Oiartzungo
83. zenbakia
2017ko abuztua
www.oiartzun.eus
udalainformatzen Landetxen kultura, euskara eta gizarte-ongizate arloetako beharrak asetzeko udal ekipamendua
26 2 Sarrera | 3 Agurra | 4 Udal Albisteak | 16 Iritzia | 18 Auzoak | 20 Herriko berri | 24 Erreportajea | 26 Iruditan | 32 Gotti Betti
oiartzungoudalainformatzen
telefono interesgarriak Udal telefono zenbakiak
Zerbitzuak
Informazioa 943 49 01 42 Alkatetza 943 49 18 62 Gizarte Ongizatea 943 49 05 52 Hirigintza eta Atez ateko bulegoa 943 49 03 77 Kultura 943 49 10 34 Manuel Lekuona Biblioteka 943 49 38 64 Udaltzaingoa 943 49 33 11 Elorsoro Udal Kiroldegia 943 49 25 52 Udal Igerileku irekia 943 49 37 45 Arritxulo Udal Mendi-Aterpea 943 58 00 10
Osasun zentroa 943 00 65 04 DYA 943 46 46 22 Jubilatuen elkartea 943 49 00 02 Zaharren egoitza 943 26 10 80 Taxiak 943 49 14 74 Herribus - Iparbus 943 49 18 01 Posta 943 49 35 74 Epaitegia 943 49 09 13 Nekazal bulegoak 943 49 03 47 / 943 49 06 69 Oarsoaldea eskualdearen garapenerako agentzia 943 49 41 29 Behemendi 943 49 02 19
Turismoa Hezkuntza Turismo bulegoa 943 49 45 21 Herri Musikaren Txokoa 943 49 35 78 Luberri Ikasgune Geologikoa 943 26 25 93 Komunikabideak Oiartzun irratia 943 49 37 11 Oarsoaldeko Hitza 943 34 03 30
Haurtzaro ikastola 943 49 22 12 Elizalde Herri Eskola 943 49 01 93 Elizalde Institutua 943 49 10 17 Urmendi Haur Eskola 943 26 00 86 AEK Intxixu euskaltegia 943 49 39 57 Helduen Heziketa Iraunkorra (Altzibar) 943 49 00 48
Harremanetarako, ekimenen berri emateko, proposamenak egiteko… hau da Oiartzungo udal aldizkariaren helbide elektronikoa: komunikazio@oiartzun.org
ohar garrantzitsua Udal aldizkaria euskara hutsean kaleratuko da. Oiartzungo Udalak urte asko daramatza euskara normalizatzearen aldeko lana eginez. Aldizkari hau, horregatik, euskara hutsean kaleratzen da. Nolanahi ere, nahi duenak ale bakoitzaren eduki nagusien laburpena jasoko du gaztelaniaz. Horretarako, ordea, eskaera egin beharko du udaletxeko informazio gunean, 943 49 01 42 telefono zenbakira deituz edo komunikazio@oiartzun.org helbide elektronikora mezu bat bidaliz. Eskaera egitean, nork bere datuak eman beharko ditu, aldizkaria jaso ahal izateko.
NOTA IMPORTANTE La revista se publicará íntegramente en euskera. El ayuntamiento de Oiartzun lleva muchos años comprometido con la normalización del euskera. Esta misma revista, por eso, se publica únicamente en euskera. No obstante, todo aquel que este interesado tendrá la posibilidad de recibir un resumen de los contenidos más importantes de cada número. Para ello, deberá ponerse en contacto con nosotros, acercándose a la oficina de información, llamando al número de teléfono 943490142 o enviando un correo electrónico a la dirección komunikazio@oiartzun.org. Al realizar la solicitud, el interesado deberá facilitar sus datos, para poder recibir la revista. Argitaratzailea: Oiartzungo Udala Diseinua eta maketazioa: Dixidu Diseinu Grafikoa Inprimaketa: Antza Komunikazio Grafikoa Lege Gordailua: Donostia-1216/91
2
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
agurra
Josune Cousillas Aramendi Kultura zinegotzia Xanisteban garaia den honetan, zuengana poz handiz hurbiltzen naiz. Berriz ere, herritarren proposamenekin, herritarrek egiten dituzten festak dira gure herrikoak. Jai Batzordean islatuta geratzen da argi eta garbi Oiartzungo eragileen auzolana. Eskertzekoa eta txalotzekoa da egiten duten lana, bai prestaketa garaian eta baita festa egunetan ere. Aurten, herriko festak (xanistebanak eta gainerako guztiak) generoaren ikuspuntutik nola tratatzen ditugun ikusteko diagnostikoa lantzen ari gara. Behatzea ongi dago, hobetu beharra baldin badugu pistak emango baitizkigu festak berdinzaleagoak izan daitezen: hala behar baitute. Herritarrik gabe herri honek ez luke kultur mugimendurik izango. Eta ez da xanistebanetako kontua bakarrik. Kultur arloan 40 eragile aktibo baino gehiago daude Oiartzunen urte guztian zehar auzolanean, musutruk, ilusioz‌ lanean aritzen
direnak gure herria eta gure kultura bizirik mantentzen. Ikusi besterik ez dago astebururo zenbat ekintza izaten ditugun. Kultura arloan aspalditik dagoen eskaera izan da Oiartzunek kultur areto bat behar duela. Iritsi da momentua: egingarria da. Hasi gara lanean Mendiburu 14 eremurako planteatutako proiektuarekin. Beste zenbait arlotako beharrei erantzuteaz gain, herrian kulturgintza zeinen bizirik dagoen ikusirik, antolatzen diren ekimenentzako leku apropos bat edukitzea bermatuko du proiektu honek. Aurreproiektua eragileekin landu ondoren, herritarrekin batera osatzen aritu gara azken hilabete honetan. Orain, udan ekarpenak aztertu, aurreproiektua egokitu‌ eta aurrera jarraitzeko garaia da. Datozen egunetan goxatu, gozatu, gogoratu gure artean ez daudenekin‌ eta GORA XANISTEBANAK!
www.oiartzun.eus
3
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak Udal ekipamendu berria: kultura, euskara eta erretiratuen beharrentzako irtenbidea sortuz Herritarren ekarpenak aztertuko ditu orain Udalak Oiartzungo Udala erabilera anitzeko udal ekipamendu berria sortzeko proiektua lantzen ari da. Espazio hau azken urteetan herrian dauden egiturazko behar batzuei aurre egiteko proposamena da: kultura eta euskara arloetako, eta erretiratuen beharrei erantzungo lieke. Hilaren 12an aurkezpen publikoa egin zen udaletxean, egitasmoa lantzera eraman duten beharrak eta egoera azaldu, eraikinaren inguruko azalpenak eman eta herritarrei euren ekarpenak egiteko aukera emateko. Udalak proposamen serio bat aurkeztu du herritarren aurrean, ilusioarekin landu dena eta Oiartzunek “merezi” duena. Jexux Leonet alkateak aurkezpenean azaldu bezala, “egunerokotasunean beterik eta bizirik egongo den ekipamendua” sortzea da Udalaren asmoa. KULTUR ARETOA: - Kultur ekitaldiak egiteko areto egokirik ez dago egun herrian.
4
Mendiburu 14 eraikinaren eremua eta Landetxe plaza integralki biziberrituko dira.
www.oiartzun.eus
- Kultur eragileen aspaldiko aldarrikapena da areto duin bat. Lur Korta, antzerki-irakaslea: “Oraintxe bertan behar nabarmenena espazioa da. Azken urteetan udaletxeko pleno aretoa denok erabiltzen dugu, eta denerako: ezkontzak, kontzertuak, bilerak, antzerkiak… Ezinezkoa da denon beharrei erantzutea. Antzerkizaleok behar batzuk ditugu: aretoak iluntasuna behar du; argiak eta soinua; entsaiatu beharra dugu… 11 antzerki talde daude herrian -ikastetxeetan 7, gazteen 3, helduen bat- eta mugimendu handia sortzen da. Publikoa askotan kexatzen da pleno aretoa ez delako egokia emanaldiak ikusteko”. Araitz Iparragirre, Haurtzaro Dantza Taldea: “Bi behar nagusi ikusten ditugu dantzaren aldetik. Bat, emanaldiak egiteko areto itxi eta gertua, moldatua dagoena. Emanaldi gehienak kanpoan egiten ditugu, baina aretoa behar dugunean Elorsoro erabiltzen dugu, eta ez dago egokitua. Toki handia da, baina ez da gertuko emanaldi bat egiteko oso egokia.
