Reporter july 2015 by Premium Nautiliaka

Μυτιληναίος το μεγαλύτερο success story της δεκαετίας

Σαράντης εξαγορές, κέρδη & ανάπτυξη μέσα στην κρίση

ΑΒ Βασιλόπουλος επενδύσεις & αύξηση μεριδίου αγοράς

Genesis Pharma Κωνσταντίνος Ευρυπίδης, φάρμακα & τέχνη

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Κυκλοφορεί με το πρώτο θέμα και μετά στα περίπτερα με τιμή 3,50 ευρώ

771792 793005 9

ISSN 1792-7935

ΜΕΤΑ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ Τουρισμός Καυτό καλοκαίρι με αναταράξεις

Η Ναυτιλία … σε μόνιμη κρουαζιέρα

ΤΙ;

Σταύρος Θεοδωράκης Μεταρρυθμιστικό Ποτάμι

Reporter περιεχόμενα

τράπεζες

Γνώμη 08 | Γρηγόρης Νικολόπουλος

Στην «εντατική» οι τράπεζες, ασφυκτιά η οικονομία

Ανίκανοι πολιτικοί, κατεστραμμένη χώρα

10 | Πανοσ τσαγκαρακησ

Τα 109 «παγκόσμια» ελληνικά προϊόντα Που εκτέθηκαν φέτος στην 11η ετήσια απονομή βραβείων γεύσης και ποιότητας από το International Taste & Quality Institute (ITQI).

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Οι νέοι Πορτογάλοι ωριμάζουν καλύτερα

Γιατί η Wαll Street χάνει τα επενδυτικά κεφάλαια;

12 | ΠΕΓΚΥ ΒΕΛΛΙΩΤΟΥ

Η αντοχή και η εγρήγορση κερδίζουν στην αγορά εργασίας

φοροι

Emerging MΑrkets Σε κομβικό σημείο η οικονομική ανάπτυξη

ΔΙΕΘΝΗ / ΚΙΝΑ

ΟΜΙΛΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ

Πολυτέλεια «made in China»

Ισχυρός και το 2015

"Δημοσιονομικό" ισοδύναμο η μεταρρύθμιση για το "τσίπουρο διημέρων"

τυχερά παιχνίδια Προ διλημμάτων η κυβέρνηση με αφορμή την αναβολή λειτουργίας των gaming halls

ΔΙΕΘΝΗ / ΤΟΥΡΚΙΑ

ΑΒ Βασιλόπουλος

Πώς προσελκύει επενδύσεις η Τουρκία;

Ο εκτελεστικός διευθυντής της «ΑΒ Βασιλόπουλος», κ. Λεωνίδας Βρεττάκος, στο “REPORTER”

Νέα ρεκόρ για τον κλάδο

104

Ευάγγελος Μυτιληναίος Ο άνθρωπος που έχτισε τον πιο καινοτόμο βιομηχανικό όμιλο της χώρας

φαρμακοβιομηχανια Αποκλειστικό: Ο ιδρυτής και ιδιοκτήτης της GENESIS PHARMA Κωνσταντίνος Ευριπίδης, στο “REPORTER”

100

Κρουαζιέρα

Σταύρος Θεοδωράκης

toyρισμοσ

Μεταρρυθμίσεις ή μνημόνια; Το πραγματικό δίλημμα

Νέο τοπίο φέρνει στον τουρισμό το «καυτό καλοκαίρι»

Το περιοδικό REPORTER Inside Information Magazine είναι η έντυπη έκδοση του οικονομικού & πολιτικού site

109

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ τεχνησ Τζίφος η... παρουσίαμας στο City�

www.reporter.g r

04 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

Reporter ταυτοτητα REPORTER 2015

Inside Information Magazine ειδικη Έκδοση αυγουστοσ 2015

Εκδότης

Γρηγόρης Νικολόπουλος αρχισυντακτησ Αλεξάνδρα Κασσίμη

designer Μαριάννα Δεσποτοπούλου

Συντακτική ομάδα

Γιώργος Αλεξάκης, Χαρά Αυγερινού, Βύρων Ζάννος, Δέσποινα Καραγιαννοπούλου, Λητώ Μησιακούλη, Μαρία Μιχάλη, Κώστας Παπαγρηγόρης, Φιλιώ Ράγκου, Πάνος Τσαγκαράκης, Γιώργος Χατζηδημητρίου

Εμπορικη Διευθυντρια

Ιδιοκτησία

Μαρία Καζάντζα

ΣΕΛΑΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ADVERTISING

Υπεύθυνος για τον νόμο

Γιάννης Χατζημανώλης

Γρηγόρης Β. Νικολόπουλος

Διόρθωση

Διευθύντρια Εκδόσεων

Παντελής Μάσσος

Μαριάννα Δεσποτοπούλου

Λογιστήριο

Σύμβουλος Εκδόσεων

Μιχάλης Μαγκαφάς

Βασίλης Νικολόπουλος

ΕΚΤΥΠΩΣΗ Diamond print A.E. τηλ: 210 5552250-1, fax: 210 5551428 Σελάνα Α.Ε.: Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10679, τηλ: 2103318411, fax: 2103318408, e-mail: info@selana.gr

Γραφτείτε συνδρομητές στα περιοδικά του www.Reporter.gr Συμπληρώστε τη φόρμα συνδρομής & στείλτε την με fax στο 210-3318408 ή στη διεύθυνση ΣΕΛΑΝΑ ΑΕ, Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10676, ΤΗΛ.: 210-3318411

ΣΥ Ν Δ ΡΟ Μ Ε Σ Ν Ο Μ ΙΚ Ω Ν ΠΡΟΣ Ω Π Ω Ν

Α Ξ ΙΑ ΣΥ Ν Δ ΡΟ Μ Ω Ν / Ε ΤΗΣΙ Ε Σ 1 1 Τ Ε ΥΧΗ

ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΟΝΟΜ/ΜΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Φ.Μ. Δ.Ο.Υ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Τ.Κ. ΠΟΛΗ ΤΗΛ. FAX E-MAIL ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ Ετήσια Διετής

ΕΛΛΑΔΑ

ΕΥΡΩΠΗ

ΗΠΑ/ΑΣΙΑ

ΙΔΙΩΤΕΣ

€50

€100 (£60)

$100

ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡ Ω Μ ΗΣ

ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ

€80

€100 (£60)

$100

1. Μετρητοίς στα γραφεία του περιοδικού (Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10679) 2. Κατάθεση στην ALPHA BANK: Α.Λ.: 10300 232 000 3853 3. Online στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.reporter.gr/sindromes

Στις αναγραφόμενες τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. *Για περισσότερες από 10 συνδρομές στην ίδια διεύθυνση, στις παραπάνω τιμές πραγματοποιείται έκπτωση 30%

Στην περίπτωση 2 παρακαλούμε αποστείλατε μέσω fax (210 3318408) την απόδειξη πληρωμής και τα στοιχεία του συνδρoμητή, υπ’ όψιν κας Μαρίνας Πυλαρινού.

editorial

Οι Έλληνες βουλευτές σε μια πρωτοφανή ομοφωνία που υπερβαίνει τα 2/3, ψήφισαν το τρίτο και σκληρότερο μνημόνιο που υπέγραψε η χώρα με τους εταίρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν υπήρξε ούτε ένας βουλευτής στο Κοινοβούλιο να υποστηρίξει τις μεταρρυθμίσεις και τα μέτρα του μνημονίου. Όλοι ψήφισαν γκρινιάζοντας, άλλοι οργισμένοι, άλλοι ψυχικά ράκη, άλλοι με μεγάλο σκεπτικισμό. Κανείς από τους 300 δεν πιστεύει οτι αυτό το μνημόνιο θα οδηγήσει τη χώρα σε ένα καλύτερο μέλλον. Και το πιο δυσάρεστο, κανείς δεν έχει εναλλακτική πρόταση. Είναι πραγματικά τραγικό να μη μπορεί το σύνολο του ελληνικού πολιτικού συστήματος να φτιάξει ένα σχέδιο διαχείρισης της οικονομικής κρίσης και επιστροφής στην ανάπτυξη, προσαρμοσμένο στις ανάγκες της ελληνικής οικονομίας και συμβατό με τους ευρωπαϊκούς και τους διεθνείς κανόνες. Από την εποχή του Γιώργου Παπανδρέου που άνοιξε την κερκόπορτα της ελληνικής οικονομίας, όλοι όσοι τον διαδέχτηκαν, καταδίκαζαν τα μνημόνια όσο ήταν στην αντιπολίτευση και τα υπέγραφαν με κλάμμα και οργή στη συνέχεια. Δεν βρέθηκε κανείς μέσα στο ελληνικό Κοινοβούλιο να αντιπροτείνει κάτι. Οι μόνοι που έχουν εναλλακτική πρόταση είναι οι ακραίοι που θέλουν την έξδο από την ΟΝΕ, την επιστροφή στη Δραχμή και τελικά την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλοι αυτοί είναι ακραίοι, το ΚΚΕ, οι Συνιστώσες, η Χρυσή Αυγή, όλοι είναι οπαδοί του ολοκληρωτισμού και εχθροί της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας και όλοι επιζητούν την ανεξαρτοποίηση της χώρας μέσω κάποιου είδους «επανάστασης». Εκτός Κοινοβουλίου, όλα τα επαγγελματικά συνδικάτα θέλουν να μείνει η χώρα στο Ευρώ όπως θέλει και ο ελληνικός λαός σε ποσοστό σταθερά υψηλότερο από το 70% σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Ποιο επαγγελματικό συνδικάτο δεν θέλει το Ευρώ και τις μεταρρυθμίσεις; Μόνο ένα: Η ΑΔΕΔΥ. Το συνδικάτο των Δημοσίων υπαλλήλων, αυτών που δημιούργησαν τα ελλείμματα και τα χρέη, αυτών που επιμένουν να διατηρούν τα προνόμια τους ενώ όλοι οι άλλοι καταστρέφονται, αυτοί οι χαϊδεμένοι όλων των κυβερνήσεων, οι ημέτεροι όλων των κομμάτων. Η κοινωνία έχει διχαστεί από την κρίση και αυτό το λένε όλοι. Αυτό που δεν λένε διότι ίσως δε έχει γίνει ακόμη κατανοητό, είναι οτι το «Αριστερά - Δεξιά» αυτό το ψευδοδίλημμα, κατέρρευσε και ο διχασμός γίνεται μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών υπαλλήλων με τους ανέργους που είναι πιά το 1/3 της κοινωνίας να παραμένουν στο περιθώριο, στην αδιαφορία.

08 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Ανίκανοι πολιτικοί, διαλυμενη χώρα ΤOY ΓΡΗΓΟΡΗ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ –> nikolopoulos@reporter.gr

Με τόσο μεγάλη ανεργία όμως, με τις επιχειρήσεις να κλείνουν καθημερινά, με τους μισθούς να ξευτιλίζονται και τους δημόσιους υπαλλήλους περιχαρακωμένους στην πλαστή ευημερία τους μαζί με τους πολιτικούς, η κοινωνία θα εκραγεί. Μοναδική λύση είναι να αλλάξει η χώρα μοντέλο. Να μειώσει τις δημόσιες δαπάνες και να περιορίσει το κράτος ενισχύοντας παράλληλα τον ιδιωτικό τομέα. Μόνο ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να φέρει δουλειές, ανάπτυξη και χρήμα και το φέρνει, παρά τα εμπόδια που του ορθώνουν οι πολιτικοί και η Δημόσια Διοίκηση. Δεν φτάνουν όμως τα λεφτά που παράγουν οι λίγοι ιδιώτες για να ταίζουν εσαεί το παμφάγο δημόσιο. Και σιγά - σιγά, όσες ιδιωτικές επιχειρήσεις επιβιώνουν, μεταφέρονται στο εξωτερικό. Και όλα τα καλά μυαλά φεύγουν έξω. Εδώ μένουν οι πολιτικοί, τα κομματικά στελέχη και οι δημόσιοι υπάλληλοι. Αυτό είναι το «σύστημα» στην Ελλάδα. Και το «σύστημα» αυτοπροστατεύεται καταστρέφοντας όλους τους άλλους. Η χώρα είναι καταδικασμένη ακριβώς από αυτό το «σύστημα». Και δεν έχει κανένα περιθώριο διάσωσης, αν δεν αλλάξει καταρχήν ο πολιτικός κόσμος και αν δεν αντικατασταθούν οι σημερινοί πολιτικοί που είναι εμποτισμένοι με τον κρατικισμό και τον λαϊκισμό, από άλλους, νεώτερους , με νέες ιδέες που προέρχονται από τον χώρο του ιδιωτικού τομέα και όχι από τα υπάρχοντα κόμματα. Αυτοί οι άλλοι - που δεν τους έχουμε δεί ακόμη θα πρέπει επιτέλους να φτιάξουν ένα ελληνικό σχέδιο ανάπτυξης και να «σκίσουν τα μνημόνια» σε συμφωνία με τους Ευρωπαίους, αντικαθιστώντας τα με κάτι πολύ καλύτερο. Η ώρα αυτή δεν έχει φθάσει ακόμη. Θα αργήσει πολύ. Και η κρίση θα συνεχίζεται, όσο και αν προσπαθούμε να την ξεπεράσουμε. Τον πάτο του βαρελιού δεν τον έχουμε δεί ακόμη και θα τον πλησιάζουμε τους επόμενους μήνες. Η ανεργία και η φτώχεια θα αυξάνονται, τα χρέη θα μεγαλώνουν και η ανικανότητα θα βασιλεύει. Χαρακτηριστικό της ανικανότητας του ελληνικού πολιτικού κόσμου είναι οτι δεν κατάφερε τόσα χρόνια να φτιάξει ένα ρεαλιστικό ελληνικό σχέδιο. Και ακόμη περισσότερο φαίνεται αφού ακόμη και αυτή η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, όταν προωθούσε την επάνοδο στη Δραχμή, δεν είχε φτιάξει σχέδιο. Της το έφτιαξε μια ομάδα ειδικών της Ευρωπαικής Επιτροπής και της το έδειξε. Ακόμη και το σχέδιο για το Grexit, ο Γιούνκερ τους το έφτιαξε. Ο Λαφαζάνης σκεφτόταν ληστείες και συλλήψεις και ο Βαρουφάκης χάκαρε τα ΑΦΜ και έφτιαχνε παρατράπεζες. Ο εξευτελισμός της χώρας δεν έχει όριο και ο πάτος πηγαίνει όλο και βαθύτερα. Δυστυχώς έχουμε ακόμη πολύ κακό δρόμο μπροστά μας.

w w w.r ep or ter.g r

Ήρθε και κάνει κάθε σου µέρα, καλύτερη. Ο Όµιλος της Τράπεζας Πειραιώς παρουσιάζει το yellowday, τη νέα ηλεκτρονική υπηρεσία προσφορών. Κατέβασε τώρα το yellowday app ή µπες στο yellowday.gr, βρες µοναδικές προσφορές, όπου κι αν είσαι, από το κινητό, το tablet ή το PC σου, και εξαργύρωσέ τις στη στιγµή. Ισχύει για τις κάρτες όλων των τραπεζών.

∆ιασκέδαση

Shopping

Υγεία & Ευεξία

Καθηµερινά

∆ιακοπές

Παιδί

Γνώμη

Η Πορτογαλία αυτή τη στιγμή παρουσιάζει τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων που κυμαίνεται στο 8% ετησίως. Αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι στρέφονται ολοένα και περισσότεροι νέοι στην αγροτική απασχόληση, στους οποίους η κυβέρνηση της Πορτογαλίας παρέχει ισχυρά κίνητρα μέσω ειδικών προγραμμάτων απορρόφησης κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Το θέμα, λοιπόν, είναι τι κάνουμε εμείς. Χρειάζεται οι νέοι να αντιληφθούν ότι δεν υπάρχει αρκετή προσφερόμενη απασχόληση γι’ αυτούς πλέον στα αστικά κέντρα, τόσο στις ιδιωτικές επιχειρήσεις όσο και στο Δημόσιο. Ας στραφούν λοιπόν στην δεύτερη σε πλούτο βιομηχανία της χώρας, την αγροτική, μέσω της οποίας μπορεί να προκύψει ένα σημαντικό μέρος οικονομικής ανάπτυξης. Ας αρχίσουν να ψάχνουν για πιο μακροπρόθεσμες λύσεις. Εκείνο που χρειάζεται να γίνει κατανοητό από όλους, νέους και παλαιότερους παραγωγούς αγροτικών προϊόντων, είναι ότι μόνο δια μέσου της επιμονής στην ποιότητα και της συνεχούς προώθησης των προϊόντων που παράγουν στις διεθνείς εκθέσεις μπορούν να γίνουν εξωστρεφείς. Διότι, ας μη ξεχνάμε πως οι ξένοι έχουν κάθε λόγο να είναι επιφυλακτικοί με τους έλληνες παραγωγούς, δεδομένου ότι στο παρελθόν έχουν «καεί» από τις επαναλαμβανόμενες απεργιακές κινητοποιήσεις των διαφόρων συντεχνιών, με αποτέλεσμα την απώλεια της αξιοπιστίας των ελλήνων παραγωγών. Αλλά και στην εσωτερική Αγορά μπορούν επίσης να αλλάξουν τον τρόπο που δραστηριοποιούνται χωρίς να καταφεύγουν σε μεσάζοντες, προσφέροντάς τους αυτά που κανονικά θα έπρεπε να μπαίνουν στις δικές τους τσέπες. Οι περισσότεροι από τους παλαιότερους παραγωγούς, όντας μικροί σε οικονομική δύναμη, πολυάριθμοι και ασυντόνιστοι, δεν είναι σε θέση να διαμορφώσουν τις τιμές των προϊόντων τους. Δεν είναι διαμορφωτές, αλλά αποδέκτες τιμών που καθορίζονται από το εμπόριο των αγροτικών προϊόντων, που βρίσκεται στα χέρια ενός μικρού αριθμού επιχειρήσεων οι οποίες προσυνεννοούνται και διαμορφώνουν τις τιμές κατά τα συμφέροντά τους, με το αποτέλεσμα που όλοι γνωρίζουμε: οι τιμές που πληρώνουν οι καταναλωτές είναι συχνά τέσσερεις με έξι φορές μεγαλύτερες από εκείνες που εισπράττουν οι παραγωγοί. Έφτασε λοιπόν ο καιρός, παλαιοί και νέοι, να αξιοποιήσουν όλες τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες που αναδεικνύονται από τις παρούσες συνθήκες, ώστε να διαμορφώσουν ένα πιο σταθερό περιβάλλον διάθεσης και πώλησης των προϊόντων τους, με ταυτότητα και απαιτήσεις. Πώς θα το επιτύχουν

10 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Οι νέοι Πορτογάλοι ωριμάζουν καλύτερα Του Πάνου Τσαγκαράκη –> ptsagarakis@reporter.gr

αυτό; Συνεργαζόμενοι μεταξύ τους: αυτό ακριβώς κάνουν με μεγάλη επιτυχία οι Πορτογάλοι. Οι συνεργασίες, όταν στηρίζονται σε υγιείς βάσεις, αποδίδουν. Ας οργανωθούν σε συνεταιρισμούς (και δεν αναφέρομαι σε συνεταιρισμούς-σφραγίδες που δεν ασκούν καμιά δραστηριότητα), σε μικρές-ευέλικτες επιχειρήσεις σε τοπικό επίπεδο και ας δημιουργήσουν χώρους επιλογής και πώλησης προς τους εμπόρους των προϊόντων που παράγουν. Ας αξιοποιήσουν τη νέα τεχνολογία και τα δίκτυα για την οργάνωση διανομής προϊόντων από τον παραγωγό στον καταναλωτή. Και κυρίως, ας φροντίσουν τα προϊόντα τους να έχουν ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των άλλων, την ονομασία προελεύσεως, τις διαφορετικές ποικιλίες, ποιότητες κ.λπ. – έτσι, θα μπορούν να διαμορφώνουν τις τιμές τους βάσει της προσφοράς και της ζήτησης. Είναι γνωστό ότι σε πολλές περιοχές της Ελλάδας είμαστε πλεονασματικοί σε μερικά αγροτικά προϊόντα, τα οποία τελικά αντιμετωπίζουν πρόβλημα διάθεσης, και ελλειμματικοί σε άλλα. Παρόλα αυτά, η πολιτεία επί χρόνια συνέχιζε να επιδοτεί τους παραγωγούς αυτούς με περισσότερα κονδύλια, με αποτέλεσμα να καταλήγουν τα πλεονάζοντα προϊόντα στις χωματερές. Έ τσι φτάσαμε να αγοράζουμε σκόρδα Κίνας, κρεμμύδια Ολλανδίας, πατάτες Αιγύπτου, μήλα Λατινικής Αμερικής, εσπεριδοειδή από το Ισραήλ ή κάππαρη από την Τουρκία, κ.ο.κ.� Χρειάζεται λοιπόν να αντικατασταθούν οι μονοκαλλιέργειες από μια πιο ισόρροπη παραγωγή. Εξάλλου, τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα, μολονότι στην πλειονότητά τους είναι υψηλής ποιότητας, διεισδύουν δύσκολα στις Αγορές της Ευρώπης, γεγονός που οφείλεται σαφώς και στην έλλειψη σωστού μάρκετινγκ. Πάντως, σύμφωνα με ανάλυση του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών, η εικόνα που αποκαλύπτεται από τα στοιχεία που αφορούν στις εξαγωγές 60 βασικών αγροτικών προϊόντων προς τις χώρες-μέλη της Ε.Ε. και του Ο.Ο.Σ.Α., είναι εντυπωσιακή. Η χώρα μας περιλαμβάνεται στους πέντε πρώτους προμηθευτές σε 26 χώρες με ποσοστά συμμετοχής στις εισαγωγές τους που ξεπερνούν το 70%. Παρόλα αυτά έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μπροστά μας για να ανταγωνισθούμε με επιτυχία τις άλλες νοτιοευρωπαϊκές χώρες στις ξένες Αγορές. Η επωνυμία, η εξωστρέφεια, η εκμετάλλευση από τους νέους των δυνατοτήτων της πληροφορικής και της επικοινωνίας, η στοχοπροσήλωση στην ποιότητα και στη διατήρησή της, αλλά και η διαρκής προσπάθεια αναβάθμισης, μπορούν να εξασφαλίσουν την πολυπόθητη βιωσιμότητα για παλαιότερους και νέους παραγωγούς.

w w w.r ep or ter.g r

Γνώμη

Διανύουμε τον έκτο χρόνο αστάθειας στην Αγορά εργασίας, με μια πολύ δύσκολη τελευταία τριετία, και θεωρώ πως όλοι έχουμε μάθει από αυτή τη διαδρομή. Εργοδότες, στελέχη αλλά και όσοι μεσολαβούν γι’ αυτό το «ταίριασμα», προσπαθούν να λειτουργούν μέσα στις νέες συνθήκες οσμιζόμενοι τις νέες ισορροπίες στην Αγορά εργασίας στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, γιατί πρέπει να έχουμε κατά νου ότι οι νέες ισορροπίες δεν είναι μόνο ελληνικό «προνόμιο». Εξετάζοντας τις συμπεριφορές των εταιρειών, είναι χαρακτηριστικό ότι η ύφεση αποτελεί και μία ευκαιρία όπου οι «έξυπνοι» και με καλά αντανακλαστικά οργανισμοί αυτή την εποχή επιλέγουν τα ταλέντα που θα στηρίξουν τις δυσκολίες τού σήμερα αλλά και την ανάπτυξη του αύριο. Μέσα από το ρόλο του recruiter διακρίνω πως οι εταιρείες που βρίσκονται σε καθεστώς αφύπνισης και αντοχής, έχουν προβεί σε αλλαγή του τρόπου προσέλκυσης και διακράτησης των ταλέντων τους. Συνοπτικά, μερικές από τις πιο συνηθισμένες αλλαγές είναι οι παρακάτω: 1. Θέλουν να γνωρίζουν την Αγορά εργασίας και τη διαθεσιμότητα στελεχών-ταλέντων. 2. Αναζητούν τις κινήσεις του ανταγωνισμού τους σε θέματα προσλήψεων. 3. Μελετούν νέες θέσεις εργασίας, νέους ρόλους, πώς αυτοί προδιαγράφονται σε άλλες εταιρείες και πώς εντάσσονται στην ιεραρχία. 4. Σχεδιάζουν χρονικά καλύτερα τις ανάγκες τους και μεριμνούν για το μέλλον, χωρίς απαραίτητα να παίρνουν άμεσα μία απόφαση. 5. Αλλάζουν και προσαρμόζουν ρόλους στις δομές τους, είτε λόγω αλλαγής της Αγοράς είτε λόγω αλλαγής εσωτερικών αναγκών (διευρυμένα καθήκοντα κ.λπ.). 6. Μπαίνουν στη διαδικασία χαρτογράφησης της Αγοράς για συγκεκριμένους ρόλους (ανεξαρτήτως επιπέδου ιεραρχίας), χωρίς απαραίτητα να υπάρχει άμεση ανάγκη κάλυψης κάποιας θέσης εργασίας. 7. Εξετάζουν τα χαρακτηριστικά και τις εμπειρίες των Ελλήνων του εξωτερικού με πολύ μεγάλη προσοχή, διατηρώντας το ενδιαφέρον τους για την προσέλκυση των καταλληλότερων, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Από την άλλη πλευρά, τα στελέχη, όπως άλλωστε και οι εταιρείες, διανύουν μία μεγάλη περίοδο δικής τους αβεβαιότητας και αναβολών σε αποφάσεις που θέλουν να πάρουν. Μετά από στοχευμένες συζητήσεις που είχα τους τελευταίους τρεις μήνες με στελέχη που επιθυμούν να κάνουν κάποια μετακίνηση,

12 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Η αντοχή και η εγρήγορση κερδίζουν στην αγορά εργασίας Τhσ Πέγκυς Βελλιώτου –> Γενική Διευθύντρια, Τμήμα Υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού KPMG

φαίνεται να έχουν σημαντικές αγωνίες εξαιτίας των παρουσών δύσκολων συνθηκών. Είναι σαφές ότι: 1. ενώ υπάρχει διάθεση να προβούν σε κάποια αλλαγή, δύσκολα το τολμούν, είτε πρόκειται για κάποια αλλαγή εσωτερικά στην εταιρεία είτε για κάποια άλλη στην Αγορά εργασίας. 2. νιώθουν εγκλωβισμένοι –και όχι άδικα– λόγω των καθυστερήσεων της Αγοράς, με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί η αντοχή τους στην αναμονή. 3. διαπιστώνοντας πως οι ευκαιρίες της Αγοράς είναι περιορισμένες, προτιμούν να συντηρούν μία μέτρια καθημερινότητα από το να πάρουν τη μεγάλη απόφαση της αλλαγής, ακόμη και εάν η ευκαιρία τους παρουσιαστεί. Η πρότασή μου προς τα στελέχη είναι ότι επιβάλλεται να λειτουργούν, ακόμη και σε αυτές τις μη συμβατικές συνθήκες, με αφύπνιση και αντοχή. Οφείλουν να εξετάζουν την Αγορά, να βλέπουν κλάδους, εταιρείες και ρόλους που θα μπορούσαν να έχουν ενδιαφέρον γι’ αυτούς. Να συνειδητοποιήσουν ότι οι καθυστερημένες αποφάσεις των εταιρειών για πρόσληψη θα συνεχιστούν. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ένα έργο επιλογής στελέχους είχε διάρκεια ζωής –από την ανάθεση μέχρι το κλείσιμο και την πρόσληψη– περίπου δυόμιση μήνες και τώρα ο χρόνος αυτός έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Παράλληλα, είναι σκόπιμο να εξετάζουν με ρεαλισμό τις συνθήκες που βιώνουν στις εταιρείες τους, ώστε να αναγνωρίζουν τα «πραγματικά» προβλήματα και όχι αυτά που δημιουργούνται από την κόπωση των τελευταίων ετών. Το μήνυμα και το μεγάλο στοίχημα είναι πως μπορεί κάποιος, μέσα από την κόπωση, τη δυσκολία και την πολυπλοκότητα της καθημερινότητας, να αναγνωρίσει τις ευκαιρίες που σίγουρα θα παρουσιαστούν και βέβαια να διατηρήσει τις αντοχές του, ώστε όταν εμφανιστεί η ευκαιρία, να έχει κατάλληλα προετοιμαστεί, αρχικά για να την αναγνωρίσει και στη συνέχεια για να τη διεκδικήσει. Με την κατάλληλη εκπαίδευση θα μπορέσει να τα επιτύχει και τα δύο.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ KPMG Η KPMG αποτελεί το παγκόσμιο δίκτυο ανεξάρτητων εταιρειών παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών-μελών συνδεδεμένων με την KPMG International, ενός Ελβετικού Συνεταιρισμού. Οι εταιρείες-μέλη της KPMG παρέχουν ελεγκτικές, φορολογικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες. Λειτουργούμε σε 155 χώρες με προσωπικό περίπου 162.000 ατόμων. Κάθε εταιρεία KPMG αποτελεί νομικά ξεχωριστή οντότητα. Στη χώρα μας, η KPMG παρέχει, τα τελευταία 40 και πλέον χρόνια, ολοκληρωμένες ελεγκτικές, συμβουλευτικές, λογιστικές, φορολογικές υπηρεσίες σε ελληνικές και διεθνείς εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Για περισσότερες πληροφορίες: www.kpmg.com/gr

w w w.r ep or ter.g r

Στην «εντατική» οι τράπεζες, ασφυκτιά η οικονομία 14 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

τραπεζες

oikonomia

Σε ουσιαστική αδυναμία να χρηματοδοτήσει επιχειρήσεις και ιδιώτες και κατ’ επέκταση την επιστροφή της οικονομίας σε ρυθμούς ανάπτυξης βρίσκεται τους τελευταίους μήνες το εγχώριο πιστωτικό σύστημα εξαιτίας των σοβαρών «τραυμάτων» που έχει αποκομίσει από την συνεχιζόμενη εκροή καταθέσεων, την εκτόξευση των κόκκινων δανείων και τον αποκλεισμό από την ρευστότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Του Κώστα Παπαγρηγόρη

w w w.r ep or ter.g r

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 15

oikonomia

τραπεζες

Η κατάσταση για την πραγματική οικονομία πήρε ακόμη εφιαλτικότερες διαστάσεις τις τελευταίες εβδομάδες όπου ύστερα από 20 ημέρες ειδικής τραπεζικής αργίας, όλες σχεδόν οι τραπεζικές εργασίες είναι - και θα παραμείνουν για καιρό - απαγορευτικές για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Όπως σημείωσε πρόσφατα ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Θ. Φέσσας, μετά την επιβολή περιορισμών ο τζίρος των επιχειρήσεων καταγράφει πτώση έως και 80% με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλος κίνδυνος το επόμενο διάστημα να «χαθούν» πολλές επιχειρήσεις και πολλαπλάσιες θέσεις εργασίας, επιδεινώνοντας δραματικά το κλίμα στην οικονομία. Την ίδια στιγμή έμπειρος τραπεζίτης τονίζει στο Reporter ότι «τα εγχώρια τραπεζικά ιδρύματα βρίσκονται τους τελευταίους μήνες στην … εντατική» και προσθέτει ότι «δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι οι τράπεζες βρίσκονται στο χειρότερο σημείο από το ξέσπασμα της μεγάλης κρίσης στην Ελλάδα το 2009 και αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στον στρατηγικό τους ρόλο». Σε μια στιγμή λοιπόν που η ελληνική οικονομία χρειάζεται περισσότερο από κάθε άλλη φορά χρηματοδότηση για να ξεφύγει από την ύφεση και να περάσει στην ανάπτυξη, δεν διαθέτει ουσιαστικά τραπεζικό σύστημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι την δεκαετία του ’90 και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000, στην Ελλάδα υπήρχαν 22 ξένες τράπεζες και 27 ελληνικές. Σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν 5 ελληνικές και 2 ξένες, η HSBC και η Citibank με την δεύτερη να έχει πουλήσει το δίκτυο της στην Alpha Bank και να διατηρεί μόνο το ναυτιλιακό της τμήμα. Στελέχη τραπεζών σημειώνουν στο Reporter ότι είναι μονόδρομος για την κυβέρνηση να προχωρήσει γρήγορα στην υλοποίηση των συμφωνηθέντων με τους εταίρους, προκειμένου να μπορέσει η ΕΚΤ να προχωρήσει σύντομα σε ουσιαστική ενίσχυση του ορίου του ELA, που θα επιτρέψει στις τράπεζες να αυξήσουν σταδιακά τις εργασίες και κατ’ επέκταση τις υπηρεσίες τους. Αν αυτό δεν γίνει, προειδοποιούν ότι πολλές επιχειρήσεις σύντομα θα βρεθούν σε αδιέξοδο και είναι αμφίβολο αν θα καταφέρουν να επιβιώσουν, δεδομένης μάλιστα της μεγάλης ύφεσης που αναμένε-

16 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

ται για φέτος στην οικονομία. Αδιαμφισβήτητος μάρτυρας της οδυνηρής πραγματικότητας είναι τα επίσημα στοιχεία της ΤτΕ που δείχνουν την δραματική επιδείνωση που καταγράφουν οι πλέον βασικοί τραπεζικοί δείκτες: η εγχώρια δεξαμενή καταθέσεων έχει υποχωρήσει στα 125 δις. ευρώ, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 11 ετών. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν εκτοξευτεί στα 100 δισ. ευρώ που αποτελεί νέο αρνητικό ρεκόρ με τάση σταθερά αυξητική ενώ σε ότι αφορά στις χορηγήσεις νέων δανείων τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ελάχιστες εκταμιεύσεις.

