Οικονομικά & Ναυτιλιακά Νέα by Premium Nautiliaka

ΕΤΟΣ 64 • φεβρουαριοσ 2013 • ΤΕΥΧΟΣ 1103 • ΤΙΜΗ 5€

ΝΑΥΤΙΛΙΑ

Οι προβλέψεις της Clarkson για τις ναυτιλιακές μετοχές Νέο τοπίο στην Ακτοπλοΐα

ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τι ζητάει ο Κάμερον από την Eυρώπη με το δημοψήφισμα ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

«Ταύροι» στα χρηματιστήρια ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Γιώργος Σουραβλάς,

SS POS

3760

Ταχ. Γραφείο

Κ.Ε.Μ.Π. ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ

Αριθμός Αδείας

ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ

x+7

SS POS

CEO Load Line Marine S.A.

ΝΑΥΤΙΛΙΑ

Νέο Master Plan για τα λιμάνια μ ε τη σ υ νεργασια τ ου οικονομ ικ ο υ κ α ι πο λιτ ικ ο υ s it e

www.reporter.gr

Με την υποστήριξη του οικονομικού και πολιτικού site www.reporter.gr

ταυτοτητα

περιεχομενα 14-27

Oikonomia

ΕΤΟΣ 64 - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2013 - ΤΕΥΧΟΣ 1103

14/ Ευκαιρία για τοποθετήσεις

η «αναμενόμενη» διόρθωση των τιμων

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ / ΚΩΔ. 011453

20/ TAP vs Nabucco: Τον Ιούνιο «κληρώνει» 22/ «Στο σφυρί» 110 μεγάλα

ΙΔΡΥΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ Ι. ΚΑΛΗΜΕΡΗΣ

ακίνητα του Δημοσίου 24/ Οι γερμανικές πόλεις μονοπωλούν το ενδιαφέρον στα ακίνητα

28-29

ΣΥΜΒΟΥΛΟσ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Το Διαδίκτυο «έκοψε» ταχύτητες

30-31

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

32-35

γεωπολιτικη

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ:

Πανος Τσαγκαρακης

Τους «πήραμε» με τα γιαούρτια

αρχισυντακτησ ναυτιλιακων: ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ

Τι ζητάει ο Κάμερον με το δημοψήφισμα για παραμονή της Αγγλίας στην Ευρωπαϊκή Έ νωση

36-38

ΣυνΕΡΓΑΤΕΣ:

AΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΕΛΜΑΧΟΣ βΥΡΩΝΑΣ ΖΑΝΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ Δέσποινα ΚαραγιανΝοπούλου ΝίκοΣ ΙτσινέΣ Ελευθερία Κούρταλη ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΜΑΛΕΒΙΤΗΣ Χρήστος Μπουτάτος Γιώργος Σμυρνής Άγγελος Στάγκος ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ Αλεξάνδρα Τόμπρα σταυροσ χαριτοσ ντινοσ κοτσολιουτσοσ

management

Οι καλές business κλείνονται στα γεύματα�

39-63

ΝΑΥΤΙΛΙΑ

40/Οι προβλέψεις της Clarkson

Capital Markets για τη ναυτιλία & τις ναυτιλιακές μετοχές το 2013 44/ Συνέντυξη: Γ. Σουραβλάς (CEO Load Line Marine S.A.) να δώσει η ναυτιλία 46/ G. Moundreas & CO. Ταχύτερα αυξάνονται και φέτος τα καράβια από τα φορία 49/ Καταρρέουν τα ναυπηγεία, καλπάζει η ανεργία 50/ Γ. Κουμουτσάκος: 104 ναυτικοί, όμηροι πειρατών το 2012 51/ Απάτη με λαθρεμπόριο στρατιωτικών καυσιμων στην Κρήτη 52/ Η κρίση χτύπησε και τους σκαφάτους 53/Η μείωση των αμερικανικών εισαγωγών αργού πετρελαίου συμπιέζει τους ναύλους των δεξαμενοπλοίων 54/ Ακτοπλοόοι εναντίων κρουαζιέρας 56/Αλλάζει το τοπίο με νέα μέτρα στήριξης στην ακτοπλοΐα 58/Νέα masterplans για 57 μεγάλα λιμάνια 60/Μαρίνες και λιμάνια: Πωλούνται κατά περιοχή «με κράχτη» τα φιλέτα 61/Ειδήσεις

64-65

εικονογραφηση εξωφυλλου - ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Μαριάννα Δεσποτοπούλου

ΔΙΟΡΘΩΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΑΣΣΟΣ

Ιδιοκτησία:

ΣΕΛΑΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 9, ΑΘΗΝΑ 10679

Υπεύθυνος ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ:

Γρηγόρης Β. Νικολόπουλος

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΔΟΣΕΩΝ:

ΜΑΡΗ ΤΙΓΚΑΡΑΚΗ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ: ΤΗΛ.: 210 3318411, FAX: 210 3318408 E-MAIL: info@selana.gr

ektyπωση

Q PRINT ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. δημητρακοπουλου 1, κατω ηλιουπολη

ΙΣΤΟΡΙΑ

Η Δυναστεία των Δούμπα

10 ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ γ ν ω μ η 12 νικηφοροσ μαλεβιτησ

Επιστολές, παρατηρήσεις, σχόλια, υποβολή άρθρων προς δημοσίευση: ptsagarakis@reporter.gr

 04

Μία νέα «συνταγή» στην ενημέρωση Το ιστορικό μηνιαίο περιοδικό «Οικονομικά και Ναυτιλιακά Νέα» αλλάζει σελίδα και ενισχύεται με τη σφραγίδα εγκυρότητας του ειδησεογραφικού site Reporter.gr

Γίνετε συνδρομητής στα και θα λάβετε δωρεάν το εξαμηνιαίο περιοδικό

Reporter Συμπληρώστε τη φόρμα συνδρομής και στείλτε την με fax στο 210-3318408 ή στη διεύθυνση ΣΕΛΑΝΑ ΑΕ, Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10676, ΤΗΛ.: 210-3318411

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΟΝΟΜ/ΜΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Φ.Μ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΛ. Α Ξ Ι Α Σ Υ Ν Δ Ρ Ο Μ Ω Ν / Ε Τ Η Σ Ι Ε Σ 1 1 Τ Ε Υ Χ Η E-MAIL ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΕΛΛΑΔΑ ΕΥΡΩΠΗ ΗΠΑ/ΑΣΙΑ ΙΔΙΩΤΕΣ

€50

€100 (£60)

$100

ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ

€50

€100 (£60)

$100

Στις αναγραφόμενες τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. *Για περισσότερες από 10 συνδρομές στην ίδια διεύθυνση, στις παραπάνω τιμές πραγματοποιείται έκπτωση 20%

Δ.Ο.Υ. Τ.Κ.

ΠΟΛΗ FAX

Ετήσια

Διετής

ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ 1. Μετρητοίς στα γραφεία του περιοδικού (Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10679) 2. Κατάθεση στην ALPHA BANK: Α.Λ.: 014 10300 232 000 3853 3. Online στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.reporter.gr/sindromes Στην περίπτωση 2 παρακαλούμε αποστείλατε μέσω fax (210 3318408) την απόδειξη πληρωμής και τα στοιχεία του συνδρoμητή, υπ’ όψιν κας Μαρίνας Πυλαρινού.

EDITORIAL ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗ

Μάλλον «στραβά αρμενίζει» το υπουργείο Ναυτιλίας

Πέρα από τον τεράστιο ελληνικό στόλο πλοίων και την ελληνική σημαία, που αποτελούν τα κύρια θέματα του κλάδου, υπάρχουν και τα θέματα που απασχολούν ιδιαίτερα τους εφοπλιστές που ανήκουν στην κατηγορία των short liners, δηλαδή της Ε.Ε.Ν.Μ.Α. (Ένωση Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων), διακαής πόθος της οποίας είναι η μεταστροφή του λιμένος Πειραιά σε Home Port. Πως γίνεται αυτό; Πρώτον, με την άρση των περιορισμών. Δεύτερον, με την ταχύτερη πλοήγηση, ώστε τα πλοία να μην χάνουν χρόνο μέχρι να πλοηγηθούν για να δέσουν. Τρίτον, με τη μείωση των εγγυήσεων που θεωρούνται εξωφρενικές και τις οποίες καταβάλλουν οι πλοιοκτήτες για το διάστημα κατά το οποίο θα χρειαστεί να ξεφορτώσουν από τα πλοία τα φορτία τους, ενώ για κάθε παραπάνω ημέρα που παραμένουν στο λιμάνι πληρώνουν εκ νέου. Και τέταρτον, με την πλήρη επαναλειτουργία της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη διαθέτει τέτοια τεχνογνωσία, που θεωρείται από τις καλύτερες παγκοσμίως, σύμφωνα με τους πλοιοκτήτες. Αυτό που γίνεται σαφές, είναι ότι αν τα παραπάνω επιτευχθούν, θα παίξουν σημαντικό ρόλο στην αύξηση των μεταφορών φορτίων στο λιμάνι του Πειραιά και τη χερσαία μεταφορά τους σε άλλους ευρωπαϊκούς προορισμούς (άρα και για τις χερσαίες μεταφορές), καθώς και στη μείωση της ανεργίας, αφού θα δώσουν πνοή ζωής σε πολλούς υποαπασχολούμενους και ανέργους της ζώνης, ενώ θα προσελκύσουν περισσότερα σκάφη, πολλά από τα οποία, λόγω του υψηλού κόστους, δεξαμενίζονται στα λιμάνια και τις ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες της φτηνής γειτονικής Τουρκίας. Και αυτά τα αιτήματα –μεταξύ άλλων– είναι γνωστά στο υπουργείο, αλλά παραμένουν χωρίς λύσεις στα συρτάρια του.

Όσον αφορά στο θέμα του σχεδίου δημοσίων σχέσεων είναι πολλά αυτά που δεν καταλαβαίνω. Ξέρετε ότι υπάρχουν χώρες, όπως ο Παναμάς, που επιστρατεύουν τους πρέσβεις και τον υπουργό Ναυτιλίας τους για να προβάλουν και να προωθήσουν στους έλληνες εφοπλιστές τις υποδομές και τα προνόμια – κίνητρα που μπορούν να έχουν αν εντάξουν τα πλοία τους υπό τη σημαία του Παναμά; Γνωρίζετε, ακόμη, ότι άλλες χώρες του Κόλπου, όπως π.χ. το Ντουμπάι, καλούν εφοπλιστές για να παρακολουθήσουν τον αγώνα Formula-1 που διεξάγεται στη χώρα τους από το γιοτ του Σεΐχη, ενώ την επομένη τους παρουσιάζουν τις υποδομές και τα σχέδια ανάπτυξης των λιμανιών τους, με στόχο να επενδύσουν, παρέχοντάς τους διάφορα κίνητρα, μέχρι και τη δυνατότητα να μπορούν να εξάγουν τα κεφάλαια τους ανά πάσα στιγμή το επιθυμήσουν, χωρίς επιβαρύνσεις; Κι ενώ αυτά κάνουν οι χώρες που δεν φημίζονται για τη Ναυτιλία τους, εμείς οι Έ λληνες κάνουμε ακριβώς τα αντίθετα. Και δεν διατείνομαι ότι πρέπει να δώσουμε «γην και ύδωρ» στους εφοπλιστές χωρίς κανένα αντίκρισμα, αλλά εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τους ορθώνουμε εμπόδια μέχρι σημείου παρεξήγησης. Απ’ όσο γνωρίζω, έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου σε διεθνή ναυτιλιακή διοργάνωση, με επιφανείς καλεσμένους απ’ όλες τις συμμετέχουσες χώρες και μετά την αδικαιολόγητη και ακατανόητη άρνηση του υπουργού Ναυτιλίας να παραστεί και με την ομιλία του να κηρύξει την έναρξη της διοργάνωσης, χρειάστηκε οι εφοπλιστές να τον παρακαλέσουν, για να αποφασίσει τελικά να παραστεί. Απίστευτα πράγματα, που καταδεικνύουν αφενός την απροθυμία των ελληνικών κυβερνήσεων –και δη του αρμόδιου υπουργείου– να σκύψει στα διογκούμενα και σοβαρά προβλήματα της Ναυτιλίας και των ελλήνων εφοπλιστών και αφετέρου τη στρεβλή ιεράρχηση προτεραιοτήτων, δίνοντας την εντύπωση ότι «στραβά αρμενίζουμε».

–> PTSAGARAKIS@reporter.gR

 06

«ΠΡΑΣΙΝΟ ΦΩΣ»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΣΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Στην τελική ευθεία τρεις αγωγοί ελληνικού ενδιαφέροντος

 08

Δυναμικά στο προσκήνιο επανέρχεται και πάλι ο ρόλος της Ελλάδας, ως κόμβος υψίστης σημασίας για την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης, μετά την αξιολόγηση από την αρμόδια ευρωπαϊκή υπηρεσία, για τρεις αγωγούς που διέρχονται από τη χώρα. Οι τρεις αγωγοί που θα μεταφέρουν φυσικό αέριο από την Κασπία, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή προς την Ευρωπαϊκή Έ νωση συγκέντρωσαν την υψηλότερη βαθμολογία. Με δεδομένη την πολύ μεγάλη διείσδυση του φυσικού αερίου ως πηγής ενέργειας, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα νοικοκυριά στην Ευρώπη, όπως και τους ραγδαίους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής Αγοράς αερίου, το ζήτημα αποκτά καθοριστικό ρόλο για το μέλλον ολόκληρης της ευρωπαϊκής Οικονομίας, και αφορά στις βασικότερες υποδομές. Πρόκειται για τους ITGI (Interconnector TurkeyGreece-Italy), ΤΑΡ (Transadriatic Pipeline) και IGB (Interconnector Greece-Bulgaria), ο σχεδιασμός των

ενε ρ γε ι α

οποίων αποσκοπεί στη μεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Κασπίας προς την Ελλάδα, και από εδώ στην Ευρώπη. Οι αγωγοί αυτοί κρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Έ νωση ως ιδιαίτερης σημασίας για την πολιτική της και ως εκ τούτου αναμένεται να υποστηριχθούν διοικητικά –αλλά και οικονομικά– από αυτήν. Στην κοινοπραξία που έχει αναλάβει τους δυο εξ αυτών, τον ITGI και τον IGB, συμμετέχουν η ελληνική ΔΕΠΑ Α.Ε. και η ιταλική Edison SpA. Οι αγωγοί αυτοί περιλαμβάνονται σε έναν περιορισμένο αριθμό διευρωπαϊκών διαδρόμων που έχουν επιλεγεί από την Ευρωπαϊκή Έ νωση. Εντός του επόμενου μήνα πρόκειται να υιοθετηθεί από την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ο Κανονισμός που θεσπίζει τους κανόνες της νέας και αναβαθμισμένης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Έ νωσης για τα διευρωπαϊκά αυτά δίκτυα ενέργειας, γνωστά και ως ΔΕΔ-Ε, που περιλαμβάνουν και τους –ελληνικού ενδιαφέροντος– αγωγούς. Στόχος αυτής της νέας πολιτικής της Ευρωπαϊκής Έ νωσης είναι ο εκσυγχρονισμός και η διεύρυνση των ενεργειακών υποδομών της Ευρώπης, όπως και η διασυνοριακή διασύνδεση των δικτύων. Και αυτό, διότι μόνο έτσι θα μπορέσουν να υλοποιηθούν οι βασικοί στόχοι της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφορικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού της ευρωπαϊκής Αγοράς, αλλά και για τον περιορισμό της κατανάλωσης άνθρακα. Οι ευρωπαϊκές χώρες επιθυμούν εδώ και καιρό να εγκαταστήσουν μια αξιόπιστη εναλλακτική Αγορά εφοδιασμού, εκτός από τη ρωσική, από την οποία σήμερα η εξάρτηση είναι πρακτικά ολοκληρωτική. Έ τσι, ο νέος Κανονισμός προσδιορίζει, όπως προαναφέρθηκε, έναν συγκεκριμένο αριθμό διευρωπαϊκών διαδρόμων αλλά και «ζωνών προτεραιότητας». Για να γίνουν αυτά τα έργα πραγματικότητα, ώστε να μπορεί να φτάσει και να μοιραστεί το φυσικό αέριο της Κασπίας, έχει κριθεί, μάλιστα, απαραίτητη και η ενίσχυση από την Ευρωπαϊκή Έ νωση. Και αυτή η ενίσχυση περιλαμβάνει μεταξύ άλλων εξασφάλιση «βελτιωμένων διαδικασιών χορήγησης αδειών», «διευκόλυνση της ρυθμιστικής μεταχείρισης» και κατά περίπτωση άμεση χρηματοδοτική στήριξη από το ταμείο «Συνδέοντας την Ευρώπη». Τα έργα κοινού ενδιαφέροντος προβλέπεται ότι θα προσδιορίζονται από τα κράτη-μέλη και την Επιτροπή σε συνεργασία με τους εθνικούς ενεργειακούς ρυθμιστές, όπως η Ρ.Α.Ε. στην Ελλάδα, τους διαχειριστές δικτύων μεταφοράς (ΔΕΣΔΑ) και τους φορείς υλοποίησης των έργων, όπως οι κοινοπραξίες που έχουν συσταθεί (π.χ. ΔΕΠΑ Α.Ε. και Edison SpA για τον ITGI) και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς στο πλαίσιο ειδικών περιφερειακών ομάδων. Προβλέπεται δε ρητά ότι «λόγω της συμβολής τους στην επί-

τευξη των στόχων της ενεργειακής πολιτικής, ο προσδιορισμός των έργων θα πραγματοποιείται σύμφωνα με κοινά, διαφανή και αντικειμενικά κριτήρια». Από τα μέσα του 2012 έχουν συσταθεί ειδικές περιφερειακές ομάδες, με σκοπό να εντοπιστούν τα έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Στον τομέα του φυσικού αερίου, τα έργα με ελληνικό ενδιαφέρον εμπίπτουν στο πεδίο δράσης της «Ομάδας για τον Νότιο Διάδρομο» (Southern Gas Corridor), που προβλέπει τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Κασπία, τη Μέση Ανατολή αλλά και τη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρωπαϊκή Έ νωση, αλλά και της Ομάδας για τις Διασυνδέσεις αερίου Βορρά-Νότου στην κεντροανατολική και νοτιοανατολική Ευρώπη (NSI East Gas). Είναι αξιοσημείωτο ότι βάσει των αποτελεσμάτων της ποσοτικής αξιολόγησης της ομάδας για τον Νότιο Διάδρομο, ο ITGI μαζί με τον ΤΑΡ λαμβάνουν την υψηλότερη βαθμολογία και κατατάσσονται στην πρώτη θέση, ακολουθούμενοι από τον Nabucco, ο οποίος παρακάμπτει την Ελλάδα και κατευθύνεται από την Τουρκία μέσω Βουλγαρίας στην Αυστρία. Επίσης, ο IGB λαμβάνει την πρώτη θέση με την υψηλότερη βαθμολογία στον κατάλογο της Ομάδας NSI East Gas. Η τελική επιλογή των αγωγών που θα υποστηριχθούν και εν τέλει θα προχωρήσουν, θα γίνει πιθανότατα στις αρχές του Καλοκαιριού, αλλά τα αποτελέσματα της παραπάνω αξιολόγησης κρίνονται το λιγότερο ενθαρρυντικά, αποδεικνύοντας τον κυριολεκτικά κομβικό ρόλο της Ελλάδας στον ενεργειακό ανεφοδιασμό ολόκληρης της Ευρώπης.

 09

ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ

Φοροδιαφυγή, διαφθορά

και αντικειμενικά κριτήρια

Η σιωπή του οικονομικού επιτελείου σχετικά με τη φορολογική μεταρρύθμιση είναι ανησυχητική. Ουδείς από το οικονομικό επιτελείο έχει αναφερθεί σε αλλαγή του φορολογικού συστήματος· αντίθετα, με όσα ανέφερε πρόσφατα σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο υφυπουργός Οικονομικών, κ. Μαυραγάνης, το υπουργείο ετοιμάζει μια απλοποίηση του φορολογικού συστήματος όσον αφορά στον φόρο εισοδήματος και ένα ξεκαθάρισμα, ώστε κάθε φορολογούμενος να γνωρίζει τις φορολογικές του υποχρεώσεις. Καλά είναι αυτά, δεν είναι, όμως, αυτά που περιμέναμε. Τι περιμέναμε; Έ να νέο φορολογικό σύστημα που θα αποκλείει ή τουλάχιστον θα περιορίζει ασφυκτικά τις δυνατότητες των φοροφυγάδων να κλέβουν τους φόρους. Και αυτό το σύστημα μπορεί να υπάρξει μόνο μέσω των αντικειμενικών κριτηρίων και των κριτηρίων διαβίωσης. Κανένα άλλο σύστημα δεν θα είναι αποτελεσματικό, διότι όταν εμπλέκεται κάποιος ανίκανος ή διεφθαρμένος φοροεισπρακτικός μηχανισμός με μια διεφθαρμένη φορολογικά κοινωνία, όπου η φοροδιαφυγή θεωρείται «αυτονόητη» και σχεδόν επαναστατική πράξη, δεν μπορεί να υπάρξει σύλληψη της φοροδιαφυγής. Για να κατανοήσουμε το μέγεθος της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα και την επίπτωση που έχει στη φτώχια και την ύφεση, μπορούμε να δούμε μερικούς πολύ απλούς αριθμούς. Το σύνολο των εισπραχθέντων (απολογιστικά) φόρων σε σχέση με το Α.Ε.Π. κάθε χώρας, μάς δίνει μια πολύ καλή

αδυναμίας είσπραξης φόρων εκ μέρους του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Η διαφορά αυτή είναι τεράστια. Αν συγκρίνουμε το ελληνικό 30% με το αμέσως υψηλότερο 37% της Πορτογαλίας, ανεβαίνουμε στις 7 ποσοστιαίες μονάδες. Αυτό σημαίνει, με όρους ελληνικού Α.Ε.Π. (περίπου 200 δισ. ευρώ), ότι μας λείπουν φόροι 14 δισ. ευρώ� Αν συγκρίνουμε το ελληνικό 30% με το ιταλικό 42,6% η διαφορά μεταφράζεται σε 12,6 ποσοστιαίες μονάδες ή 25,2 δισ. ευρώ. Αν τώρα σκεφτούμε ότι τα νέα μέτρα που ένδειξη για το ύψος της φοροδιαφυγής συμπεριέλαβε στον προϋπολογισμό του στην Ελλάδα. 2013 ο υπουργός Οικονομικών, κ. ΓιάνΣτη Γερμανία το σύνολο των φορολογινης Στουρνάρας, έχουν αξία 13 δισ. ευρώ, κών εσόδων, ως ποσοστό του Α.Ε.Π., ήταν μπορούμε να αντιληφθούμε ότι από τη στο 40,6% το 2012, στη Γαλλία στο 44,6%, σύλληψη της φοροδιαφυγής και μόνο, τα στην Ιταλία στο 42,6%, στη Φινλανδία χρήματα αυτά θα είχαν μαζευτεί και δεν στο 43,6%, στη Δανία στο 49%, στην Κύθα χρειάζονταν ούτε μειώσεις μισθών και προ στο 39,2%, στο Βέλγιο στο 46,8%, συντάξεων ούτε επιπλέον φόροι. στην Αυστρία στο 43,4%, στη Σουηδία Όλα τα δεινά που υποφέρουμε σήμεστο 47,9%, στην Αγγλία στο 39%, στην ρα, οφείλονται αποκλειστικά και μόνο Πορτογαλία στο 37%, στη Νορβηγία στο σε δύο παράγοντες: στη φοροΗ φορολογική μεταρρύθμιση θα διαφυγή στηριχθεί στους ελέγχους και τις και τις σπααυστηρές ποινές. Αυτά μέχρι σήμερα, τάλες του Δημοσίου, δυστυχώς, δεν απέδωσαν. Οψόμεθα. που ανεβάζουν το έλλειμμα. Καθώς, δε, το έλλειμμα καλύπτε43,6%, ενώ στην Ελλάδα είναι στο 30%. ται με δανεικά, ανεβαίνει και το χρέος Αν είχαμε στην Ελλάδα χαμηλότερους και φθάνουμε στο «αίσχος» που οδήγηφορολογικούς συντελεστές, η διαφοσε στο Δ.Ν.Τ., τα μνημόνια και την ύφεση. ρά αυτή θα ήταν εξηγήσιμη. Όμως δεν Πρώτος στόχος της κυβέρνησης πρέπει έχουμε· αντίθετα, έχουμε υψηλούς φονα είναι η σύλληψη της φοροδιαφυγής ρολογικούς συντελεστές και πολλούς και όλοι γνωρίζουν ότι με το υπάρχον έκτακτους φόρους. Συνεπώς η διαφοφορολογικό σύστημα και τους υπάρχορά από τις άλλες χώρες οφείλεται στην ντες μηχανισμούς στη δημόσια Διοίκηση μη είσπραξη των φόρων, η οποία εξηγείαυτό δεν θα συμβεί ποτέ. ται μόνο λόγω της φοροδιαφυγής και της

–> nikolopoulos@reporter.gr

 10

ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΜΑΛΕΒΙΤΗ

Η ώρα

του ανασχηματισμού;

Μεγάλη σιγουριά βλέπω στην κυβέρνηση, ότι οι σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και των δανειστών της έχουν εξομαλυνθεί οριστικά και ότι όλα πάνε καλά στο μέτωπο της καταβολής των δόσεων, και δεν μ’ αρέσει καθόλου. Υπενθυμίζω ότι κι άλλες φορές πήγαν να φτιάξουν τα πράγματα και να σταματήσει αυτή η αβεβαιότητα και οι καθυστερήσεις που πνίγουν την ελληνική Οικονομία, τελικά όμως η κατάσταση επιδεινώθηκε εκ νέου, τότε. Όταν ξεκίνησε το Πρόγραμμα Προσαρμογής, η τότε κυβέρνηση του Πα.Σο.Κ. πέτυχε εντυπωσιακή μείωση του ελλείμματος και ψήφισε την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, η οποία θεωρήθηκε απολύτως επαρκής. Η πρώτη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος από την Τρόικα ήταν διθυραμβική, η δόση καταβλήθηκε χωρίς καμία καθυστέρηση και τα spreads μειώθηκαν στις 600 και κάτι μονάδες βάσης – αν θυμάμαι καλά. Μετά ήλθε ο εφησυχασμός, οι υπαναχωρήσεις, οι προσπάθειες να «νερώσουμε» τις μεταρρυθμίσεις, οι αντιδράσεις των συντεχνιών… Τη συνέχεια τη γνωρίζουμε. Αξίζει να σημειωθεί ότι για όσο η κυβέρνηση του Πα.Σο.Κ. εφάρμοζε δίκαια και απαρέγκλιτα το Πρόγραμμα, προηγούνταν και στις δημοσκοπήσεις. Ο κόσμος ήθελε ομαλότητα και

και της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, ενδεχομένως δε να χρειαστεί και ένα «μικρό» (σχετικά με τα όσα έχουν ήδη εφαρμοστεί) πακέτο λιτότητας ακόμη. Πρέπει να αποδείξουμε στους δανειστές μας ότι κάποια στιγμή θα έχουμε μία Οικονομία αρκετά ανταγωνιστική, ώστε να επιβιώνει χωρίς τα δικά τους χρήματα· και αυτό δεν το έχουμε καταοι επιχειρήσεις ομαλή ροή χρημαφέρει ακόμη. τοδότησης προς την ελληνική ΟικοΕπιπλέον, είμαι βέβαιος ότι η ελληνική νομία. Η εκλογική κατάρρευση του κοινωνία δεν θα αντέξει μία ακόμη επιΠα.Σο.Κ. ήλθε «μετά» και όχι «πριν» δείνωση της οικονομικής κατάστασης από τη μεταρρυθμιστική κόπωση. και ένα νέο δράμα με την Τρόικα. Θα Ανάλογη –θνησιγενής– προσπάθεια οδηγηθούμε σε πολιτική αποσταθεροσταθεροποίησης έγινε και επί κυβέρποίηση και τελικά σε κατάρρευση. νησης Παπαδήμου. Και φοβάμαι μην Μήπως (λέω τώρα…) ήλθε η ώρα για έχουμε πάλι τα ίδια: δηλαδή η κυβέρέναν στοχευμένο ανασχηματισμό και νηση να τα πάει καλά στην πρώτη αξιτην αντικατάσταση όσων υπουργών Για όσους δεν το έχουν καταλάβει εμφανίζονται ακόμη, δεν τελειώσαμε με την «κουρασμέΤρόικα και τις αξιολογήσεις… νοι» ή δεν μπήκαν καν στο γήπεδο να παίξουν από την πρώτη στιγμή; ολόγηση της Τρόικας, η πρώτη δόση Να τονίσω, πάντως, ότι αν γίνει τελινα καταβληθεί χωρίς προβλήματα, κά ανασχηματισμός μέσα στις επόμεμετά να κουραστεί από τις διαρκείς νες εβδομάδες –ή μήνες– τότε και πάλι η συγκρούσεις και από τον Μάρτιο να κυβέρνηση θα πρέπει να θυμηθεί το παέχουμε πάλι τα γνωστά· να χυθεί, δηράδειγμα του Πα.Σο.Κ., με τον «αστείο» λαδή, η καρδάρα με το γάλα… πρώτο ανασχηματισμό του Σεπτεμβρίου, Για όσους δεν το έχουν καταλάβει ακότις «διακοπές» των υπουργών και τα υπόμη, δεν τελειώσαμε με την Τρόικα και τις λοιπα τραγελαφικά. Όταν ο στόχος είναι αξιολογήσεις: η Ελλάδα έχει πολλά ακόνα ξαναμοιραστούν καρέκλες, τότε είναι μη να κάνει στο μέτωπο των μεταρρυθβέβαιο ότι η προσπάθεια θα αποτύχει. μίσεων, της συρρίκνωσης του Δημοσίου

–> malevitis@reporter.gr

 12

 14

επενδυσεισ ΝΑΥΤΙΛΙΑ

μετοχες

EYKAIΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ

Η «ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ» ΔΙΟΡΘΩΣΗ των τιμων Aπό τηn Ελευθερία Κούρταλη

Η δυναμική επιστροφή της διάθεσης ανάληψης ρίσκου ενίσχυσε τα ευρωπαϊκά και τα άλλα διεθνή χρηματιστήρια σε πολυετή υψηλά, καθώς οι περισσότεροι επενδυτές εγκατέλειψαν το ασφαλές καταφύγιο των ομολόγων και μπήκαν στο κυνήγι των αποδόσεων στις μετοχές.

