udal aldizkaria
2022ko MARTXOA • 281. ZENBAKIA
Landetxeko eraikin berriko adinekoen espazioaren inguruko parte-hartze prozesua
ABARAXKA LUDOTEKA
Martxoaren 29tik apirilaren 8ra auzoetan bilerak egingo dira
2022ko MARTXOAREN 19a, GURE HILAK OROITZEKO URTEURRENA
Landetxeko udal eraikin berriko lehenengo solairuaren zati bat herriko adineko eta erretiratuentzako espazioa izango da.
Hala ere, 60 urtez goitiko herrita guztien iritzia jaso nahi da. Horretarako, martxoaren 29tik apirilaren 8a arte, auzoetan bilerak egingo dira.
Oiartzuarren herena (%33,6) 60 urtez goitikoa da. Eremu hori guztiek eurena sentitu eta orain arte dauden zerbitzu eta proposamenak zabaltzeko aukera paregabea izango da. Izan ere, adineko eta erretiratuen profila asko ari da aldatzen azken urteetan.
PARTE HARTZE SAIOEN EGUTEGIA: Martxoak 29, asteartea: ALTZIBAR Tokia: Olatxo auzo lokala 10:00-11:30, euskaraz 17:00-18:30, elebitan Martxoak 31, osteguna: ERGOIEN-GURUTZE-KARRIKA Tokia: Auzokalte Elkartea (Ergoien) 17:00-18:30, euskaraz Apirilak 1, ostirala: UGALDETXO Tokia: Isastiko auzo lokala (Ugaldetxo) 10:00-11:30, euskaraz ARRAGUA Tokia: Aldeguna Elkartea (Arragua) 17:00-18:30, elebitan Apirilak 5, asteartea: ITURRIOTZ Tokia: Argiñeneko auzo lokala 17:00-18:30, euskaraz Apirilak 8, ostirala: ELIZALDE 10:00-11:30, euskaraz 17:00-18:30, elebitan
Espazio horrek nolakoa izan behar duen lantzen ari dira Udala eta adinekoekin zein erretiratuekin lan egiten duten herriko eragileak (Gazte Izanak; Duintasuna; HELTA; Killirikupe; Torri Gukin; Bidelagun; Petra Lekuona; Aiton-etxe...).
Talde eragilean dauden ordezkariek deialdia egin dute.
Oroimenaren eta egiaren bidea
Oroimena eta egia, bizikidetzaren bidea zikloa hasi da Javi Buces eta Tamara Muruetagoienaren giza eskubideen urraketen testigatzen inguruko hitzaldiarekin. Gaur mahai-ingurua eta bihar Esteban Muretagoienaren aitortza izango dira.
2021eko martxoaren 26an landatu genuen Pirritx, Porrotx eta Marimototsek gure hilak oroitzeko emandako intxaurrondoa. Dagoeneko urtebete pasatu da, eta normala den bezala, urte honetan gure familietan eta herrian heriotza presente egon da. Beraz, hauek oroitzeko elkartu ginen martxoaren 19an Ibargain parkean intxaurrondoaren ondoan. Abaraxkako kideok ekitaldia antolatzen bi aste luze pasatu ditugu. Bakoitzak eta denon artean zer eskaini pentsatu eta baita antolatu ere: antzerkia, dantza, musika, txirula, ipuina, merienda, kandelak, loreak… Aurreskua dantzatzen dakitenek besteei erakutsi, txistularia nor izan zitekeen pentsatu, antzerkiaren gidoia sortu eta entseguak egin, txirularekin jotzeko abestia erabaki eta entsaiatu, joaldunentzat arropa bilatu… Lan handia izan dugu honi guztiari forma ematen. Herritarrek ere inkesta bidez izan dute beraien proposamenak luzatzeko aukera. Emaitza polita eta ikusgarria izan da, baina prozesu honetan bideak izan du garrantzia handiena. Haurrek bizipen ezberdinak izan dituzte, emozioak, urduritasunak, desioak, irrikak… eta herrigintza, antolaketa, komunitatea, eskuzabaltasuna, kultura, sorkuntza, herri eskaintza… bezalako baloreak landu dituzte, eta guk denok beraiekin batera heriotza bezalako gai tabu bat gorpuzteko aukera izan dugu.
