udal aldizkaria
2020ko APIRILA • 237. ZENBAKIA
Jon del Olmo, Ogasun zinegotzia: "Krisi honi aurre egiteko egoera onean gaude, baina eragingo du"
Galtzaraberriko presa eraisteko baimena eman du Udalak
Larrialdi egoerak eragin zuzena izango du Udalaren ekonomian
Europako FEDER planaren laguntza du proiektuak
Zer eragin izango du osasun larrialdi honek Oiartzungo ekonomian? Eragina izango duela ziur gaude. Zaila da eragina kuantifikatzea, astetik astera egoera eta neurriak aldatzen direlako. Gure herrian gehiengoa industria eta zerbitzuak dira. Erakunde batzuk hasi dira laguntza neurriak onartzen eta Udalak bere lekua topatu beharko du, neurri osagarriak hartzeko eta gure herriko egoerara egokitzeko. Oraingoz, zuhurtziaz jokatu, eragileekin hitz egin eta diagnostikoa egiten goaz. Tasa eta zergen ordainketan epea luzatu edo atzeratu da, ezta? Zein zerga kobratu behar ditugun eta nola Aldundiak ezartzen du. Udalok erabakitzen dugu egutegia. Epe batzuk irekita zeuden, eta helbideratuta dutenei berdin kobratu zaizkie, ezin dugulako agindua atzera bota. Helbideratu gabe daudenak ordaintzeko epeak luzatu ditugu. Uda bukatu arte martxan jartzeko epeak ere atzeratu ditugu. Beste hobari edo moldaketak egiteko, Aldundiaren erabakiaren zain geratu beharko dugu. Hondakinen tasa erabiltzen denaren arabera kobratuko da enpresa, komertzio eta ostalarien egoera ekonomikoa arintzeko. Etxebizitza arruntetan zerbitzua berdin jasotzen ari dira, baina ixtera behartuta dauden enpresa txiki, komertzio eta ostalaritza enpresetan zerbitzu gehigarriak ez dituzte erabiliko. Ondorioz, kobratu beharreko kopuruak egokituko ditugu. 2020ko aurrekontuan eragina izango du egoerak? Bai. 2019 bukaeran, diru sarrera jakin batzuekin urteko plangintza egin genuen. COVID-19aren ondorioz, foru ekarpenean %20-%25eko jaitsiera aurreikusten du Aldundiak. Geldialdiaren ondorioei ere aurre egin beharko diegu. Kontratuetan kalte-ordainak egon daitezke, adibidez. Aurrekontua birmoldatzeko lanetan ari gara. Diru sarreretan eragina aurten nabarituko da, baina baita hurrengo urtean ere, 2020ko aktibitatearen zerga batzuk 2021ean biltzen direlako. Udalak azpikontratatutako zerbitzu batzuetan aldaketak eragin ditu egoera honek. Zerbitzu batzuk moldatu egin dira eta martxan jarraitzen dute. Moldatu ezin direnek aktibitatea geratu behar izan dute: Elorsoro kiroldegia, Abaraxka ludoteka edo Mendiburu 14ko lanak, adibidez. Bakoitzaren azterketa egin behar dugu, baina zaila
da ez dakigulako egoerak zenbat iraungo duen. Irizpide orokorra argi dugu: langileek soldataren %100 jasotzeko formula bilatzen saiatu eta kuotak egokitu beharko dira. Zer pasatuko da proiektu, inbertsio eta egitasmoekin? Martxan dauden proiektu eta inbertsioak bere horretan mantenduko ditugu. Kasu askotan esleipenek eta hitzarmenek indarrean jarraitzen dute. Hasi gabe daudenak ez ditugu martxan jarriko uda pasa arte, gutxienez. Ziurgabetasun egoeran gaude eta COVID-19aren ondorioak kudeatzeko plana dugu martxan. Baliteke 2021 edo 2022ra atzeratu behar izatea egitasmo ugari. Beti jokatu izan dugu zuhur, eta momentu honetan gehiago oraindik. Oiartzungo Udala krisi honi aurre egiteko moduan al dago? Aurreko legegintzaldia herria egituratzeko eta oinarrizko beharrak asetzeko erabili genuen. Horri esker, krisi honi aurre egiteko egoera onean gaude. Baina horrek ez du esan nahi eraginik izango ez duenik eta alarma egoera bukatuta lehengora bueltatuko garenik. Mendiburu 14 dugu martxan, estrategikoa dena. Honi eustea beharrezkoa dela jakinda, beste guztia egokitu beharko dugu. Aurrera begira aurreikuspenak egiten ari zarete? Epe motzera lehenengo aurreikuspenak ditugu eta aktibitatea berreskuratzen den heinean datu zehatzagoak edukiko ditugu. Udal zergen ikuspuntutik ez dugu aldaketa handirik espero, baina beste erakundeek diru bilketan jaitsierak aurreikuten dituztenez, kontuan hartu behar ditugu. Urteko plangintza berrantolatu behar dugu, ez alarma egoerak irauten duen bitartean bakarrik, baita 2021ari begira ere.