 15

Με την επενδυτική ψυχολογία να βρίσκεται σε υψηλό πολυετίας και με τις εισροές στις ευρωπαϊκές μετοχές να αγγίζουν τα υψηλά πέντε ετών, ορισμένοι στρατηγικοί αναλυτές έχουν αρχίσει να ανησυχούν, προειδοποιώντας για λογική και αναμενόμενη διόρθωση η οποία ωστόσο πρέπει να ιδωθεί ως ευκαιρία για τοποθετήσεις σε χαμηλότερα επίπεδα.

Yπερβολικά bullish κλίμα

Ο παγκόσμιος δείκτης Nomura σηματοδοτεί ότι σήμερα κυριαρχεί η πιο bullish ψυχολογία από τους επενδυτές των μετοχικών αμοιβαίων κεφαλαίων, από τον Ιανουάριο του 2009. Παράλληλα, όλοι οι περιφερειακοί δείκτες εισροών κεφαλαίων, με την εξαίρεση αυτόν που αφορά στην Ιαπωνία, είναι επίσης σε πολύ bullish επίπεδα, ενώ σε συνδυασμό με τα αυξημένα επίπεδα των δεικτών συστημικής ψυχολογίας της Nomura, κάνουν τον ιαπωνικό οίκο να αλλάξει την βραχυπρόθεσμη στάση του προς την ευρωπαϊκή Αγορά σε «ουδέτερη». Και η J.P. Morgan επισημαίνει ότι η ψυχολογία της Αγοράς είναι υπερβολικά υψηλή, προειδοποιεί ότι μια διόρθωση είναι εξαιρετικά πιθανή, κι έτσι μειώνει την στάση της στις κυκλικές μετοχές, αυξάνοντας αυτήν απέναντι στις αμυντικές μετοχές. Η Gina Sanchez, επικεφαλής μετοχών και στρατηγικής κατανομής κεφαλαίων στην Roubini Global Economics, δήλωσε στο CNBC ότι τα ράλι όπως το αυτό στις ευρωπαϊκές μετοχές την τρομάζουν και προειδοποιεί ότι οι συμμετέχοντες στην

Αγορά φαίνεται πως «βλέπουν» πάρα πολύ λίγους κινδύνους το 2013, κάτι που είναι λάθος. Ο VIX (δείκτης μεταβλητότητας) είναι πλέον σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, οι προσδοκίες για τις Αγορές το 2013 είναι απίστευτα υψηλές και δεν υπήρξε καμία σχεδόν αντίδραση σχετικά με το δημοσιονομικό θέμα των Η.Π.Α., το οποίο είναι εξαιρετικά σοβαρό. Όπως τονίζει η Sanchez, φαίνεται πως κυριαρχεί μια «απίστευτη αδιαφορία» στις Αγορές και αυτό είναι εξαιρετικά ανησυχητικό. Κάθετα αντίθετος σε όλες αυτές τις ανησυχίες είναι ωστόσο ο Jonathan Stubbs, στρατηγικός αναλυτής των ευρωπαϊκών μετοχών στη Citigroup, ο οποίος υπερασπίζεται τις εισροές στις μετοχές λέγοντας ότι το ράλι είναι λογικό. Όπως μάλιστα τονίζει, κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο ετών θα δούμε ράλι της τάξης του 25 με 30% στις ευρωπαϊκές μετοχές, το οποίο μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά βασίζεται σε πολύ μέτριες υποθέσεις για μέτρια αύξηση της κερδοφορίας, των μερισμάτων, και ελαφρύ rerating. Έ τσι το μεσοπρόθεσμο και το μακροπρόθεσμο οutlook είναι πολύ καλό για τις μετοχές, παρά τις ανησυχίες για το βραχυπρόθεσμο διάστημα.

 16

BofΑ/Merrill Lynch: «Aγοράστε στις

βουτιές της αγοράς»

Οι επενδυτές θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν την αναμενόμενη βραχυπρόθεσμη υποχώρηση στις Αγορές μετοχών για να αγοράσουν «τις μετοχές της βουτιάς», όπως σημειώνει η Bank of America Merrill Lynch Wealth Management στη νέα της έκθεση στρατηγικής. Όπως υπογραμμίζει, το γεγονός ότι αρκετοί κορυφαίοι χρηματιστηριακοί είναι τεχνικά σε υπερτιμημένο έδαφος, σε συνδυασμό με τις σημαντικές εισροές πρόσφατα στη συγκεκριμένη asset class, θα μπορούσε να οδηγήσει σε βραχυπρόθεσμη υποχώρηση και παρέχει καλή ευκαιρία για να αγοράσει κανείς μετοχές σχετικά φτηνά. Ο διεθνής οίκος σημειώνει ότι ενώ παραμένει αισιόδοξος για τις μετοχές στο σύνολο του 2013, πιστεύει ότι οι πιθανότητες μιας βραχυπρόθεσμης διόρθωσης στις Αγορές αυξάνονται. Κάθε διόρθωση της Αγοράς μπορεί να δώσει την ευκαιρία στους επενδυτές να στραφούν μακριά από τα κρατικά ομόλογα του πυρήνα της Ευρώπης και προς τα χρηματιστήρια, ιδιαίτερα στη ζώνη του

επενδυσεισ ΝΑΥΤΙΛΙΑ

Όσο πιο γρήγορα γίνει η διόρθωση, τόσο μικρότερης έντασης θα είναι. Παρόλο που όλοι βλέπουν άνοδο των τιμών, οι περισσότεροι θεωρούν ότι η Αγορά πρέπει να πάρει μια ανάσα πριν συνεχίσει το ράλι. Αν η ανάσα αναβληθεί, θα είναι πιο «βαθιά» ευρώ και τις αναδυόμενες Αγορές, με έμφαση στην Ασία, καθώς τα στοιχεία της Κίνας συνεχίζουν να επιβεβαιώνουν ότι τα χειρότερα είναι πίσω μας, όπως επισημαίνει η BofA/M.L. «Η μεσοπρόθεσμη θέση μας υπέρ της μεγάλης στροφής μακριά από τα ομόλογα και προς τις μετοχές, παραμένει», όπως τονίζει ο επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής της Bank of America Merrill Lynch, Michael Harnett. Αλλά, όπως προσθέτει, μετά το απότομο ράλι των risk assets, τις τελευταίες εβδομάδες, μετά την άνοδο σε υπερβολικά επίπεδα της bullish επενδυτικής ψυχολογίας και ακόμη και μετά τα χαμηλά επίπεδα μεταβλητότητας είναι απολύτως υγιές να σημειωθεί βραχυπρόθεσμη διόρθωση στις Αγορές. Σύμφωνα με τους αναλυτές της Bank of America Merrill Lynch, κάποιες από τις χρηματιστηριακές Αγορές που οδήγησαν το ράλι, όπως ο δείκτης Dax της Γερμανίας και ο δείκτης Kospi της Νότιας Κορέας, έχουν αρχίσει να επιβραδύνονται, και συνιστούν στους επενδυτές να έχουν τον νου τους για οποιοδήποτε σημάδι κόπωσης τόσο στην ιαπωνική Αγορά ακίνητης περιουσίας όσο και στις μετοχές τις μικρής κεφαλαιοποίησης, καθώς αποτελούν… καμπανάκια για επικείμενη διόρθωση. H bullish ψυχολογία δεν εγγυάται μια διόρθωση, αλλά το τρέχον επίπεδο της αισιοδοξίας όντως αυξάνει τον κίνδυνο διόρθωσης μέσα στις επόμενες εβδομάδες, όπως τονίζει η BofA. Εάν δεν υπάρξει αυτή η διόρθωση, θα είναι επειδή οι επενδυτές δεν παρουσιάζονται πρόθυμοι να στοιχηματίσουν εναντίον της Μεγάλης Στροφής, κι έτσι η BofA θα έμπαι-

νε στον πειρασμό να προειδοποιήσει για μια πολύ μεγαλύτερη διόρθωση τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο, ειδικά εάν οι ανησυχίες γύρω από τις συνεχιζόμενες συζητήσεις για τον προϋπολογισμό των Η.Π.Α. δεν υποχωρήσουν. J. P. Morgan: Συστήνει άμυνα, αναμένει

διόρθωση

Η άνοδος της αδρεναλίνης στο ξεκίνημα του νέου έτους μπορεί εύκολα να χαθεί. Ο στρατηγικός αναλυτής της J. P. Morgan, David Shairp, τονίζει ότι η αγοραστική κίνηση του Ιανουαρίου ήταν λίγο… αδιάκριτη, εκτός συγχρονισμού, με μια τάση προς λιγότερες θετικές οικονομικές εκπλήξεις και μοιάζει πια «υπερβολική έχοντας ανάγκη ανάπαυσης». Η J. P. Morgan συστήνει μετοχές με αμυντικά χαρακτηριστικά σε σχέση με αυτές που εξαρτώνται από την οικονομική ανάπτυξη, τις κυκλικές μετοχές δηλαδή, υποστηρίζοντας ότι ορισμένοι τεχνικοί δείκτες και δείκτες ψυχολογίας προειδοποιούν για μείωση του ρίσκου. «Ο Δείκτης Οικονομικής Έ κπληξης της Citigroup μόλις έγινε αρνητικός», όπως σημειώνει, «ενώ το bullish συναίσθημα, όπως μετράται από την έρευνα ΑΑΙ Investor Sentiment Survey, βρίσκεται κοντά στην κορυφή». Τα ιστορικά στοιχεία για τους δύο παραπάνω δείκτες δείχνουν ότι τα επίπεδα ανάλογα με τα σημερινά συνήθως ακολουθούνται από χαμηλές αποδόσεις των μετοχών, όπως τονίζουν οι στρατηγικοί αναλυτές της J. P. Morgan. Πάντα κάτι σημαίνει όταν δείκτες ψυχολογίας και τεχνι-

 17

κοί δείκτες αρχίζουν να σηματοδοτούν «προσοχή», όπως προσθέτει. Έ τσι η J. P. Morgan αλλάζει τη στάση της για τις κυκλικές μετοχές σε “underweight” έναντι των αμυντικών (defensive) μετοχών, τονίζοντας ότι οι κλάδοι βασικών υλικών και βιομηχανίας τείνουν να αποδίδουν τα χειρότερα κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, ενώ επισημαίνει ότι οι κλάδοι βασικών καταναλωτικών αγαθών και φαρμακευτικών εταιρειών αποτελούν τους καλύτερους αμυντικούς κλάδους σ’ αυτό το κλίμα. Ο οίκος εκτιμά ότι θα πρέπει οι επενδυτές να μειώσουν το ρίσκο και ότι η διόρθωση θα είναι μια απολύτως υγιής εξέλιξη και ευκαιρία να αυξήσει κανείς τις θέσεις του στην Αγορά. Η J. P. Morgan διατηρεί “overweight” στάση για τις τράπεζες, κλάδος που επωφελείται από τη μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην Ευρώπη, και προτιμά τις μετοχές της Ευρωζώνης έναντι αυτών στις Η.Π.Α., ενώ εντός της ζώνης του ευρώ προτιμά την Ιταλία έναντι της Γερμανίας – για λόγους αποτίμησης. Αξίζει να προσθέσουμε ότι όπως επισημαίνεται και στη μηνιαία οικονομική ανασκόπηση επενδύσεων της J. P. Morgan Asset Management, οι Αγορές ενδέχεται να αντιδράσουν νευρικά ενόψει των επικείμενων δύσκολων συζητήσεων για την αύξηση του πλαφόν χρέους στις Η.Π.Α., όμως αυτό δεν αναμένεται να αποτελέσει σοβαρό εμπόδιο. Οι προβλέψεις για τα κέρδη θα μειωθούν ενδεχομένως περαιτέρω για τους περισσότερους δείκτες και η περίοδος ανακοίνωσης αποτελεσμάτων Δ΄ τριμήνου ίσως λειτουργήσει καταλυτικά για μία ακόμη πτώση, όμως το μέγεθος των καθοδικών αναθεωρήσεων δεν αναμένεται να επηρεάσει ουσιαστικά τις μετοχικές Aγορές. Στην κρίση της Eυρωζώνης ο κίνδυνος μιας δυσμενούς εξέλιξης στο άμεσο μέλλον επίσης εξακολουθεί να διαγράφεται πολύ μικρότερος, ενώ οι εκλογές στην Ιταλία, που κατά πάσα πιθανότητα θα διεξαχθούν τον Φεβρουάριο, αποτελούν τον μοναδικό εμφανή παράγοντα που θα μπορούσε να

Οι εταιρείες που προσφέρουν μεγαλύτερες μερισματικές αποδόσεις, έχουν το μειονέκτημα ότι πραγματοποιούν μικρότερες επενδύσεις κι έτσι η μελλοντική πορεία τους είναι λίγο-πολύ αβέβαιη

οδηγήσει σε νέο γύρο πανικού. Ο καθαρός –από δυσμενή στοιχεία– ορίζοντας, δημιουργεί μικρή ανησυχία για εφησυχασμό στις Aγορές. Ο δείκτης της Credit Suisse, για παράδειγμα, καταγράφει σαφή αναθέρμανση της διάθεσης ανάληψης κινδύνου για τις μετοχές, ενώ ο συντελεστής που αφορά σε αμιγώς πιστωτικούς τίτλους έφθασε σε νέα υψηλά επίπεδα χάρη στα μέτρα τόνωσης. Σύμφωνα με τους δείκτες που χρησιμοποιεί η J. P. M. AM, οι μετοχές σήμερα εμφανίζονται κατά πολύ «υπεραγορασμένες» σε σχέση με τα ομόλογα. Αυτό έχει συμβεί αρκετές φορές στο παρελθόν πριν από μια διόρθωση, σε κάθε περίπτωση όμως καθιστά πιθανή μια μείωση της κεκτημένης ταχύτητας στο άμεσο μέλλον. Exane ΒΝP Paribas: «Προσοχή στις μετο-

χές με υψηλή μερισματική απόδοση»

Μετά από το έντονα και αρκετά μεγάλης διάρκειας ράλι, το όποιο είναι λογικό να ακολουθήσει κάποια διόρθωση, οι επενδυτές που κυνηγούν τις αποδόσεις θα πρέπει να προσέξουν και να μην είναι τόσο «ευκολόπιστοι» όσον αφορά στις μετοχές που προσφέρουν αποκλειστικά υψηλές μερισματικές αποδόσεις, καθώς πολλές από αυτές τις εταιρείες μπορούν να προσφέρουν υψηλή απόδοση λόγω της έλλειψης ανάπτυξης στην επιχείρησή τους. Αυτό σημαίνει ότι δεν ξοδεύουν κεφάλαια για νέες επενδύσεις, όπως τονίζει η Exane BNP Paribas σε νέο της σημείωμα. Μπορεί η έλλειψη αποδόσεων σε εναλλακτικές κατηγορίες assets να τοποθετεί τις μετοχές υψηλής μερισματικής

σε ελκυστικό φως, όπως υπογραμμίζει η χρηματιστηριακή εταιρεία, ωστόσο οι «γενναιοδωρία» αυτή της μερισματικής πολιτικής κάποιων εταιρειών μπορεί να αποτελεί σημάδι απουσίας ανάπτυξης. Η Exane BNP Paribas προτιμά τις μετοχές που όχι μόνο προσφέρουν υψηλές μερισματικές αποδόσεις, αλλά και που έχουν σημάδια αύξησης των κερδών και των πωλήσεων σε όλες τις δραστηριότητές τους. Όπως τονίζει, για τους επόμενους μήνες, συστήνει long θέσεις στις μετοχές των οποίων το προφίλ είναι «μέρισμα συν ανάπτυξη» και βλέπει επίσης αξία στο σορτάρισμα των μετοχών των εταιρείων «πρώην» υψηλής ανάπτυξης έναντι αυτής της long θέσης. Οι προτιμώμενες μετοχές της Exane που έχουν τον συνδυασμό «μέρισμα συν ανάπτυξη», την ισπανική εταιρεία κοινής ωφέλειας ENAGAS, την Telenor του κλάδου τηλεπικοινωνιών, την British American Tobacco και τη γαλλική φαρμακευτική Sanofi. Goldman Sachs: «Η υποβάθμιση των

Η.Π.Α. δεν θα σταματήσει το ράλι»

Η Goldman Sachs υποστηρίζει ότι η αντίδραση της Αγοράς σε πιθανή υποβάθμιση της αξιολόγησης των Η.Π.Α. θα είναι πιθανώς υποτονική, προειδοποιεί, όμως, ότι η εφαρμογή σκληρών μέτρων λιτότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσε να εκτροχιάσει το πρόσφατο ράλι μετοχών. Οι οικονομολόγοι της τράπεζας αναμένουν το ανώτατο όριο του χρέους των Η.Π.Α. να αυξηθεί, αποφεύγοντας έτσι υποβάθμιση πιστολη-

 18

πτικής ικανότητας της χώρας. Όμως, ακόμη κι αν έρθει η υποβάθμιση, η Goldman αναμένει ότι θα έχει μικρή επίδραση στις μετοχές, τα ομόλογα και την αγορά συναλλάγματος, με το επιχείρημα ότι αυτό το σενάριο έχει ήδη αποτιμηθεί από την Αγορά. «Οι κινήσεις στην Αγορά συμβαίνουν πολύ πριν από την εκδήλωση της υποβάθμισης», όπως τονίζει η G.S. Οι μετοχές και τα νομίσματα αντιστρέφουν την πορεία τους κατά το έτος που ακολουθεί την υποβάθμιση, εν μέρει αποκαθιστώντας τις προηγούμενες ζημιές, ενώ τα spreads παραμένουν υψηλά. Ο δείκτης S&P500 ο οποίος έχει 70% συσχέτιση με τον πανευρωπαϊκό FTS Eurofirst 300, έχει υποαποδόσει του παγκόσμιου δείκτη MSCI World 4,5% στους τελευταίους έξι μήνες. Η Goldman προσθέτει ότι το sell-off του 2011 στις μετοχές, το οποίο συνέπεσε με την υποβάθμιση των Η.Π.Α. από τη Standard & Poors, προκλήθηκε από διάφορους άλλους μακροοικονομικούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένης της κρίσης χρέους της Ευρώπης, ενώ το τρέχον οικονομικό σκηνικό είναι «πολύ πιο σταθερό». Επιπλέον, τα ιστορικά στοιχεία δείχνουν ότι οι υποβαθμίσεις τείνουν να έχουν μικρό αντίκτυπο στην Αγορά όταν χτυπούν χώρες που έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεδομένου ότι μπορούν να αντιμετωπιστούν με χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Ως εκ τούτου, ο κίνδυνος υποβάθμισης των Η.Π.Α. από μόνος του δεν μπορεί να αλλάξει τη στάση της Goldman, η οποία είναι υπέρ των κυκλικών μετοχών, ούτε για το βραχυπρόθεσμο ούτε για το μα-

επενδυσεισ ΝΑΥΤΙΛΙΑ

Η Wall Street εγκαταλείπει τα ομόλογα και στρέφεται στις μετοχές

κροπρόθεσμο διάστημα. Η ανάλυση της Goldman την οδηγεί στο συμπέρασμα ότι μπορούμε να περιμένουμε μόνο μικρή επίδραση στις Αγορές, εάν η εξέλιξη σχετικά με το ανώτατο όριο του χρέους οδηγήσει σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των Η.Π.Α. Πάντως η Goldman προειδοποιεί ότι η αποτυχία να καταλήξουν σε συμφωνία για το χρέος, με αποτέλεσμα την εφαρμογή ενός συνόλου αυτόματων περικοπών δαπανών ή το κλείσιμο όλων εκτός των πολύ βασικών υπηρεσιών της κυβέρνησης, θα αποτελέσει μεγάλο πλήγμα για την Οικονομία των Η.Π.Α. και το ράλι μετοχών. BlackRock: «Βρισκόμαστε μόνο στα

μισά της bull market στην Ευρώπη»

Σε έκθεσή της με τίτλο «Το Βαρόμετρο του 2013», η BlackRock σημειώνει ότι έχει παρατηρήσει σημαντική αύξηση ροών προς τις ευρωπαϊκές μετοχές το τελευταίο διάστημα. Όπως εξηγεί, αυτές οι ροές αρχικά προήλθαν από τις θέσεις σε μετρητά και

σε μετοχές των Η.Π.Α., αλλά πιο πρόσφατα σημειώθηκε έντονη στροφή από τους επενδυτές ομολόγων. «Το τελευταίο είναι πολύ σημαντικό, δεδομένου ότι είναι η πρώτη φορά που έχουμε δει κάτι τέτοιο εδώ και πολλά χρόνια», όπως υπογραμμίζει ο Nigel Bolton, επικεφαλής ευρωπαϊκών μετοχών στη BlackRock. Ο δημοσιονομικός γκρεμός των Η.Π.Α. και οι αβεβαιότητα γύρω από το ανώτατο όριο του χρέους έχει μετατοπίσει το επίκεντρο των ανησυχιών των επενδυτών από τη ζώνη του ευρώ προς τις Η.Π.Α. και υπογραμμίζει και το σημαντικό discount των αποτιμήσεων των ευρωπαϊκών μετοχών σε σχέση με τις αμερικανικές. Σύμφωνα με τη BlackRock, οι ευρωπαϊκές μετοχές διαπραγματεύονται με discount 25% έναντι των μετοχών των Η.Π.Α. Αυτό είναι κοντά στο υψηλότερο ιστορικό discount και πολύ μακριά από τον μέσο όρο του 8%, όπως επισημαίνει ο αναλυτής. Το σημείο καμπής για τις ευρωπαϊκές μετοχές ήταν το Καλοκαίρι του 2012,

 19

όταν τα χαρτοφυλάκια των επενδυτών είχαν ρεκόρ underweight θέσεων στην Ευρώπη και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τελικά ανακοίνωσε πως θα κάνει ό,τι μπορεί για να κρατήσει τη ζώνη του ευρώ ενωμένη. Η παρέμβαση της Ε.Κ.Τ. πυροδότησε ράλι στις ευρωπαϊκές μετοχές κατά το Β΄ εξάμηνο του 2012. Σύμφωνα με τον Nigel Bolton, «είμαστε μόνο στα μισά του δρόμου της Αγοράς των ταύρων». Όπως σημειώνει η BlackRock, σε όρους τιμής προς κέρδη (p/e), οι ευρωπαϊκές μετοχές εξακολουθούν να είναι περίπου 15% κάτω από τον ιστορικό μακροπρόθεσμο μέσο όρο τους, και βλέπει ενθαρρυντικά σημάδια για συνέχεια του ράλι, όπως η δημιουργία του μόνιμου ταμείου διάσωσης της Ευρωζώνης, ο λεγόμενος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας . «Ο ESM είναι τώρα de facto χρηματοδοτημένος, δεδομένης της υποστήριξης της Ε.Κ.Τ., εξασφαλίζοντας ότι κάθε χώρα που το έχει ανάγκη, θα διασωθεί. Και οι μεταρρυθμίσεις στην Ιταλία και την Ισπανία να συνεχίζονται αμείωτες», όπως προσθέτει. Ωστόσο οι κίνδυνοι παραμένουν και τα βασικά ερωτήματα για το 2013 είναι κατά πόσον μία υπέρ των μεταρρυθμίσεων κυβέρνηση θα εκλεγεί στην Ιταλία, αν η Γερμανία συνεχίσει την υπέρ της Ευρωζώνης στάση της στην προεκλογική εκστρατεία, και αν και η Ισπανία θα προχωρήσει σε επίσημο αίτημα βοήθειας. Αυτά τα «ορόσημα», όπως τα χαρακτηρίζει η BlackRock, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν αστάθεια στη Αγορά, αλλά αν δεν υπάρχει διολίσθηση στις πολιτικές δράσεις, θα σημειωθεί ράλι της τάξης του 15% στις ευρωπαϊκές μετοχές το 2013, αφού η ευρωπαϊκή Αγορά μετοχών, με μερισματική απόδοση στο 4%, είναι πολύ πιο ελκυστική είτε από τις θέσεις σε μετρητά είτε από τις επενδύσεις σε κρατικά ομόλογα χαμηλού ρίσκου.

| ενεργεια |

TAP vs Nabucco: Τον Ιούνιο «κληρώνει» Ελλάδα, Iταλία και Αλβανία συμφωνούν υπέρ του TAP.

Aπό τον γιωργο αλεξακη

Η επιλογή του αγωγού που θα μεταφέρει το αέριο από την Κασπία στην Ευρώπη, θα γίνει τον προσεχή Ιούνιο, σύμφωνα με ανακοινώσεις που έκανε στο Μπακού και μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Trend.az, ο Aντιπρόεδρος της BP και αρμόδιος για την ανάπτυξη του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ (SDII), Al Cook. Επίσης ο κ. Cook σημείωσε ότι η BP, η Socar και τα άλλα μέλη της κοινοπραξίας (Staoil, Botas και άλλες) θα πρέπει να προετοιμάσουν τoν σχεδιασμό και τις διαδικασίες για τις γεωτρήσεις εκμετάλλευσης, την κατασκευή των θαλάσσιων υποδομών, την επέκταση του αγωγού South Caucasus Pipeline, την προετοιμασία του συστήματος αγωγών επί τουρκικού εδάφους και το ευρωπαϊκό σύστημα αγωγών (ΤΑΡ ή Nabucco). Παράλληλα, πηγή της BP από το Νταβός εξέφρασε στο Reuters την αισιοδοξία της ότι το 2018 θα είναι έτοιμος ο αγωγός για να μεταφέρει το φυσικό αέριο από τη δεύτερη φάση εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων στην Κασπία.

