μύρτιλο by Εκδόσεις Οσελότος

170 × 240 SPINE: 6.7 FLAPS: 70

μύρτιλο ΔΙΑ ΤΙΘ

μύρτι λ ο

Ισμήνη, μ’ έναν παράξενο, μοιραίο τρόπο, θα γνωρίσει τον Μύρωνα, έναν εντυπωσιακό νέο που η εικόνα του θα αποτυπωθεί στην ψυχή της και θα τη στοιχειώσει μ’ έναν περίεργο τρόπο. Δεν ήταν παρά μία φορά που τον είδε, κι όμως κάτι αόρατο τους συνέδεσε...

ΑΝ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ 3 | ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2013

ΤΕΥΧΟΣ 3

Η Νεφέλη πραγματοποιεί το όνειρό της και κατεβαίνει στη Γη για να τη γνωρίσει από κοντά. Ένα απίστευτο ταξίδι, στη διάρκεια του οποίου συναντά την αγάπη, το καλό και το κακό, γνωρίζει μάγους, πρίγκιπες και νεράιδες... Άραγε όλα αυτά είναι αρκετά για να την κρατήσουν για πάντα στη Γη;

ΡΕ

•

140 × 210 SPiNe: 3 FlaPS: 80

ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΗ • ΝΕΦΕΛΗ, Ταξίδι στη Γη

Πώς είναι να ακούς ιστορίες από τη Γη ενώ κατοικείς στα σύννεφα; Τι αντικρίζεις όταν κάποια στιγμή την επισκέπτεσαι;

ΔΩ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

Διαβάστε το νέο μυθιστόρημα της Σοφίας Δημοπούλου-Πύρζα που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ωκεανός».

ΕΤ ΑΙ

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

Η Μαρία Γιαννάκη γεννήθηκε στην Παιανία και ασχολείται με τα ναυτιλιακά. Από μικρή ηλικία της άρεσε να γράφει παραμύθια. Στην αρχή τα διάβαζε στον μικρό της αδελφό, αργότερα στους φίλους της και τώρα με χαρά τα μοιράζεται με τους μικρούς αναγνώστες σε τούτο το πρώτο της βιβλίο.

ISBN 978-960-564-002-6 ΕΚΔΟΣΕΙΣ

2013

ο σ ε λ ότ ο ς

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗλ. : 210 6431108 e-mail: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς 1/7/2013 12:02:31 AM

ώς είναι να ακούς ιστορίες από τη Γη ενώ κατοικείς στα σύννεφα; Τι αντικρίζεις όταν κάποια στιγμή την επισκέπτεσαι; Η Νεφέλη πραγματοποιεί το όνειρό της και κατεβαίνει στη Γη για να τη γνωρίσει από κοντά. Ένα απίστευτο ταξίδι, στη διάρκεια του οποίου συναντά την αγάπη, το καλό και το κακό, γνωρίζει μάγους, πρίγκιπες και νεράιδες... Άραγε όλα αυτά είναι αρκετά για να την κρατήσουν για πάντα στη Γη;

Το βιβλίο της Μαρίας Γιαννάκη κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Οσελότος.

00_myrtilo3_cover.indd 1

ISSN: 2241-3685

6/25/2013 4:36:17 PM

Το εκρηκτικό περιεχόμενο ενός κίτρινου φακέλου οδηγεί την ηρωίδα στα απρόσμενα μονοπάτια μιας αποκάλυψης. «Πώς πεθαίνει κανείς;» αναρωτιέται. Έρχεται έτσι αντιμέτωπη με τους μεγαλύτερους φόβους και τις ψευδαισθήσεις της, που την οδηγούν στο πιο βαθύ και ιερό ταξίδι περιπλάνησης –συντροφιά με λίγα ζώα– σε έρημα δάση και γραφικά χωριά. Δίνει αγώνα επιβίωσης σωματικό, ψυχικό όσο και πνευματικό. Παράλληλα εξερευνά τα όρια των δυνατοτήτων που κρύβει μέσα της, ξεδιπλώνοντας έτσι το πραγματικό νόημα της ζωής σε όλο του το μεγαλείο.

ΔΩ

ΡΕ

ΑΝ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ 3 | ΑΝΟΙΞΗ 2013

• ΤΕΥΧΟΣ 2

Μυθιστόρημα | Σελ. 456 | 14 × 21 ISBN 978-960-9607-88-9

ΕΤ ΑΙ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2013

έο τεύχος, αρχές καλοκαιριού αυτή τη φορά. Μικρή, σύντομη η Άνοιξη, ακόμα την καταδιώκει ο Χειμώνας που τρύπωσε ύπουλα και στο τρίτο μας τεύχος. Δύσκολα θα ξεχαστεί ο χειμώνας αυτός... Σε πείσμα των καιρών, η ποιητική γλώσσα τραβά μπροστά, ενιαία και δυνατή, και φωτίζει όψεις ζωής, στιγμές μικρές και σκέψεις έξω και πέρα από τα πλαίσια του κοινωνικοπολιτικού reality.

μυρτι λ ο

μύρτιλο ΔΙΑ ΤΙΘ

Ο Θεός επιτέλους του χαμογέλασε. Ένιωθε ευτυχισμένος! Μέχρι που άξαφνα βρέθηκε μπροστά σε δύο προβλήματα. Το ύψος του! Για λίγους πόντους κινδύνευε να χάσει τη δουλειά του. Και ένα παιδί! Που δεν ερχόταν. Η σύντροφός του το ήθελε τόσο πολύ… Άραγε, στα εφιαλτικά του αδιέξοδα, ποιες απαντήσεις έκρυβε η ζωή;

Σ’ αυτό το τεύχος: Έχουμε νησιά, πολλά νησιά και σκηνές σ’ ακρογιάλια. Επίσης, εθισμό, βιασμό, κατάπτωση αξιών, θρησκεία, πίστη και μεταφυσικές εμπειρίες. Στοχασμοί για τον χρόνο και τον θάνατο συναντούν το ροκ, το σεξ και βέβαια τον μύθο, που δείχνει να συμπαθεί ιδιαίτερα το «Μύρτιλο» και συμμετέχει στο τεύχος με τη μορφή ενός ακόμη(;) κακού λύκου ή μικρών νάνων ή ως αναβίωση γνώριμων μυθικών μοτίβων από τα βάθη της παράδοσης. Τα κείμενα συνομιλούν μεταξύ τους, με την εποχή, με κείμενα άλλης εποχής και με την ίδια την Ποιητική. Με χαρά υποδεχόμαστε τους νέους συγγραφείς του «Μύρτιλου» καθώς και τους φωτογράφους που συνέβαλαν στην αισθητική και καλλιτεχνική αξία του τεύχους. Ευχαριστούμε επίσης όλους τους συντελεστές για την άψογη συνεργασία. Καλή ανάγνωση και ραντεβού τον Σεπτέμβρη, Μυθιστόρημα | Σελ. 256 | 14 × 21 ISBN 978-960-9607-95-7

ISSN: 2241-3685

από τη συντακτική ομάδα

Μύρτιλο Λογοτεχνικό Περιοδικό ISSN: 2241-3685 Τεύχος 3ο, Καλοκαίρι 2013 Ιδιοκτήτης

Ελένη Λ. Παντοπούλου Εκδόσεις Οσελότος συντακτικη ομαδα

Αιμιλία Σκουφάκη Δημήτρης Καραναστάσης Μελίνα Μινέλλη Σχεδιασμός

Ocelotos Publishing PHOTO ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

Shane Maritch

(Παλιά τυπογραφικά στοιχεία) ΕΚΤΥΠΩΣΗ

Δεκάλογος ΕΠΕ Επικοινωνία :

 210 6431137 • 210 6431108 periodiko.myrtilo@gmail.com facebook

Λογοτεχνικό Περιοδικό Μύρτιλο ΙΣΤΟΤΟΠΟΣ

http://www.ocelotos.gr Εκ παραδρομής σημειώθηκαν λάθη στο προηγούμενο τεύχος και συγκεκριμένα στο διήγημα της Κυράνης Γεράνη με τίτλο «Εξαίσιοι κηφήνες» (σελ. 4-5, τ. 2). Θεραπεύουμε στο παρόν τεύχος με ορθή επανάληψη στις σελίδες 78-79.

Book 1_test.indb 1

Διεύθυνση

Βατάτζη 55, 11473 – Αθήνα To περιοδικό Μύρτιλο διατίθεται ΔΩΡΕΑΝ στα βιβλιοπωλεία και ηλεκτρονικά στο www.ocelotos.gr

6/10/2013 11:52:30 PM

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μιχαλησ Δημασ

Διαδρομές ανάγνωσης

Βασιλησ Τσαπαλιαρησ

Αναμονή «Βιοθεραπευτικής» Σημειώσεις μικρού νόστου

Χριστινα Κολλια

Κραυγή σε τέμπο θηλυκό Κραυγή σε τέμπο αρσενικό

Γιαννησ Κ αmπουροπουλοσ

Αναμνήσεις μέσω GPS (Μέρος 2ο)

Μαρια Τσολια

Κατολισθήσεις της απουσίας Μεμβράνη

Μιχαλησ Κικριλησ

Ο τόπος

Μινα Πιτσαρη

Μίτος

Αγγελα Πετρα

Χειμώνας Υπόσχεση

Μιλιτιαδησ Ζερβασ

Ο φυγόκερδος

Δεσποινα Λουλουδακη

Η Χρύσα

Αλεξανδροσ Πλατων Δελτα

Ο ιππότης και το σαρκίο

Σήλια Νικολαϊδου

Η μέρα μου η νύχτα σου, (Μέρος πρώτο: Η συνάντηση)

Nikoσ Πουλινακησ

Εύθραυστη εξομολόγηση Καιροί Ημερολόγιο

Ασηmινα Ξηρογιαννη

Ποίηση τέλος

Στελλα Σοφια Νικ. Ζυγουρη

Ξεχάστηκα Ανάμνηση Επιστροφή στο «είναι» χάνοντας το «εγώ» Το άλλοθι

Σοφια Δηmοπούλου-Πυρζα

Ένας τρόπος ν’ αγαπάς

Γιαννησ Κισκηρασ

Στην ακτή Πόλεις πατρίδες Μαγνητική καταιγίδα Τέσσερα μικρά ποιήματα

Book 1_test.indb 2

6/10/2013 11:52:34 PM

Νικοσ Τεντοmασ

Το νανοχωριό

Ντετελ Mαλαξιανακη

Little red riding hood Communication

Βικυ Βαββα

Σα χελιδόνι

Αγγελικη Κ αστρινελλη

Μια βόλτα μόνον

Εβελινα Κοκκινη

Γράμμα από την Ελλάδα

Σταυροσ Γκιργκενησ

Αρπαλύκη Σκιές πάνω σε Τέσσερεις Στίχους

Μαρια Τουλ 50

Ορφέας και Ευρυδίκη Σύμπαν

Αννα-Μαρια Γραmmενου

Ο ερημίτης και οι βασίλισσες

Θεοδωροσ Ταβουλαρησ

Το τρομαγμένο αγρίμι του δισταγμού

Μανολησ Γιακουmακησ

ΔΙΠΤΥΧΟ: Ασήμαντα Ο ξένος ύπνος

Ελενη Τσεκουρα

Κανονισμός

Αγγελοσ Κ ωτσιοπουλοσ

Παγερά χαμόγελα Εθισμοί Ανάμεσα στους χτύπους Μια ζωή, ένας ρόλος Ο καμβάς των ενστίκτων

Γιωργησ Ταξιδευτής

Γυναίκα

Γιαννησ Μποτονακησ

Dita άτιτλα (αν)υπέρβλητα

Eλσα Παντοπουλου

Βαρκούλες αρμενίζουν

Μακησ Κ ατραφυλλιασ

Μύθος Ανακύκλωση

Αντωνησ Ελευθεριαδησ

Ο μέγας Ιεροεξεταστής

Τασος Πανοπουλος

Croîs – Decroîs

Kυρανη Γερανη

Εξαίσιοι κηφήνες

Book 1_test.indb 3

6/10/2013 11:52:34 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Μιχάλης Δήμας Διαδρομές Ανάγνωσης Τετάρτη, 23 Σεπτεμβρίου 2009 Μπραχάμι, Δάφνη, Αττική, Νέα Ιωνία το πρωί και αντίστροφα το μεσημέρι. Λεωφορείο, μετρό, ηλεκτρικός το πρωί και αντίστροφα το μεσημέρι. Διαδρομή που πρόκειται απ’ έξω να τη μάθω, μ’ όλους τους ενδιάμεσους σταθμούς, καθώς και τις ανταποκρίσεις. Και η φωνή που αναγγέλλει απ’ τα μεγάφωνα την επόμενη στάση; Πόσο οικεία θα μου γίνει με εκείνον τον λανθάνοντα ερωτισμό στη χροιά – σα να προσπαθεί να σε πείσει ότι αξίζει τον κόπο να κατέβεις σε οποιαδήποτε στάση... Κάθε στάση, κάθε σταθμός, έχει κάτι διαφορετικό να σου δώσει – ένα άλλο σημείο διαφυγής προς κάθε κατεύθυνση με όλους αυτούς τους δρόμους που απλώνονται τριγύρω. Tι ανώνυμο πλήθος διέρχεται καθημερινά από κυλιόμενες σκάλες, αποβάθρες, συρμούς; Άνθρωποι που θα παραμείνουν εσαεί άγνωστοι μεταξύ τους συνωστίζονται, διαγκωνίζονται για ένα κάθισμα, για μια χειρολαβή. Με τσάντες, σακούλες, σακίδια και φακέλους υπό μάλης, ο καθένας με τις υποθέσεις του και τα προβλήματά του. Σ’ όλους αυτούς τους χιλιάδες που θα δω και θα συναντήσω χωρίς ποτέ να μάθω ούτε το όνομά τους, τους εύχομαι κάποτε να κατέβουν σε μια άλλη στάση –όχι στον προορισμό τους– και να βρουν ένα καλό σημείο διαφυγής... Κυλιόμενο πλήθος μια μάζα ρευστή σε συρμούς και σε σκάλες στιγμιαία συνουσία ιερή επαφή Tετάρτη, 7 Οκτωβρίου 2009 Παρατηρώ τα χέρια, παρατηρώ τα δάχτυλα των συνεπιβατών μου. Τις φλέβες που πετάγονται στα μετακάρπιά τους και οδηγούν το αίμα στα δάχτυλα και από κει στα νύΜΙΧΑΛΗΣ Π. ΔΗΜΑΣ

Συγκομιδή

1983 – 2013

ZZ Ο Μιχάλης Δήμας γεννήθηκε το 1965 στο Μπραχάμι. Τα παιδικά και τα νεανικά του χρόνια τα πέρασε στην ίδια πόλη. Μέχρι σήμερα είναι μόνιμος κάτοικος και δημότης Αγίου Δημητρίου. Κατά τα άλλα, πάροικος και παρεπίδημος. Η όψιμη παρθενική του εμφάνιση στο λογοτεχνικό στερέωμα γίνεται με την ποιητική συλλογή με τίτλο «Συγκομιδή» από τις εκδόσεις Οσελότος.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

οσ ελότος

Book 1_test.indb 4

6/10/2013 11:52:36 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Photo by Aggeliki Kastrinelli

χια. Χέρια με δάχτυλα και νύχια. Νύχια μακριά, νύχια βαμμένα. Μακριά βαμμένα νύχια. Μακριά βαμμένα νύχια, κόκκινα, ροζ, μοβ, φούξια, μαύρα, μπλε και διάφανα. Και μακριά βαμμένα νύχια ψεύτικα. Νύχια ποδιών και νύχια χεριών. Νύχια βρόμικα και νύχια φαγωμένα. Νύχια άρρωστα και περιποιημένα. Άραγε μπορώ να τους κρίνω, όπως τους λέοντες, από αυτές τις κερατοειδείς απολήξεις των άνω και κάτω άκρων τους; Mε άλλα λόγια, μπορώ να κρίνω εξ όνυχος; Κι αν δεν μπορώ να κρίνω εξ όνυχος, μήπως μπορώ να κρίνω εκ δαχτύλων, ανάλογα με το πόσα δαχτυλίδια φέρουν και σε ποια δάχτυλα; Κι αν κοιτάξω τους καρπούς τους να δω τι φοράνε –ρολόγια, βραχιόλια, κομποσκοίνια– θα καταφέρω να βγάλω κάποιο συμπέρασμα; Κάποιο συμπέρασμα για τη ζωή τους, τον χαρακτήρα τους και το επάγγελμά τους; Ίσως, πάλι, όλα αυτά που γυρεύω να βρίσκονται στα μάτια. Τα μάτια… Ο καθρέφτης της ψυχής. Ίσως εκεί κάτι μπορέσω να διαβάσω. Να κρίνω, δηλαδή, εξ οφθαλμών. Κάπου διάβασα ότι η αυτοβιογραφία του καθενός συμπυκνώνεται στον τρόπο που κοιτάει – είναι γραμμένη στη ματιά του. Και κάθε ματιά είναι διαφορετική, μοναδική και ανεπανάληπτη...

Book 1_test.indb 5

6/10/2013 11:52:37 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Βασίλης Τσαπαλιάρης Αναμονή «Βιοθεραπευτικής Στον Χ. Φ. Μέσα Γενάρη, οι αλκυονίδες –ανήμπορες– δεν κατεβάζουν τον πήχη του ψύχους. Το πολιτικοοικονομικό βαρομετρικό μειώνει τ’ αντανακλαστικά, θολώνει τις εκδοχές του δικαίου, τους σχεδιασμούς του πρακτέου, κι οι ρήτορες –χάρτινοι πίσω απ’ τους πύρινους λόγους τους– εξακολουθούν να στοιβάζουν εν κενώ πολιτικής οικονομίας χρεόγραφα. Κατρακυλά κι άλλο η αξία του homo sapiens, χαράσσονται εκ νέου οι νεοαποικιακοί χάρτες με τα κοντομάχαιρα της χρεοκρατίας, λιγοστεύουν τ’ αγαθά στο καλάθι της νοικοκυράς. Η δημόσια λογιστική θριαμβεύει, υπ’ αιτίου εξ ανάγκης γίγνεσθαι, η εθνική οικονομία κηδεύεται, βαθαίνει από μέρα σε μέρα η νύχτα. Κρύο, πολύ κρύο – το πετρέλαιο σπανίζον είδος. Τα τζάκια ανεβάζουν τους ρύπους, τα πολιτικά τζάκια ακόμα αντιστέκονται. Αγρόν την πόλιν ποιούν οι αγορές, αλλάζει εφ’ ενός ζυγού ερέτες και προστάτες κι εθνικούς ήρωες η ιστορία, βαθαίνει η νύχτα μ’ ανθρώπους που –ωστόσο– ακόμα διστάζουν να αναλάβουν ευθύνες. Πρωί πρωί, για πρώτη φορά ουρές στη «Βιοθεραπευτική». Τα πρόσωπα σφιγμένα, κλειδωμένα σαν τις τιμές των καυσίμων που βρίσκονται στα ύψη, σ’ αναμονή, με ουροσυλλέκτες και παραπεμπτικά, προσβλέποντας σε μια ακόμα παράτα ζωής όπως όπως. Τ’ αναπνευστικά θερίζουν, οι ρύποι κι οι τηλεοπτικοί ήρωες αυξάνονται με τον «Σουλεϊμάν» τον «Μεγαλοπρεπή» να κερδίζει τη μερίδα του λέοντος της εθνικής τηλεθέασης… Δύσκολο, πολύ δύσκολο να βγει ο χειμώνας, να εκλογικευτούν οι προσδοκίες, ZZ Ο Βασίλης Τσαπαλιάρης σπούδασε κοινωνιολογία και πολιτικές επιστήμες. Εργάστηκε ως ειδικός επιστήμονας για θέματα Μετανάστευσης/Διασποράς. Έχει δημοσιεύσει σχετικές μελέτες σε πανεπιστημιακούς συλλογικούς τόμους. Ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε ελληνοαυστραλιανά έντυπα στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ενώ την τρέχουσα περίοδο δημοσιεύει στο περιοδικό «Μύρτιλο».

Book 1_test.indb 6

6/10/2013 11:52:38 PM

μύρτιλο τεύχος 3

να κορεστούν οι αγορές και οι αργυραμοιβοί της «σωτηρίας» μας. «Θα πάμε σαν το σκυλί στ’ αμπέλι, ενώ λειτουργούν νεκροταφεία ακόμα και για σκυλιά!» σχολιάζουν κάποιοι, φεύγοντας βιαστικά προς την έξοδο. Δύσκολοι, πραγματικά δύσκολοι καιροί όταν «πάντα είναι λίγοι εκεί που χρειάζονται πολλοί» καθώς λέει ο ποιητής. Δύσκολα επί τα χείρω, ενώ χρειάζεται να σηκωθούν κι άλλα χέρια πάνω από τις πλατείες και τους τοίχους της νύχτας, καθώς αλλάζουν θέσεις και ρόλους παικτών οι ληστές με τους φίλους μας, φυλλορροούν οι εθνικοί ήρωες κι η ιστορία δείχνει να επιστρέφει με ατέλειωτες αγοραίες νύχτες και μικρούς αδόμητους ρήτορες.

Σημειώσεις μικρού νόστου Έφτασα ως εδώ ανάπλωρος –τρόπος του λέγειν– με το τελευταίο καραβόξυλο του νόστου σκεβρωμένο από τον χρόνο και την αίσθηση του αλατιού μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας ονείρου. Τα κύματα τραβερσωμένα στην ακτογραμμή ορίζουν ακόμα με τις άσπρες χαίτες τους τη θαλασσογραφία του γυρισμού. Τίποτα κι όλα είναι εκεί. Πίσω απ’ τις σκόνες, τα διαθλασμένα πρόσωπα του καθρέφτη. Πίσω από τους κάθιδρους λεπτοδείκτες, οι ρωγμές του χρόνου – οι σταθερές ορίζουσες του γυρισμού. Τα σανίδια που τρίζουν στην ακτογραμμή που ονειρεύτηκα. Τα πρόσωπα του καθρέφτη που δεν είναι πια παρά οι μάργες απ’ τους βυθούς του, διαπλέοντας τις καμπύλες της υγρασίας που μούσκευε απ’ το μισάνοιχτο παράθυρο η θάλασσα τα χρόνια και τα βράδια της απουσίας μου και δεν είναι πια με την παλιά χωροταξία του χρόνου παρά τα περιγράμματα των προσώπων που δεν μπορούσα ν’ αγγίξω, ενοικώντας στη μνήμη την αιτιολογία του γυρισμού.

Book 1_test.indb 7

6/10/2013 11:52:39 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Όλα είν’ εκεί και πουθενά μέσα σ’ ένα κενό εξουσίας, αφαίρεσης και σιωπής: οι χειρονομίες των προσώπων, οι άδειες σπασμένες καρέκλες, ο πέτρινος λαμπάς στην άκρη της αυλής που γέρνει το σώμα προς τη θάλασσα κρατημένος ακόμα στα μικρά δάχτυλα του κισσού κι η φωτογραφία μου πιασμένη ακόμα στην εσοχή του καθρέφτη να κοιτά στο κενό με μάτια βγαλμένα. Παραμένουν ακόμα εδώ οι ακροδεσιές της μνήμης μου, οι φωνές των πεθαμένων και των παιδιών από τις πέτρινες αυλές με τις αυτοσχέδιες κούνιες και το μικρό κυπαρίσσι που λύγισε –όταν κρεμάστηκαν κάποτε απ’ την κορφή του–· κι οι κύκλοι τ’ ασβέστη διά χειρός της μάνας μου στις πλάκες της αυλής… Ο Απρίλης, ολισθηρός απ’ τη γέννα του, ψιλοβρέχει με βασανιστικά απόβροχα τις έσχατες μνήμες των πραγμάτων που δεν είναι εκεί. Και πάλι στο βάθος του καθρέφτη η ενεργός μνήμη διαταράσσει την παλιά τάξη της σκέψης, την αιτιολογία και τη σκοποθεσία του γυρισμού. Ξανά έχω την αίσθηση μέλους ενός σπασμένου αγάλματος που προσπαθεί μάταια να στηρίξει στο βάθρο του σώματός του τον κύριο κορμό. Τόσο, που τρομάζω σέρνοντας το δάχτυλό μου στα τετράγωνα της σκόνης του παλιού καθρέφτη, βλέποντας τον άγνωστο εαυτό μου, ενώπιος ενωπίω στον χρόνο, σα να μην τον είχα ποτέ ξαναδεί πλέοντα εσαεί «ἐπὶ οἴνωπα πόντον, ἐπ’ ἀλλοθρόους ἀνθρώπους…»

Book 1_test.indb 8

6/10/2013 11:52:40 PM

μύρτιλο τεύχος 2

Χριστίνα Κόλλια Κραυγή σε τέμπο θηλυκό Συλλαβίζω με στήθια γυμνά την αγάπη. Με μπερδεύουν τα σύμφωνα. Κάποια λείπουν. Κάποια περισσεύουν. «Ανάγκη με λένε» ουρλιάζει. Τόσο αναλφάβητη στων ενστίκτων τη σοφία.

Εκλιπαρώ τον Θεό μου: «Είμαι όμορφη;» «Σαν Εμένα» καγχάζει. «Για πόσο;» θρηνώ αφελώς.

Κραυγή σε τέμπο αρσενικό Συλλαβίζω με μάτια γυμνά την αγάπη. Υιοθετημένα σύμφωνα. Φωνήεντα μεταλλαγμένα. Όλα περισσεύουν. «Επιβεβαίωση με λένε» ουρλιάζει. Τόσο αιχμάλωτος στων αισθημάτων τη νουθεσία.

Προκαλώ τον Θεό μου: «Είμαι ο Ένας;» «Ο Καθένας» καγχάζει. «Γιατί;» επιμένω αφελώς.

ZZ Η Χριστίνα Κόλλια είναι υπεύθυνη του Παιδικού Εργαστηρίου Λογοτεχνίας και Δημιουργικής Γραφής του Μουσείου «Ηρακλειδών». Έχει εκδώσει «Το μυστικό της Ανεμότρυπας», Γ΄ βραβείο παιδικής λογοτεχνίας, εκδ. Φίλντισι (2012) και «Περιπέτεια στο βασίλειο των θεών», παιδικό, εκδ. Σιδέρη (2008). Συλλογικά έργα: «Δώδεκα», εκδ. Εμπειρία Εκδοτική (2010) και «Ελληνικό Πάσχα», εκδ. Ψυχογιός (2012). Το ποίημά της «Οδύσσειος Έρως», απέσπασε Γ΄ διεθνές βραβείο ποίησης το 2011. Οι ποιητικοί της μονόλογοι με τίτλο «Κραυγές Ζώσες» –απ’ όπου και η παρούσα δημοσίευση– μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Book 1_test.indb 9

6/10/2013 11:52:41 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Γιάννης Καμπουρόπουλος Αναμνήσεις μέσω GPS (Μέρος 2ο) Στη σύναξη υπήρχε ευχάριστη διάθεση. Η μπίρα έρρεε άφθονη και οι λιγοστοί καλεσμένοι αντάλλασσαν ατάκες χαμογελώντας ή πειράζοντας ο ένας τον άλλο, λέγοντας περιστασιακά και κουβέντες πιο προσωπικές. Ο Μέρικ, σοβαρός αλλά εμφανώς ικανοποιημένος, συνομιλούσε με κάποιον φίλο. Στην παρέα της Μέλια, η συζήτηση είχε εμβαθύνει. Ένας άνδρας, κρατώντας τσιγάρο κάνναβης και μια μπίρα AMSTEL βιολογικής παραγωγής, μιλούσε κάπως έντονα: «Γιατί δεν τους ξέρουμε; Γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μας αποκαλύπτει ποιοι είναι; Θα ήταν κακό αυτό; Δηλαδή, αν ήταν κλώνοι, δεν θα είχε βγει το CNN ή το BBC να μας το κοπανάει κάθε μέρα; Ακόμη και Big Brother θα κάνανε!» Η Μέλια τον άκουγε σκεφτική. Μια άλλη γυναίκα, που κρατούσε το χέρι του φίλου της μέσα στα δικά της, απάντησε πρώτη. «Ίσως να υπάρχει φόβος για τυχόν προκατάληψη, Γιαν! Ή ίσως να φανεί εξαιρετικά προκλητικό το γεγονός ότι οι επεμβάσεις προσθετικής τεχνητής νοημοσύνης κοστίζουν τόσο σε ένα σοσιαλιστικό σύστημα όπως το δικό μας!» «Ανοησίες!» «Ποτέ δεν ξέρεις, έτσι δεν είναι;» Η Μέλια τους χαμογέλασε. «Πρώτ’ απ’ όλα πρέπει ο κόσμος να συνηθίσει στην ιδέα. Έπειτα είναι θέμα βιομηχανικής πολιτικής. Και κατ’ επέκταση εμπορικής. Παίζονται πολλά χρήματα». «Ναι, θες να μου πεις τώρα», έκανε πάλι ο Γιαν, «ότι δεν ξέρουμε ποιοι συμπολίτες μας Ολλανδοί είναι προσθετικά φρικιά εξαιτίας των χρημάτων! Ωραίο σοσιαλιστικό σύστημα, μα την πίστη μου!» «Μα, θα άλλαζε κάτι; Θα έπαυες να αγαπάς τον φίλο σου, μόνο και μόνο επειδή έβαλε τεχνητό εγκέφαλο;» ξαναείπε η κοπέλα. Ο Γιαν έκανε μια κίνηση με το χέρι και ρούφηξε τον καπνό της κάνναβης. Η Μέλια χαμογέλασε. «Ίσως η κοινωνία να μην είναι έτοιμη ακόμη...»

