Íåâæå õðèñòèÿíè â³ðÿòü â òðüîõ áîã³â? Ìóñóëüìàíè, Þäå¿, ñâ³äêè ªãîâè òà ìîðìîíè äàäóòü ñòâåðäæóâàëüíó â³äïîâ³äü íà öå ïèòàííÿ. Âîíè ïåðåêîíàí³, ùî òðàäèö³éíå õðèñòèÿíñüêå â÷åííÿ ïðî Òð³éöþ âçÿòå íå ç Á³á볿, à ä³ñòàëîñÿ íîâ³é â³ð³ â ñïàäùèíó â³ä áàãàòîáîææÿ ãðåöüêî¿ òà ðèìñüêî¿ ì³ôîëî㳿. ×è òàê öå? ×è âñå-òàêè â³ðà â Òðèºäèíîãî Áîãà – â³ðà ³ñòèííî á³áë³éíà? Ùîá äîïîìîãòè íàì ðîç³áðàòèñÿ ç öèìè ïèòàííÿìè, ñòàðøèé ðåäàêòîð Á³áë³éíîãî ðàä³îêëàñó Ãåðáåðò âàíäåð Ëóãò íàïèñàâ öþ áðîøóðó òà ïîÿñíèâ ó í³é, ùî ñêàçàíî â Á³á볿 ïðî â³äíîñèíè ì³æ Îòöåì, Ñèíîì ³ Äóõîì Ñâÿòèì. Ìè ïðîñèìî Áîãà, ùîá öÿ áðîøóðà äîïîìîãëà âàì çðîçóì³òè, ÷îìó õðèñòèÿíè â³ðÿòü â Òðèºäèíîãî Áîãà ³ ÷îìó â÷åííÿ ïðî Òð³éöþ òàêå âàæëèâå äëÿ íàñ. Ìàðò³í äå Ãààí II, ïðåçèäåíò Á³áë³éíîãî ðàä³îêëàñó
Çìiñò Çàïèòàííÿ íà ïîðîçi ...................................................... 2 Íàñêiëüêè âàæëèâå â÷åííÿ ïðî òðèºäíiñòü? ..................... 4 ßê ïîâ’ÿçàíi ìiæ ñîáîþ Îòåöü, Ñèí i Äóõ Ñâÿòèé? ......... 6 Áîã Îòåöü ........................................................................ 7 Áîã Ñèí ............................................................................ 8 Áîã Äóõ Ñâÿòèé ................................................................ 19
Òàê â òðüîõ áîãiâ âiðÿòü õðèñòèàíè àáî â îäíîãî? ............ 21 Ïèòàííÿ, ÿêi çàäàþòü ëþäè ........................................... 23 À ÿêà âiä öüîãî ðiçíèöÿ? ................................................ 30 Ïiçíàòè Áîãà ................................................................. 32
Ïåðåêëàä: Ñâ³òëàíà Êóë³í³÷ DO CHRISTIANS BELIVE IN THREE GODS? – Christian devotional book in Russian language. Translation from English by Yuri Smirnov. Copyright © 2004 by Radio Bible Class Ministries. Internet address: http://www.rbc.org
1
Çàïèòàííÿ íà ïîðîç³ Ñóáîòà. Ï’ÿòíàäöÿòü õâèëèí íà îäèíàäöÿòó. Ðîçïî÷èíàþòüñÿ ùå îäí³ âèõ³äí³. Ùîñü áóáîíÿòü ãàçåòí³ ñòàòò³, äî ¿õ áóáîí³ííÿ ïðèºäíóºòüñÿ íàï³âïóñòà êàâîâàðêà. ×åêîâà êíèæêà ÷åêຠíå äî÷åêàºòüñÿ, äîêè ¿é äàäóòü ëàäó. Íà êóõîííîìó ñòîë³ êðàñóºòüñÿ áðóäíèé ïîñóä. Äçâ³íîê ó äâåð³… Âè çãàäóºòå, ùî çàáîðãóâàëè ðîçíîùèêó ãàçåò âæå çà äâà ì³ñÿö³. Àëå íà ïîðîç³ âàñ çóñòð³÷ຠíå ãàçåòÿð, à äâîº óñì³õíåíèõ ìîëîäèõ ëþäåé â á³ëèõ ñîðî÷êàõ ³ êðàâàòêàõ. Âè ¿õ áà÷èòå âïåðøå. Òà ïðîòå, âè ¿õ îäðàçó ï³çíàºòå. Äî âàñ âæå ïðèõîäèëè ¿õ ºäèíîâ³ðö³. Âè çäîãàäóºòåñÿ, ùî ö³ äâîº áóäóòü çàïèòóâàòè âàñ ïðî âàø³ äóõîâí³ ïåðåêîíàííÿ, ââ³÷ëèâî ïðîïîíóâàòè áðîøóðêè, â ÿêèõ ïðîáëåìè ñóñï³ëüñòâà ïîâ’ÿçóþòüñÿ ç äóõîâíîþ êðèçîþ âñ³º¿ êðà¿íè. Âîíè øóêàþòü òèõ, õòî çàõîò³â áè ðàçîì ç íèìè âèâ÷àòè Á³áë³þ. Âè ¿õ íå çàïðîøóºòå äî áóäèíêó, àëå é ïðîãíàòè òåæ íå íàâàæóºòåñÿ. Âñå-òàêè ïðèéøëè æ ëþäè, îñü ñòîÿòü, ùîñü ãîâîðÿòü... Íó, íåõàé ñîá³ ïîãîâîðÿòü, âîíè âàðò³ äåê³ëüêîõ õâèëèí âàøî¿ óâàãè. Âè-òî ñàì³ í³êóäè íå õîäèòå, â ñâî¿é â³ð³ í³êîãî íå ïåðåêîíóºòå. Âàì ñòຠí³ÿêîâî â³ä äóìêè, ùî âè îñü òàê ïðèéøëè á äî êîãîñü, ïîäçâîíèëè â äâåð³ ³ ïî÷àëè á ðîçìîâëÿòè ïðî æèòòÿ ³ ñìåðòü, ïðî äóøó, ïðî Áîãà. À ö³ ìîëîä³ ëþäè õîäÿòü òà ãîâîðÿòü ç óñ³ìà ïðî ñâîþ â³ðó. ² ãîâîðÿòü äóæå äîëàäíî: íàïðèêëàä, ïîïåðåäæàþòü, ùî áàãàòüîì ëþäÿì â³ä òîãî, ùî âîíè õîäÿòü äî öåðêâè, íåìຠí³ÿêîãî ïóòòÿ. Âîíè ãîòîâ³ ïîêàçàòè ïðÿìî ç Á³á볿, ùî áàãàòî ÷îãî, â ùî â³ðÿòü ò³, õòî ââàæຠñåáå õðèñòèÿíàìè, íå ñï³âïàäຠç Á³á볺þ. Õðèñòèÿíè, ÿê ñòâåðäæóþòü ö³ ì³ñ³îíåðè, ïîâ³ðèëè áðåõí³. 2
³çüìåìî, íàïðèêëàä (öå âîíè ãîâîðÿòü), öåðêîâíó äîêòðèíó ïðî Òð³éöþ. Õðèñòèÿíè â³ðÿòü â Îòöÿ, Ñèíà ³ Äóõà Ñâÿòîãî. Àëå Ìîéñåé, ÿêîãî îäíàêîâîþ ì³ðîþ øàíóþòü ³ Þäå¿, ³ õðèñòèÿíè, ³ ìóñóëüìàíè, ÷³òêî òà çðîçóì³ëî ñêàçàâ, ùî º ò³ëüêè îäèí Áîã: “Ñëóõàé, ²çðà¿ëþ: Ãîñïîäü, Áîã íàø – Ãîñïîäü îäèí! ² ëþáè Ãîñïîäà, Áîãà òâîãî, óñ³ì ñåðöåì ñâî¿ì, ³ âñ³ºþ äóøåþ ñâîºþ, ³ âñ³ºþ ñèëîþ ñâîºþ!” (Ïîâò. 6:4, 5). – ßê æå òàê, – äèâóþòüñÿ âàø³ ãîñò³, – õ³áà ìîæóòü õðèñòèÿíè ñòâåðäæóâàòè, ùî âîíè â³ðí³ çàïîâ³äÿì Ìîéñåÿ òà îñíîâàì Ñòàðîãî Çàïîâ³òó, ÿêùî âîíè ïîêëîíÿþòüñÿ òðüîì îñîáèñòîñòÿì – Îòöåâ³, Ñèíó ³ Äóõîâ³ Ñâÿòîìó? Ìîæëèâî, âè âñå-òàêè áåçäóìíî ïîâ³ðèëè â äîêòðèíó, ÿêà ñóïåðå÷èòü ñàìèì îñíîâàì á³áë³éíîãî â³ðîâ÷åííÿ? Ìîæëèâî, ñàì³ òîãî íå çíàþ÷è, âè ñë³äóºòå â÷åííþ, ÿêå âåäå âàñ çîâñ³ì íå äî Áîãà? ² ïðîòè ³äå¿ Òð³éö³ çàïåðå÷óþòü íå ò³ëüêè ò³, õòî ñòî¿òü á³ëÿ âàøèõ äâåðåé. Ö³º¿ ³äå¿ íå ïðèéìàþòü Þäå¿, ìóñóëüìàíè ³ ùå äåÿê³ â³ðîñïîâ³äàííÿ, ùî âèçíàþòü àâòîðèòåò Á³á볿. Âñ³ âîíè ñòâåðäæóþòü, ùî êîæåí, õòî â³ðèòü â Òð³éöþ, ïîðóøóº ñâÿùåííèé þäåéñüêèé ñèìâîë â³ðè “øåìà”, ÿêèé êîæíèé íàáîæíèé þäåé ïðîìîâëÿº âãîëîñ äâ³÷³ íà äåíü: “Ñëóõàé, ²çðà¿ëþ: Ãîñïîäü, Áîã íàø – Ãîñïîäü îäèí”. Ò³, õòî íå ïðèéìຠâ÷åííÿ ïðî Òð³éöþ, âïåâíåí³: ãîâîðèòè, ùî Áîã ³ñíóº â òðüîõ îñîáàõ, îçíà÷ຠâ³ðèòè â òðüîõ ð³çíèõ áîã³â. ² âîíè àáñîëþòíî ïðàâ³, êîëè ãîâîðÿòü, ùî í³äå â Ñâÿùåííîìó Ïèñàíí³ íåìຠñëîâà “òð³éöÿ”. Àëå ïîò³ì ö³ ëþäè ïî÷èíàþòü ðîçì³ðêîâóâàòè ïðî òå, ùî ³äåÿ òðèºäíîñò³ áîæåñòâà çàïîçè÷åíà õðèñòèÿíàìè ç ãðåêî-ðèìñüêîãî ÿçè÷íèöòâà. Íåâæå é â öüîìó âîíè ìàþòü ðàö³þ? ×è º ñâ³ä÷åííÿ òîãî, ùî â÷åííÿ ïðî Òð³éöþ ïðèéøëî â õðèñòèÿíñòâî ç ÿçè÷íèöòâà? ×è º ï³äñòàâè íàçèâàòè äîêòðèíó ïðî òðèºäí³ñòü Áîãà äîêòðèíîþ á³áë³éíîþ? 3