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak
Bestetik, entsaiatzeko oso leku gutxi dugu. Talde eta haur asko ditugu eta behar dugu areto handi bat, egokia entsaiatzeko: ispiluekin, barrarekin, musikarekin… egokia dantzarako”. Orkatz Arbelaitz, Soinuenea fundazioa: “Musika emanaldietarako beharrezkoa dugu akustika aldetik baldintza egokiak betetzen dituen eraikin bat, eszenatokian dagoenak taldekideak entzuteko eta entzuleek ere ongi entzuteko. Horrez gain, entzuleek esertzeko leku egokia behar dute, eszenarioa ongi ikusteko. Kontzertuak antolatzen aritzen garenaren aldetik, irisgarritasun baldintza batzuk behar ditugu. Behin eraikina izandakoan, kudeaketa eta mantenu egokia egitea beharrezkoa izango da”. EUSKALGINTZA: - Euskalgintzako eragile guztiak batuta, euskararen aldeko indarrak batuko lirateke. - Fermiñenen hasi zen Euskararen Etxea osatzeko proiektua bukatu gabe dago. - Oiartzun Irratiak estudio duina izango luke.
ondoan lan egiteak ekimenak, sinergiak, lan-ohiturak… sortzen ditu. Elkarren arrimoak dena onura du”. Oiartzun Irratia: “Oiartzun Irratiaren gabezi handienetakoa da jendearengandik eta eragileengangik urruti dagoela. Garai batean plazan zegoen eta anbulatorio zaharra ezagutu ez dutenek ez dute jakiten nora jo ere. Zaila izaten da azaltzea non dagoen irratia”. ERRETIRATUAK: - Gazte Izanak erretiratuen elkarteak gaur egun ez ditu irisgarritasun neurriak betetzen. Eraikin berriarekin, hori bermatuko litzateke. - Erretiratuek ekintzak egiteko eremu egokia izango lukete: bilera gela, tailer gela, ilepaiandegia… - Erretiratuen kolektiboa geroz eta handiagoa da Oiartzunen: 2.000 baino gehiago dira.
Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilgunea: “Fermiñenen kontentu geunden, eraikin txukuna da, herriko erdigunean. Falta zitzaigun gauza bakarra Euskararen Etxe erreferente eta konpletoa zen: bilgunea gara, eta bilduta egotea garrantzitsua da. Gure lana egin ahal izateko plaza inguruan egotea da garrantzitsua, zerbitzuak ere eskaintzen ditugulako (elkarteei, merkatari eta ostalariei…)”.
Fermin Lorza, Gazte Izanak-eko lehendakaria: “Aspalditik eskatzen dugu lokal bat irisgarritasun legea kunplitzen duena, edifizio publiko guztiek bete behar dituzten bezala. Oztopo handiak ditugu orain. Toki polit bat eskatzen dugu: gauza pila egin nahi ditugu, orain ezin ditugunak egin. Uste dugu jende gehiago hurbilduko litzatekeela irisgarritasuna hobetuko balitz. Garaia da. Gure arazoa Gazte Izanak da. Proiektua beste gauzakin osatu dute eta horrek Gazte Izanak-en arazoei soluzioa ematen badio, ongi iruditzen zaigu. Noiz egingo den da orain gure galdera”.
Intxixu AEK: “Aspalditik nahi izan dugu Euskararen Etxea euskalgintzan gabiltzanok, gune berean lanean aritzeko. Fermiñenen lortu genuen ia denak elkarrekin egotea, baina Oiatzun Irratia kanpoan geratu zen. Elkarrekin eta elkarren
UDALA: - Gizarte zerbitzuak gainezka daude: toki gehiago behar dugu zerbitzu ona eman ahal izateko. Fermiñenek baldintzak beteko lituzke. www.oiartzun.eus
5
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak - Pleno aretoa gainezka: ekitaldi izugarri pila egiten dira. Tokia hartzea ia ezinezkoa da. Gauza askotarako ez da tokirik aproposena. - Berrantolaketa: Fermiñeñe hustuta, Gizarte Zerbitzuak Fermiñenera. Herritarren harrera zerbitzua zabaldu... LANDETXE plaza: - Plazak dituen arazoak: isuriak, filtrazioak… - Bizilagunen bizi-kalitatea hobetu. - Landetxe plazari bizitza eman. ERAIKINerako proposamena: Eraikin-proposamenaren puntu garrantzitsuenak hauek dira: - 780 m2 hiru solairutan banatuta. - 0. Solairua: Kultur areto polibalentea (240 lagun eserita edo 400 zutik sartzeko tokia); biltegia. - 1. Solairua (260 m2): Gazte Izanak erretiratuen elkartearen egoitza (bulegoa, tailer gela, ileapaindegia…). Taberna. Terraza.
6
Etxe hutsak alokairura ateratzea etxejabe eta maizterrentzako izango da onuragarri.
www.oiartzun.eus
- 2. Solairua (260 m2): Euskararen Etxea (Udaleko Euskara zerbitzua; UEMA; Intxixu AEK; Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilguenea eta Oiartzun Irratia). KOKAPENA: Mendiburu 14 eraikinaren eremua (gaur egun Gazte Izanak erretiratuen egoita kokatzen dena) egoki ikusi da arrazoi hauengatik: - Herriaren erdigunean dago, Doneztebe plazatik gertu. - Aparkaleku publikoetatik eta garraio publikotik gertu dago (Ekialdebus eta Xorrolako geltokiak). - Landetxe plazarekin harremana sortuko litzateke. - Gaur egungo eraikinak ez duela teknikoki irtenbiderik adierazi dute adituek. - Arau Subsidiariotan eremu horiek ekipamenduetarako erreserbatuta daude. Prozesua: ORAIN ARTE… Udalak, Astazaldi arkitektura estudioaren laguntza izan
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak du orainarteko prozesuan. Astazaldi hirigintzan eta partehartzean aditua da: Kontrastea: Duela urtebete, euskalgintza, kultur eragile, erretiratu eta bizilagunekin egoeraren kontrastea. Beharren diagnostikoa: - Eragile eta erabiltzaileekin zuzeneko elkarrizketak, beharrak ezagutzeko. - Behar horiek planoetan irudikatu. Planoen kontrastea: Eragile zuzenekin aurreproiektuaren proposamena aztertu. Aurkezpen publikoa: Uztailaren 12an, udaletxeko areto nagusian. Ekarpen fasea: Uztailaren 13tik 28ra. - Tarte horretan, erakusketa informatiboa egon da ikusgai. Lau egunetan, azalpenak eman dituzte zinegotzi eta teknikariek. HEMENDIK AURRERA‌ Udalak emango duen hurrengo pausoa herritarren ekarpenak aztertu eta baloratzea izango da. Horren deboluzioa ere
egindo du: ondorioak azaltzeko. Egitasmoak babes soziala baldin badu, egitasmoarekin aurrera egiteko indartua sentituko da Udala. Landetxe plaza berritzeko atalean, Landetxe bertako bizilagunekin elkarlana eta kultur aretoaren kudeaketa lantzeko prozesuak egingo lituzke Udalak. Era berean, proiektuaren prozesu administratiboarekin hasiko da Udala, prozedurak eskatzen dituen denbora-epeak betez: - Aurreproiektua osatu. - Exekuzio proiektua idatzi eta tramitatu. - Lizitazioa egin. - Lanak hasi. Oiartzungo Udalarentzako oinarrizkoak diren arlo batzuk hobetzeko: gizarte-ongizateak oiartzuarren bizi-kalitatea hobetzen du; euskalgintza beharrezkoa da Oiartzun euskararen arnasgune izaten jarraitzeko eta herrian dugun kulturgintza arloa herri aktiboaren eta auzolanaren erakuslerik onena da.
