Udala informatzen 82

Page 1

Oiartzungo

82. zenbakia

2017ko apirila

www.oiartzun.eus

udalainformatzen

Gizarte-Ongizate saila, Oiartzun duinaren bermea 26 2 Sarrera | 3 Agurra | 4 Udal Albisteak | 16 Iritzia | 18 Auzoak | 20 Herriko berri | 24 Erreportajea | 26 Iruditan | 32 Gotti Betti


oiartzungoudalainformatzen

telefono interesgarriak Udal telefono zenbakiak

Zerbitzuak

Informazioa 943 49 01 42 Alkatetza 943 49 18 62 Gizarte Ongizatea 943 49 05 52 Hirigintza eta Atez ateko bulegoa 943 49 03 77 Kultura 943 49 10 34 Manuel Lekuona Biblioteka 943 49 38 64 Udaltzaingoa 943 49 33 11 Elorsoro Udal Kiroldegia 943 49 25 52 Udal Igerileku irekia 943 49 37 45 Arritxulo Udal Mendi-Aterpea 943 58 00 10

Osasun zentroa 943 00 65 04 DYA 943 46 46 22 Jubilatuen elkartea 943 49 00 02 Zaharren egoitza 943 26 10 80 Taxiak 943 49 14 74 Herribus - Iparbus 943 49 18 01 Posta 943 49 35 74 Epaitegia 943 49 09 13 Nekazal bulegoak 943 49 03 47 / 943 49 06 69 Oarsoaldea eskualdearen garapenerako agentzia 943 49 41 29 Behemendi 943 49 02 19

Turismoa Hezkuntza Turismo bulegoa 943 49 45 21 Herri Musikaren Txokoa 943 49 35 78 Luberri Ikasgune Geologikoa 943 26 25 93 Komunikabideak Oiartzun irratia 943 49 37 11 Oarsoaldeko Hitza 943 34 03 30

Haurtzaro ikastola 943 49 22 12 Elizalde Herri Eskola 943 49 01 93 Elizalde Institutua 943 49 10 17 Urmendi Haur Eskola 943 26 00 86 AEK Intxixu euskaltegia 943 49 39 57 Helduen Heziketa Iraunkorra (Altzibar) 943 49 00 48

Harremanetarako, ekimenen berri emateko, proposamenak egiteko… hau da Oiartzungo udal aldizkariaren helbide elektronikoa: komunikazio@oiartzun.org

ohar garrantzitsua Udal aldizkaria euskara hutsean kaleratuko da. Oiartzungo Udalak urte asko daramatza euskara normalizatzearen aldeko lana eginez. Aldizkari hau, horregatik, euskara hutsean kaleratzen da. Nolanahi ere, nahi duenak ale bakoitzaren eduki nagusien laburpena jasoko du gaztelaniaz. Horretarako, ordea, eskaera egin beharko du udaletxeko informazio gunean, 943 49 01 42 telefono zenbakira deituz edo komunikazio@oiartzun.org helbide elektronikora mezu bat bidaliz. Eskaera egitean, nork bere datuak eman beharko ditu, aldizkaria jaso ahal izateko.

NOTA IMPORTANTE La revista se publicará íntegramente en euskera. El ayuntamiento de Oiartzun lleva muchos años comprometido con la normalización del euskera. Esta misma revista, por eso, se publica únicamente en euskera. No obstante, todo aquel que este interesado tendrá la posibilidad de recibir un resumen de los contenidos más importantes de cada número. Para ello, deberá ponerse en contacto con nosotros, acercándose a la oficina de información, llamando al número de teléfono 943490142 o enviando un correo electrónico a la dirección komunikazio@oiartzun.org. Al realizar la solicitud, el interesado deberá facilitar sus datos, para poder recibir la revista. Argitaratzailea: Oiartzungo Udala Diseinua eta maketazioa: Dixidu Diseinu Grafikoa Inprimaketa: Antza Komunikazio Grafikoa Lege Gordailua: Donostia-1216/91

2

www.oiartzun.eus


oiartzungoudalainformatzen

agurra

Domi Azpiroz Ubiria Gizarte-Ongizate zinegotzia Baliabide falta, mendekotasuna, indarkeria, tratu txarra eta diskriminazioa gure gizartean askok bizitzen dituzten egoerak dira. Ongizatea eta justizia soziala lortzeko lan egiten duten profesionalen esku-hartzea behar dute pertsona horiek bizi-baldintzak eta elkarbizitza hobetzeko. Oztopoak modu zuzenean diskriminazio edo bazterkeriarengatik gerta daitezke, baina baita pertsona horiek gizartean integratzeko mekanismoak behar bezala funtzionatzen ez dutelako. Gure Udalak martxan dauka lehen mailako arreta, gizarte integrazioa behar den moduan gertatzeko mekanismoak aktibatzeko. Herritarren ongizatea, osasuna eta eskubide sozialak bermatzea da gure lehentasuna, aukera berdintasuna eta pertsonaren ahalduntzea bultzatuz. Norberaren autonomia bilatu, eta ezin den kasuetan -dependentzia oso altua delako-, bizitza duin baten baldintzak bermatuko ditugu, gure esku ez dagoenean beste erakundeekin batera lan eginez. Gure esku dagoen guztia egingo dugu oiartzuarrak herri-giro osasuntsutik bazterturik geratu ez daitezen. Horretarako, gure gizarte langileek, etxez etxeko langileekin batera, zuzenean eta modu integralean esku hartzen dute

pertsona hauekin eta beren familiekin, laguntza eskaintzen diete, baita informazioa eta orientazioa eman ere. Era berean, komunitatearekin aritzea gure lanaren muina da, baita ikerketa eta arazo sozialen salaketa. Prebentzioan dago gakoa: garaiz heltzea arazoari edo beharrari. Sistema motela denez, arazoei aurre hartzeak asko errazten du esku-hartzea eta emaitza hobea izatea. Beharra lehenbailehen detektatzea oso garrantzitsua da, denborak ez duelako gure alde jokatzen. Herriaren parte-hartzea bultzatzen dugu gizarte-ongizate gaietan. Horretarako dugu, esate baterako, Prebentzio Kontseilua, eragileekin batera herriko beharrei buruz hitz egiteko. Herri aktiboa nahi dugu, herritarrek dauzkaten kezkak azalduko dizkigutena eta elkarren artean konponbideak bilatzeko gai izango garena. Gure helburua herri zoriontsu eta osasuntsu bat delako, elkarlan honek beste guztia errazten du. Giza harremanak hobetu eta elkarbizitza sustatzen du. Herriko biztanleek osatzen dutelako gure Herriaren, Oiartzunen, nortasuna.

www.oiartzun.eus

3


oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak Gizarte-Ongizate saila, oiartzuar guztiontzako bizitza duina bermatzeko lanean 2016an 2.400 hitzordu eman zituzten Gizarte Zerbitzuek “Bizimodu edo egoera erosoa nahiz osasuntsua izatea. Ongizatezko gizartea” da Harluxet Hiztegi Entziklopedikoak ematen digun ongizate hitzaren definizioa. Ongizatea bizitza duin baterako oinarrizkoa da, gizarteintegrazioa eta autonomia premisa dituena. Eta bizitza duina edonork merezi du: adina, jatorria, generoa… aintzat hartu gabe. Are gehiago, bizitza duina giza eskubide bat da. Hori bermatzeko, Udalak duen baliabideetako bat da GizarteOngizate saila. Oiartzungo Udalaren kasuan, lehentasunetako bat da herritarren ongizatea bermatzea, salbuespenik gabe, pertsona guztien eskubide sozialak bermatzeko. Udalak argi du jatorriaren, egoera ekonomikoaren eta mendekotasun egoerengatik lehen mailako eta bigarren mailako herritarrik ez dagoela Oiartzunen. Gizarte-Ongizate sailera bideratuko da aurten udal aurrekontuaren %11. Gizarte Zerbitzuetako programetako onuradun izatea eskubide bat da, integrazioa eta autonomia lortzeko bidean zubiak baitira. Jendea muturreko egoeretan

4

etorri ohi da udaletxera laguntza eskatzera, izan ere, oraindik aurreiritzi asko ditugu laguntza eskatzeko. Bizitza duina duten herritarrek osatutako gizartea seguruagoa da, zoriontsuagoa eta delinkuentzia indize baxuagoak ditu, besteak beste. Nola funtzionatzen du Gizarte-Ongizate sailak? Gizarte-ongizate sailetik bideratzen diren laguntzak eta programak aholkularitza ematetik hasten dira. Arreta ematea oinarrizko lehen urratsa da, eta hori, Gizarte-Ongizate sailera jotzen duen guztiari eskaintzen zaio. Kasu bakoitzaren arabera, balorazioak eta bitartekaritzak egiten dira (beste erakunde edo elkarteekin). Kasu bakoitzaren jarraipena egiten du sailak, ondoren. 17 langile ditu Gizarte-Ongizate sailak: hiru teknikari, bi administrari eta etxez etxeko hamar laguntzaile. Gizarte-Ongizate saileko zerbitzuen berri jasotzeko, aldez aurretik zita eskatu behar da 943 49 05 52 telefonora deituta.

Gizarte-Hezkuntza Aholku Kontseiluko kideak.

www.oiartzun.eus


oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak Zein zerbitzu eskaintzen ditu Gizarte-Ongizate sailak? Oiartzungo Gizarte Zerbitzuak lehenengo mailako arretarako zerbi­tzuak dira. Autonomiaren, gizarteratzearen eta larrialdien edo babesgabetasunaren inguruko egoerei erantzuten diete eta arrisku-egoeren prebentzioari erreparatzen diote. •

Informazio-, balorazio-, diagnostiko- eta orientaziozerbitzua: Helburua da herritarrek beharrei, eskubideei eta gizarte-baliabideei buruzko informazioa eta orientazioa erraz eskuratu ahal izatea; baita komunitateko baliabideei buruzkoa ere.

Autonomia, familia eta elkarbizitza hurbila sustatzeko programak: Programa propioak: Etxez-etxeko laguntza zerbitzua. Torri Gukin programa. Bidez-Bide eta Bidelagun programak. Udal tasen salbuespenak. Familiei laguntzak. Zailtasunak dituzten adin txikikoen familiei laguntzak. Familietan esku-hartzeak. Beste administrazioetako programetara bitartekaritza lana: Zaintzaileei zuzendutako laguntzak. Telelaguntza. Laguntza teknikoak. Eguneko zentroak. Zaharren egoitzak. Aldi baterako egonaldiak. Larrialdietarako ostatuak. Ezinduentzako aparkatzeko txartelak. Oinarrizko errenta. Gizarte larrialdietarako laguntzak. Genero indarkeriaren ondorioei aurre egiteko laguntza psikologikoa. Indarkeria matxistaren biktimei harrera. Indarkeria matxistaren ondoriozko laguntza psikologikoa eta soziojuridikoa

Indarkeria matxista prebenitzeko mahaia, iazko Xanistebanetako protokoloa prestatzen.