Íàñê³ëüêè âàæëèâå â÷åííÿ ïðî òðèºäí³ñòü? Ïðîòèâíèêè â÷åííÿ ïðî Òð³éöþ ðîáëÿòü äóæå ñåðéîçí³ çàÿâè. Âîíè ñòâåðäæóþòü, ùî êîæåí, õòî â³ðóº â òðèºäèíîãî Áîãà, ïîðóøóº ïåðøó ç äåñÿòè çàïîâ³äåé, â ÿê³é Ãîñïîäü ãîâîðèòü: “ß – Ãîñïîäü, Áîã òâ³é, ùî âèâ³â òåáå ç ºãèïåòñüêîãî êðàþ ç äîìó ðàáñòâà. Õàé íå áóäå òîá³ ³íøèõ áîã³â ïåðåäî Ìíîþ!” (Âèõ. 20:2, 3). Àëå õðèñòèÿíñüê³ áîãîñëîâè â³êàìè òàêîæ âåëüìè ñåðéîçíî îá´ðóíòîâóþòü ñâîþ â³ðó â Òð³éöþ. Òóò, ÿêùî â³ðèòè îòöÿì öåðêâè, í³ÿêîþ ÿçè÷íèöüêîþ ô³ëîñîô³ºþ ³ íå ïàõíå. Ìè íå ñïîâ³äóºìî áàãàòîáîææÿ. Ìè íå ãðàºìî â ñëîâà. Ìè ïåðåêîíàí³, ùî ºäèíèé ³ñòèííèé ³ Âñåìîãóòí³é Áîã ³ñíóº â òðüîõ ð³çíèõ îñîáàõ ³ ùî öå á³áë³éíå â÷åííÿ ìຠíåàáèÿêå çíà÷åííÿ. ² êàòîëèêè, ³ ïðîòåñòàíòè, ³ ïðàâîñëàâí³ ïîãîäæóþòüñÿ â òîìó, ùî íîâîçàïîâ³òíå â÷åííÿ ïðî òðèºäèíîãî Áîãà – öå äîêòðèíà, òâåðäî çàñíîâàíà íà Ïèñàíí³, à íå âèâåäåíà ç ÿêî¿ñü ïîçàá³áë³éíî¿ ô³ëîñîô³¿. Âñ³ ã³ëêè õðèñòèÿíñòâà ïîãîäæóþòüñÿ, ùî â òðèºäíîñò³ Áîãà íàì â³äêðèâàºòüñÿ íåðîçðèâí³ñòü ñï³ëêóâàííÿ ç Áîãîì ó ÷àñ³ ³ â³÷íîñò³. Òðèºäí³ñòü äîïîìàãຠíàì çðîçóì³òè, ùî Áîã íàñ ëþáèâ, ëþáèòü ³ â³÷íî áóäå ëþáèòè, ùî ³í çàïëàòèâ çà öþ ëþáîâ ñàìîþ äîðîãîþ ö³íîþ, â³ääàâøè Ñèíà Ñâîãî â æåðòâó çà ãð³õ. Òðèºäí³ñòü ïåðåêîíóº íàñ, ùî äëÿ Áîãà, ßêèé Ñàì ïî Ñîá³ ³ â Ñîá³ º ëþáîâ, äóæå âàæëèâî, ùîá ³ ìè ëþáèëè áëèæí³õ ñâî¿õ. Òðèºäí³ñòü Áîæà äຠíàì ïðèêëàä Îñîáèñòîñò³, ßêà ³ñíóº íå ïðîñòî Ñàìà ïî Ñîá³, à âæå â Ñàìîìó Ñîá³ ìຠíåâèìîâíó ðàä³ñòü ³ ð³çíîìàí³òí³ñòü äîâåðøåíîãî ñï³ëêóâàííÿ. Íà â³äì³íó â³ä áåçë³÷³ ÿçè÷íèöüêèõ áîã³â, ùî ïîñò³éíî âîðî4
ãóþòü òà âîþþòü îäíå ç îäíèì, íà â³äì³íó â³ä íàñ ç íàøèìè ñâàðêàìè òà ñóïåðå÷êàìè, íàø Áîã çàâæäè ºäèíèé â Ñâî¿é òðèºäíîñò³, ºäèíèé â äóìêàõ, â ïî÷óòòÿõ òà â ñïðàâàõ. À ùå âñ³ îñíîâí³ ã³ëêè õðèñòèÿíñòâà çã³äí³ ç òèì, ùî òðèºäí³ñòü ëîã³÷íî âèò³êຠç ñòàðîçàïîâ³òíèõ ñâ³ä÷åíü ïðî Áîãà. Ñòàðèé Çàïîâ³ò âåëüìè ïåðåêîíëèâî ñâ³ä÷èòü, ùî Áîã, õî÷ ³ ºäèíèé, çîâñ³ì íå ñàìîòí³é. Öå çðîçóì³ëî âæå ç ñàìèõ ñë³â, ÿêèìè íàçèâàºòüñÿ ³ îïèñóºòüñÿ Áîã â ñòàðîçàïîâ³òíèõ êíèãàõ. Íàïðèêëàä, òàì, äå ó íàñ â Á³á볿 ñêàçàíî “Áîã”, ó Ñòàðîìó Çàïîâ³ò³ ïðèáëèçíî 2 570 ðàç³â âæèòå ñëîâî “Elohim”, – â ºâðåéñüê³é ìîâ³ ìíîæèíà ³ìåííèêà. ² â óñ³õ, êð³ì ï’ÿòè âèïàäê³â, ìîâà éäå ïðî ºäèíîãî Áîãà – Òâîðöÿ, Âñåäåðæèòåëÿ òà Ãîñïîäà âñüîãî ³ñíóþ÷îãî. ²íîä³ Áîã Ñàì ïðî Ñåáå ãîâîðèòü ó ìíîæèí³. Îñü, íàïðèêëàä, Éîãî ñëîâà: “Ñòâîð³ìî ëþäèíó çà îáðàçîì Íàøèì, çà ïîäîáîþ Íàøîþ” (Áóò. 1:26). ϳçí³øå, êîëè Àäàì ³ ªâà âæå ç’¿ëè çàáîðîíåíèé ïë³ä, Áîã ñêàçàâ: “Îñü, ñòàâ ÷îëîâ³ê, íåìîâ îäèí ³ç Íàñ, ùîá çíàòè äîáðî ³ çëî” (Áóò. 3:22). Êîëè Ìîéñåé ñïîâ³ñòèâ, ùî Áîã îäèí (Âò. 6:4), â³í âæèâ ïðè öüîìó òå æ ñëîâî, ÿêèì â Á³á볿 áóëî ñêàçàíî ïðî ÷îëîâ³êà ³ æ³íêó ïðî òå, ùî âîíè “ñòàíóòü îäíèì ò³ëîì” (Áóò. 2:24). Ñëîâî “îäèí” (Âò. 6:4) ìຠíà óâàç³ ÿêðàç-òàêè ºäí³ñòü â Áîæåñòâ³ äåê³ëüêîõ Îñîáèñòîñòåé. Âèõîäèòü, ùî îáèäâà Çàïîâ³òè, Ñòàðèé ³ Íîâèé, äàþòü íàì ï³äñòàâè ââàæàòè, ùî “îäèí” – öå íå îáîâ’ÿçêîâî “îäèí”. ² íå âàðòî â³äêèäàòè öþ ³äåþ ò³ëüêè òîìó, ùî ìè íåçä³áí³ ïîâí³ñòþ çðîçóì³òè ¿¿. Êðàùå ñïðîáóâàòè çðîçóì³òè ÿêîìîãà á³ëüøå ç òîãî, ùî íàì â³äêðèâ Áîã. 5
ßê ïîâ’ÿçàí³ ì³æ ñîáîþ Îòåöü, Ñèí ³ Äóõ Ñâÿòèé? Äåÿê³ õðèñòèÿíè íàìàãàëèñÿ ïîÿñíèòè òðèºäí³ñòü Áîãà òèì, ùî Áîã Ñåáå íàì â³äêðèâຠòðüîìà ð³çíèìè ñïîñîáàìè. ²íîä³ Â³í º íàì ÿê Îòåöü, ³íîä³ ÿê Ñèí, à ³íîä³ ÿê Äóõ Ñâÿòèé. Òàêå ïîÿñíåííÿ, ùî ìຠíà óâàç³ òðè ð³çí³ “ôóíêö³¿” Áîæåñòâà, ìîãëî á áóòè âåëüìè ïåðåêîíëèâèì, ÿêáè íå ò³ ñâ³ä÷åííÿ ïðî ºäí³ñòü â Áîãîâ³ äåê³ëüêîõ Îñîáèñòîñòåé, ÿê³ ìè âæå ðîçãëÿíóëè. À îñê³ëüêè ó Ñòàðîìó Çàïîâ³ò³ íàì ä³éñíî ÿâëåíèé Áîã, ßêèé ãîâîðèòü: “Ñòâîð³ìî ëþäèíó çà îáðàçîì Íàøèì”, íàì íàáàãàòî ëåãøå çðîçóì³òè, ùî ñï³ëêóâàííÿ, çãîäà, ëþáîâ ³ â³ðí³ñòü â Òð³éö³ ³ñíóþòü íå ì³æ “ôóíêö³ÿìè” àáî “ðîëÿìè” Áîæåñòâà, à, ÿê öå ³ ñêàçàíå â Ïèñàíí³, ì³æ Îñîáèñòîñòÿìè – Îòöåì, Ñèíîì òà Äóõîì. Ó Íîâîìó Çàïîâ³ò³ êîæíà ç îñîáèñòîñòåé Òð³éö³ ÿâëåíà íàì íå îêðåìî, à â íåðîçðèâí³é ºäíîñò³ ç ³íøèìè äâîìà. Îòåöü, Ñèí ³ Äóõ Ñâÿòèé ºäèí³ ì³æ Ñîáîþ â ëþáîâ³ îäèí äî îäíîãî ³ äî íàñ. Òå, ùî â Íîâîìó Çàïîâ³ò³ ñêàçàíî ïðî â³äíîñèíè ì³æ Îòöåì, Ñèíîì ³ Äóõîì Ñâÿòèì, ïîâí³ñòþ ñïðîñòîâóº ïðèïóùåííÿ, ùî ò³ëüêè Îòöÿ ìîæíà ââàæàòè ºäèíèì ³ñòèííèì ³ Âñåìîãóòí³ì Áîãîì. Õî÷ ³ ìîæíà çðîçóì³òè òèõ, õòî íàìàãàºòüñÿ â³äñòîÿòè ³äåþ îäíîãî Áîãà, ñòàâëÿ÷è Ñèíà ³ Äóõà Ñâÿòîãî íà ñõîäèíêó íèæ÷å, í³æ Îòöÿ, çðîçóì³òè íå çíà÷èòü ïîãîäèòèñÿ.  Ñòàðîìó Çàïîâ³ò³ ÿñíî ñêàçàíî, ùî ºäèíèé ³ñòèííèé á³áë³éíèé Áîã º Áîã ðåâíèòåëü. Öå Áîã, ßêèé ãîâîðèòü ïðî Ñåáå â êíèç³ ïðîðîêà ²ñà¿: “À ³íøîìó ñëàâè Ñâ íå äàì” (²ñ. 48:9-12). 6
Àëå â Íîâîìó Çàïîâ³ò³ Áîã Ñâî¿ì íàçèâຠòðèºäèíå ³ì’ÿ Îòöÿ, Ñèíà ³ Äóõà Ñâÿòîãî. ², ùî äóæå âàæëèâî, ç Íîâîãî Çàïîâ³òó âèïëèâàº, ùî Îòåöü ñòàâèòü íàø³ â³äíîñèíè ç Íèì â çàëåæí³ñòü â³ä íàøèõ â³äíîñèí ç Ñèíîì, à íàø³ â³äíîñèíè ç Ñèíîì – â³ä íàøèõ â³äíîñèí ç Äóõîì. Áîã Íîâîãî Çàïîâ³òó ÿâíî ðîçïîä³ëÿº Ñâîþ ñëàâó ì³æ Ñâî¿ìè òðüîìà îñîáèñòîñòÿìè, à Âîíè, â Ñâîþ ÷åðãó, ïðîïîíóþòü Ñâîþ ëþáîâ âñ³ì, õòî ïðèéìå ëþáîâ Îòöÿ, Ñèíà ³ Äóõà. Ùîá ïîáà÷èòè, ÿê ñëàâà Áîãà ðåâíèòåëÿ ä³ñòàºòüñÿ êîæí³é ç Îñîáèñòîñòåé Áîæåñòâà, çàëèøàþ÷èñü íåðîçä³ëüíîþ, äàâàéòå ïîäèâèìîñÿ, ùî ñêàçàíî â Á³á볿 ïðî ö³ Îñîáèñòîñò³.
ÁÎà ÎÒÅÖÜ Ñåðåä òèõ, õòî âèçíຠàâòîðèòåò Á³á볿, íàÍ Ò âðÿä ÷è çíàéäóòüñÿ Î ëþäè, ùî ñóìí³âàþòüñÿ â òîìó, ùî Îòåöü º Áîã â ïîâíîìó ðîÄÓÕ ÑÂßÒÈÉ çóì³íí³ öüîãî ñëîâà. Ïðî Îòöÿ íåîäíîðàçîâî ñêàçàíî, ùî ³í áóâ Áîãîì Òâîðöåì. Áîã íàçâàíèé â Ïèñàíí³ Îòöåì íàðîäó ³çðà¿ëüñüêîãî (Ïîâò. 32:6; ²ñ. 1:2; Îñ. 11:1; Ìàë. 2:10). Õðèñòîñ íàçèâàâ Áîãà Ñâî¿ì Îòöåì (²â. 5:17, 18) ³ â÷èâ íàñ ìîëèòèñÿ: “Îò÷å íàø, ùî íà íåá³!” (Ìò. 6:9). ³í íàêàçàâ íàì ïðèõîäèòè äî Îòöÿ â ³ì’ÿ Éîãî (²â. 16:23). ³í ïðîðîêóâàâ ïðî òå, ùî Âîíè ç Îòöåì íåâäîâç³ ïîøëþòü ó÷íÿì Áîæåñòâåííîãî Âò³øèòåëÿ (²â. 15:26).
ÅÖ
Ü
Ñ
È
7
Ç óñ³õ öèõ â³ðø³â çðîçóì³ëî, ùî Îòåöü º Áîã. Áîã º Îòåöü. Àïîñòîë Ïàâëî ãîâîðèâ, ùî Â³í “Áîã ³ Îòåöü Ãîñïîäà íàøîãî ²ñóñà Õðèñòà, Îòåöü ìèëîñåðäÿ é Áîã ïîò³õè âñ³ëÿêî¿” (2 Êîð. 1:3). Àëå â îäêðîâåíí³ Îòöÿ ïðî Ñàìîãî Ñåáå âàæëèâå òå, ùî ³í íàø³ â³äíîñèíè ç Íèì ñòàâèòü â çàëåæí³ñòü â³ä íàøèõ â³äíîñèí ç Éîãî Îäíîðîäæåíèì Ñèíîì.
