ΑΥ Τ Ο Κ Ί Ν Η Τ Ο :
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ι Σ Μ Ό Σ
K A I
" Π ΡΆ Σ Ι Ν Α"
Ά Λ Ο Γ Α
INSIDE INFORMATION MAGAZINE
ΠΡΟΒΛΈΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΉΡΙΟ
ΔΕΗ
ΓΊΝΕΤΑΙ ΈΝΑ ΜΕ ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ
ΤΟ TOP20 ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΎΣΕΩΝ
INTERNET OF FOODS
ΑΚΊΝΗΤA
13 ΠΑΡΆΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΚΡΊΝΟΥΝ ΤΙΣ ΑΞΊΕΣ ΤΟΥΣ
ΜΥΤΙΛΗΝΑΊΟΣ ΌΛΑ ΣΤΗΝ ΠΡΊΖΑ
2021
"ΔΙΑΒΆΣΤΕ" ΤΑ ΤΡΌΦΙΜΑ
ΝΑΥΤΙΛΊΑ
ΈΤΣΙ ΝΙΚΉΣΑΜΕ ΤΟΥΣ ΚΙΝΈΖΟΥΣ
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ ΣΗΜΕΡΑ 771792 793005 9
ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΊ ΜΕ ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΘΈΜΑ
ISSN 1792-7935
01
e - commerce e - shopping e - banking e - patient
ΓΡΆΦΟΥΝ:
ΧΡ. ΣΤΑΪΚΟΎΡΑΣ Φ. ΚΑΡΑΒΊΑΣ Δ. ΚΟΥΤΣΌΠΟΥΛΟΣ ΑΛ. ΣΑΡΡΗΓΕΩΡΓΊΟΥ
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| REPORTER | 3
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 10
Γνώμη
118
08 | ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
38
Μια χρονιά μυστήριο. Μετά το "καταραμένο"2020 έρχεται το "μυστηριώδες" 2021
10 | ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΪΚΟΥΡΑΣ
26 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
H MYTILINEOS στιβαρή και μετά την κρίση. Πώς η υγιής επιχειρηματικότητα μπορεί να ξεπερνά τις δυσκολίες της πανδημίας
30 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/
Η αγορά ακινήτων στην μετά-COVID 19 εποχή
34 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Η στρατηγική για την ανάκαμψη και την απαρχή μιας νέας πορείας προς την επίτευξη ισχυρής, βιώσιμης, έξυπνης και κοινωνικά δίκαιης ανάπτυξης
14 | ΦΩΚΙΩΝ ΚΑΡΑΒΙΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ EUROBANK
Το ταμείο ανάκαμψης και ο ρόλος των τραπεζών
Η εξέλιξη και οι προκλήσεις της Ναυτιλίας για το 2021
16 | ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ
38 EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
2021: η επανεκκίνηση μετά από μία χρονιά που άλλαξε τον κόσμο
Το ενεργειακό προφίλ του καταναλωτή στην μετά-COVID 19 εποχή
42 EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
CHIPITA: Από την Ελλάδα σε όλο τον κόσμο
46 EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
CEO DELOITTE EΛΛΑΔΟΣ
18 | ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΩΒΑΙΟΣ
Ελπίδες, προκλήσεις, εξελίξεις: Τι θα φέρει το ’21;
20 | ΔΡ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
ΣΤΑΒΕΡΗΣ-ΠΟΛΥΚΑΛΑΣ
Γ.Γ. ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΏΝ & ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΊΩΝ
ΔΕΗ: Γίνεται "Ενα με το μέλλον" Νέα εικόνα και υπηρεσίες και προγράμματα
Τα δίκτυα 5G θεμέλιο για την Ελλάδα του μέλλοντος
60 ΑΚΙΝΗΤΑ
Οι 13 προκλήσεις του 21 για τα ακίνητα
Το ηλεκτρονικό εμπόριο ήρθε για να μείνει
66 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
24 | ΑΝΕΣΤΗΣ ΝΤΟΚΑΣ
ΑΛ. ΣΑΡΡΗΓΕΩΡΓΙΟΥ: Ο ασφαλιστικός κλάδος θα μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία
70 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Internet of Foods. Το Gadget που θα "διαβάζει" τα τρόφιμα
76 ΝΑΥΤΙΛΙΑ
Κορυφαίοι επενδυτές του 2020 οι έλληνες εφοπλιστές
22 | ΠΑΝΟΣ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ
Oι 492 επιχειρήσεις πρώτης γραμμής στην μετά covid εποχή
81 | ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΡΑΣΣΑΣ
ΕΜΠΟΡΙΚΌΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΉΣ ΤΟΥ ΟΜΊΛΟΥ EPSILON NET
Εντυπωσιακό το ενδιαφέρον της αγοράς για την εναρμόνιση με τη myDATA και την τιμολόγηση μέσω Παρόχου
82 ΣΥΝΕΝΕΤΥΞΗ
SCHNEIDER ELECTRIC "Game changer" στη Ναυτιλία
84 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Logistics. Δρ. Β. Ζεϊμπέκης. Το online shopping ήρθε για να μείνει
90 ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
Οι εκτιμήσεις οικονομικών αναλυτών για το 2021
94 ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Τα "έξυπνα και καινοτόμα "εργαλεία" των τραπεζών
98 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
Το Top 20 των μεγάλων έργων του 2021
104 ΣΥΝΕΝΕΤΥΞΗ
AMANDA. Ο μίνι υπολογιστής που μας ... προσέχει
108 ΕΜΠΟΡΙΟ
Ταχυμεταφορές. Η "έκρηξη" και το "βραχυκύκλωμα"
114 ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Αστυπάλαια. Προβολή στο μέλλον το "πράσινο" progect της Volkswagen
118 AYTOKINHTO
Ηλεκτρισμός με "πράσινα άλογα"
124 ΥΓΕΙΑ
Μεταρρυθμίσεις και συνεργείες στην Υγεία. Η "κιβωτός" σωτηρίας της Δημόσιας Υγείας και του ΕΣΥ
130 LAST PAGE So far so good
Το περιοδικό REPORTER Inside Information Magazine είναι η έντυπη έκδοση του οικονομικού & πολιτικού site www.reporter.gr
4 | REPORTER |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
REPORTER 2020
INSIDE INFORMATION MAGAZINE ΕΙΔΙΚΗ ΈΚΔΟΣΗ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ΕΚΔΌΤΗΣ
Γρηγόρης Νικολόπουλος ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Ανέστης Ντόκας
DESIGNER Πέγκυ Δαδάκη
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΉ ΟΜΆΔΑ Γιώργος Αλεξάκης, Γιώργος Γεωργίου, Άγγελος Κωβαίος, Νίκος Λιβανός, Αριστοτέλης Παππάς Σπύρος Πολυχρονόπουλος, Πάνος Τσαγκαράκης
ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Αναστασία Γιαννέλου
ΙΔΙΟΚΤΗΣΊΑ ΣΕΛΑΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
ΥΠΕΎΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΌΜΟ Γρηγόρης Β. Νικολόπουλος
ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΌΣΕΩΝ Βασίλης Νικολόπουλος
ΛΟΓΙΣΤΉΡΙΟ Μιχάλης Μαγκαφάς
ΕΚΤΥΠΩΣΗ Β. & Ι. Συκάρης Σελάνα Α.Ε.: Βασ. Κωνσταντίνου 46, Αθήνα 116 35, τηλ: 2103318411, fax: 2103318408, e-mail: info@selana.gr
6 | REPORTER |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Editorial
ΜΙΑ ΧΡΟΝΙΆ "ΜΥΣΤΉΡΙΟ" ΜΕΤΆ ΤΟ "ΚΑΤΑΡΡΑΜΈΝΟ" 2020, ΈΡΧΕΤΑΙ ΤΟ "ΜΥΣΤΗΡΙΏΔΕΣ" 2021
Το 2021 είναι μια χρονιά “μυστήριο”. Οι αισιόδοξοι προβλέπουν οτι τα εμβόλια θα εξαφανίσουν σύντομα την πανδημία, μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους και οτι η ανάπτυξη της οικονομίας που θα προηγηθεί και θα ακολουθήσει την νίκη του ανθρωπίνου γένους εναντίον του κορονοϊού θα είναι αλματώδης. Το σενάριο δεν είναι καθόλου απίθανο - όλοι ελπίζουμε να πάνε έτσι τα πράγματα, αλλά δεν είναι βέβαιο. Είναι πολύ νωρίς για να προεξοφλήσουμε τη νίκη, δεν ξέρουμε τι παρενέργειες μπορεί να έχουν τα εμβόλια, δεν ξέρουμε για πόσο καιρό κρατάει η προστασία από αυτά, δεν ξέρουμε αν όσοι εμβολιασμένοι τελικά νοσήσουν θα μεταδίδουν τον ιό ή όχι, δεν ξέρουμε πόσοι θα είναι οι αρνητές του εμβολίου, δεν ξέρουμε πόσο γρήγορα θα εμβολιαστεί επαρκές μέρος του πληθυσμού. Δυστυχώς δεν ξέρουμε ούτε αν, παρά τα εμβόλια, θα περάσουμε ένα ανέφελο από πλευράς πανδημίας καλοκαίρι. Αν κάτι πάει στραβά με τα εμβόλια, η κατάρρευση των χρηματιστηρίων θα είναι άμεση, οι προσδοκίες της οικονομίας θα καταβαραθρωθούν, η κοινωνική αντοχή η οποία τώρα τροφοδοτείται από την ελπίδα των εμβολίων θα εξανεμιστεί. Με λίγα λόγια δεν ξέρουμε τι θα γίνει, ελπίζουμε - βάσιμα- για το καλύτερο. Πέραν της αντιμετώπισης της πανδημίας όμως η χρονιά είναι μυστήριο για πολλούς λόγους.
8 | REPORTER |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
1.
3.
Το χρήμα που τυπώνεται και μοιράζεται δεν προκαλεί προς το παρόν πληθωρισμό. Η τεχνολογία και οι σύγχρονες μέθοδοι παραγωγής μπορεί να αποτρέψουν την αύξηση των τιμών για τον καταναλωτή. Όμως δεν αποκλείεται - όπως ήδη συμβαίνει στα χρηματιστήρια - να έχουμε πληθωρισμό αξιών. Το χρήμα να υπάρχει, οι τιμές των καταναλωτικών προιόντων να είναι προσιτές, αλλά οι αξίες να ανεβαίνουν ταχύτατα. Ακίνητα, μετοχές, πολύτιμα μέταλλα, καράβια, επιχειρήσεις, μπορεί να δούν τις αξίες τους σε πρωτοφανή επίπεδα. Μπορεί και όχι. Ουδείς μπορεί να πεί με σιγουριά.
2.
Ο ιός έφερε ριζική αλλαγή στην οικονομική πολιτική που ακολουθεί ο δυτικός κόσμος. Τα προγράμματα λιτότητας αντικαταστάθηκαν με προγράμματα τυπώματος χρήματος, οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις στηρίζονται με πακτωλούς χρημάτων από τα κράτη. Τα χρήματα που εκδίδουν οι κεντρικές τράπεζες διατίθενται τα μισά δωρεάν, ώς επιδοτήσεις και τα άλλα μισά ώς δάνεια. τα κράτη υπερχρεώνονται και ενδέχεται ξαφνικά, μετά το 2023, να χρειασθεί να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα του παγκοσμίου χρέους, δημοσίου και ιδιωτικού. Τότε ή θα πρέπει να μπούνε πρωτοφανώς υψηλοί φόροι ή θα πρέπει να επιμηκυνθούν στον αιώνα τον άπαντα τα χρέη αφού πρώτα υποστούν ένα παγκόσμιο κούρεμα σε μια προσπάθεια διάσωσης των τραπεζών και των επιχειρήσεων αλλά και προς αποφυγή των πτωχεύσεων πολλών κρατών. Παλιά, σε προηγούμενες δεκαετίες, αυτά τα προβλήματα λύνονταν με σκληρό τρόπο, ουσιαστικά με εκχώρηση εθνικού πλούτου, ενίοτε και εθνικής κυριαρχίας. Τώρα που το πρόβλημα είναι παγκόσμιο και
w w w.re porter.gr
Επικεντρώνοντας στην Ελλάδα, εκτός από την οικονομία υπάρχουν τουλάχιστον δυο επιπλέον μυστήρια.
δεν αφορά μια - δυο χώρες μόνο, τί θα γίνει; Ουδείς γνωρίζει ακόμη.
Αν υποθέσουμε ότι όλα πηγαίνουν καλά και ο ιος τιθασσεύεται, θα επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα, αλλά το ερώτημα είναι σε ποιά κανονικότητα; Πόσο στενές θα είναι οι επαφές και οι σχέσεις, πόσο γρήγορα θα φύγει ο φόβος ώστε να ταξιδεύουμε, θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε από τα σπίτια και για πόσο καιρό, πότε θα αρχίσουμε να νοιώθουμε άνετα στο ετστιατόριο και στο μπάρ, πώς θα ζούμε από εδώ και πέρα; Οι σύγχρονοι φιλόσοφοι μιλάνε για μια νέου είδους ζωή σε μια νέου είδους κοινωνία.
4. Όλα αυτά δείχνουν οτι το παγκόσμιο οι-
freepick.com
T
Στη φωτογραφία απεικονίζεται γραφιστικά μια πρωτεϊνη. Πριν από λίγες εβδομάδες ένας πανίσχυρος υπολογιστής Τεχνητής Νοημοσύνης κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει με αλγόριθμους τις εξελίξεις στη δομή των πρωτεϊνών. Η επιστημονική κοινότητα θεωρεί οτι πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανακάλυψη που έχουμε πετύχει στον τομέα της βιολογίας και οτι ανοίγει ο δρόμος για ένα ιατρικό άλμα άνευ προηγουμένου.
κονομικό σύστημα αλλάζει. Ο καπιταλισμός δεν χάριζε λεφτά, δεν τύπωνε χρήμα για να καλύψει όλες τις ζημιές, δεν χάριζε δάνεια, δεν έκοβε μισθό σε όλους. Αυτά ήταν υποσχέσεις των σοσιαλιστών. Και τα κάνουν τώρα οι “σκληροί” καπιταλιστές, προφανώς διότι δεν υπάρχει άλλη λύση. Θα δούμε λοιπόν μια μετεξέλιξη του καπιταλισμού σε σοσιαλισμό; Δεκαετίες μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού καταρρέει τώρα και ο καπιταλισμός και αναδεικνύεται ένας ιδιότυπος σοσιαλισμός, ένα σύστημα που μοιράζει χρήμα αξιοπρεπούς επιβίωσης σε όλους και ταυτόχρονα δημιουργεί παγκόσμιους επιχειρηματικούς κολοσσούς με αξία μεγαλύτερη από το ΑΕΠ ανεπτυγμένων χωρών;
w w w.re porter.gr
ΤΟ ΕΘΝΙΚΌ ΜΥΣΤΉΡΙΟ: Τι θα γίνει με τους Τούρκους; Θα αντιδράσουμε και αν ναι, πότε και πώς; Θα γίνει θερμό επεισόδιο ή σύντομος πόλεμος; Πώς θα ξεμπλέξουμε με την τουρκική προκλητικότητα, πώς θα λύσουμε εθνικά ζητήματα που ήταν άλυτα για αιώνες;
ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΌ ΜΥΣΤΉΡΙΟ:
Ο ΚΟΡΟΝΟΪΌΣ ΜΑΣ ΠΕΡΝΆΕΙ ΒΊΑΙΑ ΣΤΗ ΝΈΑ ΕΠΟΧΉ ΠΟΥ ΜΟΙΆΖΕΙ ΜΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΉ ΦΑΝΤΑΣΊΑ. ΟΙ ΕΞΕΛΊΞΕΙΣ ΑΠΌ ΕΔΏ ΚΑΙ ΠΈΡΑ ΕΊΝΑΙ ΑΠΡΌΒΛΕΠΤΕΣ ΑΛΛΆ ΌΛΟΙ ΕΛΠΊΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΎΤΕΡΟ
Τι θα κάνει ο Μητσοτάκης στο πολιτικό πεδίο; Έχοντας ισχυρό προβάδισμα έναντι του ΣΥΡΙΖΑ θα προσφύγει σε εκλογές για να ανανεώσει τη θητεία του για τέσσερα χρόνια και να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις; Καλύτερη ευκαιρία δεν θα βρεί από το 2021 αν καταφέρει μέχρι το φθινόπωρο να μη φθαρεί και αν διατηρήσει το προβάδισμα του. Όλα αυτά τα μυστήρια σχετίζονται μόνο με το καλό σενάριο, της επικράτησης των ανθρώπων πάνω στις ιώσεις. Για το κακό σενάριο, προς το παρόν δεν έχει καν νόημα να αναρωτιόμαστε. Για πολλούς λόγους λοιπόν, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και σε εθνικό, η χρονιά κρύβει πολλές εκπλήξεις, ξεκινάει με πολλές ελπίδες, αλλά στη διαδρομή αναμένονται πολλές προκλήσεις. Απαιτείται κουράγιο, υπομονή, πρωτότυπη σκέψη και προσαρμοστικότητα. Κυρίως το τελευταίο.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| REPORTER | 9
Γνώμη
Σ
Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΆΚΑΜΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΑΡΧΉ ΜΙΑΣ ΝΈΑΣ ΠΟΡΕΊΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΠΊΤΕΥΞΗ ΙΣΧΥΡΉΣ, ΒΙΏΣΙΜΗΣ, ΈΞΥΠΝΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΆ ΔΊΚΑΙΗΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΣΤΑΪΚΟΎΡΑΣ Υπουργός Οικονομικών
Σε λίγες ημέρες, πέφτει η αυλαία μιας διαφορετικής, δύσκολης για ολόκληρο τον πλανήτη, χρονιάς. Χρονιά στην οποία, κατά το μεγαλύτερο μέρος της, κυριάρχησαν η πρωτοφανούς έντασης και έκτασης αβεβαιότητα και η ανασφάλεια, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού και των ισχυρών κοινωνικών και οικονομικών κλυδωνισμών που αυτή προκάλεσε, διεθνώς. Στην Ελλάδα, η Κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή, λειτουργώντας με πρωταρχικό μέλημα την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας, έλαβε δύσκολες, αλλά αναγκαίες αποφάσεις, με άμεσο αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα. Ταυτόχρονα όμως, άπλωσε με ταχύτητα, μεθοδικότητα και αποτελεσματικότητα – όπως έχει αναγνωριστεί από τους εταίρους, τους θεσμούς, τις αγορές, τους επενδυτές, τους οίκους αξιολόγησης και, φυσικά πρωτίστως, από την ελληνική κοινωνία – ένα ευρύ «δίχτυ προστασίας» νοικοκυριών και επιχειρήσεων, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας ένα συνεκτικό και δυναμικό πακέτο μέτρων. Μέτρα συνολικού ύψους 24 δισ. ευρώ για το 2020 και επιπλέον 7,5 δισ. ευρώ για το 2021 – όσο, δηλαδή, είναι και το ύψος της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης για τα επόμενα χρόνια – τα οποία αφορούν την ενίσχυση της δημόσιας υγείας και της κοινωνικής συνοχής, τη στήριξη της απασχόλησης και του εισοδήματος των νοικοκυριών, την τόνωση της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Μέτρα, που περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, μη μόνιμες μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών ει-
10 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
σφορών, αποζημιώσεις και επιδόματα, και χάρη στα οποία η ελληνική οικονομία επέδειξε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, όπως επιβεβαιώνουν τα, μέχρι σήμερα, διαθέσιμα στοιχεία για το ΑΕΠ και την ανεργία, σε σύγκριση και με τις μέσες ευρωπαϊκές επιδόσεις. Το πακέτο των παρεμβάσεων αυτών κατέστη εφικτό να υλοποιηθεί επειδή αξιοποιήσαμε με προνοητικότητα, σύνεση και υπευθυνότητα τρία «όπλα»:
*
τη δημοσιονομική ευελιξία που συμφωνήθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα ευρωπαϊκά εργαλεία και μέσα που προσαρ*μόστηκαν στις παρούσες, έκτακτες συνθήκες, ή δημιουργήθηκαν ειδικά για να αντιμετωπιστεί η υγειονομική κρίση και οι επιπτώσεις της, εγχώριους πόρους και εργαλεία, με αιχ*μή τατουςταμειακά διαθέσιμα της χώρας, στα οποία διασφαλίσαμε την αναπλήρωση των εκροών με εισροές. Παράλληλα, όχι μόνο δεν αναστείλαμε τον μεταρρυθμιστικό σχεδιασμό μας, αλλά συνεχίσαμε την εφαρμογή διαρθρωτικών αλλαγών (όπως το συνεκτικό, κοινωνικά ευαίσθητο και εθνικά αναπτυξιακό πλαίσιο ρύθμισης οφειλών και παροχής 2ης ευκαιρίας, η υλοποίηση του «Ηρακλή» για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου για την εταιρική διακυβέρνηση και την Κεφαλαιαγορά, η εισα-
w w w.re porter.gr
κοκυριών και επιχειρήσεων, κ.ά.
γωγή του Non-Dom κ.ά.), προωθήσαμε κομβικές αποκρατικοποιήσεις (Ελληνικό, περιφερειακά λιμάνια, Εγνατία Οδός κ.ά.) και σημαντικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση της βιωσιμότητας εταιριών του Δημοσίου (ΕΛΒΟ, Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, ΛΑΡΚΟ, ΕΑΒ, ΕΛΤΑ κ.ά.).
2. Ψηφιακή μετάβαση, με την υλοποίηση εμβληματικών έργων και επενδύσεων, όπως η ανάπτυξη δικτύου 5G στο σύνολο των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων και ο ψηφιακός μετασχηματισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Και βεβαίως, στρέψαμε το βλέμμα και στη μετά-κορονοϊό εποχή. Αρχίσαμε να εργαζόμαστε, έγκαιρα, συστηματικά και με σχέδιο, ώστε να τεθούν οι βάσεις για την ταχύτερη δυνατή ανάκαμψη και, εν συνεχεία, για την αναπτυξιακή ώθηση της οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα ήταν μία από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που υπέβαλαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ένα αναλυτικό και ώριμο, πρώτο, Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Σχέδιο το οποίο έχει διττό στόχο:
3. Απασχόληση, δεξιότητες και κοινωνική συνοχή, με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που, μεταξύ άλλων, θα βελτιώσουν το δυναμικό του συστήματος υγείας και την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης στα Πανεπιστήμια, θα ενισχύσουν την έρευνα και την καινοτομία, θα καλλιεργήσουν δεξιότητες και θα ενδυναμώσουν την κοινωνική συνοχή. 4. Ιδιωτικές επενδύσεις, με έργα υποδομών υψηλού επιπέδου, όπως επενδύσεις σε άξονες του Διευρωπαϊκού οδικού Δικτύου (π.χ. Βόρειο τμήμα του Ε-65, Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης) και με την εισαγωγή και επέκταση ψηφιακών εργαλείων καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου, όπως είναι η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών ανά την επικράτεια με την ΑΑΔΕ.
*
Να αποτελέσει στέρεα βάση για τη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων, συνολικού ύψους έως 32 δισ. ευρώ, οι οποίοι αναλογούν στη χώρα μας από το Ταμείο Ανάκαμψης μέχρι το 2026. Από το ποσό αυτό, τα 19,4 δισ. ευρώ αφορούν επιχορηγήσεις και θα κατευθυνθούν σε μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις οι οποίες ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας, αλλά αντανακλούν επίσης κομβικές ευρωπαϊκές προτεραιότητες.
Το εναρκτήριο λάκτισμα των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων αυτών φιλοδοξούμε να δοθεί το 2021, με την άμεση αξιοποίηση πόρων ύψους 5,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
*
Να αναπροσανατολίσει την ελληνική οικονομία σε ένα νέο, σύγχρονο, εξωστρεφές, κοινωνικά δίκαιο αναπτυξιακό πρότυπο, το οποίο θα ενισχύσει την παραγωγικότητα και τη διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα της χώρας, την απασχόληση, τις επενδύσεις και την κοινωνική συνοχή. Υπό το παραπάνω πρίσμα, το Σχέδιο περιλαμβάνει τέσσερις πυλώνες:
1. Πράσινη μετάβαση, με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις όπως είναι ένα εκτεταμένο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης και ανακαίνισης κτιρίων του Δημοσίου Τομέα, επιχειρήσεων και ιδιωτών, η απολιγνιτοποίηση, η ενεργειακή διασύνδεση των νησιών, που θα διευρύνει τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θα μειώσει το ενεργειακό κόστος νοιw w w.re porter.gr
ΣΤΌΧΟΣ ΕΊΝΑΙ Η ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΉ ΑΎΞΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΆ ΚΕΦΑΛΉΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΎ ΕΙΣΟΔΉΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΆ ΕΠΊΠΕΔΑ
Με την παραπάνω στρατηγική, με ενότητα, αυτοπεποίθηση και σκληρή δουλειά, όλοι μαζί – Κράτος, επιχειρήσεις και πολίτες – θα μπορέσουμε να καταστήσουμε τη νέα χρονιά αφετηρία μιας συντεταγμένης πορείας που θα μας οδηγήσει στον επιθυμητό στόχο: τη συστηματική αύξηση του κατά κεφαλήν πραγματικού εισοδήματος, ώστε αυτό να συγκλίνει, σταδιακά, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, μέσα από την εφαρμογή πολιτικών που διακρίνονται από οικονομική αποτελεσματικότητα και κοινωνική ανταποδοτικότητα. Έτσι, η χώρα μας θα καταφέρει να εισέλθει σε τροχιά υψηλής, διατηρήσιμης, έξυπνης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης και θα θέσει τα θεμέλια για ένα μέλλον εθνικής και κοινωνικής ευημερίας, αντάξιο των ευκαιριών και των δυνατοτήτων που δικαιούνται οι επόμενες γενιές.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 11
ΜΕ ΣΥΝΈΠΕΙΑ ΣΤΗΡΊΖΕΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΕΛΆΤΕΣ ΤΗΣ
H
Η στήριξη των πελατών της έναντι των συνεπειών της πανδημίας και της ύφεσης ταυτόχρονα με την χρηματοδότηση της οικονομίας με νέα δάνεια, είναι από την αρχή του έτους, κυρίαρχη προτεραιότητα για την Τράπεζα Πειραιώς. Παράλληλα η Τράπεζα συνεχίζει να υλοποιεί το στρατηγικό της σχέδιο που έχει ως βασικούς άξονες την βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού και τον εταιρικό της μετασχηματισμό. Η Τράπεζα δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην συνεπή υλοποίηση του προγράμματος χρηματοδότησης και υποστήριξης της επιχειρηματικότητας με νέα δάνεια και αποτελεσματικά χρηματοδοτικά εργαλεία με έμφαση στους τομείς και τις επενδύσεις που συνδέονται με την βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία από την αρχή του έτους μέχρι το
12 | R E P O R T E R |
τέλος Σεπτεμβρίου έχουν χορηγηθεί νέα δάνεια ύψους 5,4δισ. ευρώ., ξεπερνώντας ήδη τον ετήσιο στόχο των 5δισ. ευρώ που είχε τεθεί για το 2020. Προς την ίδια κατεύθυνση λειτουργούν και οι άλλες διευκολύνσεις που παρέχει η Τράπεζα προκειμένου οι πελάτες της που έχουν πληγεί από την πανδημία να διαχειριστούν τα συγκυριακά αλλά πολύ σοβαρά αυτά προβλήματα. Συγκεκριμένα, η Τράπεζα παρείχε στους ενήμερους αυτούς πελάτες της δυνατότητα αναστολής καταβολής των δανειακών οφειλών τους, ύψους συνολικά άνω των 4δισ. ευρώ. Επίσης, σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές, συμμετέχει στα χρηματοδοτικά προγράμματα στήριξης λόγω Covid-19, με δάνεια ύψους 2,2δισ. ευρώ. Πέραν αυτών, η Τράπεζα αυτή τη στιγμή επεξεργάζεται 32.000 αιτήσεις που αντιστοιχούν σε δανειακά υπόλοιπα 1,7δισ. ευρώ και αφορούν στην κρατική επιδότηση δόσεων στεγαστικών δανείων πρώτης
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
κατοικίας στο πλαίσιο του προγράμματος «Γέφυρα». Ταυτόχρονα, δάνεια μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων συνολικού ύψους άνω του 1,5δισ. ευρώ έχουν ενταχθεί και επωφελούνται από τα προγράμματα επιδότησης επιτοκίου.
freepick.com
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
και στην προώθηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από την κυβέρνηση. Η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας και η δημιουργία περιβάλλοντος και όρων ανάπτυξης σηματοδοτείται πλέον από την αναγκαιότητα δομικού μετασχηματισμού της προς την κατεύθυνση όχι απλώς της αύξηση του ΑΕΠ αλλά της βιώσιμης ανάπτυξης, κάτι που έχει τεθεί στο κέντρο της στρατηγικής για την ανάπτυξη όλων των ευρωπαϊκών οικονομιών. Η διαδικασία αυτή που για την ΕΕ έχει πολύ συγκεκριμένο και δεσμευτικό περιεχόμενο θα χρηματοδοτηθεί με τεράστιους πόρους. Ενδεικτικό είναι ότι από τα 750 δις. ευρώ του Ταμείου Ανάπτυξης το μεγαλύτερο μέρος τους προορίζεται για επενδύσεις στην πράσινη
και τη ψηφιακή μετάβαση. Σε αυτό το πλαίσιο, στην Ελλάδα αναλογούν κεφάλαια που ξεπερνούν τα 32 δις. ευρώ ώστε να υποστηριχθεί ο αναγκαίος μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας στην βάση αυτών των κατευθύνσεων που είναι δεσμευτικές. Η Τράπεζα Πειραιώς έχει ενεργοποιηθεί ήδη έντονα στο πεδίο των προϋποθέσεων για την βιώσιμη ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και η ενεργός συμβολή στον μετασχηματισμό της, αποτελεί απόλυτη στρατηγική προτεραιότητα. Με εξειδικευμένα χρηματοδοτικά εργαλεία και συμβουλευτικές υπηρεσίες, η Τράπεζα στρέφεται όλο και περισσότερο στην υποστήριξη δραστηριοτήτων και επενδύσεων προσανατολισμένων στην αύξηση της πα-
Η ΤΡΆΠΕΖΑ ΕΝΤΆΣΣΕΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΆ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΆ ΚΡΙΤΉΡΙΑ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΗ ΕΠΕΝΔΎΣΕΩΝ
ραγωγικότητας και της απασχόλησης, σε τομείς που προάγονται πανευρωπαϊκά ως κρίσιμοι για ένα βιώσιμο αύριο, όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός, οι καινοτόμες αλλαγές στην παραγωγική διαδικασία του αγροδιατροφικού τομέα, τα έργα υποδομής, οι εναλλακτικές
μορφές ενέργειας, η αποθήκευση ενέργειας, η καινοτομία, η προστασία της βιοποικιλότητας. Επίσης, ως η Τράπεζα του αγροδιατροφικού τομέα, προάγει δράσεις που ενισχύουν την ευφυή γεωργία για καλύτερη διαχείριση των πόρων και ευνοούν τις βιολογικές καλλιέργειες, συμβάλλοντας στην εξέλιξη της γεωργίας ως βασικό πυλώνα της οικονομίας, αλλά με περιβαλλοντική συνείδηση και θετικό αποτύπωμα στην κοινωνία. Ένας σημαντικός μοχλός για την σύνδεση της υποστήριξης της επιχειρηματικότητας με τα πρότυπα της βιώσιμης ανάπτυξης που εξάλλου θα αποτελεί και προϋπόθεση για την απορρόφηση των διαθέσιμων κοινοτικών πόρων είναι η ένταξη κριτηρίων ESG, που αφορούν θέματα
Περιβάλλοντος, Κοινωνίας και Εταιρικής Διακυβέρνησης, στις χρηματοδοτήσεις. Η Τράπεζα στο πλαίσιο αυτό υιοθετεί ένα νέο πλαίσιο χρηματοδότησης, το οποίο συνδέει τον επιχειρηματικό δανεισμό με την εκπλήρωση από την πλευρά της επιχείρησης περιβαλλοντικών και κοινωνικών στόχων. Πρόκειται για τα Sustainability Linked Loans. Με τον τρόπο αυτό η Τράπεζα προωθεί έμπρακτα την περιβαλλοντική και κοινωνική ευαισθητοποίηση των ελληνικών επιχειρήσεων, έναν παράγοντα που θα είναι κρίσιμος στο προσεχές μέλλον για τη διαφοροποίηση των παρεχόμενων προϊόντων και υπηρεσιών στην ελληνική αγορά και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους προς την κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Η ΒΙΩΣΙΜΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ
ΑΝΆΚΑΜΨΗ ΚΑΙ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΑΠΌ ΤΟ 2021
Η Τράπεζα Πειραιώς είναι η πρώτη τράπεζα στην Ελλάδα που προχώρησε σε εταιρικές χρηματοδοτήσεις εντάσσοντας στη διαδικασία κριτήρια ESG. Τα κριτήρια αυτά προβλέπουν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: Μείωση των ετήσιων εκπομπών ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα (CO2eq), εντός της ερχόμενης πενταετίας συνολικά, κατά τουλάχιστον 20%. Εφαρμογή συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης Eco-Management and Audit Scheme (EMAS). Η πρώτη τέτοια χρηματοδότηση ήταν προς τον όμιλο ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ και αφορά επενδύσεις της εταιρίας στην Ελλάδα, ύψους 150 εκατ. ευρώ, σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας συνολικής ισχύος που υπερβαίνει τα 120 MW. Αντίστοιχα, στο πλαίσιο προώθησης της κυκλικής οικονομίας και της μείωσης του αποτυπώματος πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον, η Τράπεζα ενέταξε στα κριτήρια χρηματοδότησης της εταιρείας MATRIΧ PACΚ ΑΕ, κριτήρια ESG. Η χρηματοδότηση αρχικού ποσού €6 εκατ., αφορά σε επενδύσεις για την μετατροπή της παραγωγής, από πλαστικά καλαμάκια, σε βιοδιασπώμενα και χάρτινα. Πρόσφατα επίσης η Τράπεζα Πειραιώς προχώρησε σε χρηματοδότηση ύψους €22 εκατ. της National Energy Holdings, διεθνούς επενδυτή στον κλάδο των ΑΠΕ, για την κατασκευή πέντε φωτοβολταϊκών πάρκων, συνολικής δυναμικότητας 24 MW που είναι και η πρώτη επένδυσή της στην Ελλάδα.
Η διοίκηση της Τράπεζας εμφανίζεται αισιόδοξη για την πορεία της οικονομίας εκτιμώντας ότι παρά τις συνέπειες του δεύτερου κύματος της πανδημίας που ανέκοψε τις ενθαρρυντικές ενδείξεις του προηγούμενου τριμήνου, το 2021 θα σημειωθεί αύξηση του ΑΕΠ κατά 4,8%. Σωρευτικά δε για τη διετία 2020-21 εκτιμά πως η πτώση του ΑΕΠ θα είναι της τάξης του 3,5%. Οι αισιόδοξες εκτιμήσεις στηρίζονται κυρίως στην αποκλιμάκωση της πανδημίας λόγω του εμβολίου, στην ενεργοποίηση των μηχανισμών χρηματοδότησης για την στήριξη των οικονομιών από την ΕΕ καθώς w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 13
Γνώμη
ΤΟ ΤΑΜΕΊΟ ΑΝΆΚΑΜΨΗΣ ΚΑΙ Ο ΡΌΛΟΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΏΝ Όλα δείχνουν ότι το 2021 θα είναι μια χρονιά εντελώς διαφορετική από το 2020. Η υγειονομική κρίση αφήνει πίσω της μια διπλή κληρονομιά
Α
Από τη μία πλευρά υπάρχουν οι μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, που δεν είναι δυνατό να αναπληρωθούν και θα σφραγίσουν τη συλλογική μνήμη. Υπάρχουν επίσης οι βαριές επιπτώσεις στην οικονομία και η αύξηση του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους σε παγκόσμια κλίμακα που θα επηρεάσει μακροπρόθεσμα τα δημόσια οικονομικά όπως και τους ισολογισμούς των επιχειρήσεων.
ΤΟΥ ΦΩΚΊΩΝΑ ΚΑΡΑΒΊΑ, Διευθύνοντος Συμβούλου της Eurobank 14 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Από την άλλη πλευρά, όμως, η εκδήλωση μιας πανδημίας υπογράμμισε την ύπαρξη συλλογικών κινδύνων που επιβάλλουν συλλογική αντιμετώπιση. Οι ιοί δεν γνωρίζουν σύνορα, όπως δεν υπάρχει εθνική απάντηση στην κλιματική αλλαγή, την επόμενη μεγάλη πρόκληση που έχει μπροστά της η διεθνής κοινότητα. Και είναι παρήγορο ότι για πρώτη ίσως φορά εδώ και περισσότερο από μισό αιώνα ενεργοποιήθηκαν διακρατικοί και παγκόσμιοι μηχανισμοί για την αντιμετώπιση των συνεπειών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στο συντονισμό της απάντησης στην πανδημία. Αυτή τη φορά, κινήθηκαν άμεσα και ανταποκρίθηκαν έγκαιρα αναγνωρίζοντας τον έκτακτο χαρακτήρα, την έκταση και το βάθος της οικονομικής διαταραχής. Στο πλαίσιο αυτό, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που ιδρύθηκε ειδικά για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημικής κρίσης συνιστά ένα μεγάλο βήμα για την Ευρώπη. Από το αποτέλεσμά της αναδύεται
μια ιστορική ευκαιρία για την Ελλάδα.
ΠΏΣ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΑΛΛΆΞΕΙ ΌΨΗ Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ Μετά από δέκα χρόνια επενδυτικής ξηρασίας, με έλλειψη κεφαλαίων και αποεπένδυση, σήμερα διαμορφώνεται μια μοναδική συγκυρία τριών παραγόντων. Πρώτον, η νομισματική πολιτική είναι (και όλα δείχνουν πως θα παραμείνει το επόμενο διάστημα) πιο χαλαρή παρά ποτέ, διευκολύνοντας με άπλετη ρευστότητα την αγορά. Δεύτερον, ποτέ η Ελλάδα δεν είχε στη διάθεσή της τόσους ευρωπαϊκούς πόρους για να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξή της. Συνυπολογίζοντας το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ αθροίζονται περισσότερα από 72 δισεκατομμύρια ευρώ για την επόμενη 12ετία, ενώ οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν επιπλέον αυστηρά χρονοδιαγράμματα που επιβάλλουν την πλήρη απορρόφησή τους μέσα σε έξι χρόνια. Πρόκειται για ένα πλαίσιο ιδιαίτερα απαιτητικό, και μάλιστα για τους μηχανισμούς του Δημοσίου, αλλά και ένα ισχυρό κίνητρο για αναβάθμισή τους. Τρίτον, υπάρχει πολιτική βούληση και κοινωνική αποδοχή για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Η συνειδητοποίηση ότι διαρθρωτικές αλλαγές, όπως η απλοποίηση της αδειοδότησης επενδύσεων, ο χωροταξικός σχεδιασμός, η επιτάχυνση στην απονομή της δικαιοσύνης και η στροφή του φορολογικού μοντέλου από τη βραχυπρόw w w.re porter.gr
θεσμη ενίσχυση της κατανάλωσης, στην μακροπρόθεσμη τόνωση επενδύσεων και απασχόλησης, είναι προϋποθέσεις της ανάπτυξης αλλάζει τους όρους της εξίσωσης. Είναι σημαντικό ότι ίσως για πρώτη φορά η Ελλάδα διαθέτει έναν εθνικό στρατηγικό σχεδιασμό –πάνω στο σχέδιο της Επιτροπής Πισσαρίδη- και ένα φορέα υλοποίησης κεντρικών του επιλογών, που είναι ο μηχανισμός του Ταμείου Ανάκαμψης. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η επιλογή για τα δάνεια που περιλαμβάνει το Ταμείο Ανάκαμψης, ύψους περίπου 12,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Με τα δάνεια αυτά ως συμβολή του Δημοσίου θα μοχλευθούν υπερδιπλάσια ιδιωτικά κεφάλαια, με αποτέλεσμα να εισρεύσουν στην οικονομία, σε αναπτυξιακά έργα, περίπου 30 δις ευρώ. Ο μηχανισμός που προκρίνεται για το σκοπό αυτό αναδεικνύει σε κεντρικό το ρόλο των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Για να μπορεί να χρηματοδοτηθεί ένα έργο θα πρέπει να συγκεντρώνει ίδια επενδυτικά κεφάλαια, κατά ελάχιστον 20% της συνολικής επένδυσης, αλλά αυτό δεν θα είναι αρκετό. Θα πρέπει επίσης να έχει εξασφαλίσει και δανεισμό με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, περίπου 40% της επένδυσης, δηλαδή στην πράξη για τις πλείστες των περιπτώσεων τραπεζικό δανεισμό. Και το υπόλοιπο 40% θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης. Επομένως, οι τράπεζες είναι εκείw w w.re porter.gr
νες που αναλαμβάνουν το βάρος για την εκτίμηση της βιωσιμότητας των επιχειρηματικών σχεδίων που θα κατατεθούν. Η ευθύνη μας, εν προκειμένω, είναι διττή, αφενός προς τους μετόχους μας, αφού θα προσφέρουμε χρηματοδότηση αναλαμβάνοντας τον σχετικό κίνδυνο, αλλά και ευρύτερη αφού θα λειτουργούμε ως εγγυητές του δημοσίου συμφέροντος για τη δυνατότητα ανάκτησης των κεφαλαίων που θα συνεπενδύσει το κράτος.
ΟΙ ΤΡΆΠΕΖΕΣ ΈΧΟΥΝ ΑΛΛΆΞΕΙ ΚΑΙ ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ ΣΤΗΡΊΞΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ Έχει σημασία, λοιπόν, να βεβαιωθεί η κοινωνία πως πράγματι έχουμε τη δυνατότητα να αναλάβουμε αυτή την ευθύνη. Οι τράπεζες, με τον ίδιο οδυνηρό τρόπο όπως όλοι, έχουμε βγάλει τα συμπεράσματά μας από την οικονομική κρίση. Είμαστε πολύ διαφορετικοί οργανισμοί από ό,τι πριν από δέκα χρόνια καθώς έχει αλλάξει ριζικά ο τρόπος με τον οποίο αποτιμούμε και αναλαμβάνουμε τον επιχειρηματικό κίνδυνο. Τα τμήματα διαχείρισης κινδύνων και οι επιτροπές πιστοδοτικών εγκρίσεων έχουν αυξήσει σημαντικά το ειδικό βάρος τους μέσα στους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς με ορατά αποτελέσματα στον τρόπο λειτουργίας τους. Έχουμε γίνει πιο συντηρητικοί στις χρηματοδοτήσεις μας, τόσο προς τις επιχειρήσεις όσο και προς τα νοικοκυριά. Αναφέρω ενδεικτικά και μόνον ότι πριν από την κρί-
ση για μια από τις χαμηλού κινδύνου εργασίες μας, τη στεγαστική πίστη, χρηματοδοτούσαμε το 100% της αξίας του ακινήτου. Σήμερα, χρηματοδοτούμε γύρω στο 70%, ενώ είναι εντυπωσιακό ότι και οι δανειολήπτες (που επίσης άλλαξαν συμπεριφορά μετά την κρίση) ζητούν τις περισσότερες φορές ακόμη μικρότερο ποσοστό δανεισμού. Η συντηρητική πολιτική μπορεί να προκαλεί κάποιες φορές τη δυσφορία πελατών μας, αλλά ενισχύει ουσιαστικά την ανθεκτικότητα του οργανισμού και τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος και της οικονομίας συνολικά. Μας επιτρέπει έτσι να έχουμε ρόλο εγγυητή για την ορθή διοχέτευση της ρευστότητας στην οικονομία, που είναι και η θεμελιώδης λειτουργία του τραπεζικού συστήματος. Αυτό αποδείχθηκε πρόσφατα, στην πρώτη φάση της πανδημίας, όταν οι τράπεζες λειτούργησαν ως φορέας παροχής των κρατικών προγραμμάτων στήριξης, είτε μέσω του ΤΕΠΙΧ είτε μέσω του Ταμείου Εγγυοδοσίας. Οι πόροι κατευθύνθηκαν σε περίπου 25.000 υγιείς επιχειρήσεις, με διαφάνεια και τραπεζικά κριτήρια. Απορροφήθηκαν δηλαδή σε επιχειρήσεις που θα είναι εδώ και την επόμενη μέρα της ανάπτυξης, θα συμβάλλουν στην οικονομία και θα διατηρούν και δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, άρα θα έχουν θετική κοινωνική συνεισφορά. Οι τράπεζες ανταποκρίθηκαν πλήρως σε αυτό το ρόλο. Επομένως, είναι ο κατάλληλος μηχανισμός για να
αναλάβει την αντίστοιχη λειτουργία και στο σκέλος του Ταμείου Ανάπτυξης. Διαθέτουμε την τεχνογνωσία και το κατάλληλο προσωπικό, έμπειρα και ειδικευμένα στελέχη, αλλά και τους εσωτερικούς μηχανισμούς διασφάλισης της διαφάνειας εντός ενός πλαισίου διακυβέρνησης που ενισχύθηκε ουσιαστικά την τελευταία 5ετία. Μπορεί έτσι να επιτύχει ο σχεδιασμός που έχει ανακοινωθεί και περιέγραψα παραπάνω, με βάση τον οποίο το Δημόσιο θα εισφέρει το δικό του μερίδιο στη χρηματοδότηση χωρίς να δημιουργήσει ένα πρόσθετο διοικητικό μηχανισμό, άρα χωρίς γραφειοκρατία, με εμπιστοσύνη που γεννάται από το γεγονός ότι θα υπάρχουν και τραπεζικά κεφάλαια, επομένως η ανάληψη κινδύνου θα επιμερίζεται σε κράτος, τράπεζες ή άλλο πάροχο χρηματοδότησης και επιχειρηματία. Είμαστε σε μια μοναδική συγκυρία με άπλετη ρευστότητα στην αγορά, σημαντικά κεφάλαια με πολύ μικρό κόστος διαθέσιμα στη χώρα, επενδυτικά σχέδια, σε εξέλιξη ή δυνητικά, που βάζουν ξανά την Ελλάδα στα ραντάρ μακροπρόθεσμων επενδυτών για στρατηγικού χαρακτήρα τοποθετήσεις και κοινωνική αποδοχή για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Η συγκυρία δεν θα διαρκέσει για πάντα. Τώρα είναι η ευκαιρία και τώρα πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό για να την αξιοποιήσουμε και να αλλάξουμε σε βάθος την ελληνική οικονομία για τις επόμενες γενιές.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 15
Γνώμη
2021: Η ΕΠΑΝΕΚΚΊΝΗΣΗ ΜΕΤΆ ΑΠΌ ΜΊΑ ΧΡΟΝΙΆ ΠΟΥ ΆΛΛΑΞΕ ΤΟΝ ΚΌΣΜΟ
E
Εάν κάποιος ισχυριζόταν, έναν χρόνο πριν, ότι το 2020 θα ήταν μία χρονιά που θα άλλαζε ριζικά τον κόσμο, ότι θα βιώναμε τη μεγαλύτερη υγειονομική κρίση της γενιάς μας που στέρησε τη ζωή σε πάνω από 1,5 εκατομμύριο συνανθρώπους μας, ότι εκατομμύρια επιχειρήσεις παγκοσμίως θα παρέμεναν κλειστές για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα και ότι η εργασία μας και η ψυχαγωγία θα διεξάγονταν, κατά κύριο λόγο, ψηφιακά, θα νομίζαμε σίγουρα πώς πρόκειται για κάποιον που προετοιμάζει την επόμενη κινηματογραφική του επιτυχία. Όμως, 11 μήνες μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, μετράμε ακόμα το αποτύπωμα που άφησε ο COVID στην κοινωνία και την οικονομία, ενώ αναμένουμε, με μία δόση ελπίδας, τις νέες προκλήσεις που θα φέρει μαζί του το 2021. Από το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης στην Ελλάδα, η πανδημία Covid-19 έχει δημιουργήσει νέες, πρωτόγνωρες, προκλήσεις για την ελληνική κοινωνία και οικονομία, όπως για παράδειγμα η επερχόμενη μείωση του ΑΕΠ, η υπερχρέωση των επιχειρήσεων, οι δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες και τα ελλείματα, τα προβλήματα στην απασχόληση και η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας ορισμένων κλάδων, π.χ. του τουρισμού και της εστίασης. Σε μία περίοδο όπου είχαν αρχίσει να διαφαίνονται σημάδια ανάκαμψης από την δεκαετή δημοσιονομική κρίση, βιώσαμε έναν ακόμα ισχυρό κλυδωνισμό. Η ανησυχία για τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της πανδημίας σε όλες
16 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ΤΟΥ ΔΗΜΉΤΡΗ ΚΟΥΤΣΌΠΟΥΛΟΥ, CEO Deloitte Ελλάδος
τις πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας είναι διάχυτη. Ιδιαίτερα, αν λάβουμε υπόψη τις προβλέψεις για τα οικονομικά αποτελέσματα του έτους, με την ύφεση στο 9% και το πλήγμα στα επενδυτικά πλάνα των επιχειρήσεων να δημιουργούν μεγάλη αβεβαιότητα. Τα ερωτηματικά για την επόμενη ημέρα είναι πολλά. Πολιτεία, επιχειρήσεις και νοικοκυριά καλούνται να προσαρμοστούν σε μία πολύ διαφορετική πραγματικότητα και η επιστροφή στην «κανονικότητα», εν μέσω περιορισμών, μοιάζει ακόμα μακρινή. Η Πολιτεία έχει μπροστά της τη δύσκολη αποστολή να στηρίξει την οικονομία και την κοινωνία, προσπαθώντας να διατηρήσει τη δημοσιονομική σταθερότητα. Οι δε επιχειρήσεις, από την πλευρά τους, προσπαθούν να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα τους. Οι ιδιώτες και πολίτες θέλουν να διαφυλάξουν την επιβίωσή τους, ενώ ο φόβος για την ανθρώπινη υγεία και ζωή κυριαρχεί. Ωστόσο, το μέλλον, αν και διαφαίνεται δύσκολο με τα τωρινά δεδομένα, έχει ανοίξει τον δρόμο σε θετικές εξελίξεις. Πρώτα από όλα, τα εμβόλια ενάντια στον κορωνοϊό, δημιουργούν ελπίδες για γρήγορη έξοδο από τις συνθήκες υγειονομικής κρίσης και αισιοδοξία για την πορεία ανάκαμψης των αγορών και της οικονομίας παγκοσμίως. Είναι, επίσης, και μία ελπίδα για την επιστροφή σε μια νέα μορφή κανονικότητας. Συγχρόνως, μέσα στην κρίση γεννιούνται ευ-
w w w.re porter.gr
κατά τη διάρκεια των lockdown, αναδείχθηκαν οι θετικές επιπτώσεις προς το περιβάλλον. Ανέκαμψε η βιοποικιλότητα, μειώθηκαν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και βελτιώθηκε η ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Η μελλοντική πρόκληση έγκειται στη διατήρηση της ευεργετικής επίδρασης στο περιβάλλον με την επάνοδο της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας, για αυτό και είναι πολύ σημαντικό οι επιχειρήσεις να εντάξουν στην στρατηγική τους τη βιώσιμη ανάπτυξη.