www.oiartzun.eus
7
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak
Jai parekideak = Herri parekidea Eskualdeko udalek sustatuta, jaiak genero-ikuspegitik aztertzeko eta esku-hartzeko plangintza bat diseinatzeko prozesua jarri da martxan, Kultura eta Berdintasun sailak elkarlanean baldintza egokiak sortzea izan da. Zentzu honetan, lanerako gune nagusia Teknikarien Lan Mahaia da: eskualdeko lau udaletako Kultura eta Berdintasun/Gizarte-Ongizate arloetako teknikariek osatzen dute. Oiartzungo Udaletik, Myriam Goikoetxeak (Gizarte-Ongizate teknikaria) eta Joxean Eizmendik (Kultura teknikaria) parte hartzen dute. Aurreko legegintzaldian Gipuzkoako Foru Aldundiak (EHBildu) aurrekontuen zati bat eskualdeetan herritarrek modu partehartzailean zertara bideratu erabakitzeko aukera eman zuen. Oarsoaldean, genero ikuspegitik festen inguruan prozesu bat egitea proposatu zuten herritarrek, eta finantzatzeko aukeratutako proiektuetako bat izan zen. Orain, diagnostikoa egiten ari gara Oiartzun, Errenteria, Lezo eta Pasaiako udalak. Helburua eskualdeko hainbat jai genero-ikuspegitik aztertzea da, eta ateratako ondorioekin aurrera begirako plangintza egitea, baita antolatzaileak sentsibilizatzea ere jai parekideen inguruan. Izan ere, Aizaga Zeberio prozesua dinamizatzen ari den Elhuyar Aholkularitzako teknikariak ederki azaltzen duenez, “jaiak egunerokotasunean bizi ditugun botereharremanak eta balioak erreproduzitzen diren espazioak dira“. Oiartzunen aukeratutako jaiak: Ihoteak, xanistebanak eta santioak Jaien aukeraketa eskualdeko ikuspegitik egin da, ez daitezen antzekoak diren festak aztertu. Hautaketa egiteko irizpidea aniztasuna izan da: bai jai-motari dagokionean, eta baita antolatzaileei dagokienean ere. Oiartzunen, esaterako ihoteak (usadio zaharrekin lotutako festak), xanistebanak (herrian pisu gehien dutenak) eta Iturriozko santioak (auzoetako eta landa eremuko festak) aukeratu dira. Jai hauek herriko festen lagin moduan hartuz, genero ikuspegitik aztertuko dira dauden ahuleziak eta indarguneak ezagutzeko. Lanerako bi mahaiak: teknikariak eta politikoak Martxoan hasi zen prozesua, eta lehenengo zeregina lanerako
8
www.oiartzun.eus
“Berdintasunarekin lotura duen prozesua da, baina ikerketa objektu nagusia festak direnez, Kultura sailei zuzenean eragiten die. Interesgarria da espazio berean elkartzea arlo ezberdinetako teknikariak”, dio Zeberiok. “Teknikarien jarrera oso ona ari da izaten. Eurena egin dute proiektua”, gehitu du. Kultura eta Berdintasuneko zinegotziekin beste lan-mahai bat osatu da: “Arduradun politikoek zilegitasuna ematen diote proiektuari, bermea. Azken finean, erabaki politiko baten ondorioa da gai hau lantzea eskualde mailan”. Oiartzundik, Josune Cousillas Kultura zinegotziak, Agurtzane Lekuona Feminismo zinegotziak eta Domi Azpiroz Gizarte-Ongizate zinegotziek parte hartzen dute. Azaroa bitarte luzatuko da prozesua.Iraila bitartean diagnostikoa landuko da, eta ondoren esku-hartzeko plangintza diseinatuko da. “Berdintasun eta Kultura teknikarien eguneroko lana errazteko tresna izatea da helburua. Eskualdeko ikuspegiarekin lanean ari garenez eta herri guztietan berdintasuna badenez sozialki eragiten duen zerbait, interbentzio lerroak guztietan jarri beharko dira martxan, neurri handiagoan edo txikiagoan“. Behaketa zuzena, dokumentazioaren azterketa eta elkarrizketak Diagnostikoa osatzeko datuak hiru iturritatik ari dira eskuratzen Elhuyar Aholkularitzako teknikariak: hainbat ekimenen behaketa zuzenetik; dokumentazioaren azterketatik eta elkarrizketetatik (jaien antolakuntzan dabiltzan elkartetako eta talde feministetako ordezkariekin). “Oiartzunen azken hiruzpalau urteetan badago dinamika antolatzen diren ekimenen balorazioetan emakumeen partaidetza eta berdintasunaren ikuspegitik interesgarriak diren elementu batzuk jasotzeko“, aipatu du Zeberiok. “Herritarrek jarrera irekiarekin hartu gaituzte“.
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak Non islatzen da parekidetasuna festetan? Eta non edo zertan ikusten da jaietan parekidetasunik badagoen edo ez? Erantzuna zabala da: Antolatutako jarduera motetan; jardueretan parte-hartzaile eta protagonistetan; jardueren helburua berdintasuna sustatzea ote den; prestatze prozesuan, batzordeetan gizon-emakumeen parte-hartzean; lan banaketan (“gizonezkoak, gizonezko izateagatik muntaiaz arduratzen dira, normalean“); festetako zaintzalanetan; indarkeria sexistaren kontra neurriak hartzen diren... (“Indarkeria sexista egunerokotasunean presente dago, eta jaietan ere horregatik dago“, azaldu digu Zeberiok). Gogoeta guneak Uda ondoren, gogoeta espazioak sortuko dira herrietan. Festen inguruan inplikatuta dauden elkarte, eragile, talde, norbanako... ahalik eta gehien nahiz gaian interesa duten herritarrak elkartu, eta berdintasunaren ikuspegitik festei buruzko hausnarketa egitea da helburua. Oiartzungo gogoeta gunea irailaren 27an izango da, 18:30ean Manuel Lekuona bibliotekan. Bi ordu inguruko saioa izango da, “dinamikoa eta sakon xamarra“. Besteak beste, ordura arte elkarrizketetatik, dokumentazioaren azterketatik eta zuzeneko behaketetatik ateratako ondorioak azalduko dira, jaien inguruko hausnarketa partekatuko da eta herritarren ekarpenak jasoko dira. ERASO SEXISTARIK GABEKO XANISTEBANAK Aurten ere, eraso sexisten kontrako protokoloa martxan izango da xanistebanetan. Udalak eta mugimendu feministak erasoen aurrean erantzutera animatzen ditugu herritarrak. Txosnetan eta tabernetan erasoen kontrako protokoloa banatuko da, erasoen aurrean nola jokatu jakin dezaten. Herritarrei kolaborazio aktiboa eskatu nahi diegu: erasoei aurrea egitea denon erantzukizuna eta ardura baita. Erasoren bat ikusi, entzun edo jasaten baduzu, emakumeari laguntza behar duen galdetu eta ez utzi bakarrik. Udaltzainei ere parte eman, erasoen konstantzia geratzeko (943 49 33 11) salaketa egon edo ez (salatzea emakumearen erabakia da, errespetatu beharrekoa). Jai giroan ere, elkar errespetatzea da eraso sexistarik ez egoteko bermea: ezezkoak errespetatu, sexu aukera guztiak onartu eta xanistebanak gozatu!
Diagnostiko prozesuan parte hartu duten herritarrek beharrezko ikusten al dute jaien genero ikuspegiaren inguruan diagnostikoa egitea? Aroia Altuna (Iturriozko Jai Batzordea): “Ez nuen sentitzen behar genuela baina ongi iruditzen zait azterketa egitea. Iruditzen zait asko eman dezakeela. Elkarrizketa horretan jarri nintzen pentsatzen nola egiten ditugun gauzak. Iturriozko Jai Batzordean ez gara pentsatzen jartzen gaur gizon bat ekarriko dugu eta bihar neskak… Nahigabe genero-berdintasuna mantendu egiten dugu aspektu batzutan, eta bestetan, aldiz ez”. Ane Badiola (Ihoteak): “Beharra ez genuen ikusten esan ziguten arte egingo zutela. Diagnostiko guztiak ongietorriak izaten dira: beti ateratzen da zerbait hobetzeko, ordura arte konturatu ez garen zerbait… Emaitzak ikusten ditugunean, ziur zerbait positiboa aterako dugula”. Eneko Ezeiza (xanistebanak): “Egia esan, aurretik ez nion buelta gehiegi emana gaiari. Elkarrizketatzaileak abilidadea zuen gaiak ateratzeko, eta galdetzeko. Beharraren kontzientzia gehiagoko sentsazioa dut geroztik, gauza batzuen inguruan ez nuelako aurretik inoiz pentsatu”. Garazi Mitxelena (xanistebanak): “Egia da orain arte ez garela kontziente izan edo ez dela horrelako diagnostiko bat egiteko beharrik sentitu. Beste herri eta egoera batzuetan beharrezkoagoa izan da, gertatu izan diren kontuengatik. Hemen ez da kasurik eman, baina pauso bat aurrera ematea arazorik izan aurretik, interesgarria da. Pauso bat aurrerago joateko aukera emango digu”. Erika Urretabizkaia (mugimendu feminista): “Diagnostikoa errealitatearen isla izango da. Ohitura urtetan zehar festetan gizonen partaidetza handiagoa izatea izan da, bai taula gainean eta bai publiko bezala, eta oraindik hori isladatzen den aztertzeko modu bat da. Jaiak ez dira gizartetik aparte geratzen diren zerbait, heteropatriarkatuaren legeak jarraitzen dituzte, eta oraindik ez dira parekideak nahiz eta Udalaren partetik, eragileen partetik, Jai Batzordetik… aldatzeko lanketa egon”. www.oiartzun.eus
9
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak
Poltsa konpostagarriak hondakin organikoarentzat Oiartzuarrek hondakin organikoaren ontzian poltsa konpostagarriak erabili ditzakete. Udalak, herritarren eskaera jarraituz, homologatutako eta tratamendu-plantan arazorik ematen ez duten poltsak lortu ditu eta Elizalde auzoko bi dendatan (Belutene eta Oriargi) daude salgai, erositako prezio berean. 20ko sortak 1,70 â‚Ź balio du.
