udal aldizkaria
2020ko MAIATZA • 241. ZENBAKIA
Udala: "Norberak etxean egin dezakeenak zein ondorio dituen adibide garbia da atez ateko bilketa"
Udaletxea tramite administratiboetarako ireki da
10 urte bete dira Oiartzunen hondakinak biltzeko atez ateko sistema ezarri zenetik
Aldez aurretik hitzordua eskatu behar da
Hondakinen kudeaketa eredua irauli zen duela 10 urte. Norberak etxean egin dezakeenak zein ondorio dituen ikusteko adibide garbia izan zen. Guztiok sortzen ditugu hondakinak eta kontzientzia hartu eta herritarrak heziz gero, onura ikaragarria da. Egun, Oiartzunen zenbat biltzen da gaika? Egunero etxean sortzen ditugun hondakinak kontuan hartuz %80,3. Garbigunean bildutakoa gehituz gero, %84,14. Kale garbiketakoa ere gehituta, %81,5. Hamar urte ondoren zein da balantzea? Ohitura aldaketa nagusia duela 10 urte egin genuen. Hala ere, hondakinen kudeaketan lanean jarraitu behar da. Hondakinen kontua oso loturik dago jendarte ereduarekin: bizimodu motaren arabera hondakin gehiago edo gutxiago sortzen dira. Lortu dugu hondakinen kudeaketaren arazoa plazaratzea eta gaika sailkatzea oinarrizkoa izatea, baina oraindik asko dugu hobetzeko murrizketan. Zein arlotan hobetu daiteke oraindik? Helburua beharrezko ez den hondakinik ez sortzea da, zero zabor. Hondakinen kudeaketaren lehenengo printzipioa murrizketa da, ondoren berrerabil-
tzea eta azkenik, birziklatzea. Gaika sailkatzeko pausoa eman genuen, beste printzipioetan sakondu behar dugu. Batez ere hondakinen murrizketak izan behar du erronka. Errefusa asko sortzen dugu eta asko murriztu liteke oraindik. Atez ateko bilketarekin lortu dugu hondakinak egoki sailkatuta bidaltzea birziklatzera. Hori mantendu egin behar dugu gutxienez. Atez ateko hondakinen bilketan aldaketarik eragin al du koronabirusak? Atez ateko hondakinen bilketa oso sistema pertsonalizatua da. Hori dela eta, koronabirusarekin kutsatutako herritarren hondakinen bilketa ere pertsonalizatua izan da. Berrogeialdian zeuden herritarren hondakinak gaueko bilketatik kanpo antolatu ditugu. Besterik. Osasun krisi honetan hausnarketa ugari ari gara egiten. Zer nolako bizimodua dugu? Zein da gure eredua? Hondakinen gaia ere hor kokatu behar dugu. Orain arteko eredu honek sortzen ditu hondakinak, baliabideak xahutuz eta sortzen dituen ondorioak kontuan hartu gabe. Ekonomia zirkularraren ideia teoriatik praktikara eraman behar dugu.
Biblioteka maileguak egiteko ireki da Eskaerak egiteko eta liburuak hartzeko ordutegia antolatu du liburutegi-zerbitzuak Manuel Lekuona bibliotekak ateak ireki ditu, li- (sarreran gel hidroalkoholikoa jarri du Udalak deburu eta DVD-en maileguak egiteko eta materiala nen eskura) eta musukoa eraman beharko dute. bueltatzeko. Neurri bereziekin hasi da zerbitzua ematen bazkideei. 14 urtez azpiko haurrek etxeko heldu batekin joan beharko dute bibliotekara. Igogailua ere ez din da Maileguak egiteko, aldez aurretik telefonoz (943 erabili (beharra duenak, liburuzainarekin hitz egin 49 38 64), e-mailez (bibliotekamaileguak@oiart- beharko du). Ikasle Gela, egunkariak eta ordenazun.eus) edo telematikoki (www.katalogoak.eus- gailu gela ezingo dira erabili oraindik. kadi.eus) eskatu ahal izango dira. Kasu horietan, hurrengo egunean jasoko dira liburuak, bibliotekako ohiko ordutegian (astelehenetik ostiralera 09:00-13:00/16:00-20:00 eta larunbatetan, 09:0014:00).
