Magazine MAY-JUNE 2016
ASEAN Without Borders: Without Borders:of Ecotourism Roadmap forASEAN Strategic Development Roadmap for Strategic of Ecotourism Clusters andDevelopment Tourism Corridors Clusters and Tourism Corridors
Southeast Asia in your hands
Main Activities: Main Activities: Conference
Conference Green Tourism Exhibition Green Exhibition guest only) SpecialTourism Tours (invited (invitedWorld guest only) Special Tours Visit Vat Phou, a UNESCO
Visit Vat Heritage Site,Phou, a UNESCO World Site,Pha Pheng Waterfall, Heritage The Khon largest The Khon Pha Pheng the in South East Waterfall, Asia, and the4000 largest in South East Asia, the Islands Wetland Areaand the 4000 Islands Wetland Area
More information and registration: www.aef2016laos.com More information and registration: www.aef2016laos.com Cover_oh3_FA.indd 1
Pakse, Champasak Province Lao PDR Lao PDR
www.ohmag.la
FORMORE MORE INFORMATION INFORMATION PLEASE FOR PLEASECONTACT: CONTACT: Room 406, 4th floor, Tourism Building, Lane PDR Room 406, 4th floor, Tourism Building, LaneXang XangAvenue, Avenue,Lao Lao PDR +856 030 030 5824071, 5824071, F: T:T:+856 F: +856 +85621 21217910, 217910,E:E:aeflaos2016@gmail.com aeflaos2016@gmail.com
22-25 June 2016 22-25 June 2016 Pakse, Champasak Province
YOUR PERSONAL COPY FROM LNT May-June 2016 | Edition 3
www.ohmag.la 5/3/16 10:21 AM
ສະບາຍດີ
Your Simply Beautiful ປີ 2016 ກໍ່ເປັນປີທີ່ມີຄວາມໝາຍຄວາມສຳຄັນສຳລັບ ສປປ ລາວ ເຊີ່ງກະຊວງຖະ ແຫລ່ງຂ່າວວັດທະນາທັມ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ ເປັນເປັນເຈົ້າພາບຈັດງານມະຫະກຳທ່ອງທ່ຽວ ອະນຸລັກອາຊຽນຂື້ນໃນທ້າຍເດືອນມີຖຸນາທີ່ເມືອງປາເຊ, ແຂວງຈຳປາສັກ ເຊີ່ງພາຍໃນ
The ASEAN Ecotourism Forum 2016 organized by the Ministry of Information, Culture and Tourism of Lao PDR is poised to become one of the most important regional forums on ecotourism.
ງານຈະມີກິດຈະກຳຫລາກຫລາຍ, ກອງປະຊຸມ ແລະ ງານວາງສະແດງ. ໃນງານມະຫະກຳດັ່ງກ່າວຈະໄດ້ມີຈັດກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລື ແລະ ຊອກຫາແນວທາງ ການນໍາໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດໃຫ້ມີຄວາມຍືນຍົງ, ນໍາເອົາຜົນປະໂຫຍດທາງ ດ້ານເສດຖະກິດໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນໃນເຂດຊົນນະບົດ ແລະ ເພື່ອເສີມຂະຫຍາຍ ເຄືອຂ່າຍການພັດທະນາການທ່ອງທ່ຽວອະນຸລັກ ໃຫ້ເຊື່ອມໂຍງກັບເສັ້ນທາງການທ່ອງ
The Forum will call for an ASEAN approach, both public and private, to pool resources in order to stimulate the flow of tourists in the region. Trans-ASEAN travel will help to generate economies of scope and scale, especially in rural areas, thus strengthening ASEAN’s ecotourism industry.
ທ່ຽວພາຍໃນອະນຸພາກພື້ນ. ນີ້ເປັນເວລາທີ່ເຫມາະສົມສໍາລັບສ້າງໂອກາດທາງດ້ານທຸລະກິດ ແລະ ເຄື່ອຂ່າຍລະ ຫວ່າງຜູ້ໃຫ້ບໍລິການການທ່ອງທ່ຽວແບບອະນຸລັກ ແລະ ຜູ້ຊົມໃຊ້ ພ້ອມທັງເປັນການໂຄ
This is an opportune time for international tourism investors, developers and operators to tap in to the exciting tourism opportunities ahead in the region.
ສະນາ ແລະ ສົ່ງເສີມການທ່ອງທ່ຽວແບບອະນຸລັກຂອງບັນດາປະເທດສະມາຊິກອາຊຽນ ໃຫ້ທົ່ວໂລກໄດ້ຮັບຮູ້. ນອກຈາກກອງປະຊຸມທ່ອງທ່ຽວຍັງໄດ້ຈະຮັບຮອງເອົາຖະແຫຼງການຮ່ວມມືປາກເຊກ່ຽວ ກັບແນວທາງຍຸດທະສາດພັດທະນາການທ່ອງທ່ຽວອະນຸລັກ ແລະ ການເຊື່ອມໂຍງເສັ້ນ ທາງການທ່ອງທ່ຽວຂອງບັນດາປະເທດສະມາຊິກອາຊຽນໃຫ້ໂລກຮັບຮູ້.
Such an ambitious undertaking will require the concerted efforts of all ASEAN members as well as the support and expertise of all those connected to the tourism industry. Everybody is encouraged to participate and contribute towards transforming this mega-biodiverse region into the most dynamic and prosperous ecotourism region in the world.
ຂ້າພະເຈົ້າຂໍຕ້ອນຮັບທຸກທ່ານສູ່ ສປປ ລາວ ”ດິນແດນທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມສວຍງາມ ແລະ ຄວາມປະທັບໃຈ” ທ່ານ ສູນ ມະນີວົງ ຫົວໜ້າກົມພັດທະນາການທ່ອງທ່ຽວ ກະຊວງຖະແຫລ່ງຂ່າວວັດທະນາທັມ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ
I wish you a warm welcome to Laos – “Simply Beautiful”. Mr. Sounh Manivong Director General of Tourism Development Department Ministry of Information, Culture and Tourism
22-25/06/2016 22-25/06/2016 ອາຊຽນດິ ແ�ນ: ແ�ວທາງຍຸ ແ�ວທາງຍຸດດທະສາດທ ທະສາດທກກາວໄ�ສູ າວໄ�ສູ ອາຊຽນດິນ ນແ�ນປາສະຈາກພ� ແ�ນປາສະຈາກພ�ມມແ�ນ: ການທ ວອະນຸລລ�ກ�ກ ແ�ະ ແ�ະ ເ� ເ�ອອມໂ�ງເ� ມໂ�ງເ�ນນທາງການທ ທາງການທອອງທ ງທຽຽວວ ການທອອງທ ງທຽຽວອະນຸ
ກິກິດດຈະກ��� ຈະກ���ກຂອງງານມີ: •• ກອງປະຊ� ກອງປະຊ�ມມສ�ມະນາ. ສ�ມະນາ. •• ງານວາງສະແ�ງການທ ງານວາງສະແ�ງການທອ ອງທ ງທຽວສີຂຽວ ຊຊງງປະກອບມີ ປະກອບມີຮຮາານວາງສະແ�ງຈາກຂະແ�ງ ນວາງສະແ�ງຈາກຂະແ�ງ ການທ ອ ງທ ຽ ວ 17 ການທອງທຽວ 17 ແ�ວງທ� ແ�ວງທ�ວ ວປະເ�ດ, ປະເ�ດ, ອ�ອ�ງງການຈ� ການຈ�ດດຕ�ຕ�ງງສາກ� ສາກ�ນນໃ�ອາຊຽນ, ໃ�ອາຊຽນ, ພພອອມທ� ມທ�ງງພາກລ� ພາກລ�ດດ ແ�ະ ແ�ະ ທຸ ທຸລ ລະກິ ະກິດຢູແ�ວງ ຈ�ປາສ� ຈ�ປາສ�ກກຈ�ນວນ ຈ�ນວນ 80 80 ກວ ກວາາຮ ຮານ. ນອກຈາກນ,, ຍ�ຍ�ງງມີມີກການເ�ີ ານເ�ີນ ນແ�ບໂ�ຍນາງ •• ນອກຈາກນ ງາມຈ�ປາສ�ກກແ�ະ ແ�ະ ນ�ນ�ກກສະແ�ງ, ສະແ�ງ, ພອມການ ງາມຈ�ປາສ� ສະແ�ງຈາກນ�ກກຮຮອອງງ ແ�ະ ແ�ະ ສິ ສິນ ນລະປິນ ສະແ�ງຈາກນ� ຽງຂອງສປປ ສປປ ລາວ ລາວ ທທມມີຊີຊສສຽງຂອງ
ສອບຖາມຂມ ສອບຖາມຂ ມູນ ູນເ� ເ�ມ ມເ� ເ�ມມໄ� ໄ�ທ ທ::
ຫອງ 406, ຊ�ນ 4, ຕືກທອງທຽວ, ຖະໝ�ນລານຊາງ ຫອງ 406, ຊ�ນ 4, ຕືກທອງທຽວ, ຖະໝ�ນລານຊາງ ໂ�: +856 030 5824071 / ແ�ັກ: +856 21 217910 ໂ�: +856 030 5824071 / ແ�ັກ: +856 21 217910 ອີເ�ວລ: aeflaos2016@gmail.com ອີເ�ວລ: aeflaos2016@gmail.com ລ�ງທະບຽນໄ�ທເ�ບໄ�ທ: ລ�ງທະບຽນໄ�ທເ�ບໄ�ທ:
www.aef2016laos.com www.aef2016laos.com
ເ�ີນນເ� ເ�າາຊ�ຊ�ມມງານວາງສະແ�ງ ງານວາງສະແ�ງ ເ�ີ
22-23/06/2016 22-23/06/2016
ປາກເ�,ແ�ວງຈ�ປາສ� ແ�ວງຈ�ປາສ� , ສປປລາວ ປາກເ�, ກ,ກສປປລາວ
ພ�ພ�ບບກ�ກ�ບບ
ອາເ�ັ ກນ ຊ�ດຣ ນດຣ , ແ�ມ, ອາເ�ັ ກຊ� າ, າແ�ມ, ວອນວິ ໄ�ໄ� ແ�ະ ອນອໆ. ວອນວິ ແ�ະ ນໆ.
ພິພິເ�ດ ເ�ດ
ຍ�ຍ� ງມີງກ ບລາງວ� ນມອບໂ�ກຊ ງ ງ ມີານຈ� ການຈ� ບລາງວ� ນມອບໂ�ກຊ ລາງວ� ນ ປະກອບມີ : ລ� ດ ຈ� ກ , ຕູ ເ �ັ ນ ລາງວ�ນປະກອບມີ: ລ�ດຈ�ກ, ຕູເ �ັ,ນ, ໂ�ລະທ� ດດແ�ະ ກຢກາຢງວງາຍ. ໂ�ລະທ� ແ�ະອນ ອໆອີ ນໆອີ າງວງາຍ.
ຮູບແຕ້ມໂດຍ ໂດຍ ທີໂອ Cover Illustration by Thee Oo All material appearing in Oh! Magazine is under copyright and all rights are reserved. No part of this publication may be reproduced without permission of the copyright holder. All articles and photographs published herein are created by the authors and photographers at their own discretion and do not necessarily represent the view of the publisher of the magazine. If you wish to reproduce any article or photograph, in part or in full, please contact us (info@ohmag.la) for the necessary permission. However, Oh! Magazine holds no responsibility, or liability, arising out of the publication of such articles and photographs. ໃບອະນຸຍາດຈັດພິມເລກທີ: 087/ ສມຊ.ຖວທ ວັນທີ 12/02/2016 | ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ
28 fqo8iuvk-Po
Perfect Pitch in Southeast Asia
ອ່ານອອນລາຍ
Read more Online
20 40
Subscibe Now
Get one free copy delivery Tel: +856-21-223590 E: info@ohmag.la
fpvfxkpmk'da[ 55 l5vk-Po
22 8edvd vjk;Ijk]v'gmu'fyo 28
30
mjkcI'dkolqj'vvds;kp]k; ly[rao|hk { ly[raog]njv'g]qjk
48 50
g]njv'g]qjkoadgfuomk' vao8t]kp9kd,qo]tzyf
fqo8iuvk-Po \=c7opu'
36
\=]e vyog8u
39
dkoxt-aolP'
13 dkoxtd;fI6[rk[da[;k]tlko3vh
7eoe
6
ຄຳນຳຈາກສຳນັກພິມ
Publisher’s Note Oh! 3.
ສະບາຍດີປີໃໝ່ ແລະ ຂໍຕ້ອນຮັບທ່ານສູ່ວາລະສານໂອ້! ສະບັບທີ່ສາມ.
Sabaidee Pi Mai and welcome to
“ຖ້າຫາກດົນຕຣີປຽບດັ່ງອາຫານແຫ່ງຄວາມຮັກ, ຈົ່ງຢ່າຢຸດບັນເລງ” ນີ້ເປັນຄໍາເວົ້າທີ່ ເປັນອໍາມະຕະຂອງນັກປະພັນທີ່ໂດ່ງດັງ Shakespeare, ແຄນ ນັບວ່າເປັນສີ່ງທີ່ເປັນ ເອກະລັກຂອງຄວາມເປັນລາວ, ພວກເຮົາ ຈື່ງເລືອກແຄນເປັນເນື້ອເລື່ອງຫຼັກໜ້າປົກ ຂອງພວກເຮົາໃນສະບັບນີ້. ສໍາລັບບາງທ່ານ, ແຄນອາດເປັນ ສີ່ງທີ່ຕົກຍຸກສະໄໝ, ພວກເຮົາພັດຄິດວ່າເນື້ອບົດເພງອາດຈະຍ້ອນຍຸກຂຶ້ນກັບແນວຄິດທີ່ແຕກຕ່າງກັນ, ແຕ່ ເຄື່ອງດົນຕຣີນັ້ນແນ່ນອນວ່າບໍ່ມີທາງຕົກຍຸກສະໄໝ. ເພື່ອເປັນການພິສູດພວກເຮົາຈະມາ ແນະນໍາທ່ານໃຫ້ຮູ້ ຈັກກັບວົງດົນຕຣີບາງກອກທີ່ປະຍຸກໃຊ້ເຄື່ອງດົນຕຣີພື້ນບ້ານມາບັງ ເລງສຽງເພງແນວແປກໃໝ່, ທັງເລື່ອງການ ປະຊັນສຽງເພງກັນລະຫວ່າງຮີດຄອງວັດ ທະນະທັມ ກັບຄວາມທັນສະໄໝຜ່ານບົດເລື່ອງຈາກປະເທດຟີລີບປີນ.
“If music be the food of love, play on..”, Shakespeare’s immortal words come to mind when we think of our cover story. There is nothing more quintessential Lao as the khaen and so we decided to base our cover feature around it. For some people, the khaen is too old-fashioned. We don’t agree and are of the opinion that the music needs to be judged, not the instrument. To prove our point we feature a Bangkok band exploring new frontiers with traditional instruments. The battle between traditionalists and modernists will always go on as an accompanying article from the Philippines shows.
ກົມທ່ອງທ່ຽວແຫ່ງຊາດລາວໄດ້ຕີພີມຫົວຂໍ້ຫຼັກ ເມືອງລາວ, ຄວາມສວຍງາມທີ່ລຽບ ງ່າຍ. ເຊີ່ງພວກເຮົາຂໍສະແດງຄວາມຂອບອົກຂອບໃຈມາຍັງກົມທ່ອງທ່ຽວທີ່ໄດ້ໃຫ້ໂອ ກາດພວກເຮົາໄດ້ ຮ່ວມເຮັດວຽກໃນຫົວຂໍ້ດັ່ງກ່າວນີ້, ໃນສະບັບນີ້ພວກເຮົາຍັງໄດ້ນໍາ ສະເໜີໂຄງການສິບພັນໜ້າຂອງເດັກນ້ອຍໃນລາວ ຜ່ານຊ່າງພາບຄົນລາວທີ່ຫລົງໄຫລ ຄວາມສວຍສົດງົດງາມຂອງປະເທດ ແລະ ມັນຈະເຮັດໃຫ້ທ່ານຫວນຄືນຄິດຮອດ.
The Lao National Tourism Administration is pushing the theme of “Laos, Simply Beautiful”. We thank them for giving us the opportunity to work with them on this campaign. As part of this series, we feature a project by Lao photographers to catalogue the simplicity of our beautiful country and its people.
ໃນຂະນະທີ່ພວກເຮົາໃຫ້ຄວາມສົນໃຈກ່ຽວກັບບັນຫາອາກາດທີ່ຮ້ອນອົບເອົ້າ ແລະຜົນ ກະທົບທີ່ມີຕໍ່ສຸຂະພາບຮ່າງກ່າຍ, ແຕ່ພວກເຮົາຕ້ອງຈື່ວ່າຜົນສະທ້ອນຂອງສະພາວະ ໂລກຮ້ອນໃນປັດຈະບັນແມ່ນຜົນຈາກນໍ້າມືຂອງພວກເຮົາເອງ. ບົດເລື່ອງໃນຫົວຂໍ້ສິ່ງ ແວດລ້ອມຂອງສະບັບນີ້ແມ່ນເນັ້ນໜັກກ່ຽວກັບບັນຫາການນໍາ ໃຊ້ຖົງຍາງພລາສຕິກ ທີ່ປ່ອຍປະລະເລີຍຂາດຄວາມຮັບຜິດຊອບ ແລະ ຜົນຮ້າຍທີ່ມີຕໍ່ໂລກຂອງພວກເຮົາ.
As we complain about the current heat wave and its enervating effects on our bodies, we must be aware that it is our behaviour that is responsible for Global Warming. Our feature on the environment focuses on how we have allowed our irresponsible daily use of plastic to become a menace to Planet Earth.
ຂໍໃຫ້ທຸກທ່ານຈົ່ງຮັກສາສຸຂະພາບ ແລະ ພົບກັນໃໝ່ອີກຄັ້ງໃນສະບັບຕໍ່ໄປ.
Stay cool and see you next time.
EXECUTIVE ADVISERS: Mr. Somsanouk Mixay Mr. Sounh Manivong Mr. Thaviphet Oula Mr. Chanthy Deuansavanh Mr. Michael Malone Editor-in-Chief: Mr. Somsouk Souksavath Publisher: Ms. Phitsamai Chanthaboury Lao Proof editor: Mr. Soukhee Norasilp English Editor: Mr. Percy Aaron TRIP adviser: Mr. Inthy Deuansavanh Layout Support Mr. Paxa Sengdeuan transLation: Ms. Viengdalat Somphet Photojournalists Mr. Fabien Vuillerey, Fabworld Mr. Pongpat Sensouphone Mr. Pong Phoonsab Ms. Joy Mahinay Sales & Marketing Mr. Mickael Novelli Ms. Viengvilay Manoham Administrative support Mr. Inphom Deuansavanh
22 8edvd vjk;Ijk]v'gmu'fyo
AccountS-Finance: Ms. Khounkham Chanthaboury produced & Published by: insmai Creative Communication Tel/Fax: +856-21 223590 Mobile: +856-20 22464321 info@ohmag.la | www.ohmag.la www.insmai.com
lqo.9gxaogxaolj;oIj;,
Advertising Enquiries
to: sales@ohmag.la m: +856 20 22464321
Reader Feedback
to: feedback@ohmag.la
Tam Coc “Halong Bay on Earth”
28
Perfect Pitch in Southeast Asia
30
Khaen Laos
20 40
Made in laos
36
Ten Thousand Faces
39
Molam
48 50
The Artillery of Sound
travel tales Earthwatch: The Peril of Plastic
Coc 22 Tam 55 Travelguide “Halong Bay on Earth” ASEAN Destination
13 photo contest
oadgfuomk'
8
Contributors
Somsouk Souksavath ທ່ານສົມສຸກ ສຸກສະຫວັນ ແມ່ນໄດ້ຮັບລາງວັນຊະ ນະນັກກະວີ, ນັກຂຽນ ແລະ ນັກຂ່າວ, ຜູ້ຂຽນໃນ ນາມປາກກາ; ດອກຊ້ອນ, ໂດນໂຂງ ແລະ ຊຽງເອງ. ທ່ານໄດ້ຮັບຮາງວັນຕ່າງໆ, ລວມທັງແມ່ນ້ໍາຂອງນ້ໍາ ວັນນະຄະດີລາງວັນ (2010) ແລະ SEA Write Award (2014). ແລະໃນປັດຈຸບັນເປັນຄະນະບໍລະ ຫານງານຂອງສະມາຄົມນັກຂຽນລາວ ແລະ ບກໃຫ້ ກັບໂອ້.
Somsouk is an award-winning poet, writer and journalist, who writes under the pen names; Dokxone, DoneKhong and Xieng-Eng. He has won several prizes, including the Mekong River Literature Award (2010) and the SEA Write Award (2014). Somsouk is the current President of the Lao Writers Association. He is also the Editor-in-Chief of Oh!
John Clewley
Fabien Vuillerey
ຈອນແມ່ນຊ່າງຖ່າຍຮູບ, ນັກຂຽນ ແລະບັນນາທິການ ທີ່ອາໄສຢູ່ບາງກອກ. ລາວເຮັດວຽກເປັນນ ັກຂ່າວ ບັ ນ ເ ທີ ງ ດ້ າ ນດົ ນ ຕຣີ ຂ ອງອ າຊີ ແ ກ່ ວ າລະສານຊື່ ດັ ງ Songlines ຂອງອັງກິດ ແລະ ຕີພີມຫົວຂໍ້ເລື່ອງ ‘World beat’ ຈັງວະຂອງໂລກແກ່ໜັງສືພີມບາງ ກອກໂພສນັບແຕ່ປີ 1994ເປັນຕ ົ້ນມາ. ລາວຍັງເປັນ ນັກບັນເລງສຽງເພງເປັນທີ່ຮູ້ຈັກກັນໃນນາມ ‘ດີເຈພໍ່ ໃຫ່ຍ’ ທີ່ບ າງກອກອີກດ້ວຍ.
ຟາບ່ຽງ ວູລີຣ, ນັກຂ່າວ ແລະ ຊ່າງພາບຜູ້ຫລົງໄຫລ ໃນການເດີນທາງດ້ວຍການແບກກ້ອງ ຂັບລົດຈັກ ເຊີ່ງລາວມັກການຂີ້ລົດຈັກເປັນຊິວິດຈິດໃຈ. ລາວ ເດີນທາງມາແລ້ວ 15 ປີ ກັບທຸກທະວີບ ແລະ ສຸດ ທ້າຍປັກລັກທີ່ອາຊີ.
John is a photographer, writer and editor, based in Bangkok. He reports on Asian popular music for Songlines magazine (UK) and has written the ‘World Beat’ column for The Bangkok Post since 1994. He also spins vinyl as DJ Por Yai at clubs in Bangkok.
Fabien (Fabworld) is a photojournalist who has travelled extensively on five continents. A free spirit, he is happiest when he is astride a motorbike, camera slung across his shoulders, exploring new places and seeking out new experiences.
David Fairhurst Johanna Michelle Lim
Joy Mahinay ຈ່ອຍ ມາຣິນາ, ນັກຂ່າວ ແລະ ຊ່າງພາບສາວຟິລິບປິນ ທີ່ມັກການເດີນທາງ ຊອກຮູ້ ແລະ ຫາປະສົບການ ໃໝ່ໆ ເພື ່ ອ ເຮັ ດ ຝັ ນ ຕົ ນ ເອງໃຫ້ ເ ປັ ນ ຈີ ງ ຜ່ າ ນປື ້ ມ ບັ ນ ທຶກ ແລະ ກ້ອງຖ່າຍຮູບຂອງລາວ.
With her camera and notebook, Joy dreams of telling people that the world is too beautiful to be left unexplored.
ຈຮັນນາ ມິດແຊວ ລີມແມ່ນນັກອ ໂ ອກແບບສີນຄ້າ, ຫົວໜ້າໜ່ວຍງານສ້າງສັນ, ຜູ້ສະໜັບສະໜູນການ ໃຊ້ຊ ີວິດແບບຍືນຢົງ ແລະ ນັກຂຽນທ່ອງທ່ຽວອາໄສ ຢູ່ເມືອງເຊບູ, ປະເທດຟີລີບປີນ. ລາວມັກລອຍນໍ້າ ໃນມະສະໝຸດທ ີ່ເຕັມໄປດ້ວຍແມງກະພຸນ, ຍ່າງຜ່ານ ພູຜາສູງຊັນ, ຂີ່ລົດເມໂດຍສານຕ່າງຖີ່ນ, ປັ່ນລົດ ຖີບຂຶ້ນເນີນສູງ ແລະ ຍ່າງໃນເມືອງທີ່ແອອັດເບີ່ງຄື ກັບວ່າລາວບໍ່ເຄີຍຢູ່ບ້ານເລີຍ
Johanna is a brand strategist, creative director, sustainability advocate and travel writer based in Cebu City, Philippines. She swims in jellyfish-infested oceans, treks through mountains, rides rickety buses, bikes through steep slopes and walks in busy cities. She is almost always never home.
ເດວິດອາໄສຢູ່ເມືອງລາວມາຫຼາຍກ່ວາ 15 ປີເຮັດ ວຽກເປັນອາສາສະມັກຊ່ວຍເຫຼືອ, ແລະຍັງສ ືບຕໍ່ເຮັດ ວຽກເປັນອ າຈານຝຶກອົບຮົບພາສາ ແລະ ສອນພາ ສາອັງກິດທີ່ມະຫາວິທະຍາໄລວຽງຈັນ. ປັດຈຸບັນລາວ ໄດ້ສ ້າງຄອບຄົວຢູ່ລາວ ແລະສາມາດປາກເວົ້າພາສາ ລາວໄດ້ເປັນຢ່າງດີ. ເດວິດມັກກິດຈະກໍາກ ານຍ່າງ ປ່າເປັນຊີວິດຈິດໃຈ, ລາວເ ຄີ ຍ ຍ່ າ ງແ ຕ່ ວ ັ ງ ວ ຽງຫ າ ວຽງຈັນເ ພື່ອການກຸສົນມາແລ້ວ ແລະຍັງມັກຂີ່ລົດຖີບ ໂດຍສະເພາະທາງພາກໃຕ້ຂອງລາວເຮົາ.