ZZ Ο Γιάννης Καμπουρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε ηχολήπτης κινηματογράφου. Γράφει επιστημονική φαντασία. Παράλληλα με τις συγγραφικές του ασχολίες, είναι μουσικός και τραγουδιστής. Έχει εταιρεία παραγωγής ηχοβιβλίων (audio books) [www.ikkproductions. com], ενώ τελευταία έχει ξεκινήσει τη συγγραφή σεναρίων κινηματογράφου. Από τις εκδόσεις Οσελότος κυκλοφορούν οι τρεις τόμοι της τριλογίας του «Μπόραθ, το μυστικό όπλο». Διατηρεί το ιστολόγιο: borathsecretblog.blogspot.com

Book 1_test.indb 10

6/10/2013 11:52:42 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Σηκώθηκε και πήγε προς το μέρος του Μέρικ. Εκείνος έπινε την μπίρα του. Μόλις την είδε κινήθηκε να τη συναντήσει. «Έχουν ζωηρέψει. Πάλι για την Υπηρεσία μιλούν!» «Εμμονή τους έγινε...» μουρμούρισε ο Μέρικ. Προς στιγμήν μελαγχόλησε. Κατέβασε το βλέμμα. Ύστερα, με μια αποφασιστική κίνηση, στράφηκε προς τους καλεσμένους. «Την προσοχή σας!» έκανε δυνατά. Όλοι τον κοίταξαν. Σιγά σιγά οι συνομιλίες σταμάτησαν κι έγινε ησυχία, ενώ στο βάθος ακουγόταν η μουσική του μαγαζιού που εκείνη την ώρα έπαιζε παλιά electro κομμάτια. «Σήμερα κλείνω τα σαράντα. Το γνωρίζετε αυτό. Θέλω, λοιπόν, να μοιραστώ μαζί σας στιγμές προσωπικές σας, από αντίστοιχες δικές σας γιορτές...» Ο κόσμος γέλασε κάπως αμήχανα. «Θέλω, όλοι όσοι είστε εδώ, να περιγράψετε μια σύντομη πτυχή από κάποια γενέθλια – όποια θέλετε εσείς. Κι ύστερα... σας επιφυλάσσω μια έκπληξη. Τι λέτε;» Οι καλεσμένοι κοίταξαν τον Μέρικ με κάποια διστακτικότητα. Αμήχανα χαμόγελα φάνηκαν, καθώς και βλέμματα ντροπαλά. Ο Μέρικ ένευσε στις δυο σερβιτόρες. «Κι εσείς, κορίτσια! Ελάτε από δω!» Οι δυο κοπέλες στάθηκαν μπροστά του. «Ξεκινάμε με εσάς. Λοιπόν;» Η Σάρα μίλησε πρώτη. «Όταν έκλεισα τα δεκαεφτά, έγινα σκνίπα στο μεθύσι και έκανα έρωτα με κάποιον πίσω από κάτι σταθμευμένα ποδήλατα...» έκανε θαρρετά. Ο Μέρικ χαμογέλασε. «Εύγε! Ορίστε λοιπόν. Η πρώτη πιονιέρισσα. Άλλος; Χίλντα;» Μετά από στιγμές ντροπής, η Χίλντα είπε τα λόγια της με μια ανάσα: «Όταν έγινα εικοσιδύο χρόνων, αγόρασα με δικά μου λεφτά ένα FIAT 500 Magnetroad...» «Εύγε!» Ο Μέρικ κοίταξε τον Γιαν. Του έτεινε το χέρι. Ο Γιαν ήπιε μια γερή γουλιά μπίρας. «Την ημέρα των εικοστών τρίτων γενεθλίων μου, την πέρασα στη νήσο Ίο της Ελλάδας. Δεν θυμάμαι τίποτε άλλο», έκανε βραχνά με μάτι που γυάλιζε. Σιγά σιγά ξεθάρρευαν. Η Μέλια προχώρησε μπροστά. «Στα τριακοστά γενέθλιά μου, ο Μπάασιλ μου έκανε πρόταση γάμου!» Οι καλεσμένοι χειροκρότησαν με θέρμη. «Ζήτω ο Μπάασιλ!» φώναξε ο Γιαν. Κάποιοι γέλασαν. Η γυναίκα από την παρέα της Μέλια ανασηκώθηκε. «Στα τριακοστά δεύτερα γενέθλιά μου, έκανα μπάνιο στη Βόρεια Θάλασσα, νύχτα, μετά από γλέντι στο σπίτι μου...» Κι άλλο χειροκρότημα. «Φίλιπ;» ρώτησε τον φίλο της ο Μέρικ. «Εγώ, στα εικοστά πέμπτα γενέθλιά μου, τραγούδησα ζωντανά στον καθεδρικό της Αγίας Ελένης». «Φιλότεχνος!» έκανε ο Μέρικ και χειροκρότησε.

Book 1_test.indb 11

6/10/2013 11:52:43 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Όταν όλοι είπαν τις ιστορίες τους, ο Μέρικ στάθηκε χαμογελώντας. «Αναμνήσεις. Ζωντανές εντυπώσεις από το παρελθόν εκφράζονται στο μέλλον. Όμορφες εικόνες. Ζωντανές εικόνες, ακόμη και δέκα, είκοσι, εικοσιπέντε χρόνια μετά. Όμως, αλήθεια... Τι είναι πραγματικό σε όλα αυτά, φίλοι μου;» «Τι λες, μωρέ;» κάγχασε ο Γιαν. Ο Μέρικ του έριξε μια ματιά και συνέχισε. «Απάντησέ μου, τότε... Εγώ ποιος είμαι;» «Ο Μέρικ Ντόιτ, ο κυβερνομπάτσος!» επανέλαβε στον ίδιο τόνο ο Γιαν. «Σωστά. Θυμάται κανείς από εσάς, τους φίλους μου που είστε εδώ, κάτι από κάποια δικά μου γενέθλια;» Κανείς δεν απάντησε. Περίμεναν όλοι να δουν πού το πήγαινε ο εορτάζων. «Ορίστε, Γιαν! Σε ακούω...» Ο άνδρας σκέφτηκε λίγο. Τον κοίταξε προβληματισμένος. «Διάβολε...» μουρμούρισε. Ο Μέρικ τον πρόλαβε. «Φίλιπ;» Ο συνεσταλμένος συνδαιτυμόνας σκεφτόταν. «Χελένε;» Η γυναίκα σάστισε, αλλά τελικά χαμογέλασε. «Ε, μμμ... Ήταν όταν... Αχ, δεν μπορώ να θυμηθώ...» Η Μέλια πετάχτηκε. «Παιδιά, ελάτε τώρα! Μαζί δεν ήμασταν στο κλαμπ «Rotterdammer» πριν οκτώ χρόνια; Είχε έρθει και ο dj Marcus!» Η Μέλια περίμενε σαστισμένη. Κανείς δεν φαινόταν να θυμάται το παραμικρό. «Εντάξει», έκανε ο Μέρικ. Πλησίασε τη Μέλια και την έπιασε από τον ώμο. «Φίλιπ!» έδειξε τον άνδρα. «Εσύ χτύπησες πριν δέκα χρόνια σε ράφτινγκ στον Καναδά. Η εγκεφαλική αιμορραγία σε κατέστησε πνευματικά ανάπηρο. Είσαι ο υπ’ αριθμόν 004!» «Τι εννοείς;» «Είσαι ασθενής με προσθετική νοημοσύνη...» Ο Φίλιπ κόντεψε να πάθει συμφόρηση. Ο Μέρικ συνέχισε. «Χελένε... Εσύ ήσουν μαζί του. Έπαθες χειρότερα. Είσαι η υπ’ αριθμόν 003 και μόλις πριν λίγο κατάλαβα ότι σου έχουν δώσει λάθος δεδομένα. Με τον Φίλιπ είστε ζευγάρι από το πανεπιστήμιο...» Η γυναίκα χλώμιασε. Ο Μέρικ στράφηκε στη Σάρα. «Το FIAT δεν το πήρες ποτέ, Σάρα. Υπάρχει μονάχα σε τράπεζα μνήμης. Αλήθεια, το δίπλωμά σου πού είναι, υπ’ αριθμόν 006; Ή μήπως δεν υπάρχει;» Η κοπέλα έριξε με πάταγο το ποτήρι μπίρας που κρατούσε. «Χίλντα! Εσύ είσαι η υπ’ αριθμόν 005. Πτώση με παρά πέντε στη Μάγχη. Ολική αντικατάσταση...» «Πώς;!» η κοπέλα ταράχτηκε. Έβαλε τα κλάματα. Η Μέλια παρατηρούσε με μάτια διεσταλμένα. «Μέρικ!... Τι κάνεις;» τον έπιασε από το χέρι. «Οι ασθενείς προστατεύονται από τον Νόμο! Τους εκθέτεις!»

Book 1_test.indb 12

6/10/2013 11:52:44 PM

μύρτιλο τεύχος 3

photo by Nikos Tentomas

Ο Μέρικ τη σταμάτησε. «Μέλια Βάντερχοχ. Υποκείμενο 002. Πτώση λόγω λιποθυμίας. Προσθετική τριάντα τοις εκατό». Η Μέλια στάθηκε μπροστά του ανήμπορη να μιλήσει. Τα μάτια της είχαν διασταλεί εντελώς. Ήταν σαν αλλοπαρμένη. «Μέρικ Ντόιτ. Υπ’ αριθμόν 001. Προϊστάμενος Ελέγχου Συμπεριφοράς Ασθενών με Προσθετική Νοημοσύνη. Εγκεφαλικά νεκρός πριν από δέκα χρόνια... Είμαι ένας άνθρωπος σαν κι εσάς. Είμαι ο πρώτος αστυνομικός του κόσμου, που προορίζεται για ανθρώπους όπως εσείς. Όπως εγώ». Ο Φίλιπ με τη Χελένε σηκώθηκαν νευρικά κι έφυγαν. Η Σάρα απομακρύνθηκε, η Χίλντα κατέρρευσε στον πάγκο κλαίγοντας. «Είμαστε άνθρωποι. Παρά τον πλαστικό εγκέφαλό μας, είμαστε άνθρωποι. Έχουμε γενέθλια και τα γιορτάζουμε. Κοιμόμαστε και ξυπνάμε όπως παλιότερα. Χαιρόμαστε όπως χαιρόμασταν κάποτε και κλαίμε όπως εσείς τώρα», είπε θριαμβευτικά ο Ντόιτ. «Άντε στον διάολο!» ούρλιαξε ο Γιαν. «Ιδού, ο υπ’ αριθμόν 008! Αυτοκτονία και ολική αντικατάσταση!» έκανε δείχνοντας τον Γιαν, ο οποίος άρπαξε το παλτό του κι έφυγε γοργά, βρίζοντας ανεξέλεγκτα. «Ο 007; Μήπως έγινε ο νέος Τζέημς Μπόντ, Μέρικ;» ειρωνεύτηκε η Μέλια. «Όχι. Εκείνος πέθανε κατά την ανάρρωση...» «Κι εμείς; Ποιοι είμαστε εμείς;» «Εσείς», έκανε δυνατά ο Μέρικ, «είστε οι φίλοι μου. Ποτέ δεν με ξέρατε καλύτερα από τη στιγμή που πάθατε το ατύχημα μέχρι τώρα, γιατί απλούστατα δεν έχουμε γνωριστεί ποτέ!» Η Μέλια δάκρυσε. Γύρισε την πλάτη της. Άρχισε να κατεβαίνει τα σκαλιά. Ο Μέρικ έμεινε μόνος. Χαμογέλασε ελαφρά. Πήρε ένα μπουκάλι μισογεμάτη μπίρα και την ήπιε όλη μονορούφι. Ύστερα ξεφύσηξε με ανακούφιση. «Εντάξει. Αύριο θα περάσουν στο Επίπεδο 2. Διαμετακομιδή δεδομένων μέσω GPS. Πολύ ενδιαφέρουσα η νέα τεχνολογία!...»

Book 1_test.indb 13

6/10/2013 11:52:46 PM

μύρτιλο τεύχος 2

Μαρία Τσολιά Κατολισθήσεις της απουσίας Δεν είναι που έμαθα να ακούω τους επιτακτικούς κρότους των ποιημάτων –σφυριές στις αυτόματες μέρες– είναι που λείπεις και πώς να μαζέψω τόσες κραυγές από τις κατολισθήσεις της απουσίας...

Μεμβράνη Αδιόρατη η μεμβράνη των ημερών βαμμένη στη σιωπή μιας ελάχιστης εξομολόγησης. Χάρτης αχνός ελλιπούς ονείρου. Φτερό πεταλούδας. Αν την αγγίξω, θα γίνει σκόνη κι αυτό το τίποτε θα είναι όλη μου η μνήμη.

ΜΑΡΙΑ ΤΣΟΛΙΑ

Πόσο κοστίζει η έμπνευση; ρώτησα. Την ψυχή σου ολάκερη, μου είπαν. Και την απόθεσα στις λέξεις να την ταξιδέψουν.

ΟΣΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΜΟΥ ΑΡΝΗΘΗΚΕΣ

Όσο κόκκινο μου αρνήθηκες

ISBN 978-960-564-032-3 ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα Τηλ. : 210 6431108 e-mail: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

Ε Κ ΔΟ Σ Ε Ι Σ

ο σ ελότο ς

Book 1_test.indb 14

ZZ Η Μαρία Τσολιά γεννήθηκε τον Νοέμβριο του 1966 στην Άρτα. Το 1984 έρχεται στην Αθήνα για σπουδές στη Φιλοσοφική. Πέντε χρόνια μετά, σπουδάζει Γαλλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Η μεταπτυχιακή της εργασία στη Νεοελληνική Φιλολογία αφορά στην εικονοθεσία στο έργο του Ν. Καββαδία. Το 1994 προσγειώνεται οριστικά στην Ελλάδα, όπου επί αρκετά έτη εργάστηκε σε θέματα Ανθρωπίνων Πόρων, ενώ την τελευταία δεκαετία, στον ευαίσθητο τομέα της Μετανάστευσης. Τα ποιήματα περιλαμβάνονται στην πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο «Όσο κόκκινο μου αρνήθηκες» (εκδ. Οσελότος).

Η Μαρία Τσολιά γεννήθηκε τον Νοέμβριο του 1966 στην Άρτα. Το 1984 έρχεται στην Αθήνα για σπουδές στην Φιλοσοφική. Σπουδάζει Γαλλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Η μεταπτυχιακή της εργασία στην Νεοελληνική Φιλολογία αφορά στην εικονοθεσία στο έργο του Ν. Καββαδία. Το 1994 προσγειώνεται οριστικά στην Ελλάδα. Εργάζεται ως Γραμματεύς Διευθύνσεως και Σύμβουλος σε θέματα Ανθρωπίνων Πόρων επί αρκετά έτη. Την τελευταία δεκαετία εργάζεται στον ευαίσθητο τομέα της Μετανάστευσης.

6/10/2013 11:52:47 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Μιχάλης Κικριλής Ο τόπος

ταν κάπου κάποτε ένας τόπος... Οι κάτοικοί του ήταν χωρισμένοι σε δύο ομάδες. Η μία λεγόταν «Άντρες» και η άλλη «Γυναίκες». Κάθε μια απ’ αυτές τις ομάδες χρειαζόταν την άλλη για να αναπαραχτεί και να συνεχίσει την ύπαρξή της. Κυρίως όμως, χρειαζόταν η μια την άλλη για να κερδίσει το κλειδί της ζωής αυτού του τόπου, που άκουγε στο όνομα «Αγάπη». Η αναπαραγωγή μεταξύ των δύο ομάδων γινόταν μέσα από μια διαδικασία που λεγότανε «σεξ» και αποτελούσε την υπέρτατη ηδονή για όλους τους κατοίκους του τόπου. Και η «Αγάπη» κατακτιόταν από την πλήρη άφεση σ’ ένα μέλος της αντίθετης ομάδας, μέσα από την άνευ όρων παραίτηση από το «Εγώ». Η ηδονή όμως, και κυρίως η αγάπη, είχαν λείψει απ’ τον τόπο εκείνο, γιατί οι δύο ομάδες δεν κατάφερναν να μιλήσουν μεταξύ τους. Κανονικά –και από τη φύση τους– οι άντρες μιλούσαν στις γυναίκες, όμως αυτό είχε σταματήσει προ καιρού. Κάποιοι παλιοί λέγανε πως αυτό συνέβη γιατί οι γυναίκες απόπαιρναν τους άντρες και τους αποθάρρυναν. Κάποιοι άλλοι, πως αυτό συνέβαινε γιατί οι άντρες δεν ήξεραν να μιλούν στις γυναίκες και το έκαναν άσχημα και προσβλητικά. Ποιος ξέρει; Το μόνο σίγουρο ήταν πως οι άντρες δεν μιλούσαν πια στις γυναίκες. Και έτσι, σταδιακά, έπαψε να υπάρχει η ηδονή. Κι έπαψε κι η αγάπη... Γιατί το θέμα ήταν πως ακόμη κι η συνομιλία μεταξύ των δύο ομάδων ήταν από μόνη της ηδονή και –σ’ έναν βαθμό– και αγάπη. Μια μέρα, δύο νέοι από την ομάδα των αντρών κάθισαν σ’ ένα παγκάκι. Άξαφνα, πέρασε από μπροστά τους μια κοπέλα φυσιολογική, σαν όλες τις κοπέλες εκείνου του τόπου. Ωστόσο, ο ένας απ’ τους δύο νεαρούς ένιωσε κάτι ανεξήγητο για εκείνη και της είπε: «Γεια σου!» Η κοπέλα για μια στιγμή στάθηκε εμβρόντητη. Γύρισε προς το μέρος του με ύφος βουβής απορίας – δεν ήξερε τι να κάνει ούτε πώς να χειριστεί μια τέτοια αναπάντεχη κατάσταση. Έκανε, λοιπόν, αυτό που ήταν το πιο λογικό: απομακρύνθηκε γρήγορα. Το νέο σύντομα κυκλοφόρησε και συζητήθηκε στο εσωτερικό των δύο ομάδων. Οι άντρες ερμήνευσαν αυτό το συμβάν ως αποτροπή της μικρής γυναίκας. Οι γυναίκες, από την άλλη, ως ασχήμια του μικρού άντρα. Έτσι, και οι δύο ομάδες σωπάσαν ξανά... Και ο τόπος έμεινε σιωπηλός από ηδονή και αγάπη, έκτοτε και για πάντα. ZZ Ο Μιχάλης Κικριλής (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο ΜΚ) είναι γνωστικός ψυχολόγος με ενδιαφέρον στις ανώτερες γνωσιακές λειτουργίες όπως η συνείδηση. Γράφει εδώ και δέκα χρόνια, θεωρώντας τα διηγήματα, τη λογοτεχνία και την τέχνη ευρύτερα έναν δημιουργικό τρόπο να αμβλύνει την αυστηρότητα του επιστήμονα. Παλιότερα είχε κυκλοφορήσει τις «Ταινίες στο Χαρτί» ως φανζίν, ενώ έχει γράψει και σκηνοθετήσει την ταινία «Κλώνος». Αγαπά την ωμή ασχήμια της Αθήνας και στο περιοδικό «Μύρτιλο» δημοσιεύει κείμενό του για πρώτη φορά.

Book 1_test.indb 15

6/10/2013 11:52:48 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Μίνα Πιτσαρή Μίτος Πόσες ερωτήσεις! Διψάτε γι’ απαντήσεις, κεφάλια εσείς φρικτά Λερναίας Ύδρας! Ψάχνετε αδιάκοπα του νήματος την άκρη. Χάνεστε στης σκόνης την ψευτιά… Κουβάρι από λεπτές, ολόμαυρες γραμμές… Ιστός αράχνης! Στους δρόμους του μυαλού τα κτήρια πλακώνουν τις ψυχές… Άνθρωποι εσείς, τα δόντια σφίξτε και τις χρυσές φτερούγες σας ανοίξτε! Στον ασημένιο ορίζοντα του χρόνου με πλήρωση κι ορμή τραβήξτε!

140 × 210

SPINE: 4.5

FLAPS: 80

Μίνα Πιτσαρή-Δασκαλοπούλου !

Κοιτάξτε όλοι μέσα σας. Θα εκπλαγείτε από την ανείπωτη ομορφιά του κόσμου, του δικού σας κόσμου! Η ευτυχία μοιάζει μονόδρομος και δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο!... για ΚΑΝΕΝΑΝ μας!...

ΜΙΝΑ ΠΙΤΣΑΡΗ-ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ • Ο ΠΙΟ ΔΙΚΟΣ ΜΟΥ ΕΑΥΤΟΣ

«Κοίταξα στον καθρέφτη μου… …κι είδα μια άγνωστη…, άλλη… ! Στράφηκα τότε μέσα μου κι αντίκρισα εμένα…»

Ο ��ο ��ός μου εαυτός ΠΟΙΗΣΗ

ISBN 978-960-9607-79-7 ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ

οσ ελότος

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108 E-MAIL: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

0_cover_o pio dikos.indd 1

ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ

οσ ελότος

ZZ Η Μίνα Πιτσαρή-Δασκαλοπούλου γεννήθηκε στο Ναύπλιο. Μεγάλωσε με τους γονείς της και τον αδερφό της στην Αθήνα. Από το 1989 μέχρι το 1993 έζησε στη Θεσσαλονίκη, όπου σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Από το 1993 ζει με την οικογένειά της στην Αθήνα, όπου εργάζεται ως καθηγήτρια γαλλικών στον ιδιωτικό τομέα. Η ποιητική συλλογή με τίτλο «Ο πιο δικός μου εαυτός» (εκδ. Οσελότος) είναι το πρώτο της έργο. Η Μίνα Πιτσαρή-Δασκαλοπούλου γεννήθηκε στο Ναύπλιο. Μεγάλωσε με τους γονείς της και τον αδερφό της στην Αθήνα. Από το 1989 μέχρι το 1993 έζησε στη Θεσσαλονίκη, όπου σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Από το 1993 ζει στην Αθήνα, με την οικογένειά της όπου ζει και εργάζεται ως καθηγήτρια γαλλικών στον ιδιωτικό τομέα. Η ποιητική συλλογή με τίτλο «Ο πιο δικός μου εαυτός» είναι το πρώτο έργο της που εκδίδεται από τις εκδόσεις Οσελότος.

7/22/2012 3:53:21 PM

Book 1_test.indb 16

6/10/2013 11:52:51 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Αγγέλα Πέτρα Χειμώνας Ακόμη μια χαμένη άνοιξη Το άρωμα της αμυγδαλιάς ξεθύμανε Τα άνθη της μάδησαν Έγιναν άθυρμα της βροχής και του βοριά Οι χελώνες ξεγελάστηκαν από τη λιακάδα Βγήκαν από την κρυψώνα τους στα χαμόκλαδα Η πιο νεαρή ξέμεινε στον ήλιο Κοκάλωσε λίγο αργότερα στην παγωνιά Το κεφάλι γέρνει στο χώμα Τα σκέλια άψυχα Εκεί ακριβώς που λιάζονταν πριν όλες μαζί Ακόμη μια νιότη χάθηκε Χωρίς δουλειά Χωρίς φτερά Χωρίς γλαυκόν ορίζοντα Η ελπίδα έφυγε γι’ αλλού έγραψε στο μπλογκ της

Υπόσχεση Τα γκρίζα νερά της βροχής κρύφτηκαν βαθιά μέσα στη γη Tα χρώματα – παιδιά του Φωτός τέντωσαν θριαμβευτικά το τόξο τους ανάμεσα απ’ τα σύννεφα Σημάδι του Θεού μετά τον Κατακλυσμό στη συμφωνία του με τους ενοίκους της Κιβωτού Κι η πιο μαύρη μπόρα θα κοπάσει όταν φανούν τα παιδιά του Φωτός το ουράνιο τόξο

ZZ Η Αγγέλα Πέτρα έχει σπουδάσει αρχαιογνωσία. Τα τελευταία δέκα χρόνια διδάσκει σε ελληνικό πανεπιστήμιο. Στο περιοδικό «Μύρτιλο» φιλοξενούνται οι πρώτες δημοσιεύ σεις ποιημάτων της.

Book 1_test.indb 17

6/10/2013 11:52:52 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Μιλτιάδης Ζέρβας Ο φυγόκερδος Σε παιδικό μου φίλο Έτσι πορεύτηκε στη σύντομη ζωή του: φυγόκερδος, φερέκαρπος κι ομβροχαρής. Ναι, είναι αλήθεια ότι τον μάγευε το βρόχινο νερό, μα και το άλλο το νερό το αστείρευτο, η βαθιά μας η θάλασσα με τα δίχως τέλος ποτάμια λουλάκι της. Γι’ αυτό συχνά-πυκνά έβγαινε από τα σπλάχνα της τα βράδια πασπαλισμένος αλισάχνη. Άλλοτε πάλι τον έβρισκα τις νύχτες κουβέντα να ‘χει ανοίξει με τους φωτεινούς κηδεμόνες. Θέλησε και πήρε το καλντερίμι της ζωής του όπως βοσκός ανεπίγνωστος, φιλέρημος και πρωτοξάδελφος των ρημαγμένων Ανεμόμυλων, ελεύθερος να τρέξει όπως το ολόφρεσκο νερό. Ήταν ο μόνος που γνώριζε ν’ ανθίζει – όχι μόνο την Άνοιξη. Αδιαφιλονίκητος αυτοκράτορας των απάτητων κορυφογραμμών του Νησιού και καβαλάρης τσάρος των ανέμων του.

ZZ Ο Μιλτιάδης Ζέρβας γεννήθηκε στο Βαθύ της Σάμου. Ασχολείται με την ποίηση από το 1971. Ποιήματά του έχουν βραβευθεί και διακριθεί σε πολλούς διαγωνισμούς. Η ποιητική συλλογή «Ηγεμονία των βράχων» (εκδ. Οσελότος, 2010) είναι το δεύτερο βιβλίο του.

Book 1_test.indb 18

6/10/2013 11:52:53 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Η Αλυκή, οι καταρράκτες Καρλοβάσου και οι κοίτες του Ιμβράσσου τον αναγνωρίζουν σαν αποκλειστικό νομέα και κύρη τους. Τόσο τον είχε διαποτίσει η Ποίηση που έλεγες πως έτσι και κατά λάθος τον χαράξεις, χύδην θα ρεύσουν απ’ την αμυχή πλήθος στο πάτωμα οι στίχοι. Αλλά και σήμερα, έτσι και κάνει να μιλήσει, λευκά πουλιά, κλειδιά χρυσά και σερμπατίνες κόκκινες αναπηδάνε απ’ το στόμα του. Περίτεχνες ασπρόμαυρες φωτογραφίες, παλιά γραμμόφωνα, βότσαλα και βιολιά σα να τον αλαφροϊσκιώνουνε στο πέρασμά του. Τώρα, στο κλείσιμο του αθόρυβού του βίου, λες πως στολίζεται η παντέρημη μορφή του από ‘να ιδιάζον φωτοστέφανο πλεγμένο από ακτίνες νικελέ

photo by Eleftheria Aggelaki

αρχαίων ξεχασμένων ποδηλάτων.

Book 1_test.indb 19

6/10/2013 11:52:54 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Δέσποινα Λουλουδάκη Η Χρύσα

γαπημένε μου ανιψιέ Θωμά, σήμερα θα σου μιλήσω για τη Χρύσα. Έζησε εκεί –ούτε ήξερε κι αυτή πού έζησε ή πού θα ‘θελε να ‘χε ζήσει– χαμένη μέσα σε πολύπλοκα όνειρα, σε ελπίδες του μυαλού της, σε μικρές πραγματικότητες, να γαντζώνεται απ΄ αυτές, να ξεγελιέται, να προχωράει. Ήταν ωραία κοπέλα η Χρύσα. Με λεπτά χαρακτηριστικά, με πλούσια σκούρα καστανά μαλλιά, με μια σγουράδα αξιοζήλευτη, ατίθαση και –παράξενο;– συνάμα περιποιημένη. Λείες μπούκλες χάιδευαν τον όμορφο αυχένα. Λεπτά ντελικάτα χέρια, πότε βιαστικά, πότε ήρεμα, τακτοποιού σαν καθαρογραμμένα τετράδια σε υποδειγματικές σάκες. Άριστη μαθήτρια, επιμελής και έξυπνη, με τους ψηλότερους βαθμούς στην τάξη. Ξεχωριστή. Ένα γοητευτικό μίγμα τσαχπινιάς και σοβαρότητας. Της άρεσαν τ’ αγόρια, τα ωραία ρούχα, τα φλερτ, ο χορός, τα πάρτι. «Πώς χωράνε όλα αυτά σ’ ένα μόνο σώμα;» απορούσαν όλοι όσοι τη γνώριζαν. Κι εκείνη; Τι θ’ αξιοποιούσε, τι θ’ άφηνε, τι θα διάλεγε να γίνει τελικά στη ζωή; Και ποιος άντρας θα της άξιζε; Ποιος θα ήταν γραφτό να την έχει; Η ίδια άραγε να γνώριζε τη δύναμή της; Να ‘χαν ανοίξει εκείνα τα παραθυράκια του μυαλού, οι πυξίδες που θα την οδηγούσαν στους πιο ταιριαστούς για κείνη δρόμους και στις σωστές επιλογές; Η Χρύσα. Περήφανη, αμίλητη, χαμένη σε δικούς της κόσμους αξιοζήλευτους. Έπιανε την πένα κι έγραφε ποιήματα ερωτικά για κείνον, τον έναν και μοναδικό, που περίμενε να τον δει κάθε καλοκαίρι στο νησί της. Πένα μαγική, θαυμαστή. Έγραφε μέσα στην τάξη. Ανάμεσα σε αρχαία, εκθέσεις και μαθηματικά. Και ήτανε σε όλα πρώτη. Καθόμασταν πάντα στο ίδιο θρανίο. Εκείνη πάντα στ’ αριστερά μου. Τη θυμάμαι να ζωγραφίζει σύννεφα. Τα σύννεφα μας έπαιρναν και μας ταξίδευαν μέσα στα απόλυτα όνειρα μιας εφηβείας στερημένης από επαναστάσεις, μιας εφηβείας τακτοποιημένης μέσα σε πρωτιές βαθμών και επιμέλειας, σε γκρίζα σοσόνια, σε μυρωδιές από σαπούνι τριαντάφυλλο, σε μαλακά πουλοβεράκια πάνω από τη σχολική ποδιά – αυτή που αποχωριστήκαμε, όταν ένας προοδευτικός υπουργός πήρε την απόφαση κάποια χρονιά. Εκεί, μπροστά σ’ ένα τεράστιο παράθυρο, ψηλά, στο γκρίζο καινούριο μας σχολείο, αγναντεύαμε ροζ-μαβιά δειλινά στο απογευματινό εφτάωρό μας, με την ασπροκόκκινη καμινάδα της Δραπετσώνας απέναντί μας, τεράστια και απειλητική για την

ZZ Η Δέσποινα Λουλουδάκη είναι γενικός οικογενειακός γιατρός. Ζει και εργάζεται στη Σαλαμίνα ως ιδιώτης γιατρός. Παράλληλα ασχολείται με τη συγγραφή. Κείμενά της θα βρείτε στην ιστοσελίδα της www.grammatastothoma.gr

Book 1_test.indb 20

6/10/2013 11:52:55 PM

μύρτιλο τεύχος 3

photo by Nikos Tentomas

υγεία μας, σύμβολο των αγώνων για την απομάκρυνσή της, αγώνων ενός κόσμου ανεπιστρεπτί χαμένου, χαμένου όπως τα κοριτσίστικα όνειρά μας. Κι έπειτα, παίρναμε τον δρόμο του γυρισμού – πάντα αυτή στα αριστερά μου, πάντα με τη σάκα της κρεμασμένη στο αριστερό χέρι κι εγώ με τη δικιά μου στο δεξί. Γέρναμε από τα βάρη της γνώσης, σα μια ζυγαριά παράδοξη, και τίποτα ανάμεσά μας δεν έμπαινε εμπόδιο. Βήματα κομψά μα αποφασιστικά και ατέλειωτοι διάλογοι πάντα με νόημα, με περιεχόμενο, με ηρεμία. Κι ύστερα, χωριζόμασταν για να ξαναβρεθούμε στο ίδιο σημείο το πρωί. Να λέμε και να κάνουμε μόνο πράγματα ουσιαστικά. Και να προχωράμε. Στη ζωή, για την οποία δεν είχαμε ιδέα. Και ν’ αγωνιούμε ποια θα κρατήσει τη σημαία. Εγώ την 25η Μαρτίου κι εκείνη την 28η Οκτωβρίου ή το ανάποδο; Κι έτσι, Θωμά, έμαθα να περπατάω και να κάθομαι πάντα δεξιά. Και καθώς τα χρόνια πέρασαν και κάθισα με άλλους ανθρώπους σε θρανία ή λεωφορεία και περπάτησα και στάθηκα δίπλα σε φίλους, άντρες ή απλές συντροφιές, απολογητικά σχεδόν εξηγούσα «συγγνώμη, αλλά έξι χρόνια με τη Χρύσα στο ίδιο πρώτο θρανίο και στον δρόμο για το σχολείο, βρισκόμουν πάντα στα δεξιά και μου φαίνεται πως από τότε η σκιά της δεν μ’ εγκατέλειψε ποτέ…»

Book 1_test.indb 21

6/10/2013 11:52:57 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Αλέξανδρος Πλάτων Δέλτα Ο ιππότης και το σαρκίο Σε δωμάτιο βρίσκομαι που ντυμένο είναι στα λευκά. Έξω απ’ το παραθύρι ο πάγος ζωγραφίζει στα τζάμια σύννεφα ελπίδας ωσάν τα ύστερα όνειρά μου. Σε κρεβάτι ασάλευτος κείτομαι όπως ο νεκρός στο νεκροκρέβατο. Ω σαρκίο μου βασανισμένο, ράγισες ωσάν το κάστρο που από χιλιάδες μπάλες σιδερένιες βομβαρδίζεται. Αλίμονο! Τρέμω παγωμένος και το σκότος με σκεπάζει ώς τα κρυφά της ψυχής μου μονοπάτια. Ω υγεία του σαρκίου μου, περήφανη θεά, χάθηκες μες στην πάχνη του λαβύρινθου, πριχού οι μαντατοφόροι μαθητές του Ιπποκράτη σε πόνου κρεβάτι μ’ αποθέσουν. Ω Σκέψη, τυλιγμένη σε ρακένδυτου ζητιάνου πανωφόρι, μη μ’ απαρνιέσαι ZZ Ο Αλέξανδρος Πλάτων Δέλτα έχει εκδώσει δέκα ποιητικές συλλογές, ένα θεατρικό, ένα πολιτικοκοινωνικό και δύο ποιητικά έργα. Η νέα ποιητική του συλλογή με τίτλο «Μεσημβρινό Ηλιοτρόπιο» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Οσελότος.

