Informator Posła do Parlamentu Europejskiego Lidii Geringer de Oedenberg z Grupy Postępowego Sojuszu Socjalistów & Demokratów w Parlamencie Europejskim Numer: 10 rok 2011
ISSN 1734-0411 Numer rejestru: 2062
Egzemplarz bezpłatny
Języ inicja kowe tywy jak z UE, skorz nich ystać
Wizyty parlamentarne,
już 2100 osób odwiedziło PE
Nowy konkurs: Plakat Pierwszej Polskiej Prezydencji UE
Lidia Geringer de Oedenberg Poseł VI i VII Kadencji Parlamentu Europejskiego (od 2004 r.) Wybrane funkcje w kadencji 2004-2009: Poseł w Grupie Politycznej Partii Europejskich Socjalistów; Wiceprzewodnicząca Komisji Prawnej; Poseł w Komisjach: Rozwoju Regionalnego, Budżetowej, Praw Kobiet i Równouprawnienia, Petycji. Wybrane funkcje w kadencji 2009-2014: Poseł w Grupie Politycznej Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów; Kwestor w Prezydium Parlamentu Europejskiego; Poseł w Komisjach: Prawnej, Petycji i Budżetowej.
Od Wydawcy Drodzy Czytelnicy, Mam wielką przyjemność oddać w Państwa ręce jubileuszowy 10. numer Informatora „Nasz Głos w Europie” – tym razem poświęcony zagadnieniu nauki języków obcych. Będąc przekonaną, że na naukę nigdy nie jest za późno, a poznawanie języków może być wspaniałą przygodą, zachęcam Państwa do skorzystania z szansy, jaką i na tym polu daje swoim obywatelom Unia Europejska. Poza praktycznymi poradami w Informatorze znajdą Państwo również wiele „ciekawostek językowych”, które zdradzają nam zawodowi tłumacze z Parlamentu Europejskiego. Tradycyjnie w naszej publikacji zamieszczamy także relacje z ostatnich wizyt parlamentarnych. Od 2004 r. z mojego zaproszenia do Brukseli i Strasburga skorzystało w sumie ponad 2100 osób. Dla wszystkich chętnych do uczestnictwa w następnych wyjazdach mam ofertę w postaci kolejnych konkursów, w których nagrodą jest 4-dniowa edukacyjna wycieczka do Parlamentu Europejskiego. Proponuję Państwu m.in. stworzenie OBYWATELSKIEGO PLAKATU PIERWSZEJ POLSKIEJ PREZYDENCJI w Unii Europejskiej. Ciekawa jestem, jak wyobrażają sobie Państwo historyczny debiut Polski w charakterze kraju kierującego UE, kiedy to 1 lipca 2011 roku przejmiemy jej stery. Mam nadzieję, że we Wrocławiu powstanie już do tego czasu Dom Europy, czyli wspólne Biuro Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej. Przypomnę, że na początku 2010 roku, po niezwykle wyboistej procedurze i rywalizacji z 10 innymi polskimi miastami, Prezydium PE wskazało Wrocław na siedzibę tej prestiżowej placówki. Tym samym stolica Dolnego Śląska, jako drugie miasto po Warszawie, będzie gościć reprezentantów najważniejszych unijnych instytucji. Myślę, że dzięki licznym międzynarodowym konferencjom, seminariom i imprezom – organizowanym przez Dom Europy – skorzysta nasz region i my sami. „Nasz Głos w Europie” jest publikacją, w której od 2004 roku staram się przybliżyć Państwu moją pracę w Parlamencie Europejskim oraz przekazać ważne informacje związane z nowymi inicjatywami i szansami, jakie UE stwarza swoim obywatelom*. Cieszę się, że poprzednie 9 edycji spotkało się z Państwa życzliwym przyjęciem. Dziękując za wszystkie opinie, życzę Państwu miłej lektury. Lidia Geringer de Oedenberg
Kto nie zna języków obcych, nie wie nic o własnym. Johann Wolfgang von Goethe
UNIA EUROPEJSKA – ZJEDNOCZONA W RÓŻNORODNOŚCI Język stanowi jedną z kluczowych części tożsamości kulturowej. Unia Europejska dostrzega tę zależność i – jako Wspólnota 27 państw – promuje posługiwanie się własnym językiem w pracach instytucji (czego doskonałym przykładem jest wielojęzyczny Parlament Europejski) i w kontakcie z obywatelami (patrz ramka nr 1 poniżej). Jednocześnie w UE zwraca się uwagę na konieczność nauki języków obcych według modelu „1 język ojczysty + 2 języki obce”, w celu głębszej integracji i budowy autentycznego wspólnego rynku pozbawionego takich barier, jak brak znajomości języka. Według Komisji Europejskiej znajomość języków obcych jest jednym z najważniejszych czynników decydujących o tym, czy dana osoba zostanie zatrudniona lub czy łatwo będzie jej przenieść się na inny rynek pracy.
CZY WIESZ, ŻE… …w Unii Europejskiej obowiązują 23 języki urzędowe, które są jednocześnie językami roboczymi: angielski, bułgarski, czeski, duński, estoński, fiński, francuski, grecki, hiszpański, irlandzki, litewski, łotewski, maltański, niderlandzki, niemiecki, polski, portugalski, rumuński, słowacki, słoweński, szwedzki, węgierski i włoski. Pierwsze rozporządzenie Wspólnoty w sprawie języków urzędowych zostało uchwalone w 1958 roku. Ustanowiło ono pierwsze języki urzędowe i robocze UE – francuski, niderlandzki, niemiecki i włoski – czyli języki pierwszych państw członkowskich. Od tamtej pory liczba języków urzędowych rosła wraz z rozszerzeniami Wspólnoty. Języków urzędowych jest jednak mniej niż państw członkowskich, bowiem niektóre z nich posługują się tym samym językiem. Na przykład językami urzędowymi w Belgii są niderlandzki, francuski i niemiecki, a większość ludności Cypru posługuje się greckim, który ma status języka urzędowego. Status języka urzędowego i roboczego oznacza, że: • w każdym z tych języków można przesyłać dokumenty do instytucji UE i w każdym z nich uzyskać odpowiedź, • rozporządzenia i inne unijne dokumenty prawne są publikowane w językach urzędowych, podobnie jak Dziennik Urzędowy. źródło: Komisja Europejska
*
2
O mojej bieżącej pracy piszę regularnie na blogu: www.lidiageringer.blog.onet.pl
Dlatego UE poświęca polityce językowej coraz więcej uwagi, rozwijając równolegle szereg inicjatyw. W 2001 r. w całej UE obchodzono pierwszy Europejski Rok Języków, który okazał się dużym sukcesem i dał podwaliny pod, regularnie obchodzony 26 września, Europejski Dzień Języków. W 2002 r. na posiedzeniu Rady Unii Europejskiej w Barcelonie ministrowie państw członkowskich zdefiniowali – wyżej wymieniony – cel „1 + 2”. Z kolei rok później Komisja Europejska przyjęła plan działania na lata 2004-2006, zatytułowany „Promowanie nauki języków obcych i różnorodności językowej”. W dokumencie określono trzy kategorie działań przewidzianych do 2010 r.: * naukę języków obcych jako proces ciągły, trwający od przedszkola do późnej starości; * zwiększenie jakości edukacji językowej; * tworzenie otoczenia przyjaznego dla nauki języków obcych. Dziś, 6 lat po uruchomieniu planu, można ocenić jego efekty i uwzględnić wnioski w, realizowanym obecnie, programie „Uczenie się przez całe życie” – ”Lifelong Learning Programme” na lata 2007-13. W poprzednim wydaniu „Naszego Głosu w Europie” (nr 9 ze stycznia 2010 r.) opisywaliśmy szczegółowo 5 podprogramów „Uczenia się przez całe życie”: Comenius, Erasmus, Leonardo da Vinci, Grundtvig oraz Jean Monnet. To wokół nich UE konstruuje ofertę działań wspierających naukę języków obcych – na następujących poziomach: • edukacji szkolnej – wspierając wspólne projekty zajęć w różnych krajach (w ramach programu Comenius) Unia dofinansowuje mobilność nauczycieli; • kształcenia zawodowego – poprzez program Leonardo da Vinci pomagając w opracowaniu metod i materiałów do nauki języków obcych oraz metod poświadczania znajomości języków obcych w sektorze kształcenia zawodowego; • szkolnictwa wyższego – poprzez program Erasmus obejmując intensywne kursy językowe mające przygotować młodzież do studiowania za granicą;
• edukacji dorosłych – dzięki programowi Grundtvig pomagając dorosłym doskonalić wiedzę, w tym znajomość języków obcych – tak, aby mogli dostosować się do zmian zachodzących na rynku pracy. W dalszej części informatora: analizujemy możliwości finansowania nauki języków obcych ze środków UE; opisujemy mniej znane programy międzysektorowe i inicjatywę dla tłumaczy pisemnych; prezentujemy dwa przedsięwzięcia mające na celu popularyzację nauki języków – Europejski Dzień Języków oraz Europejski Znak Jakości; a także pytamy o rady ekspertów pracujących na co dzień w unijnych instytucjach.
