oktober 2014
In dit nummer o.a. • NOMbassadeur Else Maria van der Meulen spart graag met de NOM • Steeds verse auto’s bij Noordlease • Het Noorden is klaar voor Google
Velen van u zullen recent uit de pers mee gekregen hebben dat Google een groot datacenter in de Eemshaven laat bouwen. De publiciteit rondom die aankondiging laat een aspect van het werk van de NOM zien. De inzet van Nommers om tot een resultaat te komen is meestal onzichtbaar. Bij succes kun je dat zo nu en dan voor het voetlicht brengen. Niet elke inspanning leidt echter tot een vestiging. Achter de schermen werken is een karakteristiek van het werk van de NOM. Niet alleen wanneer het om acquisitie gaat, maar ook bij business development projecten. Of het nu gaat om Smart Industry of om een nieuwe techniek voor het desinfecteren van aardappelen. De rol van
Achter de schermen
Nommers is zichtbaar voor direct betrokkenen en bij financieringen is dat ook duidelijk.
In gesprekken heb ik het vaak over onze ‘oliemannetjes’ (m/v). Pas wanneer ze er niet zijn mis je ze. Dat is wel eens frustrerend in gesprekken met vertegenwoordigers van de overheden. Vaak wordt niet beseft hoeveel tijd en energie in onze
Siem Jansen
activiteiten wordt gestoken. Dat geldt bijvoor-
jansen@nom.nl
beeld ook voor de begeleiding van starters naar
@siem_nom
financiering door Flinc. Het beeld dat je met een of twee gesprekken klaar bent is helaas als een rots gebeiteld in de hoofden van niet ingewijden.
Is dit nu een bekentenis van een gefrustreerde directeur? Wat mij betreft niet. Want elke geslaagde financiering of acquisitie, elk succesvol business development project of gefinancierde starter motiveert ons om door te gaan. En dat is teamwork. Van Team NOM. In deze NOMMER presenteren wij opnieuw wat wij zoal doen. In de wetenschap dat alle gepresenteerde successen die tot stand komen ook een andere, soms onzichtbare kant hebben. De voorbeelden voelen dan als goals tijdens een wedstrijd. Niet elke doelpoging slaagt, maar we blijven aanvallen omdat we willen winnen voor Noord-Nederland.
Ik ben een ‘Proud ambassador of the North’! U toch ook?
•
OK TOBER 2014
I N H O U D 5
37
8
22
Siem 2 De oliemannetjes van de NOM Google
NOMbassadeur
5 Nog even napraten over wereldnieuws 8 De ondernemende geest van Else Maria van der Meulen
Verkiezing 16 Noordelijke technologiesector gaat fast forward Pluspunten 19 De marketing & sales van Noord-Nederland Noordlease
22 Stap voor stap naar management buy-out
Dromen
26 Clayground Industries is nog maar net begonnen
Drijfveren
27 De Ontdekking van Groningen is zelf ook een experiment
Spotlicht
30 Groentebuur strijdt tegen voedselverspilling
Flinc
32 Businessplannen die tot flinke verhalen leiden
NOM kijkt om
34 Ziuz zit middenin een groeiversnelling
MKB Fonds Drenthe
Perspectief
36 De bomvolle agenda van Dave de Groot 38 Consejo doet tegenwoordig ook eigen productie
En verder … Kwetters 11
INVESTEREN IN ONTWIKKELING
• Tips & tricks online marketing 12 • NOM on Tour 14 Blikvanger 18 • Kaart buitenlandse bedrijven 20 • Kwetters 25 • Dress for success 29 NOM Nieuws 39 • Uw bedrijf verkopen? 40
NOMMER nu ook digitaal!
NOMMER is een magazine van N.V. NOM en speciaal bedoeld voor relaties en iedereen die geïnteresseerd is in de activiteiten van de investerings- en ontwikkelingsmaatschappij voor het Noorden. NOMMER is open, toekomst- en resultaatgericht en beschrijft de economische ontwikkelingen, de ondernemingsgeest, en het leven en werken in Groningen, Friesland en Drenthe.
Verspreiding: gratis onder alle relaties van N.V. NOM. Redactie: Communicatie N.V. NOM, Manisch Creatief. Eindredactie: Annemarie Atema, atema@nom.nl.
Jawel, u kunt de NOMMER ook digitaal lezen. En wel via Issuu, www.issuu.com/nvnom. Alle NOMMERS en overige publicaties van de NOM zijn via dit kanaal te vinden.
Idee, art direction en realisatie: Manisch Creatief.
Aan u de keuze. Bladeren en lezen door een papieren versie
Tekstbijdragen: Annemarie Atema, Amber Boomsma,
is vaak verbonden aan het nemen van een rustmoment.
Clayground Industries, Manisch Creatief, Folkert van
Even een blad lezen op de bank of in de trein, ‘s avonds,
der Glas, Loek Mulder, Nelleke Mulder en Melle Renema.
in het weekend of tussen de bedrijven door. De leesbaarheid is hoog en u kunt er eenvoudig door - bladeren.
4
Fotografie: Manisch Creatief, Jurjen Backer Dirks (cover),
Het lezen van een digitaal magazine met een desktop of
Ron Buist, Hans van Dijk, Rianne Okkema, Martin Rijpstra,
laptop vraagt om een andere, actieve houding. Deze hou-
Gea Schenk, NOM-stock.
ding zorgt ervoor dat je goed kunt werken, maar minder snel de tijd neemt om een online magazine rustig te lezen of te bekijken. Op een tablet is dit veel meer het geval.
Drukwerk: WM Veenstra.
Wanneer u kiest voor de digitale versie raden wij u dan ook aan om de app van Issuu te downloaden en de
Oplage: 3.500 exemplaren.
NOMMER via de app op uw tablet te lezen. Maar vanzelfsprekend is de keuze aan u.
Rechten: Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of geproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de N.V. NOM of andere auteursrecht-
Wilt u van de papieren versie overstappen op een digitale
hebbenden. Alle gegevens zijn onder voorbehoud, en er
versie? Laat het ons dan weten door een mail te sturen
kunnen geen rechten aan worden ontleend.
naar communicatie@nom.nl.
NOMMER is een uitgave van N.V. NOM, Investerings-
NOM online
en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland.
Ook via LinkedIn, Twitter, Facebook, YouTube en Google+
Paterswoldseweg 810, Groningen.
zijn wij te vinden. We ontmoeten u daar graag!
Telefoon (050) 521 44 44, www.nom.nl. www.linkedin.com/company/nom
Cover: Proud of the North wapperend in de wind. www.twitter.com/NVNOM Oktober 2014
www.facebook.com/HetisTijdvoordeNOM www.youtube.com/user/NOMNV plus.google.com/114099294610122836276/posts •
OK TOBER 2014
naar Groningen 5
Voor Google is de rode loper uitgerold Plotseling was de Eemshaven eind september wereldnieuws. Internetgigant Google besloot er 600 miljoen euro te investeren in de bouw van een van de grootste datacenters in Europa. Een project dat met duizend banen in de constructiefase en 150 permanente arbeidsplaatsen een geweldige boost geeft aan de regionale economie en van de Eemshaven meteen een van de grootste data hubs van Europa maakt. Tijd om even na te praten met een drietal business managers dat zeer nauw betrokken was bij dit project.
} • INVESTEREN IN ONTWIKKELING
}
Nog nauwelijks bekomen van de euforie van een week
worden van het nieuws ook hogescholen en andere kennis-
eerder komt het NOM-Groningen Seaports-trojka bijeen
instellingen behulpzaam. Voorzitter Henk Pijlman van
op het NOM-kantoor in de stad om terug te blikken op
het college van bestuur van de Hanzehogeschool bood
de afgelopen drie jaar. Het drietal geniet nog zichtbaar
aan Google vanuit het ict-onderwijs te willen onder-
van het succes, niet in de laatste plaats omdat de respons
steunen en ook de Rijksuniversiteit bood dadelijk een
uit de regio ontzettend positief is. Veel tijd om lang stil
helpende hand. Voor Google moet het voelen als een
te staan bij dit grote acquisitiesucces is er echter niet. Het
warm bad.
vizier is alweer gericht op de volgende leads, nieuwe klanten die net als Google de regionale economie een duw de
Scherp zijn
goede kant op kunnen geven. De een vliegt een week
Een bad dat een jaar of drie geleden al op temperatuur
later naar Korea en een ander bezoekt dan een ict-beurs
werd gebracht toen de NOM en Groningen Seaports - af-
in de VS waar ook veel datagerelateerde bedrijvigheid zal
zonderlijk - werden benaderd door een advocatenkantoor.
zijn. En met een investeerder als Google in portefeuille
De klant van het kantoor vroeg om te helpen met het
is het tijdens zo’n acquisitiebezoek ineens een stuk
vinden van vestigingslocaties met bepaalde kenmerken.
prettiger zaken doen. ‘De Eemshaven staat nu echt wel
Nog dezelfde dag gingen tussen de NOM en Groningen
op de wereldkaart’, zegt Wubbo Everts, projectmanager
Seaports wat telefoontjes heen en weer. Aanvankelijk tast-
bij de NOM. Samen met zijn collega Wim A,B. sprak hij
ten zowel de NOM als Groningen Seaports in het duister
de voorbije jaren namens de NOM met Google. Vanuit
over wie achter de codenaam van de klant schuil ging.
Groningen Seaports is Robert van Tuinen aangeschoven.
Uit de vraagstelling viel echter wel met enige zekerheid
Dat Google besloot zich in Noord-Nederland te vestigen
af te leiden dat het om een onderneming zou gaan die
is niet de verdienste van dit trio alléén. Al snel werden
een datacenter wilde vestigen. Ook was het snel duidelijk
tal van partijen en organisaties betrokken bij de acquisitie.
dat het een serieuze partij was, maar het duurde ruim
Zonder hen zou het project niet van de grond zijn
een jaar voordat de sluier van geheimzinnigheid werd
gekomen.
opgetrokken en het voor de NOM en Groningen Seaports helder werd dat het om Google ging.
6
Toch kwam de aandacht van de internetreus voor de Eemsdelta niet helemaal uit de lucht vallen, merkt Van Tuinen op. Google kende de regio al omdat het bedrijf reeds een aantal jaren een locatie van TCN in de Eemshaven huurt. ‘Maar men moet vooral niet vergeten dat eerder al een keuze is gemaakt om de Eemshaven te ontwikkelen als Energy- en Dataport’, vult Van Tuinen aan. ‘Na het investeringsbesluit van de energiebedrijven zoals NUON en RWE is direct nagedacht over de klant achter de klant. En nog veel eerder in 2001 is vanuit Tyco en TCN SIG met vooruitziende blik een glasvezelkabel tussen Engeland en Eemshaven aangelegd. Vanuit de
Groningen Seaports Robert van Tuinen is trots op het Noorden bij de trots van het Noorden.
Groningen Internet Exchange is deze kabel met de haven verbonden.’
Reacties op de komst van Google komen ondertussen nog
Met Eemshaven Zuidoost wilde Groningen Seaports een
steeds binnen en tussen al die telefoontjes en mailtjes
terrein van ruim 180 hectare ontwikkelen waarvoor op
zitten er nogal wat van bedrijven die vragen wat ze voor
dat moment weliswaar belangstelling was maar waar-
Google kunnen betekenen of gelijk al kansen zien. ‘Er
voor contracten ontbraken. Dergelijke plannen liggen
komt veel mkb op af’, licht Van Tuinen toe. ‘Variërend
logischerwijs moeilijk in politieke kringen, want wat als
van technisch installateurs tot de leverancier van vloer-
ze mislukken? Van Tuinen: ‘We hadden het tij landelijk
bedekking of een bureau dat huisvesting van expats regelt.
tegen. Op tal van gemeentelijke bedrijventerreinen werd
We zijn nu druk met het managen van deze spinoff.’
fors afgeschreven. Toch is ons bestuur, dat toen nog
Naast het bedrijfsleven reageerden direct na het bekend
geheel politiek van aard was, achter dit plan gaan staan.’ •
OK TOBER 2014
een enorme versteviging van de positie van de Eemshaven als Dataport.’
Vliegwiel Van Tuinen, A,B. en Everts hebben het Google-project als een zeer intens traject beleefd. ‘Negen van de tien projecten als deze gaan niet door’, zegt Van Tuinen. ‘Pas in de week van de officiële aankondiging durfden we hardop te zeggen dat het niet meer mis kon gaan. Dat past ook bij beide
Klus geklaard, fan van het Noorden Wim A, B. vliegt er even tussenuit.
organisaties, we gingen er tot op het laatste moment niet klakkeloos vanuit dat de komst van Google een done deal
Gedurende het acquisitietraject is Groningen Seaports
was.’
verzelfstandigd en ook de Raad van Commissarissen van
‘We realiseren ons dat Google niet zomaar een partij is’,
het verzelfstandigde Seaports schaarde zich volledig achter
vult A,B. aan. ‘De komst van Google kan als katalysator
het project. Daarnaast werd vlot de weg procedureel
werken, het geeft de Eemshaven een enorm positieve
vrijgemaakt voor de havenuitbreiding. ‘Google was als
uitstraling richting andere, vergelijkbare investeerders.’ Dat
launching customer in zekere zin de partner bij de uitbrei-
komt dan precies op het juiste moment, want de komende
ding van de Eemshaven’, aldus Van Tuinen.
tien jaar zullen internetbedrijven overal ter wereld en zeker ook in Noord-Europa datacenters van de omvang van de
Hoe frusterend is dat, praten met een partij die alleen via
nieuwe Google-vestiging bouwen. Een hausse die daarna
matglas zichtbaar is? ‘Niet’, is het korte antwoord van Van
door de voortschrijdende techniek weer voorbij kan zijn.
