224. Aski Prexko!

Page 1

udal aldizkaria

Ibarren mugikortasuna hobetzeko lanak hasi dira Semaforoa jarriko da eta oinezkoentzako pasabideak margotuko dira Ibarren (Iturriotz) mugikortasuna hobetzeko eta en zubira pasatzeko izango dena. oinezkoentzako segurtasuna bermatzeko lanak hasi dira. 124.000 € inbertituko dira Lanek 124.060,91 €ko aurrekontua izango dute. Ibarre parean GI-3631 errepidetik pasatzen diren Egin beharrekoak zortzi asteko epean bukatuko ibilgailuen abiadura murrizteko semaforoa jarriko direla aurreikusten da eta Construcciones Oteguida. Semaforo honek oinezkoek botoia sakatzen du- Gaztañaga enpresak gauzatuko ditu. tenean aldatuko du kolorea. Mugikortasun eta segurtasun lan hauek egin behar Horrekin batera, oinezkoentzako bi pasabide ma- direla baliatuko da Ibarreko ur-hoditeria aldatzeko rraztuko dira, bat Ibarreko autobus geltokiarekin ere. lotzeko eta bestea, bidegorriko sarrera egiten duUdala eta Aldundiaren arteko hitzarmena GI-3631 errepidea Gipuzkoako Foru Aldundiaren eskumenekoa da. Lanak gauzatu ahal izateko, Udalak lur pribatuak eskuratu ditu. Horrez gain, Udalaren eta Aldundiaren artean hitzarmena sinatu dute, Udalak bere gain hartu ditzan lan hauek gauzatzeko ardura (berez, Aldundiaren eskumeneko errepidea izanik, erakunde hari baitzegokion lanak gauzatzea).

2019ko URRIA • 224. ZENBAKIA

Katerin Artola dantzariaren eskaintza

Katerin Artola Telleria dantzariak Soinu Zahar eta Aurresku Txapelketan bigarrenez segidan irabazi duen oroigarria eskaini dio Oiartzungo herriari. Iosune Cousillas Kultura zinegotziak jaso zuen haren eskutik Patxi Epelderen eskultura.

Ludotekan, ate irekiak familientzat

Abaraxka ludotekan eta Familia Eremuan hasi dira ate irekiak eta izen-emateak martxan daude hilabete honetan. Ate irekien helburua zerbitzuak ezagutzea da eta horretarako gurasoentzako kafe-tertuliak ere antolatu dira.

Auzotarrek aspaldi egindako eskaera erantzungo du lan hauekin Udalak. Aurreko astean, Iturriozko auzo batzarrean Ibarreko lanak berehala hasiko zirela jakinarazi zuten udal ordezkariek.

Udalak lanerako lehenengo auto elektrikoa hartu du Eraginkortasun energetikoan ematen hasitako urratsak indartuko ditu Oiartzungo Udalak lanerako lehenengo auto elek- Gaetxeko biltegian jarri da udal ibilgailu honentrikoa erosi du. Udaletxeko elektrizisten lantal- tzako -eta aurrerantzean etorriko direnentzakodeak erabiliko du. kargatze puntua.

Erroten ondarea ezagutzen

Errotak gure ondare historikoaren parte garrantzitsua dira. Oiartzunen martxan dauden bi errotak -Yurrita eta Arraskueezagutuz, historiaren zati hori ezagutzeko aukera izan da.

Eneritz Arbelaitz mugikortasun zinegotziak, Agustin Lekuona Hirigintza zinegotziak eta Oier Etxebeste udaletxeko elektrizisten arduradunak aurkeztu dute ibilgailua. Ibilgailu elektrikoak erakunde publikoetan Eusko Jaurlaritzak aurreko martxoan onartu zuen legeak 2020ko urtarrilaren 1etik aurrera erakunde publikoak behartuko ditu erosten dituzten ibilgailu berriak elektrikoak izatera. Oiartzungo Udala aspaldi hasia da eraginkortasun energetikorako neurriak hartzen. Udal eraikinetan argiztapena, berogailu sistemak... egokitu dira horretarako, baita kaleko argiztapena ere.

