udal aldizkaria
Herriko enpresa ttikietan euskararen erabilera gehitzeko egitasmoa diseinatuko du Udalak 50 langile baino gutxiago dituzten 500 enpresa daude Oiartzunen Herriko enpresa ttiki eta ertainetan (50 langile baino gutxiago dituztenak) euskararen egoera zein den aztertzeko eta erabilera areagotzeko egitasmoa prestatzen hasi da Udala. AEK-ko Ahize hizkuntz-aholkularitza enpresako bi teknikarik (Aitzol Perez de San Roman eta Mikel Urdangarin) lagunduko dute proiektuan. Bilera irekiak eta espezifikoak Maiatzetik urria bitartean, herriko enpresa ttikien diagnostikoa egingo dute, baita datozen hiru urtetarako lan-ildoak markatu. Horretarako, enpresari ttikiekin zuzeneko harremanetan egongo dira, haien ekarpenak, proposamenak eta ikuspuntuak kontuan hartuko baitira egitasmoa diseinatzeko orduan.
2016ko MAIATZA • 146. ZENBAKIA
Ikasleak Madalensoron bertsolari
Elizalde Herri Eskolako eta Haurtzaro Ikastolako LH 5. eta 6. mailako ikasleek ikasturtean zehar bertsolaritza eta ahozkotasun arloetan ikasitakoa erakusteko bertso saioa egin zuten senide eta lagunen aurrean, Madalensoro pilotalekuan.
Aurkezpenean 29 ordezkari Egitasmoaren aurkezpena joan zen astean egin zen, Udala, euskalgintza eta lan-munduko eragileen arteko langunea osatzeko. 29 eragiletako (enpresa, sindikatu, langile, euskalgintza...) elkartu ziren, gaiak interesa pizten duenaren seinale. Jexux Leonet alkateak ongietorria eman zien guztiei, eta euren jardunak herriko alde ekonomiko zein sozialean duen garrantzia azpimarratu. Mikel Irizar, Gipuzkoako Foru Aldundiko Hizkuntza Berdintasuneko zuzendariak Lanin egitasmoaren aitzindaritasuna azpimarratu zuen, “espero dugu egitasmo hau ongi atera eta Gipuzkoa osora zabaltzeko aukera izango dugula”.
Elkartasuna antzerki bihurtuta
Lampedusako errefuxiatuekin lotutako proiektu bat finantzatzeko, Kuadrillategin Mundundutik kantu kontari ikuskizunaz gozatu dute. Gaur, Abaraxkan Dejabuk Idazlea zeu zara irakurtzen duzulako emanaldia eskainiko dute, helburu berarekin.
Hiru bilera ireki egingo dira (ekainak 30, uztailak 14 eta urriak 6) baita enpresekin bilera espezifikoak ere (ekainaren 14, 15, 16an).
Skate parka inauguratzeko prestatzen
Eskola Agenda 21eko ikasturtea bukatu da gaur, udalbatzar bereziarekin
Gaetxe ondoan eraiki den skate parka inauguratzeko prestaketak hasi dira, erabiltzaileen eta Udalaren artean. Skate parkaren erabilera arauak eta gunearen dinamizazioaren inguruko adostasunera ere heldu dira, parte-hartze saio irekian.
Ikasleek elikadura burujabetzan eta hondakinetan hobetzeko proposamenak egin dituzte Eskola Agenda 21eko ikasturtea bukatu da gaur Elizalde Herri Eskolako, Elizalde Institutuko eta Haurtzaro Ikastolako ikasleentzat, Jexux Leonet alkatearekin eta Ander Santesteban Ingurumen teknikariari urtean zehar ateratako egindakoa azaldu, ondorioak kontatu eta hondakinen zein elikadura burujabetzaren inguruan herria hobetzeko proposamen zehatzak eginda. Datorren ikasturtean mugikortasun iraunkorraren gaia landuko dute.
