Kapitan Charles Johnson: Kapitan Edward England oraz jego załoga

Kapitan Charles Johnson

KAPITAN EDWARD ENGLAND ORAZ JEGO ZAŁOGA

Kapitan Charles Johnson

ORAZ JEGO ZAŁOGA

Przełożył Wiesław Rewerski

WARSZAWA – PIONKI A.D. MMXIII

Tytuł oryginału: A General History of the Robberies and Murders of the Most Notorious Pyrates. Chapter V of Captain Edward England and his Crew Autor: Charles Johnson

Tłumaczenie, przypisy i opracowanie graficzne: Wiesław Rewerski Wykorzystano reprodukcję XVIII-wiecznej litografii Copyright © Wiesław Rewerski, 2013 ISBN ???-??-??????-?-? oficyna@autograf.pl oficyna@interia.eu



Kapitan EDWARD ENGLAND oraz jego ZAŁOGA

E

dward England był oficerem na slupie, który wypłynął z Jamajki i został zdobyty przez piratów kapitana Wintera tuż przed ich osiedleniem się na wyspie Providence. To tam postanowiono powierzyć Englandowi dowodzenie slupem. Jakże dziwne jest to, że rozsądni ludzie wplątują się w życie, które tak bardzo upadla człowieczeństwo i stawia ich na równi z dzikimi zwierzętami polującymi na słabsze od nich stworzenia. Wplątują się w życie tak zbrodnicze! Jest w nim niemal całe zło: morderstwa, grabież, złodziejstwo, niewdzięczność itp., a chociaż przywykli oni do swoich przywar z racji codziennej praktyki, to jednak są w niezgodzie z samymi sobą, gdyż kładzie się to cieniem na ich honorze, poczuciu sprawiedliwości czy męstwie. Jest to uważane za przestępstwa, za

Kapitan E DWARD E NGLAND

6

które ten, kto je popełnił, winien być karany śmiercią. England był jednym z tych ludzi, którzy zdają się mieć tyle rozsądku, aby nauczyć się czegoś lepszego. Miał on dużo dobrych rysów charakteru i nie brakowało mu męstwa, nie był chciwy i zawsze sprzeciwiał się złemu traktowaniu jeńców, zwykł zadowalać się grabieżą umiarkowaną i wybrykami mniej szkodliwymi. Jego kompani mogliby nabyć tego samego usposobienia, ale powszechnie lekceważyli go, a ponieważ wpadł w towarzystwo tych strasznych ludzi, musiał być im partnerem we wszystkich ich nikczemnych działaniach.

Kapitan England pożeglował do wybrzeży Afryki po tym, jak wyspa Providence została zasiedlona przez rząd angielski, a piraci podporządkowali się dekretowi* Jego Królewskiej Mości. Zdobył tam kilka statków, a w szczególności bristolski dwumasztowiec „Cadogan” płynący w pobliżu Sierra Leone pod dowództwem niejakiego Skinnera. Został on nieludzko zamordowany przez paru majtków z załoWspomniany dekret nakazywał ściganie piratów, zapewniając wszakże abolicję tym z nich, którzy do dnia 5 września 1718 r. zadeklarują odstąpienie od swojej przestępczej działalności. *

Kapitan E DWARD E NGLAND

7

gi, którzy ostatnio byli jego własnymi marynarzami i służyli na rzeczonym dwumasztowcu. Zdaje się, że doszło między nimi do kłótni, a więc Skinner uznał za wskazane przeniesienie ich na okręt wojenny i jednocześnie odmówił im wypłacenia zarobków. Niedługo potem znaleźli oni sposób na porzucenie tej służby i zaokrętowali się w Indiach Zachodnich na pokład slupa, a że został on zdobyty przez pirata i doprowadzony na Providence, to dlatego pożeglowali wraz z kapitanem Englandem.