καιρίες. Για να αξιοποιηθούν, προϋπόθεση αποτελεί η ύπαρξη γρήγορων αντανακλαστικών, αυξημένης ικανότητας προσαρμογής στα νέα δεδομένα και κυρίως, ικανότητα χαρτογράφησης του νέου περιβάλλοντος και των αλλαγών που χρειάζεται να συντελεστούν προκειμένου να μετατραπεί η κρίση σε ευκαιρία. Για παράδειγμα, οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι θα πρέπει να ενισχύσουν την παραγωγικότητα τους σε συνθήκες εξ’ αποστάσεως εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός γίνεται πλέον ζωτικής σημασίας, με την είσοδο νέων τεχνολογιών και σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων, και μετατρέπεται από “nice to have” σε απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία των επιχειρήσεων, σε κάθε κλάδο της οικονομίας. Ωστόσο, για να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας και να αποφευχθεί η εκτίναξη της ανεργίας, είναι αναγκαία και η ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού όπως η προσαρμοστικότητα, η ανθεκτικότητα, οι ψηφιακές δεξιότητες, η εκπαίδευση σε νέες τεχνολογίες (cloud, cyber, robotics), η κριτική σκέψη, η δια βίου μάθηση και η καινοτομία, δεξιότητες που αναζητά πλέον η αγορά εργασίας και απαιτούν τα επαγγέλματα του μέλλοντος. Μεγάλη πρόκληση, όμως, θα είναι ο περιορισμός των εργασιακών ανισοτήτων των φύλων και ειδικών ομάδων, καθώς οι ανάγκες για κάθε ομάδα εργαζομένων είναι πλέον πολύ διαφορετικές. Οι επιχειρήσεις καλούνται να δώσουν, πλέον, προτεραιότητα σε θέματα υγείας και ασφάλειας. Ταυτόχρονα οι επιχειρήσεις, προκειμένου να επιβιώσουν, καλούνται να αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες προς τους πελάτες τους και να αναθεωρήσουν την προσέγγισή τους, επιδεικνύοντας υπευθυνότητα. Να δώσουν έμφαση στις νέες αξίες που αναδύονται, όπως η διαφύλαξη της δημόσιας υγείας, του περιβάλλοντος και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Ειδικότερα, η μετατόπιση του ενδιαφέροντος προς το περιβάλλον εντάθηκε, γιατί με τη μείωση της επιχειρηματικής και ανθρώπινης δραστηριότητας
w w w.re porter.gr
Στον τομέα της οικονομίας, με την ανάκαμψη να ξεκινά από το δεύτερο μισό του 2021 και κυρίως από το 2022, η κρίση προσφέρει ίσως μια μοναδική ευκαιρία υλοποίησης σημαντικών επενδύσεων μέσω και της αξιοποίησης των 32 δισ. ευρώ του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Σταθερότητας, οι οποίες θα πρέπει να συνδυαστούν με τολμηρές τομές στην οικονομία της χώρας, όπως έμφαση στις ποιοτικές ιδιωτικές επενδύσεις και στις θεσμικές, δομικές μεταρρυθμίσεις, στην ψηφιοποίηση, στην απασχόληση, στις νέες τεχνολογικές δεξιότητες, στην κοινωνική συνοχή και στην πράσινη οικονομία, τομείς που μπορούν να προσελκύσουν μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον.
Ο ΨΗΦΙΑΚΌΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΌΣ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΑΝΑΠΌΣΠΑΣΤΟ ΜΈΡΟΣ, ΌΧΙ ΜΌΝΟ ΤΗΣ ΣΥΝΈΧΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ, ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΤΩΝ ΊΔΙΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΏΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΏΝ
Σε ό,τι αφορά στον ψηφιακό μετασχηματισμό, η πανδημία κατέδειξε ότι αποτελεί αναπόσπαστο μέρος, όχι μόνο της συνέχειας των επιχειρήσεων, αλλά και των ίδιων των κρατικών λειτουργιών όπως και του τρόπου διεξαγωγής του λιανεμπορίου. Ως αποτέλεσμα, οι επενδύσεις στον ψηφιακό μετασχηματισμό (ΑΙ, 5G) πρέπει να συνεχίσουν και να ενταθούν, ενώ η ίδια η ψηφιοποίηση θα βάλει την τεχνολογία στον πυρήνα του επιχειρηματικού σχεδιασμού κάθε επιχείρησης. Τα απόνερα της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία, ήδη αποκαλύπτουν πολλές και σημαντικές προκλήσεις. Ας τις δούμε σαν ευκαιρίες για επανεκκίνηση. Κι ας τις διαχειριστούμε με ψυχραιμία, μεθοδικότητα και μια φρέσκια προσέγγιση βασισμένη στην επαναφορά πανανθρώπινων αξιών και ουσιαστικής αξιοποίησης των εργαλείων που έχουμε στη διάθεσή μας.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 17
Γνώμη
E
Έπειτα από μία εξουθενωτική χρονιά, το 2021 αναμένεται σε ολόκληρη την υφήλιο με ιδιαίτερα υψηλές προσδοκίες, σε όλα τα πεδία. Κοινός τόπος για όλους είναι η ελπίδα για την ανακοπή της εξάπλωσης της πανδημίας και για την υψηλή ή έστω ικανοποιητική αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Επίσης, κοινός τόπος είναι η αισιοδοξία για οικονομική ανάκαμψη. Είναι βάσιμες αυτές οι προσδοκίες και δικαιολογείται η αισιοδοξία δίχως επιφυλάξεις; Αν περιοριστούμε στην Ελλάδα, θα πρέπει να υποθέσουμε ότι οι ελπίδες έχουν κάποια βάση, αλλά οι υπερβολικά υψηλές προσδοκίες και η άκριτη αισιοδοξία δεν δικαιολογούνται. Υπό αυτήν την έννοια, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί και η διαμόρφωση νέων πολιτικοοικονομικών δεδομένων, που θα οδηγήσουν σε πολιτικές εξελίξεις. Αν περιοριστούμε στο υγειονομικό πεδίο, για τη χώρα μας ισχύει ό,τι και για όλες τις υπόλοιπες. Τα εμβόλια μπορεί να διαμορφώσουν μία καλύτερη συνθήκη και να επανατοποθετήσουν κάποια δεδομένα. Παρόλα ταύτα, η επίδραση της παραμέτρου αυτής, για παράδειγμα, στον τουρισμό δεν μπορεί ούτε να εκτιμηθεί με ακρίβεια, ούτε και να προεξοφληθεί. Θα καλυφθεί το χαμένο έδαφος του 2020 μέσα στην επόμενη χρονιά; Δύσκολα μπορεί κανείς να απαντήσει θετικά αυτή την στιγμή. Στο οικονομικό πεδίο τα πράγματα φαντάζουν ακόμη πιο σύνθετα. Μπορεί η χώρα αυτή τη στιγμή να απολαμβάνει πρωτοφανείς δημοσιονομικές ελευθερίες, όμοιες με όλης της υπόλοιπης Ευρώπης, όμως τα επόμενα βήματα δεν θα είναι τόσο εύκολα. Ήδη από το οικονομικό επιτελείο έχει διαμηνυθεί ότι οι σημερινές δαπάνες είναι οι αυριανοί φόροι. Ποιος όμως θα πληρώσει αυτούς τους φόρους; Οι δραστηριότητες που δέχθηκαν τα ισχυρότερα πλήγματα από την πανδημία, δηλαδή ο τουρισμός και η μικρή επιχειρηματικότητα, με τι όρους και προϋποθέσεις θα φορολογηθούν; Δεδομένο είναι ότι η φοροδοτική τους ικανότητα έχει σχεδόν εκμηδενιστεί, αφού οι τζίροι μειώθηκαν δραματικά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αλυσίδα που περιλαμβάνει έμμεσους, άμεσους φόρους κλπ. Θα επωμιστούν τα φορολογικά βάρη οι υπόλοιποι; Και ποιοι; Πάλι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι μικρομεσαίοι; Δύσκολη η απάντηση, δύσκολη η εξίσωση και πολύ πιο δύ-
18 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ΕΛΠΊΔΕΣ, ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ, ΕΞΕΛΊΞΕΙΣ: ΤΙ ΘΑ ΦΈΡΕΙ ΤΟ ’21; AΓΓΕΛΟΣ ΚΩΒΑΙΟΣ
σκολη η πολιτική διαχείριση του προβλήματος. Υπό αυτές τις συνθήκες, τι δυνατότητες έχει η κυβέρνηση να προωθήσει μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό σύστημα, στο ασφαλιστικό, στην περιβόητη αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και όλα τα άλλα φιλόδοξα που κατά καιρούς αναφέρονται και εσχάτως περιλήφθηκαν και στην έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη; Η απάντηση μάλλον δεν είναι και πολύ ευχάριστη. Η οικονομική δυσπραγία λόγω της πανδημίας, ανοίγει πληγές πολύ βαθύτερες από ό,τι μέχρι τώρα μπορούσε να εκτιμηθεί. Και η προσπάθεια επούλωσης τους θα συνθέτει ένα πλέγμα περιορισμών, που δύσκολα θα μπορεί να βρει διέξοδο σε μεταρρυθμιστικές και όχι σε απλώς διαχειριστικές πολιτικές. Αν συνδυάσει κανείς όλες αυτές τις διαφαινόμενες εξελίξεις με την συνεχιζόμενη κρίση στα ελληνοτουρκικά και την χαλαρότητα της Ευρώπης έναντι της Τουρκίας, μπορεί να καταλάβει ότι η επόμενη χρονιά θα είναι πολλαπλώς δύσκολη για την Ελλάδα και θα δοκιμάσει τις αντοχές όλων και σε όλα τα επίπεδα. Τόσο σε ό,τι αφορά την οικονομία όσο και τα εθνικά θέματα ή ακόμη και την περίπτωση μίας μικρότερης ή μεγαλύτερης μεταρρυθμιστικής απόπειρας, γεννάται μία εύλογη απορία. Μπορεί η σημερινή κυβέρνηση, παρά την πολιτική της ηγεμονία αυτήν τη στιγμή, να λάβει αποφάσεις γενναίες, αγνοώντας το πολιτικό κόστος; Ίσως η ορθότερη ερώτηση να ήταν όχι αν μπορεί, αλλά αν θέλει. Μήπως τελικά, με δεδομένη ακριβώς την πολιτική του κυριαρχία της περιόδου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης προτιμήσει να μετατρέψει όλα τα παραπάνω σε εκλογικά διλήμματα εντός του 2021, προκειμένου να «καθαρίσει» με την απλή αναλογική και να προχωρήσει με έναν πιο καθαρό ορίζοντα; Την απάντηση θα την ξέρουμε κάποια στιγμή τους επόμενους μήνες, πάντως ο Πρωθυπουργός δεν θα έχει στο μέλλον πολλές ευκαιρίες σαν κι αυτήν. w w w.re porter.gr
Γνώμη
Τ
Το 2020, μια χρονιά που δοκίμασε τις αντοχές όλων μας, ολοκληρώνεται με την αισιοδοξία που προκαλούν οι εξελίξεις σχετικά με τα εμβόλια για την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Ταυτόχρονα είναι μια χρονιά που στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και τη Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων στην οποία με ικανοποίηση βλέπουμε την ολοκλήρωση μίας πολύπλοκης και δύσκολης διαδικασίας που θέτει τις βάσεις ώστε η Ελλάδα να είναι σε θέση να δώσει το παρών στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση. Με τη δημοπρασία για τις άδειες 5G που ολοκληρώνεται εντός του Δεκεμβρίου από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) θα ξεκινήσει η διαδικασία για την ανάπτυξη των δικτύων , η οποία θα βασίζεται σε συγκεκριμένους και ξεκάθαρους κανόνες. Οι πάροχοι θα πρέπει να παρέχουν κάλυψη στο 60% του πληθυσμού της Ελλάδας στην πρώτη τριετία, ενώ σε βάθος εξαετίας το ποσοστό αυτό θα πρέπει να έχει διαμορφωθεί στο 94% συμπεριλαμβανομένων συγκεκριμένων περιοχών ιδιαίτερης σημασίας στην παραμεθόριο και το εσωτερικό της χώρας. Για να φτάσουμε όμως μέχρι εδώ χρειάστηκε να προηγηθεί μια πολυεπίπεδη και απαιτητική προετοιμασία που ολοκληρώθηκε στις ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες που προκάλεσαν η πανδημία και τα αναγκαία μέτρα αντιμετώπισής της. Περισσότερο όμως από την πανδημία αυτό που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν όλες οι υπηρεσίες και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα ήταν η ουσιαστικά ανύπαρκτη προετοιμασία των προηγούμενων ετών. Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό πως ενώ σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η διαδικασία για τη δημοπρασία και την ανάπτυξη των πρώτων δικτύων 5G χρειάστηκε δύο ή και τρία χρόνια, καταφέραμε να ολοκληρώσουμε την προετοιμασία σε χρόνο της τάξης των 12 μόλις μηνών. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, υλοποιήθηκαν περίπου 70 προαπαιτούμενες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένων νομοσχεδίων, υπουργικών αποφάσεων, κοινών υπουργικών αποφάσεων και διαβουλεύσεων. Βεβαίως οι ενέργειες δεν περιορίστηκαν μόνο σε θεσμικό επίπεδο αλλά επεκτάθηκαν και στο πεδίο, καθώς απαιτήθηκαν ενέργειες για τη βέλτιστη αξιοποίηση του φάσματος των συχνοτήτων, τη διασφάλιση της λειτουργίας όλων των
20 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ΤΑ ΔΊΚΤΥΑ 5G ΘΕΜΈΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΤΟΥ ΜΈΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΔΡ. ΑΘΑΝΆΣΙΟΥ ΣΤΆΒΕΡΗ-ΠΟΛΥΚΑΛΆ Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων
υποδομών, τον μηδενισμό του κινδύνου των παρεμβολών. Κατά τον σχεδιασμό της δημοπρασίας η στόχευση δεν αφορούσε στη μεγιστοποίηση του τιμήματος, αλλά στη διασφάλιση ότι θα δρομολογηθούν άμεσα οι επενδύσεις για την ανάπτυξη των δικτύων. Για τον λόγο αυτό άλλωστε, δίνεται στους παρόχους η δυνατότητα να καταβάλουν το 70% του τιμήματος σε ετήσιες δόσεις και αφού θα έχει προηγηθεί τριετής περίοδος χάριτος. Μία ακόμα σημαντική καινοτομία, η οποία έχει αποσπάσει τα εύσημα και στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι το επενδυτικό ταμείο «Φαιστός», το οποίο θα επενδύσει σε νεοφυείς επιχειρήσεις που αναπτύσσουν προϊόντα και υπηρεσίες για χρήση στα δίκτυα 5G. Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για την Ελλάδα για να αναπτύξει έναν ισχυρό και βιώσιμο κλάδο καινοτομίας που θα ενισχύσει την απασχόληση και την εθνική οικονομία. Η μελέτη που εκπόνησε η EY για λογαριασμό του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης καταλήγει στο συμπέρασμα πως τα οφέλη των επενδύσεων στο 5G για την ελληνική οικονομία μεταφράζονται σε μία σωρευτική αύξηση σε όρους Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας μεταξύ 7,3 και 12,4 δισ. ευρώ, και στη δημιουργία ως και 69.000 νέων θέσεων εργασίας σε βάθος δεκαετίας. Εκτός από μοχλός επενδύσεων, η τεχνολογία 5G μπορεί επίσης να επιταχύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό κλάδων της οικονομίας, να ενισχύσει την εξωστρέφειά τους και να ενισχύσει την προσπάθεια για προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων. Στο προσεχές διάστημα, κατά πάσα πιθανότητα στο πρώτο τρίμηνο του 2021, όπως έχουν ανακοινώσει και στελέχη των τηλεπικοινωνιακών παρόχων, τα δίκτυα 5G θα αρχίσουν να λειτουργούν στη χώρα μας. Ο ρόλος της Πολιτείας δεν σταματά βεβαίως στη δημοπρασία αλλά είναι διαρκής και θα είμαστε πάντοτε παρόντες ώστε να διασφαλίζεται η ανάπτυξη των υποδομών προς όφελος των πολιτών, των επιχειρήσεων και, συνολικά, της χώρας. w w w.re porter.gr
Γνώμη
ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΌ ΕΜΠΌΡΙΟ ΉΡΘΕ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΊΝΕΙ!
T
Το ψηφιακό εμπόριο (D-commerce), βασικό κομμάτι του οποίου είναι το ηλεκτρονικό (e-commerce), βρίσκεται εν μέσω (μιας ακόμα) επανάστασης και αναπτύσσεται πιο γρήγορα από ποτέ, ιδιαίτερα αυτή την εποχή με τους περιορισμούς που επιβάλλει παγκοσμίως η πανδημία. Η τάση δεν είναι καινούργια, ο κορoνοϊός όμως την επιταχύνει, σε βαθμό που μπορεί να αποβεί μοιραίος για όσους είναι απροετοίμαστοι. Οι προσδοκίες των πελατών μπορούν να αλλάξουν σε μια στιγμή και η ικανότητα των επιχειρήσεων να προσαρμοστούν στις τάσεις της αγοράς είναι αυτή που καθορίζει το επίπεδο επιτυχίας τους. Το ψηφιακό εμπόριο - η αγορά δηλαδή και πώληση αγαθών και υπηρεσιών χρησιμοποιώντας ψηφιακά κανάλια όπως το Διαδίκτυο, τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας και η υποδομή του εμπορίου - μπορεί να ανθεί πλέον αλλά απαιτεί υποδομές και δεξιότητες που δεν διαθέτει ακόμα η πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των ΜμΕ. Και στο σύνολο της κοινωνίας το επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας σε «σύνθετες» εργασίες όπως η ηλεκτρονική τραπεζική και οι ηλεκτρονικές αγορές είναι χαμηλό - σύμφωνα με την έρευνα των Deloitte/ΣΕΒ. Ωστόσο, οι επιδόσεις κατά την πανδημία βελτιώθηκαν, καθώς η κρίση οδήγησε αναγκαστικά σε αλλαγές στην αγοραστική συμπεριφορά με αυξημένο αριθμό καταναλωτών να στρέφεται προς ηλεκτρονικά κανάλια. Έτσι είδαμε ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο φέτος στη χώρα μας παρουσίασε αύξηση έως και 171% εβδομαδιαίως, σε σχέση με αντίστοιχες περιόδους του 2019 σύμφωνα με στοιχεία του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GRECA). Αυτό σημαίνει ότι όπως και σε πολλές άλλες
22 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ΠΆΝΟΣ ΤΣΑΓΚΑΡΆΚΗΣ
περιπτώσεις οι Έλληνες, που έχουμε αποδειχτεί ιδιαίτερα προσαρμοστικοί στη μακρόχρονη ιστορία μας, υιοθετούμε γρήγορα τις νέες τάσεις και ξεπερνάμε ταχύτερα από άλλους τις προκλήσεις που τις συνοδεύουν. Το 58% των καταναλωτών που έκανε αγορές από e-shop στη διάρκεια του πρώτου lockdown ήταν είτε νέοι πελάτες ή παλαιοί που πολλαπλασίασαν τις αγορές τους σε σύγκριση με την προ Covid εποχή, ενώ το 60% όσων αγόρασαν ειδικά από ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ δεν το είχαν πράξει ποτέ πριν από την εκδήλωση της πανδημίας. Μάλιστα, το 50% αυτών, σύμφωνα με έρευνα της Google, δήλωσε ότι θα συνεχίσει έτσι. Η κορύφωση ήρθε μόλις πρόσφατα με την Black Friday και την προ-χριστουγεννιάτικη περίοδο. Και ήταν τέτοια που οδήγησε δις σε προσωρινό κλείσιμο το e-shop μεγάλου πολυκαταστήματος και τις εταιρείες παράδοσης δεμάτων σε κατάσταση πολιορκίας. Το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό και απαιτεί μακρόχρονο σχεδιασμό, με διαλειτουργικές και διατομεακές λύσεις από πλευράς υποδομών. «Το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι ένα διαρκές φαινόμενο με μακρά πορεία μπροστά του», δήλωσε χαρακτηριστικά ο John Pearson, επικεφαλής της DHL Express, σε πρόσφατη συνέντευξή του. Η ισχυρή δυναμική που παρατηρήθηκε κατά την πανδημία θα συνεχιστεί!. Το επιστέγασμα για τις ελληνικές επιχειρήσεις ήρθε με την ανακοίνωση για τη λειτουργία των καταστημάτων μέσω της υπηρεσίας «click away» κατά την εορταστική περίοδο και μένει να δούμε πώς θα λειτουργήσει τελικά. Στο περιβάλλον αυτό, πάντως, οι λιανέμποροι, μικροί και μεγάλοι, απαιτείται να διασφαλίσουν ότι οι επιχειρήσεις τους είναι τόσο ανθεκτικές όσο και ευέλικτες.
w w w.re porter.gr
Γνώμη
OΙ 492 ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΠΡΏΤΗΣ ΓΡΑΜΜΉΣ ΣΤΗΝ ΜΕΤΆ COVID ΕΠΟΧΉ
O
Όλοι εύχονται το 2021 τα εμβόλια να ξαναφέρουν την κανονικότητα που χάσαμε από τον Μάρτιο του 2020. Οι επιχειρήσεις ήδη ετοιμάζουν τα επενδυτικά τους σχέδια για τη νέα χρονιά. Στην Ελλάδα υπάρχει μία ιδιαίτερη πραγματικότητα. Υπάρχουν μόλις 492 επιχειρήσεις σε σύνολο 670.000 (που αποτελούν το 0,074%) με μέσο όρο εργαζομένων άνω των 250 εργαζομένων. Αυτές κυρίως καλούνται να σηκώσουν το βάρος της ανάπτυξης. Πρόκειται για την αφρόκρεμα των ελληνικών εταιριών ή θυγατρικών πολυεθνικών επιχειρήσεων. Είναι αυτές οι εταιρίες που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, θα πληρώσουν τους υψηλότερους φόρους και θα προσφέρουν μεγάλο ποσοστό στο ΑΕΠ της χώρας. Oι Έλληνες επιχειρηματίες και το 2021 θα εξακολουθήσουν να παλεύουν με τα <απόνερα> της κρίσης. Υψηλή φορολογία, πολυνομία, ασταθές φορολογικό πλαίσιο και έλλειμμα διαφάνειας παραμένουν τα μεγάλα <αγκάθια>. Η συνεχής προσπάθεια επίλυσης καθημερινών προβλημάτων αποστερεί από τις επιχειρήσεις τη δυνατότητα επικέντρωσης σε παραγωγικές λειτουργίες για αυτό και επιμένουν να ζητούν σταθερό και προβλέψιμο πλαίσιο, κανόνες υγιούς ανταγωνισμού και εύρυθμη λειτουργία των αγορών. Οι επιχειρηματίες γνωρίζουν ότι χωρίς τη προσέλκυση κεφαλαίων από το εξωτερικό δεν θα μπορούν να υποστηρίξουν τις επενδύσεις τους. Σήμερα η επιχειρηματική ζωή της χώρας δείχνει να αποκτά ξανά παλμό, οι μεγάλες βιομηχανίες της χώρας έχουν εξέλθει από μία μακρά περίοδο εσωστρέφειας και ανακοινώνουν επενδυτικά σχέδια. Το κυριότερο όμως είναι ότι πνέει ένας άνεμος αισιοδοξίας ότι τα δύσκολα πέρασαν, ο δανεισμός μειώνεται αισθητά και αρκετές επεν-
24 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ANEΣΤΗΣ ΝΤΟΚΑΣ
δύσεις που ανακοινώνονται προβλέπουν την ίδρυση εκατοντάδων θέσεων εργασίας. Ο επιχειρηματικός χάρτης της χώρας αναδιατάσσεται και θέση στην επόμενη μέρα έχουν οι καλές, υγιείς και σοβαρές εταιρίες που διακρίνονται για την εταιρική τους διακυβέρνηση και τη διαφάνεια στις ενέργειές τους. Οι ειδήσεις που έρχονται με το ξεκίνημα της χρονιάς δείχνουν ότι μεταξύ των 492 επιχειρήσεων που κάνουν τη διαφορά υπάρχουν εταιρίες διεθνώς αναγνωρισμένες όπως η Mytilineos με έργα ανάπτυξης σ’ όλο τον κόσμο. Υπάρχουν εταιρίες όπως ο ΟΛΠ που διεκδικούν τη πρωτιά των λιμανιών στη Μεσόγειο ή ο ΟΠΑΠ που είναι πανευρωπαϊκός παίκτης. Επίσης έρχεται η επένδυση των εφοπλιστών στο εμπορικό κέντρο Attica και η μεγάλη επένδυση των 8 δις ευρώ της Lamda Development για το Ελληνικό. Η Κυβέρνηση πρέπει να διευκολύνει τους επιχειρηματικούς ομίλους να υλοποιήσουν τις επενδύσεις τους για να δώσουν πνοή και οξυγόνο στη χειμαζόμενη εγχώρια κατανάλωση. Δεν πρόκειται να έλθουν μεγάλες ξένες επενδύσεις εάν πρώτα οι Έλληνες επιχειρηματίες δεν προχωρήσουν οι ίδιοι σε επενδύσεις για να δείξουν ότι εμπιστεύονται τη χώρα τους και ετοιμάζονται για την επόμενη δεκαετία που συμπίπτει στο ξεκίνημα με τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από τη δημιουργία του ελληνικού κράτους. Δέκα χαμένα χρόνια και ένας χρόνος ακόμη lock down λόγω covid19 είναι πολύς χρόνος για μία μικρή χώρα όπως είναι η Ελλάδα. Τώρα που φαίνεται να επανερχόμαστε σε μία κανονική περίοδο πρέπει να ανέβουν οι ταχύτητες για να προλάβουμε τις ραγδαίες εξελίξεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Το οφείλουμε στις νέες γενιές που έρχονται και δεν κουβαλούν τις ιδεοληψίες και τον παραλογισμό των παλαιότερων γενεών.
w w w.re porter.gr
R
Επιχειρήσεις R
Επιχειρήσεις
H MYTILINEOS ΣΤΙΒΑΡΉ ΚΑΙ ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΚΡΊΣΗ
O
Οι περισσότεροι θα θυμόμαστε το 2020 σαν μία δύσκολη χρονιά: στη δίνη μίας φονικής πανδημίας, που συντάραξε συθέμελα τις οικονομίες του πλανήτη και απειλεί ακόμα και σήμερα τη βιωσιμότητα μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων. Με την απώλεια της ανθρώπινης επαφής, την έκρηξη των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, της τηλεργασίας και της τηλεκπαίδευσης. Υπάρχει ωστόσο και μία ακόμα ανάγνωση. Το 2020 ήταν η χρονιά που η επιστήμη συνεργάστηκε και κατάφερε να αναπτύξει μέσα σε λίγους μήνες ένα αποτελεσματικό εμβόλιο για να σωθεί η ανθρωπότητα. Ήταν η χρονιά που μάθαμε να εκτιμούμε τα σημαντικά και να προτάσσουμε την ατομική ευθύνη για το συνολικό καλό. Το 2020 ήταν πράγματι μία χρονιά γεμάτη πρωτόγνωρες προκλήσεις. Οι επιχειρήσεις που κατάφεραν να σταθούν όρθιες σε αυτήν την παγκόσμια δίνη, ήταν αυτές που είχαν στέρεες βάσεις, υγιείς ισολογισμούς, οραματικές στρατηγικές, τόλμη, αλλά και πυγμή. Οι εταιρείες αυτές καταφέρνουν ήδη να αγγίξουν τα προ-covid επίπεδά τους, βάζοντας τα θεμέλια και για περαιτέρω ανάπτυξη. Μία από αυτές τις εταιρείες είναι αναμφισβήτητα η MYTILINEOS. Βασικό στοιχείο αυτής της επιτυχίας, ήταν σίγουρα η έγκαιρη πρόβλεψη της διοίκησης για την κατάσταση που θα επικρατούσε με τον κορωνοϊό, αλλά και η σύνεση να «γεμίσουν» τα ταμεία της εισηγμένης, δίνοντας ασφάλεια στους επενδυτές και ώθηση στο στρατηγικό της πλάνο.
ΠΏΣ Η ΥΓΙΉΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ ΜΠΟΡΕΊ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΝΆ ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΊΕΣ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ 26 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 27
R
Επιχειρήσεις R
Επιχειρήσεις
ΠΡΏΤΑ Ο ΆΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΆ ΟΙ ΜΗΧΑΝΈΣ Η MYTILINEOS ήταν από τις πρώτες εταιρείες στην Ελλάδα και στην Ευρώπη που «πήρε στα σοβαρά» τον ιό από νωρίς. Ήδη, από τις αρχές Φεβρουαρίου, η εταιρεία απευθύνθηκε στους εργαζόμενους, αλλά και στους εξωτερικούς της συνεργάτες κρούοντας το κίνδυνο για τις επιπτώσεις του κορωνοϊού, ενώ παράλληλα task forces υπό την ανώτατη διοίκηση κατέστρωναν αναλυτικά το πλάνο ασφάλειας και επιχειρηματικής συνέχειας. Με εντολή του Ευ. Μυτιληναίου, Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της MYTILINEOS η κεντρική στρατηγική ήταν: «Διασφαλίστε την υγεία όλων». Έτσι, η MYTILINEOS υιοθέτησε και εφάρμοσε πρωτόκολλα για όλους τους εργαζόμενους σε Ελλάδα και εξωτερικό. Ελαχιστοποίησε τα ταξίδια και ενεργοποίησε όλα τα εργαλεία για τηλεδιασκέψεις. Ξεκίνησε θερμομετρήσεις στους εξωτερικούς συνεργάτες και εφάρμοσε αυστηρές οδηγίες ασφαλείας για τους εργαζόμενους στις βιομηχανικές της μονάδες. Με συνεχή επικοινωνία, όλοι οι εργαζόμενοι ενημερώνονταν για τις διεθνείς εξελίξεις. Από τότε, μέχρι και σήμερα, στο δεύτερο πλέον κύμα της πανδημίας, η MYTILINEOS λειτουργεί στο 100% των δυνατοτήτων της. Οι βιομηχανικές της μονάδες δεν σταμάτησαν ούτε ένα λεπτό. Το εργοστάσιο μεταλλικών κατασκευών στο Βόλο, αλλά και
28 | R E P O R T E R |
η ιστορική Αλουμίνιον της Ελλάδος παρέμειναν σε λειτουργία. Ένα μοναδικό κατόρθωμα που επιτεύχθηκε χωρίς εκπτώσεις στη δημόσια υγεία. Το ίδιο και στα εργοτάξια της εταιρείας ανά τον κόσμο. Όλα τα έργα που ήταν σε εξέλιξη συνέχισαν απρόσκοπτα. Από την κατασκευή του νέου CCGT της εταιρείας στο Ενεργειακό Κέντρο του Αγίου Νικολάου, μέχρι την παράδοση φωτοβολταϊκού πάρκου Talasol στην Ισπανία, από τα μεγαλύτερα έργα που κατασκευάστηκαν στην Ευρώπη τον τελευταίο χρόνο. Όλες οι μονάδες παραγωγής ρεύματος έμειναν «στη πρίζα» συμβάλλοντας σημαντικά στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Με το σύνθημα «όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε» η MYTILINEOS απέδειξε ότι είναι μία στιβαρή επιχείρηση, που μπορεί να δώσει ώθηση στην εθνική οικονομία, ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες. Ταυτόχρονα, η εταιρεία παρέμεινε σταθερή στο στρατηγικό της πλάνο και στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης: Μετεξέλιξε τον Τομέα έργων EPC – την ιστορική ΜΕΤΚΑ – στον νέο Τομέα Έργων Βιώσιμη Ανάπτυξης. Έτσι, πέραν της κατασκευής θερμικών σταθμών και επιλεγμένων κατασκευαστικών έργων που παραδοσιακά εκτελεί η εταιρεία, η δραστηριότητά της ενισχύεται με την δυναμική ανάπτυξη έργων Βιώσιμης Ανάπτυξης, όπως διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων, υβριδικά και off-grid
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ενεργειακά έργα, έργα ενεργειακής αναβάθμισης, εκτέλεση καινοτόμων first-ofkind ενεργειακών έργων (π.χ., έργα υδρογόνου) και άλλα. Ήδη, η πρώτη επιτυχία του νέου Τομέα ήρθε από τη Μεγάλη Βρετανία, με την υπογραφή συμφωνίας για την κατασκευή (EPC μίας μονάδας ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων (Protos Energy Recovery Facility) στο Cheshire της Αγγλίας, δυναμικότητας 400.000 τόνων μη ανακυκλώσιμων απορριμμάτων ανά έτος. Ένα έργο που αποτελεί ισχυρή απόδειξη και αναγνώριση της ικανότητας του Τομέα Έργων Βιώσιμης Ανάπτυξης να αναλαμβάνει σε διεθνές επίπεδο πολύπλοκα έργα υψηλών τεχνικών απαιτήσεων.
Η MYTILINEOS ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΎΣ Οι προσπάθειες της MYTILINEOS αποδίδουν καρπούς και αποτυπώνονται στα ισχυρά οικονομικά της αποτελέσματα. Έτσι, κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2020, ο κύκλος εργασιών και το EBITDA ανήλθαν σε 1.341 εκατ. ευρώ και 235 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, δείχνοντας ότι η εταιρεία όχι μόνο καταφέρνει να κοιτάξει και αυτή τη κρίση «στα μάτια», αλλά και ότι μπορεί να επανέλθει στα προ-πανδημίας επίπεδα που καταγράφηκαν το 2019. Εξάλλου, ο Ευάγγελος Μυτιληναίος είχε θέσει ως στόχο με το ξέσπασμα της πανδημίας η εταιρεία για το 2020 να πλησιάσει τα νούμερα του 2019, μιας χρονιάς ρεκόρ για την εταιρεία και τα οικονομι-
κά της μεγέθη. Το πρώτο εννεάμηνο δείχνει ότι η εταιρεία είναι κάτι περισσότερο από εντός στόχων.
ΌΛΕΣ ΟΙ ΜΟΝΆΔΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ ΡΕΎΜΑΤΟΣ ΈΜΕΙΝΑΝ «ΣΤΗ ΠΡΊΖΑ» ΣΥΜΒΆΛΛΟΝΤΑΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΆ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉ ΑΣΦΆΛΕΙΑ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΏΝΤΑΣ ΑΞΊΑ Πέραν της επιχειρηματικής της δραστηριότητας, η MYTILINEOS μεριμνά ώστε να ανταποδίδει αξία. Με τη δραστηριότητά της δημιουργεί συνολική προστιθέμενη αξία 1,06 δισ. ευρώ ίση με το 0,6% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας και συνεισφέρει φορολογικά 301 εκατ. ευρώ ίσα με το 0,39% των συνολικών φορολογικών εσόδων του κράτους. Επιπλέον, έχει ευθυγραμμίσει την πολιτική της με τους 17 Παγκόσμιους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) του ΟΗΕ, επενδύοντας σε ένα βιώσιμο μέλλον για όλους. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η κινητοποίηση της εταιρείας να συμβάλλει με κάθε τρόπο στην αντιμετώπιση της πανδημίας και να συνδράμει στο σύστημα υγείας της χώρας. Έτσι, οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας του ΑΧΕΠΑ Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Θεσ-
w w w.re porter.gr
σαλονίκης εξοπλίστηκαν με 15 ειδικούς αναπνευστήρες, για εξαιρετικά δύσκολα περιστατικά, μέρος της δωρεάς της MYTILINEOS που είχε πραγματοποιηθεί κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας στην Ελλάδα, ενώ προχώρησε και σε δωρεά μοριακού μηχανήματος ανίχνευσης του SARS-CoV-2, μαζί με τα σχετικά αναλώσιμα, για περισσότερα από 5.000 τεστ προς το Γ.Ν.Α. Ευαγγελισμός, προκειμένου να ενισχυθεί η εξεταστική του δυναμικότητα. Επιπλέον, εξασφάλισε πολύτιμο ιατρικό εξοπλισμό: για το Γενικό Νοσοκομείο Σερρών, ώστε να εξοπλισθούν μονάδες ΜΕΘ, αλλά και να διευκολυνθεί το έργο των νοσοκομειακών ιατρών 2 συστήματα αναπνευστήρων για ΜΕΘ και ιατρικό εξοπλισμό στο Γενικό Νοσοκομείο Λιβαδειάς και 500 rapid
w w w.re porter.gr
test στον Δήμο Λεβαδέων 2 συστήματα αναπνευστήρων για ΜΕΘ στο Γενικό Νοσοκομείο Άμφισσας Rapid και μοριακά τεστ, καθώς και υγειονομική συνδρομή στο Δήμο ΔιστόμουΑράχωβας-Αντίκυρας, αλλά και Ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό για το Γενικό Νοσοκομείο Βόλου
«ΝΑ ΑΦΉΝΕΙΣ ΣΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΤΟ ΠΙΟ ΦΩΤΕΙΝΌ ΣΟΥ ΚΟΜΜΆΤΙ» Η MYTILINEOS επιλέγει να πρωτοπορεί στο σύνολο των επιχειρηματικών της δραστηριοτήτων, με στόχο να κυριαρχεί στις αγορές που δραστηριοποιείται. Η Protergia, ο Τομέας Ηλεκτρικής Ενέργειας & Φυσικού Αερίου, έχει εδραιωθεί, συμβάλλοντας δυναμικά στο άνοιγμα της αγοράς, προς όφελος όλων των συμμετε-
χόντων, αλλά και των καταναλωτών. Σήμερα, η εταιρεία είναι ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και ο μεγαλύτερος ιδιώτης προμηθευτής, με περισσότερες από 280.00 παροχές σε όλη τη χώρα. Η δραστηριότητα της εταιρείας στον τομέα της Ενέργειας ενισχύεται από τον τομέα Φυσικού Αερίου, μέσω του οποίου εξασφαλίζεται η προμήθεια της εταιρείας με φυσικό αέριο, σε ανταγωνιστικούς όρους. Η MYTILINEOS έγινε το 2020 ο μεγαλύτερος εισαγωγέας φυσικού αερίου στη χώρα με μερίδιο 45%, ενώ ειδικά στο LNG εισήγαγε το 49% των ποσοτήτων. Στο συναρπαστικό Τομέα Ανανεώσιμων Πηγών & Αποθήκευσης Ενέργειας, οι επιτυχίες διαδέχονται η μία την άλλη, με ανάληψη έργων σε κάθε γωνιά του πλανή-
τη, από τη Χιλή, μέχρι το Καζακστάν και την Αυστραλία. H MYTILINEOS έχει καθιερωθεί ως ένας από τους 10 κορυφαίους EPC κατασκευαστές στον κόσμο, με μοναδική τεχνογνωσία σε όλο το φάσμα έργων ηλιακής ενέργειας. Ταυτόχρονα, η πρόοδος που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας είναι μεγάλη, με την MYTILINEOS να πρωτοπορεί και σε αυτό το κομμάτι σε Ελλάδα και εξωτερικό, μέσω των συστημάτων μπαταριών BESS που υποστηρίζουν την αυξημένη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα. Τέλος, ο Τομέας Μεταλλουργίας της εταιρείας παραμένει σταθερός πυλώνας ανάπτυξης, αλλά και παράδειγμα προς μίμηση για όλες τις εταιρείες του κλάδου διεθνώς, λόγω των επιτυχημένων προγραμμάτων μείωσης κόστους που εφαρμόζει και του επιτρέπουν να παραμένει κερδοφόρος, ακόμα και σε ρευστές περιόδους όπως η φετινή χρονιά. Η MYTILINEOS ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Η νέα χρονιά θα έχει και αυτή προκλήσεις, αλλά οι βάσεις για ανάπτυξη έχουν τεθεί από καιρό και η MYTILINEOS γνωρίζει πως μόνο μέσω της βιώσιμης ανάπτυξης μπορεί να επιτευχθεί επιχειρηματική αριστεία με μακροπρόθεσμες προοπτικές. Το 2020 «έκανε το αδύνατο να συμβεί» - το 2021 θα αφήσει σε όλους μας το πιο φωτεινό της κομμάτι.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 29
R
Επιχειρήσεις
Επιχειρήσεις
R
ΧΏΡΟΙ ΓΡΑΦΕΊΩΝ Κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας, η επενδυτική δραστηριότητα, ιδιαίτερα στον κλάδο των γραφείων, διατήρησε τη δυναμική της. Το μεγαλύτερο μέρος των νέων μισθώσεων που είχαν συζητηθεί πριν το Μάρτιο του 2020 ολοκληρώθηκε κανονικά, ενώ παράλληλα οι εργασίες κατασκευής και ανακαίνισης σε γραφειακά έργα προχώρησαν εντός χρονοδιαγράμματος. Ωστόσο, η γρήγορη προσαρμογή των περισσότερων επιχειρήσεων στην τηλεργασία, καθώς και η εξέλιξη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης
και της ψηφιοποίησης πολλών διαδικασιών του δημοσίου τομέα αναμένονται να επηρεάσουν την αγορά γραφείων. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η Deloitte σε ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο σε βάθος χρόνου, οι επιχειρησιακές ανάγκες σε χώρους θα μειωθούν, καθώς οι εταιρείες εξετάζουν σενάρια νέας υβριδικής/ευέλικτης εργασίας που θα επιφέρει και μειούμενη φυσική παρουσία στο γραφείο. Το γεγονός αυτό ενδέχεται να δημιουργήσει ευκαιρίες για αναζήτηση χώρων υψηλών προδιαγραφών σε κεντρικούς επιχειρηματικούς πόλους. Αλλά
και τα γραφεία του μέλλοντος θα προσφέρουν λιγότερες θέσεις εργασίας, αφιερώνοντας περισσότερους χώρους για συνεργασία, όπως δωμάτια εργασίας, αίθουσες συσκέψεων και τηλεσυσκέψεων επανδρωμένων με υψηλές τεχνολογίες. Επιπλέον, στο πλαίσιο της αλλαγής του τρόπου που λειτουργούν σήμερα οι επιχειρήσεις, έχει παρατηρηθεί, κυρίως στο εξωτερικό, η άνοδος του κλάδου των co-working spaces. Πλέον, πολλές επιχειρήσεις προτιμούν να επιχορηγούν αυτό το κόστος αντί να μισθώνουν οι ίδιες συμπληρωματικούς γραφειακούς χώρους.
Η συγκυρία που διανύουμε διέκοψε απότομα την αναπτυξιακή πορεία που είχε προσφάτως ξεκινήσει η ελληνική αγορά ακινήτων στην πλειοψηφία των επιμέρους κλάδων της. Στη διάρκεια του 2019, η ελληνική κτηματαγορά είχε συγκεντρώσει ιδιαίτερο επενδυτικό ενδιαφέρον, τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο, συσσωρεύοντας επενδυτικά κεφάλαια ύψους σχεδόν 2 δις ευρώ. Ξενοδοχειακά ακίνητα, κτίρια γραφείων υψηλών προδιαγραφών (α’ κατηγορίας) και κεντρικά καταστήματα κυριάρχησαν στις προτιμήσεις των επενδυτών. Η εξάπλωση του Covid-19 και η ξαφνική, σχεδόν καθολική, διακοπή των επιχειρηματικών λειτουργιών τον Μάρτιο του 2020, σηματοδότησε την έναρξη μιας νέας εποχής για την αγορά ακινήτων. Αν και στην κτηματαγορά καθυστερούν να αποτυπωθούν οι επιδράσεις που έχουν προκληθεί από εξωγενείς παράγοντες, οι πρώτες επιπτώσεις της πανδημίας έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους. ΤΟΥ ΧΡΉΣΤΟΥ ΚΟΣΜΆ, Partner, Real Estate Leader της Deloitte Ελλάδος
30 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
freepick.com
«Η ΑΓΟΡΆ ΑΚΙΝΉΤΩΝ ΣΤΗ ΜΕΤΆ-COVID 19 ΕΠΟΧΉ»
Στο δίπλα γράφημα, βλέπουμε ότι το μέρος στο οποίο θα εργαζόμαστε στο μέλλον εξαρτάται από τις ανάγκες της επιχείρησης αλλά και τις προτιμήσεις των ίδιων των εργαζόμενων. Η διάκριση βασίζεται σε τρία προφίλ εταιρειών/ εργοδοτών: στους παραδοσιακούς, στους προοδευτικούς και στους οραματιστές και στον τρόπο διεξαγωγής της εργασίας.
Πηγές: 1. Μελέτη «Preliminary observations of Covid-19 in hospitality & real estate sectors», Deloitte Greece, Ιούνιος 2020 2. Deloitte Greece - Real Estate Database 3. Μελέτη «2021 Commercial real estate outlook», Deloitte U.S., Δεκέμβριος 2020 4. Μελέτη «Considerations for the real estate industry», Deloitte U.K., Μάρτιος 2020 5. Μελέτη «The Future of the Mall», Deloitte Canada, Μάιος/ Ιούνιος 2020
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 31
R
Επιχειρήσεις
Επιχειρήσεις
ΕΜΠΟΡΙΚΆ ΚΑΤΑΣΤΉΜΑΤΑ Αντίθετα, τα εμπορικά καταστήματα αποτελούν τον πλέον πληττόμενο κλάδο ακινήτων της τρέχουσας κρίσης. Η δια νόμου παύση των εργασιών για το μεγαλύτερο ποσοστό των καταστημάτων λιανικής έβαλε την αγορά στον πάγο. Διακρίνονται βέβαια σημαντικές διαφοροποιήσεις ανά κατηγορία: καταστήματα λιανικής, υπεραγορές τροφίμων (σουπερμάρκετ), μεγάλα εμπορικά καταστήματα (big boxes) και εμπορικά κέντρα. Καθώς διανύουμε το δεύτερο κύμα της πανδημίας, το ρίσκο για το κλείσιμο των καταστημάτων λιανικής είναι ιδιαίτερα αυξημένο αυτή την περί-
οδο. Παρά την προσπάθεια της πολιτείας να στηρίξει τις πληττόμενες επιχειρήσεις με τη θέσπιση έκτακτης μείωσης ενοικίου κατά 40%, το δεύτερο lockdown είχε ως αποτέλεσμα το κλείσιμο πολλών καταστημάτων στις παραδοσιακές αγορές, σύμφωνα με πρόσφατη καταγραφή της Deloitte2. Επίσης, η εξοικείωση με το ηλεκτρονικό εμπόριο που διένυσε άλματα μέσα σε διάστημα λιγότερο των τριών μηνών, αλλά και η μεταστροφή στις ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές (internet banking) ενδέχεται να δημιουργήσουν ένα νέο μοντέλο καταστημάτων (π.χ. pick-up points). Το ηλε-
Παρακάτω παραθέτουμε ένα σχεδιάγραμμα που δείχνει τι πρέπει να κάνουν τα Εμπορικά Κέντρα του μέλλοντος για να επιβιώσουν και να ευδοκιμήσουν στη σύγχρονη εποχή.