Gazteen Antzerki Eskolan izen-ematea irekita
Hauteskundetako mahaikideen zozketa
18 arropa denda eta mertzeria, euskaldunago
Irakurketa taldearen saio irekia ikasturte bukaeran
Datorren ikasturterako Gazteen Antzerki Eskolan izen ematea irekita dago ekainaren 10a arte. 12 eta 18 urte arteko gaztetxoentzako eskaintza da. Astean ordu eta erdiko saioa bat izango dute (astezkenetan edo ostiraletan, 14:45etik 16:15era), Lur Kortarekin. Izen-ematea ikastetxeetan edota Elorsoro kiroldegian egin daiteke. Izen-emate orriarekin batera, kuota ordaindu izanaren ziurtagiria ere aurkeztu beharko da. Oiartzuarrek 60 €ko kuota ordaindu behar dute. Informazio gehiago: kultura@oiartzun.org.
Ekainaren 26an izango diren Espainiako kongresu eta senaturako hauteskundetako mahaikideen zozketa egin zen atzo (maiatzak 26), udaletxean. Ekainaren 1a arte, herrian egongo diren 13 hautesmahaietan eledun eta ordezko izatea egokitu zaien herritarrei jakinarazpenak banatuko dizkiete udaltzainek euren etxeetara. Zozketan mahaikide izatea egokitu zaienek errekurtsoren bat aurkeztu behar badute, abisua jasotzen dituztenetik zazpi egin dituzte euren arrazoiak aurkezteko Hauteskunde Batzordean.
Eskualdeko lau herrietan, merkataritzan euskararen erabilera areagotzeko kanpainak aurten arropadendak eta mertzeriak izango ditu jomuga. Oiartzunen, 18 komertziok hartuko dute parte egingo diren ekimenetan (zozketak, oihalezko poltsen banaketa, deskontuak...): Alcampo (jantzien atala); Azkar (bi dendak); Baobab; Begoña Zalakain; Carrefour (jantzien atala); El Paso; Intersport Extreme; Kinkila; Lurdes arropa denda; Mas por menos; Oiartzun Running Shop; Oiartzun Zone; Orratz; Oskarbi; Pukas Outlet; Stock Factory eta Zumitz.
Datorren hilean, Manuel Lekuona bibliotekako helduen Irakurketa Taldeak 2015/2016 ikasturteari bukaera emateko saio berezi eta irekia egingo du, taldekideak ez direnentzako ere bai. Joxe Iriarte Bikila idazlearen azken liburua, Kamaradak, izango dute hizpide, idazlea bera bertan dela. Honela, irakurleek Bikilari nahi dutena galdetzeko aukera izango dute irakurgaia hizpide hartuta eta liburuaren inguruko inpresioak idazlearekin berarekin elkartrukatzekoa. Hitzordua ekainaren 14an, 20:00etan, da Fermiñenen.
!
aski prexk aldizkaria
PILAR LEKUONA: “Erizain onak prestatzen dira gurean, izaera dutenak”
Klixk!
Pilar Lekuona Gipuzkoako Erizainen Elkargoko lehendakaria da 2013az geroztik. 5.089 profesional daude kolegiatuta Gipuzkoan. Geriatrian espezializatua dagoen erizain honekin euren ofizioaren egoerari buruz eta azkenaldian izan dituzten aldaketen berri aritu gara.
Arraguako festak ospatu dituzte auzoan. Aldegunako Jai Batzordeak balorazio polita egin du. Adin guztietako auzotarrengan pentsatuko egitaraua izan dute festek: auzo bazkaria, enkartelada, haur jolasak, bigantxak, erraldoiak eta buruhandiak, txaranga, kontzertuak...