JAK UCZYĆ SIĘ JĘZYKÓW? – porady ekspertów Komisji Europejskiej Nauka języka obcego może być przyjemnym i satysfakcjonującym doświadczeniem. Najważniejsze to wybrać metodę pasującą do naszych potrzeb i do ilości czasu, który możemy poświęcić nauce. Można na przykład: 1. uczyć się samodzielnie – kursy językowe przeznaczone do nauki indywidualnej są dostępne w większości języków i w tak różnorodnej formie, jak DVD, CD-Rom, kasety magnetofonowe czy podręczniki. Istnieje też coraz więcej stron oferujących lekcje języków obcych, często z filmami lub nagraniami dźwiękowymi, np. www. kursy-online.pl, 2. oglądać telewizję – wielu nadawców oferuje telewizyjne lub radiowe kursy językowe, w tym możliwość oglądania programów w oryginalnej ścieżce dźwiękowej – z polskimi napisami, 3. uczyć się z nauczycielem – zaletą pracy w grupie jest to, że nauka z innymi uczniami może wpływać dodatnio na naszą motywację, a nauczyciel może pokierować nami w zależności od naszych potrzeb, 4. uczyć się w pracy – pracodawcy coraz częściej zdają sobie sprawę, że znajomość języków obcych ma zasadnicze znaczenie dla sukcesu firmy, i wiele dużych firm oferuje bezpłatne kursy lub dopłaty do kursów językowych, 5. znaleźć partnera do nauki – czyli uczyć się w tandemie, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub telefonu. źródło: Komisja Europejska
3
Bez znajomości języków obcych człowiek czuje się gorzej niż bez paszportu.
Mówimy, jak zawsze, różnymi językami [...]. Ale rzeczy, o których mówimy, nie ulegną od tego zmianie, prawda?
MOŻLIWOŚCI FINANSOWANIA NAUKI PRZEZ UE
PROGRAMY MIĘDZYSEKTOROWE I WSPARCIE DLA TŁUMACZY
Chociaż Unia Europejska nie dofinansowuje bezpośrednio nauki języków obcych, umożliwia jednakże rozwój ich znajomości poprzez program „Uczenie się przez całe życie”, przewidziany na lata 2007-13. Zawiera się w nim 5 szczegółowych podprogramów: Comenius, Erasmus, Leonardo da Vinci, Grundtvig oraz Jean Monnet. W poniższej tabeli prezentujemy możliwości finansowania nauki języków obcych w ramach programu „Uczenie się przez całe życie” w rozbiciu na typ beneficjenta i dopasowany do niego podprogram. Zamieszczamy też adresy internetowe stron Komisji Europejskiej, na których znajdują się dodatkowe informacje. Trzy z ostatnich przedstawionych działań – nie analizowanych w poprzednim wydaniu „Naszego Głosu w Europie” – omawiamy bardziej szczegółowo na kolejnych stronach Informatora.
Oprócz flagowych programów edukacyjnych Unii Europejskiej, takich jak Comenius i Erasmus, Bruksela dofinansowuje tzw. programy międzysektorowe i wsparcie dla tłumaczy literackich. Według założeń Komisji Europejskiej, mają one uzupełniać programy edukacyjne i ułatwiać ich uczestnikom porozumiewanie się w językach obcych w trakcie realizacji projektu (np. darmowe kursy językowe organizowane przez uczelnie wyższe dla uczestników Erasmusa). Poniżej omawiamy skrótowo dwa programy międzysektorowe oraz inicjatywę przeznaczoną dla tłumaczy literackich. Rozszerzona wersja poradnika znajduje się na www.lgeringer.pl
Antoni Czechow
Michaił Bułhakow
UCZNIOWIE I STUDENCI Rozwijanie umiejętności językowych związanych z wykonywanym zawodem w ramach staży zagranicznych (uczniowie szkół zawodowych)
►
LEONARDO DA VINCI - Staże dla studentów http://ec.europa.eu/education/programmes/llp/guide/fiches/leonardo1_en.html
Studia lub staż za granicą (studenci uczelni wyższych)
►
ERASMUS i ERASMUS MUNDUS - Mobilność studentów http://ec.europa.eu/education/erasmus/doc892_en.htm http://ec.europa.eu/education/external-relation-programmes/doc72_en.htm
Praktyki nauczycielskie za granicą (osoby przygotowujące się do zawodu nauczyciela)
►
COMENIUS - Asystentura http://ec.europa.eu/education/comenius/doc990_en.htm
Dokształcanie nauczycieli za granicą
►
COMENIUS - Szkolenie dla nauczycieli i pracowników szkół http://ec.europa.eu/education/comenius/doc996_en.htm
Współpraca ze szkołami z innych krajów
►
COMENIUS - Współpraca między szkołami http://ec.europa.eu/education/comenius/doc998_en.htm
Organizowanie w swojej szkole praktyk dla nauczycieli z innych krajów
►
COMENIUS - Zaproszenie do szkoły asystenta http://ec.europa.eu/education/comenius/doc994_en.htm
Dokształcanie/staże zagraniczne (nauczyciele szkół zawodowych)
►
LEONARDO DA VINCI - Dla osób zawodowo związanych z edukacją http://ec.europa.eu/education/leonardo-da-vinci/doc1031_en.htm
Praca za granicą (nauczyciele uczelni wyższych)
►
ERASMUS - Mobilność pracowników http://ec.europa.eu/education/erasmus/doc888_en.htm
Udział w zagranicznych konferencjach, warsztatach i szkoleniach (nauczyciele szkół dla dorosłych)
►
GRUNDTVIG - Szkolenie zawodowe http://ec.europa.eu/education/grundtvig/doc874_en.htm
Zagraniczne praktyki nauczycielskie (nauczyciele szkół dla dorosłych)
►
GRUNDTVIG - Dla asystentów http://ec.europa.eu/education/grundtvig/doc982_en.htm
Nauka zarządzania w małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP) w innym państwie UE
►
ERASMUS - Dla młodych przedsiębiorców http://www.erasmus-entrepreneurs.eu/index.php?lan=pl
Doskonalenie języka w ramach wolontariatu w zagranicznej organizacji pozarządowej (od 18 do 30 lat)
►
Wolontariat europejski http://eacea.ec.europa.eu/youth/index_en.php
Doskonalenie kwalifikacji zawodowych i umiejętności językowych
►
LEONARDO DA VINCI - Staże zawodowe http://ec.europa.eu/education/programmes/llp/guide/fiches/leonardo2_en.html
Dalsze kształcenie za granicą (pracownicy szkół nie będący nauczycielami)
►
COMENIUS - Szkolenie dla nauczycieli i pracowników szkół w ramach programu http://ec.europa.eu/education/comenius/doc996_en.htm
Wymiana informacji z zagranicznymi partnerami (osoby prowadzące szkolenia / dyrektorzy personalni / doradcy / eksperci językowi)
►
LEONARDO DA VINCI - Dla osób zawodowo związanych z edukacją http://ec.europa.eu/education/leonardo-da-vinci/doc1031_en.htm
Jak zorganizowane są systemy nauczania języków obcych w innych krajach europejskich (specjaliści w dziedzinie edukacji i politycy)
►
Wizyty studyjne ekspertów w dziedzinie edukacji i kształcenia zawodowego http://studyvisits.cedefop.europa.eu/
Certyfikaty dla godnych polecenia programów językowych
►
Europejski Znak Innowacyjności w Zakresie Nauczania Języków Obcych http://ec.europa.eu/education/languages/european-language-label/index_en.htm
Realizacja projektów lub nawiązywanie współpracy w dziedzinie nauki języków z organizacjami z innych krajów
►
Współpraca z innymi organizacjami europejskimi w dziedzinie języków http://eacea.ec.europa.eu/llp/funding/2009/call_lifelong_learning_2009.htm http://eacea.ec.europa.eu/llp/funding/2009/call_lifelong_learning_2009.htm
Tłumaczenie literatury z jednego europejskiego języka na inne
►
Wsparcie dla tłumaczeń literackich http://ec.europa.eu/culture/our-programmes-and-actions/doc509_en.htm
I. Program międzysektorowy *
NAUCZYCIELE
INNE OSOBY
źródło: Komisja Europejska
4