Karrika errekako habitat naturala berreskuratu eta arrainen migraziorako oztopoak kentzeko, Galtzaraberriko presa eraisteko bigarren fasearen baimenak eman ditu Udalak aurten. Gipuzkoako Foru Aldundiko Obra Hidraulikoen zuzendaritza izango da lanak egingo dituena, lehen fasea bezala. Kasu honetan, proiektuak Europako FEDER planaren laguntza ekonomikoa izango du. Guztira, 171.189,29 â‚Źko aurrekontua dute lanek. Bizi dugun egoerarengatik, ezin da jakin noiz hasiko diren bigarren faseko lanak.
Udal ibilgailuen desinfekzioa
Udaltzaingoaren eta udaletxeko brigadaren ibilgailuak egunero garbitzen dituzte udaltzainek, COVID-19ak eragindako larrialdi egoera dela eta. Ozono makinarekin egiten da garbiketa hau, desinfektatzeko sortuta dauden makina berezi batzuekin.
Udalarekin harreman elektronikoa
Indarkeria matxistaren kontrako bizilagunak
Maskarak banatu ditu Udalak garraio publikoan
Gizarte-Ongizate sailetik, elkar zaintzeko deia
Museoek eskaintza birtuala egingo dute
Udala fisikoki itxita dago COVID19ak eragindako larrialdi egoerarengatik. Horrek ez du esan nahi herritarren eta Udalaren arteko harremana etenda dagoenik. www. oiartzun.eus webgunearen bidez, eskaera orokorrak bideratu daitezke. Matxuren berri emateko eta iradokizunak egiteko aukera ere ematen du webguneak, elektronikoki. Erabiltzeko, erabiltzaile digitala behar da eta eskuratzeko aukera ere badago. Udalaren webguneak ere informazioa etengabe eguneratzen du eta twitter bidez ere bai (@oiartzunudala).
Indarkeria matxistari aurre egiten dioten emakumeak lagundu eta babesteko asmoz, bizilagunen artean elkartasun sarea aktibatu nahi du Udaleko Feminismo sailak. Horretarako, komertzioetan eta etxeatarietan jartzeko kartelak banatu ditu herrian zehar. Herritarrei laguntza eskatu die Udalak, beren etxe-atarietan kartelak zabaltzeko: komertzioetan eskuratu daitezke kartelal edo etxean inprimatzea litzateke beste aukera. Horretarako, feminismoa@oiartzun.eus-era idatzita eskatu dezakete herritarrek kartela.
Udalak, udaltzaingoaren bidez, maskarak banatu ditu herriko garraio publikoan: Xorrola herri barruko autobusean, Ekialdebuseko lineatan eta EuskoTrenen geltokian. Espainiako estatuak apirilaren 14tik aurrera garraio publikoan maskarak banatzeko agindua eman zuen, baina berak zehaztu zuen non eta nork egin behar zuen banaketa: Oiartzun ez zegoen banaketa egingo zen herrien artean. Hori dela eta, Oiartzungo Udalak bere baliabideekin garraio publikoko erabiltzaileen osasuna eta segurtasuna bermatzeko ahalegina egin du.
