Éîñèï: Ïîäîëàííÿ ïðîáëåì ðåíåð ôóòáîëüíî¿ êîìàíäè íå çíàõîäèâ ñîá³ ì³ñöÿ: “Ïðîãðàòè ï’ÿòü ³ãîð ïîñï³ëü – öå âæå ïðîâàë. Àëå á³ëüøå âñüîãî ìåíå âðàæàº, ùî ìè ïîâòîðþºìî îäí³ ³ ò³ æ ïîìèëêè ³ í³÷îìó íà íèõ íå â÷èìîñÿ!” Òàê áóâຠíå ò³ëüêè â ñïîðò³. ×àñòî á³ëü íåâäà÷ ïðîõîäèòü äàðåìíî, áåçðåçóëüòàòíî. Ìè í³ÿê íå ìîæåìî çðîçóì³òè, ùî íàéá³ëüø áîëÿ÷å íàì íå â³ä ñàìî¿ âòðàòè àáî ïðîáëåìè, à â³ä òîãî, ùî ìè í³÷îìó íå â÷èìîñÿ íà ñâî¿õ ïðîáëåìàõ ³ á³äàõ. ßêùî ìè ä³éñíî â³ðèìî, ùî ëþáëÿ÷èì Áîãà âñå äîïîìàãຠíà äîáðå, òî íàì äóæå âàæëèâî çàñâî¿òè ò³ óðîêè, ÿê³ âèêëàäàþòü íàì â òÿæê³é øêîë³ æèòòÿ ãîðå, á³ëü òà ñëüîçè. Ãåðîé Ñòàðîãî Çàïîâ³òó Éîñèï íà âëàñíîìó äóæå ã³ðêîìó äîñâ³ä³ ä³çíàâñÿ, ÿê âèñòîÿòè â òÿæêèõ âèïðîáóâàííÿõ. ß äóæå õî÷ó, ùîá ìè âñ³ íà ïðèêëàä³ æèòòÿ Éîñèïà íàâ÷èëèñÿ ÷îìóñü âàæëèâîìó äëÿ ñåáå. Á³ëë Êðàóäåð, “Á³áë³éíèé ðàä³îêëàñ”
Ò
Çìiñò Óðîêè æèòòÿ ............................................................. 2 Ïîäîëàííÿ ïðîáëåì Ïîäîëàííÿ çðàäè ................................................... 4 Ïîäîëàííÿ ñïîêóñ ................................................. 10 Ïîäîëàííÿ ðîç÷àðóâàííÿ ...................................... 16 Ïîäîëàííÿ óñï³õó ................................................... 21 Ïîäîëàííÿ îáðàçè ................................................. 27 ³ðà, ùî äîëຠâñå .................................................... 32 Ïåðåêëàä: Ñâ³òëàíà Êóë³í³÷ JOSEPH OVERCOMING LIFE’S CHALLENGES – Christian devotional book in Ukrainian language. Translation from English by Svitlana Kulinich. Copyright © 2005 by Radio Bible Class Ministries. Internet address: http://www.rbc.org
Óðîêè æèòòÿ  ñòàð³é òåëåïåðåäà÷³ “Ùàñëèâ³ äí³” áóâ òàêèé åï³çîä, êîëè г÷³ Êàíí³íãåìà áàòüêî ùîéíî ïîêàðàâ çà âèò³âêè “ïî âñ³é ñóâîðîñò³ çàêîíó”. ² îñü âîíè ðîçìîâëÿþòü ïðî öå, ³ áàòüêî çàïèòóº ñèíà: “Íó, òè çðîçóì³â, ùî öå òîá³ óðîê íà ìàéáóòíº?” г÷³ ó â³äïîâ³äü ãîâîðèòü âåëèêó ³ñòèíó: “ßñíî, ùî íå ìîæå áóòè, ùîá òàêèé á³ëü – ³ ïðîñòî òàê. Ùî çà óðîê, íå çíàþ, àëå äåñü òóò â³í ïîâèíåí áóòè”. Îñü âîíî, æèòòÿ!
“
„
Õàðàêòåð íàø ôîðìóºòüñÿ íå â ëåãê³ òà ñïîê³éí³ ÷àñè, à â òÿæê³ òà íåñïîê³éí³.
² íàéâàæëèâ³øèì ñâî¿ì óðîêàì æèòòÿ ÷àñòî â÷èòü íàñ â íàéá³ëüø âåëèêèõ á³äàõ. Êîëè ïîìåð ì³é áàòüêî, íà ïîõîðîíè ïðèéøîâ îäèí ïàñòîð, íàø äðóã. ß áóâ òîä³ ïàñòîðîì âñüîãî äåê³ëüêà ì³ñÿö³â, ³ ïîõîðîíè áàòüêà áóëè äëÿ ìåíå ïåðøèìè ïîõîðîíàìè ÿê äëÿ ñëóæèòåëÿ. ̳é äðóã îá³éíÿâ ìåíå çà ïëå÷³ ³ ñêàçàâ: “ß çíàþ, ùî òîá³ äóæå áîëÿ÷å. Òàê ³ ìຠáóòè. Àëå ïðèéäå äåíü, ³ òè áóäåø äÿêóâàòè Áîãó çà òå, ÷îìó ³í òåáå çàðàç â÷èòü”. ² â³í ïðîäîâæóâàâ: “ß í³êîëè íå âòðà÷àâ í³êîãî ç áëèçüêèõ, àëå ñàì âæå ïðîâîäèâ äóæå áàãàòî ïîõîðîí³â. ² í³ ðàçó íà ïîõîðîíàõ ÿ íå ì³ã ñïðàâä³ âò³øèòè òèõ, õòî ïîáèâàâñÿ çà ñâî¿ìè áëèçüêèìè, òîìó ùî ÿ ñàì íå ïåðåæèâ öüîãî áîëþ. À òå, ùî òè çàðàç ïåðåæèâàºø ñàì, äîïîìîæå òîá³, êîëè òè áóäåø âò³øàòè ³íøèõ”. Ó îäí³é ç ñàìèõ ïðàêòè÷íèõ êíèã Íîâîãî Çàïîâ³òó ßê³â íàïèñàâ òàê³ ñëîâà: Ìàéòå, áðàòè ìî¿, ïîâíó ðàä³ñòü, êîëè âïàäàºòå â óñ³ëÿê³ âèïðîáóâàííÿ, çíàþ÷è, ùî äîñâ³ä÷åí2
íÿ âàøî¿ â³ðè äຠòåðïåëèâ³ñòü. À òåðïåëèâ³ñòü íåõàé ìຠ÷èí äîñêîíàëèé, ùîá âè äîñêîíàë³ òà áåçäîãàíí³ áóëè, ³ íåäîñòà÷³ í³ â ÷îìó íå ìàëè (ßê. 1:2-4). Äóæå ïðîñòà äóìêà – äàðåìíî ó Áîãà íå áóâຠí³÷îãî! Âñå, ùî ç íàìè òðàïëÿºòüñÿ, òðàïëÿºòüñÿ ÷îìóñü ³ äëÿ ÷îãîñü, ³ îäíå ç öèõ “äëÿ ÷îãîñü” – äëÿ òîãî, ùîá íàøà â³ðà äóæ÷àëà. Õòîñü ñêàçàâ, ùî ïîòð³áíî æèòè, ðóõàþ÷èñü âïåðåä, àëå çðîçóì³òè æèòòÿ ìîæíà, ò³ëüêè îçèðàþ÷èñü íàçàä. À äëÿ öüîãî ïîòð³áíî äîâ³ðÿòèñÿ ëþáîâ³, ïðåìóäðîñò³ ³ âñåìîãóòíîñò³ íàøîãî Áîãà. Íàì ïîòð³áíî â³ðèòè, ùî ó Íüîãî âñå ï³ä êîíòðîëåì, îñîáëèâî òîä³, êîëè çäàºòüñÿ, ùî âñå ÿêðàç âèõîäèòü ç-ï³ä êîíòðîëþ. Ïàâëî íàçèâàâ öå “õîäèòè â³ðîþ” (2 Êîð. 5:7). Òàêå “õîä³ííÿ” êàòåãîðè÷íî ñóïåðå÷èòü ³íñòèíêòó ñàìîçáåðåæåííÿ. Íàì â³ä ïðèðîäè õî÷åòüñÿ âñå áðàòè íà ñåáå, âñ³ì óïðàâëÿòè, âñå êîíòðîëþâàòè. À Áîã õî÷å, ùîá ìè äîâ³ðèëèñÿ ëþáîâ³ Îòöÿ íàøîãî, ßêèé íå çä³éñíþº æîäíèõ ïîìèëîê. ³í õî÷å, ùîá ìè ïîêëàëèñÿ íà Òîãî, Õòî äîïîìàãຠíàì “â öüîìó âñüîìó ïåðåìàãàòè Òèì, Õòî íàñ ïîëþáèâ” (Ðèì. 8:37). Îñü òàê æèâ ãåðîé Ñòàðîãî Çàïîâ³òó Éîñèï. Æèòòÿ éîãî áóëî ñïîâíåíå ïîõìóðèõ ³ âàæêèõ ïîä³é, àëå ÿêèé æå ïðèãîëîìøëèâèé ï³äñóìîê áóâ ó öüîãî æèòòÿ!
“
Éîñèï ìîæå íàì äóæå äîáðå äîïîìîãòè íàâ÷èòèñÿ ðîçâ’ÿçóâàòè çàïëóòàí³ âóçëèêè íàøèõ äîëü.
„
³í ïîâîäèâñÿ ïî-áîæîìó â áåçáîæíîìó îòî÷åíí³, â³í ñïðàâä³ “âñå ïîäîëàâ” ³ éîãî ïðèêëàä ìîæå äîïîìîãòè íàì âèð³øóâàòè íàø³ ïðîáëåìè. 3
Ïîäîëàííÿ ïðîáëåì Ïîäîëàííÿ çðàäè Íà ñâ³ò³ º áàãàòî ãàðíèõ ñë³â, ñë³â, ÿê³ çâó÷àòü âæå ñàì³ ïî ñîá³, ÿê ïðåêðàñíà ìóçèêà. “Çðàäà” äî òàêèõ ñë³â íå â³äíîñèòüñÿ. Êîëè ìè ÷óºìî ñëîâî “çðàäà”, ìè çãàäóºìî Áåíåä³êòà Àðíîëüäà, àìåðèêàíñüêîãî ãåíåðàëà, ÿêèé ïåðåéøîâ íà ñëóæáó äî àíãë³éö³â ³ çðàäèâ ñâîþ íàö³þ ùå äî ¿¿ íàðîäæåííÿ. Ìè ÷óºìî ñëîâà Þë³ÿ Öåçàðÿ, êîëè éîìó áîëÿ÷å ³ â³ä íîæà, âñòðîìëåíîãî â ñïèíó, ³ â³ä çðàäè, ùî ðîçòÿëà éîìó ñåðöå, ³ â³í êðè÷èòü: “² òè, Áðóò?” Êîëè ìè ÷óºìî ñëîâî “çðàäà”, ìè çíîâó ïîâåðòàºìîñÿ äóìêàìè â òîé ñàìèé ñàä â òó ñàìó òåìíó í³÷, ìè çíîâ ÷óºìî ãîëîñ äðóãà, ÿêèé ïîö³ëóíêîì çðàäæóº Ñèíà Áîæîãî çà òðèäöÿòü ñð³áíÿê³â. Ìè çóñòð³÷àºìîñÿ ç Éîñèïîì ïðÿìî íàïåðåäîäí³ çðàäè, çðàäè, ÿêà òðàïèòüñÿ â éîãî æ âëàñí³é ñ³ì’¿. Éîìó â³ä öüîãî, çâè÷àéíî æ, áóäå äóæå áîëÿ÷å, àëå öåé óðîê ïîäîëàííÿ ìîëîäîìó Éîñèïó ïîòð³áíî ïðîéòè îáîâ’ÿçêîâî.  ïîâ³òð³ ⳺ ãðîçîþ. Ïàì’ÿòàþ, ÿêîñü ÿ â³äâ³äóâàâ ñ³ì’þ, ÿêà ïðèõîäèëà äî íàñ â öåðêâó. ßê ò³ëüêè ÿ óâ³éøîâ â áóäèíîê, ìåí³ ñòàëî çðîçóì³ëî, ùî òàì ùîñü íå òàê. Âàæêî ñêàçàòè, ÷è ëþáèâ õòîñü â ö³é ñ³ì’¿ êîãîíåáóäü âçàãàë³, àëå áóëî çðîçóì³ëî, ùî â ñâî¿é ñ³ì’¿ òóò í³õòî í³êîãî íå ëþáèâ. ß íå ïðîáóâ ó íèõ ³ ãîäèíè, ³ ìåí³ öüîãî âèñòà÷èëî, ùîá çðîçóì³òè: ÷îëîâ³ê ³ äðóæèíà îäèí ç îäíèì íå ðîçìîâëÿþòü, ³ öÿ ¿õ ãðîìàäÿíñüêà â³éíà ðîçïîâñþäèëàñÿ ³ íà ä³òåé. 4
“
Íàì çäàºòüñÿ, ùî ñ³ì’ÿ ïîâèííà áóòè ì³ñöåì, äå ïàíóº çàòèøîê, ëþáîâ, äå êîæíîãî ïðèéìàþòü ³ çàõèùàþòü. Àëå äóæå ÷àñòî âñå çîâñ³ì íàâïàêè.