Book 1_test.indb 22

6/10/2013 11:52:58 PM

μύρτιλο τεύχος 3

αυτή την ώρα που το σαρκίο εγκαταλελειμμένο πορεύεται για τις όχθες του Αχέροντα, αλλά στοχάσου πώς κάποτε ερχόταν η ανατολή με προπομπό τα σαλπίσματα του πετεινού κι εγώ, μια φέτα τρώγοντας ψωμί, αγνάντευ’ απ’ το ύψωμα όλα τα θάματα της φύσης κι ονειρευόμουν τες θάλασσες τες μακρινές και λαούς αδελφοποιητούς θρεμμένους απ’ το βυζί της μάνας γης, ταξιδεμένους μέσα στους αιώνες, συντροφιά πάντα με τον ήλιο που τα κορμιά –μα και τα όνειρα– ζεσταίνει. Τώρα, αλυσοδεμένο το σαρκίο ωσάν Προμηθέας Δεσμώτης που αθέατα πουλιά αρπαχτικά απιθώνουνε πάνωθέ του τον πόνο και την παγωνιά. Ω Σκέψη! Αγωνίσου τον πόνο να δαμάσεις και την παγωνιά, αγωνίσου όπως ο ποιητής όταν τιθασεύει τις λέξεις. Όπως ο ξωμάχος όταν ξελακκώνει τη γη για να τη σπείρει. Όπως ο ναυτικός όταν η θάλασσα αγριεύει. Όπως η μάνα όταν προστατεύει το παιδί της. Αγωνίσου – δεν είναι πασαρέλα ωραίων γυναικών ο πόνος για ν’ αφεθείς θαυμάζοντας! Ω Σκέψη, κοίτα γύρω σου… Θαμπώνουν οι μνήμες κι απ’ τα σκότη αρχίζουν να ξεπηδάνε οι σκιές.

Book 1_test.indb 23

6/10/2013 11:52:59 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Αλίμονο! Οι σκιές εξαφανίζουν μες στα μαύρα τους φτερά τη Σκέψη και άγνωστος Φόβος καβάλα σε άτι σκουρόχρωμο καλπάζει ώς τα πιο φωτεινά μου μονοπάτια. Ω άγνωστε Φόβε, ποιος είσαι και τη μάσκα του οίκτου έχεις φορέσει; Ω διπρόσωπε Φόβε, ποιον εχθρό αθέατο κρύβεις στα σκοτεινά λημέρια σου; Εμπρός, λοιπόν! Δείξε μου το πρόσωπό του! Μη με βασανίζεις ζητώντας με τη βία να ξεριζώσεις όσα ψήγματα θάρρους μου έχουν απομείνει! Ω του Ολύμπου ανώτεροι θεοί, την ευσπλαχνία σας ζητώ. Με θάρρος οπλίστε με περίσσιο τον εχτρό μου ν’ αντικρίσω κατάματα χωρίς να λιγοψυχήσω. Και να! Τώρα από του Φόβου βγαίνει τα σκοτεινά λημέρια καλπάζοντας άγνωστος σε μένα Ιππότης μέσα σε μαύρο πέπλο σα σύννεφο! Ιερό μου Θάρρος, με δύναμη οπλίσου πιότερο ισχυρή κι απ’ του Ποσειδώνα την τρίαινα! Α! Α! Σε βλέπω να πλησιάζεις, άγνωστε Ιππότη. Με βλέμμα κοιτάς τρομαχτικό και χολή πύρινη ξερνάνε τα ρουθούνια σου.

Book 1_test.indb 24

6/10/2013 11:53:00 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Όχι, μη μ’ αγγίζεις! Α! Μη με σφίγγεις με πύρινο στεφάνι! Α! Μη με λογχίζεις με λόγχη ποτισμένη στο μαύρο δάκρυ του πόνου! Φθονερέ ζηλωτή του θανάτου, μη μ’ αγγίζεις με την άθλια και βρομερή σου ανάσα! Φύγε! Φύγε μακριά απ το προσκέφαλό μου! Φύγε! Γύρισε πίσω στο σκοτεινό βασίλειο των αποστόλων της αβύσσου! Α! Επιμένεις, Ιππότη, να πολιορκείς το σαρκίο μου... Όχι, όχι, δεν θα σ’ αφήσω να αιχμαλωτίσεις, να υποτάξεις την περηφάνια μου! Όχι, όχι, δεν θα με δεις να περιφέρομαι γύρωθέ σου σα σκυλί που έλεος ζητάει! Φύγε, λοιπόν! Ακόμα δεν έγινα θήραμά σου. Ω, άγνωστε γυρολόγε του ασύμμετρου και συγκινησιακού Χάους, σε ξορκίζω με τη δύναμη που μου δίνει η περηφάνια μου! Φύγε! Φύγε, απαίσιε πορθητή! Και ως από θαύμα (;) η δύναμη της περηφάνιας διώχνει μακριά τον μαύρο Ιππότη. Φεύγει! Φεύγει ο απαίσιος πορθητής μόνος και ντροπιασμένος! Μια ηλιαχτίδα θάρρους πέφτει στα λημέρια του Φόβου. Εκείνος ζαρώνει σαν αφυδατωμένο σύννεφο και κρύβεται. Ο αβάσταχτος πόνος τη θέση του παραχωρεί σε λίμνες φωτός.

Book 1_test.indb 25

6/10/2013 11:53:00 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Το σαρκίο μου επουλώνει μέρα με τη μέρα τις πληγές του κρούοντας χαρμόσυνα τα κύμβαλα. Ω θεοί κι εσύ καλό μου Θάρρος, συντροφιά μού κρατήσατε στου πόνου το κρεβάτι και με δύναμη ωσάν οπλές αλόγου καθαρόαιμου μπολιάσατε την ψυχή μου. Τα ύστερα χρόνια που εμπρός μου περπατάνε θα τα διαβώ με σεμνότητα και θα συνεχίσω με δέος ν’ αγναντεύω τα θάματα που γεννοβολάει η φύσις. Κι αν ο ζηλόφθων εχθρός μου, ο σκοτεινός Ιππότης, επιστρέψει και πάλι με πολιορκητικό κριό δυνατότερο; Όχι! Δεν θα εκλιπαρήσω για λίγ’ άνοστα βήματα ζωής με σαρκίο μισογκρεμισμένο και πετσοκομμένο... Ο ίδιος εγώ κι έχοντας σώας τας φρένας, θα ζητήσω απ’ τον βαρκάρη δίνοντάς του τον οβολό να με περάσει στην απέναντι όχθη και στα Ηλύσια Πεδία να υπάγω για να μπορώ ν’ αγναντεύω αιώνια το γαλάζιο τ’ ουρανού και το λευκό της αθωότητας…

Book 1_test.indb 26

6/10/2013 11:53:01 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Σήλια Νικολαΐδου Σύντομη Περίληψη

ο υπό έκδοση μυθιστόρημα «Η μέρα μου, η νύχτα σου» εξιστορεί τη ζωή δύο γυναικών, της Κάρεν και της Νέλλης. Το φθινόπωρο του 1966, η εικοσάχρονη Νέλλη, υπαρχηγός στην Ομάδα Οδηγών του Αναμορφωτηρίου Θηλέων Αθηνών (Α.Κ.Α.Θ.), συναντά τη δεκαεξάχρονη Κάρεν που βρίσκεται έγκλειστη στο αναμορφωτήριο τα τελευταία τρία χρόνια. Η τυχαία συνάντησή τους θα σφραγίσει την πορεία τους. Η ανατροπή στα πιστεύω της Νέλλης θα σηματοδοτήσει τη σταδιακή προσέγγιση δύο διαφορετικών κόσμων: τον κόσμο της μέρας –που εκπροσωπεί η Νέλλη– κι εκείνον της νύχτας – που εκπροσωπεί η Κάρεν. Αυτοί οι δύο φαινομενικά διαφορετικοί κόσμοι ξετυλίγονται μέσα στις σελίδες του βιβλίου, καθώς ο αναγνώστης παρακολουθεί με διπλή ματιά τις δύο γυναίκες να πορεύονται μέσα στον χρόνο, ξεκινώντας από την αρχική τους συνάντηση και φθάνοντας μέχρι και την τελευταία μέρα της παράλληλης πενηντάχρονης πορείας τους…

Μέρος Πρώτο: Η συνάντηση Κεφάλαιο 1– Ο χώρος: Ο τοίχος Ονειρευόμαστε τη μέρα που δεν θα υπάρχει όριο και θα είναι κοινός ο ορίζοντας Νέλλη Τα γυάλινα κομμάτια έπαιρναν τα πιο όμορφα χρώματα αμέσως μετά τη βροχή, προτού οι πρώτες αχτίνες στεγνώσουν τις δάκρινες μικρές σταγόνες. Στην κόψη τους, ο τεθλασμένος κόσμος καρτερούσε τις γυμνές παλάμες στο αέναο παιχνίδι της φυγής. Μικρά κομματάκια πράσινο γυαλί, μπηγμένα στη σάρκα του πέτρινου περίγυρου. Ήταν το όριο – ψηλό πέντε μέτρα, σοβαντισμένο με ασβέστη. Άσπρο. Άσπιλο. Για μένα, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ο τοίχος που έζωνε το κτήριο. Ώς τότε, ποτέ δεν είχα σκεφθεί πως, για κάποιους άλλους, ο τοίχος αυτός αποτελούσε τη γραμμή του ορίζοντα. Ποτέ η ματιά μου δεν είχε σταθεί σ΄ αυτόν. Τον προσπερνούσα βιαστικά καθώς πάρκαρα παράλληλα στην πίσω του πλευρά. Περπατούσα δίπλα του ώς την κύρια είσοδο, τον δρασκέλιζα κι έπειτα έπαυε, λες, να υπάρχει. Παρών-απών, ο ZZ Η Σήλια Νικολαΐδου δίδαξε κοινωνιολογία για σαράντα χρόνια στο ΕΜΠ, στη Σορβόννη και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές και έναν θεατρικό μονόλογο με τίτλο «Μαθήματα εκτός ύλης» (Εκδ. Οσελότος, 2012).

Book 1_test.indb 27

6/10/2013 11:53:02 PM

μύρτιλο τεύχος 3

τοίχος δεν εμπόδιζε το βλέμμα μου. Τον αψηφούσα με την ευκολία της ευπιστίας μου. Δεν υπήρχαν, βλέπετε, εμπόδια στη δεκαοχτάχρονη σιγουριά μου. Ο τοίχος δεν ήτανε για μένα παρά ένας τοίχος – τίποτε άλλο. Πρέπει να περάσει καιρός για να μάθεις να βλέπεις τα πράγματα με τη ματιά του άλλου. Μια μέρα, οι κοπέλες με πήραν απ΄ το χέρι. «Έλα, καιρός είναι να τον γνωρίσεις. Αλίμονό σου αν τον φοβάσαι... Πρέπει να τον κερδίσεις. Σπιθαμή σπιθαμή. Ν’ αγαπήσεις την τραχύτητά του, ν’ αγνοήσεις το ύφος του, να δαμάσεις τον όγκο του, να θαυμάσεις τα στολίδια του. Χρειάζεται χρόνος. Όπως και για να κερδίσεις έναν φίλο. Η διαφορά ανάμεσα στα δύο είναι πως ο τοίχος βρίσκεται πάντα εκεί. Πιο πιστός και από τον πιστότερο σύντροφο. Κι έπειτα, εμείς θέλουμε κάθε στιγμή να φύγουμε, ενώ ο τοίχος ποτέ. Είναι το όριο. Δεν ξέρουμε αν θα τον δρασκελίσουμε ποτέ. Όσο κι αν προσπαθήσουμε να πετάξουμε τις πέτρες μακριά, ν’ απαλλαγούμε απ’ αυτές, μένει το βάρος τους να μας πλακώνει. Γι’ αυτό, αγάπησέ τες. Είναι ο μόνος τρόπος για να τις κατακτήσεις. Ελευθερία... Ο τοίχος μάς έμαθε πόσο σχετική είναι αυτή η έννοια. Γι’ αυτό και αγαπήθηκε. Μας έμαθε πως πίσω του δεν υπάρχει ελευθερία, πως έξω απ’ αυτόν δεν υπάρχει ελευθερία. Μας έμαθε ακόμα πως και μέσα απ’ αυτόν δεν υπάρχει ελευθερία. Στην αρχή τον μισείς. Όσο τίποτε άλλο. Πιστεύεις πως εκείνος είναι υπεύθυνος για όλα. Πως αν δεν υπήρχε εκεί, εσύ θα ήσουν ελεύθερη να φύγεις, να πας όπου θέλεις. Μα το πέτρινο παραπέτασμα είναι παρόν. Το «όχι» του είναι παρόν. Κλείνεις τα μάτια. Τον εξαφανίζεις. Χίλιες μικρές βόμβες δεν περιμένουν παρά το κλικ της συνείδησής σου για να τον ανατινάξουν συθέμελα. Χίλιες μικρές βόμβες που πυροδοτούν την καθημερινή σου ανημπόρια. Ο τοίχος υπάρχει στα πέντε μέτρα. Ακλόνητος. Εμείς τον βλέπουμε τον τοίχο, ενώ εσύ όχι. Ορίζουμε το όριο που εσύ δεν ορίζεις. Αέναη πάλη, ανάμεσα σ’ όσα υπάρχουν, ανάμεσα σ’ αυτό που βλέπω εγώ και σ’ αυτό που κοιτάς εσύ χωρίς να βλέπεις. Κι όμως, ο τοίχος που υπάρχει για εμάς υπάρχει και για σένα κι ας μη τον θωρείς. Αυτός ο τοίχος είναι που μας χωρίζει...» Κάρεν «Εγώ τον τοίχο σας τον έχω χεσμένο. Θα τον πηδήξω πριν με πηδήξει. Θα του ξεγλιστρήσω ό,τι κι αν κάνετε. Όταν θελήσω. Τότε. Γιατί το «θέλω» μου είναι πιο ισχυρό. Εξάλλου ο τοίχος σας δεν θέλει τίποτε. Υπάρχει εκεί, γιατί τον στήσατε. Αν αύριο, ας πούμε, το αναμορφωτήριο διαλυθεί, καταστραφεί, κλείσει ή μεταμορφωθεί σε κάτι άλλο, ο τοίχος αυτός, ο αγέρωχος, ο πανύψηλος, ο κακοτράχαλος, με τα μπηγμένα γυαλιά στις σάρκες του, θ’ αλλάξει, θα γίνει κάτι άλλο. Προς το παρόν, αποτελεί δήθεν εμπόδιο στη φυγή μου. Κι όμως, δεν είναι ο τοίχος αναστολή ούτε πρόσχημα. Τίποτε δεν μ’ εμποδίζει να διαβώ το κατώφλι, να βρεθώ έξω. Κι αν βρίσκομαι ακόμα πίσω απ’ αυτόν, είναι μονάχα γιατί τα τείχη που έχουν υψωθεί γύρω απ’ την καρδιά μου την έχουν νεκρώσει κι ας χτυπά ακόμη εκείνη κανονικά – τικ-τακ, τικ-τακ… Απλώς, εκεί έξω είναι χειρότερα. Δεν έχω να πάω πουθενά...»

Book 1_test.indb 28

6/10/2013 11:53:03 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Νίκος Πουλινάκης Εύθραυστη εξομολόγηση Σαν τρομοκράτης που διαφεύγει τη σύλληψη εισβάλλει στα σωθικά της για να εμπλακεί σε μια δίχως προηγούμενο μετωπική σύγκρουση. Σαν το πλέον απειλούμενο είδος του έρωτα τον φιλοξενεί στους κοραλλιογενείς υφάλους του κορμιού της.

Καιροί Σαν τους κουρσάρους αρμενίζουν στην καρδιά μας οι καιροί – χειμώνες καλοκαίρια τα λάφυρά τους.

Ημερολόγιο Εμείς οι μαντρωμένοι σ’ ένα σπιρτόκουτο, οι δήθεν μικροί, το σούρουπο με την άκρη της βελόνας θα κεντήσουμε κουράγιο.

ZZ Ο Νίκος Πουλινάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Εργάζεται ως τραπεζικός υπάλληλος. Το 2005 προβάρει τον πλούτο των παραμυθιών και γεύεται τη γλύκα τους. Είναι μέλος του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα «ΙΒΒΥ». Το πρώτο του βιβλίο για παιδιά έχει τίτλο «Τα χνότα των ονείρων του Αστρομποϊλή και οι ξυπόλυτες νότες». Το 2011 και το 2012 διακρίθηκε στο φεστιβάλ InterArtia και, πιο συγκεκριμένα, στην κατηγορία παιδικού παραμυθιού. Διατηρεί προσωπική ιστοσελίδα στην τοποθεσία http://www.poulinakis.gr

Book 1_test.indb 29

6/10/2013 11:53:05 PM

μύρτιλο τεύχος 2

Ασημίνα Ξηρογιάννη Ποίηση τέλος Οι λέξεις που δεν με ταξίδεψαν Οι λέξεις που περίσσευαν Οι ποιητές που τους ταξίδευαν άλλοι –κι ας μην ήταν ποιητές– Η στείρα επανάληψη εννοιών, τρόπων, συνδυασμών –για την ασφάλεια, ρε γαμώτο– Ποίηση τέλος. Οι μη ποιητές – που άλλος Καβάφης δεν θα υπάρξει Όσοι μανιοκαταθλιπτικοί έγραψαν ποιήματα Και οι κριτικοί που τους εξύμνησαν Γίναμε όλοι ποιητές Ποίηση τέλος, λοιπόν. Η ευκολία να γράφουν όλοι «ποιήματα» Άκρως πληγωτικό Αναζητώ αυτό που θα ‘ναι Ποίηση Μια συνάντηση με την Ποίηση Αναζητώ Ξανά.

ZZ Η Ασημίνα Ξηρογιάννη σπούδασε κλασική φιλολογία και θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές «Η προφητεία του Ανέμου» (Εκδ. Δωδώνη, 2009) και «Πληγές» (Εκδ. Γαβριηλίδης, 2011), καθώς και τη νουβέλα «Το Σώμα του Έγινε Σκιά» (Εκδ. Ανατολικός, 2010) που έλαβε έπαινο από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών και Α΄ Βραβείο Βιβλίου στα Σικελιανά 2011. Έχει συμμετάσχει σε δύο συλλογικά έργα. Το 2009 δημιούργησε το ιστολόγιο http://varelaki.blogspot.com. Ποιήματα, άρθρα, διηγήματά της έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά και ιστολόγια. Με την τρίτη της ποιητική συλλογή «Εποχή μου είναι η ποίηση» (Εκδ. Γαβριηλίδης, 2013), αναλαμβάνει να υπερασπιστεί την ποίηση «στους χαλεπούς καιρούς».

Book 1_test.indb 30

6/10/2013 11:53:06 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Στέλλα Σοφία Νικ. Ζυγούρη Ξεχάστηκα Νομίζω πως ξεχάστηκα – κατάλοιπο μιας άλλης εποχής, φυγάς απ’ τον καιρό μου. Για δες, δεν παρασύρθηκα στα βήματα του νέου του χορού. Παλιές οι μελωδίες που δονούν το όνειρό μου. Τον άνεμο ακούω να μιλά. Τον ουρανό αισθάνομαι να κλαίει. Κι η θάλασσα γεμάτη μυστικά στ’ αφράτα κύματα γλυκά σιγά τα λέει. Ξεχάστηκα σε άλλη εποχή όπου μιλούσε της καρδιάς η κρήνη. Οι νύχτες μου σταλάζουν γιασεμί και τ’ άστρα μου φλερτάρουν τη σελήνη. Πώς να χωρέσει τ’ όνειρο σε τούτον τον καιρό; Άλλη εποχή δεν γνώρισε κι ετούτη δεν το εγκρίνει...

ZZ Η Στέλλα Σοφία Νικ. Ζυγούρη γεννήθηκε και κατοικεί στο Γύθειο Λακωνίας. Έχει σπουδάσει Τουριστικές Επιχειρήσεις. Η μεγάλη της αγάπη, όμως, είναι η ποίηση. Έχει γράψει δέκα ανέκδοτες ποιητικές συλλογές, η τελευταία έχει τίτλο «Στο φως μιας ιδέας». Ανήκει στα ιδρυτικά μέλη του νεοσυσταθέντος σύλλογο Πνευματικών Δημιουργών Λακωνίας «Χείλων ο Λακεδαιμόνιος». Επίσης, διατηρεί στο facebook τις σελίδες «Ποίηση σε κάνει να πετάς ψηλά» και «Η Σιωπή λέει Περισσότερα, Αρκεί να Αφήνουμε τον εαυτό μας να τη Διαβάζει».

Book 1_test.indb 31

6/10/2013 11:53:07 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Ανάμνηση Στη σιγαλιά του μυαλού η μνήμη μιλά σαν παραμύθι γλυκό και μακρινό σα μια στιγμή που κράτησε αιώνες – μικρή σταγόνα μέσα στον ωκεανό. Μια λάμψη στης νυχτιάς το μαύρο πέπλο γλυκιά αχτίδα σε γαλάζιο ουρανό σπάνιο λουλούδι στη μέση της ερήμου – πώς τη φοβάμαι, μα και πώς τη νοσταλγώ... Μια ανάσα ολόκληρη η ζωή μου ή κάποιο δάκρυ στην άκρη των ματιών. Κάθε σιωπή σου όρκος ήταν στην ψυχή μου και κάθε βλέμμα αγκαλιά και ουρανός.

Επιστροφή στο «είναι» χάνοντας το «εγώ» Μες στους διαδρόμους της σιωπής, πουλί η σκέψη. Ελεύθερο πετά, αναπολεί και νοσταλγεί. Μικρό το άπειρο εκείνο να χωρέσει. Μία καρδιά φωλιά του είναι αρκετή. Στις παύσεις βρίσκει αυτό τη μελωδία, τη γνώση όλου του λόγου στις σιωπές. Στο πιο βαθύ σκοτάδι ξημερώνει. Δάκρυα είναι του σήμερα χαμόγελα του χθες. Και χάνεται στις τόσες αντιθέσεις, μα δεν φοβάται πια και δεν ανησυχεί... Πιο σύντομα τον εαυτό του θ’ ανταμώσει, αν αφεθεί... αν από κείνον χωρισθεί.

Book 1_test.indb 32

6/10/2013 11:53:08 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Το άλλοθι Το έκαναν, το είπαν και οι «άλλοι» κι αθώο περιστέρι γίνομαι μεμιάς. Μες στον καιρό της μόδας, μες στην πτώση, μες στη ζάλη ευθύνη κι ήθος τι τα θέλεις και ζητάς; Ό,τι κι αν κάνουν είδωλα κι ηγέτες, ό,τι παράξενο, φαντάζει λογικό. Αφού το είπαν και το έπραξαν οι «άλλοι», τι θα στοιχίσει αν το κάνω και εγώ; Πώς αθωώνω έτσι απλά τον εαυτό μου στον λάθος δρόμο σαν διαλέγω για να μπω... Στο κάτω κάτω είμαι απλά ένας διαβάτης – αυτόν τον δρόμο δεν τον έφτιαξα εγώ. Κι αν άλλοι δρόμοι υπάρχουν της ευθύνης, αξιοπρέπειας, τόλμης και αρετής, είναι οι δύσβατοι, γεμάτοι με εμπόδια, είν’ έρημοι οι δρόμοι αυτοί, μοναχικοί. Σε τέτοιους δρόμους δεν πηγαίνουνε οι «άλλοι», γιατί να είμαι εγώ παράδειγμα λαμπρό; Δείχνει δυσβάσταχτος ο δρόμος του ηγέτη και πιο καλά τα πιο απλά να ακολουθώ. Το δύσκολο, σωστό να αποφεύγω, το εύκολο κέρδος μοναχά να λαχταρώ. Κι αν μ’ ένα βήμα θα σωζότανε ο κόσμος, γιατί να έκανα το βήμα αυτό πρώτα εγώ; Είναι οι «άλλοι» άλλοθι δειλίας, έλλειψη ειλικρίνειας, τι να πεις; Η πιο φθηνή, πιο προσιτή δικαιολογία. Αχ κείνοι οι «άλλοι», οι απαράλλακτοι «εμείς»!

Book 1_test.indb 33

6/10/2013 11:53:09 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Σοφία Δημοπούλου-Πύρζα Ένας τρόπος ν’ αγαπάς…

σο μου μίλαγε, τόσο εγώ βυθιζόμουν σ’ ένα πέλαγος σκούρο και βαθύ. Κι έφταναν σε μένα οι λέξεις κομμένες από τα κύματα που σηκώνονταν μέσα μου, κύματα τεράστια που ξέσπαγαν πάνω στις καταλήξεις των φράσεών της. Ευτυχώς που είχα προνοήσει να βάλω σε λειτουργία το δημοσιογραφικό μου μαγνητόφωνο. Έβλεπα τα χείλη της να αργοσαλεύουν, κόκκινα και νοτισμένα, δυο αιμάτινες σάρκες τρελής επιθυμίας. Έβλεπα τα ταλαιπωρημένα της μάγουλα, χωρισμένα σε φέτες από γρατζουνιές κατακόρυφες και ακόμα νωπές και προσπαθούσα να αναδομήσω τα στραπατσαρισμένα της χαρακτηριστικά μ’ αυτές τις φέτες εναπομείνασας ομορφιάς. Παρακολουθούσα τα στήθη της να ανεβοκατεβαίνουν άτσαλα προσπαθώντας να συγκρατήσουν έναν λυγμό και ήθελα –τόσο πολύ το επιθυμούσα– να αγγίξω αυτή την τέλεια καμπυλότητά τους. Εγώ, ακέραιος και ήσυχος, ν’ αγγίξω εκείνη, τη μισή και ανήσυχη. Εκείνη όλο μιλούσε – μόνο από τα χείλη της το καταλάβαινα. Εγώ κουνούσα μονάχα το κεφάλι – να φαίνεται κάπως και η δική μου συμμετοχή στον πόνο της. Όμως, τίποτα δεν άκουγα από τα λόγια που περνούσαν πάνω από το κεφάλι μου αδυνατώντας να μπουν στο ναρκωμένο μυαλό μου. Εμένα με ένοιαζαν τα χέρια της μόνο. Ήθελα να χαϊδέψω τα λεπτά της δάχτυλα με τα κοντοκομμένα νύχια περασμένα με άχρωμο βερνίκι, έτσι όπως τα έβλεπα κοιμισμένα στα μπράτσα αυτής της πολυθρόνας. Ούτε το χρώμα της στόφας πια θυμάμαι. Μονάχα το λευκό των χεριών της που έκανε τα χείλη να φαντάζουν πιο κόκκινα. Τόλμησα και της έπιασα το χέρι. Τεντώθηκα σε μια στιγμή που εκείνη φάνηκε να κομπιάζει και σαν από συμπόνια –έτσι ήθελα εκείνη να το πάρει– έβαλα το χέρι μου πάνω απ’ το δικό της. Εκείνη γύρισε την παλάμη της προς τα πάνω κι έμπλεξε τα δάχτυλά της με τα δικά μου κι έπειτα τα κλείδωσε με ένα σφίξιμο σταθερό και σίγουρο, ZZ Η Σοφία Δημοπούλου-Πύρζα γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, η καταγωγή της όμως είναι από τα Λουσικά, ένα χωριό λίγα χιλιόμετρα έξω από την Πάτρα. Σπούδασε Πολιτικός Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στον περιβαλλοντικό σχεδιασμό. Εργάστηκε ως μηχανικός στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Τώρα διατηρεί δικό της γραφείο στο Παλαιό Φάληρο. Από τις εκδόσεις ΙΩΛΚΟΣ κυκλοφορεί το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο «Lapis lazuli, η πέτρα που λείπει», ενώ από τις εκδόσεις ΩΚΕΑΝΟΣ μόλις κυκλοφόρησε το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο «Άλμα θα πει ψυχή», απ’ όπου και το παρόν απόσπασμα.

Book 1_test.indb 34

6/10/2013 11:53:11 PM

μύρτιλο τεύχος 3

photo by Eleftheria Aggelaki

λες και από πάντα αυτά τα δάχτυλα ταίριαζαν στο μέγεθος και τη θερμοκρασία. Όλο μου το κορμί την ήθελε. Τα δάχτυλά μου το περισσότερο. Κι όταν το κορμί θέλει, το μυαλό βάζει στην άκρη την ντροπή, την ενοχή, τις τύψεις. Κούρνιασε πάνω μου σαν πουλί με βρεγμένες φτερούγες. Είχα το πρόσωπό μου στα μαλλιά της, μαύρα, στιλπνά σαν απειλή. Με το ένα πόδι στην επιθυμία και τη δύναμή της, με το άλλο στη γνώση πως διέπραττα κι άλλη θανάσιμη αμαρτία. Ευτυχώς που είχα κόψει τις σχέσεις μου με τον Θεό. Ή μήπως γι’ αυτό ακριβώς είχα το θράσος να έχω αυτό το ταλανισμένο πλάσμα στην αγκαλιά μου; Ξέροντας πως αν ήθελα, θα μπορούσα να το είχα αποτρέψει «αυτό» και η Μαρία να ήταν εξώφυλλο λαμπερό για άλλη μια φορά κι όχι σκιά του εαυτού της. Άκουσα μόνος, ξανά, όσα μου είπε και τα κατέγραψα σαν καλός χρονογράφος στο κομπιούτερ μου. Τα άκουσα με το αυτί του επαγγελματία που ξέρει να κάνει καλά τη δουλειά του. Πρόσθεσα λέξεις που ήξερα πως θα ελευθέρωναν κάποιο δάκρυ από τις βρύσες των ματιών του αναγνώστη, θα μπούκωναν κάποια ευαίσθητη μύτη, θα έκαναν τον κόσμο να βιώσει την εύκολη συγκίνηση για τον ξένο πόνο. Είμαι καλός σ’ αυτά. Όσο καλά όμως κι αν έγραψα το άρθρο, δεν μπόρεσα να γράψω για εκείνη τη λύπη που ράγιζε τη φωνή της όταν θυμόταν «αυτό», ούτε για τη δική μου ενοχή που μ’ έκανε να θέλω να αφομοιώσω τη Μαρία μέσα μου, βαθιά στα σπλάχνα μου, να της αφοσιωθώ σαν πιστό σκυλί. Ίσως γιατί μόνο έτσι θα μπορούσα να ξεχάσω τη δική μου συμμετοχή ή τη δική μου αδιαφορία. Είναι κι αυτός ένας τρόπος για να την αγαπήσω.