David came to Laos over 15 years ago as a VSO. He has stayed on as an ELT trainer and enjoys his job teaching academic English at Vientiane College. Now married into a Lao family, and fluent in the language, David is a keen hiker, having walked from Vang Vieng to Vientiane for charity . He also enjoys cycling, particularly in the south of Laos.
Oh!
9
Pi Mai greetings from Toyota
Viengdalat Somphet ວຽງດາລັດ ຫຼື ບີ້ ຄ້ວາໄດ້ອັນດັບທີ່ໜື່ງໃນກຸ່ມ 10 ກິ ໂ ລແ ມ້ ດ ຈາກການແ ລ່ ນ ວ ຽງຈັ ນ ຮ າຟ ມາລາ ທອນເ ຊີ່ ງ ໄດ້ ຈັ ດ ຂຶ້ ນ ວາງເດື ອ ນມີ ນ າທີ່ ຜ່ າ ນມາ. ບີ້ມັກການ ຫຼີ້ນກິລາເປັນຊີວິດຈິດໃຈ. ລາວເດີນທາງ ທັງພາຍໃນເມືອງລາວ ແລະ ຕ່າງປະເທດເຂົ້າຮ່ວມ ແຂ່ງຂັນແລ່ນມາລາທອນໃນຫຼາຍເມືອງໃຫຍ່, ທັງ ເປັ ນ ການເປີ ດ ໂອກາດສໍ າ ພັ ດ ກັ ບ ວັ ດ ທະນະທັ ມ ທ້ອງຖີ່ນ ແລະ ຄວາມງາມຂອງທໍາມະ ຊາດ, ລາວເວົ້າ ວ່າ “ເມື່ອອອກເດີນທາງການພົບປະຜູ້ຄົນ ແລະ ແບ່ງ ປັນປະສົບການແມ່ນສີ່ງທີ່ມັກທີ່ສຸດ”. ບີ້ຫວັງ ວ່າຈະ ຊຸກຍູ້ໃຫ້ຄົນຫັນມາແລ່ນໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ແລະ ຫຼີ້ນກິລາ ເພື່ອສຸຂະພາບ. ທີມ ໂອ້! ຂໍສະແດງຄວາມຍິນດີ ແລະ ພູມໃຈກັບຄວາມສໍາເລັດຂອງບີ້ໃນຄັ້ງນີ້.
ອ່ານຂ່າວຜ່ານມືຖື
SMS 2299
Viengdalat Somphet (aka Bee) won the Vientiane Half Marathon in the 10 km category. A sports enthusiast, she travels in Laos and abroad competing in marathons the world over. This also gives her the chance to experience local cultures and explore nature. “The best part,” she says, “is making new friends and sharing experiences.” Bee hopes to encourage more people to lead a healthy lifestyle through running. Congratulations Bee! Team Oh! Is immensely proud of you.
ໂຕໂຍຕາຄຽງຄູ່ສັງຄົມລາວ, ທາງວາລະສານໂອ້ຂໍຂອບໃຈ ແດ່ມິດໄມຕຣີທີ່ ໂຕໂຍຕາມີໃຫ້ໃນການຢ້ຽມຢາມຫ້ອງການ ວາລະສານໂອ້ ໃນລະຫວ່າງປີໃຫ່ມລາວທີ່ຜ່ານມາ
Oh! What a Feeling. Toyota
Top of the League MICT and Oh!
ຂ່າວເສດຖະກິດ, ການເມືອງ, ການພັດທະນາ, ເຫດການສຳ ຄັນພາຍໃນລາວ ແລະ ອາຊຽນ
ພິມ NL ສົ່ງ SMS ໄປເບີ 2299 ສຳລັບ ETL ພິມ NL ສົ່ງ SMS ໄປເບີ 5599 ສຳລັບ Lao Telecom ຂໍ້ມນ ູ ເພີ່ມເຕີມໂທ 135 - ETL | 101 - Laotelecom ຫລື 030 2000 900
ການອອກກຳລັງກາຍເປັນປະຈຳແມ່ນເປັນສີ່ງທີ່ສຳຄັນ, ເພື່ອເປັນການກະຕຸກສຸກຢູ້ ແລະ ສະໜັບສະໜູນ ທີມງານອິນສະໄໜ ກໍ່ຄືວາລະສານໂອ້ ມອບເຄື່ອງອຸປະຖຳຊຸດກິລາ ສອງທີມ ໃຫ້ແກ່ກົມສື່ມວນຊົນກະ ຊວງຖະແຫ່ລງຂ່າວ ວັດທະນາທັມ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ ໃນເດືອນມີນາທີ່ຜ່ານມາ ມູນຄ່າສາມລ້ານກີບ ພ້ອມ ຄາບເຂົ້າສາມັກຄິທອດຖອນບົດຮຽນ.
gmfltdko.ovk-Po
10
[5o[A'w2
Boun Bang Fai
ປະເທດລາວ 1 – 31 ພຶດສະພາ 2016
Laos - nationwide
(Rocket Festival)
ເທດສະການແຫ່ງກ ານຂໍຝົນ ແລະ ຕ້ອນຮັບລະ 1 – 31 May 2016 ດູການໃໝ່, ລູກສ ອນໄຟຈະຖືກຍິງຂຶ້ນຕາມເມືອງ This festival is a call for rain and a ceແລະບ້ານດ້ວຍບັນຍາກາດທີ່ຟົດຟື້ນ. ຜູ້ຊ າຍຈະ ແຕ່ງໂຕໃນຊຸດແມ່ຍິ່ງເພື່ອເ ປັນການລົບລູ່ເທວະ ດາສ້າງຄວາມບໍ່ພໍໃຈແກ່ເທວະດາຟ້າແຖນ ແລະ ກໍ່ໃຫ້ເ ກີດຟ້າຝົນຄະນອງຂຶ້ນ. ຄວາມມ່ວນຊື່ນ ໃນການແຫ່ບັ້ງໄຟແຕ່ລະຄັ້ງແມ່ນສີສັນທີ່ທ່ານບໍ່ ຄວນພາດໄປມ່ວນ.
lebration of fertility. With much revelry, rockets are launched from the outskirts of towns and villages. Men, dressed as women, perform vaudeville acts to provoke the gods, hoping that divine retribution will come in the form of thunderstorms and rain.
gmfltdkovkskogvui[ q
5th EU Food Festival Vientiane, Laos 7 May 2016, 10AM-10PM Organised jointly by the European Union, European Chamber of Commerce and Industry and Annam Fine Food, this event will showcase well-known and much-loved cuisines from Europe. Twenty-Five European restaurants will offer up their best fare. Culture hall, Samsenthai Rd
blog.malaysia-asia.my
ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ປ ະເທດລາວ 7ພ ຶດສະພາ 2016 ເທດສະການນີ້ແມ່ນຈະຈັດຂຶ້ນທຸກປີ ໂດຍສະພາການຄ້າ ແລະອຸດສະຫະ ກໍາເອີຣົບພ້ອມກັບຮ້ານອາຫານເອີຣົບຊື່ດັ່ງໃນລາວຈະມາເປີດຮ້ານໃຫ້ ທ່ານໄດ້ລິ້ມລອງລົດຊາດ ອາຫານເອີຣົບ ເຊີ່ງມັນເປັນສີສັນໃຫ້ນະຄອນ ຫລວງວຽງຈັນມີຄວາມຄືກຄື້ນ ງານຈະເລີ່ມແຕ່ເວລາ 10ເຊົ້າ ຮອດເດີກ. ພ້ອມຄອນເສີດທ້າທ່ານໃຫ້ເຕັ້ນ ແລະ ມ່ວນຊື່ນເທດສະການນຳກັນ.
gmfltdkofqo8uc9Hl
Borneo Jazz Festival, Borneo, Malaysia
ເມືອງບໍນຽວ, ປະເທດມາເລເຊຍ 13-14 ພຶດສະພາ 2016 13-14 May 2016 ເ ຄີ ຍ ເ ປັ ນ ທີ່ ຮູ້ ຈັ ກ ກັ ນ ໃ ນຊື່ ງ ານເ ທດສະການ Formerly known as the Miri International ດົນຕຣີແຈ໊ສນາໆຊາດມິລິ, ປີນ ີ້ຈະມີຕົວແ ທນ Jazz Festival, this year’s festival will feaນັກສະແດງດົນຕຣີຈາກທົ່ວອາຊີ, ເອີຣົບ, ສະຫະ ລັດອ າເມຣິິກາ ແລະ ຄີວບາ. ງານຈະຕົກແຕ່ງ ດ້ວຍບັນຍາກາດທີ່ສວຍງາມ, ທັງອ າຫານຈານ ເດັດ ແລະ ເຄື່ອງທີ່ລະນຶກຫຼາຍຢ່າງທີ່ບໍ່ຄວນ ພາດ.
ture performers from Asia, Europe, the U.S. and Cuba. The lush tropical setting, fabulous food, and concert merchandise all add to the charm of the exotic location and party atmosphere. w jazzborneo.com
SEAscape
11
;ao;kplad
, ອີນໂດເນເຊຍ (ບຸນວັນພຣະພຸດທະເຈົ້າ) 22 ພຶ ດສະພາ 2016 ເພື່ອເ ປັນການລະນຶກເຖິງວັນເກີດ, ວັນ ຕັດສະຣູ້ ແລະ ວັນປະຣິນິພານຂອງ ພຣະພຸດທະເຈົ້າ, ພຣະສົງທ ີ່ອີນໂດເນ ເຊຍຈະມີສັງເ ກດການມື້ທີ່ມີພຣະຈັນເຕັມ ດວງການໃນລະຫວ່າງເດືອນພຶດສະພາ ຫຼືເດືອນມີຖຸນາ, ພຣະສົງຈ ະມາລວມໂຕ ທີ່ພຣະທາດບາບູດູ ເຊິ່ງເປັນສະຖານ ທີ່ ຕັ້ ງ ຂ ອງພ ຣະພຸ ດ ທະຮູ ບ ທີ່ ໃ ຫຍ່ ທີ່ ສຸ ດ ໃນໂລກ ແລະ ຜູ້ມີສັດທາຫຼາຍພັນຄົນ ເຂົ້າຮ່ວມພິທີຍ ່າງເພື່ອເ ປັນການສະເຫຼີມ ສະຫຼອງວັນດັ່ງກ່າວ ຄ້າຍກັບບຸນທາດຫຼວງ ຂອງລາວເຮົາ
Waisak Day (Buddha’s Anniversary)
Indonesia 22 May 2016
In commemoration of the birth, enlightenment and death of the Gautama Buddha, Indonesian Buddhists observe this special day sometime during the full moon of May / June. In Borobudur, the largest Buddhist monument in the world, the day will be celebrated by thousands of monks and pilgrims taking part in a ceremonial walk.
c2%-Ao;yd lu'dt3x
gmfltdko mtg]pk9k'
ປະເທດຫວຽດນາມ ມິຖຸນາ 2016 ເ ທດສະການທີ່ ເ ຕັ ມ ດ້ ວ ຍສີ ສັ ນ ນີ້ ເ ປັ ນ ການຂອງສະເຫຼີມສະຫຼອງຄວາມງາມທໍາ ມະຊາດແຫ່ງທ ະເລທີ່ເປັນເອກະລັກຂອງ ເມືອງແຫ່ງນ ີ້, ເຊີ່ງຖ ືກຈ ັດຄ ັ້ງທ ໍາອ ິດໃ ນ ປີ 2003 ທີ່ຫາດຊາຍຍາຈາງໄດ້ຖ ືກຈັດ ເຂົ້າເປັນສະມາຊິກຫາດຊາຍທີ່ງາມທີ່ສ ຸ ດ ໃນໂລກ ແລະການສະເຫຼີມສະຫຼອງກໍ່ຈັດ ເຕັມເປັນເວລາເຖິງໜື່ງອາທິດ
Nha Trang Sea Festival, Vietnam June 2016
A colourful biennial festival that honours the natural beauty of this charming city overlooking the sea. First held in 2003, when Nha Trang Beach was declared a member of The Most Beautiful Bays in the World Club, the celebrations take place over a whole week.
13-17 ພຶດສະພາ 2016 ປະເ ທດສິ ງ ກະໂ ປນັ ບ ວ່ າ ເ ປັ ນ ເ ມື ອ ງ ຫຼ ວ ງແ ຫ່ ງ ວົ ງ ກ ານແ ຟ໌ ຊັ້ ນ ຂ ອງອ າຊີ ກໍ່ ວ່າໄດ້, ໂດຍປີນີ້ມີນັກອອກແບບແຟ໌ຊັ້ນ ມື ອ າ ຊີ ບ ໃ ຫ້ ກ ຽ ດ ເ ປີ ດ ງ າ ນ ໂ ດ ຍ ນັກອອແບບຊື່ດັງຂອງໂລກ Diane von Furstenburg ແລະ ທີ່ພາດບໍ່ໄດ້ແມ່ນໂອ ກາດແຫ່ງກ ານຈັບຈ່າຍຊື້ເຄື່ອງທີ່ຮັບຮອງ ວ່າຈະບໍ່ຜິດຫັວງແນ່ນອນ
Singapore Fashion Week 13 -17 May 2016 Singapore’s claim to be the fashion capital of Asia will see this year’s event inaugurated by the high priestess of fashion, Diane von Furstenburg. Obviously, like any Singapore happening, there will be heaps of opportunities to shop till you drop. w yoursingapore.com
gmfltdkox6 x6
Crab Festival Bangkok, Thailand
ກຸງເທບ, ປະເທດໄທ ມິຖຸນາ 2016 June 2016 ຢ່າພາດໂອກາດລີ້ມລອງປູສົດຈາກບາງຂຸນ ທ່ຽນ ຕະຫຼາດສົດທີ່ເປັນບ່ອນຂາຍສົ່ງປູ ທີ່ມີຂຶ້ນຊື່ທີ່ສຸດ, ພ້ອມຫລີ້ນທະເລໃນກຸງ ເ ທ ບ ຮ້ າ ນ ສ່ ວ ນ ຫ ລ າ ຍ ໃ ນ ໄ ທ ແ ມ່ ນ ຈະໄປຊື້ຢູ່ທີ່ນັ້ນ, ຮ້ານອາຫານຫຼາຍແຫ່ງ ທີ່ເ ສີບອາຫານຈານເດັດ ບໍວ່າຈະເປັນ ປູທອງຫລາງ, ປູຟ້າຈາກໄທ ທີ່ສົດທ່ານ ຄວນໄປລອງຊີມ ຫລື ຈະຊື້ກັບກໍ່ໄດ້.
Try the fresh, tasty, and premium crabs from Bang Khun Thian. Many restaurants hold live cooking demonstrations of Thong-Larng crabs, the market from which some of the capital’s most famous restaurants source their supplies.
Ihkovkskogxuf.s,j / New
12
Openings
Ihkowmlao ot7vos];' ຕັ້ງຢູ່ໃຈກາງເມືອງຖະໜົນ Rue François Ngin ໃກ້ແ ຄມນໍ້າຂ ອງ, ຮ້ານອາຫານຫ້ອງຄົວໄທສັນນັບວ ່າ ກໍາລັງຂຶ້ນຊື່ທັງດ້ານລົດຊາດ ແລະ ຄວາມເປັນກັນເອງຂອງຮ້ານ, ທີ່ພາດບໍ່ໄດ້ແມ່ນພິດຊ້າຮ້ອນໆຈາກ ເຕົາທີ່ດັງດ ້ວຍໄມ້ແ ບບດັ້ງເ ດີມມາພ້ອມກັບຫຼາກຫຼາຍຕົວເລືອກລົດຊາດຈາກລາວ ແລະ ແຄນາດາ, ທ່ານສາມາດພົບກັບໄທສັນເ ຈົ້າຂອງຮ້ານທີ່ນໍາເ ອົາຄ ວາມຫຼົງໄ ຫຼຂອງອາຫານສູ່ໂຕະຂອງທ່ານໄດ້.
Tyson’s Kitchen, Vientiane Situated on Rue François Ngin, a stone’s throw from the Mekong, Tyson’s Kitchen is fast developing a reputation for excellent food, speedy service and the warmth of its welcome. Enjoy the delicious wood-fired pizza that comes with an eclectic range of toppings showing both Lao and Canadian influences. Meet Tyson himself and appreciate the passion he puts into his work. Rue François Ngin, Vientiane, Tel: +856-21 255 272 | FB: TysonKitchen
3vgd^fuF ot7vos];' ມາພົບກັບຮ້ານເປີດໃໝ່ໄອລິສພັບ ໃນວຽງຈັນຕັ້ງຢ ູ່ຖະໜົນໂພນປາ ເປົ້າ, ເປັນຮ້ານທີ່ມີສະໄຕລ໌ຍ້ອນຍຸກ ເສີບດ້ວຍຈອກແກ້ວທີ່ແຊ່ ເຢັນມາພ້ອມກັບເບຍສົດທ ີ່ຮັບຮອງວ່າທ່ານຈະບໍ່ຜິດຫວັງ, ທັງລາຄາ ທີ່ເປັນກັນເອງແລະຍັງມ ີສຽງເພງທີ່ສ້າງສີສັນໃຫ້ແ ກ່ຄໍ່າຄືນນອກຈາກ ນັ້ນກໍ່ຍັງມ ີເດີ່ນຫຼີ້ນສໍາລັບເດັກນ້ອຍໄວ້ໃຫ້ບ ໍລິການອີກດ້ວຍ!
O’Grady’s, Vientiane Vientiane has definitely arrived with the opening of an Irish pub in Phonpapao. It’s the traditional pub experience down to the frosted glass. And the draft Guinness will just blow you away. With excellent well-priced country grub and regular evening entertainment, it’s a fantastic addition to the city’s night life. There’s even a playground for the kids. Enjoy the craic. ‘Slainte mhaith’!
fufu [ul387kg2 ຕັ້ ງ ກົ ງ ກັ ນ ຂ້ າ ມກັ ບ ນໍ້ າ ພຸ ສ ະຖານທີ່ ປ ະຫວັ ດ
Ban Phonpapao Village, Vientiane. Rue Phonpapao T: +856-20-2988 3777 www.ogradys.pub FB: ogradyspub
ສາດອັນໂດ່ງດັງຂອງເມືອງທ່າແຂກ, ຮ້ານນີ້ນໍາ ສະເໜີທັງອາຫານຈານ ເດັດຂອງທ້ອງຖີ່ນ ແລະ ອາຫານລົດຊາດຕ່າງປະເທດ, ຫ້າມພາດທົດ ລອງນໍ້າໝາກໄມ້ປັ່ນ ແລະ ຂະໝົມເຄັກ, ກະແຣມ ຫຼ າ ຍຢ່ າ ງທີ່ ເ ສີ ບ ແບບສ້ າ ງສັ ນ ສົ ມ ເປັ ນ ຮ້ າ ນ ໃຫມ່ໄຟແຮງ.
DD Bistro & Café Khammouane Located in front of Thakhek’s historic fountain, is a new hub for foodie’s. On offer is a delicious mix of local and foreign dishes, flavorful smoothies and delectable pastries. Near Mekong River, Setthatilath Rd, Thakhaek, Khammouane 020 55 558 345 | FB: ddbistroandcafe
ກາ
ງວ
ີງ ີບ ບຊ ກ ພາ ລ້ານ ຮູບ 0 1 ວດ ະກ ວ່າ ນປ ຼາຍກ
ລາ
ັນຫ
ກະຕິກາງ່າຍໆ ຊື່ງສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນ “ປະເທດລາວສວຍງາມແທ້ແທ້” ຄວາມລະອຽດຂອງພາບ (150 dpi ຫລື 5MB ຂຶ້ນໄປ) ສົ່ງມາທີ່ photocontest@ohmag.la ຮູບທຸກໃບແມ່ນຊັບສິນ ແລະ ລິຂະສິດຂອງຜູ້ແຂ່ງຂັນ ຜູ້ຊະນະເລີດຈະໄດ້ຮັບເງີນສົດ ແລະ ຈັດພິມເຕັມໜ້າໃນ Oh! Magazine ພິເສດຜູ້ ໄດ້ຮັບລາງວັນຈະໄດ້ຮັບທີ່ພັກສອງຄືນທີ່ໂຮງແຮມທີ່ດີທີ່ສຸດທີ່ທ່ານເລືອກໄດ້ໃນ ສປປ ລາວ. ຂອງລາງວັນມູນຄ່າ ກວ່າສິບລ້ານກີບ:, ລາງວັນທີ່1 ມີ1ລາງວັນມູນຄ່າ 3ລ້ານກີບ, ລາງວັນທີ່2 ມີ 1ລາງວັນມູນຄ່າ 2ລ້ານກີບ, ລາງວັນທີ່3 ມີ1ລາງວັນ ມູນຄ່າ 1ລ້ານກີບ ແລະ ລາງວັນຊົມເຊີຍມີ10ລາງວັນ ລາງວັນລະ 3ແສນກີບ ຮູບພາບທີ່ໄດ້ຮັບລາງວັນຈະຖືກນຳໄປພີມເປັນໂປສເຕີເພື່ອໂຄສານະການທ່ອງທ່ຽວ ສປປ ລາວ ໃນ ໂອກາດງານມະຫະກຳການທ່ອງທ່ຽວອະນຸລັກອາຊຽນທີ່ຈະຈັດຂຶ້ນໃນ ແຂວງຈຳປາສັກໃນເດືອນ 6/2016
Competition guidelines Theme “Laos, Simply Beautiful” High resolution, (150 dpi - 5MB above) Submit to photocontest@ohmag.la Entrant must have sole copyright to photograph 1st Prize: 3 million kip + 2 nights stay in a luxury hotel in Laos 2nd Prize: 2 million kip / 3rd Prize: 1 million kip and 10 consolation prizes of 300,000 kip Winners will be announced in Oh! Magazine and other media. All winning entries will be displayed at the ASEAN Ecotourism Forum 2016 in Champassak Province
*ທ່ານສາມາດສົ່ງຮູບມາໄດ້ຫລັງອ່ານຈົບ, ປິດຮັບການປະກວດວັນທີ 15 / 5 / 2016, ຜູ້ຊະນະເລີດຈະປະກາດໃນຕົ້ນເດືອນມີຖຸນາ ແລະ ການປະກວດຄັ້ງຕໍ່ໄປກໍ່ເລີ່ມຕົ້ນອີກ
*Submission starts now, ends on 15th May, 2016. Winner will be announced in early June. Watch out for the next competition!
www.ohmag.la | FB: ohlaosmag
Briefly ສປປ ລາວກັບ ແຜນການສົ່ງເສີມ ການທ່ອງທ່ຽວ
ໄທເຄັ່ງຄ ັດເ ລື່ອງຊາວຕ່າງຊາດ
Tourists! – You are wanted
Blue skies over ASEAN
Thailand tightens screws on expats
Indonesia has signed up to the ASEAN Single Aviation Market that will unite the region’s ten members. This will not only make the flow of people and cargo easier but will also boost economic growth in Southeast Asia.
Conflicting press reports, state that the Immigration Bureau, citing national security, is asking foreigners resident in the kingdom, for personal details of bank accounts, social media sites they visit, and places of leisure that they frequent.
ຈາກການລາຍງານຂ່າວທີ່ຂັດແຍ້ງກັນທາງເຈົ້າໜ້າທີ່ ສໍານັກງານຄົນເ ຂົ້າເມືອງໄດ້ແຈ້ງເຫດການຍົກລະດັບ ຄວາມປອດໄພແຫ່ງຊ າດໃນການເກັບກໍາຂໍ້ມູນສ່ວນຕົວ ຂອງວິຊາຊາວຕ່າງຊາດທີ່ອາໄສຢູ່ປະເທດລວມທັງຂໍ້ມູນ ທະນາຄານ, ການນໍາໃຊ້ສ ື່ອອນລາຍຕ່າງໆ ແລະສະຖານ ທີ່ທີ່ມັກໄປທ່ຽວ.
ເຈົ້ າ ໜ້ າ ທີ່ ໄ ດ້ ຫັ ນ ມາພັ ດ ທະນາໂຄງລ່ າ ງດ້ າ ນການ ທ່ອງທ່ຽວ, ການຈັດການ ແລະ ການໂຄສະນາ ແນ່ໃສ່ ດຶງດູດນັກທ່ອງທ່ຽວໃຫ້ໄດ້ 6 ລ້ານຄົນ ແລະ ສ້າງລາຍໄດ້ ໃຫ້ເຖິງ 953 ລ້ານໂດລາ ກ່ອນໝົດທົດສະວັດນີ້ໂດຍ ເນັ້ ນ ໜັ ກ ການພັ ດ ທະນາການທ່ ອ ງທ່ ຽ ວຊຸ່ ມ ຊົ ນ ທ້ ອ ງ ຖິ່ນແບບຍືນຍົງ
Lao authorities have prioritized tourism infrastructure, management and publicity in a bid to attract more than 6 million visitors and generate revenue of US$953 million a year by 2020. The emphasis will be on promoting communitybased ecotourism.