„
ѳì’ÿ ñòຠðîçñàäíèêîì çëîñò³, íåíàâèñò³ ³ âîðîæíå÷³. Òàê òðàïèëîñÿ ç ñ³ìåéñòâîì ßêîâà (Áóò. 37). Á³êôîðä³â øíóð ñ³ìåéíî¿ çëîáè. Ïàòð³àðõó ßêîâó, ñèíó ²ñàêà ³ âíóêó Àâðààìà, äîâåëîñÿ íà ñâîºìó ã³ðêîìó äîñâ³ä³ ïåðåñâ³ä÷èòèñÿ: ìè ïîæèíàºìî òå, ùî ñ³ºìî. ѳì’ÿ ó íüîãî áóëà íå á³áë³éíà, íå òàêà, ÿê çàïîâ³äàâ Áîã ó 2-ìó ðîçä³ë³ êíèãè Áóòòÿ – íå îäíà äðóæèíà ó íüîãî áóëà, à äâ³. ² ä³òè ó ßêîâà áóëè â³ä öèõ äâîõ äðóæèí, òà ùå é â³ä ¿õ ñëóæíèöü – â çàãàëüíîìó 12 ñèí³â, êîæíèé ç ÿêèõ ìð³ÿâ, ùîá áàòüêî âèð³çíèâ éîãî ç ³íøèõ ³ íàáëèçèâ äî ñåáå. Ïðîáëåìó ïîñèëþâàëî òå, ùî ßê³â íå ïðèõîâóâàâ ñâ ïåðåâàãè äî äðóãî¿ äðóæèíè Ðàõ³ë³ ³ ¿¿ äâîõ ñèí³â – Éîñèïà òà Âåí³ÿìèíà. Öå ñòâîðþâàëî â ñ³ì’¿ ñåðéîçíå íåïîðîçóì³ííÿ. Íà÷åáòî ö³ äâîº õëîï÷èñüê â î÷àõ áàòüêà áóëè âèùå çà ³íøèõ, àëå ñåðåä ñâî¿õ áðàò³â òàêå ï³äíåñåííÿ îáåðíóëîñÿ äëÿ íèõ ïðèíèæåííÿì. Êð³ì òîãî, ñèíè ßêîâà âäàëèñÿ â áàòüêà. Ñàìå ³ì’ÿ ßê³â îçíà÷ຠ“îáìàíùèê”, ³ ñèíàì ßêîâà áóëî â êîãî ïîâ÷èòèñÿ. ѳì’ÿ ïàòð³àðõà ãåòü ðîçïàäàëàñÿ â³ä âîðîæíå÷³, îáìàíó òà åãî¿çìó. ² öÿ íåõîðîøà àòìîñôåðà ðîáèëàñÿ ùå á³ëüø âèáóõîíåáåçïå÷íîþ â³ä òîãî, ùî ßê³â ðîáèâ òå, ÷îãî áàòüêîâ³ ðîáèòè áóëî á íå âàðòî. Ó 37-ìó ðîçä³ë³ êíèãè Áóòòÿ âêàçàí³ òðè òàê³ âèáóõîíåáåçïå÷í³ òî÷êè â ñ³ì’¿ ßêîâà: • ßê³â âèêîðèñòîâóâàâ Éîñèïà ÿê ³íôîðìàòîðà ïðî ïîâåä³íêó ñòàðøèõ áðàò³â, ÿê³ íåíàâèä³ëè áàòüê³âñüêîãî “óëþáëåíöÿ” (Áóò. 37:2). 5
• ßê³â âèñòàâëÿâ íàïîêàç ñâîþ ïðèõèëüí³ñòü äî Éîñèïà, ïîäàðóâàâøè éîìó îñîáëèâèé îäÿã (Áóò. 37:3). • ßê³â ðîçïàëþâàâ ãí³â áðàò³â, àëå ãí³â öåé áóâ ñïðÿìîâàíèé íà Éîñèïà, à íå íà áàòüêà òà éîãî íåðîçóìí³ â÷èíêè (Áóò. 37:4). À êîíôë³êò ì³æ áðàòàìè âñå á³ëüøå çàãîñòðþâàâñÿ òîìó, ùî êîð³ííÿ éîãî áóëî â íåïðîñòèõ ñòîñóíêàõ ßêîâà ç äðóæèíàìè. Òå æ ñàìå ìè áà÷èìî â 1-ìó ðîçä³ë³ 1-¿ êíèãè Ñàìó¿ëîâî¿, äå áàãàòîæåíñòâî òàêîæ ïîðîäæóâàëî ñóïåðíèöòâî ³ êîíôë³êò ì³æ äðóæèíàìè. Çâè÷àéíî æ, êîíôë³êòè ìîæóòü âèíèêàòè ³ òàì, äå í³ÿêîãî áàãàòîæåíñòâà íåìàº.
“
Áóäü-ÿêà íåçëàãîäà ó â³äíîñèíàõ ì³æ ÷îëîâ³êîì ³ äðóæèíîþ ìຠñåðéîçí³ íàñë³äêè äëÿ âñ³õ ³íøèõ âçàºìèí â ñ³ì’¿.
„
À êîëè íà ïðîáëåìè â öèõ â³äíîñèíàõ íàêëàäàºòüñÿ ùå é íåïðàâèëüíå âèõîâàííÿ, ïåðåâàãà îäíèõ ä³òåé ³íøèì, ðåçóëüòàòè ìîæóòü áóòè ïðîñòî êàòàñòðîô³÷íèìè. Íàäàþ÷è ïåðåâàãó Éîñèïó, ßê³â çä³éñíþâàâ äâ³ ñåðéîçíèõ ïîìèëêè. Ïî-ïåðøå, â³í äàâàâ Éîñèïó íåïðàâèëüí³ íàòÿêè ïðî òå, ùî â³í í³áè âèùå “ðàíãîì” â ñ³ì’¿, í³æ éîãî ñòàðø³ áðàòè. Ïî-äðóãå, ç öüîãî âèõîäèëî, ùî â³í íåõòóâàâ òèìè ñèíàìè, ÿê³ ðàí³øå áóëè â öåíòð³ éîãî óâàãè, à òåïåð âèÿâèëèñÿ çàáóò³. Íàïðóæåí³ñòü, ùî âèíèêëà ó â³äíîñèíàõ âíàñë³äîê öüîãî, ñòàëà ïîðîõîâîþ áî÷êîþ, ãîòîâîþ âèáóõíóòè â áóäü-ÿêèé ìîìåíò. Íåìóäðà ³ íåëîã³÷íà ïîâåä³íêà ßêîâà ïðèâåëà äî òîãî, ùî â éîãî ñ³ì’¿ çàïàíóâàëè ïî÷óòòÿ ïðåçèðñòâà òà íåíàâèñò³. 6
Ùî ñòîñóºòüñÿ íàïðóæåíîñò³ â ñ³ìåéíèõ ñòîñóíêàõ, îñü âàì óðèâîê îäíîãî çàïîâ³òó, äàòîâàíîãî 1 ëèïíÿ 1935 ðîêó: ß çàïîâ³äàþ äâîì ñâî¿ì äî÷êàì, Ôðàíñåñ Ìàð³ òà Äåí³ç ³êòîð³¿, ç ïðè÷èíè ¿õ íåëþáîâ³ äî îòöÿ, ÿêèé ëþáèâ ¿õ äî íåñòÿìè… ñóìó â îäèí äîëàð êîæí³é ³ áàòüê³âñüêå ïðîêëÿòòÿ íà äîäà÷ó. Íåõàé æèòòÿ êîæíî¿ ç íèõ áóäå íàïîâíåíå á³äàìè, íåùàñòÿìè òà ãîðåì. Íåõàé áóäå ¿õ ñìåðòü øâèäêîþ òà áîë³ñíîþ. Äóø³ ¿õ íåõàé â³äïðàâëÿòüñÿ â ïåêëî òà ðîçä³ëÿòü òàì â³÷í³ ìóêè ç ³íøèìè ïðîêëÿòèìè. Òàê, â ñ³ì’¿ ìîæå çíàéòè ñîá³ æèâëÿ÷èé ´ðóíò íåíàâèñòü, ³ íàñë³äêè öüîãî ³íàêøå ÿê çãóáíèìè íàçâàòè íå ìîæíà. Ñâîºþ íåîáåðåæí³ñòþ ßê³â ïðàêòè÷íî îáëèâ ñâ³é áóäèíîê áåíçèíîì… à Éîñèï ãîòîâèé áóâ ï³äíåñòè äî öüîãî áóäèíêó ñ³ðíèê! Íåðîçñóäëèâ³ñòü þíîñò³. Éîñèïó äàí³ áóëè ó ñí³ ïðîãíîçè éîãî ìàéáóòíüîãî ï³äíåñåííÿ ³ âåëè÷³. Àëå çàì³ñòü òîãî ùîá ðîçì³ðêîâóâàòè ïðî öå âñå ³ íàìàãàòèñÿ çðîçóì³òè çíà÷åííÿ ñíîâèä³íü, â³í ñòàâ õâàëèòèñÿ íèìè ³ ïåðåä áàòüêàìè, ³ ïåðåä òèìè ñàìèìè áðàòàìè, ÿê³ éîãî ³ áåç òîãî íåíàâèä³ëè. Òóò Éîñèï çä³éñíèâ òðè ñåðéîçíèõ ïîìèëêè: • ³í áóâ íåóâàæíèì – íå ïîì³÷àâ â ñâî¿é ñ³ì’¿ ïðîáëåì. • ³í áóâ íåäåë³êàòíèì – íå äóìàâ, ÿê ïîçíà÷àòüñÿ éîãî â÷èíêè íà ³íøèõ ÷ëåíàõ éîãî ñ³ì’¿. • ³í áóâ íåçð³ëèì – íàâ³òü ³ íå çàìèñëþâàâñÿ, ùî âèéäå ç òàêèõ éîãî ä³é íàäàë³.  ðåçóëüòàò³ íàïðóæåí³ñòü ³ çë³ñòü ïðîäîâæóâàëè ðîñòè.  ìîëîäîñò³ ó Éîñèïà âî÷åâèäü íå áóëî çäàòíîñò³ îö³íþâàòè ñâî¿ â÷èíêè. Õî÷ ïðîðîöòâî ïðî òå, ùî îäíîãî ðàçó â³í ñòàíå âèùå çà âñ³õ áðàò³â, ³ áóëî 7
â³ðíèì, éîãî ïîâåä³íêà äîâîäèëà, ùî â³í ùå íå ãîòîâèé äî öüîãî. Éîñèïà ïîòð³áíî áóëî äî öüîãî ãîòóâàòè, ³ ï³äãîòîâêà òóò ïîòð³áíà áóëà ò³ëüêè îäíà – â÷èòèñÿ ñëóæèòè ³íøèì. ßêùî ëþäüìè êåðóº òîé, õòî ñàì ó쳺 ñëóæèòè, â³í âñå ïîì³÷àº, â³í äåë³êàòíèé ³ çð³ëèé. Òàê ìîæå áóòè â ñèòóàö³¿ ç ÷îëîâ³êîì ³ äðóæèíîþ, ç ïàñòîðàìè öåðêâè, ç íà÷àëüíèêàìè ³ ï³äëåãëèìè, ç ïðåçèäåíòàìè ³ ãðîìàäÿíàìè.  íàø ÷àñ ñêð³çü äóæå ïîòð³áí³ ë³äåðè, ãîòîâ³ ñëóæèòè ëþäÿì.
“
À äëÿ êåð³âíèêà-õðèñòèÿíèíà çàâæäè ãîñòðî ñòî¿òü ïèòàííÿ: “Òè âèêîðèñòîâóºø ñâîº ïîëîæåííÿ àáî äàºø Áîãó âèêîðèñòàòè òåáå â òâîºìó ïîëîæåíí³?”
„
Õòîñü íàïèñàâ ç öüîãî ïðèâîäó “ìîëèòâó êåð³âíèêà”: Ãîñïîäè, êîëè ÿ íåïðàâèé, äàé ìåí³ áàæàííÿ çì³íèòèñÿ. Êîëè ÿ ïðàâèé, äàé, ùîá ç³ ìíîþ ìîæíà áóëî æèòè. ² òàê óêð³ïè ìåíå, ùîá ñèëà ìîãî ïðèêëàäó íàáàãàòî ïåðåâèùóâàëà àâòîðèòåò ì ïîñàäè. Éîñèïó ïîòð³áíî áóëî ñòàòè êåð³âíèêîì, àëå íàâ÷èòèñÿ öüîìó ìîæíà áóëî, ò³ëüêè ïîáóâøè ñëóãîþ. Éîñèï â³äïðàâëÿºòüñÿ äî áðàò³â. ßê³â ïîñèëຠÉîñèïà â³äâ³äàòè áðàò³â, ³ ò³, ÿê íåâàæêî çäîãàäàòèñÿ, çîâñ³ì íå ðàä³ áà÷èòè “òàòîâîãî óëþáëåíöÿ” (Áóò. 37:12-27). Ñïî÷àòêó ìè áà÷èìî, ùî çàì³ñòü ëþáîâ³ âîíè â³ä÷óâàþòü äî áðàòà ëèøå çë³ñòü ³ íàâ³òü õî÷óòü âáèòè éîãî (Áóò. 37:18). Âîíè íå ìîæóòü íàâ³òü ñïîê³éíî ïðî íüîãî ãîâîðèòè (Áóò. 37:19). Ðóâèì íàìàãàºòüñÿ çàñòóïèòèñÿ çà Éîñèïà, àëå ó íüîãî í³÷îãî íå âèõîäèòü (Áóò. 37:21, 22). ² íàðåøò³ òðàïëÿºòüñÿ íàéñòðàøí³øå: 8
• Âîíè çðèâàþòü ç Éîñèïà òàêèé íåíàâèñíèé ¿ì îäÿã (Áóò. 37:23). • Âîíè êèäàþòü éîãî äî ÿìè (Áóò. 37:24), ùîá á³ëüøå íå áà÷èòè. • Âîíè ñïîê³éí³ñ³íüêî ñ³äàþòü ¿ñòè, êîëè ¿õ ìîëîäøèé áðàò îäèí ñèäèòü â ñòðàøíîìó òåìíîìó ðîâ³ (Áóò. 37:25). • Âîíè ïðîäàþòü éîãî â ðàáñòâî (Áóò. 37:25-28), âèð³øèâøè, ùî öþ íåïðèºìíó ñòîð³íêó ë³ïøå âñüîãî ïåðåâåðíóòè ñàìå òàê, âèðó÷èâøè çà Éîñèïà ãðîø³. Ïîì³òüòå, äî ÷îãî ïðèâåëè íåâèð³øåí³ ñ³ìåéí³ ïðîáëåìè. Êîð³íü çëîñò³ – íåíàâèñòü (Ìò. 5:21, 22). Îçíàêà çëîñò³ – çíóùàííÿ (ßê. 3:1-8). Ðåçóëüòàò çëîñò³ – ìàí³ïóëÿö³¿, êîëè ëþäåé íå ëþáëÿòü, à âèêîðèñòîâóþòü â ñâî¿õ ³íòåðåñàõ.
“
Êîð³íü çëîñò³ – íåíàâèñòü; îçíàêà çëîñò³ – çíóùàííÿ; à ðåçóëüòàò çëîñò³ – ìàí³ïóëÿö³¿.