Zein da Gipuzkoan erizainen egoera gaur egun? Erizaina erizain da benetan aukeratu duelako hala izan nahi duela, eta berdin zaio non egin lan. Buruan Osakidetza dugu, baina erizaintza eskolak orain erakusten du beste arloetako giroa: egoitzak etabar. Diferentzia handia dago ekonomikoki publikoan edo pribatuan lan egin. Ikerketa bat egin nuen egoitzetan jendea horregatik deskontentu ote zegoen jakiteko. Azkeneko lerroan azaldu zen dirua. “Bokazio” hitza ez zaigu gustatzen erlijioarekin lotuta dagoelako, baina egia esan, sentitzen dugu gure lana eta berdin zaigu non egon. Dirua? Bai, baina bigarren mailako da. Erizainak bigarren mailakoak zarete osasungintzan edo baloratuak sentitzen zarete? Estigmatizatuta dago. Beti ikusi da lehenengo medikua eta gero, erizaina. Akademikoki berdinduta gaude eta hori aldarrikatzen dugu. Erizaintza gradua da orain: espezialitetak badaude, doktore izan gaitezke... Hala ere, sinestarazi digute medikuak gehiago direla. Sendagilea da diagnosia egin eta tratamentua jartzen duena, baina gu osagarriak gara. Gure helburu garrantzitsuena zainketa kudeatzea da. Medikuak diagnosia egin edo pautatuko du, baina horren zainketa guk egiten dugu. Orain, preskrizpioa dela eta, sendagileak sendaketak egiten hasi behar dute, eta ez dute ideiarik! Preskripzioan lege aldaketak direla eta, polemika sortu da azkenaldian. Zer da gertatu dena eta zein da zuen jarrera? Espainiatik dator dekretua. Legeak jartzen duena jartzen du, eta legeak betetzeko dira. Horren aurrean ezin dugu ezer egin. Erkidego guztietako Osasun Kontseiluak barruan daude. 90 bat modifikazio egin dira, medikuekin akordiora iristeko. Hasi ginenetik geratu denera, alde handia dago. Zaintza preskripzioa deitzen diogu, baina medikamentu mandatuaren argibide, erabilera eta baimentzea da berez. Hitza bera aldatu genuen, ez delako medikuaren preskrizpioa bezalako erizainona. Marko legal bat behar genuen funtzionamendurako, baina erabat nahastu dute. Dekretuko 3.2 artikuluan lehendik sendagileekin koordinatuta egiten ari garena -dosien modifikazioa, e-mailez bidaltzen zizkiguten oharrek balioa izatea...- aldatu dute. Orain, medikuak etorri behar du, pazientea ikusi, diagnosia egin, preskripzioa egin eta gero, jarraipena egin. Ezinezkoa da. Sistema guztia nahastu, mantsotu dute eta pazienteak ez du ulertzen zergatik lehen gurekin egiten zituzten gauzak orain ezin diren. Pazienteak nahi duen gauza bakarra norbaitek atenditzea da. Orain, legez, erizainok ezin ditugu botikak modifikatu medikuak ikusi gabe. Horrek ez du ez hanka ez buru. Kentzeko aldarrikatzen ari gara. Gure formakuntzan ez zen preskrizpioa sartzen, baina orain sartzen da. Gure Farmakologiako asignatura sendagileena baino askoz ere luzeagoa da. Dekretuko gauza batzuk zentzugabeak dira. Erizain onak prestatzen al dira gurean? Kanpotik etortzen zaigu jendea erizain eske eta nola egiten ari garen galdezka. Fama handia dute ikasketek. Lau urte intentso dira eta oso araututa dago. Erizain onak dira, izaera dutenak. Garrantzitsuena erabakitzeko ausardia da. Aurrean pazientea duzu, eta momentu batean edo bestean egin behar zaiona erabaki behar
da. Aste honetan, graduko laugarren mailako ikasleekin hizketan, preskripzioaren kontu hori azaltzen ari nintzaien eta galdetzen zuten “eta norbait hilzorian baldin badago?”. Bizi-arriskua dagoen kasuetan kasu egin behar duzu, hori dio gure kode deontologikoak. Azken urteetan asko ari da lantzen koordinatzea eta taldean lan egiten. Erizainak ez du medikuarekin bakarrik lan egiten, beste profesionalekin ere jardun dezake: psikologoak, gizarte laguntzaileak, arkitektoak, udaletxeetan, lan-arriskuen sailean...
