NOMMER 24 by NV NOM

maart 2016

CHEZZ PARTNERS

BOUWT SMART FACTORY IN EMMEN

NOORD-NEDERLAND

DÉ AGRI & FOOD REGIO

FLOATING OIL RECOVERY UNIT (FORU) GAAT INTERNATIONAAL

COLUMN

De eerste NOMMER van 2016. NOMMER 24 alweer. We gaan richting een jubileum uitgave. Om daar helemaal klaar voor te zijn stelden we u een aantal vragen over de NOMMERs tot nu toe. En u antwoordde met verschillende aanbevelingen waar we wat aan hebben. Daarmee kunnen we verder.

Het aantal abonnees blijft toenemen. Niet alleen voor de gedrukte versie maar ook voor de digitale. Blijkbaar spreekt het magazine u aan. We hoeven dan ook helemaal niet ons best te doen om u elke keer weer aansprekende voorbeelden van ondernemingen te presenteren. Immers, er zijn genoeg initiatieven in Noord-Nederland die de kwalificatie ‘aansprekend’ waar maken. Het mooie van een club als de NOM is dat wij vaak in een vroeg stadium daarbij betrokken zijn. Dat

We kunnen verder ligt ook besloten in het begrip ‘ontwikkelen’. Of je dat nu doet door financieren, acquireren of business development, het draait om het plan, de route en op weg gaan. Daar staat dit nummer ook weer bomvol mee. Dat we daar trots op zijn willen we laten weten, zonder het er al te dik bovenop te leggen.

Die trots vertaalt zich binnenkort ook in de veranderende verhouding van het aandeelhouderschap. Via de media heeft u daar vast wel over gelezen. Tussen het vorige nummer en het huidige in is tussen het Ministerie van Economische Zaken en de provincies een deal gesloten die leidt tot een evenwichtiger verdeling van aandeelhouderschap en verantwoordelijkheid (50-50). Ook daar zijn we trots op.   Ik wens u veel leesplezier.

Siem Jansen jansen@nom.nl @siem_nom

•

MAART 2016

In deze

INNOFEST, SPEELTUIN VOOR INNOVATIES

CHEZZ PARTNERS BOUWT SMART FACTORY

en verder...

2 Siem is trots 9 Kwetters 10 Talenten, teams en topprestaties 13 Uitgesproken 18 Simplicate is eenvoudig 20 U vraagt wij antwoorden 21 Flinc zoekt â&#x20AC;Ś 22 De ambitie van Ecomunitypark 24 Laat Van Spijker maar bouwen 26 NOMplus over internationalisering 31 De Agri & Food-sector moet op de kaart 36 Founded in Groningen 38 De drijfveren van Detact Diagnostics 40 De impact van IoT 42 EWS groeit verder 44 QR Log en GuArt uit Meppel 46 NOM kijkt om naar ICY 48 Kwetters 49 CallMonkey zorgt voor opdrachten 50 Kansen voor Catch-Up

NOMBASSADEURS VAN FORU-SOLUTION

HAVO-CAROUSSEL

INVESTEREN IN ONTWIKKELING

We zijn blij ...

NOMMER is een magazine van N.V. NOM en speciaal bedoeld voor relaties en iedereen die geïnteresseerd is in de activiteiten van de investeringsen ontwikkelingsmaatschappij voor het Noorden. NOMMER is open,

Maar liefst 285 reacties kregen we op onze vraag wat u van

toekomst- en resultaatgericht en beschrijft de economische

de NOMMER vindt. Reacties en aanbevelingen waar we

ontwikkelingen, de ondernemingsgeest, en het leven

wat aan hebben. Sterker nog, we hebben een aantal daar-

en werken in Groningen, Friesland en Drenthe.

van reeds geïmplementeerd. Ruikt u het verschil? Door een andere vernislaag ruikt het papier minder heftig, van verschillende lezers begrepen we dat ze zich stoorden aan

Verspreiding: gratis onder alle relaties van N.V. NOM.

de geur. Maar waar het vooral op neerkwam is dat u ons meldde ‘vooral zo door te gaan’ (naar een uitspraak van

Redactie: Communicatie N.V. NOM, Manisch Creatief.

Barrie Stevens, wie kent hem niet). U gaf ons gemiddeld een 7,6! Die wij gemakshalve maar afronden naar een 8.

Eindredactie: Annemarie Atema, atema@nom.nl.

Rapporttechnisch gesproken zijn wij daar enorm blij mee.

Idee, art direction en realisatie: Manisch Creatief. U vroeg om succesverhalen, aandacht voor innovatie en

Tekstbijdragen: Annemarie Atema, Amber Boomsma,

nieuwe businessmodellen. U vroeg om meer ‘how-to’s’ en

Menno Bakker, Manisch Creatief, Jarno Duursma, Petra

best practices, het schetsen van kansen en verbindingen.

Engel, Folkert van der Glas, Arjen Hoekstra, Loek Mulder,

We hebben getracht dit allemaal terug te laten komen en

Liesbeth Omvlee en Jean-Paul Taffijn.

zullen daarvoor ons best blijven doen.

Fotografie: Jurjen Backer Dirks (cover plus NOMbassa-

Daarom een welgemeend DANKUWEL. Met de NOMMER

deurs), Gea Schenk, Manisch Creatief en NOM-stock.

gaan wij inderdaad vooral zo door!

Drukwerk: Wm Veenstra. Oplage: papier 3.550, digitaal 514. Rechten: Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of geproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de N.V. NOM of andere auteursrechthebbenden. Alle gegevens zijn onder voorbehoud, en er kunnen geen rechten aan worden ontleend.

NOMMER is een uitgave van N.V. NOM, Investeringsen Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland. Paterswoldseweg 810, Groningen. Telefoon (050) 521 44 44, www.nom.nl.

Cover: NOMbassadeurs Bert Sibinga en Koos Tamminga samen met Reinder de Jong (FDI manager NOM) zien het enorm zitten met de FORU. De NOMMER is gedrukt op houtvrij offset, FSC Mix Credit gecertificeerd. De gebruikte biofolie is biologisch afbreekbaar en composteerbaar. Maart 2016 •

MAART 2016

Hightech-speler Chezz gaat door, waar Philips Emmen ophoudt Op de locatie van de Philips-armaturenfabriek in Emmen begint het Brabantse Chezz twee nieuwe bedrijven. Het gaat daarbij niet alleen om het behoud van banen, maar ook om een belangrijke impuls voor de hightech industrie in de regio. ‘Dit kan heel groot worden.’ Goed nieuws voor Emmen, dat wel een opsteker kon gebruiken. De NOM speelt een sleutelrol bij de transformatie van de Philips-fabriek in Emmen. Andre Jansen (links) en Peter Adema

Tragedie

bij toeleveranciers in de regio, waaronder bij sociale werk-

Eind 2014 kondigde Philips aan om de fabriek van de

plaatsen. Er dreigde een sociale tragedie, want veel perso-

Lighting-divisie te sluiten en de productie te verplaatsen

neelsleden van Philips werkten al jaren bij het bedrijf en

naar Polen. Dit nieuws viel niet in goede aarde, temeer

zouden na sluiting moeilijk opnieuw aan de slag komen.

omdat Philips pas 3 jaar daarvoor het Emmense bedrijf,

‘Emmen’ stond bekend als een van de meest productieve

dat al lange tijd succesvol opereerde onder de naam

armaturenfabrieken in de wereld, met een hechte groep van

Industria, inlijfde. Het verdwijnen van dit industrieel

medewerkers. Even was de fabriek in Emmen een komen

monument, zou voor Zuidoost Drenthe een fors verlies

en gaan van bestuurders en politici en Roelie Beijert, voor-

aan banen en bedrijvigheid betekenen. De fabriek bood

zitter van de ondernemingsraad, werd een bekend gezicht

werk aan ruim 250 mensen, nog los van de vele banen

op het 8 uur journaal.

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

IN DIT CONSORTIUM ZIT VEEL KENNIS OVER SLIMME FABRIEKEN. DAT KOMT ONS GOED VAN PAS

De regionale politiek wilde zich niet zomaar neerleggen

Wientjes vijf serieuze kandidaten overdragen aan het

bij een sluiting en in samenspraak met Philips kwam er

hoofdkantoor van Philips in Eindhoven.

een Taskforce onder leiding van oud-VNO-NCW voorzitter Bernard Wientjes. Deze Taskforce moest onderzoeken of

Eén van die kandidaten was het Brabantse bedrijf Chezz

sluiting wel echt nodig was, en of er geen alternatieven waren

Partners van Peter Adema en Andre Jansen. Chezz is door

voor Philips Emmen. Minister Kamp zegde toe om alles in

de NOM naar voren geschoven. Voor Hans Praat van de

het te werk te stellen om de werkgelegenheid overeind te

NOM was Chezz de ideale partij om op de fundamenten

houden.

van Philips in Emmen iets nieuws te bouwen. ‘We kennen elkaar al vele jaren. Chezz is een Brabantse groep van

Zoektocht

bedrijven in de hightech toelevering, sensortechnologie en

In het voorjaar kwam Bernard Wientjes met het goede

draadloze producten. Het zijn goede ondernemers met een

nieuws dat Philips bereid was om de fabriek in Emmen van

aansprekend trackrecord en ze hebben eerder bedrijven van

de hand te doen in plaats van te sluiten, mits de nieuwe

grote concerns met succes overgenomen. Chezz combineert

partij een goed en duurzaam perspectief kon bieden voor de

de routine van een hightech bedrijf met de mentaliteit

medewerkers in Emmen. Eventueel zou dat zelfs een andere

van een startup. Precies wat er in Emmen nodig was.’ Toen

fabrikant van straatverlichting kunnen zijn. In de maanden

de NOM Chezz benaderde was Peter Adema aanvankelijk

daarna heeft Wientjes met tal van geïnteresseerden gesproken,

terughoudend, maar toch besloot hij om naar Drenthe af

van gelukszoekers die afkwamen op het geld in het sociale

te reizen om te praten met de Taskforce Wientjes. ‘In dat

fonds, tot internationale spelers. Kort voor de zomer kon

gesprek viel het kwartje’, aldus Adema. Chezz bezat al een

•

MAART 2016

CHEZZ COMBINEERT DE ROUTINE VAN EEN HIGHTECH BEDRIJF, MET DE MENTALITEIT VAN EEN STARTUP

bedrijf - Dazzletek - dat elektronische modules bouwt om

positie veroveren. Nu kunnen we de integratie van slimme

slimme functies aan straatverlichting toe te voegen. ‘Het

onderdelen en armaturen helemaal zelf ontwikkelen en

idee ontstond om dat in Emmen uit te bouwen tot een

produceren.’

bedrijf dat slimme verlichting produceert.’ Lichtmasten zullen in de visie van Adema c.s. evolueren tot elektroni-

Geduld beproefd

sche hubs die, bijna als bijzaak, ook licht geven. Ze zullen

Hoewel Chezz en de NOM er snel uit waren, werd de deal

zich aanpassen aan de verkeersintensiteit, nabijheid van

met Philips pas kort voor de Kerst 2015 gesloten, één jaar

voetgangers, milieumetingen verrichten of fungeren als

na de aankondiging dat Philips Lighting in Emmen zou

laadpaal voor elektrische auto’s. Ze kunnen kortom een

sluiten. De context was dan ook ingewikkeld, waarbij een

belangrijke rol vervullen in het Internet of Things. Adema:

afweging moest worden gemaakt tussen de zakelijke belan-

‘Je kunt je fantasie er helemaal op uitleven.’ De overdracht

gen van Philips, de kansen van Chezz die met een andere

van de Philips-fabriek biedt Chezz Partners een adequate

insteek de markt betreedt, en de belangen van de mensen

oplossing voor haar producten. Nu nog worden modules

in Emmen en de regio. Jurgen Geelhoed, bij het Ministerie

vooral aan lichtmasten bevestigd, waardoor die een soort

van Economische Zaken aanspreekpunt voor bedrijven

kerstboom worden, behangen met allerlei dure en weer-

in nood, speelde een belangrijke rol in het eindspel. Hij

gevoelige elektronica. ‘Het is pionieren, maar er is ook nu

roemt de inzet van de partijen aan de onderhandelingstafel.

al behoefte aan allerlei toepassingen. Het is beslist niet

‘Er zijn zeker moeilijke momenten geweest. Natuurlijk

zo dat we bezig zijn met iets dat over een jaar of vijf pas

worden dan op hoog niveau telefoontjes gepleegd. Daarin

wat wordt. De markt groeit hard en wij willen snel een

vragen we aan het bedrijf: ‘Waar staan jullie nu? We heb-

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

ben veel respect voor Philips die uiteindelijk het belang

het Noorden, en de liefde is wederzijds. Peter Adema: ‘Het

van de werknemers in Emmen de doorslag heeft laten

Noorden kiest voor de insteek om de economie te stimu-

geven.’

leren rond een aantal grote maatschappelijke uitdagingen zoals de energiezuinige samenleving en een gezonder en veilige leefomgeving. Het concept dat wij met Chezz gaan

JE MERKT DAT DIT ECHTE ONDERNEMERS ZIJN

uitrollen levert daarvoor de bouwstenen.’ Ook de ambitie van Noord-Nederland om zich te profileren als een ‘Region of Smart Factories’ speelde een rol om te kiezen voor het

Geert Lucas werkt al 27 jaar bij Industria, en daarna dus

Noorden. ‘We gaan de fabriek in Emmen ombouwen tot

Philips, waarvan de laatste 8 jaar als directeur. Hij prijst

een smart factory. Dat is een voorwaarde om hier te kun-

het geduld van zijn medewerkers. ‘De spanning liep

nen blijven produceren. Enkelstuks voor de kostprijs van

behoorlijk op en toch heeft iedereen de rust bewaard, en

serieproductie en productie die dicht tegen de ontwik-

hard doorgewerkt tijdens de onderhandelingen. Dit heeft

kel- en de verkoopafdeling aan zit.’ Adema hoopt dat

zeker meegewerkt aan de beslissing van Chezz en de NOM

andere bedrijven zich aansluiten om samen op de locatie

om in de plant in Emmen te gaan investeren.’ Geert Lucas

in Emmen een gedeelde smart factory neer te zetten voor

kijkt weer met vertrouwen naar de toekomst. Hij is blij

producten waar veel sensortechnologie en draadloze

om weer als zelfstandige speler verder te kunnen, net zoals

technologie in zit, bijvoorbeeld voor toepassingen in de

in de Industria-tijd. ‘Je merkt dat dit echte ondernemers

communicatietechnologie en personalized health. Hij sluit

zijn. Ik verwacht dat we weer snel zullen schakelen, dat de

zich dan ook aan bij het noordelijke consortium Region

flexibiliteit en slagkracht terugkeren en dat er weer wordt

of Smart Factories. ‘In dit consortium zit veel kennis over

geïnvesteerd in het bedrijf.’

slimme fabrieken. Dat komt ons goed van pas.’ Geert Lucas ziet het helemaal zitten. ‘Met de nieuwe ondernemers en

Impuls HTSM

een smart factory in het verschiet, zijn de kansen voor

De komst van Chezz naar Emmen is een opsteker voor de

onze mensen in Emmen mogelijk beter dan ooit. Ik zie ons

regio. In Zuidoost Drenthe is van oudsher veel bedrijvig-

straks zelfs Ipad-achtige producten maken. Kom maar op.’

heid op het gebied van (tele)communicatie aanwezig, vooral door de vestiging van Ericsson (later Sony Ericsson) in Emmen van 1982 tot 2003. In deze periode is in de

Afspraken en activiteiten

regio een stevige kennisbasis gelegd, met als hoogtepunt de ontwikkeling van bluetooth-technologie, een draadloos communicatie-protocol, door Jaap Haartsen (toen Ericsson,

Philips Lighting zal eind dit jaar al haar activiteiten in

nu Plantronics), waarvoor hij recent werd opgenomen in

Emmen stopzetten. 2016 is een overgangsjaar waarin

het Amerikaanse Hall of Fame voor uitvinders. Hoewel met

Chezz op de locatie in Emmen twee nieuwe bedrijven

het vertrek van Sony Ericsson de bedrijvigheid terugliep,

ontwikkelt. Een ‘lichtbedrijf’ dat slimme en energiezui-

is de kennisbasis zeker gebleven. De komst van Chezz kan

nige straatverlichting gaat ontwikkelen en verkopen.

een katalysator zijn om op de fundamenten van Sony

Het assortiment wordt de komende jaren uitgebreid.

Ericsson en de MKB-bedrijven die daaruit zijn ontstaan,

Het tweede bedrijf wordt een productiebedrijf dat

een nieuw samenhangend cluster van bedrijven tot ont-

naast de verlichting ook voor andere bedrijven gaat

wikkeling te brengen, in een veelbelovende groeimarkt.

produceren. Chezz en de NOM zijn op zoek naar part-

Verschillende bedrijven en organisaties hebben al aangege-

ners die willen instappen. Philips beëindigt eind dit jaar

ven geïnteresseerd te zijn in dit cluster, waaronder Dacom,

de arbeidsovereenkomst met de mensen die dan nog

Plantronics en Stenden (Emmen), STT (Leek), ASTRON

in dienst zijn en iedereen ontvangt een ontslagpremie

(Dwingeloo) en Embed/Greensoter en Lavoisier (Groningen).

volgens het sociaal plan. Chezz wil zoveel mogelijk

De NOM gaat de ontwikkeling van dit HTSM-cluster bege-

mensen daarna weer in dienst nemen - maar dat is

leiden, in samenwerking met de Gemeente Emmen en de

wel afhankelijk van succes van het komende jaar.

