udal aldizkaria
Zazpi herribide konpontzeko lanak hasi dira
2018ko OTSAILA • 185. ZENBAKIA
ABARAXKA
Elizalde, Ergoien, Gurutze, Iturriotz, Karrika eta Ugaldetxon egingo dira konponketak Zazpi herribide konponduko ditu Udalak datozen hiru hilabeteetan, herriko sei auzotan. Bata bestearen segidan egingo dira lanak eta dagoeneko lehenengoa konpontzeko lanak egin dira (Elizalde auzoan, Urkabe inguruan Itturburura doan herribidean).
ABESTI HERRIKOIA SORTZEN Haziak eta Abaraxka ludotekak antolatuta, herriarentzako oso berezia izango den abesti bat sortzeko elkartu ginen urtarrilaren 31n ludotekan. Adin ezberdinekoak topatu ginen bertan: Torri Gukin-eko jubilatuak, ludotekako erletxoak, bertako hezitzaileak, abestian parte hartzeko espreski bertaratu zirenak…
Lan hauen baitan konponduko diren beste sei herribideak Luberri-berri eta Elorrondo (Ergoien), Andrearriaga (Gurutze), Gainzabal (Karrika), Otsakane (Iturriotz) eta Larraburu (Ugaldetxo) izango dira.
Dinamizatzaile lanetan Abaraxkako eta Haziak egitasmoko Nekane Martiarena eta Nora Barrosoz gain, Jon Martin bertsolaria izan genuen. Jolas moduan eta oso modu parte-hartzailean abiatu zen abestiaren sorkuntzaren lehen prozesua. Hitzekin jolasean aritu ginen, hitzak bata bestearekin josten, harremantzen eta esaldiak lotzen lortu genuen abestiaren lehen zirriborroa.
Herribide hauetan hondatuta dauden zatiak konponduko dira, gehienak baserrietara doazen bideak baitira. Lan hauetan 120.000 € inguruko inbertsioa egingo du Udalak.
Herria, irria, jolasak, lagunartea, ametsak, eskua, sortu, ahoa… bezalako hitzek adin ezberdineko herritarren artean duten esanahia eta lotura ikustea oso aberatsa izan zen.
Elorrondon Kooperatiba ingurua konponduko da.
Otsakane eta Andrearriaga izango dira konponduko diren herribideetako bi.
Konpromisotik tertuliara
Larre Planaren batzarra
Euskararen Arnasgune Lantaldeak antolatuta, tertulian ahobizi eta belarriprestek Konpromisotik aD/Ritzera-tik orain arteko bizipenak partekatu zituzten. Gingila Mirari Martiarenaren eta Idoia Torregarairen bakarrizketak jarri zion.
Larre Planaren 2017ko errepasoa eta 2018ko plangintza adosteko batzar irekia egin dute Udalak, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Oiartzungo Ganaduzaleen Elkarteak. Aurten garbituko diren eremuak zehaztea izan da puntu garrantzitsuetako bat.
Jon Martinek abilezia osoz lotu zituen esan ziren hitzak eta esaldiak, parte-hartzaile guztiak abestiaren zati ginela sentiaraziz. Lehen sorkuntza honi forma eta errima ematea du orain helburu bertsolari eta abeslariak. Ondoren, Ibargain Musika Eskolaren eta Herri Musikaren Txokoaren lana etorriko da, prozesuaren bigarren zatia. Beraien esku egongo da letra honi musika jartzea. Bakoitzak bere ekarpenak egingo ditu eta bere ukitua emango dio abestiari. Honela, Oiartzunen, bertako herritar eta eragileen artean sortutako abestia izango dugu! Prozesuak eta sorkuntzak denbora eskatzen du eta horretan hasiak gara. Berandu baino lehen estudioan sartu eta grabatzea espero dugu.
