udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:26 Pรกgina 1
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:26 Página 2
sar r era TELEFONO INTERESGARRIAK Udal telefono zenbakiak
Zerbitzuak
Informazioa 943 49 01 42 Alkatetza 943 49 18 62 Gizarte Ongizatea 943 49 05 52 Hirigintza 943 49 03 77 Kultura 943 49 10 34 Manuel Lekuona Biblioteka 943 49 38 64 Udaltzaingoa 943 49 33 11 Elorsoro Udal Kiroldegia 943 49 25 52 Udal Igerileku irekia 943 49 37 45 Arritxulo Udal Mendi-Aterpea 943 58 00 10 Atez ateko Informazio Bulegoa 900 49 11 11
Osasun zentroa 943 00 65 04 DYA 943 46 46 22 Jubilatuen elkartea 943 49 00 02 Zaharren egoitza 943 26 10 80 Taxiak 943 49 14 74 Herribus - Iparbus 943 49 18 01 Posta 943 49 35 74 Epaitegia 943 49 09 13 Nekazal bulegoak 943 49 03 47 / 943 49 06 69 Oiartzun Kirol Elkartea 943 49 36 38 Oarsoaldea eskualdearen garapenerako agentzia 943 49 41 29 Behemendi 943 49 02 19
Turismoa Hezkuntza Turismo bulegoa 943 49 45 21 Herri Musikaren Txokoa 943 49 35 78 Luberri Ikasgune Geologikoa 943 26 25 93 Komunikabideak
Haurtzaro ikastola 943 49 22 12 Elizalde Herri eskola 943 49 01 93 Oiartzungo Udal Ikastola Partzuergoa 943 49 16 59 / 943 49 00 37 AEK Intxixu euskaltegia 943 49 39 57 Helduen Heziketa Iraunkorra (Altzibar) 943 49 00 48
Oiartzun irratia 943 49 37 11 Oarsoaldeko Hitza 943 34 03 30
Harremanetarako, ekimenen berri emateko, proposamenak egiteko…hau da Oiartzungo udal aldizkariaren helbide elektronikoa:
komunikazio@oiartzun.org
OHAR GARRANTZITSUA Udal aldizkaria euskara hutsean kaleratuko da Oiartzungo Udalak urte asko daramatza euskara normalizatzearen aldeko lana eginez. Aldizkari hau bera, esate baterako, euskara hutsean kaleratzen zen, duela zenbait urte. Horregatik, 2009tik aurrera udal aldizkaria berriro euskara hutsez kaleratuko da. Nolanahi ere, nahi duenak ale bakoitzaren eduki nagusien laburpena jasoko du gaztelaniaz. Horretarako, ordea, eskaera egin beharko du udaletxeko informazio gunean, 943 49 01 42 telefono zenbakira deituz edo komunikazio@oiartzun.org helbide elektronikora mezu bat bidaliz. Eskaera egitean, nork bere datuak eman beharko ditu, aldizkaria jaso ahal izateko. NOTA IMPORTANTE La revista se publicará íntegramente en euskera El ayuntamiento de Oiartzun lleva muchos años comprometido con la normalización del euskera. Esta misma revista, por ejemplo, se publicaba únicamente en euskera, hace tan sólo unos años. Por esta y otras muchas razones, a partir de 2009 la revista se volverá a publicar íntegramente en euskera. No obstante, todo aquel que este interesado tendrá la posibilidad de recibir un resumen de los contenidos más importantes de cada número. Para ello, deberá ponerse en contacto con nosotros, acercándose a la oficina de información, llamando al número de teléfono 943490142 o enviando un correo electrónico a la dirección komunikazio@oiartzun.org. Al realizar la solicitud, el interesado deberá facilitar sus datos, para poder recibir la revista.
Argitaratzailea: Oiartzungo Udala
2
Diseinua eta maketazioa: Dixidu Diseinu Grafikoa
Inprimaketa: Cortajarena
Lege Gordailua: Donostia-1216/91
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:26 Página 3
agur ra
Herritarrei idazteko garaian saihestezina egiten zait begirada atzera botatzea eta orain arte zer egin dugun pentsatzea. Tamalez, gure legealdia krisiak eta diru faltak markatu dute. Ezin izan dugu orain arte nahiko genituzkeen adina proiektu eta obra aurrera atera. Baina lanean arituz gero, ondorio positiboak ikusten ari gara. Hala ere, diruarekin zerikusirik ez duten zenbait ekintza bultzatu ditugu eta aurrera ateratzeko gai izan gara. Besteak beste, urtarrileko plenoan “Euskara plana” onartu zen. Lan fina egin da euskararen arloan eta fruituak izan ditu. Aipatutako plana Udaleko arlo guztietan aurkeztu da. Ondo azaldu da Udaleko langile eta politiko guztiei zertan duen eragina eta nola aplikatu beharko den. Argi daukagu Oiartzunen euskaraz bizi nahi dugula eta euskaraz bizitzeko aukera hori “etxetik” hasita bultzatu behar dugula. Oiartzungo Udaleko hizkuntza euskara da eta udaletxeko tramite guztiak egin daitezke hizkuntza honetan, arazorik gabe. Bestalde, duela aste batzuk Emakumeon Eguna izan genuen. A ze giroa!! Zorionez, bazkarira joateko aukera izan nuen eta eguna emakume oiartzuarrekin egun hori ospatu musika zela tarteko. Albiste eta iritzi interesgarriak entzun nituen eta ikaragarria izan zen. Eguraldiak ere lagundu zigun! Beraz, agurtzea besterik ez zait geratzen. Ea eguraldi ona etortzen zaigun udaberriarekin batera herriaz jende artean gozatzeko, errespetuz eta parekidetasuna beti buruan daukagula. Neska eta mutilak, emakume eta gizonak, amona eta aitonak ongi pasa, ze oiartzuarrak konplize ditut eta maite ditut denak!!
Eider Mitxelena Iribarren Hirigintzako eta Berdintasuneko zinegotzia
3
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:26 Página 4
udal albisteak UDALAK ESKU ARTEAN DITUEN ASMOAK Datozen urte eta erdirako erronkak zehaztu ditu Udalak; pixkanaka hauek betetzeko baliabideak jartzen ari da Udalak datorren urte eta erdirako (2014-2015) arlo bakoitzean dituen erronkak zehaztu ditu. Beti ere, hauek Udalaren ardatz nagusiak ahaztu gabe beteko dira: kuadeaketaren gardentasuna (kode etikoa, herritarren parte-hartzea…); ongizate eta justizia sozialean oinarritutako gizarte eredu batera eramango gaituen kudeaketa (krisiari aurre hartzeko neurriekin). KULTURA Erraldoien konpartsa: Ez dago konpartsarik herrian. Auzoetako Jai Batzordeekin harremanetan jarrita, auzoetako festetan erraldoiak ateratzea da helburua. Argazki artxiboa: Hutsuneak zeuden atalak osatu dira. Ekainerako fitxak egingo dira eta urtea bukatu aurretik, sarean egongo dira ikusgai. Dantza taldea: 16 urtez goitiko dantzarientzako taldea sortu nahi da (Haurtzaro, Elizalde eta kanpoan dantzatzen duten oiartzuarrak biltzeko). Herriko dantzari eta dantzari ohiekin bilduta taldetxo bat sortu da, antolatzeaz arduratzeko. Irailetik aurrera martxan jartzea da asmoa. Azoka berpiztu: Azoka indartu nahi da. Herriko ekoizleen zerrenda osatu da, lehenengo pauso gisa. Kultur etxea: Gaia landu zen Plan Orokorraren baitan. Herritarrek plaza inguruan nahi dute zerbitzua eta Ibargain parkea iritzi da egoki. Aurrez eginda zegoen proiektu bat herriko errealitatera eta beharretara egokitzeko bilerak hasi dira herritarrekin. Kultur Etxea legegintzaldi honetan eraikitzerik ez dagoen arren, dena prest utziko da. EUSKARA Etorkinen hizkuntz harrera: Etorkizunen harrerarako plan integrala diseinatzen ari dira Euskara eta Gizarte-Ongizate sailak. Etorkinen euskalduntzea eta integraziorako euskarak duen garrantzia barneratuko ditu planak. Ahozkotasuna: Familian, kalean, lagunartean herriko hizkera zabaldu eta indartzen jarraituko du Oiartzuera Taldeak, erabileran eragina duelako. Eragileekin motibazio saioak egiten jarraituko da eta hauen beharrak asetzeko materiala sortzen. “Oiartzuarren baitan”: Datozen egunetan hiztegia aurkeztuko da, oiartzueraren inguruko aste oso baten barruan. Tribial jolas digitala sortzeko galderak lantzen eta aplikazioa moldatzen ari da. Idatzizko corpusa osatzea da hurrengo erronka. Euskara ikasleentzako bekak: Euskara ikastea errazteko, laguntzak matrikulazio epera aurreratu dira. Hontaz gain, Gipuzkoako Foru Aldundiak Gipuzkoa osoan berdina izan dadin lantalde bat sortuko du, aztertzeko. Udalaren Euskara Plana: ikus 6 eta 7. orrialdeak. GIZARTE ONGIZATEA Diru laguntzak: Eusko Jaurlaritzak larrialditarako ematen duen diru kopurua bikoiztu du Udalak, krisi egoeran daudenei laguntzako. Gazte Izanak: Elkartearentzako lokal duinago bat topatzen ari da Udala.