Tuinen. Bij zowel Groningen Seaports als de NOM zijn
Maar ook al staat de Eemshaven als dataport nu interna-
ze het wel gewend. Het is part of the business, aldus Van
tionaal op de kaart. ‘We zijn er nog lang niet’, benadrukt
Tuinen ‘Je kunt niet altijd goed inschatten hoe serieus
Wubbo Everts. ‘We gaan nu een richting uit en er is een
belangstelling is, dus je moet altijd scherp zijn.’
zwaan-kleef-aan-principe. De investering van Google
Wel deed de strikte geheimhouding gedurende het proces
wordt door andere bedrijven gezien als een bevestiging van
de wenkbrauwen bij de provincie, gemeenten en de
de Eemshaven als geschikte locatie. Dat betekent nog niet
waterschappen nogal eens fronsen. Herhaald konden de
dat ze vanzelf komen. We moeten er heel hard voor blijven
ambtenaren aan de slag wanneer ze opnieuw detailvragen
werken om onze unique selling points voor het voetlicht
voorgelegd kregen. Van Tuinen: ‘Het is de verdienste van
te blijven brengen.’
de regio dat de uitgestoken hand is aangenomen. Alle betrokkenen, ook de natuur- en milieuorganisaties en de
| Trotse ambassadeur Wubbo Everts ziet alweer nieuwe kansen voor het Noorden.
netbeheerders hebben stuk voor stuk gezegd dat ze de kans met deze initiatiefnemer wilden grijpen, zonder dat ze precies wisten wat het project inhield.’ Dat resulteerde er onder meer in dat het bestemmingsplan voor Eemshaven Zuidoost zonder ook maar één bezwaar kon worden afgerond. Volgens Van Tuinen iets waar de regio trots op mag zijn. Zowel vanuit de NOM als vanuit Groningen Seaports is er ook veel waardering voor de rol van de gemeente Groningen en het rode loper-principe dat de gemeente hanteert bij haar wervingsbeleid. ‘De havens en de stad zijn complementair’, aldus Everts. ‘De samenwerking met de stad is uitstekend geweest tijdens het project. Het feit dat om de hoek een stad met een sterk ict-profiel zit, betekent ook
Wim A,B. Accountmanager Foreign Direct Investment NOM T (06) 270 871 72 • E ab@nom.nl
Wubbo Everts Accountmanager Foreign Direct Investment NOM T (06) 215 184 97 • E everts@nom.nl • INVESTEREN IN ONTWIKKELING
7
NOMbassadeur
E L S E M A R I A V A N D E R M E U L E N | Directeur van DataCenter Fryslân
8
DataCenter Fryslân: mede mogelijk gemaakt Investment Manager Chantal Leijendekker stelt in deze editie een nieuwe NOMbassadeur voor: Van der Meulen, directeur van DataCenter Fryslân (DCF), visionaire kijk op ICT-ontwikkelingen en groots in de kracht van het kleine. Bij de financieringsaanvraag voor de start van DCF, zes jaar geleden, trokken het heldere stappenplan en de overtuigende marktvisie NOM over de streep na lichte twijfel over het belang voor de regio. De opening van een tweede vestiging op 13 november a.s. toont aan dat het Friese datacenter de investering méér dan waard was. •
OK TOBER 2014
verhalen op’, vertelt Else Maria. ‘Want ik krijg regelmatig verbaasde blikken als mensen op meneer Van der Meulen hadden gerekend. De ICT is een mannenwereld en het woord directeur roept ook nog steeds een eenzijdige associatie met mannen op.’ Vrouwen aan het roer: we vinden het blijkbaar nog steeds niet vanzelfsprekend. Zien we ze te weinig? Toeval of niet, in de voorgaande acht afleveringen van deze rubriek waren álle geïnterviewde NOMbassadeurs heren (evenals de investment managers die hen voordroegen). Terwijl er wel degelijk ambitieuze en ondernemende vrouwen in NoordNederland actief zijn! Daarom is het fijn om in deze editie zo’n dame te kunnen presenteren als NOMbassadeur, met dank aan Chantal Leijendekker. Zij was de afgelopen zes jaar als aanjager betrokken bij DCF. Chantal nam het stokje na de opening in 2008 over van collega Ruud van Dijk, die destijds de NOM-financiering voor realisatie van het datacenter in zijn portefeuille had.
Spin-off voor regio ‘Mijn aanvraag bij de NOM leidde tot discussie’, herinnert Else Maria zich nog goed. ‘Ruud was zelf meteen enthousiast over mijn plannen, maar toen hij na intern overleg terugkoppelde, bleek dat hij het er niet doorheen kreeg. Want bij de NOM heerste twijfel over het nut van een eigen datacenter in Friesland.’ Chantal legt uit: ‘Bij de bank kijken ze eerst naar de cijfers en dan naar het plan. Wij kijken eerst naar het plan en de ondernemer, de cijfers vloeien hieruit voort. Ook kijken we naar de betekenis voor de regio: levert het banen op, trekt het bedrijvigheid van buitenaf aan? Het team vroeg zich af of een datacenter in Friesland dat effect wel zou hebben.’ Else Maria was absoluut overtuigd van de spin-off. Zij zag de mogelijkheden die haar vader ook had voorzien. ‘Hij was een visionair en signaleerde al vroeg de behoefte aan een aparte fysieke
door NOM
plek voor dataopslag en ICT-apparatuur in Friesland.’ Else Maria ging in 2004 aan de slag bij DataDiensten Fryslân, het bedrijf dat haar vader had opgericht. Zijn plannen voor
Heeft u zich intussen al een beeld gevormd van deze
een eigen datacenter werden in 2006 in de ijskast gezet toen
succesvolle DCF-directeur? Grote kans dat u – net als
hij ernstig ziek werd en in 2007 overleed. ‘Nadat ik het be-
veel mensen – meteen aan een man denkt. Zo’n slimme
drijf heb overgenomen, begonnen de ideeën al snel weer te
ICT-meneer met een ondernemende geest. Zij is inder-
borrelen. De behoefte was er gewoon. We hadden daarom al
daad slim en Else Maria heeft zeker een ondernemende
een klein datacentertje, maar dat was meer een bezemkast.
geest. Van der Meulen is dus een dame. Een jonge vrouw
We hebben toen met een aantal aandeelhouders besloten
zelfs, van begin dertig. Voor haarzelf is het m/v verhaal
DataCenter Fryslân op te richten en nog voordat het pand
geen issue, zij doet gewoon wat ze leuk vindt en waar ze
er was, hadden we al klanten die stonden te springen. Toch
goed in is. ‘Al levert het feit dat ik vrouw ben wel grappige
bleek de financiering lastig, want de voorzieningen in zo’n
• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
9
datacentrum vragen een enorme investering. Dus de bank
Omdat we qua opslag een relatief klein datacenter zijn,
wilde eigen vermogen zien. Zelf hadden we onvoldoende
maar ook omdat we korte lijnen hebben en verschil maken
kapitaal en in mijn zoektocht naar instanties die konden
met ogenschijnlijk kleine dingen. We zijn er echt voor
bijspringen kwam ik bij de NOM terecht.’
onze klanten: we volgen hun ontwikkeling, denken met hen mee, kijken vooruit en helpen hen te besparen waar
Unieke visie
dat kan. Dat wordt in Friesland extra gewaardeerd. Al was
Ondanks de eerste twijfel bij de NOM kreeg Else Maria de
het internationale Carestream één van onze eerste klanten,
financiering rond, nota bene aan de vooravond van de crisis,
die zochten ook de mentaliteit en dynamiek die wij bieden.
waarbij de IT-sector in 2007 al werd gezien als risicovol.
Vanzelfsprekend moet de technische service op alle fronten
Chantal: ‘Ze heeft ons overtuigd van de spin-off. Niet alleen
kloppen, maar het menselijke contact is essentieel.’
vinden Friese bedrijven dichtbij een professioneel en veilig onderdak voor hun data- en telecommunicatieapparatuur,
NOM als sparringpartner Het plezierige contact is ook wat Else Maria waardeert in haar samenwerking met de NOM. ‘Dankzij de lening van de NOM ging de bank overstag en konden wij DCF realiseren. Maar los van het geld is het fijn dat deskundige mensen kritisch meekijken. Sparren met iemand als Chantal houdt me scherp. NOM is in Noord-Nederland bovendien een verbindende partij met veel inzicht in de mogelijkheden voor ondernemers én een enorm netwerk. Prettig is ook dat de teller niet meteen gaat lopen als je advies inwint. Allemaal redenen om de NOM ter sprake te brengen als ik in gesprek ben met andere ondernemers die verder willen ontwikkelen.’
10
Intussen staat DCF zelf bepaald niet stil in haar ontwikkeling. De lening aan de NOM is afgelost en het bedrijf floreert. ‘We begonnen met tien racks en inmiddels zitten we aan ons maximum met honderd volle racks. De vraag neemt nog steeds toe, daarom openen we in november ook biedt DCF ondernemers de kans om in de regio nieuwe
een tweede vestiging (het voormalige datacenter van de
ICT-diensten aan te bieden die in het datacenter gehost
Friesland Bank, red.) waar we opnieuw modulair gaan
worden, zoals cloudservice. Else Maria schetste heel duidelijk
groeien naar maximaal honderd racks. Met twee vesti-
hoe zij stapje voor stapje groei zou realiseren. Ze wekte
gingen kunnen we bovendien dual-homing aanbieden,
vertrouwen en dat was voor de NOM essentieel, want de
waarmee we onze klanten nog meer veiligheid garanderen.
ondernemers moeten het zélf waarmaken. Else Maria’s
De grootste uitdaging voor de toekomst is duurzaamheid:
visie op de markt is uniek. Ze kijkt echt vooruit en heeft
we willen meer energie besparen en we zoeken oplossingen
duidelijke ideeën over het vertalen van kansen naar con-
voor lokale warmteuitwisseling. Dat vraagt technologische
crete mogelijkheden. Dat zit er van nature in. Ze vertelde
vooruitgang, maar vooral creativiteit en dus een goed team.
al over haar vader de visionair, maar zij heeft dat vermogen
Het mooiste van mijn werk vind ik: samen met enthousiaste
zelf ook.’
en talentvolle mensen iets van de grond krijgen. Gewoon gáán. Geweldig dat de NOM dat mede mogelijk heeft gemaakt.’
Het onafhankelijke DataCenter Fryslân heeft heel bewust invulling gegeven aan het gat in de Friese markt. ‘Wij zijn er voor de regionale bedrijven, gezondheidszorg en (semi) overheidsinstellingen die behoefte hebben aan een data-
Chantal Leijendekker Investment Manager NOM T (06) 502 021 61 • E leijendekker@nom.nl
center dichtbij’, benadrukt Else Maria. ‘We zijn een Fries bedrijf in hart en nieren, onze kracht schuilt in het kleine.
•
OK TOBER 2014
Kwetters!
Handige apps Camcard Erg handige app om al je visitekaartjes te digitaliseren. De meest gangbare manier om contactgegevens uit te wisselen is nog steeds het visitekaartje. Het kan moeilijk zijn om in de almaar groeiende berg van kaartjes de juiste te vinden. Met CamCard is dit verleden tijd. Scan je visitekaartjes en de gegevens staan overzichtelijk opgeslagen in je smartphone of online.
Find my car Wat gebeurt er in 60 seconden op Facebook? Bron: Frankwatching
Kun je je auto niet meer vinden na het parkeren? Dan is de Find my car app misschien iets voor jou. De app slaat de locatie van je auto voor je op en helpt je deze weer terug te vinden in een overvolle parkeergarage of onbekende woonwijk.
Hoe hoort het in de lift? Hoe hoort het eigenlijk als je in de lift stapt? Je houden aan liftetiquette in het zakelijke liftverkeer werkt niet alleen prettig voor jezelf en je collega’s. Het toont ook de klantgerichte instelling van je organisatie aan. Hieronder de do’s en don’ts in business.
DO’S • De liftdeuren openhouden voor iemand die zich haast om mee te gaan. • Klanten en bezoekers laten voorgaan bij het instappen. Begeleid je gasten? Stap direct na hen in en druk op de knop van de bestemming.
11
• Het gesprek gaande houden met je gasten. Zorg voor een conversatiestuk in de lift: de voorpagina van de krant, de laatste nieuwsbrief, een poster • Neutrale en algemene gesprekken voeren. Praat over het weer of de reis naar kantoor. Bewaar zware gesprekken voor de vergaderruimte. • De regie voeren als je met een gast instapt. Het is handig met name die collega’s voor te stellen, waarmee de klant (later) ook te maken heeft.
DON’TS • Wachten op een collega die ‘nog even’ koffie haalt. Dit zorgt voor onnodig oponthoud. • Klanten en bezoekers als eerste laten uitstappen. Zij weten niet waar ze moeten zijn. Wel doen: waarschuwen met de zin ‘Hier gaan we eruit en ik zal u even voorgaan.’ • Naast je bezoek zwijgen in de lift. Stilte kan ongemak veroorzaken bij jezelf en je gasten. • Discussies van de werkvloer voortzetten in de lift. Je weet nooit of er gasten in de lift aanwezig zijn. • Je bemoeien met een gast van je collega. Praat niet mee met de gesprekken die een collega met zijn gasten voert, tenzij de collega je daartoe uitnodigt. www.liftveilig.nl/liftetiquette
• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
Liftetiquette
met liftetiquetteregels, etc.