ÁÎÃ ÑÈÍ
Ü
Ñ
Àâòîðè íîâîçàïîâ³òíèõ êíèã ðàç çà ðàçîì Î íàçèâàþòü ²ñóñà Õðèñòà Ñèíîì Áîæèì. Àëå ùî îçíà÷ຠöåé ÄÓÕ ÑÂßÒÈÉ “òèòóë”? Ñâ³äêè ªãîâè ñòâåðäæóþòü, ùî Õðèñòîñ áóâ îäíèì ç ñèí³â Áîæèõ. Ó Áîãà áåçë³÷ ñèí³â – àíãåëè, ëþäè... Âîíè ââàæàþòü, ùî ²ñóñ áóâ àðõàíãåëîì Ìèõàéëîì â éîãî ëþäñüêîìó âò³ëåíí³. Ñó÷àñí³ ë³äåðè ³óäà¿çìó ïîãîäæóþòüñÿ, ùî ²ñóñ áóâ âåëèêèì ïðîðîêîì, àëå íå á³ëüøå çà òå. Òàêî¿ æ òî÷êè çîðó äîòðèìóþòüñÿ ³ ìóñóëüìàíè. Ìóñóëüìàíêà Ñþçàíí Õàí³ô, íàøà ñó÷àñíèöÿ, ëþäèíà îñâ³÷åíà, çàóâàæóº, ùî â Êîðàí³ â³äíîøåííÿ äî ²ñóñà âåëüìè øàíîáëèâå: òàì ñêàçàíî, ùî ³í íàðîäèâñÿ áåç ó÷àñò³ çåìíîãî îòöÿ ³ áóâ âåëèêèì ïðîðîêîì. Àëå âîíà ï³äêðåñëþº, ùî ñâÿùåííà êíèãà ³ñëàìó “ðàç çà ðàçîì ð³øó÷å ñïðîñòîâóº òâåðäæåííÿ ïðî òå, ùî ²ñóñ áóâ Ñèíîì Áîæèì… ùî òàêà ³äåÿ ìຠíàáàãàòî á³ëüøå ñï³ëüíîãî ç ÿçè÷íèöüêè-
Ö ÒÅ
È
Í
8
ìè ì³ôàìè, â ÿêèõ ó “áîã³â” íàðîäæóâàëèñÿ ä³òè â³ä çåìíèõ æ³íîê, í³æ ç ³ñòèííîþ â³ðîþ, ùî ïîõîäèòü â³ä Áîãà” (Ùî êîæíèé ìຠçíàòè ïðî ³ñëàì ³ ìóñóëüìàí. 1979. ׳êàãî) Àëå â Íîâîìó Çàïîâ³ò³ ñêàçàíî, ùî ²ñóñ Õðèñòîñ ºäèíèé, óí³êàëüíèé Ñèí Áîæèé (²â. 1:14, 18; 3:16, 18; 1 ²â. 4:9).  Ïèñàíí³ ñêàçàíî, ùî Õðèñòîñ ð³âíèé ñëàâîþ òîìó Áîãó ðåâíèòåëþ, ßêèé ÷åðåç Ìîéñåÿ ñïîâ³ñòèâ ëþäÿì, ùî íå ìîæíà ïîêëîíÿòèñÿ í³êîìó, êð³ì Ñàìîãî Áîãà. Ç àíãåëàìè ³ ñìåðòíèìè ëþäüìè öåé Áîã ä³ëèòüñÿ Ñâîºþ ëþáîâ’þ. À ç Õðèñòîì, Ñèíîì Ñâî¿ì, ³í ä³ëèòüñÿ ñëàâîþ. Ùîá çðîçóì³òè, íàñê³ëüêè æ Ñèí ïðè÷åòíèé äî ñëàâè Îòöÿ, äàâàéòå ïîì³ðêóºìî íàä ñëîâàìè Õðèñòà, ñâ³ä÷åííÿì àïîñòîë³â, ïðîðîöòâàìè ñòàðîçàïîâ³òíèõ ïðîðîê³â òà ðîçäóìàìè îòö³â öåðêâè. Ñëîâà Õðèñòà.  ÷îòèðüîõ ªâàíãåë³ÿõ çàïèñàí³ áàãàòî ÿê³ ç ñë³â, ñêàçàíèõ Õðèñòîì çà ÷àñ Éîãî çåìíîãî ñëóæ³ííÿ. Íàâ³òü ÿêáè ìè íå â³ðèëè â áîãîäóõíîâåíí³ñòü Íîâîãî Çàïîâ³òó, ó íàñ áóëè á âàãîì³ ïðè÷èíè ïîâ³ðèòè â ³ñòèíí³ñòü öüîãî âèñëîâëþâàííÿ. Ó íàñ º ïåðåêîíëèâ³ àðãóìåíòè íà êîðèñòü òîãî, ùî ªâàíãåë³ÿ â³ä Ìàòâ³ÿ, Ìàðêà ³ Ëóêè áóëè íàïèñàí³ çàäîâãî äî 70 ð. ï³ñëÿ Ð.Õ. À ªâàíãåë³ÿ â³ä ²âàíà, õî÷ ³ áóëà íàïèñàíà ò³ëüêè ïðèáëèçíî â 90 ð., ìàéæå íàïåâíî âèéøëà ç-ï³ä ïåðà àïîñòîëà ²âàíà, ùî áóâ ïîðó÷ ç Õðèñòîì ïðîòÿãîì óñüîãî Éîãî çåìíîãî ñëóæ³ííÿ. Áåç ñóìí³âó, àïîñòîëè, ïî÷èíàþ÷è áëàãîâ³ñòèòè, ÷àñòî ïîâòîðþâàëè ñëîâà, ùî ÷óëè â³ä Õðèñòà. ² îñü ç ñë³â Õðèñòà ñòຠçðîçóì³ëî, ùî ³í äîñèòü íåäâîçíà÷íî íàçèâàâ Ñåáå Áîãîì. Ðîçãëÿíåìî âñüîãî äâ³ íàäçâè÷àéíèõ çàÿâè, ƒ çðîáëåíèõ Õðèñòîì ïðî Ñàìîãî Ñåáå. 9
²âàí íàâîäèòü ñëîâà Õðèñòà ïðî òå, ùî Â³í ³ñíóâàâ çàâæäè (²â. 8:58). À îñê³ëüêè â³÷íèé îäèí ò³ëüêè Áîã, ó öèõ ñë³â ìîæå áóòè ò³ëüêè îäíå çíà÷åííÿ: ß º Áîã. ²ñóñ ãîâîðèòü ³óäåÿì, ùî çíàëè Ïèñàííÿ òà áóëè íàñòðîºí³ ïðîòè Íüîãî: “²ñòèííî, ³ñòèííî ãîâîðþ âàì: ðàí³øå í³æ áóâ Àâðààì, ß º”. Ïðè÷îìó, ïîì³òüòå, ²ñóñ íå ñêàçàâ: “Ðàí³øå í³æ íàðîäèâñÿ Àâðààì, íàðîäèâñÿ ß”. ³í ñêàçàâ: “Ïåðø, í³æ áóâ Àâðààì, – ß º”. Àâðààì íàðîäèâñÿ ó ÷àñ³. Õðèñòîñ æå çàÿâëÿº, ùî Â³í ³ñíóº ïîçà ÷àñîì. ³í áóâ çàâæäè. Ó íüîãî íå áóëî ìîìåíòó, êîëè Â³í “ïî÷àâ áóòè”. ², õî÷ ö³º¿ çàÿâè âæå ñàìî¿ ïî ñîá³ äîñèòü, ùîá ïåðåñâ³ä÷èòèñÿ â áîæåñòâåíí³é ïðèðîä³ Õðèñòà, äåÿê³ áîãîñëîâè áà÷àòü â íüîìó ùîñü á³ëüøå. Âîíè ñòâåðäæóþòü, ùî ²ñóñ Õðèñòîñ òóò ïðèéìຠíà Ñåáå ³ì’ÿ Áîæå “ß Òîé, ùî º” (Âèõ. 3:14). Ç öèì ìîæíà ïîãîäæóâàòèñÿ ³ íå ïîãîäæóâàòèñÿ, àëå ôàêò çàëèøàºòüñÿ ôàêòîì: ²ñóñ Õðèñòîñ ñêàçàâ, ùî ó Íüîãî íåìຠïî÷àòêó ó ÷àñ³, ³ öèì ñàìèì íàçâàâ Ñåáå Áîãîì.
“
„
Ïîïðàâä³, ïîïðàâä³ êàæó âàì: Ïåðø, í³æ áóâ Àâðààì, – ß º. —²ñóñ
Äðóãå âèñëîâëþâàííÿ Õðèñòà, â ÿêîìó ³í íàçèâຠÑåáå Áîãîì, òàêîæ ïðèâåäåíå ²âàíîì. Íà ñâÿò³ ³äíîâëåííÿ â ªðóñàëèì³ ²ñóñ ãîâîðèòü: “ß é Îòåöü – ìè îäíå” (²â. 10:30). Þäå¿ â³äðàçó çðîçóì³ëè, ùî ö³ ñëîâà îçíà÷àþòü ò³ëüêè îäíå: ß º Áîã. Âîíè ìàþòü íàì³ð ïîáèòè Õðèñòà êàì³ííÿì òà ãîâîðÿòü, çà ùî õî÷óòü ïîêàðàòè Éîãî “çà áîãîçíåâàãó, – áî Òè, áóâøè ëþäèíîþ, 10
çà Áîãà Ñåáå âèäàºø” (²â. 10:33). Ö³ ëþäè çðîçóì³ëè ñëîâà Ãîñïîäà íàøîãî êðàùå, í³æ ñüîãîäí³ ¿õ ðîçóì³þòü ñâ³äêè ªãîâè. Âîíè çðîçóì³ëè, ùî Õðèñòîñ ìàâ íà óâàç³ çîâñ³ì íå òå, ùî ìàþòü íà óâàç³ ëþäè, êîëè ãîâîðÿòü: “ß ³ ìîÿ äðóæèíà îäíå”. Ó òàêîìó âèïàäêó ÷îëîâ³ê ïðîñòî õî÷å ñêàçàòè, ùî ó íèõ ç äðóæèíîþ îäí³ áàæàííÿ, äóìêè òà ïðàãíåííÿ. À Õðèñòîñ ìàâ íà óâàç³ íàáàãàòî á³ëüøå. ³í ñòâåðäæóâàâ, ùî Ñèí ³ Îòåöü º ºäèíå ö³ëå. Þäå¿ â³äðàçó çðîçóì³ëè, ùî Õðèñòîñ öèìè ñëîâàìè çàÿâëÿº ïðî òå, ùî ³í Áîã.
“
Þäå¿ Éîìó â³äêàçàëè: “Íå çà äîáðèé ó÷èíîê õî÷åìî Òåáå âêàìåíóâàòè, àëå çà áîãîçíåâàãó, – áî Òè, áóâøè ëþäèíîþ, çà Áîãà Ñåáå âèäàºø. —â³ä ²âàíà 10:33
„
² ãîâîðèâ ³í òàê òîìó, ùî öå çíàâ òî÷íî. Áîã íå ìîæå íå çíàòè, ùî ³í Áîã. Ñâ³ä÷åííÿ àïîñòîë³â. Ëþäè, ùî ïèñàëè íîâîçàïîâ³òí³ êíèãè, òàêîæ íå ìàëè í³ÿêèõ ñóìí³â³â â Áîæåñòâåííîñò³ ²ñóñà Õðèñòà. Äåÿê³ ç íèõ ìîãëè ïðèãàäàòè òîé äåíü, â ÿêèé Õîìà ïîáà÷èâ âîñêðåñëîãî Õðèñòà ³ âèãóêíóâ: “Ãîñïîäü ì³é ³ Áîã ì³é!” (²â. 20:28). ² öå áóâ çîâñ³ì íå âèãóê çäèâóâàííÿ òèïó “Áîæå ì³é!”, ÿêèé òàê ÷àñòî ëóíຠòî òóò, òî òàì ñüîãîäí³. Ó òîé ÷àñ æîäíîìó ºâðåþ çãàäóâàòè âñóº ³ì’ÿ Áîæå ³ íà äóìêó íå ìîãëî ïðèéòè. ² àïîñòîëè äîáðå ïàì’ÿòàëè, ùî Õðèñòîñ ïðèéíÿâ òàêå äî Ñåáå çâåðòàííÿ. Êîëè àïîñòîë ²âàí, ùî îñîáèñòî ñïîñòåð³ãàâ âèïàäîê ç Õîìîþ, ïî÷èíàâ ïèñàòè ñâîþ ªâàíãåë³þ, â³í ¯¿ 11
ïî÷àâ ç òàêèõ ñë³â: “Íà ïî÷àòêó áóëî Ñëîâî, à Ñëîâî â Áîãà áóëî, ³ Áîã áóëî Ñëîâî” (²â. 1:1). Äàë³ â³í ïèñàâ, ùî öå Ñëîâî ñòàëî ëþäèíîþ, ùî â³äîáðàæàëà â Ñîá³ ñëàâó Áîæó (äèâ. ²â. 1:14). “…² Áîã áóëî Ñëîâî”. Ñêàçàíî íàñò³ëüêè ÿñíî, ùî ìàéæå âñ³ áîãîñëîâè ïîãîäæóþòüñÿ â òîìó, ùî òóò ²âàí ïðîãîëîøóº: ²ñóñ Õðèñòîñ – Áîã. Àëå ç öèì íå çãîäí³ ñâ³äêè ªãîâè. Âîíè ñòâåðäæóþòü, ùî îñòàíí³ ñëîâà 1-ãî â³ðøà òðåáà ÷èòàòè òàê: “² ñëîâî áóëî îäíèì ç áîã³â”. Âîíè âêàçóþòü íà òå, ùî ïðè ñëîâ³ Áîã â ãðåöüêîìó íåìຠîçíà÷åíîãî àðòèêëÿ ³ òîìó íå ìîæíà ðîáèòè âèñíîâîê, ùî ìîâà éäå ïðî Áîãà Âñåâèøíüîãî, ºäèíîãî.
