Τεύχος 1115

ΕΤΟΣ 65 • ΜΑΡΤΙΟΣ 2014 • ΤΕΥΧΟΣ 1115 • ΤΙΜΗ 5€

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |

Μ. ΒαρΒιτσιώτησ: «δεν χωρούν

στΗ ναύτιλια λαϊκισμοι & κομματικεσ κορωνεσ» | ΕΝΕΡΓΕΙΑ |

150 εκAT. εύρω για τΗν επιχειρΗσΗ διασωσΗσ τΗσ βιομΗχανιασ | ΤΡΑΠΕζΕΣ |

το οπλοστασιο προβοπούλού στισ διαπραγματεύσεισ με τΗν τροϊκα | ΔΙΕθΝΗ |

SS POS

3760

Ταχ. Γραφείο

Κ.Ε.Μ.Π. ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ

Αριθμός Αδείας

P

P

ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ

RE

x+7

RE

T

T

SS POS

πιονι στΗ «μεγαλΗ σκακιερα» απο το 1997 Η ούκρανια

| ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ |

το “HoTeL CALiforniA”, Η καινοτομια στα… αγγούρακια KAi οι «στιβ τζομπσ»

| yΔΡΟΠΛΑΝΑ |

ΑπογειώνοντΑι οι μετΑκινήσεισ «θΑλΑσσήσ-Αεροσ» ποιοι προγραμματιζούν να “πεταξούν” και ποτε | ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ |

αραβικα & κινεζικα κεφαλαια στΗν πιο “καύτΗ” επενδύσΗ τΗσ LAmdA στο ελλΗνικο

* Με την υποστήριξη του οικονομικού και πολιτικού site www.reporter.gr

περιεχομενα ταυτοτητα

ΕΤΟΣ 65 - ΜΑΡΤΙΟΣ 2014 - ΤΕΥΧΟΣ 1115

12-13

αγορεσ Tα πρώτα σημάδια του τέλους της κρίσης στις αναδυόμενες αγορές

16

ΙΔΡΥΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ Ι. ΚΑΛΗΜΕΡΗΣ

14-15 τραπεζεσ Το οπλοστάσιο Προβόπουλου

ΣΥΜΒΟΥΛΟσ ΕΚΔΟΣΗΣ:

στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα

ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

16-23 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:

16/ Σ.Ε.Β.: «Η δημοσιονομική σταθερότητα δεν έχει εξασφαλιστεί» 19/ Έκθεση-σοκ του Ε.Κ.: «H Τρόικα έδρασε ως χασάπης» 20/ Ι.Ο.Β.Ε.: οικονομία μικροεπιχειρηματιών ήταν και παραμένει η Ελλάδα 22/ Το “Hotel

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ:

Πανος Τσαγκαρακης

California”, η καινοτομία στα… αγγουράκια και οι «Στιβ Τζομπς»23/ Με τα «φτερά» της ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα πετάξει η Hewlett Packard τον Μάρτιο

αρχισυντακτησ ναυτιλιακων: ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ

Business Development:

24-25

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Αραβικα & κινεζικα κεφαλαια στην πιο “καυτη” επένδυση της Lamda στο Ελληνικό

26-27 ΕΝΕΡΓΕΙΑ 150 εκάτ. ευρώ

Λητώ Μησιακούλη

ΣυνΕΡΓΑΤΕΣ:

26

για την Επιχείρηση διάσωσης της βιομηχανίας

28-31 μεταφορεσ Απογειώνονται οι μετακινήσεις «θαλάσσης-αέρος»

32-35

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ 32/ Η επόμενη μέρα μετά τις απώλειες στα αθηναϊκα ξενοδοχεία 34/ Μια πρωτοβουλία για τον ελληνικό τουρισμό...

35/ Greek breakfast is served

36-39 διεθνη Πιόνι στη «Μεγάλη

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΔΕΣΠΟΤΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΙΟΡΘΩΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:

41-61 ΝΑΥΤΙΛΙΑ

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΑΣΣΟΣ

42/ G. Moundreas & Co S.A. Υπερβολικά ισχυρό το Ευρώ 46/ Norton Rose Fulbright: Εύθραυστη η ανάκαμψη στη Ναυτιλία... 47/ Επιστροφή στα προ κρίσης επίπεδα για τα μεγάλα ναυπηγεία της Άπω Ανατολής 48/ M. Βαρβιτσιώ-

Ιδιοκτησία:

ΣΕΛΑΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 9, ΑΘΗΝΑ 10679

60

Υπεύθυνος ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ:

Γρηγόρης Β. Νικολόπουλος

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΔΟΣΕΩΝ:

ΜΑΡΗ ΤΙΓΚΑΡΑΚΗ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ:

ΤΗΛ.: 210 3318411, FAX: 210 3318408 E-MAIL: info@selana.gr

62-65 ΙΣΤΟΡΙΑ

ektyπωση

Q PRINT ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. δημητρακοπουλου 1, κατω ηλιουπολη τηλ.: 210 3233114, 210 3223905

Αλέξανδρος Υψηλάντης

10 ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ γνωμη

βΥΡΩΝΑΣ ΖΑΝΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ Δέσποινα ΚαραγιανΝοπούλου ΕΛΛΗ ΚΟΜΝΗΝΟΥ Ελευθερία Κούρταλη χαρα αυγερινου Χρήστος Μπουτάτος Γιώργος Σμυρνής Άγγελος Στάγκος ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΑΚΟΣ σταυροσ χαριτοσ ντινοσ κοτσολιουτσοσ

σχεδιασμοσ:

Σκακιέρα» από το 1997 η Ουκρανία

της: «Η Ναυτιλία είναι Εθνικό Κεφάλαιο - δεν χωρούν σε αυτην λαϊκισμοί και κομματικές κορώνες» 50/ Συνέδριο Economist 53/ Αεροναυμαχίες στη Σούδα, με επίθεση προσφορών από την ΑΝΕΚ 54/ Ομοβροντίες ΣΥΡΙΖΑ -ΠΑΣΟΚ 57/ Στα “κάγκελα” οι νησιώτες από τις πιέσεις της Tρόικας 58/ Ο δρόμος Κίνας-Ε.Ε. γίνεται πιο σύντομος με το λιμάνι του Πειραιά 59/ Στον Πειραιά η Συνέλευση της Ένωσης Λιμένων Ευρώπης το 2015 60/ Ειδήσεις

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ / ΚΩΔ. 011453

Επιστολές, παρατηρήσεις, σχόλια, υποβολή άρθρων προς δημοσίευση: ptsagarakis@reporter.gr

«Μαζέψτε» την τρόικα, ακούστε & τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α., φτιάξτε ελληνική οικονομική πολιτική

 04

ΓΝΩΜΗ

ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Τ ΟΥ ΓΙΑ Ν Ν Η ΣΤΟΥΡ Ν Α ΡΑ *

Το ιστορικό μηνιαίο περιοδικό «Οικονομικά & Ναυτιλιακά Νέα» διατίθεται ΜΟΝΟ με συνδρομή, παρέχοντας προνομιακή ενημέρωση στους αναγνώστες του.

Γίνετε συνδρομητής στα

και θα λάβετε δωρεάν το εξαμηνιαίο περιοδικό

Reporter Συμπληρώστε τη φόρμα συνδρομής και στείλτε την με fax στο 210-3318408 ή στη διεύθυνση ΣΕΛΑΝΑ ΑΕ, Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10676, ΤΗΛ.: 210-3318411

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΟΝΟΜ/ΜΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Φ.Μ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΛ. Α Ξ Ι Α Σ Υ Ν Δ Ρ Ο Μ Ω Ν / Ε Τ Η Σ Ι Ε Σ 1 1 Τ Ε Υ Χ Η E-MAIL ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΕΛΛΑΔΑ ΕΥΡΩΠΗ ΗΠΑ/ΑΣΙΑ ΙΔΙΩΤΕΣ

€50

€100 (£60)

$100

ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ

€80

€100 (£60)

$100

Στις αναγραφόμενες τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. *Για περισσότερες από 10 συνδρομές στην ίδια διεύθυνση, στις παραπάνω τιμές πραγματοποιείται έκπτωση 30%

Δ.Ο.Υ. Τ.Κ.

ΠΟΛΗ FAX

Ετήσια

Διετής

ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ 1. Μετρητοίς στα γραφεία του περιοδικού (Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10679) 2. Κατάθεση στην ALPHA BANK: Α.Λ.: 10300 232 000 3853 3. Online στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.reporter.gr/sindromes Στην περίπτωση 2 παρακαλούμε αποστείλατε μέσω fax (210 3318408) την απόδειξη πληρωμής και τα στοιχεία του συνδρoμητή, υπ’ όψιν κας Μαρίνας Πυλαρινού.  4

EDITORIAL ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗ

Οι “Company men” δεν πάνε «με το κιλό»

e

Ειδικά αυτά τα στελέχη, αν θέλουμε να είναι παραγωγικά, αποδοτικά και αφοσιωμένα, πρέπει να τα πληρώνουμε αυτά που αξίζουν και «πάνω από το τραπέζι» – όχι «κάτω από αυτό». Στελέχη σαν αυτά περνούν μεγάλο μέρος της ζωής τους στην εργασία επειδή αγαπούν τη δουλειά τους κι όχι επειδή πληρώνονται για να την κάνουν (τουλάχιστον όσοι είναι επαγγελματίες και ευσυνείδητοι). Κι αυτό ανεξαρτήτως του κόστους στην προσωπική τους ζωή� Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο σε αρκετές επιχειρήσεις στις Η.Π.Α. –και αλλού– δεν δίνουν επιδόματα και χρήματα «κάτω από το τραπέζι», αλλά αποτιμούν αυτά που πραγματικά αξίζει ο υποψήφιος και τα προσφέρουν κάνοντας σαφές από την πρώτη στιγμή τι συνεπάγεται ο μισθός, ξεκινώντας από τη διαδικασία πρόσληψης και την περιγραφή των καθηκόντων, αλλά και των ευθυνών που τη συνοδεύουν. Έ τσι, απασχολούν στελέχη τα οποία σε αντάλλαγμα προσφέρουν στην επιχείρηση τον ενθουσιασμό και την αφοσίωσή τους, δίνοντας πραγματικά πάνω από το 100% των δυνατοτήτων τους. Και το κατορθώνουν αυτό, διότι κατά τη διάρκεια της πρώτης συνέντευξης, ρωτούν ποιες δυνατότητες έχει ο υποψήφιος να προσφέρει, αντί να του υπαγορεύουν μόνο τι ζητούν. Δεν διαπραγματεύονται τον μισθό ούτε προσπαθούν να αναγκάσουν ένα στέλεχος να λάβει μικρότερα ποσά απ’ όσα χρειάζεται, για τον απλούστατο λόγο ότι αν το κάνουν αυτό, το στέλεχος θα σκέφτεται πάντοτε τα χρήματα που του λείπουν και θα ψάχνει για άλλες εταιρείες, που πληρώνουν περισσότερα. Παρά την κρίση, δε, καμία εταιρεία δεν αντέχει να χάνει τα ταλέντα της. Για να επανέλθουμε στο γενικό θέμα, η ιστορία του Henry Ford είναι ιδιαίτερα σημαντική σήμερα. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια παρόμοια οικονομική κατάσταση όπως εκείνη των αρχών του 20ού αιώνα. Τότε ο κορεσμός της εργασίας ήταν τέτοιος, που επέτρεπε στις εταιρείες των Η.Π.Α. να πληρώνουν πολύ λίγα στους εργαζομένους τους, αφήνοντας το μεγαλύτερο μέρος των αφοσιωμένων υπαλλήλων τους σχεδόν άπορους, οδηγώντας σε μείωση της αγοραστικής δύναμης της μεσαίας τάξης με συνολικό αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη. Αν θέλουμε να διορθώσουμε τις προβληματικές σημερινές Οικονομίες, μάλλον χρειαζόμαστε πολλές μεγάλες εταιρείες, που θα κάνουν ό,τι έκανε ο Henry Ford οικειοθελώς.

Είμαι βέβαιος ότι όσοι επιχειρηματίες διαβάσουν το σημερινό μου editorial, θα με αποκαλέσουν τρελό, «εμπρηστή» και άσχετο με τη σημερινή –δύσκολη για εκείνους– πραγματικότητα. Βαθιά μέσα τους, όμως, θα γνωρίζουν πολύ καλά ότι έχω δίκιο· τουλάχιστον εκείνοι που έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν ότι οι επιχειρήσεις δεν αναπτύσσονται ούτε κερδίζουν «από μόνες τους». Το 1914 ο Henry Ford έκανε κάτι εκπληκτικό: ανακοίνωσε ότι επρόκειτο να υπερδιπλασιάσει τους μισθούς που πλήρωνε στους υπαλλήλους του, από 2,34 σε 5 δολάρια την ημέρα – ποσό ισοδύναμο με 120 δολάρια την ημέρα σε σημερινά χρήματα. Αυτό προκάλεσε σοκ σε ολόκληρη την Αμερική. Μια ισχυρή εταιρεία αποφάσισε οικειοθελώς να μοιρασθεί ορισμένα από τα κέρδη της με τους εργαζόμενους σ’ αυτήν, χωρίς κανείς να την υποχρεώνει. Μήπως ο Henry Ford είχε τρελαθεί; Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι αυτό έγινε για να μπορούν οι εργαζόμενοι να αγοράζουν τα αυτοκίνητα της εταιρείας. Όντως, οι εργαζόμενοι της Ford μπορούσαν, πλέον, να αγοράζουν πέραν των αυτοκινήτων και πολλά άλλα προϊόντα που παρήγαγαν άλλες εταιρείες και τούτο είχε άλλη μια σημαντική επίδραση: μείωσε το κόστος πρόσληψης, αντικατάστασης και εκπαίδευσης των εργαζομένων. Η εταιρεία κράτησε τα ταλέντα της και όλα τα νέα ταλέντα συνωστίζονταν στην πόρτα της. Οι νέοι μισθοί έδωσαν τη δυνατότητα στους εργαζόμενους της Ford να ζήσουν καλά κι έκαναν τα ανώτερα στελέχη και τους μετόχους της εταιρείας υπερήφανους για το δημιούργημά τους. Με λίγα λόγια η Ford, αντί να προσανατολίζεται μόνο στους μετόχους και τους πελάτες –όπως μέχρι τότε συνέβαινε– εισήγαγε την ιδέα ότι οι μεγάλες εταιρείες θα πρέπει να ασχοληθούν και με τους εργαζόμενους σ’ αυτές. Κι επειδή οι εργαζόμενοι μιας εταιρείας είναι οι πελάτες κάποιας άλλης, η απόφαση της Ford βοήθησε στην ανακατανομή του εισοδήματος των Η.Π.Α. σε περισσότερους πολίτες και στη συνολική επέκταση της αγοραστικής δύναμης, βοηθώντας το σύνολο της Οικονομίας. Τα στελέχη που χαρακτηρίζονται “Company Men” δεν πρέπει να αποτιμώνται «με το κιλό». Είναι οι αφοσιωμένοι εκείνοι, που ταυτίζουν την πορεία της καριέρας τους με την επιτυχία της επιχείρησης.

–> PTSAGARAKIS@reporter.gR

 06

| TΡΑΠΕΖΕΣ |

Τ.τ.Ε:

«Ανάκαμψη το 2014 υπό προϋποθέσεις» Η ομιλία του Γ. Προβόπουλου στην 81η ετήσια Γενική Συνέλευση των μετόχων της Τ.τ.Ε.

ι

Ισχυροποιούνται οι πιθανότητες το 2013 να είναι ο τελευταίος χρόνος της ύφεσης, εκτίμησε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (Τ.τ.Ε.), κ. Γ. Προβόπουλος, μιλώντας στην 81η ετήσια Γενική Συνέλευση των μετόχων της. Ωστόσο έθεσε δύο βασικές προϋποθέσεις, προκειμένου να επαληθευτεί η πρόβλεψη ανάκαμψης για το 2014. Πρώτον, αποφασιστικότητα και συνέπεια στην εφαρμογή του προγράμματος σταθεροποίησης, και δεύτερον, αποσόβηση –ή έστω ελαχιστοποίηση– κινδύνων και αβεβαιοτήτων που θα τυχόν θα προκύψουν από επιδείνωση του κοινωνικοπολιτικού κλίματος. ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΧΡΟΝΙΩΝ ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΩΝ ΤΟ 2013 – ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΥΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΟ 2014 ΙΣΧΥΡΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟ 2013 ΝΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΥΦΕΣΗΣ Στην προηγούμενη Γενική Συνέλευση της Τράπεζας της Ελλάδος, τον Φεβρουάριο του 2013, διατυπώθηκε η εκτίμηση ότι η Οικονομία είχε διανύσει σημαντικό τμήμα της διαδρομής προς τη σταθεροποίηση. Είχε επίσης προβλεφθεί, τότε, πως η ύφεση θα περιορίζεται σταδιακά και ότι το 2014 θ’ αρχίσουν να καταγράφονται θετικοί ρυθμοί μεταβολής του Α.Ε.Π. Οι εξελίξεις στον χρόνο που πέρασε επιβεβαίωσαν τις εκτιμήσεις εκείνες. Συγκεκριμένα, στο διάστημα αυτό: Πρώτον, η συνέπεια στην εφαρμογή του προγράμματος τόνωσε την εμπιστοσύνη στις διεθνείς Αγορές. Έ τσι, η

διαφορά αποδόσεων μεταξύ του ελληνικού και του γερμανικού δεκαετούς κρατικού ομολόγου περιορίστηκε σε 655 μονάδες βάσης στο τέλος του 2013, σε σύγκριση με τις 1.000 μονάδες βάσης στο τέλος του 2012. Δεύτερον, η βελτίωση της εμπιστοσύνης μεταφέρεται σταδιακά και στην πραγματική Οικονομία. Η ύφεση ήταν τελικά ηπιότερη, τόσο σε σχέση με το 2012 όσο και με την πρόβλεψη στις αρχές του έτους, κυρίως λόγω της καλύτερης πορείας των εξαγωγών και ειδικά του τουρισμού, αλλά και λόγω της βραδύτερης υποχώρησης της κατανάλωσης και των επενδύσεων. Τρίτον, αποσοβήθηκαν κίνδυνοι που θα μπορούσαν να ανατρέψουν την πορεία της σταθεροποίησης. Κορυφαίο γεγονός ήταν η κυπριακή κρίση, η οποία αντιμετωπίστηκε άμεσα και αποτελεσματικά, χωρίς να πλήξει την εμπιστοσύνη στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Τέταρτον, ολοκληρώθηκε επιτυχώς η ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών και έγιναν μεγάλα βήματα στην αναδιάταξη του τραπεζικού τομέα. Η ριζική αυτή αλλαγή πραγματοποιήθηκε απολύτως ομαλά, χωρίς να θιγούν η ασφάλεια των καταθέσεων και η χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

ΤΟ 2013 ΕΙΝΑΙ ΕΤΟΣ ΚΑΜΠΗΣ, ΚΑΘΩΣ ΕΞΑΛΕΙΦΘΗΚΑΝ ΤΑ ΔΙΔΥΜΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΕ Η ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Οι συνθήκες που διαμορφώθηκαν στη διάρκεια του 2013, εξασφάλισαν σταθερότητα και επέτρεψαν βελτιώσεις των δημοσιονομικών και μακροοικονομικών δεδομένων: Η πρώτη αξιοσημείωτη εξέλιξη είναι η εκτιμώμενη επίτευξη πρωτογενούς δη-

 07

μοσιονομικού πλεονάσματος για πρώτη φορά μετά το 2002. Αυτό αποτελεί επίτευγμα, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη το μέγεθος της ύφεσης. Δεύτερον, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε μικρό πλεόνασμα το 2013. Η σημαντική βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών την τελευταία τετραετία οφείλεται τόσο στον περιορισμό των εισαγωγών, λόγω της ύφεσης, όσο και στην αύξηση των εξαγωγών. Την περίοδο 2010-2013 οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών συρρικνώθηκαν σε ονομαστικούς όρους κατά 15%, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 21%. Τρίτον, έπειτα από τουλάχιστον δύο δεκαετίες σχεδόν συνεχούς απώλειας διεθνούς ανταγωνιστικότητας, έως το 2009, η χώρα το 2013 ανέκτησε πλήρως την απώλεια της ανταγωνιστικότητας κόστους έναντι των εμπορικών της εταίρων. Η ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας κόστους επιτεύχθηκε κυρίως μέσω της μείωσης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, λόγω της βαθιάς ύφεσης και της αλματώδους αύξησης της ανεργίας, αλλά και λόγω της μεγαλύτερης ευελιξίας στην Αγορά εργασίας. Ωστόσο η ανταγωνιστικότητα της Οικονομίας σε όρους τιμών δεν έχει αποκατασταθεί πλήρως, καθώς το μέσο επίπεδο του πληθωρισμού άρχισε να ανταποκρίνεται στον περιορισμό της ζήτησης και στη μείωση του κόστους εργασίας μόλις το 2013. Το γεγονός ότι ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε αρνητικά επίπεδα (-0,9%) το 2013 συμβάλλει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας τιμών της Οικονομίας και σε σχετική υποβοήθηση του πραγματικού εισοδήματος.

Γενικεύεται η στροφή της ευρωπαϊκής ακτοπλοΐας στο LNG Γεγονός και το πρώτο πλοίο-κολοσσός 200 μέτρων και 270 εκατ. ευρώ της Brittany Ferries Γενι κ ε ύ ε τα ι η στρ οφή προς οικονομικότερα και καθαρότερα καύσιμα στην ευρωπαϊκή ακτοπλοϊκή βιομηχανία και ειδικότερα στη χρήση του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) ως καυσίμου. Τελευταίο και τρανότερο παράδειγμα η παραγγελία –μόλις πρόσφατα– αξίας 270 εκατομμυρίων ευρώ, της Brittany Ferries, στα γαλλικά ναυπηγεία της STX France, για το πρώτο πολύ μεγάλο ακτοπλοϊκό που θα χρησιμοποιεί ως καύσιμο LNG και θα διεξάγει τακτικά δρομολόγια μεταξύ Βρετανίας και Ευρώπης. Ακτοπλοϊκά επιβατηγά πλοία που έχουν ως κινητήριο δύναμη το φυσικό αέριο υπάρχουν εδώ και καιρό στις βορειότερες θάλασσες, ειδικά στις σκανδιναβικές χώρες, αλλά πλέον οι στόλοι αυτοί μεγεθύνονται με επιταχυνόμενους ρυθμούς, όπως και άλλοι στόλοι με πλοία εμπορικής χρήσης στη Γερμάνια, την Ολλανδία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Γ

Γενικεύεται η στροφή προς οικονομικότερα και καθαρότερα καύσιμα στην ευρωπαϊκή ακτοπλοϊκή βιομηχανία και ειδικότερα στη χρήση του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) ως καυσίμου Αυτό συμβαίνει επειδή το LNG (Liquefied Natural Gas) αναδεικνύεται ως μοναδική βιώσιμη και εξαιρετικά προσιτή λύση στο πρόβλημα της μείωσης της εκπομπής ρύπων από τις μεταφορές, αλλά και στην ανάγκη των ναυτιλιακών επιχειρήσεων

να περιορίσουν τα κόστη τους, τα οποία σε μεγάλο βαθμό προέρχονται από τα καύσιμα. Ειδικά στην Ακτοπλοΐα, ποσοστό που υπερβαίνει το 50% των λειτουργικών εξόδων αφορά σε δαπάνες καυσίμων. Έ τσι, στη Νορβηγία, σημαντικός αριθμός πλοίων χρησιμοποιεί εδώ και καιρό το υγροποιημένο φυσικό αέριο ως καύσιμο, με τη χώρα να έχει αναπτύξει για τον σκοπό αυτό τις απαραίτητες υποδομές LNG terminals στα λιμάνια, για τον ανεφοδιασμό των πλοίων αυτών. Παράλληλα, η ευρύτερη σκανδιναβική ακτοπλοϊκή Αγορά προσανα-

 08

τολίζεται παρομοίως, ενώ τερματικοί σταθμοί ανεφοδιασμού πλοίων με LNG ξεφυτρώνουν παράλληλα με τους νέους αυτούς στόλους ανά την Ευρώπη, όπως η προ ημερών κοινοπραξία AktienGesellschaft EMS και Bomin Linde LNG στη Γερμανία. Σημειώνεται ότι σε φινλανδικά ναυπηγεία κατασκευάζονται ήδη τα πρώτα επιβατηγά πλοία που θα χρησιμοποιούν ως καύσιμο το LNG. Στις Η.Π.Α. στοιχεία ναυλομεσιτικών οίκων δείχνουν πως υπάρχουν 42 τέτοια πλοία διαφόρων χρήσεων υπό παραγγελία.

| ΕΝΕΡΓΕΙΑ |

Το LNG (Liquefied Natural Gas) αναδεικνύεται ως μοναδική βιώσιμη και εξαιρετικά προσιτή λύση στο πρόβλημα της μείωσης της εκπομπής ρύπων από τις μεταφορές, αλλά και στην ανάγκη των ναυτιλιακών επιχειρήσεων να περιορίσουν τα κόστη τους Όμως η γαλλική παραγγελία για τον νεότευκτο κολοσσό που θα παραδοθεί την Άνοιξη του 2017, θα έχει 200 μέτρα μήκος, τονάζ 52.000 και επιχειρησιακή ταχύτητα 24,5 κόμβων, σηματοδοτώντας ως εκ τούτου την είσοδο του LNG στην «πρώτη κατηγορία» της Ακτοπλοΐας. Η εξέλιξη κυοφορείται και στην Ελλάδα, δεδομένης της επιτακτικής ανάγκης για μείωση του κόστους των καυσίμων, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος. Κάτι που σύμφωνα με παράγοντες της Αγοράς κρίνεται εφικτό χάρη στην ύπαρξη διαθεσίμων επιδοτήσεων από την Ευρωπαϊκή Έ νωση για τη μετατροπή ή ναυπήγηση τέτοιων πλοίων. Έ να από αυτά τα εργαλεία είναι το πρόγραμμα Leadership 2020, το οποίο προβλέπει χρηματοδοτήσεις περιβαλλοντικά φιλικών ναυπηγικών προγραμμάτων με κεφάλαια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αλλά και τα κοινοτικά ταμεία. Επιπλέον, προτείνεται να δοθούν πρόσθετοι πόροι εκ των εσόδων από την εμπορία ρύπων (emissionstrading schemes) με στόχο τη μείωση των εκπομπών ρύπων, την τόνωση της ευρωπαϊκής Ακτοπλοΐας και την ενίσχυση των χειμαζόμενων ευρωπαϊκών ναυπηγείων.

Παραγγελία αξίας 270 εκατομμυρίων ευρώ έκανε η Brittany Ferries στα γαλλικά ναυπηγεία της STX France, για το πρώτο πολύ μεγάλο ακτοπλοϊκό που θα χρησιμοποιεί ως καύσιμο LNG και το οποίο θα διεξάγει τακτικά δρομολόγια μεταξύ Βρετανίας και Ευρώπης

Σημειώνεται πως η ποντοπόρος Ναυτιλία, συγκεκριμένα, από το 2016 και μετά θα πρέπει να συμμορφώνεται με τις νέες πολύ αυστηρές προβλέψεις και προδιαγραφές εκπομπής ρύπων του Ιnternational Μaritime Οrganisation (της υπηρεσίας του Ο.Η.Ε., που ρυθμίζει σε διεθνές επίπεδο θέματα κανονισμών και εποπτείας), γεγονός που οδήγησε στη χρηματοδότηση ευρύτατων ερευνών για την ανάπτυξη συστημάτων πρόωσης με καύσιμο το υγροποιημένο φυσικό αέριο. Μάλιστα, σημαντικός αριθμός ελλήνων εφοπλιστών και ακόμη μεγαλύτερος Σκανδιναβών, αλλά και άλλων εθνοτήτων, έχει ήδη προχωρήσει στην τοποθέτηση παραγγελιών για τέτοια πλοία. Σκάφη, δηλαδή, που διαθέτουν χαρακτηριστικά σχεδιασμού, πλεύσης και κατανάλωσης καυσίμων φιλικότερα προς το περιβάλλον, αλλά και οικονομικότερα στη λειτουργία τους. Η Brittany Ferries και η STX France συνεργάστηκαν για δύο χρόνια σε μελέτες σχετικά με τη σκοπιμότητα της τροφοδοσίας ενός κρουαζιερόπλοιου με LNG. Το project είχε την κωδική ονομασία PEGASIS (Power Efficient GAS Innovative Ship) με την οποία αναμένεται να βαπτιστεί και το νεότευκτο. Το Pegasis, που θα ναυπηγηθεί στις σκάρες της STX France στο St Nazaire, θα αντικαταστήσει τη μέχρι τώρα ναυαρχίδα της Brittany. Θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα LNG πλοία στον κόσμο και σίγουρα το καθαρότερο και περισσότερο φιλικό στο περιβάλλον στη Μάγχη, καθώς το φυσικό αέριο ελευθερώνει από 25 έως 30% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα απ’ ό,τι το πετρέλαιο, ενώ η μείωση των εκπομπών λεπτών σωματιδίων φτάνει έως και το 99%. Επιπλέον, το φυσικό αέριο δεν περιέχει μονοξείδιο του άνθρακα και με την καύση του δεν παράγεται διοξείδιο του θείου, το οποίο ευθύνεται για το φαινόμενο της όξινης βροχής. Ουσιαστικά, από την καύση του φυσικού αερίου εκπέμπονται μόνο υδρατμοί.