Door: Melle Renema (twitter.com/mellerenema) Partner & Google Analytics specialist @DBK | Masters in Online Business
3 tips
die leiden tot betere online business resultaten
Niemand weet 100% zeker of uw nieuwe website of pagina aansluit bij de wensen en verwachtingen van uw bezoekers. Ook wij niet. Daarom maken we gebruik van verschillende tools om uw bezoeker beter te leren kennen en om uw bezoekers om input te vragen. In dit artikel bespreek ik er drie.
1. Mousefflow
gebruik van een tool genaamd Mouseflow. Met Mouse-
Met behulp van Google Analytics kun je erachter komen
flow kunt u het muis- en klikgedrag analyseren van uw
dát bepaalde pagina’s niet naar behoren werken. Wát
bezoekers. Deze software installeert u op uw website en
er aan de hand is moet je zelf analyseren. Ik maak vaak
vervolgens laat u ongeveer 1000 sessies analyseren.
12
Heatmap muisbewegingen homepage
2. Live chat
bezoekers gebruikmaakt van de chat. We zien ook dat het
Ieder bedrijf heeft inmiddels wel een telefoonnummer
percentage bezoekers dat succesvol is (offerte-aanvraag of
en adresgegevens op de website vermeld. Meestal ook
transactie) hoger is als deze een interactie hebben gehad
duidelijk bovenaan of helemaal onderin. Goed om de
via de live chat.
bezoeker contact met uw bedrijf op te laten nemen. Echter,
Er zijn diverse live chat oplossingen, waaronder Cobrowser,
deze drempel is soms te hoog. Te hoog om vragen te
Olark & Zopim. Denk goed na over de inrichting van uw
stellen over uw product of dienstverlening. Een live chat
live chat: Wie binnen uw organisatie gaat deze bemannen,
is dat niet. We zien niet alleen dat ongeveer 10% van uw
op welke tijdstippen moet de live chat actief zijn, etc.
•
OK TOBER 2014
In de afbeelding ziet u een conversiepercentage dat 2x zo hoog ligt dan sitegemiddeld als de bezoeker een interactie heeft gehad met de live chat.
3. Feedback tool Waar je bij de live chat meteen interactie hebt met je
Wanneer een bezoeker de website dreigt te verlaten
bezoekers, maar ook capaciteit moet vrij maken voor
kunt u hem/haar een vraag stellen via een pop-up die
deze interactie, kun je er ook voor kiezen om te werken
verschijnt (exit survey). Vraag ze letterlijk waarom ze de
met een feedback tool. Met behulp van een feedback
website verlaten. U krijgt hierdoor waardevolle informatie
tool (wij gebruiken de Qualaroo feedback tool) ontdekt
over onder andere: indeling website, productaanbod dat
u nieuwe klantinzichten, en dat leidt tot betere online
wellicht niet duidelijk is, dienstverlening die onduidelijk
resultaten.
is of uw communicatie op de website.
13
Exit survey van Qualaroo op nom.nl
Meer weten?
Over Melle Renema
Samen met Schelte Meinsma en Alex van Ginneken
Melle is partner & Web Analytics specialist bij DBK | Masters
heb ik namens DBK een boek geschreven genaamd Fact
In Online Business. Meer informatie over DBK vindt u op
Based Marketing waarin we o.a. uitleggen hoe u uw
www.dbk.nl.
online business (B2B & B2C) kunt versterken en vergroten.
Voeg Melle toe op Linkedin (nl.linkedin.com/in/mellerenema)
Dit boek kunt u nu voor â‚Ź 27,50 kopen op dbk.nl.
of volg hem op Twitter (twitter.com/mellerenema).
• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
Oktober 2014 thema: de onderstroom van veranderingsprocessen spreker: Nicole van der Ouw van Creatief Verandermanagement Locatie: Noordlease in Groningen
Paniekvogels, drammers, onrustzaaiers, angsthazen, slachtoffers, zwartkijkers, treuzelaars, dromers, meelopers, strebers… Het zijn soorten die op elke werkvloer voorkomen in tijden van transitie. Volgens Nicole van der Ouw geven deze collega’s belangrijke signalen af over de status van veranderprocessen: ‘Wie met een andere bril kijkt, kan uit menselijk gedrag veel nuttige informatie afleiden.’
14
Veranderen en de kunst van het meebewegen Gemoedstoestanden – letterlijk én figuurlijk – horen erbij
Ouw – met 20 jaar ervaring in het vormgeven van verander-
in het bedrijfsleven. Want medewerkers zijn mensen en die
processen – kon bij NOM on Tour dan ook rekenen op een
hebben nu eenmaal emoties. Zeker als het spannend wordt,
flinke groep toehoorders uit ondernemend Noord-Nederland.
bijvoorbeeld bij veranderingen in de organisatie. Aan de top kun je alles spiegelglad presenteren, maar in de wandelgan-
Nicole maakte van de toehoorders overigens al snel actieve
gen kolkt en bruist het zomaar alle kanten op. Bedrijven die
deelnemers, want veranderen is een thema dat iedereen
voortvarend een transitie in gang hebben gezet, kunnen daar
raakt. Met het gezelschap doorliep ze daarom letterlijk
ongetwijfeld over meepraten. Grip krijgen op de onderstroom
alle veranderfases om de onderstroom te ervaren. Want de
is een uitdaging waar veel ondernemers en managers wel
bovenstroom – het rationele, geplande verandertraject - die
wat houvast bij kunnen gebruiken. Spreker Nicole van der
kennen we wel. ‘Natuurlijk is een gedegen uitgewerkt stap-
•
OK TOBER 2014
penplan belangrijk, maar als de onderstroom een andere
en hun organisaties coacht. ‘Hoe sneller je een verandering
richting heeft, is veranderen een zware dobber’, weet Nicole.
wilt doordrukken, hoe trager medewerkers zijn. Hoe direc-
‘Bedrijven onderschatten de kracht van de onderstroom
tiever je opstelling is, hoe minder initiatief medewerkers
enorm, terwijl die heel remmend kan werken of zelfs een
tonen. Gedrag op de werkvloer is een handige spiegel, juist
tegenbeweging kan veroorzaken. Het slimste wat een veran-
als er irritaties zijn. Verder is het goed om de onderstroom
deraar in zo’n geval kan doen, is het psychologische proces
te volgen, bijvoorbeeld door te onderzoeken wat de oorzaak
onderkennen en daar actie op ondernemen. Want pas als je
van weerstand is. Dat geeft namelijk nuttige informatie over
aansluiting vindt bij de medewerkers, kun je een positieve
wat de organisatie nog nodig heeft om überhaupt te kunnen
beweging creëren.’
veranderen.’
Fases bij verandering
In een interactieve setting konden de deelnemers aan NOM
Handig om te weten is dat een transitie binnen organisaties
on Tour alle facetten van de transitiefases ervaren en benoe-
vijf kenmerkende fases oproept in het denken en doen van
men: het gevoel dat elke fase oproept en de lastige kanten
medewerkers - soms zelfs nog voorafgaand door een fase van
ervan, maar ook het nut van elke fase en wat er nog nodig is
complete ontkenning van de verandering: 1) urgentiebesef,
om weer een stap verder te komen. Zelfs weerstand bleek een
2) weerstand, 3) loslaten, 4) experimenteren, 5) begrijpen
bijdrage te leveren aan succesvol veranderen! Mensen die
en internaliseren. Nicole vat ze als volgt samen: ‘De fase
in de weerstand schieten, blijken immers vaak heel betrok-
van urgentie draait om de ontdekking dat veranderen móet,
ken collega’s die kritisch meedenken over wat van waarde is
omdat het bedrijf niet anders kan of wil. Uit angst dat er
voor de organisatie. ‘Als je dat voor ogen houdt, ga je anders
iets waardevols verloren gaat, kan er vervolgens weerstand
in gesprek met deze medewerkers en als zij zich gehoord en
ontstaan. Vaak is dit een heel basale psychologische reactie
erkend voelen, kunnen ze gemakkelijker het oude loslaten’,
van bevriezen, vechten of vluchten. De volgende stap betreft
stelt Nicole. ‘Het (h)erkennen van de verschillende fases is
het loslaten van de oude en vertrouwde situatie. Vaak roept
dus de eerste stap om goed te kunnen inspelen op de onder-
dat verwarring en zelfs verdriet op: oude routines zijn weg en
liggende behoeften van medewerkers. Hoe beter veranderaars
er zijn nog geen nieuwe.’
dat samenspel beheersen, hoe soepeler verandertrajecten verlopen.’
Volgens Nicole is het proces van loslaten de fase waarin bij medewerkers de grootste persoonlijke beweging en omslag
Een keer sparren over de psychologie achter transitie-
plaatsvindt. ‘Het is een cruciale fase, want pas als het oude
processen? Neem dan contact op met Nicole van Ouw:
is losgelaten, ontstaat er ruimte voor het nieuwe en gaan
www.creatiefverandermanagement.nl
mensen experimenteren. Deze fase van uitproberen omvat het daadwerkelijk vormgeven van de verandering. Gaandeweg begrijpen medewerkers de omslag en begint het nieuwe denken en werken gewoon te worden. Bij kleine veranderingen kunnen deze fases bij wijze van spreken al met één goed gesprek worden doorlopen, terwijl er bij ingrijpende
On Tour bij Noordlease
veranderingen heel wat roerige weken of maanden kunnen verstrijken voordat de organisatie een nieuw evenwicht heeft
Gastheer bij deze editie van NOM on Tour was
gevonden.’
Robert Nienhuis, algemeen directeur van Noordlease in Groningen. In vogelvlucht maakte hij
Werkvloer is een spiegel
duidelijk dat zijn bedrijf altijd een stapje vóór loopt
Hoe lang en op welke manier medewerkers de vijf verander-
in mobiliteitsuitdagingen door het lef om dingen
fases doorlopen, hangt af van hun functie, karakter en de
steeds weer anders te doen. Want het gaat volgens
impact van de verandering op hun persoonlijke situatie.
Nienhuis niet om het recht van de sterkste in deze
‘Toch hebben ondernemers en managers meer invloed dan
snel veranderende wereld, maar om de kunst van
ze denken, want hun eigen houding is essentieel bij veran-
het meebewegen met de markt en de mogelijk-
derprocessen’, benadrukt Nicole, die dagelijks veranderaars
heden.
• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
15
In 2014 vindt voor de vijftiende keer de Deloitte Technologie Fast50 plaats. Tijdens de verkiezing staan de 50 snelst groeiende technologiebedrijven en de meest innovatieve start-ups van Nederland centraal. Opvallend: onder de genomineerden bevinden zich maar liefst acht bedrijven uit de stad Groningen. Wie zijn deze pareltjes van de Noordelijke technologiesector? En wat maakt ze aantoonbaar onderscheidend?
Deloitte Technologie Fast50 en Rising Star
Pareltjes van de 16 De Deloitte Technologie Fast50 is bedoeld om de uitzon-
• Belsimpel.nl
derlijke prestaties van de vijftig snelst groeiende tech-
Belsimpel.nl, gevestigd aan de Grote Markt in Groningen,
nologiebedrijven te erkennen. De selectie vindt plaats
werd in 2006 opgericht door Jeroen Elkhuizen en Jeroen
op basis van de omzetgroei van de afgelopen vijf jaar.
Doorenbos. In korte tijd groeide Belsimpel.nl uit tot één
In deze NOMMER een overzicht van de genomineerden
van de grootste leveranciers van mobiele telefoons en
uit Noord-Nederland. Bedrijven dus die een leidende rol
telecomabonnementen. De telecomwinkel onderscheidt
innemen in hun vakgebied. En daar zijn we natuurlijk
zich door een breed aanbod van telefoons, tablets, acces-
meer dan trots op!
soires en abonnementen van alle providers. Sinds januari 2014 beschikt het ook over een fysieke winkel aan de
• Voys
Vismarkt in Groningen. Belsimpel.nl werd al meerdere
Kan telefonie voor het MKB niet beter, flexibeler en
malen voor de Deloitte Technology Fast50 genomineerd
goedkoper dan traditionele telefonieoplossingen? Vanuit
en wist in 2012 zelfs de hoofdprijs in de wacht te slepen.
die vraag richtte Mark Vletter in 2006 Voys Telecom op. Het bleek een schot in de roos. Want al snel ontwikkelde
• Experty
het bedrijf zich tot een toonaangevende zakelijke telecom-
In 2004 startte de toenmalige student Reinier de Jonge
provider. Sterker nog: Voys is de snelst groeiende
met het verkopen van producten via een webshop.
zakelijke telecomprovider van Nederland. Vanuit de
Inmiddels heeft Experty honderden webshops in eigen
Mediacentrale in Groningen worden zakelijke klanten
beheer. Experty telt meer dan 50 medewerkers en is ac-
dagelijks voorzien van aansprekende diensten en het
tief in vier Europese landen. Het hoofdkantoor staat aan
best mogelijke telecomadvies. Voys won in 2013 onder
de Ulgersmaweg in Groningen. Alles wordt in eigen huis
meer een Gouden FD Gazellen Award en werd ook nog
gedaan. Van het ontwikkelen van een eigen platform
eens gekroond tot het ‘Slimste bedrijf van Nederland’.
tot het bouwen van een eigen warehousemanagement
•
OK TOBER 2014
systeem en van het zelf versturen van bestellingen
onderzoek regelmatig samengewerkt met de RUG en de
tot het eigenhandig schrijven van de productteksten.
Hanzehogeschool Groningen. In de loop der jaren wist
Door het continu optimaliseren van bedrijfsprocessen,
het bureau twee FD Gouden Gazellen in de wacht te
vindbaarheid, conversies en het inkoopsysteem wist de
slepen en legde het beslag op een tweede en derde plaats
organisatie sinds de oprichting in 2004 jaarlijks 70% in
bij de eerste Affiliate Awards.
omzet te groeien.