 20

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Elshad Nassirov, Αντιπρόεδρος της SOCAR από το Νταβός, υπογράμμισε ότι υπάρχει –σε σχέση με τον αγωγό τουρκικής διέλευσης– αισιοδοξία ότι θα ξεκινήσει λειτουργία το 2018. Υποψήφιοι αγωγοί είναι ο ΤΑΡ και ο Nabucco, η διαδρομή του οποίου ξεκινά από τα τουρκοβουλγαρικά σύνορα. Σύμφωνα με τον κ. Cook, η επιλογή του αγωγού είναι μία από τις θεμελιώδεις αποφάσεις που σχετίζονται με την προώθηση της επένδυσης στο Σαχ Ντενίζ, για την οποία θα διατεθούν συνολικά πάνω από 20 δισ. δολάρια.

η επιλογη του αγωγου ταρ ειναι ο στοχοσ τησ ελληνικησ κυβερνησησ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

ΕΛΒΕΤΙΑ

ΡΩΣΣΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ

ΟΥΓΓΑΡΙΑ

ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑ

ΜΑΥΡΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ ΙΤΑΛΙΑ

ΤΟΥΡΚΙΑ

ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΘΑΛΑΣΣΑ

NABUCCO TAP

ΣΥΡΙΑ

ΕΛΛΑΔΑ

ΤΟ ΥΠΑΡΧΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΑΓΩΓΩΝ

η κατασκευη του αγωγου TAP δημιουργει σημαντικεσ προοτπικεσ για τισ ελληνικες βιομηχανιεσ, οπως η σωληνουργια κορινθου Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του αγωγού που θα επιλεγεί τελικά, ο κ. Cook τόνισε ότι παρ’ όλο που στο μετοχικό του κεφάλαιο του θα συμμετέχουν η BP και η κρατική εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν Socar (συνδιαχειρίστρια του κοιτάσματος) αυτές δεν θα συμμετέχουν στη διοίκηση της εταιρείας, η οποία θα είναι ανεξάρτητη από τις εταιρείες παραγωγής. Τόσο BP όσο και η Socar έχουν υπογράψει προκαταρκτικές συμφωνίες για την είσοδό τους στο μετοχικό κεφάλαιο και τη χρηματοδότηση των προκαταρκτικών εργασιών και στους δύο υποψήφιους αγωγούς.

Αναφερόμενος στις σχέσεις των δύο εταιρειών, που πέρασαν τελευταία από «σαράντα κύματα», ο ίδιος τόνισε ότι βάσει της συμφωνίας η Socar θα έχει ηγετικό ρόλο στα θέματα των αγωγών που θα μεταφέρουν το αέριο προς την Ευρώπη, βεβαιώνοντας ότι η εταιρεία του «θα στηρίξει με κάθε μέσο την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν και τη Socar για τον έλεγχο που θα έχουν στις υποδομές μεταφοράς, σε ό,τι αφορά τη μελλοντική τους ανάπτυξη». Η κίνηση αυτή γίνεται σε ανταπόδοση για την παράταση εκμετάλλευσης που πήρε η BP.

Πρωτοβουλίες από τη Socar Ειδικότερα για τους αγωγούς South Caucasus και Trans Anatolian, «η Socar θα αναλάβει τις πρωτοβουλίες για την αύξηση της δυναμικότητας του πρώτου και για τον έλεγχο της επιπλέον χωρητικότητας, ώστε να καταστεί εφικτή η μεταφορά και επιπλέον αερίου από άλλες περιοχές της Κασπίας (νέα κοιτάσματα Αζερμπαϊτζάν, Τουρκμενιστάν κ.λπ.).» Όπως είπε, «εμείς θα φτάσουμε τη δυναμικότητα του αγωγού στα 24 με

 21

25 δισ. κυβικά μέτρα τον χρόνο και η Socar θα αποφασίσει και θα έχει τον έλεγχο της περαιτέρω αύξησης στα 30 ή τα 50 δισ. κυβικά μέτρα. Όσο για τον Trans Anatolian Pipelinε, στο σύστημα των αγωγών επί τουρκικού εδάφους, μεταφορικής ικανότητας έως και 50 δισ. κ.μ. τον χρόνο, μετά από συμφωνία με την τουρκική BOTAS, η Socar ήδη ελέγχει το 80%. Ωστόσο από το ποσοστό αυτό θα διαθέσει σε τρίτους μικρότερα μερίδια, μεταξύ των οποίων και στη ΒΡ, η οποία συμφωνήθηκε κατ’ αρχάς να ελέγχει ένα 12%».

Το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με όσα μετέδωσε το Reuters από το Νταβός της Ελβετίας, υπήρξε παράταση της παραχώρησης εκμετάλλευσης του κοιτάσματος SDII μέχρι το 2036. Η αρχική συμφωνία έληγε το 2031. Κατά τον Elshad Nassirov, Αντιπρόεδρο της SOCAR, που βρέθηκε στο Νταβός για το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, πλέον «πλησιάζει η ώρα της δεύτερης φάσης εκμετάλλευσης του κοιτάσματος», που θα αρχίσει το 2018 με παραγωγή 18 δισ. κυβικών μέτρων το έτος, από 8 που είναι σήμερα. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ BP και Socar το τελευταίο διάστημα υπήρχαν έντονες τριβές. Μετά από εργώδεις διαπραγματεύσεις η ΒΡ, επικεφαλής της κοινοπραξίας που εκμεταλλεύεται το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ, παραχώρησε την πρωτοκαθεδρία στην κρατική εταιρεία πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν, Socar, στα θέματα μεταφοράς φυσικού αερίου από το κοίτασμα και ειδικότερα στη διαχείριση των αγωγών South Caucasus (Αζερμπαϊτζάν-Τουρκία) και Trans Anatolian (το δίκτυο στο έδαφος της Τουρκίας). Η σχετική συμφωνία επιτεύχθηκε στις 18 Δεκεμβρίου, κατά τη συνάντηση του CEO της ΒΡ, Bob Dudley, με τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, Ilham Aliyev, ο οποίος νωρίτερα με δηλώσεις του είχε κατηγορήσει έντονα τη ΒΡ για τη στάση της.

| ιδιωτικοποιήσεις |

«Στο σφυρί» 110 μεγάλα ακίνητα του Δημοσίου Ξεκινάει μέσα στο Α΄ τρίμηνο του έτους η διαδικασία πώλησης 110 μεγάλων ακινήτων του ελληνικού Δημοσίου, από τα 81.000 ακίνητα που βρίσκονται στην κυριότητά του. Aπό τον βυρωνα ζαννο

Εντός του τριμήνου θα ξεκινήσουν οι έξι διαγωνιστικές διαδικασίες για την αξιοποίηση μεγάλων ακινήτων του Δημοσίου. Όπως δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών, κ. Γιάννης Στουρνάρας, ολοκληρώθηκε ήδη ο νομικός και τεχνικός έλεγχος για 110 ακίνητα, των οποίων η αξιοποίηση αυτή τη στιγμή δρομολογείται. Το σχετικό έγγραφο διαβιβάστηκε στη Βουλή στις 24 Ιανουαρίου, σε απάντηση ερώτησης του ανεξάρτητου βουλευτή Γιώργου Κασαπίδη, για την αξιοποίηση της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου. Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, «η επιτάχυνση της αξιοποίησης της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου αποτελεί πρώτιστη προτεραιότητα της κυβέρνησης, ώστε να επιτευχθούν οι σχετικοί στόχοι του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016, αλλά κυρίως για να ενισχυθεί η ελληνική Οικονομία από τα αναμενόμενα αναπτυξιακά οφέλη. Στο πλαίσιο αυτό, το ΤΑΙΠΕΔ υλοποιεί ένα ιδιαί-

 22

τερα φιλόδοξο πρόγραμμα αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου», αναφέρει ο υπουργός και ενημερώνει ότι «το μεγαλύτερο μέρος των ακινήτων αποτελείται από χαρτοφυλάκια 30 διαφορετικών φορέων του Δημοσίου και ανέρχεται σε περίπου 81.000 ακίνητα, μεταξύ των οποίων και αυτά που διαχειρίζεται η ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε.». Όπως διευκρινίζει ο υπουργός Οικονομικών, τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία είναι εδαφικές εκτάσεις, τα οποία απαιτούν σημαντικό χρόνο προκειμένου να ολοκληρωθούν όλες οι απαραίτητες νομικές ενέργειες.

Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου

τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία είναι εδαφικές εκτάσεις, και απαιτείται σημαντικός χρόνος προκειμένου να ολοκληρωθούν όλες οι απαραίτητες νομικές ενέργειες για την αξιοποίησή τους

σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη οι Διεθνείς Διαγωνιστικές Διαδικασίες για την αξιοποίηση: Tου Διεθνούς Κέντρου Ραδιοτηλεόρασης – IBC (τελικό στάδιο) Tου ακινήτου στην περιοχή Αφάντου Ρόδου Tου ακινήτου στην περιοχή Κασσιώπη Κέρκυρας Ακινήτων στο εξωτερικό

Ειδικά για την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. (ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε.), ο κ. Στουρνάρας σημειώνει ότι είναι σήμερα η μοναδική που διαχειρίζεται τα ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου, εκ των οποίων 70.000 είναι καταγεγραμμένα, ενώ δεν συγκαταλέγονται σ’ αυτά τα τουριστικά και τα ολυμπιακά ακίνητα.

Το Μητρώο Ακίνητης Περιουσίας του Δημοσίου Η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας ολοκλήρωσε την καταγραφή, σε Ενιαίο Μητρώο, της Ακίνητης Περιουσίας του Δημοσίου και ήδη στην ιστοσελίδα του υπουργείου Οικονομικών αποτυπώνεται με ακρίβεια το σύνολο της δημόσιας περιουσίας, γεγονός που θα συντελέσει στην ορθολογικότερη, αποτελεσματικότερη και επωφελέστερη αξιοποίησή της. Ανάμεσα στις βασικές προτεραιότητες της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας είναι και η στέγαση των δημοσίων υπηρεσιών σε ιδιόκτητα κτίρια. Έ χει ήδη δρομολογηθεί η διαδικασία μεταστέγασης δημοσίων υπηρεσιών σε κατάλληλα κτίρια, όπως στα τέως στρατολογικά γραφεία ή Λέσχες Αξιωματικών (π.χ. Άμφισσας, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου) και σε Διοικητήρια έδρας Νομών (π.χ. Διοικητήριο Δράμας). Εξάλλου, δημόσια κτίρια που θα εκκενω-

 23

θούν μετά την αναστολή λειτουργίας ορισμένων Δ.Ο.Υ. (Χρυσούπολης, Διδυμοτείχου, Θάσου, Θήρας, Ελευθερούπολης, Κ. Νευροκοπίου, Σαπών, Σουφλίου) θα διατεθούν στην ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε. προς αξιοποίηση ή παραχώρηση σε άλλους δημόσιους φορείς. Αρκετές δε από τις Δ.Ο.Υ., των οποίων η λειτουργία αναστέλλεται (π.χ. Δ.Ο.Υ. ΙΕ΄, ΚΒ΄, ΙΓ΄, ΚΓ΄, ΙΗ΄Αθηνών, Ιλίου, Λιοσίων, Αγ. Στεφάνου, Αγ. Παρασκευής, Άνδρου) μεταστεγάζονται σε ιδιόκτητα κτίρια του υπουργείου Οικονομικών. Ο κ. Στουρνάρας δήλωσε ότι με εγκύκλιο που εκδόθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο από τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και Στέγασης του υπουργείου Οικονομικών δόθηκαν οδηγίες στις Κτηματικές Υπηρεσίες σχετικά με τις ενέργειες για τη βέλτιστη εκμετάλλευση των χώρων μισθωμένων ακινήτων, σύμφωνα με τις τρέχουσες στεγαστικές ανάγκες των δημοσίων υπηρεσιών, προς μείωση της αντίστοιχης δημοσιονομικής δαπάνης. Γενικότερα, πάντως, όπως σημειώνει ο υπουργός, η διαδικασία αξιοποίησης των δημοσίων κτιρίων αναμένεται να επιταχυνθεί, αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία αξιολόγησης των δομών της Κεντρικής Διοίκησης, οπότε και θα ληφθούν οι τελικές αποφάσεις για συγχωνεύσεις και πιθανές μετεγκαταστάσεις υπηρεσιών.

PRICE WATERHOUSE & COOPER

Οι γερμανικές πόλεις μονοπωλούν το ενδιαφέρον στα ακίνητα

Η Αγορά του κλάδου ακινήτων δοκιμάζεται στον ευρωπαϊκό Νότο, συνεπεία της χρηματοοικονομικής κατάρρευσης του 2008. Οι άλλοτε δημοφιλείς για τους αγοραστές μεγάλες πόλεις, όπως η Αθήνα, η Λισαβόνα, το Δουβλίνο, η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη, δεν παρουσιάζουν το ίδιο ενδιαφέρον με τις χώρες του Βορρά, ιδιαίτερα της Γερμανίας.

Οι γερμανικές πόλεις κατατάσσονται στην κορυφή των προτιμήσεων του κλάδου ακινήτων και φαίνεται να παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες προοπτικές στην Ευρώπη, καθώς οι επενδυτές εξακολουθούν να αναζητούν και να προτιμούν τις πιο ασφαλείς Αγορές, όπως αποκαλύπτει η νέα ετήσια έρευνα που διεξήγαγε η PwC και το Urban Land Institute (ULI), με θέμα τις τάσεις στον κλάδο ακινήτων στην Ευρώπη το 2013 (Emerging Trends in Real Estate® Europe 2013). Σύμφωνα με τις προσδοκίες των συμμετεχόντων στην έρευνα, όσον αφορά στις επιδόσεις της Αγοράς ακινήτων

το 2013, το Μόναχο καταλαμβάνει την πρώτη θέση σε κατάταξη 27 ευρωπαϊκών πόλεων ενώ ακολουθεί το Βερολίνο στη δεύτερη θέση και το Αμβούργο στην πέμπτη θέση. Οι επενδυτές φαίνεται να αντλούν ασφάλεια από το ισχυρό τοπικό μικροοικονομικό περιβάλλον και την τάση γρήγορης ανάκαμψης που χαρακτηρίζουν την Αγορά ακινήτων αυτών των πόλεων. Το Λονδίνο, που θεωρείται από πολλούς ως η ασφαλέστερη ευρωπαϊκή Αγορά ακινήτων, σημείωσε τη μεγαλύτερη άνοδο στη φετινή κατάταξη, σκαρφαλώνοντας στην τρίτη θέση. Οι επενδυτές συνεχίζουν να ελκύονται από το μέγεθος και τη ρευστότητα της λονδρέζικης Αγοράς ακινήτων, τη σταθερότητα της  24

στερλίνας και την ικανότητα της Αγοράς να παραμένει ανεπηρέαστη από τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρώπη. Σε γενικές γραμμές, τις υψηλότερες θέσεις στην κατάταξη καταλαμβάνουν πόλεις που αποτελούν τα μεγαλύτερα κέντρα της δυτικής Ευρώπης, οι οποίες επικεντρώνουν το διεθνές ενδιαφέ-

| ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ |

ρον και παρουσιάζουν καλύτερες οικονομικές προοπτικές. Αντίθετα, τις χειρότερες επιδόσεις στην κατάταξη σημειώνουν οι πόλεις των χωρών που βρίσκονται στο επίκεντρο της οικονομικής κρίσης ή που αγωνίζονται για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της χρηματοοικονομικής κατάρρευσης του 2008, όπως είναι η Αθήνα, η Λι-

σαβόνα, το Δουβλίνο, η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη. Περίπου το 80% των ερωτηθέντων υποστηρίζουν ότι η κρίση της Ευρωζώνης έχει δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις τους. Παρ’ όλα αυτά, η σχετική αισιοδοξία μετριάζεται από τη γενική αίσθηση ότι δεν προβλέπεται να σημειωθεί ιδιαίτερη βελτίωση συνολικά  25

στην ευρωπαϊκή Οικονομία ή την ευρωπαϊκή Αγορά ακινήτων μέσα στο 2013. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα εμφανίζονται πιο απαισιόδοξοι όσον αφορά στην αγορά ακινήτων σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές από το 2004 και μετά, ενώ το 45% προβλέπει στασιμότητα στην κεφαλαιουχική αξία των ακινήτων μέχρι το 2017. Σύμφωνα με τη μελέτη, η συγκρατημένη αισιοδοξία που επικρατεί, οφείλεται στην αναδιάρθρωση που συντελείται στον κλάδο ακινήτων την τελευταία πενταετία, με τις εταιρείες να υιοθετούν νέες στρατηγικές με στόχο την πραγματοποίηση κερδών στις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν, τόσο στην Οικονομία, γενικά, όσο και στην

«Σχεδόν πέντε χρόνια μετά την έναρξη της χρηματοοικονομικής κρίσης, οι επενδυτές ακινήτων παραμένουν επιφυλακτικοί όσον αφορά Στην τοποθέτηση κεφαλαίων…» – Joe Montgomery

Αγορά ακινήτων ειδικότερα. Μέσα στα πλαίσια αυτής της προσαρμογής στη νέα κατάσταση, οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τους κινδύνους όπου αυτό είναι εφικτό και τοποθετούν τα κεφάλαιά τους σε συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία και ευκαιρίες, ενώ δεν πραγματοποιούν πια επενδύσεις σε όλη την επικράτεια ή σε συγκεκριμένους τομείς του κλάδου. «Σχεδόν πέντε χρόνια μετά την έναρξη της χρηματοοικονομικής κρίσης, οι επενδυτές ακινήτων παραμένουν επιφυλακτικοί όσον αφορά στην τοποθέτηση κεφαλαίων και την επάρκεια των δανειακών κεφαλαίων», σχολιάζει ο Διευθύνων Σύμβουλος της ULI Ευρώπης, Joe Montgomery. «Κατά συνέπεια, οι επενδυτές αναζητούν τις πιο δυσεύρετες ευκαιρίες που υπάρχουν σε ασφαλέστερες Αγορές όπως το Μόναχο, το Βερολίνο, το Λονδίνο και το Παρίσι, παρά σε δευτερεύουσες περιοχές όπου θα μπορούσαν ενδεχομένως να επιτύχουν μεγαλύτερα κέρδη». Ο Simon Hardwick, επικεφαλής του κλάδου ακινήτων στο νομικό τμήμα της PwC, δήλωσε: «Η έρευνά μας δείχνει ότι οι επενδυτές ακινήτων αντιμετωπίζουν τις ευκαιρίες με διαφορετική νοοτροπία, έχοντας συνείδηση του γεγονότος ότι το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούνται αποτελεί τη «νέα φυσιολογική κατάσταση», η οποία δεν προβλέπεται να αλλάξει σύντομα. Οι επενδυτές αντιμετωπίζουν διαρκείς προκλήσεις, όμως είναι συγκρατημένα αισιόδοξοι για τις προοπτικές που υπάρχουν, για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια.

Κορυφαίες επενδυτικές αγορές για το 2013 Οι πέντε προβλεπόμενες κορυφαίες ευρωπαϊκές Αγορές ακινήτων για το 2013 προβλέπεται να είναι οι ακόλουθες:

Μόναχο. Η ισχυρή αγορά του Μονάχου, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλή ρευστότητα, ελκύει τους επενδυτές που αναζητούν τοποθεσίες αξιόπιστες και ανθεκτικές στις οικονομικές διακυμάνσεις. Το Μόναχο φιλοξενεί μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις και πληθυσμό από διάφορες εθνικότητες, καθώς και αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις στους τομείς της βιοτεχνολογίας, των περιβαλλοντικών επιστημών και των Μ.Μ.Ε. Το περιορισμένο ποσοστό των διαθέσιμων ακινήτων και η χαμηλή προσφορά σημαίνει ότι οι επενδυτές αναμένουν αύξηση των ενοικίων εντός του 2013, ενώ ταυτόχρονα η ραγδαία αύξηση των αριθμών τουριστών –ιδιαίτερα από τις χώρες BRIC– δημιουργεί θετική εικόνα για τη λιανική Αγορά του Μονάχου.

Βερολίνο. Πολλοί το αποκαλούν «Σίλικον Άλεϊ της Ευρώπης» – κατά τη Silicon Alley της Νέας Υόρκης, περιοχή στην οποία έχουν τα γραφεία τους πολλές εταιρείες τεχνολογίας και Internet. Το Βερολίνο έχει αποκτήσει φήμη τεχνολογικού κέντρου με πάνω από 15.000 εταιρείες τεχνολογίας, οι οποίες πραγματοποιούν συνολικά έσοδα ύψους 19 εκατ. ευρώ ετησίως. Η εισροή εξειδικευμένων εργαζομένων στον τομέα της τεχνολογίας έχει ενισχύσει την Αγορά κατοικιών της πόλης και η αγορές πολυτελών διαμερισμάτων στο Κέντρο έχουν σημειώσει αύξηση, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως το Mitte, όπου έχουν σημειωθεί πολύ σημαντικές αυξήσεις στις τιμές ενοικίων. Η φήμη του Βερολίνου ως πολιτιστικού κέντρου εξασφαλίζει την υψηλή προσέλευση επισκεπτών, ενισχύοντας τόσο την αγορά κατοικιών όσο και τον ξενοδοχειακό κλάδο.

 26

Λονδίνο. Η πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου έχει σημειώσει μια από τις μεγαλύτερες ανόδους στην έρευνα του 2013, επειδή θεωρείται μια από τις ασφαλέστερες Αγορές παγκοσμίως. Υπάρχουν κάποιες υποψίες ότι έχει ολοκληρωθεί η περίοδος ανάκαμψης των τιμών, ωστόσο πολλοί διακρίνουν ευκαιρίες σε κάποια μικρά τμήματα της Αγοράς, ιδιαίτερα στην αγορά κατοικιών, στην οποία προτιμώνται τα πολύ καλά σπίτια στις περιοχές-φιλέτα και ο υπό ανάπτυξη τομέας των ακινήτων προς ενοικίαση σε ιδιώτες. Οι αγορές γραφείων στις περιοχές Σίτι και Κανάρι Γουόρφ εξακολουθούν να προσελκύουν κυνηγούς ευκαιριών, ωστόσο η ανοικοδόμηση νέων γραφείων για επιχειρήσεις παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών δεν προχωρά καθώς ο κλάδος συρρικνώνεται. Ευκαιρίες όμως φαίνεται να υπάρχουν όσον αφορά σε χώρους που μπορούν να στεγάσουν τους αναπτυσσόμενους κλάδους της τεχνολογίας και των δημιουργικών επαγγελμάτων.

Κωνσταντινούπολη. Ενώ όλες οι υπόλοιπες πόλεις που συγκαταλέγονται στην κορυφαία πεντάδα της έρευνας προσελκύουν τους επενδυτές λόγω εγγενούς ασφάλειας, η Κωνσταντινούπολη παραμένει δημοφιλής λόγω των ευκαιριών που παρουσιάζει για μελλοντική ανάπτυξη. Οι προοπτικές του κλάδου ακινήτων ενισχύονται από την οικονομική άνθηση της χώρας, η οποία ανταγωνίζεται αυτήν της Κίνας, καθώς και από τα δημογραφικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία ο μέσος όρος ηλικίας στην Τουρκία είναι μόλις τα 29 έτη. Οι πρόσφατες αλλαγές που έχουν χαλαρώσει τους περιορισμούς όσον αφορά στην

| ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ |

ιδιοκτησία ακινήτων από αλλοδαπούς, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Τουρκικού Συνδέσμου Εταιρειών Επενδύσεων Ακινήτων, εκτιμάται ότι θα ενισχύσει τις επενδύσεις σε ακίνητα κατά 6 δισ. δολάρια ετησίως. Αμβούργο. Το επενδυτικό ενδιαφέρον για τη δεύτερη σε μέγεθος πόλη της Γερμανίας οφείλεται στο γεγονός ότι αποτελεί ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο. Το Αμβούργο χαρακτηρίζεται από ποικίλο μείγμα με κατοίκους πολλών εθνικοτήτων και εγχώριες μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι επενδυτές δείχνουν να προτιμούν τα γραφεία, των οποίων οι εξαιρετικές αποδόσεις βρίσκονται στο 4,75%, στο χαμηλότερό τους επίπεδο από το 2002, καθώς είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν υψηλές τιμές με αντάλλαγμα τη σταθερότητα που προσφέρει η Αγορά. Παρ’ όλα αυτά, καθώς η προσφορά γραφείων είναι περιορισμένη, τα ελκυστικά ακίνητα είναι πια δυσεύρετα και κάποιοι επενδυτές στρέφονται προς τον βιομηχανικό κλάδο της πόλης. Έ νας από τους παράγοντες που προκαλούν ανησυχία στον κλάδο είναι η χρηματοδότηση και το εκτιμώμενο χρηματοδοτικό κενό που αναμένεται να κυμανθεί μεταξύ 410 και 700 δισ. ευρώ, το οποίο οφείλεται στη αναδιάρθρωση που επιδιώκουν οι τράπεζες στη δομή των δανειακών τους απαιτήσεων με τη μείωση της χρηματοδότησης προς τον κλάδο των ακινήτων. Σύμφωνα με την έρευνα, περίπου το 43% των επιχειρήσεων αντιμετώπισαν μεγαλύτερη δυσκολία να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση το 2012, με το 56% των επιχειρήσεων του κλάδου να προβλέπει ότι το 2013 θα καταστεί ακόμη πιο δύσκολη η αναχρηματοδότηση καθώς και η χρηματοδότηση νέων επενδύσεων.

Η απαισιοδοξία είναι ιδιαίτερα αισθητή στην Πορτογαλία, την Ελλάδα, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και την Ολλανδία, ενώ μείωση της χρηματοδότησης αναμένεται και στην Ισπανία, την Ιταλία και την Τουρκία. Αντίθετα, πάνω από το 60% των επιχειρήσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο αναμένουν σταθερό ή και βελτιωμένο χρηματοδοτικό περιβάλλον, παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες σε μεμονωμένη βάση διατηρούνται επιφυλακτικές στην παροχή δανείων που υπερβαίνουν τα 50 εκατ. στερλίνες. «Για την Ελλάδα οι συνθήκες Αγοράς ακινήτων συνέχισαν και το 2012 να καθορίζονται από την αστάθεια που χαρακτηρίζει το ευρύτερο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον, ενώ οι ελπίδες για ανάκαμψη κινούνται κυρίως γύρω από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης των ακινήτων του Δημοσίου, γενικότερα, για το οποίο οι εξελίξεις εντός του 2013 αναμένονται με ενδιαφέρον», σχολιάζει ο κ. Βασίλης Βύζας, Partner και επικεφαλής του κλάδου ακινήτων της PwC Ελλάδος.