Book 1_test.indb 35

6/10/2013 11:53:12 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Γιάννης Κισκήρας Στην ακτή

Στην ακτή… Στη δική του ακτή ο καθένας, σ’ άλλες που έζησε και σ’ άλλες που έχτισε κομμάτι κομμάτι στο μυαλό. Ακτές προσωπικές, λευκές και απροσπέλαστες σαν τον λαιμό σου. Αν γυρίσεις το κεφάλι, θα δεις τον ήλιο να στοχεύει τα κύματα κι ό,τι χαμένο να επιστρέφει. Φυλάσσοντας κρυφά χαμόγελα στη λεπτή κρούστα γης που ορίζει γέφυρες και σύνορα, στις υπεράκριες, η ησυχία σαν ξεπλυμένο σαπιοκόκκαλο περιμένει την τελεσίδικη παλίρροια.

Πόλεις πατρίδες Πόλεις πατρίδες, κάστρα, στα σταυροδρόμια κοιτώ την ώρα, στους κέδρους και τ’ αγκάθια συναντώ τα βλέμματά σας κάπως χτισμένα μέσα μου, στέρεα αποκρούοντας γλυκές βροχές, ανέμους σταλμένους απ’ τη θάλασσα, σκόρπιες σταγόνες, ρουφήγματα γιακάδων. Εκλάμψεις απ’ τα αιώνια χιόνια λούζομαι στ’ αμνιακό υγρό σας και στην επιστροφή, καθώς συρμάτινες κλωστές χωρίζουν τ’ άστρα και στα βουνά αψίδες σκύβει το φεγγάρι, κρυφακούω τον θόρυβο που κάνει το χιόνι σας όταν λιώνει. ZZ Ο Γιάννης Κισκήρας γεννήθηκε στη Λαμία το 1966. Κατάγεται από τη Μάνη. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Σύγχρονη Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Lancaster. Φωτογραφίες και κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε εφημερίδες και στο περιοδικό ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ. Έχει εκδώσει τρία βιβλία ασπρόμαυρης φωτογραφίας: «Θραύσματα Αλήθειας», «Τείχος Προστασίας» και «Συντονισμένο χάος». Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του στο mail: jkiskiras@gmail.com

Book 1_test.indb 36

6/10/2013 11:53:14 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Μαγνητική καταιγίδα Μη χάνεις την ευκαιρία τις μέρες που μπορείς να ξυπνήσεις και να ‘σαι κάποιος άλλος. Η ελπίδα στο μανουάλι με τις προσδοκίες τρεμοπαίζει. Απενεργοποιημένοι οι άγιοι, μακρόθεν το Θείον άβλεπο κι ατάραχο στη μαγνητική σου καταιγίδα, καύσωνας απιστίας του νου σού παραλύει τα πόδια. Η πίκρα της πιο πρόστυχης νικοτίνης σού ταγγίζει τη γλώσσα κι ο κόσμος, προδότης θερινός με το απλανές βλέμμα βαριεστημένης γυναίκας.

Τέσσερα μικρά ποιήματα Ένα μέρος της ζωής με όνειρα κι από την άλλη, σε όσο χώρο καταλαμβάνουν τα όνειρα, οι φόβοι… Στη μέση, η πραγματική ζωή μ’ όλες της τις πανοπλίες. * Ευτυχισμένη μέρα. Μέσα μου σιγάζουν τα πάθη. Μετρώ και ξαναμετρώ τις απώλειές μου και ξαναβρίσκω τη φωνή μου. * Ακόμα κι όταν αποκλείσεις ό,τι σε ταράζει, τα όνειρα σαν υδράργυρος δηλητήριο θα έρθουν να σε βάλουν στη θέση σου. * Πώς ήταν οι βροχές αλλοτινές χρονιές και οι χιονιάδες; (Κι αν χτυπούσαν τα καμπαναριά, δεν το θυμάμαι...) Η φωνή σου στο τηλέφωνο, μια ψίχα τσουρέκινο ψωμί.

Book 1_test.indb 37

6/10/2013 11:53:14 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Νίκος Τεντόμας Το νανοχωριό

δεξιά πόρτα άνοιξε κι ένας ψηλός νάνος βγήκε από μέσα. Του πήρε κάποια ώρα να βγει, γιατί η πόρτα ήτανε φτιαγμένη για κοντούς νάνους. Ένιωθε χαρούμενος που επιτέλους είχε ψηλώσει και μπορούσε έτσι να πραγματοποιήσει κι αυτός το όνειρό του, που δεν ήταν άλλο από το να γυρίσει τον κόσμο. Στο νανοχωριό όλοι οι κάτοικοι ήταν νάνοι και επειδή είχαν κόμπλεξ κοντοτερότητας εξαιτίας τους ύψους τους, δεν εγκατέλειπαν ποτέ το χωριό. Όσοι όμως κατάφερναν να ψηλώσουν, ως διά μαγείας, ξεπερνούσαν το κόμπλεξ και έφευγαν μακριά. Έτσι, κανένας από τους ψηλούς νάνους δεν έμεινε ποτέ στο χωριό. Μια μέρα εμφανίστηκε στο νανοχωριό ένας κανονικός άνθρωπος. Τον έλεγαν Κλάρενς Τζον Λάφλιν. Είχε γεννηθεί το 1905 στη Λουιζιάνα και ήταν φωτογράφος. Τους είπε ότι λάτρευε τη φωτογραφία και τα βιβλία. Οι νάνοι κάτοικοι του χωριού τον συμπάθησαν, καθώς όλοι έτρεφαν βαθιά αγάπη για το διάβασμα. Ο Κλάρενς ζήτησε τότε να μάθει αν στο χωριό κατοικούσαν μόνο νάνοι. Του μίλησαν, λοιπόν, για την κοντοτερότητα και για το πώς, όταν ψήλωναν, άφηναν τον τόπο τους προκειμένου να γνωρίσουν τον κόσμο. «Ναι, αλλά πώς γίνεται ένας νάνος να ψηλώσει;» ρώτησε με περιέργεια ο Κλάρενς. «Α! Αυτή είναι μια μαγική διαδικασία, άκρως όμως επικίνδυνη. Βλέπεις, οι πρόγονοί μας έχτισαν αυτόν τον ναό με τρεις πόρτες: μία για την επιστήμη, μία για τη θρησκεία και μία για την τέχνη. Αν θέλει ένας νάνος να ψηλώσει, πρέπει να διαλέξει τη σωστή πόρτα για να μπει στον ναό και τη σωστή για να βγει. Αν κάνει λάθος σε μία από τις δύο πόρτες, χάνεται και δεν τον ξαναβλέπουμε ποτέ. Ο καθένας πρέπει να καταλάβει ποια είναι η πόρτα στην οποία ανήκει, μόνο που οι πόρτες είναι πανομοιότυπες. Κάποιοι, λοιπόν, δοκιμάζουνε στην τύχη, αλλά σπάνια τα καταφέρνουν. Οι περισσότεροι αφιερώνονται από μικροί σε κάποιο από τα τρία, στην προσπάθειά τους να ψηλώσουν. Μελετάνε ασταμάτητα, μέχρι να αισθανθούν ότι γνωρίζουν. Όμως, μόνο λίγοι και εκλεκτοί καταφέρνουν να αντιληφθούν ποια είναι η σωστή πόρτα από την οποία πρέπει να μπουν και να βγουν ώστε τελικά να φύγουν. Μερικούς απ’ όσους ψήλωσαν κι έφυγαν ίσως να τους γνωρίζεις κι εσύ. Αϊνστάιν, Μπετόβεν, Νίτσε, Ακινάτης, Μποναβεντούρα, Γκάους, Αυγουστίνος, Γαλιλαίος, Νεύτων, Ντοστογιέφσκι, Σαίξπηρ, Ατζέτ...»

ZZ Ο Νίκος Τεντόμας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1970. Ασχολείται ερασιτεχνικά με τη φωτογραφία. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα φωτογραφίας στο εργαστήρι του Δήμου Περιστερίου καθώς και το σεμινάριο του Πλάτωνα Ριβέλλη. Είναι μέλος στον «Φωτογραφικό Κύκλο» και στους «Φωτογραφικούς Παράλληλους». Διατηρεί το blog «flout.gr» όπου δημοσιεύει ό,τι βρίσκει ενδιαφέρον σχετικά με τη φωτογραφία, καθώς και σύντομα μυθοπλαστικά κείμενα.

Book 1_test.indb 38

6/10/2013 11:53:15 PM

μύρτιλο τεύχος 3

«Α! Αυτόν τον ξέρω! Είναι φωτογράφος». «Από την άλλη, όμως, επειδή όλοι έχουν υψηλότατο επίπεδο μόρφωσης, στο καφενείο του χωριού γίνονται ατελείωτες συζητήσεις πάνω σε όλα τα θέματα που απασχολούσαν και απασχολούν την ανθρωπότητα. Βέβαια, σπάνια καταφέρνουν οι επιστήμονες με τους θεολόγους και τους καλλιτέχνες να έρθουν σε συμφωνία. Οι συζητήσεις επιτρέπονται μόνο καθημερινές, γιατί τα Σαββατοκύριακα γλεντάμε. Τρώμε, πίνουμε και χορεύουμε για δύο εικοσιτετράωρα. Τη Δευτέρα ξεκουραζόμαστε και από Τρίτη ώς Παρασκευή έχουμε μελέτη και συζήτηση». «Ωραία φαίνεται να περνάτε. Μπορώ να μείνω μερικές μέρες μαζί σας;» «Μπορείς, αλλά να ξέρεις ότι απαγορεύεται να δοκιμάσεις να μπεις στον ναό. Η είσοδος επιτρέπεται μόνο σε νάνους». Και έτσι, ο Κλάρενς έμεινε στο χωριό. Περνούσε τις μέρες του παίρνοντας μέρος στις συζητήσεις και φωτογραφίζοντας τους νάνους. Φωτογράφιζε και το χωριό, το οποίο η αλήθεια είναι ότι δεν βρισκόταν και στην καλύτερη κατάσταση, αφού οι νάνοι δεν τα πήγαιναν τόσο καλά με τις χειρωνακτικές εργασίες. Ενδόμυχα όμως, ο φωτογράφος επιθυμούσε διακαώς να μπει, να δει και να φωτογραφίσει το εσωτερικό του ναού. Πίστευε πως έτσι θα ανακάλυπτε με ποιον μυστικό τρόπο ψήλωναν οι νάνοι. Ένα Σαββατόβραδο που είχε πιει αρκετά, έφυγε κρυφά από το καφενείο και κατευθύνθηκε προς τον ναό. Όταν έφτασε, στάθηκε απ’ έξω διστακτικός, μα οι επιφυλάξεις του κράτησαν πολύ λίγο και τελικά άνοιξε τις μεγάλες πόρτες και εισέβαλε στο εσωτερικό του μνημείου… Εκείνη τη στιγμή η γη άρχισε να τραντάζεται κάτω από τα πόδια του και συνειδητοποίησε ότι είχε διαπράξει ένα τραγικό σφάλμα. Ξέχασε το φιλόδοξο σχέδιο μονομιάς, βγήκε όπως όπως έξω και άρχισε να τρέχει μακριά σαν τρελός. Οι νάνοι, όλοι μεθυσμένοι στο καφενείο, δεν κατάφεραν ν’ αντιδράσουν έγκαιρα. Λίγα λεπτά αργότερα τα πάντα είχαν ισοπεδωθεί. Οι νάνοι κείτονταν νεκροί και το νανοχωριό θάφτηκε για πάντα κάτω από τα συντρίμμια. Πάνω σ’ ένα ύψωμα, ο Clarence έμεινε να κοιτάζει πολλή ώρα την καταστροφή. Όταν συνήλθε, ψέλλισε ένα αδύναμο «συγγνώμη» και με δάκρυα στα μάτια ξεκίνησε για το ταξίδι του γυρισμού…

Υστερόγραφο Όταν o Clarence John Laughlin πέθανε το 1985, άφησε 17.000 αρνητικά και 30.000 βιβλία. Οι σουρεαλιστικές και συχνά νοσταλγικές φωτογραφίες του φανερώνουν την επιρροή που άσκησε επάνω του ο Eugène Atget καθώς και άλλοι φωτογράφοι, οι οποίοι προσπάθησαν να φωτογραφίσουν το αστικό τοπίο της εποχής τους που σταδιακά εξαφανιζόταν για να αντικατασταθεί από το πιο σύγχρονο. Το πιο γνωστό του βιβλίο με τίτλο «Ghosts Along the Mississippi» εκδόθηκε το 1948.

Book 1_test.indb 39

6/10/2013 11:53:16 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Ντετέλ Μαλαξιανάκη Little red riding hood Ο Λύκος είναι ακόμα εδώ. Τι κι αν δεν έχει πια κοφτερά τα δόντια να τα βυθίσει στην τρυφερή της σάρκα; Τι κι αν το τρίχωμα, κάποτε σκούρο και πυκνό, είναι τώρα αραιό και δείχνει ασημένιο καθώς πέφτει στη ράχη του επάνω το σεληνόφως; Τι κι αν δεν σημαδεύει πια τον χώρο γύρω του; Δεν υπάρχουν ανταγωνιστές, αδιάφορες περνούν οι αγέλες. Κι αν δεν αγριεύει πια και τις νύχτες ολόκληρες κοιμάται; Δεν κυνηγά, μόνο ξαπλώνει ο Λύκος. Εκείνη, πατώντας τα ίδια βήματα, γυρίζει πάντα εδώ. Χαϊδεύει πρώτα την ασημένια γούνα και περιμένει να ξαναζήσει, να γίνει πάλι η «τρυφερή παιδούλα» αυτή κι εκείνος, ο «άγριος Λύκος».

ZZ Η Ντετέλ Μαλαξιανάκη είναι δικηγόρος και ζει στην Αθήνα. Γράφει ποίηση. Στο περιοδικό «Μύρτιλο» φιλοξενούνται οι πρώτες δημοσιεύσεις ποιημάτων της.

Book 1_test.indb 40

6/10/2013 11:53:17 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Communication Είναι φορές που φαντασιώνω ένα κόκκινο τηλέφωνο σαν αυτό του Ψυχρού Πολέμου –μεταξύ Κένεντι και Χρουστσόφ– εκείνο το τεράστιο με τη μανιβέλα στο κάτω μέρος με ακουστικό σα στηθοσκόπιο στις δυο του άκρες. Εκεί που το θαυμάζω, αρχίζει να κουδουνίζει σαν τρελό. Αγχώνομαι, τα χάνω τελείως – έγινε η επέμβαση στον Κόλπο των Χοίρων; Παραπατώντας το πλησιάζω με το μικρό ψαλίδι νυχιών. Σκύβω και κόβω το μαύρο σύρμα που κρέμεται. Ξυπνώ τότε γεμάτη χαρά, με μια αίσθηση ελευθερίας. Επιτέλους, διέλυσα το κόκκινο τηλέφωνο! Αλλά η χαρά κρατάει λίγο... Χτυπά ένα μικροσκοπικό μαύρο κινητό. Ο Χρουστσόφ με καλεί στο μπάνιο μου –ή χειρότερα– μόλις έχω γλαρώσει στον καναπέ το βράδυ. Σιχαίνομαι τότε την επικοινωνία. Το δόγμα «όλα ανοιχτά για όλους» με κουράζει. Δεν κόβω τις πολύτιμες στιγμές μου για τις κλήσεις κανενός ή έστω για τις κλήσεις των πολλών. Ξέρεις, εκείνες με το βαριεστημένο «τι κάνεις;» Τόση ευκολία, τόση ρηχότητα, τόση επανάληψη, απλά για να μου πεις ή να σου πω τι κάνω; «Έχω πεθάνει, επιτέλους, και θέλω να με αφήσετε ήσυχη!» Τότε είναι που σκέφτομαι τον άτιμο που ανακάλυψε το κινητό.

Book 1_test.indb 41

6/10/2013 11:53:18 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Βίκυ Βάββα

«Ε

Σα χελιδόνι

ίσαι σίγουρη;» ρωτά η Αλεξάνδρα κουνώντας επιδεικτικά το σακουλάκι. Η Μυρτώ γνέφει καταφατικά. Ναι, σίγουρη είναι. Νωρίτερα ίσως είχε κάποιες αμφιβολίες, αλλά πάνε, σβήσανε. Κοιτά το ρολόι της: δέκα και είκοσι (Κυριακή, βράδυ Μαΐου). «Έτοιμη σ’ έχω!» ψιθυρίζει συνωμοτικά η Αλεξάνδρα. «Άντε! Γεια μας, φιλενάδα!» Την ξυπνά το πρώτο φως της μέρας. Μετά βίας ανοίγει τα μάτια κι ανασηκώνει το κορμί της σε καθιστή θέση. Σύντομο τσεκ απ αισθήσεων: όραση, θολή αλλά επαρκής· ακοή, ενδεχομένως καλή αλλά περιττή προς το παρόν – επικρατεί απόλυτη ησυχία· αφή, μουδιασμένη· όσφρηση, υπό διερεύνηση· γεύση, χάλια μαύρα.

Κοιτά το ρολόι της: έξι και σαράντα (Δευτέρα πρωί). Η θάλασσα λάδι. Η Αλεξάνδρα κοιμάται με το μισό κεφάλι χωμένο στην άμμο και μισάνοιχτο στόμα. Ανάμεσά τους, τα απομεινάρια της νύχτας. Γαμώτο! Ανοίγει το κινητό της. Τα μηνύματα σκάνε βροχή. Πέντε κλήσεις από το σταθερό του σπιτιού, δεκαπέντε από το κινητό της αδερφής της, της Σοφίας. Έτσι πάει... οι γονείς απογοητεύονται πρώτοι. Sms απανωτά. «Πού είσαι, ρε;», «Απάντα, ρε Μυρτώ! Ανησυχώ…», «Μην κάνεις καμιά μαλακία, ρε Μυρτούλα, δυόμισι χρόνια καθαρή!» και τα τοιαύτα. Πάει, Σοφάκι, η μαλακία έγινε… Κι άντε τώρα να τη συμμαζέψουμε… Ψάχνει το σακίδιό της. Φτου! Δεν πήρε τα γυαλιά ηλίου... Πιάνει ένα κουτί γάλα milko. Έχει ζεσταθεί, αλλά τέτοια ώρα τέτοια λόγια. Κλήση από Σοφία… Πώς να το σηκώσεις τώρα; Και τι να πεις; Συγγνώμη, λάθος; Μια υποτροπή είναι, μωρέ, πώς κάνεις έτσι; Δεν θα ξαναγίνει, το υπόσχομαι. Θα πάρω στο πρόγραμμα να ζητήσω βοήθεια. Χιλιοειπωμένα όλα, ειπωμένα και καμένα… Βαθειά ανάσα να καθαρίσει το σύστημα – λέμε τώρα… Πάνω στην εκπνοή έρχεται κι άλλο μήνυμα. Από την αδερφή. Θα τα ‘χει παίξει κανονικά η Σοφία με την ολονύχτια απουσία της. Κι ούτε είναι καμιά χτεσινή να μην ψυλλιαστεί τι συμβαίνει. Τόσα χρόνια την έχει φάει στη μάπα όλη την ιστορία της χρήσης: τα πάνω, τα κάτω, την ελπίδα, την απόγνωση, τις ενοχές, τον θυμό, την πίκρα, την ανάλυση, το ξαναχτίσιμο της σχέσης, όλα. Και την απουσία. Αυτό κυρίως. Τη βασανιστική απουσία.

ZZ Η Βίκυ Βάββα είναι δραματοθεραπεύτρια και παιδαγωγός θεάτρου. Έχει παρακολουθήσει σεμινάριο συγγραφής παιδικού βιβλίου στο ΕΚΕΒΙ. Το διήγημα «Σαν χελιδόνι» είναι η πρώτη της δημοσίευση.

Book 1_test.indb 42

6/10/2013 11:53:19 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Στέλνει ένα βιαστικό μήνυμα στην εργοδότρια, που είναι και φίλη, να ξεμπερδεύει: «έχω πρόβλημα, δεν θα έρθω σήμερα, θα εξηγήσω αργότερα, sorry» και κλείνει το κινητό. Ήδη νιώθει αρκετές ενοχές. Ένα ελαφρύ αεράκι σηκώνεται. Ίσως παρασύρει μερικές. Ο αέρας ήταν ανέκαθεν το στοιχείο της. Και ζωδιακά να το πάρεις δηλαδή, καθότι δίδυμος, αλλά και σαν αίσθηση, είναι το στοιχείο της φύσης με το οποίο νιώθει πιο οικεία. Στην κλασική ερώτηση «αν ήσουν ζώο, ποιο ζώο θα ήθελες να είσαι;» η απάντηση της Μυρτώς ερχόταν εξίσου κλασική: «πουλί και συγκεκριμένα, χελιδόνι». Απαράμιλλη αίσθηση ελευθερίας το πέταγμα… Το ζήτημα είναι ότι τα περισσότερα χρόνια της ζωής της τα ‘χει ζήσει όχι σα χελιδόνι, αλλά σαν ποντίκι πιασμένο στη φάκα. Διαλυμένες σχέσεις με το σπίτι, μέσα στους δρόμους, στη χρήση, στη φυλακή. Και άλλα πολλά... Άσ’ τα τώρα. Και πέντε χρόνια σούμα σε προγράμματα και κοινότητες. Φέρνει στον νου για λίγο το βιογραφικό της. Φαντασιώνεται τον εαυτό της μπροστά σε μια λευκή σελίδα χαρτί να γράφει αυτά. Αυτά που είναι η ζωή της. Αυτό δεν σημαίνει «βιογραφικό»; Με χρονολογίες, με τα πάντα. Αλλά ποιος αντέχει τέτοιες αλήθειες τώρα; Δεν βαστιέται εύκολα τέτοια ζωή… Σκέφτεται να βουτήξει μπας και συνέλθει. Η Αλεξάνδρα, ακόμη τάβλα στην ίδια στάση. Τελευταία φορά που είχε πάει σε παραλία χωρίς να πιει ήταν παλιά. Θυμάται ακριβώς και με κάθε λεπτομέρεια πόσο παλιά ήταν… Στα εφτά της, μικράκι. Την είχε πάει βόλτα ένας φίλος του μπαμπά, άνθρωπος της οικογένειας – τόσο φίλος. Τις είχαν αφήσει οι γονείς για να πάνε εκδρομή – τη Σοφία που ήταν η μικρή στη θεία και τη Μυρτώ στον φίλο και τη γυναίκα του. Την πήρε αυτός να την πάει μια βόλτα στη θάλασσα – έτσι είπε. Η Μυρτώ φορούσε ένα λευκό φόρεμα με κόκκινα τριαντάφυλλα κι ήταν μια ζωγραφιά. Στο κάθισμα του συνοδηγού, χάζευε από το παράθυρο κι αυτός της μιλούσε, της εξηγούσε διάφορα. Φτάσανε σε μια παραλία φαρδιά κι ερημική. Μάιος ήταν. Σε λίγες μέρες θα έκλεινε τα εφτά. Αμμουδιά και παραπίσω δέντρα. Της είπε τι δέντρα ήταν, δεν θυμάται πια. Θυμάται, όμως, το χώμα που λέρωσε τα μαλλιά της και το λευκό της φόρεμα με τα τριαντάφυλλα. Στην αρχή αντιστάθηκε, αλλά της είπε ότι αν φωνάξει ή μιλήσει δεν θα ξαναδεί τους γονείς της. Όταν τελείωσε, τη σήκωσε άγαρμπα, της τίναξε τα μαλλιά και τη σκούπισε όπως όπως. Τη δασκάλεψε να πει ότι πέρασαν από την παιδική χαρά γυρνώντας στο σπίτι – ότι έτσι λερώθηκε. Η Μυρτώ δεν το ξαναφόρεσε εκείνο το φόρεμα που της το είχε δωρίσει η νονά της για το Πάσχα. Μίλησε στους γονείς της λίγες μέρες μετά, αλλά δεν την πίστεψαν – παιδική φαντασία, είπαν. Κι όταν το βάρος της αλήθειας δεν μοιράζεται, το κουβαλάει ένας μόνος του κι όσο αντέξει. Κι αν αντέξει κι όπως αντέξει… Ξύπνα, ρε Αλεξάνδρα, να πούμε καμιά ατάκα να αλαφρύνουμε! Ξύπνα και ξύπνησαν τα τέρατα, γαμώτο… Α, ρε Αλεξάνδρα, τόσα χρόνια γνωριμία και για καλό σκοπό δεν λέμε να συναντηθούμε. Μόνο για τα πιόματα και τα τρεχαλητά… Ξαναψάχνει το σακίδιο. Γυαλιά, γιοκ. Βγάζει το organizer που έχει αγοράσει για τη δουλειά. Γραμματέας – όχι κι άσχημα. Και ενάμιση χρόνο τώρα, συνεπέστατη σε όλα.

Book 1_test.indb 43

6/10/2013 11:53:19 PM

μύρτιλο τεύχος 3

photo by George Kokkios

Έχει οργανώσει το γραφείο της, έχει ένα μικρό αρχείο με τους πελάτες, έχει γίνει εξπέρ στους υπολογιστές. «Ποντίκι» αυτή, ποντίκι χρειάζεται κι ο υπολογιστής, μια χαρά τα βρήκανε! Κατάφερε ν’ αγοράσει κι έναν μικρό φορητό για το σπίτι και κάνει εξάσκηση. Μένει ακόμα στο πατρικό, αλλά είναι θέμα χρόνου. Έχει εντοπίσει ένα μικρό διαμερισματάκι κοντά στη δουλειά και σκέφτεται να το νοικιάσει. Να ανασάνει σε δικό της χώρο. Άλλο πράμα ο δικός σου χώρος... Άμα έχεις μείνει και σε κελί, η γκαρσονιέρα σου φαίνεται παλάτι. Κοιτάζει αφηρημένα τις σημειώσεις της για σήμερα, Δευτέρα 21 Μαΐου. Να τηλεφωνήσει στον κύριο τάδε, να παραγγείλει γραφική ύλη, να… Η ματιά της ξαναπέφτει πάνω στην ημερομηνία. Μόλις τώρα συνειδητοποιεί ότι ο μήνας έχει είκοσι μία. 21 Μαΐου, σαν τότε… Ανάβει τσιγάρο. Το σοκολατούχο γάλα τελείωσε. Ο αέρας δυναμώνει, φίλος πιστός. Ανοίγει το κινητό. Οι γνωστοί ήχοι. Καλεί τη Σοφία, τη μικρή της αδερφή. «Έλα, εγώ είμαι…» «Πού είσαι, ρε Μυρτώ; Τι έγινε;» «Θα στα πω… Είμαι καλά». «Ήπιες;» «Μπορείς να ‘ρθεις να με μαζέψεις;» «Λέγε! Πού;» «Ρε Σοφάκι, θα ζήσω ποτέ πιο λεύτερα; Θα ζήσω ποτέ σα χελιδόνι;»

Book 1_test.indb 44

6/10/2013 11:53:21 PM

μύρτιλο τεύχος 2

Αγγελική Καστρινέλλη Μια βόλτα μόνον Ερήμην μας κυλάνε οι εποχές – ερήμην των αναγκών των διαθέσεων και των προθέσεών μας. Ερήμην μας αλλάζουν οι καιροί – ερήμην των προσδοκιών των αναμονών και των θανάτων μας. Ερήμην μας φεύγει ο χειμώνας – ερήμην των θολών κατσουφιασμένων σκοτεινών τοπίων Ερήμην μας φθάνει δειλά δειλά η άνοιξη – ερήμην των φόβων των απωλειών και της αβεβαιότητάς μας Ερήμην μας -ευτυχώςη έκπληξη. ZZ Η Αγγελική Καστρινέλλη γεννήθηκε στην Απείρανθο της Νάξου. Έχει σπουδάσει σκηνοθεσία στη «Σχολή Χατζίκου» και φωτογραφία στον «ΑΚΤΟ» και στον «Φωτογραφικό Κύκλο» με δάσκαλο τον Πλάτωνα Ριβέλλη. Έχει κάνει μέχρι τώρα πέντε ατομικές εκθέσεις στα Χανιά, στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα. Έχει εκδώσει ένα φωτογραφικό λεύκωμα με τίτλο «4 ΕΠΟΧΕΣ και μία πέμπτη». Το 2012 εκδόθηκε το βιβλίο της με τίτλο «Μια βόλτα μόνον» (εκδ. Οσελότος) που περιλαμβάνει λογοτεχνικά κείμενα και φωτογραφίες. Ζει στην Αθήνα.