“
„
Íà ïî÷àòêó áóëî Ñëîâî, à Ñëîâî â Áîãà áóëî, ³ Áîã áóëî Ñëîâî. —â³ä ²âàíà 1:1
Ùî àðòèêëÿ òóò íåìàº, öå âîíè, çâ³ñíî, ïîì³òèëè ïðàâèëüíî, à îñü ùî ²âàí ²ñóñà Õðèñòà íå ââàæàâ Áîãîì ç âåëèêî¿ ë³òåðè, òóò “ñâ³äêè” ÿâíî ïîìèëÿþòüñÿ. Áàãàòî ÿê³ àâòîðèòåòí³ â÷åí³ ïîÿñíþþòü íàì, ùî àðòèêëü ²âàí â ö³é ôðàç³ ïðîïóñòèâ íå ïðîñòî òàê. ßêáè â³í âæèâ òóò ñëîâî “Áîã” ç îçíà÷åíèì àðòèêëåì, òî ç öüîãî âèò³êàëî á, ùî ì³æ Îòöåì ³ Ñèíîì íåìຠí³ÿêî¿ ð³çíèö³ – òàêó ïîìèëêó ðîáèâ äåõòî Ñàáåëë³óñ, ÷èº â÷åííÿ áóëî â³äêèíóòå îòöÿìè öåðêâè. ßêáè ²âàí õîò³â ñêàçàòè, ùî ²ñóñ áóâ áîæåñòâîì íèæ÷îãî ð³âíÿ, â³í áè âæèâ íå ñëîâî theos, à theios. Ôàõ³âåöü ç ãðåöüêî¿ ìîâè Ìîðð³ñ ïèøå: “Öå ñëîâî áóëî øèðîêî âæèâàíèì, âîíî º â Íîâîìó Çàïîâ³ò³ (íàïð., ij¿. 17:29; 2 Ïåòð. 1:3)”. 12
Á³ëüøå òîãî, ç êîíòåêñòó çðîçóì³ëî, ùî Ñëîâî º ñàìèé ñïðàâæí³é Áîã, à íå ïðîñòî ïîä³áí³ñòü Áîæåñòâà, ³ñòîòà, ùî çàéìຠïðîì³æíå ïîëîæåííÿ ì³æ Áîãîì òà Éîãî ñòâîð³ííÿìè. Ñëîâî áóëî íà ïî÷àòêó (²â. 1:2). Ñëîâî áðàëî ó÷àñòü â ñòâîðåíí³ óñüîãî ³ñíóþ÷îãî (²â. 1:3). Ñëîâî ìàëî â Ñîá³ æèòòÿ, ³ æèòòÿ îñîáëèâå, íå ñòâîðåíå. Öå æèòòÿ áóëî ç Íèì ³ â Íüîìó â³÷íî, âîíî º äæåðåëîì äóõîâíîãî ñâ³òëà (²â. 1:4). ßñíî, ùî íàø ïåðåêëàä 1-ãî â³ðøà ªâàíãå볿 â³ä ²âàíà àáñîëþòíî ïðàâèëüíèé: “…² Áîã áóëî Ñëîâî”. Ñàì ïîðÿäîê ñë³â â ãðåöüêîìó òåêñò³, âæèâàííÿ ñëîâà theos çàì³ñòü theios ³ êîíòåêñò âèìàãàþòü ñàìå òàêîãî ïåðåêëàäó. Ñâ³ä÷åííÿ ïðî òå, ùî ²ñóñ Õðèñòîñ áóâ Áîãîì, ìè çíàõîäèìî íå ò³ëüêè ó ²âàíà, àëå é ó Ïàâëà, ïðè÷îìó âîíè ùå ÷³òê³ø³, ùå ïåðåêîíëèâ³ø³. Ïàâëî ïèñàâ, ùî ìè, õðèñòèÿíè, ÷åêàºìî “áëàæåííî¿ íà䳿 òà ç’ÿâëåííÿ ñëàâè âåëèêîãî Áîãà é Ñïàñà íàøîãî Õðèñòà ²ñóñà” (Òèò. 2:13).
“
…³ ÷åêàëè áëàæåííî¿ íà䳿 òà ç’ÿâëåííÿ ñëàâè âåëèêîãî Áîãà é Ñïàñà íàøîãî Õðèñòà ²ñóñà. —äî Òèòà 2:13
„
Àïîñòîë Ïåòðî ëåäâå ÷è íå òèìè æ ñëîâàìè çâåðòàºòüñÿ äî ñâî¿õ ÷èòà÷³â ÿê äî ëþäåé, “õòî îäåðæàâ ³ç íàìè ð³âíîö³ííó â³ðó â ïðàâåäíîñò³ Áîãà íàøîãî é Ñïàñèòåëÿ ²ñóñà Õðèñòà” (2 Ïåòð. 1:1). Àâòîð ïîñëàííÿ äî ªâðå¿â íàâîäèòü äåê³ëüêà ñòàðîçàïîâ³òíèõ â³ðø³â, â ÿêèõ ö³ëêîì çðîçóì³ëî ãîâîðèòüñÿ ïðî Áîãà, ³ çàñòîñîâóº ¿õ äî ²ñóñà Õðèñòà. 13
À ïðî Ñèíà: ïðåñòîë Òâ³é, î Áîæå, íà â³÷í³ â³êè (öèòàòà ç Ïñ. 45:7)… Êîëèñü çåìëþ Òè áóâ çàêëàâ, à íåáî – òî ÷èí Òâî¿õ ðóê (öèòàòà ç Ïñ. 102:26-28). Àâòîð öüîãî ïîñëàííÿ, ÷îëîâ³ê, ùî äîñêîíàëüíî çíàâ ñòàðîçàïîâ³òí³ Ïèñàííÿ òà ñïîâ³äóâàâ ñóâîðå îäíîáîææÿ, àí³òðîõè íå ñóìí³âàâñÿ, ñïîâ³ùàþ÷è àáñîëþòíó Áîæåñòâåíí³ñòü ²ñóñà Õðèñòà. ³í íàçèâຠ²ñóñà Õðèñòà “Áîãîì” ³ “Ãîñïîäîì”.
“
„
À ïðî Ñèíà: ïðåñòîë Òâ³é, î Áîæå, íàâ³ê â³êó”. —äî ªâðå¿â 1:8
Ïðîðîöòâà ñòàðîçàïîâ³òíèõ ïðîðîê³â. Íàâ³òü ñòàðîçàïîâ³òí³ Ïèñàííÿ, òàê³ äîðîã³ ñåðöþ áàãàòüîõ Þäå¿â, ç ãðàíè÷íîþ ÿñí³ñòþ ñïîâ³ùàþòü ïðî òå, ùî ìàéáóòí³é Ìåñ³ÿ áóäå Áîãîì. Îñü îäíå ç òàêèõ ïðîðîöòâ: Áî Äèòÿ íàðîäèëîñÿ íàì, äàíèé íàì Ñèí, ³ âëàäà íà ðàìåíàõ Éîãî, ³ êëèêíóòü ³ì’ÿ Éîìó: Äèâíèé Ïîðàäíèê, Áîã ñèëüíèé, Îòåöü â³÷íîñòè, Êíÿçü ìèðó (²ñ. 9:5, 6). Äâà ³ìåí³ Ìåñ³¿ íåäâîçíà÷íî ñïîâ³ùàþòü ïðî Éîãî Áîæåñòâåííó ã³äí³ñòü: “Áîã ñèëüíèé” ³ “Îòåöü â³÷íîñòè”. Ñâ³äêè ªãîâè ïåðåêëàäàþòü ïåðøèé ç öèõ âèðàç³â ÿê “îäíîãî ç ñèëüíèõ áîã³â”, àëå ïðè öüîìó âîíè ÿâíî íåïîñë³äîâí³. Ò³ æ ºâðåéñüê³ ñëîâà çóñòð³÷àþòüñÿ â ³íøîìó ì³ñö³ (²ñ. 10:21) ³ òàì íàâ³òü “ñâ³äêè” âèìóøåí³ âèçíàòè, ùî ìîâà éäå ïðî ªãîâó, Áîãà ²çðà¿ëþ. Òàê ùî öå ïðî Ìåñ³þ ñêàçàíî “Áîã ñèëüíèé”, ³ öå îçíà÷àº, ùî Ìåñ³ÿ º Áîã. 14
Ùî æ äî ³ìåí³ “Îòåöü â³÷íîñòè”, òî ³íîä³ éîãî ïåðåêëàäàþòü ÿê “â³÷íèé Îòåöü”. Àëå ð³çíèö³ òóò í³ÿêî¿ íåìàº. ² òàê, ³ òàê âèõîäÿòü ³ Îòåöü, ³ â³÷í³ñòü, à â³÷íèì ìîæå áóòè ò³ëüêè Áîã, ³ òîìó òàêèì ³ì’ÿì â áóäü-ÿêîìó ç öèõ äâîõ âàð³àíò³â íàçâàòè ìîæíà ò³ëüêè Áîãà. ² ïðè öüîìó ïðîðîê ãîâîðèòü, ùî òàê íàçâóòü “Äèòÿ”, “Ñèíà”, ßêèé ïðèéäå ÿê Ìåñ³ÿ. Ðîçäóìè îòö³â öåðêâè. Îòö³ öåðêâè ïîñò³éíî çàäàâàëèñÿ ïèòàííÿì: “Õòî º Ñèí?” Âîíè çíàëè, ùî Ïèñàííÿ íàçèâàþòü Éîãî Áîãîì. Âîíè áà÷èëè òàêîæ, ùî â Ïèñàííÿõ º ÿâí³ ñâ³ä÷åííÿ Éîãî ëþäñüêî¿ ïðèðîäè. Àëå îòö³ íå ìîãëè çðîçóì³òè, ÿê ñàìå ìîæíà ñóì³ñòèòè â îäí³é Îñîáèñòîñò³ ³ Áîæåñòâåííå, ³ ëþäñüêèé ïî÷àòîê. Äåÿê³ ç íèõ òàê ñèëüíî ï³äêðåñëþâàëè Áîæåñòâåíí³ñòü Õðèñòà, ùî ëåäâå íå çàïåðå÷óâàëè Éîãî ëþäñüêó ïðèðîäó. ²íø³ âäàâàëèñÿ äî ïðîòèëåæíî¿ êðàéíîñò³.
“
Áî Äèòÿ íàðîäèëîñÿ íàì, äàíèé íàì Ñèí, ³ âëàäà íà ðàìåíàõ Éîãî, ³ êëèêíóòü ³ì’ÿ Éîìó: Äèâíèé Ïîðàäíèê, Áîã ñèëüíèé, Îòåöü â³÷íîñòè, Êíÿçü ìèðó. —²ñà¿ 9:5, 6
„
² îñü íàðåøò³ ÷îëîâ³ê íà ³ì’ÿ Àð³é âèñóíóâ ã³ïîòåçó, ùî ïðàêòè÷íî çàïåðå÷óâàëà Áîæåñòâåíí³ñòü Õðèñòà. ³í ñòâåðäæóâàâ, ùî Õðèñòîñ äî òîãî, ÿê ïðèéøîâ ó ñâ³ò, íàðîäèâøèñü â³ä ijâè Ìàð³¿, ³ñíóâàâ ðàí³øå, ÿê ïåðøà ³ âèùà ç óñ³õ ñòâîðåíèõ Áîãîì ³ñòîò. Öå çàïåðå÷åííÿ Áîæåñòâåííî¿ ïðèðîäè íàøîãî Ãîñïîäà, õî÷ ç íèì ³ ïîãîäæóâàëèñÿ äåÿê³ âèäí³ ä³ÿ÷³ òîãî ÷àñó, ïðî15
ñòî íå ìîãëî âñòîÿòè ï³ñëÿ ñåðéîçíîãî á³áë³éíîãî àíàë³çó. Ïîâàæí³ áîãîñëîâè, ñïèðàþ÷èñü íà á³áë³éí³ òåêñòè, ïîòðîõó ä³éøëè âèñíîâêó, ùî ²ñóñ Õðèñòîñ áóâ íà ñòî â³äñîòê³â Áîãîì ³ íà ñòî â³äñîòê³â ëþäèíîþ. Á³ëüø òîãî, âîíè ñòâåðäæóâàëè, ùî ö³ äâ³ ïðèðîäè – Áîæåñòâåííà ³ ëþäñüêà – îá’ºäíàëèñÿ â îäí³é Îñîáèñòîñò³. Îïàíàñ³â ñèìâîë â³ðè (Îïàíàñ ïîìåð â ê³íö³ IV ñòîë³òòÿ) ñâ³ä÷èòü: Òàê ³ Îòåöü Áîã, Ñèí Áîã, ³ Ñâÿòèé Äóõ Áîã, íå òðè Áîãè, à îäèí Áîã… Íå òàê, ùîá ïðèðîäè çì³øóâàëèñÿ, àëå ùîá âîíè óòâîðèëè ºäí³ñòü.