Gizarte-saila, datutan 2016an, 2.403 hitzordu eman zituen Oiartzungo Udaleko Gizarte-Ongizate zerbitzuak. Arreta horien ondoren, 801 espediente martxan jarri ziren. Oiartzungo Gizarte Zerbitzuen erabiltzaileen %73,15ak Euskal Herria eta %9,35k Espainia dute jatorri. Gizarte sailaren laguntza jasotzen dutenen %51,26 emakumeak dira. Datu hau ez da kasualitate hutsa. Batetik, emakumeak gizarteko sektore ahulena dira oraindik –langabezia tasa altuagoa, diru-sarrera txikiagoak, lan-baldintza eta lan-mota kaxkarragoak…- eta, bestetik, bizi-itxaropen luzeagoa dute.

Gizarteratzea eta prebentzioa sustatzeko programak: Bazterketa egoerei aurre hartu eta erantzutea, eta pertsona, familien eta taldeen gizarteratzea sustatzea da helburua: Gizarteratzeko eguneko zentroak. Arreta psikologikoa eta laguntza zerbitzuak. Oarsotek. Gizarte eta lan arloetako balorazio eta orientazio bateratua Oarsoaldea Garapen Agentziarekin. Gizarteratze hitzarmenak. Berdinbidean programa. AGIPAD Elkartearekin batera mendekotasunak prebenitzeko programak. Haziak programa. Etorriberrientzako harrera saioak. Adingabekoen Mahaia. Indarkeria matxistaren aurkako lanketa koordinatzeko eskualdeko Mahaia.

Adinari erreparatuta, laguntza jasotzen duten gehienak 65 urtez goitikoak dira (%36,97). Atzetik datoz 35-64 adin tartean dauden herritarrak (%34,46). Gizarte Zerbitzuen erabiltzaile edo onuradun diren 35 urtez azpikoak %15,43 baino ez dira. Kontuan hartzekoa da adin txikikoen kopurua ere, ia kasu gehienetan familiaren egoerarekin lotua dagoena: onuradunen %13,14k 18 urtez baino gutxiago dituzte.

Gizarte Lankidetzarako programa: Komunitatean partehartzea eta herritarren lankidetza bultzatzea, gizarte arazoei buruz eta bizi den ingurunearekiko nortasunari buruz biztanleria sentsibilizatuko duen gizarte egitura aktibo eta arduratsua bultzatzea da helburua: Oiartzungo Gizarte-Hezkuntza kontseilua. Herriko eragileei dirulaguntzak.

Bidez Bide: 40 erabiltzaile. Landa inguruko bizilagunak, mugikortasun arazoak dituztenak eta 65 urtez goitiko herritarrak zerbitzuetara –erosketak, medikuak,…- eramateko egitasmoa. Behemendirekin elkarlanean eskaintzen da.

Etxez etxeko zerbitzua: 53 pertsonak jasotzen dute etxez etxeko laguntza. Gehienak (%51) bakarrik bizi dira. Laguntza jasotzen dutenen %71,70 emakumeak dira. Onuradunen %15,09 landa eremuan bizi da.

Bidelagun: 25 lagun. Landa inguruko adineko bizilagunentzako paseo programa. Behemendirekin elkarlanean eskaintzen da. www.oiartzun.eus

5


oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak Laguntzak: Elorsoro kiroldegiko bazkide izateko laguntza (ezintasunengatik edo arrazoi ekonomikoengatik) 248 herritarrek jasotzen dute. Tasa eta zergak ordaintzeko salbuetsita daude, arrazoi ekonomikoengatik, 84 lagun. Torri Gukin: Erretiratuentzako aisialdi programa: 8 erabiltzaile. Diru-laguntzak jasotzen dituzten herriko elkarteak: Arraztalo -gaixo psikikoen senideen elkartea-; El-Watan –Sahararen aldeko elkartea-; Gazte Izanak –erretiratuen elkartea-; Harri Beltza –hiesaren kontrako elkartea-; HELTA -Helduen Tailerrak, ikasturte honetan 1.021 matrikula izan ditu-; Killirikupe Emakume Taldea –emakumeen ahalduntzerako elkartea-; Oiartzungo Odol Emaileen Elkartea; eta Osasun Pastorala – elizarekin lotutako ongizate taldea-. Harrera Plana: Etorriberrien integrazioa eta euskalduntzea bultzatzeko egitasmoa, Gizarte-Ongizate eta Euskara sailen artean martxan jarritakoa. 2016an hiru saio egin ziren. Mendekotasun zerbitzuak: Mendekotasuna duten herritarrentzako laguntza teknikoak (gurpildun aulkiak, garabiak…) bideratu edo eskaini. 63 lagunentzako eskaerak bideratu ziren iaz Aldundira, eta beste 29ri lehen laguntza eskaini zion Udalak (Aldundiko itxarote-epea mozteko). Hortaz gain, Eguneko Zentroetarako bost eskaera tramitatu zituen Udalak eta Zaharren Egoitzetarako beste 20. Oinarrizko errenta bermatzeko laguntzak: Gizartelarrialdietarako laguntza 62 familiak jasotzen dute Oiartzunen (%54,24k Euskal Herria eta % 10,28k Espainia dute jatorria).

6

Berdinbidean programan parte hartzen du Oiartzungo Gizarte-Ongizate sailak.

Familia-laguntza, berriz, 52 sendik jasotzen dute (%46,15 euskal herritarra eta %18,27 Espainiakoak dira). Udalak Aldundiko edo Jaurlaritzako laguntzen baldintzak betetzen ez dituzten atzerritarrak babesten ditu, neurri batean. Bestela, sistematik erabat kanpo geratuko lirateke, gizarteratzeko inongo aukerarik gabe. Herriko eragileekin elkarlana Herriko eragileekin elkarlanean aritzen da Gizarte-Ongizate saila, batez ere prebentzioa, hezkuntza eta berdintasun esparruetan. Hiru foro daude egituratuak gai horiek lantzeko denen artean. Gizarte-Hezkuntza Aholku Kontseilua prebentzioa lantzeko sortu zen 2011/2015 legegintzaldian. Elkarte eta eragile hauek parte hartzen dute, Udalarekin batera: Agintzari; AGIPAD; Arraztalo; Elizalde Herri Eskola; Elizalde Institutua; El Watan;

Torri Gukin, erretiratuentzako aisialdi programa.

www.oiartzun.eus


oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak

Oiartzunera etorri berrientzako harrera egiten dute Gizarte-Ongizate eta Euskara sailek.

Harri Beltza; Haurtzaro Ikastola; HELTA; Killirikupe; Osasun Pastorala; osasun zentroa; eta Tta-k. Adingabeko Mahaian, adin txikikoen hezkuntzarekin eta arazoekin lotutako gaiak lantzen dira. Bertan biltzen dira Agintzari; AGIPAD; Elizalde Herri Eskola; Haurtzaro Ikastola eta Tta-k. Udaletik, Gizarte-Ongizate eta Gazteria sailetako teknikari eta zinegotziek zein udaltzaingoak parte hartzen du. Indarkeria matxistaren prebentziorako mahaian, berriz, Antiju Morik, Osasun zentroa, Feminismo zinegotzia, Gizarte teknikaria, alkateordea eta udaltzaingoa biltzen dira. Genero indarkeriak, aipamen berezia Genero indarkeriak aipamen berezia merezia du. Izan ere,

Oiartzun ez da indarkeria matxistarik gabeko oasia. Iaz, genero indarkeriarekin lotutako 12 kasu detektatu zituzten udaltzainek eta Gizarte zerbitzuek. Kasu batzuetan, emakumeek eurek jo zuten Gizarte-Ongizate sailera laguntza eske, baina beste kasu batzuetan, ikastetxeek edota lan zerbitzuek eman zuten egoeren berri. Bederatzi kasutan, indarkeria matxista adingabekoak ere bazeuden familia-egituretan gertatu ziren. Erasotuen zein erasotzaileen %75aren jatorriaren Euskal Herria zen. Genero indarkeria pairatu duten emakume horiei GizarteOngizate sailak eskainitako laguntza orientazioa, laguntza psikologikoa, juridikoa eta gizarte-eskuhartzea izan ziren, kasu bakoitzaren arabera.

www.oiartzun.eus

7


oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak

Oiartzunen %58,8 da euskararen erabilera Azken neurketetako beherako joera iraultzeko moduan egon gaitezke Ez da aspaldikoa sare sozialetan biraka ibili zen bideoa: Tturttur Euskaltzaleon Bilguneko kideek kalean topatzen zituzten oiartzuarrei galdetu zieten ea zein portzentaje entzuten zen gure herriko kaleetan euskara. %80tik gora erantzuten zuten gehienek. Euskal Herriko Kale Erabileraren neurketa egin berri du Soziolingustika Klusterrak. Zazpigarren aldia izan da eta 2016ko irailaren 21etik urriaren 22ra, Oiartzunen zuzeneko behaketak emandako datuak oso urruti daude oiartzuarrek uste duten %80 horretatik. Izan ere, kaleko elkarrizketen %58,8 da euskaraz gure herrian. 1.149 elkarrizketa behatu dira Kale Erabileraren neurketa behaketa zuzenaren bidez egiten da. Alegia, behatzaileak deus galdetu gabe, herritarrak kalean erabiltzen duen hizkuntza apuntatzen du, adina, sexua eta haurren presentziarik bai ote dagoen markatuz.

Hala ere, azken 15 urtean %4 jaitsi da euskararen erabilera Oiartzunen: 2001ean %62,8koa zen kale erabilera; 2016an, lehen esan dugun %58,8koa. Alarma gorria 2011n piztu zen, inoizko datu txarrenak eman zituenean kale erabilerak: %52,9. Orain, datuak hobetu izanak, hala ere, adierazten du erne jarraitu behar dela. Inguruarekin konparatua, noski, Oiartzun euskaldunagoa da. Donostialdean euskararen kale erabilera %20,6 da; Gipuzkoan, %32,7; EAEn, %16,1 eta Euskal Herrian, %13. Orain artekoak lasaitu bazaitu, hona hemen Usurbilgo datuak: euskararen ezagutza Oiartzunen baino baxuagoa da (%69,7 da euskalduna) baina kale erabilera altuagoa (%61,9).