Book 1_test.indb 45

6/10/2013 11:53:23 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Εβελίνα Κοκκίνη Γράμμα από την Ελλάδα

γαπημένη μου Ζωή, εδώ και μέρες το σκηνικό απαράλλαχτα μουντό και σκληρό. Ψηφιδωτά βίας το απαρτίζουν και το στοιχειώνουν καθημερινά. Ναι, ξέρω, όπου υπάρχουν άνθρωποι υπάρχει και επιθετικότητα – φανερή και κρυφή. Λειτουργεί πάντα σαν αντίβαρο της λίμπιντο. Αφού ξεχάσαμε να αγαπάμε και να μας αγαπούν, στρεφόμαστε στο μίσος και στη διάσπαση των πιο βλαβερών μορίων μας. Είναι και αυτό το κούφιο αεράκι της εποχής που ποτίζει την ατμόσφαιρα με ετοιμοπόλεμα σταγονίδια απολίθωσης. Εισβάλλουν στα σπιτικά μας σαν ακάλεστοι επισκέπτες και δηλητηριάζουν το φαΐ και την ψυχή μας. Τουλάχιστον, εσύ ξέφυγες κι έτσι νιώθω τα μέσα μου πιο ήσυχα – αναπαυμένα. Σου δίνουν, βέβαια, τροφή τα ξένα χέρια όπως συνηθίζεις να λες. Μακάρι να ’ξέρες όμως, πόσο παρήγορο ακούγεται αυτό σε μένα. Σε φαντάζομαι εκεί, στον αναιμικό ήλιο του βορρά, να γεύεσαι την απόλυτη ηρεμία του νου και σε στιγμές αφθονίας να ονειρεύεσαι τα παρόντα και τα μέλλοντα. Να ξεχνάς τη φασαρία του μίζερου παρελθόντος και να ψηλώνεις τόσο που να μπορείς να φτάσεις επιτέλους εκείνο το βάζο με το πολυπόθητο γλυκό. Θα το θυμάσαι σίγουρα. Για κείνο, λέω, που έκρυβε στο ψηλό, το γειρτό το ράφι η μαμά. Σε μετρά ακόμη στο κυριακάτικο τραπέζι η καημένη. Βάζει κανονικά το πιάτο σου στη θέση σου την κενή κι ύστερα το αποσύρει βιαστικά, με γρήγορες κινήσεις, λες κι είναι εκείνη που άνοιξε για λίγο το βάζο με το απαγορευμένο γλυκό. Η παρουσία σου εν τη απουσία σου. Ένα μικρό αυλάκι ελπίδας σχηματίζεται ανάμεσα στις ρυτίδες της στο άκουσμα κάθε αναπάντεχου κουδουνιού. Τόσο έντονα σε προσμένει, που νομίζω κι εγώ, ώρες ώρες, ότι σε βλέπω στο κατώφλι να μας ανοίγεις την αγκαλιά σου. Κι ύστερα με ύφος νικηφόρο να ξαποσταίνεις στην αγαπημένη σου γωνιά μοιράζοντάς μας τα λάφυρα της ξενιτιάς. Όμως, εσύ είσαι ακόμα χιλιόμετρα μακριά. Μερικές φορές κάτι με πιάνει και τα μετρώ στον χάρτη. Θέλω να σιγουρευτώ ότι δεν πρόκειται με τίποτα να σε φτάσουν τα πελώρια αδηφάγα κύματα της εγχώριας καταστροφής. Σε ώρες απαράμιλλου θυμού, μαλακώνω στη σκέψη της απόστασης που μας χωρίζει. Νιώθω πως σε προσταZZ Η Εβελίνα Κοκκίνη γεννήθηκε και κατοικεί στην Αθήνα. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού στη Συμβουλευτική Ψυχολογία και τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό, ενώ το πρώτο της πτυχίο είναι στη Γαλλική Φιλολογία. Τα τελευταία τρία χρόνια είναι εκπαιδευόμενο μέλος στο Ινστιτούτο «Ομαδικής Ανάλυσης & Οικογενειακής Θεραπείας» και εργάζεται ως σύμβουλος καριέρας σε ιδιωτική εταιρεία. Λάτρης του σκέπτεσθαι, του αναλύειν και του γράφειν. Περισσότερα κείμενα της θα βρείτε στo blog της www.strangeadvice.wordpress.com

Book 1_test.indb 46

6/10/2013 11:53:24 PM

μύρτιλο τεύχος 3

τεύει από τις ματαιώσεις και τους τραυματισμούς που συσσωρεύονται σε τούτον τον αφιλόξενο τόπο. Τούτη η πατρίδα κατατρώει ανελέητα το εύθραυστο Εγώ μας. Αδυνατεί να περικαλύψει και να περιέξει τους κατοίκους της. Εδώ συνεχώς ηχούν αρχέγονοι σκοποί. Εκπέμπονται, λες, από αόρατο φωνογράφο που μας καλεί σε επιστράτευση – σ’ έναν πόλεμο άμεσης επιβίωσης. Το δικό σου φύλλο πορείας είναι λευκό και κάνει απέραντη την ανακούφισή μου. Να βγω μπροστά, να σε καλύψω – τούτο μόνο μετρά. Εγώ εδώ κι εσύ εκεί. Εγώ στη μάχη ενάντια στην αποσύνθεση κι εσύ στον αγώνα της σύνθεσης. Να προκαλούμε τα αδύνατα, να προσδοκούμε τα μέγιστα με τα χέρια μας σφιχτοδεμένα. Καινούργιο μυστικό παιχνίδι σαν εκείνα που σκαρφιζόμασταν μικρές, με νικητή την επούλωση των πληγών και απαράβατο κανόνα την εμπιστοσύνη στη Ζωή.

photo by Aggeliki Kastrinelli

Σε φιλώ, Ελπίδα

Book 1_test.indb 47

6/10/2013 11:53:25 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Σταύρος Γκιργκένης Αρπαλύκη (Την ιστορία* αφηγείται ο Ευφορίων στον Θράκα και ο Δεκτάδας) Ο Κλύμενος, γιος του Τελέως, παντρεύτηκε στο Άργος την Επικάστη και απέκτησε απογόνους – τους γιους Ίδα και Θήραγρο και τη θυγατέρα Αρπαλύκη, που ξεπερνούσε κατά πολύ στην ομορφιά τα κορίτσια της ηλικίας της. Ο Κλύμενος την ερωτεύτηκε, αλλά υπέμενε το πάθος του στην αρχή και προσπαθούσε να το νικήσει. Όταν όμως η αρρώστια τον κυρίευσε ολοκληρωτικά, με τη βοήθεια της τροφού, παρέσυρε την κοπέλα κι έσμιξε μαζί της στα κρυφά. Κάποτε ήρθε ο καιρός της να παντρευτεί. Την είχαν τάξει σ’ έναν από τους Νηλείδες, τον Αλάστορα. Ο Αλάστωρ ήρθε να την πάρει νύφη και ο Κλύμενος αρχικά του την παρέδωσε παραθέτοντας ένα πολύ λαμπρό γαμήλιο γεύμα. Όμως, σύντομα το μετάνιωσε. Χάνοντας τα λογικά του, πήρε στο κατόπι τον Αλάστορα. Τους πέτυχε στη μέση της διαδρομής κι άρπαξε το κορίτσι. Την έσυρε πίσω στο Άργος, όπου έσμιγε μαζί της χωρίς να το κρύβει πια. Εκείνη, νιώθοντας αδικημένη για όσα φοβερά και άνομα υπέφερε στα χέρια του πατέρα της, κατακρεούργησε τον νεότερο αδερφό της. Όταν η Αργείοι τελούσαν τη γιορτή της πόλης, όπου θυσίαζαν κι έπειτα έτρωγαν όλοι μαζί δημοσία δαπάνη, η Αρπαλύκη προετοίμασε το κρέας του παιδιού και το πρόσφερε στον πατέρα. Αφού το έπραξε αυτό, ικέτεψε τους θεούς να την εξαφανίσουν από το γένος των ανθρώπων. Έτσι, μεταμορφώθηκε σε γεράκι. Ο Κλύμενος, πάλι, όταν κατάλαβε τη συμφορά του, αυτοκτόνησε. * Από τη συλλογή τραγικών ερωτικών ιστοριών με τίτλο «Περί ερωτικών παθημάτων» του συγγραφέα του 1ου αιώνα π.Χ. Παρθένιου από τη Νίκαια της Μικράς Ασίας. Η παρούσα μετάφραση του Σταύρου Γκιργκένη αποτελεί προδημοσίευση της υπό έκδοσης συλλογής, η οποία θα τιτλοφορείται: «Ιστορίες ερωτικού πάθους από την Αρχαία Ελλάδα: τα Ερωτικά Παθήματα του Παρθένιου».

ZZ Ο Σταύρος Γκιργκένης είναι Διδάκτωρ Κλασικής Φιλολογίας του Α.Π.Θ. και έχει εκδώσει σχολιασμένες μεταφράσεις αρχαίων ελληνικών κειμένων στις εκδόσεις Εξάντας και Ζήτρος. Το 2012 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Η Αναμενομένη» (εκδ. Βουνέ).

Book 1_test.indb 48

6/10/2013 11:53:27 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Σκιές πάνω σε Τέσσερεις Στίχους I Ένα νόημα χάνεται, όταν ένα άλλο γεννιέται. Ένας δρόμος τελειώνει στο σταυροδρόμι που ξεκινά ο επόμενος. Το λουλούδι του ήλιου σκίζει το ουράνιο ύφασμα για ν’ ανθίσει στη μέρα του, μα η ρίζα του στα νερά της νύχτας πατά. II Το χέρι σου απλώνεις προς το σκοτάδι. Σε κάθε ακροδάχτυλό σου μια φλόγα μικρή ανατέλλει. Κι αναρωτιέμαι, όπως πάντα, εντός μου ποιο άστρο θ’ ανάψεις απόψε στον ουρανό. III Ο ήλιος κυλά, ο ήλιος ερωτοτροπεί με τη ροή, η ροή παρασέρνει στη δίνη της το φως, το φως γοητεύεται από την έλλειψή του – κι έτσι, ανατέλλει πάντα το φεγγάρι. IV Η βροχή ερμηνεύει τις σκέψεις χιλιάδων ανθρώπων. Ο κάθε της χτύπος, μια φωνή που δεν βρήκε απάντηση και μιλά ρυθμικά με τη γη. Μαζί της φτάνουνε ήχοι απ’ τη μοναξιά ψυχών μακρινών, μα η προσευχή τους μες στη δική σου χωρά ακριβώς.

photo by Eleftheria Aggelaki

V Δώσε μου πού να σταθώ και το φως θα κινήσω το βαρύ με τον πόνο χιλιάδων γενιών. Τροχαλία την τροχαλία, ιμάντα τον ιμάντα, θ’ ανασύρω απ’ τα έλη και θα βάλω πάλι τον ήλιο στον ουρανό.

Book 1_test.indb 49

6/10/2013 11:53:28 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Μαρία Τουλ Ορφέας και Ευρυδίκη Μελαγχολικό το τοπίο μες στη βραδινή ομίχλη κι εσύ να πηγαίνεις τον δρόμο τον μακρύ δίχως να πισωγυρίζεις. Τα μάτια σου είναι πνιγμένα στο μισοσκόταδο και η καρδιά σου αγωνιά. Πίσω σου το βήμα το αργό να σε βασανίζει. Κοτρόνες έχει το στέρνο σου και το κορμί σου ριγεί. «Ευρυδίκη», ψιθυρίζεις και το βήμα της το απόμακρο ν’ αφτιάζεσαι συνέχεια. Ακρογιάλι άγνωρο. Νερά πηχτόμαυρα. Ο Άδης ανοίγει πάλι να σε καταπιεί και ο πόνος αγιάτρευτος ριζώνει μέσα σου. Τρελή η μοναξιά σου γυρίζει τις βραδιές με νυχτικό κουρελιασμένο. Νεκροκεφαλές ανατριχιαστικές να ολοφύρονται μες στο αιώνιο μηδέν. Ανάσταση ποθητή, κλείνει λερή πια η αυλαία γιατί νεκρές είναι όλες οι ψυχές. Μια τραγική ιστορία και μόνο η θύμηση η μυστηριώδης έχει φως ηλίου.

ZZ Η Μαρία Τουλ ζει στην Αθήνα. Τελείωσε το σχολείο κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και σπούδασε στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, απ’ όπου αποφοίτησε κατέχοντας δύο πτυχία. Είναι συγγραφέας μυθιστορημάτων («Φως ελπίδας», «Χάρτινες ψυχές», «Ο κήπος της σιωπής», «Κρυφός δεσμός»), τριών ποιητικών συλλογών («Σκιές», «Νυχτολούλουδα», «Δάσος από όνειρα») και της συλλογής διηγημάτων «Τα χιονισμένα μονοπάτια». Οι νουβέλες της με τίτλο «Μελαγχολικό ξημέρωμα» πρόκειται να κυκλοφορήσουν από τις εκδόσεις Σιδέρη.

Book 1_test.indb 50

6/10/2013 11:53:29 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Σύμπαν

photo by Eleftheria Aggelaki

Μάζα αρχέγονη φωτεινή και τεράστια μες στο φριχτό σκοτάδι να γυρίζει τραγουδώντας φωνές αγνές απ’ τον ποθητό παράδεισο τον ξεχασμένο πια. Αγωνία μουγγή – άφταστο μεγαλείο του παραμυθιού και δύναμη ανεξάντλητη. Πάγος αδιαπέραστος ή ζέστη αφόρητη κι ατμόσφαιρα αποπνιχτική να σου κόβει ύπουλα την ανασαιμιά και μες στις πεδιάδες τις σταχτιές λίμνες μαβιές που σιωπούν αφόρητα και θάλασσες αφρισμένες κίτρινες. Όμως, άξαφνα γίνεται η μεγάλη έκρηξη – γυναίκα τρελή να ουρλιάζει μες στα σίδερα για λίγη λευτεριά. Πλανήτες που απομακρύνονται κρυώνοντας – φώτα καταπράσινα γαλάζια πυροκόκκινα ρόδινα. Ουρανοί χρυσοί να χαμογελούν παράλογα ώσπου ενώνονται μες στους αμέτρητους αιώνες τα χωρισμένα μυστηριακά αστέρια. Ο ίδιος αδιαφόρετος κύκλος, ω Ηράκλειτε! Το σύμπαν πάντοτε υπήρχε και θα υπάρχει.

Book 1_test.indb 51

6/10/2013 11:53:30 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Άννα-Μαρία Γραμμένου Ο ερημίτης και οι βασίλισσες

δηγούσα σε μιαν άγνωστη περιοχή, μέσα στη νύχτα, κάτω απ’ το βαρύ, υγρό πέπλο της, όταν άρχισαν να προσγειώνονται στο παρμπρίζ οι πρώτες σταγόνες βροχής, τα πρώτα δάκρυα των ουρανών όπως τα έλεγε η γιαγιά μου. Σαν δυνάμωναν τα έλεγε καταρράκτες. Πλημμύριζαν τα πάντα, έπνιγαν ζωντανά και χωράφια. Η γιαγιά σιωπούσε, έκανε μόνο τον σταυρό της μουρμουρίζοντας. Σίγουρα μιλούσε με τον Θεό. Μ’ αυτόν που δεν μιλούσα ποτέ εγώ. Άκουγα τη μηχανή του σαράβαλου να στενάζει κάθε φορά που έπεφτε σε μια λακκούβα γεμάτη βροχόνερο. Ήταν απ’ την κορφή ως τα νύχια λουσμένο στα λασπόνερα. Ακολουθούσα έναν ανηφορικό χωματόδρομο. Οδηγός και συντροφιά μου, οι μακρινές αστραπές. Ξεκινούσαν πίσω από κάτι σκοτεινούς ορεινούς όγκους στο βάθος τ’ ουρανού κι έφθαναν μέχρι τον δρόμο μου. Προσπάθησα να τηλεφωνήσω. Δεν είχα σήμα. Ο δρόμος, ήλπιζα, θα μ’ οδηγούσε σε κάποιο απόμερο χωριό. Στη μέση κάποιου σκοτεινού πουθενά, ακούστηκε ένας περίεργος θόρυβος και η μηχανή έσβησε. Άκουγα μόνο τη συναυλία της θυμωμένης φύσης και τη βροχή να χοροπηδά στην οροφή του αυτοκινήτου. Φοβήθηκα. Έγειρα πίσω το κάθισμα να ηρεμήσω και περίμενα. Καταιγίδα είναι, θα περάσει. Κοίταξα το κινητό μου. Είχα μπαταρία, αλλά δεν υπήρχε σήμα. Με ξύπνησε η απόλυτη σιωπή. Κοίταξα έξω. Οι ουρανοί είχαν καθαρίσει απ’ τα φορτωμένα μαύρα σύννεφα. Είχαν κατέβει μαζί μ’ όλα τα αστέρια τους μπροστά μου. Κοίταξα τριγύρω. Ήμουν περικυκλωμένος από ένα αστραφτερό Σύμπαν. Μα πού βρίσκομαι; Πέθανα! Έχω ήδη ανέβει ψηλά. Εκεί που ανεβαίνει η ψυχή αφήνοντας στον μάταιο αυτόν κόσμο το φθαρτό όχημά της. Πετώ κάπου ανάμεσα στ’ αστέρια. Ίδια η οροφή της εκκλησίας μας! Τα ίδια αυτά αστέρια, ζωγραφισμένα γύρω από τον θρόνο Του. Έχω ανέβει στους ουρανούς. Κανείς δεν βρίσκεται εδώ να με υποδεχτεί. Μα, αν έχω πεθάνει, κάποιος δεν πρέπει να εμφανιστεί και να με οδηγήσει κάπου; Μου ξέφυγε μια εσωτερική κραυγή. «Θεέ μου!» Μπροστά στον απέραντο έναστρο κόσμο που με είχε περικυκλώσει, ένιωσα μικρός. Φόβος με κυρίευσε. Κάποτε στα παιδικά μου μάτια φάνταζε πελώριος αυτός ο κόσμος στην οροφή της εκκλησίας μας. Ένας άνδρας με λευκά μακριά μαλλιά, γένια, σοβαρό βλέμμα, καθόταν σε θρόνο με μια «μπά140 × 210

• •

• • • • • •

Σύντομα διηγήματα, αναπάντεχα κι ανατρεπτικά, αγωνιώδη κι ανατριχιαστικά, απολαυστικά κι ανθρώπινα. Διηγήματα πολλών διαθέσεων για κάθε διάθεση. Με μια λέξη διηγήματα που περιμένουν να σας αποπλανήσουν, ν’ αγαπηθούν και ν’ αγαπήσουν.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

οδός δηµιουργικής γραφής

•

Το φως του ήλιου καρφώθηκε στα μάτια μου. Χώθηκα κάτω από την κουβέρτα. Στα σκοτάδια. Σαν τον ασβό. «Κρύψου» σκέφτηκα κι έσφιξα με δύναμη τα δόντια μου. Ο ήλιος φίλησε την άμμο. Η άμμος ρίγησε από πόθο και στέναξε ηδονικά. Η θάλασσα άνοιξε την αγκαλιά της κι έκλεισε δυο κοχύλια. Κατέβασα την τέντα στο μπαλκόνι αρκετά χαμηλά, ώστε να μην μπορεί να εισβάλει καμιά συμμορία ηλιαχτίδων. Ανοίγω την κατσαρόλα και δε νιώθω τίποτα. Απέραντη ησυχία. Σα να μην υπάρχει μέσα φαγητό. Η ερώτησή του έσβησε στον αέρα αφήνοντας πίσω της πολλά ερωτηματικά. Επικράτησε απόλυτη σιωπή. Μια κοφτή ανάσα την έσπασε για λίγο και μετά τίποτα. Κι αν έφυγα και δεν ξαναγύρισα, κανείς δεν το κατάλαβε. Μόνο η μικρή κατάσκοπος. Αυτή με είδε να πηδάω απ’ το μπαλκόνι. Πότε θα ανέβω ξανά τις σκάλες; Μου έλειψαν. Πάλι πρέπει να καλέσω το ασανσέρ. Πάλι τα ίδια. Ίδια μονότονη μέρα. Ήταν κατά το ήμισυ σεβασμός και κατά το ήμισυ φόβος. Μια σχέση ισοβαρής. Ο ένας υπέμενε, ο άλλος παίδευε. Και οι δύο συνεπείς. Εδώ είμαι. Έξω απ’ τις πύλες της κολάσεως. Hotel Paradise. Στ’ αλήθεια το κάνω; Έλα, τώρα δεν έχει γυρισμό. Θα το κάνεις. Αυτό ήταν.

ISBN 978-960-9607-18-6

οσ ελότος

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ . : 210 6431108 ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

SPINE: 17.5

FLAPS: 70

οδός δηµιουργικής γραφής ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ

Ελένη Ελένη Άννα-Μαρία Άννα Αναστασία Σόφη Αρτέμης Κωνσταντίνος Έμυ Τζάβρα Άνθια

Αναστασοπούλου Βουρνάζου Γραμμένου Κακουλλή Κωνσταντοπούλου Μιχαηλίδου Μούλος Σακκάς Μπούλοκ Χριστοδούλου Θεοφίλου

ZZ Η Άννα-Μαρία Γραμμένου γεννήθηκε και κατοικεί στην Καλλιθέα. Έχει ρίζες στην Κέρκυρα και τον Πόντο. Σπούδασε τουριστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα και συνέχισε με υποτροφίες στην Ελβετία και τη Γαλλία. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα στη Διαδικτυακή Δημιουργική Γραφή και συμμετέχει με διηγήματά της στη συλλογική έκδοση με τίτλο «Οδός Δημιουργικής Γραφής, Τόμος 1ος», Εκδόσεις «Οσελότος», 2011.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

οσ ελότος

E-MAIL :

ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ

οσελότος

Book 1_test.indb 52

6/10/2013 11:53:34 PM

μύρτιλο τεύχος 3

λα» στα γόνατά Του. Όταν έχασα τον πατέρα μου θύμωσα πολύ μαζί Του. Δεν έπρεπε να μας τον πάρει τόσο νέο και άδικα. Η μάνα μας έμεινε μόνη της. Έκλαιγε ασταμάτητα κι έλεγε συνέχεια: «Γιατί, Θεέ μου; Γιατί;» Δεν άντεχα να την ακούω. Μετά μας πήρε τη γιαγιά, τη μόνη που μας φρόντιζε. Θύμωσα ξανά. Έπαψα να κοιτάζω ψηλά. «Θεέ μου», επανέλαβα με κλειστά τα χείλη θαυμάζοντας. Δεν θυμάμαι να μου έχει συμβεί ξανά κάτι τέτοιο. Τότε, εμφανίστηκε μπροστά στο αμάξι μου. Κρατούσε ένα φανάρι στο χέρι, ένα φωτεινό αστέρι, και το κουνούσε μπροστά του. Βάδιζε γρήγορα. Καθώς πλησίαζε, διέκρινα τα λευκά γένια του και τη ματιά του. Ήταν στεγνός σαν ερημίτης, σα μοναχός, σα βασανισμένος, αλλά –τι περίεργο;– ήρεμος, χαρούμενος. «Ε! Εσύ, εκεί μέσα! Ξύπνα! Είσαι καλά;» Η γενειάδα του εισέβαλε –κρεμάστηκε σχεδόν– μέσα απ’ το παράθυρο του αυτοκινήτου. Μια μυρωδιά γεροντικού ιδρώτα ανάκατου με λιβάνι χαστούκισε το πρόσωπό μου. Πρώτη φορά συναντούσα τον Θεό αυτοπροσώπως. Πάγωσα. «Τελικά, υπάρχει», ψέλλισα από μέσα μου. «Τι γυρεύεις εδώ πάνω, παιδί μου; Για πού το έβαλες μέσα στο άγριο σκοτάδι και με τέτοιον καιρό;» «Σταμάτησε η μηχανή. Πάω επάνω, στην κεραία. Καλά πάω ή χάθηκα; Ή μήπως…» Σκέφτηκα να πω κι αυτό που φοβόμουν πιο πολύ, πως είχα δηλαδή πεθάνει, αλλά δεν το είπα. Τραβήχτηκε πίσω αυτός – μαζί και η γενειάδα του. Ανάπνευσα ξανά. Δεν είχα καταλάβει τι μου είχε συμβεί. Ζούσα ή δεν ζούσα; Κι αν ο Θεός είχε κατέβει μπροστά μου επειδή Τον φώναξα; Ίσως μέσα στην τόση ησυχία να με άκουσε. Εκεί κάτω στις πόλεις μας, με τόσο θόρυβο, πολλοί φωνάζουν τ’ όνομά Του, αλλά πώς να τους ακούσει; Όμως, εδώ ήταν η απόλυτη σιωπή. Έχει ίσως σιωπή η άλλη ζωή. «Ησύχασε η καημένη», έλεγε για τη γιαγιά μου η μάνα μου. Θα τον ρωτούσα στα ίσια. «Θεέ μου, πέθανα; Με υποδέχεσαι Εσύ ο Ίδιος προσωπικά;» «Για πεθαμένος δεν μοιάζεις, παλικάρι μου. Μάλλον πιωμένος, νυσταγμένος και πεινασμένος. Έλα, έβγα όξω να πάρουμε τον ανήφορο, έχω δουλειές το πρωί. Άιντε, ακολούθησέ με. Πάρε μαζί σου ό,τι θέλεις. Θα σε φιλοξενήσω απόψε». «Και το αμάξι;» Αν έχω πεθάνει, τι να το κάνω το αμάξι; Η γιαγιά έλεγε «σαν πεθάνουμε, πουκάμισο δίχως τσέπες φοράμε». «Το ξημέρωμα, πρώτα ο Θεός, θα σου φτιάξω τη μηχανή. Μετά να πας στο καλό. Με την ευχή μου». Τι ανακούφιση! Είπε θα το φτιάξει. Άρα θα φύγω αύριο. Βγήκα και κλείδωσα. Βάδιζε βιαστικά σ’ ένα σκοτεινό, βρεγμένο, πέτρινο δρομάκι. Έτρεξα να τον προφθάσω. Ξαφνικά, πρόβαλε μπροστά μας, σα φάντασμα, ένα κτίσμα χωρίς πρόσωπο, μάτια ή ταυτότητα. Ανεβήκαμε μια πέτρινη σκάλα. «Κράτα το φανάρι μου…» Το πήρα και το εξέτασα πιο προσεκτικά. Δεν ήταν αστέρι. Μια φλόγα ανοιγόκλεινε τα βλέφαρά της, ζεστή, φωτεινή, καθισμένη πάνω σε χοντρό σκούρο κερί. Προσπαθούσα να καταλάβω. Ξέχασα την αποστολή μου, τους συναδέλφους, τα ανταλλακτικά που περίμεναν. «Εδώ μέσα θα φυλαχτείς απόψε, παιδί μου. Έχεις σκεπάσματα. Θα σου φέρω γάλα, παξιμάδια και μέλι».

Book 1_test.indb 53

6/10/2013 11:53:35 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Ξημέρωσε. Άρωμα από βουνίσιο τσάι, ένα κομμάτι τυρί, παξιμάδια, μέλι. Τα έφερε ο ίδιος. «Καλημέρα, Χριστιανέ! Είσαι... ή κάνω λάθος;» «Καλημέρα. Δεν ξέρω αν είμαι. Εσείς; Ποιος είστε;» «Πατήρ Νικόλαος». «Θωμάς Μοίρας». «Θωμά, παιδί μου, μέχρι να σηκωθείς, δώσε μου τα κλειδιά του αυτοκινήτου. Ξέρω από μηχανές. Το δικό μου εγώ το σιάχνω. Εδώ πάνω όλοι κάνουμε τα πάντα». «Μη με παρεξηγήσεις, πάτερ… Χθες νόμιζα πως είσαι ο Θεός. Εκτός κι αν είσαι τελικά, αλλά δεν μου το λες να μην τρομάξω…» Άρχισε να γελά δυνατά. «Μα, πώς σου ’ρθε αυτό;» «Πες μου, για να ηρεμήσω!» «Είμαι και δεν είμαι. Όπως κι εσύ είσαι και δεν είσαι ο Θεός...» «Δεν καταλαβαίνω». «Κάθε τι που βλέπεις, ακούς ή γεύεσαι, Θεός είναι, Θωμά. Στα πάντα, βλέπεις τον Θεό. Και να ήταν μόνο αυτά που βλέπουμε, καλά θα ήταν. Ένας άλλος κόσμος που δεν βλέπουμε ούτε ακούμε κι αυτός δικός Του είναι». Του έδωσα τα κλειδιά. Βγήκε έξω. Μετά από λίγο βγήκα κι εγώ. Τότε, στο αδύναμο φως της μέρας, αντίκρισα πού με φιλοξένησε η νύχτα. Πάνω σε ένα πράσινο χαλί κείτονταν κουφάρια από πεντέξι δίπατα χλωμά σπίτια. Όψη παγωμένη, νεκρή, άχρωμη. Κανένα σημάδι ζωής. Στην κεφαλή τους, ακόμα κεραμίδια. Τα μάτια τους, κλειστά ή αλλήθωρα. Μερικά δεν είχαν καν μάτια. Το στόμα τους, ερμητικά κλειστό. Λες και δεν ήθελαν να αφήσουν κανέναν να μπει μέσα να τα ξυπνήσει, να τα ζωντανέψει. Δίπλα τους, μερικές ξύλινες, γέρικες κολώνες του ηλεκτρικού. Άλλη να γέρνει εμπρός, άλλη δεξιά, άλλη αριστερά, λες για να έρθουν πιο κοντά μεταξύ τους. Ανάμεσά τους σφύριζε μόνο αέρας τεμπέλης. Κοινός τους φύλακας, αυτός ο ερημίτης κληρικός. Περπάτησα λίγα μέτρα. Ένα απ’ αυτά τα κουφάρια ζούσε ακόμα. Στην αυλή του, ένα κοτέτσι· και δίπλα του, παραταγμένα το ένα κοντά στο άλλο, κουτιά μελίσσια. «Έλα ’δω, Θωμά! Σε χρειάζομαι». Πήγα κοντά του. Είχε ανοίξει το καπό. Σκάλιζε τα σωθικά του αμαξιού μου. «Κράτα αυτό...» «Μόνος σου μένεις, γέροντα;» «Όχι δα!» «Έχεις οικογένεια;» «Όχι, εσύ έχεις;» «Έχω». «Έχεις μάνα;» «Έχω μία». «Εγώ έχω δύο…» Τον κοίταξα με απορία. «Έχεις γυναίκα στη ζωή σου, δική σου οικογένεια;» «Όχι ακόμα. Είμαι νέος, αδημιούργητος».

Book 1_test.indb 54

6/10/2013 11:53:36 PM

μύρτιλο τεύχος 3

«Μόλις τελειώσω, πάμε να γνωρίσεις την οικογένειά μου και τις βασίλισσές μου». Γέρος είναι, σκέφτηκα, λένε διάφορα οι μεγάλοι άνθρωποι. Τελειώνοντας τη φράση του, έκλεισε το καπό. Κάθισε στη θέση του οδηγού. Έβαλε μπροστά τη μηχανή και αμέσως αυτή έβγαλε χαρούμενες φωνές. «Είσαι έτοιμος. Μπορείς να φύγεις όποτε θες, αλλά πάμε πρώτα κάπου…» Βάδιζε μπροστά μου γρήγορα με πόδια δυνατά. Άρχισε να ψέλνει. «Άγιος, Άγιος, Κύριος, Κύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης Σου…» Ακολουθούσα σιωπηλός. Μου ήταν άγνωστα όσα έλεγε. Μ’ αυτό το «πλήρης ο ουρανός» η σκέψη μου γύρισε στην προηγούμενη νύχτα της ανακάλυψης εκείνου του ουρανού με τα άπειρα φωτάκια, τις αστραπές που με είχαν συγκλονίσει. Φθάσαμε μπροστά σε μια φρεσκοβαμμένη κατάλευκη εκκλησία, με ένα ψηλό καμπαναριό και κεραμωτή κορφή για σκέπη. Μπήκαμε μέσα. «Εδώ κατοικεί η μία Μάνα μου, η Βασίλισσα των ουρανών». Σήκωσε το χέρι του ψηλά, στην οροφή, για να μου δείξει τη ζωγραφισμένη μορφή Της. «Η άλλη μάνα μου ξεκουράζεται εδώ πίσω, στο κοιμητήριό μας. Εδώ γεννήθηκε, μεγάλωσε, παντρεύτηκε, γέννησε, παιδεύτηκε και πέθανε. Αιωνία η μνήμη της». Έκανε τον σταυρό του και μπήκε στο ιερό. «Να κλείσω το φως του καμπαναριού. Το ανάβω κάθε βράδυ. Φάρος για τους διαβάτες, να τους οδηγεί ο Αϊ-Γιώργης μας». «Δεν το είδα καθόλου αυτό το φως χθες, πάτερ». «Δεν πειράζει, είδες άλλα… Σε είδα εγώ. Άκουσα τη μηχανή σου να σταματά. Είπα, θα πάρει μπρος να φύγει ο άνθρωπος. Σαν είδα πως έπεσε σιωπή, τότες είπα, κάποιος με χρειάζεται. Πάμε τώρα να σου δείξω τις εργάτριές μου, τις γυναίκες της ζωής μου». «Έχεις εδώ πάνω εργάτριες; Έχεις τελικά γυναίκα, πάτερ;» «Έχω, έχω», απάντησε γελώντας. «Ακολούθα με!» «Μα καλά, Πάτερ, δεν κατοικεί κανείς εδώ; Όλα τα σπίτια έχουν ερημώσει. Έτοιμα είναι να καταρρεύσουν. Πού είναι οι ιδιοκτήτες τους;» «Στο παραπάνω χωριό. Μείναμε εδώ εγώ, η εκκλησιά και τα μελίσσια μου. Κατεβαίνουν μόνο για τις λειτουργίες και τα μνημόσυνα». «Γιατί έφυγαν;» «Τους έδιωξε η λαίλαπα του πολέμου. Γερμανοί, εμφύλιος, ξενιτιά. Καθένα απ’ αυτά τα κουφάρια έμεινε ορφανό από κατοίκους. Στοίχειωσε. Κανείς δεν τα ήθελε για να πλαγιάσει μέσα τους». Φθάσαμε σ’ ένα σημείο όπου ήταν παραταγμένες οι κυψέλες του και τον περίμεναν. «Κορίτσια μου εργατικά, ήρθα! Κάθε μέρα έρχομαι. Τους μιλάω σα να είναι άνθρωποι. Μ’ αφήνουν και μαζεύω τον καρπό τους και τον πουλάω, ξέρεις». «Το μέλι». «Ναι κι αυτό. Αλλά όχι μόνο. Κρατώ λίγο, για μένα και για αυτές, και με τα κέρδη γλυκαίνω όσους ανήμπορους μου ζητούν βοήθεια. Δύσκολοι καιροί, Θωμά». «Μεγαλειοτάτη!» φώναξε ξανά.