 09

Στην Ελλάδα, το υπουργείο Ναυτιλίας επιδιώκει ήδη την άμεση εισαγωγή του φυσικού αέριου και ειδικότερα της υγροποιημένης μορφής του (LNG) στην Ακτοπλοΐα το συντομότερο, έστω και με συμβολικό αριθμό πλοίων, κατά δήλωση του ιδίου του υπουργού Στην Ελλάδα, το υπουργείο Ναυτιλίας επιδιώκει ήδη την άμεση εισαγωγή του φυσικού αέριου και ειδικότερα της υγροποιημένης μορφής του (LNG) στην Ακτοπλοΐα το συντομότερο, έστω και με συμβολικό αριθμό πλοίων, κατά δήλωση του ιδίου του υπουργού. Την ίδια ώρα, στο Μαξίμου και στα υπουργεία οικονομικών και ανάπτυξης υπάρχει ήδη πρόταση του ειδικού συντονιστή για τα ελληνικά ναυπηγεία, σύμφωνα με την οποία τα μεγάλα οργανωμένα μηχανουργεία των ελληνικών ναυπηγείων θα μπορούσαν να αναδιατάξουν τις δραστηριότητές τους προς την κατεύθυνση της υλοποίησης επιδοτούμενων προγραμμάτων αντικατάστασης των μηχανών πετρελαίου με μηχανές που θα χρησιμοποιούν ως καύσιμο το πολύ φτηνότερο φυσικό αέριο ή και εκ του μηδενός ναυπήγησης τέτοιων πλοίων. Η εισήγηση περιλαμβάνει και την εμπλοκή της Ειδικής Γραμματείας ΕΣΠΑ που μελετά θέματα επιχορήγησης ναυπήγησης επιβατικών πλοίων για την εξυπηρέτηση αποκλειστικά της άγονης γραμμής, μέσα στο πλαίσιο της αρχής του «μεταφορικού ισοδύναμου» που ισχύει στην Ευρωπαϊκή Έ νωση, με χρηματοδοτήσεις, δηλαδή, που θα προέλθουν από τους πόρους που κατευθύνονται στις επιδοτήσεις των άγονων γραμμών.

ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ

«Μαζέψτε» την τρόικα, ακούστε και τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α., φτιάξτε ελληνική οικονομική πολιτική

H

Ήρθε πλέον η στιγμή να επαναπροσδιορίσει η κυβέρνηση τη σχέση της χώρας με την τρόικα και να περιορίσει τις παρεμβάσεις της, εφόσον έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα και καθώς η Ευρώπη αναγνωρίζει και κάποιες δικές της αστοχίες, αλλά και κάποιες επιτυχίες της ελληνικής προσπάθειας, αλλά κι επειδή έχει ουσιαστικά προσυμφωνηθεί η επιμήκυνηση του χρέους, η μείωση των επιτοκίων και η χρηματοδότηση με 10 έως 15 δισ. ευρώ χωρίς όρους. Φυσικά, ούτε η προσπάθεια πρέπει να σταματήσει ούτε οι διαρθρωτικές αλλαγές – τουλάχιστον οι σημαντικές, που αφορούν στον δημόσιο τομέα– να αναβληθούν. Όμως οι παρεμβάσεις της τρόικας στη βιομηχανική πολιτική, σε ένα πλήθος φορολογικών θεμάτων, στο ύψος των μισθών και των συντάξεων και σε διάφορα άλλα ζητήματα που δεν σχετίζονται άμεσα με το δημοσιονομικό ζήτημα, πρέπει να ελεγχθούν. Είναι αδιανόητη, για παράδειγμα, η παρέμβαση της τρόικας στα μέτρα της κυβέρνησης για τη μείωση του κόστους του ρεύματος στη Βιομηχανία. Λένε οι τροϊκανοί ότι τα μέτρα είναι κρατική ενίσχυση και δεν συνάδουν με το ευρωπαϊκό δίκαιο. Από πού και ώς πού κάνει τέτοιου είδους εκτιμήσεις η τρόικα; Διαθέτει νομικές γνώσεις και αρμοδιότητες να κρίνει ζητήματα ευρωπαϊκού δικαίου; Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να την αγνοήσει, να προχωρήσει άμεσα στη λήψη των μέτρων που αφορούν στη σωτηρία της ελληνικής Βιομηχανίας και –αν χρειαστεί– να καταφύγει στα ευρωπαϊκά δικαστήρια για να επιλυθεί το ζήτημα. Αν δεν το κάνει, σε λίγες εβδομάδες δεν θα υπάρχει ελληνική Βιομηχανία. Αντίθετα με αυτά που λέει η τρόικα, εκείνο το οποίο πράγματι είναι «καραμπινάτη» κρατική ενίσχυση και το οποίο έχει επιβαρύνει τον προϋπολογισμό με 700 εκατομμύρια ευρώ ζημιάς, είναι η ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργει-

ας. Όμως επειδή η Γερμανία είναι η κορυφή στις επιδοτήσεις αυτές (μοιράζει 22 δισ. επιδοτήσεις) στις βιομηχανίες της, η τρόικα «κάνει πώς δεν βλέπει». Η κυβέρνηση, λοιπόν, θα πρέπει να περιορίσει τις παρεμβάσεις της τρόικας, να βάλει κόκκινες γραμμές εκεί όπου άλλου είδους μέτρα είναι αναγκαία και να περιορίσει τη ζημιά που γίνεται σε βασικούς το-

ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ, ΠΛΕΟΝ, ΜΙΑ ΓΕΝΝΑΙΑ ΚΑΙ ΑΦΟΒΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ μείς της Οικονομίας. Για να το κάνει αυτό, πρέπει πρώτα να σχεδιάσει μια δική μας, ελληνική πολιτική για την Οικονομία και την ανάπτυξη. Δεν πρόκειται ποτέ οι Ευρωπαίοι να χαλαρώσουν τα λουριά που μας έχουν περάσει, αν εμείς δεν σχεδιάσουμε και δεν εφαρμόσουμε μια δική μας πολιτική που να είναι συμβατή με τους στόχους του ελλείμματος και του χρέους, αλλά παράλληλα να διευκολύνει τη λειτουργία της Οικονομίας, να αποκαθιστά τη ρευστότητα και να οδηγεί στην ανάπτυξη. Κι εδώ η κυβέρνηση έχει ξαφνικά μια ανέλπιστη βοήθεια από τον Συ.Ριζ.Α. Οι επικεφαλής του οικονομικού προγράμματος του Συ.Ριζ.Α. ανακοίνωσαν τα μέτρα που θα πάρουν αν κυβερνήσουν, για

την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και φορολογικά μέτρα όπως και άλλα, που αφορούν στη μικρή επιχειρηματικότητα. Πολλά από τα μέτρα αυτά είναι σωστά και θα μπορούσε κάλλιστα η σημερινή κυβέρνηση να τα υιοθετήσει. Και το λέω αυτό, επειδή μέχρι στιγμής ο μεν υπουργός Οικονομικών, κ. Γιάννης Στουρνάρας, ασχολείται αποκλειστικά και μόνο με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος (επιτυχώς) το δε υπόλοιπο οικονομικό επιτελείο, ουσιαστικά, δεν παράγει κανενός είδους πολιτική. Το υπουργείο Οικονομικών προσπαθεί να μαζέψει τους φόρους –άκομψα, άδικα και εξωφρενικά– το υπουργείο Ανάπτυξης βρίσκεται σε βαθιά χειμερία νάρκη, ενώ τα υπόλοιπα υπουργεία είναι αδρανή, με ελάχιστες, «γραφικές», κάποτε, εξαιρέσεις. Καθώς η κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να παράγει δική της πολιτική, καλό θα είναι να αντιγράψει κάποια από τα μέτρα που προτείνει η αντιπολίτευση και να συνθέσει μια ελληνική πολιτική που θα διορθώνει τα εγκλήματα στον φορολογικό τομέα, θα αποκαθιστά τη ρευστότητα της Οικονομίας και θα δημιουργεί τις βάσεις για ανάπτυξη. Για να μπορέσει η Οικονομία να περάσει σε μια φάση, αυτό που πρέπει να κάνει ο Σαμαράς, είναι να μελετήσει τις προτάσεις της αντιπολίτευσης και όσες βρίσκονται στα συρτάρια από δικά του στελέχη, να διαμορφώσει ένα εφαρμόσιμο πρόγραμμα, οικονομικής πολιτικής που να διορθώνει τις αδικίες, να βελτιώνει τη λειτουργία της Αγοράς και την ανταγωνιστικότητα της Οικονομίας, να το παρουσιάσει στην τρόικα οριοθετώντας και τις δικές της παρεμβάσεις και τέλος, να προχωρήσει σ’ έναν καλοσχεδιασμένο ανασχηματισμό, «στέλνοντας στο σπίτι» τους άχρηστους. Έ τσι και τη χώρα θα βοηθήσει και τις εκλογές μπορεί να κερδίσει.

–> nikolopoulos@reporter.gr

 10

Everytime you go away, take a little piece of Greece* with you * A special gift available in all Hellenic Duty Free Shops

Τα πρώτα σημάδια του τέλους της κρίσης

στις αναδυόμενες αγορές Δύο εβδομάδες μετά τη λήψη έκτακτων μέτρων από την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, τα οποία τράβηξαν τη λίρα από τον πάτο, η κυβέρνηση πούλησε ομόλογα 31 ετών αξίας 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το μεγαλύτερο σε διάρκεια χρέος της στην ιστορία. Η Ρωσία

Δ

έχει εκδώσει έντοκα γραμμάτια αξίας 569 εκατ. δολαρίων και η Σλοβενία πούλησε τα πρώτα ομόλογα του τραπεζικού της κλάδου εδώ και έναν χρόνο. Η πρόσβαση σε κεφάλαια προσφέρει στους επενδυτές την ανακούφιση ότι τα χειρότερα για την περιοχή πέρασαν, ακόμη και αν οι ανησυχίες για την επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα και της απόσυρσης της νομισματι-

 12

Οι κυβερνήσεις των αναπτυσσόμενων χωρών έχουν ήδη αντλήσει αρκετά δολάρια για να καλύψουν περισσότερο από το ένα τρίτο των χρηματοδοτικών αναγκών τους

| ΑΓΟΡΕΣ |

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κράτησε τις προβλέψεις ανάπτυξης για τις αναπτυσσόμενες χώρες στο τρέχον έτος στο 5,1% (21 Ιανουαρίου) ενώ αύξησε τις προοπτικές για τις προηγμένες Οικονομίες στο 2,2%. Οι αναπτυσσόμενες χώρες –συμπεριλαμβανομένων της Σλοβενίας, της Ινδονησίας και του Μεξικό– έχουν αντλήσει φέτος 33 δισεκατομμύρια δολάρια σε ομόλογα με όρους δολαρίου και αυτό αντιπροσωπεύει το 38% της χρηματοδότησης που η Morgan Stanley εκτιμά ότι χρειάζονται για πληρωμές τόκων και κεφαλαίου για το χρέος τους.

κής τόνωσης των Η.Π.Α. συνεχίζονται. Οι κυβερνήσεις των αναπτυσσόμενων χωρών έχουν ήδη αντλήσει αρκετά δολάρια για να καλύψουν περισσότερο από το ένα τρίτο των χρηματοδοτικών αναγκών τους αυτό το έτος, ενισχύοντας την ικανότητά τους να ξεπεράσουν την αστάθεια της Αγοράς. «Δεν μπορώ να σας πω πόσες φορές τα τελευταία δύο χρόνια έχω δει να γράφουν για το τέλος των αναδυόμενων Αγορών», σημειώνει η Κatia Bouazza, επικεφαλής παγκόσμιων Αγορών στην HSBC Holdings. «Πρέπει να εξετάσουμε πιο προσεκτικά τα θεμελιώδη μεγέθη», όπως τονίζει, προσθέτοντας: «όποιος κοιτά αυτή τη στιγμή προς τις συγκεκριμένες Αγορές, δεν θα πρέπει να αποθαρρυνθεί καθώς οι πρόσφατες ανησυχίες ήταν υπερβολικές».

Δ

«Έχουμε περάσει κρίσεις και αυτή δεν είναι μια κρίση», δήλωσε η Greylock Capital, η οποία βοήθησε στις διαπραγματεύσεις ανταλλαγής του χρέους στην Ελλάδα

Η θεραπεία στις Αγορές χρέους συνέπεσε με τη συνέχιση της ανοδικής τάσης στον δείκτη MSCI των αναδυόμενων Αγορών, ο οποίος μηδένισε τις απώλειες από τις αρχές του έτους, καθώς οι εξαγωγές της Κίνας αυξήθηκαν περισσότερο από τις προβλέψεις των αναλυτών.

 13

Το γεγονός ότι οι χώρες αυτές είναι σε θέση να βγουν στην Αγορά, δείχνει ότι η κρίση στην περιοχή και σε χώρες όπως η Τουρκία δεν πρόκειται να επεκταθεί, όπως σχολιάζουν οι αναλυτές. «Υπάρχει πάρα πολλή απαισιοδοξία σε σχέση με τις αναδυόμενες Αγορές σε γενικές γραμμές, η οποία είναι υπερβολική, όπως υπερβολική ήταν και η πρόσφατη αντίδραση και αναταραχή», όπως σημειώνει ο Geoff Lewis, στρατηγικός αναλυτής της J. P. Morgan Asset Management. Την άποψη αυτή φαίνεται να μοιράζονται και οι επενδυτές, συμπεριλαμβανομένου του Mark Mobius της Templeton Emerging Markets Group, ο οποίος δήλωσε ότι η φυγή από τις αναπτυσσόμενες χώρες έχει σχεδόν τελειώσει. «Έ χουμε περάσει κρίσεις και αυτή δεν είναι μια κρίση», δήλωσε η Greylock Capital, η οποία βοήθησε στις διαπραγματεύσεις ανταλλαγής του χρέους στην Ελλάδα.

Το οπλοστάσιο Προβόπουλου στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα Stand by Fairfax, Apollo για την αύξηση κεφαλαίου της Eurobank Μετά τη μεγάλη αντίδραση της Αγοράς (η δεύτερη μεγαλύτερη του 2014), οι επαφές δανειστών-Τ.Χ.Σ. και Τράπεζας της Ελλάδος ήρθαν σε δεύτερη μοίρα.

Ι

Ίσως γιατί, όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές, παρασκηνιακά η Τράπεζα της Ελλάδος και η κυβέρνηση εργάζονται πάνω στη βάση μίας συμφωνίας, με την ελληνική πλευρά να έχει το δίκιο με το μέρος της. Ουδείς μπορεί να προβλέψει τι άλλο κακό ή καλό μπορεί να συμβεί στην ελληνική Οικονομία μέχρι το 2020, που επικαλείται στην επιχειρηματολογία του το Δ.Ν.Τ.,

για να δικαιολογήσει τα προληπτικά κεφάλαια των 20 δισ. ευρώ που θα πρέπει να δοθούν στις τράπεζες. Αυτό, όταν είναι γνωστό ότι τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα, αν και εκτός Αγορών, διατηρούν σημαντικές επαφές με ξένους επενδυτικούς οίκους, που ανά πάσα στιγμή – και εφόσον η Οικονομία αρχίζει να μπαίνει σε τροχιά ανάπτυξης– μπορούν να προσελκύσουν τα επενδυτικά κεφάλαια. Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι η Eurobank αποτελεί την καλύτερη απόδειξη. Η

 14

διοίκηση Μεγάλου φέρεται να έχει εξασφαλίσει κεφάλαια περισσότερα των 2,5 δισ. ευρώ. Πρόσφατα, όπως έχει τονιστεί, τόσο η Fairfax όσο και το fund Apollo βρέθηκαν στην Αθήνα, ζητώντας να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατό, προκειμένου να τους επιτραπεί να επενδύσουν στον τραπεζικό τομέα της χώρας μας μέσω της Eurobank. Συγκεκριμένα, τα funds ζητούν να περάσει ο νόμος για την ανακεφαλαιοποίηση (νέα) των τραπεζών, προκειμένου να δουν τις διαθέσεις του Δημοσίου ως προς την απεμπλοκή του προς τον τραπεζικό τομέα, σημειώνουν δε, ότι το Δ.Ν.Τ. μπορεί να ζητεί 20 δισ. ευρώ, όταν οι τράπεζες ουσιαστικά δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη την αξιοποίηση των παγίων τους σε Ελλάδα, Βαλκάνια και Ανατολική Ευρώπη και όταν η εναπομείνασα ρευστότητά τους εξαντλείται από τις εκδόσεις των εντόκων γραμματίων κάθε μήνα.

| tραπεζεσ |

Το εγγύς μέλλον αναμένεται κρίσιμο, αφού εκτός από το θέμα των κεφαλαιακών αναγκών, θα συζητηθεί και το νομοσχέδιο ιδιωτικοποίησής τους, που εκκρεμεί. Το υπουργείο Οικονομικών θα λάβει ενεργό ρόλο μετά την ολοκλήρωση των συζητήσεων της Τρόικας με την Τράπεζα Ελλάδος (αναμένεται σύντομα να υπάρχει αποτέλεσμα, σύμφωνα με πληροφορίες).

Κι άλλα καλά νέα Η λογική είναι μια: Οι ελληνικές τράπεζες είναι οι μοναδικές στην Ευρώπη που έχουν ελεγχθεί δύο φορές ενώ έχουν προχωρήσει και σε ανακεφαλαιοποίηση Αυτό που λείπει είναι η έξοδος στις Αγορές, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν την ελληνική Οικονομία

Υπό αυτά τα δεδομένα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κατά τη συνάντησή του με τους εκπροσώπους των δανειστών, αποκτά πολύ σημαντικά όπλα στη φαρέτρα του, ώστε να πείσει ότι οι υπολογιζόμενες κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών αγγίζουν τα 5,5 δισ., κάτι στο οποίο έχει συναινέσει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Παρά το πολιτικό παιχνίδι που υπάρχει σαφέστατα με άλλους στόχους, η λογική είναι μια: Οι ελληνικές τράπεζες είναι οι μοναδικές στην Ευρώπη που έχουν ελεγχθεί δύο φορές και έχουν προχωρήσει και σε ανακεφαλαιοποίηση. Αυτό που τους λείπει είναι η έξοδος στις Αγορές, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν την ελληνική Οικονομία. Αυτό θα πρέπει να έχει υπόψη της η ελληνική κυβέρνηση στις συζητήσεις με την Τρόικα.

Y

 15

Την ίδια ώρα από το μέτωπο των εισηγμένων υπάρχουν σημάδια ζωής. Αφορμή τα αποτελέσματα Φουρλή, εταιρείας στη κατηγορία της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, που εν μέσω βαριάς ύφεσης το 2013, κατάφερε, παρά τη μείωση του τζίρου, να εμφανίσει αυξημένο EBITDA, πάνω από 25 εκατ. ευρώ και ταυτόχρονα να περιορίσει τις ζημιές της λίγο πάνω από τα 8 εκατ. ευρώ, από 11 εκατ. Ευρώ το 2012. Τα καλά νέα για την Αγορά επισφραγίστηκαν με την είδηση του μειωμένου τιμολογίου από την Gazprom, κατά 15%, και μάλιστα αναδρομικά από τον Ιούλιο, δίδοντας μεγάλη ανάσα στις ενεργοβόρες εισηγμένες του Χ.Α., που σε συνδυασμό με το μέτρο της διακοψιμότητας, εκτιμάται ότι θα συγκρατηθούν από φέτος οι λειτουργικές τους δαπάνες.

| επιχειρησεισ |

Σ.Ε.Β.: «Η δημοσιονομική

σταθερότητα

δεν έχει εξασφαλιστεί» Την εκτίμηση ότι παρά τη δημοσιονομική προσαρμογή που έχει επιτευχθεί με τεράστιο κοινωνικό κόστος, η δημοσιονομική σταθερότητα δεν έχει εξασφαλιστεί, εξέφρασε ο πρόεδρος του ΣΕΒ, κ. Δ. Δασκαλόπουλος, μιλώντας σε διάλογο για την παραγωγική ανασυγκρότηση.

 17

Ειδικότερα, ο κ. Δασκαλόπουλος επισήμανε ότι η δυναμική του χρέους και των ελλειμμάτων παραμένει. «Εξ ού και η μόνιμη συζήτησηδιαπραγμάτευση για τα δημοσιονομικά και χρηματοδοτικά κενά κάθε χρόνο» σημείωσε, υπογραμμίζοντας ότι το κράτος καλείται να σχεδιάσει τον δρόμο για τη μόνιμη δημοσιονομική εξυγίανση, με εθνικά μέτρα και σταθμά.

E

Για να αντιμετωπιστεί μακρόπνοα το τεράστιο έλλειμμα χρηματοδότησης και η ύφεση στην οικονομία, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΒ, προέχει: Να βγει η χώρα πειστικά και οριστικά από τα δημοσιονομικά ελλείμματα Να εξαλείψει τις αμφιβολίες για το μέλλον της και Να αποκτήσει μόνιμη αναπτυξιακή δυναμική.

«Μόνο τότε θα επανέλθει ισότιμα στον στίβο των Χρηματαγορών και της διεθνούς Οικονομίας. Μόνο τότε θα μπορέσει να δώσει απτή ελπίδα στους ανέργους και τη δοκιμαζόμενη κοινωνία», είπε χαρακτηριστικά.

M

Μιλώντας ενώπιον του προέδρου της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, κ. Αλέξη Τσίπρα, με τον οποίο είχε θερμή χειραψία, σημείωσε με νόημα ότι «οι δογματικές αντιπαραθέσεις του πρόσφατου παρελθόντος σαρώθηκαν από το τσουνάμι της παγκόσμιας κρίσης. Είναι κενές περιεχομένου σήμερα». Η τυφλή πίστη στην προστασία του κράτους ή στην ελευθερία της Αγοράς, όπως είπε, έχουν αντικατασταθεί από την πικρή αναγνώριση ότι και οι κυβερνήσεις και οι Αγορές κάνουν λάθη. «Κάνουν λάθη επειδή υπάρχουν ανίκανοι πολιτικοί, άπληστοι τραπεζίτες, αρπακτικοί επιχειρηματίες – όπως υπάρχουν και ψηφοφόροι στρεβλής αντίληψης. Κάνουν λάθη επειδή ο κόσμος μας είναι περίπλοκος και απρόβλεπτος και κανένας μηχανισμός λήψης αποφάσεων δεν έχει το χάρισμα του αλά-

θητου», προσέθεσε. Κατακεραυνώνοντας την τρόικα, σημείωσε ότι «τέσσερα χρόνια τώρα, κυνηγάμε εν πολλοίς την ουρά μας – και τρέχουμε πίσω από τις δόσεις μας».

Π

Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι υπάρχει σημαντική πρόοδος. «Τα ευοίωνα σημάδια που έχουν αρχίσει να αποτυπώνονται σε ορισμένους οικονομικούς δείκτες την υποδεικνύουν. Όλοι έχουμε συμφέρον να αποδώσουν οι προσπάθειες που καταβάλλει η σημερινή κυβέρνηση, για να βγούμε από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης. Για τον Σ.Ε.Β., ειδικότερα, είναι εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός κατανόησε και έθεσε τα προβλήματα της ελληνικής Βιομηχανίας ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα, ανταποκρινόμενος στο σήμα κινδύνου που εκπέμψαμε. Προσδοκούμε την ίδια στάση και από την αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία ήδη έχει διατυπώσει θετικές θέσεις. Η στήριξη της παραγωγικής Οικονομίας και της Βιομηχανίας, που παραμένει ο πραγματικός πρωταθλητής της εθνικής Οικονομίας, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο πολιτικής σύγκλισης, να είναι βασικός και υπερκομματικός στόχος στην πορεία εξόδου από την κρίση», επεσήμανε. Τέλος, αναφέρθηκε στην ανάγκη για «ένα νέο παραγωγικό πρότυπο, ικανό να διασφαλίσει την παρουσία μας στις παγκόσμιες Αγορές και τη συμμετοχή μας στην παγκόσμια κατανομή του πλούτου». Με άλλα λόγια, η παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου μας απαιτεί μια

 18 

πραγματική αναγέννηση. Σύμφωνα με τον κ. Δασκαλόπουλο, η αναγέννηση αυτή δεν μπορεί να προέλθει από κάποιον κεντρικό σχεδιασμό. Εξάλλου, το συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας είναι γνωστό και αποτυπωμένο σε διάφορες μελέτες – με ενδελεχέστερη αυτήν της McKinsey, την οποία είχε παραγγείλει ο Σ.Ε.Β. Εστιάζεται στους τομείς της αγροτικής παραγωγής και της ενέργειας, σε ορισμένους κλάδους της μεταποίησης, στον τουρισμό και το λιανικό εμπόριο. Επίσης, σε μερικούς ακόμη κλάδους –γενόσημα, υδροκαλλιέργειες, ιατρικό τουρισμό, διαμετακομιστικό κέντρο, διαχείριση αποβλήτων– με προοπτική δυναμικής ανάπτυξης, αν και με μικρή συνεισφορά στο Α.Ε.Π. «Αυτοί οι τομείς θα δώσουν στον τόπο αυτό που πραγματικά μπορούν, μόνο σ’ ένα περιβάλλον που ευνοεί την επιχειρηματική πρωτοβουλία και την επένδυση. Μόνο η επιχειρηματική δράση μπορεί να μετατρέψει αυτά τα πλεονεκτήματα σε θέσεις εργασίας και πλούτο για την κοινωνία», υπογράμμισε. Πέρα από αυτό, όπως είπε, η επιχειρηματική πρωτοβουλία είναι εκείνη που έχει τη δυνατότητα και τα κίνητρα για να κοιτάζει μπροστά, ανακαλύπτοντας έτσι πρώτη τα καινούργια πεδία και ανοίγοντας νέες ευκαιρίες ανάπτυξης, σε τομείς που σήμερα δεν είναι ορατοί. Αυτός ο ρόλος της διαισθητικής ενόρασης για το αύριο ανήκει αποκλειστικά στην ιδιωτική πρωτοβουλία.

Δ

«Δεν θεωρώ, βεβαίως, ότι η επιχειρηματικότητα είναι η πανάκεια για όλα τα προβλήματα. Αποτελεί όμως την κινητήρια δύναμη, για να εκτιναχθεί ο τόπος μπροστά», υπογράμμισε ο πρόεδρος του Σ.Ε.Β. Αν θέλουμε, όπως τόνισε, να δούμε επιστροφή σε υψηλούς και διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης, αν θέλουμε η μάστιγα της ανεργίας να περιοριστεί σε κοινωνικά ανεκτά επίπεδα, αν θέλουμε το χρέος μας να γίνει βιώσιμο, πρέπει να δοθεί χώρος, ανοιχτό πεδίο σ’ αυτό που ο Κορνήλιος Καστοριάδης χαρακτήριζε «πραγματική ιστορία»: στη «δημιουργική δραστηριότητα των ανθρώπων – στην ιδιωτική πρωτοβουλία».

| επιχειρησεισ |

Έκθεση-σοκ του Ε.Κ.:

«H Τρόικα έδρασε ως χασάπης»

σμού να πληρώσει τις υποθήκες και τις υψηλές τιμές ενέργειας. Επιπλέον, η έκθεση υπογραμμίζει ότι έγιναν μεγάλα λάθη όσον αφορά στον εργασιακό και τον συνταξιοδοτικό τομέα.

σΧΕΔΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ

Η σημαντική απώλεια των θέσεων εργασίας, η μαζική εξαφάνιση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και η αύξηση του πληθυσμού που ζει κοντά στο όριο της φτώχιας είναι οι τρεις σημαντικότερες συνέπειες της πολιτικής λιτότητας που επέβαλε η Τρόικα στην Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Κύπρο.

Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Ε.Κ.) για τον ρόλο της Τρόικας στις χώρες του Μνημονίου και η οποία εγκρίθηκε με ευρεία πλειοψηφία από την επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου, στις Βρυξέλλες. Σε συνέντευξη που παραχώρησε ο εισηγητής της έκθεσης και ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών, κ. Αλεχάνδρο Σέρκας, έκανε λόγο για «κοινωνικό τσουνάμι» που προκάλεσε η πολιτική της Τρόικας στις χώρες που μπήκαν σε πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Ο ισπανός ευρωβουλευτής κατηγόρησε την Τρόικα, αλλά και το Eurogroup, ότι περιφρόνησαν την κοινωνική διάσταση της πολιτικής που εφάρμοσαν, «σάν η Ευρώπη να ήταν ένα κλαμπ πιστωτών».

A

Η σφαγή των μισθωτών, οι άνεργοι & τα λουκέτα σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις

σε στο κλείσιμο πολλών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στην αύξηση της ανεργίας, ιδιαίτερα της μακροχρόνιας ανεργίας και της ανεργίας των νέων, η οποία το 2012 ξεπέρασε το 50% στην Ελλάδα, το 30% στην Πορτογαλία και το 26,5% στην Κύπρο. Επισημαίνει επίσης την «αλλοίωση» βασικών προτύπων εργασίας και τη σημαντική μείωση του κατώτατου μισθού, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου συρρικνώθηκε 22%. Η έκθεση υπογραμμίζει, επίσης, ότι στις χώρες του Μνημονίου προέκυψαν νέες μορφές φτώχιας που πλήττουν τα μεσαία και λαϊκά στρώματα, π.χ. η αδυναμία μερίδας του πληθυ-

Η πολιτική της Τρόικας έφερε κοινωνικό “τσουνάμι” Μεγάλα λάθη στον εργασιακό και τον συνταξιοδοτικό τομέα

Συγκεκριμένα, η έκθεση υπογραμμίζει ότι η πολιτική της Τρόικας οδήγη-

 19 

Οι ευρωβουλευτές επικρίνουν το γεγονός ότι στον σχεδιασμό των προγραμμάτων προσαρμογής δεν ζητήθηκε η γνώμη των εργοδοτών και των εκπροσώπων των εργαζομένων, ενώ παραβιάστηκαν διεθνείς συμβάσεις του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας, με αποτέλεσμα το συνταγματικό δικαστήριο της Πορτογαλίας να κρίνει αντισυνταγματικά ορισμένα από τα μέτρα που ελήφθησαν. «Η Τρόικα έδρασε μάλλον ως “χασάπης”, παρά ως χειρουργός που γνωρίζει την ανατομία ενός σώματος», σχολίασε ο εισηγητής της έκθεσης, κ. Αλ. Σέρκας.

• Η έκθεση καλεί τα κράτη-μέλη και την Ε.Ε. να θέσουν σε εφαρμογή σχέδιο ανάκαμψης για τις χώρες του Μνημονίου και να διορθωθούν τα λάθη που έγιναν τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Το σχέδιο αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων του πληθυσμού, καθώς και μέτρα για την τόνωση της απασχόλησης. Ο κ. Σέρκας χαρακτήρισε «ανεπαρκή» τα 6 δισ. ευρώ που παρέχει το ταμείο εγγύησης για τους νέους και υποστήριξε ότι το ποσό αυτό πρέπει να αυξηθεί στα 20 δισ. ευρώ.

• Η έκθεση εγκρίθηκε από την επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Ε.Κ. με 27 ψήφους υπέρ, επτά κατά και δύο αποχές. Η ψηφοφορία στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο στο Στρασβούργο.

Ι.Ο.Β.Ε.:

οικονομία μικροεπιχειρηματιών ήταν και παραμένει Η Ελλάδα Περισσότερα από 450.000 άτομα, που αντιστοιχούν στο 6,5% του ενεργού πληθυσμού (ηλικίες 18 έως 64 ετών) ήταν σε φάση εκκίνησης επιχειρηματικής δραστηριότητας το 2012, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της ετήσιας έρευνα για την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα, με τίτλο Η Επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα 2012-13: Ενδείξεις ανάκαμψης της μικρής επιχειρηματικότητας; που

Π

παρουσίασε το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (Ι.Ο.Β.Ε.). Από τα ευρήματα της μελέτης του Ι.Ο.Β.Ε. προκύπτει ότι η κρίση έχει θέσει σε κίνηση κάποιες διαδικασίες αναδιάρθρωσης, ακόμη και στο επίπεδο της μικρής επιχειρηματικότητας που χαρακτηρίζει το ελληνικό «επιχειρείν». Η ποιοτική βελτίωση των επιχειρηματικών εγχειρημάτων αποτυπώνεται στην άνοδο του ποσοστού των νέων επιχειρήσεων που προσφέρουν υπηρεσίες προς επιχειρήσεις και, αντίστροφα, στη μείω-

 20

ση του ποσοστού εκείνων που απευθύνονται στον τελικό καταναλωτή. Από την άλλη πλευρά, η έρευνα καταγράφει τη μείωση του ποσοστού του πληθυσμού που ήταν σε φάση εκκίνησης επιχειρηματικής δραστηριότητας, τάση που συνδέεται με τη δυσμενή οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα. Επίσης από την έρευνα προκύπτει ότι η κρίση δεν έχει επηρεάσει τη διάρθρωση της εγχώριας Οικονομίας, με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να κυριαρχούν. Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα απο-

| επιχειρησεισ |

Θετικότερη η εκτίμηση για τις προοπτικές βιωσιμότητας νέων εγχειρημάτων σε σύγκριση με το παρελθόν τελέσματα της έκθεσης, στην Ελλάδα πάνω από 450.000 άτομα, που αντιστοιχούν στο 6,5% του ενεργού πληθυσμού (ηλικίες 18 έως 64 ετών) βρισκόταν σε φάση εκκίνησης επιχειρηματικής δραστηριότητας το 2012. Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά χαμηλότερο από το 8% που είχε καταγραφεί το 2011 για την επιχειρηματικότητα αρχικών σταδίων. Η πτώση συνδέεται με την οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα, καθώς η ύφεση συρρικνώνει τις επιχειρηματικές πρωτοβουλίες που θεωρούνται βιώσιμες. Έτσι, ενώ το 2011 η Ελλάδα κατατασσόταν στην 4η υψηλότερη θέση ανάμεσα στις χώρες καινοτομίας, το 2012 βρίσκεται στη 12η θέση. Μάλιστα, τα πρώτα στοιχεία από την έρευνα του 2013 καταγράφουν περαιτέρω πτώση του δείκτη στο 5,5%. Αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός των ατόμων που βρίσκονταν σε φάση εκκίνησης επιχειρηματικής δραστηριότητας το 2013 ήταν περίπου 380.000 ή 70.000 λιγότερα σε σχέση με το 2012. Πάνω από το ένα τρίτο (36,32%) των επιχειρηματιών αρχικών σταδίων προέρχονται από το ηλικιακό κλιμάκιο 2534 ετών. Πρόκειται για θετικό γεγονός, καθώς μπορεί να υποτεθεί ότι οι νεότερες ηλικίες φέρνουν μαζί τους στον επιχειρηματικό στίβο νέες ιδέες και διάθεση πειραματισμού. Αναφορικά με τον δείκτη καθιερωμένης επιχειρηματικότητας η Ελλάδα παρουσιάζει την υψηλότερη επίδοση μεταξύ των χωρών καινοτομίας (12,3%). Ωστόσο, είναι σαφώς χαμηλότερο το ποσοστό σε σχέση με το 2011 (15,8%). Είναι αξιοσημείωτο ότι ενώ το 2012 ήταν το χειρότερο έτος της ύφεσης στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και την ανεργία, η δομή της ελληνικής Οικονομίας, ως βασιζόμενης στη μικρή επιχείρηση, δεν

Ε

μεταβάλλεται. Η κυριαρχία των μικρών επιχειρήσεων στην ελληνική Οικονομία φαίνεται ότι υποχωρεί μόλις οριακά. Η Ελλάδα ήταν και παραμένει Οικονομία μικροεπιχειρηματιών. Προς την ίδια κατεύθυνση, η Ελλάδα καταγράφει τη δεύτερη υψηλότερη επίδοση ανάμεσα στις χώρες καινοτομίας στη συνολική επιχειρηματικότητα. Οι αντιλήψεις στην Ελλάδα σχετικά με την ύπαρξη επιχειρηματικών ευκαιριών εντός του επόμενου εξαμήνου καταγράφουν, με ποσοστό 12,9%, μία από τις χαμηλότερες επιδόσεις παγκοσμίως για το 2012. Η επίπτωση της μακροχρόνιας ύφεσης της ελληνικής Οικονομίας στον σχετικό δείκτη είναι αναμενόμενη. Ωστόσο, σε σχέση με την περίοδο 2008-2011 παρατηρείται σαφής αντιστροφή της πτωτικής τάσης (π.χ. το 2011 ήταν 10,9%). Φαίνεται λοιπόν ότι καταγράφεται τάση ανάκαμψης της Οικονομίας, καθώς περισσότερα άτομα απ’ ό,τι στο παρελθόν διαπιστώνουν ότι

Στην κορυφή του δείκτη καθιερωμένης επιχειρηματικότητας η Ελλάδα με ποσοστά 12,3% στις επιδόσεις μεταξύ των χωρών καινοτομίας

υπάρχουν επιχειρηματικές ευκαιρίες γύρω τους. Επίσης, το 64,4% του δείγματος απαντά ότι η επιχειρηματικότητα είναι καλή επιλογή σταδιοδρομίας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2011 ήταν μόνο 61%. Η αύξηση αυτή υποδηλώνει τη θετικότερη εκτίμηση για τις προοπτικές βιωσιμότητας νέων εγχειρημάτων σε σύγκριση με το παρελθόν, άρα ενδεχομένως υποδηλώνει την προσδοκία ότι οι προοπτικές της Οικονομίας αναμένεται να βελτιωθούν.

 21

Η νέα επιχειρηματικότητα συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη όχι τόσο μέσω του πλήθους των νέων εγχειρημάτων που θέτει σε λειτουργία, όσο κυρίως μέσω των ποιοτικών τους χαρακτηριστικών. Στο πλαίσιο αυτό, μεγαλύτερη σημασία έχει η καινοτομία, η εξωστρέφεια και οι προοπτικές δημιουργίας απασχόλησης των νέων εγχειρημάτων, παρά ο αριθμός τους. Σχετικά με τις προοπτικές δημιουργίας απασχόλησης, από το σύνολο του δείγματος κατά την έρευνα πληθυσμού το 2012, το υψηλότερο ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18 έως 64 ετών δήλωναν ότι δεν προσδοκούν να δημιουργήσουν πάνω από τέσσερεις νέες θέσεις απασχόλησης σε βάθος πενταετίας, ενώ μόλις το 0,67% προσδοκούσαν να δημιουργήσουν μεταξύ 5 και 19 νέες θέσεις. Αναλύοντας τον βαθμό εξωστρέφειας των νέων επιχειρήσεων προκύπτει ότι το 2012 το 20,6% των νέων επιχειρηματιών δήλωναν ότι πάνω από το 25% των πελατών τους θα προέρχονται από το εξωτερικό. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2011 ήταν μόνο 16,1%. Από την άλλη πλευρά, 51,3% των νέων επιχειρηματιών δήλωναν ότι θα απευθυνθούν αποκλειστικά στην εγχώρια Αγορά ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2011 ήταν 44,8%. Στην έκθεση του Ι.Ο.Β.Ε. αναλύεται επίσης η γυναικεία επιχειρηματικότητα σε όρους προσδιοριστικών παραγόντων, αντιλήψεων και κινήτρων. Το ποσοστό γυναικών που βρίσκονταν το 2012 στην αρχική φάση επιχειρηματικής δραστηριοποίησης (επιχειρηματικότητα αρχικών σταδίων) στο σύνολο του γυναικείου πληθυσμού (ηλικίας 18-64) ήταν της τάξεως του 4,3%. Στον αντίποδα, το αντίστοιχο ποσοστό των ανδρών στο σύνολο του ανδρικού πληθυσμού (18-64) ανέρχεται στο 8,6%. Συνεπώς είναι προφανές ότι η γυναικεία επιχειρηματικότητα αρχικών σταδίων υστερεί σημαντικά (σχεδόν κατά το ήμισυ) της ανδρικής.

Πως το παιχνίδι έχει «ανοίξει», για τις ελληνικές επιχειρήσεις

Το “Hotel California”, η καινοτομία στα… αγγουράκια και οι «Στιβ Τζομπς» Σύμφωνα με τον κ. Βαρσακέλη, η Ελλάδα μπορεί να επανακτήσει τη βιομηχανία της, αρκεί να επικεντρωθεί σε κλάδους παραγωγής προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία, υψηλή εισοδηματική ελαστικότητα και ελαστικότητα ως προς την τιμή, με δυνατότητα δηλαδή άσκησης επιθετικής τιμολογιακής πολιτικής. Ποιες είναι, όμως, οι προκλήσεις για τις επιχειρήσεις; Πρώτον, το γεγονός ότι ο ρυθμός της αλλαγής έχει μεταβλη-

Σ

«Θα επιβιώσουν όσοι αλλάζουν γρηγορότερα από το περιβάλλον τους» - Νίκος Βαρσακέλης, καθηγητής Βιομηχανικής Πολιτικής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών Α.Π.Θ.

θεί, και από γραμμικός έχει γίνει εκθετικός. Οι κρατικοδίαιτες επιχειρήσεις δεν μπορούν να ακολουθήσουν αυτό

 22

τον ρυθμό. Δεύτερον, ο υπερ-ανταγωνισμός, καθώς το παιχνίδι έχει πλέον «ανοίξει», με την είσοδο χωρών όπως η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία, η Τουρκία. «Στο περιβάλλον αυτό πρέπει να παίξεις με τους όρους του παιχνιδιού. Είναι όπως εκείνο που λέει το τραγούδι Hotel California των Eagles: μπορείς να κάνεις “check in” όποτε θέλεις, αλλά δεν μπορείς να φύγεις� Θα επιβιώσουν όσοι αλλάζουν γρηγορότερα από το περιβάλλον τους και έχουν την καινοτομία ως βασικό συστατικό ύπαρξης (ακόμη και αν πουλάνε αγγουράκια και στελεχώνονται από… Στιβ Τζομπς), δηλαδή ανθρώπους με πρωτοβουλίες και πάθος για το νέο. Οι μειώσεις των μισθών δεν συμβαδίζουν με αυτό το μοντέλο, αλλά με εκείνο της Κίνας – κι ούτε καν πια», σημείωσε ο κ. Βαρσακέλης. Η τρίτη πρόκληση για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι ν’ αντιληφθούν ότι αυτό που μετράει σήμερα είναι η δημιουργία της γνώσης, «καθώς πια έχουμε φύγει από την Κοινωνία της Γνώσης και έχουμε βρεθεί στην Κοινωνία της Δημιουργίας της Γνώσης», σημείωσε ο καθηγητής.

Λάθη στην κατασκευή της ευρωζώνης Από το ίδιο βήμα, ο καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, κ. Μωυσής Σιδηρόπουλος, εξέφρασε την πεποίθηση ότι η αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης και τα λάθη στην «κατασκευή» της καθιστούν δύσκολη –ή παρεμποδίζουν– την επίλυση της κρίσης της ελληνικής Οικονομίας. Προσέθεσε ότι τυχόν επιβεβαίωση αυτού του σεναρίου θα μπορούσε να απειλήσει όχι μόνο το μέλλον της χώρας μας, αλλά και το ίδιο το ευρωπαϊκό σχέδιο. Κατά τον ίδιο, πάντως, αν το ελληνικό ζήτημα επιλυθεί πριν πάρει τις προαναφερθείσες καταστροφικές διαστάσεις, τότε μπορεί να αποδειχτεί ευεργετικό για την Ευρώπη, διότι η τελευταία φαίνεται ότι μπορεί να προχωρεί μέσα από τις κρίσεις της, συνειδητοποιώντας τα λάθη που έγιναν. Έ να από τα λάθη «κατασκευής»

| eπιχειρησεισ |

του ευρώ –που αποκάλυψε η κρίση– είναι η «πλάνη» ότι οι Ευρωπαίοι θα μπορούσαν να ενεργήσουν αγνοώντας την πολιτική διάσταση του ενιαίου νομίσματός τους. «Στο σκηνικό αυτό», τόνισε, «δύο επιλογές προσφέρονται στην ελληνική Οικονομία: πρώτον, η εγκατάλειψη της ζώνης του ευρώ, που ουσιαστικά δεν αποτελεί επιλογή γιατί θα προκαλούσε φυγή κεφαλαίων, απώλεια εμπιστοσύνης και απαγορευτικά επιτόκια και δεύτερον, η συνέχιση της “πραγματικής προσαρμογής”, που όμως συμβαδίζει με τη λιτότητα». Σύμφωνα με τον κ. Σιδηρόπουλο, η Ελλάδα έχει ήδη δεχτεί για τρία χρόνια πολύ σοβαρή κάθαρση και δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι Έ λληνες είναι απρόθυμοι να συνεχίσουν «να καταπίνουν το χάπι της λιτότητας».

Η ελληνική κοινωνία έχει οικονομικό μέλλον Αισιόδοξος ότι η ελληνική κοινωνία έχει οικονομικό μέλλον εμφανίστηκε ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Α.Π.Θ., κ. Γρηγόρης Ζαρωτιάδης. H χώρα διαθέτει πόρους φυσικούς, ανθρώπινους, κοινωνικούς και πολιτισμικούς καθώς και τεχνολογικά επιτεύγματα, ενώ η γεωστρατηγική της θέση είναι πολύ σημαντική. Προσέθεσε, ωστόσο, ότι χρειάζεται «μια Ελλάδα που θα δουλέψει πάνω στην κοινωνική δημοκρατική επαναθεμελίωση, για την παραγωγική και οικονομική ανασυγκρότησή της, ουσιαστικά από το μηδέν».

Για να γίνει αυτό, χρειάζονται: «Σωστές μεταρρυθμίσεις», γιατί όπως είπε η ανασυγκρότηση της Αγοράς εργασίας, όπως έγινε, αποτελεί μεταρρύθμιση, αλλά λανθασμένη. Προσανατολισμός σε μια οικονομία εξειδίκευσης ποιότητας αντί για οικονομία κλίμακας. Κεφάλαια προς επένδυση. «Ωστόσο», συμπλήρωσε, «κάθε εισροή κεφαλαίου δεν συνιστά αναγκαστικά παραγωγική επένδυση, όπως και η έννοια της ιδιωτικοποίησης δεν ταυτίζεται αναγκαστικά με αυτή της παραγωγικής επένδυσης».

Δρομολογια

Με τα «φτερά» της ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα πετάξει η Hewlett Packard τον Μάρτιο ΤΗΣ ΧαράΣ Αυγερινού

Ε

Έ νας χρόνος χρειάστηκε μετά την υπογραφή της σχετικής συμφωνίας με­τ αξύ H e w l e t t P a c ­k a r d , COSCO και ΤΡΑΙΝΟΣΕ προκειμένου να ξεκινήσουν τα πρώτα δοκιμαστικά σιδηροδρομικά δρομολόγια που θα μεταφέρουν τα εξαρτήματα της αμερικανικής εταιρείας από τον σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων της COSCO στον Πειραιά, στο Παρντουμπίτσε της Τσεχίας, όπου βρίσκεται η γραμμή συναρμολόγησης του τεχνολογικού κολοσσού. Πληροφορίες αναφέρουν ότι στο τέλος Μαρτίου αναμένονται τα πρώτα δοκιμαστικά δρομολόγια από τον Πειραιά έως την Τσεχία, τα οποία θα μεταφέρουν δύο φορές την εβδομάδα προϊόντα της HP, διασχίζοντας έξι χώρες. Η δοκιμαστική περίοδος θα διαρκέσει τρεις μήνες, κατά τη διάρκεια των οποίων θα αξιολογηθεί η αποδοτικότητα της χρήσης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και η αποτελεσματικότητα της νέας αυτής υπηρεσίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών υπεγράφη την 1η Μαρτίου του 2013 (έναν χρόνο νωρίτερα) αλλά μέχρι τα τέλη Μαρτίου 2014 – οπότε και ελπίζει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ ότι θα ξεκινήσει τα εμπορευματικά δρομολόγια– δεν θα «έχει μπει στις ράγες».

Σε «τροχιά ανόδου» τα εμπορεύματα εντός ΕΛΛΑΔΑΣ Διπλασιασμός της κίνησης παρατηρείται στο εμπορευματικό δρομολό-

 23

γιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη, το οποίο ξεκίνησε τη λειτουργία του τον περασμένο Δεκέμβριο. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η κίνηση εμπορευμάτων με τα τρένα του ΟΣΕ έχει αυξηθεί 100%, με αποτέλεσμα η Διοίκηση να σχεδιάζει τη δρομολόγηση επιπλέον τρένων. Σήμερα εκτελούνται δύο δρομολόγια την εβδομάδα ενώ σκοπός είναι να αυξηθούν στα πέντε. Κύκλοι της Διοίκησης σημείωσαν ότι το κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων με το τρένο διαμορφώνεται στα 260 ευρώ, ενώ η οδική μεταφορά με φορτηγό κοστίζει πλέον 500 ευρώ, λόγω της αυξημένης τιμής των καυσίμων αλλά κυρίως λόγω της σημαντικής αύξησης των τιμών των διοδίων. Πλέον καθημερινά μεταφέρεται στις ράγες του ΟΣΕ φορτίο που ισοδυναμεί με 60 φορτηγά στο δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Αθήνα. Συνολικά έχει υπολογιστεί ότι μετακινούνται στον εν λόγω άξονα 600 φορτηγά. Πλέον το μερίδιο που διαθέτει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ ανέρχεται στο 10%του μεταφορικού έργου, ενώ οι επιδόσεις της παρέμεναν σταθερές εδώ και πολλά χρόνια μόλις στο 3%. Πληροφορίες αναφέρουν, επίσης, ότι κυοφορείται ακόμη μία συμφωνία, την οποία αναμένεται να συνάψει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ με μεγάλη εταιρεία για τη μεταφορά των προϊόντων μέσω του δικτύου του ΟΣΕ. Οι ανακοινώσεις αναμένονται στο τέλος του μήνα.

αραβικα & κινεζικα κεφαλαια

στην πιο “καυτη” επένδυση της Lamda στο Ελληνικό

Φ

Φανταστείτε να περπατάτε στην παραλία του Ελληνικού, διασχίζοντας τεράστια ενυρδεία, πανέμορφες κατοικίες που βλέπουν σε λίμνες και ανέμελους ποδηλάτες να χαζέυουν τα σκάφη στη μαρίνα.... Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες που έρχονται απο το στρατόπεδο

της Lamda Development (συμφερόντων κ. Σπ. Λάτση) επικρατεί ικανοποίηση για το γεγονός ότι τον πρώτο λόγο στην αξιοποίηση του Ελληνικού θα έχει μία ελληνική εταιρεία. Σημειωτέον ότι η Lamda ήταν η πρώτη εταιρεία real estate που έφερε στη χώρα μας το concept των κλειστών εμπορικών κέντρων, γνωστά στο εξωτερικό και ως malls. Στο σχήμα είναι έτοιμα να συμ-

 24

Πάρκο 2 εκατ. τ.μ., ενυδρεία, σπίτια με λίμνες και ποδηλατόδρομοι στο μεγαλεπίβολο Business Plan

| ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ |

“Το μεγαλύτερο ιδιωτικό έργο που έχει γίνει ποτέ στην Έλλάδα και που αναμένεται να ξεπεράσει τα 7 δις. ευρώ” - Οδυσσέας Αθανασίου, CEO της LAMDA Development S.A.:

μετάσχουν, εφόσον προχωρήσουν οι διαδικασίες ελέγχου από το ΤΑΙΠΕΔ και εν συνεχεία από το Ελεγκτικό Συνέδριο και αμερικανικά κεφάλαια, με τα οποία ο όμιλος ήταν κατά το τελευταίο διάστημα σε επαφές, ενώ σταδιακά –και εφόσον προχωρήσει το έργο– θα προστίθενται επενδυτές. Επιπλέον, εφόσον η κοινοπραξία αναλάβει τελικά το mega-project του Ελληνικού, έχει ήδη έλθει σε επαφές και θα προσθέσει νέους εταίρους στο σχήμα, δεδομένων των κεφαλαίων που απαιτούνται για την επένδυση και μπορεί να φθάσουν ακόμη και τα 7 δισ. ευρώ. Ορισμένες πληροφορίες φέρουν ακόμη και τον ίδιο τον κ. Λάτση να έχει ενεργό συμμετοχή, ενώ από την πλευρά της η Lamda Development, ανεξαρτήτως του ποσοστού που θα έχει στο τελικό σχήμα, θα έχει το ρόλο του management και την ευθύνη της ανάπτυξης για όλη την επένδυση. Όσον αφορά στο master­ plan που υπέβαλε η εταιρεία διά χειρός του διασήμου Norman Foster και του αρχιτεκτονικού του γραφείου Foster & Partners, περιλαμβάνει κτίρια-τοπόσημα με ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία, τα οποία –εφόσον φυσικά προχωρήσει το έργο– φιλοδοξούν να προσδώσουν στην Αθήνα τον «αέρα» σύγχρονης διεθνούς πρωτεύουσας. Στα βασικά στοιχεία της πρότασης είναι το πάρκο, από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, συνολικής επιφάνειας 2 εκατ. τ.μ., καθώς και ένα από τα μεγαλύτερα ενυδρεία στην Ευρώπη, συγκροτήματα κατοικιών μπροστά σε λίμνες, υπερσύγχρονη μαρίνα, εσωτερικό δίκτυο κυκλοφορίας, χώροι εστιάσεων

Ο

και πολιτισμού, ποδηλατόδρομοι. Κεντρικό ρόλο, με βάση και το masterplan που έχει υλοποιήσει το διεθνούς φήμης αρχιτεκτονικό γραφείο, θα έχει και το γνωστό κτίριο Σααρίνεν, το κεντρικό κτίριο που πρώην αερολιμένα Αθήνων, το οποίο χτίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και ανήκει στα τελευταία έργα του Φινλανδού Eero Saarinen, ενός επίσης κορυφαίου αρχιτέκτονα της εποχής. Επιπλέον, θα υπάρξει αξιοποίηση της παραλίας σε μήκος 1 χλμ., η οποία θα είναι ανοιχτή στο κοινό, ενώ η μαρίνα του Αγίου Κοσμά θα μεταμορφωθεί σε μία από τις πιο σύγχρονες πανευρωπαϊκά. Η οικιστική ανάπτυξη θα είναι κατά κύριο λόγο χαμηλή και θα περιβάλλεται από εσωτερικές λίμνες και χώρους πρασίνου.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ Η προσφορά της LAMDA Develop­ ment S.A. υποστηρίζεται από το Glo­ bal Investment Group, που απαρτίζεται από την εταιρεία Al Maabar από το Abu Dhabi, από την κινεζικό όμιλο Fosun Group και από ευρωπαϊκά κεφάλαια. Η Αl Maabar είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες real estate μικτής χρήσης στην ευρύτερη περιοχή της Mέσης Aνατολής και της Βορείου Αφρικής. Είναι θυγατρική εταιρεία της Mubadala Development, η οποία συνιστά sovereign fund του Αbu Dhabi. Η Fosun Group, η οποία δημιουργήθηκε το 1992 και έχει έδρα

Εχθρός της επένδυσης, η γραφειοκρατία και οι αντιδράσεις των δημάρχων!