O programie Projekty międzysektorowe muszą uzupełniać przynajmniej dwa z czterech wymienionych wcześniej programów (Comenius, Erasmus, Leonardo da Vinci i Grundtvig) i skupiać się na wzroście świadomości korzyści płynących z uczenia się języków obcych i wielojęzycznej natury Unii Europejskiej, na promowaniu dostępu do zasobów niezbędnych w nauce języków i opracowywaniu i rozpowszechnianiu materiałów do nauki języków, w tym kursów internetowych i instrumentów do sprawdzania kompetencji językowych. Beneficjenci - szkoły, uczelnie, uniwersytety trzeciego wieku - szkoły językowe, biblioteki, centra kształcenia nauczycieli - lokalne, regionalne, krajowe i europejskie stowarzyszenia zajmujące się uczeniem lub nauką języków obcych - stowarzyszenia kulturalne - radio, telewizja i media obecne w Internecie - wydawnictwa, producenci i dystrybutorzy programów komputerowych - organizacje sportowe - muzea - przedsiębiorstwa transportu publicznego, biura turystyczne Minimalna liczba państw zaangażowanych w projekt: 3 Minimalna liczba partnerów zaangażowanych w projekt: 3
Jak aplikować? Po publikacji przez Komisję Europejską zaproszenia do składania wniosków, jeden z partnerów projektu wypełnia wniosek ze strony internetowej Komisji (patrz ramka poniżej) w imieniu wszystkich uczestników i przesyła go elektronicznie do 31 marca do Agencji Wykonawczej ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego, która zarządza programem. Ocena wniosków Wnioski o dofinansowanie oceniane są pod kątem 9 kryteriów, m.in.: innowacyjnego charakteru projektu (np. wprowadzenie nowej metody nauki języka), przygotowania partnerów (kompetencje, podział pracy) i „europejskiej wartości dodanej” (realizacja zadań, którymi nie zajmują się lokalne, regionalne i krajowe podmioty). Maksymalny poziom dofinansowania: 200.000 euro rocznie (projekt może trwać max. 3 lata), do 75% kosztów kwalifikowanych projektu. II. Program międzysektorowy ** O programie Sieci muszą uzupełniać przynajmniej dwa z czterech wymienionych wcześniej programów (Comenius, Erasmus, Leonardo da Vinci i Grundtvig) i promować naukę języków obcych i różnorodność językową, stanowiąc wsparcie dla wymiany informacji na temat innowacyjnych technik i dobrych praktyk, zwłaszcza wśród decydentów i kluczowych instytucji zajmujących się kształceniem, a także służąc adaptacji i upowszechnianiu wyników powstałych wcześniej projektów wśród potencjalnych użytkowników (organy publiczne, instytucje, przedsiębiorstwa, osoby uczące się języków obcych itp.). Beneficjenci - szkoły, uczelnie, uniwersytety trzeciego wieku - szkoły językowe, biblioteki, centra kształcenia nauczycieli - lokalne, regionalne, krajowe i europejskie stowarzyszenia zajmujące się uczeniem lub nauką języków obcych - stowarzyszenia kulturalne - radio, telewizja i media obecne w Internecie - wydawnictwa, producenci i dystrybutorzy programów komputerowych
- organizacje sportowe - muzea - przedsiębiorstwa transportu publicznego, biura turystyczne Minimalna liczba państw zaangażowanych w projekt: 5 Minimalna liczba partnerów zaangażowanych w projekt: 5 Jak aplikować? Po publikacji przez Komisję Europejską zaproszenia do składania wniosków, jeden z partnerów projektu wypełnia wniosek ze strony internetowej Komisji (patrz ramka poniżej) w imieniu wszystkich uczestników i przesyła go elektronicznie do 31 marca do Agencji Wykonawczej ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego, która zarządza programem. Ocena wniosków Wnioski o dofinansowanie oceniane są pod kątem 9 kryteriów, m.in.: innowacyjnego charakteru projektu (np. wprowadzenie nowej metody nauki języka), przygotowania partnerów (kompetencje, podział pracy) i „europejskiej wartości dodanej” (realizacja zadań, którymi nie zajmują się lokalne, regionalne i krajowe podmioty). Maksymalny poziom dofinansowania: 150.000 euro rocznie (projekt może trwać max. 3 lata), do 75% kosztów kwalifikowanych projektu.
PRZYDATNE INFORMACJE Adres korespondencyjny agencji zarządzającej: Education Audiovisual & Culture Executive Agency Avenue du Bourget 1 biuro BOU 2/145, B-1140 Brussels Tel.: +32-2-29 88371, Fax: +32-2-29 21326 e-mail: EACEA-LANGUAGES@ec.europa.eu Osoba bezpośrednio odpowiedzialna za program – Ralf RAHDERS Wymagane dokumenty: Zaproszenie do składania wniosków oraz formularz wraz z instrukcją znajdują się na stronie Agencji – http:// eacea.ec.europa.eu/llp/funding/2011/index_en.php
* Działanie Kluczowe 2: Języki obce – PROJEKTY WIELOSTRONNE (Nowe Materiały / Kursy Online / Zwiększanie świadomości) ** Działanie Kluczowe 2: Języki obce – SIECI
5
III. Wsparcie dla tłumaczy literackich O programie W przeciwieństwie do wyżej wymienionych, międzysektorowych programów, wsparcie dla tłumaczy literackich jest finansowane z programu Komisji Europejskiej „Kultura 2007-2013”. Do celów działania zalicza się stymulowanie międzynarodowego obiegu kulturalnych i artystycznych prac, i tłumaczeń literatury pięknej z jednego europejskiego języka na inny język europejski – w tym z greki i łaciny. Kwalifikowane dzieła muszą być z dziedziny beletrystyki niezależnie od gatunku (powieść, opowiadanie, nowela, dramat, poezja, komiks), muszą to być dzieła już wydane, nie tłumaczone nigdy wcześniej na język docelowy. Kwalifikowane języki to oficjalne języki krajów biorących udział w Programie oraz łacina i starożytna greka. Beneficjenci publiczne lub prywatne wydawnictwa lub grupy wydawnicze (nie mogą to być osoby fizyczne)
PRZYDATNE INFORMACJE Punkt Kontaktowy Europa dla Obywateli: Instytut Adama Mickiewicza ul. Mokotowska 25, 00-560 Warszawa Tel.: +48 22 44 76 170 / 172 Fax: +48 22 44 76 152 e-mail: pkk.kultura@mk.gov.pl azajac@iam.pl, imorawicz@iam.pl Osoby bezpośrednio odpowiedzialne za program – Aleksandra ZAJĄC i Iwona MORAWICZ
Jak aplikować? Po publikacji przez Komisję Europejską zaproszenia do składania wniosków, należy wypełnić wniosek ze strony internetowej Komisji (patrz ramka poniżej) i przesłać go elektronicznie do 1 lutego do Agencji Wykonawczej ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego, która zarządza programem. Szczegółowych informacji na temat wniosku i sposobu aplikowania udziela Punkt Kontaktowy Europa dla Obywateli w Warszawie (patrz ramka powyżej).
Juliusz Słowacki
EUROPEJSKI DZIEŃ JĘZYKÓW
Europejski Dzień Języków dla najmłodszych… Komisja Europejska stawia na naukę języków od najmłodszych lat. Stąd też obchody Europejskiego Dnia Języków w Polsce obejmują szereg imprez edukacyjnych i rozrywkowych dla najmłodszych. W 2009 r., z tej właśnie okazji, wrocławski Teatr Lalek zaprezentował cykl przedstawień dla dzieci w różnych językach Teatralna Wieża Babel. Z kolei w Warszawie można było obejrzeć,
6
Wymagane dokumenty: Zaproszenie do składania wniosków oraz formularz wraz z instrukcją znajdują się na stronie Agencji – http://eacea.ec.europa.eu/culture/funding/2010/ call_strand_122_2010_en.php
Ocena wniosków Wnioski o dofinansowanie oceniane są pod kątem 5 kryteriów, m.in.: europejskiej wartości dodanej projektu, jakości proponowanych działań oraz sposobu ich realizacji i stopnia, w jakim rezultaty proponowanych działań przyczyniają się do promocji i rozpowszechniania programu. Maksymalny poziom dofinansowania: 60.000 euro (projekt może trwać max. 2 lata), do 50% kosztów kwalifikowanych projektu.