Udaletxea aurrez aurreko tramite administratiboak egiteko irekita dago, gisa horretako arreta eskaintzen duten sailetan. Harrera egiteko, derrigorrez aldez aurretik hitzordua eskatu beharko da. Herritarren eta udal langileen osasuna bermatzeko neurriak hartu ditu Udalak udaletxea ireki aurretik. Honela, gel hidroalkoholikoa herritarren eskura jarri du harrera-gune guztietan eta babes pantailak. Era berean, herritarrek derrigorrez maskararekin joan beharko dute udaletxera eta bi metroko segurtasun distantzia mantendu. Igogailua ezinbestekoa denean soilik erabiltzeko gomendatzen da eta beti bakarrik (mugikortasun arazoak dituztenek laguntzaile bat izan dezakete). Tramite administratiboak, berriz martxan Era berean, larrialdi egoerarengatik etenda geratu ziren tramite administratibo guztiak berriz ere martxan daude joan den ekainaren 1a geroztik. Aurrez aurreko arretarako hitzordua dagokion sailean eskatu behar da. Hemen telefonoak: Harrera orokorra: 943 49 01 42 Gizarte-Ongizatea: 943 49 05 52 Hirigintza: 943 49 03 77 Kontu hartzailetza: 943 49 13 77 Udaltzaingoa: 943 49 33 11
Liburuak eta DVDak itzultzeko, sarrerako buzoia eta harreran jarri den saskia erabili daitezke. Eskuak garbitzea eta musukoa, derrigorrezko Bibliotekara doazen erabiltzaileek eskuak garbitu
Luberri eta Soinuenea museoak ireki dira
Urmendi Festa bertan behera geratu da
Arditurrik jarduerak eskainiko ditu ekainean
Landetxe eta Beheko Plaza berriz ere txandakakoak
3.160 kilo silo plastiko bildu ditu Udalak
Luberri Ikasgune Geologikoa eta Soinuenea-Herri Musikaren Txokoa museoak aste honetan ireki dira. COVID-19ak eragindako larrialdi egoerarengatik itxita egon dira (birtualki zenbait proposamen egin badituzte ere). Orain, iraila arte gutxienez, osasun baldintza bereziekin irekiko dituzte museoak, batez ere bisitari kopurua mugatuta. Bisita gidatuak aldez aurretik eskatu beharko dira eta bisitariek derrigorrez musukoak eraman beharko dituzte. Informazio gehiago museoetan bertan emango dute: 943 26 05 96 (Luberri) eta 943 49 35 78 (Soinuenea).
Aurten ez da Urmendi Festarik izan. Haur Eskolako hezkuntza komunitatea osatzen duten guraso eta langileek elkarrekin antolatzen dute egun hau, "komunitatea indartzeko eta herriari ospakizun bat eskaintzeko". COVID-19 larrialdi egoerak eragin duen salbuespen egoera dela eta, aurten Urmendi Festa ez egitea erabaki dute, "sare sozialetan eginez gero, ez lukeelako egunak bere esentzia mantenduko". Izan ere, Urmendi Festaren zentzua haur eskolako eraikin nagusian bilduta sortzen zen giroa dela baloratu da.
Arditurri parketxea jarduerak eskaintzen hasiko da bihartik aurrera (hilak 6, larunbata). Ekaineko larunbat guztietan familientzako orientazio jolasak antolatu dituzte (10:00-12:00). Horrez gain, igande honetan ibilaldi gidatua antolatu dute: Kausotik Oialeku aldera joko dute (10:00), mairubaratzak ezagutzeko, mitologiaren laguntzarekin. Hau ere familian egiteko plana izango du. Jardueretan parte hartzeko aldez aurretik izena eman behar da: arditurri@gipuzkoanatura. eus. Meategietako bisitak aurrerago jarriko dituzte martxan.