Πηγές: 1. Μελέτη «Preliminary observations of Covid-19 in hospitality & real estate sectors», Deloitte Greece, Ιούνιος 2020 2. Deloitte Greece - Real Estate Databas 3. Μελέτη «2021 Commercial real estate outlook», Deloitte U.S., Δεκέμβριος 2020 4. Μελέτη «Considerations for the real estate industry», Deloitte U.K., Μάρτιος 2020 5. Μελέτη «The Future of the Mall», Deloitte Canada, Μάιος/ Ιούνιος 2020
32 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΆ ΚΈΝΤΡΑ ΤΟΥ ΜΈΛΛΟΝΤΟΣ ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΉΣΟΥΝ ΈΝΑ ΛΌΓΟ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΈΨΕΙ Ο ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΉΣ ΣΤΑ ΚΑΤΑΣΤΉΜΑΤΑ ΜΕΤΆ ΤΟΝ COVID 19
κτρονικό εμπόριο (και οι διανομές τροφίμων) υποστήριξε τις πωλήσεις σε αρκετούς κλάδους του λιανεμπορίου, ωστόσο η βιωσιμότητά του εξαρτάται από το πόσο ανθεκτική θα παραμείνει η αλυσίδα ανεφοδιασμού. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η Deloitte στον Καναδά5 ο οποίος αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αγορές εμπορικών κέντρων στον κόσμο, προέκυψε το συμπέρασμα ότι τα εμπορικά κέντρα του μέλλοντος πρέπει να δημιουργήσουν έναν λόγο για να επιστρέψει ο καταναλωτής στα καταστήματα
w w w.re porter.gr
R
Χρήστος Κοσμάς Partner, Real Estate Leader της Deloitte Ελλάδος
στη μετά-Covid 19 εποχή. Οι έμποροι θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουν ολόκληρη τη διαδρομή των καταναλωτών, από το site τους στο διαδίκτυο μέχρι την προσωπική εμπειρία που θα προσφέρουν σε ένα σύγχρονο κατάστημα. Οι διαχειριστές των εμπορικών κέντρων από τη μεριά τους, θα πρέπει να βελτιώσουν την εμπειρία του καταναλωτή μακροπρόθεσμα, επανεξετάζοντας τον τρόπο που χρησιμοποιείται ο χώρος για να δημιουργήσουν φυσική ζήτηση κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά και της νύχτας, προσφέροντας μεγαλύτερη ποικιλία δραστηριοτήτων. Παραδείγματος χάρη, καθώς τα συμβατικά καταστήματα fashion απομακρύνονται από τα εμπορικά κέντρα, η αναχώρησή τους θα επιτρέψει την είσοδο σε μια συναρπαστική νέα γενιά εστιατορίων. Αυτό θα τροφοδοτήσει την επιθυμία του καταναλωτή για κοινωνική εμπειρία και πιθανότατα θα προσελκύσει τους επισκέπτες στα εμπορικά κέντρα.
ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΑ Σε ό,τι αφορά στις δραστηριότητες των ξενοδοχείων, ο
w w w.re porter.gr
αντίκτυπος της κρίσης είναι εμφανής στον κλάδο που άλλοτε αποτελούσε την ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας1. Η δραματική μείωση των επισκεπτών κατά 70% το πρώτο δεκάμηνο του 2020 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, σε συνδυασμό με τους περιορισμούς στη μετακίνηση, μείωσαν σημαντικά τα έσοδα στο β’ τρίμηνο του 2020. Παρόλα αυτά, όσο αφορά τα ξενοδοχειακά ακίνητα, τα deals που είχαν ξεκινήσει πριν το Μάρτιο του 2020 έκλεισαν επιτυχώς, ενώ το επενδυτικό ενδιαφέρον παραμένει αμετάβλητο στην πρωτεύουσα και σε κύριους τουριστικούς προορισμούς. Αρκετοί ξενοδόχοι επίσης, την περίοδο που παρέμειναν κλειστά τα ξενοδοχεία τους άδραξαν την ευκαιρία και προχώρησαν σε ανακαινίσεις.
ΑΠΟΘΗΚΕΥΤΙΚΟΊ ΧΏΡΟΙ Εν αντιθέσει με τους λοιπούς κλάδους, οι αποθηκευτικοί χώροι γνωρίζουν αξιοσημείωτη ζήτηση. Οι αυξημένες ανάγκες αποθήκευσης προϊόντων λόγω της εκτόξευσης του ηλεκτρονικού εμπορίου έχουν ως αποτέλεσμα την
αντίστοιχη αύξηση της ζήτησης για logistics, ιδιαίτερα για μεγάλους χώρους υψηλής ποιότητας και με χρήση αυτοματισμών. Από την άλλη μεριά, η προσφορά των χώρων παραμένει περιορισμένη, δεδομένης της απουσίας ακινήτων logistics α’ κατηγορίας, ενώ συνεχίζονται πυρετωδώς έργα ανάπτυξης νέων χώρων. Ενδεικτικό είναι ότι η αναδιάταξη της εφοδιαστικής αλυσίδας και η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου προκάλεσαν τη δημιουργία περισσότερων από 350 χιλ. τ.μ. νέων αποθηκευτικών χώρων στην Αττική που είναι υπό κατασκευή, 100 χιλ. τ.μ. εκ των οποίων έχουν ήδη ολοκληρωθεί και μισθωθεί.
κονομίας μετά το τέλος της. Μέχρι τότε, οι νέες δραστηριότητες και υπηρεσίες που δημιουργούνται και οι μεταβολές στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα παραγωγής και εμπορίου, προκαλούν αντικρουόμενες επιπτώσεις ανά κλάδο ακινήτου, ακόμα και ανά κατηγορία ακινήτου στον ίδιο κλάδο (π.χ. γραφεία α’ κατηγορίας έναντι δευτερεύουσας). Δημιουργούν ταυτόχρονα όμως και ευκαιρίες για υπεραξίες και βελτιωμένες αποδόσεις από επενδύσεις σε καινούργιες κατηγορίες, χρήσεις και θέσεις. Ο τρόπος με τον οποίο ο άνθρωπος ζει, εργάζεται και χρησιμοποιεί τα ακίνητα, πλέον γυρίζει σελίδα.
Συμπερασματικά, οι επιπτώσεις στις αξίες των ακινήτων των επιμέρους κλάδων σχετίζονται με τη διάρκεια της παρούσας υγειονομικής κρίσης, τον τρόπο επαναφοράς της κανονικότητας και τους ρυθμούς ανάπτυξης της οι-
Πηγές: 1. Μελέτη «Preliminary observations of Covid-19 in hospitality & real estate sectors», Deloitte Greece, Ιούνιος 202 2. Deloitte Greece - Real Estate Database 3. Μελέτη «2021 Commercial real estate outlook», Deloitte U.S., Δεκέμβριος 2020 4. Μελέτη «Considerations for the real estate industry», Deloitte U.K., Μάρτιος 2020 5. Μελέτη «The Future of the Mall», Deloitte Canada, Μάιος/ Ιούνιος 2020
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 33
R
Επιχειρήσεις
Επιχειρήσεις
Η ΕΞΈΛΙΞΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΛΊΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2021
Ωστόσο, οι παραπάνω περιορισμοί δεν επηρέασαν στον ίδιο βαθμό όλους τους κλάδους της ναυτιλίας, για αυτό και αξίζει να αναφέρουμε ποια ήταν η πορεία τους για το 2020 και τα δεδομένα που αντιμετώπισαν, καθώς και ποιοι παράγοντες θα τους επηρεάσουν το 2021.
Η λέξη καραντίνα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ναυτιλία. Προέρχεται από την περίοδο απομόνωσης πλοίων και πληρωμάτων για 40 μέρες, κατά την επιδημία της μαύρης πανώλης τον Μεσαίωνα. Σήμερα μια άλλη πανδημία, αυτή του κορωνοϊού, «αναταράσσει τα νερά» της ποντοπόρου ναυτιλίας δημιουργώντας νέα δεδομένα και προκλήσεις.
ΚΛΆΔΟΣ ΤΩΝ ΠΛΟΊΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΆΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΚΙΒΩΤΊΩΝ
freepick.com
ΤΩΝ ΗΛΊΑ ΜΑΚΡΉ ΚΑΙ ΜΙΧΆΛΗ ΣΤΕΡΓΊΟΥ, Principals, Shipping & Ports, της Deloitte Ελλάδος
34 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Οι περιοριστικοί όροι στην κυκλοφορία εμπορευμάτων είχαν και έχουν, αρνητική επίδραση σε ορισμένες αλυσίδες λιανικού εμπορίου, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η οικονομική δραστηριότητα. Επιπλέον, σε όλους τους κλάδους της ποντοπόρου ναυτιλίας, αυξήθηκαν ορισμένες κατηγορίες λειτουργικών εξόδων ως αποτέλεσμα των περιοριστικών μέτρων κατά του ιού, σε διάφορα μέρη του πλανήτη. Το 2020, αρκετά λιμάνια λειτουργούσαν με μειωμένο εργατικό δυναμικό. Η συγκυρία αυτή με τη σειρά της προκάλεσε συχνές διακοπές στη λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασμού, κάτι που οδήγησε σε αύξηση των εξόδων μεταφοράς αγαθών αλλά και ανταλλακτικών από τις ναυτιλιακές εταιρείες, για την εξυπηρέτηση της δικής τους δραστηριότητας. Επίσης, οι αλλαγές και οι επαναπατρισμοί πληρωμάτων συντέλεσαν και αυτά με τη σειρά τους στην αύξηση εξόδων. Σύμφωνα με τον οίκο Drewry, τα έξοδα πληρωμάτων αυξήθηκαν κατά 6,2% τη χρονιά που διανύουμε.
w w w.re porter.gr
Τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων με τις επιδόσεις τους μέχρι στιγμής αποτελούν την ευχάριστη έκπληξη στον χώρο της ναυτιλίας. Ο κλάδος αυτός είχε επηρεαστεί αρνητικά μετά την χρηματοοικονομική κρίση του 2008, κυρίως εξαιτίας της υπερπροσφοράς πλοίων. Όσο περισσότερα πλοία στην θά-
λασσα, τόσο μεγαλύτερες οι πιέσεις προς τα κάτω στα ναύλα. Τα πράγματα όμως δείχνουν να έχουν αλλάξει. Ενώ τον Ιούλιο του 2008 εκκρεμούσε η παραλαβή 1.370 πλοίων, τον Νοέμβριο του 2020 ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 285 (πηγή: Clarksons). Και ενώ αρχικά το χτύπημα της πανδημίας του κορωνοϊού ήταν ισχυρό με το εμπόριο να μειώνεται κατά 10% και με το 11% του στόλου να παραμένει σε αδράνεια τον Μάιο, η κατάσταση στη συνέχεια παρουσίασε σημαντική βελτίωση επηρεαζόμενη θετικά και από την αύξηση του εμπορίου. Ως αποτέλεσμα, ο Shanghai Containerized Freight Index έχει αυξηθεί κατά 41% σε σχέση με πέρσι, εξασφαλίζοντας πολύ ικανοποιητικά κέρδη στον συγκεκριμένο κλάδο.
R
Ηλίας Μακρής Principal, Shipping & Ports, της Deloitte Ελλάδος
ΕΠΙΡΡΟΉ ΣΤΟ ΠΑΓΚΌΣΜΙΟ ΕΜΠΌΡΙΟ, ΑΝΆ ΠΕΡΙΟΧΉ, 2015-2021 (ΕΚΤΊΜΗΣΗ)
Πηγή: BIMCO, WTO
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 35
R
Επιχειρήσεις
Επιχειρήσεις
τήρηση της ναυλαγοράς στα επίπεδα του δεύτερου εξαμήνου της χρονιάς που διανύουμε. Σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της κερδοφορίας θα παίξει η ικανότητα συγκράτησης των λειτουργικών εξόδων των εταιρειών, συνδυαστικά με τη γρήγορη και ορθολογική αναδιοργάνωση δρομολογίων.
ΚΛΆΔΟΣ ΤΩΝ ΠΛΟΊΩΝ ΞΗΡΟΎ ΦΟΡΤΊΟΥ Για να παραμείνει η καταναλωτική ζήτηση ισχυρή, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, οι οποίες δημιουργούν και ανάγκες μεταφοράς φορτίων μέσω θαλασσίων οδών μεγάλων αποστάσεων (παράγοντας που ενισχύει τα ναύλα), θα πρέπει να συνεχιστούν ή και να αυξηθούν τα πακέτα ενίσχυσης του εισοδήματος των νοικοκυριών, εξαιτίας της πανδημίας. Για το 2021 δεν είναι σίγουρη η δια-
Όσον αφορά στον κλάδο των πλοίων ξηρού φορτίου, η πανδημία του κορωνοϊού δεν είχε σημαντικό αντίκτυπο μέσα στο 2020. Μπορεί μεν τα ναύλα να σημείωσαν μείωση το πρώτο εξάμηνο του 2020, εξαιτίας κυρίως των χαμηλών εισαγωγών από τις προηγμένες οικονομίες που επηρεάστηκαν από την πανδημία, όμως σημειώθηκε αύξηση των εισαγωγών σιδηρομεταλλευμάτων, που αποτελούν ένα από τα κύρια προϊόντα που μεταφέρουν τα
πλοία ξηρού φορτίου, κυρίως λόγω της αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής στην Κίνα (ως απόρροια των πακέτων στήριξης). Η Κίνα πάντα αποτελούσε βαρόμετρο για τα πλοία ξηρού φορτίου. Ο κλάδος επηρεάστηκε λιγότερο και λόγω της χαλάρωσης των περιοριστικών μέτρων νωρίτερα μέσα στο 2020 στη μεγαλύτερη ασιατική οικονομία και εισαγωγέα χύδην φορτίου, σε σύγκριση με τις προηγμένες οικονομίες της Αμερικής και της Βόρειας Ευρώπης. Σημαντική, επιπλέον, είναι και η συμβολή στον κλάδο των πλοίων ξηρού φορτίου, της εξαγωγής σιτηρών μέσω Μαύρης Θάλασσας, καθώς και η εξαγωγή σόγιας από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Οι εξελίξεις αυτές αναχαίτισαν τις αρνητικές πιέσεις στα ναύλα, οδηγώντας τα σε αύξηση κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Αξιοσημείωτο επίσης είναι το γεγονός ότι ο ρυθμός αύξησης του
Μιχάλης Στεργίου Principal, Shipping & Ports, της Deloitte Ελλάδος
36 | R E P O R T E R |
ΙΟΥΛΙΟΣ 2020
R
στόλου πλοίων ξηρού φορτίου παραμένει σε χαμηλά επίπεδα. Για το 2021 διαφαίνεται ότι σημαντικότερο ρόλο για τον κλάδο θα παίξουν οι εμπορικές πολιτικές της Κίνας με τους βασικούς εμπορικούς εταίρους της (Ηνωμένες Πολιτείες, Αυστραλία), καθώς επίσης και η στάση της απέναντι σε πολιτικές βιώσιμων πηγών ενέργειας. Και πιθανώς λιγότερο η πορεία της πανδημίας.
ΔΕΞΑΜΕΝΌΠΛΟΙΑ Οι ναυτιλιακές εταιρείες δεξαμενόπλοιων σημείωσαν εντυπωσιακά κέρδη το πρώτο εξάμηνο του 2020, εξαιτίας κυρίως της μείωσης της τιμής του πετρελαίου, όμως η πανδημία ανέτρεψε τα δεδομένα με τη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας και της καταναλωτικής ζήτησης για πετρέλαιο. Αναλυτικά, το πρώτο εξάμηνο του 2020, πολλά δεξαμενόπλοια χρησιμοποιήθηκαν για αποθήκευση πετρελαίου, λόγω της μεγάλης αύξησης και της ανάγκης διαχείρισης των μεγάλων αποθεμάτων πετρελαίου που συσσωρεύτηκαν στις ασιατικές, κυρίως, οικονομίες. Τα ναύλα ξεπέρασαν τα $200.000 ανά ημέρα για τα μεγαλύτερα δεξαμενόπλοια. Με την επέλαση της πανδημίας που έφερε την αύξηση της εργασίας από το σπίτι και τη μείωση των αεροπορικών ταξιδιών, προκλήθηκε μείωση της οικονομικής δραστηριότητας και της καταναλωτικής ζήτησης για πετρέλαιο και κατά συνέπεια τα ναύλα μειώθηκαν. Ωστόσο, παρά τις προαναφερθείσες συνθήκες, το 2020 αναμένεται να κλεί-
w w w.re porter.gr
Πηγή: Clarksons research
σει με κέρδος. Αν και οι παραδόσεις νέου τονάζ αναμένεται να διατηρηθούν και το 2021 σε χαμηλά επίπεδα, οι παρατηρούμενες τάσεις μειωμένης ζήτησης για πετρέλαιο, ενισχυόμενες μεταξύ άλλων από την πανδημία που είναι σε εξέλιξη, ενδέχεται να διατηρήσουν τα επίπεδα της ναυλαγοράς σε επίπεδα παρόμοια με αυτά του δευτέρου εξαμήνου του 2020. Το κλειδί για την ομαλή συνέχιση των δραστηριοτήτων του κλάδου των δεξαμενόπλοιων θα είναι, μεταξύ άλλων, η διατήρηση και η διαχείριση της ρευστότητας.
ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ Οι προκλήσεις είναι διαφορε-
w w w.re porter.gr
τικές ανά ναυτιλιακό κλάδο. Καταρχάς, οι αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας πιθανόν να αναστείλουν την πορεία της οικονομικής ανάπτυξης, με επακόλουθες συνεχιζόμενες αρνητικές επιπτώσεις για τις ναυλαγορές. Για παράδειγμα, η ζήτηση για καύσιμα που χρειάζονται οι αερομεταφορές, τα οποία μεταφέρονται, μεταξύ άλλων, και από ελληνόκτητα δεξαμενόπλοια ανά τον κόσμο, πιθανώς να παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα και εντός του 2021. Επίσης, η παροδική τόνωση στη ζήτηση καταναλωτικών αγαθών που είδε ο κλάδος των εμπορευματοκιβωτίων το 2020, δεν γνωρίζουμε αν θα ακολουθήσει
παρόμοια τροχιά και το 2021. Πόσες φορές άλλωστε θα ξαναμετατρέψει ο μέσος Ευρωπαίος, ένα δωμάτιο σε μίνι αίθουσα σινεμά, αγοράζοντας μιας τελευταίας τεχνολογίας τηλεόραση από μια αποθήκη που, πριν ένα μήνα, μεταφέρθηκε από ένα πλοίο ερχόμενο από την Ταιβάν; Το δυναμικό πλαίσιο διεθνών ναυτιλιακών περιβαλλοντικών και άλλων κανονισμών συμμόρφωσης, σε συνδυασμό με τα συνεχιζόμενα μέτρα κατά της πανδημίας, ενδέχεται να αποθαρρύνουν επενδύσεις σε μεγαλύτερης ηλικίας πλοία. Είναι πιθανόν οι εφοπλιστές να στραφούν σε πιο φιλικά προς το περιβάλλον πλοία. Σε περίπτωση που
οι ανωτέρω παράγοντες συγκρατήσουν την προσφορά πλοίων, ενδεχόμενη αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης για προϊόντα που μεταφέρονται μέσω θαλάσσης αναμένεται να επιφέρει αύξηση των ναύλων και της κερδοφορίας των ναυτιλιακών εταιρειών. Το 2021 θα είναι δίχως αμφιβολία μια ενδιαφέρουσα χρονιά, με στοίχημα, μεταξύ άλλων, την αποτελεσματικότητα και τον ρυθμό καταστολής των κρουσμάτων COVID-19 στις οικονομίες της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης που αποτελούν και τις μεγάλες αγορές για τη ναυτιλία. Εκεί θα κριθούν πολλά για την πορεία της ναυλαγοράς μεσοπρόθεσμα.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 37
R
Επιχειρήσεις
Επιχειρήσεις
ΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΌ ΠΡΟΦΊΛ ΤΟΥ
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΉ ΣΤΗ ΜΕΤΆ COVID-19 ΕΠΟΧΉ
Σχεδόν ένας χρόνος έχει περάσει από όταν ξεκίνησε η πανδημία και οι ζωές των ανθρώπων σε όλον τον κόσμο έχουν αλλάξει ριζικά. Ο καινούριος τρόπος που μαθαίνουμε να ζούμε επηρεάζει τις ζωές μας σε όλες τις εκφάνσεις της και φυσικά επηρεάζει και το πώς συμπεριφερόμαστε ως ενεργειακοί καταναλωτές. ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΆΔΗ, Partner Financial Advisory Services, Power & Utilities Leader της Deloitte Ελλάδος
38 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ΧΑΜΗΛΈΣ ΤΙΜΈΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ ΑΠΌ ΝΈΕΣ ΜΕΓΆΛΕΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΣΕ ΑΝΑΝΕΏΣΙΜΕΣ ΠΗΓΈΣ Με τις περισσότερες εταιρείες μέσης και υψηλής τάσης να υπολειτουργούν ή να είναι τελείως κλειστές το πρώτο τετράμηνο του 2020, λόγω του πρώτου lockdown, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας
στην Ελλάδα έπεσε κατακόρυφα, ακολουθώντας το ίδιο ακριβώς μοτίβο και με τις άλλες χώρες που σιγά σιγά υπεισέρχονταν σε lockdown. Η ζήτηση για ενέργεια καλύφθηκε σε πολύ μεγάλο ποσοστό από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και από τις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο. Μήνας άξιος αναφοράς ήταν ο Απρίλιος του 2020 (εάν και αποτελεί μάλλον εξαίρεση γιατί τον μήνα αυτό συνέπεσε και η εορταστική περίοδος του Πάσχα), όταν περίπου το 90% της ενέργειας που καταναλώθηκε τον μήνα αυτό, παράχθηκε από ανανεώσιμες πηγές και μονάδες φυσικού αερίου, ενώ οι περισσότερες μονάδες παραγωγής
ενέργειας από λιγνίτη υπολειτουργούσαν. Η πτώση της ζήτησης συμπαρέσυρε και την τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς σε μία, κατά κοινή ομολογία μεγάλη πτώση, από τα επίπεδα των 60 Ευρώ / MWh τον Δεκέμβριο του 2019 στα 30 Ευρώ / MWh τον Απρίλιο του 2020, κυρίως λόγω της χαμηλής τιμής του φυσικού αερίου, η τιμή του οποίου κυμαίνεται σε αρκετά χαμηλά επίπεδα τα τελευταία χρόνια. Φυσικά η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας όπως και η τιμή της ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά ανέβηκαν ξανά και πλέον πλησιάζουν τα επίπεδα προ κορωνοϊού. Όμως αυτό που όλη η αγορά συνειδητοποίησε για πρώ-
freepick.com
Η αγορά ενέργειας στη μετά Covid-19 εποχή δεν αναμένεται να είναι η ίδια με αυτή που είχαμε συνηθίσει μέχρι σήμερα. Δεν είναι μόνο η μετάβαση στο νέο μοντέλο λειτουργίας της αγοράς ενέργειας, το Target Model, που θα επηρεάσει σημαντικά την αγορά ενέργειας στην Ελλάδα (αν και η σημασία αυτής της μετάβασης έχει γίνει ήδη εμφανής από τις πρώτες κιό-
λας εβδομάδες λειτουργίας του Target Model). Είναι ότι η ίδια η πανδημία έχει λειτουργήσει σαν καταλυτικός παράγοντας και έχει φέρει στην επιφάνεια αλλαγές, οι οποίες σιγά σιγά θα γίνουν περισσότερο αντιληπτές. Ποιες θα είναι αυτές και πόσο θα επηρεάσουν την ενεργειακή συμπεριφορά των καταναλωτών;
R
Πηγή: ΛΑΓΗΕ
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 39
R
Επιχειρήσεις
Επιχειρήσεις
R
Η ΠΑΝΔΗΜΊΑ ΥΠΕΝΘΎΜΙΣΕ ΣΕ ΌΛΟΥΣ ΤΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΉΣ ΑΛΛΑΓΉΣ
Κωνσταντίνος Ελευθεριάδης Partner Financial Advisory Services, Power & Utilities Leader της Deloitte Ελλάδος
Πηγή: ΛΑΓΗΕ
τη φορά (καθώς πολύ σπάνια στο παρελθόν συμμετείχαν στο μείγμα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τόσο μικρό ποσοστό οι λιγνιτικές μονάδες) είναι το πόσο χαμηλές τιμές ενέργειας μπορούν να επιτευχθούν εάν η ενέργεια που καταναλώνεται προέρχεται από φυσικό αέριο και καινούριες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές. Ξαφνικά, τα διμερή συμβόλαια ενέργειας (PPAs), τα οποία το Τarget Model εισήγαγε στην ελληνική αγορά, απέκτησαν ιδιαίτερη σημασία, καθώς όλοι οι μεγάλοι ενεργειακοί καταναλωτές (κυρίως μέσης τάσης και υψηλής τάσης) ξεκίνησαν να σκέφτονται πώς θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες που προσφέρει το target model,
40 | R E P O R T E R |
προκειμένου να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος. Στα παραπάνω διαγράμματα αποτυπώνεται η διακύμανση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά από τον Νοέμβριο του 2019 έως τον Οκτώβριο του 2020, και το ποσοστό (%) που συμμετείχαν οι διαφορετικού τύπου μονάδες στη συνολική μηνιαία παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας το α' τετράμηνο του 2020.
ΜΕΤΑΤΌΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΆΛΩΣΗΣ Μία άλλη αλλαγή που ήρθε για να μείνει, είναι η τηλεργασία. Δεν είναι μόνο η δυνατότητα να εργαζόμαστε από το σπίτι, είναι και το ότι από πολλές απόψεις η τηλεργασία πέτυχε. Τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών άντεξαν, η απο-
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
δοτικότητα των εργαζομένων για πολλές εταιρείες αυξήθηκε και όλοι προσαρμόστηκαν στην καινούρια ψηφιακή πραγματικότητα. Μελέτες αναφέρουν ότι πολλές εταιρείες θα συνεχίσουν να προσφέρουν το μέτρο της τηλεργασίας τουλάχιστον για 4-5 ημέρες ανά εργασιακό μήνα. Στο εξωτερικό το φαινόμενο αυτό αναμένεται να είναι ακόμα πιο έντονο καθώς κάποιοι μεγάλοι οργανισμοί έχουν ήδη κλείσει αρκετά κατά τόπους γραφεία, ενώ πολλές μικρότερες εταιρείες το βλέπουν και σαν ένα μέτρο για να μειώσουν τα λειτουργικά τους έξοδα, καθώς με την τηλεργασία εκτιμούν ότι θα χρειάζονται μικρότερο χώρο γραφείων στο μέλλον. Παρουσιάζονται συνεπώς φαινόμενα μετατόπισης της
κατανάλωσης από τα κλασσικά business districts στις πιο οικιστικές περιοχές. Οι εταιρείες που μέχρι πρότινος κατανάλωναν ηλεκτρική ενέργεια για φωτισμό, τηλεπικοινωνίες, θέρμανση και κλιματισμό, πλέον θα καταναλώνουν λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια, καθώς ένα μέρος των ανθρώπων τους θα εργάζεται με τηλεργασία. Το φαινόμενο αυτό αναμένεται να ενταθεί, αν αναλογιστούμε και τις πολύ μικρές εταιρείες και τα συνοικιακά καταστήματα που ήταν κλασικοί καταναλωτές ενέργειας, οι οποίοι δυστυχώς έχουν χτυπηθεί περισσότερο από όλους από την πανδημία και πιθανόν να μην λειτουργήσουν μετά το πέρας της στον ίδιο βαθμό ή με τον ίδιο τρόπο. Η πανδημία ανέδειξε και
w w w.re porter.gr
τα πλεονεκτήματα καθώς και την ευκολία του οnline shopping. Όπως έχουν καταδείξει πολλές έρευνες στο παρελθόν, οι Έλληνες αρέσκονται στη φυσική παρουσία και την επίσκεψη στα καταστήματα, άρα δεν αναμένεται το online shopping να υποκαταστήσει τις πωλήσεις των καταστημάτων στο σύνολο τους, σίγουρα όμως θα διεκδικήσει ένα μεγάλο μερίδιο αγοράς τα επόμενα χρόνια. Αυτό θα δημιουργήσει και την ανάγκη για περισσότερα κέντρα διανομών τα οποία με τη σειρά τους θα καταναλώνουν μία αρκετά μεγάλη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας.
ΗΛΕΚΤΡΟΚΊΝΗΣΗ Η ηλεκτροκίνηση δεν αποτελεί παράγωγο της πανδημίας. Απλώς ωρίμασαν και στην
w w w.re porter.gr
ελληνική αγορά οι συνθήκες για να αναπτυχθεί η ηλεκτροκίνηση, έστω και καθυστερημένα σε σχέση με πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Τα βοηθητικά μέτρα που θέσπισε η κυβέρνηση αναμένεται να συμβάλλουν σημαντικά στην προώθηση της ηλεκτροκίνησης τα επόμενα χρόνια. Ήδη αρκετοί δήμοι και εταιρείες συντάσσουν τα δικά τους σχέδια φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και προχωρούν, με τις κατάλληλες μελέτες, για τις υποδομές και τις επενδύσεις που θα απαιτηθούν προκειμένου να εγκαταστήσουν σταθμούς φόρτισης. Σε συνδυασμό με τα όσα ήδη αναφέρθηκαν, η ηλεκτροκίνηση θα εντείνει την ανάγκη για συνεχές και σωστό monitoring των δικτύων. Το προφίλ του καταναλωτή αλ-
λάζει και η ανάγκη παρακολούθησης των φορτίων μέσω έξυπνων μετρητών θεωρείται δεδομένη.
ΚΛΙΜΑΤΙΚΉ ΑΛΛΑΓΉ ΚΑΙ ΜΕΤΆΒΑΣΗ ΣΤΟΝ PROSUMER Η πανδημία υπενθύμισε σε όλους τη σημαντικότητα της κλιματικής αλλαγής και ότι πρέπει όλοι να δράσουμε ανάλογα για να πετύχουμε τους στόχους που έχουν τεθεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, οι καταναλωτές είναι πιο ευαισθητοποιημένοι για θέματα που αφορούν το περιβάλλον και είναι διατεθειμένοι να μετατραπούν σε prosumers, δηλαδή σε έξυπνους καταναλωτές που παράγουν, μέσω ανανεώσιμων πηγών, μέρος της ενέργειας που καταναλώνουν.
Η ελληνική αγορά ενέργειας αλλάζει. Η πανδημία και η μετάβαση σε ένα καινούριο μοντέλο λειτουργίας, επηρέασε σημαντικά όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά. Οι νέες μεγάλες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας οδηγούν τις εξελίξεις, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της πράσινης ενέργειας, ενώ οι καταναλωτές γίνονται ολοένα και πιο «έξυπνοι» και ζητάνε εξειδικευμένες λύσεις που καλύπτουν τις ανάγκες τους με το χαμηλότερο δυνατό ενεργειακό κόστος. Αυτό που απομένει να δούμε είναι πώς θα εξελιχθεί η αγορά μόλις επιστρέψουμε στην καινούρια κανονικότητα και εάν οι νέες τάσεις θα επιβεβαιωθούν μελλοντικά μεταβάλλοντας ριζικά την ενεργειακή μας συμπεριφορά.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 41
Επιχειρήσεις
R
CHIPITA ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ, ΣΕ ΌΛΟ ΤΟΝ ΚΌΣΜΟ
Η εταιρεία CHIPITA ιδρύθηκε το 1973 και σήμερα περιλαμβάνεται μεταξύ των κορυφαίων εταιρειών παραγωγής σνακς με παρουσία τόσο στην εγχώρια αγορά, όσο και σε μεγάλες διεθνείς αγορές.
42 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 43
R
Επιχειρήσεις
Επιχειρήσεις
R
Πάνω το εργοστάσιο στη Ρωσία και κάτω το εργοστάσιο στη Λαμία.
E
Εδώ και 47 χρόνια οι αξίες της βρίσκονται στον πυρήνα των αποφάσεών της και καθορίζουν όλες τις δραστηριότητές της. Αξίες που εκφράζουν το αίσθημα ευθύνης και τον σεβασμό απέναντι στους εργαζόμενους, τους πελάτες, τους καταναλωτές και τις κοινωνίες στις οποίες δραστηριοποιείται. Η υψηλή ποιότητα, η ακεραιότητα, η καινοτομία, η διαρκής βελτίωση, η κοινωνική και περιβαλλοντική υπευθυνότητα είναι τα συστατικά της ίδιας της λειτουργίας της. Η CHIPITA είναι ένας όμιλος με διεθνή προσανατολισμό. Η δραστηριότητά της επεκτείνεται σε 56 χώρες. Διαθέτει μονάδες παραγωγής, που απασχολούν περισσότερους από 5.000 εργαζομένους, έχοντας αναπτύξει ένα μεγάλο δίκτυο συνεργατών σε όλο τον κόσμο. Η αναπτυξιακή πορεία της
44 | R E P O R T E R |
εταιρείας, με τη δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων και τη συνεχή διεύρυνση του προϊοντικού της χαρτοφυλακίου, οφείλεται στην επιμονή της να επενδύει εντατικά στην καινοτομία και τη γνώση. Με στόχο τη συνεχή βελτίωση των προϊόντων της και των παραγωγικών της διαδικασιών, αξιοποιεί τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν η τεχνολογία και η πολύχρονη έρευνα.
*
Η CHIPITA, είναι η πρώτη εταιρεία που πέτυχε την ανάπτυξη και την παραγωγή κρουασάν χωρίς συντηρητικά, από το 2014. Παράλληλα, τα προϊόντα της δεν περιλαμβάνουν τεχνητά ή φυσικά χρώματα κι αρώματα, καθώς και trans λιπαρά. Με την ίδια ευθύνη απέναντι στους καταναλωτές, η εταιρεία επιλέγει και τους συνεργάτες της.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Η Chipita στηρίζει για 3η συνεχή χρονιά το έργο της Ομάδας Αιγαίου που προσφέρει ιατρικές υπηρεσίες σε 15 ακριτικά νησιά. Επίσης σε συνεργασία με την "Αποστολή" στηρίζει 2 Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης για παιδιά, σε Λαμία και Ιωάννινα.
*
Η CHIPITA ΕΠΕΝΔΎΕΙ ΕΝΤΑΤΙΚΆ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ, ΤΗ ΓΝΏΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΎΧΡΟΝΗ ΈΡΕΥΝΑ, ΜΕ ΣΤΌΧΟ ΤΗ ΣΥΝΕΧΉ ΒΕΛΤΊΩΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ ΤΗΣ
Οι προμηθευτές της οφείλουν να επιδεικνύουν σεβασμό προς το περιβάλλον, κατέχοντας διαπίστευση UTZ για τις συνθήκες εργασίας και RSPO που τις εντάσσει στην παγκόσμια πρωτοβουλία για αειφόρο ανάπτυξη. Παράλληλα, δεσμεύονται για τη βέλτιστη ποιότητα των πρώτων υλών που απαιτούνται για την παραγωγή των προϊόντων. Παράδειγμα αποτελεί η διεθνής δέσμευση της εταιρείας να προμηθεύεται αυγά και προϊόντα αυγού αποκλειστικά από συστήματα εκτροφής χωρίς κλουβιά (cage-free), για όλες τις μονάδες και γραμμές παραγω-
w w w.re porter.gr
γής της, σε κάθε χώρα όπου δραστηριοποιείται. Όμως το μυστικό της επιτυχίας της CHIPITA βρίσκεται στους ανθρώπους της. Αυτοί αποτελούν το σημαντικότερο κεφάλαιο και είναι εκείνοι που διαχρονικά μετουσιώνουν το όραμα της CHIPITA σε πράξη. Από την πλευρά της, η CHIPITA, ως υπεύθυνος εργοδότης, δημιουργεί ένα κατάλληλο κι ασφαλές περιβάλλον εργασίας και επενδύει σε αυτούς, με συνεχείς εκπαιδεύσεις, σεμινάρια και επιβραβεύσεις, ώστε να τους διαθέσει τα κατάλληλα εφόδια και γνώσεις, όχι μόνο για τις ανάγκες της εργασίας τους, αλλά και για την προ-
w w w.re porter.gr
σωπική τους εξέλιξη. Ως αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας, η CHIPITA αναλαμβάνει δράσεις ανάπτυξης και στήριξης στις τοπικές κοινωνίες όπου δραστηριοποιείται. Ακόμη και στις ακραίες συνθήκες που βιώνουμε εξαιτίας της πανδημίας του COVID-19, η CHIPITA συνεχίζει απρόσκοπτα τις δράσεις της:
*
Για την αντιμετώπιση της πανδημίας, στήριξε το νοσοκομείο της Λαμίας και το ΕΚΑΒ με ιατρικό εξοπλισμό αξίας 500.000 ευρώ.
*
Σε συνεργασία με τον φιλανθρωπικό οργανισμό
«Αποστολή», στηρίζει δύο Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών, στη Λαμία και στα Ιωάννινα, αναλαμβάνοντας την πλήρη κάλυψη των λειτουργικών εξόδων τους. Τα ΚΔΑΠ προσφέρουν εκπαιδευτική υποστήριξη και δημιουργική απασχόληση σε παιδιά από 6 έως 12 ετών.
*
Στηρίζει για 3η χρονιά το πολύτιμο έργο της Ομάδας Αιγαίου και των πάνω από 240 εθελοντών, προσφέροντας ιατρικές εξετάσεις σε κατοίκους 15 μικρών και ακριτικών νησιών του Αιγαίου.
*
Ξεκίνησε μία νέα συνερ-
γασία με το κολλέγιο ALBA για τη στήριξη φοιτητών, μέσα από την οποία οι φοιτητές συμμετέχουν σε μία σειρά από εκπαιδευτικά σεμινάρια που ενισχύουν τις επαγγελματικές τους δεξιότητες, βάσει των σύγχρονων επιχειρηματικών αναγκών. To παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της CHIPITA ενώνονται με ένα νήμα πολύ ισχυρό: το σεβασμό προς τους εργαζόμενούς της, τους συνεργάτες της και τους καταναλωτές. Με τον ίδιο σεβασμό, θα συνεχίσει να παράγει και να προσφέρει τα προϊόντα της, σε μικρούς και μεγάλους.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 45
R
Eπιχειρήσεις
Eπιχειρήσεις
ΔΕΗ
Με αυξημένη κερδοφορία για τέσσερα συνεχόμενα τρίμηνα, η ΔΕΗ έχει πια «θωρακιστεί» και βαδίζει σε μία νέα εποχή. Γίνεται «Ένα με το μέλλον» και εκσυγχρονίζεται, με σεβασμό φυσικά στην 70χρονη ιστορία της. Η νέα εταιρική εικόνα της ΔΕΗ γίνεται πιο σύγχρονη για να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στην ελληνική αγορά ενέργειας, αντανακλώντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Εταιρείας.
46 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
R
ΓΊΝΕΤΑΙ «ΈΝΑ ΜΕ ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ» ΝΈΑ ΕΙΚΌΝΑ, ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΑ
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 47
R
Eπιχειρήσεις RR Eπιχειρήσεις
Eπιχειρήσεις
ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΊ ΜΙΛΟΎΝ ΑΠΌ ΜΌΝΟΙ ΤΟΥΣ
Η
Η ΔΕΗ αποτελεί πλέον κατά γενική ομολογία μία δυναμική, ανταγωνιστική εταιρία με ανανεωμένο, υψηλά καταρτισμένο προσωπικό. Από τον Μάρτιο, μέχρι σήμερα, η εταιρεία αξιοποίησε κατάλληλα το χρόνο και διαθέτει πλέον πολύ περισσότερα εργαλεία για τη διαχείριση των προκλήσεων που ανακύπτουν λόγω της πανδημίας. Βασική αιτία της θετικής πορείας της εταιρείας είναι η απόδοση των μέτρων που έχουν ληφθεί αλλά και η αποκλιμάκωση των τιμών σε υγρά καύσιμα, φυσικό αέριο, CO2, αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και η σταδιακή μείωση της επιβάρυνσης από τα ΝΟΜΕ.
48 | R E P O R T E R |
Η ΔΕΗ ανακοίνωσε το τέταρτο συνεχόμενο τρίμηνο αυξημένης λειτουργικής κερδοφορίας με επαναλαμβανόμενο EBITDA 238,7 εκατ. ευρώ το γ΄ τρίμηνο 2020 (από 87,6 εκατ. ευρώ το γ΄ τρίμηνο 2019). Τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 46,6 εκατ. ευρώ από ζημίες 416,8 εκατ. ευρώ ένα χρόνο νωρίτερα. «Τα οικονομικά αποτελέσματα του γ΄ τριμήνου συνεχίζουν την θετική πορεία που είχε καταγραφεί στα προηγούμενα τρίμηνα» σημείωσε σχολιάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα του εννεάμηνου 2020, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ Α.Ε. κ. Γεώργιος Στάσσης προσθέτοντας ότι η εταιρία είναι «ακόμη πιο κοντά στην επίτευξη του αναθεωρημένου από τον Σεπτέμβριο στόχου για λειτουργική κερδοφορία ύψους 850 – 900 εκατ. ευρώ για το σύνολο του έτους.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΈΣ ΔΑΠΆΝΕΣ Οι προ αποσβέσεων λειτουργικές δαπάνες το εννεάμηνο 2020, μειώθηκαν κατά 687,1 εκατ. ευρώ (ή κατά 19,6%) σε 2.824,1 εκατ. ευρώ έναντι 3.511,2 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο 2019, ως αποτέλεσμα των μειωμένων δαπανών για καύσιμα, αγορές ενέργειας και δικαιώματα εκπομπών CO2 και της σταδιακής μείωσης της επιβάρυνσης από τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ. Στις προ αποσβέσεων λειτουργικές δαπάνες δεν έχει συνυπολογισθεί για το εννεάμηνο 2020 η θετική επίπτωση ύψους 44,8 εκατ. ευρώ
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
λόγω αναθεώρησης του κόστους προμήθειας φυσικού αερίου παρελθόντων ετών από την ΔΕΠΑ και η πρόσθετη πρόβλεψη αποζημιώσεων προσωπικού ύψους 32,5 εκατ. ευρώ ενώ για το εννεάμηνο 2019 δεν έχει συνυπολογισθεί η θετική επίπτωση από την επιστροφή 99,3 εκατ. ευρώ έναντι του πλεονάσματος του ΕΛΑΠΕ.
ΜΕ ΤΟ ΒΛΈΜΜΑ ΣΤΟ 2023 ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ 3,4 ΔΙΣ. Με... φόρα από τις παραπάνω επιδόσεις, η ΔEΗ σκοπεύει να πραγματοποιήσει μέχρι το 2023 επενδύσεις ύψους 3,4 δισ. ευρώ. Από το συνολικό ύψος των επενδύσεων το 34% θα αφορά στις ΑΠΕ, το 21% τη συμβατική ηλεκτροπαραγωγή, το 42% τη διανομή και το 3% άλλους τομείς. Ειδικότερα από αυτά τα κεφάλαια τα 1,4 δισ. ευρώ θα στηρίξουν την αναβάθμιση και την ψηφιοποίηση του δικτύου διανομής, όπου και πατούν τα σχέδια ανάπτυξης στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών. Σε σχέση με το στόχο λειτουργικής κερδοφορία EBITDA που τοποθετείται στα 1,1 δισ. ευρώ για το 2023 προβλέπεται να προέρχεται κατά 41% από τη λιανική, 42% από τη διανομή, 11% από τη συμβατική ηλεκτροπαραγωγή και 6% από τις ΑΠΕ. Η ΔΕΗ θα δώσει έμφαση σε πιο πελατοκεντρική προσέγγιση με σύγχρονα προϊόντα ηλεκτρικής ενέργειας και παροχή άλλων ενεργειακών υπηρεσιών.
Η ΔΕΗ ΘΑ ΔΏΣΕΙ ΈΜΦΑΣΗ ΣΕ ΠΙΟ ΠΕΛΑΤΟΚΕΝΤΡΙΚΉ ΠΡΟΣΈΓΓΙΣΗ ΜΕ ΣΎΓΧΡΟΝΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΉΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΉ ΆΛΛΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΏΝ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ
ΝΈΑ ΕΙΚΌΝΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΈΓΓΙΣΗ Στο μεταξύ, η νέα εταιρική
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 49
R
Eπιχειρήσεις
Eπιχειρήσεις
R
Η ΔΕΗ ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΜΕ ΣΠΟΥΔΑΊΑ ΙΣΤΟΡΊΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΌ ΜΈΛΛΟΝ. ΜΙΑ ΕΓΓΎΗΣΗ ΣΤΑΘΕΡΌΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΔΎΝΑΜΗ ΑΛΛΑΓΉΣ. Η ΔΕΗ ΑΝΟΊΓΕΙ ΈΝΑ ΝΈΟ ΚΕΦΆΛΑΙΟ ΣΤΗ ΜΑΚΡΆ ΙΣΤΟΡΊΑ ΤΗΣ
καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες, με την ασφάλεια και την εμπιστοσύνη που παρέχει ο Όμιλος ΔΕΗ. Το myHome Enter φέρνει νέες ανταγωνιστικές χρεώσεις ενέργειας, προσφέρει ασφάλεια μέσα από την απλή και διαφανή τιμολόγηση και σταθερό τιμολόγιο, χωρίς ρήτρες αναπροσαρμογής τιμής. Αναλυτικά, το ΔΕΗ myHome Enter με 24μηνη διάρκεια, προσφέρει: χαμηλότερη χρέωση ενέργειας (σε σχέση με τα υπάρχοντα τιμολόγια) χαμηλό πάγιο μία ενιαία χρέωση ενέργειας/kWh ανεξάρτητα από το ύψος της κατανάλωσης έκπτωση συνέπειας και επιπλέον 2% έκπτωση με πάγια τραπεζική εντολή και 100 ευρώ ΕΚΠΤΩΣΗ στον πρώτο λογαριασμό Η προσφορά ισχύει για νέους και υφιστάμενους πελάτες που θα επιλέξουν μηνιαίο ηλεκτρονικό λογαριασμό και για αιτήσεις που θα υποβληθούν έως 31.12.2020. Η ενεργοποίηση του ΔΕΗ myHome Enter μπορεί να γίνει σε ένα από τα καταστήματα της ΔΕΗ ή τηλεφωνικά χωρίς χρέωση από σταθερό ή κινητό στο 800 900 1000 (Τμήμα Τηλεφωνικής Εξυπηρέτησης Πελατών), ενώ οι υφιστάμενοι πελάτες ΔΕΗ μπορούν να το ενεργοποιή-
*
εικόνα της ΔΕΗ γίνεται πιο σύγχρονη για να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στην ελληνική αγορά ενέργειας. Εμπεριέχει στοιχεία από τη μακρόχρονη ιστορία της ΔΕΗ και τη διαχρονική οπτική της ταυτότητα, αλλά παράλληλα αναδεικνύει τα στοιχεία του συνεχούς εκσυγχρονισμού, της ανανέωσης, της αέναης προσαρμογής. Η αλλαγή του λογοτύπου αναδεικνύει την ανανέωση του επιχειρησιακού προφίλ της Εταιρείας με τη στροφή στις ΑΠΕ, τον ψηφιακό μετασχηματισμό της, τις επενδύσεις στα δίκτυα και την ηλεκτροκίνηση και εκσυγχρονισμό της Εμπορικής της πολιτικής. Η ΔΕΗ, όπως τόνισε και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μετατρέπεται με γοργά βήματα, σε μία δυνα-
50 | R E P O R T E R |
μική, ανταγωνιστική εταιρία με ανανεωμένο, υψηλά καταρτισμένο προσωπικό. «Μια δημόσια επιχείρηση που αυξάνοντας τον πλούτο της, αυξάνει ταυτόχρονα, λόγω της στρατηγικής της σημασίας και τον εθνικό πλούτο», σημείωσε χαρακτηριστικά. «Η ΔΕΗ ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στη μακρά πορεία της. Με έναν τρόπο όχι μόνο συμβολικό, αλλάζοντας το σήμα της, αλλά κυρίως με τρόπο ουσιαστικό: με την εξυγίανση της, με τον εκσυγχρονισμό της, με τη μετατροπή της σε μία εταιρεία που κοιτάζει μπροστά, στηρίζοντας τη μεγάλη αναπτυξιακή προσπάθεια που κάνει σήμερα η Ελλάδα. Και θέλω γι’ αυτό να ευχαριστήσω και να συγχαρώ όλους όσοι πρωταγωνιστούν στην προσπάθεια αυτή. Τη διοίκηση της ΔΕΗ και τους χιλιάδες εργαζό-
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
μενούς της», τόνισε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωστής Χατζηδάκης. Η ΔΕΗ δίνει πια έμφαση σε πιο πελατοκεντρική προσέγγιση με σύγχρονα προϊόντα ηλεκτρικής ενέργειας και παροχή άλλων ενεργειακών υπηρεσιών δίνοντας έμφαση στην ποιότητα του χαρτοφυλακίου πελατών της.
ΝΈΕΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ Έτσι με στόχο μια πιο φιλική προσέγγιση στον καταναλωτή προωθεί νέες υπηρεσίες και λειτουργίες: Η ΔΕΗ ανακοίνωσε τη ΔΩΡΕΑΝ τηλεφωνική εξυπηρέτηση των πελατών της με ένα νέο τηλεφωνικό αριθμό το 800-900-1000, με κλήση από σταθερό ή κινητό τηλέφωνο χωρίς καμία επιβάρυνση των καταναλωτών. Στο πλαίσιο της περαιτέ-
*
*
ρω βελτίωσης της εξυπηρέτησης των πελατών της, προχωρά σε διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας έως τις 20:00 σε 24 καταστήματα. Ταυτόχρονα, η υπηρεσία του ηλεκτρονικού ραντεβού είναι διαθέσιμη σε 74 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα.
ΝΈΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΔΕΗ myHome Enter Η σειρά ΔΕΗ myHome Enter όμως εμπλουτίζεται με νέα προϊόντα προστιθέμενης αξίας. Για παράδειγμα το ΔΕΗ myHome Enter: To νέο βασικό οικιακό προϊόν ηλεκτρικής ενέργειας για μεγαλύτερη οικονομία με 100 ευρώ έκπτωση έως 31 Δεκεμβρίου 2020. Η ΔΕΗ προσφέρει το ΔΕΗ myHome Enter, επαληθεύοντας τη δέσμευση για τη δημιουργία νέων ανταγωνιστικών προϊόντων, που θα
w w w.re porter.gr
* * * *
w w w.re porter.gr
σουν με ευκολία μέσα από την εφαρμογή του e-bill. Το ΔΕΗ myHome Online είναι το νέο ψηφιακό προϊόν της ΔΕΗ που προσφέρει ευκολία και αποκλειστικά οφέλη! Προσφέρει ρεύμα ημέρας και νυκτερινό με ενιαίο πάγιο και χρέωση ενέργειας χωρίς κλίμακες. Επιπλέον, ο πελάτης λαμβάνει το λογαριασμό του ηλεκτρονικά κάθε μήνα και τον εξοφλεί εύκολα, με πάγια εντολή στην χρεωστική ή πιστωτική του κάρτα.
ΜΈΤΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉΣ ΕΛΆΦΡΥΝΣΗΣ Παράλληλα, αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές λόγω της πανδημίας του COVID-19, η ΔΕΗ προχωρά και σε ένα νέο πακέτο μέτρων οικονομικής ελάφρυνσης. Συγκεκριμένα από την 1/10/2020 και έως την 31/12/2020 προσφέρει: Δωρεάν πάγιο για όλους τους πελάτες χαμηλής τάσης, νοικοκυριά και επαγγελματίες. Έκπτωση 8% για νοικοκυριά και επιχειρήσεις χαμηλής τάσης με κατανάλωση πάνω από 2.000 KWh. Επιπλέον έκπτωση 8% στους ευάλωτους πελάτες (Ηλικιωμένοι άνω των 70 ετών και άτομα σε μηχανική υποστήριξη, που δεν εντάσσονται στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο). 10 ευρώ έκπτωση για όλους τους πελάτες e-bill, παλαιούς
* * * *
και νέους, που λαμβάνουν ηλεκτρονικά τον λογαριασμό τους. «Η ΔΕΗ είναι μια εταιρεία με σπουδαία ιστορία και συναρπαστικό μέλλον. Μια εγγύηση σταθερότητας και μια δύναμη αλλαγής. Η ΔΕΗ ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στη μακρά ιστορία της. Αφήνει πίσω μια εποχή στασιμότητας και μετατρέπεται σε μια σύγχρονη ενεργειακή εταιρεία διεθνούς εμβέλειας», δήλωσε πριν λίγες εβδομάδες ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ, κ. Γιώργος Στάσσης με αφορμή την καλή πορεία της εταιρίας αλλά και τη νέα στρατηγική της. «Η πρόοδος στην υλοποίηση του επιχειρηματικού μας πλάνου και η συνακόλουθη βελτίωση της ανταγωνιστικής θέσης της ΔΕΗ αναγνωρίστηκε πρόσφατα και από τον οίκο Standard & Poor’s, με την αναβάθμιση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής αξιολόγησης της Εταιρείας σε Β από Β-» ανέφερε.
ΝΈΑ ΠΛΆΝΑ Όλα τα παραπάνω δημιουργούν την πεποίθηση στους ανθρώπους της ΔΕΗ πως το 2021 θα είναι μία καλύτερη χρονιά και παράλληλα δημιουργούν και στους πελάτες της την ασφάλεια για να συνεχίσουν να την εμπιστεύονται σε μία εποχή που έχουμε ανάγκη για σίγουρες κινήσεις. Η εταιρεία σκοπεύει ακόμα α
εισέλθει σε δύο νέους τομείς, την ηλεκτροκίνηση αλλά και τις τηλεπικοινωνίες, υλοποιώντας επενδύσεις για εγκατάσταση σημείων φόρτισης αλλά και για δημιουργία δικτύου οπτικών ινών στο υφιστάμενο δίκτυο διανομής. Το turnaround story της επιχείρησης έχει ξεκινήσει με τους καλύτερους οιωνούς και η διοίκηση της εταιρείας δηλώνει αποφασισμένη να κρατήσει γερά το τιμόνι, ώστε να ολοκληρωθεί με επιτυχία η στροφή και αμέσως μετά να πατήσει ακόμη περισσότερο το γκάζι. Όπως έχει επισημάνει και ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, «η ΔΕΗ μετατρέπεται με γοργά βήματα, σε μία δυναμική, ανταγωνιστική εταιρία με ανανεωμένο, υψηλά καταρτισμένο προσωπικό. Μια δημόσια επιχείρηση που αυξάνοντας τον πλούτο της, αυξάνει ταυτόχρονα, λόγω της στρατηγικής της σημασίας και τον εθνικό πλούτο. Όλα αυτά αποτυπώνονται συμβολικά και στο νέο λογότυπο της ΔΕΗ ο οποίος παραπέμπει στον ήλιο και στην αέναη κίνηση. Ο νέος λογότυπος περιγράφει μια επιχείρηση η οποία πρέπει να είναι σε διαρκή κίνηση, σε διαρκή εξέλιξη, να είναι «Ένα με το μέλλον». Γιατί το μέλλον της ΔΕΗ της ανήκει. Το μέλλον της ΔΕΗ μας ανήκει!».
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 51
ADVERTORIAL
ΟΠΑΠ
ΙΣΧΥΡΈΣ ΑΝΤΟΧΈΣ ΚΑΙ ΣΤΉΡΙΞΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΊΑΣ ΣΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ ΣΤΙΣ ΠΡΩΤΟΦΑΝΕΊΣ ΕΠΙΠΤΏΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ COVID-19 ΠΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΏΝΟΥΝ ΝΈΑ ΔΕΔΟΜΈΝΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΉ ΣΚΑΚΙΈΡΑ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ, Ο ΟΠΑΠ ΕΠΈΔΕΙΞΕ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΆ ΚΑΙ ΕΤΟΙΜΌΤΗΤΑ. ΥΛΟΠΟΙΏΝΤΑΣ ΣΕΙΡΆ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΏΝ, ΠΈΤΥΧΕ ΝΑ ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΚΑΛΎΤΕΡΗ ΘΈΣΗ ΣΤΟ ΔΕΎΤΕΡΟ LOCKDOWN, ΣΕ ΣΧΈΣΗ ΜΕ ΑΥΤΌ ΤΟΥ ΜΑΡΤΊΟΥ. ΤΑΥΤΌΧΡΟΝΑ, ΩΣ ΒΑΣΙΚΌΣ ΣΤΥΛΟΒΆΤΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΊΑΣ, Ο ΟΠΑΠ ΣΥΝΈΧΙΣΕ ΕΝΤΑΤΙΚΆ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΌ ΈΡΓΟ ΤΟΥ, ΣΤΗΡΊΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΚΑΙ ΕΥΆΛΩΤΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΈΣ ΟΜΆΔΕΣ, ΠΟΥ ΔΟΚΙΜΆΣΤΗΚΑΝ ΈΝΤΟΝΑ ΣΤΟ ΔΕΎΤΕΡΟ ΚΎΜΑ ΤΟΥ COVID-19.
52 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 53
ADVERTORIAL
T
Οδυσσέας Χριστοφόρου / Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος ΟΠΑΠ
Tα ισχυρά αντανακλαστικά, η ανθεκτικότητα και η δυνατότητα της εταιρείας να επιτυγχάνει υγιείς επιδόσεις αναδείχθηκαν στα οικονομικά αποτελέσματα του εννεάμηνου του 2020, κατά το οποίο τα καθαρά κέρδη του ΟΠΑΠ διαμορφώθηκαν στα 73,2 εκατ. ευρώ, παρά την εφαρμογή περιοριστικών μέτρων για τον κορωνοϊό που άμεσα επηρέασαν το δίκτυο συνεργατών του. Για την ίδια περίοδο, τα καθαρά έσοδα προ εισφορών (GGR) ανήλθαν στα 898,9 εκατομμύρια ευρώ και τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) έφτασαν στα 207,6 εκατομμύρια.
ΣΕ ΠΛΉΡΗ ΕΞΈΛΙΞΗ Η ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΎ ΔΙΚΤΎΟΥ ΤΟΥ ΟΠΑΠ
Το πρόγραμμα αναβάθμισης του εμπορικού δικτύου του ΟΠΑΠ προχώρησε κανονι-
54 | R E P O R T E R |
κά και στο τρίτο τρίμηνο του 2020. Συγκεκριμένα, έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες κατασκευής ή ανακαίνισης για 233 καταστήματα. Το πρόγραμμα θα συνεχιστεί σταθερά και στο ερχόμενο διάστημα, με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση των καταστημάτων ΟΠΑΠ και Play. Επιπλέον, κατά την περίοδο του δεύτερου lockdown, ο ΟΠΑΠ εστίασε επίσης σε μέτρα στήριξης των συνεργατών του, καθώς και στο σχεδιασμό για την επαναλειτουργία του δικτύου των καταστημάτων του, με προτεραιότητα στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων και των πελατών.
ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ Η ΕΝΊΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ ΤΟΥ ΟΠΑΠ Τα VLTs πέτυχαν θετικές επιδόσεις στο τρίτο τρίμηνο του
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
2020. Σε αυτήν την περίοδο, ο ΟΠΑΠ προχώρησε στην αναβάθμιση της λειτουργίας Jackpot στο δίκτυο των VLTs και παρουσίασε 13 νέα παιχνίδια. Επιπλέον, ενισχυμένη ήταν η συνεισφορά του αθλητικού στοιχηματισμού στα αποτελέσματα του τρίτου τριμήνου, λόγω του αυξημένου αριθμού αγώνων και αθλητικών γεγονότων κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Η χρήση των συσκευών αυτόνομης εξυπηρέτησης στοιχηματισμού (SSBTs) συνέχισε να αυξάνεται, ιδιαίτερα στο live στοιχηματισμό. Επίσης, ο ΟΠΑΠ υλοποίησε νέες πρωτοβουλίες για τη βελτίωση των στοιχηματικών προϊόντων του, όπως η διάθεση του νέου virtual παιχνιδιού μπάσκετ. Επίσης, σημαντική είναι η απήχηση του νέου παιχνιδιού Powerspin μεταξύ των παικτών, ενώ οι διαδικτυακές δραστηριότη-
Γιαν Κάρας / Διευθύνων Σύμβουλος ΟΠΑΠ
τες του ΟΠΑΠ διατήρησαν τη δυναμική τους, χάριν κυρίως στο ΤΖΟΚΕΡ Online.
ΣΤΟ 84,49% Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΉ ΣΤΟΝ ΌΜΙΛΟ STOIXIMAN Το Νοέμβριο ολοκληρώθηκε η απόκτηση ενός πρόσθετου έμμεσου μεριδίου 15,48% στην επιχειρηματική δραστηριότητα του Ομίλου Stoiximan σε Ελλάδα και Κύπρο, έναντι συνολικού ανταλλάγματος ποσού 43,3 εκατομμυρίων ευρώ, πλέον αναλογούντων καθαρών ταμειακών διαθεσίμων. Μετά από αυτή την εξέλιξη, ο ΟΠΑΠ συμμετέχει συνδυαστικά με ποσοστό 84,49% στον Όμιλο Stoiximan, ενώ διατηρεί ποσοστό συμμετοχής 36,75% στην επιχειρηματική δραστηριότητα της Kaizen Gaming International εκτός Ελλάδος και Κύπρου, η οποία διεξάγεται υπό την επωνυ-
w w w.re porter.gr
μία «Betano». Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, η θυγατρική του ΟΠΑΠ, η OPAP Investment θα αποκτήσει τον αποκλειστικό έλεγχο του Ομίλου Stoiximan σε Ελλάδα και Κύπρο μόλις ληφθούν οι σχετικές εγκρίσεις από τις ρυθμιστικές αρχές και αρχές ανταγωνισμού.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΊΕΣ ΣΤΉΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΊΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΏΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ Συμβάλλοντας στην εθνική προσπάθεια εναντίον του κορωνοϊού, ο ΟΠΑΠ στήριξε ενεργά τη δοκιμαζόμενη Θεσσαλονίκη, ενισχύοντας το τοπικό σύστημα υγείας και τις αρχές της πόλης. Συγκεκριμένα, ο ΟΠΑΠ πραγματοποίησε δωρεά ιατρικού εξοπλισμού και υγειονομικού υλικού στο «Ιπποκράτειο» Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, τον Δήμο Θεσσαλονίκης και τη Γενική Αστυνομική Δι-
w w w.re porter.gr
Καμίλ Ζίγκλερ / Εκτελεστικός Πρόεδρος ΟΠΑΠ
εύθυνση της πόλης. Στο «Ιπποκράτειο», το οποίο είναι νοσοκομείο αναφοράς για τον κορωνοϊό, ο ΟΠΑΠ προσέφερε εξοπλισμό που δίνει τη δυνατότητα θεραπευτικών και διαγνωστικών παρεμβάσεων για ασθενείς με λοίμωξη COVID-19. Ειδικότερα, η εταιρεία προχώρησε στη δωρεά οκτώ συσκευών υψηλής ροής οξυγόνου, τριών φορητών αναπνευστήρων, φορητού ακτινολογικού μηχανήματος, δυο απινιδωτών και φορητού υπερήχου. Ακόμη, o ΟΠΑΠ ανέλαβε να καλύψει τις ανάγκες του Δήμου και της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης σε υγειονομικό υλικό, το οποίο είναι απαραίτητο για την διεκπεραίωση των αρμοδιοτήτων τους. Συγκεκριμένα, προσέφερε στην Γενική Αστυνομική Διεύθυνση
Θεσσαλονίκης μεγάλο αριθμό προστατευτικών μασκών και γάντια μιας χρήσης. Στον Δήμο Θεσσαλονίκης διέθεσε 5.400 φιάλες αντισηπτικού για την κάλυψη των αναγκών στα δημοτικά κτήρια.
ΔΩΡΕΆ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΎ ΥΛΙΚΟΎ ΣΕ ΦΟΡΕΊΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉΣ ΠΡΌΝΟΙΑΣ ΓΙΑ ΗΛΙΚΙΩΜΈΝΟΥΣ Μια ακόμη κοινωνική πρωτοβουλία του ΟΠΑΠ απέναντι στο δεύτερο κύμα της πανδημίας είναι η δωρεά απαραίτητου υγειονομικού υλικού προς δημόσιους φορείς κοινωνικής πρόνοιας για ηλικιωμένους, ανά την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η εταιρεία προχωρά στη δωρεά εκατοντάδων χιλιάδων γαντιών και προστατευτικών μασκών μιας χρήσης προς φορείς κοινωνικής πρόνοιας για ηλι-
κιωμένους του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Η δωρεά καλύπτει επείγουσες ανάγκες των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας σε Αττική, Κεντρική Μακεδονία, Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Βόρειο Αιγαίο, Δυτική Ελλάδα, Ήπειρο, Θεσσαλία, Ιόνια Νησιά, Κρήτη, Στερεά Ελλάδα και Νότιο Αιγαίο, καθώς και του Θεραπευτηρίου Χρονίων Παθήσεων Ευρυτανίας. Η καταγραφή των αναγκών των φορέων έγινε σε άμεση συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και τις διοικήσεις των φορέων, ενώ η δωρεά υλοποιήθηκε μέσω του μηχανισμού στήριξης που έχει καθιερώσει το Υπουργείο Υγείας από την αρχή της πανδημίας, με στόχο την έμπρακτη στήριξη της ελληνικής κοινωνίας.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 55
ADVERTORIAL
INTERAMERICAN
H ΝΈΑ ΕΠΟΧΉ ΤΟΥ «E – PATIENT» ΚΑΙ Ο ΈΛΕΓΧΟΣ ΣΥΜΠΤΩΜΆΤΩΝ H ΕΓΚΥΡΌΤΗΤΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΉΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΑΣ ΑΝΑΔΕΙΚΝΎΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΉ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ ΩΣ Ο ΚΟΡΥΦΑΊΟΣ ΠΑΡΆΓΟΝΤΑΣ ΓΙΑΤΗΝ ΥΓΕΊΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΉ ΜΑΣ ΕΥΕΞΊΑ. ΣΕ ΑΥΤΌ ΤΟ ΠΛΑΊΣΙΟ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΎΝΤΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΈΣ ΕΦΑΡΜΟΓΈΣ ΕΛΈΓΧΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΆΤΩΝ, ΏΣΤΕ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΧΘΕΊ Η ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΌΡΗΣΗ ΚΑΙ ΝΑ ΛΆΒΕΙ Ο ΠΟΛΊΤΗΣ ΤΗ ΣΩΣΤΉ ΔΙΆΓΝΩΣΗ. Η ΕΦΑΡΜΟΓΉ MEDI ON ΕΊΝΑΙ Η ΠΡΏΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΕΛΈΓΧΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΆΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙΚΥΡΏΘΗΚΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΆ. 56 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
T
Το 7% των παγκόσμιων καθημερινών αναζητήσεων σχετίζονται με την υγεία – ισοδυναμώντας με 70.000 αναζητήσεις κάθε λεπτό, σύμφωνα με τη Google. Ο μέσος χρήστης του διαδικτύου παγκοσμίως ξοδεύει περίπου έξι ώρες κάθε μέρα χρησιμοποιώντας συσκευές και υπηρεσίες που υποστηρίζονται από το Διαδίκτυο. Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Πενσυλβανία, οι αναζητήσεις υγείας διπλασιάζονται, μία εβδομάδα πριν την είσοδο ασθενούς σε ένα τμήμα επειγόντων περιστατικών. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ, το 2019 το 65,9% των Ελλήνων χρησιμοποίησε το διαδίκτυο για αναζήτηση πληροφοριών υγείας. Ο σταδιακός ψηφιακός μετασχηματισμός, ο οποίος που πραγματοποιείται στις μέρες μας και διευκολύνει τη ζωή όλων των πολιτών, εξερευνά τις επεκτάσεις που μπορεί να λάβει και στον τομέα της τηλεϊατρικής. Σε αυτή τη νέα εμπειρία στην υγεία προστίθεται ένα επιπλέον βήμα, πριν τη διάγνωση. Ο έλεγχος συμπτωμάτων. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναζητάμε on line μία
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 57
ADVERTORIAL
ερμηνεία για συμπτώματα που μας απασχολούν, όπως ένας πονοκέφαλος, ένας πόνος στο λαιμό, ή ένα δερματικό, πριν καλέσουμε το γιατρό μας. Ο «e-patient» θέλει να έχει τον έλεγχο στην υγεία του, γνωρίζοντας την κατάστασή του και επιλέγοντας τις καλύτερες και πιο αξιόπιστες λύσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, δημιουργούνται οι εφαρμογές ελέγχου συμπτωμάτων. Σκοπός αυτών των εργαλείων είναι να βοηθήσουν τους ασθενείς να περιορίσουν την χαοτική αναζήτηση στο ταξίδι των πληροφοριών, οι οποίες ελέγχονται επίσης για την εγκυρότητά τους, χωρίς ωστόσο να αποτελούν αυτοτελή διαγνωστικά εργαλεία. Προσφέρουν αξιολόγηση συμπτωμά-
58 | R E P O R T E R |
των, ευθυγραμμισμένη με τα ιατρικά πρωτόκολλα και προτείνουν στον ασθενή, είτε την αναγκαιότητα της επίσκεψης σε γιατρό, είτε τη δυνατότητα επικοινωνίας με έναν γιατρό για να λάβουν τις κατάλληλες ιατρικές συμβουλές και κατευθύνσεις.
ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΎΝ ΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΈΣ ΕΛΈΓΧΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΆΤΩΝ; Οι εφαρμογές ελέγχου συμπτωμάτων προτρέπουν τον ασθενή να επιλέξει μία ποικιλία παραγόντων που σχετίζονται με το σύμπτωμα, προκειμένου να τον βοηθήσουν να περιορίσει τις πιθανές ιατρικές καταστάσεις που σχετίζονται με αυτό. Ανάμεσα στους παράγοντες περιλαμβάνονται προσωποποιημένες πληροφορίες όπως
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
το φύλο, η ηλικία, ιστορικών αλλεργιών ή άλλοι παράγοντες κινδύνου, ιατρικό ιστορικό ασθενειών ή εγχειρήσεων και φαρμακευτική αγωγή που συσχετίζονται και επιτρέπουν την αυτόματη αξιολόγηση συμπτωμάτων. Οι εφαρμογές χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη, η οποία λειτουργεί με αλγόριθμο σε μία εξαιρετικά ευρεία βάση δεδομένων.
ΕΓΚΥΡΌΤΗΤΑ, ΑΞΙΟΠΙΣΤΊΑ ΚΑΙ ΑΣΦΆΛΕΙΑ ΣΤΟ ΠΡΏΤΟ ΒΉΜΑ ΕΝΌΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΈΝΟΥ ΣΥΣΤΉΜΑΤΟΣ ΥΓΕΊΑΣ Σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, η εγκυρότητα της ιατρικής πληροφορίας αναδεικνύεται ως ο κορυφαίος παράγοντας για την υγεία μας και την καθημερινή μας
ευεξία, με βραχυπρόθεσμες και πολλές φορές μακροπρόθεσμες συνέπειες. Η Interamerican, η μοναδική ασφαλιστική εταιρεία στην Ελλάδα, η οποία είναι πάροχος υπηρεσιών υγείας αφού και η ίδια διαθέτει τα πολυϊατρεία Medifirst, την Αθηναϊκή Mediclinic και τις υποδομές Άμεσης Βοήθειας, εμπλουτίζει τις υπηρεσίες της με μία νέα καινοτομική εφαρμογή ελέγχου συμπτωμάτων. Η εφαρμογή Medi ON είναι η πρώτη εφαρμογή ελέγχου συμπτωμάτων που επικυρώθηκε επιστημονικά. Σε κλινική μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2017 στο Νοσοκομείο της Βαρκελώνης, σε 1015 ασθενείς η εφαρμογή παρουσίασε 91.3% ακρίβεια στην αξιολόγηση
w w w.re porter.gr
των συμπτωμάτων. Η μελέτη σύγκρινε τα αποτελέσματα της εφαρμογής με τη διάγνωση των γιατρών. (Clinical trial with Hospital Clinic Barcelona Results Published at Emergencias - Volume 29 - Number 6 - December 2017). Νοσοκομεία και ινστιτούτα σε Ευρώπη και Αμερική συνεχίζουν σταθερά τις κλινικές μελέτες για την ακρίβεια των αξιολογήσεων, με πιο πρόσφατη σχετική συνεργασία αυτή με το Yale New Haven Health System και την Ιατρική Σχολή του Yale. Η εφαρμογή έχει χρησιμοποιηθεί ήδη από 2.000.000 χρήστες διεθνώς και έχει πραγματοποιήσει 4.000.000 αξιολογήσεις συμπτωμάτων, οι οποίες μέσω της μηχανικής μάθησης (machine
w w w.re porter.gr
learning) εξελίσσουν τον αλγόριθμο και βελτιώνουν διαρκώς την ακρίβεια της. Στην Ελλάδα διατίθεται σε δυο γλώσσες, ελληνικά και αγγλικά για πλατφόρμες Android και IOs Ωστόσο, όπως ήδη αναφέρθηκε, για την Interamerican, το Medi ON δεν είναι μία μεμονωμένη εφαρμογή, αλλά αποτελεί μέρος ενός ολοκληρωμένου εξ αποστάσεως συστήματος υγείας (Virtual Health Services). Καθώς η διάγνωση μπορεί να γίνει μόνο από γιατρό, ο ασθενής παραπέμπεται εάν απαιτείται από την εφαρμογή στον γιατρό της Γραμμής Υγείας 1010 από την Interamerican, με τον οποίο μπορεί να μιλήσει και σε chat εφόσον τα συμπτώματα αξιολογηθούν ως σοβαρά. Επιπλέον, ο κάθε χρήστης με δικό του λογαριασμό στο Medi ON μπορεί να δημιουργήσει το δικό του ιατρικό ιστορικό. Το ιατρικό ιστορικό είναι διαθέσιμο ΜΟΝΟ στον ίδιο και στο γιατρό που εκείνος θα επιλέξει να το επικοινωνήσει.
Η ΕΦΑΡΜΟΓΉ MEDI ON ΈΧΕΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΕΊ ΉΔΗ ΑΠΌ 2.000.000 ΧΡΉΣΤΕΣ ΔΙΕΘΝΏΣ ΚΑΙ ΈΧΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΉΣΕΙ 4.000.000 ΑΞΙΟΛΟΓΉΣΕΙΣ ΣΥΜΠΤΩΜΆΤΩΝ
Το Medi ON είναι πιστοποιημένη εφαρμογή που πληροί τις βασικές απαιτήσεις όλων των σχετικών Ευρωπαϊκών Οδηγιών Ιατρικών Συσκευών (CE Marked Class I Medical Device), είναι επίσης πιστοποιημένη από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων του Υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των Ηνωμένων Πολιτει-
ών Αμερικής. Επίσης είναι συμβατή με τον νόμο περί φορητότητας και λογοδοσίας για την ασφάλιση υγείας των ΗΠΑ (HIPAA) και με τον νόμο διαχείρισης προσωπικών δεδομένων (GDPR). Τέλος, έχει κερδίσει πλήθος βραβείων και διαγωνισμών από καταξιωμένους θεσμούς, από τους οποίους ξεχωρίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το 2018 βραβεύθηκε για την επιστημονική της ακρίβεια στο ετήσιο συνέδριο Ψηφιακής Υγείας του Δικτύου Ψηφιακών Στοιχείων Υγείας (NODE. Health) που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη. Σήμερα, παρέχεται δωρεάν σε όλους τους ασφαλισμένους υγείας της Interamerican, οι οποίοι μπορούν να ενεργοποιήσουν την εφαρμογή με τη χρήση. Τα στοιχεία που συμπληρώνει ο ασθενής στην εφαρμογή είναι απόρρητα και η INTERAMERICAN δεν έχει πρόσβαση σε αυτά. Μεταφέρονται μόνο στον γιατρό του, αν επιλέξει να μιλήσει μαζί του και προκειμένου να μπορέσει να τον βοηθήσει. Η χρήση της εφαρμογής δεν επηρεάζει με κανένα τρόπο την σχέση του ασθενούς με την INTERAMERICAN, είτε με ασφαλιστήρια που ο ασθενής ήδη διατηρεί με την εταιρία, είτε με ασφαλιστήρια συμβόλαια που πιθανόν αποκτήσει στο μέλλον.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 59
R
Ακίνητα
Ακίνητα
R
ΟΙ 13 ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΤΟΥ ’21 ΓΙΑ ΤΑ ΑΚΊΝΗΤΑ
Η ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΆ ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ ΑΝΤΙΜΈΤΩΠΗ ΓΙΑ ΆΛΛΗ ΜΙΑ ΦΟΡΆ ΜΕ ΜΙΑ “ΥΠΟΚΕΊΜΕΝΗ” ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΚΡΊΣΗ ΚΑΙ ΑΝ ΤΟ 2020 ΉΤΑΝ ΜΊΑ ΧΡΟΝΙΆ ΠΟΥ ΌΛΟΙ ΘΈΛΟΥΜΕ ΝΑ ΞΕΧΆΣΟΥΜΕ, ΤΟ 2021 ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ ΧΡΟΝΙΆ ΠΡΟΚΛΉΣΕΩΝ.
freepick.com
ΤΟΥ ΣΠΎΡΟΥ ΠΟΛΥΧΡΟΝΌΠΟΥΛΟΥ
60 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 61
Ακίνητα
O
Ακίνητα
ΟΙ ΕΠΙΠΤΏΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΑΚΙΝΉΤΩΝ ΕΊΝΑΙ ΉΔΗ ΟΡΑΤΈΣ, ΚΑΘΏΣ ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΕΞΆΜΗΝΟ ΤΟΥ 2020 ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΤΗΣ ΤΡΆΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΟΣ ΟΛΟΚΛΗΡΏΘΗΚΕ ΜΕ ΚΆΘΕΤΗ ΠΤΏΣΗ ΤΩΝ ΆΜΕΣΩΝ ΞΈΝΩΝ ΕΠΕΝΔΎΣΕΩΝ ΣΕ ΑΚΊΝΗΤΑ ΚΑΤΆ 50%, ΑΠΌ 736,6 ΕΚΑΤ.€ ΤΟ Α’ ΕΞΆΜΗΝΟ ΤΟΥ 2019 ΣΕ 371,3 ΕΚΑΤ.€ ΑΝΤΊΣΤΟΙΧΑ ΤΟ 2020. 62 | R E P O R T E R |
5. ΑΠΟΔΌΣΕΙΣ ΣΤΟ 8% ΖΗΤΟΎΝ ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΤΈΣ Παράλληλα, πολλοί επενδυτές που επένδυαν κεφάλαια σε ακίνητα με ζητούμενη απόδοση 5%-6% και σε περιπτώσεις πολύ καλών ακινήτων ακόμη και 4,8%, σήμερα αναζητούν επενδύσεις με αποδόσεις στο 8%. Αυτή η διαφορά, θα έχει αντίκτυπο στην τιμή πώλησης των ακινήτων που μειώνονται μεταξύ -20% και -30%.
1.ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ Σύμφωνα με στοιχεία του Σ.Ε.Τ.Ε, τα έσοδα από τον ελληνικό τουρισμό το 2020 δεν ξεπερνούν τα 3,5 δισ. ευρώ, έχουν δηλαδή απώλειες κοντά στο 80% σε σχέση με το 2019. Στοχεύοντας πλέον στο β’ εξάμηνο του 2021 και σε έσοδα που θα αγγίξουν το 50% σε σχέση με το 2019, έχουμε ακόμα δρόμο για τα προ πανδημίας επίπεδα, τα οποία έχει ανάγκη η κτηματαγορά για να αναπτυχθεί.
2. ΜΙΚΡΉ Η ΕΓΧΏΡΙΑ ΖΉΤΗΣΗ Παράλληλα με την μείωση των τουριστικών εσόδων, η εγχώρια ζήτηση για αγορά ακινήτου με στόχο την κάλυψη της στεγαστικής ανάγκης είναι σχεδόν ανύπαρκτη σε σχέση με τα προμνημονιακά χρόνια.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
R
ση αλλά δεν «μπορούν». Η απόδοση του χαρτοφυλακίου τους δεν μπορεί να θεωρηθεί σταθερή διότι, είτε οι ενοικιαστές βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με τα funds για ρύθμιση του ύψους του μισθώματος, είτε το μίσθωμα είναι μειωμένο λόγω covid-19 εκ του νόμου.
Ωστόσο, υπάρχουν και «άμυνες». Το Reporter Magazine ζήτησε από τον Θεμιστοκλή Μπάκα, Πρόεδρο του Πανελλαδικού Δικτύου E - Real Estates να αναλύσει τα δεδομένα. «Ο κλάδος των ακινήτων είναι αλληλένδετος με την οικονομία της χώρας, με τον τουρισμό που αποτελεί τον μεγαλύτερο αρωγό επενδύσεων στο real estate, την ψυχολογία των καταναλωτών και την προσέλκυση επενδύσεων», σημειώνει και παρουσιάζει μία σειρά από παράγοντες που θα καθορίσουν την πορεία του Real Estate στην Ελλάδα το 2021:
3. ΤΡΑΠΕΖΙΚΌ ΣΎΣΤΗΜΑ ΧΟΡΉΓΗΣΗ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΏΝ ΔΑΝΕΊΩΝ Το τραπεζικό σύστημα στη χώρα μας έχει το υψηλότερο ποσοστό δανειακών επισφαλειών στην Ευρωζώνη παρά τις πρόσφατες βελτιώσεις. Μετά το δεύτερο lockdown, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 10 δισ. ευρώ νέα κόκκινα δάνεια, γεγονός που αποτελεί ανασταλτικό παράδειγμα για χορήγηση νέων στεγαστικών δανείων που έχει ανάγκη η κτηματαγορά. Ανασταλτικό παράγοντα αποτελεί και η αδυναμία ίδιας συμμετοχής του δα-
6. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΈΣ ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ νειολήπτη. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ενδιαφερόμενων, ενώ πληρούν τις προδιαγραφές δανειοδότησης, δεν έχουν καταφέρει εξαιτίας της δεκαετούς οικονομικής κρίσης να αποταμιεύσουν την ιδία συμμετοχή που σε πολλές περιπτώσεις είναι στο 30%-40% της αξίας του ακινήτου. Οι νέες εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων το 2019 διαμορφώθηκαν κοντά στα 500 εκατ. ευρώ έναντι 350 εκατ. ευρώ το 2018, ενώ το 2020 η χορήγηση δανείων ήταν με το «σταγονόμετρο» . Τα μεγέθη αυτά απέχουν κατά πολύ
w w w.re porter.gr
freepick.com
R
από την «χρυσή» εποχή της στεγαστικής πίστης που κορυφώθηκε το 2007 με συνολικές εκταμιεύσεις που ξεπέρασαν σε ετήσια βάση τα 16 δισ. ευρώ. Το μέσο στεγαστικό δάνειο των νέων εκταμιεύσεων κινήθηκε μεταξύ 60.000 και 65.000 ευρώ, όταν τα προ μνημονιακά χρόνια το μέσο στεγαστικό δάνειο ήταν 110.000-120.000 ευρώ. Το 75% των νέων στεγαστικών αφορά ιδιόχρηση και σε ποσοστό 25% επί των νέων εκταμιεύσεων έγινε από δανειολήπτες που δανείσθηκαν για πρώτη φορά, με στό-
w w w.re porter.gr
χο τη χρήση του ακινήτου ως πρώτη κατοικία. Η ίδια συμμετοχή κινήθηκε σε ποσοστό 50%-55%.
4. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΆ FUNDS ΑΚΙΝΉΤΩΝ Ενδεικτικά, εν μέσω του πρώτου lockdown, ένα fund με κεφάλαια από το Ισραήλ που έχει ήδη επενδύσει πολλά εκατομμύρια ευρώ στο κέντρο της Αθήνας και ο προγραμματισμός του για το 2020 ήταν η επένδυση επιπλέον 100 εκατ. ευρώ σε γραφειακούς χώρους, χώρους φιλοξενίας, mall και students flats, αποφάσισε
να σταματήσει οποιαδήποτε επένδυση στην Ελλάδα και να μεταφέρει τα διαθέσιμα κεφάλαια στην Ισπανία και στην Νέα Υόρκη. Το συγκεκριμένο fund τους πρώτους μήνες του 2020, είχε προβεί σε προσφορές για αγορά μεγάλων αυτοτελών κτιρίων στο κέντρο της Αθήνας συνολικής αξίας άνω των 50 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, funds που έχουν επενδύσει σε επαγγελματικά ακίνητα, κυρίως σε κτίρια γραφειακών χώρων - ήδη μισθωμένα ως ακίνητα απόδοσης, επιθυμούν να προβούν σε πώλη-
Στα τέλη του 2015 προέκυψαν αποδόσεις ακόμη και 30%-40% σε 3-4 χρόνια για όσους επένδυσαν στην κτηματαγορά του κέντρου των Αθηνών. Και το ερώτημα είναι αν είναι έτοιμη η κτηματαγορά να προσφέρει και πάλι αυτές τις αποδόσεις ώστε να προσελκύσει άμεσα το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον;
7. FUNDS – ΧΑΡΤΟΦΥΛΆΚΙΑ ΑΚΙΝΉΤΩΝ Να σημειωθεί πως 22.300 ακίνητα περιλαμβάνονται στα χαρτοφυλάκια κόκκινων δανείων που πωλήθηκαν ή
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 63
R
Ακίνητα
το 2020, ενώ θα υποχωρήσει στο 17,5% το 2021 και στο 16,7% το 2022. Μείωση κατά 3,87 δισ. ευρώ ή κατά 11,8% σημείωσε το διαθέσιμο εισόδημα του τομέα των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυριά το β’ τρίμηνο του 2020. Παράλληλα, η τελική καταναλωτική δαπάνη μειώθηκε κατά 4,1 δισ. ευρώ ή κατά 12,7%.
πρόκειται να πωληθούν από τις Τράπεζες τους επόμενους μήνες σε επενδυτικά funds, τα οποία αναμένεται να διατεθούν στην αγορά, είτε μέσω απευθείας πωλήσεων είτε πλειστηριασμών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πορεία των τιμών.
8. GOLDEN VISA Από το 2013, όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα «Χρυσή Βίζα», η Ελλάδα έχει χορηγήσει 7.903 άδειες παραμονής σε επενδυτές ακινήτων έως τον Σεπτέμβριο του 2020. Από την αρχή του προγράμματος έως και τον Σεπτέμβριο του 2020, έχουν επενδύσει 5.869 Κινέζοι. Το σύνολο των αγοραπωλησιών και μάλιστα σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας μας μπορούν να στηρίξουν επαρκώς την εγχώρια κτηματαγορά;
9. ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΊ Όσον αφορά τις τιμές των ακινήτων σίγουρα θα επηρεαστούν και από την έναρξη των πλειστηριασμών σε μικρότερες αξίες, ενώ σε πολλές περιοχές ακόμη και σε προ κορονοϊού εποχή θα λειτουργούσε ως ανάχωμα στην άνοδο ή/και στη διατήρηση των τιμών.
10. ΤΙΜΈΣ ΠΏΛΗΣΗΣ Για να μπορέσουν οι τιμές πώλησης οικιστικών ακινήτων να συνεχίσουν την αυξητική τους τάση σε εθνικό επίπεδο και να διατηρηθούν, θα πρέπει να υπάρχουν ανα-
64 | R E P O R T E R |
13. Η ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΆ ΑΚΟΛΟΥΘΕΊ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ
ΠΙΈΣΕΙΣ ΘΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΘΟΎΝ ΣΤΙΣ ΤΙΜΈΣ ΠΏΛΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΏΝ ΑΚΙΝΉΤΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΑΊΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΉΜΑΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΆ ΚΑΙ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΎ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝΤΟΣ.
πτυξιακά μέτρα που θα ενδυναμώσουν τα εισοδήματα της μεσαίας τάξης η οποία παραδοσιακά αποτελεί και τον βασικό αγοραστή κατοικίας με στόχο τη στέγαση. Πιέσεις θα παρατηρηθούν στις τιμές πώλησης επαγγελματικών ακινήτων και ιδιαίτερα σε καταστήματα εμπορικά και υγειονομικού ενδιαφέροντος.
τα εμπορικά και υγειονομικού ενδιαφέροντος, ενώ οι τιμές μίσθωσης των κατοικιών δεν θα επηρεαστούν άμεσα λόγω της υψηλής ζήτησης. Μείωση των οικιστικών μισθωμάτων μπορεί να καταγραφεί αν η διάρκεια της νέας «κρίσης» επεκταθεί και στο β΄εξάμηνο του 2021.
11. ΤΙΜΈΣ ΕΝΟΙΚΊΑΣΗΣ
Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις που δημοσιοποίησε η Κομισιόν στις 5 Νοεμβρίου, η ανεργία στην Ελλάδα θα αυξηθεί στο 18%
Οι τιμές ενοικίασης θα πιεστούν ιδιαίτερα όσον αφορά τα επαγγελματικά ακίνητα και ιδιαίτερα τα καταστήμα-
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
12. ΑΝΕΡΓΊΑ – ΕΙΣΟΔΉΜΑΤΑ
Τέλος, η Ελληνική οικονομία, σε συνάρτηση με το παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, θα αποτελέσουν τους βασικούς παράγοντες που θα καθορίσουν την πορεία της εγχώριας κτηματαγοράς. «Κλειδί» στην εξέλιξη και τη δυναμική της αγοράς θα αποτελέσουν οι χρηματοοικονομικοί δείκτες, η διαθεσιμότητα και η ευκολία δανεισμού, τα αναπτυξιακά μέτρα που θα στοχεύουν στην οικονομική ενδυνάμωση των πολιτών, το φορολογικό καθεστώς, τα μέτρα στήριξης των υφιστάμενων επενδυτών και προσέλκυσης νέων, το αίσθημα ασφάλειας των εργαζομένων για την εργασία τους και τα εισοδήματά τους αλλά και η εν γένει εσωτερική και εξωτερική σταθερότητα της χώρας μας. Η αγορά των ακινήτων απαιτεί, συνεπώς, ιδιαίτερη προσοχή στην παρούσα φάση ώστε να μην οδηγηθεί σε μια νέα βαθιά κρίση. w w w.re porter.gr
ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΜΕΣΩ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
ΤΟ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟ ΈΡΓΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΎ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ
Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας
Δ
Διαθέσιμος σε όλους μέσω διαδικτύου είναι πλέον ο πολιτιστικός πλούτος του Αγίου Όρους, μέσω της υλοποίησης της «Αθωνικής Ψηφιακής Κιβωτού», ενός έργου παγκόσμιας εμβέλειας που υλοποίησε ο Όμιλος ΟΤΕ για λογαριασμό της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους. Πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο στην Ελλάδα στον τομέα του ψηφιακού πολιτισμού, που ολοκληρώθηκε σε τέσσερα χρόνια, στοχεύοντας στη διάσωση, διαφύλαξη και προβολή των θησαυρών της Αθωνικής Πολιτείας. Μέσω της ψηφιοποίησης και τεκμηρίωσης του ιστορικού αρχείου και των έργων τέχνης, περισσότερες από 2 εκατ. ψηφιακές απεικονίσεις εγγράφων, βιβλίων, χειρογράφων και 27 χιλιάδες απεικονίσεις κειμηλίων, καθώς και τρισδιάστατες αποτυπώσεις μνημείων, εικονικές περιηγήσεις μονών και εκπαιδευτικές εφαρμογές, συγκεντρώνονται πλέον στο portal www.mountathos.org. Ο κ. Κωνσταντίνος Πατσέας, Υπεύθυνος Σχεδιασμού και Συντονιστής του Έργου της Αθωνικής Ψηφιακής Κιβωτού, ανέφερε σχετικά: «Η Αθωνική Ψηφιακή Κιβωτός είναι μια προσπάθεια εξωστρέφειας και ανοίγματος της Ορθόδοξης Χριστιανικής παράδοσης στο σύγχρονο κόσμο, ένα πνευματικό αντίδωρο προς τη νέα γενιά, η οποία έχει νέους διαύλους και τρόπους επικοινωνίας μέσω του ψηφιακού κόσμου (…). Στο πλαίσιο του έργου ο Όμιλος ΟΤΕ, ψηφιοποίησε αναρίθμητα αντικείμενα από όλους τους τομείς της καλλιτεχνικής δη-
w w w.re porter.gr
μιουργίας και της ορθόδοξης χριστιανικής τέχνης, όπως έγγραφα, σπάνια βιβλία, ψηφιδωτά, θρησκευτικά σκεύη και αρχιτεκτονικά σχέδια, περισσότερες από 500 ώρες οπτικοακουστικού υλικού και σχεδόν 25.000 σελίδες σύγχρονου, πρωτότυπου, αδημοσίευτου υλικού με ψυχοφελή χαρακτήρα. Επίσης, προμήθευσε τον εξοπλισμό πληροφορικής και λογισμικού για τη διαχείριση του υλικού προς ψηφιοποίηση, αναβάθμισε τις τηλεπικοινωνιακές υποδομές του Αγίου Όρους, εγκαθιστώντας υπερσύγχρονα δίκτυα, COSMOTE Fiber και COSMOTE 4G, υλοποίησε Data Center και δημιούργησε κλειστό δίκτυο VPN απομακρυσμένης πρόσβασης για τη μεταφορά και την εξ΄ αποστάσεως τεκμηρίωση μεγάλου όγκου ψηφιοποιημένου υλικού.
του Ομίλου ΟΤΕ, κ. Μιχάλης Τσαμάζ, δήλωσε: «Η πνευματική και ιστορική κληρονομιά του Αγίου Όρους είναι ανεκτίμητης αξίας. Είναι τιμή μας που συμβάλαμε στη διαφύλαξη και ανάδειξή της μέσα από τη δημιουργία της Αθωνικής Ψηφιακής Κιβωτού, ενός εμβληματικού έργου τεχνολογίας, που ανοίγει τις πόρτες του Αγίου Όρους στην παγκόσμια κοινότητα και βάζει την Αθωνική Πολιτεία στη νέα ψηφιακή εποχή και στον παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη. Με σύμμαχό μας την τεχνολογία, θα συνεχίσουμε να φτιάχνουμε έναν κόσμο καλύτερο για όλους». Η «Αθωνική Ψηφιακή Κιβωτός» εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ), και συγχρηματοδοτήθηκε από την Ε.Ε.
Ο Όμιλος ΟΤΕ δημιούργησε, ακόμα τη δικτυακή πύλη www.mountathos.org, σε πέντε γλώσσες, ελληνικά, αγγλικά, βουλγαρικά, ρωσικά, και σέρβικα, η οποία, με πάνω από δύο εκατ. ψηφιακές απεικονίσεις, συγκεντρώνει το σύνολο των εκφάνσεων του πολιτιστικού αποθέματος των Ιερών Μονών και αποκαλύπτει τον πλούτο της Αθωνικής Πολιτείας, μέσα από εικονικές περιηγήσεις, ηλεκτρονικούς καταλόγους με το ψηφιοποιημένο υλικό και εκπαιδευτικές εφαρμογές.
Το έργο και η σημασία του αποτυπώνονται στη σειρά ντοκιμαντέρ του COSMOTE HISTORY HD, «Άγιο Όρος - Ψηφιακή εποχή», σε παραγωγή COSMOTE TV. Το ντοκιμαντέρ είναι διαθέσιμο μέσω της on demand υπηρεσίας COSMOTE TV PLUS, αλλά και ελεύθερα, στο κανάλι της COSMOTE TV στο YouTube έως τις 15 Δεκεμβρίου.
Πολύ σημαντική για την τεκμηρίωση του υλικού ήταν η συνεργασία του Ομίλου ΟΤΕ με περισσότερους από διακόσιους εξειδικευμένους βυζαντινολόγους, θεολόγους, ιστορικούς, συγγραφείς, αρχιτέκτονες και τους ίδιους τους μοναχούς. Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος
Ξύλινο εγκόλπιο Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 65
R
Συνέντευξη
ΑΛ.ΣΑΡΡΗΓΕΩΡΓΊΟΥ:
Ο ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΌΣ ΚΛΆΔΟΣ ΘΑ ΜΕΤΑΤΡΈΨΕΙ ΤΗΝ ΚΡΊΣΗ ΣΕ ΕΥΚΑΙΡΊΑ Ο ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΈΝΩΣΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΏΝ ΕΤΑΙΡΙΏΝ ΕΛΛΆΔΟΣ ΜΙΛΆ ΣΤΟ REPORTER ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉΣ ΑΓΟΡΆΣ ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΊΑ.
Κ
Κ. Σαρρηγεωργίου, βρισκόμαστε στο κλείσιμο μιας χρονιάς κατά την οποία η οικονομία δέχτηκε ισχυρό πλήγμα από την πανδημία. Πόσο επηρεάστηκε η ασφαλιστική αγορά σε επίπεδο παραγωγής και πώς φαίνεται να κλείνει ο χρόνος; Όπως αναφέρατε, το σύνολο της οικονομίας επλήγη από την πανδημία. Άλλοι κλάδοι επηρεάστηκαν περισσότερο και άλλοι λιγότερο. Η ασφαλιστική αγορά αποτελεί έναν κλάδο στενά συνδεδεμένο με την οικονομία. Όπως προκύ-
πτει από τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της έρευνας της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος για την ασφαλιστική παραγωγή που αφορούν το διάστημα Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2020, στο εννεάμηνο καταγράφηκε μείωση 4,5% στην παραγωγή ασφαλίστρων, σε σχέση με πέρυσι. Θα πρέπει να περιμένουμε να κλείσει ο χρόνος για να δούμε πως θα πάει παραγωγή στο 12μηνο λαμβάνοντας υπόψη ότι από το Νοέμβριο μπήκαμε σε δεύτερο lockdown.