Azken neurketan, 4.230 herritarren arteko 1.449 elkarrizketa behatu dira Oiartzunen. Ondorio estatistikoak eskuartean ditugu: elkarrizketen %58,8 izan da euskaraz; %40,3 gazteleraz eta %1 beste hizkuntzetan. Datu soil horrek zer esan nahi du? Euskaraz gutxi egiten dugu edo ez? Ea, ondorioak ateratzen laguntzen jarraitzeko: EUSTATeko datuen arabera, oiartzuarren %73,9 euskalduna da eta %16 ia euskalduna (euskara ulertzen duena, baina hitz egin ez). Beraz, %10,1a da erdalduna: euskaraz ulertzen eta hitz egiten ez duena. Udalerri euskaldun gehienetan errepikatzen dena gertatzen da Oiartzunen ere: euskararen gaitasunak behera egin du azken 25 urtean (%1,5 jaitsi da euskaldunen kopurua). Erdaldunak direnak ere %4 gutxiago dira. Aldiz, nabarmen igo da ia euskaldunak diren kopurua: %10,96tik %16ra. Oiartzun... arnasgune? Datuek erakusten dutenaren arabera, esan daiteke euskaldunak nahiko trinkoturik bizi direla Oiartzunen eta harreman sare bizia eta aberatsa dutela euren artean, eta badutelako hizkuntzarekiko nolabaiteko leialtasuna.

8

www.oiartzun.eus

Haur eta gazteen euskararen erabilerak etorkizunerako itxaropena pizten du.

Haurrak euskaraz, helduak gazteleraz Eta nork erabiltzen du euskara gehien Oiartzunen? Bada, 15 eta 24 urte arteko gazteek. Euren elkarrizketen %76,4 da euskaraz. Segidan, 2-14 adin tartekoak dira gehien erabiltzen dutenak: %75,3. Datu esperantzagarriak dira, belaunaldi berriak direlako hizkuntza berreskuratzeko eta indartzeko bermea. Azken bost urtean, haurren erabilera nabarmen igo da: %10. Gazteen erabilerak azken 15 urtean egin duen prozesu positiboa ere aipatzekoa da: %15 igo baita. Tarte handia dago, baina, helduen (25-64) eta adinekoen (65etik gora) euskararen erabileran: %49,2 eta %43,9, hurrenez hurren. Alegia: 25 urtez goitiko oiartzuarren elkarrizketak, gehien bat, gazteleraz dira. Hala ere, haurrak


oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak tartean daudenean, euskaraz aritzeko joera dute heldu eta adinekoek. Haur eta helduen artean, %73,8koa da da euskara. Hainbestetan aipatzen den haurrei euskaraz, baina gurasoek euren artean gazteleraz aritzeko joera hori, alegia, oraindik erabat txertatua dago Oiartzunen. Auzoka: Iturriotz euskaldunena, Arragua erdaldunena Auzoka, Iturriotzen erabiltzen da euskara gehien (%75,5). Elizalde dator segidan (%70,3); Ergoien-Gurutze-Karrika (%67,9); Altzibar (%57); Ugaldetxo (%50,7) eta Arragua (%19,9) atzetik. 2011tik, goiti egin du euskararen erabilerak Arraguan (%3 gehiago, nahiz eta oraindik ere nabarmen herriko auzorik erdaldunena den); Iturriotzen (ia %12 gehiago); ErgoienGurutze-Karrikan (%16) eta Altzibarren (ia %20). Jaitsi, berriz, auzo bakarrean egin da: Ugaldetxon (%1). Altzibarko datuak ziurrenik ez dira kasualitate hutsa. Azken urteetan eraiki diren Olaldeko babes ofizialeko etxebizitza eskuratzeko baldintza zen oiartzuarra izatea eta tasatuen kasuan, lehentasuna. Horrek esan nahi du auzora bizitzera joan diren gehienak gazte oiartzuar eta euskaldunak izan direla: D ereduan eskolatuak eta euren haurrak D ereduan eskolatzen dituztenak. Hirigintzaren garrantzia herri euskaldunetan Altzibarren gertatu denak argi erakusten du interbentzio urbanistikoek duten garrantzia euskararen erabileran. Orain arteko ikerketek (UEMA, Soziolinguistika Klusterra eta Gaindegia) argi erakusten dute udalerri euskaldunak direla azken 30 urteetan gehien erdaldundu direnak. Nola da posible, bada, oro har ezagutza igo bada? Datuek erakusten dute azken 25 urtean %8 hazi dela udalerri euskaldunetako biztanleria, eta etxebizitza-kopurua, %38. Pertsonen fluxuak (etorkin berriak) eta urbanismo ereduak pisu izugarria izan dute hizkuntza-ohituretan. Gainera, lehen euskaldunena zen adin-tartean (64 urtetik goiti), belaunaldi bat hil da, eta atzetik etorri direnak ez dira hain euskaldunak. Oiartzun, Gaindegiako Imanol Esnaolaren arabera, erdalduntzeko arrisku handiena duten herrian artean dago. Askoren ametsetako bizilekua da –kasu askotan, herri euskaldun izate horregatik beragatik, euren seme-alabak ingurune euskaldunean hazi nahi dituztelako-. Baina inguruan ditugu Irun, Errenteria, Donostia, Lasarte-Oria‌ bezalako hiri

handi eta erdaldunak (Errenteria (%8,2) eta Irun (%5,5) dira Gipuzkoan euskara gutxien erabiltzen diren herriak, 2011ko datuen arabera): Oiartzunera etorri den biztanle kopuru esanguratsua da ingurutik etorri dena. Oso herri euskalduna izateak inguru oso erdaldunean arriskuan jartzen gaitu. Euskararen osasunerako kritikoa da gune euskaldunenak ez erdalduntzea. Mikel Zalbide euskaltzainaren hitzak dira ondorengo hauek: “Lehentasuna behar du izan arnasguneei eustea�. Hizkuntzaren alderdi honekin lotuta, aurreratu nahi dugu datozen hilabeteetan Oiartzunen zenbait ekimen urbanistikoekonomikok izan dezaketen eragina aztertuko duela UEU/ EHUko Lurraldea eta hizkuntza. Eragin linguistikoaren eboluzioa graduondoko ikasle batek. Joera hobetzeko modua, elkarlana Gaur egun, udalerri euskaldunetako biztanleak elebitasunetik gertuago daude euskalduntasunetik baino. Errealitate soziolinguistikoak gehiago du elebitasun orekatu xamar batetik: jende gehienak dakizkienez bi hizkuntzak, biak erabiltzen dira. Soziologoek diotenez, udalerri euskaldunetako euskaldunak ez dira euskaldun hala erabaki dutelako, baizik eta hala etorri zaielako. Eta ez dira erdaldundu borondatez, baizik eta ingurua erdaldundu zaielako. Azken 15 urtean Oiartzunen euskararen ezagutza eta erabilera behera doazela adierazten dute datuek. Baina azken kaleerabilerako emaitzek joera horri buelta emateko moduan egon gaitezkeela uste izateko arrazoiak ematen dituzte. Aurten, Oiartzungo Udalak datozen bost urteetarako Euskararen Plan Estrategikoa diseinatu behar du. Aukera garrantzitsua izango da euskararen erabileran aurrerapausoak emateko lehentasunak jarri eta ekimenak denon artean zehazteko. Izan ere, Oiartzun udalerri euskalduna izatea denon ardura da. Garrantzitsua da herri-bizitzarako eta baita inguruko herrientzako eredu gisa. Eta ardura hori Udalarena eta herritarrona da, guztiona. Horregatik, Udalak eta herriko euskalgintzak euskararen erabileran aurrera egiteko ekimenak, bai maila pertsonalekoak eta kolektiboak, planteatuko dituzte epe motzean, beste herri batzuetako ereduak hartuz. www.oiartzun.eus

9


oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak Herri barruko mugikortasun ohituren azterketa Herri barruko garraio publikoaren diagnostikoarekin jarraitzeko, herritarrekin taldeko saioak egin dira. Adin, mugikortasunohitura eta auzo desberdinetako lagunek parte hartu dute, egoeraren ikuspegi ahalik eta osatuena jasotzeko. Egindako proposamenak kontuan hartuko ditu Udalak, diagnostiko orokorrean txertatzeko eta aurrera begirako planteamenduak egiteko orduan.

Hondakinen Batzordea martxan jarri da Udaleko Hondakin Batzordeak egin du lehenengo saioa. Jexux Leonet alkateak, Eneritz Arbelaitz ingurumen zinegotziak eta Yon Goikoetxea EAJko ordezkariak osatu dute alde politikoa eta Ingurumen teknikariak, Kontu-hartzaileak eta udaletxeko idazkariak, teknikoa. Batzordearen ondorio nagusia, hondakinen kudeaketan udalaz gaindiko erakundeen jardunean zalantza asko eta informazio gutxi daudela izan zen. Horregatik, beste erakundeei informazioa eskaera egin da (besteak beste, balizko Donostiako erraustegiaren finantzaketak udalei nola eragingo dien jakiteko).

2.140 kilo silo plastiko bildu da Silo plastikoaren bilketa egin du Udalak, belar bolen plastikoa hondakin berezia delako. Guztira, 2.140 kilo bildu dira Ugaldetxo, Gurutze, Ergoien eta Karrikan. Tarteka landa eremuan sortzen diren hondakin bereziei tratamendu egokia ematea Oiartzunek hondakinak ongi kudeatzen jarraitzeko ezinbestekoa da.

10

www.oiartzun.eus


oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak Udalak eta Carrefourrek akordioa sinatu dute Lintzirin biziberritzeko lehenengo faserako Lintzirin eremua biziberritzeko lehenengo fasea bukatu du Udalak: Lintzirin atzeko udal errepidea asfaltatu da. Udalak eta Carrefourrek egin duten hitzarmenari esker, fase horren kostuaren %25a bere gain hartu du merkataritza zentroak, Udala eta bien arteko bestelako loturarik gabe. Jexux Leonet alkateak eta Ricardo Navarro Carrefourreko ordezkariak sinatu zuten akordioa otsailaren 1ean.