Provincie Drenthe.

De NOM heeft de intentie om te investeren in zowel het lichtbedrijf als

Warm bad

het productiebedrijf.

De regio is erg enthousiast over de komst van Chezz naar •

MAART 2016

Hans Praat Business Development Manager NOM T (06) 215 184 93 • E praat@nom.nl

@HansPraat

Kwetters

Tile Bent u regelmatig iets kwijt? Nu is er Tile, een kleine Bluetooth tracker die binnen een aantal seconden uw zoekgeraakte item weer weet op te sporen. Bevestig Tile in uw auto, plak hem op uw laptop of stop hem in uw tas en houdt bij waar uw eigendom zich bevindt in de app op uw smartphone. U bent uw telefoon kwijt, maar u heeft Tile wel bij de hand? Tile zorgt ervoor dat uw telefoon een geluid maakt, zelfs als deze op stil staat. Als uw Tile toch verder weg blijkt te zijn, kunt u via andere Tile gebruikers uw item alsnog terugvinden. www.thetileapp.com

Zeldzaam Mooie Markt, 28 maart 2016 Op maandag tweede Paasdag is de tweede editie van de zeldzaam mooie markt op de Vismarkt in Groningen. Het is een markt met allerlei unieke, originele en handgemaakte producten, maar ook met andere

rariteiten zoals creatief hergebruik, vintage en retro artikelen. www.zeldzaammooievents.com

Handige opvouwbare NOM tas Vanaf 1 januari krijgt u in de winkel geen plastic tasje meer om uw aankoop mee naar huis te nemen. Uiteraard heeft dit voordelen voor het milieu, maar voor u is het weleens lastig. Wellicht herkent u zich hierin: u gaat voor één boodschap naar de supermarkt, maar eenmaal

Fotoboek Poppo en Engel

in de winkel voegt u nog van alles aan uw

In 2012 ontmoet fotografe Gea Schenk

winkelmandje toe. Het besef komt vaak bij het

de tweeling Poppo en Engel (1927). Altijd

afrekenen: want hoe krijgt u al deze spullen

zijn de broers samen. Schenk volgt ze ruim

mee naar huis? Alsnog een plastic tas aan-

twee jaar. Het levert een intiem beeld-

schaffen is vanaf nu niet meer nodig: met deze

verhaal op over kracht en kwetsbaarheid,

handige (en opvouwbare) NOM tas in uw zak

verbroedering en verbondenheid.

heeft u altijd uw eigen tas binnen handbereik. Wilt u

Poppo en Engel

er ook een? Vraag ernaar bij

ISBN 9789080425972

uw NOM contactpersoon.

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

november 2015

Thema: 1 + 1 = 3! Talenten, teams en topprestaties … Sprekers: voormalig topsporters Arnold van Calker en Hein Gerd Triemstra, nu beide werkzaam bij opleidingscentrum Noorderpoort Locatie: De Vries Trappen in Heerenveen

Where the magic happens … Topsporters dromen niet alleen van Olympisch goud, ze doen er ook álles aan om dat doel te bereiken. Wie daar wil zijn ‘where the magic happens’ moet de comfortzone verlaten en dat gaat zelden zonder vallen. Maar: no guts, no glory! Daarom zijn succesvolle doorzetters met topsportervaring zulke inspirerende mensen voor het bedrijfsleven. Wij kunnen iets leren van hun vermogen om talent te laten excelleren in topprestaties. Bobsleeër Arnold van Calker en basketballer Hein Gerd

individueel talent herkennen en ontwikkelen, is het zaak

Triemstra zijn beide teamsporters en dat maakt hun erva-

om excellente teams samen te stellen waarbij medewer-

ringen nog interessanter voor ondernemers. Bij bedrijven

kers elkaar versterken. De kunst is om samen méér te zijn

gaat het immers niet om een enkeling die schittert aan

dan de som der delen, in de zin van 1 + 1 = 3! Voormalig

de top, maar om het neerzetten van topprestaties met

topsporters Arnold en Hein Gerd - die nu beide jonge

een team. Daar schuilt een extra uitdaging in, want naast

talenten stimuleren bij Noorderpoort - begrijpen die uit•

MAART 2016

daging als geen ander, daarom delen zij met plezier hun

Gerd. ‘We vergeten dat er veel aan vooraf gaat, dat er

visie op het thema ‘talenten, teams en topprestaties’.

bloed, zweet en tranen nodig zijn om kans te maken op Olympisch goud. Het begint allemaal met de droom: wat

Flow vinden

wil je bereiken? Wat er vervolgens voor nodig is om die

Ware professionals willen boven zichzelf uitstijgen.

droom te realiseren, verschilt per sport en per bedrijf. Bij

Arnold zegt daarover: ‘Om een ultieme sportprestatie te

teamsport zijn bijvoorbeeld tactiek en techniek essentiële

leveren, heb je een bepaalde mindset nodig. Of je het nu

factoren, maar uiteindelijk is de mentaliteit doorslag-

focus, momentum of flow noemt, het gaat om de per-

gevend voor succes. Vraag jezelf als ondernemer daarom

fecte balans tussen uitdaging en vaardigheid. Daar ben

af welke aspecten van belang zijn voor jullie tak van

je als topsporter voortdurend naar op zoek en eigenlijk

sport’, adviseert de basketballer. ‘En bepaal welke mentale

doen we dat in het bedrijfsleven ook. Elke bevlogen

eigenschappen jouw team nodig heeft om topprestaties

ondernemer of werknemer streeft naar de ultieme mind-

te kunnen leveren in de business.’

set die topprestaties mogelijk maakt. Die balans is heel precair: bij te weinig uitdaging vervallen we in routine

Universele criteria

of slaat zelfs de verveling toe, maar bij teveel druk of te

Voor het samenstellen van talentvolle teams tippen

hoge verwachtingen ontstaat spanning en krijgen we

Arnold en Hein Gerd een inspirerende leidraad: het

last van stress of angst. Het grote voordeel van een team

managementboek ‘Toptalent’ van Ralf Knegtmans. Deze

is dat je elkaar kunt helpen om in je kracht te komen.

headhunter interviewde vele toppers en formuleerde

Samen die flow vinden, dát is teamsport en daar kan elk

negen universele criteria voor toptalent, verdeeld over

bedrijf zijn voordeel mee doen.’

innerlijke kracht, streefkracht, denkkracht en daadkracht. Bij alles wat de mens wil bereiken, blijken moed en

Op weg naar de droom

zelfvertrouwen essentiële onderliggende waarden. ‘Om

Maar hoe verzamel je een goed team? Welke talenten heb

dromen waar te maken, moeten mensen hun comfortzone

je nodig en hoe herken je die eigenlijk? Die ontdekkings-

durven verlaten’, beamen de voormalige topsporters.

tocht is volgens het sportieve sprekersduo de basis van

‘Het gaat om meer dan kunnen, want helaas blijven veel

elke topprestatie. ‘Zowel in de sport als bij ondernemer-

talenten onbenut. Het gaat ook om willen! Als iemand

schap zien we vaak alleen de successen van anderen, ter-

binnen je bedrijf wel de vaardigheden heeft, maar niet

wijl we zelden stilstaan bij de weg ernaartoe’, stelt Hein

dezelfde droom deelt, dan kan het net zo onmogelijk

‘There is no elevator to success, you have to take the stairs!’ Deze toepasselijke quote komt van Ronald Wagelaar,

product en verlaging van alle voorraden. Tegelijkertijd

directeur van De Vries Trappen en gastheer bij deze

betekent dit ook een andere manier van managen,

editie van NOM on Tour. Om de crisis te overleven,

waarbij de werknemers nog meer betrokken worden in

scherpte het trappenbedrijf haar talenten, teams en

het proces. Soft skills zijn belangrijker dan ooit om met

aanpak flink aan. De mens staat centraal en de flow is

elkaar tot betere prestaties in een prettige werksfeer te

terug dankzij duidelijke doelen en doorzettingsver-

komen. Samen op weg naar nieuwe topprestaties!

mogen. De afgelopen jaren zijn er grote wijzigingen

Meer informatie: www.devriestrappen.nl

doorgevoerd door een nieuwe manier van produceren, namelijk QRM, Quick Response Manufacturing. Dit had positieve gevolgen voor de doorlooptijd van het

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

VRAAG JEZELF ALS ONDERNEMER AF WELKE ASPECTEN VAN BELANG ZIJN VOOR JE TAK VAN SPORT EN BEPAAL WELKE MENTALE EIGENSCHAPPEN JOUW TEAM NODIG HEEFT OM TOPPRESTATIES TE KUNNEN LEVEREN IN DE BUSINESS

‘Want dan kunnen mensen van elkaar leren en elkaar verbeteren: 1 + 1 = 3! In zo’n cultuur krijgt talent de kans zich te ontwikkelen en mogelijk te excelleren. En besef altijd dat toptalent pas ontstaat als je talent vermenigvuldigt met mentaliteit en deelt door het ego.’

NPAL Cluster Quick Response Manufacturing (QRM)

zijn om doelen te bereiken als iemand die wel wil, maar

Voor bedrijven die hun concurrentiepositie en daar-

waarbij het juiste talent ontbreekt.’

mee hun rentabiliteit willen verbeteren, organiseert NPAL verbeterclusters. Recent is gestart met het cluster

Ga in gesprek

QRM*. Dit cluster is bedoeld voor bedrijven die flexibe-

De voormalige topsporters zijn er trouwens van overtuigd

ler en sneller moeten reageren op wat hun klanten van

dat iedereen talent heeft. ‘Daarom werken wij nu beide

hen vragen. Deze bedrijven willen hun interne organi-

bij een onderwijsinstelling. Het is onze missie om jon-

satie vernieuwen om substantiële tijdwinst te boeken

geren te helpen hun talent te ontdekken en zich daarin

in het traject van bestellen tot afleveren. Doorlooptijd-

te ontwikkelen. Mensen in hun kracht krijgen is ook de

reducties van meer dan 50% zijn geen uitzondering als

uitdaging voor ondernemers. Daarom is het zo belang-

de principes van QRM worden doorgevoerd.

rijk om binnen bedrijven met elkaar in gesprek te gaan.

Met de beproefde NPAL-methode leren de bedrijven

Talent wordt altijd beïnvloed door keuzes die je hebt

van én met elkaar, door bij elkaar in de keuken te

gemaakt, maar ook door interesses en door inspirerende

kijken, en verbeterambities om te zetten in verbeter-

helden of rolmodellen. Als we in de sport teams samen-

projecten die hout snijden. Ze houden elkaar bij de

stellen, kijken we niet alleen naar de prestaties, maar

les met de expliciete intentie om elk jaar merkbaar en

naar de hele persoon; naar zijn achtergrond, karakter en

meetbaar te verbeteren!

dromen. We zoeken een bepaalde chemie. Het gaat om

De huidige (vijf ) deelnemers zijn Lode, Vepa, Burger-

teamplayers die bereid zijn om samen risico’s te nemen

hout, Meijer Plaatbewerking en Broekema EA. De inten-

en daarom ook fouten van elkaar accepteren. Zolang we

tie is dit uit te breiden naar tien deelnemers.

maar op één lijn zitten met het doel.’

Is uw interesse gewekt? Neem dan contact op met

Formule voor talent

Folkert van der Meulen (06-215 18 5 12 / meulen@npal.nl)

De droom, het doel: dat staat bij topsport altijd voorop.

of kijk voor meer informatie op www.npal.nl.

Om daar te komen, heb je visie nodig, maar ook de juiste mensen en goede randvoorwaarden. Arnold en

*samen met Hanzehogeschool, Rijksuniversiteit en Javelijn.

Hein Gerd hebben de indruk dat bedrijven zichzelf vaak verliezen in die randvoorwaarden, dat ze te druk zijn met de systemen. ‘Daag jezelf en je team uit om te blijven focussen op het doel. Als je dezelfde droom en visie deelt, dan zit dáár de verbinding en de kracht van het team. Natuurlijk is er druk vanuit de omgeving, maar die kun je alleen weerstaan door focus op het doel. Weet waar je het voor doet, toon leiderschap en heb vertrouwen. En vorm een cultuur waarin kwaliteiten voorop staan, maar waar ook ruimte is voor fouten’, benadrukken de sporters.

•

MAART 2016

UITGESPROKEN

DE NOM HEEFT WAARDEVOLLE CONTACTEN, MAAR STIMULEERT OOK HET ONDERNEMERSCHAP. ZE DENKEN ALS ACTIEVE SPARRINGPARTNER MEE OVER ALLES WAT ERTOE DOET OM KANSEN TE CREËREN EN TE BENUTTEN. BERT SIBINGA, MANAGING DIRECTOR FORU-SOLUTION

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

NOMbassadeurs

BERT OBEDSIBINGA SMIT (directeur en KOOSeigenaar) TAMMINGA en KEES | FORU-Solution PINGEN (algemeen directeur) | Smit Kwekerijen

FORU-Solution blij met daadkracht NOM De samenwerking tussen FORU-Solution en de NOM is een prachtig voorbeeld van hoe kleine innovatieve startups grote stappen kunnen maken als ze mogen 14

aanhaken bij een kansrijk netwerk. ‘NOM NOMbassadeurs Bert Sibinga (links vooraan) en Koos Tamminga (achteraan) samen met NOMMER Reinder steun en toeverlaat van FORU.

opende belangrijke deuren voor ons’, stellen ondernemers Bert Sibinga en Koos

Amsterdamse ondernemer Bert, die als commercieel en

Tamminga. ‘Dankzij contacten in hun uit-

financieel entrepreneur actief was met milieugerelateerde

gebreide regionale en internationale net-

projecten. ‘Het concept van FORU waarover Bert me vol

werk is onze productontwikkeling versneld

om naar de Watercampus in Leeuwarden te komen, want

passie vertelde, trok mijn aandacht. Ik overtuigde hem

en staan wij binnenkort in Noord- en Zuid-

als dit innovatieve product ergens een kans maakte, dan

Amerika om onze Floating Oil Recovery

logie zijn.’

zou het in het noordelijke centrum van de watertechno-

Unit (FORU) te presenteren.’

Win-win De NOM zag mogelijkheden om de FORU verder door te

NOM-projectmanager Reinder de Jong stelt zijn bevlogen

ontwikkelen in Noord-Nederland, inclusief groeikansen

NOMbassadeurs Bert Sibinga en Koos Tamminga aan ons

voor het bedrijf door koppeling aan specifieke financie-

voor in hun toekomstgerichte vestiging te Harlingen. De

ringsfondsen. Daarnaast kon het NOM-programma voor

nautische omgeving past uitstekend bij FORU-Solution

industriële participatie deuren openen op de belangrijke

en de locatie biedt ruimte om de Floating Oil Recovery

Noord-Amerikaanse markt. Een win-win situatie, dacht

Unit in de toekomst seriematig te assembleren (lees meer

Reinder, waarbij hij vervolgens ook een ontmoeting

over de FORU in het kader). Maar eerst een terugblik op

regelde tussen Bert Sibinga en Koos Tamminga. Dat bleek

hoe het allemaal begon. Reinder ontmoette in 2012 de

een schot in de roos. ‘Ik was op zoek naar een technische

•

MAART 2016

De Floating Oil Recovery Unit (FORU) Simpel gezegd is het een drijvende oliestofzuiger. De unit kan bij olieverlies in oppervlaktewater worden ingezet om de olie van het water af te halen. Het volledig mechanische apparaat werkt als een skimmer (oppervlaktezuiger), waarbij de FORU zich onderscheidt door het robuuste ontwerp en het onderdruksysteem, zodat de unit ook goed functioneert in een ruige zee. Bij de rand van de FORU worden olie en water gescheiden, 360 graden rondom, waardoor het apparaat tot 340 m³ vervuild water per uur kan verwerken. Het nieuwste model wint de fossiele brandstof vrijwel volledig terug uit het water (85-100%), waardoor zowel de milieuschade als de olieverspilling tot een minimum beperkt blijven. FORU-Solution biedt de unit aan in een container vol apparatuur, inclusief een training (op locatie in Noorwegen) van de mensen die ermee gaan werken in geval van een oilspill. De FORU is nog niet volledig in productie, maar de

de Jong (geheel rechts), en op de voorgrond, in overall, Andre Borsch van BDS Harlingen, de maritieme

eerste exemplaren worden nu vervaardigd met ondersteuning van het Waddenfonds en komen straks beschikbaar startup om in te investeren, maar ook om actief in

voor het waddengebied.

te participeren als ondernemer’, vertelt Koos, die is opgeleid als werktuigbouwkundige en zijn sporen heeft verdiend bij Philips Drachten en als directeur van het Grafisch Bedrijf bij de NDC mediagroep. Over de FORU was hij meteen enthousiast en het klikte met Bert; zo kwamen de lijntjes bij elkaar en was het nieuwe bedrijf

de uitvinder en grondlegger van de FORU’, stelt Koos.

FORU-Solution in 2013 een feit.