“
Òàê ³ Îòåöü Áîã, Ñèí Áîã, ³ Ñâÿòèé Äóõ Áîã, íå òðè Áîãè, à îäèí Áîã… Íå òàê, ùîá ïðèðîäà çì³øóâàëàñÿ, àëå ùîá âîíè óòâîðèëè ºäí³ñòü. –Îïàíàñ³â ñèìâîë â³ðè
„
Çà äåÿêèì âèíÿòêîì, âñ³ õðèñòèÿíè ó âñ³ â³êè ñïîâ³äàëè Áîæåñòâåíí³ñòü ²ñóñà Õðèñòà òàê, ÿê öå âèêëàäåíå â Îïàíàñîâîìó ñèìâîë³ â³ðè. Ó öüîìó çíà÷åíí³ â õðèñòèÿíñòâ³ íåìຠí³ÿêèõ ðîçêîë³â, âñ³ – ³ êàòîëèêè, ³ ïðàâîñëàâí³, ³ ïðîòåñòàíòè, ³ áàïòèñòè, ³ ï’ÿòèäåñÿòíèêè – ïîãîäæóþòüñÿ ç öèì áåççàïåðå÷íî. Ïåðåâàæíà á³ëüø³ñòü òèõ, õòî ñïîâ³äóº â³ðó â ²ñóñà Õðèñòà, ââàæàþòü Éîãî Áîãîì ³ ëþäèíîþ â îäí³é îñîá³. Ïðî òå, ùî Õðèñòîñ áóâ ëþäèíîþ â ïîâíîìó ðîçóì³íí³ öüîãî ñëîâà, ÿñíî ñêàçàíî â Á³á볿. ³í ç’ÿâèâñÿ íà ñâ³ò íåìîâëÿì, çðîñòàâ ³ â÷èâñÿ, ÿê ³íø³ ä³òè (Ëê. 2:40, 52), áóâ ñèíîì íàçàðåòñüêîãî òåñëÿðà (Ìê. 6:3), âòîìëþâàâñÿ, ÿê ìè âñ³ (²â. 4:6), íàâ³òü âèçíàâàâ, ùî º 16
òå, ÷îãî ³í íå çíຠ(Ìò. 24:36), à â í³÷ ïåðåä ðîçï’ÿòòÿì áëàãàâ Îòöÿ ïîçáàâèòè Éîãî â³ä ìàéáóòí³õ Éîãî ìóê (Ìò. 26:36-46). Àëå Á³áë³ÿ ïðè öüîìó ùå ãîâîðèòü, ùî Õðèñòîñ áóâ íà ñòî â³äñîòê³â Áîãîì. Îòö³ öåðêâè íå ìîãëè ïîÿñíèòè, ÿê ì³ã Õðèñòîñ, áóäó÷è ëþäèíîþ, çàëèøàòèñÿ Áîãîì. Íå ìîæåìî öüîãî ïîÿñíèòè ³ ìè. Îäíàê ìè âñ³ âäÿ÷í³ àïîñòîëó Ïàâëó çà òå, ùî â³í ïðîëèâ ñâ³òëî íà öþ ïðîáëåìó ó â³äîìèõ ñëîâàõ ïðî òå, ÿê Õðèñòîñ, áóâøè â Áîæ³é ïîäîá³, íå ââàæàâ çà çàõâàò áóòè Áîãîâ³ ð³âíèì: Áî ó âàñ ïîâèíí³ áóòè ò³ æ äóìêè, ùî é ó Õðèñòà ²ñóñà: ³í, áóäó÷è â Áîæ³é ïîäîá³, íå ââàæàâ çà çàõâàò áóòè Áîãîâ³ ð³âíèì, àëå ³í óìàëèâ Ñàìîãî Ñåáå, ïðèéíÿâøè âèãëÿä ðàáà, ñòàâøè ïîä³áíèì äî ëþäèíè; ³ ïîäîáîþ ñòàâøè, ÿê ëþäèíà, ³í óïîêîðèâ Ñåáå, áóâøè ñëóõíÿíèé àæ äî ñìåðò³, ³ òî ñìåðò³ õðåñíî¿. Òîìó é Áîã ïîâèùèâ Éîãî, òà äàâ Éîìó ³ì’ÿ, ùî âèùå íàä êîæíå ³ì’ÿ, ùîá ïåðåä ²ñóñîâèì ³ì’ÿì âêëîíÿëîñÿ êîæíå êîë³íî íåáåñíèõ, ³ çåìíèõ, ³ ï³äçåìíèõ, ³ ùîá êîæåí ÿçèê âèçíàâàâ: ²ñóñ Õðèñòîñ – òî Ãîñïîäü, íà ñëàâó Áîãà Îòöÿ! (Ôèë. 2:5-11). Ðîçì³ðêîâóþ÷è ïðî ²ñóñà Õðèñòà, ùî ïåðåáóâàâ ç Îòöåì äî Ñâîãî âò³ëåííÿ, àïîñòîë ãîâîðèòü: “…áóäó÷è â Áîæ³é ïîäîá³…” (Ôèë. 2:6) Ãðåöüêå ñëîâî morphe, ïåðåâåäåíå ÿê “îáðàç”, çðîçóì³ëî ãîâîðèòü ïðî òå, ùî ñëàâà Õðèñòîâà, ÿêà âèõîäèëà çîâí³, â³äîáðàæàëà ñàìå Éîãî Áîæåñòâåííó ñóòü. ³í Áîã çà ñàìîþ ñóòòþ, Ñâîºþ ïðèðîäîþ. Äàë³ àïîñòîë ãîâîðèòü, ùî Õðèñòîñ “íå ââàæàâ çà çàõâàò áóòè Áîãîâ³ ð³âíèì” (Ôèë. 2:6). ³í â³äìîâèâñÿ 17
â³ä ñëàâè, ùî íàëåæàëà Éîìó ÿê Áîãó, ùîá ñòàòè ÷ëåíîì ðîäó ëþäñüêîãî ³ íàøèì Ñïàñèòåëåì. Ñëîâà “óìàëèâ Ñàìîãî Ñåáå” ãðåöüêîþ áóêâàëüíî çâó÷àòü ÿê “ñïóñòîøèâ Ñåáå”. ³ä ÷îãî æ ³í Ñåáå ñïóñòîøèâ, êîëè ñòàâ ÷ëåíîì ñ³ì’¿ ëþäåé? Îäíîçíà÷íî, íå â³ä Áîæåñòâåííî¿ ïðèðîäè! Áîãîì ³í çàëèøèâñÿ. À ñïóñòîøèâ Ñåáå Õðèñòîñ â³ä ñëàâè, ÿêîþ âîëîä³â. Áîã Ñèí ñòàâ ïîê³ðíèì, çàëåæíèì â³ä Îòöÿ ³ Äóõà Ñâÿòîãî. Çàëèøàþ÷èñü Áîãîì, Õðèñòîñ ñòàâ ëþäèíîþ â ïîâíîìó ðîçóì³íí³ öüîãî ñëîâà. Õðèñòó òðåáà áóëî ñòàòè ïðåäñòàâíèêîì ðîäó ëþäñüêîãî, ùîá ìàòè ïðàâî ç³éòè çàì³ñòü íàñ íà õðåñò. Ñàìå òîìó ³í ïîêëàäàâñÿ íà Äóõà Ñâÿòîãî òàê ñàìî, ÿê ÷åêຠòîãî â³ä Ñâî¿õ ó÷í³â. ³í, “ñïîâíåíèé Äóõà Ñâÿòîãî”, ï³øîâ â ïóñòåëþ, ùîá âñòîÿòè â ñïîêóñàõ ñàòàíè (Ëê. 4:1). ³í âèãàíÿâ á³ñ³â “Äóõîì Áîæèì” (Ìò. 12:28). ², õî÷ Õðèñòîñ çàëèøàâñÿ Áîãîì, ³í ñâ³äîìî æèâ íà çåìë³, â ÷îìóñü Ñåáå îáìåæóþ÷è ëþäñüêèìè ðàìêàìè. Ìè, íàïåâíå, í³êîëè íå çðîçó쳺ìî ó âñ³é ïîâíîò³, ÿê ñï³ââ³äíîñèëèñÿ ì³æ ñîáîþ ëþäñüêà ³ Áîæåñòâåííà ïðèðîäà Ãîñïîäà íàøîãî, êîëè ³í æèâ íà çåìë³, òåðïëÿ÷è ïðèíèæåííÿ òà íåñòàòêè. Àëå â Ïèñàíí³ àáñîëþòíî ÿñíî ñêàçàíî, ùî, áóäó÷è Áîãîì, Õðèñòîñ â ëþäñüê³é ïðèðîä³ Ñâî¿é çàçíàâ ñïîêóñ, á³ä ³ áîëþ, êóëüì³íàö³ºþ ÿêèõ ñòàâ ïîäâèã õðåñíèé. Ñàìå ç öèì Ñèíîì Îòåöü ïîä³ëèâñÿ ñëàâîþ Ñâîºþ. Ñàìå íàø³ â³äíîñèíè ç öèì Ñèíîì, ñóùèì Îòöåâ³, Áîã Îòåöü ñòàâèòü óìîâîþ â³äíîñèí ç Ñîáîþ. Àëå íà öüîìó íàø³ â³äíîñèíè ç òðèºäèíèì Áîãîì íå çàê³í÷óþòüñÿ. Îòåöü â³äíîñèòüñÿ äî íàñ â çàëåæíîñò³ â³ä òîãî, ÿê ìè â³äíîñèìîñÿ äî Ñèíà, à Ñèí òàê, ÿê ìè â³äíîñèìîñÿ äî Äóõà Ñâÿòîãî. Îòåöü ä³ëèòüñÿ ñëàâîþ Ñâîºþ ç Ñèíîì, à Ñèí ç Äóõîì Ñâÿòèì. 18
ÁÎà ÄÓÕ ÑÂßÒÈÉ ª ëþäè, ÿê³ ñòâåðäæóþòü, ùî ó âñüîìó È Ö Í ÒÅ â³ðÿòü Á³á볿, àëå ïðè Î öüîìó Äóõà Ñâÿòîãî Áîãîì âîíè íå ââàæàþòü. Îäèí ç ñâ³äê³â ÄÓÕ ÑÂßÒÈÉ ªãîâè, íàïðèêëàä, ïèñàâ: “Äóõ Ñâÿòèé – öå êåðîâàíà ñèëà, ÿêó Áîã ªãîâà âèêîðèñòîâóº äëÿ äîñÿãíåííÿ íàéð³çíîìàí³òí³øèõ ö³ëåé. Äåÿêîþ ì³ðîþ éîãî ìîæíà ïîð³âíÿòè ç åëåêòðè÷íèì ñòðóìîì, ñèëîþ, ÿêó ìîæíà ïðèñòîñóâàòè äëÿ âèêîíàííÿ íàéð³çíîìàí³òí³øèõ îïåðàö³é” (×è ïîòð³áíî â³ðèòè â Òð³éöþ?) Òàê³ ëþäè ââàæàþòü, ùî Äóõ Ñâÿòèé 䳺 íà çðàçîê ò³º¿ Ñèëè, ÿêà, íà ïåðåêîíàííÿ ïðèõèëüíèê³â ðóõó “Íüþ Åéäæ”, ïðîíèçóº ñîáîþ âåñü âñåñâ³ò. Âîíè êàòåãîðè÷íî íåçã³äí³ ç òèì, ùî Äóõ Ñâÿòèé – öå Îñîáèñò³ñòü ³ Áîã. Àëå ïðè öüîìó âîíè âñòóïàþòü â ñóïåðå÷í³ñòü ç ²ñóñîì Õðèñòîì. ³í-òî îäíîçíà÷íî ãîâîðèâ ïðî Äóõà Ñâÿòîãî ÿê ïðî Îñîáèñò³ñòü. Ó í³÷ ïåðåä ðîçï’ÿòòÿì, ²ñóñ óò³øàâ àïîñòîë³â:
Ü
Ñ
² âáëàãàþ Îòöÿ ß, – ³ Âò³øèòåëÿ ³íøîãî äàñòü âàì, ùîá ³ç âàìè äîâ³ê ïåðåáóâàâ, – Äóõà ïðàâäè, ùî Éîãî ñâ³ò ïðèéíÿòè íå ìîæå, áî íå áà÷èòü Éîãî òà íå çíຠÉîãî. Éîãî çíàºòå âè, áî ïðè âàñ ïåðåáóâàº, ³ â âàñ áóäå ³í (²â. 14:16, 17). Öåé “Âò³øèòåëü ³íøèé” ³ º Äóõ Ñâÿòèé. Íàòÿê ÿñíèé: õî÷ Ñàì Õðèñòîñ ³ ï³äå, ³í ïîøëå àïîñòîëàì 19
Äóõà Ñâÿòîãî, ßêèé áóäå ¿õ íàñòàâëÿòè ³ äàâàòè ¿ì ñèëó. Áóäü-ÿêîìó çðîçóì³ëî, ùî öå âñå ìîæå ðîáèòè ò³ëüêè îñîáèñò³ñòü. ª é ³íø³ ì³ñöÿ â Á³á볿, â ÿêèõ ïðî Äóõà Ñâÿòîãî ãîâîðèòüñÿ ÿê ïðî Îñîáèñò³ñòü. Ïàâëî ïèñàâ ïðî “ëþáîâ Äóõà” (Ðèì. 15:30). ³í æå íàì ðàäèâ: “…Íå çàñìó÷óéòå Äóõà Ñâÿòîãî Áîæîãî” (Åô. 4:30). Ëþáèòè ³ ââàæàòè ñåáå îáðàæåíèì ìîæå ò³ëüêè îñîáèñò³ñòü. À êð³ì òîãî, Äóõ Ñâÿòèé ùå ³ “âîäèòü” ëþäåé, òîáòî íàñòàâëÿº (Ðèì. 8:14), â÷èòü ¿õ (²â 14:26), êëè÷å òà ñòàâèòü íà ñëóæ³ííÿ (ij¿ 20:28).
“
Òîæ ³ä³òü, ³ íàâ÷³òü âñ³ íàðîäè, õðèñòÿ÷è ¿õ â ³ì’ÿ Îòöÿ, ³ Ñèíà, ³ Ñâÿòîãî Äóõà. —â³ä Ìàòâ³ÿ 28:19
„
Á³ëüøå òîãî, ³íîä³ öÿ Îñîáèñò³ñòü çãàäóºòüñÿ ðàçîì ç Îòöåì ³ Ñèíîì â îäíîìó â³ðø³ (íàïð. Ìò. 28:19). Àïîñòîë Ïåòðî, çâèíóâà÷óþ÷è ó ãð³õó ÷îëîâ³êà ³ äðóæèíó, ïðÿìî ãîâîðèòü ïðî òå, ùî Äóõ Ñâÿòèé ³ º Áîã. ³í ïèòຠ¿õ, ÷îìó âîíè çãîâîðèëèñÿ “Äóõó Ñâÿòîìó íåïðàâäó ñêàçàòè” (ij¿ 5:3), à ïîò³ì ãîâîðèòü, ùî, çðîáèâøè öå, Àíàí³ÿ ³ Ñàïô³ðà ñêàçàëè íåïðàâäó “íå ëþäÿì, à Áîãó” (ij¿. 5:4). Òàê õòî æ òàêèé Äóõ Ñâÿòèé? Çã³äíî Ñâÿòîãî Ïèñüìà, Äóõ Ñâÿòèé – öå Îñîáèñò³ñòü, ùî ïî ïðàâó ðîçä³ëÿº ç Îòöåì ³ Ñèíîì çâàííÿ ³ ñëàâó Áîãà Âñåâèøíüîãî.