4
Arraztalo: Enplegu Zentro Bereziak sortzeko araudia onartu du Eusko Legebiltzarrak. Elkartearen estatusa hobetzeko aukera emango luke eta Udalak lagunduko dio lortzen. Gizarte-Hezkuntza Kontseilua: Parekidetasunaren inguruan lan egiten duten elkarteak gehitu dira sarera. Gipuzkoako Foru Aldundiak babestuta, parte-hartzearen eta aniztasunaren inguruko bi proiektu landuko dira. Gizarte zerbitzuen berrantolaketa: Gizarte Zerbitzuen kokapena aldatzeko aukerak aztertzen ari da Udala. Petra Lekuona zaharren egoitza: Udalak zaharren egoitza Gipuzkoako Foru Aldundiaren sare publikoan sartzeko urratsa babesten du. Bide horretan urratsak hasi dira.
OGASUNA 2016 arteko plan ekonomiko-finantzarioarekin jarraitu: 2012an Gipuzkoako Foru Aldundiak 2014-2016 urteetarako Udalaren egoera ekonomikoa aurreikusteko planak egiteko helburua Udalaren kontuak positiboan jartzea da, ahalik eta zor eta kreditu txikienarekin amaitzeko legeladia. HAUR ETA GAZTEAK Familia Eremuarentzako eskaintza landu: Astelehenetan Abaraxka ludotekan guraso eta haur ttikiak euren kasara egoteko proiektu pilotua martxan dago. Eskaera neurtzeko eta etorkizunean egin beharrekoa neurtuko da. Gaztetxoentzako eskaintza landu: Aisialdian arloen arteko elkartasuna bultzatuz eta gaur egun dauden beharrak eta eskaintza nahikoa den hausnarketa.
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:26 Página 5
udal albisteak Lokalak eta bizilagunak: Elkarbizitzarako oinarrizko protokoloa landu du Udalak eta bi lokaletan aplikatu da. Bizilagun, gaztetxo, Udala eta lokalaren jabean elkarbizitzarako gutxienekoak hitzartuko dira, beharraren eta eskaeran arabera (higienea, soinua, errespetua…). PAREKIDETASUNA 2008ko diagnostikoa eta plangintza berritu: Diru laguntza eskaera egingo da datorren urtean –aurten ez baita lortu-. Bitartean, arloz arlo zinegotzi eta teknikariek arlo bakoitzaren egoera 2008tik hona nola aldatu den aztertuko dute. Oarsoaldeko Berdintasun mahaia: Eskualdeko lau herrietako Udalek osatzen dute, parekidetasunaren inguruko gaiak elkarrekin garatu, bultzatu eta laguntzeko; eskualdean irizpide komunak jarriz eta gaia Udal guztietan presente izateko. Besteak beste, eraso sexisten aurreko Protokoloa adostu du Berdintasun Mahaiak. Herriko mugimendu feministarekin harreman zuzena: Harremana badago. Helburua maiztasun zehatz batekin Udala-eragileak biltzeko dinamika martxan jartzea da. HIRIGINTZA ETA PLANEAMENDUA Hirigintzako Plan Orokorra: Legealdiko egitasmo estrategikoa da. Iaz egindako parte-hartze prozesuko emaitzak kontuan izanik, Plan Orokorra egituratzen ari da Udala. Une honetan, hasierako onarpenean gaude. Olaldeko etxebizitzen (babes ofizialekoak eta tasatuak) promozioa bukatu. KIROLA Herri kirolak indartu: Erronka nagusienetakoa da. Talde berriak babestu eta laguntzeaz gain, herri kirolen elkargune eta entrenatzeko gune egokia sortu nahi da herrian. Madalensoro izan daiteke gune hori. Mugikortasuna landu ikastetxeekin: Eskola Kirola herri barruan denean (entrenamentu, partidak) Xorrolan joateko eta beste herrietan denean, Lurraldebusean (Foru Aldundiarekin batera) joateko egitasmoa martxan da. Aurrera begira, Mugikortasun Asteak berreskuratzea da asmoa. Txirrindularitza Eskola sortu: Herritar talde batek proposamena da, txirrindarekin praktika onak zabaltzeko (mugikortasuna, bizikidetza, arauak…) eta modalitate ezberdinak lantzeko haurrekin (pista estalia, errepidea, bmx, BTT).
Beteranoentzako eskaintza landu: Erretiratuentzako eskaintza sortu Kirol Sailetik, modalitate ezberdinak eskainiz. Behar bereziak dituztenentzako eskaintza sortu: Eskualde mailan lan egiten duen Mindara elkartearekin elkarlanean hasi da lanketa, batez ere haurrei eskaintza bereziak bideratzeko. Aurten taldea ez da atera, baina hurrengo ikasturterako kanpaina hasi da. INGURUMENA Herri lurren eta mendi publikoen kudeaketarekin jarraitu: Gipuzkoako Foru Aldundiarekin partekatutako lana da. Bertako basoaren berreskurapena eta arpobetxamenduak egiten jarraituko dira. Aprobetxamenduetatik ateratako diru-fondoa herriko mendietan eta ingurumenean berrinbertitzen jarraituko da. Uraren kudeaketarekin jarraitu: Oiartzun hidrikoki independentea da eta oso kalitate oneko ura dugu. Mendiak ongi zainduz, baliabide hidrikoak zaintzen dira. Aiako Harria Parke Naturala: Foru Aldundiak, udalek eta eragileek osatzen dute patronatua (Oiartzunek bi bazkide ditu). Organoarek kudeaketa aktiboagoa izan dadin urratsak eta saiakerak egiten ari dira. Txondorra mantendu: Izan duen harrera ona ikusita, ekimena egonkortzeko neurriak hartuko dira. Hondakinen kudeaketa: Auzokonposta egitasmoak bultzatu, baita elkarte gastronomikoetan ere. OBRAK ETA ZERBITZUAK Auzolan saio gehiago: Urteko agenda zehaztuko da, auzoetan ateratako beharrekin, Auzolan Brigadarekin elkarlanean. Irisgarritasun plana: Legeak eskatzen du herri guztiaren egoeraren diagnostikoa egitea. Kale izendegia berritu: Zatika egiten ari da. Dagoeneko hasita dago (Iturriotz, Igerobi bidea, haur eskolan, anbulatorioan…). Tronpeoko zirkulazioa: norantza bakarra ezarri: Zirkulazioa antolatu nahi da. Proiektua egin behar da. Elorrondotik Tronpeorainoko tartea antolatea da helburua. Zebra-bidea eta semaforoa jarri Ugaldetxon: Proiektua Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Udalaren artean egingo da. Semaforoa jartzeaz gain, espaloi zati bat ere egin behar da Gureak enpresaren parean.
5
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:26 Pรกgina 6
udal albisteak UDALAREN EUSKARA PLANA, %100EAN EUSKARAZ FUNTZIONATUKO DUEN UDALAREN BERMEA 2017a bitartean, urtez urteko erronkak ezarri dira aurrerapausoak ematen jarraitzeko Udalaren Euskara Planaren helburua Oiartzungo Udalak %100ean euskaraz funtzionatu arte, urratsak ematen jarraitzea da eta herritarren hizkuntz eskubideak bermatzea. Udalaz gain, Udalarekin harreman zuzena duten enpresa, administrazio, elkarte eta herritarrak dira Oiartzungo Udaleko Erabilera Planaren esparrua. Oiartzungo Udalak nagusiki euskaraz funtzionatu arren, oraindik zenbait arlotan zeregina badu. Hori erakutsi du egindako diagnostikoak (7,97ko puntuazio lortu du UEMAren arabera). 20132017 urteetarako Udalaren Euskara Planak administrazioaren euskalduntzerako tresna eraginkorra izan nahi du. Oiartzungo Udalbatzarrak ahobatez (EH Bilduk eta EAJk, H1! ez zelako bertan izan) onartu zuen Udalaren Euskara Plana 2013ko abenduaren 18ko udalbatzarrean. Honez gain, Eusko Jaurlaritzaren onespena ere badu Planak.
Udal zerbitzuak euskaraz bermatzeak herritarren hizkuntz eskubideak errespetatzen direla esan nahi du. Legeak euskaldunen hizkuntz eskubideak bermatu behar direla esan arren, baliabideak falta dira maiz horretarako. Hortaz gain, azkenaldian Espainiako estatuko abokatua ere euskararen normalkuntzarako ematen diren urrats guztiak oztopatu nahian dabil (Gipuzkoako Foru Aldundiak eta 36 herritako Udalok kontratazio publikoetan euskara sustatzeko hartutako erabakien kontra errekurtsoak tartekatu ditu, adibidez). UEMAk egin du Udalaren Euskara Plana UEMA izan da, Udaleko Euskara sailarekin elkarlanean, Udalaren Euskara Plana diseinatu duen erakundea. Udal sail guztietako langile eta teknikariek parte hartu dute Oiartzungo Udalaren egoeraren diagnostikoa egiteko orduan, euren arloen funtzionamenduen berri emanaz. Metodologia aitzindaria erabili da, lau arlotan 100 adierazle baino gehiago aztertuz Oiartzungo Udalaren egoera zein den zehazteko (irudi korporatiboa, barne harremanak, kanpo harremanak eta udal baliabideak). Udalaren Euskara Planean lau motatako erronkak daude: L0 (dagoeneko Oiartzungo Udalak betetzen dituenak eta atzerapausoak ez daitezen egon zaindu beharrekoak); L1 (2014 urtean bete beharreko helburuak); L2 (2015ean bete beharreko helburuak) eta L+ (2017 urtea bukatu arte betetzekoak). Imanol Haro UEMAko teknikariak eta Aitziber Arnaiz Udaleko Euskara teknikariak sail guztietako teknikari eta arduradun politikoei aurkeztu diete Plana eta jarritako erronkak.