• Rising Star • Looking for Booking
Chordify en Tvlight zijn de Noordelijke genomineerden
Een zo compleet mogelijk overzicht laten zien van de
in de categorie Rising Star, een prijs voor opkomende,
te boeken hotels, zodat bezoekers op basis hiervan de
innovatieve bedrijven die korter dan vijf jaar bestaan.
juiste keus kunnen maken en veel tijd en geld kunnen
In plaats van op groeicijfers worden ze beoordeeld op
besparen. Vanuit die gedachte richtte Gerlof Bos in 2005
omzetpotentie en schaalbaarheid.
LookingforBooking op. Twee jaar later werd de onafhankelijke en objectieve hotelprijzen vergelijkingssite
• Chordify
opgenomen in de Bencom Group van internetonder-
Het begon met een promotieonderzoek, waarin Bas de
nemer Ben Woldring. Op LookingforBooking worden
Haas werkte aan een algoritme om akkoorden te herken-
alle hotels in Nederland vergeleken, evenals duizenden
nen. De opgedane kennis wilde hij niet verloren laten
hotels in onder meer België, Luxemburg, Duitsland,
gaan. Vandaar dat hij begin 2013, tijdens Eurosonic
Noordelijke technologiesector Frankrijk en Engeland. De kracht schuilt vooral in de
Noorderslag, samen met een groep muziekliefhebbers
eenvoud: het aanbod van alle grote aanbieders kan door
Chordify lanceerde. Chordify is een gratis online muziek-
de gebruiker in één keer worden doorzocht.
dienst, waarmee de gebruiker muziek kan omzetten naar akkoorden. Op die manier wordt state-of-the-art
• Storm Marketing Group
muziektechnologie voor iedereen. Inmiddels registreerde
StormMC is een digital marketingbureau, gevestigd aan
Chordify al meer dan 130.000 gebruikers. Dat had
het Zuiderpark in Groningen. Het bureau begeleidt en
voor een belangrijk deel te maken met een deal die de
ondersteunt tal van vooraanstaande klanten bij alle fa-
Groningse start-up afgelopen maart sloot met muziek-
cetten van digital marketing. De ambitie is groot. Dat is
streamingdienst Deezer.
sinds de oprichting in 2006 nooit anders geweest. Doel: door klanten worden erkend als beste strategische digital
• Tvlight
marketingbureau. Daarom wordt continu geïnvesteerd
Elk keer als Chintan Shah in het vliegtuig zat verbaasde
in nieuwe kennis en kunde. Zo wordt op het gebied van
hij zich over de straatverlichting in Nederland en de rest van Europa. Altijd stond die aan. Zelfs als er niemand in de buurt was. Wat een verspilling van geld en energie, vond hij. Hij bedacht In samenwerking met de TU Delft een revolutionaire oplossing: Tvlight Intelligente straatverlichting. De straatverlichting is gebaseerd op gepatenteerde sensortechnologie en biedt licht op maat. De juiste hoeveelheid licht, waar en wanneer het nodig is. Resultaat: een energiebesparing tot wel 80%, een aanzienlijke lagere CO2 uitstoot en een flinke besparing op onderhoudskosten. Niet zomaar is Tvlight uitgegroeid tot marktleider in draadloze lichtregelsystemen.
• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
17
BLIKVANGER
E E N F OTO G R A FIS CHE KIJK O P HE T NO O RD EN
18
Het gebied bij de Noordermolen, tussen Noorddijk en Garmerwolde, is een locatie waar je volgens
Foto:
mij het mooiste van de provincie Groningen kunt zien. Het is vroeg en de grondmist maakt de
Ron Buist
omgeving nog sfeervoller. De natuur ontwaakt langzaam, maar ik ben al druk in de weer. Intensief
M 06 - 14 99 23 96
fotograferen maar ook intens genieten. Totdat er ineens een hond naast me staat. Voordat ik
E info@ronbuist.nl
ook maar iets kan doen, tilt het beest een achterpoot op boven mijn fototas. Het vervolg laat zich
I www.ronbuist.nl
raden. Toch verandert het mijn humeur niet: met mooie foto’s zoals deze op de geheugenkaart, kan mijn dag niet meer stuk.
•
OK TOBER 2014
Buitenlandse bedrijven zijn belangrijk voor NoordNederland. Omdat ze zorgen voor nieuwe werkSander Oosterhof Manager Foreign Direct Investment / Manager Business Development T (06) 215 185 00 • E oosterhof@nom.nl
gelegenheid en veel waardevolle kennis met zich meebrengen. Maar ook omdat ze bijdragen aan het concurrentie- en innovatievermogen van de regio. Vandaar dat de NOM er alles aan doet om buitenlandse bedrijven voor het Noorden te interesseren
Sterke kennisclusters Maar er is meer dat buitenlandse bedrijven doet besluiten om te kiezen voor Noord-Nederland. Ook de goede kwaliteit van de supply chain speelt een voorname rol. Die zorgt
en de hier al gevestigde buitenlandse bedrijven voor
tenslotte voor waardevolle verbindingen tussen toeleve-
de regio te behouden. Met zichtbaar resultaat.
het Noorden mede door de aanwezigheid van sterke kennis-
ranciers, het bedrijf zelf en haar klanten. Daarnaast biedt
Waarom buitenlandse bedrijven kiezen voor het Noorden Steeds meer buitenlandse ondernemingen openen een
clusters grote kansen voor samenwerking op gebieden
vestiging in Noord-Nederland. Verspreid over de hele
als energie, water, healthy ageing, agribusiness en high
regio. Kijk maar eens op de kaart op de volgende pagina’s.
tech systems & materials. Met alle logistieke-, kennis- en
Maar wat maakt het Noorden voor hen nu zo aantrek-
personele voordelen van dien. ‘Ik merk dat buitenlandse
kelijk? Of beter: wat zijn de doorslaggevende vestigings-
bedrijven graag met andere spelers, zoals onderwijsinstel-
factoren? ‘Dat hangt heel erg af van de sector en het type
lingen en collega’s in de markt, meedenken om de regionale
bedrijvigheid’, zegt Sander Oosterhof, Manager Foreign
ecostructuur te versterken’, vervolgt Sander. ‘Hoe wij die
Direct Investment en Business Development van de
bedrijven naar het Noorden proberen te halen? NOM
NOM. ‘Natuurlijk, de grondprijs is in Noord-Nederland
Foreign Direct Investment opereert als een soort marketing
standaard lager dan in de rest van Nederland. Maar dat
& sales organisatie van Noord-Nederland. Jaarlijks bezoeken
is voor de meeste buitenlandse bedrijven zeker niet de
we in het gebied tal van ondernemers en ondernemingen.
voornaamste reden om zich hier te vestigen, integendeel.
We spreken dan over hun succesfactoren, hun rol in de
Belangrijker is de beschikbaarheid van personeel met de
supply chain, hun toekomstvisie en de obstakels die ze
juiste competenties. Wij hebben in Noord-Nederland een
onderweg tegenkomen. Op basis daarvan hebben we
universiteit en uitstekende hogescholen, waarmee we ook
voor een groot aantal belangrijke sectoren proposities
nog eens goede afspraken kunnen maken. Bedrijven die
gemaakt, waarmee we buitenlandse bedrijven willen ver-
hier komen kunnen we daardoor voorzien van precies het
leiden om zich in Noord-Nederland te vestigen. Omdat ze
juiste personeel.’
hier de gewenste voedingsbodem vinden om hun ambities waar te maken.’
• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
19
Buitenlandse bedrijven in Noord-Nederland
1
2 1
4
56
4
6
1
383
1
2
1
LEEUWARDE 276
4
47
1.298
12
345
2
1.668 Aantal medewerkers 0 - 250
20
208
6
2
250 - 1.000
26
1.000 -2.000
> 2.000
31
22
2.149
1.490
2.150
1
124 Aantal bedrijven
Peildatum: september 2014
•
OK TOBER 2014
401
8
134
1
275
23
9
42
3
1
2.075
1 2
166 7
397
9
24
5
39 104
5
5.489
355 1
18
3
657
2.287
14
717
8
208
129
19
371
1
6
RONINGEN 1
9
22
1
12
6
603
605
189
2
4 29
5
23
614
506
4
92
ASSEN
21 119
5
151
7
1
5
MMEN 63
27 14
890
162
7
4.849
1.556
13
712
• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
108
6
21
NOM participeert in Noordlease
‘De overname was e Directeuren Robert Nienhuis en Gert Veenstra hebben de aandelen van Noordlease overgenomen van BMW Holding. Tijdens het overnametraject werden ze ondersteund door de NOM en NIBC, die beide tevens in het bedrijf participeren. ‘We hebben de afgelopen periode veel geleerd. Zeker ook van de NOM.’
Lange tijd was Noordlease onderdeel van ING. Totdat ING
22
Group in 2011 ING Car Lease verkocht aan Alphabet, de leasedivisie van BMW Group. En dus werd ook Noordlease door het Duitse concern overgenomen. ‘Maar eigenlijk pasten we helemaal niet in de visie en strategie van BMW’, zegt Robert Nienhuis, die samen met Gert Veenstra het management van Noordlease vormt. ‘Dat heeft alles te maken met onze bedrijfscultuur. Noordlease bestaat 32 jaar en altijd zijn wij een volledig zelfstandig opererend
zijn twee totaal verschillende werelden. Dan is het natuurlijk
bedrijf geweest. Ook in de tijd dat wij onderdeel uitmaak-
zonde om beide bedrijven te integreren.’ BMW kwam tot
ten van ING. Wij hebben ons eigen personeelsbeleid, onze
dezelfde conclusie en nam daarom het strategische besluit
eigen automatisering en onze eigen procedures en processen.
om Noordlease in de verkoop te zetten, ondanks de goede
Noordlease is een andere organisatie dan Alphabet. Het
bedrijfsresultaten van de Groningse onderneming. Het concern gaf tevens aan dat ook een management buy-out tot de mogelijkheden behoorde. Om die mogelijkheid te onderzoeken en vooral ook te benutten zocht Noordlease contact met onder andere de NOM.
Samen optrekken ‘We moeten echt samen optrekken om de werkgelegenheid in Noord-Nederland te garanderen’, benadrukten Nienhuis en Veenstra tijdens een eerste gesprek met de NOM. Op basis van een goede samenwerking moest te allen tijde worden voorkomen dat Noordlease verkocht zou worden aan een partij ergens in den lande en vervolgens geïnte-
Op de foto van links naar rechts: Ruud van Dijk, Investment Manager NOM, Gert Veenstra, cfo Noordlease, Robert Nienhuis, ceo Noordlease, Robert Oei, Managing director NIBC
greerd zou worden in een landelijke leasemaatschappij. •
OK TOBER 2014
en eenmalige kans’
23
Het bedrijf levert tenslotte een flinke bijdrage aan de
speler was. Maar naarmate het proces vorderde raakte
noordelijke economie. ‘Onze vloot omvat 10.000 auto’s,
hij nog meer onder de indruk van de grote economische
die allemaal in Noord-Nederland staan geregistreerd’,
waarde van het bedrijf. ‘Bovendien waren Robert Nienhuis
verduidelijkt Nienhuis. ‘Dat levert de provincie ieder jaar
en Gert Veenstra voor mij zeer prettige gesprekspartners’,
weer een aanzienlijk bedrag op aan zogenaamde opcenten.
vertelt Ruud. ‘Op elke vraag kreeg ik een passend antwoord.
Middelen die vervolgens gebruikt worden voor investering
Ze hadden overal over nagedacht. Weten precies waar ze
in het provinciale wegennet. Daarnaast zorgen we via
staan en waar ze naartoe willen. Voor ons nog meer reden
schade- en onderhoudsreparaties voor veel indirecte werk-
om samen met NIBC, in combinatie met een financierings-
gelegenheid. Maar ook bestellen we jaarlijks ongeveer 3500
arrangement van ABN Amro, het overnametraject tot een
nieuwe auto’s, waarvan meer dan 80% hier uit de regio
succes te maken. Wat volgde was een intensief, maar bo-
komt. Niet zomaar heeft zelfs de Commissaris van de
venal complex proces. BMW is een beursgenoteerd bedrijf
Koning, Max van den Berg, een positieve bijdrage geleverd
en kent bij een overname andere spelregels dan het geval
richting BMW om te benadrukken dat het van groot belang
is bij een gemiddeld MKB-bedrijf. Om de verschillende
is om Noordlease voor het Noorden te behouden.’
partijen bij elkaar te brengen was een belangrijke rol weggelegd voor Ehrhardt Leus & Associates, een adviesbureau
Complex proces
met grote ervaring met het in goede banen leiden van
Ook Ruud van Dijk, Investment Manager van de NOM,
management buy-outs in complexe corporate omgevingen.
wist uiteraard dat Noordlease een belangrijke regionale
Hoe gaan we met elkaar om? En wat verwachten we van
• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
}
zowel de NOM, NIBC en ABN Amro ervan overtuigde om in Noordlease te investeren. En dat bovenal BMW deed besluiten om de management buy-out aan Noordlease te gunnen.’ Ondanks de crisis is Noordlease de afgelopen jaren flink gegroeid. Dat heeft alles te maken met de innovatieve marktbenadering. ‘In 2008 zijn we van een kantoor naar een winkel gegaan’, vertelt Nienhuis. ‘Naar de Autoborg in Groningen, om precies te zijn. Vroeger was een leasecontract een leasecontract, maar we leven nu in andere tijden. Mensen hebben op korte termijn en op een andere manier mobiliteit nodig. En doordat we nu een winkel hebben, kunnen we bijvoorbeeld uit voorraden plukken en voorraden neerzetten. We zijn dus veel flexibeler in onze dienstverlening geworden. En dat is precies wat klanten tegenwoordig vragen. Daarnaast hebben we, door de verkoop van onze jong gebruikte ex-lease auto’s, leren werken met particuliere klanten. Vervolgens hebben we naast het aanbieden van bedrijfsmatige oplossingen Privé Lease geïntroduceerd, waarmee we momenteel marktleider zijn in Nederland. Privé Lease heeft een voorname rol gespeeld in de groei van Noordlease.’