ອີນໂດເນເຊຍຫວັງເພີ່ມການສົ່ງ ອອກກາເຟໃນປີ 2016
ອີນໂດເນເຊຍແນ່ໃສ່ການສົ່ງອອກກາເຟໃຫ້ໄດ້ເຖີງ 1.4 ຕື້ໂດລາກ່ອນໝົດປີ 2016, ກຸນແຈທີ່ສໍາຄັນແມ່ນການ ສົ່ງເສີມຕະຫຼາດການຂາຍຕ່າງປະເທດຜ່ານອົງການສະ ຫະພັນກາເຟອາເມລິກາເອັກສໂປ 2016 ທີ່ຈະມີເຖີງ 17 ບໍລິສັດກາເຟຈາກອີນໂດເນເຊຍເຂົ້າຮ່ວມວາງສະແດງ
Indonesian exports aiming to ຮວມຕົວກຸ່ມສາສະໜາຕ້ານພາວະ get high on caffeine in 2016 ການປ່ຽນແປງຂອງອາກາດ
14 ກຸ່ມສາສະໜາທີ່ປະເທດຫວຽດນາມໄດ້ຮວມຕົວກັນ ເພື່ອສ້າງຄວາມເຂົ້າໃຈ ແລະ ປູກຈິດສໍານຶກ ຕໍ່ບັນ ຫາສະພາບການປ່ຽນແປງຂອງອາກາດ ແລະການປົກ ປັກຮັກສາສີ່ງແວດລ້ອມ,ເຊີ່ງ ຫວຽດນາມແມ່ນໜື່ງໃນ ບັນດາຫ້າປະເທດທີ່ຈະໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຫຼາຍທີ່ສຸດຈາກ ບັນຫາໂລກຮ້ອນ
Religion roped into fighting climate change 14 religious groups in Vietnam have enlisted the help of their faithful to play a part in increasing awareness of climate change and environmental protection. The country is among the five that will be most affected by global warming.
ຟ້າສີຄາມເທີງນ່ານຟ້າອາຊຽນ
ອິ ນ ໂດເນເຊຍໄດ້ ເ ຊັ ນ ສັ ນ ຍາຕະຫຼ າ ດການບິ ນ ໜື່ ງ ດ ຽ ວ ກັ ບ ສ ະ ມ າ ຄົ ມ ອ າ ຊ ຽ ນ ເ ປັ ນ ກ າ ນ ຮ ວ ມ ໂ ຕ ກັ ນ ຂອງບັນດາສີບປະເທດສະມາຊິກ, ນີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ຈະເຮັດ ໃຫ້ການໂດຍສານທາງອາກາດ ແລະການ ສົ່ງສີນຄ້າ
ງ່າຍຂຶ້ນແຕ່ມັນຈະຊ່ວຍຊຸກຍູ້ການພັດທະນາເສດຖະກິດ ຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ອີກດ້ວຍ
Indonesia is targeting an export figure of $1.4 billion in coffee exports by the end of 2016. A key strategy will be to boost foreign sales through promotional activities at the Specialty Coffee Association of America (SCAA) Expo 2016, where 17 Indonesian specialty brands will be on display.
ແຂວງຈໍາປາສັກຫ້າມ ນໍາເຂົ້າຜ້າສີ້ນ
ຈາກເຫດການແຈ້ ງ ກໍ ລ ະນີ ສີ້ ນ ນໍ າ ເຂົ້ າ ທີ່ ສ້ າ ງຜົ ນ ກະທົ ບ ຕໍ່ ບັ ນ ດາຜູ້ ຜ ະລິ ດ ທ້ ອ ງຖີ່ ນ ແລະສ້ າ ງຄວາມເສຍຫາຍແກ່ ພ າບພົ ດ ຜ້ າ ສີ້ນອັນເປັນວັດທະນະທໍາຂອງລາວ, ເຈົ້າ ໜ້ າ ທີ່ ຈື່ ງ ໄດ້ ແ ຈ້ ງ ປະກາດຫ້ າ ມນໍ າ ເຂົ້ າ ຜ້ າ ສີ້ນຂ້າມເຂດຊາຍແດນສູ່ປະເທດ
ມຽນມ້າຄວນຫັນການກະສິກໍາສູ່ ການພັດທະນາ
ຈາກຜົນການສຶກສາຂອງສູນພັດທະນາ OECD ແລະ ອີກຫຼາຍອົງກອນໄດ້ໃຫ້ຄໍາເຫັນວ່າການກະສິກໍາ ແລະ ທຸ ລ ະກິ ດ ການລົ ງ ທຶ ນ ການກະສິ ກໍ າ ແມ່ ນ ແຫຼ່ ງ ການພັ ດ ທະນາຜົນລາຍໄດ້ຂອງປະເທດນີ້ ແລະທີ່ຄັ້ງໜື່ງເຄີຍຖືກ ເອີ້ນວ່າເປັນອູ່ເຂົ້າແຫ່ງເຂດອາຊີຕາເວັນອອກ
Champassak to strip down imported sinhs
Myanmar should sow seeds Complaints that inferior imports affecting the businesses of of agricultural prosperity are local manufacturers and ruining A study by the OECD Development Centre and multiple stakeholders has identified agriculture and agribusiness as investment areas where the country could reap the biggest benefits and return to its role as the rice bowl of Southeast Asia.
the reputation of traditional Lao skirts, has forced the authorities to announce curbs on sinhs from across the border.
15
Tourism challenges The 18th Lanith Symposium on the “Challenges and Barriers to growing Lao Tourism” was held at the British Embassy on 1 March 2016. In his keynote address, Lord Puttnam, British trade ambassador to the region and Oscar-winning producer, reflected on how little progress Laos had made in improving standards in the hospitality sector. Pointing out that Laos needed to offer an experience that was different from others in the region, he regretted that some of the country’s strengths were neither being developed nor marketed. Echoing some of Lord Puttnam’s sentiments were other speakers, including some employers in the audience, who spoke of the severe shortage of skilled staff, poor levels of English and the absence of a work ethic. To make up the shortfall in trained personnel, some organisations were having to bring in expatriates.
7;k,mhkmkp dkomjv'mjP;]k;
ກອງປະຊຸມລານິດຄັ້ງທີ່ 18 ໃນຫົວຂໍ້ “ຄວາມທ້າທາຍ ແລະ ອຸປະ ສັກຂອງການພັດທະນາການທ່ອງທ່ຽວໃນລາວ” ໄດ້ຖືກຈັດຂຶ້ນທີ່ ສະຖານທູດລາດຊະອານາຈັກອັງກິດໃນວັນທີ່ 1 ເດືອນມີນາ 2016 ທີ່ຜ່ານມາ. ເນື້ອຫາທີ່ສໍາຄັນຂອງທ່ານ Lord Puttnam, ທູດທາງ ດ້ານການຄ້າຂອງອັງກິດປະຈໍາເຂດ ແລະຜູ້ຮັບ ລາງວັນຊະນະເລີດ Oscar ໃນຖານະຜູ້ຜະລິດ, ໄດ້ເວົ້າເຖີງຄວາມຊັກຊ້າຂອງການປັບ ປຸ ງ ຍົ ກ ລ ະ ດັ ບ ຂ ະ ແ ໜ ງ ກ າ ນ ກ າ ນ ທ່ ອ ງ ທ່ ຽ ວ ຂ ອ ງ ປ ະ ເ ທ ດ ລາວເຮົາ. ເພີ່ນໄດ້ໃຫ້ຄໍາເຫັນວ່າປະເທດລາວແມ່ນຕ້ອງຫັນມາ ເນັ້ ນ ໜັ ກ ການສ້ າ ງປະສົ ບ ການການທ່ ອ ງທ່ ຽ ວທີ່ ແ ຕກຕ່ າ ງ ຈາກປະເທດອື່ນໆໃນເຂດ, ມັນເປັນຄວາມເສຍດາຍທີ່ ຈຸດແຂງ ຂອງບາງປະເທດຖືກປ່ອຍປະລະເລີຍ ແລະ ຂາດການພັດທະນາ. ຍັງມີອີກຫຼາຍສຽງຄໍາຄິດຄໍາເຫັນ ໃນກອງປະຊຸມທີ່ສະທ້ອນກ່ຽວ ກັບບັນຫາດຽວກັນດັ່ງທີ່ທ່ານ Lord Puttnam ໄດ້ກ່າວ, ລວມ ທັ ງ ຜູ້ ເ ຂົ້ າ ຮ່ ວ ມຟັ ງ ທີ່ ໄ ດ້ ຍົ ກ ບັ ນ ຫາຂາດພະນັ ກ ງານທີ່ ມີ ທັ ກ ສະທາງດ້ານພາສາອັງກິດ ແລະ ການປະຕິບັດຕາມຈັນຍາ ບັນການເຮັດວຽກທີ່ຖືກຕ້ອງ, ສະນັ້ນເພື່ອເປັນການທົດແທນ ຊ່ອງວ່າງບັນຫາດັ່ງກ່າວ, ບາງອົງກອນແມ່ນຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ ຊອກເອົານັກວິຊາການຕ່າງປະເທດເຂົ້າມາຊ່ວຍ
NZ aid for tourism development
dko]q'les];frafmtokcs]j'mjv'mjP;]k;
ກຊວທ ຮັບທືນການຊ່ວຍເຫຼືອທາງດ້ານເຕັກນິກຈາກລັດຖະບານນີວຊີແລນໃນການພັດທະ ນາແຫລ່ງທ່ອງທ່ຽວເພື່ອຫວັງເພີ່ມລາຍໄດ້ແນ່ໃສ່ຊຸກຍູ້ການພັດທະນາເສດຖະກິດທີ່ຍັ້ງຍືນ
ທາງດ້ານການທ່ອງທ່ຽວໃນລາວ, ເຊີ່ງລວມມີສາມເປົ້າໝາຍຫຼັກຄື: (i) ຫຼວງນໍ້າທາ, (ii) ຊຽງ ຂວາງ ແລະ (iii) ເຂດທ່ອງທ່ຽວຂອງຄໍາມ່ວນ ແລະ ບໍລິຄໍາໄຊໂຄງການຈະດໍາເນີນເປັນໄລຍະ ເວລາ 5 ປີ, ນັບແຕ່ປີ 2016 ຫາປີ 2020. ເຊີ່ງເປົ້າໝາຍທີ່ສໍາຄັນຂອງໂຄງການແມ່ນການປົກ ປັກຮັກສາມູນເຊື້ອຂອງຊົນເຜົ່າ ແລະ ວັດທະນະທັມອັນຫຼາກຫຼາຍຂອງທ້ອງຖີ່ນ, ທັງການຍົກ ລະດັບຄຸນນະພາບຂອງສີໄມ້ລາຍມືຫັດທະກັມ, ສ້າງແນວທາງການພັດທະນາທຸລະກິດທັງ ພາກສ່ວນລັດ ແລະ ເອກະຊົນສາມາດມີສ່ວນຮ່ວມໃນການຈັດການແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວໄດ້ຢ່າງມີປະ ສິດຕິພາບຮ່ວມກັນ. ນີ້ເປັນການສ້າງຄວາມຫວັງສ້າງການຕະຫຼາດໃຫ້ແກ່ສີນຄ້າໃຫ້ມີມູນຄ່າ ຫຼາຍຂຶ້ນ, ທັງສ້າງລາຍໄດ້ແທດເໝາະກັບການປົກປັກຮັກສາ.
The Ministry of Information, Culture and Tourism with financial and technical support from the New Zealand Government is seeking to increase tourism revenue in support of sustainable economic development in emerging tourist destinations in Lao PDR. Three destinations are targeted at the outset: (i) Luang Namtha township (ii) Xieng Khouang and (iii) The Loop touring circuit in Khammouane and Bolikhamxay. The project will run for five years between 2016 and 2020. The first year is focused on assessing the potential for tourism development in these destinations and planning how best to achieve this. From the second year onwards these plans will be implemented with a view to increasing the economic value of tourism in each destination. Important features of the project are to maintain and highlight the rich ethnic and cultural diversity, improve the quality of village handicrafts, stimulate business development and enable private and public sector stakeholders to manage destinations more effectively. It is hoped that these interventions will help push markets upwards towards high-end products and therefore higher yield, stimulating the growth of mainstream tourism patterns and broad economic development in and around the targeted destinations.
3I'cI,mujfug]uf / Publisher’s
18
Choice
LUXURIATE
AMIDST HISTORY ຢູ່ຢ່າງຫລູຫລາໃນເມືອງມໍລະດົກ
ຫລາຍທ່ານຄິດວ່າການຈະໃຊ້ຊິວິດແບບຫລູຫລາ ໃນວັນຮານິມູນ, ວັນພິເສດທີ່ທ່ານຕ້ອງການຄວາມປະທັບໃຈ ດ້ວຍບໍລິການແບບມື ອາຊີ ບ ໂຮງແຮມໂຊຟິ ເ ຕວຈະເຮັ ດ ໃຫ້ ທ່ າ ນຈັ ບ ໃຈໃນການພັ ກ ຜ່ ອ ນ ໃນຫລວງພຣະບາງ, ດ້ວຍການຕົບແຕ່ງປະສົມປະສານແບບອາຊີ ແລະ ຝຣັ່ງ ສ້າງຄວາມລົງໂຕ. ມັນຈະເປັນຄືນຂອງຂວັນທີ່ວິເສດທີ່ ທ່ານຄວນມີໃນຊິວິດຂອງທ່ານ,ໂດຍທ່ານບໍ່ຕ້ອງໄປໃສໄກ ລອງມາ ໃຊ້ຊີວິດຊັ້ນສູງ, ຊີມອາຫານລົດເລີດ ແລະ ການບໍລິການຢ່າງເປັນ ກັນເອງ ໃນລາຄາແບບອາຊີ.
The official residence of the French colonial governor is the setting of this elegant 5-star getaway, a few minutes’ walk from the old town. As you walk by stately columns and lush gardens, imagine listening in on conversations and decisions that decided the fate of countless people. Now fully restored, this heritage building consists of 25 suites furnished with a blend of Asian tradition and French sophistication. The Sofitel in Luang Prabang is a one-stop address for high living and fine dining. Come pamper yourself and relive the romance of a bygone era. Offers and Booking information Ban Mano Luang Prabang, Laos Tel: +856 71 260 777 FAX: +856 71 260 776 Email: h9669@sofitel.com
A haven where history lives
zt]yf.o]k;
20
mjkcI'lqj'vvd s;kp]k;
Made in Laos Text By JOY Mahinay Photos by Famous Lighting Photography Location LE LUXE Boutique Hotel, VIENTIANE
ສວຍງາມ ແລ້ວຍັງຍືນຍົງ ທົນທານຫວາຍແດນລາວ
ເມື່ ອ ຜ່ າ ນໄ ປຖະໜົ ນ ທ າງໄ ປຂົ ວ ມິ ດ ຕະ
ພາບຕັ້ ງ ຢູ່ ແ ຄມທ າງແມ່ ນ ຮ້ າ ນຫ ວາຍ ແດນລາວ, ຕົ້ນສ ະບັບແນວຄິດຂອງ ທ່ານ ໄຊຄໍາ ເພັດມ ະນີວ ົງ, ທີ່ນ ອກຈາກທັງເປັນ ນັກອອກແບບແລ້ວ, ເປັນເຈົ້າຂອງ ແລະ ຜູ້ຮັກສາສີ່ງແ ວດລ້ອມອີກດ້ວຍ. ດຍເລີ່ມທຸລະກິດນ ໂ ັບແຕ່ປ ີ 1993 ເພື່ອ ເປັນອາຊີບເສີມໃຫ້ແ ກ່ຄ ອບຄົວ, ເຮັດໄດ້ ໄລຍະໜື່ ງ ທຸ ລ ະກິ ດ ຫ ວາຍກໍ່ ກ່ າ ຍມ າເ ປັ ນ ຄວາມຫຼົງໄ ຫຼ ຈື່ງໄດ້ຫັນມາສ້າງເປັນຜະ ລິດຕະພັນຫ ວາຍທີ່ສ ວຍງາມ, ທົນທ ານ ໃຊ້ໄ ດ້ຊ່ົວຄົນ ແລະ ຍັງເປັນສິນຄ້າທີ່ດີຕໍ່ ສີ່ງແວດລ້ອມອີກ. ເຮັດໃຫ້ມີການສົ່ງ ອ ອ ກ ຜ ະ ລິ ດ ຕ ະ ພັ ນ ໄ ປ ຫ ລ າ ຍ ປ ະ ເ ທ ດ ເຊັ່ນ: ອາເມລິກາ, ໄທ ແລະ ຫລາຍປະ ເທດໃນເອີຣົບ ເຊີ່ງຜະລິດຕະແມ່ນໄດ້ ຮັບຄວາມນິຍົມ, ທ່ານໄຊຄຳກ່າວວ່າ, ສິນ ຄ້ າ ສົ່ ງ ອອກສ່ ວ ນຫລາຍແມ່ ນ ໄດ້ ມີ ກ ານ ອອກແບບເປັນສະເພາະຕາມລູກຄ້າສັ່ງຊື້.
ການອອກແບບຂອງຫວາຍທັງ 30 ຊະ ນິ ດ ທີ່ ຫ າໄ ດ້ ໃ ນເ ມື ອ ງລ າວເ ຮົ າ ແ ມ່ ນ ລ້ ວ ນ ແຕ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນ, ທ່ານໄຊຄໍາ ແມ່ນມີຄວາມປານີດໃນການເລືອກ ແລະ ອອກແບບສີນຄ້າຢ່າງພິຖີພິຖັນ, ສີ່ງສໍາ ຄັ ນ ກໍ່ ຄື ສີ ໄ ມ້ ລ າຍມື ຂ ອງຄົ ນ ລາວແ ມ່ ນ ສະແ ດງອ ອກຢ່ າ ງສ ວຍງ າມຜ່ າ ນຄຸ ນ ນ ະ ພາບ ຄວາມຊໍ າ ນານໃ ນກ ານຜ ະລິ ດ ສີ ນ ຄ້າແຕ່ລະອັນ. ປັດຈຸບັນ ຮ້ານຫວາຍແດນ ລາວແ ມ່ ນ ວິ ສ ະຫະກິ ດ ຂ ະໜ າດນ້ ອ ຍທີ່ ມີພະນັກງານເຖິງ 42 ຄົນ, ແລະ ເຮັດ ທຸລະກິດປະສານງານກັບຫຼາຍກ່ວາ 100 ຄອບຄົ ວ ໃ ນສ າມໝູ່ ບ້ າ ນໃນເ ມື ອ ງຄໍ າ ເກີດ, ແຂວງບໍລິຄ ໍາໄຊ. ໃນປີ 2013 ທີ່ຜ່ານ ມາ, ອົງກອນກອງ ທືນປ່າໄມ້ (WWF) ໄດ້ຊຸ ກຍູ້ດ້ານທັກ ສະສີໄມ້ລາຍມື ໂດຍຜ່ານການລົງຝຶກ ອົ ບ ຮົ ມ ໃ ຫ້ ສ າມໝູ່ ບ້ າ ນເ ພື່ ອ ສ້ າ ງສິ ນ ຄ້ າສົ່ງອອກຜ່ານບໍລິສັດແດນລາວ ແລະ ເພື່ ອ ກະຈາຍລາຍໄດ້ ໃ ຫ້ ແ ກ່ ປ ະຊາຊົ ນ . ແລະໃນການຝື ກ ອົ ບ ຮົ ມ ຍັ ງ ໄດ້ ໃ ຫ້ ຄ ວາມ ຮູ້ ທ າງດ້ າ ນກ ານນໍ າ ໃ ຊ້ ຊັ ບ ພະຍາກ ອນ
ແລະ ການຈັດການປ່າໄມ້ແບບຍືນຍົງແກ່ ໝູ່ບ້ານອີກດ້ວຍ ເນື່ອງຈາກທີ່ຜ່ານມາມີ ຄວາມຂາດເຂີນວັດຖຸດິບຢູ່ສະເໝີ. ອົງ ກ ອ ນ ຍັ ງ ຊ່ ວ ຍ ສົ່ ງ ເ ສີ ມ ທ າ ງ ດ້ າ ນ ກ າ ນ ຕະຫຼ າ ດສີ ນ ຄ້ າ ຫ ວາຍແ ດນລ າວອ ອກ ສູ່ເວທີສາກົນ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການ ປະຕິ ບັ ດ ຕ າມຂໍ້ ກໍ າ ນົ ດ ຂ ອງສ ະຫະພັ ນ ປ່າໄມ້ສາກົນ (FSC) ທີ່ຖືກສ້າງຂຶ້ນເ ພື່ອ ທ່ານ ໄຊຄໍາ ເພັດມ ະນີວົງ ສ້າງມາດຕະຖານການຈັດການ ແລະ ປົກ ເຈົ້າຂອງຫວາຍແດນລາວ ປັ ກ ຮັ ກ ສາປ່ າ ໄ ມ້ ຢ່ າ ງຖື ກ ຕ້ ອ ງໃ ນລະ ຄົນຕ່າງປະເທດສ່ວນຫຼາຍນິຍົມ ດັບສາກົນ. ສີ່ງທີ່ທ່ານຄວນຮູູ້:
• ຫວາຍຈາກລາວນັບວ່າເປັນປະເທດທໍາ
ອິດທີ່ໄ ດ້ຮັບການຢັ້ງຢືນຈາກ F SC • ຫວາຍເປັນພືດທີ່ກ້ຽວເກາະແມ່ນຈັດຢູ່ ໃນພືດຕົ້ນປາມມີຄວາມທົນທານສູງ • ປະເທດລາວມີຫວາຍເຖີງ 30 ຊະນິດ, ແດນລາວນໍາໃຊ້9 ຊະນິດ. • ຫວາຍຂະໜາດໃຫ່ຍແ ມ່ນໃຊ້ເ ວລາ ເຖີງ 15 ປີຈື່ງສາມາດເກັບກ່ຽວໄດ້, ຫວາຍ ເສັ້ນນ້ອຍ5 ປີ
ນຳໃຊ້ເຟີນິເຈີຫວາຍເພາະມັນ ໃຫ້ຄວາມຮູ້ສືກອົບອຸ່ນຄືກັບຢູ່ ບ້ານ ແລະ ກໍ່ມີກິນອາຍຂອງອາຊີ.
ຮ້ານຫວາຍແດນລາວ: ຖະໜົນທ່າເດືອ, ບ້ານໂພໄຊ, ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ T: +856 (021) 314 332, 5551 1171 www.danlaorattan.com
Made in Laos
Rattan
- Sustainable and Sexy Located in a busy street on the way to Mitthaphab Bridge is Danlao Rattan, brain-child of Xaykhamme Phetmanivong; designer, entrepreneur and advocate for the environment. Started in 1993 as means of augmenting his family income, it soon turned into a passion for manufacturing high quality rattan products that were also attractive and environmentally friendly. One type doesn’t fit all and so with about 30 species of rattan found in Laos, Xaykhamme is careful to match design and type of rattan when making a product. Equally important, the skills of Lao crafts people are showcased in order to give the workers a vested interest in producing quality. Today, Danlao Rattan is an SME with 42 employees, and contracts out work to about 100 families in three villages in Khamkeud District of Bolikhamxay Province. In 2013, in recognition of Danlao Rattan’s commitment to eco-friendly manufacturing, World Wildlife Fund, Laos (WWF) started offering considerable assistance. The three villages where Danlao products are manufactured began receiving training in basketry and weaving techniques. Since sufficient raw material is always a problem, workshops on sustainable forest production and management were conducted. WWF has also helped Danlao in marketing its products abroad, especially by complying with the requirements of the Forest Stewardship Council (FSC), the international body that sets standards for responsible forest management. Danlao has set its standards even higher by tightening quality control. Harvesting, selection, categorization and treatment of cane, production and packing are all meticulously monitored.
Fact: • A climber plant belonging to the palm family. • Highly tensile and durable. • Used for the manufacture of furniture, utensils, agricultural implements and even food. • Laos has 30 species, though Danlao only uses the 9 most durable and categorizes them into big, medium and small. • Large species of rattan take 15 years and small 5 years, before they can be harvested. • Lao rattan was the first to receive FSC certification. Showroom: Thadeua Rd, Ban Phoxay, Sisattanak Dist. Vientiane Capital, Laos T: +856 (021) 314 332, +856 (020) 5551 1171 www.danlaorattan.com
21
dkogfuomk' /
22
Travelogue
8edvd
“vjk;Ijk]v'gmuj'fyo”
Tam Coc “Halong Bay on Earth” text & Photos by FABWORLD
It’s hard not to be captivated by the mystical, watery beauty of one of Vietnam’s most spectacular sights – a mini landlocked version of Ha Long Bay. This stunning landscape served as the backdrop for Régis Wargnier’s film, Indochine. Located in the heart of Trang An Scenic Landscape Complex, it was designated a UNESCO World Heritage site in 2014.
dkogfuomk' /
24
Travelogue Right Top: Badinh Pagoda Right Bottom - Rowing with feet
Black tip Shark in Komodo Photo by John Ung
ບດຫີນແພັດດຽມ ໂ Phat Diem Stone Cathedral
ມັ ນ ຍ າກທີ່ ຈ ະບໍ່ ຫຼົ ງ ໄ ຫຼ ໄ ປກັ ບ ທັ ດ ສະນີ ຍ ະ ພາບຄວາມງ າມຂ ອງແ ຫຼ ງ ທ່ ອ ງທ່ ຽ ວອັ ນ ໜ້ າ ອັດສະຈັນຂອງຫວຽດນາມ - ນີ້ນັບວ່າເປັນ ອ່ າ ວຮ່ າ ລ ອງອີ ກ ແ ຫ່ ງ ໜື່ ງ ເຊີ່ ງ ເ ຄີ ຍ ຖື ກ ນໍ າ ໃ ຊ້ ເປັ ນ ພ າບປ ະກອບຂ ອງຮູ ບ ເ ງົ າ ອັ ນ ໂ ດ່ ງ ດັ ງ ຂອງ Régis Wargnier ເລື່ອງ Indochine, ສະຖານທີ່ ນີ້ ແ ມ່ ນ ຕັ້ ງ ຢູ່ ໃ ຈກາງພູ ມ ມີ ພ າກທີ່ ສວຍງາມຂອງ Trang An ແລະ ໄດ້ກາຍເປັນ ສະຖານທີ່ ອັ ນ ເລື່ ອ ງຊື່ ຈົ ນ ຖື ກ ຈັ ດ ເຂົ້ າ ເປັ ນ ເມືອງມໍລະດົກໂລກໃນປີ 2014. ໃນຖານະທີ່ເປັນຊ່າງຖ່າຍພາບມືອ າຊີບ, ຕຳກອກ Tam Coc ແ ມ່ ນ ເ ຫດຜົ ນ ໜ ື ່ ງ ທີ ່ ຂ້ ອ ຍມັ ກ ປະເ ທດຫວຽດນາມ ຫຼາຍກ່ວາໝູ່ໃນເຂດອາຊີຕາເວັນອ ອກສ່ຽງໃຕ້. ທີ່ຄັກກ່ວາໝູ່ແມ່ນລ່ອງເຮືອຕາມແມ່ນໍ້າ Ngo Dong ເວລາທີ່ເ ໝາະທີ່ສຸດໃນການລ່ອງເຮືອແມ່ນຕອນເຊົ້າ ຫຼື ຕອນແລງຍາມທີ່ບໍ່ມີຄົນຫຼາຍ, ແມ່ຍີງສີພາຍຈາກທ້ອງ ຖີ່ນຈະພາທ່ານລ່ອງໄປຕາມສາຍນໍ້າຜ່ານຖໍ້າ, ທັງທັດ ສະນີຍະພາບອັນຕ ະການຕາຂອງທົ່ງນ າ ແລະຊັ້ນຫີນປູນ ທີ່ກ ໍ່ຕົວຂຶ້ນຢ່າງສວຍງາມ.