Euskararen normalizazioan Udalek eredu izan behar dute. Izan ere, administrazioak ardura eta eragiteko ahalmena baitu euskararen arloan ere. Araban, Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroan legeak hiztun euskaldunei aitortzen die administrazioarekin euskaraz aritzeko eskubidea, baina maiz urratzen den eskubidea da. UEMAko kide diren herrietako Udalak arnasguneak dira zentzu honetan, baita Oiartzungoa ere. Gure gisako udalerriok erakutsi dugu administrazioak euskaraz funtzionatu dezakeela eta erakundeetan euskara lanerako hizkuntza izan daitekeela.
6
2014rako ERRONKAK UEMAk Hego Euskal Herriko Udalak euskararen erabilerari dagokionean lau puntutan definitu ditu: tontorrean, gorabidean, magalean eta abian. Oiartzungo Udala GORABIDEAN dagoen udalerrietako bat da. Honek esan nahi du orokorrean euskaraz funtzionatu arren, zailtasunak dituela zenbait arlotan oraindik. Noski, TONTORRERA heltzea da helburua. Horretarako, jauzi kualitatiboa eman behar du Oiartzungo Udalak. Tontorrean egonez gero, Udalak UEMAren hizkuntz irizpideak beteko lituzkeela esan nahiko luke. Euskararen Udal Planak 2014an bete beharreko helburuak markatu ditu. Helburuak errealak dira eta errazenetik zailenera bete-
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:26 PĂĄgina 7
udal albisteak ko dira. Ekintzak arlo eta helburu zehatzei lotuta egongo dira. Hauek dira: UDALAREN IRUDI KORPORATIBOA: - Udal instalazioetako hizkuntz paiasaia euskaraz egotea. - Ageriko elementuetan gaztelera hutsezko euskarririk ez egotea eta euskarazkoak lehenestea. - Udalaren eskumeneko ohar, seinaleak‌ euskaraz egotea. - Udalaren eta beste eragile baten ohar, seinal‌ euskaraz edo elebiz egotea, euskara lehenetsiz. - Turismoko eskuorrietan dokumentazio eleanitzak sortzea, euskarari lehentasuna emanez. - Argitalpenak euskaraz izatea. Xede taldeak ez badu euskara ulertzen, elebitan argitaratuko da, lehentasuna euskarari emanez. UDALAREN BARNE HARREMANAK: - Euskara izango da lantokiko hizkuntza. - Udal langileen eta/edo udal ordezkarien arteko ahozko harreman guztiak euskaraz bideratzea, bai telefonoz, lan bilera eta bestelako momentuetan. UDALAREN KANPO HARREMANAK: - Bilerak eta jendaurreko ahozko jarduerak euskaraz izango dira. Hartzaileen artean euskaraz ulertzen ez dutenak badaude, Udalak bermatuko du beharrezko infomazioa gazteleraz heltzea. - Bandoak eta kaleko oharrak, oro har, euskaraz izango dira. Auzoetan elebitako bertsioa jartzeko tokia zehaztuko da. - Hartzaile jakinik gabeko zabalkunde handiko elementuekin bandoekin bezala jokatuko da. - Aukera dagoenean, harremanak euskaraz edo elebiz bideratzea, herritarraren hautua errespetatuz. - Hego Euskal Herrian dauden erakunde publiko eta ofizialekin euskara hutsezko harremanak bultzatuko dira. - Udalarekin kontratazio administratibo bidezko lotura duten enpresek Udalaren hizkuntz irizpide berak betetzea. - Hornitzaile eta enpresekin ahozko eta idatziko harremanen lanketa abiatzea euskararen erabilera gehitzeko. - Diru laguntzen tramitazioa euskaraz bultzatzea. - Diruz lagundutako ekintzak euskaraz izatea. Salbuespen gisa hartuko da ekintza euskaraz izatea ezinezkoa denean (hala nola, hizlaria kanpotarra denean). Kasu hauetan, propaganda euskaraz egingo da eta herritarrei jakinaraziko zaie ez dela euskaraz. Herritarrei ez zaie mugarik jarriko euskaraz aritzeko. - Udalak diruz laguntzen dituen ikastaroetan irakasleak euskaldunak izatea (lehendik irakasle erdaldunak direnak trantsizio epe bat izango dute helburura iristeko). Irakaslea erdalduna den kasuetan, herritarrei aldez aurretik jakinaraziko zaie ikastaroa ez
dela euskaraz izango. Herritarrek euskaraz aritzeko eskubidea bermatua izango dute. - Hirigintza lanetan, ageriko hizkuntz erabileran hizkuntz irizpideak betetzeko gomendioa. - Udal instalazioak erabiltzen uztean, euskara erabiliko da jendaurreko ekitaldietan. - Neurriak hatuko dira hizkuntz irizpideak errespetatzen ez dituztenekin. UDAL BALIABIDEAK: - Udal langileek hizkuntz prestakuntza saioak jasotzea. - Baliabide informatikoak euskaraz egotea. - Udalak sortutako aplikazioak euskaraz izatea. - Udalak erositako baliabideek euskaraz lan egiteko aukera ematea eta berauetatik ateratzen diren agiriak euskaraz izatea. - Beste erakunde publiko batek aplikazio informatiko bat Udalaren esku jartzen badu, euskaraz dagoela ziurtatzea eta hala ez bada, eskatzea. - Udalak konpromisoa hartzen du bere izenean ateraten diren idatzi guztietan euskara zuzena, egokia eta ulerterraza izan dadin. Honen guztiaren jarraipena egiteko, Jarraipen Batzordea sortu da. Gutxienez sei hilero aztertuko dute egoera, aurrerapausoak ikusteko. Batzordean parte hartuko dute ordezkari politikoek (Irati Etxebeste Euskara zinegotziak), udal langileek (Aitziber Arnaiz Euskara teknikariak) eta hizkuntz normalkuntzako profesionalek (UEMAko Imanol Harok). Hartuko diren neurri hauen guztien onuradunak herritarrak (udal instalazioen erabiltzaileak, turismo erabiltzaileak -ez solik oiartzuarrak-, Udalak antolatutako ahozko jardueren hartzaileak, kiroldegiko bazkideak); udal langileak; kontratatutako enpresak eta horien zerbitzua jasotzen duten herritarrak; eta Udalaren diru-laguntzak jasotzen dituzten talde, eragile, elkarteak eta horien eskaintzak erabiltzen dituzten herritarrak izango dira. Euskalgintza eta herritarrentzako aurkezpena egingo da Esan bezala, Udalaren Euskara Plana dagoeneko aurkeztu da Udala osatzen duten sail guztietan. Baina herriko euskalgintzako eragileentzako eta interesa duten herritar guztientzako aurkezpen publikoa ere egingo du Udalak laster. UEMAk Udal barruan egin duen diagnostikoaz gain, laster Kontseiluak hizkuntz paisaiaren neurketa egingo du herrian. Udal eraikinetan eta Udalarenak diren adierazpenetan euskarak duen presentzia neurtuko dute, besteak beste.
7
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:26 P叩gina 8
udal albisteak Euskara zerbitzua Fermi単ene etxean Udaleko Euskara zerbitzua tokiz aldatu da. Manuel Lekuona bibliotekako ganbaran egotetik, Fermi単ene etxeko beheko solairura pasatu da. Fermi単ene etxearen helburua Euskararen Etxe izatea eta euskalgintzako eragileak bertan zentralizatzea da, elkarren arteko lankidetza emankorragoa izan dadin. Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilgunea eta Intxixu AEK dagoeneko bertan daude. Aurrerantzean, Euskara Zerbitzua ere bai. Telefonoa mantenduko da: 943 49 39 57.
Altzibarko peatonalizazioa auzoan lantzen Altzibarko plaza eta inguruko kaleak (Mikelete eta Donepetri) oinezkoentzako bihurtzeko parte hartze prozesua hasi da auzoan. Hortaz gain, Udalak aparkalekuen inguruan egin duen azterketa eta proposamena ere landuko da altzibartar, udal arkitekto eta zinegotziek.
Cadarsoren lurrak udal jabetzakoak dira Cadarsok Altzibarren dituen lurrak dagoeneko ofizialki udal jabetzakoak dira, permuta sinatu baita. Lanbarrenen enpresak izango duen kokaleku berriko urbanizazio lanak martxa onean doaz eta maiatzerako bukatuta egongo dira. Ordutik, enpresak lekualdatzea gauzatzeko gehienez bi urteko epea izango du.
