Kontzejutik maiatza 2016

27. zenbakia

DATA 1-7-8

1

ORDUA

EKINTZA

08:3013:00/15:00Euskal Herriko Pala Txapelketa 17:00 (larunbatak) 14:00ak arte “Oiartzun 2016” urtekarirako lanen entrega

LEKUA

ANTOLATZAILEA

Madalensoron

Girizia Pilota Saila

Manuel Lekuona biblioteka/ kultura@oiartzun.org

Udala

Udaletxean

Udala

Garmendi txokolategian

Garmendi txokolategia

Manuel Lekuona bibliotekan

Oiartzungo Gure Esku Dago

Elizalde auzoan

Soinuenea Fundazioa

Eskasen

Artikutza Natura

1-31

-

“Xanistebanak 2015” kartel lehiaketako lanak aurkeztea

1-30

-

Intxixu eta sorgin txikiak

7

10:00-13:00

8

11:30

Kalebuelta

8

09:15

Goizarinera irteera

11

17:30

Ipuin kontaketa (4 urtetik goiti)

Manuel Lekuona bibliotekan

Udala

11

19:00

Mahai-ingurua sentsibilitate ezberdinetako jendearekin

Udaletxeko areto nagusian

Oiartzungo Gure Esku Dago

13

19:00

“Gazta zati bat” + solasaldia

Udaletxeko areto nagusian

Oiartzungo Gure Esku Dago

14

12:00etatik aurrera

Erabakitzeko eskubidearen aldeko rock maratoia

Doneztebe plazan

Oiartzungo Gure Esku Dago

14

14:30-20:00

Euskal Herriko Pala Txapelketako finalak

Madalensoron

Girizia Pilota Saila

14

16:00

“Hartu trena” lipdub herrikoia

Doneztebe plazan

Sare

14

16:00

Kirol egokituak

Elorsoro kiroldegian

Haurtzaro Atletismo Taldea

Kantu-jolas tailerra

Soinuenean (Ergoien)

Soinuenea eta Abaraxka ludoteka

Elizalde Eguna

Elizalde Herri Eskolan

Elizalde Herri Eskola

Galdera adosteko prozesuko bilera

14

17:00

15

Egun osoan

17

19:00

Xanistebanetako Jai Batzordea

Manuel Lekuona bibliotekan

Udala

17

20:00

Irakurketa taldea: “3 Mariak” (Arantxa Urretabizkaia)

Manuel Lekuona bibliotekan

Udala

19

17:30

Antzerkia: “Hasiera berdineko bi kontuak”

Udaletxeko areto nagusian

Elizalde Herri Eskola

20-22

-

Arraguan

Aldegunako Jai Batzordea

21

10:00-13:00

Manuel Lekuona bibliotekan

Oiartzungo Gure Esku Dago

21

19:00

Bertso poteoa (Maialen Lujanbio, Andoni Egaña eta Jon Maia)

Amaxkartik

Oiartzungo Bertso Eskola

21-22

19:00

Txinalka

Udaletxeko areto nagusian

Oiartzungo Antzerkizale Elkartea

23

17:30

Haurren antzerki emanaldiak

Udaletxeko areto nagusian

Haurtzaro Ikastola

26-27

15:15

Gaztetxoen kontzertuak

Udaletxeko areto nagusian

Ibargain Musika Eskola

26-27

19:30

Bakarlarien eta taldeen kontzertuak

Udaletxeko areto nagusian

Ibargain Musika Eskola

28

-

Doneztebe plazan

Girizia Elkartea

28

19:00

Ikasturte bukaerako kontzertua

Elorsoro kiroldegian

Ibargain Musika Eskola

29

10:00-13:00

Urmendi festa

Urmendi eraikinean

Urmendi Haur Eskola

29

11:00

Itsaslapurrak-en festa

Madalensoron

Oiartzungo Itsaslapurrak

31

17:30

Antzerkia: “Lagun kontuak”-“Kontuz lagunekin”

Udaletxeko areto nagusian

Haurtzaro Ikastola

Arraguako festak Galdera adosteko prozesuko bilera

Sagardo Eguna

deialdiak Zuen deialdiak zabaltzeko, bidali proposamenak hilaren 20a baino lehen, komunikazio@oiartzun.org helbidera.

2016ko maiatza

www.oiartzun.eus

Atsolorra, oiartzuar berriei ongietorri kolektiboa

Emakumeek herrian 17 puntu ilun identifikatu dituzte

Jaiotzaren euskal erritua berreskuratu da bigarren urtez segidan

Identifikatutako puntu bakoitza hobetzeko proposamenak egin dira

2015ean jaiotako oiartzuarrei ongietorria emateko atsolorra ospatu da.