Οι καλύτερες επενδυτικές ευκαιρίες σύμφωνα με τη μελέτη είναι: Τοποθεσίες με προστιθέμενη αξία σε πόλεις-κλειδιά. Τα καλά ακίνητα ίσως είναι δύσκολο να βρεθούν υπάρχουν όμως περιοχές σε πόλεις-κλειδιά, οι οποίες προσελκύουν τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους κυρίαρχους κλάδους των τηλεπικοινωνιών, των Μ.Μ.Ε., της τεχνολογίας και των δημιουργικών επαγγελμάτων. Ακίνητα οργανισμών που βρίσκονται σε αδράνεια. Οι τράπεζες είναι διατεθειμένες να εκποιήσουν καλά ακίνητα που απαιτούν κεφαλαιουχικές δαπάνες και έξυπνη διαχείριση, πριν να μειωθούν περαιτέρω οι αξίες.  27

Ευκαιρίες στην Ιρλανδία και την Ισπανία. Ανάπτυξη επιχειρηματικών σχέσεων στα σωστά μέρη. Η Ιρλανδία ενδεχομένως να είναι πιο προσβάσιμη μέσω δανειστών εκτός της Εθνικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (NAMA), ενώ στην Ισπανία τώρα είναι η στιγμή της προσέγγισης κάποιων σημαντικών παραγόντων, όπως η SAREB. Ευκαιρίες από αγοραστές ακινήτων ευκαιρίας (distressed properties). Αγορά δανειακών τίτλων και ακινήτων από μεγαλύτερα χαρτοφυλάκια, τα οποία έχουν αγοραστεί από επενδυτικά κεφάλαια αναζήτησης ευκαιριών, λαμβάνουν θέσεις υψηλού ρίσκου/υψηλής απόδοσης (opportunity funds), με στόχο την αύξηση των εσόδων και της άξιας μέσω σωστής διαχείρισης. Ο δρόμος του χρήματος. Η Ευρώπη αποτελεί δημοφιλή προορισμό για τους τουρίστες από την Κίνα και άλλες αναδυόμενες Αγορές. Κατά συνέπεια η υιοθέτηση μιας προσαρμοσμένης στρατηγικής επενδύσεων σε λιανικές πωλήσεις, ξενοδοχεία και υπηρεσίες αναψυχής θα μπορούσε να αποφέρει κέρδη. Συνεργασία με τοπικό συνεργάτη με στόχο τη δραστηριοποίηση στην τοπική Αγορά. Συνεργασία με εταιρεία σε δευτερεύουσα πόλη η οποία να γνωρίζει πού υπάρχουν ευκαιρίες, ποια είναι τα ακίνητα προς πώληση, ποια από αυτά αξίζει να διερευνηθούν ή πρέπει να απορριφθούν και ποια ακίνητα πρόκειται να μπουν στην Αγορά. Ανακαίνιση κτιρίων σύμφωνα με τα πράσινα πρότυπα. Εντοπισμός καλών κτιρίων που χρειάζονται επισκευές και μετατροπή τους σε υψηλής κατηγορίας «πράσινα ακίνητα».

| τεχνολογια |

Το Διαδίκτυο «έκοψε» ταχύτητες Η Ελλάδα εμφανίζεται «αργή» στην Ευρώπη όσον αφορά στη διαδικτυακή σύνδεση μέσω σταθερής τηλεφωνίας, αλλά αρκετά «γρήγορη» στις συνδέσεις μέσω κινητής τηλεφωνίας. Aπό τον αλεξανδρο βελμαχο

ΟΙ ταχύτητΕΣ σύνδεσης στο διαδίκτυο ΡΩΣΙΑ

ΓΡΟΙΛΑΝΔΙΑ

2,2

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

ιταλια

5,9

3,9

Mbps

5,1

Mbps

ΝΟΤΙΟΣ ΚΟΡΕΑ

14,7 Mbps

ιαπωνια

10,9 Mbps

ΚΑΝΑΔΑΣ

6,1

ΚΙΝΑ

Mbps

1,6

ΚΟΥΒΑ

0,1

Mbps

ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ

Η.Π.Α.

7,1

8,9

ΙΡΑΝ

Mbps

0.6

Ελλάδα ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ

2,1

Mbps

ΤΟΥΡΚΙΑ

Mbps

2,8

Mbps

 28

Mbps

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ

4,2 Mbps

Στα 2,8 Mbs η μέση παγκόσμια ταχύτητα

Ο ρυθμός αύξησης της ταχύτητας σύνδεσης του παγκόσμιου internet επιβραδύνθηκε εντός του 2012, σύμφωνα με την τελευταία τριμηνιαία έκθεση Η Κατάσταση του Διαδικτύου , της αμερικανικής εταιρείας Akamai Technologies. Η Ελλάδα εμφανίζεται «αργή» στην Ευρώπη, όσον αφορά στη διαδικτυακή σύνδεση μέσω σταθερής τηλεφωνίας, αλλά αρκετά «γρήγορη» στις συνδέσεις μέσω κινητής τηλεφωνίας. Εξάλλου από τη χώρα μας, σύμφωνα με τα στοιχεία, προέρχεται το 0,2% των συνολικών κυβερνοεπιθέσεων παγκοσμίως (δύο στις χίλιες�).

ΑΣΦΑΛΕΙΑ: ΚΥΒΕΡΝΟΕΠΙΘΕΣΕΙΣ Οι περιπτώσεις ηλεκτρονικών επιθέσεων που πλήττουν την Βόρειο και τη Νότιο Αμερική ξεπερνούν οριακά το 23% του συνόλου, στην Ευρώπη σχεδόν το 25% και το 51% στις χώρες του Ειρηνικού και την Ασία. Το υπόλοιπο 1% έπληξε την Αφρική.

33%

Η μέση παγκόσμια ταχύτητα σύνδεσης στο διαδίκτυο κατά το Γ΄ τρίμηνο του 2012 διαμορφώθηκε στα 2,8 megabytes ανά δευτερόλεπτο (Mbps), εμφανίζοντας υποχώρηση περίπου 7% σε σχέση με το Β΄ τρίμηνο του 2012. Η Akamai θεωρεί συγκυριακή αυτή την πτώση, αφού σε ετήσια βάση η μέση παγκόσμια ταχύτητα διαδικτυακής σύνδεσης εμφάνισε «υγιή» άνοδο 11%. Η Νότιος Κορέα είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη μέση ταχύτητα παγκοσμίως (14,7 Mbps), ακολουθούμενη από την Ιαπωνία (10,7 Mbps) και το Χονγκ Κονγκ (8,9 Mbps). Στην Ελλάδα η μέση ταχύτητα ήταν 4 Mbps και ήταν η δεύτερη χαμηλότερη στην Ευρώπη μετά την Ιταλία (3,9 Mbps).

13%

4,7%

4,5%

4,3%

3,8%

Στην κινητή τηλεφωνία η Ελλάδα έχει πολύ καλύτερες επιδόσεις από αυτές που έχει στις διαδικτυακές συνδέσεις. Για τα σταθερά τηλέφωνα τα πράγματα δεν πηγαίνουν πολύ καλά: Ουσιαστικά τα έχουμε εγκαταλείψει

2,7%

2,5%

1,7%

1,5%

28% αλλεσ

KINA

ΗΠ.Α.

ΡΩΣΙΑ

ΤΑΪΒΑΝ

ΤΟΥΡΚΙΑ

ΒΡΑΖΙΛΙΑ

ΡΟΥΜΑΝΙΑ

ΙΝΔΙΑ

ΙΤΑΛΙΑ

νοτιΟΣ κορεα αλλεσ

Οι κίτρινες περιοχές αντιπροσωπεύουν το ποσοστό κάθε χώρας στο σύνολο των επιθέσεων που µετρά η Akamai.

ευρυζωνικεσ ταχυτητες

κινητά τηλέφωνα

Πρωταθλήτρια των κυβερνοεπιθέσεων η Κίνα

Σε παγκόσμιο επίπεδο οι ευρυζωνικές συνδέσεις (άνω των 10 Mbps) αυξήθηκαν 8,8% κατά μέσο όρο στο Γ΄ τρίμηνο πέρσι, ενώ η υιοθέτηση κανονικών ευρυζωνικών ταχυτήτων (άνω των 4 Mbps) αυξήθηκε 4,8%, με αποτέλεσμα η σχετική ευρυζωνική διείσδυση στον παγκόσμιο πληθυσμό να διαμορφωθεί σε 11% και 41%, αντίστοιχα. Τα αντίστοιχα ποσοστά για την Ελλάδα,ήταν στο Β΄ τρίμηνο του 2012, 1,8% για την ταχύτητα σύνδεσης άνω των 10 Mbps (το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη) και 30% για τις συνδέσεις με ταχύτητα άνω των 4 Mbps (το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη μετά την Ιταλία).

Όσον αφορά στις μέσες ταχύτητες, αυτές κυμάνθηκαν μεταξύ 324 kbps και 7,8 Mbps. Στην Ελλάδα, στο Γ΄ τρίμηνο του 2012, η μέση ταχύτητα σύνδεσης μέσω κινητών ήταν 4.897 Kbps, ενώ έφθανε τα 21.368 Kbps και ήταν μια από τις υψηλότερες στην Ευρώπη. Στην κινητή τηλεφωνία η χώρα μας είχε μέση ταχύτητα ανάλογη της Γερμανίας και μεγαλύτερη από τη Γαλλία, τη Βρετανία, την Ολλανδία, το Βέλγιο και την Ιταλία. Από στοιχεία της εταιρείας Ericsson προκύπτει ότι ο όγκος των δεδομένων (data) που διακινήθηκαν διεθνώς μέσω των δικτύων κινητής τηλεφωνίας στο Γ΄τρίμηνο του 2012, διπλασιάστηκε.

Η Κίνα είναι η χώρα που παραμένει κυριότερη πηγή κυβερνοεπιθέσεων διεθνώς (το 33% των συνολικών απειλών), ενώ ακολουθούν στη δεύτερη θέση οι Η.Π.Α. (13%) και στην τρίτη η Ρωσία (4,7%). Αυτές οι τρεις χώρες από κοινού αποτελούν την πηγή για πάνω από το ήμισυ των συνολικών κυβερνοεπιθέσεων διεθνώς. Σύμφωνα με την Akamai, από την Ελλάδα στο Β΄ τρίμηνο του 2012 προήλθε το 0,2% των συνολικών παγκόσμιων κυβερνοεπιθέσεων. Η Βραζιλία ήταν η χώρα με τη μεγαλύτερη αύξηση στη χρήση του διαδικτύου παγκοσμίως (39% σε ετήσια βάση) στο Γ΄ τρίμηνο του 2012. Πηγή: Akamai Technologies.

 29

| εξαγωγεσ |

GREEK YOGHURT

τους «πήραμε» με τα γιαούρτια Την εδραίωσή τους στις διεθνείς Aγορές –ειδικότερα σ’ αυτή των Η.Π.Α.– σχεδιάζουν οι ελληνικές γαλακτοκομικές εταιρείες τα τελευταία χρόνια. Aπό τον Νίκο Ιτσινέ

Σταδιακά αλλά σταθερά το ελληνικό βιολογικό γιαούρτι κατακτά τη διεθνή Αγορά τα τελευταία χρόνια, με τις ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες να διευρύνουν το μερίδιό τους και να επενδύουν σε νέες παραγωγικές μονάδες. Τον δρόμο έδειξε η ΦΑΓΕ, που ξεκίνησε στις αρχές τις δεκαετίας του 1980 τις εξαγωγές του Total, δημιουργώντας ταυτόχρονα και την κατηγορία του «γιαουρτιού ελληνικού τύπου». Το 1981 μπήκε στη βρετανική Αγορά, το 1983 στη γειτονική Ιταλία και απο ’κει σε όλη την Ευρώπη, ενώ με την πάροδο του χρόνου ακολούθησαν η Ιαπωνία, η Κίνα, η Αυστρα-

λία, το Χονγκ Κονγκ και η Σινγκαπούρη. Το εγχείρημα της ΦΑΓΕ στέφθηκε με τεράστια επιτυχία. Το Total είναι το νούμερο-1 γιαούρτι στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η ΦΑΓΕ ίδρυσε τη θυγατρική της, FAGE UK, το 2005. Έ ναν χρόνο νωρίτερα είχε προηγηθεί η ίδρυση της θυγατρικής της στην Ιταλία, FAGE ITALIA. Σήμερα βρίσκουμε το Total στα ράφια των σούπερ μάρκετ σε 29 χώρες. Ωστόσο το μεγάλο στοίχημα ήταν η Αγορά των Η.Π.Α., όπου η εταιρεία ξεκίνησε τις εξαγωγές το 1998. Για να επιτύχει, όμως, καλύτερο πλασάρισμα και πιο γρήγορη ανά-

πτυξη στην αμερικανική Aγορά, ίδρυσε τη θυγατρική της, FAGE USA Corp. Η επιτυχία του Total και του Greek Style Yoghurt επέβαλε την επιλογή της νέας εταιρείας, FAGE USA Dairy Industries Inc., και την ίδρυση παραγωγικής μονάδας στην πολιτεία της Νέας Υόρκης. Η επένδυση στις Η.Π.Α. έφτασε τα 100 εκατ. δολάρια και πλέον η ΦΑΓΕ μπορεί να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση, καθώς παράγει επί τόπου τα γιαούρτια επιτυγχάνοντας καλύτερη και πιο γρήγορη εξυπηρέτηση. Σήμερα η ΦΑΓΕ, με μόνο προϊόν το Total, καταλαμβάνει την πέμπτη

 30

θέση με 2,4% στη συνολική Αγορά γιαουρτιού των Η.Π.Α. και τη δεύτερη θέση στο Greek Yoghurt, με ετήσιες λιανικές πωλήσεις που ξεπερνούν τα 120 εκατ. δολάρια.

Το εγχείρημα της ΟΛΥΜΠΟΣ-ΤΥΡΑΣ Δυναμική παρουσία στην Αγορά των Η.Π.Α. ετοιμάζει και η Όλυμπος-Τυράς. Η εταιρεία από τη Λάρισα έχει εξαγωγική παρουσία σε 23 χώρες, με τις πωλήσεις στις ξένες Αγορές να υπερβαίνουν το 30% του τζίρου της. Η Όλυμπος εξάγει από το 2010 τυποποιημένο ελληνικό γιαούρτι σε Βρετανία

και Η.Π.Α., όπου εξάγει και τυροκομικά προϊόντα. Η ετήσια αξία των εξαγωγών γιαουρτιού στις Η.Π.Α. έφτανε τα 2,5 με 3 εκατ. ευρώ ετησίως. Η Όλυμπος λάνσαρε το προϊόν Original Greek Υoghourt, το οποίο βρίσκεται στα ράφια των σούπερ μάρκετ της Νέας Υόρκης, της Μασαχουσέτης και του Κονέκτικατ. Ωστόσο ο μεγάλος ανταγωνισμός οδήγησε την εταιρεία στην απόφαση να σταματήσει τις εξαγωγές προς τις Η.Π.Α. ενώ μελετά το ενδεχόμενο δημιουργίας δικής της παραγωγικής μονάδας επί αμερικανικού εδάφους. Καθώς το γιαούρτι που παράγεται στην Ελλάδα χρειάζεται 25 ημέρες για να φτάσει στην Αμερική και ο χρόνος ζωής του προϊόντος μειώνεται αυτομάτως στο μισό, η χρηστικότητα της παραγωγής του γιαουρτιού στις Η.Π.Α. ήταν προφανής. Εν τω μεταξύ, η Όλυμπος-Τυράς βιώνει τη σημαντική αύξηση των εξαγωγών της στη Γερμανία μέσω της Ρουμανίας, όπου λειτουργεί από τα τέλη του 2011 ιδιόκτητο εργοστάσιο παραγωγής γάλακτος, γιαουρτιού και λευκών τυριών. Η επένδυση έφτασε στα 75 εκατ. ευρώ, ενώ οι πωλήσεις για το 2012 έφτασαν στα 38 εκατ. ευρώ και για το 2013 αναμένεται να αγγίξουν τα 55 εκατ. ευρώ. Δυναμική «έξοδος» στις αγορές από την Κρι-Κρι Μερίδιο στην Αγορά ελληνικού γιαουρτιού στην Αγγλία –που ανέρχεται στα 80 εκατ. ευρώ– ετοιμάζεται να διεκδικήσει και η γαλακτοβιομηχανία Κρι-Κρι, η οποία έχει ήδη εξαγωγική δραστηριότητα σε πάνω από δέκα χώρες, με το 21% του τζίρου της να προέρχεται από τις πωλήσεις στο εξωτερικό. Επιπλέον η εταιρεία διαθέτει θυγατρικές στις Π.Γ.Δ.Μ., Βουλγαρία και Ρουμανία ενώ έχει ξεκινήσει φιλόδοξο πρόγραμμα εξαγωγών γιαουρτιού στις χώρες της Ευρώπης (Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία), έχοντας επίσης παρουσία σε Κύπρο, Αλβανία και Ιράκ.

σοβαρα προβληματα ρευστοτητασ

Θα χυθεί… γάλα� Ισχυρά Brands αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα, που προέρχονται εκτός των άλλων και από την προτίμηση των καταναλωτών για φθηνά προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Aπό τh Δέσποινα ΚαραγιανΝοπούλου

γούς. Οι συνολικές της υποχρεώσεις –προς τράπεζες, Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, σύμφωνα και με τον ισολογισμό του 2011– έχουν αναρριχηθεί στα 120 εκατ. ευρώ, ενώ περίπου 180 εκατ. ευρώ ήταν οι πωλήσεις τη συγκεκριμένη χρονιά. Την ίδια στιγμή φουντώνουν οι πληροφορίες ότι ο κ. Παπαδάκης έχει ξεκινήσει νέο γύρο επαφών με στρατηγικούς επενδυτές, προκειμένου να μεταβιβάσει την πλειοψηφία του κεφαλαίου της εταιρείας σε ισχυρό συνεταίρο, που θα βγάλει μια και καλή την εταιρεία από τη στενωπό των προβλημάτων στην οποία βρίσκεται. Στο πλαίσιο αυτό οι πληροφορίες δείχνουν προς την πλευρά της ελβετικής Εmmi, με την η κρίση φέρνει τα πάνω κάτω οποία η Μεβγάλ διστη γαλακτοβιομηχανία ατηρεί πολύχρονη και σε πλήθος εργαζομένων, και επιτυχημένη συνεργασία. οι οποίοι αγωνιούν ακόμη Με μελανά χρώκαι για την πληρωμή των ματα σκιαγραφείδεδουλευμένων τους ται, από την άλλη, και το μέλλον την ιστορικής γαλακτοβιομηχανίας Αγνό, καθώς ο επιχειρωτους εργαζομένους αλλά και παρηματίας που την ελέγχει, Νίκος Κοραγωγούς, έχει πάρει τραπεζικές λιός, κατέθεσε αίτηση υπαγωγής της υποσχέσεις για άμεση λήψη δανείστο άρθρο 99 λόγω ανύπαρκτης ρευου της τάξεως των 60 εκατ. ευρώ. στότητας. Μόνο οι συσσωρευμένες Τα χρήματα αυτά χρειάζονται άμεοφειλές προς τους αγελαδοτρόφους σα, καθώς η εταιρεία εμφανίζεται έχουν φθάσει τα 4 εκατ. ευρώ συμπενα χρωστά δύο μηνιάτικα στους ερριλαμβανομένων και μεταχρονολογάτες και περί τα 10 εκατ. ευρώ (ενάγημένων επιταγών. μιση μήνα γάλα) στους παραγωΝέο τοπίο στην Αγορά γαλακτοκομικών δημιουργούν οι επιχειρηματικές εξελίξεις στην Μεβγάλ και τον Κολιό· συγκεκριμένα το «σπάσιμο» του deal με τη Vivartia, όσον αφορά στην πρώτη, και τα σημαντικά προβλήματα ρευστότητας του δεύτερου, που τον ώθησαν να καταθέσει αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 99 της θυγατρικής του, Αγνό. Σχετικά με τη Μεβγάλ, τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Πρόεδρός της, Πέτρος Παπαδάκης, ο οποίος βρίσκεται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση έχοντας απλή-

 31

| γεωπολιτικη |

 32

Τι ζητάει ο Κάμερον με το δημοψήφισμα για παραμονή της Αγγλίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση Τριγμούς στην έτσι κι αλλιώς προβληματική, λόγω οικονομικής κρίσης, συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκάλεσε η εξαγγελία του άγγλου πρωθυπουργού, Ντέιβιντ Κάμερον, για μελλοντικό δημοψήφισμα της Αγγλίας, για το αν θα παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε τι αποσκοπεί ο άγγλος πρωθυπουργός με αυτή τη «διπλωματική βόμβα» και πώς θα αντιδράσουν στις απαιτήσεις του οι Γερμανοί και οι άλλοι εταίροι της Ε.Ε. για τη συνέχιση της παραμονής της Αγγλίας υπό νέους όρους; Aπό τον γιωργο σμυρνη

 33

| γεωπολιτικη |

Μια κίνηση-βόμβα του Ντέιβιντ Κάμερον ήταν η εξαγγελία του για δημοψήφισμα, στο οποίο ο αγγλικός λαός θα κληθεί να ψηφίσει υπέρ ή κατά της παραμονής της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα, ο Κάμερον υποσχέθηκε ότι αν το κόμμα του – οι Συντηρητικοί– κερδίσουν στις επόμενες εκλογές, θα υπάρξει επαναδιαπραγμάτευση με τους ευρωπαίους εταίρους σχετικά με τη σχέση της Βρετανίας με την Ε.Ε. και κατόπιν –μέχρι το τέλος του 2017– θα διεξαχθεί δημοψήφισμα με ένα απλό ερώτημα για τους Βρετανούς: «εντός ή εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης;».

Ο Κάμερον δέχεται μεγάλες πιέσεις από το εσωτερικό του κόμματός του, στο οποίο κυριαρχούν ισχυρές τάσεις ευρωσκεπτικισμού, προκειμένου να προβεί στο δημοψήφισμα. Για να δικαιολογήσει την επιλογή του, ο βρετανός πρωθυπουργός τονίζει ότι ο κόσμος έχει πλέον απογοητευθεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι αισθάνεται πως πολιτικές αρμοδιότητες που του ανήκουν έχουν σταδιακά περάσει στην Ε.Ε. «Ο κόσμος νιώθει ότι η Ευρώπη έχει λάβει μια κατεύθυνση για την οποία δεν έδωσε ποτέ την έγκρισή του και δυσανασχετεί με το γεγονός ότι υπάρχει επέμβαση σε εθνικό επίπεδο, με κανόνες που θεωρεί περιττούς και ανούσιους», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός. Παράλληλα, ο Κάμερον διευκρίνισε ότι η διεξαγωγή δημοψηφίσματος αυτή τη στιγμή θα συνιστούσε «κίβδηλη επιλογή», εφόσον η Ευρώπη διανύει φάση αλλαγών μετά την κρίση στην Ευρωζώνη. Σύμφωνα με τον βρετανό πρωθυπουργό, θα ήταν λάθος να τεθεί τέτοιο δίλημμα (φεύγουμε ή μένουμε) πριν επανεξεταστεί η σχέση με την Ε.Ε. Έ τσι, υπογράμμισε ότι επιθυμεί να προηγηθεί του δημοψηφίσματος μια επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης της Βρετανίας με την Ε.Ε. Στη συνέχεια, ο βρετανικός λαός θα κληθεί είτε να αποδεχθεί το αποτέλεσμα αυτών των συνομιλιών και να ψηφίσει υπέρ της παραμονής ή να διαλέξει την έξοδο από την Ε.Ε.

Ο Κάμερον διαβεβαίωσε, μάλιστα, ότι αν καταφέρει να επιτύχει τη συμφωνία που θα τον ικανοποιεί, ο ίδιος θα επιδοθεί «με όλη του την καρδιά» στην εκστρατεία υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΜΕΡΟΝ Είναι εμφανές ότι πρόκειται για «πολιτικό χαρτί» που βάζει ο Κάμερον στο τραπέζι, ώστε να κερδίσει στις επόμενες εκλογές. Κατ’ αρχάς, το γεγονός ότι δηλώνει πως θα κάνει δημοψήφισμα μόνο εφόσον το κόμμα του αναδειχθεί νικητής των επόμενων εκλογών, είναι σαν να δηλώνει στον βρετανικό λαό: «ο μόνος τρόπος για να έχετε το δημοψήφισμα που επιθυμείτε, είναι να με ξαναβγάλετε πρωθυπουργό». Σαν να μην κάνει, δε, αρκετά περίπλοκα τα πράγματα το ένα «αν» (αυτό της παραμονής του στην πρωθυπουργία), βάζει κι άλλη μια παράμετρο, η οποία προσθέτει μεγάλη ασάφεια στην κατάσταση. Ο Κάμερον, πριν από το δημοψήφισμα, θα επαναδιαπραγματευθεί τους όρους παραμονής της Μ. Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Έ νωση. Δεν είναι καθόλου σαφές τι και αν θα επιτύχει. Ακόμη, δεν διευκρινίζει τι σκοπεύει να πράξει σε περίπτωση που δεν επιτύχει επαναδιαπραγμάτευση. Πρόκειται για περίπλοκο πολιτικό και διπλωματικό ελιγμό. Στο εσωτερικό πεδίο ο Κάμερον ικανοποιεί τους αρνητές της Ευρωπαϊκής Έ νωσης, δηλώνοντας παράλληλα υπέρ της παραμονής της χώρας στην Έ νωση υπό συγκεκριμένους

 34

όρους, τους οποίους αφήνει ανοιχτούς. Στο εξωτερικό πεδίο η κίνηση μοιάζει με εκβιασμό προς τους εταίρους: «δεχθείτε τους όρους μου, ώστε να στηρίξω το “ναι” στο δημοψήφισμα υπέρ της παραμονής στην Ευρωπαϊκή Έ νωση, από την πλευρά της Βρετανίας». Είναι μάλλον ακίνδυνη πολιτικά επιλογή για τον Κάμερον, καθώς δεν έχει τίποτα να χάσει μέχρι τις επόμενες εκλογές. Αν ηττηθεί, αποδεσμεύεται από κάθε δέσμευσή του. Αν κερδίσει τις εκλογές, αυτή η κίνηση θα τον έχει βοηθήσει να προσεγγίσει τους εχθρικούς προς την Ε.Ε. ψηφοφόρους της Αγγλίας και να συσπειρώσει το κόμμα του. Όμως είναι τόσο περίπλοκη και θολή πολιτική και διπλωματική κίνηση, που δείχνει αρκετά δύσκολο να βοηθήσει συνολικά τη Βρετανία, αλλά και την Ευρωπαϊκή Έ νωση, ευρύτερα.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ Όπως ήταν αναμενόμενο, η κίνηση του Κάμερον, που αποτελεί τακτική κίνηση για να κερδίσει στις επόμενες εκλογές, προκάλεσε ισχυρές αντιδράσεις στο αντίπαλο στρατόπεδο, αυτό των Εργατικών, οι οποίο χαρακτήρισαν τον πρωθυπουργό ως «αδύναμο πολιτικό, που κινείται με βάση τα κομματικά κριτήρια και όχι το εθνικό συμφέρον». Ο ηγέτης των Εργατικών, Εντ Μίλιμπαντ, κατά τη διάρκεια συζήτησης στη Βουλή, άσκησε έντονη κριτική στον πρωθυπουργό για την απόφαση διεξαγωγής δημοψηφίσματος.

«Αν ο Κάμερον δεν επιτύχει τη συμφωνία που επιθυμεί για μια αναθεώρηση της σχέσης της Βρετανίας με την Ευρώπη, θα προτείνει έξοδο από την Ε.Ε.;» διερωτήθηκε ο Μίλιμπαντ ενώπιον του Κοινοβουλίου, κατηγορώντας τον βρετανό πρωθυπουργό ότι δεν οδηγήθηκε στο δημοψήφισμα από εθνικό συμφέρον, αλλά σύρθηκε εκεί από το ίδιο του το κόμμα. Ερωτηθείς σχετικά από τον ίδιο τον Κάμερον, ο Μίλιμπαντ δήλωσε αντίθετος με ένα δημοψήφισμα που θα θέτει στους Βρετανούς το ερώτημα «εντός ή εκτός της Ε.Ε.», λέγοντας ότι η θέση του δεν έχει αλλάξει από τον Οκτώβριο του 2011, όταν είχε ταχθεί κατά ενός τέτοιου δημοψηφίσματος. Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες δήλωσαν ότι με το να επιδιώκει κανείς ολική αναθεώρηση της σχέσης της Βρετανίας με την Ε.Ε., δημιουργεί κλίμα αβεβαιότητας, και αποτρέπει τις ξένες επενδύσεις. Μάλιστα ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών και Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Νικ Κλεγκ, υποστήριξε ότι η δέσμευση του Κάμερον για δημοψήφισμα θα αποτελέσει «πλήγμα στην εργασία και την ανάπτυξη». Ο Μπλερ εκφράζει μάλιστα φόβο ότι υπάρχει πιθανότητα να αποχωρήσει το Ηνωμένο Βασίλειο από την Ε.Ε., πριν από οποιαδήποτε επαναδιαπραγμάτευση. «Δημιουργείς μια κατάσταση τεράστιας αβεβαιότητας και αυτό που θέλω να πω είναι “γιατί να κάνεις κάτι τέτοιο;”. Δεν υπάρχει ανάγκη για κάτι παρόμοιο. Ακόμη δεν ξέρουμε τι ακριβώς θα ζητήσουμε από την Ευρώπη να πράξει. Δεν ξέρουμε τι μπορούμε να αποκομίσουμε από αυτήν και δεν ξέρουμε τι θα αποφασίσει η λοιπή Ευρώπη» δήλωσε ο Μπλερ, υποστηρίζοντας ότι η Βρετανία θα πρέπει να ενώσει τις δυνάμεις της με τους συμμάχους, για να πετύχει την αλλαγή.