Herribideak konpontzera bideratuko dira 200.000 € 350 kilometro herribide daude Oiartzun barruan. Horietako asko, konpontzeko edo txukuntzeko beharrean daude. Azken urte eta erdian, 300.000 €tik gora bideratu ditu Udalak lan horietara. Aurten, 200.000 €, gutxienez, inbertituko dira konponketetan. Urteko lehenengo hiruhilabetean Ergoiengo Añakadi eta Arbelaitz herribideak; Ugaldetxoko Belaztegi; Karrikako Lekungarai; Iturriozko Barin eta Gurutze eta Elizalde lotzen dituen Fraileen Bidea konpondu dira.

Arbelaitz bidea eta bidegorriaren arteko lotura Ergoiengo Arbelaitz herribidea konpontzearekin batera, bidegorriarekin lotzeko lanak egin dira. Honela, herribide horretako baserrietako bizilagunek oinez beste auzoetara joateko bide segurua izango dute. Ergoiengo auzotarrek maiz eskatutako zerbait da Elizaldera –batez ere- oinezko bide segurua. Bidegorritik, bermatuko zaie. Aurrerago, Iriberri ingurua eta bidegorria lotzeko egitasmoa gauzatuko da.

www.oiartzun.eus

11


oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak

Guraso Eskolak zalantzak argitzeko Adin Txikikoen Mahaitik bideratuta, gurasoentzako tailerrak antolatu dira. Batetik, 0 eta 3 urte arteko haurrak dituzten gurasoentzako bi saio egin dira, mugak eta heziketaren inguruan koherentzia bideratzeko. Bestetik, Abaraxka ludotekaren laguntzarekin, 6-12 urte arteko seme-alabak dituzten gurasoentzako beste bi saio egin dira, gatazken inguruan.

M8ko egitarau bateratua Oiartzungo Feministen Asanbladak (Udala, Antiju Morik, HELTA, Killirikupe, Haurtzaro Ikastola, Elizalde Herri Eskola eta norbanakoek osatua) Emakumeen Nazioarteko Eguna aitzakiatzat hartuta, martxoaren 8tik haratago, hilabete osoko egitaraua osatu du, emakumea hainbat esparrutan erdigunean jartzeko: langile-borroka, espetxea, kazetaritza, kirola, hezkuntza, gizarte egitura...

Torri Gukin: bertsolari gazteekin saioa Torri Gukin-eko erretiratuek bertso-saio berezi-berezia izan dute: Oiartzungo Bertso Eskolako bertsolari gazteek eskaini dietena. Gai gehienak belaunaldi arteko loturen inguruan eta gure herriko helduek ezagututako baserri bizimoduaren ingurukoak izan ziren.

12

www.oiartzun.eus


oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak

2016an jaiotako haurrentzako atsolorra 2016an jaiotako 48 haurren atsolorra ospatu da. Guztira, 85 haur jaio ziren Oiartzunen iaz. Aurten, prestaketa bileretan aurreko urteetan baino guraso gehiagok parte hartu dute, haurrei ongietorri kolektiboa emateko ohitura berreskuratu eta geroz eta errotuago dagoenaren seinale.

Arizmendi-enearen etorkizuna definitzen ari da Udala Arizmendi-Enearen ikuskapen teknikoa egin du Udalak. Horri esker, teilatua eta fatxada berritu, eta egitura kontsolidatzeko beharra duela nabarmen geratu da, dagoen bezala bisitatzeko segurtasun baldintzak ez baititu bermatzen. Lan horiek gauzatzeko proiektua enkargatuta dago. Etorkizunean Arizmendi-eneak izango duen erabileraren inguruko lanketa ere hasi da Udala eta interesaturik agertu diren eragileen artean. Bestalde, eraikina eta lorategia kultura-ondasun kalifikatzeko eskaera martxan jarri du Udalak.

Xanistebanetako Gau Batzordea, martxan Gau Batzordea urtarriletik ari da xanistebanetako egitaraua osatzen. Herriko musikari, gazte mugimenduko kideak eta norbanakoak Josune Cousillas Kultura zinegotziarekin batera oiartzuarren gustu aniztasuna bermatzeko moduko lana egiten ari dira.

www.oiartzun.eus

13


oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak

Kirol Saria, Periko Sanromarentzat 2017ko Kirol Saria, Oiartzungo Udalak banatzen duen bigarrena, Periko Sanroma Haurtzaro Atletismo Taldeko sortzaile eta entrenatzaileak jaso du. Guztira, 197 lagunek parte hartu dute proposamenak eginez eta 19 hautagairen artean Kirol Aholku Kontseiluak hartu du erabakia. Sanromari atletismoa sustatzeko herrian azken 30 urteetan egin duen lan bolondresa errekonozitu nahi izan dute, Kirol Astearen barruan.

Zazpi merkatari euskara eskolak jasotzen ari dira Herriko 7 merkatari eta ostalari euskara eskolak hartzen ari dira, Euskara merkataritzara egitasmoaren baitan, Udalak finantzatuta. Intxixu AEK-ko Lur Mitxelena dute irakasle. Mamut zentro komertzialeko Metro2, Zoocentro, Stock Factory eta Beti Auro; Arraguako Alambra taberna; Elizaldeko Itsaso gozokidenda kafetegia eta Talaia poligonoko +x- komertzio eta tabernetakoak dira.

Etorriberriak euskara ikasten AISA, etorriberrientzako oinarrizko euskara ikastaroaren talde berria osatu da. Martxoan hasi dira bi mailatako ikasleak euskara ikasten. Guztira, Europa, Afrika eta Amerika jatorri duten bederatzi ikasle ari dira eskolak hartzen Intxixu AEK euskaltegiko Amaia Arruti irakaslearekin.

14

www.oiartzun.eus


oiartzungoudalainformatzen

plenoak 16/12/20. Aurrekontuak, ahobatez onartuak. 2017 urteko aurrekontuak onartu ziren, ahobatez. EAJk ere bat egin zuen Gobernu Taldeak aurkeztu eta auzo batzarretan, eragileekin eta oposizioarekin izandako harremanetan jasotako ekarpenekin osatutako aurrekontuekin. Lanbarrenen kamioientzako alokairuzko aparkalekuak egin ahal izateko Arañaburu kaleko bi eremu desafektatu ziren behin betiko. Udal langileentzako %1eko soldata igoera ere onartu zen ahobatez. 2010az geroztik, Madrilgo gobernuaren dekretuarengatik, ez zen soldata igoerarik izan udaletxean. Gai honen inguruan, Leonetek “langileen eta udal arduradunen arteko harremanak normalizatzeko bi aldeetatik egin den esfortzua” aipatu zuen. Protokolo gastua 159,26 € izan zen, luntx eta otordutan. Bukaeran, udal idazkariak Martin Beramendiren kontrako epaiketan, ustez dokumentu ofizialen zaintzan egindako legehausteengatik, deklaratu behar izan zuten udal langileak gogoan, “gogorra” izan zela aktan jasotzeko eskatu zuen: “Guk gure lana egin genuen, egin behar genuelako”. Leonet alkateak “babesa” adierazi zien deklaratu behar izan zuten hiru langileei.

17/01/25. Gizarte-Ongizate, Kultura, Euskara eta Hezkuntza arloko laguntzak. Urteko lehenengo udalbatzarrean kultura, euskara eta hezkuntza arloko eragile eta Udalaren arteko hitzarmen eta laguntza konpromisoak onartu ziren ahobatez: Arraztalo; Soinuenea Fundazioa; Luberri Ikasgune Geologikoa; Margosoro pintura akademia; Oiartzun Irratia; Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilgunea; Urmendi Haur Eskola eta Haurtzaro Ikastolarekin lotutako hitzarmen eta laguntzak izan ziren. Abenduko protokolo gastuak 1.210 € izan ziren (bidaia, luntxak, idazkaritzako materiala…) eta urtarrilekoa, berriz, 232 € (bidaiak).

17/02/15. ELI2 desjabetzeko balorazio ekonomikoa onartu da. ELI-2 gunean nahitaez desjabetu behar den eremurako udalaren balorazio ekonomikoa onartu zen, ahobatez, ezohiko udalbatzarrean. Eremuaren jabeak, Orio Txoko Txiki SLk, bere estimazioa aurkeztua zion Udalari, baina legedia bete gabe. Jabeak 2.749.000 €tan estimatu zuen lurraren balioa. Udaleko eta kanpoko teknikoek, berriz, 46.079 €tan.

17/02/22. “Erraustegia finantzatzeko” tarifei auzi-errekurtsoa. Euskal herritarron erabakitzeko eskubidea gauzatzearen alde agertu zen Oiartzungo Udala, ahobatez. Emakumeen Nazioarteko Eguneko mozioan, EAJ abstenitu egin zen. Mozioak erakundeek berdintasun politiketan eragiten duten arloetan murrizketarik ez egiteko eta indartzeko eskatzen zuen. “EAJk Eusko Jaurlaritzan egiten duen politika kritikatzen dutela” ulertu zuten jeltzaleek. Gipuzkoako Hondakinen Kontsorzioak hondakinen tratamenduan egin duen tarifa igoerari auzi-errekurtsoa jartzea onartu zuen Oiartzungo Udalak, EH Bilduren botoekin. “Europako zuzentarauaren printzipioak hondakinen murrizketa eta birziklapena dira, eta politika hori zigortu nahi dute tarifa hauekin. Oiartzuarrok gauzak ongi egiteko egiten dugun ahalegina errespetatu behar lukete”. EAJk kontra bozkatu zuen: “Uste dugu tarifa igoera azpiegitura berriak egiteko dela, eta gu azpiegitura horien alde gaude”, Donostiako erraustegiari aipamen zuzena eginez. OKISArentzako eta herriko kirol elkarteentzako laguntzak ere onartu ziren, ahobatez. Otsaileko protokolo gastuen berri ere eman zen: 162,68 € izan ziren bidaia, harpidetza eta bidalketetan.

www.oiartzun.eus

15


oiartzungoudalainformatzen

iritzia KZgunea Eusko Jaurlaritzaren doako zerbitzua da teknologia berrien inguruko formazioa lantzeko, Interneterako sarrera eskaintzeko edota IT txartelak ateratzeko. Oiartzungo zentroa Madalensoron dago. Zertarako erabiltzen dute oiartzuarrek KZgunea? Zein iritzi dute zerbitzuaren inguruan? Julia Alonso

Bazen denbora KZgunearen zerbitzua bazegoela nekiela, baina ez nintzen behin ere etorri. Lehenengo ikastaroa egitera animatu naiz argazkigintza asko gustatzen zaidalako eta lagun batek aipatu zidalako berak egin behar zuela. Tokia bazegoen galdetu nuen, ni ere hasteko. Lagunak azaldu zidan nola funtzionatzen duen KZguneak, oso kontentu dagoela egin dituen ikastaroekin, eta berak esandako gauza onengatik animatu naiz. Lehenengo inpresioa oso ona izan da, egia esan. Etorkizunean, interesatzen zaidan beste ikastaroren bat baldin badago, bueltatuko naiz.