Beheko Plazako eta Landetxeko aparkalekuak berriz ere txandakoak dira. Gisa honetara, Elizalde auzoan dauden estalitako aparkaleku publiko guztiek berriz ere COVID19ak eragindako larrialdi egoeraren aurretik bezala funtzionatzen dute, auzoetatik herrigunera datozenei epe motz, ertain eta luzeko aparkaleku aukerak emateko. Astelehenetik larunbatera, Beheko Plazan gehienez hiru orduz utzi ahal izango da autoa eta Landetxen, berriz, sei orduz. Txandakako ordutegia 08:00etatik 14:30ak bitartean izango da.
3.160 kilo silo plastiko bildu ditu Udalak, aurreko astean egindako bilketa berezian. Ergoienen, Gurutzen, Karrikan eta Ugaldetxon propio bilketa hori egiteko egokitutako bost guneetan bildu dira belar bolak biltzeko erabiltzen den plastiko berezi hau. Hondakin hau egoki kudeatzeko, beharrezkoa da silo plastikoa gaika biltzea eta dagokion gunera bideratzea egoki tratatzeko. Udalak urtean bitan egiten du bilketa, herriko baserritarrei euren lanean erabiltzen duten hondakin berezi hau egoki birziklatzeko aukera eskainiz.
!
aski prexk aldizkaria
AGUSTIN VITAL: “Magia momentu polita sortzen da erraldoien konpartsaren irteeretan"
#oiartzunaurrea
Agustin Vital Haurtzaro Ikastolako administraria da ogibidez, baina musika darama barruan txertatuta. Dultzainarekin kalera salto egiten du ahal duen guztietan.
BOLUNTARIOA
Dultzaina jotzen noiz hasi zinen? Eta zergatik dultzaina? Iraultza dantza taldean nire dantzari ibilbidearen bukaeran piztu zitzaidan gaitarekiko nuen haurtzaroko oroitzapena. Izan ere, txikitan, Artaxoan, Jabier Lakuntza Tolosana gaitaria nuen bizilaguna, eta bere hasierako entsegu guztiak entzuten edota pairatzen genituen. Bera eta Jose Luis Fraile -Iruñeko gaitariak- izan dira nafar gaita berreskuratu dutenak. Jatorriz, errepertorio zaharra eta Artaxoako festetako errepertorioa oso txertatua nuen, ondoren beste piezika batzuk ikasten jarraitzen dugu. Beste musika tresnarik jotzen al duzu? Pixka bat saltsan ibili naiz batekin eta bestearekin, baina denborarik ez. Hala ere, gaita ongi ikastea bada erronka polita. Oidultzeko kide zara. Duela ez hainbeste sortu zenuten Oiartzungo Dultzaineroen elkartea. Zergatik? Sorrera lanetan ni ez nintzen ibili. Oidultz martxan jartzea astero gaita klaseak jasotzen zuten taldetik sortu zen, herriko ekimenetan eta kanpoko irteerak direnean babes bat izateko bereziki. Azken urteetan egindako lana goraipatu behar da. Zer eskaini nahi dio Oidultzek Oiartzungo herriari? Urtean zehar 60 aktuazio inguru egiten dute Oidultzeko gaitariak. Herri musika kalean bizi eta herriko ekimenetan txertatzea dute helburua bereziki. Herriko erraldoien konpartsarekin ere harreman estua duzu. Nondik dator lotura hau? 90eko hamarkadan Donostiako Erraldoi Konpartsako partaide izan nintzen erraldoiak eramaten eta, batean edo bestean gaita jotzen ere bai. Azken bost urteetan, herriko gaitariak eta ondoan sortzen ari garen lagun