źródła: strona www Agencji Wykonawczej ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego – http://eacea.ec.europa.eu strona www Instytutu Adama Mickiewicza – http://www.program-kultura.eu/granty-na-tumaczenialbr-gliterackie
Chodzi o to, aby język giętki powiedział wszystko, co pomyśli głowa.
Idea przedsięwzięcia Europejski Dzień Języków został ustanowiony przez Radę Europy w 2001 r. Jest obchodzony 26 września, a w jego organizacji aktywny udział bierze Komisja Europejska, zwłaszcza Komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży. Europejski Dzień Języków odbywa się każdego roku we wszystkich krajach Unii Europejskiej i ma na celu zachęcać obywateli Wspólnoty (niezależnie od wieku) do kontynuacji lub rozpoczęcia nauki języków obcych. Szereg imprez kulturalnych i edukacyjnych ma przybliżyć kulturową różnorodność Europy oraz promować modele i narzędzia edukacji językowej. Tegoroczna edycja (2010) Europejskiego Dnia Języków odbędzie się pod hasłem „Języki integrują” w nawiązaniu do obchodów Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym.
Agencja zarządzająca: Education Audiovisual & Culture Executive Agency Avenue du Bourget 1 BOUR 04/13 B-1140 Brussels e-mail: EACEA-P5-LITERARYTRANSLATION@ ec.europa.eu
między innymi, występ dzieci z polsko-francuskiego przedszkola „La Fontaine”. Działania te nawiązują do uruchomionej w 2009 r. przez Komisję Europejską kampanii Piccolingo, której celem jest zwrócenie uwagi rodziców na jak najwcześniejszą edukację językową dzieci. ...i dla nieco starszych Europejski Dzień Języków posiada również bogatą ofertę dla dorosłych. W jej ramach w 2009 roku w Warszawie można było posłuchać koncertu muzyki elektroakustycznej, wziąć udział w pokazie tańców greckich i cypryjskich. Z kolei w 2010 r. w stolicy odbył się przegląd filmów z różnych krajów Europy oraz konferencja w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego na Krakowskim Przedmieściu. We Wrocławiu zorganizowano natomiast Tydzień Kultur Różnych Narodów oraz pokaz animacji przed gmachem Miejskiej Biblioteki Publicznej. Praktyczny wymiar wydarzenia Europejski Dzień Języków to nie tylko wielojęzykowa rozrywka, ale także niepowtarzalna okazja, by zapoznać się z możliwościami rozwijania umiejętności lingwistycznych w swoim regionie i mieście. Wiele instytutów oraz szkół językowych organizuje w tym dniu lekcje pokazowe, przedstawia swoją ofertę edukacyjną, daje możliwość zaopatrzenia się w materiały i publi-
DODATKOWE INFORMACJE
Przykładowe instytucje organizujące Europejski Dzień Języków w Polsce: • Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, http://www.frse.org.pl/ • Europejskie Stowarzyszenie Narodowych Instytutów Kultury, http://www.eunic-brussels.eu/asp/about_eunic/ about_us.asp?lang=pl • Ősterreich Institut, http://www.oesterreichinstitut.wroc.pl/ • Alliance Française, http://alliance.wroclaw.pl/ • Konsulat Republiki Federalnej Niemiec we Wrocławiu, http://www.konsulatniemiecki.wroclaw.pl/ • Instytut Francuski, http://www.francuski.fr • Miejska Biblioteka Publiczna we Wrocławiu, http://www.biblioteka.wroc.pl/ • Teatr Lalek we Wrocławiu, http://www.teatrlalek.wroclaw.pl/ • Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce, http://ec.europa.eu/polska/index_pl.htm Osoba bezpośrednio odpowiedzialna za Europejski Dzień Języków: Anna KOZDÓJ e-mail: Anna.KOZDOJ@ec.europa.eu
kacje na temat nauki języków obcych na specjalnych stoiskach. We wrześniu 2010 r. w Warszawie wszyscy zainteresowani mogli wziąć udział w warsztatach metodycznych i lekcjach pokazowych języków obcych, w tym japońskiego i chińskiego. Odbyły się również zajęcia z języka migowego i języka polskiego. Z kolei wrocławski Alliance française zaprezentował interaktywne tablice do nauki języków.
Nie potrafię pisać po angielsku, bo język ten ma perfidną ortografię. Kiedy czytam, słyszę jedynie słowa, lecz nie jestem w stanie zapamiętać, jak wyglądają napisane. Albert Einstein
CERTYFIKAT ‘EUROPEAN LANGUAGE LABEL’ – „Europejski Znak Jakości” w dziedzinie nauczania i uczenia języków obcych jej kulturowych odrębności, nawiązywać kontakty międzynarodowe, • być uniwersalne, co oznacza możliwość ich zastosowania w innych krajach Wspólnoty.
Czym jest Europejski Znak Jakości? Europejski Znak Jakości jest przyznawaną corocznie nagrodą, której celem jest rozwijanie i promocja nowych metod nauczania i uczenia się języków obcych. Konkurs, będący częścią programu „Uczenie przez całe życie”, jest koordynowany przez Komisję Europejską, a organizowany przez państwa członkowskie powołujące narodowe jury (w Polsce jest to Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej). W konkursie o Europejski Znak Jakości nie są przyznawane granty finansowe ani nagrody pieniężne. Zwycięzcy otrzymują jednak certyfikat podpisany przez Komisarza UE ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży oraz Ministra Edukacji Narodowej. Jakie są kryteria przyznawania certyfikatu? Projekty, których twórcy chcieliby uzyskać Europejski Znak Jakości, powinny ułatwiać naukę języka w społecznościach lokalnych oraz rozwijać umiejętności językowe przydatne w pracy zawodowej. Zgodnie z kryteriami ogólnoeuropejskimi, projekty ubiegające się o certyfikat powinny: • mieć charakter wielostronny. Każdy aspekt projektu językowego – uczniowie i lektorzy, metody i materiały – powinny jasno pokazywać, że potrzeby uczniów zostały właściwie rozpoznane i są zaspokajane w procesie dydaktycznym, • wnosić nowe wartości w kontekście narodowym poprzez nauczanie (uczenie się) kilku języków, a w szczególności tych rzadziej spotykanych, lub poprzez wykorzystanie lepszej metodologii, • motywować uczniów i nauczycieli do rozwijania swoich umiejętności językowych, • mieć wymiar europejski, a więc wpisywać się w rzeczywistość Unii Europejskiej z jej językową różnorodnością, sprzyjać zrozumieniu
Kto może otrzymać Europejski Znak Jakości? Oferta jest skierowana do wszystkich sektorów edukacji niezależnie od wieku, uczniów i stosowanych metod. W ubiegłorocznej edycji konkursu wśród 70 zgłoszonych wniosków znalazły się projekty realizowane przez: szkoły, przedszkola, instytucje szkolnictwa wyższego, prywatne szkoły językowe, szkoły języka polskiego dla obcokrajowców, uniwersytety trzeciego wieku, muzea, stowarzyszenia oraz organizacje pozarządowe. Certyfikat przyznawany jest w trzech kategoriach: 1. konkurs projektów instytucjonalnych, 2. konkurs indywidualny dla nauczycieli, 3. konkurs projektów uczniowskich pod hasłem „Języki to moja pasja”.
PRZYDATNE INFORMACJE Adres korespondencyjny agencji zarządzającej: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE): www.frse.org.pl ul. Mokotowska 43 PL-00-551 Warszawa Tel: +(48) 22 463 1263, Fax: +(48) 22 463 105 E-mail: anna.grabowska@frse.org.pl Osoba bezpośrednio odpowiedzialna za program – Anna GRABOWSKA
Wniosek powinien być przygotowany i przesłany obowiązkowo w dwóch wersjach: zarówno w postaci elektronicznej, jak i w formie tradycyjnej. Dokładny termin oraz warunki ubiegania się o certyfikat w Polsce można znaleźć na stronie Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE).
PRZYKŁAD ZWYCIĘSKIEGO PROJEKTU – MAŁA LINGUA Zajęcia językowe dla dzieci, Piaseczno k. Warszawy. Szkoła nagrodzona Europejskim Znakiem Jakości w 2009 roku. Celem projektu było przełamanie barier językowych u dzieci w wieku od 3 do 12 lat poprzez oswajanie ich z codzienną praktyką w nauczanym języku obcym. Angielski, francuski lub hiszpański nauczane były poprzez odkrywanie kontekstu kulturowego krajów, w których języki te są używane. Kurs zakładał uczenie całych zdań i fraz, które są używane w odpowiednich sytuacjach, co wzbogaca proces przyswajania oraz spontanicznego używania języka obcego. Integralną częścią nauki zgodnie z kursem Mała Lingua był kontakt z rodzicami, wykorzystywanie uproszczonych wersji utworów literackich, a także rozwijanie wyobraźni.