Komunitatearen harremanak beti dira garrantzitsuagoak, baina COVID-19ak eragin duen larrialdi egoera honek herritar guztiok egin gaitu zaurgarriago. Hori dela eta, Gizarte-Ongizate sailak bideo bat zabaldu du sare sozialen bidez, bizilagunen arteko harremana eta elkarren zaintzaren aldeko mezua zabaltzeko intentzioarekin. Bide batez, bideoak Udaleko GizarteOngizate sailarekin harremanetan jartzeko bideak ere azaltzen ditu. Oiartzungo Feministen Asanbladak eta OiartzunAurreak ere bat egin dute ekimenarekin.
Luberri Ikasgune Geologikoak eta Soinuenea-Herri Musikaren Txokoa museoak eskaintza birtuala egiten hasi dira: bisitak egiteko eta ekintzak proposatzeko baliatuko dituzte bide digitalak. Luberrik (www.luberri.eus) oraingoz ariketak proposatu ditu, baita Aiako Harria-Bianditz eremuaren inguruko azalpena ere bisitarien esku jarri. Herri Musikaren Txokoak, bere aldetik, soinutresnen bilduma bisitatzeko aukera eskainiko du (www.soinuenea.eus). Herriko museoek Udalaren Kultura sailarekin elkarlanean jarri dute martxan eskaintza hau.
!
aski prexk aldizkaria
AITOR THALAMAS: “Ondo goaz, baina oraindik pandemia ez da bukatu"
ABARAXKA LUDOTEKA
Aitor Thalamas Oiartzungo Osasun Zentroko zuzendaria da. Berarekin COVID-19ak eragindako osasun larrialdiari buruz aritu gara. Herritarrentzako aholku eta irizpide argiak jakinarazi ditu Osakidetzako medikuak.
Oso ondo. Datuen arabera, 1/1000ko dugu. Gure herriak abantaila garrantzitsu bat dauka, oso sakabanatua egoteak zuzeneko transmisioa galarazten baitu. Hirietan, adibidez, kasu tasa handiagoa ikusten dugu, abantaila hau ez dutelako.
Kaleak hustu eta etxeak haurrez bete dira. Hogeitalau ordu asko dira lau pareten artean egoteko, ohiko egoera naturaletik at. Jolas, lagun, harreman, ariketa, komunikazio, salto, korri… gutxiago daude orain, ez haur batek bere garapen fisiko eta emozionalerako behar lituzkeen beste.
Oiartzungo osasun zentroan nola ari zarete bizitzen COVID-19 larrialdi egoera? Zein eragin izan du zuen eguneroko lanean?
Sintomak dituenak Oiartzungo osasun etxearekin jarri behar du harremanetan. Zer da egin behar duena?
Orain ondo gaude, baina momentu txarrak pasatu ditugu. Batez ere, lehenengo asteetan. Urduritasuna izan dugu, izan ere ez genekien zeri egin beharko genion aurre, eta ez genekien Oiartzungo biztanleriak nola erantzungo zuen pandemiaren aurrean.
Arnasbideko sintomekin, hau da, eztula, kalentura edo nekearekin hasiz gero, norberaren osasun zentrora deitu behar da. Bertan administratiboek sintomen arabera bideratzen dituzte pazienteak. Ondoren, medikuak pazientearekin telefono bidez kontaktuan jartzen dira eta balorazioa egiten dute, tratamendua eta beharrezko aholkuak emateko. Medikazioren bat behar baldin bada, Osakidetzako txartelean sartuko du medikuak, horrela farmaziara joango da pazientea zuzenean. Gure helburua sintomen arabera pazienteak sailkatzea da, eta ahal bada tratamendua etxean jasotzea. Ospitalera bakarrik sintoma larriak dituzten pazienteak bideratuko ditugu, larrialdiek gainezka ez egiteko.