 25

στη Σαγκάη, είναι ένας από τους μεγαλύτερους πολυεθνικούς ομίλους της Kίνας και διαδραματίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Δραστηριοποιείται στους τομείς της βιομηχανίας, των επενδύσεων, της διαχείρισης περιουσίας και των ασφαλειών. «Είναι μια πολύ σημαντική ημέρα για την εταιρεία αλλά και την Ελλάδα, αφού ορισμένα από τα μεγαλύτερα επενδυτικά κεφάλαια του κόσμου αποφάσισαν να επενδύσουν στη χώρα μας, δείχνοντας έμπρακτα την εμπιστοσύνη τους στην προοπτική της ελληνικής Οικονομίας», δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της LAMDA Development, κ. Οδυσσέας Αθανασίου. Σύμφωνα με τον ίδιο, η συνολική επενδυτική πρόταση, που αποτελεί το μεγαλύτερο ιδιωτικό έργο που έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα, εφόσον υλοποιηθεί, θα ξεπεράσει τα 7 δισ. ευρώ και θα έχει –μεταξύ άλλων– ως άμεσες συνέπειες τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων άμεσων θέσεων εργασίας, την αξιοποίηση του παραγωγικού δυναμικού της ελληνικής επιχειρηματικότητας και την ουσιαστική περιβαλλοντική αναβάθμιση της Αττικής, με τη δημιουργία βιώσιμου πάρκου 2.000.000 τ.μ., το οποίο θα αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος της επένδυσης. «Με την ολοκλήρωση της επενδυτικής μας πρότασης, η Ελλάδα θα αποκτήσει έναν παγκοσμίου επιπέδου προορισμό αναψυχής, κατοικίας, πολιτισμού και αθλητισμού, με πρωτοποριακές υποδομές και υψηλού επιπέδου προσφερόμενες υπηρεσίες, ανοιχτό σε όλους τους Έλληνες και φιλόξενο σε όλους του ξένους επισκέπτες μας», επεσήμανε ο κ. Αθανασίου.

150 εκAT. ΕΥΡΩ

για την Επιχείρηση διάσωσης της βιομηχανίας Σειρά μέτρων για ελάφρυνση του ενεργειακού κόστους της Βιομηχανίας ανακοίνωσαν ο υπουργός και ο υφυπουργός ΠΕΚΑ, κ.κ. Γιάννης Μανιάτης και Μάκης Παπαγεωργίου.

Σ

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, τα μέτρα αυτά θα επιφέρουν ελάφρυνση περίπου 150 εκατ. ευρώ τον χρόνο, κυρίως στη βαριά Βιομηχανία που είναι συνδεδεμένη στην υψηλή τάση και στις μεταποιητικές μονάδες που είναι

συνδεδεμένες στη μέση τάση. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνεται η θεσμοθέτηση συμβολαίων διακοψιμότητας, τους όρους των οποίων διαπραγματεύεται το υπουργείο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Επίσης προβλέπεται η επιστροφή μέρους των κερδών που θα σημειώσει η ΔΕΠΑ στο οικονομικό έτος 2013, στην οποία διανομή θα μετάσχουν όλοι οι πε-

 26

λάτες της: και βιομηχανικοί και οικιακοί. Για έναν αριθμό βιομηχανικών πελατών, στους οποίους περιλαμβάνεται η Χαλυβουργική και οι οποίοι, λόγω χαμηλής κατανάλωσης, θα έπρεπε να προμηθεύονται αέριο από τις ΕΠΑ και όχι από τη ΔΕΠΑ, προωθείται νομοθετική ρύθμιση που θα τους επιτρέπει για την επόμενη διετία να συνεχίσουν να

| ΕΝΕΡΓΕΙΑ |

Σύμφωνα με τον υπουργό ΠΕΚΑ, κ. Γιάννη Μανιάτη, 30 εκατ. ευρώ για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας

Σύμφωνα με τον υπουργό ΠΕΚΑ, κ. Γιάννη Μανιάτη, προβλέπεται ενίσχυση 30 εκατ. ευρώ για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας

αγοράζουν αέριο από τη ΔΕΠΑ, σε χαμηλότερη τιμή. Επιπλέον μέτρα για το ενεργειακό θέμα της βιομηχανίας αναμένεται να αποφασιστούν στη συνεδρίαση της Διυπουργικής Επιτροπής για τη Βιομηχανία. Σύμφωνα με τον υπουργό ΠΕΚΑ, κ. Γιάννη Μανιάτη, θα επιδιωχθεί να ενισχυθεί η Βιομηχανία με περίπου 30 εκατ. ευρώ για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας, με κονδύλια από το πρόγραμμα καταπολέμησης της αιθαλομίχλης τα οποία παραμένουν αδιάθετα.

Τη διανομή μέρους των κερδών της ΔΕΠΑ σε όλους τους πελάτες της εταιρείας.

Τι περιλαμβάνει το πακέτο :

Έχει γίνει προετοιμασία και έχουν κατατεθεί εισηγήσεις για την εφαρμογή από την Ελλάδα προγράμματος αντιστάθμισης του κόστους που προκαλείται από το σύστημα εμπορίας ρύπου στις βιομηχανίες για το διοξείδιο του άνθρακα, με το πρόσθετο επιχείρημα ότι οι ελληνικές βιο-

Το μέτρο της διακοψιμότητας για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες. Την εξίσωση του ΕΔΜΕΑΡ της μέσης τάσης με την υψηλή για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις.

Τη διατήρηση για 2 χρόνια των βιομηχανιών που επιλέγονται ως πελάτες της ΔΕΠΑ, ανεξαρτήτως κατανάλωσης λόγω κρίσης.

Eπίσης θα ζητηθεί από το ΥΠΕΚΑ να διατεθεί το περίσσευμα του προϋπολογισμού του ποσού που είχε αποφασιστεί να δοθεί για την αιθαλομίχλη.

 27

μηχανίες είναι εκτεθειμένες στον ανταγωνισμό χωρών εκτός Ε.Ε., που δεν εφαρμόζουν το ΣΕΔΕ (Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών). Το κόστος του μέτρου υπολογίζεται σε 15 έως 20 εκατ. ευρώ και θα τεθεί σε διαβούλευση σχετική υπουργική απόφαση. Την κατάργηση από τον Σεπτέμβριο των ΑΔΙ (Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος) και του μηχανισμού ανάκτησης μεταβλητού κόστους (προσωρινά μεταβατικά μέτρα στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού) που θα οδηγήσουν στη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας. Έναρξη των δημοπρασιών τύπου Νome επίσης από τον Σεπτέμβριο για την πρόσβαση τρίτων στην λιγνιτική και ηλεκτρική παραγωγή της Δ.Ε.Η.

Πού θα γίνουν υδατοδρόμια;

Υδροπλάνα:

Απογειώνονται οι μετακινήσεις «θαλάσσης-αέρος» Της Χαράς Αυγερινού

Αιτήσεις για την ίδρυση υδατοδρομίων έχουν γίνει από 11 νησιά. Ο Οργανισμός Λιμένος Κέρκυρας έχει ζητήσει ήδη την αδειοδότηση τεσσάρων υδατοδρομίων, τα οποία αφορούν στην Κέρκυρα, τους Παξούς, την Ερείκουσα και τους Οθωνούς. Επίσης, άδεια για υδατοδρόμιο έχουν ζητήσει ο Οργανισμός Λιμένος Πατρών, ο Οργανισμός Λιμένος Λαυρίου, ο Οργανισμός Λιμένος Ηρακλείου, ο οργανισμός Λιμένος Βόλου, το δημοτικό λιμενικό ταμείο Σκύρου, το δημοτικό λιμενικό ταμείο Ρεθύμνου και το δημοτικό λιμενικό ταμείο Ζακύνθου.

«Χαμηλές πτήσεις» έκαναν μέχρι πρότινος τα υδροπλάνα, τα οποία φαίνεται ότι προχωρούν σε δυναμική επανεμφάνιση στην ελληνική Aγορά, με τα πρώτα δρομολόγια να προγραμματίζονται για την Άνοιξη του 2014. Οι προσπάθειες του παρελθόντος μπορεί να έπεσαν στο κενό λόγω ελλείψεων στο νομοθετικό πλαίσιο –το οποίο περιελάμβανε υπερβολική γραφειοκρατία– η νέα προσπάθεια, ωστόσο, αναμένεται να έχει καλύτερη έκβαση. Κι αυτό λόγω του νόμου 4146 που ψηφίστηκε τον περασμένο Απρίλιο και προβλέπει, μεταξύ άλλων, την επιτάχυνση στη διαδικασία αδειοδότησης και λειτουργίας των υδατοδρομίων, ενώ δίνει τη δυνατότητα επαναδειοδότησης υδατοδρομίων που είχαν λειτουργήσει ώς το 2008 σε νησιά, κυρίως του Ιονίου.

Ποιες εταιρείες προγραμματίζουν να «πετάξουν» και πότε; Οι πρώτες πτήσεις έχουν προγραμματιστεί να γίνουν στα νησιά του Ιονίου, καθώς ήδη η εταιρεία Ελληνικά Υδατοδρόμια που συνεργάζεται με την αεροπορική εταιρεία Κ2 Smart Jets –δραστηριοποιείται προς το παρόν στις

πτήσεις VIP– έχει αναλάβει την κατασκευή τεσσάρων υδατοδρομίων στην Κέρκυρα, Παξούς, τους Οθωνούς και την Ερείκουσα, για λογαριασμό του Οργανισμού Λιμένος Κέρκυρας. Σημειώνεται ότι η «Ελληνικά Υδατοδρόμια» είναι η εταιρεία που έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας τη διαδικασία αδειοδότησης των υδατοδρομίων και στα υπόλοιπα νησιά. Οι πτήσεις αρχικά θα πραγματοποιούνται με μισθωμένα υδροπλάνα, τα οποία από

 14

το 2015 θα αρχίσουν να αντικαθίστανται σταδιακά από ιδιόκτητα της K2 Smart Jets. Ήδη οι υπεύθυνοι της εταιρείας βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με την κατασκευαστική εταιρεία Viking Air στον Καναδά για την παραγγελία των πρώτων δύο ελληνικών υδροπλάνων τύπου Twin-Otter DHC-6-400, αξίας 12 εκατ. δολαρίων. Η συμφωνία θα περιλαμβάνει και δυνατότητα αγοράς άλλων τεσσάρων αεροσκαφών του ιδίου τύπου.

| ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ |

| ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ |

«Στόχος μας ήταν οι πρώτες πτήσεις να γίνουν στις αρχές του 2014, ωστόσο εκτιμήσαμε ότι η Άνοιξη είναι επιχειρηματικά καλύτερη περίοδος για να τις δρομολογήσουμε» - Τάσος Γκόβας, Πρόεδρος της εταιρείας «Ελληνικά Υδατοδρόμια».

Πολύπλοκο θεσμικό πλαίσιο και καθυστερήσεις Μόλις πριν από έναν μήνα εκδόθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που ορίζει τα τέλη προσθαλάσσωσης, παραμονής (ελλιμε­ νισμού) και υπηρεσιών εξυπηρέτησης πτήσεων. Πρόκειται για απαραίτητες λεπτομέρειες προκειμένου να τεθούν σε λειτουργία τα υδατοδρόμια και παρά την παρέλευση μηνών, αυτές δεν είχαν οριστικοποιηθεί μέχρι πρότινος. Αποτέλεσμα της καθυστέρησης ήταν οι εταιρείες που επιθυμούν να δρα-

στηριοποιηθούν στον χώρο να μην γνωρίζουν το ακριβές πλαίσιο τιμολόγησης και κατά συνέπεια να αδυνατούν να εκπονήσουν πλήρη επιχειρησιακά σχέδια. Στο μεταξύ, εκκρεμεί η έκδοση ακόμη δύο ΚΥΑ, η μία εκ των οποίων, μάλιστα, είναι απαραίτητη για την αδειοδότηση των υδατο­ δρομίων. Πρόκειται για την απόφαση που συστήνει την επιτροπή υδατροδρομίων η οποία πραγματοποιεί τις αυτοψίες στα υδατο-

 14

δρόμια και εισηγείται υπέρ ή κατά της έκδοσης σχετικής άδειας. Η δεύτερη ΚΥΑ αφορά στον καθορισμό της διαδικασίας απόδοσης του 5% επί της τιμής του εισιτηρίου που κατευθύνεται υπέρ του Δημοσίου, όπως προβλέπει ο σχετικός νόμος. Πληροφορίες αναφέρουν ότι και οι δύο αυτές Υπουργικές Αποφάσεις έχουν πάρει τον δρόμο προς το Εθνικό Τυπογραφείο, αναμένοντας να λάβουν ΦΕΚ στο επόμενο

Τι χρειάζεται για να είναι η επένδυση βιώσιμη; Κύκλοι της Αγοράς επισημαίνουν ότι κάθε υδροπλάνο, προκειμένου να παράγει οικονομικά βιώσιμο έργο, προϋποθέτει μια δραστηριότητα 1.500 ωρών σε ετήσια βάση, δηλαδή 35 ώρες πτήσης εβδομαδιαίως. Δεδομένης της σχετικά μικρής χωρητικότητας (19 επιβάτες ανά πτήση), τα δρομολόγια που θα επιλεγούν πρέ-

πει να έχουν υψηλές μέσες πληρότητες (άνω του 70%) ανά πτήση, με ναύλους που θα προσεγγίζουν περισσότερο τα αεροπορικά τιμολόγια και όχι τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια, εξηγούν στελέχη της Αγοράς. Ωστόσο αποτελεί ένα προϊόν το οποίο θα πρέπει να είναι και εμπορικά ανταγωνιστικό, προκειμένου να προσελκύσει επιβάτες. Το κόστος για τη δημιουργία των υποδομών και την αδειοδότηση υδατοδρομίου κυμαίνεται μεταξύ 80.000 και 100.000 ευρώ. Έ να καινούργιο υδροπλάνο πωλείται έναντι 5 εκατ. ευρώ περίπου, ενώ ένα μεταχειρισμένο έναντι 1 έως 1,5 εκατ. ευρώ. Η χωρητικότητα ενός υδροπλάνου δεν ξεπερνά τους 19 επιβάτες, αναπτύσσοντας ταχύτητα έως 250 χλμ./ώρα (160 κόμβους).

Προβλέπεται αντικατάσταση των μισθωμένων υδροπλάνων από ιδιόκτητα της K2 Smart Jets το 2015 Σε διαπραγματεύσεις οι υπεύθυνοι της εταιρείας με τη Viking Air, για τις πρώτες παραγγελίες ελληνικών υδροπλάνων αξίας 12 εκάτ. δολαρίων

 32

| ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |

Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΣΤΑ ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ Παρ’ ότι οι απώλειες από το 2008/7 μέχρι σήμερα εξακολουθούν να είναι εντυπωσιακές για τα αθηναϊκά ξενοδοχεία – σε ορισμένες περιπτώσεις έφτασαν ή ξεπέρασαν το 40%– τα πρώτα θετικά σημάδια ανάκαμψης είναι εμφανή. Πιο συγκεκριμένα, στις πληρότητες υπάρχει αύξηση 11% το 2013 έναντι του 2012 και 8,7% στο έσοδο ανά διαθέσιμο δωμάτιο (RevPAR).

Π

Σύμφωνα με τους ξενοδόχους της Αθήνας, στη σταθεροποίηση αυτή συνέβαλαν τρεις παράμετροι: Κατ’ αρχάς, όπως ειπώθηκε σε Συνέντευξη Τύπου στο Grecotel PallasAthena, το οποίο επαναλειτουργεί στην πλατεία Koτζιά, τα αθηναϊκά ξενοδοχεία κράτησαν πολύ χαμηλά τα επίπεδα των τιμών τους και λειτούργησαν άκρως ανταγωνιστικά. Απόδειξη αυτού αποτελεί το γεγονός ότι η μέση τιμή δωματίου (ARR) για το 2013 έκλεισε με αρνητικό πρόσημο και η πορεία των τιμών ήταν πτωτική καθ’ όλη την διάρκεια του 2013, με εξαίρεση τον Δεκέμβριο. Τις μεγαλύτερες απώλειες σε τιμές υπέστησαν τα ξενοδοχεία 4, 3 και 2 αστέρων (πτώση ARR έως και 16,2% το

Το 2013 ήταν η «χρονιάφρένο» στην εξαετή καθοδική πορεία Αθήνας και Αττικής, σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκαν η Ένωση Ξενοδόχων Αθηνών Αττικής & Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ) και η GBRConsulting

2013 έναντι του 2012 και άνω του 20% έναντι του 2008/7). Κατά δεύτερο λόγο, στην Αθήνα επικράτησε, παρά την κρίση, ειρηνικό κλίμα σε αντίθεση με βασικούς ανταγωνιστές μας, όπως π.χ. στη γειτονική Κωνσταντινούπολη, η οποία αντιμετώπισε σοβαρές κοινωνικές ταραχές και μέτρησε απώλειες έως και 15,2%. Τέλος, έγιναν σημαντικές προσπάθειες να επικοινωνηθεί στο εξωτερικό η πολύπλευρη ταυτότητα της πόλης, οι οποίες απέδωσαν. Ιδιαίτερα η ΕΞΑΑΑ μετέφερε αυτό το θετικό μήνυμα σε σημαντικό αριθμό ξένων δημοσιογράφων και Τ.Ο. που φιλοξένησε καθ’ όλη τη διάρκεια του 2013. «Τα ενθαρρυντικά σημάδια από τον απο-

 33

λογισμό του 2013 και τα ελπιδοφόρα μηνύματα από τις Αγορές για το 2014 δεν πρέπει να μας εφησυχάσουν καθώς οι μεγάλες απώλειες ετών σε κλίνες, έσοδα και αριθμό αφικνούμενων τουριστών δεν αναπληρώνονται από την μια στιγμή στην άλλη, αλλά απαιτούν δράσεις εξωστρέφειας, συνέργειες και συντονισμένες ενέργειες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα» επεσήμανε ο Πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ, κ. Αλέξανδρος Βασιλικός. Πιο συγκεκριμένα, όπως είπε, «η πτωτική πορεία που έχει καταγραφεί από το 2008/7 μέχρι σήμερα, εξακολουθεί να μας απασχολεί. Ενώ πανελλαδικά παρατηρήθηκε αύξηση της τάξης του 13,2% στις διεθνείς τουριστικές αφίξεις στα κυριότερα αεροδρόμια της χώρας, η Αθήνα εξακολουθεί να μετρά απώλειες που ξεπερνούν το μισό εκατομμύριο επισκέπτες, παρά τη μικρή αύξηση της αεροπορικής κίνησης το 2013 έναντι του 2012 (2,5%). Οι συνολικές οικονομικές απώλειες, δε, στον τουρισμό της πρωτεύουσας από την απαξίωση του προορισμού τα χρόνια της κρίσης (2009/8-2013) εκτιμούμε πως ξεπερνούν εντός και εκτός ξενοδοχείων τα 2.550.000.000 ευρώ». Στο σημείο αυτό επισημαίνουμε πως με βάση τα αποτελέσματα των ετών από το 2008/7 έως το 2013/12 με κοινό δείγμα ξενοδοχείων, παρατηρούνται απώλειες 20,2 % στη μέση πληρότητα καταλυμάτων (Occ), 19,9% στη μέση τιμή δωματίου (ARR) και 36% στα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο (RevPar) – μέσοι όροι σε όλες τις κατηγορίες. Τα «σταθεροποιητικά» χαρακτηριστικά αποτελέσματα του 2013, όπως τόνισε ο Πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ, επιδρούν θετικά στην ψυχολογία και τις προσδοκίες των ξενοδόχων της Αθήνας. Άλλωστε και τα μηνύματα από τις βασικές Αγορές και τον Συνεδριακό Τουρισμό είναι θετικά, ενώ επίσης θετικά επιδρά στη ζήτηση και τις πληρότητες η ανάληψη της Προεδρίας της Ε.Ε. από την Ελλάδα.

Μια πρωτοβουλία για τον ελληνικό τουρισμό...

«Mε το πιλοτικό πρόγραμμα της διττής εκπαίδευσης, εδώ στην Κρήτη, θέλουμε να διερευνήσουμε πώς μπορούν τα βασικά στοιχεία της διττής επαγγελματικής κατάρτισης να εδραιωθούν μακροπρόθεσμα στον τομέα του τουρισμού στην Ελλάδα», δήλωσε ο Κοινοβουλευτικός Υφυπουργός του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Παιδείας και Έρευνας της Γερμανίας, κ. Τόμας Ράχελ στην εκδήλωση για τα εγκαίνια της Σχολής Διττής Εκπαίδευσης στην Κρήτη.

K

Και υπογράμμισε: «Θέλουμε να δείξουμε τον τρόπο με τον οποίο η στενή συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων και της σχολής επαγγελματικής κατάρτισης επηρεάζει θετικά τις δυνατότητες της επαγγελματικής αποκατάστασης των μαθητευομένων». Πρόκειται ουσιαστικά για το δεύτερο πιλοτικό πρόγραμμα διττής εκπαίδευσης στον τομέα του τουρισμού, που έχει ξεκινήσει το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο από κοινού με τον Ο.Α.Ε.Δ. και την εταιρεία DEKRA, με τη συγχρηματοδότηση του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Παιδείας και Έ ρευνας της Γερμανίας. Την πρωτοβουλία στηρίζουν τα συναρμόδια ελληνικά και γερμανικά υπουργεία, κα-

 34

θώς και άλλοι γερμανικοί και ελληνικοί φορείς. Ο Γενικός Διευθυντής του Επιμελητηρίου, δρ Αθανάσιος Κελέμης, στην ομιλία του κατά τη διάρκεια των εγκαινίων τόνισε, ότι «η Ελλάδα έχει ανάγκη σχολές υψηλής εκπαιδευτικής ποιότητας, ειδικά σε περιόδους κρίσης. Η άρτια εκπαιδευτική κατάρτιση είναι η βασική κινητήριος δύναμη της Οικονομίας και το Επιμελητήριο συνεχίζει να στηρίζει δράσεις που προωθούν στην εξωστρέφεια και την επιχειρηματικότητα, που τόσο πολύ έχει η χώρα μας ανάγκη, ενώ ευελπιστεί οι μικρές και μεγάλες κοινωνίες να αγκαλιάσουν τον θεσμό της μαθητείας». Προσέθεσε, δε, ότι «κάθε επένδυση στην εκπαίδευση λειτουργεί με πολλαπλασιαστικά οφέλη, όχι μόνο για τον εκπαιδευόμενο αλλά για και την ίδια την χώρα», ενώ δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει ότι «η στήριξη του Υπουργείου Παιδείας και Έ ρευνας της Γερμανίας και του Ο.Α.Ε.Δ. στην επαγγελματική εκπαίδευση της Ελλάδας παρουσιάζει συνέπεια, συνέχεια και είναι εμφανής, θεμελιώνοντας τη δεύτερη επαγγελματική σχολή βασισμένη σε γερμανικά πρότυπα μετά από αυτήν της Αθήνας». Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, χαιρετισμούς απηύθυναν ο Αντιπρόεδρος του Ο.Α.Ε.Δ., κ. Π. Καρέλλας, ο υφυπουργός Εργασίας, κ. Β. Κεγκέρογλου, ο Γ.Γ. του υπουργείου Τουρισμού, κ. Α. Λιάσκος, ο πρέσβης της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα, δρ P. Schoof, η προϊσταμένη Γενικής Δ/ νσης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης του Ο.Α.Ε.Δ., κα Α. Θεοδωρίδου, ο Αντιπεριφερειάρχης της Κρήτης, κ. Ε. Κουκιαδάκης και ο επικεφαλής Εκπαιδευτικής Πολιτικής της DEKRA, κ. P. Littig, οι οποίοι στάθηκαν στη σημασία που έχει η ανάπτυξη της επαγγελματικής εκπαίδευσης και του διττού συστήματος εκπαίδευσης για την Ελλάδα.

| ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |

GREEK ΒREAKFAST IS SERVED 252 ξενοδοχεία… στρώνουν τραπέζι νούμπουλο από την Κέρκυρα, καλτσούνια από την Κρήτη και αλλαντικά από την Δράμα Η ιδέα ανάδειξης της ελληνικής γαστρονομίας και των προϊόντων της ελληνικής γης υπόσχεται θαύματα στον κλάδο της τουριστικής εστίασης.

M

Μέχρι το τέλος του 2014, αναμένεται να μπουν στο πρόγραμμα «Ελληνικό Πρωινό» 450 ξενοδοχεία σύμφωνα με το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας, ενώ σε ορίζοντα τριετίας αναμένεται να προσφέρεται σε 1.000 ξενοδοχεία. Επισημαίνεται ότι μέχρι στιγμής έχουν παρου-

σιαστεί 16 «Πρότυπα Ελληνικού Πρωινού» σε όλη τη χώρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι τέσσερεις τιμώμενες περιοχές φιλοξενήθηκαν στον χώρο του «Ελληνικού Πρωινού», στο περίπτερο του Ξ.Ε.Ε. στην 9η HO.RE.CA. Πρόκειται για την Κρήτη, όπου 43 ξενοδοχεία είναι ήδη ενταγμένα στο πρόγραμμα του Επιμελητηρίου, την Κέρκυρα, την Ανατολική Μακεδονία & Θράκη

 35

και τη Δυτική Μακεδονία. Οι «περιοχές» παρουσίασαν προϊόντα τοπικών παραγωγών που περιλαμβάνονται στο πρωινό της περιοχής, καθώς και εδέσματα που προσφέρονται στο πρωινό κάθε προορισμού και τα οποία παρασκεύασαν αρχιμάγειρες των ξενοδοχείων. Τα συγκεκριμένα πρωινά παρουσιάστηκαν και στις 4 ξεχωριστές εκδηλώσεις προβολής των πρωινών κάθε περιοχής, που πραγματοποιήθηκαν στον κεντρικό χώρο του περιπτέρου του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος και «Ελληνικού Πρωινού». Τις εντυπώσεις του κοινού έκλεψαν η συκομαΐδα, το κουμ κουάτ και το νούμπουλο από την Κέρκυρα, το απάκι, τα γαλακτοκομικά, το χαρούπι, τα καλτσούνια και τα μυζηθροπιτάκια από την Κρήτη, οι πιπεριές Φλωρίνης, τα ροφήματα από κρόκο Κοζάνης και το μέλι της Δυτικής Μακεδονίας, τα αλλαντικά από τη Δράμα, το σουτζούκ λουκούμ, οι κουραμπιέδες Καρβάλης και ο τραχανάς σε πολλές εκδοχές από την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Το περίπτερο του «Ελληνικού Πρωινού» επισκέφτηκε η Υπουργός Τουρισμού, κα Όλγα Κεφαλογιάννη, δοκιμάζοντας τις μοναδικές γεύσεις που προετοίμασαν οι αρχιμάγειρες των τεσσάρων περιοχών, καθώς και η Ανιπεριφερειάρχης Κρήτης, κα Θεανώ Βρέντζου. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα περίπτερα των τεσσάρων περιοχών τίμησαν με την παρουσία τους οι Πρόεδροι των Τοπικών Ενώσεων Ξενοδόχων. Όπως διεφάνη, οι παραγωγοί των περιοχών που υποστήριξαν τα περίπτερα έμειναν απόλυτα ικανοποιημένοι από την ανταπόκριση του κοινού και των ξενοδόχων. Υπενθυμίζεται ότι τα πρώτα οκτώ πρότυπα «Ελληνικού Πρωινού» παρουσιάστηκαν πέρσι στο πλαίσιο της 8ης HO.RE.CA., στο περίπτερο του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας. Πρόκειται για τη Μεσσηνία από την Πελοπόννησο, τον Βόλο/Πήλιο από τη Θεσσαλία, τη Χαλκιδική από τη Μακεδονία, τη Λέσβο από τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, τη Σαντορίνη και τη Νάξο από τις Κυκλάδες και τη Ρόδο με την Κω από τα Δωδεκάνησα.

Ο Μπρεζίνσκι, πάντως, ήταν τόσο βέβαιος το 1997 για τις εξελίξεις, που στο βιβλίο του περιέλαβε και χάρτη στον οποίο Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία και Ουκρανία περικλείονται σε ένα σχήμα, σαν μία οντότητα�

 36

| διεθνη |

γεωπολιτικη

Πιόνι στη

«Μεγάλη

Σκακιέρα»

από το 1997 η Ουκρανία Τoy Άγγελου Στάγκου

Το 1997 ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Προέδρου Κάρτερ, καθηγητής του Χάρβαρντ και από τους μεγάλους βραχμάνους που διαμορφώνουν τη στρατηγική της εξωτερικής πολιτικής των Η.Π.Α., έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «Η Μεγάλη Σκακιέρα».