Ωστόσο, η πανδημία έστρεψε την προσοχή των ανθρώπων στην αξία και την προστασία της υγείας τους, αναδεικνύοντας τη σημασία της ιδιωτικής ασφάλισης, γεγονός που ευνόησε τις ασφαλίσεις υγείας. Αυτό αποτυπώνεται στα στοιχεία εννεαμήνου, σύμφωνα με τα οποία οι κλάδοι ατυχήματος και ασθένειας κατέγραψαν άνοδο κατά 5,4% και 9,3% αντίστοιχα. Ένα επίσης πολύ ενθαρρυντικό στοιχείο είναι το γεγονός ότι δεν παρατηρούνται ρευστοποιήσεις συμβολαίων, παρά
ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΣΠΎΡΟ ΠΟΛΥΧΡΟΝΌΠΟΥΛΟ 66 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 67
R
Συνέντευξη
την οικονομική συγκυρία. Αυτό σημαίνει ότι οι πολίτες κατανοούν την αξία των ασφαλιστηρίων συμβολαίων τους και τα κρατούν. Σε δύσκολες στιγμές, όπως αυτές που ζούμε τώρα λόγω της πανδημίας ή όταν βλέπουμε τις ζημιές που προκαλούνται από μία φυσική καταστροφή, όπως αυτές που ζήσαμε πρόσφατα αντιλαμβανόμαστε ότι είμαστε ευάλωτοι στους κινδύνους και στρεφόμαστε στην ασφάλιση για την προστασία μας. Ποιες είναι οι προοπτικές για το 2021 και πώς μπορεί ο ασφαλιστικός κλάδος να μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία; Όπως προανέφερα, η πορεία του ασφαλιστικού κλάδου, ιδίως σε ό,τι αφορά τις γενικές ασφαλίσεις, είναι συνδεδεμένη με την πορεία της οικονομίας της χώρας. Σύμφωνα με τις προβλέψεις για το 2020 θα σημειωθεί μείωση του ΑΕΠ 10,5%, ενώ για το 2021 οι μέχρι τώρα εκτιμήσεις αναφέρουν αύξηση του ΑΕΠ 4,8%. Εφόσον το 2021 η ελληνική οικονομία επιστρέψει σε ρυθμούς ανάπτυξης, είμαστε αισιόδοξοι ότι ανάλογη πορεία θα σημειώσει και η ασφαλιστική αγορά. Σε ό,τι αφορά τις ασφαλίσεις Ζωής & Υγείας, η πανδημία οδήγησε τους ανθρώπους στη συνειδητοποίηση της αξίας της υγείας, αλλά και του πόσο ευάλωτη μπορεί αυτή να καταστεί. Αυτό αποτυπώθηκε στην παραγωγή των ασφαλίσεων Υγείας, ήση από το 2020 και ενώ η συνολική παραγωγή μέχρι το 9μηνο
68 | R E P O R T E R |
τουλάχιστον που έχουμε διαθέσιμα στοιχεία, κινήθηκε αρνητικά. Η αβεβαιότητα που επικρατεί δημιουργεί την ανάγκη να αναζητήσουμε τρόπους προστασίας των όσων έχουν σημασία στη ζωή μας. Αυτό είναι μια ευκαιρία για τον ασφαλιστικό κλάδο να αποδείξει ότι είναι εδώ για τα δύσκολα και ότι έχει τις λύσεις για να βοηθήσει τους πολίτες να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές επιπτώσεις των αρνητικών και αναπάντεχων γεγονότων της ζωής μας. Η πανδημία οδήγησε σε επιτάχυνση της ψηφιοποίησης των εταιρειών σχεδόν σε όλο το φάσμα της οικονομίας. Οι ασφαλιστικές εταιρείες πώς ανταποκρίθηκαν σε αυτήν την ανάγκη; Ποιο είναι το πλαίσιο που διαμορφώνεται για τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές;
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Η ασφαλιστική αγορά χρειάστηκε να περάσει από τη μια μέρα στην άλλη σε ένα ψηφιακό μοντέλο λειτουργίας και αυτό ήταν ένα δύσκολο στοίχημα. Η τεχνολογία ευτυχώς αποτέλεσε τον μεγαλύτερο σύμμαχό μας στην κρίση. Ο κλάδος μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα κατάφερε να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, να λειτουργεί αδιάλειπτα και να εξυπηρετει απρόσκοπτα τους ασφαλισμένους. Αυτό ωστόσο δεν αποτελεί απλώς μία επένδυση μόνο για την περίοδο της πανδημίας. Η διαδικασία ψηφιακού μετασχηματισμού είχε ήδη ξεκινήσει στις ασφαλιστικές εταιρίες και βέβαια επιταχύνθηκε από τις εξελίξεις που επέβαλε το 1ο lockdown. Η αγορά πήρε πολύτιμα μαθήματα, αντιλήφθηκε τα οφέλη που μπορεί να έχει η ενσωμάτωση νέων
Η ΑΒΕΒΑΙΌΤΗΤΑ ΠΟΥ ΕΠΙΚΡΑΤΕΊ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΊ ΤΗΝ ΑΝΆΓΚΗ ΝΑ ΑΝΑΖΗΤΉΣΟΥΜΕ ΤΡΌΠΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΊΑΣ ΤΩΝ ΌΣΩΝ ΈΧΟΥΝ ΣΗΜΑΣΊΑ ΣΤΗ ΖΩΉ ΜΑΣ. ΑΥΤΌ ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ ΕΥΚΑΙΡΊΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΌ ΚΛΆΔΟ ΝΑ ΑΠΟΔΕΊΞΕΙ ΌΤΙ ΕΊΝΑΙ ΕΔΏ ΓΙΑ ΤΑ ΔΎΣΚΟΛΑ ΚΑΙ ΌΤΙ ΈΧΕΙ ΤΙΣ ΛΎΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΉΣΕΙ ΤΟΥΣ ΠΟΛΊΤΕΣ
ψηφιακών εργαλείων και πλέον προχωρά μπροστά και εκσυγχρονίζεται. Το γεγονός αυτό δεν περιορίζεται μόνο στις εταιρίες, αφορά φυσικά και τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές. Είναι πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι άνθρωποι που είχαν μάθει να δουλεύουν δια ζώσης, κατάφεραν τόσο σύντομα να μεταφέρουν όλες αυτές τις λειτουργίες στο ψηφιακό πεδίο. Ο σύγχρονος διαμεσολαβητής οφείλει να ακολουθεί αυτήν την τάση της αγοράς και να εκμεταλλεύεται τις νέες δυνατότητες που προσφέρονται. Μια πρόκληση για τον ασφαλιστικό κλάδο στην μετα-Covid εποχή είναι το πώς θα προσφέρει στο μέλλον καλύψεις για πανδημία ή ανάλογου βεληνεκούς γεγονότα. Ποια είναι η λύση; Είναι μία πολύ μεγάλη συζή-
w w w.re porter.gr
τηση που πραγματοποιείται αυτή τη στιγμή σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπου ο προβληματισμός είναι έντονος. Η αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων μίας πανδημίας δεν είναι κάτι απλό. Αντιθέτως, αποτελεί πολύπλοκο εγχείρημα που, που απαιτεί πόρους και δυνάμεις τόσο του Κράτους, όσο και του ιδιωτικού τομέα. Και εξηγώ: Καταλάβαμε όλοι από την πανδημία του κορωνοϊού ότι τα μεγέθη των επιπτώσεων είναι τεράστια, καθώς μία πανδημία σε μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να φέρει μεγάλες, μαζικές και κυρίως απρόβλεπτες απώλειες και ζημιές σε πολλούς τομείς και παράλληλα να επεκτείνεται γεωγραφικά σε πολλές χώρες και ηπείρους. Η ασφαλιστική κάλυψη μιας πανδημίας λοιπόν είναι μια δύσκολη υπόθεση και δεν μπορεί να γίνει μόνο από τον ασφαλιστικό κλάδο. Η λύση που φαίνεται να προκρίνεται είναι η κάλυψη υπό προϋποθέσεις μέσω της θέσπισης ασφαλιστικών σχημάτων ΣΔΙΤ, με τη συμμετοχή του Δημοσίου και των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Με τον τρόπο αυτό, μπορούν να δημιουργηθούν ασφαλιστικές καλύψεις, όπως για παράδειγμα για διακοπή εργασιών από πανδηµίες για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Έχετε τονίσει αρκετές φορές ότι ο ελληνικός λαός είναι ανασφάλιστος σε φυσικές καταστροφές, οι οποίες μάλιστα τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί αισθητά. Το κράτος παράλληλα αδυνατεί
να αποζημιώσει ικανοποιητικά τους πληγέντες. Πώς θα μπορούσε να ενισχυθεί η ιδιωτική ασφαλιστική κάλυψη των κατοικιών και πώς απαντάτε σε όσους αντιτείνουν ότι τα ελληνικά νοικοκυριά δεν μπορούν να αντέξουν το σχετικό κόστος; Στην Ελλάδα σχεδόν 9 στα 10 σπίτια δεν έχουν ασφαλιστική κάλυψη για πυρκαγιά, κλοπή ή άλλη φυσική καταστροφή όπως ο σεισμός και η πλημμύρα. Το γεγονός αυτό ενέχει κινδύνους, ειδικά από τη στιγμή που τα ακραία φυσικά φαινόμενα έχουν γίνει συχνότερα και εντονότερα λόγω της κλιματικής αλλαγής και από τη στιγμή που η χώρα μας είναι μεταξύ των 6 πιο σεισμογενών χωρών του κόσμου. Το κράτος στις περιπτώσεις καταστροφών αποζημιώνει τους πληγέντες, αλλά η βοήθεια αυτή είναι συχνά πολύ χαμηλότερη της πραγματικής ανάγκης και έρχεται με καθυστέρηση. Η ασφαλιστική αγορά έχει τις λύσεις για μια πληθώρα κινδύνων που απειλούν τις περιουσίες μας και μάλιστα σε χαμηλό κόστος. Ενδεικτικά, για ένα διαμέρισμα 100 τ.μ., που ασφαλίζεται για 100.000 ευρώ, το ασφάλιστρο που καλύπτει για πυρκαγιά, σεισμό και άλλες φυσικές καταστροφές είναι της τάξης των 10 ευρώ ανά μήνα, δηλαδή τα 120 ευρώ ανά έτος. Για να ενισχυθεί η ασφαλιστική κάλυψη των κατοικιών, η ελληνική Πολιτεία πρέπει να ενθαρρύνει τους πολίτες με φορολογικά κίνητρα ώστε να ασφαλίσουν τα σπίτια τους,
δηλαδή να εκπίπτει η δαπάνη για ασφάλιση κατοικίας. Έχει ήδη προαναγγείλει ένα τέτοιο κίνητρο. Αναμένουμε να το υλοποιήσει. Το νέο ασφαλιστικό που επεξεργάζεται η κυβέρνηση είναι κατά τη γνώμη σας, προς την σωστή κατεύθυνση; Πώς μπορεί να συμβάλλει η ιδιωτική ασφάλιση στη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού μας συστήματος; Η ΕΑΕΕ έχει επανειλημμένα εκφράσει την υποστήριξή της στη δημιουργία ενός συστήματος τριών πυλώνων, με έντονη την παρουσία του κεφαλαιοποιητικού στοιχείου. Επομένως, θεωρούμε ότι η προωθούμενη μεταρρύθμιση είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Λόγω των δημογραφικών εξελίξεων, το μέλλον του αμιγώς διανεμητικού συνταξιοδοτικού συστήματος προβληματίζει, καθώς οι εργαζόμενοι μειώνονται και οι συνταξιούχοι αυξάνονται. Είναι αδιαμφισβήτητη η αξία της Κοινωνικής Ασφάλισης, ωστόσο πλέον είναι προφανές ότι η σύνταξη που θα δίνει δεν θα είναι αρκετή. Άρα χρειάζεται να ενθαρρυνθεί η συμπληρωματική συνταξιοδοτική αποταμίευση. Η ασφαλιστική αγορά προσφέρει αποταμιευτικά προγράμματα, με τα οποία ο εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα να αποταμιεύει ένα ποσό και να εξασφαλίσει έτσι επιπλέον εισόδημα στη σύνταξη. Κι εδώ τα φορολογικά κίνητρα είναι ο μόνος τρόπος ενθάρρυνσης των πολιτών να ξεκινήσουν από νωρίς τη συνταξιοδοτική αποταμίευση.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 69
R
Τεχνολογία
Τεχνολογία
R
Το εργαστήριο Μικροβιολογίας & Βιοτεχνολογίας Τροφίμων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών πρωτοπορεί στον εξαιρετικά ζωτικό τομέα της ασφάλειας και της ποιότητας των τροφίμων, έχοντας δημιουργήσει σε εργαστηριακή κλίμακα και όχι μόνο, μία εφαρμογή ελέγχου ποιότητας, ασφάλειας και νοθείας των τροφίμων
INTERNET OF FOODS
freepick.com
ΤΟ GADGET ΠΟΥ ΘΑ ΜΑΣ ΕΠΙΤΡΈΠΕΙ ΝΑ «ΔΙΑΒΆΖΟΥΜΕ» ΤΑ ΤΡΌΦΙΜΑ
ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΠΑΠΠΑ
70 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
H w w w.re porter.gr
H εφαρμογή αυτή είναι σε εξέλιξη και ήδη έχει χρησιμοποιηθεί με μεγάλη επιτυχία σε εργοστάσιο προϊόντων που έχουν ώς βάση το κοτόπουλο. Επόμενος στόχος είναι να «βλέπουμε» τα αποτελέσματα στα κινητά ή στα tablets των managers και στο κοντινό μέλλον στα κινητά των καταναλωτών. Η προσέγγιση αυτή ονομάζεται «Internet of Foods» και στηρίζεται στο συνδυασμό μετρήσεων του αποτυπώματος των τροφίμων, που έχουν συντηρηθεί σε πολύ διαφορετικές συνθήκες και συσκευαστεί με κλασσικές και σύγχρονες μεθόδους συσκευασίας, οι οποίες ανακτώνται από αισθητήρες. Αυτές οι μετρήσεις (ή αλλιώς «στιγμιότυπα» - snapshots) της διαφορετικής αλυσίδας της ζωής των τροφίμων, με την συνδρομή της μηχανικής μάθησης, που λειτουργεί ως αποκρυπτογράφος των «στιγμιοτύπων», μάς ενημερώνουν για την ποιότητα / νοθεία και ασφάλεια τους. Με αυτά τα χιλιάδες δεδομέ-
να δημιουργούνται «βιβλιοθήκες στιγμιοτύπων των τροφίμων» όπου θα μπορούμε να ρίχνουμε κυριολεκτικά «ματιές» στο τρόφιμο, και να απαντούμε αν π.χ. το κρέας, ανεξάρτητα αν είναι κοτόπουλο, χοιρινό ή μοσχαρίσιο, ή η σαλάτα έχουν μεγάλο ή μικρό μικροβιακό πληθυσμό στην επιφάνειά τους, αν το κοτόπουλο είναι φρέσκο, αν ο κιμάς που μας πούλησαν για μοσχαρίσιο έχει μέσα χοιρινό, εντόσθια ή... άλογο, πόσο φρέσκια είναι η τσιπούρα, αν η κρέμα του μωρού περιέχει κάτι που δεν πρέπει, αν ο χυμός που αγοράσαμε αντέχει άλλες 2-3 μέρες στο ψυγείο μας ή αν πρέπει να τον πιούμε οπωσδήποτε σήμερα. Πρόκειται για μια εξαιρετικά διαφορετική ιδέα από την τρέχουσα πρακτική των βιομηχανιών τροφίμων και των ελεγκτικών αρχών, για την υλοποίηση της οποίας απαιτείται η συνέργεια διαφορετικών επιστημονικών πεδίων -εκτός των μικροβιολόγων τροφίμων - όπως μαθηματικών, επιστημόνων
τροφίμων και αναλυτών δεδομένων. Για την εν λόγω εφαρμογή ήδη έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από ελεγκτικούς μηχανισμούς του εξωτερικού, που θέλουν να αξιοποιήσουν τις προσεγγίσεις αυτές στον έλεγχο της νοθείας σε τρόφιμα και ποτά, αλλά και από ελληνικές και διεθνείς εταιρείες τροφίμων.
ΜΊΑ ΣΥΣΚΕΥΉ ΣΕ ΜΈΓΕΘΟΣ «ΠΟΝΤΙΚΙΟΎ» Μιλώντας στο Reporter Magazine, o κ. Γεώργιος - Ιωάννης Νυχάς, καθηγητής Μικροβιολογίας Τροφίμων στο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, δηλώνει πως πιστεύει ακράδαντα ότι παρόμοιες τεχνικές λύσεις θα οδηγήσουν στη μείωση της απόρριψης των τροφίμων σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας και θα έχουν ως αποτέλεσμα να ελεγχθεί η νοθεία, αλλά και γενικά να ενισχυθούν η ασφάλεια του τροφίμου και η εμπιστοσύνη του καταναλωτή.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 71
Τεχνολογία
O ΓΕΏΡΓΙΟΣ - ΙΩΆΝΝΗΣ ΝΥΧΆΣ,
καθηγητής Μικροβιολογίας Τροφίμων στο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών
72 | R E P O R T E R |
Τεχνολογία
Οι εμπνευστές του Internet of Foods πιστεύουν ότι από το εγχείρημα που «παλεύουν» να υλοποιήσουν, θα ωφεληθεί έμμεσα ο καταναλωτής αν το υιοθετήσει η βιομηχανία τροφίμων και οι ΕΦΕΤ διαφόρων κρατών, αλλά φυσικά και η ίδια η βιομηχανία τροφίμων που θα αξιολογεί μέσα σε λίγα λεπτά τη διάρκεια ζωής των προϊόντων της και την ποιότητά τους προτού τα βγάλει στα ράφια ή στο εμπόριο. Ο καταναλωτής ναι μεν θα μπορούσε να ωφεληθεί άμεσα από την συσκευή αυτή, αλλά θα έπρεπε και να εκπαιδευτεί κατάλληλα, ώστε να διαβάζει σωστά αρκετές ενδείξεις και να μην εξάγει λάθος συμπεράσματα. Θα μπορεί όμως να βλέπει π.χ. πόσο φρέσκο είναι ένα είδος. Αλγόριθμοι, που έχουν «εκπαιδευθεί» από τους αισθητήρες της συσκευής, βοηθούν ώστε αυτή να «κοιτάζει» ένα προϊόν και με ένα απλό σκανάρισμα να μας ενημερώνει για την ποιότητα και την ασφάλειά του. Αυτό είναι κάτι χρήσιμο όχι μόνον για τον καταναλωτή, αλλά κυρίως για τη βιομηχανία τροφίμων, που δε θέλει να περιμένει 48 ώρες για να ελεγχθεί ένα τρόφιμο μικροβιολογικά επειδή… ο χρόνος είναι χρήμα και παράλληλα το τρόφιμο αλλοιώνεται. Η ιδέα τελειοποιείται σταδιακά με τους υπάρχοντες αισθητήρες, που διαθέτει το εργαστήριο του κ. Νυχά στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο,
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ΤΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌ ΈΡΓΟ DITECT (www.ditect.eu) ΟΡΑΜΑΤΊΖΕΤΑΙ ΝΑ ΣΥΜΒΆΛΛΕΙ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ, ΣΕ ΕΘΝΙΚΌ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΈΣ ΕΠΊΠΕΔΟ, ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΏΝ ΑΛΥΣΊΔΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΊΖΟΝΤΑΙ ΑΠΌ ΔΙΑΦΆΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΊΑ
ωστόσο ήδη δίνει την απάντηση σε λίγα μόλις λεπτά. Όπως εξηγεί ο κ. Νυχάς, «βασική έγνοια μας τώρα είναι μέσω ενός όγκου δεδομένων να “αποκρυπτογραφήσουμε” εκείνο το φάσμα (φασματογραφικά δεδομένα) του αποτυπώματος που λαμβάνουμε από τους αισθητήρες και να τους μικρύνουμε ώστε η συσκευή να είναι ελαφριά και φορητή, π.χ. σαν το ποντίκι του υπολογιστή. Όντας φορητοί θα μπορούν να αξιοποιηθούν στη γραμμή παραγωγής της βιομηχανίας τροφίμων και να κερδίζεται χρόνος και ποιότητα, αντί να έχει η εκάστοτε βιομηχανία ένα μεγάλο μηχανισμό που
θα ελέγχει σε μια γωνιά όλα τα προϊόντα. Η πρώτη τέτοια συσκευή, που φτιάχτηκε περίπου έναν αιώνα πριν, δεν είχε καθόλου δεδομένα και ήταν στο μέγεθος... δωματίου. Όπως όμως οι πρώτοι υπολογιστές καταλάμβαναν μισό γήπεδο και κατέληξαν να χωράνε σε tablet, έτσι και η συσκευή όλο και μικραίνει και ταυτόχρονα εμπλουτίζεται συνεχώς με περισσότερα δεδομένα, που της προσφέρουν μεγάλη ακρίβεια π.χ. στην “ανάγνωση” ενός μικροβίου στο τρόφιμο». «Η ομάδα του εργαστηρίου (ΕΜΒΤ) του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας πρόσφατα ανακοίνωσε το δαw w w.re porter.gr
freepick.com
R
κτυλικό αποτύπωμα περίπου 2.060 δειγμάτων από διαφορετικά τρόφιμα, όπως κρέατα (μοσχαρίσιο, χοιρινό, κοτόπουλο), δύο είδη ψαριών, ρόκα, σπανάκι, ανανά και παιδικές κρέμες. Η εφαρμογή της μηχανικής μάθησης στην ανάλυση των δακτυλικών αυτών αποτυπωμάτων υπήρξε καθοριστική αφού επετεύχθη ένας καθολικός, με 100% επιτυχία, διαχωρισμός των τροφίμων μεταξύ ομοειδών προϊόντων (π.χ. χοιρινό, μοσχαρίσιο, κοτόπουλο ή σπανάκι ρόκα) αλλά και διότι η πρόβλεψη της φρεσκότητας ήταν πάνω από 90% μέσα σε 5-10 λεπτά» σημειώνει ο κ. Νυχάς, κάτι που σύμφωw w w.re porter.gr
να με τον ίδιο αρχικά χρειαζόταν 24 ή ακόμη και 48 ώρες. Επίσης είναι σημαντικά αποτελεσματικοί οι αισθητήρες όχι μόνο στο μικροβιακό φορτίο, αλλά και στην νοθεία και τις προσμίξεις. Θα μπορούσε μελλοντικά να ελέγχει και τα συντηρητικά, αλλά αυτό θα απαιτούσε επιπλέον φασματογράφηση πολλών παραμέτρων. DiTECT: Ένα ευρω-κινεζικό «εργαλείο» για τον έλεγχο της ποιότητας των τροφίμων Ο σύγχρονος αγροδιατροφικός τομέας καλείται να διαχειριστεί πολλαπλές προκλήσεις και να λειτουργήσει ικανοποιώντας φαινομενικά αντιφατικές προσδοκίες,
στο πλαίσιο μεγάλων πρόσφατων τεχνολογικών εξελίξεων, με ιδιαίτερη συνάφεια και σημασία για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Κίνα. Δεδομένου ότι ο αγροδιατροφικός τομέας είναι ο πιο αδύναμος κρίκος της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων και στις δύο περιοχές, σκοπός του έργου DiTECT είναι να παρέχει ποσοτικά δεδομένα για την αποτελεσματική ανίχνευση, αξιολόγηση και μείωση βιολογικών κινδύνων, χημικών κινδύνων και περιβαλλοντικών επιμολυντών, χρησιμοποιώντας τις πλέον πρόσφατες εξελίξεις στις τεχνολογίες λογισμικού και υψηλής απόδοσης, ταχέων, μη παρεμβατικών μεθόδων αισθητήρων. Το ανταγωνιστικό έργο DiTECT (www.ditect.eu) οραματίζεται να συμβάλλει στη δημιουργία, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, εφοδιαστικών αλυσίδων που θα χαρακτηρίζονται από διαφάνεια και αξιοπιστία, μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης βασισμένης σε τεχνολογίες αιχμής σε σχέση με την αυθεντικότητα και την ιχνηλασιμότητα των τροφίμων. Το έργο συντονίζεται από τον καθ. Νυχά, χρηματοδοτείται με 4,1 εκατ. ευρώ από την ΕΕ, ενώ συμμετέχουν 21 εταίροι από την Ευρώπη εκ των οποίων 8 ελληνικοί φορείς, εκτός του ΓΠΑ, το ΑΠΘ, ΙΤΑΠΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, ΓΙΩΤΗΣ ΑΕ, ΚΟΤΙΝΟ ΑΕΒΕ, WINGSICT, Α. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ και ΣΙΑ, ΤhetaMetrisis S.A., C ENT AUR T echnologies
R
και 12 φορείς από την Κίνα. Η καινοτομία του έργου DiTECT εντοπίζεται στο σχεδιασμό και στην υιοθέτηση μιας διεπιστημονικής προσέγγισης βασιζόμενης σε ένα πολύπλευρο «εργαλείο» παρακολούθησης. Το «εργαλείο» αυτό αναμένεται να εφαρμοστεί για τον έλεγχο κρίσιμων παραμέτρων ποιότητας και επίδοσης, από τον αγρό στην αλυσίδα επεξεργασία και διανομής, συνιστώντας ένα βασικό στοιχείο στη λήψη αποφάσεων και στα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης σε σχέση με την ασφάλεια και την ποιότητα των τροφίμων. Το μακροπρόθεσμο ερευνητικό όραμα του έργου είναι ο συνδυασμός καινοτόμων αναλυτικών τεχνολογιών, αναδυόμενων προσεγγίσεων ανίχνευσης και νέων υπολογιστικών τεχνολογιών σε ένα «ανοιχτό» και κοινόχρηστο αποθετήριο γνώσης. Σε αυτό το πλαίσιο, νέες εφαρμογές θα καταστούν δυνατές, όπως η πρόβλεψη της ασφάλειας και ποιότητας ευαλλοίωτων τροφίμων, κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας και ανεξάρτητα από γεωγραφικούς περιορισμούς και συνθήκες συντήρησης. Τέλος, η προβλεπόμενη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων τροφίμων και ερευνητικών εταίρων σε ΕΕ και Κίνα θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών σχετικά με την ασφάλεια των διακινούμενων μεταξύ των δύο περιοχών τροφίμων.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 73
ADVERTORIAL
«ΔΏΡΑ ΑΓΆΠΗΣ» ΑΠΌ ΤΗΝ AB ΒΑΣΙΛΌΠΟΥΛΟΣ
ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΎΓΕΝΝΑ ΕΊΝΑΙ ΑΓΆΠΗ!
E
74 | R E P O R T E R |
ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΗΜΈΡΕΣ -ΚΑΙ ΟΙ ΝΎΧΤΕΣ- ΠΟΥ ΌΛΟΙ ΜΑΣ ΈΧΟΥΜΕ ΛΊΓΟ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ ΤΗΝ ΑΝΆΓΚΗ ΝΑ ΝΙΏΣΟΥΜΕ ΌΤΙ ΚΆΠΟΙΟΣ ΜΑΣ ΣΚΈΦΤΕΤΑΙ & ΜΑΣ ΦΡΟΝΤΊΖΕΙ. ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΆ ΤΏΡΑ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΌΜΑΣΤΕ ΣΕ ΑΠΌΣΤΑΣΗ. ΓΙΑΤΊ Η ΑΓΆΠΗ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΚΑΛΎΤΕΡΟ ΔΏΡΟ! ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Ένα δώρο που όλοι μπορούμε να κάνουμε. Στην ΑΒ Βασιλόπουλος φροντίζουμε να είμαστε δίπλα σε όσους έχουν ανάγκη, μέσα από πράξεις προσφοράς δεμένες με αγάπη και ευαισθησία. Φέτος τα Χριστούγεννα η ΑΒ Βασιλόπουλος, φέρνει για πέμπτη συνεχή χρονιά μοναδικά «Δώρα Αγάπης» σε 175 επιλεγμένα καταστήματά της, και μας καλεί
όλους να κάνουμε τη δική μας πράξη αγάπης τις φετινές γιορτές. Κάθε «Δώρο Αγάπης» περιλαμβάνει βασικά είδη διατροφής και έχει το δικό του ξεχωριστό σκοπό, αφού προορίζεται για συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη. Έτσι, μόνο με 3,75 ευρώ, μπορούμε όλοι να μοιράσουμε χαρά και αγάπη. Πώς; Μπορούμε να δωρίσουμε οι
w w w.re porter.gr
ίδιοι το «Δώρο Αγάπης» ή να το τοποθετήσουμε στο ειδικό καλάθι συγκέντρωσης τροφίμων του καταστήματος και η ΑΒ Βασιλόπουλος θα φροντίσει να φτάσει στο τραπέζι εκείνων που πραγματικά το χρειάζονται. Για κάθε Δώρο Αγάπης που αγοράζουμε, η ΑΒ προσφέρει το αντίστοιχο ποσό στην Τράπεζα Τροφίμων, έναν διαχρονικό και αξιόπιστο σύμ-
w w w.re porter.gr
μαχό της στα Προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Μοιραζόμαστε και φέτος το μαγεία των Χριστουγέννων μαζί με την ΑΒ Βασιλόπουλος.
ΤΟ ΔΏΡΟ ΑΓΆΠΗΣ ΠΕΡΙΈΧΕΙ ΒΑΣΙΚΆ ΕΊΔΗ ΔΙΑΤΡΟΦΉΣ ΤΗΣ ΑΒ ΒΑΣΙΛΌΠΟΥΛΟΣ:
*
AΒ Μπισκότα Γεμιστά Κρέμα Βανίλια 200 gr
* * * **
ΑΒ Σοκολάτα Γάλακτος 100 gr AΒ Τομάτα Πασσάτα Περαστή 500 g AΒ Αλεύρι όλων των χρήσεων 1kg AΒ Πέννες 500gr ΑΒ Μαρμελάδα extra φράουλα 500 gr
Για να μάθετε περισσότερα για το πώς ένα δώρο γίνεται αγάπη, μπορείτε να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα της ΑΒ Βασιλόπουλος, εδώ: https://xmas.ab.gr/ kouti-agapis/
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 75
R
Ναυτιλία
Ναυτιλία
R
ΚΟΡΥΦΑΊΟΙ ΕΠΕΝΔΥΤΈΣ ΤΟΥ 2020 ΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ ΕΦΟΠΛΙΣΤΈΣ freepick.com
Δεινοί επενδυτές αποδεικνύονται ξανά οι Έλληνες πλοιοκτήτες, καθώς για ένα ακόμη έτος κυριάρχησαν στη second hand αγορά πλοίων. Το «ντέρμπι» με τους εφοπλιστές από την Κίνα διήρκεσε μέχρι τον Οκτώβριο. Από εκεί και πέρα, με «μπαράζ» αγορών οι Έλληνες ξέφυγαν σε αριθμό και αξία πλοίων που έχουν αποκτηθεί.
ΑΠΌΛΥΤΗ ΚΥΡΙΑΡΧΊΑ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΈΝΩΝ ΠΛΟΊΩΝ ΑΓΌΡΑΣΑΝ 190 ΠΛΟΊΑ ΑΞΊΑΣ 2,97 ΔΙΣ ΔΟΛΑΡΊΩΝ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
76 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 77
Ναυτιλία
Τ
Ναυτιλία
Το ελληνικό ενδιαφέρον στράφηκε κυρίως σε πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, ενώ αξιοσημείωτες είναι και οι αγορές πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία του ναυλομεσιτικού οίκου Αllied Shipbroking, τα οποία σας παρουσιάζει το Reporter Magazine, από την αρχή του έτους και μέχρι το τέλος του Νοεμβρίου, οι Έλληνες εφοπλιστές αγόρασαν 190 μεταχειρισμένα πλοία, επενδύοντας συνολικά 2,97 δισ. δολάρια. Τη «μερίδα του λέοντος» κατέχουν τα bulkers, καθώς αποκτήθη-
78 | R E P O R T E R |
καν 114 έναντι 1,43 δισ. δολαρίων, ενώ 1,29 δισ. δολάρια κατευθύνθηκαν για την αγορά 54 tankers. Παράλληλα, συνήψαν συμφωνίες για 16 containerships, έναντι 132 εκατ. δολαρίων και για 3 gas carriers, έναντι 75 εκατ. δολαρίων. Αντίστοιχα, οι Κινέζοι πλοιοκτήτες διέθεσαν 2,56 δισ. δολάρια για την απόκτηση 163 μεταχειρισμένων πλοίων. Τα bulkers συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον και της κινεζικής πλοιοκτησίας (97 έναντι 770,8 εκατ. δολαρίων), ενώ σε δεύτερη μοίρα ήρθαν τα tankers (42 πλοία έναντι 660 εκατ. δολαρίων). Τέλος, επένδυσαν 185,1 εκατ. δολάρια για την ενίσχυση των στόλων τους με 10 containerships. Η «μάχη» στη second hand αγορά πλοίων περιορίστηκε μεταξύ Ελλήνων και Κινέζων εφοπλιστών, με πλοιοκτήτες από άλλες χώρες να αποδεικνύονται περισσότερο φειδωλοί στις κινήσεις τους. Πιο συγκεκριμένα, στην τρίτη θέση (σε αριθμό πλοίων) κατατάσσονται εφοπλιστές από το Βιετνάμ, οι οποίοι κατέβαλαν 309,5 εκατ. δολάρια για την απόκτηση 36 μεταχειρισμέ-
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
R
λησαν 133 πλοία έναντι 1,62 δισ. δολαρίων. Από αυτά 62 είναι bulkers (έναντι 420,2 εκατ. δολαρίων), 59 tankers (έναντι 1,04 δισ. δολαρίων), 5 containerships (έναντι 86 εκατ. δολαρίων) και 3 gas carriers (έναντι 78,3 εκατ. δολαρίων). Σημειώνεται ότι οι Έλληνες είναι οι δεύτεροι μεγαλύτεροι πωλητές του 2020 πίσω από τους Ιάπωνες, οι οποίοι έχουν εισέπραξαν 1,88 δισ. δολάρια για την παραχώρηση 141 πλοίων. Συνολικά στο ενδεκάμηνο του 2020, «άλλαξαν» χέρια 1.054 πλοία και δαπανήθηκαν 14,95 δισ. δολάρια. Το αντίστοιχο διάστημα του 2019, 1.284 πλοία είχαν αποκτήσει νέο ιδιοκτήτη και είχαν καταβληθεί περίπου 17,4 δισ. δολάρια. νων πλοίων. Ακολουθούν αυτοί από τη Σιγκαπούρη (35 πλοία έναντι 414,6 εκατ. δολαρίων), ενώ την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν πλοιοκτήτες από την Ινδονησία (32 πλοία έναντι 311,8 εκατ. δολαρίων). Σε όρους κεφαλαίων, πίσω από Έλληνες και Κινέζους έρχονται οι Νορβηγοί, οι οποίοι επένδυσαν 521,3 εκατ. δολάρια για αγορές 18 πλοίων, με το «βά-
ρος» να πέφτει στα δεξαμενόπλοια. Μία «ματιά» στις πωλήσεις μεταχειρισμένων πλοίων δείχνει ότι εκτός από «έξυπνοι» αγοραστές οι Έλληνες πλοιοκτήτες είναι και «έξυπνοι» πωλητές, καθώς «ξεφορτώθηκαν» πλοία σε συμφέρουσες τιμές, ανανεώνοντας τους στόλους τους. Πάντα με βάση τα στοιχεία της Αllied Shipbroking, πού-
w w w.re porter.gr
H ΣΥΝΟΛΙΚΉ ΕΙΚΌΝΑ ΣΤΟ ΕΝΔΕΚΆΜΗΝΟ
ΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ ΠΛΟΙΟΚΤΉΤΕΣ ΕΚΤΌΣ ΑΠΌ «ΈΞΥΠΝΟΙ» ΑΓΟΡΑΣΤΈΣ ΕΊΝΑΙ ΚΑΙ «ΈΞΥΠΝΟΙ» ΠΩΛΗΤΈΣ, ΚΑΘΏΣ «ΞΕΦΟΡΤΏΘΗΚΑΝ» ΠΛΟΊΑ ΣΕ ΣΥΜΦΈΡΟΥΣΕΣ ΤΙΜΈΣ, ΑΝΑΝΕΏΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΣΤΌΛΟΥΣ ΤΟΥΣ.
freepick.com
R
w w w.re porter.gr
Ο πιο παραγωγικός μήνας του 2020 ήταν ο Οκτώβριος, ενώ ο μήνας με τις λιγότερες αγορές ήταν ο Απρίλιος, εν μέσω εμφάνισης της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις. Αναλυτικότερα, τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, οι ναυτιλιακές προχώρησαν στην
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 79
R
Ναυτιλία
Γνώμη
ΟΙ ΕΦΟΠΛΙΣΤΈΣ «ΜΠΉΚΑΝ ΜΕ ΦΌΡΑ» ΣΤΟ 2020 ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΊΗΣΑΝ ΠΛΉΘΟΣ ΑΓΟΡΏΝ ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΔΊΜΗΝΟ. ΩΣΤΌΣΟ, ΑΠΌ ΤΟ ΜΆΡΤΙΟ ΚΑΙ ΜΕΤΆ, ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΌ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝ ΑΤΌΝΗΣΕ ΚΑΙ ΑΥΤΉ Η ΑΔΡΆΝΕΙΑ ΔΙΑΤΗΡΉΘΗΚΕ ΜΈΧΡΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΙΟΎΝΙΟ ΟΠΌΤΕ ΞΑΝΆΡΧΙΣΑΝ ΟΙ ΑΓΟΡΈΣ
αγορά 107 πλοίων (έναντι 2,74 δισ. δολαρίων), το Φεβρουάριο αγοράστηκαν 116 πλοία (έναντι 1,42 δισ. δολαρίων), το Μάρτιο 58 πλοία (έναντι 662 εκατ. δολαρίων), τον Απρίλιο 48 πλοία (έναντι 631,6 εκατ. δολαρίων), το Μάιο 76 πλοία (έναντι 1,18 δισ. δολαρίων), τον Ιούνιο 84 πλοία (έναντι 979,1 εκατ. δολαρίων), τον Ιούλιο 115 πλοία (έναντι 1,83 δισ. δολαρίων), τον Αύγουστο 89 πλοία (έναντι 1,03 δισ. δολαρίων), το Σεπτέμβριο 95 πλοία (έναντι 964,8 εκατ. δολαρίων), τον Οκτώβριο 152 πλοία (έναντι 2,2 δισ. δολαρίων) και το Νοέμβριο (114 πλοία έναντι 1,27 δισ. δολαρίων). Τα περισσότερα πλοία που αποκτήθηκαν ήταν bulkers, ενώ αυτά για τα οποία δαπανήθηκαν τα μεγαλύτερα κεφάλαια ήταν tankers. Από το σύνολο, λοιπόν, των 1.054 πλοίων που διακινήθηκαν στη second hand αγορά, 475 ήταν bulkers (έναντι 4,83
80 | R E P O R T E R |
δισ. δολαρίων), 336 tankers (έναντι 5,3 δισ. δολαρίων), 116 containerships (έναντι 1,99 δισ. δολαρίων), 35 gas carriers (έναντι 1,48 δισ. δολαρίων), 13 RoRo πλοία (έναντι 937,6 εκατ. δολαρίων) και ακολουθούν άλλοι τύποι πλοίων. Οι κινήσεις των εφοπλιστών στο ξηρό φορτίο μαρτυρούν προτίμηση σε supramaxes, panamaxes και handysizes και στα δεξαμενόπλοια σε Medium Range (MR) tankers, VLCCs και aframaxes.
ΟΙ ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ Οι εφοπλιστές «μπήκαν με φόρα» στο 2020 και πραγματοποίησαν πλήθος αγορών το πρώτο δίμηνο. Ωστόσο, από το Μάρτιο και μετά, το αγοραστικό ενδιαφέρον ατόνησε και αυτή η αδράνεια διατηρήθηκε μέχρι και τον Ιούνιο οπότε ξανάρχισαν οι αγορές. Στο τέλος του ενδεκαμήνου, η εικόνα στην αγορά μεταχειρισμένων πλοίων ήταν
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
θετική. Στο ξηρό φορτίο, το ικανοποιητικό επίπεδο των ναύλων και οι ευοίωνες συνθήκες προσφοράς - ζήτησης ώθησαν τους πλοιοκτήτες σε νέα deals. Σύμφωνα με ναυλομεσιτικές πηγές, η αγορά αναμένεται να ανακάμψει με ακόμη ταχύτερο ρυθμό το 2021. Αναφορικά με τα δεξαμενόπλοια, παρότι οι ναύλοι διαμορφώνονταν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, λίγο πριν το τέλος του 2020, οι πλοιοκτήτες παρέμειναν δραστήριοι. Όπως σημείωσε η ναυλομεσιτική Intermodal, τα παλαιότερα πλοία ήταν και τα περισσότερα προς πώληση. Όσο για τα πλοία νεότερης ηλικίας, προσέλκυσαν το επενδυτικό ενδιαφέρον, καθώς πωλούνταν σπανιότερα και ταυτόχρονα η πτώση της αγοράς είχε μειώσει σε έναν βαθμό την αξία τους. Με το βλέμμα στο νέο έτος, οι ναυλομεσίτες αναμένουν μία «υγιέστερη» αγορά.
H
Η ΚΥΡΙΑΡΧΊΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΌΚΤΗΤΟΥ ΣΤΌΛΟΥ Με βάση το τελευταίο report της Συνδιάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), ο ελληνόκτητος στόλος προελαύνει στη διεθνή ναυτιλιακή σκηνή και βρίσκεται στην κορυφή σε παγκόσμιο επίπεδο, σε όρους χωρητικότητας. Τα στοιχεία δείχνουν ότι αποτελείται από 4.648 πλοία συνολικής χωρητικότητας 363.854.232 dwt. Σε μακρινή απόσταση βρίσκονται ο ιαπωνικός και ο κινεζικός στόλος. Ο μεν ιαπωνικών συμφερόντων στόλος διαθέτει 3.910 πλοία συνολικής χωρητικότητας 233.134.877 dwt, ο δε κινεζικών συμφερόντων έχει υπό τον έλεγχό του 6.869 πλοία χωρητικότητας 228.376.872 dwt. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν η Σιγκαπούρη με 2.861 πλοία χωρητικότητας 137.299.726 dwt και το Χονγκ Κονγκ με 1.690 πλοία χωρητικότητας 100.957.393 dwt.
w w w.re porter.gr
ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΌ ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝ ΤΗΣ ΑΓΟΡΆΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΜΌΝΙΣΗ ΜΕ ΤΗ MYDATA ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΙΜΟΛΌΓΗΣΗ ΜΈΣΩ ΠΑΡΌΧΟΥ!
Η πανδημία του COVID 19 τόνισε ακόμη περισσότερο την αναγκαιότητα να προχωρήσει η Ελλάδα στις δομικές αλλαγές που χρειάζονται, προκειμένου να ανταποκριθεί στις ανάγκες της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Καθοριστικό βήμα προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Φορολογικής Διοίκησης και σημαντική αλλαγή αποτελεί η υποχρεωτική εφαρμογή της τήρησης ηλεκτρονικών βιβλίων, από την 1η Ιανουαρίου 2021, βάσει της οποίας όλες οι ελληνικές επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες οφείλουν να διαβιβάζουν το σύνολο των συναλλαγών Εσόδων/Εξόδων στην πλατφόρμα myDATA της ΑΑΔΕ, ώστε να ενημερώνονται αυτόματα τα ηλεκτρονικά τους βιβλία. Παράλληλα, για την πιο εύρυθμη λειτουργία κάθε επιχείρησης και την ταχύτερη είσοδό της στη νέα ψηφιακή εποχή, καθιερώθηκε η δυνατότητα της έκδοσης παραστατικών μέσω ειδικά εξουσιοδοτημένων Παρόχων Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης. Με αυτά τα δεδομένα, η αγορά τρέχει να προλάβει τις εξελίξεις. Είναι πράγματι εντυπωσιακό το ενδιαφέρον! Παρατηρείται ραγδαία αύξηση της ζήτησης τόσο για την εναρμόνιση με τις απαιτήσεις myDATA, όσο και για την ένταξη στο καθεστώς της τιμολόγησης μέσω Παρόχου. Σε αυτό συνδράμουν τόσο η υποχρέωση κάθε επιχείρησης για άμεση και ορθή προσαρμογή στις αλλαγές της ΑΑΔΕ, όσο και τα σημαντικά φορολογικά κίνητρα για την περίπτωση του Παρόχου, όπως μείωση των ετών παραγραφής από φορολογικούς ελέγχους κ.α. Ο Όμιλος Epsilon Net, αδιαμφισβήτητος leader στην ελληνική αγορά πληροφορικής, παρέχει στις ελληνικές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου, το μεγαλύτερο και πιο ολοκληw w w.re porter.gr
ΒΑΣΊΛΗΣ ΠΡΑΣΣΆΣ Εμπορικός Διευθυντής του Ομίλου Epsilon Net
ρωμένo portfolio λύσεων από τους πιο έμπειρους και καταρτισμένους επαγγελματίες του χώρου, καθώς και επιστημονική ενημέρωση από το έγκυρο portal e-forologia.gr. Για τις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών, ο Όμιλος απαντά με την πλέον σύγχρονη web smart πλατφόρμα ηλεκτρονικής τιμολόγησης, Epsilon Smart, η οποία μάλιστα παρέχει online σύνδεση και ενημέρωση του λογιστικού γραφείου με το οποίο συνεργάζονται, κάτι το οποίο είναι απαραίτητο τις μέρες που βιώνουμε με την απομακρυσμένη εργασία και επικοινωνία. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, η ολοκληρωμένη σειρά Pylon βελτιστοποιεί και απλοποιεί όλες τις επιχειρηματικές διαδικασίες, ενσωματώνοντας ειδική λειτουργικότητα για τη διασύνδεση με την πλατφόρμα myDATA. Για τις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν ERP συστήματα τρίτων, ο Όμιλος απαντά με την πρωτοποριακή SaaS λύση, myData Connector, η οποία τους επιτρέπει να εναρμονιστούν άμεσα χωρίς καμία αλλαγή στο ERP και τον καθημερινό τρόπο εργασίας τους. Τέλος, ως Πιστοποιημένος Πάροχος Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης, ο Όμιλος προσφέρει το Epsilon Digital, μία αυτοματοποιημένη, τεχνολογικά καινοτόμα και ασφαλή υπηρεσία ηλεκτρονικής τιμολόγησης, που παρέχει απευθείας σύνδεση με την Α.Α.Δ.Ε. Είναι απόλυτα σαφές ότι οι αποφάσεις για το πότε, πώς και με ποιoν συνεργάτη θα προχωρήσει κάθε επιχείρηση πρέπει να ληφθούν άμεσα. Η συνεργασία με έναν αξιόπιστο συνεργάτη θα επιτρέψει σε επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες να εκπληρώσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις έγκαιρα, εύκολα, με χαμηλό κόστος και μέγιστη ασφάλεια. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 81
R
Συνέντευξη
Συνέντευξη
SCHNEIDER ELECTRIC
«GAME CHANGER» ΣΤΗ ΝΑΥΤΙΛΊΑ
ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΕ "ΠΡΑΣΙΝΟ" ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
H
H πολυετής εμπειρία στις ναυτιλιακές εφαρμογές και η διάθεση σημαντικού ποσοστού του ετήσιου τζίρου στην έρευνα και ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, καθιστούν τη Schneider Electric τον κατάλληλο πάροχο λύσεων αυτοματισμού και ενεργειακής αποδοτικότητας των πλοίων. 82 | R E P O R T E R |
Ο κ. Γιώργος Δριτσάνος, Secure Power VP SEE & IT Director Greece, APC by Schneider Electric μιλά στο Reporter και παρουσιάζει τις υπηρεσίες της εταιρείας, οι οποίες προωθούν τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Όπως επισημαίνει, τα προϊόντα της Schneider Electric μειώνουν κατακόρυφα το κόστος εξοπλισμού και συντήρησης των πλοίων, διασφαλίζοντας την ασφάλεια και επεκτείνοντας τη χρονική διάρκεια λειτουργία τους, ενώ περιορίζουν σε μείζονα βαθμό τις εκπομπές CO2. Αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Δριτσάνου στο Reporter: Ποιές υπηρεσίες προσφέρει η Schneider Electric στη ναυτιλιακή βιομηχανία; Με πάνω από 90 χρόνια εμπειρίας στις εφαρμογές Marine, η Schneider Electric
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
αποτελεί βασικό παράγοντα στη ναυτιλία. Μέσα από ένα σύνολο καινοτόμων λύσεων και προϊόντων, ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες του κλάδου, ενώ χάρη στην τεχνογνωσία των τεχνικών και των μηχανικών μας, είμαστε σε θέση να επιλύσουμε κάθε είδους πρόκληση. Βασικός μας γνώμονας είναι να παρέχουμε ολοκληρωμένες λύσεις αυτοματισμού, ελέγχου και διαχείρισης ενέργειας, με στόχο να εξασφαλίσουμε την αδιάκοπη διαθεσιμότητα ενέργειας με ασφάλεια στο πλοίο. Πιο συγκεκριμένα, προσφέροντας ένα μεγάλο εύρος εφαρμογών, εξυπηρετούμε τις ανάγκες της ναυτιλίας μέσα από συμβουλευτικές υπηρεσίες, engineering και εγκατάσταση, συντήρηση, on site λειτουργία, αναβάθμιση, ανταλλακτικά και εκπαίδευση. Όσο οι δαπάνες στον κλάδο περιορίζονται, τόσο οι ναυπηγοί όσο και οι φορείς εκμετάλλευσης προσπαθούν να βρουν βελτιστοποιημένα πάγια και λύσεις, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη μέγιστη ασφάλεια επί των πλοίων. Συνολικά, το edge management συσκευών και software, μαζί με το οικοσύστημα συνεργατών μας και τα ενοποιημένα συστήματα που διαθέτουμε, μας καθιστούν ηγετική δύναμη στον τομέα της ναυτιλίας. Έτσι, οι πελάτες μας μπορούν να αποφύγουν έως και το 77% από τις βλάβες ηλεκτρικού εξοπλισμού, μέσω βελτιωμένης συντήρησης, έως και το 17% από τις ηλεκτρικές βλάβες που οφείλονται σε λάθος υπηρεσίες, αλλά και να επεκτείνουν τη ζωή του σκάφους τους από 25 σε 35 χρόνια.