Beheko Errotako zubian sarea jarri da, Karrikan
Atsolorra martxoaren 18an izango da
Urmendi Haur Eskolan, aurrematrikulazio garaia
Etxebizitza Bulegoaren atala oarsoaldea.eus-en
Karrikan, bidegorriko lotura egiten duen Beheko Errotako zubian sarea jarri da. Auzotarrek auzo batzarretan aipatutako kontua zen zubia oso irristakorra suertatzen zela euria egiten zuenetan eta Udalaren aldetik karrikatarrek egindako eskaerari emandako erantzuna izan da sarea jartzea. Honela, auzotarrek egindako eskaeretako bat bideratu da eta Karrikan oinezkoentzako segurtasuna hobetzea lortu da. Gaur-gaurkoz, zubi hori ezinbestekoa da bidegorria eta auzogunearen arteko lotura egiteko.
2017an jaiotako oiartzuarren atsolorra martxoaren 18an ospatuko da, Udalak eta gurasoek hala erabakita. Iaz, 93 haur jaio ziren gure herrian. Horiei guztiei komunitatera ongietorria eman eta euskaraz zein euskal kulturan hezteko konpromiso herritarra egingo zaie, garai bateko usadioa berrituz, egungo gizartera egokituta. Atsolorran parte hartu nahi duten haurren gurasoek izena emateko atsolorra2017@gmail. com-era idatzi behar dute. Haurraren argazki bat bidaltzeko ere eskatuko diote.
Urmendi Haur Eskolako aurrematrikulazioa irekita dago, haur eskolak eskaintzen duen 0-3 etapako adin guztietarako: 2016an jaiotako haurrak (2 urtekoak), 2017koak (ertainak) eta 2018koak (sehaskak). Apirilaren 27a izango da izena emateko azkeneko eguna eta harremanetarako 943 26 00 86 telefonora deitu edo urmendi@ ouip.ikastola.eus helbidera idatzi daiteke. Aurkezpen bilerak eta ate irekiak ere izango dira. 2018 bukaeran jaioko diren haurrentzako aurrematrikulazio epe berezia irekiko da ekainean.
oarsoaldea.eus webgunean Oiartzungo Etxebizitza Bulegoaren atal propioa sortu dute. ASAP programari buruzko informazio praktiko guztia topatu ahal izango dute bertan etxejabeek eta maizterrek. Etxe hutsak alokairu sozialera bideratzeko Eusko Jaurlaritzaren programa da ASAP. Oiartzungo Udalak 2016an sinatu zuen gure udalerrian programa hau martxan jartzeko hitzarmena Etxebiderekin. Oraingoz, hiru etxebizitza alokairu sozialera bideratzea lortu da. Eskaera kontuan hartuta, Udalak etxebizitza hutsak dituzten oiartzuarrak animatu nahi ditu horiek betetzera.
!
aski prexk aldizkaria
XOSE ESTEVEZ: “Kontxa Murgiari esker, galegook XIX. mendetik dugu aldarrikapen nazionala”
Klixk!
Xose Estevez 1973an iritsi zen Galiziatik. Euskal Herrian daramatzan 45 urteetatik 25 Oiartzunen pasatu ditu.
Ihote eta sorginak etorri bezala itzuli dira Aiako Harrira, asteburu batez herriaren jaun eta jabe bihurtu ondoren. Auzo guztietan egindako kuestazioekin adin guztietako herritarrek festan parte hartzeko aukera izan dute.