Ondanks de potentie van het ontwerp en de investeringen van verschillende partijen, kwam het concept in al

Hollandse inventiviteit

die jaren nooit echt van de grond. Toch bleef het idee

Hoe jong FORU-Solution ook is, de Floating Oil Recovery

‘drijven’. Bert roemt het sterke staaltje Hollandse inven-

Unit kent al een lange historie. Nadat olietanker Exxon

tiviteit en is blij dat hij in 2010 in aanraking kwam met

Valdez in 1989 een enorme milieuramp veroorzaakte,

de FORU. ‘Zelf ben ik bepaald geen techneut, maar ik

besloot ene ingenieur Wim Schuur een oplossing te

zag meteen de mogelijkheden. Met Koos erbij werd het

bedenken voor het opruimen van olie in water. ‘Hij is

plaatje compleet en dankzij de betrokkenheid en het net-

De NOM investeert in de ontwikkeling van het Noorden. Als we dat goed doen levert dat NOMbassadeurs op. Mensen die, enthousiast geworden door de samenwerking met de NOM, hun kennis en ervaring weer delen met anderen. Zo zijn ze niet alleen ambassadeurs van de NOM maar ook ambassadeurs voor het Noorden. • INVESTEREN IN ONTWIKKELING

WWW.FORU-SOLUTION.COM

werk van de NOM konden wij dit product de boost geven

zijn ervaringen met de Noord-Nederlandse ontwikkelmaat-

die het nodig had.’

schappij al eens in drie kernwoorden samen: betrokkenheid, initiatief en daadkracht. Hij vertelt waarom: ‘De NOM heeft

NOM als rode draad

waardevolle contacten, maar stimuleert ook het ondernemer-

Zoals Reinder al had ingeschat, kwam de startup in een

schap. Ze denken als actieve sparringpartner mee over alles

ontwikkelversnelling toen FORU-Solution zich in 2013

wat ertoe doet om kansen te creëren en te benutten. Boven-

vestigde in het noordelijke centrum van de watertechnologie.

dien heeft Reinder een enorme intrinsieke motivatie en posi-

‘De NOM was en is daarbij een belangrijke rode draad’,

tieve instelling. Daarin ontmoeten wij elkaar. Net als Koos en

benadrukt Bert. Eerder vatte hij - voor een NOM-filmpje -

ik gelooft hij in de FORU en dat is nodig om de potentie van het product om te buigen in business.’

Een zetje geven ‘Het klikt tussen ons’, haakt Reinder aan. ‘We hebben dezelfde instelling. Innovatie is belangrijk, maar het draait uiteindelijk om de business. Dat vraagt inzet en visie. Deze mannen willen en kunnen aan verschillende sporen tegelijk werken: het product innovatief doorontwikkelen, het bedrijf opzetten met oog voor de toekomst, ingangen benutten om partners te vinden en natuurlijk lijntjes leggen naar potentiële afnemers. Dat vraagt een lange adem, maar ook kennis en een goed netwerk. Zeker kleinere startups zoals FORU-Solution kunnen daarbij

•

MAART 2016

ONDERNEMEN OP BASIS VAN INNOVATIE IN ONTWIKKELING IS EEN PROCES VAN VALLEN EN OPSTAAN

Reinder de Jong Foreign Direct Investment Water Technology NOM T (06) 255 472 73 • E dejong@nom.nl

wel een zetje gebruiken, anders kom je er gewoon niet

Innovatie in ontwikkeling

tussen of blijf je steken in de buitenlandse regelgeving.

Terwijl wereldwijd potentiële afnemers warm worden

Ik vind het prachtig mooi om die verbindingen te leggen,

gemaakt voor de mogelijkheden van de drijvende olie-

want daar vaart uiteindelijk ook Noord-Nederland wel bij.’

opruimapparatuur, bereiden Bert en Koos in eigen land de productie voor. ‘Een innovatief prototype modelleren is

Klaar voor verkoop

iets anders dan seriematige productie en assemblage. We

De status quo van FORU-Solution is veelbelovend. Na

zijn daarom in gesprek met geschikte toeleveranciers voor

twee jaar technische doorontwikkeling is het prototype

de engineering van de verschillende onderdelen en willen

van de oil recovery unit geschikt voor de verkoop; mede

op termijn de assemblage van de FORU in Harlingen rea-

mogelijk gemaakt door o.a. de NOM, Groningen Seaports,

liseren. Ook om daarmee werkgelegenheid te creëren.’ De

het Waddenfonds en BDS Harlingen. De ondernemers

ondernemers zien het al helemaal voor zich en hebben er

presenteren hun product binnenkort bij serieus geïnte-

zin in, zeker na de intensieve jaren van trial and error tij-

resseerde partijen in Noord- en Zuid-Amerika; daarnaast

dens het testen, verbeteren en verfijnen van het apparaat.

komt er belangstelling vanuit o.a. Singapore, Rusland en

‘Ondernemen op basis van innovatie in ontwikkeling is

het Midden-Oosten. ‘De oliesector is een conservatieve

een proces van vallen en opstaan’, concluderen de heren.

industrie die alleen met methoden en producten werken

‘Het is fijn om daarbij samen te werken met een partner

die zich al ruimschoots bewezen hebben. Daarom richten

als de NOM. Met elkaar kunnen we trots zijn als in de

wij ons als nieuwkomer onder meer op havenautoriteiten,

toekomst bij oilspills en onverhoopte rampen de FORU

coast guards en beheerders van kwetsbare wateren. Verder

bijdraagt aan het terugwinnen van de olie uit het water

houden we oren en ogen goed open, want elke oilspill kan

en het beperken van milieuschade.’

ons een kans bieden de FORU te demonstreren.’

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

Vlnr: NOMMER Laurens Kruize, Peter Hager en Gerard Loode

De ambitie is groot, evenals de marktbehoefte. En dus heeft de Groningse startup Simplicate, een nieuwe NOM-participatie, grote plannen om met haar innovatieve online bedrijfssoftware, naast Nederland

geld kwijt waren met bedrijfssoftware enerzijds en consul-

en Europa, ook de rest van de wereld te

duur en complex, maar ook nog eens saai in gebruik. ‘Als

veroveren. ‘Het moet de beste oplossing

te veel gedoe installeren, maar voor de zakelijke markt is

tancy anderzijds. De softwarepakketten waren niet alleen consument kun je tegenwoordig alles online en zonder al eenvoud en plezier helaas nooit het uitgangspunt’, betoogt

zijn, eenvoudig en logisch in gebruik en

Peter. ‘Natuurlijk, alles is mogelijk, maar eigenlijk wil je helemaal niet dat alles kan. Als bedrijf zoek je een oplossing

klanten moeten er blij van worden.’

die zich écht richt op je primaire proces en waar je direct mee aan de slag kunt. Bovenal moet het je ook veel plezier

Eenvoud en plezier met Simplicate ‘Wij geloven in de kracht van eenvoudige en slimme soft-

brengen. Vanuit die gedachte hebben we Simplicate ont-

ware die op een natuurlijke manier aansluit op je bedrijfs-

wikkeld. Het moet de beste oplossing zijn, eenvoudig en

processen’, zegt Peter Hager. Samen met zijn compagnon

logisch in gebruik en klanten moeten er blij van worden.

Gerard Loode richtte hij Simplicate op, een startup die

Daar wordt bij ons alles aan getoetst.’

software ontwikkelt waarmee bedrijven hun kernproces vanuit één systeem kunnen organiseren. Van de eerste

Best practices

kennismaking met de potentiële klant tot aan de factuur.

Simplicate is een eenvoudige en slimme online oplossing

Het idee ontstond in de periode dat Peter en Gerard,

voor CRM, Sales, Project Management en facturatie. Het

beiden bedrijfskundigen, samen werkzaam waren bij een

cloud-based Software as a Service (SaaS) product is vooral

consultancy bedrijf. Ze merkten dat klanten veel tijd en

bedoeld voor dienstverlenende MKB-bedrijven die project-

•

MAART 2016

ALS BEDRIJF ZOEK JE EEN OPLOSSING DIE ZICH ÉCHT RICHT OP JE PRIMAIRE PROCES EN WAAR JE DIRECT MEE AAN DE SLAG KUNT

Innovatieve online bedrijfssoftware matig werken. Simplicate staat in het Engels voor het

van Simplicate en concurrenten van het bedrijf. En uiter-

tegenovergestelde van complicate. En dat is, zoals

aard werd de software door de NOM uitgebreid getest.

gezegd, precies wat bestaande softwarepakketten zo

‘Ik had het razendsnel onder de knie’, vertelt Laurens.

kenmerkt; gecompliceerd en daardoor zeer onvriendelijk

‘De eenvoud en het plezier spatten er van af. Voor dienst-

voor de eindgebruiker. ‘Dat komt vooral omdat ze zijn

verlenende MKB-bedrijven is de online software van

ontwikkeld vanuit de techniek en niet vanuit de gebruiker’,

Simplicate geweldig om alle relevante bedrijfsprocessen

vertelt Gerard. ‘Simplicate wordt echter geleid door

overzichtelijk en inzichtelijk te krijgen. In combinatie

bedrijfskundigen met jarenlange praktijkervaring en niet

met de grote marktbehoefte gaf dat voor ons de doorslag

door techneuten. Wij denken veel verstand te hebben

om de startup een financiering te verstrekken. Simplicate

van processen en zijn steeds op zoek naar de vraag achter

heeft een indrukwekkende ontwikkeling doorgemaakt en

de vraag. Anders gezegd: we proberen de echte behoefte

is in staat om met deze investeringsronde een volgende

van bedrijven boven tafel te krijgen. Vervolgens komen

grote stap te zetten.’

we met een gerichte oplossing. Daarnaast kijken we goed naar andere pakketten waarmee we kunnen samenwerken.

Wereldwijde ambitie

Wij gaan geen dingen bouwen waar al een betere oplossing

De beschikbaar gestelde financiële middelen zullen

voor bestaat. Als die betere oplossing er is, dan zorgen we

voornamelijk worden gebruikt voor verdere productont-

ervoor dat er een koppeling ontstaat waarmee die tool

wikkeling en het verder optuigen van Sales & Marketing.

eenvoudig met Simplicate kan worden geïntegreerd. Op

Simplicate, dat de ambitie heeft om een wereldwijde

die manier ontstaat een complete oplossing, gebouwd op

speler te worden, wil in korte tijd bij zoveel mogelijk

basis van best practises, die bedrijfsprocessen slim en succes-

potentiële klanten onder de aandacht komen. ‘Daarnaast

vol organiseert.’

willen we de software nog verrijken met tal van nieuwe functionaliteiten’, benadrukt Peter. ‘Liever nog vandaag

Grote marktbehoefte

dan morgen. Des te eerder kunnen we nog meer klanten

Hoewel ze al langer met het idee rondliepen besloten

blij maken met Simplicate. Als we de groei van het afge-

Peter en Gerard in 2013 Simplicate daadwerkelijk vorm

lopen jaar door kunnen trekken, dan zullen we binnen

en inhoud te geven. Sindsdien is het snel gegaan. Om de

no-time overzee gaan. Maar onze basis ligt in Groningen

verdere groei te financieren en een internationaal net-

en dat zal ook zo blijven.’

werk op te bouwen werd contact gezocht met de NOM. Niet veel later verrichtte Laurens Kruize, Investment

WWW.SIMPLICATE.NL

Manager van de NOM, een grondig onderzoek. Er werd onder meer gekeken naar de marktbehoefte, de afnemers

www.nom.nl/simplicate

Laurens Kruize Investment Manager NOM T (06) 505 177 05 • E kruize@nom.nl

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

@LaurensKr

Als NOMMER krijgen we regelmatig vragen over ons werk. Tijdens een verjaardag of aan een keukentafel. Wat doe jij nu zoal de hele dag? Waarom financieren jullie dat bedrijf niet? Waarom ga je naar een beurs in de VS? Enzovoort. Vanaf dit nummer beantwoorden we een aantal van die vragen maar vast in de NOMMER, en wel onder de noemer U vraagt Wij antwoorden. Bent u daarna op zoek naar nog meer antwoorden, dan kijkt u verder op nom.nl, onder FAQ’s. Alstublieft. Jullie werken toch alleen met ‘grote jongens’?

Op het gebied van business development bestaat 80% van onze activiteiten uit bedrijven kleiner dan 100 medewerkers. Van de bedrijven die we financieren behoort 90% bij het midden- en kleinbedrijf, en zijn dit meestal bedrijven kleiner dan 100 medewerkers. 45% van onze financieringen verlenen we aan startende bedrijven. Bij acquisitie van buitenlandse bedrijven ligt het wat anders, daar gaat het om zowel grote als kleine bedrijven.

Jullie hebben veel geld op de bank, waarom geven jullie dit niet uit?

We hebben veel geld op de bank en gaan daar zorgvuldig mee om. Het is tenslotte publiek geld, ook van ons allemaal als belastingbetalers. Maar: goede

plannen maken een grote kans gefinancierd te worden. En dankzij ons banksaldo kunnen we ook de komende jaren blijven investeren.

Hoe komen mensen van de NOM in contact met buitenlandse investeerders?

De projectmanagers van de NOM maken gebruik van een breed netwerk aan

contacten, dat in de loop van de jaren zorgvuldig is opgebouwd én onderhouden. Hierin zitten contactpersonen die actief zijn bij internationaal opererende accountantskantoren, fiscalisten, banken, en bijvoorbeeld uitzendbureaus. Ook

Een nieuwe rubriek

U vraagt Wij antwoorden

kunnen we putten uit het enorme netwerk van de NFIA, Netherlands Foreign Investment Agency. Dit is een uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van Economische Zaken. De NFIA helpt en adviseert bedrijven uit het buitenland bij het opzetten, uitrollen en/of uitbreiden van hun internationale activiteiten in Nederland. De NFIA heeft 25 kantoren op economische hotspots in de wereld, waaronder Silicon Valley (VS), Shanghai (China) en Mumbai (India).

Waarom is de rente zo hoog?

De rente die de NOM rekent is hoger dan de rente van een bank. Dat komt omdat wij financieren zonder zekerheden en onze lening een zogeheten achtergesteld karakter heeft. Dat betekent dat als er te weinig geld in de onderneming is om alle schuldeisers te betalen, wij letterlijk achter in de rij staan. Het risico dat we met onze financiering lopen is dus relatief hoog. Dat is ook waarom we een risicotoeslag rekenen. Hierdoor lijkt de rente hoog, terwijl deze toch marktconform is.

•

MAART 2016

GEZOCHT:

WWW.FLINC.NL

Stiekem zijn we er al een tijdje mee bezig: het vervolg van Flinc, met als doel nóg meer innovatieve startende ondernemers te koppelen aan de investeerders in Noord Nederland.

Zelf blijven wij als Flinc team ook om ons heen kijken om te onderzoeken hoe dat beter kan en hoe wij onze rol hierin kunnen verbeteren. Daarom zal in maart van dit jaar onze nieuwe tool gelanceerd worden: een platform waar ondernemers kunnen vertellen wie ze zijn, wat ze doen en waar ze behoefte aan hebben om hun innovatieve onderneming beter en sneller te laten groeien. Op dit platform kunnen de investeerders uit ons netwerk inloggen en op een afgeschermd gedeelte bekijken wie deze ondernemers zijn en of zij een rol willen spelen bij de groei van hun bedrijf. Flinc blíjft hierin een coördinerende rol houden. De startups die zichzelf op het platform laten zien, worden gescreend en in de meeste gevallen eerst begeleid zodat alleen de beste proposities op het platform zullen komen te staan. Ook de investeerders worden

eerst door ons gescreend voordat zij toegang krijgen tot de informatie op het platvorm. Dit om de kwaliteit en vertrouwelijkheid te waarborgen.

Liesbeth

Arjen

Jens

Investeerders en ondernemers kunnen zo op een laagdrempelige manier met elkaar in contact komen, zonder dat dit veel tijd kost en zonder dat het meteen een ‘zwaar gesprek’ wordt.

Ben of ken jij een innovatieve ondernemer die op zoek is naar kapitaal? Ben jij bezig met het opzetten of uitbreiden van jouw innovatieve onderneming in Noord Nederland? Heb je een product dat af is?

Liesbeth Omvlee Projectmanager Flinc T (06) 133 634 34 • E omvlee@f-linc.nl

Arjen Schol Projectmanager Flinc T (06) 557 083 91 • E schol@f-linc.nl

@Liesbethomvlee

@AdrianusSchol

Heb je al een beetje omzet of bijvoorbeeld een intentieverklaring? Neem dan vooral contact met ons op, zodat we kunnen kijken hoe we jou verder kunnen helpen!

Ben of ken jij een investeerder die op zoek is naar investeringskansen? Ben je nieuwsgierig welke ondernemingen wij begeleiden en wie er op zoek is naar een investeerder? Laat ons weten waar je interesses liggen en wij helpen jou om een goede match te vinden!

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

Jens Ruesink Coördinator Flinc T (06) 215 185 08 • E ruesink@f-linc.nl

@Jens_Ruesink

SPOTLICHT

ONDERNEMING UITGELICHT

wel g i l l a v e je to natuur ... k r e W de n i n e midd

Een dynamische hotspot voor innovatie en economische vitaliteit in een prachtig ecologisch 22

werklandschap. Dat is de ambitie van het Ecomunitypark in Oosterwolde, centraal gelegen aan de nieuwe N381. Regionale ontwikkeling en leefbaarheid in Zuidoost Friesland zijn belangrijke uitgangspunten, al kan het effect daarvan veel verder reiken dan alleen Noord-Nederland. Zeker nu het concept wordt omarmd door overheden, kennisinstellingen en ondernemers.

