Reporter december 2017 by Premium Nautiliaka

Πολιτική: Η ΝΔ θα κερδίσει, ο ΣΥΡΙΖΑ θα χάσει. Και μετά; ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΦΏΦΗ ΓΕΝΝΗΜΑΤΆ: Η ΉΤΤΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΑΓΚΑΊΑ ΓΙΑ ΝΑ ΒΓΟΎΜΕ ΑΠΌ ΤΗΝ ΚΡΊΣΗ

INSIDE INFORMATION MAGAZINE

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ: ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΕΤΟΣ ΡΕΚΟΡ

ΜΙΧΆΛΗΣ ΣΆΛΛΑΣ: Ο ΔΡΌΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ

ΣΑΡΆΝΤΗΣ: Η ΑΘΌΡΥΒΗ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΉ

ΛΙΑΝΕΜΠΌΡΙΟ: ΔΎΣΚΟΛΟ ΑΛΛΆ ΕΛΠΙΔΟΦΌΡΟ ΞΕΚΊΝΗΜΑ

ΜΥΤΙΛΗΝΑΊΟΣ: Ο ΝΈΟΣ ΕΘΝΙΚΌΣ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΉΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ:

Μετοχές & Ομόλογα: Εκεί που κρύβεται το κέρδος ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ: ΚΑΛΎΤΕΡΑ ΔΕΝ ΓΊΝΕΤΑΙ

771792 793005 9

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΊ ΜΕ ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΘΈΜΑ ΚΑΙ ΜΕΤΆ ΣΤΑ ΠΕΡΊΠΤΕΡΑ ΜΕ ΤΙΜΉ 3,50 ΕΥΡΏ

ISSN 1792-7935

ΘΑ ΘΈΛΑΜΕ ΜΕΝ ΑΛΛΆ...

w w w.re porter.gr

Ελληνικά Start Ups:

Ιδέες που πληρώνονται ΤΡΑΠΕΖΕΣ: Η ΚΑΘΑΡΣΗ ΚΑΙ Η... ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| REPORTER | 3

106

76 - 80 ΤΡΑΠΕΖΕΣ

14 - 22 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Οικονομία και πολιτική: Τις πταίει;

24 - 27 ΠΟΛΙΤΙΚΗ / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Φώφη Γεννηματά: «Η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ είναι αναγκαία για να βγούμε από την κρίση»

TEXNOΛΟΓΙΑ 32. ESS: Ελληνική υπέρ-τεχνολογία & αεροδιαστημική ΘΕΩΝ: Ηγέτιδα σε Άμυνα & Ασφάλεια 102. Γιώργος Στεφανόπουλος: Ας ετοιμάσουμε τη χώρα για την ψηφιακή ανάπτυξη

Η κάθαρση και η... επιστροφή

Γνώμη 10 | ΓΙΏΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΌΠΟΥΛΟΣ Personal banking: Μακροπρόθεσμος σχεδιασμός σε συνθήκες κρίσης

12 | ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΩΒΑΙΟΣ Η ΝΔ θα κερδίσει, ο ΣΥΡΙΖΑ θα χάσει. Και μετά;

Ένα δύσκολο, αλλά ελπιδοφόρο ξεκίνημα για το 2018

Άκης Σκέρτσος: Εθνική προτεραιότητα ο ψηφιακός μετασχηματισμός ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΑΝΑΠΤΥΞΗ 74. Μιχάλης Σάλλας: Ο δρόμος για την ανάπτυξη 88. Ανάπτυξη το 2018; Θα θέλαμε μεν, αλλά…

96 - 101 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Παγκόσμια οικονομία 2018: Καλύτερα δεν γίνεται

106 - 109 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Το περιοδικό REPORTER Inside Information Magazine είναι η έντυπη έκδοση του οικονομικού & πολιτικού site

www.rep orter.gr

70 - 71 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

Πού εντοπίζονται οι μεγαλύτερες ευκαιρίες για το 2018

Το παιχνίδι των αριθμών της ελληνικής οικονομίας.

38. Όμιλος Μυτιληναίου: Ο νέος Εθνικός πρωταθλητής 46. Σαράντης: Η... αθόρυβη πολυεθνική που διαρκώς επεκτείνεται 54. Οι Έ λληνες μικροί “Στηβ Τζόμπς” με τα deals εκατομμυρίων

62 - 67 ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ

82 - 87 ΑΓΟΡΕΣ

92 - 95 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

38 - 59 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

06 | R E P O R T E R |

Τουρισμός: Αναμένεται έτος ρεκόρ

110 - 114 ΝΑΥΤΙΛΙΑ 110. Οι «πρωταγωνιστές» της ελληνικής ναυτιλίας 114. Γιωργος Προκοπίου: Εχθρικός ο κρατικός μηχανισμός απέναντι σε επενδυτές w w w.re porter.gr

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| REPORTER | 7

ταυτότητα REPORTER 2017

INSIDE INFORMATION MAGAZINE ΕΙΔΙΚΗ ΈΚΔΟΣΗ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΕΚΔΌΤΗΣ

Γρηγόρης Νικολόπουλος ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Σπύρος Πολυχρονόπουλος

DESIGNER Μαριάννα Δεσποτοπούλου

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΉ ΟΜΆΔΑ

Γιώργος Αλεξάκης, Χάρης Αποστολόπουλος, Βύρων Ζάννος, Παναγιώτης Ζαΐμης, Μαριλένα Καραβασίλογλου, Ντίνος Κουτσολιούτσος, Άγγελος Κωβαίος, Τάκης Λαϊνάς, Μαρία Μιχάλη, Σπύρος Πολυχρονόπουλος, Απόστολος Σκουμπούρης, Ελένη Στεργίου, Νένα Σώκου, Πάνος Τσαγκαράκης

ΙΔΙΟΚΤΗΣΊΑ ΣΕΛΑΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ

ΥΠΕΎΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΌΜΟ

Αναστασία Γιαννέλου

Γρηγόρης Β. Νικολόπουλος

ADVERTISING

ΔΙΕΥΘΎΝΤΡΙΑ ΕΚΔΌΣΕΩΝ

Κατερίνα Γαϊτάνη

Μαριάννα Δεσποτοπούλου

ΛΟΓΙΣΤΉΡΙΟ

ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΌΣΕΩΝ

Μιχάλης Μαγκαφάς

Βασίλης Νικολόπουλος

ΕΚΤΥΠΩΣΗ Diamond print A.E. τηλ: 210 5552250-1, fax: 210 5551428 Σελάνα Α.Ε.: Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10679, τηλ: 2103318411, fax: 2103318408, e-mail: info@selana.gr

Γραφτείτε συνδρομητές στα περιοδικά του www.Reporter.gr Συμπληρώστε τη φόρμα συνδρομής & στείλτε την με fax στο 210-3318408 ή στη διεύθυνση ΣΕΛΑΝΑ ΑΕ, Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10676, ΤΗΛ.: 210-3318411

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ/ΕΤΗΣΙΕΣ 11 ΤΕΥΧΗ

ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΟΝΟΜ/ΜΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Φ.Μ. Δ.Ο.Υ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Τ.Κ. ΠΟΛΗ ΤΗΛ. FAX E-MAIL ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΕΤΉΣΙΑ ΔΙΕΤΉΣ

ΕΛΛΑΔΑ

ΕΥΡΩΠΗ

ΗΠΑ/ΑΣΙΑ

ΙΔΙΩΤΕΣ

€50

€100 (£60)

$100

ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ

ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ

€80

€100 (£60)

$100

1. Μετρητοίς στα γραφεία του περιοδικού (Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10679) 2. Κατάθεση στην ALPHA BANK: Α.Λ.: 10300 232 000 3853 3. Online στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.reporter.gr/sindromes

Στις αναγραφόμενες τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. *Για περισσότερες από 10 συνδρομές στην ίδια διεύθυνση, στις παραπάνω τιμές πραγματοποιείται έκπτωση 30%

8 | REPORTER |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Στην περίπτωση 2 παρακαλούμε αποστείλατε μέσω fax (210 3318408) την απόδειξη πληρωμής και τα στοιχεία του συνδρoμητή, υπ’ όψιν κας Χρύσας ww w . r Βογιατζάκη. e porter.gr

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| REPORTER | 9

Editorial

Για μια ακόμη χρονιά ελπίζουμε στην ανάπτυξη. Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία ώς γνωστόν, αλλά η αλήθεια είναι οτι και πάλι η πορεία της οικονομίας δεν θα είναι ρόδινη. Όλα τα εμπόδια που υπήρχαν τα τελευταία χρόνια συνεχίζουν να υπάρχουν και το 2018. Η πολύ υψηλή φορολογία, η έλλειψη χρηματοδότησης, η πανάκριβη και αποτρεπτική για οτιδήποτε γραφειοκρατία. Η οικονομία είναι δέσμια του πολιτικού κόσμου που δεν εννοεί να αποδεχθεί οτι η λογική του κρατικισμού δεν μπορεί να επιβιώσει στη σύγχρονη Ελλάδα. Και για αυτό αποφεύγουν τις μεταρρυθμίσεις που θα ανανέωναν και την οικονομία και την κοινωνία. Δυστυχώς η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ενώ υιοθετεί όλα τα ταμειακά - εισπρακτικά μέτρα για να παρουσιάσει πλεονάσματα, δεν προωθεί καμία ουσιαστική μεταρρύθμιση. Και τα πλεονάσματα που εμφανίζονται από την υπερφορολόγηση μοιράζονται ώς χαρτζηλίκια, σε έναν προεκλογικό αγώνα διαρκείας που ξεκίνησε από το 2016 και θα κλιμακώνεται μέχρι τις εκλογές, οι οποίες μπορεί να εξαγγελθούν ανά πάσα στιγμή ανάλογα με το τι θα συμφωνήσει το επιτελείο του κόμματος στην Κουμουνδούρου με τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Όλα λοιπόν εξαρτώνται ακόμη από τους πολιτικούς σχεδιασμούς και τα μικροπολιτικά συμφέροντα. Και ενώ όλοι περιμένουμε τους ξένους επενδυτές να μας σώσουν, δεν αντιλαμβανόμαστε οτι δεν θα έρθουν αν δεν ξεκινήσουν πρώτα οι Έ λληνες να επενδύουν. Οι Έ λληνες δεν φέρνουν ακόμη τα χρήματα τους από το εξωτερικό διότι φοβούνται το κράτος. Δεν επενδύουν σε ακίνητα διότι επιβαρρύνονται με υπερβολικούς φόρους. Δεν επενδύουν σε δουλειές διότι δεν θα περισσέψει τίποτα ώς κέρδος. Δεν επενδύουν λοιπόν οι Έ λληνες και για αυτό δεν θα επενδύσουν ούτε οι ξένοι οι οποίοι διαθέτουν και πάρα πολλές άλλες επιλογές παγκοσμίως για να τοποθετήσουν τα χρήματα τους με ασφάλεια και απόδοση. Σε αυτό το τεύχος του REPORTER θα διαβάσετε για τα εμπόδια των επενδύσεων και για την κατάσταση και τις προοπτικές της οικονομίας, για τα Χρηματιστήρια και τις εκτιμήσεις των αναλυτών για το 2018, για τις νέες επιχειρήσεις Start ups που συγκεντρώνουν αυτή τη στιγμή κάποιο επενδυτικό ενδιαφέρον, αλλά και για κάποιες πολύ μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις που είς πείσμα των

010 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΕΛΠΊΔΑ ΓΙΑ ΑΛΛΑΓΉ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

καιρών αναπτύσσονται και μεταμορφώνονται σε εθνικούς πρωταθλητές με δράση σε πολυθενικό επίπεδο. Όλα αυτά καθιστούν σαφές οτι η ελληνική οικονομία διαθέτει έναν ισχυρό δυναμισμό, αλλά εμποδίζεται από το κράτος. Διαρκώς, συστηματικά και ανελέητα. Ο πολιτικός κόσμος εγκληματεί εις βάρος της χώρας και η νοοτροπία της Μεταπολίτευσης αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ανάπτυξη και την πρόοδο. Ο Μητσοτάκης που κατά πάσα πιθανότητα θα είναι ο επόμενος Πρωθυπουργός, είτε αυτοδύναμος είτε με κυβέρνηση συνεργασίας, προσφέρει αναμφίβολα μια ελπίδα για το μέλλον. Ηγείται δυστυχώς ενός παλαιολιθικού κόμματος τα περισσότερα στελέχη του οποίου είναι κρατιστές και υπερσυντηρητικοί. Όμως αυτά μπορεί να αλλάξουν μετά τις εκλογές ιδίως αν ο ίδιος – όπως έχει δηλώσει – χρησιμοποιήσει άλλα πρόσωπα για να στελεχώσει την κυβέρνηση του. Δυστυχώς όμως ακόμη και αν αλλάξει η κυβέρνηση, ακόμη και αν η νέα κυβέρνηση θελήσει να προωθήσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, αυτό που θα καθορίσει την επιτυχία της θα είναι η ισχύς του ΣΥΡΙΖΑ στην αντιπολίτευση. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρήσει σχετικά υψηλά ποσοστά και δεν συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση συνεργασίας, θα προκαλέσει πολύ μεγάλα προβλήματα ώς αντιπολίτευση. Και αυτό διότι εκπροσωπεί αυτήν ακριβώς την πολύ κακή και επιβλαβή για τη χώρα νοοτροπία της μεταπολίτευσης. Τις πελατειακές σχέσεις, το χαρτζηλίκωμα των πολιτών, την ισοπέδωση όλων προς τα κάτω, τη μετατροπή της αμοιβής της εργασίας σε επίδομα που δίδεται από το κράτος, την αδιαφορία για τους Νόμους, την εχθρότητα προς την αριστεία, την κατάργηση όλων των ανεξάρτητων δημοκρατικών θεσμών και τον έλεγχο των πάντων από το κόμμα, μέσω της κυβέρνησης. Το Πασοκ, ή Κίνημα Αλλαγής, ή όπως τελικά ονομαστεί, δείχνει να ανασυντάσσεται και να ανεβάζει τη δύναμη του. Και αυτό όμως δεν έχει καταφέρει να διαμορφώσει νέες θέσεις και να προσφέρει λύσεις στα προβλήματα της οικονομίας. Ορθώς λέει στη συνέντευξη της η κυρία Φώφη Γεννηματά οτι πρέπει να φύγει ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αυτό δεν αρκεί αν οι υπόλοιποι δεν βρούν το πολιτικό θάρρος να υιοθετήσουν μεταρρυθμίσεις. Όλα λοιπόν παραμένουν και το 2018 αβέβαια και θα εξαρτηθούν για μια ακόμη φορά από τις αποφάσεις των κομμάτων που δεν εννοούν να αφήσουν τη χώρα να ανασάνει.

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 11

Γνώμη

Περισσότερο επίκαιρες από ποτέ είναι οι υπηρεσίες personal banking αφού ανταποκρίνονται στις ανάγκες των νοικοκυριών να πραγματοποιήσουν έναν πιο μακροπρόθεσμο οικονομικό σχεδιασμό, κάτι που γίνεται δυσκολότερο στις παρούσες συνθήκες. Οι τρέχουσες χαμηλές αποδόσεις στις επενδύσεις, καθώς και οι προκλήσεις αναφορικά με την κοινωνική ασφάλιση, δημιουργούν ανάγκες για σχεδιασμό σε πελάτες που έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν ένα κεφάλαιο. Oι πελάτες αυτής της κατηγορίας επιθυμούν προσωποποιημένη και διακριτή εξυπηρέτηση, αλλά πέραν αυτού, αναζητούν κυρίως βοήθεια και σύγχρονες λύσεις σε σχέση με τον οικονομικό προγραμματισμό τους. Αυτός είναι ο πυρήνας της υπηρεσίας personal banking και απευθύνεται σε πελάτες που έχουν διαθέσιμα κεφάλαια προς αξιοποίηση και έχουν ως βασικό ζητούμενο την πιο μακροπρόθεσμη προσέγγιση των αναγκών τους. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι δομές σύνταξης και υγείας, όπως και οι χαμηλές αποδόσεις στην πλειονότητα των τοποθετήσεων: αυτά τα δεδομένα διαμορφώνουν ανάγκες για συστηματική και επαγγελματική προσέγγιση στη διαχείριση της περιουσίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ αρχικώς οι πελάτες φαίνονται επιφυλακτικοί, στη συνέχεια, όταν γίνεται αντιληπτό το εύρος των υπηρεσιών και η προστιθέμενη αξία της υπηρεσίας, αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα του personal banking. Η Τράπεζα Πειραιώς, με επαγγελματισμό και καθαρότητα λόγου μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο συνεργάτη στον οικονομικό σχεδιασμό του πελάτη. Η Τράπεζα μπορεί να καθοδηγήσει τους πελάτες σε δύο βασικούς άξονες: αφενός για να διατηρήσουν και να αναπτύξουν το κεφάλαιό τους και αφετέρου να προστατεύσουν το κεφάλαιο αυτό, με έννοια ότι τους προτείνονται εναλλακτικές λύσεις ώστε να μην το χρησιμοποιήσουν σε περιπτώσεις έκτακτων αναγκών. H Tράπεζα Πειραιώς έχει δημιουργήσει εδώ και

12 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

PERSONAL BANKING:

ΜΑΚΡΟΠΡΌΘΕΣΜΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΣΕ ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΚΡΊΣΗΣ ΓΙΏΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΌΠΟΥΛΟΣ –> Ο κ. Γεωργόπουλος είναι

Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Λιανικής Τραπεζικής της Τράπεζας Πειραιώς

χρόνια το Personal Banking και σχεδόν το σύνολο των πελατών αυτής της κατηγορίας απολαμβάνει τη διακριτή εξυπηρέτηση και τα οφέλη της υπηρεσίας που είναι πολύ περισσότερα από υψηλού επιπέδου εξυπηρέτηση. Το Personal Banking περιλαμβάνει πλέγμα υπηρεσιών και προϊόντων με επίκεντρο τον Προσωπικό Συνεργάτη, ο οποίος είναι το σημείο αναφοράς του πελάτη με την Τράπεζα και γνωρίζει συνολικά και σε βάθος τις ανάγκες και τους στόχους του, καθώς συναντάται μαζί του τακτικά. Μάλιστα, επιδιώκεται οι συναντήσεις αυτές να είναι προγραμματισμένες και με συγκεκριμένη θεματολογία, προκειμένου να υπάρχει η βέλτιστη προετοιμασία, και να είναι αποδοτικές και με σεβασμό στο χρόνο του πελάτη. Ο ρόλος του Προσωπικού Συνεργάτη είναι αφενός να αναζητά συνεχώς βέλτιστους τρόπους προστασίας και αξιοποίησης της περιουσίας του πελάτη και αφετέρου να τον κατευθύνει για την εξυπηρέτηση άλλων εξειδικευμένων αναγκών του, είτε αφορούν τον ίδιο, είτε αφορούν την επαγγελματική ή επιχειρηματική δραστηριότητά του. Η Τράπεζα διαθέτει διακριτούς, καλαίσθητους χώρους σε πάνω από 300 καταστήματα, όπου οι πελάτες συναντούν τον Προσωπικό τους Συνεργάτη και ο στόχος είναι να μην βλέπουν οι πελάτες το κατάστημα σαν χώρο αναγκαστικής επίσκεψης για τις συναλλακτικές τους ανάγκες, αλλά σαν ένα σημείο ουσιαστικής συζήτησης για θέματα που τους απασχολούν. Όλες οι συναλλαγές μπορούν να διενεργούνται στο κατάστημα, αλλά θεωρούμε ότι αυτό μπορεί να γίνει πολύ πιο αποτελεσματικά και γρήγορα για τον πελάτη, μέσα από τα ηλεκτρονικά κανάλια της Τράπεζας. Άλλωστε οι πελάτες του Personal Banking έχουν πρόσβαση στην ειδικά διαμορφωμένη winbank και σε ειδική τηλεφωνική γραμμή που απαντά εξειδικευμένη ομάδα όλο το 24ωρο. Η ενίσχυση και βελτίωση του Personal Banking της Τράπεζας Πειραιώς δεν σταματά καθώς η Τράπεζα, προσπαθεί διαρκώς, εισάγοντας καινοτόμα εργαλεία και εμπλουτίζοντας τα προϊόντα και τις υπηρεσίες ώστε να προσδίδει προστιθέμενη αξία στους πελάτες της.

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 13

Γνώμη

Στον ένατο χρόνο της κρίσης, έπειτα από τρία μνημόνια και εν όψει ενός ενδεχόμενου τέταρτου, αρχίζουν να διαφαίνονται κάποιες ενδείξεις ότι κάτι αλλάζει.

Όχι αναγκαία σε κατεύθυνση προόδου και ευημερίας της χώρας, αλλά σίγουρα με όρους πολιτικών και κοινωνικών συσχετισμών. Στα τρία χρόνια της διακυβέρνησής του, το μόρφωμα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ έχει κατορθώσει να καταρρίψει όλους τους μύθους που συνόδευαν μεταπολεμικά την Αριστερά. Διαχειριστικά και διοικητικά αποδεικνύεται ανεπαρκής και ανίκανη, το επίτευγμά του στραγγαλισμού και της εξόντωσης της μεσαίας τάξης είναι ίσως μοναδικό, μαζί με την ψήφιση των χειρότερων μνημονιακών μέτρων χωρίς ουσιαστική κοινωνική αντίδραση. Μοναδικός στόχος η παραμονή στην εξουσία, για την εξουσία. Είναι όμως ορατό πλέον, ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μία νέα συνθήκη. Σε όλες τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων μηνών, κυριαρχεί ένα στοιχείο. Η ΝΔ παγιώνει το προβάδισμά της με ένα ποσοστό μεταξύ 33% και 35-36%. Ο ΣΥΡΙΖΑ σε κάποιες φαίνεται να υπερβαίνει το 20%, ενώ ανοδική τάση εμφανίζει το Κίνημα Αλλαγής («ΠΑΣΟΚ»), έπειτα από την διαδικασία ανάδειξης ηγεσίας του περασμένου Νοεμβρίου, με ποσοστά που φαίνεται πως σταθεροποιούνται πάνω από το 10%. Μοιάζει με ένα σκηνικό, το οποίο αν αποτυπωθεί και σε πραγματικές εκλογικές συνθήκες θα θυμίζει πολύ εκείνο των δεύτερων εκλογών του 2012. Με μία διαφορά: η δυναμική της ΝΔ μοιάζει να είναι ισχυρότερη και διαφορετική. Εχει μία νέα ηγεσία, αρχίζει να καλλιεργεί κάποια προσδοκία και πάντως, όπως έχει καταφανεί σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις έως σήμερα, όποιο κόμμα πλησιάζει ή ξεπερνά το δημοσκοπικό

14 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Η ΝΔ ΘΑ ΚΕΡΔΊΣΕΙ, Ο ΣΥΡΙΖΑ ΘΑ ΧΆΣΕΙ. ΚΑΙ ΜΕΤΆ; ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΩΒΑΙΟΣ

όριο του 30%, στις κάλπες λαμβάνει τελικά σημαντικά υψηλότερα ποσοστά. Αυτό συνέβη σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις από το 2004 κι έπειτα. Χωρίς να μπορεί κάποιος να είναι βέβαιος για την έκβαση των εκλογών, ειδικώς από την στιγμή που δεν γνωρίζουμε πότε αυτές θα διεξαχθούν, είναι δυνατή μία βάσιμη πρόβλεψη: Η ΝΔ θα κερδίσει, ο ΣΥΡΙΖΑ θα χάσει. Υπό συνθήκες και προϋποθέσεις, είναι δε ορατό ακόμη και το ενδεχόμενο κατάκτησης της αυτοδυναμίας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Αν π.χ. η ΝΔ πλησιάσει το 38%, ο ΣΥΡΙΖΑ πέσει κάτω από το 20%, το «ΠΑΣΟΚ» ανέβει στο 10-12% και εκτός Βουλής μείνει ένα ποσοστό της τάξεως του 8%, ο νικητής των εκλογών πλησιάζει έως και τις 160 έδρες. Το ζήτημα είναι αν αυτό είναι ένα καλό σενάριο. Κατά κάποιους είναι προβληματικό, με την εξής, προφανή, έννοια: Σε μία τέτοια περίπτωση, ο Μητσοτάκης θα σχηματίσει κυβέρνηση μόνος του, το «ΠΑΣΟΚ» θα πάει με χαρά στην αντιπολίτευση και με μία φιλοδοξία να φτάσει τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ο Τσίπρας και οι δικοί του θα αρχίσουν πάλι να πετούν πέτρες. Είναι μία εκδοχή. Αν τα πράγματα έλθουν αλλιώς και αυτοδυναμία δεν υπάρξει, η Φώφη Γεννηματά θα πρέπει να πάρει τις αποφάσεις της. Πλην όμως, υπάρχει και μία λεπτομέρεια, η οποία αυτή την στιγμή δεν αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις και για την οποία μόνο η κάλπη θα μπορέσει να δώσει απάντηση. Εφόσον ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ υποστούν μία τέτοια ήττα, κανείς δεν θα τους ακολουθήσει στον πετροπόλεμο. Η διάψευση όλων προσδοκιών που καλλιέργησαν και η κόπωση της ελληνικής κοινωνίας από τις απογοητεύσεις της τελευταίας δεκαετίας, τους αφαιρούν την κοινωνική νομιμοποίηση για κάτι τέτοιο. Το αν η χώρα από εκεί κι έπειτα σώζεται και με ποιους όρους, είναι μία άλλη συζήτηση…

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 15

Οικονομία & Πολιτική

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ:

ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΕΛΊΔΑ ΜΠΟΡΕΊΤΕ ΝΑ ΒΡΕΊΤΕ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΜΕΝΟΥΣ ΜΙΑ ΣΕΙΡΑ ΑΠΟ ΔΩΔΕΚΑ ΔΕΊΚΤΕΣ ΠΟΥ, ΟΛΟΙ ΜΑΖΊ, ΑΠΟΤΥΠΩΝΟΥΝ ΜΙΑ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΚΡΊΣΗΣ. ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΤΗΚΕ Η «ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ». ΕΜΕΙΣ ΑΠΛΩΣ ΠΡΟΣΘΕΣΑΜΕ ΧΡΩΜΑ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ ΜΕ ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΠΟΥ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΕ. Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΓΑΛΕΙ ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ. ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΠΑΝΤΩΣ ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΠΙΝΑΚΑ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟ 12 ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΎ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΟΣ.

ΤΙΣ ΠΤΑΙΕΙ;

ΡΥΘΜΌΣ ΜΕΓΈΘΥΝΣΗΣ ΑΕΠ 5

% ΑΕΠ

2.5

Ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ εξετάζει τη διαχρονική εξέλιξη του ΑΕΠ. Δηλαδή, τη μακροχρόνια τάση και όχι τις βραχυχρόνιες διακυμάνσεις του. Ο αρνητικός ρυθμός μεγέθυνσης υποδηλώνει συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας.

Πηγή:WorldBank / Επεξεργασία: διαΝΕΟσις

16 | R E P O R T E R |

-2.5

-5

-7.5

-10 1996 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

w w w.re porter.gr

Οικονομία & Πολιτική

( Σε εκατ. € )

300k 275k 250k 225k 200k 175k 150k 125k

ΙΑΝ Ο ΣΕ ΥΑΡΙ ΠΤ ΟΣ ΕΜ 20 ΒΡ 01 ΙΟΣ ΜΑ 200 ΙΑΝ ΪΟΣ 1 Ο 2 ΣΕ ΥΑΡΙ 002 ΠΤ ΟΣ ΕΜ 2 ΒΡ 003 ΙΟΣ ΜΑ 200 ΙΑΝ ΪΟ 3 Σ ΣΕ ΟΥΑΡ 200 ΠΤ ΙΟ 4 ΕΜ Σ 2 ΒΡ 00 ΙΟΣ 5 ΜΑ 2005 ΙΑΝ ΪΟΣ Ο 2 ΣΕ ΥΑΡ 006 ΠΤ ΙΟΣ ΕΜ 2 ΒΡ 007 ΙΟΣ ΜΑ 200 ΙΑΝ ΪΟ 7 Ο Σ ΣΕ ΥΑΡ 2008 ΠΤ ΙΟΣ ΕΜ 2 ΒΡ 009 ΙΟΣ ΜΑ 2009 ΙΑΝ ΪΟ Ο Σ2 ΣΕ ΥΑΡΙ 010 ΠΤ ΟΣ ΕΜ 20 ΒΡ 11 ΙΟ ΜΑ Σ 201 ΙΑΝ ΪΟΣ 1 20 Ο ΣΕ ΥΑΡΙΟ 12 ΠΤ Σ ΕΜ 20 ΒΡ 13 ΙΟΣ ΜΑ 201 ΙΑΝ ΪΟ 3 Σ ΣΕ ΟΥΑΡ 201 ΠΤ ΙΟ 4 ΕΜ Σ 2 ΒΡ 015 ΙΟΣ Μ 2 ΙΑΝ ΑΪΟ 015 Σ ΣΕ ΟΥΑΡ 2016 ΠΤ ΙΟ ΕΜ Σ 2 ΒΡ 01 ΙΟΣ 7 20 17

10k

2005

2006

w w w.re porter.gr

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

ΣΎΝΟΛΟ ΚΑΤΑΘΈΣΕΩΝ ΚΑΙ ΡΈΠΟΣ

Tο Σύνολο Καταθέσεων Και Ρέπος δείχνει την εγχώρια ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος. Δηλαδή, τη δυνατότητα να δανείζουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις για να πραγματοποιούνται επενδύσεις. Το σύνολο των εγχώριων καταθέσεων αποτελείται από τις καταθέσεις ταμιευτηρίου, όψεως και προθεσμιακές. Repo είναι μια συμφωνία, όπου αφενός ο δανειζόμενος (π.χ. τράπεζα) συμφωνεί να πουλήσει σε έναν δανειστή (π.χ. φυσικό πρόσωπο) ένα χρεόγραφο σε συγκεκριμένη τιμή, και αφετέρου συμφωνεί να το επαναγοράσει σε συγκεκριμένη τιμή στο μέλλον. Χαρακτηριστικό των repos (συμφωνιών επαναγοράς) είναι ότι μπορεί να μετατραπούν σε χρήμα, δηλαδή να ρευστοποιηθούν, σχετικά γρήγορα και με χαμηλό κόστος.

Πηγή: ΤτΕ / Επεξεργασία: διαΝΕΟσις

2014

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

2015

2016

| R E P O R T E R | 17

Οικονομία & Πολιτική

ΤΡΙΜΗΝΙΑΊΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΑΕΠ

(Κυκλικά διορθωμένα στοιχεία - Σε εκατ. € σε σταθερές τιμές)

Πηγή:ΕΛ.ΣΤΑΤ / Επεξεργασία: διαΝΕΟσις

Q=ΤΡΙΜΗΝΟ

40k 37.5k

ΧΙΛΙΑΔΕΣ (κ) ΕΥΡΩ

35k 32.5k 30k 27.5k 25k

Ποσοστό ανεργίας

ΤΡΙΜΗΝΙΑΊΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΑΝΕΡΓΊΑΣ

20 Q4 05 Q 20 3 06 Q 20 2 07 20 Q1 07 Q 20 4 08 Q 20 3 09 Q 20 2 10 Q 20 1 10 Q 20 4 11 Q 20 3 12 Q 20 2 13 20 Q1 13 Q 20 4 14 Q 20 3 15 Q 20 2 16 Q 20 1 16 Q4

04 20

03 20

Q4 20

Q=ΤΡΙΜΗΝΟ

% Ανεργίας ως ποσοστό εργατικού δυναμικού % Ανεργίας νέων (15-24) ως ποσοστό εργατικού δυναμικού 15-24 % Μακροχρόνια ανέργων ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού 15-24

20k

1996 Q1 1996 Q3 1997 Q1 1997 Q3 1998 Q1 1998 Q3 1999 Q1 1999 Q3 2000 Q1 2000 Q3 2001 Q1 2001 Q3 2002 Q1 2002 Q3 2003 Q1 2003 Q3 2004 Q1 2004 Q3 2005 Q1 2005 Q3 2006 Q1 2006 Q3 2007 Q1 2007 Q3 2008 Q1 2008 Q3 2009 Q1 2009 Q3 2010 Q1 2010 Q3 2011 Q1 2011 Q3 2012 Q1 2012 Q3 2013 Q1 2013 Q3 2014 Q1 2014 Q3 2015 Q1 2015 Q3 2016 Q1 2016 Q3

22.5k

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ / Επεξεργασία: διαΝΕΟσις

18 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

w w w.re porter.gr

Με την πρωτοβουλία της COSMOTE «Grow your Business», χιλιάδες επιχειρηματίες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν δωρεάν εκπαιδευτικά σεμινάρια για την ψηφιακή μετάβαση της επιχείρησής τους. Τα σεμινάρια έλαβαν χώρα το τελευταίο διάστημα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Πάτρα, Λάρισα και Ηράκλειο. Το πλήθος των συμμετοχών απέδειξε στην πράξη ότι οι επιχειρηματίες αναγνωρίζουν την ανάγκη μετάβασης στη νέα ψηφιακή εποχή και την υιοθέτηση νέων ψηφιακών εργαλείων.

Οι προηγμένες ψηφιακές λύσεις η απάντηση στην ανάγκη των επιχειρήσεων για ευελιξία και εξοικονόμηση πόρων

Αρκετές επιχειρήσεις, από διάφορους κλάδους της οικονομίας, σήμερα εκσυγχρονίζονται προκειμένου να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και να ανταπεξέλθουν στον εγχώριο αλλά και το διεθνές περιβάλλον. Η κρίση έχει ενθαρρύνει την υιοθέτηση νέων τεχνολογικών προϊόντων και υπηρεσιών, όπως είναι για παράδειγμα το cloud, που προσφέρουν καλύτερη στόχευση, μεγαλύτερη ευελιξία, αλλά και εξοικονόμηση πόρων. Η COSMOTE, απαντώντας στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς, σχεδιάζει και παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες τόσο για τις μικρές όσο και τις μεγάλες επιχειρήσεις, με διαφορετικό χαρτοφυλάκιο υπηρεσιών και λύσεων, που είναι πραγματικά κομμένες και ραμμένες για τις ανάγκες τους.

«ΈΞΥΠΝΕΣ» ΨΗΦΙΑΚΈΣ ΛΎΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΊΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ Για τις μικρές επιχειρήσεις, η πρόταση είναι το COSMOTE Business One που καλύπτει τις ανάγκες σταθερής και κινητής επικοινωνίας, Internet με ταχύτητες Fiber (έως 200 Mbps) και 4G/4G+, w w w.re porter.gr

ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΈΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΓΆΛΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ Οι μεγάλοι κλάδοι της οικονομίας, όπως ο τουριστικός, ο τραπεζικός, ο κλάδος της υγείας, των τροφίμων έχουν αυξημένες ανάγκες και απαιτήσεις για πιο εξειδικευμένες λύσεις τεχνολογίας.

Για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, η COSMOTE προσφέρει όλο το εύρος Cloud storage & email, αλλά και τις ανάτηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών. Παγκες τους για υπηρεσίες τηλεφωνικού κέράλληλα, παρέχει μεγάλη γκάμα υπηντρου και security, μαζί με άλλα εργαλεία ρεσιών IT, τα COSMOTE Business IT που βοηθούν στην αύξηση της παραγωSolutions, που περιλαμβάνουν λύγικότητας. σεις Data Center, Security, Networking Επιπλέον, η COSMOTE παρέχει προσωInfrastructure, IoT και Cloud και μάποποιημένη εξυπηρέτηση στις επιχειρήλιστα χωρίς την ανάγκη εκταμίευσης σεις, μέσα από συγκεκριμένο συνεργάκεφαλαίου για αγορά ακριβού εξοτη, στο 13818. πλισμού, αλλά και πολλές νέες και καιΟι προηγμένες υπηρεσίες τηλεφωνοτόμες λύσεις σε συνεργασία και με νικού κέντρου που προσφέρονται μεγάλους πολυεθνικούς ή εγχώριους με το COSMOTE Business One, με μεσυνεργάτες μας. νού επιλογών φωνητικής πύλης (IVR), Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των επιVoicemail-to-Email και ηχογραφημέχειρήσεων είναι ζητούμενο για την ανάνες ανακοινώσεις -χωρίς να απαιτείπτυξή τους. Ό Όμιλος ΟΤΕ δημιουργεί ται η αγορά τεχνικού εξοπλισμού τηλεσυνεχώς νέες υπηρεσίες και προηγμέφωνικού κέντρου- διευκολύνουν την νες λύσεις που βοηθούν σε αυτή τη μεκαθημερινότητα και ενισχύουν την τάβαση. Ταυτόχρονα, επενδύει εντατικά επικοινωνία των επιχειρηματιών. Η επιστην επέκταση του δικτύου οπτικών ινών, κοινωνία των επιχειρήσεων με τους συπου υποστηρίζει την παροχή εξελιγμένεργάτες γίνεται πιο εύκολη μέσα από νων προϊόντων. την αποστολή ή λήψη fax από email λοΤα επόμενα χρόνια σκοπός είναι να γαριασμό και τη δρομολόγηση εισερχόεμπλουτιστεί το χαρτοφυλάκιο της μενων κλήσεων σε διαθέσιμο συνεργάCOSMOTE με cloud υπηρεσίες για συτη ή σε κινητό τηλέφωνο. Τα προηγμένα γκεκριμένους κλάδους επιχειρήσεων, με ψηφιακά εργαλεία και οι «έξυπνες» λύπολλά productivity tools, αλλά και IoT λύσεις, παρέχουν μεγάλη ευελιξία και πεσεις, με το NB-IoT να κυριαρχεί. Ο Όμιλος ρισσότερη οικονομία στις λειτουργικές ΟΤΕ ως το τέλος του 2019 θα έχει καλύψει δαπάνες. το 95% της επικράτειας με δίκτυο ΝΒΙοΤ. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 | R E P O R T E R | 19

ΙΑΝ Ο ΣΕ ΥΑΡ ΠΤ ΙΟΣ ΕΜ 2 ΒΡ 001 ΙΟΣ Μ 20 ΙΑΝ ΑΪΟ 01 Ο Σ ΣΕ ΥΑΡ 2002 ΠΤ ΙΟΣ ΕΜ 2 ΒΡ 003 ΙΟΣ 2 ΙΑΝ ΜΑΪΟ 003 Σ Ο ΣΕ ΥΑΡ 200 ΠΤ ΙΟ 4 ΕΜ Σ 2 ΒΡ 00 ΙΟΣ 5 ΜΑ 200 ΙΑΝ ΪΟΣ 5 Ο ΣΕ ΥΑΡ 2006 ΠΤ ΙΟ ΕΜ Σ 2 ΒΡ 007 ΙΟΣ Μ 2 ΙΑΝ ΑΪΟ 007 Ο Σ ΣΕ ΥΑΡ 2008 ΠΤ ΙΟΣ ΕΜ 2 ΒΡ 009 ΙΟΣ ΜΑ 200 ΙΑΝ ΪΟ 9 Σ ΣΕ ΟΥΑΡ 201 ΠΤ ΙΟ 0 ΕΜ Σ 2 ΒΡ 01 ΙΟΣ 1 ΜΑ 201 ΙΑΝ ΪΟΣ 1 2 Ο ΣΕ ΥΑΡ 012 ΠΤ ΙΟΣ ΕΜ 2 ΒΡ 013 ΙΟΣ Μ 2 ΙΑΝ ΑΪΟ 013 Ο Σ ΣΕ ΥΑΡ 2014 ΠΤ ΙΟΣ ΕΜ 2 ΒΡ 015 ΙΟΣ ΜΑ 2015 ΙΑΝ ΪΟ ΟΥ Σ 20 ΑΡ 16 ΙΟΣ 20 17

20 | R E P O R T E R | Ω

20 20

Σ Σ

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 ΑΠ

ΡΙ

ΙΟ

00 20 ΛΙ 01 ΙΑ Ο Ν Σ Ο 20 ΥΑ 0 ΡΙ Ο 2 Ο ΚΤ Σ 20 Ω ΒΡ 0 ΙΟ 3 Σ ΙΟ ΥΛ 2 0 03 ΙΟ ΑΠ Σ 20 ΡΙ ΛΙ 04 ΙΑ Ο Ν Σ Ο 20 ΥΑ 05 ΡΙ Ο Ο Σ ΚΤ 20 Ω ΒΡ 06 ΙΟ Σ ΙΟ 20 ΥΛ 06 Ι ΑΠ ΟΣ 20 ΡΙ ΛΙ ΙΑ 07 Ο Ν Σ Ο 20 ΥΑ ΡΙ 08 Ο Ο ΚΤ Σ 20 Ω ΒΡ 0 ΙΟ 9 Σ 20 ΙΟ ΥΛ 0 9 ΙΟ Σ ΑΠ 20 ΡΙ 10 ΛΙ ΙΑ Ο Ν Σ Ο 20 ΥΑ Ρ 11 Ο ΚΤ ΙΟΣ Ω 2 01 ΒΡ ΙΟ 2 Σ 20 ΙΟ ΥΛ 12 Ι ΑΠ ΟΣ 20 ΡΙ ΛΙ 13 ΙΑ Ο Ν Σ Ο 20 ΥΑ ΡΙ 1 4 Ο Ο ΚΤ Σ 20 Ω ΒΡ 1 5 ΙΟ Σ ΙΟ 20 ΥΛ 15 ΙΟ Σ ΑΠ 20 ΡΙ 16 ΛΙ Ο Σ 20 17 ΥΛ

ΙΟ

ΡΙ

ΒΡ

ΙΟ

ΚΤ

ΥΑ

Ο Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής μετρά τη μηνιαία μεταβολή του όγκου της συνολικής παραγωγής σε τέσσερις κλάδους: ορυχείων και λατομείων, μεταποίησης και παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και νερού.

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ / Επεξεργασία: διαΝΕΟσις Ν

Δείκτης βιομηχανικής παραγωγής

ΜΗΝΙΑΊΑ ΕΞΈΛΙΞΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΈΝΟΥ ΔΕΊΚΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΉΣ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ

ΙΑ

5 130 ( Κυκλικά διορθωμένος - Έτος βάσης, 2010 )

125

120

115

110

105

100

Έτος βάσης ( 2010 ) = 100

120

110

100

6 ΔΕΊΚΤΗΣ ΚΎΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΏΝ ΣΤΟ ΛΙΑΝΙΚΌ ΕΜΠΌΡΙΟ

Ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών Στο Λιανικό Εμπόριο μετρά τη μεταβολή του τζίρου των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου (π.χ. τρόφιμα, ποτά, φάρμακα, είδη ένδυσης και υπόδησης κ.α.).

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ / Επεξεργασία: διαΝΕΟσις

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 21

% ΑΕΠ

ΔΗΜΌΣΙΑ & ΙΔΙΩΤΙΚΉ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΉ ΔΑΠΆΝΗ ΩΣ % ΑΕΠ

Το ΑΕΠ μιας χώρας ισούται με το άθροισμα της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών και της κυβέρνησης σε αγαθά και υπηρεσίες, της επένδυσης και των καθαρών εξαγωγών προϊόντων και υπηρεσιών, δηλαδή εάν από τις εξαγωγές αφαιρέσουμε τις εισαγωγές.

