udal aldizkaria
Kirol Astearen bigarren edizioko ekimenetan ia 400 herritarrek parte hartu dute
2016ko MARTXOA • 141. ZENBAKIA
ABARAXKA
Oiartzungo lehenengo Kirol Saria Girizia kirol eta kultur elkarteak jaso du 393 lagun hurbildu dira Kirol Astean antolatutako ekitaldietara: mahai-inguruak, sari banaketak, saio teknikoak eta aurkezpenak. Girizia kirol eta kultur elkarteak jaso du lehenengo Kirol Saria. Mendi Taldeko kide den Itziar Iñarrak jaso zuen oroigarria Jexux Leonet alkatearen eskutik, Imanol Barrentxea Torres, Xabier Albisu, Iñigo San Jose eta Martxel Toledoren arrimuan. Gai ezberdinen inguruko lau mahai-inguru (joko olinpikoak; emakumea eta kirola; triatloia eta herrian azken urtean destakatuako disziplinak), aurkezpen bat (Alberto Iñurrategiren Porrotaren alde) eta mendi lasterketako saio tekniko bat (Oihana Kortazarrekin) izan dira egitarauaren enborra. Honez gain, lehenengo aldiz herriko ikastetxeetan kirolari buruzko galdera-erantzunen jolas ludiko eta hezitzailea egin da. Parte hartu duten ikasleen artean 24 sari zozkatu ziren.
HAZIAK ETA ABARAXKA LUDOTEKA Oiartzungo herrian Haziak egitasmoa jarri da martxan, oraingoz Haurtzaro Ikastolan, LH 2. eta LH 5. eta 6. mailako ikaskideen artean. Haziak egitasmoak argi du botere harremanak ez direla soilik eskoletan ematen, gizarteko arazoa dela, horregatik proiektuan heziketa formala eta ez formalaren arteko zubia egingo da. Haziak egitasmoak botere harremanak iraultzea eta norbanakoak ahalduntzea du helburua. Horretarako materiala sortu da: Igel Marroitxo ipuina, BarruKLIk komikia, norbanakoek barrura begiratzeko audioak eta bideoak… Egitasmoa Oiartzunen kokatzen da. Bere sorreran oiartzuar askok hartu dugu parte: irudigile, idazle, diseinatzailea, koordinatzaile… Proiektu honekin lotuta, pasa den otsailaren 27an Abaraxka ludotekan enpatia jolasak antolatu genituen. Bertan haurrek ispilu jolasa, garbiketa jolasa, mugimenduaren trena jolasa, txotxongilo jolasa eta beste hainbat jolas eginez gozatu zuten, bestearen lekuan jartzen ikasiz. Adin ezberdinetako neska-mutilek hartu zuten parte. Hezitzaileen gidaritzapean eta jolasaren bitartez bata bestearen lekuan jartzen saiatu ziren, bata besteari entzuten, besteen hutsunea betetzen, bestea ikusten, ukitzen, sentitzen… Haurrei eta jolasei esker partaideok adina erreakzio, egoera eta une bizitzeko aukera izan genuen. Haundi eta txiki, neska eta mutil, gurasoren bat tarteko heziketa ez formalean ere haziak ereiten.
Euskal Jaian parte hartzeko gonbita
Fortaleza eta meategien arteko hesiak berritzen
Margoketak egin dira herriko zenbait gunetan
Herriko dantzari talde baten ekimenez eta talde askoren laguntzarekin, Euskal Jaia antolatu du lehenengoz biharko (hilak 19). Josune Cousillas Kultura zinegotziak, Araitz Iparragirre eta Garazi Aramendi antolatzaileekin batera, herritarrak festan parte hartzera gonbidatu ditu. Udalak publikoki eskerrak eman nahi dizkie antolatzaileei eta jaian parte hartuko duten herriko eragile guztiei, euskal kulturaren identitatea mantentzeko lan hau egin dutelako. Festa 11:00etan hasiko da.
Ergoienen, Fortaleza eta Arditurriko meategien arteko gune arriskutsuetako hesiak berritzen ari da Udala. Aurreikuspenen arabera, hilabete bat iraungo dute lanek eta denbora tarte horretan, itxita egon litezke bidegorriko zenbait zati lanengatik. Konponketak egiten hasi diren lehenengo zatia Aiako Harria etxetik Olaizola parera doan bidegorri puska da. Momentu honetan lanek erabiltzaileei sor dakizkioketen eragozpenengatik barkamena eskatzen du Udalak, baina aurrera begira guztien segurtasuna hobetuko da.