Ecomunitypark faciliteert Dankzij digitale platforms worden netwerken steeds groter

Aanjager nodig

en de wereld kleiner. Toch ontstaan samenwerking, ver-

Het visionaire idee van Anne Jan komt voort uit zijn

nieuwing en economische dynamiek niet vanzelf. Het zijn

ervaringen als directeur van het familiebedrijf ECOstyle

vaak de persoonlijke ontmoetingen en ‘toevallige’ ontdek-

en als voorzitter van de Kamer van Koophandel Friesland.

kingen waardoor energie en innovatie gaan stromen. ‘Zo-

‘Ondernemerschap draait in de kern om continuïteit op

iets kun je niet doelgericht organiseren, maar ik geloof wél

de lange termijn en daarvoor hebben bedrijven en kennis-

in een katalysator als het Ecomunitypark’, zegt initiatief-

instellingen elkaar nodig in de regio. Die reuring kan veel

nemer Anne Jan Zwart. ‘Dit ecologische werklandschap is

beter in het Noorden. We hebben hier te maken met een

een plek waar we het toeval faciliteren, zodat ondernemers

ijle economie en dat ziet men als een bedreiging, terwijl

en kennisinstellingen elkaar vinden in succesvol onderne-

het ook een kans is. Juist omdat we met relatief weinig

merschap en daarmee bijdragen aan een gezonde regio.’

bedrijven zijn, is het belangrijk dat we elkaar goed leren

•

MAART 2016

LEES MEER OP WWW.ECOMUNITYPARK.COM andere bedrijven essentieel. Op dit unieke ecologische kennen en samen verder komen. Helaas zijn wij noor-

park gebeurt dat straks letterlijk en figuurlijk in de tuin.

delingen niet zo open, waardoor samenwerking moei-

Of in het restaurant van het nog te bouwen Ecomunity

zaam van de grond komt. Zo groeide het idee van een

Center, dat het kloppend hart van het werklandschap

ecologisch werklandschap als aanjager van economische

wordt. Maar nu al vinden er inspirerende ontmoetingen

vitaliteit en leefbaarheid in Zuidoost Friesland.’

plaats in de tijdelijke Ecomunitybox op het terrein, waar ruimte is voor deelnemende kennisinstellingen, partners

Alles op z’n plek

en bedrijven.’

De aanloop naar het Ecomunitypark vroeg een lange adem. De basis van het concept werd in 2002 bedacht

Goed gesprek

en na een periode van zaaien en bewerken komen nu de

Zelf start ECOstyle op het Ecomunitypark met een Kennis-

eerste resultaten boven de grond. Ook letterlijk, met de

centrum voor de Bodem, waarin het bedrijf samenwerkt

nieuwbouw van ECOstyle als uitnodigende pionier op

met o.a. Van Hall Larenstein, HAS Dronten en Universiteit

het terrein in ontwikkeling. Anne Jan is achteraf blij dat

Wageningen. Ook de ontwikkeling naar een biobased

het zoveel tijd heeft gevraagd. ‘Natuurlijk was de crisis

economy wordt gestimuleerd door de medewerking

als remmende factor vervelend, maar het voordeel is dat

aan BeStart, een boosting programma voor startups in

zowel het idee als alle stakeholders konden meegroeien

de cleantech sector (zie www.bestart.nu, waarin ook de

met de veranderende wereld. Overheden, onderwijs en

NOM participeert). Het Ecomunitypark juicht ecologische

ondernemers gingen de potentie van het park steeds

business van harte toe, maar staat open voor alle partijen

meer op waarde schatten. De mentaliteit is nu anders,

die iets hebben toe te voegen aan het concept. ‘Er is geen

duurzaamheid is belangrijker dan ooit en daardoor valt

ballotage’, vertelt Anne Jan, ‘maar we voeren wel een

alles op z’n plek. De noordelijke kennisinstellingen wer-

goed gesprek op basis van twee relevante vragen: wat

ken allemaal mee en ook bedrijven zijn enthousiast om

kan het park voor jou betekenen en wat kun jij voor het

zich hier te vestigen. De tijd is er rijp voor.’

park betekenen. Het idee is juist dat we verschillende branches en kennisinstellingen met elkaar in contact brengen, want daar komt werkelijke innovatie uit voort.’

kansrijk toeval

Dynamische hotspot Het nieuwe werklandschap verrijst in een krimpgebied, maar Anne Jan verwacht dat het Ecomunitypark die krimp kan stabiliseren of zelfs gaat ombuigen in groei. ‘De locatie ligt super centraal in Noord-Nederland en de

Kruisbestuiving

infrastructuur groeit met de dag. De betrokkenheid bij

Het Ecomunitypark is voor ECOstyle ook belangrijk om

het concept wordt ook met de dag sterker. Overheden

als familiebedrijf zelfstandig overeind te blijven in een

zien ons als best practice en geïnteresseerde bedrijven

internationale markt die door beursgenoteerde bedrijven

beseffen – net als ECOstyle – dat ze in wisselwerking met

wordt gedomineerd. ‘Op deze manier is investeren in ste-

kennisinstellingen en andere ondernemers verder komen

nen toch waardevol in een toenemende digitale wereld’,

dan alleen. Strategie en innovatie komen in het Eco-

stelt Jeanine de Vries-Zwart, die zich als directielid bij

munitypark in een stroomversnelling en daarmee ook

ECOstyle o.a. bezighoudt met innovatie en duurzaam-

de economische vitaliteit. Ik ben er daarom van over-

heid. ‘Want om nieuwe producten te ontwikkelen en

tuigd dat dit noordelijke ecologische werklandschap op

nieuwe toepassingen te vinden voor onze bestaande

termijn een dynamische (inter)nationale hotspot wordt

producten is kruisbestuiving met kennisinstellingen en

voor succesvolle businessmodellen.’

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

WWW.VANSPIJKERINFRABOUW.NL

‘Wij kunnen nu rustig doorgroeien’

Van Spijker Infrabouw, ambitieus familiebedrijf Van Spijker Infrabouw heeft de wind stevig in de zeilen. Jaarlijks laat het familiebedrijf uit Meppel een behoorlijke omzetgroei zien. Ook de toekomst ziet er veelbelovend uit. ‘Wij zoeken steeds weer naar creatieve oplossingen om beter, kostenefficiënter en slimmer te bouwen.’

•

MAART 2016

Uit alles wat ze zegt spreekt liefde voor het vak. Meege-

wijs wint duurzaamheid steeds meer terrein binnen de

kregen van haar vader Jan Willem die in 1980 Van Spijker

bouw. De sector kan immers een voorname rol spelen in het

Infrabouw oprichtte. ‘Het is geweldig om iets moois achter

creëren van een duurzame leefomgeving. Ester onderstreept

te laten wat door iedereen gebruikt kan worden’, zegt Ester

dat Van Spijker Infrabouw zich ook op dat terrein nadruk-

van Spijker. Al sinds 2002, direct na haar afstuderen, is ze

kelijk onderscheidt. ‘We hebben van oudsher een scherp oog

in de bouwwereld actief. Met zichtbaar veel plezier. Er was

voor duurzame materialen en energieneutrale processen.

dan ook geen moment van twijfel toen ze rond 2006 werd

Niet zomaar waren we in 2010 het eerste MKB-bedrijf dat

gevraagd om samen met haar broer Alfred het bedrijf van

de hoogste trede bereikte op de CO2-prestatieladder, een

hun vader over te nemen. Na een intensief en zorgvuldig

instrument dat bedrijven helpt bij het reduceren van CO2.

voorbereid traject werden in 2012 de definitieve handteke-

Dat heeft voor ons veel deuren geopend.’

ningen gezet.

Nieuw werkkapitaal Professionaliseringsslag

Groei is mooi, maar het brengt ook grote financiële uitda-

Van Spijker Infrabouw ontwerpt en realiseert infrastructu-

gingen met zich mee. Zeker in de bouwsector, waar opdrach-

rele bouwwerken zoals bruggen, viaducten, tunnels en de

ten veelal gepaard gaan met een behoorlijke voorfinancie-

aansluitende wegen. Het gaat goed met het bedrijf. Sinds de

ring. Om de groei te financieren had Van Spijker Infrabouw

oprichting is dat eigenlijk niet anders geweest. Zelfs in voor

behoefte aan additioneel kapitaal. Het bedrijf klopte aan

de bouwsector economisch lastige tijden liet de organisatie

bij de NOM. ‘Vanaf het eerste moment verliep het contact

jaarlijks een behoorlijke omzetgroei zien. ‘Maar het heeft

uiterst prettig’, zegt Van Spijker. ‘We hadden al snel het

ons ook flink meegezeten’, relativeert Ester. ‘Eind 2012, dus

vertrouwen dat de NOM een partij is die bij ons zou kunnen

kort na de overname, werd ons een aantal grootschalige pro-

passen.’ Dat vertrouwen bleek wederzijds. Tijdens een gron-

jecten gegund. Daardoor zijn we nog harder gaan groeien,

dig onderzoek raakte Laurens Kruize, Investment Manager

in zowel personeel als omzet.’ Om de groei te beheersen en

van de NOM, meer en meer onder de indruk van het bedrijf

in te spelen op toekomstige groei werd het bedrijf door Ester

en de ondernemers. ‘Het waren eerlijke en open gesprek-

en Alfred steeds verder geprofessionaliseerd en toekomst-

ken, waarbij wij diep in de organisatie zijn gedoken’, blikt

bestendig gemaakt. Naast investeringen in nieuw materieel

hij terug. ‘Ik merkte dat Ester en Alfred sinds de overname

zijn er onder meer extra projectmanagers, constructeurs en

doordachte beslissingen hebben genomen. Beslissingen die

een controller aangetrokken. ‘Alle afdelingen zijn net wat

bovenal goed hebben uitgepakt. In de loop der jaren zijn

zwaarder geworden’, verduidelijkt ze. ‘Dat betekent dat we

er mooie professionaliseringsstappen gezet. Het bedrijf is

nog meer in eigen beheer kunnen doen. We kunnen onze

met meer dan zestig vaste werknemers en enkele tientallen

eigen ontwerpen maken en zelf de regie voeren over de inzet

inhuurkrachten daarnaast een belangrijke werkgever in de

van mankracht en materieel. Dat komt de kwaliteit van het

provincie Drenthe. Het heeft de NOM doen besluiten om

werk alleen maar ten goede.’

met risicodragend kapitaal de groeiambities van Van Spijker

Infrabouw mogelijk te maken.’

Slimmer bouwen Wat binnen Van Spijker Infrabouw onveranderd is geble-

Doorgroeien

ven, is het enthousiasme voor innovatieve en duurzame

Naast de NOM werd ook door de Rabobank een financiering

bouwprojecten. Die passie zit al generaties in de familie Van

aan Van Spijker Infrabouw verstrekt. ‘Wij kunnen nu rustig

Spijker. ‘Wij zoeken steeds weer naar creatieve oplossingen

doorgroeien’, vertelt Ester. ‘Heel gestaag, want de afgelopen

om beter, kostenefficiënter en slimmer te bouwen’, betoogt

jaren zijn we weleens wat erg hard gegroeid. Wij willen

Ester. ‘Dat kunnen verbeteringen zijn van een product, maar

onder alle omstandigheden een MKB-bedrijf blijven. Een

het kan ook gaan om een verbeterd proces om bijvoorbeeld

echt familiebedrijf met betrokken medewerkers die veel ver-

sneller te kunnen bouwen. Onze kracht ligt met name

antwoordelijkheid krijgen, meedenken en zelf oplossingen

in het realiseren van kunstwerken en wegen binnen een

aandragen. Daar zijn we tenslotte ook groot mee geworden.’

beperkt tijdspad, waarbij de hinder voor de omgeving tot een minimum wordt beperkt. Dat doen we onder meer voor opdrachtgevers als ProRail, provincies, gemeenten, waterschappen en bedrijven uit de industriële sector.’ Logischer-

www.nom.nl/vanspijker

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

Laurens Kruize Investment Manager NOM T (06) 505 177 05 • E kruize@nom.nl

@LaurensKr

Thema: internationaal Tijd is schaars in een situatie waar al veel tijd verloren gaat aan de dagelijkse beslommeringen van het runnen

Het internet, van alle markten thuis

van een groeiend bedrijf. En dan ook nog even moeten onderzoeken of het loont om

Het internet heeft ondernemen

een bedrijf in het buitenland op te zetten? Op NOMplus

kent de wereld nog altijd beper-

een reeks blogs over dit

Bereid je goed voor

onderwerp. In dit artikel korte

Een aantal jaren geleden adviseerde

geen fysieke grenzen meer. En dat

teksten, op www.nomplus.nl/

ik een bedrijf dat per ongeluk

geldt zowel voor de distributie van

internationaal actief was geworden.

populaire apps als voor scheepscon-

Dat begon voor het bedrijf echt een

tainers vol fysieke producten. Veel

probleem te worden. Vooral omdat

ondernemers zien hun afzetmarkt

het de basisorganisatie die nodig is

hierdoor veranderen van lokaal

om internationaal actief te zijn niet

naar wereldwijd. Toch is niet

op orde had. Zo vertelde de direc-

iedere regio even interessant. Het

teur dat ze al vijf keer een rechts-

is daarom belangrijk om de markt

zaak in Duitsland hadden gehad.

te ontdekken waar jouw product of

Op mijn vraag of het bedrijf hier

dienst het meest succesvol zal zijn.

een rechtsbijstandsverzekering voor

Gelukkig biedt het internet mooie

had was het antwoord ‘nee’. Als je

instrumenten om verre en vreemde

nagaat dat er in Duitsland vijf keer

markten te verkennen. Maak daar

zo veel advocaten per hoofd van de

gebruik van:

internationaal leest u de hele 26

grenzeloos gemaakt. Natuurlijk

verhalen.

Expert opinions

Infographics

Video’s

Tips & Tricks

kingen, maar voor internationale marketing en sales zijn er bijna

bevolking zijn als in Nederland …

Google galore: check de markt en

Toen ik doorvroeg kwam ik erach-

doe deskresearch naar concurrenten.

ter dat ze veel ellende hadden kun-

Timing is alles: soms weet een

nen voorkomen door de algemene

markt nog niet dat er een oplos-

verkoopvoorwaarden beter voor

sing voor iets bestaat. Zoek naar

elkaar en vertaald te hebben.

problemen en ergernissen op social

Hierop kun je je voorbereiden en

media.

je over laten adviseren. Of ga eens

Go with that banana: maak een

naar een exportclub en praat met

aanvalsplan.

andere ondernemers.

Frank Booij is consultant bij TRES.nl, Han Smidt is Consultant International

ondernemer en spreker over toegepaste

Business bij de Kamer van Koophandel

innovatie

•

MAART 2016

NOMplus is er voor en door ondernemers. Om elkaar te

zaken doen

inspireren, kennis te delen, van elkaar te leren. Deel ook mee. Hoe? Stuur een mail naar communicatie@nom.nl.

Rechten en rechtstelsels zijn overal anders De wereld wordt steeds kleiner. Vooral binnen de Europese Unie is exporteren gemakkelijker geworden.

Zoek de NOM in het buitenland

We gaan internationaal. Hoe moet dat nu financieel?

Soms wordt vergeten wat er allemaal bij komt kijken. Niet in de

Succesvol internationaal uitrollen

laatste plaats op juridisch vlak:

doet vaak een enorm beroep op

• Leg afspraken vooraf vast. Soms

de flexibiliteit en focus van een

Even onderzoeken of het loont een

wordt gedacht dat een contract

ondernemer. In de praktijk zien we

bedrijf in het buitenland op te zet-

en ‘kleine lettertjes’ afschrikken.

vaak dat in deze onrustige periode

ten? Duizend-en-één vragen doe-

Het tegendeel is vaak het geval;

de verkoop wat terugloopt en dat

men op: wat is een goede locatie

het geeft aan dat je serieus ge-

de kosten de welbekende baten

ten opzichte van mijn markt? Een

nomen wilt worden en dat je

ver vooruit gaan. Hoe kom je zo’n

pand huren of kopen? Welke ver-

goed hebt nagedacht.

periode financieel goed door?

gunningen? Subsidies? Et cetera …

• Leg vast welk recht op de relatie

• Weet vanuit welke financiële

Hier komt een tip: net als de NOM

van toepassing is en waar je

positie je vertrekt.

zal er ook in het buitenland een

moet zijn als het misgaat.

• Verdiep je in de betalings-

centrale of regionale club zijn die

• Maak je gebruik van agenten en

gewoontes van het exportland.

in het leven is geroepen om buiten-

distributeurs? Dan zal er sprake

• Verdiep je in de risicobeheersing.

landse investeerders te interesseren.

zijn van verschillende overeen-

• Begin op tijd met de opmaak

Zoek die club. Dit soort organisaties

komsten waarbij niet alleen het

van het financiële plaatje.

blijkt en blijft een waardevolle,

Nederlands recht van belang is.