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ / Επεξεργασία: διαΝΕΟσις

90k

27.5

80k

16 20

09 20 10 20 11 20 12

08 20

ETHΣΙΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΉ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΑ

*Τα στοιχεία για το 2017 είναι προσωρινά

199

00 20 01

199

Πηγή: World Bank / Επεξεργασία: διαΝΕΟσις

199

Ιδιωτική Καταναλωτική Δαπάνη ως % ΑΕΠ Δημόσια Καταναλωτική Δαπάνη ως % ΑΕΠ

ΑΚΑΘΆΡΙΣΤΕΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΠΑΓΊΟΥ ΚΕΦΑΛΑΊΟΥ ΩΣ % ΑΕΠ Πηγή: World Bank / Επεξεργασία: διαΝΕΟσις

70k 22.5

50k % ΑΕΠ

Aριθμός αδειών σε χιλιάδες

60k

40k

17.5

30k 15 20k 12.5

2007

2008

2009

2010

22 | R E P O R T E R |

2011

2012

2013

2014

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

2015

2016

2017

10 199 5 199 6 199 7 199 8 199 9 20 00 20 01 20 02 20 03 20 04 20 05 20 06 20 07 20 08 20 09 20 10 20 11 20 12 20 13 20 14 20 15 20 16

10k

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 23

Οικονομία & Πολιτική

ΔΕΊΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΎ ΚΛΊΜΑΤΟΣ Πηγή: Εurostat / Επεξεργασία: διαΝΕΟσις

130

Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ως % ΑΕΠ Εξαγωγές ως % ΑΕΠ Εισαγωγές ως % ΑΕΠ Πηγή: Εurostat / Επεξεργασία: διαΝΕΟσις

120

ΙΣΟΖΎΓΙΟ ΤΡΕΧΟΥΣΏΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΏΝ ΩΣ % ΑΕΠ, ΕΞΑΓΩΓΈΣ ΩΣ % ΑΕΠ & ΕΙΣΑΓΩΓΈΣ ΩΣ % ΑΕΠ

110

% ΑΕΠ

100

10 90 0 80 -10

ΙΣΟΖΎΓΙΟ ΓΕΝΙΚΉΣ ΚΥΒΈΡΝΗΣΗΣ & ΠΡΩΤΟΓΕΝΈΣ ΙΣΟΖΎΓΙΟ ΓΕΝΙΚΉΣ ΚΥΒΈΡΝΗΣΗΣ ΩΣ % ΑΕΠ Iσοζύγιο γενικής κυβέρνησης % ΑΕΠ Πρωτογενές ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης % ΑΕΠ

% ΑΕΠ

6 199 7 199 8 199 9 20 00 20 01 20 02 20 03 20 04 20 05 20 06 20 07 20 08 20 09 20 10 20 11 20 12 20 13 20 14 20 15 20 16

-20 199

ΙΑΝ ΣΕ ΟΥΑ ΠΤ ΡΙΟ ΕΜ Σ ΒΡ 200 ΙΟ 0 ΙΑΝ ΜΑ Σ 20 Σ Ε ΟΥ Ί Ο Σ 0 0 ΠΤ ΑΡ 20 ΕΜ ΙΟ 01 ΒΡ Σ 2 ΙΟ 00 ΙΑΝ ΜΑ Σ 20 2 ΣΕ ΟΥΑ ΊΟΣ 2 02 ΠΤ ΡΙ 00 ΕΜ ΟΣ 3 ΒΡ 20 ΙΟ 04 ΙΑΝ ΜΑ Σ 20 ΣΕ ΟΥΑ ΊΟΣ 2 04 ΠΤ ΡΙ 00 ΕΜ ΟΣ 5 ΒΡ 20 ΙΟ 06 ΙΑΝ ΜΑ Σ 20 ΣΕ ΟΥΑ ΊΟΣ 2 06 ΠΤ ΡΙ 00 ΕΜ ΟΣ 7 ΒΡ 20 ΙΟ 08 ΙΑΝ ΜΑΊ Σ 20 Ο ΣΕ ΥΑ ΟΣ 2 08 ΠΤ ΡΙ 00 ΕΜ ΟΣ 9 ΒΡ 20 ΙΟ 10 ΙΑΝ ΜΑ Σ 20 ΣΕ ΟΥΑ ΊΟΣ 2 10 ΠΤ ΡΙ 01 ΕΜ ΟΣ 1 ΒΡ 20 ΙΟΣ 12 ΙΑΝ ΜΑ 201 Ο ΣΕ ΥΑ ΊΟΣ 2 2 ΠΤ ΡΙ 01 ΕΜ ΟΣ 3 ΒΡ 20 ΙΟ 14 ΙΑΝ ΜΑΊ Σ 20 1 ΣΕ ΟΥΑ ΟΣ 2 4 ΠΤ ΡΙΟ 015 ΕΜ Σ ΒΡ 201 ΙΟ 6 ΜΑ Σ 20 ΊΟΣ 16 20 17

-5

Πηγή: AMECO / Επεξεργασία: διαΝΕΟσις

24 | R E P O R T E R |

-10

-15

-20

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

w w w.re porter.gr

~ ~ Global head of non Financial Services, Διακρίνονται από αριστερά προς τα δεξιά: Jon Baranano Gavina, Banco Santander & Πρόεδρος του Trade Club Alliance. Φωκίων Καραβίας, Διευθύνων Σύμβουλος, Eurobank. Fernando Lardies, Επικεφαλής Network Banking, Banco Santander.John Carroll, Επικεφαλής Product Μanagement and International Business της Santander UK

Eurobank

Σταθερή στήριξη της υγιούς επιχειρηματικότητας

Μετά από οκτώ χρόνια κρίσης, η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε κομβικό σημείο, με ζητούμενο τη διατηρήσιμη ανάκαμψη. Κεντρικό ρόλο πρέπει και μπορεί να παίξει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, έχοντας επιδείξει μεγάλη ανθεκτικότητα. Το 2017 αποδεικνύεται έτος επίτευξης όλων των λειτουργικών και στρατηγικών στόχων για την Eurobank που παραμένει σε τροχιά οργανικής κερδοφορίας, με κέρδη €132 εκατ. για το 9μηνο. Στο ίδιο διάστημα θετική εξέλιξη είναι η αύξηση των καταθέσεων κατά €1 δισ. σε επίπεδο Ομίλου, η συνεχιζόμενη μείωση του συνολικού αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs ), που για το σύνολο του 2017 θα ξεπεράσει το στόχο έναντι των εποπτικών αρχών. Με την εξαγορά των προνομιούχων μετοχών και την έκδοση ομολόγων Tier II υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, που προσμετρώνται w w w.re porter.gr

στα συνολικά εποπτικά κεφάλαια, καλύπτονται οι εποπτικές απαιτήσεις, όπως θα ισχύσουν από το 2018, ενώ μηδενίστηκε η χρήση εγγυήσεων του Πυλώνα ΙΙ, κλείνοντας τον κύκλο της στήριξης από το Δημόσιο. Η έκδοση καλυμμένων ομολογιών €500 εκατ. σηματοδότησε την επιστροφή στις διεθνείς χρηματαγορές, για πρώτη φορά μετά το 2014, βελτιώνοντας τη ρευστότητα, κάτι που αντανακλά και η μείωση της χρήσης του ELA. Σημαντική είναι η συμβολή στην κερδοφορία από την ουσιαστική διεθνή δραστηριότητα του Ομίλου. Μετά την αποχώρηση από τη Ρουμανία, στο πλαίσιο του πλάνου αναδιάρθρωσης που είχε συμφωνηθεί με την Κομισιόν, η Eurobank εστιάζει στην ανάπτυξη των εργασιών στις αγορές – στόχους σε Βουλγαρία, Κύπρο, Λουξεμβούργο και Σερβία.

Η στρατηγική συμμαχία με έναν από τους μεγαλύτερους τραπεζικούς ομίλους, διεθνώς, τη Banco Santander και η ένταξη της στο πρώτο Παγκόσμιο Ψηφιακό Δίκτυο Διασύνδεσης Επιχειρήσεων “Trade Club Alliance”, που στο τέλος του 2017 θα υποστηρίζεται από κορυφαίες ξένες τράπεζες σε 30 χώρες, αποτελεί μέτρο αξιοπιστίας και ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την Τράπεζα. H Eurobank προχώρησε σε συμφωνίες με ισχυρούς διεθνείς επενδυτικούς ομίλους, συνολικού ύψους άνω των €500 εκατ. μέσω των συμφωνιών με το IEF, την EBRD, το IFC και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Η Τράπεζα, εγκρίνοντας 7 στα 10 αιτήματα χρηματοδοτήσεων, δίνει δυνατότητα πρόσβασης σε νέες πηγές χρηματοδότησης σε μεσαίες, μικρές και πολύ μικρές ελληνικές επιχειρήσεις. Επισημαίνεται ότι, μέσω του προγράμματος COSME (εγγύηση EIF), έχουν χορηγηθεί ήδη 2.000 νέα δάνεια €200εκ., σε επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 17.000 εργαζόμενους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, η Εurobank, στηρίζει με συνέπεια τη νεανική επιχειρηματικότητα μέσω του προγράμματος egg - enter•grow•go, που βρίσκεται ήδη στον Η στήριξη του υγιούς επιχειρείν εί5ο του κύκλο, με συμμετοχή 355 νέων επιναι στην καρδιά της στρατηγικής της χειρηματιών, σύσταση 132 επιχειρημαEurobank και αυτό αποδεικνύεται τικών ομάδων, 90 εκ των οποίων απόστην πράξη, με συνεχόμενες πρωτοκτησαν νομική μορφή και δημιουργία 151 βουλίες, συνεργασίες, προϊόντα και νέων θέσεων εργασίας. υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 | R E P O R T E R | 25

26 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

w w w.re porter.gr

Πολιτική

ΦΏΦΗ ΓΕΝΝΗΜΑΤΆ:

«Η ΉΤΤΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΕΊΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΊΑ ΓΙΑ ΝΑ ΒΓΟΎΜΕ ΑΠΌ ΤΗΝ ΚΡΊΣΗ» ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΓΓΕΛΟ ΚΩΒΑΊΟ

ΚΛΕΙΣΤΆ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΊ ΝΑ ΚΡΑΤΆ ΤΑ ΧΑΡΤΙΆ ΤΗΣ Η ΦΏΦΗ ΓΕΝΝΗΜΑΤΆ ΌΣΟΝ ΑΦΟΡΆ ΤΙΣ ΜΕΤΕΚΛΟΓΙΚΈΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΕΣ ΤΟΥ «ΚΙΝΉΜΑΤΟΣ ΑΛΛΑΓΉΣ». ΣΤΗΝ ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΉ ΤΗΣ ΣΤΟ REPORTER, ΞΕΚΑΘΑΡΊΖΕΙ ΠΆΝΤΩΣ ΌΤΙ ΤΟ ΜΈΤΩΠΟ ΑΠΈΝΑΝΤΙ ΣΤΟΥΣ ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ΠΑΡΑΜΈΝΕΙ ΒΑΣΙΚΉ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΕΠΙΛΟΓΉ ΚΑΙ ΔΗΛΏΝΕΙ ΌΤΙ Ο ΝΈΟΣ ΦΟΡΈΑΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΆΣ ΤΆΣΣΕΤΑΙ ΥΠΈΡ ΤΗΣ ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΉΣ ΛΎΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΉ ΠΡΟΈΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑΣ ΤΟ 2020. w w w.re porter.gr

Κυρία Πρόεδρε, μετά την ανάδειξή σας στην ηγεσία του Νέου Φορέα, υπάρχει μεν μία γενική ευφορία, ακούγονται δε και φωνές εσωτερικής κριτικής. Για παράδειγμα: ότι δεν υπάρχει ιδεολογικό στίγμα παρά μόνον μία μηχανιστική διαδικασία με την ελπίδα επιστροφής στην εξουσία, ή ότι απλώς εξελέγη αρχηγός ενός κόμματος που δεν υπάρχει ακόμη, η αρχηγός ενός κόμματος που δεν θέλει να υπερασπιστεί το παρελθόν του. Καλά θα κάνουν να συνειδητοποιήσουν και οι καλοθελητές ότι ο νέος φορέας είναι μια πολιτική πραγματικότητα με συνιδρυτές 212000 πολίτες. Με εκλεγμένη ηγεσία , μέσω μιας πρωτοφανούς δημοκρατικής διαδικασίας. Με σαφές στίγμα την Κεντροαριστερά. Στο ¨Κίνημα Αλλαγής» συναντώνται δημιουργικά τα ρεύματα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, της ανανεωτικής αριστεράς, του προοδευτικού κέντρου και της πολιτικής οικολογίας. Ο οδικός χάρτης που έχουμε συναποφασίσει οδηγεί στο ιδρυτικό μας Συνέδριο την άνοιξη. Για την πλήρη συγκρότηση του νέου φορέα. Στο μεσοδιάστημα δεν πορευόμαστε στο κενό. τα κόμματα μας έχουν ήδη συγκλίνουσες προγραμματικές επεξεργασίες και προτάσεις που με αυτές προχωράμε και ασκούμε πολιτι-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 27

Πολιτική

κή, κοινοβουλευτική δράση και υπεύθυνη αντιπολίτευση. Με συντονισμό των δύο κοινοβουλευτικών ομάδων. Ο νέος φορέας υπάρχει, είναι σε πλήρη δράση και αξιόμαχος για νικηφόρα εκλογική πορεία. Αυτό άλλωστε ανησυχεί τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και τη ΝΔ. Πώς θα αντιμετωπίσετε το πρόβλημα του προσδιορισμού μίας σαφούς πολιτικής πρότασης; Το ζητούμενο της επόμενης ημέρας της κρίσης, αν υποθέσουμε ότι αυτή ξεπερνιέται, τίθεται και από στελέχη του χώρου σας. Εμείς έχουμε διαμορφώσει την πολιτική μας πρόταση. Έχουμε παρουσιάσει το σχέδιο Ελλάδα, μια ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση προοδευτικής διακυβέρνησης που διαρκώς επικαιροποιούμε και θα οριστικοποιήσουμε στο συνέδριο. Το Κίνημα Αλλαγής κοιτάζει μπροστά. Στον ανοιχτό ορίζοντα ενός πραγματικά ελπιδοφόρου μέλλοντος για την Ελλάδα και τους Έ λληνες και ιδιαίτερα της νέας γενιάς. Είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε πράξη την προοδευτική Αλλαγή που έχει ανάγκη ξανά σήμερα ο τόπος. Η ολική επαναφορά της ενιαίας Κεντροαριστεράς δεν αφορά μόνο στα εκλογικά ποσοστά αλλά κυρίως στην επικράτηση των πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης για τη χώρα που θα διασφαλίζει δουλειές με αξιοπρέπεια για τους ανθρώπους, κοινωνική δικαιοσύνη και αλληλεγγύη.

28 | R E P O R T E R |

Για την επομένη των εκλογών: αν καταθέσετε ένα πολιτικό σχέδιο, με όρους και προϋποθέσεις προς τους αρχηγούς των άλλων κομμάτων, θα συμμετάσχετε σε μία κυβέρνηση με όποιους και όσους το αποδεχθούν, ώστε να διασφαλίσετε την υλοποίησή του; Το πώς θα κυβερνηθεί η χώρα θα το αποφασίσει πρώτα ο Ελληνικός λαός με την ψήφο του. Εμείς δεν προαποφασίζουμε ερήμην του. Με τη μεγάλη παράταξη της ενιαίας Κεντροαριστεράς δημιουργήσαμε τις προϋποθέσεις νικηφόρας πορείας. Μένουμε σταθεροί στην επιλογή μας για τον αυτόνομο ρόλο, τον διακριτό λόγο, και τα ανοιχτά μέτωπα απέναντι στις συντηρητικές πολιτικές τόσο του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και της Νέας Δημοκρατίας. Στόχος μας η ανατροπή των σημερινών πολιτικών συσχετισμών, η στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το «κλείσιμο του δρόμου» στη συντηρητική παλινόρθωση με τη ΝΔ. Με την ήττα των συντηρητικών πολιτικών της λιτότητας, την προώθηση πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης και παραγωγής πλούτου στην χώρα, έτσι ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και με γενναίες πολιτικές δίκαιης διανομής να εξασφαλιστεί η μείωση των ανισοτήτων και η κοινωνική Δικαιοσύνη. Με την αναμέτρηση σε ότι καθηλώνει την χώρα στο χθες, με πολιτικές ανατροπών και προοδευτικών μεταρρυθμίσεων που θα απελευ-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

θερώσουν τις δημιουργικές δυνάμεις του τόπου. Έ να ολοκληρωμένο προοδευτικό σχέδιο για τη χώρα που θα επιλέξουμε εμείς και όχι οι εταίροι και δανειστές μας, για να ξαναγίνει η Ελλάδα περήφανη και ισχυρή. Το ερώτημα για τις συνεργασίες αντιστρέφεται προς τη ΝΔ και τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ που καλούνται να απαντήσουν αν είναι διατεθειμένοι να συμβάλλουν στην πολιτική σταθερότητα στη βάση μιας προοδευτικής πρότασης. Ακόμη και αν δεν συμμετάσχετε σε μία κυβέρνηση μετεκλογικά, δεσμεύεστε για την διασφάλιση προεδρικής πλειοψηφίας στην επόμενη Βουλή; Σταθερή η θέση μας για τη συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων σε κρίσιμα εθνι-

Η ΑΝΑΖΉΤΗΣΗ ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΉΣ ΠΡΌΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΌΣΩΠΟ ΤΟΥ ΠΡΟΈΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΣΤΑΘΕΡΉ ΕΠΙΛΟΓΉ ΜΑΣ, ΑΥΤΌ ΆΛΛΩΣΤΕ ΠΡΟΒΛΈΠΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΌ ΤΟ ΠΝΕΎΜΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΆΓΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΉ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ ΕΚΛΟΓΉΣ ΠΡΟΈΔΡΟΥ

κά θέματα. Η αναζήτηση συναινετικής πρότασης για το πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας αποτελεί σταθερή επιλογή μας, αυτό άλλωστε προβλέπεται και από το πνεύμα του συντάγματος στην κοινοβουλευτική διαδικασία εκλογής Προέδρου. Η εργαλειοποίηση της κορυφαίας αυτής στιγμής για το δημοκρατικό μας πολίτευμα συνιστά παρέκκλιση των επιταγών του συντάγματος και μας βρίσκει ριζικά αντίθετους. Οι τελικές επιλογές μας βέβαια σχετίζονται και θα εξαρτηθούν από τα προτεινόμενα πρόσωπα. Προσφάτως πάντως φάνηκε ότι έχετε ένα ξεκάθαρο, ανοιχτό μέτωπο με τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ. Θα διατηρηθεί αυτή η διαχωριστική γραμμή, ή συναρτάτε την στάση σας και από άλλες παραμέτρους; Τι θα κάνατε π.χ. αν ο κ. Τσίπρας επιχειρούσε κάποια στιγμή έναν αναγκαστικό ελιγμό και αποκήρυσσε τον Π. Καμμένο; Δεν υπάρχει για εμάς κανένα τέτοιο δίλλημα. Εμείς κυβερνητικό δεκανίκι δεν θα γίνουμε ούτε για τον κ. Τσίπρα, ούτε για τον κ. Μητσοτάκη. Οι κκ Τσίπρας και Καμένος μαζί ξεκίνησαν, μαζί προχωρούν και αγκαλιασμένοι θα πέσουν στο γκρεμό. Η εκλογική ήττα ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί την αναγκαία συνθήκη για να ξεφύγει η Ελλάδα σήμερα από το σπιράλ της οικονομικής, κοινωνικής και θεσμικής κρίσης, μέσα στο οποίο οι κυβερνήσεις του κ. Τσί-

w w w.re porter.gr

Πολιτική

πρα την έχουν εγκλωβίσει τα τελευταία τρία χρόνια. Η συμμαχία τους και η συγκυβέρνηση τους με το ακροδεξιό πολιτικό μόρφωμα του κ. Καμμένου είναι συνειδητή επιλογή, και η κάλυψη που του παρέχουν στα έργα και τις ημέρες του είναι προκλητική. Ο λαϊκισμός και ο τυχοδιωκτισμός τους αποδεικνύεται ταυτόσημος με αυτόν των ΑΝΕΛ, άλλωστε «αν δεν ταιριάζανε δεν θα συμπεθεριάζανε». Ποια είναι η θέση του νέου κόμματος για τα καυτά ζητήματα των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας (ο νόμος ΠΑΣΟΚ παύει να ισχύει από 1 Ιανουρίου 2018), της πώλησης των μονάδων της ΔΕΗ, ή της αλλαγής του συνδικαλιστικού νόμου; Έ χουμε καταθέσει, οι κοινοβουλευτικές ομάδες της ΔΗΣΥ και του Ποταμιού, πρόταση νόμου για το πρόβλημα των κόκκινων δανείων, της προστασίας της πρώτης κατοικίας και των μικρών και μεσαίων δανειοληπτών. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρό για την κυβερνητική πλειοψηφία και την ΝΔ να υπερψηφίσουν την πρότασή μας. Η επίλυση του προβλήματος των κόκκινων δανείων είναι απολύτως αναγκαία ώστε να γίνει δυνατόν οι τράπεζες να χρηματοδοτήσουν και πάλι την οικονομία. Η επίλυση όμως πρέπει να πραγματοποιηθεί με όρους που δεν διαρρηγνύουν περαιτέρω την κοινωνική συνοχή. Οι επιλογές μέχρι σήμερα του κ. Τσίπρα και σε αυτό το

w w w.re porter.gr

θέμα ήταν αρνητικές. Ολιγωρία, καθυστέρηση, και θέσπιση ενός νομοθετικού πλαισίου διαχείρισης που οδήγησε στην έναρξη των πλειστηριασμών, ως απαίτηση των «θεσμών». Για το θέμα της ΔΕΗ θέλω να πω ότι ο κ. Τσίπρας και οι υπουργοί του κατάντησαν τη μεγαλύτερη επιχείρηση, τον ενεργειακό γίγαντα της χώρας, σε έναν ενεργειακό νάνο και τώρα την ξεπουλούν κομμάτι-κομμάτι. σε εξευτελιστικές τιμές. Το καλοκαίρι του 2014 χαρακτήριζαν τη «Μικρή ΔΕΗ» που εμείς νομοθετήσαμε, ως «εθνικό έγκλημα που πρέπει να αποτρέψουμε». Μια επιλογή που έφερνε 2 δις στην ΔΕΗ και με πρόσθετες επενδύσεις άλλων 1,5 δισ. ευρώ σύνολο δηλαδή 3,5 δις - με ταυτόχρονη εκχώρηση του 30% δανείων και υποχρεώσεων. Και με πλήρως διασφαλισμένες τις Συλλογικές Συμβάσεις και την Απασχόληση των Εργαζομένων. Τώρα η σημερινή κυβέρνηση πουλά το 40% του λιγνιτικού παραγωγικού δυναμικού της ΔΕΗ, χωρίς καμία ελάφρυνση από τις αντίστοιχες δανειακές υποχρεώσεις και μάλιστα με τη δέσμευση ότι το «μη αναγκαίο προσωπικό», που δεν θα θέλουν οι ιδιώτες στις μονάδες που θα πουληθούν, να το μισθοδοτεί η ΔΕΗ. Εμείς δεν πρόκειται να αποδεχθούμε αποσπασματικές , τιμωρητικού χαρακτήρα κινήσεις εναντίον των συνδικάτων χωρίς μάλιστα να προ-

ΤΟ ΕΡΏΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΈΦΕΤΑΙ ΠΡΟΣ ΤΗ ΝΔ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ΠΟΥ ΚΑΛΟΎΝΤΑΙ ΝΑ ΑΠΑΝΤΉΣΟΥΝ ΑΝ ΕΊΝΑΙ ΔΙΑΤΕΘΕΙΜΈΝΟΙ ΝΑ ΣΥΜΒΆΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΣΤΑΘΕΡΌΤΗΤΑ ΣΤΗ ΒΆΣΗ ΜΙΑΣ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΉΣ ΠΡΌΤΑΣΗΣ

ηγηθεί κανένας διάλογος με τους εργατικούς και εργοδοτικούς φορείς. Εξάλλου από κανένα εργοδοτικό φορέα δεν ζητήθηκε κάτι τέτοιο. Το ζητούμενο σήμερα είναι ο κοινωνικός διάλογος, η κοινωνική ειρήνη και η συνεννόηση όλων των κοινωνικών εταίρων , όροι απαραίτητοι για την οριστική έξοδο από την κρίση και την εφαρμογή του νέου μοντέλου ανάκαμψης που επαγγελλόμαστε. Εμείς θα αναλάβουμε την πρωτοβουλία για ένα σοβαρό και ολοκληρωμένο διάλογο για εκσυγχρονισμό στις νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν την λειτουργία των συνδικάτων, με την συμμετοχή τους αλλά και την συμβολή και των άλλων κοινωνικών εταίρων. Χωρίς μεμονωμένες αυταρχικές παρεμβάσεις που τελικά δεν λύνουν κανένα πρόβλημα και μόνο εξυπηρετούν ιδεοληπτικές λογικές.

«Κίνημα Αλλαγής» είναι το οριστικό όνομα του νέου φορέα, ή μπορεί να καταλήξετε σε κάτι άλλο; Αντιδράσεις υπάρχουν αρκετές πάντως… Το «Κίνημα Αλλαγής» είναι σήμερα το όνομα του νέου πολιτικού μας φορέα, προτεινόμενο και στο ιδρυτικό Συνέδριο, όπου θα ληφθεί και η τελική απόφαση. Το όνομα εκφράζει τη λαϊκή δυναμική και την επιτακτική ανάγκη αλλαγών. Σε περίπτωση που δεν υπάρξουν πρόωρες εκλογές, οι πρώτες σας εκλογικές δοκιμασίες θα είναι οι αυτοδιοικητικές κάλπες και οι ευρωεκλογές. Για την τοπική αυτοδιοίκηση και ειδικότερα στους μεγάλους Δήμους, τι σχέδια έχετε; Θα προτείνατε φερ’ επείν κάποιο υπερκομματικό στέλεχος για την Αθήνα ή, θα στηρίζατε μία νέα υποψηφιότητα Μπουτάρη στην Θεσσαλονίκη; Είναι πολύ νωρίς ακόμη γι΄ αυτές τις συζητήσεις. Αυτό που θέλω να πω μόνο αυτή τη στιγμή είναι πως όλες οι αποφάσεις θα ληφθούν δημοκρατικά από τα θεσμικά όργανα και τα μέλη του «Κινήματος Αλλαγής» στον κατάλληλο χρόνο. Όσον αφορά τις εθνικές εκλογές, εμείς δεν μπορούμε να τις επιβάλλουμε. Η φθορά της Κυβέρνησης συνεχίζεται και η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει. Όσο γρηγορότερα φύγουν τόσο το καλύτερο για τον τόπο.

REPORTER |

ΤΡΆΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΏΣ:

ΠΩΣ ΞΕΚΛΕΙΔΩΝΟΥΝ ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Σημαντικές επενδυτικές δυνατότητες και επιχειρηματικές ευκαιρίες «κρύβουν» τα ποικίλα χρηματοδοτικά και επιδοτούμενα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Έ νωσης και των διεθνών χρηματοδοτικών οργανισμών που συνεργάζονται με τον εγχώριο τραπεζικό κλάδο.

Η αξιοποίηση των προγραμμάτων αυτών αποτελεί μια πραγματικά ζωτική ανάσα για την ελληνική οικονομία και την επιχειρηματικότητα σε μια κρίσιμη περίοδο τόσο σε ότι αφορά το στοίχημα της ανάπτυξης όσο και την ενεργοποίηση του επιχειρείν. Περίπου 120 δισ. ευρώ είναι διαθέσιμα προς αξιοποίηση από τις ελληνικές επιχειρήσεις, μέσω ευρωπαϊκών, εθνικών και επιδοτούμενων προγραμμάτων. Συγκεκριμένα με τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει δημιουργηθεί μια σειρά εργαλείων: -Οι δράσεις του ΕΣΠΑ με συνολικό προϋπολογισμό περίπου € 26 δισ. έως το 2020, με ιδιαίτερη έμφαση στον αγροδιατροφικό τομέα και συγκεκριμένα το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης μέσω του οποίου θα διατεθούν € 4,7 δισ. Στη συντριπτική του πλειοψηφία το ΕΣΠΑ απευθύνεται κυ-

ρίως στη μικρή και τη μεσαία επιχείρηση. -Ο νέος Αναπτυξιακός νόμος, με πόρους άνω των €2 δισ. -Οι μεγάλες ευρωπαϊκές δράσεις Horizon 2020, με €86 δισ. για όλη την Ευρώπη. Η Τράπεζα Πειραιώς, μέσω του στρατηγικού σχεδίου «Agenda 2020» έχει δεσμευτεί να στηρίξει την υγιή επιχειρηματικότητα και να συμβάλει στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Σημείο αναφοράς για τη διοίκηση και τον διευθύνοντα σύμβουλο του Ομίλου Πειραιώς Χρήστο Μεγάλου είναι η ενίσχυση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που αποτελούν για την Τράπεζα προτεραιότητα καθώς σε αυτές στηρίζεται ο οικονομικός και επιχειρηματικός χάρτης της χώρας. Ήδη το 2017 οι νέες χρηματοδοτήσεις προς τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις θα ανέλθουν σε €1 δισ. και το 2018 θα φθά-

σουν τα €1,5 δισ. Παράλληλα, η Τράπεζα αξιοποιεί για το σκοπό αυτό, εκτός από τους δικούς της πόρους, όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, τους κοινοτικούς πόρους, ακόμα και ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια που αναγνωρίζουν στο χώρο αυτό σημαντικές προοπτικές. Συνολικά, οι χρηματοδοτήσεις της Τράπεζας προς τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις υπερβαίνουν τα €20 δισεκ., σε σύνολο αντίστοιχων δανείων του τραπεζικού συστήματος περίπου €60 δισεκ. Σημειώνεται ότι οι νέες επιχειρηματικές χορηγήσεις της Τράπεζας το 2015 και 2016 έφθασαν τα €2 δισ. το χρόνο και συνολικά υπερβαίνουν τα €40 δισ. Στόχος είναι η ετήσια αύξηση των χρηματοδοτήσεων να φθάσει στο τέλος του 2020, τα €5 δισ. ετησίως από τα €2 δισ. που ήταν το 2016. Στο πλαίσιο αυτό η Τράπεζα έχει αναπτύξει συνεργασίες με όλους τους Ελληνικούς και Ευρωπαϊκούς φορείς, για την αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων που απευθύνονται στις ελληνικές μικρομεσαίες αλλά και μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Μέσα από τις συνεργασίες αυτές, η Τράπεζα Πειραιώς διαθέτει προϊόντα που διευκολύνουν το εξωτερικό εμπόριο και τις συναλλαγές των επιχειρήσεων με τους διεθνείς συνεργάτες και πελάτες τους, ενώ συγχρόνως προσφέρει ελκυστικές χρηματοδοτικές λύσεις, τόσο μέσω των εγγυοδοτικών προγραμμάτων COSME και InnovFin, όσο και με τους πόρους που έχει εξασφαλίσει από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Ειδικότερα, παρέχονται προϊόντα που ενισχύουν τη ρευστότητα των επιχειρήσεων, λύσεις για τις επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό και προγράμματα εγγυοδοσίας και συγκεκριμένα:

ΕΙΒ - LOAN FOR SMES & MIDCAPS Χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και Μidcaps, (επιχειρήσεις που απασχολούν έως 3.000 άτομα προσωπικό) με ευνοϊκή τιμολόγηση και με πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Συνολικό ποσό προγράμματος €190 εκατ.

IFG - INSTITUTION FOR GROWTH Συνεργασία της Τράπεζας Πειραιώς με το Ελληνικό Επενδυτικό Ταμείο (IfG) και την Γερμανική Επενδυτική Τράπεζα (KfW). Αφορά χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων για κεφάλαιο κίνησης ή/ και επενδυτικό δάνειο με προνομιακή τιμολόγηση. Συνολικός προϋπολογισμός προγράμματος €100 εκατ.

ΟΑΕΠ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ «ΕΞΩΣΤΡΈΦΕΙΑ» Συνεργασία της Τράπεζας Πειραιώς με τον Οργανισμό Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων. Η Τράπεζα Πειραιώς χορηγεί κεφάλαιο κίνησης με προνομιακό επιτόκιο στις εξαγωγικές επιχειρήσεις που είναι ασφαλισμένες στο πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» του ΟΑΕΠ.

EIF - INNOVFIN SME GUARANTEE FACILITY Η Τράπεζα Πειραιώς σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων συμμετέχει στο εγγυοδοτικό εργαλείο «Innovfin». Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού παρέχεται σε καινοτόμες επιχειρήσεις εγγύηση για το 50% του δανείου που θα λάβουν για την υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων. Το συνολικό ύψος της συμφωνίας ανέρχεται σε € 100 εκατ.

Πρόσφατα η Τράπεζα Πειραιώς συμφώνησε με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) την έκδοση καλυμμένου ομολόγου μέσω του οποίου θα χρηματοδοτηθούν επενδύσεις €700 εκατ. από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα Πρόκειται για την πρώτη έκδοση καλυμμένου ομολόγου από την έναρξη της οικονομικής κρίσης.

TRADE FINANCE FACILITY Πρ ο γρ άμ μ α τ α δ ιε υ κ ό λ υ ν ση ς τη ς πρόσβασης των ελληνικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης. Με τις δράσεις αυτές οι δυο Οργανισμοί εγγυώνται την αποδοχή σε διεθνές επίπεδο των εγγυητικών επιστολών ή ενέγγυων πιστώσεων που παρέχονται από τις ελληνικές Τράπεζες προς τους πελάτες τους.

w w w.re porter.gr

ΠΕΙΡΑΙΏΣ ΕΠΙΧΕΙΡΕΊΝ 360Ο Η Τράπεζα Πειραιώς, με κεντρική φιλοσοφία την προώθηση της ελληνικής επιχειρηματικότητας, στηρίζει τις μικρές επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες που επιθυμούν να εντάξουν τα επενδυτικά τους σχέδια στις δράσεις του ΕΣΠΑ 20142020. Προς την κατεύθυνση αυτή, παρέχεται το πακέτο «Πειραιώς Επιχειρείν 360°», μια ολοκληρωμένη πρόταση που περιλαμβάνει ειδικά επιλεγμένα προϊόντα και υπηρεσίες, με στόχο να καλύψει τις ανάγκες του επιχειρηματία, από το ξεκίνημα της επένδυσης μέχρι την ολοκλήρωσή της.

EIF - COSME LOAN GUARANTEE FACILITY Η Τράπεζα Πειραιώς σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων συμμετέχει στο εγγυοδοτικό εργαλείο «COSME». Στόχος του προγράμματος είναι η βελτίωση της πρόσβασης μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση, με την παροχή εγγύησης για το 50% του δανείου. Τα δάνεια χορηγούνται με προνομιακούς όρους και μειωμένες εξασφαλίσεις και αφορούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις και επαγγελματίες με κύκλο εργασιών μέχρι €2,5 εκ. Το συνολικό ύψος της συμφωνίας ανέρχεται σε €170 εκατ. Η Τράπεζα διαθέτει ειδικότερα το COSME Πειραιώς Επιχειρείν για την κάλυψη αναγκών σε κεφάλαιο κίνησης αλλά και για την κάλυψη επενδυτικών σχεδίων με ύψος χρηματοδότησης από €30.000750.000. To COSME Πειραιώς Επιχειρείν Ανοικτό POS δίνει τη δυνατότητα για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας έναντι μελλοντικών απαιτήσεων από πωλήσεις μέσω POS, με ύψος χρηματοδότησης από €4.000-300.000. Το COSME Πειραιώς Επιχειρείν Κεφάλαιο Κίνησης Αγροεφοδίων αφορά επιχειρήσεις και επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των αγροτικών εφοδίων με ύψος χρηματοδότησης από €10.000-750.000.

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΌΣ ΝΌΜΟΣ Ν. 4399/2016, ΑΠΌ ΤΟ Α ΩΣ ΤΟ Ω Ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο υποστήριξης για την υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων που θα υποβληθούν και θα ενταχθούν στο νέο Αναπτυξιακό Νόμο (Ν. 4399/2016) με την παροχή τόσο συμβουλευτικών όσο και τραπεζικών υπηρεσιών, από την αρχική ενημέρωση έως και την τελική καταβολή της ενίσχυσης.

360 FUNDING To δρόμο προς την εξεύρεση χρηματοδότησης μέσα από το λαβύρινθο των ευρωπαικών και εθνικών προγραμμάτων «φωτίζει» για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις το 360 Funding και η Τράπεζα Πειραιώς.

Στο πλαίσιο αυτό παρέχεται πλήρης και υπεύθυνη ενημέρωση για το νέο Αναπτυξιακό Νόμο, έλεγχος επιλεξιμότητας της επιχείρησης και του επενδυτικού σχεδίου, συμβουλευτική στήριξη για την υποβολή του αιτήματος παρακολούθηση και υποστήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια υλοποίησης της επένδυσης, δυνατότητα χρηματοδότησης σε περίπτωση που απαιτείται δανεισμός καθώς και χρήση των χρηματοδοτικών εργαλείων που παρέχει κατά καιρούς η Τράπεζα σε συνεργασία με αναπτυξιακούς φορείς (π.χ. ΕΤΕΑΝ, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων κα) .

ΕΠΙΧΕΙΡΩΝΤΑΣ «ΠΡΑΣΙΝΑ» Η «πράσινη» επιχειρηματικότητα αποτελεί πεδίο που προσφέρει σημαντικές δυνατότητες και ευκαιρίες ανάπτυξης επενδυτικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η Τράπεζα Πειραιώς έχει αναπτύξει εξειδικευμένα προϊόντα και υπηρεσίες για την ενίσχυση επιχειρηματικών σχεδίων σε πολλά μέτωπα που άπτονται της «πράσινης» επιχειρηματικότητας. Συγκεκριμένα οι τομείς αυτοί αφορούν σε έργα: Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (αιολικά, υδροηλεκτρικά, γεωθερμία, ηλιοθερμικά, βιομάζα, φωτοβολταικά) Εξοικονόμηση ενέργειας Διαχείριση αποβλήτων και νερού Βιολογική και υπεύθυνη γεωργία Πράσινες μεταφορές Οικοτουρισμό – αγροτουρισμό Πράσινη Χημεία Το σύνολο των προϊόντων και υπηρεσιών που παρέχονται προσαρμόζονται στις ανάγκες της εκάστοτε επένδυσης. Ειδικότερα παρέχονται :

Στους ιδιώτες Στεγαστικό δάνειο Green Καταναλωτικό δάνειο Green Επισκευαστικό δάνειο Green με εξασφάλιση Ειδικά ασφαλιστικά προγράμματα για την ασφάλιση φωτοβολταικών συστημάτων Στους επιχειρηματίες μέσω του προγράμματος «Πειραιώς Green Επιχειρείν». Αφορά μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις καθώς και ελεύθερους επαγγελματίες με ιδιόκτητη ή μισθωμένη επαγγελματική στέγη. Το δάνειο μπορεί να φθάσει τις 200.000 ευρώ με διάρκεια έως 10 έτη και προνομιακούς όρους Ενεργειακή αναβάθμιση εγκαταστάσεων ( η χρηματοδότηση μπορεί να αφορά σε θερμομόνωση κελύφους, κουφώματα, σταθερά και κινητά σκίαστρα, ενεργειακή αναβάθμιση συστημάτων φωτισμού, συσκευές ενεργειακής κλάσης τουλάχιστον Α, καθώς και εγκατάσταση φωτοβολταικών. Net Metering (επιτρέπει στον καταναλωτή να καλύψει ένα σημαντικό μέρος των ιδιωκαταναλώσεών του παράλληλα με τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει το δίκτυο για έμμεση αποθήκευση της παραγόμενης ενέργειας. Ειδικά ασφαλιστικά προγράμματα για την ασφάλιση φωτοβολταικών φωτοβολταικών μονάδων τόσο στο στάδιο της τοποθέτησης όσο και κατά τη λειτουργία τους για επιχειρήσεις. Σε ότι αφορά στις εξειδικευμένες υπηρεσίες παρέχεται υποστήριξη σε τουριστικές επιχειρήσεις, καθώς και υπηρεσίες που αφορούν στο αποτύπωμα άνθρακα, καθώς και ενεργειακές μελέτες.

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα 360Funding. gr απλοποιεί το «κουβάρι» των επιδοτήσεων και με ένα απλό «κλικ», οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν γρήγορα και εύκολα το πρόγραμμα που ταιριάζει απόλυτα στις ανάγκες τους και μάλιστα χωρίς κανένα κόστος. Ενημερώνονται επίσης και μπορούν να λάβουν επιπλέον συνδρομή από το Πειραιώς Επιχειρείν 360°, το πακέτο υπηρεσιών και προιόντων της Τράπεζας Πειραιώς, το οποίο έρχεται να υποστηρίξει την υλοποίηση της επένδυσης μέσα από σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία και να συμβάλλουν σε μια βιώσιμη, ρεαλιστική και επιτυχημένη επένδυση για την επιχειρηματική ανάπτυξη της επιχείρησης. Ο κάθε επιχειρηματίας επιλέγει τον κλάδο του, την περιφέρεια υλοποίησης της επένδυσης, τις δαπάνες που θέλει να καλύψει και το μέγεθος της επιχείρησης που έχει ή θέλει να δημιουργήσει. Με τα κριτήρια αυτά, η πλατφόρμα 360funding.gr, τον οδηγεί στο πρόγραμμα ενίσχυσης που τον αφορά αποφεύγοντας τη συλλογή άσκοπης πληροφορίας. Οι μικροί και μεσαίοι επιχειρηματίες έχουν μέσω του 360Funding.gr έχουν δωρεάν: Πρόσβαση σε όλη την επικαιρότητα σχετικά με τις χρηματοδοτικές ενισχύσεις και δυνατότητα λήψης newsletter για τακτική ενημέρωση Χρήση της μηχανής αναζήτησης για να εντοπίζουν το πρόγραμμα ενίσχυσης που ταιριάζει στις ανάγκες της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας Ενημέρωση με e-mail ή SMS για όλα τα νέα προγράμματα (προκηρύξεις) που ταιριάζουν στο επιχειρηματικό τους προφίλ Εξειδικευμένους ενημερωτικούς οδηγούς για τα προγράμματα ενίσχυσης Ενημέρωση για προϊόντα και υπηρεσίες της Τράπεζας Πειραιώς που συνδυάζονται με τα επιδοτούμενα προγράμματα και βοηθούν στην ολοκλήρωση της επένδυσης του Επιχειρηματία προκειμένου να καλυφθεί η ίδια συμμετοχή.

ESS: ΕΛΛΗΝΙΚΉ

ΥΠΈΡ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ & ΑΕΡΟΔΙΑΣΤΗΜΙΚΉ

Η ESS ΕΊΝΑΙ ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΥΨΗΛΉΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ ΠΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΕΊΤΑΙ ΣΤΟΝ ΕΥΡΎΤΕΡΟ ΧΏΡΟ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΉΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΎΣΣΕΙ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ ΑΙΣΘΗΤΉΡΩΝ ΒΑΣΙΣΜΈΝΑ ΣΕ ΜΙΚΡΟ ΗΛΕΚΤΡΟ-ΜΗΧΑΝΙΚΆ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ (MICRO ELECTRO MECHANICAL SYSTEMS - MEMS) ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΆ ΚΥΚΛΏΜΑΤΑ ΑΝΆΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΊΑΣ ΑΙΣΘΗΤΉΡΩΝ, ΚΑΙ ΕΊΝΑΙ ΣΉΜΕΡΑ Η ΜΟΝΑΔΙΚΉ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΠΟΥ ΣΧΕΔΙΆΖΕΙ ΚΑΙ ΠΑΡΆΓΕΙ ΤΈΤΟΙΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ.

34 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Για να αντιληφθεί κανείς τις προοπτικές της ESS, η οποία είναι ακόμα μία μικρή εταιρεία, είναι σημαντικό να εξηγηθεί το καινούργιο αλλά αφανές κύμα νέας τεχνολογίας που εξελίχθηκε τα τελευταία 10-15 χρόνια: αυτό των αισθητήρων μικροηλεκτρονικής, δηλαδή των MEMS.

ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΑΥΤΌ ΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΌ ΚΎΜΑ;

Oι αισθητήρες MEMS γίνονται μικρότεροι (μέγεθος και βάρος) και πιο αποτελεσματικοί. Άρα ενσωματώνονται πολύ πιο εύκολα στα μεγαλύτερα συστήματα, ενώ ταυτόχρονα επιτρέπουν την σημαντική μείωση του συνολικού μεγέθους του τελικού προϊόντος..