„
Êîð³íü çëîñò³ ³ éîãî ã³ðê³ ïëîäè. Òèì, õòî çíຠöþ á³áë³éíó ³ñòîð³þ, ëåãêî ñêàçàòè: “ͳ÷îãî ñòðàøíîãî. Âñå îäíî âñå çàê³í÷èëîñÿ äîáðå”. Çàê³í÷èòèñÿ-òî çàê³í÷èëîñÿ. Àëå ÿê áóëî? Ùî âèéøëî â ñ³ì’¿, ÿêó çñåðåäèíè ðîç’¿äàëà íåíàâèñòü? Ðóâèì òóæèâ ïðî Éîñèïà (³ ïðî ñâîº áîÿãóçòâî). Áðàòè ñêàçàëè íåïðàâäó áàòüêîâ³, àëå ñâîãî ñîðîìó òàê ³ íå ïîçáóëèñÿ (äèâ. Áóò. 42:22). ßê³â, îáìàíùèê, îáäóðåíèé ³ íå ìîæå âò³øèòèñÿ â ãîð³ ñâîºìó. ³í ïîæàâ òå, ùî ïîñ³ÿâ. Éîãî îáäóðèëè òàê ñàìî, ÿê â³í îáäóðèâ êîëèñü ñâîãî áàòüêà – â³í ç êîçëèíîþ øê³ðîþ, à éîãî ç êîçëèíîþ êðîâ’þ. Çëîáà, ùî ïàíóâàëà â ñ³ì’¿, ïðèâåëà äî òîãî, ùî ƒ Éîñèï áóâ ïðîäàíèé â ðàáñòâî. Ö³êàâî, ùî â³í ºäè9
íèé, ïðî êîãî äàë³ íå ñêàçàíî, ùî â³í ïåðåæèâàº. ³í âèñòóïຠâ êðàùîìó ïîëîæåíí³ ç ¿õ âñ³õ, òîìó ùî õî÷ â³í ³ â ðàáñòâ³, àëå çíàõîäèòüñÿ ñàìå òàì, äå Áîã õî÷å, ùîá â³í áóâ. ³í áóâ ñàìå òàì, äå éîìó ïîòð³áíî áóëî áóòè, ùîá íàâ÷èòèñÿ òîìó, ÷îìó éîãî õîò³â íàâ÷èòè Áîã, ùîá çðîáèòè ç íüîãî âåëèêîãî êåð³âíèêà ³ äîïîìîãòè éîìó ïîäîëàòè çðàäó ð³äíèõ áðàò³â. Ó îäíîìó ç ïñàëì³â ñêàçàíî: “Áî é ãí³â ëþäñüêèé Òåáå âèõâàëÿº” (Ïñ. 76:11). Áîã ðîáèòü Ñâîþ ñïðàâó, ³ âñå çëî, ÿêå çàïîä³þþòü Éîñèïó ëþäè, Áîã âèêîðèñòîâóº äëÿ Ñâîãî áëàãà ³ Ñâ ñëàâè.
Ïîäîëàííÿ ñïîêóñ Ñêàçàòè, ùî æèòòÿ ñïîâíåíå ñïîêóñ ³ âèïðîáóâàíü, çíà÷èòü, ÿê ãîâîðèâ ñïîðòèâíèé êîìåíòàòîð Õàóàðä Êîçåëë, “÷óäîâî âíèêíóòè â òå, ùî çðîçóì³ëå ñàìî ñîáîþ”. Àëå çðîçóì³òè, ùî ö³ âèïðîáóâàííÿ ÷àñòî ïðèõîäÿòü â³äðàçó æ ï³ñëÿ íàøèõ íàéá³ëüøèõ óñï³õ³â, çíà÷èòü çðîçóì³òè ñàì çì³ñò æèòòºâèõ ïðîáëåì.
“
„
Âèïðîáóâàííÿ ÷àñòî ïðèõîäÿòü â³äðàçó æ ï³ñëÿ íàøèõ íàéá³ëüøèõ óñï³õ³â.
Ìàáóòü, â³ðíî ñêàçàíî, ùî ïî òîìó, ÿê ìè ïåðåæèâàºìî ñâî¿ óñï³õè, ìîæíà ñêàçàòè ñò³ëüêè æ, ÿêùî íå á³ëüøå, ñê³ëüêè ³ ïî òîìó, ÿê ìè ïåðåæèâàºìî íåâäà÷³. Ùîá íàâ÷èòèñÿ äîëàòè ñïîêóñè, Éîñèïó ïîòð³áíî áóëî ïðîéòè âèïðîáóâàííÿ óñï³õîì ³ òèìè ñïîêóñàìè, ÿê³ ïðèõîäÿòü ç íèì. ² â³í ïîêàæå, ùî éîãî ìîëîäå, àëå øâèäêî íàáóâàþ÷å çð³ë³ñòü ñåðöå ïî÷èíຠçàñâîþâàòè óðîêè Áîæ³.  39-ìó ðîçä³ë³ êíèãè Áóòòÿ ìè áà÷èìî, ÿê îïîâ³äàííÿ ïðî æèòòÿ Éîñèïà ðîáèòü íåñïîä³âàíèé ïîâîðîò. Éîñèïà êóïóº Ïîò³ôàð (Áóò. 37:36), öàðåäâîðåöü 10
ôàðàîíà òà íà÷àëüíèê îõîðîíö³â. ² ó íüîãî â ðàáàõ Éîñèï â÷èòüñÿ áóòè êåð³âíèêîì, ï³çíàþ÷è ç âëàñíîãî äîñâ³äó çëåòè ³ ïàä³ííÿ òîãî, õòî ïîñòàâëåíèé íàä ³íøèìè ëþäüìè. Ñèëà ñâ³ä÷åííÿ. Ïîò³ôàð áóâ “íà÷àëüíèêîì öàðñüêî¿ ñòîðîæ³” (Áóò. 39:1). Ñåðåä äîñë³äíèê³â Á³á볿 íåìຠºäèíî¿ äóìêè ç ïðèâîäó òîãî, ç ÷îãî ñàìå ñêëàäàëèñÿ éîãî îáîâ’ÿçêè. Îäí³ ãîâîðÿòü, ùî â³í áóâ íà÷àëüíèêîì â’ÿçíèö³, ³íø³ ââàæàþòü, ùî âàðòè ïàëàöó, à òðåò³ – ùî â³í êîìàíäóâàâ êàòàìè. Çíàºìî òî÷íî ìè îäíå – ùî Ïîò³ôàð áóâ äîñèòü áàãàòèé, ùîá ìàòè áàãàòî ñëóã ³ ðàá³â (Áóò. 39:11, 14), ³ îñü òåïåð â³í âçÿâ ñîá³ ùå îäíîãî ðàáà, Éîñèïà. Éîñèï çàðåêîìåíäóâàâ ñåáå ÿê âåëüìè çä³áíèé ³ êì³òëèâèé þíàê, àëå âæå òîä³ áóëî ÿñíî, ùî ãîëîâíå â íüîìó íå éîãî çä³áíîñò³ ³ òàëàíòè.  Á³á볿 òî÷íî ñêàçàíî, â ÷îìó áóëà ïðè÷èíà óñï³õó Éîñèïà: “² áóâ Ãîñïîäü ç Éîñèïîì” (Áóò. 39:2). Ç íèì áóâ Áîã – îñü â ÷îìó ñïðàâà. Óÿâ³òü ñîá³, ÿê áîëÿ÷å â 17 ðîê³â äóìàòè ïðî òå, ùî òè íå ïðîñòî â³ä³ðâàíèé â³ä ð³äíî¿ ñ³ì’¿ ³ ïðîäàíèé â ðàáñòâî, àëå ïðîäàíèé ³ â³ä³ðâàíèé ñâî¿ìè æ ð³äíèìè áðàòàìè! ßê æå ëåãêî éîìó áóëî ðîçãí³âàòèñÿ ³ âñ³õ çíåíàâèä³òè (ÿê çðîáèëè éîãî áðàòè)! Àëå ç Éîñèïîì öüîãî íå òðàïèëîñÿ. Õî÷ â³í ³ áóâ äàëåêî â³ä äîìó, ç íèì áóâ Áîã, ³ öå áóëî âèäíî. Âåñü 39-é ðîçä³ë, ôàêòè÷íî, ³ ãîâîðèòü ÿêðàç ïðî öå (äèâ. Áóò. 39:2, 3, 21, 23) ³ ïðî òå, ÿê öå âïëèíóëî íà Ïîò³ôàðà. ³í íå ì³ã íå ïîì³òèòè, ùî öüîìó ðàáó äîïîìàãຠÑàì Áîã. Óÿâ³òü ñîá³, ÿêèì ïåðåêîíëèâèì ïîâèííî áóëî áóòè ñâ³ä÷åííÿ Éîñèïà, ùîá ÿçè÷íèê Ïîò³ôàð âèçíàâàâ äîñòî¿íñòâà Éîñèïà ³ çàõîïëþâàâñÿ íèìè, àëå ðîçóì³â, ùî ñïðàâà íå â Éîñèïîâ³, à â Áîãîâ³. Ç âñüîãî öüîãî çðîçóì³ëî, ùî Éîñèï í³ íà áðàò³â çëîñò³ íå ïðèõîâóâàâ, í³ íà îáñòàâèíè ñâî¿ íå íàð³êàâ. ³í çíàõîäèâ çàäîâîëåííÿ â ïðèñóòíîñò³ Áîæ³é 11
(äèâ. ªâð. 13:5, 6 ³ Ôèë. 4:10-13). ³í íå îïëàêóâàâ ñâîþ äîëþ, à íàìàãàâñÿ áóòè êîðèñíèì ëþäÿì òàì, äå â³í áóâ. ² Áîã âèêîðèñòàâ öå â³ðíå ñåðöå, ÿêå çàäîâîëüíÿëîñÿ òèì, ùî º.
“
Éîñèï í³ íà áðàò³â çëîñò³ íå ïðèõîâóâàâ, í³ íà îáñòàâèíè ñâî¿ íå íàð³êàâ. ³í çíàõîäèâ çàäîâîëåííÿ â ïðèñóòíîñò³ Áîæ³é.
„
Ïîò³ôàð áà÷èâ, ùî ç Éîñèïîì Áîã (Áóò. 39:3), ³ ïîñòàâèâ öüîãî ìîëîäîãî ðàáà íàä âñ³ì äîìîì ñâî¿ì (Áóò. 39:4-6). Éîñèï òåïåð â³äïîâ³äàâ çà âñ³õ ³íøèõ ðàá³â, â³â ñïðàâè ãîñïîäàðÿ, ñòåæèâ çà éîãî ô³íàíñàìè ³ çàéìàâñÿ ïîñòà÷àííÿì ïðîäîâîëüñòâà äëÿ ñ³ì’¿ Ïîò³ôàðà (ùî áóëî äóæå âàæëèâîþ ï³äãîòîâêîþ äî ìàéáóòíüî¿ ïîñàäè Éîñèïà). Âñå, ÷îãî äîòîðêàâñÿ Éîñèï, Áîã áëàãîñëîâëÿâ. Òåïåð, ðîê³â ÷åðåç äåñÿòü ï³ñëÿ òîãî, ÿê éîãî ïðîäàëè â ðàáñòâî, Éîñèï “âèáèâñÿ â ëþäè”, áóâ ïåðåä î÷èìà. Òèì á³ëüøîþ ñòàëà äëÿ íüîãî íåáåçïåêà ñïîêóñè. Ñèëà ñïîêóñè. Çâåðí³òü óâàãó íà îñòàíí³ ñëîâà 6-ãî â³ðøà 39-ãî ðîçä³ëó: “Éîñèï áóâ ãàðíîãî ñòàíó òà âðîäëèâîãî âèãëÿäó” (Áóò. 39:6). Ñèìïàòè÷íèé ³ ñòàòíèé ïàðóáîê. Òóò ç’ÿâëÿºòüñÿ äðóæèíà Ïîò³ôàðà. ¯¿ ðåàêö³ÿ? “² çâåëà ñâî¿ î÷³ íà Éîñèïà æ³íêà ïàíà éîãî” (Áóò. 39:7).  ñó÷àñí³é Àìåðèö³ âîíà â³ä÷óâàëà á ñåáå ÿê âäîìà. Íåùîäàâíî æóðíàë “Ìàêêîëëç” îïèòàâ 60 òèñÿ÷ àìåðèêàíîê, ³ ðåçóëüòàòè îïèòó áóëè âðàæàþ÷³: 47% îïèòàíèõ ñêàçàëè, ùî ñåêñ äî áðàêó äîïóñòèìèé, à 27% ï³äòðèìàëè ïåðåëþáñòâà. Òàêèõ æå ïåðåêîíàíü äîòðèìóâàëàñÿ ³ äðóæèíà Ïîò³ôàðà. ¯¿ ïðèâàáëþâàâ öåé þíàê, îñü âîíà éîìó ñåáå ³ çàïðîïîíóâàëà. Ïîäèâ³òüñÿ, ÿê ðåàãóº Éîñèï. ³í â³äêèäຠ¿¿ çàëèöÿííÿ, òîìó ùî ó íüîãî çîâñ³ì ³íø³ ïåðåêîíàííÿ. 12
² ïåðåêîíàííÿ ö³ â³í âçÿâ íå â áàòüêà ñâîãî, ßêîâà, íå ó áðàò³â, ÿê³ éîãî íåíàâèä³ëè, ³ íå ïðè äâîð³ ÿçè÷íèöüêîãî ªãèïòó. Ö³ ïåðåêîíàííÿ ó íüîãî ñôîðìóâàëèñÿ â ïðèñóòíîñò³ Áîæ³é. ³í íå ïðîñòî áîðîâñÿ ç ñïîêóñîþ, ó íüîãî áóâ ïëàí áèòâè, ÿêîãî â³í ïîñë³äîâíî òðèìàâñÿ, êîëè äðóæèíà ãîñïîäàðÿ ïðîäîâæóâàëà ñòîÿòè íà ñâîºìó. Ó íüîãî áóëà ïðàâèëüíà çàêëîïîòàí³ñòü (Áóò. 39:8, 9).  åòè÷íîìó ïëàí³ éîãî òóðáóâàëî òå, ùîá íå çàâäàòè ñâî¿ìè ä³ÿìè øêîäè ³íøèì ëþäÿì, â öüîìó âèïàäêó Ïîò³ôàðó. Éîãî ãîñïîäàð äîâ³ðèâ éîìó äóæå áàãàòî ÷îãî, ³ Éîñèï â³äìîâëÿâñÿ íå âèïðàâäàòè öüîãî äîâ³ð’ÿ çàäëÿ êîðîòêî÷àñíîãî çàäîâîëåííÿ. Êð³ì òîãî, â³í äèâèâñÿ â ìàéáóòíº ³ ðîçóì³â, ÿê³ áóäóòü íàñë³äêè òàêîãî ãð³õà äëÿ éîãî â³äíîñèí ç Áîãîì (Áóò. 39:9). Ó ðîçóì³íí³ äóõîâíîìó éîãî òóðáóâàëî òå, ùî âñÿêèé ãð³õ º ãð³õ ïðîòè Áîãà. Ò³ëåñí³ çàäîâîëåííÿ íå âàðò³ ò³º¿ ñóìè, ÿêà íàïèñàíà íà ¿õ ö³ííèêó.
“
Éîñèï äèâèâñÿ â ìàéáóòíº ³ ðîçóì³â, ÿê³ áóäóòü íàñë³äêè òàêîãî ãð³õà äëÿ éîãî âçàºìèí ç Áîãîì.
