Oiartzungo
80. zenbakia
2016ko abuztua
www.oiartzun.eus
udalainformatzen
Etxebizitza hutsak: Alokairua, alternatiba jabe eta maizterrentzat 26 2 Sarrera | 3 Agurra | 4 Udal Albisteak | 16 Iritzia | 18 Auzoak | 20 Herriko berri | 24 Erreportajea | 26 Iruditan | 32 Gotti Betti
oiartzungoudalainformatzen
telefono interesgarriak Udal telefono zenbakiak
Zerbitzuak
Informazioa 943 49 01 42 Alkatetza 943 49 18 62 Gizarte Ongizatea 943 49 05 52 Hirigintza eta Atez ateko bulegoa 943 49 03 77 Kultura 943 49 10 34 Manuel Lekuona Biblioteka 943 49 38 64 Udaltzaingoa 943 49 33 11 Elorsoro Udal Kiroldegia 943 49 25 52 Udal Igerileku irekia 943 49 37 45 Arritxulo Udal Mendi-Aterpea 943 58 00 10
Osasun zentroa 943 00 65 04 DYA 943 46 46 22 Jubilatuen elkartea 943 49 00 02 Zaharren egoitza 943 26 10 80 Taxiak 943 49 14 74 Herribus - Iparbus 943 49 18 01 Posta 943 49 35 74 Epaitegia 943 49 09 13 Nekazal bulegoak 943 49 03 47 / 943 49 06 69 Oarsoaldea eskualdearen garapenerako agentzia 943 49 41 29 Behemendi 943 49 02 19
Turismoa Hezkuntza Turismo bulegoa 943 49 45 21 Herri Musikaren Txokoa 943 49 35 78 Luberri Ikasgune Geologikoa 943 26 25 93 Komunikabideak Oiartzun irratia 943 49 37 11 Oarsoaldeko Hitza 943 34 03 30
Haurtzaro ikastola 943 49 22 12 Elizalde Herri Eskola 943 49 01 93 Elizalde Institutua 943 49 10 17 Urmendi Haur Eskola 943 49 16 59 / 943 49 00 37 AEK Intxixu euskaltegia 943 49 39 57 Helduen Heziketa Iraunkorra (Altzibar) 943 49 00 48
Harremanetarako, ekimenen berri emateko, proposamenak egiteko… hau da Oiartzungo udal aldizkariaren helbide elektronikoa: komunikazio@oiartzun.org
ohar garrantzitsua Udal aldizkaria euskara hutsean kaleratuko da. Oiartzungo Udalak urte asko daramatza euskara normalizatzearen aldeko lana eginez. Aldizkari hau, horregatik, euskara hutsean kaleratzen da. Nolanahi ere, nahi duenak ale bakoitzaren eduki nagusien laburpena jasoko du gaztelaniaz. Horretarako, ordea, eskaera egin beharko du udaletxeko informazio gunean, 943 49 01 42 telefono zenbakira deituz edo komunikazio@oiartzun.org helbide elektronikora mezu bat bidaliz. Eskaera egitean, nork bere datuak eman beharko ditu, aldizkaria jaso ahal izateko.
NOTA IMPORTANTE La revista se publicará íntegramente en euskera. El ayuntamiento de Oiartzun lleva muchos años comprometido con la normalización del euskera. Esta misma revista, por eso, se publica únicamente en euskera. No obstante, todo aquel que este interesado tendrá la posibilidad de recibir un resumen de los contenidos más importantes de cada número. Para ello, deberá ponerse en contacto con nosotros, acercándose a la oficina de información, llamando al número de teléfono 943490142 o enviando un correo electrónico a la dirección komunikazio@oiartzun.org. Al realizar la solicitud, el interesado deberá facilitar sus datos, para poder recibir la revista. Argitaratzailea: Oiartzungo Udala Diseinua eta maketazioa: Dixidu Diseinu Grafikoa Inprimaketa: Signos Lege Gordailua: Donostia-1216/91
2
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
agurra
Enekoitz Markos Azpiroz Kirol eta Gazteria zinegotzia Kaixo oiartzuarrak, Urtebete baino gehiago igaro da udal talde berria lanean hasi ginela. Ilusioz hasi genuen bide honetan hasierako zalantzak eta kezkak gainditzen joan gara, egunero gauza berriak ikasiz, elkarri lagunduz eta herritarren eskari eta aholkuei so eginez. Herritarrengandik eta herritarrentzako lan egitea da gure helburua, herri honek duen dinamika parte-hartzailea delako gure motorra.
Hori dela eta, Udalak etxebizitza politikan apustu ezberdinak egin behar ditu: alokairua bultzatu; herrian dauden etxebizitza hutsak etxebizitza beharra dutenei gerturatu; etxebizitza eredu berriak bultzatu‌ Datozen urteetan lan horretan jardungo dugu buru-belarri. Ildo horretan emango den urratsetako bat da etxebizitza hutsak alokairura bideratzeko egitasmoa, Udala Informatzen-en hurrengo orrialdeetan sakon azalduko dizueguna.
Legegintzaldi honetan ditugun erronka ezberdinen artean, bat etxebizitzaren arazoari aurre egitea da. Arazo hau ez da gure herrian soilik ematen, izan ere urte askoan etxebizitzaren sektorean egon den burbuila ekonomikoak eta eredu horren porrotak, hain oinarrizkoa den eskubide hau hainbat herritarrentzako eskuraezin bihurtu du.
Azkeneko lerro hauek aprobetxatu nahi ditut heldu diren Xanistebanak goza ditzazuela esateko. Gobernu Taldetik eskerrak eman nahi dizkizuegu Jai Batzordean festak antolatzen lan egiten duzuen pertsonei eta elkarteei, eta jaietan zehar lan egiten duzuen herritar orori. Azkenik, besarkada bero bana jaiak gurekin gozatu ezin dituztenei.
www.oiartzun.eus
3
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak Etxebizitza hutsak alokairura ateratzeko egitasmoa martxan da Irailean Etxebizitza Bulegoa irekiko da, etxejabeei eta maizterrei zerbitzu integrala eskaintzeko Etxebizitza hutsak alokairura ateratzeko egitasmoa martxan jarriko du Udalak. Etxebizitza Planaren barruan, aukeretako baten gisa planteatu da egitasmo hau. Urte hasieran, Gaindegiak Udalak eskatuta etxebizitza hutsen inguruan egindako azterketaren berri eman genuen: Oiartzunen 357 etxebizitza huts daude identifikatuta. Horien artean, gehienak Altzibarren eta Elizalden (%31,6). Etxebizitza hutsen ezaugarriak jakitea Udalarentzako abiapuntu egokia izan da alokairu duinera bideratutako egitasmo bat martxan jartzeko. Etxebizitza arazoari alternatiba bat eskaintzeaz gain, auzoguneak biziberritzeko ere balio izan dezakeela uste du Udalak.
Udalaren helburua etxebizitza hutsak dituzten etxejabeei hauek alokairuan jartzeko bitartekoak eskaintzea da. Maizter izan daitezkeenak alokairuzko etxebizitza programara ere erakarri nahi ditu. ASAP eta Bizigune programak Etxebizitzak alokairura bideratzeko, Eusko Jaurlaritzak martxan dituen bi programa ezagutu ditu Udalak: Bizigune eta Alokairu Segurua Arrazoizko Prezioa (ASAP). Eskaintzen dituzten aukerak aztertu ondoren, dagoeneko existitzen diren egitura horiek baliatzea hobetsi du Oiartzungo Udalak. ASAP programak piztu dio Oiartzungo Udalari interes gehien. Programa berria da eta gure herriko ezaugarrietara egokitzen da. Jabeari abantailak eskaintzen dizkio aseguru aldetik (babes hirukoitza eskaintzen du: juridikoa, kaudimenezkoa eta hondatzeen aurrean). Maizterrari, berriz, errenta duina ordaintzea ziurtatzen dio (Oiartzunen, gehienez 550 â‚Ź litzateke eta sekula ez bizikidetza-unitateak kobratzen duenaren %30a baino gehiago). Programak Oiartzunen martxan jartzeko Udalak eta, Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako sailak dagoeneko hitzarmena sinatu dute. Etxe hutsak konpontzeko udal laguntzak Gaindegiaren azterketari esker jakin genuen herrian hutsik dauden etxebizitza gehienak zaharrak direla eta asko egoera kaxkarrean daudela. Alokairurako bizigune duina izateko, Udalak etxebizitzak berritzeko laguntzak emango ditu. Horretarako ordenantza sortu eta onartu du Udalak (ekainaren 29ko udalbatzarrean). Alokairu programa hauetan sartzen diren etxebizitza hutsek IBIaren %50a ordainduko dute (Oiartzunen, etxebizitza hutsak dituztenek IBIa %75eko errekarguarekin ordaintzen dute. 2011-2015 legegintzaldian etxebizitza hutsen merkaturatzea sustatzeko hartutako neurrietako bat izan zen).
Etxe hutsak alokairura ateratzea etxejabe eta maizterrentzako izango da onuragarri.
4
www.oiartzun.eus
Etxebizitzak alokairuan ASAP programaren bidez jartzen dituzten etxejabeek Efizientzia Energetikoaren Ziurtagiria
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak eskuratu beharko dute. Hori lortzeko, Udalak 100 € arteko laguntza emango du. Era berean, Alokabideren programetako batean sartzen den etxearen nagusiari 12 hilabetez 60 €ko laguntza emango dio Udalak lehenengo urtean, errentaren osagarri gisa.
Etxeak zaharberritzeko laguntzak emango ditu udalak.
LAGUNTZAK, BALDINTZAK eta ABANTAILAK: ETXEJABEENTZAT: - Udalak 60 €ko errenta osagarria emango dio 12 hilabetez. - Alokabideko ASAP edo Bizigune programa aseguru hirukoitza: juridikoa, kaudimena (errenta ordaintzeari huts egiten badio maizterrak) eta hondatzeen aurrean. - Gutxienez, programan 3 urtez egoteko konpromisoa (bost urteko konpromisoa Udalaren berritzeko laguntzak jaso dituztenen kasuan). - IBIan %50eko deskontua. - Berritzeko proiektuaren finantzaketa 3.000 € arte. - Efizientzia Energetikoaren Ziurtagiria lortzeko 100 € arteko laguntza. MAIZTERRENTZAT: - Gehienez 550 €ko alokairua. - Bizitza-unitatearen (etxean bizi diren pertsonak) dirusarreren %30 baino gehiago ez da bideratuko alokairura. - Etxebiden izena emana egon behar da, alokairu erregimenean. - Bizi-unitateak 12.000 eta 39.000 € arteko diru-sarrerak izan behar ditu.