• Stel een liquiditeitsprognose op,

brede vraagbaak in het gehele

• Veel landen stellen eisen aan pro-

vanuit gezond boerenverstand.

locatieonderzoek. En: it’s all free

ducten, bijvoorbeeld ten aanzien

• Overweeg stapelen van financie-

of charge! Waarbij je je enkel moet

van veiligheid of gezondheid.

ringsproducten.

blijven realiseren dat hun belang

• Tot slot is van belang dat de on-

• Besteed aandacht aan het finan-

is om je, op basis van relevante en

derneming zelf enige bescherming

ciële beleid.

zakelijke argumenten, te overtui-

geniet, bijvoorbeeld door merken

Met een gedegen voorbereiding

gen je plannen ook daar te gaan

te registreren, een handelsnaam

en financieel gezonde basis ben je

realiseren.

vast te leggen, en afspraken te

slagvaardiger en flexibeler. Laten

Hoe ik dit allemaal weet? Ik ben

maken met derden.

dat nu net typische ondernemersvaardigheden zijn.

zelf zo’n gratis adviseur …

Martin Schiphorst, advocaat onderWim A,B., Project Manager Foreign

nemingsrecht, PlasBossinade

Jan Martin Timmer, fondsmanager

Direct Investment, NOM

advocaten en notarissen

Investeringsfonds Groningen

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

Festivals als speeltuin voor

Innofest brengt dromers en doeners bij elkaar Breng creatieven, techneuten en consumenten met een open geest bijeen in een inspirerende en min of meer besloten omgeving en er ontstaat een perfect levend laboratorium voor het testen van innovaties. Innofest brengt het idee dit jaar op een reeks festivals in de praktijk. Met festivalgangers als participerende proefkonijnen.

Dat zoiets resultaten oplevert blijkt volgens Innofest-

zegt Sjoerd Bootsma, een van de bedenkers van Innofest

programmeur Sjoerd Bootsma wel uit de experimenten

en artistiek directeur van Welcome to the Village. ‘Het

met de kartonnen tent van Jan Portheine. De pas afge-

was niet alleen maar gepraat over de tent of wat gepruts

studeerde TU-student kwam met dat idee nadat hij met

eraan, het testen leverde echt wat op. Mensen dachten

verbazing gadesloeg hoe een hele berg polyester tentjes

serieus mee.’

achteloos door festivalgangers voor oud vuil werd achtergelaten. Dat moest anders, vond Portheine, wat leidde

Moderne jaarmarkt

tot het ontwerp van een volledig recyclebare kartonnen

Het laat zien, aldus Bootsma, dat festivals veel meer

tent. Enkele vrienden hadden al wel een nachtje in

kunnen zijn dan alleen een plek voor muziek, theater en

de Kartent doorgebracht, maar Portheine kwam er pas

cultuur. Het zijn eerder jaarmarkten in een modern jasje,

echt goed achter waar de zwakke plekken zaten toen hij

waar kunst, cultuur, duurzaamheid en innovatie ineen-

enkele tientallen Kartenten op het Leeuwarder festival

vloeien. Bootsma: ‘Vergelijk het met een Middeleeuwse

Welcome to the Village aan een intensieve praktijktest

jaarmarkt waar handelaren en muzikanten kwamen en

liet onderwerpen.

ambachtslui producten verkochten. Maar het was ook

‘We zagen dat de kartonnen tent veel energie losmaakte’,

een plek waar nieuwe ideeën werden uitgewisseld.’ •

MAART 2016

In D-Exto, het paviljoen van de TU Delft, werkten bezoekers, studenten, ontwerpers en vertegenwoordigers van startups samen aan de uitdagingen op Welcome To The Village.

innovaties op een heel andere manier aan innovatie wordt gewerkt’, spreekt programmeur Bootsma.

Living lab Het kwartje om kunst, cultuur en innovaties te mengen viel bij Bootsma op het kolossale en wereldvermaarde Burning Man-festival in Black Rock, midden in de woestijn van de Amerikaanse staat Nevada. ‘Burning Man is ook de jaarmarkt van Silicon Valley. Dat opende mij de ogen. Ik zag er de kruisbestuiving van kunst en techniek, het was echt een inspiratiebron.’ Ook om een andere reden is een festival een goede plek om producten of ideeën te testen, legt Bootsma uit: ‘Het is een minisamenleving, een dorp met als het ware een hek erom, waar een paar duizend mensen eten, slapen, naar de wc gaan. Dat maakt het tot een living lab.’ Komt bij dat op de doorsnee bezoeker het profiel van de early adopter past, iemand die open staat voor vernieuwing.

‘Een vondst’ De Innofest-ideeën werden enthousiast onthaald in de regio. De regionale politiek, die stimuleren van innovatie als een speerpunt heeft aangewezen, was bereid Innofest

De plannen om bedrijven, festivalpubliek en kunstenaars bij elkaar te brengen werden half januari ontvouwen op het muziekevent Eurosonic Noorderslag in Groningen. Innofest werd officieel aangekondigd en maakte bekend dat acht festivals zich hebben aangesloten (Into the Great Wide Open, Welcome to The Village, Oerol, Eurosonic Noorderslag, TT Assen, Noorderzon, Festival der Aa en Paradigm). Doel is in 2016 minstens veertig innovaties rond thema’s als brandstof, water en voedsel op de evenementen te laten uitproberen: nieuwe snacks, drankjes, verlichting, energiegadgets of innovatief sanitair. Maar het kan ook gaan om zaken die achter de schermen worden getest zoals geluidmetingen of verwerking van afval. ‘Mijn wens is dat we Noord-Nederland ermee in beeld kunnen brengen als een regio waar ook

Bezoekers knutselen aan Pixi’s, lampjes die opgeladen worden door zonne-energie. De Pixi’s vormden de oplossing voor het donkere pad tussen de camping en het festivalterrein van Welcome To The Village. Zonder dieselgeneratoren.

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

WWW.INNOFEST.COM

Festivalafval wordt energie in de biovergister

te steunen. De drie provincies en de steden Groningen,

ermee kunnen experimenteren en waar er ook een keer

Assen, Emmen en Leeuwarden hebben er samen 400.000

iets mis mag gaan. Je kunt een startup- of een hackers-

euro voor uitgetrokken. Ook Lab Vlieland en de TU Delft

weekend organiseren, maar daar ontbreekt de interactie

zijn betrokken.

met gebruikers.’ Op een festival is die wisselwerking er

Gedeputeerde Economische Zaken Henk Brink van de

zeker wel, en dan ook nog met een publiek dat ervoor

provincie Drenthe noemt het idee innovaties op festivals

open staat, aldus Van Zuidam. ‘Het zijn mensen die ver-

te laten uitproberen ‘een vondst’. ‘Maar het is vooral

wonderd willen worden, daarvoor komen ze juist naar

interessant wanneer bedrijven ook echt mee gaan doen’,

een festival. En dan mag het ook best een beetje gek.’

nuanceert Brink. ‘Daarmee lijkt het wel goed te zitten

Van Zuidam is de schakel tussen de festivals en de

want er zijn nu al meer dan honderd geïnteresseerden

bedrijven die hun product of idee aan het oordeel van

aangehaakt.’ De bedrijvigheid die zich heeft gemeld

de festivalgangers willen onderwerpen. Hij ziet de grote

varieert van grote marktpartijen zoals de Friese afvalver-

belangstelling van bedrijven en kennisinstellingen als

werker Omrin tot startup. En soms gaat het om plannen

een belangrijk signaal: ‘Het zegt mij dat ze op zoek zijn

die de ideefase maar net zijn ontstegen.

naar grensgebieden’, aldus Van Zuidam. ‘Ze weten dat

Door Innofest te steunen vervult de overheid haar taak

ze uit hun comfortzone moeten, willen ze vernieuwen.

van aanjager van innovatie, onderstreept de gedepu-

Wanneer ze dat via Innofest op een leuke manier kun-

teerde. ‘Ik vind de verbinding van de verschillende

nen doen wordt innoveren er eenvoudiger van.’

werelden, van de uitersten van kunst en bedrijvigheid

Van Zuidam ziet Innofest als een ‘samenwerking nieuwe

veelbelovend. Wij kunnen dat een zetje geven, maar

stijl’, die niet gericht is op een soort van consensus over

over een jaar of drie moet het initiatief wel op eigen

een product. ‘Bedrijven stellen zich open door publiek

benen kunnen staan.’

uit te dagen mee te denken en te experimenteren. Waar kan het product beter, wat moet er anders? Zo ontstaat

Beetje gek

er een vorm van co-creatie en kunnen ondernemers

Vanuit de NOM is Rutger van Zuidam bij Innofest be-

ontdekken welke waarde hun product toevoegt. Testen

trokken. Ook hij ziet festivals als de perfecte playground

in een festivalomgeving kan echt het verschil maken.’

voor innnovaties. ‘Grote en kleine bedrijven willen heel graag hun prototypes testen. Ze zoeken plekken waar ze

Rutger van Zuidam Business Development Manager T (06) 482 783 85 • E vanzuidam@nom.nl •

MAART 2016

@rutgervz

Noord-Nederland moet op de kaart als

dĂŠ Agri & Food-regio We hebben alles hier. Of veel dan. Van gras tot melkindustrie, van aardappel tot frietfabriek. Wetenschap, onderwijs, industrie, hypermoderne landbouw. Het wordt hoog tijd dat we die unieke samenstelling wat luider gaan uitserveren. Dat we wat beter gaan samenwerken om het geheel meer te maken dan de som der delen.

â&#x20AC;˘ INVESTEREN IN ONTWIKKELING

‘Als we dat doen, dan kan in Noord-Nederland nog veel

Noorden. De economie houdt zich natuurlijk niet aan die

meer dan er nu al gebeurt’, is de overtuiging van Joep de

grenzen, maar het beleid af en toe wel. De ene provincie

Vries. Als Foreign Direct Investment Manager AgriFood NOM

zet meer in op het een, de andere op het ander. Dat is

is het zijn werk om kansen te herkennen, om mogelijkheden

een handicap. Drie apparaten, drie visies, drie overleg-

te zien om Noord-Nederland beter op de kaart te zetten. De

structuren. Ik ben ervan overtuigd dat we effectiever onze

Vries zoekt die mogelijkheden in een intensievere samen-

gezamenlijke eigenheid kunnen uitdragen als we echt één

werking. Tussen overheden, tussen bedrijven. Vanuit de

zijn. Eén speerpunt, één beleid, één gezicht naar buiten.’

overtuiging dat de provincies met hun verschillende karakters samen iets unieks te bieden hebben.

IK DENK AAN SMART DAIRY FARMING. EEN ECHT NOORD-NEDERLANDS DING

‘Vergeet de provinciegrenzen. Denk als geheel. Wij hebben hier een aantal ketens van A tot Z. Dat moeten we uitdragen. Wil je innoveren? Hier kan het. Experimenteren met nieuwe technieken? Kom naar Noord-Nederland. Met onze universiteit en hogescholen hebben we veel te bieden. Ik zie ook

Dat we iets uit te dragen hebben, staat voor Backx als

dwarsverbanden ontstaan. Met Healthy Ageing, met Life-

een paal boven water. ‘Als HZPC schaken wij op een iets

lines, met sensortechnologie, met de chemische industrie,

groter bord. We hebben te maken met de wereld als markt

noem maar op. Per provincie is het aardig wat, maar lang

en met vooral Brussel als beleidsmaker. Maar we zijn

niet genoeg. Zonde. Als heel Noord-Nederland hebben we

geworteld in Noord-Nederland. Hier hebben we de ruimte

echt veel.’

voor gewassen, we hebben de grondstoffen, de industrie. De hele keten, de Agri & Food processing kan nergens in

Provinciestelsel is een handicap

Nederland beter dan hier. Het gaat erom dat we dat de

Het is een schreeuw uit het hart van Gerard Backx van

wereld duidelijk maken, dat we niet te snel tevreden zijn,

pootgoedreus HZPC. ‘Laat ik het voorzichtig zeggen: ik vind

dat we wat trotser zijn op wat we allemaal hebben. In heel

het jammer dat we nog steeds drie provincies hebben in het

Noord-Nederland, niet in elke afzonderlijke provincie.’

•

MAART 2016

We moeten een iets grotere bek hebben

heid opereren, kunnen we dat beeld enorm versterken.

Die noordelijke nuchterheid, die befaamde bescheiden-

We moeten een gezamenlijk concept, verhaal hebben.

heid, het ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’

Elkaar per provincie beconcurreren op dit vlak zou echt

gehalte. We moeten het enerzijds van ons afwerpen, een

contraproductief zijn. En het verhaal moeten we dan ook

iets grotere bek hebben. En anderzijds moeten we die

wat harder durven roepen.’

inborst, die reputatie als een voordeel uitbuiten. Wij zijn wat we beloven. Hier poetsen we meer dan we lullen.

De mooiste ideeën, de beste innovaties, hybride effecten

‘Ikzelf ben vele jaren geleden bewust naar Noord-Gro-

Een beter merk Noord-Nederland neerzetten. Om

ningen verhuisd vanuit Zuid-Holland. Omdat ik zag dat

onze unieke kwaliteiten over het voetlicht te brengen.

dit de beste omgeving is om een grootschaliger, modern

George de Roo van softwareontwikkelaar (onder meer

melkveebedrijf op te zetten’, vertelt Ad van Velde van

voor de agrarische industrie) Rovecom in Hoogeveen

Hunsingo Dairy, melkveehouder en onder meer oprichter

ziet dat belang ook. ‘We moeten groter durven denken,

van NoorderlandMelk. ‘Noord-Nederland is de regio met

we moeten ons nationaal profileren als the place to be

de schoonste lucht. Wist je dat? Dat is echt wat waard. Ik

als het gaat om innovaties in de Agri & Food industrie.

heb weleens Chinezen op bezoek gehad, die keken hun

Internationaal is dat van minder belang, denk ik. Maar

ogen uit, bleven maar lucht insnuiven.’

in Nederland moet duidelijk zijn: in het Noorden zijn

‘Als landsdeel kunnen we onze kwaliteiten veel beter uit-

de complete ketens in deze industrietak te vinden. Als je

buiten. Wij zijn duurzaam, schoon, transparant. Om in

iets wil, is Noord-Nederland de meest logische plek om

mijn eigen bedrijfstak te blijven: onze koeien maken in die

het te doen.’

topomgeving hun melk. Dat is een geweldig verkoopar-

Overheden zijn één ding, waar het volgens De Roo om

gument in het buitenland. Datzelfde geldt voor alles wat

gaat is dat bedrijven bij elkaar gebracht worden. ‘Daar

uit Noord-Nederland komt. Voor bedrijven is het een

heeft de NOM een rol in. Zij mag zich wat mij betreft

reden om juist hierheen te komen. Als we als een een-

wat nadrukkelijker bemoeien met samenwerking tussen

Noord-Nederland. Hier kun je het vinden. Hier doen we

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

WIL JE INNOVEREN? HIER KAN HET

ondernemingen. Bedrijven met elkaar in contact brengen,

Dan kun je laten zien dat Noord-Nederland grote voordelen

zorgen voor kruisbestuiving. Zo krijg je de mooiste ideeën,

heeft, zoals de aanwezigheid van energie, van grondstoffen,

de beste innovaties, hybride effecten. En daarmee aantrek-

van stimuleringsmaatregelen. Mijn gevoel zegt dat te wei-

kingskracht. Ik denk aan Smart Dairy Farming. Een echt

nig ondernemers in Nederland en daarbuiten dat weten.’

Noord-Nederlands ding. Inmiddels is dat een voorbeeld trots uitdragen. Dat wij in Noord-Nederland aan de basis

Alles moet overal kunnen, in heel NoordNederland

staan.’

Eén Noord-Nederland. Het is er niet, maar ook wel.

voor de Smart Industry. Dat mogen we best met wat meer

Verbanden trekken zich niets aan van provinciegrenzen.