Martxel Ansa

Etxera bidaltzen duten informazioarengatik jakin nuen KZgunearen berri, duela urte eta erdi inguru. Orri horretan zein zerbitzu zeuden azaltzen zuen. Interesa banuen Internetera konektatzeko, ordenagailuan lan egiten bagenekielako, baina Interneteko kontu hori ez. KZgunera oinarrizko ikastaroa egitera joan nintzen, eta gustatu egin zitzaidan. Gero, berriz errepikatu nuen: argazkiak hartu, artxiboak‌ lan berezixeagoak egiten ikasteko. Sentsazio ona dut. Beti gustatu izan zaigu mundu hori, eta pixka bat gehixeago jakitea ona da. Uste dut denontzako onuragarria den zerbitzu bat dela.

M. Dolores Aranburu

Ahoz ahokoaren bidez jakin nuen KZgunea bazegoela. Lehenengo ikastaroa duela hiru bat urte egin nuen. Ordutik, nire kabuz aritu naiz gauzak egiten, baina berriz bueltatu naiz. Ikastaroak egiteko erabili dut KZgunearen zerbitzua. Bertara etortzen naiz, galdetzen dut zer dagoen eta interesa baldin badut, izena ematen dut. Informatikako oinarrizko ikastaroak egin ditut orain arte, eta argazkigintzari buruzkoa izan da espezializatua egin dudan lehenengoa. Gomendatzen dut KZguneko ikastaroak egitea, asko gustatzen zait nola ematen dituzten.

Aintzane Astigarraga

KZgunea ireki bezain laster ezagutu nuen zerbitzua. Orduan ez neukan Internetik etxean, eta erabiltzera joaten nintzen. Baina IT txartelaren kontuarekin hasi naiz gehiago erabiltzen. Lanpostu publiko gehienetan eskatzen dute eta lanerako atera ditut. Azterketa dohainik egiten da KZgunean. Duela 9-10 urte IT txartel asko atera nituen, baina orain berriz hasi naiz bertsio berriak ateratzen. Azterketak noiz diren IT txartelaren webgunearen bitartez jakiten dut. Iaz, berriro IT txartelak berritzen hasi nintzenean, goizez bakarrik zegoen irekita KZgunea. Eskaria egin genuen eta lortu genuen hilabete bat goizez irekitzea eta bestea arratsaldez. Horrela aukera dago lanarekin moldatzeko. IT txartelaren azterketan hamar lagun elkartzea ohikoa da. KZgunea herrian edukitzea oso ona da. Geroz eta jende heldu gehiago animatzen da ordenagailua erabiltzera ere. Nire senarraren izeba batek oinarrizko Internet ikastaroa egin zuen. Etxean

16

www.oiartzun.eus


oiartzungoudalainformatzen

iritzia konektatua egoteko telefono-sarrera behar duzu, gehi Internet, gehi ordenagailua‌ KZgunea gastu hori bere gain hartu nahi ez dutenek edo zerbitzu horiek egunero behar ez dituztenek erabiltzen dute asko. Badago egunero liburutegira egunkaria irakurtzera joaten dena. Beraz, zergatik ez korreo elektronikoa begiratzera KZgunera? Badago inprimatzeko zerbitzua ere, kopia ordainduta. Nik erabili izan dut.

Juanma Garcia

Langabezian geratu nintzen eta nituen aukeren inguruan informatzen ari nintzela Lanbiden, KZgunearen berri eman zidaten. Lehenengo Errenterian egon nintzen, eta han Oiartzungoaren berri eman zidaten. Formatzera etorri naiz. Adinarengatik, galdu xamar gelditu naiz eta moldatu nahi dut ordenagailuarekin. Oso gustura nago. Irakasleak gure erritmora egokitzen dira. Uste dut KZguneari buruzko informazioa lortzea kaleko-erabiltzaile bezala ez dela erraza. Behin hona iristen zarenean, KZgunearen eta erabiltzaileen arteko harremana oso ona eta estua da. Informazioa pertsonalki bidaltzen digute, baina lehenengo kontaktua ez da erraza. Oiartzungo jendeak ez daki KZgunea esistitzen dela, ez dakite non dagoen ere. Nire inguruan galdetuta, behintzat, gehienek ez zuten ezagutzen.

Josebe Iragorri

Betidanik entzun izan dut KZgunea badagoela. Lehenengo ikastaroa egin dut orain. Lehen, laneko ordutegiarekin, ez nuen kointziditzen. Orain, ongi etortzen zait eta zerbait ikasteagatik hasi naiz. Argazkien erretokeekin hasi gara. Baina ikastaroak egiten jarraitzeko asmoa dugu. Sentsazioa ona izan da. Informazio asko izan da hasierarako, baina irakasleak pazientzia handia du. Gure kabuz hurbildu ginen bulegora. Osakidetzako txartela aktibatzen ez genuen asmatzen etxean, eta horretan ea laguntzen ziguten etorri ginen, hasiera batean. Hemen aktibatu ziguten. Eta, aprobetxatuz, ikastaroei buruz galdetu genuen.

Joxe Mari Mitxelena

Orain dela urte pila bat egin nintzen erabiltzaile, eta ez naiz gogoratzen nondik heldu zitzaidan informazioa. Nire intereseko ikastaroak suertatu izan direnean egin izan ditut, baina batez ere erabili dut guztientzako den espazio hori: Interneten nabigatzeko, gehien bat. Ez naizenez ordenagailuen garaikoa, funtzionamendua hartzea kosta egiten zait. Zalantza pila bat izaten ditut, oso mundu zabala delako, baina bertan dagoen tutoreak, Rubenek, oso era errazean azaltzen dizkit nire zalantzak. Astean pare bat aldiz joaten naiz KZgunera. Edo gehiagotan. Espazioa erosoa da eta Internetek abiadura du. Etxean ez dut Internetik ahalmen ekonomikorik ez dudalako eta KZgunean beti daukazu ordenagailuren bat libre, zure zain, eta tutorea zalantzak argitzeko‌ Zerbitzu bezala, oso ondo dago eta bertan maisu bat daukazu dohainik, esate baterako. Eta hori, alferrik galduta dagoen mauka da.

Jon Lasa

Lanbidekoen bidez jakin nuen KZgunearen berri. Eurek bidali ninduten oinarrizko ikastaroak egitera hona. Bizpahiru egin ditut orain arte. Orain arte gustara aritu naiz ikasten. Poliki-poliki, ikasten ari naiz.

www.kzgunea.eus/centros: Oiartzun aukeratu Helbidea: Madalensoro, 1 Telefonoa: 943 02 36 70 E-maila: tutor.oiartzun@kzgunea.net www.oiartzun.eus

17


oiartzungoudalainformatzen

auzoak Altzibar

Olaldeko auzo lokala egokitzeko lanak hasi dira, lokala erabilgarri izateko oinarrizko lanak eginez: argia jarri, komuna egin, berogailua jarri, leihoak atera... Irisgarritasun arau guztiak beteko ditu Olaldeko lokalak. Erabileraren inguruan dagoeneko bilera batzuk egin dituzte auzotarrek eta Udalak, baina obrak bukatu ondoren osatuko dira zehaztapenak.

Elizalde

Manuel Lekuona bibliotekako Haurren Saila berrantolatu da. Txokoa goxoago izateko eta bibliotekaren beharretara egokitzeko aldatu dira altzariak eta bereizi dira haur eta gaztetxoen mahaiak.

18

www.oiartzun.eus

Arragua

Larzabal etxadian kirol aniztuneko pista jarri da. Auzotarren eskaera zen ekipamendu hau sortzea eta aparkalekua txukuntzeko lanekin batera egin du Udalak.

Ergoien

Euskal Herriko IX. Mus Txapelketako kanporaketa jokatu zen Auzokalte Elkartean. Gipuzkoako finalera Asier Mendikoa eta Agurtzane Mendizabal pasatu ziren, txapelketa irabazita.


oiartzungoudalainformatzen

auzoak

Gurutze

Sistiaga baserritik Urkabera doan Fraileen Bidea herribidea konpontzeko lanak egin dira. Sistiaga, Ariztegi eta Zerribordatik Elizaldeko Bordaxar baserria bitartean zeuden zuloak konpondu dira.

Karrika

Olentzero egunak oraindik badu tirada Karrikan. Goizean, Artaso Elkarteak antolatuta, haurrek auzoa baserriz baserri kantu-eskean zeharkatu zuten. Arratsaldean, berriz, gaztetalde bat Ander eta Zuhaitz Lizarralde, Jon Otegi eta Josu Ibarguren bertsolariekin ere baserriz baserri ibili zen.

Iturriotz

Lurbizi egitasmoko Makutsoko baratzeetan egitasmoaren berri ematen duen panelak jarri dira, bertako kaxotetan, egitasmoaren erreferentzialtasuna lantzeko. Arraztalo eta ELika Kooperatibak kudeatzen dituzten sailak dagoeneko itxura hartuta daude eta barazkiak ekoizten ari dira.

Ugaldetxo

Ugaldetxoko Eskolako teilatua konpontzeko lanak hasi dira. Bertan, Ugaldetxo Kultur Elkartea elkartzen da (musika taldeentzako entsegu lokalak eta grabazio estudioa, dantza eta gorputz heziketa tailerrak, ikus-entzuneko tailerra eta artisautza tailerrak daude bertan) eta, besteak beste, ugaldetxotarren bozkalekua ere bada. www.oiartzun.eus

19


oiartzungoudalainformatzen

herriko berri Beatriz Zalakain: “Gaur-gaurkoz, emakume erasotuak esfortzu pertsonalarengatik ateratzen dira indarkeriatik” Oarsoaldeko lau Udalen artean, indarkeria matxista jasa(te)n duten emakumeentzako autolaguntza gunea martxan dago. Beatriz Zalakain Sorburu kooperatibako ekintzaile feminista da saioetako dinamizatzailea, Ana Murcia kidearekin batera. Non hasten da indarkeria matxista? Kultura matxistatik dator. Kultura horrek fisikoaren eta baldintza biologikoen arabera banatzen ditu pertsonak, desberdintasunak sortzeko. Emakumeok hezi eta sozializatzen gaituzte modu batekoak izateko eta ekiteko; eta gizonak beste modu batera. Orokorrean, munduan jartzeko, pentsatzeko eta ekiteko modu horiek, gizonen kasuan, menderatze eta pribilegiozkoak dira. Eta emakumezkoena, kontrakoa: zerbitzatu, zaindu, besteen beharretara egokitu, barkatu, enpatia izan, atseginak, maitakorrak… Berez ez dira ezaugarri txarrak, baina kolektibo bat menperatzailea eta beste bat menperatua bada, diskriminazioa sortzen da.