Berrikuntza lanak behar dituzten etxeen kasuan obretako udal zergan %95eko deskontua jasoko dute eta berritzeko proiektuen gastuaren %30a ere bere gain hartuko du Udalak, 3.000 € arte. Etxebizitza Bulegoa, irailaren 15etik irekita Etxejabeentzako eta maizterrentzako aholkularitza eta bitartekaritza lanak egiteko Etxebizitza Bulegoa jarriko da martxan irailaren 15ean. Bulegoa Oarsoaldea Garapen Agentziak Mamut merkatalgunean duen egoitzan egongo da. Hauek izango dira kontakturako bideak: Helbidea: Astigarragako bidea 2, 2. solairua. Mamut merkatalguneko bulegoak. Telefonoa: 943 49 41 29. E-maila: etxebizitza@oiartzun.org Bertan, pertsona bat egongo da informatzeko eta harrera lana egiteko. Helburua beharrezko tramitazio lanak egitea da, etxejabeentzako eta maiztergaientzako erosoa izango den zerbitzua eskaintzea, bulego bakarraren ideiarekin: aukerei buruz informatu; gestio lana egin; laguntzak bideratu; kontsulta eta tramitazioa gauzatzeko informazio-puntua izan; Etxebideko tramitazioak bertatik egin…
Elizalde eta Altzibar auzoetan daude etxe huts gehienak.
Hurrengo urratsak Hurrengo urrats gisa, emantzipazioari lotutako azterketa egingo du Udalak, herriko gazteek (18-35 urte arteko lagina hartuta) zer nahi duten jakiteko asmoarekin: gazteen etxebizitza beharrak jakin, etxebizitza eredu ezberdinen inguruko hausnarketa egiteko… Horrek etorkizunerako urratsak bideratzen lagunduko du. Azterketa hau 2016an egitea espero da, gazteen partehartzearekin. www.oiartzun.eus
5
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak
Arragua-Makarraztegi eremuaren inguruan hausnarketa orokorra egin du Udalak Lintzirin atzeko barne-errepidea konponduko da datozen hilabeteetan Arragua eta Makarraztegi arteko errepidean egunero 37.000 ibilgailu pasatzen dira. Bi errepide daude bertan: GI-636 (lehen N1 zena), Gipuzkoako Foru Aldundiaren eskumenekoa eta Lintzirin atzetik Carrefourrera doana, udalarena.
Lintzirin Gaina ere hor dago: garapenik izan ez badu ere, 32.000 m2ko lursail urbanizatua da. Azkenaldian inguruarekiko interesa agertu duten enpresen kopurua gora doanez, epe motzean Lintzirin Gainan ere jarduera ekonomikoak garatzeko aukera erreala dela ikusten du Udalak.
Errepidearen egoera kaxkarrak eraginda –urtetako mantenu faltak eta eskuduntzak argitzeko arazoek eragindakoak- gunea ikuspuntu orokorrarekin lantzeko premiari heldu dio Udalak, eremuak irtenbide bat behar baitu. Hori dela eta, azken hilabeteetan trafiko azterketa egin du Udalak; hoditeriaren egoera gainbegiratu du (espero baino hobeto dagoela egiaztatuz) eta Lintziringo barne errepidea eraberritzeko egitasmoa idatzi du (irailean esleituko da).
Lintzirin atzeko barne-errepidea udalarena da.
Inguru horretan bertan dago Gipuzkoako Foru Aldundiarena den kamioi aparkalekua ere, 170 kamioirentzako tokia duena (ia beteta dago), udal barne-errepidearen ondo-ondoan. Jarduera komertziala mugatzeko beharra Udalak egindako trafiko azterketak inguru horretan jarduera komertziala mugatu behar dela argi erakutsi du, etorkizunean errepidea ez dadin kolapsatu. Egun, barne errepideko eremuko trafikoaren %25a Carrefour zentro komertzialak eragiten du. GI-636 errepidea 70. hamarkadan antolatu zen.
Inguruaren egoera GI-636 eta inguruko barne-errepide sarea 70. hamarkadan antolatu zen, bertan zeuden jarduera industrialak eta komertzialak bideratzeko. 1991tik, jarduera industrialak behera egin du nabarmen, eta aldiz, komertzialak gora. Egun, izaera hori da joera nagusia inguru osoan. Hala ere, Udalak, eremuan hutsik dauden eraikinak (Ramon Vizcaino edo Catelsa), jarduera ekonomiko industrialerako sustatu nahi ditu berriz.
6
www.oiartzun.eus
Datuak esanguratsuak dira: urtean, 2.500.000 ibilgailu pasatzen dira bertatik. Egunero, ia 37.000 (horietako 1.000 Leroy Merlinera eta 3.850 Carrefourrera). Alderaketa erraz bat egite aldera: AP8ko Oiartzungo zatitik egunean 50.000 ibilgailu pasatzen dira. Udalaren filosofia eta politika jarduera komertzial handiak mugatzearen aldekoa izan da. Orain, datu teknikoak ditu eskuartean arrazoibide hori indartzeko.
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak
Gipuzkoako Foru Aldundiarekin bilera Interes, jabetza eta eskumen asko nahaspilatzen diren gunea da GI-636 eta inguruko barne-errepideena. Hori, orain arte eremua biziberritzeko arazo handienetako bat izan da. Oiartzungo Udalak urteak daramatza Gipuzkoako Foru Aldundia errepide horien konponbidean inplikatu nahian. Legegintzaldi honetan, hiru bilera egin dituzte bi erakundeek. Azkenekoz ekainaren 10ean elkartu zen Udala (Jexux Leonet alkatea) egindako trafiko azterketaren emaitzak Aintzane Oiarbide Bide Azpiegituretako foru diputatuari eta Mikel Uribetxeberria Errepideetako Kudeaketa eta Plangintzako zuzendariari aurkezteko.
Irailean –aurreikuspenen arabera- asfaltatze lanak esleituko dira. Beraz, Lintziringo barne-errepidea (udalarena) epe ertainean konponduko da. Gainerakoan, eremuak behar duen biziberritze osorako pistak baditugu trafiko azterketari esker, baina epe luzeagoan jarri beharko dira mirak. Izan ere, biziberritze integrala nahitaez faseka egin beharko da. Ibilgailuen trafikoari ez ezik, oinezkoen beharrei ere erantzungo zaio eta argiteria publikoz hornituko da eremua. Hurrengo fase hauek gauzatzeko behar-beharrezkoa izango da Aldundiaren laguntza. Bigarren fasean, Oiartzundik doazenentzako zerbitzu-bide bat sortzea aurreikusten da, Leroy Merlin inguruko sartu-irteerak hobetzeko GI-636 errepidera sartu beharrik izan gabe. Lintzirin-Makarraztegi ingurua eskualde osorako gune estrategikoa da, eta bertako arazoek, beraz, ez diete oiartzuarrei soilik eragiten.
Egunean 37.000 ibilgailu pasatzen dira eremu honetatik.
Azterketaren emaitzen inguruan hitz egin eta Oiartzungo Udalak eremuaren inguruan duen kezka adierazi zitzaien Oiarbide eta Uribetxeberriari. Jarrera positiboa jaso zen: esaterako, Aldundiak Lintzirin-Makarraztegi inguruan jarduera komertziala ez gehitzeko jarrera babestuko du. Faseka egin beharko den biziberritzea Carrefour-Lintzirin atzeko udal errepidea (13.200 m2ko eremua) asfaltatze hutsak 700.000 â‚Źko kostua du (dagoeneko proiektua idatzita dago). Udalak bere gain hartuko du gastu hori guztia 2016ko aurrekontuetan.
Jarduera komertziala mugatzeko beharra erakutsi du azterketak.
www.oiartzun.eus
7
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak
Errenta aitorpena, euskaraz 2015ean, oiartzuarren %34k egin zuen errenta aitorpena euskaraz. Aurten, Udalaren eta Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilgunearen erronka kopuru hori gehitzea izan da. Horretarako, errenta euskaraz egiteko urratsa emana zuten oiartzuarren laguntza izan dute herritarrak animatzeko.
Lanin: enpresa ttikiak euskalduntzeko plana prestatzen ari da Udala Herriko enpresa ttiki eta ertainetan (50 langile baino gutxiagokoak) euskararen presentzia areagotzeko diagnostikoa eta datozen urteetarako lan-ildoak prestatzen ari da Udala, AEK-ko Ahize aholkularitzako teknikariekin. Aurkezpen publikoa egiteaz gain, enpresetako ordezkariekin harremanak dagoeneko hasi dira, egitasmoa euren iritziak oso kontuan hartuz diseinatuko baita. Oiartzunen, 500 enpresa ttiki daude eta 3.000 lagunek egiten du lan hauetan.
Motibazio saioak DBHn Euskararen motibazio saioak egin dituzte Elizalde Institutuko eta Haurtzaro Ikastolako DBHko ikasleek Aitzol Mendiburu eta Irati Odriozola, Ttur-Tturreko suspertzaileekin, Udalak bideratuta. Euskarari buruz hausnartu eta eurek hiztun bezala duten garrantziaz jabetzeko balio izan dute saioek.
8
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak
LHko ikasleak bertso-mundura hurbiltzen Azken urteetan ohikoa denez, ikasturtean zehar ahozkotasuna eta bertsolaritza arloan egin duten lana erakutsi zuten Madalensoro pilotalekuan Elizalde Herri Eskolako eta Haurtzaro Ikastolako LH 5. eta 6. mailako ikasleek, Ander Lizarralde bertso-irakasleak aurkeztutako saioan.