Egunerokotasunean, eta horrelako egoera batean are gehiago, behar-beharrezkoa da gurasook jarrera baikorra izatea. Askotan oso zaila izaten da eta badakigu familia eta egoera oso ezberdinak daudela. Zenbait teilatupetan egoera nahiko gogorrak bizitzen ariko direla ziur gaude. Beste aukerarik ez dugun honetan garrantzitsua da, ahal den neurrian behintzat, ez dagoen tokitik indarrak ateratzea, gurasoak lasai egotea, maitasunez jokatzea eta haurrekin goxo egotea. Hauekin jolasean, tertulian, otorduetan... egoteko denbora atera eta egoki aprobetxatu behar genuke. Etxeko txikienei ziurtasuna, konfiantza, maitasuna eman behar genizkieke.
Osasun sailak eta profesionalek oso mezu garbiak eman dituzue osasun larrialdi honetan. Baietz uste dut. Oiartzungo biztanleriak oso ondo ulertu du egoera honetan ze garrantzitsua den etxean geratzea, eskuen garbiketa eta pertsonen arteko distantzia mantentzea. Osasun zentroarekin lehen kontaktua egitearen beharra ere onartu dute. Eskuak maiz garbitu, eztula egiterakoan ahoa estali… Oraindik oinarrizko aholkuak horiek dira? Besterik eman nahi duzue? Bai noski, aholku hauek jarraitzea ezinbestekoa da. Birusaren transmisioa pertsonen artekoa da batez ere. Zuzeneko kontaktua eta zuzenekoa ez den kontaktuaren bitartez transmititzen da birusa. Zuzeneko kontaktu bidezko transmisioa eztula egitean eta hitz egiterakoan botatzen ditugun mikropartikulengatik gertatzen da batez ere. Zuzenekoa ez den transmisioa, berriz, kutsatuta dauden objektuak ukitzerakoan gertatzen da, izan ere birusa eskuan egon daiteke eta honen bitartez, gorputzeko beste ataletara zabaldu. Aholku hauek gure egunerokoaren parte bihurtu behar dira. Orain, mahai gainean daukagu maskaren gaia. Nire ustez beharrezkoa da, batez ere birus-eramaile asintomatikoei aurre egiteko. Etorkizunean, konfinamendua altxatzerakoan, ziur nago denbora batez maskarak eraman beharko ditugula.
Zein mezu da herritarrek argi eduki behar dutena? Ondo goaz, baina oraindik pandemia ez da bukatu eta aholkuak ematen jarraitu behar dugu. Luzea izango da eta erne egon behar gara. Etxean geratzea eta arnas sintomak agertzerakoan osasun zentroarekin telefonoz harremanetan jartzea aholkatzen dugu.
Emozio zurrunbilo batean murgilduta egongo gara askotan, hauek dantzan ditugula: orain haserre, beranduago irriz eta eguna bukatzerako negarrez, agian. Sentimendu eta emozio hauek ateratzea baimentzea, bizitzea, onartzea eta maite ditugun pertsonekin partekatzea zilegi eta osasuntsua da, bakoitzak ahal eta nahi duen bezala kudeatuz. Zeinen ongi eta aske sentitzen garen bizi dugun hori barrutik atera eta loratzen, azaleratzen, adierazten dugun unean!!! Haurrak bizitzen ari diren emozioei izena jartzen laguntzea beharrezkoa da, baita hauek kanalizatzen edo bide egokitik bideratzen laguntzea eta beharrezkoa denean hauek kontrolatzea edo zaintzea, horrela bizitzen ari diren emozioez kontziente egingo baitira. Garrantzitsua da haurrak modu baikor batean heztea, eta ez zigor, garrasi edo mehatxupean. Bereziki horrelako egoera zail eta berrietan, zeinak guri ere arrotzak zaizkigun eta egonkortasuna galarazi diguten. Gu, Abaraxka ludotekatik ere, egoera berri honetara ahalik eta azkarren eta ongien egokitzen saiatzen ari gara. Ludotekako bazkide eta herritarrekin harremanetan jarraitzeko plaza eta bide berriak irekitzen ari gara material, proposamen anitz eta ezberdinak sortuz. Gmailaz (abaraxka.oiartzun@gmail.com) eta blogaz (www.gazteoiartzun.net) gain, bideodeiak egiteko kontu bat ireki dugu: elkar ikusi ahal izateko, bidaltzen ditugun materialen feed-backa izateko eta, haurren iritzia eta proposamenak jasotzeko. Berrasmatzeko garaia da.