Bazterrak Txukuntzen auzolana
Bazterrak Txukuntzen herritar taldeak eta Udalak gure auzoetako txokoetan botata agertzen diren hondakin eta zikinkeriak kezkatuta, auzolanak antolatu dituzte. Lehenengo saioa igandean (hilak 27) izango da, Elizalde auzoan (09:30ean, plazan).
Iturriotzen 24 plazako aparkaleku berria
'Geuretik sortuak' literatur lanak aurkeztu dira
Udaleku irekietako izen-ematea, martxan
Iturriozko Dorretxearen ondoan 24 plazako aparkalekua prestatzeko lanetan ari da Udala. Aparkaleku horietako bat ezgaitasuna duten pertsonen ibilgailuentzako izango da. Aurreikuspenen arabera, sei asteko iraupena dute lan hauek. Udaleko Hirigintza sailak 86.750,43 € bideratuko ditu azpiegitura honetara. Aparkaleku berria atontzearen helburua Iturriotz auzoan aparkalekuekin dagoen arazoa arintzea da. Iazko auzo batzarrean Udalak lan hauek egiteko asmotan zela jakinaren gainean jarri zituen iturrioztarrak.
Geuretik sortuak egitasmoan ondu diren literatur lanekin Hamazazpigarrenean aidanez liburua argitaratu du Udalbiltzak. Iñaki Martiarena Mattin komikigilea izan da parte hartu duten 16 sortzaileetako bat, eta berak Araitz, Betelu eta Larraunen (Nafarroa) egindako egonaldian sortutako Aska komikiaren inguruko xehetasunak eman zituen Oiartzunen egindako liburu aurkezpenean. Literatur lanak bi liburukitan argitaratu ditu Udalbiltzak. Bakarraren prezioa 20 € da eta biak erosiz gero, 30 €. Urrats paperdendan eskatu daitezke.
HH3 eta LH6 arteko haur oiartzuar edo Oiartzunen ikasten dutenentzako uztaileko udaleku irekiak antolatu ditu Udalak, Abaraxka ludotekaren bidez. Izena emateko epea irekita dago apirilaren 8a arte, www.gazteoiartzun.net webgunean (aurten, telematikoki egin beharko da prozesu hori). Ohi bezala, bi txanda izango dira (uztailak 4-15 eta 18-29) eta bakarrean edo bietan parte hartu ahal izango dute haurrek. Familia ugariek tarifa bereziak izango dituzte, etxeko hiru ume apuntatuz gero. Autobus zerbitzua ere eskainiko da.
!
aski prexk aldizkaria
MIKEL FANEGAS: "Gizartearen esparru guztiak daude ibaietan jasotzen diren hondakinetan"
Klixk!
Mikel Fanegas Urzain taldeko zuzendaria da. Anitz Basasorekin martxan jarri zuen taldea momentu honetan bost lagunek osatzen dute.
Elkar+ekin gara ekimenak dantzarako proposamena egin zion Euskal Herriari, AEK eta Korrikarekin batera, eta Oiartzunen Olarri dantza taldeak eutsi zion erronkari. Mikel Laboaren Martxa baten lehen notak plazara atera zuten.