ΤΙ ΛΕΝΕ ΜΕΡΚΕΛ ΚΑΙ ΓΑΛΛΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ Η δέσμευση του Κάμερον για δημοψήφισμα, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν έμεινε αναπάντητη από Γαλλία και Γερμα-

νία, που προειδοποιούν ότι η Βρετανία δεν μπορεί να είναι κράτος-μέλος “à-lacarte”, με τη δυνατότητα να επιλέγει τους όρους που την ικανοποιούν και να απορρίπτει εκείνους που δεν της αρέσουν. Συναινετική, αλλά μέσα σε αυστηρά πλαίσια, φάνηκε η γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ. Συνέστησε στην Ευρωπαϊκή Έ νωση να είναι έτοιμη για συμβιβασμούς, επισημαίνοντας ότι εκτός από τις βρετανικές επιθυμίες υπάρχουν και οι επιθυμίες των άλλων κρατών. Έ τσι αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να επιτευχθεί κάποιου είδους συμφωνία με την Αγγλία, αλλά άφησε επίσης να εννοηθεί ότι θα πρέπει και αυτή, από την πλευρά της, να κάνει πολλές υποχωρήσεις. Παράλληλα τόνισε την επιθυμία της να παραμείνει η Αγγλία εντός Ε.Ε. «Η Γερμανία κι εγώ προσωπικά θέλουμε η Βρετανία να είναι σημαντικό κομμάτι και ενεργό μέλος της Ευρωπαϊκής Έ νωσης», δήλωσε η Mέρκελ μιλώντας σε δημοσιογράφους. «Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε τις επιθυμίες της Βρετανίας, πρέπει όμως να αναλογιστούμε ότι άλλες χώρες έχουν διαφορετικές επιθυμίες και πρέπει να βρούμε δίκαιο συμβιβασμό. Θα συζητήσουμε εκτεταμένα με τη Βρετανία τις ιδέες της, αλλά αυτό θα πάρει κάποιο χρόνο στους επόμενους μήνες», κατέληξε. Στο ίδιο μήκος κύματος με το Βερολίνο κινήθηκε και το Παρίσι, αν και οι τόνοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν πιο οξείς. Έ τσι κι αλλιώς οι Γάλλοι και οι Άγγλοι δεν τρέφουν μεταξύ τους μεγάλη συμπάθεια. Ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών, λοιπόν, Λοράν Φαμπιούς, προειδοποίησε ότι από τη στιγμή που η Βρετανία είναι εντός της Ε.Ε. πρέπει να συμμορφώνεται με τους όρους και όχι να έχει συμπεριφορά “à-la-carte”, χρησιμοποιώντας ένα παράδειγμα από τον χώρο του ποδοσφαίρου. «Επιθυμούμε να μπορέσουν οι Βρετανοί να προσδώσουν θετικά στοιχεία στην Ευρώπη· ας υποθέσουμε ότι η Ευρώπη είναι μια ομάδα ποδοσφαίρου: εντασσόμαστε σ’

 35

αυτή την ομάδα, αλλά από τη στιγμή που είμαστε εντός, δεν μπορούμε να λέμε ότι παίζουμε ράγκμπι. Αυτό ενέχει κίνδυνο για την ίδια τη Βρετανία, επειδή η Βρετανία εκτός Ευρώπης είναι μια εξέλιξη που δυσκολεύει τα πράγματα», δήλωσε ο Λοράν Φαμπιούς. Παράλληλα, ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών βρήκε την ευκαιρία να ανταποδώσει στον Κάμερον μια προηγούμενη εχθρική του στάση, κατά την οποία είχε δηλώσει στο παρελθόν, «έτοιμος να στρώσει το κόκκινο χαλί στις εταιρείες που επιθυμούν να γλιτώσουν από την υψηλή φορολογία στη Γαλλία». Μετά την εξαγγελία Κάμερον για δημοψήφισμα σχετικό με την παραμονή της Αγγλίας στην Ε.Ε. και την αναστάτωση που επιφέρει στις Αγορές, τα κόκκινα χαλιά τα έστρωνε η γαλλική πλευρά. «Κάποια μέρα είχα μια συνάντηση με βρετανούς επιχειρηματίες και τους είπα: “Ακούστε: εάν η Βρετανία αποφασίσει να εγκαταλείψει την Ευρώπη, εμείς θα τής στρώσουμε το κόκκινο χαλί”», φέρεται να δήλωσε χαρακτηριστικά ο Φαμπιούς.

«Κάποια ημέρα είχα μια συνάντηση με βρετανούς επιχειρηματίες και τούς είπα: “ακούστε: εάν η Βρετανία αποφασίσει να εγκαταλείψει την Ευρώπη, εμείς θα τής στρώσουμε το κόκκινο χαλί”» – Ρ. Φαμπιούς

 36

| μαναgement |

Οι καλές

business κλείνονται στα γεύματα� Aπό τon ΠΑΝΟ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗ

Η σύγχρονη τεχνολογία και η αμεσότητα των νέων μέσων επικοινωνίας μπορεί να βοηθούν στη γρήγορη και διαδραστική επικοινωνία, δεν πιστεύω, όμως, ότι μπορούν να συγκριθούν με τα οφέλη που έχει η ζωντανή –κατ’ ιδίαν– συνάντηση επιχειρηματιών και στελεχών επιχειρήσεων με τους δυνητικούς πελάτες τους. Επίσης θεωρώ ότι το τηλέφωνο, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή ακόμη και το Skype δεν είναι αρκετά «προσωπικά», ώστε να προσφέρουν το κατάλληλο έδαφος για να κλειστεί μια καλή συμφωνία.  37

Πιστεύω ότι όποτε αυτό γίνεται εφικτό, είναι καλύτερο οι συναλλασσόμενοι να βρίσκονται πρόσωπο με πρόσωπο. Έ χοντας δε την τύχη να εργαστώ στο εξωτερικό, θυμάμαι πόσο αποτελεσματικότερες ήταν οι συναντήσεις μου σε ένα μεσημεριανό γεύμα, με έναν δυνητικό πελάτη ή συνεργάτη, ακόμη και από μια συνάντηση στο γραφείο τους. Με αυτά κατά νου, σας παραθέτω μερικά tips για επαγγελματικά γεύματα, ως αποτέλεσμα εμπειριών, τόσο προσωπικών όσο και φίλων ή γνωστών, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν μια απλή συνάντηση σε ωφέλιμη συνεργασία ή ακόμη και στη δημιουργία μιας σπουδαίας και επικερδούς εργασίας.

Στο μεσημεριανό γεύμα έχετε τοN έλεγχο του περιβάλλοντος Είναι προτιμότερο να συναντήσετε έναν δυνητικό πελάτη ή συνεργάτη σας εκτός του γραφείου του, απλώς και μόνο επειδή στο γραφείο του είναι φυσικό να «παίζει στο δικό του γήπεδο» ή να αποσπάται η προσοχή του από την γραμματέα του ή από κάποιον προϊστάμενο/συνεργάτη του ακόμη και από τα διάφορα μηνύματα που λαμβάνει στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Στον χώρο εστίασης, όμως, που εσείς θα επιλέξετε, θα έχετε τον έλεγχο και τη δυνατότητα να δημιουργήσετε την ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια του γεύματος. Είναι σαφώς πολύ καλύτερο να κλείσετε τραπέζι σε ήσυχο μέρος, όπου θα μπορείτε να ακούτε ο ένας τον άλλον, παρά σε κάποιο θορυβώδες και γεμάτο με κόσμο εστιατόριο ή μπαρ. Πριν κλείσετε το τραπέζι, φροντίστε

| μαναgement |

να γνωρίζετε τις διατροφικές συνήθειες του προσκεκλημένου σας και τις προτιμήσεις του, ώστε να βρείτε το κατάλληλο περιβάλλον. Συνεννοηθείτε, επίσης, εκ των πρότερων, με το προσωπικό του εστιατορίου που έχετε επιλέξει, μάθετε τα ονόματά τους και δείξτε του ότι παίρνετε πολύ σοβαρά την συνάντησή σας. Με όλα αυτά «παίζετε μπάλα στο δικό σας γήπεδο» ενώ ο προσκεκλημένος σας μάλλον θα εντυπωσιαστεί με το στιλ, την πρωτοβουλία και τον τρόπο με τον οποίο χειριστήκατε το θέμα.

Έχετε την ίδια βαρύτητα Οι περισσότεροι απεχθάνονται τις συναντήσεις στο γραφείο του πελάτη, διότι συνήθως κάθονται μπροστά από το γραφείο του σε μια καρέκλα που συχνά έχει χαμηλότερο ύψος. Αυτό μας δίνει την εντύπωση ότι ο πελάτης είναι σε θέση ισχύος και περιμένουμε «να μας εκτελέσει». Καθισμένος εκείνος στην πολυθρόνα του γραφείου του κι εμείς σε μια καρέκλα απέναντί του, δίνει την αίσθηση πως είμαστε «μικροί και ασήμαντοι». Με λίγο προγραμματισμό, στο μεσημεριανό γεύμα μπορείτε να διατηρήσετε ίση ισχύ.

Ελέγχετε την ατζέντα Σε μια τυπική συνάντηση το χρονικό πλαίσιο ελέγχεται από την ατζέντα της επιχείρησης. Το μεσημεριανό γεύμα είναι διαφορετικό. Το φαγητό είναι μια κοινωνική εμπειρία που διαρκεί το λιγότερο από 60 έως 90 λεπτά. Αφήστε τον φορητό υπολογιστή στο σπίτι. Μια παρουσίαση σε χαρτί λειτουργεί καλύτερα στο τραπέζι. Μόλις τελειώσετε με κάποια σύντομη

Δημιουργήστε μια εμπειρία στη μνήμη του ΠΕΛΑΤΗ, που θα γίνει η βάση για τη μελλοντική σας σχέση. Αυτή πρέπει να οικοδομηθεί πάνω σε μια κατά το δυνατόν αξέχαστη κοινή εμπειρία

περιγραφή, προχωρήστε στα περαιτέρω. Αν αντιληφθείτε ότι η διάρκεια του γεύματος σάς έδωσε αρκετό χρόνο για να ολοκληρώσετε την πρότασή σας, χρησιμοποιήστε τον επιπλέον χρόνο για να συνδεθείτε με τον προσκεκλημένο σας κοινωνικά. Οι άνθρωποι κάνουν δουλειές με τους ανθρώπους που τους αρέσουν.

Δημιουργήστε μια κοινή εμπειρία Είναι πολύ σημαντικό να κάνετε τον πελάτη να αισθανθεί άνετα. Βεβαιωθείτε ότι οι τρόποι σας είναι εκλεπτυ 38

σμένοι. Έ χετε την ευκαιρία να βρείτε κοινό έδαφος για να συνδεθείτε μαζί του. Δημιουργήστε μια εμπειρία στη μνήμη του που θα γίνει η βάση για τη μελλοντική σας σχέση. Αυτή πρέπει να οικοδομηθεί πάνω σε μια –κατά το δυνατόν– αξέχαστη κοινή εμπειρία. Βρείτε τρόπους ώστε να το κάνετε με διασκεδαστικό και δημιουργικό τρόπο, όπως για παράδειγμα να καλέσετε τον σεφ εκ των προτέρων και να του δώσετε οδηγίες για το τι αρέσει στον πελάτη σας, ώστε να μεριμνήσει για ένα πιάτο ειδικά γι’ αυτόν.

Κάντε στον εαυτό σας τη χάρη και… Πληρώστε τον λογαριασμό� Μπορεί να φαίνεται προφανές όταν καλείτε κάποιον σε γεύμα, πολλοί άνθρωποι των επιχειρήσεων, όμως, τείνουν να μοιράζουν τον λογαριασμό σήμερα. Αυτή δεν είναι σε καμιά περίπτωση σωστή επιλογή, αν βέβαια θέλετε να διατηρήσετε την εξουσία. Ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλιστεί αυτό, είναι να δώσετε στον σερβιτόρο την πιστωτική ή χρεωστική σας κάρτα πριν ξεκινήσει το γεύμα, από τη στιγμή που θα καθίσετε. Όλες αυτές οι κινήσεις δείχνουν ότι σκέπτεστε και τη μικρότερη λεπτομέρεια, κάτι που ενισχύει τη θέση σας στον πελάτη. Στο τέλος της ημέρας οποιαδήποτε κι αν είναι η έκβαση του γεύματος, το πιθανότερο είναι ότι θα έχετε έναν νέο πελάτη ή έναν ευχαριστημένο συνεργάτη (προϊούσης, βεβαίως, και της ποιοτικής προσφοράς σας). Είτε το ένα κατορθώσετε είτε το άλλο, σίγουρα έχετε ωφεληθεί�

ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑ

σελ. 40

ακτοπΛΟΪα

λιμανια

σελ. 54

σελ. 58

ΚΑΤΑΡΡΕΟΥΝ ΤΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΚΑΛΠΑΖΕΙ Η ΑΝΕΡΓΙΑ σελ. 49

Νέα masterplanS για 57 μεγάλα λιμάνια σελ. 58

Μαρίνες και λιμάνια: Πωλούνται κατά περιοχή «με κράχτη» τα φιλέτα σελ. 60

 39

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

σελ. 61

 40

ναυτιλια

ΟΙ ΠροβλέψΕΙΣ της CLARKSON CAPITAL MARKETS για τΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑ & ΤΙΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ ΤΟ 2013

'Ενα πλήθος παραγόντων, οικονομικών και γεωπολιτικών, θα επηρεάσει και φέτος τις προοπτικές της Ναυτιλιακής Αγοράς, και τα ναύλας. Αναλυτικές εκτιμήσεις για δεξαμενόπλοια μεταφοράς φυσικού αερίου, προϊόντων αργού πετρελαίου και πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου και εμπορευματοκιβωτίων.

 41

Η εμφάνιση Contago στις τιμές πετρελαίου θα μπορούσε να προκαλέσει την αποθήκευση αργού στη θάλασσα, ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ μέροΥς της πλεονάζουσας δυναμικότητας, ΒΕΛΤΙΩΝΟΝΤΑΣ, ΕΤΣΙ, τις τιμές των ναύλων

Δεξαμενόπλοια μεταφοράς φυσικού αερίου Το 2013 αναμένεται η κατάσταση να παραμείνει αμετάβλητη, αλλά οι ναύλοι μπορεί να ακολουθήσουν πτωτική πορεία κατά το 20142015, πριν αρχίσουν να αυξάνονται και πάλι από το 2016 και μετά. Οι καταλυτικοί παράγοντες για το 2013 μπορεί να περιλαμβάνουν: 1. Ανακοινώσεις συμβάσεων για τη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου και σχέδια πλωτής επαναεριοποίησης (FSRU). 2. Θετικές ή αρνητικές εξελίξεις στις αμερικανικές εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου. 3. Ανακοινώσεις για έγκριση/ καθυστέρηση έργων υγροποίησης.

Δεξαμενόπλοια Μεταφοράς Προϊόντων πετρελαίου Σύμφωνα με τις προβλέψεις της CLARKSON, η προσφορά θα υπερβαίνει τη ζήτηση στα επόμενα χρόνια. Το 2013 οι καταλυτικοί παράγοντες μπορεί να περιλαμβάνουν: 1. Ισχυρότερη από την αναμενόμενη ζήτηση νάφθας από την Ασία (Ιαπωνία,

Κίνα, Κορέα), που θα δεσμεύει τη δυναμικότητα των tankers, καταδεικνύοντας και μεγαλύτερη βιομηχανική παραγωγή. 2. Μη αναμενόμενες μεταβολές στην παραγωγική ικανότητα των διυλιστηρίων. 3. Υψηλότερες από τις προβλεπόμενες εξαγωγές αμερικανικών προϊόντων οι οποίες αυξάνουν τις δυνατότητες «τριγωνικής» ναύλωσης και την περαιτέρω δέσμευση της δυναμικότητας. 4. Καλύτερη/χειρότερη από την αναμενόμενη απόδοση των πλοίων προδιαγραφών “Eco”.

Δεξαμενόπλοια Μεταφοράς αργού πετρελαίου Αναμένεται μακρά αλλά αργή βελτίωση από το 2013 και περισσότερο από 2014. Το 2013 οι καταλυτικοί παράγοντες μπορεί να περιλαμβάνουν: 1. Αύξηση της ζήτησης δυτικά του Σουέζ . Πιθανώς να είναι ταχύτερη του αναμενομένου. 2. Οποιεσδήποτε εχθροπραξίες/ συγκρούσεις στον Περσικό Κόλπο θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην αύξηση των ναύλων.

 42

3. Η εμφάνιση Contago στις τιμές πετρελαίου –δηλαδή το να είναι η μελλοντική αξία ενός συμβολαίου πετρελαίου μεγαλύτερη από την τρέχουσα λόγω κόστους αποθήκευσης, ασφάλισης, χρηματοδότησης– θα μπορούσε να προκαλέσει την αποθήκευση αργού στη θάλασσα, με τη χρήση μέρους της πλεονάζουσας δυναμικότητας, βελτιώνοντας, έτσι, τις τιμές των ναύλων.

Πλοια Μεταφορας ξηρού φορτίου H πλεονάζουσα δυναμικότητα θα συνεχίσει να επηρεάζει αρνητικά τους ναύλους το 2013. Οι καταλυτικοί παράγοντες μπορεί να περιλαμβάνουν: 1. Αλλαγές στην προβλεπόμενη παραγωγή χάλυβα της Κίνας (CISA αναμένει επί του παρόντος 716 εκατ. mt). 2. Υψηλότερη από το αναμενόμενο εγχώρια παραγωγή σιδηρομεταλλεύματος και άνθρακα στην Κίνα, που θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση για εισαγωγές. 3. Κυβερνητικούς περιορισμούς στις εξαγωγές μεταλλευμάτων, που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη ζήτηση ton mile (π.χ. Ινδία, Ινδονησία).

ναυτιλια

Προβλέψεις της CLARKSON CAPITAL MARKETS για τις ναυτιλιακές μετοχές το 2013 Πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Αναμένεται συνεχιζόμενη αδυναμία στα βασικά δρομολόγια, δεδομένου του αριθμού των προς παράδοση νέων σκαφών. Το 2013 οι καταλυτικοί παράγοντες μπορεί να περιλαμβάνουν: 1. Εξελίξεις στην ευρωπαϊκή Οικονομία, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη ζήτηση εμπορευματοκιβωτίων μεταξύ Ασίας και Ευρώπης. 2. Περαιτέρω ανακοινώσεις μεγάλων παραγγελιών για την κατασκευή νέων σκαφών, που θα μπορούσαν να αποδυναμώσουν τις μελλοντικές εκτιμήσεις. 3. Απότομη αύξηση των αδρανών σκαφών, που θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μειωμένη δυναμικότητα και υψηλότερους ναύλους κατά τη διάρκεια του έτους.

εταιρΕια

προβλεψη

τιμη μετοχησ

τιμη-στοχοσ

CapitalProduct Partners Frontline Ltd Scorpio Tankers Teekay Corp. Diana Shipping Eagle Bulk Shipping Excel Maritime Carriers Genco Shipping Navios Holdings Paragon Shipping Safe Bulkers Star Bulkers Box Ships Danaos Corp. Diana Containerships Seaspan Corp. Golar LNG Golar LNG Partners A.P. MΟ/ller-Maersk A/S China COSCO Holdings China shipping Container Line Hanjin Shipping Hyundai Merchant Marine Neptune Orient Lines Orient Overseas Rickmers Maritime Wan Hai Lines COSCO Pacific Ltd Hutchison Port Holdings Pacific Basin Shipping Ltd Sinotrans Shipping

market perform

$ 7,72 $ 3,65 $ 7,50 $ 33,80 $ 8,61 $ 2,24 $ 0,69 $ 4,05 $ 3,78 $ 4,15 $ 4,13 $ 7,15 $ 5,45 $ 3,36 $ 6,70 $ 17,75 $ 37,91 $ 30,90 dkk 46.120 hkd 4,73 hkd 2,64 krw 13.000 krw 22.200 sgd 1,34 hkd 55,05 sgd 0,36 twd 17,20 hkd 11,90 $ 0,82 hkd 4,02 hkd 2,18

$ 10,00 $ 3,50 $ 9,50 $ 34,00 $ 7,50 $ n/a $ n/a $ 3,50 $ 5,00 $ n/a $ 3,75 $ 6,00 $ 6,00 $ 5,00 $ 8,00 $ 20,00 $ 46,00 $ 36,00 dkk 42.200 hkd 5,00 hkd 3,00 krw 14.000 krw 26.000 sgd 1,5 hkd 58,00 sgd 0,38 twd 19,00 hkd 13,25 $ 0,92 hkd 5,00 hkd 3,00

market perform market perform market perform market perform market perform market perform market perform market perform market perform market perform market perform market perform market perform outperform outperform outperform outperform market perform market perform market perform market perform market perform market perform market perform market perform outperform outperform outperform market perform outperform

Πηγή: Clarkson Research – Clarkson Capital Markets forward estimates

 43

Γ. Σουραβλάς (CEO Load Line Marine S.A.)

Από το τέλος του 2013

η ανάκαμψη της ναυλαγοράς

Aπό τον Πάνο Τσαγκαράκη

Σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης, που παραχώρησε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Load Line Marine S.A.*, κ. Γ. Σουραβλάς, στα «Οικονομικά & Ναυτιλιακά Νέα», αποτυπώνεται η κατάσταση που επικρατεί στην Αγορά θαλασσίων μεταφορών, ποιοι ήταν οι αστάθμητοι παράγοντες που την επηρέασαν το 2012, η εξέλιξη του κλάδου, αν υπάρχουν ευκαιρίες και ποιες είναι, καθώς και οι προβλέψεις του για το μέλλον του κλάδου.

 44

Κύριε Σουραβλά, πώς ήταν η Αγορά το 2012; Το 2012 ήταν μία δύσκολη χρονιά για όλο τον κλάδο, λόγω της ιδιαίτερα μεγάλης εισροής νεόκτιστων πλοίων στην Αγορά και της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Επιπλέον, η ξηρασία που επικράτησε στις Η.Π.Α, τη Ρωσία και την Ουκρανία προκάλεσε μειωμένες σοδειές και πολύ χαμηλότερα επίπεδα εμπορευμάτων από τα συνηθισμένα. Αποτέλεσμα ήταν η άσκηση ακόμη μεγαλύτερης πίεσης στην παγκόσμια Αγορά ξηρού φορτίου. Με αυτά τα δεδομένα, σε ποιο επίπεδο βρίσκεται η Αγορά σήμερα; Αυτή τη στιγμή είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα και ο καθένας πρέπει να κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να επιβιώσει. Είναι ζωτικής σημασίας να βρίσκουμε

| ναυτιλια / συνεντευξη |

συνεχώς τρόπους για να είμαστε όσο πιο οικονομικά αποδοτικοί γίνεται, χρησιμοποιώντας καινοτόμες τεχνολογίες όπου υπάρχουν περιθώρια, ενώ παράλληλα να παραμένουμε αποτελεσματικοί και να προσφέρουμε αξιόπιστες και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στους ναυλωτές. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να επισημάνω ότι το κόστος των καυσίμων είναι πολύ σημαντικός παράγοντας για τη μεταφορά φορτιών, συνεπώς εάν ένας ναυλωτής πρέπει να μετακινήσει συγκεκριμένη ποσότητα φορτίου –ας πούμε σιτηρών– από το ένα μέρος του πλανήτη στο άλλο, θα πρέπει να λάβει υπόψη του δύο παράγοντες: το κόστος ναύλωσης του πλοίου και το κόστος καυσίμων. Το υψηλό κόστος καυσίμων σήμερα ασκεί πίεση στους ναύλους των πλοίων και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο τα οικολογικού τύπου σκάφη θα διαδραματίσουν πολύ σημαντικό ρόλο στη Ναυτιλία και τις μεταφορές. Πώς προβλέπετε το μέλλον της Αγοράς; Αρχικά με αισιοδοξία, καθώς από τα μέσα του 2013 και μετά πιστεύεται ότι θα αναγεννηθεί η προσφορά ξηρού φορτίου στην Αμερική, την Ευρώπη, τη Ρωσία και την Ουκρανία, ενώ παράλληλα η συνεχής ανάπτυξη της κινεζικής Οικονομίας θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για την Αγορά ξηρού φορτίου. Επίσης, παρατηρούμε πολλές διαλύσεις πλοίων και αυτό είναι ένα ακόμη θετικό μήνυμα. Παράλληλα, όμως, μετά από κάποια χρόνια δυσπραγίας λόγω της ύφεσης στις αρχές του 2000, οι πλοιοκτήτες άρχισαν και πάλι να επενδύουν στην κατασκευή νέων πλοίων από το 2005 και μετά, με την άνοδο της Ναυλαγο-

ράς. Η μεγάλη εισροή νέων σκαφών στην Αγορά, η οποία κορυφώθηκε το 2012 και αναμένεται να συνεχιστεί και μέχρι τα μέσα τουλάχιστον του 2013, θα συνεχίσει να ασκεί ισχυρές πιέσεις. Βλέπετε και άλλες εξελίξεις στον ορίζοντα; Η οικονομική κρίση που έπληξε τη Ναυτιλία από το 2012 και μετά, λόγω του πλεονάζοντος αριθμού νεόκτιστων πλοίων, σε συνδυασμό με την έλλειψη χρηματοδότησης από τις τράπεζες, αλλά και του γενικότερου εμπορικού κλίματος που επικρατεί, οδηγεί στη συγχώνευση ή το κλείσιμο πολλών ναυπηγείων, ειδικά στην Κίνα, τη Νότιο Κορέα και την Ιαπωνία, λόγω έλλειψης παραγγελιών. Επίσης οι διαλύσεις πλοίων, οι οποίες έφτασαν σε επίπεδα-ρεκόρ το 2012, αναμένεται να συνεχιστούν και το 2013.

Τέλος, σε ερώτηση, για το ποιες είναι ευκαιρίες, οι οποίες θα διαμορφώσουν τις κατάλληλες συνθήκες για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα η Aγορά, ο κ. Σουραβλάς δήλωσε τα εξής: Πιστεύουμε ότι θα υπάρξουν θετικά σημάδια ανάκαμψης της Ναυλαγοράς από το τέλος του 2013 και ελπίζουμε ότι το 2014 θα είναι μία καλύτερη χρονιά για όλο τον κλάδο, ιδιαιτέρως για την Αγορά των handysize και των supramax, εάν η διάλυση σκαφών συνεχιστεί. Πιστεύουμε ακόμη ότι με την πάροδο του χρόνου θα δημιουργηθεί μία Αγορά δύο ταχυτήτων για τα πλοία: οικολογικού και μη οικολογικού τύπου. Οι ναυλωτές θα διαφοροποιήσουν τις προσφορές τους μεταξύ των δύο σε σημαντικό βαθμό καθώς όσο το κόστος των καυσίμων γίνεται όλο και μεγαλύτερο, τόσο η διαφορά στην τιμή ναύλωσης μεταξύ των δύο θα συνεχίσει να αυξάνεται.