7
PLAN DLA TYSIĄCA
z Anną Grzybowską, kierowniczką działu planowania tłumaczeń w Parlamencie Europejskim, rozmawia Marcin Sołtys.
Pracę ilu tłumaczy Pani koordynuje? Anna Grzybowska: We wtorek, czyli w najbardziej „napięty” dzień w tygodniu, na liście mam 840 tłumaczy. Czasami liczba ta wzrasta do 1000 osób. Moja praca polega na tym, żeby tych 900 osób wiedziało gdzie ma iść, co ma robić i jaki jest temat posiedzenia. Jak wiele z nich pracuje na etacie? - W PE na stałe pracuje ok. 380 osób, które wcześniej musiały zdać unijny konkurs. Pozostali to akredytowani tłumacze - posiadacze specjalnego certyfikatu, umożliwiającego im pracę dla różnych instytucji (Komisji, Rady itd.) na zasadzie „wolnych strzelców”. Zapotrzebowanie na usługi tłumaczy akredytowanych rośnie wraz z liczbą wydarzeń, jakie musimy obsłużyć. W obydwu grupach kandydat/ka udowadniają nie tylko znajomość języka i umiejętność tłumaczenia na żywo, lecz także wiedzę o Unii Europejskiej. I jak już wejdą w strukturę, przywykną do pracy z wysoką adrenaliną, rzadko decydują się na opuszczenie Brukseli. Wielu wolnych strzelców dojeżdża do pracy z Polski (lub z innych krajów). Kryteria doboru przy ich rekrutacji do konkretnych zleceń to, przede wszystkim, jakość, następnie kombinacja językowa, a w trzeciej kolejności miejsce rekrutacji, które oczywiście bierzemy pod uwagę ze względów budżetowych.
Jak efektywnie zorganizować pracę tak dużej grupy? Od czego Pani zaczyna dzień pracy? - Tu z pomocą przychodzi komputer. Idąc krok po kroku, najpierw zapotrzebowanie na tłumaczy weryfikują komisje i delegacje parlamentarne lub grupa polityczna. Po pozytywnej weryfikacji wniosków, trafiają one do naszej bazy danych wraz ze szczegółami (np. zamawianą liczbą języków). Z odpowiednim wyprzedzeniem analizujemy poszczególne tygodnie i sprawdzamy, czy w danym dniu mamy wystarczające zasoby, żeby obsłużyć wszystkie posiedzenia. W razie potrzeby ściągamy dodatkowe osoby - w porozumieniu z działem rekrutacji. Komputer alarmuje też, przy jakim posiedzeniu mam optymalną obsługę, a przy jakim tłumaczy po prostu brakuje. Czy zdarza się, że nie ma kto tłumaczyć? - Najtrudniej bywa przy posiedzeniach, o których dostaję informację w ostatniej chwili. Wtedy rynek jest już najczęściej wyczerpany (włącznie z tłumaczami akredytowanymi) i musimy dokonać odpowiednich przegrupowań, żeby jednak dodatkowy zespół się znalazł. W ostateczności (bardzo rzadko) zgłaszamy, że nie jesteśmy w stanie pomóc. Mimo rozwiniętego planowania w PE i znajomości dat sporej części posiedzeń nawet z rocznym wyprzedzeniem, obsadę kabin ustalamy do ostatniej chwili, niemal na żywo. Co utrudnia planowanie tłumaczeń? - To jest marzenie ściętej głowy, ale tłumaczom i mnie pracę ułatwiłaby większa przewidywalność Parlamentu. Po wejściu w życie Traktatu z Lizbony, Parlament działa jeszcze bardziej dynamicznie, staje się instytucją coraz ważniejszą na arenie międzynarodowej, co oznacza dla nas coraz szybsze tempo, coraz więcej posiedzeń, coraz więcej zmian... Jeśli - w efekcie - tłumacz dowiaduje się, że ma obsłużyć posiedzenie komisji tego samego dnia, to pod względem przygotowań nie jest to sytuacja komfortowa. Zdaję sobie sprawę, że musimy się dostosować do nowych warunków. Musimy towarzyszyć temu rozwojowi PE.
ADRENALINA W KABINIE z Susanne Altenberg, szefową polskich tłumaczy w Parlamencie Europejskim, i Marcinem Federem, tłumaczem zatrudnionym w PE od 2003 r., rozmawia Marcin Sołtys. Jakie wymagania trzeba spełnić, by pracować jako tłumacz w Parlamencie Europejskim? Marcin Feder: Warunki minimalne to ukończone studia licencjackie lub magisterskie. Od niedawna obowiązuje również zapis, wedle którego kandydat na tłumacza musi posiadać też wykształcenie kierunkowe w zakresie tłumaczenia konferencyjnego. W Polsce praktycznie nie ma jednolitych studiów magisterskich dla tłumaczy i, po licencjacie, większość z nich decyduje się na roczne lub dwuletnie studia uzupełniające - np. w Poznaniu, Warszawie czy Krakowie. Podczas nich student uczy się warsztatu, czyli tłumaczenia konsekutywnego i symultanicznego. Susanne Altenberg: Zdarzają się także absolwenci innych kierunków - np. prawa i ekonomii - którzy podej-
8
mują się pracy tłumacza, ale zanim zostaną przyjęci, muszą wykazać bogate doświadczenie. Minimalna liczba języków, jakie trzeba znać, to 3 - język ojczysty i dwa języki obce, z czego najważniejszy jest, paradoksalnie, ten pierwszy. Czasem zgłaszają się do nas osoby, które chwalą się znajomością 5 języków, a w czasie testu okazuje się, że szwankuje u nich... język ojczysty. Młodzi ludzie koncentrują się na studiowaniu za granicą i na nauce języków obcych do tego stopnia, że zapominają o własnym. Jak wygląda Państwa zwykły dzień pracy? SA: Składa się z dwóch „części”. Zaczynamy o 9:00 i pracujemy do 12:30. Przerwa obiadowa trwa minimum półtorej godziny. Potem pracujemy od 15:00 do
Czy posłowie doceniają pracę tłumaczy? - Ani posłowie, ani tłumacze nie mają zbyt wiele czasu na bezpośredni kontakt i konsultacje w sprawie jakości tłumaczenia; jedni i drudzy biegają z posiedzenia na posiedzenie. Dla mnie szczególnie wzruszającym momentem była wizyta w polskiej kabinie przewodniczącego Jerzego Buzka. Po jednym z posiedzeń prezydium PE, przewodniczący wszedł do kabiny i podziękował nam za pracę. Bardzo ciepło wspominam tę rozmowę. Czy ranga języka polskiego wzrosła po wyborze Jerzego Buzka na przewodniczącego PE? - Skoku ilościowego nie odnotowałam, tłumaczymy tyle samo, choć dla polskiego tłumacza z pewnością ma wpływ, że w danej chwili tłumaczy przewodniczącego całej instytucji. To dodatkowy bodziec, adrenalina i wyzwanie, by inne narodowości dobrze zrozumiały „naszego przewodniczącego”. Największa zmiana dla tłumaczy będzie odczuwalna w drugiej połowie 2011 r., kiedy Polska obejmie prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Szczególnie „wolni strzelcy” będą mieli pełne ręce roboty. Jak trafiła Pani do Brukseli i do Parlamentu Europejskiego? - Zaczęło się od tego, że już w wieku 15-16 lat doszłam do wniosku, że chcę tłumaczyć. Dalsza droga wiązała się z moimi indywidualnymi losami. Do Brukseli trafiłam bowiem drogą okrężną - przez Afrykę. To był okres przed 1989 r., kiedy o Polsce w Unii Europejskiej nikt nie mógł nawet marzyć. Zaczęłam od rynku belgijskiego, pracując we francuskiej kabinie. Wtedy język polski nikogo nie interesował, z moją kombinacją językową nie miałam Unii nic do zaoferowania. To się zmieniło, gdy ruszyły przygotowania do akcesji Polski. Potem „poszło” już samo.
