56. kontzejutik by Oiartzungo Udala

K ELKARRIZKETA • Maria Zapata

2020ko otsaila www.oiartzun.eus

“Depresiotik ezin da bakarrik atera, besteen laguntza behar da” Maria Zapata psikologo eta antropologoak hitzaldia emango du hilaren 20an udaletxeko areto nagusian (19:00), Udaleko Feminismo sailak antolatuta. La depresión y su recuperación. Una mirada sociocultural y feminista del malestar izenburua darama saioak (gazteleraz). Osasun mentala eta generoaren artean zein harreman dago? Gaixotasun mentalen diagnostikoan generoaren araberako desberdintasunak daudela estatistikek erakusten dute, batez ere. Orokorrean, burugaixotasunak emakumeei gehiago diagnostikatzen zaizkiei gizonei baino, baina aldea txikia da. Baina diagnostiko motan ezberdintasun handiak daude. Emakumeoi gehiago diagnostikatzen zaizkigu depresioa edo antsietatea bezalako ondoezak, eta gizonei trastorno obsesibo-konpultsiboak. Ze harreman du generoak? Jaiotzen garenetik -edo aurretik- egiten dugun generoaren sozializazioak baldintzatzen gaitu emozioak esperimentatzeko, adierazteko, mugitzeko edo janzteko. Pobrezia, nolabait, buru-osasunarekin lotuta dago. Emakume txiroek aukera gehiago dauzkate buru-gaixotasun bat diagnostikatzeko, eta depresioa batez ere. Galdera batzuk izan zenituen abiapuntu: zer da depresioa? Zein faktore eta egoera soziokulturalek errazten du depresioa agertzea? Badaude laguntzeko estrategiak? Depresioa eta honen errekuperazioaren gaia ikuspegi antropologikotik lantzea interesgarria iruditu zitzaidan, apenas dagoelako ikerketarik. Literatura asko idatzi da alde psikologiko, biologiko, biofisiko eta neurologikotik depresioa ulertzeko, baina ez alde soziokulturaletik. Gure kulturatik eta talde sozialetik ikasten dugu sintoma jakin batzuk gaixotasun diren edo ez, nola eragin dezaketen, ze aurreiritzi dauden… Ondoezen aurrean dugun esperientzia eta errepresentazioa baldintzatzen dute. Argi utzi nahi nuen depresioa ez dela esperientzia bakar eta homogeneo bat. Zer izan da depresioa zuretzat? galdera gakoetako bat izan zen. Gero, oso interesgarria iruditu zitzaidan depresiotik ateratzeko pertsona horiek eta ingurukoek zein estrategia aktibatu zituzten ikustea. Depresioa ez da gaitz kroniko bat, edo ez du izan beharrik. Badago osatzeko aukera. Bost urteko lanaren ondoren, erantzunak topatu dituzu? Errealitate soziala oso konplexua da. Ikerketan depresioa pasatu duten 20 lagunek -emakume eta gizonak- parte hartu dute eta euren errealitatea aztertu dut. Euren errelatoetatik atera daitezke orokortasun batzuk, baina biztanleria guztira orokortzea oso zaila da. Konturatu naiz hiru arlotako egoerek errazten dutela depresioaren agerpena. Batetik, bizi garen sistema ekonomiko kapitalistak lehiakortasunera, indibidualismora eta gaizki ordaindutako lan prekarioetara bultzatzen gaitu. Ondoeza eta sufrimendua sortzen dute. Hori, batez ere gizonen istorioetan agertu da -oso interesgarria genero ikuspuntutik-. Beste arlo bat genero desberdintasun eta biolentziak dira. Bizi garen sistema soziokulturala heteropatriarkala da, beraz, emakumea etengabe desabantailan dago: zaintza arloan, lan munduan… Depresio kasu asko tratu txarrak eta biolentzia bizitu ondoren agertzen ziren. Uste

LEKUA eta ORDUA

Otsailak 9, igandea . 19:00 EKINTZA

“Manifestu bat” (Beheko Larraine)