Diwaneko 37 ikasleri harrera Gwessenyko diwaneko 37 ikasle (Bretainian bretoieraz ikasteko aukera eskaintzen duten ikastetxe bakarrak) Oiartzunen izan dira astebetez, Haurtzaro Ikastolako ikasleekin egindako elkartrukean. Etortzen diren guztietan bezala, Udalaren aldetik ongietorria ere jaso zuten, Eneritz Arbelaitz eta Domi Azpiroz zinegotzien aldetik.
Etxebene, Hipatiaren lorategi bihurtuta Haurtzaro Ikastolako LH 4. mailako ikasle talde batek Udalari egindako eskaera aintzat hartuz, Etxebeneko parkeari Hipatiaren Lorategia izena jarri zaio. Haurrek, antzinako Greziako filosofoaren izena aukeratu dute, “emakumea zelako eta filosofoa�. Udalak lorategiko iturria konpondu eta zakarrontzi bat jarri du, haurren eskaerari men eginez.
www.oiartzun.eus
9
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak 17 puntu ilun identifikatu dituzte emakumeek herrian 26 emakumek parte hartu dute herriko puntu beltzak identifikatzen laguntzen eta 17 puntu ilun markatu dituzte Oiartzunen. Emaitza: auzoen arteko loturak dira emakumeei segurtasun gutxien eta beldur gehien eragiten dieten guneak. Parte-hartzea ez denez handia izan, auzo guztietako sentsazioak biltzea ezinezkoa izan da. Balio nagusia gaia mahai gainean jartzea eta Udalari informazio tresna bat eskaintzea dira.
Berdinbidean programan sartu da Oiartzun Gipuzkoako Foru Aldundiak 10.000 biztanle arteko herriei eskaintzen dien Berdinbidean programan sartu da Oiartzun, berdintasun politiken plangintza diseinatzeko (hiru arlotan: Udal barruko zeharlerrotasuna; emakumeen jabekuntza eta indarkeria matxista). Agurtzane Lekuona Feminismo zinegotziak eta Myriam Goikoetxea Gizarte-Ongizate teknikariak aholkularitza teknikoa jasoko dute programatik, Oiartzungo Udalean dagoeneko badauden berdintasun politikako ekimenei forma eman eta fintzen laguntzeko. Era berean, idazkariak ere formakuntza jaso du kontratazio eta diru-laguntzen gainean legeak berdintasunaren inguruan eskatzen duena betetzeko.
Krisi Mahaiaren bilera eta ostalarientzako formakuntza tailerra Xanistebanen aurretik, Krisi Mahaia elkartu da –Udala, eragile feministak eta Osasun Zentroa- herrian indarkeria matxistaren inguruko jarraipena egiteko eta festen aurretik ildoak bateratzeko (urtarriletik ekainera beste hiru urruntze agindu jarri dira Oiartzunen; guztira, 30 emakume bizi dira babes horrekin). Honez gain, indarkeria sexista saihesteko formakuntza tailerra egiteko aukera eskaini die Udalak herriko ostalariei eta txosnetako kideei. Txosnaguneko kide batzuek parte hartu zuten.
10
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak
Bidegorriko hesien berritze lanak egin dira Bidegorriko egoera hobetzeko mantenu lanak egin dira Arditurritik hasi eta Ugaldetxo bitartean, Honela, hondatuta zeuden hesiak berritu dira: Arditurri-Ihurrita bitartean zutoin bertikalak aldatu eta Fortaleza-Makutxo (Iturriotz) bitartean zutoinen tarteko ezpalak osatu dira.
Bidegorria seinaleztatu da Bidegorriaren egoera hobetze aldera, uda honetan seinaleztapena egingo da (bertikala zein horizontala), Gipuzkoako Foru Aldundiaren bide berdeen sarearekin bateratuz irizpideak eta iruditeria. Oiartzungo sare guztian lurreko marrak eta irudiak marraztuko dira, oinezkoen eta bizikleten errailak bereizteko. Arau horiek errespetatzeak bidegorriko elkarbizitza hobetuko du.
Bidegorri hasierak ikur honek adieraziko ditu.
FEDER-en planteatutako biziberritzea egingo da Bidegorri sarea eta argiteria konpontzeko FEDER diru-laguntza eskatu zion Udalak Europako Batasunari duela hilabete batzuk. Espainiako hauteskunde orokorrengatik Europako erantzuna atzeratu bada ere, negoziaketei esker Gipuzkoako Foru Aldundiak konpromisoa hartu du Europatik laguntza heltzen ez bada ere, Oarsoaldea biziberritzeko 18 milioi â‚Ź bideratzeko (irailean sinatuko da hitzarmena). Hitzarmenari esker, Oiartzungo Udalak 2020a arte 2.234.000 â‚Ź jasoko lituzke.
www.oiartzun.eus
11
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak Bidez Bide eta Bidelagunentzako ibilgailu berria Bidez Bide eta Bidelagun zerbitzuak eskaintzeko, ibilgailu egokitu berria erosi du Behemendik eta Udalarekin urtebete gehiagorako luzatu du proiektuen hitzarmena. Bi egitasmoak 65 urtez goitiko bizilagunei edo mugikortasun arazoak dituztenei laguntzeko dira, landa eremukoek lehentasuna dutelarik. Gizarte-Ongizate sailera deitu behar da erabiltzaile izateko: 943 49 05 52.
Parkinsona eta kiropraktika hizpide Gizarte-Hezkuntza kontseiluak (Udalak eta herriko zenbait eragilek osatua) osasunari buruzko bi hitzaldi antolatu zituzten apirilean: bat, parkinsonari buruz (Antonio Sanchez Escudero herritarrak bere bizipenak eta burutazioak azaldu zituen) eta bestea, kiropraktika eta osasunari buruz, Xabier Mendiaraz adituarekin.
Erorketak prebenitzeko tailerra Kirol eta Gizarte-Ongizate sailek, anbulatorioarekin elkarlanean, erorketak prebenitzeko tailerra antolatu dute, 64 urtez goitiko herritarrentzako edota hauen senide eta zaintzaileentzat. 33 lagunek hartu zuten parte tailer teoriko-praktikoan. 64 urtez goitiko biztanleriaren lesio-arrazoi nagusia erorketak izaten dira.
12
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak
Bide heziketa OTXEko txirrindulari gazteekin OTXEko bederatzi txirrindulari gazteek bide heziketa saioa jaso dute udaltzaingotik bideratuta. Bigarren saio batean, mendian edo errepidean dabiltzanean ezbeharren bat gertatuz gero jarraitu beharreko lehen sorospenak landuko dituzte.
Euskal Herriko joko zuzeneko selekzioaren lehenengo partida Joko zuzeneko Euskal Herriko selekzioak debuta egin du, eta Valentziako selekzioaren kontra jokatutako estreineko hiru partidetako bat Oiartzunen izan zen. Ohorezko sakea Jexux Leonet alkateak eta Josep Miquel Morera Valentziako Generalitateko kirol zuzendariak egin zuten. Nazioarteko txapelketetan aurten parte hartuko du Euskal Herriko selekzioak.
Skate parka, inauguratuta Gaetxe ondoko skate parkaren lanak bukatu eta gunea inauguratu da. Ekainaz geroztik, skatezaleek pista erabiltzen dute. Inaugurazioan erakustaldiak, eskolak, saio libreak eta zozketak izan ziren. Irailetik aurrera, dinamizazioa eta ikastaroak eskaintzea da asmoa. Horretarako, lantalde bat ari da elkarlanean Udalarekin. Prozesu guztia era partehartzailean egin da.
www.oiartzun.eus
13
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak
Eskola Agenda 21, lanean jarraitzeko prest Eskola Agenda 21eko ikasturtea hondakinak eta, elikadura burujabetza aztertzen pasatu dute herriko ikasleek. Udalari euren ondorioak azaldu dizkiote eta proposamenak ere egin dituzte. Hurrengo ikasturte hasieran elkartuko dira berriz ikasle ordezkariak alkatearekin, baina dagoeneko badakigu 2016/2017an mugikortasun iraunkorra landuko dutela.
Zuhaitz Eguna, nahita eragindako suteak berreskuratzeko Joan den neguan nahita su emandako Karrikako Usategieta eremua (Sorondo inguruan) errekuperatu da aurtengo Zuhaitz Egunean, haritzak eta zuhaixkak aldatuz. Bide batez, haurrekin hezkuntza lana egiteko baliatu zen eguna, bertatik bertara ikusi baitzuten nahita eragindako suteek mendian sortzen dituzten kalteak.
Larre Plana, mendi publikoen garbitze eta mantenurako Mendi publikoak garbitzeko eta mantentzeko elkarlanean hasi dira Udala eta Gipuzkoako Foru Aldundia. Helburua epe luzerako estrategia markatzea da; horretarako Oiartzungo Ganaduzale Elkarteak sei ordezkari izendatu ditu bi erakundeekin elkarlanean aritzeko. Aurten, hasteko, erakunde bakoitzak 30.000 â‚Ź jarri ditu Bianditz eta Zaria arteko eremua garbitzeko (hasi dira lanak).
14
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak
Joxe Lasa ‘Axeigorri’ri omenaldia Joxe Lasa Axeigorri trikitilariari, egindako ibilbidearengatik, hil ondoren omenaldi ttiki bat egin dio Udalak, Euskal Jaiaren gerizpean. Haren seme-alabek, Nikolas eta Tomaxik, festako txupinazoa bota eta oroigarri bat jaso zuten Josune Cousillas Kultura zinegotziaren eskutik. Euskal Jaiaren antolakuntzaren ordezkari, Igone Eskuderok ere parte hartu zuen ekitaldian.
Atsolorra, herriaren ongietorria jaioberriei 2015ean jaiotako 97 haurretatik 38k (euren guraso, anaiarreba, aiton-amona, osaba-izebekin‌) parte hartu zuten atsolorrean. Oiartzunek, kolektibo gisa, ongietorria eman eta gure herriaren etorkizuna diren hauek zainduko ditugula konpromisoa hartzeko saioa izan zen.