18:30, a czasami dłużej - w zależności od tego, czy w Parlamencie trwają jeszcze spotkania. Zdarza się nam pracować w nocy. Ciągiem tłumaczymy nie więcej niż 3,5 godziny. Po wyłączeniu mikrofonu i powrocie do domu przygotowujemy się do spotkań, uczymy się języków, czytamy gazety, żeby być na bieżąco... To też jest nasza praca. Zasady te przestają obowiązywać na misjach wyjazdowych. W zależności od kombinacji językowej, tłumacz może wyjechać na kilka dni za granicę wraz z grupą posłów. Choć brzmi to jak ciekawa, egzotyczna przygoda, w czasie wyjazdów pracujemy od rana do wieczora. MF: Mnóstwo osób ceni sobie misje, z tego względu, że można wyjść z kabiny i poznać osobiście klientów, czyli posłów. Oni też doceniają wtedy naszą pracę, często nas chwalą, co zdarza się rzadziej w codziennym kontakcie „przez szybę” w dużej sali posiedzeń. Parlament Europejski posługuje się na co dzień 23 językami urzędowymi. Jak to zorganizować? MF: Liczba wszystkich możliwych kombinacji tłumaczenia wynosi 506. Albo tłumaczymy bezpośrednio, czyli z „podłogi” („floor”) i wówczas znamy język,
z którego tłumaczymy na polski. Albo tłumaczymy z „piwota” („relay”). Wtedy, np. nie znając portugalskiego i znając włoski, przełączamy się do kabiny, w której np. Włoch tłumaczy z portugalskiego na włoski. To jest tzw. „pojedynczy relay”. Schody zaczynają się, gdy tłumaczone spotkanie odbywa się w wąskim gronie i w rzadkich językach. W takich okolicznościach nie ma wyboru i trzeba zastosować „podwójny relay”, tj. jedna kabina tłumaczy np. z portugalskiego na włoski, druga z włoskiego na angielski, a my z angielskiego na polski. W zasadzie nie powinno się stosować „podwójnego piwota”, ponieważ jakość tłumaczenia drastycznie spada, nie mówiąc o opóźnieniu wobec mówcy. W polskiej kabinie „podwójny relay” ma miejsce bardzo rzadko, powiedzmy raz na pół roku. Na czym polega „retour” i tłumaczenie konsekutywne? MF: „Retour” to - w naszym przypadku - tłumaczenie z polskiego na języki obce. Na przykład ja tłumaczę z polskiego na angielski... SA: ...a ja z polskiego na niemiecki i w ten sposób... MF: ...pomagamy kolegom z innych kabin, którzy mogą nie znać polskiego, za to znają angielski i niemiecki. Język polski wciąż zalicza się do tych rzadszych w PE, choć to się zmienia. SA: Z kolei w tłumaczeniu konsekutywnym radzimy sobie bez sprzętu. Na przykład przewodniczący PE wygłasza przemówienie po polsku, a tłumacz robi w tym czasie notatki i potem powtarza przemówienie po angielsku. Co to jest „whispering”? SA: To tłumaczenie symultaniczne bez kabiny. Zdarza się najczęściej na delegacjach, gdy tłumacz siada z tyłu, za osobami, które ma tłumaczyć, i „szepcze” tłumaczoną wypowiedź do ucha delegata. Czy zadania w Parlamencie Europejskim są rozdzielane według wykształcenia i zainteresowań tłumacza, czy też według kryterium logistycznego? SA: Tłumacz nie może specjalizować się w jednej dziedzinie. Musi znać się na każdym temacie, od rybołówstwa po budżet UE. Inaczej organizacja tłumaczeń byłaby technicznie niemożliwa - nie mielibyśmy kim zastępować chorych pracowników i nie dawalibyśmy sobie rady na sesjach plenarnych, gdy posłowie poruszają absolutnie każdy temat. Jak wyglądają Państwa przygotowania do posiedzeń komisji parlamentarnych i do sesji plenarnych? SA: Najważniejszy jest dostęp do dokumentów z odpowiednim wyprzedzeniem, bo zdarza się, że idziemy tłumaczyć konferencję czy hearing (wysłuchanie publiczne), do którego organizatorzy nie przygotowali żadnych materiałów. Wtedy w Internecie wyszukujemy wiadomości na własną rękę, co znacząco wydłuża przygotowania. Jednak w normalnych okolicznościach mamy wcześniej wgląd do dokumentów (np. sprawozdań) w różnych wersjach językowych i czytamy je uważnie przed posiedzeniem, podkreślając najważniejsze fragmenty. Na ich podstawie powstaje potem prosty glosariusz. MF: Na prywatny użytek przygotowujemy glosariusze, słowniki i spisy skrótów. Mamy też bazę termi-
nologiczną dla całej Unii Europejskiej. Pracujemy nad tym od lat i jeśli tłumacz wybiera się na posiedzenie Komisji Rybołówstwa, może sięgnąć po gotowe tłumaczenia nazw ryb, o których najczęściej jest mowa. Bez glosariusza nikt nigdzie nie chodzi (śmiech). SA: Co więcej, zdarza się, że na misjach wyjazdowych - podczas uroczystej kolacji - poseł zapyta nas o nazwę podawanej ryby. Wtedy szybko wyszukujemy odpowiedź w komputerowym glosariuszu (śmiech). Czy na niektóre posiedzenia i wydarzenia czekają Państwo bardziej niż na inne? MF: Każdy ma swoich ulubionych mówców i tematy, to naturalne. Ja na przykład lubię posiedzenia Komisji Petycji, bo pomaga ona konkretnym ludziom. SA: Szczególnie interesujące są dla mnie wizyty głów państw i szefów rządów, tak jak ostatnio prezydenta Bronisława Komorowskiego. Ale też ważne i ciekawe było orędzie o stanie UE, wygłoszone przez José Manuela Barroso. Tego typu wydarzenia sprawiają, że czujemy się częścią unijnej polityki. Ilu polskich tłumaczy pracuje w Parlamencie Europejskim? MF: W polskiej kabinie na stanowiskach administratorów PE zatrudnia ok. 20 osób. Pozostali pracują w charakterze „wolnych strzelców”, na liście jest ok. 90 osób, a swoje umiejętności muszą potwierdzić specjalnym certyfikatem akredytacyjnym, który pozwala im tłumaczyć w kilku unijnych instytucjach - także w Komisji Europejskiej i Trybunale Sprawiedliwości. SA: System z „wolnymi strzelcami” sprawdza się o tyle, że ułatwia manewrowanie między bardziej i mniej obłożonymi dniami. Na przykład w poniedziałki i piątki, gdy posłowie pracują w swoich państwach, a w PE odbywa się mniej posiedzeń niż zwykle, ok. 20 polskich tłumaczy w zupełności wystarcza. Sytuacja zmienia się w środku tygodnia - wraz z posiedzeniami komisji i delegacji - kiedy pomoc „wolnych strzelców” staje się niezbędna. Co tłumacze robią latem, gdy prace Parlamentu Europejskiego stają? SA: Wtedy nasza praca dopiero się zaczyna. Zapisujemy się na kursy językowe, uczestniczymy w letnich uniwersytetach w różnych państwach członkowskich i przechodzimy szkolenia - zarówno językowe, jak i z wiedzy o kulturze, mediach czy polityce danego państwa. W ciągu roku nie ma na to czasu. MF: Latem jesteśmy „wypożyczani” do innych instytucji, np. do Komisji Europejskiej, która pracuje dłużej niż Parlament, bo do końca lipca. Bywają też nieprzewidziane okoliczności - w sierpniu 2008 r., podczas prezydencji francuskiej, ściągano dodatkowych tłumaczy na nadzwyczajne posiedzenia dotyczące wojny w Gruzji. W takich sytuacjach urlopy przestają obowiązywać. Kogo tłumaczy się Państwu najtrudniej, co przeszkadza w tłumaczeniu? SA: Osoby czytające szybko z kartki. Tłumaczenie ustne to nie jest tłumaczenie pisemne, niektórzy ciągle o tym zapominają. Jeżeli poseł pisze tekst na jedną minutę i potem czyta go bardzo szybko, wierne przetłumaczenie całości jest prawie niemożliwe - jeżeli tłumacz nie ma odpowiednio wcześnie dostępu do tekstu. Dużym utrudnieniem są dla nas również