Ψηφιοποιούν και μεταφράζουν φυσικά φαινόμενα, διαθέτουν τοπική εξυπνάδα και πληθώρα επιπλέον λειτουργειών, και τελικά στέλνουν τα δεδομένα σε ένα κεντρικό υπολογιστή. Αν και οι αισθητήρες αποτελούν υποσυστήματα του τελικού προϊόντος και πρακτικά είναι αόρατοι, τα αποτελέσματα της εκτεταμένης χρήσης τους είναι ξεκάθαρα στην καθημερινότητα του πολίτη. Τα αυτοκίνητα, τα τηλέφωνα, οι οικιακές συσκευές οφείλουν την εξυπνάδα τους και την νοημοσύνη τους στους αισθητήρες που έχουν ενσωματώσει. Στην εποχή του IoT που διανύουμε, οι αισθη-

τήρες είναι πλέον διασυνδεδεμένες συσκευές, αυτόνομες και ασύρματες, και μεταφέρουν δεδομένα χρησιμοποιώντας το δίκτυο σαν δίαυλο. Αποτελούν θεμέλιο λίθο του IoT (Internet of things), και επιτρέπουν την δημιουργία πληθώρας νέων εφαρμογών, όπως γεωργία ακριβείας, διαχείριση αγαθών κατά την μεταφορά, έξυπνο σπίτι, αυτόματα εργοστάσιο κ.α. Με αυτά τα δεδομένα η ESS έγινε η πρώτη ελληνική εταιρεία που ξεκίνησε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος ESA) για την ανάπτυξη αισθητήρων και ηλεκτρονικών για δορυφόρους. Έ τσι θα είναι και η πρώτη ελληνική εταιρεία που ανέπτυξε υλικό το οποίο θα χρησιμοποιηθεί σε διαστημικές αποστολές. Πιο συγκεκριμένα, έχει συμβόλαιο με την ESA και μεγάλο Ευρωπαίο prime για την ανάπτυξη αισθητήρα πίεσης για μέτρηση καυσίμου στους δορυφόρους βασισμένο σε τεχνολογία MEMS, κάτι που αποτελεί σημαντική καινοτομία σε παγκόσμιο επίπεδο. Επιπρόσθετα όμως, την περίοδο 2016-2017 κατάφερε να πάρει τις πρώτες μικρές αλλά κομβικές παραγγελίες από εταιρείες μεγάλων συστημάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο αισθητήρας πίεσης που αναπτύχθηκε κατά την διάρκεια του 2017 για μεγάλη Αμερικάνικη εταιρεία που δραστηριοποιείται στον χώρο των ιατρικών μηχανημάτων ή ο αισθητήρας μέτρησης παροχής οξυγόνου σε νοσοκομεία. Επιπλέον κατά την διάρκεια του 2017 ξεκίνησε η

w w w.re porter.gr

Τεχνολογία

ΘΕΩΝ: Δορυφόρος στον οποίον θα χρησιμοποιηθεί ο αισθητήρας πίεσης της ESS

Αισθητήρας πίεσης για διαστημικές εφαρμογές

Αισθητήρας πίεσης για ιατρικά μηχανήματα

παραγωγή αισθητήρα πίεσης για μηχανήματα ελέγχου απόδοσης μηχανών diesel. Αυτό, το 2018, αναμένεται να διαμορφώσει μεγάλο μοχλό βιομηχανικής ανάπτυξης για την ESS. Η παραγωγή του έφτασε τα 2000 τεμάχια το 2017 και θα ξεπεράσει τα 10000 κομμάτια τα προσεχή χρόνια. Η γραμμή παραγωγής και ποιοτικού ελέγχου της ESS αποτελεί την πρώτη γραμμή παραγωγής αισθητήρων στην Ελλάδα και αναμένεται να επεκταθεί μέσα στο 2018 για να υποστηρίξει το αναπτυξιακό πλάνο της εταιρείας. Περαιτέρω, η εταιρεία, μέσω συνεργειών στο πλαίσιο του μητρικού ομίλου EFA Ventures επιδιώκει να

w w w.re porter.gr

προχωρήσει σε νέα βήματα στο χώρο της Αεροδιαστημικής και της Διαστημικής Τεχνολογίας. Η ESS έχει αναπτύξει αισθητήρες μέτρησης πίεσης, επιτάχυνσης, θερμοκρασίας, ροής αερίων που βρίσκουν εφαρμογή στην ιατρική, στη βιομηχανία, στη ναυσιπλοΐα, στην αεροδιαστημική, όσο και σε καταναλωτικά προϊόντα είτε ως αυτόνομα στοιχεία είτε ενσωματωμένα σε μεγαλύτερα συστήματα. Η ανάπτυξη των αισθητήρων γίνεται αποκλειστικά στην Ελλάδα από το υψηλά εξειδικευμένο προσωπικό της σε πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια και καθαρό χώρο. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η εταιρεία «Ευρωπαϊκά Συστήματα Αισθητήρων Α.Ε» (European Sensor Systems www. esenssys.com) ξεκίνησε τις δραστηριότητες της το 2013 και εδρεύει στην Αθήνα. Η ESS παρουσιάζει μεγάλη ερευνητική δράση και έχει συμμετέχει στο παρελθόν με επιτυχία, τόσο σε εθνικά όσο και ευρωπαϊκά συνεργατικά προγράμματα. Παράλληλα εξάγει αισθητήρες κυρίως σε χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής.

ΗΓΈΤΙΔΑ ΣΕ ΆΜΥΝΑ & ΑΣΦΆΛΕΙΑ

H ΘΕΩΝ Αισθητήρες ΑΕΒΕ (Theon Sensors), μια αμιγώς ελληνική εταιρεία, παγκόσμια ηγέτιδα στην αγορά των συστημάτων νυχτερινής όρασης ενίσχυσης, και συστημάτων τεχνολογίας θερμικής απεικόνισης, ενισχύει τον όγκο και το διεθνές της δίκτυο, ενώ επεκτείνεται και κατακτά νέους

Με τις τελευταίες ευρωπαϊκές εξαγωγικές επιτυχίες (Δανία, Λετονία, Πολωνία, Γερμανία) η ΘΕΩΝ καθίσταται αδιαμφισβήτητα η Νο 1 εταιρεία του κλάδου της στην Ευρώπη. Ως εκ τούτου είναι ο μοναδικός τομέας της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας που μια ελληνική εταιρεία κατέχει την πρώτη θέση.

Η επέκταση (με παραγωγή και πωλήσεις) στα καινούργια θερμικά προϊόντα, όπως επίσης και η στρατηγική της συμμαχία με την United Technologies (Sensors Unlimited) στον ιδιαίτερα εξελιγμένο τομέα των SWIR, πρακτικά διπλασιάζει την γκάμα των προϊόντων της.

Η εταιρεία έχει καθιερωθεί ως μία από τις καλύτερες στον κόσμο κατασκευάστριες πρωτότυπου εξοπλισμού και ηλεκτροοπτικών συστημάτων για εφαρμογές στην άμυνα και την ασφάλεια, με πλήρη γκάμα προϊόντων και μεγάλη εξαγωγική δραστηριότητα που φτάνει τον όγκο των 300 εκατ. ευρώ. Αυτά βέβαια είναι λίγο πολύ γνωστά στους ειδικούς.

Η προσεκτική αλλά σταθερή είσοδος της στο χώρο της αεροδιαστημικής αλλά και της διαστημικής τεχνολογίας σε συνεργασία με τις συγγενείς εταιρείες του ομίλου EFA Ventures (όπως η ESS και η ISI) ανοίγει καινούργιες προοπτικές στο χώρο της αεροδιαστημικής και της άμυνας. Στοίχημα του ομίλου, πλέον, είναι η Ελλάδα να γίνει σταδιακά ένα hub point για τους συγκεκριμένους κλάδους.

Η χρονιά 2017-2018 όμως, αλλάζει τα δεδομένα για τον όμιλο και διαμορφώνει κομβικό σημείο στην μετεξέλιξή του. Οι αλλαγές είναι οι εξής:

Πως μπορεί η ΘΕΩΝ να γίνει η ελληνική αμυντική και αεροδιαστημική βιομηχανία - κόμβος υπερυψηλής τεχνολογίας;

τομείς.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 35

Τεχνολογία

α.

για τις εταιρείες τεχνολογικά ανεπτυγμένων χωρών (όπως για παράδειγμα η United Technologies) να προσφέρει δίοδο στις αγορές της Μέσης και Άπω Ανατολής χρησιμοποιώντας φθηνότερες βιομηχανικές λύσεις στην Ελλάδα.

β.

Αντίστροφα, για τις χώρες και τις εταιρείες της Άπω Ανατολής και της Ινδικής χερσονήσου, να προσφέρει ένα σημείο εισόδου για την Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερικής. Και ειδικότερα μέσω συμπαραγωγών στην Ελλάδα, η οποία θα προσέφερε στις εταιρείες των χωρών αυτών, πιστοποίηση ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκής Έ νωσης. Για την ΘΕΩΝ το 2017 ήταν μία ιδιαίτερα σημαντική χρονιά, στην διάρκεια της οποίας σημείωσε μεγάλες εξαγωγικές επιτυχίες, με συμφωνίες συνολικής αξίας άνω των € 50 εκ. για (20172018), οι οποίες πιστοποιούν ότι κατατάσσεται πλέον στην ελίτ μιας εξαιρετικά απαιτητικής αγοράς. Μετά τις Έ νοπλες Δυνάμεις της Σουηδίας, Βελγίου, Ουγγαρίας, Αυστρίας, Πορτογαλίας, Ισπανίας, Γαλλίας, Ολλανδίας, Ελλάδας, Αιγύπτου, Χιλής, Περού, Σιγκαπούρης, Κατάρ, Σαουδικής Αραβίας, ΗΑΕ, Αυστραλίας, Ιαπωνίας, Φιλιππίνες, Ινδονησίας, Πακιστάν, Ινδία, Τυνησίας, Μπαγκλαντές και οι Έ νοπλες Δυ-

36 | R E P O R T E R

νάμεις της Γερμανίας, της Δανίας, της Ιταλίας, της Λετονίας και της Πολωνίας θα «βλέπουν» πλέον μέσα από τα πρωτοπόρα συστήματα νυχτερινής όρασης και απεικόνισης που κατασκευάζονται εξ’ ολοκλήρου στις εγκαταστάσεις της Theon στο Κορωπί. Ειδικά στην περίπτωση της συμφωνίας με τη Γερμανία, η επιτυχία θεωρείται ακόμα μεγαλύτερη καθώς οι γνώστες της αγοράς παραδέχονται ότι οι Γερμανικές Ένοπλες δυνάμεις αποτελούσαν «άβατο» για εταιρίες που δεν προέρχονταν από τον λεγόμενο, σκληρό πυρήνα της Ευρώπης. Ο Οργανισμός Αμυντικών Εξοπλισμών της Δανίας, μετά από διαγωνιστική διαδικασία που διήρκεσε πάνω από 1,5 έτος, επέλεξε ως αποκλειστικό προμηθευτή του τη Theon για τα επόμενα 7 χρόνια, αξιολογώντας τα ελληνικά συστήματα όρασης ως τα αρ-

Εγκατάστεις της εταιρείας ΘΕΩΝ στο Κορωπί

τιότερα από τεχνολογικής άποψης αλλά και τα ανταγωνιστικότερα σε κόστος απόκτησης. Στην Πολωνία, η Theon Sensors παρά την ύπαρξη αντίστοιχης κρατικής εταιρείας κατάφερε να πουλήσει στις Ειδικές Δυνάμεις της χώρας. Οι συμφωνίες αυτές αναδεικνύουν την ελληνική εταιρία υψηλής τεχνολογίας ως τον κορυφαίο προμηθευτή ολοκληρωμένων συστημάτων νυχτερινής όρασης επί ευρωπαϊκού εδάφους. Εκτός από τις πρόσφατες συμφωνίες, η Theon μπαίνει δυναμικά και με μεγάλες προσδοκίες στον μεγαλύτερο ευρωπαϊκό διαγωνισμό για συστήματα θερμικής απεικόνισης, που αφορά τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού των Ελβετικών Ενόπλων Δυνάμεων. Το συμβόλαιο αυτό έχει εκτιμώμενη αξία άνω των €120 εκ. και η ελληνική εταιρία κατάφερε να συνάψει στρατηγική συμμαχία με τον Ελβετο-γαλλικό κολοσσό Safran Vectronix, με τον οποίο υπέβαλαν κοινή προσφορά. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η ΘΕΩΝ Αισθητήρες είναι μέλος του ομίλου Ευρωπαϊκές Επενδύ-

σεις Αεροδιαστημικής (EFA Group) που συμπεριλαμβάνει και την ελληνική αμυντική εταιρεία ISI Hellas. Ο όμιλος των Ευρωπαϊκών Επενδύσεων Αεροδιαστημικής ξεκίνησε από την εταιρεία EFA, η οποία ιδρύθηκε το 1989 και σκοπός της ήταν η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και υπηρεσιών διαχείρισης έργων στους τομείς ασφάλειας και άμυνας, καθώς και τη διαχείριση συμβάσεων στους εν λόγω τομείς, τη διαχείριση προγραμμάτων βιομηχανικής συνεργασίας και έργων υποδομής. Σήμερα ο όμιλος προχωρά στην ενοποίηση όλων των δραστηριοτήτων των εταιρειών του ώστε να αναλάβει μεγαλύτερα έργα - μεταξύ άλλων, ασφάλειας και υπηρεσίες λογιστικής υποστήριξης με βάση την επιθυμητή απόδοση (performance based logistic) στην ελληνική και διεθνή αγορά. Ο όμιλος πιστεύει και επενδύει στον τομέα της άμυνας και αεροδιαστημικής και ασφάλειας ως έναν από τους ξεχασμένους τομείς της ελληνικής βιομηχανίας υψηλής τεχνολογίας. Προς αυτόν τον σκοπό διευρύνει τη συνεργασία του με διεθνείς αλλά και με ελληνικές εταιρείες του χώρου αυτού.

w w w.re porter.gr

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Αριστοτέλους 7, T.K. 546 24, τηλ.: 2310 277 004, e-mail: ekdoseis@ianos.gr ΑΘΗΝΑ Σταδίου 24, T.K. 105 64, τηλ.: 210 32 17 917, e-mail: ekdoseis@ianos.gr

www.iano s.gr ΒΡΕΊΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ SOCIAL MEDIA

ΠΕΡΙ AΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ Ημερολόγιο 2018

ΕΔΩ ΛΙΛΙΠΟΥΠΟΛΗ ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ w w w.re porter.gr

Showtime

MIKHΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ

«Ποῦ νὰ βρῶ τὴν ψυχή μου...» ΤΕΧΝΗ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Β΄ ΤΟΜΟΣ

ΚΛΕΑΝΘΗΣ ΓΡΙΒΑΣ

Κάνναβη - Μαριχουάνα ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 | R E P O R T E R | 37 Χασίς

INTERAMERICAN:

ΕΤΑΙΡΙΚΉ ΥΠΕΥΘΥΝΌΤΗΤΑ ΜΕ ΣΤΌΧΟ ΤΗ ΒΙΏΣΙΜΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗ

Η ΕΤΑΙΡΙΚΉ ΥΠΕΥΘΥΝΌΤΗΤΑ ΤΗΣ INTERAMERICAN ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ ΆΝΟΙΞΕ, ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΆ, ΤΟΝ ΔΡΌΜΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉ ΑΓΟΡΆ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΌ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΎ ΡΌΛΟΥ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΏΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ.

Η Εταιρεία, από το 2003 με το οργανωμένο σχέδιο πρωτοβουλιών «Πράξεις Ζωής» και με δεσμεύσεις που απορρέουν από τη συμμετοχή της σε θεσμικούς φορείς και οργανισμούς για την υπευθυνότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς και με τακτική έκθεση αναφοράς από το 2008 σύμφωνα με τα πιο εξελιγμένα πρότυπα λογοδοσίας, υπήρξε πρωτοπόρος στον ασφαλιστικό κλάδο, με υποδειγματική πρόοδο ενσωμάτωσης της Ε.Κ.Ε. στην εταιρική στρατηγική.

38 | R E P O R T E R |

H INTERAMERICAN, μέσα από τις δραστηριότητες και λειτουργίες -από την εταιρική διακυβέρνηση μέχρι τις σχέσεις με τους μετόχους, τους εργαζομένους και συνεργάτες, τους ασφαλισμένους και μέχρι την κοινωνική και περιβαλλοντική συνεισφοράπροβάλλει τις αξίες που πρεσβεύει ως ασφαλιστικός οργανισμός: τη διαφάνεια, τη δικαιοσύνη, την ομαδικότητα, τη συνεργασία, την απόδοση, τον επαγγελματισμό και τη συνέπεια.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Στο πλαίσιο της πρόληψης και ενημέρωσης για την υγεία και την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, η Εταιρεία ως χορηγός έχει κάθε χρόνο μεγάλο αριθμό συμμετοχών στον Δρόμο Υγείας που οργανώνει το «Άλμα Ζωής».

ΥΠΕΎΘΥΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉ ΥΠΕΥΘΥΝΌΤΗΤΑ

ΑΠΌ ΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΣΤΙΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ ΥΠΕΥΘΥΝΌΤΗΤΑΣ

Στόχο της INTERAMERICAN αποτελεί η σταθερή συμβολή της στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας, στην ευημερία του κοινωνικού συνόλου και στη δημιουργία προστιθέμενης αξίας για όλους τους συμμετόχους της.

Στην εξέλιξη του σχεδίου υπευθυνότητας “Πράξεις Ζωής” της INTERAMERICAΝ συνεκτιμώνται, διαχρονικά, ως βασικές παράμετροι:

Παράλληλα, η ανάπτυξη της κουλτούρας για την υπευθυνότητα στο σύνολο των εργαζομένων και συνεργατών αποτελεί βασική επιδίωξη, ώστε να επιτυγχάνεται: η εδραίωση της αξιοπιστίας της και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των ασφαλισμένων στην Εταιρεία η ενδυνάμωση της συνοχής και των δεσμών της Εταιρείας με τους εργαζομένους και τους συνεργάτες η δημιουργία θετικών οικονομικών αποτελεσμάτων και επιχειρηματικής προοπτικής σε βάθος χρόνου.

οι επιταγές των διεθνών και τοπικών οργανισμών για την αειφόρο ανάπτυξη και υπευθυνότητα, των οποίων η Εταιρεία αποτελεί μέλος η συνάφεια των πρακτικών Ε.Κ.Ε. με το επιχειρησιακό αντικείμενο, ώστε να αξιοποιούνται η τεχνογνωσία, οι υποδομές και οι ασφαλιστικές υπηρεσίες της Εταιρείας η ανταπόκριση στις ανάγκες της εταιρικής κοινωνίας των εργαζομένων και συνεργατών με παροχές και παράλληλα, η ανάπτυξη της συμμετοχής και εθελοντικής συνεισφοράς τους η διάρκεια της συνεργασίας με έγκυρους, αξιόπιστους και αναγνωρισμένους για το κοινωνικό και περιβαλλοντικό έργο τους φορείς και οργανώσεις, ώστε να αναπτύσσεται η σχέση και

w w w.re porter.gr

Η «Κατάθεση Αλληλεγγύης, Πράξη Ζωής» είναι μια εκστρατεία συγκέντρωσης τροφίμων από τους εθελοντές εργαζομένους και συνεργάτες της INTERAMERICAN, με συνεισφορά σημαντικής ποσότητας σε ετήσια βάση κατά την τελευταία πενταετία. Η αιμοδοσία στην INTERAMERICAN αποτελεί μια τακτικά επαναλαμβανόμενη πρακτική για τα διοικητικά στελέχη και τα Γραφεία Πωλήσεων, ενώ οι εργαζόμενοι διατηρούν Τράπεζα Αίματος.

να επιτυγχάνεται ουσιαστικό αποτέλεσμα, με διάρκεια η διασπορά των ενεργειών σε ευρείς πληθυσμούς αποδεκτών με διαφορετικές ανάγκες (παιδιά, ηλικιωμένα άτομα, περιθωριοποιημένες ομάδες κ.ά.), με σκοπό τη μεγαλύτερη δυνατή διείσδυση και θετική επίδραση της Εταιρείας στην κοινωνική ζωή. Οι κύριοι θεματικοί άξονες, στη βάση των οποίων αναπτύσσονται οι “Πράξεις Ζωής”, είναι η Φροντίδα για την Υγεία, η Αντιμετώπιση Κινδύνων, η Αρωγή Ευπαθών Κοινωνικά Ομάδων, η Υποστήριξη του Πο-

w w w.re porter.gr

λιτισμού & της Παιδείας και η Προστασία του Περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο του σχεδίου, η INTERAMERICAN επικαιροποιεί τους στόχους της εστιάζοντας σήμερα, μεταξύ άλλων: - στην ενίσχυση των χρηματοοικονομικών γνώσεων και την υποστήριξη του «χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού» - στην ανταπόκρισή της στις επιτακτικές ανάγκες της κοινωνίας που έχει προκαλέσει η μακρά οικονομική και κοινωνική κρίση, με παροχές υγείας σε ευπαθείς ομάδες και με πρωτοβουλίες αλληλεγγύης

- στη σύνδεση ενεργειών υποστήριξης της πολιτισμικής κληρονομιάς, ως «εθνικού προϊόντος», με τις επιχειρησιακές και κοινωνικές δραστηριότητες της Εταιρείας - στην υποστήριξη της πρακτικής εξάσκησης και απασχόλησης των νέων ανθρώπων, καθώς και στην ενθάρρυνση της νεοφυούς επιχειρηματικότητας - στην ενίσχυση των διαδικασιών αξιολόγησης και ελέγχου των περιβαλλοντικών και κοινωνικών κινδύνων, με συνεχή ενσωμάτωση στις ασφαλιστικές προτεραιότητες των κινδύνων και ευκαιριών που προκύπτουν από την

κλιματική αλλαγή. Ο Απολογισμός Εταιρικής Υπευθυνότητας της INTERAMERICAN, στην έβδομη έκδοσή του, ακολουθεί θεματικά τα είκοσι κριτήρια του Ελληνικού Κώδικα Βιωσιμότητας και βασίζεται στις κατευθυντήριες οδηγίες του Global Reporting Initiative (GRI), στο ΑΑ1000 Πρότυπο Αρχών Υπευθυνότητας και στο πλαίσιο των δέκα Αρχών του Οικουμενικού Συμφώνου (Global Compact) του ΟΗΕ. Ήδη, ετοιμάζεται ο Απολογισμός διετίας 20162017, στη γραμμή των νέων προτύπων GRI.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 39

ΌΜΙΛΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΊΟΥ: Ο ΝΕΟΣ ΕΘΝΙΚΌΣ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΉΣ ΤΟΥ ΑΠΌΣΤΟΛΟΥ ΣΚΟΥΜΠΟΎΡΗ

ΤΟ ΌΤΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΤΗΣ ΜΝΗΜΕΙΏΔΟΥΣ ΑΠΟΒΙΟΜΗΧΆΝΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΓΕΝΙΚΌΤΕΡΟΥ «ΟΛΟΚΑΥΤΏΜΑΤΟΣ» ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΛΆΒΕΙ ΧΏΡΑ ΕΔΡΕΎΕΙ Ο ΌΜΙΛΟΣ ΠΟΥ ΜΕ ΤΙΣ ΝΈΕΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΡΟΜΟΛΟΓΕΊ ΘΑ ΚΑΤΑΣΤΕΊ Ο ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟΣ ΠΛΉΡΩΣ ΚΑΘΕΤΟΠΟΙΗΜΈΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΌΣ ΑΛΟΥΜΊΝΑΣ ΚΑΙ ΑΛΟΥΜΙΝΊΟΥ ΣΤΗΝ ΕΥΡΏΠΗ, ΑΣΦΑΛΏΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΜΙΚΡΌ ΠΡΆΓΜΑ!

40 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 41

Επιχειρήσεις

42 | R E P O R T E R |

Για μια χώρα που έχει δει να κλείνουν, να εκδιώκονται ή να χρεοκοπούν με «κρότο» δεκάδες βιομηχανίες όλων των ειδών, ασφαλώς η ύπαρξη μιας τέτοιας περίπτωσης, είναι αξιομνημόνευτη. Ούτε είναι μικρό πράγμα πως από την Παράλληλη Αγορά του Χ.Α. πριν από 22 χρόνια, έχει φτάσει να συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών ενεργειακών ομίλων, έχοντας καταστήσει τη ΜΕΤΚΑ μέσα στις δέκα κορυφαίες κατασκευάστριες ενεργειακών υποδομών παγκοσμίως! Ο λόγος για τον όμιλο Μυτιληναίου που κατά τη διάρκεια του 2017 έκανε τη μεγαλύτερη συγχώνευση των τελευταίων ετών στην αγορά, ενώνοντας τη μητρική με τη ΜΕΤΚΑ, ενώ εξέδωσε και το μεγαλύτερο ομόλογο στην αγορά, ύψους 300 εκατ. ευρώ. Εκτός από κορυφαίος παραγωγός αλουμίνας στην Ευρώπη, ο όμιλος Μυτιληναίου είναι εξειδικευμένος κατασκευαστής ενεργειακών έργων στην Ευρώπη, την Τουρκία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Είναι, επίσης, ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας με περισσότερα από 1.200 MW σε λειτουργία. Η ουσία είναι ότι πλέον ο όμιλος παίζει… μπάλα σε παγκόσμια «γήπεδα», χτυπάει δουλειές και συμφωνίες παντού, ενώ ετοιμάζεται να μπει και σε κυρίαρχους δείκτες του διεθνούς χρηματιστηριακού jet set σύντομα. Γι’ αυτό άλλωστε έκανε και τη μεγάλη συγχώνευση με τη ΜΕΤΚΑ. Είναι ο πλέον αναπτυσσόμενος βιομηχανικός όμιλος στην Ελλά-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

δα, ενώ δείχνει να έχει μόνο έναν αντίπαλο τα επόμενα χρόνια. Τον εαυτό του!

ΜΥΤΙΛΗΝΑΊΟΣ: 22 ΧΡΌΝΙΑ ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΉ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΉΡΙΟ Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, μέσα σε δυο δεκαετίες μετέτρεψε την περιορισμένου εκτοπίσματος οικογενειακή επιχείρηση μετάλλων σ' έναν από τους ισχυρότερους επιχειρηματικούς ομίλους της χώρας, με παρουσία στη βιομηχανία, την ενέργεια και τις εξειδικευμένες κατασκευές. Το 1998 εξαγοράστηκε η (τότε) μικρή και ταπεινή ΜΕΤΚΑ η οποία πλέον έχει καταστεί δύναμη διεθνώς, ευρισκόμενη μέσα στους δέκα μεγαλύτερους κατασκευαστές εξειδικευμένων ενεργειακών projects στον κόσμο, ενώ το 2005 εξαγοράστηκε η Αλουμίνιον της Ελλάδος η οποία εκσυγχρονίστηκε και μέσω σοβαρών επενδύσεων, προβάλει ως ο μεγαλύτερος παραγωγός αλουμίνας στην Ευρώπη! Στις 31 Ιουλίου του 1995 έκανε την εισαγωγή της στην Παράλληλη Αγορά του Χ.Α. η Μυτιληναίος, ενώ η ΜΕΤΚΑ είχε εισαχθεί στις 9 Φεβρουαρίου του 1973. Σήμερα, 22 χρόνια μετά την είσοδο στο Χ.Α. έχει δημιουργηθεί ένας όμιλος με διεθνές εκτόπισμα, που συμβάλει δυναμικά στην ανάπτυξη και στις θέσεις απασχόλησης της χώρας, προσελκύει ξένους επενδυτές, ενώ αποτελεί πρότυπο στρατηγικής και management.

ΤΟ ΟΜΌΛΟΓΟ Τον περασμένο Ιούνιο ο όμιλος Μυτιληναίου εξέδωσε το ομόλογο που έχει εκδοθεί ποτέ στην Ελλάδα! Εκδόθηκαν 300 χιλ. ομολογίες ονομαστικής αξίας 1.000 έκαστη, το τελικό επιτόκιο ορίστηκε σε 3,10% (εξαιρετική επίδοση για ελληνικό όμιλο μέσα στην κρίση), και η τιμή διάθεσης σε 1.000 εκάστη, ήτοι 100% της ονομαστικής αξίας της. Ο όμιλος άντλησε 300 εκατ. ευρώ από 5ετες ομόλογο μέρος του οποίου θα χρησιμοποιήσει για να χρηματοδοτήσει το νέο εργοστάσιο παραγωγής αλουμίνας. Η πορεία υπερκάλυψης της ομολογιακής έκδοσης έσπασε κάθε προσδοκία φτάνοντας τα 600 εκατ ευρώ, αποδεικνύοντας το διεθνές εκτόπισμα του ομίλου.

Η ΕΠΈΝΔΥΣΗ ΤΩΝ 400 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ Μπροστά σε μια επένδυση αξίας 400 εκατ. ευρώ, που θα τον καταστήσει το μεγαλύτερο παραγωγό αλουμίνας στην Ευρώπη, βρίσκεται ο Όμιλος Μυτιληναίος. «Ελπίζουμε να αρχίσουμε την κατασκευή του νέου εργοστασίου αλουμίνας με ετήσια παραγωγική ικανότητα 1 εκατομμύριο τόνους το 2018» δήλωσε ο CEO του ομίλου Ευάγγελος Mυτιληναίος στο Reuters πρόσφατα. «Θα είναι μια επένδυση ορόσημο, η οποία θα μας καταστήσει τον κορυφαίο παραγωγό αλουμίνας στην Ευρώπη» σημείωσε. Η συμφωνία κλείδωσε στα τέλη Δεκεμβρίου.

w w w.re porter.gr

Επιχειρήσεις

Η νέα επένδυση έρχεται να συμπληρώσει την επέκταση, μέχρι το 2025, της συμφωνίας (αρχικά δεκαετούς διάρκειας) που είχε υπογράψει το 2008 ο όμιλος Μυτιληναίου με τον ελβετικό κολοσσό Glencore για την πώληση 5.000.000 τόνων αλουμίνας. Η ιστορική βιομηχανία έχει ετήσια παραγωγική δυναμικότητα 820.000 τόνων αλουμίνας και 190.000 τόνων αλουμινίου με καθοριστική συμβολή στην ανάπτυξη του ελληνικού κλάδου αλουμινίου ενώ το σύνολο της παραγωγής αλουμίνας εξάγεται.

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΉΡΙΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΆ ΜΕΓΈΘΗ Σε ποσοστό περίπου 820% έχει αυξηθεί στην 20ετία η τιμή της μετοχής, ενώ η αποτίμηση της εταιρείας έχει ανέβει στα 1,2 δισ. ευρώ, από 8 εκατ. ευρώ αρχικά! Στα 1,2 δισ. ευρω είναι ο κύκλος εργασιών του ομίλου και 254 εκατ. τα EBITDA τα οποία έχουν αυξηθεί κατά 113% συγκριτικά με το 2009. Κατά 352 εκατ. έχει μειωθεί τα τελευταία δύο χρόνια ο καθαρός δανεισμός, ενώ στις επιχειρήσεις του ομίλου σε Ελλάδα και εξωτερικό απασχολούνται 2.600 εργαζόμενοι. Οι εκτιμήσεις για το 2017 κάνουν λόγο για πωλήσεις άνω του 1,5 δισ. ευρώ ενώ τα προ φόρων κέρδη θα ανέλθουν στα 200 εκατ. ευρώ, ενώ τα κέρδη μετά φόρων εκτιμώνται στα 160 με 170 εκατ. ευρώ. Το 2016 ο όμιλος ανακοίνωσε κέρδη 34,2 εκατ. ευρώ.

w w w.re porter.gr

Η... HITECH ΣΥΜΦΩΝΊΑ ΜΕ ΤΗ GENERAL ELECTRIC Ενα παράδειγμα για τις μεγάλες επενδύσεις στην τεχνολογία και την καινοτομία είναι η συμφωνία μεταξύ της Αλουμίνιον της Ελλάδος και της GE Power, θυγατρικής της General Electric. Η θυγατρική της Μυτιληναίος και η General Electric υπέγραψαν στα μέσα Οκτώβρη στο Ντουμπάι δεκαετή συμφωνία με αντικείμενο την υλοποίηση του πρώτου στον κόσμο Digital Smelter, της πρώτης διεθνώς ψηφιακής λύσης στην ηλεκτρόλυση. Η εν λόγω κίνηση είναι μια καινοτόμα ψηφιακή λύση στην διαδικασία ηλεκτρόλυσης του αλουμινίου, βασισμένη στο λειτουργικό σύστημα Predix της GE. Πρόκειται για πρωτοποριακή συνεργασία, ενώ η εφαρμογή της ψηφιακής αυτής λύσης θα συμβάλει στη βελτίωση της λειτουργικής απόδοσης της Αλουμίνιο της Ελλάδος, μειώνοντας, σε ετήσια βάση, το κόστος πρώτων υλών, την κατανάλωση ενέργειας και το κόστος αποκατάστασης των τρυπημάτων στις λεκάνες ηλεκτρόλυσης.

Η ΠΟΡΕΊΑ ΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΊΟΣ ΜΈΣΑ ΣΤΗΝ 9ΕΤΊΑ ΤΗΣ ΚΡΊΣΗΣ Ο όμιλος με τις κατάλληλες κινήσεις, μπόρεσε και αντεπεξήλθε μέσα στην κρίση, θωρακίστηκε, ελίχθηκε, επιβίωσε και βγήκε και πιο δυνατός. Τον Αύγουστο του 2008 η διοίκηση του ομίλου έχοντας

εντοπίσει ανησυχητικά σημάδια στις αγορές προχώρησε στην έκδοση ομολογιακού δανείου 465 εκατ. ευρώ με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους. Επίσης, σύναψε δεκαετή συμφωνία με την ελβετική Glencore για την πώληση της παραγωγής αλουμίνας. Εξασφάλισε έτσι για τον όμιλο σίγουρη δουλειά, μέσα από τη διάθεση ποσοτήτων 5 εκατ. τόνων άνυδρης αλουμίνας. Το 2009 η ύφεση έρχεται για τα καλά στην Ελλάδα, οπότε ο όμιλος λαμβάνει στρατηγικές αποφάσεις, όπως τη μείωση του κόστους παραγωγής, την έξοδο σε ξένες αγορές και τις επενδύσεις στην ενέργεια. Τον Ιανουάριο του 2010 αναζητώντας τρόπους μείωσης του κόστους ενέργειας ο όμιλος επιχείρησε την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), ούσα η πρώτη ιδιωτική εταιρεία προχώρησε σε τέτοιο βήμα. Παρά τις αντιδράσεις από το κρατικό μονοπώλιο της ΔΕΠΑ Κατόπιν ήρθε η συνεργασία με τη Motor Oil μέσω της δημιουργίας της M&M Natural Gas. Τον Απρίλιο του 2010 κλείνουν οι αγορές για την Ελλάδα, η οποία μπαίνει στο μηχανισμό στήριξης. Ο όμιλος έπρεπε να βρει τρόπους για να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη συνέχεια των εργασιών του, ενώ οι εγγυητικές επιστολές των ελληνικών τραπεζών δεν γίνονται πλέον δεκτές. Αναζητούνται τρόποι χρηματοδότησης καθώς ξεκινούσε η προσπάθεια της ΜΕΤΚΑ για έξοδο στις ξένες αγορές. Ο όμιλος εκμεταλλεύεται τις σχέσεις με ξένες τράπεζες και πετυχαίνει

χρηματοδότηση. Ετσι η εταιρεία μπαίνει σε επτά αγορές και στις 10 κορυφαίες, παγκοσμίως, εταιρείες κατασκευής ενεργειακών έργων. Την ίδια χρονικά η ENEL που είχε εξαγοράσει την ENDESA αποφασίζει να αποχωρήσει από την Ελλάδα και την κοινή εταιρεία με τη Μυτιληναίος, την ENDESA Hellas. Ο όμιλος εξαγοράζει με ιδίους πόρους και χαμηλό τίμημα το ποσοστό της ENEL στην ENDESA Hellas. Γεννιέται η Protergia στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Υπογράφεται στρατηγική συμμαχία με τη Motor Oil για την ανάπτυξη της Korinthos Power, μονάδας παραγωγής ρεύματος. Το 2012 αρχίζει για την Αλουμίνιον της Ελλάδος το σημαντικότερο (μετά τα προγράμματα Επιβίωση Ι και ΙΙ) και το εκτενέστερο πρόγραμμα μείωσης κόστους, το πρόγραμμα ΜΕΛΛΟΝ, το οποίο έγινε στη συνέχεια Benchmark για την ευρωπαϊκή βιομηχανία του αλουμινίου. Οι κύριοι άξονές του είναι, οι επενδύσεις στην παραγωγή, η βελτίωση των όρων αγοράς πρώτων υλών, η χρήση φυσικού αερίου αντί μαζούτ, ο εξορθολογισμός εργατικού κόστους, η ανταγωνιστική τιμή ρεύματος, η εμπορική λειτουργία συμπαραγωγής και η αντιμετώπιση φορολογικών επιβαρύνσεων. Το 2013 υλοποιείται στρατηγική συνεργασία με τον καναδικό όμιλο Fairfax. Σταθεροποιείται η θέση του ομίλου στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές. Η συμμαχία αυτή αποδεικνύει την επιτυχημένη στρατηγική του ομίλου καθώς προσέλκυσε ξένους επενδυτές.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 43

Επιχειρήσεις

O Ο ΣΕΒ ΑΠΟΚΤΆΕΙ ΞΑΝΆ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΌ... DNA

Μετά από αρκετά χρόνια, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ) δείχνει να δίνει ολοένα και μεγαλύτερη βαρύτητα στις ρίζες του, δηλαδή στη βιομηχανία, επιλέγοντας έναν... κανονικό βιομήχανο στην ηγεσία του. Η αγορά, με χαρά δέχτηκε την επιλογή του κ. Μυτιληναίου στη θέση, καθώς πρόκειται για έναν άνθρωπο που έχει μεγαλώσει μέσα στα εργοστάσια, στα μέταλλα, στις μηχανές και τις κατασκευές, έχοντας στο DNA του τη βιομηχανία. Κανένας άλλος δεν ταίριαζε καλύτερα, δεδομένου ότι παράλληλα με τη γνώση της βιομηχανίας, ο κ. Μυτιληναίος έχει αίσθηση των διεθνών αγορών, έχει μεγάλη διεθνή εμβέλεια, γνωρίζει τους... κύκλους των

44 | R E P O R T E R |

commodities, ξέρει όλη την «αλυσίδα» των παραγόντων που επηρεάζουν την πορεία των επιχειρήσεων. Μια χώρα που «διψά» για επιστροφή στην παραγωγή και στην πραγματική οικονομία, ασφαλώς και δεν μπορεί να βλέπει με κακό μάτι όταν τέτοιες θέσεις τις λαμβάνουν άνθρωποι που αν μη τι άλλο γνωρίζουν καλά τη δουλειά...

ΠΩΣ ΣΏΘΗΚΕ ΣΤΗ ΜΕΓΆΛΗ ΚΡΊΣΗ ΤΟΥ 2011 Ο Ευαγγ. Μυτιληναίος είχε υποστηρίξει στην περσινή γιορτή για τα 50 χρόνια λειτουργίας της εταιρείας πως στα δέκα χρόνια που λειτουργεί υπό τον έλεγχο του ομίλου χρειάστηκε να αντιμετωπιστούν τρεις κρίσεις. Η πρώτη μεγάλη κρίση ήταν όταν αποχώρησε η Pechiney το 2005, η δεύτερη το 2008 όταν υπήρξε κατάρρευση των διεθνών τιμών, το αλουμίνιο έχασε το 1/3 της τιμής του και η βιομηχανία έχανε ένα εκατομμύριο δολάρια την ημέρα. Η τρίτη κρίση ήρθε το 2011 όταν υποχώρησε η ζήτηση πρώτων υλών από την Κίνα και υπήρξε πάλι κατάρρευση τιμών. Τότε, στην τρίτη κρίση, έκλεισαν τα περισσότερα εργοστάσια αλουμινίου της Ευρώπης και πολλοί στοιχημάτιζαν πως το ίδιο θα συμβεί με την Αλουμίνιον της Ελλάδος. Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος και η διοικητική ομάδα του ομίλου έσωσαν το εργοστάσιο μέσα από δύο μεγά-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

λα προγράμματα μείωσης του κόστους τα οποία προχώρησαν με τη στήριξη των εργαζομένων. Με την ολοκλήρωση των δύο προγραμμάτων, που σήμερα αποτελούν σημεία αναφοράς για την παγκόσμια βιομηχανία αλουμινίου, το κόστος παραγωγής μειώθηκε κατά 50%. Η Αλουμίνιον της Ελλάδος όχι μόνο επιβίωσε, κόντρα στις δυσοίωνες προβλέψεις, αλλά τώρα ετοιμάζει νέο γύρο επενδύσεων για την κατασκευή της νέας μονάδας αλουμίνας.

PROTERGIA Ο Τομέας Ενέργειας του ομίλου, που δραστηριοποιείται με την εμπορική ονομασία Protergia, είναι σήμερα ο μεγαλύτερος ιδιώτης παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Διαθέτει ένα ενεργειακό χαρτοφυλάκιο δυναμικότητας άνω των 1.200 MW, που ξεπερνά το 14% του ενεργού και αδειοδοτημένου εγκατεστημένου θερμικού παραγωγικού δυναμικού της χώρας. Το μερίδιο του ομίλου στην αγορά χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας φτάνει το 12% και στην αγορά λιανικής το 4%.

ΤΙ ΛΈΝΕ ΟΙ ΑΝΑΛΥΤΈΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΟΧΉ Η μετοχή της Μυτιληναίος διαπραγματεύεται πλησίον των υψηλών πολλών ετών, ενώ οι αναλυτές προχωρούν σε αλλεπάλληλες αναβαθμίσεις της τιμής – στόχου.

Η μετοχή βρίσκεται πέριξ των 9 ευρώ, ενώ ο όμιλος έχει κεφαλαιοποίηση 1,27 δισ. ευρώ, ευρισκόμενος ήδη στην 11η θέση του συνόλου των αποτιμήσεων στο Χ.Α. Η Eurobank, η κορυφαία ΑΧΕ της χώρας, μετά τα αποτελέσματα 9μήνου ανέβασε την τιμή στόχο στα 13,4 ευρώ με σύσταση αγοράς, αυξάνοντας και τις εκτιμήσεις της για τα EBITDA και τα καθαρά κέρδη κατά 30% και 60% αντίστοιχα το επόμενο έτος. Οι αναλυτές της Alpha Finance από την πλευρά τους ανέβασαν την τιμή στόχο στα 14,10 ευρώ έναντι 10,50 ευρώ πριν, διατηρώντας σύσταση για υπεραπόδοση έναντι της υπόλοιπης αγοράς. Μάλιστα, οι αναλυτές της ΑΧΕ επισημαίνουν ότι ο όμιλος καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, εκφράζοντας το θαυμασμό τους για την επιχειρηματική του πορεία. Η Axia πρόσφατα ανέβασε την τιμή στόχο στα 13,3 ευρώ, από 8,6 ευρώ προηγουμένως συστήνοντας αγορά, ενώ, στο ίδιο μήκος κύματος και η η IBG αύξησε την τιμή στόχο από τα 9,5 στα 13,2 ευρώ, εκτιμώντας ότι αποτελεί μια ελκυστική μακροχρόνια αγοραστική ευκαιρία. Οι αναλυτές της ΑΧΕ προσδοκούν φέτος πωλήσεις 1,543 δισ. με τα προσαρμοσμένα κέρδη στα 157 εκατ. ευρώ.

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 45

Συνέντευξη

DATA COMMUNICATION: 30 ΧΡΌΝΙΑ ΠΡΩΤΟΠΟΡΊΑΣ! ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΆΔΗΣ Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, Data Communication

Φέτος κλείνετε 30 χρόνια λειτουργίας. Ποιοί θεωρείτε ότι ήταν οι σταθμοί μέχρι τώρα της εταιρείας και που δίνετε έμφαση από εδώ και πέρα; Φέτος, πραγματικά ήταν σπουδαία χρονιά για εμάς. Γιορτάσαμε 30 χρόνια γεμάτα προκλήσεις, καινοτομίες και σημαντικές επιτυχίες. Οι σταθμοί της εταιρείας μας είναι πολλοί, ωστόσο, επιλέγω να σταθώ περιληπτικά στους ακόλουθους: - Το 1987, τη χρονιά της ίδρυσής μας, ανατρέψαμε ριζικά τα τότε δεδομένα της λειτουργίας των λογιστικών γραφείων, δημιουργώντας το πρώτο πρόγραμμα της αγοράς που υπολόγιζε και εκτύπωνε αυτόματα πάνω στα έντυπα του ΦΠΑ. Είμαστε η πρώτη εταιρεία που το σκέφτηκε, η πρώτη που το κατάφερε και για αρκετά χρόνια η μόνη. - Το 2000 κυκλοφορήσαμε πρώτοι τότε στην ελληνική αγορά, προϊόντα τεχνολογίας Windows. Αρχικά το Academia Financials, μια ολοκληρωμένη σουίτα λογιστικών εφαρμογών, και λίγο αργότερα το WinEra, το πρώτο μας ERP. - Το 2004 συνάψαμε στρατηγική συνεργασία με τη Microsoft, θέτοντας τις βάσεις για το 2ο πυλώνα των σημερινών μας δραστηριοτήτων: τη δημιουργία εξειδικευμένων λύσεων για κάθετες αγορές και την υλοποίηση έργων βασισμένων στις πλατφόρμες ERP, CRM και SharePoint της Microsoft. Παράλληλα, τότε παρουσιάσαμε το προϊόν μας με τις περισσότερες εγκαταστάσεις, το σύστημα Μισθοδοσίας και Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού Premium HRM, ένα πολύτιμο εργαλείο για τα λογιστήρια και τα τμήματα HR. -Το 2007 παρουσιάσαμε σε συνεργασία με τη Microsoft, το InnovEra ERP, μία λύση υλοποιημένη στην πλατφόρμα Microsoft Dynamics NAV, που συνδυάζει την πλούσια λειτουργικότητα ενός κορυφαίου ERP με τη δική μας πολυετή εμπειρία, παρέχοντας όλη τη λειτουργικότητα που χρειάζονται οι ελληνικές επιχειρήσεις. Η συγκεκριμένη λύση ήταν η 1η στην Κεντρική & Ανατολική Ευρώπη και η 32η παγκοσμίως που έλαβε την ανώτατη τιμητική πιστοποίηση «Certified for Microsoft Dynamics» . Το 2017 επισφραγίσαμε την 30χρονη πρωτοπόρο πορεία μας με μια νέα, παγκόσμια αυτή τη φορά, καινοτομία για τα λογιστικά γραφεία, το DC Scan4you. Μια Cloud Yπηρεσία Τεχνητής Νοημοσύνης για την αυτόματη αναγνώριση και καταχώρηση ψηφιοποιημένων παραστατικών. Η νέα μας υπηρεσία σηματοδοτεί την πρώτη μεγάλη επιτυχία μας στο χώρο του cloud computing, ένα χώρο στον οποίο έχουμε ήδη εισέλθει δυναμικά αναπτύσσοντας τη νέα γενιά εφαρμογών μας, στην οποία και επενδύουμε σημαντικά.