8
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:26 PĂĄgina 9
udal albisteak Haurtzaro Ikastolak eta Udalak hitzarmena sinatu dute Haurtzaro Ikastolak eta Udalak 2014rako hitzarmena sinatu dute. Haurtzaro Ikastolaren mantenurako eta Urmendi Haur Eskolarako laguntza ekonomikoa zehazteaz gain, ikastolak herriko euskalgintzan eta kulturgintzan eragile aktibo izateko konpromisoa berretsi du. Aiora Perez de San Romanek eta IĂąaki Irastorza, ikastolako lehendakariak sinatu dute. Elizalde Herri Eskola eta Institutuarekin ere lankidetza hitzarmena lantzen ari da Udala.
Izar Etxeberriaren Soinu Zahar Txapelketako garaikurra, udaletxean Izar Etxeberria Arruabarrenak, aurtengo Soinu Zahar Txapelketako irabazleak, Tomas Muruaren oroigarria eskaini dio Udalari, urtebeterako. Datorren irabazleak bere herrira eramango du garaikurra. Asier Legorburu Kultura zinegotziak zorionak eta eskerrak eman zizkion aldi berean Etxeberriari.
Oiartzungo Udala, Irrizale Irrien Lagunak egitasmoak haurren aisialdi parte-hartzaile, euskalduna, hezitzailea eta herritarra garatzeko proiektua zein Irria aldizkaria zabaltzen emandako laguntzagatik, Oiartzungo Udala Irrizale izendatu du, baita gure Udala kide den Oarsoaldea Garapen Agentzia ere.
9
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Pรกgina 10
udal albisteak Asiako liztorren kontra aritzeko, bolondres taldea Asiako liztorren kontra aritzeko bolondres talde iraunkorra osatzeko saiakera egin du Udalak eta zazpi bat laguneko taldea osatu da. Auzolanerako jasotako diru zati bat baliatuko da Asiako liztorren kontrako materiala erosteko.
Txondorra: egurra piztean, ikatza itzaltzean Joxe Manuel Etxarte eta Joxe Billaluze ikazkinek azaroan prestatu eta piztutako txondorra abenduaren erdialdean itzali zuten Olentzeroren Laguntzaileen laguntzarekin. Urteko balantzea egin ondoren, jakin da Arditurrik 2013an 15.527 bisitari izan dituela.
Ontzi berrerabilgarrien kanpaina bukatu da Kutxa Ekogunearen bidez hasi eta Udalaren laguntzarekin herriko bost arrandegi eta harategitan erosketak ontzi berrerabilgarriekin egiteko kanpainan (hilero erosketa txartelak zozkatuz) sei hilabetean 5.037 erosketa egin dira honela. Udalak aurrerantzean ere hartutako ohitura onekin jarraitzeko deia egin die herritarrei. Kutxa Ekoguneak Oiartzunen kanpainak izan duen harrera ona azpimarratu du, beste herrietan baino erabilera handiagoa eman baitiegu ontzi berrerabilgarriei.
10
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 PĂĄgina 11
udal albisteak Mexikoko bisitariak Arditurrin Mexikoko Guanajuato estatuko Turismoko idazkaria (Fernando Olivera) eta eskualdeko zenbait alkate eta diputatu Arditurriko meategiak ezagutzen izan dira, euren herrian ere meategiak turismo baliabide bihurtzeko aukerak aztertzeko. Oiartzungo Udaleko, Gipuzkoako Foru Aldundiko eta Oarsoaldea Garapen Agentziako ordezkariekin bildu ziren ingurua eta proiektua ezagutzeko.
Inposaketaren aurrean, adierazpen bateratua
Oiartzungo, Errenteriako, Lezoko eta Pasaiako alkateek mezu bakarra adierazi dute bandera espainola eskualdeko lau herrietako udaletxeetan jartzeko inposizioaren aurrean: “inposizio, eraso eta probokazio honek gure askatasun nahia handitzen du�. Oiartzun izan da epaia betetzera derrigortu duten lehendabiziko herria eta Lezon ere egun hauetan jarri behar izan dute bandera. Pasaia eta Errenteriak ere dagoeneko euren kontrako sententziak jaso dituzte.
2003/2007ko legegintzaldiko balizko legehausteak aztertuko ditu Donostiako Auzitegiak 2003/2007 legegintzaldian Martin Beramendi alkate izan zenean gertatutako balizko lege-hausteak (Txarako parkeko kontratazioetan eta dokumentazio ofizialaren zaintzan) epaitzea erabaki du Donostiako Auzitegiak. Epaiketarako data oraindik jarri gabe dago. Udalak urte haietan gertatutako ustezko lege-hausteak argitzea espero du, oiartzuarren mesedetan.
11
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 PĂĄgina 12
udal albisteak Antzerki programazioa martxan da Oiartzungo Antzerkizale Elkarteak uda arteko antzerki programazioa osatu du, herriko antzerkizaleei eskaintza txukuna egiteko eta herrian antzerkizaletasuna sustatzeko asmoz. Ekaina arte, hilean antzerki emanaldi bat antolatu dute, Udalaren laguntza eta bultzadarekin. Uda ondoren, beste bi saio egitea da antzerkizaleen asmoa. Dagoeneko Karakola eta Barea, Satisfaktion eta Ta oain ze? lanak ikusteko aukera izan da. Datozen hilabeteetarako Maddi eta Antton, herriko antzerki taldeen lanak eta Izarrak marraztuz programatu dituzte.
Herriko artistei plaza eskainiz Herriko artisten lanak eskaintzeko aukera ematen jarraitzen du Udalak, lehentasuna eurei emanez. Azken hilabeteetan Marian Garmendiaren erakusketa eta Aroia Makusoren piano-kontzertua izan dira udaletxeko areto nagusian. Kote Camacho zine-zuzendariaren film laburren emanaldiarentzako tokia ere utzi du Udalak.
Beloagako gaztelua, kultur ondare izendatzeko bidean Beloagako gazteluaren eta inguruko parajeen historia biltzen duen panela inauguratu du Beloaga Bizirik taldeak Gurutzeko Bizardia plazan. Gazteluaren historia eta gaztelua bera kontsolidatzen jarraitzeko finantzaketa bilatzen ari da taldea. Udalak 7.000 â‚Źko laguntza emango dio aurten taldeari eta herritarren artean beste 4.000 â‚Ź bildu dituzte. Gipuzkoako Foru Aldundiari Beloagako gaztelua Ondare Kultural izendatzeko eskaera ere egin zaio.
12
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Página 13
udal albisteak Parte-hartzea bermatzeko, hausnartzen Herritarren parte-hartzea bermatzeko hausnarketa prozesua hasi dute Gobernu Taldeko kideek eta udaletxeko zenbait teknikarik, Emunek gidaturik. Lau saiotan, parte-hartzearen kulturan aurrerapausoak emateko Oiartzungo egoeraren inguruan hausnartu, tresna berriak ezagutu… dituzte. Barne lan honen ondoren, martxan jarriko da parte-hartze prozesu erreal bat.
‘Herritarrekin’, parte-hartze prozesuak jasotzeko Gipuzkoako Foru Aldundiak herrietan egindako parte-hartze prozesuak biltzen dituen liburua argitaratu du: Herritarrekin. Bertan, Oiartzunen azken urteetan egindako zazpi parte-hartze esperientzia bildu dira, besteak beste. Eskualde mailan, Errenterian aurkeztu zuten liburua.
Oiartzuarrak.org ataria, eragileei ahotsa emateko Oiartzuarrak.org ataria sortu da herriko eragileek euren berri eman dezaten. Albisteak, blogak eta agendak osatzen dute oiartzuarrak.org. Ataria sare sozialekin lotuta dago (twitter eta facebook). Dagoeneko hamahiru eragile ditu (Abaraxka; Antiju Morik; Arraztalo; Azmarrin; Beloaga Bizirik; Eskubide Sozialen Karta; Girizia Mendi Taldea; Gure Esku Dago; Ihote Taldea; Oiartzun Irratia; Oiartzun Kirol Elkartea; Oiartzungo Antzerkizale Elkartea; Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilgunea eta Udala), baina helburua kopuru hori gehitzea da. Interesaturik dauden eragileek komunikazio@oiartzun.org helbidearekin harremanetan jarri beharko dute.
13
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 PĂĄgina 14
udal albisteak Iazko urte bukaeran egindako auzo batzarretan auzo bakoitzean markatutako lehentasunak eta adierazitako beharrak konpontzen eta egiten hasi da Udala. Hona auzoz auzo lehenengo hiruhilabetean egin diren lanak:
Altzibar - Ispilua jarri Aldapako bidegorrian. - Argiteriaren egokitzapenerako materiala eskatu. - Batxeoa (errepideko zuloak bete).
Arragua - Zubiondo etxe azpiko lotura egin eta sarea jarri. - Aportazio gune berria (Olidenen). - Carrefour inguruko arketak garbitu.