ພາດບໍ່ໄດ້ແມ່ນຖໍ້າພຣະທາດ Bich Dong, ທີ່ທ ່ີກ້ອນ ຫີ ນ ໃ ຫຍ່ ທີ່ ລ ຽງກັ ນ ເ ປັ ນ ທ າງຂຶ້ ນ ທັ ງ ຮາກຕົ້ ນ ໄ ມ້ ໃ ຫຍ່ ທີ່ ຊ້ ອ ນກັ ນ ເ ປັ ນ ທ າງຂຶ້ ນ ສູ່ ພ ຣະທາດທີ່ ຕັ້ ງ ສູ ງ ສ ະຫງ່ າ ເ ທີ ງ ໜ້າຜາ, ເຊື່ອກ ັນວ ່າຖໍ້າແ ຫ່ງນ ີ້ຖືກຄົ້ນພົບໂດຍນັກບວດ ສອງຄົນໃນໄລຍະສະຕະວັດທີ 15. ນອກຈາກນັ້ນຍັງມ ີຜາ Hang Mua Peak ທີ່ບໍ່ຄ ວນພາດ, ເຊີ່ງຕ ້ອງໄດ້ຍ ່າງຂຶ້ນເ ຖິງ 450 ຂັ້ນແຕ່ທີວທັດນັ້ນແ ມ່ນສວຍສົດງົດງາມຍາກເກີນຄໍາ ບັນລະຍາຍ, ແນມໄປໄກໆທາງຕາເວັນອອກກໍ່ຈະເຫັນ ສາຍນໍ້າຄົດລ້ຽວຂອງແມ່ນໍ້າແດງ ແລະ ກົງກັນຂ້າມກັນ ນັ້ນກໍ່ແມ່ນພາບຂອງພູຜາທີ່ລຽງຊ້ອນ. ຖ້າຫາກມີເວລາ ເຫຼືອ, ສະຖານທີ່ທ ່ອງທ່ຽວແນະນໍາອີກແ ຫ່ງໜ ຶ່ງແມ່ນວັດ Hoa Lu ທີ່ຖືກສ ້າງຂຶ້ນແກ່ຈັກກະພັດ Dinh Tien Hoang ຂອງລາຊວົງ Dinh ແລະ ຈັກກະພັດ Le Dai Hanh ຂອງລາຊວົງ Le ແລະ ຍັງມ ີພຣະທາດBai Dinh ອີກທີ່ຄວນລອງແວະຊົມ.
ສໍ າ ລັ ບ ທ່ າ ນໃ ດທີ່ ມີ ໂ ອກາດແ ມ່ ນ ແ ນະນໍ າ ຂີ່ ລົ ດ ຈັ ກ ທົ ວ ໄປຊົມຄ ວາມງາມຂອງໂບດຫີນ Phat Diem ເຊີ່ງໂບດ ດັ່ ງ ກ່ າ ວ ຈ ະ ມີ ລັ ກ ສ ະ ນ ະ ປ ະ ສົ ມ ປ ະ ສ າ ນ ກັ ນ ຂ ອ ງ ສະຖາປະນິກຕາເວັນອອກ ແລະ ຫວຽດນາມ, ນັບວ ່າ ເປັ ນ ໜື່ ງ ໃ ນໂ ບດທີ່ ມີ ຄ ວາມງ າມທີ່ ສຸ ດ ຂ ອງຫ ວຽດນາມກໍ່ ວ່າໄດ້, ແລະ ເປັນສ ະຖານທີ່ທໍາອ ິດທີ່ນັກບວດຈາກຝຣັ່ງ ແລະ ປ໊ອກຕຸຍການໄດ້ນໍາເອົ າສາສະໜາກາໂຕລິກມາສູ່ ອີກທາງເລືອກໜື່ງແມ່ນທ່ານສາມາດເຊົ່າລົດຖີບ ແລະ ຫວຽດນາມນັ້ນເອງ. ຂີ່ເລາະຄົ້ນພ ົບສໍາພ ັດກັບທໍາມ ະຊາດອ້ອມຮອບໄດ້, ທີ່
Tam Coc just before rice harvesting
A
s a professional photographer, places like Tam Coc are some of the reasons why Vietnam is my favourite country in Southeast Asia.
There is nothing more wonderful than a boat trip on Ngo Dong River. If possible, do it early in the morning or late in the afternoon, to avoid the excursion groups from Hanoi. Local women will paddle you in small boats along the river for a couple of hours, through caves and past paddy fields and karst formations. Another great way to discover the natural wonders is to rent a bicycle and explore the surrounding areas. Don’t miss a visit to the cave-pagoda of Bich Dong. Stone steps, entangled by thick roots of banyan trees, lead up a cliff face dotted with shrines. The cave, is believed, to have been discovered by two monks in the early 15th Century. Hang Mua Peak is a must-do. After 450 steps you arrive at the peak to be rewarded with spectacular panoramic views of the entire region, the Red River Delta on the East and the mountains on the other sides. Time permitting, pedal to Hoa Lu to explore the temples dedicated to Emperor Dinh Tien Hoang of the Dinh Dynasty and Emperor Le Dai Hanh of the Le Dynasty. If you’re up for the challenge, continue to imposing Bai Dinh Pagoda.
Linh Coc Jetty
For those with more time, take a day tour on motorbike to see Phat Diem Stone Cathedral, one of the most beautiful churches in Vietnam with its mix of western and Vietnamese religious architectural styles. It is in this area that French and Portuguese missionaries first introduced Catholicism to Vietnam.
ການຍ່າງຂຶ້ນຜາ Hang Mua Peak ທີ່ສູງເຖິງ 450 ຂັ້ນແຕ່ທີວທັດນັ້ນແມ່ນ ສວຍສົດງົດງາມເກີນຄໍາບັນລະຍາຍ Hang Mua Peak
ເຮືອນພັກສວນດອກໄມ້ Tam Coc Garden
ການເດີນທາງ:
ທ່ານສາມາດເດີ່ນທາງໄປ Tam Coc ດ້ວຍລົດເ ມ ສອງຊົ່ວໂ ມງຈາກຮ່າໂນ້ຍ, ຍັງມີທັງລົດໄຟ ແລະລົດໂດຍສານອື່ນໆລົງ ເສັ້ນທາງທາງໃຕ້ອີກດ້ວຍ, ແຕ່ເດີນທາງດ້ວຍລົດໂດຍກົງຫາອ່າວ ຮ່າລອງແມ່ນຈະໃຊ້ ເວລາເຖິງສີ່ຊົ່ວໂມງ.
ີ່ພັກ: ສວນດອກໄມ້ Tam Coc ທີ່ຕັ້ງຢູ່ບໍ່ໄກຈາກພຣະທາດ Bich ທ Dong ນັບວ່າເປັນໂຮງແຮມທີ່ໃຫ້ບັນຍາກາດອ້ອມຮອບສວນ, ໂດຍ ນໍາໃຊ້ວັດຖຸດິບຈາກທໍາມະຊາດ ແລະ ມີການປະດັບປະດາທີ່ສວຍງາມ, ການອອກແບບດ້ວຍປ່ອງຢ້ຽມທີ່ໃຫ່ຍ ແລະທາງຍ່າງທີ່ກ້ວາງຂວາງ ເຮັດໃຫ້ສາມາດແນມເຫັນທີວທັດທໍາ ມະຊາດອ້ອມຮອບ, ພາຍໃນຍັງ ມີທັງສະລອຍນໍ້າ ແລະຮ້ານເຄື່ອງດື່ືມ, ແລະແນ່ນອນທີ່ຮ້ານອາຫານ Lemongrass ກໍມີທັງລາຍການອາຫານທ້ອງ ຖີ່ນໃຫ້ລີ້ມລອງ, ໂດຍສະເພາະຈານ ເດັດຊີ້ນເຍື່ອງພູເຂົາ ແລະ cơm cháy ຂົ້ວເຂົ້າກົ້ນໝໍ້ເສີບພ້ອມກັນ ກັບຊີ້ນໝູ (ບໍ່ໃຫ້ຫ ຼົງກ ັບອາຫານເຈ ທີ່ມີຊ ື່ເອີ້ນຄ້າຍໆກັນ cơm chay). ລະດູການ: ລະຫ່ວາງເດືອນເມສາຫາເດືອນພະຈິກຈະເປັນເວລາທີ່ດີທີ່ ສຸດຍ້ອນມີອຸນຫະພູມ ແ ລະ ອາກາດເໝາະສົມແກ່ການທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ທີວທັດຂອງທົ່ງນ າຂຽວງາມສຸດສາຍຕາ.
Getting there: Tam Coc is a two-hour bus ride from Hanoi. Night sleeper trains and buses also travel south. A direct road trip to Halong Bay takes about four hours. Staying: The Tam Coc Garden definitely! Located a few km from Bich Dong Pagoda, the hotel offers three standards of bungalows set around a central garden. Using natural materials, rooms have been stylishly decorated. The large windows and terraces allow you views of the surrounding countryside. There is a swimming pool and an outside bar. The Lemongrass Restaurant offers a range of delectable local dishes. Remember to order the local specialty; mountain goat meat and cơm cháy (not to be confused with the vegetarian cơm chay) which is the burnt rice off the bottom of the pot, served with pork. When to go? Between April and November when the weather is pleasant and the rice paddies are amazingly beautiful.
Cover Story
29
fqo8iuvk-Po
Perfect Pitch in Southeast Asia By Somsouk Souksavath and David Fairhurst Illustrations by Thee OO
ດົນຕຣີແມ່ນໜື່ງໃນເຫດຜົນທີ່ເຮັດໃຫ້ຄົນເຮົາແຕກຕ່າງຈາກສິ່ງທີ່ມີຊີວິດປະເພດອື່ນ, ພາສາ ປາກເວົ້າອາດຈະກໍາເນີດ ຂຶ້ນຕັ້ງແຕ່ 3500 ປີກ່ອນ, ແຕ່ນັກບູຮານນະຄະດີໄດ້ຄົ້ນພົບຫຼັກ ຖານຂອງເຄື່ອງດົນຕຣີເປົ່ າທີ່ມີອາຍຸຫຼາຍກ່ວາ 37,000 ປີກ່ອນ.
ເຄື່ອງຫຼີ້ນດົນຕຣີປຽບດັ່ງສັນຍາລັກທີ່ສະທ້ອນເຖິງວັດທະນະທັມຂອງພວກເຮົາ, ເປັນສີ່ງທີ່ ເຕືອນເຮັດໃຫ້ຕ່າວຄິດຮອດຫວນຄືນບ້ານພໍແຕ່ໄດ້ຍີນສຽງບັນເລງຂຶ້ນ
Music is one of the reasons why we’re different from other creatures. While language has been around for about 3,500 years, archeologists have found evidence that flutes existed over 37,000 years ago. Musical instruments are a unique window into the culture that fashioned them. Little wonder then, when we are far from home, music can make us homesick.
Oh3_FINAL.indd 29
5/3/16 3:01 PM
fqo8iuvk-Po
30
L aos
\=c7opy' - 7qomevyf0v'3]d ໂດຍ ສົມສຸກ ສຸກສະຫວັດ
ຄືດັ່ງຮູ້ກັນດີແລ້ວວ່າ ແຄນເປັນເຄື່ອງເສບ ຫຼື ເຄື່ອງດົນຕຣີພື້ນເມືອງຊະນິດໜຶ່ງຂອງລາວ ເຊິ່ງເປັນມໍລະດົກຕົກທອດມາແຕ່ບູຮານນະ ການ ມາຮອດປັດຈຸບັນແຄນຍັງຄົງເປັນເຄື່ອງ ເສບທີ ່ ມ ີ ມ ົ ນ ສະເໜ່ ທ າງສຸ ້ ມ ສຽງຢູ ່ ໃ ນຕົ ວ ໂດຍສາມາດຫຼ ີ ້ ນ ຮ່ ວ ມກັ ບ ເຄື ່ ອ ງດົ ນ ຕຣີ ສາກົນກໍ່ສາມາດເສບໄປນຳກັນໄດ້ຢ່າງຄ່ອງ ຕົ ວ . ຄວາມເປັ ນມາຫຼ ື ປະຫວັ ດຂອງແຄນມີ ມາພ້ ອ ມໆກັ ບ ການກຳເນີ ດ ການຄົ ງ ຕົ ວ ແລະ ຂະຫຍາຍຕົ ວ ຂອງຊົ ນ ຊາດລາວທີ ່ ມັ ກ ຕັ ້ ງ ຖິ ່ ນ ຖານຢູ ່ ຕ າມທົ ່ ງ ພຽງມີ ລ ່ ອ ງນໍ ້ າ ໂດຍສະເພາະລ່ ອ ງນໍ ້ າ ຂອງ ແລະ ສາຂາ ແມ່ນໍ້າຂອງຈຶ່ງເກີດມີຄຳວ່າ ”ລໍາລ່ອງຂອງ”.
ແຄນສັນຍາລັກ ຂອງຄວາມຮັກແພງ ສາມັ ກ ຄີ ປຸ້ມລຸມກັນ
ນອກຈາກນີ້ແຄນຍັງເປັນສື່ຂອງຄວາມຮັກແພງ ກັ ນ ສາມັ ກ ຄີ ປຸ້ ມ ລຸ ມ ກັ ນ ໃນການຜ່ າ ນຜ່ າ ເຫດ ການຕ່າງໆເພື່ອຄົງໄວ້ຍັງຄວາມເປັນຊາດລາວ ເມື່ອຄັ້ງປະຫວັດສາດຜ່ານມາ. ເມື່ອຄາວປະເທດ ຊາດໄດ້ຮັບເຄາະກຳຈາກອຳນາດຂອງລັດທິລ່າ ເມືອງຂຶ້ນ ແລະ ເມືອງສ່ວຍ ໂດຍປະຊາຊົນຈຳ ນວນໜຶ່ ງ ຖື ກ ກວດຕ້ ອ ນໄປຍັ ງ ບ້ າ ນເພິ່ ນ ເມື ອ ງ ທ່ານ ແລະ ໄດ້ຮັບຄວາມທຸກທໍລະມານ ລໍາ ບາກກາກກໍາມະຫາສານ ຖືກຢຽດຫຍາມທັງກຽດ ແລະ ສັກສີ ພໍໄດ້ຍິນສຽງແຄນໃນຍາມຄໍ່າຄືນ ຄວາມ ໂສກເສົ້າອາດຸນທີ່ພັດພາກຈາກບ້ານເກີດເມືອງ ນອນ ເຖິງຂັ້ນບໍ່ສາມາດກັ້ນນໍ້າຕາທີ່ຫຼັ່ງມາຈາກ ຂວັ້ນຫົວໃຈໄດ້ ພວກເຂົາຜ່ານຜ່າສູ້ຢັນກັບອຸປະ ສັກຕ່າງໆນາໆເພື່ອຮັກສາໄວ້ເຊິ່ງກຽດສັກສີ ແລະ ສຽງແຄນແຫ່ງຖິ່ນກຳເນິດຕົນ.
ຂອງການເປົ່າແ ຄນ, ທ່ານນາງກົງເ ດືອນເຄີຍດໍາ ລົງຕໍາແໜ່ງຜູ້ອໍານ ວຍການຫໍສະໝຸດແ ຫ່ງຊ າດ ແລະເປັ ນ ນັ ກ ສຶ ກ ສາປ ະລິ ນ ຍາໂ ທຈົ ບ ຈ າກປ ະ ເທດຄານາດາ, ທ່ານຜູ້ນີ້ເອງກໍາລັງສ້າງສີ່ງທີ່ປະ ລາດໃຈກັບກ ານເປົ່າແ ຄນ. ຕາມປະເພນີແ ລ້ວ, ແຄນແມ່ນເຄື່ອງການລະຫຼີ້ນສໍາລັບເພດຊາຍສ່ວນ ແມ່ຍິງຈະເປັນພຽງຜູ້ຮ້ອງເພງເທົ່ານ ັ້ນ. ເຖິງຈ ະຖືກ ຕໍານິໃນເບື້ອງຕົ້ນຕອນຮຽນເປົ່າແຄນ, ແລ້ວຕັດ ສີນໃຈຮຽນລັບໆກັບອາຈານຜູ້ໃ ຈດີທ ີ່ຊ ່ວຍສອນ ໃຫ້, ສຽງແຄນທີ່ທ່ານນາງກົງເດືອນຫຼີ້ນທີ່ມ ່ວນ ອ່ອນຊ້ອຍນັ້ນບົ່ງບອກເຖິງຄວາມມັກຮັກໃນການ ເປົ່າແຄນຂອງເພີ່ນ. ທີ່ຜ່ານມາລາວເຄີຍສະແດງ ທີ່ປະເທດຝຣັ່ງ, ສະຫະລັດອາເມລິກາ, ແລະຍັງ ຖືກຕີພີມຂຶ້ນໜ້າປົກວາລະສານໂດ່ງດັງຫຼາຍສໍາ ນັກພີມ, ລາວກໍ່ຍັງຄິດສະເໝີວ່າການເປົ່າແຄນ ກໍ່ແມ່ນຄວາມຮັບຜິດຊອບໜື່ງທີ່ຕ ້ອງຮັກສາໄວ້ ຄຽງຄູ່ກັບວັດທະນະທັມອ ັນດ ີງາມຂອງລາວເຮົາ, ລາວຈຶ່ງໄດ້ກໍຕັ້ງສະມາຄົມຮ ັກສາວັດທະນະທັມ ແຄນລາວຂຶ້ນໂ ດຍແນໃສ່ຊ ຸກຍູ້ໄວໜຸ່ມໃ ຫ້ຫ ັນເຂົ້າ ມາຮຽນເປົ່າແຄນໃຫ້ຫ ຼາຍຂຶ້ນ, ເພີ່ນໄ ດ້ບອກກັບ ພວກເຮົາວ່າ “ການທ ີ ່ ເ ດັ ກ ນ້ ອ ຍໄ ດ້ ຮ ັ ບ ການ
ຮຽນ ແ ລະຫ ຼ ີ ້ ນ ດົ ນ ຕຣີ ບ ໍ ່ ພ ຽງແ ຕ່ ເ ປັ ນ ກ ານ ເສີ ມ ທ ັ ກ ສ ະຄ ວາມສ າມາດ, ແ ຕ່ ຍ ັ ງ ຊ ່ ວ ຍ ໃຫ້ເປັ ນ ການຜ່ ອ ນຄ່ າ ຍ, ຝຶ ກ ຝົ ນ ທ ັ ກ ສະໄ ດ້ ດີ ແລະມີຄວາມຄິດສ້າ ງສັນອີກດ້ວ ຍ”
ອີກທ ່ານໜື່ງ, ຈອນນີ ໂອລຊັນ ແມ່ນໜື່ງຄົນທີ່ ເຮັດໃຫ້ເ ຫັນວ ່າເຄື່ອງດົນຕຣີພື້ນບ້ານທີ່ນິຍົມຫຼາຍ ໃນລາວ ແລະ ເຂດຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອຂອງ ໄທກໍ່ສາມາດເປັນສີ່ງ ທີ່ຊາວຕ່າງຊາດຫັນມາໃຫ້ ທ່ານນາງ ກົງເ ດືອນ ເນດຕະວົງ ເປັນແບບຢ່າງ ຄວາມສົນໃຈໄດ້. ຈອນນີ້ໄດ້ຮ ູ້ຈັກກ ັບແຄ ນຄັ້ງທໍາ ທ່ າ ນໜື່ ງ ທີ່ ສ ະແ ດງໃ ຫ້ ເ ຫັ ນ ເ ຖິ ງ ກ ານປ່ ຽ ນແ ປງ ອິດຈາກໝູ່ທີ່ເຮັດວຽກຮ້ານອາຫານໄທອີ່ສານນໍາ
ກັນທ ີ່ເມືອງ Los Angeles, ຫຼັງຈາກນັ້ນລ າວຈື່ງ ໄປທ່ ຽ ວໄ ທແ ລ້ ວ ໄ ດ້ ຍິ ນ ສ ຽງແ ຄນຫຼີ້ ນ ພາຍໃ ນ ຫ້ າ ງສັ ບ ພ ະສີ ນ ຄ້ າ ແ ລ້ ວ ກໍ່ ຫຼົ ງ ໄ ຫຼ ກັ ບ ສ ຽງແ ຄນ ທັນທີ, ລາວເວົ້າວ ່າ “ຕອນໄ ດ້ ຍ ິ ນ ສຽງແ ຄນຄື
ດັ ່ ງ ກ ັ ບ ວ ິ ນ ຍານຂ ອງຂ ້ ອ ຍເຄີ ຍ ໄດ້ ຍ ິ ນ ມ າ ກ່ ອ ນໃ ນຊ າດກ່ ອ ນ” ກ່ອນລາວຈະນຳມາປະ ເທດລາວເພື່ອຊອກຕົ້ນກຳເນີດຂອງແຄນ.
ທ່ານນາງ ກ ົງເ ດືອນ ເນດຕະວົງ ນັກເປົ່າແຄນຍີ່ງຄົນທຳອິດຂອງລາວ
ຄວາມເປັນມາດັ້ງເດີມຂອງທຳນອງແຄນ ທີ່ຄົນສະໄໝນັ້ນເອີ້ນວ່າ”ລາຍແຄນ” ຫຼື ເທົ່າກັບວ່າ ທາງແຄນມີ 5 ປະເພດພື້ນ ຖານເຊິ່ ງ ຖື ວ່ າ ໃຜເປົ່ າ ໄດ້ ລ າຍແຄນຊັ້ ນ ຄູ ຄົນກໍ່ຮ້ອງວ່າ”ໝໍແຄນ” ເຊິ່ງຕ້ອງຄູ່ກັບ ”ໝໍລຳ” ຈຶ່ງເອີ້ນວ່າຄົບຂະບວນທ່າໄດ້.
Cover Story
31
Khaen
- Laos traditonal instrument In Laos, the quintessential instrument has to be the khaen. And yet this free-reed bamboo mouth organ consisting of rows of tubes fastened together is more than just an instrument. Like blues or jazz in the US, it’s a distinctive sound, evocative of traditional courtship rituals, wild festivals and sober gatherings, often as an accompaniment to a singer or Molam narrating local tales in song.
T
raditional musical instruments can be representative of a rather stilted and idealized version of a culture. The changing uses of the khaen, though, belie such stereotypes. Khaen playing has always adapted to the shifting styles of the times, with traditional performance genres coexisting with more modern interpretations. Nowadays, traditional instruments face competition, particularly amongst the young, from easily accessible and downloadable pop music. However, Kongdeuan Nedthavong and Jonny Olsen are two
people, who in their very different ways, are determined to ensure that the music of the khaen continues to contribute to Lao culture while reaching new audiences. Mrs Kongdeuan Nedthavong is the perfect illustration of how khaen playing continues to evolve. This former director of the National Library, and master’s graduate from Canada and France is breaking new ground with the khaen. Traditionally, this was a male pursuit with women only allowed to sing. Despite initial opposition, what began through secret lessons with a kindly teacher has blossomed into a lifelong love affair. Kongdeuan’s passion is palpable when listening to her stunning solo performances. She has performed in France and the USA and has featured in several major magazines. She also feels a real responsibility to ensure that traditional khaen playing continues to be an important part of Lao culture. To this end she is a founder member of the Laos Khaen Preservation Group which focuses particularly on encouraging young people to take up the instrument.
“For children to have a chance to learn to play an instrument not only helps them develop new skills but also helps
them to relax and be more creative.” At the other end of the spectrum, Jonny Olsen’s experiences show that these distinctive old bamboo pipes can have an appeal outside the narrow confines of Laos and north-east Thailand. Jonny was first introduced to the music of the region by a friend he was working with in a Thai restaurant in Los Angeles. Then, on a visit to Thailand, he heard the khaen in a shopping mall. He was immediately captured by the sound.
“It created a nostalgia like my soul had heard it before in a past life.” Jonny feels there’s almost a hyp-
notic quality to the rhythms that makes people want to dance. He believes the khaen has the potential to go more international. He has played it in a diverse and eclectic range of musical styles including reggae, classical, and even Indian folk music. What does the future hold for Jonny? Well, he’s keen to collaborate with many different artists in multiple genres internationally. He also sees himself teaching the khaen to other interested foreigners, as he’s currently doing via Skype, and maybe even write a book about Lao folk stories of the khaen.