„
 íüîãî áóëà ïðàâèëüíà ñòðàòåã³ÿ (Áóò. 39:10). ³í óíèêàâ êîíòàêòó ç äðóæèíîþ Ïîò³ôàðà. Éîñèï ðîçóì³â, ùî ñïîêóñà ñèëüíà ³ êðàùå ¿é øàíñ³â íå äàâàòè. Éîìó ïîòð³áíî áóëî çàâæäè áóòè íàïîãîòîâ³! Îäèí ÷îëîâ³ê õîò³â îòðèìàòè ïîñàäó òåëåãðàô³ñòà. Êàíäèäàòè íà ïîñàäó îäèí çà ³íøèì çàõîäèëè íà ñï³âáåñ³äó, ³ âñ³ ïðîâàëþâàëèñÿ. Íàðåøò³ íàñòàëà ÷åðãà öüîãî ÷îëîâ³êà. ³í, â³äïîâ³äàþ÷è íà ïèòàííÿ, âåñü ÷àñ ïðèñëóõàâñÿ äî ïîñòóêóâàííÿ îë³âöÿ ñâîãî ³íòåðâ’þåðà. ³í ïåðåâ³â öå ïîñòóêóâàííÿ â òî÷êè ³ òèðå, ñêàçàâ, ùî “ïåðåäàâàâ” òîé, õòî ïðîâîäèâ ñï³âáåñ³äó, ³ áóâ ïðèéíÿòèé íà ïîñàäó. 13
³í âèáðàâ ïðàâèëüíèé øëÿõ â³äñòóïó (Áóò. 39:12). Êîëè íàðåøò³ äðóæèíà Ïîò³ôàðà çàñòàëà Éîñèïà íàîäèíö³, â³í ùîäóõó âò³ê ÿêîìîãà äàë³, çàëèøèâøè ñâ³é îäÿã. Éîñèï çðîáèâ òå, ÷îãî íå çðîáèâ Ñàìñîí, Äàâèä ³ Ñîëîìîí. ³í âðÿòóâàâñÿ âòå÷åþ, çáåð³ãøè â ÷èñòîò³ ñâî¿ ïåðåêîíàííÿ ³ ñîâ³ñòü, ïîñòóïèâ òàê, ÿê Ïàâëî ðàäèâ ïîñòóïàòè Òèìîô³þ: “Ñòåðåæèñÿ ìîëîäå÷èõ ïîæàäëèâîñòåé” (2 Òèì. 2:22). ³í íå ôë³ðòóâàâ ç ãð³õîì, íå ñïåðå÷àâñÿ ç íèì, íå ïåðåêîíóâàâ éîãî. ³í â³ä íüîãî âçÿâ ³ âò³ê. Íåçâàæàþ÷è íà ðîçáåùåí³ñòü çâè÷à¿â, íà íàïîëåãëèâ³ñòü æ³íêè, íà íåñòà÷ó äóõîâíî¿ ï³äãîòîâêè, Éîñèï âñå æ óñòîÿâ. ßê æå öå éîìó âäàëîñÿ? • ³í âèçíàâàâ, ùî â³í íàëåæèòü íå ñàì ñîá³, à Áîãó. • ³í âèçíàâàâ âïëèâ ãð³õà íà ³íøèõ ëþäåé. • ³í âèçíàâàâ, ùî ãð³õ – öå âèêëèê, êèíóòèé Áîãó. Òàê ïðîäîâæóâàëîñÿ ôîðìóâàííÿ õàðàêòåðó ö³º¿ ìîëîäî¿ ëþäèíè â ïîòð³áíîìó Áîãó êëþ÷³. Ó ñâ³ò³ äîâåðøåíîìó (àáî â ìåëîäðàì³ ç õåïï³-åíäîì) ï³ñëÿ öüîãî äóõîâíîãî ïîäâèãó âñ³ æèëè á äîâãî ³ ùàñëèâî. Àëå â ñïðàâæíüîìó æèòò³ òàê íå áóâàº.
“
„
 ñâ³ò³, ùî äåãðàäóº, íàãîðîäè çà äóõîâí³ ïîäâèãè ð³äêî çíàõîäÿòü ãåðî¿â.
Ñèëà ïîìñòè. Âè êîëè-íåáóäü ÷óëè, íà ùî çäàòíà æ³íêà, ïðîïîçèö³þ ÿêî¿ â³äêèíóâ ÷îëîâ³ê? ßêùî âè ïðî öå ÷óëè, òî Éîñèïó äîâåëîñÿ öå ïåðåæèòè. ³í ïîñòóïàâ çã³äíî ïåðåêîíàíü, âîíà – çã³äíî åìîö³é. Êîëè íåþ çíåõòóâàëè, ö³ åìîö³¿ çàéíÿëèñÿ ñòðàøíèì ñïàëàõîì ãí³âó. ² ó íå¿ áóëà ñâîÿ ñòðàòåã³ÿ ïîìñòè. • Âîíà ñêàçàëà íåïðàâäó ùîäî Éîñèïà ð³äíèì (Áóò. 39:13-15). Âäðóãå ïðî îäÿã Éîñèïà ñêëàäàþòü íåáèëèö³. 14
• Âîíà ñêàçàëà íåïðàâäó ùîäî Éîñèïà Ïîò³ôàðó (Áóò. 39:16-18). • Éîñèïà ö³ëêîì íåçàñëóæåíî êèíóëè äî â’ÿçíèö³ (Áóò. 39:19, 20). Ïàì’ÿòàºòå, ùî Ïîò³ôàð, ìîæëèâî, áóâ íà÷àëüíèêîì íàä êàòàìè?  ñòàðîäàâíüîìó ªãèïò³ ïîêàðàííÿì çà íåâ³ðí³ñòü áóëî òèñÿ÷à áàòîã³â, à çà ç´âàëòóâàííÿ – ñìåðòü. Ìîæëèâî, Ïîò³ôàð ³ çíàâ, ùî éîãî äðóæèíà îáìàíþº. Ïðèíàéìí³, â³í òî÷íî çíàâ, ùî òàêå îáâèíóâà÷åííÿ íå çîâñ³ì â’ÿçàëîñÿ ç ïîâåä³íêîþ öüîãî þíàêà. Àëå ïîòð³áíî áóëî ðÿòóâàòè ÷åñòü ñ³ì’¿, ïîòð³áíî áóëî ùîñü ðîáèòè. ² â³í ïîñàäèâ Éîñèïà â òåìíèöþ. Éîñèï îïèíèâñÿ ó â’ÿçíèö³ çà òå, ùî ïîñòóïèâ çà âåë³ííÿì ñîâ³ñò³. Ìè ïðîòåñòóºìî: “Öå íå÷åñíî!” Òàê, íå÷åñíî.
“
Æèòòÿ ÷àñòî ç íàìè îáõîäèòüñÿ íå÷åñíî – àëå ìè ïîâèíí³ ÷èíèòè òàê, ÿê âåëèòü íàì ñîâ³ñòü, à íàñë³äêè çàëèøàòè Áîãó.
„
Îòæå, ùî æ òðàïèëîñÿ ç Éîñèïîì äàë³? ² êîëè éîãî ïðîäàëè â ðàáñòâî, ³ êîëè éîãî ñïîêóøàëè, â³í ïîâîäèâñÿ òàê, ÿê áóëî ïîòð³áíî. ßê â³í ïîñòóïèòü òåïåð, â òåìíèö³? Ïðèñóòí³ñòü Áîæà. ³í çíîâ çíàõîäèòü óò³õó â ïðèñóòíîñò³ ñâîãî Áîãà: “À Ãîñïîäü áóâ ³ç Éîñèïîì, ³ ïðèõèëèâ äî íüîãî ìèëîñåðäÿ” (Áóò. 39:21). Ëåãêî áóëî á ñïèòàòè: “×è âàðòî áóëî áóòè õîðîøèì ³ ïîâîäèòèñÿ ïðàâèëüíî, ùîá îïèíèòèñÿ, çðåøòîþ, òóò?” Àëå Éîñèï òàêîãî ïèòàííÿ ñîá³ íå çàäàâàâ. ³í ïåðåáóâàâ â ïðèñóòíîñò³ Áîæ³é, ³ Áîã áëàãîñëîâëÿâ éîãî íàâ³òü â òåìíèö³ (Áóò. 39:21-23). Ùå îäèí ðàç Éîñèï ïî÷èíàâ óñâ³äîìëþâàòè, ùî çíà÷èòü “äîëàòè”. ³í â÷èâñÿ ö³é íàóö³ íà ðåàëüíèõ 15
ïðîáëåìàõ, íåáåçïåêàõ ³ âèïðîáóâàííÿõ æèòòÿ, ïåðåíîñÿ÷è ñïðàâæí³é á³ëü. ² âñå öå ìè ïîáà÷èìî äóæå ÷³òêî, êîëè ïîäèâèìîñÿ íà æèòòÿ ÷åðåç ë³íçó îäâ³÷íîãî ïðîìèñëó Áîæîãî. Ìè äîâ³ðÿºìîñÿ òîä³ âîë³ Áîæ³é ³ ï³çíàºìî ìèë³ñòü Éîãî. Õàðàêòåð Éîñèïà ôîðìóâàâñÿ â ñåðéîçíèõ âèïðîáóâàííÿõ – äî íüîãî áóëè íåñïðàâåäëèâ³ ëþäè, àëå éîãî ï³äòðèìóâàâ Áîã. 39-é ðîçä³ë êíèãè Áóòòÿ çàê³í÷óºòüñÿ òàê ñàìî, ÿê ³ ïî÷àâñÿ – Éîñèï çíîâó â íåâîë³. Àëå Éîñèïó äîïîìàãຠïîäîëàòè ñâî¿ á³äè òâåðäà â³ðà â òå, ùî Áîã âñå áà÷èòü ³ âñ³ì óïðàâëÿº.
Ïîäîëàííÿ ðîç÷àðóâàííÿ Çà ñâîþ êàð’ºðó ïðîôåñ³éíîãî áåéñáîë³ñòà Äæî Òîððå âèãðàâ áàãàòî ³ãîð ³ îòðèìàâ áàãàòî íàãîðîä. Ïðîéøëî äåê³ëüêà ðîê³â, Òîððå ñòàâ êîìåíòàòîðîì, ³ îñü îäíîãî ðàçó â ðåïîðòàæ³ â³í ðîçïîâ³â, ùî â òîé äåíü éîãî çóïèíèâ îäèí õëîï÷èê ³ ñïèòàâ: “À âè, çäàºòüñÿ, êèìñü ðàí³øå áóëè?” ßê æå øâèäêî ìè âñå çàáóâàºìî! ²íîä³ íàì ïðîñòî-òàêè íå äຠñïîêîþ ïèòàííÿ “À ùî òè äëÿ ìåíå çðîáèâ?” Îäèí òðåíåð ç àìåðèêàíñüêîãî ôóòáîëó ï³ñëÿ äåñÿòè ïåðåìîã ïîñï³ëü ïðîäîâæèâ öå ïèòàííÿ. ³í ñêàçàâ, ùî òåïåð âæå í³õòî íå ïèòຠ“À ùî òè äëÿ ìåíå çðîáèâ?” Ïèòàííÿ ñòàâèòüñÿ ³íàêøå: “À ùî òè äëÿ ìåíå çðîáèø?” ßê æå øâèäêî ìè âñå çàáóâàºìî! Õî÷ õòîñü ìåíå ïàì’ÿòàº? Áóëî á çðîçóì³ëî, ÿêáè Éîñèï ï³ñëÿ öüîãî ñòàâ îïëàêóâàòè ñâîþ ã³ðêó äîëþ. Éîãî êèíóëè â òåìíèöþ ³ ïîâîäèëèñÿ ç íèì ñóâîðî.  105-ìó ïñàëì³ ïðî Éîñèïà ñêàçàíî: “Êàéäàíàìè ìó÷èëè íîãè éîãî, çàë³çî ïðîéøëî â éîãî ò³ëî” (Ïñ. 105:18). ² âñå öå çà òå, ùî â³í íå çðîáèâ çàìàõ íà ÷åñòü ñâîãî ãîñïîäàðÿ ³ äîòðèìàâ ñåáå â ÷èñòîò³. 16
Àëå Ãîñïîäü áóâ ç íèì, ³ Éîñèï çíîâ áóâ íà âèñîò³ ïîëîæåííÿ, çíîâó ñòàâ êåð³âíèêîì, íàâ³òü ó â’ÿçíèö³. Áîã íàä³ëèâ éîìó áëàãîâîë³ííÿì â î÷àõ íà÷àëüíèêà òåìíèö³ (Áóò. 39:21), ³ òîé äîðó÷èâ Éîñèïó âñ³ â’ÿçíè÷í³ ñïðàâè. ×îìó? “…Áî Áîã áóâ ³ç íèì, ³ ùî â³í ðîáèâ, ùàñòèâ éîìó Ãîñïîäü” (Áóò. 39:23). Éîñèï ÿê ³ ðàí³øå â÷èâñÿ íà êåð³âíèêà. À îäèí ç äóæå âàæëèâèõ óðîê³â â ö³é íàóö³ ïîäîëàííÿ – öå óðîê òåðï³ííÿ. ², õî÷ Éîñèïà çíîâó íåñïðàâåäëèâî êèíóëè â òåìíèöþ, â³í çíîâó íàìàãàâñÿ áóòè êîðèñíèì òàì, äå çíàõîäèâñÿ. ³í â³ðíî ñëóæèâ ³ òåðïëÿ÷å ÷åêàâ, òîìó ùî ðîçóì³â, ùî îïèíèâñÿ òàì íå âèïàäêîâî. ³í íå áóâ çàáóòèé. Áîã íå ïðîñòî ïàì’ÿòàâ ïðî íüîãî, Áîã íàâìèñíå ïðîâ³â Éîñèïà ÷åðåç ñòàæóâàííÿ â ºãèïåòñüê³é òåìíèö³. Áîã í³êîëè í³êîãî íå çàáóâàº. Éîñèï îïèíèâñÿ â òåìíèö³, òîìó ùî òàê áóëî çàäóìàíî Áîãîì. Íà ïî÷àòêó 40-ãî ðîçä³ëó ÷àñòèíè ãîëîâîëîìêè ïî÷èíàþòü ñêëàäàòèñÿ â çðîçóì³ëó êàðòèíêó. Äâîº ÷èíîâíèê³â ôàðàîíà – ÷àøíèê ³ ïåêàð – íå äîãîäèëè ñâîºìó ïàíó. Öå áóëè íå ïðîñòî ÿê³ñü òàì ðàáè.  äàâíèíó ³íòðèãè â ïàëàö³ ³ ïîë³òè÷í³ âáèâñòâà áóëè çâè÷àéíîþ ñïðàâîþ, ³ â³ðí³ñòü ÷àøíèêà ³ ïåêàðÿ áóëà äëÿ ôàðàîíà ïèòàííÿì æèòòÿ ³ ñìåðò³. Àëå îñü òóò ö³ äâîº éîìó â ÷îìóñü íå äîãîäèëè ³ îïèíèëèñÿ â òåìíèö³, äå ðîçïîðÿäíèêîì áóâ Éîñèï (Áóò. 39:2, 3). Çâåðí³òü óâàãó, õòî ïðèñòàâèâ äî íèõ Éîñèïà. Öå áóâ íà÷àëüíèê îõîðîíö³â, òîáòî Ïîò³ôàð (Áóò. 40:4; äèâ. 37:36). Éîñèï ïðèéíÿâ íà ñåáå öåé îáîâ’ÿçîê ³ ñòàâ ñëóæèòè ïðèäâîðíèì ôàðàîíà, ùî ïîïàëè â íåìèë³ñòü. ² öå íå áóâ ïðîñòî ÿêèéñü íåéìîâ³ðíèé çá³ã îáñòàâèí. ¯õ çâ³â Áîã. Íàì äóæå âàæëèâî öå çðîçóì³òè ³ ïðèéíÿòè. ͳÿêèõ çá³ã³â íå áóâຠâçàãàë³. 17
“
Áîã êåðóº íàøèì æèòòÿì. ͳ÷îãî íå â³äáóâàºòüñÿ âèïàäêîâî. Ó âñüîãî º ñâîÿ ìåòà.