Xanistebanetan, Haurtzaro Ikastola eta emakume baserritarrak protagonista Aurtengo xanistebanak prest daude. Jai Batzordean parte hartu duten eragileek hala erabakita, Haurtzaro Ikastolak botako du aurtengo txupinazoa, 50. urteurrena beteko duelako 2016/2017 ikasturtean. Era berean, udalak emakume baserritarrak omenduko ditu, kolektibo gisa.
www.oiartzun.eus
15
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak
Udalbiltza laguntzea, legezkoa Euskadiko Auzitegi Nagusiak Oiartzungo Udalak Udalbiltza diruz laguntzea legezkoa dela berretsi du. 2014an 10.000 €ko laguntza ematea auzitara eraman zuen Espainiako Estatuko ordezkari den Carlos Urquijok. Lehenengo instantzian Oiartzungo Udalari arrazoia eman zion auzitegiak baina Espainiak errekurritu egin zuen. Errekurtsoan ere, epaileek Udalari eman diote arrazoia eta Espainiako Estatua auziaren kostuak ordaintzera zigortu du.
Kontribuzioan aldaketak 2017an Gipuzkoako Foru Aldundiak 2001etik indarrean egon diren balore katastralak berrikusi ditu. Oiartzunen, 15 urtean balore katastralak %17 egin du gora (batez ere hiriguneetako elementuek). Udalak, balore horiei portzentaje bat aplikatzen die OHZ (IBI) kobratzeko. Udalak, baina, ez du %17ko igoera aplikatuko eta 2017an Udalak aurtengo diru-kopuru bera jasoko du. Hala ere, balorea jaitsi zaien elementuen jabeek gutxiago ordainduko dute, eta igo denek, gehixeago (10 € eta 50 € arteko igoera). 2017tik aurrera aplikatuko da zerga berria. Elizaren jabetzak eta Ertzainen kuartela legez OHZa ordaintzera salbuetsita daude. Horrek, herriari ia 44.000 € gutxiago jasotzea eragiten dio.
Kexak eta konponketen proposamenak, www.oiartzun.eus-etik www.oiartzun.eus webgunean herritarren eta Udalaren arteko komunikazioa errazteko tresna berriak gehitu dira. Honela, kexak eta iradokizun, eta, matxurak eta konponketen iradokizunak egin daitezke (TRAMITEAK ataletik). Formulario hauen bidez egiten diren proposamenak kontuan hartuko ditu Udalak, baina ez dute izaera ofizialik. Gaiaren arabera, udaletxeko harreran eskaera sartu beharko dute herritarrek, tramitazio ofizialari ekiteko.
16
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
plenoak 16/03/23. Arraztalok proiektuekin jarraitzeko laguntzak onartu dira. Apirilaren 14ko Errepublika Egunaren harira, Pikoketa Elkarteak memoria historikoaren alde, eta batez ere 36ko gerra garaian demokrazia eta errepublikaren alde egiteagatik eraildako pertsonak gogoan, mozioa aurkeztu zuen, hilaren 14an Errepublikako bandera jartzeko eskatuz. EH Bilduren aldeko botoekin onartu zen. Oiartzunen frankistek fusilatutako 21 herritarren memoria ekarri zuen gogora Eneritz Arbelaitz alkateordeak, baita errepublikak Oiartzungo emakumeei boto eskubidea eman ziela gogora ekarri. “Euskal Herri independientean errepublika” dela EH Bilduren proiektu politikoa ere azpimarratu zuen. EAJ abstenitu egin zen “ados gaude oinarriarekin, eta errespetua eta sinpatia diogu banderari, baina espainola da”, adierazi zuen Yon Goikoetxeak. Gaixo psikikoak gizarteratzen lan egiten duen Arraztalo Elkartearen OKOBI proiektua (baratza) laguntzeko 45.000 €ko laguntza eta Sagastiberri eremuan bost urterako bi lur-eremu uztea onartu zen ahobatez. San Marko Mankomunitateko lehendakaritzak mankomunitateko 2014ko aurrekontuak bertan behera uzten dituen Euskadiko Auzitegi Nagusiaren sententzia errekurritu du. Oiartzungo Udalak, ahobatez, bertaratzea erabaki zuen.
16/04/11. Txaran 6.100 m2 desjabetuko ditu Udalak. Txara parkean Orio Txoko Txiki SL higiezinen enpresak bere jabetzako lur-eremuak desjabetzeko erreklamazioa erantzun da, epe administratiboek urgentziaz eskatuta. Arau Subsidiarioen baitan sistema orokor (ekipamendu publikoentzat) izendatutako eremu pribatuak desjabetu eta indemnizatzea eskatzen du legeak, eta hori eskatu du enpresak. Udalak, akordioak eta planoak aztertu ondoren, baieztatu du 6.167 m2ren jabe dela Orio Txoko Txiki eta, ahobatez onartu du horiek desjabetu eta kalte-ordainak ordaintzea, eta ez enpresak erreklamatutako 12.000 m2engatik.
16/04/27. San Markoseko aurrekontuak auzitara. San Markoseko 2016ko aurrekontuak epaitegietara eramatea adostu zuten ahobatez EH Bilduk eta EAJk, “udal interesen kontrakoak” direlako. Alegazio garaian Udalak erreklamazioa aurkeztu zuen, baina San Markosek onartu ez zuenez, auzibidea hastea erabaki zen.
Gipuzkoako Foru Aldundiak AGIa emateko baldintzak aldatzearen kontrako mozioa ere aurrera atera zen, EH Bilduk babestuta. EAJk kontra bozkatu zuen, “EAJren kontrako akusazio bat dagoelako eta gurea baino xenofoboagoak diren taldeak badaudelako”, esan zuen Rafael Bergaretxek. Apirileko protokolo gastuak 249 € izan ziren lore eta eskelatan, eta marka eta dominioen erosketan.
16/05/25. Errausgailurik ez, ez Usurbilen ez inon. Usurbilgo alkate Xabier Arregik errausgailuaren kontra bidalitako gutunarekin bat egin du Oiartzungo Udalak, EH Bilduren babesarekin eta Aldundiari errausgailua ez egiteko alternatibak badaudela, gaikako bilketa selektibo egokia egiten dugun herrion lana aitortu eta birziklatzen segitzeko konpromisoa berretsi. EAJk ez zuen bat egin gutunarekin, errausgailuaren alde daudelako. Maiatzeko protokolo gastua 362 € izan zen eskela, garaikur, bidaia eta harpidetzatan.
16/06/09. Informatikari lanpostua sortuko du Udalak. Informatikari postua Udaleko lanpostu zerrendan gehitzea erabaki zuen ahobatez udalbatzarrak, premiaz bilduta. Legeak 2016ko urriaren 2tik aurrera prozedura administratibo guztiak elektronikoki egiteko aukera edukitzera behartuko du Udala, eta behar horiek asetzeko sortuko da lanpostua.
16/06/29. Etxebizitza hutsen proiektua eta Lurbizi garatzeko hitzarmenak, onartuta. Ekaineko ohiko udalbatzarrean gai guztiak ahobatez onartu zituzten EH Bilduko eta EAJko zinegotziek, EH Bilduk ekainaren 28aren harira sexu aukera askatasunaren alde sartutako mozioa ere bai. Agurtzane Lekuona Feminismo zinegotziak eskualdeko lau Udalek herrietako festetan lona bat zintzilikatuko dutela udaletxeetan eta indarkeria matxistaren kontrako protokoloa zabalduko dutela jakinarazi zuen. Etxebizitza hutsak alokairu sozialera bideratzeko Eusko Jaurlaritzako Alokabide zerbitzuarekin hitzarmena sinatzea eta etxebizitza hutsen merkaturatzea sustatzeko diru-laguntzen ordenantza onartu ziren. Lurbizi egitasmoa martxan jartzeko Behemendirekin hitzarmena ere onartu zen. Ekaineko protokolo gastuak 28,42 € izan ziren, bidaiatan.
www.oiartzun.eus
17
oiartzungoudalainformatzen
iritzia UEMAko herriak euskararen ARNASGUNE dira, alegia, euskaraz bizi daitezken guneak, euskarak biziraungo badu ezinbestekoak. Oiartzun ere hala omen da. Duela gutxi, Udalak eta UEMAk arnasguneei buruzko erakusketa eta tailerra antolatu dute. Bertan parte hartu dutenei galdetu diegu nola ikusten duten Oiartzun hausnarketa saioen ondoren: Uste dugun bezain herri euskalduna al da gurea? Josu Delgado
Gauzak ez dira izaten guk uste bezalakoak askotan; benetan nolakoak diren jakin nahi izatera, ahalegintxo bat egin beharko dugu. Ahalegintxo horrek eramango gaitu, lehendabizi, euskaldun garen heinean, gure burua aldiro baztertuta ikustera, eta bigarrenik, pentsatzera bazterketa hori nola gauzatzen den, zergatik ez dugun garbi ikusten, zer tresna erabiltzen duen. Egoera zenbat eta hobeto ulertu, orduan eta aterabide egokiagoak bilatuko ditugu. Hizkuntza komunitate euskaldunari aspalditxotik ezarritako apartheid-a berdintasun printzipioaren araberako euskararen ezinbestekotasunak soilik konpentsatzen ahal du. Beharrezkotasun zabal horrek ahal dela adostua, mailakatua eta egokitua izan beharko du, baina beharrezkotasun, azken finean. Aukerakoa izateak axolagabekeria, gutxiespena eta kontrako jarrerak dakartza, anormalizazioa etengabe elikatuz. Hala, elkarbizitzarik ez dago, azkarragoa edo motelagoa den asimilazioa besterik. Euskara bazterretik erdigunera eramaten ez badugu, jai daukagu. Boteregune linguistikoak magia egiten segituko du: gaztelania ezinbesteko bakarra euskararen lurraldean naturaltasun osoz; hala da, jazarpenaren ondoren legez ezarria, eta hortaz, de factokoa. Bestelakorik ez da onartzen ezta irudimenaren alorrean ere.