Galiziar edo euskaldun, zer sentitzen zara? Niretzako erraza da galego-euskalduna edo euskaldun-galegoa izatea. Euskal Herrira etorri nintzenerako, banuen kontzientzia nazional galegoa. Kulturalki, linguistikoki eta beste zentzu askotan Galizia bezala nazio zapaldu bat izatean, elkartasunerako eremu egoki bat bihurtu zen. Badut definizio bat: galegoa naiz nazioz; euskalduna adopzioz; galeuzkanoa debozioz eta espainola inposizioz -nortasun agiriak behartzen nauelako. Bihar, urteroko moduan, Kontxa Murgia omenduko da. Zergatik uste duzu merezi duela? Kontxa Murgia Oiartzunen jaio zen, gaurko bibliotekan, 1806ko otsailaren 3an. Santiagon hil zen 1954ko uztailean, bihotzeko batez. Emakume honek bi seme erditu zituen eta horietako bat Galiziako kulturaren handietako bat da: Manuel M. Murgia. Askotan isildua da, Rosalia de Castrorekin ezkondu zelako. Real Academia Galegako lehenengo lehendakaria izan zen; idazle handia; Galiziako historia zientifikoki idatzi zuen lehena eta Galiziako nazionalismoaren lehenengo teorikoa. Bera izan zen Galizia nazio gisa definitu zuen lehenengoa. Lokartua zegoen identitate nazional hori sustatzeko ekimen asko egin zituen. Murgiaren semeak pertsonalki sustatu zuen Rosalia de Castro idazle handi izatea, emakumea gizartetik aparte zegoen garai hartan. Kontxa Murgia oso garrantzitsua da Manuel semea erditu zuelako eta hau Rosalia de Castrorekin ezkondu zelako. Kontxa Murgiari esker, galegook badugu XIX. mendetik nazio aldarrikapena. Uste duzu oiartzuarrok Kontxa Murgia ezagutzen dugula? 2000. urtean egin zen lehenengo omenaldia. Udala eta Aldundiaren artean bibliotekan plaka jarri zen, euskaraz eta galegoz. Xabier Iragorri zen alkate eta Luis Mari Bandres Kultura diputatu. Ordutik, urtero ospatzen dugu. Pixkanaka ari gara ezagutzera ematen, baina uste dut ezagunagoa izan behar lukeela. Helburua ez da hainbeste Kontxa Murgia ezagutzera ematea, baizik eta bere figuraren bidez Galizia eta Euskal Herriaren arteko ezagutza sustatzea. Harremantradizio luzea dute bi herriek, historiaurretik. Harro egon beharko genuke Kontxa Murgia Oiartzunen jaio zelako? Ni, behintzat, banago. Oiartzunera bizitzera etorri nintzenean jakin nuen hemengoa zela. Manuel Murgiaren historia liburuek zioten bere ama Tolosan jaio zela. Aritu nintzen Diozesiko artxiboan bere bataio-agiria Tolosan bilatzen eta ez zen agertzen. Egun batean, 1890. hamarkadako Euskalerria aldizkaria irakurtzen ari nin-tzela, Ignacio Querejetak idatzitako artikuluan irakurri nuen Kontxa Murgiaren aita, Tolosan organista aritu baino lehen, Oiartzunen aritu zela. Orduan begiratu nuen ea hemen jaio ote zen, eta hala zen. Bere bizitzako lehenengo 9 urteak plaza inguruan pasatu zituen. Familia oneko alaba zen. Aita Domingo Murgia zen, Irungoa, Murgia familia ospetsuko ondorengoa. Aitaren anaia Tadeo Malagan kalonje, organista eta konpositorea izan zen, Requiem meza bat idatzi zuen eta Rosalia de Castroren gorpua Padrongo hilerritik galiziar gailenen panteoira eraman zutenean horixe kantatu zen. Amaren aldea Zestoa ingurukoa zen, Egañatarrak. Probintziako bi idazkari izan ziren familia horretakoak. 1823an joan zen Kontxaren familia Galiziari, San Luisen 100.000 Semeek Fernando VII.ren eskariz Espainia inbaditu zutenean. Kontxaren aita Alderdi Liberal Fueristakoa
zen, on Ladislao Zabala, Villafuerteseko kondeak gidatzen zuen korrontekoa. Galiziara joan ziren liberalismoaren azken gotorlekua A Coruña baitzen. Aita itzuli zen, baina Kontxa han ezkondu zen, Manuelez haurdun. Oso bizitza txarra eman zion senarrak eta urte asko pasatu zituzten bereizita. Semeek aitarekin ez zuten deus jakin nahi. Manuelek ez zuen aitaren abizena erabiltzen: Manuel M. Murgia sinatzen zuen. Semeak Los precursores liburuan dio Galizia maitatzen ikasi zuela bere amak bere aberri euskalduna nola maite zuen ikusita.