Eskola Agenda 21, herriko garraio publikoa hobetzeko eskaerekin udaletxean Eskola Agenda 21eko ikasturtea bukatzeko, Elizalde Herri Eskolako, Elizalde Institutuko eta Haurtzaro Ikastolako ikasle ordezkariak Jexux Leonet alkatearekin eta Ander Santesteban Mendi-Ingurumen teknikariarekin bildu dira. Garraio publikoaren inguruan egin duten lanketaren harira, zenbait eskaera egin dizkiote Udalari eta eurek hartutako konpromisoak jakinarazi dituzte. 2017/2018 ikasturte hasieran Udalaren erantzuna jasotzera bueltan etorriko dira. Datorren ikasturtean zarataren gaia landuko dute.
Erraustegia egiteko Eusko Jaurlaritzaren baimenak epaitegietara, irregulartasunengatik Oiartzun, Hernani eta Usurbilgo udalok Eusko Jaurlaritzako Ingurumen sailak Zubietako erraustegia eraikitzeko eman dituen baimenetan irregulartasunak salatu eta epaitegietara eramatea adostu dugu. Prozedurak jarraitu gabe eman dituzte baimenak. Gipuzkoar guztiontzako kaltegarria izango den azpiegitura horren aurrean herritarrak defendatzen jarraitzeko hautua egin dugu.
10
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak Manuel Lekuona etorbidea eta Beheko Plazako pilotalekua berrituko dira Manuel Lekuona etorbidea berritzeko lanak hasiko dira abuztuan. Gaur egungo galtzada-harriak maiz altxatzen dira eta mantenu lanak garestiak dira eta alferrekoak. Horregatik, kale guztian -Irubide-Makutxo artean- oinezkoentzako bidea markatuko da beste mota bateko galtzada-harriekin eta autoen bidea asfaltoa izango da. Honekin batera, Beheko Plazako pilotalekuan ere hondarra kendu eta asfaltoa emango da, bertako erabiltzaileen eskaera erantzunez. Bide batez, espazioa aprobetxatzeko aukera gehiago izango da.
Madalensoro pilotalekua konponduko da Urtea bukatu aurretik Madalensoroko pilotalekua berritzeko lanak hasiko dira. Teilatua eta mendebaldeko fatxada konponduko zaizkio, dituen ur-filtrazioak konpontzeko. Era berean, eraikin publikoak irisgarritasun neurriak betetzeko igogailua jarriko da eta harmailak egokituko dira. Aldagelak eta instalazio elektrikoa ere berrituko dira. Udalak Gipuzkoako Foru Aldundiaren diru-laguntza lortu du lan hauek egiteko: proiektua erdibana finantzatuko dute bi erakundeek (bakoitzak 397.000 â‚Ź inbertituko ditu).
Legarrerako landuz
irtenbidea
bizilagunekin
Legarreko egoerari irtenbide bat emateko bilera egin du Udalak bizilagunekin. Dauden beharrak eta dauden aukerak aztertuta, bizilagunek arrapalaren aldeko hautua egin dute. Udala eta auzotarren arteko sintonia lortuta, aurreproiektua idazteko enkargua eman du Udalak.
www.oiartzun.eus
11
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak
Teknologia berriak eta adin txikikoak Teknologia berriak eta adin txikikoen erabileraren inguruan, EHUko Arkaitz Lareki irakasleak eta Agipadeko Javi Bravo hezitzaileak gurasoei zenbait aholku eman dizkiete. Bide batez, herriko ikastetxetan LH 5. mailan eta DBH 2. eta 4.ean ikasle eta gurasoei gaiaren inguruan egindako galdeketaren lehen emaitzak aurkeztu zituzten. Udazkenean, gaian sakonduko da.
Etorriberrien harreran herritarrak inplikatzeko deia Oiartzunera etorriberriei harrera egiten jarraitzen du Udalak, Gizarte-Ongizate eta Euskara sailen elkarlanari esker. Etorriberrien parte-hartzea eta interesa saio hauetan azpimarragarria da. Oiartzuarrei parte hartzeko gonbita egiten die Udalak, herritarrek etorriberrien saioetan parte-hartzeak integrazioa naturalizatu eta erraztuko baitu.
Etxebizitza Bulegotik hiru etxe bideratu dira alokairu duinera Oiartzungo Etxebizitza Bulegoa martxan jarri denetik, hiru etxebizitza alokairu duinera (Etxebide-Asap programaren baitan) bideratzea lortu da herrian: Altzibarren, Iturriotzen eta Elizalden. Udalak gazteen emantzipazioan laguntzeko tresna jarri du. Aurrerantzean lanean jarraituko du, eta etxebizitza beharrean dauden gazteak Etxebizitza Bulegora hurbiltzera animatu nahi du, egon daitezkeen etxebizitzak‌ eskuratzeko aukera izan dezaten.
12
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak Oiartzungo kanta eta bertso zaharrak, Astalamustrikan Agustin Mendizabalek osatu du Astalamustrikako zenbaki berria, Oiartzun haraneko kanta eta bertso zaharren inguruan: Hau leku aittorra!. Herritarrek ahozko transmisio bidez jasotako kontu eta kantuak bildu ditu eta parte hartu duten lekuko batzuekin, aurkezpen-kontzertu berezi batean aurkeztu zen liburua. Herriko eta Errenteriako ikastetxeetan banatu da liburua eta Urrats paper-dendan 12 â‚Źtan dago salgai.
Mairubaratzeen mapa kokatu da Sutarren ondoan Anton Mendizabalen Sutar eskultura dagoen eremuan, herriko mairubaratzak seinalatzen dituen mapa kokatu da. Oiartzungo Udalaren eskariz 1990ean Mendizabal lantzen hasi zen proiektua osatu da, beraz, honela. Momentua aprobetxatuz, Mikel Mendizabalek 1992an estreinatu zuen Arbasoen sua filma berriz eman zen, 25. urteurrenean.
Antropologiako ikasleak, udal artxiboa ezagutzen EHUko Antropologia graduko ikasleak, Alvaro Aragon historialari oiartzuarra irakasle dutela, udal artxibategia ezagutzera etorri ziren. Koro Pascual artxibozainaren eskutik, udal artxiboetako sekretu guztiak ezagutzeko aukera izan zuten. Era berean, herriko akta-liburu zaharretan topatutako kuriositateak dibulgatzeko lanean hasi da Udala, www. oiartzun.eus atariaren bidez.
www.oiartzun.eus
13
oiartzungoudalainformatzen
udal albisteak Herritarrak euskararen aldeko konpromisoak hartzera animatuko dituzte Udalak eta Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilgunea datozen hilabeteetarako Konpromisotik a(d/r)itzera ekimena prestatzen ari dira, euskararen arnasguneen hausnarketen ondorioz sortutako lantaldearekin batera. Bi astez 24 orduz euskaraz aritzera konpromitituko diren herritar ahobizi-ak eta epe horretan euskaraz hitz egin ez baina ulertzen duten herritar belarriprest-ak mobilizatzeko kanpaina izango da. Era berean, udazkenean Oarsoarrak komunitateak ere oiartzuarren artean euskararekiko konpromisoak sustatuko ditu.
‘Paeta zarrak erantzun’, herri ezagutza jolas bihurtuta Oiartzun eta oiartzuerari buruzko mahai jokoa argitaratuko du Udalak: Paeta zarrak erantzun. Dagoeneko mahai-jolasaren diseinua aurreratua dago. Iosu Mitxelena marrazkilariak egin ditu ilustrazioa. Trivial gisako bat izango da. Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilgunearen eta zenbait herritar bolondresen laguntzarekin gauzatu du proiektua.
Elorsoroko igerilekua berritzeko lanak Elorsoro kiroldegiko igerileku handia berritzeko -isuriak konpondu eta araudi berrietara egokitu- lanak egiten ari da Udala uda honetan. Irailaren 4a arte igerileku zerbitzua ezingo da erabili, baina eremu termoludikoa bai. Tarte honetan, Elorsoroko bazkideek Errenteriako Galtzaraborda eta Lezoko Altzate igerilekuak erabiltzeko aukera izan dezaten adostu du Oiartzungo Udalak Errenteria eta Lezorekin.
14
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
plenoak 17/03/29. Arizmendi-enea kultur ondare izendatzeko eskaera. Arizmendi-enea etxea eta lorategia kultur ondasun izendatzeko eskatu zuen Udalak, ahobatez. Gipuzkoako Hondakinen Partzuergoaren 2016 eta 2017ko tarifen kontrako errekurtsoan, bakarrarekin aurrera egitea erabaki zen. Eneritz Arbelaitz alkateordeak azaldu zuenez, “2016ko eta 2017ko tarifetan arrazoi berak izan ditugu errekurritzeko. Aukera dugu 2017ko auzian argudioa hobeto osatzeko, indar gehiagorekin heltzeko”.