Aitzol Mendiburu
Ttur-Tturreko partaide izanik ikastolan eta Elizalden motibazio saioak ematen ditugunez, arnasgune tailerrean eman ziren datuak maneiatzen nituen. Niretzako ez zen sorpresa izan. Baina badakit jendeak sorpresa hartzen duela. Gazteekin hitz egiten dugunean, sorpresa hartzen dute Oiartzun beraiek uste dutena baino erdaldunagoa delako, kakotx artean. Garrantzitsua da erabilera eta ezagutza banatzea. Ezagutzan bada herri euskalduna, eta horregatik kontsideratzen da arnasgune; baina erabileran failo egiten dugu. Ikusiko ditugu portzentajeak udazkenean, baina uste dut berriz dezente jaitsiko direla erabilera datuak. Ezagutzan ongi goaz, orduan eta jende gehiago saiatzen da euskara ikasten, baina erabileran pott egiten dugu. Herri euskalduna bada, zeinekin alderatzen duzunaren arabera. Nik uste dut badela, baina erabileran indarra jarri behar dugu.
Pepi Mujika
Tailerrera iritzi bat eraman nuen, eta zoritxarrez, gauza bera pentsatzen jarraitzen dut. Duela 26 urte ezagutu nuen Oiartzunek, Donostiatik bizitzera etorri nintzenean, eta orain ikusten dudanak ez dute ezertxo ere ikusteko, eta horrek min ematen dit. Donostiatik etorri nintzenean, han, euskara hitz egin posible nuen %20 batean kalean, goitik jota. Oiartzunera iritsi nintzen eta izugarrizko poza nuen %80 edo gehiago zelako. Esango nuke kopuru hori poliki-poliki, akaso gehiegi nabaritu gabe, jaitsi egin dela. Gaur egun, norbaitekin kalean topatu, euskalduna, euskaraz hasi eta erdaraz bukatzen da askotan. Talde batean bagaude ere, denok edo ia denok euskaldunak izan baina bakarra baldin badago euskaraz akaso jakin bai, baina ez duena hitz egiteko ohitura handirik, denok bukatzen dugu erdaraz egiten. Eta hori mingarria da.
18
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
iritzia Aingeru Palomo
Arnasgune tailerrak nik aurretik neukan susmoa baieztatu zuen: urtetik urtera gaztelera geroz eta gehiago entzuten dela Oiartzunen. Kontziente nintzen egoeraz eta hori zen nire irudipena, baina balio izan dit konfirmatzeko eta zerbait egin behar dugula jakiteko. Datuak eskuartean edukitzea garrantzitsua da.
Izko Lekuona
Tailerrera joan nintzen pentsatuz Oiartzunen %80tik gora bazekiela eta hitz egiten zuela euskara. Nire lehenengo sorpresa izan zen galdetu zutenean ea arnasgunea zen edo ez, datuek esaten dutela ezetz, arnasgune izateko %80tik gertu edo gora izan behar duelako eta Oiartzun ez da iristen. Egia da Oiartzun zabala dela eta eremu ezberdinetan euskarak erabilera ezberdina duela. Nire buruan zegoen baietz, nik nire ingurunean bizitzen dudana hala delako: euskaraz bizi naiz %100ean, nire buruak euskaraz funtzionatzen du %100ean, eta txip hori nuen. Jendearen esperientziak entzunda, konturatu ginen Oiartzun euskalduna dela leku konkretu batzuetan, baina beste batzuetan ez. Oiartzundik ateratzen garenean harro esaten dugu Oiartzunen euskaraz hitz egiten dugula‌ baina Oiartzun ez da nik uste nuen bezain euskalduna.
Aintzane Lertxundi
Euskal Herri guztia kontuan hartzen badugu, Oiartzun herri euskalduna da. Hortan ez dago zalantzarik. Baina azkeneko 25 urtetan herrian aldaketa handiak eman dira: bizimoduan, gizartean, arlo guztietan‌ Eta aldaketa horiek guztiek hizkuntzan eragina badaukate (erabiltzen dugun hizkuntzan, hizkeran‌). Ziurrenik, ez da guk uste edo nahi dugun bezain euskalduna Oiartzun, nahiz eta euskalduna den.
Arrosa Lizaso
Ez da. Eta izan beharko luke, bizi garen euskaldun kopuruarekin. Gertatzen da pentsatzen dugula baietz, herri euskalduna dela. Astebetez hausnarketa ttiki bat egiteko eskatuko nioke jendeari: zer izan nahi duen; nola bizi nahi duen Oiartzunen; eta euskaraz bizi nahi badu, hala bizi ote den. Jendeak pentsatzen duena ez da erreala. Tabernetan, komertzioetan, ile-apaindegietan bai langile eta bai bezeroek, euskaldunak, nahigabe elebitan hitz egiten dugu, hizkuntza batetik bestera joan-etorrian bizi gara. Oso koadrila gutxi dira euskara hutsean hitz egiten dutenak. Benetan euskaraz bizi nahi badugu, ez dugu zaila Oiartzunen. Nola bizi nahi dugun hautu bat egiten dugun momentutik, norabide horretan joan behar dugu. Oiartzungo egoera Euskal Herriko beste hainbat herri euskaldunetako berdina da, fenomeno bera gertatzen da. Erronka handi bat dugu euskaldunok, euskaraz bizi nahi badugu, behintzat. Gazteengatik hitz egiten dugu, baina hain zuzen ere gazteak dira euren artean euskaraz gehien egiten dutenak. Herritik ikastera ateratzen direnean edo lan-munduan hastean, orduan hasten gara kutsatzen. Orokorrean, esango nuke gure adinekoen artean dagoela arazo handiena.
Yurima Sagastuy
Nik uste ezetz. Euskaltegiko irakasle naiz eta hemen, akaso, badugu herriaz jendeak ez duen pertzepzioa. Nabaritzen dugu zenbait gurasok seme-alabekin gazteleraz egiten dutela nahiz eta euskaraz ikasten ari, eta ohiturak aldatzea kosta egiten dela. Gero eta gehiago sumatzen da gaztelera, duela 10-15 urterekin konparatuta. Arnasguneen tailerrean hori entzun nuenean harritu ninduen, ez nuelako uste hainbesteko eragina zuenik. Erabilera jaitsi da. Jakin, askok dakigu eta aurrerapauso handiak egin dira. D eredua bakarrik dago Oiartzunen, horrek asko egiten du, haur denek dakite euskaraz ongi. Jendea Oiartzuna ere etorri da euskaraz bizi den herria delako, hala ere, erabilera jaitsi da. Arrazoiak? Asko eta anitzak izan daitezke. Horixe ikusi eta aztertu genuen, eta interesgarria iruditu zitzaidan. Arrazoiak ez dira argiak eta nola eragin ere ez daukagu oso argi. Baina zerbait egiteko gogoa badagoela ikusi zen tailerrean. www.oiartzun.eus
19
oiartzungoudalainformatzen
auzoak Altzibar
Altzibarko Mikelete kaleko trafiko arazoa konpontzeko parte-hartze prozesua bukatu da. Hasieran egindako proposamenak izan zituen erreakzioen ondoren, iazko uztailean Donepetri kaleko sarrera bat ireki zen, autoentzat. Auzotarrek Mikelete kaleko segurtasuna hobetu dela eta auto kopurua gutxitu dela baieztatu dute, eta mugikortasun sistema honela mantenduko da aurrerantzean.
Elizalde
Elizalde Herri Eskolako jolasparkearen egoera hobetzeko, goma berria jarri du Udalak. Honez gain, jostatzeko gunea itxitura batekin babestu da, haurrentzako seguruagoa izan dadin.
20
www.oiartzun.eus
Arragua
Irailetik aurrera, Larzabalgo udal aparkalekua asfaltatuko da eta kirol anitzeko pista bat eraikiko da horren ondoan. Dagoeneko Obra Batzordeak onartu ditu proiektuak eta lanen esleipena egina dago. 150.000 â‚Źko aurrekontua izango dute lan hauek.
Ergoien
Arditurri Eguna izan da, bosgarren urtez jarraian. Aurten, historiaurreko bizimodua ezagutzeko eta meategi barrura sartzeko aukeraz gain, etxeko txikienek Irrien Lagunen Klubekoen bisita izan dute. 400 lagun inguru elkartu ziren Arditurrin.
oiartzungoudalainformatzen
auzoak
Gurutze
Gipuzkoako Foru Aldundiak Pikoketa bideko errepidean areka egiteko lanak egin ditu. Errepideko urak bildu eta ateratzeko funtzioa dute arekek eta egiten duen euri-kopurua kalkulatuta eraikitzen dira. Errepide horretan putzuak sortzea saihestuko da arekekin. Era berean, errepide honetan hondatuta zeuden errepide-zatietan galipota ere bota dute.
Karrika
Karrika eta Ergoien lotzen dituen herribidea, Arraskutik goiti doana eta Oialekura doana konpondu ditu Udalak. Garrantzia berezia du Arraskuko herribidea konpontzeak, honela auzoari larrialdi-irteera ematen baitzaio eta aurrerago Karrika kalea berritzeko lanak egin ahal izatea ahalbideratuko baitu.
Iturriotz
Xorrola herri barruko autobusak geltokia eta geratzeko toki berria ditu ekainaz geroztik. Gure Txoko tabernaren parean dago herri barruko autobusaren geltokia, auzo barruan, eta gainera, estalia. Auzotarrek egindako eskaeretako bat zen Xorrola itxoiteko markesina aproposa jartzea.