Bigarren urtez, kolektibitatean harrera emateko jaiotzaren euskal erritua berreskuratu dugu Oiartzunen.

Oiartzungo emakumeek herrian segurtasun eza eragiten dieten 17 puntu identifikatu dituzte. 26 emakumek eman dute euren iritzia parte-hartze prozesuan.

98 haur jaio ziren iaz gure herrian. Horietako 38k, euren gurasoek, aitonamonek, anai-arrebek, izeba-osabek… parte hartu zuten Udalak eta guraso talde batek elkarlanean antolatutako ospakizunean.

Esparru publikoan dauden arriskuak eta segurtasun eza ezberdin bizitzen dituzte gizonezkoek eta emakumezkoek. Hiri-antolamenduak ere eragiten du segurtasun ezaren pertzepzioan.

Iraia Etxebeste, Izaro Telletxea eta Joxe Leon Kazabonen kantuek lagunduta, 2015ean jaiotako oiartzuarren zuhaitza osatu zuten eta haur jolas batzuk ere egin zituzten.

Herri egiturak baldintzatutako emaitzak Identifikatutako 17 puntuak Altzibar, Arragua, Elizalde, Iturriotz eta Ugaldetxon daude. “Parte-hartzea txikia izan da, beraz, ez gara iritsi auzo guztietako sentsazioak biltzera”.

2015ean jaiotako oiartzuarrak: Aiara; Julen; Laiene; Hodei; Kattin; Aitor; Arima; Ainhoa; Raquel; Hodei; Mattin; Iker; Hegoi; Xumar; Xuban; Arnae; Martin; Unax; Lizar; Sidi Brahim; Aimar; Federica; Noa; Sira Mohamed; Arene; Irati; Laida; June; Brahim; Oñatz; Laida; Nahia; Xumar; Danel; Eki; Aroha; Iraide; Mattin; Itsasne; Ibai; Iulia Cecilia; Firdaus; David; Huda; Aratz; Ibai; Nahia; Leire; Maddi; Ikhlasse; Iker; Alazne; Euri; Anartz; Enerito; Maddi; Endika; Aiora; Arhane; Enara; Nahia; Eidan; Laia; Hodei; Enara; Hur; Oxel; Ane; Danel; Irakus; Jokin; Irai; Ami; Ganix; Anouk; Aroa; Haritz; Darwin Adan; Anje; Yassin; Irati; Lander; Maren; Ines; Laiene; Nikko; Manex; Aurita; Beñat; Ekaitz; Iune; Axier; Bella Azenose; Yoel; Nora; Izai eta Uxuri.

Atsolorran, gurasoak eta haurrak kantu jolasetan.

Oiartzunek duen egiturak, auzoak sakabanatuak egoteak eta distantziak baldintzatu dute, hein handi batean, puntu ilunen azterketaren emaitza.

Azterketa honen balio nagusia puntu ilunen eta emakumeak kalean segurtasun gabe sentitzearen gaia mahai gainean jartzea da, Udalak informazio gehiago izan dezan. Puntu bakoitza hobetzeko proposamenak ere proposatu dira.

Itsasne Loroño teknikaria azterketaren emaitzak aurkezten.

Bidezbide eta Bidelagun, zerbitzu hobeak

Zuhaitz Eguna, Karrikako Usategietan

Bidez Bide eta Bidelagun zerbitzuak eskaintzen jarraitzeko hitzarmena sinatu dute Udalak eta Behemendik beste urtebeterako. Ibilgailu berria erosi da, zerbitzu hobea eskaintzeko 65 urtez goitiko edo mugikortasun arazoak dituzten herritarrentzako programetan, lehentasuna landa ingurunekoek dutelarik. Erabiltzaile izan nahi dutenek Gizarte-Ongizate sailarekin harremanetan jarri behar dute (943 49 05 52).

Karrikan, Sorondo inguruko Usategieta parajean egin da aurten zuhaitz landaketa. Pasa den neguan nahita su eman dio baten batek eremu horri, eta eragindako sarraskia konpontzeko prestatu da han Zuhaitz Eguna. Herriko haurren laguntzarekin gauzatu du Udalak zuhaitz landaketa eta sentsibilizazio lana egiteko ere baliatu da, suteek mendian sortzen dituzten kalteak bertatik bertara ezagutzeko aukera izan dutelako.