„
Êîëè ÿ â÷èâñÿ â êîëåäæ³, ïåðåä³ ìíîþ âñòàâ âèá³ð. ß ãðàâ â ôóòáîëüí³é êîìàíä³, àëå ùå ÿ áðàâ ó÷àñòü â ñëóæ³íí³ ç ðîç’¿çäàìè. ̳é ôóòáîëüíèé ðîçêëàä íå äóæå äîáðå óçãîäæóâàâñÿ ç ðîçêëàäîì õðèñòèÿíñüêèì. ² ìåí³ äîâåëîñÿ âèáèðàòè, ùî äëÿ ìåíå âàæëèâ³øå. ß îáðàâ ôóòáîë ³ ñòàâ ãîòóâàòè ñîá³ çàì³íó â ãðóï³ âè¿çíîãî ñëóæ³ííÿ. Àëå ÿêðàç íàïåðåäîäí³ òàêî¿ îñü íàêëàäêè â ìî¿õ ðîçêëàäàõ ÿ îòðèìàâ òðàâìó ³ â íàñòóïí³é ãð³ áðàòè ó÷àñòü íå çì³ã áè í³ÿê. ß øâèäêî âñå ïåðåãðàâ ³ ïî¿õàâ íà ñëóæ³ííÿ. ² â òîé äåíü, êîëè, çã³äíî ìî¿õ ïëàí³â òà ð³øåíü, ÿ ïîâèíåí áóâ ãðàòè äåñü â ôóòáîë, ÿ ïîçíàéîìèâñÿ ç ä³â÷èíîþ, ÿêà ïîò³ì ñòàëà ìîºþ äðóæèíîþ! Ïîò³ì, ÿ äî òîãî æ ä³çíàâñÿ, ùî ¿é çàïðîïîíóâàëè ïî¿õàòè â öþ ïî¿çäêó â îñòàííþ õâèëèíó, òîìó ùî ó êîãîñü öå íå âèõîäèëî. Ìè çíàéøëè îäèí îäíîãî â ïî¿çäö³, ÿêà, çà ëþäñüêèìè ïëàíàìè ³ ïåðåäáà÷åííÿìè, ïîâèííà áóëà á â³äáóòèñÿ áåç íàøî¿ ó÷àñò³.
“
Îäíà ç âåëèêèõ ðàäîù³â (³ òðóäíîù³â) æèòòÿ ïîëÿãຠâ òîìó, ùîá ñïîä³âàòèñÿ ïîáà÷èòè ðóêó Áîæó ó âñ³õ æèòòºâèõ îáñòàâèíàõ.
„
Éîñèï ³ äâà îïàëüíèõ öàðåäâîðö³ ç³éøëèñÿ â òåìíèö³ ñàìå òîä³, êîëè öå áóëî çàïëàíîâàíî Áîãîì. Ñàì³ âîíè í³êîëè îäèí îäíîìó òàêîãî ðàíäåâó á â æèòò³ íå ïðèçíà÷èëè. Ùîá íå çàáóòè. Âàæëèâî íå âèïóñòèòè ç óâàãè îñü ùå ùî. Íåçâàæàþ÷è íà âëàñí³ ïðîáëåìè ³ òÿãàð³ (à ìîæå, é çàâäÿêè ¿ì) Éîñèï ñòàâ êðàùå â³ä÷óâàòè ÷óæèé á³ëü. Ðàí³øå éîìó òàêî¿ ÷óéíîñò³ ³ óâàãè ÿâíî íå âèñòà÷àëî 18
(Áóò. 37). ³í äèâèâñÿ íà öèõ ëþäåé (Áóò. 40:6, 7) ³ ðîçóì³â ¿õ îáðàçó ³ ãîðå. ßê ëåãêî áóëî á â³äâåðíóòèñÿ ³ ïîäóìàòè ïðî ñåáå: “ͳêîìó íåìຠí³ÿêî¿ ñïðàâè äî òîãî, ÿê îá³éøëèñÿ ç³ ìíîþ, òàê ùî ÿ ïðî êîãîñü òàì áóäó äóìàòè?” Àëå Éîñèï â÷èíèâ iíàêøå. ³í òàê ðåàãóâàâ íà ñâîº áåçíàä³éíå ïîëîæåííÿ ³ íåñïðàâåäëèâå óâ’ÿçíåííÿ: • Ïî âåðòèêàë³ – â³í íå äàâàâ í³÷îìó ïîðóøèòè ñâîº ñï³ëêóâàííÿ ç Áîãîì. • Ïî ãîðèçîíòàë³ – â³í íå äàâàâ ñâîºìó áîëþ çàêðèòè éîìó î÷³ íà ÷óæèé á³ëü. Éîñèï ì³ã íå çâåðòàòè óâàãè íà ÷àøíèêà òà ïåêàðÿ, àëå â³í íå çðîáèâ òàê. Ó íüîãî âèñòà÷èëî âåëèêîäóøíîñò³ â³äêëàñòè ñâîþ á³äó â ñòîðîíó ³ äîïîìàãàòè òèì, êîìó áóëî áîëÿ÷å. Æèòòÿ ñïîâíåíå ðîç÷àðóâàííÿ ³ âòðàò, àëå ìè ìîæåìî âñå ïîäîëàòè, ÿêùî â³äìîâèìîñÿ äóìàòè ò³ëüêè ïðî ñåáå, æèòè ò³ëüêè çàäëÿ ñåáå. Çàì³ñòü òîãî, ùîá âñ³ ñèëè âèòðà÷àòè íà æàë³ñòü äî ñåáå, ìè ìîæåìî öåé ÷àñ âæèòè íà ñëóæ³ííÿ ³íøèì ëþäÿì. Íàïðèêëàä, êîëè ó ì³ñ³îíåð³â â ²í䳿 âáèëè ¿õ ø³ñòüîõ ä³òåé, âîíè âèõîâàëè 300 ä³òåé ÷óæèõ. ϳñëÿ êàòàñòðîô³÷íî¿ ïîâåí³ â øòàò³ Äæîðäæ³ÿ æèòåëü ì³ñòà Òîêêîà Ôîëëñ, ó ÿêîãî ñòèõ³ÿ çàáðàëà äðóæèíó ³ äâîõ ä³òåé, ñêàçàâ: “Êîæíîãî ðàçó, êîëè ìåí³ õîò³ëîñÿ ðîçïëàêàòèñÿ, êîìóñü ³íøîìó áóëà ïîòð³áíà ìîÿ äîïîìîãà, ³ ÿ ïðîñòî íå ì³ã íå äîïîìîãòè. ß áóâ íàñò³ëüêè çàéíÿòèé, äîïîìàãàþ÷è ³íøèì, ùî â ìåíå ïðîñòî íå çàëèøàëîñÿ ÷àñó íà òå, ùîá ï³êëóâàòèñÿ ïðî ñåáå”. Âè òàêîæ òàê ïîâîäèòåñÿ â á³äàõ ³ íåùàñò³? Àáî âàñ íàñò³ëüêè ïîãëèíຠâëàñíèé á³ëü, ùî âè ïðîñòî íå ïîì³÷àºòå ÷óæîãî ãîðÿ? ×óéí³ñòü äî ïîòðåá ³íøèõ ëþäåé ìîæå îñëàáíóòè â³ä äóæå âåëèêî¿ óâàãè äî âëàñíèõ ïåðåæèâàíü. Àëå ç Éîñèïîì öüîãî íå òðàïèëîñÿ. ³í íå 19
ò³ëüêè âñå ïîì³÷àâ ³ âñå ïðèéìàâ áëèçüêî äî ñåðöÿ – â³í ùå ³ ùîñü ðîáèâ. Íå çàáóäü ïðî ìåíå. Éîñèï ðîçòëóìà÷èâ ñíè äâîõ öàðåäâîðö³â (Áóò. 40:8-19), ïðè öüîìó ï³äêðåñëèâøè, ùî öå çîâñ³ì íå éîãî çàñëóãà, à Áîæà.  37-ìó ðîçä³ë³, êîëè Éîñèï ðîçïîâ³äàâ áðàòàì ïðî ñâî¿ âëàñí³ ñíè, â³í íå ãîâîðèâ ïðî Áîãà, à ò³ëüêè ïðî ñåáå. Òåïåð â³í ïîêëàäàºòüñÿ íå íà ñåáå, à íà Ãîñïîäà. Âèòëóìà÷èâøè ñîí íà÷àëüíèêà ÷àøíèê³â, Éîñèï ïîïðîñèâ éîãî ïðî îäíó-ºäèíó ïîñëóãó – ùîá òîé íå çàáóâ ïðî íüîãî (Áóò. 40:14, 15). ×åðåç òðè äí³ îáèäâà ñíè ñïðàâäèëèñÿ ñàìå òàê, ÿê ¿õ ðîçòëóìà÷èâ Éîñèï (Áóò. 40:20-22). ² çíîâó Éîñèï íå øóêຠîñîáèñòî¿ âèãîäè. Çíîâó â³í â³äìîâëÿºòüñÿ éòè øëÿõîì åãî¿çìó. Éîãî òóðáîòà ïðî öèõ ëþäåé, ÷óéí³ñòü äî íèõ áóëè ïðîñòî ÷óäîâèì âèðàæåííÿì ñïðàâæíüî¿ ïîêîðè ³ ñòðàõó Áîæîãî. ßê æå áóëà âèíàãîðîäæåíà òàêà ïîðÿäí³ñòü? “Òà íà÷àëüíèê ÷àøíèê³â íå ïàì’ÿòàâ ïðî Éîñèïà, òà é çàáóâ çà íüîãî” (Áóò. 40:23). Äåùî ðàí³øå çà äîáðî÷åñí³ñòü Éîñèïà íàãîðîäèëè òåìíèöåþ. Òåïåð çà óâàãó ³ òóðáîòó éîìó çàïëàòèëè çàáóäüêóâàò³ñòþ. ² ïðè öüîìó çâåðí³òü óâàãó, ñê³ëüêè ÷àñó íà÷àëüíèê ÷àøíèê³â “íå ïàì’ÿòàâ” ïðî Éîñèïà – ö³ëèõ äâà ðîêè (Áóò. 41:1). Éîñèïà çàáóëè – ³ íà öåé ðàç íå âîðîã, à äðóã, ³ íå íà ÿê³ñü ïàðó äí³â, à íàäîâãî. Éîìó ëåãêî áóëî á òåïåð ó âñüîìó ðîç÷àðóâàòèñÿ ³ âïàñòè ó â³ä÷àé. Àëå òàê áóâàº, êîëè ìè ðîçðàõîâóºìî íà ëþäåé, à Éîñèï ó âñüîìó ïîêëàäàâñÿ íà Áîãà. Íà÷àëüíèê ÷àøíèê³â çàáóâ Éîñèïà, àëå éîãî íå çàáóâ Áîã. ² â òàêèõ âèïðîáóâàííÿõ ìè íàáóâàºìî äóæå âàæëèâó ÿê³ñòü õàðàêòåðó – òåðï³ííÿ â³ðè. ßê³â ãîâîðèòü â ñâîºìó ïîñëàíí³, ùî öüîìó ìîæíà íàâ÷èòèñÿ ò³ëüêè ó âèïðîáóâàííÿõ. Áåç òåðï³ííÿ, ãîâîðèòü ßê³â, íå áóâຠçð³ëîñò³, áåç âèïðîáóâàíü, çàòðèìîê ³ ðîç÷àðóâàííÿ í³çâ³äêè âçÿòè20
ñÿ òåðï³ííþ (äèâ. ßê. 1:2-4). Õòîñü ñêàçàâ, ùî ãåðîºì ÷îëîâ³ê ñòຠíå òîìó, ùî â³í á³ëüø õîðîáðèé çà ³íøèõ, à òîìó, ùî â³í áóâຠõîðîáðèì äîâøå çà ³íøèõ.
“
Áåç òåðï³ííÿ íå áóâຠçð³ëîñò³, áåç âèïðîáóâàíü, çàòðèìîê ³ ðîç÷àðóâàííÿ í³çâ³äêè âçÿòèñÿ òåðï³ííþ.
„
Éîñèï ïîäîëàâ çðàäó, ñïîêóñó, à òåïåð îñü ³ ðîç÷àðóâàííÿ. ³í âñå êðàùå ³ êðàùå â÷èâñÿ ñïðàâëÿòèñÿ ç âèïðîáóâàííÿìè ³ òåïåð íàðåøò³ áóâ ãîòîâèé äî òîãî, ùîá Áîã éîãî âèêîðèñòàâ îñîáëèâèì ÷èíîì.