Khongdeuan Nedthavong the first femalekhaen player
fqo8iuvk-Po
32
\=c7o 9voou 3v]-ao
Jonny Olsen By David Fairhurst
Cover Story
9
ອນນີ ໂອລຊັນ ຜູ້ທີ່ຫລົງຮັກສຽງແຄນ ລ າ ວ ຝື ກ ແ ອ ບ ກ າ ນ ຫ ລີ້ ນ ແ ຄ ນ ມ າ ໄດ້ສິບສອງກວ່າປີ, ຕອນນີ້ລາວອາໄສ ຢູ່ ລັດມິນິໂຊຕ້າ, ສະຫາລັດອາເມລິກາ ຫລັງຈາກພົບຮັກກັບພັນຍາຂອງລາວ, ຈອນນີສັນ ຍາຈະກັບມາລາວໃນໄວໄວນີ້, ຈອນນີບອກກັບພວກ ເຮົາວ່າ ສຽງແຄນເປັນສຽງທີ່ຟັງແ ລ້ວອ່ອນຊອນ, ຜູ້ ໃດທີ່ຫຼົງໄ ຫຼໃນສຽງດົນຕຣີຈະຫຼົງຮ ັກສຽງແຄນຢ່າງ ແນ່ນອນເມື່ອໄດ້ຍີນ, ມາຮູ້ຈັກກັບຈອນນີໃຫ້ຫລາຍ ຂຶ້ນໂດຍບົດສຳພາດ
ສາເ ຫດໃດຈຶ່ງ ມັກແຄນ?
Album Jonny Yak Pen Khon Lao
Mawkhaen Jonny Olsen is a Californian who fell in love with Isan music almost 14 years ago, while working in a Thai restaurant in Los Angeles. On a later visit to Laos, he was introduced to the khaen and his love affair with the instrument began. In 2005 he won a khaen-playing contest in Khon Kaen. In 2008 he released his first album Jonny Yak Pen Khon Lao. A molam singer too, Jonny is constantly experimenting with fusion. He regrets that while people in the West are taking more interest in the khaen, in Laos the situation is completely different, especially among younger people. Do you think it has the potential to interest audiences outside Laos? What kind of a reaction do you get when you play it? Yes I believe it has the potential to go internationally mainstream. I have played it with many types of music; pop, rock, hip hop, blues, reg-
Khaen
gae, jazz, dance, Italian, Japanese and Indian folk music and classical. I play the khaen every year during Christmas and family and friends sing along with it. It sounds amazing. You can listen to different kinds of music on the khaen on my YouTube channel.
ຂ້ ອ ຍຮູ້ ສຶ ກ ວ່ າ ແ ຄນເ ອີ້ ນ ຂ້ ອ ຍເ ຂົ້ າ ໄ ປຫ າເ ອງ, ຂ້ອຍເຊື່ອວ່າສຽງຂອງແຄນສາມາດຊັກຊວນຄົນ ໃຫ້ຢ ຸດຟັງ ແລະຫຼົງໄ ຫຼໄປກັບສຽງຈັງຫວະ ແລະ ບາງຄັ້ງເຮັດໃ ຫ້ຢ າກຟ້ອນລໍາໄປນໍາ, ແຄນມີສຽງ ທີ່ເ ປັນເອກະລັກ ແລະສ່ວນຫຼາຍຄົນຕ່າງປະເທດ ນອກຈາກລາວ ແລະ ໄທອີສານ ແລ້ວແມ່ນບໍ່ເຄີຍ ເຫັນ ຫຼືໄ ດ້ຍິນກ ່ຽວກັບແ ຄນມາກ່ອນ
ເ ຈົ້າຄິດວ່າແຄນຈະມີໂອກາດສ້າງຄວາມສົນ ໃຈແກ່ຜູ້ຟັງຕ ່າງປະເທດບໍ່? ຜູ້ຟັງຄ ິດແນວໃດ ເມື່ອເ ຫັນເ ຈົ້າ ເ ປົ່າ ແຄນ? ຂ້ ອ ຍເ ຊື່ ອ ແ ຄນສ າມາດຂຶ້ ນ ສູ່ ເ ວທີ່ ສ າກົ ນ ໄ ດ້ ແ ນ່
What do you see yourself doing with ນອນ, ຂ້ອຍເປົ່າແ ຄນປະສົມປ ະສານກັບແນວ it in the future? In the very near future ເພງສະໄໝໃໝ່ຫຼາຍແບບທັງເພງ pop; rock; hip I’m getting married in California on the beach. I see myself spending the rest of my life with the one I love. I see us travelling across the world together, meeting people and helping them anyway we can. I see myself collaborating and performing with many different artists from multiple genres internationally. I see myself teaching the khaen like I am doing currently on Skype. I see myself returning to Laos with my wife to travel and perform the khaen. Perhaps we could live there if the circumstances fit our lifestyle. I see myself writing a book of Lao folk stories of the khaen. Basically, I see myself always doing many things with the khaen.
• At least 300 years old. • Made from specific type of bamboo called mia hia • Four types with 6, 14, 16, 18 tubes • Tubes secured together with a black wax called kisoot, obtained from the insect maeng kisoot. • Then bound together by a strong grass called yah nang. cr: ksanti.net
hop; blues; reggae; jazz; ເພງເຕັ້ນ, ເພງອິຕາ ລີ, ຍີ່ປຸ່ນ ແລະເພງອິນເດຍພື້ນແມືອງ ແລະ ເພງ ດັ້ງເດີມຂອງເອີຣົບ. ທຸກປີຂ້ອຍຈະເປົ່າແຄນໃນ ວັນເ ທດສະການຄຼີສມາສ, ທັງຄອບຄົວຂອງຂ້ອຍ ແລະໝູ່ເ ພື່ອນກໍ່ຮ້ອງເພງໄປນໍາອອກມາເປັນສຽງ ທີ່ມ່ວນຫຼາຍ, ຖ້າຫ າກສົນໃຈກໍ່ສາມາດເຂົ້າໄປເບີ່ງ ການເປົ່າແຄນຫຼາຍແບບໃນຊ່ອງ YouTube ຂອງ ຂ້ອຍໄດ້.
ເຈົ້າ ວ າງແຜນອະນາຄົດໄວ້ແ ນວໃດ?
ະນາຄົດອັນໃ ອ ກ້ນ ີ້ຂ້ອຍວາງແຜນຈະແຕ່ງງານເທິງ ຫາດຊາຍທີ່ເ ມືອງ California, ແລະ ວາງແຜນ ສ້າງຄອບຄົວແລ້ວອອກເດີນທາງອ້ອມຮອບໂລກ ນໍາກັນ, ອອກຜະຈົນໄພພົບປ ະກັບຜ ູ້ຄົນ ແລະຊ່ວຍ ເຫຼືອຄ ົນອື່ນເທົ່າທ ີ່ພວກເຮົາຈະຊ່ວຍໄດ້. ຂ້ອຍກໍ່ ມີແຜນສ້າງຜົນງານເພງ ແລະສະແດງເພງຮ່ວມ ກັບນັກສິລປ ີນສາກົນໃນຫຼາຍແນວປະເພດເພງ, ແລະສອນການເປົ່າແ ຄນຜ່ານທາງວີດີໂອອິນເຕຣີ ເນັດໃຫ້ຄ ົນຕ ່າງປະເທດ. ຂ້ອຍເຫັນອ ະນາຄົດ ຂອງຂ້ອຍກັບການກັບຄືນມາຢ້ຽມເມືອງລາວອີກ
ຄັ້ງພ້ອມມາສະແດງເປົ່າແຄນກັບພັນລະຍາຂອງ ຂ້ອຍ, ແລະບາງທີຖ້າທ ຸກຢ່າງລົງຕົວໄດ້ດີພວກ ເຮົາອາດຈະຍ້າຍມາຢູ່ລາວ. ອີກຢ່າງໜຶ່ງຂ້ອຍກໍ ວາງແຜນຂຽນປື້ມກ່ຽວກັບເລື່ອງເລົ່າພື້ນບ້ານຂອງ ແຄນລາວ ແລະ ອີກຫຼາຍຢ່າງທີ່ກ່ຽວພັນກັບແ ຄນ.
33
fqo8iuvk-Po
34
Molam
words & Photo By John Clewely
- Paradise Bangkok Molam International Band Bangkok-based DJ Maft Sai and his partner DJ Chris Menist set in motion a wave of interest in molam music with their Isan Dancehall nights in Bangkok at which they played old vinyl records of molam and luk thung (Thai country music) music from the golden era of the 1970s. The nights were wildly successful, and when Maft Sai opened his Zudrangma Record Store, a busy trade in second-hand molam vinyl began with orders coming in from across the planet.
Cover Story
T
o further promote the music, Maft Sai set up the Paradise Bangkok Molam International Band (PBMIB) to take the music to overseas audiences. The band features two molam musicians, master phin (three-stringed lute) player Kammao Perdthanon and khaen (bamboo mouth organ) player Sawai Kaewsombat, and two musicians from the veteran Thai indie rock band Apartment Khun Pa - bass player Piyanart ‘Pump’ Jotikashira and drummer Phusana Treeburut. Menist, who is now based in the UK plays percussion and Maft Sai plays Thai temple cymbals when the band tours. The band released its debut album, 21st Century Molam, in November 2014 to great acclaim, garnering a number of awards, including Album of the Week on BBC Radio 6 and a Best Album Award on Gilles Peterson’s radio show on the BBC. In Bangkok, the band was recently awarded Best Instrumental Album at the Khom Chat Leuk Awards. In April, the band was nominated for a Best Band Award from the Asia Pacific region for the UK-based Songlines’ magazine World Music Awards – only the second band to be nominated from the region after Indonesia’s Sambasunda. What distinguishes PBMIB from local traditional and local molam bands is the band’s willingness to introduce new sounds into the mix. Nick Manasseh, who
35 previously worked with the legendary Studio One producer Lee Perry, produced the debut album, adding a spacy. dub feel to some of the tracks. The band blends its roots of molam music with bits of rock and reggae that never overwhelm the music but rather take it on and stretch the boundaries of what is possible.
A new album was recorded last autumn and will be released later this year. ”It will,” says bass player Pump, “have more musical flavours, more of a soundscape this time.” Several guests have added to the expanded sound. In the meantime, the band is busy preparing for a European summer tour, for the third year in a row. This time, the band has been invited to perform at the famous Glastonbury Festival in June in the UK and at the Field Day Festival in Victoria Park, London. Young European audiences have responded very positively to this ancient funky music and the band has played to packed crowds across the continent. The Paradise Bangkok Molam International band is flying the flag for molam. As phin player Kammao says:
“The lam sound is a happy vibe and people like that.”
THA
IL A
ND
ຄໍາມາວ ເ ປີດທະນົນ ນັກຫ ຼີ້ນພີນມືຫ ຼັກ Kammao Perdthanon master phin (three-stringed lute) ສະວາຍ ແກ້ວສົມບັດ ນັກເ ປົ່າແຄນ Sawai Kaewsombat khaen (bamboo mouth organ)
ດີເຈມັດຝ໌ໃສ DJ Maft Sai
ດີເຈ ຄຼີສ ເມນນີສ DJ Chris Menist
fqo8iuvk-Po
36
\=]e vyog8u
ອັລບັມ ໝໍລ ໍາສະຕະວັດທ ີ 21 ທີ່ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມ ແລະ ຄວ້າມາແລ້ວຫຼາຍລາງວັນ
ນັກຫຼີ້ນດີເຈມັດຝ໌ໃສ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມ ວົງການຂອງລາວ ດີເຈ ຄຼີສເມນນີສ ໃນບ າງກອກກໍ າ ລັ ງ ສ້ າ ງກ ະແ ສໃ ໝ່ ເຂົ້ າ ສູ່ ວົ ງ ກ ານເ ພງໝໍ ລໍ າ ໃ ຫ້ ກັ ບ ຄໍ່ າ ຄືນແ ຫ່ງສ ຽງເພງອີສານທີ່ໂຮງເຕັ້ນລໍາ ທີ່ກຸງເທບລວມເພງເກົ່າເພງດັງຂອງໝໍ ລໍາ ແລະ ລູກທົ່ງ (ເພງພື້ນບ້ານຂອງ ໄທ) ຈາກຍຸກປີ 1970 ແລະໄດ້ກາຍມາ ເປັນຄວາມສໍາເ ລັດທີ່ບໍ່ຄາດຄິດ. ມັດຝ໌ ໃສ ຈື່ງເ ປີດຮ້ານຂາຍເພງບັນທຶກ Zudrangma ລວມຂາຍເພງໝໍລ ໍາສີນຄ້າມື ສອງຈື່ງເກີດຂຶ້ນທັງໄດ້ຮ ັບການສັ່ງຈ ອງ ຈາກທົ່ວໂ ລກ ເ ພື່ ອ ເ ປັ ນ ກ ານຊຸ ກ ຍູ້ ເ ພງໃ ຫ້ ເ ປັ ນ ທີ່ ຮູ້ ຈັ ກ ກັ ນ ຫຼາຍຂຶ້ນ, ຈື່ງກ ໍຕັ້ງວົງດົນຕຣີພາລາໄດສ໌ບາງກອກ ໝໍລໍານ າໆຊາດຂຶ້ນ (the Paradise Bangkok Molam International Band ຫຼືຊື່ຍໍ້ PBMIB) ຫວັງເພື່ອດ ືງດູດນັກຟ ັງຕ ່າງຊາດ. ໃນວົງປ ະກອບ ມີນ ັກຮ້ອງໝໍລໍາສອງຄົນ, ນັກຫ ຼີ້ນພີນມືຫ ຼັກ ຄໍາ ມາວ ເປີດທະນົນ ແລະ ນັກເ ປົ່າແຄນ ສະວາຍ ແກ້ວ ສົມບັດ ແລະ ອີກສອງນັກດົນຕຣີຈາກພະແນກ ດົນຕຣີໄທຊື່ດັງ ຄຸນພ າ ເຊິ່ງລວມມີນັກຫຼີ້ນສຽງເບສ໌ ປິຢານາດ ‘ພໍ້າ’ ໂຈຕິກະສີລະ ແລະມືກອງ ພູຊະນະ ທຼີບູລຸດ. ສ່ວນເມັນນີສທີ່ປັດຈຸບັນອາໄສທີ່ອັງກິດ ຫຼີ້ນເຄື່ອງດົນຕຣີປະກອບສຽງ ແລະ ມັດຝໃສ
Photo By david procter ໂດຍ ຈອນ ຄຣູລີ
ຫຼີ້ ນ ເ ຄື່ ອ ງເ ຄາະກ ະດິ່ ງ ເ ມື່ ອ ວົ ງ ມີ ກ ານເດີ ນ ສາຍ ລໍາເປັນຫຼັກມາປະສົມກ ັບເພງ rock ແລະ regສະແດງ. gae ແຕ່ຍັງຄົງຮັກສາໄວ້ຕົ້ນສະບັບສຽງຂອງໝໍ ລໍາ ແລະກາຍມາເປັນບົດເພງທີ່ສາມາດກວມເອົາ ອັລບັມທ ໍາອ ິດທີ່ວ ົງໄດ້ເປີດໂ ຕມີຊື່ເ ອີ້ນວ່າ ‘ໝໍລ ໍາ ອີກຫ ຼາຍໆແບບໃນຕົວ. ສະຕະວັດທ ີ 21’ ອອກຕົວສູ່ສາຍຕາວົງກ ານເດືອນ ພະຈິກປີ 2014 ດ້ວຍສຽງຕອບຮັບ ແລະຄວາມສໍາ ອັລບັມໃ ໝ່ຈ ະຖືກເ ປີດໂຕໃນປີນີ້, ພໍ້າ ນັກ ເລັດສາມາດຄວ້າລາງວັນລວມມີອັລບັມຕິດອັນ ຫຼີ້ນກິຕາເບສເວົ້າວ່າ ອັລບັມຊຸດນີ້ຈ ະລວມມີສຽງ ດັບປ ະຈໍາອາທິດຂອງຄື້ນວິທະຍຸ BBC 6 ແລະ ໃໝ່ໆຫ ຼາຍຂຶ້ນ ແລະກໍ່ມີແຂກນັກຮ້ອງເພີ່ມຂຶ້ນອີກ ລາງວັນອັລບັມດີເດັ່ນຂອງຄື້ນວິທະຍຸ Gilles Pe- ຫຼາຍສຽງເພື່ອເ ປັນການຂະຫຍາຍຮູບແບບສຽງ terson ຈາກ BBC. ທີ່ບາງກອກບໍ່ດົນມານີ້, ວົງ ເພງໃຫ້ຫ ຼາຍຂຶ້ນ ດົນຕຣີກໍ່ຍັງໄ ດ້ຮັບລາງວັນອັລບັມເຄື່ອງດົນຕຣີດີ ໃນປັດຈຸບັນ ວົງກ ໍາລັງກ່ຽມອອກຕົວສະແດງທົວ ເດັ່ນຈາກລາຍການຄົມຊ ັດເລິກ. ໃນເດືອນ ເອີຣົບໃນໄລຍະລະດູຮ ້ອນນີ້, ປີນີ້ນັບວ ່າເປັນປີ ເມສາ, ວົງກໍ່ຖືກສະເໜີຊື່ຂຶ້ນຊີງລາງວັນອັລບັມ ທີ່ສາມຊ້ອນກັນແລ້ວ, ວົງກໍ່ຍັງໄ ດ້ຮັບການເຊີນ ດີເດັ່ນຂອງເຂດອາຊີປ າຊີຟິກຈາກວາລະສານເພງ ພິເ ສດເພື່ອສ ະແດງທີ່ເທດສະການ Glastonອັງກິດກັບລາຍການລາງວັນດົນຕຣີດີເດັ່ນຂອງ bury ໃນເດືອນມິຖຸນາທີ່ອັງກິດ ແລະເທດສະການ ໂລກ - ນີ້ແ ມ່ນວົງດ ົນຕ ຣີທີ່ສອງຈາກເຂດອາຊີ Field Day ທີ່ສວນ Victoria ທີ່ນະຄອນຫຼວງ ປາຊີຟິກທີ່ໄ ດ້ຮັບການສະເໜີຊ ື່ຂຶ້ນຊີງລາງວັນນໍາ ລອນດອນອີກດ ້ວຍ. ຜູ້ຟ ັງໄວ ໜຸ່ມທີ່ເ ອີຣົບກໍໃຫ້ ຫຼັງວ ົງSambasunda ຈາກອິນໂດເນເຊຍ. ສຽງຕອບຮັບທີ່ດີກັບສ ຽງເພງທີ່ແປກໃໝ່ຂ ອງວົງ ແລະ ຜູ້ຄ ົນຈາກທົ່ວທ ະວີບກໍ່ໃຫ້ຄ ວາມສົນໃຈ ດ້ວຍຄວາມເປັນເອກະລັກຂອງວົງ PBMIB ທີ່ ເຂົ້າຊົມເ ປັນຈໍານວນຫຼວງຫຼາຍ. ວົງດົນຕຣີພາລາ
ນໍາເ ອົາສ ຽງແບບດັ້ງເ ດີມ ແລະ ສຽງເພງໝໍລໍາ ໄດສ໌ບາງກອກໝໍລໍານາໆຊາດແມ່ນກໍາລັງມາແຮງ ຈາກທ້ອງຖິ່ນມາລວມກັນເປັນວົງນໍາສະເໜີສຽງ ກັບກ ານໂຄສະນາສຽງເພງໝໍລໍາ, ດັ່ງທ ີ່ຄໍາມາວ ເພງແນວໃໝ່ໃ ນວົງການດົນຕຣີ. ນິກ ມານະເຊ ເວົ້າວ ່າ “ສຽງລໍ າ ເປັ ນ ສ ຽງທ ີ ່ ມ ່ ວ ນສ ້ າ ງ ທີ່ເຄີຍຮ່ວມງານນັກນັກປະພັນດົນຕຣີຊື່ດັງຈາກ ຄວາມສ ະໜຸ ກ ສ ະໜານ ແ ລະເປັ ນ ສ ຽງ Studio One, ລີ ເພີລີ ໄດ້ຊ່ວຍປະພັນເພງໃຫ້ ທີ ່ ຜ ູ ້ ຟ ັ ງ ມ ັກ” ສຽງອອກມາເປັນແນວແປກໃໝ່, ໂດຍນໍາເອົາໝ ໍ
Cover Story
37
dkoxt-aolP'
The Artillery of Sound - Philippines words & Photos By Johanna Michelle Lim Illustrations by Thee OO
Oh3_FINAL.indd 37
5/3/16 3:01 PM
fqo8iuvk-Po
38
ipp Phil
ines
dkoxt-aolP'
ທະເລສາບເຊບູ, ປະເທດຟີລ ີບປີນ Sebu Lake
ໂດຍ ຈໍນາ ມິກິ ລິມ
ໃນກ ານ ປະຊັ ນ ສ ຽງຂ ອງທ ັ ງ ສ ອງຟາກ ທະເລສາບແມ່ ນບ ໍ ່ ມ ີ ໃ ຜຍອມຖ້ ອ ຍຫ ຼ ັ ງ , ຖື ກ ຂັ້ນໄວ້ພຽງທາງຫຼວງແຕ່ສຽງ ແລະ ໃຈຄວາມ ສາມາດໄດ້ຍີນຮອດເທີງຈອມພູ ຈົນເຮັດໃຫ້ ທະເລສາບສະນັ ນສັ ່ ນໄ ຫວ.
ົດຮ ບ ້ອງສວດຂອງ Rosie ນັບຍາກທີ່ຈ ະຈື່ຈ ໍາໄດ້ ໝົດ, ລາວຈະບໍ່ມ ີບັນທຶກຂອງບົດສວດທີ່ຜ່ານມາ ເຊີ່ງກ ານສວດຈະເລີ່ມ ແຕ່ຍ າມຄໍ່າໃ ຕ້ແ ສງຈັນຈ ົນ ຮອດຕອນເຊົ້າໃຕ້ແ ສງຕາເວັນ. ການສວດນັ້ນລາວຈະເລີ່ມໂ ດຍການຮ້ອງສຽງຍາວ
ການປະຊັ ນ ສຽງດົ ນ ຕຣີ ເ ປັ ນໜ ຶ ່ ງ ໃ ນກິ ດ ຈະ ເ ພື່ ອ ເ ປັ ນ ກ ານສວດເ ອີ້ ນ ເ ທບພຣະເ ຈົ້ າ ລົ ງ ມ າ ກໍາໃ ຫຍ່ຈັດຂຶ້ນທີ່ທະເລສາບເຊບູ, ປະເທດ “ວັ ດ ທະນະທ ັ ມ ຂ ອງພ ວກເ ຮົ າ ແ ມ່ ນ ຟີລີບປີ ນ. ເທບພ ຣະເ ຈົ ້ າ ເ ປັ ນ ຜ ູ ້ ໃ ຫ້ ແ ລະ ສ ື ບ
ໂຣຊີ ຊູລ າ
Rosie Sula Divine Chanter
ເ ມື່ ອ ເ ຈາະເ ລິ ກ ເຂົ້ າ ເ ບີ່ ງ ອີ ກ ດ້ າ ນໜື່ ງ ມັ ນ ແ ມ່ ນ ການຮ້ ອ ງເ ພງສັ ນ ລະເ ສີ ນ ເ ທບພຣະເ ຈົ້ າ ເ ຊີ່ ງ ທ່ານນາງໂຣຊີ ຊູລາ (Rosie) ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກກ ັນ ໃນນາມ ໝໍລຳຍີງ ເພື່ອສ້າງແຮງບັນດານໃຈ ແລະ ຄວາມສັດທາລາວຈະນອນເທີງພື້ນໄມ້ທີ່ໂຮງຮຽນ ສອນວັດທະນະທັມອ້ອມຮອບດ້ວຍນັກຮຽນທີ່ມາ ນັ່ງລໍຖ້າໃຫ້ເ ທບພຣະເຈົ້າ ດີວາຕາສົ່ງຈິດມາຫາ.
ທອດຈ າກບ ັ ນ ພະບ ູ ລ ຸ ດ , ເ ຮົ າ ຕ ້ ອ ງ ຮັ ກສາ ແ ລະ ປົ ກປ້ ອ ງໄ ວ້ ໃ ຫ້ດ ີ ” ລາວ
ດັງ, ລາວໄດ້ລົງເຂົ້າແຂ່ງຂັນຮ້ອງເພັງເ ກືອບທຸກ ລາຍການທ້ອງຖິ່ນທີ່ເຊບູ ແລະ ສະແດງແກ່ນັກ ທ່ ອ ງທ່ ຽ ວຕ່ າ ງປະເ ທດໃ ນເ ວລາຂີ່ ລົ ດ ຈັ ກ ເດີ ນ ທາງໄກຫວັງເພື ່ອຈ ະມີຄົນຫ ັນມາສົນໃຈພອນສະ ຫວັນຂອງລາວ ແລະ ຫວັງວ່າຈ ະສາມາດສົ່ງລ ູກ ເຂົ້າໂຮງຮຽນໄດ້ ລາວຄິດວ່າການຮ້ອງເພງສວດ ສັນລະເຊີນພະເຈົ້າແມ່ນການປະຕິບັດຂອງຜູ້ເ ຖົ້າ, ລາວຂໍຮ້ອງເພງຂອງ Richard Marx ຫຼາຍກ່ວາ ຫັນໄປຮ້ອງເພງສວດ.
