279. Aski Prexko!

Page 1

udal aldizkaria

2022ko OTSAILA • 279. ZENBAKIA

Aurtengo Zuhaitz Eguna Altzibarko auzogunean izango da martxoaren 6an

ABARAXKA LUDOTEKA

Kaleberriako erreka inguruan bertako zuhaitzak aldatuko dira

GURE HILEI OMENALDIA

Zuhaitz Eguna Oiartzungo basoetan bertako zuhaiztiak berreskuratzeko eta herriko haurrak ekosistemaren orekaren garrantziaz jabetzeko antolatzen du Udalak. Gehienetan, mendi eremuan egin dira zuhaitz landaketak. Aurtan, ordea, herrigunean egingo da ingurumen ekintza: Altzibarren. Martxoaren 6an (igandea), 10:30ean da hitzordua Kaleberrian bertan. Altzibarko kaleberrian, haltzak Altzibarko Kaleberrian izango da, zehazki, aurtengo Zuhaitz Eguna. Han, erreka bazterrean dauden platanondoak bertako zuhaitzekin ordezkatuko dira.

Esate baterako, haltzak aldatuko dira. Hain zuzen ere, Altzibar auzoari zuhaitz horrek ematen dio izena, horri egiten dio erreferentzia toponimoak. Indarrak batzeko, hamaiketakoa Zuhaitz Eguna haurrei eta familiei bideratutako ekintza izaten da, eta Haurtzaro Ikastolaren eta Elizalde Herri Eskolaren laguntza izaten du Udalak. Aurten, hala ere, ez da aldez aurretik izena eman beharrik izango Zuhaitz Egunean parte hartzeko. Arropa erosoa eramateko gomendatzen du Udalak eta, duenak aitzurra eramatea ere eskertuko da. Bukaeran, parte-hartzaileei hamaiketakoa emango die Udalak, egindako lana eskertzeko.

2021eko martxoan Ibargaingo parkean Pirritx, Porrotx eta Marimototsek gure hilak oroitu eta omentzeko emandako intxaurrondoa landatu genuen. Gogoratzen duzue? Abaraxkaren Youtubeko kanalean duzue eguna laburbiltzen duen bideoa. Denon artean erabaki genuen intxaurrondoa non landatu eta baita eguneko egitaraua ere: intxaurrondoa landatu, oroigarria jarri, erraldoiak atera, bertsoak abestu, Agur jaunak entzun, doluaren inguruko ipuina kontatu… Ekitaldi xume bezain goxoa osatu genuen. Bertaratutakook alaitasun eta sentimendu handiz agurtu eta oroitu genituen gure hildakoak. Urtero ekitalditxo bat egiteko konpromisoa hartu genuen. Urtea pasa da eta gure hilak gehiago dira. Beraz, iaz aurtengoa ere denon artean osatu eta sortu nahi dugu. Herritarrok iritzia eman eta parte hartzea gustatuko litzaiguke: Abaraxkara gerturatu, idatzi edo deituta edo www.gazteoiartzun.net-en inkesta beteta. Zer da egunean ikusi edo egin nahi duzuna? Parte hartu nahi duzu? Zer eskaini nahi duzu? Bertso bat, poesia bat, ipuin bat, instrumenturen bat jo… Ekitaldia martxoaren 19an izango da eta proposamenak martxoak 12a arte jasoko ditugu. Ondoren, egitaraua osatu eta gure hildakoak agurtu eta oroituko ditugu. Ama, amona, aitona, aita, anaia, arreba, ahizpa, laguna, bikotea, izeba, osaba, irakaslea… zerrenda luzea da. Denok dugu hil zaigun norbait.

Atsolorraren prestaketa

2021ean jaiotako haurren atsolorra prestatzen hasi dira Udaleko Kultura saila eta iaz guraso izan ziren herritarrak. Maiatzaren 15ean ospatuko da haurren ongietorria, eta bitartean, festa nola antolatu adostuko dute elkarlanean.

Kontxa Murgiari omenaldia

Kontxa Murgia, Manuel Martinez Murgia Galiziako Rexurdimento-ko figura gailenaren amaren figura gogora ekartzeko elkartu dira aurten ere Udala eta Fato Cultural Daniel Castelao, Trintxerpeko galiziarren elkartea.