Elizalde - Mansardako iturrian harriak jarri. - Landetxeko pilotaleku ondoko pasabidea egokitu. - Landetxe plazan harlauzak jarri, armailak konpondu eta eroritako zuhaitzak eragindako kalteak konpondu. - Txaparreko matxurak konpondu eta zakarrak bildu. - Bidegorria-kiroldegia bidea garbitu eta hondakinak garbigunera bideratu. - FermiĂąeneko kanaloien mantenimendua egin. - Ispilua jarri anbulatorioan. - Arraskularre kaleko adokinak konpondu. - Haurtzaro Ikastola inguruko zuloak bete. - Euskal Herria plazako harlauzak eta sarrera konpondu.
14
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Pรกgina 15
udal albisteak
Ergoien - Taxibus zerbitzua zabaldu. - Udarietako espaloian hesiak jarri. - Uztapide plazako hesiak konpondu. - Hondakin fokoak garbitu bizilagunen laguntzarekin (Txarondo errota). - Elektrikarien armairua konpondu. - Auzokalten kanaloia muntatu eta armairu elektrikoa bukatu.
Gurutze - Taxibus zerbitzua zabaldu. - Aportazio gune berria (Usategieta).
Iturriotz - Uzpuruko lurpeko edukiontzia kendu. - Pilotaleku ondoko iragarki taula konpondu eta muntatu. - Dorretxe barruan panelak jarri.
Karrika - Taxibus zerbitzua zabaldu eta aztertu. - Zakarrontziak jarri pilotalekuan.
Ugaldetxo - Aportazio gune berriak (Zerradin eta Txipiton). - Isastin txakur-kaken zakarrontzia jarri. - Isastiko autobus geltokia konpondu.
15
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Página 16
udal albisteak PLENOAK 13/12/17. Hirigintzako Plan Orokorrak beste urrats bat onartzeko bidean. Hirigintzako Plan Orokorra behin betiko onartzeko orduan beste urrats bat eman zen udalbatzar honetan, dokumentuari hasierako onarpena emanez (EH Bilduren aldeko botoarekin; EAJren abstentzioa eta H1!en ausentzia). Udalbatzarrak landu aurretik egindako parte-hartze prozesua eta Hirigintza Aholku Kontseiluaren lana azpimarratu zuen Oihan Tellok, baita orain arte jaso ez diren ikuspuntuak jasotzeko egin den ahalegina (emakumeen ikuspuntua eta haurrena jasotzekoa, adibidez). 2014ko zergen ordenantza onartu zen (EAJren abstentzioarekin) eta Udala Espainiako bandera ezartzera derrigortzen duen sententziaren berri ere eman zitzaion udalbatzarrari. 44 €ko protokolo gastua egin zen abenduan. 14/01/29. Udala, abortoaren lege berriaren kontra. Abortoa legez kanpo uzten duen legearen kontra azaldu zen ahobatez Oiartzungo udalbatzarra. Alberto Ruiz Gallardon Espainiako Justizia ministroak proposatu eta gobernuak onartutako kontraerreformak emakume oiartzuarrei ere eragiten dielako landu zen gaia udalbatzarrean. Honez gain, urte hasiera izanik hitzarmenak berritzea onartu zen Luberri, Soinuenean, Haurtzaro Ikastola eta Udal Ikastola Partzuergoarekin, ahobatez. 14/02/11. Arkaitz Bellonen heriotza eta espetxe politika salatuz. Arkaitz Bellon euskal preso politiko elorriotarraren heriotza salatzen zuen mozioa onartu zuten ahobatez EH Bildu eta EAJko zinegotziek ezohiko udalbatzarre-
16
an. “Salbuespeneko espetxe politikarekin eta sakabanaketarekin bukatzeko” eskatu zuten. H1! ez zen bertan izan, nahiz eta mozioarekiko adostasuna agertu zuen aurrez.
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Página 17
udal albisteak 15/02/26. Petra Lekuona zaharren egoitza sare publikoan sartzeko adierazpena. Petra Lekuona zaharren egoitza Gipuzkoako Foru Aldundiaren zaintzako sare publikoan sartzearen aldeko adierazpen instituzionala onartu zuen Udalak, ahobatez. Petra Lekuona Fundazioak sare publikoan sartzeko bokazio bera du, langile eta senitartekoekin kontsultatu ondoren.
Emakumeen Egunaren harira, EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu zuten Gobernu Taldeko kideek, “Euskal Herria feminista eraikitzeko konpromisoa hartuz”. EAJ abstenitu egin zen mozioarekin “feminista hitza aipatzen delako” eta “ezkerretik eraikitzea ez delako gure eredua”; nahiz eta aitortu zuen “ukaezina dela emakumeen borrokak urtetan lortutakoa eta oraindik berdintasuna urruti dagoen”.
17
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 PĂĄgina 18
ir itzia Ergoien, Gurutze, Karrika eta Legarreko bizilagunei taxibus zerbitzuaren inguruan galdetu diegu. Zertarako erabiltzen dute? Joseba Azpiroz Zerbitzuaren ordutegia zabaldu dute azkenaldian, eta hobeto dago orain. Goizetan ia orduro badago, eta hori oso ongi dago. Nik unibertsitatera joateko autobusa herrian hartzen dut, eta Ergoiendik herrira joateko hartzen dut taxibusa, gehien bat.
Jessie Chavarria Lagunekin gelditzen naizenean etxera etortzeko hartzen dut, bestela bueltaka ibili beharko lukete nire bila joateko. Aurreko batean emakume bat kexatu egin zen, bi aldiz-edo taxibusa ez zaiolako gelditu. Niri ez zait horrelakorik gertatu izan.
BegoĂąa Etxeberria Legarren, Ama Birjinaren ondo horretara joaten naiz taxibusa hartzera. Dena egiten dut taxian, jaitsi eta igo. Oso gustura nago zerbitzuarekin. Batzutan kalean hartu etxera etortzeko, eta agian ez dago inor. Baina beste batzutan, lau elkartzen gara. Motorra edo autoa dutenek ez dute hartzen; gazteenek eta helduenek erabiltzen dugu. Duen ordutegia niretzako nahikoa da. Gutxien goizeko lehenengo orduetakoak erabiltzen ditut. Baina beste orduetan, denetan ibili izan naiz. Egunero hartzen dut taxibusa. Oso ongi moldatzen naiz.
MÂŞ Angeles Legorburu Etxe azpian hartzen dut taxibusa eta Altzibarrera etortzen naiz, normalean. Edo kalean hartu eta etxera joaten naiz. Hori da egiten dudan bidea. Eta oso ongi dago. Ez dut autorik eta nolabait moldatu behar dut, beraz, zerbitzu hau niretzako ideala da: hobeto ezin 50 xentimoren truke!
18
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Página 19
ir itzia Xixili Mitxelena Behar dut Oiartzunera joateko. Errenteriara edo Donostiara joateko ere, Altzibarra taxibusean joaten naiz. Etorri ere bai. Besteak ere horrela joaten dira ile-apaindegira, medikura… Gaur bertan, hiru joan gara. Ondo dago zerbitzua. Batzuk esaten dute tartean beste bat beharko litzatekeela, baina akaso gehiegitxo litzateke. Jende gutxi ikusten da orain oinez. Espezial ibiltzen naiz. 10 eta erditako taxia jartzea oso ona izan da, bestela tarte handia zen batetik bestera. Nik uste Karrikan ezagutzen dugula taxibusa. Batzuk plazara joan behar dute hartzera, baina nik etxean bertan dut, eskura.
Maddi Soroa Goizean ikastolara joateko erabiltzen dut. Goizero hartzen dugu. Asko gara eta denak batera joaten gara, askoz erosoago. Bestela, txandaka eraman behar gintuzten gure amek. Batzutan justu xamar iristen gara, baina bestela oso ongi dago.
Erramuna Tapia Eguraldi txarra denean hartzen dut. Atariraino ez da etortzen, beheko biraurtzara joaten naiz eta handik kalera. Bueltarako ere badago, enkarguak egiten ditut eta Gurutzen barrena berehalaxe egiten du buelta. Hemen barrena horrelako bidaia polita jarri duenak bere lanak egin ditu, eta guk ere bildu beharko dugu hara! Jendea gustura dabil. Txoferrak ere atseginak dira. Arrunt erosoa da. Eta geroz eta gehiago beharko dugu, ziurrenik. Malda txarra da Legarrekoa, elurra, horma… bada, zerbitzu handia ematen du.
Ana Maite Zapirain Prezioz eta maiztasunez hobeto dago orain. Oiartzunera mugitzeko erabiltzen dugu eta han hartzen dugu autobusa. Bestela beti gaude auzokoren bat jaitsiko ote den, batek batek eraman gaitzakeen zain… Taxibusarekin errazago mugitzen gara. Ordutegi aldaketak egiteko, galdetu izan dute. Aurrekoan ama batek zioen goizetan ikastolako ordutegira moldatu bazitekeen, Gurutzen beteko litzatekeela autobusa. Gurutzeko kasuan, 5tako taxibusa pixka bat beranduago baldin badabil, autobusa galtzen da! Baina, bestela, gustura. Oso atseginak dira gidariak. Akordeoiarekin joaten naizenean, musika eskolan bertan uzten naute.