Rosie ສຳພັດເ ວົ້າວ ່າ ‘ສຽງຂອງ Mark ນັ້ນ ສວດ ແລະ ສຽງເພງບົດສວດຂອງລາວຜ່ານເຄື່ອງ ປຽບດັ່ງສັດຕ ູຂອງຂ້ອຍ’, ສຽງດັງຂອງ Mark ສຽງກໍ່ດ ັງກ້ອງໄປທົ່ວໝູ່ບ ້ານ ເປັນໜຶ່ງຕົວຢ່າງທີ່ເຮັດໃຫ້ວ ັດທະນະທັມຂອງທ້ອງ ຖິ່ນຫາຍສາບສູນໄປ. ທັງກ ານນຸ່ງຖືແບບຕ່າງ ຂ້າມໄປອີກເບື້ອງໜຶ່ງແ ມ່ນສຽງຂອງ Mark Me- ປະເທດ, ຮູບເງົາພ າສາອັງກິດ ແລະ ເກີບ yen ຊາຍໜຸ້ມນັກຂີ່ລົດຈັກທີ່ກໍາລັງຝຶກສ້ອມເພື່ອ ຄອນເວີດຕ່າງໆ. ຊີງຄ ັດເລືອກຮ້ອງເພງລາຍການ The Voice. ເຊີ່ງ ມັ ນ ເປັ ນ ເລື ອ ງຕ່ າ ງກັ ນ ຂອງພວກສະໄໜໃຫມ່ , ເ ພື ່ ອ ເ ປັ ນ ກ ານຕໍ ່ ຕ ້ າ ນ, Rosie ຫັ ນ ກຸ່ມຊົນເຜົ່າ T’bolis ບ້ານເກີດຂອງ Rosie ທີ່ຂຶ້ນ ລາວມັກຈະເປີດສຽງດັງສ ະໜັ່ນເພື່ອເ ປັນຝຶກຝົນ ໜ້ າ ຫ າກ ານສ ຶ ກ ສາສ ິ ດ ສອນໄ ວໜ ຸ ່ ມ ຊື່ວ່າເປັນຊົນເຜົ່າທີ່ສາມາດຮ້ອງເພງສຽງສູງໄ ດ້ ບົດບາດການຮ້ອງເພງໃຫ້ສ ົມຈິງ, ເຖິງຈ ະມີລ ົດ ໃຫ້ ຫ ຼ າ ຍເ ທົ ່ າ ທ ີ ່ ຈ ະເ ຮັ ດ ໄ ດ້ ທ ຸ ກ ໆວ ັ ນ ດີເມື່ອທຽບກັບຊົນເຜົ່າອື່ນໆໃນເຂດອາຊີຕາເວັນ ບັນທຸກໃຫຍ່ແລ່ນຜ່ານກໍຕາມຄົນກໍ່ຍັງສາມາດໄດ້ ເສົ າ , ແ ລະແນະນ ໍ າ ເຄື ່ ອ ງດ ົ ນ ຕຣີ ພ ື ້ ນ ອອກສ່ຽງໃຕ້. ແຕ່ສຽງເປັນພຽງສ່ວນໜື່ງເທົ່ານ ັ້ນ, ນິທານໃນບົດເພງສວດ, ເລື່ອງເລົ່າຂອງສາຍນໍ້າ ແລະປະເພນີອ ັນເກົ່າແກ່ທີ່ສືບທອດມານັ້ນຕ່າງ ຫາກເປັນສີ່ງທີ່ສ້າງຄວາມຫຼົງໄ ຫຼແກ່ຜູ້ຟັງ. ທີ່ທ ະ ເລສາບເຊບູ, ນັກສີລປີນປຽບດັງນ ັກໄຝ່ຝັນເພາະ ເຊື່ອກັນວ່າມີພຽງຈິດວິນຍານເທົ່ານັ້ນທີ່ສາມາດ ສ້າງມັນຂຶ້ນມາໄດ້.
ຍີນສຽງຂອງລາວ. Mark ມາຈາກຊົນເຜົ່າດຽວ ກັນກ ັບ Rosie ແລະ ໃນຫຼາຍໆດ້ານລາວກໍ່ ຍັງຮັກສາປະເພນີຂ ອງຊົນເຜົ່າT’boli ຂອງລາວ ໄວ້. ປັດຈຸບັນລາວມີພັນລະຍາເຖິງຫ້າຄົນ ແລະ ລູກອີກແ ປດຄົນ. Mark ມີຄ ວາມໄຝ່ຝັນຢາກເປັນນັກຮ້ອງທີ່ໂດ່ງ
ເມື ອງເ ຊັ ່ ນ kubling ໃ ຫ້ແ ກ່ ນັ ກ ຮຽນ ຂອງລ າວ, Rosie ຍ ັ ງ ສ ອນໃ ຫ້ ຫຼ າ ນສາວນຸ ່ ງ ເ ຄື ່ ອ ງວ ັ ດທະນະທ ັ ມໃ ນ ເວລາອອກຍ່ າ ງເ ຮັ ດ ກິ ດ ຈະກໍ າ ນ ອກ ບ້ າ ນເ ພື ່ ອເ ປັ ນ ການໂ ຄສະນາຮ ັ ກສາ ວັດທະນະທັມອ ັນດີງາມໄ ວ້ .
Cover Story
39
Kubling
is a traditional instrument used by T’bolis. A row of small, horizontally -laid gongs that function melodically.
T
here is a war in Lake Sebu, Philippines. The artillery chosen is music.
On one side of the fence is Divine Chanter, Rosie Sula also known as Lamingon. She is sprawled on the wooden floor of The School of Living Tradition as young students gather at her feet, waiting for her to receive inspiration from the god, D’wata. The T’bolis, the tribe that Rosie belongs to, is known to have the highest tonal range among all tribes in Southeast Asia. But the voice is a mere vessel. It is the stories of each chant, the stories of rivers and age-old traditions that her captive audience comes for. In Lake Sebu, they call artists dreamers for they believe that it is only through the spirits that they are able to create. Rosie’s chants are never memorized. She has no records of her past performances which last from moonlight to midmorning. She lets out a long shriek before starting a tantric incantation. “Our culture was given by the gods and passed on by our ancestors. Preserve it. Take good care of it,” she chants.
Her surreal alien song though, is interrupted by the line-in echo of a microphone across the street. On the other side of the fence in this war of sound is Mark Meyen, a motorcycle driver practicing for his audition for The Voice. He puts the videoke on maximum volume as he belts out a rendition of Faithfully by the Journey, his full baritone cutting through the noise of passing cars. Mark is from the same tribe as Rosie. He was born a T’boli and, in many ways, still adheres to the customs of his tribe. He has five wives and eight children. Stronger than his lineage though is Mark’s dream of becoming famous. He has joined almost every local singing contest in Lake Sebu and serenades his foreign customers during long rides on his motorcycle. He hopes that someone will take notice of his talent, so he can finally send his children to school. Chanting is an archaic practice best left to the elders, he thinks. He would rather sing cover songs by Richard Marx instead. “That sound is my enemy,” Rosie points out of Mark’s loud override as the tradi-
tion of their people is on the verge of cultural extinction because of the influx of skinny jeans, English movies, and Converse sneakers. In retaliation, Rosie teaches as many young people as she can every Saturday, testing them on the origins of instruments like the kubling. She dresses her granddaughters in traditional garb even when doing trivial errands. In this most auditory battle between tradition and modernity, each party refuses to back down. Separated by a mere highway, their arsenal of sound and sentiment seem to be heard from the Mount Busa all the way to the Lake Sebu where the silence of the water absorbs the vibrations.
Mark Meyen
motorcycle driver that dreams of becoming a contestant in The Voice.
7;k,'k,mu j]P['jkp mjv'mjP;.ovk-Po
40
ly[rao|hk{ly[raog]njv'g]qjk
Laos Simply Beautiful
Ten Thousand Faces – Ten Thousand Different Stories to Tell PHOTOS BY MAXIE & TEXT BY JOY
ດັ່ງຄໍາທີ່ເພິ່ນວ່າ “ເພື່ອສ້າງຈິດສໍານຶກໃນສິ່ງໃດໜຶ່ງ, ເຮົາຕ້ອງລົງມືເຮັດໃຫ້ ເຫັນໝາກຜົນ” ຄໍາເວົ້າຂອງ ວັນຊະນະພົນ ວົງໄຊຍາ ຫຼືເປັນທີ່ຮູ້ຈັກກັນໃນນາມ ແມ້ກຊີ, ເປັນຜູ້ລິເລີ່ມໂຄງການຖ່າຍພາບ “ເດັກນ້ອຍລາວ - ສິບພັນໜ້າ” ຮ່ວມ ກັບເພື່ອນຮ່ວມງານຈາກສະມາຄົມຊ່າງຖ່າຍພາບລາວທີ່ລາວ ໄດ້ຮ່ວມກໍ່ຕັ້ງຊື່ວ່າ ກຸ່ມ “ຫຼັງກ້ອງ”
True to his words, “…to raise awareness that something, something should be done”, Vansanaphon Vongxaynha, better known as Maxie, initiated the “Lao Children- 10,000 Faces” photo project together with colleagues from “Lang Korng: The Lao Photographers Society”, the organization he co-founded.
S
Laos Simply Beautiful
41
tarting as a hobby to click random scenes - landscapes, people, anything around him when he was still 17, Maxie and three friends created “Lang Korng” (Behind the Camera) in 2005, a nonprofit youth organization uniting Lao amateur and professional photographers to share knowledge and techniques of their craft, hone each other’s skills through their experiences, inspire one another through their stories and encourage a wider audience to promote and contribute to the good of Lao society. Growing up, Maxie became more attracted to photography. His passion grew even stronger when he saw that the simple and beautiful things he had grown up with were slowly disappearing, and the authenticity of the culture he was familiar with, was slowly fading away, swamped by influences foreign to the country. His trips to different provinces of Laos, and abroad, made him realize more that he had to do something that would not just inspire others to take more photographs, but would also raise awareness of social disorders lurking around the corner. It was then that “Lao Children - 10,000 Faces” photo project was created. The main idea of the project, conceptualized by Lang Korng, was to go to rural areas in selected provinces of northern and southern Laos: Luang Prabang; Xiengkhouang; Sayaboury; Luang Namtha; Bokeo; Huaphan; Salavan; Attapeu; Sekong; Savannakhet and Vientiane to take and print photos of 10,000 children that would then be given to them as souvenirs. Lang Korng believes that photographs are the best way for people to remember childhood experiences and to warn children to be cautious of what is happening all around.
ເຖິງແມ່ນວ່າບາງຫມູ່ບ້ານຈະໃຊ້ກ້ອງໃນໂທລະສັບຖ່າຍຮູບເປັນປົກກະຕິ, ແຕ່ພາບໃບນີ້ສ່ວນໃຫຍ່ກໍຍັງເປັນ ພາບຖ່າຍໃບທຳອິດຂອງເຂົາເຈົ້າເອງ.
Even in villages where phone cameras were common these were often the first hard copy photography they had and were much sought after by the parents ມຈາກຄວາມມັກຮັກໃນການຖ່າຍຮູບກັບສິ່ງຂອງຕ່າງໆ, ພາບທີິວທັດ ແລະ ຜູ້ຄົນອ້ອມຂ້າງນັບຕັ້ງແຕ່ອາຍຸ 17 ປີ, ເລີ່ ແມ້ກຊີ ແລະ ໝູ່ອີກສ ອງຄົນຈື່ງໄດ້ກໍ່ຕັ້ງກຸ່ມ “ຫຼັງກ ້ອງ” ຂຶ້ນໃ ນປີ 2005, ອົງການທີ່ບໍ່ຫວັງຜົນກຳໄລໃດໆ, ລວບລວມຊ່າງ ຖ່າຍຮູບທັງມືສະມັກຫຼ ີ້ນ ແລະຊ່າງຖ່າຍຮູບອາຊີບເຂົ້າມາແບ່ງປັນປະສົບການຄວາມຮທ ູ້ າງດ້ານການນໍາໃຊ້ກ ້ອງ, ສ້າງ ແຮງບັນດານໃຈແກ່ຄົນອື່ນຜ່ານເລື່ອງລາວຂອງຮູບພາບ ແລະຊຸກຍູ້ຜູ້ຮັບຊົມໃ ນການສ້າງສັນສິ່ງດີໆແກ່ສ ັງຄົມ. ແມ້ກຊີ (ວັນຊະນະພອນ ວົງໄຊຍາ ) ມີຄວາມຫຼົງໄຫຼກັບການຖ່າຍຮູບເປັນ ຊີວິດຈິດໃຈ, ຄວາມມັກຮັກໃນການຖ່າຍພາບຍິ່ງ ເພີ່ມພ ູນຂຶ້ນເມື່ອລ າວເຫັນສ ິ່ງທີ່ສວຍງາມອ້ອມຂ້າງ ເລີ່ມຄ່ອຍໆຈາງຫາຍໄປ...
ນັບແ ຕ່ຍ ັງນ້ອຍຈົນໃຫຍ່, ແມ້ກຊີ ມີຄວາມຫຼົງໄ ຫຼກັບກ ານຖ່າຍຮູບເປັນຊ ີວິດຈິດໃຈ, ຄວາມມັກຮັກໃນການຖ່າຍພາບຍິ່ງ ເພີ່ມພ ູນຂຶ້ນເມື່ອລາວເຫັນສິ່ງທີ່ສວຍງາມອ້ອມຂ້າງເລີ່ມຄ່ອຍໆຈາງຫາຍໄປ ແລະ ຄວາມເປັນແກ່ນແທ້ຂອງວັດທະນະ ທັມທີ່ລາວເຕີບໃຫຍ່ມາພ້ອມນັ້ນຄ່ອຍໆຖືກວັດທະນະທັມອື່ນກືນກິນຫາຍໄປ. ທີ່ຜ່ານມາລາວໄດ້ເ ດີນທາງໄປຫຼາຍແຂວງ ແລະ ຕ່າງປະເທດເຮັດໃຫ້ລາວຄິດໄ ດ້ວ່າລ າວຕ້ອງລົງມືເຮັດຫຍັງຈັກຢ່າງທີ່ ບໍ່ພຽງແຕ່ສ້າງແຮງບັນດານໃຈແກ່ຄົນອ ື່ນແຕ່ສ້າງພາບຈິດສໍານຶກໃຫ້ເຫັ ນເຖິງກ ານປ່ຽນແປງໄປຂອງສະພາບສັງຄົມໃນ ປັດຈຸບັນໂຄງການ “ເດັກນ້ອຍລາວ - ສິບພັນໜ້າ” ຈຶຶ່ງເກີດຂຶ້ນມາ.
7;k,'k,muj]P['jkp
42
By February this year, the team had already taken 7,000 photos, held an exhibition at the Institut Français du Laos in Vientiane, and printed a book of photographs of children, landscapes and activities done by the team while in the field. Started in October 2015, the project aims to educate children in rural areas through art, music, film shows, story-telling and discussions about the dangers of human trafficking, forced child marriages, and other social ills. The project also encourages these children to be creative in their own ways. Despite the unpredictable weather in the north and several security issues in the south, the different teams of Lang Korng made it this far with the help of Canada Fund for Local Initiatives (CFLI) and International Organization for Migration (IOM-X).
Maxie (Vansanaphon Vongxaynha) became more attached to photography. His passion grew even wider when he saw that the simple and beautiful things he had grown up with were slowly disappearing, and the authenticity of the culture he was familiar with, was slowly fading away, swamped by influences foreign to the country.
ຫລາຍໆຫມູ່ບ້ານບໍ່ມີຖະຫນົນຫົນທາງ ແລະ ຫລາຍກວ່າສອງອາທິດທີ່ພວກເຮົາໃຊ້ເວລາຢູ່ໄຊຍະບູລີ, ຫລວງພຣະບາງ ແລະ ບໍ່ແກ້ວ ໃຊ້ເຮືອໃນການເດີນທາງເພື່ອໄປຫາເດັກນ້ອຍເຫລົ່ານັ້ນ.
Many villages had no road access and more than two weeks were spent in Xayaboury, Loungphabang and Bokeo travelling by boat to visit them. າໝາຍຫຼັກຂອງໂຄງການສ້າງສັນໂດຍກຸ່ມ ຫຼັງກ ເປົ້ ້ອງແມ່ນການອອກເດີນທາງໄປເຂດຫ່າງໄກສອກຫລ ີກໃນບັນດາ ແຂວງຕ່າງໆແຕ່ເໜືອເຖີງໃຕ້ນັບແຕ່ ຫຼວງພະບາງ, ຊຽງຂວາງ, ໄຊຍະບູລີ, ຫຼວງນໍ້າທາ, ບໍ່ແ ກ້ວ, ຫົວພັນ, ສາລະວັນ, ອັດຕ ະບື, ເຊກອງ, ສະຫວັນນະເຂດ ແລະວຽງຈັນ, ເພື່ອລວບລວມຮູບພາບຂອງເດັກນ້ອຍລາວໃຫ້ໄດ້ 10,000 ຮູບ ແລະມອບເປັນຂ ອງຂວັນແກ່ເດັກແຕ່ລະຄົນ. ຫຼັງກ ້ອງເຊື່ອວ່າຮູບພາບເປັນວິທີທີ່ດີທີ່ສຸດໃນການຫວນຄືນສູ່ຊີວິດ ໄວ ເດັກ ແ ລະເປັນການສ້າງແນວຄິດໃຫ້ພ ວກເຂົາເຂົ້າໃຈເຖິງກ ານປ່ຽນແປງຂອງສິ່ງແວດລ້ອມອ້ອມຮອບພວກເຂົາ ຈົນມາເຖີງເ ດືອນກຸມພາຂອງປີນີ້ທີມງານສາມາດຖ່າຍຮູບໄດ້ເຖີງ 7000 ໃບເປັນທີ່ຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ ແລະ ເປີດໂຕວາງ ສະແດງທີ່ສະຖາບັນສູນພາສາຝຣັ່ງທີ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ນອກຈາກນັ້ນກໍຍັງໄດ້ພີມປື້ມຮູບພາບຂອງເດັກ, ທັງພ າບ ທີວທັດ ແລະພາບກິດຈະກໍາຕ່າງໆຂອງທີມງານທີ່ໄດ້ລົງສະໜາມຜ່ານມາ
ຄງການໄດ້ເລີ່ມແຕ່ເດືອນຕຸລາ ປີ 2015 ຫວັງເພື່ອສິດສອນເດັກນ້ອຍໃນເຂດຫ່າງໄກໂດຍນໍາໃຊ້ສ ໂ ີລປະ, ດົນຕຣີ ແລະ ກ ານສະ ແ ດງ ເລື່ ອ ງ ເ ລົ່ າ ຕ າ ່ ງໆ ກ ຽ ່ ວ ກ ບ ັ ຄ ວາມ ອ ນ ັ ຕະລາຍ ຂ ອງ ກ ານຄ້ າ ມ ະນຸ ດ , ການ ບ ງ ັ ຄັ ບ ກ ານ ແຕ່ງງານ ແລະ ຂໍຂອບໃຈການຊຸກຍູ້ ແລະຊ່ວຍເຫຼືອຈາກ ້ວຍເຖີງຈະ ອົງການກອງທືນຊ່ວຍເຫຼືອຈາກຄານາດາ ບັນຫາສັງຄົມອື່ນໆ. ໂຄງການຍັງຊຸກຍູ້ໃຫ້ເ ດັກນ້ອຍສ້າງແນວຄິດສ້າງສັນໃນແບບຂອງພວກເຂົາເອງອີກດ າກທາງດ້ານການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດທາງພາກເໜືອ ແລະການເດີນທາງຂຶ້ນເຂົາລົງເຮືອເພື່ອເຂົ້າ ມານະທີ່ນີ້ດ້ວຍ(CFLI) ແລະ ອົງການອົບພະ ພົບບັນຫາຫຍຸ້ງຍ ຍົບນາໆຊາດ (IOM-X) . ຫາໂຮງຮຽນຫ່າງໄກສອກຫລີກເພື່ອເຂົ້າໃຫ້ເຖີ່ງທຸກໂຮງຮຽນ ແມ່ນຄວາມທ້າທາຍທີ່ມີຄວາມສຸກ ແລະ ຄວາມປະທັບໃຈ.
ການອອກກຳລັງກາຍໃນສະພາບອາກາດເຢັນ ເປັນວິທີທີ່ເຮັດໃຫ້ຮ່າງກາຍອຸ່ນຂຶ້ນໄດ້ເປັນຢ່າງດີ.
Exercise in cold weather under the sun is the easiest way to get warm.
ເຖິງວ່າຈະເປົ່າແຄນບໍ່ຄ່ອຍເກັ່ງ, ແຕ່ເດັກນ້ອຍສ່ວນໃຫຍ່ກໍຍັງສາມາດສ້າງສຽງຫົວໃຫ້ກັບທຸກຄົນໄດ້.
Adults were as interested in the many activities as the children and attempted to play traditional musical instruments no matter how much people laughed.
ເສື້ອຜ້າກັນໜາວ ແລະ ເຄື່ອງມືຫລາຍໆຢ່າງໄດ້ ນຳໄປແຈກຢາຍໃຫ້ໂຮງຮຽນ ແລະ ໝູ່ບ້ານ
Clothes were brought and posters with social messages were made for schools and villages
ທ້າວ ວັນຊະນະພອນ ວົງໄຊຍາ
Pern (Anouphone Phomhacsar)
ການຫາໄຟຟ້າ ແລະ ບ່ອນສາຍຮູບເງົາມັກຈະເປັນສີ່ງທີ່ທ້າທາຍທີ່ສຸດໃນແຕ່ລະມື້, ຄົນທັງຫມົດໃນຫມູ່ບ້ານຈະອອກມາເບິ່ງຮູບເງົາໃນຕອນກາງຄືນ ໂດຍເລີ່ມຈາກຮູບເງົາສັ້ນ ກ່ຽວກັບບັນຫາ ການຄ້າມະນຸດ ແລະ ຕໍ່ດ້ວຍຮູບເງົາອີກເລື່ອງຫນຶ່ງ.
In the more remote villages getting electricity and finding a suitable screening place were often a challenge. The whole village would often come out to watch the nightly film screenings. We would show a short film about human trafficking followed by feature film.
ຄວາມເຂີນອາຍໄດ້ຫມົດໄປໃນບໍ່ເທົ່າໃດນາທີ.
They were rarely shy for more than the first few minutes.
ການກະກຽມອາຫານໃນແຕ່ລະ ວັນໃຊ້ເວລາໄປພໍສົມຄວນ ເມື່ອຕ້ອງອາໄສຢູ່ກັບທຳມະຊາດ ຢ່າງເຕັມທີ່ແຕ່ທຸກຄົນກໍຍັງ ສຸຂະພາບດີ ແລະ ເຂັ້ມແຂງ.
Essential daily activities like cooking take up much of the day in a village, but everyone seemed well fed and healthy
ການໄດ້ຮັບພາບຖ່າຍເປັນຂອງຕົນເອງເປັນກິດຈະກຳທີ່ໜ້າຕື່ນເຕັ້ນທີ່ສຸດຂອງເດັກນ້ອຍເພາະພາບຖ່າຍເຫຼົ່ານີ້ອາດເປັນພາບໃບທຳອິດ ແລະ ໃບດຽວຂອງພວກເຂົາ.
Getting a personal portrait was the most popular activity and in most cases was their first and only photograph.
ມິດຕະພາບເກີດຂຶ້ນໄດ້ທຸກໄວ.
Friendships start at any age.
ນາງ ທິບພະເກສອນ ສາຍລາດ
Oui (Thipphakesone Saylath)
ປະກອບສ່ວນ
Support
Contact Lang Korng www.facebook.com/langkorng
Join Us!
ບາງບ່ອນກໍບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງຊອກຫາຄຳໃດມາອະທິບາຍຄວາມງາມ.
Some places need no words to describe their beauty.
g]njv'g]qjkoadgfuomk'
48
Travel Tales Oh Dear! Dog or Deer? ຂ້ອຍຕື່ນຂຶ້ນມານັ່ງດ ື່ມກ າເຟທີ່ຮ ້ານແຫ່ງໜື່ງ ແລະ ໄດ້ພົບກັບຊາຍຫວຽດ ນາມທີ່ມ ີຂາຊ້າຍເຮັດດ້ວຍໄມ້,ເບີ່ງຄືລາວຫາກໍກັບມາແຕ່ລ່າສັດ. ລາວເຫັນ ຂ້ອຍແນມເບິ່ງຂ າໄມ້ຂອງລາວ, ຊາຍດັ່ງກ່າວເລີຍເອີ້ນຖາມ ແລະຊວນຂ້ອຍ ໄປກິນເຂົ້າສ ວາຍນໍາຢູ່ຫຼັງຮ ້ານ
In the coffee shop where I got my morning caffeine fix, I met a Vietnamese man with a wooden left foot. He had just returned from a hunting trip and, when he caught me staring at his foot, invited me for a hunter’s luncheon at the restaurant he’d improvised behind the coffee shop.
ຮອດຕອນສວາຍຂ້ອຍກໍໄປຫາລາວ, ລາວກໍເອົາຊີ້ນສັດທີ່ລ່າມາໄດ້ອອກມາ ໃຫ້ເ ບິ່ງຢ່າງພູມໃ ຈ “Barking deer ragout” ລາວວ່າ “ແຊບຫຼາຍໆ”. ທໍາ ອິດຂ້ອຍກໍ່ບໍ່ແນ່ໃຈວ່າມັນແມ່ນຊີ້ນຫຍັງກັນແທ້ແຕ່ເບີ່ງຄືເປັນຕາແຊບ, ລາວ ຕົ້ມຊີ້ນໃສ່ມ ັນຝຣັ່ງ, ໝາກກາລົດສີເຫຼືອງສົ່ງກ ີ່ນຫອມໂຮຍໜ້າດ້ວຍຜັກຫອມ ປ້ອມເບີ່ງແລ້ວເປັນຕາແຊບອີ່ຫລີ.
At lunch time, I went to his place where he proudly presented a freshly-made ragoût, “Barking deer ragoût,” he said, “very delicious.” I wasn’t sure what barking deer was, but it definitely looked and smelled delicious; sautéed pieces of meat, bright yellow potatoes and sliced carrots, all floating in a velvety brown sauce sprinkled with fresh coriander.