Book 1_test.indb 55

6/10/2013 11:53:37 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Ένα σμήνος μελισσών πέταξε βουίζοντας πάνω από τα κεφάλια μας. Πάγωσα. Εκείνος σήκωσε το κεφάλι κι έβαλε ξανά τα γέλια. «Και σ’ αυτό το δημιούργημά Του ο Κύριος έχει βάλει πολύ σοφία. Κοίτα! Δεν με πειράζουν! Όσο και αν σου φαίνεται παράξενο, με γνωρίζουν. Όμως, μην το πεις πουθενά – θα σε περάσουν για τρελό, Θωμά!» «Δεν θα το πω, αν μου υποσχεθείς κι εσύ κάτι, πάτερ…» «Τι, παιδί μου;» «Πες μου, πιστεύεις; Αλήθεια υπάρχει Θεός;» Έμεινε ακίνητος και για λίγο αμίλητος. Μετά σήκωσε ψηλά τα μάτια του, με κοίταξε και είπε… «Από έναν ερημίτη ζητάς να το μάθεις;» «Έχω σταματήσει ν’ αναρωτιέμαι». «Άπιστος ο Θωμάς!» γέλασε καλόκαρδα. «Θέλω αποδείξεις!» Πήραμε τον δρόμο της επιστροφής. Στα πόδια του μπλέχτηκαν χαρούμενες φουντωτές ουρές που νιαούριζαν. «Θωμά, μην περιμένεις από κανέναν να σου βρει τον Θεό. Συνήθως έρχεται Εκείνος να μας βρει με διάφορους τρόπους». «Σε μένα δεν έρχεται». «Βρίσκει διαφορετικό τρόπο να πλησιάσει καθέναν από μας. Αν Τον καλέσεις, τότε φθάνει αμέσως». «Αυτά τα λέτε εσείς οι κληρικοί, πάτερ». «Σ’ έπλασε ελεύθερο να πιστεύεις ό,τι θέλεις. Ακόμα και να Τον αγνοείς. Αυτό και μόνο για μένα είναι απόδειξη της αγάπης Του. Αλλά, όταν Τον καλέσεις, έρχεται». «Μπερδεμένος ήρθα και φεύγω. Θ’ ανέβω στην κεραία και στην επιστροφή θα σταματήσω να συνεχίσουμε την κουβέντα μας». Με πήγε μέχρι το αυτοκίνητο. Έπρεπε να ολοκληρώσω την αποστολή μου το συντομότερο και στην επιστροφή ίσως να ’βρισκα λίγο χρόνο να σταματήσω ξανά. Να ξαναβρεθώ με τον ερημίτη και να συζητήσω ακόμη μια φορά. Έπειτα, ήταν κι αυτό το θέμα με τις βασίλισσές του. Ήθελα να ξαναδώ τη μία να οδηγεί το σμήνος της πάνω απ’ τα κεφάλια μας. Η Άλλη όμως, πραγματικά με προβλημάτιζε. Ήταν πολύ δύσκολο για μένα, που δεν τα είχα καλά με τον Υιό Της και τον Πατέρα Του, να Την εννοήσω. Μια χαρά με πήγε και μ’ έφερε τ’ αμάξι μου. Στην επιστροφή, περνώντας μπροστά απ’ το ερημωμένο χωριό, έκανα μια στάση. Έσβησα ξανά τη μηχανή κι αφέθηκα. Αυτή τη φορά είχα μπροστά μου έναν καταγάλανο ουρανό, στολισμένο με κατάλευκα συννεφάκια που έτρεχαν ν’ ανταμώσουν το ένα τ’ άλλο μπροστά στα μάτια μου. Γέμισε η ματιά μου απ’ την ομορφιά της φύσης που κατέβηκε μέχρι τα βάθη της ψυχής μου, την έπνιξε από δροσιά και καινούριες σκέψεις. Έβαλα πάλι μπρος τη μηχανή και τ’ αμάξι μου όρμησε μ’ αγωνία να βρει τον δρόμο της επιστροφής. Ήθελα χρόνο. Να ηρεμήσω πρώτα. Μετά θ’ αποφάσιζα αν θα ξαναγύριζα σε τούτα τα λημέρια του ερημίτη και του Θεού του και στις βασίλισσές του.

Book 1_test.indb 56

6/10/2013 11:53:37 PM

μύρτιλο τεύχος 2

Θεόδωρος Ταβουλάρης Το τρομαγμένο αγρίμι του δισταγμού

Στη Ντίνα Σε βλέπω να στέφεσαι κορυφαία των λυγμών στις τραγικές ρωγμές τις λύπης… Σε βλέπω σε μονόλογο αλλόφρονης σκηνής σε μια ατέλειωτη οιμωγή κι εγώ… αυτός ο ήλιος που πνίγεται στις κόρες των ματιών μου, αυτή η πορφύρα που απλώνεται στα κομμάτια της ψυχής μου, η αντάρα της θάλασσας χρωματισμένη απ’ τα κύματα της ύπαρξής σου και να μην μπορώ να πω μια λέξη. Τα βήματα της επιθυμίας, βυθισμένη άγκυρα, βήματα που δεν περπατούν, ψάχνουν να διαβούν το κατώφλι μιας ανάσας που ελπίζει, μα ο δισταγμός, τρομαγμένο αγρίμι που ψυχορραγεί απ’ τον πυρετό της επιθυμίας. Τουλάχιστον δες, δες ένα τραγούδι που βλασταίνει στα χέρια μου –κλωνάρι αγάπης– το χαρίζω στους κρυφούς ανέμους του φιλιού για να αγκαλιάσουν την αυλή των θαυμάτων… ZZ Ο Θεόδωρος Ταβουλάρης γεννήθηκε στην Αθήνα και είναι μέλος της Διεθνούς Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών. Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές: «Στο ρεύμα της καρδιάς μου» (1998) και «Με τα φτερά της όστριας» (2002) εκδόσεις «ΔΩΔΩΝΗ». Από τις εκδόσεις «ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΗ» έχουν εκδοθεί τα ποιητικά του δοκίμια: «Οδοιπόρος στην γραφή του πάθους μεσ’ την έρημο της μοναξιάς» (2004) «Παρτιτούρες με λέξεις για νότες… στην σκοτεινή ρίζα της κραυγής» (2005) και «Φωτίζοντας τα Άνθεια που περιμένουν μέσ’ την βροχή» (2006). Το παρόν ποίημα είναι ανέκδοτο και θα περιλαμβάνεται στην υπό έκδοση ποιητική του συλλογή με τίτλο «Αρπυίες».

Book 1_test.indb 57

6/10/2013 11:53:39 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Μανόλης Γιακουμάκης ΔΙΠΤΥΧΟ Ασήμαντα Στον Γιώργο Μαρκόπουλο, υμνωδό της τρυφερότητας και της ευαισθησίας

Γνέθει ο άνεμος τα νέφη στα ουράνια του ταξίδια. Το στόμα σου είναι ζάχαρη ανθισμένη – άχνη σπιτική στα βλέφαρά σου. Τα φιλιά σου είναι ευχούλες βραδινής μελαγχολίας – καλοτάξιδα πανάκια του ονείρου, αφήνουν γύρη τα φιλιά σου στην αυλή μου. Σε ξαναβρίσκω σε μια θάλασσα αγάπης – στην αμφίβια σιωπή των γεγονότων. Οι θυσίες του γιαλού στο μαύρο αίμα και το χέρι μου να τρέμει σαν κοράλλι – γέρικο χέρι στις πνοές του παραδείσου κλώθει πάθια στ’ αργαστήρι του θανάτου. Τι μαλακά που κατεβάζουν τα ποτάμια τους πνιγμένους, τι απαλά τους χαϊδεύει το κρύο νερό... Τα φύλλα, τα χαμόκλαδα των δένδρων, το καθρέφτισμα του ονείρου, κομματάκια στις συγκρούσεις των αφρών. Τα χρόνια μας στους βράχους πεταλίδες τώρα το μαχαιράκι τους ανάμεσα –ξάφνου το ύπουλο μαχαίρι– ούτε κι αυτό το λίγο, ούτε κι αυτό και η ζωή μας άφαντη από ’να μικρό, μικρό άδειο πιατάκι στα σκουπίδια. ZZ Ο Μανόλης Γιακουμάκης γεννήθηκε στην ανατολική Κρήτη το 1951. Ζει στην Αθήνα από το 1963. Εργάστηκε ως ιδιωτικός υπάλληλος και συνταξιοδοτήθηκε το 2009. Συνεργάστηκε με τον Ηλία Λάγιο στην έκδοση του λογοτεχνικού περιοδικού «Ωλήν» (1981-1983). Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: «Η επίδραση του ευρωπαϊκού αμπαζούρ» Αθήνα, 1979, «Απελάτες στο Αιγαίο» εκδόσεις Ωλήν, 1981, «Μικρή καθοδήγηση» εκδόσεις Ωλήν, 1984, «Μεταναστεύσεις» εκδόσεις Οσελότος, Δεκέμβριος 2012.

Book 1_test.indb 58

6/10/2013 11:53:39 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Ο ξένος ύπνος Στον όψιμο φίλο και χαρισματικό άνθρωπο, στον σεμνό ποιητή Κωστή Νικολάκη

Ο τόπος μου κεντίδια του θανάτου – θλίψη του ερπετού την αποφράδα ώρα. Ο ξένος ύπνος με σημάδεψε, ο ξένος ύπνος χύθηκε στ’ ακροβλέφαρα, στοίχειωσε στα πλευρά μου. Διωγμοί και ταπεινώσεις. Πάλι. Με παραλύει ο θάνατος, με παραλύει το φαρμάκι του θανάτου σε μια χώρα που δεν θέλησε να ζήσει και τη φωτιά και τ’ όνειρο αρνήθηκε και την αγάπη του πλησίον, που λάτρεψε τα γόνατα ασυλλόγιστα κι ανέδειξε τη λήθη τέφρα απεριόριστη στο εφεύρημα του χρόνου και στα κοράλλια τα λοξά που φούντωναν με τους υγρούς ανέμους, στα μαλακά κοράλλια, εκόπηκε το γέλιο – τα σώματά τους ξέχασαν τα χάδια της καρίνας, τη λύπη του αποχωρισμού και τον γλυκό τον νόστο. Λυθήκαν τα βαθύχτιστα καράβια μας, παύτηκε το ταξίδι – τα ξύλα τους στα βράχια κοπανιούνται, σκουπίδια του καιρού, απ’ το πλατύστερνο, τ’ αφρατεμένο κύμα κι εκείνο το πολύπαθο, διπολικό νησί στα πέρα δάση του πελάγους, σαν τη γαζέλα που χαλάστηκε απ’ τις οσμές τ’ αγέρα – στην τραχηλιά της χύθηκε μ’ ορμή το σαρκοβόρο χτήνος και στον λαιμό της κάρφωσε τα σουβλερά του δόντια. Μαζώχτηκε στην πλοκή του φεγγαριού η σύσταση του σκότους κι ήρθε ο καιρός να πάψει πια να σπαρταρά –χώνει τα νύχια στην κοιλιά, τον αφαλό της λύνει– χιμάει στη ρίζα του βυθού και το νερό μαυρίζει, ώσπου η νύχτα η πικρολίμανη τα μάτια να της κλείσει. Κύπρος, σύνθημα υγρό τα ορόσημά σου – λινά φύλλα τσακισμένα τα παιδιά σου στην αλμύρα. Το φεγγαράκι το λιγνό, κατοχικό φεγγάρι. Χρόνους άπιαστους στο αίμα οι τοκογλύφοι.

Book 1_test.indb 59

6/10/2013 11:53:40 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Ελένη Τσεκούρα Κανονισμός

αθόμαστε πλάι στη θάλασσα. Στη μαρίνα. Την ανανεωμένη πλευρά. Το καινούργιο must μέρος – που και καλά πρέπει να πας. Να ‘μαστε κι εμείς. Ξενύχτηδες. Με τον αδερφό μου, την Ντίνα και τον Πάνο. Ακόμα διαβολόκρυο. Αν κάτσεις όμως στον ήλιο, είσαι μια χαρά. Και την παλεύουμε να αράξουμε στα σκαλάκια. Περνά συνεχώς κόσμος. Το πολύχρωμο, χαζοχαρούμενο πλήθος που θα περίμενες σε τέτοιο μέρος. Βαρετές φάτσες που θα ‘χεις ξεχάσει σε πέντε δεύτερα. Όλοι μ’ έναν πλαστικό καφέ στο χέρι. Το δοκιμάσαμε κι εμείς. Σ’ εμένα δεν έπιασε. Τα έσπασα το βράδυ. Παραπάνω απ’ όσο θα ‘πρεπε. Θέλω να κοιμηθώ εκεί, απέναντι από τα χλιδάτα κότερα με τους αόρατους κατοίκους τους. Αλλά… Ένα μεγάλο «αλλά» που δεν είν’ άλλο από τον Πάνο. Που του ‘χει έρθει η φαεινή ιδέα: να θυμηθούν τα παιδικά τους χρόνια. Ωραία! Το blast from the past μας έλειπε. Πώς έκοψαν τα δάχτυλά τους. Πώς έπεσαν σε μπανιέρες, σκαλιά, αυλές σχολείων. Πώς κάνανε δέκα ράμματα σε σαγόνια και γόνατα και προσπαθούσαν κάθε μέρα να τα βγάλουν. Πώς μια φορά που παίζανε με τα μαχαίρια της κουζίνας, κόντεψε να χάσει το μάτι του από τον Σταύρο. Δεν μιλάει. Φωνάζει. Ο Πάνος είναι τόσο κάλπικος . Όποιο κι αν είναι το θέμα της κουβέντας, το γυρνάει στον εαυτό του με τέτοιον διαολεμένο, επιτηδευμένα ταπεινό τρόπο! Ειλικρινά, λίγο ακόμα και θα του σπάσω στα σίγουρα τα μούτρα για να προστατευτώ από αυτές τις ιστορίες μεγαλείου. Έχει τη φάτσα χαιρέκακου νάνου. Κοντός και χοντρός. Τριχωτή κοιλάρα –μας την εκθέτει συχνά παρέα με τον ακόμη πιο τριχωτό πισινό του– έτοιμη να εκραγεί. Τα τεράστια μπλουζάκια, με τις εξυπνακίστικες δήθεν αστείες στάμπες, μετά βίας την κρύβουν. Το κεφάλι του, όλο ξυρισμένο – αυτό ειρωνικά θα του κοστίσει ένα γενναίο ξύλο, όταν θα τον περάσουν κατά λάθος για φασίστα. Επιπλέον, έχει piercing σ’ όλο του το σώμα – μύτη, χείλη, γλώσσα, τρία σε κάθε αυτί και μετά προχωράμε σε άλλα μέρη που δεν έχω καμία διάθεση να θαυμάσω. Είναι ο κλόουν της παρέας. Αυτός που ‘χει πάντα την ατάκα, το ανέκδοτο, τα τελευταία κουτσομπολιά, τις άχρηστες πληροφορίες, τα απαραίτητα κομπλιμέντα. Είναι το άτομο που μπορεί με τα καραγκιοζιλίκια του να σε κάνει αναγκαστικά να γελάσεις. Τώρα, όμως, με ρίχνει. Με ρίχνει πολύ. Μιλάει υπερβολικά και το μόνο που θέλω είναι να κοιμηθώ. Προφανώς και δεν συμφωνεί μαζί μου. Μου χώνει μια αγκωνιά και σχεδόν χύνω τον καφέ πάνω μου. «Ξύπνα!» Τον κοιτάω αποβλακωμένη. «Ground control to major Tom», μου τραγουδάει, «hellooo!» Δεν το γλυτώνεις το κλoτσίδι στο σαγόνι, σίγουρα. Δεν μιλάω. Τον ακούω που συνεχίζει τον μονόλογο. Τώρα λέει ξανά για τότε, στη δευτέρα γυμνασίZZ Η Ελένη Τσεκούρα γεννήθηκε και ζει στη Δραπετσώνα. Αγαπάει το ροκ εντ ρολ και τις μικρές ιστορίες.

Book 1_test.indb 60

6/10/2013 11:53:41 PM

μύρτιλο τεύχος 3

photo by Giorgos Kokkios

ου, που κυνηγιόντουσαν με τον Σταύρο και τον Πέτρο στο πάρκο και χώνανε φάπες ο ένας στον άλλον και σε κάποια φάση τον πιάσανε οι κολλητοί του και «κατά λάθος» ο Σταύρος του κατέβασε τα παντελόνια ακριβώς τη στιγμή που περνούσε από κει το κορίτσι που ‘χε καψούρα –μια Λυδία με τεράστια βυζιά και σιδεράκια– που κοκάλωσε, κοκκίνισε ολόκληρη – σίγουρα δεν την ερέθισε κιόλας το θέαμα. Κι ήταν εκεί πεσμένος στο γρασίδι με τον τριχωτό πισινό του, το φούτερ του πάνω απ’ το στήθος (το piercing δεν υπήρχε ακόμα), ο Σταύρος με τον Πέτρο να ‘χουν ψοφήσει στα γέλια, η Λυδία κάγκελο κι ο Μάρκος να καταφθάνει σκούζοντας: «Ρε συ Πάνο, ωραίο κομμάτι είσαι! Όλο κρέας!». Και τον έχουμε τώρα εδώ να προσπαθεί να παρουσιάσει την ιστορία σαν κάτι πολύ αστείο. Σαν κάτι με το οποίο γέλασαν όλοι μαζί όταν σηκώθηκε. Σαν κάτι που πραγματικά δεν τον πείραξε ούτε του άφησε τραύμα – που οι τρεις κολλητοί του μια ζωή τον δούλευαν, που έγινε και γαμώ τους ηθοποιούς για να εξασφαλίζει την προσοχή των άλλων και να επιβιώνει, που η Λυδία έφυγε σαν κυνηγημένη και γελούσε αινιγματικά κάθε φορά που τον συναντούσε, ακόμα και μετά από δεκαπέντε χρόνια, όπως στη συναυλία τον Δεκέμβρη, που θα ήταν πάντα εκείνο το χοντρό παιδί, ξαπλωμένο στο πάρκο, λερωμένο παντού, ιδρωμένο, με τον πισινό του κοινό θέαμα για να γελάνε όλοι. Ο αδερφός μου με κοιτά σχεδόν με απόγνωση καθώς τελειώνει τη βάφλα του. Η Ντίνα γελάει με όλ’ αυτά – μόλις μας γνώρισε ως γκόμενα του Μάρκου και θέλει να τη συμπαθήσουμε οπωσδήποτε. Δεν νυστάζω πια. Ούτε νιώθω καλά που λιάζομαι. Μου ‘ρχεται να ξεράσω. Και σκάει νέο μήνυμα που είναι ο Σταύρος που ειδοποιεί ότι όπου να ‘ναι θα ‘ρθει παρέα με τους υπόλοιπους. Είμαι σίγουρη ότι θα ξανακούσω την ίδια ιστορία σε μία ώρα ακριβώς.

Book 1_test.indb 61

6/10/2013 11:53:43 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Άγγελος Κωτσιόπουλος Παγερά χαμόγελα Γιορτή με επικηδείους. Πρόσωπα χαρούμενα, εξουθενωμένα απ’ το πένθος. Συγκέντρωση μεταξύ φίλων. Τα φτερά της έκστασης αγκαλιάζουν τους πιστούς της θλίψης. Νότες εκπλήρωσης και ευχαρίστησης από ρέκβιεμ. Κιθάρα τραυματισμένη αναπολεί τον καιρό που χάριζε μελωδίες.

Εθισμοί Ήταν παιδί των εθισμών. Η πιο σκληρή γι’ αυτόν μάχη σημειώθηκε στον βούρκο της αγάπης. Αδύνατον για την καρδιά του να σηκώσει κεφάλι – η μάχη έμοιαζε άνιση. Τα ραπίσματα έβρισκαν το κέντρο της λατρείας του. Το βλέμμα, τσακισμένο απ’ την πτώση, θαρραλέα πάσχιζε να σταθεί στον ουρανό κριτή. ZZ Ο Άγγελος Κωτσιόπουλος σπούδασε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνική Πολιτική και στο New York College σκηνοθεσία, με την οποία και ασχολείται. Τα ποιήματα του παρόντος τεύχους περιλαμβάνονται στη νέα ποιητική του συλλογή «Ανάσα αιώνια», εκδόσεις Οσελότος, 2013. Από τον ίδιο εκδοτικό οίκο κυκλοφορεί η ποιητική του συλλογή «Σκιές σιωπής», 2012.

Book 1_test.indb 62

6/10/2013 11:53:44 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Ανάμεσα στους χτύπους Τα δέντρα ωριμάζουν. Τα πουλιά ανθίζουν. Οι οντότητές μας αγγίζουν τ’ άκρα. Είναι η επίγνωση, είναι η αγωνία, είναι ο κάθε χτύπος που προειδοποιεί.

Μια ζωή, ένας ρόλος Πέθανες σαν ήρθες στη ζωή. Γεννήθηκες με τον θάνατό σου. Στο ενδιάμεσο, σύρθηκες σε θύελλες.

Ο καμβάς των ενστίκτων Χρόνος που ξύνει την ψυχή, απρόσωπες σκιές αιχμαλωτίζουν τις στιγμές, χαρούμενες ψευδαισθήσεις καίνε το μυαλό. Μίλησα τόσο πολύ, αλλά δεν είπα λέξη – μόνο σιωπές ανέδειξα. Άκουσα τη σιωπή μου και την άκουσα καλά, την άκουσα δυνατά, βαθιά. Σκορπώ τα αισθήματα σε χίλια κομμάτια. Τόση ευτυχία δεν την αντέχω. Τόση συγκίνηση με πνίγει, μα ο ψυχολογικός πολιτισμός δεν ανέχεται παρεκτροπές.

Book 1_test.indb 63

6/10/2013 11:53:45 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Γιώργης Ταξιδευτής Γυναίκα

σκυψε πάνω του και τον φίλησε στα χείλη. Ένα φιλί άγριο και παθιασμένο, που τον έκανε να αισθανθεί ρίγος στη σπονδυλική του στήλη. Καθώς τα χέρια της ξεκούμπωναν το πουκάμισό του βιαστικά, το στόμα της διέτρεχε τον λαιμό και το στήθος του. Τον ποθούσε τόσο καιρό! Και απόψε τον είχε στα χέρια της μόνο δικόν της. Για μια στιγμή. Για μια φορά σ’ αυτή τη ζωή. Ετούτη τη στιγμή περίμενε τόσα χρόνια. Αν και ήξερε ότι άλλη στιγμή δεν θα υπάρξει, μιας και οι δυο τους ήταν παντρεμένοι – και η ίδια τουλάχιστον δεν είχε καμιά πρόθεση να διαλύσει την οικογένειά της και να χάσει χρήματα, κοινωνική θέση και ό,τι άλλο πήγαζε από τον γάμο της. Δεν θα έχανε την ευκαιρία, λοιπόν. Αυτή τη στιγμή δεν την ένοιαζε τίποτα. Ούτε ο άντρας της, ούτε τα παιδιά της, ούτε η έρμη η μάνα της που ήξερε πού βρισκόταν και με ποιον σκοπό και μαράζωνε από τον καημό της. Της ήταν όλα αδιάφορα. Ούτε τα σκεφτόταν ούτε καν πέρασαν από το μυαλό της. Λίγα λεπτά μετά ήταν και οι δύο γυμνοί. Τύλιξε τα πόδια της γύρω από τη μέση του και κάθισε πάνω του. Τον αισθάνθηκε σκληρό πάνω στη κοιλιά της και φρόντισε γρήγορα να τον πάρει μέσα της. Άρχισε να κουνιέται άγρια, λυσσασμένα. Ας ήταν για μια φορά. Θα το ζούσε όμως. Με όλο το είναι της, την ψυχή και το κορμί της. Από τη μεριά του, αυτός ένιωθε ήδη την πυρκαγιά που την έκαιγε. Όχι πως τόσα χρόνια του ήταν αδιάφορη. Κάθε άλλο. Όμορφη γυναίκα ήταν. Αλλά τέτοια ένταση που ένιωθε, δεν την είχε ζήσει με καμιά άλλη γυναίκα. Αφέθηκε να κυλιστεί στον πόθο μαζί της. Ας ήταν. Ας ξεχνούσε και χρέη και γυναίκα και παιδιά. Για κείνη μόνο. Μόνο για απόψε. Τα κορμιά τους κυλίστηκαν πάνω στον καναπέ κι έπειτα στο χαλί. Μόλις ξαναβρέθηκε πάνω του, έσφιξε με μεγαλύτερη δύναμη τα πόδια της γύρω του. Αν την είχε κάνει ο άντρας της να αισθανθεί έστω για μια φορά αυτό που αισθανόταν τώρα, θα μπορούσε να ζήσει την υπόλοιπη ζωή της ευτυχισμένη. Αλλά αυτός, πάντα σοβαρός και μετρημένος, έμοιαζε να μην μπορεί να εξωτερικεύσει κανένα συναίσθημα – αν είχε ποτέ του. Αντίθετα, εκείνη ήταν μια γυναίκα που ξεχείλιζε από συναισθήματα, τόσο έντονα και παθιασμένα, που δύσκολα θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν. Και έτσι, μάζευε μέσα της. Μάζευε όπως μαζεύει το ηφαίστειο. Ένα ηφαίστειο που απόψε, επιτέλους, είχε εκραγεί και η λάβα του έκαιγε τόσο την ίδια όσο και το ταίρι της. ZZ Διηγήματα του Γιώργη Ταξιδευτή έχουν δημοσιευτεί σε ιστολόγια και ιστοσελίδες και στο περιοδικό «Μύρτιλο».

Book 1_test.indb 64

6/10/2013 11:53:46 PM

μύρτιλο τεύχος 3

photo by Giorgos Kokkios

Συνέχιζε να κουνιέται όλο και πιο άγρια πάνω του. Σύντομα, το πάθος της τον παρέσυρε σε τέτοιο σημείο που αυτός παραδόθηκε τελείως. Τα υγρά του πετάχτηκαν από μέσα του και συναντήθηκαν με τα δικά της. Αυτή χλιμίντρισε σαν άλογο. Η λαβή της χαλάρωσε. Σηκώθηκε από πάνω του και ξάπλωσε δίπλα του. Αν και το πρόσωπό της έμοιαζε ανέκφραστο, το σώμα της είχε επιτέλους γαληνέψει. Άναψε τσιγάρο και τραβήχτηκε στην άκρη του χαλιού. Αισθανόταν ακόμα την καρδιά της να χτυπάει με τρελούς ρυθμούς. Η ανάσα της, κομμένη. Χρειάστηκε όλη τη δύναμη της υποκρισίας της για να δείξει ότι παραμένει απαθής. Αυτή, η Κατερίνα, γυναίκα, κυρία του εαυτού της, πλήρης πια, είχε πάρει από αυτόν εκείνο που ήθελε. Αυτός προσπάθησε να την πλησιάσει και να την αγκαλιάσει. Και τότε, εκείνη του γύρισε τη πλάτη, σηκώθηκε και άρχισε να ντύνεται. Όταν διάβηκε το κατώφλι του σπιτιού του κλείνοντας την πόρτα πίσω της και αφήνοντάς τον απορημένο, είχε ήδη αποφασίσει να τον βγάλει από το μυαλό της. Ό,τι έγινε έγινε. Καιρός ήταν να γυρίσει σπίτι της, στον ρόλο της μάνας και της συζύγου. Περπάτησε στον δρόμο αγέρωχα και ένα χαμόγελο σχηματίστηκε στο πρόσωπό της. Την ίδια στιγμή που τα τακούνια της χτυπούσαν στις πλάκες του πεζοδρομίου, η σιλουέτα της λικνιζόταν αργά αργά, αποκαλύπτοντας μια γυναίκα χορτασμένη από τη ζωή.

Book 1_test.indb 65

6/10/2013 11:53:48 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Γιάννης Μποτονάκης Dita Όσο ξεχωριστό κι αν είναι το βιβλίο που γράφει ο καθένας μας, πάντα θα υπάρχουν κεφάλαια που συμπίπτουν

Κούνησε το κορμί σου, Dita. Ενέπνευσε τον εραστή σου. Τα εσώρουχά σου, από μόνα τους, είναι μικρές αμαρτίες – φαντάσου, με σένα μέσα τους, την κόλαση που βλέπουν τα μάτια μου... Γύρισε το κορμί σου, Dita. Ενέπνευσε τον εραστή σου. Είναι οι καμπύλες σου οι πιο θερμοί πόλοι της γης. Κι η γλώσσα μου, ο πιο γενναίος ταξιδευτής, φτάνει σε μέρη που κανείς δεν τόλμησε να πάει. Άνοιξε το κορμί σου, Dita. Ενέπνευσε τον εραστή σου. Είναι επικίνδυνη η κάθοδος σ’ αυτήν την άγρια χαράδρα. Κάθε φορά όμως που φτάνω στο τέρμα της, νιώθω τους λόγους που αναπνέει το σώμα μου. Γύρισε το κορμί σου, Dita. Αυτό είναι το ομορφότερο τσιγάρο της ημέρας. Τα σώματά μας μπερδεμένα πάνω απ’ την υγρασία κι ο καπνός στην ανάσα σου να γδέρνει το στέρνο μου. ZZ Ο Γιάννης Μποτονάκης γεννήθηκε, μεγάλωσε και κατοικεί στο Ρέθυμνο Κρήτης. Είναι 28 χρονών. Εργάζεται σε ασφαλιστική εταιρεία, ασχολείται με το θέατρο και τις κατασκευές, ενώ αρθρογραφεί στην τοπική εβδομαδιαία εφημερίδα «Ρέθεμνος». Ξεκίνησε να γράφει μαντινάδες στην ηλικία των δεκαπέντε και σιγά σιγά τον κέρδισε η ποίηση. e-mail: botonakisg@hotmail.com

Book 1_test.indb 66

6/10/2013 11:53:49 PM

μύρτιλο τεύχος 3

άτιτλα Ι

Θα ‘θελα μια στιγμή, μονάχα μια στιγμή, να ‘ρθεις να σκύψεις πάνω απ’ το κεφάλι μου. Κι εκείνη τη στιγμή, αυτή τη μοναχή στιγμή, το πέτρινο περίβλημά σου να το σπάσω.

ΙΙ

Κι αν καθρεφτίζεσαι απόψε στην ψυχή μου, δεν είναι που αυτή είναι κρύσταλλο, όχι. Είναι που η μορφή σου κατάπιε τον καθρέφτη κι εγώ κατάπια τη μορφή σου.

ΙΙΙ

Πες μου, καλέ μου, τι φοβάσαι τόσο; Τη μοναξιά ή την πολυκοσμία; Την απραξία ή τη δημιουργία; Το μηδέν ή το άπειρο; Λοιπόν, καλέ μου, αν πρέπει να φοβάσαι κάτι απ’ όλα αυτά, να φοβάσαι τα «ή».

(αν)υπέρβλητα Ο ήλιος με εμπνέει τη στιγμή που τον πνίγουνε τα κύματα. Το φεγγάρι με εμπνέει τη στιγμή που το κρύβουνε τα σύννεφα. Τα σύννεφα με εμπνέουν τη στιγμή που τα σκίζουν οι βουνοκορφές. Κι οι βουνοκορφές, τη στιγμή που τις κατακτά ο ορειβάτης. Η παντοδυναμία του ανυπέρβλητου δικαιολογεί την ύπαρξη του αδύναμου. Η νίκη του αδύναμου δικαιολογεί την ύπαρξη του ανυπέρβλητου.