Intxaurrondo hau ZURETZAT ETA ZUREKIN OROITZEKO landatu dugu, zurekin bizitutakoa irri handi batez dastatzeko asmoz. Eskerrik asko bizi izan zaren bitartean nire ondoan egoteagatik. Zauden tokian zaudela muxu eta besarkadak. Maite zaitut!! Maite zaituztegu!! Maitasuna eta heriotza bizitzeko mila modu daudelako.

'Geuretik sortuak'-eko lanak aurkeztu ditu Udalbiltzak

Gurasoentzako Treba tailerrak eta hitzaldiak

Uraren tasa ordaintzeko epea irekita dago

Haurren Irakurle Taldea sortuko du bibliotekak

Udalbiltzak Euskal Herriko 26 udalerritan gauzatutako Geuretik sortuak programaren baitan sortu diren kultur proposamenak aurkezteko ekitaldia egin berri da Uztaritzen (Lapurdi). Oiartzungo Udalaren ordezkari, han izan zen Eneritz Arbelaitz alkateorde eta Udalbiltzako ordezkaria, Oiartzun izan baita programan parte hartu duen herrietako bat. Geuretik sortuak egitasmoaren baitan, Loremore antzerki talde nafarrak Trapu zikinak lana sortu du Oiartzunen. Baina beste herrietan ondu diren lanak ere izango ditugu gurean.

Gipuzkoako Foru Aldundiak gurasoentzako Treba tailer eta hitzaldiak jarri ditu martxan eta Oiartzunen hiru saio egingo dira, Udalaren laguntzarekin. Helburua, gurasoen kezka iturri diren gaien inguruan formakuntza eskaintzea da. Saio horietako lehendabizikoa hilaren 28an (astelehena, udaletxeko areto nagusian, 17:00etan) izango da eta, haurren eta nerabeen sexualitatea izango du hizpide Nerea Lores adituak. Doako saioak izango dira hauek guztiak. Saiotean parte hartzeko ez da izena eman behar aldez aurretik.

Uraren eta estolderiaren tasa ordaintzeko epea irekita dago, apirilaren 19a arte. Ordainketa helbideratua duten herritarrei martxoaren 15ean kobratuko zaie dagokion diru-kopurua. Uraren eta estolderiaren tasa hiru zatitan ordaintzen dute herritarrek, eta oraingo hau iazko azken hiruhilekoari dagokio. Era berean, udal zerga eta tasen salbuespena eskatzeko epea astelehenean (hilak 28) bukatuko dela gogora ekarri nahi du Udalak. Izan ere, epe barruan egiten ez diren eskariak ez dira aintzat hartuko eta ez dira aplikatuko 2022an.

Haurren Irakurle Taldea martxan jarriko du Manuel Lekuona bibliotekak. Irakurtzea maite duten haurrek euren zaletasuna lagunekin partekatzeko modua izatea da helburua. LH 5. eta 6. mailako ikasleek izango dute Haurren Irakurle Taldean parte hartzeko aukera (nahiz eta aurrerago adin-tartea zabaltzea den asmoa). Lehenengo saioa martxoaren 7an izango da (liburutegiko ganbaran, 18:30ean) eta ekaina arte, hilean behin biltzea da asmoa (lehenengo astelehenean). Xabi Salaberria izango da gidaria.


!

aski prexk aldizkaria

JONE MUÑOZ: "Ikerkuntzan 'top' diren emakumeek izugarrizko esfortzua egin dute horra iristeko"

Klixk!

Otsailaren 11n Emakume Zientzialarien Eguna izan zen. Jone Muñoz EHUko irakasle eta ikerlaria da, materialen arloan.

Urtebeteko etenaldiaren ondoren, intxixu eta sorginez gain (iaz auzoetara bisita egin zuten), ihoteen festa itzuli da, nahiz eta moldaketak egin dituzten: ikastetxeetako ekintzak, auzoetako kuestazioak (argazkian, Gurutzen) eta herrira jaitsiera ospatu dituzte Ihote taldekoek eta herritarrek.