ກິນໄປໄດ້ໜ ້ອຍໜື່ງກັບບັນຍາກາດຍີ້ມຫົວທັງແ ກ້ມເບຍໄປນໍາ, ຂ້ອຍກໍ່ເລີຍ As we ate, the atmosphere was friendly and the hunter very talkative - his seemingly bottomless beer glass may have helped. After a couple of beers, I dared to ask ລອງຖາມກ່ຽວກັບຂາຂອງລາວເບິ່ງ. him about his wooden foot. ລາວບອກດ້ວຍສຽງເສົ້າວ່າ ສະໄໜເປັນບ່າວ ຂ້ອຍໄດ້ເປັນທະຫານທີ່ດຸໜ່ັນ ຂ້ ອ ຍໄດ້ ຖື ກ ສົ່ ງ ໄປສົ ງ ຄາມຮົ ບ ແ ຖວທ າງຍ່ າ ງໂ ຮ່ ຈີ ມິ ນ ແ ລ້ ວ ໄ ປຢ ຽບເ ອົ າ ລະ “Ho Chi Minh Trail,” he said and then gave an account of how, as a young soldier ເບີດ , ລາວເລົ່າໄດ້ໜ້ອຍໜື່ງແລ້ວຈຶ່ງກັບມາລົມເລື່ອງລ່າສ ັດອີກດ້ວຍສຽງ during the war, he had stepped on a piece of unexploded ordnance. His story, temporarily darkened the mood around the table, but as soon as he returned to telling ຫົວອີກຄັ້ງ. hunting tales, the atmosphere brightened again. ເມື່ ອ ຂ້ ອ ຍກັ ບ ບ້ າ ນພັ ກ ແລ້ ວ ເລົ່ າ ເລື່ ອ ງໄປກີ ນ ເຂົ້ າ ກັ ບ ນາຍພານຫວຽດນາມ ໃຫ້ໝູ່ຟັງຕອນແລງມື້ນັ້ນ, ໝູ່ລະຖາມອີກຄັ້ງວ່າ “ເຈົ້າໄປກິນຫຍັງມາ When I recounted the stories to the backpackers gathered at my hotel later that ເກາະ?” ຂ້ອຍຈື່ໄດ້ວ່າແມ່ນຊີ້ນ Barking deer, ທັນໃດທີ່ບອກຊື່ໝູ່ night, they grimaced. “You ate what?” they exclaimed.
ທຸກຄົນຄິດວ່າຂ້ອຍໄປກີນຊີ້ນໂຕໝາມາ, ຂ້ອຍຄິດໜັກວ່າມັນແມ່ນແທ້ຫວາ? ຂ້ອຍບໍ່ເຄີຍລອງກີນຊີ້ນແ ບບນັ້ນມາກ່ອນ, ແຕ່ຊີ້ນ Barking deer ມັນແມ່ນຫຍັງກັນແທ້ລະ? ຂ້ອຍເລີຍຮີບຍ່າງອອກໄປຮ້ານຫຼີ້ນອິນເຕີເນັດ ຊອກຫາຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບ barking deer ເລີຍຮູ້ວ່າມັນແມ່ນກວາງນ້ອຍ ປະເ ພດໜື່ ງ ຂອງເ ຂດອາຊີ ໃ ຕ້ ນີ້ . ..ແ ຕ່ ເ ຮົ າ ຈ ະແ ນ່ ໃ ຈໄດ້ ແ ນວໃ ດລ ະວ່ າ ມື້ ນີ້ ກິນຊີ້ນກວາງຫຼື ໝາກັນແ ທ້
Then it dawned on me: barking deer. They thought I’d been eating dog! Had I? It hadn’t tasted like any venison I’d ever had before, but what was barking deer? Feeling flushed, I went to an Internet café to check it out. “Barking Deer”, officially known as muntjacs, is a deer species native to South Asia. This was Southeast Asia. I guess I’ll never know!
ຂໍຂອບໃຈເລືອງດີດີຈາກ ມາກໂກ ວັນ ການ -
- Marko van Gaans -
Share your travel story with us ທ່ານມີເລື່ອງເລົ່າເລື່ອງແປກຈາກປະສົບການການທ່ອງທ່ຽວທີ່ຢາກຈະແບ່ງປັນກັບນັກອ່ານຄົນອື່ນໆ ຫຼື ບໍ່ທ່ານສາມາດຂຽນເລື່ອງຂອງທ່ານປະມານ 300 ຄໍາ ພ້ອມຊື່ ແລະ ທີ່ຢູ່ຂອງທ່ານກັບ ຫົວຂໍ້ Travel Tales ອິເມວມາຫາພວກເຮົາໄດ້ທີ່ editor@ohmag.la Did you have any interesting or unusual travel experience in Southeast Asia? Would you like to share it with our readers? If so, tell us about it in 300 words and address your mail to: editor@ohmag.la; with the subject, Travel Tales
Let the magic happen. Check our videos on www.huma.tv Contact us at info@huma.tv
The video production house
luj'c;f]hv,
E A R T H WATC H
50
va o 8t]kp
9kd,qo]tryf ຖົງຢາງພລາສຕິກມີຢູ່ທຸກຫົນທຸກແ ຫ່ງ, ທັງ ຕຸກນໍ້າ, ສິ່ງບັນຈຸຕ່າງໆ ແລະໂດຍສະເພາະ ຖົ ງ ຢ າງຖ ື ຈ າກກ ານຈ ັ ບ ຈ ່ າ ຍໃ ຊ້ ສ ອຍໃ ນ ຊີວິດປະຈໍາວັນ, ນະວັດຕະກໍາກ ານປະດິດ ທີ່ໃຫ້ຄ ວາມສະດວກສະບາຍນີ້ ກັບກ່າຍມາ ເປັ ນ ສີ ່ ງ ທີ ່ ຄ່ ອ ຍໆທ ໍ າ ລາຍຊ ີ ວ ິ ດ ແ ລະໂ ລກ ຂອງເຮົ າ ເອງ. ຖົງຢາງພລາສຕິກນັບໄດ້ວ່າເປັນສ່ວນໜື່ງຂອງ ຊີວິດຂອງພວກເຮົາ, ມັນຢູ່ທຸກບ່ອນອ້ອມຮອບ ຕົວເຮົາ, ພະນັນໄດ້ວ່າສ ີ່ງຂອງທີ່ໃກ້ຄ ຽງຕົວທ່ານ ຈໍານວນບໍ່ໜ້ອຍແມ່ນເຮັດຈາກພລາສຕິກ. ພຽງ ແຕ່ຍ່າງໄປຊື້ສີ່ງ ຂອງນ້ອຍໆເຊັ່ນສ ໍຂຽນ, ຜູ້ຂາຍ ກໍຈະເອົາໃ ສ່ຖ ົງໃ ຫ້ທ ັງທ ີ່ບໍ່ຈໍາເ ປັນ. ໝູ່ຂອງຂ້ອຍ ເວົ້າໃຫ້ຟ ັງວ ່າ ອອກໄປຊື້ຖ ົງຢາງພລາສຕິກອັນ ດຽວ, ເຂົາກໍ່ຍັງຍັດໃສ່ໃ ຫ້ອ ີກຖົງໜື່ງຕ່າງຫາກ ຕ່ສີ່ງທີ່ໜ້າສະເທືອນໃຈແມ່ນເຖີງວ່າຈະມີຫ ແ ຼາຍ ໂຄງກ ານທີ່ ພ ະຍາຍາມຊຸ ກ ຍູ້ ກ ານຮັ ກ ສາສີ່ ງ ແວດລ້ອມ, ພວກເຮົາກໍຍັງລະເລີຍໃນການນໍາ ໃຊ້ ແລະຖີ້ມຖົງຢາງໂດຍບໍ່ຄໍານື່ງເ ຖີງຜົນທີ່ຕາມ ມາ. ເມື່ອຍ່າງໄປ ເດີ່ນທ າດຫຼວງ ຫຼືແຄມຂອງຫຼັງ ງານເທດສະການຕ່າງໆ ຫຼືພຽງແຕ່ໃນໄລຍະວັນ ພັກຜ່ອນທ້າຍອາທິດເທົ່ານັ້ນ, ທ່ານຈະພົບເຫັນ ຂີ້ເຫຍື້ອພລາສຕິກຕັ້ງເປັນກອງໃຫ່ຍ, ທັງຕ ຸກນ ໍ້າ ລຽງລາຍກະແຈກກະຈາຍຕາມທາງສ້າງຄວາມ ເປິເປື້ອນ ແລະສາມາດກໍ່ໃຫ້ເ ກີດມົນລະພິດໃນ ໄລຍະຍາວ. ການຖີ້ມຖົງຢາງ ຫຼືຕ ຸກນໍ້າໄ ດ້ກາຍ ມາເ ປັ ນ ກ ານກ ະທໍ າ ໃ ນຊີ ວິ ດ ປ ະຈໍ າ ວັ ນ ທີ່ ພ ວກ ເຮົາຂາດການໄຕ່ຕ່ອງໃດໆ ປຽບດັ່ງຄືກັບການ ຫາຍໃຈເຂົ້າອອກ. ້ນເປັນພຽງສ່ວນທໍາອິດທີ່ພວກເຮົາກໍາລັງປູທາງ ນັ ກ້າວສູ່ຄວາມຫາຍະນະຂອງເຮົາເອງ, ຕ້ອງໃຊ້ ເວລາຢ່າງໜ້ອຍ 300 ປີທີ່ພລາສຕິກຈະສາມາດ ຍ່ອຍສະຫຼາຍຕົວໄດ້, ມັນຍັງໄຫຼລົງຕ ັນທາງນໍ້າ, ກະຈາຍທົ່ວພື້ນ ດີນ, ລົງສູ່ແມ່ນໍ້າ, ສົ່ງຜົນກະທົບ
ຕໍ່ສັດນໍ້າ ແລະສັດທະເລຕ່າງໆ, ຖົງຢາງທີ່ພວກ ເຮົາຖີ້ມໄປຢ່າງສະຊາຍກໍ່ຍັງຖືກສັດລ້ຽງເຊັ່ນງົວ ແລະປາກີນລົງໄ ປກໍ່ໃ ຫ້ເ ກີດສານຕົກຄ ້າງ, ສ້າງ ອັນຕະລາຍຕໍ່ທັງສ ັດ ແລະຊັບພະຍາກອນປ່າໄ ມ້ ທໍາມ ະຊາດ, ທັງກ ໍ່ຜົນກະທົບຕໍ່ການດໍາລົງຊີວິດ ແລະຍັງກໍ່ມົນລະພິດໃນລະບົບອາຫານຂອງພວກ
ໂດຍ ວຽງດາໄລ ສົມເພັດ
ເຮົາອີກດ້ວຍ. ຂີ້ເຫຍື້ອສ່ວນຫຼາຍທີ່ຖີ້ມໄປຖືກ ເກັບມ້ຽນໂດຍພາກສ່ວນບໍລິການເກັບມ້ຽນທີ່ສຸດ ທ້າຍສີ່ງເ ສດເຫຼືອນ ັ້ນພັດຖືກຝັງຖີ້ມລົງພ ື້ນດີນ ແລະບາງຄັ້ງກ ໍ່ຖືກຈູດເຜົາ, ຍິ່ງເ ຮັດໃຫ້ກໍ່ໃ ຫ້ເ ກີດ ມົນລະພິດທາງອາກາດ ແລະນໍາໄປສູ່ອັນຕະລາຍ ໂຣຄທາງເດີນຫາຍໃຈ ແລະໂລກມະເລັງໄ ດ້
ສະນັ້ນພວກເຮົາຄວນ ເ ຮັ ດ ແ ນ ວ ໃ ດ ເ ພື ່ ອ ຫຼ ີ ກ ລ ່ ຽ ງຫາຍ ະນ ະ ຈາກມ ົ ນ ລ ະພ ິ ດ ຈາກ ຖົງຢາງພລາສຕິກນ ີ້? ພວກເຮົາຕ້ອງນໍາໃຊ້ກ ານແກ້ບັນຫາສາມຂັ້ນກໍ່ ຄື: ການສຶກສາ, ການຮ່າງກົດໝາຍທີ່ເໝາະສົມ ແລະການປະຕິບັດນ ໍາໃຊ້ກົດໝາຍຢ່າງເຄັ່ງຄ ັດ. ທີ່ຜ່ານມາມີຫຼາຍອົງການທີ່ພະຍາຍາມຊຸກຍູ້ສ້າງ ຈິດສໍານຶກກ່ຽວກັບບັນຫາສີ່ງແວດລ້ອມໃນສັງຄົມ ເຮົາ, ໂຄງການວຽງຈັນສ ີຂຽວເຊີ່ງເ ປັນພາກສ່ວນ ໜຶ່ງຂອງອົງການ Social Environment Research Consultants Asia ໄດ້ພ ະຍາຍາມ ນໍາເອົາຄວາມຄິດ ສ້າງສັນເພື່ອປ ູກຝັງແ ນວຄິດ ສ້າງການປ່ຽນແປງຢູ່ໃນຂັ້ນທ້ອງຖີ່ນ. ການຮ່າງ ກົ ດ ໝາຍທີ່ ເ ໝາະສົ ມ ກໍ່ ສ າມາດຫຼຸ ດ ຜ່ ອ ນກ ານ ຜະລິດ ແລະນໍາໃ ຊ້ຖ ົງຢາງພລາສຕິກເກີນຄວາມ ຈໍາເປັນໄດ້, ມີບ າງປະເທດມີກົດໝາຍຫ້າມນໍາໃຊ້ ຖົງຢ າງບາງຊະນິດ ແລະຕາມຮ້ານຂາຍຕ່າງໆ ຈະຄິດໄລ່ເງີນເພີ່ມເ ມື່ອນ ໍາໃ ຊ້ຖ ົງຢາງ. ບໍ່ດົນມາ ນີ້ ລັດຄາລີໂຟເນຍທີ່ສະຫະລັດອາເມລິກາໄດ້ມີ ການຫ້າມນໍາໃຊ້ຕ ຸກນໍ້າຍາງພລາສຕິກເພື່ອຊ ຸກຍູ້ ໃຫ້ຄ ົນນໍາໃ ຊ້ຕ ຸກນໍ້າທ ີ່ສາມາດເຕີມນໍ້າໄ ດ້. ຖ້າ ຫ້າງຮ້ານຕ່າງໆສາມາດປະກອບສ່ວນໃນການ ຈໍາກັດການນໍາໃ ຊ້ຖ ົງຢາງພລາສຕິກ, ພວກເຮົາ ຈະສາມາດຫຼຸດລົງຂີ້ເ ຫຍື້ອເລົ່ານັ້ນໄດ້ແນ່ ນອນ.
ພວກເຮົາສາມາດເລີ່ມ ໄດ້ດ້ວຍຕົວຂອງເຮົາເອງ ຈາກສີ່ງເລັກໆນ້ອຍເຊັ່ນຖືກະເປົ່າຜ້າ ແລະຖົງທ ີ່ ສາມາດນໍາໃຊ້ໄ ດ້ຫຼາຍຄັ້ງເ ວລາອອກຕະຫຼາຍຊື້
ເຄື່ອງໃຊ້ຊ ອຍຕ່າງໆ, ຢ່າງປ່ອຍໃຫ້ສ ີ່ງປະດິດທີ່ ເຮົາສ້າງຂຶ້ນມາມາເປັນຈຸດຈົບຂອງເຮົາເອງໄດ້.
ວຽງຈັນສີຂຽວ (Green Vientiane) ນໍາສະເໜີ ຜະລິດຕະພັນ Gracz ພະຫະນະບັນຈຸເພື່ອສ ີ່ງ ແວດລ້ອມ, ເຮັດຈາກເສັ້ນໃຍພືດທໍາມ ະຊາດ ເຊີ່ ງ ນໍ າ ໃ ຊ້ ແ ລ້ ວ ສ າມາດສ ະຫຼ າ ຍຕົ ວ ໄ ດ້ ພ ຽງ ໄລຍະເວລາ 6 ອາທິດ! ທັງປ ອດໄພ ແລະດີຕໍ່ສີ່ງ ແວດລ້ອມ. ເພີ່ມເ ຕີມໄດ້ທີ່: www.gracz.co.th
ເ ລີ່ມ ດ້ວຍຕົວເອງກັບບາດກ້າວນ້ອຍສູ່ການປ່ຽນ ແປງທີ່ ໃຫ່ ຍກ່ ວ າດ້ ວ ຍວີ ທີ ທີ່ ພວກເ ຮົ າສາມາດ ຊ່ວຍຫຼຸດຜ່ອນຖົງຢາງພລາສຕິກໃນຊີວິດປະຈໍາ ວັນໄດ້ເຊັ່ນ: - ປະຕິເສດຖົງຢາງພລາສຕິກ ແລະຖືຖ ົງໄ ປເອງ ເວລາອອກຕະຫຼາດ - ນໍາໃຊ້ຕຸກນໍ້າ ຫຼືຈອກນໍ້າທີ່ບ ໍ່ແມ່ນພລາສຕິກ ໃນແຕ່ລະມື້ - ຊ່ວຍຫຼຸດຜ່ອນອັນຕະລາຍຕໍ່ສີ່ງທີ່ມີຊີວິດ ແລະ ສັດນໍ້າໂດຍການກໍ້ຖົງພລາສຕິກເປັນມ້ວນກ່ອນ ຖີ້ມລົງຖ ັງຂີ້ເຫຍື້ອ
Earthwatch
51
ເ ມືອງຫຼວງນີວເດລີ ປະເທດອິນເດຍກໍ່ໄດ້ອອກກົດໝາຍຫ້າມໃຊ້ຖ ົງຢາງ ທີ່ມີຂະໜາດຕໍ່າກ່ວາ 50 ໄມຄຼອນ ຫຼືຖົງຢາງຂະໜາດບາງ, ເຫດຜົນແມ່ນ ຖົງຢາງພລາສຕິກທີ່ໜາກວ່າແມ່ນນໍາໃ ຊ້ໄ ດ້ງ່າຍກ່ວາ, ນອກນັ້ນບັນດາຜູ້ ຜະລິດ ແລະຜູ້ຂາຍຖົງຢາງຕ້ອງຈ່າຍຄ່າການທໍາລາຍຂີ້ເຫຍື້ອອີກດ້ວຍ, ຈໍານວນເງີນ ທີ່ໄດ້ຈະຖືກນໍາໃຊ້ເ ຂົ້າໃນການບໍລິຫານການຈັດການຂີ້ເຫຍື້ອ ຂອງເມືອງ www.timesofindia.indiatimes.com
ເ ມືອງຊານຟານຊິກໂກໄດ້ກ າຍເປັນເມືອງທໍາອ ິດທີ່ອ ອກກົດໝາຍຫ້າມ ນໍາໃຊ້ຕ ຸກນໍ້າພລາສຕິກ, ເພື່ອຊ ຸກຍູ້ໃຫ້ຄ ົນຫັນມາໃຊ້ຜ ະລິດຕະພັນທ ີ່ດີ
ຕໍ່ທໍາມ ະຊາດຫຼາຍຂຶ້ນ. ຜູ້ໃ ດທີ່ເຮັດຜິດຈະຖືກປັບໃໝເຖິງ 1000 ໂ ດລາ www.globalflare.com
Earthwatch
E A R T H WATC H
52
T h e Pe r i l of Plastic By Viengdalat Somphet
Plastic is everywhere; in water bottles, containers, in everything and especially in those ubiquitous grocery bags. And it is killing us. What was initially a boon to modern man, has now become, literally, a hangman’s noose as it chokes planet Earth. Plastic is now a part of our daily existence. Look around and you will see it everywhere. It’s a bet that within a metre of you there will be at least half a dozen things made from plastic. Go into a shop and buy even a pencil, and the salesgirl will put it into a plastic bag. A friend of mine joked, “Buy one plastic bag and they’ll put it into another plastic bag.” But what is incredibly shocking is that despite all the campaigns for a clean environment, we continue to dispose of our plastic waste, senselessly and irresponsibly. Visit That Luang or the Mekong after festivals, or just about every weekend, and you will see the mountains of plastic bags and bottles thoughtlessly tossed away, making our surroundings filthy in the short-term and toxic in the longer term. Discarding a used plastic bag or water bottle where one is standing has become a reflex action; almost like breathing. But that is just Act I in our march towards self-destruction. Estimated to take about 300 years to biodegrade, the plastic then ends up in our sewers, fields, rivers and oceans, snuffing out animal and marine life. We’ve all seen those terrible pictures of cattle and fish choked from ingesting plastic bags. Our actions of carelessly discarding bags or bottles, endanger ani-
mal or plant life in the immediate future and our own lives later as it poisons our food chain. Plastic garbage, when collected by our not-so-efficient municipal services, then ends up in landfills where sometimes thermal decomposition or burning is attempted. But that contributes to an increase in air pollution with its deadly concomitants of respiratory diseases and cancers.
So what can we do to save ourselves from this peril that plastic has become? We need a three-pronged approach; education, legislation and enforcement. A number of organisations have started trying to create awareness in society. Green Vientiane, for example, an endeavour of Social Environment Research Consultants Asia, uses innovative ideas to bring about behaviour changes at the local level. Laws need to be enacted that curtail the production and usage of plastic. For example, some countries ban plastic bags less than a certain thickness and many shops charge for plastic bags. If shops and street vendors are held liable, plastic wastage will drop dramatically. So, start today with just a small change in your personal behaviour. It would be an irony if plastic, which started as such a boon, should become the death of us.
Green Vientiane is marketing Gracz’s eco-friendly containers and packaging. Made from natural plant fibres these products naturally biodegrade in 6 weeks! Safe for you and better for the environment. More info on: www.gracz.co.th
Small Steps with Big Impacts: There are many ways that we can personally help reduce plastic in our daily life. Take small steps like these the example: Avoid plastic and bring your own reusable bag when go out shopping.
Carry a glass or other non-plastic bottle for your daily hydration. Reduce the hazard to animals and marine life by tying plastic bags , especially the ultra-thin ones, into a series of knots before disposing of them.
San Francisco, becomes the first city to ban plastic bottles, encouraging people to use more eco-friendly products. Fines up to $1000 will be imposed on violators. www.globalflare.com New Delhi has banned plastic bag less than 50 microns thick (thin bags). The reasoning is that thicker plastic bags are easier to reuse. Also, manufacturers and distributors are required to pay for postuse disposal with money collected used for the city’s waste management
welcome to our laos! Since 2001, we’ve been sharing the Laos we love with the world through adventure and eco-tourism travel, working every day to protect the environment and culture. We offer a wide range of more than 160 excursions and outdoor activities in all 6
We want to share our culture and the natural beauty of laos. today and tomorrow.
provinces of Laos as well as excellent service, dedicated guides and the highest standards of safety. We’ll show you the scenery and the trails less frequented by tourists and interact with the local people and culture in the most responsible and environmentally friendly way. And with 7 offices located throughout Laos, you’re never far away from the start of your next adventure!
greendiscoverylaos.com • info@greendiscovery.com
VIENTIANE • VANG VIENG • LUANG PRABANG • THAKEK/KHAMMOUANE • PAKSE/CHAMPASSAK • LUANG NAMTHA • NONG KHIAW
Tr
av e
l5fpvfxkpmk'da[vk-Po
ASEAN destinations
lg u
id
e
mjv'mjP;.ovk-Po
56
c0;'[=]y7ew-
ຕັ້ງຢູ່ພາກກາງຂອງປະເທດລາວ, ເປັນ ແຂວງທີ່ນັບວ່າເ ປັນສູນລວມຂອງກິດຈະ ກໍ າ ກ ານທ່ ອ ງທ່ ຽ ວທີ່ ເ ປັ ນ ມິ ດ ກັ ບ ທໍ າ ມ ະ ຊາດ, ມີທັງຜ າຫີນປູນທ ີ່ສູງຊ ັນ, ເຂດໜອງ ນໍ້ າ ທີ່ ກ້ ວ າງໃ ຫຍ່ ສຸ ດ ສ າຍຕາກັ ບ ພ າບ ທີວທັດທີ່ສວຍງາມແລະຍັງກວມເອົາເຂດ ປ່າສະຫງວນເຖິງສ ອງແຫ່ງອີກ.
‘ທາງເດີນປ່າບ ໍລິຄ ໍາໄ ຊ’
ເ ປັ ນ ໜຶ່ ງ ໃ ນໂ ຄງການເ ປີ ດ ໃ ໝ່ ທີ່ ຊຸ ກ ຍູ້ ໃຫ້ ປ ະຊາຊົ ນ ທ້ ອ ງຖິ່ ນ ມີ ສ່ ວ ນຮ່ ວ ມໃ ນ ກ າ ນ ພັ ດ ທ ະ ນ າ ກ າ ນ ທ່ ອ ງ ທ່ ຽ ວ ແ ບ ບ ຍືນຍົງ, ໂຄງການດັ່ງກ່າວໄດ້ຮ ັບການ ສະໜັບສະໜູນຈ າກລັດຖະບານນີວຊີແລນ ຮ່ວມກັບກະຊວງຖະແຫຼງ ຂ່າວ, ວັດທະນະ ທັມ ແ ລະ ກ ານທ່ອງທ່ຽວ
ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ:
ບ້ າ ນທ ່ າ ບ ົ ກ , ລ່ ອ ງເ ຮື ອ ທ ີ ່ ເ ຮັ ດ ຈ າກ ເສດລູກລະເບີດ. ໄລຍະເວລາລ່ອງເຮືອ ທີ່ດ ີທີ່ສຸດແມ່ນຕ ອນຄ້ອຍແລງຕາເວັນຕົກ ດິນໄປກັບພາບບັນຍາກາດແຄມນໍ້າ,ໂຄງ ສ້າງຕົວເຮືອທີ່ເຮັດມາຈາກເສດລະເບີດ ໃນປາງສົງຄາມອີນດູຈ ີນຍິ່ງເຮັດໃຫ້ປະສົບ ການລ່ອງເຮືອມີລັກສະນະພິເສດຫຼາຍຂຶ້ນ.
ວັ ງ ນ ໍ ້ າ ເ ຢັ ນ . ຕັ້ງຢ ູ່ບ້ານນາພາວັນຫ່າງ
ຈາກຂົວນໍ້າເທີນປະມານ 10-15 ຫຼັກ, ຕັ້ ງ ສຸ ດ ທ າງດິ ນ ແ ດງແ ມ່ ນ ໜອງນໍ້ າ ເ ລິ ກ ສີຟ້າທ ີ່ມ ີຜາຊັນຫີນປູນປະກອບເປັນພາບ ພື້ນຫຼັງທ ີ່ງາມຊວນໃຫ້ຫ ຼົງໄ ຫຼ.