Book 1_test.indb 67

6/10/2013 11:53:50 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Έλσα Παντοπούλου Βαρκούλες αρμενίζουν ή Roger Waters vs Joe Strammer

εν ξέρω πώς να γράψω αυτή την ιστορία. Δεν είναι καν ιστορία. Περισσότερο είναι μία συζήτηση. Μία συζήτηση που μάλλον δεν θα ενδιαφέρει κανέναν, μα εμένα κάτι μου υπαγορεύει καιρό τώρα να τη γράψω. Ίσως επειδή έχει να κάνει με την αρχή, με τη νεότητά μας – από κει που ξεκίνησαν όλα. 1965. Λονδίνο. Μέσα στην καρδιά της δεκαετίας φουσκώνει και διογκώνεται το κύμα που θα σαρώσει τον κόσμο τα επόμενα χρόνια. Το ροκ επωάζεται στους κόλπους των rythm blues και οι μπάντες ξεφυτρώνουν σα γρασίδι. Οι φοιτητές Syd Barrett, Roger Waters, Richard Wright και Nick Mason σχηματίζουν τους Pink Floyd Sound. Παίζουν σε διάφορα gigs με μικρές δόσεις αυτοσχεδιασμού και σε κλαμπ όπως το Marquee. Ο Syd Barrett είναι αντισυμβατική προσωπικότητα. Οδηγεί την μπάντα στον ψυχεδελικό πειραματισμό που σταδιακά την καθιερώνει στην underground λονδρέζικη σκηνή. Το 1966 μετονομάζονται σε Pink Floyd. Tο ’67 η ομάδα υποδέχεται τον κιθαρίστα David Gilmour, ενώ το ’68 ο Barrett αποχωρεί, δυσλειτουργικός πλέον λόγω ψυχικών διαταραχών. Δύο σινγκλ και τα άλμπουμ «The piper at the gates of dawn» και «Saucerful of secrets» είναι το αποτέλεσμα αυτής της πολύ σημαντικής περιόδου, αφού η σφραγίδα του Barrett έμεινε ανεξίτηλη και καθόρισε το ύφος της μπάντας μια για πάντα. Διέκοψα στη μέση την αρχική αφήγηση περί συζήτησης – δεν το ξεχνώ. Θα επανέλθω σύντομα. Προς το παρόν μπορώ να αποκαλύψω τον τόπο της. Γεωγραφικός πλάτος: τριάντα έξι μοίρες, είκοσι έξι λεπτά και σαράντα τέσσερα δεύτερα. Γεωγραφικό μήκος: είκοσι οχτώ μοίρες, δεκατρία λεπτά και είκοσι έξι δεύτερα – κάπως πιο χονδρικά, στο σημείο συνάντησης του τριακοστού έκτου παράλληλου με τον εικοστό όγδοο μεσημβρινό. Μεσόγειος. Δωδεκάνησα. Πόλη της Ρόδου. Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου. Ταξιδεύουμε συχνά στη Ρόδο, γιατί έχουμε φίλους εκεί γκαρδιακούς –σα να λέμε εικοσαετίας και άνω– που μετακόμισαν μόνιμα από την Αθήνα. Μέχρι το φετινό Πάσχα πάντα πηγαίναμε καλοκαίρι. Και ποτέ μέχρι το φετινό Πάσχα δεν με είχε απασχολήσει ιδιαίτερα η τουριστική αυτή ατραξιόν της μεσαιωνικής πόλης. Θυμόμουν μόνο αμυδρά μερικές ανάξιες λόγου εντυπώσεις από ένα έμμετρο χρονικό, γραμμένο από ZZ Η Έλσα Παντοπούλου γράφει σύντομες ιστορίες. Διηγήματά της βρίσκονται στη συλλογή «7:30 στην οδό Μασσαλίας» (Εκδ. Οσελότος, 2009) και στο περιοδικό «Μύρτιλο»..

Book 1_test.indb 68

6/10/2013 11:53:51 PM

μύρτιλο τεύχος 3

κάποιον Εμμανουήλ Λιμενίτη για την πανώλη που έπεσε στο νησί στα 1498-1499, με τίτλο «το Θανατικό της Ρόδου». Τα πρόσωπα της συζήτησης: Γιώργος, Νίκος, Πέλοψ και Ράκιας – Γ, Ν, Π, Ρ με τη σειρά της αλφαβήτου, ενώ με τη σειρά της ηλικίας θα ήταν Γ, Ν, Ρ, Π, γιατί ο Πέλοψ είναι έφηβος και γιος του Ν. Από μωρό ήταν μέλος της παρέας μας. Το πρώτο παιδί στην παρέα αυτή. Ένα μωρό ήσυχο, στωικό, που παρακολουθούσε εξεταστικά με μάτιαπερισκόπια τη μικρή μας ομήγυρη να στροβιλίζεται μέσα σε ροκ ήχους και ακούσματα βινυλίων. Τότε... Με όλα τα συμπαρομαρτούντα του ροκ... Στην Αχαρνών. Ο Ράκιας είναι μουσικός –Rakias Street Parade– frontman της κάποτε Καθόδου των Μυρίων. Οι Μύριοι... Άξια μπάντα. Διάττων αστήρ της ελληνικής ροκ σκηνής και για την ακρίβεια της σκηνής της Θεσσαλονίκης. Ροκ εγκυκλοπαίδεια θυμίζει πάντα ο Ράκιας. Έχει παίξει σε πλατείες, παραλίες, καφενεία, ξενοδοχεία, εστιατόρια, φοιτητικές εστίες, δώματα, πλοία, και σε πόλεις-γυναίκες: Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Ρόδο. Σπέρνει στον Νότο και οργώνει τον Βορρά. Εγγύηση live κοπανήματος αυτό το παιδί. Όσο για τους άλλους, το δίδυμο Γ-Ν, όσοι τους ξέρουν τους ξέρουν... Φίλοι από το σχολείο. Στα πάρτι καθόντουσαν μαζί σε κάποιον καναπέ διώχνοντας όλες τις κοπέλες. Όποια τους πλησίαζε είχε να αντιμετωπίσει όχι έναν, αλλά δύο, να σχολιάζουν τι και πώς και να γελάνε, να γελάνε πολύ, οι δυο τους και μόνο μεταξύ τους. Έκαναν αμέτρητες βραδιές ακρόασης με συλλογές βινυλίων ο καθένας στο είδος του – ο Γ στη ρέγγε και ο Ν στο μπλουζ. Πασαρέλα ηχοσυστημάτων πέρασε απ’ τα λιτά τους δωμάτια με τ’ αναμμένα κεριά και τις μαξιλάρες για κάθισμα, μέχρι να καταλήξουν με λάθος ηχοσυστήματα τώρα πια: του Νίκου αποδίδει καλύτερα την τζαζ που έχει γίνει η αγάπη του Γιώργου, ενώ τα ηχεία του Γιώργου, πιο μπάσα ηχεία, παίζουν καλύτερα ροκ που κυρίως ακούει ακόμα ο Νίκος. Την πρώτη βραδιά δεν τον είδαμε τον Ράκια – είχε νομίζω κάπου live. Εμφανίστηκε τη δεύτερη βραδιά, στον Θωμά, τον αδερφό της Ξ. Η Ξένια είναι μητέρα του Π και γυναίκα – αιώνιο θηλυκό γενικώς και του Ν ειδικώς. Ο Θωμάς είχε στον φούρνο λαβράκι χτιστό με χοντρό αλάτι μεταξύ άλλων νηστίσιμων, Μεγάλη Πέμπτη γαρ – το δε λαβράκι αμαρτωλό. Όταν εξαφανίσαμε το ψάρι, τελείωσε και η νταμιτζάνα του Θωμά με τη ρακή. Απτόητοι συνεχίσαμε με βότκα. Τότε έδωσε ο Ράκιας το εναρκτήριο λάκτισμα της περίφημης συζήτησης, ενώ μιλάγαμε για το καλοκαιρινό live του Waters στην Αθήνα όπου θ’ αναβιώσει το «The Wall». Ο Ράκιας έλεγε, λοιπόν, ότι «το τείχος» το βάζεις πια μόνο σε δίσκο και το ακούς, δεν πας στο live. Ότι είναι γέρος, μαθουσάλας ο Waters κι ότι αμάν πια όλο τα ίδια και τα ίδια. Οι άλλοι δύο, οι Γ-Ν, φούντωσαν, γιατί οι Floyd είναι μέρος της ιστορίας –τι μέρος;– είναι η ίδια η ιστορία του ροκ. Δεκαετία 1968-1978: Οι Floyd στρώνουν τον δρόμο προς την αναγνώριση. Τα άλμπουμ «Ummaguma», «Atom heart mother» και «Meddle» είναι το πέρασμα από τον χώρο της οριακής, σχεδόν μυστηριακής μουσικής εξερεύνησης σε μια νέα εποχή που ξεκινά το 1973 με το «Dark Side of the Moon». Το ’75 κυκλοφορεί το «Wish you were here» με τον τίτλο αναφορά στην εξαφάνιση και πολυετή πια απουσία του Barrett. Ο Waters αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο. Ο δίσκος «Animals» του 1978 είναι δική του έμπνευση, βασισμένη στη «Φάρμα των ζώων» του Όργουελ.

Book 1_test.indb 69

6/10/2013 11:53:52 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Ο Πέλοψ διέκοψε το οδοιπορικό στα περασμένα ξεχασμένα και διηγώντας τα να κλαις: «Φεύγουμε;» Όλοι συμφώνησαν και πιο πολύ οι γείτονες, καθώς είχε πάει τρεις η ώρα τα ξημερώματα. Φύγαμε, αφήνοντας πίσω λεηλατημένη την κάβα του Θωμά και της γυναίκας του, της Ολυμπίας. Την επομένη –Μεγάλη Παρασκευή– ο Νίκος έπαιζε στα πλατό Μπαχ. Καθένας μας αποτραβήχτηκε στα ιδιαίτερα για στιγμές περισυλλογής. Νωρίς το βράδυ ήρθε πάλι ο Ράκιας. Μπήκε στο σπίτι κραδαίνοντας θριαμβευτικά ένα DVD. «Joe Strammer, Let’s rock again» – περιοδεία με τους Mescaleros, σε σκηνοθεσία κάποιου Dick Rude, που γύρισε την ταινία στα πλαίσια της πτυχιακής του εργασίας. Ο Νίκος και ο Πελοπίδας πήραν θέση ήσυχα ήσυχα χωρίς σχόλια, σαν υπάκουα σκυλιά. Κατάλαβα ότι το DVD είχε παίξει πολλάκις κατά τη διάρκεια του χειμώνα και ήταν must. Η προβολή άρχισε. 1976. Λονδίνο ξανά. Δέκα χρόνια μετά την ίδρυση των Floyd, εμφανίζονται οι Clash. Γρήγορα και δυναμικά εξελίσσονται σε κυρίαρχη μπάντα της αγγλικής πανκ σκηνής. Η πορεία τους κράτησε μόλις δέκα χρόνια. Έβγαλαν έξι άλμπουμ με το «London calling» να έχει χαρακτηριστεί ένα από τα καλύτερα ροκ άλμπουμ που ηχογραφήθηκαν ποτέ. Οι Clash, πολιτικοποιημένοι και ανατρεπτικοί, με αυτό το μίγμα πανκ και ρέγγε ήχου, συχνά ήταν πηγή έμπνευσης για τις επερχόμενες γενιές και άσκησαν επιρροή σε μεταγενέστερα συγκροτήματα όπως οι U2, οι Mano Negra ή οι White Stripes. O τραγουδιστής τους, Joe Strammer, μετά τους Clash και παρά τις προσπάθειες επανασύνδεσής τους, οπαδός του εφήμερου μάλλον, προτίμησε να μείνει χαμηλόφωνος, χωρίς ποτέ όμως να σταματήσει τις συνεργασίες. Πέθανε το 2002, αφού πρόλαβε να κάνει παγκόσμια περιοδεία έχοντας πίσω μπάντα τους Mescaleros. Είδαμε την ταινία μέχρι τέλους με μικρές παύσεις για ανανέωση μπίρας και βότκας και για το απαραίτητο τοστάκι με χυμό πορτοκάλι του Πελοπίδα. Κάποια στιγμή μπήκε και η Ξένια που γύρισε απ’ τη δουλειά, αλλά μας έριξε ένα βλέμμα του τύπου «πάλι αυτό βλέπετε;» και αποσύρθηκε στα ενδότερα. Οι Mescaleros έδειχναν πολύ καλά παιδιά. Εκτός από το μουσικό χάρισμα ήταν επίσης αρκετά καλοί στο ν’ αναμιγνύουν διάφορα αλκοόλ σ’ έναν κουβά πριν το live ή να κάνουν άλλα τέτοια παιγνιώδη, υμνώντας κατά έναν τρόπο τη ζωή και κατά έναν άλλον τον Joe που γυρνούσε μαζί τους την Αμερική. Έπειτα, έβγαιναν στη σκηνή κι έπαιζαν ένα είδος dub punk που ήταν εκπληκτικό και απόλυτα ξεσηκωτικό. Η ταινία τελείωσε και τα φώτα άναψαν. «Αυτό θ’ άξιζε να δει κανείς live», υποστήριξε ο Ράκιας. «Γιατί ο Strammer δεν βγαίνει να μας παίξει the story of the Clash· παρουσιάζει κάτι φρέσκο, κάτι καινούργιο, και επιπλέον το ζει με την μπάντα σε tour, όχι ως ντίβα, αλλά ως μουσικός». Όλοι ξέραμε ότι είχε κάποιο δίκιο ο Ράκιας, αλλά δεν γινόταν να μην υπάρξουν διαφωνίες από τους άλλους δύο και η ώρα είχε πάει πια αργά. Ο Πελοπίδας δεν εννοούσε να σηκωθεί από την πολυθρόνα και να πάει επιτέλους για ύπνο. «Γιατί ρε μπαμπά, αφού μου αρέσει!» Έπρεπε, λοιπόν, να το διαλύσουμε. Ωστόσο, ο Ράκιας επέμεινε να βγούμε να περπατήσουμε για λίγο στην παλιά πόλη. Έτσι, ο Γ κι εγώ, τον ακολουθήσαμε μέχρι το κάστρο, που ήταν σχεδόν άδειο τέτοια περασμένη ώρα. Στον δρόμο ο Γιώργος συνέχισε να σκέφτεται φωναχτά. 1979. Κυκλοφορεί το «Τhe wall» που αργότερα έγινε ταινία από τον Άλαν Πάρκερ. Οι Floyd εκπροσωπούν την εσωστρέφεια. O Waters ανασύρει παιδικά βιώματα. Είναι

Book 1_test.indb 70

6/10/2013 11:53:53 PM

μύρτιλο τεύχος 3

κυκλοθυμικός σε σχέση με το παρελθόν του. Η μπάντα κάνει την επανάσταση της ψυχανάλυσης και αρθρώνει με σαφήνεια τον ήχο της και όλα τα ερωτήματα για τη θέση του σύγχρονου ανθρώπου και τη σχέση του με την εξουσία. Το πανκ είναι εξωστρέφεια. Ο Strammer εκπροσωπεί την έκρηξη, τη δύναμη του εδώ και τώρα, την άμεση κοινωνική εξέγερση και τη δυναμική του live πέρα από την εγκεφαλική σύνθεση. Δεν μπορούμε να τα συγκρίνουμε αυτά τα δύο. Για άλλο πράγμα είναι σημαντικός ο Waters και για άλλο ο Strammer. Ανήκουν σε διαφορετικές σκηνές. Μέσα στην πόλη των Ιωαννιτών Ιπποτών –του διαδόχου τάγματος των Ναϊτών– σφύριζε ο ανοιξιάτικος αέρας πάνω απ’ τα πλακόστρωτα. Σκιές κρύβονταν πίσω από κάθε γωνιά, στα τούρκικα λουτρά, στο παλάτι και κοντά στα τείχη. Ο αντίλαλος από τον ήχο των βημάτων μας συνόδευε το θρόισμα των γέρικων πλατανιών που θύμιζε σούρσιμο από φορέματα άλλης εποχής. Ποδόγυροι από υφάσματα σατινένια ή βαριά βελούδινα σέρνονταν στα σοκάκια της πόλης. Οι δέσποινες –ρωμαίισσες και φράγκισσες- έτρεχαν να συναντήσουν κρυφά τους ιππότες και τους βιγλάτορες. Οι μέρες, βαμμένες με αίμα πειρατικό, περνούσαν στην αφάνεια όταν έπεφτε το σκοτάδι. Τις νύχτες κυριαρχούσαν εκατέρωθεν ψίθυροι από μυστικά ερωτικά καταλόγια. «Ψυχήν, καρδιὰν ἐσὲν ἐχω, καὶ ἄγγελον δὲν φοβοῦμαι· τὸν ἄγγελον τὸν θέλω δεῖ, ἐσένα θέλει μοιάζει, καὶ τὄνομά σου θέλω πεῖ, καὶ θέλω ἐξεψυχιάσειν». Η βόλτα έληξε χαράματα Μεγάλου Σαββάτου με πίτα γύρο –άκουσον, άκουσον!– που προκάλεσε στον Γ ανήσυχο ύπνο και ελαφρά τροφική δηλητηρίαση. Για το μενού της Ανάστασης φτιάξαμε μαγειρίτσα που έμεινε, αφού οι μισοί της παρέας αποφεύγουν τα εντόσθια. Η νύχτα μας βρήκε ν’ ακούμε και πάλι μουσική αγναντεύοντας από το μπαλκόνι το φωτισμένο παλάτι. Ο Πελοπίδας περιφερόταν ανυπόμονος ανάμεσά μας και καραδοκούσε πότε θα ξαναφουντώσει η συζήτηση. Δεν νομίζω ότι τον ενδιαφέρουν αυτά που λέμε. Περισσότερο θέλει να διασκεδάσει με τον τρόπο που πορωνόμαστε και με τις αθρόες ατάκες. Τις εντυπώνει με μεγάλη ευκολία και έχει την ικανότητα να τις εξαπολύει σε άλλες περιστάσεις και σε ανύποπτες στιγμές όπου, διάολε, με τον τρόπο που τις χρησιμοποιεί ταιριάζουν γάντι. Το θέμα ήταν αυτή τη φορά η διπλή λειτουργία της μουσικής, της ποίησης και της τέχνης γενικότερα. Δηλαδή, οι Γ-Ν υποστήριξαν ότι οι Floyd είναι «μεγάλοι» και ως μεγάλοι διατηρούν πάντα την αξία τους. Αναγκαζόμαστε να γυρίζουμε σ’ αυτούς, να παρατηρούμε τα μονοπάτια που πάτησαν, τα χνάρια που άφησαν στην ιστορία της μουσικής. Άσε που έχουν παιδευτική σημασία. Το μεγάλο έργο πρέπει να παίζεται ξανά και ξανά. Εξημερώνει τα ήθη και τα πλήθη και πρέπει να μεταδίδεται η δύναμή του στα μικρά μας παιδιά. Ο Ράκιας, απ’ την άλλη, επέμεινε ότι η τέχνη έχει και μια ακόμη λειτουργία, αυτή της επίδρασης πάνω στους σύγχρονους, που περιλαμβάνει την έννοια του πειραματισμού, αναιρεί το συνηθισμένο και κάνει το κοινό να ΑΙΣΘΑΝΕΤΑΙ. Μιλώντας την οικεία, φρέσκια γλώσσα της εποχής, ερεθίζει, υποκινεί ή είναι απλώς ένα νέο βίωμα. Όλα αυτά τα ζητήματα τα ξανασκέφτηκα αργότερα, όταν επιστρέψαμε στην Αθήνα, καθώς διάβαζα κάποια δοκίμια του Έλιοτ για την ποίηση. Σ’ ένα απ’ αυτά, ο Έλιοτ μιλώντας για την κοινωνική λειτουργία της ποίησης λέει πως «κάνει τον λαό ν’ αποχτά μεγαλύτερη συνείδηση γι’ αυτό που ήδη αισθάνεται, κι έτσι τον μαθαίνει κάτι για τον

Book 1_test.indb 71

6/10/2013 11:53:54 PM

μύρτιλο τεύχος 3

εαυτό του». Σε άλλο σημείο, όπου γράφει για τη σημασία της ελάσσονος ποίησης, κάνει την εξής διάκριση: «... ό,τι και να ‘ναι ο ελάσσων ποιητής, μείζων είναι αυτός που πρέπει να διαβάσουμε ολόκληρο το έργο του για να εκτιμήσουμε απόλυτα ένα οποιοδήποτε μέρος του». Εκείνη τη βραδιά ξαγρυπνήσαμε ο Νίκος κι εγώ, καθώς προσφέρθηκε να κάνει πλήρη ανακεφαλαίωση της ιστορίας των Floyd φτάνοντας μέχρι το ’90. Το 1983 κυκλοφόρησε –υπ’ ευθύνη κυρίως του Waters– το «Final Cut» που συμβόλισε την αρχή του τέλους για την ενότητα της μπάντας. Ακολούθησαν τα «Momentary lapse of reason» και «The division bell», όταν ο Waters είχε ήδη απομακρυνθεί. Χαζέψαμε όλα τα εξώφυλλα των δίσκων. Τα περισσότερα εκτός από το «Τhe Wall» σχεδιάστηκαν από την ομάδα «Hipgnosis» που έκανε εξώφυλλα επίσης για τους Sabbath, τους Zeppelin, τους T-REX και τους Genesis. Βάλαμε χαμηλόφωνα στο You tube κομμάτια απ΄ όλη τη δισκογραφία του συγκροτήματος και ήπιαμε άφθονη βότκα σκέτη, γιατί μας είχε τελειώσει ο πάγος. Τα ξημερώματα που ξάπλωσα, έβλεπα ψυχεδελικά οράματα. Λίγο αργότερα, όταν πια με πήρε ο ύπνος, είχα εφιάλτες. Έβλεπα πτώματα φαγωμένα απ’ την πανούκλα – στοιβαγμένους νεκρούς ιππότες και άψυχες δεσποσύνες έξω από τα τείχη της πόλης. «Ἀλλοίμονον, Ῥοδίταις μου, καλὰ παλληκαράκια, καὶ ξένοι ὅσοι ἐχάθητε, Ῥωμαῖοι καὶ Φραγκάκια, τὸ τί ἔπαθεν ἡ νεότη σας καὶ αὐτὴ ἡ ἑλικιά σας, καὶ τ’ ἀκριβά σας τὰ κορμιὰ ’ς τὰ ζᾶ νὰ τὰ φορτόνουν, εἰς κάμπους ἔξω σκοτεινὰ ἐκεῖσε νὰ τὰ χώνουν· δίχα μεγάλαις ψαλμουδιαῖς, δίχως ἀλληλουιάρια, νὰ ἔρχουνται νὰ τὰ βάλουσιν ἐπάνω ’ς τὰ μουλάρια...» Κυριακή του Πάσχα σηκωθήκαμε όπως όπως και κάναμε διάφορες ετοιμασίες μισομεθυσμένοι. Περιμέναμε την οικογένεια της Ξένιας και τον Ράκια ξανά. Είμαστε παιδιά της πόλης, αλλά δεν προσπαθήσαμε ποτέ ιδιαιτέρως να απαλλαγούμε από τις πατροπαράδοτες συνήθειες, όπως δεν καταφέραμε ποτέ να αποβάλλουμε ούτε την κουλτούρα του μικροαστού. Ψήσαμε κοκορέτσι και κοντοσούβλι. Μετά το φαγητό, ο Ράκιας μας πήγε στο αεροδρόμιο. Δώσαμε ραντεβού για τον Σεπτέμβρη στην Αθήνα. Στην απογείωση, κοίταξα κάτω το νησί. Το Κάστρο με τα τείχη του ξεχώριζε επιβλητικό μέχρι που γρήγορα έσβησε μέσα σε τόση θάλασσα. Τότε πήρα την απόφαση να γράψω το κείμενο αυτό, μικρό θύμα στον βωμό των εξιδανικεύσεών μας. Εξακολουθώ να πιστεύω πως είναι αδιάφορο για τους περισσότερους αναγνώστες. «Εδώ ο κόσμος χάνεται», μπορεί να πει κάποιος, «βαρκούλες αρμενίζουν». Έχω την υποψία πάντως ότι ένας από τους τελευταίους φόβους μου με υποκίνησε να γράψω την ιστορία τελικά. Φοβάμαι μην καταλήξουμε λίγο λίγο, χωρίς να το θέλουμε και εν αγνοία μας, «comfortably numb»... Αποσπάσματα από τα βιβλία: Π. Δ. Μαστροδημήτρης, «Η ποίηση του νέου ελληνισμού», Ανθολογία (εκδ. Ιδρύματος Γουλανδρή-Χορν) Τ. Σ. Έλιοτ, «Επτά δοκίμια για την ποίηση», μετάφραση Μαρία Λαϊνά (εκδ. Γράμματα)

Book 1_test.indb 72

6/10/2013 11:53:55 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Μάκης Κατραφύλλιας Μύθος Θα σου πω δύο παραμύθια κι εσύ θα διαλέξεις τα σταυροδρόμια. Μετά, θα τα στολίσουμε με ανοιξιάτικα αγριολούλουδα και θα τα στήνουμε όπου μας κάνει κέφι για να παίζουμε την παράστασή μας. Το σούρουπο, θα ξεβάφει ο ένας τον άλλο για να μη φοβόμαστε. Θα κοιμόμαστε νωρίς δεμένοι χειροπόδαρα, μήπως και κάποιο όνειρο μπει στον πειρασμό και μας κλέψει και όλα τα πρωινά θα ενδυόμαστε τα σκουπίδια μας και την άγνοιά μας. Οι ρόλοι θα εναλλάσσονται από το γνωστό ρεπερτόριο. Στην πλατεία θα υπάρχει πάντα το ίδιο χλιαρό κοινό, μα εμείς θα παίζουμε πείθοντας τους εαυτούς μας πως δεν υπάρχουμε. Θα ζήσουμε επιτέλους τον αστικό μας μύθο. Εσύ, η τηλεόραση, εγώ, ο καναπές.

Ανακύκλωση Η μοίρα σάς έταξε προσκυνητές σε γυάλινους ναούς με χάρτινες εικόνες. Βαρύ το άχθος της αχερουσίας βεβαιότητας, τίμημα τω αγνώστω θεώ. Σαν μπείτε μέσα λοιπόν και πιάσετε θέση για τον Παράδεισο, μη λησμονήσετε: τα ανομήματά σας έξω, στον μπλε κάδο. ZZ Ο Μάκης Κατραφύλλιας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1962. Η μουσική, το γράψιμο και η φωτογραφία είναι οι ανάσες του. Η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Διά Δύο» εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2013 από τις Εκδόσεις Γαβριηλίδης.

Book 1_test.indb 73

6/10/2013 11:53:56 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Αντώνης Ι. Ελευθεριάδης «Ὁ μέγας Ἱεροεξεταστὴς» Δαιμονολογία τῆς παπικῆς έξουσίας [Βρισκόμαστε στον Μεσαίωνα, εποχή όπου η Ιερά Εξέταση είναι πιο ισχυρή από ποτέ άλλοτε. Η ιστορία που αναφέρει ο Ιβάν στον αδερφό του Αλιόσα, διηγείται την επανεμφάνιση του Χριστού στη Γη, και συγκεκριμένα στη Σεβίλη της Ισπανίας, τον 15ο αιώνα. Πουθενά δεν αναφέρεται το όνομά Του, πάντοτε αναφέρεται ως «Εκείνος». Όλοι όμως τον αναγνωρίσουν. Τον υποδέχονται παραληρώντας από συγκίνηση. Είναι ΕΚΕΙΝΟΣ. Ο Ιησούς. Βαδίζει μέσα στο πλήθος. Διασχίζει σιωπηλός, με το ήρεμο χαμόγελο μιας άμετρης ευσπλαχνίας, τους διαγκωνιζόμενους και συνωθούμενους στους δρόμους και τις πλατείες πιστούς [...]επιτελεί θεραπείες και θαύματα, ανιστά ακόμα και την κόρη ενός άρχοντα της πόλης.[...] Ο Καρδινάλιος και Μέγας Ιεροεξεταστής, ένας γέρος ενενήντα χρονών, αδύνατος και ασκητικός, ο οποίος, σοκαρισμένος από το θέαμα, συλλαμβάνει τον Ιησού και τον πετάει άγρια στη φυλακή με την προειλημμένη απόφαση να Τον κάψει στην πυρά την επόμενη μέρα. Τη νύχτα πηγαίνει ανήσυχος να τον επισκεφτεί στο κελί και να συνομιλήσει μαζί Του.] Εξουσία, παπική εξουσία, δαιμονολογία: τρεις λέξεις που απαρτίζουν ένα σύνολο γεγονότων που εκπηγάζουν μέσα από την ιστορική πραγματικότητα του 19ου αι. και αποτυπώνονται στα έργα του Ντοστογιέφσκι, ιδιαίτερα στους «Αδελφούς Καραμάζοβ» (1878-1880) και στους «Δαιμονισμένους» (1871-1872). Θα μείνουμε όμως περισσότερο στο ανεπανάληπτο ψυχαναλυτικό έργο «Αδελφοί Καραμάζοβ» και, πιο συγκεκριμένα, στον Μύθο του «Μεγάλου Ιεροεξεταστή» που ασύνδετα προς τη γενική ύφανση της υπόθεσης του έργου έβαλε στο στόμα του άθεου Ιβάν, τον οποίο επινόησε ο Ντοστογιέφσκι προκειμένου να προβάλει τον προβληματισμό του απέναντι κυρίως στον καθολικισμό και απέναντι στον Θεό, του οποίου έντονα αμφισβητούσε την ύπαρξη. [...] Ο πυρήνας του μύθου είναι διαχρονικός. Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν πως αναφέρεται σε κάθε είδους και μορφή εξουσίας. Εξουσία του δαίμονα, από την οποία γεννάται η εξουσία του Καρδινάλιου, και από κει η εξουσία του Πάπα, η παπική εξουσία. Εδώ θα πρέπει να ξεκαθαριστεί η έννοια της εξουσίας και του επιθετικού Z

Μῦθος τοῦ Μεγάλου Ἱεροεξεταστῆ εἶναι ἕνα εἶδος μυθιστορήματος μέσα στὸ ἀνεπανάληπτο ἀριστούργημα τοῦ Φιόντορ Ντοστογιέφσκι «Ἀδελφοὶ Καραμάζοβ» (δημοσιευμένο στὰ 1879-80), τὸ τελευταῖο ἔργο καὶ σχεδὸν ἡ πνευματικὴ διαθήκη τοῦ μεγάλου ρώσου συγγραφέα (Βιβλίο V, Κεφάλαια IV καὶ V). Ὁ Ντοστογιέφσκι τόλμησε νὰ βάλει στὰ χείλη ἑνὸς ἀναρχικοῦ, ἐγκεφαλικὰ ἄθεου καὶ ἀρνητῆ, τοῦ Ἰβὰν Καραμάζοβ τὴν παραβολὴ τοῦ «Μεγάλου Ἱεροεξεταστῆ» στὴν ἐνδιαφέρουσα συζήτηση μὲ τὸν ἀδελφό του, θρησκευόμενο καὶ δόκιμο μοναχό, Ἀλιόσα. Μόνο αὐτὸς μποροῦσε μέσα ἀπὸ τὴν ἀμφισβήτησή του νὰ ἀποκαλύψει τὴν ἀπάτη τῆς ἱδρυματικῆς θρησκείας, ὅπως φαινόταν στὰ μάτια τοῦ Ντοστογιέφσκι ἡ Παπικὴ Ἐκκλησία. Στὸ μῦθο αὐτὸν ἀναδύεται ἡ φιλοσοφική, ψυχολογική, ἀνθρωπολογικὴ καὶ θεολογικὴ ὀπτικὴ τοῦ Ντοστογιέφσκι γιὰ τὰ πράγματα τοῦ κόσμου καὶ τῆς ζωῆς.