20
Òàê â òðüîõ áîã³â â³ðÿòü õðèñòèÿíè àáî â îäíîãî? Á³áë³ÿ ÷³òêî â÷èòü òîìó, ùî Îòåöü º Áîã, Ñèí º Áîã ³ Äóõ Ñâÿòèé º Áîã. ßñíî ç Á³á볿 òàêîæ ³ òå, ùî êîæíà ç öèõ Îñîáèñòîñòåé º ñàìå öÿ Îñîáèñò³ñòü, à íå ³íøà. Òîä³ âèõîäèòü, ùî Áîã³â òðîº, àäæå òàê? Òàê, òàê… ÿêùî ìè ìèñëèìî ò³ëüêè â ðàìêàõ åëåìåíòàðíî¿ ìàòåìàòèêè àáî äóìàºìî ïðî òðüîõ ëþäåé. Àëå ìè-òî ìàºìî ñïðàâó ç Áîãîì, ïðî ßêîãî â ò³é æå Á³á볿 ñêàçàíî, ùî Â³í º ºäèíèé. Öåé ºäèíèé Áîã îäâ³÷íî ³ñíóº â òðüîõ Îñîáèñòîñòÿõ, êîæíà ç ßêèõ ç ³íøèìè íå çì³øóºòüñÿ, àëå ³ ºäíîñò³ íå ïîðóøóº. Áîã îäèí. Íåìຠí³ÿêèõ òðüîõ Áîã³â. Òîä³ âèõîäèòü, ùî Îòåöü, Ñèí ³ Äóõ Ñâÿòèé íå ìîæóòü áóòè òðüîìà îêðåìèìè Îñîáèñòîñòÿìè. Ìè ìîæåìî â³äð³çíèòè îäíó ³ïîñòàñü Áîæåñòâà â³ä ³íøî¿, àëå ðîçä³ëèòè, â³ä³ðâàòè ¿õ îäíó â³ä îäíî¿ íåìîæëèâî. Êîæíà ç Îñîáèñòîñòåé Áîæåñòâà 䳺 â Ñâî¿é, ò³ëüêè ¯é âëàñòèâ³é, ìàíåð³. Îòåöü òâîðèòü â çíà÷åíí³ “ñòâîðþº”, Ñèí òâîðèòü â çíà÷åíí³ “çä³éñíþº”, à Äóõ Ñâÿòèé òâîðèòü â çíà÷åíí³ “çàáåçïå÷óº”. Êîæíà ³ïîñòàñü çíàõîäèòüñÿ ó âçàºìîâ³äíîñèíàõ ç äâîìà ³íøèìè. Êîæíà óñâ³äîìëþº Ñåáå Ñàìó ³ ä³º ñàìîñò³éíî. Àëå í³êîëè íå áóâຠòàêîãî, ùîá îäíà Îñîáèñò³ñòü Áîæåñòâà ä³ÿëà íåçàëåæíî â³ä ³íøèõ àáî âñóïåðå÷ ¯ì.. Ðîçóì, âîëÿ ³ ïî÷óòòÿ êîæíî¿ ³ïîñòàñ³ çíàõîäÿòüñÿ â äîâåðøåí³é ºäíîñò³ ç ðîçóìîì, âîëåþ ³ ïî÷óòòÿìè äâîõ ³íøèõ. Âñ³ òðè Îñîáèñòîñò³ Áîæåñòâà áðàëè ó÷àñòü â ñòâîðåíí³ ñâ³òó. Ñàìå “Íèì” (²ñóñîì Õðèñòîì) Áîã ñòâîðèâ âñå âèäèìå ³ íåâèäèìå (Êîë. 1:16). Ó ñòâîðåíí³ ñâ³òó áåðå ó÷àñòü ³ Äóõ Áîæèé. Ïðî Íüîãî ñêàçàíî, ùî Â³í “øèðÿâ íàä ïîâåðõíåþ âîäè” (Áóò. 1:2). 21
³çüìåìî ñïàñ³ííÿ. “Òàê áî ïîëþáèâ Áîã ñâ³ò, ùî äàâ Ñèíà Ñâîãî Îäíîðîäæåíîãî” (²â. 3:16). ϳñëÿ Âîñêðåñ³ííÿ ³ Âîçíåñ³ííÿ Õðèñòà Â³í ³ Îòåöü ïîñëàëè íà çåìëþ Äóõà Ñâÿòîãî (²â. 14:16; 16:7). ³äì³íí³ñòü ì³æ Ñîáîþ òðüîõ Îñîáèñòîñòåé Áîæåñòâà áóëî âèðàçíî âèÿâëåíî ïðè õðåùåíí³ íàøîãî Ãîñïîäà. Ñèí âèõîäèòü ç âîäè, Äóõ Ñâÿòèé ñõîäèòü íà Íüîãî ó âèãëÿä³ ãîëóáà, à ç íåáåñ ëóíຠãîëîñ Îòöÿ, ùî ñïîâ³ùàº: “Öåé Ñèí ̳é Óëþáëåíèé, ùî Éîãî ß âïîäîáàâ” (Ìò. 3:16, 17). Ñàì Õðèñòîñ ïðîãîëîñèâ Òð³éöþ, çàïîâ³äàþ÷è ó÷íÿì Ñâî¿ì õðåñòèòè âñ³ íàðîäè “â ³ì’ÿ Îòöÿ, ³ Ñèíà, ³ Ñâÿòîãî Äóõà” (Ìò. 28:19). Îäèí Áîã â òðüîõ Îñîáèñòîñòÿõ! Öüîìó Áîãó ïîêëîíÿþòüñÿ ³ ñëóæàòü õðèñòèÿíè.  öüîìó Áîãîâ³ ó íàñ º Íåáåñíèé Îòåöü, ßêèé ëþáèòü íàñ áàòüê³âñüêîþ ëþáîâ’þ ³ äîðîãî çà öþ ëþáîâ çàïëàòèâ, ïîñëàâøè Ñèíà Ñâîãî ºäèíîãî ³ îäíîðîäæåíîãî íà õðåñíó ñìåðòü äëÿ íàøîãî ñïàñ³ííÿ. Ó öüîìó Áîãîâ³ ó íàñ º ²ñóñ Õðèñòîñ, íàø Áðàò, ßêèé ñòàâ òàêèì æå, ÿê ìè, ùîá ïðèéíÿòè íà Ñåáå ïîêàðàííÿ, çàñëóæåíå íàìè, ßêèé ðîçó쳺 íàø á³ëü ³ íå ñîðîìèòüñÿ íàçèâàòè íàñ Ñâî¿ìè áðàòàìè ³ ñåñòðàìè, õî÷ ìè òàê ñàìî íåì³÷í³ ³ íåäîñêîíàë³, ÿê ðàí³øå. Ó öüîìó Áîãîâ³ ó íàñ º Âò³øèòåëü Äóõ Ñâÿòèé, Áîã-Îñîáèñò³ñòü, ßêèé æèâå â íàñ ³ äຠíàì ñèëè ïåðåìîãòè ãð³õ. Öåé òðèºäèíèé Áîã ÷óº íàñ, êîëè ìè ìîëèìîñÿ. ³í ðîçó쳺 íàñ ³ ñï³â÷óâຠíàì, êîëè ìè ñòðàæäàºìî. ³í áóäå ç íàìè â íàøó ñìåðòíó ãîäèíó, ùîá ïðîâåñòè íàñ äî íàøî¿ â³÷íî¿ äîì³âêè. ßê æå âàæëèâî â³ðèòè â òðèºäèíîãî á³áë³éíîãî Áîãà! ßê ñïîê³éíî ñòຠâ³ä ö³º¿ â³ðè! 22
Ïèòàííÿ, ÿê³ çàäàþòü ëþäè ßê ùîäî çâèíóâà÷åíü ç áîêó ìóñóëüìàí ³ ñâ³äê³â ªãîâè â òîìó, ùî äîêòðèíà Òð³éö³ ïðèéøëà ç ÿçè÷íèöòâà? Ó öèõ çâèíóâà÷åíü íåìຠí³ÿêèõ ï³äñòàâ. ßçè÷íèêè âêëîíÿëèñÿ áàãàòüîì áîãàì. ²íîä³ öèõ áîã³â îá’ºäíóâàëè â “òð³éêè”, àëå ïðè öüîìó êîæíèé ç íèõ çàëèøàâñÿ îêðåìîþ ³ñòîòîþ. ͳêîëè ³ í³äå ÿçè÷íèêè íå âêëîíÿëèñÿ Áîãó, ßêèé áóâ îäèí, àëå ³ñíóâàâ â òðüîõ îñîáàõ. Àíòèòðèí³òà𳿠(ïðîòèâíèêè Òð³éö³) ÷àñòî íàâîäÿòü ïðèêëàä ³íäó¿ñòñüêî¿ “òð³éö³” Áðàõìè, ³øíó ³ Øèâè. Àëå ö³ òðè áîãè í³ÿê íå ìîæóòü áóòè ïðèêëàäîì ºäíîñò³ ³ ãàðìîí³¿. Âîíè ñâàðÿòüñÿ ³ á’þòüñÿ ì³æ ñîáîþ, à çàáàâè ó íèõ ³ çîâñ³ì íåïðèñòîéí³. Äåÿê³ íàìàãàþòüñÿ çíàéòè ùîñü ñï³ëüíå ó ²ñóñà Õðèñòà ³ Êð³øíè, ³íäó¿ñòñüêîãî áîæåñòâà, ÿêå ââàæàºòüñÿ ðå³íêàðíàö³ºþ ³øíó. Àëå Êð³øíà íå áóâ ³ñòîðè÷íîþ îñîáèñò³ñòþ. Á³ëüøå òîãî, â ì³ôàõ â³í çîáðàæåíèé áîãîì, ó ÿêîãî áóëè ³ ïîçèòèâí³, ³ íåãàòèâí³ ÿêîñò³. Ó íüîãî áóëè êîõàíêè, ³ â³í, ÿêùî òðåáà, íå ñîðîìèâñÿ ï³òè íà îáìàí. Îñê³ëüêè âñ³ òðè ³ïîñòàñ³ Áîæåñòâà â ð³âí³é ì³ð³ º Áîãîì, ÷è íå ìîæíà ¿õ íàçèâàòè ïåðøîþ, äðóãîþ ³ òðåòüîþ Îñîáèñò³ñòþ Òð³éö³? ͳ, ãîâîðèòè ïðî “ðàíã” òóò í³ÿê íå ìîæíà. Ìîâà éäå ïðî ôóíêö³¿ êîæíî¿ ³ïîñòàñ³: Îòåöü òâîðèòü â çíà÷åíí³ “ñòâîðþº”, Ñèí òâîðèòü â çíà÷åíí³ “çä³éñíþº”, à Äóõ Ñâÿòèé òâîðèòü â çíà÷åíí³ “çàáåçïå÷óº”. Ñïàñ³ííÿ, íàïðèêëàä, ñòâîðþºòüñÿ â ëþáîâ³ Îòöÿ, çä³éñíþºòüñÿ â ïðèøåñò³ ó ñâ³ò Õðèñòà ³ çàáåçïå÷óºòüñÿ äëÿ íàñ 23
Äóõîì Ñâÿòèì. Ó öüîìó çíà÷åíí³ ìè ä³éñíî ìîæåìî ãîâîðèòè ïðî ïåðøó, äðóãó ³ òðåòþ Îñîáèñò³ñòü Òð³éö³. Ó Á³á볿 ïðî Õðèñòà ñêàçàíî, ùî Â³í “îäíîðîäæåíèé” ³ “ïåðâîð³äíèé”. ×è íå ìàºòüñÿ òóò íà óâàç³ òå, ùî ³í áóâ íàðîäæåíèé ó ÷àñ³? Ó Íîâîìó Çàïîâ³ò³ ïðî ²ñóñà Õðèñòà ï’ÿòü ðàç³â ñêàçàíî monogenes (²â. 1:14, 18; 3:16, 18; 1 ²â. 4:9). Öå ñëîâî ïåðåâîäèòüñÿ ÿê “îäíîðîäæåíèé”. Õðèñòèÿíñüê³ áîãîñëîâè ìèíóëîãî, òâåðäî â³ðóþ÷è â Áîæåñòâåííó ïðèðîäó ²ñóñà Õðèñòà, íàçèâàëè Éîãî “â³÷íî íàðîäæåíèì”, “íàðîäæåíèì ó â³÷íîñò³”. Ïðàâäà, ñüîãîäí³ öå ñëîâî òðàêòóºòüñÿ òðîõè ³íàêøå. Ïðèéíÿòî ââàæàòè, ùî ãðåöüêå monogenes îçíà÷ຠ“ºäèíèé â ñâîºìó ðîä³”. ²ñóñ Õðèñòîñ áóâ Ñèíîì, ºäèíèì â Ñâîºìó ðîä³, ïîä³áíèõ Éîìó íå áóëî. Âñ³ ³íø³ “ñèíè” Áîæ³ (àíãåëè ³ ëþäè) áóëè ³ñòîòàìè ñòâîðåíèìè. Õðèñòîñ ³ñíóâàâ çàâæäè. Ñëîâî “ïåðâîð³äíèé” â Íîâîìó Çàïîâ³ò³ âæèâàºòüñÿ â äâîõ çíà÷åííÿõ. Ó ïîñëàíí³ äî êîëîñÿí (Êîë. 1:18) ³ â Îá’ÿâëåíí³ (Îá. 1:5) ãîâîðèòüñÿ ïðî òå, ùî Õðèñòîñ áóâ ïåðâ³ñòêîì ç ìåðòâèõ, ïåðøèì, õòî âîñêðåñ â íîâîìó ïðîñëàâëåíîìó ò³ë³. Ó ïîñëàíí³ äî ðèìëÿí (Ðèì. 8:29), êîëîñÿí (Êîë. 1:15) ³ ºâðå¿â (ªâð. 1:6) ïðî ²ñóñà Õðèñòà ãîâîðèòüñÿ ÿê ïðî Áîãîëþäèíó, ïåðåâåðøóþ÷ó âñå ñòâîð³ííÿ ó âñüîìó, òàê ñàìî, ÿê ïåðâîð³äíèé ñèí â ºâðåéñüê³é ñ³ì’¿ ìàâ ïåðåâàãó íàä âñ³ìà ñâî¿ìè áðàòàìè. ² í³ â îäíîìó ç öèõ ì³ñöü í³ÿêèì ÷èíîì íå ñòàâèòüñÿ ï³ä ñóìí³â Áîæåñòâåíí³ñòü Õðèñòà. ßêùî ²ñóñ Áîã, õ³áà ³í ì³ã ïîìåðòè? Íà êîìó òðèìàâñÿ ñâ³ò, ïîêè Áîã áóâ ìåðòâèé? Ñâ³äêàì ªãîâè çäàºòüñÿ, ùî öèìè ïèòàííÿìè âîíè êàìåíÿ íà êàìåí³ íå çàëèøàþòü â³ä õðèñòèÿíñòâà. Âîíè 24