Ρυθμιστής η ΕΚΤ Αδιαφιλονίκητος ρυθμιστής της τύχης των ελληνικών τραπεζών, τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, αναδεικνύεται ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μ. Ντράγκι καθώς από τις αποφάσεις του καθορίζεται η επάρκεια ή μη ρευστότητας στο σύστημα.

βελτίωση τηΣ δυναμικής των ελληνικών τραπεζών αναμένεται να υπάρξει όταν θα ολοκληρωθεί το πρώτο βήμα της ανακεφαλαιοποίησης από τον ESM με την διάθεση των 10 δισεκ. Ευρώ σε κεφάλαιο στις τράπεζες

Η ικανότητα των τραπεζών να υποστηρίζουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά αποδυναμώνεται από τη δραστική επιδείνωση των συνθηκών ρευστότητας. Όπως εκτιμάται από τον Νοέμβριο του 2014, οι τραπεζικές καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά 50 δισ. ευρώ, ενώ η μόνη πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών σε χρηματοδότηση είναι στη διαδικασία έκτακτης ρευστότητας της ΕΚΤ, τον ELA. Το όριο έχει διαμορφωθεί κοντά στα 90 δισ. ευρώ με τάση, αναγκαστικά, αυξητική. Ουσιαστική όμως βελτίωση της δυναμικής των ελληνικών τραπεζών αναμένεται να υπάρξει όταν θα ολοκληρωθεί το πρώτο βήμα της ανακεφαλαιοποίησης από τον ESM με την διάθεση των 10 δισεκ. Ευρώ σε κεφάλαιο στις τράπεζες, ως προκαταβολή των αυξήσεων κεφαλαίου που θα γίνουν μετά τα stress tests του Φθινοπώρου. Η εξέλιξη αυτή τοποθετείται, υπό προϋποθέσεις, από τις τράπεζες στις αρχές Αυγούστου και αναμένεται να σημάνει την ουσιαστική τόνωση της φερεγγυότητας και της εμπιστοσύνης των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων. Έτσι θα ανοίξει ο δρόμος για μεγαλύτερη ροή χρηματοδότησης από την ΕΚΤ μέσω του ELA καθώς θα μειωθεί το haircut των εγγυήσεων των ελληνικών τραπεζών ενώ θα αυξηθεί και η γκάμα των επιλέξιμων ενεχύρων. w w w.r ep or ter.g r

oikonomia

τραπεζες

Έκρηξη κόκκινων δανείων Σε βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια του πιστωτικού συστήματος εξελίσσονται τα κόκκινα δάνεια καθώς καταγράφουν σημαντική επιδείνωση το πρώτο εξάμηνο του 2015, παίρνοντας και πάλι την ανιούσα ύστερα από μεγάλο διάστημα φθίνουσας πορείας.

Αιμορραγία καταθέσεων Η παρατεταμένη αβεβαιότητα των τελευταίων μηνών έχουν οδηγήσει τις καταθέσεις, νοικοκυριών και επιχειρήσεων, στα επίπεδα του Απριλίου του 2004. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το τέλος του περασμένου Οκτωβρίου, όταν ξεκίνησε η νέα πολιτική περιπέτεια για τη χώρα, μέχρι τώρα οι καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά 50 και πλέον δισ. ευρώ� Όπως είναι φυσικό η διαρκής επιδείνωση της ρευστότητας, με τις συνεχιζόμενες εκροές καταθέσεων, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη αβεβαιότητα έχουν οδηγήσει και σε δραστική μείωση των χορηγήσεων δανείων. Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών από τον Μάιο και μετά οι εκταμιεύσεις νέων δανείων έχουν περιοριστεί δραστικά, η παρατεταμένη αβεβαιότητα έχει παραλύσει την αγορά, την ψυχολογία των πολιτών και του επιχειρηματικού κόσμου, ενώ μετά την τραπεζική αργία και την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων η ροή των νέων δανείων αναμένεται σχεδόν να «στερέψει». Είναι χαρακτηριστικό ότι τα νέα δάνεια προς ιδιώτες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις διαμορφώθηκαν μόλις στα 700 εκατ. ευρώ στο πρώτο εξάμηνο, όταν οι προϋπολογισμοί του περασμένου Φθινοπώρου προέβλεπαν στόχο για νέα δάνεια το 2015 της τάξης των 10 δισ. ευρώ, ο οποίος «προσγειώθηκε» στα 5 δισ. ευρώ στο τρίμηνο και θα υποχωρεί δραστικά μέχρι τέλος του χρόνου.

18 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

τα νέα δάνεια προς ιδιώτες & μικρομεσαίες επιχειρήσεις διαμορφώθηκαν μόλις στα 700 εκατ. ευρώ στο Α' εξάμηνο, όταν οι προϋπολογισμοί το περασμένου Φθινοπώρου προέβλεπαν στόχο για νέα δάνεια το 2015 της τάξης των 10 δισ. ευρώ

Η κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη να προχωρήσει στη δημιουργία «κακής» τράπεζας για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, καθώς τα τελευταία στοιχεία για την εξέλιξη των «κόκκινων» δανείων είναι αποκαρδιωτικά και τινάζουν στον αέρα τους ισολογισμούς των τραπεζών, για την ανακεφαλαιοποίηση των οποίων συμφωνήθηκε ήδη ποσό έως 25 δισ. ευρώ. Το μισό δανειακό χαρτοφυλάκιο βρίσκεται και επίσημα πλέον σε καθυστέρηση καθώς εκατοντάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις ανέστειλαν τον τελευταίο μήνα τις πληρωμές δανείων είτε λόγω πραγματικής αδυναμίας είτε λόγω της γενικότερης αβεβαιότητας στην οικονομία, που παρέλυσε τις συναλλαγές. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τα στοιχεία από τις τράπεζες, οι αποπληρωμές περιορίστηκαν στο 20% έως 50% των ενήμερων στεγαστικών δανείων, δημιουργώντας συνθήκες νέας δραματικής εκτίναξης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η τάση αυτή επαληθεύει τις προβλέψεις για εκτίναξη των «κόκκινων» δανείων στο 45% του χαρτοφυλακίου των χορηγήσεων. Πρόκειται για δάνεια που είτε εμφανίζουν καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών είτε εξυπηρετούνται αλλά έχουν μεγάλες πιθανότητες να βρεθούν σε καθεστώς καθυστέρησης (ένα δάνειο μπαίνει σε οριστική καθυστέρηση όταν πάψει να εξυπηρετείται για χρονικό διάστημα άνω των 3 μηνών). Τα «κόκκινα» δάνεια έχουν φτάσει τα 100 δισ. ευρώ, καθώς το 70% των δανείων που έχουν ήδη ρυθμιστεί παραμένει μη εξυπηρετούμενο. Με βάση τους υπολογισμούς από διεθνείς οίκους η αύξηση κατά 20% των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα επιβαρύνει κατά 26 δισ. ευρώ τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, που θα υποχωρήσει σε αρνητικό έδαφος. Το κλείσιμο εκατοντάδων επιχειρήσεων, που δεν θα αντέξουν μετά τη νέα καθίζηση της καταναλωτικής δαπάνης και την εκτίναξη των φορολογικών υποχρεώσεων, θεωρείται νομοτελειακό, συμπαρασύροντας σε οριστική καθυστέρηση δανειακές υποχρεώσεις που θα μπορούσαν να διευw w w.r ep or ter.g r

oikonomia

τραπεζες

θετηθούν με βάση τα εργαλεία που είχαν θεσμοθετηθεί μέχρι σήμερα. Η αβεβαιότητα και η επιδείνωση των συνθηκών στην οικονομία μεταθέτει και τους στόχους για τα «κόκκινα» δάνεια. Οι τράπεζες περίμεναν ότι ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα έφτανε στο ζενίθ μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2015 και εν συνεχεία από το φθινόπωρο αναμενόταν να αρχίσει η αποκλιμάκωση του δείκτη. Πλέον η πορεία αυτή έχει μετατεθεί για τουλάχιστον 6 μήνες και αναμένεται -εφόσον υπάρξει τελική συμφωνία και η κατάσταση στην οικονομία ομαλοποιηθεί- τα «κόκκινα» δάνεια να συνεχίσουν να αυξάνονται μέχρι το τέλος του έτους και εν συνεχεία στις αρχές του 2016 να αρχίσει η σταδιακή μείωση του σχετικού δείκτη. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η αβεβαιότητα των τελευταίων μηνών, που κορυφώθηκε με το κλείσιμο των τραπεζών και την επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών, έχει προκαλέσει μεγάλες βλάβες στην οικονομία και βαριά τραύματα στο τραπεζικό σύστημα. Υπ’ αυτές τις συνθήκες η κυβέρνηση δεν έχει άλλη επιλογή από το να προχωρήσει με ταχύτητα και αποφασιστικότητα στην υλοποίηση των συμφωνηθέντων με τους εταίρους καθώς μόνο έτσι θα αποκατασταθεί η επενδυτική εμπιστοσύνη και θα ανακάμψουν σταδιακά τράπεζες και οικονομία.

Με Δραχμή ή με Ευρώ; Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει γνωστός ο τρόπος με τον οποίο θα ανακεφαλοποιηθούν οι τράπεζες, ούτε πόσα δισεκατομμύρια Ευρώ χρειάζονται για να ξαναγίνουν κεφαλαιακά επαρκείς. Και το ζήτημα αυτό θα αργήσει ακόμη να ξεκαθαριστεί, αφού πρώτα πρέπει να σιγουρευτούμε τι θα γίνει με την ελληνική οικονομία συνολικά. Το ενδεχόμενο ενός συντεταγμένου Grexit, δηλαδή μιας επα-

20 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Ανεξάρτητα όμως του τι θα γίνει στο τέλος, η ουσία είναι οτι σε λίγους μήνες, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν θα είναι αυτό που ξέρουμε σήμερα

νόδου στη Δραχμή ή σε ένα άλλο νόμισμα που θα ονομάζεται Greuro ή καπως έτσι, παραμένει ανοικτό. Η Ευρώπη, πρίν από είκοσι περίπου ημέρες «έλυσε» το πρόβλημα του Grexit. Ετοίμασε δηλαδή ένα αναλυτικό manual που αντιμετωπίζει όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με την αποχώρηση της Ελλάδος από την ΟΝΕ. Αυτό δεν υπήρχε προηγουμένως, αλλά τώρα υπάρχει και η ενδεχόμενη εφαρμογή του θα αποτελέσει τον μπούσουλα για την αντιμετώπιση στο μέλλον παρόμοιων καταστάσεων με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δυστυχώς το manual αυτό δεν το έχει δεί κανείς μέχρι σήμερα εκτός από τον Γιούνκερ και περίπου 15 στελέχη της ΕΕ που το ετοίμασαν. Όμως αυτό, αν αναγκασθούμε εκ των πραγμάτων να ζητήσουμε την έξοδο μας από το Ευρώ στο πλαίσιο της λογικής Σόιμπλε, δηλαδή για ένα χρονικό διάστημα 5 ετών, θα καθορίσει και το τι θα γίνει με τις τράπεζες. Αν δηλαδή οι τράπεζες θα πτωχεύσουν, αν τα δάνεια θα μετατραπούν σε Δραχμές, αν οι καταθέσεις θα μετατραπούν σε Δραχμές αφού πρώτα «κουρευτούν», κλπ. Είναι αυτονόητο ότι είναι εντελώς άλλο πράγμα να μετατραπούν τα δάνεια σε Δραχμές από το να παραμείνουν σε Ευρώ, όπως και το να μετατραπούν οι καταθέσεις σε Δραχμές. Ανεξάρτητα όμως του τι θα γίνει στο τέλος, η ουσία είναι οτι σε λίγους μήνες, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν θα είναι αυτό που ξέρουμε σήμερα. Οι τράπεζες που υπάρχουν σήμερα ή θα έχουν συγχωνευτεί σε δυο μεγάλες τράπεζες ή θα έχουν κλείσει. Το τραπεζικό σύστημα θα έχει μια εντελώς άλλη μορφή και θα εκτελεί ένα πολύ μικρό μέρος των εργασιών που εκτελούσε μέχρι σήμερα. Και αυτό για τον απλούστατο λόγο οτι οι περιορισμοί στις εξαγωγές συναλλάγματος που προβλέπει η ΠΝΠ δεν πρόκειται να εξαλειφθούν μέχρι η χώρα να βγεί ξανά στις αγορές. Πράγμα το οποίο σημαίνει οτι αν πάμε στη Δραχμή οι περιορισμοί στις εξαγωγές συναλλάγματος θα παραμείνουν μέχρι να ξαναμπούμε στο Ευρώ (αν ποτέ ξαναμπούμε) ενώ αν μείνουμε στο Ευρώ οι περιορισμοί θα παραμείνουν μέχρι να επανακτήσουμε τη φερεγγυότητα μας και να μπορούμε να ξαναδανειστούμε από τις αγορές. Τα πάντα λοιπόν τελικά, και για τις τράπεζες, εξαρτώνται από το ποιό θα είναι το νόμισμα της χώρας σε λίγους μήνες και πώς θα πάμε σε αυτό. Με συντεταγμένη έξοδο που προτείνει ο Σόιμπλε και η Ευρωπαική Ένωση, ή με άτακτη έξοδο από το Ευρώ που προτείνουν πολλοί ισχυροί παράγοντες της σημερινής κυβέρνησης, οι οποίοι όμως δεν έχουν καμία ικανοποιητική και ασφαλή περιγραφή του τι εστί αυτό που προτείνουν, όχι μόνο για την οικονομία, αλλά για την επιβίωση της χώρας γενικότερα. w w w.r ep or ter.g r

Γιατί η Wαll Street χάνει τα επενδυτικά κεφάλαια; Ποιες αγορές τα προσελκύουν; 22 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

αγορές

επενδύσεις

Οι Αγορές εξακολουθούν να προσφέρουν τεράστιες συγκινήσεις αφού η αύξηση της μεταβλητότητας επιτρέπει την ύπαρξη πολύ μεγάλων διακυμάνσεων και αυτό αποτελεί εκπληκτική ευκαιρία για τους intraday traders. Οι υπόλοιποι traders θα πρέπει να είναι περισσότερο προσεκτικοί καθώς συνήθως οι ευρωπαίοι traders έχουν διαφορετικές απόψεις από τους Αμερικανούς.

Του Χρήστου Αλωνιστιώτη* w w w.r ep or ter.g r

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 2 32 3

αγορές

επενδύσεις

Είναι χαρακτηριστικό ότι η μεταβλητότητα στο Forex και τις μετοχές βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δύο ετών, όπως δείχνουν και οι σχετικοί δείκτες μεταβλητότητας. Εξαίρεση αποτελεί η Wall Street, η οποία διανύει πολυετή περίοδο χαμηλής μεταβλητότητας με το VIX να παραμένει σταθερά «κολλημένο» κάτω από το 15.

Η άνοδος του δολαρίου και οι προβληματισμοί Σύμφωνα με τη συγκριτική μελέτη της πορείας του δείκτη δολαρίου, παρατηρούμε ότι η σημερινή του πορεία έχει πολύ μεγάλη συσχέτιση με την αντίστοιχη της περιόδου 1984-

24 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

1985. Αυτό σημαίνει ότι αν έχουμε μία –έστω και μερική– επανάληψη της ιστορίας, το δολάριο θα μπορούσε να σημειώσει νέες απώλειες στο επόμενο χρονικό διάστημα και ίσως μέχρι και λίγο καιρό πριν από την πρώτη αύξηση των επιτοκίων από τη Fed, κάτι που υπολογίζεται ότι θα συμβεί τον Σεπτέμβριο. Όμως υπάρχουν κι άλλες παράμετροι που συνηγορούν σε μια συνέχεια των απωλειών. Η τεχνική εικόνα, συνδυαστικά με κάποιους δείκτες, αποκαλύπτει ότι το χειρότερο σενάριο που μπορούμε να περιμένουμε για τους επόμενους μήνες είναι μια νέα δοκιμασία του 1,0460. Η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στο προσκήνιο αλλά ακόμη και μετά από μία συμφωνία εκτιμούμε ότι δε θα μπορέσει να παραμείνει για πολύ καιρό στο παρασκήνιο. Η Ελλάδα πάντα θα είναι ένας παράγοντας που θα επηρεάζει την ισοτιμία. Ο βασικότερος λόγος που θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε μια πτώση του δολαρίου, έχει

Η Ελλάδα, αν και εξακολουθεί να βρίσκεται στο προσκήνιο, μετά τη συμφωνία δεν θα παραμείνει στο ενδιαφέρον των Αγορών για πολύ, πάντα, όμως, θα είναι παράγοντας επιρροής της ισοτιμίας

w w w.r ep or ter.g r

αγορές

επενδύσεις

Τι είναι αυτό που «καθοδηγεί» τις αγορές; Τα flows. Και στην παγκόσμια χρηματιστηριακή Αγορά, όταν μιλάμε για flows, αναφερόμαστε στην Ιαπωνία. Αυτή είναι η «μεγάλη τσέπη» του παγκόσμιου χρηματιστηριακού χάρτη. Ας δούμε τι αγόρασαν οι Ιάπωνες από τον περασμένο Οκτώβριο και μετά. Το πρώτο τρίμηνο του 2015, οι ιάπωνες επενδυτές αγόρασαν 5,64 τρισ. γιέν σε ξένα ομόλογα και τον Απρίλιο πούλησαν σχεδόν τα μισά. Τις μεγαλύτερες πωλήσεις είδαν τα γερμανικά και τα γαλλικά ομόλογα. Μέρος των κεφαλαίων από τις πωλήσεις αυτές τοποθετήθηκαν σε ιταλικά, βελγικά και φινλανδικά ομόλογα. Τεράστιες αγορές πραγματοποίησαν σε αμερικανικά ομόλογα και μετοχές, με τις αγορές μετοχών να αγγίζουν τα 845 εκατ. γιέν τον μήνα. Και φυσικά η BoJ αγοράζει Nikkei.

Τεράστιες εισροές αλλά και διακυμάνσεις στην Κίνα

να κάνει με την ίδια την Αμερική. Η μεγάλη άνοδος του δολαρίου κατάφερε να επιδεινώσει τα αμερικανικά macro και να δυσκολέψει σημαντικά τον στόχο για αύξηση επιτοκίων από τη Fed. Έ να ανοδικό δολάριο απομακρύνει αύξηση επιτοκίων τον Σεπτέμβριο ή το 2015. Ως εκ τούτου θεωρούμε ότι επειδή η Fed δεν μπορεί να είναι αναξιόπιστη, το δολάριο πιθανότατα θα υποχωρήσει στους επόμενους 3 μήνες. Αυτό δεν σημαίνει ότι το ράλι έχει ολοκληρωθεί ούτε ότι θα δούμε μεγάλη πτώση. Το πιθανότερο σενάριο είναι να δούμε μια αργή προσπάθεια ανόδου που δεν θα έχει καμία σχέση με το επιθετικό ράλι των περασμένων μηνών. Πάντως, σύμφωνα με τα interest rates futures, μια αύξηση επιτοκίων εντός του 2015 συγκεντρώνει τις υψηλότερες πιθανότητες των τελευταίων δύο μηνών. Σημαντική είναι η μεταστροφή του επενδυτικού συναισθήματος.

26 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Η Κίνα έχει πραγματοποιήσει εξαιρετικά ανοδικό ράλι τους τελευταίους τρεις μήνες, το οποίο σε μεγάλο βαθμό τροφοδοτήθηκε από το retail.

Οι μεγάλοι επενδυτές αντιμετωπίζουν τις χρηματιστηριακές τους τοποθετήσεις με εντελώς διαφορετικό τρόπο από αυτόν που χρησιμοποιεί η μάζα των επενδυτών. Η PBoC συνεχίζει να χαλαρώνει τη νομισματική της πολιτική προκειμένου να στηρίξει την ανάπτυξη της κινεζικής Οικονομίας, να αποτρέψει το σκάσιμο των τραπεζών και του real estate και να παράσχει στήριξη στην παγκόσμια Οικονομία. Η Κίνα έχει πραγματοποιήσει εξαιρετικό ανοδικό ράλι τους τελευταίους τρεις μήνες, το οποίο σε μεγάλο βαθμό τροφοδοτήθηκε από το retail. Σύμφωνα με στοιχεία από το Reuters, οι Κινέζοι ανοίγουν περίπου 500.000 νέους χρηματιστηριακούς κωδικούς την εβδομάδα, επιβεβαιώνοντας ότι το χρηματιστηριακό παιχνίδι έχει γίνει καθημερινότητα στους Κινέζους. Φυσικά όπου εμπλέκεται σε μεγάλο βαθμό το retail, αρχίζει ο προβληματισμός. Και ήδη η Κίνα, εδώ κι έναν μήνα, βρίσκεται σε κλοιό ισχυρότατων πωλήσεων καθώς κάθε εβδομάδα υπάρχει και ένα sell-off, το οποίο βγάζει εκτός Αγοράς αυτούς που μπήκαν στα υψηλότερα επίπεδα. w w w.r ep or ter.g r

αγορές

επενδύσεις

Οι συγκρίσεις με το 2008

«Ακροβατεί» ο S&P 500 Οι αμερικανικοί δείκτες συνεχίζουν να διαπραγματεύονται χωρίς καμία ουσιαστική αλλαγή και με την κόπωση να είναι παραπάνω από εμφανής. Οι επενδυτές σπεύδουν σε Κίνα, Ινδία, Ρωσία, Ευρώπη και αλλού αφήνοντας τις Η.Π.Α. σε αναζήτηση κεφαλαίων μέσα από τα buybacks μετοχών. Αλλά και αυτά δείχνουν ότι δεν έχουν τη δύναμη να «σηκώσουν» ψηλότερα τη Wall Street. Παρά το γεγονός ότι τον Μάιο είχαμε δεύτερες υψηλότερες επαναγορές ιδίων μετοχών (σε αξία) τα τελευταία 17 χρόνια. Επιπλέον, εδώ και 7 μήνες, η τελευταία συνεδρίαση του μήνα για τον S&P 500 είναι αρνητική. Οι τελευταίες συνεδριάσεις ενός μήνα χρησιμοποιούνται για αναδιάρθρωση χαρτοφυλακίων και αυτό είναι ένα στατιστικό που κρατάμε.

28 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Η ημερήσια μεταβλητότητα έχει αυξηθεί κατακόρυφα, ενώ διαπιστώνει κανείς πολύ εύκολα, ότι υπάρχει «άρνηση» των δεικτών της Wall Street να κινηθούν πτωτικά

Παρά την ανοδική κυριαρχία του S&P 500, ο Dow Jones είναι ιδιαίτερα αδύναμος και με μία τεχνική εικόνα που φέρνει όλο και πιο κοντά μια διορθωτική κίνηση αυξημένης δυναμικής. Αν παρατηρήσουμε τα μηνιαία γραφήματα του S&P 500 θα διαπιστώσουμε ότι η απόσταση από την κορυφή του 2000 στην κορυφή του 2008 ήταν 7 χρόνια και 7 μήνες. Η απόσταση από το 2008 μέχρι και σήμερα είναι 7 χρόνια και 7 μήνες. Όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που ο Nikkei, o CAC και ο Shanghai Comp. δοκιμάζουν πολύ κρίσιμα πολυετή επίπεδα αντίστασης ενώ ο DAX έχει ήδη βρεθεί χαμηλότερα από αυτά. Συνεχίζοντας τις συγκρίσεις, λίγο πριν από το w w w.r ep or ter.g r

αγορές

επενδύσεις

αγορές

επενδύσεις

Η σχέση ευρώ και DAX

– Ο ρόλος της ΕΚΤ

Με την Ελλάδα να βρίσκεται από Eurogroup σε Eurogroup πολλοί είναι οι επενδυτές που αναρωτιούνται τι ακριβώς θα συμβεί στο ευρώ και τον γερμανικό δείκτη DAX. Η εκτίμησή μου είναι ότι το ευρώ θα κινηθεί εκ νέου χαμηλότερα και ο DAX θα αναζητήσει τα δικά του ιστορικά υψηλά. Μία λύση στο θέμα της Ελλάδας θα είναι η αφορμή για κάτι τέτοιο. Ο λόγος είναι απλός: η ΕΚΤ εφαρμόζει πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, που σημαίνει ότι πουλάει ευρώ και αγοράζει ομόλογα.

σκάσιμο της φούσκας του 2008, ο Shanghai Comp. είχε καταρρεύσει 6,50%, όσο ακριβώς και πριν από λίγες συνεδριάσεις. Το θετικό είναι ότι ακολούθησε ένα συγκλονιστικό ράλι πάνω από 60% και στη συνέχεια «ελεύθερη πτώση». Την ίδια ώρα, όσοι παρακολουθούν καθημερινά τις Αγορές, έχουν διαπιστώσει ότι έχει αυξηθεί κατακόρυφα η ημερήσια μεταβλητότητα. Επιπλέον, διαπιστώνει κανείς πολύ εύκολα, ότι υπάρχει μια άρνηση των δεικτών της Wall Street να κινηθούν πτωτικά. Μελετώντας τα στοιχεία, είναι εμφανές ότι το επενδυτικό κοινό (retail) αρχίζει να αυξάνει την έκθεσή του σε μετοχές, με αποτέλεσμα το ρευστό που διαθέτει να μειώνεται κατακόρυφα. Κατά το παρελθόν, μόνο δυο φορές το retail δεν έκανε λάθος και κατά την προσωπική μου εκτίμηση και στις δύο φορές ο λόγος είχε να κάνει με την έναρξη των QE2 και QE3.

30 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Τα hedge funds και οι άλλοι επενδυτές, πουλάνε ευρώ (λόγω χαμηλών επιτοκίων) και αγοράζουν μετοχές και ομόλογα τα οποία έχουν τη στήριξη της ΕΚΤ. Επιπλέον, hedge funds τα οποία δεν έχουν το ευρώ ως βασικό νόμισμα, αναγκάζονται να το κάνουν hedging. Όσο η ΕΚΤ συνεχίζει το QE, η ανάγκη για hedging θα υφίσταται και θα πιέζει το ευρώ χαμηλότερα.

Ο Nikkei, o CAC και ο Shanghai Comp. δοκιμάζουν πολύ κρίσιμα πολυετή επίπεδα αντίστασης ενώ ο DAX έχει ήδη βρεθεί χαμηλότερα από αυτά

Αυτό είναι μια εξίσωση που δεν θα αλλάξει τουλάχιστον μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2016 που η ΕΚΤ έχει δηλώσει ότι θα διαρκέσει το ευρωπαϊκό QE.

*Ο κ. Χρήστος Αλωνιστιώτης είναι Τεχνικός Αναλυτής Αγορών, ForexReport.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 |wRwEwP. O r eRpToEr Rt e3r0. g r

Emerging MΑrkets Σε κομβικό σημείο η οικονομική ανάπτυξη 32 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

Διεθνή

Ανάπτυξη

Οι αναδυόμενες Οικονομίες βρίσκονται συνεχώς στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια για τους ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, για τις τεράστιες εισροές κεφαλαίων που έχουν δεχθεί αλλά και για τα τεράστια επενδυτικά projects που επιχείρησαν, σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν ακμάζουσες τις Οικονομίες τους αλλά και να τις φέρουν ακόμη ένα βήμα πιο κοντά στις δυτικές Οικονομίες. Του Χρήστου Αλωνιστιώτη*

w w w.r ep or ter.g r

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 3 33 3

Μερικές συγκρίσεις είναι απαραίτητες, προκειμένου να δούμε τη δυναμική των Οικονομιών αυτών αλλά και τους κινδύνους που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν στο μέλλον. Πριν από περίπου 15 χρόνια, στις αρχές του 2000, μια σειρά χρηματοοικονομικών εργαλείων (ETFs), τα οποία προσέφεραν πρόσβαση στις Αγορές των BRICS, έκαναν την εμφάνισή τους και συγκέντρωσαν πολύ γρήγορα τεράστια κεφάλαια τα οποία επέτρεψαν την εκρηκτική άνοδο των αποτιμήσεων.