Herriko zenbait gunetan margoketak egin ditu Udalak, pintura beharrean zeudelako zenbait hiri altzari. Margoketak egin diren guneak izan dira Madalensoroko aparkalekua; Ugaldetxoko futbol zelaiko barandak; Landetxeko aparkalekuko irteerarako eskilaren gunea; Arraguako lau autobus geltokiak -Larzabal etxadi pareko biak, biribilgune ondokoa eta Mendingoa- eta Donibane kaleko komun publikoak, besteak beste. Eskaera hauetako gehienak iazko auzo batzarretan herritarrek egindakoak dira.
!
aski prexk aldizkaria
IRATI IRIARTE: “Terapeuta gisa ezin duzu etsi, paziente batekin hori egitea oso tristea da” Irati Iriartek EHUn Haur hezkuntza ikasi ondoren, Granadarako bidea hartu zuen 21 urterekin, logopedia ikasteko. Arlo horri buruz aritu da gurekin. Lehendabizi Haur Hezkuntza ikasi zenuen. Gero, logopedia. Zerk erakarrita? 18 urterekin ez nekien oso ondo zer egin. Haurrekin ongi moldatzen nintzelako, Haur Hezkuntza egitea erabaki nuen, bokazio askorik gabe. Bukatuta, pentsatu nuen: “Ez dut bizitza lan honetan pasatu nahi”. Ze gradu esistitzen ziren begira jarri nintzen. Ez nekien logopedia bazenik ere. Begiratu nuen zer zen, erakarri ninduen eta ikastea erabaki nuen. Eta asmatu dut. Zer moduzko esperientzia izan da Granadan bizitzea eta ikastea? Euskal Herrian ez dago gradu hau. Lehengusua Granadan bizitua zen eta gustatuko zitzaidala esan zidan. Han bizitzea oso esperientzia ona izan da. Ikasle hiria da eta urte bakoitza oso ezberdina, jendea joan eta etorri dabilelako. Alde batetik, hori oso ongi dago, baina zaila da harreman luzeak egitea. Granadako Logopediako irakasleek izugarrizko izena dute mundu honetan, jendea borrokatu egiten da euren konferentzietara joateko, baina irakasle bezala ez zaizkit gustatu. Logopedak zer egiten du? Hizkuntza, hitz egiteko, komunikatzeko, irensteko eta ahotsaren arazoetan interbentzioak egiten ditu. Bost eremu horietan arazoak dituen edozeini laguntzen dion terapeuta da. Hurrengo urtean master bat egiteko asmoa dut, alterazio neurologikoetan espezializatzeko. Osasun arloa da. Fisioterapeutek gorputzarekin egiten dute lan eta guk komunikatzeko sistemarekin. Balorean jartzen hasi da logopedia? Arazoak lehen ere bazeuden, baina ez zitzaien garrantziarik ematen. Gaur egun, bi urteko haur batek ez badu hitz egiten, logopedarenean dago. Lehen, “hitz egingo du” pentsatzen zen. Lehen dislexiko bat eskola porrota zen, gaur egun lagundu egiten zaie. Lehen auto istripu baten ondorioz hitz egin gabe geratzen zena aparte geratzen zen, familiaren zaintzapean... Beti egon dira autistak, down sindromedunak; hala ere, sindrome batzuk geroz eta gehiago daude: populazioa hazten ari da, bizimodua ez da hain osasuntsua... Logopedek lan egin dute beraien lana ezagutzera ematen. Profesional asko al zarete hemen inguruan? Bi astetik behin Kolegiotik lan-eskaintzak jasotzen ditut. Horrek esan nahi du ez dagoela logopeda nahikorik dagoen eskaerarako. Zure pazienteek ze profil dute? Nire paziente gazteenak bi urte ditu eta zaharrenak 85. Umetan hizkuntza eta komunikazio arazoak izaten dira gehiago, eta heldutan istripuak eta gaixotasun neurodegeneratiboak. Pazienteen eremua oso handia da. Ze adin arte eboluzionatu daiteke arlo honetan? Hizkuntza baino gehiago, hitz egiteko gaitasuna lortzeko dago muga. Teraupeta gisa, ezin dugu esan “haur honek ez du hitz egingo”. Etsitzea da. Paziente batekin hori egitea tristea. Esan dezakezu “oso zaila da” eta sistema alternatiboak proposatu: tabletak, piktogramak... Sistema horiekin hizkuntza lantzen saiatuko zara, baina garrantzitsuena komunikatzea da. Burmuina txikitan oso plastikoa da. Gero eta helduago, plastizitatea galtzen doa. Geroz eta gazteago, errekuperazioa hobea da, baina 45 urteko afasikoek hitz
egitea lortzen dute. Burmuina adin horretan ere plastikoa dela esan nahi du horrek. Teknologia berriak geroz eta gehiago erabiltzen dituzue logopedian?
Klixk! Martxoaren 8tik, apirilaren 9rako deia
Martxoaren 8aren harira, urtero bezala, Oiartzungo Feministen Asanbladak zenbait ekintza antolatu ditu herrian: batzuk ludikoagoak, esta besteak aldarrikapenezkoak. Antolatzaileek apirilaren 9an Gasteizen egingo den Feministak Prest! manifestaziorako deialdia ere egin dute. Herritik autobusa betetzea da erronka.