Volwaardig klankbord Naast de financiering van de overname, heeft de NOM ook bijgedragen aan het aanleggen van groeikapitaal.
24
In een snel veranderende leasewereld is het immers van groot belang om regelmatig innovatieve concepten te introduceren. ‘Dat vermogen is binnen Noordlease absoluut aanwezig’, onderstreept Ruud. ‘Dat hebben ze inmiddels wel bewezen. De concepten moeten uiteraard ontstaan vanuit het management en de werknemers van Noordlease. Samen zullen we vervolgens een afweging moeten maken. Vinden we het de moeite waard om daarin te investeren? Durven we het risico aan? We vervullen dan
Kapiteins kennen hun plaats: op de brug.
ook een volwaardige klankbordfunctie voor het management.’ Robert Nienhuis kijkt met een goed gevoel terug elkaar? Op basis van die vragen werd door het adviesbu-
op het overnametraject. ‘We hebben de afgelopen periode
reau een duidelijke planning gemaakt.
veel geleerd’, zegt hij. ‘Zeker ook van de NOM. We kregen te maken met zaken die voor ons totaal nieuw waren,
Toekomstperspectief
zoals het opstellen van een aandeelhoudersovereenkomst.
‘Gezamenlijk hebben we heel doordacht een stappenplan
Daardoor waren wij grotendeels afhankelijk van de kennis
doorlopen’, vervolgt Ruud. ‘Aan de hand van zo’n plan
en kunde van derden. Dankzij hun netwerk, de open com-
doe je heel grondig onderzoek naar alle relevante aspecten
municatie en het snelle schakelen van de NOM is het hele
van de onderneming. Hoe staat het bedrijf er concreet
proces soepel verlopen. De overname was voor ons een
voor? Wat zijn de sterkten, zwakten en strategie? En waar-
eenmalige kans. En die kans hebben
om staat Noordlease er over een aantal jaren nog steeds
we samen optimaal benut.’
zo goed voor? We hebben dus niet alleen naar vandaag, Ruud van Dijk Investment Manager NOM T (06) 215 185 09 • E vandijk@nom.nl
maar vooral ook naar het toekomstperspectief gekeken. Uiteindelijk heeft dat geresulteerd in een goed verhaal dat •
OK TOBER 2014
Dopper The bottle is the message Dopper is een initiatief ter promotie van kraanwater en het terugdringen van de berg plastic afval. Hiervoor ontwikkelde Dopper het ideale flesje voor kraanwater: duurzaam, handig en mooi. Wegwerpflesjes heb je niet meer nodig, dus dat scheelt plastic afval. Heb je grote waterbehoefte onderweg? Met de Dopperapp vind je alle gratis tappunten bij jou in de buurt, waar ook ter wereld. De
Daniël Lohues - Hier kom ik weg
Dopper is een Nederlands ontwerp en wordt klimaatneutraal geproduceerd,
t/m 09-11-2014
is vrij van BPA en draagt bij aan drinkwaterprojecten in Nepal. Daniël Lohues, de bekendste Drent van Nederland, brengt zijn favoriete kunstwerken en objecten bij
www.dopper.com
elkaar. Lohues is onlosmakelijk verbonden met Drenthe. Het is zijn thuishaven. Hij is gefascineerd
Jonge Harten Theaterfestival
door historie ‘omdat je pas weet waar je heen gaat,
21 t/m 29 november 2014.
als je weet waar je vandaan komt’. Hier kom ik weg is een bijzondere tentoonstelling
Jonge Harten is een negendaags theaterfestival dat plaatsvindt in ongeveer
over Zuidoost-Drenthe met een rijke schakering van
alle theaters in Groningen: de Stadsschouwburg, De Oosterpoort, Het Grand
objecten. Van de oudste vondst, een vuistbijl van de
Theatre, maar ook op bijzondere pop-up locaties. Een festival voor jonge
Neanderthalers, tot het Toyisme, een hedendaagse
mensen die iets meer willen en durven. Met veel jonge makers, beeldend en
Emmense kunststroming. Over het kasteel van
fysiek theater, performance, dans, muziek en een bruisend festivalhart. Het
Coevorden, Vincent van Gogh in Nieuw-Amsterdam,
festival bereikt inmiddels met zijn voorstellingen, workshops en andere acti-
de Saksen en de Slag bij Ane. Daniël maakt de keuze
viteiten maar liefst 10.000 bezoekers per jaar. Ook dit jaar heeft Jonge Harten
en geeft daarmee een boeiend beeld van de rijke
weer een eigen sfeervol festivalcafé met performances en beeldende kunst.
geschiedenis van deze streek. Daniël Lohues heeft de tentoonstelling samengesteld uit de collectie van het Drents Museum, aangevuld met objecten uit
www.jongeharten.nl
Nederlandse musea.
Luie leesbril
Kunstmaand Ameland
Kwetters!
Languit in bed liggen is toch wel een van de fijnere dingen in het leven. Zeker na een dag hard werken. Het enige vervelende is dat je dan niet meer lekker kunt lezen. Gelukkig is
De 18e editie van Kunstmaand Ameland vindt plaats van zaterdag 1 november en
daar nu wat op gevonden. Met de
duurt tot en met zondag 30 november 2014. De maand november staat ook dit
Luie Leesbril kun je liggend toch ge-
jaar weer in het teken van kunst in de breedste zin van het woord. Tekeningen zijn
nieten van je boek of tablet zonder
één van de belangrijkste pijlers met exposities van Nederlandse en Scandinavische
dat je rechtop hoeft te zitten. De bril
tekenaars. Kunstmaand Ameland betekent volop genieten van al dat moois tegen
heeft een kijkhoek van 90°en draait
de achtergrond van het prachtige Waddeneiland. Naast kunst vormt ook poëzie een
je beeld.
belangrijk en nieuw onderdeel dit jaar.
www.multismart.nl
www.kunstmaandameland.com • INVESTEREN IN ONTWIKKELING
25
We are proud ambassadors of the North! 26
Dat het gras hier groener is wisten we al. Om dit aan te dikken gaan we nog een stap verder en wel door het dragen van dit super coole shirt. Waar je ook bent, wat je ook doet: trek aan dat shirt als trotse ambassadeur van het Noorden. U wilt ook zo’n shirt. Ga naar www.claygroundindustries.com. Als lezer van de NOMMER ontvangt u 15% korting. Noteer ‘proud of the north’ bij apply coupon. Noordelijke nuchterheid – The Art Of Straight Forwardness –
de hedendaagse eisen van bewust leven. Een kledingfabriek die werk creëert. T-shirts en truien die zo duurzaam mogelijk zijn en zo lang mogelijk meegaan omdat
Als je met Noorderlingen praat is het duidelijk dat ze ont-
ze gemaakt zijn met vakmanschap en van alleen de
zettend trots zijn op hun regio, maar altijd terughoudend
beste recyclebare materialen.
in het uitdragen hiervan. Noordelingen doen niet aan
Sommige mensen zeiden hen te stoppen met dromen.
bekend- of beroemd zijn. Toch is de rest van de wereld
Te stoppen met proberen, om reëel te zijn. Ze zijn niet
jaloers op deze no-nonsense mentaliteit. Clayground
gestopt te dromen, ze zijn pas net begonnen! De droom
Industries is ontstaan uit het conflict tussen trots en
is al werkelijkheid aan het worden en groeit met elke
terughoudendheid. Eindelijk is er een manier voor Noor-
verkoop.
delingen om zichtbaar trots te zijn op hun regio, terwijl ze toch bescheiden blijven en ondertussen de wereld een
Tot die tijd koopt Clayground Industries de meest duur-
beetje beter maken.
zame katoenen en wollen kleding die ze kunnen vinden. Deze worden afgewerkt door lokale bedrijven, op Noor-
De toekomst van Clayground Industries
delijke kleigrond.
De mensen achter Clayground Industries wisten altijd
Clayground Industries betaalt een eerlijke prijs voor elke
al dat de grond waarop zij leven, ook het fundament
stap in het productieproces. Jij krijgt een product dat langer
kan zijn van hun dromen. In deze dromen zien zij een
meegaat, beter past en goed voelt. Met jouw aankoop
plaatselijke kledingfabriek die hoogwaardige kleding
ondersteunt Clayground Industries lokale industrieën,
produceert van recyclebare grondstoffen die voldoen aan
cultureel erfgoed en investeert het in jong talent. •
OK TOBER 2014
DRIJFVEREN
Foto: Mark Sekuur
Voor iedereen die zin heeft om op ondernemende wijze de wereld te veranderen, maar nog niet precies weet hoe: kijk eerst op YouTube naar het filmpje ‘Doen is de beste manier van denken’ van de Vrije Denkers. Dan ontstaat alvast een uitnodigende mindset voor dit artikel én alle ontdekkingen die we ongetwijfeld nog met elkaar gaan doen in het noorden…
Gekeken? En geïnspireerd? Dan spreekt deze aflevering
wat wel en niet werkt. Het is letterlijk en figuurlijk een
van Drijfveren ongetwijfeld ook tot de verbeelding, want
hele onderneming om uit te vinden of we onze economie
die vertelt het verhaal van acht ondernemende mensen
anders kunnen organiseren. Daarom is De Ontdekking
uit het noorden die samen een coöperatie vormen:
van Groningen zelf ook een experiment.’
De Ontdekking van Groningen. Gedeelde drijfveren brachten hen samen, want ze hebben allemaal zin in
Dichtbij beginnen
een betere, leukere en mooiere wereld. Bovendien willen
De coöperatie is in de zomer van 2013 ontstaan. Eén van
deze entrepreneurs daar allemaal iets voor dóen. Ze had-
de initiatiefnemers, Engbert Breuker, realiseerde zich dat
den namelijk al een belangrijke ontdekking gedaan: een
het verbeteren van de wereld begint bij jezelf en je eigen
economie van geluk en gezondheid ontstaat niet vanzelf,
omgeving. ‘Dichtbij heb je invloed. We hadden net zo
maar vraagt om duurzame actie, vernieuwing en simple
goed De Ontdekking van het Noorden kunnen heten, maar
kindness.
goed, we begonnen in Groningen. De naam is ook niet zo belangrijk, het gaat om onze missie, om de beweging
‘Wij zetten ons in vanuit compassie en respect, zonder te
die wij in gang zetten. Wij hebben geen projectplannen
oordelen of anderen te beschadigen’, is de vertaling die
en begrotingen, we werken niet lineair volgens de plan-
Christine van der Vorm aan het begrip simple kindness
do-check-act methodiek, we stoppen niets in hokjes. We
geeft. ‘Wij weten het heus niet beter, wij realiseren ons
laten de traditionele vormen juist los en zoeken ook in
alleen dat het beter kán. In de wereld van vandaag is veel
onze aanpak de vernieuwing. Dat doen we in alle open-
scheefgegroeid, maar klagen of kritiek hebben brengt
heid, met vertrouwen en vol plezier. Want als het leuk is,
ons geen stap verder. We willen juist focussen op de
krijgen we er met z’n allen weer zin in.’
mogelijkheden in de wereld van morgen! Het begint met anders kijken, maar vooral ook met uitproberen en
Is het nuchtere Groningen wel klaar voor echt ver-
oefenen, want door te doen ontdekken we spelenderwijs
nieuwende ontdekkingen? De coöperatie hanteert een
• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
27
Drijfveren zijn een belangrijke motor achter groei en ontwikkeling, maar in hoeverre zijn bedrijven in Noordveelzeggend citaat van Nelson Mandela: It always seems
Nederland daar bewust mee bezig? En hoe pakken ze
impossible until it’s done. Zeker, die insteek biedt per-
dat aan? NOM is nieuwsgierig en interviewt voor deze
spectief, maar waar mikken deze bevlogen ondernemers
nieuwe rubriek organisaties die hun beweegredenen
nu eigenlijk op? Engbert: ‘Wij focussen op twee doelen:
actief onderzoeken.
1) maatschappelijke impact, in de zin van energie genereren, mensen aan het denken zetten en tot actie bewegen; 2) nieuwe ondernemingen realiseren die bijdragen aan een betere wereld. Met als kanttekening dat wij die
Waarde creëren
nieuwe ondernemingen niet per se zelf gaan opzetten.
Geïnspireerd door visionaire denkers – zoals Gunter Pauli
Wij fungeren als katalysator, adviseur, verbinder, begelei-
met zijn Blue Economy – leggen de acht ondernemers
der… wat er maar nodig is of ontstaat. Het belangrijkste
verbinding tussen wereldse ideeën en lokale mogelijkhe-
is dát er nieuwe initiatieven komen.’
den. ‘De tijd is er rijp voor, kijk maar naar initiatieven als urban farming, repaircafés, duurzame energiecollectieven
28
Patronen doorbreken
en online platformen als zorgvoorelkaar of thuisafgehaald.