Jak tylko Skinner natrafił na pirata, polecono mu przybyć łodzią na pokład, co uczynił. Pierwszą osobą, którą zobaczył na pokładzie, okazał się jego dawny bosman. Ten spojrzał mu prosto w oczy jak zły duch i tak do niego zagadnął: – Ach, kapitan Skinner! To pan? Jedyny człowiek, z którym chciałem się zobaczyć. Mam wobec pana duży dług i teraz spłacę go pańską monetą.

Gdy okazało się, pośród jakich ludzi się znalazł, biedak rozdygotał się cały, bojąc się tego, co nastąpi. Miał ku temu dostateczny powód, bo bosman natychmiast zwołał swoich kompanów. Potem pochwycił kapitana,

8

Kapitan E DWARD E NGLAND

Możliwe jest kupienie całego rozdziału ze zniżką 50% - po zamówieniu go mailem wysłanym na adres oficyna@interia.eu

52

Kapitan E DWARD E NGLAND

czy wyrzutów sumienia, uciszając je takim wykrętem, jakim posłużyliby się inni ludzie, gdyby mieli podobne sposobności. Gdyby wiedzieli, co w tym samym czasie robili w Anglii zarządzający Morzem Południowym oraz ich dyrektorzy, to z pewnością dodałoby im otuchy to mianowicie, iż jakiekolwiek rozboje popełnili, to mogą mieć pewność, że nie oni byli największymi łajdakami żyjącymi wtedy na świecie. Nic innego powiedzieć tu nie mogę.

Niełatwo jest zrobić rachunek szkód, które zostały wyrządzone przez tę załogę w ciągu mniej więcej pięciu lat. Są one dużo większe niż zagarnięte łupy, bo często zatapiano lub palono zdobyty statek. Robiono to stosownie do humoru lub okoliczności: czasami dla zapobieżenia przekazaniu informacji, czasami dlatego, że zabrakło marynarzy do poprowadzenia statku, a w innych przypadkach ze swawoli lub z powodu irytacji wywołanej zachowaniem kapitana pryzu. W każdym z tych przypadków wystarczyło słowo, a statki oraz ładunki szły na dno morza.

Poinformowano mnie, że od ich poddania się Hiszpanom kilku z nich opuściło miasto i

Kapitan E DWARD E NGLAND

53

rozeszło się w inne miejsca. W listopadzie ubiegłego roku ośmiu z nich zostało zaokrętowanych na jednym ze slupów Kompanii Morza Południowego Asiento*. Przeżyli oni rozbicie się statku, po czym przybyli na Jamajkę i pływali tam na innych statkach.

Wiem, że jeden z nich wiosną przypłynął z tej wyspy do Anglii. Mówi się, że kapitan Taylor został oficerem w służbie u Hiszpanów i dowodził okrętem wojennym, który ostatnio zaatakował angielskich drwali wyrębujących drzewa kampeszowe nad Zatoką Hondurasu.

Brytyjska Kompania Morza Południowego została założona w roku 1711 i zajmowała się handlem niewolnikami. Po zawarciu pokoju w Utrechcie, handel ten od roku 1713 był prowadzony na podstawie umowy z Hiszpanią określanej mianem asiento, co po hiszpańsku oznacza kontrakt. *

Jest to opowieść o losach pirackiej kompanii, której pierwszym dowódcą był kapitan Edward England zastąpiony później przez kapitana Taylora. Została ona zawarta w jednym z nieprzetłumaczonych dotąd na język polski rozdziałów A General History of the Robberies and Murders of the Most Notorious Pyrates – podstawowej książki o piratach. Ma ona w znacznej mierze charakter źródłowy i zawiera zasadniczy zrąb naszej wiedzy o piractwie w okresie jego największego nasilenia. Jej autorstwo do dziś stanowi przedmiot sporów.

Bywa ono przypisywane Danielowi Defoe, ale także współczesnemu mu wydawcy i dziennikarzowi, Nathanielowi Mistowi. Pewne jest tylko to, że autor użył pseudonimu „Kapitan Charles Johnson”.

Wkrótce ukaże się tłumaczenie kolejnego rozdziału tej książki nieznanego czytelnikom w Polsce. Będzie to opowieść o losach kapitana Worleya.