Emakume zientzialarien eguna izan berri da. Asko aldatu al da ikasle zinen garaitik egoera? Nik ikasi nuenetik pixka bat igo da emakume ingeniarien kopurua; baina ez nuke esango izugarrizko aldaketa izan denik. Ingeniaritza asko daude eta arloaren arabera, nesken presentzia handiagoa da edo ez. Adibidez, industria ingeniaritzan nesken presentzia ez da handia; ingurumen edo antolakuntza ingeniaritzetan, handiagoa da. Oraindik zientziaren arloan neskek medikuntza, erizaintza, biologia... ikasten dute, zaintzarekin zerikusia dutena. Teknikoagoa denean lotura ez dago hainbesteko presentzia. Ingeniaritza ez da mutilen unibertsoa solik, gauzak aldatzen doaz poliki-poliki, baina oraindik lan asko egin behar da hezkuntza maila baxuagoetan emakume ingeniarien eta ikerlarien lana azalduz eta erreferenteak sortuz (egon badaude eta historian zehar). Eta ikerkuntzan zer gertatzen da? Doktoretza egiten hasten diren nesken kopurua nahiko altua da. Gauza da nola garatzen den ikerketa profesionaltasunetik. Neskak atzera gehiago geratzen dira. Bizitzak beste gauza batzuk ekartzen ditu, eta segituan ikusten da aldea. Gizonezkoek erraztasun gehiago dute aurrera egiteko, eta azkarrago egiten dute bidea, izaten delako garai bat emakumeon bizitzan erantzukizun maila askoz gehiago ditugunak. Moteldu egiten da gure prozesua. Sentsazio hori daukat. Ikertzaile lanbidea oso-oso gogorra da. Ikerkuntzan top diren emakumeek izugarrizko esfortzua egin dute horra iristeko, eta bidean beste gauza batzuk uztea erabaki dute. Gora iristeko esfortzu eta denbora asko inbertitu behar da, eta inbertsio horretan, ziurrenik, beste gauza batzuk albo batera utzi behar dira. Unibertsitatea atzetik datorrenaren erreflexua dela esan duzu. Zure kasuan, teknologiaren munduarekin zerk lotu zintuen? Nahiko ikasle ona izan naiz beti. Institutuan kimika gustatzen zitzaidan. Nire buruari galdetu nion zer ikasi nahi nuen: kimika edo ingeniaritza kimikoa. Anaiaren erreferentzia neukan: elektronikako ingeniaria da. Institutuko orientatzaileak ere esan zidan lana bilatzeko erraztasun gehiago izango nuela ingeniaritza ikasita. Bi horiei kasu egin nien eta ingeniaritza kimikoa ikasi nuen. Konturatu nintzen ez zela nire pasioa, baina materialen inguruan izan nituen pare bat ikasgai, eta benetan gustatu zitzaizkidan. Bukatutakoan, materialen ingeniaritzako goi zikloa ikasi nuen. Ikerkuntza eta hezkuntzaren mundua aukeratu egin zenuen, edo bideak eraman zituen haietara? Ingeniaritza bat ikasten hastean, normalena da enpresa mundura joan nahi izatea, baina niri beti gustatu izan zait erantzunak ez dauden lekuan bilatzen saiatzea. Beka bat lortu nuen CICbiomagunen. NASAn sartzea bezala izan zen niretzat! Gero Eusko Jaurlaritzako kolaborazio beka bat eskatu nuen eta bosgarren mailan, laborategian aritu nintzen lanean. Eta hortik doktoretzaren bidea hartu nuen. Ikerketa talde bat hasten ari zen eta nirekin harremanetan jarri ziren. Gure taldea Biomaterial Polimerikoen Zientzia eta Ingeniaritza taldea (ZIBIO) da. Orokorrean, polimero edo plastiko biodegradakor edo biobateragarriekin egiten dugu lan, medikuntzako aplikazioetarako. Tesian polimero zehatz bat -polilaktida- aztertu nuen. Hasi da erabiltzen hezurrak hausten direnean lotailu eta torlojuak diseinatzeko. Indarra hartzen ari da metala

ordezkatzeko eta bigarren ebakuntzak ekiditeko. Baina material honen arazoa da oso zurruna dela eta erraz hausten da. Saiatu behar izan nuen formulazio berri bat aurkitzen propietate mekaniko horiek doitzeko, egokiago izateko medikuntzako aplikaziorako.