K ELKARRIZKETA • Beñat Ibargoien “Gaztetxeetan jotzetik Danbadan jotzera, aurrera saltoa izan da” Autobus Magikoa taldea osatzen dute Xabi Belaunzaran (gitarra), Julen Etxebeste (baxua), Beñat Ibargoien (gitarra eta ahotsa), Gotzon Retegi (ahotsa) eta Paul San Sebastianek (bateria). Ibargoienekin aritu gara talde gazte honi buruz berriketan.

Autobus Magikoa bost lagunek osatzen duzue. Nolatan elkartu zineten?

Hasieran, kalean jotzeko geratzen ginen, taldea sortzeko ideiarik gabe. Gotzon rapak idazten hasi zen eta moldatzen hasi ginen, talde egitura hartzen.

Iazko Aste Santu inguruan gaztetxean hasi ginen entseatzen eta irailean lehenengo kontzertua eman genuen. Paul eta ni adin berekoak gara, eta beste hirurak ere hala dira -bi urte zaharragoak-. Kaletik bagenuen harremana eta Gotzonekin ikastolatik; Xabik eta Julenek Elizaldetik... Lehenagotik bazegoen harremana gure artean. Gotzonek eta nik musika eskolan ikasi dugu.

Xabik internetez ikasi zuen gitarra jotzen, eta Julenek ere antzeko. Paul gurekin taldean hasteko hasi zen bateria ikasten.

Marrazki bizidun batzuen izena aukeratu duzue taldearentzako.

Nondik nora?

Hasieran ez genekien zein izen jarri. Lehenengo, Erreggae jarri genuen, baina ez gintuen guztiz Autobus Magikoko kideak.

ELKARRIZKETA • Leire Jauregi “Aurreiritziak baino, ohitura kontua da erosterakoan egiten dugun aukeraketa“ Leire Jauregi Goi mailako Nekazari Ingeniaria da eta egun Soziologia ikasten ari da. Bere lana, baina, “dastatzaile” izatea da: Aztin teknologo bekaduna da analisi sentsorialeko arloan.

Produktuak merkaturatu aurretik probatzea da zure lana. Zer da zehatz-mehatz egiten duzuna?

Elikagai berrien ikerketako departamentuan nago. Kontsumitzaileak duen jarrera elikagaiak dastatzeko orduan eta elikagaiekiko euren jokabidea aztertzen dugu. Enpresa batek produktu bat merkaturatu nahi duenean, produktu horien prototipo batzuk bidaltzen dizkigute. Bi aukera daude: Enpresak badaki zein prototipo merkaturatu nahi duen (A) eta konpetentziako beste batekin (B) alderatzeko dastaketak egiten ditugu. Entrenatu gabeko pertsonei deialdia egiten diegu eta Aztira gerturatzen dira dastaketa egitera.

Behin dastaketaren erantzunak bilduta, kontratatu gaituen enpresari A eta B produktuetatik zeinek izan duen arrakasta gehiago erantzuten diogu. Beste bideak lan gehiago izan ohi du: enpresak gu kontratatzen gaituen momentuan ez daki prototipoetatik zein merkaturatuko duen; beraz, dastaketetan eta zehazki produktu horietan entrenatutako 6-8 pertsona biltzen gara eta bat aukeratzen dugu. Aukeraketa eginda dagoenean, lehenengo prozesua errepikatzen da. Azken finean produktu bat kalitate oso onekoa izan daiteke, osagai miragarriak izan ditzake, baina kontsumitzaileari gustatzen ez bazaio, ez du baliorik.

Zein da jarraitzen duzuen protokoloa?

Proiektu batzuek bizpahiru urteko luzapena izaten dute eta, beraz, produktu antzekoak maiz dastatzen ditugu. Badira Aztin bertan ekoizten diren pro-

K komentzitzen: gehiegi markatzen zuen estiloa. Gotzonek abesti batean Autobus Magikoa sartu zuen eta originala iruditu zitzaigun.

Reggae, rap eta roots musika egiten omen duzue. Zeintzuk dira zuen erreferenteak?

Kantak egiterakoan ez gara reggaean geratzen. Baditugu punk ukituko kantak ere. Mugatzeko jartzen dugu estilo horietan gabiltzala; hori da gehien egiten duguna, baina beste estilo batzuk ere jorratzen ditugu. Taldeko denok entzun dugu Glaukoma. Berri Txarrak ere gustuko dugu.

Lehenengo kontzertua Ugaldetxoko festetan eman zenuten.

Aukera hori nola sortu zen?

Gotzonen ama Jai Batzordean ibiltzen da eta berak komentatu zigun jo genezakeela. Franko lehenagotik esan ziguten eta kontzertua prestatu genuen.