46 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Πώς αξιολογείτε τη συνεργασία σας με τη Microsoft; Όπως προανέφερα, η συνεργασία με τη Microsoft αποτέλεσε στρατηγική κίνηση, αφού αποτελεί σήμερα τον ένα από τους δύο κύριους πυλώνες δραστηριότητάς μας, αυτόν του Corporate Solutions Division, για εξειδικευμένες λύσεις σε επιχειρήσεις με σύνθετες ανάγκες. Μέχρι σήμερα έχουμε υλοποιήσει με απόλυτη επιτυχία περισσότερα από 200 έργα Microsoft Dynamics NAV & CRM. Εξασφαλίζουμε κορυφαία ποιότητα σε επίπεδο διαδικασιών και παραδοτέων ακολουθώντας τη διεθνή μεθοδολογία υλοποίησης έργων της Microsoft, Sure Step. Παράλληλα, στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, έχουμε αναπτύξει δύο καθετοποιημένες λύσεις, αποκλειστικά για τους κλάδους του φαρμάκου, της ενέργειας και του φυσικού αερίου, το Pharma CRM Accelerator και το Energy Dynamics Accelerator. Και οι δύο ενσωματώνουν πλήθος καινοτόμων χαρακτηριστικών και εξειδικευμένη λειτουργικότητα, καλύπτουν σημαντικά κενά της αγοράς και χρησιμοποιούνται σήμερα από μεγάλους παίκτες, όπως η ΕΔΑ Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας, το Αέριο Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας, ο ΗΡΩΝ, FREZYDERM, BAYER, Pharmathen. Τέλος, είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι για τη διάκρισή τους στο διαγωνισμό ΒΙΤΕ Awards ως εργαλεία καινοτομίας και παραγωγικότητας (2013, 2016). Πώς υποδέχτηκε η αγορά τη νέα, καινοτόμο υπηρεσία, DCScan4you; Με μεγάλο ενθουσιασμό Ήδη από τις πρώτες μέρες που παρουσιάσαμε την υπηρεσία σε όλη την Ελλάδα, το ενδιαφέρον της λογιστικής κοινότητας ήταν πρωτοφανές. Διαμορφώνεται μία «νέα γενιά» λογιστικών γραφείων που δεν ασχολούνται με γραφειοκρατικές εργασίες, αλλά προσφέρουν ποιοτικότερες υπηρεσίες στους πελάτες τους, αφού οι λογιστές που χρησιμοποιούν τη νέα μας υπηρεσία, επιτυγχάνουν: - κατάργηση της πληκτρολόγησης - καταχωρίσεις σε μηδενικό χρόνο - μηδενισμό των λαθών καταχώρησης - ελαχιστοποίηση του χρόνου ελέγχων - ηλεκτρονική αρχειοθέτηση χιλιάδων παραστατικών Σημειώστε ότι όλα αυτά υλοποιούνται χωρίς κόστος εγκατάστασης και παραμετροποίησης, με ένα απλό σκάναρισμα

w w w.re porter.gr

Μιλάτε με χιλιάδες επιχειρήσεις κάθε μέρα. Τι μηνύματα σας στέλνουν; Μπορούν να αντέξουν; Τι θα προτείνατε στις επιχειρήσεις για ένα πλαίσιο δράσης που θα οδηγούσε σε καλύτερα αποτελέσματα για όλους; Οι καιροί είναι σαφέστατα δύσκολοι και οι απαιτήσεις που αντιμετωπίζουν όλες οι επιχειρήσεις ιδιαίτερα σκληρές. Ο καταιγισμός των νέων νόμων, το συνεχώς μεταβαλλόμενο νομοθετικό πλαίσιο, η εξοντωτική φορολόγηση και η σαφέστατη μείωση της ζήτησης δημιουργούν ένα περιβάλλον «τοξικό» για το επιχειρείν. Κρίνεται επιτακτική, λοιπόν, η ανάγκη οι επιχειρήσεις να προσαρμοστούν άμεσα στις νέες συνθήκες, να διαφοροποιηθούν από τον ανταγωνισμό, να προβλέψουν τους κινδύνους, να μειώσουν τα κόστη και να εντοπίσουν τις νέες ευκαιρίες. Εμείς, ως στρατηγικός σύμβουλος των επιχειρήσεων – πελατών μας, προτείνουμε προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής αξίας, με την πεποίθηση ότι η επένδυση στην πληροφορική συνιστά στρατηγική επιλογή. Ειδικά τώρα με τις cloud υπηρεσίες που μειώνουν σημαντικά τα κόστη λειτουργίας, συντήρησης και επένδυσης, η βελτιστοποίηση της λειτουργικότητας και η διαφοροποίηση από τον ανταγωνισμό είναι πιο εφικτή από ποτέ. Ήδη, σήμερα, ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις έχουν συνειδητοποιήσει την ανάγκη αυτή και προχωρούν δυναμικά στην ψηφιοποίησή τους. Επίσης, στην Data Communication δίνουμε πολύ μεγάλη σημασία στον ικανοποιημένο πελάτη, γιατί ο πελάτης βρίσκεται στο επίκεντρο της φιλοσοφίας μας. Στο πλαίσιο αυτό επενδύουμε σημαντικά στην ολοκληρωμένη εμπειρία του, με καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, καθώς και υποδειγματική υποστήριξη και εξυπηρέτηση. Ειδικότερα, η ολοκληρωμένη πολιτική εξυπηρέτησής μας, Customer Care 3600˚, περιλαμβάνει μία ευρεία γκάμα υπηρεσιών, ενώ έχει βραβευθεί 4 φορές στο διαγωνισμό «Εθνικά Βραβεία Εξυπηρέτησης Πελατών». Οι επιχειρήσεις πληροφορικής στην Ελλάδα μετά τα όσα συνέβησαν στον κλάδο θεωρείτε ότι μπορούν να παίξουν διεθνή ρόλο; Σαφέστατα Η τεχνογνωσία, οι καινοτόμες πρακτικές, οι δυνατές συνεργασίες και η πολύχρονη εμπειρία των ελληνικών επιχειρήσεων πληροφορικής αποτελούν ισχυρά εφόδια για μία δυναμική παρουσία και στο εξωτερικό. Ο κλάδος μας μπορεί και πρέπει να «βγει μπροστά», στην προσπάθεια εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας. Η παρουσία ελληνικών επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές είναι απολύτως αναγκαία για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας. Τα τελευταία χρόνια έχετε επιδείξει σημαντική άνοδο στο ανθρώπινο δυναμικό σας. Θέλετε να μας το σχολιάσετε; Την τελευταία πενταετία είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι για το ρυθμό ανάπτυξης των εργασιών της εταιρείας μας, αλλά και του ανθρώπινου δυναμικού μας. Ειδικότερα, από το 2012 μέχρι σήμε-

ρα έχει σημειωθεί αύξηση των εργαζομένων κατά 132%. Η αύξηση αυτή θεωρούμε, τόσο εγώ όσο και η Αντιπρόεδρος της εταιρείας, Ζωή Δουζένη, ότι οφείλεται, πέρα από τις αυξημένες ανάγκες μας, στη φιλοσοφία μας ότι οι άνθρωποί μας αποτελούν την κινητήρια δύναμη της Data Communication, καθώς και στο καλό εργασιακό μας περιβάλλον. Η δημιουργία και η διατήρηση ενός εξαιρετικού περιβάλλοντος εργασίας αποτελεί πρωταρχικό μας στόχο. Σε συνδυασμό, μάλιστα, με τη συστηματική επένδυση στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη των στελεχών μας, μας οδηγεί σε υψηλό ποσοστό δέσμευσης των εργαζομένων. Η προσπάθειά μας έχει επιβραβευτεί και από τους ανθρώπους μας, οι οποίοι μας έχουν αναδείξει 5 φορές Best WorkPlace στην Ελλάδα και 1 στην Ευρώπη. Γιατί ένας νέος με έφεση στον κώδικα να μείνει Ελλάδα; Άλλωστε κι εσείς καταγράψατε μια μεγάλη πορεία στο εξωτερικό. Όταν εγώ σπούδαζα πληροφορική, ο όρος ήταν σχεδόν άγνωστη λέξη στην Ελλάδα. Σήμερα όμως ο κλάδος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της ελληνικής οικονομίας, αντιστέκεται σθεναρά στην οικονομική κρίση και κινείται με υψηλές ταχύτητες απαιτώντας από τις εταιρείες υψηλή προσαρμοστικότητα. Νέες τάσεις, όπως το cloud, το mobility, το Business Intelligence (BI), τα social media και τα big data προκαλούν το αυξανόμενο ενδιαφέρον των ελληνικών επιχειρήσεων που αναζητούν πλέον συνεργάτες που θα τους προσφέρουν αυτά τα προϊόντα/υπηρεσίες. Στο πλαίσιο αυτό τα software houses αναζητούν στελέχη με την κατάλληλη εκπαίδευση για να αναπτύξουν τις νέες εφαρμογές λογισμικού. Δυστυχώς όμως, νέοι με έφεση στον κώδικα και γνώσεις της νέας τεχνολογίας σπανίζουν στην αγορά. Τα πανεπιστήμιά μας πρέπει να αφουγκραστούν τις ανάγκες των επιχειρήσεων και να προσαρμόσουν τα προγράμματα σπουδών, ώστε να καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες των επιχειρήσεων πληροφορικής και να συμβάλουν έτσι στην μείωση της ανεργίας των νέων. ΕΣΠΑ και πληροφορική. Είναι το κλειδί στήριξης του κλάδου; Ναι, όντως είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν προγράμματα χρηματοδότησης των επιχειρήσεων από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ, έτσι ώστε να καταφέρουν οι επιχειρήσεις να επενδύσουν σε εφαρμογές πληροφορικής, να ενισχύσουν την κερδοφορία τους και να μειωθεί η ανεργία. Ζητούμενο, βέβαια, είναι ο καλός σχεδιασμός των προγραμμάτων ΕΣΠΑ, ώστε να περιλαμβάνουν δράσεις που να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων. Επίσης, πρέπει να δημιουργηθούν προγράμματα που θα απευθύνονται στις επιχειρήσεις του κλάδου πληροφορικής, προκειμένου να στηρίξουν τις προσπάθειές τους για δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών και να ενισχύσουν την εξωστρέφειά τους σε αγορές του εξωτερικού.

Η ΕΠΈΝΔΥΣΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΉ ΣΥΝΙΣΤΆ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΕΠΙΛΟΓΉ ΤΩΝ ΣΎΓΧΡΟΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 47

ΣΑΡΑΝΤΗΣ: Η... ΑΘΌΡΥΒΗ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΉ ΠΟΥ ΔΙΑΡΚΏΣ ΕΠΕΚΤΕΊΝΕΤΑΙ ΤΟΥ ΑΠΌΣΤΟΛΟΥ ΣΚΟΥΜΠΟΎΡΗ

48 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

w w w.re porter.gr

ΑΝ ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΊΗΣΑΝ ΧΡΗΣΤΆ ΚΑΙ ΣΥΝΕΤΆ ΤΑ ΚΕΦΆΛΑΙΑ ΠΟΥ ΆΝΤΛΗΣΑΝ ΑΠΌ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΉΡΙΟ, ΈΧΟΝΤΑΣ ΤΡΟΜΕΡΉ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΉ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΉ ΣΥΝΈΠΕΙΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΆ, ΤΌΤΕ ΣΕ ΠΕΡΊΟΠΤΗ - ΑΝ ΌΧΙ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΑΊΑ - ΘΈΣΗ, ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ Η ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΣΑΡΆΝΤΗΣ.

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 49

Επιχειρήσεις

ΑΞΙΟΖΉΛΕΥΤΗ ΔΙΕΘΝΉΣ ΠΑΡΟΥΣΊΑ, ΕΝΝΈΑ ΕΞΑΓΟΡΈΣ ΤΗ 10ΕΤΊΑ Ο όμιλος έχει κάνει σημαντικές στρατηγικές κινήσεις στο πλαίσιο της εξωστρέφειας την τελευταία δεκαετία, που έχουν αλλάξει εντελώς το εκτόπισμα και το μέγεθος του. Από το 2007 έχουν ολοκληρωθεί εννέα εξαγορές ύψους 41 εκατ. ευρώ συνολικά, με τελευταία την εξαγορά της Πολωνικής εταιρείας παραγωγής προϊόντων συσκευασίας πολυαιθυλενίου Polipak Sp. z.o.o. (κυρίως σακούλες απορριμμάτων).

ΣΠΆΝΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΉ ΣΥΝΈΠΕΙΑ, ΣΥΝΕΤΌ MANAGEMENT, ΚΑΛΉ ΜΕΡΙΣΜΑΤΙΚΉ ΠΟΛΙΤΙΚΉ, ΣΕΒΑΣΜΌΣ ΣΤΟΥΣ ΜΕΤΌΧΟΥΣ, ΣΧΕΔΌΝ ΜΗΔΕΝΙΚΌΣ ΔΑΝΕΙΣΜΌΣ, ΙΣΧΥΡΌ ΤΑΜΕΊΟ, ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΌ ΠΡΟΪΟΝΤΙΚΌ ΧΑΡΤΟΦΥΛΆΚΙΟ, ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΑΞΙΟΖΉΛΕΥΤΗ ΔΙΕΘΝΟΠΟΊΗΣΗ ΣΥΝΘΈΤΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΡΚΈΣ SUCCES STORY ΑΥΤΉΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΊΡΗΣΗΣ.

Μιας επιχείρησης που κοσμεί με την παρουσία της το ελληνικό επιχειρείν αλλά και το θεσμό του ελληνικού χρηματιστηρίου εν γένει. Ξεκίνησε από τις «ταπεινές» κεφαλαιοποιήσεις του Χ.Α. ούσα μια μικρή εταιρεία όταν εισήχθη το 1994 στην Παράλληλη Αγορά, κατόπιν αποτέλεσε μέλος των Small και Mid Caps, ενώ από τις 2 Νοεμβρίου του 2016, ανήκει πλέον στην ελίτ της αγοράς, ως μέλος του FTSE 25! Η διαδρομή της Σαράντης, είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική περίπτωση ορθόδοξης και ορθολογικής «σύνδεσης» επιχειρηματικής πορείας και συμπεριφοράς μετοχής την τελευταία 15ετία.

50 | R E P O R T E R |

Πλέον αποτελεί έναν από τους ισχυρούς «παίκτες» στην εγχώρια αγορά των ταχέως κινούμενων καταναλωτικών προϊόντων, έχοντας διαμορφώσει μια ανταγωνιστική ομάδα κωδικών και σημάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό κύκλου εργασιών από ιδιοπαραγόμενα προϊόντα στο σύνολο του ομίλου φτάνει στο 75%! Τα τελευταία χρόνια ξένα επενδυτικά χαρτοφυλάκια έχουν επενδύσει στη Σαράντης, με τη Fidelity Management & Research να ελέγχει το 10,67% του μετοχικού κεφαλαίου, ενώ η αμερικανική Brandes Investment Partners διατηρεί ποσοστό λίγο κάτω του 5%.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

O ΟΜΙΛΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΈΝΑΝ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΙΣΧΥΡΟΎΣ «ΠΑΊΚΤΕΣ» ΣΤΗΝ ΕΓΧΏΡΙΑ ΑΓΟΡΆ ΤΩΝ ΤΑΧΈΩΣ ΚΙΝΟΎΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΏΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ, ΈΧΟΝΤΑΣ ΔΙΑΜΟΡΦΏΣΕΙ ΜΙΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΉ ΟΜΆΔΑ ΚΩΔΙΚΏΝ ΚΑΙ ΣΗΜΆΤΩΝ

Ύστερα από αυτήν την επέκταση και τις εξαγορές, ο όμιλος σήμερα απευθύνεται, μέσω παραγωγής και εμπορίας, σε μια αγορά 100 εκατ. καταναλωτών, διαθέτοντας 85 εμπορικά σήματα, μέσω εννέα θυγατρικών στην NA Ευρώπη. Διαθέτει ένα εκτεταμένο δίκτυο διανομής με περίπου 49.000 σημεία πώλησης στη ΝΑ Ευρώπη, όπως supermarkets, καταστήματα καλλυντικών, φαρμακεία κ.α. Διαθέτει θυγατρικές σε Πολωνία (τη μεγαλύτερη), Ρουμανία, Βουλγαρία, Σερβία, Τσεχία, Π.Γ.Δ.Μ., Ουγγαρία, Βοσνία - Ερζεγοβίνη και Πορτογαλία. Επίσης, εξάγει ή εμπορεύεται προϊόντα σε περίπου 40 χώρες. Ο όμιλος Σαράντη, μαζί με τις θυγατρικές, απασχολεί 1.563 άτομα, ενώ στην εταιρεία εργάζονται 578 άτομα.

w w w.re porter.gr

Επιχειρήσεις

Η ΣΑΡΆΝΤΗΣ ΣΤΟ ΔΕΊΚΤΗ MSCI GLOBAL SMALL CAP Επιστέγασμα της εξαιρετικής πορείας της επιχείρησης Σαράντης, στις 13 Νοεμβρίου η μετοχή της – για πρώτη φορά στα χρονικά – εισήλθε στους δείκτες της Morgan Stanley Capital International (MSCI). Πιο αναλυτικά, η Σαράντης επιλέχθηκε για να εισαχθεί στο δείκτη MSCI Global Small Cap, δείκτης που αποτελεί προπομπό του δείκτη MSCI Global Standard, στον οποίο συμμετέχουν εταιρείες με μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση. Nα σημειωθεί ότι στο δείκτη MSCI Standard Greece περιλαμβάνονται οι μετοχές των Εθνικής, Alpha Bank, Πειραιώς και Eurobank, καθώς και οι ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, Jumbo, Τιτάν και Folli Follie.

Η ΑΞΙΟΖΉΛΕΥΤΗ ΠΟΡΕΊΑ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΉΣ ΣΤΑ ΥΨΗΛΆ 9ΕΤΊΑΣ! Αξιοζήλευτη είναι η πορεία της μετοχής της Σαράντης η οποία μάλιστα έχει εντελώς ξεχωριστή συμπεριφορά στο ταμπλό του Χ.Α., ασχέτως ευρύτερου κλίματος. Κύριο χαρακτηριστικό της μετοχής οι συντηρητικές και «φρόνιμες» κινήσεις, μακριά από εντυπωσιακά ράλι και απότομα «αδειάσματα» που αιφνιδιάζουν μετόχους και αγορά. Η μετοχή, πρόσφατα, στις 27 Νοεμβρίου βρέθηκε στα 13,50 ευρώ που είναι νέα υψηλά εννέα και πλέον ετών καθώς σ' αυτά τα επίπεδα είχε να βρεθεί από το 2008! Η κεφαλαιοποίησή της διαμορφώνεται στα 460 εκατ. ευρώ, ευρισκόμενη αισίως στην 22η θέση του ελληνικού χρηματιστηρίου.

ΈΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΝΆΠΤΥΞΗ Η ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΔΙΑΤΗΡΕΊ ΤΜΉΜΑ ΈΡΕΥΝΑΣ & ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΌΠΟΥ ΕΠΙΣΤΉΜΟΝΕΣ ΠΟΛΛΏΝ ΕΙΔΙΚΟΤΉΤΩΝ «ΨΆΧΝΟΥΝ» ΛΎΣΕΙΣ, ΒΕΛΤΙΏΝΟΥΝ ΠΡΟΪΌΝΤΑ, ΚΆΝΟΥΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΕΣ, ΕΞΕΛΊΣΣΟΥΝ ΆΛΛΑ. Παράλληλα ο όμιλος συνεργάζεται με διεθνή εξειδικευμένα ινστιτούτα ερευνών, σχεδιασμού και ανάπτυξης. Η παραγωγή καλλυντικών και προϊόντων οικιακής χρήσης στην Ελλάδα είναι πιστοποιημένη σύμφωνα με τα πρότυπα ποιότητας ISO 22716 και ISO 9001 αντιστοίχως. Επιπρόσθετα, η διανομή των προϊόντων υγείας και φροντίδας στην Ελλάδα είναι πιστοποιημένη σύμφωνα με τα πρότυπα ποιότητας ISO 9001 και ISO 13485.

ΚΥΡΙΌΤΕΡΟΙ ΚΩΔΙΚΟΊ ΚΑΙ ΠΡΟΪΌΝΤΑ Μερικά από τα κυριότερα σήματα και προϊόντα κατανάλωσης που παράγει και εμπορεύεται η Σαράντης σήμερα είναι τα NOXZEMA, CARROTEN, BIOTEN, ORZENE, STR8, BU, C-THRU, PROSAR, SANITAS, AVA, ΤΕΖΑ, PYROX, CAMEL, AFROSO κ.α. Αυτά είναι μερικά από τα ιδιοπαραγόμενα προϊόντα που διατηρούν υψηλή αναγνωρισιμότητα και σημαντικά μερίδια αγοράς. Παράλληλα, μέσω συμφωνιών αποκλειστικής διανομής ο όμιλος εμπορεύεται ισχυρά σήματα όπως τα LA PRAIRIE, PRADA, NINA RICCI, CARTIER, CAROLINA HERRERA, TRUSSARDI, PUPA, JOHNSON & JOHNSON, ADIDAS, PLAYBOY, VAPONA, LANES, BIO-OIL κ.α. Η Σαράντης διακινεί και τα προϊόντα της εταιρείας ESTEE LAUDER, μέσω της κοινοπραξίας με την ESTEE LAUDER COMPANIES.

w w w.re porter.gr

ΔΙΨΉΦΙΟΙ ΡΥΘΜΟΊ ΑΝΌΔΟΥ ΣΕ ΠΩΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΈΡΔΗ ΜΈΣΑ ΣΤΗΝ ΚΡΊΣΗ Δεν υπάρχουν πολλές – εισηγμένες και μη – εταιρείες στην Ελλάδα που σε τέτοιους καιρούς συνεχίζουν να «τρέχουν» με διψήφιους ρυθμούς ανάπτυξης, τόσο σε επίπεδο πωλήσεων όσο και σε επίπεδο κερδοφορίας, έχοντας (και) αξιοζήλευτες ταμιακές ροές.

ΟΙ ΔΎΟ ΤΕΛΕΥΤΑΊΕΣ ΣΟΒΑΡΈΣ ΚΙΝΉΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ Στην Ελλάδα οι τελευταίες κινήσεις που έχουν γίνει είναι οι εξαγορές των σημάτων ΑVA (2015) και NOXZEMA (2014) που μέχρι πρότινος ανήκαν στην Procter & Gamble, κόστους 3,5 εκατ. και 8,7 εκατ. ευρώ αντιστοίχως. Επίσης το 2014 έγινε η μεταφορά της ρουμανικής γραμμής παραγωγής προϊόντων προσωπικής περιποίησης και φροντίδας ELMIPLANT, BIOTEN, KOLASTYNA στα Οινόφυτα Βοιωτίας, όπου ο Όμιλος διατηρεί το παραγωγικό και διανεμητικό του κέντρο. Παράλληλα, σε συνέχεια της εξαγοράς της δραστηριότητας του NOXZEMA στην Ελλάδα, η παραγωγή του μεταφέρθηκε στις εγκαταστάσεις του ομίλου στα Οινόφυτα Βοιωτίας. Εκεί πραγματοποιήθηκε το 2015 επένδυση 1 εκατ. ευρώ για την προετοιμασία του χώρου και την στέγαση νέου ειδικού μηχανολογικού εξοπλισμού, δημιουργώντας και 20 νέες θέσεις εργασίας.

REPORTER |

Επιχειρήσεις

Η ΣΑΡΆΝΤΗΣ ΔΙΑΘΈΤΕΙ 136 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ ΊΔΙΑ ΚΕΦΆΛΑΙΑ, ΤΑΜΙΑΚΆ ΔΙΑΘΈΣΙΜΑ 25,8 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΌ ΔΑΝΕΙΣΜΌ ΜΌΛΙΣ 8,9 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ!

Οι ενοποιημένες πωλήσεις το 2016 ανήλθαν σε 329,02 εκατ. ευρώ έναντι 278,76 εκατ. ευρώ το 2015, σημειώνοντας αύξηση 18,03%. Τα κέρδη προ πόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) παρουσίασαν αύξηση κατά 20,66% στα 35,92 εκατ. ευρώ, ενώ τα καθαρά κέρδη ανήλθαν στα 24,52 εκατ. ευρώ από 19,78 εκατ. το 2015, καταγράφοντας άνοδο 23,95%! Το 2016 η εταιρεία έχει προβεί σε πληρωμή μερίσματος για την χρήση του 2015 ποσού 5,5 εκατ. ευρώ (0,16 ευρώ ανά μετοχή).

52 | R E P O R T E R |

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌ HUB ΣΤΑ ΟΙΝΌΦΥΤΑ ΜΕ ΝΈΕΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ Δεδομένου ότι το εργοστάσιο ιδιοπαραγώμενων προϊόντων στα Οινόφυτα δουλεύει στο... φουλ και σε τρεις βάρδιες, η ανάγκη για αύξηση της δυναμικότητας είναι άμεση. Έτσι, η διοίκηση της Σαράντης σχεδιάζει νέες επενδύσεις 20-25 εκατ. ευρώ έως την

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

περίοδο 2018-2020 με στόχο το διπλασιασμό της παραγωγικής δυναμικότητας. Η αρχή έγινε με την απόκτηση ακινήτου 60 στρεμμάτων στον Αυλώνα (το οποίο ανήκε στον όμιλο ΑΤΤΙΚΑΤ) μέσω πλειστηριασμού έναντι 1,971 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, η επένδυση που σχεδιάζεται περιλαμβάνει το χτίσιμο αποθηκευτικών χώρων, την ανάπτυξη logistic center και την αναβάθμιση των παραγωγικών υποδομών.

w w w.re porter.gr

Επιχειρήσεις

ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΊΕΣ ΓΙΑ ΤΟ 2017 ΚΑΙ ΟΙ ΝΈΕΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ Στο εννεάμηνο του 2017 οι πωλήσεις διαμορφώθηκαν στα 255,01 εκατ. ευρώ έναντι 239,92 εκατ. ευρώ πέρυσι, μια αύξηση 6,29%.

Η ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ ΕΔΏ ΚΑΙ ΚΑΙΡΌ ΣΕ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΎΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΚΉ ΕΤΑΙΡΕΊΑ SANAE, ΓΙΑ ΝΑ ΒΆΛΕΙ ΚΩΔΙΚΟΎΣ ΤΟΥ ΟΜΊΛΟΥ ΣΑΡΆΝΤΗ ΣΤΑ ΡΆΦΙΑ ΤΗΣ. Η ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΚΉ ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΣΗΜΕΙΏΝΕΤΑΙ ΌΤΙ ΕΛΈΓΧΕΙ ΤΟ 52% ΤΗΣ ΑΓΟΡΆΣ

Η Ελλάδα παρουσίασε ανάπτυξη πωλήσεων κατά 6,46%, φτάνοντας τα 95,69 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με 89,88 εκατ. την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, ενώ οι ξένες χώρες σημείωσαν άνοδο πωλήσεων κατά 6,18% και διαμορφώθηκαν σε 159,32 εκατ. από 150,04 εκατ. ευρώ. Για το σύνολο της χρήσης του 2017, οι εκτιμήσεις της διοίκησης κάνουν λόγο για πωλήσεις στα 353 εκατ. ευρώ, ενισχυμένες κατά 7,3% έναντι του 2016, ενώ τα λειτουργικά κέρδη εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 39,59 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 11,2%. Η εταιρεία βρίσκεται εδώ και καιρό σε διαπραγματεύσεις με την πορτογαλική εταιρεία Sanae, για να βάλει κωδικούς του ομίλου Σαράντη στα ράφια της. Η πορτογαλική εταιρεία σημειώνεται ότι ελέγχει το 52% της αγοράς.

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 53

Μάνος Εξαρχουλάκος, Διευθυντής Μarketing και Επικοινωνίας της ZeniΘ.

ΜΕ...ΡΕΎΜΑ, ΦΥΣΙΚΌ ΑΈΡΙΟ ΚΑΙ ΆΛΛΕΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ... ΑΝΟΊΓΕΙ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΆ ΦΤΕΡΆ Η ΖeniΘ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΑΛΕΞΑΚΗ

ΜΕΤΆ ΑΠΟ 17 ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΡΟΥΣΊΑΣ ΣΤΗ ΛΙΑΝΙΚΉ ΑΓΟΡΆ ΦΥΣΙΚΟΎ ΑΕΡΊΟΥ ΣΕ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛΊΑ Η ΖeniΘ, ΌΠΩΣ ΠΛΈΟΝ ΟΝΟΜΆΖΕΤΑΙ Η ΕΤΑΙΡΊΑ ΑΝΟΊΓΕΙ ΦΤΕΡΆ ΣΕ ΌΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΈΠΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΈΝΟ ΠΆΡΟΧΟ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ.

54 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Κάνετε δύο μεγάλα βήματα. Ανοίγεστε πανελλαδικά και διευρύνετε την γκάμα προϊόντων σας δίνοντας ολοκληρωμένες ενεργειακές λύσεις στους πελάτες σας. Ποιοι είναι οι στόχοι για το νέο έτος; Από το 2000 που δραστηριοποιούμαστε στη Θεσσαλονίκη και στη Θεσσαλία, έχουμε χτίσει σχέσης εμπιστοσύνης με τους εκατοντάδες χιλιάδες πελάτες μας. Στόχος μας είναι να διατηρήσουμε και να κάνουμε πιο ισχυρή τη σχέση με τους πελάτες μας, αλλά και να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη νέων. Αυτή τη φορά όμως με περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες. Όπως το μαρτυρά το νέο μας όνομα, ZeniΘ, στόχος είναι να φτάσουμε και να παραμείνουμε στην κορυφή, το ζενίθ, και να γίνουμε η Νο1 επιλογή στην αγορά της ενέργειας στη χώρα. Παρακαταθήκη μας είναι η τεχνογνωσία και η διεθνής εμπειρία που μας έχει κληροδοτήσει ο παγκόσμιος ενεργειακός κολοσσός της Εni, η οποία εξυπηρετεί εκατομμύρια πελάτες αλλά και η 18χρονη εγχώρια εμπειρία μας στην ενεργειακή αγορά. Σε ποιες περιοχές και τι είδους πελάτες σχεδιάζετε να απευθυνθείτε; Είμαστε πλέον μια εταιρεία που απευθύνεται σε όλη την Ελλάδα με ηλεκτρική ενέργεια και όπου υπάρχει διαθέσιμο δίκτυο με φυσικό αέριο. Με αυτό το σκεπτικό γίναμε πριν λίγους μήνες και επίσημα υποστηρικτές της Εθνικής Ποδοσφαιρικής Ομάδας, της Ομάδας όλων των Ελλήνων, καθώς απευθυνόμαστε πλέον σε όλους τους Έ λληνες. Συνεχίζουμε ωστόσο να εξυπηρετούμε με έμφαση τις πε-

ριοχές που έχουμε στηρίξει και μας έχουν στηρίξει όλα αυτά τα χρόνια, τη Θεσσαλονίκη και τη Θεσσαλία. Απευθυνόμαστε σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, όπως πάντα, αλλά τώρα με ολοκληρωμένες υπηρεσίες, που συνδυάζουν και φυσικό αέριο και ρεύμα καθώς και επιπλέον υπηρεσίες που δίνουν μεγαλύτερη αξία στην επιλογή του πελάτη. Πόσο δύσκολο είναι να κατεβεί μια εταιρεία από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα και όλη την Ελλάδα, ειδικά όταν στον κλάδο σας στην Αθήνα υπάρχει μια ισχυρή παρουσία; Η φιλοσοφία της εταιρείας μας στηρίζεται στην καλύτερη εξυπηρέτηση του πελάτη. Οι πελάτες έχουν τις ίδιες ανάγκες σε όποια γεωγραφική περιοχή κι αν βρίσκονται, ως εκ τούτου, δεν αλλάζει κάτι στην ουσία του. Αντιθέτως, συνεχώς βρίσκουμε τρόπους να βελτιώνουμε την εμπειρία του, όπως αποδείχθηκε εξάλλου και σε πρόσφατη έρευνα ικανοποίησης των πελατών μας. Δεν έχει σημασία λοιπόν που βρίσκονται τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας αλλά να υπάρχει άμεση και ποιοτική εξυπηρέτηση του πελάτη. Σ’ αυτό το πλαίσιο, όπως έχει ανακοινώσει πρόσφατα και ο Γενικός Διευθυντής της ZeniΘ, έχουμε στα σχέδια μας την παρουσία μας και σε νέες περιοχές με έμφαση, όπως είναι λογικό, στην Αθήνα. Από το μονοπώλιο σε μια δεδομένη περιοχή στην ανοικτή αγορά. Πόσο δύσκολο είναι για την εταιρεία να φέρει θετικά αποτελέσματα; Ήμασταν πάντα επιλογή

w w w.re porter.gr

Επιχειρήσεις του πελάτη και όχι υποχρέωση, αφού καταφέραμε να έχουμε περίπου 60% διείσδυση στις περιοχές όπου δραστηριοποιούμαστε. Ήδη είναι ανοιχτή η αγορά από το 2017 στους μεγάλους εμπορικούς πελάτες και στη βιομηχανία και ήδη έχουμε και πελάτες εκτός των περιοχών της Θεσσαλονίκης και της Θεσσαλίας . Η πελατοκεντρικότητα, η δέσμευση στην εξυπηρέτηση του πελάτη σε όλα τα σημεία (στα 7 καταστήματά μας, με το νέο τηλεφωνικό κέντρο 18321, μέσω της πλατφόρμας myZeniΘ και της ολοκληρωμένης παρουσίας μας στα social media (facebook/ twitter/Instagram/Linkedin), οι αναβαθμισμένες και ολοκληρωμένες υπηρεσίες αλλά και οι νέες υπηρεσίες θα είναι οι παράγοντες που θα συντελέσουν στα θετικά αποτελέσματα. Με ποια όπλα αναμένετε να πείσετε τον καταναλωτή; Με την ειλικρίνεια, πάνω στην οποία χτίζεται η εμπιστοσύνη για την οποία μιλήσαμε, αλλά και με ξεκάθαρη επικοινωνία για τη σωστή ενημέρωση/εκπαίδευση του καταναλωτή, o οποίος μπορεί να βρίσκεται σε σύγχυση με τον καταιγισμό διαφημίσεων για ασαφή ποσοστά ή ανομοιογενείς συγκρίσεις υπηρεσιών και προϊόντων. Από την άλλη, παρέχουμε αναβαθμισμένες και συνδυαστικές υπηρεσίες φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος, σε ανταγωνιστικές τιμές, αλλά και έξτρα υπηρεσίες, όπως η Κάρτα Υγείας σε συνεργασία με την EY CLUB, και έπεται συνέχεια. Έ να από τα κυριότερα

w w w.re porter.gr

όπλα μας ωστόσο είναι η αξιοπιστία και η ασφάλεια που παρέχουμε στους πελάτες μας για το άριστο των υπηρεσιών μας, που προέρχεται από την πολυετή δραστηριότητά και εμπειρία μας στον κλάδο της ενέργειας. Ποντάρετε περισσότερο στο ρεύμα ή το φυσικό αέριο για να μεγαλώσετε τη δεξαμενή πελατών; Ως ο πρώτος ολιστικός πάροχος ενέργειας, ποντάρουμε και στα δυο. Το μεγάλο όφελος για τον καταναλωτή έγκειται στη συνδυαστική προσφορά μας όπως γίνεται στη χώρα μας στην αγορά των τηλεπικοινωνιών. Ως εκ τούτου, δίνουμε έμφαση στις περιοχές όπου υπάρχει ήδη σύνδεση με το δίκτυο φυσικού αερίου. Προσβλέπουμε ασφαλώς και σε νέες συνδέσεις που εξαρτώνται από την ανάπτυξη των ΕΔΑ (εταιρειών διανομής αερίου) και σε νέες περιοχές. Όσον αφορά το ρεύμα προσβλέπουμε σε πελάτες από όλη την Ελλάδα. Ήδη επικοινωνήσατε μια πολύ δυνατή προσφορά μέχρι τέλος του έτους για το ρεύμα. Τι τιμολογιακή πολιτική θα ακολουθήσει η εταιρεία τόσο στο αέριο όσο και στο ρεύμα; Παρέχουμε ένα επιπλέον κίνητρο πάνω στις ήδη ανταγωνιστικές τιμές, αποκλειστικά για τους πρώτους μας πελάτες, σε όλη την Ελλάδα, που μας εμπιστεύονται. Δεν στηριζόμαστε όμως μόνο στη λογική της έκπτωσης. Δίνουμε επιπλέον αξία στον πελάτη μέσα από επιπλέον παροχές -όπως η οικογενειακή κάρτα υγείας- για να μειώσει τα συνολικά κόστη του νοικοκυριού, ακόμη και μέσα από

την «ενεργειακή εκπαίδευσή» του, ώστε να κάνει οικονομική χρήση της ενέργειάς του. Θεωρείτε και ότι μια αλλαγή ονόματος μετά από 17 χρόνια θα βοηθήσει ή θα δυσκολέψει το έργο σας; Η σχέση εμπιστοσύνης χτίστηκε με τους ανθρώπους και μέσα στο χρόνο, όχι με το όνομα. Τα καταστήματά μας παραμένουν εκεί που ήταν, προσφέρουμε την ίδια και μάλιστα βελτιωμένη εμπειρία στον πελάτη μας. Είμαστε η ίδια εταιρεία, που μεγαλώνει και επεκτείνεται και σε άλλες δραστηριότητες - δεν είμαστε πλέον μόνο εταιρεία προμήθειας αερίου, ούτε μόνο σε ορισμένες περιοχές. Είμαστε ο πρώτος πάροχος ολοκληρωμένης ενέργειας, παρέχοντας και αέριο και ρεύμα, με πανελλαδική παρουσία. Στο δε λογότυπό μας αποτυπώνονται οι πυλώνες της εταιρείας - τιμούμε τις ρίζες μας με το ελληνικό Θ, αποτυπώνουμε με σύμβολα τις κύριες υπηρεσίες μας αλλά κυρίως δηλώνουμε το στόχο μας, που είναι η κορυφή, το ζενίθ. Η διαφήμιση σας δείχνει την εμπιστοσύνη που χτίζεται μέσα από 17 χρόνια προσπάθειας. Το γεγονός ότι οι πελάτες σας έχουν κυρίως αυτόνομες θερμάνσεις βοηθάει στη σχέση αυτή; Η αυτονομία ήταν στρατηγική επιλογή για μας και είμαστε ο Νο1 πάροχος φυσικού αερίου στην Ελλάδα σε αριθμό συνδέσεων. Κυρίως είναι ευκολία για τον πελάτη αφού δεν εξαρτάται από κανέναν άλλο πότε θα ζεσταθεί, μπορεί να ελέγχει την κατανάλωση του φυσικού αερίου καθώς και να πληρώνει μετά την χρήση (σε αντίθεση με το πετρέλαιο θέρμανσης). Επιπλέον τούτων, η σχέση μας βασίζεται στην προσωπική επαφή με τον πελάτη, στο γεγονός ότι θέτουμε την εξυπηρέτησή του στο κέντρο της στρατηγικής μας και στο ότι οι περισσότεροι, λόγω της αυτονομίας, έχουν ζήσει την συνολική εμπειρία – εξυπηρέτηση στα νέα καταστήματα, στο νέο τηλεφωνικό κέντρο 18321, και το zenith.gr ή τις επίσημες σελίδες μας στα social media. Ανακοινώσατε την συνεργασία σας με την πανελλαδική κάρτα υγείας ΕΥ CLUB, ποια είναι τα επόμενα βήματα; Εδώ και καιρό εστιάζουμε σε δυνητικές συνεργασίες ώστε να απαντήσουμε στις ουσιαστικές ανάγκες του νοικοκυριού ή της επιχείρησης, με πάγιο στόχο τη μείωση του κόστους του προϋπολογισμού και των δυο. Για μια εταιρεία όμως σαν τη ΖeniΘ, που ήδη διαθέτει εκατοντάδες χιλιάδες πελάτες, είναι σημαντικό να έχει αντίστοιχα δυνατούς συνεργάτες, με ποιότητα, δίπλα της για να είναι πάντα διασφαλισμένη η εμπειρία του πελάτη της. Για αυτό το λόγο είμαστε σε μια συνεχή διερεύνηση και αξιολόγηση πιθανών εταιρειών-συνεργατών. Σύντομα πάντως θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε και την επόμενη συνεργασία μας.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 55

56 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

w w w.re porter.gr

ΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ ΜΙΚΡΟΊ “ΣΤΗΒ ΤΖΌΜΠΣ” ΜΕ ΤΑ DEALS ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΊΩΝ ΤHΣ ΕΛΈΝΗΣ ΣΤΕΡΓΊΟΥ

Η ΛΈΞΗ «STARTUP» ΔΕΝ ΣΑΣ ΦΈΡΝΕΙ ΣΤΟ ΜΥΑΛΌ ΈΝΑ ΥΠΌΓΕΙΟ ΓΚΑΡΆΖ ΚΑΙ ΜΊΑ ΟΜΆΔΑ ΝΈΩΝ ΦΙΛΌΔΟΞΩΝ “ΚΟΜΠΙΟΥΤΕΡΆΔΩΝ” ΝΑ ΔΟΥΛΕΎΟΥΝ ΝΥΧΘΗΜΕΡΌΝ ΓΙΑ ΜΊΑ ΘΈΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΉ ΚΟΙΝΌΤΗΤΑ; ΕΊΝΑΙ ΆΚΡΩΣ ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΌ ΚΆΠΟΙΟΣ ΝΑ ΚΑΤΑΦΈΡΝΕΙ ΤΟ ΑΔΎΝΑΤΟ ΓΙΑΤΊ ΈΧΕΙ ΜΊΑ ΚΑΙΝΟΤΌΜΑ ΙΔΈΑ. ΜΊΑ ΙΔΈΑ ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΠΙΟ ΜΠΡΟΣΤΆ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΠΟΧΉ ΤΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΊ ΑΝΆΓΚΕΣ, ΑΝΤΊ ΝΑ ΚΑΛΎΠΤΕΙ ΤΙΣ ΥΠΆΡΧΟΥΣΕΣ.