Urzain taldea nola sortu zen? 2019an hasi nintzen proiektu hau martxan jartzen. Baziren hiru bat urte burutan nerabilena. Mendian asko ibiltzen naiz eta zikinkeria ikusten nuen: plastikoak, obra-hondakinak... eta ibaietan, zer esanik ez! Gure bizimoduaren ondorio bat besterik ez da; gaur egungo bizimodua eta kontsumismoa da hondakinak sortzen dituena. Nik ez dut ulertzen nola kaleetako zaborra jaso daitekeen eta ingurune naturaletakoa ez. Izugarrizko dirutza gastatzen da kalea garbitzen. Eta beste guztia? Horko zaborra? Batzuek nahita botatzen dute, baina maizen topatzen dena kaletik etorri dena da, haizeak eraman duelako, baserritarrari belar bolaren plastikoak ihes egin diolako... Denak hor bukatzen du eta inork ez du jasotzen. Taldearen izenak nahiko ongi azaltzen du zer egiten duzuen: ura zaindu. Baina ez ura bakarrik. Gure eskaintza naturguneak garbitzea da: ibaialdeak zein mendialdeak. Leku horietara garbiketa brigadak ez dira iristen, ez delako beraien lanaren parte. Inguru-bazterrak esaten diren horien inguruan bizilagunak askotan kexu izaten dira ez daudelako garbi. Errekak garbitzen aritzen zarete han eta hemen. Egoerak errepikatu egiten dira? Bai. Tolosaldean aritzen gara lanean eta Orian Oiartzunen baino zabor gehiago dago, industriagune eta herri gehiago dituelako ibilguan zehar. Detektatzen ari gara kaletik etorritakoa dela zaborren %50-60 inguru eta gainerakoa urak berak ekartzen duena, hazten denean-eta. Uste nuen gehiago ekartzen zuela ibaiak berak, baina konturatu gara ezetz, kaleak asko zikintzen duela. Ibaiak herrietako estoldak dira. Gizartearen esparru guztiak daude ibaian: gazteen botiltzarrak, amonen amantalak, haurren jostailuak eta txupeteak... Nor da zikintzen duena? Denok gara. Oiartzun ez da salbuespena? Noski ezetz. Askok aipatzen dute kontzientziazioaren beharra. Eta noski, behar da. Gure lanaren parte ere bada hori: horregatik jartzen ditugu kaiolak plazetan errekan topatzen ditugun gauzekin. Egin izan ditugu eskolako haurrekin bilketak ere. Oso ongi ateratzen dira horrelako ekintzak. Ehiza taldeekin ere lan egin nahi dugu: kartutxo pila izaten dira mendian eta denboraldia bukatutakoan elkarlanean lan egitea ongi legoke. Guk herriarekin egin nahi dugu lan, gertuko harremana izan. Baina hau ez da geldituko horrekin bakarrik. Zer da gehien biltzen duzuena? Uste genuen gehiena errefusa izango zela, baina %70a birziklagarria da, hori frogatu dugu. Plastiko gogor asko biltzen da, baina pisatzean egur, obra-hondakin eta metal asko dago. Toallatxoekin izugarrizko arazoa dago. Milaka daude: sasietan itsatsita geratzen dira, adarretan trabatuta, zuhaitzen bueltan zuhaitza ito arte. Izugarria da! Oiartzunen bakarrik ez dakit zenbat milaka toallatxo bildu ditugun... Biltzen duguna pisatu egiten dugu. Urtebetean Oria ibaian 40.000 kilo baino gehiago bildu ditugu lau herritan! Oiartzunen ere uste dugu urtea bukatzeko 8.000-10.000 kilo jasoko ditugula. Zer lortuko genuke gure errekak garbiago baleude?
Itsasora izugarrizko zabor pila iristen ari da eta gure ardura nagusia hori gelditzea da. Eta orain egin behar da. Iturrira jo behar da. Ikerlariek diotenez, itsasora heltzen den zaborraren %80a erreketatik iristen da. Beraz, goazen ibaiak eta mendialdeak garbitzera. Hortik datorren zaborra garbitzen badugu, askoz gutxiago iritsiko da itsasora. Etorkizuna daukagu jokoan.