“Edozein emakumek pairatu dezakegu indarkeria matxista. Oso zaila da egoera batzuei ihes egitea”

Biolentzia matxista pairatu edo pairatzen duten emakumeentzako tailerra gidatzen duzu. Nor izan daiteke emakume horietako bat? Ez dago baldintzarik edo galdetegirik taldean emakume bat onartzeko. Kriterioa norbera da. Edozein emakumek pairatu dezakegu indarkeria matxista. Oso zaila da egoera batzuei ihes egitea. Biolentzia matxista ez dugu etxeko indarkerian bakarrik kokatzen -harreman afektibo-sexualetan-, baita ere haurtzaroko sexu gehiegikerietan, jaietan edo kalean gertatzen diren eraso sexualetan… Garai batean “tratu txar” gisa definitzen zen biolentziaz gain, batez ere gizonezkoek emakumeei eragiten dizkieten beste mota batekoak ere onartzen ditugu. Ez dago profilik.

20

www.oiartzun.eus

Zer eskaintzen du tailerrak? Talde hitza erabili dut, baina nahiago dugu eremua aipatu. Taldea badirudi pertsona jakin batzuk osatzen dutela. Espazio gisa kokatzen dugu, edozein emakumek agertzeko aukeraren ideiarekin: izena eman beharrik gabe, saio guztietara joateko konpromisorik gabe… Emakumeek eremu hau esistitzen dela jakitea eta nahi dutenean etor daitezkela jakitea da garrantzitsua. Eremua berdina da, baina taldea aldatzen doa. Eta nola funtzionatzen du eremuak? Autolaguntza eremu bat da, horien ezaugarriekin. Alcoholicos Anonimos izan zen aitzindaria horrelako zerbitzuetan. Eremu hau genero indarkeria pairatzen duten emakumeek bertara joan eta bizipenak partekatzeko aukera izateko da. Oso garrantzitsua da hitz egiteko eremu bat edukitzea. Arau batzuei esker, konfidantzazko eta segurtasunezko eremua izatea bermatzen da. Batetik, esperientziak partekatzen dira eta bestetik, beraien artean feedback-a sortzen da. Genero indarkerian beti daude ezaugarri amankomunak –emakumeok nola egiten diogun aurre egoerari; tratu txarrak ematen dituzten gizonek jarduteko eredu biolento antzekoak dituzte-, eta bata bestearen ispilu bihurtzen dira. Beraien artean egoeratik ateratzeko alternatibak bilatzen dituzte. Ez du esan nahi bati baliagarri izan zaiona besteari ere hala izango zaionik, baina behintzat esperientzien berri dute. Askoz gehiago enpatizatzen dute antzeko gauzak bizitu dituztenekin profesionalekin baino. Oso egoera larriak, min handikoak bizitzen direnean kexetako bat da “ez dakizu zer bizitu dudan. Oso erraza da kanpotik esatea joateko etxetik, ateratzeko egoera honetatik, baina jakin nahi nuke nire tokian zer egingo zenukeen”. Eremuan biolentziatik ateratzeko prozesua pasa duten emakumeekin ere elkartzen dira, eta indar handia ematen dute. Eremuko arauetako bat aholkurik ez ematea da. Balorazio-epairik ez egitearekin oso lotuta dago. Aholkuak ematea oso erraza da. Saiatzen gara bakoitzak bere ni-tik hitz egin dezan. Izan liteke emakumeren batek aholkuren bat eskatzea. Beraz, planteatuko zaio antzeko zerbait bizitu duen beste batek bere egoeran zer egin duen. Oso ezberdina da norberak egindakoa kontatzea edo beste batek zer egin behar duen esatea. Askotan, emakumeak haurrak balira bezala tratatzen ditugu: badirudi denek esan behar diegula zer egin behar duten.


oiartzungoudalainformatzen

herriko berri Biktimismo handiagoa sortzen dugu, euren kabuz erabakiak hartzeko gaitasunik ez balute bezala. Giltzetako bat emakume bakoitzaren erritmoa errespetatzea da. Zergatik da hain garrantzitsua? Bakoitzak bere prozesua du, bakoitza dagoen unearen baitan. Agian, genero biolentzia pairatzen duela konturatzen hasi berria da, edo urteak daramatza egoera horretan. Edota dagoeneko erasotzailearekin bizi ez diren emakumeak datoz, oraindik indarkeria egoerak pairatzen dituztenak, eta ez soilik gizon erosatzailearengandik. Baita inguruaren erreakzioengatik. Asko ari gara hori ikusten. Genero-indarkeria paraitzen duten emakumeek egoera horretatik ateratzea erabakitzen dutenean, topatu dute askotan lagunarteak, familiak, gizarteak… jarrera negatiboa izatea eta erasotuari bere jarrera gaitzestea, bizitza arriskuan badu ere. Adibidez, alabak amari esatea “hobe duzu ez salaketarik jarri, herri guztia guri buruz ariko da hizketan”… Horrek eragiten du emakume horri egoera horretatik ateratzeko indarra eman

edo kentzea. Kasu askotan, dagoeneko erasotzailearekin bizi ez diren emakumeak iristen zaizkigu oso egoera desatseginak bizi dituztenak, herrian gizonari sinetsi diotelako, berarekin ez dutelako hitz egin nahi… Ez da arazo indibidual bat, soziala da. Eta ez da tratu txarrak ematen dituen gizonaren arazo hutsa ere. Denona da. Erantzun sozial, instituzional, familiarrak emakumeak indarkeriatik ateratzea indartu edo inhibituko du. Indarkeria ez da ezabatzen erasotzailearekin bizitzen utzita edo babes neurriak daudenean desagertzen. Indarkeria matxista pairatzen duena da, beraz, estimagtizatua dena? Ez denak, baina kasu askotan bai. Emakumeak darama estigma soziala, eta ez tratu txarrak ematen ari den gizonak. Kultura matxista ez da gizonen ideologia kontua. Hala balitz, agian errazagoa litzateke aldatzea. Matxismoa emakumeon barruan ere badago. Gizarte guztiaren barruan dago. Eremuan barne mailako lana egingo dugu, konturatzeko guk ere zenbat matxismo dugun, eta emakumeek ulertu dezaten besteek

xxxx.

www.oiartzun.eus

21


oiartzungoudalainformatzen

herriko berri zergatik erreakzionatzen duten modu horietan. Emakumeak deserruduntzea oinarrizkoa da bizi duen egoeraren eta gizartearen erantzunaren aurrean. Azkenerako, besteek arrazoia dutela pentsatzen baitute. Konplizitatea garrantzitsua da, beraz. Denbora gutxi darama espazioak martxan eta emakumeak etengabe ari dira sartu-aterean. Epe ertain-luzerako helburuetako bat emakume horiek eremu horretatik kanpo ere beraien artean laguntzea da.

Biktima kontzeptua egokia al da emakume erasotuentzat? Indarkeriari aurre egiten dioten emakumeei buruz hitz egin nahiago dugu. Biktima hitzak pasibotasuna du bere baitan, egoerari aurre egiteko deus egingo ez balute bezala. Eta, urte bat, hiru, bost, hamabost edo 20 urte bizi izan badituzte egoera horietan, eta oraindik bizirik badaude, esan nahi du eguneroegunero egin diotela aurre egoerari. Bizirauteko estrategiak badituzte. Udaletxeek haur-zaintza zerbitzua eskaintzen dute eremura joan ahal izateko. Beharrezkoa da espazio honek funtzionatu ahal izateko? Emakume batzuentzat, bai. Batzuk diote zerbitzu hori eskaintzeak emakumeon zaintzarako eta haurren kargu egiteko rolak indartzen dituztela, baina gizonak kontzientziatzeko bitarte horretan, baliabideak jarri behar dira. Bestela, emakume horiek inoiz ez dira iritsiko eremura. Eta etortzea nahi dugu. Gero landuko da haurren hezkuntza biren kontua dela. Gainera, kasu hauetan, erasotzaile izandakoak dira haurren aitak. Beraz, are konplexuagoa da.

2015eko azarotik dago martxan. Zein da orain arteko balorazioa? Emakume gehiago etortzea gustatuko litzaiguke. Ez gaude ohituta talde-espazioetara. Garai batean espazio komunitario gehiago partekatzen ziren, baina geroz eta indibidualistagoa den gizarte batean bizi gara: bakoitza molda dadila nahi duen bezala edo bide instituzionaletara jo dezala –juridiko, psikologikoak (beharrezkoak direnak)-, baina talde batera iristeko lehen urratsa ematea zaila izan daiteke. Oraindik erreparoak daude. Iristen diren emakumeek egiten duten balorazioa oso positiboa da. Esaten dute euren bizitzan aldaketak egon direla, orain arte hartu ez dituzten erabakiak hartu dituztela, eta depresio, bakardade, apatia egoeran iristen diren emakume askok adierazten dute hobeto sentitzen direla. Badaude gaiaren inguruan inoiz hitz egin ez duten emakumeak, eta taldean, besteak entzunez gauzak kontatzera animatzen dira. Lehenengo aldiz kontatzen dituzte. Irekitze hori kudeatzen ere jakin behar da. Baina asko laguntzen du aurrera egiten.