Ïîäîëàííÿ óñï³õó Åðâ³í Ëþòöåð áàãàòî ðîê³â òîìó íàïèñàâ äóæå êîðèñíó êíèæêó ï³ä íàçâîþ Íåâäà÷à: ÷îðíèé õ³ä äî óñï³õó. Òàêó êíèæêó ìîæíà áóëî íàïèñàòè ³ ïðî Éîñèïà. Äóæå ÷àñòî äëÿ òîãî, ùîá “ïðîêèíóòèñÿ ñëàâíîçâ³ñíèì”, ïîòð³áíî áàãàòî ðîê³â òåðï³òè íåâäà÷³ ³ ïîðàçêè. Êëàñè÷íèé ïðèêëàä öüîãî – äîëÿ Àâðààìà ˳íêîëüíà. ³í äâ³÷³ òåðï³â áàíêðóòñòâî, îäèí ðàç ïåðåæèâ íåðâîâèé çðèâ, ó íüîãî ïîìåðëà êîõàíà, çà 30 ðîê³â ïðîãðàâàâ íà âèáîðàõ íå ìåíøå äåñÿòè ðàç³â. À ïîò³ì ðàïòîì éîãî îáðàëè ïðåçèäåíòîì ÑØÀ. Ðîêè íåâäà÷ íàâ÷èëè ˳íêîëüíà âñüîìó òîìó, ùî éîìó äóæå çíàäîáèëîñÿ íà ï’ÿíëèâèõ çàïàìîðî÷ëèâèõ âèñîòàõ âëàäè. Âñÿ ì³íëèâ³ñòü äîë³, âèäèì³ íåâäà÷³ ³ îñîáèñò³ òðàãå䳿 íå çëàìàëè ˳íêîëüíà, à ò³ëüêè çàãàðòóâàëè éîãî õàðàêòåð, çðîáèëè á³ëüø ñò³éêèì. Òàê áóëî ³ ç Éîñèïîì. ϳñëÿ òðèíàäöÿòè ðîê³â ì³íëèâîñò³ äîë³, íåâäà÷ ³ òðàãåä³é â éîãî â’ÿçíè÷íó êàìåðó íàðåøò³ ïðîáèâàºòüñÿ ïðîì³íü ñâ³òëà. Ö³ëèõ äâà ðîêè íà÷àëüíèê ÷àøíèê³â ôàðàîíà íå çãàäóâàâ ïðî íüîãî. Äâà ðîêè Éîñèï ñòðàæ21
äàâ, ìó÷èâñÿ ³ áóâ í³êîìó íå ïîòð³áåí. Àëå ö³ äâà ðîêè çàãàðòîâóâàâñÿ éîãî õàðàêòåð, Áîã ãîòóâàâ éîãî äî âåëèêèõ ñïðàâ. ² îñü ïðèéøîâ ÷àñ òîìó, äî ÷îãî Ãîñïîäü ãîòóâàâ Éîñèïà. Ó Áîãà âñå çàâæäè â³äáóâàºòüñÿ â÷àñíî.  41-ìó ðîçä³ë³ êíèãè Áóòòÿ ðîçïîâ³äàºòüñÿ ïðî òå, ÿê ë³í³ÿ æèòòÿ ðàáà Áîæîãî ³ ë³í³ÿ ä³ëà Áîæîãî ïåðåòíóëèñÿ ó ÷àñ³. Ñíè, ÿê³ õî÷åòüñÿ çàáóòè. Âñå ïî÷àëîñÿ ç äâîõ ñí³â, ÿê³ ïðèñíèëèñÿ ôàðàîíó (Áóò. 41:1-8). Ñíè ö³ ïðîâ³ùàëè äëÿ êðà¿íè âåëèê³ ïðèêðîù³, àëå ïðîâ³ùàëè âîíè ¿õ ÿêîñü íå äóæå ÿñíî, ³ ôàðàîí áóâ âåëüìè ñòóðáîâàíèé ö³ºþ íåÿñí³ñòþ. ßê ³ íà÷àëüíèêàì ÷àøíèê³â òà ïåêàð³â ñâîãî ÷àñó, ôàðàîíó áóëî çðîçóì³ëî, ùî öå ñíè íå ïðîñò³, ³ â³í ïîêëèêàâ äëÿ òëóìà÷åííÿ ñí³â ñâî¿õ ìóäðåö³â. Òóò âàðòî ïîì³òèòè äåùî äóæå âàæëèâå ³ äëÿ íàñ. Ôàðàîíà ñòðèâîæèëî äåÿêå ÿâèùå ç ñôåðè äóõîâíî¿, çíà÷åííÿ ÿêîãî â³í ñàì çðîçóì³òè íå ì³ã. Àëå øóêàòè â³äïîâ³äü íà äóõîâíå ïèòàííÿ íå òàì, äå éîãî ïîòð³áíî øóêàòè, áóëî äóæå íåáåçïå÷íî. Âîëõâè ³ ìóäðåö³ ºãèïåòñüê³ Áîãà, ßêèé ÷åðåç ö³ ñíè õîò³â ùîñü ñêàçàòè ôàðàîíó, íå çíàëè, ³ ñâî¿ìè â³äïîâ³äÿìè íå ìîãëè âòèõîìèðèòè òðèâîãó ³ ïàí³êó â ñåðö³ âîëîäàðÿ ªãèïòó. Ñüîãîäí³ áàãàòî õòî â³ä÷óâຠñèëüíèé äóõîâíèé ãîëîä. Àëå âàêóóì äóõîâíî¿ ³ñòèíè çàïîâíþºòüñÿ êèì çàâãîäíî – íàéð³çíîìàí³òí³øèìè òà íàéäèâí³øèìè ïñåâäîâ÷èòåëÿìè ³ “íàñòàâíèêàìè”, ÿêèì òèì ëåãøå îáäóðèòè ëþäåé, í³æ ñèëüí³øå òèì õî÷åòüñÿ çíàéòè ³ñòèíó. ³äïîâ³ä³ íà âñ³ ïèòàííÿ ïîòð³áíî øóêàòè â ³ñòèí³, ÿêó â³äêðèâ Áîã. Ïóñò³ æ â³äïîâ³ä³ ïñåâäîâ÷èòåë³â íå ìàþòü í³ÿêî¿ ñèëè, íå äîïîìàãàþòü ï³çíàòè ³ñòèíó, â³äïîâ³ñòè íà ò³ ïèòàííÿ, ÿê³ íå äàþòü ñïîêîþ ñåðöþ ëþäñüêîìó. ² äîêè ìè íå âèçíàºìî, ùî ³ñòèíà Áîæà ìຠñèëó ³ âëàäó íàä íàìè, ìè íå îòðèìàºìî ïîòð³áíèõ 22
â³äïîâ³äåé íà ïèòàííÿ, ÿêèìè ñòóðáîâàí³ íàøå ñåðöå ³ ðîçóì.
“
Äîêè ìè íå âèçíàºìî, ùî ³ñòèíà Áîæà ìຠñèëó ³ âëàäó íàä íàìè, ìè íå îòðèìàºìî ïîòð³áíèõ â³äïîâ³äåé íà çàïèòàííÿ, ÿê³ íå äàþòü íàì ñïîêîþ.
„
Ñîí, ïðî ÿêèé ïðèãàäàëè. Êîëè âñ³ ñïðîáè ìóäðåö³â âèòëóìà÷èòè ñîí ôàðàîíà çàê³í÷èëèñÿ ïîâíèì ïðîâàëîì, íà÷àëüíèê ÷àøíèê³â ïðèãàäàâ ïðî ÷îëîâ³êà, òëóìà÷åííÿ ÿêîãî çáóëèñÿ â òî÷íîñò³. ³í ðîçïîâ³â ôàðàîíó ³ñòîð³þ ïðî òå, ÿê ºâðåé ó â’ÿçíèö³ àáñîëþòíî òî÷íî ïîÿñíèâ éîãî ñîí ³ ñîí ïåêàðÿ. Òåïåð Éîñèï ìàâ îçíàéîìèòèñÿ ç òðåòüîþ ïàðîþ ñí³â. ² âñ³ ö³ òðè ïàðè áóëè ïîâ’ÿçàí³ ì³æ ñîáîþ. • Ñíè ïðî òå, ùî â³í ï³äíåñåòüñÿ íàä áðàòàìè ñâî¿ìè. • Ñíè ÷àøíèêà òà ïåêàðÿ. • Ñíè ïðî êîëîññÿ òà êîð³â. Äèâíî, ÿê ïåðåïë³òàþòüñÿ ì³æ ñîáîþ ö³ ñíè. Äðóãà ïàðà ñí³â â³äêðèâຠÉîñèïó äîñòóï äî òðåòüî¿ ïàðè, ÿêà, â ñâîþ ÷åðãó, äîçâîëÿº çáóòèñÿ ïåðø³é ïàð³. Îá³òíèö³, äàí³ Áîãîì Éîñèïó 13 ðîê³â òîìó, ïðîõîäÿòü ïîâíå êîëî. Ç òî÷êè çîðó ëþäñüêîãî ìîæå çäàòèñÿ, ùî âèêîíàííÿ îá³òíèöü çàï³çíèëîñÿ íà 13 ðîê³â. Àëå ç òî÷êè çîðó âåëèêîãî ïðîìèñëó Áîæîãî âñå òðàïèëîñÿ â÷àñíî. Ñîí, ÿêèé çä³éñíèâñÿ. Ó ôàðàîíà íå áóëî ³íøèõ âàð³àíò³â, òîìó â³í ïîêëèêàâ äî ñåáå Éîñèïà. Êîëè Éîñèï âèéøîâ íà âîëþ (Áóò. 41:14-16), ìè áà÷èìî ç éîãî ïîâåä³íêè, ùî òîãî, õòî ç Áîãîì, æîäí³ âèïðîáóâàííÿ íå çëàìàþòü. Íåçâàæàþ÷è íà íåñïðàâåäëèâå äî ñåáå ñòàâëåííÿ ³ ðîêè, ïðîâåäåí³ ó â’ÿçíèö³, Éîñèï, áåç ñóìí³âó, çáåð³ãຠòðè ÿêîñò³: 23
óäí³ñòü – “² îãîëèâñÿ (ºãèïòÿíè áóëè ïîãîëåí³ ³ ïîñòðèæåí³) ³ çì³íèâ îäåæó ñâîþ” (Áóò. 41:14). Ùîá ç’ÿâèòèñÿ ïåðåä ôàðàîíîì, Éîñèï îäÿãñÿ òàê, ÿê òîãî âèìàãàëà ïðèñòîéí³ñòü. Ó íüîãî áóëè ïî÷óòòÿ òàêòó ³ âì³ííÿ ïîâîäèòèñÿ çã³äíî ñèòóàö³¿, ÿêèõ íå çìîãëè ïåðåêðåñëèòè ðîêè óâ’ÿçíåííÿ. Ïîêîðà – “Íå ÿ” (Áóò. 41:16). Éîñèï âñå òå, ùî òðàïèëîñÿ, íå âèêîðèñòàâ äëÿ òîãî, ùîá çðîáèòè ñîá³ êàð’ºðó. ³í íå íàìàãàâñÿ ïîñòàâèòè ñåáå âèùå çà ³íøèõ, ÿê öå áóëî ç íèì ðàí³øå (Áóò. 37:5-10). Ó âñüîìó, ùî ç íèì â³äáóâàëîñÿ, â³í â÷èâñÿ äîâ³ðÿòè Ãîñïîäó, íå ñîá³. ßê ñêàçàâ øîòëàíäñüêèé áîãîñëîâ Äæåéìñ Äåíí³ (18561917), “æîäíà ëþäèíà íå ìîæå îäíî÷àñíî äîâîäèòè ³ ùî âîíà ðîçóìíà, ³ ùî ²ñóñ Õðèñòîñ ñèëüíèé ñïàñàòè”. ³ðà – “Áîã äàñòü ó â³äïîâ³äü ìèð ôàðàîíîâ³” (Áóò. 41:16). Òàê ìîãëè á ÷åðåç áàãàòî ðîê³â ñêàçàòè Äàíè¿ë (Äàí. 2:27-30) ³ Ïàâëî (ij¿. 26). Éîñèï ïðîÿâèâ â³ðó ³ â³ääàâ ñëàâó Áîãó. Íàïåâíî, ÷óòè òàêå â³ä â’ÿçíÿ ³ ðàáà áóëî äóæå íåçâè÷íî. Áîã äîâãîòåðïåëèâî ðîáèâ âêëàäåííÿ äóõîâíîãî êàï³òàëó â æèòòÿ Éîñèïà, ³ îñü â³í ïî÷àâ ïðèíîñèòè äèâ³äåíäè. Ö³ ïåðø³ ñëîâà, ñêàçàí³ Éîñèïîì ï³ñëÿ â’ÿçíèö³, ïîêàçàëè, ùî â³í äîáðå çàñâî¿â âñå, ÷îìó éîãî â÷èâ Áîã. Òëóìà÷ ñí³â áåðåòüñÿ äî ñïðàâè. Ôàðàîí ðîçïîâ³â Éîñèïó ñâ³é ñîí (Áóò. 41:17-36). Ïðîâàë ñïðîá ºãèïåòñüêèõ ìóäðåö³â âèòëóìà÷èòè öåé ñîí ñòàâ ôîíîì, íà ÿêîìó ùå ÿñêðàâ³øå áóëà âèÿâëåíà ÷åðåç ïðîñòîãî ðàáà ñëàâà Áîæà. Òå, ùî áóëî íåï³äâëàäíå ëþäñüêîìó ðîçóìó, áóëî â³äêðèòå âñåçíàþ÷îìó Áîãó. Ó ÷îìó æ áóëà ðîçãàäêà ñí³â ôàðàîíà? “Ùî Áîã ðîáèòü, òå ³í çâ³ñòèâ ôàðàîíîâ³” (Áóò. 41:25). Éîñèï íàâ÷èâñÿ ö³ëêîì ïîêëàäàòèñÿ íà âñåìîãóòí³ñòü Áîæó. Ïîäâ³éíèé ñîí íå ì³ã íå çáóòèñÿ â³äïîâ³äíî äî òîãî òëóìà÷åííÿ, ÿêå äàâ Áîã, òîìó ùî Áîã º Áîã. 24
“
Ãîëîâíå, ùî çðîçóì³â Éîñèï, ïðîéøîâøè ðàáñòâî, òåìíèöþ ³ íåñïðàâåäëèâ³ñòü, – öå òå, ùî Áîã âñå òðèìຠâ Ñâî¿õ ðóêàõ.