íå ðîçóì³þòü òîãî, ùî, ç òî÷êè çîðó Á³á볿, ñìåðòü ëþäèíè – öå çîâñ³ì íå íåáóòòÿ. Ñìåðòü – öå ðîçä³ëåííÿ äóø³ ³ äóõà ç ò³ëîì. Êîëè ²ñóñ âèãóêíóâ: “Çâåðøèëîñÿ!” (²â. 19:30) ³ ñêàçàâ: “Îò÷å, ó ðóêè Òâî¿ â³ääàþ Ñâîãî äóõà” (Ëê. 23:46), ³í íå “ïåðåñòàâ áóòè”. Äóõ ³ äóøà Õðèñòà â³äïðàâèëèñÿ â ðàé, êóäè íåâäîâç³ ïîïàâ ³ ðîçá³éíèê, ùî ðîçêàÿâñÿ. Íà òðåò³é äåíü äóõ ³ äóøà Õðèñòà îá’ºäíàëèñÿ ç Éîãî ïðîñëàâëåíèì âîñêðåñëèì ò³ëîì. ßêùî ²ñóñ Áîã, ÷îìó æ ³í òîä³ ñêàçàâ: “Á³ëüøèé çà Ìåíå Îòåöü” (²â. 14:28)? Ó Ñâîºìó ëþäñüêîìó âò³ëåíí³, äîáðîâ³ëüíî â³äìîâèâøèñü â³ä ñëàâè, ùî íàëåæàëà Éîìó ÿê Áîãó, Õðèñòîñ òèì÷àñîâî çðîáèâñÿ “óìåíøåíèé â³ä àíãîë³â” (ªâð. 2:9). ² îñü â öüîìó ñòàí³ “óìåíøåííÿ” Â³í ³ ì³ã ñêàçàòè, ùî Îòåöü Éîãî á³ëüøèé çà Éîãî. ³í íå ñêàçàâ áè öüîãî äî âò³ëåííÿ, íå ñêàæå öüîãî ³ ñüîãîäí³, êîëè ïåðåáóâຠðàçîì ç Îòöåì. ×îìó ²ñóñ íåìîâáè çàïåðå÷óâàâ Ñâî¿ ïðåòåí糿 íà Áîæåñòâåíí³ñòü, âêàçóþ÷è, ùî ñòàðîçàïîâ³òí³ ïðîðîêè ñëîâîì “áîãè” íàçèâàëè ñóää³â, ÿê³ áóëè ëþäüìè? Ìîâà â ïèòàíí³ éäå ïðî âèïàäîê, çãàäàíèé ²âàíîì (²â. 10:31-39). Þäå¿ õîò³ëè ïîáèòè ²ñóñà êàì³ííÿì çà òå, ùî ³í ñêàçàâ: “ß é Îòåöü – ìè îäíå” (²â. 10:30). Òîä³ Â³í íàãàäàâ ¿ì, ùî ó 82-ìó ïñàëì³ ñêàçàíî ïðî ñóää³âëþäåé: “Âè – áîãè” (Ïñ. 82:6). Àëå ²ñóñ íå ñòàâèâ Ñåáå íà òîé æå ð³âåíü, íà ÿêîìó áóëè ö³ ïðîñò³ ñìåðòí³. ³í â³ää³ëÿâ Ñåáå â³ä íèõ, ñòâåðäæóþ÷è, ùî áóâ ïðèñëàíèé ç íåáåñ. Îäíàê ³í íå ñòàâ ðîç’ÿñíþâàòè öüîãî ó 25
âñ³õ ïîäðîáèöÿõ, òîìó ùî ëþäè ö³ íå áóëè ãîòîâ³ ïî÷óòè òàê³ ³ñòèíè. ßê ó Ñâî¿õ ïðèò÷àõ Õðèñòîñ â³äêðèâàâ ³ñòèíó òèì, õòî ãîòîâèé áóâ ¿¿ ïðèéíÿòè, ³ ïðèõîâóâàâ â³ä òèõ, õòî íå áóâ ãîòîâèé äî íå¿ (Ìò. 13:10-17), òàê ³ òóò ³í ãîâîðèâ òàêèìè ñëîâàìè, ÿê³ êîìóñü ³ñòèíó â³äêðèâàëè, à â³ä êîãîñü ïðèõîâóâàëè. Òîé, õòî ââàæàâ, ùî â³í ³ òàê âñå çíàº, í³÷îãî íå çðîçóì³â. Òîìó Ïåòðî ÷åðåç äåê³ëüêà ì³ñÿö³â ì³ã çâåðíóòèñÿ äî ëþäåé, ùî ñõâàëþâàëè ðîçï’ÿòòÿ Õðèñòà, ³ ñêàçàòè: “À òåïåð, áðàòòÿ, çíàþ, ùî â÷èíèëè âè öå ç íåñâ³äîìîñòè, ÿê ³ âàø³ íà÷àëüíèêè” (ij¿ 3:17). Êîðîòøå êàæó÷è, Õðèñòîñ çîâñ³ì íå â³äìîâèâñÿ â³ä òîãî, ùî ³í Áîã. ³í ïðîñòî ñêàçàâ ïðî öå òàê, ùîá íå ðîçëþòèòè òèõ, õòî áóâ íå ãîòîâèé ïðèéíÿòè öå. ßêùî ²ñóñ Áîã, ÷îìó â Á³á볿 ñêàçàíî, ùî â ê³íö³ ÷àñ³â Â³í “ïåðåäàñòü Öàðñòâî Áîãîâ³ é Îòöåâ³” ³ Ñàì Éîìó ï³äêîðèòüñÿ (1 Êîð. 15:24-28)? Ó öüîìó ì³ñö³ Ïàâëî íàì ãîâîðèòü, ùî ïðèõîäèòü ÷àñ, êîëè ²ñóñ çàê³í÷èòü Ñâîþ ñïðàâó Ìåñ³¿ ³ Ïîñåðåäíèêà ì³æ ëþäüìè ³ Áîãîì. Íà çåìë³ Õðèñòîñ âèêîíàâ çàêîí, ñïîêóòóâàâ íàø³ ãð³õè ³ ïåðåì³ã âëàäó ñìåðò³. Ñüîãîäí³ Â³í Ãîëîâà öåðêâè. Ïðèéäå ÷àñ, êîëè Õðèñòîñ çàáåðå öåðêâó äî Ñåáå, íà íåáåñà (1 Ñîë. 4:13-18). ² òîä³ Â³í ïîâåðíåòüñÿ íà çåìëþ, ùîá ïðàâèòè íåþ, ÿê ïðî öå ïðîðîêóâàëè ïðîðîêè Ñòàðîãî Çàïîâ³òó (²ñ. 2:1-4; 11:1-9; ²ºð. 23:5, 6). ϳñëÿ òèñÿ÷îë³òíüîãî öàðþâàííÿ ²ñóñ çíèùèòü îñòàíí³é çàêîëîò (Îá. 20:7-10), î÷èñòèòü íàøó íèí³øíþ çåìíó ñèñòåìó âîãíåì ³ ç íå¿ âèÿâèòü íîâå íåáî ³ íîâó çåìëþ (2 Ïåòð. 3:10; Îá. 21, 22). 26
Ïàâëî ïèñàâ, ùî òîä³ ²ñóñ Õðèñòîñ, Áîãîëþäèíà òà Ïîñåðåäíèê ì³æ Áîãîì ³ ëþäüìè, çàëèøèòü Ñâîº ì³ñöå â öåíòð³ ïîä³é, ï³äêîðèòüñÿ Áîãó Îòöåâ³ ³ çíîâó çàéìå Ñâîº îäâ³÷íå ì³ñöå â Òð³éö³, ÿêå çàéìàâ äî âò³ëåííÿ. ªäèíà ð³çíèöÿ áóäå ïîëÿãàòè â òîìó, ùî Â³í ³ â â³÷íîñò³ çáåðåæå çà Ñîáîþ Ñâîþ ëþäñüêó ïðèðîäó, ùî ïðîéøëà ÷åðåç ñìåðòü ³ âîñêðåñ³ííÿ. ßêùî ²ñóñ Áîã, ÷îìó æ ³í òîä³ ñêàçàâ, ùî ³í ïîâåðòàºòüñÿ äî Áîãà? Öå ïèòàííÿ ÷àñòî çàäàþòü ñâ³äêè ªãîâè. Âîíè ïîñèëàþòüñÿ íà ñëîâà ç ªâàíãå볿 â³ä ²âàíà: “ß éäó äî Ñâîãî Îòöÿ é Îòöÿ âàøîãî, ³ äî Áîãà Ìîãî é Áîãà âàøîãî” (²â. 20:17), ³ ðîáëÿòü âèñíîâîê, ùî ²ñóñ áóâ ç Áîãîì â òàêèõ æå â³äíîñèíàõ, ÿê ³ Ìàð³ÿ Ìàãäàëèíà, ÿê³é ³í ö³ ñëîâà ñêàçàâ. Àëå ÿêùî ²ñóñ ñàìå öå ìàâ íà óâàç³, òî ÷îìó æ ³í íå ñêàçàâ ïðîñòî: “ß éäó äî Áîãà Íàøîãî é Îòöÿ íàøîãî”? À ñêàçàâ ³í òå, ùî ñêàçàâ, äëÿ òîãî, ùîá Ìàð³ÿ Ìàãäàëèíà çðîçóì³ëà, ùî Éîãî â³äíîñèíè ç Áîãîì íå òàê³, ÿê ¿¿ â³äíîñèíè ç Áîãîì. ²ñóñ – Ñèí Áîæ³é çà ñàìîþ Ñâîºþ ñóòòþ. Ìàð³ÿ Ìàãäàëèíà – Áîæå äèòÿ ïî ìèëîñò³ Áîæ³é. ²ñóñ ì³ã íàçèâàòè Áîãà Ñâî¿ì Áîãîì, òîìó ùî ³í â³÷íî áóâ, º ³ áóäå äëÿ Íüîãî Ñâî¿ì. Ìàð³ÿ Ìàãäàëèíà ìîãëà íàçâàòè Áîãà Ñâî¿ì Áîãîì ëèøå çàâäÿêè áëàãîäàò³, ÿêó Áîã ïðîÿâèâ äî íå¿ ó Õðèñò³. Òîìó ñëîâà ²ñóñà ç 20-ãî ðîçä³ëó ªâàíãå볿 â³ä ²âàíà ÿêðàç ï³äêðåñëþþòü, ùî òàêèõ â³äíîñèí ç Îòöåì, ÿê ó Õðèñòà, íåìຠ³ íå ìîæå áóòè á³ëüøå í³ â êîãî. ×è ïðàâèëüíî ìîëèòèñÿ Õðèñòó àáî Äóõó Ñâÿòîìó? Ìè çíàºìî, ùî Áîãó Îòöåâ³ ìîëèòèñÿ ìîæíà ³ ïîòð³áíî. Õðèñòîñ â÷èâ íàñ ìîëèòèñÿ: “Îò÷å íàø, ùî 27
íà íåá³!” (Ìò. 6:9). Ìè òàêîæ çíàºìî, ùî, ÿêùî ìè õî÷åìî, ùîá ²ñóñ â³äïîâ³â íà íàø³ ìîëèòâè, íàì òðåáà ïðèõîäèòè äî Îòöÿ â ³ì’ÿ Õðèñòà (²â. 14:14). Ñòåôàí, âìèðàþ÷è, çâåðòàâñÿ äî Ãîñïîäà Õðèñòà (ij¿ 7:59, 60). Ó íàñ, ïðàâäà, íåìຠæîäíîãî ì³ñöÿ ç Á³á볿, â ÿêîìó íàì áóëà á äàíà çàïîâ³äü ìîëèòèñÿ Äóõó Ñâÿòîìó àáî ïðèêëàä òàêî¿ ìîëèòâè. Àëå ìè çíàºìî, ùî Äóõ Ñâÿòèé áåðå ó÷àñòü â íàøèõ ìîëèòâàõ. Ïàâëî ãîâîðèâ íàì, ùî Äóõ “äîïîìàãຠíàì ó íàøèõ íåìî÷àõ” ³ “çàñòóïàºòüñÿ çà íàñ”, êîëè ìè íå çíàºìî, ïðî ùî ìîëèòèñÿ (Ðèì. 8:26). Âèõîäèòü, ùî, ìàáóòü, íàéêðàùå çâåðòàòèñÿ â ìîëèòâ³ äî Îòöÿ, à äî Îòöÿ ïðèõîäèòè â ³ì’ÿ Õðèñòà. À íà Äóõà Ñâÿòîãî òðåáà ïîêëàäàòèñÿ, ùîá ³í íàñòàâëÿâ íàñ â ìîëèòâàõ íàøèõ, ùîá çàñòóïàâñÿ çà íàñ, êîëè ìè íå çíàºìî, ïðî ùî ìîëèòèñÿ. À âçàãàë³-òî íå âàðòî, ìàáóòü, áàãàòî ðîçì³ðêîâóâàòè ïðî òå, äî ÿêî¿ ñàìå ç Îñîáèñòîñòåé Òð³éö³ òè çâåðòàºøñÿ â ìîëèòâ³. Âñ³ òðîº ç Íèõ ÷óþòü íàñ, êîëè ìè ìîëèìîñÿ. Âñ³ òðîº áåðóòü ó÷àñòü ó â³äïîâ³äÿõ íà ìîëèòâè íàø³. À äî òîãî æ, â Òð³éö³ ïðîñòî íå ìîæå áóòè í³ÿêèõ çàçäðîù³â àáî ðåâíîù³â. ×è ìîæíà äëÿ òëóìà÷åííÿ â÷åííÿ ïðî Òð³éöþ âèêîðèñòàòè ïðèêëàäè? Ìàáóòü, íå âàðòî. ß áà÷èâ, ÿê ëþäè áðàëè ÿéöå é ãîâîðèëè: “ßéöå ñêëàäàºòüñÿ ç æîâòêà, á³ëêà ³ øêàðàëóïè. Òðè â îäíîìó”. Àëå æîâòîê – öå æèð, á³ëîê – â³í á³ëîê ³ º, à øêàðàëóïà – öå êàëüö³é. Õ³áà öå ºäí³ñòü? Äåõòî ãîâîðèòü, ùî âîäà ìîæå áóòè ³ âîäîþ, ³ ëüîäîì, ³ ïàðîþ. Àëå â áóäü-ÿêîìó ñâîºìó ñòàí³ âîäà çàëèøàºòü28
ñÿ âîäîþ, òóò òàêîæ íåìຠí³ÿêî¿ òðèºäíîñò³. Îäíîìó ïðîïîâ³äíèêó çäàëîñÿ, ùî â³í çíàéøîâ ÷óäîâèé ïðèêëàä-³ëþñòðàö³þ: “Äëÿ ì ñ³ì”¿ ÿ îòåöü, äëÿ öåðêâè – ïàñòîð, à äëÿ äåðæàâè – ãðîìàäÿíèí. ªäèíèé â òðüîõ îñîáàõ”. Àëå öåé ñëóæèòåëü ôàêòè÷íî ïðîïîâ³äóâàâ ºðåñü: ó íüîãî âèõîäèëî, ùî Îòåöü, Ñèí òà Äóõ Ñâÿòèé – öå ïðîñòî òðè õàðàêòåðèñòèêè, òðè ðåæèìè, òðè ôóíêö³¿ Áîæåñòâà, ïðîñòî Áîã âèãëÿäຠïî-ð³çíîìó ç ð³çíèõ òî÷îê çîðó. Íàïåâíî, íàéáëèæ÷³ àíàëî㳿 òóò ìîæíà çíàéòè â òàêèõ òð³éêàõ: (1) ó âñåñâ³ò³ – ïðîñò³ð, ÷àñ ³ ìàòåð³ÿ; (2) â ìàòå𳿠– åíåðã³ÿ, ðóõ ³ ÿâèùå; (3) ó ÷àñ³ – ìèíóëå, òåïåð³øíº ³ ìàéáóòíº. Àëå âñ³ ö³ àíàëî㳿 íàâðÿä ÷è ïðîëëþòü ÿêåñü ñâ³òëî íà òàºìíèöþ Òð³éö³. Ùîíàéá³ëüøå, âîíè ìîæóòü íå á³ëüø í³æ â³äîáðàæàòè òðèºäí³ñòü Òâîðöÿ.