Πώς συμβάλλουν οι υπηρεσίες της εταιρείας στην ενεργειακή αποδοτικότητα των πλοίων; H Schneider Electric αναπτύσσει διασυνδεδεμένες τεχνολογίες και λύσεις, με σκοπό τη διαχείριση της ενέργειας και των διεργασιών, με τρόπους που είναι πιο ασφαλείς, αξιόπιστοι, αποδοτικοί και βιώσιμοι, βοηθώντας τους πελάτες της να πετυχαίνουν περισσότερα, χρησιμοποιώντας όσο το δυνατόν λιγότερους πόρους. Μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού, οι πελάτες μας έχουν μείωση έως και 80% σε κόστος μηχανολογικού εξοπλισμού και χρόνο, έως 75% μείωση στα κόστη συντήρησης και το πιο σημαντικό, έως και 50% μικρότερο αποτύπωμα εκπομπών CO2. Εστιάζουμε στη διασφάλιση της μέγιστης ασφάλειας και στη συνεχή λειτουργία των δραστηριοτήτων των πελατών μας. Η ποιότητα και η διαθεσιμότητα της ηλεκτρικής ισχύος έχουν καθοριστική σημασία σε πολλές κρίσιμες εφαρμογές, όπως οι ναυτιλιακές και οι υπεράκτιες εφαρμογές. Οποιαδήποτε έλλειψη ηλεκτρικής ισχύος μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια των διεργασιών και της ανθρώπινης ζωής και να οδηγήσει σε διακοπή λειτουργίας. Σ’ αυτό δίνει λύση το APC Marine Smart-UPS Online UPS που προσφέρει υψηλή πυκνότητα, διπλή μετατροπή σε λειτουργία online, προστασία ισχύος με επεκτάσιμο χρόνο αυτονομίας, ενώ είναι ιδανικό για παροχή ισχύος χωρίς διακοπή σε κρίσιμες θαλάσσιες εφαρμογές. Σκοπός μας, είναι να βελτιώνουμε την
w w w.re porter.gr
ασφάλεια, την αξιοπιστία και τις επιδόσεις των υπεράκτιων λειτουργιών μέσω των ολοκληρωμένων λύσεών μας για εξοικονόμηση ενέργειας και μηχανημάτων. Επιπλέον, με τις λύσεις της Schneider Electric, οι πελάτες μας μπορούν να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη πίεση για μείωση των εκπομπών ρύπανσης. Το Edge Control αφορά την ενοποίηση των συστημάτων αυτοματοποίησης, καθώς συγκεντρώνει τα δεδομένα από τα υποσυστήματα του πλοίου, επιτρέπει την παρακολούθηση και τον έλεγχο όλων αυτών των συστημάτων και, παράλληλα, προσφέρει καθολική βελτιστοποίηση της αποδοτικότητας του πλοίου. Ποιά είναι η συνεισφορά της εταιρείας στην εξεύρεση λύσεων καινοτομίας για τη ναυτιλία; Πώς εφαρμόζονται και τι εξυπηρετούν αυτές οι υπηρεσίες; Η ανοιχτή πλατφόρμα μας EcoStruxure αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο των καινοτόμων λύσεών μας, που αποσκοπούν στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας. Από οποιοδήποτε σημείο στον κόσμο, ένα πλοίο μπορεί να είναι συνδεδεμένο με την πλατφόρμα μας και τους ειδικούς της ομάδας υπηρεσίας σέρβις. Χάρη στην πλατφόρμα EcoStruxure Asset Advisor, αξιοποιούμε τα σημαντικά δεδομένα από τον ζωτικής σημασίας ηλεκτρικό εξοπλισμό επί του πλοίου, ώστε να παρέχουμε υλοποιήσιμες προτάσεις. Ειδικότερα, οι συνδεδεμένες πλατφόρμες, καθώς και το maritime IoT που είναι
w w w.re porter.gr
ήδη ευρέως γνωστό και παρέχει δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, συνεισφέρουν στην ασφάλεια των κρίσιμων IT & ΟΤ συστημάτων, στη διευκόλυνση της επικοινωνίας εντός των πλοίων, στην πλοήγηση, αλλά και στην παρακολούθηση της απόδοσης του κινητήρα. Στην εποχή των big data και του Internet of Things (IoT), υπάρχουν πλέον νέες, αυξημένες απαιτήσεις σε σχέση με την ασφάλεια, την τυποποίηση (standardization), την εφεδρεία (redundancy) και τη διαχείριση των πόρων που βρίσκονται στα άκρα (edge) των δικτύων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το περιβάλλον ΙΤ να είναι σήμερα πιο αποκεντρωμένο (distributed) και εικονικό (virtualized) από ποτέ. Οι hyperconverged λύσεις, με την ευελιξία και την ευκολία επέκτασης (scalability) που τις διακρίνει, ανταποκρίνονται στις προκλήσεις των καιρών, ενώ παράλληλα, προσφέρουν μικρότερο κόστος κτήσης/χρήσης (TCO) και μικρότερο χρόνο εγκατάστασης. Ωστόσο, σε αυτά τα συστήματα, απαιτείται υψηλότερο επίπεδο προστασίας, καλύτερη ενεργειακή απόδοση και μεγαλύτερος βαθμός τυποποίησης, ενώ η διαδικασία που διασφαλίζει τη συμβατότητα ανάμεσα στις διάφορες συσκευές που τα απαρτίζουν μπορεί να είναι πολύπλοκη, δαπανηρή και χρονοβόρα, τόσο για τον τελικό χρήστη, όσο και για την ομάδα των προμηθευτών. Θεωρείτε ότι η πανδημία επιτάχυνε, κατά έναν τρόπο, την ψηφιοποίηση της ναυτιλι-
ακής βιομηχανίας; Παρατηρείτε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη σε ΙΤ λύσεις εκ μέρους των ναυτιλιακών εταιρειών; Η πανδημία έδωσε έμφαση εκ νέου στην ανάγκη ψηφιακού μετασχηματισμού για να διασφαλίσει ότι μπορούμε να εργαστούμε, να μάθουμε και να ζήσουμε όσο το δυνατόν πιο απρόσκοπτα από οπουδήποτε κι αν είμαστε. Ως εκ τούτου, οι οργανισμοί βασίζονται στα δίκτυά τους - από κέντρα δεδομένων on-prem, έως τοπικές εφαρμογές και ντουλάπες καλωδίωσης - περισσότερο από ποτέ. Καθώς μεταμορφώνουμε τα δίκτυα για αυξημένη ανθεκτικότητα, πρέπει, επίσης, να εξετάσουμε τη βιωσιμότητα και την αποτελεσματικότητα. Με τον τρέχοντα ρυθμό μας έως το 2040, προβλέπουμε ότι το τοπικό πλεονέκτημα θα κυριαρχήσει στην κατανάλωση ενέργειας για τα κέντρα δεδομένων. Η βιομηχανία μας πρόκειται να καταναλώνει το ισοδύναμο των 275 εκατομμυρίων νοικοκυριών ηλεκτρικής ενέργειας με μικρές εγκαταστάσεις. Η κοινωνία δεν πρόκειται να μας αφήσει να συνεχίσουμε να καταναλώνουμε ενέργεια με αυτόν τον ρυθμό. Η Schneider Electric συνεργάστηκε με τα μεγαλύτερα data centers στον κόσμο για να μειώσει την απώλεια ενέργειας και να αυξήσει την απόδοση κατά 80% τα τελευταία 10 χρόνια. Είμαστε σε θέση να μοιραστούμε πώς πιστεύουμε ότι η βιομηχανία μας μπορεί να ενωθεί για να αποφύγει ένα μη βιώσιμο μέλλον. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η ναυτιλία, για την οποία κρίνονται αναγκαία σύγχρο-
R
να μέσα που βελτιστοποιούν τόσο την αποδοτικότητα όσο και την ασφάλεια των πλοίων. Πώς αντιμετωπίζει η εταιρεία την κρίση του κορονοϊού και ποιό είναι το επενδυτικό πλάνο της για τη συνέχεια; Η εταιρεία μας διαχειρίστηκε την κρίση του κορονοϊού, με υψηλό συναίσθημα ευθύνης για την κοινωνία και για το στελεχιακό της δυναμικό. Συγκεκριμένα, διέθεσε όλα τα ψηφιακά εργαλεία ώστε να υπάρχει η δυνατότητα τηλεργασίας, όπως και η διαδραστικότητα με συνεργάτες και χρήστες. Επιπλέον, διέθεσε όλους τους απαραίτητους πόρους ώστε να συνεχίσουν να λειτουργούν όλες οι διαδικασίες της εφοδιαστικής μας αλυσίδας, παρέχοντας προϊόντα, λύσεις και υπηρεσίες όχι μόνο στους παραδοσιακούς κλάδους δραστηριότητάς μας, αλλά και στους κρίσιμους κλάδους (πχ. Υγεία, Παιδεία, Δίκτυα κλπ.). Επιπλέον, με υψηλό αίσθημα κοινωνικής ευθύνης η Schneider Electric ίδρυσε το ειδικό κονδύλι αντιμετώπισης της πανδημίας “Tomorrow Rising Fund”. Το συγκεκριμένο κονδύλι έχει σκοπό να υποστηρίξει όλες τις δράσεις αντιμετώπισης του κορονοϊού.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 83
R
Επιχειρήσεις
Επιχειρήσεις
R
LOGISTICS ΔΡ. Β. ΖΕΪΜΠΈΚΗΣ
“ΤΟ ONLINE SHOPPING ΉΡΘΕ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΊΝΕΙ” 84 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
freepick.com
Σ
Στοχευμένες επενδύσεις σε αποθηκευτικούς χώρους και χάραξη «έξυπνης» στρατηγικής για το «τελευταίο μίλι» είναι το «κλειδί» για τις εταιρείες που εξυπηρετούν την εφοδιαστική αλυσίδα, στον απόηχο της πανδημίας και με το βλέμμα στην επόμενη μέρα. Αυτό επισημαίνει, μεταξύ άλλων, στο Reporter Magazine ο Δρ. Βασίλης Ζεϊμπέκης, Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Αντιπρόεδρος Διοικητικού στην Ελληνική Εταιρεία Logistics (EEL) και Μέλος στο Εθνικό Συμβούλιο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Εφοδιαστικής.
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑ Η ΕΠΈΝΔΥΣΗ ΣΕ ΑΠΟΘΗΚΕΥΤΙΚΟΎΣ ΧΏΡΟΥΣ ΚΑΙ Η«ΈΞΥΠΝΗ» ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ ΔΙΑΝΟΜΉΣ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 85
Επιχειρήσεις
E
R
σε πραγματικό χρόνο ενημέρωση της εταιρείας για την εξυπηρέτηση του εκάστοτε σημείου παράδοσης ή παραλαβής μέσω PoD/IoD συμβάλλει σημαντικά στη γνώση της εταιρείας σχετικά με το πότε μια παραγγελία παραδόθηκε, ποιος την παρέλαβε, καθώς επίσης και σε ποιο σημείο παραδόθηκε» καταλήγει.
«ΥΠΕΡΦΌΡΤΩΣΗ» ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΏΝ - ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΗ Η ΕΠΈΝΔΥΣΗ ΣΕ ΑΠΟΘΗΚΕΥΤΙΚΟΎΣ ΧΏΡΟΥΣ
Ειδικότερα, ο Δρ. Ζεϊμπέκης τονίζει ότι «το ηλεκτρονικό εμπόριο ήρθε για να μείνει» και καταγράφει «έξυπνους τρόπους» για τη μεταφορά του προϊόντος στον πελάτη, με στόχο πάντοτε ένα υψηλής ποιότητας «customer experience». Προς αυτήν την κατεύθυνση, θέτει ως απαραίτητη προϋπόθεση για την αποσυμφόρηση των επιχειρήσεων λιανεμπορίου, την επένδυση σε dark store (κατάστημα, το οποίο ασχολείται αποκλειστικά με την προετοιμασία ηλεκτρονικών παραγγελιών). Η άμεση εξυπηρέτηση του μεγάλου όγκου παραγγελιών, τις οποίες έπρεπε να διαχειριστούν οι επιχειρήσεις, είναι, άλλωστε, μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που προέκυψαν με την εμφάνιση της πανδημίας.
86 | R E P O R T E R |
Επιχειρήσεις
Τέλος, ο ίδιος εξηγεί πως θα επηρεάσουν οι νέες συνθήκες που διαμορφώνονται τις θέσεις εργασίας στην εφοδιαστική αλυσίδα και αναλύει τι ακριβώς σημαίνει η ψηφιοποίηση του κλάδου και πως μπορεί αυτή να επιτευχθεί.
ΕΠΙΤΆΧΥΝΣΗ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΏΝ ΑΓΟΡΏΝ - «ΈΞΥΠΝΗ» ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ ΔΙΑΝΟΜΉΣ
«Το ηλεκτρονικό εμπόριο ήρθε για να μείνει. Υπολογίζεται από έρευνες που έχουν διεξαχθεί στην Ελλάδα πως ένα 10%-15% των καταναλωτών που ψώνιζαν από φυσικά καταστήματα, θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για τις αγορές τους» σημειώνει αρχικά ο Δρ. Ζεϊμπέκης. Αυτό, όπως εξηγεί, έχει οδηγήσει στην «αύξηση του διακινούμενου όγκου εμπορευμάτων, σε συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις των κα-
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ταναλωτών για αυθημερόν παραδόσεις, χαμηλό κόστος, υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης και δυνατότητα παρακολούθησης της κατάστασης της παραγγελίας τους σε πραγματικό χρόνο». Έτσι, προκύπτουν «μία σειρά από προκλήσεις, οι οποίες οδηγούν στην εκθετική αύξηση του βαθμού πολυπλοκότητας και δυσκολίας, τόσο κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού όσο και κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των διαδικασιών logistics» προσθέτει. Σύμφωνα με τον Δρ. Ζεϊμπέκη, για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων και την επίτευξη υψηλής ποιότητας «customer experience», οι εταιρείες θα πρέπει να ενορχηστρώσουν με «έξυπνο» τρόπο το τελευταίο τους μίλι (δηλ. τη διανομή στον τελικό πελάτη). «Η χρήση εναλλακτικών
ΔΡ. ΒΑΣΊΛΗΣ ΖΕΪΜΠΈΚΗΣ,
Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Αντιπρόεδρος Διοικητικού στην Ελληνική Εταιρεία Logistics (EEL) και Μέλος στο Εθνικό Συμβούλιο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Εφοδιαστικής.
w w w.re porter.gr
freepick.com
R
τρόπων παράδοσης, όπως η παραλαβή από το κατάστημα (Click ‘n’ collect), η παραλαβή από συγκεκριμένα σημεία παράδοσης (π.χ. pick up points), η παραλαβή μέσω χρήσης smart lockers, πιθανόν να αποτελούν έναν καλύτερο και πιο επιθυμητό τρόπο παράδοσης. Επίσης, η χρήση τεχνολογιών και πλατφορμών SaaS (π.χ. last mile orchestration platforms) για την αυτοματοποίηση της διαδικασίας ανάθεσης εργασιών παραλαβής ή παράδοσης σε οδηγούς (auto-dispatch technology), αποτελεί έναν ακόμη κρίσιμο παράγοντα για την καλύτερη διαχείριση των παραγγελιών που εισέρχονται σε μια εταιρεία, την εξοικονόμηση χρόνου και την αύξηση του επιπέδου ακρίβειας κατά την ανάθεση εργασιών (task allocation)
w w w.re porter.gr
Η ΠΑΡΑΛΑΒΉ ΑΠΌ ΤΟ ΚΑΤΆΣΤΗΜΑ (CLICK ‘N’ COLLECT), Η ΠΑΡΑΛΑΒΉ ΑΠΌ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΑ ΣΗΜΕΊΑ ΠΑΡΆΔΟΣΗΣ (Π.Χ. PICK UP POINTS), Η ΠΑΡΑΛΑΒΉ ΜΈΣΩ ΧΡΉΣΗΣ SMART LOCKERS, ΠΙΘΑΝΌΝ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΟΎΝ ΈΝΑΝ ΚΑΛΎΤΕΡΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΕΠΙΘΥΜΗΤΌ ΤΡΌΠΟ ΠΑΡΆΔΟΣΗΣ
σε οδηγούς» υπογραμμίζει σχετικά και συμπληρώνει: «Ακόμη, η δυνατότητα ανταπόκρισης σε δυναμικά γεγονότα και η συνεχής βελτιστοποίηση των δρομολογίων παίζει καθοριστικό ρόλο κατά την εκτέλεση του last mile. H άμεση λήψη, διαχείριση, δρομολόγηση και ανάθεση σε οδηγούς έκτακτων/δυναμικών αιτημάτων παράδοσης ή παραλαβής (π.χ. αλλαγή ώρας παράδοσης/παραλαβής ή αλλαγή σημείου παράδοσης/παραλαβής), λαμβάνοντας υπόψη όλους τους απαραίτητους περιορισμούς, συμβάλλει σημαντικά στην ταχύτερη εκτέλεση των εργασιών και κατ’ επέκταση στη μείωση των περιπτώσεων καθυστέρησης εξυπηρέτησης σημείων παράδοσης ή παραλαβής». «Επιπροσθέτως, η άμεση και
«Η πανδημία έφερε στα όρια όλα τα κυκλώματα εφοδιασμού και ανέδειξε τις αδυναμίες τους», επισημαίνει, παράλληλα, ο Δρ. Ζεϊμπέκης και αναφέρει ως τρόπο επίλυσης αυτού του προβλήματος «σημαντικές και στοχευμένες επενδύσεις τόσο στους αποθηκευτικούς χώρους όσο και στη διανομή». «Πιστεύω ακράδαντα πως η πλειονότητα των εταιρειών έχει πια αντιληφθεί το ρόλο των logistics στη λειτουργία τους. Δε φτάνει μόνο να πουλάς, πρέπει να παραδίδεις και το προϊόν στον τελικό πελάτη, πετυχαίνοντας ένα υψηλό customer experience» αναφέρει χαρακτηριστικά. Ιδιαίτερη μνεία κάνει στην επένδυση σε dark sto res στο λιανεμ πόριο (supermarkets), στην περίπτωση που οι ηλεκτρονικές παραγγελίες που προετοι-
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 87
R
Επιχειρήσεις
Επιχειρήσεις
Η ΝΈΑ ΤΆΣΗ ΚΑΙ Ο ΝΈΟΣ ΤΡΌΠΟΣ ΑΓΟΡΏΝ ΘΑ ΕΠΕΚΤΑΘΟΎΝ ΚΑΙ ΜΕΤΆ ΤΟ ΠΈΡΑΣ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ, ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ Κ. ΖΕΪΜΠΈΚΗ, ΟΔΗΓΏΝΤΑΣ ΣΥΝΆΜΑ ΣΕ ΑΛΛΑΓΈΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΌ ΤΟΠΊΟ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΉΣ ΑΛΥΣΊΔΑΣ
μάζει ένα κατάστημα αυξηθούν και ξεπεράσουν το 10%. «Αυτό είναι αναγκαίο γιατί στις περιστέρες περιπτώσεις, τα καταστήματα λιανικής δεν έχουν τον απαιτούμενο χώρο και τη δυναμικότητα να εξυπηρετήσουν τις αυξανόμενες παραγγελίες μέσω e-shop, με αποτέλεσμα να
88 | R E P O R T E R |
αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως συμφόρηση στους διαδρόμους, μη ύπαρξη χώρου στην αποθήκη, συνεχής ανάγκη για αναπλήρωση ραφιών, χώρος στάθμευσης για οχήματα home delivery, κλπ.» εξηγεί. Μάλιστα, παραθέτει και τα οφέλη από την υιοθέτη-
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ση του μοντέλου των dark stores. Συγκεκριμένα οι εταιρείες μπορούν να επιτύχουν: Αυξημένη παραγωγικότητα λόγω ειδικής χωροθέτησης Διαθεσιμότητα προϊόντων ελλείψει ύπαρξης πελατών Αυξημένη αποτελεσματικότητα λόγω χρήσης ειδι-
* * *
κού εξοπλισμού και αυτοματισμών Αποτελεσματικότητα στις διανομές λόγω ενοποίησης παραγγελιών
*
TO ΕΡΓΑΣΙΑΚΌ ΤΟΠΊΟ ΣΤΗΝ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΉ Η νέα τάση και ο νέος τρόπος αγορών θα επεκταθούν
w w w.re porter.gr
και μετά το πέρας της πανδημίας, σύμφωνα με τον κ. Ζεϊμπέκη, οδηγώντας συνάμα σε αλλαγές στο εργασιακό τοπίο του κλάδου της εφοδιαστικής αλυσίδας. Αναλυτικότερα, όπως σημειώνει, «σε επίπεδο λιανεμπορίου εκτιμώ πως οι καταναλωτές θα επιστρέψουν σε
w w w.re porter.gr
ένα μεγάλο βαθμό στο φυσικό κατάστημα, άρα πιστεύω πως πολλές θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τα καταστήματα θα διατηρηθούν. Αναφορικά με τις εσωτερικές διαδικασίες logistics των εταιρειών, εκεί λόγω ψηφιακού μετασχηματισμού, πολλές διαδικασίες, ειδικά μέσα στην αποθήκη, θα αυτοματοποιηθούν. Όμως οι θέσεις που μοιραία θα χαθούν σε αυτά τα πόστα, θα μεταφερθούν σε νέες θέσεις εργασίας, οι οποίες θα σχετίζονται με την ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων, τον προγραμματισμό και έλεγχο των
συστημάτων, κτλ. Άρα μιλάμε για νέες θέσεις που θα απευθύνονται σε εργαζόμενους με δεξιότητες και εξειδίκευση. Γι’ αυτό, άλλωστε, είναι κρίσιμο να δοθεί έμφαση από τις εταιρείες στην εκπαίδευση των υφιστάμενων εργαζόμενών τους καθώς και στην προσέλκυση νέων με ειδικές γνώσεις».
ΨΗΦΙΑΚΌΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΌΣ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΉΣ: ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ ΚΑΙ «ΑΓΚΥΛΏΣΕΙΣ» «Ο ψηφιακός μετασχηματισμός στην εφοδιαστική αλυσίδα περιλαμβάνει την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, πληροφοριακών συστημάτων και μοντέλων logistics, τα οποία σε συνδυασμό με την αναδιοργάνωση των επιχειρηματικών διαδικασιών και την εκπαίδευση των εργαζομένων μπορούν να οδηγήσουν στην αύξηση του επιπέδου εξυπηρέτησης των πελατών, στην αύξηση της παραγωγικότητας με παράλληλη μείωση του λειτουργικού κόστους μιας εταιρείας» τονίζει ο Δρ. Ζεϊμπέκης. «Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, ακούγεται έντονα η έννοια των Logistics 4.0. Στην ουσία αναφερόμαστε στην 4η βιομηχανική επανάσταση στον κλάδο των logistics, η οποία έχει ως πυρήνα της το συνδυασμό της δύναμης της αυτο-εκπαίδευσης των ίδιων των μηχανών (Machine Learning), της επιστήμης των Δεδομένων (Data Science) και της Τεχνητής Νοημοσύνης (Αrtificial Intelligence) που αθροιστικά
R
δημιουργούν ένα καινοτόμο και ανατρεπτικό περιβάλλον λειτουργίας των επιχειρήσεων» προσθέτει. Στη συνέχεια, κάνει μία σημαντική επισήμανση για την έννοια του μετασχηματισμού των επιχειρήσεων και αναδεικνύει την ανάγκη άμεσης υλοποίησης του ελληνικού ψηφιακού πλάνου. «Πρέπει να τονιστεί πως για να επιτευχθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι επιχειρήσεις δεν πρέπει να εστιάσουν μόνο στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών. Ένας τέτοιος μετασχηματισμός συνίσταται στον επανασχεδιασμό του τρόπου με τον οποίο μια εταιρεία συνδέει τους ανθρώπους, τα δεδομένα και τις διαδικασίες της τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της περιβάλλον. Δυστυχώς η Ελλάδα κατέχει την 27η θέση σε σύνολο 28 στον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας & Κοινωνίας (The Digital Economy & Society Index – DESI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα βασικά συμπεράσματα από αυτήν την αξιολόγηση ως χώρα δείχνουν ότι η Ελλάδα προχωρά αργά με την υλοποίηση της Εθνικής Ψηφιακής Στρατηγικής λόγω έλλειψης γνώσεων και δεξιοτήτων, καθώς και της γραφειοκρατίας στο δημόσιο, ενώ από την άλλη στον ιδιωτικό τομέα, οι εταιρείες έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη για τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό (ειδικά λόγω COVID-19), αλλά αντιμετωπίζουν πλειάδα προβλημάτων και προκλήσεων» υπογραμμίζει.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 89
R
Χρηματιστήριο
Χρηματιστήριο
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΉΡΙΟ 2021
R
Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου κατά του covid-19, τα ευρωπαϊκά stress tests του καλοκαιριού, οι γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών είναι οι 4 βασικοί καταλύτες για την πορεία των χρηματιστηρίων το 2021.
ΟΙ ΕΚΤΙΜΉΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΏΝ ΑΝΑΛΥΤΏΝ ΤΟΥ ΑΝΕΣΤΗ ΝΤΟΚΑ
90 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
freepick.com
T
Το Reporter Magazine ζήτησε από κορυφαία στελέχη της χρηματιστηριακής αγοράς να δώσουν τις εκτιμήσεις τους για το πως θα κινηθεί η αγορά μετοχών η οποία από τις 9 Νοεμβρίου της χρονιάς που φεύγει έκανε ένα φοβερό ξέσπασμα και κάλυψε τις απώλειες 11 μηνών. Αυτό που προκύπτει από τις εκτιμήσεις είναι ότι όλα θα εξαρτηθούν από το πόσο αποτελεσματικό θα είναι το εμβόλιο και από το αν θα επανέλθει γρήγορα η κανονικότητα στην ελληνική οικονομία. Εξίσου σοβαροί παράγοντες είναι το τι θα γίνει με τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών αλλά και οι μεγάλες επιχειρηματικές κινήσεις που σχεδιάζονται και θα εκτελεστούν από τους κορυφαίους ομίλους της χώρας. Αναλυτικά οι εκτιμήσεις για τη πορεία της χρηματιστηριακής αγοράς το 2021 από τον κ. Μάνο Χατζηδάκη επικεφαλής του τμήματος ανάλυσης τη BETA ΑΧΕΠΕΥ και τον Λουκά Παπαϊωάννου οικονομολόγο της Fast Finance ΑΠΕΠΕΥ έχουν ως εξής:
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 91
R
Χρηματιστήριο
Χρηματιστήριο
MΆΝΟΣ ΧΑΤΖΗΔΆΚΗΣ ΕΠΙΚΕΦΑΛΉΣ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΑΝΆΛΥΣΗΣ ΤΗΣ BETA ΑΧΕΠΕΥ
ΟΙ ΠΡΌΣΦΑΤΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΈΣ ΕΛΛΗΝΙΚΏΝ ΟΜΟΛΌΓΩΝ ΣΤΗΝ ALPHA BANK ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΉ ΤΡΆΠΕΖΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΈΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΆΡΚΕΙΑΣ ΤΟΥΣ ΔΗΜΙΟΎΡΓΗΣΑΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΆ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΆ ΑΠΟΘΈΜΑΤΑ ΕΝΏ ΤΟ ΊΔΙΟ ΑΝΑΜΈΝΕΤΑΙ ΝΑ ΣΥΜΒΕΊ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΤΡΆΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΏΣ Η ΟΠΟΊΑ ΘΑ ΈΧΕΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΘΏΡΙΟ ΤΗΣ ΕΞΆΣΚΗΣΗΣ ΤΩΝ COCOS
92 | R E P O R T E R |
Ο βασικός καταλύτης το 2021 για το Χρηματιστήριο αλλά και για όλες τις αγορές είναι η αποτελεσματικότητα των εμβολίων για τον covid-19. To ζήτημα είναι πόσο γρήγορα θα έρθει η κανονικότητα στην οικονομία. Αν τα εμβόλια αποδειχθούν ικανά να αναχαιτίσουν την διάδοση τότε τα πρωτόκολλα θα χαλαρώσουν, τα ξενοδοχεία θα ανοίξουν με καλές πληρότητες, οι μετακινήσεις θα αυξηθούν και η κατανάλωση καυσίμων θα επιστρέψει σε ικανοποιητικά επίπεδα .Στη δικιά μας αγορά το βάρος των επενδυτών θα πέσει στα λίγα άλλα μεγάλα επιχειρηματικά ονόματα που θα οδηγήσουν τις εξελίξεις και λιγότερο σε επίπεδο κλάδων και δεικτών. Ασφαλώς μεγάλο κομμάτι της νέας χρονιάς θα καλύψουν και οι εξελίξεις στις τράπεζες και ειδικά στο
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
κομμάτι των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Το 2021 θα είναι ένα έτος των τεστ αντοχής και είναι πιθανό να βγάλει κεφαλαιακές ανάγκες που θα οδηγήσουν σε μικρότερες ή μεγαλύτερες αυξήσεις κεφαλαίου σε κάποιες από αυτές. Όμως ακόμα και έτσι οι τράπεζες έχουν πλέον δημιουργήσει «μαξιλαράκια» κεφαλαιακών αποθεμάτων που μειώνουν σημαντικά το ενδεχόμενο αυτό, ειδικά αν οι συνθήκες της αγοράς δεν ευνοούν μια άνετη άντληση κεφαλαίων. Οι πρόσφατες ανταλλαγές ελληνικών ομολόγων στην Alpha Bank και την Εθνική Τράπεζα με την επέκταση της διάρκειας τους δημιούργησαν ικανοποιητικά κεφαλαιακά αποθέματα ενώ το ίδιο αναμένεται να συμβεί και στην Τράπεζα Πειραιώς η οποία θα έχει και το περιθώριο της εξάσκησης των CoCos. Η δε Eurobank μετά την υλοποίηση του Cairo έχει τουλάχιστον ένα δις ευρώ που θα της εξασφάλιζε την μείωση των NPEs της σε μονοψήφιο ποσοστό. Επομένως ναι μεν τα τεστ αντοχής έχουν κινδύνους αλλά από την άλλη υπάρχουν εφεδρείες για μια ομαλή διαχείριση της κατάστασης αν τα πράγματα δυσκολέψουν. Μέσα στο 2021 θα ξεκινήσουν πολλά δημόσια και ιδιωτικά έργα στα οποία οι κατασκευαστικές εταιρίες θα αυξήσουν το αντικείμενο της δραστηριότητας τους. Το γεγονός ότι οι εταιρίες μπορούν να φέρνουν σε πέρας σημαντικούς
τζίρους χωρίς να υπάρχει άμεση πίεση από ληξιπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις δημιουργεί ικανό χρόνο για αντιστροφή της εικόνας του ισολογισμού. Τέλος μην ξεχνάμε ότι το 2021 είναι η χρονιά των γερμανικών εκλογών τον ερχόμενο Σεπτέμβριο αλλά και της κυβέρνησης Μπάϊντεν στις ΗΠΑ που θα δώσουν το διεθνές στίγμα στις αγορές.
ΛΟΥΚΆΣ ΠΑΠΑΪΩΆΝΝΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΌΓΟΣ FAST FINANCE ΑΕΠΕΥ Από τεχνικής απόψεως μετά από ένα εξαιρετικά δύσκολο 2020 η αγορά έχει καταφέρει να αλλάξει την μεσομακροπρόθεσμη τάση της σε θετική διασπώντας ανοδικά τον Κινητό Μέσο όρο 200 ημερών τόσο στους βασικούς Δείκτες όσο και στην συντριπτική πλειοψηφία των επιμέρους μετοχών. Το σημαντικότερο στοιχείο είναι, ότι στην εντυπωσιακή αναστροφή συμμετέχει ο Τραπεζικός κλάδος μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, αναπληρώνοντας ένα μέρος των τεράστιων απωλειών του 2020, κυρίως λόγω των χαμηλών επιτοκίων και της άπλετης ρευστότητας που παρέχει στις ευρωπαϊκές τράπεζες η ΕΚΤ. Όσον αφορά την εικόνα των Θεμελιωδών μεγεθών των εισηγμένων εταιριών, η δεκαετής κρίση δημιούργησε ισχυρές αντοχές στα οικονομικά στοιχεία τους. Ακόμα και η πανδημία του Covid-19 παρά το lockdown και τα σοβαρά προβλήματα που δημιούργησε, επηρέασε σε
w w w.re porter.gr
μικρότερο βαθμό του αναμενόμενου τα αποτελέσματα 9-μήνου της πλειοψηφίας των εισηγμένων εταιριών, αυξάνοντας τις προσδοκίες για το 2021. Όσον αφορά στα μακροοικονομικά στοιχεία, παρά την εκτίναξη του Δημοσίου χρέους και του ελλείμματος σε δυσθεώρητα επίπεδα, το επιτοκιακό κόστος των Ελληνικών ομολόγων αποκλιμακώνεται καταγράφοντας νέα ιστορικά χαμηλά σε όλη της καμπύλη χρέους. Απόλυτα υπεύθυνη για αυτό είναι η ΕΚΤ με τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, η οποία χορηγεί απεριόριστη ρευστότητα μέσω επαναγοράς ομολόγων (PEPP) και χαμηλότοκων δανείων στα τραπεζικά ιδρύματα (TLTRO I,II & III). Αν και όλα τα μεγέθη του προϋπολογισμού παρουσιάζουν σημαντικές αρνητικές αποκλίσεις τόσο στα Έσοδα όσο και στα Έξοδα, αλλά κυρίως στο ΑΕΠ, η εικόνα είναι ίδια σε όλη τη Ευρώπη, λόγω του Covid-19. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω για το 2021 προβλέπουμε : Για την τεχνική εικόνα της αγοράς η εκτίμηση μας παραμένει Θετική, για όσο διάστημα η αγορά (Δείκτες & Δεικτοβαρείς μετοχές) θα παραμένουν πάνω από τον Κινητό μέσο όρο 200 ημερων . Πιθανή διορθωτική κίνηση μέχρι εκεί θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως ευκαιρία τοποθετήσεων για όσους δεν πρόλαβαν το 1ο κύμα, σε συνεννόηση με τους επεν-
*
w w w.re porter.gr
τα αποτελέσματα των εμπλεκομένων εταιριών σε αυτό.
ΤΟ ΠΑΓΚΌΣΜΙΟ ΧΡΈΟΣ ΑΥΞΆΝΕΤΑΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΆ ΑΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΡΌΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΊΖΕΤΑΙ ΑΠΌ ΤΙΣ ΚΕΝΤΡΙΚΈΣ ΤΡΆΠΕΖΕΣ ΜΕ ΧΑΜΗΛΆ ΕΠΙΤΌΚΙΑ ΚΑΙ ΆΠΛΕΤΗ ΡΕΥΣΤΌΤΗΤΑ δυτικούς τους συμβούλους. Αν και επικεντρωνόμαστε σε επιμέρους μετοχές με καλά θεμελιώδη μεγέθη, εξωστρέφεια & ιστορικά αξιόπιστο management, βασικοί κλάδοι που εκτιμούμε ότι θα πρωταγωνιστήσουν είναι η Ενέργεια, η Πληροφορική, οι Κατασκευές & οι Υπηρεσίες.
*
Για τα τα θεμελιώδη μεγέθη των εισηγμένων εταιριών εκτιμούμε ότι, αν υπάρξει άμεση και αποτελεσματική απορρόφηση του Ευρωπαϊκού προγράμματος ανασυγκρότησης ύψους 32 δις ευρώ, η πολλαπλασιαστική επίδραση τόσο σε Μίκρο όσο και σε Μάκρο επίπεδο, θα βελτιώσουν σημαντικά και
*
Σε Μακροοικονομικό επίπεδο η συνέχιση των προγραμμάτων PEPP & TLTRO από την ΕΚΤ, θα συνεχίσει να πιέζει πτωτικά τα επιτόκια τόσο στο Κρατικό όσο και στο Ιδιωτικό χρέος, τουλάχιστον μέχρι την λήξη τους, που δεν προβλέπεται μέσα στο 2021. Επιπλέον μέρος του Ευρωπαϊκού προγράμματος ανασυγκρότησης θα κατευθυνθεί σε σημαντικά έργα υποδομών, βοηθώντας την ανάταξη του ΑΕΠ. Η έναρξη του εμβολιαστικού προγράμματος σε όλη την υφήλιο, θα αρχίσει να ομαλοποιεί από το 2ο εξάμηνο του 2021 και τον τουριστικό τομέα, που αποτελεί την βαριά βιομηχανία της χώρας.
Παρά τις θετικές προοπτικές του 2021 δεν πρέπει να λησμονούμε τους κινδύνους που ελλοχεύουν, με κυριότερους : τα προβλήματα στα Ελληνοτουρκικά που αντί να αμβλύνονται, συνεχώς μεγεθύνονται και η λύση τους δεν θα είναι ανώδυνη.
*
R
*
Τα Παγκόσμια γεωπολιτικά προβλήματα που δημιουργούνται από την άνοδο νέων περιφερειακών δυνάμεων με κυριότερη την Κίνα, την Ινδία & το Ιράν .
*
Το παγκόσμιο χρέος που πλέον αυξάνεται γεωμετρικά. Αν και προς το παρόν αντιμετωπίζεται από τις Κεντρικές τράπεζες με χαμηλά επιτόκια και άπλετη ρευστότητα αρχίζει να προκαλεί ρίγος για την επόμενη ημέρα.
*
Οι υψηλές αποτιμήσεις των Αμερικανικών μετοχών κυρίως στο τεχνολογικό κλάδο, αλλά και οι χαμηλές ή αρνητικές αποδόσεις των ομολογιακών αγορών, ακόμα και στην αγορά των junk bond. Συμπερασματικά αν και παραμένουμε αισιόδοξοι για την Ελληνική κεφαλαιαγορά, η μεταβλητότητα θα συνεχίσει να είναι παρούσα, όπως και οι αστάθμητοι κίνδυνοι. Ακολουθούμε την τάση, με αυξημένα αντανακλαστικά, έχοντας ξεκάθαρες στρατηγικές εισόδου και εξόδου στην αγορά & παραμένοντας επιλεκτικοί στις μετοχικές επιλογές μας.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 93
R
Τράπεζες
Τράπεζες
Στην υιοθέτηση ολοένα και περισσότερων «έξυπνων» και καινοτόμων λύσεων προχωρά το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, καθώς η τάση καταναλωτών και επιχειρήσεων για ψηφιακές συναλλαγές παγιώθηκε με την έλευση της πανδημίας. Η παρουσία στα φυσικά υποκαταστήματα μειώθηκε και αναπόφευκτα τράπεζες και πελάτες κλήθηκαν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.
ΤΑ «ΈΞΥΠΝΑ» ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΌΜΑ «ΕΡΓΑΛΕΊΑ» ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΏΝ
Σ
Σε αυτό το πλαίσιο, το Reporter Magazine παρουσιάζει το σύνολο των ψηφιακών υπηρεσιών που προσφέρουν οι τέσσερις μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες (Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα, Eurobank και Τράπεζα Πειραιώς), προκειμένου να δοθεί μία «γεύση» για το πως διαμορφώνεται το «αύριο» του τραπεζικού συστήματος.
ALPHA BANK:
freepick.com
ΚΑΙΝΟΤΌΜΕΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΚΑΙ ΆΜΕΣΗ ΨΗΦΙΑΚΉ ΕΞΥΠΗΡΈΤΗΣΗ
94 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
R
Με τις πλατφόρμες myAlpha Web και myAlpha Mobile, οι πελάτες της Alpha Bank έχουν μία ολοκληρωμένη ψηφιακή τραπεζική εμπειρία. Με τη μέγιστη ασφάλεια τακτοποιούν όλες τις υποχρεώσεις τους από απόσταση και διαχειρίζονται λογαριασμούς, δάνεια και κάρτες, ακόμη και προϊόντα που τηρούν σε άλλες ελληνικές τράπεζες. Επιπλέον, μέσα σε λίγα μόλις λεπτά, οι πελάτες μπορούν να αποκτήσουν online τραπεζι-
w w w.re porter.gr
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
κά προϊόντα, όπως καταθετικό λογαριασμό, προθεσμιακή κατάθεση, ασφάλεια αυτοκίνητου και καρτών, καθώς και χρεωστική ή προπληρωμένη κάρτα. Μάλιστα, η Alpha Bank παρέχει σε όλους τους ιδιώτες, ανεξαρτήτως τράπεζας συνεργασίας, τη δυνατότητα έκδοσης, φόρτισης και διαχείρισης επαναφορτιζόμενων προπληρωμένων καρτών μέσω του bleep app, την bleep Mastercard και σε συνεργασία με το Χαμόγελο του Παιδιού, την bleep Χαμόγελο Visa. Παράλληλα, μέσα από το myAlpha Web και το myAlpha Mobile, οι πελάτες μπορούν επίσης να ενεργοποιούν ή να απενεργοποιούν τις κάρτες τους, να ζητούν νέο PIN ή την αντικατάστασή των καρτών τους, χωρίς αναμονή, 24/7. Επιπλέον, με την υπηρεσία Alpha Quick Transfer, οι πελάτες μπορούν να μεταφέρουν ποσά έως 500 ευρώ ημερησίως, από και προς τις επαφές του smartphone τους, χωρίς καμία επιβάρυνση. Με την αναβαθμισμένη υπηρεσία Alpha SecureWeb οι διαδικτυακές αγορές των πελατών με όλες τις κάρτες Visa και Mastercard της Alpha Bank, ολοκληρώνονται με μεγαλύτερη ευκολία, ταχύτητα και απόλυτη ασφάλεια, καθώς η ταυτοποίηση πραγματοποιείται μέσω των
ειδοποιήσεων myAlpha Code με Push Notifications από την εφαρμογή myAlpha Mobile ή με αποστολή SMS ή μήνυμα μέσω Viber στο κινητό τηλέφωνο του πελάτη. Επιπλέον, μέσω της υπηρεσίας ο πελάτης ενημερώνεται αναλυτικά για τη συναλλαγή που πρόκειται να ολοκληρώσει, με τα στοιχεία της επιχείρησης, το ποσό και την ημερομηνία της συναλλαγής, αλλά και τα τελευταία 4 ψηφία της κάρτας του, προκειμένου να γνωρίζει με ακρίβεια ποια συναλλαγή αποδέχεται. Επίσης, οι πελάτες ενημερώνονται άμεσα και για οποιαδήποτε κίνηση των καρτών τους, μέσω Alpha Alerts (με sms ή e-mail). Με την πρωτοποριακή υπηρεσία πληρωμών Apple Pay για συσκευές Apple που έχει διαθέσει αποκλειστικά στην ελληνική αγορά η Alpha Bank, οι πελάτες κάνουν τις αγορές τους ανέπαφα, μόνο με το smartphone ή το ρολόι τους. Στο ApplePay, οι πελάτες της τράπεζας μπορούν να εντάξουν με απόλυτη ασφάλεια, όλες τις χρεωστικές, πιστωτικές και προπληρωμένες κάρτες Visa και Mastercard της Alpha Bank και να πληρώσουν σε POS ή ηλεκτρονικά σε e-shops, χωρίς να πληκτρολογήσουν το ΡΙΝ της κάρτας τους. Ανέπαφες πληρωμές μέσω smartphone μπορούν να πραγματοποιούν και οι κάτο-
χοι Android συσκευών, μέσω του πρόσφατα ανανεωμένου myAlpha wallet. Οι πελάτες μπορούν να εντάξουν οποιαδήποτε κάρτα Visa ή Mastercard έκδοσης Alpha Bank, στο σύγχρονο και φιλικό για τον χρήστη περιβάλλον της εφαρμογής και να κάνουν τις αγορές τους ανέπαφα σε όλα τα POS με το σήμα contactless. Tέλος, ιδιαίτερα πρωτοποριακό είναι και το ψηφιακό πορτοφόλι Garmin Pay, με το οποίο, οι κάτοχοι Garmin smartwatches έχοντας εγγράψει σε αυτό την Visa κάρτα τους έκδοσης Alpha Bank, μπορούν να κάνουν τις αγορές σε τερματικά contactless, μόνο με το ρολόι τους.
ΕΘΝΙΚΉ ΤΡΆΠΕΖΑ:
ΝΈΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΉ ΤΡΑΠΕΖΙΚΉ ΓΙΑ ΙΔΙΏΤΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ Μέσω των ψηφιακών εφαρμογών (i-bank Internet Banking και NBG Mobile Banking) της Εθνικής Τράπεζας, ο πελάτης απολαμβάνει: 24/7 εξυπηρέτηση, ακόμα και «εν κινήσει», οπουδήποτε υπάρχει σύνδεση στο Internet υψηλό επίπεδο ασφάλειας οικονομία, με μηδενικές ή πολύ χαμηλές χρεώσεις επιβράβευση go4more συναλλαγές που συμβάλλουν στο «χτίσιμο» του αφορολόγητου φιλικό περιβάλλον χρήσης
* * * * * * *
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 95
R
Τράπεζες
Τράπεζες
ΟΣΟ ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ Η ΦΥΣΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΓΥΡΩ ΜΑΣ ΤΟΣΟ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ Η ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΟΥΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ.
Πιο συγκεκριμένα, έχει την ευκαιρία για: - Άμεση πληροφόρηση σχετικά με το λογαριασμό και γρήγορη πραγματοποίηση συναλλαγών - Ενεργοποίηση κάρτας και αλλαγή PIN - Φόρτιση ή εκφόρτιση προπληρωμένης κάρτας - Δήλωση απώλειας - κλοπής και επανέκδοσης χρεωστικής κάρτας - Διαμόρφωση ορίων αγορών και ανάληψης - Άνοιγμα πρώτου λογαριασμού Σημαντικά «εργαλεία» για την πλήρη ενημέρωση και την υλοποίηση εύχρηστων συναλλαγών είναι τα i-bank Pay και i-bank Alert. Φυσικά, η Εθνική δίνει έμφαση στην άμεση ψηφιακή εξυπηρέτηση των επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, η τράπεζα παρέχει τις παρακάτω νέες δυνατότητες για τις επιχειρήσεις: 1. Online αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων. Οι επιχειρήσεις μπορούν πλέον να παρακολουθούν συγκεντρωτικά τις οφειλές για όλα τα επιχειρηματικά τους δά-
96 | R E P O R T E R |
νεια και να τις αποπληρώνουν με μια μόνο συναλλαγή από το Internet Banking, χωρίς να απαιτείται επίσκεψη σε κατάστημα.
2. Online αίτημα εκταμίευσης: Οι επιχειρήσεις μπορούν να υποβάλουν μέσω του νέου Internet Banking αίτημα για άμεση εκταμίευση ποσού από τα εγκεκριμένα τους όρια. Η επεξεργασία του αιτήματος και η εκταμίευση του ποσού ολοκληρώνεται την ίδια ημέρα ή στον επιθυμητό από την επιχείρηση χρόνο.
3. Online αίτημα ανανέωσης ή τροποποίησης νομιμοποιητικών εγγράφων: Με τη νέα δυνατότητα οι επιχειρήσεις υποβάλουν ηλεκτρονικά αιτήματα για ανανέωση ή τροποποίηση της γνωμάτευσης νομιμοποίησής τους, επισυνάπτοντας ψηφιακά τα δικαιολογητικά χωρίς να απαιτείται η προσκόμισή τους σε Κατάστημα. 4. Online διαχείριση εταιρικών χρηστών: Η νέα υπηρεσία δίνει τη δυνατότητα σε
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
κάθε επιχείρηση να ορίζει ηλεκτρονικά ειδικούς διαχειριστές, οι οποίοι με τη σειρά τους θα έχουν δικαίωμα καθορισμού τόσο των νέων χρηστών της εταιρίας, όσο και των ορίων συναλλαγών, εγκρίσεων καθώς και προσβάσεών τους σε προϊόντα και υπηρεσίες.
5. Online αιτήσεις: Oι επιχειρήσεις έχουν πλέον τη δυνατότητα αποστολής υπογεγραμμένων συμβατικών εγγράφων και ενημέρωσης του εταιρικού τους προφίλ μέσα από το Internet Banking, με μια απλή ηλεκτρονική αίτηση, χωρίς να απαιτείται επίσκεψη στο κατάστημα. 6.
Mobile Customer On boarding: Όλες οι ατομικές επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που είναι κάτοχοι χρεωστικής κάρτας Εθνικής Τράπεζας (Debit Business card) μπορούν να αποκτήσουν από το κινητό τους κωδικούς πρόσβασης για το digital banking της Εθνικής. Η διαδικασία διαρκεί ελάχιστα λεπτά και γίνεται μέσω της εφαρμογής NBG Mobile Banking.