'Martxa baten lehen notak' elkarrekin
Aurten, Oiartzunen urte osoko lan-plangintza antolatu duzue Udalarekin. Zertan ari zarete? Hilabetean astebetez jasoaldia egingo dugu. Saiatzen gara hasten jendeak gehien ikusten dituen eremuetatik. Errenteriako mugatik Altzibar arte garbitu dugu orain arte. Helburua Ergoien arte garbitzea da. Gero errepasoak egingo ditugu, garbitutakoa zikintzen doalako. Hala ere, ez da egoten lehendabiziko jasoaldian bezain zikin. Urtean 10.000 kilo jasotzen baditugu, horren %80a beheko herrietara edo itsasora helduko zela kontuan hartuta, 8.000 kilo gutxiago iritsiko dira herri bakar batetik! Oiartzunek gauza bat du ona: ibaiaren burua da. Ondo garbitzea lortuko bagenu, dezente gutxituko genuke itsasora heltzen den zabor kopurua. Lanbarrenen adibidez, izugarrizko arazoak daude. Kamioiak egoten diren poligono inguruetakoa izugarria izaten da. Sarobe Errekan ere aritu gara garbitzen. Toki harrigarrietan topatzen da zaborra. Oielekuko erreka ttiki batean plastiko handiak, olatuetan ibiltzeko taulatxoak... topatu nituen; Arditurriko errekastoetatik igotzean sagardo botilak, plastikoa, haur-kotxeak; Iturriotz aldean garbigailuak... Denetik topatzen da. Erreka horiek oso garrantzitsuak dira eta kutsatuta daude, plastikoz beteta. Beti itxoiten egoten gara dirulaguntzak eman edo beste norbaitek jaso arte. Baina zerbait egin behar dugu. Nik ez diet hau utzi nahi nire seme-alabei. Posible al da erreka garbiak izango dituen ingurune bat? Nik uste zilegi eta egingarria dela ibaien arro guztiak garbitzea. Baina administrazioaren eta gizartearen laguntza behar da horretarako. XXI. mendeko erronkak hori behar du izan. Aurreko mendekoa ura garbitzea izan zen. Aurretik, dena errekara bidaltzen zen zuzenean. Araztegiak jarri ziren, inbertsio handiak eginda. Gaur egun, dena kanalizatua dago eta errekara heltzen den ura garbi-garbia da. Baina erreka bera dago zerri egina. Nire lankideak, errekara jaisten diren lehenengo egunean izutu eta etsitu egiten dira. Baina erreka garbi ikusten duzuenean, poza hartzen da. Imajinatu kalea urtean bitan bakarrik garbituko bagenu! Erreketako kaltea askoz okerragoa da, eta denontzako da. Guretzat, eta hurrengo belaunaldientzat. Plastikoa naturari, animaliei eta guri, gizakoi, ari da eragiten. Jaten ari garen arrainak mikroplastikoa du. Pozoituta dago. Eta horrela, gauza pila bat. Hau gelditu egin behar da. Piramideak eraikitzeko gai izan bagara, nola ez gara gai izango errekak garbitzeko!? Gizakiak ikaragarrizko gauzak egin ditu, eta ezingo al dugu konpondu guk sortu dugun zerbait? Gogoa behar da, norbait egiteko prest dagoena, laguntza eta konpromisoa.
Gipuzkoako ezker hormako finala
Joko Garbiko ezker hormako Gipuzkoako finala Madalensoro pilotalekuan jokatu da, Behar Zana eta Zubietaren artean. Txost izan da talde antolatzailea eta ardura bere gain hartu duena. Joko zuzenen inguruan eta pilotako modalitate hauek berreskuratzen lanean jarraitzen du.
Haur sahararrentzako 'Oporrak bakean'
Oporrak bakean, Saharako errefuxiatuen kanpamentuetako haurrak udan Euskal Herrira ekartzen dituen programa ez da egin azken bi urteetan, COVID19 osasun larrialdiarengatik. Aurtengo udan, berriz ere haurrak ekartzea da El-Watanen helburua eta horretarako, haurrak hartzeko prest dauden Oiartzungo familiak behar ditu. Programa aurkezteko haima jarri zuten plazan.
TELEFONO BALIAGARRIAK: - Udaleko informazio bulegoa: 943 49 01 42 - Udaltzaingoa: 943 49 33 11 - Taxia eta taxibusa: 943 49 14 74 - Elorsoro udal kiroldegia:943 49 25 52 - Manuel Lekuona udal biblioteka: 943 49 38 64 - Osasun Zentrua: 943 00 65 05 - Urmendi Haur Eskola: 943 26 00 86 - Elizalde Herri Eskola: 943 49 01 93 - Haurtzaro Ikastola: 943 49 16 59 - Oiartzun Irratia: 943 49 37 11 - Helduen Heziketa Iraunkorra-EPA: 943 49 00 48 - Bidez Bide/Bidelagun programak: 690 769 466
GUARDIAKO FARMAZIA: Martxoaren 25etik 31ra
Egunez: Gorostiaga • Lartzabal etxadia, z/g • 943 49 43 48 Gauez: Anton Elosegi • Aitzbitarte, 1 (Errenteria) • 943 52 61 09