Εάν η αγορά δεν βελτιωθεί, πολλοί πλοιοκτήτες θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα όσον αφορά Στην αποπληρωμή των οφειλών τους στις τράπεζες

Παρόλα αυτά, το 2013 θα είναι μία δύσκολη χρονιά, όχι όμως όσο δύσκολη ήταν το 2012 – ελπίζω. Εάν η Αγορά δεν βελτιωθεί, τότε πολλοί πλοιοκτήτες θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα όσον αφορά στην αποπληρωμή των οφειλών τους στις τράπεζες.

 45

* Η Load Line Marine S.A. είναι μέλος της Ε.Ε.Ν.Μ.Α. (Έ νωση Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων) στην οποία ο κ. Σουραβλάς είναι Β΄Αντιπρόεδρος.

G. Moundreas & CO. ΤΑΧΥΤΕΡΑ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΦΕΤΟΣ ΤΑ ΚΑΡΑΒΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΦΟΡΤΙΑ  46

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / Ανάλυση |

Όπως έχουμε προαναφέρει, οι εκτιμήσεις μας –όπως και του συνόλου της ναυτιλιακής κοινότητας– είναι ότι και το 2013 θα είναι μία αρκετά δύσκολη χρονιά, κατά την οποία τα κύρια προβλήματα θα είναι η αδράνεια σκαφών, λόγω της ραγδαίας αύξησης των στόλων κατά την τελευταία τριετία, η περιορισμένη δυναμική αύξησης του παγκοσμίου εμπορίου και η ουσιαστική έλλειψη χρηματοδότησης. Ο αριθμός των πλοίων που μεταφέρουν μέταλλα και δημητριακά σε γενικές γραμμές αναμένεται να αυξηθεί σχεδόν με διπλάσιο ρυθμό συγκριτικά με την ανάπτυξη του εμπορίου το 2013. Εκτιμάται ότι φέτος η προσφορά των πλοίων θα αυξηθεί περίπου 8% ενώ η μεταφορική ζήτηση θα παρουσιάσει αύξηση περίπου 4%. Ο συνδυασμός αυτών των δύο σημαντικών μεταβλητών θα ασκήσει για άλλη μία φορά ισχυρές πιέσεις στη Ναυλαγορά και οι μέχρι τώρα οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μη σημαντική διαφοροποίηση από το 2012, όπου ο BDI βρέθηκε στον χαμηλότερο μέσο όρο των τελευταίων 26 ετών. Το άλλο μείζον θέμα –αυτό της ελλειμματικής ναυτιλιακής χρηματοδότησης και ως συνέπεια αυτής– είναι ότι μειώνεται ο αριθμός παραγγελιών νεοτεύκτων, κάτι που αφενός «βοηθά» την κατάσταση σχετικά με την αύξηση του τονάζ στο άμεσο μέλλον ενώ αφετέρου έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στις κατασκευάστριες χώρες, ιδιαίτερα στην Κίνα. Σύμφωνα με το Υπουργείο Βιομηχανίας και Πληροφορικής της Κίνας, ο ναυπηγικός κλάδος είναι ένας από εκείνους που το 2013 θα χαρακτηριστούν από επιθετικές συγχωνεύσεις και εξαγορές. Βασικός στόχος είναι μέχρι το 2015 να υπάρχουν δέκα μεγάλα ναυπηγεία, τα οποία θα παράγουν περισσότερο από το 70% του συνολικού όγκου και εκ των οποίων τα μισά να συγκαταλέγονται στα 10 καλύτερα παγκοσμίως. Το υπουργείο, σε δήλωση του, τόνισε ότι κύρια αιτία συγχωνεύσεων εξαγορών είναι τα προβλήματα που άρχισε να αντιμετωπίζει ο κλάδος λόγω υπερπροσφοράς, σε συνδυασμό με την έλλειψη χρηματοδότησης.

Στον απόηχο της αβεβαιότητας και της επιβράδυνσης, ο κλάδος της Ναυτιλίας –από τους πιο παγκοσμιοποιημένους και άμεσα εξαρτώμενους από το οικονομικό γίγνεσθαι– δεν θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί, καθώς αντιμετωπίζει σοβαρά θεμελιώδη προβλήματα προσφοράς και ζήτησης.

Την ίδια στιγμή ο τραπεζικός τομέας της Κίνας εμφανίζεται ως αρωγός στην προσπάθεια ενίσχυσης των κινεζικών ναυπηγείων. Μάλιστα η Export-Import Bank (ΕΧΙΜ) ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να αυξήσει 20% τις ναυτιλιακές χρηματοδοτήσεις για παραγγελίες πλοίων, στα 3 δισ. δολάρια. Σύμφωνα με δηλώσεις αξιωματούχων της τράπεζας, θεωρείται ως κατάλληλη η στιγμή για να προβούν σ’ αυτή την ενέργεια καθώς οι κινεζικές τράπεζες δεν επηρεάστηκαν όσο οι δυτικές από την κρίση ενώ θα υπάρχουν κριτήρια για χρηματοδότηση και τα δάνεια θα δίνονται σε παραδοσιακούς πλοιοκτήτες, που η στρατηγική τους είναι να «εκμεταλλευθούν» την παρούσα κατάσταση ώστε να

 47

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / Ανάλυση |

ανανεώσουν τον στόλο τους και όχι σε καιροσκοπικές προθέσεις. Πλησιάζοντας όλο και πιο κοντά στο Νέο Έ τος της Κίνας, ο BDI έχει αρχίσει την πτωτική διορθωτική του πορεία, κλείνοντας στις 798 μονάδες. Οι επιμέρους δείκτες και ο μέσος όρος των ημερησίων εσόδων κυμάνθηκαν ως εξής: BCI στις 1.520 μονάδες με 7,992 δολ. ανά ημέρα, BPI στις 718 μονάδες στα 5,690 δολ., BSI στις 711 μονάδες και τα 7,436 ανά ημέρα και BHSI στις 475 μονάδες και 7,094 δολ. ανά ημέρα, επίπεδα ίδια με ακριβώς την ίδια ημέρα του 2012, δηλαδή ένα χρόνο πριν� Σε αντίθετα άκρα κινήθηκε ο τομέας των αγοραπωλησιών αφού αρκετή κινητικότητα είχαμε στα πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου ενώ καμία πράξη δεν έγινε στα δεξαμενόπλοια.

Οι τιμές για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια δεν παρουσίασαν σημαντικές μεταβολές και διαμορφώθηκαν ως εξής:

ΔΙΑΛΥΣΕΙΣ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΓΟΡΑΠΩΛΗΣΙΩΝ

Υπό διαφορετικές συνθήκες η πρόσφατη αύξηση διαλύσεων, σε επίπεδα άνω του ενός εκατομμυρίου dwt, θα χαρακτηριζόταν ως υγιής και υποσχόμενη Αγορά, αλλά στην παρούσα φάση οι διαπιστώσεις είναι διαφορετικές και αντικατοπτρίζουν μια Αγορά η οποία έχει φτάσει σε υψηλά επίπεδα τιμών, οι οποίες, όμως, έχουν εδραιωθεί βασιζόμενες πιο πολύ σε καθαρή κερδοσκοπία από την πλευρά των cash buyers. Το γνωστό πρόβλημα σκαφών που έχουν αγοραστεί σε υψηλές τιμές από τους cash buyers και τα οποία δεν βρίσκουν ανταπόκριση από το ενδιαφέρον των τελικών αγοραστών γίνεται όλο και πιο έντονο. Όπως και στο παρελθόν, ίσως οδηγήσει σε αύξηση των επαναδιαπραγματεύσεων αλλά και σε ζημιές για τους cash buyers. Η προσφορά τονάζ, ιδιαίτερα σε πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου και εμπορευματοκιβωτίων, έχει ιδιαίτερη δυναμική ενώ παρά το γεγονός ότι η ρουπία έχει σταθεροποιηθεί και οι τιμές αλλά και η ζήτηση για σίδηρο είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα, οι end buyers δεν δείχνουν ιδιαίτερη διάθεση, καθώς θεωρούν ότι οι τιμές δεν συμβαδίζουν με την πραγματικότητα της Αγοράς. Τα σοβαρότερα προβλήματα αντιμετώπισε το Πακιστάν, λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού από την Κίνα, αλλά και το Μπανγκλαντές, που άρχισε να επαναδραστηριοποιείται μετά από αρκετό διάστημα. Φυσικά οι επερχόμενες αργίες στην Κίνα για τον εορτασμό του Νέου Έ τους θα ωφελήσουν τις υπόλοιπες Αγορές και σ’ αυτό, άλλωστε, ελπίζει το Πακιστάν, ώστε να μπει εκ νέου στην Αγορά. Ο συνολικός αριθμός διαλύσεων για το τελευταίο διάστημα έφτασε σε αρκετά ικανοποιητικά επίπεδα και στους 1.398.818 dwt, εκ των οποίων περίπου το 60% (837.934 dwt) ήταν πλοία ξηρού φορτίου, το 33% (463.360 dwt) δεξαμενόπλοια και το 7% (97.524 dwt) containerships και RO-ROs.

Ινδία: Από 410-435 δολ. για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα. Πακιστάν: Από 400-425 δολ. για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα. Μπανγκλαντές: Από 405-430 δολ. για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα. Κίνα: Από 385-400 δολ. για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα.

ΞΗΡΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ Όνομα σκάφους

Τονάζ/ Έτος/ Ναυπηγείο

Μηχανές

TORM SALTHOLM

83,685 2008 Sanoyas

MAN-B&W

ΈλλΗΝΕΣ

VANDA COLOSSUS

55,863 2006 Kawasaki

MAN-B&W

4χ30

Singapore

ARANDA COLOSSUS

55,814 2006 Kawasaki

MAN-B&W

4χ30

Singapore

MAN-B&W

4χ30

B&W

4χ25

Mitsubishi

4χ30

07/2012 07/2012

Pacific Basin

Mitsubishi

4χ30

03/2013 09/2013

Pacific Basin

B&W

4χ30

B&W

4χ30

52,261 2001 Daedong 45,769 GLOBAL 1998 GLORY Tsuneishi 32,132 CHARLOTTE 2007 BULKER Hakodate Dock 32,114 FORTUNE 2007 AMARYLLIS Hakodate Dock CS SAVANNAH 28,685 2000 Imabari SCAN BULKER 27,308 1995 Mitsubishi BAYTUR

Πηγή: G. Moundreas & Company S.A.

 48

Δεξαμενές S/S D/D

06/2016 04/2014 -

Αγοραστές

Πωλητές/ Τιμές Επισημάνσεις (εκατ. δολάρια) 19,2 SS/DD due May 2013\ En-bloc Charter Free delivery ΓΥΡΩ ΣΤΑ 30 Feb-March 2013 En-bloc Geden Line ΞΕΠΕΡΝΑ ΤΑ 20

Indian

SS/DD due April 2013

13,6

ΑΣΙΑΤΕΣ

HandyLoggers Cido Shippin HandyLoggers Cido Shippin

HIGH 7

HandyLoggers Cido Shippin

En-bloc 34

HandyLoggers Cido Shippin Middle East HandyLoggers Cido Shippin ΈλλΗΝΕΣ

En-bloc 34

LOW 9

HIGH 7

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |

Σημειώνεται, τέλος, ότι τα Ελληνικά Ναυπηγεία (ΕΝΑΕ) αντιμετωπίζουν απαγόρευση των εμπορικών δραστηριοτήτων από την Ε.Ε. για περίοδο 15 ετών για άρση προστίμου ύψους 230 εκατ. ευρώ, ενώ οι Ναυπηγικές & Βιομηχανικές Επιχειρήσεις Ελευσίνας (ΝΒΕΕ) έχουν καταθέσει αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 99 του Πτωχευτικού Κώδικα.

Χρηματοοικονομική ανάλυση του κλάδου

hellastat:

ΚΑΤΑΡΡΕΟΥΝ ΤΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΚΑΛΠΑΖΕΙ Η ΑΝΕΡΓΙΑ ΟΙ ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΦΕΥΓΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟΥΡΚΙΑ, ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΚΑΙ ΡΟΥΜΑΝΙΑ

Ο κλάδος των ναυπηγείων εξετάζεται σε πρόσφατη μελέτη της Hellastat Α.Ε. Τα τελευταία χρόνια η εγχώρια ναυπηγική και ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα διαμορφώνεται σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα καθώς η οικονομική κρίση και τα μέτρα που ελήφθησαν στα πλαίσια του Προγράμματος Δημοσιονομικής Εξυγίανσης δεν επιτρέπουν τη διάθεση πιστώσεων για νέα ναυπηγικά και εξοπλιστικά προγράμματα. Τα έργα σταδιακά μειώνονται ενώ η ανάθεση γίνεται με σημαντικές καθυστερήσεις.

Πλέον, οι εργασίες των ελληνικών ναυπηγείων περιορίζονται κυρίως σε επισκευαστικά και εξοπλιστικά έργα για το Πολεμικό Ναυτικό, δραστηριότητα η οποία δείχνει επίσης φθίνουσα πορεία. Ουσιαστικά οι μονάδες της χώρας υπολειτουργούν, επωμιζόμενες έτσι σημαντικά έξοδα για εγκαταστάσεις που δεν χρησιμοποιούνται ενώ η ανεργία έχει αυξηθεί σημαντικά. Οι ελληνικές μονάδες αντιμετωπίζουν έντονο ανταγωνισμό από εγκαταστάσεις γειτονικών χωρών (Τουρκία, Βουλγαρία, Ρουμανία), αλλά και από χώρες της Ασίας (Κίνα, Κορέα κ.ά.), οι οποίες προσφέρουν χαμηλότερες χρεώσεις λόγω του μικρότερου εργατικού κόστους.

 49

Στη μελέτη της Hellastat αναλύονται οι οικονομικές καταστάσεις 37 επιχειρήσεων. Τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν συνοψίζονται στα εξής: Ο συνολικός Κύκλος Εργασιών των εγχώριων ναυπηγείων συνέχισε και το 2011 την έντονα πτωτική πορεία των τελευταίων ετών, μειούμενος 32%, στα 139 εκατ. ευρώ. Το 65% των επιχειρήσεων υπέστησαν μειούμενα έσοδα σε σχέση με το 2010, με τη μέση υποχώρηση ανά εταιρεία να διαμορφώνεται σε 7,6%. Αν και ο κλάδος είναι έντονα ζημιογόνος, οι λειτουργικές και προ φόρων ζημιές περιορίστηκαν σε 50,77 και 69,17 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα, λόγω του περιορισμού των αρνητικών αποτελεσμάτων της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ Α.Ε. Το μέσο περιθώριο μικτής κερδοφορίας βελτιώθηκε στο 24,7%, από 21,2% το 2010. Το περιθώριο ΚΠΤΦΑ αυξήθηκε στο 6,3%, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης ΚΠΦ σταθεροποιήθηκε στο 0,7%. Η γενική και άμεση ρευστότητα του κλάδου σχηματίστηκε σε 1,50 και 1,40, αντίστοιχα, το 2011. Ο Εμπορικός Κύκλος του δείγματος διαμορφώθηκε σε ευνοϊκά επίπεδα (-27 ημέρες) λόγω του επαρκούς διαστήματος πίστωσης το 2011 (9 μήνες). Η κεφαλαιακή μόχλευση παρέμεινε σε σταθερό επίπεδο (1,5 προς 1). Η μέση αποδοτικότητα των Ιδίων Κεφαλαίων (RoE) υποχώρησε ελαφρώς – 2,5%.

Γ. Κουμουτσάκος:

104 ναυτικοί , όμηροι πειρατών το 2012 Η απειλή της σύγχρονης θαλάσσιας πειρατείας και οι δυνατότητες ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας και του συντονισμού μεταξύ των επιχειρήσεων και προγραμμάτων της ΕΕ συζητήθηκαν σε ειδική συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής στις Βρυξέλλες.

«Παρά τη μικρή κάμψη που εμφανίζουν οι επιθέσεις και καταλήψεις πλοίων, η απειλή της θαλάσσιας πειρατείας παραμένει ισχυρή και επικίνδυνη. Οι πολυδιάστατες επιπτώσεις εξακολουθούν να πλήττουν τη διεθνή Οικονομία και το διεθνές

εμπόριο, τη Ναυτιλία, την ασφάλεια και σταθερότητα, πάνω απ’ όλα όμως τη ζωή και την ασφάλεια χιλιάδων ναυτικών. Οι αριθμοί, αν και εμφανίζουν σχετική μείωση, εξακολουθούν να είναι ανησυχητικοί: 585 ναυτικοί κρατήθηκαν όμηροι το 2012 και 104 εξακολουθούσαν να βρίσκονται υπό καθεστώς ομηρίας από σομαλούς πειρατές στο τέλος του έτους», τόνισε ο κ. Γ. Κουμουτσάκος ως εισηγητής

 50

του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη θαλάσσια πειρατεία. «Τα βαθύτερα αίτια της θαλάσσιας πειρατείας παραμένουν στην ξηρά. Γι’ αυτό η Ε.Ε. πρέπει να συνεχίσει και να επιτείνει την επιχειρησιακή της εγρήγορση αλλά και την παροχή αναπτυξιακής βοήθειας στα κράτη εκείνα που λόγω οικονομικών, κοινωνικών προβλημάτων και πολιτικής αστάθειας εξελίσσονται σε «φυτώρια πειρατείας», τόνισε ο έλληνας ευρωβουλευτής. Σχετικά με τη μεγάλη αύξηση του αριθμού των επιθέσεων στον Κόλπο της Γουινέας και την Ινδονησία, επεσήμανε ότι «Η επικέντρωση της προσοχής και της παρουσίας της διεθνούς κοινότητας σε θάλασσες υψηλής επικινδυνότητας, σε συνδυασμό με φαινόμενα “μιμητισμού”, έχουν ως αντίκτυπο τη διασπορά των πειρατικών επιθέσεων ανατολικότερα και νοτιότερα των ακτών της Σομαλίας και του Κόλπου του Άντεν καθώς και στις θάλασσες της δυτικής Αφρικής. Πρόκειται για ιδιαίτερα ανησυχητική εξέλιξη, καθώς οι πειρατές σ’ αυτή την περιοχή είναι βίαιοι και στις περισ-

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |

σότερες περιπτώσεις οπλισμένοι». Ο κ. Κουμουτσάκος, αναφερόμενος στα βασικά σημεία του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υπογράμμισε τη σημασία παράτασης έως το 2014 της εντολής της ευρωπαϊκής επιχείρησης ATALANTA, την ανάγκη δίωξης των ύποπτων για πειρατικές επιθέσεις, εντοπισμού των παράνομων ροών χρήματος, και κύρωσης από τρίτες χώρες της Διεθνούς Σύμβασης του Ο.Η.Ε. για το Δίκαιο της Θάλασσας. «Η υιοθέτηση τέτοιων κειμένων αποτελεί απόδειξη της πολιτικής βούλησης και δέσμευσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να επιμείνει στην οριστική εξάλειψη της πειρατείας και να συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης για τη σοβαρότητα αυτής της μάστιγας». Η Επίτροπος, κα. Μ. Δαμανάκη, αρμόδια για θέματα Αλιείας και Θαλασσίων Υποθέσεων, ανακοίνωσε ότι σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης προετοιμάζεται έγγραφο πολιτικής για μια κοινή στρατηγική ασφάλειας στη θάλασσα. Η κα. Α. Μπρεδήμα, ως εισηγήτρια σχετικής γνωμοδότησης της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, ανέφερε ότι η Ε.Ε. πρέπει να διαμορφώσει το κατάλληλο μίγμα εργαλείων που έχει ήδη στη διάθεσή της: εμπόριο και αναπτυξιακή βοήθεια, στρατιωτική παρουσία, ανοικοδόμηση και συγκρότηση κράτους δικαίου. Ο ολλανδός ευρωβουλευτής κ. Ρ. Van Dalen επεσήμανε την ανάγκη παροχής εναλλακτικών ευκαιριών, ένα μίγμα κινήτρων-αντικινήτρων για να αποτραπούν νέοι να εμπλακούν σε πειρατικές επιθέσεις. Η κα. M. Jager, εκ μέρους του Επιτρόπου για ζητήματα Μεταφορών, κ. S. Kallas, αναφέρθηκε στη σημασία της συνεργασίας της Ε. Επιτροπής με την EMSA και τον ΙΜO, καθώς και στην ανάγκη μείωσης του νομοθετικού χάσματος μεταξύ των κρατών-μελών.

ΣΚΑΝΔΑΛΟ

ΑΠΑΤΗ ΜΕ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ!

Σάλο έχει προκαλέσει στην τοπική κοινωνία της Κρήτης η είδηση ότι ιδιωτική εταιρία εξυπηρέτησης στρατιωτικών σκαφών, μαζί με υπαλλήλους των βάσεων, σε συνεργασία με αξιωματικούς του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού έκλεβαν και στη συνέχεια πωλούσαν μεγάλες ποσότητες καυσίμων σε χαμηλότερες τιμές από αυτές που διαμορφώνονται στην ελεύθερη Αγορά. Σημειώνεται ότι για να καλύψουν το σχετικό έλλειμμα στις ποσότητες, συμπλήρωναν με άλλα συστατικά, ακόμη και με νερό, καθιστώντας έτσι ακατάλληλες για χρήση σε ελικόπτερα και πλοία και τις υπόλοιπες ποσότητες καυσίμων. Στα μέσα Νοεμβρίου 2012, έπειτα από αξιοποίηση πληροφοριών, που ήλθαν σε γνώση του ΣΔΟΕ, κλιμάκια από Ηράκλειο και Αθήνα βρέθηκαν στις εγκαταστάσεις της Νατοϊκής προβλήτας στο Μαράθι και στη Διεύθυνση Καυσίμων του Ναυστάθμου Κρήτης στη Σούδα για ελέγχους. Οι πληροφορίες επιβεβαιώθηκαν και εντοπίστηκαν μεγάλες ποσότητες λαθραίων καυσίμων σε ιδιωτικές αποθήκες και σε αρκετές επιχειρήσεις των Χανίων, του Ηρακλείου, ακόμη και σε σπίτια, που είχαν προμηθευτεί καύσιμα για ιδιωτική κατανάλωση, αντί για πετρέλαιο θέρμανσης. Αξιοσημείωτο είναι ότι πολλές επιχειρήσεις προμηθεύονταν το πετρέλαιο από την εται-

 51

ρεία εξυπηρέτησης του Στόλου αντί παροχών υπηρεσιών ή ακόμη και για αγορά ή πώληση αγαθών, όπως προκύπτει από τις πρώτες έρευνες. Την ίδια στιγμή πληροφορίες αναφέρουν ότι στις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν, βρέθηκε σωρεία παραβάσεων από πλαστά και εικονικά τιμολόγια. Ταυτόχρονα η έρευνα συνεχίζεται σε όλες τις εγκαταστάσεις του Μαραθίου στον νατοϊκό τομέα, αλλά και στις εγκαταστάσεις της Διεύθυνσης Καυσίμων του Ναυστάθμου Κρήτης στη Σούδα, όπως και σε υπαλλήλους και αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι έρευνες θα συνεχιστούν και σε υπαλλήλους της αμερικανικής βάσης Σούδας. Παρά τα όσα ακούγονται για παρεμβάσεις ώστε να πνιγεί η ιστορία, όλοι ευελπιστούν ότι θα αποκαλυφθεί το κύκλωμα.

Hellastat:

Η κρίση Χτύπησε και τους σκαφάτους Υποχώρηση πωλήσεων εμφάνισε το 2011 ο κλάδος ναυτιλιακών και βιομηχανικών ειδών, λόγω της κρίσης, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Hellastat.

Ειδικότερα, όπως σημειώνεται στη μελέτη, η οικονο μική ύφεση είχε αντίκτυπο και στην αγορά ναυτιλια κών και βιομηχανικών ειδών το 2011, με σημαντικό πελάτη τις ναυπηγικές μονάδες, η δραστηριότητα των οποίων εμφανίζει αξιόλογη υποχώρηση τα τελευταία χρόνια.

Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος αναγκάζει τους ιδιοκτήτες σκαφών να αγοράζουν μόνο τα απολύτως απαραίτητα για το σκάφος τους είδη, που σχετίζονται κυρίως με τη συντήρησή τους. Παράλληλα, οι πωλήσεις των σκαφών αναψυχής καταγράφουν σημαντική πτώση σε παγκόσμια κλίμακα –και φυσικά και στη χώρα μας– με άμεση συνέπεια τη χαμηλή ζήτηση για κινητήρες και λοιπά είδη.

 52

Σύμφωνα με την Hellastat, πλέον η Αγορά συγκεντρώνεται κυρίως γύρω από αγοραπωλησίες μεταχειρισμένων, καθώς οι τυχόν ενδιαφερόμενοι, λόγω γενικότερης αβεβαιότητας και της κακής ψυχολογίας που επικρατεί, διστάζουν να προχωρήσουν στην απόκτηση νέου σκάφους. Σημειώνεται ότι ο εγχώριος κλάδος ενοικίασης σκαφών αναψυχής και Κρουαζιέρας υφίσταται σημαντικά προβλήματα, όπως το cabotage, οι υψηλές χρεώσεις ελλιμενι-

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |

σμού και οι ελλείψεις σε υποδομές (κυρίως σε αριθμό και εξοπλισμό μαρίνων), με συνέπεια να μην είναι επαρκώς ανεπτυγμένος ώστε να υποστηρίξει μεγαλύτερη απορρόφηση των προϊόντων του κλάδου.

Χρηματοοικονομική ανάλυση του κλάδου Στη μελέτη της Hellastat αναλύονται οι οικονομικές καταστάσεις 38 επιχειρήσεων. Τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν συνοψίζονται στα εξής: Ο συνολικός Κύκλος Εργασιών των προμηθευτών ναυτιλιακών και βιομηχανικών εφοδίων το 2011 υποχώρησε 3,4%, στα 129 εκατ. ευρώ. Οι 7 στις 10 επιχειρήσεις εμφάνισαν μειωμένες πωλήσεις σε σχέση με το 2010, με τη μέση μεταβολή να διαμορφώνεται σε -12,6% (11/09: -11,2%). Αντιθέτως, η κερδοφορία του δείγματος παρουσίασε βελτίωση το 2011. Τα ΚΠΤΦΑ αυξήθηκαν 27,7%, ανερχόμενα σε 10 εκατ. ευρώ, με 8 στις 10 εταιρείες να είναι κερδοφόρες. Τα ΚΠΦ σημείωσαν άνοδο 36,3%, στα 4,43 εκατ. ευρώ, με τη μέση μεταβολή ανά εταιρεία να φτάνει το +14,2%. Το μέσο περιθώριο μικτού κέρδους αυξήθηκε οριακά σε 30,8%, διατηρώντας ανοδική πορεία. Τα περιθώρια λειτουργικών και προ φόρων κερδών του δείγματος το 2011 αυξήθηκαν σε 6,6% και 1,5%, αντίστοιχα. Οι δείκτες γενικής και άμεσης ρευστότητας σχηματίστηκαν σε 1,66 και 1,25, αντίστοιχα. Ο εμπορικός κύκλος επιδεινώθηκε στις 111 ημέρες. Οι εταιρείες ναυτιλιακών ειδών μόχλευσαν τα Ίδια Κεφάλαιά τους κατά 1,4 τη φορά. Η μέση αποδοτικότητα των Ιδίων Κεφαλαίων (RoE) υποχώρησε το τελευταίο έτος σε 3,9%, από 6% το 2010 και 8,7% το 2009.