Ακόμη πιο πριν όμως, στις αρχές του 1992, η Goldman Sachs ήταν αυτή που είχε εντοπίσει τον «θησαυρό» που έκρυβαν οι χώρες αυτές και είχε αρχίσει ήδη να διοχετεύει επενδυτικά κεφάλαια, τα οποία μερικά χρόνια αργότερα θα τις χάριζαν δισεκατομμύρια σε κέρδη. Πριν από μία δεκαετία, οι χώρες BRICS αντιπροσώπευαν μόλις το 8% της παγκόσμιας Οικονομίας ενώ σήμερα αντιπροσωπεύουν το 19% της παγκόσμιας Οικονομίας. Μέχρι και το 2030 θα έχουν ξεπεράσει το 25%, σύμφωνα με έρευνες. Από τα παραπάνω είναι εμφανές ότι η βαρύτητα των Οικονομιών αυτών έχει αυξηθεί σημαντικά στην παγκόσμια Οικονομία. Όμως αυτή η οποία πραγματικά αποτελεί «βαρόμετρο» για ολόκληρο τον πλανήτη είναι η Κίνα, που εδώ και πάρα πολλούς μήνες έχει εκθρονίσει την Αμερική από τη θέση της μεγαλύτερης Οικονομίας του πλανήτη. Μία Οικονομία με το μέγεθος της Κίνας είναι περισσότερο από βέβαιο ότι δεν θα μπορέσει να συνεχίσει να αναπτύσσεται με ρυθμούς πάνω από 7% για πολλά χρόνια ακόμη. Άλλωστε για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να ισχύουν κάποιες παράμετροι. Μεταξύ των παραμέτρων αυτών είναι οι δημόσιες επενδύσεις, η ανάπτυξη της τραπεζικής πίστης και οι εισροές επενδυτικών κεφαλαίων. Η «φούσκα» των ακινήτων είναι μια εν δυνάμει απειλή για την κινεζική Οικονομία, η οποία προσπαθεί μέσα από τεράστια πακέτα στήριξης να «σπρώξει» προς τα εμπρός αυτό που φαντάζει αναπόφευκτο σε όλους: μια κρίση που θα σα-

34 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Πριν από μια δεκαετία οι χώρες BRICS αντιπροσώπευαν TO

της παγκόσμιας Oικονομίας

σημερα αντιπροσώπευουν TO

19%

της παγκόσμιας Oικονομίας

μεχρι και το 2030 θα εχουν ξεπερασει το

25%

της παγκόσμιας Oικονομίας

ρώσει τα πάντα όπως έγινε το 2008 με την αμερικανική κρίση, που ξεκίνησε από τα ενυπόθηκα δάνεια και εξαπλώθηκε στις τράπεζες, προκαλώντας ένα κραχ παρόμοιο με εκείνο του 1929. Το πρόβλημα αυτό καταγράφεται και σε πρόσφατη ανάλυση της BNP Paribas, η οποία εκτιμά ότι η «μανιώδης» πιστωτική επέκταση και η εκτίναξη της χρηματοοικονομικής μόχλευσης έχουν προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με τη βιωσιμότητα της ανάπτυξης της Κίνας και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Η ταχεία αύξηση της μόχλευσης και η υψηλή φορολογική επιβάρυνση του χρέους μπορεί «να σπείρει τους σπόρους» μιας οικονομικής κρίσης. Τα προβλήματα, όμως, αναμένεται να επιδεινωθούν ακόμη περισσότερο για τις αναδυόμενες Oικονομίες, καθώς το δολάριο έπαψε να είναι το νόμισμα με το οποίο οι χώρες αυτές κάλυπταν τα w w w.r ep or ter.g r

Διεθνή

ελλειμματά τους. Η άνοδος του αμερικανικού νομίσματος έχει προκαλέσει τεράστιες εκροές επενδυτικών κεφαλαίων, με αποτέλεσμα η ανάπτυξη στις χώρες BRICS να βρίσκεται σε φάση σταθερής επιβράδυνσης. Και το πρόβλημα δεν δείχνει να τελειώνει εδώ, καθώς μια αύξηση των επιτοκίων από τη Fed θα προκαλέσει απανωτά σοκ στις αναδυόμενες Οικονομίες. Η άνοδος του δολαρίου καθιστά πολύ δύσκολη της διαδικασία της απομόχλευσης για τις αναδυόμενες Οικονομίες, με αποτέλεσμα το ποσοστό του χρέους, κατά πάσα πιθανότητα, να συνεχίσει να αυξάνεται – απλά με βραδύτερο ρυθμό. Η απομόχλευση είναι μια δύσκολη και επίπονη διαδικασία: στον απόηχο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης λίγες μόνο χώρες έχουν καταφέρει να μειώσουν τη μόχλευσή τους, ενώ οι περισσότερες χώρες έχουν δει αύξηση των δανειακών τους υποχρεώσεων. w w w.r ep or ter.g r

Ανάπτυξη

Ο ρόλος των εμπορευμάτων Οι περισσότερες από τις αναδυόμενες Οικονομίες διαθέτουν ισχυρή παραγωγή εμπορευμάτων και η άνοδος της τιμής τους μέχρι και πριν από το 2008 συνετέλεσε στην κατακόρυφη αύξηση των εσόδων τους αλλά και την αύξηση του Α.Ε.Π., αφού οι επενδύσεις στον κλάδο εξόρυξης ήταν μαζικές. Η επίμονη πτώση των τιμών εμπορευμάτων προκαλεί αναταράξεις και οδηγεί τις αναδυόμενες Οικονομίες σε τροχιά επιβράδυνσης. Οι προοπτικές για την ανάπτυξη της Λατινικής Αμερικής είναι αρκετά δυσοίωνες σε όλους τους τομείς, σε μεγάλο βαθμό λόγω των αλλαγών στο παγκόσμιο περιβάλλον και –αν μη τι άλλο– λόγω της διολίσθησης των τιμών των βασικών εμπορευμάτων και της ισχνής ανάπτυξης των Η.Π.Α. στο Q1 του 2015. Οι διακυμάνσεις στην πορεία της ανάπτυξης στην περιοχή οφείλονται, επίσης, στα αποτελέσματα των προηγούμενων πολιτικών που επελέγησαν και εφαρμόστηκαν στην Οικονομία των χωρών αυτών.

Η άνοδος του δολαρίου καθιστά πολύ δύσκολη της διαδικασία της απομόχλευσης για τις αναδυόμενες Οικονομίες, με αποτέλεσμα το ποσοστό του χρέους να συνεχίσει να αυξάνεται

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 3 53 5

Το Μεξικό, το Περού, η Χιλή και η Κολομβία καταφέρνουν να διατηρήσουν την οικονομική τους ανάπτυξη, αν και κάτω από τα επίπεδα της μακροπρόθεσμης τάσης. Η ανάπτυξη της Βραζιλίας έχει περάσει σε αρνητικό έδαφος, λόγω της σκληρής αποκατάστασης της οικονομικής πολιτικής, ενώ η Αργεντινή φαίνεται αρκετά ουδέτερη.

Στη Βραζιλία, ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού Α.Ε.Π. δεν ήταν τόσο άσχημος όσο αναμενόταν κατά το 1ο τρίμηνο, στο -0,2% σε τριμηνιαία βάση. Αν και αυτό ήταν σίγουρα μια καλή είδηση, τα χειρότερα δεν έχουν

36 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Στη Βραζιλία, ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού Α.Ε.Π. δεν ήταν τόσο άσχημος όσο αναμενόταν κατά το 1ο τρίμηνο, στο -0,2% σε τριμηνιαία βάση

έρθει ακόμη. Η ανάπτυξη το Q2 αναμένεται να είναι ακόμη πιο αδύναμη και είναι πιθανό να παραμείνει αρνητική κατά το Q3. Από την πλευρά της προσφοράς, ο γεωργικός τομέας τα πήγε καλύτερα στους τρεις πρώτους μήνες του έτους. Από την πλευρά της ζήτησης, σε μεγάλο βαθμό (αλλά μάλλον προσωρινά) η συμβολή των καθαρών εξαγωγών (πετρελαίου), βοήθησε το 1ο τρίμηνο ενώ η κατανάλωση του ιδιωτικού τομέα μειώθηκε σημαντικά. Η ανάπτυξη κατά το Q2 φαίνεται να είναι σημαντικά πιο αρνητική από το Q1 για δύο λόγους: Πρώτον, η αποδυνάμωση των μηνιαίων δεικτών κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου προανήγγειλε μια άσχημα (στατιστικά) επίδραση για το δεύτερο τρίμηνο. Δεύτερον, τα πραγματικά διαθέσιμα στοιχεία υψηλής συχνότητας μέχρι στιγμής αυτό το τρίμηνο δε φαίνονται καθόλου καλά. w w w.r ep or ter.g r

Διεθνή

Ανάπτυξη

Ποιες είναι οι νέες «χρυσές» αναδυόμενες οικονομίες Εκτός από τις παραδοσιακές BRICS χώρες, οι επενδυτές έχουν στραφεί σε άλλες Οικονομίες, οι οποίες αυτή τη στιγμή δεν βρίσκονται στο μικροσκόπιο των επενδυτών. Μεταξύ των μεγαλύτερων ευκαιριών που εντοπίζονται –και αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν στα επόμενα χρόνια– είναι οι ακόλουθες. Πολωνία Πρόκειται για μια χώρα η οποία συγκεντρώνει τα φώτα των επενδυτών σε μια Ευρώπη που μετράει τις πληγές της. Οι προοδευτικές κυβερνήσεις και ο γενικότερος σχεδιασμός της ευρύτερης οικονομικής πολιτικής έχουν μετατρέψει την Πολωνία σε μια ελκυστικότατη και ταχέως αναπτυσσόμενη χώρα. Η χώρα συνεχίζει τη φιλελευθεροποίηση της Οικονομίας της και προσελκύει διαρκώς επενδυτικά κεφάλαια ενώ βελτιώνει διαρκώς τις υποδομές της. Η Πολωνία εφαρμόζει ένα ιδιαίτερα επιθετικό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, ειδικότερα στους κλάδους άμυνας και ενέργειας.

Μαλαισία Στην Αργεντινή τα στοιχεία για το πραγματικό Α.Ε.Π. για το 1ο τρίμηνο δεν έχουν δημοσιευθεί ακόμη, αν και ανεπίσημα στοιχεία δείχνουν ότι η αύξηση ήταν ελαφρώς καλύτερη απ’ ό,τι στο 4ο τρίμηνο. Η Οικονομία παραμένει στάσιμη και είναι απίθανο να δούμε οποιεσδήποτε σημαντικές αλλαγές πριν από τις προεδρικές εκλογές, αργότερα αυτό το έτος. Αναμένεται ότι η ανάπτυξη θα παραμείνει υποτονική στα επόμενα χρόνια.

*Ο κ. Χρήστος Αλωνιστιώτης είναι Τεχνικός Αναλυτής Αγορών, ForexReport.gr

w w w.r ep or ter.g r

Στην Αργεντινή η Οικονομία παραμένει στάσιμη και είναι απίθανο να δούμε σημαντικές αλλαγές πριν από τις προεδρικές εκλογές, αργότερα μέσα στο έτος

Οι κυβερνητικές αρχές της Μαλαισίας εξακολουθούν να κινούνται προς τον άνεμο των αλλαγών που επιθυμούν οι επιχειρήσεις που έχουν επενδύσει στη χώρα. Έ να σταθερότερο φορολογικό σύστημα με μεγαλύτερα κίνητρα προς τους ξένους επενδυτές αποτελεί προτεραιότητα. Και σε αυτή την περίπτωση, η προσέλκυση κεφαλαίων μέσω ιδιωτικοποιήσεων στους κλάδους της μεταποίησης και των χρηματοοικονομικών στοχεύει στη μεγαλύτερη απελευθέρωση της οικονομικής δραστηριότητας και στην είσοδο μεγαλύτερων επενδυτικών κεφαλαίων. Παρόλα αυτά, οι πιέσεις που ασκούνται από την επιβράδυνση της Κίνας και τη στάσιμη πορεία της παγκόσμιας Οικονομίας θα αναγκάσει στην αύξηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων προκειμένου να τονωθεί η ανάπτυξη. Βασικοί τομείς επενδύσεων από το κράτος αποτελούν οι υποδομές, η εκπαίδευση και η υγεία. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 3 73 7

Πολυτέλεια «made in China» Με το βλέμμα στραμμένο στην κατάκτηση μιας νέας αγοράς, η Κίνα παλεύει να αποβάλει το όνομα του κατασκευαστή φθηνών και χαμηλής ποιότητας προϊόντων. Έχοντας ήδη κατακτήσει την παγκόσμια αγορά μαζικών προϊόντων, κατάφερε να χτίσει ένα όνομα συνυφασμένο με την ελαττωματική φύση και την κακή ποιότητα των ιδιαίτερα φθηνών αντικειμένων που παράγει και εξάγει.

38 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

τραπεζες

oikonomia Διεθνή | Κίνα

Το επόμενο μεγάλο στοίχημα της κίνας, θα είναι να πείσει το καταναλωτικό κοινό για την ποιότητα των προϊόντων της, κάτι που θα απαιτήσει πολύ χρόνο και εξαιρετικό μΆρκετινγκ

w w w.r ep or ter.g r

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 3 93 9

Διεθνή | Κίνα

Σήμερα προσπαθεί να κερδίσει το επόμενο στοίχημά της το οποίο θα απαιτήσει χρόνο και εξαιρετικό μάρκετινγκ για να πείσει το καταναλωτικό κοινό ότι μπορεί να τα «κάνει και καλύτερα». Στόχος δεν είναι να αναβαθμίσει μόνο την ποιότητα των προϊόντων της, αλλά να εισέλθει σε μια Αγορά μέχρι πρότινος εντελώς ξένη. Αναζητεί τον τρόπο να συνδέσει το όνομά της με την πολυτέλεια – εγχείρημα αρκετά δύσκολο, όχι όμως ακατόρθωτο. Δεν είναι λίγοι, από την άλλη, που μιλούν για την ανάδειξη ενός ισχυρού παίκτη, που βάζει πλώρη για την κατάκτηση της παγκόσμιας Αγοράς και ποντάρει στην… ποιότητα� Οι εύποροι κινέζοι καταναλωτές μέχρι σήμερα στρέφονταν στη Δύση, προκειμένου να αποκτήσουν τα αγαθά πολυτελείας που επιθυμούσαν. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, τα πράγματα φαίνεται πως αλλάζουν, καθώς δυναμικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται κυρίως στον χώρο της διατροφής –και όχι μόνο– αναδύονται και διεκδικούν πιο ενεργό ρόλο στον παγκόσμιο χάρτη. Το μερίδιό τους στην Αγορά αυτή την ώρα είναι μικρό έως αμελητέο, παρ’ όλα αυτά, όμως, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πρόκειται για την αρχή μιας νέας τάσης. Και αν αυτή την ώρα είναι πιο πιθανό στη ντουλάπα μιας Κινέζας να υπάρχει μια τσάντα Louis Vuitton ή Gucci, κατά πάσα πιθανότητα στο μέλλον θα σημειωθεί μεγάλη ανατροπή. «Οι κινεζικές μάρκες δουλεύουν για τη βελτίωση της ποιότητάς τους και έχουν μεγαλεπήβολα σχέδια», εξηγεί ο ακαδημαϊκός διευθυντής της σχολής σχεδίου και μόδας της IFA στη Σαγκάη, JeanBaptiste Andriani. «Παλαιότερα οι καταναλωτές ήταν επιφυλακτικοί απέναντι σε οτιδήποτε προέρχονταν από την Κίνα. Πολλοί στην Ευρώπη αποφεύγουν τα κινεζικά προϊόντα συστηματικά, αφού

40 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Δυναμικές Κινεζικές εταιρείες από τον χώρο της διατροφής αναδύονται και διεκδικούν όλο και πιο ενεργό ρόλο στον παγκόσμιο χάρτη τροφίμων

φοβούνται πως θα βγουν ελαττωματικά», σημειώνει ο συγγραφέας του “The End of Copycat China”, Shaun Rein. Χαβιάρι Σε λιγότερο από δέκα χρόνια, η Κίνα κατάφερε να γίνει η πρώτη χώρα που παράγει χαβιάρι, ενώ αυτή την ώρα το προϊόν βρίσκεται στον κατάλογο των διάσημων εστιατορίων με σκούφο Michelin που έχουν επεκταθεί σε ολόκληρο τον κόσμο. «Πέντε χρόνια πριν, τα αβγά είχαν γεύση λάσπης. Οι παρασκευαστές, ωστόσο, εστίασαν στην ποιότητα και με σταθερά βήματα προσαρμόστηκαν στα διεθνή πρότυπα. Πλέον οι πελάτες κάνουν λόγο για εξαιρετική γεύση, ενώ ζητούν χαβιάρι και για το σπίτι τους», σημειώνει ο γενικός διευθυντής της Gourmet Fine Foods, Giorgio Brandinelli. Μόδα Η Brand New China επέλεξε την περιοχή Sanlitun στο Πεκίνο ως έδρα της εταιρείας της. Το κατάστημα βρίσκεται μόλις λίγα μέτρα μακριά από τους διεθνείς οίκους Chanel και Αrmani, παρόλα αυτά, όμως, προσεγγίζει πλήθος καταναλωτών. Κρασί Ήταν το 2008 όταν μια κινεζική εταιρεία παραγωγής οίνου κέρδισε ένα παγκόσμιο βραβείο και ξεχώρισε. Από τότε οι γευσιγνώστες φτάνουν ο ένας μετά τον άλλο στην Κίνα για να δοκιμάσουν την επόμενη σοδειά. Η χώρα, αυτή την ώρα, είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής κόκκινου οίνου και η έκτη μεγαλύτερη χώρα παραγωγής, σύμφωνα με τα στοιχεία της Vinexpo. Τα τελευταία χρόνια η μεσαία τάξη έμαθε να συνδυάζει τη γεύση του παραδοσιακού Bordeaux με την Coca Cola, ενώ έκανε τη συγκεκριμένη μίξη καθημερινή συνήθεια. Καλλυντικά Το 2013 η Αγορά καλλυντικών της Κίνας κέρδισε 162,5 δισεκατομμύρια γουάν, ενώ το 2010 είχε συγκεντρώσει μόλις 89 δισ. «Οι Κινέζες δεν χρησιμοποιούν καλλυντικά από ξένες χώρες, δεδομένου ότι έχουν και διαφορετικά χρώματα», εξηγεί ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας για την Αγορά της χώρας, Shaun Rein.

w w w.r ep or ter.g r

ADVERTORIAL

ELPEN:

50 χρόνια φροντίδα για τον άνθρωπο 50 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη στιγμή που o φαρμακοποιός από τον Έβρο, κ. Δημήτρης Πενταφράγκας, δημιούργησε την ELPEN, μια Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία Ευρωπαϊκών προδιαγραφών, που έμελλε να αποτελέσει μια επάξια εκπροσώπηση του Ελληνικού Φαρμάκου στο εξωτερικό. Με περιορισμένους πόρους και πολλά όνειρα, ο κ. Δ. Πενταφράγκας έθεσε τις βάσεις για την παραγωγή επώνυμων Ελληνικών Φαρμάκων, προσφέροντας σημαντικό έργο στην εθνική οικονομία, την ιατροφαρμακευτική κοινότητα και τον άνθρωπο. Επενδύοντας διαρκώς στην εφαρμογή των υψηλότερων προτύπων παραγωγής και ποιότητας, η ELPEN κατέχει σήμερα ηγετική θέση στις θεραπευτικές κατηγορίες της Πνευμονολογίας, της Καρδιολογίας και του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Με μια συσσωρευμένη τεχνογνωσία πενήντα ετών θέτει ως βασικό άξονα της δραστηριότητάς της την έρευνα, διαθέτοντας το μεγαλύτερο ιδιωτικό εργαστήριο εφαρμοσμένης έρευνας και εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

Σπουδαίος καρπός της μακροχρόνιας ερευνητικής της δράσης αποτελεί η πρωτότυπη εισπνευστική συσκευή Elpenhaler®, η οποία φέρει διεθνή διπλώματα ευρεσιτεχνίας σε περισσότερα από 100 κράτη. Αποτελώντας εφεύρεση του ιδρυτή και προέδρου της ELPEN, κ. Δημήτρη Πενταφράγκα, το Elpenhaler® φέρει πρωτοποριακό σχεδιασμό, συνιστώντας ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό θεραπευτικό όπλο για τη θεραπεία του άσθματος και της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας. Αναφερόμενος στη συμπλήρωση των 50 χρόνων συνεχούς ανάπτυξης της ELPEN, ο ιδρυτής και πρόεδρός της, κ. Δ. Πενταφράγκας, σημείωσε τα εξής: «Για εμένα, η ELPEN αποτελεί ένα έργο καρδιάς και ζωής, που στηρίζω με κάθε τρόπο εδώ και 50 χρόνια, γιατί επιθυμία μου είναι να προσφέρω στον συ-

νάνθρωπο. Με αιχμή την έρευνα και την καινοτομία για την παραγωγή Ελληνικών φαρμάκων, υπηρετούμε με συνέπεια την υγεία στη χώρα μας και ανοίγουμε τα φτερά μας σε διεθνείς Αγορές». Με εξαγωγές 30 σκευασμάτων υψηλής θεραπευτικής αξίας και ενεργή παρουσία σε 27 ευρωπαϊκές χώρες και 60 παγκοσμίως, η ELPEN αναγνωρίζεται και στο παγκόσμιο στερέωμα. Υπηρετώντας τον στρατηγικό της στόχο για επέκταση σε νέες Αγορές, εφαρμόζει ένα πρόγραμμα ανάπτυξης και επενδύσεων στο εξωτερικό, διαθέτοντας ήδη θυγατρικές εταιρείες στη Γερμανία και τη Σουηδία. Με αφορμή τη συμπλήρωση των 50 χρόνων παρουσίας της ELPEN στη φαρμακευτική Αγορά, ο αντιπρόεδρός της, κ. Θεόδωρος Τρύφων, σημείωσε τα εξής: «Στην ELPEN υπάρχει πάντα ζωντανό το όραμα του ιδρυτή της, γι’ αυτό και μεγαλώνουμε διαρκώς με γνώμονα την ανθρώπινη αξία. Σε μια εποχή που οι πόροι για την υγεία μειώνονται με αλματώδεις ρυθμούς, εμείς επιλέγουμε να διαθέτουμε διαχρονικά το 6 με 10% του ετήσιου κύκλου εργασιών μας σε προγράμματα έρευνας». Με προσωπικό που υπερβαίνει τα 850 άτομα, η ELPEN ακολουθεί ανθρωποκεντρικό τρόπο λειτουργίας, επενδύοντας συνεχώς στην ανάπτυξη προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Αναφερόμενος στην πενηντάχρονη πορεία της ELPEN, o υπεύθυνος Εταιρικών Υποθέσεων του ομίλου, κ. Β. Πενταφράγκας, σημείωσε τα εξής: «Εμείς, οι άνθρωποι της ΕLPEN, πιστεύουμε ότι το μέλλον όλων μας εξαρτάται από την υπευθυνότητα του καθενός μας ξεχωριστά. Γνωρίζουμε και παράγουμε αξιόπιστα Ελληνικά φάρμακα με την ταυτότητα και την εγγύηση της ΕLPEN. Δημιουργούμε διαρκώς εγχώριες προστιθέμενες αξίες σε κάθε δραστηριότητά μας. Στεκόμαστε δίπλα σε αυτούς που υπηρετούν τη δημόσια υγεία, δίπλα στην ιατροφαρμακευτική κοινότητα. Με γνώμονα το όραμα του ιδρυτή της ELPEN, θα συνεχίσουμε την πορεία που χαράσσουμε εδώ και 50 χρόνια, προσφέροντας στον συνάνθρωπο και επενδύοντας στην ανάπτυξη».

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 4 14 1

Πώς προσελκύει

επενδύσεις η Τουρκία; 42 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

Διεθνή | ΤΟΥΡΚΙΑ |

Κατέκτησε την 10η θέση μεταξύ των πιο ελκυστικών επενδυτικών προορισμών για άμεσες ξένες επενδύσεις (FDI – Foreign Direct Investment). w w w.r ep or ter.g r

Αντιμέτωπη με το τέρας της γραφειοκρατίας και ενός φορολογικού πλαισίου κάθε άλλο παρά φιλικού, κατάφερε να εκτοξεύσει την εισροή ξένων επενδύσεων στα 12 δισ. δολάρια το 2014, από 1 δισ. δολάρια το 2002.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 43

Παρά το γεγονός ότι επιδεικνύει αγκυλώσεις παρόμοιες με τις ελληνικές, τα αντανακλαστικά της φαίνεται ότι είναι αρκετά ανεπτυγμένα, ενώ η τουρκική κυβέρνηση έχει θέσει ως πρωταρχικό στόχο τη μετατροπή της χώρας σε επιχειρηματικό κόμβο μέσα στην επόμενη δεκαετία. Σύμφωνα με στοιχεία της έρευνας της Ernst&Young (EY), ο δρόμος για την Τουρκία είναι πολύ καλά στρωμένος.

Πώς κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών μέσα σε λίγα χρόνια; Το Reporter προσπαθεί να ξετυλίξει το κουβάρι της αναδυόμενης Τουρκίας, αναλύοντας τα ευρήματα της έρευνας της E.Y. Η έρευνα της E.Y. περιλαμβάνει ανάλυση των διεθνών επενδύσεων στην Τουρκία την τελευταία πενταετία, ενώ σε αυτήν 200 ηγέτες παγκοσμίων επιχειρήσεων παραθέτουν την άποψή τους για τις προοπτικές της τουρκικής Αγοράς. Σύμφωνα με τα στοιχεία του τελευταίου Παρατηρητηρίου Ευρωπαϊκών Επενδύσεων (European Investment Monitor ) της E.Y. οι εισερχόμενες επενδύσεις στην Τουρκία παρουσιάζουν σταθερό ρυθμό αύξησης από το 2007. Ο αριθμός των επενδύσεων (συγκεκριμένα projects) εκτοξεύθηκε από 40 το 2007 σε 95 το 2012. Η διεθνής Αγορά επιδεικνύει μεγάλη εμπιστοσύνη στην Τουρκία, εκτιμώντας ότι βρίσκεται σε αναπτυξιακή τροχιά, ενώ κρίνει ως ιδιαίτερα ελκυστικές τις μελλοντικές προοπτικές της. Οι ξένες επενδύσεις έλκονται από τη στρατηγική της θέση, τη σταθερή και στιβαρή οικονομική της ανάπτυξη και το μέγεθος της εγχώριας Αγοράς που έχει να επιδείξει η Τουρκία. Παρά το ασταθές διεθνές οικονομικό περιβάλλον, περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες εξέφρασαν την πρόθεση να λειτουργήσουν επιχειρήσεις στην Τουρκία μέσα στον επόμενο χρόνο ενώ το 71% εκτιμά ότι επενδυτικά η Τουρκία έχει βελτιώσει σημαντικά την ελκυστικότητά της τα τελευταία τρία χρόνια. Η πλειονότητα των επενδυτών που συμμετείχαν στην έρευνα υποστήριξε ότι οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε. έχουν βελτιώσει τη θέση της στα μάτια των επενδυτών. Πάνω από 80% των επενδυτών αναμένει βελτίωση στην ελκυστικότητα των επενδυτικών προοπτικών της Τουρκίας, ποσοστό το οποίο ξεπερνά μόνο η Βραζιλία μεταξύ των αναδυόμενων Αγορών. Σημειώνεται ότι στην Ευρώπη η προσδοκία για βελτίωση των συνθηκών δεν ξεπερνά το 38%. «Η Τουρκία έχει ξεπεράσει μια σειρά από πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις και τώρα απολαμβάνει μια περίοδο σταθερότητας και στιβαρής οικονομικής ανάπτυξης. Η χώρα έχει αρκετές αναξιοποίητες προοπτικές, με την Οικονομία να αναπτύσσεται κατά 5% τουλάχιστον σε ετήσια μεσοπρόθεσμη βάση. Η γεωγραφική

44 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

θέση της Τουρκίας και η πελώρια εγχώρια Αγορά της προσελκύουν μεγάλο αριθμό επενδυτών, οι οποίοι παραμένουν ιδιαίτερα αισιόδοξοι για το μέλλον της χώρας.» υποστηρίζει ο Müsfik Cantekinler, επικεφαλής Συμβουλευτικής Συναλλαγών της E.Y. Τουρκίας.

Η προέλευση των επενδύσεων Το 28% των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Τουρκία προήλθε από τις Η.Π.Α. μέσω 86 έργων (projects) σύμφωνα με τα στοιχεία του European Investment Monitor. Κλάδοι όπως είναι αυτοί των υπηρεσιών, τηλεπικοινωνιών, χημικών, μεταφορών, logistics και διαφοροποιημένων βιομηχανικών προϊόντων (diversified industrial products-DIP) έχουν βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των Αμερικανών. Κατά την τελευταία πενταετία η Ε.Ε. έχει κατευθύνει συνολικά 202 έργα προς την Τουρκία. Το ενδιαφέρον της Ε.Ε. για την τουρκική Αγορά επικεντρώνεται κυρίως σε κλάδους όπως η υψηλή τεχνολογία, τα DIP και η αυτοκινητοβιομηχανία. Κάποιο –αλλά πιο περιορισμένο– ενδιαφέρον έχουν επιδείξει οι Ευρωπαίοι και σε υπηρεσίες, μεταφορές και logistics. Τα σκήπτρα των επενδύσεων στην Τουρκία διατηρεί η Γερμανία, η οποία έχει προχωρήσει σε 64 έργα, ακολουθούμενη από τη Γαλλία (30), την Αγγλία (26) και την Ιταλία (24). Η Ιαπωνία αποτελεί τον έκτο μεγαλύτερο επενδυτή της Τουρκίας και τον μεγαλύτερο της Ασίας. Διατηρεί μερίδιο άνω του 1/3 των ασιατικών projects στην Τουρκία. Το 29% αφορά στην αυτοκινητοβιομηχανία και το 18% σε οικονομικές υπηρεσίες. Οι άμεσες επενδύσεις (FDI) παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα από την Κίνα, την Ινδία και τη Νότιο Κορέα, παρά το γεγονός ότι επιχειρούν να κεφαλαιοποιήσουν την ανάπτυξη της Τουρκίας, με αποτέλεσμα να αναμένεται αύξηση των επενδύσεων από τις παραπάνω χώρες. Από το 2007 οι τρεις αυτές χώρες έχουν προχωρήσει σε 23 επενδυτικά έργα στην Τουρκία. w w w.r ep or ter.g r

Διεθνή | ΤΟΥΡΚΙΑ |

80% των επενδυτών

Μια σειρά από κινεζικές επιχειρήσεις αναζητούν επενδυτικές ευκαιρίες στη γείτονα χώρα, κυρίως στους τομείς της πυρηνικής ενέργειας, κατασκευής αυτοκινητοδρόμων, σιδηροδρομικών δικτύων υψηλών ταχυτήτων και λιμανιών. Η Νότιος Κορέα συνεργάζεται ήδη με την Τουρκία για την κατασκευή εργοστασίων πυρηνικής ενέργειας και λιθάνθρακα.

Το προφίλ των ξένων επενδύσεων Ο κλάδος υπηρεσιών υπήρξε ο πιο δραστήριος μεταξύ 2007 και 2012 καθώς απασχόλησε το 17% των έργων των ξένων επενδύσεων. Εταιρείες πωλήσεων και μάρκετινγκ έχουν επιλέξει την Τουρκία για να δραστηριοποιηθούν ενώ οι περισσότερες προέρχονται από τις Η.Π.Α. (41%). Ακολουθούν η Αγγλία (17%), η Γερμανία (9%) και η Αυστραλία (5%). Το 2011 οι υπηρεσίες ξεπέρασαν κάθε άλλο κλάδο με αύξηση 167% στα projects που έτρεξαν στην Τουρκία, με έμφαση τις επενδύσεις από τις Η.Π.Α. και τη Γερμανία. Η ενισχυμένη ζήτηση και η ανταγωνιστικότητα των τιμών έχουν προσελκύσει 52 επιχειρήσεις διαφοροποιημένων βιομηχανικών προϊόντων (diversified industrial products - DIP), 49 αυτοκινητοβιομηχανίας, 39 τηλεπικοινωνιών και 36 οικονομικών υπηρεσιών.

Κωνσταντινούπολη, η αγαπημένη των επενδυτών Η Πόλη προσέλκυσε πάνω από τους μισούς ξένους επενδυτές που ήρθαν στην Τουρκία μεταξύ 2007 και 2012. Στα πλεονεκτήματά της περιλαμβάνεται η εξαιρετική γεωγραφική της θέση, οι υψηλού επιπέδου υποδομές και ένα καλά εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό. Ωστόσο όσο αυξάνεται η ξένη δραστηριότητα στη χώρα, οι επενδυτές αρχίζουν και προσεγγίζουν και άλλες πόλεις όπως η Σμύρνη, η Άγκυρα και η Προύσα. w w w.r ep or ter.g r

Έχει βελτιωθεί το επενδυτικό κλίμα, αλλά έχει ακόμΗ δρόμο Μπορεί το μέλλον της Τουρκίας να προμηνύεται λαμπρό, ωστόσο υπάρχουν ορισμένα εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν. Αρχικώς θα πρέπει να ενισχύσει το ανθρώπινο κεφάλαιο, βελτιώνοντας την πρόσβαση στη βασική αλλά και την επαγγελματική εκπαίδευση. Την ίδια στιγμή το επιχειρηματικό περιβάλλον θα πρέπει να γίνει πιο ευνοϊκό για τις ξένες επενδύσεις. Έ μφαση θα πρέπει να δοθεί στον περιορισμό της γραφειοκρατίας και την εξάλειψη της διαφθοράς. Επενδυτές επισημαίνουν ότι την ίδια στιγμή ο τομέας της έρευνας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας θα πρέπει να ενισχυθούν σημαντικά στην Τουρκία.