Ihoteak eta kuestazioak, bueltan

Irakasle edo ikerlari: zer duzu gustukoago? Oso orekatua egiten dut dozentzia eta ikerkuntza, biei garrantzia bera ematen diet. Zaila da, baina uste dut batak bestea osatzen duela. Materialez erabat inguratuak gaude... Ez da oso ezaguna materialen ingeniaritza. Materialak diseinatu, hobetu, optimizatzen ditugu. Oso zabala da, dena dagoelako materialez egina eta gainera, gero eta material berri aurreratu gehiago dago. Zer esanik ez medikuntzan, inteligentzia artifizialean... Ni espezializatua nago polimeroetan, eta horren barruan, biodegradagarrietan. Polimeroak jendeak plastiko moduan ezagutzen ditu, baina polimero naturalak ere izan daitezke. Gure proteinak eta ADN-a polimeroak dira; lore eta krustazeoetatik atera daitezke polimero naturalak... Gu saiatzen gara burutik kentzen polimeroak bakarrik direla zakarrontzi horira botatzen dugun plastiko hori. Beste batzuk ere badira, eta guk gehien bat horiekin egiten dugu lana.

'Joanes etxera' gazte ekimena

Joanes etxera gazte ekimena egin dute herriko gazteek, Sareren babesean. Kultur ekitaldiz blaitutako mendi martxa egin dute, Joanes Larretxea presoaren eskubideen alde. Plazatik Sorondora tipi-tapa joan eta han hamaiketakoarekin eta, Oihan Astigarraga eta Ekaitz Guridiren kontzertuarekin indarberritu ziren.

Polimeroak apasionanteak dira? Ingenerietza kimikoan bi hautazko izan nituen polimeroen inguruan, eta izugarri gustatu zitzaizkidan. Materialen Ingeniaritza ikasten hasi nintzenean aukera izan nuen beste arlo batzuetan aritzekoa, baina justu ikerkuntzako lantaldea polimeroetan zegoen espezializatua! Etorri den zerbait izan da, baina pasio bihurtu da. Zein ikerkuntza proiektu dituzu esku artean? Taldeak lerro desberdinak ditu. Nahiko zentratuak gaude gorputz-ehunak birsortzen. Bereziki, ni orain material pizoelektrikoekin nabil. Deformatzean edo kanpotik indar batek eragitean seinale elektriko bat emititzen dute eta garrantzitsuak dira, gure ehun asko direlako pizoelektrikoak. Leheneratzeko orduan, seinale elektriko horiek bultzatzen dituzte seinale biologikoak gero zelulek jakiteko zer egin behar duten. Polimero pizoelektriko biodegradagarriekin ari gara lanean, formulazio berriak bilatzen. Lankide bat ehun neuronala birsortzeko lanetan ari da, saiatzen neuronak birsortzen, gaixotasunei -alzheimerra, parkinsona...- irtenbide bat emateko materialen zientziatik. Oso lan polita da hori. Egia esan, gure ikerkuntza arloa interdisziplinarra da, ezin da esan bakarrik materiaren zientzia denik: biologia dago tartean, biokimika, kimika, fisika... dena nahasten da. Transformakuntza prozesu aurreratuekin ere bagabiltza. Gauza bat da materiala sortzea, baina gero horri forma eman behar zaio. Gaur egun adibidez oso modan daude 3D inprimagailuak, baina hortaz gain badaude beste teknika batzuk ere.

AHTren kontra, bizikleta martxa

AHTren Astigarraga-Lezo trazatuaren kontrako bizikleta martxa egin da. Martxa AHT-a pasatuko litzatekeen eremuetatik pasatu zen, eta toki bakoitzean eragingo dituen kalteak azaldu zituzten antolatzaileek. Oiartzunen, geldialdietako bat Mamut merkatalgunean egin zen.

TELEFONO BALIAGARRIAK: - Udaleko informazio bulegoa: 943 49 01 42 - Udaltzaingoa: 943 49 33 11 - Taxia eta taxibusa: 943 49 14 74 - Elorsoro udal kiroldegia:943 49 25 52 - Manuel Lekuona udal biblioteka: 943 49 38 64 - Osasun Zentrua: 943 00 65 05 - Urmendi Haur Eskola: 943 26 00 86 - Elizalde Herri Eskola: 943 49 01 93 - Haurtzaro Ikastola: 943 49 16 59 - Oiartzun Irratia: 943 49 37 11 - Helduen Heziketa Iraunkorra-EPA: 943 49 00 48 - Bidez Bide/Bidelagun programak: 690 769 466

GUARDIAKO FARMAZIA: Otsailaren 25etik martxoaren 3ra

Egunez: Gorostiaga • Lartzabal etxadia, z/g • 943 49 43 48 Gauez: Anton Elosegi • Aitzbitarte, 1 (Errenteria) • 943 52 61 09


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.