αγορα αργου πετρελαιου

Η μείωση των αμερικανικών εισαγωγών αργού πετρελαίου συμπιέζει τους ναύλους των δεξαμενοπλοίων Μοναδική ελπίδα εξισορρόπησης διαφαίνεται από την αύξηση της ζήτησης στην Κίνα. Η διασφάλιση της ενεργειακής αυτάρκειας των Η.Π.Α. οδηγεί –σε ορίζοντα έτους– σε μείωση της ζήτησης για εισαγόμενο αργό, στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 25 χρόνων. Αυτό επηρεάζει την Αγορά δεξαμενοπλοίων, στην

ΤΑ ΤΡΕΧΟΝΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΝΑΥΛΩΝ ΜΕ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΠΛΟΙΩΝ. ΑΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ, ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΔΙΑΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ

οποία οι ναύλοι αναμένεται να συμπιεστούν περαιτέρω. Ας σημειωθεί ότι ο μέσος ναύλος ενός δεξαμενοπλοίου κυμάνθηκε το 2010 στα 33.500 δολάρια ημερησίως, ενώ μεσοσταθμικά το 2012 βρισκόταν 50%

 53

πιο κάτω. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τρέχοντα επίπεδα ναύλων με δυσκολία καλύπτουν το κόστος λειτουργίας των πλοίων. Αν, μάλιστα, συνυπολογίσει κανείς και το χρηματοοικονομικό κόστος (κάλυψη δανεισμού κ.λπ.), τότε τα πράγματα μοιάζουν ακόμη χειρότερα. Η Energy Information Administration των Η.Π.Α. προβλέπει ότι οι καθαρές εισαγωγές υγρών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένου του αργού πετρελαίου και πετρελαϊκών προϊόντων, θα μειωθεί σε περίπου 6 εκατ. βαρέλια την ημέρα το 2014, το χαμηλότερο επίπεδό τους από το 1987. «Η μείωση της εξάρτησης των Η.Π.Α. για εισαγωγές πετρελαίου αντανακλά την αύξηση της αμερικανικής παραγωγής», όπως σημειώνει η Golden Destiny. Η παραγωγή αμερικανικού αργού έφθασε στο χαμηλό των 5 εκατ. βαρελιών το 2008, ανέκαμψε όμως στα 6,43 εκατ. βαρέλια πέρσι και αναμένεται να ανέλθει το 2014 στα 8 εκατ. βαρέλια. Από την άλλη πλευρά, η επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας παρέχει στήριγμα στη ζήτηση αργού πετρελαίου, άρα και στο θαλάσσιο εμπόριο. Η κινεζική επενδυτική τράπεζα China International Capital υπολογίζει ότι η συνολική ζήτηση για φέτος θα αυξηθεί 4,7% σε ετήσια βάση στα 10,86 εκατ. βαρέλια την ημέρα, από 3,4% αύξηση το 2012, δήλωσε ο Janet Kong, διευθυντής του τμήματος ερευνών.

ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ

ακτοπλοοι εναντιον κρουαζιερασ Πυρά μεταξύ της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας (Ε.Ε.Κ.Φ.Ν.) και του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας.

Σφοδρή κόντρα έχει ξεσπάσει μεταξύ της Έ νωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοί ων και Φορέων Ναυτιλίας (Ε.Ε.Κ.Φ.Ν.) με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας μετά τη δημοσίευση ανακοίνωσης του Σ.Ε.Ε.Ν., σχετικά με το νέο διευρυμένο όργανο εκπροσώπησης, διηπειρωτικώς, του χώρου της Κρουαζιέρας – τη νέα CLIA. Οι

δύο Ενώσεις ερίζουν για το ποιος θα έχει τον πρώτο λόγο για τη συμμετοχή στον νέο φορέα. Πιο συγκεκριμένα η Έ νωση Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας (Ε.Ε.Κ.Φ.Ν.) σε ανακοίνωσή της τονίζει ότι: «Ο Σ.Ε.Ε.Ν. επιχειρεί γι’ ακόμη μια φορά να υπεισέλθει σε θέματα του κλάδου της Κρουαζιέρας, παρά το γεγονός ότι δεν έχει σήμερα καμία σοβαρή εκπροσώπηση. Αναφέρεται στο θέμα της ένταξης στο όργανο αυτό μελών, με εντελώς απαρά-

 54

δεκτο τρόπο και με σκοπό να θίξει τις ελληνικές εταιρείες, επειδή συμβαίνει να μην υπάρχει πλέον στον φορέα αυτό ούτε διαχειρίστρια εταιρεία ούτε εταιρεία ελληνικής πλοιοκτησίας, ανακοινώνοντας ότι καμία σήμερα δεν είναι μέλος στην CLIA για να καταλήξει με την ανακοίνωση ότι ο Σ.Ε.Ε.Ν. θα επιδιώξει συνεργασία με το νέο αυτό όργανο. Δεν αντιλαμβάνεται ότι με τον τρόπο αυτό δημιουργεί το εύλογο ερώτημα «με ποια εκπροσώπηση από πλευράς πλοιοκτητριών/δια-

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / ακτοπλοϊα |

χειριστριών εταιρειών θα μπορούσε να έχει οποιαδήποτε σοβαρή συνεργασία;». Παραγνωρίζει ο Σ.Ε.Ε.Ν. το γεγονός ότι οι πλοιοκτήτριες/διαχειρίστριες εταιρείες του ελληνικού χώρου είναι μέλη μόνο στην Έ νωσή μας. Θα θέλαμε να καταστεί σαφές, ότι από το 2013 και στο εξής –σε συνέχεια και της σχετικής Ανακοίνωσης της– η CLIA ενοποιήθηκε με όλα τα περιφερειακά Συμβούλια Κρουαζιέρας και συγκροτήθηκε σε ένα κοινό όργανο με την προσάρτηση όλων των τοπικών Συμβουλίων Κρουαζιέρας, όπως και με αυτό της Ευρώπης, το οποίο και μετονομάστηκε σε CLIA Ευρώπης. Και επειδή ο Σ.Ε.Ε.Ν. αναφέρθηκε στο ότι δεν υπάρχει καμία ελληνική εταιρεία που να ανήκει στην CLIA, να δι-

Ο Σ.Ε.Ε.Ν. επιχειρεί για μία ακόμη φορά να υπεισέλθει σε θέματα του κλάδου της κρουαζιέρας, παρά το γεγονός ότι δεν έχει σήμερα καμία σοβαρή εκπροσώπηση

ευκρινιστεί ότι το ιδρυτικό μας μέλος Louis Cruises συμμετείχε τόσο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Κρουαζιέρας από την ίδρυσή του όσο και στην CLIA μέχρι και την ενοποίησή της, οπότε ως ευρωπαϊκή εταιρεία εντάχθηκε στην CLIA Ευρώπης, η οποία διατηρεί στη νέα μορφή της τα Μέλη της και μάλιστα τα ιδρυτικά, όπως είναι η Louis Cruises. Να επισημανθεί ακόμη, ότι σε παγκόσμιο επίπεδο η Αγορά Κρουαζιέρας έχει μία ξεχωριστή και αυτόνομη Έ νωση, η

οποία εκπροσωπεί αμιγώς τις εταιρείες Κρουαζιέρας, που σε καμία περίπτωση δεν είναι δυνατό να εκπροσωπηθούν από φορείς που δεν έχουν σχέση με τον χαρακτήρα της διαχείρισης των κρουαζιεροπλοίων. Οι λόγοι είναι προφανείς, καθώς πρόκειται για εντελώς διαφορετικό τομέα, με άλλες ανάγκες, διεκδικήσεις, κανόνες λειτουργικούς και εκμετάλλευσης του πλοίου, κανονισμούς ασφαλείας κ.λπ. Τέλος, θέλουμε να τονίσουμε ότι δεν ωφελεί στον Σ.Ε.Ε.Ν. να συνεχιστεί αυτή η τακτική ανεπίτρεπτων ανακοινώσεων, επειδή δεν έχει κανένα όφελος από αυτές, τη στιγμή μάλιστα που τον φορέα απασχολούν τα γνωστά σοβαρά προβλήματα της Ακτοπλοΐας.»

Η άποψη του Σ.Ε.Ε.Ν. Σημειώνεται ότι μία μέρα νωρίτερα ο Σ.Ε.Ε.Ν. εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο συνεργασίας με την CLIA. Πιο συγκεκριμένα στην ανακοίνωση τονιζόταν: «Είναι κατανοητό ότι όλοι οι φορείς που ασχολούνται με το θέμα της Κρουαζιέρας επικροτούν την κίνηση της CLIA να συγκροτήσει σε μια νέα Παγκόσμια Έ νωση με το όνομα CLIA, τις ανεξάρτητες ώς σήμερα ενώσεις (ECC, ACA, PSA/ALE, AFCC, ABREMAR, NWCCA, ICCA) που εκπροσωπούν την Κρουαζιέρα σε Ασία, Ευρώπη, Αυστραλία, Βραζιλία καθώς και κράτη όπως η Γαλλία και η Ιταλία. Άσχετα από δημοσιεύσεις, πρέπει να διευκρινιστεί ότι αυτή τη στιγμή καμία ελληνική εταιρεία δεν είναι μέλος της CLIA, η οποία έχει σημαντικές οικονομικές εισφορές από τα μέλη της. Αυτοί οι πόροι χρησιμοποιούνται πέραν των εξόδων διοίκησης της CLIA για τη δυναμική παρουσία της σε κυβερνητικά και νομοθετικά όργανα, ώστε να προωθηθούν σημαντικά θέματα, όπως τεχνικά, κανονιστικά, ασφαλείας, περιβάλλοντος και υγείας. Επίσης ταξιδιωτικά γραφεία και οργανισμοί μπορούν να γίνουν μέλη της CLIA, απολαμβάνοντας του κύρους της στην Αγορά, εισφέροντας ένα μικρό

 55

ποσό συνδρομής, σε αντίθεση με τη συνεισφορά των πλοιοκτητριών εταιρειών. Η ανάγκη συνένωσης, ιδιαίτερα του European Cruise Council, έρχεται τη στιγμή κατά την οποία νέοι προορισμοί (Ασία, Αυστραλία, Κίνα) αυξάνουν το μερίδιο Αγοράς τους, λόγω και της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη όπως και της αστάθειας σε προορισμούς της «Αραβικής Άνοιξης». O Σ.Ε.Ε.Ν., σε επαφές με την CLIA, θα επιδιώξει συνεργασία με τον νέο φορέα που δημιουργείται».

εταιρΕίες κρουαζιερών μέλη της CLIA AMA WATERWAYS AMERICAN CRUISE LINE AVALON WATERWAYS AZAMARA (CELEBRITY) CARNIVAL CELEBRITY COSTA CRYSTAL CUNARD DISNEY HAL HURTIGRUTEN MSC NCL OCEANIA PAUL GAUGUIN PEARL PRINCESS REGENT 7 SEAS ROYALL CARIBBEAN SEA DREAM SEA BOURN SILVERSEA UNIWORLD WIND STAR

νεο σχεδιο νομου

Αλλάζει το τοπίο με νεα μετρα στηριξησ τησ ακτοπλοοϊασ Σημαντικές μεταβολές στις οργανικές συνθέσεις των πλοίων της Ακτοπλοΐας, στους χρόνους υποχρεωτικής δρομολόγησής τους, αλλά και ατομικές συμβάσεις στα κατώτερα πληρώματα στην ποντοπόρο Ναυτιλία προτείνονται με το νέο τροποποιημένο πολυνομοσχέδιο, που προωθεί προς συζήτηση ο υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου, κ. Κωστής Μουσουρούλης. Το νέο σχέδιο νόμου με τον γενικό τίτλο «Ανασυγκρότηση του Υ.Ν.Α. και άλλες διατάξεις» δόθηκε στα κόμματα της κυβέρνησης για έναν νέο γύρο διαλόγου μετά τη δημόσια διαβούλευση που έγινε τον προηγούμενο μήνα. Το νέο κείμενο περιέχει αλλαγές, που έχουν υποδειχθεί από τη Νομοπαρα-

σκευαστική Επιτροπή της Βουλής σε θέματα νομικής φύσης όπως και αλλαγές σε θέματα ουσίας, που έχουν υποδειχθεί από τα τρία κόμματα της κυβέρνησης, αλλά και από φορείς. Σημειώνεται ότι πολλοί παράγοντες της Ναυτιλίας είχαν εκφράσει ενστάσεις για τις προηγούμενες ρυθμίσεις.

στη νέα έκδοση του νομοσχεδίου προβλέπονται τα εξής: Μείωση έως και 50% στο ξενοδοχειακό προσωπικό στα πλοία της Ακτοπλο-

 56

ΐας κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου. Πιο συγκεκριμένα στο άρθρο 29 προβλέπεται ότι από την 1η Νοεμβρίου έως και τις 31 Μαρτίου οι οργανικές συνθέσεις των πλοίων, πλην εκείνων που είναι δρομολογημένα στον Αργοσαρωνικό, μειώνονται όσον αφορά στους ναυτικούς γενικών υπηρεσιών (οικονομικές υπηρεσίες, υπηρεσίες τροφοδοσίας). Ειδικά οι θαλαμηπόλοι, επίκουροι κ.ά. μειώνονται 50%. Ανοίγει «παράθυρο» για μείωση του χρόνου υποχρεωτικής απασχόλησης

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / ακτοπλοϊα |

των ναυτεργατών (σ.σ.: ήταν 10μηνο). Δημιουργούνται προϋποθέσεις για τη μείωση των δρομολογίων των πλοίων κατά τους χειμερινούς μήνες, ιδιαίτερα για τα ταχύπλοα, τα οποία θα «δένουν» για 8 μήνες. Καθιέρωση τέλους στους φορείς διαχείρισης των λιμανιών, οι οποίοι είναι Ν.Π.Δ.Δ. για να αποφύγουν τις μειώσεις των επιδοτήσεών τους οι ακτοπλοϊκές εταιρείες, που εξυπηρετούν τις λεγόμενες άγονες γραμμές. Το τέλος θα ανέρχεται σε ποσοστό έως 10% επί των ετήσιων εσόδων τους. Οι άγονες γραμμές μέχρι τώρα επιδοτούνται μέσω τέλους 3% στα εισιτήρια των επιβατών αλλά τα έσοδά τους δεν επαρκούν. Απάλειψη πρόβλεψης για την επίταξη επιβατηγών πλοίων, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι συγκοινωνιακές ανάγκες. Έ κδοση Π.Δ. με το οποίο ευθυγραμμίζονται τα όρια ηλικίας των πορθμείων και των υδροπτερύγων με τα μεγάλα πλοία της Ακτοπλοΐας, στα οποία ουσιαστικά από το 2006 έχει καταργηθεί το όριο της 30ετίας για την παραμονή τους στα δρομολόγια. Με απόφαση του ΥΝΑ ο πλοιοκτήτης έχει τη δυνατότητα να δρομολογεί ένα επιπλέον πλοίο για την περίοδο από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο. Εφόσον διαθέτει και άλλο πλοίο στην ίδια γραμμή, πρακτικά η εταιρεία μπορεί τους υπόλοιπους μήνες να δρομολογεί μικρότερα πλοία και να αυξάνει τη χωρητικότητά της το Καλοκαίρι. Αυτό θα δίνει τη δυνατότητα στις εταιρείες να δρομολογούν ένα μικρό πλοίο για όλο τον χρόνο, ιδιαίτερα για τον Χειμώνα, και το Καλοκαίρι να δρομολογούν το μεγαλύτερο πλοίο. Με απόφαση του Υ.Ν.Α. μπορεί να ανακληθεί η δρομολόγηση ενός πλοίου ύστερα από αίτημα του πλοιοκτήτη, εφόσον δεν δημιουργείται πρόβλημα στις συγκοινωνίες. Εκτός από τους δύο μήνες ακινησίας, η εταιρεία έχει τη δυνατότητα να κρατήσει ένα συμβατικό πλοίο εκτός δρο-

μολογίων για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, για την αποκατάσταση ζημιάς ή βλάβης, ενώ παρέχονται άλλες 45 ημέρες συνεχόμενης ακινησίας αν οι συγκοινωνιακές ανάγκες καλύπτονται ή αν η εποχιακή κίνηση είναι μικρή. Η εταιρεία δεν έχει υποχρέωση να απασχολεί ναυτικούς τους δύο μήνες της ακινησίας του πλοίου, όπως προβλέπεται στον Ν.2932, αλλά επιπλέον κατά τη διάρκεια που το πλοίο της επισκευάζεται λόγω βλάβης και κατά το διάστημα των 45 ημερών που ζητεί τη διακοπή των δρομολογίων της. Οι ναυτικοί που θα απολύονται δεν θα δικαιούνται αποζημίωσης, εφόσον προ-

Ο ΠΛΟΙΟΚΤΗΤΗΣ ΕΧΕΙ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΕΙ ΕΝΑ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΟΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟΥΝΙΟ ΕΩΣ ΤΟΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ, ΕΦΟΣΟΝ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΠΛΟΙΟ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΓΡΑΜΜΗ

σληφθούν εκ νέου στο ίδιο πλοίο μετά την έναρξη των νέων δρομολογίων του. Με απόφαση του Υ.Ν.Α. για την κάλυψη εκτάκτων αναγκών που δεν τις καλύπτουν τα υπάρχοντα πλοία, μπορεί να γίνει έκτακτη δρομολόγηση για την εκτέλεση συγκεκριμένου αριθμού δρομολογίων.

Άλλες διατάξεις Από εκεί και πέρα, εκτεταμένες αλλαγές έγιναν στο κύριο σώμα του νομοσχεδίου, όπου προβλέφθηκε ρητά

 57

η ύπαρξη του Αρχηγείου Λιμενικού Σώματος μέσα στο νέο υπουργείο. Μικρότερες είναι οι αλλαγές στο κεφάλαιο «λιμάνια» και στο σχετικό με την πλοηγική υπηρεσία. Σημειώνεται ότι στο ίδιο νομοσχέδιο υπάρχουν και οι διατάξεις για την καθιέρωση ατομικών συμβάσεων στα ποντοπόρα πλοία.

ΣΠΟΥΔΕΣ ΚΑΙ ΤΑΜΕΙΑ Σπουδαστές και σπουδάστριες των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.), πρώτης και δεύτερης θαλάσσιας εκπαιδευτικής περιόδου, που δεν βρίσκουν θέσεις απασχόλησης για την εκτέλεση της πρακτικής άσκησης σε πλοία με ελληνική σημαία ή σε πλοία με σημαία τρίτης χώρας συμβεβλημένα με το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (Ν.Α.Τ.), επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση να ναυτολογηθούν σε πλοία με σημαία τρίτης χώρας, μη συμβεβλημένα με το Ν.Α.Τ. Το ΤΑΙΠΕΔ, πριν από οποιαδήποτε απόφαση η οποία μπορεί να οδηγήσει στη μεταβολή της περιουσιακής κατάστασης των Φορέων Διοίκησης και Εκμετάλλευσης Λιμένων ή να επιδράσει στην λειτουργία τους, εκπονεί μελέτη βιωσιμότητας για κάθε έναν από αυτούς, με σκοπό τη διασφάλιση των οικονομικών και ανθρωπίνων πόρων, καθώς και της υλικοτεχνικής υποδομής που θα επιτρέπουν τη συνέχεια της αδιάλειπτης λειτουργίας τους και την απρόσκοπτη παροχή των διοικητικών υπηρεσιών τους, με την οποία αιτιολογεί την απόφασή του. Οι μετοχές που θα λάβουν οι εργαζόμενοι της Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία «Ανώνυμη Εταιρεία Παροχής Πλοηγικών Υπηρεσιών» και διακριτικό τίτλο «Πλοηγική Α.Ε.» είναι ονομαστικές, μη μεταβιβάσιμες. Στην περίπτωση της καθ’ οιονδήποτε τρόπο λήξης της εργασιακής σχέσης με την εταιρεία, οι μετοχές επιστρέφουν σ’ αυτήν.

στρατηγικη

Νέα masterplanS

για 57 μεγάλα λιμάνια Η πολιτική αξιοποίησης και ανάπτυξης και η προσέλκυση επενδύσεων υποστηρίχθηκαν από όλους, ενώ «αγκάθι» παραμένει η διαχείριση της Πλοηγικής Υπηρεσίας. Aπό τον γιωργο αλεξακη

Η επικαιροποίηση των masterplans για 57 μεγάλα λιμάνια της χώρας ξεκινά άμεσα, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε στη συνεδρίαση της Ένωσης Λιμένων Ελλάδας, ο Γ. Γ. Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής, κ. Κ. Μουτζούρης. Τόσο ο κ. Μουτζούρης όσο και ο Πρόεδρος της ΕΛΙΜΕ, κ. Γ. Ανωμερίτης, αναφέρθηκαν στη νέα λιμενική πολιτική και στα προβλεπόμενα του Σ/Ν του Υ.Ν.Α., το οποίο ως γνωστόν έχει προκαλέσει την αντίδραση της ΟΜΥΛΕ.

Σε σχετική ανακοίνωση αναφέρονται τα ακόλουθα: «Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της συνεδρίασης της Γενικής Συνέλευσης και του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΛΙΜΕ (Έ νωση Λιμένων Ελλάδας), στη δύναμη της οποίας συμμετέχουν 17 μεγάλα λιμάνια της χώρας (Ο.Λ.Π. Α.Ε., Ο.Λ.Θ. Α.Ε. και οι λιμένες Αλεξανδρούπολης, Καβάλας, Βόλου, Ραφήνας, Λαυρίου, Ελευσίνας, Κέρκυρας, Ηγουμενίτσας, Πάτρας, Κατάκολου,

Ηρακλείου, Σαντορίνης, Μυκόνου, Πάτμου, Μήλου και Χανίων). Στη συνεδρίαση, στην οποία βασικός εισηγητής ήταν ο Πρόεδρος της ΕΛΙΜΕ, κ. Γιώργος Ανωμερίτης, συζητήθηκαν τα θέματα των άρθρων του νέου σχεδίου νόμου του Υ.Ν.Α., τα οποία αφορούν στην ανάπτυξη του Ελληνικού Λιμενικού Συστήματος. Στη συνεδρίαση παρέστη και ο Γενικός Γραμματέας Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής, καθ. κ. Κώστας Μουτζούρης, ο οποίος επίσης ανέπτυξε και σχολίασε τα θέματα λιμενικής πολιτικής και του νέου σχεδίου νόμου. Ανακοίνωσε επίσης ότι ξεκίνησε η σύνταξη και η επικαιροποίηση των masterplans των 57 μεγάλων λιμένων της χώρας. Η δημιουργία Ανεξάρτητης Αρχής Λιμένων, η νέα δομή του λιμενικού δικτύου, η συγχώνευση και μετεξέλιξη του Ν.Π.Δ.Δ. σε εταιρείες, οι αδειοδοτήσεις έργων, η ανάπτυξη Περιφερειακού Λιμενικού Συστήματος, η πολιτική αξιοποίησης και ανάπτυξης και η προσέλκυση επενδύσεων υποστηρίχθηκαν με θετικά σχόλια και ελάχιστες παρατηρήσεις, ενώ έντονος ήταν ο προβλημα-

 58

τισμός για τη μετεξέλιξη σε ΔΕΚΟ της Πλοηγικής Υπηρεσίας του Υ.Ν.Α. Η ΕΛΙΜΕ θεωρεί ότι η Πλοήγηση αποτελεί δημόσια υπηρεσία, πρέπει να παραμείνει υπό την εποπτεία και τον έλεγχο του Υπουργείου, ενώ η επιχειρησιακή της λειτουργία να περάσει στις Αρχές Λιμένων του Οργανισμού του Δικτύου, όπως συμβαίνει σε όλα σχεδόν τα ευρωπαϊκά λιμάνια: ούτε η πλήρης ιδιωτικοποίησή της ούτε η πλήρης κρατικοποίησή της αποτελούν λύσεις. Η πλοήγηση έχει σχέση με τη διακίνηση πλοίων σε λιμάνια και πρέ-

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / λιμανια |

Η ΠΛΟΗΓΗΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ, ΕΝΩ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΙ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΛΙΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

πει να βρίσκεται λειτουργικά υπό την ευθύνη των λιμενικών Οργανισμών, ως Αρχών Λειτουργίας λιμένων. Όπως είναι γνωστό, η ΕΛΙΜΕ με παλαιότερες προτάσεις της είχε εμμείνει στη θέση της για λιμένες υπό τον μετοχικό έλεγχο του Δημοσίου, της αυτοδιοίκησης, των επιμελητηρίων ή φορέων της ναυτιλιακής και λιμενικής βιομηχανίας, χωρίς πώληση του συνόλου των μετοχών τους, θέση η οποία συμπεριελήφθη στην ουσία και στο Μνημόνιο ΙΙΙ, αφού ως η πλέον αποδεκτή μετεξέλιξη θεωρείται πλέον η παραχώρηση χερσαίων χώρων ή

 59

δραστηριοτήτων για νέες επενδύσεις. Το μοντέλο αυτό ανάπτυξης της λιμενικής βιομηχανίας έχει αποδεχθεί στην πρόσφατη Γενική της Συνέλευση και η ESPO (Ευρωπαϊκή Έ νωση Λιμένων), ισχύει δε στο 96% των ευρωπαϊκών λιμανιών. H EΛΙΜΕ αποφάσισε να συμμετάσχει επίσης στην εταιρεία Marketing Greece Α.Ε., την οποία ίδρυσε με πρωτοβουλία του ο Σ.Ε.Τ.Ε., καθώς και να συμμετάσχει και φέτος ενεργά: α) στο MIAMI SEATRADE με ενιαίο Εθνικό Περίπτερο μαζί με τον ΕΟΤ και β) στο The Posidonia Sea Tourism Forum. Τέλος, η ΕΛΙΜΕ αποδέχθηκε ως νέο μέλος της το Λ.Τ. Μυκόνου, ενώ παράλληλα αποφάσισε, λόγω θεσμικών εμπλοκών, τα μέλη της τα οποία έχουν τη μορφή του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου, να μην πληρώνουν ετήσιες συνδρομές. Η Γ.Σ. της ΕΛΙΜΕ ενημερώθηκε επίσης για την ολοκλήρωση της μελέτης για τη χειμερινή Κρουαζιέρα και ζήτησε από τη MedCruise να διερευνήσει τη δυνατότητα κοινής σύσκεψης με άλλα λιμάνια του ευρωπαϊκού νότου». Η Τεχνική Επιτροπή Κρουαζιέρας της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος (ΕΛΙΜΕ) παρουσίασε τα αναλυτικά στατιστικά στοιχεία διακίνησης επιβατών Κρουαζιέρας στα πιο σημαντικά λιμάνια-μέλη της για το 2012. Όπως προκύπτει από συγκριτικά στοιχεία σε σχέση με το 2010 (το 2011 δεν λαμβάνεται στατιστικά ως βάση, λόγω των γεγονότων στη βόρειο Αφρική –Τυνησία, Λιβύη, Αίγυπτος κ.ά.– τα οποία μετέβαλαν τα δρομολόγια των εταιρειών Κρουαζιέρας) το 2012 υπήρξε, έστω και με διαφοροποιήσεις, μια θετική χρονιά για την ελληνική Κρουαζιέρα, της οποίας τα κύρια μεγέθη αναμένεται να κινηθούν αυξητικά και το 2013.

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / λιμανια | των θυγατρικών τους ή να προχωρήσει σε συμβάσεις παραχώρησης για τομείς, όπως εξυπηρέτηση Κρουαζιέρας, εμπορευματικιβωτίων, σταθμός διακίνησης αυτοκινήτων κ.λπ., όπως έχει γίνει με τον Ο.Λ.Π. και την Cosco.

Οι μαρίνες σε «πακέτο»

Μαρίνες και λιμάνια:

Πωλούνται κατά περιοχή «με κράχτη» τα φιλέτα Προκειμένου να γίνουν ελκυστικά τα πακέτα των προσφορών για τους επενδυτές.