ບ້ າ ນໂ ພນທັນ ແ ລະ ບ້ານພ າຄະ
ບ້ າ ນໂ ພນທັ ນ ທີ່ ເ ມື ອ ງຄໍ າ ເ ກີ ດ ນັ ບ ວ່ າ ເ ປັ ນ ສູ ນ ລ ວ ມ ແ ຫ່ ງ ກ າ ນ ຕໍ່ າ ຜື ນ ຜ້ າ ເຊີ່ງມີປະຊາຊົນຫ ຼາຍກວ່າ 60 ຄົນ ທີ່ມີອາຊີບຕ ໍ່າຜ ້າ, ເປັນສະຖານທີ່ ທ່ າ ນທີ່ ສ າມາດຫ າຊື້ ສີ້ ນ ພື້ ນ ບ້ າ ນທີ່ ຕໍ່ າ ດ້ວຍໄໝ ຫຼືຝ ້າຍ, ບ້ານແຫ່ງນ ີ້ເປັນໜື່ງໃນ ບ້ານທີ່ມີຈໍານວນແມ່ຍີງຕໍ່າຜ້າຫຼາຍທີ່ສຸດ ໃນປະເທດລາວໂດຍມີການນໍາເອົາການ ຕໍ່າຜືນຜ້າແບບດັ້ງເດີມມາປະສົມປ ະສານ ກັບການຕໍ່າຜ ້າສະໄໝໃໝ່.
ສິ່ງທີ່ບ ໍ່ຄວນພາດ: ຖໍ ້ າ ມ ັ ງ ກອນ:
ຕັ້ງຢູ່ຕາມເສັ້ນທາງ ເລກ 8 ບ້ານປຸງ, ພາຍໃນຖໍ້າມີຫີນປູນ
ຍ້ອຍກ່ໍຕົວຂຶ້ນເປັນລັກສະນະໂຕມັງກອນ ໃຫຍ່ງາມອະລັງການ, ທີ່ໜ ້າປະທັບໃຈ ໄປກ່ວານັ້ນແມ່ນເມື່ອຍ ່າງເລິກເຂົ້າໄປ ໃນ ຖໍ້າຍ ັງມີຫີນຍ້ອຍກ່ໍຕົວຂຶ້ນເປັນລັກສະນະ ຄ້າຍຄືກັບຕີນໂ ຕຊ້າງອີກດ້ວຍ.
Bolikhamxai Laos
Located in central Laos, Bolikhamxay is considered the center for ecotourism activities. It has towering limestone karsts, massive wetlands, relaxing scenery and is home to two national protected areas. A new project by the MICT and NZ govt, to improve visitor experience through better infrastructure and heritage awareness in collaboration with local people is taking shape.
Sightseeing: Ban Tha Bak “Bomb Boat” River Cruise: This is best done at sunset or during the cool weather to really enjoy the scenery along the riverbanks. What makes this cruise extra special is that the boats are made from the fuel tanks of old U.S warplanes. Vang Nam Yen: Located in Ban Napavan, 10-15 km away from Nam Theun Bridge at the end of a red dusty road is a cool and inviting blue water lagoon with towering karst limestone as its backdrop. Ban Phontan & Ban Pakha: With more than 60 weavers, Ban Phontan in Kamkeud District is a place to shop for the traditional skirt known as sinh, woven from either silk or hemp. The village is one of the biggest in Laos in terms of the number of women weavers incorporating both traditional and modern techniques of weaving. DON’T MISS: Tham Mankhon “Dragon Cave”. Located along Route 8A in Poung Village, the interior of this magnificent cave resembles a dragon with its gigantic stalagmite and stalactite formations. One impressive attraction in the middle of the cave is an elephant foot-like stalactite formation.
dkowx GETTING THERE
By Bus - Daily from Southern Bus Station, Vientiane, to Lakxao Ihkovksko DINING
Saynamsan Restaurant With delicious Lao food and friendly staff this riverside restaurant is a good stopover in Paksan town.
mujrad SLEEPING
Thangkheng Guesthouse Located at the center of Laksao on Route 8 facing the towering limestone, Thangkheng is managed/ owned by a family of Hmong. T: +856-(0)30-906 0456 Suan Mai Ketsana Guesthouse An ideally located guesthouse that gives its visitors a serene relaxing view of the Nam San River in Paksan. T+856-(0)20-2233-8747
Travelguide
57
c0;'-P'0;k'
ຄງການພັດທະນາ ແລະ ການຊຸກຍູ້ສ ໂ ົ່ງ ເສີມການທ່ອງທ່ຽວແບບຍືນຍົງ ແລະ ເພື່ອ ແນ່ໃ ສ່ສ ້າງລາຍໄດ້ຍ ົກລ ະດັບການດໍາລົງ ຊີວິດໃຫ້ແ ກ່ປະຊາຊົນທ ້ອງຖີ່ນ ແລະ ຜົນ ປະໂ ຫຍດ ທີ່ ດີ ແ ກ່ ນັ ກ ທ່ ອ ງທ່ ຽ ວໄ ດ້ ເ ຂົ້ າ ໄດ້ສຳພັດແຫລ່ງທ່ອງທ່ຽວໃຫມ່ໆ ແລະ ສະດວກຫລາຍຂຶ້ນ
ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ
Xieng KhouangLaos
Through a project of the MICT and the New Zealand government, tourist sites and different activities are being developed in Paek, Kham and Khoun districts with a strong focus on heritage interpretation.
Sightseeing: Plain of Jars Site 1: In February 2016, excavations were conducted at Plain of Jars Site 1, and archaeologists unearthed three different types of burials: bones placed in pits with a large limestone block on top, bones buried in ceramic vessels, and a single body in a grave. Muang Khoun: the ancient capital of the Phuan kingdom capital lies about 30 km from Phonsavanh. A giant Buddha at Vat Piavat, That Foun Stupa and That Chomphet are three of the most important places to visit in the district. Other temples and decrepit French colonial buildings are also worth exploring. Ban Xang: A visit to Xiengkhouang is incomplete without a side trip or a sleepover at Xang Village in Kham district, famous for its hot springs, eco lodge, massage sala, sauna rooms and restaurant. DON’T MISS: Tham Piu. This historic cave in Kham district has become famous for more tragic reasons. During the war in Indochina, it took a direct hit from an American warplane killing the hundreds of villagers taking shelter during a bombing raid. Below the cave sits a large Buddha statue, a mute witness to the madness of war.
ທົ່ງໄ ຫຫີນເຂດ 1: ໃນທ້າຍເດືອນກຸມພາ
ປີ 2016 ທີ່ຜ່ານມາ, ນັກບູຮານນະຄະດີ ໄດ້ ຄົ້ ນ ພົ ບເ ສດສາກກະດູ ກຂອງມະນຸ ດ, ໄຫເກົ່າແກ່ ແລະວັດຖຸບູຮານອີກຫຼາຍຢ່າງ ທີ່ຄ າດຄະເນວ່າຊີ້ນ ສ່ວນດັ່ງກ່າວມີອາຍຸ ນັບແຕ່ໄລຍະທີ່ລ າວເຮົາເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນ ຝຣັ່ງ, ແຕ່ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມການຄົ້ນຄວ້າຫາ ຄໍາຕອບຍັງດໍາເນີນຕໍ່ໄປຢູ່
ເ ມື ອງຄູ ນ : ຂຶ້ນຊື່ວ່າເປັນເມືອງຫຼວງເກົ່າ
©Sutikno GINDROZ dkowx GETTING THERE
ຂອງອານາຈັກເມືອງພວນໃນສະໄໝກ່ອນ, ຕັ້ງຫ່າງຈາກໂພນສະຫວັນພຽງ 30 ຫຼັກ, ສາມສະຖານທີ່ທີ່ບ ໍ່ຄວນພາດຂອງເມືອງ ແມ່ນທ່ຽວຊົມພ ຣະພຸດທະຮູບໃຫ່ຍທີ່ວ ັດ ເພຍວັດ, ວັດທາດຝຸ່ນ ແລະທາດຈອມເພັດ ຕັ້ງສູງສ ະຫງ່າ.
By Air: Daily flights from Vientiane. By Road: Daily from Northern Bus Station Vientiane. Ihkovksko DINING
Bamboozle Restaurant & Bar The interior is decorated with bamboos giving its diners a relaxing dining experience. Aside from their delectable burgers and mulberry smoothies, the place serves a range of international and Asian dishes and a good selection of spirits and beverages.
mujrad SLEEPING
Ban Xang Ecolodge With the green covered-mountain in front, this community- maintained eco lodge in Xang Village, Kham district is a good place to stay after a day exploring the province. T +856-(0)20-2234-0333
ບ້ າ ນຊ້ າ ງ: ຖ້າຫ າກທ່ານມີໂອກາດມາ
ທ່ ຽ ວຊ ຽງຂ ວາງທ່ າ ນຕ້ ອ ງມ າແ ວ່ ພັ ກ ທີ່ ບ້ານຊ້າງ, ເມືອງຄໍາເຊີ່ງເປັນສະຖານທີ່ ພັກກັບບ່ໍນໍ້າຮ້ອນອັນໂດ່ງດັງ, ທັງເ ຮືອນ ພັກແບບທໍາມ ະຊາດ, ສາລານວດ, ຫ້ອງຮົມ ແລະ ຮ ້ານອາຫານເຊີ່ງໄດ້ມີການປັບປຸງ.
ສີ່ງທີ່ບໍ່ຄວນພາດ:
ຖໍ້າປີວ: ຕັ້ງຢ ູ່ເມືອງຄໍາ, ພາຍໃນຖໍ້າແ ມ່ນ
ເຕັ ມ ໄ ປດ້ ວ ຍຄ ວາມໝ າຍທີ່ ສໍ າ ຄັ ນ ທ າງ ປະຫວັດສາດ ແລະໂສກກະນາດຕະກໍາ, ໃນໄລຍະສົງຄາມອິນໂດຈີນຖໍ້ານີ້ໄດ້ກາຍ ເປັນສະຖານທີ່ລົບໄພຂອງປະຊາຊົນທ ້ອງ ຖີ່ນແຕ່ຖືກທ ະຫານອາເມຣິກາຍິງລ ະເບີດ ໃສ່ແລະພາກເອົາຊ ີວິດຂອງປະຊາຊົນທ ັງ ໝົດ, ພຣະພຸດທະຮູບໃຫ່ຍທີ່ຕ ັ້ງຢ ູ່ດ້ານລຸ່ມ ຂອງຖໍ້າເພື່ອການ ກາບໄຫວ້ສ ັກກາລັກບູຊາ ກັບຜ ູ້ທີ່ລ່ວງລັບໄປໃນໄລຍະສົງຄາມ
mjv'mjP;.ovk-Po
58
dexqfF dex6g9p ກຳປົດແມ່ນນະຄອນຫຼວງເກົ່າເຕັມໄປດ້ວຍ ຕຶ ກ ອ າຄານໂ ຄງສ້ າ ງສະຖາປະນິ ດ ແ ບບ ເມືອງຂຶ້ນ ແລະບ້ານເກົ່າແບບດັງເ ດີມທີ່ ຖື ກ ຫັ ນ ມ າໃ ຊ້ ເ ປັ ນ ຮ້ າ ນຂ າຍເຄື່ ອ ງທ້ ອ ງ ຖີ່ນ, ຕັ້ງຫ່າງຈາກຕົວເມືອງພະນົມເ ປັນພຽງ 150 ຫຼັກກັບບັນຍາກາດທີ່ແ ຕກຕ່າງຈາກ ນະຄອນຫຼວງແຕ່ເຕັມໄປດ້ວຍກິດຈະກໍາ ທີ່ໜ ້າສົນໃຈຫຼາຍຢ່າງໃຫ້ຄ ົ້ນພ ົບ
ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ:
ບໍ ກໍ - ຕັ້ງຢ ູ່ເທີງເນີນຖືກສ້າງຂຶ້ນໃນຊຸມປ ີ
1920 ສະໄໝຫົວເມືອງຂຶ້ນເປັນສະຖານ ທີ່ບັນເທີງ ສໍາລັບເ ຈົ້າໜ ້າທີ່ ແລະນັກ ທ່ອງທ່ຽວຈາກຕ່າງປະເທດ, ຢູ່ໃກ້ຄ ຽງກັນ ກໍ່ ມີ ອ າຄານເ ກົ່ າ ທີ່ ມີ ຄ ວາມສໍ າ ຄັ ນ ທ າງ ປະຫວັດສາດຫຼາຍຫຼັງ, ທັງໂຮງກາຊິໂນ, ໂບດໃຫ່ຍ ແລະ ນໍ້າຕົກຕາດຂະໜາດ ໃຫ່ຍອີກດ້ວຍ.
ສວນພິກໄທກຳປົດ, ດ້ວຍການປູກ ແລະ
ກີ່ນທີ່ເ ປັນເອກະລັກຂອງພິກໄທ, ສ່ວນພິກ ໄທກຳປົດຂຶ້ນຊື່ວ່າເປັນພິກໄທທີ່ທີ່ດ ີສຸດໃນ ໂລກກໍ່ວ່າໄດ້.
ປ່ າ ຜາຫ ີ ນ ປ ູ ນ , ຕັ້ງຢ ູ່ລະຫວ່າງກຳປົດ ແລະ ທິວທັດແມ່ນເຕັມໄປດ້ວຍຖໍ້າທີ່ກໍ່ ຕົວຂຶ້ນດ້ວຍຫີນທີ່ແປກຕາ, ພາຍໃນກໍ່ເຕັມ ໄປດ້ວຍພຣະພຸດທະຮູບ, ກິດຈະກໍາປີນຜາ ທີ່ Phnom Kbal Romeas ສາມາດເຫັນ ພາບທີວທັດທີ່ອ ະລັງການອ້ອມຮອບແນມ ລົງຈາກພາຍໃນຖໍ້າ ແລະ ເບີ່ງເນີນ ກ້ວາງຂອງທໍາມ ະຊາດດ້ານລຸ່ມ.
Kampot Cambodia-
Kampot, the old provincial capital is a town of quiet lanes, colonial architecture and old shop houses along the river front. Though only 150 km from bustling Phnom Penh, it’s a world completely removed from the national capital. It’s an excellent base for exploring and touring the surrounding countryside.
ລອງເ ຮື ອຊົມວີວຕາເວັນ ຕົກ
ລາຄາພຽງ 5 ໂດລາ, ສໍາພັດກັບປະສົບ ການສົດຊື່ນລອງເຮືອຕາມສາຍນໍ້າຫຼັງພ ູ ບໍກໍ ແລະຊົມປ ່ານ ໍ້າທໍາມ ະຊາດຕາມແຄມ ອ່າວກຳປົດທີ່ບໍ່ຄວນພາດ.
By Air – Daily flights from Vientiane to Phnom Penh By Bus – Daily from Southern Bus Station (Vientiane to Phnom Penh)
Sightseeing: Bokor – a hill station from French colonial times. It was set up in the early 1920s as a getaway for officials and foreign visitors from the grueling heat. One can find ruined historic buildings. a magnificent casino and church, and a large waterfall. Kampot pepper, with its delicate yet distinctive aroma, is renowned for being among the best in the world.
ສີ່ງທີ່ບ ໍ່ຄວນພາດ.
dkowx GETTING THERE
Limestone landscapes between Kampot and Kep include caves with exotic rock formations, almost all containing Buddhist shines such as Phnom Chhnork and Phnom Kbal Romeas. Rock climbing in amazing Phnom Kbal Romeas offers breathtaking views inside the cave and from the top of the hill. Do Not Miss: Sunset Firefly Cruise on the river for only $5. Sip a drink while watching the sun set behind Bokor Mountain and see the mangrove forests along the Kampong Bay River.
Veronica’s Kitchen Exclusively Khmer cuisine at the end of the Old Market overlooking the river.
Champa Lodge. Spectacular riverside location surrounded by farming and fishing communities. Champa Lodge is one of Cambodia’s most unique, laid-back and enticing hotels offering guests a truly Cambodian experience. It consists of a collection of three beautiful traditional Khmer houses on stilts with fantastic views of the river and rice paddies. Guests can enjoy activities such as kayaking, cycling and boating. From $38. www.champalodge.com
Chiang Mai Thailand
Travelguide
59
-P'.sj,F wm ເ ປັນເມືອງໃຫ່ຍອັນດັບສອງຂອງປະເທດ ມີທັງວ ັດທະນະທັມແລະປະເພນີທີ່ເ ກົ່າແກ່ ອ າຫານທ້ ອ ງຖີ່ ນ ທີ່ ເ ລື່ ອ ງຊື່ ພ້ ອ ມທັ ງ ສະ ດວກສະບາຍໃນການໄປມາ ແລະ ເລືອກຊື້ ເຄືອງຫັດຖະກຳການອອກແບບດ້ວຍມືທີ່ ຂຶ້ນຊື່.
ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ: ສ່ ວ ນດ ອກໄ ມ້ ຣ າຊະພື ກ
ກວມເອົາ ເນື້ ອ ທີ່ ກ້ ວ າງເ ຖິ ງ ແ ປດສີ ບ ແ ຮກຕ້ າ ເ ພື່ ອ ເປັນການສະເຫຼີມ ສະຫຼອງຄົບຮອບ 60 ປີການຂຶ້ນຄອງຣາດຂອງກະສັດະພູມິພົນ ອະດຸນຍະເດຊ. ສວນແຫ່ງນ ີ້ຖືກຕັ້ງຊ ື່ຕ າມ ຊື່ດອກໄມ້ປະຈໍາຊາດຂອງໄທເຊິ່ງເ ອີ້ນວ່າ ‘ຣາຊະພືກ ’ ສວນແມ່ນແຍກອອກເປັນຫຼາຍ ສ່ວນລວມດອກໄມ້ນາໆພັນທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ແລະຖື ກ ຈັ ດ ຕົ ກ ແ ຕ່ ງ ຢ່ າ ງສ ວຍງາມເປັ ນ ສັນຍາລັກຕ ່າງໆ.
ດອຍອີນທະນົນ. ອຸທ ິຍານແຫ່ງຊ າດນີ້ຕັ້ງ
Thailand’s second largest city is a melting pot of culture and tradition, religion and food, nature and adventure.
Sightseeing: Royal Flora Ratchapruek. Eighty hectares of landscaped gardens opened to the public in 2006 to celebrate the 60th anniversary of King Bhumibol Adulyadej’s accession to the throne. The park is named after Thailand’s national flower Ratchapruek (cassia fistula or golden shower tree). The park is divided into different areas representing different countries through flowers and other historical or cultural symbols of the country represented. Doi Inthanon. This national park is 2,500 meters above sea level and home to several majestic waterfalls that are easily accessible. Reach the summit of Doi Inthanon and see panoramic views of the city. Hiking, trekking, wall climbing, cave visiting, and bird watching are some of the other activities to be enjoyed. Sankampaeng Hot Springs A 40-minute drive away from the city of Chiang Mai, Sankampaeng Hot Springs is a truly relaxing retreat from the hustle and bustle of the city. Though the place does not offer any five-star luxury, it is a great venue for picnics with the scenic mountain landscape in the background while soaking at the natural hot water stream. Do Not Miss: Sunday Walking Street Market. A good place to shop for handmade arts and crafts from hill tribes. The night market is larger in area than the Saturday market (locally known as Wualai Market). Starting from Tha Pae Gate and extends more than a km down to Ratchadamnoen Road
By Air – Daily flights from Vientiane By Bus – Daily from Nongkhai (Thailand) to Chiang Mai
Ohkajhu Organic Farm & Resturant The newest trend in the city when it comes to healthy eating. Enjoy an all-organic meal, meat or full vegan, from a wide seletion of dishes and beverages in a cool and relaxing ambience.
Vanilla Place. A boutique guesthouse located at the heart of Chiang Mai with 15 beautifully decorated, teak furnished rooms that offer the convenience and comfort of one’s own home. A 5-minute walk from the night market and close to Anusarn Market and historical Ta Pae Gate. www.vanillaplace-chiangmai.com
ຢູ່ເທິງພ ູຄວາມສູງເຖິງ 2500 ແມ້ດຈາກ ລະດັບໜ້ານໍ້າທ ະເລ ແລະມີນໍ້າຕົກຕາດ ສູ ງ ຊັ ນ ຫຼ າ ຍແ ຫ່ ງ ທີ່ ສ າມາດເ ຂົ້ າ ເ ຖິ ງ ໄ ດ້ ງ່າຍ. ເມື່ອຍ ່າງເຖິງຍອດດອຍອິນທະນົນ ສາມາດແນບເຫັນທ ີວທັດອ້ອມຮອບຂອງ ເມືອງໄດ້ສຸດສາຍຕາ, ຍັງມີກິດຈະກໍາຫຼາຍ ຢ່າງໃຫ້ເ ລືອກເຊັ່ນຍ່າງເດີນປ່າ, ປີນຜາ ຫີນ, ທ່ຽວຊົມຖ ໍ້າ ແລະມີກິດຈະກໍາເ ບິ່ງນ ົ ກ ປ່າອີກດ ້ວຍ.
ບ່ ໍ ນ ໍ ້ າ ຮ ້ ອ ນສ ັ ນ ກໍ າ ແ ພງ . ຫ່າງຈາກຕົວ ເມືອງຊຽງໃໝ່ພຽງ 40 ນາທີ, ບໍ່ນໍ້າຮ ້ອນ ສັນກໍາແພງນັບວ ່າເປັນສະຖານທີ່ພ ັກຜ່ອນ ເໝາະແກ່ການຜ່ອນຄ່າຍ ແລະໜີຄວາມ ວຸ້ນວ າຍຈາກຊີວິດຕົວເມືອງ, ເຖີງວ່າຈະ ບໍ່ມີຄວາມຫຼູຫຼາຫ ຍັງຫຼາຍ, ແຕ່ບໍ່ນໍ້າຮ້ອນ ແຫ່ ງ ນີ້ ເ ໝາະແ ກ່ ກ ານກິ ນ ເ ຂົ້ າ ປ່ າ ຊົ ມ ພາບທີວທັດທໍາມ ະຊາດຂອງພູ ແລະນັ່ງ ຫຼີ້ນນໍ້າທໍາມ ະຊາດ.
ສີ່ງທີ່ບໍ່ຄວນພາດ:
ເ ລາະຍ ່ າ ງຕ ະຫຼ າ ດວັ ນ ອ າທິ ດ ທ້ ອ ງ ຖີ ່ ນ. ສູນລ ວມຮ້ານຂາຍເຄື່ອງແບບພື້ນ ບ້ານດັ້ງເ ດີມ ແລະເຄື່ອງຂອງຝາກຫັດຖະ ກໍາຂ ອງຊົນເຜົ່າທ ້ອງຖີ່ນ, ຍັງມີຕະຫຼາດ ມືດກວມເນື້ອທີ່ກ້ວາງຂວາງຫຼາຍກ່ວາຕະ ຫຼາດວັນເ ສົາ (ຮູ້ຈັກກັນໃນທ້ອງຖີ່ນວ່າ ‘ຕະຫຼາດວົວລາຍ’), ທາງເຂົ້າເ ລີ່ມແ ຕ່ປະຕູ ທ່າແ ພ ແລະ ຍາວລົງເປັນຫຼັກຫາຖະໜົນ ຣາຊະດໍາເນີນ.
The charm of traditional Lao hospitality on the bank of the Nam Song
WORLD WORLD LUXURY LUXURY RESTAURANT RESTAURANT AWARDS AWARDS WINNER WINNER 2016 2016
Riverside Boutique Resort Riverside Boutique Resort Vang Vieng, Laos Vang Vieng, Laos
Riverside Boutique Resort & Restaurant du Crabe d’Or - Ban Viengkeo, Vang Vieng, Vientiane Province, Lao PDR Riverside Boutique Resort & Restaurant du Crabe d’Or - Ban Viengkeo, Vang Vieng, Vientiane Province, Lao PDR www.riversidevangvieng.com www.riversidevangvieng.com Oh3_FINAL.indd 60
Facebook.com/Riversidevangvieng Facebook.com/Riversidevangvieng
info@riversidevangvieng.com info@riversidevangvieng.com
T +856 (0) 23 511 726-8 T +856 (0) 23 511 726-8 5/3/16 3:01 PM
Cover_oh3_FA.indd 2
5/3/16 10:21 AM
Magazine MAY-JUNE 2016
ASEAN Without Borders: Without Borders:of Ecotourism Roadmap forASEAN Strategic Development Roadmap for Strategic of Ecotourism Clusters andDevelopment Tourism Corridors Clusters and Tourism Corridors
Southeast Asia in your hands
Main Activities: Main Activities: Conference
Conference Green Tourism Exhibition Green Exhibition guest only) SpecialTourism Tours (invited (invitedWorld guest only) Special Tours Visit Vat Phou, a UNESCO
Visit Vat Heritage Site,Phou, a UNESCO World Site,Pha Pheng Waterfall, Heritage The Khon largest The Khon Pha Pheng the in South East Waterfall, Asia, and the4000 largest in South East Asia, the Islands Wetland Areaand the 4000 Islands Wetland Area
More information and registration: www.aef2016laos.com More information and registration: www.aef2016laos.com Cover_oh3_FA.indd 1
Pakse, Champasak Province Lao PDR Lao PDR
www.ohmag.la
FORMORE MORE INFORMATION INFORMATION PLEASE FOR PLEASECONTACT: CONTACT: Room 406, 4th floor, Tourism Building, Lane PDR Room 406, 4th floor, Tourism Building, LaneXang XangAvenue, Avenue,Lao Lao PDR +856 030 030 5824071, 5824071, F: T:T:+856 F: +856 +85621 21217910, 217910,E:E:aeflaos2016@gmail.com aeflaos2016@gmail.com
22-25 June 2016 22-25 June 2016 Pakse, Champasak Province
YOUR PERSONAL COPY FROM LNT May-June 2016 | Edition 3
www.ohmag.la 5/3/16 10:21 AM