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 57

Επιχειρήσεις

Το πιο φανταχτερό παράδειγμα, που άλλαξε και την ιστορία, είναι η φαντασίωση που έγινε πραγματικότητα: Η Apple από τον φτωχό Στηβ Τζόμπς. Αυτή η ιστορία ενέπνευσε γενιές αργότερα, για μία θέση στο όνειρο. Και αυτή η εκπλήρωση του απωθημένου - να μπορείς δηλαδή να φιγουράρεις στις λίστες του Forbes - γαλούχησε γενιές, γεννώντας τον όρο «startup». Σκεφτείτε ότι ίσως και το Facebook να μην υπήρχε αν κάποιος δεν έκανε μία “τρελή” ιδέα πράξη. Κατά συνέπεια, η μανία των νεοφυών επιχειρήσεων ήρθε και στην Ελλάδα, που ξεφύτρωσαν σαν τα μανιτάρια από το 2010 και μετά. Πολλές ιδέες βρήκαν χρηματοδότηση από επενδυτικά κεφάλαια και ευρωπαϊκά προγράμματα. Ωστόσο, μόνον κάποιες κατάφεραν να αφήσουν το στίγμα τους στην ελληνική αγορά και μετά από λίγα χρόνια επιτυχημένης πορείας εξαγοράστηκαν από μεγαλύτερες, ξένες εταιρείες. Πλέον, η «startup» κοινότητα αποτελεί ένα από τα πιο δυναμικά κομμάτια της ελληνικής οικονομικής σκηνής και οι ιστορίες που θα περιγράψουμε παρακάτω αποδεικνύουν ότι μία μια ιδέα δεν

58 | R E P O R T E R |

ποτέ τρελή, φτάνει να μπορέσεις να την “πουλήσεις”. Βέβαια, η δυσμενής οικονομική κατάσταση δεν άφησε ανεπηρέαστο τον κλάδο παρά ταύτα τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ελληνικές startup εταιρείες επιτυγχάνουν σημαντικές ευκαιρίες χρηματοδότησης, ενώ παραδείγματα όπως της Persado ( ρεκόρ χρηματοδότης 83,46 εκατ. ευρώ) και της Taxibeat ( ρεκόρ εξαγοράς έναντι 40 εκατ. ευρώ) αποτελούν δυνατά case studies ακόμη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σύμφωνα με στοιχεία της μελέτης που κατάρτισε το Found.ation, από το 2013 έως το 2016, περίπου 55 εκατομμύρια ευρώ διοχετεύθηκαν σε τέσσερα προγράμματα χρηματοδότησης μέσω της πρωτοβουλίας JEREMIE του Ευρωπαϊκού Επενδυτικού Ταμείου (EIF). Συνολικά, 72 εκατομμύρια επενδύθηκαν σε περισσότερες από 60 εταιρείες στην Ελλάδα και παράλληλα έδωσαν ώθηση στη γέννηση περισσότερων startups, και στην ωρίμανση ήδη υπαρχόντων, ιδιαιτέρως μετά το 2013.Με την ενεργοποίηση, από το 2018, του Ταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (EquiFund), της νέας επενδυτικής πλατφόρμας, 260 εκατομμύρια ευρώ θα διοχετευθούν στην ελληνική αγορά δίνοντας περαιτέρω ώθηση στην ελληνική επιχειρηματικότητα.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Οι περισσότερες ελληνικές startups δραστηριοποιούνται στην κατηγορία της τεχνολογίας (17,1%) και παρέχουν υπηρεσίες κυρίως προς άλλες επιχειρήσεις (μοντέλο B2B). Το 52,8% των ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων πραγματοποιεί έσοδα εντός της Ελλάδας και μόλις το 15,1% έχει κύκλο εργασιών και εκτός ελληνικών συνόρων.

ΕΙΔΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ START UPS

58%

80% 20% VC FUNDS

ANGELS

ΕΙΔΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΑΝΑ ΑΞΙΑ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ

93% 3%

42% INTERNATIONAL

DOMESTIC

ΕΙΔΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΑΝΑ ΑΡΙΘΜΟ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ

70%

17% 13%

VC FUNDS

ANGELS

ACCELARATORS, INCUBATORS, GRANTS ETC

w w w.re porter.gr

Επιχειρήσεις

Η ελληνική startup που έχει λάβει τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση, συνολικά 83,46 εκατ. ευρώ από 7 επενδυτές σε τέσσερις γύρους, είναι η Persado, που ιδρύθηκε μόλις το 2012. Η Persado έχει Έλληνες ιδρυτές, αλλά η έδρα της είναι στη Νέα Υόρκη με γραφεία στο Σαν Φρανσίσκο, την Αθήνα, το Λονδίνο, τη Ρώμη, το Τορόντο, το Ρίο ντε Τζανέιρο και τη Φρανκφούρτη. Αλλο επιτυχημένο παράδειγμα είναι

η Workable, που επίσης ιδρύθηκε το 2012 και έχει συγκεντρώσει συνολικά 30 εκατομμύρια ευρώ από οκτώ επενδυτές. Η Workable, η οποία αποτελεί πλατφόρμα για τη διαχείριση των προσλήψεων σε μια επιχείρηση, χρησιμοποιείται από 6.000 εταιρείες σε 88 χώρες σε όλο τον κόσμο. Μεταξύ των εταιρειών που χρησιμοποιούν την πλατφόρμα της Workable είναι η IBM, η Ryanair και η Porsche.

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΣΕ ΕΚΑΤ €

PERSADO

83,46

1 2

WORKABLE

HELLAS DIRECT

UNDISCLOSED

METAMATERIAL TECHNOLOGIES

16.26

BOOK 'N'BLOOM

12.55

RESIN.IO

10.78

BLUEGROUND

6.94

TAXIBEAT (BEAT)

5.49

TRANSIFEX

5.47

INTALE

RANKING IS BASED ON ANNOUNCED VALUES OR, IF NOT PUBLICLY AVAILABLE BY THE COMPANY, BASED ON MARKET ESTIMATIONS AND TOTAL FUNDING ROUNDS Πηγή: Found.ation, Crunchbase

DEALS ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΊΩΝ

Από το 2014 και μετά, παρατηρούνται οι πρώτες εξαγορές για τις ελληνικές startups, όπου ακολουθούν έκτοτε αυξητική πορεία. Μερικές από τις μεγαλύτερες συμφωνίες παρουσιάζονται στο ειδικό αυτό αφιέρωμα για τις startups και ένα μικρό δείγμα της πορείας τους.

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

EXIT DEAL ΣΕ ΕΚΑΤ €

EXIT YEAR

AGE OF STARTUP AT THE TIME OF THE EXIT

TAXIBEAT (BEAT)

40,48*

2017

INNOETICS

2017

AVOCARROT

17,85

2016

E-FOOD

2014

CRYPTEIA NETWORKS

2014

QUIZDOM

2017

ANTCOR

8,5

2014

ABZORBA GAMES

2015

BUGSENSE

6,74

2013

CLICKDELIVERY

2015

TAXIBEAT Στη μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία Daimler, μέσω της θυγατρικής «mytaxi», πέρασε μέσα στο 2017 το 100% της εφαρμογής για κλήσεις ταξί. Η εξαγορά έγινε έναντι 40 εκατ. ευρώ και πλέον ονομάζεται Βeat. Προβλέπεται η επέκταση της παρουσίας του Taxibeat σε 10 ευρωπαϊκές χώρες και η διεύρυνση κατά 108.000 των εγγεγραμμένων επαγγελματιών οδηγών του. Η εταιρεία ιδρύθηκε από τον Νίκο Δρανδάκη, σύμβουλο επιχειρήσεων σε θέματα τεχνολογίας και νέων μέσων, το 2011.Η ιδέα ξεκίνησε όταν βρέθηκε σε μια απομακρυσμένη περιοχή της Αττικής και δεν μπορούσε να βρει ταξί. Η εφαρμογή καταγράφει ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 180%, με μια βάση 8.000 εγγεγραμμένων οδηγών ταξί, και με χρήστες που υπερβαίνουν τους 540.000.

INNOETICS

Μια εταιρεία που δραστηριοποιείται στις τεχνολογίες μετατροπής κειμένου σε ομιλία κέρδισε το ενδιαφέρον της Samsung Electronics, την οποία και εξαγόρασε τον Ιούλιο. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2006 και ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Αιμίλιος Χαλαμανδάρης με ακόμα πέντε ερευνητές – ιδρυτές της εταιρείας στόχευαν την εξέ-

RANKING IS BASED ON ANNOUNCED VALUES OR, IF NOT PUBLICLY AVAILABLE BY THE COMPANY, BASED ON MARKET ESTIMATIONS AND TOTAL FUNDING ROUNDS Πηγή: Found.ation, Crunchbase

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 59

Επιχειρήσεις

λιξη και τη μέγιστη αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνάς τους στις τεχνολογίες φωνής. Η Innoetics θα συνεχίσει την ανάπτυξη πρωτοποριακού λογισμικού για την επέκταση της χρήσης φωνητικής αλληλεπίδρασης με καθημερινές τεχνολογίες, όντας πλέον ανεξάρτητη θυγατρική της Samsung και διατηρώντας τη λειτουργία της στην Αθήνα. Το ακριβές ποσό της εξαγοράς δεν έχει ανακοινωθεί, αλλά η επιχειρηματική κοινότητα κάνει λόγο για υψηλό τίμημα στα επίπεδα του Taxibeat.

3 ACOCARROT

Στη λίστα με τα success stories και η Acocarrot η οποία κατάφερε να λάβει το ποσό των 20 εκατ. δολαρίων και να εξαγοραστεί από τη γερμανική Glispa Global Group. Η εταιρεία ιδρύθηκε από τους Κωνσταντίνο Χρίστου, Γιώργο Ηρακλέ-

60 | R E P O R T E R |

ους, Γιώργο Μακκούλη και Παναγιώτη Παπαγεωργίου, φίλους από το κολέγιο και το στρατό. Κατάφερε να προσελκύσει τους διεθνείς επενδυτές μία ιδέα όπου εστιάζει σε διαφημίσεις των κινητών εφαρμογών με τη σήμανση ως «sponsored». Η Avocarrot είχε χρηματοδοτηθεί το 2015 με 2 εκατ. δολλάρια από το Odyssey Jeremie Partners Odyssey Ventures, την Darling Ventures και τους ιδιώτες επενδυτές Γιώργο Ζαχαρία, Θάνο Τριαντ και Andy Porteous, ενώ μετά την εξαγορά της συνεχίζει να λειτουργεί αυτόνομα από την Αθήνα. Η Glispa προβλέπεται να επενδύσει στο ελληνικό γραφείο της Avocarrot, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας στο χώρο της τεχνολογίας.

την παραγγελία delivery μέσω internet. Ο ίδιος μαζί με τους συνεταίρους του πήγαινε σε εστιατόρια για να πείσει τους καταστηματάρχες να μπουν στην νέα τεχνολογία. Από το σύνολο των παραγγελιών delivery που πραγματοποιούνται μέσω internet, το e-food.gr πραγματοποιεί πάνω από 50%. Η Delivery Hero δραστηριοποιείται στο χώρο του online delivery φαγητού σε 34 χώρες, με περισσότερους από 1.500 εργαζόμενους στο δυναμικό της.

CRYPTEIA NETWORKS

Ε-FOOD.GR

Γερμανικός όμιλος, η Delivery Hero - με βασικό μέτοχο το γερμανικό όμιλο Rocket Internet- πριν δύο χρόνια εξαγόρασε το γνωστή εφαρμογή e-food. gr που είχε ξεκινήσει τη δραστηριότητά του το 2012. Το 2011 ο Απόστολος Αποστολάκης είχε μία ιδέα και έφερε στην Ελλάδα

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Μια εταιρεία με έδρα το Περιστέρι γεννήθηκε το 2012 με σκοπό να αναπτύσσει εταιρικές λύσεις ασφαλείας στο cloud (στον αποθηκευτικό χώρο στο διαδίκτυο) για τον εντοπισμό και την αποτροπή σε τρέχοντα χρόνο κινδύνων όπως κλοπή δεδομένων ή κυβερνοεπιθέσεων. Η επιχείρηση προσέλκυσε το ενδιαφέρον της PCCW, επιχειρηματικής μονάδας με διεθνή παρουσία της μεγαλύτερης

εταιρείας τηλεπικοινωνιών στο Χονγκ Κονγκ, HKT. Το ποσό της εξαγοράς δεν έχει κοινοποιηθεί ενώ η προϋπόθεση για να κλείσει η συμφωνία ήταν να παραμείνουν στην Ελλάδα, λειτουργώντας ως αυτόνομη θυγατρική. Η Crypteia Networks αριθμούσε πάνω από 150 πελάτες σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, αλλά και η Ελλάδα

QUIZDOM

Το 2017 εξαγοράστηκε μια ακόμη ελληνική startup, η Quizdom από το γερμανικό όμιλο friends4media , που αποτελεί εφαρμογή δημοφιλούς παιχνιδιού γνώσεων. Ο Παντελής Μαυρομμάτης και ο Τριαντάφυλλος Ξυλούρης σκέφτηκαν την ιδέα κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού. Πρωταρχική σκέψη, πέρα από το παιχνίδι, ήταν πως απουσίαζε από την ελληνική αγορά μια εφαρμογή που να δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να μετρήσουν τις γνώσεις τους παίζοντας και μάλιστα με φίλους, από απόσταση. Αποτελείται από 16 κατηγορίες ερωτήσεων και σε κάθε αναμέτρηση οι αντίπαλοι επιλέγουν από 2 κατηγορίες ο καθένας και καλούνται να απαντήσουν εναλλάξ στις ίδιες 16 ερωτήσεις.

w w w.re porter.gr

Ευρώπη

ANTCOR

Ξεκίνησε το 2004 από την Πάτρα και στη συνέχεια μεταφέρθηκε το 2006 στην Αθήνα για να εξαγοραστεί οκτώ χρόνια μετά έναντι 8,5 εκατ. ευρώ από την u-blox, εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Ελβετίας, με κεφαλαιοποίηση που ξεπερνούσε τα 600 εκατ. ευρώ.

Η εταιρεία σχεδίαζε και προωθούσε το λογισμικό για μικροεπεξεργαστές ασύρματων δικτύων wi-fi. Είχε λάβει σε αυτά τα χρόνια πάνω από 1 εκατ. ευρώ χρηματοδότησης από την ελληνική Attica Ventures και 1,5 εκατ. από την εισηγμένη στο NASDAQ εταιρεία CEVA, ενώ είχε αναδειχτεί σε μία από τις πολλ ά υ π ο σχόμενες νέες εταιρείες.

w w w.re porter.gr

ABΖORBA

Ιδρύθηκε ένα καλοκαίρι του 2011 στην Ελλάδα. Οι συνιδρυτές Δημήτρης Τσίγκος, πρόεδρος, ο κ. Andrew Hughes, διευθύνων σύμβουλος και ο κ. Μάνος Μοσχούς, βασικός δημιουργός των πρώτων παιχνιδιών μετέφεραν αργότερα την έδρα της στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ). Η ιδέα ήρθε από την ισχυρή προοπτική ανάπτυξης των τυχερών παιχνιδιών . Αυτό οδήγησε τον αυστριακό κολοσσό Νοvomatic να εξαγορά-

σει την ελληνικών συμφερόντων εταιρεία, η οποία είχε αναπτύξει την τεχνολογία που επέτρεπε τη διεξαγωγή παιχνιδιών μέσω των social media (π.χ., Facebook) με εξειδίκευση τα παιχνίδια καζίνων. Η Novomatic έχει εξειδίκευση στην παραγωγή VLTs και δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 50 χώρες, απασχολεί πάνω από 20.000 εργαζόμενους και ο τζίρος που ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ.

BUGSENSE

Το 2011 οι Γιάννης Βλαχογιάννης και Παναγιώτης Παπαδόπουλος

ιδρύουν την BugSense, δημιουργώντας ένα εργαλείο που να συλλέγει και να αναλύει αναφορές σφαλμάτων από εφαρμογές σε κινητά. Έχουν αποφοιτήσει από το ΤΕΙ Πειραιά και όπως συνηθίζουν να λένε στις συνεντεύξεις τους αν δεν ματώσεις, δεν έχεις περάσει καλά. Τον Σεπτέμβριο του 2013 η εισηγμένη στον Nasdaq Splunk Inc. αναγνώρισε την επιτυχία και προχώρησε στην εξαγορά της ελληνικής startup. Η BugSense έχει έδρα στη Αθήνα, γραφείο στο Σαν Φρανσίσκο και πελάτες εταιρείες όπως Samsung, VMWare, Skype, Instagram, Shazam και SoundCloud.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 61

AB Βασιλόπουλος:

Είναι μαγικό να προσφέρεις Αγάπη

Στην ΑΒ η καρδιά της προσφοράς «χτυπά» ασταμάτητα. Έτσι, και τη φετινή γιορτινή περίοδο, η εταιρεία στηρίζει τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη.

Για όλη την ΑΒητική οικογένεια τα Χριστούγεννα είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από μία γιορτή…. είναι συναίσθημα Είναι το συναίσθημα της Αγάπης και της προσφοράς, που εδώ και 78 χρόνια γίνεται πράξη μέσα από τις ενέργειες της εταιρείας. Έ τσι και φέτος τα Χριστούγεννα, η ΑΒ στέκεται στο πλευρό όσων έχουν ανάγκη. Γιατί είναι υπέροχο να πραγματοποιείς την κάθε ευχή

Η ΑΒ ΣΤΡΏΝΕΙ ΤΟ ΓΙΟΡΤΙΝΌ ΤΡΑΠΈΖΙ ΣΕ 6.000 ΟΙΚΟΓΈΝΕΙΕΣ Όπως κάθε χρόνο, και τη φετινή γιορτινή περίοδο, η ΑΒ γεμίζει χιλιάδες σπίτια σε όλη την Ελλάδα με ελπίδα και αισιοδοξία. Αναγνωρίζοντας τις αυξημένες ελλείψεις που αντιμετωπίζουν αρκετά νοικοκυριά στη χώρα μας, για 7η συνεχόμενη χρονιά, η εταιρεία προσφέρει τα τρόφιμα για το εορταστικό γεύμα σε 6.000 οικογένειες με παιδιά, σε συνεργασία με την

Τράπεζα Τροφίμων και το Μπορούμε. Όμως για να πολλαπλασιαστεί η προσφορά η ΑΒ ενώνει σε μια μεγάλη αλυσίδα αγάπης και ουσιαστικής συνεισφοράς, ακόμα περισσότερους ανθρώπους, μέσα από ενέργειες που μεγαλώνουν το καλό.

ΚΟΥΤΙΆ ΠΟΥ ΜΟΙΡΆΖΟΥΝ ΑΠΛΌΧΕΡΑ ΑΓΆΠΗ Τα «Κουτιά Αγάπης», που βρίσκονται σε 60 επιλεγμένα καταστήματα ΑΒ σε όλη την Ελλάδα, μπορούν να αποτελέσουν το πιο όμορφο δώρο για χιλιάδες συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη και παράλληλα μία ουσιαστική στήριξη στο έργο της «Τράπεζας Τροφίμων». Αγοράζοντας με 4,5€ το «Κουτί Αγάπης», που περιέχει βασικά είδη διατροφής*, μπορείτε είτε να το δωρίσετε σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη είτε να το αφήσετε στο ειδικό καλάθι συγκέντρωσης τροφίμων που υπάρχει στα καταστήματα ΑΒ. Για κάθε αγορά του «Κουτιού Αγάπης» , η ΑΒ προσφέρει το αντίστοιχο ποσό στην «Τράπεζα Τροφίμων». *Περιέχει προϊόντα ΑΒ: ρύζι, μακαρόνια, φασόλια, λευκή ζάχαρη, αλεύρι, γάλα εβαπορέ, μπισκότα και ντομάτα πασσάτα.

ΠΡΟΪΌΝΤΑ «ΓΙΑ ΚΑΛΌ ΣΚΟΠΌ»! Αναζητήστε στα ΑΒητικά καταστήματα τα προϊόντα με την ειδική σήμανση «Για Καλό Σκοπό». Έτσι προσφέρετε την αγάπη σας μέσω του «ΜΠΟΡΟΥΜΕ» σε ακόμη περισσότερες οικογένειες που το έχουν ανάγκη. Οι προμηθευτές της ΑΒ, με τα σηματοδοτημένα προϊόντα τους προσφέρουν το 2% επί της τιμής πώλησης για την ενίσχυση Κοινωνικών φορέων που υποστηρίζουν οικογένειες σε ανάγκη ανά την Ελλάδα.

ΤΟ «ΠΕΦΤΑΣΤΈΡΙ» ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΊ ΤΙΣ ΕΥΧΈΣ ΧΙΛΙΆΔΩΝ ΠΑΙΔΙΏΝ Αυτά τα Χριστούγεννα γίνονται ακόμα πιο μαγικά για τα παιδιά μέσα από ένα ξεχωριστό παραμύθι. «Το Μαγικό Πεφταστέρι», βρίσκεται αυτά τα Χριστούγεννα στο σταντ με τα προϊόντα καλού σκοπού. Κοστίζει μόλις 1,99 ευρώ και τα καθαρά έσοδα από τις πωλήσεις θα προσφερθούν σε φορείς σε όλη την Ελλάδα που βοηθούν παιδιά. Το κείμενο του είναι εμπνευσμένο από την ιστορία της τηλεοπτικής ταινίας της εταιρείας για τα φετινά Χριστούγεννα που στηρίζεται στην ευχή ενός παιδιού που γίνεται πραγματικότητα Είναι μαγικό να προσφέρεις αγάπη

ΛΙΑΝΕΜΠΌΡΙΟ: ΈΝΑ ΔΎΣΚΟΛΟ, ΑΛΛΆ ΕΛΠΙΔΟΦΌΡΟ ΞΕΚΊΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ 2018 ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΏΤΗ ΖΑΐΜΗ

ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΊΟΥ ΔΕΝ ΈΡΧΕΤΑΙ... ΕΊΝΑΙ ΕΔΏ.

64 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

w w w.re porter.gr

Η ΜΕΓΆΛΗ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΉ ΑΛΛΑΓΗ ΠΟΥ ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΕΞΈΛΙΞΗ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΧΡΌΝΙΑ, ΜΕ ΤΟΥΣ MILLENIALS ΝΑ ΛΑΜΒΆΝΟΥΝ ΕΠΊΣΗΜΑ ΤΟ ΤΙΜΌΝΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΉΣ ΔΎΝΑΜΗΣ, ΦΈΡΝΕΙ ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΉ ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΉ ΤΌΣΟ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΈΣ ΠΡΟΤΙΜΉΣΕΙΣ ΌΣΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΤΡΌΠΟ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΊΟ ΑΥΤΈΣ ΔΙΕΞΆΓΟΝΤΑΙ.

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 65

Γ R

Λιανεμπόριο

Για πρώτη φορά στην ιστορία, το αγοραστικό κοινό βρίσκεται στη θέση του οδηγού και οι λιανέμποροι οφείλουν να προσαρμοστούν και να μάθουν να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις καταναλωτικές απαιτήσεις. Οι Έ λληνες λιανέμποροι, αξιοποιώντας καινοτόμα νέα μέσα και τεχνολογίες που βρίσκονται στη διάθεσή τους, προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα ενός

Είναι κοινός τόπος ότι το λιανικό εμπόριο έχει μια έντονη παρουσία στην οικονομική δραστηριότητα της Ελλάδας, γεγονός που υποδηλώνει πως πλέον ο λιανεπμπορικός ανταγωνισμός γίνεται ολοένα και πιο έντονος σε περισσότερα μέτωπα. Σήμερα τα ελληνικά καταστήματα λιανικού εμπορίου χαρακτηρίζονται, πέρα από ανώτερα ποιοτικώς προϊόντα σε σχετικά χαμηλές τιμές, από υψηλού επιπέδου ντεκόρ, ποιοτικά design και ελκυστική ατμόσφαιρα. Ωστόσο, όλα αυτά δεν ήταν αρκετά για να ενισχύσουν τον τζίρο του λιανικού εμπο-

66 | R E P O R T E R |

ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΤΗΣΙΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ (%) ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΟΓΚΟΥ ΣΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Μεταβολές (%)

ΠΩΣ ΚΙΝΉΘΗΚΕ ΤΟ “ΚΛΑΣΣΙΚΌ” ΛΙΑΝΙΚΌ ΕΜΠΌΡΙΟ ΦΈΤΟΣ

απρόσκοπτου κόσμου του οποίου οι λύσεις σε θέματα κατανάλωσης βρίσκονται ένα πάτημα ενός κουμπιού μακριά. Το στοίχημα του ελληνικού λιανικού εμπορίου σε αυτό το νέο τεχνολογικά ανεπτυγμένο περιβάλλον φαίνεται να κερδίζεται αργά αλλά με σταδιακούς ρυθμούς. Στην Ελλάδα είναι εντυπωσιακό το πόσο και με ποιο

ρυθμό αναδιαμορφώνεται το λιανεμπόριο, πώς από το παραδοσιακό μπακάλικο ή ακόμη και το κατάστημα που πουλούσε είδη πολυτελείας λίγες δεκαετίες πριν έχουμε περάσει πλέον στα super market που διαθέτουν τα πάντα, ενώ σήμερα από εκεί περνάμε στη θεμελίωση της κατανάλωσης μέσω ηλεκτρονικών πωλήσεων.

ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

ΔΕΙΚΤΗΣ ΟΓΚΟΥ

-6

-12

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 2015

2016

2017

ΜΗΝΕΣ

ρίου φέτος σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που παρουσίασε η Ελληνική Στατιστική Αρχή. Συγκεκριμένα ο γενικός δείκτης κύκλου εργασιών τον Σεπτέμβριο του 2017 κατέγραψε οριακή υποχώρηση της τάξης του 0,7% σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2016, ενώ ο γενικός δείκτης όγκου παρέμει-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

νε στα ίδια επίπεδα σε σχέση με πέρυσι. Η διαφορά αυτή στους δύο δείκτες καταδεικνύει σε μεγάλο βαθμό την μείωση της αξίας των πωλήσεων λόγω των ολοένα και μεγαλύτερων προσφορών και εκπτώσεων που υπάρχουν στο λιανικό εμπόριο. Αναλυτικότερα, αξίζει να αναφερθεί πως δεν είναι κα-

θόλου τυχαία η μεγάλη υποχώρηση στον τζίρο του Σεπτεμβρίου φέτος σε σχέση με πέρσι. Η μείωση αυτή οφείλεται στις νέες πολιτικές εκπτώσεων που έχει υιοθετήσει ο κλάδος των super market, ένας κλάδος όπου το 50% των επώνυμων προϊόντων πωλούνται πλέον σε προσφορά

w w w.re porter.gr

Λιανεμπόριο

ΕΚΠΤΏΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΈΣ ΣΤΉΡΙΞΑΝ ΤΗΝ ΑΓΟΡΆ

Μπορεί οι ενδιάμεσες εκπτώσεις που έλαβαν χώρα λίγο πριν τις γιορτές, να μην είχαν το αναμενόμενο αποτέλεσμα με μόλις μόνο το 10% των επιχειρήσεων να εμφα-

w w w.re porter.gr

νίζουν θετικά αποτελέσματα στις πωλήσεις σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρσι, ωστόσο η φρενίτιδα της Black Friday, που πλέον τείνει να γίνει ελληνικός θεσμός, εκτόξευσε τις πωλήσεις του λιανεμπορίου. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) Βασίλη Κορκίδη “οι καταναλωτές φάνηκαν να ευχαριστήθηκαν τις στοχευμένες αγορές τους κυρίως στα ηλεκτρονικά είδη, με αποτέλεσμα η Μαύρη Παρασκευή

να εξελιχθεί σε άσπρη μέρα για τα ταμεία κυρίως των μεγάλων και ισχυρών της αγοράς, αλλά και όσων μικρομεσαίων είχαν γεμάτα ράφια και γενναίες προσφορές”. Την ίδια στιγμή, απαρατήρητο δεν μένει το γεγονός πως η αξία των πωλήσεων μειώθηκε κατά 1,7%. Επίσης σε μεμονωμένα καταστήματα τροφίμων κάνει “βουτιά” κατά 2,2%, λόγω της μεταστροφής του καταναλωτικού κοινού σε μεγάλες αλυσίδες. Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στον κλάδο των φαρμα-

κευτικών - καλλυντικών, όπου ο τζίρος έχασε 5,2% σε ετήσια βάση. Στον αντίποδα, στον κλάδο των πρατηρίων καυσίμων ο τζίρος εκτοξεύεται κατά 3,9% λόγω της αύξησης των τιμών, όμως καταγράφει “ελεύθερη πτώση” κατά 2,5%. σε ό,τι αφορά τον όγκο πωλήσεων. Τέλος, ο κλάδος βιβλίων - χαρτικών - λοιπών ειδών, στον οποίο περιλαμβάνονται και τα καταστήματα πώλησης τεχνολογικών προϊόντων δέχεται πιέσεις τόσο στον κύκλο εργασιών όσο και στον όγκο πωλήσεων.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 67

Λιανεμπόριο

Η ΜΕΓΆΛΗ ΣΚΑΚΙΈΡΑ ΤΩΝ SUPER MARKET Χωρίς αμφιβολία όταν μιλάμε για λιανικό εμπόριο σε μεγάλο βαθμό μιλάμε για τον χώρο των super market και το λιανεμπόριο τροφίμων, παρά το γεγονός ότι ο τζίρος τα τελευταία χρόνια

έχει συρρικνωθεί από τα 14 δισ. (προ κρίσης) περίπου στα 9 δισ. O κλάδος του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων συνεχίζει να συνεισφέρει σημαντικά στην ανάπτυξη της οικονομικής ζωής της χώρας μέσω της παραγωγής πλούτου, θέσεων εργασίας και καινοτόμων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

Αν και πέρσι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος του κλάδου μονοπώλησε η κατάρρευση της Μαρινόπουλος, οι μειώσεις τιμών και οι προσφορές των πολυεθνικών προμηθευτών αποτέλεσαν “πνοή ζωής” για την αγορά. Φέτος ο κλάδος του λιανικού εμπορίου στην Ελλάδα αναμένεται να βρεθεί σε κομβικό σημείο με τους μεγάλους του χώρου να βρίσκονται ήδη σε θέσεις μάχης για να προλάβουν τις εξελίξεις που έρχονται αναπόφευκτα στον κλάδο μέσα στο επόμενο έτος. Tο λιανικό εμπόριο στην Ελλάδα προσανατολίζεται σε μια υποχρεωτική αναδιάρθρωση και στην ανεύρεση ενός νέου προτύπου δομών και λειτουργίας. Νέα δεδομένα για τα ράφια του λιανικού εμπορίου στα super

market ήδη διαφαίνεται πως φέρνουν τόσο η συρρίκνωση των εισοδημάτων όσο και η τακτική των συνεχών προσφορών. Ταυτόχρονα, ακρογωνιαίος λίθος για την αγορά αναμένεται να είναι και η εφαρμογή της νομοθεσίας για τις πληρωμές των 60 ημερών στα νωπά, ρύθμιση που ψηφίστηκε αλλά όλοι αναμένουν το πώς θα εφαρμοστεί. Η αναδιάρθρωση του κλάδου εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί χωρίς έντονες πιέσεις περιορισμού της απασχόλησης. Συνεπώς η επόμενη μέρα του λιανικού εμπορίου αναμένεται με παρόμοιο αριθμό εργαζομένων που θα επιφέρουν υψηλή προστιθεμένη αξία στον κλάδο. Είναι προφανές πως όλες αυτές οι αλλαγές θα κριθούν από τους ίδιους του καταναλωτές στο ταμείο.

ΣΚΛΑΒΕΝΊΤΗΣ

AB ΒΑΣΙΛΌΠΟΥΛΟΣ

Κύκλος εργασιών:

Καθαρά Κέρδη:

1,87 ΔΙΣ. €

2,17 ΔΙΣ. €

Καταστήματα:

560

400

LIDL

ΜΑΣΟΎΤΗΣ

Καθαρά Κέρδη:

1,81 ΔΙΣ.€

800 ΕΚΑΤ.€

Καταστήματα:

220

263

ΣΤΟΙΧΕΊΑ 2016

68 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

w w w.re porter.gr

Λιανεμπόριο

ΑΝΕΠΆΡΚΕΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΛΙΑΝΕΜΠΌΡΙΟ

Χωρίς αμφιβολία κυριότερη αδυναμία του ελληνικού λιανεμπορίου είναι ο μεγάλος αριθμός των μικρών επιχειρήσεων, οι οποίες καλύπτουν το 60% των συνολικών πωλήσεων, γεγονός που δικαιολογείται λόγω των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων της Ελλάδας. Ωστόσο, πρέπει να υπογραμμιστεί πως ο μεγάλος αριθμός μικρών επιχειρήσεων

στο λιανικό εμπόριο είναι πιθανότερο να οφείλεται σε διαρθρωτικές στρεβλώσεις του ελληνικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, φαινόμενο που αποτελεί σημαντική τροχοπέδη στην αποδοτική και έκρυθμη λειτουργία του κλάδου. Οι ελληνικές μικρές επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου αδυνατούν να παράγουν σημαντικά επίπεδα προστιθέμενης αξίας. Επιπρόσθετα, το μικρό μέγεθος και η αδύναμη εικόνα της «μέσης» επιχείρησης λιανικού εμπορίου στην Ελλάδα ασκούν πιέσεις στη ρευστότητα και στον εμπορικό κύκλο τους, καθώς οι προμηθευτές τους έχουν έντονο διαπραγματευ-

τικό πλεονέκτημα, με το βασικό προμηθευτή να καλύπτει το 40% των συνολικών πρώτων υλών. Τέλος το ελληνικό λιανεμπόριο χαρακτηρίζεται από αναποτελεσματική χρή-

ΠΟΛΛΑ ΠΑΓΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

ση παγίων κεφαλαίων, χρησιμοποιώντας πάγια κεφάλαια σχεδόν πενταπλάσιας αξίας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για να πετύχει ένα ευρώ πωλήσεων. ΕΛΛΑΔΑ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ ΣΕ €1 ΕΚΑΤ. ΠΩΛΗΣΕΩΝ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

ΥΨΟΣ ΠΑΓΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ ΣΕ €1 ΕΚΑΤ. ΠΩΛΗΣΕΩΝ

Η ΠΡΌΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΛΆΔΟ Το ελληνικό λιανεμπόριο οφείλει να στηρίξει το μέλλον του στην σταθεροποίηση των τιμών, την αύξηση της παραγωγικότητας και την ενίσχυση της καινοτομίας. Το στοίχημα της τεχνολογίας φαίνεται να κερδίζεται σιγά σιγά καθώς ακόμα και εν μέσω κρίσης, οι κινήσεις και οι επενδύσεις που καταγράφονται στον κλάδο αποσκοπούν στη βελτίωση της κερδοφορίας μέσω της καινοτομίας. Οι βασικότερες τάσεις που θα κυριαρχήσουν στην αγορά είναι πρώτον η εντατικότερη χρήση των κινητών τηλεφώνων ως έξυπνοι “ψηφιακοί πωλητές” που θα συνδέουν τον καταναλωτή με τα αγαπημένα του προϊw w w.re porter.gr

όντα και δεύτερον η εξατομίκευση του αγοραστικού βιώματος η οποία παρέχει στους καταναλωτές λιανικών προϊόντων προστιθέμενη αξία μέσω προσφορών οι οποίες θα έχουν μεγάλη σχέση με τις ιεραρχήσεις και προτιμήσεις τους. Σε ότι αφορά το μέτωπο των online πωλήσεων φαίνεται πως οι Έλληνες καταναλωτές ήδη στρέφονται στα ηλεκτρονικά καταστήματα λιανικού εμπορίου αλλά και σε online υπηρεσίες των αγαπημένων τους super markets προκειμένου να εξοικονομήσουν χρόνο και να καρπωθούν ηλεκτρονικές προσφορές και ποικιλία προϊόντων που μπορεί να μην διατίθενται σε συνoικιακά super market.

ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΠΟΣΟΣΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ONLINE ΑΓΟΡΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ONLINE ΑΓΟΡΑΣΤΩΝ ΠΡΟΒΛΕΨΗ

20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0%

2013

2014

2015

2016

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

2017

2018

| R E P O R T E R | 69

Ο διευθύνων σύμβουλος της Celestyal Cruises, Kυριάκος Αναστασιάδης

Celestyal Cruises Απολογισμός 2017 και δυναμικός σχεδιασμός ανάπτυξης για το 2018

Με αισιοδοξία υποδέχεται η Celestyal Cruises τη νέα χρονιά, έχοντας αποτιμήσει θετικά την πορεία της το 2017, η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση των Ευρωπαίων επιβατών, από την ανθεκτικότητα των μακρινών αγορών, όπως οι ΗΠΑ και ο Καναδάς και από το στρατηγικό της άνοιγμα στην Κινεζική αγορά.

Παρά τις γεωπολιτικές εξελίξεις και την αστάθεια στη γείτονα χώρα, το 2017 κλείνει με θετικό πρόσημο για τη Celestyal Cruises, καθώς διατηρήθηκε ο αριθμός επιβατών στους 100.000 με δραστηριοποίηση δύο πλοίων στο Αιγαίο, το Celestyal Olympia και το Celestyal Nefeli, πραγματοποιώντας 598.000 προσεγγίσεις σε ελληνικά λιμάνια. Η Celestyal Cruises «συστήνει» το 2018, τη νέα 7ήμερη κρουαζιέρα «Ειδυλλι70 | R E P O R T E R | ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ακό Αιγαίο», εμπλουτίζοντάς τη με τη δυνατότητα διανυκτέρευσης στη Μύκονο και τη Σαντορίνη και με ολοήμερη παραμονή στη Μήλο, προσφέροντας στους επιβάτες περισσότερο χρόνο σε αγαπημένους προορισμούς, ενώ παράλληλα ενισχύονται και τονώνονται οι τοπικές κοινωνίες. H εταιρεία στοχεύει στην επιμήκυνση τη τουριστικής περιόδου με την αναχώρηση των πλοίων της 20 ημέρες νωρίτερα σε σχέση με το 2016, ενώ το 2018, τα δρομολόγια της εταιρείας θα παραταθούν για δύο περίπου εβδομάδες με δύο τριήμερες κρουαζιέρες «Εικόνες Αιγαίου» στις 2 και 9 Νοεμβρίου και δύο αντίστοιχα 4ήμερες κρουαζιέρες στις 29 Οκτωβρίου και 5 Νοεμβρίου. Το 2019 προβλέπεται, επίσης, 12% αύξηση των προγραμματισμένων αναχωρήσεων με 100 αναχωρήσεις συνολικά. Παράλληλα, η Celestyal Cruises παραμένει πιστή στη δέσμευσή της να συνεισφέρει στην ελληνική οικονομία και επιχειρηματικότητα με μέσο όρο

ετήσιας συνεισφοράς €30εκ. για την κρίσιμη για τη χώρα μας τριετία 20142017. Πιο συγκεκριμένα το 2017, η συνολική συνεισφορά της Celestyal Cruises στην ελληνική οικονομία ανήλθε σε €103εκ., με €30εκ. εξ αυτών να αφορούν άμεσες λειτουργικές δαπάνες, από τα οποία τα €5.5εκ. σε ελληνικές επιχειρήσεις (τρόφιμα/ποτά) και €3εκ, για έξοδα προβολής και διαφήμισης της Ελλάδας στο εξωτερικό. Τέλος, η Celestyal Cruises, ανέπτυξε, για ακόμη μια χρονιά, έντονη κοινωνική δράση, αναλαμβάνοντας σημαντικές πρωτοβουλίες Κοινωνικής Υπευθυνότητας και υποστηρίζοντας εμπράκτως όσους έχουν ανάγκη. Το 2017, η Celestyal Cruises υποστήριξε το πρόγραμμα επιμόρφωσης «Αρχιμήδης», που ξεκίνησε από τη Σάμο με την επιμόρφωση της εκπαιδευτικής κοινότητας του νησιού και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2018 για το σύνολο της σχολικής κοινότητας όλων των βαθμίδων. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που υλοποιεί σε συνεργασία με το Ίδρυμα Θεοχαράκη και επιφανείς εκπαιδευτικούς της επιστήμης των μαθηματικών της χώρας, στοχεύοντας να «αγγίξει» περισσότερα από 2.000 παιδιά του νησιού. Και η χρονιά κλείνει φέτος μία εξαιρετικά σημαντική διάκριση και την βράβευσή της ως Best for Service των Cruise Critic Editor’s Picks 2017 που προστίθεται στη σειρά των διεθνών διακρίσεων που έχει λάβει η εταιρεία μέχρι τώρα, σφραγίζοντας την επιτυχημένη πορεία της και δίνοντας ώθηση για τα επόμενα βήματα ανάπτυξης. w w w.re porter.gr

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 71

ΕΘΝΙΚΉ ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑ Ο ΨΗΦΙΑΚΌΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΌΣ

ΤΟΥ ΆΚΗ ΣΚΈΡΤΣΟΥ, ΓΕΝΙΚΟΎ ΔΙΕΥΘΥΝΤΉ ΤΟΥ ΣΕΒ

Η ψηφιακή τεχνολογία, η 4η βιομηχανική επανάσταση, είναι εδώ και αλλάζει ταχύτατα τα πάντα: την οικονομία, την εργασία, την κατανάλωση, το κράτος. Εξαφανίζει τα όρια μεταξύ κλάδων και αγορών. Δημιουργεί νέα επιχειρηματικά μοντέλα που στηρίζονται στις συνεργασίες, σε νέα κανάλια διανομής και νέα προϊόντα. Καλλιεργεί νέες ψηφιακές δεξιότητες. Αλλάζει τις σχέσεις των επιχειρήσεων με τους πελάτες και του κράτους με τους πολίτες. Αυτές οι σαρωτικές αλλαγές παρουσιάζουν σημαντικές ευκαιρίες και πολλά οφέλη. Μερικοί ενδεικτικοί αριθμοί είναι διαφωτιστικοί. Σύμφωνα με μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η υλοποίηση

72 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

μιας πλήρως ανεπτυγμένης «Ενιαίας Ψηφιακής Αγοράς» (Digital Single Market) μπορεί να αυξήσει το ΑΕΠ της Ευρώπης κατά 3% ετησίως, να δημιουργήσει ανάπτυξη της τάξης των 910 δισ. ευρώ και πάνω από 1,3 εκατ. θέσεις εργασίας. Ακόμη, η ψηφιοποίηση της βιομηχανίας αναμένεται να έχει ωφέλειες στην παραγωγή, της τάξης του 5%-8%. Ταυτόχρονα βέβαια εγείρονται πολυδιάστατες απειλές για τις επιχειρήσεις που δεν προσαρμόζονται στις ψηφιακές και τεχνολογικές προκλήσεις. Οι αριθμοί είναι συγκλονιστικοί, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι το 1935 μία επιχείρηση που ανήκε στον δείκτη S&P 500 είχε προσδόκιμη διάρκεια ζωής της τάξης των 90 ετών, ενώ το 2020 αναμένουμε ότι αυτή η διάρκεια θα μειωθεί μόλις στα 14 έτη. Καθώς τα προϊόντα γίνονται ολοένα και πιο εξατομικευμένα, προσαρμοζόμενα στις προσωπικές μας ανάγκες, ολόκληροι κλάδοι της οικονομίας, εδραιωμένες επιχειρήσεις και επαγγέλματα, μπορούν να εξαφανιστούν αν καθυστερήσουν να ενσωματώσουν τις αναγκαίες ψηφιακές καινοτομίες. Μέσα σε αυτή την πραγματικότητα, η Ελλάδα βρίσκεται, ήδη, πολύ πίσω και εξαιρετικά χαμηλά σε όλους τους

κρίσιμους δείκτες ψηφιακής ωριμότητας. Τη στιγμή που το μερίδιο της ψηφιακής οικονομίας καταλαμβάνει κατά μέσον όρο το 25% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, στη χώρα μας βρίσκεται στο 16%. Ακόμη και στο πεδίο του ανθρώπινου δυναμικού που αποτελεί τον καλύτερό μας δείκτη, είμαστε οι τελευταίοι στην Ευρώπη. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός επομένως δεν είναι θέμα επιλογής. Είναι θέμα επιβίωσης και, σε δεύτερο χρόνο, ανάπτυξης. Όσες χώρες δεν συμμετέχουν στην ψηφιακή επανάσταση θα πάψουν να ανήκουν στα ανεπτυγμένα κράτη. Όσες επιχειρήσεις ή πολίτες δεν ακολουθήσουν την αλλαγή, θα μείνουν εκτός εποχής. Για τον ΣΕΒ αυτό είναι ξεκάθαρο. Όπως είναι επίσης ξεκάθαρο ότι στην παρούσα φάση δεν μπορούμε να μιλάμε για «ψηφιακό άλμα», ότι θα γίνουμε δηλαδή από τη μια μέρα στην άλλη Silicon Valley, αλλά για ένα πλέγμα προαπαιτούμενων –και αυτονόητων– ενεργειών που επιβάλλεται να ξεκινήσουν άμεσα και ταυτόχρονα σε οικονομία και κράτος. Το ψηφιακό άλμα θα μπορέσει να έρθει μόνον αφού υλοποιηθούν τα θεμελιώδη προαπαιτούμενα που σήμερα λείπουν. Γι’ αυτό αναδεικνύουμε τον ψηφιακό μετασχηματισμό w w w.re porter.gr

Ο ΨΗΦΙΑΚΌΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΌΣ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΘΈΜΑ ΕΠΙΛΟΓΉΣ. ΕΊΝΑΙ ΘΈΜΑ ΕΠΙΒΊΩΣΗΣ ΚΑΙ, ΣΕ ΔΕΎΤΕΡΟ ΧΡΌΝΟ, ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ

της χώρας, της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας σε εθνική προτεραιότητα και καταθέσαμε, στο πλαίσιο ειδικής μελέτης που αναθέσαμε στη διεθνή εταιρεία συμβούλων Accenture, μια ολοκληρωμένη στρατηγική ανάπτυξης της ψηφιακής οικονομίας w w w.re porter.gr

με 60 δράσεις, ως το 2021, σε υποδομές, δεξιότητες, ρυθμιστικό περιβάλλον και δημόσια διοίκηση. Αξίζει να επισημανθεί ότι μέχρι τότε, αν δράσουμε συντονισμένα και αποφασιστικά, μπορούμε να πετύχουμε επιπλέον αύξηση του εθνικού μας πλούτου

κατά 4% (7,6 δισ. ευρώ), να δημιουργήσουμε 50.000 νέες θέσεις εργασίας και να βελτιώσουμε το επιχειρηματικό περιβάλλον της χώρας μας στον δείκτη Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας κατά 35 θέσεις. Αν θέλουμε να αποδείξουμε ότι η πολυετής ταλαιπωρία που βιώνουμε από το 2010 μας έχει διδάξει κάτι, τότε η ψηφιακή οικονομία μας προσφέρει σήμερα την ευκαιρία να ενώσουμε δυνάμεις, πόρους και ιδέες κάτω από τον κοινό στόχο του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 73

ADVERTORIAL

ΟΠΑΠ:

ΤΑΧΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ

Ο ΌΜΙΛΟΣ ΟΠΑΠ, Ο ΚΟΡΥΦΑΊΟΣ ΌΜΙΛΟΣ ΤΥΧΕΡΏΝ ΠΑΙΓΝΊΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ, ΣΗΜΕΙΏΝΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΉ ΠΡΌΟΔΟ ΣΤΗΝ ΥΛΟΠΟΊΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉΣ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΏΝ ΒΕΛΤΙΏΣΕΩΝ ΣΤΟ ΔΊΚΤΥΟ ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΟΡΕΊΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΨΗΦΙΑΚΌ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ.