19
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 PĂĄgina 20
auzoak Altzibar Aduriz eta PeĂąene arteko semaforo berria martxan da, errepide hori gurutzatu behar duten oinezkoen segurtasuna hobetzeko. Udalaren eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren artean erdibana egin dira lanak. Altzibartarrek aspalditik egindako eskaera egi bihurtuta dute. Agerrealde etxadiko sarrera-irteeran ere oinezkoentzako zebra-bideak margotu dira.
Arragua Lau aportazio gune berri egin ditu Udalak hiri-eremutik urrutien bizi diren bizilagunek euren hondakinak gaika sailkatuta uzteko erraztasunak izan ditzaten. Hauetako bat, Olidenen dago (besteak Txipiton, Zerradin eta Usategietan). Dagoeneko 60 bizilagunek egin dute lau gune berri hauek erabiltzeko eskaera.
20
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Pรกgina 21
auzoak Elizalde Martxoaren 8aren harira Oiartzungo Feministen Asanbladak antolatutako ekimenen artean, HELTAko joste-tailerretan aritzen direnek joste-saio publiko bat egin zuten herriko plazan eta Xabaleko zein Kastroko plazetako arbola bana zein Kontzejupeko arkuetako bat apaindu dituzte.
Ergoien Auzokate Elkartean barrikotea egin zuten otsailean, herriko sagardoa (Ordoxelaikoa eta Baleiokoa) dastatuz. Ergoiengo elkartean giro ederra sortu zuten elkartutako afaltiarrek.
21
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Pรกgina 22
auzoak Gurutze Belar bolak biltzeko silo plastikozko hondakin bereziaren bilketa egin du Udalak, herriko baserritarren beharrak ezagutu ondoren. Gurutzen jarri zen bilketa puntuetako bat (Bizardia aurrean) eta gainerako laurak Karrikan, Ergoienen eta Ugaldetxon. Guztira, 1.500 kilo bildu dira.
Iturriotz Ugaldetxotik Ibarre aldera doan petrila konpondu du Gipuzkoako Foru Aldundiak, errepidearen bi aldeetan. Petrila zahartua zegoen eta zenbait zatitan puskatuta. Orain, berriz ere txukun eta segurtasun aldetik hobeto dago.
22
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Pรกgina 23
auzoak
Karrika Aurtengo Zuhaitz Eguna Irumuturra parajean izan da, Sorondotik gertu. Haritzak eta zuhaixkak aldatu ziren, bertako basoa berreskuratzeko antolatzen den ekimenean. Herriko haur eta gurasoak izan ziren gehien bat zuhaitz landatzera hurbildu zirenak. Ttikitatik bertako basoak zaintzeak eta kontserbatzeak duen garrantzia barneratuko dute honela herriko gaztetxoek.
Ugaldetxo Beira birziklatzeko baloi itxurako edukiontziak jarri ditu San Markos Mankomunitateak zenbait herritan. Horien artean, Ugaldetxoko futbol zelaiaren ondoan ere jarri dute bat.
23
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Página 24
her r iko ber r i URMENDI: IZENA DUEN GUZTIA DA Udal Ikastola Partzuergoak 0-3 hezkuntza proiektuari eta egoitza berriari izena eman dio. 2011ko urrian Udal Haur Ikastola Partzuergoaren eraikin berria inauguratu zenean, egoitzari izena jartzeko premia sentitu zuten haur eskolan. Gainerako egoitzek bazuten izena –Iturburu, Haurtzaro Ttiki eta Harri Gain- eta ez zen bada izenik gabe geldituko egoitza berria! Honela, Udal Ikastola Partzuergoko lagun bat Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilgunearekin harremanetan jarri zen, oiartzueraz haur hizkuntzarekin lotuta zeuden hitzak biltzeko. Ttur-Tturrek zenbait proposamen egin zituen (ttunkurrunkuttuna, haurkontu, haurtzai…), baina, azkenean, bere horretan gelditu zen prozesua.
Eta, izena duen guztia ba omen denez, eraikuntza berriaren izenaz gain, aurrerantzean Urmendi da Oiartzungo 0-3 hezkuntza proiektuaren izena. Amalurra, euskal nortasuna eta Oiartzun Baina nola irudikatu dezake izen batek hezte prozesu osoa? Hiru oinarritan jarri zituzten izena bilatzeko nondik norakoak: euskaldunok betidanik naturarekin, amalurrarekin izandako lotura; euskal nortasuna eta Oiartzunekin lotua egotea. “Ura, erreka, sortzen denetik ibai bihurtzen den arte handitzen doa, bide baten barruan beti ere. Haurrak gure laguntzarekin hezi eta haztea irudikatzen du metaforak”, azaldu du Iragorrik. Beraz, Oiartzungo ur, erreka sorlekuen izenak bilatu zituzten. Horretarako laguntza eskatu zuten eta bi mapa toponimiko erabili zituzten: OBIE taldeko Iñaki Arbelaitzek, Nikolas Etxebestek eta Joxe Manuel Lekuonak 1988an egindako Oiartzungo Bailarako Mapa eta 1999an Ikermapek egindako Oiartzun mapa. Proposamen hauen guztien berri Zuzendaritza Batzordean eman eta ondoren, gainerako proposamenekin batera irakasleen klaustroan aurkeztu zituzten Arbelaitzek eta Iragorrik.
Aurtengo ikasturte hasieran, klaustroak berriro eraikin berriari izena jartzeko proposamenari heldu zion eta Zuzendaritza Batzordean aurkezterakoan, 0-3 hezkuntza proiektu osoari ere izena jartzea erabaki zuten. Zenbait irakaslek proposamen modura izen batzuk ere aurkeztu zituzten. Zuzendaritza taldeak proposamen gehiago ere zerrendatu zituen, ideia baten inguruan: “Sinbolikoki bada ere, haurrek hezte prozesuan egiten duten ibilbidea irudikatzea; beti ere naturarekin eta Oiartzungo izaerarekin loturik”, azaldu dute Naiara Arbelaitz haur eskolako zuzendariak eta Ibintza Iragorri laguntzaile pedagogikoak.
24
Naturarekin loturiko ideia berri honek indarra hartu zuen irakasleen klaustroan eta baita Partzuergoko Zuzendaritza Batzordean ere. Azkenik, Urmendi izan zen irakasleen artean gustukoena eta Zuzendaritza Batzordeak ere begi onez ikusi zuen izen hau. “Izena baino, esanahia izan da garrantzitsua”, gaineratu du Ibintza Iragorrik. URMENDI: 1. Ura eta mendia, Oiartzun: Urmendi haur eskola bat izendatzeko “ezohiko” izena da. “Normalean haur eskolek umeen hizkuntzarekin lotutako izenak izaten dituzte. Guk haratago joan nahi izan dugu, eta Oiartzungo haur eskolarentzako izen bat aukeratu, ez edozein haur eskolarentzako balioko lukeen bat”, dio Iragorrik. “Oiartzun oso ongi definitzen duen izena da: ura eta mendia”. 2. Sorleku emankorra: Ergoien auzoan Zaldin eta Marimotx arte-
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Página 25
her r iko ber r i
an dagoen mendi-kaskoa da, Oieleku azpian, Pilotasoro inguruan. Ur asko jaso eta ematen duen leku aberats eta emankorra, erreka zidor askoren sorlekua. Honekin beraz, haurra sortzen denetik hezte prozesuan egiten duen ibilbidea biltzen duen izena irudikatu nahi izan da. Azken finean, lurrak, naturak ematen duen horretatik abiatutako zerbait. 3. Historiaz betea: Bertan dago Urmendiko tunela. Garai batean Artikutzatik (Elamatik) zetorren Zorrolako ferrokarrila bertatik pasatzen zen. Fisikoki toki berezia izateaz gain, Oiartzungo historiarekin erabat lotuta dago.
URMENDI HAUR ESKOLAKO GELAK eta ESANAHIAK: Egindako erreka, iturri eta mendien zerrendara jo zuten berriro hezkuntza proiektuarentzako eta egoitzarentzako izena aukeratu ondoren, eta bertan bildutako izenen artean aukeratu zituzten Urmendi egoitzako ikasgelentzako zein bestelako gelentzako (sukaldea, garbiketa gela, bulegoa, biltegia…) izenak. “Irakasle guztiek badute gustuko izenen batekin identifikatutako txokoa haur eskolan”, dio Arbelaitzek.