Oiartzunen, detektatu diren COVID-19 kopuruak hori nola baloratzen duzue?
Ateak itxi baina plaza berriak ireki ditugu!
AINGERU OIARTZABAL: “Garrantzitsua da alderdi emozional zein mentaleko ongizatea" OiartzunAurrea-k psikologo, pedagogo, gizarte hezitzaile eta gizarte langile taldea osatu du. 19 bolondres elkartu dira, herritarrei laguntzeko prest. Aingeru Oiartzabal piskologoa da horietako bat. Laguntzarako bide hauek jarri dituzte: oiartzunaurreralaguntza@gmail.com e-maila edo 943 49 20 38 eta 679 710 840 telefonoak. Laguntza sarea osatzeko premia nondik dator? Bolondres sarean osasun mental zein emozionalaren zaintza ezinbestekoa zela ikusi zen. Gainera, Arrasaten horrelako talde bat martxan jarri zen eta horrek ere bultzada eman zigun. Hasi al zarete laguntza eskaerak jasotzen? Oraingoz gutxi, baina baten bat jaso dugu eta bideratu ere egin da. Zer nolako laguntza ematen duzue? Koronabirusak eragindako krisiaren aurrean hainbat behar psikologiko eta emozional sortzen dira; isolamenduak, elkarbizitzak, gaixotasunek, heriotzek eta orokorrean ezjakintasuneko
egoerak sor ditzakeenak. Sare honen helburua egoerak gainezka egiten dien pertsonen eskariei ahalik eta modurik profesionalenean neurriko erantzun bat ematea da. Era berean, Osakidetza eta beste erakunde batzuetara heltzen diren laguntza eskaerak arintzeko asmoa dugu. Zein behar dira orain arte sumatu dituzuenak?
TELEFONO BALIAGARRIAK:
Oraingoz ezin dugu behar zehatzik definitu, hala ere Udala lan handia egiten ari da herritarren beharrak detektatzen. Harreman zuzena dugu eta elkarlanean ari gara.
- Udaleko informazio bulegoa: 943 49 01 42 - Udaltzaingoa: 943 49 33 11 - Taxia eta taxibusa: 943 49 14 74 - Elorsoro udal kiroldegia:943 49 25 52 - Manuel Lekuona udal biblioteka: 943 49 38 64 - Osasun Zentrua: 943 00 65 05 - Urmendi Haur Eskola: 943 26 00 86 - Elizalde Herri Eskola: 943 49 01 93 - Haurtzaro Ikastola: 943 49 16 59 - Oiartzun Irratia: 943 49 37 11 - Helduen Heziketa Iraunkorra-EPA: 943 49 00 48 - Bidez Bide/Bidelagun programak: 690 769 466
Aholku orokorrik emango al zeniguke egoera honetarako? Garrantzitsua da alderdi emozional zein mentaleko ongizatea, gure eskubidea da. Egoera jasanezinean daudenak laguntza eskatzera animatzen ditugu: lo egiteko arazoak, elkarbizitzako tentsio emozionalak, isolamenduaren bakardadeak, gaixotasun eta heriotzen beldur eta saminak, sexu indarkeria eta beste zenbait egoera pairatzen dutenei egoera errazteko asmoz sortu baitugu taldea.
GUARDIAKO FARMAZIA: Apirilaren 24tik 30era
Egunez: Gorostiaga • Larzabal etxadia, z/g • 943 49 43 48 Gauez: Pages • Nafarroa etorbidea, 7 (Errenteria) • 943 34 45 49