Τι θα γίνει στο μέλλον; Η τουρκική κυβέρνηση έχει θέσει ως προτεραιότητα την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, επιχειρώντας να βελτιώσει το επενδυτικό κλίμα, καθιερώνοντας δομικές αλλαγές και προγράμματα κινήτρων. Η αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος προς την κατεύθυνση της προσέλκυσης άμεσων ξένων επενδύσεων και η ενθάρρυνση πράσινων επενδύσεων σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές της χώρας έχουν βρεθεί στο επίκεντρο των προσπαθειών της τουρκικής κυβέρνησης. Το 56% των ξένων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται ήδη στην Τουρκία δήλωσε ότι θα επεκτείνει τη δραστηριότητά του στη χώρα. Την ίδια στιγμή το 41% προγραμματίζει να επεκτείνει τις υποδομές τους, ενώ το 15,1% πρόκειται να αυξήσει το εργατικό δυναμικό που απασχολεί. «Με δεδομένη την αισιοδοξία των επενδυτών σχετικά με τις προοπτικές της Τουρκίας, η χώρα έχει αρχίσει αργά, σταδιακά αλλά με σταθερότητα να προσελκύει το ενδιαφέρον των ξένων. Η γεωγραφική της θέση της επιτρέπει να μετατραπεί σε επιχειρηματικό κόμβο μέσα στην επόμενη δεκαετία» εξηγεί ο Cantekinler.

αναμένει βελτίωση στην ελκυστικότητα των επενδυτικών προοπτικών της Τουρκίας. Στην Ευρώπη η προσδοκία για βελτίωση των συνθηκών δεν ξεπερνά το 38%.

Αριθμός επενδύσεων (συγκεκριμένα εργα) η.π.α. γερμανια γαλλια αγγλια ιταλια

➔ ➔ ➔ ➔ ➔

86 64 30 26 24

Η ενισχυμένη ζήτηση και η ανταγωνιστικότητα των τιμών έχουν προσελκύσει

52 49 39 36

επιχειρήσεις διαφοροποιημένων βιομηχανικών προϊόντων DIP) επιχειρήσεις αυτοκινητοβιομηχανίας επιχειρήσεις τηλεπικοινωνιών επιχειρήσεις οικονομικών υπηρεσιών

56%

των ξένων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται ήδη στην Τουρκία δήλωσε ότι θα επεκτείνει τη δραστηριότητά του στη χώρα

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 45

Τράπεζα Πειραιώς

εΞΟΙΚΟΝΟΜΙΣΗ ΠΟΡΩΝ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ Τα Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης αποτελούν λειτουργικά εργαλεία τα οποία παρέχουν σε έναν Οργανισμό ολοκληρωμένο πλαίσιο για την καταγραφή, παρακολούθηση και τελικά μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνδέονται με τη λειτουργία του.

46 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

ADVERTORIAL

Η Τράπεζα Πειραιώς ανέπτυξε εδώ και μία δεκαετία Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, μέσω του οποίου παρακολουθεί και διαχειρίζεται διαρκώς τις λειτουργικές, περιβαλλοντικές της επιπτώσεις.

Είναι πιστοποιημένη για όλα της τα καταστήματα και τα κτήρια διοίκησης σύμφωνα με τον Κανονισμό EMAS και το Πρότυπο ISO 14001:2004. Η ενεργός συμμετοχή των εργαζομένων, οι αυξημένες απαιτήσεις διαφάνειας και η περιοδική παροχή περιβαλλοντικών πληροφοριών προς το κοινό, είναι βασικοί παράγοντες που διαφοροποιούν και ξεχωρίζουν το EMAS από άλλα πρότυπα. Η καταχώριση στο Μητρώο EMAS αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της Τράπεζας για διαρκή βελτίωση της περιβαλλοντικής της επίδοσης, για την πρόληψη της ρύπανσης και τη συμμόρφωσή της με τις εφαρμοστέες νομικές και άλλες απαιτήσεις που αφορούν στο περιβάλλον. Η Τράπεζα Πειραιώς είναι πλέον ένας από τους μεγαλύτερους οργανισμούς στην Ευρώπη που διαθέτουν μία τόσο αυστηρή περιβαλλοντική πιστοποίηση, που καλύπτει περισσότερες από 800 κτηριακές υποδομές και περισσότερους από 1.000 άμεσα εμπλεκομένους, σε θέματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, εργαζόμενους. Στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής της Πολιτικής, που διαμορφώθηκε αρχικά το 2004 και ανανεώθηκε το 2010, η Τράπεζα Πειραιώς υλοποιεί περιβαλλοντικά προγράμματα με σαφή προσανατολισμό προς την πράσινη επιχειρηματικότητα. Τα περιβαλλοντικά αυτά

προγράμματα στόχο έχουν τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος (π.χ. ανακύκλωση υλικών, χρήση ανακυκλωμένου χαρτιού, εγκατάσταση ενεργειακών συστημάτων ελέγχου (BEMS), αντικατάσταση παλαιών ενεργοβόρων φωτιστικών με νέας τεχνολογίας LED) αλλά και την ευαισθητοποίηση των εργαζομένων. Εκτός από τα εμφανή περιβαλλοντικά οφέλη, τα περιβαλλοντικά προγράμματα συμβάλλουν και στην εξοικονόμηση σημαντικών οικονομικών πόρων. Η μείωση των λειτουργικών δαπανών της Τράπεζας έφθασε στην περίοδο 2008-2012 τα 4,4 εκατ ευρώ. Τα προγράμματα ανακύκλωσης στην Τράπεζα αποτελούν βασικό συστατικό για τη συστηματική βελτίωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. Αξίζει να αναφερθεί ότι περισσότεροι από 870 τόνοι χαρτιού παραδόθηκαν προς ανακύκλωση κατά το προηγούμενο έτος, ενώ σχεδόν 17.600 τεμάχια αναλωσίμων εκτύπωσης εστάλησαν για επαναχρησιμοποίηση/ανακύκλωση. Η πλέον σημαντική όμως περιβαλλοντική επίπτωση για το συνολικό ανθρακικό αποτύπωμα της Τράπεζας προέρχεται από την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Το 2014 η συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, και κατ’ αναλογία οι εκπομπές CO2, μειώθηκε κατά 18%. Σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης έχουν τοποθετηθεί μπλε κάδοι ανακύκλωσης συσκευασιών σε 15 κυλικεία κτηρίων διοίκησης της Τράπεζας, όπου οι εργαζόμενοι απορρίπτουν υλικά όπως πλαστικό, γυαλί, αλουμίνιο.

εκμπομπεσ co2 (κιλά/εργαζόμενο)

το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς έγινε το μοναδικό πολιτιστικό ίδρυμα στην Ελλάδα του οποίου όλες οι υποδομές πιστοποιήθηκαν κατά ISO 14001 και εντάχθηκαν στο Μητρώο του EMAS Στο πλαίσιο της εφαρμογής της πολιτικής πράσινων προμηθειών στην Τράπεζα, έχει πρόσφατα ξεκινήσει η υλοποίηση δύο προγραμμάτων. Το πρώτο αφορά στην προμήθεια χαρτιού πιστοποιημένου κατά FSC[1] για την εκτύπωση του μεγαλύτερου όγκου των λογαριασμών (statements) και των φακέλων που αποστέλλονται στους πελάτες, και το δεύτερο την προμήθεια και χρήση περιβαλλοντικά πιστοποιημένων απορρυπαντικών προϊόντων (με την αναγνωρισμένη από την Ευρωπαϊκή Έ νωση περιβαλλοντική πιστοποίηση ecolabel) σε πέντε κτήρια διοίκησης της Τράπεζας και στα γραφεία του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς. Αξίζει να σημειωθεί πως το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς έγινε το μοναδικό πολιτιστικό ίδρυμα στην Ελλάδα του οποίου όλες οι υποδομές πιστοποιήθηκαν κατά ISO 14001 και εντάχθηκαν στο Μητρώο του EMAS. Με την εφαρμογή των προγραμμάτων για τις πράσινες προμήθειες και έχοντας ενσωματώσει ήδη από το 2005 «πράσινα» κριτήρια στη γενικότερη πολιτική προμηθειών, η Τράπεζα συντελεί στη δημιουργία προϋποθέσεων στην Αγορά, ώστε οι προμηθευτές να λαμβάνουν υπόψη και περιβαλλοντικά κριτήρια κατά την επιλογή των προϊόντων τους.

[1]FSC: Forest Stewardship Council – Συμβούλιο Διαχείρισης Δασών. Αποστολή του είναι η διασφάλιση ότι η διαχείριση των δασών πραγματοποιείται με υπεύθυνο & ορθό τρόπο, ώστε να προστατεύει τους φυσικούς βιότοπους, να σέβεται και να προασπίζει τα δικαιώματα των τοπικών κοινωνιών.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 47

Συμμετοχή του Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς σε Διεθνείς Δείκτες Αειφορίας Ο Όμιλος Τράπεζας Πειραιώς αξιολογείται συνεχώς από διεθνείς δείκτες αειφορίας

Καθώς όλο και περισσότεροι διεθνείς επενδυτές εντάσσουν στις χρηματοδοτικές στρατηγικές και αποφάσεις τους περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια, οι διεθνείς δείκτες εταιρικής υπευθυνότητας (π.χ. Dow Jones Sustainability Index, FTSE4Good) παρουσιάζουν τις εταιρείες που πρωτοπορούν στους τομείς αυτούς, και τις αναδεικνύουν ως επενδυτικές ευκαιρίες με μακροπρόθεσμη μετοχική αξία.

Η Τράπεζα Πειραιώς, ακολουθώντας τις διεθνείς τάσεις και με γνώμονα τη διαφάνεια, αξιολογείται συστηματικά και

48 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους από διεθνείς δείκτες αειφορίας (corporate sustainability indices) σε θέματα εταιρικής υπευθυνότητας. Κατά την αυστηρή διαδικασία της αξιολόγησης, οι δείκτες μελετούν τις πολιτικές εταιρικής διακυβέρνησης της Τράπεζας και την εφαρμογή τους, την τήρηση των δεσμεύσεων του οργανισμού καθώς και το σύνολο των πρωτοβουλιών για την υπεύθυνη επιχειρηματικότητα, τη διαφύλαξη και προαγωγή των ανθρωπίνων και εργασιακών δικαιωμάτων, την προστασία του περιβάλλοντος και την υποστήριξη της κοινωνίας. Η Τράπεζα τελικά βαθμολογείται σύμφωνα με το επίπεδο ενσωμάτωσης της εταιρικής υπευθυνότητας στις επιχει-

ρηματικές δραστηριότητές της, και στη συνέχεια οι δραστηριότητές της αντιπαραβάλλονται με διεθνείς πρακτικές. Ιδιαίτερης σημασίας ήταν η αξιολόγηση από τη RobecoSAM Corporate Sustainability Assessment, κατά την οποία η Τράπεζα Πειραιώς εντάχθηκε το 2014 στον διεθνή δείκτη εταιρικής αειφορίας Dow Jones Sustainability Index Emerging Markets. Ο δείκτης αυτός συγκαταλέγεται στους πιο αναγνωρισμένους διεθνείς δείκτες που παρακολουθούν τις οικονομικές επιδόσεις πρωτοπόρων αειφόρων εταιρειών και παρέχουν διαφανείς επενδυτικές λύσεις. Η Τράπεζα Πειραιώς είναι η μοναδική εται-

ADVERTORIAL Ο Όμιλος Τράπεζας Πειραιώς ακολουθεί τα διεθνή πρότυπα αειφορίας

ρεία με έδρα στην Ελλάδα που εντάχθηκε στον δείκτη Dow Jones Sustainability Index, ο οποίος περιλαμβάνει το 10% των καλύτερων εταιρειών από τις 800 μεγαλύτερες εταιρείες στις χώρες των αναπτυσσόμενων Οικονομιών. Οι διεθνείς δείκτες, μέσω των αυστηρών αξιολογήσεων, αναγνωρίζουν την πρωτοπορία του Ομίλου Πειραιώς σε σχέση με τις αρχές εταιρικής υπευθυνότητας και παράλληλα εντοπίζουν τις περιοχές προς βελτίωση, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη στόχων και προγραμμάτων προς την κατεύθυνση της αειφορίας. Ως αποτέλεσμα, συνεργούν στη δημιουργία κοινής εταιρικής κουλτούρας και κοινού οράματος για την αειφορία της Τράπεζας. Μέσα από τη διαδικασία της αξιολόγησης, η Τράπεζα έχει τη δυνατότητα να διακρίνει τη θέση της συγκριτικά με τον παγκόσμιο ανταγωνισμό και τελικά να βελτιώσει τις πρακτικές της σύμφωνα με τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης.

Καινοτόμες δράσεις εταιρικής υπευθυνότητας Ο Όμιλος Πειραιώς έχει ενσωματώσει εθελοντικά και με κίνητρο την αλληλεγγύη κοινωνικές και περιβαλλοντικές δράσεις στις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, επιδιώκοντας να αντισταθμίζει τον αντίκτυπο από τις δραστηριότητές του. Με τον τρόπο αυτό συμβάλλει στην ανάπτυξη και τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, την προστασία του περιβάλλοντος και την κοινωνική συνοχή.

Μεταξύ των πρωτοβουλιών και των δράσεων Εταιρικής Υπευθυνότητας που συνέβαλαν στην ένταξη του Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς στον Dow Jones Sustainability Index, αλλά και στη διάκριση στο επίπεδο Platinum από το Ινστιτούτο Εταιρικής Ευθύνης (Corporate Responsibility Institute), είναι ο εκσυγχρονισμός των συστημάτων διακυβέρνησης και ελέγχου, με διαφάνεια στην πληροφόρηση προς τους μετόχους και επενδυτές. Ιδιαίτερη σπουδαιότητα έχει επίσης η αδιάλειπτη στήριξη στην πράσινη επιχειρηματικότητα με ειδικευμένα προϊόντα και υπηρεσίες Περιβαλλοντικής Τραπεζικής (Green Banking), καθώς και η δέσμευση για την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του πιστοποιημένου κατά EMAS και ISO 14001 Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης που εφαρμόζεται. Εξαιρετικής σημασίας είναι επίσης η συνεισφορά του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, το οποίο υποστηρίζει τη διάσωση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μέσα από τη δημιουργία και διαχείριση ενός δικτύου θεματικών τεχνολογικών μουσείων στην ελληνική περιφέρεια. Τέλος, οι πολιτικές και πρακτικές διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, πιστοποιημένες κατά το Investors in People, προάγουν ένα

εργασιακό περιβάλλον με σεβασμό στις ίσες ευκαιρίες, που ευνοεί την ομαλή μετάβαση των εργαζομένων στο νέο εταιρικό σχήμα του Ομίλου.

Η Τράπεζα Πειραιώς, εκτός από τις αξιολογήσεις εταιρικής υπευθυνότητας, συμμετέχει εθελοντικά σε διεθνείς πρωτοβουλίες αειφορίας, όπως το Οικουμενικό Σύμφωνο του ΟΗΕ (UN Global Compact), προωθώντας τις αρχές για τον σεβασμό των ανθρώπινων και εργασιακών δικαιωμάτων, την προστασία του περιβάλλοντος και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Η Τράπεζα δεσμεύεται επίσης να συνυπολογίζει τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα σε όλο το φάσμα των επιχειρηματικών της αποφάσεων, μέσω της συμμετοχής της στην Οικονομική Πρωτοβουλία του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP FI), ενώ δημοσιοποιεί λεπτομερώς τα περιβαλλοντικά αποτελέσματα στον οργανισμό Carbon Disclosure Project. Επιπλέον, η Τράπεζα δημοσιοποιεί τις μη χρηματοοικονομικές πληροφορίες στην Έ κθεση Εταιρικής Υπευθυνότητας σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Οδηγίες Σύνταξης Απολογισμών Βιωσιμότητας Global Reporting Initiative (GRI G4), ενώ τα στοιχεία της Έκθεσης διασφαλίζονται από ανεξάρτητο φορέα. Η Τράπεζα εφαρμόζει και το πρότυπο ISO 26000, το οποίο παρέχει ένα πλαίσιο Κατευθυντήριων Οδηγιών για την Κοινωνική Ευθύνη των επιχειρήσεων.

Η Τράπεζα Πειραιώς είναι η μοναδική εταιρεία με έδρα στην Ελλάδα που εντάχθηκε στον δείκτη Dow Jones Sustainability Index, ο οποίος περιλαμβάνει το 10% των καλύτερων εταιρειών από τις 800 μεγαλύτερες εταιρείες στις χώρες των αναπτυσσόμενων Οικονομιών

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 49

«πράσινΑ» προϊόντΑ για ιδιωτΕΣ & επιχειρήσεΙΣ ΜΕ ΕΥΝΟΪΚΟΥΣ ΟΡΟΥΣ Η Τράπεζα Πειραιώς, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για ένα νέο οικονομικό μοντέλο με έμφαση στην αειφόρο ανάπτυξη καθώς και την ανάγκη ενίσχυσης της βιώσιμης και κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνης επιχειρηματικότητας, έχει προωθήσει σειρά πρωτοβουλιών με έμφαση στο Green Banking. Σκοπός του Green Banking είναι η δημιουργία και η προώθηση συγκεκριμένων πράσινων προϊόντων και υπηρεσιών για τη στήριξη ιδιωτών και επιχειρήσεων, με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους και απλές διαδικασίες, με τα οποία χρηματοδοτεί δράσεις που λειτουργούν προς την κατεύθυνση της κοινωνικής ευημερίας και της ορθής περιβαλλοντικής διαχείρισης.

Ακόμη, οι θυγατρικές εταιρείες του Ομίλου «ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ.» και «Κέντρο Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας Εξέλιξη Α.Ε.» παρέχουν περιβαλλοντικές υπηρεσίες όπως εφαρμογές συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης, ενεργειακές μελέτες αναβάθμισης υποδομών, υπολογισμό ανθρακικού αποτυπώματος και ορθολογική διαχείριση νερού, υγρών και στερεών αποβλήτων.

Τα στελέχη του Green Banking της Τράπεζας Πειραιώς παρακολουθούν συστηματικά τις εξελίξεις στο εθνικό και στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο που περιβάλλει την πράσινη Οικονομία και τις νέες τεχνολογίες, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες που δημιουργούνται με νέα προϊόντα και συνεχή ανανέωση των υφιστάμενων. Για παράδειγμα, σε συνέχεια των τελευταίων νομοθετικών εξελίξεων στην ηλεκτροπαραγωγή από φωτοβολταϊκά συστήματα με αυτοπαραγωγή, μέσω συμψηφισμού παραγόμενης-καταναλισκόμενης ενέργειας (net-metering), η Τράπεζα Πειραιώς διαθέτει σήμερα σε ιδιώτες και επιχειρηματίες εξειδικευμένες λύσεις χρηματοδότησης τέτοιων επενδύσεων.

Με τα πράσινα προϊόντα χρηματοδοτούνται έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), εξοικονόμησης ενέργειας, πράσινων μεταφορών, εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων και νερού καθώς και η βιολογική και υπεύθυνη γεωργία, η πράσινη χημεία και ο οικοτουρισμός-αγροτουρισμός. Έ τσι η Τράπεζα συμβάλλει έμπρακτα στη σταδιακή επίλυση πολλών περιβαλλοντικών προβλημάτων, όπως αυτό της κλιματικής αλλαγής, της εξάντλησης των φυσικών πόρων και της ρύπανσης των υδάτων και του εδάφους. Οι ιδιώτες πελάτες μπορούν να επιλέξουν μεταξύ στεγαστικών, επισκευαστικών και καταναλωτικών δανείων για πλήθος επενδύσεων, όπως η αγορά και η ανέγερση βιοκλιματικών κατοικιών, η ενεργειακή αναβάθμιση των υφιστάμενων κατοικιών τους καθώς και η αγορά εξοπλισμού και προϊόντων που ενισχύουν τη μείωση κατανάλωσης ενέργειας. Ταυτόχρονα, η Τράπεζα Πειραιώς υποστηρίζει με συγκεκριμένες χρηματοδοτικές λύσεις επιχειρήσεις και επαγγελματίες που επιλέγουν την πράσινη αναβάθμιση των εγκαταστάσεών τους ή την αγορά εξοπλισμού που συμβάλλει στην εξοικονόμηση ενέργειας και κάνουν χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Επίσης, παρέχει τη δυνατότητα χρηματοδότησης όλων των επενδύσεων που εντάσσονται και στους άλλους τομείς της πράσινης επιχειρηματικότητας, μέσω ειδικά διαμορφωμένων προϊόντων.

50 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Έλενα Πριμικήρη Διευθύντρια, Εργασίες Περιβαλλοντικής Τραπεζικής

Σήμερα, η Τράπεζα Πειραιώς είναι ηγέτιδα στη στήριξη πράσινων έργων, με χαρτοφυλάκιο που ανέρχεται στα 1,6 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ειδικά οι επενδύσεις σε ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ ξεπέρασαν τα 860 MW, καλύπτοντας έτσι ένα μερίδιο Αγοράς της τάξης του 18% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος στον ελλαδικό χώρο και συμβάλλοντας κατ’ αυτό τον τρόπο στην αποφυγή έκλυσης πάνω από 1,5 εκατ. τόνων διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα, ποσότητα που θα απαιτούσε 113 εκατ. δέντρα για την απορρόφησή της. Επίσης, συνολικά οι πράσινες επενδύσεις που χρηματοδότησε η Τράπεζα συνέβαλλαν στη δημιουργία και διατήρηση 7.000 μόνιμων θέσεων εργασίας για κάθε χρόνο, από το 2010 ώς το 2014. Χάρη στη διορατικότητά της, πριν από δέκα χρόνια, να επενδύσει στην ανάπτυξη χρηματοδοτικών προτάσεων για τη νέα, τότε, πράσινη Οικονομία, σήμερα η Τράπεζα Πειραιώς μπορεί να προσφέρει τα απαραίτητα εργαλεία σε ιδιώτες και επιχειρήσεις για τους οποίους ο σεβασμός στο περιβάλλον είναι προτεραιότητα, για την οικοδόμηση μίας βιώσιμης Οικονομίας και κοινωνίας.

ADVERTORIAL

Βερελής Δημήτρης Διευθυντής, Περιβαλλοντική Τραπεζική - Αναπτυξιακά Προγράμματα

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΣΠΑ 2014-2020 Η Ευρωπαϊκή Έ νωση τα τελευταία είκοσι τουλάχιστον χρόνια προσδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, επενδύοντας σημαντικά κεφάλαια στη στήριξη και ανάπτυξή τους. Ιδιαίτερη έμφαση στις επιχειρήσεις αυτές δίνεται και στη στρατηγική της Ε.Ε. «Ευρώπη 2020», που εφαρμόζεται σταδιακά στην περίοδο που διανύουμε. Ειδικά στην Ελλάδα το γεγονός αυτό αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς περισσότερες από το 99% των επιχειρήσεων χαρακτηρίζονται ως μικρομεσαίες, ενώ απασχολούν και περισσότερο από το 85% του εργατικού δυναμικού με στοιχεία του 2010. Η στρατηγική αυτή της Ε.Ε. εφαρμόζεται με τη διοχέτευση κονδυλίων του κοινοτικού προϋπολογισμού με δύο κυρίως τρόπους. Μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων (ΜΧΤ – Μέσα Χρηματοδοτικής Τεχνικής) και μέσω των επιδοτήσεων. Τα χρηματοδοτικά εργαλεία λειτουργούν σήμερα με τρεις διακριτούς τρόπους. Παρέχοντας εγγυήσεις στην τράπεζα για λογαριασμό του δανειολήπτη, παρέχοντας ρευστότητα η οποία διοχετεύεται άμεσα σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις ή συνδυάζοντας τους δύο αυτούς τρόπους, συγχρηματοδοτώντας δηλαδή κάθε επιμέρους δάνειο που δίνεται, ώστε να επιμερίζεται αντίστοιχα τόσο ο κίνδυνος όσο και η ρευστότητα που απαιτείται μεταξύ της Τράπεζας και του εκάστοτε φορέα που συμμετέχει στο προϊόν. Η συμμετοχή των συνεργαζόμενων φορέων, είτε στηρίζονται σε εθνικούς και κοινοτικούς πόρους είτε σε ιδιωτικά κεφάλαια, γίνεται με προνομιακούς όρους, με συνέπεια η τιμολόγη-

ση των προϊόντων να είναι ιδιαίτερα ελκυστική για τις επιχειρήσεις, ενώ αντίστοιχα η παροχή εγγυήσεων δίνει τη δυνατότητα για τη λήψη μειωμένων εξασφαλίσεων. Σήμερα, η Τράπεζα Πειραιώς συνεργάζεται για την παροχή χρηματοδοτικών προϊόντων με το σύνολο των φορέων, εθνικών ή διεθνών, που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Σε εθνικό επίπεδο ο αρμόδιος φορές είναι η ΕΤΕΑΝ Α.Ε., ενώ οι διεθνείς συνεργάτες της Τράπεζας είναι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ), το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Ταμείο (EIF) και το Ελληνικό Επενδυτικό Ταμείο (IfG, με την υποστήριξη της γερμανικής αναπτυξιακής τράπεζας KfW). Συνολικά η Τράπεζα Πειραιώς το 2014 ενέκρινε χρηματοδοτήσεις συνολικού ύψους άνω των 230 εκατομμυρίων ευρώ, στηρίζοντας τη ρευστότητα περισσότερων από 900 επιχειρήσεων. Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι άνω των 70 εκατομμυρίων ευρώ αφορούν σε χρηματοδοτήσεις που στήριξαν την υλοποίηση 725 μικρών και μεσαίων επενδυτικών σχεδίων. Οι χρηματοδοτήσεις αυτές έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα, καθώς η στήριξη των επενδύσεων αποτελεί το βασικό ζητούμενο της εποχής, ειδικά σε μία περίοδο που χαρακτηρίζεται από μακροοικονομική αβεβαιότητα και επενδυτική ανασφάλεια, σε περιβάλλον αυξημένης ανεργίας. Ο δεύτερος τρόπος στήριξης των ΜμΕ είναι οι επιδοτήσεις. Πρόκειται για κονδύλια που ενισχύουν επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδυτικά σχέδια, συμμετέχοντας με μέρος του κόστους, προκειμένου να γίνουν ελκυστικότερα τα σχέδια αυτά, και τελικά να αυξηθούν οι επενδύσεις. Στην Ελλάδα έχει υλοποιηθεί σειρά δράσεων, τα τελευταία χρόνια, κυρίως στο πλαίσιο του

ΕΣΠΑ 2007-2013, αλλά και με τις διατάξεις του Επενδυτικού Νόμου. Η Τράπεζα Πειραιώς είναι η μόνη τράπεζα στην Ελλάδα που έχει δημιουργήσει και προσφέρει ένα εξειδικευμένο προϊόν για τη στήριξη επενδυτικών σχεδίων που συγχρηματοδοτούνται από εθνικά ή κοινοτικά κονδύλια. Με το ολοκληρωμένο αυτό πλαίσιο καλύπτεται το σύνολο το αναγκών των επιχειρήσεων σε όλη τη διάρκεια υλοποίησης του έργου, συνδυάζοντας τον μακροπρόθεσμο δανεισμό με την απαιτούμενη εγγυητική επιστολή, σε μία ενιαία πρόταση, ενώ συγχρόνως διεκπεραιώνει το σύνολο των απαιτούμενων πληρωμών, προκειμένου να έχει η επιχείρηση τη δυνατότητα να επικεντρωθεί στην υλοποίηση των σχεδίων της. Σήμερα βρισκόμαστε στο σημείο ενεργοποίησης της νέας προγραμματικής περιόδου, του ΕΣΠΑ 2014-2020. Πρόκειται για κοινοτικά κονδύλια συνολικού ύψους 20,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, ένα σημαντικό ποσοστό από τα οποία πρόκειται να διατεθούν για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας, αξιοποιώντας τόσο τα χρηματοδοτικά εργαλεία όσο και τις επιδοτήσεις. Τα κονδύλια αυτά αποτελούν την κύρια ευκαιρία για να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη, ενεργοποιώντας το παραγωγικό δυναμικό της χώρας. Το στοίχημα είναι η γρήγορη ενεργοποίηση, αλλά και η ορθολογική διαχείριση των πόρων αυτών. Ειδικά στο ζήτημα της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική απορρόφηση των κονδυλίων είναι απαραίτητο να υπάρξει συνδυασμένη λειτουργία των δράσεων επιδοτήσεων με τα χρηματοδοτικά εργαλεία, παρέχοντας με τον τρόπο αυτό πολύπλευρη στήριξη των επενδυτικών σχεδίων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η ενιαία διάθεση και διαχείριση του συνόλου των δράσεων Κρατικών Ενισχύσεων είναι ο μοναδικός τρόπος να δοθεί η απαραίτητη στήριξη στις μικρές επιχειρήσεις της χώρας, τόσο για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων όσο και για τη ρευστότητα για τη λειτουργία και ανάπτυξη τους. Η Τράπεζα Πειραιώς, με την πολύχρονη εμπειρία που διαθέτει, θα είναι σε κάθε περίπτωση αρωγός των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων της χώρας, στην υλοποίηση των αναπτυξιακών τους στόχων, επενδύοντας με τον τρόπο αυτό στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 51

52 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

| success story |

Ευάγγελος Μυτιληναίος

Ο άνθρωποσ που έχτισε τον πιο καινοτόμο βιομηχανικό όμιλο της χώρασ Ο Ομιλοσ Μυτιληναίος είναι παρών στην ελληνική βιομηχανία για πάνω από είκοσι έτη, με καινοτόμες, τολμηρές ιδέες και βαθιά αίσθηση εμπορικής και κοινωνικής ευθύνης.

Η δουλειά του εμπορικού αντιπροσώπου μετάλλων είναι εντελώς διαφορετική από αυτή του εμπόρου μετάλλων. Ο αντιπρόσωπος φέρνει σε επαφή έναν πωλητή με έναν αγοραστή και παίρνει προμήθεια από τη συναλλαγή τους. Ο έμπορος αγοράζει το μέταλλο, το κρατάει μέχρι να το πουλήσει και κερδίζει ή χάνει από τη διαφορά της τιμής του μετάλλου στα διεθνή χρηματιστήρια. Η δουλειά του εμπόρου έχει μεγάλο ρίσκο από τις διακυμάνσεις των τιμών στα διεθνή χρηματιστήρια αλλά έχει και πολύ σημαντικότερα περιθώρια κέρδους. Εμείς θέλουμε να μπούμε στο χρηματιστήριο για να αντλήσουμε κεφάλαια, προκειμένου να μετεξελιχθούμε από αντιπροσώπους σε εμπόρους μετάλλων.

Αυτή ήταν η πρώτη κουβέντα που είπε ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, Πρόεδρος του ομίλου ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, στους δημοσιογράφους του επιχειρηματικού ρεπορτάζ κατά την πρώτη τους ενημερωτική συνάντηση για την εισαγωγή της εταιρείας στο Χρηματιστήριο.

w w w.r ep or ter.g r

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 53

IPP Protergia, Αγ. Νικόλαος, Μονάδα Συνδυασμένου Κύκλου 430 MW.