„
³í ðîáèòü òå, ùî ãîâîðèòü, òîìó ùî ³í êåðóº âñ³ì. Éîñèï äîïîì³ã ôàðàîíó ïîáà÷èòè, ùî ìàâ íàì³ð çä³éñíèòè Áîã, ³ ä³ÿòè â³äïîâ³äíî äî öüîãî, áî ÿêùî Áîã ùîñü ñêàçàâ, òî ³í öå îáîâ’ÿçêîâî çðîáèòü. Éîñèï ñì³ëèâî çàïðîïîíóâàâ ñâ³é ïëàí ïðàâèòåëþ âåëèêî¿ äåðæàâè, ³ ïëàí öåé áóâ ñïðàâä³ ìóäðèé. ³í çàïðîïîíóâàâ ôàðàîíó ðîáèòè â óðîæàéí³ ðîêè çàïàñè çåðíà íà íåâðîæàéí³. Îñü â ÷îìó áóâ ñåíñ â³ä âñ³º¿ íàóêè Éîñèïà, îñü ÷îìó â³í íàâ÷èâñÿ ó ñâî¿õ âèïðîáóâàííÿõ – áà÷èòè ïîòðåáó ³ ìóäðî ðåàãóâàòè íà íå¿. ßê ñêàçàâ Ãëàäñòîí: “Âåëèêèé äåðæàâíèé ä³ÿ÷ – öå ëþäèíà, ÿêà çíàº, êóäè áóäå éòè Áîã íàñòóïí³ 50 ðîê³â!” Éîñèï çíàâ, êóäè Áîã áóäå éòè… êîëè í³õòî á³ëüøå ïðî öå íå ìàâ àí³ íàéìåíøî¿ óÿâè. ³äïîâ³äü íà ñîí. Ôàðàîí óõâàëèâ ð³øåííÿ, ÿêå çì³íèëî âåñü ñòàðîäàâí³é ñâ³ò. ³í ïðèçíà÷èâ Éîñèïà íàãëÿäà÷åì íàä çàïàñàìè ïðîäóêò³â ó âñüîìó ªãèïò³. ×îìó? Òîìó ùî â³í ïîáà÷èâ â Éîñèïîâ³ íàéãîëîâí³øå, ùî ïîâèííî áóòè â ñïðàâæíüîìó êåð³âíèêîâ³. Ó öüîãî ÷îëîâ³êà áóâ Äóõ Áîæèé (Áóò. 41:38). Òóò íàì âàðòî çàìèñëèòèñÿ ùå íàä îäíèì ïðèíöèïîì: ó ñïðàâæíüîãî êåð³âíèêà ïîâèíí³ áóòè íå ò³ëüêè ä³ëîâ³, àëå ³ äóõîâí³ ÿêîñò³. Ñïðàâà íå ò³ëüêè â òîìó, ùî ëþäèíà çíຠ³ ó쳺, àëå ³ â òîìó, ÿê âîíà æèâå ³ ÿê³ â íå¿ ñòîñóíêè ç Áîãîì. ² íàéãîëîâí³ø³ ÿêîñò³ õàðàêòåðó âåëèêîãî êåð³âíèêà (ùîá âîíè ç’ÿâèëèñÿ ó Éîñèïà, çíàäîáèëèñÿ ðîêè ñòðàæäàíü) íå íà âèäó, à â ñåðö³, â äóø³. Âîíè ñòîñóþòüñÿ ï³çíàííÿ Áîãà ³ íå ìàþòü í³÷îãî ñï³ëüíîãî ç âåëè÷÷þ ç ëþäñüêî¿ òî÷êè çîðó. 25
Áîã çíîâó âñå çðîáèâ ñàìå òîä³, êîëè öå áóëî ïîòð³áíî. Çà äâà ðîêè äî öüîãî çäàòí³ñòü Éîñèïà òëóìà÷èòè ñíè áóëà á ÷èìîñü íîâèì ³ íåñïîä³âàíèì. Òåïåð âîíà ñòàëà íàö³îíàëüíèì íàäáàííÿì. Éîñèïà ïîâèùèëè äî òîãî ïîëîæåííÿ, ÿêå éîìó îá³öÿâ Áîã áàãàòî ðîê³â òîìó. ³í áóâ ïîñòàâëåíèé íàä äîìîì ôàðàîíà (Áóò. 41:40-45) ³ ãîòîâèé ïðîéòè ò³ âåëèê³ âèïðîáóâàííÿ, ÿê³ ïðèíîñÿòü êåð³âíèêó óñï³õ. ³í áóâ ãîòîâèé: • Òåðï³òè – Ïðàâèòè ªãèïòîì ºâðåþ áóëî íåïðîñòî. À ñèòóàö³ÿ áóëà äóæå íàïðóæåíà, îñîáëèâî ç ïîäàëüøèì ïîñèëåííÿì ãîëîäó. • ijÿòè – Òå, ÷îìó Éîñèï íàâ÷èâñÿ ðàí³øå â á³ëüø ëîêàëüíîìó ìàñøòàá³, òåïåð ïîòð³áíî áóëî çàñòîñîâóâàòè â ãëîáàëüíîìó ìàñøòàá³. • Íå çàãîðäèòèñÿ – Äæ. Îñâàëüä Ñàíäåðñ ïèñàâ: “Íå êîæíà ëþäèíà çäàòíà íåñòè ïîâíó ÷àøó. Ðàïòîâå ï³äíåñåííÿ ÷àñòî ïðèçâîäèòü äî ãîðäîñò³ òà ïàä³ííÿ. Íàéá³ëüø ñåðéîçíå âèïðîáóâàííÿ ç óñ³õ – öå âèïðîáóâàííÿ áàãàòñòâîì”.
“
Íå êîæíà ëþäèíà çäàòíà íåñòè ïîâíó ÷àøó. Ðàïòîâå ï³äíåñåííÿ ÷àñòî ïðèâîäèòü äî ãîðäèí³ òà ïàä³ííÿ. Íàéá³ëüø ñåðéîçíå âèïðîáóâàííÿ ç óñ³õ – öå âèïðîáóâàííÿ áàãàòñòâîì. — Äæ. Îñâàëüä Ñàíäåðñ
„
Àëå Éîñèï áóâ ãîòîâèé äî âñ³õ âèïðîáóâàíü ³ äî âåëè÷åçíî¿ â³äïîâ³äàëüíîñò³. ² â³í ïîäîëàâ âñ³ âèïðîáóâàííÿ, òîìó ùî äî íèõ Éîãî ïðèãîòóâàâ Áîã. ßê ñêàçàâ Ñåìþåë Ðóçåðôîðä: “Ñëàâà Áîãó çà ìîëîò, íàïèëîê ³ ï³÷. Ìîëîò íàñ âèêîâóº, íàïèëîê òî÷èòü, ï³÷ çàãàðòîâóº”. Éîñèï âñå öå ïðîéøîâ ³ áóâ ãîòîâèé äî òîãî, ùîá éîãî âèêîðèñòàâ â Ñâî¿é ñïðàâ³ Áîã. 26
Ïîäîëàííÿ îáðàçè Íà Íþðíáåðçüê³ì ïðîöåñ³ íàä â³éñüêîâèìè çëî÷èíöÿìè îäèí ç îáâèíóâà÷åíèõ, âèñëóõàâøè, â ÷îìó â³í çâèíóâà÷óºòüñÿ, â³äïîâ³â îáâèíóâà÷ó: “Öå âàøå ñëîâî ïðîòè ìîãî”. Îáâèíóâà÷ â³äïîâ³â äóæå ìóäðî: “ͳ, öå âàøå ñëîâî ïðîòè ñëîâà âàøî¿ æåðòâè. Öÿ ëþäèíà âèæèëà ³ ãîòîâà äàòè ñâ³ä÷åííÿ ïðîòè âàñ”. Éîñèïà â öåé ìîìåíò âàæêóâàòî íàçâàòè æåðòâîþ, ïðàâäà? ³í äðóãèé â ³ºðàðõ³¿ âëàäè, â³í ïîâí³ñòþ ðîçïîðÿäæàºòüñÿ äîëÿìè ì³ëüéîí³â ëþäåé (âêëþ÷àþ÷è ñâî¿õ áðàò³â, ÿê³ éîãî áàãàòî ðîê³â íàçàä ïðîäàëè â ðàáñòâî). Áàãàòî ÷îãî òðàïèëîñÿ ï³ñëÿ òîãî, ÿê Éîñèï ïðèéøîâ äî âëàäè (Áóò. 41). ѳì ðîê³â äîñòàòêó, ïåðåäáà÷åíèõ â ñíàõ ôàðàîíà, ïðèéøëè ³ ïðîéøëè – ³ ïëàí Éîñèïà âäàâñÿ ÿê íàéêðàùå. Áóëè çðîáëåí³ çàïàñè çåðíà, à òåïåð, êîëè íàñòóïèëè ñ³ì ðîê³â ãîëîäó, âñ³ ïðèõîäèëè äî ôàðàîíà (³ äî Éîñèïà) ïðîñèòè õë³áà.  42-ìó ðîçä³ë³ êíèãè Áóòòÿ ðîçïîâ³äàºòüñÿ, ÿê äî Éîñèïà ïðèéøëè éîãî áðàòè. ² â³í äàâ ¿ì õë³áà. Ïðè çóñòð³÷³ ç íèìè Éîñèï ¿õ ñòàâ ðîçïèòóâàòè ³ äîâ³äàâñÿ, ùî ³ áàòüêî éîãî, ³ ìîëîäøèé áðàò æèâ³. Òîä³ Éîñèï ïî÷àâ ãîòóâàòè âîçç’ºäíàííÿ ñ³ì’¿. ³í â³ä÷óâ, ùî áðàòè çì³íèëèñÿ, àëå çàäëÿ Âåí³ÿìèíà, â³í õîò³â â öüîìó ïåðåñâ³ä÷èòèñÿ. Òîìó Éîñèï íàêàçàâ áðàòàì ïîâåðíóòèñÿ ç Âåí³ÿìèíîì. À ïîò³ì â³í ïðèãîòóâàâ áðàòàì îñòàííº âèïðîáóâàííÿ. Íà áåíêåò³, ïðî ÿêèé ìîâà éäå â 43-ìó ðîçä³ë³, â³í ïîñèëຠÂåí³ÿìèíó ÷àñòêó â ï’ÿòü ðàç³â á³ëüøó, í³æ ³íøèì áðàòàì, ³ âîíè í³ÿê íå îáóðþþòüñÿ íà òàêó “íåñïðàâåäëèâ³ñòü”. Àäæå áóâ ÷àñ, êîëè íà “óëþáëåíö³â” áðàòè ðåàãóâàëè äóæå õâîðîáëèâî. Ïîò³ì â³í íà÷åáòî çàãðîæóº Âåí³ÿìèíó, ùîá çíîâó æ âèïðîáóâàòè áðàò³â. Áóäóòü âîíè çàõèùàòè Âåí³ÿìèíà àáî êèíóòü éîãî â á³ä³, ÿê êèíóëè 20 ðîê³â òîìó Éîñèïà? 27
Ò³ëüêè Áîã ìîæå áà÷èòè òå, ùî ó ëþäèíè â ñåðö³ (1 Öàð. 16:7), òîìó Éîñèï âäàºòüñÿ äî òàêîãî ðîäó âèïðîáóâàííÿ, ùîá äîâ³äàòèñÿ, ÿê³ íàì³ðè éîãî áðàò³â ³ íàñê³ëüêè âîíè ä³éñíî çì³íèëèñÿ. Ïëàí âèïðîáóâàííÿ (44:1-13). ϳñëÿ áåíêåòó Éîñèï íàêàçóº “òîìó, ùî íàä äîìîì éîãî” íàïîâíèòè ì³øêè áðàò³â ¿æåþ, ïîâåðíóòè ¿ì ¿õ ñð³áëî ³ ïîêëàñòè â ì³øîê Âåí³ÿìèíà ñð³áíó ÷àøó. ×îìó? ªäèíîþ äëÿ Éîñèïà ìîæëèâ³ñòþ âèïðîáóâàòè áðàò³â áóëî “ïîâåðíóòè ¿õ íà ì³ñöå çëî÷èíó”. ¯õ ïîòð³áíî áóëî ïîñòàâèòè â òàêå ïîëîæåííÿ, â ÿêîìó íèì äîâåëîñÿ á ðîáèòè âèá³ð: ðÿòóâàòè Âåí³ÿìèíà ç âåëèêèì äëÿ ñåáå ðèçèêîì ÷è, íàâïàêè, çàëèøèòè éîãî â ðàáñòâ³ ç âèãîäîþ äëÿ ñåáå. ßê ò³ëüêè áðàòè â³äïðàâèëèñÿ äî êðàþ õàíààíñüêîãî, Éîñèï ïîñëàâ ñâî¿õ ñëóã íàçäîãíàòè ¿õ ³ çâèíóâàòèòè â êðàä³æö³ ÷àø³. Áðàòè áóëè øîêîâàí³ ³ ñïàíòåëè÷åí³. Âîíè ñòâåðäæóâàëè, ùî ¿õ ñîâ³ñòü ÷èñòà, äîâîäÿ÷è öå òèì, ùî âîíè ïîâåðíóëè òå ñð³áëî, ÿêå çíàéøëè â ì³øêàõ ï³ñëÿ ïåðøî¿ ïîäîðîæ³ â ªãèïåò çà õë³áîì. À íàéãîëîâí³øèé äîêàç áóâ â òîìó, ùî âîíè, íå âàãàþ÷èñü, çàïðîïîíóâàëè: “ßêùî çíàéäåòå âèííîãî, âáèéòå éîãî, à ³íøèõ çàáåð³òü â ðàáñòâî!” Òàêà “åêñòðåìàëüíà” ïðîïîçèö³ÿ ïîâèííà áóëà äîâåñòè ¿õ íåâèíí³ñòü ³ ÷åñí³ñòü. ßêáè õòîñü ç íèõ áóâ âèíåí, âîíè, çâè÷àéíî æ, óòðèìàëèñÿ á â³ä òàêèõ çàÿâ. ³äïîâ³äü ïîñëàííèêà Éîñèïà (Áóò. 44:10) ï³ä³éìຠñòàâêè ³ íàãí³òຠàòìîñôåðó: “Ó ðàáñòâî ò³ëüêè âèííèõ”. Óÿâ³òü ñîá³, ÿê ñèòóàö³ÿ ñòàâàëà âñå á³ëüø ³ á³ëüø íàïðóæåíîþ, êîëè îäèí çà ³íøèì â³äêðèâàëèñÿ ì³øêè ³ â êîæíîìó ç íèõ íå áóëî í³÷îãî êð³ì çåðíà. Äîìîïðàâèòåëü Éîñèïà ïåðåõîäèâ â³ä íàéñòàðøîãî áðàòà äî íàéìîëîäøîãî, ³ íàïðóæåííÿ äîñÿãëî àïîãåþ, êîëè â³í íàðåøò³ ï³ä³éøîâ äî îñëà Âåí³ÿìèíà. 28