Antzerkia

duguna baino ohikoagoak dira eta emakumeen osasunean eragina dute. Hirugarrena dolua egiteko dugun forma kulturala da. Heriotza, gaixotasuna, desamodioa… bizitzeko oso dolu idealista eta intimoak daukagu. Esan digute mina partekatzea ez dela ona, eta dolu asko enkistatu egiten dira. Osasun zerbitzu publiko eta pribatuek eskaintzen dutenetik haratago, pertsonek eta ondokoek martxan jartzen dituzten estrategietan zentratu nintzen. Osasun zerbitzuek kasuen %95ean psikofarmakologia eskaintzen dute, edo terapia piskologiko edo psikiatrikoren bat. Hortaz aparte, deus ez. Baina pertsonek eta inguruak beste taktika batzuk jartzen dituzte martxan depresioaren errekuperazioan, eta garrantzitsua iruditzen zait horiek balorean jartzea. Bi dira garrantzitsuak. Bat, besteen laguntza. Depresiotik ezin da bakarrik atera, laguntza behar da eta istorio denetan errepikatu da. Bigarrena, baita ere errelato guztietan agertu dena, gorputza protagonista den ekintzaren bat abiatzea da: edozein kirol mota; new age jarduerak; artisautza edo jarduera artistikoak; besteekin topatzea; paseora ateratzea; naturarekin harremana… Behar baino gehiago diagnostikatzen al da depresioa? Ez dakit baieztatzen, baina autore batzuek kritikatzen dute depresioa ez diren ondoez batzuk medikalizatzen direla arazoaren muin sozialari ez heltzeko. Doluetan ari da hori gertatzen. Depresioak antzekotasun handiak ditu dolu prozesuekin. Senide bat hiltzen zaigunean, gaixotasun larri baten berri izaten dugunean edo desamodio bat bizitzen dugunean sentitzen duguna depresioa daukatenek esperimentatzen dutenaren oso antzekoa da. Baina depresioan esperientzia hori kronifikatu egiten da, denboran luzatu eta intentsifikatu. Askotan, kontsultara dolu egoeran iristen diren pertsonak medikalizatu egiten dira, bizitzen ari diren bakarra dolu bat denean. Depresioak zein ondorio ditu emakumeen bizi kalitatean eta osasunean? Depresioa bizitzen duen edozein pertsonaren bizi kalitatean du eragina. Depresioarekin ez gara gai eguneroko bizitzako ezer egiteko: ohetik alta, dutxatu, lanera joan, haurrak zaindu, janaria prestatu… Bizi-kalitatea asko gutxitzen da eta osasun arazo gehigarriak daude: insomnioa, min fisikoak… Nori zuzenduta dago hitzaldia? Lehenik, depresioa pasatu edo pasatzen ari direnei, tresna batzuk eskaintzeko. Baita ere ingurukoei, depresiotik ezin delako bakarrik atera. Geroz eta gehiago jakin deperesioari eta honen errekuperazioari buruz, laguntzeko prestatuago egongo gara. Eta, noski, profesionalei. Orokorrean, edonorentzako da, depresioa oso zabaldua dagoen ondoeza bat delako. Helburua ikerketatik sortutako ideia nagusi batzuk azaltzea da galdetzeko, hausnartzeko, esperientziak partekatzeko… espazioa izan dezagun.

LEKUA eta ORDUA

Otsailak 14, 15 eta 16 EKINTZA

Intxixu eta sorginen jaitsiera, eta kuestazioak

LEKUA

Udaletxeko areto nagusian

ERAIKIN ZAHARRAREN ERAISTE LANEK EKAINA ARTE IRAUNGO DUTE

Lanek iraun bitartean, Mendiburu kaleko zenbait pasabide itxita Mendiburu 14ko eraikin berriaren lanek zenbait aldaketa eragingo dituzte eremuan. Besteak beste, lanek iraun bitartean Yon Oñatibia eta Mendiburu kalea lotzen zituen pasabidea itxita egongo da. Gauza bera gertatutako da Landetxe plaza eta Mendiburu kalea lotzen zituzten eskailerekin ere.

Mendiburu 14ko erabilera anitzeko udal eraikin berriaren lanak hasi dira. Joan den urtarrilaren 12an hasi ziren lanak eta 25 hilabeteko epea izango du enpresa eraikitzaileak lanak bukatzeko.

Lehendabizi, Mendiburu 14ko eraikin zaharra eraitsiko da. Momentu honetan, eraisketa egin ahal izateko prestakuntzak egiten ari da enpresa. Lan hauek ekaina bitarte luzatuko direla aurreikusten da.

INDARKERIA MATXISTAREN DIAGNOSTIKOA, HERRIKO EGOERA ETA LEHENTASUNAK ARGITZEKO

UDALAREN LANA “HOBETZEA” DA HELBURUA Indarkeria matxistaren eragina Oiartzunen neurtu du Udalak. Gizarte-Ongizate zerbitzuen, osasun-etxearen, ikastetxeen, udaltzainen, Ertzaintzaren eta Eusko Jaurlaritzako SATEVI zerbitzuaren datuak eta esperientziak jaso dira, besteak beste. Helburua “herrian dagoen egoera ezagutu” eta “aurrerantzean lanerako lehentasunak ezartzea” da, Udalaren lana “hobetzeko”.