- Ortadi erreka: Material gela. Iturriotzen dago. - Gobara erreka: Garbiketa gela. Gobara zen garai batean emakumeek arropa garbitzera buru gainean eramaten zuten arropa pila. Gurutzen dago. - Gorritxo Erreka: 2 urtekoen gela. Ergoienen dago, Aiako Harriaren azpialdean. - Sarobexar erreka: 2 urtekoen gela. Iturriotzen dago, Ozentzio ermitaren azpialdean. - Illarrizu erreka: 2 urtekoen gela. Illarrizu proiektu guztiari jartzeko izen hautagaietako bat zen, nahiko harrera ona izan zuena. Ergoienen dago, Errenga mendiaren azpian, Lesakako mugetan sortzen da. Tornola errekari ematen dizkio urak. - Txalaka erreka: 2 urtekoen gela. Iturriotzen dago. - Itturrola erreka: 2 urtekoen gela. Ergoienen dago. Bianditz azpian, Exkax baino lehen dagoen iturria da, hemengo urek sortzen duten erreka Oiartzun eta Goizueta arteko muga naturala da (Nafarroa eta Gipuzkoa banatzen ditu). Exkaxetik, Berdabion barrena Añarbeko urtegira doa. Itturrola proiektu guztiari izena jartzeko izen hautagietako bat zen; harrera ona izan zuen. - Zorrolako erreka: Ertainen gela (1-2 urte). Karrikan dago. - Beintxipi erreka: Ertainen gela (1-2 urte). Ergoienen dagoen erreka. - Olaxar erreka: Ertainen gela (1-2 urte). Ergoienen dagoen erreka. - Ziara erreka: Ertainen gela (1-2 urte). Iturriotzen dago. - Erain erreka: Sehasken gela (0-1 urte). Haur ttikienen sehaskak “eragin” egiten direlako. Ergoienen dago. - Leun erreka: Sehasken gela (0-1 urte). Ergoienen dago.
- Uraundi erreka: Zuzendaritza bulegoa. Ergoienen dago eta Urmendiko urak eramaten dituen erreka da. - Epele erreka: Irakasle gela. Ergoienen dago. - Tornola erreka: Sukaldea. Tornola errekako urak hornitzen ditu Oiartzungo etxeak. Eta sukaldeak haur eskola guztia janariz hornitzen du. Ergoienen dago. - Arditturri erreka: Biltegia. Kobazulo kontzeptuarekin lotuta. Ergoienen dago.
25
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Página 26
Her r iko ber r i XABIER SUSPERREGI: “Tradizioen mundua lantzen dutenen izpiritua ikasteko balio izan dit Astralamustrikak” Xabier Susperregi mekanikariaren pasioa da ipuinak idaztea, kontu zaharrak jasotzea eta haien berri ematea. Astralamustrika bildumako zortzi liburuen atzean dago. Azkenekoa urte bukaeran banatu zuten Elizalde Herri Eskola eta Haurtzaro Ikastolako ikasleen artean. Nazio Handien Liburutegia blogaren proiektuan ere murgilduta dago Susperregi.
Astralamustrika herriko haurrei ohitura zaharrak, ahozko tradizioa trasmititzeko… sortu zen. Ziur zuk ere asko ikasi duzula liburu hauek egiten. Ikasi dut jendearekin nola tratatu, baimenak nola eskatu… eta batez ere, tradizioen mundua landu duen jendearen izpiritua: jakintza zabaltzea baimendu eta laguntzea. Euren protagonismoa azkenerako gelditzen da. Batzutan, lan gehiago eman dit harreman, baimen horiek lantzea liburua bera egiteak baino. Baina irekitzen zoazen bide bat da, beste gauza asko errazten dituena. Lehenengo liburua Iñigo Izargarai eta Nekane Martiarenarekin batera egin zenuen. Akordatzen zara liburuaren hazia zein izan zen? Iñigo Izargarairekin hizketan hasi zen dena. Konturatzen ginen haurrak ez zirela jolasten gu ume ginela jolasten ginen jolasetan. Gauza gutxirekin jolas asko egin zitezkeen eta horregatik planteatu genuen zerbait egitea. Hasiera batean, fotokopia batzuk egitea zen asmoa, geletan banatzeko. Gero Aitziber (Arnaiz) eta Nekanerekin (Martiarena) hizketan, udaletxearekin harremanetan jartzeko ideia atera zen, liburuak ikastolan eta Elizalden banatzeko. Iñigo eta biok lagunak gara eskola garaietatik eta bion alabak adinekoak eta gelakoak izan dira. Gomendatu ziguten Nekanerengana jotzea eta hiruron artean aritu ginen. Gero pentsatu genuen kondairei buruz zerbait egitea, materiala bazegoelako. Orduan, Adolfo Leibarrek esan zigun zergatik ez genuen bilduma bat egiten. Hasieran ez zen hori asmoa. Gai batzuk pentsatzen hasi ginen, aldatzeko aukerarekin. Batzuk bidean gelditu dira. Honekin hasi nintzenean, haur guztiek izango zuten etxean liburu bat eta helburu baliotsuegia iruditu zitzaidan, nire indar guztiak horretan jartzeko adinakoa.
26
Liburu bakoitzarekin zer ikasi duzu? Antzinako jolasak. Gehiago izan zen inguruan sortu zena emaitza baino. Itxaropen eta ilusio gehiago genuen gerora izan dena baino. Oihartzun handia izan zuen hasieran, baina azkar itzali zen. Oiartzun haraneko kondairak. Aspalditik interesatzen zaizkit kondairak. Irakurrita nuen Del Oyarzun Antiguo. Bildutako legendak altxorrak ziren. Horrela bizitu dut. Asko sartu nintzen gaian. Sahararrek eremu magiko bat dute, legenda guztiak biltzen dituena. Guk etxe ondoan daukagu. Arditurrin ia euskal mitologia guztiko legenda, pertsonajeak batzen dira (lamiak, Mari, intxixuak –gainera bertakoak dira-…). Ez dugu jakin jendeak Oiartzun mitologiako gune bezala ezagutzea. Beste toki batzuetan horrelako gauzak esplotatzen dituzte. Gure atsotitzak. Oso interesgarria da gaia. Asko ikasi nuen. Ongi etorri zitzaidan euskaraz asko irakurtzeko. Existitzen zen material ia dena erabiltzeko aukera zegoen; pribilegio hutsa. Etnografiaren munduan jendeak borondate onarekin egin ditu lanak eta bat-batean, herriarena zen informazio hori gabe gelditzen da herria. Gure liburuetan horrelakorik ez gertatzea bilatu dut, herritik jasotzen dena herriarentzako izateko. Herrialde batzuetan ahozko tradizioari ezin da jabetza jarri. Behin batean… alegia. Aukera izan nuen bilduta zeuden alegia tradizionalak jasotzeko, baina baita Arantxa Lekuonak aitari, Jose Luisi, bildu zizkionak erabiltzeko. Jaione Ugaldeberekin tesina egin zuen unibertsitatean honen inguruan; Oiartzunen jasotako alegiak ziren zazpi bat. Oso berezia izan zen.
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Página 27
Her r iko ber r i
Etxetxikiko on Manuel Lekuona. Hasieratik egon zen egiteko ideia. Argazkiak bilatzen aritu ginen, han eta hemen. Merezitako omenaldia zen. Igarkizunen mundua. Gauza bitxi bat gertatu zitzaidan liburu honetan. Etnikerko kolaboratzailea naiz. Baimena eskatu nien zituzten igarkizunak erabiltzeko, eta bizpahiru erabiltzeko aukera eman zidaten, baina gehiago ez. Konturatzen zara zu bezalako norbait etorriko dela zati bat erabili nahian, eta ez diotela utziko. Deitzen dizutenean lankidetza eskainiz, ez dizute hau azaltzen. Barandiaran Fundazioak, aldiz, denerako baimena eman zidan. Sorginen liburua. Egiteko dagoen guztiaz konturatzeko balio izan zidan. Hasieran ez nuen grabagailurik. Istorioak jasotzera joaten nintzen eta etxera bueltatzean idazten hasten nintzen; dena etortzen zitzaidan burura, ia hitzez hitz. Gehien ikasi dudan liburua da. Batzutan euren miseriak kontatzen zizkidaten pertsonek; gauza beldurgarriak bizitu izan zituztelako. Baloratzen dute norbait euren istorioak biltzera joatea. Sahara eta Palestinako ipuinak. Hasieran bi liburu izango ziren, baina garaiak kontuan hartuta, batzea erabaki genuen. Beste modu batera sartu naiz gai hauetan, gehiago sakonduz. Denetan bidelagun izan duzu Andoni Odriozola ilustratzailea. Andonik egindako guztia gustatu zait. Hurrengoa Agustin Mendizabalek idatziko du. Dagoeneko ari da horretan. Abesti tradizionalei buruzkoa izango da. Bera bilketa lana egiten ari zen. Behin ere argiratatu gabeko gauzak argitaratuko ditu. Ahozko abestiak biltzen ari da. Orain arte egindakoaren oso neurrikoa da. Baduzu Astralamustrika liburu kuttunik? Gai bat lantzen ari zarenean, hori iruditzen zaizu interesgarriena, onena eta garrantzitsuena. Baina sorginena. Duela 20 urte baino gehiago antzeko zerbait egin nuen, ttikian. Ale bat eman nion Josuneri (emazteari), beste bat Astigarragako
lagun bati eta bestea, Goizuetako lagun bati. Egi bihurtutako amets bat izan da. Duela gutxi, Palestina ezagutzeko aukera izan duzu. Nolako esperientzia izan da? Bizkaiko elkarte bati (Biladi) ipuin batzuk bidali nizkion, argitaratu aurretik. Palestinara abiatu baino 10 egun lehenago jarri ziren nirekin harremanetan. Hasieran pentsatu nuen: “bederatzi egun, haurrak gabe…”. Josuneri idatzi nion, “begira ze bitxia. Palestinara gonbidatu naute, ordezkaritza kultural batean”. Segituan erantzun zidan: “Lanean moldatzen bazara, aurrera”. Hasieran ez nuen joateko aukerarik ikusten. Eta eskerrak joan naizen! Bestela gauza asko galduko nituen! Asmoa kultur eta giza eskubideen elkarteekin biltzea zen, bi herrien arteko sarea indartzeko eta eurei entzuteko, egoera ezagutzeko. Hamar lagun joan gara: Berriako Samara Velte; Argiako Lander Arbelaitz; Biladiko Sara Hawari; Bakea eta Duintasunako Eneko Calle; Rakel Imaz pailazoa; Jose Pablo Arriaga eskulturgilea; Miren Amuriza bertsolaria; Xabi Aburruzaga trikitilaria eta, Titty Tusberg diseinatzaile eta artista plastikoa. Ia barnetegi batera jaotea bezala izan da!