Στο πλαίσιο της υλοποίησης του Οράματος 2020, ο ΟΠΑΠ αναθεώρησε το 2016 την τεχνολογική στρατηγική του και ξεκίνησε το 2017 ένα εκτεταμένο πρόγραμμα για την αναβάθμιση του ρόλου της τεχνολογίας στον οργανισμό. Ο στόχος είναι να διασφαλιστούν σύγχρονες, κορυφαίες στο είδος τους, λύσεις για όλες τις υφιστάμενες δραστηριότητες του ομίλου και να τεθεί η βάση για την υλοποίηση μελλοντικών στρατηγικών.

74 | R E P O R T E R |

1.000 συσκευές αυτόματης εξυπηρέτησης στοιχηματισμού (SSBTs) σε λειτουργία Προχωρά σύμφωνα με τον σχεδιασμό η νέα πλατφόρμα στοιχηματισμού στα πρακτορεία από την Playtech BGT Sports. Σε εξέλιξη το έργο για τη νέα πλατφόρμα διαδικτυακού στοιχηματισμού το πρώτο τρίμηνο 2018 Novomatic και Intralot παραμένουν βασικοί τεχνολογικοί συνεργάτες

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΊΚΤΥΟ Μετά την επιτυχημένη εισαγωγή των virtual παιχνιδιών αθλητικού στοιχηματισμού και των συσκευών αυτόματης εξυπηρέτησης στοιχηματισμού (SSBTs) το 2017, είναι σε εξέλιξη η διαδικασία για την εισαγωγή της νέας πλατφόρμας της Playtech BGT Sports για στοιχηματισμό κατά τη διάρκεια των γεγονότων (live) στο δίκτυο των πρακτορείων του ΟΠΑΠ. Η νέα πλατφόρμα θα παρέχει διευρυμένη σειρά στοιχηματικών επιλογών και ενιαία παικτική εμπειρία στο πρακτορείο, ανεξαρτήτως του τρόπου συμμετο-

χής του παίκτη (πριν από την έναρξη – pre-game, κατά τη διάρκεια – live, μέσω του πράκτορα και μέσω SSBTs). Στο πλαίσιο της επένδυσης του ΟΠΑΠ στο δίκτυο των πρακτορείων του και της εισαγωγής νέων προϊόντων και υπηρεσιών η Novomatic είναι ο κύριος προμηθευτής συσκευών αυτόματης εξυπηρέτησης στοιχηματισμού (SSBTs). Η Novomatic επίσης προσφέρει υψηλής ποιότητας παιχνίδια στους πελάτες των παιγνιομηχανημάτων (VLTs) της εταιρείας, μέσω της ανοιχτής πλατφόρμας τεχνολογίας της Inspired Entertainment.

w w w.re porter.gr

ΑΡΙΘΜΟΛΑΧΕΊΑ

ΨΗΦΙΑΚΌ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ

Ο ΟΠΑΠ πήρε πρόσφατα την απόφαση να συνεχίσει τη συνεργασία με την Intralot στον τομέα των αριθμολαχείων.

Ο ΟΠΑΠ συνεχίζει επίσης να εργάζεται με την Novomatic για την παράδοση του συστήματος Player Account Management (PAM).

Η Novomatic συμφώνησε να υποστηρίξει τη συγκεκριμένη στρατηγική επιλογή. Σε αυτή την κατεύθυνση, ο ΟΠΑΠ συμφώνησε με την Intralot για την επέκταση της υφιστάμενης σχέσης, η οποία θα συμπεριλαμβάνει μία νέα πλατφόρμα αριθμολαχείων και σημαντικές εμπορικές βελτιώσεις μέσα στα επόμενα έτη.

Μεταξύ των δύο μερών επήλθε συμφωνία, ώστε ο ΟΠΑΠ να διαχειρίζεται απευθείας την ανάπτυξη όλων των μελλοντικών βελτιώσεων του PAM. Αυτό δίνει στον ΟΠΑΠ ακόμη μεγαλύτερο έλεγχο στα μελλοντικά του σχέδια για τη διαχείριση των σχέσεων με τους πελάτες, ειδικότερα στο επίπεδο των ψηφιακών καναλιών. Το ψηφιακό περιβάλλον αποτελεί

w w w.re porter.gr

σημαντική ευκαιρία για τον ΟΠΑΠ και η διάθεση από την εταιρεία, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2018, της νέας πλατφόρμας για τον διαδικτυακό στοιχηματισμό από την Betgenius προχωρά σύμφωνα με τον σχεδιασμό. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΠΑΠ, Ντάμιαν Κόουπ σχολιάζοντας την πρόοδο στον τομέα της τεχνολογίας δήλωσε: «Η υλοποίηση

της στρατηγικής μας για την τεχνολογία προχωράει σύμφωνα με τον προγραμματισμό μας, καθώς συνεχίζουμε να αποκτούμε υψηλότερο επίπεδο ελέγχου και ευελιξίας στο ψηφιακό και τεχνολογικό μας περιβάλλον. Εργαζόμαστε στενά με όλους

τους τεχνολογικούς μας συνεργάτες προκειμένου να υλοποιήσουμε το Όραμα 2020 και να μετασχηματίσουμε το ρόλο της τεχνολογίας στον οργανισμό προς όφελος της εταιρείας και των πελατών μας». Ο ΟΠΑΠ προχωρά με μία επένδυση άνω των 100 εκατ. Ευρώ τα επόμενα έτη. Παράλληλα, η εταιρεία έχει δημιουργήσει περισσότερες από 200 νέες άμεσες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα το 2017, οι οποίες υποστηρίζουν την υλοποίηση αυτών των σχεδίων, πλέον των έμμεσων εκατοντάδων ευκαιριών απασχόλησης που δημιουργούνται στη χώρα από τις δραστηριότητες του ομίλου.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 75

ΜΙΧΆΛΗΣ ΣΆΛΛΑΣ:

Ο ΔΡΌΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ Ο Κ. ΜΙΧΆΛΗΣ ΣΆΛΛΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΗΣ LYKTOS GROUP

Η ΑΝΆΚΑΜΨΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ ΜΟΛΟΝΌΤΙ ΈΧΕΙ ΞΕΚΙΝΉΣΕΙ ΜΕ ΒΉΜΑΤΑ ΔΕΙΛΆ ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΘΕΊ ΑΠ’ ΌΛΟΥΣ ΜΑΣ ΠΡΟΚΕΙΜΈΝΟΥ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΉ ΖΩΉ ΤΟΥ ΤΌΠΟΥ ΝΑ ΑΝΑΚΤΉΣΕΙ ΤΗ ΧΑΜΈΝΗ ΤΗΣ ΚΑΝΟΝΙΚΌΤΗΤΑ.

76 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Η υλοποίηση των μέτρων για τη μεταρρύθμιση της οικονομίας βοηθά στην επίτευξη του στόχου που έχει θέσει η κυβέρνηση για την έξοδο από το μνημόνιο τον Αύγουστο του 2018, εξέλιξη η οποία ανοίγει μία νέα προοπτική για την επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας. Βέβαια οι προσπάθειες δεν τελειώνουν εδώ, καθώς το τελικό ζητούμενο είναι το νέο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης . Είναι γεγονός όμως, ότι παρά τις καθυστερήσεις, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις προς την δημιουργία ενός ανταγωνιστικότερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Για παράδειγμα, η δημοσιονομική πρόοδος, οι συνθήκες στην αγορά εργασίας ή το ασφαλιστικό δεν έχουν καμία σχέση με το καθεστώς που γνωρίζαμε μέχρι το 2010. Ωστόσο για την δημιουργία ενός αξιόπιστου αναπτυξιακού περιβάλλοντος πρέπει να ληφθούν μια σειρά από μέριμνες. Η απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών, η μείωση του χρόνου έκδοσης αδειών για επενδύσεις αποτελούν σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Ταυτόχρονο υψηλά στην ατζέντα πρέπει να είναι και η διαμόρφωση ενός σταθερού και αξιόπιστου φορολογικού πλαισίου που να δίνει

τη βεβαιότητα στον επενδυτή ότι τα σχέδιά του δεν θα ανατραπούν στον προβλέψιμο χρόνο ζωής της επένδυσής του . Για να είμαστε ειλικρινείς οφείλουμε να ομολογήσουμε πως ακόμη και στις οικονομικές περιόδους προ της κρίσεως, στους δύο παραπάνω τομείς, η χώρα μας δεν είχε να επιδείξει σπουδαία αποτελέσματα. Οι δύο αυτοί παράγοντες άλλωστε είχαν συμβάλει σημαντικά στο να μην αποτελεί η Ελλάδα ελκυστικό επενδυτικό προορισμό. Μετά από 8 χρόνια κρίσης είναι καιρός να υπάρξουν σημαντικές αλλαγές. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να αποδώσουμε στην αποκρατικοποίηση δραστηριοτήτων και πεδίων που απαιτούν σημαντικές επενδύσεις κεφαλαίου για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη τους, όπως και των έργων υποδομής κυρίως αυτών που σχετίζονται με τις διεθνείς μεταφορές, τα δίκτυα ενέργειας, κλπ. Για την ταχύτερη επίτευξη των στόχων, χρειάζεται να εστιάσουμε στους πιο δυναμικούς τομείς της οικονομίας που πρέπει να μετατραπούν στο νέο «μοτέρ» της ανάπτυξης. Το νέο παραγωγικό μας πρότυπο για να είναι ανταγωνιστικό οφείλει να είναι εξωστρεφές, καινοτόμο και να απηχεί ποιότητα. Χρειάζονται αναβαθμισμένα προϊόντα μέσα από την

w w w.re porter.gr

ΙΔΙΑΊΤΕΡΗ ΈΜΦΑΣΗ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΔΏΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΉ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ Η ΟΠΟΊΑ ΉΤΑΝ ΚΑΙ ΑΥΤΉ ΠΟΥ ΌΧΙ ΜΌΝΟΝ ΆΝΤΕΞΕ ΑΛΛΆ ΑΝΑΠΤΎΧΘΗΚΕ ΜΈΣΑ ΣΤΗΝ ΚΡΊΣΗ

επιλογή κλάδων, επιχειρήσεων ή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας που θα αυξήσουν και την παραγωγικότητα. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δώσουμε στην τουριστική βιομηχανία η οποία ήταν και αυτή που όχι μόνον άντεξε αλλά αναπτύχθηκε μέσα στην κρίση. Με κάθε τρόπο θα πρέπει να διαφυλάξουμε την ποιότητα αλλά και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του τουριστικού μας προϊόντος. Δεν μπορούμε άλλωστε να τα περιμένουμε όλα από το κράτος. Ένας άλλος τομέας που ξεπήδησε δυναμικά μέσα

w w w.re porter.gr

στην κρίση ήταν η βιομηχανία της αγροτοδιατροφής καθώς αναπτύχθηκαν νέα μοντέλα χρηματοδοτήσής της – Συμβολαιακή Γεωργία και Κτηνοτροφίααλλά κυρίως καινούρια μοντέλα ανάπτυξής της. Μέσα από τεχνολογικές εφαρμογές, η «έξυπνη» γεωργία και κτηνοτροφία είχε να επιδείξει σημαντικά επιτεύγματα τα οποία ολοένα και πληθαίνουν αλλά και συνδυάζονται με βελτιωμένες μεθόδους μεταποίησης. Είναι χαρακτηριστικό πως τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται στην ελληνική αγορά αλλά και στην διεθνή, καινούρια ελ-

ληνικά προϊόντα, υψηλής προστιθέμενης αξίας τα οποία κερδίζουν συνεχώς έδαφος. Όλα αυτά αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για τη βελτίωση της συνολικής ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Ακόμη η επιτάχυνση του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων θα σηματοδοτούσε τη βούληση για ταχύτερη ολοκλήρωση των μνημονιακών δεσμεύσεων, με θετικό αντίκτυπο στις διεθνείς αγορές και τους επενδυτές. Σε συνδυασμό μάλιστα με την επίσπευση της ανάπτυξης των υποδομών θα αναβαθμίσει τη γεωπολιτική σημασία της ελληνικής οικονομίας με σημαντικά οφέλη για τη χώρα Ετσι διαμορφώνεται ένα προνομιακό περιβάλλον για την προσέλκυση φρέσκων κεφαλαίων στην οικονομία με αποτέλεσμα την άμεση ενίσχυση της απασχόλησης. Όλα αυτά αποτελούν κινήσεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τη χώρα να υπερπηδήσει τα κατάλοιπα της ύφεσης και να εισέλθει σε μία νέα δυναμική τροχιά ανάπτυξης.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 77

78 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

w w w.re porter.gr

Tράπεζες

ΤΡΑΠΕΖΕΣ:

Ο ΤΡΑΠΕΖΙΚΌΣ ΚΛΆΔΟΣ, ΑΚΟΛΟΥΘΕΊ ΜΟΙΡΑΊΑ ΚΑΙ ΝΟΜΟΤΕΛΕΙΑΚΆ, ΤΟΥΣ ΚΎΚΛΟΥΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ. ΞΕΚΙΝΆΕΙ... ΕΝΆΡΕΤΑ, ΣΤΗΡΊΖΕΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ, ΑΝΑΠΤΎΣΣΕΤΑΙ, ΓΙΓΑΝΤΏΝΕΤΑΙ ΑΛΛΆ ΣΤΑΔΙΑΚΆ ΕΠΈΡΧΕΤΑΙ Ο ΚΟΡΕΣΜΌΣ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΥΛΙΣΜΌΣ ΤΟΥ ΑΡΧΙΚΆ... ΕΝΆΡΕΤΟΥ ΡΌΛΟΥ. ΑΥΤΌ ΈΧΕΙ ΛΆΒΕΙ ΧΏΡΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΊΕΣ ΔΕΚΑΕΤΊΕΣ.

Η ΚΑΘΑΡΣΗ ΚΑΙ Η... ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΠΌΣΤΟΛΟΥ ΣΚΟΥΜΠΟΎΡΗ

Ο τραπεζικός κλάδος γιγαντώθηκε, «φούσκωσε», απέκτησε υπερβολικά μεγάλη επιρροή, τέτοια που στρέβλωνε τη λειτουργία της οικονομίας, της αγοράς αλλά και του χρηματιστηρίου, το οποίο έφτασε να είναι ακραία τραπεζοκεντρικό, όσο ελάχιστα σ' όλη την υφήλιο.

w w w.re porter.gr

Η δεκαετία του '90 και έως τον ερχομό της κρίσης και την υπόθεση της Lehman Brothers τον Οκτώβριο του 2008, ήταν η χρυσή περίοδος της ευδαιμονίας του τραπεζικού κλάδου! Εξαγορές, συγχωνεύσεις, συνεργασίες, χρηματιστηριακές υπεραξίες, οδήγησαν σε μια... τραπεζοκεντρικά αναπτυσσόμενη οικονομία, η οποία στηριζόταν στον υπερδανεισμό και στην υπερκατανάλωση.

Κάθε γωνία, κάθε δρομάκι, κάθε συνοικία απέκτησε και το δικό της τραπεζικό κατάστημα, ενώ σε δεκάδες περιπτώσεις έφτασ α ν κ α ι μ ι κ ρ ο ί , σ υ ν ο ι κ ι ακοί δρόμοι να φιλοξενούν δύο και τρία τραπεζικά καταστήματα Η στρέβλωση, σε κάποιους, ήταν εμφανής από τότε.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 79

Τράπεζες

Παράλληλα, το... succes story των τραπεζών τις δύο τελευταίες δεκαετίες, συνδυαστικά με την απελευθέρωση του δανεισμού και των χρηματιστηριακών υπεραξιών, περιλάμβανε και μεγάλη επέκταση στα Βαλκάνια. Σε κάποιες από τις γειτονικές χώρες, οι ελληνικές τράπεζες έφτασαν να ελέγχουν σημαντικό τμήμα της εσωτερικής τραπεζικής αγοράς. Αποκορύφωμα αυτής της τακτικής, ήταν η εξαγορά της Finansbank το 2006 από την Εθνική έναντι πλέον των 3 δισ. ευρώ, υλοποιώντας τη μεγαλύτερη ελληνικών συμφερόντων επένδυση που έχει γίνει ποτέ στο εξωτερικό. Στο χρηματιστήριο, έως το «σκάσιμο» της κρίσης και της χρεοκοπίας, έφτασαν να είναι εισηγμένες περίπου 13 τράπεζες, ενώ συνολικά πριν την κρίση στην Ελλάδα δραστηριοποιούνταν 19 τραπεζικά ιδρύματα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2009 η Ελληνική Ένωση Τραπεζών είχε μέλη 33 ελληνικές και ξένες τράπεζες, ενώ σήμερα υπάρχουν ουσιαστικά τέσσερις συστημικές τράπεζες, η Attica Bank και μερικές συνεταιριστικές. Πιο χαρακτηριστική περίπτωση κλάδου που ισοπεδώθηκε, δεν υπάρχει. Όταν το 2008 όλο το παγκόσμιο σύστημα έκανε λόγο για τα subprime δάνεια και τα τοξικά των αμερικανικών τραπεζών, στην Ελλάδα, που τότε «φάνταζε» (ακόμη) καθαρή από την κρίση, υπήρχαν τα... εγχώρια τοξικά των τραπεζών, τα οποία ήταν συγκαλυμμένα και σκεπασμένα. Τα κόκκινα δάνεια, τα «τυφ λ ά » δ ά ν ε ι α σ' ό ποιον περνούσε έξω από τραπεζικό κατάστημα, τα... σκοτωμένα δάνεια σε ανύπαρκτους επαγγελματικά ιδιώτες ή σε ανυπόστατες πιστοληπτικά επιχειρήσεις, ήταν κυρίαρχες τακτικές. Τα εγχώρια τοξικά ήταν εκεί, και τα τελευταία χρόνια βγήκαν στην επιφάνεια, με τις μνημειώδεις επισφάλειες, τα κόκκινα δάνεια, τα λεγόμενα και NPLs (πλέον).

ΉΤΑΝ ΚΆΠΟΤΕ ΟΙ ΤΡΆΠΕΖΕΣ

κή Τράπεζα, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (έχει απορροφηθεί από τη Eurobank), Millennium Bank, Proton Bank, Proban, FBBBank, Geniki Bank καθώς και η Citibank η οποία εξαγοράστηκε από την Alpha Bank.

Κάποτε, όχι πριν πολλά χρόνια, μόλις πριν 4-5 χρόνια υπήρχαν στην Ελλάδα τράπεζες όπως Αγροτική Τράπεζα, Εμπορική, Marfin Egnatia Τράπεζα, Τράπεζα Κύπρου, Ελληνι-

80 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΤΈΛΟΣ ΕΠΟΧΉΣ, ΚΆΘΑΡΣΗ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΎΡΓΙΑ ΑΡΧΉ Η τωρινή, πλήρης αποδόμηση του τραπεζικού κλάδου καθρεφτίζει ανάγλυφα και ξεκάθαρα το τέλος εποχής για μια ολόκληρη ακραία τραπεζοκεντρική οικονομία που αναπτύχθηκε κυρίως από το '95 και μετά,

Επίσης, παλαιότερα υπήρχαν και οι περιπτώσεις των Χίος Bank, Μακεδονίας Θράκης και ΕΤΒΑ που συγχώνευσε η Πειραιώς και έγινε η μετέπειτα δυνατή τράπεζα και μια από τις κορυφαίες δυνάμεις του κλάδου. Επιπλέον, θυμίζουμε την

συνδυαστικά με την χρηματιστηριακή «φούσκα» του '99. Παράλληλα με τη χρεοκοπία των τραπεζών έκλεισε και ένας χρηματιστηριακός κύκλος με ηγέτη τις τράπεζες αλλά και όλο το «πλέγμα» ανάπτυξης και κατανάλωσης που αυτές διαμόρφωσαν αυτή την 25ετία.

Τράπεζα Εργασίας που απορρόφησε η Eurobank, καθώς και την Ιονική και Λαϊκή που εξαγόρασε η Alpha Bank. Οι περισσότερες από τις παραπάνω τράπεζες, ήταν εισηγμένες και στο ελληνικό χρηματιστήριο. w w w.re porter.gr

Τράπεζες

Η «ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ» ΤΟΥ ΥΠΕΡΔΑΝΕΙΣΜΟΎ ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΡΕΒΛΌ ΑΕΠ Η απελευθέρωση δανεισμού υπερδιόγκωσε μια ολόκληρη χρηματοπιστωτική «βιομηχανία» φέρνοντας ιδιαίτερα μεγάλες στρεβλώσεις σ' όλη τη διάρθρωση της οικονομίας αλλά και της κοινωνίας.

ΤΡΑΠΕΖΙΚΌΣ ΚΛΆΔΟΣ: ΑΠΌ ΤΟ ΖΕΝΊΘ ΣΤΟ ΝΑΔΊΡ Είναι αλήθεια ότι στην τελευταία 25ετία αναπτύχθηκε μια – κατά βάση - τραπεζοκεντρική οικονομία. Κομβικό σημείο για το... φούσκωμα του τραπεζικού κλάδου με κλιμάκωση αναγκών για τραπεζικά και ασφαλιστικά στελέχη, dealers, brokers κ.λπ. ήταν το ’98, όταν άλλαξε η πολιτική του δανειακού ελέγχου στις τράπεζες. Το ’98 λοιπόν, επί πρωθυπουργίας Σημίτη και διοίκησης Λ. Παπαδήμου στην ΤτΕ απελευθερώθηκε το πιστωτικό όριο, οδηγώντας στη φρενίτιδα τόσο του '99 (μετοχοδάνεια, διακοποδάνεια κ.λπ.) όσο και γενικότερα στην… πλαστική υπερκατανάλωση της επόμενης δεκαετίας. Τα πολλαπλά επενδυτικά προϊόντα και το άνοιγμα του δανεισμού πολλαπλασίασε το εργασιακό προσωπικό των τραπεζών. w w w.re porter.gr

Τότε διευρύνθηκε η έκθεση των ελληνικών τραπεζών στις επενδύσεις ομολόγων, τότε στράφηκαν οι πολίτες αναφανδόν στα καταναλωτικά δάνεια, τότε υπήρξε η φούσκα του υπερδανεισμού. Εύλογα, ο αθρόος και εύκολος δανεισμός, βοήθησε την κατανάλωση ανεβάζοντας και το ΑΕΠ της χώρας. Επρόκειτο για πλασματικό ΑΕΠ – όχι δημιουργικό και αναπτυξιακό – καθώς ήταν… επιδοτούμενο. Έ να ΑΕΠ που δεν «πατούσε» στη βιομηχανία και στην παραγωγή, δεν βασίζονταν σε δημιουργικές – παραγωγικές δραστηριότητες, αλλά είχε κατά στρεβλό ποσοστό το στοιχείο της υπερκατανάλωσης Όμως, με υψηλότερο ΑΕΠ, το ελληνικό κράτος είχε μεγαλύτερο εκτόπισμα στη διεθνή των… δανειστών. Δανειζόταν με μεγαλύτερη ευκολία. Όλα αυτά που μετατράπηκαν σε «σκληρό» μπούμερανγκ τα τελευταία χρόνια, καθώς κόκκινα δάνεια, απλήρωτες κάρτες, επισφάλειες και ομόλογα είναι τα εγχώρια τοξικά των τραπεζών. Αυτός ο κύκλος της τραπεζοκεντρικής ανάπτυξης λοιπόν έκλεισε.

ΜΕ 4.000 ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΉΜΑΤΑ ΚΑΙ 64.000 ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΥΣ Το 2008 ο κλάδος έπιασε... ταβάνι, με 3.888 υποκαταστήματα και 64.152 εργαζόμενους. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών εντός πέντε ετών, δηλαδή έως το 2013 ο αριθμός των εργαζομένων είχε υποχωρήσει σε 50.167 και τα καταστήματα σε 2.886, ενώ το 2014 οι εργαζόμενοι ήταν 44.332 και τα υποκαταστήματα 2.562. Μόνο το 2013 και το 2014 αποχώρησαν από τα εγχώρια τραπεζικά ιδρύματα μέσω προγραμμάτων εθελούσιας εξόδου συνολικά 11.700 εργαζόμενοι. Γενικώς από την αρχή της κρίσης και έως το 2017 έχουν αποχωρήσει πάνω από 30 χιλιάδες εργαζόμενοι από τις τράπεζες. Πρόκειται για μια εξέλιξη που μαρτυρά την αλλαγή πλάνων για όλο τον κλάδο και το... ξεφούσκωμα της χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας.

ΟΙ ΔΕΣΜΕΎΣΕΙΣ ΜΕΊΩΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΎ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΗΜΆΤΩΝ Η εκκαθάριση συνεχίστηκε και καθ' όλη τη διάρκεια του 2017, με χιλιάδες εργαζόμενους να αποχωρούν από τις τράπεζες και δεκάδες καταστήματα να κλείνουν. Η μείωση προσωπικού αποτελεί δέσμευση των τραπεζών έναντι της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DGComp), η οποία ενέκρινε τα σχέδια αναδιάρθρωσης (restructuring plans). Η δέσμευση της Εθνικής έναντι της DGComp είναι το προσωπικό να έχει μειωθεί σε 10.695 εργαζόμενους στο ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

τέλος του 2017, ενώ η Πειραιώς καλείται να μειώσει τον αριθμό των υποκαταστημάτων έως τα 650, έναντι 778 που είχε το 9μηνο του έτους. Η Alpha Bank είχε την υποχρέωση να κλείσει 64 καταστήματα έως το τέλος του 2017 ώστε από τα 627 να κατέλθουν σε 563, όπως προέβλεπε το αναθεωρημένο restructuring plan, ενώ οι εργαζόμενοι να κατέλθουν σε 9.504 άτομα από 9.678 που ήταν στο 9μηνο εφέτος. Η Eurobank από την πλευρά της πρέπει να μειώσει τα καταστήματά της σε 510 πανελλαδικά, καθώς επίσης να μειώσει τους εργαζόμενούς της έως τους 9.800, από 10.803 που απασχολούσε στα μέσα του 2017.

| R E P O R T E R | 81

Tράπεζες

ΠΟΎΛΗΣΑΝ ΌΛΑ ΤΑ ΒΑΛΚΆΝΙΑ, ΡΕΥΣΤΟΠΟΙΟΎΝ ΜΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΈΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΕΣ

ΜΕ ΔΎΟ REVERSE SPLIT ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΜΗΔΕΝΊΣΕΙ Ο ΤΡΑΠΕΖΙΚΌΣ ΔΕΊΚΤΗΣ O τραπεζικός κλάδος έφτασε από το ζενίθ του 2007 στο ναδίρ των τελευταίων ετών, όπου χρειάστηκαν δύο reverse split στον κλαδικό δείκτη για να μη μηδενίσει Το 2007 και προτού γίνουν τα δύο reverse split ο τραπεζικός δείκτης είχε ξεπεράσει τις 8.000 μονάδες. Ήταν τότε που η Εθνική είχε φτάσει στο ιστορικό υψηλό των 47 ευρώ, ενώ η UBS έδινε νέα τιμή – στόχο στα 60 ευρώ, η Eurobank στα 28 ευρώ, η Πειραιώς πάνω από τα 20 κ.ο.κ.! Προ ενάμιση μήνα περίπου, στις 16 Νοεμβρίου, ο τραπεζικός δείκτης έκλεισε στις 614,17 μονάδες, που ουσιαστικά είναι και το ιστορικό ναδίρ του κλαδικού δείκτη, αν συνυπολογιστούν τα reverse split. Αν αφαιρεθούν τα δύο reverse split (επί 10) που έχουν γίνει στο δείκτη των τραπεζών, τότε εκείνη την ημέρα θα είχε κατέλθει στις... 6,01 μονάδες! Ουδέποτε έχει ξαναγίνει τέτοιο χρηματιστηριακό ολοκαύτωμα, τέτοια ιστορική εξαΰλωση, σε κανέναν κλάδο, στα χρονικά.

82 | R E P O R T E R |

Ο τραπεζικός κλάδος λοιπόν βλέπει, εδώ και χρόνια, την... άλλη πλευρά του νομίσματος. Στρατηγικοί κακοπληρωτές, κόκκινα δάνεια, επιχειρήσεις χρεοκοπημένες που αδυνατούν να πληρώσουν, ιδιώτες που χάνουν τα σπίτια τους. Οι τράπεζες υποχρεώθηκαν να ρευστοποιήσουν όλες τις μεγάλες συμμετοχές τους στα Βαλκάνια που κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητες ήταν. Η Εθνική π.χ. πουλώντας τη

ΤΟ... ΤΑΜΠΟΎ ΤΩΝ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΏΝ Οι τράπεζες, από τη μία πλευρά είναι σε διαδικασία «καθαρισμού» του χαρτοφυλακίου τους από κόκκινα και «σκοτωμένα» δάνεια και κάθε είδους τοξικά, αλλά και σε φάση επαναπροσδιορισμού του ρόλου τους στην αγορά. Η διαδικασία αυτή θα πάρει πολύ χρόνο, κάτι που μαρτυράται από τις διαρκείς καθυστερήσεις του θέματος των πλειστηριασμών, που για την ελληνική κοινωνία παραμένει ένα θέμα – ταμπού. Όμως, μέσα στο... χωνευτή-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Finansbank έχασε ένα τεράστιο περιουσιακό στοιχείο, με λαμπρό μέλλον. Οι τράπεζες το 2007 είχαν ενεργητικό 435 δισ. και ακριβώς δέκα χρόνια μετά, το 2017 έχουν ενεργητικό, δηλαδή περιουσία που διαχειρίζονται, 256 δισ. ευρώ. Παράλληλα, τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν υποχρεωθεί να ρευστοποιήσουν κάθε μη τραπεζική τους δραστηριότητα, μια διαδικασία που έλαβε χώρα καθ' όλη τη διάρκεια του 2017, αλλά θα συνεχιστεί και το 2018. Ιχθυοκαλλιέργειες, Ακτοπλοΐα, Ξενοδοχεία, Εταιρείες μίσθωσης (Avis Rent a Car), Θεραπευτήρια και άλλες συμμετοχές, είναι σε διαδικασία εκποίησης...

ρι της κρίσης των τελευταίων ετών, έχει «ανθίσει» και ένας... κλάδος που λειτουργεί παρασιτικά σε όλο το σύστημα και δεν είναι άλλος από τους συστηματικούς κακοπληρωτές. Παγκοσμίως, άλλος δρόμος δεν υπάρχει για τη διευθέτηση τέτοιων ζητημάτων, από το δρόμο των πλειστηριασμών, δηλαδή των επιπτώσεων για τους κακοπληρωτές. Διαφορετικά, ο φαύλος κύκλος θα συνεχίζεται, οι τράπεζες θα ξαναχρειστούν ανακεφαλαιοποιήσεις και μνημόνια, με ότι αυτό συνεπάγεται για την κοινωνία, τις επιχειρήσεις και την οικονομία.

ΟΙ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΈΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ Μέσα σ' αυτό το σκηνικό και δεδομένο ότι και το 2017 οι τραπεζικές μετοχές υστέρησαν ουσιαστικά έναντι της υπόλοιπης αγοράς αλλά και του Γενικού Δείκτη, δεν αποκλείεται, το 2018 να είναι (και χρηματιστηριακά) έτος «επιστροφής» των τραπεζών. Ο κλάδος ήδη έχει βελτιώσει την εικόνα του εσχάτως, ξεκολλώντας από τα χαμηλά, μηδενίζοντας και τις απώλειες του 2017 που έως τα μέσα Νοεμβρίου ξεπερνούσαν το 20%. Η θεαματική βελτίωση της εικόνας των ομολόγων, που καθρεφτίζουν τη μείωση του δημοσιονομικού ρίσκου της χώρας, αντανακλάταιΖ αμέσως στις τράπεζες, που είναι ο πιο άμεσα ωφελημένος κλάδος. Όπως διαμορφώνεται έως τώρα η κατάσταση, δε θα αργήσουν οι αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας από ξένους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Ίσως και μέσα στον Ιανουάριο, να έχουμε το πρώτο «χτύπημα». Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον και αν δεν υπάρξουν εκτός προγράμματος αναταράξεις το 2018, ο τραπεζικός κλάδος έχει όλα τα φόντα να βγει περαιτέρω στο προσκήνιο, χρηματιστηριακά και πιστωτικά. w w w.re porter.gr

Αλλάζει την οικονομική ενημέρωση

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 83

84 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

w w w.re porter.gr

ΑΓΟΡΈΣ: ΠΟΎ ΕΝΤΟΠΊΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΕΣ ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ ΓΙΑ ΤΟ 2018 TOY XAΡΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΠΕΡΊ ΤΑ ΤΈΛΗ ΤΟΥ 2016, Η ΆΠΟΨΗ ΠΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΎΣΕ ΜΕΤΑΞΎ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΏΝ ΑΝΑΛΥΤΏΝ ΉΤΑΝ ΌΤΙ Η ΠΟΡΕΊΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΏΝ ΑΓΟΡΏΝ ΓΙΑ ΤΟ 2017 ΘΑ ΑΠΟΤΕΛΟΎΣΕ ΈΝΑ ΜΕΊΓΜΑ ΙΣΧΥΡΉΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ, ΑΞΙΌΛΟΓΩΝ ΕΤΑΙΡΙΚΏΝ ΚΕΡΔΏΝ, ΧΑΜΗΛΉΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΌΤΗΤΑΣ, ΣΤΑΔΙΑΚΉΣ ΥΠΟΧΩΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΌΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΟΜΟΛΌΓΩΝ ΚΑΙ ΕΚΡΗΚΤΙΚΉΣ ΑΝΌΔΟΥ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΏΝ. ΟΜΟΛΟΓΟΥΜΈΝΩΣ, ΤΟ 2017 ΑΠΟΔΕΊΧΘΗΚΕ ΠΟΛΎ ΚΑΛΎΤΕΡΟ ΑΚΌΜΑ ΚΑΙ ΑΠΌ ΤΙΣ ΥΠΕΡΑΙΣΙΌΔΟΞΕΣ ΑΥΤΈΣ ΠΡΟΒΛΈΨΕΙΣ! w w w.re porter.gr

Ούτε λίγο ούτε πολύ, οι μετοχές παγκοσμίως ενισχύθηκαν κατά 20%, η παγκόσμια οικονομία αναπτύχθηκε με τον υψηλότερο ρυθμό από το 2010, η μεταβλητότητα στις αγορές υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο και η απόδοση των ομολόγων «σκουπιδιών» υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών. Ωστόσο, το μείζον ερώτημα είναι τι γίνεται στο νέο έτος και αν οι διεθνείς αγορές μπορούν να κινηθούν εκ νέου σε τέτοια δυσθεώρητα ύψη.

ΤΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΈΝΟΥΜΕ ΤΟ 2018 Με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα λοιπόν, οι παγκόσμιες μετοχές αναμένεται να αυξηθούν έτι περαιτέρω κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους καθώς η αισιοδοξία για την παγκόσμια οικονομία μεγαλώνει. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters, 250 διεθνείς στρατηγικοί αναλυτές και χρηματιστές αναμένουν ότι και οι 20 μεγάλοι παγκόσμιοι δείκτες -εκτός από την Ταϊβάν- θα αυξηθούν ακόμα περισσότερο ως το τέλος του επόμενου έτους. Η πρόσφατη άνοδος των αγορών και η αισιοδοξία για το επόμενο διάστημα βασίζονται στην άποψη ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε μια φάση συγχρονισμένης ανάκαμψης, με τις περισσότερες μεγάλες κεντρικές τράπεζες να θέλουν να απομακρυνθούν από τις εξαιρετικά χαλαρές νομισματικές πολιτικές.

DOW JONES ΚΑΙ BULL MARKET Το 55% των στρατηγικών αναλυτών δήλωσε ότι η τρέχουσα bull market στις παγκόσμιες μετοχές θα λήξει μέσα σε ένα έτος, ωστόσο το υπόλοιπο ποσοστό των αναλυτών διχάζεται μεταξύ δύο ή περισσότερων ετών. Συγκεκριμένα, η bull market στη Wall Street, που ήδη μετρά 8 χρό-

REPORTER |

Αγορές

νια, έκοψε λίγο ταχύτητα προς το τέλος του 2017 ωστόσο οι αναλυτές εμφανίζονται αισιόδοξοι για τα εταιρικά κέρδη, ανησυχώντας όμως για την αργή πρόοδο της φορολογικής μεταρρύθμισης.

Έ τσι, το ράλι που ουσιαστικά ξεκίνησε το 2009 αναμένεται να επεκταθεί και στο 2018, υπό την προϋπόθεση ότι η κερδοφορία των εταιρειών θα κορυφωθεί έτσι ώστε να μη γίνουν οι αποτιμήσεις των μετοχών υπερβολικά ακριβές. Όπως επισημαίνει ο Robert Doll, επικεφαλής μετοχών της Nuveen Asset Management μιλώντας στο Bloomberg, «Η οικονομία και η κερδοφορία στις ΗΠΑ είναι σε αρκετά καλή πορεία. Αυτό μας έδωσε τις πολύ καλές αποδόσεις από τις αρχές του έτους και η τάση αναμένεται να συνεχιστεί». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, S&P 500 αναμένεται να αγγίξει τις 2.675 μονάδες, ενώ ο Dow Jones θα τρέξει στις 24.420 μονάδες το 2018.

ΣΤΟΝ ΡΥΘΜΟ ΤΗΣ ΕΚΤ ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΈΣ ΑΓΟΡΈΣ Οι ευρωπαϊκές μετοχές που «έκλεισαν» το 2017 με σχε-

86 | R E P O R T E R |

δόν διψήφια κέρδη, θα υποστηριχθούν από την ανάκαμψη της οικονομικής ανάπτυξης και των εταιρικών κερδών, αλλά ο ρυθμός ενδέχεται να επιβραδυνθεί με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να κινείται προς την οδό του tapering. Συγκεκριμένα, ο δείκτης των blue chips της Ευρωζώνης Εuro STOXX 50 αναμένεται να οδηγηθεί στις 3.850 μονάδες μέσα στο 2018. Παράλληλα, ο ευρύτερος πανευρωπαϊκός δείκτης STOXX 600 εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 7% το 2018, αφήνοντας πίσω τις μετοχές του Ηνωμένου Βασιλείου, οι οποίες παρά τη «στροφή» Μέι και τη διαφαινόμενη συμφωνία με Λονδίνου-Βρυξελλών περί… «soft Brexit», αναμένεται να χτυπηθούν από τις ανησυχίες που σχετίζονται με την έξοδο της χώρας από την Ευρωπαϊκή Έ νωση. Τέλος, ο ισπανικός δείκτης IBEX, ο οποίος επλήγη από το καταλανικό δημοψήφισμα, παραμένει ένα μεγάλο ερωτηματικό, με την πλειοψηφία των εκτιμήσεων ωστόσο να μιλούν για χαμηλές πτήσεις. Επειδή όμως «τα πάντα ρει», όπως έλεγε και ο «δικός μας» Ηράκλειτος, το Reporter φρόντισε να πάρει τη γνώμη και τριών «δικών μας» ειδικών, οι οποίοι γνωρίζουν καλά τα συμβαίνοντα στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη. Ας δούμε τι έχουν να μας πουν:

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΧΡΉΣΤΟΣ ΑΛΩΝΙΣΤΙΏΤΗΣ Currency Asset Manager

ΤΟ 2017 ΑΠΟΤΈΛΕΣΕ ΈΝΑ ΑΚΌΜΑ ΙΣΧΥΡΌ ΈΤΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΟΧΈΣ, ΜΕ ΤΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΌΤΗΤΑ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΕΊΤΑΙ ΓΙΑ ΕΒΔΟΜΆΔΕΣ ΣΕ ΙΣΤΟΡΙΚΆ ΧΑΜΗΛΆ ΕΠΊΠΕΔΑ. Παρά τους έντονους φόβους στο ξεκίνημα της χρονιάς, ο S&P 500 σημείωσε κέρδη πάνω από 20%. Το μεγαλύτερο πρόβλημα εστιάζεται στο γεγονός ότι ενώ οι επενδυτές έχουν διαπιστώσει ότι βρισκόμαστε σε περιβάλλον χαμηλών αποδόσεων, δεν έχουν διαμορφώσει ανάλογα τα χαρτοφυλάκιά τους με αποτέλεσμα να υπάρχει ελλιπέστατο asset allocation και μεγάλη ρευστότητα στα χαρτοφυλάκια. Το 2018 αναμένεται να είναι μια ακόμα θετική χρονιά για τις μετοχές σε Ευρώπη και Αμερική, με τα χαρτοφυλάκια να δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στην Ευρωζώνη. Για πρώτη φορά την τελευταία τριετία, δεν υπάρχει με-

γάλος όγκος αρνητικών αναλύσεων για τις τοποθετήσεις το 2018. Τα συστατικά στοιχεία για ένα ακόμα θετικό έτος συνοψίζονται στα εξής: μεγάλη ρευστότητα, βελτίωση της εταιρικής κερδοφορίας, μείωση της πολιτικής αβεβαιότητας, στήριξη από τις κεντρικές τράπεζες.