Ibargain Musika Eskolako beka sistema egokitzea ere onartu zen, ahobatez. Datorren ikasturtetik aurrera Oiartzunen erroldatuta dauden ikasle guztiek %35eko beka jasoko dute, eta Eusko Jaurlaritzaren diru-baremoetan sartzen direnek %55ekoa jasotzen segituko dute. Maiatzeko protokolo gastua 49 € izan zen, harpidetzatan.
17/06/28. Kreditu aldaketak Madalensoro Lintziringo lanak egiteko.
eta
Altsasuko gazte auzipetuei babesa eta Altsasurekin elkartasuna plataformari atxikimendua ematea ere onartu zuen Udalak, ahobatez.
Bi kreditu aldaketa onartu ziren, Madalensoro berritu eta Lintzirin eremuko hirugarren faseari ekin ahal izateko. Jexux Leonet alkateak azaldu zuenez, “diru-erreserba osoak egin behar izan ditugu udal aurrekontuetan, baina Gipuzkoako Foru Aldundiak bi proiektuetarako diru-laguntza emango du”.
Martxoko protokolo gastuak 384,15 € izan ziren otordu eta bidaiatan.
Ekaineko protokolo gastua 181,72 € izan zen bidaia, garaikur eta luntxetan.
17/05/03. Elizalde Herri Eskola eta Haurtzaro Ikastolako eskolaz kanpoko kirol jarduerak finantzatzeko hitzarmena onartu da.
Galdera-eskarien atalean, EAJren izenean Rafael Bergaretxe zinegotziak “babes eskaera” egin zion Gobernu Taldeari: “Batzokiko hormak markatu dituzte berriz, presoen egoeraren erru guztia EAJrena balitz bezala”. Margoketak “garbitzeko” eskatu zion Udalari, “aurreko aldietan eskatu izan dugunean egin izan den bezala”. Leonet alkateak “eskaera jasota” geratzen zela adierazi zion. “Presoen auziak erreakzio asko pizten ditu. Herrian normalizazioan urratsak ematen ari garela uste dut eta hori baloratu behar genuke”.
Gai zerrendaz kanpo, Udalak Gipuzkoako Foru Aldundiarekin hitzarmena onartu zuen, bidegorria biziberritzeko egindako lanak (hesiak berritu, tunelak egonkortu…) finantzatzeko. Haurtzaro Ikastolan eta Elizalde Herri Eskolan Eskola Kirola, Eskola Pilota, Muittu! eta eskolaz kanpoko jardueren koordinaziorako hitzarmenak ere onartu ziren.
17/07/14. OKISA desegitea erabaki du Udalak.
AGIFESek (buruko gaixotasunak dituztenen senideen Gipuzkoako elkartea) Agerrealden udal jabetzako etxebizitza bat erabiltzen jarraitzeko beste hiru urterako hitzarmena ere onartu zen.
Ezohiko udalbatzarrean OKISA udal enpresa publikoa desegitea onartu zuen Udalak eta Udala bazkide bakarra izan den enpresa publiko honen ardurak subrogatzea. Udalerriko zenbait kirol eta aisialdi instalazio kudeatu ditu orain arte -esaterako, Elorsoro kiroldegia eta Arritxulo aterpetxea-.
Apirileko protokolo gastua 80,80 € izan zen bidaiatan.
17/05/31. Taxibus zerbitzua urtebeterako luzatu da. Ergoien, Gurutze eta Karrika auzoei garraio publikoa bermatzen dien taxibus zerbitzuaren hitzarmena urtebete luzatzea onartu zen. 2018ko herriko jai egun ofiziala ere adostu zen: abuztuaren 3a, ostirala, izango da.
Elorsororen kontratazio berria martxan jarri ahal izateko ezinbesteko tramitea zen OKISA desegitea. Jexux Leonet alkateak udal teknikariei “eskerrak eman” zizkien “korapiloak askatzen jakin izan duzuelako. Zorionak, bilatu duzuelako formula egoerari konponbidea emateko”.
www.oiartzun.eus
15
oiartzungoudalainformatzen
iritzia Hileta zibilak egin ahal izateko ordenantza eta materiala prestatzen ari da Udala. Zer iruditzen zaizu hileta zibilak egiteko aukera izatea Oiartzunen?
Kontxi Arruabarrena
Oso beharrezkoa iruditzen zait. Orain arte bazirudien elizako aukera bakarra zegoela, eta jende asko gara elizatik pasatzen ez garenak, baina despedida on bat egin nahi diogunak gure maiteei. Familiaren baitan, bakoitzak eskatzen duenaren baitan agurtzea oso garrantzitsua iruditzen zait.
Onintza Azpiroz
Ongi iruditzen zait. Aukera bat gehiago da hileta zibilena. Elizarako joera geroz eta gutxiago da. Ezkontzetan aukera dagoen bezala, hileten kasuan ere bakoitzak aukera izan beharko luke berak nahi duen bezala burutzeko.
Luxiano Etxebeste
Oso ongi ikusten dut. Konforme, elizatik aparte egitea hiletak. Baina izan dezagun leku bat denok posibilitatea izateko hara eramateko. Ez orain bezala, Aiako Harrian, Altzibarren bide bazterrean‌ oroitarri bat han eta bestea hemen‌ Horrek amorrua ematen dit: debekatua behar luke. Hori saihestea eta kanposantutik aparte leku bat izatea oso positiboa iruditzen zait.
Joxe Kruz Ezeiza
Hileta zibilak beharrezkoak dira gaur egun bizi garen garaietan. Gure aurrekoak elizkoiak izan dira, eta gure belaunaldia oraindik bada, baina geroz eta gutxiago. Elizatik aparte egin nahi bada hildakoari agurra, zeozer behar da. Ez dakit ze baliabide behar diren, behin leku bat izanez gero, familiarrek edo lagunek egingo luketela agurra.
16
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
iritzia
Jesus Gonzalez
Oso ongi iruditzen zait. Kontua da, eta oso inportantea, Udalak gutxieneko baldintza batzuk jartzea, hileta zibilak duinak izan daitezen. Donostian leku bakarra dago egiteko, udalak jarri du; Errenterian, aukera bakarra Gabierrotako zaharren etxean dago, baina eliza bat da, non hileta zibila egin nahi badute santu guztiak estali behar dituzten. Eskubide bat da hileta zibila egitea. Jendeak ez badu oraindik gehiegi egiten, arrazoi nagusia da baldintzak ez direla onenak.
Igone Getaria
Nik erraustea dut buruan. Ez dakit zer eskaera dagoen gai honen inguruan herrian, baina zerbitzu gehiago eskaintzea ongi iruditzen zait. A eta Bz gain, beste aukera bat gehiago baldin badago, oso ongi iruditzen zait.
Egoitz Izagirre
Oso ondo iruditzen zait. Azken finean, eliza ez den beste aukera bat emango zaio jendeari. Egia da ez nintzela gai honen inguruan pentsatzen jarri izan, baina hileta zibila egiteko nahia duenarentzat aukera hor egotea ondo dago.
Pepi Makazaga
Ez dut informazio nahikoa gaiaren inguruan. Ez zait axola toki laiko bat egokitzea hiletak egiteko. Ados nago horrelako gauzekin, ez dut ezer kontra. Eskubide bat da hori ere.
www.oiartzun.eus
17
oiartzungoudalainformatzen
auzoak Altzibar
Olalde eremuaren atzealdean, Karrikara doan bidegorriaren ondoan, mahaiak eta bankoak jarri dira. Auzo-batzarrean jasotako eskaeretako bat bideratu ahal izan du, honela, Udalak.
Elizalde
Euskal Herria plazako jolasparkea berritu eta txukuntzeko lanak egin dira. Goma zaharra kendu eta berria jarri, eta jolasak margotu dira. Horrekin batera, bankoak margotu eta lorontziak aldatuko dira.
18
www.oiartzun.eus
Arragua
Taxistentzako geltokia antolatu da Larzabal etxadian. Gunea egokitu eta txukundu da, eta honela, garai batean auzoak bazuen zerbitzua berreskuratu ahal izan da, taxi-gidarien eskaria kontuan hartuz.
Ergoien
Oporrak bakean kanpainaren baitan, errefuxiatuen kanpamenduetan bizi diren bederatzi haur sahararrek pasatuko dute uda Oiartzunen. El-Watan elkarteak eta Udalak elkarlanean antolatu dute ongietorria, Auzokalte Elkartean jaso dute haurrek eta jaso dituzten familiek.
oiartzungoudalainformatzen
auzoak
Gurutze
Sein etxearen inguruan areka egiteko eta zenbait puntutan bidea zabaltzeko lanak egin ditu Gipuzkoako Foru Aldundiak.