Ugaldetxo
Matteo pareko autobus geltokiari beirak jarri zaizkio, batez ere negu partean bertan itxoitea erosoagoa izan dadin –beirateei esker hotza eta euria geltokira sartzea galaraziko dira-.
www.oiartzun.eus
21
oiartzungoudalainformatzen
herriko berri Jose Luis Paulin: “Bi aldiz lortu dugu errauskailua geratzea, zergatik hirugarren aldiz ez?” Jose Luis Paulin medikua Oiartzun Ke?, erraustegiaren kontrako herriko plataformako kidea eta, Osasuna eta Errausketa Ikerketa Taldea (OEIT) osatzen duen 25 sendagileetako bat da. Erraustegiaren kontrako borrokan aktiboa da, besteak beste, mediku den aldetik badakielako zein ondorio izango lituzken erraustegiak gure osasunean. Erraustegiaren kontrako borrokan urteak daramatzazu. Zergatik inplikatu zinen? Urnietan lan egiten nuen erraustegiaren kontua hasi zenean. Errausketa planta han jartzea erabaki zuten. Herriko medikua nintzen. Ez nekien ezer errausketari eta hondakinei buruz. Arazo batzuk sor zitezkeela entzun genuen eta herriko jendea niregana etorri zen galdetzera, mediku gisa, zer pentsatzen nuen. Garai hartan hasi nintzen informatzen. Ikusi nuen osasun arazoak sor zitezkeela errausketa plantarengatik. Orduan sortu zen nire barruan kezka hau. Garaiko agintariek beste erraustegi bat jartzea ere pentsatu zuten, non eta Gaintxurizketan, Oiartzun ondoan, bizi nintzen tokian! Oiartzun Ke? sortu zen eta sartu nintzen. 2002an osasungintzako 500 profesionalek baino gehiagok Osasuna eta Errausketa Ikerketa Taldearen (OEIT) manifestu bat sinatu zuten erraustegiaren kontra. Tartean, zuk. Garai hartan ikerketa pila bat ikusi genituen eta denen ondorioa zen osasunarentzako kaltegarria dela. Bazegoen mediku-talde bat gai honen inguruan lanean. Nik ez nuen parte hartzen: Oiartzun Ke?-n eta Urnietako taldean nenbilen eta nahikoa zen. Hala ere, Osasun Taldearekin harremanak izan nituen. Kanpaina horretan parte hartu nuen manifestua zabaltzen eta sinadurak lortzen. Oiartzun Ke? taldea zein egoeratan dago orain? Berreskuratzen ari gara. Hasieran nahiko baginen, baina gero herriko taldeekin askotan gertatzen dena gertatu zen: pixkanaka, beheraka joan zen mugimendua. Mantendu genuen hiru edo lau lagunen artean, eta orain, zoritxarrez edo alderantziz, goruntza doa mugimendua. Oiartzun Zutik izen berria da. Hobeto gaude, aire freskoa sartzen ari da. Duela bi hilabete inguru lau ginen. Argi nuen gazterik gabe ezin
22
www.oiartzun.eus
genuela ezer egin. Hasi da zabaltzen mugimendua eta herriko jendea oso ongi ari da parte hartzen orain. Azken hilabeteetan Gipuzkoa Zutik mugimendua zabaldu da Gipuzkoa osoan. Horrelako mugimenduek ze iritzi merezi dute? Aire freskoa da. Uste dut aurreko legegintzaldian jendea lasaiegi zegoela errauskailuarekin eta ingurumen gai guztiekin. Bazirudien, erraustegia eraikiko ez zenez, kito. Eta ez da horrela. Orain, berriz kontzientzia hartzen ari gara ingurumena oso garrantzitsua dela denontzat. Mugimendu hauek ongi daude jendeak geroz eta kontzientzia gehiago izan dezan.
“Uste dut aurreko legegintzaldian jendea lasaiegi zegoela errauskailuarekin” Oiartzundik oso hurbil bigarren errauste planta bat planteatu zen. Gaintxurizketako proiektua bertan behera geratu zen. Askok pentsa dezakete “gurea salbatu dugu”, baino bueltatu daiteke proiektu hori? Duela urtebete ez genuen pentsatzen errauste-planta bueltatuko zenik, eta hor dago, ate joka. Beraz, zergatik ez? Gipuzkoak sortzen dituen hondakinak ez dira nahikoa izango errauste-plantari hondakinak emateko, beraz, kanpotik ekarriko dituzte. Dirua ematen badu, zergatik ez eraiki beste bat? Azken finean, erraustegia negozio bat da, autoena bezalakoa. Auto-fabrika bat sortzen bada, zergatik erraustefabrika bat ez? Kontuz ibili behar dugu gai honekin. Gaur egun OEIT taldearekin lotura estua duzu. Zergatik eman zenuen aktiboago izateko pausoa? Erabat sartuta nabil Osasun Taldean. Pasa den urtera arte batez ere herriko mugimenduan parte hartzen nuen. Egoera lasaiagoa zen baina Osasun Taldeak informazio hartzen jarraitzen zuen. Garai berri honekin, taldea berpiztu da eta erabaki nuen zuzen-zuzenean parte hartzea. Pentsatzen dut
oiartzungoudalainformatzen
herriko berri egin dezakedan ekarpen onena nire profesionaltasuna eta nire jakintza Osasun Taldearen esku jartzea dela. Otsailean informe bat kaleratu zenuten, azalduz ikerketek errauste planta eta minbiziaren arteko lotura frogatu dutela. Gu ez gara ikerlariak, gu mezulariak gara. Mediku asistentzialak gara, pazienteak atenditzen ditugu. Batzuk esaten digute ez garela espezialistak, ez garela toxikologoak edo epidemiologoak‌ jakina! Gure lanaren barruan dago ikastea. Zalantzaren bat dugunean kontsultatu egiten dugu. Lehen, liburuetan eta orain, datu-baseetan. Neumonia bat nola artatu zalantzak baditut, galderak egiten ditut eta erantzuna bilatzen dut. Gauza bera egin dugu gai honekin. Ikerketak begiratu ditugu, galderak eginez eta erantzunak irakurriz, gure jarrera egokiena izan dadin. Badakigu gizartean zalantza dagoela eta gure bidea hartu dugu osasun arloan nola dagoen ikusteko.
Minbizia aipatzen da, gehien beldurtzen duen gaitzetako bat delako. Hala ere, eragin gehiago baditu erraustegiak osasunean? Malformazioak; alterazio hormonalak –tiroidean eta sexualak-; diabetesa; ugalkortasun baxuagoa; defentsen ahultzea‌ Konponezinak dira eta hori kezkagarria da. Ez da minbizia bakarrik. Esaten duzuen guztia ikerketa zientifikoetan oinarrituta dago, ezta? Medikuok datuak eta zifrak ematen ditugu. Erraustegian hondakinak sartzen direnean, ematen du desagertu egiten direla. Zienfitikoki frogatua dago masa ez dela ez sortzen eta ez deusezten, eraldatu egiten dela. Masa-balantzearen teoria da. Eta zertan eraldatzen da errauste-planta batean sartzen dena? Hor dago gakoa: ikusten ez dugulako ez du esan nahi desagertu denik. Datu horiek baditugu: %60a konbustio gasak dira, oso toxikoak; metal astunak –merkurioa, beruna,
www.oiartzun.eus
23
oiartzungoudalainformatzen
herriko berri dioxina eta furanoak…-; errautsak –oso kutsagarriak dira eta zabortegi toxiko bereziak behar dituzte-; zepa…
“Zerbait ez bada kaltegarria, demostratu behar du ez dela: ez toxiko gutxiago dituela, baizik eta ez duela gaixotasunik sortzen” Oiartzunen, 0-18 urte arteko 1.971 haur eta gaztetxo bizi dira. Duela gutxi GuraSOS taldea sortu da eta eragin eremuaren barruan dauden ikastetxeen mapa landu du. Oiartzun eremu horren barruan dago. Nolakoa izango da gure haurren etorkizuna errausteplanta eraikiz gero? Efektuak batez ere haurrengan eta umekietan ikusten dira, nabarmen. Gorputz horiek ez daude formatzen bukatuak, eta formatze bidean ondorioak agertzea da errazena. Guretzako kezkagarria da. Batzuek ez dela hainbesterako diote, orain egiten diren errauskailuak hobeak direla. Egia da arriskua murriztu dela, baina hori hala izan arren, ager daitezken ondorioak oso larriak dira. Errauskailuaren alde daudenek esaten dute beste gauza batzuek ere kutsatzen dutela. Bai, hala da. Baina beste kutsatzaile bat gehiago jarriko dugu? Ez dauka zentzurik! Batez ere, kalteak larriak izango direnean. Azken urteetan osasungintzan neurri murriztaileak hartu dira. Logikoa da erakundeek osasun sistemarengan zuzenean eragin kaltegarria izango duen azpiegitura bat eraikitzea? Ez, noski! Guk adibide gisa erabiltzen ditugu osasungintzan hartzen diren neurriak. Arlo batzuetan, prebentzio-printzipioa aplikatzen dute beti, agian ondorioak ez direnenean larriak eta beste askori onura egiten diotenean. Kolesterolaren kontrako medikamentu batzuekin gertatu da. Kolesterola jaisten dute, baina pertsona batzuei kalte egiten diote. Beraz, kendu egin dituzte. Batzuk diote errauste planta batek eragiten dituen kutsagarriak oso murriztuak daudela teknologia berriekin; dioxina, furano eta metal astunak gutxitu direla. Hala ere, ikusten da gaixotasun batzuk agertzen direla eta guri axola zaiguna da: osasunarentzako kaltegarria da, edo ez? Berdin zait dioxina kopurua jaitsi den, axola zaidana da kaltegarria ote den. Medikamentuak sendatzen duela demostratu behar du. Zerbait ez bada kaltegarria, demostratu behar du ez dela:
24
www.oiartzun.eus
ez toxiko gutxiago dituela, baizik eta ez dituela gaixotasunak sortzen. Erraustegiak osasunarentzako izan ditzakeen kalteak kontuan hartuta, mediku gisa zein uste duzu izan beharko lukeela erakundeen jarrera? Ez dugu ulertzen erakundeek gurekin duten jarrera. Enfrentamendua, gutxiespena, irainak… Guk datu batzuk mahai gainean jarri baino ez dugu egiten. Gu ez gara teknikoak; medikuak gara, eta gure arloa osasuna da. Baina badakigu alternatibak esistitzen direla. Esaten duguna da: begiratu gure txostena, ikusi ditugun ikerketak… eta gero, begiratu, alderatu eta aukeratu. Ikusten ari garen jarrerarekin, pentsatzen dugu mahai-azpian zerbait dagoela. Askotan eskatu dugu biltzea, eta ez dugu erantzunik jaso. EAJ eta PSE-EE izan dira, batez ere, erraustegiaren aldeko kanpaina egin dutenak. Hala ere, beraien alkatetzak dituzten herrietan kokatu izan denean errauste-planta ahalegin guztiak egin dituzte ez jartzeko. Zer gertatzen zaie teoria eta praktikaren artean? Horrek erakusten du arrazoi txiki bat badugula. Inork ez du nahi bere herrian errauste-planta bat. Eta ez baduzu zuretzako nahi, nola nahiko duzu bizilagunarentzat? Ez badugu inon nahi, alternatibak begiratu beharko genituzke. Gaia oso politizatua dago. Duela hilabete batzuk bilera bat izan nuen Lasarte-Oriako alkatearekin eta bere lehenengo galdera izan zen: “Zuek zeinen alde zaudete?”. Nola? Osasunaren alde gaude, besterik ez! Medikuak eta erizainak gara! Inork ez badu nahi erraustegirik bere herrian zergatik du gizarteak horren jarrera pasiboa? Donostian pentsatzen dute Zubietan dagoenez errauste planta, ez dagoela Donostian. Horregatik, nik beti deitzen diot Donostiako errauskailua, ikus dezaten beren hirian zer duten. Geroz eta gizarte erosoagoa gara. Ez soilik arlo honetan. Gizarte solidarioa aipatzen dugu, baina diru pixka bat edo sinadura bat ematen dugu ez gaitzaten gehiago molestatu eta kontzientzia lasaitzeko. Zerbaitek mugimendu eta konpromiso gehiago eskatzen duenean, zailagoa da jendea inplikatzea. Azken urteetan eztabaida atez ateko bilketa bai edo ez terminoetan kokatu da eta osasuna apenas aipatu da. Parametro horiek sinplifikatzeko interesak zeintzuk dira? Gure parametroa ere, agian, sinpleegia da: osasuna. Osasuna ez da politikoen arloa, eta horregatik uste dut beldurra diotela
oiartzungoudalainformatzen
herriko berri gaiari. Beraz, nola erantzuten dute? Irainduz, gutxietsiz, komunikabideekin… horiek direlako beraien arloak. Datu kontrastatuak ez dituzte eta, horregatik, eztabaida sinplifikatzen dute: erraustegia edo atez ate? –badirudi ez dakit zer dela atez ateko bilketa!-; erraustegia edo zabortegia? Eta ez da hori! Zabortegia egongo da, erraustegiarekin ere bai! Abizena behar du: konbentzionala, inerteena, toxikoena… Beraien argudioak deskalifikazioa, manipulazioa eta mezuen sinplifikatzea dira.