Euskara bekak eskatzeko epea martxan da

Tasak eta zergak ordaintzeko epea martxan

Tren Berdea eta Arditurriko meategiak, batera

Gipuzkoako erretiratuen eguna, Oiartzunen

Euskara ikasteko diru-laguntza eskatzeko epea irekita dago hilaren 31 arte. Ikasturte honetan, B2 maila arteko ikasleek dohainik ikasteko aukera izango dute Udalaren bekari esker eta hortik goitiko mailetako ikasleei, gutxienez %50 arte (kasu batzuetan %70 arte ere bai) finantzatuko zaie. Udako euskara ikastaro eta barnetegietan ikasten aritu diren ikasleek ere orain egin beharko dute diru-laguntza eskaera (urriaren 19a arte kasu hauetan). Eskaerak eta informazioa Euskara sailean egin behar dira (Fermiñene etxea/euskara@oiartzun.eus).

Hondakinen gaineko tasa ordaintzeko epea martxan dago (azaroaren 11 arte) eta jarduera ekonomikoen gaineko zerga ordaintzekoa ere bai, dagokienen kasuan (azaroran 10a arte). Bi ordainketa horien kasuan, helbideratutako ordainketak urriaren 29an kobratuko ditu Udalak. Datorren astean, berriz, uraren tasa ordaintzeko epea irekiko da: hilaren 15etik abenduaren 15era egongo da horretarako epea zabalik. Kasu honetan, helbideratutako ordainketak azaroaren 16an kobratuko ditu udaletxeko kontuhartzailetza sailak.

Tren Berdeaz eta Arditurriko meategiez batera gozatzeko aukera eskainiko dute Udalak eta Gipuzkoako Parketxe Sareak hiru aldiz urtea bukatu baino lehen. Lehenengo saioa bihar izango da (hilak 12). Hurrengo saioak azaroaren 1ean eta abenduaren 6an izango dira. Pagoaldetik Arditurrira Tren Berdean joan eta meategiak bisitatzeko aukera prezio berezian eskainiko dira (7 € sakoneko bisita eta 5 € oinarrizkoa; 12 urtez beheitiko haurrentzako prezio bereziekin). Aldez aurretik erreserba egitea komeni da Turismo Bulegoan.

Gipuzkoako erretiratuen elkarteek urriaren 19an euren eguna Oiartzunen ospatuko dute aurtengoan. Gipuzkoako 75 elkartetako 625 lagun bilduko dira. Erretiratuen martxarekin hasiko da eguna eta indarrak hartzeko Elorsoro kiroldegian bazkaria antolatu dute. Udalak AGIPENSek antolatutako ekitaldia lagunduko du eta parte hartuko du, harreran bertan. Jexux Leonet alkateak eta Olaia Lasa GizarteOngizate zinegotziak AGIPENS eta Gazte Izanak elkarteetako ordezkariekin batera aurkeztu dute egun horretako egitaraua.


!

aski prexk aldizkaria

ELIXABETE PEREZ GAZTELU: “Euskaltzaindiari euskara batzeko indarra aitortu behar genioke”

Klixk!

100 urte bete ditu aurten Euskaltzaindiak. Elixabete Perez Gaztelu euskaltzain urgazlea da.

Ugaldetxoko festekin bukatu da auzoetako festek aurtengoz eman behar zutena. Auzotarrek primeran pasatu dute, eguraldiak ere lagundu dien asteburu batean, Ugaldetxo Kultur Taldeak antolatutako ekintzetan. Irudian, Alaia eta Jon Martin bertsolari ugaldetxotarren saioa.