Ez zen gaizki atera, sentsazio ona izan genuen.

Nola funtzionatzen duzue: zeinek asmatzen ditu doinuak, hitzak, non entseatzen duzue...?

Normalean, letrak Gotzonek idazten ditu. Udalarekin hitz egin dugu eta Mendibilgo lokaletan entseatzen dugu orain. Guretzako aurrerapen bat izan da: orain gure giltza dugu eta lokal txukuna, insonorizatua. Ez dugu entsea-tzeko egun fijorik, ahal dugunean geratzen gara. Azkenaldian, larunbat gauetan edo igande arratsaldetan. Xabik Bilbon ikasten du eta ostiral arte ez da etortzen. Doinuak denon artean sortzen ditugu. Batek ideia bat ekartzen du, eta denon artean forma ematen diogu.

Mendibilgo lokaletan herriko beste musika talde batzuek ere entseatzen dute. Zuen artean harremana baduzue?

Guk lokala Tinnitusekoekin eta Aitzolekin elkarbanatzen dugu, eta horiekin harremana egin dugu.

Oiartzunen eta eskualdean zale dexente omen dituzue...

Ugaldetxoko kontzertura jende asko etorri zen, kuriositatez. Baina geroztik eman ditugun kontzertuetara ere etorri dira; ez da seinale txarra. Lehenengoan ez genuen itxura txarra eman, behintzat!

Laudion izan den Gazte Danbadan eman duzue kontzertua. Botaketa bidez iritsi zarete hango oholtzara...

Julenek esan zuen Oholtza gainean bakerik ez lehiaketa zegoela martxan eta aurkeztu egin ginen. Alde batetik, bozketa zegoen, puntuazioaren zati handi bat balio zuena, eta bestetik, epaileak. Horiek hizkuntza, adina, generoa... beste faktore batzuk baloratzen zituzten. Sariak ziren 15 taldek karpa txikian joko zutela eta hiru taldek zuzeneko hiru kanta grabatzeko aukera izango zutela. Baina talde asko aurkeztu ginelako -60tik gora-, 27k jo genuen karpa txikian eta hiruk grabatu dute zuzenekoa. Guk jo egin dugu eta oso gustura aritu gara.

Orain arteko kontzertu bereziena izan al da Gazte Danbadakoa?

Bai. Gaztetxeetan jotzera ohituta gaude, eta aurrera salto bat izan da jaialdi batean jotzea. Euria ari zuen guk jo genuenean, beraz, karpa barrura jende asko hurbildu zen.

Danbadan beste kontzerturik ikusi zenuten?

Gure kontzertuaren ondoren izan zirenetan egon ginen, bai karpa txikian eta baita karpa handian ere.

Euskaraz kantatzen duzue. Erabaki kontzientea da?

Gehien bat euskaraz kantatzen dugu, nahiz eta kantaren bat ingelesez ere badugun. Hobeto moldatzen gara euskaraz. Hobeto komunikatzen gara, hobeto espresatzen gara beste edozein hizkuntzatan baino.

Badcamp-a baduzue (autobusmagikoa.bandcamp.com), baina noizbait maketa edo diskaren bat grabatzea baduzue buruan?

Bai! Bi kanta grabatu ditugu oraingoz Ugaldetxoko Eskola Zaharretako estudioan. Helburua gehiago grabatzea da.

Xanistebanetan jotzeko aukera eskainiko balizuekete, zer erantzungo zenukete?

Iaz gogo horrekin geratu ginen, ez ginela heldu xanistebanetarako prestatzera. Ea aurten badugun aukera. Herri Urratsen joko dugu, Iturriozko festetarako ere komentatu digute... Oraingoz bide onetik goaz!

duktuak eta ekoizpen katearen puntu desberdinetan dastatzen ditugunak ere. Nire kasuan, ia egunero dastatzen dut produkturen bat. Batzutan, inoiz probatu ez dudan zerbait izaten da eta kasu horretan entrenatu egiten gara produktuak dituen ezaugarriren batean.

Arriskurik badu “dastatzaile” izateak?

Analisi sentsorialeko laborategira sartzen den produktu bakoitzak beste laborategi bateko onespena behar du nahitaez. Kontsumitzeko arriskurik ez duenaren emaitzak eskuratu behar dira dastatu aurretik. Gure osasuna beste ezeren aurretik!

Bi urteko beka duzu. Zaila da ikerkuntza munduan kontratu duinak izatea Euskal Herrian?