Karrika
Auzoa zeharkatzen duen bidea konpontzeko egitasmoa partekatu du Udalak auzotarrekin. 30 karrikatar baino gehiago elkartu ziren eta hauek erabakita, auzo sarrerako espaloia berritu, Karrika Xabal arte bide-zati batzuk zabaldu eta auzoguneko hoditeria konponduko dira. Orain, proiektua idatziko da eta lanak urtea bukatu aurretik hastea da helburua.
Iturriotz
Sarobe Erreka bideko estolda-zuloko sareta konpontzeko lanak egin dira. Iturriozko baserri-gune garrantzitsu batek jasotzen duen zerbitzua hobetzeko lanak izan dira.
Ugaldetxo
Isastiko autobus geltokia tokiz aldatu da, Mendibilgo lokalen parera. Bertan, bazegoen autobusak geldialdia egiteko prestatutako eremua. Geltoki zaharra zegoen tokian garraio publikoa gelditzen zenean sortzen ziren trafiko arazoen inguruko kexak bideratzeko hartu da erabaki hau. www.oiartzun.eus
19
oiartzungoudalainformatzen
herriko berri Naiara Arbelaitz eta Ibintza Iragorri: “Oiartzun bezalako herri batean 0-3 zikloko proiektu herritar bat edukitzea altxor bat da” Urmendi Haur Eskolako zuzendaritzan Naiara Arbelaitzen erreleboa hartuko du Ibintza Iragorrik irailetik aurrera. Arbelaitzek lau ikasturte egin ditu Urmendiko zuzendari eta berarekin batera laguntzaile pedagogiko lanetan aritu da urte horietan Iragorri. 2017/2018 ikasturtetik aurrera, Iraia Etxebestek hartuko du laguntzaile pedagogikoaren ardura. Naiara, zuretzako fase bat bukatzera doa. Zein da azken lau urteetako balantzea? NAIARA ARBELAITZ: Urmendi Haur Eskolaren zuzendaritza hartu nuen garaia matrikulazio aldetik beherakada bat sumatu genuen garaia zen. Oso kontziente nintzen ez zirela izango partzuergoaren garai onenak. Erronka nagusia matrikulazioa izango zela jakinda heldu nion ardurari. Lehenagotik Marijo Arozenaren laguntzaile pedagogiko nintzenez, gutxi gorabehera bulegoko martxa ezagutzen nuen. Urte hauetan proiektu berriak gauzatu ditugu: Urmendi Festa; barne mailan egin ditugun lanak; funtzionamenduan hobetze alderako lanak… Balantze ona egiten dut. Berriz ere matrikulazioak gora egin du. Partzuergoak aurrera jarraitu du, eta horrekin geratzen naiz. Ibintza, urte hauetan laguntzaile pedagokiko izan zara. Zuk egiten duzun balorazioa nolakoa da? IBINTZA IRAGORRI: Bat egiten dut erabat Naiararekin. 0-3 proiektu gisa ulertzen badugu pieza ezberdinek osatzen dute puzzle hau: batzuk irakasleek egitekoak dira, besteak sukaldariek eta beste bat, bulegoko lana da. Iruditzen zait bulego lan honek txandakakoa izan behar duela, bakoitzak bere ekarpen pertsonala emateko eta hazia berritzeko. Balantze ona egingo nuke: gauza mordoxka sortu ditugu eta horrek bizitasuna ematen dio proiektuari. NAIARA: Hausnarketa asko egin ditugu. Lanerako gure moduari, material eskaintzari… buelta asko eman dizkiogu lau urte hauetan. Klaustro mailan ere, langilegoa martxan, hausnartzen, gure laneko modua kuestionatzen, zer hobetu daitekeen pentsatzen… aritu gara. Urte oso dinamikoak izan dira. Aurrera begira horretan jarraitzeko asmoa dugu. Zer izan da lau urte hauetan zailena? Eta onena?
20
www.oiartzun.eus
IBINTZA: Momentuak daude. Batzuetan lan batzuk pilatu edo zaildu egiten dira eta besteetan berriz, lasaiagoa izaten da. NAIARA: Lan batzuk erosoagoak dira. Hasieran kokatu behar izaten da. Ez da hemengo lana bakarrik. Hezkuntza nahiz Osasun Sailetatik ere jarraipenak egiten dira eta hauek ere bulegotik bideratzen dira. IBINTZA: Azken lau urte hauetako momentu delikatuetako bat aipatzekotan, matrikulazio garaia aipatuko nuke. Plangintza egiteko garaia iristean, urte batzuetan nahiko larri ibili gara, langile denentzako lana izango ote zen. Preokupazio gehieneko momentuak horiek izan direla esango nuke. Bestetik, ekipo hau 20 langile baino gehiagok osatzen dugu. Artalde hori dena, proiektu berean, ikuspegi berarekin martxan jarri behar da. Bakoitzak badu zer aportatua eta nondik jasoa beti dago. Zuzendaritzak ikuspegi zabalagoa ematen dizu osotasuna ikusteko. Datorren ikasturtean zuzendari ardura hartuko duzu, Ibintza. Ilusionatuta zaude? IBINTZA: Horrelako ardura bat ilusioz hartu behar da. Erronka potoloa da. Gu irakasle izateko prestatu ginen, baina bulegolana ere egin behar da proiektua aurrera ateratzeko. Herriko proiektu bat da, guk ere badugu zer eskainia herriari. Erronka berriak ditut buruan, baina jarraipena izango da. Abiatuta dagoen bide honi jarraituko diogu. Beraz, Naiara, zu berriz irakasle lanetara bueltatuko zara? NAIARA: Tutore-lanetara bueltatuko naiz. Orain arte goizetako errefortzu lanak egin ditut bulego-lanez aparte, baina tutoreardurarik gabe atzendu egiten da eguneroko haurren martxa. Berriz egokitu beharko dut, dagokidan tokian kokatu, martxa hartu, atzendutako gauzei heldu eta aurrera. Zuk haurrekin kontaktuan jarraituko al duzu, Ibintza? IBINTZA: Bai, errefortzu ordutan: goizean goiz, harrera orduetan bi orduz ariko naiz. Zazpi eta erdietan haur batzuk nik jasoko ditut. Txute hori izango dut, behintzat! Kar, kar, kar!
oiartzungoudalainformatzen
herriko berri Zuzendaritza aldaketaren prozesua nolakoa izan da? NAIARA: Partzuergoa sortu zenetik, eta batez ere Izaskun Madariagak erretiroa hartu zuenetik, zuzendari-aldaketak suertatu direnean gure artean moldatu gara. Argi genuen gutako batek izan behar zuela zuzendari. Iraiak (Etxebeste) hartu zuen lehenengo, gero Marijok (Arozena), gero nik‌ Nire kasuan, borondatez aurkeztu nintzen. Beste kasu batzuetan, bozketa bidezko ternak egin izan dira. Aurten, horrela egin dugu eta Ibintza aukeratu da. Baiezkoa eman zuen, prest zegoela zuzendaritzari heltzeko. Lankideen babesa sentitzen al duzu, Ibintza? IBINTZA: Bai noski. Pentsatzen dut, Naiara, zuk ere sentituko zenuela hori...
NAIARA: Bai. Marijok erreleboa eskatu zuen eta ikusi nuen agian nire momentua hura zela. Horregatik, nire burua aukeztu nuen eta taldearen babesa jaso nuen. Urte hauetan ere hala izan da. Kanpora begira, azken urte hauetan gehien sumatu den berrikuntza Urmendi Festa izan da ziurrenik. Zer funtzio betetzen du? NAIARA: Urmendi Festa Zuzendaritza Batzordetik sortu zen. Hilabetean behin elkartzen gara udal ordezkariak, Haurtzaro Ikastolako ordezkariak eta Urmendiko zuzendaria. Urmendi herritik sortutako proiektu bat da, herrian txertatua, eta haur eskola bezala herriari festa giroko zerbait eskaintzeko momentua ez ote zen pentsatu genuen. Hemen egiten duguna
Ibintza Iragorri eta Naiara Arbelaitz.