Bedrijven komen zodra er concrete projecten zijn

Wetenschap en onderwijs, ontwikkelingen en bedrijvig-

Suikerunie staat niet in Noord-Nederland, vindt directeur

heid. Samengewerkt wordt er al. En intensief ook. ‘Kijk

Bram Fetter. ‘Wij staan in Nederland. Voor onze bedrijfstak

eens naar de onderwijsinstellingen in de drie provincies.

moeten we het belang van Noord-Nederland niet overdrijven,

Ze hebben allemaal hun eigen expertise op het gebied van

vind ik. Ons landsdeel heeft een sterke agro-industrie, goede

Agri & Food. Dat is zo afgesproken. Maar ze overleggen

kennisinstituten en een mooi chemie- en kunststofcluster.

wel. Creëren dwarsverbanden, leren van elkaars andere

Maar daarmee is onze regio volgens mij nog niet uniek.

blik op de werkelijkheid. Dat maakt bij elkaar een prachtig

Als er iets is, dan zou ik zeggen dat het dichtbij zijn van de

pakket.’ Eisse Luitjens van Greenlincs is constant bezig met

grondstoffen het belangrijkst is. Bedrijven die vooraan in

het versterken van de Agri & Food-sector in het Noorden.

de supply-chain werken, zijn hier op de juiste plek. Voor

‘UMCG en Van Hall studeren op voeding bijvoorbeeld.

de ondernemingen die achteraan zitten, is een plek in de

Samen. Drentse sensortechnologie wordt steeds belangijker

buurt van zoveel mogelijk consumenten beter. Zo eerlijk

in de agrarische sector. In Leeuwarden wordt gewerkt

moet je zijn.’

aan een proeftuin voor sensors in dairy. In Valthermond

Fetter is van mening dat bedrijven van buiten het gebied

en Kollumerwaard zijn ze bezig met smart farming en

pas komen als er concrete projecten op touw worden gezet.

planten. We moeten af van de discussie wat waar moet

‘Leveranciers, opwerkers, de markt moeten daar een slinger

plaatsvinden. Alles moet overal kunnen, in heel Noord-

aan geven. Overheden kunnen helpen te faciliteren. Als we

Nederland. Zo beïnvloeden we elkaar. Als we elkaar steunen,

dat als Noord-Nederland zouden kunnen bewerkstelligen,

worden we samen sterker. Dat gebeurt al, maar het kan

dan hebben we echt wat. Om pilots, of proeftuinen gaat

altijd meer. Het is tijd dat we dat intensiever gaan doen

het niet alleen. Die kunnen in principe overal. Wetenschap

en het vooral beter gaan laten zien.’

kent ook geen grenzen. Als je echt slagen wilt maken, dan Joep de Vries Foreign Direct Investment AgriFood NOM T (06) 253 926 71 • E jdvries@nom.nl

moet je met iets concreets komen, groter durven denken. Dan pas kun je gaan roepen dat het hier beter is dan elders. •

MAART 2016

@Joep_deVries

Veel havo-leerlingen hebben moeite met het kiezen van een vervolgopleiding. De mogelijkheden zijn talrijk, maar dat maakt de keuze er niet gemakkelijker op. Want wat moet je kiezen als je eigenlijk niet weet wat een beroep inhoudt?

De keuze is reuze maken met verschillende beroepen en werkgebieden kunnen ze een gemotiveerde keuze maken voor een vervolgopleiding of toekomstig beroep.

‘Gaat u vaak naar het buitenland’? Een groep van 18 havo-scholieren bezocht daarom de NOM op woensdag 27 januari jl. De scholieren oriënteren zich op de opleiding International Business. Nommers Wim A,B. en Wubbo Everts namen hen mee in het verhaal van de NOM en wat het werken bij de NOM, en specifiek Foreign Direct Investment, betekent. Zij vroegen zich af welke talen essentieel zijn om te kunnen opereren in een internationaal speelveld en hoe een buitenlandse investeerder in contact komt met de NOM. Ook werd input van hen verwacht. Dit resulteerde in twee presentaties voor een technologiebedrijf uit de USA en een voedingsmiddelenfabrikant uit Frankrijk. Wim: ‘We wilden de scholieren ook mee laten denken bij de vragen die wij soms van buitenlandse investeerders krijgen.’ Wubbo vult hierop aan: ‘In een aantal

Wat doe jij na de havo?

gevallen is de informatie die wij krijgen van potentiële

De vo-scholen CSG Wessel Gansfort, CSG Augustinus,

investeerders gering, des te groter de uitdaging om hen

H.N. Werkman Collega-Stadslyceum, RSG De Borgen, Dr.

een passend antwoord te geven en ze hiermee te verleiden

Nassau College en Winkler Prins onderkennen de keuze-

zich in Noord-Nederland te vestigen.’

problematiek van hun havo-leerlingen. Met praktische

Deelname aan dit initiatief is voor de NOM vooral in-

beroepsoriëntatie worden ze ondersteund bij het keuze-

gegeven vanuit maatschappelijke betrokkenheid. Daar-

proces voor een vervolgopleiding of een toekomstig beroep.

naast biedt dit platform de NOM ook de mogelijkheid om meer bekendheid te genereren, hoewel deze doel-

Havo-carrousel

groep op dit moment wellicht niet direct voor de hand

In het vierde leerjaar van de havo doen de leerlingen

ligt. Echter, de leerlingen van nu kunnen de werknemers

mee aan de zogenaamde havo-carrousel. Door kennis te

of mogelijk stakeholders van morgen zijn.

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

Florerend startersklimaat op de kaart WWW.FOUNDEDINGRONINGEN.COM

Vruchtbare grond

‘Wat er nu in Groningen gebeurt gaat verder dan alleen maar een snelle groei van startups’, zegt Rutger van Zuidam, die als Business Development Manager van de NOM

betrokken bij het project en zelf ook ondernemer is. ‘Er is inmiddels ook een community ontstaan, waar bijzondere partnerships uit voortkomen, bedrijven elkaar inspireren en waar kennis wordt gedeeld. Het leek ons een goed idee om vooral deze gezamenlijke kracht duidelijk neer te zetten.’

De economisch vruchtbare Groninger grond be-

‘Zo’n online platform werkt ontzettend goed om je als col-

gint op nationale schaal op te vallen. Het was dan

lectief te profileren’, zegt Koen Atema, zelf oprichter van het Launch Café, een hippe plek aan de Herestraat 106,

ook opmerkelijk dat er in 2015 maar liefst zeven

waar ondernemers een werkplek kunnen huren. ‘Het por-

Groninger startups doordrongen tot de vermaarde

taal is niet alleen een gezamenlijke profilering, maar het bevordert ook samenwerking. Bijvoorbeeld tussen grote

Deloitte Technology Fast50, de lijst van de vijftig

bedrijven en kleine bedrijven en zelfs investeerders.’

snelst groeiende technologiebedrijven in NederVan Zuidam is ervan overtuigd dat het online portal

land. Dat Groningen, qua inwoners de vijfde stad

een vliegwiel zal zijn, ook voor gevestigde bedrijven. ‘Je

van het land, daarmee op de tweede plaats staat

hoort de echte vernieuwers overal in de wereld roepen dat bedrijven moeten leren denken als een startup. Het

(Amsterdam voert de ranglijst aan) als het gaat

idee daarachter is uiteraard dat een mogelijk achterhaalde

om het beste startersklimaat is veelzeggend. En:

visie en aanwezige legacy kunnen leiden tot stagnatie. Dan loop je tegen problemen aan die je zelf misschien

Groningen treedt maar wat graag met die start-

niet kunt oplossen of zelfs niet kunt inkopen. Maar door

up-vibes naar buiten. Bijvoorbeeld via de website

die problemen te delen in een community stimuleer je ook dat anderen met je mee gaan denken en doen, vanuit

‘Founded in Groningen’, die eind vorig jaar het licht

misschien een geheel fris perspectief. Zo creëer je nieuwe

zag. De Nommer sprak met direct betrokkenen.

oplossingen en verdienmodellen. De gevestigde bedrijven •

MAART 2016

met Founded in Groningen Die stelling wordt onderstreept door de succesverhalen die vanuit het noordelijke startersmilieu boven komen drijven. Succesvolle bedrijven als Catawiki en Crowdynews bedachten nieuwe manieren om markten beter te bedienen. En dat trekt kapitaal, zo blijkt. Het Asser online veilinghuis Catawiki, waarin ook de NOM participeert, van ondernemers René Schoenmakers en Marco Jansen haalde in 2014 al een bedrag op van tien miljoen euro bij investeringsbedie goed leren hoe zij een launching customer van

drijf Accel Partners en vorig jaar wist

een startup worden, kunnen veel sneller bewegen en

het Groninger Crowdynews (software

groeien. Zo maken we de taart groter én lekkerder!’

waarmee online kranten relevante social mediaberichten kunnen koppe-

Het zal geen verwondering wekken dat verantwoor-

len aan hun berichtgeving, red.) 2,5

delijk wethouder Joost van Keulen in zijn nopjes is

miljoen op te halen. Beide bedrijven

met de ontwikkelingen. De bestuurder heeft zich er

gebruiken het geld voor verdere inter-

dan ook flink voor uitgesloofd om vliegwielen aan

nationale expansie.

te zwengelen. Daarbij heeft zelfs oud EU-commissaris Neelie Kroes een stimulerende rol gehad, zo verne-

Het idee om de startup-community

men we. Van Keulen: ‘Zij was in maart vorig jaar bij

via een portaal te profileren is ove-

ons op bezoek en was echt aangenaam verrast door

rigens niet nieuw. Steden als New

de schaal en het volume van onze startups. Ze wees

York, Londen, Berlijn en Amsterdam

er tegelijkertijd op dat ze er dus nog nooit kennis

hebben al hun eigen startup portal

van had kunnen nemen. Dat was voor ons wel een

om bedrijven samen te brengen en

signaal dat we de nuchtere noordelijke bescheiden-

successen uit te dragen. Founded

heid eventjes moesten parkeren.’ Blijft de lastige vraag wat nu eigenlijk een startup is. Een duidelijke definitie is er niet, maar Atema wijst er desgevraagd op dat niet iedere startende bakker of slager een startup is. Er komt ook de factor innovatie bij kijken, zo vernemen we. ‘Startups zijn bedrijven die - veelal door gebruik te maken van techniek producten en processen slimmer, efficiënter en aantrekkelijker maken. Dát geeft ze doorgaans toegevoegde waarde en concurrentiekracht. Daar komt

ZO’N ONLINE PLATFORM WERKT ONTZETTEND GOED OM JE ALS COLLECTIEF TE PROFILEREN

in Groningen is sinds het najaar van 2015 actief en heeft inmiddels (ijkmoment medio januari 2016) 94 geregistreerde startups. De wethouder hoopt op groei. Van Keulen: ‘Voor het jaar 2016 hoop ik dat alle startups in de omgeving zich zullen aansluiten bij ‘Founded in Groningen’ en dat ze dit stempel met trots zullen uitdragen.’

overigens ook ambitie bij kijken. Een echte startup Rutger van Zuidam Business Development Manager T (06) 482 783 85 • E vanzuidam@nom.nl

heeft in mijn ogen de ambitie om snel te groeien en markten te veranderen en daarmee ook te veroveren.’ • INVESTEREN IN ONTWIKKELING

@rutgervz

DRIJFVEREN

Een werkende oplossing verzinnen voor een wereldwijd probleem. Het is

Drijfveren zijn de werkelijke motor achter groei en ontwikkeling, maar in hoeverre zijn bedrijven in Noord-Nederland daar bewust

slechts aan weinigen gegeven. Jurjen

mee bezig? En hoe pakken ze dat aan? NOM is nieuwsgierig en

Gazendam is het mogelijk gelukt.

interviewt voor deze nieuwe rubriek organisaties die hun beweeg-

Met zijn bedrijf Detact Diagnostics

redenen actief onderzoeken.

ontwikkelde hij een techniek die de aanwezigheid van bacteriĂŤn vrijwel onmiddellijk aantoont. Een baanbrekende methode die veel geld bespaart en bovenal mensenlevens kan redden.

Passend antwoord op prangende vraag

WWW.DETACTDIAGNOSTICS.COM â&#x20AC;˘

MAART 2016

Hoe kan bacteriële activiteit sneller worden gedetecteerd?

eerst kweken en vermenigvuldigen voordat je zeker weet of

Decennialang hield die vraag klinisch chemicus Jurjen

er sprake is van een infectieverwekkende bacterie’, vertelt

Gazendam bezig. Vrijwel zijn hele werkzame leven was hij

De Poorter. ‘Als dat het geval blijkt, worden patiënten, die

actief in het Martini Ziekenhuis in Groningen. Een druk

in de betreffende ruimte zijn behandeld, gecontroleerd of

bestaan, waarin het hem aan tijd ontbrak om een passend

ze een infectie hebben opgelopen. Een zeer tijdrovend proces,

antwoord te vinden. Maar het bleef onverminderd kriebelen.

waardoor je heel erg achteraf bezig bent. Met onze methode

Want dat het ontwikkelen van een nieuwe methode nood-

heb je die kweektijd helemaal niet nodig. Wij maken namelijk

zakelijk was, dat was hem wel duidelijk. Maar waarom eigen-

gebruik van de bacterie zelf. De bacterie doet in onze methode

lijk? ‘De huidige technieken doen er soms wel twee dagen

zijn werk en geeft razendsnel een signaal wanneer hij aan-

over om precies te achterhalen welke bacteriën er in een

wezig is, zodat je direct actie kunt ondernemen. De door

bepaalde ruimte aanwezig zijn’, legt Gazendam uit. ‘Met

ons ontwikkelde methode, waarop een wereldwijd patent

name in ziekenhuisomgevingen, waar bacteriën een extra

berust, biedt daarmee proactiviteit in plaats van reactiviteit.

groot risico vormen, is dat met het oog op de patiëntveilig-

Dat zorgt voor een enorme kostenbesparing en kan bovenal

heid, op z’n zachtst gezegd, verre van ideaal. Patiënten heb-

mensenlevens redden.’

ben vaak een verminderde weerstand, waardoor ze vatbaarder zijn voor infecties. Ziekenhuizen nemen daarom tal van

Internationale interesse

preventieve maatregelen, zoals protocollen voor hygiënisch

Dat Detact Diagnostics in een grote behoefte voorziet,

werken, om de kans op besmetting terug te dringen. Toch

blijkt wel uit de internationale interesse die er nu al voor de

krijgen alleen al in Nederland jaarlijks gemiddeld zo’n

techniek bestaat. ‘We zijn al uitgenodigd om bij bedrijven

100.000 patiënten een ziekenhuisinfectie. Deels veroorzaakt

in Engeland en de Verenigde Staten presentaties te geven

doordat bijvoorbeeld operatiekamers of IC-afdelingen

over de methode,’ verduidelijkt CEO Joost Gazendam. ‘Je

onvoldoende gereinigd zijn. Een groot probleem dat, naast

kunt dus gerust spreken van een voortvarende start. Het is

ongemak en leed bij de patiënt, miljarden euro’s per jaar kost.’

nog steeds een werkend proof of concept en dus nog geen volwassen product. Momenteel zijn wij op zoek naar inter-

Onafhankelijke test

nationale strategische partners die de techniek samen met

Nadat Gazendam in 2008 met vervroegd pensioen ging,

ons verder willen ontwikkelen. Het snel kunnen detecteren

besloot hij met hart en ziel aan een oplossing te werken.

van bacteriën is overigens niet alleen interessant voor de

Vooral de gezondheidszorg zou daarmee immers een

medische sector. Ook in bijvoorbeeld de voedingsmiddelen-

enorme dienst worden bewezen. Langzaamaan werden zijn

industrie en de waterzuivering is het van groot belang.

inspanningen beloond. En dus richtte hij ruim vier jaar

Eigenlijk overal waar ruimtes en oppervlakten absoluut

geleden, samen met zijn zoon Joost, Detact Diagnostics op.

bacterievrij moeten zijn. Ik ben er daarom van overtuigd

Het bedrijf, dat sinds kort is gevestigd in Delfzijl, heeft een

dat onze detectiemethode wereldwijd een grote vlucht gaat

techniek ontwikkeld waarmee bacteriële activiteit razend-

nemen.’

snel kan worden gedetecteerd. Inderdaad, een baanbrekende methode. Dat werd nog eens onderstreept toen een proof

Co-productie NOM & EBG

of concept in een onafhankelijk laboratorium op de TU

De NOM en de Economic Board Groningen (EBG) zien

in Eindhoven uitgebreid werd getest. Zelfs tot Gazendams

veel potentie in Detact Diagnostics. Samen besloten ze het

eigen verrassing werd al na 30 seconden bacteriële activiteit

bedrijf uit Delfzijl te financieren. Het is de eerste financie-

aangetoond.

ring die beide organisaties in een co-productie verstrekken. ‘De EBG is hard bezig om eigen fondsen op te richten’, zegt

Wereldwijd patent

Ruud van Dijk, Investment Manager van de NOM. ‘In de

‘Je weet dus meteen of een operatiekamer of IC-afdeling

tussentijd willen ze veelbelovende bedrijven uit het aard-

schoon en veilig is voor de volgende patiënt’, onderstreept

bevingsgebied, zoals Detact Diagnostics, wel de mogelijk-

Tom de Poorter, binnen Detact Diagnostics verantwoor-

heid bieden om gefinancierd te worden. Vandaar dat we

delijk voor marketing en business development. Maar wat

dan graag samen optrekken.’

is nu precies het principe? En waarin schuilt het verschil tussen de methode van Detact Diagnostics en de gangbare technieken? ‘Met de huidige technieken moet je bacteriën

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

Ruud van Dijk Investment Manager NOM T (06) 215 185 09 • E vandijk@nom.nl

Het internet of things: de doorbraak is begonnen

Er is de laatste tijd veel media-aandacht voor the internet of things (IoT). Mede omdat een groep Groningse ondernemers samen met de provincie een begin hebben gemaakt om het daadwerkelijke netwerk van dat ‘internet der dingen’ zelf aan te gaan leggen. Het netwerk is een soort WiFi-netwerk, maar dan met een reikwijdte van vijf kilometer. Voordeel van dit onafhankelijke Groningse netwerk is dat je geen telecomproviders of 4G nodig hebt om fysieke spullen met elkaar te laten communiceren. Hoe ziet dat er concreet uit?