“
„
Íàì òðåáà íàâ÷èòèñÿ æèòè ç Áîãîì, ßêîãî ìè ïîâí³ñòþ çðîçóì³òè íå ìîæåìî.
Íàì òðåáà íàâ÷èòèñÿ æèòè ç Áîãîì, ßêîãî ìè ïîâí³ñòþ çðîçóì³òè íå ìîæåìî. ßê ïèñàâ Êëàéâ Ëüþ¿ñ: “ßêáè õðèñòèÿíñòâî âèãàäàëè ìè, ìè á éîãî, çâ³ñíî, çðîáèëè á ïðîñò³øèì. Àëå âîíî íå “ïðîñò³øå”. Ó ïðîñòîò³ ç òèìè, õòî âèãàäóº ðåë³ã³¿, íàì íå çð³âíÿòèñÿ. ßê ìîæíà? Àäæå ìè-òî ìàºìî ñïðàâó ç ôàêòîì! Îñü ÿêùî â òåáå íåìຠí³ÿêèõ ôàêò³â, òîä³ ìîæíà âñå ñïðîùóâàòè äî áåçê³íå÷íîñò³” (Ïðîñòî õðèñòèÿíñòâî). 29
À ÿêà â³ä öüîãî ð³çíèöÿ? À íàâ³ùî ñò³ëüêè ãîâîðèòè ïðî öþ äîêòðèíó, ïðî Òð³éöþ? ßêùî ëþäèíà â³ðèòü â Áîãà-Îñîáèñò³ñòü, ââàæຠÕðèñòà âèùèì ç âñ³õ ñòâîðåíèõ ³ñòîò, â³ðèòü, ùî ³í ïîìåð çà ãð³øíèê³â ³ âîñêðåñ ç ìåðòâèõ, ³ ò³ëüêè ó Õðèñò³ áà÷èòü ñâîº ñïàñ³ííÿ? Õ³áà òàêî¿ â³ðè äëÿ ñïàñ³ííÿ íå äîñèòü? Äîñèòü. Àëå òàêà ëþäèíà, ÿêùî ¿é ðîçïîâ³ñòè ïðî Òð³éöþ, âñå ïðèéìå áåç çàïåðå÷åíü. Öå îäíà ç ñàìèõ îñíîâîïîëîæíèõ ³ ïðàêòè÷íèõ äîêòðèí Á³á볿. ² ùîá ï³äêðåñëèòè ¿¿ âàæëèâ³ñòü, äàâàéòå ðîçãëÿíåìî, ÿê âîíà ïîâ’ÿçàíà ç íàéâ³äîì³øèì â³ðøåì Á³á볿: Òàê áî ïîëþáèâ Áîã ñâ³ò, ùî äàâ Ñèíà Ñâîãî Îäíîðîäæåíîãî, ùîá êîæåí, õòî â³ðóº â Íüîãî, íå çãèíóâ, àëå ìàâ æèòòÿ â³÷íå (²â. 3:16). ßêùî âè íå â³ðèòå â Òð³éöþ, âàì äîâåäåòüñÿ ïîÿñíèòè öåé â³ðø òàê, ùî Áîã ïîñëàâ ïåðøó ñòâîðåíó ³ñòîòó íà ñìåðòü, ùîá äàòè ìîæëèâ³ñòü ñïàñòèñÿ íàì. Àëå ÷îìó ñìåðòü ñòâîðåíî¿ ³ñòîòè (íàâ³òü ñòâîðåíî¿ íàéïåðøîþ) äàëà ³íøèì ñòâîðåíèì ³ñòîòàì òàêó ìîæëèâ³ñòü? Ó ÷îìó òóò ïðîÿâëÿºòüñÿ âèùèé âèÿâ Áîæî¿ ëþáîâ³? Àäæå ìîâà éäå ïðîñòî ïðî òå, ùî Áîã ïîñëàâ îäíå ç Ñâî¿õ ñòâîð³íü äëÿ ñïàñ³ííÿ ³íøèõ. À îñü ÿêùî â³ðèòè â Òð³éöþ, â öèõ ñëîâàõ íàì â³äêðèâàºòüñÿ çàõîïëþþ÷à äóõ ³ñòèíà. Òóò ñêàçàíî, ùî Áîã íàñ ëþáèòü íàñò³ëüêè, ùî ³í ïðèéøîâ â ²ñóñ³ Õðèñò³, ùîá ðîçä³ëèòè ç íàìè íàø á³ëü ³ íàéäîðîæ÷îþ ö³íîþ ç óñ³õ ìîæëèâèõ ïðèíåñòè íàì ñïàñ³ííÿ. Àïîñ30
òîë Ïàâëî ñêàçàâ, ùî “áî Áîã ó Õðèñò³ ïðèìèðèâ ñâ³ò ³ç Ñîáîþ Ñàìèì” (2 Êîð. 5:19). Îñü òîìó-òî Ãîëãîôà – öå íàéâèùèé âèÿâ Áîæî¿ ñâÿòîñò³ ³ ëþáîâ³. Ìè ÷àñòî ãîâîðèìî ïðî òå, ÿê³ ìóêè çàçíàâ íà õðåñò³ Õðèñòîñ. À Îòåöü? À Äóõ Ñâÿòèé? ßêùî ìàòè ³ áàòüêî ñòðàæäàþòü, êîëè áîëÿ÷å ¿õ äèòèí³, õ³áà íå ñòðàæäàëè, äèâëÿ÷èñü íà Ãîëãîôó, Îòåöü ³ Äóõ Ñâÿòèé? À â Òð³éö³òî â³äíîøåííÿ íàáàãàòî ò³ñí³ø³, í³æ â íàøèõ ñ³ì’ÿõ. Ó íàñ ç âàìè òðèºäèíèé Áîã, ßêèé ðîçä³ëÿâ ³ çàðàç ðîçä³ëÿº á³ëü Ñâî¿õ ñòâîð³íü. Öåé Áîã, ùî âèð³øèâ äàòè Ñâî¿ì ñòâîð³ííÿì â³ëüíó âîëþ, ÿêà ìîæå âèáèðàòè ãð³õ, ïðèð³êàþ÷è ìèð íà ñòðàæäàííÿ ³ ñìåðòü, âèð³øèâ ïðè öüîìó ðîçä³ëèòè ç íàìè ñòðàæäàííÿ ³ ïðèêðîù³ íàø³.
“
Áîã, ùî âèð³øèâ äàòè Ñâî¿ì ñòâîð³ííÿì â³ëüíó âîëþ, ÿêà ìîæå âèáèðàòè ãð³õ, ïðèð³êàþ÷è ìèð íà ñòðàæäàííÿ ³ ñìåðòü, âèð³øèâ ïðè öüîìó ðîçä³ëèòè ç íàìè ñòðàæäàííÿ ³ ïðèêðîù³ íàø³.
„
Ìè ñëóæèìî Áîãó, ßêèé ó Õðèñò³ ñòðàæäàâ çà íàñ, Áîãó, ßêèé ó Õðèñò³ ï³äêîðèâ çàðàäè íàñ ñìåðòü, Áîãó, ßêèé çàâäÿêè òîìó, ùî ³í çä³éñíèâ ó Õðèñò³, îäíîãî ðàçó ïðèâåäå âñ³õ Ñâî¿õ ä³òåé â òàêèé ñâ³ò, â ÿêîìó á³ëüøå íå áóäå í³ ñòðàæäàííÿ, í³ ñìåðò³, í³ ñë³ç.
31
ϳçíàòè Áîãà Îäèí ïðîôåñîð, çðîçóì³âøè, ùî ÷åðåç ðîçá³æíîñò³ ç íà÷àëüíèêàìè éîìó ìîæíà çàáóòè ïðî êàð’ºðó, ñêàçàâ Äæ. Ïàêêåðó: “Íó é ùî ç òîãî? ß-òî Áîãà ï³çíàâ, à âîíè – í³”. Äëÿ ìóñóëüìàí ³ áàãàòüîõ ³íøèõ öå ÷èñòî¿ âîäè áîãîõóëüñòâî. Âîíè ââàæàþòü, ùî Áîã íàñò³ëüêè âåëèêèé, íàñò³ëüêè á³ëüøèé çà íàñ, ùî ºäèíå, íà ùî ìè ìîæåìî ñïîä³âàòèñÿ – öå ï³çíàâàòè âîëþ Éîãî ³ ÿê ìîæíà á³ëüøå ï³äêîðÿòèñÿ ¿é. Òàê, Áîã çà íàñ, çâ³ñíî, á³ëüøèé. ³í íàñò³ëüêè âåëèêèé, ùî ìè Éîãî í³êîëè íå çìîæåìî çðîçóì³òè äî ê³íöÿ. Îñÿãíóòè Áîãà íåìîæëèâî. Àëå ï³çíàòè ìîæíà! ×îìó æ? Òà òîìó, ùî ³í ç³éøîâ äî íàñ Ñàì. ³í â³äêðèâàâñÿ ëþäÿì â ìèíóë³ â³êè â íàäïðèðîäíèõ çíàìåííÿõ ³ îäêðîâåííÿõ, âèêëàäåíèõ äîñòóïíî¿ ðîçóì³ííþ ëþäèíè ìîâîþ. À ïîò³ì, ïðèáëèçíî äâ³ òèñÿ÷³ ðîê³â òîìó, Áîã â³äêðèâñÿ ëþäÿì â ²ñóñ³ Õðèñò³. Ó ïîñëàíí³ äî ºâðå¿â íàì ñêàçàíî, ùî Áîã “â îñòàíí³ ö³ äí³ ïðîìîâëÿâ äî íàñ ÷åðåç Ñèíà” (ªâð. 1:2). Áîãà ìîæíà ï³çíàòè, ÿêùî äèâèòèñÿ íà Õðèñòà ³ â³ðèòè â Íüîãî. ×èòàéòå ïðî Õðèñòà â ªâàíãåë³ÿõ. Âäóìóéòåñÿ â Éîãî ñëîâà. Íàáåð³òüñÿ ð³øó÷îñò³ æèòè â ñëóõíÿíîñò³ Éîìó. Õðèñòîñ îá³öÿâ: “Êîëè õî÷å õòî âîëþ ÷èíèòè Éîãî, òîé äîâ³äàºòüñÿ ïðî íàóêó, ÷è â³ä Áîãà âîíà, ÷è â³ä Ñåáå Ñàìîãî êàæó ÿ” (²â. 7:17). Êîëè âè ïîáà÷èòå, ùî Â³í ³ ä³éñíî “äîðîãà, ³ ïðàâäà, ³ æèòòÿ” (²â. 14:6), ³ ïîâ³ðèòå â Íüîãî ÿê ñâîãî Ñïàñèòåëÿ, òîä³ âè ñòàíåòå äèòèíîþ Áîæîþ (²â. 1:12). ² òîä³ âè òàêîæ äóæå ñêîðî çìîæåòå ñêàçàòè: “ß ï³çíàâ Áîãà”.
32
Мета служіння “Хліб Наш Насущний” – зробити мудрість Біблії, яка змінює життя, зрозумілою і доступною для кожної людини. Брошури серії “Духовні відкриття” презентують світу істину про Ісуса Христа через цікаві, збалансовані й доступні ресурси, що показують важливість Писання у всіх сферах життя. Всі брошури серії “Духовні відкриття” пропонуються безкоштовно для особистого читання та використання їх в малих групах і в євангелізаційному служінні. Щоб стати нашим партнером у розповсюдженні Божого Слова, натисніть опцію “Пожертвувати”. Дякуємо вам за підтримку матеріалів “Хліб Наш Насущний” і “Духовні відкриття”. Навіть маленькі пожертвування багатьох людей дають можливість місії “Хліб Наш Насущний” нести людям мудрість Біблії, яка змінює життя. Нас не фінансують і не підтримують на постійній основі будь-які релігійні групи або деномінації.
ПОЖЕРТВУВАТИ