“Ez dugu ulertzen erakundeek gurekin [OEIT] duten jarrera. Enfrentamendua, gutxiespena, irainak…”
Erraustegiak sortzen dituen hondakin toxikoen zabortegiaren kokalekua gutxi aipatzen da… Ez baitakigu oraindik! Ez dute esan! Zuzenean galdetu izan zaienean gaia aldatu dute. Baina onartzen dute beharko dela. Duela gutxi, Onkologikoa eta Gipuzkoako Foru Aldundia lotu zituen giza-kate batek. Bi toki oso esanguratsu dira istorio honetan, ezta? Gai honen ikurrak dira bi tokiak. Oso ondo aukeratu ziren eta gizarteak oso ondo ulertu zuen mezua. Eta erakundeek ere bai: orain arma gehiago ari dira erabiltzen hedabideetan errausteplantaren alde. Oiartzungo Udalak errauste-plantaren kontrako jarrera erakutsi du hasieratik. Arduratsua izaten ari da gai honekin? Uste dut baietz. Agian, denbora luzez isilpean egon da. Aurreko legegintzaldian, atez ateko bilketa jartzen ari zirenean Gipuzkoako herri batzuetan, pentsatzen nuen “zergatik Oiartzungo Udalak ez du erreferenduma antolatzen, demostratzeko sistema egokia dela eta ez dela munduaren bukaera?”. Nire iritzi pertsonala da. Oro har, uste dut Udalaren postura irmoa izan dela, baina momentu puntual batzuetan lehen planora gehixeago aterako nintzatekeen ni.
Eta nola? Gizartearen mugimendua da bidea. Kontzientzia hartu behar dugu. Ematen du ezetz, baina etengabe parte hartzen dugu gizartean, eta begira ditugu agintariak. Azken hilabeteetan, erraustegiaren kontrako mugimendua geroz eta potenteagoa da. Handitu behar dugu mugimendua, batez ere, arrazoia dugulako. Oiartzun Ke?-ko kide gisa, zer esango zenieke oiartzuarrei? Nik badakit Oiartzungo jendeak nahi duela gizarte-eredu bat, ez bakarrik herrirako, baita ere Gipuzkoarako. Gauzak aldatzeko eta bideratzeko, parte hartu behar dugu. Herriko gauzetan batez ere, baina horrez gain, gure inguruan dauden gaietan inplikatu behar dugu. Horietako bat da Donostiako errauskailua. Gizarte batek, bizirik mantentzeko, mugimendua behar du. Ez zait batere gustatzen besteek zer egin behar duen esatea –medikua izan arren!-, baina uste dut konpromisoa hartu eta gure comfort eremutik atera behar dugula. Radarra piztuta baldin badaukagu, gure aportazioa egiteko modua topatuko dugu, gizarte guztia hobeto antolatzeko. Gu hemen gaude sinesten dugulako errauskailua kaltegarria dela, eta pentsatzen dugulako lortu dezakegula gelditzea.
“Gizartearen mugimendua da erraustegia geratzeko bidea. Ematen du ezetz, baina etengabe parte hartzen dugu gizartean, eta begira ditugu agintariak” Eta mediku gisa? Ni istorio honetan nabil osasunak kezkatzen nauelako. Oiartzuarrei, zaintzeko eskatuko nieke: gorputza, eta, batez ere, burua. Hor dago benetan, osasuna. Osasuna ez da arnasten duguna bakarrik. Elkartasuna osasuna da.
Errauste-planta geratzea posible da? Bai. Bi aldiz lortu dugu –Gaintxurizketakoa eta Gipuzkoakoa-, zergatik hirugarren aldiz ez? www.oiartzun.eus
25
oiartzungoudalainformatzen
erreportajea Ane Asensio, atletismo egokitua herrira ekarri diguna Haurtzaro Atletismo Taldeko atletak primerako denboraldia egin du Ane Asensio atletari esker, atletismo egokitua ezagutzen hasi gara Oiartzunen. Haurtzaro Atletismo Taldeko kirolaria da 14 urteko gaztetxo hau, eta urtebete darama slaloma eta atletismo egokitua praktikatzen eta txapelketetan parte hartzen. Hala ere, denboraldi bakar hau nahikoa izan du Euskadiko eta Espainiako txapelketetara ailegatzeko. Juan Luis Asensiok, Aneren aitak, gogoan du nola duela urte batzuk alaba etorri zitzaion kontatuz gelakide batek esan ziola berak ezin zuela atletismo egin. “Guk esan genion lasai egoteko, nahi izanez gero, berak ere egin zezakeela”. Aurreko udan, serio planteatu zen Asensiotarrenean Ane kirol horretan hasteko kontua, atletismo egokitua jardunaldi batzuetan probatu ondoren, eta Haurtzaro Atletismo Taldeko arduradunekin hitz egin zuten. “Besoak irekita hartu gintuzten”. Haurtzaro Atletismo Taldeari esker, Anek “modu inklusiboan” kirola egitea lortu izana erruz baloratzen du Juan Luisek.
Ane “hasieratik oso motibatua eta gogoekin” aritu dela aitortu du Markosek. “Slaloma hasieratik oso ongi egin du. Atletismo egokitua zailago suertatu zaio, beste aulki bat behar duelako eta ohitzea ez delako erraza izan. Hala ere, lortu du eta orain oso ongi moldatzen da”. Mindara, dibertsitate funtzionala duten pertsonak artatzeko Gipuzkoako elkarteko kide ere bada Ane Asensio. Elkarteko entrenatzaile bat ere (Jokin Garcia) aritu da Anerekin lanean denboraldian zehar. Hirugarren laguntzaile pertsonal bat ere badu Anek: Juan Luis, bere aita, entrenamendu saio guztietara joaten baita. “Beste edozein haurrek atletismo egin nahi badu, nahikoa du taldean izena ematearekin. Aneren kasuan, beharrezkoa du gure laguntza kirola egiteko, bizitzako beste arlo batzuetan bezala”. Haurtzaro Atlestimo Taldearen erabateko inplikazioa Astean bitan entrenatu du ikasturtean zehar Anek.Astelehenero, Haurtzaro Ikastolan, slaloma Markosekin. Ostegunero, Anoetan (Donostian), atletismo egokitua, Garciarekin. Hala ere, Anoetan entrenatzen zuenetan, saioak Haurtzaro Atletismo Taldeko Xabi Salaberria entrenatzailearekin eta Anoetan aritzen diren beste taldekideekin bukatzen zituen. Anek denbora eta indarra eskaini dion zaletasuna da atletismoa. “Ero moduan ibili gara. Datorren ikasturtean gauza batzuk utziko ditugu, Ane lasaiago ibil dadin”, kontatu du bere aitak. Anek ere argi eta garbi esan digu “entrenamenduetan beti nekatzen” dela.
Atletismo taldean argi dute “esperientzia ederra” izan dela Ane eurengana batzea. “Ezinbestekoa da haur zein gazte guztiei kirola egiteko atea irekitzea, eta hala egin dugu”, kontatu du Itsaso Markos entrenatzaileak. “Ane berehala integratu da taldean eta onurak ekarri dizkie gainerako kirolari guztiei: oso polita izan da denok elkarrekin entrenatzea, elkar lagunduz eta elkarrengandik ikasiz”. Hiru entrenatzaile Hain zuzen ere, Itsaso Markos da Haurtzaro Atletismo Taldearen barruan atletismo egokituaren ardura izan duen entrenatzailea. Berarentzako ere mundu berria zen atletismo egokitua, eta “erronka” gisa hartu du.
26
www.oiartzun.eus
Haurtzaro Atletismo Taldean lehenengoz aritu dira atletismo egokituan ikasturte honetan, klub gisa. “Taldearen jarrera oso positiboa izan da hasieratik. Ilusioz hartu dute, gogo askorekin. Formakuntza egin dute entrenatzaileek. Erabat inplikatu dira”, dio Juan Luisek. Horren adibide da taldekideek ere probatu dutela slaloma. “Erdipurdi” moldatu zirela aitortu digu Anek, “nik egin nuen hoberen!”. Juan Luisek aitortzen du entrenamendu hori garrantzitsua izan zela Anerentzat, “taldekideek ikusi baitzuten slalom egitea ez dela hain erraza”. Markosek ere saio hura garrantzitsua izan zela uste du, “batetik, kirol
oiartzungoudalainformatzen
erreportajea egokitua nolakoa den erakutsi zielako Anek taldekideei eta garrantzitsuena, bakoitzak dituen ezaugarriak dituela eta ez dagoela mugarik nahi duguna egiteko. Oso aberasgarria izan zen sentsibilizaziorako”.