„hermetyczne” żarty, odniesienia do literatury, cytaty z poezji lub gry słowne, które nie są już tak zabawne w innych językach jak w języku oryginału. MF: Poza tym przeszkadzają nam: zakłócenia z telefonów komórkowych, nie mówienie bezpośrednio do mikrofonu i bawienie się nim w czasie przemówienia, uderzanie kartką w mikrofon czy słaba akustyka w sali. Zadanie jest też utrudnione, gdy nie widzimy mówcy - gestykulacja i mimika są dla nas bardzo ważne. Aby oddać sens wypowiedzi, trzeba widzieć tę osobę, musimy poczuć się jak mówca. Czy łatwiej jest tłumaczyć polityka, z którym tłumacz utożsamia się światopoglądowo? SA: Wszyscy mamy „jakieś” poglądy polityczne, dobrze je mieć, jeśli pracuje się w Parlamencie Europejskim, ale kiedy tłumaczymy, jesteśmy neutralni i swoją pracę wykonujemy dla wszystkich - od lewicy dla prawicy. Nawet jeśli nie zgadzamy się z mówcą, w danej chwili jesteśmy „w głowie” tego człowieka. To tak jak z aktorem, który gra w filmie mordercę. Nie znaczy to, że w życiu prywatnym zabija ludzi. Czasami emocjonalne zaangażowanie w temat bywa zgubne. Pamiętam wizytę dziennikarki z Bliskiego Wschodu, która przejmująco opowiadała o śmierci dzieci. Słuchając jej opowieści, sama chciałam płakać i w ryzach trzymała mnie tylko adrenalina. Rozpłakałam się po wyjściu z kabiny. Jak wyglądają możliwości awansu? SA: Tłumacze podlegają temu samemu modelowi kariery, co inni europejscy urzędnicy, np. w Parlamencie Europejskim, więc najpierw muszą zdać konkurs, a potem - jeżeli dobrze pracują - awansują w hierarchii administratorów. Po kilku latach pracy tłumacz może też zadecydować o zmianie miejsca i np. zacząć pracę jako urzędnik na stanowisku innym niż tłumaczeniowe lub przenieść się do innej instytucji. Co motywuje Państwa do dalszej pracy i tłumaczenia przewidywalnych przemówień? SA: Tłumaczenia są przewidywalne, ale tylko częściowo. Nasza praca jest różnorodna i tłumaczymy wszędzie - od komisji rybołówstwa po budżetową. Tematy rzadko się powtarzają. Owszem, znamy mówców i ich ulubione sformułowania, ale to nam też pomaga, bo kojarzymy już trochę argumenty poszczególnych osób. Poza tym codzienną rutynę przełamują zagraniczne misje czy symultaniczne tłumaczenie konferencji - prawdziwe intelektualne ćwiczenie, w którym skaczemy z tematu na temat, adrenalina jest wtedy bardzo wysoka. Jestem dumna, gdy na sesji plenarnej siedzę w kabinie i widzę, że posłowie z 27 państw rozumieją się m.in. dzięki mojej pracy. MF: Mnie najbardziej motywuje, gdy osoba, która słucha mojego tłumaczenia, używa potem we własnym przemówieniu moich sformułowań (śmiech). To niesamowite uczucie. Jakby się Pan zapytał naszych tłumaczy o motywację, to 99% osób odpowie, że niczego innego nie chce w życiu robić.
9
Drodzy Państwo,
36. wizyta parlamentarna w Brukseli 21-24.03.2010
Organizowane przez Poseł Lidię Geringer de Oedenberg wyjazdy do „stolic Europy” odbyły się już 43 razy! Uczestniczyło w nich blisko 2100 osób, które miały okazję zwiedzić nie tylko budynki Parlamentu Europejskiego, ale również: Radę Europy, Trybunał Praw Człowieka, Komisję Europejską, Komitet Regionów oraz najciekawsze miejsca w Brukseli i Strasburgu. Celem wyjazdów jest rozbudzenie zainteresowania Unią Europejską i pokazanie uczestnikom wizyt, jak funkcjonuje Parlament Europejski, w którym zasiadają przedstawiciele 27. państw tworzących Wspólnotę.
Na Placu Luksemburskim w Brukseli przed Parlamentem Europejskim.
Przed imponującym gmachem zwanym „Paul-Henri Spaak” – od nazwiska jednego z wielkich Europejczyków.
Na prelekcji w Parlamencie Europejskim w Brukseli.
Uczestnicy słuchają wykładu w Komisji Europejskiej.
Rozpoczęta przez Panią Poseł w poprzedniej kadencji akcja zapraszania mieszkańców Dolnego Śląska i Opolszczyzny do Strasburga i Brukseli rozwija się dynamicznie. Dzięki temu z każdym rokiem coraz więcej osób poszerza swoją wiedzę o możliwościach, jakie stwarza nam Unia Europejska. Takiej „edukacyjnej wycieczki” nie można kupić w żadnym biurze podróży, bowiem stanowi ona nagrodę za aktywność społeczną. Co miesiąc szansa na wyjazd do Parlamentu Europejskiego otwiera się dla kolejnych osób, m.in. dzięki konkursom z niniejszego Informatora oraz comiesięcznym konkursom na stronie internetowej: www.lgeringer.pl Do zobaczenia w Parlamencie Europejskim!
35. wizyta parlamentarna w Brukseli 10-13.11.2009
37. wizyta parlamentarna w Strasburgu 18-21.04.2010
Uczestnicy wyjazdu w Parku Leopolda, tuż przy budynku Parlamentu Europejskiego p j g w Brukseli.
Zwiedzanie Galerii Króla i Królowej.
Przed Radą Europy w Strasburgu.
Wycieczka statkiem po rzece Ill należy do największych atrakcji Strasburga.
Przed bogato zdobionym Chińskim Pawilonem w Brukseli.
Tradycja mówi, że pogłaskanie rzeźby św. Serceleasa na brukselskim Grande Place gwarantuje szczęśliwą przyszłość.
Na Placu Gutenberga, w tle przepiękna XIX-wieczna karuzela.
Pamiątkowe zdjęcie z Panią Poseł Lidią Geringer de Oedenberg, na pierwszym planie grupa dolnośląskich Kominiarzy 11 „gwarantujących”szczęście dla całej Wspólnoty.
10
38. wizyta parlamentarna w Strasburgu 16-19.05.2010
40. wizyta parlamentarna w Brukseli 11-14.07.2010
Przy rzeźbie symbolizującej macierzyństwo, stojącej przed nowoczesnym gmachem Parlamentu Europejskiego w Strasburgu.
W dzielnicy La petite France (Mała Francja) w Strasburgu.
Przy rzeźbie l’Europe stojącej przed nowoczesnym gmachem Parlamentu Europejskiego w Brukseli.
W parku Leopolda sąsiadującym z kompleksem budynków Parlamentu Europejskiego w Brukseli.
Zwiedzanie La petite France – malowniczej i jednocześnie najstarszej dzielnicy Strasburga.
Przed Radą Europy w Strasburgu. Polska jest członkiem Rady Europy od 1991 roku.
Przed budynkiem „Altiero Spinelli” nazwanym imieniem jednego z założycieli Wspólnoty.
Na tle fragmentu murów obronnych Brukseli.
39. wizyta parlamentarna w Strasburgu 13-16.06.2010
41. wizyta parlamentarna w Brukseli 29.08-01.09.2010
W Strasburgu – przy głównym wejściu do Parlamentu Europejskiego i 27 flagach zawieszonych na masztach wyprodukowanych w Stoczni Gdańskiej.
Na dziedzińcu Parlamentu Europejskiego w Strasburgu – przy rzeźbie „Zjednoczona Ziemia” autorstwa Beaty i Tomasza Urbanowiczów.
Przed wejściem do Katedry św. Michała Archanioła i Guduli w Brukseli.
„Obowiązkowe” zdjęcie przed Atomium w Brukseli – obiekt zbudowano na Expo w 1958 roku.
Podczas prelekcji Pani Poseł Lidii Geringer de Oedenberg.
Wspólne zdjęcie z Panią Poseł na dziedzińcu nazwanym Agora im. Prof. Bronisława Geremka.
Przed Komitetem Regionów w Brukseli.
Na trybunie sali plenarnej w Parlamencie Europejskim w Brukseli.
12
13
42. wizyta parlamentarna w Strasburgu 19-22.09.2010
NOWE KONKURSY!
– PLAKAT POLSKIEJ PREZYDENCJI W UNII EUROPEJSKIEJ Choć w Strasburgu wielką wagę przywiązuje się do zieleni miejskiej, po trawnikach wszystkim wolno chodzić.
Na dziedzińcu Parlamentu Europejskiego w Strasburgu.