EUROBANK:
ΨΗΦΙΑΚΉ ΕΤΟΙΜΌΤΗΤΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΒΙΏΣΙΜΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗ Με την έναρξη του πρώτου lockdown, η Eurobank πέτυχε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά τηλεργασίας στην ελληνική αγορά - το οποίο σε κεντρικές υπηρεσίες έφθασε έως και το 80% - επιτρέποντας σε, σχεδόν, 5.000 εργαζομένους να δουλεύουν εξ’ αποστάσεως και στην επιχείρηση να παραμένει πλήρως λειτουργική από την πρώτη μέρα. Παράλληλα, εμπλούτισε το σύγχρονο, ολοκληρωμένο ψηφιακό δίκτυο προϊόντων – υπηρεσιών, που αναπτύσσει μεθοδικά τα τελευταία χρόνια, για την απλή, αποτελεσματική εξυπηρέτηση ιδιωτών και επιχειρήσεων, 24/7, με ταχύτητα και ασφάλεια. Για τους ιδιώτες πελάτες, η Eurobank, εξασφαλίζει λειτουργικές δυνατότητες υψηλών προδιαγραφών μέσω σύγχρονων ψηφιακών «εργαλείων», όπως το Eurobank Wallet και το Eurobank Mobile App. Το Eurobank Wallet, μια ιδιαίτερα δυναμική υπηρεσία που διευκολύνει τις ανέπα-
w w w.re porter.gr
φες πληρωμές / συναλλαγές, κυρίως για καθημερινές αγορές, αναπτύχθηκε και ενεργοποιήθηκε εν μέσω της πρώτης περιόδου lockdown και έτυχε μεγάλης ανταπόκρισης. Είναι ενδεικτικό ότι από τον περασμένο Μάιο, ο αριθμός των εγγεγραμμένων πελατών έχει αυξηθεί άνω του 300%, με το προϊόν να βρίσκει ισχυρή απήχηση στις πιο παραγωγικές ηλικίες μεταξύ 25 – 55 ετών. Παράλληλα, η τράπεζα παρέχει πλήθος δυνατοτήτων μέσω e - Banking, όπως η πρωτοποριακή υπηρεσία Cards Control, που εξασφαλίζει τον έλεγχο λειτουργιών των καρτών ενός πελάτη, αλλά και online προϊόντα, όπως για παράδειγμα, η χορήγηση προσωπικού δάνειου έως €30.000 χωρίς εξασφάλιση ή η απόκτηση πιστωτικής κάρτας. Οι επιχειρήσεις βρίσκουν στην Eurobank έναν πολύτιμο ψηφιακό σύμμαχο που παρέχει καινοτόμες λύσεις. Ενδεικτικά αναφέρεται το νέο πρόγραμμα Business Banking e -Commerce solutions, για τη διευκόλυνση χιλιάδων ελληνικών επιχειρήσεων να αυ-
w w w.re porter.gr
ξήσουν τις ψηφιακές τους πωλήσεις, αποκτώντας ένα ολοκληρωμένο e-shop, με κεντρικό πυλώνα την πρωτοποριακή υπηρεσία Eurobank Payment Link, που δίνει τη δυνατότητα ηλεκτρονικών πωλήσεων, ακόμη και εάν μια επιχείρηση δεν διαθέτει e-shop. Ενδεικτικό της μεγάλης αποδοχής της νέας αυτής υπηρεσίας είναι ότι, μέσα σε έξι μόλις μήνες, πραγματοποιήθηκαν πάνω από 5.000 συναλλαγές ύψους αξίας €1,5 εκατ. και περισσότερες από 1.000 ενεργοποιήσεις, ενώ απέσπασε τρεις διακρίσεις στο πλαίσιο των E-volution Awards 2021 . Μεγάλη είναι η συμβολή της επιτυχημένης υπηρεσίας v-Banking καθώς εξυπηρετούνται ήδη 12.000 επιχειρήσεις αλλά και 2.000 πελάτες Personal Banking, μέσω βιντεοκλήσης με τον προσωπικό, επαγγελματικό, τους σύμβουλο. Ειδικά για το κύκλωμα των επιταγών, με την υπηρεσία Cheque Express παρέχεται πλήρης ψηφιοποίηση των επιταγών είσπραξης και ένα προηγμένο ηλεκτρονικό περιβάλλον για την πλήρη διαχείριση τους μέσω e-Banking, ενώ η τράπεζα διαθέτει την πρώτη πλατφόρμα άμεσων διατραπεζικών ηλεκτρονικών εισπράξεων απαιτήσεων - PayGate.
ΤΡΆΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΏΣ:
ΝΈΕΣ ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΕΣ ΜΈΣΑ ΑΠΌ ΨΗΦΙΑΚΆ ΚΑΝΆΛΙΑ ΕΞΥΠΗΡΈΤΗΣΗΣ Η Τράπεζα Πειραιώς επιτάχυνε τη διάθεση νέων προϊόντων και υπηρεσιών μέσα από τα ψηφιακά κανάλια winbank web banking και winbank mobile εφαρμογή, με τους πελάτες της τράπεζας να ωφελούνται από ένα σύνολο λει-
τουργικοτήτων που είναι άμεσα διαθέσιμες σε αυτούς ψηφιακά και μπορούν να τις ολοκληρώσουν χωρίς την επίσκεψή τους σε κατάστημα. Ειδικότερα: Απόκτηση προϊόντων/ υπηρεσιών μέσα από ψηφιακά κανάλια (digital sales) Μέσα από την υπηρεσία winbank web banking οι πελάτες μπορούν να αποκτήσουν ή να αιτηθούν: Πιστωτική κάρτα Καταναλωτικό δάνειο Λογαριασμό καταθέσεων Προθεσμιακή κατάθεση Ενεργοποίηση υπηρεσίας αποταμίευσης «Pay & Save» Μεταφορά χρημάτων ανάμεσα σε λογαριασμό σε Ευρώ και σε λογαριασμό κύριων Ξένων Νομισμάτων Ασφαλιστικά προϊόντα.
* * * * * * *
Διαχείριση προϊόντων/ υπηρεσιών Επιπλέον οι χρήστες των ψηφιακών καναλιών winbank web banking / και winbank mobile εφαρμογή απολαμβάνουν πλήθος υπηρεσιών που σχετίζονται με τον καλύτερο προγραμματισμό της οικονομικής τους δραστηριότητας και τη διαχείριση της σχέσης τους με τη τράπεζα ή των προϊόντων που ήδη διαθέτουν. Συγκεκριμένα, μπορούν να: - επικαιροποιήσουν τα προσωπικά τους στοιχεία, λαμβάνοντας σχετική ενημέρωση μόλις ολοκληρωθεί με επιτυχία η διαδικασία - παρακολουθήσουν τα έξοδα τους, με τα εργαλεία οικονομικού προγραμματισμού, όπου ο χρήστης γνωρίζει για κάθε συναλλαγή που πραγματοποιεί σε ποια κατηγορία ανήκει, καθώς και εάν είναι εντός ή
R
εκτός του μηνιαίου προϋπολογισμού ή του στόχου αποταμίευσης που έχει ορίσει. - ταυτοποιηθούν στην πύλη Gov.gr χρησιμοποιώντας τους κωδικούς της winbank - έχουν συνολική πληροφόρηση για τους λογαριασμούς σε άλλες τράπεζες στη winbank web banking - αλλάξουν τους λογαριασμούς που είναι συνδεδεμένοι με τη χρεωστική τους κάρτα - τροποποιήσουν τα όρια αναλήψεων & αγορών που αφορούν τη χρεωστική τους κάρτα αλλάξουν το PIN της χρεωστικής τους κάρτας - ενεργοποιήσουν την υπηρεσία Block/ Unblock – Παρέχεται η δυνατότητα στο χρήστη να απενεργοποιήσει προσωρινά την κάρτα του και όποτε επιθυμεί να την ενεργοποιήσει Υπηρεσίες self-service Οι υπηρεσίες self-service ανασχεδιάστηκαν με σκοπό την καλύτερη και γρηγορότερη εξυπηρέτηση του πελάτη: Δωρεάν online εγγραφή στην winbank Επαναφορά πρόσβασης κωδικών winbank Υπενθύμιση username Επανέκδοση password Δήλωση κινητού extraPIN για λήψη κωδικού ασφαλείας Αξίζει να σημειωθεί ότι η Τράπεζα Πειραιώς είναι η μοναδική Τράπεζα στην Ελλάδα που έχει ενσωματώσει στη winbank web banking έναν ψηφιακό βοηθό τεχνητής νοημοσύνης (AI agent bot). Έτσι ο χρήστης μπορεί να ρωτήσει στα ελληνικά οτιδήποτε αφορά την υπηρεσία ή ακόμα και την τράπεζα (π.χ. ωράριο καταστημάτων) και να πάρει επιτόπου την απάντηση.
* * * * *
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 97
R
Επενδύσεις
Επενδύσεις
R
ΤΟ TOP - 20 ΤΩΝ ΜΕΓΆΛΩΝ ΈΡΓΩΝ ΤΟΥ 2021 Το 2021 φέρνει την σταδιακή έξοδο της ελληνικής οικονομίας από το lock down και σηματοδοτεί την κατασκευή 20 μεγάλων έργων που αναμένεται να ενισχύσουν από τον πρώτο χρόνο κιόλας κατά περίπου 10 δισ ευρώ το ΑΕΠ της χώρας. ΤΟΥ ΑΝΈΣΤΗ ΝΤΌΚΑ
freepick.com
Σ
98 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
Σε μία περίοδο που τα νέα έργα είναι το ζητούμενο για τον κατασκευαστικό κλάδο, τα μεγάλα υπό δημοπράτηση έργα της χώρας είναι αυτά που δίνουν τον τόνο της επόμενης μέρας. Τα έργα αυτά θα προσφέρουν απασχόληση σε δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους και θα τροφοδοτήσουν με ρευστότητα την εξαιρετικά μεγάλη αλυσίδα επιχειρήσεων που σχε-
τίζονται με τις κατασκευές. Το Reporter Magazine παρουσιάζει τα 20 μεγαλύτερα έργα για τη νέα χρονιά τα οποία πρόκειται να ξεκινήσουν πολύ σύντομα. Σε αυτά δεν περιλαμβάνονται μεγάλα έργα για τα οποία δεν υπάρχουν ακόμη επίσημες ανακοινώσεις, όπως είναι τα δυο λιμάνια, Βόλου και Ηρακλείου και οι διάφορες μαρίνες σκαφών αναψυχής.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 99
R
Επενδύσεις
Όπως φαίνεται από τη δημοσιευόμενη λίστα οι αυτοκινητόδρομοι και γενικά τα έργα μεταφορών συνεχίζουν να κυριαρχούν. Στην πρώτη πεντάδα έχουμε διαφορετικού τύπου έργα υποδομής, με δυο από αυτά να είναι οδικά. Κορυφαίο στη λίστα είναι το έργο κατασκευής της νέας Γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας και ακολουθεί ο διπλός διαγωνισμός του Β.Ο.Α.Κ. η υποθαλάσσια Ζεύξη Σαλαμίνας - Περάματος, το οδικό έργο (Σ.Δ.Ι.Τ.) για τον άξονα Καλαμάτα - Πύλος - Μεθώνη και ο διαγωνισμός για τις φοιτητικές εστίες στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Συνολικά το ύψος των συμβάσεων των νέων έργων προσεγγίζει τα 7 δις ευρώ. Για την τριετία 2021- 2023 το
Ω
ύψος των έργων που αναμένεται να δημοπρατηθούν φθάνει τα 14 δις ευρώ. Όλα αυτά αναμένεται να αυξήσουν πολλαπλάσια το ΑΕΠ προκαλώντας ανάπτυξη της οικονομίας με παράλληλες ιδιωτικές επενδύσεις.
Η ΈΚΘΕΣΗ ΠΙΣΣΑΡΊΔΗ Όπως αναφέρθηκε εκτενώς στην έκθεση Πισσαρίδη για τα μεγάλα οδικά έργα της νέας χρονιάς [οι νέοι οδικοί άξονες που σχεδιάζονται, όπως ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.), η ολοκλήρωση του Άξονα Κεντρικής Ελλάδας, του τμήματος Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα και των κάθετων αξόνων της Εγνατίας Οδού] υπολογίζεται αύξηση του ΑΕΠ κατά περίπου 1,17 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο ετησίως.
Οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν ότι τα οφέλη από τους νέους αυτοκινητόδρομους συνδέονται με αυτά που είχε η ολοκλήρωση του βασικού εθνικού δικτύου μήκους 1.600 χιλιομέτρων που παραδόθηκε το 2017 και συνδέει τις τρεις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα). Το μοντέλο που χρησιμοποιούν βασίζεται σε εργασία του καθηγητή Οικονομικών του Yale Κώστα Αρκολάκη, ενός από τους συντάκτες της έκθεσης Πισσαρίδη. Σύμφωνα με την έκθεση, «οι αυτοκινητόδρομοι που ολοκληρώθηκαν έως το 2017, με μήκος περίπου 1.600 χιλιομέτρων συμβάλλουν σε αύξηση του ΑΕΠ κατά τέσσερα δισ. Ευρώ τον χρόνο», δηλαδή οδηγούν σε ετήσιο όφε-
ΤΑ TOP - 20 ΜΕΓΑΛΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΕΡΓΑ
1
3
2
Γραμμή 4 Μετρό Αθήνας 1,8 δισ. ευρώ (Δημόσιο Έργο)
4
Υποθαλάσσια Ζεύξη Σαλαμίνας - Περάματος 400 εκατ.ευρώ (εκτίμηση) (Έργο Παραχώρησης)
Β.Ο.Α.Κ. 1,46 δισ. ευρώ (Παραχώρηση - Σ.Δ.Ι.Τ.)
100 | R E P O R T E R |
R
Επενδύσεις
5 Φοιτητικές Εστίες στο Πανεπιστήμιο Κρήτης 255 εκατ.ευρώ ( Σ.Δ.Ι.Τ.)
Αυτοκινητόδρομος Καλαμάτα - Πύλος - Μεθώνη 200 εκατ.ευρώ (Σ.Δ.Ι.Τ.)
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
7
6
Εργολαβία Σκούπα Αμβρακίας Οδού 150 εκατ. ευρώ (Δημόσιο Έργο)
Ολοκλήρωση 6ου Προβλήτα Λιμένα Θεσσαλονίκης 170 εκατ. ευρώ (Ιδιωτικό έργο)
9
8
10
Φοιτητικές Εστίες Πανεπιστημίου Θεσσαλίας 105 εκατ.ευρώ ( Σ.Δ.Ι.Τ.)
Φοιτητικές Εστίες Πανεπιστημίου Θράκης 107 εκατ.ευρώ ( Σ.Δ.Ι.Τ.)
Αντιπλημμυρική θωράκιση Ρέματος Εσχατιάς, τμήμα Ευπυρίδων Λεωφόρος Πάρνηθος 86,2 εκατ.ευρώ (Δημόσιο Έργο)
w w w.re porter.gr
ΣΥΝΟΛΙΚΆ ΤΟ ΎΨΟΣ ΤΩΝ ΣΥΜΒΆΣΕΩΝ ΤΩΝ ΝΈΩΝ ΈΡΓΩΝ ΠΡΟΣΕΓΓΊΖΕΙ ΤΑ 7 ΔΙΣ ΕΥΡΏ. ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΙΕΤΊΑ 2021- 2023 ΤΟ ΎΨΟΣ ΤΩΝ ΈΡΓΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΜΈΝΕΤΑΙ ΝΑ ΔΗΜΟΠΡΑΤΗΘΟΎΝ ΦΘΆΝΕΙ ΤΑ 14 ΔΙΣ ΕΥΡΏ.
ματικό ΑΕΠ αυξάνεται πάνω από 1%». Το υπόδειγμα προβλέπει «ότι δεκάδες δήμοι της Μακεδονίας, της Ηπείρου, και της Θράκης θα έχουν αύξηση του πληθυσμού τους που θα υπερβαίνει το 2%», λόγω των οδικών αξόνων.
Η ΑΝΑΤΟΜΊΑ ΤΩΝ ΈΡΓΩΝ λος 2,5 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο. Συμβάλλουν επίσης «σε αύξηση της αναλογίας εξαγωγών προς ΑΕΠ κατά περίπου μισή ποσοστιαία μονάδα με τη διευκόλυνση της μεταφοράς εμπορευμάτων προς τους συνοριακούς σταθμούς και τα εξαγωγικά λιμάνια». Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, το οικονομικό όφελος είναι μεγάλο, «δεδομένου ότι οι αυτοκινητόδρομοι
που ολοκληρώθηκαν έως το 2017 είχαν ως κύριο αποτέλεσμα τη βελτίωση των μεταφορών μεταξύ των τριών μεγαλύτερων πόλεων της Ελλάδας, ενώνοντας Πάτρα, Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Οι τρεις αυτές πόλεις συγκεντρώνουν μεγάλο μέρος του ενδοχώριου εμπορίου και παραγωγής». Οι νέοι οδικοί άξονες μπορεί να μην έχουν τα ίδια οφέλη με το δίκτυο κορμού που
έχει ήδη ολοκληρωθεί, αλλά «συμβάλλουν σημαντικά στην αύξηση του ΑΕΠ σε περιφερειακούς δήμους, αμβλύνοντας περιφερειακές ανισότητες». Με τους νέους δρόμους, «θα υπάρξει μεγάλη αύξηση του ΑΕΠ των δήμων της Δυτικής Ελλάδας, της Κρήτης και των βορειότερων δήμων της Μακεδονίας. Σημαντικό δε είναι ότι για αρκετούς δήμους (πάνω από 15% του συνόλου) το πραγ-
Ενδιαφέρον έχει και το ποιοι τύποι διαγωνισμών περιλαμβάνονται σε αυτό το ΤΟΡ - 20. Βλέπουμε τόσο δημόσια έργα, όσο και έργα παραχωρήσεων και Σ.Δ.Ι.Τ. αλλά και ιδιωτικά έργα. Το μεγαλύτερο ιδιωτικό έργο της λίστας είναι η ολοκλήρωση του 6ου προβλήτα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης από τον ΟΛΘ. Μεγαλύτερο Σ.Δ.Ι.Τ. είναι αυτό για το τμήμα του Β.Ο.Α.Κ. Χερσόνησος - Νεάπολη.
ΚΟΡΥΦΑΊΟ ΣΤΗ ΛΊΣΤΑ Η ΝΈΑ ΓΡΑΜΜΉ 4 ΤΟΥ ΜΕΤΡΌ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ
11
13
12
Δίκτυα-Αγωγοί Ακαθάρτων σε Σπάτα - Αρτέμιδα 86 εκατ. ευρώ ( Σ.Δ.Ι.Τ.)
Ηλεκτροκίνηση Σιδηροδρομικού Τμήματος Κιάτο - Ροδοδάφνη 83 εκατ.ευρώ (Δημόσιο Έργο) Δίκτυα-Αγωγοί Ακαθάρτων σε Ραφήνα - Πικέρμι 79 εκατ. ευρώ (Σ.Δ.Ι.Τ.)
w w w.re porter.gr
15
14
Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων Χερσονήσου Κρήτης 57,3 εκατ. ευρώ (Δημόσιο Έργο)
Αποχετευτικό Δίκτυο Παλλήνης 71,9 εκατ. ευρώ (Δημόσιο Έργο)
16
17 Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων Αμαρίου 48,8 εκατ.ευρώ (Δημόσιο Έργο)
Σηματοδότηση-Ηλεκτροκίνηση Σιδηροδρομικής γραμμής Παλαιοφάρσαλος - Καλαμπάκα 54 εκατ.ευρώ (Δημόσιο Έργο)
19
18
Πρόδρομες Εργασίες Γραμμής 4 Μετρό Αθήνας 48,2 εκατ. ευρώ (Δημόσιο Έργο)
Διευθέτηση Ρέματος Ερασινού Ανατολικής Αττικής 48,6 εκατ. ευρώ (Δημόσιο Έργο)
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
20
Διπλή Σύνδεση Λευκάδας με Αμβρακία Οδό 48,1 εκατ.ευρώ (Δημόσιο Έργο)
| R E P O R T E R | 101
R
Επενδύσεις
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα είδη των έργων. Για πρώτη φορά στην εικοσάδα των μεγάλων υπό δημοπράτηση έργων έχουμε πέρα από τα “κλασικά” είδη έργων (Μετρό, οδικά, σιδηροδρομικά) και άλλα. Για παράδειγμα έχουμε τρία έργα για φοιτητικές εστίες (στα Πανεπιστήμια Θράκης, Θεσσαλίας, Κρήτης), δύο αντιπλημμυρικά (στα Ρέματα Εσχατιάς και Ερασίνου), δύο μονάδες απορριμμάτων στην Κρήτη, αποχετευτικά δίκτυα και ενεργειακά έργα. Αυτή η μεγάλη ποικιλία έργων, μας δείχνει και την περιβαλλοντική ευαισθησία που επικρατεί, ειδικά στην υλοποίηση αντιπλημμυρικών έργων λόγω της κλιματικής αλλαγής. Άλλωστε πρόσφατα το Υπουργείο Υποδομών υπέγραψε σύμβαση με την ΕΤΕπ για την χρηματοδότηση άλλων 10 μεγάλων τέτοιων έργων. Όσον αφορά στη γεωγραφία των μεγάλων υπό δημοπράτηση έργων καλύπτεται ολόκληρη σχεδόν η χώρα. Βλέπουμε έργα στην Αττική, την Κρήτη, την Πελοπόννησο, την Κεντρική Μακεδονία, τη Δυτική Ελλάδα, τη Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα, τη Θράκη. Σαφώς, μεγάλη κερδισμένη στην Περιφέρεια είναι η Κρήτη με 5 μεγάλα υπό δημοπράτηση έργα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν εκτελούνται μεγάλα έργα σε άλλες Περιφέρειες μιας και υπάρχουν αρκετά έργα με μικρότερο προϋπολογισμό
102 | R E P O R T E R |
Η ΜΕΓΆΛΗ ΜΆΧΗ ΓΙΑ ΑΥΤΉ ΤΗ ΠΊΤΑ ΤΩΝ 7 ΔΙΣ ΕΥΡΏ ΓΙΑ ΦΈΤΟΣ ΘΑ ΔΟΘΕΊ ΣΕ ΌΛΟ ΤΟ ΦΆΣΜΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΏΝ, ΟΔΙΚΆ, ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΆ, ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΆ, ΚΤΙΡΙΑΚΆ, ΈΡΓΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΆΣΕΩΝ ΑΠΌ ΦΥΣΙΚΈΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΈΣ
που είναι σε διαγωνιστική διαδικασία σε όλη τη χώρα. Όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς η μεγάλη μάχη για αυτή τη πίτα των 7 δις ευρώ για φέτος θα δοθεί σε όλο το φάσμα των κατασκευών, οδικά, σιδηροδρομικά, αντιπλημμυρικά, κτιριακά, έργα αποκαταστάσεων από φυσικές καταστροφές και μάλιστα σε ένα νέο περιβάλλον, αφού μεταρρυθμίζεται το πλαίσιο ανάθεσης και εκτέλεσής τους, προκειμένου να αποφευχθούν τα προβλήματα και οι καθυστερήσεις του παρελθόντος. Με την ύφεση που έχει φέρει η πανδημία να έχει θέσει την οικονομία σε κρίσιμη καμπή, η επανεκκίνηση των μεγάλων έργων υποδομής, που είχαν βαλτώσει, είτε λόγω απραξίας είτε εξαιτίας λανθασμένων χειρισμών, αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για την ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας και την επαναφορά της χώρας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Οι περιπτώσεις έργων, που χρειάστηκαν αλλεπάλληλες
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
παρεμβάσεις προς όλα τα μέτωπα προκειμένου να προχωρήσουν, είναι πολλές. Είναι πασίγνωστο άλλωστε πως στον χώρο των δημοσίων έργων ο επιχειρηματικός ανταγωνισμός είναι σκληρός και δημιουργεί συχνά ζητήματα στην πολιτική ηγεσία. Πρώτη και πιο σημαντική περίπτωση είναι η ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας για το πρώτο τμήμα της γραμμής 4 του μετρό, συμβατικής δαπάνης 1,2 δισ. ευρώ, μια εκκρεμότητα που έθετε σε κίνδυνο το μεγαλύτερο νέο δημόσιο έργο της Ευρώπης αυτή τη στιγμή, που θα εξυπηρετήσει πάνω από 2 εκατομμύρια Αθηναίους. Επίσης, σημαντική ήταν η παρέμβαση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την επαναφορά της κατασκευής του οδικού άξονα Πάτρα – Πύργος, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 310 εκατ. ευρώ στη σύμβαση της Ολυμπίας Οδού, χωρίς να παραβιάζεται το κοινοτικό δίκαιο. Έτσι απεφεύχθη στην πράξη “η σαλαμοποίηση” ενός έργου που μπορεί
να μην ολοκληρωνόταν ποτέ, όπως λεγόταν στην αγορά. Στις 30 Νοεμβρίου 2020, υπεγράφη η σύμβαση του έργου κατασκευής του αυτοκινητοδρόμου Άκτιο – Αμβρακία, συνολικής αξίας 91 εκατ. Ευρώ. Ενός ακόμα ταλαιπωρημένου έργου, αφού ήταν μπλεγμένο και αυτό σε δικαστικές διαμάχες και μπαίνει επιτέλους σε τροχιά υλοποίησης με ορίζοντα ολοκλήρωσης εντός του 2023. Ρεαλιστική τεχνική λύση δόθηκε και στο μετρό Θεσσαλονίκης – και ειδικότερα στον σταθμό Βενιζέλου όπου επί χρόνια δεν υπήρχε καμία πρόοδος και είχε μεταβληθεί σε αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης. Η λύση αυτή εξασφαλίζει την ολοκλήρωση του έργου και την ανάδειξη των αρχαιολογικών ευρημάτων. Για πρώτη φορά έπειτα από χρόνια, κυβέρνηση, τοπικοί φορείς και Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο εμφανίζονται με κοινή θέση, και το επόμενο διάστημα το θέμα αναμένεται να κριθεί οριστικά από το ΣτΕ.
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 103
R
Συνέντευξη
Συνέντευξη
R
ΈΝΑΣ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΌΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΉΣ, Ο ΟΠΟΊΟΣ ΈΧΕΙ ΜΈΓΕΘΟΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΉΣ ΚΆΡΤΑΣ, ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ ΥΠΌ ΚΑΤΑΣΚΕΥΉ ΣΤΗ ΧΏΡΑ ΜΑΣ, ΔΊΝΟΝΤΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΟ ΟΠΟΊΟ ΖΟΎΜΕ, ΕΝΏ ΠΑΡΆΛΛΗΛΑ ΠΑΡΈΧΕΙ ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΕΣ ΣΕ ΌΣΟΥΣ ΘΑ ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΎΝ ΏΣΤΕ ΝΑ ΠΡΟΦΥΛΆΣΣΟΝΤΑΙ, ΣΕ ΌΣΟ ΤΟ ΔΥΝΑΤΌΝ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟ ΒΑΘΜΌ, ΑΠΌ ΤΟΝ ΚΟΡΟΝΟΪΌ Ή ΚΑΙ ΆΛΛΟΥΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΎΣ ΚΙΝΔΎΝΟΥΣ. ΠΡΌΚΕΙΤΑΙ ΣΤΗΝ ΟΥΣΊΑ ΓΙΑ ΈΝΑ ΚΑΙΝΟΤΌΜΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΌ ΈΡΓΟ, ΤΟ ΟΠΟΊΟ ΟΝΟΜΆΖΕΤΑΙ «AMANDA».
AMANDA
Ο ΜΊΝΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΉΣ ΠΟΥ ΜΑΣ … ΠΡΟΣΈΧΕΙ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΠΑΠΠΑ
104 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Α
Αναλυτικότερα, το AMANDA είναι ένα φιλόδοξο έργο Έρευνας και Καινοτομίας, χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του προγράμματος Horizon 2020. Στο πλαίσιο του έργου, το οποίο ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2019 και η ανάπτυξή του θα διαρκέσει συνολικά τρεισήμισι χρόνια (δηλαδή μέχρι τον Δεκέμβριο του 2021), αναπτύσσεται ένας υπολογιστής τσέπης με διαστάσεις και πάχος πιστωτικής κάρτας και πολύ υψηλή αυτονομία. Ο υπολογιστής συμπεριλαμβάνει μία σειρά από αισθητήρες και κάμερες, μέσω των οποίων μπορεί να αντιλαμβάνεται τις συνθήκες του περιβάλλοντος γύρω του καθώς και έξυπνο λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης. Το σύστημα υλοποιείται από 8 εταίρους - ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια και μικρομεσαίες επιχειρήσεις
από 6 διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες και συντονίζεται από το Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΙΠΤΗΛ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), το οποίο εδρεύει στη Θεσσαλονίκη. Ήδη οι πρώτες λειτουργικές εκδόσεις του AMANDA έχουν υλοποιηθεί και δοκιμάζονται καθημερινά σε διαφορετικά σενάρια χρήσης, ενώ οι εκδόσεις αυτές βελτιώνονται συνεχώς με την ενσωμάτωση επιπλέον καινοτόμων τεχνολογιών και την υλοποίηση περαιτέρω σεναρίων χρήσης. O Δρ. Χάρης Κουζινόπουλος, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής του ΙΠΤΗΛ/ΕΚΕΤΑ και υπεύθυνος διαχείρισης του έργου AMANDA και ο Δρ. Δημήτριος Τζοβάρας, Διευθυντής του ΙΠΤΗΛ/ΕΚΕΤΑ και συντονιστής του έργου AMANDA, μίλησαν στο
Reporter Magazine για το φιλόδοξο αυτό έργο και απάντησαν σε ορισμένες ερωτήσεις, αναφορικά με την χρήση του και το ρόλο του στην πανδημική κρίση που βιώνουμε. Οι δύο ερευνητές τόνισαν ότι το συγκεκριμένο έργο έχει ως σκοπό τη δημιουργία αυτού του μικρού σε μέγεθος υπολογιστή για να βελτιωθεί συνολικά η ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Ακολουθεί η συνέντευξη των δύο ερευνητών: Πώς θα μπορούσε το συγκεκριμένο εργαλείο να φανεί χρήσιμο και να δώσει λύσεις στον εκάστοτε διαχειριστή του κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης, αλλά και μετέπειτα, καθώς πρόκειται για μία κρίση που θα αφήσει τα κατάλοιπά της και αφού βρεθεί το εμβόλιο; Η υλοποίηση του AMANDA επικεντρώνεται σε μια σειρά από σενάρια χρήσης, τα
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 105
R
Συνέντευξη
Ε
Συνέντευξη
Η ΜΈΘΟΔΟΣ ΤΗΣ ΙΧΝΗΛΆΤΗΣΗΣ ΕΠΑΦΏΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΊΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΌ ΤΗΣ ΕΞΆΠΛΩΣΗΣ ΤΟΥ COVID-19 ΚΑΙ ΆΛΛΩΝ ΠΑΡΟΜΟΙΩΝ ΙΏΝ. ΣΕ ΠΟΛΛΈΣ ΧΏΡΕΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΗΔΗ ΕΦΑΡΜΟΓΈΣ ΓΙΑ ΚΙΝΗΤΆ, ΟΙ ΟΠΟΊΕΣ, ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ ΥΠΟΒΟΗΘΉΣΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΝΏΡΙΣΉ ΕΝΟΣ ΦΟΡΕΑ ΤΟΥ ΙΟΥ
ΔΡ. ΧΑΡΗΣ ΚΟΥΖΙΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής του ΙΠΤΗΛ/ΕΚΕΤΑ και υπεύθυνος διαχείρισης του έργου AMANDA
οποία σχετίζονται με την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της τρέχουσας πανδημίας, αλλά και για την καλύτερη προετοιμασία ενόψει μελλοντικών πανδημιών. Ψηλά στην ειδησεογραφία στις μέρες μας είναι οι μέθοδοι μεταφοράς των εμβολίων κατά του COVID-19, που αναπτύσσουν διαφορετικές εταιρείες παγκοσμίως και η ευαισθησία αυτών στις συνθήκες θερμοκρασίας, που επικρατούν σε όλα τα στάδια διανομής τους. Άλλωστε είναι σημαντικός παράγοντας ότι τα εμβόλια μπορούν να αλλοιωθούν σε μεγάλο βαθμό, όταν εκτίθενται σε ακατάλληλα επίπεδα θερμοκρασίας κατά τη μεταφορά τους. Το σύστημα AMANDA ενσωματώνει ένα μεγάλο πλήθος από αισθητήρες περιβάλλοντος, όπως θερμοκρασίας, υγρασίας και άλλων και σε συνδυασμό με την υψηλή αυτονομία του άνω της μιας βδομάδας συνεχούς λειτουργίας, μπορεί να «συνοδέψει» τα εμβόλια και άλλο απαραίτητο ιατρικό υλικό, να καταλάβει ότι οι συνθήκες μεταφορές έχουν
106 | R E P O R T E R |
R
ξεπεράσει τα επιτρεπτά όρια και να ενημερώσει αντίστοιχα την εταιρεία διανομής. Η μέθοδος της ιχνηλάτησης επαφών χρησιμοποιείται ευρέως για τον περιορισμό της εξάπλωσης του COVID-19 και άλλων ιών με πολύ υψηλή μεταδοτικότητα. Πολλές χώρες έχουν ήδη κυκλοφορήσει εφαρμογές για κινητά, οι οποίες, σε περίπτωση που άτομα βρέθηκαν σε κοντινή απόσταση με φορείς του ιού, μπορούν να υποβοηθήσουν στην αναγνώρισή τους, καθώς είναι πιθανό να έχουν εκτεθεί και οι ίδιοι. Το AMANDA μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη συμμετοχή σε αντίστοιχα προγράμματα ιχνηλάτησης, ακόμα και αν ο κάτοχός του δεν μπορεί να έχει πρόσβαση σε κινητό τηλέφωνο -ιδιαίτερα σημαντικό αν συνδυαστεί με το διαμοιρασμό συσκευών AMANDA σε ευπαθείς πληθυσμούς, όπως οι μετανάστες. Τέλος, η μέθοδος της κοινωνικής αποστασιοποίησης (social distancing) είναι ένα από τα σημαντικότερα όπλα σήμερα στη μάχη
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
για τον περιορισμό της εξάπλωσης του COVID-19. Παρόλα αυτά, οι άνθρωποι δεν είναι συνηθισμένοι στο να κρατούν τις προτεινόμενες αποστάσεις μεταξύ τους, ενώ σε κλειστούς χώρους, όπως είναι τα σούπερ μάρκετ και πολυκαταστήματα, συχνά απαιτείται η απασχόληση επιπρόσθετου προσωπικού για τη συνεχή καταμέτρηση του πλήθους των παρευρισκόμενων σε αυτούς. Το AMANDA μπορεί να εγκατασταθεί σε αντίστοιχους εσωτερικούς χώρους. Έπειτα, με τη χρήση μίας σειράς έξυπνων αλγορίθμων αυτόματης καταμέτρησης πλήθους μπορεί να ενημερώνει τον υπεύθυνο του καταστήματος εάν τα μέτρα του social distancing δεν εφαρμόζονται σωστά ή δεν τηρούνται οι απαραίτητες αποστάσεις. Αποτελεί το AMANDA ένα εργαλείο, που θα δώσει λύσεις στην καθημερινότητα των ανθρώπων; Πώς θα μπορούσε, δηλαδή, να βοηθήσει τον καταναλωτή στα ψώνια του στο σούπερ μάρ-
κετ, στις τραπεζικές του συναλλαγές ή και σε άλλες καθημερινές του δραστηριότητες, όπως π.χ. στο εργασιακό του περιβάλλον; Πέρα από τα σενάρια χρήσης, τα οποία αφορούν την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας, το AMANDA σχεδιάζεται για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου και στην καθημερινότητά του. Ένα παράδειγμα είναι αυτό ενός εργαζομένου, ο οποίος έχει συνεχώς το AMANDA μαζί του. Το σύστημα τότε μπορεί να μετράει συνεχώς τις συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας και ποιότητας του αέρα στον εργασιακό χώρο και να ενημερώνει τον χρήστη σε περίπτωση που κάποια από αυτές τις συνθήκες ξεπεράσει τα αντίστοιχα επιτρεπτά όρια. Επιπρόσθετα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από ευπαθείς ομάδες όπως οι ηλικιωμένοι. To AMANDA στην τσέπη ενός χρήστη μπορεί να ανιχνεύσει μια πιθανή πτώση του μέσω έξυπνων αλγορίθμων μηχανικής μάθησης, ενώ μπορεί να χρησι-
w w w.re porter.gr
μοποιηθεί ακόμα και για τη χειροκίνητη ειδοποίηση της αντίστοιχης αρχής σε περίπτωση ανάγκης. Ποιες είναι οι πρόσθετες δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει, συγκριτικά με τα σύγχρονα κινητά τηλέφωνα (που έχουν αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τους υπολογιστές) και ποια είναι τα «κενά» των κινητών τηλεφώνων, που θα μπορέσει να καλύψει; Σε αντίθεση με ένα κοινό κινητό τηλέφωνο, το οποίο απαιτεί φόρτιση ανά τακτά χρονικά διαστήματα, το AMANDA είναι εξοπλισμένο με κυψελίδες φωτοβολταϊκών μέσα από τις οποίες φορτίζεται είτε από τον ήλιο ή τα φώτα του σπιτιού και του γραφείου, στο οποίο βρίσκεται τοποθετημένο. Επιπλέον, είναι σχεδιασμένο και κατασκευασμένο από την αρχή με έμφαση στη πολύ χαμηλή κατανάλωση ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο, και ανάλογα με το πόσο «απαιτητικό» είναι το σενάριο χρήσης στο οποίο χρησιμοποιείται, θα
w w w.re porter.gr
είναι δυνατή η λειτουργία του συστήματος έως και για μια βδομάδα συνεχόμενα ακόμα και σε συνθήκες πλήρους απουσίας φωτός. Ένα επιπλέον βασικό χαρακτηριστικό του AMANDA είναι οι πολύ μικρές διαστάσεις του, ίδιες με μια πιστωτική κάρτα, με αποτέλεσμα και σε συνδυασμό με το πάχος των 3 χιλιοστών του να μπορεί να χωράει ακόμα και στο πορτοφόλι του χρήστη. Με βάση τις ενεργειακές του δυνατότητες, πώς θα μπορούσε το AMANDA να συμβάλει στην εξοικονόμηση περιττής ενέργειας στο εκάστοτε νοικοκυριό βάσει των μετρητών που διαθέτει; Τα συστήματα θέρμανσης, εξαερισμού και κλιματισμού (HVAC) είναι υπεύθυνα σήμερα για σχεδόν τη μισή από τη συνολική κατανάλωση ενέργειας σε κτίρια. Το AMANDA με την χρήση μιας σειράς από αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης που υλοποιεί, μπορεί να ελέγχει τέτοια συστήματα θέρμανσης/κλιματισμού
και να παίρνει αποφάσεις για τη βέλτιστη διαχείρισή τους ώστε να συμβάλει τόσο στη μείωση της ενεργειακής τους κατανάλωσης τους όσο και στην αύξηση της θερμικής άνεσης των κατοίκων, δηλαδή την αντίληψη από τους χρήστες για το πόσο άνετες είναι οι συνθήκες του περιβάλλοντος γύρω τους. Με το συνδυασμό μάλιστα δύο συστημάτων AMANDA,
τα οποία επικοινωνούν μεταξύ τους ασύρματα, ένα εγκατεστημένο σε εξωτερικό χώρο και ένα σε εσωτερικό χώρο ή αν το κουβαλάει ο χρήστης πάνω του, είναι δυνατή η εκτίμηση των περιβαλλοντικών συνθηκών σε κάθε χρονική στιγμή, η λήψη αποφάσεων θερμικής άνεσης, η ενημέρωση και ο έλεγχος του συστήματος θέρμανσης/κλιματισμού.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 107
R
Εμπόριο
Εμπόριο
R
ΛΊΓΕΣ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΊΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ, ΠΟΥ ΒΓΉΚΑΝ ΚΕΡΔΙΣΜΈΝΕΣ ΚΑΤΑΓΡΆΦΟΝΤΑΣ ΑΎΞΗΣΗ ΤΖΊΡΟΥ ΚΑΙ ΕΣΌΔΩΝ ΕΝΤΌΣ ΤΟΥ «ΠΟΛΎΠΑΘΟΥ» 2020 ΚΑΙ ΜΊΑ ΑΠΌ ΑΥΤΈΣ ΉΤΑΝ ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ ΤΑΧΥΜΕΤΑΦΟΡΏΝ. ΟΙ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΕΣ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ ΚΑΤΆΦΕΡΑΝ ΝΑ ΑΝΑΔΕΙΧΘΟΎΝ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΉ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ ΤΟΥ ΚΟΡΟΝΟΪΟΎ, ΕΝΏ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΣ ΑΝΑΜΈΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΊΝΑΙ Ο ΡΌΛΟΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΤΆ COVID-19 ΕΠΟΧΉ, ΚΑΘΏΣ Η ΧΏΡΑ ΜΑΣ ΕΙΣΈΡΧΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΛΆ ΣΤΟΝ «ΑΣΤΕΡΙΣΜΌ» ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΎ ΕΜΠΟΡΊΟΥ.
ΤΑΧΥΜΕΤΑΦΟΡΈΣ:
Η «ΈΚΡΗΞΗ» ΚΑΙ ΤΟ «ΒΡΑΧΥΚΎΚΛΩΜΑ»
A
freepick.com
Αφενός τα lockdown αύξησαν τον τζίρο των ταχυμεταφορών, ωστόσο αύξησαν και το κόστος, αποδεικνύοντας ότι οι αυξομειώσεις της ζήτησης δεν λειτουργούν πάντοτε ευεργετικά για αυτού του είδους τις επιχειρήσεις. Κι αυτό διότι θα πρέπει να σταθμίσουν τις επενδύσεις τους μεταξύ μίας περιόδου απότομης αύξησης της ζήτησης και μίας περιόδου χαμηλότερης ζήτησης. Γίνεται, άρα, αντιληπτό ότι σε περίπτωση που ένας μηχανισμός δημιουργηθεί με σκοπό την κάλυψη της πολύ υψηλής ζήτησης, αναπόφευκτα θα δημιουργήσει ζημίες στην περίοδο που θα ακολουθήσει μετά την αιχμή της υψηλής ζήτησης.
TOY ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗ ΠΑΠΠΆ 108 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 109
Εμπόριο
Σ 110 | R E P O R T E R |
Εμπόριο
Στο πρώτο lockdown οι ταχυμεταφορές αποδείχθηκαν απροετοίμαστες απέναντι στη μεγάλη ζήτηση που προέκυψε και οι εταιρείες του χώρου δοκίμασαν τα όριά τους, αλλά και την υπομονή των καταναλωτών, που περίμεναν επί μακρόν την παράδοση των προϊόντων, αν και οι έμποροι υπόσχονταν τους καλύτερους δυνατούς χρόνους. Ο κλάδος έβγαλε έτσι στην επιφάνεια τις χρόνιες αδυναμίες του, σε συνδυασμό με την τεχνολογική «γύμνια» αρκετών ηλεκτρονικών καταστημάτων. Στο δεύτερο lockdown το στοίχημα του κλάδου ήταν το πάθημα να γίνει μάθημα, ωστόσο ο στόχος δεν επετεύχθη. Οι παραγγελίες σχεδόν «πάγωσαν», καταγράφηκαν μεγάλες καθυστερήσεις στις παραδόσεις, ενώ η μία εταιρεία ταχυμεταφορών μετά την άλλη ανακοίνωναν την αδυναμία τους να εξυπηρετήσουν τους καταναλωτές και να ανταπεξέλθουν στους προβλεπόμενους χρόνους λόγω του μεγάλου όγκου. Μετά από δύο lockdown, που έφτασαν τον κλάδο των ταχυμεταφορών στα όριά του, νέος στόχος είναι η εύρυθμη παράδοση των αποστολών, η οποία ωστόσο εξαρτάται από δύο παράγοντες. Ο ένας
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
R
παράγοντας είναι ο όγκος των αποστολών που μπορεί να διανεμηθεί ημερησίως, ο οποίος είναι πολύ σημαντικός, αλλά εξίσου σημαντικός είναι και ο δεύτερος παράγοντας, δηλαδή η δυνατότητα αποθήκευσης των αποστολών πριν τη διανομή τους. Σε ό,τι αφορά τα μερίδια στον χώρο του ταχυμεταφορών, το μεγαλύτερο κομμάτι της «πίτας» κατέχουν στη χώρα μας η ACS, η Γενική Ταχυδρομική, τα ΕΛΤΑ Courier και η Speedex, ενώ εξίσου σημαντικό είναι και το μερίδιο που κατέχουν η DHL Express και η TNT.
ΚΛΑΔΙΚΈΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΕΣ Μία τάση, που παρατηρείται στο νέο περιβάλλον της πανδημίας, είναι οι συνεργασίες των εταιρειών ταχυμεταφορών με μεγάλες αλυσίδες, όπως αυτή της ΑΒ Βασιλόπουλος με την Speedex ή της Σκλαβενίτης με τη West Postal Services. Στην γκάμα των υπηρεσιών, που προσφέρουν οι εταιρείες courier, εντάσσεται και η διανομή φαρμάκων στο πλαίσιο ενίσχυσης του αντικειμένου τους. Οι ACS και ΕΛΤΑ Courier ανακοίνωσαν σχετικές πρωτοβουλίες σε αυτά τα προϊόντα, τα οποία απαιτούν και ειδικές συνθήκες μεταφοράς. Ειδικότερα, η ACS αποφάσισε
ΣΤΟ ΔΕΎΤΕΡΟ LOCKDOWN ΟΙ ΠΑΡΑΓΓΕΛΊΕΣ ΣΧΕΔΌΝ «ΠΆΓΩΣΑΝ», ΚΑΤΑΓΡΆΦΗΚΑΝ ΜΕΓΆΛΕΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΉΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΔΌΣΕΙΣ
w w w.re porter.gr
freepick.com
R
να προχωρήσει στην ενίσχυση της υπηρεσίας ταχυμεταφοράς φαρμάκων κατ’ οίκον «ACS MediExpress», η οποία εδώ και δύο χρόνια παρέχει τη δυνατότητα παράδοσης φαρμάκων από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, χρησιμοποιώντας ειδική συσκευασία ώστε αυτά να διατηρούνται στην κατάλληλη θερμοκρασία. Στο ίδιο μήκος κύματος η ΕΛΤΑ
w w w.re porter.gr
Courier έλαβε σχετική πιστοποίηση από τον ανεξάρτητο φορέα Bureau Veritas, αναφορικά με τη μεταφορά φαρμάκων.
ACS Βελτίωση στις πωλήσεις κατά 11%, η οποία συνοδεύτηκε από αύξηση της προ φόρων κερδοφορίας κατά 4,5%, σημείωσε η ACS Courier στο
εννεάμηνο του 2020. Με αφορμή τα αποτελέσματα εννεαμήνου, ο Όμιλος Πληροφορικής Quest -μέλος του οποίου αποτελεί η ACS από το 1999 - προανήγγειλε πως θα επενδυθούν συνολικά ποσά μεταξύ των 24 και των 28 εκατ. ευρώ στην εταιρεία. Ένα μέρος των κεφαλαίων αυτών θα πάνε στην επένδυση της ACS, που αφορά το νέο
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 111
R
Εμπόριο
Εμπόριο
της αποθηκευτικό κέντρο στο Αιγάλεω (σύνολο 31-32 εκατ. ευρώ, όπου μέχρι στιγμής έχει υλοποιηθεί πάνω από το 50% του συνολικού ποσού). Παράλληλα, η ACS αναμένεται να επενδύσει ένα σημαντικό ποσό, που ξεπερνά τα 40 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας το νέο σύγχρονο κέντρο διαλογής, με δυνατότητα πε-
112 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
νταπλασιασμού της διαλογής και της διακίνησης και το οποίο θα ολοκληρωθεί το α’ εξάμηνο του 2021. Με συνολική επιφάνεια άνω των 30.000 τ.μ. και εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, θα προσφέρει πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα αυτόματης διαλογής, που υπολογίζεται στις 50.000 αποστολές την ώρα.
Πέρα από τις υποδομές της, η ACS έχει προχωρήσει σε προσλήψεις προσωπικού διανομής προϊόντων και back office προσωπικού. Επίσης, αναβαθμίζοντας τις τεχνολογικές της δυνατότητες, στην εταιρεία ταχυμεταφορών λειτουργεί ήδη ένας αυτόματος διαλογέας αποστολών, ο οποίος ρυθμίζει αυτοματοποιημένα τις
w w w.re porter.gr
freepick.com
ΕΛΤΑ COURIER
αποστολές δεμάτων. Ωστόσο, παρά την προαναγγελία επενδύσεων και τις προσλήψεις, κατά τη διάρκεια του δεύτερου lockdown η ACS ανακοίνωσε πως υπήρξαν καθυστερήσεις στις διανομές. Στην ανακοίνωσή της, ενημέρωσε τους καταναλωτές ότι ο μέσος χρόνος διακίνησης των αποστολών θα έφθανε τις 6 εργάσιμες ημέρες, ενώ στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη οι καθυστερήσεις ήταν μεγαλύτερες.
w w w.re porter.gr
Στο δεύτερο lockdown η ΕΛΤΑ Courier δήλωνε προετοιμασμένη να διαχειριστεί τις αυξημένες απαιτήσεις αποστολών και παραδόσεων, που πυροδοτήθηκε και από τη γενικότερη στροφή των καταναλωτών στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Το δίκτυο προσωπικού και εξοπλισμού της ΕΛΤΑ Courier ενισχύθηκε σημαντικά, με τη δυνατότητα διαχείρισης αποστολών να διπλασιάζεται και να φτάνει τα 100.000 δέματα ημερησίως κατά το δεύτερο lockdown, από 50.000 που ίσχυε πριν από την πανδημία, αλλά και από τα 80.000 δέματα ημερησίως κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown. Μάλιστα η εταιρεία προανήγγειλε το άνοιγμα 11 νέων καταστημάτων σε όλη τη χώρα, την ενίσχυση του «στόλου» της με 21 νέα οχήματα για τη διανομή των δεμάτων, ενώ παράλληλα προέβη και σε προσλήψεις προσωπικού για διαλογή και διανομή. Βέβαια, με ανακοίνωσή της στις αρχές Δεκεμβρίου, η ΕΛΤΑ Courier εξηγούσε ότι λόγω μεγάλης αύξησης του όγκου παραγγελιών, υπήρξαν τροποποιήσεις και αποκλίσεις στους συνήθεις χρόνους διακίνησης και παράδοσης.