Σ

Στο βιβλίο αυτό έκανε προβλέψεις, αλλά και υποδείξεις, για τα επόμενα βήματα που επρόκειτο να γίνουν, είτε στη βάση σχεδίου είτε και εκ των πραγμάτων, στον πλανήτη, ειδικά στην περιοχή της Ευρασίας (όπου Ευρασία η Ευρώπη, η Σιβηρία και μέρος της Κεντρικής Ασίας), ώστε να μην απειληθεί η μόνη πλανητική υπερδύναμη που είχε απομείνει μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Έ νωσης, δηλαδή οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Μπρεζίνσκι, λοιπόν, υπενθυμίζει ένα δόγμα των αρχών του 20ού αιώνα, που έλεγε ότι «όποιος εξουσιάζει την Ανατολική Ευρώπη, ελέγχει την καρδιά της Ευρώπης, όποιος εξουσιάζει την καρδιά της Ευρώπης, ελέγχει τον νησιωτικό κόσμο, όποιος εξουσιάζει τον νησιωτικό κόσμο, ελέγχει τον πλανήτη».

 37

Αυτό συμπληρώνει το συμπέρασμά του ότι στη σύγκρουση της ηπειρωτικής υπερδύναμης (Σοβιετική Έ νωση) και ναυτικής υπερδύναμης (Η.Π.Α.) νικήτρια βγήκε η δεύτερη, η οποία δεν θα πρέπει ποτέ να επιτρέψει να σηκώσει κεφάλι μία νέα ηπειρωτική υπερδύναμη (Ρωσία ή Κίνα) που θα αμφισβητήσει την παγκόσμια ηγεμονία της (των Η.Π.Α., δηλαδή). Ο Μπρεζίνσκι ονόμασε και τους μεγάλους γεωστρατηγικούς παίκτες, που είναι –εκτός των Η.Π.Α., βέβαια– η Γαλλία και η Γερμανία, οι οποίες μέσα από τον γαλλογερμανικό άξονα θέλουν να προχωρήσουν στην Ενωμένη Ευρώπη (να σημειωθεί ότι στην πρόσφατη επίσκεψη του Ολάντ στην Ουάσινγκτον, ο Ομπάμα ξεπέρασε τον εαυτό του προσπαθώντας να τον στηρίξει, χαιρετίζοντας την επάνοδο της Γαλλίας στον γαλλογερμανικό άξονα) και ταυτόχρονα ασκούν επιρροή στα πέριξ –η Γαλλία προς τη Βόρειο Αφρική, η Γερμανία προς τα ανατολικά– στη Ρωσία και την Κίνα. Στη συνέχεια ο Μπρεζίνσκι προσδιόριζε τον βασικό αντικειμενικό σκοπό των Η.Π.Α. σε σχέση με την Ευρώπη: Πρώτον, να στηρίξει την ευρωπαϊκή ενοποίηση και να πείσει ότι θέλει την Ευρώπη ως εταίρο στον πλανήτη. Το κάνει ήδη η Ουάσινγκτον και οι συνομιλίες για δημιουργία ελεύθερης ζώνης εμπορίου αποσκοπούν, μεταξύ άλλων, και σ’ αυτό.

1

Δεύτερον, απαιτείται να αποκτήσει η Ευρώπη διακριτή πολιτική και στρατιωτική ταυτότητα· προφανώς μέσω Γαλλίας και Γερμανίας και είναι ενδεικτικό ότι η τελευταία έχει αρχίσει να στέλνει περισσότερες στρατιωτικές αποστολές στο εξωτερικό. Πρόκειται για συνειδητή απόφαση.

2

3

Τρίτον, επειδή ούτε η Γερμανία ούτε η Γαλλία μπορούν μόνες τους να ξεκαθαρίσουν με τη Ρω-

Κατά τον Μπρεζίνσκι, είναι αδιανόητο μια πραγματικά ενωμένη Ευρώπη να μην έχει κοινή διευθέτηση ασφάλειας με τις Η.Π.Α., μέσω ΝΑΤΟ

σία (με την έννοια ότι δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα μαζί της) ποιες χώρες περιλαμβάνονται στην ευρωπαϊκή σφαίρα, απαιτείται συνεχής ενεργητική, επικεντρωμένη και αποφασιστική ανάμειξη των Η.Π.Α. Μόνο έτσι μπορούν να αντιμετωπιστούν τα ευαίσθητα για τη Ρωσία ζητήματα της θέσης των βαλτικών χωρών και της Ουκρανίας στο ευρωπαϊκό σύστημα.

ϊκή Έ νωση και παράλληλα η έναρξη διαδικασίας ώστε να μπουν κάτω από την ομπρέλα του ΝΑΤΟ μαζί με κάποιες βαλκανικές χώρες. Και αυτό έγινε, με εξαίρεση τα Σκόπια, επειδή αντιδρά η Ελλάδα εξαιτίας του ονόματος. Τις προάλλες που ήταν ο Ράσμουσεν Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ το θέμα ξανασυζητήθηκε, αλλά η εκκρεμότητα παραμένει.

Αυτά τα ανέφερε ο Μπρεζίνσκι (γκουρού των Δημοκρατικών για την εξωτερική πολιτική, όπως ο Κίσινγκερ ήταν των Ρεπουμπλικάνων, αν και λίγο πολύ είναι κοινή η εξωτερική πολιτική των Η.Π.Α.) στο «δόγμα» του ο Μπρεζίνσκι πριν από 17 χρόνια. Και όπως εντάχθηκαν οι βαλτικές χώρες στο ευρωπαϊκό σύστημα, τώρα ήρθε η σειρά της Ουκρανίας –και μάλιστα με πρωτοβουλία τυπικά της Λιθουανίας, που στην προεδρία της στην Ευρωπαϊκή Έ νωση προσπάθησε να ολοκληρώσει τη συμφωνία σύνδεσης με την Ουκρανία– που η ματαίωσή της από την πλευρά του Κιέβου πυροδότησε το μακελειό.

Το τρίτο βήμα θα ήταν η ένταξη πιθανώς της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Αυτό δεν έγινε, αλλά μικρή σημασία έχει, αφού είναι πλήρως συνδεδεμένες οι δύο χώρες με τη Δύση.

Κατά τον Μπρεζίνσκι, η πολιτική ένωση της Ευρώπης και η εξασφάλισή της ασφάλειάς της είναι διαδικασίες αδιαίρετες. Είναι αδιανόητο μια πραγματικά ενωμένη Ευρώπη να μην έχει κοινή διευθέτηση ασφάλειας με τις Η.Π.Α., μέσω ΝΑΤΟ. Γι’ αυτό ΝΑΤΟ, Ευρωπαϊκή Έ νωση και Δυτικοευρωπαϊκή Έ νωση πάνε μαζί. Το 1997, λοιπόν, περιέγραψε ένα χρονοδιάγραμμα εξελίξεων προς αυτή την κατεύθυνση με τέσσερα βήματα: Το πρώτο βήμα ήταν η ένταξη στο ΝΑΤΟ χωρών της Κεντρικής Ευρώπης, δηλαδή των χωρών της λεγόμενης «Ανατολικής Ευρώπης», ακόμη και πριν ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Έ νωση. Αυτό έγινε.

1

2

Το δεύτερο βήμα ήταν η ένταξη των βαλτικών χωρών και της Ρουμανίας στην Ευρωπα-

 38

3

Και ερχόμαστε στο τέταρτο βήμα που το ζούμε τώρα και γίνεται με μία μικρή καθυστέρηση, είτε επειδή τα σχέδια δεν υλοποιούνται πάντα με ακρίβεια είτε επειδή μεσολάβησε η οικονομική κρίση. Έ τσι, ενώ Μπρεζίνσκι το προσδιόριζε μεταξύ 2005-2010, η Ουκρανία θεωρείται πλέον μέρος της Κεντρικής Ευρώπης και μπαίνει σε διαδικασία διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Έ νωση και το ΝΑΤΟ ταυτόχρονα. Η συμφωνία σύνδεσης θα ήταν η αρχή. Το πιο καταπληκτικό, όμως, είναι ότι γίνεται αναφορά σε εμβάθυνση της συνεργασίας στο πλαίσιο Ευρωπαϊκής Έ νωση και ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα στον τομέα της άμυνας, μεταξύ Γαλλίας-Γερμανίας-Πολωνίας. Και το σενάριο ήταν αυτή η συνεργασία να αποτελεί τον πυρήνα της Δύσης για διευθετήσεις που πιθανότατα θα περιλαμβάνουν την Ουκρανία, ακόμη και τη Ρωσία. Με δεδομένο το γεωπολιτικό ενδιαφέρον της Γερμανίας και της Πολωνίας για την Ουκρανία –«προφήτευσε» ο Μπρεζίνσκι– η Ουκρανία θα συρθεί σε μια ειδική γαλλο-γερμανοπολωνική σχέση. Αυτή η γαλλο-γερμανο-ουκρανική πολιτική συνεργασία, που θα περιλαμβάνει 230 εκατομμύρια ανθρώπους, θα εξελιχθεί σε «εταιρική σχέση» που θα ενισχύσει το γεωστρατηγικό βάθος της Ευρώπης.

4

| διεθνη |

Επισημαίνεται ότι όταν ο Γιαννουκόβιτς έκανε πίσω στη συμφωνία σύνδεσης, μάλλον με πίεση από τη Μόσχα, που φρόντισε όμως να του προσφέρει 15 δισ. ευρώ ως δέλεαρ, άρχισαν οι πρώτες διαδηλώσεις και αμέσως πήγε στο Κίεβο και εμφανίστηκε στον δρόμο με τους διαδηλωτές ο τότε γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Βέστερβέλε. Επισημαίνεται, επίσης, ότι πίσω από τους διαδηλωτές βρίσκεται και η Πολωνία, που εκτός των άλλων διακρίνεται και για τον έξαλλο αντιρωσισμό της. Τέλος, επισημαίνεται ότι οι υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας πήγαν στο Κίεβο για να συμφωνήσουν με τον Γιαννουκόβιτς τους όρους εκτόνωσης της κατάστασης· άλλο αν η συμφωνία κατέρρευσε μέσα σε 24 ώρες. Ο Μπρεζίνσκι, πάντως, ήταν τόσο βέβαιος το 1997 για τις εξελίξεις, που στο βιβλίο του περιέλαβε και χάρτη στον οποίο Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία και Ουκρανία περικλείονται σε ένα σχήμα, σαν μία οντότητα�

το μαστιγιο και το καροτο Όπως γίνεται φανερό από την παραπάνω περιγραφή, το «Δόγμα Μπρεζίνσκι», που οι μέχρι τώρα εξελίξεις δείχνουν ότι υλοποιείται σχεδόν μέχρι κεραίας, θέλει κάποια στιγμή και τη Ρωσία να ενσωματωθεί σε τεράστια υπερατλαντική συμμαχία, (λέγε με ΝΑΤΟ) υπό την εποπτεία πάντα των Η.Π.Α., που μετά θα γίνει και τεράστια ευρασιατική συμμαχία, πάλι με επικεφαλής τις Η.Π.Α. Μέχρι να γίνει αυτό, όμως, συνιστά ότι τα χτυπήματα που θα καταφέρονται προς τη Ρωσία και την Ουκρανία είναι αναγκαίο να συνοδεύονται από συνεχείς διαβεβαιώσεις για την ασφάλειά της, από διάφορες μορφές συνεργασίας και παράλληλα να της λένε ότι οι πόρτες της Ευρώπης είναι ανοιχτές. Κλασική συνταγή «του μαστίγιου και του καρότου». Το ερώτημα είναι πώς θ’ αντιδράσει η Μόσχα, καθώς χάνοντας την επιρροή της στην Ουκρανία, πλήττεται σημαντικά ο ηγετικός της ρόλος στην ευρασιατική συμμαχία,όπως αυτή είχε διαμορ-

φωθεί μετά την πτώση της Σοβιετικής Έ νωσης, βλέπει πολλούς Ρώσους στην εθνικότητα (22 με 25% του πληθυσμού της Ουκρανίας) να κινδυνεύουν να γίνουν πολίτες δεύτερης κατηγορίας, σε μία Ουκρανία γεμάτη αντιρωσικό μένος, αντιμετωπίζει πιθανή απώλεια των βάσεών της στην Κριμαία, αισθάνεται να αμφισβητείται η θέση της ως προστάτιδος των απανταχού Σλάβων και βεβαίως στενεύει απελπιστικά το στρατηγικό βάθος που την προστάτευε από εισβολές.

ΕΝ ΑΝΑΜΟΝΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΝ... Ο Μπρεζίνσκι προβλέπει ότι τελικά η Ρωσία θα ενδώσει μετά τις τεράστιες καταστροφές που έχει υποστεί ο ρωσικός λαός εδώ και πολλές δεκαετίες και τώρα μαστίζεται από υπογεννητικότητα σε συνδυασμό με τεράστιο ποσοστό πρόωρων θανάτων, ιδιαίτερα στον ανδρικό πληθυσμό. Τώρα όμως κανείς δεν είναι βέβαιος πώς θα αντιδράσει, καθώς μεταξύ άλλων υπάρχει και το θέμα του γοήτρου. Ήδη οι ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας, οι φιλορωσικές, βρίσκονται σε αναβρασμό και είναι έτοιμες να αποσχισθούν. Οι Η.Π.Α., μάλιστα, έσπευσαν να προειδοποιήσουν τον Πούτιν ότι θα μπει σε επικίνδυνη περιπέτεια αν στείλει στρατό. Άλλωστε είναι φανερό ότι χωρίς να είναι βέβαιος πως έχουν την προστασία ή την ενθάρρυνση της Ουάσινγκτον, καμία Γερμανία και καμία Πολωνία (η Γαλλία παίζει ρόλο υποστήριξης στο πλαίσιο της Ενωμένης Ευρώπης) δεν θα τολμούσς να προκαλέσει τέτοιο χάος για να αποσπάσει την Ουκρανία από την επιρροή της Ρωσίας. Συμπέρασμα: Όσα προέβλεψε ο «μάγος» Μπρεζίνσκι στη Μεγάλη Σκακιέρα το 1997, φαίνεται ότι αποτελούν μέρος ενός σχεδίου που υλοποιείται σταδιακά, αλλά με θαυμαστή ακρίβεια. Δύο ή τρία χρόνια μπροστά ή πίσω δεν έχουν καμία σημασία και βέβαια το παιχνίδι παίζεται από μεγάλους παίκτες. Αυτό ας το λάβουν οι ανόητοι στην Ελλάδα που αυτοπαραμυθιάζονται και παραμυθιάζουν με αντιευρωπαϊσμούς, λαϊκισμούς, εξόδους από την Ευρώπη ή το ΝΑΤΟ. Μαύρο φίδι που μας έφαγε…

 39

Όλα όσα προέβλεψε ο «μάγος» Μπρεζίνσκι στη Μεγάλη Σκακιέρα το 1997, φαίνεται ότι αποτελούν μέρος ενός σχεδίου που υλοποιείται σταδιακά, αλλά με θαυμαστή ακρίβεια

οδηγός πόλης & καλής ζωής

Μπες στο... παιχνίδι και κέρδισε δωρεάν προσκλήσεις για Θέατρα, Συναυλίες, Σινεμά, Φεστιβάλ, Νυχτερινά Κέντρα, Εστιατόρια, Ταξίδια και πολλά άλλα!

U YO art - culture - urban life Κριτικές ταινιών και παραστάσεων, αποκλειστικές συνεντεύξεις, showbiz news και το πιο ενημερωτικό ευρετήριο διασκέδασης για την Αθήνα! www.monopoli.gr

ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑ

σελ. 42

λιμανια

σελ. 54

 41

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

σελ. 59

Nouriel Roubini:

Υπερβολικά

ισχυρό το Ευρώ

«Να ληφθεί δράση για την αποδυνάμωσή του», επεσήμανε πρόσφατα ο Nouriel Roubini, προτείνοντας στην Ε.Κ.Τ. να προχωρήσει σε νομισματική, πιστωτική χαλάρωση και σε αρνητικά επιτόκια καταθέσεων, με στόχο την αποδυνάμωση του ευρώ και την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας των Οικονομιών της Ευρωζώνης.

Τ

Την ίδια στιγμή, ο George Soros κατακρίνει έντονα τη Γερμανία, τονίζοντας πως οι Γερμανοί και ο Scheuble έκαναν μαντάρα τη διάσωση της Ελλάδας και αν δεν αλλάξει η πολιτική του Βερολίνου,

το ευρώ μπορεί να σωθεί μόνο αν η Γερμανία εγκαταλείψει τη νομισματική ένωση. Παράλληλα, η Morgan Stanley προειδοποιεί πως η Ευρωζώνη εμφανίζει επικίνδυνα σημάδια «ιαπωνοποίησης», δηλαδή αποπληθωρισμού, ο οποίος θα γίνει ορατός μόλις ξεκινήσει η πτώση του ευρώ. Την ίδια άποψη συμμερίζεται και το IIF, που θε-

 42

ωρεί ότι ο αποπληθωρισμός θα αποτελέσει εμπόδιο στη μείωση του χρέους και στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας, καλώντας τη να δράσει λαμβάνοντας υπόψη τη μετριοπαθή ανάπτυξη, τον χαμηλό πληθωρισμό κι ένα κατακερματισμένο τραπεζικό σύστημα. Στην Ευρωζώνη, μείωση παρουσίασε ο σύνθετος PMI τον Φεβρουάριο, σε χαμηλό 2 μηνών, στις 52,7 μονάδες, ενώ πτώση 0,7% παρουσίασε και η βιομηχανική παραγωγή τον Δεκέμβριο. Σε αντίθετη κατεύθυνση πορεύονται οι Οικονομίες της Γερμανίας και

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ /ΑΝΑΛΥΣΗ |

της Γαλλίας καθώς σύμφωνα με τους δείκτες PMI του Φεβρουαρίου, η πρώτη δείχνει σημάδια ανάπτυξης ενώ η Γαλλία φαίνεται να επιστρέφει στην ύφεση. Στη Γερμανία ο συνολικός PMI αυξήθηκε στο 56,1 από 55,5 τον Ιανουάριο ενώ στη Γαλλία υποχώρησε στο 47,6 από 48,9 τον Ιανουάριο. Στην Ιταλία, οι βιομηχανικές παραγγελίες υποχώρησαν κατακόρυφα τον Δεκέμβριο κατά 4,9% ενώ άλμα καταγράφηκε στα κόκκινα δάνεια κατά 24,6% τον Δεκέμβριο, από αύξηση 22,7% τον Νοέμβριο. Αντίστοιχα, σε νέο ιστορικό υψηλό ανέβηκαν τα επισφαλή δάνεια τον Δεκέμβριο στην Ισπανία, φτάνοντας στο 13,6% των συνολικών δανείων ενώ σύμφωνα με την έκθεση του Δ.Ν.Τ. η Πορτογαλία συνεχίζει να αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις. Στις Η.Π.Α., η έκθεση του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (Con­ ference Board) αναφέρει πως η Οικονομία δείχνει σταθερές τάσεις ανάπτυξης, με βελτίωση των θεμελιωδών οικονομικών συνθηκών. Ο PMI μεταποίησης τον Φεβρουάριο σκαρφάλωσε στα υψηλότερα επίπεδα 4 ετών, στις 56,7 μονάδες, ενώ μικρή υποχώρηση παρουσίασαν οι αιτήσεις για νέα επιδόματα ανεργίας. Στην Κίνα, βάσει των προκαταρκτικών στοιχείων, ο PMI της HSBC για τον Φεβρουάριο υποχώρησε στο 48,3 από 49,5 τον Ιανουάριο. Αν και ορισμένοι αποδίδουν την πτώση σε εποχικούς παράγοντες, γεγονός είναι πως η οικονομική επιβράδυνση του τελευταίου τριμήνου του 2013 συνεχίζεται και το τρέχον τρίμηνο, ενισχύοντας την άποψη ότι η ανάπτυξη του Α.Ε.Π. φέτος θα είναι χαμηλότερη του 7,7% του προηγούμενου έτους. Πρόσφατα η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας έριξε στο σύστημα 42 δισ. δολ., με στόχο τη μείωση των επιτοκίων και την αποφυγή πιστωτικής κρίσης. Το παζλ, όμως, που έχει να αντιμετωπίσει η Κίνα είναι πολύπλοκο, καθώς από τη μια γίνεται τεράστια προσπάθεια

να αντιμετωπιστεί το σκιώδες τραπεζικό σύστημα και να υπάρξει επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης, από την άλλη, όμως, υπάρχει έντονος ο κίνδυνος πιστωτικής κρίσης καθώς, μάλιστα, η κινεζική Οικονομία επιβραδύνεται. Σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο του Bloomberg, η Κίνα είναι ο «Νούμερο 1» κίνδυνος για το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της Οικονομίας της στο ποσό των 8,2 τρισ. δολααρίων. Η Κίνα αιμορραγεί λόγω του σκιώδους τραπεζικού συστήματος, το οποίο η κυβέρνηση θέλει να αντιμετωπίσει. Ο τραπεζικός τομέας επεκτάθηκε από τα 14 στα 15 τρισ. δολ. μόλις σε 5 χρόνια. Η Charlene Chu, πρώην αξιωματούχος της Fitch, αναφέρει πως η Κίνα σίγουρα θα αντιμετωπίσει πρόβλημα ενώ ένα «ατύχημα» θα καταστήσει την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 ως απλή… διόρθωση των Αγορών� Την Παρασκευή, 21 Δεκεμβρίου 2013, ο BDΙ έκλεισε στις 1.175 μονάδες ενώ οι επιμέρους δείκτες και ο μέσος όρος των ημερησίων εσόδων κυμάνθηκαν ως εξής: BCI στις 1.701 μονάδες με 10.144 δολ./ημέρα, BPI 1.244 μονάδες στα 10.000 δολ./ημέρα, BSI 1.098 μονάδες στα 11.476 δολ./ημέρα και BHSI 677 μονάδες στα 9.805 δολ./ημέρα. Στο παρελθόν έχουμε επισημάνει τη βαρύτητα που έχουν οι εισαγωγές Iron Ore από την Κίνα, το οποίο χρησιμοποιείται για την παραγωγή σιδήρου, που αντιπροσωπεύει το 50% της παγκόσμιας παραγωγής σιδήρου. Το τελευταίο διάστημα έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο το Iron Ore να χρησιμοποιείται από τους εμπόρους (Traders) και τους παραγωγούς σιδήρου (Steel Mills) ως εγγύηση (Collateral) προς τα τραπεζικά ιδρύματα, ώστε να εξασφαλίσουν δανειοδοτήσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των εισαγωγών Iron Ore πέρα από αυτές που είναι ανα-

Σ

 43

γκαίες, για να καλύψουν τις ανάγκες της βιομηχανίας παραγωγής σιδήρου. Σύμφωνα με αναλυτές, οι έμποροι και οι παραγωγοί σιδήρου αντιμετωπίζουν το πρόβλημα ότι αν σταματήσουν να εισάγουν Iron Ore, λόγω της προβλεπόμενης επιβράδυνσης της Οικονομίας της Κίνας, θα έρθουν αντιμέτωποι με τη μείωση της χρηματοδότησης από τις τράπεζες. Η ανωτέρω περιγραφόμενη κατάσταση είχε ως αποτέλεσμα οι εισαγωγές Iron Ore τον Ιανουάριο να φτάσουν σε επίπεδα-ρεκόρ, στους 86,8 εκατ. τόνους, από το προηγούμενο υψηλό των 77,8 εκαυτ. τόνων πριν από 2 μήνες, το οποίο φυσικά είχε θετική επίδραση στον BDI. Σε προηγούμενη ανασκόπηση είχαμε αναφερθεί στον ρόλο των Private Equity Funds στη Ναυτιλία, ο οποίος εκ του αποτελέσματος έδειχνε να είναι ιδιαίτερα μικρός σε επενδυμένα κεφάλαια, αλλά και περιορισμένος σε «μεγάλες» ή εισηγμένες εταιρείες. Χαρακτηριστικά, μέχρι τον Νοέμβριο του 2013 είχαμε υπολογίσει ότι 2,7 δισ. δολ. ήταν μόνο οι τοποθετήσεις από θεσμικούς επενδυτές, τη στιγμή που το συνολικό άνοιγμα των δανειζόμενων κεφαλαίων –εκτα-

Στις Η.Π.Α., η έκθεση του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (Conference Board) αναφέρει πως η Οικονομία δείχνει σταθερές τάσεις ανάπτυξης, με βελτίωση των θεμελιωδών οικονομικών συνθηκών

ΟΙ αγοραπωλησιΕΣ της εβδομάδας που πέρασε. Πλοία ξηρού φορτίου

Ο μέσος όρος των εβδομαδιαίων διαλύσεων για τον Ιανουάριο του 2014 ανήλθε στα 10 πλοία ανά εβδομάδα, δηλαδή 52% μειωμένος από τον αντίστοιχο μέσο όρο του Ιανουαρίου του 2013, που ήταν 21 πλοία την εβδομάδα

μιευμένα και δεσμευμένα προς εκταμίευση– εκείνη τη στιγμή ήταν στα 500 δισ. δολάρια. Μέχρι σήμερα η εικόνα αυτή δεν έχει αλλάξει, ενώ αν και το επενδυμένο ποσό ή αυτό που έχει δεσμευθεί προς επένδυση παρουσιάζει άνοδο (κάποιοι το τοποθετούν στα 30 δισ. δολ.) παραμένει ακόμη ιδιαίτερα μικρό, αν αναλογιστούμε ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ναυτιλίας ανέρχονται στα 500 δισ. δολάρια. Σύμφωνα με την έκθεση της Karatzas Marine Advisors, η πλειοψηφία των κεφαλαίων από Private Equity Funds που έχουν επενδυθεί στη Ναυτιλία είναι υπό μορφή αγοράς ήδη υπαρχόντων ναυτιλιακών δανείων από τράπεζες ή όπως αναφέραμε παραπάνω σε σχήματα συνεργασίας με μεγάλα ονόματα της Αγοράς ή εισηγμένες εταιρείες. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι οι επενδύσεις των Funds υπό τη μορφή Pure Equity Investment, αποσκοπώντας στην άνοδο της Αγοράς και την αναγνώριση των κερδών από την αύξηση των

Σ

τιμών των πλοίων, μετρώνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Η AMA Capital Partners LLC, εταιρεία συμβούλων από τη Νέα Υόρκη, επισημαίνει ότι τα Private Equity Funds εξακολουθούν να επιδίδονται σε αγορές ναυτιλιακών δανείων, προσδοκώντας να κερδίσουν από την αναμενόμενη άνοδο των αξιών των πλοίων με στόχο την πώλησή τους. Η Hartland Shipping Services εκτιμά ότι τα τελευταία δύο χρόνια, περίπου 5 δισ. δολ. ναυτιλιακών δανείων αγοράστηκαν από Funds ενώ η ζήτηση από τους επενδυτές οδήγησε σε άνοδο των τιμών, καθώς τώρα τα δάνεια πωλούνται στην τιμή των 90 cents ανά δολάριο, έναντι 70 έως 80 cents ανά δολάριο ένα χρόνο πριν. Η Davidson Kempner Capital Management LLC κατέβαλε 500 εκατ. δολ. για να αγοράσει μέρος του ναυτιλιακού χαρτοφυλακίου της Lloyds Banking Group και η HSH Nordbank AG. Η τράπεζα με το μεγαλύτερο δανειακό χαρτοφυλάκιο στη Ναυτιλία ετοιμάζεται και πάλι να πουλήσει τμήμα των δανείων της, αν και είχε αποτύχει πρόσφατα να διαθέσει πακέτο αξίας 300 εκατ. δολαρίων.

 44

Supramax το JIN ZE (57.982 dwt, 2012, Tsuneishi Cebu JIN YANG (57.982 dwt 2010 Tsuneishi Cebu) πουλήθηκαν en-bloc σε Νορβηγούς, το πρώτο στα 29 εκατ. δολ. και το δεύτερο στα 27 εκατ. δολ. Το AQUAROSA (57.000 dwt 2010, Yangzhou Cebu) πωλήθηκε σε Έ λληνες στα 21 εκατ. δολ. το TROPICAL QUEEN (52.498 dwt 2005, Tsuneishi Cebu) αγοράστηκε από Έ λληνες στα 21 εκατ. δολ., με παράδοση Charter Free τον Απρίλιο του 2014.