Polska obejmie po raz pierwszy prezydencję w Radzie Unii Europejskiej dokładnie 1 lipca 2011 r. To dla naszego kraju bardzo ważne wydarzenie, dlatego też chciałabym zachęcić wszystkich, bez względu na wiek, do stworzenia plakatu promującego półroczne przewodnictwo Polski nad Unią. W tym konkursie liczy się przede wszystkim pomysł, zatem proszę puścić wodze fantazji... Konkurs skierowany jest do mieszkańców Dolnego Śląska oraz Opolszczyzny w trzech kategoriach wiekowych: • dzieci (do 13 lat) • młodzież (14-19 lat) • dorośli (20 lat i powyżej) Nagrodzone prace planujemy zaprezentować na specjalnej wystawie, na którą zaprosimy wyróżnionych twórców. Główną nagrodą jest 4-dniowy wyjazd do Parlamentu Europejskiego!
Lekcja wiedzy o Unii Europejskiej w budynku posiedzeń plenarnych w Strasburgu.
Przed wejściem do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu.
43. wizyta parlamentarna w Strasburgu 17-20.10.2010
Na schodach przed Radą Europy w Strasburgu.
Podczas prelekcji w Europejskim Trybunale Praw Człowieka – prowadzonej przez jedną z pracujących tam polskich prawniczek.
Prace konkursowe (plakat w formacie B1 – bez oprawy) wraz z nazwiskiem autora, danymi kontaktowymi oraz oświadczeniem* zezwalającym na ekspozycję należy nadsyłać na adres: Biuro Poselskie Lidii Geringer de Oedenberg ul. Inowrocławska 17/14 53-653 Wrocław Termin nadsyłania prac upływa 30 kwietnia 2011 r. Regulamin konkursu i stosowne oświadczenie* są dostępne na stronie internetowej www.lgeringer.pl O wygranej i sposobie odbioru nagrody laureaci zostaną poinformowani telefonicznie lub listownie. Lista laureatów będzie także opublikowana na stronie internetowej www.lgeringer.pl
* UWAGA: Uczestnikiem konkursu może być osoba posiadająca polskie obywatelstwo, która pisemnie wyrazi zgodę na przetwarzanie danych osobowych – niezbędnych do opublikowania listy nagrodzonych – oraz przekaże prawa autorskie do plakatu w celu organizacji wystawy.
– KONKURS INTERNETOWY Zapraszamy także do wzięcia udziału w comiesięcznym KONKURSIE na stronie www.lgeringer.pl W każdym miesiącu zamieszczamy 4 pytania związane z działalnością Poseł Lidii Geringer de Oedenberg w Parlamencie Europejskim. Pytania nie są zbyt łatwe, ale odpowiedzi zawsze można znaleźć w tekstach zamieszczonych na stronie internetowej Pani Poseł. Ze wszystkich nadesłanych, prawidłowych odpowiedzi co miesiąc wyłaniamy zwycięzcę, który ma niepowtarzalną możliwość zwiedzenia Parlamentu Europej-
skiego. Wytrwali konkursowicze, którym nie poszczęściło się przez trzy kolejne miesiące, otrzymują jeszcze jedną szansę w dodatkowym losowaniu nagrody – wyjazdu do Parlamentu Europejskiego. Czytelniku, następny możesz być TY! Zgłębiaj wiedzę i bądź świadomym obywatelem UE – więcej na: www.lgeringer.pl
Publikacja Grupy Postępowego Sojuszu Socjalistów & Demokratów w Parlamencie Europejskim Wydawca: Lidia Geringer de Oedenberg – Poseł do Parlamentu Europejskiego – Biuro Poselskie, ul. Inowrocławska 17/14, 53-653 Wrocław, tel/fax 71 323 08 21 Redaktor naczelna: Lidia Geringer de Oedenberg. Redakcja: Timothy Matynia Adams (projekt okładki), Karolina Podsędek, Marcin Sołtys, Andrzej Szustak, Jakub Wiśniewski. Zdjęcia: Photo European Parliament, Parlament Europejski w Brukseli, Zofia Ulatowska, Iwona Klijewska. Skład i druk: PALMApress s.c., 53-657 Wrocław, ul. Długa 11/13, tel. 71 338 14 12, www.palmapress.pl Data zamknięcia numeru 20.11.2010 r.
Przy zabytkowej altanie w Parku de l’Orangerie w Strasburgu.
14
Uczestnicy wizyty studyjnej na spotkaniu z Panią Poseł Lidią Geringer de Oedenberg.
15
Agnieszka Jędrusyna
Karolina Zielińska Katarzyna Gorgol
20. Wałbrzych 58-300 Wałbrzych Plac Magistracki 3a
19. Świdnica 58-100 Świdnica Rynek 39-40
18. Strzelin 57-100 Strzelin ul. Kościuszki 33
17. Oława 55-200 Oława ul. Kamienna 4/7
16. Oleśnica 56-400 Oleśnica ul. M. Reja 10
15. Nowa Ruda 57-402 Nowa Ruda ul. Kłodzka 16 (Centrum Turystyczno-Sportowe)
14. Milicz 56-300 Milicz pl. Ks. E. Warysiaka 7/5a
13. Lubań 59-800 Lubań ul. 7-Dywizji 14
12. Legnica 59-220 Legnica Rynek 32
11. Lądek Zdrój 57-540 Lądek Zdrój ul. Kłodzka 1 a
10. Kłodzko 57-300 Kłodzko ul. Wojska Polskiego 18
BRUKSELA - BELGIA
Edward Kociszewski
Mieczysław Gnach
Ryszard Rokaszewicz
Mariusz Piestrak
Paweł Zieliński
Henryk Nawrocki
Iwona Wiśniewska-Kocjan
Agnieszka Kowol-Stachowiak
Katarzyna Krzesińska
Parlament Europejski, 15G206 60, rue Wiertz / Wiertzstraat 60 B-1047 Bruxelles/Brussel
Andrzej Mielczarek
Małgorzata Zdybel-Orzechowska
Magdalena Siedlarz
Bożena Tabisz
Maciej Syta
Janusz Krawczyszyn
Stefan Morka
Edward Witecki
Marta Przeworska
Adriana Sinica
Andrzej Ochman
1. OPOLE
45-052 Opole ul. Oleska 1/1A
2. Brzeg 49-300 Brzeg ul. Sukiennice 2
3.
Kędzierzyn-Koźle Kędzierzyn 47-220 Kędzierzyn-Koźle ul. Grunwaldzka 29
4. Koźle 47-200 Kędzierzyn-Koźle ul. Piastowska 51 5.
Nysa 48-300 Nysa, ul. Marcinkowskiego 7
6. Prudnik 48-200 Prudnik Plac Wolności 4/1
Tomasz Kamiński
Helena Łaski
www.lgeringer.pl biuro@lgeringer.pl
Franciszek Gawęda
Andrzej Kozak
Stanisław Linder
Tomasz Musielak
Alicja Bachowska
Alicja Derej
Renata Gernaszewska
Godziny otwarcia biur i inne informacje:
Małgorzata Sekula
WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE:
22. Zgorzelec 59-900 Zgorzelec ul. Warszawska 1
21. Ząbkowice Śląskie 57-200 Ząbkowice Śląskie ul. 1 Maja 15D
Parlament Europejski, T12089 1, avenue du Président Robert Schuman F-67070 Strasbourg Cedex
STRASBURG - FRANCJA
Lidia Markowska
Piotr Szczepocki
Daniel Ochman
Marcin Sołtys
ASYSTENCI I BIURA POSŁA DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO LIDII GERINGER DE OEDENBERG
Zofia Ulatowska-Rybaj
WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE: 1. WROCŁAW 53-653 Wrocław ul. Inowrocławska 17/14 dyrektor biura: Zofia Ulatowska-Rybaj
WROCŁAW
Zenon Stępień
Rafael Rokaszewicz
Robert Waldemar Kubaś
Władysław Bogusław Kobiałka
PUNKT INFORMACYJNY 50-333 Wrocław ul. J. Matejki 6 2. Bierutów 56-420 Bierutów ul. Wrocławska 59 3.
Bogatynia 59-920 Bogatynia ul. II Armii Wojska Polskiego 2G (Biblioteka Publiczna)
4. Bolesławiec 59-700 Bolesławiec ul. Opitza 15 5.
Dzierżoniów 58-200 Dzierżoniów ul. Sienkiewicza 7
6. Głogów 67-200 Głogów ul. 1-go Maja 25A 7.
Gryfów Śląski 53-620 Gryfów Śląski ul. Kolejowa 45
8. Jelcz-Laskowice 55-220 Jelcz Laskowice ul. Bożka 11 9.
Jelenia Góra 58-500 Jelenia Góra ul. Wojska Polskiego 15 Tadeusz Smoliński