Με μεγάλο επικοινωνιακό χάρισμα, ο Ευάγγελος Μυτιληναίος απέκτησε κατευθείαν οικειότητα με τους επιχειρηματικούς συντάκτες, το τηλέφωνό του ήταν στη διάθεση όλων, ήταν πάντα προσιτός, απαντούσε πάντα σε όλες τις ερωτήσεις, διάβαζε και σχολίαζε όλα τα ρεπορτάζ και τα άρθρα τους, τους γνώρισε όλους, τον γνώρισαν όλοι. Ποτέ δεν έκρυψε τις φιλοδοξίες του, πάντα μιλούσε μαζί τους όπως μιλούσε και με τους τραπεζίτες και με τους φίλους του επιχειρηματίες για το επόμενο βήμα, πάντα το αναζητούσε, πάντα μοιραζόταν το όνειρό του, που ήταν να περάσει από το εμπόριο μετάλλων στη βιομηχανία και να δημιουργήσει έναν βιομηχανικό όμιλο. Σε μια εποχή που η βιομηχανία έχανε

54 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

τη λάμψη της, που τα «παλιά τζάκια» θάμπωναν μπροστά στα υπερκέρδη που προσέφεραν οι «μετοχές-φούσκες» του χρηματιστηρίου, ο Μυτιληναίος επέμενε: «Το Χρηματιστήριο σου δίνει κεφάλαια για να αναπτυχθείς. Πρέπει να γεμίσουμε με πραγματική αξία την υπεραξία που μας δίνει η άνοδος της τιμής των μετοχών». Ο μόνος, ίσως, που κινήθηκε με αυτό τον τρόπο στο τέλος της δεκαετίας του ’90, όταν πολλοί άλλοι έπαιρναν τα υπερκέρδη των μετοχών ξεφορτώνοντας τις μετοχές τους στα κεφάλια των αδαών μικρομετόχων, ο Μυτιληναίος έψαχνε απεγνωσμένα να βρει πώς θα ανεβάσει την πραγματική αξία της επιχείρησής του σε τέτοιο βαθμό που να δικαιολογεί την χρηματιστηριακή της αξία, αντί να δει πώς θα κερδίσει προσωπικά από τη… φούσκα. Η προσπάθεια ξεκίνησε με τις δουλειές

στη Σερβία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Δύσκολες εποχές, με τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία να μαίνεται, το εμπάργκο, τα Βαλκάνια να φλέγονται. Η εξαγορά των ορυχείων που παρήγαγαν τα μέταλλα που εμπορευόταν ο Μυτιληναίος ήταν το πρώτο βήμα για την ανάπτυξη του ομίλου. Έ να βήμα με μεγάλο επιχειρηματικό ρίσκο σε μια πολύ επικίνδυνη περιοχή, με πάρα πολλούς αστάθμητους παράγοντες να απειλούν την επιτυχία του εγχειρήματος. Παράγοντες κινδύνου ακόμη και σε προσωπικό επίπεδο, αφού οι διαπραγματεύσεις γίνονταν σε εμπόλεμη ζώνη. Υπήρξαν ατυχίες, υπήρξαν ζημιές, υπήρξαν και επιτυχίες· η κατάσταση δεν ήταν ρόδινη, δεν ήταν, όμως, και τραγική. Η εταιρεία, πάντως, είχε αρχίσει να μεγαλώνει και να περνά από το εμπόριο στην παραγωγή. Ακόμη, όμως, ο Ευάγγελος Μυτιληναίος έψαχνε για τον τρόw w w.r ep or ter.g r

| success story |

στο τέλος της δεκαετίας του ’90, όταν άλλοι έπαιρναν τα υπερκέρδη των μετοχών και ξεπουλούσαν τις μετοχές τους στους αδαείς μικρομετόχουσ, ο Μυτιληναίος έψαχνε απεγνωσμένα να βρει πώς θα ανεβάσει την πραγματική αξία της ΕΤΑΙΡΙΑΣ εκατ. σκευάσματα

πο ανάπτυξης της εταιρείας του και της μετατροπής της σε βιομηχανία. Και τον βρήκε, όταν ο χρηματιστής Σπύρος Μπέλλος, της Κάπα Securities, τον βοήθησε να αγοράσει την ιστορική, μεν, αλλά φθίνουσα τότε βιομηχανία ΜΕΤΚΑ. Επρόκειτο για επιθετική εξαγορά, αφού ο Μυτιληναίος αγόρασε μέσα από το χρηματιστήριο το μεγαλύτερο ποσοστό της εταιρείας πριν έρθει σε συμφωνία με τους πρώην ιδιοκτήτες της. Η εξαγορά της ΜΕΤΚΑ άλλαξε το status της εταιρείας και τη διάθεση του Ευάγγελου Μυτιληναίου. Και εκεί άρχισε να αναδεικνύεται η συμμετοχή του έτερου Μυτιληναίου, του μικρότερου αδερφού του, Γιάννη, ο οποίος ανέλαβε να «τρέξει» τη ΜΕΤΚΑ. Ο οραματιστής και στρατηγικός deal maker, Ευάγγελος, σχεδίαζε ήδη την επόμενη συμφωνία, όσο ο Γιάννης συμμάζευε στην αρχή και απογείωνε, στη συνέχεια, τη ΜΕΤΚΑ. w w w.r ep or ter.g r

Το επόμενο βήμα ήταν η εξαγορά της εταιρείας Αλουμίνιον της Ελλάδος, μιας εμβληματικής βιομηχανίας, της πρώην PECHINEY, την οποία πουλούσαν οι Καναδοί της ALCAN, που την είχαν εξαγοράσει από τους Γάλλους και κανένας από τους μεγάλους παραδοσιακούς βιομήχανους δεν ήθελε να αγοράσει. Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, μάζεψε όσα λεφτά είχε και δεν είχε στην εταιρεία –και στην τσέπη του– και πήγε να διαπραγματευτεί με τους Καναδούς. Πριν από την τελευταία συνάντηση, μετά από επίμονες διαπραγματεύσεις, η τιμή που ζητούσαν οι Καναδοί είχε περιοριστεί σε 120 εκατομμύρια δολάρια από πολλά περισσότερα που αρχικώς ζητούσαν. Ο Μυτιληναίος, στη συνάντηση εκείνη, τους προσέφερε 70 εκατομμύρια. Όταν οι Καναδοί τον ρώτησαν «γιατί μόνο τόσα;», τους απάντησε: «Επειδή τόσα έχω. Δεν έχω άλλα και εκτός αυτού παίρνω όλο το ρίσκο της συνέχισης λειτουργίας της εταιρείας». Η συμφωνία έκλεισε και ο Μυτιληναίος, πλέον, πέρασε στο πάνθεον της βαριάς βιομηχανίας της χώρας. Ξεκινώντας από το εμπόριο μετάλλων και τη διαχείριση ρίσκου στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων, πέρασε μέσα σε λίγα χρόνια στη βιομηχανία

μεταλλικών κατασκευών και στη συνέχεια στη βαριά βιομηχανία, αποκτώντας σε κάθε βήμα τις γνώσεις που χρειαζόταν για το επόμενο. Το εμπόριο αλουμινίου είναι η μισή δουλειά της Αλουμίνιον της Ελλάδος και το είχε μάθει από το προηγούμενο στάδιο. Η άλλη μισή δουλειά είναι η παραγωγή και η λειτουργία εργοστασίου, που την είχε μάθει από τη ΜΕΤΚΑ. Η διαχείριση των οικονομικών και οι σχέσεις με τις τράπεζες συμπλήρωναν σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του τις σπουδές οικονομικών που είχε κάνει στο London School of Economics και όλα αυτά μαζί, σε συνδυασμό με τη μεγάλη προσωπική φιλοδοξία και τη διάθεση ρίσκου που δρούσαν ως καταλύτης, δημιούργησαν αυτό τον τεράστιο βιομηχανικό όμιλο των 2.600 εργαζομένων και του 1,2 δισ. κεφαλαίου. Η Αλουμίνιον της Ελλάδος είναι ενεργοβόρος βιομηχανία. Η παραγωγή της χρειάζεται πολύ ρεύμα ενώ παράλληλα ο κλάδος Ενέργειας έχει γίνει παγκοσμίως πολύ… sexy. Ήταν αναμενόμενο, ότι ο Όμιλος Μυτιληναίου θα έμπαινε με πάθος στον χώρο αυτό. Με την κατασκευή του εργοστασίου της Αλουμίνιον, η ΜΕΤΚΑ απέκτησε την τεχνογνωσία να φτιάχνει ενεργειακά εργοστάσια και

ΣΤΟΧΕΥΟΝΤΑΣ ΣΕ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ Λογιστική Αξία ανά Μετοχή (1995 - 2014) 14 12 10

Ετήσιος Ρυθμός Ανάπτυξης 14,1%

8 6 4 2 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Πηγή: Όμιλος Επιχειρήσεων Μυτιληναίος * Το 2005 - 2006 τα στοιχεία έχουν προσαρμοστεί, λόγω εξαγοράς της ΑτΕ το 2005 και της συγχώνευσης με τον Όμιλο το 2007.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 5 55 5

Οι εγχωριοι μέτοχοι εμπιστεύονται τη Διοίκηση. το ίδιο και οι διεθνείς, που κατέχουν σήμερα το 31% των μετοχών του Ομίλου. Όλοι αυτοί μπορούν να χρηματοδοτήσουν τα επόμενα σχέδια και θα το κάνουν όταν και όποτε τους ζητηθεί εκατ. σκευάσματα

Μονάδα Συνδυασμένου Κύκλου Ισχύος 860 MW, Πλοέστι, Ρουμανία.

να κατασκευάζει turn key projects, πράγμα που αύξησε πολύ τις δυνατότητες και τα κέρδη της. Στην Αλουμίνιον κατασκευάστηκε και δεύτερο εργοστάσιο συμπαραγωγής ρεύματος, το οποίο εξυπηρετεί την παραγωγή αλουμινίου και πουλάει ηλεκτρικό ρεύμα στο σύστημα ηλεκτροδότησης της χώρας. Η πρώτη συμφωνία στα ενεργειακά έγινε με την ENDESA, η οποία στη συνέχεια εξαγοράστηκε διεθνώς από την ENEL. Όταν η ENEL αποφάσισε να αποχωρήσει από την Ελλάδα, η Μυτιληναίος εξαγόρασε εξ ολοκλήρου την κοινή τους εταιρεία, δημιουργώντας τη μεγάλη ενεργειακή εταιρεία Protergia, η οποία διαχειρίζεται τα εργοστάσια παραγωγής ρεύματος του ομίλου και δραστηριοποιείται σταδιακά και στη λιανική πώληση ρεύματος. Τότε ξεκίνησαν και οι διαμάχες με τη Δ.Ε.Η. για το κό-

56 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

στος του ρεύματος, τις οποίες κέρδισε στα δικαστήρια ο Όμιλος μετά από μακρόχρονη και επίμονη κόντρα. Όμως η αναγκαιότητα περιορισμού του κόστους της ενέργειας για όλες τις ελληνικές βιομηχανίες έγινε κεντρικός προσωπικός στόχος του Ευάγγελου Μυτιληναίου, ο οποίος δηλώνει ότι «Δεν μπορεί η Ελλάδα να ανταγωνιστεί διεθνώς, αν το κόστος της ενέργειας για την παραγωγή είναι σημαντικά υψηλότερο απ’ ό,τι είναι στη Γερμανία και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η ελληνική βιομηχανία δικαιούται χαμηλότερου κόστους ενέργειας και η Δ.Ε.Η. πρέπει να εξορθολογίσει το κοστολόγιό της». Με αφορμή αυτές τις σκέψεις, που ξεπερνούν κατά πολύ τις ανάγκες της επιχείρησής του, ο Ευάγγελος Μυτιληναίος ανέλαβε με θέρμη τη θέση του Αντιπροέδρου του Συν-

δέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών, ενός θεσμού που νομιμοποιείται να παλεύει για τα συμφέροντα της βιομηχανίας αλλά και του συνόλου της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Η ιστορία της Μυτιληναίος σίγουρα δεν σταματά εδώ. Οι εγχώριοι μέτοχοι εμπιστεύονται τη Διοίκηση, το ίδιο και οι διεθνείς, που κατέχουν σήμερα το 31% των μετοχών του Ομίλου. Όλοι αυτοί μπορούν να χρηματοδοτήσουν τα επόμενα σχέδια και θα το κάνουν όταν τους ζητηθεί. Διότι γνωρίζουν πως όποιος αγόρασε κατά την εισαγωγή μετοχές αξίας 10.000 ευρώ (3.407.500 δρχ.) η αποτίμησή τους σήμερα είναι 91.791 ευρώ, δηλαδή έχει καθαρό κέρδος 81.791 ευρώ με μέση ετήσια απόδοση 12,3%. Αν είχε επενδύσει το ίδιο

w w w.r ep or ter.g r

| success story |

ποσό στον Γενικό Δείκτη του Χρηματιστηρίου, η αποτίμηση της επένδυσής του θα ήταν 8.639 ευρώ, με ετήσια αρνητική απόδοση -0,81%. Η αποτίμηση της εταιρείας αυξήθηκε από 8 εκατομμύρια ευρώ το 1995, σε 720 εκατομμύρια ευρώ στο τέλος Απριλίου του 2015. Ακόμη και μέσα στη μεγαλύτερη οικονομική κρίση που έχει περάσει ποτέ η χώρα σε καιρό ειρήνης, η αύξηση των κερδών μετά από φόρους, τόκους και αποσβέσεις ήταν 113% σε σχέση με το 2009, ενώ ο δανεισμός του Ομίλου μειώθηκε κατά 352 εκατομμύρια στα δύο τελευταία χρόνια. Πάνω από το 70% του συνολικού κύκλου εργασιών προέρχεται από εξαγωγές. Είκοσι χρόνια μετά την εισαγωγή της εταιρείας στο χρηματιστήριο της Αθήνας, που έγινε με αύξηση κεφαλαίου 400 εκατομμυρίων δραχμών, σήμερα ο Όμιλος Μυτιληναίου έχει κύκλο εργαw w w.r ep or ter.g r

σιών 1,2 δισ. ευρώ και τα κέρδη EBITDA βρίσκονται στο ιστορικά υψηλό επίπεδο των 254 εκατ. ευρώ. Ο Όμιλος είναι ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας με περισσότερα από 1.200 MW σε λειτουργία. Παράλληλα είναι ο μεγαλύτερος και ανταγωνιστικότερος πλήρως καθετοποιημένος παραγωγός αλουμίνας και αλουμινίου στην Ευρώπη, ενώ μέσω της ΜΕΤΚΑ είναι εξειδικευμένος κατασκευαστής ενεργειακών έργων στην Ευρώπη, την Τουρκία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Όποιος γνωρίζει τον Ευάγγελο Μυτιληναίο, ξέρει πολύ καλά ότι δεν υπάρχει τέλος σε αυτή την ιστορία, ότι πάντα σχεδιάζεται ένα επόμενο βήμα, ίσως και περισσότερα. Μπορεί να μην είναι πάντα κατανοητό το γιατί, μπορεί να προκαλεί εντύπωση ο στόχος που τελικά επιλέγεται, αλλά πάντα υπάρχει εξήγηση. Για παράδειγμα, κανείς άλλος επιχειρηματίας δεν έβλεπε ευκαιρία στην εξαγορά της ΜΕΤΚΑ όταν έγινε και κανένας βιομήχανος δεν τολμούσε να «μπλέξει» με την Αλουμίνιον της Ελλάδος. Όλοι έμειναν άφωνοι από τις επιλογές του, όλοι προέβλεψαν την καταστροφή του, όλοι διαψεύστηκαν. Πριν από λίγο καιρό, ο Μυτιληναίος είχε δηλώσει ότι ενδιαφέρεται να εξαγοράσει τη ΛΑΡΚΟ. Γιατί την θέλει ο Μυτιληναίος; Η απάντηση που δίνει ο ίδιος είναι απλή: «Η Ελλάδα έχει βωξίτες και νικέλιο: Στην Αλουμίνιον καταφέραμε να φτιάξουμε το πιο ανταγωνιστικό μεταλλευτικό και μεταλλουργικό συγκρότημα σ’ όλη την Ευρώπη. Αν πετυχαίναμε το ίδιο με το νικέλιο, θα προσθέταμε μεγάλη αξία στον Όμιλο, θα σώζαμε χιλιάδες θέσεις εργασίας και τη μοναδική επιχείρηση με 100% ελληνική προστιθέμενη αξία που κινδυνεύει με αφανισμό». Το ζήτημα, λοιπόν, είναι ότι αν, τελικά, η χώρα κατορθώσει να ξεπεράσει την οικονομική και πολιτική κρίση της και ορθοποδήσει, εταιρείες όπως η Μυτιληναίος μπορούν να συνεχίσουν να αναπτύσσονται και να προσφέρουν σημαντικά στο Α.Ε.Π. και την ευημερία της.

ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ (2009 - 2015) 2009

2015

34%

35,00%

31%

30,00%

27%

25,00%

+94%

20,00%

16%

15,00%

11% 10%

10,00% 5,00% 0,00%

ΞΕΝΟΙ ΘΕΣΜΙΚΟΙ

ΕΓΧΩΡΙΟΙ ΘΕΣΜΙΚΟΙ

RETAIL

ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΜΕΤΟΧΗΣ (2009 - 2015) 12,00 +52%

10,00 8,00 6,00 4,00 3,00 0,00

2009 2010 2011 2012 2013 2014

Σημαντική ανάπτυξη εν μέσω της ελληνικής κρίσης, η οποία επέφερε μείωση 25% στο Α.Ε.Π. τα τελευταία 5 χρόνια.

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΜΕΤΟΧΗΣ (1995 - 2015) 31/07/1995

100,000 90,000 80,000 70,000 60,000 50,000 40,000 30,000 20,000 10,000 0,000

€

30/04/2015

91,791 +818% -14% 10,000 ΜΥΤΙΛ

10,000 8,639 ΓΔ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ 2014 Συνολικό Κοινωνικό Προϊόν: € 261 εκ.

Αμοιβές Εργαζόμενων & Εισφορές 84 εκ. Φόροι 54 εκ. Περιβαντολλογικά Έργα 9 εκ.

Επενδύσεις 52 εκ. Μερίσματα 62 εκ. Χορηγίες 1 εκ.

Πηγή: Όμιλος Επιχειρήσεων Μυτιληναίος

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 5 75 7

τραπεζες

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | φαρμακοβιομηχανια

oikonomia

Αποκλειστικό: Ο ιδρυτής και ιδιοκτήτης της GENESIS PHARMA Κωνσταντίνος Ευριπίδης, στο “REPORTER”

Καταφέραμε να διατηρήσουμε πωλήσεις άνω των 100 εκατομμυρίων Όταν η GENESIS Pharma «άνοιξε» την αγορά της φαρμακευτικής βιοτεχνολογίας στην Ελλάδα ήταν το έτος 1997. Σήμερα δραστηριοποιείται σε 5 χώρες (Ελλάδα, Κύπρο, Ρουμανία, Βουλγαρία, Κροατία) ως αποκλειστικός εμπορικός συνεργάτης μερικών από τις σημαντικότερες πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες που πραγματοποιούν έρευνα αιχμής. Μεταξύ αυτών και δύο από τις κορυφαίες εταιρείες φαρμακευτικής βιοτεχνολογίας βάσει κεφαλαιοποίησης στον κόσμο, οι εταιρείες Biogen και Celgene.

Τησ λητωσ μησιακουλη w w w.r ep or ter.g r

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 5 95 9

«Από το κούρεμα των φαρμακευτικών ομολόγων χάσαμε σε ένα βράδυ 170 εκατομμύρια, τα κέρδη μιας δεκαετίας»

Εισάγει περισσότερα από 20 πρωτότυπα φάρμακα υψηλής τεχνολογίας για σπάνια, χρόνια και βαριάς μορφής νοσήματα. Έ χει ιδιαίτερη εξειδίκευση στον τομέα της πολλαπλής σκλήρυνσης, καθώς διαθέτει εκτεταμένο χαρτοφυλάκιο

60 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

προϊόντων για τη νόσο, αλλά και στον τομέα της ογκολογίας-αιματολογίας. Παράλληλα, δραστηριοποιείται στους τομείς της νεφρολογίας, γαστρεντερολογίας και ρευματολογίας. Τα τελευταία 10 χρόνια κατατάσσεται μεταξύ των μεγαλύτερων φαρμακευτικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη ελληνική Αγορά βάσει κύ-

κλου εργασιών, ενώ είναι σταθερά στις πρώτες θέσεις σε νοσοκομειακές πωλήσεις στη χώρα. Από το 2000 μέχρι σήμερα έχει λάβει δεκάδες βραβεία και πιστοποιήσεις για τους ρυθμούς ανάπτυξής της, την καινοτομία, την παραγωγικότητα, θέματα ποιότητας, την εταιρική υπευθυνότητα και το εργασιακό της περιβάλλον. w w w.r ep or ter.g r

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | φαρμακοβιομηχανια Οι επιπτώσεις της κρίσης στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη expenditure

6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 -1000 -2000 -3000 -4000 -5000 -6000

5108

2009 - 2014 (εκατ. € )

clawback

rebates

% vs 2009

70% 78

250

4522

3750

274

222

152,5

2845

2371

50% 30% 2000

2000

-10%

-11,5% -26,6%

-30% -44,3% -53,6%

2009

2010

10%

2011

2012

2013*

-50% -60,8% 2014**

-70% 2016

2017

Για τη ζημιά στις φαρμακευτικές εταιρείες και τις αντίξοες συνθήκες, το μεγάλο turn- around και το νέο απρόβλεπτο επιχειρηματικό του βήμα στην Αγορά τέχνης

Πηγή: Foundation for economic and industrial research & Hellenic association of pharmaceutical companies , "Facts & Figures 2013"

Πρόσφατα, η GENESIS Pharma αναδείχθηκε μεταξύ των 110 κορυφαίων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στα διακεκριμένα επιχειρηματικά βραβεία European Business Awards 2014-2015, λαμβάνοντας τον τιμητικό τίτλο “Ruban d’Honneur”. «Οι πολιτικές λιτότητας που επιβλήθηκαν στον κλάδο της Υγείας από το 2010 έθεσαν στο επίκεντρο το φάρμακο, με μια σειρά παρεμβάσεων που επέδρασαν αρνητικά και δυσκόλεψαν την πορεία και πολλές φορές την ανάπτυξη. Οριζόντιες μειώσεις τιμών των φαρμάκων, επιβολή rebate και clawback, μεγάλες καθυστερήσεις πληρωμών, πάγωμα εισαγωγής νέων φαρμάκων έως και δύο χρόνια ήταν μερικά από τα μέτρα που ελήφθησαν», σχολίασε στο “R” ο κ. Ευριπίδης, αποκαλύπτοντας πως οι φαρμακευτικές εταιρείες κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν μια τεράστια ζημιά άνω του 1 δισ. ευρώ από το κούρεμα των ομολόγων που τους είχαν δοθεί έναντι των συσσωρευμένων χρεών του Δημοσίου προς αυτές για το διάστημα 2007-2009.

Η πιο δύσκολη περίοδος Τα παραπάνω μέτρα απείλησαν κυριολεκτικά την ύπαρξη της GENESIS Pharma, καθώς λόγω της φύσης των φαρμάκων μας –κατά κύριο λόγο νοσοκομειακά– το 70% των πωλήσεών της προέρχεται από το Δημόσιο. w w w.r ep or ter.g r

«Να σας θυμίσω, μιας και γίναμε πολύ γνωστοί από αυτό, πως μόνο από το κούρεμα των φαρμακευτικών ομολόγων χάσαμε σε ένα βράδυ 170 εκατομμύρια, τα κέρδη μιας δεκαετίας. Γίναμε η Νο1 ιδιωτική εταιρεία σε ζημία από ομόλογα, μετά από τις μεγάλες τράπεζες. Παράλληλα, μέχρι το τέλος του 2012, τα συσσωρευμένα χρέη του Δημοσίου προς την εταιρεία μας ξεπέρασαν τα 200 εκατ. ευρώ, ενώ μέχρι το τέλος του 2013 τα χρέη άγγιξαν τα 350 εκατ. Ευρώ» αποκάλυψε ο κ. Ευριπίδης. «Έ ως το 2009 είχαμε συμπληρώσει 12 χρόνια διαρκούς ανάπτυξης, με μέσο ετήσιο ρυθμό 43%. Από το 2010 και για τα επόμενα δύο χρόνια παλέψαμε να κρατήσουμε ζωντανή την εταιρεία, να διατηρήσουμε την ομαλή διάθεση των προϊόντων μας και να προστατεύσουμε τις θέσεις εργασίας. Ήταν ένα εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο, το οποίο όμως καταφέραμε. Δεν υπάρχουν πολλοί τρόποι να αντιμετωπίσει κανείς μια τέτοια ζημιά παρά αγώνας επιβίωσης σε όλα τα επίπεδα. Στηρίξαμε την τρέχουσα ρευστότητα της εταιρείας με κάθε τρόπο και παράλληλα προχωρήσαμε σε στοχευμένες κινήσεις, ώστε να μπορούμε να προσβλέπουμε σε νέα προϊόντα» προσέθεσε, τονίζοντας ότι οι μέτοχοι στηρίξαν πρώτοι την εταιρεία με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και άρση της αναδιανομής μερίσματος. Διαπραγματεύτηκαν σκληρά με όλους τους μεγάλους διεθνείς συνεργάτες τους ώστε να τους

πείσουν να παραμείνουν στην ελληνική Αγορά, παρά την ανασφάλειά τους για την ελληνική φαρμακευτική Αγορά και τη χώρα, επιτυγχάνοντας αυξημένα περιθώρια κέρδους για ορισμένο χρονικό διάστημα, πιο μεγάλα συμβόλαια σε διάρκεια και νέα προϊόντα. Διαπραγματευτήκαμε, επίσης, επί 18 μήνες με τις τράπεζες για να επιτύχουμε ευνοϊκό δανεισμό, ενώ παράλληλα καταφέραμε να εισπράξουμε μεγάλο μέρος από τις τεράστιες συσσωρευμένες οφειλές του κράτους προς την εταιρεία μας. Κάναμε, τέλος, μια στρατηγική εσωτερική αναδιοργάνωση, ώστε να αυξήσουμε την αποδοτικότητα της λειτουργίας μας, διασφαλίζοντας όμως όλες τις θέσεις εργασίας. Αποτρέψαμε τον κίνδυνο στα τέλη του 2012, σταθεροποιηθήκαμε εντός του 2013 και με την έναρξη του 2014 ανοίξαμε νέο κύκλο ανάπτυξης, έχοντας υπογράψει συμβόλαια για σημαντικά νέα προϊόντα. Παρά τις αντίξοες συνθήκες για την επιχειρηματικότητα και ιδιαίτερα για τον φαρμακευτικό κλάδο, καταφέραμε να περιορίσουμε όσο ήταν δυνατόν τις πιέσεις. Ενώ η συνολική Αγορά φαρμάκου κατά την περίοδο 2009-2012 μειώθηκε 45%, η εταιρεία μας παρουσίασε μείωση 27%. Καταφέραμε να διατηρήσουμε πωλήσεις άνω των 100 εκατομμυρίων. Επιπλέον, μέσα σε δύο χρόνια επιτύχαμε να αποπληρώσουμε το 60% των υποχρεώσεών μας προς τις τράπεζες που έπρεπε να αποκληρωθεί σε ορίζοντα δεκαετίας». ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 6 16 1

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | φαρμακοβιομηχανια

Και εγένετο… η Γκαλερί Evripides Ο κύπριος επιχειρηματίας προχώρησε πρόσφατα σε ακόμη ένα επιχειρηματικό βήμα, που ουδεμία σχέση έχει με την αγορά φαρμάκου. Πριν από λίγο καιρό ο κ. Κωνσταντίνος Ευριπίδης, μαζί με τη σύζυγό του Νάσια, άνοιξαν επίσημα τις πύλες της νέας επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, που τυχαίνει να συνδέεται με ένα μεγάλο του πάθος: τη συλλογή έργων τέχνης. Στην οδό Ηρακλείτου 10 στο Κολωνάκι, εκεί όπου πριν από χρόνια στεγαζόταν το Σπίτι της Κύπρου, ξεκίνησε να λειτουργεί η Γκαλερί Evripides.

-Το απρόβλεπτο βήμα του Κύπριου επιχειρηματία που θα ταράξει το local market. - Η νέα gallery οι υποσχέσεις και οι πρώτες συμφωνίες

Το κτίριο Πραγματοποιήθηκαν πολυήμερες διεργασίες και πλήρης ανακαίνιση του κτιρίου που στόχο είχαν τη δημιουργία νέου χώρου 600 τ.μ., που χωρίζεται σε τρία βασικά επίπεδα, ενώ υπάρχει επιπλέον art shop, roof garden και ειδικός VIP χώρος –κατά τα πρότυπα των ξένων γκαλερί– όπου θα μπορούν οι συλλέκτες να κάνουν κατ’ ιδίαν συναντήσεις είτε με τους ιδιοκτήτες είτε με τους εικαστικούς που εκπροσωπούνται από τη Γκαλερί Evripides. Μέχρι σήμερα υπήρχε ένα τεράστιο κενό που μάστιζε την ελληνική πρωτογενή Αγορά: αφενός η έλλειψη ενός χώρου που θα λειτουργούσε ως στέκι συλλεκτών, εικαστικών, επενδυτών και brokers και αφετέρου η μεγάλη ανάγκη για έναν παράγοντα που θα μπορεί όχι μόνο να αναλαμβάνει τη διεκπεραίωση μιας έκθεσης έργων τέχνης, αλλά να είναι ικανός να στηρίζει οικονομικά τους εικαστικούς, για τη συμμετοχή τους σε μεγάλες διεθνείς εκθέσεις. Απώτερος στόχος, φυσικά, είναι να συμβούν πωλήσεις και να επιβιώσει η ελληνική Αγορά τέχνης, τόσο στη χώρα όσο και εκτός. «Πριν προχωρήσουμε στην υλοποίηση της ιδέας αυτής, είχαμε μιλήσει με πάρα πολλούς ζωγράφους. Είδαμε ότι ήταν πλήρως απογοητευμένοι με τις συνθήκες που επικρατούσαν τα τελευταία χρόνια στον κλάδο των εικαστικών και την Αγορά τέχνης», εξήγησε στο “R”, ο κ. Ευριπίδης.

62 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Αυστηρός επαγγελματισμός Στα γραφεία της Γκαλερί Evripides, τα στελέχη και το προσωπικό ήδη στήνουν τα σχέδια για τη νέα σεζόν, πραγματοποιώντας συσκέψεις και παρακολουθώντας τις ραγδαίες εξελίξεις στο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό μέλλον της χώρας. Το ζεύγος Ευριπίδη επέλεξε για την πρώτη έκθεση να παρουσιαστούν έργα του Γιάννη Σπυρόπουλου, που ανήκουν στην προσωπική τους συλλογή και τα οποία είχαν αγοραστεί από δημοπρασίες. «Ο Σπυρόπουλος μας άρεσε πάντα πολύ. Τα έργα του αποτελούν σημαντικό μέρος της συλλογής μας και τα περισσότερα από αυτά που παρουσιάζουμε δεν έχουν εμφανιστεί στη χώρα μας. Θεωρήσαμε ότι δίνει ένα πολύ σοβαρό στίγμα της γκαλερί». Στα επίσημα εγκαίνια της γκαλερί παρευρέθηκε πλήθος κόσμου από τον επιχειρηματικό, πολιτικό και εικαστικό χώρο. Το Φθινόπωρο νέες εκθέσεις είναι έτοιμες να παρουσιαστούν, με ήδη κλεισμένα ονόματα όπως Αδαμάκος, Βέργη, Παλαντζάς, Ρήνας, κ.ά., που είναι στην «πρώτη γραμμή» της σύγχρονης ελληνικής ζωγραφικής. w w w.r ep or ter.g r

w w w.r ep or ter.g r

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 6 36 3

| επιχειρησεις |

ΟΜΙΛΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ: ΙΣΧΥΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ 2015 προϊοντικές καινοτομίες, εμπλουτισμός χαρτοφυλακίου, αύξηση μεριδίων Αγοράς, βελτίωση της αποδοτικότητας μέσω συνεργιών, μείωση κόστους παραγωγής και εξαγορές με υψηλές αποδόσεις και διεύρυνση περιθώριων κέρδους είναι Μέρη της στρατηγική της «ΣΑΡΑΝΤΗΣ» για το 2015.