Handymax το LIVANITA (45.426 dwt, 1997, Hashihama Zosen) πουλήθηκε σε Έ λληνες τα 12,3 εκατ. δολ. το AK CEREN (42,264 dwt, 1991, Huyndai) αγοράστηκε από Ρώσους στα 4,7 εκατ. δολ.

Handysize το PACIFIC ELFIN (35.062 dwt, 2001, Minami Nippon) πουλήθηκε σε Έ λληνες στα 14,1 εκατ. δολ. το GLOBAL ARROW (24.396 dwt, 1997, Kanasashi) αγοράστηκε από Έ λληνες στα 6,1 εκατ. δολ.

Tankers Aframax το PHOENIX AMBITION (107.506 dwt, 2009, Tsuneishi Zosen) πωλήθηκε στα 36,75 εκατ. δολ. το MAERSK PRIME (109.579 dwt, 1999, Dalian New Yard) πωλήθηκε στα 13 εκατ. δολ.

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ /ΑΝΑΛΥΣΗ |

Διαλύσεις Καθώς οι εικασίες ότι η προσφορά των Containers θα συνεχιστεί με αμείωτο ρυθμό, οι Cash Buyers προσπαθούν να ξεφορτωθούν τα πλοία από προηγούμενες αγορές, χωρίς όμως οι End Buyers να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις τους. Η μεταβλητότητα των τιμών του σιδήρου, ιδιαίτερα στο Μπαγκλαντές, έχει αφήσει για άλλη μία φορά εκτεθειμένους τους Cash Buyers, οι οποίοι είχαν αγοράσει σε υψηλά επίπεδα, ενώ στην Ινδία, παρά το γεγονός ότι υπάρχει ζήτηση από τα διαλυτήρια, οι πράξεις είναι αρκετά περιορισμένες καθώς οι End Buyers δεν είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν στα επίπεδα αυτά, τα οποία για άλλη μία φορά ήταν και είναι βασισμένα σε σπέκουλα από την πλευρά των Cash Buyers.

Tο Πακιστάν, εκτός του ότι δεν μπορεί να χτυπήσει τις τιμές των ανταγωνιστών του, ταυτόχρονα αντιμετωπίζει την μείωση των πλοίων προς διάλυση, καθώς τα Containers που υπάρχουν στην Αγορά δεν μπορεί να τα δεχθεί, λόγω βυθίσματος. Η Κίνα συνεχίζει να ικανοποιεί τις ανάγκες της μέσω των κρατικών της εταιρειών και ουσιαστικά δεν συμμετέχει στην διεθνή αρένα.

Συνολικά, ο αριθμός των διαλύσεων για τον πρώτο μήνα του 2014 δεν έχει να επιδείξει μεγάλα νούμερα στον «απόηχο» των υψηλών ναύλων το τελευταίο τρίμηνο του 2013, που λειτούργησε αποτρεπτικά στο να οδηγηθούν πλοία προς διάλυση.

Από την άλλη, όμως, τα τρέχοντα επίπεδα των τιμών είναι αρκετά υψηλά, κάτι που οφείλεται στη νομισματική σταθεροποίηση, ιδιαίτερα στην Ινδία, τη σταθεροποίηση των τιμών του σιδήρου στο Μπαγκλαντές και το Πακιστάν, αλλά και στη μείωση των προσφερόμενων πλοίων. Η μόνη εξαίρεση στην προσφορά πλοίων είναι αυτή του κλάδου των Panamax Containers (3.000-5.000 teus), όπου το μέλλον στον κλάδο δεν διαμηνύεται θετικό ενώ οι πλοιοκτήτες είναι διατεθειμένοι να εκμεταλλευτούν τα υψηλά επίπεδα των τιμών.

Α

Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο μέσος όρος των εβδομαδιαίων διαλύσεων για τον Ιανουάριο του 2014 ανήλθε στα 10 πλοία ανά εβδομάδα, δηλαδή 52% μειωμένος από τον αντίστοιχο μέσο όρο του Ιανουαρίου του 2013, που ήταν 21 σκάφη ανά εβδομάδα. Ο συνολικός αριθμός των διαλύσεων την τελευταία εβδομάδα ήταν στους 732.393 dwt, εκ των οποίων περίπου το 48% (351.556 dwt) ήταν πλοία ξηρού φορτίου, το 43% (318.095 dwt) δεξαμενόπλοια και το 4% (62.742 dwt) Containerships.

 45

Οι τιμές για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια κινήθηκαν ως εξής: ΙΝΔΙΑ

$ 430 - $ 460 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα. Πακιστάν

$ 425 - $ 455 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα. Μπαγκλαντές:

$ 420 - $ 450 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα. ΚΙΝΑ

$ 310 - $ 330 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα.

Πηγή: G. Moundreas & Co S.A.

Norton Rose Fulbright:

Εύθραυστη η ανάκαμψη στη Ναυτιλία, λόγω αύξησης των διαθέσιμων πλοίων Οι ολοένα και περισσότερς παραγγελίες για νέα πλοία μεγαλύτερης χωρητικότητας, θέτει σε κίνδυνο την εύθραυστη ανάκαμψη της παγκόσμιας Ναυτιλίας, όπως αναφέρει το Reuters, επικαλούμενο στοιχεία παγκόσμιας έρευνας που δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα.

τιλίας, μια περαιτέρω ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης θέτει σε κίνδυνο την εύθραυστη πορεία ανάκαμψης» προσέθεσε το ελληνικής καταγωγής στέλεχος της NRF. Συνήθως απαιτούνται τρία χρόνια, κατά μέσο όρο, για την παράδοση των πλοίων από τα ναυπηγεία. Τα δεδομένα από την αποτίμηση των πλοίων μέσω του online παρόχου ναυτιλιακών πληροφοριών VesselsValue.com έδειξαν ότι το περασμένο έτος, είχαμε τον μεγαλύτερο αριθμό πλοίων που είχαν τοποθετηθεί σε παραγγελία από τους διάφορους τομείς του κλάδου, από την περίοδο της ύφεσης.

H τάση ανά τύπο πλοίου

O

Όπως τονίζει το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο, οι πλοιοκτήτες παρήγγειλαν μεγάλο αριθμό πλοίων στα έτη μεταξύ 20072009 καθώς η παγκόσμια Οικονομία βυθιζόταν στη μεγαλύτερη κρίση της από το 1930. Ωστόσο πρόσφατη έρευνα του τομέα των μεταφορών του διεθνούς δικηγορικού γραφείου Norton Rose Fulbright έδειξε ότι το 40% των ερωτηθέντων θεωρεί την πλεονάζουσα παραγωγική ικανό-

τητα ως τη μεγαλύτερη απειλή για την ανάκαμψη του κλάδου της παγκόσμιας Ναυτιλίας. «Υπάρχει μια πραγματική απόκλιση μεταξύ εκείνων των παραγόντων στον τομέα της Ναυτιλίας που πιστεύουν ότι η αγορά πρόσθετων περιουσιακών στοιχείων είναι η πιο ευεργετική επένδυση για την επιχείρησή τους και εκείνων που ανησυχούν για την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα» δήλωσε ο Χ. Θεοχάρης, επικεφαλής του τομέα μεταφορών της Norton Rose Fulbright. «Ενώ η αισιοδοξία αυξάνεται στον τομέα της Ναυ-

 46

Στον τομέα των δεξαμενόπλοιων προϊόντων πετρελαίου και καυσίμων, είχαν παραγγελθεί το 2013 233 μεσαίου βεληνεκούς (MR) δεξαμενόπλοια. Ουσιαστικά πρόκειται για τη μεγαλύτερη άνοδο των παραγγελιών από το 2009. Τα δεδομένα της VesselsValue. com έδειξαν ότι 35 πλοία τύπου MRs έχουν ήδη παραγγελθεί μέχρι στιγμής για το 2014 . Ο ενεργός στόλος MR αριθμεί σήμερα 1.752 πλοία. Παράλληλα, στον τομέα χύδην ξηρού φορτίου υπήρχαν 176 παραγγελίες για

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |

το 2013 πλοίων τύπου Capesize, κάτι που συνιστά τη μεγαλύτερη παραγγελία από το 2009. Τα δεδομένα της VesselsValue. com αναφέρουν για το 2014, ότι 56 πλοία Capesize είναι ήδη υπό παραγγελία. Ο ενεργός στόλος πλοίων Capesize αριθμεί σήμερα 1.467 πλοία. Η ετήσια έρευνα του Norton Rose Fulbright, που διανύει το πέμπτο έτος της, είναι ένα από τα κορυφαία βαρόμετρα του τομέα μεταφορών μέσα σε συνθήκες Αγοράς, ιδίως για τη ναυτιλιακή κοινότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ναυτιλία ήταν ο τομέας μεταφορών στη συγκεκριμένη έρευνα, όπου καταγράφεται το λιγότερο αισιόδοξο κλίμα. Το 69% των ερωτηθέντων αναφέρονται θετικά σχετικά με τις συνθήκες της Αγοράς, σε σύγκριση με το 81% των στελεχών του κλάδου σιδηροδρόμων ή του 75% στον τομέα των αερομεταφορών. Η διαθεσιμότητα της χρηματοδότησης αποτελεί επίσης μια ανησυχία των ερωτηθέντων αναφορικά με τη Ναυτιλία.

Πρόσκληση σε εξειδίκευση Η έρευνα διαπίστωσε, επίσης, άγχος σε όλους τους τομείς των μεταφορών, όσον αφορά στην έλλειψη κατάλληλα καταρτισμένων προσώπων. «Ο κίνδυνος της έλλειψης δεξιοτήτων στον τομέα των μεταφορών έχει επίσης επισημανθεί. Η εξασφάλιση εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού θα είναι θεμελιώδους σημασίας για τη μελλοντική ανάπτυξη του τομέα μεταφορών», δήλωσε επίσης ο κ. Θεοχάρης. Στην έρευνα συμμετείχαν πάνω από 850 στελέχη, από σειρά εταιρειών που εμπλέκονται στον τομέα μεταφορών, περιλαμβανομένων χρηματοδοτών, εφοπλιστών και επιχειρηματιών, κατασκευαστών, κρατικών φορέων και στελεχών παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών. Από τους ερωτηθέντες, 380 προέρχονταν από τον τομέα αερομεταφορών, 215 από σιδηροδρομικές υπηρεσίες και πάνω από 260 από τη Ναυτιλία.

ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ

Επιστροφή στα προ κρίσης επίπεδα για τα μεγάλα ναυπηγεία της Άπω Ανατολής Οι παραγγελίες νεότευκτων πλοίων για όλο το 2013 ξεπέρασαν για πρώτη φορά μετά το 2008 τους 100 εκατ. gt, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του Οργανισμού IHS Fairplay. Πιο συγκεκριμένα, οι νέες παραγγελίες του 2013 ανήλθαν στους 103,88 gt και αντιπροσωπεύουν 3.346 πλοία.

Η

Η απόφαση των εφοπλιστών να επενδύσουν δυναμικά στις νέες ναυπηγήσεις συνδέεται με το ότι οι τιμές ναυπήγησης βρέθηκαν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, κάτι που συνεχίζεται και το 2014. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του ναυλομεσιτικού οίκου Golden Destiny, στη διάρκεια του Ιανουαρίου 2014 οι νέες παραγγελίες πλοίων ανήλθαν στις 279 έναντι μόλις 160 τον Ιανουάριο του 2013. Ωστόσο ήταν κατά 30% λιγότερες απ’ ό,τι το Δεκέμβριο του 2013.

Πρώτα τα κινεζικά ναυπηγεία Στο «πάρτι» αυτό των επενδύσεων, τα κινεζικά ναυπηγεία κρατούν τα πρωτεία. Ειδικότερα, σε κινεζικές γιάρδες τοποθετήθηκαν 44,10 εκατ. gt και σημειώθηκε αύξηση 210% σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν, στα κορεατικά ναυπηγεία τοποθετήθηκαν 36,12 εκατ. gt (αύξηση 200% σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν), ενώ οι ιάπωνες ναυπηγοί κέρδισαν παραγγελίες 14,07 εκατ. gt (αύξηση 66%).

 47

Το μερίδιο Αγοράς στις νέες ναυπηγήσειs στις τρεις μεγάλες ναυπηγικές βιομηχανίες είναι 43% για την Κίνα, 35% για την Κορέα και 14% για την Ιαπωνία. Πρώτα, επίσηs, σε προτιμήσειs είναι τα πλοία ξηρού φορτίου καθώs σχεδόν οι μισές παραγγελίες αφορούν σε πλοία αυτού του τύπου (49,01 εκατ. gt, 1.040 σκάφη) ενώ τα δεξαμενόπλοια ακολουθούν με 19,87 εκατ. gt (542 σκάφη). Σε ό,τι αφορά τις παραδόσεις νεοτεύκτων, το 2013 παρατηρήθηκε πτώση 26% σε σύγκριση με το 2012, καθώς παραδόθηκαν συνολικά 2.868 πλοία, 69,67 εκατ. gt. Τα κινεζικά ναυπηγεία παρέδωσαν 25,44 εκατ. gt, τα κορεατικά 24,48 εκατ. gt και τα ιαπωνικά 14,36 εκατ. gt. Τα μερίδια Αγοράς ήταν αντίστοιχα: 36%, 35% και 20%. Μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2013 το παγκόσμιο βιβλίο παραγγελιών ήταν 182,86 εκατ. gt ή 9% μεγαλύτερο απ’ ό,τι έναν χρόνο πριν.

«Η αξιοποίηση των λιμανιών συμβαδίζει με το νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας, αφού μέσω αυτής θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και θα τονωθούν τα δημόσια έσοδα. Η απελευθέρωση των δυνατοτήτων των ελληνικών λιμανιών και η προσέλκυση επενδύσεων σ’ αυτά είναι για εμάς μεγάλη και κύρια προτεραιότητα, με κύριο χαρακτηριστικό τη διεθνή ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφεια» τόνισε μεταξύ άλλων ο υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου, κ. Μ. Βαρβιτσιώτης, μιλώντας στο 5ο Ετήσιο Ελληνικό Ναυτιλιακό Φόρουμ Capital Link.

H

μ. Βαρβιτσιώτης:

«Η Ναυτιλία είναι Εθνικό Κεφάλαιο - δεν χωρούν σε αυτην λαϊκισμοί και κομματικές κορώνες» Αποφασισμένη είναι η κυβέρνηση να προχωρήσει στην πώληση του πλειοψηφικού πακέτου του Ο.Λ.Π.

 48

«Υπάρχει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα το οποίο και θέλω να υπογραμμίσω: αυτό του Πειραιά. Το μεγάλο λιμάνι της χώρας σήμερα έχει αλλάξει εικόνα, αποκτώντας μια δυναμική «μητροπολιτικού χαρακτήρα» για όλη τη Μεσόγειο. Στην κατεύθυνση αυτή είναι κρίσιμο να εγκριθεί ο Φιλικός Διακανονισμός Ο.Λ.Π.-COSCO από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς η συμφωνία περιλαμβάνει επιπλέον επενδύσεις, ύψους 230 εκατ. ευρώ. Και, βέβαια, να κατατεθεί προς έγκριση στη Βουλή η πρόσκληση εκδήλωσης επενδυτικού ενδιαφέροντος για την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών του Ο.Λ.Π., που υπηρετεί τους παραπάνω στόχους» σημείωσε αναφερόμενος στην έναρξη της κοινοβουλευτικής διαδικασίας για την έγκριση της του σχεδίου προκήρυξης

| ναυτιλια |

του διαγωνισμού του ΤΑΙΠΕΔ για πώληση του 67% του Ο.Λ.Π. Παράλληλα, ο κ. Βαρβιτσιώτης αναφέρθηκε στο επίμαχο θέμα της υποχρεωτικής εισφοράς των εφοπλιστών. «Ως Υπουργείο θέλουμε την Ενίσχυση του Εθνικού Νηολογίου. Σε κάθε ευκαιρία και με κάθε τρόπο ζητούμε την προσέλκυση περισσότερων πλοίων στην ελληνική σημαία. Το ζητούμε επειδή αυξάνεται το εθνικό κεφάλαιο, η συμβολή της ελληνικής Ναυτιλίας στην εθνική Οικονομία και η διεθνής μας διαπραγματευτική θέση.

Σ

Συμφωνήσαμε με την Ελληνική Ναυτιλιακή Κοινότητα στη βάση ενός Συνυποσχετικού Συμφώνου Οικειοθελούς Προσφοράς προς το ελληνικό Δημόσιο, το οποίο και επισφράγισε την επιθυμία της Ναυτιλιακής Κοινότητας να συνδράμει οικειοθελώς, με ορίζοντα τριετίας, στην εθνική προσπάθεια σταθεροποίησης της Οικονομίας της χώρας» τόνισε και συμπλήρωσε: «Η υποχρεωτική, πλέον, εισφορά για τα επόμενα χρόνια δεν αλλάζει και δεν επιθυμούμε να αλλάξει σε καμία περίπτωση το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο που προστατεύεται, άλλωστε, από συνταγματικές διατάξεις, θεσμικό πλαίσιο το οποίο κατέστησε ανταγωνιστική και πρωταθλήτρια την ελληνική Ναυτιλία διεθνώς, όλα αυτά τα χρόνια Πιστεύουμε στον έλληνα ναυτικό γι’ αυτό και αναβαθμίζουμε τη Ναυτική Εκπαίδευση. Το αυξημένο ενδιαφέρον των νέων για το ναυτικό επάγγελμα δημιουργεί πρόσθετη δυναμική για το άμεσο μέλλον. Η εξασφάλιση της άρτιας εκπαίδευσής τους, ώστε οι νέοι ναυτικοί να αποκτήσουν βαθιά γνώση των νέων τεχνολογιών –ιδιαίτερα εκείνων που ενσωματώνονται στα νεοκατασκευαζόμενα πλοία– είναι ιδιαίτερα κρίσιμη». Στο πλαίσιο πρωτοβουλιών που λάβαμε για την ενίσχυση της ναυτικής εκπαίδευσης, εξισώσαμε τις ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλουν οι σπουδαστές Α.Ε.Ν. κατά την εκτέλεση των εκπαιδευτικών

τους ταξιδιών. Με την απόφαση αυτή, διευθετήσαμε οριστικά την διαφορετική ασφαλιστική αντιμετώπιση μεταξύ των σπουδαστών που πραγματοποιούν εκπαιδευτικά ταξίδια σε πλοία με σημαία κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Έ νωσης ή σημαίας τρίτης χώρας κι εκείνων που πραγματοποιούν εκπαιδευτικά ταξίδια σε πλοία υπό ελληνική σημαία. Η απόφαση αυτή διευκολύνει, παράλληλα, τους σπουδαστές Α.Ε.Ν. στη ναυτολόγησή τους, καθώς τους δίνει ουσιαστικά τη δυνατότητα να πραγματοποιούν, με ίδιους οικονομικούς και προαγωγικούς όρους, τα υποχρεωτικά εκπαιδευτικά τους ταξίδια και στα πλοία με σημαία, πέραν της ελληνικής. Παράλληλα, κυρώσαμε την Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας, αποκαλούμενη και “Χάρτα Δικαιωμάτων των Ναυτικών”. Κάναμε, δηλαδή, ένα σημαντικό βήμα για να διασφαλίσουμε σύγχρονες συνθήκες, όρους ναυτικής εργασίας και κυρίως την ανταγωνιστικότητα του έλληνα ναυτικού.

Α

Αναδιαρθρώσαμε τις λιμενικές υπηρεσίες με γνώμονα όχι μόνο την καλύτερη φύλαξη των θαλασσίων συνόρων μας, αλλά και την καλύτερη παροχή υπηρεσιών προς τους φορείς της Ναυτιλίας. Διότι το Λιμενικό Σώμα είναι ο βραχίονας και της Ναυτιλιακής Πολιτικής του Υπουργείου Ναυτιλίας. Πλέον, με τη νέα δομή του Υπουργείου και των λιμενικών Αρχών υπηρετείται με μεγαλύτερη συνέπεια και αποτελεσματικότητα αυτός ο στόχος. Πολιτική του Υπουργείου Αιγαίου και Ναυτιλίας, στην κατεύθυνση αυτή, είναι ο συνεχής εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών της χώρας, καθώς και η βελτίωση των παρεχόμενων λιμενικών υπηρεσιών, ώστε να υπηρετηθεί αυτός ο στόχος με συνέπεια. Ως Υπουργείο δρομολογούμε διαδικασίες ολοκλήρωσης λιμενικών έργων από τις αρμόδιες Υπηρεσίες εκτέλεσής τους, καθώς και της εκπό-

 49

Τώρα είναι καιρός η Ελλάδα να στηρίξει τη Ναυτιλία της για να βγουμε από την κρίση. και να επανελθει σε αυτο που ηταν από πολλά χρόνια: Ανταγωνιστική

νησης σχετικών μελετών βελτίωσηςαναβάθμισης-εκσυγχρονισμού τους. Για κάθε νησί, αλλά και για την ίδια τη χώρα μας, τα ελληνικά λιμάνια πρέπει να γίνουν “μηχανές ανάπτυξης”· και θεωρώ ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να επαναπροσδιορίσουμε συνολικά τη λιμενική πολιτική στη χώρα μας, δηλαδή τον τρόπο διαχείρισης λιμένων, τη βελτίωση των λιμενικών εγκαταστάσεων και την αποτελεσματική εξυπηρέτηση των νησιών μας, κυρίως, δε, την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η ελληνική Ναυτιλία είναι διεθνώς ανταγωνιστική κι έτσι κατέκτησε και διατηρεί την παγκόσμια πρωτοπορία. Δίνει πολλά στην Ελλάδα, αλλά δεν επιβαρύνει το ελληνικό κράτος. Η Ναυτιλία είναι Εθνικό Κεφάλαιο και δεν χωρούν σ’ αυτήν λαϊκισμοί και κομματικές κορώνες. Στις μεγάλες στιγμές της, η Ελλάδα μεγαλούργησε με τη Ναυτιλία της. Στις δύσκολες στιγμές της, η Ελλάδα στηρίχθηκε στη Ναυτιλία της. Τώρα, είναι καιρός πια να στηρίξει τη Ναυτιλία της για να βγει η Ελλάδα από την κρίση. Για να γίνει αυτό που η Ναυτιλία της είναι από πολλά χρόνια: ανταγωνιστική».

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |

Συνέδριο Economist:

Να διασφαλίσει 7 εκάτ. θέσεις εργασίας η “μπλε οικονομία” Ένα κεντρικό δίκτυο εννέα στρατηγικών διαδρόμων, το οποίο θα εκτείνεται από την Ελλάδα στη Φινλανδία και από τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας και της Μεσογείου προς τον Ατλαντικό, έθεσε στο επίκεντρο της στρατηγικής για το Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών ο Αντιπρόεδρος και αρμόδιος Επίτροπος Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Siim Kallas.

A

Αναφερόμενος –από το βήμα του συνεδρίου της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. του Economist στη Θεσσαλονίκη– στην αναθεωρημένη πολιτική για το Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών, ο κ. Kallas στάθηκε στον ελληνικό διάδρομο ο οποίος «συνδέει τη Βαλτική, τη Μαύρη Θάλασσα και τη Μεσόγειο, αρχίζει και τελειώνει στα λι-

μάνια, εκτείνεται από τη Bόρειo Ευρώπη και με τη χρήση των Διαδρόμων της Θάλασσας αναπτύσσει ναυτιλιακό σύνδεσμο από την Ελλάδα στην Κύπρο». Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διασφαλίσει τη σχετική χρηματοδότηση, αν και διευκρίνισε ότι δεν είναι δυνατό να χρηματοδοτηθούν όλα τα υποψήφια έργα στην Ευρώπη, «γι’ αυτό και ο ανταγωνισμός θα είναι μεγάλος. Στην περίπτωση της Ελλάδας, η υποστήριξη του CEF (Connecting Europe Facility) θα επικεντρωθεί σε έργα βελτίωσης σιδηροδρομικών υποδομών και οδικών συνδέσεων με γειτονικές χώρες», σημείωσε ο Επίτροπος. Παράλληλα, ο κ. Kallas έδωσε έμφαση στον τομέα της Nαυτιλίας, επισημαίνοντας ότι περισσότερο από το 70% των αγαθών που εξάγονται ή εισάγονται στην Ε.Ε. μεταφέρεται διά θαλάσσης. Σ’ αυτό το πλαίσιο μίλησε για την ανάγκη να διασφαλιστούν νέα και πιο καθαρά καύσιμα, ασφαλέστερα και αποτελεσματικότερα πλοία, όπως και αποδοτικότερα λιμάνια. Ειδικότερα αναφέρθηκε σε πέντε ελληνικά λιμάνια, περιλαμβανομένων του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, ως υψηλής σημασίας για τον ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο μεταφορών. Ο κ. Kallas πρότεινε εκ νέου έως το 2020 όλα τα θαλάσσια λιμάνια του κεντρικού δι-

 51

κτύου ν­­­­­­­α διαθέτουν υπηρεσίες τροφοδότησης καυσίμων για LNG, μαζί με τα κοινά πρότυπα για τη χρήση και την προμήθειά του. «Ωστόσο, ανησυχώ για τις απόπειρες καθυστέρησης της προθεσμίας κατά 5 ή ακόμη και 10 χρόνια, δεδομένου μάλιστα ότι το 2020 θα δούμε σε ισχύ σε όλα τα ύδατα τα καύσιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο. Οι επιχειρήσεις ενέργειας μας λένε ότι βλέπουν μία επιχειρηματική υπόθεση. Οι επενδύσεις είναι περιορισμένες, η τεχνολογία, όμως, είναι διαθέσιμη. Ας το κάνουμε». Σύμφωνα με τον Επίτροπο Μεταφορών, σήμερα περίπου το 37% των αγαθών –κατά όγκο– τα οποία εκφορτώνονται στα λιμάνια της Ε.Ε. μεταφέρονται μέσω υπηρεσιών θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων, που είναι πιο καθαρές και αποδοτικές σε σύγκριση με τα φορτηγά. Επίσης, «ενώ η Ναυτιλία είναι μία από τις πιο αποδοτικές μορφές μεταφορών από άποψη άνθρακα, εξακολουθεί να παράγει το 3% του συνόλου των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως και το 4% των συνολικών εκπομπών σε επίπεδο Ε.Ε.». Τον στόχο της Ε.Ε., η «μπλε οικονομία» να διασφαλίσει 7 εκατ. θέσεις εργασίας και 600 εκατ. ακαθάριστη προστιθέμενη αξία έως το 2020, ανέδειξε από το βήμα του Συνεδρίου του Economist για την Ελληνική Προεδρία στη Θεσσαλονίκη η αρμόδια Επίτροπος Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα Μαρία Δαμανάκη. Όπως δήλωσε η ίδια, σε επίπεδο Ε.Ε. η Οικονομία που σχετίζεται με τη θάλασσα αντιστοιχεί σήμερα σε 5,4 εκατ. θέσεις εργασίας και σε 500 εκατ. ευρώ ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας. Μεταξύ άλλων, η κα Δαμανάκη σημείωσε ότι το 75% του εξωτερικού εμπορίου της Ε.Ε. και το 37% των εμπορικών συναλλαγών εντός της Ε.Ε. γίνονται

Αναφορικά με τον τουρισμό της θάλασσας και των ακτών, έγινε λόγος για 2,6 εκατ. θέσεις εργασίας (1,1% της συνολικής ευρωπαϊκής απασχόλησης) και επισημάνθηκε ότι οι πιο δημοφιλείς προορισμοί κρουαζιέρας στην Ευρώπη είναι η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα με 2 έως 2,5 εκατ. άτομα ετησίως και 3,7% απασχόληση για τον ελληνικό τουρισμό ακτών

διά θαλάσσης, εκτίμησε ότι έως το 2020 η υπεράκτια αιολική ενέργεια μπορεί να καλύψει το 4% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε. και να διασφαλίσει 170.000 θέσεις εργασίας, ενώ επεσήμανε ότι την περίοδο 20052011 η ΕΤΕπ χορήγησε 3,3 δισ. ευρώ δάνεια για υπεράκτια αιολικά έργα. Αναφορικά με τον τουρισμό της θάλασσας και των ακτών έκανε λόγο για 2,6 εκατ. θέσεις εργασίας (1,1% της συνολικής ευρωπαϊκής απασχόλησης) και επεσήμανε ότι οι πιο δημοφιλείς προορισμοί κρουαζιέρας στην Ευρώπη είναι η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα με 2 έως 2,5 εκατ. άτομα ετησίως και 3,7% απασχόληση για τον ελληνικό τουρισμό ακτών.