www.oiartzun.eus
21
oiartzungoudalainformatzen
herriko berri kanporatu nahi genuen. Ideia Batzorde Orokorrera eraman genuen -hor elkartzen gara irakasle ordezkariak eta guraso ordezkariak-. Gurasoek lehenengotik baiezkoa eman zuten. Hortik abiatu ginen nolako festa izan behar zuen diseinatzen. Gure haurrak 0-3 urte bitartekoak dira eta beraiengan pentsatuta erabaki genuen igande goizpasa bat egitea. Txoko batzuk diseinatu genituen haurren parte-hartzea bermatzeko. Sortu zen guraso eta irakasleek antzerkia egiteko ideia eta heldu zioten. Hiru urte hauetan oinarrizko formatu hori eraldatzen joan gara, ikusitakoaren gainean. Oso goizpasa txukun eta parte-hartzaileak izan dira. Gurasoek, prestaketetatik hasita, izugarri parte hartzen dute. Merezi du. IBINTZA: Lantalde guztiak parte hartzen du festan. Denak etortzen gara, umore onez. Hori ere azpimarratzekoa da. Irakasle guztien inplikazioa ere beti izugarria izan da. Egun hortaz aparte, gurasoen inplikazioa Urmendin nolakoa da? NAIARA: Gure proiektuko protagonista nagusiak haurrak dira. Ez dira gure haurrak, beste guraso batzuenak dira, beraz,
22
www.oiartzun.eus
ezinbestekoa da elkarlanean aritzea. Egunero dugu gurasoekin harremana: beraien seme-alabei buruzko informazioa partekatzeko eta hitz egiteko. Harreman horri garrantzia ematen diogu. Proiektuari begira, gurasoek badute parte hartzeko aukera. Gela bakoitzean guraso ordezkaria dute. Guraso horiek batzorde ezberdinetan parte hartzen dute haur eskolaren inguruko gaiez hitz egin eta hausnartzeko. Gurasoen parte-hartzea beti dugu presente. IBINTZA: Ikasturtean zehar proiektu ttikiak izaten dira. Bi urteko geletan, adibidez, Musika Proiektua izaten da. Familiarrak instrumentuak jotzera etortzen dira. Abenduaren 24an ere haurrak eta familiak kantatzera ateratzen dira. Momentu konkretu batzuetan gurasoen parte-hartzea eredugarria da. Hala ere, aurrera begira, sakontzeko gai interesgarria izan liteke komunitate hau osatzen dugunon parte-hartzea sustatzearen kontu hau. 2017/2018 ikasturteko Urmendi nolakoa izango da? NAIARA: Guztira, 142 haur daude matrikulatuta datorren ikasturterako (sehasketan, 30; ertainak, 48 eta 2 urtekoak,
oiartzungoudalainformatzen
herriko berri NAIARA: Jaiotza tasak behera egin du, datu objektiboak dira, eta gurasoen egoera ekonomikoa oso gorabeheratsua izan da azken urte hauetan. Hori nabaritu dugu. Azkeneko urteetako datuek diote berriz hasi ote den hobetzen, eta gurasoek premia, beharra eta interesa dute berriz haur eskolarekiko. IBINTZA: Oiartzun bezalako herri batean 0-3 urteko proiektu bat edukitzea Udalak eta Ikastolak osatzen dutena, proiektu herritar bat, izugarria da. Nafarroan mantentzen da 0-3 zikloa, baina Euskal Autonomia Erkidegoan oso herri gutxitan dago, bi urteko gelak eskolek hartu dituztelako. Ziklo bezala 0-3ak esanahia dauka, ibilbide bat dauka. Hori puskatu izana hainbeste herritan eta Oiartzunen mantendu izana eta ikastolak horren aldeko apustua egin izana altxor bat da. 64). Haur horiek egoitza desberdinetan banatuak egongo dira: Urmendi, Haurtzaro Ttiki eta Harri-Gain. Erreserba moduan hor genuen zentro hori eta berriz txukundu beharra suertatu zaigu, aurreikusten delako datorren ikasturtean zehar Karrika auzoan obra handi xamar izango dela. Baloratu genuen konplikatu xamarra izango zela ikasturtea halako lanekin eta denon erosotasunerako datorren ikasturteari begira HarriGain txukunduko dugu. Aurten 129 haur izan ditugu, beraz, haur gehiago izango ditugu. Lankideak 23 irakasle eta hiru sukaldari izango gara. Eta Urmendiren erronkak edo helburuak zein dira aurrera begira? IBINTZA: Hezkuntza munduan gabiltzanok garaian garaira eta tokian tokira egokitu behar dugu. Herri bakoitzeko hezkuntzak bere identitate propioa izan behar du, baita ere. Dugun erronka potoloena etengabe berritzeko kontziente izatea dugu. Gai ezberdinen inguruan hausnartu eta eztabaidatu; lanerako moduak kuestionatu; erronka berriak sortu eta probatu‌ Hezkuntzak bizia izan behar du. Orokorrean, baita Euskal Herri mailan ere, 0-3 urte arteko haurren heziketa pil-pilean dago, hausnarketa bete-betean, etapa honek duen garrantziaz jabetuz. Guk, gurean segitu behar dugu, lan handia egin delako hainbeste urtean hemen, baina eraldatzeko eta berritzeko konplexurik gabe. Guri 0-3 dagokigu, baina beste etapetan ere berritzaileak izan behar dugu hezkuntzan.
Urmendi Oiartzungo Udalak eta Haurtzaro Ikastolak osatzen duten partzuergoa da. Erakunde bakoitzak ze paper jokatzen du? NAIARA: Zuzendaritza Batzordean parte hartzen dute, hilabetean behin elkartzen gara. Bilera horietan Urmendiko gai guztien jarraipena egiten da. Erabakiren bat hartu behar bada ere, hori da tokia. Gainerakoa, hemen kudeatzen dugu. Beti gaude kontaktuan Udalarekin eta Ikastolarekin. Posible litzateke horrelako proiektu bat bi erakunde horien babesik gabe? NAIARA: Zaila litzateke. 0-3 zikloak hezkuntza alorrean ez du 3 urtetik gorakoak duen errekonozimendua. Udalak eta Ikastolak ekonomikoki egiten duten ekarpena proiektu hau mantentzeko handia da. IBINTZA: Proiektua eusten duten bi ente garrantzitsu dira Udala eta Ikastola. Hori horrela da.
Urmendiren osasuna nolakoa da? NAIARA: Osasun txarra ez du. Proiektu dinamikoa da eta aurrera doa. IBINTZA: Egoera demografikoak eragina du gugan. Baina nabaritu dugu halako gorakadatxo bat. www.oiartzun.eus
23
oiartzungoudalainformatzen
erreportajea Itturri berritutik edaten Herriko merkatariek elkartea berritu dute, indarrak batu eta herriko komertzioa sustatzeko Merkataritza ttikia suspertzeko egitasmoa martxan jarri zuen iaz Udalak. Proiektu horren baitan egindako diagnostikoan herritarrek komertzio txikia baloratzen dutela esan zuten: oiartzuarren %97k komertzio txikiaren aldeko iritzia zuen, Aztiker eta Hiritikat-ek 2016ko abenduan egindako inkestaren arabera, baina herritarren %10ak baino gutxiagok egiten ditu erosketa guztiak edo gehienak komertzio txikian. Teoriaren eta praktikaren arteko alde nabarmen hori sumatzen dutela diote merkatariek. “Jendea ez da kontziente komertzioaren egoeraz”, uste du Lizarraldek.
Iturri Merkatarien Elkartea Itturri gisa birfundatu da. Herriko merkataritza ttikiaren egoera diagnostikatu eta biziberritzeko prozesua izan da hasiera berri honen abiapuntua. Ion Zabaleku (Zabaleku informatika) eta Andoni Lizarralde (Lizarralde ortopedia) Itturriko zuzendaritza batzordeko kide dira. Komertzio txikiaren abantailak zeintzuk diren argi dute: arreta pertsonalizatua eta gertutasuna.
Elkarrekin, indartsuago “Denok elkarrekin bagaude elkar laguntzea errazagoa izango da. Denok elkarrekin indar gehiago dugu”, dio Zabalekuk. Batzeak herritarrei ere abantailak eskainiko dizkiotela uste dute: “Kanpainen bidez eta”.
“Komertzio gutxi dago Oiartzunen, oso zabaldua eta ez gaude batuta” dio Zabalekuk. “Eta komertxio ttikia ez dago oso baloratua. Jendeak aise jotzen du kanpora”, gehitu du Lizarraldek.
Itturrik talde motor batekin funtzionatuko du. Urtean zehar, zenbait ekintza egingo dituzte. “Lehenengo lana martxan jartzea da. Denborak esango digu aurrera begirako dinamika: jendea gogoz sartzen bada, erraza izango da”, diote ahobatez.
Herriko merkatarien artean “jendea oso etsituta” dagoela diote biek. “Guk tiratu beharko dugu”, segurtasunez hitz egiten du Lizarraldek. “Ez dugu sentitzen aurreko elkartetik bereizteko beharra, baizik eta aire berria ematekoa. Logoa berritu da, baina aurrekoan oinarrituta: Kastroko iturrian”, azaldu du Zabalekuk.
2017an, bi erronka dituzte: bat, www.itturri.eus webgunea martxan jartzea (Itturriko komertzioen gida, bakoitzaren eskaintza, bakoitzak bere berriak-eskaintzak… emango dituen gunea martxan da dagoeneko; “oiartzuarrak.org tankerako zerbait izango da, baina komertzioekin”) eta urte bukaeran, zozketaren bat –“oraindik forma eman behar diogu, baina herrian saltsa pixka bat jarriko duen zerbait izatea espero dugu”, dio Zabalekuk-.