Zuzeneko aurkezpenak, eragile eta herritarrekin Zuzeneko arreta eskaintzen duten eragileen kezka nabarmenena koordinazio eta trebakuntza falta izan dira. Koordinazioaren aldetik, Oarsoaldean indarkeria matxista pairatzen dutenei arreta ematen dieten eragileen arteko protokoloa lehentasunezkoa dela uste du Oiartzungo Udalak. Bestetik, trebakuntza arloa lantzen dagoeneko ari da Udala: Gizarte Zerbitzuetako langile, udal teknikari, udaltzaingo, ikastetxeetan…

LEKUA

Doneztebe plazan eta auzoetan

ANTOLATZAILEA

Oiartzungo Antzerkizale Elkartea

Bestelakoa

MENDIBURU 14KO UDAL ERAIKIN BERRIAREN LANAK HASI DIRA

ANTOLATZAILEA

Ihote taldea

Herritarrentzako aurkezpen irekia egin zen urtarrilaren 16an. Aurretik, Gobernu Taldeko zinegotziei aurkezpena ere egin zitzaien, baita diagnostikoan parte hartu duten eragileei ere.

Horrez gain, Correosen kargatze eta deskargatze lanak egiteko, Iparralde etorbidean aparkaleku bat erreserbatuko da posta zerbitzua irekita dagoen bitartean. Horiei guztien zuzeneko informazioa emateko, Udaleko Hirigintza sailak Landetxe plazako eta Mendiburu kaleko bizilagunekin bilera egin zuen.

Urmendi Haur Eskolan aurrematrikulazioa

Urmendi Haur Eskolan aurrematrikulazio epea martxan dago apirilaren 30a arte. 2018an, 2019ean eta 2020an jaiotako haurren gurasoek Udal Ikastola Partzuegoak 0-3 hezkuntza zikloan eskaintzen duen zerbitzu eta proiektu pedagogikoa ezagutzeko bilera informatiboak ere egin(go) ditu Urmendi Haur Eskolak. Aurrematrikulazioa eta informazioa: urmendi@ouip.eus edo 943 26 00 86 telefonoan. AISA, etorriberrientzako euskara ikastaroa

AISA, etorriberriak euskarara eta euskal kulturara hurbiltzeko oinarrizko ikastaroan izen-ematea martxan da hilaren 7a arte. Oiartzunera etorriberri diren 16 urtez goitiko edonork parte hartu dezake. 6 €ko kostua du matrikulak eta Udalaren diru-laguntza jaso daiteke. Udaleko Euskara sailean edo Intxixu AEK-n eman behar da izena.

Oiartzungo Aisialdirako Agenda

OTSAILA 2020

DATA

ORDUA

Antzerkia

EKINTZA

LEKUA

ANTOLATZAILEA

DATA

Auzoak

Bertsoa

Dantza

Erakusketa

Feminismoa

Haurrak

Hitzaldia

ORDUA

EKINTZA

18:30-21:30

18:30

12:00

Herri Musika Eskolaren kalebuelta

08:00-13:30 01-02-08- (larunbata) 09-15-22- 08:00-13:00 15:00-19:00 29 (igandea)

Euskal Herriko Pala Txapelketa

01-08-15

09:00-13:00

Eskola Kirola

Kirol instalazioetan

Udala

Egun osoan

Antiju Moriken itxiera festa

Doneztebe plazan

Oiartzungo Feministen Asanblada

01-07

Euskara zerbitzuan/ Intxixu AEK-n

Udala

01-29

16:00-18:00

Elizalde eta Haurtzaroko pilotalekuetan

Udala

17:00

Soinuenean

Abaraxka ludoteka eta Soinuenea Fundazioa

Oiartzungo elikagai kontsumoa, elikagaien ekoizpena eta lur ondarearen azterketaren aurkezpena

18:00

Pagoa aretoan

Pagoa Kafe Antzokia

Udaletxeko areto nagusian

Udala

Pagoa aretoan

17:00

01-02-0809-15-16- 18:00-21:30 22-23-29 01

19:00

19:00-01:00

08:30

12:00

AISA ikastaroan izen-ematea Eskola Pilota Tarrapatana herri-danborrada Dantzaldia Kontzertua: Maria Mendizabal eta Maria Barandiaran Kizomba dantzaldia Mendi irteera: Astigarraga-Oiartzun Ote-jotzea

Madalensoron

Girizia Pilota Saila

SBK dantzaldia (salsa, batxata, kizomba)