Zer da euskaltzain urgazle baten egitekoa? Andres Urrutia euskaltzainburuak mendeurrena dela-eta, desafio edo eginkizunetako bat dela esaten du urgazlearen irudia edukiz betetzea. Urgazle hitzak laguntzaile esan nahi du, eta garai batean, Euskaltzaindian batzordeka lan egiten zenean, denetan egoten ziren. Gaur egun ez da horrenbeste lan egiten era horretara, eta gehiago da Euskaltzaindia gizarteratzeko modu bat. Urgazleak era, leku, arlo askotakoak gaude. Gaiaren arabera gerta daiteke aholkuaren beharra, alde batera edo bestera: Euskaltzaindiak urgazlearena edo urgazleak Euskaltzaindiarena. Ez dago araututa, premiaren araberakoa da. 2006tik zara euskaltzain urgazle. Espero al zenuen izendapena? Urgazle izateko ez da propio ezer egiten. Bi euskaltzain osok proposatu behar dute. Baiezkoa ateratzen bada bihurtzen da bat urgazle. Jakintza arloren batean euskararen gaiarekin atxikimendua dutenak izaten dira. Ni Miren Azkaratek eta Ana Toledok proposatu ninduten. Lehenago izana nintzen LEF batzordeko kidea -lexikoa normalizatzeko eta estandarizatzeko batzordea-. Uste dut horregatik ere izan zela neurri batean. Unibertsitatetako irakasleak ere nahi izaten dituzte inguruan eduki. Ez nuen espero, baina poz handia hartu nuen. Akuilu bat da aurrera egiteko, egin duzuna aitortzeko modu bat. Akademia beharrezko al du euskarak? Euskaraz bizi nahi dugun euskaldunok ate eta leiho asko ditugu landu beharrak. Akademiari ikusten diodan abantaila batasuna da. Berez utiz gero, hizkuntzen joera bereiztea da. Nik horri garrantzia handia ematen diot, indarra ematen digulako. Babelgo dorrearen mitoak oso ongi agertzen du hori: hizkuntza bakarra daukaten arte proiektu bakarrean ari dira, dorrea egiten. Hizkuntzak nahastean, ahuldu egiten ditu. Akademiari, euskararen kasuan, batzeko indarra aitortu behar genioke. Hori, maila formalerako. Beste kontu bat da lagunartean nola hitz egin, erregistroak, fikzioan zer, hitanoa nola... Gauza asko daude akademiak, beharbada, arautu behar ez dituenak. Euskara hizkuntza indartsua balitz, igual ez luke akademiaren beharrik izango. Askok ez dute: ingelesak, alemanak... baina badituzte beste baliabide batzuk: hiztegi oso onak eta batasuna. Horregatik uste dut Euskaltzaindiak bere papera baduela. Indar batzailerik ez bagenu, zer gertatuko litzateke? Hoberako ez zen izango. Baina berriz diot: testuliburuetarakoa, administraziorako, hizkuntza formalerako... Whatssappak nola idatzi beste kontu bat da. Deustuko Unibertsitateko irakasle eta ikertzailea zara. Hizkuntzarekiko eboluziorik ikusi duzu ikasleengan? Irakaskuntza maite dut eta gazteengandik asko ikasten dut. Ikerketa -sortzea, bilatzea, pentsatzea- oso polita da, eta euskarak behar duela pentsatzen dut. Euskararen egoera gizartean asko aldatu da. Ni institutuan Franco hil zen urtean hasi nintzen. Euskaraz ez zen ezertxo ere erakusten. Irakasle bolondres eta oso militante batzuei esker, goizago joaten ginen euskara lantzeko eta alfabetatzeko. Gaur egun euskarak hezkuntza sistema guztian, -hobeto edo okerrago- bere lekua dauka. Unibertsitatera heltzen zaizkigunek euskaraz ikasi dute. Giroa erlaxatu dela sumatzen dut. Internetek ere asko aldatu du gizartea eta gazteen bizimodua, bereziki. Oso zaila da euskaraz Interneten lehiakorra izatea. Alde horretatik egoera kezkatzeko modukoa da. Testuinguru soziolinguistikoak asko eragiten

du. Bizkaian ezkerraldeko ikasleak ditut, eta nahiko meritu badute euskara kontserbatzen; inguru oso kontrakoa daukate euskaraz egiteko. Gipuzkoan, seguruxegoa da egoera. Ikasle batzuk oso-oso militanteak dira eta beste batzuek ez diote halako garrantzia ematen hizkuntzari.