27
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Página 28
Her r iko ber r i Jarraipena XABIER SUSPERREGI
Hemen Palestinari buruz idatzi eta gero errealitatea ikustea nolakoa izan da? Dena da askoz gordinagoa. Han asko idatzi dut, egunean zehar ikusitakoari buruz. Gogorra izan da, ezin zelako egunez bizitutakoarekin moztu gauean. Jarraitzea zen. Eta hurrengo egunean gehiago. Eta buelta? Oso ukituak bueltatu gara han ikusi eta bizitakoekin, denok. Ordezkaritza gisa gindoazenez, ezin genuen arazotan sartu. Larunbat goiz batez abiatu ginen. Aurreko asteazkenean Mirenek idatzi zidan: “Gelditu behar dugu, bikotea garela sinestarazi behar dugu, istorio bat prestatu behar dugu”. Bileran azaldu ziguten ordezkaritza gisa ziurrenik ez gintuztela utziko pasatzen. Han arazorik izan duzue? Frankfurten kontrol berezia pasarazi zidaten. Tel Avivera iritsita ere bai. Sare sozialetan artista palestinar askorekin dut harremana eta nire beldurra zen haiekin erlazionatzen baninduten ez zidatela sartzen utziko. Ez zara zu jazartua; palestinarrak dira erabat kontrolatuak daudenak. Bueltakoan ere, galdetu ziguten nork egin zigun maleta, “agian bonbaren bat sartu dizute”. Barrez hasi nintzen. Taldekoen artean harremana mantentzen duzue? Bai. Hain gogorra izan da esperientzia, asko batu gaituela. Xabi Aburruzaga izan da umorea jarri duena. Trikitixa eraman zuen. Miren checkpoint batean bertsotan aritu zen. Momentu oso politak izan ditugu. Beste batzuk oso gogorrak. Jerusalemen jendeak inguratu gintuen. Bi ordu lehenago, etxe bat eraitsi zuten israeldarrek. Giltza erakusten ziguten. Izugarria izan zen. Sarak arabieraz dakienez, itzultzen zigun. Etxetik ateratzeko tartea izan zuten, negar eragiteko gasa bota zieten… Euren lur-eremuan eraiki zuten, baina baimenik gabe. Israeldarrak Jerusalem osoan ari dira eraikitzen, dena eurenganatuz. Palestinarrek ezin dute ez eraiki ez berritu. Bi herriren artean errepideak eraikitzen dituzte israeldarrek eta palestinarrek ez dute errepide hori gurutzatzeko baimenik; murruarekin herrialdea zatitzen ari dira, Israel geroz eta gehiago zabalduz. Ura lurpetik kentzen diete, eta kolonoei saltzen dioten prezio bikoitzean saltzen diete palestinarrei. Palestinarrak 12 urterekin kartzelara joan daitezke, israeldarrak ez. Legea ezberdina da bat-
28
zuentzako eta besteentzat. Ospitaletara ezin dute joan israeldarren tokian daudelako… Surrealista da. Eskolatik haurrak ateratzeko ordua zenean, harresia nola pasatzen zuten ikustera joan ginen. Behatzaile irlandarrak eta kanadiarrak zeuden. Autobusera igo ziren haurrei galdetzera soldaduek nola tratatu zituzten. Baina gune hori behatua dagoenez, tratua zainduagoa da. Beste toki batzuetan haurrak iraintzen dituzte, eskolako liburuak botatzen dizkiete… Palestinar pila zeuden zain, egunean behin irekitzen dutelako atea. Artalde bat iritsi zen, atea ireki zuten ardiak pasatzeko, eta palestinarrak zain. Umiliazioa konstantea da. Biolentzia erabiltzen badute, badakite 20 aldiz bortitzagoa izango dela erantzuna. Hebronen kideak sinagoga bat bisitatzera joan ziren. Nik ez nuen barrenik sartzeko, ikusitako guztia eta gero. Kanpoan judo talde bat gazteleraz hizketan sumatu nuen. Argentinarrak ziren. “Palestinar asko”, esan nien, zein jarrera zuten ikusteko. Eta erantzun zidaten: “Laster libre egongo da lur hau”. Kanpotik bisitan doazen juduek ere buruan sartua dute noizbait lur hori eurena bakarrik izango dela. Uste dute noizbait bake prozesu bat badago urte hauetan eurenganatu duten guztia errespetatuko zaiela. Hemen kontatzen dizutenean sinestezina da, baina han bertan… Amesgaiztoak ditut egun gutxi batzuk han egonda. Zer izan behar du han bizitzea? Jerusalemen saiatu ginen haurrekin elkartzen. Ez genuen lortu. Gazan itxita daude, baina soldaduen presentziarik ez dute. Jerusalemen uneoro daude. Ikusten dute beren adineko haur batzuek eskubide gehiago dituztela, jaiotzen diren unetik gutxiago direla dakite. Gidak kontatu zigun umetan bere lagunikonena nola hil zuten. Eskolako haurrak manifestazioan zeuden, atzetik jarraitu zioten etxera eta bi tiro eman zizkioten. Istorio pila jaso ditugu. Jerusalemgo mezkitara joan ginenean bazegoen judu bat, eurentzako ere sinbolikoa delako. Juduak ez dira hankautsik sartzen mezkitan, gainerako guztiok bezala. Militarrak barrura sartu ziren, armekin, bera babesteko. Gure gida eta militar batean artean liskarra sortu zen… Egun gutxi batzutan hainbeste ikusten bada, pentsatu. Palestinarrak euren modura borrokatzen dira. Palestinar musulmanak, kristauak… elkartu ditu zapaltzaile eta etsai bera izateak. Israelek bereganatu eta hutsik dauden herri abandonatuak okupatzen dituzte, baketsuki. Alkatea aukeratzen dute, ordu edo egun gutxi iraungo duen ekimena izango bada ere. Okupazio batetara joan ginen. Militarrak iritsi zirenean penatuta alde egin genuen, ordezkaritza gisa saltsa handian sar gintezkeelako eta gidetako
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 PĂĄgina 29
Her r iko ber r i
batek baimena duelako Israelen lan egiteko -harrapatuz gero deportatu egingo lukete-. Duintasun handia dute. Presoei buruz hitz egiten zutenean, begiak itxita entzuten bazenuen, hemen zeundela pentsa zenezakeen. Tortura sistema berberak erabiltzen dituzte estatuek; presoak euren etxeetatik ahalik eta urrutien bidali‌
Hiru seme-alabaren aita zara. Imajinatu zaitzakegu gauero ipuinak kontatzen? Ez pentsa! Bi ttikiei txotxongiloekin antzerki bat egingo dugula esan diet, baina egunerokotasunak markatzen du erritmoa. Batzutan kontatzen dizkiet beraien ametsak bete ditzaketelako ipuinetan.
29
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 PĂĄgina 30
iruditan
Olentzeroren etorrera
Gabonak
Xanistebanetako pala txapelketa
Urte zaharretako koplak
Gure esku dago aurkezpena
Elkartasun lasterketa
Sahararako janari bilketa
Aiton Etxeren 10. urteurrena
Txost Euskal Herriko finalean
Sansebastian bezpera
San Antongo erromeria
Lilatoiko entrenamentuak
Mintzagun
“Lasa eta Zabala� filmaren grabaketa
Tximeletako erakustaldia
Argazkilaritza tailerra
Pirritx, Porrotx eta Marimototsen emanaldia
Eskola Feminista
30
Euskal Herriko Mus txapelketa
Eskualdeko Libre! Eguna
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Pรกgina 31
iruditan
Santa Ageda bezpera
Santa Ageda bezpera
Lurpeko argazkilaritza ikastaroa
Piano eta ganbara kontzertua
Gure Esku Dagoren argazkia
Inude eta artzainak
Historiaurreari buruzko saioak Elizalde eskolan
Mendizaleen basoa
Kuadrillategi Zarautzen
Euskaltasunari buruzko hitzaldia (Azmarrin)
Esteban Muruetagoienari omenaldia
Guraso Eskola Elizalden
Kuestazioa
Inauteriak
Inauteriak
Inauteriak
Martxoak8ko ekimenak
Telesforo Monzoni omenaldia
Ihoteak
31
udalainformatzen73.qxp:udalainformatzen57.qxd 20/03/14 13:27 Pรกgina 32