Òåïåð óÿâ³òü ñîá³ øîê ³ æàõ, êîëè ÷àøó çíàéøëè â ì³øêó ìîëîäøîãî ñèíà ßêîâà. ßê æå òàê? Àäæå âîíè áóëè òàê âïåâíåí³ â ñâî¿é íåâèííîñò³. Ùî æ çðîáèëè áðàòè? “² ïîðîçäèðàëè âîíè ñâîþ îä³æ!” (Áóò. 44:13). Âîíè ïîæèíàëè òå, ùî ïîñ³ÿëè, ³ â öüîìó ñèìâîë³÷íîìó âèðàæåíí³ ñêîðáîòè âîíè ïîêàçóâàëè âñþ ãëèáèíó ñâîãî ãîðÿ ³ â³ä÷àþ. ² ðîáèëè âîíè â òî÷íîñò³ òå æ ñàìå, ùî áàãàòî ðîê³â íàçàä çðîáèâ ßê³â, êîëè éîìó ïîêàçàëè ñêðèâàâëåíèé ð³çíîêîëüîðîâèé îäÿã Éîñèïà. Òåïåð ïîòð³áíî â³äïîâ³ñòè íà íàéãîëîâí³øå ³ îñòàííº ïèòàííÿ. Çà äîìîâëåí³ñòþ âèõîäèëî, ùî ïîòð³áíî áóëî â³ääàòè â ðàáñòâî ò³ëüêè âèííîãî â êðàä³æö³, à ³íø³ ìîãëè â³äïðàâèòèñÿ äîäîìó. Ïðîñò³øå âñüîãî áóëî çàëèøèòè Âåí³ÿìèíà ³ ¿õàòè äàë³. Àëå áðàòè òàê íå ïîñòóïèëè. ¯õ äóìêàìè ³ â÷èíêàìè êåðóâàëè âæå íå çàçäð³ñòü ³ çë³ñòü. Âîíè ïîâåðíóëèñÿ ðàçîì ç Âåí³ÿìèíîì, âèð³øèâøè ïðèéíÿòè íàéã³ðøå âñ³ ðàçîì. Âñå áóëî ÿê íà äîëîí³. Öå áóëè çîâñ³ì ³íø³ ëþäè. Ïðîõàííÿ ïðî ìèë³ñòü (Áóò. 44:14-34). Çâåðí³òü óâàãó íà òå, ÿê âîíè ïîâîäèëèñÿ ðàí³øå ³ ÿê òåïåð: • “…² ïîïàäàëè âîíè ïåðåä ëèöåì éîãî [Éîñèïà] íà çåìëþ” (Áóò. 44:14), âèêîíóþ÷è òèì ñàìèì îá³òíèöþ ç ïåðøèõ ñí³â Éîñèïà. • “×èì âèïðàâäàºìîñü? Áîã çíàéøîâ ïðîâèíó òâî¿õ ðàá³â” (Áóò. 44:16). Íåìàº í³ âèïðàâäàíü, í³ â³äìîâîê. ͳõòî í³÷îãî íå íàìàãàºòüñÿ ïðèõîâàòè. Þäà çà âñ³õ áðàò³â âèçíຠ¿õ ñï³ëüíó ïðîâèíó ³ âîíè âñ³ ïîãîäæóþòüñÿ ñòàòè ðàáàìè. ͳõòî íå ãîâîðèòü “â³í”. Âñ³ ãîâîðÿòü “ìè”. Éîñèï âèïðîáóâàâ ¿õ âîñòàííº ö³ºþ ïðîïîçèö³ºþ ñïîê³éíî ï³òè äîäîìó, ³ âîíè ïðîéøëè öå âèïðîáóâàííÿ íà â³äì³ííî. • “À òåïåð íåõàé æå ñÿäå òâ³é ðàá çàì³ñòü òîãî þíàêà çà ðàáà ïàíîâ³ ìîºìó” (Áóò. 44:33). ßê âñå çì³íèëîñÿ. Òîé ñàìèé Þäà, ÿêèé âåðõîâîäèâ, êîëè 29
Éîñèïà ïðîäàâàëè â ðàáñòâî, ïðîïîíóº ñåáå â ðàáè çàì³ñòü Âåí³ÿìèíà. ×îìó? À òîìó, ùî éîìó øêîäà áàòüêà (Áóò. 44:19-32). ³í â³äâåðòî ãîâîðèòü, ùî ìîëîäøèé ñèí ó ßêîâà íàéóëþáëåí³øèé. Ïðîòå Þäà íå çíåâàæຠáàòüêîâîãî óëþáëåíöÿ, à áàæຠâèçâîëèòè, çàëèøèòè â óëþáëåíöÿõ ö³íîþ âëàñíî¿ äîë³. ²ñóñ ñêàçàâ: “Îòæå ïî ïëîäàõ ¿õ âçíàºòå ¿õ” (Ìò. 7:20). Þäà âî÷åâèäü çì³íèâñÿ. Ìè á³ëüøå ðîçì³ðêîâóâàëè ïðî òå, ÿê Áîã ä³ÿâ â æèòòÿ Éîñèïà, àëå Áîã ðîáèâ Ñâîþ ñïðàâó òàêîæ ³ â äóø³ Þäè òà ³íøèõ áðàò³â. Áðàòè çíîâó ðàçîì (Áóò. 45:1-15). Ðîêè ñòðàæäàíü Éîñèïà çàê³í÷èëèñÿ ìèòòþ ðàäîñò³, ³ â³í íå çì³ã ñòðèìàòè ñë³ç ïåðåä ñâî¿ìè áðàòàìè. ² öå áóëè ñëüîçè ñàìå ðàäîñò³, òîìó ùî áðàòè éîãî ä³éñíî çì³íèëèñÿ. À ùå öå áóëè ñëüîçè ëþáîâ³, òîìó ùî íàðåøò³ âîíè ñòàëè ñïðàâæí³ìè áðàòàìè. Âñ³ çàñòèãëè, êîëè Éîñèï íàðåøò³ âèìîâèâ ñëîâà, ÿê³ â³í õîò³â ñêàçàòè â³äòîä³, ÿê â³í óïåðøå ïîáà÷èâ ñâî¿õ áðàò³â, êîëè âîíè ïðèéøëè â ªãèïåò çà õë³áîì: “ß Éîñèï” (Áóò. 45:3). Àëå áðàòè áóëè íàëÿêàí³. Ñîí çáóâñÿ. ¯õ æèòòÿ áóëî â ðóêàõ Éîñèïà. Ùî æ â³í çðîáèòü? Çâåðí³òü óâàãó, ÿê í³æíî ³ äáàéëèâî â³í ç íèìè îá³éøîâñÿ: • “² â³í ãîëîñíî çàïëàêàâ” (Áóò. 45:2), â³äêðèòî âèðàæàþ÷è ñâî¿ ïî÷óòòÿ. • “ϳä³éä³òü æå äî ìåíå” (Áóò. 45:4). Íàäòî âæå äîâãî âîíè íå áà÷èëèñÿ. • “Àëå òåïåð íå ñóìóéòå, ³ íåõàé íå áóäå æàëþ â âàøèõ î÷àõ” (Áóò. 45:5). Òåïåð ïîòð³áíî áóëî ðàä³òè. • “Áîã ïîñëàâ ìåíå” (Áóò. 45:5, 7, 8). ¯ì ïîòð³áíî áóëî ïîâ³ðèòè, ùî Áîã êåðóº âñ³ì. 30
• “…² ïîñï³ø³òü, ³ ïðèâåä³òü âàøîãî áàòüêà ñþäè” (Áóò. 45:9, 13). Íàñòàâ ÷àñ ðîçä³ëèòè ðàä³ñòü ç áàòüêîì. Ïðîáëåìà ïðîâèíè áðàò³â ïåðåä Éîñèïîì áóëà âèð³øåíà øëÿõîì ïðîùåííÿ. Ìåðð³ëë Àíãåð ïèñàâ: “Éîñèï ïðîäåìîíñòðóâàâ ãëèáîêó â³ðó ó âñåìîãóòí³ñòü Áîæó – â òå, ùî Áîã ïåðåìàãຠñàòàíó, á³ñ³âñüê³ ñèëè ³ çëèõ ëþäåé, çâåðøóþ÷è Ñâîþ âåðõîâíó âîëþ ³ âèêîíóþ÷è Ñâ³é ïðîìèñåë, ÿêèé í³õòî ³ í³ùî íå ìîæå â³äì³íèòè. ³ðà âñå öå íåïðèâàáëèâå çëîä³éñòâî ï³äíåñëà ç ðîâó ãîðÿ ³ ðîçêàÿíü ñîâ³ñò³ íà âåðøèíó Áîæåñòâåííîãî âñåâëàääÿ, íà ÿê³é Áîæà áëàãîäàòü ïðîùåííÿ íå ò³ëüêè çàë³êîâóº ðàíè, àëå é çíèùóº ãåòü ìèíóëå ç éîãî áîëåì”. Éîñèï çì³ã ïîäîëàòè âñå öå – îñîáëèâî îáðàçó, ÿêà â ö³é ñèòóàö³¿ çäàâàëàñÿ á òàêîþ ïðèðîäíîþ. ³í áóâ âò³ëåííÿì áëàãîäàò³ – ïðîùàâ áðàò³â áåççàñòåðåæíî ³ íå ìñòèâñÿ ³ì. ³í áóâ âò³ëåííÿì ëþáîâ³ – çàáóâàâ ìèíóëå çëî çàäëÿ ñüîãîäí³øíüîãî ñï³â÷óòòÿ. ³í áóâ âò³ëåííÿì â³ðè – â³ðèâ, ùî Áîã çáåðåæå éîãî â³ä îáðàçè, ÿêà âåäå äî ñàìîçíèùåííÿ. Ìåíå äî ãëèáèíè äóø³ ñõâèëþâàëà ³ñòîð³ÿ ïîäðóææÿ Áð³ñòîë ç ì³ñòà ijðáîðíà â øòàò³ ̳÷èãàí. Ó ñâîþ â³äïóñòêó âîíè ïî¿õàëè â Ñàí-ijºãî, ùîá ðîçïîâ³ñòè ïðî Õðèñòà óâ’ÿçíåíîìó â òàìòåøí³é â’ÿçíèö³. Ó öå íåìîæëèâî áóëî ïîâ³ðèòè òîìó, ùî ïîïàâ öåé óâ’ÿçíåíèé äî òþðìè çà ç´âàëòóâàííÿ ³ âáèâñòâî ¿õ ãàðÿ÷å ëþáèìî¿ äî÷êè. Îñü ùî òàêå äóõ ìèëîñò³, ÿêèé íàðîäæóºòüñÿ ç áëàãîäàò³. Öå ëþáîâ ó âñ³é ¿¿ ïîâíîò³, ÿêà íàðîäæóºòüñÿ íå ç áåçòóðáîòíîñò³, êîìôîðòó ³ çðó÷íîñòåé, à ç ñòðàæäàíü ³ òÿãàð³â. Ò³ëüêè òàê ìîæíà ïåðåìîãòè îáðàçó. Êîëè ìè â³ðèìî Áîãó ³ çíàõîäèìî ñïîê³é â Íüîìó, ìè ìîæåìî ëþáèòè ³íøèõ ëþäåé. ×îìó? Òîìó ùî ìè â³ðèìî â Áîãà, ßêèé äîñèòü âåëèêèé, ùîá âñå îáåðòàòè íàì íà äîáðî. 31
³ðà, ùî äîëຠâñå  îñòàííüîìó ðîçä³ë³ êíèãè Áóòòÿ ìè ÷èòàºìî îñòàíí³ ñëîâà Éîñèïà éîãî áðàòàì. Ó öèõ ñëîâàõ âåñü éîãî ñâ³òîãëÿä: “Âè çàäóìóâàëè áóëè íà ìåíå çëî, òà Áîã çàäóìàâ òå íà äîáðå, ùîá çðîáèòè, ÿê âèéøëî ñüîãîäí³, – ùîá çàõîâàòè ïðè æèòò³ âåëèêèé íàðîä!” (Áóò. 50:20). Òàê ìîãëà ñêàçàòè ò³ëüêè ëþäèíà, ÿêà æèëà â ò³ñí³é áëèçüêîñò³ ç Áîãîì ³ ïîâí³ñòþ Éîìó äîâ³ðÿëà. Ñòèêàþ÷èñü â öüîìó æèòò³ ç áîëåì, ñòðàæäàííÿìè ³ íåñïðàâåäëèâ³ñòþ, ìîæíà âñòîÿòè ³ ïîäîëàòè âñå ò³ëüêè â òîìó âèïàäêó, ÿêùî òè ïîâí³ñòþ äîâ³ðÿºø ìèëîñò³ Áîæ³é ³ ïðîìèñëó Áîæîìó. Òå, ùî òåáå ìîæå çíèùèòè, ìîæå ñòàòè ³ äîïîìîãîþ íà øëÿõó â³ðè, ÿêùî ó âñ³õ îáñòàâèíàõ øóêàòè ðóêè Áîæî¿.
“
„
À îöå ïåðåìîãà, ùî ñâ³ò ïåðåìîãëà, – â³ðà íàøà. — 1-å ²âàíà 5:4
ßêùî âè í³êîëè íå ñïîâ³äàëè ñâ³é ãð³õ ³ ùå íå ïîâ³ðèëè â ²ñóñà Õðèñòà ÿê ñâîãî Ãîñïîäà ³ Ñïàñèòåëÿ, æèòòÿ ìîæå âàì çäàâàòèñÿ ñóö³ëüíèì êëóáêîì ïðîáëåì ³ ïîìèëîê. Àëå Òîé, Õòî ïîìåð çà âàø³ ãð³õè ³ â³ääàâ Ñåáå çà âàø³ ïîìèëêè, ìîæå ïðèâåñòè âàñ äî Áîãà, ïðîáà÷èòè âàì ãð³õè ³ äàòè íîâå â³ä÷óòòÿ çíà÷åííÿ æèòòÿ âàø³é âòîìëåí³é äóø³. Õðèñòîñ ïðèéøîâ â öåé ìèð, òîìó ùî ëþáèòü âàñ, ³ öÿ ëþáîâ ìîæå ïîêëàñòè ê³íåöü ïóñòîò³, îáðàç³, ãð³õó – âñüîìó, ùî íå äຠâàì æèòòÿ. Ïðèéì³òü â³ðîþ äàð â³÷íîãî æèòòÿ ³ îñîáèñòå ïðîùåííÿ, ÿêå ³í ïðîïîíóº, áî íàçàâæäè âñå öå ïîäîëàòè ìîæíà ëèøå â òîìó âèïàäêó, ÿêùî ïðèéíÿòè Ãîëãîôñüêó ïåðåìîãó, îòðèìàíó Íèì çàäëÿ âàñ. “…À äàð Áîæèé – â³÷íå æèòòÿ ó Õðèñò³ ²ñóñ³, Ãîñïîä³ íàø³ì” (Ðèì. 6:23). Îñü ùî òàêå ñïðàâæíÿ ïåðåìîãà, ä³éñíå ïîäîëàííÿ.
Мета служіння “Хліб Наш Насущний” – зробити мудрість Біблії, яка змінює життя, зрозумілою і доступною для кожної людини. Брошури серії “Духовні відкриття” презентують світу істину про Ісуса Христа через цікаві, збалансовані й доступні ресурси, що показують важливість Писання у всіх сферах життя. Всі брошури серії “Духовні відкриття” пропонуються безкоштовно для особистого читання та використання їх в малих групах і в євангелізаційному служінні. Щоб стати нашим партнером у розповсюдженні Божого Слова, натисніть опцію “Пожертвувати”. Дякуємо вам за підтримку матеріалів “Хліб Наш Насущний” і “Духовні відкриття”. Навіть маленькі пожертвування багатьох людей дають можливість місії “Хліб Наш Насущний” нести людям мудрість Біблії, яка змінює життя. Нас не фінансують і не підтримують на постійній основі будь-які релігійні групи або деномінації.
ПОЖЕРТВУВАТИ