Κατά ομάδες, με προίκα ένα καλό λιμάνι ή μία καλή μαρίνα, αναμένεται να γίνει η ιδιωτικοποίηση των λιμανιών/τουριστικών καταφυγίων της χώρας, μετά και τη σχετική πρώτη διαβούλευση που έχει γίνει σε επίπεδο κυβερνητικών εταίρων, αλλά και συναρμόδιων υπουργείων με την άμεση εποπτεία του πρωθυπουργού. Στόχος η διαμόρφωση ελκυστικών «πακέτων προσφοράς» για τους υποψήφιους επενδυτές και η αναζήτηση του καλύτερου δυνατού αντιτίμου, ακόμη για υποδομές που δεν έχουν ζήτηση. Σε ό,τι αφορά τα λιμάνια, μετά και από σχετικές αντιδράσεις της Δημ.Αρ., το αρχικό σενάριο προβλέπει, όπως εδώ και καιρό

έχει επισημάνει το υπουργείο Ναυτιλίας, ότι θα διαμορφωθούν τέσσερεις ομάδες για τα 12 μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας. Όπως στο παρελθόν έχουν προτείνει η Morgan Stanley και η Τράπεζα Πειραιώς, που έχουν προσληφθεί ως σύμβουλοι για την αξιοποίηση των λιμανιών, στον Ο.Λ.Π. θα ενταχθούν οι Α.Ε. των λιμανιών Λαυρίου, Ελευσίνας και Ραφήνας, ενώ στον Ο.Λ.Θ. θα παραχωρηθούν τα πακέτα μετοχών των εταιρειών διαχείρισης των λιμανιών Βόλου, Καβάλας και Αλεξανδρούπολης. Ο Οργανισμός Λιμένος Πατρών θα λάβει τις μετοχές των λιμανιών Ηγουμενίστας και Κέρκυρας, ενώ μόνος του θα παραμείνει ο Οργανισμός Λιμένος Ηρακλείου. Το ΤΑΙΠΕΔ, μετά από συνεννόηση με την κυβέρνηση, θα μπορεί να πουλήσει πακέτα μετοχών του Ο.Λ.Π., του Ο.Λ.Θ. και

 60

Για τις μαρίνες επιλέχθηκε, όπως ανακοίνωσε ο κ. Αθανασόπουλος σε ειδική δημόσια εκδήλωση του Ι.Ο.Β.Ε., αντίστοιχο μοντέλο με παραχώρηση σε ξεχωριστούς διαγωνισμούς, κατά ομάδες των 48 μαρινών που έχουν προκριθεί από το υπουργείο Τουρισμού και το ΤΑΙΠΕΔ. Σε πρώτο πλάνο βρίσκεται η μαρίνα Αλίμου, για την οποία υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον, καθώς είναι η μεγαλύτερη στην Αττική. Η συγκεκριμένη θα δοθεί ως πακέτο με τις μικρότερες σε Μέθανα, Πόρο και Ύδρα. Σε άλλη ομάδα, για τη διασφάλιση του ανταγωνισμού έχουν ενταχθεί οι μαρίνες Γλυφάδας μαζί με εκείνες των Σερίφου, Πάρου, Νάξου και Άνδρου. Οι μαρίνες της Κρήτης, με «κράχτη» τη μαρίνα στον Άγιο Νικόλαο, που έχει τις καλύτερες υφιστάμενες υποδομές, θα αποτελέσουν άλλη ομάδα. Σημειώνεται ότι στην Κρήτη υπάρχουν μικρά τουριστικά καταφύγια και εγκαταστάσεις ελλιμενισμού ελάχιστων θέσεων, που ανήκουν σε Λιμενικά Ταμεία στο Ρέθυμνο και τα Χανιά. Σε άλλο πακέτο διαγωνισμού μπαίνουν οι εγκαταστάσεις σε Ρόδο, Κω, Αστυπάλαια, Πάτμο, Κάρπαθο και Νίσυρο. Οι μαρίνες του Ιονίου χωρίζονται σε δύο ομάδες: Κατάκωλο και Ζάκυνθος και Πάτρα, Κέρκυρα, Λευκάδα, Μεγανήσι, Ιθάκη και Αγία Ευφημία. Με πρώτη την Αρετσού, αλλά και αυτές του Πλαταμώνα, Σκοπέλου, Σκιάθου και Θάσου, σχεδιάζεται να παραχωρηθούν οι μαρίνες της Θεσσαλονίκης. Ξεχωριστά θα παραχωρηθούν οι μαρίνες Πύλου και Χίου. Σύμφωνα με την παρουσίαση του Προέδρου του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων, κ. Παν. Αθανασόπουλου, σε εκδήλωση του Ι.Ο.Β.Ε., σε κάθε ομάδα έχει ληφθεί μέριμνα, ώστε να υπάρχει τουλάχιστον μία μεγάλη μαρίνα η οποία να βρίσκεται κοντά σε μεγάλο αεροδρόμιο και σημαντικό αρχαιολογικό χώρο, ενώ διαθέτει αρκετά περιθώρια ανάπτυξης (έκταση γης, κ.λπ.).

eiδησεισ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Αύξηση εμπορευματικής κίνησης 2012 Αυξήθηκε αισθητά το 2012 η εμπορευματική κίνηση από τις προβλήτες της Ο.Λ.Θ. Α.Ε.

Από τον Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων της Ο.Λ.Θ. Α.Ε. το 2012 διακινήθηκαν 317.900 teus, αυξημένα 7,45% έναντι των 295.870 teus που διακινήθηκαν το 2011. Από το σύνολο των εμπορευματοκιβωτίων που διακινήθηκαν από τη Θεσσαλονίκη το 2012, τα 34.792 teus αφορούσαν σε transit φορτία και τα 298 teus σε transshipment (από πλοίο σε πλοίο) φορτία. Την περσινή χρονιά, από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης διακινήθηκαν συνολικά 13.846.419 τόνοι εμπορευμάτων, ποσότητα αυξημένη 5,84% έναντι των 13.082.872 τόνων που διακινήθηκαν το 2011. Ιδιαιτέρως αυξημένη ήταν η διακίνηση χύδην ξηρού φορτίου, που το 2012 διαμορφώθηκε στους 3.650.332 τόνους, καταγράφοντας αύξηση 12,26% έναντι των 3.251.609 τόνων του 2011.

 61 

Ζάκυνθος

Έργα στο λιμάνι, ύψους 130.000 ευρώ Το ποσό των 130.000 ευρώ εκταμίευσε το Λιμενικό Ταμείο Ζακύνθου από το υπουργείο Ανάπτυξης, για έργα στο λιμάνι της Ζακύνθου. Από τα χρήματα αυτά, θα διατεθούν 80.000 ευρώ για αποκατάσταση σπηλαίωσης του μώλου του Αγ. Νικολάου ενώ τα υπόλοιπα 50.000 ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για τη συντήρηση της σιδερένιας προβλήτας πρόσδεσης κρουαζιεροπλοίων. Τα έργα αυτά αναμένεται να αλλάξουν την εικόνα του λιμανιού της Ζακύνθου, καθώς αποτελούν την πρώτη εικόνα του νησιού στους επισκέπτες του. Τέλος, σημειώνεται ότι το Λιμενικό Ταμείο υπέβαλε προς το αρμόδιο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας τα Τεχνικά Δελτία τριών ακόμη έργων που έχει ανάγκη το λιμάνι.

Ο.Λ.Π.: Δαπάνη 100.000 ΕΥΡΩ για το αρχαίο τείχος του Κόνωνα Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ο.Λ.Π. Α.Ε., μετά από συμφωνία με το Υπουργείο Πολιτισμού, αποφάσισε να χρηματοδοτήσει τη διενέργεια εργασιών αρχαιολογικών ανασκαφών σε τμήμα του αρχαίου τείχους, το οποίο βρίσκεται στον νέο Σταθμό Επιβατών Κρουαζιέρας (Θεμιστοκλέους). Η έγκριση δαπάνης ύψους 100.691 ευρώ αφορά στο τμήμα από το Παλατάκι μέχρι τον νέο Σταθμό, το οποίο μέχρι σήμερα δεν έχει ανασκαφεί. Η αποκάλυψη και του υπόλοιπου τμήματος του Κονώνειου Τείχους θα ολοκληρώσει τις εργασίες της ΚΣΤ΄Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων για την περιοχή αυτή. Υπενθυμίζεται ότι η ΟΛΠ Α.Ε. και το Υπουργείο Πολιτισμού, σε πρόσφατη σύσκεψη μεταξύ της Γενικής Γραμματέως Πολιτισμού, κας Λίνας Μενδώνη, του Προέδρου και Δ/ντος Συμβούλου της Ο.Λ.Π. Α.Ε., κ. Γιώργου Ανωμερίτη, των Προϊστάμενων των Τεχνικών Υπηρεσιών και της ΚΣΤ΄ Εφορείας, αποφασίσθηκε το συγκεκριμένο τμήμα του Κονώνειου Τείχους να παραμείνει ανοιχτό και επισκέψιμο με μερική κάλυψη από ενισχυμένο γυαλί. Όπως δήλωσε ο κ. Γιώργος Ανωμερίτης: «Ο Πειραιάς δεν είναι απλώς ένα μεγάλο λιμάνι Κρουαζιέρας, είναι ένα λιμάνι που μπορεί να δείχνει τα 2.500 χρόνια ιστορίας του και τη συμβολή του στην ανάπτυξη της Αθήνας, της Ελλάδας και της Ευρώπης. Η απόφαση ανάδειξης των τειχών είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να δείξουμε στους επιβάτες της Κρουαζιέρας από τα πρώτα τους βήματα στον τόπο μας. Με το έργο αυτό, μαζί και με τα έργα της Πολιτιστικής Ακτής Πειραιά, μετατρέπουμε το λιμάνι σε πύλη Τουρισμού και Πολιτισμού».

DryShips: Μειώνει την κεφαλαιακή της έκθεση Μείωση κατά 101 εκατ. δολάρια στην κεφαλαιακή έκθεση της DryShips ανακοίνωσε ο Πρόεδρός της, κ. Γιώργος Οικονόμου, μετά την πώληση δύο τάνκερς, τα οποία κατασκευάζονταν για λογαριασμό της στα ναυπηγεία Samsung. Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, ο πωλητής θα καταβάλει στον αγοραστή το ποσό των 21,4 εκατ. δολαρίων και στη συνέχεια ο τελευταίος θα αναλάβει όλες τις άλλες υποχρεώσεις τους. Όπως δήλωσε ο κ. Οικονόμου, η εταιρεία μειώνει την κεφαλαιακή της έκθεση όπως είχε δεσμευθεί.

 62

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / eiδησεισ |

Ένωση Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας:

«5 εκατ. Από την Κρουαζιέρα το 2013» «Το 2013 ελπίζουμε να επιστρέψουμε στα επίπεδα του 2011, που ήταν καλή χρονιά για την Κρουαζιέρα», δήλωσε ο Πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας, κ. Θεόδωρος Κόντες, που τόνισε ότι προβλέπεται να έρθουν περισσότερα από πέντε εκατομμύρια τουρίστες με κρουαζιερόπλοια ενώ σημείωσε ότι στόχος είναι να αυξηθεί ο αριθμός τους. Υπογράμμισε, ωστόσο, ότι θα πρέπει να γίνουν υποδομές στο λιμάνι του Πειραιά για να λειτουργήσει ως λιμάνι εκκίνησης. Για τη Σαντορίνη ανέφερε ότι θα πρέπει να γίνει και δεύτερο τελεφερίκ.

Δυναμική ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ containers της MSC στον Ο.Λ.Π.

προς νέα σύμβαση συνεργασίας Η Mediterranean Shipping Company σχεδιάζει να αυξήσει την ελάχιστη εγγυημένη διακίνηση containers από τον Προβλήτα Ι του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων της Ο.Λ.Π. Α.Ε., σύμφωνα με όσα είπε κατά τη διάρκεια του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, κ. Γιώργος Ανωμερίτης. Ειδικότερα οι δύο πλευρές βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις, προκειμένου να αυξηθεί το μίνιμουμ των φορτίων που θα φέρει η MSC, από 150.000 teus που είναι σήμερα στις 350.000 ετησίως. Σημειώνεται ότι από τα 625.014 teus που διακινήθηκαν από το Προβλήτα Ι της Ο.Λ.Π. Α.Ε. το 2012, πάνω από το 85% υπολογίζεται ότι ήταν φορτία που έφερε η MSC. Μάλιστα η εταιρεία, σύμφωνα με πληροφορίες του περιοδικού, το 2012 κατέγραψε αύξηση κίνησης που υπερβαίνει το 20%, γεγονός που δείχνει τη δυναμική της συνεργασίας. Σημειώνεται ότι πριν από την έλευση της Cosco στον Προβλήτα II της Ο.Λ.Π. Α.Ε., η MSC ήταν ο μεγαλύτερος πελάτης του λιμανιού. Σήμερα εξακολουθεί να αξιοποιεί τον Πειραιά και κυρίως το τμήμα του λιμανιού που διαχειρίζεται ο Οργανισμός (Προβλήτας I). Το επιτελείο, μάλιστα, του ευρωπαϊκού ομίλου φέρεται να προωθεί φορτία που μέχρι πρότινος πήγαιναν σε λιμάνια της Τουρκίας στον Πειραιά.

 63

Λιμάνι Κέρκυρας

624.179

επιβάτες Κρουαζιέρας στο εννεάμηνο Μαρτίου Νοεμβρίου Αύξηση προσεγγίσεων κρουαζιεροπλοίων 7,1% και επιβατών 5,1 % δείχνουν τα στοιχεία που δημοσιοποίησε ο Οργανισμός Λιμένος Κέρκυρας, τα οποία αφορούν στην περίοδο από 1ης Μαρτίου έως και την 30ή Νοεμβρίου 2012. Αναλυτικότερα, στο συγκεκριμένο διάστημα το λιμάνι της Κέρκυρας προσέγγισαν 485 κρουαζιερόπλοια με 624.179 επιβάτες, έναντι 453 προσεγγίσεων με 594.069 επιβάτες στην αντίστοιχη περίοδο του 2011. Η διαφορά στην αύξηση προσεγγίσεων και επιβατών οφείλεται στη μικρή μείωση της πληρότητας των πλοίων, από 87,9% στο 2011 σε 85,8% το 2012. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η αυξητική τάση των αφίξεων συνεχίζεται.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Η Δυναστεία των Δούμπα

Οι Έλληνες Ευεργέτες της Βιέννης και Μαικήνες των Τεχνών Η Δυναστεία των Δούμπα κυριάρχησε στην Αυστροουγγαρία για περίπου δύο αιώνες. Οι δωρεές της οικογένειας Δούμπα κοσμούν μέχρι σήμερα την Αυστρία, με σπουδαιότερη εκείνη του Μεγάρου Μουσικής της Βιέννης. Σήμερα το Μέγαρο αυτό είναι διακοσμημένο με ελληνικά αγάλματα και κίονες ιωνικού ρυθμού, ενώ ο δρόμος μπροστά του φέρει το όνομά τους – Dumba Strasse. Ο Νικόλαος Δούμπας θεωρείται μαικήνας των τεχνών στη Βιέννη καθώς η προσφορά του στον χώρο των τεχνών είναι ανεκτίμητη. Στέργιος Δούμπας

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΠΟΥΤΑΤΟΥ*

Στέργιος Δούμπας

Η οικογένεια Δούμπα κατάγεται από τη Μοσχόπολη της Βορείου Ηπείρου, λόγω όμως της λεηλασίας της από μουσουλμάνους Αλβανούς το 1770 μετοίκησε στο ορεινό χωριό Βλάστη της Κοζάνης (παλαιότερη ονομασία Μπλάτσι), μόλις 24 χιλιόμετρα από την Πτολεμαΐδα. Εκεί γεννήθηκε ο Στέργιος Δούμπας το 1794, εξαιτίας όμως πάλι των τουρκαλβανικών διωγμών κατέφυγε μαζί με τον χρυσοχόο πατέρα του Μιχαήλ και τους αδελφούς του, Θεόδωρο και Νικόλαο στις Σέρρες. Ακολουθώντας τα μεγάλα καραβάνια των βλαχοφώνων της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Μακε-

δονίας, έφτασε το 1815 στη Βιέννη της Αυστροουγγαρίας για να εργαστεί στην εμπορική επιχείρηση του μετέπειτα πεθερού του, Μιχαήλ Κούρτη. Το 1817 σύστησε μαζί με τους δύο αδελφούς του τον εμπορικό οίκο «Αυτάδελφοι Μιχαήλ Δούμπα» και επιδόθηκαν με μεγάλη επιτυχία στο εμπόριο βάμβακος. Σε σύντομο χρονικό διάστημα κατάφεραν εκ του μηδενός να δημιουργήσουν τεράστιες επιχειρήσεις και βιομηχανίες. Ο εμπορικός οίκος Δούμπα αναδείχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους εκ των περίπου εκατό ελληνικών οίκων που δραστηριοποιούνταν στη Βιέννη. Ανάμεσά τους ήταν οι οίκοι Κούρτη, Δούκα, Τύρκα, Σπίρτα, Ντίρα, Γύρα, Κάπρα, Τοσίτσα, Χριστομά-

 64

νου, Τζόττα, Μανούση, Ανδράση, Δήμητσα, Χερτούρα, Οικονόμου και πολλών ακόμη ελλήνων επιχειρηματιών. Βαθμιαία ο Στέργιος επιδόθηκε και σε τραπεζικές εργασίες, αποκτώντας πολύ μεγάλη περιουσία. Ο Στέργιος Δούμπας διετέλεσε Πρόεδρος της ελληνορθόδοξης κοινότητας Βιέννης για πολλές δεκαετίες, αναδεικνύοντάς τη ως την ακμαιότερη από όλες τις άλλες ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού. Κατά τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα στήριξε με όλες του τις δυνάμεις τη Φιλική Εταιρεία και προσέφερε τόσο μεγάλα ποσά, ώστε κάμφθηκε οικονομικά. Όταν αργότερα αναδημιουργήθηκε, έγινε δεκτός στην ανώτερη τάξη της καισαροβασιλικής

η οικογένεια Δούμπα προσέφερε πάρα πολλά στη χώρα, υποστηρίζοντας τη Φιλική Εταιρεία και τη χρηματοδότηση της Επανάστασης του 1821, αλλά και ενισχύοντας οικονομικά τηΝ ελληνική παιδεία, το εθνικό και καποδιστριακό πανεπιστήμιο Αθηνών και τηΝ εθνική βιβλιοθήκη

μοναρχίας των Αψβούργων, με τον τίτλο του βαρόνου. Με την αποκατάσταση του ελληνικού Βασιλείου συνέχισε να συνεισφέρει κυρίως ως προς την εκπαίδευση των Ελλήνων, συνιστώντας προγράμματα υποτροφιών και προικίζοντας σχολεία της πατρίδας. Κατόπιν επεξέτεινε την ευεργετική του δράση και στα σχολεία της υπόδουλης ακόμη Ελλάδας, όπως στις Σέρρες. Μεταξύ άλλων χρηματοδότησε την ίδρυση του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου και της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Το όνομα του Στέργιου, καθώς και του γιου του, Νικόλαου Δούμπα, είναι χαραγμένα σε μαρμάρινη πλάκα των Ευεργετών του Πανεπιστημίου Αθηνών στα Προπύλαιά του. Αξίζει να σημειωθεί ακόμη ότι ανάμεσα στις πολλές ευεργεσίες, ο Στέργιος Δούμπας δώρισε τους κρυστάλλινους πολυελαίους που λαμπρύνουν ώς σήμερα τον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι. Ο Στέργιος Δούμπας παντρεύτηκε τη Μαρία Μιχαήλ Κούρτη, το γένος Τούφλη ή Παπαναούμ, και άφησαν δύο απογόνους, τον Μιχαήλ το 1828 και τον Νι-

κόλαο το 1830. Πέθανε πλουσιότατος το 1870 στη Βιέννη και ετάφη στο ελληνικό τμήμα του κοιμητηρίου Σανκτ Μαρξ.

Μιχαήλ Δούμπας Ο πρωτότοκος γιος του Στέργιου Δούμπα, Μιχαήλ, υπήρξε ο πρώτος Διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Αυστρίας, στην ίδρυση της οποίας συνέβαλε αποφασιστικά ο επίσης βλαχόφωνος Έλληνας Γεώργιος Σίνας.

Νικόλαος Δούμπας Ο δευτερότοκος γιος του Στέργιου Δούμπα, Νικόλαος (1830-1900), πέρασε στην ιστορία ως Μαικήνας των Τεχνών στη Βιέννη, αλλά και αναμορφωτής της. Το όνομα του Νικολάου Δούμπα είναι για τους Βιεννέζους –και όχι μόνο– συνώνυμο της προσφοράς στον πολιτισμό, χάρη στην τεράστια οικονομική συνδρομή του προς τις καλές τέχνες. Το 1853 μετοίκησε στην αυστριακή πόλη Τάτεντορφ όπου αγόρασε ένα υφαντουργείο βάμβακος. Με την καλή του συμπεριφορά έγινε ιδιαίτερα προσφιλής στους συμπολίτες του, κάνοντας όπως και ο πατέρας του αγαθοεργίες. Σήμερα η αυστριακή πόλη τού έχει αφιερώσει πάρκο και μνημείο σε κεντρική της πλατεία. Ο φιλότεχνος βαρόνος Νικόλαος Δούμπας υπήρξε επίτιμος δημότης της Βιέννης, ισόβιο μέλος της Άνω Αυστριακής Βουλής, γερουσιαστής στη Βουλή της Κάτω Αυστρίας και Μυστικοσύμβουλος του Αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ. Διέθετε άριστες σχέσεις με τον τότε αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ αλλά και με το διάδοχό του, Ροδόλφο. Ήταν επίσης προσωπικός φίλος εξεχόντων μουσικών, όπως του Ριχάρδου Βάγκνερ, του Γιόχαν Στράους και άλλων, ενώ υπήρξε προστάτης πολλών καλλιτεχνών της Βιέννης, όπως του ζωγράφου Γκούσταβ Κλιμτ.Στο σπίτι του Νικολάου Δούμπα ο Γιόχαν Στράους συνέθεσε τον εθνικό ύμνο της Βιέννης, Γαλάζιος Δούναβης, ενώ προς τιμήν του Δούμπα ο Άντον

 65

Κραλ έγραψε το έργο Dumba Marsch. Κατά τη διάρκεια της ζωής του πραγματοποίησε αρκετές δωρεές, με κυριότερες αυτές της ανέγερσης του Μεγάρου Μουσικής της Βιέννης (Musikverein), της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βιέννης, της Ομοσπονδίας Εικαστικών Τεχνών και του σημερινού Μουσείου Εφαρμοσμένης Τέχνης. Μέσω των χορηγιών του Νικολάου Δούμπα η Βιέννη εμπλουτίστηκε στην εποχή του με σειρά μνημείων προσωπικοτήτων, όπως του Μπετόβεν, του Μπραμς, του Μότσαρτ, του Σούμπερτ και άλλων, τα οποία σήμερα συγκαταλέγονται στα γνωστότερα αξιοθέατα της αυστριακής πρωτεύουσας. Ο ίδιος ασχολήθηκε προσωπικά με τη ζωγραφική και τη μουσική, ως μέλος και αργότερα Πρόεδρος της Βιεννέζικης Χορωδίας Ανδρών και Αντιπρόεδρος της Εταιρείας Φίλων Μουσικής της Βιέννης. Διετέλεσε διευθυντής της Εταιρείας Τεχνών και μέλος του καλλιτεχνικού συμβουλίου του υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Αυστροουγγαρίας. Σε αναγνώριση των μεγάλων συνεισφορών του στην Τέχνη, του απενεμήθησαν πολλές διακρίσεις, όπως του Επίτιμου Μέλους της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βιέννης καθώς και ο τίτλος του βαρόνου. Η κεντρική είσοδος του Μεγάρου Μουσικής και έδρα της Φιλαρμονικής της Βιέννης βρίσκεται επί της οδού Δούμπα (Dumbastrasse).

Κωνσταντίνος Δούμπας Ο εγγονός του Στέργιου Δούμπα, βαρόνος Κωνσταντίνος Δούμπας (1856-1947) υπήρξε ο τελευταίος πρεσβευτής της Αυστροουγγαρίας στην Ουάσινγκτον μέχρι και τη διάλυση της Αυτοκρατορίας κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

*Ο κ. Μπουτάτος είναι επιχειρηματίας, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. της DMN A.E., κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στο Μάνατζμεντ και τη Στρατηγική Επιχειρήσεων από το LSE. Αρθρογραφεί σε ιστολόγιο της οικονομικής εφημερίδας Voria.gr.

| last page |

Οι δυο μεγαλύτερες και πιο ακριβές συλλογές luxury cars, στον κοσμο

Σουλτάνος του Brunei

Του Σουλτάνου του Brunei

Ο Σουλτάνος του Brunei κατέχει 20 δισεκατομμύρια δολάρια σε τραπεζικό λογαριασμό ενώ μεταξύ άλλων έχει δημιουργήσει τη μεγαλύτερη και πιο ακριβή συλλογή αυτοκινήτων στον κόσμο. O βαθύπλουτος Σουλτάνος διακατέχεται από τη φαινομενικά ακόρεστη δίψα για ακριβά, εξωτικά, high-end πολυτελή και κλασικά αυτοκίνητα ανεκτίμητης αξίας. Η ιδιαίτερη αυτή συλλογή του Σουλτάνου είναι τόσο μεγάλη, ώστε εκτιμάται ότι επί του παρόντος αξίζει δύο φορές αυτή του δεύτερου στη λίστα των μεγαλύτερων συλλεκτών ακριβών και εξωτικών αυτοκίνητων, του Τζέι Λένο, η καθαρή αξία της οποίας ανέρχεται σε 300 εκατομμύρια δολάρια. Το πιο ακριβό αυτοκίνητό του –και ένα από τα πιο ακριβά στον κόσμο– είναι μια RollsRoyce Silver Spur, αξίας 14 εκατομμυρίων δολαρίων, μια λιμουζίνα φορτωμένη με χρυσό 24 καρατίων. Η συλλογή του

Jay Leno

Η ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΤΟΥ ΣΟΥΛΤΑΝΟΥ ΤΟΥ BRUNEI ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΜΕΓΑΛΗ, ΠΟΥ εχει διπλασια αξια απο ΑΥΤΗ ΤΟΥ ΤΖΕΪ ΛΕΝΟ, ΕΤΕΡΟΥ ΜΑΝΙΩΔΟΥΣ ΣΥΛΛΕΚΤΗ

περιλαμβάνει τα πιο σπάνια αυτοκίνητα, πιο γρήγορα απ’ όσο μπορεί κανείς να σκεφτεί, όπως μια McLaren F1, μια Ferrari FX, μια Mercedes-Benz CLK GTR και μια Bugatti Veyron 16,4. Αν και έχουν υπάρξει κατάλογοι με λεπτομερή απογραφή της πανάκριβης συλλογής του, ωστόσο για μερικά από τα αυτοκίνητα του Σουλτάνου δεν υπάρχει ακόμη καμία απολύτως ακριβής και πλήρης λογιστική απογραφή. Οι κερδοσκοπικές εκτιμήσεις για τη μυθική αυτή συλλογή ποικίλλουν δραματικά, μεταξύ 3.000 και 6.000 μοναδικών αυτοκίνητων.

 66

Του Jay Leno

Ο Τζέι Λένο είναι σήμερα ο πιο διάσημος συλλέκτης αυτοκινήτων στον πλανήτη. Είναι γνωστός τόσο για τη συλλογή όσο και για το τηλεοπτικό talk show του. Η συλλογή αυτοκινήτων του Τζέι Λένο είναι δυναμική ενώ συνεχώς προστίθενται σ’ αυτήν πρωτότυπα και τροποποιημένα μοντέλα. Φημολογείται ότι διαθέτει πάνω από 100 αυτοκίνητα και περισσότερες από 90 μοτοσικλέτες. Για παράδειγμα, έχει μια Stanley Steamer 1906 αλλά και ένα ολοκαίνουργιο McLaren MP412C, το γνωστό σούπερ-αυτοκίνητο. Έ χει επίσης ένα αμάξι που ανήκε στον μεγιστάνα Howard Hughes. Στο γκαράζ του σπιτιού του διαθέτει, επιπλέον, ειδικό εξοπλισμό για να εργάζεται στα αυτοκίνητά του, όπως αγγλικό μεταλλικό τροχό, συσκευές συγκόλλησης, κοπής, εκτόξευσης νερού, κόπτη πλάσματος κ.ά. – Πάνος Τσαγκαράκης