Precies daarom haakte Roelof van Zanden ook aan bij De
In Groningen kwamen er bij de eerste brainstorm in
Ontdekking van Groningen. ‘Er is nog zoveel meer mo-
breed gezelschap al meer dan dertig ideeën en kansen
gelijk dan wij denken en dat besef is mijn persoonlijke
voor de regio bovendrijven, van smart chemistry en
drijfveer. Het mooie is dat mensen allemaal hun eigen
algenproductie in de Eemshaven tot het verwaarden van
drijfveren en ambities hebben, want dáár zit energie en
aardappelschillen en koffiedik. Het is maar net welke
dat heb je nodig om beweging in gang te zetten. Toch is
mensen zich geroepen voelen ‘eigenaar’ te worden van
er meer nodig om hardnekkige patronen te doorbreken
deze mogelijkheden en actief aan de slag gaan. Inmiddels
en daarom zijn die nieuwe vormen van ondernemen zo
is de eerste onderneming een feit, de Zwammerij, die
belangrijk. We zien dat bestaande organisaties allemaal
paddenstoelen kweekt op koffiedik. Het zijn de eerste
vóór duurzaamheid zijn, alleen is het heel lastig om
stapjes die wij zien als essentiële zaadjes voor een werke-
binnen de gevestigde orde echt te veranderen en te in-
lijk duurzame wereld.’
noveren. Wij opereren daarom juist tússen die gevestigde orde, zodat verrassende verbindingen en een andere
Voor De Ontdekking van Groningen is de ontdekkings-
manier van kijken de vruchtbare grond vormen voor
tocht zelf trouwens belangrijker dan het resultaat. ‘De
nieuwe ontwikkelingen waar de hele samenleving beter
kunst is om de energie te volgen. Voelt niemand zich
van wordt.’
geroepen een geweldig idee uit te voeren, komt het niet van de grond of zitten er nog teveel haken en ogen aan?
Christine legt uit waarom hun coöperatie zo goed als
Laat het los en zoek weer nieuwe richtingen, simpelweg
vliegwiel kan fungeren om die ontwikkelingen op gang
door drijfveren te volgen. Zo werken wij zelf en dat
te krijgen. ‘Wij zijn alle acht zelfstandig ondernemer.
dragen we ook uit naar anderen. In plaats van te blijven
We hebben kleine, slagvaardige bedrijven die actief zijn
hangen in mitsen en maren of obstakels gaan wij er
binnen de overheid, het bedrijfsleven en de wetenschap.
gewoon omheen vanuit het motto: wat kan dan wél? We
In allerlei sectoren bovendien, van onderwijs, zorg en
hebben zoveel in het noorden, van land en water tot een
kunst tot industrie. Dus wij kunnen bruggen slaan en
enorme diversiteit aan talenten en vaardigheden. Overal
zorgen voor kruisbestuiving. Dat kan al heel simpel
waar het stroomt, valt waarde te creëren: van schone
door bepaalde mensen met elkaar in contact te brengen,
lucht tot aandacht voor elkaar, van gezonde voeding tot
ideeën naast elkaar te leggen of eens met een heel andere
duurzame energie, van leefbaarheid tot geld om weer
bril mee te kijken. We doen ook procesbegeleiding, geven
nieuwe initiatieven mee te financieren.’
workshops, laten proefballonnen op, organiseren brainstorms. Bovendien verzamelen we problemen en vragen
Ook zin om de wereld te veranderen? Kijk op
we net zolang door totdat we weten bij wie de echte pijn
www.deontdekkingvangroningen.nl en ontmoet in
zit. In die hoek heb je namelijk de grootste kans op een
november nog veel meer ondernemende mensen op
vernieuwende oplossing.’
het inspiratiefestival Let’s Gro.
•
OK TOBER 2014
DRESS FOR SUCCESS delijke uitstraling. Een lichtblauwe blouse onder een zwart
Bestaat er ook zo iets als zakelijke kleding? Pas je je outfit
jasje zorgt voor een toegankelijke uitstraling. Iemand die kleur
aan de klant aan? Is een stropdas nu wel of niet nodig? En
draagt, blijkt uit onderzoek aardiger gevonden te worden dan
hoe zit het ook alweer met die eerste indruk? Vragen waar
iemand die alleen zwart draagt. Ook het materiaal is bepalend.
Nelleke Mulder van de Nelleke Mulder Imago Groep wel een
Een breisel, dat wil zeggen een vest of een trui, komt aaibaar
antwoord op heeft …
over. Niets mis mee in de hulpverlening, want die keus zorgt voor een toegankelijke indruk. Bij een commercieel bedrijf is een grof breisel niet aan te raden. Het kan een teken zijn dat jij voor de koffie zorgt.
Iedere dag moet ik solliciteren. Ja ook ik! Nu denkt u, dat kan
Denk ook aan de verzorging van de schoenen. Als ze niet goed
toch niet waar zijn? Ze heeft zelf een bedrijf en moet dan ook
gepoetst zijn, ben je volgens een directeur van een groot bedrijf
nog steeds solliciteren? Dan gaat het zeker niet goed met haar
niet geschikt als secretaresse. Want als je jezelf niet goed ver-
bedrijf. Zeker wel, het gaat goed, maar iedere dag zie ik nieuwe
zorgt pas je natuurlijk ook niet goed op de winkel. Zo gevoelig
klanten en moet ik solliciteren naar mijn eigen gunfactor. Immers,
kan dus een eerste indruk zijn.
iedere keer wanneer ik een training of een presentatie geef vinden mensen wat van mij. Als ze me niet aardig vinden, dan volgt
Nu gaat het natuurlijk altijd om de inhoud van een persoon.
een, in hun optiek, vervelend uur. Vinden ze me professioneel
Maar die mooie inhoud zie je nu eenmaal niet meteen. Daarom
dan krijgen ze vast een goed verhaal. Zo werkt het altijd weer.
blijft de verpakking belangrijk om een positieve eerste indruk
Iedere dag opnieuw solliciteren … Het gaat bij elke ontmoeting, werk of privé, om de eerste indruk.
achter te laten. Als degene die tegenover je zit zich nergens aan
En die eerste indruk maak je ongeveer in 7 tot 10 seconden. Dan
‘stoort’ verloopt een gesprek zonder ‘ruis’. En dat is precies waar
wordt besloten wat je van iemand vindt. Dit lijkt oppervlakkig
je op hoopt!
maar hersenen vinden het fijn om in structuur te werken. Iemand die slordig gekleed is zal wel slordig zijn. Als de persoon er zakelijk
Onthoud altijd: Acquireren is Solliciteren
uitziet wordt hij al snel als intelligent bestempeld. Alles gebaseerd op uiterlijk. En dan met name op kleding, lichaamshouding, stem en gedrag. In dit verhaal ga ik vooral in op kleding.
Wat trek je aan? Kleding is een van de dingen waar je direct invloed op kunt hebben. Wil je een goede eerste indruk maken dan is het belangrijkste dat je weet wie je gaat ontmoeten en waar. Aan de hand van die informatie wordt het makkelijker een kledingkeus te maken. Kleed je voor een sollicitatie altijd 1 of 2 stapjes beter dan de mensen van het bedrijf. Draagt de directeur een overhemd met spijkerbroek, draag dan zelf een nette broek, overhemd en colbert, het hoeft geen kostuum te zijn. Draagt de directeur een pak zonder stropdas doe zelf dan wel een stropdas om. Mensen verwachten dat je voor een sollicitatie hebt nagedacht over je kleding en dat je kleding er schoon en verzorgd uit ziet. Denk ook na over de kleur die je draagt. Grote contrasten zoals een zwart jasje met een witte blouse zorgen voor een afstan• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
Nellleke Mulder, als altijd ‘dressed for success’
29
SPOTLICHT
ONDERNEMER UITGELICHT
Al langer bleek dat het Mathijs Niehaus aan innovatieve ideeën en ondernemersdrift niet ontbreekt. Vooral niet als het om sociale innovaties gaat. Op dit moment steekt hij al zijn tijd in groentebuur.nl. Een innovatief en sociaal online platform dat vers, lokaal en gezond eten bereikbaar wil maken voor iedereen. Zou het lukken? Er start een pilot eind oktober. Er wordt dan wekelijks een stroom verse groenten in Groningen bezorgd.
Groentebuur: gezond, vers 30
Als innovatie-adviseur was Mathijs Niehaus altijd al bezig
case in te brengen bij zijn eigen NL Innovators. Een team
met het ontwikkelen en verbeteren van producten. Eerst in
boog zich erover en bekeek de haalbaarheid aan alle
dienst bij Philips, later bij NL Innovators, een platform dat
kanten. ‘Het idee van moestuinen was iets te dun, maar
hij met een gelijkgestemde innovator bedacht, en waar een
uit onderzoek bleek dat op vrij grote schaal telers met
team van onderzoekers, experts en bedrijven in vier weken
dezelfde problematiek kampten. Namelijk dat ze veel van
de haalbaarheid van een idee onderzoekt. Als je zoveel bij
hun groenten niet af konden zetten. Dan gebeurt het dat
ideeën van anderen betrokken bent is het geen wonder dat
hier in de supermarkt mensen veel geld moeten betalen
je zelf ook af en toe een duit in het zakje doet. ‘Vanuit het
voor een zak biologische aardappelen en dat eigenlijk net
thema sociale innovatie werd ik vaak geconfronteerd met
te duur vinden, terwijl er even buiten de stad 90.000 kilo
innovaties die aanvankelijk geen waarde leken te hebben,
aardappels op het veld liggen die een boer niet kwijt kan.
maar als je er dan op een andere manier naar keek kon
En dat gebeurt meer en meer. Zonde toch?’
het zijn dat ze toch waardevol werden. Daar werd ik door getriggerd. Zo ontstonden mijn eerste gedachten over
Het onderzoek maakte duidelijk dat Groentebuur inder-
Groentebuur. Eigenlijk vanuit het frustrerende beeld dat
daad kansrijk was, maar dat er wel nog veel losse eindjes
ongezond eten altijd heel goedkoop is en gezond eten heel
waren. Alsof het zo moest zijn kreeg Mathijs vervolgens
erg duur. Aan de andere kant had ik ook nog een beeld van
de kans mee te doen in i3event, een initiatief van Rabo-
vroeger in mijn hoofd. Van de buurman die vaak met zak-
bank Stad en Midden Groningen, Flinc en Gemeente
ken vol met peultjes bij ons binnenliep. Hij had eigenlijk
Groningen. Tijdens i3event wordt de volgende stap, van
overschot, en moeite van zijn groenten af te komen, terwijl
onderbouwd concept naar daadwerkelijke realisatie van de
even verderop iemand er misschien geen geld voor had.’
plannen, begeleid door specialisten. ‘Dat kwam heel mooi
Mathijs vroeg zich af of het haalbaar zou zijn om overschot
achter mijn traject met NL Innovators aan. Door i3event
uit groentetuintjes en op uiterlijk afgekeurde groenten en
had ik een stok achter de deur waardoor ik echt goed na
fruit in te zamelen en aan te bieden, en zo vers, lokaal en
moest denken over het vervolg.’
gezond eten toegankelijk te maken voor iedereen.
Harde data Teamwerk
Door intensieve begeleiding, presentaties aan deskundigen
Uit eigen ervaring wist Mathijs dat je plannen verbeteren
en gesprekken met andere ondernemers kregen de ideeën
als je ze met anderen deelt. Hij besloot Groentebuur als
over Groentebuur steeds meer vorm. ‘Basisgedachte was •
OK TOBER 2014
consumenten. We gaan lokaliseren waar het aanbod is en inventariseren waar de vraag is. De boeren die ons groente leveren geven we een eerlijke prijs. Daarbovenop komt een percentage waarmee we onze eigen organisatie draaiend houden. Via groentebuur.nl kunnen mensen de groente bestellen. In eerste instantie zullen wijzelf de verbindende rol spelen en iedere week een stroom mooie verse groenten vanaf het platteland naar stad Groningers brengen.’
Ondernemerschap stimuleren Vernieuwend is dat het platform ook een podium wordt om ondernemerschap bij anderen te organiseren. Mathijs: ‘Een mooie tegeluitspraak is: echte leiders creëren geen
en dichtbij
volgelingen maar nieuwe leiders. Dat is wat wij ook willen: wij willen geen platform worden met allemaal volgers, maar we willen een platform creëren waar juist ook andere mensen leiders kunnen zijn. Door sociale media
het idee om van Groentebuur een online platform te
slim in te zetten kunnen we dat bereiken. We hebben
maken. En dat is zo gebleven. Op die manier kunnen
nu al onze eerste groep van ambassadeurs, die gaan we
aanbieders en afnemers nagenoeg zonder tussenhandel
straks ook actief benaderen om mensen in hun eigen
met elkaar verbonden worden, worden prijzen laag
omgeving te motiveren. Hoe meer mensen je enthousiast
gehouden en komt gezond, lokaal en biologisch eten
weet te maken, hoe meer voordeel je zelf ook aan Groente-
beschikbaar voor iedereen.’
buur beleeft. Ook willen we ondernemende mensen
Klinkt goed. Alleen, als je dat echt goed wilt organiseren,
uitnodigen om met diensten en producten aan te haken.
betekent dat meteen een forse investering toch? ‘De
Denk aan mensen die een bezorgdienst willen beginnen,
experts met wie ik sprak adviseerden mij om zo klein
biologische maaltijden voor bedrijven willen koken,
mogelijk, met een pilot te beginnen. Daar geloof ik in’,
noem maar op.’
vertelt Mathijs. ‘Op basis van eigen ervaringen komen we er dan achter of onze gedachten kloppen en waar het
Dromen
online systeem straks aan moet voldoen. Verder creëren
Het wachten is op alles wat komen gaat. Er zijn verschil-
we zo een goede onderbouwing voor onze businesscase.
lende promotionele activiteiten gepland. Het thema van
Met harde data kunnen we wat we denken uit de hypo-
Groentebuur spreekt aan, veel mensen zijn geïnteresseerd.