Kontratu duin bat eskuratzeko bidea luzea da. Ikerkuntzan geroz eta curriculum potoloagoak eskatzen dituzte. Behetik hasi behar da nahitaez. Hala ere, EAEko ikerketa beken baldintzak beste lurraldeekin alderatuz hobeak direla iruditzen zait; batez ere beka kopuru aldetik. Normalean bi bide daude: doktoradutza, esparru batean espezializazioa eta ikerkuntzarekin jarraitzeko hautua, edota zientzia alde batera utzi eta beste eremu batean murgiltzea.

Jende “entrenatu gabeak” ere parte hartzen du frogetan. Nola?

Pertsona asko ditugu datu-basean (dastaketa bakoitzeko 80-100 pertsona), baina gu ere ateratzen gara eskoletara, unibertsitatera, ospitalera… dastaketak

egitera. Kasu batzutan behar nutrizional jakin batzuk edo alergiak dituzten pertsonekin ere lan egiten dugu.

Aurreiritzi asko ditugu marken inguruan?

Dastaketak itsuak izan ohi dira eta ez dugu jakiten zein markatako produktuak diren bukatu arte (eta kasu batzuetan, inoiz ez). Aurreiritziak baino gehiago, ohitura kontua da erosterakoan egiten dugun aukeraketa.

Produktuaren kalitatea, elikagaien segurtasuna eta aspektu sentsorialak (zaporea, usaina, testura…) dira produktu bat edo bestea erosteko irizpide nagusiak.

Zer da egin duzun probarik kuriosoena?

Mexikoko intsektu batzuk dastatu genituen (chapulines), Koreako atun patea, koloretako ardoa… Emaitzak ezin ditut esan, konfidentzialtasun kontratuaren menpe daude. Sentitzen dut.

Imajinatzen al zenuen lan honetan zure burua?

Unibertsitatean geundela antolatzen zituzten dastaketak eta ahal genuen guztietan parte hartzen genuen (astearte goiz tonto bat ron dastaketa batek alaitzen zigun), baina pasa da denbora ordutik! Kontsumitzailearen jokabidea aztertzea oso interesgarria iruditu zait aspalditik eta aukera honi ezin ezetzik esan! Eta bitartean elikagai berriak dastatzeko aukera izanda, aurrera!

Dastatzaile lanetan aritu aurretik, Usurbilgo sagastien inguruko lanketa bat egin zenuen, unibertsitateko ikasketen bukaerako lan gisa. Zer da egin zenuena?

Usurbilgo Baserritarren Kooperatibarekin batera Usurbilgo sagastien inbentarioa egin nuen. Sagastiak identifikatu, sagarrondoen jabeekin elkartu eta egoera aztertu. Karrera Amaierako Proiektuarekin erlazionatutako lana izan zen, kontsumitzaile ekologikoak sagar dultze ekologikoaren inguruan zuen jarrera aztertu nuen. Gaur egun elikagai ekologikoek duten gorakada ikusirik, interesgarria iruditu zitzaigun kontsumitzaile talde hori balioztatzea eta produktu ekologikoaz gain, bertakoa bada, ezin hobe!

Leire Jauregi.

KLIXK Euskal Jaia, lehenengoz gurean

Herriko dantzari talde baten ekimenez, lehenengoz Euskal Jaia antolatu da herrian. Euskal kultura tradizionalaren inguruan dauden herriko eragile gehienak inplikatu ziren festan (dantzariak, bertsolariak, herri kirolariak, trikitilariak, erraldoien konpartsa, txistulariak…) eta egun hori bera, aurtengo urtarrilean zendutako Joxe Lasa Axeigorri trikitilariari omenaldi ttiki bat egiteko baliatu zen.

Barrikote herrikoia Elorsoron

Elorsoro kiroldegian 350 lagun elkartu dira aurten ere elkartasunezko barrikote herrikoian. Petritegiko sagardoa eta Artaso Elkartean prestatutako bakailaua eta txuletak bertaratutakoen gosea asetzeko eta hain esperotakoa izaten den zozketa berotzeko balio izan zuten. Alaia Martin eta Iraitz Mateo bertsolarien umore doinuekin banatu ziren sariak.

Alternatiben Oiartzun

Alternatiben oihartzuna antolatu dute herriko eta eskualdeko zenbait gizarte eragilek (Azmarrin, Antiju Morik, LAB, Abaraxka…), beste modu bateko gizartea eta sistema ekonomikoak posible direla erakusteko. Horretarako, dagoeneko martxan dauden zenbait proiekturi buruzko hitzaldiak izan ziren goizez herrian apirilaren 16an, eta arratsaldean, ekintza ludikoagoak planteatu zituzten.