H

Η κα Δαμανάκη κατέληξε ότι χρειάζονται θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, έρευνα για την καινοτομία, βελτίωση των δεξιοτήτων, γνώσεις για τη θάλασσα, στρατηγική για την ασφάλεια στη θάλασσα, θαλάσσιες ζώνες και «μπλε καινοτομία» (ανακοίνωση την Άνοιξη του 2014). «Η Ευρώπη καλείται να κάνει ένα μεγάλο βήμα μπροστά. Αλλά αυτή η προοπτική δεν είναι εξασφαλισμένη. Χρειάζονται γενναίες επιλογές, που θα έχουν και κόστος και συνέπειες» διαμήνυσε η

Μεταφορές/κατασκευή πλοίων:

182,9 δισ. € ¤

Τουρισμός:

159 δισ. € Ενέργεια/πρώτες ύλες:

124 δισ. € Αλιευτικά/θαλασσινά προϊόντα:

10,6 δισ. € Άλλα:

12 δισ. €  52

Επίτροπος Αλιείας και Θαλάσσιων Υποθέσεων, αναφερόμενη στο ευρύτερο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον. Στο ίδιο πλαίσιο, χαρακτήρισε τις ευρωεκλογές ως ένα πολύ κρίσιμο σταυροδρόμι και εξέφρασε την ελπίδα οι ψηφοφόροι «να ψηφίσουν για περισσότερη και όχι για λιγότερη Ευρώπη, γιατί αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να επιβιώσει η Ευρώπη στο διεθνές περιβάλλον». Η ίδια προέταξε το τρίπτυχο: δημοσιονομική σταθερότητα, διαρθρωτικές αλλαγές, κινητοποίηση όλων των αναξιοποίητων πηγών ανάπτυξης. Ε ίναι καλύτερο από το τίποτα», είπε χαρακτηριστικά ο σύμβουλος έκδοσης του Economist , John Andrews, στο συνέδριο της Ελληνικής Προεδρίας στη Θεσσαλονίκη, αναφερόμενος στις παγκόσμιες προοπτικές ανάπτυξης. Μεταξύ άλλων, μίλησε για «εύλογη μεγέθυνση στις αναδυόμενες Αγορές (όχι θεαματική σε Κίνα και Ινδία, απογοητευτική στη Ρωσία)», για «έξοδο της Ε.Ε. από τα σκοτεινά δωμάτια της κρίσης» και για «επάνοδο της Ελλάδας στην επιφάνεια μετά από 6 χρόνια». Την άποψη ότι η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης δεν θα πρέπει να αφορά στην πώληση μετοχών του οργανισμού αλλά στην παραχώρηση χρήσεων, και ότι η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να επιταχύνει τις διαδικασίες προς αυτή την κατεύθυνση, εξέφρασε από το βήμα του Economist ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, κ. Γιάννης Μπουτάρης. «Έχουμε μείνει πίσω. Κάθε μέρα που καθυστερούμε, η Θεσσαλονίκη χάνει σε ανταγωνιστικότητα», διαπίστωσε ο κ. Μπουτάρης, ο οποίος προέτρεψε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να πιέζει περισσότερο την ελληνική κυβέρνηση, ώστε να λαμβάνει πιο γρήγορα αποφάσεις σε αντίστοιχα θέματα. Σε διάλογο με τον Επίτροπο Μεταφορών, Siim Kallas, ο κ. Μπουτάρης έλαβε την απάντηση ότι οι ακριβείς συνθήκες ιδιωτικοποίησης του λιμανιού της Θεσσαλονίκης δεν είναι ευρωπαϊκό θέμα, σημειώνοντας ότι η Κομισιόν

| λιμανια |

δεν βάζει όρους, αλλά θέτει το γενικό πλαίσιο με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και την προώθηση της ανάπτυξης. Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Εξωτερικών, κ. Δημήτρης Κούρκουλας, χαρακτήρισε επιτυχημένο το παράδειγμα του Πειραιά και συμφώνησε με τον δήμαρχο της Αθήνας, ότι όσο πιο σύντομα προωθηθούν αντίστοιχες διαδικασίες και στη Θεσσαλονίκη, τόσο το καλύτερο για την εξωστρέφεια και την ανάπτυξη του λιμανιού. Στο μεταξύ, ο κ. Μπουτάρης παρατήρησε ότι σε αντίθεση με το παρελθόν της πόλης ως μεγάλου μεταφορικού και κατ’ επέκταση εμπορικού και χρηματοπιστωτικού κέντρου, σήμερα η πόλη είναι απομονωμένη από τα ελληνικά νησιά και από άλλες χώρες, κυρίως στο επίπεδο της μεταφοράς ανθρώπων. Περιφερειακό κέντρο στρατηγικής σημασίας, ιδίως εν μέσω της νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, χαρακτήρισε τη Θεσσαλονίκη στην ομιλία του στο συνέδριο του Economist για την Ελληνική Προεδρία, ο υφυπουργός Εξωτερικών, κ. Δημήτρης Κούρκουλας. «Η διαδικασία ενσωμάτωσης και περιφερειακής συνεργασίας κάτω από την ομπρέλα της Ε.Ε. είναι μη αναστρέψιμη και έχει απτά αποτελέσματα για όλους μας», ανέφερε ο κ. Κούρκουλας, ο οποίος μίλησε για μεγάλα διασυνοριακά έργα με τη χρηματοδότηση των τραπεζών και του ιδιωτικού τομέα. Ο ίδιος έκανε λόγο για εντυπωσιακή ανάπτυξη των Βαλκανίων τα τελευταία χρόνια, αλλά και για σωρευτική απώλεια της τάξης του 25% στο Α.Ε.Π. της Ελλάδας, για την οποία παρατήρησε ότι «άντεξε, κατόρθωσε την πιο εντυπωσιακή δημοσιονομική προσαρμογή και για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια καταγράφει πρωτογενές πλεόνασμα, έχοντας ανακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της ανταγωνιστικότητας που είχε χάσει μετά την ένταξη στην Ευρωζώνη».

Ο.Λ.Π.:

Αεροναυμαχίες στη Σούδα, με επίθεση προσφορών από την ΑΝΕΚ Με σειρά προσφορών η ΑΝΕΚ, αλλά και με δρομολόγηση της ναυαρχίδας της, Olympic Champion, στη γραμμή ΠειραιάςΣούδα-Πειραιάς, επιχειρεί να κρατήσει την ηγετική θέση στη γραμμή, υπό τον φόβο Μινωικών και των αεροπορικών εταιρειών Aegen & Ryanair, που αυξάνουν το μεταφορικό τους δυναμικό στα Χανιά κι έχουν ρίξει σημαντικά τις τιμές.

Πιο συγκεκριμένα, με αφορμή τη μεθόρμιση του Λατώ στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη του Περάματος για την ετήσια ακινησία του, και τη δρομολόγηση Olympic Champio στην γραμμή των Χανίων, η χανιώτικη εταιρεία ξεκίνησε επιθετική εμπορική πολιτική, ώστε να προσελκύσει σε μια δύσκολη περίοδο επιβάτες, αλλά και να απαντήσει στις αιτιάσεις ότι για χρόνια έχει υποβαθμίσει τις υπηρεσίες της στα Χανιά, με τη διατήρηση εκεί του παλιού πλοίου Λατώ . Μάλιστα με το Champion , μετά από 6 χρόνια στην έδρα της ΑΝΕΚ, επιχειρεί, λόγω του μεγέθους του, να ανταποκριθεί στην επικείμενη αύξηση της κίνησης στη γραμμή Πειραιάς-Σούδα, που σε ετήσια βάση έχει πάνω από 1 εκατομμύριο επιβάτες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Minoan εδώ και δύο χρόνια προσπαθεί να πάρει από τις αρμόδιες Αρχές άδεια

Π

 53

για ετήσια δρομολόγηση πλοίου ή πλοίων στη γραμμή Πειραιάς-Χανιά, που είναι το άντρο της χανιώτικης εταιρείας, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Παράλληλα η έναρξη 4 δρομολογίων την ημέρα, από τον Απρίλιο, της Ryanair στη γραμμή Αθήνα-Χανιά δημιουργεί πιέσεις στην ΑΝΕΚ, καθώς πλέον αυξάνεται κατακόρυφα η δυνατότητα αερομεταφοράς επιβατών από και προς τα Χανιά, με την ύπαρξη δύο εταιρειών και περίπου 10 πτήσεων την ημέρα από τον Απρίλιο, σε τιμές, μάλιστα, ευθέως ανταγωνιστικές, κατά περίπτωση, με τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια. Η μάχη πρόκειται να φουντώσει το Καλοκαίρι, όπου τα Χανιά αναμένεται να προσελκύσουν αριθμό-ρεκόρ τουριστών. Μόνο από το αεροδρόμιο καταγράφηκαν φέτος διεθνείς αφίξεις, που άγγιξαν τις 900 χιλιάδες. Ωστόσο το όλο θέμα εστιάζεται στο αν θα παραμείνει και το καλοκαίρι το Olympic Champion.

Ο. Λ. Π.:

Ομοβροντίες κατά της πώλησης  54

| επιχειρησεισ| |ΛΙΜΑΝΙΑ |

ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ

Σφοδρές αντιδράσεις προκαλεί η δημοσιοποίηση του ΤΑΙΠΕΔ, για πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την πλειοψηφική συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του Ο.Λ.Π. Ο Συ.Ριζ.Α. τονίζει ότι αποκαλύπτεται ο εμπαιγμός των κυβερνητικών βουλευτών απέναντι στους εργαζόμενους του Ο.Λ.Π. Τoy γιωργου αλεξακη

 55

ο Τομέας Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής του ΠΑΣΟΚ δηλώνει αντίθετος «με τη σπουδή», όπως λέει, του Ταμείου για τη δημοσιοποίηση της πρόσκλησης, επισημαίνοντας πως προκύπτουν «εύλογα ερωτήματα»: Ο Συ.Ριζ.Α. διαμηνύει πως θα σταθεί αποφασιστικά στο πλευρό των εργαζόμενων, των κοινωνικών φορέων, των κατοίκων της περιοχής του Πειραιά, «τον δίκαιο αγώνα για να παραμείνει το λιμάνι υπό δημόσιο έλεγχο. Η κυβέρνηση θα πρέπει να γνωρίζει ότι το ξεπούλημα του Ο.Λ.Π. δεν θα περάσει», υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση.

ΣΥΡΙΖΑ καρφώνει COSCO «Η όλη διαδικασία είναι “φωτογραφική”, για να περάσει το λιμάνι στα χέρια της COSCO» σημειώνει ανακοίνωση του Τμήματος Ναυτιλίας του Συ.Ριζ,Α, και προσθέτει: «Τα ερωτηματικά τείνουν να γίνουν βεβαιότητα, για τον σκανδαλώδη χαρακτήρα της διαδικασίας, επειδή: Ακόμα και οι ελάχιστες αλλαγές, που έχουν γίνει στην Πρόσκληση Ενδιαφέροντος, σε σχέση με το κείμενο που είχε έρθει στη Βουλή, όπως μια τροποποίηση στα Κριτήρια Τεχνικής Επάρκειας, ενισχύει την άποψη ότι η διαδικασία είναι «φωτογραφική». Δεν μπορεί κανένας να μην σταθεί στην παράγραφο 9.4 της σελίδας 17, όπου αναφέρεται ότι «όλα τα δικαιολογητικά θα πρέπει να έχουν εκδοθεί και (όπου προβλέπεται) να έχουν επικυρωθεί, το αργότερο 90 ημέρες πριν από την ημερομηνία υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, η οποία εκπνέει στις 28/4/2014. Δηλαδή, το Ταμείο αναγνωρίζει ότι κάποιοι μπορούν ήδη να έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία έκδοσης δικαιολογητικών. Ποιοι είναι αυτοί; Θα μας

1

2

απαντήσουν; Τέλος, στην προκήρυξη αποκαλύπτεται ξεκάθαρα ο εμπαιγμός των κυβερνητικών βουλευτών απέναντι στους εργαζόμενους του Ο.Λ.Π., που διαβεβαίωναν ότι δεν θα θιγούν από την πώληση. Είναι φανερό, πλέον, ότι οι περίφημες «7 εγγυήσεις» για τον έλεγχο των τελών στην Ακτοπλοΐα, τη διασφάλιση των εργαζόμενων κ.λπ., δεν είναι παρά κάποια σημεία, που θα τεθούν σε διαπραγμάτευση με τον αγοραστή. Οι μάσκες έπεσαν. Η διαδικασίασκάνδαλο για το ξεπούλημα του Ο.Λ.Π. αποκαλύπτεται».

3

Αντιδρά και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. Αλλά και ο Τομέας Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής του Πα.Σο.Κ. δηλώνει αντίθετος «με τη σπουδή», όπως λέει, του Ταμείου για τη δημοσιοποίηση της πρόσκλησης, επισημαίνοντας πως προκύπτουν τα ακόλουθα «εύλογα ερωτήματα»: Γιατί προχώρησε στην επιλογή αυτή ενώ στη παρουσίαση στη Βουλή του ζητήθηκε, από τους εκπροσώπους μας, αιτιολόγηση της μεταστροφής από τη λύση των παραχωρήσεων στην πώληση μετοχών, η οποία και δεν υπήρξε ουσιαστικά μέσω κατάθεσης οικονομοτεχνικής μελέτης από αναγνωρισμένο οίκο; Γιατί προχώρησε από τη στιγμή που δεν έχουν ρυθμιστεί σημαντικές προϋποθέσεις όπως (το τονίσαμε και στη Βουλή), η δημιουργία Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων και Ανεξάρτητης Αρχής Λιμένων; Γιατί προχώρησε ενώ εκκρεμεί απά-

 56

ντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το αν πληρούνται οι κανόνες ανταγωνισμού στον φιλικό διακανονισμό μεταξύ Ο.Λ.Π. και Σ.Ε.Π.; Γιατί προχώρησε ενώ δεν έχει εξεταστεί εάν θα ληφθούν ή όχι ως κρατικές ενισχύσεις οι επενδύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στο λιμάνι, όπως το θέσαμε και στη Βουλή; Ο Τομέας Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής του Πα.Σο.Κ. «θα είναι απέναντι σε κάθε προσπάθεια που θα φαλκιδεύει την προστασία του δημοσίου συμφέροντος και δεν θα οδηγεί σε βέλτιστη λύση, συμβατή με τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού κεκτημένου (σε θέματα ανταγωνισμού διαφάνειας, αποτελεσματικότητας, προστασίας εργασιακών σχέσεων και προστασίας του περιβάλλοντος), αξιοποίησης του Ο.Λ.Π., η οποία να συντελεί και στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας». Κάνει ακόμη γνωστό ότι στις αμέσως επόμενες ημέρες αντιπροσωπεία του Πα.Σο.Κ. θα επισκεφθεί τον αρμόδιο υπουργό Ναυτιλίας, για να θέσει εκ νέου αυτά τα ζητήματα.

Στις ανακοινώσεις για τον Ο.Λ.Π. αντέδρασαν και οι εργαζόμενοι στα λιμάνια, αλλά και ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Οι εργαζόμενοι στα λιμάνια έχουν προκηρύξει για την Τρίτη, 11 Μαρτίου, τετράωρη στάση εργασίας, από τις 11:00 έως τις 15:00 ενώ αναμένεται να συγκεντρωθούν στις 11:30 στην πλατεία Καραϊσκάκη, στον Πειραιά, και να πραγματοποιήσουν πορεία προς το υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου. Η Ομοσπονδία Υπαλλήλων Λιμανιών Ελλάδας (ΟΜΥΛΕ) σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι «η κυβέρνηση και το ΤΑΙΠΕΔ δεν έχουν καμία νομική πολιτική και κοινωνική νομιμοποίηση να προχωρήσουν σε πρόσκληση ενδιαφέροντος» ενώ χαρακτηρίζει τη διαδικασία στη Βουλή «φιάσκο» καθώς, όπως σημειώνει, δεν υπήρξε ακρόαση των φορέων.

| ΛΙΜΑΝΙΑ |

Στα “κάγκελα” οι νησιώτες από τις πιέσεις της Tρόικας

H

Η πλευρά των δανειστών ζήτησε να υπάρξει πλήρης ανασχεδιασμός των γραμμών αυτών, στην κατεύθυνση της δικτύωσης των μικρών νησιών με μεγαλύτερα και μείωσης των απευθείας συνδέσεων με τον Πειραιά. Από την πλευρά του το υπουργείο εξέφρασε την πλήρη αντίθεσή του σε λογικές πρόχειρων οριζόντιων περικοπών καθώς κάτι τέτοιο θα καταδίκαζε σε απομόνωση τα νησιά. Επίσης τονίστηκε ότι η σύνδεση των άγονων γραμμών θεωρείται δημόσια υπηρεσία ενώ παρουσιάστηκαν σκέψεις για τον ανασχεδιασμό των άγονων γραμμών. Στο τραπέζι, πάντως, αναγκαστικά έπεσε και το τραπεζικό ζήτημα, καθώς οι εταιρείες ΝΕΛ και ΑΝΕΚ, που καλύπτουν μεγάλο αριθμό γραμμών δημόσιας υπηρεσίας, ου-

Την πλήρη αναδιάρθρωση των άγονων γραμμών ζήτησε για άλλη μια φορά η Τρόικα από τον υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας, κ. Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, με στόχο να υπάρξει εξοικονόμηση πόρων, αλλά και πιο ορθολογική διαχείρισή τους.

σιαστικά βρίσκονται στα χέρια των τραπεζών – και δη της Πειραιώς. Οποιαδήποτε κίνηση, είτε αποχώρησης των εταιρειών αυτών από γραμμές είτε πώλησης σκαφών και παραχώρησης γραμμών σε τρίτους, συνδέεται με αποφάσεις που θα ληφθούν στο φόντο της εκκαθάρισης των

 57

επιχειρηματικών χαρτοφυλακίων των τραπεζών. Μέχρι τότε η κατάσταση στο Αιγαίο θα παραμείνει «παγωμένη», με τους νησιώτες «στα κάγκελα» λόγω των αβεβαιοτήτων για τη μεταφορική τους διασύνδεση με την ηπειρωτική Ελλάδα.

Η πώληση του Ο.Λ.Π. δημιουργεί ανησυχία Επιπλέον πονοκέφαλος για τους νησιώτες αποτελεί και η διαδικασία πώλησης του λιμανιού του Πειραιά, καθώς τυχόν ιδιωτικοποίηση, χωρίς διασφαλίσεις ότι δεν θα αυξηθούν τα τέλη χρήσης για τις ακτοπλοϊκές δραστηριότητες, μπορεί να εκτινάξει τους ναύλους. Το θέμα έχει τεθεί από ακτοπλοϊκές εταιρείες και τοπικούς φορείς στο ΤΑΙΠΕΔ. Παράγοντες του κλάδου τονίζουν τη σημασία διατήρησης σε χαμηλά επίπεδα του κόστους λειτουργίας του επιβατικού λιμένα, αλλά το ζήτημα συνδέεται και με τη διαπραγμάτευση για την πώληση άλλων, πιο επικερδών δραστηριοτήτων του Ο.Λ.Π., π.χ. την Κρουαζιέρα και το Car Terminal. Με άλλα λόγια, είναι πιθανό το ακτοπλοϊκό κομμάτι να απαιτηθεί να έχει συμβολικό αντίτιμο με αντάλλαγμα παραχωρήσεις στα άλλα τμήματα. Ο όμιλος Grimaldi, που δείχνει ενδιαφέρον για το Car Terminal και διαθέτει την αναγκαία ρευστότητα, δυνητικά θα μπορούσε να παίξει τον ρόλο του, κάτι που θα δημιουργήσει εντάσεις στο εσωτερικό ακτοπλοϊκό τοπίο. Σε κάθε περίπτωση, όλα αυτά θα τεθούν με τη γνωστοποίηση του πλαισίου του διαγωνισμού.

COSCO-ΤΡΑΙΝΟΣΕ:

Ο δρόμος Κίνας-Ε.Ε. γίνεται πιο σύντομος με το λιμάνι του Πειραιά

Ο

Τoy γιωργου αλεξακη

Όπως είπε, μετά την αναδιάρθρωσή της, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ παρουσίασε κέρδη 1,2 εκατ. ευρώ (EBITA) το 2012 και σχεδόν 2 εκατ. (ΕΒΙΤΑ) το 2013, εκτελώντας 330 δρομολόγια την ημέρα (2.500 χλμ στην ελληνική επικράτεια) και απασχολώντας 800 υπαλλήλους (το 45% του προσωπικού μετατάχθηκε στον δημόσιο τομέα). Ο κ. Ζηλιασκόπουλος σημείωσε ότι διαβλέπει ευκαιρίες για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, οι οποίες κατά τη γνώμη του προκύπτουν από τους εξής 3 παράγοντες:

«Η συμφωνία μεταξύ των HPCOSCO-ΤΡΑΙΝΟΣΕ μειώνει τον χρόνο από την Κίνα προς την Ευρώπη κατά 10 ημέρες για ακόμη λιγότερα δολάρια!», ανέφερε χαρακτηριστικά στην ομιλία του στο συνέδριο του Economist στη Θεσσαλονίκη ο Πρόεδρος της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, κ. Αθανάσιος Ζηλιασκόπουλος, μιλώντας για «το πρώτο success story» στη νέα εποχή για τη σιδηροδρομική εταιρεία.

 58

1

«Την ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής σύνδεσης στο λιμάνι του Πειραιά και τον σταθμό εμπορευματοκιβωτίων». «Την ολοκλήρωση της διπλής γραμμής και της ηλεκτροκίνησης/σηματοδότησης/τηλεχειρισμού (ETCS Level 3) στον άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη έως το 2016 (η πρώτη φάση ολοκληρώθηκε, απομένουν άλλες δύο)». «Το γεγονός ότι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ έχει περάσει όλες τις δοκιμές και έλαβε την ευρεία ευρωπαϊκή άδεια σιδηροδρομικού χειριστή, που επιτρέπει στην εταιρεία να εισέλθει στη σιδηροδρομική Αγορά της Κεντρικής Ευρώπης μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας, όπως και Τουρκίας».

2 3

Τον σχεδιασμό της κυβέρνησης πάνω στους άξονες: Σύγχρονες υποδομές-Μεταφορές-Ανταγωνιστικότητα διατύπωσε ο υφυπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος, μιλώντας επίσης από το βήμα του Economist στη Θεσσαλονίκη. Ο κ. Παπαδόπουλος έκανε λόγο για

| λιμανια |

μεγ άλα έρ γα υ ψ η λ ή ς ποι ότη τ α ς , τα οποία θα χρηματοδοτηθούν από τα κοινοτικά ταμεία, εκφράζοντας την άποψη ότι η ολοκλήρωση του πανευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών θα καταστήσει τις μεταφορές «εξυπνότερες». Ο υφυπουργός Μεταφορών στάθηκε στις προοπτικές οι οποίες –κατά τη γνώμη του– διανοίγονται για την Ελλάδα στον τομέα των logistics, ιδίως μέσα από την εκμετάλλευση της γεωγραφικής της θέσης (μόνιμη επιτροπή με τη συμμετοχή φορέων της Αγοράς προετοιμάζει αντίστοιχο σχέδιο νόμου το οποίο θα προωθεί τις συνδυασμένες μεταφορές). Ο ίδιος αναφέρθηκε στους στόχους του υπουργείου για τον εκσυγχρονισμό των λιμανιών, για συνέργειες μεταξύ της Ναυτιλίας και των logistics αλλά και για την ανάπτυξη εμπορευματικών σταθμών (π.χ. Θριάσιο) σε σύνδεση με το σιδηροδρομικό δίκτυο. Παράλληλα προανήγγειλε ότι σύντομα θα χορηγηθούν οι πρώτες άδειες για τη χρήση υδροπλάνων, με στόχο να έχουν αρχίσει οι πτήσεις ώς την αρχή του Καλοκαιριού. Την πεποίθηση ότι η Ευρώπη έχει συμφωνήσει στο πιο φιλόδοξο πρόγραμμα μεταφορών, το οποίο αφορά σ’ ένα καλύτερα διασυνδεδεμένο και βιώσιμο σύστημα, εξέφρασε στην ομιλία του στο συνέδριο του Economist ο Ευρωβουλευτής, κ. Γιώργος Κουμουτσάκος, ο οποίος έχει αναδειχθεί ως «ο Ευρωβουλευτής του 2013 για τον τομέα των μεταφορών». «Σήμερα είμαστε σε θέση να συνδέσουμε κάθε γωνιά της Ευρώπης», ανέφερε ο κ. Κουμουτσάκος, ο οποίος μεταξύ άλλων μίλησε για 9 διαδρόμους και 328 λιμάνια που εντάσσονται στο ευρωπαϊκό δίκτυο ως βασικό εργαλείο ανταγωνιστικότητας (η Ελλάδα συμμετέχει με 25 λιμάνια, 5 από τα οποία διαδραματίζουν κομβικό ρόλο). Ο ίδιος μίλησε, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδιασμού, για καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία με στόχο στρατηγικές επενδύσεις.

Ο.Λ.Π.:

Στον Πειραιά η Συνέλευση της Έ νωσης Λιμένων Ευρώπης το 2015

Σ

Στον Πειραιά θα πραγματοποιηθεί η γενική Συνέλευση της Έ νωσης Λιμένων Ευρώπης (ESPO) το 2015, καθώς το αίτημα του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς στην Εκτελεστική Επιτροπή του Οργανισμού για διεξαγωγή του κορυφαίου αυτού λιμενικού θεσμού, έγινε ομόφωνα αποδεκτό. Η ESPO αποτελεί την ανώτατη Οργάνωση όλων των μεγάλων λιμανιών της Ευρώπης στις 22 παραθαλάσσιες χώρες της. Η Γενική της Συνέλευση αποτελεί κορυφαίο γεγονός στον χώρο των θαλάσσιων μεταφορών, αφού το 90% της μεταφοράς φορτίων από και προς την Ευρώπη διεξάγεται μέσω των λιμένων της με πλοία.

Η ΠΡΩΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ESPO Στις Γενικές Συνελεύσεις της ESPO, οι οποίες γίνονται κάθε χρόνο και σ’ ένα διαφορετικό μεγάλο λιμάνι ή λιμενική Αρχή, παρευρίσκονται πάντα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τον Επίτροπο Μεταφορών και στελέχη της, οι φορείς της Ναυτιλίας, των συνδικάτων, των χρηστών και οι εκπρόσωποι όλων των μεγάλων λιμένων της Ευρώπης καθώς και παρατηρητές από όλο τον κόσμο. Η Γ.Σ. του 2014 γίνεται στο Gotten­ borg της Σουηδίας, το 2013 έγινε στη Varna της Βουλγαρίας και το 2012 στη Λεμεσό της Κύπρου.