1930 Ιδρύθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1930

1956 Από το 1956 εδρεύει στην Αθήνα

1965 δημιούργησε το πρώτο της εργοστάσιο

’90 είσοδος του Ομίλου Σαράντη στο Χρηματιστήριο Αθηνών

ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΚΑΣΣΙΜΗ

64 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

τραπεζες

oikonomia

w w w.r ep or ter.g r

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 65

Ιδρύθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1930. Από το 1956 εδρεύει στην Αθήνα και το 1965 δημιούργησε το πρώτο της εργοστάσιο. Η είσοδος του Ομίλου Σαράντη στο Χρηματιστήριο Αθηνών στη δεκαετία του ’90 σηματοδότησε μια νέα εποχή για τον Όμιλο, ο οποίος ξεκίνησε να διανύει μια έντονα εξωστρεφή πορεία. Σήμερα διευρύνει την αναπτυξιακή του τροχιά, η οποία αποτελεί την κινητήριο δύναμή του. Η επέκταση των δραστηριοτήτων του Ομίλου σε ξένες Αγορές και η συνεχόμενη διεύρυνση του προϊοντικού της χαρτοφυλακίου έχει θωρακίσει σε μεγάλο βαθμό την «Σαράντης» έναντι της αντίξοης οικονομικής συγκυρίας.

Η στρατηγική του Ομίλου επικεντρώνεται σε προϊοντικές καινοτομίες, στον εμπλουτισμό του χαρτοφυλακίου της, στην αύξηση των μεριδίων Αγοράς, στη βελτίωση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας μέσω συνεργιών και μείωσης κόστους παραγωγής και σε εξαγορές ικανές να επιφέρουν υψηλές αποδόσεις, να διευρύνουν τα περιθώρια κέρδους και να προσφέρουν συνέργειες τόσο σε επίπεδο δαπανών και κόστους όσο και σε επίπεδο καινοτομιών και επεκτασιμότητας προϊόντων. Ο Όμιλος Σαράντη αποτελεί μία από τις ηγετικές εταιρείες στην παραγωγή και εμπορία καταναλωτικών προϊόντων. Η δραστηριότητά του επικεντρώνεται στους κλάδους καλλυντικών και αρωμάτων, προϊόντων προσωπικής φροντίδας και περιποίησης, προϊόντων οικιακής χρήσης καθώς και προϊόντων υγείας και φροντίδας.

Θετικές προοπτικές για το 2015 Παρά τις προκλήσεις του οικονομικού περιβάλλοντος, το 2015 βρήκε τον Όμιλο σε ισχυρή θέση, πορεία η οποία σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναμένεται να ενισχυθεί μέσω operational leverage και αποτελεσματικής διαχείρισης κόστους. Οι προβλέψεις θέλουν τον Όμιλο να ανεβάζει τις πωλήσεις του το 2015 κατά 8% (268,4 εκατ. ευρώ), να ενισχύει το EBITDA κατά 16% (29,75 εκατ. ευρώ) και τα κέρδη της να αγγίζουν τα 19,36 εκατ. ευρώ, βελτιωμένα κατά 12,9%.

66 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Σύμφωνα με εκτιμήσεις

+8% Οι προβλέψεις θέλουν τον Όμιλο να ανεβάζει τις πωλήσεις του το 2015 κατά 8% (268,4 εκατ. ευρώ)

+16% το EBITDA αναμένεται να ενισχυθεί κατά 16% (29,75 εκατ. ευρώ)

+12,9% τα κέρδη αναμένεται να αυξηθούν κατά 12,9% αγγίζοντας τα 19,36 εκατ. ευρώ

Οι ενοποιημένες πωλήσεις του Ομίλου κατά τη διάρκεια του 2014 διαμορφώθηκαν στα 248,44 εκατ. ευρώ έναντι 236,59 εκατ. ευρώ το 2013, ενισχυμένες κατά 5,01%. Η έντονη ζήτηση για τα προϊόντα του Ομίλου και οι ενέργειες προβολής-προώθησής τους, οδήγησαν στη θετική εικόνα των οικονομικών αποτελεσμάτων για τον Όμιλο Σαράντη την προηγούμενη χρονιά. Την ίδια στιγμή, τόσο η δραστηριότητα εντός όσο και η αντίστοιχη εκτός συνόρων φαίνεται ότι ενίσχυσαν την εικόνα του Ομίλου. Συγκεκριμένα, η εγχώρια Αγορά συνεισέφερε το 35,79% των συνολικών πωλήσεων του Ομίλου, εμφανίζοντας αύξηση 5,1% (88,93 εκατ. ευρώ), ξεπερνώντας σημαντικά τη γενική τάση του δείκτη του λιανικού εμπορίου. Οι ξένες Αγορές, από την άλλη, που αποτελούν το 64,21% του συνόλου των πωλήσεων του Ομίλου, ενισχύθηκαν κατά 4,96% και διαμορφώθηκαν στα 159,51 εκατ. ευρώ (μέση αύξηση 6,02% εξαιρώντας την επίδραση των συναλλαγματικών ισοτιμιών). Ενώ οι ενέργειες που στοχεύουν σε χαμηλότερο κόστος παραγωγής συνεχίζουν να ωφελούν το μικτό κέρδος του Ομίλου, το περιθώριο μικτού κέρδους σημείωσε πτώση σε σύγκριση με το περσινό πρώτο τρίμηνο, κυρίως λόγω των υψηλότερων τιμών πρώτων υλών και υλικών καθώς και του προϊοντικού μείγματος.

w w w.r ep or ter.g r

| επιχειρησεις |

Εξαγορές & ανάπτυξη στις ξένες αγορές Η στρατηγική του Ομίλου επικεντρώνεται σε προϊοντικές καινοτομίες, στον εμπλουτισμό του χαρτοφυλακίου, στην αύξηση των μεριδίων Αγοράς, στη βελτίωση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας μέσω συνεργιών. Παράλληλα δίνεται έμφαση στη μείωση του κόστους παραγωγής και σε εξαγορές ικανές να επιφέρουν υψηλές αποδόσεις, να διευρύνουν τα περιθώρια κέρδους και να προσφέρουν συνέργειες τόσο σε επίπεδο δαπανών και κόστους όσο και σε επίπεδο καινοτομιών και επεκτασιμότητας προϊόντων. Έ χοντας ολοκληρώσει την εξαγορά της τσεχικής εταιρείας καλλυντικών ASTRID TM (κόστους 6,4 εκατ. ευρώ) και έχοντας καταβάλει προσωρινό μέρισμα για τη χρήση 2013, ύψους 10,4 εκατ. ευρώ, ο Όμιλος διατηρεί θετική καθαρή ταμειακή θέση ύψους 9,6 εκατ. ευρώ.

Το 2015 βρήκε τον Όμιλο σε ισχυρή θέση, με πορεία η οποία –σύμφωνα με εκτιμήσεις– αναμένεται να ενισχυθεί μέσω operational leverage και ποτελεσματικής διαχείρισης κόστους

χώρες ανήλθαν στα 7 εκατ. ευρώ το 2013. Η Διοίκηση της Σαράντης πρόκειται να δώσει έμφαση στη βελτιστοποίηση και υποστήριξη των προϊόντων ASTRID καθώς και σε επενδύσεις πίσω από την τσεχική επιχείρηση η οποία μετά την εξαγορά θα διπλασιαστεί σε μέγεθος. Την ίδια στιγμή ο Όμιλος αποκτά προϊόντα με ομοιογενές αντικείμενο εργασιών, ενισχύοντας τις συνέργιες που θα έχουν ιδιαίτερα θετική επίδραση στο κόστος παραγωγής. Παράλληλα ο Όμιλος Σαράντη θα διεισδύσει, με αυτή την εξαγορά, σε νέες υποκατηγορίες εντός της Αγοράς καλλυντικών της Τσεχίας, δημιουργώντας κατάλληλες συνθήκες για περαιτέρω μελλοντική ανάπτυξη στο σύνολο των χωρών όπου δραστηριοποιείται.

Από το 2007 έχουν ολοκληρωθεί 8 εξαγορές, με πιο πρόσφατες την εξαγορά του AVA (Μάρτιος 2015) στην Ελλάδα, του NOXZEMA (Οκτώβριος 2014) καθώς και την εξαγορά της τσεχικής εταιρείας καλλυντικών (Ιούνιος 2014).

Στην ενίσχυση της θέσης της εταιρείας στον χώρο των καταναλωτικών προϊόντων συνέβαλε η εξαγορά από την Procter & Gamble, τον Οκτώβριο του 2014, του σήματος NOXZEMA, έναντι 8,7 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για καθιερωμένο προϊόν με σημαντική παρουσία στα προϊόντα προσωπικής φροντίδας. Σημειώνεται ότι τα αποσμητικά προϊόντα NOXZEMA βρίσκονται στην κορυφή της κατηγορίας τους εδώ και 11 συνεχόμενα έτη.

Η εταιρεία ASTRID TM έχει μακρά ιστορία στην Αγορά καλλυντικών, με προϊόντα που παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα αναγνωρισιμότητας και υψηλά μερίδια Αγοράς, ιδίως στις υποκατηγορίες φροντίδας χειλιών, ποδιών και αντηλιακής προστασίας. Τα προϊόντα της διανέμονται στην Τσεχία και τη Σλοβακία αποκλειστικά από την εταιρεία Henkel. Οι πωλήσεις της στις δύο παραπάνω

Στις αρχές του τρέχοντος έτους ο Όμιλος προχώρησε στην εξαγορά από την Procter & Gamble του σήματος AVA στην Ελλάδα. Το AVA είναι καθιερωμένο και ιδιαίτερα αναγνωρίσιμο σήμα στην Ελλάδα με σημαντική παρουσία στην κατηγορία υγρών καθαρισμού πιάτων όπου κατέχει και τη 2η θέση. Το κόστος της εξαγοράς διαμορφώθηκε στα 3,49 εκατ. ευρώ.

Διευρυμένη δραστηριότητα εντός & εκτός συνόρων w w w.r ep or ter.g r

Ο Όμιλος διατηρεί θυγατρικές εταιρείες σε εννέα χώρες της Ευρώπης και συγκεκριμένα σε Πολωνία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Σερβία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Ουγγαρία, ΠΓΔΜ, Βοσνία και Πορτογαλία, ενώ πραγματοποιεί εξαγωγές σε περισσότερες από 35 χώρες στην περιοχή της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, τα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή & τη Βόρειο Αφρική.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 67

Στρατηγικός σχεδιασμός Η οργανική ανάπτυξη της εταιρείας μέσω του εμπλουτισμού του χαρτοφυλακίου της, της επιτρέπει να διατηρήσει ηγετική θέση στις στρατηγικές κατηγορίες των προϊόντων της. Παράλληλα την εισάγει σε νέες δυναμικά αναπτυσσόμενες κατηγορίες μέσω δημιουργίας νέων προϊόντων και συνεχούς ανανέωσης των υφισταμένων. Η συνεχής ενίσχυση της παρουσίας του Ομίλου στο εξωτερικό, καθώς και η γεωγραφική επέκταση μέσω δημιουργίας νέων θυγατρικών και εισόδου σε νέες χώρες μέσω εξαγωγών εξασφαλίζει την αναπτυξιακή της πορεία. Την ίδια στιγμή εμφανίζει ισχυρή παρουσία έναντι του μειούμενου ανταγωνισμού ο οποίος κάμπτεται από την οικονομική συγκυρία.

Η «Σαράντης» Προχωρεί σε εξαγορές προϊόντων ή εταιρειών ενισχύοντας τις στρατηγικές κατηγορίες δραστηριότητας του Ομίλου, ενώ συνάπτει νέες συμφωνίες αποκλειστικής αντιπροσώπευσης διεθνών εμπορικών σημάτων.

Η στρατηγική ανάπτυξης του Ομίλου έχει οδηγήσει τον Όμιλο Σαράντη σε: • Ηγετική θέση στην παραγωγή και διανομή καταναλωτικών προϊόντων στην Ελλάδα και την Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη. • Ηγετικά μερίδια Αγοράς στις στρατηγικές κατηγορίες. • Ισχυρή παρουσία από τις ξένες χώρες του Ομίλου που αντιπροσωπεύουν περίπου 65% των συνολικών πωλήσεων του Ομίλου και παρουσιάζουν 9% μεσοσταθμική ανάπτυξη πωλήσεων τα τελευταία 10 έτη. • Ισχυρό δίκτυο διανομής σε όλες τις χώρες δραστηριοποίησης, σε 52.000 σημεία πώλησης. • Πλούσιο προϊοντικό χαρτοφυλάκιο με τα ιδιοπαραγόμενα να αντιπροσωπεύουν το 75% των πωλήσεων του Ομίλου. • Ισχυρή οικονομική θέση και αυξημένη ρευστότητα. Πάρα την κρίση, ο Όμιλος αυξάνει κάθε χρόνο τις πωλήσεις του και τα καθαρά του κέρδη, παράγει συστηματικά ελεύθερες ταμειακές ροές και διατηρεί θετική καθαρή ταμειακή θέση. Αποτέλεσμα είναι η οικονομική ευρωστία να έχει επιτρέψει στον Όμιλο να αυτοχρηματοδοτεί τις δραστηριότητές του και τα επενδυτικά του πλάνα και να δημιουργεί αξία προς όφελος όλων των εμπλεκόμενων μερών, των επενδυτών, των πελατών, των συνεργατών, των προμηθευτών και του προσωπικού του.

68 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Ο Όμιλος αυξάνει κάθε χρόνο τις πωλήσεις του και τα καθαρά του κέρδη, παράγει συστηματικά ελεύθερες ταμειακές ροές και διατηρεί θετική καθαρή ταμειακή θέση

w w w.r ep or ter.g r

| επιχειρησεις |

w w w.r ep or ter.g r

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 69

Το ανθρώπινο δυναμικό της Σαράντης Οι ανταγωνιστικές και διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες στις Αγορές όπου δραστηριοποιείται ο Όμιλος απαιτούν επιχειρησιακές λειτουργίες και πρακτικές με έμφαση στην καινοτομία και την αποδοτικότητα. Η εταιρεία έχει επιλέξει να επενδύει σε προγράμματα επιμόρφωσης και εξειδικευμένα σεμινάρια, με στόχο τη διαρκή ανάπτυξη των γνώσεων και δεξιοτήτων των εργαζομένων μας.

Μία από τις σημαντικότερες επενδύσεις της εταιρείας πραγματοποιήθηκε το 2004, όταν αποφασίστηκε η μεταφορά παραγωγής των καλλυντικών προϊόντων του Ομίλου από τη Ρουμανία στο εργοστάσιο των Οινοφύτων στην Ελλάδα. Αποτέλεσμα ήταν η βελτίωση της αποδοτικότητας και του κόστους παραγωγής, ενώ ενισχύθηκαν σημαντικά και οι Οικονομίες κλίμακας. Παράλληλα δημιουργήθηκαν πρόσθετες θέσεις εργασίας. Στο μεταξύ ιδρύθηκαν δύο θυγατρικές στην Πορτογαλία (2014) και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη το 2012, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο την παρουσία στο εξωτερικό.

70 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Το προϊοντικό χαρτοφυλάκιο του Ομίλου Σαράντη Από το 2007 έχουν ολοκληρωθεί 8 εξαγορές, με πιο πρόσφατες την εξαγορά του AVA (Μάρτιος 2015) στην Ελλάδα, του NOXZEMA (Οκτώβριος 2014) καθώς και την εξαγορά της τσεχικής εταιρείας καλλυντικών (Ιούνιος 2014).

Πλούσιο και ποιοτικό προϊοντικό χαρτοφυλάκιο, ισχυρό δίκτυο διανομής, εξαγωγική δυναμική, οικονομική ευρωστία και ευέλικτη δομή είναι ορισμένα από τα χαρακτηριστικά του Ομίλου που έχουν συμβάλει στο να καταστεί μια από τις ηγετικές εταιρείες παραγωγής και εμπορίας καταναλωτικών προϊόντων στον τομέα των καλλυντικών, των προϊόντων προσωπικής φροντίδας και των προϊόντων οικιακής χρήσης, τόσο στην Ελλάδα αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπου διατηρεί θυγατρικές. Από την αρχή της μακρόχρονης πορείας του, ο Όμιλος Σαράντη προσφέρει προϊόντα καθημερινής χρήσης και υψηλής ποιότητας σε προσιτές τιμές. Η δραστηριότητα της εταιρείας επικεντρώνεται στους κλάδους καλλυντικών και αρωμάτων, προϊόντων προσωπικής φροντίδας και περιποίησης, προϊόντων οικιακής χρήσης, καθώς και προϊόντων υγείας και φροντίδας.

w w w.r ep or ter.g r

Τα προϊόντα που παράγει και αντιπροσωπεύει ο Όμιλος Σαράντη ανήκουν στις κατηγορίες:

| επιχειρησεις |

1 Καλλυντικά Ευρείας Διανομής (είδη προσωπικής περιποίησης &φροντίδας)

Κλάδοι Δραστηριότητας Τα προϊόντα που παράγει και αντιπροσωπεύει ο Όμιλος Σαράντη ανήκουν στις κατηγορίες: • Καλλυντικά Ευρείας Διανομής (είδη προσωπικής περιποίησης και φροντίδας) • Προϊόντα Οικιακής Χρήσης και Επαγγελματικής χρήσης • Προϊόντα Υγείας & Φροντίδας (βιταμίνες, συμπληρώματα διατροφής, διαγνωστικά, καλλυντικά φαρμακείου) • Καλλυντικά επιλεκτικής διανομής (επώνυμα αρώματα, κρέμες περιποίησης, μακιγιάζ). Οι δύο πρώτες κατηγορίες αποτελούν τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης του Ομίλου, αντιπροσωπεύοντας το 90% περίπου του συνόλου των πωλήσεων. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των προϊόντων είναι ιδιοπαραγόμενα στις δύο κύριες παραγωγικές μονάδες του Ομίλου σε Ελλάδα και Πολωνία. Στην κατηγορία Προϊόντων Υγείας & Φροντίδας, ο Όμιλος παράγει και

w w w.r ep or ter.g r

Προϊόντα Οικιακής Χρήσης και Επαγγελματικής χρήσης

3 Προϊόντα Υγείας & Φροντίδας (βιταμίνες, συμπληρώματα διατροφής, διαγνωστικά, καλλυντικά φαρμακείου)

4 Καλλυντικά επιλεκτικής διανομής (επώνυμα αρώματα, κρέμες περιποίησης, μακιγιάζ)

αντιπροσωπεύει κορυφαίες μάρκες στον χώρο των βιταμινών, συμπληρωμάτων διατροφής, διαγνωστικών και καλλυντικών φαρμακείου. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις SOLENE, LANES, CLEARBLUE. Συνολικά στο προϊοντικό χαρτοφυλάκιο του Ομίλου ανήκουν πάνω από 80 ευρέως γνωστά σήματα. Το SANITAS, το ΑVA, το ΤΕΖΑ, το PYROX, το CAMEL, το AFROSO, το ΤΡΥΛET, το NOXZEMA, το CARROTEN, το BIOTEN, το ORZENE, το STR8, το BU, το C-THRU, το PROSAR είναι μερικά από τα ιδιοπαραγόμενα προϊόντα που διατηρούν υψηλή αναγνωρισιμότητα και σημαντικά μερίδια Αγοράς. Παράλληλα, μέσω συμφωνιών αποκλειστικής διανομής, ο Όμιλος εμπορεύεται ισχυρά σήματα όπως τα LA PRAIRIE, PRADA, NINA RICCI, CARTIER, CAROLINA HERRERA, TRUSSARDI, PUPA, JOHNSON & JOHNSON, ADIDAS, PLAYBOY, COPPERTONE, DENIM, VAPONA, COLOR CATCHER, SOLENE, LANES, CLEARBLUE, BIO-OIL κ.ά. Στο δυναμικό του Ομίλου προστίθενται και τα προϊόντα της εταιρείας ESTEE LAUDER μέσω της κοινοπραξίας που έχει ο Όμιλος με την ESTEE LAUDER COMPANIES.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 71

q&a

με τη δυναμική ΤΗΣ ποιοτητας Αύξηση καθαρών πωλήσεων κατά 3% παρουσίασε η «ΑΒ Βασιλόπουλος» το 2014, ενώ για το 2015 προγραμματίζει μια σειρά επενδύσεων περί τα 100 εκατ. ευρώ, ώστε έως το τέλος του έτους να αγγίξει τα 2 δισ. ευρώ καθαρές πωλήσεις. Αυτά αποκαλύπτει στο Reporter ο εκτελεστικός διευθυντής της «ΑΒ Βασιλόπουλος», k. Λεωνίδας Βρεττάκος.

Συνέντευξη στη Χαρά Αυγερινού

72 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

AΓΟΡΑ | ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Όπως εξηγεί ο ίδιος, η Aγορά τροφίμων κατά την περίοδο της κρίσης έχει σημειώσει μείωση που ξεπερνά το 15%, ενώ παρατηρεί ότι οι καταναλωτές δείχνουν προτίμηση σε προϊόντα που τους δίνουν την καλύτερη σχέση ποιότητας-τιμής. Η ραγδαία ανάπτυξη της εταιρείας, τής επιτρέπει να σχεδιάσει το «άνοιγμα» 1.000 έως 1.500 θέσεων εργασίας μέσα στο 2015, που αφορούν σε όλες τις ειδικότητες που απασχολούνται στον κλάδο. Ο κ. Βρεττάκος μιλά στο Reporter για τα σχέδιά του, την εξέλιξη της συγκεκριμένης Αγοράς και τις συνθήκες εργασίας των απασχολούμενων στην επιχείρηση.

| R E P O R T E R 73

q&a Η εταιρεία έχει προχωρήσει σε γενναίο πρόγραμμα εξαγορών, κυρίως στην περιφέρεια της χώρας, ενώ επενδύει και στην αυτόνομη ανάπτυξη. Στόχος σας, προφανώς, είναι η ενίσχυση του μεριδίου Αγοράς και των πωλήσεων. Πώς βλέπετε τις προοπτικές για το 2015; Την τελευταία πενταετία (2010-2014) –και εν μέσω κρίσης– πραγματοποιήσαμε συνολικές επενδύσεις ύψους 262 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 180 εκατ. αφορούσαν σε ανοίγματα νέων καταστημάτων και τα 82 εκατ. σε ανακαινίσεις, γεγονός που μας ικανοποιεί και μας ωθεί σε ακόμη περισσότερες επενδύσεις. Επίσης, καταφέραμε να «κλείσουμε» τον προηγούμενο χρόνο όχι μόνο με θετικό πρόσημο, αλλά με αύξηση καθαρών πωλήσεων κατά 3%. Έ νας βασικός παράγοντας που μας βοήθησε να αυξήσουμε τα έσοδά μας είναι το ίδιο το γεγονός ότι η ΑΒ Βασιλόπουλος, μία από τις ελάχιστες εξαιρέσεις όλων των κλάδων, παρουσιάζει μηδενικό δανεισμό και ως εκ τούτου δεν έχει το άγχος των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων. Από την άλλη, έχει την ανάλογη ρευστότητα που μας επιτρέπει να προσφέρουμε με χαρά τιμές για όλους. Το συγκριτικό αυτό πλεονέκτημα είναι απόρροια μιας στοχευμένης στρατηγικής πολιτικής που έχουμε ακολουθήσει όλα αυτά τα χρόνια. Για το 2015, οι κύριοι στόχοι της εταιρείας μας είναι να συνεχίσουμε την ανάπτυξη, υλοποιώντας σειρά επενδύσεων περί τα 100 εκατ. ευρώ και επίσης να αγγίξουμε ώς το τέλος του ίδιου χρόνου κοντά στα 2 δισ. σε καθαρές πωλήσεις, ενώ θα συνεχίσουμε το φιλόδοξο πλάνο ανακαινίσεων μεγάλων καταστημάτων, το οποίο ξεκινήσαμε το 2013, εγκαινιάζοντας μία εντελώς νέα αισθητική στον κλάδο των σούπερ μάρκετ. Ποια είναι τα επόμενα επιχειρηματικά σχέδια της εταιρείας; Επιδίωξή μας και για το υπόλοιπο του 2015 είναι η περαιτέρω ενίσχυση του δικτύου με νέα εταιρικά και franchise καταστήματα. Παράλληλα, εξετάζουμε και άλλες πιθανές εξαγορές που θα συμβάλουν στην υγιή ανάπτυξη της εταιρείας μας, όπως αυτής που πραγματοποιήθηκε στη Χίο, μέσω της απόκτησης τεσσάρων καταστη-

74 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Η Αγορά τροφίμων έχει μειωθεί 15% στην περίοδο της κρίσης ενώ παρατηρείται προτίμηση των καταναλωτών σε προϊόντα με βέλτιστη σχέση ποιότηταςτιμής. Στο δύσκολο αυτό περιβάλλον, τη διαφορά κάνουν οι υπηρεσίες, η εξυπηρέτηση και η ποιότητα

μάτων και ενός κέντρου εφοδιαστικής αλυσίδας από την εταιρεία “Key Food”. Επιπλέον, στα σχέδιά μας είναι η ανακαίνιση των ήδη υπαρχόντων καταστημάτων, ώστε να προσφέρουμε την άριστη εξυπηρέτηση ΑΒ σε ακόμη περισσότερους καταναλωτές. Η επέκταση από την αρχή του χρόνου έχει επικεντρωθεί στη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα και στην Κρήτη, όμως σε κάθε περίπτωση είμαστε ανοιχτοί σε νέες προκλήσεις που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια του χρόνου.

Πώς αξιολογείτε την καταναλωτική συμπεριφορά σε σχέση με την πολιτικοοικονομική κατάσταση της χώρας; Έχετε διαπιστώσει αλλαγές στις συνήθειες του καταναλωτή; Έχει αλλάξει η οικονομική συγκυρία τον τρόπο που επιλέγετε ως εταιρεία να προωθείτε τα προϊόντα στα ράφια ή ακόμη και το περιεχόμενο των ραφιών; Η Αγορά των τροφίμων κατά την περίοδο της κρίσης έχει σημειώσει πτώση πάνω από 15%. Αυτό που παρατηρείται είναι ότι οι καταναλωτές δείχνουν προτίμηση στα προϊόντα που τους δίνουν την καλύτερη σχέση ποιότητας-τιμής ενώ όλο και περισσότεροι κάνουν πλέον τις αγορές τους βάσει λίστας. Στο δύσκολο αυτό περιβάλλον που διαμορφώνεται, είναι σίγουρο ότι τη διαφορά θα κάνουν οι υπηρεσίες, η άριστη εξυπηρέτηση των πελατών καθώς και η ποιότητα αλλά και η ποικιλία των προϊόντων. Στην ΑΒ Βασιλόπουλος κινούμαστε δυναμικά με μία πιο σύγχρονη και ανανεωμένη εκδοχή του παραδοσιακού μας μοντέλου «και του πουλιού το γάλα», τόσο από πλευράς ποικιλίας και ποιότητας προϊόντων όσο και από πλευράς παρεχόμενων υπηρεσιών. Το 2015 συνεχίζουμε να δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στα φρέσκα προϊόντα, τα οποία μας διαφοροποιούν σε σχέση με τις άλλες εταιρείες και ταυτόχρονα αποτελούν το δυνατό μας σημείο και διαχρονική αξία που έχουμε κληρονομήσει από τον ιδρυτή μας, τον Γεράσιμο Βασιλόπουλο. Επίσης, συνεχίζουμε την ανάπτυξη νέων προγραμμάτων, προωθητικών ενεργειών και ειδικών προσφορών, από τις οποίες οι καταναλωτές μπορούν w w w.r ep or ter.g r

AΓΟΡΑ | ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

να βγουν μόνο κερδισμένοι. Tέλος, στοχεύουμε στην ακόμη καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών μας μέσω της ενδυνάμωσης του εμπορικού μας σήματος και της ευρύτερης προώθησης των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία τυγχάνουν ιδιαίτερης αποδοχής από το καταναλωτικό κοινό. Πώς είναι η διάρθρωση του ανθρώπινου δυναμικού σας; Έχει υποστεί μεταβολές την τελευταία τριετία; Η «ΑΒητική» μας οικογένεια αριθμεί περίπου 11.600 εργαζόμενους. Μας ικανοποιεί το γεγονός, ότι παρά το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον δεν έχουμε προχωρήσει σε μειώσεις προσωπικού, μισθών ή οποιωνδήποτε άλλων παροχών προς τους εργαζομένους μας. Αντιθέτως, συνεχίζουμε να βρισκόμαστε σε τροχιά ανάπτυξης, υπολογίζοντας μέσα στο 2015 να προσφέρουμε 1.000 με 1.500 νέες θέσεις εργασίας όλων των ειδικοτήτων που σχετίζονται με τον κλάδο μας. Γιατί θα ήθελε κάποιος εργαζόμενος να απασχοληθεί στην ΑΒ Βασιλόπουλος; Ποια τα πλεονεκτήματα που του παρέχει το εργασιακό περιβάλλον της εταιρείας; Τι παραπάνω έχει να αποκομίσει ένας εργαζόμενος από την ΑΒ Βασιλόπουλος σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση; Στην ΑΒ Βασιλόπουλος, μία από τις βασικές μας προτεραιότητες είναι η συνεχής επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό μας. Με κριτήριο την καινοτομία, την πρωτοπορία, αλλά και με αίσθημα υπευθυνότητας, επιδιώκουμε να προσφέρουμε στο προσωπικό μας ένα άρτιο εργασιακό περιβάλλον, επενδύοντας στην τεχνολογία, την εκπαίδευση και στην εξέλιξη των εργαζομένων μας. Συγκεκριμένα, παρέχουμε ένα ολοκληρωμένο πλάνο ανάπτυξης προσαρμοσμένο στις ανάγκες και τις δεξιότητες του κάθε εργαζομένου, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στους υπαλλήλους μας να ανελιχθούν επαγγελματικά. Επίσης, προάγουμε ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον, που ευνοεί τη συνεργασία και τις αρμονικές επαγγελματικές σχέσεις των εργαζομένων, οδηγώντας στην επίτευξη υψηλών ποσοστών δέσμευσης και αφοσίωσης. Καθημερινή w w w.r ep or ter.g r

Στην ΑΒ Βασιλόπουλος οι άνθρωποι κάνουν τη διαφορά, αποτελώντας το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα. Μέσα από δράσεις παρέχουμε δυνατότητες εξέλιξης του προσωπικού, σε κοινωνικό και προσωπικό επίπεδο