The internet of things wordt ook wel the internet of objects genoemd. En dat is logisch. Want waar we met de opkomst van social media een Internet of People kregen (waarbij

IoT Vending machines

mensen zich met elkaar kunnen verbinden via het inter-

Op internet aangesloten snoep- en frisdrankautomaten

net) gaat het bij IoT om de fysieke objecten.

geven distributeurs goed zicht op het verbruik van hun artikelen en de bestaande voorraad. Het apparaat kan zelf

Sensoren als extra zintuigen

bijbestellen en houdt verkooptrends bij. Bijvoorbeeld in

Deze ‘slimme’ objecten bevatten ingebouwde technologie

relatie tot geografische ligging, dag van de week, tijdstip

om te communiceren met het internet, met elkaar en met

en de buitentemperatuur. Deze automaat is zich bewust

mensen. Ze hebben dus de mogelijkheid om waarnemingen

van haar omzet en maakt bijvoorbeeld op basis daarvan

te doen, maar kunnen ook waarnemingen van andere

de beslissing om ontstane softwareproblemen, die op

apparaten opvangen en verwerken. Soms met tussenkomst

afstand kunnen worden opgelost, als eerste op te lossen

van mensen, soms niet. Soms volledig geautomatiseerd,

bij de meest winstgevende machines.

soms niet. In de industrie wordt dit al langer toegepast,

Boogio voor slechtzienden

maar nu ook steeds meer in andere gebieden.

Boogio maakt schoenen die in eerste instantie zijn ontwikDe sensoren die daarbij in allerlei objecten geplaatst worden

keld voor slechtzienden. De schoenen beschikken over

zijn in staat om velerlei natuurkundige grootheden te meten.

inlegzooltjes met trilplaatjes en een internetverbinding.

Ze detecteren bijvoorbeeld informatie over hun omgeving

Door een verbinding te leggen met Google maps geven ze

zoals temperatuur, vochtigheidsgraad, beweging, nabijheid

middels trilling aan je rechter- of linkerschoen je route aan

of locatie. Andere sensoren meten bijvoorbeeld massa, tijd,

en kunnen slechtzienden dus zo helpen om van A naar B

lichtsterkte, druk, elektrische spanning, snelheid, versnelling

te gaan. De schoenen vertellen ook meer over de gelopen

of magnetische veldsterkte. Sensoren als extra en externe

afstand of calorieën die verbrand zijn.

zintuigen van de mens. Beter, uitgebreider, sneller dan de

Fietsen op de slimme fiets

mens. En sensoren worden nooit moe.

Met Smrtgrips werkt het ongeveer net zo. Het zijn slimme

Slimme spullen

handvaten, verbonden met het internet die volgens het-

Wanneer we spreken over fysieke objecten dan hebben we

zelfde systeem van trilling de richting aan kunnen geven.

het over vrijwel alle spullen om ons heen, bijvoorbeeld

Een routebeschrijving wordt dan van tevoren ingeprogram-

meubels, huishoudelijke apparaten, industriële machines,

meerd. Wanneer de gebruiker dus rechtsaf moet slaan,

kleding en complete steden die met het internet verbonden

gaat het rechterhandvat steeds harder trillen naarmate

kunnen worden. Door verbonden te worden aan het inter-

de fietser zijn afslag nadert.

net worden alledaagse objecten dus ‘smart’ of intelligent.

•

MAART 2016

Veilig voor rolstoelgebruikers

Impact van IoT

En nu we toch kijken naar het gebied van de gezondheids-

Maar het staat voor mij als een paal boven water dat het

zorg: Permobil heeft een met-het-internet-verbonden

internet der dingen in de komende 10 jaar een enorme

slimme rolstoel gemaakt die anderen waarschuwt wanneer

impact gaat hebben op ons leven. Niet alleen in de gezond-

de rolstoel is omgevallen. Dit kan omdat de rolstoel verschil-

heidszorg, retail, de landen tuinbouw en op het vlak van

lende sensoren bezit en met het internet verbonden is.

consumentenelektronica en domotica, maar ook in infra-

Vanwege deze internetconnectie kan ook de locatie van

structuur, veiligheid, automotive en energie. We staan aan

de rolstoel door anderen worden bepaald. Ook kan er een

de vooravond van een trend die al heel lang sluimert en in

alarmsignaal klinken wanneer een rolstoelgebruiker zich

de komende jaren gaat doorbreken. Persoonlijk kan ik niet

buiten een vooraf bepaald gebied bevindt.

wachten. Ik zit op het puntje van mijn stoel.

Er zijn dus al heel veel toepassingen van ‘internet-based-

Jarno Duursma @JarnoDuursma

objects’. Sommige bijzonder waardevol, andere grappigen-niet-meer-dan-dat, zoals bijvoorbeeld de recent

Meer internet of Things op NOMplus.nl, waar zowel Sander

gelanceerde met-het-internet-verbonden teddybeer.

Oosterhof als Jarno Duursma er een blog over schreven.

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

Verhuizing European Water Stewardship markeert ambities Leeuwarden

Waterkeurmerk voor Europa

De noordelijke (en met name: Friese) inspanningen om met speerpunt watertechnologie een internationale positionering te kiezen ten behoeve van regionale economische groei beginnen onmiskenbaar resultaten op te leveren. De bedrijvigheid groeit en uiteenlopende bedrijven als Berghof, Wafilin, Metal Membranes (membraanfiltratie) en ook bedrijven als Aqana (Biologische afvalwaterzuivering, Sneek) en Fleet Cleaner (scheepsreiniging met innovatieve robot) gooien internationaal hoge ogen. Los van die bedrijvigheid is ook de groei van de watertechnologische infrastructuur in Leeuwarden indrukwekkend. Zo werd de WaterCampus in 2015 uitgebreid met een hypermodern hoofdgebouw, waar onder andere Wetsus (‘European centre of excellence for sustainable water technology’) is gevestigd. Parallel aan de oplevering van dat gebouw was daar eind september 2015 nog de verhuizing van het European Water Stewardship (EWS), van Brussel naar Leeuwarden.

•

MAART 2016

‘Wij certificeren organisaties die duurzaam omgaan

verstrekt risicodragende financiering in de vorm

met water’, zo legt directeur Tom Vereijken desgevraagd

van achtergestelde leningen en of aandelenkapitaal.

uit. ‘Je kunt je ons systeem voorstellen als een zeer

Belangrijke voorwaarde is dat het gaat om innovatieve

doordacht systeem met criteria en protocollen voor

investeringen binnen het MKB. We hebben het EWS ge-

verstandig, efficiënt en maatschappelijk verantwoord

financierd omdat we het belangrijk vinden dat Europese

waterbeheer. Daarbij gaat het niet alleen om bedrijfsvoe-

regelgeving dichterbij de praktijk komt. Het EWS helpt

ring, maar ook om de effecten van jouw activiteit op de

om markten en technologie dichterbij elkaar te brengen.’

omgeving. Bedrijven kunnen onze methode omarmen

Zowel de gemeente als het Doefonds wijzen dus op de

en krijgen dan ook hulp bij de implementatie ervan.

indirecte werkgelegenheidseffecten. Toch is er ook directe

Wil men het certificaat ook echt naar buiten voeren dan

werkgelegenheid mee gemoeid, zo stelt EWS-directeur

horen daar natuurlijk ook controles bij, die wij vervol-

Vereijken. Op dit moment zitten we met vier mensen

gens laten uitvoeren door zorgvuldig gekozen partners

in Leeuwarden. Maar zoals gezegd: we zijn hard op zoek

als Lloyds, TUV, Veritas en Control Union.’

naar bedrijven om mee te doen. Dat levert natuurlijk werk op. We hebben de ambitie om binnen afzienbare

Vernieuwing

tijd ons team in Leeuwarden te verdubbelen.’

Het EWS keurmerk wordt al gevoerd door grote merken als Coca-Cola, BASF, Bayer, Chaudfontaine en Spa, zo vernemen we. Maar, zo stelt de directeur: ‘Het is onze ambitie om vanuit WaterCampus Leeuwarden verder uit

Over WaterCampus

te groeien tot een vooraanstaand Europees keurmerk.

WaterCampus Leeuwarden is het knooppunt van de

Dat stimuleert vernieuwing, want aan de hand van ons

Nederlandse watertechnologiesector en heeft de am-

systeem ga je als bedrijf op alle fronten nadenken over

bitie deze sectorverbindende rol te vervullen voor heel

hoe processen beter, efficiënter en schoner kunnen.’

Europa. Het is de plek waar kennis (wetenschappelijk, HBO en MBO) samen wordt gebracht met bedrijven

Bedrijvigheid

en met ondersteunende activiteiten van onder andere

Dat is ook één van de redenen waarom de gemeente

de Water Alliance (begeleiding subsidie, marketing,

Leeuwarden blij is met de vestiging van het EWS. Temeer

matchmaking).

daar ook steden als Berlijn, München en Dublin op het steunde het EWS met een lening van 150.000 euro.

Over Doefonds Fryslân en de NOM

‘Investeren in watertechnologie is voor ons een strate-

Het Doefonds Fryslân kan investeren met bedragen van

gische keuze’, legt wethouder Henk Deinum van de

€ 25.000,- tot maximaal € 1,5 miljoen per onderneming.

gemeente uit. ‘Voor ons is de internationalisering die

Het fonds verstrekt geen subsidies maar uitsluitend

het EWS met zich meebrengt belangrijk, maar ook de

financieringen. Het beheer van het fonds is door de

praktische manier waarop het EWS vanuit Leeuwarden

provincie Fryslân uitbesteed aan de NOM. Het Doefonds

aan de slag wil. De meer officiële taken blijven in Brussel,

werkt vaak nauw samen met Reinder de Jong, project-

maar vanuit Leeuwarden wil men echt aan de gang met

manager van de NOM. ‘Daar waar het lukt om markten

innovatie in het bedrijfsleven. Stimuleren, begeleiden,

en technologie dichter bij elkaar te brengen ontstaan

opleiden. Dat gaat zorgen voor kennisuitwisseling en

ook kansen voor nieuwe bedrijvigheid, met name op

extra bedrijvigheid.’

de WaterCampus’, aldus De Jong.

verlanglijstje van EWS stonden. De Friese hoofdstad

‘Daarom trekken we intensief Ook het Doefonds Fryslân steunde het EWS met een

samen op. Het is heel sterk dat

lening van 150.000 euro. Het beheer van dit provinciale

je nieuwe innovaties en nieuwe

fonds is in handen gegeven van de NOM. Investment

ideeën op de WaterCampus tal

Manager Diederik Jongema: ‘Het Doefonds Fryslân

van faciliteiten kunt bieden.’

Diederik Jongema

Reinder de Jong Foreign Direct Investment Water Technology NOM T (06) 255 472 73 • E dejong@nom.nl

Investment Manager T (06) 557 122 96 • E jongema@doefondsfryslan.nl

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

Meppeler startups QR Log en GuArt De één bouwt oplossingen voor logs rond brandwering, de ander heeft een middel om bronzen beelden te beschermen tegen diefstal en vandalisme. Toch hebben deze twee ondernemingen in Meppel iets gemeen: ze krijgen allebei steun vanuit het MKB Fonds Drenthe.

Directeur René Janssens ziet grote kansen voor zijn product, omdat hij het verleden kent. ‘Wij hebben het proces teruggebracht tot een simpele handeling met langere levensduur.’ Digitaal, uiteraard. De monteur plakt een sticker met een QR-code op zo’n doorgang. Op de ontwikkelde app is de positie aan te klikken en informatie bij te leveren. De bouwtekening wordt erin geüpload. En zo krijg je een digitale plattegrond van een gebouw waarin precies staat welke branddoorvoeringen waar op

welke manier brandwerend zijn gemaakt. En bovendien: een rapport wordt automatisch in PDF gemaakt. Janssens: ‘Het mooie van ons systeem is dat de QR-code ook gebruikt kan worden voor controle. Een nieuwe huurder kan de sticker bijvoorbeeld even scannen om te zien of het in orde is. Een gebouweigenaar kan via

QR Log maakt papierwinkel overbodig

ons systeem ook een seintje krijgen als er iets aan de hand is met één van de doorvoeringen. Als er een buis

QR Log Systems BV heeft een digitaal systeem ontwik-

vervangen wordt bijvoorbeeld, krijgt hij een melding. Of

keld voor het loggen van brandweringsmaatregelen in

als er een leidingbreuk is. Die gegevens worden allemaal

gebouwen. Bent u er nog? Het zit zo. Elk gebouw dat

automatisch in het logboek opgeslagen.’

in Nederland in gebruik wordt genomen - afgezien van

Digitalisering in deze wereld is al lang gaande. Maar de

voor eigen bewoning - is verplicht brandwerende maat-

hoeveelheid mogelijkheden die QR Log bij elkaar biedt,

regelen te treffen.

is uniek. Reden genoeg voor het MKB Fonds Drenthe

Afgescheiden ruimtes moeten er komen die brandvertra-

om in het bedrijf te investeren. ‘Dit is een product dat

gend werken. Maar leidingen moeten wel van het ene

prachtig door te ontwikkelen is. Voor het controleren

naar het andere vertrek. En die doorvoeringen moeten

van leidingen op legionella bijvoorbeeld. Het aantal

met kit of manchetten worden afgesloten, om de brand-

medewerkers van QR Log gaat zeker groeien. Dat vinden

werende werking te behouden. Wie een gebruiksvergun-

wij ook van belang’, zegt Dave de Groot, Investment

ning wil, wie een goede verzekering wil afsluiten, moet

Manager van het MKB Fonds Drenthe.

aan die regels voldoen. Én moet dat exact documenteren

Dat fonds verstrekt aan ondernemingen die verder willen

en een logboek met een bouwtekening van de werkzaam-

groeien en aan startups, achtergestelde leningen. De eisen

heden kunnen overleggen. Een hele papierwinkel dus,

zijn vrij streng. De belangrijkste: het bedrijf moet de

die dankzij QR Log tot het verleden behoort.

lokale economie verder helpen. •

MAART 2016

verder dankzij MKB Fonds Drenthe GuArt: de schrik van beeldendieven Het eveneens uit Meppel afkomstige GuArt voldoet daar

Meppel is een handelsstad met goed ondernemersklimaat

ook aan. De Groot: ‘Dat bedrijf heeft een innovatie die echt veel gaat betekenen. Voor de verdere ontwikkeling

De hoge organisatiegraad van ondernemingen,

is financiering nodig en die bieden wij graag. Ook in

de traditie van de handelsstad, de goede infrastruc-

GuArt hebben wij alle vertrouwen.’

tuur, de verbanden tussen gemeente, bedrijven en fondsen, de kleinschaligheid. Meppel heeft (startende) ondernemers veel te bieden, vindt wethouder Henk ten Hulscher. ‘QR Log en GuArt zijn voorbeelden van mooie ondernemingen, die niet per se aan Meppel gebonden zijn, maar er wel voor gekozen hebben zich hier te vestigen.’ Natuurlijk, Meppel heet bedrijven van buiten de stadsgrenzen welkom. Maar Ten Hulscher vindt het minstens zo belangrijk dat ondernemingen in en vanuit de stad starten en doorgroeien. ‘Vergelijk het met voetbal. Je kunt dure spelers kopen, of inzetten op de ontwikkeling van je eigen talenten. Ik houd van dat tweede. Wij helpen onze talenten waar het

GuArt dus. Margret Rocks begon de onderneming twee

kan. Hen wijzen op financieringsmogelijkheden is

jaar geleden. GuArts product Artshield is in de basis een

daar een voorbeeld van.’

beveiligingssysteem voor bronzen beelden. En dan

In die analogie hoopt de wethouder dat QR Log en

vooral de bronzen beelden in de openbare ruimte, die

GuArt zich snel ontwikkelen en Meppel een dienst

regelmatig slachtoffer zijn van dieven en vandalen. Beelden

gaan bewijzen, bijvoorbeeld door personeel aan te

die trillen, in beweging komen, sturen een seintje naar

nemen. ‘Twee prachtige startups met een bijzondere

Alarmnet, waarop de politie onmiddellijk in actie komt.

dienstverlening.’

Margret Rocks: ‘We hebben heel goed onderzocht wat er op de markt is aan beveiligingssystemen. Veel varianten, zoals DNA-spray, werken pas achteraf, als het leed al geleden is. Andere systemen waarschuwen de eigenaar van

steeds kleiner. We testen nu al met het systeem in een

het beeld. En ‘s nachts een belletje, dat wil je niet. Dat

chip. In de loop van het jaar volgen de eerste pilots. De

Artshield rechtstreeks aan de alarmcentrale gekoppeld is,

interesse is groot. Die chip kan op schilderijen worden

maakt haar uniek.’

aangebracht. Niet op de lijst, maar op het doek. Als de

In beelden wordt een kastje aangebracht met sensors.

beveiliging van een museum niet genoeg is, dan treedt

Dat kan achteraf, of tijdens het maakproces. Gemeenten

ons systeem in werking. Dat gaat heel nieuwe markten

- vaak eigenaren van beelden in de openbare ruimte -

voor ons openen.’

zijn enthousiast. GuArt zit middenin de fase van doorontwikkelen en de rest van de wereld veroveren. De financiering van het MKB-fonds gaat ook in een nieuwe ontwikkeling. Margret Rocks: ’We maken de sensorkastjes • INVESTEREN IN ONTWIKKELING

Dave de Groot Investment Manager T (06) 557 079 67 • E groot@mkbfondsdrenthe.nl

WWW.MKBFONDSDRENTHE.NL

NOM KIJKT OM Hoe gaat het eigenlijk met de bedrijven waar NOM in het ver-

me t Slim ostaa m ther

leden in participeerde? In deze rubriek kijken we samen met ondernemers terug naar de ontwikkeling tussen toen en nu.