22

www.oiartzun.eus

Zer egiten zaio zailena emakume erasotuari? Emakume bakoitzari gauza bat edo beste egingo zaio zailago. Asko errepikatzen da erruaren kontzeptua –“nola ez nintzen gai izan modu erangikorragoan aurre egiteko indarkeria egoera horiei?”; -berdin du senarra den, kaleko bortxaketa bat edo haur garaiko gehiegikeria-. Erruduntasun sentimendua errepikatzen da indarkeria sexista guztietan: ez delako norbait kaltetu nahi, esango dutenarengatik, edo bizitako guztia bizituta ere, maite dituztelako beraien senarrak… Erruduntasuna oso sentimendu femeninoa da. Eta ez da kasualitatea. Gizonen kasuan, indartu zaie haserrea eta errabia. Eta hortik garatu daiteke agresibitatea. Emakumeen kasuan, beste emozio batzuk azpiratzen ditugu erruduntasunarekin. Landu behar da egoera identifikatzeko, ordenatzeko gertatzen zaiguna eta sentitzen duguna, eta irteera bilatzeko indarkeriarik gabeko bizitza bizitzeko. Ahalduntzeaz asko hitz egiten da eremu feministetan. Kontzeptua arrotz egiten zaionarentzat, zer da? Ahalduntzeko espazioa da gurea baina etortzen diren emakumeei ez diegu definiziorik ematen. Ahalduntzea kontzientzia hartzea da. Bizitu dugunari izena jartzea eta ulertzea gizarteak -emakumeak, gizonak, kultura matxistaknola funtzionatzen duen. Emakumeok erasotuak izateko aukera gehiago dugu, eta gizonek erasotzaile izatekoa. Eta zergatia ulertzea garrantzitsua da. Ulertzeak ez du


oiartzungoudalainformatzen

herriko berri esan nahi barkatzea ezta justifikatzea ere. Hortik abiatuta, autoestima igotzen saiatzen gara. Badirudi emakumeok besterik gabe dugula autoestima baxua. Eta ez da horrela. Hezten gaituzten moduarengatik segurtasun ezak, konfidantza gutxiago, pribilegio gutxiago… ditugu eta horrek eragiten du autoestiman. Ahalduntzean, oinarrizkoa da emakume ausartak direla esatea. Hala direlako. Saiatzen gara emakume indartsu gisa ikus daitezen, konturatzeko nola joan diren egoerari aurre egiten, eta saio horretara iritsi badira, emakume ausart eta indartsuak direlako izan da. Askotan, lehenengo aldia da halako zerbait entzuten dutena. Gehienei esan izan diote tuntunak direla oihuak edo masailekoak jasan izanagatik. Eta horrek atzera eragiten du, ez kontatzea erabakitzera. Beraien burua indartsu sentitzea berebizikoa da. Auto-zaintza ere lantzen dugu. Emakume rolaren barruan, besteak zaintzen ditugu, baina gure burua ez. Kakots artean, pixka bat egoistagoa izatea, norbere buruarengan ere pentsatzea, besteak ahaztu gabe. Oreka beharrezkoa da. Batzutan, gorputz edo erlaxazio teknikak lantzen ditugu. Estres askorekin denak bizi gara, baina indarkeria pairatzen duten emakumeek gehigarri bat dute, eta beharrezkoak dira teknika horiek. Oso esperientzia gogorrak kontatzen aritu badira, lasaitzen joaten laguntzeko. Barruan gauza asko mugitzen dira, entzute hutsarekin.

“Kultura matxista ez da gizonen ideologia kontua. Hala balitz, agian errazagoa litzateke aldatzea”

zerbitzuak eta baliabideak eskaintzen indarkeriatik ateratzea lagundu eta errazteko. Geroz eta baliabide gehiago, hobe: kalitatezkoak, hurbilak, pertsona kontzientziatuekin… Erakundeen konpromisoa erreala da edo politikoki zuzena delako egiten da? Galdera konprometitua da. Mailen artean desberdintasunak egin beharko lirateke. Maila altuenean, orokorrean argi dago den arazo larriarentzako, jartzen diren zerbitzu eta baliabideak, aurrekontuak… oso txikiak direla. Urtarrila eta otsailean, 19 emakume hil dituzte estatu espainiarrean. Imajinatu emakumeak beharrean ijitoek paioak hil zituztela edo migranteek bertakoak. Ez al litzateke izugarrizko alarma soziala piztuko? Aparatu instituzionala segituan pizten da indarkeria egoera batzuen aurrean. Baina emakumeen hilketen kasuan, ez da hori gertatzen. Ematen den erantzuna gutxienekoa da. Beste kolektibo batzuk balira erasotuak eta erasotzaileak, gerra egoerari buruz ere hitz egingo genuke. Beste gauza bat da maila pertsonalean politiko batzuek eta teknikoek egiten duten lana. Uste dut bereizi behar dela. Batzuk ahal dutena baino gehiago ematen dute. Guk lan asko egiten dugu Berdintasun eta Gizarte teknikariekien eta orokorrean, oso ondo hartzen gaituzte eta benetan saiatzen dira ahal dutena egiten. Baina trabak topatzen dituzte gehiago egin ahal izateko. Ez badago aurrekonturik eta baliabiderik, ezin dute gehiago egin.

Horrelako espazio bat dinamizatzea nolakoa da? Jendeak galdetzen dit ez ote den oso gogorra. Errelato batzuk hala dira. Eta ez baduzu konturik, etxera daramatzazu. Enpatikoak gara, humanoak eta min ematen du gauza batzuk entzuteak… Baina bestetik, oso atsegingarria da elkar nola laguntzen diren ikustea, beraien bizitzak aldatzen direla ikustea… Ez dut esan nahi espazio magikoa denik. Baina gauza txiki horiek poza ematen dute. Autolaguntza saio bihurtzen denean, eta dinamizatzaileari begiratu ere egiten ez diotenean, eta bata besteari esaten diotenean “ze ausarta izan zaren!”, pentsatzen duzu chapeau! Momentu horiek magikoak dira. Ni, alde gogorrarekin baino, atseginarekin geratuko nintzateke.

Posible da, beraz, indarkeria matxista egoeretatik atera? Bai. Baina gaur-gaurkoz, erasotuaren esfortzu pertsonaletik ateratzen da irtenbidea. Beharrezkoa da gizartean dagoen kultura matxistari azpiak jatea. Emakumeongan dagoenari ere bai. Kultura matxista horrekin mozten bada, indarkeriarik gabeko gizartea sortuko dugu. Matxismoaren biolentzia sintoma nabariena da emakumeen kontrakoa. Emakumeok, pertsonalki eta baliabideen laguntzarekin, hortik ateratzea bezain garrantzitsua da kultura hori desagertzea. Animatuko nituzke indarkeria egoera bizitzen duten emakumeak edota oso argi ez dutenak zein den beren egoera autolaguntza gunera beldurrik gabe etortzera. Eremu honetan ez dugu hitz egitera behartzen. Arauetako beste bat da. Jakin dezatela entzutera eta espazioa ezagutzera etor daitezkeela.

Oiartzunen, 14 emakume bizi dira euren erasotzaileek urruntze-agindua dutela. Azken bi ikasturteetan, eskualdeko udalen lehentasunetako bat izan da espazio hau. Instituzioen inplikazioa nolakoa da? Instituzioen laguntza nahitaezkoa da. Jarraitu behar dute

AUTOLAGUNTZA GUNEA: Noiz: Asteazkenero, 17:30-19:30. Non: Merkatuzar (Errenteria-Orereta). Informazioa: Gizarte-Ongizate saila: 943 49 05 52. www.oiartzun.eus

23


oiartzungoudalainformatzen

erreportajea Ura, Oiartzungo urre gardena Nondik eta nola iristen da txorrota irekita ateratzen zaigun ura? Iberiar penintsula guztian euri gehien egiten duen guneetako bat da Oiartzun: urteko 2.200 litro/m2 baino gehiago, bataz beste. Horrek, herrian ur-sistema propio eta ona izateko lehengaia esku-eskura jartzen digu. Xabier Arruti, udaletxeko Uretako arduradun teknikoak “Oiartzungo mendiak ura hartzeko oso egokiak” direla dio. “Baso oso garbiak eta onak ditugu. Inguru hau penintsulan euri gehien egiten duenetako bat da, eta ez da kasualitatea hemen ur ona eta kalitatezkoa edukitzea”. Penadegitik, eman eta zabal ezazu Ergoienek ematen dio edateko, kozinatzeko, garbitzeko ura… herri osoari: auzo eta industriagune denak zerbitzatzen dituzte Tornolako bi errekatxok, ia Aritxulegin sortzen direnak, Aiako Harriaren magal-magalean: Penadegi eta Epele errekak dira Oiartzungo ur-hartuneak. Zaila egiten da sinestea hiruzpalau metro zabal den erreka batek (Penadegi) asetzen diola egarria ia herri guztiari. Are ttikiagoa da Epeleko ur-hartunea, apenas errekatxo baten sorrera dirudiena begiratu hutsean.

24

Herria bitan banatua: kota altua eta baxua Oiartzungo ur-sistemak bonbeorik gabe funtzionatzen du, grabitatearen kargaz –bonbeo-sistema izatez badu, baina larrialdi kasuetan erabiltzeko bakarrik-. Errekatik ura hartu eta Portuburuko (Penadegin bertan) araztegira bideratzen da. Han ura dekantatu –ugertasuna kendu-, iragazi –hondarrean garbitu- eta desinfektatu egiten da, edangarria izan dadin. Ondoren, Arrietako (Elizalde) biltegira bidaltzen da ura, eta han pilatzen da. Biltegi handia da Arrietakoa: 5.200 m3 ditu. “Ia herri guztira banatzen da ura Arrietatik: kota baxua deitzen diogun guztira”. Alegia: Elizalde, Karrika, Altzibar, Ergoiengo zati handiena, Iturriotz, Ugaldetxo, Arragua eta Lanbarren industrialdera. Kota altua dira, berriz, Gurutze eta beste auzoetan kota altuenetan dauden baserriak (Epele errekak zerbitzatuak). Bataz beste, 3.000 m3 ur kontsumitzen ditu Oiartzunek egunean (udan gehiago, neguan gutxiago). Arrietako biltegia egun eta erdian edo bi egunean, gehienez, hustutzen da. 85 kilometroko ur-hoditeria Duela 16 urte eraiki zen Arrietako biltegia. “Aldaketa handia

Portuburu-Penadegiko zentrala.

www.oiartzun.eus


oiartzungoudalainformatzen

erreportajea

Penadegi errekako hartunea.