Teoriatik praktikarako aldea “Zentro komertzial handietara joatea oso erosoa izango da, eta batzuetan akaso merkeagoak izango dira, baina gu ez baginake hemen egongo, herria hilda egongo litzateke”, adierazi du Lizarraldek.
24
“Oiartzungo arazo nagusia da ezin dela erosketa osoa egin komertzio ttikian, eta azkenean Alcampon bukatu behar dugula”, dio Zabalekuk. Lizarraldek are gehiago dio: “Ez dut maila honetako herririk ezagutzen zapata-dendarik ez duena, kaxkoan harategirik ez duena… Harrigarria da. Oinarrizko gauzak ez daude! Zer pentsatua ematen du 10.000 biztanleko herri batean”.
www.oiartzun.eus
Beste herrietako eta Gipuzkoa zein Euskal Herri mailako merkatari elkarteekin harremana izateko aukera ez du baztertzen Itturrik. Adi daude beste herrietako dinamikei,
oiartzungoudalainformatzen
erreportajea Oiartzunera moldatu badaitezke ekartzeko: “Hernani edota Usurbilen txartelak, poltsak… egin izan dituzte. Ideia politak dira”. 27 komertzio… gehiagoren zain “Udala sokatik tiraka hasi ez bazen, prozesua askoz luzeagoa izango zen. Iritsiko zen momentua beharrezkoa izango zena mugitzen hastea, baina luzatu egingo zatekeen”, dio Zabalekuk. “Merkatariok indarra hartzen badugu, Udala bera ere gehiago bulkatuko da laguntzak ematen, etabar. Baina ez badugu deus egiten, dudarik gabe ezetz”, dio Lizarraldek. “Bertako kontsumoa sustatu nahi dugu”, dio Zabalekuk. “Oiartzuarrek kalitatezko zerbait eta gertuko tratua nahi badute, bertan kontsumitu behar dute”. Herri biziaren seinale onena “jendea kalean ibiltzea da”. Lizarraldek duela pare bat hilabete Hernaniko merkatariek egindako ekintza bat aipatzen du: “Erakusleiho guztiak beltzatu zituzten. Nik itxi egingo nuke egun batez dena, sinbolikoki herria hilko nuke, jendeak ikusteko zer litzatekeen Oiartzun komertziorik gabe”. Oraingoz, 27 komertzio daude Itturri elkartean. Ia denak Elizalde auzoan kokatuak -Gurutzen dagoen bat da salbuespena-. “Espero dugu martxan gaudela ikustean komertzio gehiago batuko zaizkigula”, esan du Zabalekuk. Interesatua dagoena, itturri@itturri.eus-en bidez jar daiteke elkartearekin harremanetan.
ITTURRI MERKATARI ELKARTEKO KIDEAK: Aialde kafetegia Arkupe hortz klinika Baobab Dixidu diseinu grafikoa Elordi janaridenda Elorsoroko fisio-osteopatia zerbitzua Esnatu altzariak Garbiñe estetika Itziar edergintza Izaro arrandegia Kabitxo taberna Kinkila Lizar harategia Lizarralde ortopedia Lurzaina Mapfre Mikel Elizetxea masajista Nerea Jauregi ileapaindegia Oiartzun ardoak eta gutiziak Pausoz pauso podologia Pili arrandegia Txintxosta ileapaindegia Urkola optika Urrats paperdenda Zabaleku informatika Zapirain estankoa Zubillaga aholkularitza
Itturri Oiartzungo Merkatarien Elkarteak aurkezpen publikoa egin du.
www.oiartzun.eus
25
oiartzungoudalainformatzen
iruditan
26
Zuhaitz Eguna
II. Slalom lehiaketa
Emakumea eta baserria mahai-ingurua
Xabier Zapirain sukaldariari omenaldia
Laboreren inaugurazioa
Haurtzaro Mendi Taldearen ekitaldia ikastolaren 50. urteurrenaren harira
Korrika Txikia
Korrika Gaztea
Korrikako festa
Oiartzungo Flauta lehiaketa
Jokin Irastorza Gipuzkoako Eskolarteko Bertsolari Txapelketako txapeldunorde
Haurtzaro Ikastolako 50. urteurreneko bertso bazkaria
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
iruditan
Herri Musikako 16. jardunaldiak
Dantzari Txiki
20. Korrika (Carrefour)
20. Korrika (Aldeguna elkartea)
20. Korrika (Tajo)
20. Korrika (Niessen)
20. Korrika (Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilgunea)
20. Korrika (Intxixu AEK)
20. Korrika (EH Bildu)
20. Korrika (Eskuttun)
20. Korrika (Antiju Morik)
20. Korrika (Elizalde ikastetxea) www.oiartzun.eus
27
oiartzungoudalainformatzen
iruditan
28
20. Korrika (Haurtzaro Ikastola)
20. Korrika (Udala)
20. Korrika (Etxerat)
20. Korrika (Ezker Abertzalea)
20. Korrika (Auzokalte elkartea)
20. Korrika (Oarsoaldeko AEK)
20. Korrika (Bizardia elkartea)
Emakume abertzaleen VII. Topaketen aurkezpena
Kaleko doinuak ekimena
Barrikotea
Bizardiaren martxa neurtua
Euskal errepublikaren udaberria
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
iruditan
Haurtzaro Ikastolaren 50. urteurrenaren festa
Donostiako erraustegiaren kontrako elkarretaratzea
Arraguako festak
Euskal Jaia
Ikasleen bertso saioa
Elizalde Eguna
Scoot jaialdia
Txinalkaren antzerkia: “Gure herria�
Sagardo Eguna
Ibargain Musika Eskolako ikasturte bukaera
Urmendi Festa
HELTAko gitarra jaialdia
www.oiartzun.eus
29
oiartzungoudalainformatzen
iruditan
30
OKE Eguna
Haurtzaro Dantza Taldearen emanaldia
Ikastola Eguna
HMT ikasturte bukaera
Ergoiengo festak
Elizalde Dantza Taldearen emanaldia
Autobus magikoaren disko aurkezpena
Intxixu Trail
Auntxa Trikitixa Eskolaren emanaldia
Alaia Belaunzaranen harpa kontzertua
Oiartzuarrock
Bertso-poteoa
www.oiartzun.eus
oiartzungoudalainformatzen
iruditan
Sanjuan sua (Elizalde)
Sanjuan sua (Altzibar)
Sanjuan sua (Arragua)
Sanjuan sua (Ugaldetxo)
Sanjuan sua (Iturriotz)
Altzibarko festak
Gipuzkoako Herriarteko Finala: Oiartzun-Azpeitia
Sanferminak Urmendin
Soinuenearen Udako kontzertua
www.oiartzun.eus
31
Abuztua DATA
ORDUA
1-31
11:00-20:00
EKINTZA Udako igerilekua
1
18:00
2-6
-
Xanistebanetako kultur ekitaldia Xanistebanak
11-12-1315
-
Karrikako festak
LEKUA
ANTOLATZAILEA
Udako igerilekuan
Udala
Udaletxean
Udala
Elizalde auzoan
Xanistebanetako Jai Batzordea eta Udala
Pilotalekuan
19-24
08:00
Karaezera bidaia
Haurtzaro Ikastolatik
22
18:00
Odol erauzketa
Anbulatorioan
23
-
Ibilaldia eta bazkaria
Artaso Elkartea Oiartzun-Karaez Senidetza Elkartea Oiartzungo Odol Emaileen Elkartea
Gazte Izanak-en
Gazte Izanak
LEKUA
ANTOLATZAILEA
KZgunean
KZgunea
Iraila DATA
ORDUA
5-18
09:00-11:00
EKINTZA Ikastaroa: Libreoffice
6
19:00
10
-
Txinalka antzerki eskolaren ikasturte hasiera Udako igerilekuko itxiera festa
Karaez, 4
Udala
Udako igerilekuan
Udala
15-16-17
-
23
-
Gurutzeko festak
Bizardia plazan
Gurutzeko Jai Batzordea
Lumagorri festa
Landetxe plazan
Lumagorri Elkartea
26
19:00
Gazteen Antzerki Taldearen ikasturteko aurkezpena
Karaez, 4
Udala
27
18:30
Gogoeta gunea: Jai Parekideak
Manuel Lekuona bibliotekan
Udala eta Oarsoaldeko Berdintasun Mahaia
28-29
11:00-13:00
Ikastaroa: Erosketak Internetez
KZgunean
KZgunea
29-30
17:30
Ugaldetxoko festak
Futbol zelaian
Ugaldetxo Kultur Elkartea
29-30
10:30
Joko zuzenak
Doneztebe plazan
Txost
deialdiak Zuen deialdiak zabaltzeko, bidali proposamenak hilaren 20a baino lehen, komunikazio@oiartzun.org helbidera.