φροντίδα και επιδίωξή μάς είναι οι εργαζόμενοί μας να νιώθουν ασφαλείς, υγιείς και ξεχωριστοί. Επιπλέον, στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών για το Well-Being που εντάσσεται στην στρατηγική της εταιρείας για την Αειφορία, εφαρμόζουμε ένα ολοκληρωμένο σύστημα παροχών το οποίο φτάνει σε αξία έως και 7 με 9% των μισθών των εργαζομένων μας. Αυτό περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, προγράμματα υγείας από τα οποία μπορούν να επωφεληθούν τόσο οι εργαζόμενοί μας όσο και οι οικογένειές τους, εκπτώσεις στις αγορές από τα καταστήματά της, έξτρα δωροεπιταγές για τα Χριστούγεννα και το Πάσχα κ.λπ. Η ΑΒ Βασιλόπουλος προχωρά συστηματικά σε δράσεις κοινωνικού χαρακτήρα που εστιάζουν στον άνθρωπο. Πώς επιτυγχάνεται η ευαισθητοποίηση των εργαζομένων της εταιρείας και ποια η ανταπόκρισή τους σε αυτές τις κινήσεις όπως είναι η «Ημέρα Εθελοντισμού ΑΒ» που έχει καθιερώσει η εταιρεία; Στην AB Βασιλόπουλος πιστεύουμε ότι οι άνθρωποί μας είναι αυτοί που κάνουν τη διαφορά και αποτελούν το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα, γι’ αυτό και προσπαθούμε μέσα από δράσεις που υλοποιούμε να τους παρέχουμε τη δυνατότητα εξέλιξης σε κοινωνικό και προσωπικό επίπεδο. Η Ημέρα Εθελοντισμού της ΑΒ, που διενεργείται κάθε χρόνο, είναι μία τέτοια δράση, καθώς παροτρύνει τους εργαζομένους μας να συμμετέχουν προσωπικά, προσφέροντας στήριξη σε διαφορετικούς κοινωνικούς φορείς. Έ τσι, με γνώμονα τις αρχές του εθελοντισμού και της αλληλεγγύης, διοργανώνουμε εδώ και πέντε χρόνια αυτή την ενέργεια, με δεκάδες δράσεις να λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα σε όλη την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, στην τελευταία ενέργεια, που έλαβε χώρα στις 31 Μάιου 2015, συμμετείχαν 7.397 εθελοντές σε 177 δράσεις. Σκοπός μας είναι μέσω της ευαισθητοποίησης και της ενεργούς συμμετοχής των ανθρώπων μας να επιτύχουμε θετικές αλλαγές στις τοπικές κοινωνίες στις οποίες δραστηριοποιούμαστε. Έ τσι έχουμε καταφέρει μέσα στα 5 χρόνια η διοργάνωση αυτή να γίνει θεσμός και να καθιερωθεί στη συνείδηση των εργαζομένων μας. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 7 57 5

Παπαστράτος 85 χρόνια ενεργού συμμετοχής στην ελληνική οικονομία και κοινωνία Από την ίδρυσή της, το 1930, η εταιρεία Παπαστράτος συμμετέχει ενεργά στην ελληνική Οικονομία και κοινωνία, κάνοντας επενδύσεις, συμβάλλοντας στην Οικονομία της χώρας, δημιουργώντας θέσεις εργασίας, αλλά και με ένα δυναμικό πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης με σειρά πρωτοβουλιών σε όλη την Ελλάδα. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, η εταιρεία σχεδιάζει και υλοποιεί δράσεις ανταποκρινόμενη στις ιδιαίτερες ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί στη χώρα από την οικονομική και ανθρωπιστική κρίση που την πλήττει. 100.000 γεύματα θα προσφέρει η εταιρεία μέχρι το τέλος του 2015 στα συσσίτια της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, της Ιεράς Μητροπόλεως Ν. Ιωνίας και Φιλαδελφείας και της Ιεράς Μητροπόλεως Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως. 1.300 ήταν συνολικά οι άνεργοι ή οι επαπειλούμενοι με ανεργία που επωφελήθηκαν από το πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης «Προετοιμάσου για το αύριο» για να αυξήσουν τις γνώσεις και δεξιότητές τους, ώστε να βελτιώσουν τη θέση τους στην Αγορά εργασίας. Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε πλήρως από την Παπαστράτος, ήταν χωρίς κανένα απολύτως κόστος για τους συμμετέχοντες και υλοποιήθηκε από το ΙΒΕΠΕ στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, τον Βόλο και την Αλεξανδρούπολη. Ξεκίνησε το 2013 και ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2015. 2.500 μαθητές περίπου σε 50 σχολεία 6 νομών της

76 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Στο αριστοκρατικό προάστιο της Εκάλης, το 5 αστέρων ξενοδοχείο Life Gallery Athens προσφέρει την ιδανική πρόταση για χαλάρωση εκτός του κέντρου της πόλης, αλλά

ADVERTORIAL

85 χρόνια ιστορίας 1930

ίδρυση της εταιρείας από τους αδερφούς Παπαστράτου

1931

εγκαίνια του εργοστασίου της Παπαστράτος στον Πειραιά, από τον Ελευθέριο Βενιζέλο

1939

εισαγωγή της εταιρείας στο Χρηματιστήριο Αθηνών

1957

παραγωγή των πρώτων τσιγάρων με φίλτρο στην Ελλάδα

1974

έναρξη της συνεργασίας με τη Philip Morris International για την παραγωγή του Marlboro στο εργοστάσιο της Παπαστράτος στον Πειραιά

2003

εξαγορά της Παπαστράτος από τη Philip Morris International

2009

έναρξη λειτουργίας του νέου εργοστασίου της Παπαστράτος στον Ασπρόπυργο

2013

υπογραφή Συμφώνου Συνεργασίας με την Ελληνική Κυβέρνηση για την αγορά αυξημένων ποσοτήτων ελληνικών καπνών ανατολικού τύπου

2013

μετατροπή των υπερσύγχρονων αποθηκών της Παπαστράτος στο Αγρίνιο σε κεντρικές αποθήκες και διαμετακομιστικό κέντρο (logistics hub) της PMI για καπνά ανατολικού τύπου για όλη την Ευρώπη

2014

επένδυση σε νέες γραμμές παραγωγής και νέα μονάδα επεξεργασίας καπνού που αυξάνουν την παραγωγή και δίνουν εξαγωγικό προσανατολισμό στο εργοστάσιο της Παπαστράτος

Βόρειας Ελλάδας τον Χειμώνα του 2012-2013 μπόρεσαν να κάνουν μάθημα σε ζεστές αίθουσες, αφού η εταιρεία, μέσω του Σωματείου ΔΕΣΜΟΣ, κάλυψε το κόστος για την αγορά πετρελαίου θέρμανσης. 130 καπνοκαλλιεργητές συμμετείχαν στην πρώτη φάση ειδικού προγράμματος εκπαίδευσης στις πρακτικές της «γεωργίας ακριβείας» που υλοποίησε η Παπαστράτος σε συνεργασία με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή. Στόχος του προγράμματος είναι μέσω νέων πρακτικών και με τη χρήση τεχνολογίας να αυξήσουν την αποδοτικότητα των καλλιεργειών τους, να βελτιώσουν το κόστος της παραγωγής τους και κατ’ επέκταση να αυξήσουν την κερδοφορία τους και την ανταγωνιστικότητα της παραγωγής τους. Περισσότερες από 30.000 οικογένειες καπνοπαραγωγών και εργατών γης επωφελούνται από τη σημαντική συμφωνία συνεργασίας που υπέγραψε η μητρική της εταιρεία, Philip Morris International, για την αγορά αυξημένων ποσοτήτων ελληνικών ανατολικών καπνών την τριετία 2013-2015. 10.000 καπνοκαλλιεργητές έχουν συμμετάσχει σε προγράμματα εκπαίδευσης στον Κώδικα Καλών Πρακτικών της εταιρείας σε θέματα ασφάλειας στην καπνοκαλλιέργεια. Επίσης, οι καπνοκαλλιεργητικές περιοχές των Δήμων Αβδήρων και Ξάνθης είδαν το 2012 να γίνονται στην περιοχή τους έργα ύδρευσης και βελτίωσης του οδικού δικτύου που χρηματοδότησε η Παπαστράτος. Δύο κτίρια 6.000 τ.μ. και 1,5 εκατ. ευρώ μετρητά δώρισε η εταιρεία το 2013 στην πόλη του Αγρινίου, σε μία συμβολική αλλά και ουσιαστική προσφορά στη γενέτειρα πόλη των ιδρυτών της, των αδελφών Παπαστράτου. Παράλληλα, η εταιρεία παραχώρησε τη διοίκηση του Ιδρύματος Παπαστράτου σε προσωπικότητες του Αγρινίου με στόχο την περαιτέρω αξιοποίησή του για την ανάπτυξη της πόλης. Μελέτη για την ανάπλαση και αναβάθμιση της οδού Κεραμικού στο Μεταξουργείο χρηματοδότησε το 2013 η Παπαστράτος, καθώς και έργα ανάπλασης κεντρικού δρόμου της περιοχής στα οποία συμμετείχαν εθελοντικά και εργαζόμενοι της εταιρείας. 440 οικογένειες επωφελούνται από το Κοινωνικό Παντοπωλείο και το Κοινωνικό Φαρμακείο του Δήμου Ασπροπύργου που υποστηρίζει τακτικά η Παπαστράτος. Επίσης, η εταιρεία χρηματοδότησε το 2013 την κατασκευή παιδικών χαρών στον Δήμο, ενώ με τη συνδρομή της, ο Δήμος Ασπροπύργου αγόρασε το 2011 αυτοκίνητο για την εξυπηρέτηση των αναγκών του προσωπικού για το Πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι». Σημαντικές ζημιές που είχαν προκληθεί στην πλατεία Συντάγματος κατά τη διάρκεια επεισοδίων μπόρεσε να αποκαταστήσει ο Δήμος Αθηναίων με την οικονομική ενίσχυση και της Παπαστράτος, το 2012.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 77

| ΠΟΛΙΤΙΚΗ |

Σταύρος Θεοδωράκης

Μεταρρυθμίσεις ή μνημόνια; Το πραγματικό δίλημμα Όσο περνούν οι μέρες και ο Συ.Ριζ.Α., αγκαζέ με τους Αν.Ελ., προσπαθούν να μας πείσουν ότι το δικό τους μνημόνιο είναι καλύτερο από τα μνημόνια της Ν.Δ. και του Πα.Σο.Κ., τόσο ο κόσμος κουνάει απογοητευμένος το κεφάλι του. Και ήρθε η ώρα, νομίζω, οι περισσότεροι να αναφωνήσουμε ότι με τα μνημόνια δεν θα τελειώσουμε ποτέ, εκτός αν αποφασίσουμε να κάνουμε μεταρρυθμίσεις.

Εξαντλήθηκαν οι φοροδοτικές δυνατότητες της φορολογικής βάσης της κοινωνίας μας. Καμία κυβέρνηση δεν θα μπορεί να βασιστεί, ούτε στο ελάχιστο, στα φορολογικά έσοδα. Αν δεν αναδιαρθρωθεί η παραγωγική βάση της χώρας, αν δεν παταχθεί η διαφθορά, αν δεν εκσυγχρονιστεί ο δημόσιος τομέας, αν δεν διώξουμε τα κόμματα από το κράτος και βέβαια αν δεν μπει η νέα γενιά στο επιχειρηματικό παιγνίδι και δεν προσελκύσουμε επενδυτές μέσω ενός σταθερού φορολογικού συστήματος, η χώρα μας δεν θα έχει μέλλον ούτε καν στη βαλκανική ενδοχώρα.

78 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 79

| ΠΟΛΙΤΙΚΗ |

Φορολογικός τραγέλαφος

λαγή επιβολής Φ.Π.Α. σε επιχειρήσεις με τζίρο κάτω των 30.000 ευρώ αποτελεί μια κρίσιμη μεταρρύθμιση. Έτσι λύνεται όχι μόνο το πραγματικό πρόβλημα των κατοίκων των μικρών νησιών και των ορεινών περιοχών, αλλά και αντιμετωπίζεται ένα ουσιαστικό ζήτημα φοροδιαφυγής στον τομέα των υπηρεσιών (τεχνίτες κ.λπ.) οι οποίοι σπανίως δήλωναν εισόδημα άνω των 30.000. Ακυρώνεται έτσι στην πράξη η γνωστή ελληνική πατέντα, ο εκβιασμός στον καταναλωτή «τόσα με Φ.Π.Α., τόσα χωρίς Φ.Π.Α.». Το μέτρο δεν κοστίζει, αφού αντιστοιχεί μόλις στο 4% των εσόδων από Φ.Π.Α., ενώ τα πλεονεκτήματά του είναι προφανή και στον τομέα της φοροδιαφυγής.

Στην Ελλάδα, ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος τροποποιήθηκε 18 φορές σε 18 μήνες� Ο Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών τροποποιήθηκε 10 φορές και εκδόθηκαν 34 εγκύκλιοι για την εφαρμογή του. Σ’ αυτό το πλαίσιο, ακόμαη κι αν μηδενίζαμε τους φόρους, δεν θα προσελκύαμε επενδύσεις, ακριβώς επειδή κανένας επενδυτής δεν πιστεύει ότι αυτό δεν θα αλλάξει στους επόμενους δυο μήνες. Θα πρέπει, λοιπόν, άμεσα να σταματήσει η άναρχη διαδικασία νομοθέτησης με έκτακτες διαδικασίες, ελάχιστο χρόνο διαβούλευσης και πληθώρα τροπολογιών και άσχετων διατάξεων. Να υπάρξει προγραμματισμός του νομοθετικού έργου, ώστε αφενός να ελαχιστοποιηθούν οι αλλαγές, να αποκατασταθεί η σταθερότητα και η εμπιστοσύνη και να γνωρίζουν όλοι εκ των προτέρων ποιοι νόμοι πρόκειται να εισαχθούν προς ψήφιση, πότε και για ποια θέματα.

Υπάρχουν κι άλλες λύσεις για τον ΕΝΦΙΑ

Μεταρρυθμίσεις, αλλά ποιες; Στην πραγματικότητα, οι μόνες μεταρρυθμίσεις που συζητήθηκαν στη χώρα μας τα τελευταία πέντε χρόνια προέρχονταν κυρίως από το εξωτερικό. Μπορώ να θυμίσω ότι όσες συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις τέθηκαν στη δημόσια συζήτηση, αυτές προέρχονταν είτε από την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ είτε από ξένα πιστωτικά ιδρύματα ή οικονομικά κέντρα και ουδέποτε από ελληνικά πολιτικά χείλη. Και μπορώ να ισχυριστώ βάσιμα ότι μόνο το Ποτάμι, από την ίδρυσή του εδώ κι έναν χρόνο, έβαζε και βάζει συγκεκριμένες προτάσεις μεταρρυθμίσεων, ακόμη και με οδικό χάρτη σε βάθος εικοσαετίας, όπως για παράδειγμα η πρότασή μας για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση με τους τρεις πυλώνες (ήτοι σημερινοί εργαζόμενοι, νέα αντίληψη για την επικουρική ασφάλιση και ατομικές δυνατότητες στην αποταμίευση ίδιων συνταξιοδοτικών αποθεμάτων). Η συνένωση φόρων και εισφορών σε όλα τα επίπεδα, όχι μόνο απογραφειοκρατικοποιεί το σύστημα, αλλά και βάζει τέλος στη μονολιθική φορολόγηση της εργασίας που ισχύει σήμερα. Λόγω και αυτής βιώνουμε το σημερινό αδιέξοδο.

Φ.Π.Α.: Τι να κάνουμε... Υπάρχουν όμως και μεταρρυθμίσεις λιγότερο πολύπλοκες, αλλά εξίσου αποτελεσματικές, που απαιτούνται «εδώ και χτες» από την ελληνική κοινωνία. Για παράδειγμα, το ζήτημα του Φ.Π.Α., που έχει αναίτια αναχθεί σε μείζον πολιτικό ζήτημα. Εμείς θεωρούμε ότι η πρότασή μας για απαλ-

80 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

οι μόνες μεταρρυθμίσεις που συζητήθηκαν στη χώρα μας τα τελευταία πέντε χρόνια προέρχονταν κυρίως από το εξωτερικό

Υπάρχουν μεταρρυθμίσεις που απαιτούν μεγαλύτερες συναινέσεις. Για παράδειγμα η μεταρρύθμιση που προτείναμε για τον ΕΝΦΙΑ, δηλαδή να μετατραπεί σε πραγματικό φόρο για τα ακίνητα (κι όχι συγκαλυμμένα και εισοδήματος όπως σήμερα) και μάλιστα να παραχωρηθεί στη δυνατότητα των δημοτικών Αρχών. Η ελληνική Οικονομία χρειάζεται πιο ευέλικτη πολιτική. Δεν μπορείς να φορολογείς με τον ίδιο τρόπο μία τουριστική περιοχή και μία αγροτική περιοχή. Κι αυτή την ευελιξία, αυτή την τοπική οικονομική πολιτική, μπορούν να την ασκήσουν καλύτερα οι εκλεγμένοι δημοτικοί άρχοντες. Δίνουμε έτσι στον δήμαρχο, προοπτικά, τη δυνατότητα να χαράξει μακροπρόθεσμη οικονομική πολιτική για την ανάπτυξη της περιοχής του, στηριζόμενη στα παραγωγικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής. Είναι ένα στοίχημα που τώρα πρέπει να αναλάβουμε. Σημειώνω ότι ταυτόχρονα ξεκαθαρίζεται οριστικά η λειτουργία και οι στόχοι της κεντρικής Διοίκησης, αφού πλέον οριστικά περνούν στην Τ.Α. παραδοσιακές, μέχρι σήμερα, κεντρικές εξουσίες. Υπάρχει λοιπόν και σημαντικό πολιτικό όφελος, καθώς διασαφηνίζεται οριστικά και η σχέση της Κεντρικής Διοίκησης με την Αποκεντρωμένη.

Να ακούσουμε την πραγματική κοινωνία Μπορώ να αναφέρω εν συντομία και άλλες μεταρρυθμίσεις, σε κάθε τομέα της κοινωνίας. Προτάσεις που δεν στήθηκαν σε κάποιο κομματικό γραφείο καθοδηγητών και κομισάριων, αλλά ζητήθηκαν από πολίτες της πραγματικής κοινωνίας. Πολίτες που επελέγησαν λόγω της δραστηριότητάς τους και των ειδικών τους γνώσεων. Εμείς, από το Ποτάμι, θέσαμε μόνο δύο προϋποθέσεις: Να μην ξαναχρειαστούμε μνημόνιο και να αποδίδουν περισσότερα σε περισσότερους. w w w.r ep or ter.g r

ADVERTORIAL

Η Μαγνησία είναι τόπος ξακουστός για την εκλεκτή ποιότητα του τοπικού τσίπουρου. Η τοπική παράδοση και η ιστορία του τσίπουρου στην περιοχή αυτή ξεκινούν το 1922, όταν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στη Νέα Ιωνία. Πιστοί στις παλιές συνήθειες και στον τότε τρόπο ζωής, μετά τη δουλειά μαζεύονταν στα σπίτια ή στους καφενέδες, τα τοπικά «τσιπουράδικα», όπου απολάμβαναν το παραδοσιακό Mικρασιάτικο τσίπουρο, σπιτικά αποσταγμένο με προσωπική φροντίδα και μεράκι. Με τον καιρό, στις παρέες ενσωματώθηκαν και οι ντόπιοι, οι οποίοι μυήθηκαν στις μυστικές συνταγές και στον ιδιαίτερο τρόπο παρασκευής του Mικρασιάτικου τσίπουρου. Από τότε έως και σήμερα το τσίπουρο είναι το παραδοσιακό ποτό της περιοχής, ιδανικό συνοδευτικό των θαλασσινών μεζέδων, και τα τσιπουράδικα είναι ση-

Τσίπουρο Αποστολάκη, από το Βόλο! Οικογενειακή υπόθεση... Η ΠΑΛΙΑ ΣΥΝΤΑΓΗ ΕΙΝΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ... Το Τσίπουρο της Οικογένειας Αποστολάκη αποστάζεται στο Κρόκιο Μαγνησίας, στον Παγασητικό Κόλπο, 30 χλμ. Νοτιοδυτικά του Βόλου, από μία ελληνική οικογενειακή επιχείρηση.

μεία συνάντησης εδώ και έναν αιώνα. Από το 1954, η Οικογένεια Αποστολάκη δημιουργεί εκλεκτά αποστάγματα, με φροντίδα και αγάπη για τη γη και το αμπέλι, συνεχίζοντας αδιάλειπτα την παράδοση της καλλιέργειας των μοναδικών ποικιλιών της περιοχής. Με σεβασμό στην παράδοση, με την ασφάλεια που εξασφαλίζει η σύγχρονη τεχνολογία, με σύγχρονα πρότυπα και ISO, η Οικογένεια Αποστολάκη δημιουργεί αποστάγματα με ιδιαίτερη προσωπικότητα, που τη διαμορφώνουν η επιλογή των ποικιλιών, ο αρμονικός συνδυασμός τους, οι συνθήκες ζύμωσης, η αναλογία των συστατικών, η πολλαπλή απόσταξη και η εμπειρία της Οικογένειας των Θεσσαλών αποσταγματοποιών. Αυτά είναι τα μυστικά για ένα εξαιρετικής ποιότητας τσίπουρο, το Τσίπουρο της Οικογένειας Αποστολάκη, με ελαφριά γεύση και πλούσιο άρωμα, χωρίς γλυκάνισο για τους μερακλήδες ή αρωματισμένο με γλυκάνισο για όσους αγαπούν αυτό το άρωμα.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 81

Απολογισμός Βιώσιμης Ανάπτυξης 2014 ΟΤΕ - COSMOTE

ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ Προσεγγίζουμε τους ανθρώπους μας με Εταιρική Αρχή «Εξαιρετικό περιβάλλον για να εργαστώ και να αναπτυχθώ».

Οι άνθρωποί μας

Καταπολέμηση Διακρίσεων, Ίσες Ευκαιρίες και Διαφορετικότητα

ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ Ηλικίας 30-49ετών

Καταγγελίες σχετικά με διακρίσεις

Γυναίκες σε θέσεις ευθύνης

Οργανωτικός Μετασχηματισμός και Αποτελεσματικότητα Κάτοχοι τίτλου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

λειτουργική ενοποίηση σε επίπεδο Γενικών Διευθύνσεων

Υγεία και Ασφάλεια

Τριετής Συλλογική Σύμβαση Εργασίας

Νέοι εργαζόμενοι

Εκπαίδευση Εργαζομένων

Επενδύουμε στους ανθρώπους μας

Συμμετοχές σε εκπαιδευτικά προγράμματα

Προτεραιότητά μας ένα ασφαλές και υγιές περιβάλλον εργασίας

Εκπαίδευσης σε θέματα υγείας

Εκπαίδευσης σε θέματα ασφάλειας

επισκέψεις εργαζομένων στα ιατρεία που στεγάζονται σε 7 κεντρικά κτίρια

Δέσμευση και Ικανοποίηση Εργαζομένων Πρόγραμμα εκπαίδευσης "Advanced Certification in Telecommunication Technologies" 1.454 τεχνικοί του ΟΤΕ

82 R E P O R T E R |

Πρόγραμμα εκπαίδευσης "Branded Customer Experience Excellence" 5.062 εργαζόμενοι

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Έρευνες Στιγμής ετησίως

- Αμείωτη συνεισφορά στην κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον - Οι εργαζόμενοί του προτεραιότητα για τον Όμιλο Το πολύπλευρο έργο που επιτελούν ο ΟΤΕ και η COSMOTE για την κοινωνία, την οικονομία, το περιβάλλον και τους ανθρώπους τους αποτυπώνει ο Απολογισμός Βιώσιμης Ανάπτυξης 2014 ΟΤΕ-COSMOTE.

Όπως αναφέρεται στον ετήσιο απολογισμό, το 2014: • ΟΤΕ και COSMOTE προσέφεραν πάνω από 2,8 εκατ. ευρώ για κοινωφελείς σκοπούς (στήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων, παιδιών, εκπαίδευσης, επιχειρηματικότητας, τοπικών κοινωνιών, πολιτισμού και αθλητισμού). Μόνο μέσω του Προγράμματος Υποτροφιών, διατέθηκαν περισσότερα από 300.000 ευρώ σε πρωτοετείς φοιτητές που αντιμετωπίζουν σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Ο Όμιλος ΟΤΕ παρέμεινε μακράν ο μεγαλύτερος εθνικός επενδυτής στις τηλεπικοινωνίες, υλοποιώντας το 65% των συνολικών επενδύσεων της αγοράς. Την περασμένη πενταετία, ο Όμιλος επένδυσε πάνω από 2 δισ. ευρώ, ενώ το επενδυτικό πλάνο του για την τρέχουσα τετραετία ξεπερνά τα 1,2 δισ. ευρώ. • Οι δύο εταιρείες μείωσαν τη συνολική κατανάλωση ενέργειας κατά 1,3% (6.000 MWh), προώθησαν για εναλλακτική διαχείριση 3.200 τόνους απορριμμάτων και μείωσαν τις συνολικές εκπομπές Αερί-

ADVERTORIAL ων Φαινομένου του Θερμοκηπίου (ΑΦΘ) κατά 5%. Ο Όμιλος έδωσε προτεραιότητα στο ανθρώπινο δυναμικό του, προχωρώντας σε 700 προσλήψεις νέων ανθρώπων και επενδύοντας στην ανάπτυξή του με περισσότερες από 9.000 εκπαιδεύσεις. Παράλληλα, παρότρυνε τους εργαζομένους του να συμμετέχουν σε δράσεις εθελοντισμού, με περισσότερες από 6.000 συμμετοχές. Με αφορμή την έκδοση του Απολογισμού Βιώσιμης Ανάπτυξης 2014, η Executive Director Εταιρικής Επικοινωνίας του Ομίλου ΟΤΕ, κα Ντέπη Τζιμέα, σημείωσε: «Η σχέση του Ομίλου ΟΤΕ με τους εταίρους του είναι σχέση εμπιστοσύνης. Και αυτή η σχέση χτίζεται μόνο με ειλικρίνεια, συνέπεια και συνέχεια. Τα τελευταία χρόνια, η συνεισφορά μας στην κοινωνία, το περιβάλλον, την οικονομία και η ανάπτυξη των ανθρώπων μας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της επιχειρηματικής μας πρακτικής και παραμένει προτεραιότητα, παρά την κρίση. Πιστεύουμε στη Βιώσιμη Ανάπτυξη και το αποδεικνύουμε με πράξεις.» Και φέτος, ο απολογισμός Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι διαθέσιμος μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο www.otecosmote-cr2014.gr. Με τη χρήση οπτικοακουστικών εφαρμογών και διαδραστικών εργαλείων, ο αναγνώστης μπορεί να ανατρέξει άμεσα στην πληροφορία που τον ενδιαφέρει και να παρακολουθήσει πέντε θεματικά videos. Σε αυτά, εργαζόμενοι του ΟΤΕ και της COSMOTE περιγράφουν μέσα από την καθημερινή τους εμπειρία σημαντικά έργα και δράσεις στον τομέα της Εταιρικής Υπευθυνότητας.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ Στοχεύουμε στη συνεχή υποστήριξη ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, ειδικά αυτών που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση στην Ελλάδα.

Στήριξη της Κοινωνίας / Στηρίζουμε αυτούς που μας χρειάζονται περισσότερο 42% Ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και παιδιά 22% Εκπαίδευση 6% Επιχειρηματικότητα 9% Πολιτισμός 7% Αθλητισμός 13% Τοπικές κοινωνίες

Στήριξη της Κοινωνίας / Στηρίζουμε αυτούς που μας χρειάζονται περισσότερο Περίπου άτομα 3ης ηλικίας εκπαιδεύτηκαν από το Πρόγραμμα «Πρόσβαση στον Ψηφιακό Κόσμο»

Κατά τη διάρκεια του 2014, ΟΤΕ και COSMOTE έλαβαν 15 βραβεία και διακρίσεις για δράσεις εταιρικής υπευθυνότητας, ενώ ο OTE συμμετέχει σε σημαντικούς διεθνείς δείκτες Εταιρικής Υπευθυνότητας όπως FTSE4Good Index Series, Euronext Vigeo Eurozone 120 & Carbon Disclosure Project (CDP).

σε Υποτροφίες και τιμητικές διακρίσεις μέσω του Προγράμματος Υποτροφιών μας

Επισκέπτες στο Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ

Εθελοντισμός Εργαζομένων

Προωθούμε τον εταιρικό εθελοντισμό

Ο Απολογισμός έχει καταρτιστεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Global Reporting Initiative (GRI), για το επίπεδο Εφαρμογής Α+.

Κοινωνικά Προϊόντα και Υπηρεσίες Διευκολύνουμε την ποιότητα ζωής των πελατών μας

Εργαζόμενοι συμμετείχαν σε 4 πρωτοβουλίες εταιρικής υπευθυνότητας

Περισσότερες από κοινωνικά προϊόντα και υπηρεσίες για άτομα 3ης ηλικίας και άτομα με προβλήματα όρασης

φιάλες αίματος συγκεντρώθηκαν

Περισσότερα από

εργαζόμενοι έτρεξαν για καλό σκοπό

κλήσεις σε Γραμμές Βοήθειας υποστηριζόμενες από τον ΟΤΕ

Eκπτώσεις σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 8 38 3

84 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

| ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ |

Τα

109

«παγκόσμια»

ελληνικά προϊόντα Ξεπέρασε κάθε προσδοκία η υποδοχή των ελληνικών προϊόντων που εκτέθηκαν φέτος στην 11η ετήσια απονομή βραβείων γεύσης και ποιότητας από το International Taste & Quality Institute (ITQI) με έδρα τις Βρυξέλλες.

w w w.r ep or ter.g r

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 8 58 5

Όπως σημειώνεται σε ενημερωτικό έγγραφο του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της πρεσβείας μας στις Βρυξέλλες, οι ελληνικές ετικέτες κατέκτησαν 109 συνολικά βραβεία, έναντι 40 την προηγούμενη χρονιά.

Το International Taste & Quality Institute είναι μια διεθνής οργάνωση με την οποία συνεργάζονται 16 διεθνείς και εθνικές ομοσπονδίες σεφ και σομελιέ (Ευρώπη: Γαλλία, Βρετανία, Ελλάδα, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Σουηδία, Βέλγιο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Τουρκία. Διευρωπαϊκές και διεθνείς: EuroToques, World Master Chefs Society, Nordic Chefs Association και Associationde la Sommellerie Internationale). Από τα προϊόντα που υποβάλλονται σε δοκιμασία, επιλέγεται περίπου το 60% και βραβεύονται με διακρίσεις ενός, δύο ή τριών αστέρων, ανάλογα με τα αποτελέσματα των γευστικών δοκιμών.