Oiartzun Añarbeko Urak Mankomunitatearen barruan egon arren, buruaskia da urari dagokionez. Mankomunitateko herri bakarra da duen urarekin herri guztia asetzeko gai dena –beste zerbitzu batzuk ematen dizkio Mankomunitateak Oiartzuni: uraren analitikak egiten ditu osasun arloko kontrola eramateko eta ur-zikinak tratatzen dizkio-. “Oiartzunek ura erostea Saudi Arabiak petroleoa erostea bezalakoa litzateke”, azaldu du Arrutik. “Oiartzunek beti oso argi izan du oso mendi aberatsak dauzkala eta aberastasun hori ez dela egurraren ustiaketara edo bestelako esplotazioetara bideratzeko, baizik eta herritarren zerbitzura jartzeko: kalitate oneko ura helarazteko oiartzuarrei. Udalak beti izan du oso garbi hori”. Uraren kultura Garai batean, baserri askok zuten ur-hartunea etxean bertan edo etxetik oso gertu, bestela. Eta bakoitzak, bere ur-beharrak asetzen zituen. Baserritarrek urrea balitz moduan zaintzen zituzten ur-hartune horiek. Zuten aberastasunaren kontzientzia zutelako.

izan zen, aurretik zuzenean ura Penadegi-Portuberriko araztegitik iristen baitzen, eta presio askoz handiagoa hartzen zuen sareak. Zerbitzuan hobekuntza handia izan zen Arrietako biltegia eraikitzea”. Oiartzunek 85 kilometro inguruko ur-hoditeria du. Xabier Arruti Uretako arduradunak aitortzen duenez, “ur-sareari errendimendua ateratzeko herri aldrebesa da Oiartzun, oso zabala delako. Bidean ur asko galtzen da”. Hain hurbilekoa, hain egunerokoa eta aldi berean hain ezezaguna da herriko ur-sistema oiartzuar gehienentzat. Txorrota irekitzen dugunean ez dugu pentsatu ere egiten nondik datorren ura. Horregatik, adibidez Haurtzaro Ikastolako ikasleek urtero egiten dute bisita Penadegi eta Arrietara, herriko ur-sistema ezagutzeko. Oiartzun, buruaskia ur-kontutan Oiartzungo Udalak urarekin izan duen eta mantentzen duen politikak badu zerikusirik Oiartzun buruaskia izan dadin arlo honetan, kalitatezko zerbitzuarekin. Penadegitik gora dauden mendi gehienak herri-lur izateak asko erraztu du bertako aktibititatea kontrolatu ahal izatea. Honela, erreketako uraren kalitatea kontrolatzeko aukera izan du Udalak. Gainera, eremua Aiako Harria Parke Naturalaren barruan egoteak ere ur-hartuneen kalitatea bermatzeko aukera eman du. “Oso hartune seguruak dira”, baieztatu du Arrutik.

Ozentzio inguruko baserriek auzolanean zaintzen dute euren ura..

Ez da aspaldi hori hala zela. Oraindik ere, hor ditugu Amolatz, Suantza, Portugal Txiki… baserri ingurua (Lantxarreka iturritik hartzen dute ura) edota Ozentzio, Matxillenda, Altza Txiki… ingurua (Ozentzio-azpitik hartzen dute), biak Iturriotzen. Auzolanean zaintzen dituzte euren baserrietara ura zerbitzatzen dituzten hartuneak. Baina, Arrutik aitortzen duenez, “kultura hori, urak duen garrantziaz jabetzea, galtzen ari da belaunaldi berrietan”. www.oiartzun.eus

25


oiartzungoudalainformatzen

iruditan

26

Txerri Eguna eta Ganadu azoka

Txerri Eguna eta Ganadu azoka

Prosa eta Poesiako sari banaketa

Euskal Herriko II. Truk Txapelketa

Abataano taldearen gospel kontzertua

Elkartasun lasterketa

Anariren kontzertua

Olentzero eta Maridomingiren etorrera

‘Kalera, kalera’: Abenduaren 31ko ekimena

www.oiartzun.eus


oiartzungoudalainformatzen

iruditan

Urteberri eguneko irteera Aiako Harrira

Etxeraten Elkartasun bertso saioa

Barakaldoko hilketxa matxistaren salaketa

Elika Kooperatibaren aurkezpena

Valentziako eta Burlatako eraso matxisten kontrako elkarretaratzeak

Sansebastianak Urmendin

II. Film-zikloa

Argia Saria: Oiartzun Irratiko ‘Amapola morea’ saioarentzat

Gazte Alternatiben jardunaldia

www.oiartzun.eus

27


oiartzungoudalainformatzen

iruditan

28

Artzain eta Inudeak

Mendi irteera: Oiartzun-Petritegi

Pirritx, Porrotx eta Marimototsen emanaldia

Kontxa Murgiari omenaldia

Haurtzaro Ikastolakoak Santa Agedako koplak kantari

Demokraziaren aldeko jaialdia

Nafarroa Oinezeko Bertso-trama

Nafarroa Oinezen tobera tailerra

Soinu Zahar Txapelketako jardunaldia

www.oiartzun.eus


oiartzungoudalainformatzen

iruditan

Torturaren kontrako Nazioarteko Eguna

Ihotetako burrunbada

Ihoteak

Ihotetako karroxa

Kuestazioa (Altzibar)

Kuestazioa (Arragua)

Kuestazioa (Elizalde)

Kuestazioa (Ergoien)

Kuestazioa (Gurutze)

www.oiartzun.eus

29


oiartzungoudalainformatzen

iruditan

30

Kuestazioa (Iturriotz)

Kuestazioa (Karrika)

Kuestazioa (Ugaldetxo)

Gipuzkoako Herriarteko Bertsolaritza Txapelketako kanporaketak

Gipuzkoako Herriarteko Bertsolaritza Txapelketako kanporaketak

Inauteriak

Inauteriak

Inauteriak

Inauteriak

www.oiartzun.eus


oiartzungoudalainformatzen

iruditan

MTB txapelketa

Auzokalteko barrikotea

Oiartzungo Feministen Asanbladaren ekintzak

Oiartzungo Feministen Asanbladaren ekintzak

Oiartzungo Feministen Asanbladaren ekintzak

Oiartzungo Feministen Asanbladaren ekintzak

Gazterabaki bertso-afaria

Girizia mendi taldearen 31. urteurrena

GED galdeketa

GED galdeketa

GED galdeketa

GED galdeketa www.oiartzun.eus

31


Apirila DATA

ORDUA

1-8

09:00-13:00

1

09:00

1-30

10-00:14:00

1

14:00

EKINTZA Eskola Kirola Oiartzungo IV. Flauta lehiaketa Hegaztien argazkiak (Andoni Ruiz) 50. urteurreneko bertso-bazkaria (Ander Lizarralde, Alaia Martin, Jon Martin)

1

16:30

Antzinako jolasak

1

18:30

Artantxuriketan (M. Jesus Zugarramurdi eta Ansa ahizpak)

1

-

2

07:00

Kontrabandisten ibilbidea (Etxalar-Ibardin)

Virenque eta The Icer Company

2

11:30

Dantzari Txiki

3-7

08:30-11:30 14:30-18:30

3-7

-

Udaleku irekietan izen-ematea Saharako emakume errefuxiatuak (Jose Luis Irigoien)

LEKUA

ANTOLATZAILEA

Kirol instalazioetan

Udala

Udaletxeko areto nagusian

Oiartzungo Flauta Taldea

Arditurriko parketxean

Gipuzkoako Parketxe Sarea eta Udala

Haurtzaro ikastolako jantokian

Haurtzaro Ikastola

Doneztebe plazan

Abaraxka eta Udala

Manuel Lekuona bibliotekan

Soinuenea Fundazioa

Pagoa aretoan

Pagoa Kafe Antzokia

Haurtzaro ikastolatik

Girizia Mendi Taldea

Doneztebe plazan

Haurtzaro Dantza Taldea

Mendiburu, 5

Udala eta Abaraxka

Udaletxeko areto nagusian

El-Watan

4

13:03

Korrika

Arraguako biribilgunetik

AEK

5

17:30

Ipuin kontaketa (2 urtekoak)

Maunel Lekuona bibliotekan

Udala

7

19:00

Liburu aurkezpena: “Kooperazioa: egiak, gezurrak eta utopia baten bizipenak” (Jose Luis Paulin)

Udaletxeko areto nagusian

El-Watan

7

21:00

Afari sahararra

Auzokalte elkartean

El-Watan

8

16:00-18:00

Eskola Pilota

Haurtzaro, Elizalde eta Kontzejupeko pilotalekuetan

Udala

8

16:30

Irrati tailerra

Abaraxka ludotekan

Abaraxka eta Udala

8

17:00

Punk oi! jaialdia

Doneztebe plazan

Ugaldetxoko Eskolak Kultur Elkartea

8

-

New Straits

Pagoa aretoan

Pagoa Kafe Antzokia

9

11:30

Kalebuelta xirularru taldearekin

Elizalde auzoan

Soinuenea Fundazioa

10

16:30

Fanderiara txirrindan

Elorsoro kiroldegitik

Abaraxka eta Udala

11

16:30

Kirol egokituak (Mindararekin)

Madalensoro atzean

Abaraxka eta Udala

12

16:30

Hockey-a

Madalensoro atzean

Abaraxka eta Udala

Soinuenean (Ergoien)

Abaraxka, Udala eta Soinuenea

18

17:00

Kainaberak lantzen

19

16:30

Artilearekin jolasean

20

17:00

Instrumentuak sortzen

21

16:30

Paperezko ametsak: liburu trukea

21

19:00

“Pedalo” eta egileekin solasa

22

10:00-14:00

22

16:30

Tren berdea eta bisitak prezio berezian Familiak auzolanean

Elorsoro kiroldegian

Abaraxka eta Udala

Soinuenean (Ergoien)

Abaraxka, Udala eta Soinuenea

Abaraxka ludotekan

Abaraxka eta Udala

Udaletxeko areto nagusian

Zinegileak Kultur Elkartea

Pagoaldetik

Gipuzkoako Parketxe Sarea eta Udala

Laboren (Ihurrita)

Abaraxka eta Udala

22

21:00

Barrikotea

Elorsoro kiroldegian

Artaso Elkartea

23

12:00

Dantza-jauziak

Doneztebe plazan

HELTAko dantza taldeak

25

18:00-20:00

Odol erauzketa

Anbulatorioan

Odol Emaileen Elkartea

25

20:00

Irakurketa Taldea: “Hormako paper horia” (Charlotte Perkins)

29

17:00

Txalaparta tailerra

29

-

30

19:00

Psicoacustic “Euli-giro”

Manuel Lekuona bibliotekan

Udala

Soinuenean (Ergoien)

Abaraxka, Udala eta Soinuenea

Pagoa aretoan

Pagoa Kafe Antzokia

Udaletxeko areto nagusian

Oiartzungo Antzerkizale Elkartea

deialdiak Zuen deialdiak zabaltzeko, bidali proposamenak hilaren 20a baino lehen, komunikazio@oiartzun.org helbidera.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.