Ihoteek, datorren urtera arte agur
Galiziak badu migratzaile herriaren fama. Oiartzunen asko al zarete? 10 bat izango gara. Baina Oarsoaldean 4.000 inguru gara. Salbuespen batzuk kenduta, nire garaiko migratzailea kualifikazio, maila kultural eta kontzientzia politiko baxukoa zen. Frankismoak Galizian izugarrikeriak egin zituen. Hiruzpalau hilabetetan 5.000 lagun akabatu zituzten eta beste 10.000 errepresaliatu. Abertzaletasunaren eta ezkerreko elite sozial eta politikoa suntsitu zuten. Horrek eragin zuen ondoren jaiotako belaunaldiak antzuak izatea ideologikoki. Belaunaldi hori bizi hobe baten bila etorri zen. Aurten, ‘Sitio distinto’ dokumentala ikusteko aukera izan da, gai horrekin lotua. Oso interesgarria da eta errealitatea ongi erakusten du. Migratzaile belaunaldi berriak badu kontzientzia sozial eta politikoa. Oraingoak kualifikazio altukoak dira: medikuak, erizainak, informatikaria, ingeniariak... 30-40 urte Galizia barrua ia deshumanizatua egongo da, husten ari da: 3.500 herrixka abandonatu daude. Eta zer da biztanlerik gabeko herrialde bat? Deus ez. Kultura eta hizkuntza oso garrantzitsua dira zuretzat: poema errezitaldia egitea ez da, beraz, kasualitatea. Aurten, Joseba Sarrionandiak Poemas Naufragos liburuan itzulitako zazpi poema aukeratu ditugu. Beste bi Antton Kazabonenak izan dira. Amado Carballo, Manuel Antonio -Gabriel Arestiren antzeko abangoardista bat-; Alvaro Cunqueiro eta Luis Sabane tradizionalagoak... Denak euskaraz eta galegoz irakurtzen ditugu.
M8rako mobilizazioen prestaketa
Emakumeen Nazioarteko Egunari (martxoak 8) begira, Euskal Herriko emakume feministak hasi dira prestaketa lanetan. Eskualde mailan ere izango dira ekimenak. Zer egin adosteko, Oarsoaldeko feministek batzar irekia egin berri dute Oiartzunen. Aurten, martxoaren 8an geldialdi eta mobilizazio feministak izango dira.
Kontxa Murgiaren omenezko ekimenek zer eskaintzen diote oiartzuarrei? Beste kulturak ezagututa, ondarea handitzen da. Euskal Herria harrera herrialde bat izan da eta galegook eskertuak egon besterik ez dugu. Frankismoko garai beltzenetan ogia, lana, etxea, familia eta maitasuna topatu genuen. Errezitaldian, adibidez, ikus daiteke nola sentimendu sakonenak ez diren hain ezberdinak toki batetik bestera. Laguntzen du norbere zilborrari begira ez egoten, nahiz eta norberarena kontserbatu behar den. Sustraiak ongi errotuak izan behar dira oinarrizko identitatean eta gainerakoei besoak zabaldu. Euskal Herria horretan eredu da.
TELEFONO BALIAGARRIAK: - Udaleko informazio bulegoa: 943 49 01 42 - Udaltzaingoa: 943 49 33 11 - Taxia eta taxibusa: 943 49 14 74 - Elorsoro udal kiroldegia:943 49 25 52 - Manuel Lekuona udal biblioteka: 943 49 38 64 - Osasun Zentrua: 943 00 65 05 - Urmendi Haur Eskola: 943 26 00 86 - Elizalde Herri Eskola: 943 49 01 93 - Haurtzaro Ikastola: 943 49 16 59 - Oiartzun Irratia: 943 49 37 11 - Helduen Heziketa Iraunkorra-EPA: 943 49 00 48 - Bidez Bide/Bidelagun programak: 690 769 466
GUARDIAKO FARMAZIA: Otsailaren 9tik 15era
Egunez: Agirrezabalaga • Arraskuelarre, z/g • 943 49 14 95 Gauez: Artetxe • Erdiko kalea, 26 (Errenteria) • 943 51 77 40