thetische sfeer halen. En dat is belangrijk. Bijvoorbeeld
Lokale en nationale media hebben hun belangstelling
als er financiering nodig is.’
voor Groentebuur al getoond. Mathijs: ‘Alle uren die ik erin steek zijn een investering. Ik steek er tijd in, en er
Verbinding zoeken
komt geen geld uit. Zo’n idee kan alleen slagen als je er
Eind oktober is het zover. Dan gaat de pilot starten. De
echt in gelooft. Als ik even mag dromen dan wil ik dat
focus ligt op stad Groningen. En als de pilot slaagt wordt
Groentebuur een platform wordt dat zeker nationaal en
het concept gekopieerd naar andere gebieden in Neder-
misschien zelfs internationaal uitgerold gaat worden.
land. Vanzelfsprekend wil Mathijs goed voorbereid voor
Dat boeren echt een betere prijs voor hun producten
de dag komen. Sinds september heeft hij twee professionals
krijgen en dat die dan voor mensen steeds goedkoper
volgens een innovatieve Amerikaanse aandelenmethodiek
worden. En dat wij vanuit Groentebuur continu een aan-
aan zich weten te binden. ‘Het is tijdens de pilot vooral
jagende functie hebben en steeds vernieuwend blijven.’
de bedoeling dat we veel leren en nauwe contacten hebben met de afnemers, de eerste aanbieders en de eerste
Geïnteresseerd? Kijk op www.groentebuur.nl
• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
31
Verhalen van startups en investeerders
Jos Dierkes,
Hedi Dizc Toen Jos Dierkes zijn dochter steeds hoorde klagen over stof in haar paardenstal nam hij dat uiterst serieus. Stoffigheid in stallen wordt veroorzaakt door het beddingmateriaal, veelal stro, en kan stoflongen veroorzaken bij paarden en mensen. Jos, uitvinder, niet technisch en ook geen ondernemer, ging ermee aan de slag. Eerst alleen in zijn hoofd. Maar
Hedi Dizc
toen hij rond 2000 de eerste koffiepads onder ogen kreeg vermoedde hij de oplossing. Hij kreeg de kans, nadat het patent op productie van de
Duurzame en diervriendelijke stalbedekking 32
pads was opgeheven, een machine te testen. Jos zocht
Duurzame productie
daarvoor contact met ingenieursbureau Tebodin. De
Inmiddels is de status van Jos als startup serieus. Er is in
eerste resultaten waren meteen veelbelovend. Pads
eigen beheer een machine ontwikkeld die kan worden
leken het ideale materiaal om grondstoffen stofvrij in te
ingebouwd en vervoerd in een container. Zo ontstaat een
pakken. Niet alleen koffie, maar ook stro, mest en turf
makkelijk te vervoeren mobiele installatie. Het productie-
(het ideale alternatief voor stro). Jos zag een wereld aan
principe is eenvoudiger gemaakt, er kunnen meerdere
mogelijkheden. En besloot de haalbaarheid van zijn idee
grondstoffen worden verwerkt en verschillende formaten
verder te onderzoeken. Hij ging op zoek naar specialisten
pads geproduceerd. De pads blijven heel en veroorzaken
die hem verder konden helpen.
geen stof, geheel volgens plan. Het streven is om de stalbedekking die wordt geproduceerd na gebruik in te
Flinc netwerk
zetten als biomassa. Daarbij zijn de kosten van het
Via via kwam Jos in contact met Maarten Goddijn van
productieproces laag, het traject veroorzaakt weinig
Flinc: ‘Een fantastische vent! Maarten had niets met
CO2-uitstoot en er zijn weinig transportbewegingen.
paarden maar was verbaasd dat het probleem zo groot was en besloot mij verder te helpen. En als Flinc zo’n
Nederland en Duitsland
idee oppakt, dan gaan ze er ook voor. Via Maarten is een
Jos is trots. Binnenkort start de pilot. Verwachting is
heel netwerk aan bedrijven, kennisinstellingen, poten-
dat de resultaten eind 2014 bekend zijn. ‘Als de test-
tiële investeerders en afnemers open gegaan. Contacten
rapporten goed zijn is er al een aantal investeerders dat
waar ik echt wat aan heb. Ik kreeg de kans mijn idee te
zich geïnteresseerd heeft getoond. En er zijn ook al toe-
pitchen in het I3event, een project van Rabobank Stad
leveranciers van grondstoffen die hebben toegezegd
en Midden Groningen, Flinc en Gemeente Groningen
mee te willen werken. Daarna wordt een marktintroductie
dat startups en innovatieve ideeën verder brengt.’ Ook
in Nederland en Duitsland voorbereid. We blijven contact
contacten met het Van Hall Instituut zijn zeer waardevol
houden met Flinc en de mensen in ons netwerk. Het
gebleken. En door bemiddeling van TCNN is een EDR-
nieuwe jaar ziet er veelbelovend uit.’
subsidie toegekend om een pilot te draaien.
•
OK TOBER 2014
Henk van Dijk,
ILEXYS ILEXYS is een onafhankelijke inkooporganisatie die, sinds 2006, met haar dienstverlening volledige inkoopondersteuning biedt aan grootindustriële bedrijven. Henk van Dijk is directeur en eigenaar. ‘Met ILEXYS willen we perfecte service leveren op het gebied van inkoop en magazijnbeheer. En dan met name voor de indirecte producten en facilitaire diensten. Producten en diensten die een organisatie nodig heeft om te kunnen produceren. We verbeteren procedures en kopen efficiënt en snel in. Het resultaat? Aanzienlijke kostenbesparingen. En dus: tevreden klanten. Want we leveren meer op dan we kosten.’
Groei van grootindustrie naar mkb Andere aanpak
Snel voor elkaar
ILEXYS groeit snel. Er ontstaat dan ook behoefte aan verdere
Maarten wist een investeerder uit het netwerk van Flinc te
professionalisering van de bestaande software. Een ontwikkeling
interesseren, en ook met de NOM werd een afspraak gepland.
die het gebruiksgemak bij klanten zal verhogen en nog meer in-
Ondertussen kwam Henk’s accountant op het idee om een
koopvoordeel en dus een hoger rendement zal bieden. En daarbij:
crowdfundingactie te beginnen op geldvoorelkaar.nl. Waarom
met die nieuwe software lonkt meteen een nieuwe doelgroep, het
niet, dacht Henk. ‘Omdat we met Flinc alles zo goed hadden
mkb. ‘We willen ervoor zorgen dat ook het mkb kostengunstig
voorbereid was dat een fluitje van een cent. Binnen een week
in kan kopen, maar dan zonder dat ze van de verdere service van
stond onze pitch online, en binnen 5 uur hadden we de beno-
ILEXYS gebruik hoeven te maken’, aldus Henk. ‘Alleen vraagt be-
digde financiering rond!’ De investeerder en de NOM werden
nadering van die markt wel om een andere aanpak: een efficiënt
hierna door Henk vriendelijk bedankt.
werkende business-to-business webshop.’ En nu? ‘Er wordt nog hard gewerkt aan de implementatie van
Flinc in beeld
de nieuwe software’, vertelt Henk. ‘De webshop zal ongeveer in
Zo begon een traject om financiers voor de ambities van ILEXYS
januari online zijn. Ondertussen hebben we gesprekken met ge-
te interesseren. ‘Het nieuwe businessplan hebben we zelf uitge-
ïnteresseerde partijen. Ons verhaal is goed. We merken dat veel
werkt’, vertelt Henk, ‘we wisten immers precies hoe we het aan
bedrijven onderschatten welke besparingen ze kunnen bereiken
wilden pakken. We klopten aan bij banken, wilden aandelen uit-
door slim in te kopen. Met Maarten blijven we in contact. Hij
geven, maar niemand was bereid te investeren. Tot ik op een ad-
heeft ook interessante ideeën over hoe hij ons in de toekomst
vertentie stuitte van Flinc. Daarin stond dat zij voor mkb-bedrij-
zou kunnen helpen.’
www.ilexys.nl
ven financieringsacties wilden stimuleren. Het contact kwam snel tot stand. Maarten Goddijn van Flinc vond dat we ons plan nog beter moesten onderbouwen en gaf tijdens onze ontmoetingen adviezen. Hij heeft af en toe het bloed onder onze nagels vandaan gehaald. Maar het heeft uiteindelijk tot een goed plan geleid.’ Flinc wordt mogelijk gemaakt door de Kamer van Koophandel, NV NOM en de drie noordelijke provincies. www.f-linc.nl • INVESTEREN IN ONTWIKKELING
33
NOM KIJKT OM
ZiuZ zet stip op de horizon 34
Verkozen tot Friese Onderneming van 2014, wereldwijd actief en middenin een groeiversnelling: het verhaal van ZiuZ is inspirerend. Vooral omdat het twaalf jaar geleden allemaal begon met twee ondernemende mannen die - in een garage - aan de slag gingen om hun droom waar te maken. NOM verstrekte tien jaar geleden een renteloze lening en kijkt samen met CEO Gerrit Baarda nog eens om naar de lijn van ontwikkelingen. ZiuZ is een innovatief bedrijf dat hoogwaardige techno-
ontdekkingstocht. Het enige heldere doel was dat we
logie ontwikkelt op het gebied van visuele intelligentie.
onze expertise wilden inzetten voor maatschappelijk
Een team van inmiddels veertig professionals creëert
relevante vraagstukken. Vier jaar later presenteerden wij
praktische en gebruiksvriendelijke oplossingen voor
ons eerste product: een oplossing voor het verwerken
politie- en veiligheidsdiensten en voor de farmaceutische
van grote hoeveelheden visueel materiaal bij forensische
industrie. Door de explosieve stijging van de hoeveel-
onderzoeken van politie- en veiligheidsdiensten. On-
heid digitaal beeldmateriaal is er wereldwijd behoefte
derzoeken die voorheen zes maanden in beslag namen,
aan software die in staat is om bijvoorbeeld automatische
brachten wij met inzet van visuele intelligentie terug tot
samenvattingen, analyses of rapportages te destilleren
enkele weken. Dat is waardevolle tijdwinst als het gaat
uit foto’s en video’s. Terwijl beeldmateriaal veel moeilijker
om bijvoorbeeld kinderpornozaken.’
is te classificeren en te doorzoeken dan tekst.
Rust en ruimte Maatschappelijk relevant
Zodra het eerste product een feit was, ging het hard met
‘Precies daarin vonden wij onze uitdaging’, vertelt Gerrit,
ZiuZ. Maar daar gingen wel vier intensieve jaren aan
die ZiuZ in 2002 oprichtte met Ed van den Brand. ‘We
vooraf. Het was in die periode dat de ondernemers voor
wisten zeker dat we aan de slag wilden met beeldher-
werkkapitaal aanklopten bij de NOM. Gerrit herinnert
kenning, maar hoe en wat precies? Dat was nog een
zich nog goed wat de financiële impuls van de NOM des•
OK TOBER 2014
tijds vooral bracht: de rust om daadwerkelijk te ontwik-
NOM kijkt om!
kelen. ‘Na twee jaar bikkelen konden we opeens serieuze
Hoe gaat het eigenlijk met de bedrijven waar NOM in het ver-
stappen maken, omdat we geen directe zorgen meer
leden in participeerde? In deze rubriek kijken we samen met
hadden over het financiële plaatje. In het begin verhuur-
ondernemers terug naar de ontwikkeling tussen toen en nu.
den we onszelf namelijk een deel van de werkweek om toch brood op de plank te krijgen. Allemaal energie die ten koste ging van onze focus. Het meest waardevolle
hebben doorgemaakt niet weggekomen met de boekhouder
dat het geld van de NOM ons heeft gebracht, was dus
om de hoek.’ Met de huidige omvang en groeiambities
die speelruimte tussen de oren. En dáár moet het van-
is advies voor ZiuZ belangrijker dan ooit. De driekoppige
daan komen bij ondernemers.’
directie installeerde daarom een Raad van Advies, als opmaat naar een toekomstige Raad van Commissarissen.
Business op een bierviltje
‘Het sparren met deze topmensen - waaronder Ellen Faber -
Natuurlijk waren de adviezen en het netwerk van de
is onvoorstelbaar belangrijk voor de toekomst van ons
NOM ook welkom, al is ondernemen in de visie van Gerrit
bedrijf. We nemen onze eigen beslissingen, maar goede
vooral een kwestie van zelf doen en ervaren. ‘Een bedrijf
ondernemers weten wanneer het de moeite waard is om
opzetten gaat met vallen en opstaan en ook bij ons ging
te luisteren naar anderen.’
er in het begin veel mis. Daar leer je veel meer van dan de beste adviezen. Het is en blijft een ontdekkingstocht.
Kwetsbaar opstellen
Een voorbeeld: ik begreep maar nooit waarom bedrijven
‘Luisteren naar klanten hoort daarbij, dat is zelfs essentieel’,
groeidoelstellingen hadden. Dat ging bij ons vanzelf.
stelt Gerrit. ‘Natuurlijk hebben wij expertise, innovatieve
Business cases op een bierviltje, keihard werken, dan
ideeën en bovendien een bepaalde mate van eigenwijs-
verkopen en bij succes kreeg je het nog drukker. Dus een
heid. Maar we durven ons ook kwetsbaar op te stellen,
bedrijf runnen ging toch prima zonder groeidoelstelling?
want we hebben heus niet altijd de wijsheid in pacht.