Ugaldetxon ere ospatu dituzte festak

Azkenaldira Joxepa Anttoni Aranberri bertsolariaren figura ikertzen aritu zara. Nolatan? Ni ez naiz, edo nintzen, bertso mundukoa. Feministatzat beti eduki dut nire burua, baina orain aitortuago daukat. Joxepa Anttoni Aranberri Petriarena Xenpelar-en berreskurapena ez dut zerotik sortu, Antonio Zavalak lan handia egin zuen. Emakume honek bere lekua behar zuen, bada subjektua eta ez ezdakitnoren iloba. Errenteriako Udalak lantxo bat eskatu zidan Mariasun Landa sarietarako, eta hortik deskubritu dut beste mundu bat. Lan asko dago egiteko bertsolari emakumeak historian bilatu, testuinguruan kokatu, non kantatu zezaketen... klabe batzuk bilatu ulertzeko. Joxepa Anttoni Aranberri XX. mende hasierako alegato bat da neskazaharren estereotipoa pikutara bidaltzeko. Errebindikatu egiten zuen neskazahar izatea, oso ausarta izan zen. Oso bertso politak ditu, ondo eginak. Oiartzunen ere izan ziren bertsolari emakumeak, baina ez dut uste asko aztertu denik eta ahalegina egin behar litzateke. Emakume bertsolariak gaizki ikusiak zeuden eta asko galdu dugu transmititu ez delako. Hilaren 22an aurkeztuko da Bertsolaritza feminismotik (bir)pentsatzen, eta kapitulu bat idatzi dut, Xenpelarri buruz.

'21 aulki'-n, emakumeak ikusgarri

100TZE Sormen Espazioak 21 aulki zikloa antolatu du berriz ere, sorkuntza eta pentsamendua sustatzeko asmoz. Aurtengoan, emakume ikusezinak hartu dituzte hizpide. Irudian, Aintzane Galardi poeta oiartzuarra errezitaldi betean.

Eta ikerketa lerro ofizialean, zertan zabiltza? Euskaldun gehienak gaur egun hiztun berriak -euskaraz eskolan ikasi dutenak- dira, batez ere Araban eta Bizkaian. Aztertzen ari gara nola aktibatu hiztun horiek. Nik txatetako elkarrizketak aztertzen ditut. Oso esparru erakargarria da, hiztuna oso aske sentitzen baita eta oso sortzaileak dira, bai hiztun berriak eta zaharrak. Taldeko ikerketa bat da. Artikulu batzuk publikatu ditugu. Orain, galego eta katalanekin, hizkuntza gutxituetako ikertzaileok talde handi bat osatu dugu egoera kontrastatzeko.

Cavaillé-Coll bat Azkue gogoratzeko

Jose Manuel Azkue zenaren omenez, Oiartzungo Organozaleek seigarren aldiz Azkue Memoriala antolatu dute. Jose Luis Etxetxipia eta Adam Wolf musikariekin tertulian aritzeko aukera ere eskaini zieten San Esteban elizako Cavaillé-Coll organo berezia entzutera hurbildu zirenei.

Xabier Lete oso kuttuna duzu. Datorren urteko Mugarri prestatzen ari zara bere inguruan. Taldean ari gara. Oso gaztetatik Xabier Lete asko maite izan dut. Bertso asko berari esker ikasi ditut. Eta bere poemak ere... Nire bizi-tzako alor asko betetzen ditu Letek. Ez dut itsu-itsuan miresten, baina oso pertsona erakargarria eta interesgarria iruditzen zait. Oso elkarrizketa interesgarriak ditu, berak eginak eta berari eginak. Oso oiartzuar emankorra izan da. 2020ko Mugarria berari buruzkoa izango da, bere heriotzaren 10. urteurrena dela eta. Beste Xabier Lete bat erakutsi nahi dugu, poeta ez dena. Gazteei, batez ere, transmititu behar zaie zer egin asko dagoela hemengo kulturan. Kanpokoa oso ongi dago, baina interesa izan behar litzateke hemengoari begiratzeko.

TELEFONO BALIAGARRIAK: - Udaleko informazio bulegoa: 943 49 01 42 - Udaltzaingoa: 943 49 33 11 - Taxia eta taxibusa: 943 49 14 74 - Elorsoro udal kiroldegia:943 49 25 52 - Manuel Lekuona udal biblioteka: 943 49 38 64 - Osasun Zentrua: 943 00 65 05 - Urmendi Haur Eskola: 943 26 00 86 - Elizalde Herri Eskola: 943 49 01 93 - Haurtzaro Ikastola: 943 49 16 59 - Oiartzun Irratia: 943 49 37 11 - Helduen Heziketa Iraunkorra-EPA: 943 49 00 48 - Bidez Bide/Bidelagun programak: 690 769 466

GUARDIAKO FARMAZIA: Urriaren 11tik 17ra

Egunez: Gorostiaga • Lartzabal etxadia, z/g • 943 49 43 48 Gauez: Pages Aseginolaza • Biteri, 11 (Errenteria) • 943 52 45 12


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.