 59

Η Γενική Συνέλευση του 2015 θα είναι η πρώτη Γ.Σ. της ESPO που γίνεται στην Ελλάδα από την ίδρυσή της κι αυτό αποτελεί εξαιρετικό γεγονός, αφού το 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με εισήγηση της Επιτρόπου, κας Μαρίας Δαμανάκη, αποφάσισε να εορτασθεί στον Πειραιά η Ευρωπαϊκή Ημέρα Ναυτιλίας. Αυτό σημαίνει ότι τον Μάιο του 2015 θα διεξαχθούν στον Πειραιά δύο κορυφαίες Συνελεύσεις και Εκδηλώσεις για τη Ναυτιλία και τη Λιμενική Βιομηχανία, οι οποίες θα προσελκύσουν κορυφαίους θεσμούς και προσωπικότητες του ναυτιλιακού και λιμενικού γίγνεσθαι της Ευρώπης και του κόσμου. Σημειώνεται ότι η ESPO, με πιστοποίηση των Lloyds, έχει ανακηρύξει το Λιμάνι του Πειραιά ως Οικολογικό Λιμάνι (ECOPORT), διάκριση ιδιαίτερης σημασίας για ένα τόσο μεγάλο και πολυσύνθετο λιμάνι. Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Ο.Λ.Π. Α.Ε., κ. Γιώργος Ανωμερίτης: «η ενεργοποίησή μας στα πλαίσια της “λιμενικής διπλωματίας” σε όλους τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς του χώρου των θαλάσσιων μεταφορών φέρνει θετικά αποτελέσματα για το κύρος της χώρας, της λιμενικής Aγοράς και τον Πειραιά. Το 2015 θα είναι μια κορυφαία χρονιά για τη Nαυτιλία, τα λιμάνια και την ανάπτυξη της χώρας».

eiδησεισ

Qatar Petroleum International:

«Βλέπει» νέο σταθμό LNG στην Ελλάδα;

Το ενδεχόμενο κατασκευής σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στην Ελλάδα, είναι ανοικτό, σύμφωνα με όσα είπε ο οικονομικός διευθυντής της Qatar Petroleum International (QPI), κ. Αμπντουλαζίζ Αλ Κουάρι. Η εταιρεία εξετάζει το ενδεχόμενο κατασκευής σταθμού στην Ευρώπη ή την Ελλάδα, αλλά είναι πρώιμο να γίνουν ανακοινώσεις. Σαφώς μια τέτοια προοπτική –που ωστόσο είναι μακρινή, λόγω κόστους– θα απογειώσει τις προοπτικές του κλάδου των σκαφών LNG, όπου με μεγάλη ζέση δραστηριοποιούνται πολλοί έλληνες εφοπλιστές.

 60

Paragon Shipping:

OIKONOMIA

Συμφωνία με τα ναυπηγεία Jiangsu Yangzijiang Shipbuilding Co για τη ναυπήγηση τριών ecodesign Kamsarmax σκαφών ξηρού χύδην φορτίου, 81.800 dwt το καθένα, υπέγραψε η εισηγμένη στον Nasdaq ναυτιλιακή εταιρεία του Μιχάλη Μποδούρογλου.

Tο συνολικό κόστος κατασκευής ανέρχεται στα 91,65 εκατ. δολ. Τα δύο πρώτα πλοία θα παραδοθούν στο Β΄ τρίμηνο του 2015 και το τρίτο στο Δ΄ τρίμηνο του 2015. Με την προσθήκη αυτών των πλοίων, τα υπό κατασκευή σκάφη της εταιρείας ανέρχονται σε 8, τα 7 χύδην φορτίου και το ένα containership, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Paragon, κ. Μιχάλης Μποδούρογλου. Ο ίδιος προσέθεσε ότι ο στόλος της εταιρείας έχει αυξηθεί πλέον στα 22 πλοία ενώ έχει βελτιωθεί σημαντικά το προφίλ του, που αποτελεί πλεονέκτημα σε μια αναμενόμενη άνοδο της Αγοράς.

Η μείωση του Φ.Π.Α. στην Ακτοπλοΐα και η δυνατότητα επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών των ναυτικών, όπως κάνει η Ιταλία, αποτελούν τα πιο άμεσα μέτρα στήριξης ενός κομβικού κλάδου για την Οικονομία και την ασφάλεια της χώρας, σύμφωνα με παράγοντες της Αγοράς. Παράλληλα αντιτείνουν τη γρήγορη εξυγίανση του τραπεζικού κλάδου, ώστε συνακόλουθα να υπάρξει και στο μέτωπο των ακτοπλοϊκών εταιρειών αναδιάταξη, με άνοιγμα ευκαιριών σε όσους πραγματικά έχουν τη δυνατότητα να δρομολογήσουν πλοία, τόσο σε καλές γραμμές όσο και στις λεγόμενες «άγονες». Σημειώνεται ότι περίπου 1 δισ. ευρώ είναι τα χρέη των εταιρειών προς τις τράπεζες. Στον αντίποδα, η τρόικα ζητεί, στο πλαίσιο της εφαρμογής της εργαλειοθήκης του Ο.Ο.Σ.Α. στον κλάδο, πλήρη απελευθέρωση της Αγοράς εργασίας στην Ακτοπλοΐα, ώστε να υπάρξει απόλυτη εξομοίωση των εργασιακών σχέσεων μεταξύ των εργαζομένων στην ξηρά και τη θάλασσα, αλλά και σειρά αλλαγών στη σύνθεση των πληρωμάτων των πλοίων και των περιόδων στελέχωσης. Πιο συγκεκριμένα, επιθυμούν την εφαρμογή του καθεστώτος των επιχειρηματικών συμβάσεων και επέκταση της λεγόμενης «χειμερινής περιόδου» από 5 στους 7 μήνες, καθώς τον Χειμώνα τα πληρώματα (βάσει ακόμη και της υφιστάμενης νομοθεσίας) είναι ολιγάριθμα σε σχέση με το Καλοκαίρι. Ουσιαστικά η αύξηση της χειμερινής περιόδου συνεπάγεται μείωση της απασχόλησης των ναυτικών για 7 μήνες. Επίσης η τρόικα ζητεί αλλαγές των γραμμών δημοσίου συμφέροντος, με αξιοποίηση της δικτύωσης με περιφερειακά λιμάνια και χρήση μικρότερων πλοίων στην κάλυψη των μικρών νησιών. Παράλληλα ζητεί την άμεση ενεργοποίηση της Ρ.Α.Λ. (Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων), το εποπτικό όργανο όλων των ελληνικών λιμανιών, δηλαδή, καθώς θεωρεί ότι είναι ένα ισχυρό βήμα για να προχωρήσουν οι αποκρατικοποιήσεις των λιμανιών.

Τρία Kamsarmax μπαίνουν στον στόλο της εταιρείας

Μείωση Φ.Π.Α., ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών και επιδότηση εισφορών οι «κινήσεις-ανάσα» για τη ναυτιλία

Νέες ναυλώσεις από τη Revoil

Σε νέες ναυλώσεις των φορτηγών πλοίων Blue Etrernity, Blue Balance και Blue Angel προχώρησε η Άριστον ΕΕΠΝ, 100% θυγατρική της Revoil ΑΕΕΠ. Συγκεκριμένα, για το φορτηγό πλοίο Blue Etrernity ανανεώθηκε η ναύλωση στην εταιρεία Western Bulk PTE LTD για διάστημα 9 έως 12 μηνών με αυξημένο ημερήσιο έσοδο 9.400 δολ. Η νέα ναύλωση θα ξεκινήσει στα τέλη Μαρτίου. Το φορτηγό πλοίο Blue Balance ναυλώθηκε για 4 έ ως 6 μήνες με ημερήσιο έσοδο 10.150 δολ. Το πλοίο παραδόθηκε στους νέους ναυλωτές του την εταιρεία Pacific Gulf Shipping Co στις αρχές Φεβρουαρίου 2014. Το φορτηγό πλοίο Blue Angel ολοκλήρωσε τη ναύλωσή του στην εταιρεία Western Bulk PTE LTD στα μέσα Φεβρουαρίου και η Άριστον προχώρησε σε ανανέωση της ναύλωσής του στην ίδια εταιρεία, για διάστημα 10 έως 13 μηνών, με ημερήσιο έσοδο 5.000 δολ. τον πρώτο μήνα και 10.000 δολ. για όλους τους υπόλοιπους.

 61

 62

ΙΣΤΟΡΙΑ

Αλέξανδρος Υψηλάντης

ΠΟΙΟΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΗΤΑΝ ο ηρωασ τησ ελληνικησ επαναστασησ;

H

Ήταν ο άνθρωπος που η τελευταία του επιθυμία ήταν η καρδιά του να απομακρυνθεί από το σώμα του και να σταλεί στην Ελλάδα. Ήταν ο άνθρωπος για τον οποίον η πόλη Ypsilanti στην πολιτεία Michigan των Η.Π.Α. πήρε το όνομά της προς τιμήν του. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης υπήρξε εθνικός ήρωας της Ελλάδας, αλλά και ήρωας του πατριωτικού πολέμου του 1812 στη Ρωσία. Η συμβολή του στην υπόθεση της απελευθέρωσης της Ελλάδας ήταν τεράστια. Ήταν άνθρωπος αγαθός και ονειροπόλος, ευσυγκίνητος και ενθουσιώδης. Απόγονος της ξακουστής οικογένειας των Υψηλάντηδων, είχε θέσει σκοπό της ζωής του την απελευθέρωση του ελληνικού έθνους. ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΠΟΥΤΑΤΟΥ* Σύμφωνα με την παράδοση, η καταγωγή της επιφανούς οικογένειας Υψηλάντη ανάγεται στους υστεροβυζαντινούς χρόνους, από την οικογένεια των Ξιφιλίνων Υψηλαντών. Ως μέλη της αναφέρονται δύο πατριάρχες της Κωνσταντινούπολης: ο Ιωάννης Η΄ Ξιφιλίνος Υψηλάντης και ο Γεώργιος Β΄ Ξιφιλίνος Υψηλάντης. Το 1204, όταν η Κωνσταντινούπολη καταλήφθηκε από τους Φράγκους, οι Ξιφιλίνοι κατέφυγαν στην Τραπεζούντα μαζί με τους Κομνηνούς και ίδρυσαν την αυτοκρατορία της Τραπεζούντας. Με τον γάμο του Κωνσταντίνου Ξιφιλίνου

Υψηλάντη και της κόρης του αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνού, οι δύο οικογένειες συγγένεψαν και προήλθε ο κλάδος των Υψηλαντών Κομνηνών. Μετά την κατάλυση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας, το 1461 από τον Μωάμεθ Β΄, η οικογένεια χάθηκε από το προσκήνιο και εμφανίστηκε πάλι στα μέσα του 17ου αιώνα, όταν πολλά μέλη της είχαν καταλάβει διάφορα υψηλά αξιώματα. Στα τέλη του 18ου αιώνα, ο Αθανάσιος Κομηνός-Υψηλάντης υπήρξε αρχίατρος του μεγάλου βεζίρη Ρετζίπ πασά και μέγας πρωτοσπαθάριος του πρίγκιπα της Βλα-

 63

χίας Γρηγόρη Γκίκα. Ο Ιωάννης ΚομηνόςΥψηλάντης διετέλεσε διερμηνέας της Υψηλής Πύλης και διαπραγματεύτηκε τη συνθήκη μεταξύ Τουρκίας και Πρωσίας το 1759. Ο Αλέξανδρος (1726-1806) διέπρεψε ως μέγας διερμηνέας της Υψηλής Πύλης και ως ηγεμόνας της Βλαχίας, ενώ γνώριζε άπταιστα έξι γλώσσες. Υπήρξε μεγάλος ευεργέτης του έθνους καθώς απέτρεψε τη γενική σφαγή των Ελλήνων μετά τα Ορλωφικά, η οποία είχε αποφασιστεί από τον Αβδούλ Χαμίτ Α΄.

ΟΤΑΝ ΤΟΝ ΕΙΠΑΝΕ ΠΡΟΔΟΤΗ... Πήρε ενεργό μέρος στη συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή και νομοθέτησε για ελληνικά σχολεία και δικαστήρια στη Βλαχία. Τελικά κατηγορήθηκε από την Υψηλή Πύλη ως «χαΐνης» (προδότης) και καρατομήθηκε στην Κωνσταντινούπολη ενώ η περιουσία του δημεύτηκε. Ο γιος του Αλέξανδρου, Κωνσταντίνος (1760-1816), υπήρξε και αυτός ηγεμόνας της Βλαχίας και Μολδαβίας και μέγας διερμηνέας της Υψηλής Πύλης. Καταπολέμησε ως επικίνδυνη για την ελληνική υπόθεση την επέκταση της επιρροής της γαλλικής πολιτικής στην Τουρκία, με αποτέλεσμα την πτώση του από την ηγεμονία της Βλαχίας το 1806. Μετά την έξωσή του από τη Βλαχία κατέφυγε στην Πετρούπολη όπου και συνόδευσε τους Ρώσους στη νικηφόρο προέλασή τους ώς το Βουκουρέστι. Για τη δράση του αυτή τιμήθηκε το 1816

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διαβαίνει τον Προύθο , πίνακας του Peter von Hess (Στοά του Μονάχου).

από τον τσάρο Αλέξανδρο.

Ο ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΔΡΕΣΔΗΣ Ο εθνεγέρτης Αλέξανδρος Υψηλάντης ήταν γιος του Κωνσταντίνου και της δεύτερης γυναίκας του, Ελισάβετ Βακαρέσκου. Γεννήθηκε το 1792 στην Κωνσταντινούπολη και πέθανε σε συνθήκες ακραίας φτώχειας το 1828 στη Βιέννη. Το 1810 κατατάχτηκε στο σώμα των έφιππων σωματοφυλάκων του τσάρου με τον κατώτατο βαθμό του ανθυπολοχαγού. Πήρε μέρος στους ναπολεόντειους πολέμους, όπου έχασε από γαλλική οβίδα το δεξί του χέρι από τον ώμο, στη μάχη της Δρέσδης, τον Αύγουστο του 1813. Ο ηρωισμός και η μεγάλη ανδρεία που επέδειξε σε πολλές μάχες εναντίον του Ναπολέοντα είχε ως αποτέλεσμα μετά από εννέα χρόνια να καταφέρει να διακριθεί ως υπασπιστής του τσάρου Αλέξανδρου Α΄της Ρωσίας και να λάβει τον βαθμό του υποστράτηγου σε ηλικία μόλις είκοσι πέντε ετών. Στα τέλη του 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία ο αδελφός του Νικόλαος, ο οποίος το 1819 θα μυήσει τον Γεώργιο, και αυτός στις αρχές του 1820 τον Δημήτριο. Τα τρία αδέλφια θα προσπαθήσουν να προσηλυτίσουν και τον Αλέξανδρο, προσπάθειες οι οποίες απέβησαν άκαρπες. Όλα άλλαξαν όμως στις 12 Απριλίου του 1820, οπότε ως ένθερμος πατριώτης έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας, λαμβάνοντας το ψευδώνυμο «Καλός» και αναλαμβάνοντας αρχηγός της ως «Γενικός Επίτροπος της Αρχής», ύστερα από την άρνηση του Ιωάννη Καποδίστρια. Μετά την αποδοχή της αρχηγίας, η στρατιωτική πείρα και η αίγλη που διέθετε άρχισε να αποδίδει καρπούς. Τον Μάιο του 1820 συντάχτηκε

το «Σχέδιον Γενικόν» που αναφερόταν στον τρόπο διεξαγωγής της επανάστασης. Σύμφωνα με αυτό, ο αγώνας έπρεπε να εκδηλωθεί στην Πελοπόννησο και είχε μάλιστα αποφασιστεί να κατέβει και ο Υψηλάντης εκεί. Κι ενώ είχαν αρχίσει οι προετοιμασίες, ο Υψηλάντης άλλαξε γνώμη και κήρυξε την επανάσταση από το Ιάσιο και το Βουκουρέστι, με ταυτόχρονη κινητοποίηση στην Κωνσταντινούπολη και την κυρίως Ελλάδα. Ο αδελφός του Δημήτριος ανέλαβε να τον αντιπροσωπεύσει στην Πελοπόννησο φέρνοντας μαζί του το υπέρογκο για την εποχή εκείνη ποσό των 300.000

 64

γροσίων. Αργότερα θα εκδηλωνόταν η αντίδραση των προκρίτων εναντίον του.

Η Ελληνική Επανάσταση στη Μολδοβλαχία Από τις 21 έως τις 24 Φεβρουαρίου του 1821, με τους αδελφούς του, Νικόλαο και Γεώργιο, πέρασε τον Προύθο και μπήκε θριαμβευτικά στο Ιάσιο. Εκεί συγκέντρωσε τους πρώτους στρατιώτες του που ήταν κυρίως εθελοντές και αριθμούσαν περίπου 2.000. Στις 10 Μαρτίου σχηματίστηκε στο Φωξάνι ο περίφημος «Ιερός Λόχος», από ενθουσιώδεις αλλά απειροπόλεμους εθελοντές σπουδαστές των ελληνικών

ΙΣΤΟΡΙΑ

παροικιών της Μολδαβίας, της Βλαχίας και της Οδησσού. Την 25η Μαρτίου έφτασαν στο Βουκουρέστι. Την ίδια στιγμή οι Ρώσοι υπέκυψαν στις πιέσεις του Αυστριακού Μέτερνιχ και αποκήρυξαν την επανάσταση. Η οριστική μάχη δόθηκε στο Δραγατσάνι, από τις 7 μέχρι τις 19 Ιουνίου του 1821, όπου μέσα σε γενική σύγχυση και σωρεία σφαλμάτων της ελληνικής πλευράς κρίθηκε η επανάσταση στη Μολδοβλαχία. Ενώ ο Αλέξανδρος Υψηλάντης συσκεπτόταν με τον αρματολό Γεωργάκη Ολύμπιο στο στρατηγείο που είχε στήσει σε χωριό τρεις ώρες από το Δραγατσάνι, ο χιλίαρχος και αρχηγός του ιππικού, Βασίλειος Καραβίας, επιτέθηκε αυτόβουλα και πρόωρα εναντίον των Οθωμανών, παρά τις αντίθετες διαταγές για καμία ελληνική κίνηση πριν από τις 8 Ιουνίου. Ο Καραβίας θέλησε, δυστυχώς, να αρπάξει τη δόξα μιας μάχης που ο ίδιος θεωρούσε εύκολη, αλλά θα γινόταν ο τάφος του κινήματος των Ηγεμονιών. Η επίθεση απέτυχε και τότε έσπευσε εκτάκτως για ενίσχυση ο επικεφαλής του Ιερού Λόχου, Νικόλαος Υψηλάντης, αλλά η λιποταξία τμήματος του Καραβία μαζί με τον ίδιο τον Καραβία προς τα ορεινά, ανάγκασε τους Ιερολοχίτες να πολεμούν μόνοι τους, δίχως τη συντονισμένη υποστήριξη του ιππικού. Οι Ιερολοχίτες προσέφεραν το νεανικό τους αίμα στον βωμό της πατρίδας και έγιναν τα σύμβολα της αδάμαστης ελληνικής θυσίας, την οποία ύμνησε ο σπουδαίος ποιητής Ανδρέας Κάλβος σε μια ωδή αφιερωμένη σ’ αυτούς.

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΙΑΤΑΓΗ Ο Ιερός Λόχος, αρνούμενος το κάλεσμα να παραδοθεί, απώλεσε το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεών του, αφού περισσότεροι από 200 στρατιώτες και αξιωματικοί έπεσαν νεκροί στο πεδίο της μάχης ενώ 37 αιχμαλωτίστηκαν και αποκεφαλίστηκαν αργότερα στην Κωνσταντινούπολη. Στην κρίσιμη στιγμή κατέφθασε ο Γεωργάκης Ολύμπιος, ο οποίος διέσωσε τους υπόλοι-

Οι καρδιές του Αλέξανδρου και του αδελφού του Γεώργιου, μετά τοΝ θάνατό τους βαλσαμώθηκαν και μεταφέρθηκαν στον μικρό ναό του Αμαλίειου Οικοτροφείου Θηλέων, όπου βρίσκονται μέχρι σήμερα

πους (136 συνολικά), μεταξύ των οποίων τον Νικόλαο Υψηλάντη και τον Αθανάσιο Τσακάλωφ. Πιο συγκεκριμένα, ο Νικόλαος Υψηλάντης, τραυματισμένος, σώθηκε με τη βοήθεια ενός γάλλου φιλέλληνα αξιωματικού, που τον πήρε στο άλογό του, ο Τσακάλωφ κατέβηκε στη Ρούμελη προκειμένου να συμβάλλει στην επανάσταση ενώ ο Ολύμπιος ανατινάχτηκε μαζί με τους άντρες του και δυνάμεις του εχθρού στη μονή Σέκου της Μολδαβίας, όπου είχε αποκλειστεί από τα οθωμανικά στρατεύματα. Ο φιλικός Καραβίας, γνωστός ως «Τζέμπερης», χρεώθηκε την αποτυχία στο Δραγατσάνι και καθαιρέθηκε από το στρατιωτικό σώμα. Αν και αφιέρωσε μεγάλο μέρος της περιουσίας του για την ευόδωση του εθνικού σκοπού και είχε προηγουμένως τιμηθεί με ανώτερα αξιώματα, η συμμετοχή του υπήρξε αμφιλεγόμενη. Μετά την καταστροφή της μάχης του Δραγατσανίου πέρασε από την Αυστρία στη Σύρο όπου και πέθανε το 1830. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, πραγματικό ερείπιο, αναγκάστηκε να περάσει τα σύνορα της Αυστρίας, ενώ ο οπλαρχηγός Ολύμπιος κάλυπτε τη φυγή του. Όταν επέστρεψε στο Ρίμνικο εξέδωσε την τελευταία του διαταγή, γεμάτη από πικρία και κατάρες για τους λιπόψυχους χριστιανούς που συνεργάστηκαν με τους Τούρκους, στιγματίζοντας την προδοσία

 65 

του στρατιωτικού του επιτελείου. Καθώς προσπαθούσε να περάσει τα Καρπάθια με το όνομα Δημήτριος Παλαιογενείδης, προδόθηκε και κλείστηκε από τους Αυστριακούς στο φρούριο του Μούνκατς (Munkatsch) μαζί με τους αδελφούς του και τους στενούς του συνεργάτες για πάνω από έξι χρόνια. Έ πειτα από σοβαρή επιδείνωση της υγείας του μεταφέρθηκε στο Τερέζιενστατ (Theresienstadt) της Βοημίας, όπου και παρέμεινε. Με ενέργειες του τσάρου Νικόλαου Α΄αποφυλακίστηκε το 1827, όμως η κατάσταση της υγείας του είχε κλονισθεί τόσο πολύ, ώστε να πεθάνει δύο μήνες μετά. Ο πατριώτης οραματιστής έμελλε να γίνει τελικά με τη δράση και τη θυσία του ολοκαύτωμα των ιδεών του. Πριν πεθάνει, έμαθε ότι ο Καποδίστριας ανέλαβε Κυβερνήτης της Ελλάδος και είπε χαρούμενος «Δόξα σοι ο Θεός». Έ πειτα άρχισε να απαγγέλλει με τα μάτια ψηλά στον ουρανό το «Πάτερ ημών». Δεν πρόφτασε όμως να το τελειώσει. Έ γειρε το κεφάλι του και πέθανε ήσυχος και ευτυχισμένος που η πατρίδα του ελευθερώθηκε μετά από 400 χρόνια τουρκικού ζυγού. Η ανακομιδή των λειψάνων του από τη Βιέννη στην Αθήνα έγινε στις 27 Οκτωβρίου του 1964 και αποτέθηκαν σε ένα μικρό μνημείο μπροστά από το ναό των Ταξιαρχών στο Πεδίον του Άρεως. Οι καρδιές του Αλέξανδρου και του αδελφού του Γεώργιου, μετά τον θάνατό τους, βαλσαμώθηκαν και μεταφέρθηκαν στον μικρό ναό του Αμαλίειου Οικοτροφείου Θηλέων, όπου βρίσκονται μέχρι σήμερα.

*Ο κ. Μπουτάτος είναι επιχειρηματίας, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. της DMN A.E., κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στο Μάνατζμεντ και τη Στρατηγική Επιχειρήσεων από το LSE.

| LAST PAGE | από τον Πάνο Τσαγκαράκη

5 από τα πιο «απωθητικά» μπαρ της Wall Street

K

Κανονικά η σωστή λέξη είναι obnoxious (απεχθή), αλλά δημοσιογραφική αδεία, και για λόγους ευπρέπειας προτιμώ το «απωθητικά». Έ χοντας ζήσει στη Νέα Υόρκη, ορισμένα από τα μπαρ που καταγράφονται στο σχετικό άρθρο της Linette Lopez, του Business Insider, μού είναι γνωστά και δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω με την αρθρογράφο. Βέβαια, θα με ρωτήσετε γιατί γράφω για τη Νέα Υόρκη και όχι για την Αθήνα; Και απαντώ, διότι δεν έχει σημασία το μέρος, σημασία έχει η γνώση που κερδίζουμε και ποτέ δεν ξέρουμε… Κάποια στιγμή, σε κάποιο ταξίδι, μπορεί να μας είναι χρήσιμη. Αλλά ας τα πάρουμε ένα προς ένα και ας δούμε τους λόγους για τους οποίους τα κατατάσσει στην κατηγορία:

Stone Street Tavern Το ποσοστό των αναγνωστών του site που το κατατάσσουν ως «απόλυτα απωθητικό» μπαρ-ρεστοράν είναι 23%. Τοποθεσία: στο νούμερο 52 της Stone Street, στο Financial District. Γιατί είναι απωθητικό: Το Stone Street Tavern διαθέτει τραπέζια έξω, στο πλακόστρωτο της οικονομικής περιοχής της Wall Street, όπου οι εργαζόμενοι –και όχι μόνο– της περιοχής μπορούν τα ζεστά βράδια να δροσιστούν πίνοντας μπίρες ή σφηνάκια, συζητώντας με φίλους και συναδέλφους τους. Κυρίως όμως, ο θαμώνας πρέπει να αισθάνεται σαν να βρίσκεται μέσα σε μια τραπεζική/χρηματιστηριακή κονσέρβα από την πολυκοσμία. Συμβουλή: Μπορεί οι ρυθμοί του να είναι πυρετώδεις, αλλά οι σερβιτόρες με κάποιο μαγικό τρόπο θυμούνται την παραγγελία σας.

Hurry’s

eestaurant της Wall Street με ατελείωτο brunch, όπου σερβίρονται Eggs Benedict με μπριζόλα χοιρινού κρέατος. Μέρα ή νύχτα, από το 1972, φανταστείτε μια ατέλειωτη «θαλάσσια κηλίδα» από θαμώνες που γίνονται λιώμα. Συμβουλή: Τη νύχτα έχουν πολύ ελκυστικές bartenders, όπως τουλάχιστον λέει η αρθρογράφος.

Finnegan’s Wake Το ποσοστό των αναγνωστών του site που το κατατάσσουν ως «απόλυτα απωθητικό» μπαρ-ρεστοράν είναι: 13,6%. Τοποθεσία: στο νούμερο 1361 της First Avenue. Γιατί είναι απωθητικό: Αν σας αρέσουν οι σκούρες ιρλανδικές pubs, όπου μπορείτε να βυθιστείτε στην ησυχία σας, αυτό είναι το καλύτερο μέρος. Συμβουλή: Ποτά και φαγητά σε ένα αναπαυτικό περιβάλλον, για όλες τις ψυχές της Wall Street.

Dakota Road House Το ποσοστό των αναγνωστών του site που το κατατάσσουν ως «απόλυτα απωθητικό» μπαρ-ρεστοράν είναι: 13,8%. Τοποθεσία: στο 43 Park Place, στην Tribeca. Γιατί είναι απωθητικό: Λόγω πολύωρης αναμονής. Μπορείτε να βρείτε ευκαιρίες σ’ αυτό το μπαρ-ρεστοράν, όπως να πιείτε κουβάδες μπίρας για 13 δολάρια σε happy hour, μια πληθώρα arcades games, μια πινακίδα πάνω από το μπαρ, που λέει “no sissies” (σε ελεύθερη μετάφραση: «όχι κότες»). Φανταστείτε, λοιπόν, γιατί οι «μάγκες» λατρεύουν αυτό το μέρος. Συμβουλή: να έχετε μετρητά μαζί σας, γιατί δεν δέχονται κάρτες.

Whiskey Trader Το ποσοστό των αναγνωστών του site που το κατατάσσουν ως «απόλυτα απωθητικό» μπαρ-ρεστοράν είναι: 14,6%. Τοποθεσία: Στο 71 West 55th Street, στην περιοχή Midtown. Γιατί είναι απωθητικό: Τρεις όροφοι με φίλους από διάφορα «καθώς πρέπει» κολέγια και αδελφότητες. Αυτό τα λέει όλα. Συμβουλή: το στέκι των στελεχών της Bank of America.

Το ποσοστό των αναγνωστών του site που το κατατάσσουν ως «απόλυτα απωθητικό» μπαρ-ρεστοράν είναι 28%. Τοποθεσία: στο νούμερο 1 της Πλατείας Hanover, του Financial District. Γιατί είναι απωθητικό: Το Harry’s είναι ένα κλασικό bar-

 66