R
ΓΕΝΙΚΉ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΉ Στην ενίσχυση του προσωπικού και του στόλου της προχώρησε και η Γενική Ταχυδρομική πριν από το δεύτερο lockdown, προκειμένου να ανταπεξέλθει στην αναμενόμενη αύξηση των παραγγελιών. Ωστόσο, όπως τονίζει η ίδια η εταιρεία σε ανακοίνωσή της κατά τη διάρκεια του δεύτερου lockdown, «η απρόβλεπτα παρατεταμένη αναστολή λειτουργίας των καταστημάτων λιανικής πώλησης και η εντελώς αστάθμητη πρόβλεψη ως προς τον χρόνο επαναλειτουργίας τους έχουν δημιουργήσει ασφυκτικές πιέσεις σε όλα τα δίκτυα μεταφορών». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Γενική Ταχυδρομική να προχωρήσει στις αρχές του Δεκεμβρίου στην άμεση αναστολή όλων των υπηρεσιών της, πλην των δύο βασικών (δηλαδή εκτός από την απλή αποστολή και από την αποστολή με αντικαταβολή).
SPEEDEX Σε ανάλογη ανακοίνωση προέβη και η εταιρεία ταχυμεταφορών Speedex το ίδιο διάστημα. «Παρά τις διαρκείς προσπάθειες ελαχιστοποίησης του μέσου χρόνου παράδοσης, ενδέχεται να σημειωθούν τροποποιήσεις και πιθανές αποκλίσεις από τους συνήθεις χρόνους διακίνησης και παράδοσης για συγκεκριμένο αριθμό προορισμών, κυρίως στα αστικά κέντρα», δηλώνει η εταιρεία, κάνοντας φανερό το πρό-
βλημα έγκαιρης παράδοσης των παραγγελιών, που αντιμετώπισαν όλες ανεξαιρέτως οι εταιρείες του κλάδου στη χώρα μας. Ως προς τις επιδόσεις της Speedex την χρονιά που μας πέρασε, αξίζει να σημειωθεί μία κομβική συνεργασία, η οποία ενίσχυσε τη δυναμική της εταιρείας. Ειδικότερα, την άνοιξη η Speedex ανακοίνωσε τη συνεργασία της με τη My Market, στο πλαίσιο αναπροσαρμογής του τρόπου εξυπηρέτησης των ηλεκτρονικών παραγγελιών του online καταστήματος της αλυσίδας σούπερ μάρκετ.
DHL EXPRESS Έχοντας προβλέψει ότι η αύξηση του όγκου των διαδικτυακών αγορών και των αποστολών θα ήταν μεγαλύτερη από 50% στις περιόδους αιχμής, σε σύγκριση με τις αντίστοιχες περιόδους του 2019, η DHL Express ήταν παρούσα και προετοιμασμένη κατά τη διάρκεια των δύο lockdown. Η εταιρεία ταχυμεταφορών προχώρησε σε περισσότερες από 10.000 επιπλέον προσλήψεις, στην αγορά νέων αεροσκαφών και στη συνολική ενδυνάμωση των λειτουργικών δυνατοτήτων με ετήσιες επενδύσεις, οι οποίες «άγγιξαν» το 1 δισ. ευρώ σε παγκόσμιο επίπεδο.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 113
R
Ενέργεια R
Ενέργεια
ΜΕ ΚΕΝΤΡΙΚΟΎΣ ΆΞΟΝΕΣ ΈΝΑ ΥΒΡΙΔΙΚΌ ΣΎΣΤΗΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉΣ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ ΚΑΙ ΈΝΑ ΥΠΕΡΣΎΓΧΡΟΝΟ ΣΤΌΛΟ ΗΛΕΚΤΡΟΚΊΝΗΤΩΝ ΟΧΗΜΆΤΩΝ, Η ΑΣΤΥΠΆΛΑΙΑ ΦΙΛΟΔΟΞΕΊ, ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΔΡΟΜΉ ΤΗΣ ΚΟΡΥΦΑΊΑΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑΣ VOLKSWAGEN ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΚΥΒΈΡΝΗΣΗΣ, ΝΑ ΜΕΤΑΤΡΑΠΕΊ ΣΕ ΈΝΑ «ΠΡΆΣΙΝΟ» ΚΑΙ ΈΞΥΠΝΟ» ΝΗΣΊ, ΤΟ ΟΠΟΊΟ ΘΑ ΑΠΟΤΕΛΈΣΕΙ ΠΡΌΤΥΠΟ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ ΓΙΑ ΟΛΌΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΚΌΣΜΟ.
ΑΣΤΥΠΆΛΑΙΑ: ΠΡΟΒΟΛΉ ΣΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΤΟ «ΠΡΆΣΙΝΟ» PROJECT ΤΗΣ VOLKSWAGEN ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
114 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
Τ
w w w.re porter.gr
και κυρίως χάρη στο μέγεθός της. Λόγω αυτού, έχουμε τη δυνατότητα αφενός να αλλάξουμε το ενεργειακό σύστημα και τους προσφερόμενους τρόπους κινητικότητας και αφετέρου να εντοπίσουμε και να εξετάσουμε πώς το έργο θα αλλάξει την καθημερινότητα της ίδιας της κοινότητας. Αποκλείσαμε μεγάλα νησιά, όπως η Κρήτη ή η Ρόδος για λόγους κόστους. Επίσης, πολύ μικρά νησιά με μερικούς εκατοντάδες κατοίκους δε θα ήταν και αντιπροσωπευτικά των αποτελεσμάτων που θέλουμε να επιτύχουμε. Η Αστυπάλαια των 1.300 κατοίκων έχει το κατάλληλο μέγεθος. Το οδικό δίκτυο είναι επαρκές για τη δοκιμή ηλεκτρικών οχημάτων και υπηρεσιών κινητικότητας. Τέλος, ένας σημαντικός λόγος ήταν η στήριξη που έλαβε το εγχείρημα από τους κατοίκους». Μάλιστα, η Volkswagen σημειώνει ότι το project είναι ανοιχτό και για άλλες εταιρείες, οι οποίες μοιράζονται το ίδιο όραμα, για «έξυπνο» και βιώσιμο νησί.
ΟΙ ΆΞΟΝΕΣ ΤΟΥ ΜΑΚΡΌΠΝΟΟΥ ΣΧΕΔΊΟΥ
Το project «Smart & Sustainable Island» «τρέχει» υπό την εποπτεία του Υφυπουργού Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία και την Εξωστρέφεια, Κώστα Φραγκογιάννη, με τη συμβολή αρκετών Υπουργείων και μετά το τελικό «πράσινο φως» του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη.
ΓΙΑΤΊ Η ΑΣΤΥΠΆΛΑΙΑ; Έπειτα από εκτενή μελέτη και αξιολόγηση για τον ιδανικό προορισμό, τελικά επελέγη το νησί της Αστυπάλαιας. Το λόγο εξηγεί η ίδια η Volkswagen, με δήλωση που απέστειλε στο Reporter Magazine. Όπως επισημαίνεται, «η Αστυπάλαια προτιμήθηκε χάρη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της
Το πλάνο, διάρκειας έξι ετών, το οποίο έχει καταρτίσει η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία σε συνεργασία με την ελληνική πολιτεία, εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 20 εκατ. ευρώ. Το σχετικό μνημόνιο συνεργασίας ανάμεσα στις δύο πλευρές υπέγραψαν στις 4 Νοεμβρίου 2020 ο Έλληνας Πρωθυπουργός και ο CEO
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 115
R
Ενέργεια R
Ενέργεια
Τ
Ο ΔΉΜΑΡΧΟΣ ΑΣΤΥΠΆΛΑΙΑΣ ΝΊΚΟΣ ΚΟΜΝΗΝΈΑΣ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΕΊ ΌΤΙ ΘΑ ΠΑΡΑΣΧΕΘΕΊ ΤΟ ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΌ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟΠΟΊΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ ON DEMAND ΣΤΙΣ ΔΗΜΌΣΙΕΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΊΕΣ, ΠΡΟΚΕΙΜΈΝΟΥ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΎΝΤΑΙ ΤΑ ΔΡΟΜΟΛΌΓΙΑ
του ομίλου Volkswagen, Dr. Herbert Diess. «Σήμερα ξεκινά μια μεγάλη μέρα πρωτοπορίας για την Αστυπάλαια, τα Δωδεκάνησα, το Αιγαίο και όλη την Ελλάδα. Το πρώτο έξυπνο και πράσινο νησί στη Μεσόγειο σηματοδοτεί μια μεγάλη αλλαγή νοοτροπίας. Η ηλεκτροκίνηση με ολιστικό σχεδιασμό στην καθημερινότητα των κατοίκων του νησιού έρχεται από ένα φουτουριστικό μέλλον και γίνεται πραγματικότητα» είχε αναφέρει, κατά την τελετή υπογραφής του μνημονίου ο εμπνευστής του έργου, κ. Κώστας Φραγκογιάννης. To project, λοιπόν, εκτείνεται σε δύο άξονες: Ενεργειακή αυτονομία και «πράσινη»
116 | R E P O R T E R |
κινητικότητα. «Μάλιστα, με ορίζοντα το 2026, στόχος είναι να αναπτυχθεί και η αυτόνομη οδήγηση», εξηγεί στο Reporter Magazine, ο Δήμαρχος Αστυπάλαιας, κ. Νίκος Κομνηνέας. Ο ίδιος προσθέτει ότι είναι «ένα πολύ ουσιαστικό πρόγραμμα, το οποίο καθορίζει τη βιώσιμη πορεία της Αστυπάλαιας στο μέλλον».
ΒΙΏΣΙΜΟ ΔΊΚΤΥΟ ΜΕΤΑΦΟΡΏΝ Στη συνέχεια, ο Δήμαρχος αναλύει τους πυλώνες του σχεδιασμού. Όπως επισημαίνει, η Volkswagen σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση θα παράσχουν: Κίνητρα στους κατοίκους του νησιού για αγορά ηλεκτροκίνητων οχημάτων σε
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
εργοστασιακές τιμές, ηλεκτροκίνητα οχήματα για τις ανάγκες μεταφορών του νησιού (οχήματα δημόσιας χρήσης, κοινής ωφέλειας) και επιδοτήσεις για ανάπτυξη υποδομών δικτύου φόρτισης. Μάλιστα, οι επιδοτήσεις εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης αναμένεται να είναι διπλάσιες από αυτές που δίνονται για ηλεκτροκίνηση στην υπόλοιπη Ελλάδα και εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 12.000 ευρώ. Συνολικά αναμένεται να γίνει αντικατάσταση περίπου 1.500 οχημάτων εσωτερικής καύσης από 1.000 ηλεκτρικά οχήματα. Παράλληλα, ο κ. Κομνηνέας γνωστοποιεί ότι θα παρασχεθεί το απαραίτητο λογι-
σμικό για την ενεργοποίηση υπηρεσιών on demand στις δημόσιες συγκοινωνίες, προκειμένου να πραγματοποιούνται τα δρομολόγια, όταν υπάρχει ζήτηση από το κοινό και όχι βάσει προκαθορισμένου ωραρίου. Επίσης, με τη συμβολή και των ντόπιων επιχειρηματιών, θα «στηθούν» πλατφόρμες διαμοιρασμού (for sharing), ενώ θα τεθούν προς κυκλοφορία e-μοτοποδήλατα και eποδήλατα, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο σύστημα μεταφορών. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση θα αναβαθμίσει τις οδικές υποδομές του νησιού, με επαρκείς ασφαλτοστρώσεις και σημάνσεις για ασφαλή και χωρίς αποκλεισμούς περιήγηση.
w w w.re porter.gr
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉ ΑΥΤΟΝΟΜΊΑ Σημαντική παράμετρος για την ενεργειακή αυτονομία της Αστυπάλαιας θα είναι η παραγωγή ρεύματος από εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κ. Κομνηνέα, θα διαμορφωθεί ένας υβριδικός σταθμός, ο οποίος θα συνδυάζει την αιολική με την ηλιακή ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Κατόπιν, η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια θα αποθηκεύεται σε μία μπαταρία. «Αυτό που θα απαιτηθεί είναι 1-2 ανεμογεννήτριες και ένα φωτοβολταϊκό σύστημα, με στόχο τελικά να καταστεί δυνατή η πλήρης κάλυψη της κατανάλωσης ενέργειας του νησιού» υπογραμμίζει ο Δήμαρχος.
w w w.re porter.gr
Αυτό, φυσικά, σημαίνει ότι η Αστυπάλαια θα μείνει εκτός της σύνδεσης μέσω καλωδίων με τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου, γνωστοποιεί ο κ. Κομνηνέας, ενώ είναι κατηγορηματικός, όταν ερωτάται για το ενδεχόμενο δημιουργίας αιολικού πάρκου: «Δεν τίθεται τέτοιο θέμα». Αν αναλογιστεί κανείς ότι σήμερα οι ενεργειακές ανάγκες του νησιού καλύπτονται σχεδόν αποκλειστικά με ντηζελογεννήτριες, αντιλαμβάνεται την οικολογική και οικονομική ελάφρυνσή του από το σχεδιαζόμενο σύστημα παραγωγής ενέργειας. O ενεργειακός παράγοντας ήταν κίνητρο και για την Volkswagen. Σύμφωνα με όσα μεταφέρονται
στο Reporter Magazine από την αυτοκινητοβιομηχανία «ο μακροπρόθεσμος στόχος μας είναι περιβαλλοντικά ουδέτερες μεταφορές. Συνεπώς, η εταιρεία μεταμορφώνεται από έναν κατασκευαστή αυτοκινήτων σε έναν πάροχο έξυπνης και βιώσιμης κινητικότητας. Με το project της Αστυπάλαιας, θα διερευνήσουμε πως να υλοποιήσουμε αυτό το όραμα, σήμερα κιόλας. Θέλουμε να δοκιμάσουμε αυτό το σύστημα δικτυωμένης, φιλικής προς το περιβάλλον ηλεκτρικής κινητικότητας και να μάθουμε πως εκλαμβάνει ο κόσμος αυτές τις λύσεις».
ΔΙΑΦΥΛΆΣΣΕΤΑΙ Ο ΧΑΡΑΚΤΉΡΑΣ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΎ
« Τ ο ό ρ α μ α τ η ς Volkswagen και των ελληνικών αρχών ήρθε και «κούμπωσε» με όσα σχεδιάζαμε για το νησί μας», σημειώνει ο Δήμαρχος Αστυπάλαιας και εξηγεί: «Βιολογικό καθαρισμό λυμάτων, ανακύκλωση στερεών αποβλήτων, πόσιμο νερό, στο πνεύμα της κυκλικής οικονομίας». Ο κ. Κομνηνέας επισημαίνει, με έμφαση, ότι αυτό το νέο μακρόπνοο πλάνο δε θα επηρεάσει την παραδοσιακή «αύρα» του νησιού και τις συνήθειες των κατοίκων. «Οι νέες τεχνολογίες δεν αντιστρατεύονται τον μοναδικό χαρακτήρα του νησιού, αλλά αντιθέτως, τον αναδεικνύουν και τον διαφυλάσσουν», τονίζει.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 117
R
Αυτοκίνητο R
Αυτοκίνητο
ΑΥΤΟΚΊΝΗΤΟ
2021
ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΌΣ ΜΕ “ΠΡΆΣΙΝΑ”
ΆΛΟΓΑ
Ηλεκτρισμός, τεχνολογία και «πράσινα» άλογα το μενού των αυτοκινητοβιομηχανιών, με ολοένα και περισσότερα μοντέλα να μπαίνουν στην πρίζα και συμμαχίες που θα συμβάλλουν στην διάδοση της ηλεκτροκίνησης.
ΤΟΥ NIKOY ΛΙΒΑΝΟΥ
118 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 119
R
Αυτοκίνητο
Η ΝΈΑ ΧΡΟΝΙΆ ΕΠΙΦΥΛΆΣΣΕΙ ΠΟΛΎ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΑ ΝΈΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΆ ΟΧΉΜΑΤΑ, ΜΕ ΤΙΣ ΕΚΔΌΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΝΑ ΚΑΘΟΡΊΖΟΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΠΌΔΟΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΥΤΟΝΟΜΊΑ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΟΣΦΈΡΟΥΝ. Ο ΜΈΣΟΣ ΌΡΟΣ ΑΥΤΟΝΟΜΊΑΣ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΏΝ ΟΧΗΜΆΤΩΝ ΕΊΝΑΙ ΠΛΈΟΝ ΣΤΑ 200 – 250 ΧΙΛΙΌΜΕΤΡΑ.
O
πιο «έξυπνα» και εφαρμογές που θα κάνουν την αυτοκινούμενη ζωή πιο εύκολη. Και υπάρχει και μια εξίσου σημαντική υποκατηγορία, που αφορά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των αυτοκινήτων.
ΗΛΕΚΤΡΟΚΊΝΗΣΗ: ΥΨΗΛΟΊ ΣΤΌΧΟΙ, ΥΨΗΛΈΣ ΤΆΣΕΙΣ
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες ανεβάζουν τον πήχη , με τρεις βασικούς πυλώνες να είναι σε φάση εξέλιξης και να απασχολούν τα αφεντικά των μεγαλύτερων φιρμών. Ο πρώτος είναι η ταχεία ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης, σε κάθε μοντέλο τους, σε κάθε κατηγορία αυτοκινήτων. Επιθυμούν και έχουν βάλει στόχο έως το 2025, σχεδόν οι μισές και πλέον πωλήσεις των οχημάτων τους να προέρχεται από τα ηλεκτρικά ή τα υβριδικά plug – in οχήματα. O δεύτερος πυλώνας αφορά την αυτόνομη οδήγηση, σε συνάρτηση με τα συστήματα υποβοήθησης, που βρίσκονται σε πολύ υψηλό επίπεδο και παίρνουν θέση πίσω από το τιμόνι. Και ο τρίτος πυλώνας αφορά την συνδεσιμότητα των οχημάτων, με αυτοκίνητα
120 | R E P O R T E R |
Η ηλεκτροκίνηση τρέχει με χίλια, τα Plug – in είναι μονόδρομος στα περισσότερα μοντέλα, αφού από το 2021, η ΕΕ ετοιμάζεται για την επιβολή των αυστηρότερων κανονισμών για τα νέα πρότυπα εκπομπών Euro 6 που θα πρέπει να πληρούν όλα τα νέα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα, τα νέα πρότυπα εκπομπών θα εφαρμοστούν, όπως ήταν εξαρχής προγραμματισμένα, από την 1η Ιανουαρίου του 2021. Έτσι, τα ηλεκτρικά μοντέλα δείχνουν να οδηγούν το μέλλον, με πολλές φίρμες να κερδίζουν έδαφος, με μοντέλα που θα μας συναρπάσουν και θα εισέλθουν στην αυτοκινούμενη ζωή μας, σύντομα. Το 2021, θα είναι η χρονιά – έκπληξη, όπου θα δούμε το μεγαλύτερο εύρος ηλεκτρικών προτάσεων να φιγουράρουν στις βιτρίνες των αντιπροσωπειών. Οι πωλήσεις των ηλεκτρικών οχημάτων αυξήθηκαν
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
τα δύο τελευταία χρόνια κατά 110% , μια κατηγορία που κερδίζει σε όλο τον κόσμο έδαφος, αλλά πολύ περισσότερο στην Ευρώπη, που υπόσχεται ότι θα ανεβάζει και άλλο την τάση τα επόμενα χρόνια. Το 2021 θα είναι επίσης η χρονιά των εκπλήξεων σε επίπεδο λανσαρίσματος ηλεκτρικών μοντέλων, με προτάσεις που θα κονταροχτυπηθούν με τα καθιερωμένα μοντέλα βενζίνης. Η νέα χρονιά επιφυλάσσει πολύ περισσότερα νέα ηλεκτρικά οχήματα, με τις εκδόσεις τους να καθορίζονται από την απόδοση και την αυτονομία που θα προσφέρουν. Ο μέσος όρος αυτονομίας των ηλεκτρικών οχημάτων είναι πλέον στα 200 – 250 χιλιόμετρα, όμως, η επόμενη χρονιά θα φέρει ακόμη περισσότερα ηλεκτροκίνητα μοντέλα με αυτονομίες από 300 έως και 500 χιλιόμετρα.
Ο ΡΌΛΟΣ ΤΗΣ ΚΊΝΑΣ Καθοριστικός στην υλοποίηση των σχεδίων των αυτοκινητοβιομηχανιών είναι ο ρόλος της Κίνας, με συμμαχίες που αναπτύσσονται με γοργούς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα, οι αυτοκινητοβιομηχανίες σπεύδουν να ισχυροποιήσουν την θέση τους, με συνεργασίες, που θα συμβάλλουν
στην ταχεία ανάπτυξη των ηλεκτρικών οχημάτων. Οι μπαταρίες είναι ο κοινός παρονομαστής και για αυτό το λόγο μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες προχωρούν σε αποφασιστικά βήματα στο χώρο της ηλεκτροκίνησης και ενδυναμώνουν τις υπάρχουσες επιχειρηματικές σχέσεις του με κατασκευαστές κυψελών μπαταριών από την Κίνα, όπως την Samsung
w w w.re porter.gr
κ.α. Μέχρι σήμερα, οι μπαταρίες υψηλής τάσης για τα τα ηλεκτροκίνητα μοντέλα κατασκευάζονται σε εργοστάσια παραγωγής μπαταριών στην Ευρώπη, την Κίνα και τις ΗΠΑ.
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ: ΠΟΛΎ ΚΟΝΤΆ ΣΤΟΝ ΣΤΌΧΟ Στον τομέα της ανακύκλωσης, τα νέα μοντέλα φέρουν ανακυκλωμένα υλικά
w w w.re porter.gr
τα οποία χρησιμοποιούνται σχεδόν στο μεγαλύτερο τμήμα των ανταλλακτικών, από τα καθίσματα έως τα ταμπλό και από τους προφυλακτήρες έως και τα τάσια. Από ανακυκλωμένα πλαστικά έως και φυτά από τροπικά μέρη έχουν πάρει θέση στα καθίσματα, τα ταμπλό κ.α. Στόχος των εταιρειών, στο μέλλον τα αυτοκίνητα να είναι 100% βιοδιασπώμενα.
Η FIAT έκανε γνωστό ότι το νέο Fiat 500 φέρει στις επενδύσεις των καθισμάτων του ένα συνθετικό ύφασμα που κατασκευάζεται από ανακυκλωμένο πλαστικό και το οποίο προέρχεται κατά 10% από τη θάλασσα και 90% από τη στεριά. Η Mercedes-Benz στο κόνσεπτ μοντέλο της, το VISION AVTR, χρησιμοποιεί μια επαναστατική τεχνολογία μπαταριών βασισμένη
στη χημεία οργανικών κυττάρων γραφένιου, τα υλικά της οποίας μπορούν να κομποστοποιηθούν και επομένως είναι πλήρως ανακυκλώσιμα. Αλλά και η παραγωγή των ηλεκτρικών μοντέλων πραγματοποιείται από εργοστάσια με ουδέτερο κλιματικό αποτύπωμα. Όπως η παραγωγή του ηλεκτρικού ID3, όπου η Volkswagen χρησιμοποιεί 100% πράσινη ηλε-
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 121
Αυτοκίνητο R
Η MUSTANG MACH-E ΕΊΝΑΙ ΈΝΑ ΑΠΌ ΤΑ ΠΙΟ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΆ ΑΥΤΟΚΊΝΗΤΑ ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΛΑΝΣΆΡΕΙ ΠΟΤΈ Η FORD Roelant de Waard, Vice president, Marketing, Sales & Service, Ford Ευρώπης
ενώ από τους χρόνους και έως το 2023 η γκάμα της Peugeot θα εξηλεκτρίζεται συνεχώς. Το ίδιο ισχύει και για τις θυγατρικές της Opel και Citroen.
ΣΤΗΝ RENAULT το Zoe κλέβει την παράσταση, όμως, η φίρμα από το Παρίσι θα κάνει ηλεκτρική εισβολή και το 2021 με μοντέλα που θα κερδίσουν τους μελλοντικούς αγοραστές. Παράλληλα, προωθεί ήδη την υβριδική τεχνολογία της σε αρκετά δημοφιλή μοντέλα.
Luca Napolitano, Επικεφαλής των Fiat, Lancia & Abarth για τα μοντέλα της φίρμας
κτρική ενέργεια που λαμβάνεται εξωτερικά. Σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές φίρμες εργάζονται συστηματικά για την περαιτέρω ελαχιστοποίηση των εκπομπών άνθρακα σε όλη την αλυσίδα κατασκευής.
ΛΑΝΣΑΡΙΣΜΑΤΑ , ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ, ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ FCA: Ο όμιλος FCA κερδί-
ζει τους τελευταίους μήνες έδαφος με το ηλεκτρικό Fiat 500 και τα Plug-in Hybrid Jeep 4xe. Με την παρουσίαση τόσο του νέου αμιγώς ηλεκτρικού Fiat 500, όσο και των νέων plug-in hybrid Jeep Renegade 4xe και Compass 4xe, ο Όμιλος FCA, παράλληλα με την ανάπτυξη της εξη-
122 | R E P O R T E R |
λεκτρισμένης γκάμας μοντέλων, αναπτύσσει και μια σειρά πρωτοβουλιών που θα κάνουν πιο πρακτική και προσιτή την ηλεκτροκίνηση. Σαφώς στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται το νέο ηλεκτρικό FIAT 500. Το νέο μοντέλο είναι το μοναδικό ηλεκτρικό μοντέλο πόλης το οποίο είναι διαθέσιμο σε εκδόσεις hatchback και cabrio. Η απόδοση του ηλεκτροκινητήρα της έκδοσης Action είναι 95 ίπποι (70kW) και έχει εξαιρετικά καλές επιδόσεις . H έκδοση Action με την μπαταρία των 23,8kWh αποτελεί την ιδανική επιλογή με περισσότερα από 180 χλμ. αυτονομίας στον κύκλο WLTP και
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
προηγμένο σύστημα συνδεσιμότητας που επιτρέπει την εύκολη εναλλαγή από χρήστη σε χρήστη. Οι υπόλοιπες τρεις εκδόσεις, Passion, Icon και η συλλεκτική La Prima, εφοδιάζονται με μπαταρία 42kWh που εξασφαλίζει αυτονομία άνω των 320 χλμ.. H απόδοση του ηλεκτροκινητήρα είναι 118 ίπποι (87kW). Οι τιμές του νέου ηλεκτρικού Fiat 500 στην Ελλάδα ξεκινούν κάτω από το όριο των 20.000 ευρώ.
BMW: Ένας από τους ηγέτες της ηλεκτροκίνησης, η BMW, αναφέρει ότι έως το 2023 θα έχει 25 ηλεκτροκίνητα μοντέλα στη γκάμα της, κάτι το
οποίο υποστηρίζεται από ευέλικτες αρχιτεκτονικές οχημάτων για πλήρως ηλεκτρικά και plug-in υβριδικά.
H MERCEDES-BENZ πατάει γκάζι με ηλεκτρικά και plug – in υβριδικά οχήματα σε όλα τα μοντέλα της. Η VW ετοιμάζει μια ευρεία γκάμα σε ηλεκτρικά οχήματα, αναφέροντας ότι έως το 2025 , θα έχει λανσάρει άλλα 25 νέα ηλεκτρικά οχήματα την ώρα που στην αγορά υπάρχει ήδη το ID3 και το ID4. Σε ηλεκτρικά μονοπάτια βαδίζει και ο γαλλικός όμιλος PSA έχοντας δύο εκπροσώπους το e-208 και το e-2008
w w w.re porter.gr
Η NISSAN έχει ήδη έναν δυναμικό εκπρόσωπο της στα ηλεκτρικά, το νέο Leaf και αναμένεται να εμπλουτίσει τη γκάμα της με το νέο ηλεκτρικό Ariya που θα προσφέρεται σε πέντε εκδόσεις. Το αμιγώς ηλεκτρικό coupé crossover που θα ταιριάξει απόλυτα στις ανάγκες του υποψήφιου Ευρωπαίου αγοραστή θα είναι διαθέσιμο στο δεύτερο εξάμηνο του 2021. Με ηλεκτρικά μοντέλα θα μπει μπροστά η Seat, όπως το CUPRA El-Born κ.α.
Η VOLVO CARS ποντάρει στο αμιγώς ηλεκτρικό, το τετρακίνητο XC40 Recharge P8 που προσφέρει αυτονο-
w w w.re porter.gr
μία πάνω από 400 χιλιόμετρα και αποδίδει ισχύ 408 ίππων. Στόχος των Σουηδών, έως το 2025, το 50% των παγκόσμιων πωλήσεών τους να προέρχεται από αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα ενώ το υπόλοιπο 50% από υβριδικά. Και το 2021, Η FORD «τρέχει» το πρόγραμμα εξηλεκτρισμού της, με ηλεκτρικά και υβριδικά μοντέλα , με την παλέτα των μοντέλων της να περιλαμβάνει ήπια υβριδικές, υβριδικές, Plug-Ιn υβριδικές και πλήρως ηλεκτρικές τεχνολογίες. Και όλα αυτά χωρίς κανένα συμβιβασμό στους τομείς της οδηγικής απόλαυσης, της πρακτικότητας και της αξιοπιστίας.
ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΓΙΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Luca Napolitano, Επικεφαλής των Fiat, Lancia & Abarth για τα μοντέλα της φίρμας «Οι νέες εκδόσεις συνεχίζουν τη στρατηγική μας να προσφέρουμε λύσεις αυτοκίνησης για όλους, τόσο για τις αστικές, όσο και τις εκτός πόλης μετακινήσεις, οι οποίες είναι όλο και πιο φιλικές προς το περιβάλλον, με προ-
ηγμένες λύσεις συνδεσιμότητας και δίνουν απαντήσεις στα θέλω των πελατών μας. Από την μια πλευρά η γκάμα της οικογένειας του θρυλικού 500 και από την άλλη η γκάμα των επιτυχημένων χρηστικών Panda και Tipo, συνθέτουν τη δισυπόστατη φύση της Fiat. Τα Panda και Tipo αποτελούν σήμερα μια οικογένεια εκδόσεων που φέρνουν νέα προηγμένα χαρακτηριστικά χωρίς να θυσιάζουν στο ελάχιστο την πρακτικότητα τους. Άλλωστε αυτό είναι ένα από τα βασικά συστατικά της επιτυχίας τους με τις πωλήσεις των δύο μοντέλων να αντιστοιχούν στο 58% των συνολικών πωλήσεων της Fiat.» Andreas Sieben, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του BMW Group Hellas για την ηλεκτροκίνηση «Το BMW Group διαθέτει την πιο ολοκληρωμένη γκάμα ηλεκτροκίνητων μοντέλων BMW και ΜΙΝΙ παγκοσμίως και μέχρι το 2023 θα διαθέτουμε 25 ηλεκτρικά/ plug-in υβριδικά μοντέλα σε πελάτες μας. Εκτός όμως από το χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα που διαθέτουν τα οχήματά μας προσφέρουν και ασυναγώνιστη οδηγική
αίσθηση και τεχνολογία τελευταίας γενιάς που συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος.». Roelant de Waard, vice president, Marketing, Sales & Service, Ford Ευρώπης «Η Mustang Mach-E είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά αυτοκίνητα που έχει λανσάρει ποτέ η Ford. Το πλήρως ηλεκτρικό αυτό όχημα είναι μοναδικό και αναμφισβήτητα πρόκειται για μία πραγματική Mustang. Με κορυφαία αυτονομία 610 χλμ. έρχεται ακριβώς την κατάλληλη στιγμή για τους πελάτες στην Ευρώπη.» Xavier Duchemin, Διευθύνων Σύμβουλος Μάρκετινγκ, Πωλήσεων & Aftersales στην Opel για τη νέα εταιρική ταυτότητα «Έχουμε αυτοπεποίθηση, νεανική διάθεση και ανοιχτό πνεύμα. Σε αυτή τη νέα εποχή η Opel εμπνέεται από την προοδευτική ‘cold to cool’ γερμανική κουλτούρα και μέσα από αυτή την επιρροή αναδύεται τολμηρή, γνήσια και σύγχρονη. Αυτή είναι η έκφραση της νέας ταυτότητας της μάρκας μας και αντιπροσωπεύει απόλυτα τα νέα συναρπαστικά προϊόντα μας»
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 123
R
Υγεία
Υγεία
R
Η συμφωνία Συνεργασίας μεταξύ της Πολιτείας και των φαρμακευτικών εταιρειών αποτελεί ουσιαστικά τον οδικό χάρτη για βιώσιμη και αποδοτική φαρμακευτική περίθαλψη χωρίς ανισότητες και αποκλεισμούς για όλους τους ασθενείς στην Ελλάδα για τα επόμενα 3 έτη
ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΊΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΈΡΓΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΊΑ
freepick.com
Η «ΚΙΒΩΤΌΣ» ΣΩΤΗΡΊΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΌΣΙΑΣ ΥΓΕΊΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΣΥ ΤΩΝ ΓΙΏΡΓΟΥ ΑΛΕΞΆΚΗ - ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗ ΠΑΠΠΆ
124 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
w w w.re porter.gr
w w w.re porter.gr
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 125
R
Υγεία
Υγεία
R
Ο ΕΘΝΙΚΌΣ ΦΆΚΕΛΟΣ ΥΓΕΊΑΣ, ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΒΑΣΙΚΉ ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΥΒΈΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΎ ΥΓΕΊΑΣ, ΒΑΣΊΛΗ ΚΙΚΊΛΙΑ. ΜΈΣΑ ΑΠΌ ΑΥΤΌΝ ΤΟΝ ΦΆΚΕΛΟ ΌΛΟΙ ΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΊΕΣ ΥΓΕΊΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΊΤΕΣ ΘΑ ΈΧΟΥΝ ΆΜΕΣΗ ΠΡΌΣΒΑΣΗ ΣΕ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΈΝΗ ΙΑΤΡΙΚΉ ΠΛΗΡΟΦΌΡΗΣΗ
T
126 | R E P O R T E R |
Τα θέματα της θωράκισης και της αναμόρφωσης του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) προς την κατεύθυνση της βιώσιμης λειτουργίας έχουν μπει για τα καλά στη δημόσια συζήτηση. Έτσι, με τη διαδικασία για μια ολιστική ψηφιακή μετάβαση να ωριμάζει, αναδεικνύεται ότι το ΕΣΥ περισσότερο παρά ποτέ έχει ανάγκη από την αξιοποίηση των νέων τεχνολογικών δεδομένων. Σύμφωνα, μάλιστα, με στοιχεία της ΕΕ, καθώς η Ελλάδα βρίσκεται στις χαμηλότερες θέσεις στην Ευρώπη σχετικά με τη χρήση της ηλεκτρονικής υγείας, θα πρέπει τα πράγματα να κινηθούν γρήγορα ώστε να μη χαθεί το «τραίνο» και καταδικαστεί η χώρα σε υστέρηση. Είναι μάλιστα μοναδική ευκαιρία, για γρήγορα βήματα στον τομέα του e-health, με την έλευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, την ανάπτυξη των δικτύων υπερυψηλών ταχυτήτων αλλά και του 5G. Μέσα από συνέργειες και δράσεις μπορούν να μειωθούν οι χρόνοι για διεκπεραίωση μιας σειράς λειτουργιών και να
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
διασφαλιστεί η πρόσβαση όλων, ακόμη και ευπαθών ομάδων, στο σύστημα υγείας. Στην κατεύθυνση αυτή κομβικό σημείο πέρα από το άυλο παραπεμπτικό, τα ηλεκτρονικά ραντεβού ή την τηλεσυμβουλευτική είναι και ο Εθνικός φάκελος υγείας, που αποτελεί βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης και του υπουργού Υγείας, Βασίλη Κικίλια. Μέσα από αυτόν τον φάκελο όλοι οι επαγγελματίες υγείας και οι πολίτες θα έχουν άμεση πρόσβαση σε εξατομικευμένη ιατρική πληροφόρηση. Ο φάκελος θα αφορά την πορεία του ασθενούς, τις εξετάσεις που έχει διενεργήσει κι εν γένει το ιστορικό του. Αυτό μάλιστα αναμένεται να επιτευχθεί μέσα από την αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων των νοσοκομείων και την ανάπτυξη της διαλειτουργικότητας μεταξύ των δομών υγείας. Να σημειωθεί ότι στρατηγική ανάπτυξης με αιχμή τον τομέα της «ηλεκτρονικής υγείας» υιοθετεί η Vodafone, εστιάζοντας στην αξιοποίηση της ισχυρής θέσης που έχει στο Internet of Things
Η διοίκηση του PhRMA Innovation Forum (PIF) είχε καταθέσει πριν λίγο καιρό μια ολοκληρωμένη παρέμβαση για την αναβάθμιση του συστήματος υγείας
(ΙοΤ), αλλά και στην αξιοποίηση των προοπτικών που ανοίγονται με την ψηφιακή μετάβαση σε κλάδους δημόσιων πολιτικών. Πώς θα εξοικονομηθούν έως και 400 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό Την ίδια ώρα πέρα από την ψηφιακή μετεξέλιξη του συστήματος τίθενται επί τάπητος τα θέματα της χρηματοδότησης αλλά και της
w w w.re porter.gr
ορθολογικοποίησης της φαρμακευτικής και υγειονομικής δαπάνης. Μάλιστα στην κατεύθυνση βιωσιμότητας του ΕΣΥ, η διοίκηση του PhRMA Innovation Forum (PIF) είχε καταθέσει πριν λίγες εβδομάδες μια ολοκληρωμένη παρέμβαση για την αναβάθμιση του συστήματος υγείας, παρουσιάζοντας έναν «οδηγό για βιώσιμη και αποτελεσματι-
w w w.re porter.gr
κή φαρμακευτική φροντίδα στην Ελλάδα». Ο οδηγός αυτός αποτελεί μία πρόταση του PIF για διάλογο, που θα οδηγήσει στην υπογραφή συμφωνίας τριετούς διάρκειας (2021-2023) μεταξύ της κυβέρνησης και της φαρμακευτικής βιομηχανίας. Η συμφωνία Συνεργασίας μεταξύ της Πολιτείας και των φαρμακευτικών εταιρειών αποτελεί ουσιαστικά
τον οδικό χάρτη για βιώσιμη και αποδοτική φαρμακευτική περίθαλψη χωρίς ανισότητες και αποκλεισμούς για όλους τους ασθενείς στην Ελλάδα για τα επόμενα 3 έτη. Παράλληλα, σε περίπτωση που προχωρήσουν οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις στο μέτωπο του φαρμάκου, υπάρχει η δυνατότητα να εξοικονομηθούν έως και 400 εκατ. ευρώ από τον προϋπο-
λογισμό. Ειδικότερα, σύμφωνα με το PIF, στόχος της εφαρμογής του μνημονίου είναι να επιτευχθεί: Σταθερό και προβλέψιμο σύστημα Τιμολόγησης και Αποζημίωσης Διάφανο και αποδοτικό σύστημα και διαδικασία Αξιολόγησης Τεχνολογίας Υγείας (ΗΤΑ) Ενδυνάμωση κλινικής και
* * *
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 127
R
Υγεία
Υγεία
R
Η ΕΞΆΠΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ ΤΗΣ COVID-19 ΈΧΕΙ ΑΣΚΉΣΕΙ ΈΝΤΟΝΗ ΠΊΕΣΗ ΣΤΑ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ ΥΓΕΊΑΣ ΤΌΣΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ, ΌΣΟ ΚΑΙ ΣΕ ΠΑΓΚΌΣΜΙΟ ΕΠΊΠΕΔΟ. Η ΚΑΙΝΟΤΌΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΉ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ ΕΡΓΆΖΕΤΑΙ ΣΚΛΗΡΆ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΆΣΧΕΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΈΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΊΣ ΘΕΡΑΠΕΊΕΣ ΚΑΙ ΕΜΒΌΛΙΑ
Η κυρία Ιουλία Τσέτη πρόεδρος και CEO του ομίλου ΟΦΕΤ αλλά και μέλος του Δ.Σ του ΣΕΒ
βιοϊατρικής έρευνας και πόρους για καινοτομία Διαφάνεια και Έλεγχος συνταγογράφησης και κλινικών πρωτοκόλλων Ε φα ρ μ ο γή Μη τρ ώ ω ν Ασθενειών Ελαχιστοποίηση δημοσιονομικού κινδύνου Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμφωνία Συνεργασίας εισάγει την έννοια της συνυπευθυνότητας στην υπέρβαση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης προκειμένου να γίνει εξορθολογισμός και εξάλειψή της στα επόμενα τρία χρόνια, καθώς ορίζει μηχανισμό παρακολούθησης της οικονομικής υπέρβασης της δαπάνης- στόχου και εισά-
* * *
128 | R E P O R T E R |
γει νέους μηχανισμούς διακυβέρνησης του συστήματος, βασισμένους στην καινοτομία και την Έρευνα και Ανάπτυξη. Η συμφωνία αυτή, μάλιστα, αποκτά ιδιαίτερη σημασία τώρα, καθώς η υπέρβαση της φαρμακευτικής δαπάνης και το ύψος του φετινού clawback εξελίσσεται σε δημοσιονομική «βόμβα».
ΟΙ ΠΡΟΤΕΙΝΌΜΕΝΕΣ ΔΡΆΣΕΙΣ ΤΟΥ PIF Μάλιστα, μια σειρά από διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα μείωναν την υπέρβαση της φαρμακευτικής δαπάνης. Η πρόεδρος, δε, του PIF και Διευθύνουσα Σύμβουλος της MSD Ελλάδας, Κύπρου, Μάλ-
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
τας, κυρία Agata Jakoncic, τονίζει μιλώντας στο Reporter Magazine ότι η εφαρμογή των κατάλληλων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, θα μπορούσε να οδηγήσει τον ΕΟΠΥΥ σε μεγάλη εξοικονόμηση πόρων με καλύτερα αποτελέσματα για την υγεία των ασθενών. «Το όφελος θα ήταν σημαντικό και για τους ασθενείς, καθώς θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν τουλάχιστον 100 εκατ. ευρώ σε συμμετοχές ασθενών» αναφέρει και προσθέτει ότι «η αύξηση του προσδόκιμου ζωής κατά 1 έτος συνδέεται με το 4% του ΑΕΠ». Μιλώντας, επίσης, στο 19ο Ετήσιο Συνέδριο HEALTHWORLD, η κα.
Jakoncic περιέγραψε ένα αναλυτικό πλαίσιο πολιτικής που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων: Ενίσχυση των δυνατοτήτων του δημόσιου τομέα μπορεί να οδηγήσει σε αποτελεσματικούς ελέγχους όγκου και συμφωνίες διαπραγμάτευσης που θα μπορούσαν να καθορίσουν τον όγκο και την αξία της αποζημιουμένης φροντίδας. Αποτελεσματικές διαδικασίες Αξιολόγησης Ιατρικής Τεχνολογίας (ΗΤΑ) μπορούν να διασφαλίσουν ότι κάθε νέο φάρμακο θα έχει απόφαση αποζημίωσης εντός ενός έτους από την έγκρισή του, έτσι ώστε οι Έλληνες ασθενείς να μην στε-
*
*
w w w.re porter.gr
ρούνται των καινοτομιών που χρειάζονται. Μεταξύ άλλων προτείνονται, το «ξεπάγωμα» νέων, καινοτόμων θεραπειών, η δημιουργία «Ταμείου Καινοτομίας» για την διασφάλιση έγκαιρης πρόσβασης των Ελλήνων ασθενών με σκοπό την αποζημίωση καινοτόμων φαρμάκων μέσω επιταχυμένης διαδικασίας για γρήγορη πρόσβαση των ασθενών σε αυτά και η θέσπιση κλινικών και συνταγογραφικών πρωτοκόλλων, που είναι συνδεδεμένα με δράσεις μείωσης φαρμακευτικής δαπάνης. «Η εξάπλωση της πανδημίας της Covid-19 έχει ασκήσει έντονη πίεση στα συστήματα υγείας τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η καινοτόμος φαρμακευτική βιομηχανία εργάζεται σκληρά για να παράσχει αποτελεσματικές και ασφαλείς θεραπείες και εμβόλια που
w w w.re porter.gr
θα βοηθήσουν τη χώρα να διαχειριστεί την πανδημία και θα επιτρέψουν στην ελληνική κοινωνία να επιστρέψει στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Η πανδημία Covid-19 ανέδειξε περισσότερο από ποτέ την ανάγκη να προχωρήσουμε με τολμηρό και γρήγορο τρόπο προς αυτήν την κατεύθυνση», δηλώνει η Πρόεδρος του PIF, Agata Jakoncic. Στην ίδια κατεύθυνση η Ιουλία Τσέτη πρόεδρος και CEO του ομίλου ΟΦΕΤ αλλά και μέλος του Δ.Σ του ΣΕΒ τονίζει στο Reporter Magazine ότι, «τώρα περισσότερο από ποτέ, είναι απαραίτητο να υπάρξει σύμπνοια και συμμαχίες μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, οι οποίες θα μας βοηθήσουν και να ξεπεράσουμε την κρίση. Οι κυβερνήσεις πρέπει να στηρίξουν τα συστήματα υγείας, που μαζί με τους επαγγελματίες υγείας, απο-
τελούν την εμπροσθοφυλακή πλέον της κοινωνίας. Αυτό που έγινε σαφές στην κρίση αυτή της δημόσιας υγείας, είναι ότι είμαστε όλοι συνδεδεμένοι» αναφέρει και συμπληρώνει ότι «είναι τεράστια η ευθύνη της φαρμακοβιομηχανίας τη δύσκολη αυτή ώρα της πιο μεγάλης υγειονομικής κρίσης. Αποτελεί χρέος μας να εργαστούμε από κοινού με την ερευνητική και επιστημονική κοινότητα, προκειμένου να στηρίξουμε το ΕΣΥ, την κοινωνία, αλλά και τη δημόσια υγεία που ταλανίζεται». Μάλιστα υπογραμμίζει ότι «η περιπέτεια της πανδημίας αλλά και των άλλων κρίσεων που έχουμε βιώσει ή πρόκειται να ζήσουμε στο μέλλον, αποδεικνύει ότι πρέπει να αποκτήσουμε επάρκεια και αυτάρκεια σε πρώτες ύλες και ότι οφείλουμε όλοι μας να εργαστούμε με σημαία το ΗΘΙΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ».
Η ΑΞΊΑ ΤΗΣ ΠΡΌΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΎ Άλλη μία παράμετρος στην κατεύθυνση της διασφάλισης της βιωσιμότητας του συστήματος είναι η πρόληψη. Μάλιστα έστω και με δραματικό τρόπο λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, η αξία των εμβολίων αναδεικνύεται ακόμα πιο εμφατικά ως «ασπίδα» ατομικής και συλλογικής προστασίας. Γι’ αυτό απαιτείται με κάθε τρόπο να κλείσουν όλα τα πιθανά μέτωπα με ασθένειες, που μπορεί να επιβαρύνουν τη Δημόσια Υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), σήμερα, πάνω από 30 μολυσματικές ασθένειες μπορεί να προληφθούν ή να περιοριστούν, μέσω του εμβολιασμού, ενώ κάθε χρόνο, ενδεικτικά, τα εμβόλια αποτρέπουν περισσότερους από 2-3 εκατομμύρια θανάτους και σώζουν 750.000 παιδιά από αναπηρίες.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
| R E P O R T E R | 129
R
Last Page
Αλλάζει την οικονομική ενημέρωση
SO FAR SO GOOD Στο τεύχος Ιανουαρίου 2010 του Reporter Inside Information Magazine, είχαμε στο εξώφυλλο αυτή τη φωτογραφία με τίτλο So Far So Good. Ήταν τότε που ξεκίναγε η πτώση της ελληνικής οικονομίας και τα μνημόνια. Μια πτώση που συνεχίζεται ακόμη καθώς μετά το τέλος των μνημονίων και της λιτότητας ήρθε ο κορονοϊός. Όμως τώρα πέφτουμε με αλεξίπτωτο. Το αλεξίπτωτο που μας δίνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία τυπώνει όσο χρήμα χρειάζεται για να καλυφθούν όλες οι ζημιές που προκαλεί η πανδημία σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα πάνω από 30 δισ Ευρώ που έχουν εγκριθεί για την Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης μπορούν να καλύψουν τις ζημιές της πανδημίας και μεγάλο μέρος της ύφεσης της δεκαετίας που πέρασε. Η πτώση λοιπόν αυτή που ξεκίνησε το 2010 πιστεύουμε ότι τελικά θα καταλήξει σε μια ομαλή προσγείωση μέσα στο 2021 και θα ακολουθηθεί από ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια. Φανταστείτε τι θα είχε γίνει αν είχαμε αποφασίσει να φύγουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρώ και αν είχαμε επιλέξει ανεξάρτητη πορεία με δικό μας νόμισμα. Χωρίς τα χρήματα που μας δίνει σήμερα η Ευρώπη όχι μόνο εμβόλια δεν θα μπορούσαμε να αγοράσουμε , ούτε καν μάσκες. Η Ελλάδα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα είχε επιβιώσει, ο κορονοϊός θα είχε ολοσχερώς καταστρέψει την ελληνική οικονομία και θα είχε διαλύσει την ελληνική κοινωνία.
130 | R E P O R T E R |
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020