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΈΣ ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ Αμερική: Πρόσφατα η Fed αύξησε για μια ακόμα φορά τα επιτόκια στο 1,50%. Η αμερικανική οικονομία βαδίζει σε τροχιά ανάπτυξης για εννέα συνεχόμενα χρόνια και οι επενδυτές πλέον αυτό που θέλουν να δουν είναι αυτήν την αναπτυξιακή τροχιά να διατηρείται. Πλέον, τα περισσότερα δεδομένα που σχετίζονται με τη στήριξη της ανάπτυξης βρίσκονται στις κυβερνητικές αποφάσεις . Βασικός πυλώνας παραμένει το χαμηλό δολάριο. Δυο από τους κλάδους που έχουν αυξημένο ενδιαφέρον είναι ο τραπεζικός και ο ενεργειακός. Τόσο για τοποθετήσεις σε μετοχές όσο και σε ομόλογα. Οι επενδυτές που είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν λίγο παραπάνω, θα βρουν αξιολογότατες αποδόσεις σε ομόλογα του ενεργειακού κλάδου. Ευρώπη: Η τελευταία συνεδρίαση της ΕΚΤ, οδήγησε σε θεαματική ανοδική αναθεώρηση των αναπτυξιακών στόχων τόσο για φέτος όσο και για το 2018, όπως και για τον πληθωρισμό. Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση του πληθωρισμού είναι κάτι δυσκολότερο από τις εκτιμήσεις και αυτό το εί-

w w w.re porter.gr

Αγορές

δαμε και στην αμερικανική περίπτωση. Ωστόσο, η Ευρώπη αποτελεί μεγάλο επενδυτικό δέλεαρ για το 2018 και οι λόγοι συνοψίζονται στα ακόλουθα: απύθμενη ρευστότητα, επιθετική ανάκαμψη της οικονομίας, στήριξη από τις νεότερες οικονομίες της Ευρώπης (Βουλγαρία, Πολωνία, Τσεχία), επιθετικές ξένες επενδύσεις, εξάλειψη πολιτικού κινδύνου. Τούτων δοθέντων, συμπεραίνουμε ότι το ευρώ είναι πολύ πιθανό να κινηθεί ξανά έντονα ανοδικά το 2018, με στόχο το 1,2800-1,3300. Πιθανότατα εντός του 2018, η ΕΚΤ θα αλλάξει τη ρητορική της για τα επιτόκια δίνοντας ισχυρότατη στήριξη στο ευρώ. Κρυπτονομίσματα: Όσο η δυσπιστία μεγαλώνει σχετικά με το ρόλο και το μέλλον τους, τόσο μεγαλύτερο ενδιαφέρον υπάρχει. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ήρθαν για να μείνουν. Το μεγάλο στοίχημα το οποίο θα ανοίξει το δρόμο για ακόμα μεγαλύτερες αποδόσεις θα είναι η αποδοχή τους από μεγάλες εταιρίες, κυρίως retailers, κάτι που θα γίνει πιθανότατα εντός του 2018 και η σύνδεσή τους με την πραγματική οικονομία. Βέβαια όσο τα βλέμματα είναι «καρφωμένα» στο Bitcoin, τόσο θα χάνονται ευκαιρίες που υπάρχουν σε άλλα κρυπτονομίσματα. Οι επενδυτές θα πρέπει να αναζητήσουν ευκαιρίες σε άλλα κρυπτονομίσματα, να εξετάσουν την προοπτική τους και να επιλέξουν. Θα πρέπει ωστόσο να θυμούνται ότι πρόκειται για μια αγορά με θανατηφόρα μεταβλητότητα.

w w w.re porter.gr

ΒΑΣΊΛΗΣ ΚΟΣΜΆΣ Chief Investment Strategist της Hellenic Asset Management

ΤΟ 2017 ΚΛΕΊΝΕΙ ΜΕ ΥΨΗΛΈΣ ΑΠΟΔΌΣΕΙΣ, ΑΝΤΑΜΕΊΒΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΤΟΛΜΗΡΟΎΣ ΚΑΙ ΠΕΙΘΑΡΧΗΜΈΝΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΈΣ ΠΟΥ ΕΜΠΙΣΤΕΎΘΗΚΑΝ ΤΗ ΒΕΛΤΊΩΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΏΝ, ΔΙΈΒΛΕΨΑΝ ΤΗΝ ΙΣΧΥΡΉ ΕΤΑΙΡΙΚΉ ΚΕΡΔΟΦΟΡΊΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΊΣΤΗΚΑΝ ΤΙΣ ΣΧΕΤΙΚΆ ΛΙΓΟΣΤΈΣ ΣΥΓΚΥΡΊΕΣ ΠΟΥ ΟΙ ΑΓΟΡΈΣ ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΑΝ ΣΟΒΑΡΆ ΔΙΛΉΜΜΑΤΑ. Οι αποδόσεις ωστόσο, ήταν χαμηλότερες για όσους διατήρησαν κάποιο ποσοστό έκθεσης στο αμερικανικό νόμισμα που υποχώρησε έναντι όλων σχεδόν των “major currencies”, και ιδιαίτερα έναντι του ευρώ, αντανακλώντας αφενός κάποια δυσπιστία προς την αμερικανική ηγεσία κι αφε-

τέρου την κατάρριψη των πολιτικών ανησυχιών στην Ευρωζώνη. Μολονότι φέτος αποτέλεσε ρεκόρ… το πλήθος των ρεκόρ που καταγράφηκαν στα χρηματιστήρια και οι αποτιμήσεις δύσκολα πλέον μπορούν να χαρακτηριστούν “ελκυστικές”, εντούτοις, υπάρχει γόνιμο υπόβαθρο για θετικές αποδόσεις και το 2018. Πρόκειται για μια σπάνια ιστορικά συγκυρία συγχρονισμένης ανάπτυξης, με τις μείζονες οικονομίες, να απολαμβάνουν υψηλή απασχόληση, χαμηλό πληθωρισμό και άφθονη ρευστότητα. Επίσης, η καταναλωτική και επιχειρηματική εμπιστοσύνη βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα πολλών ετών, όπως και η πορεία των τιμών των ακινήτων στις περισσότερες μεγάλες οικονομίες είναι ανοδική, διαμορφώνοντας βάσιμες θετικές προσδοκίες. Στους παράγοντες που θα επηρεάσουν την πορεία των αγορών περιλαμβάνονται: - Η έκβαση της φορολογικής μεταρρύθμισης στις ΗΠΑ που επηρεάζει θέματα όπως ο επαναπατρισμός κεφαλαίων, η ροπή προς εγχώριες επενδύσεις, ο αντίκτυπος συγκεκριμένων λογιστικών μεγεθών στο αξιόχρεο των ασθενέστερων επιχειρήσεων, και πολλά άλλα. - Η επόμενη μέρα στη Federal Reserve υπό τ η ν κ α θ ο δ ή γ η σ η τ ο υ Jerome Powell, που θα κληθεί να διαχειριστεί τη συρρί-

κνωση του ενεργητικού της, προδιαγράφοντας εν πολλοίς το δρόμο και των άλλων μεγάλων Κεντρικών Τραπεζών. - Οι διαπραγματεύσεις για τις λεπτομέρειες του Brexit, ο αντίκτυπος του οποίου αν και δεν έχει πλήρως καταγραφεί, αναμένεται αναμφίβολα σημαντικός στο Τραπεζικό Σύστημα. - Ο σχηματισμός κυβέρνησης στη Γερμανία και οι επιπτώσεις στους μελλοντικούς συσχετισμούς της ΕΚΤ και συνολικά στην πρόοδο της ευρωπαϊκής ενοποίησης. - Τα μηνύματα που στέλνει η, όλο και πιο επίπεδη, καμπύλη αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων, που ορισμένοι ερμηνεύουν ως απόρροια κινήσεων μεταξύ θεσμικών επενδυτών, ενώ άλλοι εκλαμβάνουν ως προάγγελο οικονομικής επιβράδυνσης ή και πιθανής ύφεσης στις ΗΠΑ. - Η “αφύσικη” απουσία μεταβλητότητας, που μπορεί να αποδειχθεί ένδειξη ανεπίτρεπτου εφησυχασμού εγκυμονώντας ακραίες μελλοντικές αντιδράσεις των αγορών. Οι πιθανές γεωπολιτικές εξάρσεις (Βόρεια Κορέα, Μέση Ανατολή) μπορούν μόνο να κατονομαστούν, καθώς όποιες δυσμενείς επιπτώσεις τους δεν μπορούν να ποσοτικοποιηθούν. Στο σύνθετο αυτό τοπίο, πιστεύουμε ότι το μετοχικό ρίσκο “αξίζει περισσότερο” από το ομολογιακό. Περισ-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 87

Αγορές

σότερη αξία βρίσκουμε ειδικότερα στις μετοχές της Ευρωζώνης, τις Ιαπωνικές και τις Αναδυόμενες Ασιατικές, όπου τα θεμελιώδη είναι πιο πειστικά. Παράλληλα, έχοντας επίγνωση ότι σε ορισμένους κλάδους οι αποτιμήσεις είναι πολύ απαιτητικές αποφεύγουμε να τοποθετούμαστε συνολικά σε κάποια αγορά, αλλά επιλεκτικά, αναζητώντας τοποθετήσεις με ισχυρές ενδείξεις ποιότητας και βιωσιμότητας. Πιστεύουμε ότι ο παράγοντας “value” και “equity income” θα συγκεντρώσει μεγαλύτερο ενδιαφέρον το 2018, αντλώντας κεφάλαια που τώρα βρίσκονται τοποθετημένα σε στρατηγικές “growth” και “momentum”. Απεναντίας, εν μέσω προοπτικών ανάπτυξης και νομισματικής σύσφιξης, οι αποδόσεις των ομολόγων πιθανώς θα ενισχυθούν και τα πιστωτικά spreads θα διευρυνθούν, προκαλώντας δυνητικές απώλειες στους επενδυτές. Για την επίτευξη θετικών αποδόσεων, ενδεχομένως θα απαιτηθεί ανάληψη μεγαλύτερου πιστωτικού και επιτοκιακού ρίσκου, που δεν είναι ενδεδειγμένη επιλογή για τους πιο συντηρητικούς που συχνά ακολουθούν αυτή την κατεύθυνση. Συνεπώς, θα χρειαστεί ακόμη μεγαλύτερη επιμέλεια στην προσέγγιση των συντηρητικών χαρτοφυλα-

88 | R E P O R T E R |

κίων, οπωσδήποτε μέσω αυξημένης επενδυτικής διασποράς σε όλο το φάσμα των ομολογιακών τοποθετήσεων. Στην Ελλάδα, η οικονομία επιστρέφει σε αναπτυξιακό δρόμο, κερδίζοντας την αναγνώριση των Θεσμών και της αγοράς ομολόγων. Πρέπει ωστόσο να γίνουν περισσότερες ενέργειες προσέλκυσης “παραδοσιακών” επενδυτών και σε τομείς εκτός Τουρισμού και NPLs, στοχεύοντας πρωτίστως σε υψηλότερη Απασχόληση. Πρέπει ακόμα η χώρα να επαναπροσελκύσει εγχώρια επιχειρηματικά κεφάλαια που παραμένουν αδρανή, αναμένοντας μεγαλύτερη ορατότητα και πιο φιλικές πολιτικές για επενδύσεις. Αναμφίβολα, διαμορφωτής της ψυχολογίας παραμένει ο Τραπεζικός κλάδος όπου διατηρούνται ακόμη σημαντικά ερωτηματικά, που συνδέονται τόσο με εγχώριες προκλήσεις (μείωση των NPEs, ανάκτηση καταθέσεων, κεφαλαιακή θωράκιση) όσο και με διεθνείς εξελίξεις (χρόνος και πλαίσιο των stress tests, εφαρμογή του προτύπου IFRS 9, πιθανή απώλεια του waiver από την ΕΚΤ κ.ά.). Το 2018 θα πρέπει να διευθετηθούν οριστικά τα μείζονα θέματα και οι Τράπεζες να γίνουν εκ νέου πυλώνας ανάπτυξης.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ας αλλά και πρόσθετα οφέλη από τη μειωμένη φορολογία που προωθεί ο Ντόναλντ Τραμπ.

ΣΈΡΓΙΟΣ ΜΕΛΑΧΡΟΙΝΌΣ Χρηματιστηριακός αναλυτής

ΟΙ ΑΓΟΡΈΣ ΧΡΉΜΑΤΟΣ ΉΤΑΝ ΠΆΝΤΑ ΕΚΤΕΘΕΙΜΈΝΕΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΕΜΒΆΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΏΝ ΤΡΑΠΕΖΏΝ. ΑΠΌ ΤΟ 2009 ΚΑΙ ΎΣΤΕΡΑ ΈΧΟΥΜΕ ΖΉΣΕΙ ΤΑ ΘΕΤΙΚΆ ΚΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΆ ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΈΝΩΝ ΠΑΡΕΜΒΆΣΕΩΝ ΟΙ ΟΠΟΊΕΣ ΉΤΑΝ ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΕΣ ΎΣΤΕΡΑ ΑΠΌ ΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΚΡΊΣΗ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΤΟ 2007 ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΎΣΤΕΡΑ ΑΠΌ ΤΗ ΚΡΊΣΗ ΧΡΈΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΏΝΗ. Το 2017 η FED άρχισε να αποσύρει τα μέτρα πιστωτικής χαλάρωσης, την προσφορά χρήματος δηλαδή, μέσω αγοράς ομολόγων από την αγορά. Παρόλα αυτά η αγορά μετοχών αντί να υποχωρήσει, σημείωσε νέα υψηλά, καθώς οι εταιρείες αναμένουν περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομί-

Το εύλογο ερώτημα είναι αν θα συνεχιστεί αυτή η εικόνα το 2018. Η πρόθεση της FED είναι να προχωρήσει σε ήπιες αυξήσεις επιτοκίων που ενδεχομένως να φτάσει στο επίπεδο του 2% προς το τέλος του 2018. Αυτό σημαίνει ότι η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς ομολόγου θα είναι περίπου στο 2,8% που σημαίνει πτώση της τιμής των κρατικών αμερικανικών ομολόγων. Πιο ευαίσθητα στις αυξήσεις επιτοκίων, άρα πιο επιθετικά σε διόρθωση τιμών, θα είναι τα εταιρικά ομόλογα και ιδιαίτερα αυτά με χαμηλή αξιολόγηση. Η αγορά των αμερικανικών μετοχών στο 2017 είδε να πραγματοποιούνται οι προσδοκίες που δημιουργήθηκαν στα τέλη του 2016 με την εκλογή Τραμπ . Ο νέος πρόεδρος είχε υποσχεθεί μείωση της φορολογίας και ενίσχυση της τοπικής παραγωγής. Καθώς οι τιμές των μετοχών είναι σε ιστορικά υψηλό, θα πρέπει να η αγορά να βρει μια πολύ καλή ιστορία για να παραμείνουν σε αυτά τα επίπεδα. Το ΑΕΠ των ΗΠΑ εντός 2017 γνώρισε ανάπτυξη2,2% ενώ προβλέπεται άνοδος 2,5% για το 2018 και 2,1% για το

w w w.re porter.gr

Aγορές

2019. Το κορυφαίο τρίμηνο ανάπτυξης αναμένεται να είναι το πρώτο του 2018 με 2,7% ανάπτυξη ενώ από εκεί και πέρα αναμένονται οι ρυθμοί να βαίνουν μειούμενοι. ( Q2 2018 2.6% , Q2 2018 2.4%, Q2 2018 2.2% , Q1 2018 2.1% ). Με αυτά τα δεδομένα ο κίνδυνος των μετοχών είναι σημαντικά αυξημένος για το 2018. Στην Ευρωζώνη, όπου τα πράγματα εξελίσσονται με μια υστέρηση σε σχέση με τις ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει αποφασίσει από τον επόμενο μήνα να περιορίσει τις αγορές παγίων ( το γνωστό QE ) από τα 60 δισ. ευρώ το μήνα στα 30. Στόχος της είναι να ολοκληρώσει το πρόγραμμα αγορών τον Ιανουάριο του 2019. Το πιθανότερο είναι ότι μαζί με το QE θα τερματιστεί και η περίοδος αρνητικών επιτοκίων για τα κράτη της Ευρωζώνης. Αυτό σημαίνει πτώση των τιμών σε κρατικά και εταιρικά ομόλογα. Να σημειώσουμε εδώ ότι η ECB αναμένεται το πρώτο τρίμηνο του 2019 να αυξήσει και τα επιτόκια του euro. Οι εκτιμήσεις της ECB για την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη είναι μειωμένες για το 2018 σε σχέση με το 2017 όπως επίσης και για το 2019. Για το 2018 εκτιμάται ότι θα μειωθεί και ο πληθωρισμός. Συνήθως, ο συνδυασμός προσδοκίας ανόδου επι-

w w w.re porter.gr

τοκίων, μειωμένης ανάπτυξης με χαμηλό πληθωρισμό και χωρίς παροχή ρευστότητας από τις Κεντρικές Τράπεζες, αυξάνει το κίνδυνο για τις τιμές των μετοχών. Όσον αναφορά τις ισοτιμίες για την αρχή του έτους πιθανόν οι συνθήκες να ευνοούν την ενίσχυση του Αμερικανικού νομίσματος. Όσο όμως θα πλησιάζουμε προς το τέλος του 2018 και καθώς θα έχουμε καλύτερη εκτίμηση για τους στόχους τις ECB, οι προσδοκίες μάλλον θα είναι υπέρ του ευρώ. Όσον αφορά την ελληνική αγορά ομολόγων είναι πολύ πιθανό οι αποδόσεις

των ομολόγων να σταθεροποιηθούν στα τρέχοντα ή και σε χαμηλότερα επίπεδα για όσο καιρό διαρκεί το πρόγραμμα στήριξης. Την αγορά μετοχών στην Ελλάδα καλύτερα να τη χωρίσουμε σε δύο μέρη· στις τραπεζικές και στις μη τραπεζικές μετοχές. Οι μη τραπεζικές εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης έχουν καταφέρει να βρεθούν σε επίπεδα τιμών του 2014 ή άλλες περιπτώσεις σε ιστορικά υψηλά. Τα περιθώρια ανόδου για αυτές, εξαρτώνται εκτός από τα τοπικά θέματα και από την πορεία των ευρωπαϊκών μετοχών. Οι ελληνικές τράπεζες είναι

ένα άλλο κεφάλαιο καθώς έχουν μπροστά τους πολλές προκλήσεις, όπως για παράδειγμα τα stress tests, την εφαρμογή των ΙFS’s 9 και την αναπροσαρμογή των προβληματικών περιουσιακών τους στοιχείων. Το μόνο σίγουρο για τις μετοχές τους είναι ότι το 2018 θα έχουν σημαντική μεταβλητότητα! Ευχόμενοι λοιπόν «καλό και δημιουργικό 2018» αξίζει να θυμίσουμε ότι ο μόνος τρόπος που υπάρχει για να αντιμετωπίσουμε τις αγορές είναι η συνειδητοποίηση του κινδύνου τους και να τον διαχειριστούμε προσεκτικά.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 89

Ανάπτηξη

90 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

w w w.re porter.gr

Ανάπτυξη

ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΟ 2018; ΘΑ ΘΈΛΑΜΕ ΜΕΝ, ΑΛΛΆ… ΤΟΥ ΒΥΡΩΝΑ ΖΑΝΝΟΥ

ΤΟ ΖΗΤΟΎΜΕΝΟ ΦΈΤΟΣ ΑΠΌ ΌΛΟΥΣ ΑΝΕΞΑΙΡΈΤΩΣ ΤΟΥΣ ΈΛΛΗΝΕΣ, ΕΊΝΑΙ Η ΔΙΑΚΟΠΉ ΤΗΣ ΎΦΕΣΗΣ ΚΑΙ Η ΈΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ. ΠΡΟΥΠΌΘΕΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΎΜΕ ΣΕ ΘΕΤΙΚΌ ΡΥΘΜΌ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ. ΌΧΙ ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΑ ΟΙ ΞΈΝΕΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΑΛΛΆ ΚΑΙ – ΠΡΩΤΊΣΤΩΣ- ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΈΣ. ΌΛΟΙ ΑΝΑΖΗΤΟΎΝ ΤΟΥΣ ΞΈΝΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΈΣ ΧΩΡΊΣ ΝΑ ΛΑΜΒΆΝΟΥΝ ΥΠΌΨΗ ΤΟΥΣ ΌΤΙ ΟΙ ΞΈΝΟΙ ΔΕΝ ΘΑ ΕΠΕΝΔΎΣΟΥΝ ΑΝ ΠΡΏΤΑ ΔΕΝ ΔΟΥΝ ΤΟΥΣ ΈΛΛΗΝΕΣ ΝΑ ΕΠΕΝΔΎΟΥΝ. ΚΑΙ ΕΊΝΑΙ ΛΟΓΙΚΌ ΑΥΤΌ ΔΙΌΤΙ ΠΆΝΤΑ ΟΙ ΝΤΌΠΙΟΙ ΞΈΡΟΥΝ ΚΑΛΎΤΕΡΑ ΤΟΥΣ ΚΙΝΔΎΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ ΣΕ ΚΆΘΕ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ.

w w w.re porter.gr

Όμως οι Έ λληνες δεν επενδύουν, όχι επειδή δεν έχουν χρήματα, υπάρχουν πολλοί με αρκετά χρήματα κυρίως στο εξωτερικό που θα ήταν διατεθειμένοι να τα φέρουν στην Ελλάδα και να επενδύσουν αν ένοιωθαν ασφάλεια και αν υπήρχαν ευκαιρίες. Και ενώ υποτίθεται ότι ευκαιρίες υπάρχουν λόγω υποχώρησης των αξιών επί πολλά χρόνια, οι Έλληνες δεν νοιώθουν ασφαλείς για να φέρουν τα χρήματα τους πίσω στην πατρίδα. Και δεν νοιώθουν ασφαλείς λόγω κυρίως της κρατικής αυθαιρεσίας και του σταθερά υψηλού πολιτικού κινδύνου. Ενώ λοιπόν το ζητούμενο είναι η ανάπτυξη, αυτή εμποδίζεται και από οικονομικούς και από πολιτικούς παράγοντες.

ΈΛΛΕΙΨΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΗΣ Η έλλειψη χρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων είναι ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια για την ανάπτυξη της οικονομίας. Αυτή όμως δεν οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην αδυναμία των τραπεζών αλλά και σε άλλους παράγοντες, μεταξύ των οποίων οι σημαντικότεροι είναι η αδυναμία των δανειοληπτών να καλύψουν τα αναγκαία κριτήρια χρηματοδότησης και χαμηλές αποδόσεις κεφαλαίου που καθιστούν το δάνειο ασύμφορο.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 91

Ανάπτυξη

Ελάχιστες επιχειρήσεις και ακόμη λιγότεροι ιδιώτες διαθέτουν τα αναγκαία κριτήρια για χρηματοδότηση με τους νέους κανόνες των τραπεζών. Για να πάρει πχ στεγαστικό δάνειο ένας ιδιώτης θα πρέπει να βάλει από δικά του χρήματα το 25% της αξίας του ακινήτου, να διαθέτει μια φορολογική δήλωση που να αποδεικνύει ότι ο δανειολήπτης έχει το εισόδημα για να πληρώνει άνετα τη δόση του δανείου και να μην έχει καμία αναφορά σε Τειρεσία, να μην έχει δάνεια σε καθυστέρηση και κανένα απλήρωτο λογαριασμό σε τράπεζα. Αυτά τα τρία αναγκαία κριτήρια ελάχιστοι πλέον μπορούν να τα καλύψουν. Όσον αφορά στις επιχειρήσεις, ελάχιστες είναι αυτές που καλύπτουν τα κριτήρια χρηματοδότησης, παρόλο που οι τραπεζίτες αναγνωρίζουν πως έχουν καλές προοπτικές και δεν φοβούνται να τους δώσουν δάνεια. Δεν φοβούνται μεν, δεν τους επιτρέπεται από τους κανονισμούς, δε. Τέλος, οι πολύ καλές επιχειρήσεις που καλύπτουν όλα τα κριτήρια χρηματοδοτήσεων, δεν θέλουν δάνεια. Και δεν θέλουν, όχι επειδή

92 | R E P O R T E R |

διαθέτουν το χρήμα για να επενδύσουν από δικά τους κεφάλαια, αλλά επειδή η απόδοση των επιχειρηματικών κεφαλαίων είναι χαμηλή. Μια υγιής επιχείρηση θα δανεισθεί για να επενδύσει αν το κόστος του δανείου είναι αρκετά χαμηλότερο από την απόδοση της επένδυσης. Όμως λόγω της κρίσης, οι αποδόσεις είναι πολύ χαμηλές και αν μια εταιρία δουλεύει με περιθώριο κέρδους πχ 10% και το κόστος του δανείου μαζί με φόρους κλπ είναι σχεδόν 10% ή και περισσότερο, δεν συμφέρει την επιχείρηση να πάρει δάνειο και να επενδύσει. Έ τσι λοιπόν, οι μεν τράπεζες θέλουν να δώσουν δάνεια και δεν βρίσκουν σε ποιόν να τα δώσουν, οι δε ιδιώτες και οι επιχειρήσεις, ή δεν καλύπτουν τα κριτήρια χρηματοδότησης, είτε δεν τους συμφέρει να δανειστούν. Υπό αυτές τις συνθήκες, η χρηματοδότηση της ανάπτυξης δεν επιτυγχάνεται. Βασική προυπόθεση για να υπάρξει ανάπτυξη είναι να αυξηθεί η αποδοτικότητα των επενδύσεων και να αυξηθεί το περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων. Με το σημερινό κόστος των ασφαλιστικών εισφορών, της γραφειοκρατίας και των φόρων, μια αύξηση της αποδο-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

τικότητας των επιχειρήσεων δεν είναι ορατή.

ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΑΒΕΒΑΙΌΤΗΤΑ Ούτε οι Έ λληνες ούτε οι ξένοι θέλουν να επενδύσουν υπό αυτές τις συνθήκες πολλώ δε μάλλον επειδή πάνω από όλα αυτά υπάρχει η πολιτική αβεβαιότητα αλλά και η εχθρότητα του ελληνικού δημοσίου και του πολιτικού κόσμου έναντι των επιχειρήσεων και του κέρδους. Η πολιτική αβεβαιότητα που κυριάρχησε την τελευταία δεκαετία παραμένει, καθώς η κυβέρνηση των Συριζανέλ δεν έχει υιοθετήσει πολιτικά τις μεταρρυθμίσεις με αποτέλεσμα να μη μπορεί να πείσει τους επενδυτές για τη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος, ούτε φυσικά για την απόδοση των επενδύσεων τους. Η πολιτική αβεβαιότητα εξαρτάται τελικά όχι από το αν ο Σύριζα είναι στην κυβέρνηση αλλά ενδεχομένως και με τον ρόλο του ως αντιπολίτευση. Διότι ακόμη και στην περίπτωση που εκλεγεί και διαμορφώσει κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία, εάν ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση ξαναφορέσει τις κουκούλες και ξαναβγεί στους δρόμους, ούτε η επόμενη κυβέρνηση θα μπορέσει να περάσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που θα μειώσουν το κόστος

ΕΆΝ ΔΕΝ ΑΛΛΆΞΕΙ ΑΥΤΉ Η ΚΑΤΆΣΤΑΣΗ, ΑΝ ΔΕΝ ΜΕΙΩΘΕΊ ΜΈΣΩ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΊΣΕΩΝ ΤΟ ΚΌΣΤΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΊΟΥ, ΔΕΝ ΘΑ ΜΕΙΩΘΟΎΝ ΟΙ ΦΌΡΟΙ, ΟΎΤΕ ΤΑ ΆΛΛΑ ΚΌΣΤΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΊΑΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΘΑ ΒΕΛΤΙΩΘΕΊ ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ

του δημοσίου και τελικά όλα τα κόστη παραγωγής των επιχειρήσεων. Η πολιτική αβεβαιότητα λοιπόν εξαρτάται όχι μόνο από το πώς πολιτεύεται η εκάστοτε κυβέρνηση αλλά και από τη στάση της αντιπολίτευσης. Όσον αφορά στην εχθρότητα του δημοσίου και του πολιτικού κόσμου εναντίον των επιχειρήσεων, αυτό είναι μια παλιά ιστορία στην Ελλάδα που δεν φαίνεται να αλλάζει. Το ελληνικό πολιτικό σύστημα στηρίζεται

w w w.re porter.gr

Ανάπτυξη

στην σχέση του με τους δημοσίους υπαλλήλους, χρησιμοποιεί το δημόσιο χρήμα ως μέσον εξαγοράς ψήφων, διατηρεί και αυξάνει όποτε μπορεί τις πελατειακές σχέσεις με τους ψηφοφόρους. Στο πλαίσιο αυτό, οι πολιτικοί δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να μειώσουν το μέγεθος και την ισχύ του Δημοσίου, με αποτέλεσμα να συντηρούνται πολύ υψηλά οι δημόσιες δαπάνες και να απαιτείται πολύ υψηλή φορολογία για να πληρωθούν.

w w w.re porter.gr

Εάν δεν αλλάξει αυτή η κατάσταση, αν δεν μειωθεί μέσω μεταρρυθμίσεων το κόστος του δημοσίου, δεν θα μειωθούν οι φόροι, ούτε τα άλλα κόστη της γραφειοκρατίας και δεν θα βελτιωθεί το επιχειρηματικό περιβάλλον. Μια εναλλακτική για την ανάπτυξη θα μπορούσε θεωρητικά να προσφέρει ο δημόσιος τομέας. Όμως αυτό δεν είναι εφικτό τη σημερινή εποχή καθώς το δημόσιο δεν δι-

αθέτει χρήματα για επενδύσεις. Το πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων είναι πολύ περιορισμένο και συνήθως περικόπτεται τελικά και δεν υλοποιείται διότι τα χρήματα χρησιμοποιούνται για να καλύψουν άλλες τρύπες δαπανών. Συνεπώς δημόσιες επενδύσεις ικανές να πυροδοτήσουν μια έστω και στοιχειώδη ανάπτυξη δεν υπάρχουν. Για να βελτιωθεί λοιπόν η κατάσταση και να υπάρξουν θετικές προοπτικές ανάπτυ-

ξης θα πρέπει να αλλάξει η σχετική βαρύτητα των δυο τομέων στην οικονομία. Να μειωθεί η βαρύτητα του δημοσίου και να αυξηθεί η βαρύτητα του ιδιωτικού τομέα. Πράγμα που ο πολιτικός κόσμος αρνείται να κάνει. Το πότε λοιπόν θα έρθει η ανάπτυξη στην Ελλάδα, το τι είδους ανάπτυξη θα είναι αυτή, εξαρτάται δυστυχώς από τη βούληση των πολιτικών μας να αλλάξουν και αυτή η βούληση δεν υπάρχει.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 93

ΤΟ ΠΑΙΧΝΊΔΙ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΏΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ

- ΟΙ ΠΡΟΒΛΈΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 2018 ΤOY ΣΠΥΡΟΥ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ

Σύμφωνα με την κυβέρνηση, ο προϋπολογισμός του 2018 είναι ο τελευταίος της μνημονιακής εποχής και οι προκλήσεις για την επίτευξη των στόχων είναι πολλές και μεγάλες. Την ίδια ώρα, ωστόσο, όλες οι εκτιμήσεις και οι αναλύσεις για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας συνομολογούν πως η επίτευξη των στόχων τόσο για το 2018, όσο και για τα επόμενα χρόνια, εξαρτάται από την σωστή εφαρμογή των συμφωνημένων με τους θεσμούς μεταρρυθμίσεων.

w w w.re porter.gr

Η επιτροπεία σίγουρα δεν τελειώνει το 2018, αναμφισβήτητα, όμως, είναι μία εξαιρετικά κρίσιμη χρονιά για το μέλλον. Είναι άλλωστε μία χρονιά που προβλέπεται αύξηση της ανάπτυξης, ενώ η χώρα μας θα πρέπει για πρώτη φορά να πιάσει το στόχο του 3,5% στο πρωτογενές πλεόνασμα. Είναι εφικτό; Οι πιο σημαντικοί «παίκτες» του Greek Story βάζουν κάτω τους αριθμούς και προσπαθούν να βγάλουν άκρη. Ας δούμε πού συμπίπτουν και πού υπάρχουν οι πιο σημαντικές αποκλίσεις.

O ΑΙΣΙΌΔΟΞΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΌΣ ΤΗΣ ΚΥΒΈΡΝΗΣΗΣ Πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,82% του ΑΕΠ και ανάπτυξη 2,5% προβλέπει για το νέο έτος ο προϋπολογισμός που ψηφίστηκε στη Βουλή. Το ΥΠΟΙΚ έχει «βαφτίσει» τον συγκεκριμένο προϋπολογισμό ως τον τελευταίο που κατατίθεται στο πλαίσιο του μνημονίου. Η πραγματικότητα είναι, όμως, πως αφήνει και πολλές… ουρές για τα επόμενα χρόνια. Σε άλλα βασικά του σημεία ο προϋπολογισμός προβλέπει αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων στο 11,4% (από +5,1% εφέτος), ενώ οι εισαγωγές θα αυξηθούν κατά 4,6% και οι εξαγωγές κατά 3,8%. Η ανεργία προβλέπεται να υποχωρήσει το 2018 στο 18,4% από 19,9% το `17, ενώ ο εναρμονισμένος πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 0,8% από 1,2% εφέτος. Το δημόσιο χρέος προβλέπεται να διαμορφωθεί το 2018 στο 179,8% του ΑΕΠ (332 δισ. ευρώ) από 178,2% του ΑΕΠ (318,3 δισ. ευρώ) εφέτος. 2018 2018 2018

ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ

w w w.re porter.gr

ΠΡΩΤΟΓΕΝΈΣ ΠΛΕΌΝΑΣΜΑ

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

| R E P O R T E R | 95

Οικονομία

ΚΟΜΙΣΙΌΝ:

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΦΙΚΤΆ ΤΑ ΠΛΕΟΝΆΣΜΑΤΑ 2019 2018

ΤΡΆΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ:

ΚΟΜΒΙΚΉΣ ΣΗΜΑΣΊΑΣ ΟΙ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ Προβλέψεις κοντά σε αυτές της ελληνικής κυβέρνησης έχει κάνει η Τράπεζα της Ελλάδας, με τον Γιάννη Στουρνάρα να επισημαίνει, ωστόσο, πως πολλά θα εξαρτηθούν, τόσο από την εφαρμογή του προγράμματος, όσο, όμως και από την προσέλκυση επενδύσεων. Για τα έτη 2018 και 2019, ο

ρυθμός ανάπτυξης σύμφωνα με την ΤτΕ αναμένεται να επιταχυνθεί σε 2,4% και 2,7% αντίστοιχα. Οι προβλέψεις αυτές βασίζονται κυρίως στην υπόθεση ότι το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων θα εφαρμοστεί ομαλά και σύμφωνα με το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα. Ο Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας πρόσφατα στο πλαίσιο του Ευρώ - Αραβικού συνεδρίου, εκτίμησε πως η Ελλάδα μπορεί να γίνει ελκυστικός τόπος για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, εφόσον η οικονομική πολιτική παραμείνει συνετή και μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018.

Υπερπλεόνασμα και το 2018 αναμένει για την Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις φθινοπωρινές της προβλέψεις, καθώς υπολογίζει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει το 3,9% του ΑΕΠ, έναντι στόχου για 3,5% του ΑΕΠ. Για το 2019 εκτιμά ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφωθεί στο 3,7% του ΑΕΠ – και πάλι πάνω από τον στόχο. Η Κομισιόν προβλέπει επίσης επιτάχυνση της ανάκαμψης (ΑΕΠ: 2,5% το 2018), αύξηση των επενδύσεων και της ιδιωτικής κατανάλωσης, θετική πορεία των εξαγωγών και μεγάλη συμβολή του τουριστικού τομέα. Όλα αυτά, όμως, και στις προβλέψεις της ΕΕ, εξαρτώνται από την πιστή εφαρμογή του προγράμματος και την αποφυγή καθυστερήσεων.

2018

ΑΝΑΠΤΥΞΗ 96 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

2018

ΔΝΤ ΜΕ ΤΟ ΒΛΈΜΜΑ ΣΤΟ ΧΡΈΟΣ Το ΔΝΤ από την πλευρά του προβλέπει πως η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,6% το 2018 και κατά 1,9% του ΑΕΠ το 2019. Για τις καθαρές επενδύσεις το Ταμείο βλέπει αύξηση κατά 11,8% το 2018 και κατά 13,1% το 2019. Για το δημοσιονομικό έλλειμμα εκτιμά πως θα ανέλθει σε 1,1% το 2018 και πως το 2019 θα υπάρξει δημοσιονομικό πλεόνασμα 0,2%. Για το δημόσιο χρέος, που διαχρονικά το Ταμείο θεωρεί εξαιρετικά σημαντικό για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, εκτιμά πως θα ανέλθει σε 184,5% του ΑΕΠ το 2018 και σε 177,9% του ΑΕΠ το 2019. w w w.re porter.gr

Οικονομία

ΤΡΆΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΟΊΚΟΙ ΑΞΙΟΛΌΓΗΣΗΣ ΣΕ… ΑΝΑΜΟΝΉ Ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας 2,2% το 2018 προβλέπει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) στην τελευταία έκθεσή της. Πιο χαμηλές εκτιμήσεις από τη Citigroup που για το 2018 βλέπει ανάπτυξη που θα αγγίξει το 1,5%, αριθμός στον οποίο θα παραμείνει στάσιμη και το 2019. Επιπλέον, για το 2020 βλέπει ανάπτυξη του ΑΕΠ στο 1,6% και το 20212022 πτώση στο 1,5%. Όσον αφορά τον πληθωρισμό, αναμένεται να διαμορφωθεί στο 1,2%, πραγματοποιώντας ακολούθως «προσγείωση» στο 0,2% και το 0,1%, το 2018 και το 2019 αντίστοιχα και διαδοχικές αυξήσεις στο 0,7%, το 1% και το 1,3%, το 2020, το 2021 και το 2022 αντίστοιχα. Στο παιχνίδι των εκτιμήσεων της ελληνικής οικονομί-

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ας συμμετέχουν ασφαλώς και οι οίκοι αξιολόγησης, οι οποίοι προβλέπεται να προχωρήσουν σε νέες αναβαθμίσεις της χώρας μας, εφόσον φυσικά επιτευχθούν οι στόχοι που ορίζονται στον προϋπολογισμό. Οι σημαντικότεροι οίκοι αξιολόγησης, Moody’s, Fitch, και Standard & Poor’s εκtιμούν πως η έγκαιρη ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης και οι αποφάσεις που θα ληφθούν από τότε και μετά στο Eurogroup είναι τα σημεία κλειδιά που θα αναβαθμίσουν την Ελλάδα στο «τερέν» των διεθνών αγορών και των επενδυτών. Για την ώρα οι οίκοι αξιολόγησης τηρούν στάση αναμονής για νέες αναβαθμίσεις, ωστόσο, αν το χρονοδιάγραμμα επιτευχθεί με επιτυχία, τότε αναμένεται να προχωρήσουν σε κάποιου είδους… επιβράβευση της χώρας μας για τις προσπάθειές της. Τέλος, να σημειωθεί πως οι Οίκοι υπογραμμίζουν την ανάγκη σταθεροποίησης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων, σε συνδυασμό με την επιτυχή πραγματοποίηση των πλειστηριασμών.

EBRD CITIGROUP

w w w.re porter.gr

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

2018 2019

«ΠΡΟΣΓΕΙΩΜΈΝΟΣ» ΟΟΣΑ

Επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας από το 1,4% το 2017 στο 2,3% το 2018 προβλέπει ο ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) σε σχετική έκθεσή του. Ο οργανισμός επαναλαμβάνει τη θέση του για την ανάγκη περαιτέρω αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, ενώ για το έτος 2019 ο ΟΟΣΑ προβλέπει ρυθ-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

μό ανάπτυξης 2%. Για την ανεργία, ο ΟΟΣΑ προβλέπει τη μείωση του ποσοστού της στο 20,5% το 2018, ενώ για το 2019 αναμένει να υποχωρήσει ακόμη περισσότερο στο 19,5%. Για το δημόσιο χρέος, ο ΟΟΣΑ σημειώνει ότι μία σταθερή πτωτική πορεία του απαιτεί βιώσιμες προσπάθειες για την ενίσχυση της δυνητικής παραγωγής και πρόσθετη αναδιάρθρωση χρέους. Προβλέπει ότι το δημόσιο χρέος (με βάση τον ορισμό του Μάαστριχτ) θα μειωθεί εφέτος στο 177,9% του ΑΕΠ από 180,8% το 2016 και θα υποχωρήσει περαιτέρω στο 172,8% το 2018 και στο 169,3% το 2019.

| R E P O R T E R | 97

98 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

w w w.re porter.gr

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ

2018

ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤHΣ ΝΈΝΑΣ ΣΏΚΟΥ

Χρονιά με ισχυρή ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας, που αναμένεται να φτάσει ακόμη και το 4%, θα είναι το 2018, σύμφωνα με τις προβλέψεις διεθνών οργανισμών και μεγάλων τραπεζών. Αν οι προβλέψεις επαληθευθούν, τότε θα μιλάμε για τη χρονιά με την καλύτερη επίδοση από το 2011. Οι οικονομολόγοι, πάντως, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για κυρίως δύο παράγοντες ικανούς να οδηγήσουν σε αποσταθεροποίηση: την -ακόμη όχι ξεκάθαρη- πολιτική του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και τις επιπτώσεις των δύσκολων διαπραγματεύσεων για το Brexit

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 99

ΟΟΣΑ

ΥΨΗΛΌ ΟΚΤΑΕΤΊΑΣ, ΑΛΛΆ... : Ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ) προβλέπει υψηλό οκταετίας που θα φτάσει το 2018 το 3,7% με πρόβλεψη για πτώση στο 3,6% το 2019 (-2,7%). Αποδίδει την πρόβλεψη για υποχώρηση το 2019 στις αναιμικές επενδύσεις μέσα στους επόμενους μήνες, ενώ εκφράζει ανησυχία και για τα επικίνδυνα επίπεδα χρέους, τα οποία περιορίζουν τα περιθώρια για περαιτέρω ανάπτυξη. Διαπιστώνει ακόμη ότι παρά τη μείωση της ανεργίας,

100 | R E P O R T E R |

δεν έχουν επέλθει σταθερά πραγματικά μισθολογικά οφέλη. «Οι εταιρείες δεν επενδύουν αρκετά για να αντισταθμίσουν τις απώλειες στα υπάρχοντα περιουσιακά στοιχεία και επενδύουν ακόμη λιγότερα για τη μελλοντική ανάπτυξη» λέει η επικεφαλής οικονομολόγος του ΟΟΣΑ Κατρίν Μαν. Στο ίδιο μήκος κύματος και η δήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΟΟΣΑ, Ανχέλ Γκουρία, ο οποίος εκφράζει αμφιβολία για τη σταθερότητα της ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα λόγω υψηλού ιδιωτικού χρέους. Αναλυτικότερα, ο ΟΟΣΑ προβλέπει πως εντός του 2018 η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη θα τρέξει με τον υψηλότερο ρυθμό της δεκαετίας, στο 2,1%, ενώ το 2019 θα υπάρξει υποχώρηση στο 1,9%. Για τις ΗΠΑ προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2,5% το 2018 (χάρη στη μείωση του εταιρικού φόρου) και 2,1% το 2019. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα καταγράψει επιβράδυνση λόγω της αβεβαιότητας για το Brexit, στο 1,2% το 2018 και στο 1,1% το 2019. Για την Κίνα προβλέπει επιβράδυνση από 6,8% το 2017 σε 6,6% το 2018 και 6,4% το 2019 λόγω χειρότερων επιδόσεων στις εξαγωγές. Για τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, τη Γερμανία, προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ στο 2,3% το 2018 και 1,9% το 2019.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΑΙΣΙΌΔΟΞΕΣ ΤΡΆΠΕΖΕΣ Πιο αισιόδοξη η Goldman Sachs, σημειώνει ότι για πρώτη φορά από το 2010 η παγκόσμια οικονομία ξεπερνά τις προβλέψεις.

w w w.re porter.gr

Σύμφωνα με την αμερικανική τράπεζα, το παγκόσμιο ΑΕΠ θα ανέλθει στο 4% με δυναμική ικανή να συμπαρασύρει και τις αναδυόμενες οικονομίες, αναλόγως βεβαίως με τον βαθμό ετοιμότητας της κάθε χώρας. Στην ανάλυσή της η τράπεζα σημειώνει πως υπάρχουν σημάδια ανάκαμψης στην προσφορά, όμως η παραγωγική ικανότητα δείχνει να μειώνεται με

w w w.re porter.gr

γοργούς ρυθμούς. Ειδικά για τη νότια Ευρώπη υπογραμμίζει πως είναι αναγκαία η ισχυρή ανάπτυξη για να ενισχυθεί δραστικά η απασχόληση. Ακόμη, προβλέπει για το 2018 σταδιακή αύξηση του πληθωρισμού και ανάγκη επιβράδυνσης σε ρυθμό που θα αποτρέψει την υπερθέρμανση της οικονομίας και τον κίνδυνο ύφεσης αργότερα.