Μετὰ τὰ σημεῖα καὶ τὰ θαύματα, μετὰ τὴ Χριστολογία τῆς ἐξουσίας, ποὺ παρενθέτει ὁ Ντοστογιέφσκι μέχρι τὴ σύλληψη τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τὸν Μέγα Ἱεροεξεταστή, ἀκολουθεῖ ἡ περιγραφὴ τῆς Δαιμονολογίας τῆς παπικῆς ἐξουσίας ποὺ ἐξελίσσεται μὲ τρόπο ποὺ νὰ φωτίζεται ἐπαρκῶς τὸ δικανιστικό, δογματικό, κοινωνικὸ καὶ ἠθικολογικὸ ὑπόβαθρο τῆς ρωμαϊoκαθολικῆς πίστης. Ὁ Παπισμὸς δένει τοὺς ἀνθρώπους στὸ ἅρμα τῆς ὑλοφροσύνης καὶ τοῦ ἐπικούρειου εὐδαιμονισμοῦ, ἀλλοιώνοντας τὸ πεντακάθαρο εὐαγγελικὸ διανόημα τῆς ἐν Χριστῶ ἐλευθερίας.

Ο μέγας ΙέρΟέξέταςτΗς Φιόντορ μ. Ντοστογιέφσκι Ο μέγας ΙέρΟέξέταςτΗς

Ἡ ναῦς, τὸ σύμβολον τῆς ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, εὐθυδρομεῖ στὸν ἀσφαλὴ λιμένα τῆς πίστης μὲ κυβερνήτη τὸν ἐπίσκοπο in loco Christi (Διὰ χειρὸς π. Σταματίου Σκλήρη)

200 × 270 SPINE: 8 FLAPS: 0

Φιόντορ μ. Ντοστογιέφσκι

(ἤγουν, περὶ δαιμονολογίας τῆς παπικῆς ἐξουσίας)

έἰσαγωγή – μετάφραση – Θεολογικὸς καὶ Φιλολογικὸς ςχολιασμός:

αΝτΩΝΗ ΙαΚ. έΛέΥΘέρΙαΔΗ

ISBN: 978-960-7591-84-5 ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ΔΙαΔραςτΙΚΗ αΝαγΝΩςΗ τΟΥ μΥΘΟΥ

ΣΥΓΧΡΟΝΗ

ΠΕΝΝΑ

Σουλίου 5, (Πάροδος Σόλωνος 109) 10678 Αθήνα Τηλ. - Fax: 210 38 18 273 e-mail: aelef@acci.gr, site: eleftheriadis.edu.gr

ΕΚ ΔΟΣ ΕΙ Σ

ΣΥΓΧΡΟΝΗ

ΠΕΝΝΑ

cover_ieroex.indd 1

ΦΩΤΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ • ΝΙΚΟΛΑΪ ΜΠΕΡΝΤΙΑΓΕΦ ΙΩΑΝΝΗ ΖΗΖΙΟΥΛΑ • ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΤΣΕΛΕΓΓΙΔΗ ΙΕΡΟΘΕΟ ΒΛΑΧΟ • ΓΕΩΡΓΙΟ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟ ΧρΥςΟςτΟμΟ ςαΒΒατΟ αΝτΩΝΗ έΛέΥΘέρΙαΔΗ

ZZ Ο Αντώνης Ιακ. Ελευθεριάδης, είναι Δρ. Φιλολογίας και θεολόγος, με ειδικές παιδαγωγικές σπουδές σε πανεπιστήμια και μεταπτυχιακά ινστιτούτα της Ρώμης, της Γκρενόμπλ, των Παρισίων και των Βρυξελλών. Έχει στο ενεργητικό του πολυάριθμες παιδαγωγικές και άλλες δημοσιεύσεις. Το παρόν κείμενο είναι η απόσπασμα από το βιβλίο του «Ὁ μέγας Ἱεροεξεταστὴς (ἤγουν, περὶ δαιμονολογίας τῆς παπικῆς ἐξουσίας)» (σελ. 118-123) το οποίο κυκλοφόρησε το 2012 από τις εκδόσεις Σύγχρονη Πέννα.

11/24/2012 10:50:53 PM

Book 1_test.indb 74

6/10/2013 11:53:57 PM

μύρτιλο τεύχος 3

προσδιορισμού «παπική» εξουσία. Ο πανάρχαιος όρος εξουσία προέρχεται ετυμολογικά από το ρήμα «ἔξεστι» δηλαδή «είναι δυνατό, επιτρέπεται». Η δύναμη, η θέληση, η επιβολή συμπλέκονται εννοιολογικά συνθέτοντας τελικά τα εξουσιαστικά νήματα, την εξουσιαστική δικτύωση. Παπική εξουσία είναι η δυνατότητα ενός παράγοντα, εν προκειμένω του Πάπα της Ρώμης, να επιδρά αποφασιστικά και τελεσίδικα στο εκκλησιαστικό και κοινωνικό σύμπαν, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ανάγκες της παπικής αυθεντίας και να επιτευχθούν οι θεοκρατικοί σκοποί του. Η εξουσία αναπτύσσεται πάντα μέσα στην κοινωνία αφ’ ενός ως σχέση θεσμοθετημένου οργάνου με άλλους παράγοντες δράσεις και συνολικά με το περιβάλλον του και αφ’ ετέρου ως μέσο, που χρησιμοποιείται από το όργανο αυτό για την ικανοποίηση των υλιστικών αναγκών και και την επίτευξη των σκοπών αυτοσυντήρησης και διεύρυνσης της επικυριαρχίας του. Τι διαβάζουμε στον Ντοστογιέφσκι; Ύστερα από κάποια παύση στη διήγηση του ποιήματος-μύθου από τον Ιβάν, ο Αλιόσα παίρνει τον λόγο και εξηγεί που αποβλέπει, κατά τη γνώμη του, ο καθολικισμός και τι μας λέει; «Εἶναι μιὰ ἁπλούστατη ἐπιθυμία γιὰ ἐξουσία πάνω στὰ γήινα

βρόμικα ἀγαθά, γιὰ ὑποδούλωση... ἕνα εἶδος μελλοντικῆς δουλοπαροικίας ὑπὸ τὸν ὅρον αὐτοὶ νὰ γίνουν γαιοκτήμονες... αὐτὸ εἶναι ὅλο κι ὅλο ποὺ θέλουν. Ἴσως οὔτε κἂν πιστεύουν σὲ Θεό».. Ένας λοιπόν αναγνώστης που διαβάζει στους «Αδελφούς Καραμάζοβ» το Μύθο του Μεγάλου ιεροεξεταστή δεν πρέπει να απομακρύνει το βλέμμα του από το βλέμμα του ‘θεολόγου’ Ντοστογιέφσκι που έζησε τα συγκλονιστικά γεγονότα της Συνόδου του Βατικανού Α’, που συγκλήθηκε στα 1870 και θεσμοθέτησε το περίφημο Αλάθητο του Πάπα, jure divino. Σύμφωνα με αυτόν τον δογματικό όρο, ο Πάπας, όταν αποφαίνεται από καθέδρας, έχει την εξουσία να αχρηστεύει και ακόμα να διακηρύσσει ως πλανεμένες τις διδασκαλίες της Γραφής και της Ιεράς Παραδόσεως! Περιορίζομαι να αναφέρω τα πιο κάτω αλαζονικά λόγια του Ιεροεξεταστή που απευθύνονται στον Φυλακισμένο του Χριστό: «Διορθώσαμε τὸ μέγα ἔργο Σου καὶ τὸ θεμελιώσαμε πάνω στὸ θαῦμα, στὸ μυστήριο καὶ στὴν αὐθεντία. Καὶ οἱ ἄνθρωποι ἀναγάλλιασαν ποὺ τοὺς ὁδήγησαν καὶ πάλι σὰν ἀγέλη καὶ ποὺ σήκωσαν ἐπὶ τέλους ἀπ’ τὶς καρδιές τους τὸ τόσο τρομακτικὸ δῶρο ποὺ τοὺς ἐπέφερε τόσα βάσανα. [...]». Το σκηνικό του Μύθου είναι στημένο στη Σεβίλη, στην πλατεία της πόλης από τη μια, και στη φυλακή του ιεροεξεταστηρίου από την άλλη. Είναι η εποχή της Ιεράς Εξετάσεως. Στην πρώτη φάση διαβάζουμε την περιγραφή της θείας παρουσίας του Ιησού, με τα σημεία και τις θαυματουργίες του, με φανέρωση της Χριστολογίας της θείας εξουσίας, ενώ στη δεύτερη φάση, την απρόσμενη συνάντηση, στη φυλακή, του Μεγάλου Ιεροεξεταστή με τον Χριστό, όπου ανακαλύπτουμε τη στάση και την ιδεολογική θεμελίωση του ανικαθολικισμού του Ρώσου ορθόδοξου διανοητή. Ο αντικαθολικισμός του Ντοστογιέφσκι δεν προκύπτει από διάφορες συνεπαγωγές και υποθέσεις, αλλά ευκρινώς και προδήλως. Ακούμε, για παράδειγμα, τον Καρδινάλιο Ιεροεξεταστή να λέει: «[...] Ὅ,τι Σοῦ λέω θὰ γίνει, θὰ ἐγκαθιδρυθεῖ ἡ βασιλεία μας. Στὸ ἐπαναλμβάνω: αὔριο κιόλας θὰ δεῖς αὐτὴν τὴν πειθήνια ἀγέλη νὰ τρέχει στὸ πρῶτο μου νεῦμα πρὸς τὴν πυρὰ καὶ νὰ συνδαυλίζει τὴν πυρὰ ὅπου θὰ Σὲ κάψω, γιατὶ ἦρθες νὰ μᾶς ἐνοχλήσεις. Καὶ ἂν ὑπάρχει κάποιος ποὺ νὰ ἀξίζει, περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλον, αὐτὴ τὴν πυρά, αὐτὸς εἶσαι Σύ. Αὔριο θὰ Σὲ κάψω. Τέλειωσα. Dixii».

Book 1_test.indb 75

6/10/2013 11:53:58 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Στο επίκεντρο του εσωτερικού διαλόγου με τον αμίλητο Χριστό διακρίνουμε τον πάνσοφο πνεύμα, όπως αναγνωρίζεται από τον Ιεροεξεταστή ο δαίμονας. Είναι ο ο ίδιος που παρουσιάστηκε μπροστά στον Χριστό, ακριβώς μετά το βάπτισμά Του στον Ιορδάνη, λίγο πριν την ανάληψη του δημόσιου έργου του, και τον «επείραξε». Ο Ιεροεξεταστής δεν το κρύβει. Είναι από την πρώτη στιγμή με το μέρος του και ενάντιος προς τον Χριστό, είναι δηλαδή Αντίχριστος. Έκφανση της δαιμονολογίας του Μεγάλου Ιεροεξεταστή είναι η αποδοχή ότι οι άνθρωποι, πλην ορισμένων εξαιρέσεων, είναι αδύνατοι και ως εκ τούτου χρήζουν βοηθείας και είναι εξαιρετικά βαρύ και επώδυνο γι’ αυτούς να είναι ελεύθεροι και υπεύθυνοι ώστε να επωμίζονται τις αποφάσεις τους. Αυτοί οι άνθρωποι τι θέλουν; Ασφαλώς θέλουν πάνω από όλα να έχουν την οικονομική τους άνεση και αυτοτέλεια, την υλική τους ευδαιμονία, την ευτυχία. Άλλωστε, δεν είναι αμαρτωλοί αλλά πεινασμένοι! Θα ήθελαν ακόμη να αποσείσουν από πάνω τους το βαρύ φορτίο της προσωπικής τους ευθύνης για όσα κάνουν ή παραλείπουν να κάνουν. Από την άλλη, ο Χριστός θέτει την ελευθερία του ανθρώπου στη βάση της οντολογίας της αγάπης ως υπέρτατη αξία της ζωής. Αυτός είναι και ο λόγος που κάνει τον Ιεροεξεταστή να λέει ότι ο Χριστός δεν αγαπά τους ανθρώπους, δεν λαμβάνει υπ’ όψιν την ανθρώπινη αδύνατη φύση, τις δύσκολες στιγμές των μεγάλων αποφάσεων, ακόμα το γεγονός ότι του θέτει πολύ υψηλότερους στόχους και ιδέες σχεδόν αδύνατον να πραγματωθούν από τους περισσότερους. Η επιχειρηματολογία του Ιεροεξεταστή φαίνεται πειστική. [...] Ο Ιεροεξεταστής αποδεικνύει στον αγχώδη μονόλογό του ότι συμμερίζεται την αδύνατη ανθρώπινη φύση, συμπαρίσταται στις ανάγκες, ικανοποιεί τα αιτήματα για διατροφή και κοινωνικο-ψυχική ισορροπία των αθρώπων, εγγυάται τον επίγειο άρτο και την κοινωνική δικαιοσύνη. Για το ψωμί τους και την παγκόσμια ειρήνη ο Ιεροεξεταστής δέχθηκε να αναλάβει το βαρύ φορτίο της κοσμικής εξουσίας. [...]

photo by Ageliki Kastrinelli

Σημείωση: Τη μετάφραση των αποσπασμάτων έχει κάνει ο Αντ. Ελευθεριάδης από τα γαλλικά και συγκεκριμένα από το βιβλίο: Fédor Mikhailovitch Dostoïevski, Les frères Karamazov, τόμος 1-§ Le Grand Inquisiteur, 1880 (éditions Actes Sud, 2002, σελίδες 444-474. Μετάφραση ἀπὸ τὰ ρωσικὰ στὴ γαλλικὴ ἀπὸ τὸν André Markowicz).

Book 1_test.indb 76

6/10/2013 11:53:59 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Τάσος Πανόπουλος Croîs - Decroîs Το καΐκι πάλευε με στοιχειά που φανερά το νικούσανε... «Γιάννη, ο γέρος να πνιγεί δεν είναι κρίμα, ΕΙΝΑΙ ΝΤΡΟΠΗ! Πάμε πίσω!» «Πάμε, καπετάνιο!» Καπετάνιος: Θοδωρής Βουραντάς T Έπιασε την κουπαστή της σκάλας ν’ ανέβει για μάθημα στην ιατρική. Τα πόδια λύγισαν... Η Σοφία τον βοήθησε, όπως πάντα. Να γίνει γιατρός! Μην πάει τζάμπα η προσπάθεια που ‘κανε να περάσει στις εισαγωγικές... «Σοφία, ξέρεις τι κάνεις τώρα;» «Τι, Γιώργο;» «Βουλιάζει το καράβι σου κι εσύ βάφεις την κουπαστή». «Καλά. Πάμε! Θα χάσουμε το μάθημα». T «La lune toujours se moque1» , μου είπε η Γαλλίδα στο ψυχιατρείο. «Τι δηλαδή;» «Όταν γράφει C –από το croîs2– μικραίνει, ενώ όταν γράφει D –από το decroîs3– μεγαλώνει. «Κοίτα τι δεν ήξερα! Σ’ ευχαριστώ, Λιλά...» Μετά από πέντε έξι χρόνια, στην Ικαρία, το ‘πα σ’ έναν φίλο μου αγρότη. Δεν έδωσε σημασία και αναγκάστηκα να το επαναλάβω. «Άσε, ρε Τάσο... Άμα το βλέπεις απόγευμα, μεγαλώνει· άμα το βλέπεις πρωί, μικραίνει. Γαμώ τη γαλλική τεχνολογία!» Μπούλη τον λένε στην Ικαρία. 1: το φεγγάρι λέει πάντα ψέματα 2: μεγαλώνω 3: μικραίνω

ZZ Ο Τάσος Πανόπουλος γεννήθηκε το 1953. Ζει μεταξύ Αθήνας, Ικαρίας και Μάνης. Εργάζεται στη μέση εκπαίδευση ως χημικός.

Book 1_test.indb 77

6/10/2013 11:54:00 PM

μύρτιλο τεύχος 3

Κυράνη Γεράνη Εξαίσιοι κηφήνες

ούλευε στην κουζίνα. Τις νύχτες. Μόνο τις νύχτες! Καμιά φορά ώς το ξημέρωμα. Στο μαρμάρινο τραπέζι – μάρμαρο λευκό Διονύσου, πάνω σε βάση από σίδερο μασίφ, σε σχέδιο αρχαϊκό με λούστρο μπρονζέ. Υλικά ακριβά, αυθεντικά. Όπως του άξιζε! Είχε μεταφέρει εκεί τα λιγοστά εργαλεία που χρειαζόταν. Τον τεμάχιζε. Σκληρή δουλειά. Πολύ σκληρή. Νεκρός και αφυδατωμένος, δουλευόταν δύσκολα. Ένα σκήνωμα είχε γίνει που το σεβόταν. Σεβόταν, επίσης, και τον εαυτό της που μαρτύρησε όλον αυτόν τον καιρό. Στην αρχή, ήταν η θανάτωση. Αναγκαστική, αλλά και αναγκαία. Δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Ύστερα, ο θρήνος και ο ορυμαγδός. Σιωπηλά, μη γίνει αντιληπτή, μην καταλάβει κανείς. Και η συντήρηση του πτώματος, μετά, σε συνθήκες ειδικές για συρρίκνωση και αποξήρανση. Δεν έπρεπε να αποσυντεθεί, να σαπίσει, να βρομίσει. Τα σπλάχνα αφαιρέθηκαν και τοποθετήθηκαν ξεχωριστά, μα η διαδικασία της αφαίμαξης ήταν η χειρότερη. Και η παρακολούθηση, στη συνέχεια, ο έλεγχος κάθε τόσο της εξέλιξης. Ακούγεται αποτρόπαιο, ε; Μα, ναι, είναι φυσικό. Δεν γινόταν να τον ξεφορτωθεί με μια ταφή, να τον φάνε τα σκουλήκια. Θα ήταν σαν να έθαβε ένα κομμάτι του εαυτού της. Μα αυτή ήταν ζωντανή. Και ήθελε να παραμείνει ακέραια. Έπρεπε, τώρα, να τον επεξεργαστεί, να τον φέρει σε μια μορφή αντάξια της σημασίας του για εκείνη. Μη αναγνωρίσιμος, ωστόσο υπέροχος και ανεξίτηλος. «Αρχειοθετημένος» μεν, σε θέση περίοπτη δε, για να του αποτίνουν τις δέουσες τιμές! Να τον ανασυστήσει, έπρεπε, στην αθάνατη πραγματικότητά του. Να τον επανεπινοήσει, ύπαρξη ανύπαρκτη, ύλη άυλη. Δούλευε νύχτα. Κυριευμένη από τον πυρετό της δημιουργίας. Στην κατάσταση εκείνη της ημιμέθης ενός πραγματικού καλλιτέχνη. Ενός αυθεντικού ερασιτέχνη. Με την ευσυνειδησία του άριστου επαγγελματία. Κλασική μουσική, ένα ποτό –ένα μόνο– και κάμποσα τσιγάρα που έσβηναν ακάπνιστα. Χρειαζόταν να τον κόψει σε πάρα πολλά κομμάτια. Μιλάμε για κάποιες χιλιάδες. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος για να τον «αρχειοθετήσει». Αν δεν ήταν τόσο «πειραγμένη» ίσως να προτιμούσε την καύση. Θα τοποθετούσε μετά την τέφρα σε ένα κομψό

ZZ Το μυθιστόρημα «Το Σύννομον άστρο» της Κυράνης Γεράνη κυκλοφορεί από τον Οκτώβριο του 2012 από τις εκδόσεις Οσελότος. Η συγγραφέας πραγματεύεται ανθρώπινα πάθη σε μια περιπέτεια αναζήτησης της μιας κοινής τους αιτίας.

Book 1_test.indb 78

6/10/2013 11:54:01 PM

μύρτιλο τεύχος 3

δοχείο και θα θαύμαζαν όλοι την τεφροδόχο, χωρίς όμως να μπορούν να απολαύσουν το περιεχόμενο. Τι κρίμα που θα ήταν! Τα οστά ήταν που την παίδεψαν πιο πολύ. Ωστόσο, το αποτέλεσμα άξιζε τον κόπο. Αν μη τι άλλο, αξιοπρεπές! Δέκα τέσσερα επί είκοσι ένα*. Ετοιμάστηκε. Το άρωμά της, το παλτό της, η τσάντα της. Ηδονικός στο πρόσωπό της ο παγωμένος αέρας. Τα τακούνια της στο πλακόστρωτο αντηχούσαν τη δύναμη της χαράς της. Μμμ! Πόσο καιρό είχε να βγει έτσι! Να νιώσει τόσο ελεύθερη, τόσο χαλαρή... Α, είχε δουλέψει πολύ.

photo by Nikos Tentomas

Έπινε το ποτό του όρθιος στην άκρη της μπάρας. Ημίφως, μουσική, το χαμόγελό του. Τα μάτια του! Την περίμενε. Ολοκαίνουργιος! Από την είσοδο ως το πεταχτό φιλί, τον σκάναρε στα γρήγορα. Πώς θα τον κατέληγε; Μυθιστόρημα; Νουβέλα; Διήγημα; Ή μήπως ένα ποίημα; Ένα τραγούδι ίσως;

* 14 × 21εκ. είναι οι συνήθεις διαστάσεις ενός λογοτεχνικού βιβλίου.

Book 1_test.indb 79

6/10/2013 11:54:03 PM

Στους κρύους ορόφους Οι σύντροφοι διαπερνούν το φλοιό της ανεργίας μες στην αιθάλη εσωκλείουν το ανήσυχο φεγγάρι τινάζουν τα φιλιά στην ηττημένη ενδοχώρα κόβουν τις γλώσσες μες στο στόμα οδοιπορούνε στη σιωπή στων ισχνών τους ονείρων το κάταγμα.

μεταναστεύσεις

140 × 210 SPiNe: 22.5 FlaPS: 80

Ο χρόνος είναι η καμπύλη των νεκρών στα εικονίσματα του γέρο μετανάστη είναι το φύλλο του νερού στο μετρημένο αυλάκι μυρίζει απόρριψη και θάνατο πικρό κλείνει τα μάτια και βαθαίνει τις στοές. Η πούλια κι ο αυγερινός στα ξένα δεν υπάρχουν. Πώς να δεχτεί πως έχασε για πάντα τη ζωή του, αερικό στις κορυφογραμμές, στα ξένα ανθρακωρύχος.

ISBN 978-960-564-017-0

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

οσελότος

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα Τηλ. : 210 6431108 e-mail: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

μεταναστεύσεις

Μανόλης ΓιακόυΜακης

Η μελαγχολία του χρόνου

Μανόλης ΓιακόυΜακης

Πόιηςη

Ποιήματα του Μανόλη Γιακουμάκη από την ποιητική του συλλογή «Μεταναστεύσεις», Εκδ. Οσελότος, 2013. ΕΚΔΟΣΕΙΣ

οσελότος

αΘηνα 2012

0_cover_giakoumakis._natasaindd.indd 1

1/7/2013 5:14:36 PM

140 × 210

Σε ελεύθερη πτώση

Ένα τηλεφώνημα σε ανύποπτο χρόνο, μια δίκη που μοιάζει αδιάφορη και μια γυναίκα καθισμένη στο έδρανο, άλλοτε κριτής μα συνήθως κρινόμενη στα μάτια της μητέρας της. Μεγαλωμένη σε μια τυπική ελληνική οικογένεια, η Βασιλική τόλμησε να ανοίξει τα φτερά της και να ζήσει. Σπούδασε, ερωτεύτηκε, βίωσε τον πόνο αλλά και την ευτυχία, και κάπου εκεί πριν το τέλος… Η μοίρα παίζει τελικά παράξενα παιχνίδια και ο χρόνος πάντα συνηγορεί υπέρ της. Κι εκεί που όλα φαντάζουν ιδανικά, έρχεται η ανατροπή. Γιατί το παρελθόν βρίσκει πάντα τρόπο να πατήσει στο παρόν και να ανατρέψει το μέλλον. Πώς είναι δυνατόν αυτό που κάποτε φάνταζε ονειρεμένο να μετατρέπεται σε εφιάλτη δίχως τέλος; Κι όταν η ζωή σου όλη καταρρέει, είναι δυνατόν να σηκωθείς ξανά όρθιος και να οικοδομήσεις τα πάντα από την αρχή σε νέα θεμέλια; Την ελεύθερη πτώση λίγοι την τολμούν, μα ακόμα λιγότεροι επιβιώνουν από αυτήν. Αν όμως τα καταφέρεις, στέφεσαι νικητής για πάντα…

ΕλΕνη ΚαραΚατσανη

Μεσιέ 42

και άλλες ιστορίες

Η Ελένη Καρακατσάνη γεννήθηκε στη Δράμα και μεγάλωσε στην Αθήνα. Ζει μόνιμα στη Μύκονο, όπου ασχολείται με τουριστικά επαγγέλματα. Σποραδικά δημοσιεύει κείμενα και διηγήματα στον τοπικό Τύπο. Διηγήματά της περιλαμβάνονται επίσης στο συλλογικό έργο «7.30 στην οδό Μασσαλίας», εκδ. Οσελότος (2009). eglad4@yahoo.gr

Η Κάκια Ξύδη γεννήθηκε στη Σελλασία Λακωνίας, όπου έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής της. Τελείωσε το Λύκειο στη Σπάρτη και το St. George College στην Αθήνα. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα, όπου παρέχει γραμματειακή υποστήριξη σε ιδιώτες. Το μυθιστόρημα «Σε ελεύθερη πτώση» είναι το δεύτερο βιβλίο της. Από τις εκδόσεις Οσελότος κυκλοφορεί επίσης το «Ταξίδι στην ομίχλη», που εκδόθηκε το Δεκέμβριο του 2010.

δ ι η γ η μ ατα ISBN 978-960-9607-47-6 Ε Κ ΔΟ Σ Ε Ι Σ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

οσελότος

Ένας άνθρωπος σε μια κρίσιμη καμπή της ζωής του. Κουβαλάει μαζί του το κοριτσάκι που υπήρξε, την κοπέλα και τη γυναίκα. Κουβαλάει τα τραύματα και τις πληγές του, τις προδοσίες και τις απογοητεύσεις, αλλά και τα ISBNόνειρα 978-960-564-055-2 και τις προσπάθειες που ευοδώθηκαν. Κι εκεί που όλα μοιάζουν χαμένα, προδομένα και ισόβια καταδικασμένα, ανάβει ένα φως. Γιατί ο άλλος σε τραυματίζει, σε πληγώνει και σε προδίδει, αλλά σου δίνει και το χέρι του. Γιατί ισόβιος είναι μόνον ο θάνατος. Αρετή Πάνου, συγγραφέας

Μεσιέ 42 και άλλες ιστορίες

μας» με άγγιξε πολύ. Η υπόθεση άρχισε να εξελίσσεται στα μάτια μου, όμορφα, στρωτά, λιτά, κατανοητά, με όμορφες και καθόλου κουραστικές αναφορές στο παρελθόν… Έφη Διαμαντάρη, αναγνώστρια

ΕλΕνη ΚαραΚατσανη

διάφορους τόπους διασκορπισμέαστικούςΕίχα κόσμους, μπακ, τη χαρά τα καιφλας την τιμή να διαβάσω τους όλων πρώτους το ων σκηνών. Στοαπό τέλος των βιβλίο της κυρίας Ξύδη. Μου αι και βιώνουν καταστάσεις που κέντρισε το ενδιαφέρον ο τίτλος ότητες. και στη συνέχεια το ποίημα. Ειδικά ο τελευταίος στίχος, «…μεκαι πολύχρωμη που δενσοφά, στερείται ρίδες χωρισμένες η ζωή

FLAPS: 60

Κάκια Ξύδη

Σαν παλιό, καλό κρασί που μέστωσε ο χρόνος η γραφή της Κάκιας Ξύδη. Έναν χρόνο μετά το «Ταξίδι στην ομίχλη», η συγγραφέας επιστρέφει για να μας ταξιδέψει και να μας υπενθυμίσει πως η ζωή δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα παζλ. Ένα ι οικογένεια είναι τα βασικά θεπαζλ αποτελούμενο από δεκάδεςιστορίες μικρά κομμάτια ενωμένα μεώνουν τις της συλλογής ταξύ τους με τρόπο που συχνά φηγηματικοί διεγείρουν κανείς χειρισμοί δεν περιμένει… Γκουτζικίδου, ανταχού παρούσαΝατάσα μουσική επένσυγγραφέας

SPINE: 18

οσ ελότος

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108 E-MAIL: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

facebook: Κάκια Ξύδη (Kakia Xidi)

οσελότος ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ

οσελότος

00_cover_eleftheri ptosi.indd 1

4/21/2012 2:13:26 PM

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ: ΕΚ ΔΟΣΕΙΣ ΟΣΕΛΟΤΟΣ, ΤΗΛ. 2106431108 www.ocelotos.gr Κ Α Ι Σ Ε ΟΛ Α ΤΑ Κ Ε Ν Τ Ρ Ι Κ Α Β Ι Β Λ Ι Ο Π Ω Λ Ε Ι Α

Book 1_test.indb 80

6/10/2013 11:54:08 PM

140 × 210 SPiNe: 3 FlaPS: 80

ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΗ • ΝΕΦΕΛΗ, Ταξίδι στη Γη

Πώς είναι να ακούς ιστορίες από τη Γη ενώ κατοικείς στα σύννεφα; Τι αντικρίζεις όταν κάποια στιγμή την επισκέπτεσαι; Η Νεφέλη πραγματοποιεί το όνειρό της και κατεβαίνει στη Γη για να τη γνωρίσει από κοντά. Ένα απίστευτο ταξίδι, στη διάρκεια του οποίου συναντά την αγάπη, το καλό και το κακό, γνωρίζει μάγους, πρίγκιπες και νεράιδες... Άραγε όλα αυτά είναι αρκετά για να την κρατήσουν για πάντα στη Γη;

Διαβάστε το νέο μυθιστόρημα της Σοφίας Δημοπούλου-Πύρζα που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ωκεανός».

ISBN 978-960-564-002-6

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗλ. : 210 6431108 e-mail: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς

0_cover_nefeli.indd 1

1/7/2013 12:02:31 AM

Το βιβλίο της Μαρίας Γιαννάκη κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Οσελότος.

170 × 240 SPINE: 6.7 FLAPS: 70

μύρτιλο ΔΙΑ ΤΙΘ

μύρτι λ ο

ΑΝ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ 3 | ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2013

ΤΕΥΧΟΣ 3

ΡΕ

•

140 × 210 SPiNe: 3 FlaPS: 80

ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΗ • ΝΕΦΕΛΗ, Ταξίδι στη Γη

ΔΩ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

Διαβάστε το νέο μυθιστόρημα της Σοφίας Δημοπούλου-Πύρζα που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ωκεανός».

ΕΤ ΑΙ

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

ISBN 978-960-564-002-6 ΕΚΔΟΣΕΙΣ

2013

ο σ ε λ ότ ο ς

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗλ. : 210 6431108 e-mail: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς 1/7/2013 12:02:31 AM

Το βιβλίο της Μαρίας Γιαννάκη κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Οσελότος.

00_myrtilo3_cover.indd 1

ISSN: 2241-3685

6/25/2013 4:36:17 PM