Ik snapte het pas toen we - door die natuurlijke groei -
Bovendien hebben we ontdekt dat die kwetsbaarheid
op het eerste grote omslagpunt kwamen en we niet meer
nodig is om verder te komen bij het creëren van nieuwe
zonder inzicht, overzicht en vooruitzicht konden. De
en vooral zinvolle producten. Innovatieve technologie
praktijk is de meest waardevolle les, dan komen de echte
bedenk je niet, die ontstaat. Wij pingpongen net zolang
ondernemers vanzelf bovendrijven.’
met prototypes heen en weer totdat het resultaat klopt. Een kwestie van out of the box ontwikkelen voor morgen
Raad van Advies
en tegelijk oog houden voor de realiteit van vandaag.
Toch luisterden de mannen achter ZiuZ al in hun begin-
De balans vinden in dat spel, daar schuilt onze kracht.’
fase wel degelijk naar goede tips. ‘We zagen alles als kostenpost, dus we wilden bijvoorbeeld geen dure accountant.
Road to Impact
NOM liet ons inzien dat een goede accountant óók een
De verkiezing tot Friese Onderneming van 2014 was voor
investering is, zeker als je een internationaal bedrijf wilt
ZiuZ de bekroning van een waardevol jaar. ‘We hebben
neerzetten. Inderdaad waren we met de groei die wij
in 2013 voor het eerst een grote stip op de horizon gezet. Van missie en visie tot een serieuze groeidoelstelling: in ons strategisch bedrijfsplan Road to Impact zijn de komende vier jaar uitgestippeld. We zijn behoorlijk ambitieus en er zitten spannende kantelpunten in, maar net zoals Ed en ik twaalf jaar geleden begonnen met een droom, is het ook nu nodig om hoog te blijven mikken. Ondernemen is voor mij authentiek zijn en je droom leven. Als inspirator kom ik steevast met 1001 ideeën en dat combineer ik met openheid en nieuwsgierigheid. Zijn onze producten nog wel de beste? Hoe kunnen we het nog beter doen? Die dynamiek houdt ZiuZ in beweging en vergroot de maatschappelijke impact van onze producten.’
Een zichtbaar trotse CEO Gerrit Baarda
• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
35
36
‘Het fonds fungeert Onlangs werd het MKB Fonds Drenthe geïntroduceerd. Een laagdrempelig instrument dat het Drentse MKB in staat stelt om kansrijke initiatieven te financieren. Het MKB Fonds Drenthe is een initiatief van de provincie Drenthe en wordt uitgevoerd door de NOM.
www.mkbfondsdrenthe.nl
Gemakkelijk was het niet om een interviewafspraak te maken. Zijn agenda zit bomvol. ‘In een lastige kapitaalmarkt voorzien we duidelijk in een behoefte’, zegt Dave de Groot. Sinds half augustus is hij namens de NOM actief als Investment Manager voor het MKB Fonds
•
OK TOBER 2014
Drenthe. De provincie Drenthe stelt via dit fonds, dat afgelopen voorjaar werd gelanceerd en door de NOM wordt uitgevoerd, € 13 miljoen beschikbaar voor kansrijke investeringen en innovaties. Doel is het geven van een extra stimulans aan de Drentse werkgelegenheid, zodat er meer dynamiek ontstaat en er nog meer vernieuwingen worden doorgevoerd. Aan Dave de taak om het MKB Fonds Drenthe stevig in de markt te zetten. Het begin is, gezien het aantal reacties en aanvragen, in elk geval veelbelovend. Er wordt dan ook veel van het fonds verwacht.
Laagdrempelige oplossing ‘In een tijd waarin de private kapitaalmarkt vaak terughoudend is, bieden wij het Drentse MKB een aantrekkelijke en laagdrempelige oplossing’, benadrukt Dave. ‘Wij verstrekken financiering in de vorm van leningen en aandelenkapitaal aan kansrijke bedrijven, projecten en initiatieven. Het fonds is bedoeld voor zowel starters Dave de Groot Investment Manager T (06) 557 079 67 • E groot@mkbfondsdrenthe.nl
als bestaande ondernemingen. Wij willen het MKB Fonds Drenthe zo breed mogelijk inzetten, dus ook initiatieven op het gebied van toerisme en cultuur komen voor financiering in aanmerking. De criteria? Het bedrijf moet uiter-
ook als vliegwiel’ aard in Drenthe gevestigd zijn en over een goede business-
en doordacht businessplan ontvangen. Een plan waaruit
case beschikken. Daarnaast moet er een reëel uitzicht zijn
blijkt dat de ondernemer twee of drie stappen vooruit kan
op financieel rendement. Het geld moet tenslotte een
en durft te denken. Want juist voor dergelijke onderne-
keer worden terugbetaald. En ook moet er sprake zijn van
mers is het MKB Fonds Drenthe in het leven geroepen.’
maatschappelijk rendement. Denk aan het behoud van werkgelegenheid of aan het creëren daarvan.’
Investeringsbedragen Doordacht businessplan
Het MKB Fonds Drenthe bestaat uit twee fondsen. Een fonds
Met de achtergestelde lening wordt de onderneming
gericht op innovatie en een fonds gericht op ontwikkeling
in meerdere opzichten vooruit geholpen. Het vergroot
en groei. Er gelden dan de volgende investeringsbedragen.
namelijk tevens de kans om financiering op te halen bij een private investeerder. Het MKB Fonds Drenthe
Innovatie
fungeert dus ook als vliegwiel. ‘Om alles goed te regelen
• Microkredieten € 10.000 - € 50.000
is het raadzaam om niet alleen ons, maar bijvoorbeeld
• Innovatiekrediet € 50.000 - € 250.000
ook een bank bij het proces te betrekken. Om voor het fonds in aanmerking te komen moet men in veel gevallen
Ontwikkeling en groei
beschikken over een co-financier. In de meeste gevallen
• Ontwikkelkrediet vanaf € 100.000
zal dat een bank zijn. Daarnaast wil ik vooral een volledig
• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
37
Eerste bijdrage uit MKB Fonds Drenthe
Klaar voor een volgende stap Consejo uit Dalen is het eerste bedrijf dat een bijdrage heeft ontvangen uit het MKB Fonds Drenthe. De leverancier van nieuwe en gebruikte verpakkingsmachines wordt daarmee in staat gesteld om in alle rust door te groeien.
38
‘Ons bedrijf heeft de wind flink in de zeilen. We groeien
de organisatie. Zo vond vorig jaar een verhuizing plaats
zowel in omzet als in personeel. Om verder door te kun-
naar een ruimer pand in Dalen. Maar ook waren er pro-
nen groeien was een financiële injectie noodzakelijk.
ductiemachines, een heftruck, gereedschap en met name
Vandaar dat we bij de NOM hebben aangeklopt. Vrijwel
heel veel software nodig om de gebruikte machines om
gelijktijdig met het moment dat het MKB Fonds Drenthe
te bouwen naar de wensen en eisen van opdrachtgevers.
werd gelanceerd. Een prettig toeval.’ Adri Timmer is samen
Daarnaast wordt veel energie gestoken in het zoeken en
met zijn vrouw Martha eigenaar van Consejo. Het bedrijf
opleiden van vakbekwaam personeel. Want het revise-
uit het Drentse Dalen levert verpakkingsmachines aan
ren van verpakkingsmachines is specialistenwerk. Mede
opdrachtgevers in de gehele Benelux. Met name machines
dankzij een achtergestelde lening uit het MKB Fonds
die karton verwerken. In het recente verleden was
Drenthe is Consejo nu in staat om een volgende stap te
Consejo een echte handelsonderneming die uitsluitend
maken.
nieuwe verpakkingsmachines verkocht, afkomstig van gerenommeerde buitenlandse fabrikanten. Dat ging
Mooi winstperspectief
goed. Totdat de crisis toesloeg. De markt werd krapper,
‘Consejo voldoet aan alle criteria om voor het fonds in
de marges kleiner en de vraag naar gebruikte verpakkings-
aanmerking te komen’, zegt Dave de Groot, Investment
machines steeds groter.
Manager van het MKB Fonds Drenthe. ‘Het bedrijf is in de regio gevestigd en heeft een goede businesscase en
Gebruikte machines
een mooi winstperspectief. En omdat ze zorgen voor
‘De laatste jaren doen we dan ook veel in goede gebruik-
extra werkgelegenheid is er ook sprake van maatschap-
te machines’, vertelt Adri. ‘Nadat die machines door ons
pelijk rendement. Tot voor kort telde Consejo drie
zijn ingekocht worden ze door onze eigen mensen, die
personeelsleden, op termijn zullen er naar verwachting
we daarvoor zelf hebben opgeleid, gereviseerd, zodat ze
tien mensen werkzaam zijn. Daarom dragen wij, in
vaak beschikken over het rendement en de levensduur
combinatie met een bancaire financiering, graag bij aan
van een nieuwe verpakkingsmachine.’ En dus doet
de verdere doorgroei van het bedrijf.’
Consejo tegenwoordig ook eigen productie. Die nieuwe manier van werken heeft uiteraard grote gevolgen voor
Dave de Groot Investment Manager T (06) 557 079 67 • E groot@mkbfondsdrenthe.nl •
OK TOBER 2014
Kijk voor
vers nieuws
dagelijks op
Philips Drachten weer grootste producent van scheerapparaten Het bedrijf had die status ook al in de jaren vijftig en zestig. www.nom.nl/homepage/philips-drachten-weer-grootsteproducent-van-scheerapparaten/
nom.nl
Wateronderzoeker Wetsus haalt water uit lucht Het zou een oplossing kunnen vormen voor het drinkwatergebrek in veel droge gebieden met een hoge luchtvochtigheid. www.nom.nl/water/onderzoeker-wetsus-haalt-water-uitlucht/
Groningse ontwikkelaar maakt klapschaats nog beter Door magneetjes te gebruiken in plaats van veertjes in het mechaniek van de schaats wordt minder energie geabsorbeerd. www.nom.nl/nieuws/groningse-ontwikkelaar-maaktklapschaats-nog-beter/
Rabobank voorspelt groei voor alle sectoren 2015 Volgens de bank blijft de export volgend jaar groeien en zullen de investeringen verder stijgen. www.nom.nl/homepage/rabobank-voorspelt-groei-vooralle-sectoren-2015/
Veel minder faillissementen in het noorden Vooral in de bouw daalde het aantal faillissementen. www.nom.nl/nieuws/veel-minder-faillissementen-hetnoorden/
ICT Telecomprovider Voys verhuist voor een week naar spanje Een heel bedrijf voor een week naar het buitenland verhuizen en ervoor zorgen dat niemand iets merkt. http://www.nom.nl/ict/telecomprovider-voys-verhuistvoor-een-week-naar-spanje/zonnepanelen
Trillingsmetingen StabiAlert voor iedereen te volgen
TVM beste werkgever van Drenthe
NOM participatie StabiAlert heeft zijn systeem van trillingssensoren in 17 gebouwen in het aardbevingsgebied geïnstalleerd.
Dat is een prijs van carrièreplatform Intermediair en onderzoeksbureau Effectory.
www.nom.nl/nieuws/trillingsmetingen-stabi-alert-vooriedereen-te-volgen/
www.nom.nl/werkgelegenheid/tvm-beste-werkgevervan-drenthe/
• INVESTEREN IN ONTWIKKELING
39
U wilt uw bedrijf verkopen? Dan heeft de NOM voor u een aantal slimme weetjes, tips en adviezen. Zodat u zich goed kunt voorbereiden op zowel de emotionele als de zakelijke kanten van zo’n ingrijpend proces.
Bereidt u voor ... Ken uw koper Bedenk welk type koper het best past bij uw bedrijf. Is dat: - een strategische partij - zittend management (management buy out) - iemand van buiten het bedrijf (management buy in)
Neem de tijd
Uw zaken goed geregeld?
En dan bedoelen we gerust een aantal
Check! Heeft u uw zaken werkelijk goed op orde?
jaren. Alleen al door de huidige markt
De juiste strategische koers bepaald? Uw huishoud-
zal een overname steeds meer tijd van
boekje goed bijgehouden? En heeft u een kwalitatief
u vragen.
en overdraagbaar businessplan?
Kopers zijn kritisch
Een nieuwe situatie
Zeker nu zullen kopers minder
Bij verkoop ontstaan er een nieuwe hiërarchie en andere
geneigd zijn veel goodwill te betalen.
besluitvorming. Het kan dan ook verstandig zijn op tijd
Het zal meer moeite kosten uw bedrijf
afhankelijkheid van de huidige eigenaar te reduceren.
aantrekkelijk te maken en te verkopen tegen een acceptabele prijs.
Vendor-lening Denk hier eens over na: zou u een deel van de
Banken zijn voorzichtig(er)
opbrengst terug willen lenen aan de nieuwe koper?
Banken zullen en kunnen, onder
Dit kan vertrouwen wekken bij medefinanciers en
andere door aangescherpte regel-
de haalbaarheid van uw plannen vergroten.
geving, minder financieren.
Andere waardering
Meer keus voor kopers Bedenk dat door de geboortegolf van na de oorlog
Door de crisis wordt er anders naar de
binnenkort steeds meer bedrijven ‘op de markt’ zullen
waarde van uw bedrijf gekeken. Er zal
komen. Goed voor kopers: die hebben straks meer om
meer nadruk liggen op eerder behaalde
uit te kiezen.
resultaten en op toekomstig potentieel.
Draai het om
Vraag advies Creëer een excellente groep van adviseurs om u
Bedenk ook eens: wat zou u zelf doen
heen. Mensen op afstand, met een andere discipline,
of willen als koper van uw eigen bedrijf?
een frisse blik. Of: neem contact op met de NOM.
De NOM, altijd een goed idee Neem voor een persoonlijk advies contact op met Ruud van Dijk, vandijk@nom.nl, telefoon (06) 215 185 09 of Laurens Kruize, kruize@nom.nl, telefoon (06) 505 177 05