WWW.ICY.NL

Toen René Nederhoed, ceo en verantwoordelijk voor new business development van ICY omstreeks 1995 een slimme thermostaat bedacht, was hij daarmee eigenlijk nog te vroeg, vertelt hij tijdens de koffie in zijn bedrijfspand in Lemmer. ‘Het duurde lang voordat de markt interesse kreeg voor dit soort producten. Dat kwam pas toen de energieprijzen begonnen te stijgen. Destijds konden we de noodzaak om energie te be-

sparen eigenlijk alleen vanuit onze eigen beleving aantonen. Dat is nu echt heel anders.’

ICY creëert grip op het energieverbruik Accommodatie management

op de aanwezigheid van mensen en ervoor zorgt dat als

ICY (spreek uit I see why) is ontstaan door de verbazing

er niemand in de ruimte aanwezig is, de verwarming uit-

van René Nederhoed over de hoge energierekeningen

gaat. En Nederhoed dacht nog verder na. ‘Als er in zo’n

van vakantieparken. Moderne oorden met comfortabele

vakantiehuisje langere tijd niemand aanwezig is, dan wil

accommodaties, waarbij aan alles is gedacht, behalve …

je dat de temperatuur omhoog gaat als er nieuwe gasten

aan het energieverbruik. ‘Gasten laten rustig de verwar-

komen.’ Dat loste hij op door via een zelf ontwikkeld en

ming aan als ze een dag op pad zijn, en het park betaalt

geoctrooieerd draadloos netwerk een koppeling met het

de rekening.’ Zonde en niet nodig, bedacht Nederhoed.

boekingssysteem van de receptie tot stand te brengen.

Zo kwam het dat hij de slimme thermostaat ontwik-

Resultaat: besparingen op de energierekening van wel

kelde. Een apparaat dat via bewegingssensoren reageert

35% én een groeiende klantenkring, met klinkende •

MAART 2016

namen als Landal en Center Parcs. ‘Als je eenmaal in

deel uit van het Internet of things. En staat er op mijn

die parken aan het werk bent, krijg je ook inzicht in de

kaartje intussen CEO en New Business Development in

problemen die er spelen en ga je meedenken over oplos-

plaats van algemeen directeur.’

singen’. Tenminste, zo werkt dat bij René Nederhoed. Het

Wat Nederhoed alvast wel wil voorspellen is dat we ook

volgende product werd een sensor in verwarmingsketels,

in de toekomst nog veel innovatieve producten van ICY

die van tevoren storingen signaleert en zorgt voor aan-

mogen verwachten.

zienlijke besparing op de kosten van onderhoudscontracten en personeel.

Home energy management Oké, dat bleken ideale oplossingen die besparingen opleverden voor vakantieparken. Die moeten toch ook toepasbaar zijn voor consumenten, bedacht Nederhoed. Dat resulteerde in een gemakkelijk te bedienen apparaat, dat in eerste instantie via de pc en in een later stadium ook via een smartphone te programmeren was. In Essent vond ICY de ideale launching customer om de slimme thermostaat voor in huis succesvol op grote schaal te introduceren. Essent speelde daarmee adequaat in op de groeiende bewustwording van consumenten rond hun energieverbruik. Waarna al vrij snel ook grote partijen als Google, Honeywell en Eneco hun kans schoon zagen en zich op dezelfde markt stortten met eigen producten. Is dat niet nadelig voor ICY? Wat Nederhoed betreft niet. ‘Dit soort ontwikkelingen maken het ondernemerschap

juist dynamisch. Die markt is zo gigantisch groot, die is alleen maar aan het groeien. Toen wij er zes jaar geleden mee begonnen had de consument geen oog voor zijn thermostaat. Dat was gewoon een ding aan de muur. Door de marketinginspanningen van grote partijen realiseert hij zich dat hij er wel wat mee kan. Op die bewustwording liften wij graag mee. Onze kracht is productont-

René Nederhoed heeft last van niet te stuiten energie

wikkeling en onze core business energie besparen. ICY wil sterk innovatief zijn en producten ontwikkelen die echt wat toevoegen en verbeteren aan het milieu.’

Mooie groei

Na vakantieparken en consumenten heeft ICY inmiddels een product ontwikkeld voor energie management op

NOM ondersteunde het innovatieve ondernemer-

campings, een nieuwe markt en nog een braakliggend

schap van René Nederhoed en hielp ICY in de

terrein.

beginfase met financiering. Chantal Leijendekker, Investment Manager NOM, vertelt dat het doorzet-

Internet of things

tingsvermogen en het geloof in zijn technologie de

Waar ICY over drie jaar zal staan is niet te voorspel-

NOM destijds al opvielen. ‘Het heeft even geduurd

len, meent Nederhoed. ‘Vroeger kon je nog een redelijk

voordat de eerste grote klant werd binnengehaald,

toekomstbeeld schetsen, maar de wereld is enorm aan het

maar daarna heeft de portefeuille klanten een mooie

veranderen. Toen we in 1995 begonnen bedachten we de

groei laten zien. ICY staat bekend als een betrouw-

slimme thermostaat, een makkelijke Nederlandse naam,

baar, innovatief en oplossingsgericht bedrijf. Een

en waren mensen nog niet energiebewust. Tegenwoordig

mooi bedrijf in Noord-Nederland!’

hebben we het in onze business over smart homes, home energy management en maken we met onze producten • INVESTEREN IN ONTWIKKELING

Chantal Leijendekker Investment Manager NOM T (06) 502 021 61 • E leijendekker@nom.nl

Kwetters

Het pauperparadijs van 18 juni tot 7 augustus in Veenhuizen Op zaterdag 18 juni 2016 gaat de grote locatievoorstelling Het Pauperparadijs in première. Een theaterspektakel over arm en rijk, op het binnenplein van het gevangenismuseum in Veenhuizen. Het Pauperparadijs is gebaseerd op het gelijknamige boek van Suzanna Jansen. Het boek belicht een van de meest tragische geschiedenissen die zich in Nederland heeft afgespeeld. In de 19e eeuw werden op grote schaal paupers uit het hele land naar Drenthe gebracht. Het was de bedoeling om daar beschaafde mensen van hen te maken. Het experiment begon uit ideële motieven, maar liep uit op een mislukking. Mensen leefden onder erbarmelijke omstandigheden en liepen een stigma op waardoor niemand meer met ze te maken wilde hebben. Bovendien verloren ze hun zelfstandigheid waardoor ze zich niet meer in de buitenwereld konden redden. www.hetpauperparadijs.nl

Elfstedenwandeltocht 3 t/m 7 mei 2016 Dit jaar vindt alweer de 70ste editie van de Friese Elfstedenwandeltocht plaats. De tocht leidt u door het veelzijdige landschap van Friesland. In vijf dagen legt u ruim 200 km af. U loopt door de elf Friese steden Leeuwarden, Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren, Hindeloopen, Workum, Bolsward, Harlingen, Franeker en Dokkum.

www.elfstedenwandeltocht.nl

VW Camper Wilt u op de camping iets waarmee u zeker opvalt? Deze tent met de vorm en het uiterlijk van het Volkswagenbusje uit de jaren zestig helpt daarbij. De ruime Volkswagen vierpersoonstent is een luxe replica op ware grootte van de Volkswagen camper uit 1965. Maar niet alleen het uiterlijk van de tent is mooi. In de tent is voldoende ruimte voor vier personen. Mensen die niet te lang zijn kunnen zelfs rechtop staan, hij heeft een hoogte van 1,83 meter en is 3,88 meter lang. We wensen u alvast veel kampeerplezier. www.themonsterfactory.com

Goed idee? De meeste goede ideeën komen op momenten dat u ze niet direct uit kunt voeren. U neemt zich voor ze goed te onthouden, maar de kans is groot dat u ze later alweer bent vergeten. Om u te helpen hebben wij voor u drie handige apps en websites geselecteerd die ervoor zorgen dat u uw ideeën niet meer vergeet (mits u ze direct noteert natuurlijk!). www.rememberthemilk.com www.any.do www.wunderlist.com •

MAART 2016

Bron: Lifehacker.com

CallMonkey

van suspects naar orders

John Wierda was al ondernemend met zijn bedrijf

Sales accelerator

Blue Inkt, waarmee hij sinds 2004 softwareoplos-

al wordt er achter de schermen nog hard

Sinds oktober 2015 is CallMonkey live,

singen levert op het gebied van lead manage-

gewerkt om het product te optimaliseren. Sales acceleration software kopt de web-

ment. Blue Inkt neemt, als de klant dat wil, het hele

pagina. CallMonkey biedt de tools om grip

traject om leads te managen en callcenters aan

op je sales en marketing te krijgen, legt John

te sturen uit handen. Prima tools die doen wat ze

uit. ‘Doelstelling is om een structurele relatie met je prospects aan te gaan. In gesprek

beloven. Maar een oplossing waarin een bedrijf

komen, laten zien dat je een interessante propositie hebt en vervolgens opnieuw

zelf zijn lead management organiseert was er nog

contact opnemen op het juiste moment.

niet, realiseerde Wierda zich een paar jaar geleden.

CallMonkey biedt een gestandaardiseerde

Hij bedacht een nieuw product waarin alle tot dan

methodiek om van prospects ook daadwerkelijk klanten te maken. Stel, je weet

toe opgedane ervaring en de applicaties van Blue

dat je om 1 opdracht te krijgen 100 adressen

Inkt samen moesten komen: CallMonkey.

moet benaderen waaruit 4 bezoekafspraken volgen. Dan weet je hoeveel contacten je moet leggen om je omzetdoel te halen. Die gegevens verwerk je in CallMonkey, samen

De plannen waren vanaf het begin ambitieus. CallMonkey

met die van je huidige klantbestand. Het

moest een zeer gebruiksvriendelijk product worden,

programma maakt een match met een data-

bovenaan scoren in Google en de uitstraling hebben van

base en geeft aan welke prospects interes-

een wereldwijde marktleider. Voor een succesvolle marktintroductie waren meer programmeurs nodig en dus ook extra financiële middelen. Reden voor John om met zijn bedrijfsplan aan te kloppen bij Diederik Jongema van Doefonds Fryslân. Dat klikte. ‘Diederik had dat proces dat wij ondersteunen ook al eens meegemaakt, kende de pijnpunten en snapte precies waar de oplossingen liggen’, merkte John. Daarbij kwam dat de doelstellingen van CallMonkey goed aansloten bij die van Doefonds Fryslân,

DOELSTELLING IS HET AANGAAN VAN EEN STRUCTURELE RELATIE

sant voor je zijn. Die selecteer je en ga je benaderen. Iedere vervolgstap registreer je in het programma. CallMonkey levert je op elk gewenst moment statusrapporten: hoe het ervoor staat met je omzetdoelstelling, wie van de callcentermedewerkers zijn doel wel of niet heeft behaald, wie extra training nodig heeft of waar extra uren bijgeschaald moeten worden. Het systeem geeft auto-

concludeerde Diederik. ‘Waar CallMonkey bedrijven wil

matisch advies. CallMonkey is software

helpen bij het realiseren van omzet, wil Doefonds helpen

die voor jou werkt in plaats van andersom.

bij het laten groeien van bedrijven als CallMonkey.’ En zo

CallMonkey laat bedrijven groeien.’

werd financiering door het Doefonds Fryslân een feit.

WWW.CALLMONKEY.NL

Diederik Jongema

Investment Manager T (06) 557 122 96 • E jongema@doefondsfryslan.nl

• INVESTEREN IN ONTWIKKELING

Innovatiefonds geeft startups Lifestyle-app Catch-up de markt op door participatie Innovatiefonds

Wanneer je als ondernemer een goed idee hebt maar nog geen product, is het moeilijk om 50

financiering te krijgen. Dit ondervond ook Harrit Kingma, bedenker van lifestyle searchapplicatie Catch-up. ‘Het concept en de technologie erachter stonden, maar het moest allemaal nog wel ontwikkeld worden en er was dus nog geen omzet.’ De bank en bestaande investeringsfondsen hadden echter als eis dat die er wel moest zijn. Via de NOM kwam Kingma bij het Innovatiefonds Noord-Nederland terecht, dat bedoeld is voor startups die nog

keling terwijl er juist in die fase vaak geld nodig is.’ Dit

in de concept/ontwikkelfase zitten. Met succes:

net vissen op de kapitaalmarkt.

heeft als gevolg dat sommige ondernemers achter het

deze maand gaat zijn app live!

Van idee naar app Voor Kingma betekent het Innovatiefonds dat zijn am-

‘Het Innovatiefonds helpt bedrijven om een goed en

bitie om een lifestyle search-app te lanceren werkelijk-

schaalbaar idee te vertalen in een marktrijp product,’

heid werd. ‘Het idee voor Catch-up is eigenlijk al jaren

zegt fondsmanager Jens Ruesink. ‘Het gaat om bedrijven

geleden bij me opgekomen, toen ik een keer over een

die met een vernieuwend product bezig zijn. Het is lastig

boek had gelezen in de krant. Op gegeven moment wilde

voor startups om financiering te krijgen voor ontwik-

ik het boek kopen, maar kon ik niet meer op de titel en •

MAART 2016

kans droom waar te maken Noord-Nederland schrijver komen. Ook kon ik het krantenartikel niet terug

niet, dus het bedrijf is niet in staat om rente te betalen.

vinden, zelfs niet via Google. Toen dacht ik: waarom is

Het idee is dat we er na 5-7 jaar, dus als de boel goed

er eigenlijk geen app voor zoiets?’ Om dit idee te kunnen

staat, uit stappen. Het aandeel dat we nemen is maxi-

ontwikkelen ging Kingma om zich heen kijken. Zo kwam

maal 49%, de rest moeten beide partijen zelf voor hun

hij eerst bij Flinc en later bij het Innovatiefonds terecht.

rekening nemen, eventueel aangevuld met geld van private investeerders.’ Als ondernemer krijg je hierdoor de kans

Uiteindelijk leidde dit tot Catch-up, een app, waarin

om je ideeën versneld uit te vouwen, zegt Kingma. ‘Het

allerlei functionaliteiten op het gebied van lifestyle bij

fonds brengt geld, mensen en kennis bij elkaar. Dat net-

elkaar komen. Catch-up is zowel vernieuwend op inhou-

werk is heel belangrijk om de zaak van de grond te krijgen.’

delijk als op technologisch gebied. ‘Bestaande apps zijn vaak gericht op wat anderen vinden, op basis van customer reviews. Catch-up gaat over wat jij interessant vindt, op basis van wat een expert schrijft in bijvoorbeeld een krant, magazine of op social media. Stel, je leest ergens over een goed restaurant. De app onthoudt dit voor je,

CATCH-UP GAAT OVER WAT JIJ INTERESSANT VINDT

vat de tekst samen en bewaart deze voor later gebruik. Of je leest een boekrecensie, via de app kan je het boek

Catch-up moet begrip worden

dan gelijk kopen. Online of offline, want de app geeft

Deze maand moet Catch-up in de app stores liggen, en

ook aan waar de dichtstbijzijnde winkel is waar ze het

dan is het wat Kingma betreft tijd om de wereld te gaan

boek op voorraad hebben. Eigenlijk is alles mogelijk, je

veroveren. ‘Over een paar jaar moet het een wereldwijd

kan het zo gek niet bedenken. Hierbij komt dat de app

bekende search-app zijn. Iedereen heeft andere voorkeuren,

bovendien een unieke, zelf ontwikkelde user interface

de een houdt van lezen, de ander van koken en weer een

heeft waardoor je dit alles eenvoudig kan doen via je

ander van fietsen. Dat eigene moet de app reflecteren. Ik

smartphone.’

hoop dat het net zo gaat als met Twitter, eerst was het een concept van 140 tekens en nu is het een begrip.’

Samenwerking Om dit alles mogelijk te maken, had Kingma iemand

Ruesink is blij dat hij daar aan bij kan dragen. Maar de

nodig die de app kon helpen ontwikkelen. Via Flinc

belangrijkste drijfveer voor hem is het enthousiasme van

kwam hij bij marketing- en internetbedrijf Evalley uit

de ondernemers, zo ook bij Kingma. ‘Ik vind het mooi

Groningen terecht. Samen met hen ontwikkelde hij

om de passie te zien waarmee hij aan Catch-up werkt.

Catch-up. Ruesink: ‘Het is een van de voorwaarden van

Meer in het algemeen denk ik dat het Innovatiefonds

het Innovatiefonds dat een project een samenwerking

een belangrijke bijdrage levert aan ondernemerschap en

moet zijn tussen twee MKB-bedrijven. Je ziet dat innova-

innovatie door startups de kans te geven om hun droom

tie sterk is wanneer partijen met verschillende expertises

waar te maken, en dat is natuurlijk super!’

samenwerken. Tegelijkertijd past dit bij de doelstelling van het Innovatiefonds: samenwerking in de regio stimu-

WWW.CATCH-UP.EU

leren.’

Innovatiefonds als aandeelhouder Het Innovatiefonds verstrekt geen lening, maar wordt aandeelhouder van Catch-up. ‘Het bedrijf moet zijn product nog ontwikkelen en omzet is er voorlopig nog • INVESTEREN IN ONTWIKKELING

Jens Ruesink Manager Innovatiefonds Noord-Nederland T (06) 215 185 08 • E ruesink@nom.nl @Jens_Ruesink