Arraguak auzoko festak ospatu ditu
Lan-munduratzeko errealitatea okerragoa da orain duela urte batzuk baino? Guk ez ditugu animatzen kanpora joatera. Atzerrian zerbait topatzen dutenean Kolegiora etortzeko esaten diegu, aztertu eta aholkatzeko komeni zaien edo ez. Hemen, erizaintza bukatzen duena erizaina da eta hala kontratatzen dute. Kanpoan, ez. Laguntzaile bezala hasten dira lanean eta ez daude oso ondo ordainduta. Oso duina da laguntzaile izatea, eta guk ere ikasten dugu oheak nola egin, nola garbitu... Hala ere, beti egongo da norbait ikusi nahi duena kanpoan dagoena. Iaz, gradua atera zuten guztiak hartu zituzten lanerako udan. Ikerketa batek dio Euskal Herrian %3ra ez dela iristen langabezi tasa erizainen artean. Hori bai, lanpostu finkoa beste kontu bat da...
Power Rangers, maila bat gorago
Power Rangers areto futboleko taldeak Gipuzkoako Lehen Mailara igotzea lortu du, Aretxabaletan Lasarteko Cecilia Frutadenda Kebab taldearen kontra Gipuzkoako Bigarren Mailako finala penaltitara irabazi ondoren. Jokatu zuten kirolariak hauek izan ziren: Jon Zamora; Jon Ander Etxabe; Ekhi Etxaburu; Beñat Mendikute; Mikel Lizarazu; Gorka Azpeitia; Jon Gaztelumendi; Roberto; Gajate eta Iñigo.
Lanpostu finkoa izatea zaila izateak erizainen egoera pertsonala baldintzatzen du? Gure erronka handiena da. Ikasketak bukatzean badakizu urte asko pasako dituzula ordezkapenak egiten. Osakidetzak OPEak urtero ateratzen ditu, postua ateratzen ez duena zerrendan geratzen da. 50 urte inguruko erizainek oraindik ordezkapenak egiten dituzte. Historikoki, erizaintza emakumeen arloa izan da. Gizonezkoen kopurua igotzen ari al da? Oso gutxi. %10a da mutila, besterik ez. Historikoki, zainketa emakumearekin lotu da. Medikuntzan aldaketa eman da. Sartzeko nota ikaragarria da Medikuntzan. Erizaintzan ere altua da. Eta nork ateratzen ditu nota onenak? Emakumezkoek. Orain, horrek baldintzatzen du dena.
Herri oso batek trena hartu zuenekoa
Hartu trena lelopean, maiatzaren 14an lipduba grabatu zuen Sarek, Dispertsioa Madarikatua kantuaren doinuekin. Herriko hamarnaka elkarte eta eragiletako kideek Mendiburu kalea eta Doneztebe plaza arteko ibilbidea bete zuten, aldarrikapen bakarrarekin: euskal preso politikoek pairatzen duten dispertsioarekin bukatu eta hauen giza eskubideak errespetatzeko.
Zer behar da erizain ona izateko? Premisa handiena jendea zaintzea gustatzea da. Zainketaren erreginak gara. Zainketa on batzuk ematea da ulertzea pertsona bere alderdi guztietan: fisikoki, biologikoki, psikologikoki, sozialki... Erizainak asko enpatizatu behar pertsona bakoitzarekin. Pertsonak dira gure helburu, eta horretarako pazientzia eta eskuzabaltasun handia behar da, eta bere burua zaintzen ikasi behar du. Hori ere oso garrantzitsua da. Ausardia behar da, norbere buruarengan konfiantza, egiten ari zarena gustatu behar zaizu...
TELEFONO BALIAGARRIAK: - Udaleko informazio bulegoa: 943 49 01 42 - Udaltzaingoa: 943 49 33 11 - Taxia eta taxibusa: 943 49 14 74 - Elorsoro udal kiroldegia:943 49 25 52 - Manuel Lekuona udal biblioteka: 943 49 38 64 - Osasun Zentrua: 943 00 65 05 - Elizalde Herri Eskola: 943 49 01 93 - Haurtzaro Ikastola: 943 49 16 59 - Oiartzun Irratia: 943 49 37 11 - Helduen Heziketa Iraunkorra-EPA: 943 49 00 48 - Bidez Bide/Bidelagun programak: 690 769 466
GUARDIAKO FARMAZIA: Maiatzaren 27tik ekainaren 2ra
Egunez: Losa Iglesias • Mikelete, 5 • 943 49 19 31 Gauez: Olazabal • Donostia, 3 (Errenteria) • 943 34 45 11