Teknologia berriak baliabide bat gehiago dira. Eskuz manipulatu daitezken materialak zuk dituzunak edo lankideek utzi diezazkizutenak izaten dituzu. On-line dena segituan trasmititzen da. Alde horretatik asko laguntzen dute. Hitz egitea eta komunikatzea ez da gauza bera. Pertsona batek ezin badu komunikatu preso dago bere gorputz barruan. Keinuekin eta begiradekin ere komunikatzen da. Jendea iristen da komunikatzearen garrantzia ulertzera arazo bat duenean ondoan. Afasiko baten kasuan, bikoteak dio: “Jakin nahi dut zer nahi duen. Inoiz ez nuen pentsatu ze arazo izan genitzakeen hizkuntza ez izateagatik”. Umeekin, asko etortzen dira esanez: “Seinalatzen du, badakit zer nahi duen”. Batzutan, komunikatze horregatik lasaitu egiten dira, baina hiru urte egitear ez hitz egitea ez da normala. Gizartean ez daude argi hizkuntzaren etapak, ze punturaino den larria haur batek bi urterekin ez hitz egitea... Ume neurotipiko batek, bi urterekin 50 hitz inguru jakin beharko lituzke eta bi hitzeko esaldiak egin. 40 hitz jakitea ez da larria, baina hitz bakar bat ez artikulatzea, bai.
Soinu Zahar Txapelketako jardunaldia
Elizalde Dantza Taldeak antolatuta, Soinu Zahar Txapelketako lehia izan zen Elorsoro kiroldegian. 39 dantzari aritu ziren nor edo nor, horien artean 12 oiartzuar. Saioetako onenak Maider Aginaga eta Ane Jaunarena lezoarrak izan ziren.
Ama hizkuntzan lan egitea da garrantzitsua. Zergatik? Hizkuntza maila ama hizkuntzan baloratzen da, ama hizkuntza baita gehien hartu duguna. Ama hizkuntza erdara duen umeak, euskararekin zailtasunak dituenak, erdara maila ona baldin badu, ez du terapia bat behar, baizik eta euskaltegi bat. Bere burmuinak ez du hizkuntza ikasteko arazorik. Elebidunak diren familietan zein da ama hizkuntza? Zaila da definitzea. Baditut kasuak guraso batekin euskaraz egiten dutenak, bestearekin erdaraz, eta eskola euskaraz jasotzen dutenak. Berez, euskaraz estimulazio gehiago dauka, baina guk terapia erdaraz egiten dugu; mundu guztiak dakielako eta ezin dugulako gurasoetako batengandik isolatu.
Oriotik Oiartzuna, herri curriculuma
Oiartzungo Hezkuntza Topaguneak eta Azmarrinek gonbidatuta, Ruben Iglesias eta Ainhoa Zumeta oriotarrek euren herrian martxan jarri duten herri curriculumaren proiektua aurkeztera etorri ziren. Hezkuntza Topaguneak herriko ikastetxeetan tankerako lanketa egitea proposatu nahi du.
Euskarak mundu honetan ateak ireki dizkizula aitortu izan duzu. Ez daude logopeda asko euskaraz dakitenak eta, ume eta heldu asko daude interbentzioa euskaraz behar dutenak. Elkarrizketan esan dudanean “euskaraz dakit, oiartzuarra naiz”... kito. Gehiago axola zitzaien horrek nik neukan lan esperientziak baino. Espero dut etorkizunean gradua egongo dela euskaraz. Azkenean euskaraz eta erdaraz pautak berdinak dira, baina hizkuntza eta soinuak ezberdinak dira. Gure burua aztertzen aritzen gara, inork ez digulako erakutsi euskarazko soinuak nola erakutsi.
TELEFONO BALIAGARRIAK: - Udaleko informazio bulegoa: 943 49 01 42 - Udaltzaingoa: 943 49 33 11 - Taxia eta taxibusa: 943 49 14 74 - Elorsoro udal kiroldegia:943 49 25 52 - Manuel Lekuona udal biblioteka: 943 49 38 64 - Osasun Zentrua: 943 00 65 05 - Elizalde Herri Eskola: 943 49 01 93 - Haurtzaro Ikastola: 943 49 16 59 - Oiartzun Irratia: 943 49 37 11 - Helduen Heziketa Iraunkorra-EPA: 943 49 00 48 - Bidez Bide/Bidelagun programak: 690 769 466
GUARDIAKO FARMAZIA: Martxoaren 18tik 23ra
Egunez: Karmele Antunez • Doneztebe, 5 • 943 49 03 52 Gauez: Olazabal • Donostia, 3 (Errenteria) • 943 34 45 11