taldea saiatzen ari gara Erraldoi Konpartsa berpizten eta sendotzen. Bide onetik goazela uste dut. Erraldoiek izugarrizko arrakasta dute haurren artean. Zergatik dela uste duzu? Erraldoiek, buruhandiek, zaldiko-maldikoek, kilikiek... ikaragarrizko lilura sortzen dute haurren artean. Denok baditugu oroitzapen politak kilikiak zirikatzen festetako erraldoien irteeretan, Erraldoi dantzak, musika eta abar… Magia momentu polita sortzen da gure irteeretan. Abagunea probestu nahi dut Oiartzungo kultur eraikuntza berrian herriko erraldoiek erakusleiho bat izan dezaten eskatzeko. Konfinamendu garaian, egunero dultzaina jotzera atera zara balkoira. Ze giro sortu da bizilagunen artean, auzoan? Egia esateko oso esperientzia polita izan da, martxoaren 14tik maiatzaren 3a arte egunero hiru pieza jotzen aritu naiz balkoitik. Abesti ezagunak eta kantatzeko aukera ematen zutenak lehenetsi ditut eguneroko ekitaldian. Tarte horretan denetarik suertatu dela aipatu behar da: bizilagunen urtebetetzeak; nire dultzaina bikotearen heriotza minbizia dela-eta -Fernando Bermejo-; Aberri Eguna; Errepublika Eguna; Petra Lekuona zaharren egoitzaren aldeko ekimenak; haurren aldeko ekimenak eta azkene-
ko eguna auzotarron artean borobildu genuen Altzibarko danborrada konfinatua eginez. Gure arteko giroa oso polita izan da, txiripaz hitz egin ohi zenuen bizilagun horrekin kalakan egoteko parada eman du konfinamenduak. Biziki eskertu nahi dut azken eguneko danborradan egin zidaten omenaldia eta jasotako eskerrak. Oiartzunekin harreman estua duzula gauza jakina da. Artaxoarekin ze harreman mantentzen duzu gaur egun? Nire gurasoak eta familia osoa artaxoarra da eta ni bertakoa naiz, nahiz eta Oiartzunen nire familia osatu dudan. Bizitza osoan bi herrien artean kikiribian egon naiz, eta herri bakoitzaren alde positiboak eta negatiboak ikusteko lagungarria da. Urtero joaten zara Iruñeko sanferminetara, baina aurten badakigu ez direla izango. Nolako uda izango da aurtengoa? Arraroa, oso arraroa izango dela argi dago. Ekimen kultural guztiak, herrigintzak antolatzen dituen ekimenak, herriko zein auzoetako festak bertan behera gelditu dira, eta bereziki guretzako festa garrantzitsuena diren sanferminak ere halabeharrez bertan behera gelditu dira. Gogoan daukat 1979an Poliziak German Rodriguez akabatu zuenean sanferminak irailean ospatu zirela eta beste ekimen alternatiboak egin zirela. Oraingoan, edozein ekimenek osasun baldintzak bete behar dituela argi dago. Orokorrean, dultzaineroak festa giroan mugitzen zarete. Aurten, denboraldi batean kaleko giroa asko aldatuko dela dirudi. Horren inguruan erabaki al duzue zerbait? Era kolektiboan ez da ezer erabaki. Baina kale giroa asko maite dugu eta ziur naiz festen sinbolismoei kasu eginez kalejira/dianaren bat edo beste antolatuko dugula bizilagunei poz pixka bat emateko. Udara luzea da eta osasun mailako aginduak erlaxatzea espero dut.