Atletismo Taldea; Oiartzungo Udala -slalom txapelketa antolatzen-; Mindara Elkartea; Gipuzkoako Atletismo Federazioa; Euskadiko Selekzioa -Espainiako Txapelketako gastuak bere gain hartu zituen-; Espainiako Atletismoko Federazioa -eskularru berezi batzuk utzi dizkio entrenatzeko-; Dordoka Aspaceko kirol taldea -atletismo egokitua egiteko hiru gurpildun aulkia utzi dio-… Uda pasata, berriz entrenatzen eta lehiatzen hasiko da Ane. Oso argi du zein den bere helburua eta helmuga: Tokio (Japonia). Han izango dira Joko Paralinpikoak 2020an. Aitak, ondotik, gogorarazi dio hara iristeko “asko” entrenatu beharko duela, baina animoak ere eman dizkio, “ni joango naiz zurekin!”. Kirol egokituen sozializazioa “Asko atera da Ane prentsan txapelketak direla-eta, eta jendea ezagutzen hasi da beste kirol batzuk ere badaudela”, dio Juan Luisek.
Ane Asensio atleta Itsaso Markos entrenatzailearekin.
Txapelketa gutxi daude Erreportaje honetako protagonista nagusia Ane Asensio atleta bera da eta kontatu digunez, “konpetizioengatik gustatzen zait atletismo egitea”. Oso lehiakorra dela onartzen du. “Entrenatzea gehiago kostatzen zaio, bakarrik aritzen da eta”, zehaztu digu bere aitak. Ane Asensio pozik dago lortu dituen garaipen eta markekin. Juan Luisek uste du “Anek ez duela ongi baloratzen lortu duena, besteok garrantzia gehiago ematen diegu bere lorpenei berak baino”. Besteak beste, Espainiako Txapelketan slalom probara gonbidatu dute, parte hartzeko gutxieneko adinera iristen ez zen arren, gutxieneko denbora bazuelako. Zoritxarrez, atletismo egokituko froga gutxi daude, oraingoz. Horregatik, Haurtzaro Atletismo Taldeak datorren ikasturtetik aurrera Plaiaundiko jardunaldietan atletismo egokituak tokia izan dezan lan egin du. Honela, Anek, gainerako atletek bezala, urtean zehar jardun eta bere burua nola hobetzen doan ikusteko aukera izango du. Laguntza, hemendik eta handik “Guretzako oso pozgarria da Ane gustura ikustea eta oso pozik gaude jaso dugun harrerarekin”, gaineratu du Juan Luis Asensiok. Lagundu dioten horien artean daude Haurtzaro
Sozializazio horretan bidea urratzeko, slalom txapelketa antolatu zuen Haurtzaro Atletismo Taldeak maiatzean Elorsoro kiroldegian. “Gipuzkoako Federazioan aitortu ziguten inoiz ez zutela hainbeste jende ikusi slalom txapelketa batean!”. Berriz ere gisako beste saio bat antolatu nahi dute. “Gipuzkoa, Nafarroa eta Euskadiko txapelketekin tartekatu nahi dugu, bi hilabetetik behin behintzat txapelketaren bat egon dadin”. Gipuzkoan oso kirolari gutxik egiten dute atletismo egokitua, are gutxiago aulkian. “Pena da, kirola egitea gauza askotarako bidea delako: osasuna, sozializatzeko…”, dio Asensioren aitak. Ane bera lagun berriak egiten ari da txapelketei esker. Normalean, Ane izan ohi da txapelketetan parte hartzen duen kirolari gazteena. “Mutil handiagoen kontra aritzen naiz. Txikiena naiz. Eta, hala ere, denei irabazten diet”, dio harro. Oiartzungo lagunek “krak” bat dela esaten diote Aneri. Jarraitzaile finak omen dira: Elorsoroko saioan ikaskideak eta Haurtzaro Atletismo Taldeko taldekideak hurbildu ziren Ane animatzera. Aneren entrenatzaile Markosek uste du “jendartea kirol egokituen gaiarekin sentsibilizatzen ari dela, baina oraindik ez dago behar lukeen bezain sozializatua”. Aurrerantzean ere, izan daitezela Ane Asensio eta berak hasitako bidea segitu nahi duten herritarrak aitzakia kirol egokituak gure herrian ere normalizatzeko! www.oiartzun.eus
27
oiartzungoudalainformatzen
iruditan
Orioko herri curriculumaren aurkezpena
Profesionalen partidak Madalensoron
28
Euskal Jaia
Barrikote herrikoia
Emarri: ikastetxeetan ate irekiak
Luisa Isasak 100 urte
Alternatiben oihartzuna
Udaberriko kontzertua
III. Flauta Jaialdia
Bizardiaren mendi martxa
Dantzari Txiki
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
iruditan
GED-en bulego inaugurazioa
Hartu Trena lipduba
Euskal Herriko Pala Txapelketako finala
Power Rangers areto futboleko 2. mailako ligako irabazle
Katerin Artola Gazte mailako Euskal Herriko Soinu Zahar Txapelketako irabazle
Elizalde Eguna
Arraguako festak
Txinalkaren emanaldia
Bertso-poteoa
Kuadrillategikoak Warnerren
Euskaraz bizi nahi dut! lasterketa
Sagardo Eguna
www.oiartzun.eus
29
oiartzungoudalainformatzen
iruditan
30
Ibargain Musika Eskolako ikasturte bukaera
Urmendi Eguna
Ikastola Eguna
Ekonomia feminista tailerra
Herri Musika Eskolaren Eguna
Larzabalgo kolegioko ikasleak Oiartzunen
Alozeko Ikastolako ikasleak Oiartzunen
Hautetsi independentistei aitortza ekimena
Ergoiengo festak
Marichiweu elkartasun jaialdia
Intxixu Trail
Auntxa trikitixa eskolaren jaialdia
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
iruditan
Herentzien legeari buruzko hitzaldia
Elizalde Dantza Taldearen emanaldia
OKE Eguna
Oiartzun Zutik asanblada
Altzibarko festak
San Juan sua eta dantza: Elizalde
San Juan sua: Iturriotz
San Juan sua: Ugaldetxo
Udaleku irekiak
Itsaslapurrak: Elantxobe eta Erandioko banderen irabazle
Gazte Izanak-en sukaldaritza txapelketa
Donosti Cup
www.oiartzun.eus
31
Abuztua DATA
ORDUA
EKINTZA
1
18:00
2-6
-
Xanistebanak
12-15
-
Karrikako festak
19
08:45
20
-
Maria Garaiar eta Pedro Arbideri omenaldia
Altzibarren
28
-
San Agustin Eguna
Artikutzan
-
29-31
-
Erakusketa: “Sons da terra”
Udaletxeko areto nagusian
Soinuenea, Udala eta Donostia 2016
30
18:00-20:00
Anbulatorioan
Odol Emaileen Elkartea
LEKUA
ANTOLATZAILEA
Udaletxeko areto nagusian
Soinuenea, Udala eta Donostia 2016
Karaez kaleko lokalean
HELTA
Xanistebanetako kultur ekitaldia
Mendi ibilaldia: Urruña-Oiartzun
Odol-ematea
LEKUA
ANTOLATZAILEA
Udaletxeko areto nagusian
Udala
Elizalde auzoan
Xanistebanetako Jai Batzordea eta Udala
Karrikan
Artaso Elkartea
Kalbariotik (Urruña)
Bidasoa Askatasun Bideak Elkartea Bidasoa Askatasun Bideak Elkartea
Iraila DATA
ORDUA
1-4
-
1-9
10:30-12:30 17:00-19:00
1-10
-
EKINTZA Erakusketa: “Sons Da Terra” Helduen Tailerretan izen-ematea Antzerkia: izen-ematea (helduak)
Ohiko lekuetan
Udala
Doneztebe plazan
Soinuenea, Udala eta Donostia 2016
Elizalde eskolan
Gazte Izanak
Elorsoro kiroldegian
OKISA
Gurutzen
Gurutzeko Jai Batzordea
2-3-4
-
Sons da Terra jaialdia
3
-
Bidasoaldeko erretiratuen txapelketa gastronomikoa
5-8
07:00-22:00
16-17-18
-
17
13:30
Kategoriko III. Bertso bazkaria (A. Arzallus, M. Lujanbio, A. Lizarralde, A. Egaña)
Elizalde Herri Eskolan
Elizalde Herri Eskola
17-18
15:45
Mendi Irteera: Gavietos
Haurtzaro Ikastolatik
Girizia Mendi Taldea
18
-
Bide Berdeen Eguna
Arditurrin
Udala eta GPS
19
-
Ikastaroen hasiera (spinning, aerobik, saloi dantzak, entrenamendu funtzionala)
Elorsoro kiroldegian
OKISA
20
20:00
Irakurketa Talde irekia: “Herio heroi/Arra arraroa” (Oier Guillan)
Fermiñenen
Udala
23-24-25
-
Ugaldetxoko festak
Ugaldetxon
Ugaldetxoko Jai Batzordea
24
-
2016 bidea: Astigarraga-Arritxulo
-
Donostia2016 eta Club Vasco Camping
24
-
Kontzertua: Enemigos intimos
Izen-ematea: igeriketa Gurutzeko festak
25
-
2016 bidea: Arritxulo-Sara
26
-
Igeriketa ikastaroen hasiera
27
19:00
Gazteen Antzerki Eskolako ikasturte hasierako bilera
Pagoa aretoan
Pagoa aretoa
Arritxulon
Donostia2016 eta Club Vasco Camping
Elorsoro krioldegian
OKISA
Karaez, 4
Udala
deialdiak Zuen deialdiak zabaltzeko, bidali proposamenak hilaren 20a baino lehen, komunikazio@oiartzun.org helbidera.