Στους πιθανούς κινδύνους η τράπεζα εντάσσει τον προστατευτισμό στις ΗΠΑ, τις εκλογές στην Ιταλία με την πιθανότητα επικράτησης του κινήματος των Πέντε Αστέρων, τις πυρηνικές φιλοδοξίες της Βορείου Κορέας και τη συνεχιζόμενη αστάθεια στη Μέση Ανατολή. Προβλέπει, δηλαδή, γεωπολιτικούς κινδύνους που μπορούν να φέρουν ύφεση, αλλά θεωρεί ότι εντός του 2018 δεν θα προλά-

βουμε να δούμε μια τέτοια αρνητική εξέλιξη. Το ίδιο αισιόδοξη με την Goldman Sachs είναι και η Barclay’s, που κι αυτή τοποθετεί τον ρυθμό ανάπτυξης στο 4%. Στην έκθεσή της σημειώνει πως βρίσκεται σε εξέλιξη μια οικονομική μεγέθυνση με σημαντική δυναμική, η οποία σε γενικές γραμμές είναι ανεξάρτητη από γεωγραφικές περιοχές, μεμονωμένο κλάδο ή πηγή ζήτησης. Στο 3,7% βάζουν τον πήχη της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης οι JP Morgan, Morgan Stanley και Societe Generale. Οι δύο πρώτες στέκονται στις υποστηρικτικές χρηματοοικονομικές συνθήκες που επικρατούν και στη βελτίωση του κλίματος. Η JP Morgan προβλέπει άνοδο του πληθωρισμού και επιστροφή της πολιτικής των κεντρικών τραπεζών στην κανονικότητα, ενώ η Morgan Stanley βλέπει περιορισμένο κίνδυνο υπερθέρμανσης επειδή οι μεγάλες οικονομίες βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια του επιχειρηματικού κύκλου. Η γαλλική Societe Generale, από την πλευρά της, σημειώνει κι αυτή ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στην καλύτερη στιγμή των τελευταίων δέκα ετών με τις καλύτερες δυνατές προβλέψεις για την παραγωγή και την απασχόληση, χωρίς σημαντικό κίνδυνο υπερθέρμανσης.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 101

3 Ο «ΤΥΦΏΝΑΣ» ΤΡΑΜΠ ΚΑΙ ΤΟ BREXIT Σε όλες τις προβλέψεις, οι οικονομολόγοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για πιθανότητα επιβράδυνσης εξαιτίας της άδηλης ακόμη σε πολλά σημεία πολιτικής του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και των δύσκολων διαπραγματεύσεων για την έξοδο του Μεγάλης Βρετανίας από της Ευρωπαϊκή Ένωση, που ακόμη και αν υπάρξει συμφωνία για ένα ομαλό Brexit, οι επιπτώσεις του ακόμη είναι ανυπολόγιστες. Λίγες εβδομάδες πριν το 2018 μας αποχαιρετίσει οριστικά, γερμανοί οικονομολόγοι εξέ-

102 | R E P O R T E R |

φρασαν πολύ εύγλωττα την άποψή τους για την έως τώρα θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο υπογραμμίζοντας ότι ο αμερικανός πρόεδρος έχει αρνητική επίδραση τόσο στην αμερικανική όσο και στην παγκόσμια οικονομία: «Αν και οι επιδόσεις τους στην προεδρία είναι φτωχές, η πορεία της αμερικανικής οικονομίας είναι ακόμη καλή. Αυτό ίσως εξηγείται από το γεγονός ότι μέχρι τώρα έχει εφαρμόσει λίγα από όσα έχει εξαγγείλει» είπε χαρακτηριστικά ο διευθυντής του γερμανικού ινστιτούτου οικονομικών ερευνών, ifo, Νίκλας Ποτράφκε. Βεβαίως, η αποσταθεροποίηση δεν είναι απαραίτητο ότι θα προέλθει αναγκαστικά από επιλογές στην οικονομική πολιτική. Για παράδειγμα, η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ έφερε μεγάλο κίνδυνο ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή με απροσδιόριστες ακόμη συνέπειες στο παγκόσμιο οικονομικό σκηνικό. Όσο για το Brexit, η δύσκολη απόφαση των Βρετανών για έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πολλά ρίσκα και συνέπειες που ενδεχομένως ακόμη δεν μπορεί να υπολογιστούν. Ο ΟΟΣΑ σημειώνει ότι επιπτώσεις θα υπάρξουν τόσο στη βρετανική όσο

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΑΕΠ ΣΤΙΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ

2016 2017

2018 2019

ΑΥΞΗΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΑΕΠ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΟΟΣΑ 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ

ΟΟΣΑ

ΗΝ. ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗ

ΑΥΞΗΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΑΕΠ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΕΚΤΟΣ ΟΟΣΑ

2016 2017

ΙΑΠΩΝΙΑ

2018 2019

10 8 6 4 2 0 -2 -4 ΕΚΤΟΣ ΟΟΣΑ

ΚΙΝΑ

και στην παγκόσμια οικονομία, ενώ παρομοίασε το Brexit με μια «ανώμαλη προσγείωση» στην κινεζική οικονομία. Το σίγουρο είναι πως θα υπάρξουν αλυσιδωτές

ΙΝΔΙΑ

ΡΩΣΙΑ

ΒΡΑΖΙΛΙΑ ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ

αντιδράσεις, γεγονός που κάνει τον ΟΟΣΑ να προβλέπει συρρίκνωση 1,25% στην ιρλανδική οικονομία, 1% στην ευρωζώνη και περίπου 0,5% στις χώρες μέλη του.

w w w.re porter.gr

4 BLOOMBERG ΌΛΑ ΘΑ ΠΆΝΕ ΚΑΛΆ, ΕΆΝ... Το στοίχημα για το 2018 είναι η διαχείριση μιας ανάπτυξης που διαρκεί τα τελευταία χρόνια, σημειώνει το Bloomberg και προσθέτει πως κομβικό σημείο για την παγκόσμια οικονομία την επόμενη χρονιά μπορεί να γίνει το τέλος του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Το αμερικανικό πρακτορείο εντοπίζει το γεγονός ότι η ανάπτυξη δεν έχει ωφελήσει το ίδιο όλα τα κράτη, ωστόσο σχολιάζει πως μια μεγάλη ανάπτυξη μοιρασμένη μεταξύ λίγων είναι καλύτερη από την καθόλου ανάπτυξη.

w w w.re porter.gr

Έ νας από τους λόγους που κάνει τους οικονομολόγους να αισιοδοξούν, προσθέτει, είναι πως η ανάπτυξη των τελευταίων ετών έχει γερές βάσεις, δεν βασίζεται σε «φούσκες», δεν εξαρτάται από μια περιοχή, ούτε από έναν συγκεκριμένο κλάδο. Βασικό ζητούμενο, λοιπόν, για την οικονομία το 2018 είναι καταναλωτές και επιχειρηματίες να συνεχίσουν οι μεν να καταναλώνουν και οι δε να επενδύουν. Το παραπάνω κάνουν με επιτυχία πολλές χώρες, προσθέτει το Bloomberg, αναφέροντας ως παραδείγματα τη Νότιο Κορέα που ζει διαρκώς με την πυρηνική απειλή του βόρειου γείτονά της, τη Βρετανία, η οικονομία της οποίας τα πήγε καλύτερα από τα αναμενόμενα παρά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για το Brexit, αλλά και την Ισπανία που κινδύνεψε να χάσει το ένα πέμπτο της οικονομικής ισχύος της με την απόσχιση της Καταλονίας. Στις δυσκολίες για την ευρωζώνη το πρακτορείο εντοπίζει τη δύσκολη σχέση Μέρκελ – Μαρκόν και τις διαφωνίες Βερολίνου και Παρισιού για την οικονομία. Όσο για τον «τυφώνα» Τραμπ σημειώνει πως ο μεγαλύτερος κίνδυνος μπορεί να προέλθει από πολιτικές του Λευκού Οίκου, οι οποίες ενδέχεται να θέσουν περιορισμούς σε οικονομικές πρακτικές που στηρίζουν την ανάπτυξη.

ΑΥΞΗΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΑΕΠ ΕΤΗΣΙΑ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΑ ΒΕΛΗ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΕΤΟΣ

2016

2017

2018

2019

Nvember projections

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ

3.1

3.6

3.7

3.6

ΗΝ.ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ

1.6

2.2

2.5

2.1

ΕΥΡΩΖΩΝΗ

1.8

2.4

2.1

1.9

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

1.9

2.5

2.3

1.9

ΓΑΛΛΙΑ

1.1

1.8

1.7

ΙΤΑΛΙΑ

1.1

1.6

1.5

1.3

ΙΑΠΩΝΙΑ

1.0

1.5

1.2

1.0

ΚΑΝΑΔΑΣ

1.0

3.0

2.1

1.9

ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ

1.8

1,5

1.2

1.1

ΚΙΝΑ

6.7

6.8

6.6

6.4

ΙΝΔΙΑ

7.1

6.7

7.0

7.4

ΒΡΑΖΙΛΙΑ

-3.6

0,7

1.9

2.3

ΡΩΣΙΑ

-0.2

1.9

1.5

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 103

104 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

w w w.re porter.gr

ΑΣ ΕΤΟΙΜΆΣΟΥΜΕ ΤΗ ΧΏΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΉ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΓΙΏΡΓΟΥ ΣΤΕΦΑΝΌΠΟΥΛΟΥ Γενικού Διευθυντή της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ)

Ο ΨΗΦΙΑΚΌΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΌΣ ΣΥΝΤΕΛΕΊΤΑΙ ΉΔΗ ΜΕ ΜΕΓΆΛΗ ΤΑΧΎΤΗΤΑ ΠΑΓΚΟΣΜΊΩΣ ΜΕ ΤΙΣ ΚΙΝΗΤΈΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΕΣ ΝΑ ΟΔΗΓΟΎΝ ΤΗΝ ΚΟΎΡΣΑ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΉΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ.

Yπολογίζεται ότι έως το 2022, οι ευρυζωνικές συνδρομές κινητών επικοινωνιών θα ξεπεράσουν τα 8 δισ., με την κίνηση στα δίκτυα να αυξάνεται περίπου 9 φορές για τους συνδρομητές smartphones και τις συνδέσεις Internet of Things (IOT) μέσω κινητής να ξεπερνούν το 1,5 δισ. από τα 400* εκ. πέρυσι. Ο τρόπος με τον οποίο εργαζόμαστε, οργανώνουμε τις μετακινήσεις μας, επικοινωνούμε με το κράτος, μαθαίνουμε μεταβάλλεται ραγδαία μέσα από υπηρεσίες e-commerce,

w w w.re porter.gr

e-learning, e-governance, smart city, smart home κτλ. Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας εξελίσσονται και πλέον πάροχοι φωνής και δεδομένων γίνονται αδιαμφισβήτητοι πρωταγωνιστές στην ανάπτυξη και παροχή ολοκληρωμένων ψηφιακών υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας προς τις επιχειρήσεις, τη δημόσια διοίκηση και τους πολίτες-καταναλωτές. Η ΕΕ το έχει αντιληφθεί και με τη στρατηγική της για την ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών επιχειρεί να ανακάμψει, να οδηγήσει την κούρσα της ψηφιακής ανάπτυξης και να κεφαλαιοποιήσει σημαντικά οφέλη για

τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Ήδη σχεδιάζεται η ενοποίηση τηλεπικοινωνιακών υποδομών και ICT. Το 2021 αναμένεται η πιλοτική χρήση 5G σε μια μεγάλη πόλη κάθε κράτους μέλους και το 2025 η πλήρης εμπορική διάθεση, ώστε η ευρωπαϊκή οικονομία να μπορεί να ηγηθεί στον παγκόσμιο οικονομικό ανταγωνισμό. Βρισκόμαστε σε ένα καθοριστικό σημείο όπου αλλάζουμε ταχύτητα και οι πρωτοπόρες χώρες θα αποκτήσουν σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Υπολογίζεται ότι σε περίπου δύο χρόνια θα έχουμε στα ασύρματα δίκτυα ταχύτητες που θα ξεπερνούν το 1

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 105

Τεχνολογία

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΓΙΑ ΤΟ 2017 ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΔΕΙΚΤΗ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (DESI) ΣΥΝΔΕΣΙΜΟΤΗΤΑ

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

0.80 0.70 0.60 0.50 0.40 0.30 0.20 0.10 0.00

DK FI SE NL LU BE UK IE EE AT DE MT LT ES PT EU FR SI CZ LV SK HU CY PL HR IT

EL BG RO

Πηγή: Digital Economy and Society Index (DESI) 2017

Gigabit και έως το 2030 τα 10 GBps και χωρητικότητα έως και 10.000 φορές μεγαλύτερη με ανεπαίσθητη καθυστέρηση στη μετάδοση των δεδομένων – κυριολεκτικά σε πραγματικό χρόνο, καθιστώντας π.χ. την αυτόνομη οδήγηση και την τηλεϊατρική, απλή καθημερινότητα. Στόχος είναι η παροχή κάλυψης 100%, με την υψηλότερη δυνατή αξιοπιστία 99,999% και παράλληλα η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας έως 1.000 φορές. Η ασύρματη διασύνδεση εκατομμυρίων συσκευών βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, με τις οικιακές συσκευές, τους μετρητές ενέργειας και ύδρευσης, τα αυτοκίνητα κ.α. πολύ σύντομα μέσω του κινητού, να μας προσφέρουν

106 | R E P O R T E R |

απίστευτες δυνατότητες με μερικά κλικς. Στην Ελλάδα σήμερα βρισκόμαστε πίσω. Στο δείκτη ψηφιακής οικονομίας είμαστε μόλις στην 26η θέση στην ΕΕ-28. Στις υποδομές είμαστε στο μέσο όρο της ΕΕ, καθώς ο κλάδος επενδύει τα τελευταία χρόνια το 50% του EBIDTA, περίπου 350 εκατ.€ ετησίως**. Σε αυτόν τον σαρωτικό ψηφιακό μετασχηματισμό η Ελλάδα πρέπει να τρέξει με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα για να κατορθώσει να ενταχθεί στην ομάδα των πρωτοπόρων χωρών της ΕΕ, αν θέλει να μπει σε τροχιά ανάπτυξης. Χαρακτηριστικό είναι ότι η σύγκλιση με την ΕΕ, μόνο στη χρήση δεδομένων, θα συνεισφέρει στο ΑΕΠ 2,05%

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ή € 3,06 δισ., σύμφωνα με μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Και βέβαια αυτό απαιτεί ολοκληρωμένο σχεδιασμό από την Πολιτεία με προσεκτικά σχεδιασμένα στάδια, σε συνεργασία με τους κλάδους της οικονομίας, καθώς κανένας δεν μένει ανεπηρέαστος. Στην Ελλάδα άλλωστε, το 95% των επιχειρήσεων είναι μικρές και μεσαίες και χωρίς συνολικό σχεδιασμό και προσφορά κινήτρων για άμεση ψηφιοποίηση, ειδικά σε εποχή περιορισμένης ρευστότητας, τα πράγματα θα εξελιχθούν αργά. Συνηθίζουμε να λέμε ότι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας είναι ο τουρισμός. Πώς, όμως, η Ελλάδα θα συνεχίζει να προσελκύ-

ει τουρίστες, όπως οι Κινέζοι που έχουν μάθει να κάνουν τα πάντα με το κινητό τους, αν δεν αναπτυχθεί ψηφιακά; Θα πρέπει να έχουμε δίκτυα υπερυψηλών ταχυτήτων και πολύ μεγάλης χωρητικότητας, ώστε το πολιτιστικό και τουριστικό προϊόν να είναι πλήρως προσβάσιμα από το κινητό. Ο τουρίστας θα πρέπει να μπορεί να κλείνει online εισιτήρια για μουσεία, μέσα μαζικής μεταφοράς, να κάνει κρατήσεις στην εστίαση, στο θέατρο, να μπορεί να κατεβάσει π.χ. οδηγό για την Ακρόπολη και τα μεγαλύτερα μνημεία της πολιτισμικής κληρονομιάς μας στη γλώσσα του κτλ. Η ελληνική οικονομία πρέπει να είναι ψηφιακά έτοιμη να υποδεχθεί τους ταξι-

w w w.re porter.gr

Τεχνολογία

Η ΨΗΦΙΑΚΉ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΕΊΝΑΙ ΑΠΟΤΈΛΕΣΜΑ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΌΤΗΤΑΣ ΌΛΩΝ ΤΩΝ ΕΜΠΛΕΚΌΜΕΝΩΝ ΦΟΡΈΩΝ, ΏΣΤΕ Η ΕΛΛΆΔΑ ΝΑ ΚΑΛΎΨΕΙ ΤΟ ΨΗΦΙΑΚΌ ΧΆΣΜΑ ΚΑΙ ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΕΊ ΣΤΗΝ ΟΜΆΔΑ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΠΌΡΩΝ ΧΩΡΏΝ

GB ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗ ΑΝΑ ΜΗΝΑ (2016) ΜΕΞΙΚΟ ΕΛΛΑΔΑ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΤΣΕΧΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑ Ν. ΖΗΛΑΝΔΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΝΑΔΑΣ ΓΑΛΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΗΝΩΜΕΝΟΒΑΣΙΛΕΙΟ ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΠΟΛΩΝΙΑ ΝΟΡΒΗΓΙΑ ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ ΕΛΒΕΤΙΑ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΗΠΑ ΙΑΠΩΝΙΑ ΙΣΛΑΝΔΙΑ ΚΟΡΕΑ ΕΣΘΟΝΙΑ ΣΟΥΗΔΙΑ ΔΑΝΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ ΛΕΤΟΝΙΑ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ 0

Πηγή: http:/dfmonitor.eu/networkeconomics/

διώτες υψηλών απαιτήσεων, αλλιώς θα κατευθυνθούν σε άλλο προορισμό. Μπορούμε να τα καταφέρουμε. Με τις συνεχείς επενδύσεις του κλάδου στο δρόμο προς τα 5G. Με τις τεχνικές massive mimo που αυξάνουν 10 φορές τη φασματική αποδοτικότη-

w w w.re porter.gr

τα μετρούμενη σε bps/ Hz, την απόδοση πρόσθετου φάσματος –αύξηση 20 φορές του διαθέσιμου φάσματος- < 6 GHz και σε mmWave bands (30-100 GHz) και με την αυξημένη επαναχρησιμοποίησή του, η οποία συνεπάγεται πύκνωση των δικτύων.

Η συνέχιση της συνεργασίας της Πολιτείας με τον κλάδο είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Η ψηφιακή στρατηγική θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα συνεργατικότητας όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ώστε η Ελλάδα να καλύψει το ψηφιακό χάσμα και να

ενταχθεί στην ομάδα των πρωτοπόρων χωρών. Ως ποσοστό των εσόδων και του EBITDA, οι επενδύσεις έχουν φτάσει το 19,1% και το 50,8% αντίστοιχα, επίπεδα που είναι τα υψηλότερα μετά το ξεκίνημα της οικονομικής κρίσης.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 107

ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ: ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΕΤΟΣ ΡΕΚΟΡ TOY ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ

ΒΑΣΙΚΉ ΚΙΝΗΤΉΡΙΑ ΔΎΝΑΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ ΑΝΑΜΈΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΊΝΑΙ ΚΑΙ ΤΟ 2018 Ο ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ ΚΑΘΏΣ ΌΛΕΣ ΟΙ ΕΝΔΕΊΞΕΙΣ ΠΑΡΑΠΈΜΠΟΥΝ ΣΕ ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΉ ΧΡΟΝΙΆ. ΜΕ ΑΦΕΤΗΡΊΑ ΤΟ 2017 ΌΠΟΥ ΚΑΤΑΓΡΆΦΗΚΑΝ ΣΕΙΡΆ ΡΕΚΌΡ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΌΣ ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ ΚΑΙ ΤΟ ΝΈΟ ΈΤΟΣ ΘΑ ΔΏΣΕΙ ΠΛΟΎΤΟ ΚΑΙ ΡΕΥΣΤΌΤΗΤΑ ΣΕ ΠΟΛΛΈΣ ΠΕΡΙΟΧΈΣ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ, ΚΥΡΊΩΣ ΣΤΟ ΝΌΤΟ ΚΑΙ ΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 109

Tουρισμός

Μ Μάλιστα σε πρόσφατες δηλώσεις της η υπουργός Τουρισμού κ. Έλενα Κουντουρά σημειώνει ότι βάσει εκτιμήσεων, η συνολική συμβολή του τουρισμού στην απασχόληση αναμένεται να αυξηθεί πάνω από μια μονάδα το 2017 και προβλέπεται να αγγίξει το 26% το 2018. «Το 2017 ήταν θεαματική χρονιά με αύξηση πάνω από 9% στις διεθνείς αφίξεις και εκτιμoύμε ότι θα έχουμε ρεκόρ όλων των εποχών στα τουριστικά έσοδα» αναφέρει. Στο υπουργείο Τουρισμού, μάλιστα, υπογραμμίζουν ότι τα ρεκόρ θα συνεχιστούν και του χρόνου. «Για το 2018, τα πρώτα θετικά μηνύματα και οι προκρατήσεις μας κάνουν πολύ αισιόδοξους» τονίζει σε κάθε της δημόσια εμφάνιση η κ. Κουντουρά και επαναλαμβάνει ότι στόχος είναι να καθιερωθεί η Ελλάδα σε παγκόσμιο τουριστικό προορι-

110 | R E P O R T E R |

σμό για 365 ημέρες το χρόνο. Παράλληλα επιδίωξη είναι, τα οικονομικά και αναπτυξιακά οφέλη να διαχυθούν σε όλες τις τοπικές κοινωνίες για τα επόμενα χρόνια.

ΡΕΚΌΡ ΣΕ ΔΙΕΘΝΈΣ ΕΠΊΠΕΔΟ Αξίζει να σημειωθεί ότι τα δύο τελευταία χρόνια η Ελλάδα κατάφερε να έχει ρυθμούς τουριστικής ανάπτυξης 7% διπλάσιο από τον παγκόσμιο μέσον όρο που είναι 3-4%. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπ. Τουρισμού το 2017 θα ξεπεράσει η Ελλάδα τα 30 εκατομμύρια τουρίστες, συμπεριλαμβανόμενης και της κρουαζιέρας. Για του χρόνου όπως τονίζει Έ λενα Κουντουρά, οι προκρατήσεις ξεκίνησαν με άνοδο 10%. Έ χοντας αυτά τα δείγματα εκφράζει την εκτίμηση πως μέχρι το 2020 οι τουρίστες θα φθάσουν τα 35 εκατομμύρια. Για να γίνει αυτό το υπουργείο έχει βάλει μπρος από το 2015 σε συνδυασμό με τους ιδιωτικούς φορείς και την περιφερειακή και τοπική διοίκηση μια πολιτική προώθηση ώστε να αυξηθούν οι προορισμοί και η τουριστική κίνηση το χειμώνα.

ΣΥΓΚΡΑΤΗΜΈΝΟΣ Ο ΣΕΤΕ

Την ίδια ώρα σύμφωνα με τα όσα είπε με αφορμή το κλείσιμο της χρονιάς σε συνάντηση με δημοσιογράφους ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Ρέτσος, οι ενδείξεις

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Η ΈΛΛΕΙΨΗ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΎ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΎ, Η ΥΣΤΈΡΗΣΗ ΣΤΙΣ ΔΗΜΌΣΙΕΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΉΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΉ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΎΝΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΎΝ ΑΝΑΣΤΑΛΤΙΚΆ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΈΛΚΥΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΏΝ ΕΠΕΝΔΎΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΌ, ΚΑΙ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΥΠΟΝΟΜΕΎΣΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌΤΗΤΆ ΤΟΥ

για το 2018 είναι θετικές, καθώς οι προγραμματισμένες αφίξεις αεροπλάνων βρίσκονται στο +4%. Σε ό,τι αφορά τα τουριστικά έσοδα, όπως ανέφερε, η Ελλάδα θα πετύχει νέο ρεκόρ το 2017, καθώς θα προσεγγίσει τα 14,5 δισ. τουριστικές εισπράξεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο του τελευταίου (16ου) συνεδρίου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) με θέμα: «Ελληνικός τουρισμός: ανάπτυξη και βιωσιμότητα για την οικονομία, την κοινωνία, το περιβάλλον» κυρίαρχη ήταν η εκτίμηση ότι το 2018 ο αριθμός των αφίξεων, χωρίς την κρουαζιέρα, μπορεί να φθάσει τα 30 εκατ. από 28,5 εκατ. φέτος Ειδικά στους αναλυτές και παράγοντες, όμως, που ακλουθούν από κοντά τα πράγματα στον Ελληνικό τουρισμό δε λείπουν οι ανησυχίες.. Η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού, η υστέρηση στις δημόσιες επενδύσεις και οι καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης λειτουργούν ανασταλτικά στην προσέλκυση ποιοτικών επενδύσεων στον τουρισμό, και μπορεί να υπονομεύσουν την ανταγωνιστικότητά του. Άλλωστε ο Σύνδεσμος έχει επανειλημμένα επισημάνει ότι χωρίς επενδύσεις σε ξενοδοχεία 4 και 5 αστέρων της τάξης των 7 δισ. ευρώ έως το 2021, αλλά και δημόσιες επενδύσεις δεν θα εί-

w w w.re porter.gr

Τουρισμός

ναι εύκολο να επιτευχθεί ο στόχος των 20 δισ. ευρώ ετησίων εσόδων και 35 εκατομμυρίων επισκεπτών που προβλέπεται στον επικαιροποιημένο οδικό χάρτη του για το 2021. Πέρα από τις επενδύσεις κυρίαρχο θέμα είναι η λειτουργία της δικαιοσύνης και σε δεύτερο πλάνο μπαίνει η υψηλή φορολογία. «Οι επενδυτές γνωρίζουν πως σε βάθος 10ετίας θα δουν χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές. Όμως η καθυστέρηση στην απονομή Δικαιοσύνης και οι αποφάσεις του ΣτΕ που ακυρώνουν επενδύσεις, είναι ο κύριος λόγος που δεν έχουν υλοποιηθεί κάποια μεγάλα επενδυτικά project στην χώρα» είχε αναφέρει το Δεκέμβρη ο κ. Ρέτσος. Βέβαια τόνισε ότι «η επιβολή του φόρου διαμονής είναι στη λάθος κατεύθυνση και στο τέλος της μέρας το Δημόσιο θα χάσει περισσότερα έσοδα από ό,τι έχει προϋπολογίσει ότι θα εισπράξει.» Όπως είπε, το τουριστικό πακέτο της Ελλάδας επιβαρύνεται με αυξημένο ΦΠΑ (κατά 7 με 8 μονάδες υψηλότερος ο ΦΠΑ σε σχέση με τον ανταγωνισμό), ενώ εκτίμησε πως η ποσοστιαία επιβάρυνση θα είναι της τάξης του 6% και ότι το Δημόσιο θα χάσει περισσότερα έσοδα από ό,τι έχει προϋπολογίσει ότι θα εισπράξει.

ΔΡΆΣΕΙΣ Στο φόντο αυτό η στρατηγική του ΣΕΤΕ και τη νέα χρονιά εστιάζει στην ανάδειξη του χαρακτηριστικού

w w w.re porter.gr

της ποιότητας στην τουριστική οικονομία. Όπως είπε ο κ. Ρέτσος, μέσα από συνέργιες και έντονη εξωστρέφεια ο Σύνδεσμος θα καταβάλει και το 2018 μια σκληρή προσπάθεια να φέρει κοντά στον τουρισμό κι άλλους κλάδους της εθνικής οικονομίας, ώστε να υπάρξει πολλαπλασιαστικό όφελος για όλους. «Η Ελλάδα δεν θα γίνει Ταϋλάνδη» είχε τονίσει το Δεκέμβρη με έμφαση ο κ. Ρέτσος υπογραμμίζοντας τη διάσταση της ποιότητας έναντι της ποσότητας στο ελληνικό τουριστικό προϊόν, αλλά και της σημασίας παράλληλης ανόδου τόσο των τουριστικών εσόδων όσο και του ΑΕΠ. Στο πλαίσιο αυτό, θα συνεχιστούν τα εργαστήρια της marketingreece, η ανάδειξη προορισμών και συνεργασιών με τον πρωτογενή τομέα, η στήριξη στα σχολεία τουρισμού της Καλαμάτας και από φέτος της Πιερίας, αλλά και τα προγράμματα κατάρτισης που τρέχει ο ΣΕΤΕ.

ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΈΝΑΝΤΙ ΠΟΣΌΤΗΤΑΣ

Στο ίδιος μήκος κύματος και παράγοντες ενός από τους πλέον δυναμικούς προορισμούς της χώρας, τα Χανιά αναδεικνύουν τη διάσταση της ποιότητας κι όχι της ποσότητας.

Η ΚΑΘΥΣΤΈΡΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΉ ΔΙΚΑΙΟΣΎΝΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΦΆΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΕ ΠΟΥ ΑΚΥΡΏΝΟΥΝ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ, ΕΊΝΑΙ Ο ΚΎΡΙΟΣ ΛΌΓΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΈΧΟΥΝ ΥΛΟΠΟΙΗΘΕΊ ΚΆΠΟΙΑ ΜΕΓΆΛΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΆ PROJECT ΣΤΗΝ ΧΏΡΑ

«Κεντρικός στόχος είναι αναμφισβήτητα η αειφορία και η βιώσιμη ανάπτυξη. Δηλαδή πέρα από τις γνωστές ταμπέλες και τα κενά, συχνά, συνθήματα, να δούμε πώς και το περιβάλλον θα διαφυλάξουμε αλλά και τις επιχειρήσεις του τουρισμού θα τις βοηθήσουμε, κράτος και φορείς, ώστε να γίνουν ανταγωνιστικές, φέρνοντας πλούτο με τη μεγαλύτερη δυνατή διάχυση στην κοινωνία» τονίζει μιλώντας στο Reporter Magazine ο Αντώνης Γελασάκης πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών Γραφείων Δυτικής Κρήτης και συμπληρώνει: «Τούτων δοθέντων η αναβάθμιση της ποιότητας τόσο στις παρεχόμενες υπηρεσίες όσο και στις υπάρχουσες ή υπό κατασκευή υποδομές είναι αναγκαία. Παράλληλα η απλοποίηση διαδικασιών και η βελτίωση της συνεργασίας με τους κρατικούς φορείς είναι απαραίτητη. Υπάρχουν, βέβαια, περιπτώσεις στο πεδίο αυτό επιτυχούς συνύπαρξης και συνεργασίας αλλά σίγουρα μπορεί να γίνουν και πολλά περισσότερα. Πρώτος στόχος μιας τέτοιας νέας συνεργασίας με βάση και τα δεδομένα και τα στοιχεία από την πορεία της φετινής χρονιάς θα πρέπει να είναι η διεύρυνση στης σεζόν, ειδικά στην αρχή της καθώς όπως φαίνεται στις «ουρές» της τα πράγματα είναι καλύτερα.»

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 111

Ναυτιλία

ΟΙ «ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΈΣ» ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΝΑΥΤΙΛΊΑΣ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΝΑΥΤΙΛΊΑ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΆ ΈΝΑ ΑΠΌ ΤΑ ΒΑΣΙΚΌΤΕΡΑ ΓΡΑΝΆΖΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ. ΜΈΣΑ ΣΤΑ ΧΡΌΝΙΑ ΤΗΣ ΚΡΊΣΗΣ ΈΧΕΙ ΑΝΑΔΕΙΧΘΕΊ ΑΚΌΜΗ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ Ο ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΣ ΡΌΛΟΣ ΠΟΥ ΠΑΊΖΕΙ ΚΑΙ ΑΝΑΜΦΙΣΒΉΤΗΤΑ, ΜΑΖΊ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΌ, ΣΥΝΘΈΤΟΥΝ ΤΗΝ «ΑΤΜΟΜΗΧΑΝΉ» ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ ΣΤΟ ΔΡΌΜΟ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ. TOY ΣΠΥΡΟΥ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ

Ενδεικτικά τα λόγια του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας κ. Γιάννη Στουρνάρα σε πρόσφατη εκδήλωση: «Η ελληνική ναυτιλία, η οποία είναι μια κατ’ εξοχήν εξωστρεφής δραστηριότητα, παραδοσιακά αποτελούσε και εξακολουθεί να αποτελεί κυρίαρχη δύναμη στην ελληνική οικονομία, ωστόσο καλείται να αντιμετωπίσει μια σειρά νέων προκλήσεων όπως το φορολογικό καθεστώς, ο παγκόσμιος ναυτιλιακός ανταγωνισμός, οι

112 | R E P O R T E R |

περιορισμοί στην ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων και η χρηματοδότηση από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα», τόνισε. Πρώτη δύναμη στα δεξαμενόπλοια και τα πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου αλλά και τρίτη πλέον στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων η ελληνόκτητη ναυτιλία παραμένει παράλληλα πρώτη, και με διευρυμένη διαφορά, στη συνολική παγκόσμια κατάταξη με βάση τη μεταφορική δυναμικότητα.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Ο κλάδος της ναυτιλίας έχει λοιπόν να επιδείξει σημαντικές περγαμηνές, καθώς είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικός σε ολόκληρο τον κόσμο. Πίσω από τους αριθμούς, όμως, κρύβονται άνθρωποι, που πρωταγωνιστούν στον τομέα τους.

ΠΡΌΣΩΠΟ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΆΣ Ο Βαγγέλης Μαρινάκης είναι ένα από τα πρόσωπα που ξεχώρισαν εντός του 2017, με την Capital Group να επεκτείνει σημαντικά τις δραστηριότητές της στους κλάδους των τάνκερ, των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και χύδην ξηρού φορτίου. Αύξησε τον υπό διαχείριση στόλο κατά 17 πλοία, σε σύνολο 71 πλοίων, συμπεριλαμβανομένων 45 δεξαμενόπλοιων, 19 πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και 7 πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου. Με τα παραπάνω κριτήρια επελέγη και ο Βαγγέλης Μαρινάκης για να λάβει το βραβείο του «Προσώπου της Χρονιάς», στα βραβεία Lloyd’s List Greek Shipping Awards. «Ο κύριος Μαρινάκης βρέθηκε μπροστά από τις εξελίξεις,

όπως δείχνει η επένδυση του ενός δισεκατομμυρίου εντός του 2017», αναφέρεται μεταξύ άλλων στους λόγους για τους οποίους επελέγη ο Πρόεδρος της Capital Maritime & Trading Corp για να βραβευθεί.

Η ΓΥΝΑΙΚΕΊΑ ΠΛΕΥΡΆ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΛΊΑΣ Η ελληνική ναυτιλία, εκτός από ισχυρούς άνδρες, έχει και σπουδαίες γυναίκες που πρωταγωνιστούν. Η Maran Tanker του Ομίλου Αγγελικούση ήταν η κορυφαία Εταιρεία Δεξαμενόπλοιων (Tanker Company of the Year) για το 2017 και η 34χρονη Μαρία Αγγελικούση, αντιπρόεδρος του παντοδύναμου Angelicoussis Shipping Group, ξεχωρίζει και αφήνει το στίγμα της σε αυτόν τον δύσκολο και απαιτητικό χώρο. Ο Γιάννης Αγγελικούσης είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εφοπλιστής και η κόρη του Μαρία ακολουθεί τα χνάρια του. Αφού πρώτα σπούδασε ιατρική και για αρκετά χρόνια πρόσφερε αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες της στον τρί-

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 113

Ναυτιλία

το κόσμο, η Μαρία Αγγελικούση μπήκε στο χώρο της ναυτιλίας το 2008 και δείχνει έτοιμη και ικανή να συνεχίσει επάξια την ιστορία της οικογένειάς της.

Ο ΚΑΠΕΤΆΝΙΟΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΚΊΝΑ Όπως αναφέραμε η ελληνική ναυτιλία έχει ενεργό και σημαντικό ρόλο, σε παγκόσμιο επίπεδο, με την επένδυση της Cosco στον Πειραιά να αποδεικνύει έμπρακτα ότι η χώρα μας είναι κομβικής σημασίας για ολόκληρη την υφήλιο. Ο Captain Fu Chengqiu αποτελεί το κεντρικό πρόσωπο αυτής της επένδυσης και δεν μπορούσε να λείπει από τα “Lloyd’s List Greek Shipping Awards 2017”, όπου και βραβεύθηκε ως η «Διεθνής Προσωπικότητα της χρονιάς στη Ναυτιλία». Κατά την παραλαβή του βραβείου, ο Captain Fu Chengqiu τόνισε επίσης ότι η τιμή αυτή ανήκει στην COSCO Shipping και στον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς και ότι με την υποστήριξη της κινεζικής και της ελληνικής κυβέρνησης, θα εργαστεί σκληρά με κάθε υπάλληλο της ΟΛΠ Α.Ε. για να κάνουν το λιμάνι του Πειραιά ακόμα πιο μεγάλο. Σε συνεργασία με τη Mackenzie η Cosco έχει στρατηγικό πλάνο πενταεταίας για τον Οργανισμό ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η υλοποίηση των πλάνων για αναβάθμιση της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης του ΟΛΠ.

114 | R E P O R T E R |

Η ΝΈΑ ΓΕΝΙΆ Η ελληνική ναυτιλία, εκτός από παρελθόν και παρόν, θέτει ήδη τις βάσεις και για αντάξιο μέλλον, με τον Ιωάννη Μαρτίνη να είναι ένας από τους νέους του χώρου που δείχνουν ικανοί να πετύχουν και να ξεχωρίσουν. Ο Ιωάννης Κ. Μαρτίνος κέρδισε φέτος το New Generation Shipping Award, συνεχίζοντας ως νέα γενιά μια οικογενειακή παράδοση που σφράγισε πρώτη η γιαγιά του, Νουνού Μαρτίνου. Ο νεαρός Μαρτίνος πήρε το βάπτισμα του πυρ ό ς στη ν ο ι κ ο γ ενεια κ ή Thenamaris, όπου έπαιξε καίριο ρόλο στην ενδυνάμωση του στόλου της. Το 2014, όμως, αποφάσισε να κάνει κάτι δικό του. Ίδρυσε λοιπόν τη δική του εταιρεία, τη Signal Maritime, η οποία μέσα σε τρία μόλις χρόνια έχει να επιδείξει σημαντικές επιτυχίες. Παράλληλα, παραμένει μέτοχος στη Thenamaris και δίκαια θεωρείται μία από τις μεγάλες ελπίδες της ελληνικής ναυτιλίας. Η τεχνολογία στη ναυτιλία Η Ελλάδα πρωταγωνιστεί στη ναυτιλία και στον τομέα της τεχνολογίας, με την εταιρεία NanoPfos που επένδυσε στη νανοτεχνολογία και ξεχώρισε σε παγκόσμιο επίπεδο. Ακόμη και ο Μπιλ Γκέιτς βράβευσε την ελληνική εταιρεία που εισήγαγε με επιτυχία στη ναυτιλιακή αγορά προηγ-

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΝΑΥΤΙΛΊΑ ΠΡΟΧΩΡΆ ΚΑΙ ΕΞΕΛΊΣΣΕΤΑΙ, ΑΞΙΟΠΟΙΏΝΤΑΣ ΑΝΘΡΏΠΟΥΣ ΜΕ ΓΝΏΣΕΙΣ ΚΑΙ ΌΡΑΜΑ, ΑΠΟΔΕΙΚΝΎΟΝΤΑΣ ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΕΊΝΑΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΊΣΤΡΙΑ ΣΕ ΠΑΓΚΌΣΜΙΟ ΕΠΊΠΕΔΟ.

μένες επιστρώσεις, αξιοποιώντας τη δύναμη της νανοτεχνολογίας. «Πριν από μερικά χρόνια, όταν διαδίδαμε τη λέξη «ρομποτικές επιστρώσεις», οι οποίες μπορούν να αλλάξουν τις ιδιότητές τους σύμφωνα με εξωτερικά ερεθίσματα, - αυτο-ιάσιμα και θερμομονωτικά χρώματα, αντιρρυπαντικά συστήματα χωρίς χαλκό με τραχύτητα μικρότερη από 40 μικρόμετρα, nanopillows για αντοχή στην τριβή, χρώματα με υψηλή ενεργειακή απόδοσ η κ α ι με οικολογικό/»πράσινο» χαρακτήρα – κανείς δεν μπορούσε να πιστέψει πως μια Ελληνική εταιρεία μπορεί να αντιμετωπίσει πολυεθνικούς ανταγωνιστές με κύκλους εργασιών πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Σήμερα, οι επιστρώσεις μας κατέκτησαν τις επτά θάλασσες, επιλεγμένες από μεγάλους πλοιοκτήτες. Όλα τα προϊόντα της NanoPhos είναι αποκλειστικά Ελληνικά. Αναπτύσσονται, παράγονται στην Ελλάδα και εξάγονται σε όλο τον κόσμο», τονίζει ο ιδρυτής της εταιρείας, Ιωάννης Αμπατζής. Η ελληνική ναυτιλία προχωρά και εξελίσσεται, αξιοποιώντας ανθρώπους με γνώσεις και όραμα, αποδεικνύοντας πως μπορεί να είναι πρωταγωνίστρια σε παγκόσμιο επίπεδο.

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| R E P O R T E R | 115

Ναυτιλία

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΚΟΠΊΟΥ:

ΕΧΘΡΙΚΌΣ Ο ΚΡΑΤΙΚΌΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΌΣ ΑΠΈΝΑΝΤΙ ΣΕ ΕΠΕΝΔΥΤΈΣ

Ο Κ. ΓΙΏΡΓΟΣ ΠΡΟΚΟΠΊΟΥ, ΕΊΝΑΙ ΈΝΑΣ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΚΟΡΥΦΑΊΟΥΣ ΕΦΟΠΛΙΣΤΈΣ ΚΑΙ ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ ΑΝΆΜΕΣΑ ΣΤΑ ΗΓΕΤΙΚΆ ΟΝΌΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΎΣ ΕΦΟΠΛΙΣΤΙΚΉΣ ΚΟΙΝΌΤΗΤΑΣ. ΣΕ ΕΚΔΉΛΩΣΗ ΤΟΥ EKYKLOS ΜΕ ΘΈΜΑ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΎΝΗ ΚΑΙΤΗ ΔΙΑΦΆΝΕΙΑ, Ο κ. ΠΡΟΚΟΠΊΟΥ ΚΑΤΈΘΕΣΕ ΤΗ ΔΙΚΉ ΤΟΥ ΠΙΚΡΉ ΕΜΠΕΙΡΊΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΠΟΥ ΈΚΑΝΕ ΣΤΗ ΧΏΡΑ ΜΑΣ. 116 | R E P O R T E R |

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Η ιστορία του είναι απίστευτα εντυπωσιακή και αποτελεί μια ακόμη μαρτυρία για την εχθρική αντιμετώπισητης κρατικής μηχανής απέναντι σε επενδυτές που φέρνουν ζεστό, νέο χρήμαστη χώρα, που κερδήθηκε, όπως υπογράμμισε, εκτός Ελλάδας σε μια ανταγωνιστική αγορά, τη ναυτιλία, στην οποία οι Έλληνες εφοπλιστές διαπρέπουν και βρίσκονται διαχρονικά στην κορυφή διεθνώς. Ο κ. Προκοπίου μεταξύ άλλων είπε στην εκδήλωση του ekyklos . "Μπορεί να μη φταίνε οι άνθρωποι που γυρίζουν όλο τον κόσμο αναζητώντας επενδύσεις,ωσ τόσ ο υπάρ χ ουν κ α ι οι "ζηλωτές” του συστήματος, που νομίζουν ότι εξυπηρετούν την κατάσταση. Δεν καταλαβαίνουν όμως ότι έτσι αποτρέπουν όχι μόνο τους Έ λληνες αλλά και τους ξένους επενδυτές. Ξένοι με εκατομμύρια και κορόιδα δεν υπάρχουν, εγώ δεν έχω συναντήσει ακόμα κάποιον που να έχει εκατομμύρια και να είναι κορόιδο” προσθέτει ο κ. Προκοπίου καταθέτοντας την άποψή του ότι η ανάκαμψη θα έρθει πρωτίστως μέσα από τις επενδύσεις των Ελλήνων. Όπως εξήγησε κατά την μαρτυρία του στην εκδήλωση του ekyklos, η οικογένειά του και ο ίδιος έφερε στην Ελλάδα 250 εκ. ευρώ, χρήματα πουεπενδύθηκαν σε ακίνητα. "Δεν τα πήγαμε στο Μονακό, τα φέραμε στην Ελλάδα. Είναι αγορές

που έγιναν με χρήματα που βγήκαν στο εξωτερικό.Ευτυχώς δεν τα φέραμε όλα εδώ. Γιατί το ευτυχώς; Υφιστάμεθα εξοντωτική μεταχείριση. Γιατί για κάθε εκατομμύριο, τα συνεργεία ελέγχου μας ζήτησαν 880 χιλιάδες ευρώ φόρο”. Όταν μάλιστα απευθύνθηκε στις φορολογικές αρχές, λέγοντας ότι ο νόμος δεν προβλέπει κάτι τέτοιο, η απάντηση που έλαβε ήταν ότι οι ίδιοι ερμηνεύουν τονόμο κατ' αυτόν τον τρόπο. Το πρόβλημα ωστόσο είναι ότι για να μπορέσει να βρει το δίκιο του μέσω δικαιοσύνης η διαδικασία προβλέπει την κατάθεση του 50% των 230 εκατομμυρίων, ειδάλλως δεν μπορεί να εμφανιστεί σε δικαστήριο. "Και εγώ πρέπει να εξηγήσω στον Κινέζο το Γερμανό τον Ελβετό τραπεζίτη ότι δεν είμαι απατεώνας και ότι δεν πρέπει να σταματήσει να με δανείζει με επιτόκιο κάτω από 2% που με δανείζει διότι αλλιώς θα κλείσει η επιχείρησίς μου”. Όπως ήταν φυσικό ο κ. Προκοπίου καταχειροκροτήθηκε από τους παριστάμενους. Το θέμα όμως που έθεσε ο κ. Προκοπίου είναι αν θα βρει κάποια ευήκοα ώτα των αρμοδίων της Πολιτείας για να διορθώσει τα κακώς κείμενα και να εκλογικεύσει τις παρεμβάσεις των διαφόρων υπηρεσιών που ερμηνεύουν, όπως παραδέχθηκαν κάποια αρμόδιοι, κατά το δοκούν, δηλαδή παντελώς αυθαίρετα τις κείμενες διατάξεις.

w w w.re porter.gr