Aurtengo martxoa ez dut nolanahi ahaztuko. Hurrengo hilabeteak bezala. Bat-batean albisteetan hasi ginen irakurtzen birus kutsakor bat zebilela bata eta bestea gaixotzen. Horrela, denok etxean isolatuak egotera bidali gintuzten, konfinamendua deitu zioten. Zer gertatzen ari zen ezin genuen ulertu, horrelako egoera bitxirik ezin espero garai honetan, mende honetan. Baina, zoritxarrez, mundua gelditu zen eta gu ere bai berarekin. Bestalde, gelditu izanak salbatu omen gaitu; hala bedi. Eskerrak gure herrian jende multzoak aktibatu zirela herritarrok bakarrik ez gaudela erakusteko. Honez gero jakingo duzue nortzuk diren. Hala, boluntarioak eskatu zituzten beraien eginkizuna aurrera eramateko. Eta ni, boluntarioa aurkeztu nintzen herrian zabaldu zuten kontaktuan; hau da, OiartzunAurrea talde aktiboan. Nire betebeharra bakarrik bizi den bati deitzea izan zen. Gustura hartu nuen lan hori, ni ere etxetik mugitu ezinik eta telefonoz egongo ez nintzen ba, noski baietz! Garai horretan ez nuen pentsatuko zer lotura sortuko zen gure artean, herrikoa izanagatik ezagutzen ez nuen emakume batekin egunero solasaldi bat edukitzean. Lehenengo sostengua izan zen, geroago, nire tertuliarekin alaitzea. Aldi berean, eguneko informazioa helarazten nion, hainbeste zegoen garai hartan. Noiz atera naiteke kalera? Noiz elkartu naiteke familiarekin? Noiz arte? ziren behin eta berriz errepikatzen zituen galderak, denen ziurgabetasun berdinak. Ondoren, egunerokotasunak berak eskatu zigun elkarri deitzea. Elkarren ahotsa entzun, garai bateko istorioak kontatu, auzoko bazter eta bideak errepasatu, eta abar egiteko gogoarekin geunden eguneroko gure zitan. Hasieran triste sumatu nuen hura, gero barrez eta algaraka entzuten nuen, eskerrak emanez. Biziko poztasuna eman zidan. Boluntario lanaren saria. Eskerrik asko herrian mugitu zareten guztioi, hilabete gogorrak izan dira; baina, egiten ari zareten eta garen lanak, emaitza onak ematen ari da. Elkar zainduz, era kolektiboan aurrera egingo dugu! Oiartzun Aurrea! DOMI AZPIROZ UBIRIA, bolondresa.
Herri musikak duen balorea estimatzen dela uste duzu? Oso galdera interesantea dela deritzot. Herri musikan eta herri kulturan belaunaldien arteko transmisioan datza etorkizuna. Musika estilo desberdinez osatzen da momentuko herri musikaren adierazpena, bertako erritmoak eta maileguz hartutakoak ere bai. Izan ere, aurreko belaunaldiak zortzikoak, polkak, mazurkak gustura entzuten zuen. Egungo generazioan Hego Ameriketako erritmoak -rantxerak, kunbiak, saltsak eta abarrak- presenteago daude eta etorkizunean auskalo zein erritmok hartuko duten nagusitasuna. Gure gozamenerako, denbora aurrera joan ahala abesti onek irauten dute soilik. Oiartzunen badago herri musikarekiko zaletasun handia eta badago ere azpiegitura egonkor bat transmisio bideak bideratzen laguntzen duena.
TELEFONO BALIAGARRIAK: - Udaleko informazio bulegoa: 943 49 01 42 - Udaltzaingoa: 943 49 33 11 - Taxia eta taxibusa: 943 49 14 74 - Elorsoro udal kiroldegia:943 49 25 52 - Manuel Lekuona udal biblioteka: 943 49 38 64 - Osasun Zentrua: 943 00 65 05 - Urmendi Haur Eskola: 943 26 00 86 - Elizalde Herri Eskola: 943 49 01 93 - Haurtzaro Ikastola: 943 49 16 59 - Oiartzun Irratia: 943 49 37 11 - Helduen Heziketa Iraunkorra-EPA: 943 49 00 48 - Bidez Bide/Bidelagun programak: 690 769 466
GUARDIAKO FARMAZIA: Ekainaren 5tik 11ra
Egunez: Antunez • Doneztebe plaza, 5 • 943 49 03 52 Gauez: Pages • Nafarroa etorbidea, 7 (Errenteria) • 943 34 45 49