Ειδικότερα από την Ελλάδα, βραβεύθηκαν για το 2015 τα ακόλουθα 109 προϊόντα: Λεμονάδα ΦΗΜΗ

Έξτρα Παρθένα Ελαιόλαδα Άξιον Εστί - Dione (βιολογικό) - Infinity - Liquid Gold

Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο Maxouli ΠΓΕ Λακωνίας Maxouli Dim. Polimenakos (Λάγιο Λακωνίας, 2 αστέρια)

86 R E P O R T E R |

(1 αστέρι)

(1 αστέρι) «ΦΗΜΗ» Ζηδιανάκης Α.Ε. (Ηράκλειο Κρήτης)

(1 αστέρι),

Πορτοκαλάδα ΦΗΜΗ

και τα τρία ΠΓΕ Λακωνίας Άξιον Εστί Commerce Ltd. (Πειραιάς, 2 αστέρια)

Corvina

(2 αστέρια)

Βιολογικό Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο Our Premium Choice Entopia (Αθήνα, 2 αστέρια)

Φυσικό Μεταλλικό Νερό Θεώνη AHB GroupS.A. (Μουζάκι Καρδίτσας, 3 αστέρια)

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

- Φαγκρί Primus - Λαβράκι Primus (3 αστέρια),

- Συναγρίδα Primus

Μίνι τριγωνάκια με σπανάκι τυρί - Μίνι τριφτά ολικής με φέτα-λιαστή τομάτα-ελιά, - Μπουγάτσα ατομική με κρέμα

Πευκόμελο Σίθων Αγροτικός Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός Νικήτης Χαλκιδικής (3 αστέρια)

Αραμπατζής Ελληνική Ζύμη Α.Ε. (Σίνδος, από 2 αστέρια)

Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο Κρητικοί Ελαιώνες

(1 αστέρι)

Μέλι δάσους Φίνο

Cretan Olive Mill (Ηράκλειο Κρήτης, 2 αστέρια)

(3 αστέρια) Κουφετοποιία Χατζηγιαννάκης (Πειραιάς)

Αττική Μελισσοκομική Εταιρεία Αλεξ. Πίττας ΑΕΒΕ (Αθήνα, 3 αστέρια)

(2 αστέρια) AndromedaS.A. (Παιανία Αττικής)

Sweet Pebble Rhodes - Together Stracciatella

Λεμονάδα ΕΨΑ - Σαγκουίνι ΕΨΑ (από 3 αστέρια) ΕΨΑ Α.Ε. (Βόλος)

w w w.r ep or ter.g r

| ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ |

Θυμαρίσιο Μέλι Θαύμα Θεών Μελισσοκομική Δωδεκανήσου ΑΕΒΕ (Ρόδος, 3 αστέρια, ενώ τιμήθηκε και με Crystal Award, καθώς διακρίθηκε με τρία αστέρια επί τρία συνεχή έτη)

Γίγαντες σε σάλτσα τομάτας Παλίρροια Α.Ε. (Πολιτικά Εύβοιας, 2 αστέρια)

Φυσικό Μεταλλικό Νερό Βίκος (3 αστέρια), - Βίκος Cola (2 αστέρια) - Βίκος Αεριούχος

Λεμονάδα

(3 αστέρια)

- Βίκος Αεριούχος Πορτοκαλάδα (2 αστέρια)

- Βίκος Πορτοκαλάδα (1 αστέρι)

Αυθεντικό Ελληνικό Γιαούρτι 2% (3 αστέρια)

Φέτα

(3 αστέρια) ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. (Ιωάννινα)

Κατεψυγμένα βουτυρωμένα σαλιγκάρια Helix Lucorum DelysEscargots Escargom S.A. (Σκύδρα, 2 αστέρια)

Λαβράκι ιχθυοκαλλιέργειας Pserimos Fish S.A. (Κως, 2 αστέρια)

w w w.r ep or ter.g r

Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο Harmonia ΠΓΕ Χανιά (2 αστέρια)

- Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο Harmonia ΠΓΕ Λακωνία (2 αστέρια) Foodrinco S.A. (Μεταμόρφωση Αττικής)

ΔΥΟ-ΔΥΟ

Φέτα σε άλμη DELTA Βίγλα

Kokkinakis Sugar Art (Χίος, 2 αστέρια)

(3 αστέρια)

Λεμονάδα ΝΕΚΤΑΡ

(3 αστέρια)

(2 αστέρια)

- Πορτοκαλάδα ΝΕΚΤΑΡ

- Γιαούρτι DELTA 0%

- Γιαούρτι DELTA 0% με καφέ (2 αστέρια),

(1 αστέρι) ΑΦΟΙ Γ. Κουρτίδη Α.Ε. (Σέρρες)

- Γιαούρτι DELTA 0% με βατόμουρο

(1 αστέρι)

Κοτόπουλο Ναυπάκτου

(2 αστέρια) ΦΟΡΤΙΣ Εμπορική Α.Ε. (Φυλή Αττικής)

Κοτόπουλα Ναυπάκτου Κοντοχρήστος (Ναύπακτος, 2 αστέρια)

(2 αστέρια) Vivartia - Δέλτα Τρόφιμα Α.Ε. (Αθήνα)

Λεμονάδα ΛΕΠΟΓΚΑ - Πορτοκαλάδα ΛΕΠΟΓΚΑ

Κλασικός Μουσακάς HellenicCatering Α.Ε. (Σίνδος)

- Βίκος Αεριούχος χυμός κερασιού (2 αστέρια) Ηπειρωτική Βιομηχανία Εμφιαλώσεων Α.Ε. (Ιωάννινα)

Κριθαράκι με λαχανικά ΗΛΙΟΣ (1 αστέρι)

- Combo Pennete Rigate & Whole Wheat Pennete Rigate με λαχανικά ΗΛΙΟΣ (1 αστέρι) ΗΛΙΟΣ Βιομηχανία Ζυμαρικών (Μεταμόρφωση Αττικής)

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 8 78 7

Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο Filos (2 αστέρια)

- Βιολογικό Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο Karpea (3 αστέρια) Karpea S.A. Premium Quality Foo ds (Ν. Ερυθραία)

Επιτραπέζιο νερό Δίρφυς ΔΙΡΦΥΣ Α.Ε. (Στενή Ευβοίας, 2 αστέρια)

Φυσικό μεταλλικό νερό ZARO’S ΒΟΤΟΜΟΣ Α.Ε. (Ηράκλειο Κρήτης)

Βιολογικό Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο TELHINIA Telhnia Π. Κόικας (Κιάτο Κορινθίας, 2 αστέρια)

Κρητικό μέλι με βασιλικό πολτό Συνεργασία

Αυθεντικό Στραγγιστό Ελληνικό Γιαούρτι

Μελισσοκομική Συνεργασία Κρήτης Α.Ε. (Σούδα Χανίων, 3 αστέρια)

(3 αστέρια)

- ΠΟΠ Φέτα (3 αστέρια) ΜΕΒΓΑΛ Α.Ε. (Κουφάλια Θεσσαλονίκης)

Αρωματικό ελαιόλαδο Enigma (2 αστέρια)

- Αρωματικό ελαιόλαδο με κρόκο και δενδρολίβανο Enstagma

Ελληνικό Γιαούρτι 0% ΟΛΥΜΠΟΣ

ΠΟΠ βαρελίσια Φέτα ΔΕΛΦΟΙ ΔΕΛΦΟΙ Α.Ε. (Μεταμόρφωση Αττικής, 2 αστέρια)

88 R E P O R T E R |

(1 αστέρι)

- Μπισκότα γεμιστά με κρέμα φουντουκιού (3 αστέρια) από την εταιρεία Violanta S.A. (Τρίκαλα)

Γραβιέρα Νάξου

(3 αστέρια)

Έ νωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου (Νάξος, 2 αστέρια)

(3 αστέρια) Τυράς Α.Ε. (Λάρισα)

Green Cola Μπλε Πορτοκαλάδα

- Βαρελίσια Φέτα ΠΟΠ ΟΛΥΜΠΟΣ

(1 αστέρι) Ελαιώνες Σακελλαρόπουλου (Σπάρτη)

Μπισκότα με 45% κρέμα κακάο

Ελαιόλαδο Mytholio Nutria S.A. (Άγιος Κωνσταντίνος Φθιώτιδας, 2 αστέρια)

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Λουκάνικο με αρωματικά (1 αστέρι)

(2 αστέρια)

(3 αστέρια) Μεντεκίδης Α.Ε. (Σπηλιά Κοζάνης)

(1 αστέρι) Αλλαντικά Παντέρη (Αχαρνές Αττικής)

Παραδοσιακό Πυργιώτικο λουκάνικο

Έξτρα Παρθένα Ελαιόλαδα Altis

Π. Μαλλιόπουλος (Πύργος Ηλείας, 2 αστέρια)

- Καπνιστές χοιρινές μπριζόλες - Παραδοσιακά λουκάνικα Καρδίτσας

(2 αστέρια)

Έ νωση Παρασκευαστών Αεριούχων Ποτών Ορεστιάδας (Ορεστιάδα, από 2 αστέρια)

Φυσικό μεταλλικό νερό DIOS

- Solon

(1 αστέρι)

- Άλτις ΠΓΕ Χανίων Κρήτης ( 2 αστέρια) ΕΛΑΪΣ-UNILEVER HELLAS Α.Ε. (Κηφισιά)

- Φυσικό μεταλλικό νερό SELI

Σοκολάτα Bitter Sweet & Balance - Σοκολάτα Γάλακτος Sweet & Balance ΓΙΩΤΗΣ Α.Ε. (Αθήνα, από 2 αστέρια)

w w w.r ep or ter.g r

| ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ |

Φυσικό μεταλλικό νερό Πηγές Κωστηλάτας ΠΗΓΕΣ ΚΩΣΤΗΛΑΤΑΣ Α.Ε. (Θεοδωριανά Άρτας, 3 αστέρια)

Galaxy Balsamic Cream - Classic & Orange Flavors Σ. Μαβίδου & Υιού Ο.Ε.-Galaxy (Βασιλικά Θεσσαλονίκης, 2 αστέρια)

ALESIS -Filo Cheese Rollinis -Filo Spinach Rollinis -Filo Sweet Semolina Pie -Filo Twist with Cheese (από 2 αστέρια)

-Filo Twist withSpinach -Homemade Herb Pie (από 1 αστέρι)

Κριθαράκι ΗΛΙΣ Παραδοσιακά Ζυμαρικά (Ζαχάρω Ηλείας, 2 αστέρια)

Καπνιστό αλάτι Salt Odyssey Σιώνας ΧαράλαμποςΒιοδύναμη (Θεσσαλονίκη, 3 αστέρια)

Καπνιστό πιπέρι Αριδαίας Θεόδωρος Μπόλκης (Αριδαία, 1 αστέρι)

Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο Δύμης Αχαΐας

Kris Kris Tostimo Mediterranean with Ail & Basil

Λάδι Δύμης (Λουσικά Αχαΐας, 2 αστέρια)

(1 αστέρι)

Ούζο Πυθαγόρας (2 αστέρια)

- Ελληνικό οινοπνευματώδες VICTOR (1 αστέρι) ΒΙΚΤΩΡ ΑΒΕΕ (Καρλόβασι Σάμου)

ELMA τσίχλα

Dijonnaise Mayo Brava

Έ νωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου (Χίος, 1 αστέρι)

Mediterranean FoodsΑ.Ε. (Κορωπί Αττικής, 2 αστέρια)

ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ Α.Ε. (Εύβοια)

w w w.r ep or ter.g r

Μυστικές Συνταγές

- Elite Mediterranean Crackers with Sea Salt & BlackPepper (2 αστέρια)

- S. Kings Brioche Biscuit Cream Filling& Belgian Choco Chips (1 αστέρι)

- S. Kings BriocheHazelnut Praline Filling & Belgian ChocoChips

Λευκό τυρί Benecol (2 αστέρια)

- Βιολογική Φέτα (3 αστέρια)

- Μηλόξυδο TOP

-Mini Filo Cheese Pies -Mini Filo Spinach Pies (από 2 αστέρια) ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ ΑΒΕΕ (Σίνδος)

(3 αστέρια)

- Ξύδι Balsamico TOP (1 αστέρι) ΜΙΝΕΡΒΑ Α.Ε. (Μεταμόρφωση Αττικής)

(1 αστέρι)

- S. Kings Brioche Strawberry Filling & Belgian ChocoChips

ΝΙΚΑΣ FUEGO Γαλοπούλα καπνιστό φιλέτο - ΝΙΚΑΣ FUEGO Ζαμπόν μπούτι καπνιστό

(1 αστέρι) ELBISCO (Πικέρμι Αττικής)

ΝΙΚΑΣ ΑΒΕΕ (Άγιος Στέφανος Αττικής) ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 8 98 9

| φόροι | αλκοόλ |

oikonomia

τραπεζες

"Δημοσιονομικό" ισοδύναμο η μεταρρύθμιση για το "τσίπουρο διημέρων" Βόμβα στα δημόσια έσοδα αποτελεί το λαθρεμπόριο αλκοολούχων ποτών, που εκτιμάται ότι φτάνει σε ποσότητα τις 8,2 εκατ. φιάλες, οδηγώντας σε απώλειες φορολογικών εσόδων κοντά στα 130 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα, το παράνομα διακινούμενο "τσίπουρο διημέρων" αγγίζει τα 10,8 εκατ. λίτρα και η αντίστοιχη απώλεια φορολογικών εσόδων ανέρχεται στα 97,7 εκατ. ευρώ ή στα 250 εκατομμύρια ευρώ αν υπολογιστεί ολόκληρη η εφοδιαστική αλυσίδα.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 91

| φόροι | αλκοόλ

Σχέδια στο τραπέζι Στο πλαίσιο αυτό ήδη μια ειδική επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών επεξεργάζεται προτάσεις ώστε να αντιμετωπιστεί η γάγγραινα του λαθραίου οινοπνεύματος και τσίπουρου.

Ο λόγος για όλα αυτά πέρα από το ελλειμματικό νομοθετικό πλαίσιο δεν είναι άλλος από την υπερφορολόγηση. Η Ελλάδα κατέχει την 5η υψηλότερη θέση στην ΕΕ-28 ως προς τον ΕΦΚΟΠ και την 1η θέση σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα, γεγονός που έχει οδηγήσει σε ραγδαία άνοδο του διασυνοριακού παραεμπορίου και του λαθρεμπορίου και συνεπώς στη συρρίκνωση του κλάδου.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Συνδέσμου Ελληνικών Αποσταγμάτων και Οινοπνευματωδών Ποτών (ΣΕΑΟΠ), με αφορμή ημερίδα που διοργανώθηκε με θέμα "Λαθρεμπόριο αλκοολούχων ποτών και οι επιπτώσεις του στην εγχώρια παραγωγή", το λαθρεμπόριο αλκοολούχων ποτών και ιδίως του παράνομα διακινούμενου "τσίπουρου διημέρων" (πρόκειται για το ειδικό καθεστώτος των αποσταγματοποιών, το οποίο επιτρέπει τη διακίνηση χύμα τσίπουρου χωρίς τιμολόγια, ως αγροτικό προϊόν) λαμβάνει διαστάσεις «επιδημίας». Με αυτά τα δεδομένα εύκολα μπορεί να αντιληφθεί κανείς ότι μια μεταρ-

92 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

ρύθμιση με ένταση ελέγχων αλλά και δυνατότητα ένταξης στην νόμιμη οικονομία των «διήμερων» με υπαγωγή τους με προδιαγραφές στο τυπικό καθεστώς φορολόγησης μπορεί να εισφέρει έσοδα και να σώσει ένα μοναδικό παραδοσιακό προϊόν από την ακραία νοθεία. Κι αυτό την ώρα που η κυβέρνηση αναζητά «ισοδύναμα» για την κάλυψη των δημοσιονομικών αναγκών. Τα νούμερα παραπέμπουν σε μέτρα που στις Βρυξέλλες θα οδηγούσαν σε αποφυγή επώδυνων περικοπών εάν φυσικά είχαν υιοθετηθεί. Ποτέ δεν είναι αργά όμως…

Σύμφωνα με πληροφορίες του Reporter έχει τεθεί το θέμα της εξομοίωσης της φορολόγησης των «διήμερων» με τους νόμιμους αποσταγματοποιούς, για την αποφυγή του αθέμιτου ανταγωνισμού. Επίσης προβλέπεται η ατελής παραγωγή για ίδια κατανάλωση μικρών όμως ποσοτήτων. Σημειώνεται ότι ο σχετικός νόμος για τους διήμερους που ψηφίστηκε τη δεκαετία του ’90 έφερε τη σημερινή κατάσταση οδηγώντας σε στρέβλωση την αγορά, κάτι που δεν έχει περάσει απαρατήρητο από την Ε.Ε. Ήδη έχει στείλει τα σχετικά σήματα για συμμόρφωση με την κοινοτική νομοθεσία. Πάντως η Ε.Ε. έχει προβλέψει με την οδηγία για τα μικρά αποστακτήρια δυνατότητες για τους μικρούς παραγωγούς ώστε να ορθολογικοποιηθεί η αγορά. Στο μεταξύ την άμεση λειτουργία μηχανημάτων X-rays στα τελωνεία, προκειμένου να διενεργούνται εντατικότεροι και πιο αποτελεσματικοί έλεγχοι στα σύνορα, ανακοίνωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Δημήτρης Μάρδας, κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών της προαναφερθείσας ημερίδας του ΣΕΑΟΠ. Η Ελένη Γιαλούρη, γενική διευθύντρια Τελωνείων και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης, ανέφερε ότι τα μηχανήματα X-rays θα συμβάλουν αποτελεσματικά στην πάταξη του φαινόμενου που εντοπίζεται, κυρίως, σε εισαγωγές φορτίων από τη Βουλγαρία. Σε αυτό το πλαίσιο, η κ. Γιαλούρη ανακοίνωσε ότι σύντομα θα λειτουργήσουν 12 κινητές μικτές μονάδες, οι οποίες θα διενεργούν ελέγχους στις κύριες πύλες εισόδου της χώρας, ενώ, η Ζωή Τζήκα, της Διεύθυνσης Δημόσιας Ασφάλειας, αναφέρθηκε στη σηw w w.r ep or ter.g r

| φόροι | αλκοόλ

Αντί να εξοντώνονται, οι μικροί παραγωγοί τσίπουρου πρέπει να γίνουν νόμιμοι και να ενταχθούν στην επίσημη οικονομία προσφέροντας στο ΑΕΠ και στους φόρους

μασία της πάταξης του λαθρεμπορίου αλκοολούχων ποτών, μέρος του οποίου χρηματοδοτεί τη δραστηριότητα εγκληματικών οργανώσεων. Η Εφ. Κανελλοπούλου, της Διεύθυνσης Ε.Φ.Κ. και Φ.Π.Α. του υπουργείου Οικονομικών, είπε ότι προετοιμάζονται και έχουν δρομολογηθεί, μεταξύ άλλων, η επικαιροποίηση και αναμόρφωση της διαδικασίας ελέγχου φορολογικών αποθηκών αλκοολούχων προϊόντων και η έκδοση εγκυκλίου για τον προγραμματισμό κοινών ελέγχων τελωνείων και χημικών υπηρεσιών στην παραγωγή και διάθεση του προϊόντος απόσταξης διημέρων. Παράλληλα, προσέθεσε ότι προωθείται η διαλειτουργικότητα του ICISnet με το πληροφορικό σύστημα του Γενικού Χημείου του Κράτους. Ο προϊστάμενος της διεύθυνσης Αλκοόλης και Τροφίμων του Γενικού Χημείου του Κράτους Στ. Σάμιος, υπογράμμισε ότι η μεγάλη διαφορά συντελεστών ΕΦΚ μεταξύ Ελλάδας

94 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

και όμορων κρατών μελών της ΕΕ έρχεται να ενισχύσει το διασυνοριακό λαθρεμπόριο, το οποίο ευνοείται, επίσης, από την ελεύθερη κυκλοφορία των προϊόντων εντός της ενιαίας αγοράς με τις γνωστές επιπτώσεις: απώλεια φορολογικών εσόδων, παραπλάνηση του καταναλωτή και βλάβη των οικονομικών του συμφερόντων, αθέμιτος ανταγωνισμός σε βάρος των νόμιμων παραγωγών, αλλά και δυσφήμηση των προϊόντων συνολικά, ιδίως εκείνων με γεωγραφική ένδειξη.

Παράνομες δραστηριότητες και κίνδυνοι για την υγεία Σύμφωνα με το Σύνδεσμο η νόμιμη εγχώρια κατανάλωση καταγράφει μείωση κατά 40%, μεταξύ 2010-2013, με μεγάλο μέρος της μείωσης να αντικατοπτρίζει την κατανάλωση παρανόμως διακινούμενων αλκοολούχων ποτών. Επίσης καταγράφεται μεγάλη απώλεια θέσεων εργασίας με τις άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας στον κλάδο να αριθμούν πλέον περίπου τις 27.000, από 48.000 το 2009. Όπως ανέφεραν στην ομιλία τους ο αντιπρόεδρος του ΣΕΑΟΠ Κ. Ράπτης, και ο έφορος του Συνδέσμου Κ. Τσιλιλής, η αδυναμία των ελεγκτικών μηχανισμών, για διασταύρωση στοιχείων, καθώς το προϊόν των διήμερων παραγωγών (τσίπουρο - τσικουδιά) επιτρέπεται να διακινείται χύμα απλώς με την άδεια απόσταξης, ανοίγει το δρόμο για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομη δραστηριότητα. Όπως τόνισε αποτελεί το ιδανικό όχημα για "ξέπλυμα" λαθραίου οινοπνεύματος, καθώς και διέξοδο για νομιμοποίηση παρανόμως παραχθέντων και διακινούμενων αλκοολούχων ποτών με τα διαφυγόντα έσοδα από φόρους για το δημόσιο να βαίνουν αυξανόμενα. Όπως σημείωσαν: - 85% του χύμα τσίπουρου που πωλείται στην αγορά δεν δηλώνεται,

- υπάρχουν 10,8 εκατ. λίτρα περίπου παράνομα διακινούμενου "τσίπουρου διημέρων" με σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία, - συνολικά οι απώλειες φορολογικών εσόδων (ΕΦΚΟΠ & ΦΠΑ) ανέρχονται σε 97,7 εκατ. ευρώ ετησίως, ή 150 εκατ. ευρώ, αν συνυπολογισθεί ολόκληρη η εφοδιαστική αλυσίδα. Ο εκρηκτικός συνδυασμός ανόδου της φορολογίας στα αλκοολούχα ποτά και αύξησης του λαθρεμπορίου οδήγησε σε συρρίκνωση της εγχώριας παραγωγής, επιβεβαίωσε ο γενικός γραμματέας του ΣΕΑΟΠ, Χ. Μαυράκης. "Κάποτε μετρούσαμε 600 ποτοποιίες. Τώρα λειτουργούν λιγότερες από 200 και βαίνουν μειούμενες", ανέφερε χαρακτηριστικά ο Χ. Μαυράκης. Ο πρόεδρος του ΣΕΑΟΠ, Ν. Καλογιάννης, τόνισε την σημαντική συνολική συνεισφορά του κλάδου των αλκοολούχων ποτών στην ελληνική οικονομία σε όρους προστιθέμενης αξίας, εισοδήματος και απασχόλησης, παρά τις επιπτώσεις της κρίσης, η οποία συρρίκνωσε τις δραστηριότητες του κλάδου καθώς μέσω των φόρων και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, αποδίδονται φορολογικά έσοδα 353,5 εκατ. ευρώ , "έσοδα τα οποία θα ήταν πολλαπλάσια, αν το φορολογικό περιβάλλον ήταν ευνοϊκό και δεν προκαλούσε στρεβλώσεις στην αγορά", όπως είπε. Υπενθυμίζεται, ότι ο Σ.Ε.Α.Ο.Π. περιλαμβάνει στο δυναμικό του σήμερα 52 εταιρείες του κλάδου, ιδιωτικές και συνεταιριστικές, με προϊόντα αναγνωρισμένης ποιότητας και καλύπτει χωροταξικά όλη την Ελλάδα. Τα μέλη του, παράγουν και διακινούν το 70% των εμφιαλωμένων ποτών στην Ελλάδα, ενώ εξάγουν το 85% των ελληνικών εξαγομένων ποτών.

w w w.r ep or ter.g r

STORIES

PEOPLE

BIZZARE

top 10

STYLE

H άλλη πλευρά της επικαιρότητας www. penna.gr

MARKETPLACE

96 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

| τυχερά παιχνίδια |

τραπεζες

GΑming

HΑlls Προ διλημμάτων η κυβέρνηση με αφορμή την αναβολή λειτουργίας

Προβληματισμός επικρατεί στο οικονομικό επιτελείο, λόγω της αναβολής λειτουργίας των VLTs, από τα οποία η κυβέρνηση προσδοκά έσοδα 250 εκατ. ευρώ την περίοδο 20152016, αφού τα μεικτά κέρδη των VLTs θα φορολογούνται με 30%.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ Στο επόμενο διάστημα και ενόψει της διαμόρφωσης της συμφωνίας με του θεσμούς, η κυβέρνηση θα πρέπει να κατασταλάξει και να αποφασίσει τελικά εάν θα επιμείνει στο αυστηρό πλαίσιο λειτουργίας των Gaming Halls που ωστόσο ψαλιδίζουν σημαντικά τα έσοδα, αναζητώντας δημοσιονομικά ισοδύναμα ή θα αναιρέσει τις συγκεκριμένες διατάξεις και θα επαναφέρει τον προηγούμενο κανονισμό, βάσει του οποίου είχε καταστρωθεί το business plan του ΟΠΑΠ.

w w w.r ep or ter.g r

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 9 79 7

| τυχερά παιχνίδια | Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, το απόφθεγμα «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα» ταιριάζει γάντι, καθώς και εδώ η κυβέρνηση θα πρέπει να ακροβατήσει μεταξύ εξαγγελιών και της ανάγκης για έσοδα. Καλείται, συνεπώς, είτε να επηρεάσει αποφάσεις μιας ανεξάρτητης ρυθμιστικής Αρχής, είτε να διασφαλίσει από αλλού άλλα έσοδα. Παράγοντες της Αγοράς, με αφορμή την απόφαση να μπει στο «ψυγείο» το επιχειρηματικό αυτό σχέδιο, που «κυοφορείται» εδώ και αρκετά χρόνια, χαρακτηρίζουν με εμφατικό τρόπο ως ασαφή την πολιτική της κυβέρνησης στον χώρο των τυχερών παιχνιδιών. Μάλιστα, ορισμένοι της αποδίδουν το επίθετο «αλλοπρόσαλλη», υπογραμμίζοντας ότι τα μέχρι σήμερα δείγματα γραφής δεν συνάδουν με τον στόχο της συγκέντρωσης εσόδων από τυχερά παιχνίδια ούτε με τον στόχο της εξάλειψης του παράνομου τζόγου. Υπενθυμίζεται πως η απόφαση του ΟΠΑΠ για «πάγωμα» δημιουργίας των νέων αυτών χώρων τυχερών παιχνιδιών ελήφθη αμέσως μετά την αλλαγή του κανονισμού των VLTs από την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ), αφού σύμφωνα με τον Οργανισμό οι αλλαγές καθιστούσαν το έργο μη βιώσιμο.

Προβληματισμό εγείρει ο νέος κανονισμός για τα VLTs Η σχετική συζήτηση πυροδοτήθηκε από τη δημοσίευση του νέου κανονισμού για τα καταστήματα VLTs από την ΕΕΕΠ, τον οποίο εξέδωσε άμα τη αναλήψει των καθηκόντων του ο νέος επικεφαλής της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ), κ. Αντώνης Στεργιώτης. Ο νέος κανονισμός αντικατέστησε τον από 15ης Μαρτίου 2015 ισχύοντα κανονισμό και εξαιτίας της εξαιρετικής αυστηρότητάς του, οδήγησε τον ΟΠΑΠ να αναστείλει τη λειτουργία των μηχανημάτων. Οι αλλαγές που έχει επιφέρει, έχουν προβληματίσει έντονα τους ειδικούς για τη σκοπιμότητα της εισαγωγής τους καθώς ναι μεν εναρμονίζονται με την περιοριστική πολιτική της κυβέρνησης για τον τζόγο, από την άλλη, όμως, όπως αναφέρουν παράγοντες της Αγοράς, δεν συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του συνεχώς διογκούμενου παράνομου τζόγου ενώ καθιστούν μη βιώσιμο το σχέδιο εκμετάλλευσης των αδειών VLTs από τον ΟΠΑΠ.

Ούτε έσοδα ούτε καταπολέμηση του παράνομου τζόγου Στις προτάσεις του υπουργείου Οικονομικών, επί Γιάνη Βαρουφάκη, και της επιτροπής διαπραγμάτευσης (Δραγασάκης, Τσακαλώτος, Παπάς) προς τους θεσμούς είχε προϋπολογισθεί η σημαντική αύξηση εσόδων από τα τυχερά παιχνίδια και παράλληλα ο Συ.Ριζ.Α., από όταν ήταν στην αξιωματική αντιπολίτευση, είχε δεσμευτεί για την πάταξη του παράνομου τζόγου. Με τον νέο, πολύ αυστηρό

98 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

Με το νέο κανονισμό τα καταστήματα με παιχνιδομηχανές τυχερών παιχνιδιών δεν θα λαμβάνουν άδεια λειτουργίας σε ακτίνα 5 χιλιομέτρων από λειτουργούντα καζίνο

κανονισμό και την αναστολή της επένδυσης, όπως επισημαίνουν παράγοντες της Αγοράς, είναι αδύνατον να κατορθώσει η κυβέρνηση να συγκεντρώσει τα πολυπόθητα έσοδα και απίθανο να περιορίσει την υφιστάμενη παράλληλη παράνομη Αγορά. Ο νέος κανονισμός προβλέπει μειωμένο ωράριο λειτουργίας για τα καταστήματα VLTs, για τις καθημερινές 10.00 έως 24.00 και Παρασκευή, Σάββατο ή παραμονή επίσημης αργίας 10.00 έως 02.00. Το χρηματικό όριο ανά συνεδρία διαμορφώνεται πολύ χαμηλά στα 20 ευρώ και το μέγιστο jackpot καταστήματος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 20.000 ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι η ΕΕΕΠ έθεσε ανώτατο όριο ημερήσιων απωλειών τα 80 ευρώ, όταν στον προηγούμενο κανονισμό τα 80 ευρώ ήταν το ανώτατο όριο απωλειών για κάθε συνεδρία. Βεβαίως η πιο σημαντική ένσταση του ΟΠΑΠ ήταν το γεγονός ότι η ΕΕΕΠ έθεσε ιδιαίτερα απαιτητικές τεχνικές προδιαγραφές, ώστε στην πράξη να απαιτούνται τουλάχιστον 9-12 μήνες επιπλέον για την ενσωμάτωση των νέων προδιαγραφών στο τεχνολογικό σύστημα. «O νέος κανονισμός, που αποφασίστηκε από την Eπιτροπή Παιγνίων μόλις λίγες ημέρες πριν από την προγραμματισμένη έναρξη λειτουργίας των VLTs και χωρίς να προηγηθεί καμία διαβούλευση με την ΟΠΑΠ Α.Ε., περιέχει σειρά πρωτοφανών περιορισμών, που παραβλέπουν τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές του υπεύθυνου παιχνιδιού, καθιστούν το έργο οικονομικά μη βιώσιμο και προσδιορίζουν τεχνικές προδιαγραφές που κάνουν αδύνατη την έγκαιρη υλοποίησή του», ανέφερε η ανακοίνωση του ΟΠΑΠ, με την οποία γνωστοποιούσε την αναβολή, μέχρι νεωτέρας, του έργου. Οι παράγοντες της Αγοράς υποστηρίζουν ότι με τέτοιους όρους το «παιχνίδι» χάνει την αίγλη του και η επένδυση παροπλίζεται, ενώ τα παράνομα φρουτάκια που έχουν εξαπλωθεί από άκρη σ’ άκρη στη χώρα συνεχίζουν να κάνουν... πάρτι.

Σύρος, Ρόδος, Κέρκυρα χωρίς Gaming Halls Με το νέο κανονισμό, επίσης, τα καταστήματα με παιχνιδομηχανές τυχερών παιχνιδιών δεν θα λαμβάνουν άδεια λειτουργίας σε ακτίνα 5 χιλιομέτρων από λειτουργούντα καζίνο. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε σημαντικές τουριστικές περιοχές, όπως η Σύρος, η Ρόδος και η Κέρκυρα, με την εφαρμογή της ζώνης των 5 χιλιομέτρων για τη λειτουργία των Gaming Halls αποκλείονται οι πρωτεύουσες των νησιών από τη δημιουργία Gaming Halls ενώ στο Λουτράκι η ζώνη «απαγόρευσης» καλύπτει ακόμη και μέρος της γειτονικής πόλης της Κορίνθου. Τέλος, στην Ξάνθη καλύπτεται πλήρως ολόκληρη η πόλη, την ώρα που η γειτονική Βουλγαρία προσπαθεί να προσελκύσει επισκέπτες από την Ελλάδα. w w w.r ep or ter.g r

100 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ | ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑ | τραπεζες

Κρουαζιέρα:

Νέα ρεκόρ για τον κλάδο

μοχλός ανάπτυξης για Ελλάδα και Ευρώπη Η κρουαζιέρα δίνει νέα ώθηση στην ευρωπαϊκή οικονομική ανάκαμψη, αλλά μπορεί να στηρίξει σημαντικά και την προσπάθεια για ανάπτυξη της Ελλάδας, καθώς η οικονομική της συνεισφορά σημειώνει καινούριο ρ εκόρ. Αυτά αναφέρει ο Πρόεδρος της CLIA Ευρώπης, Διεθνούς Ένωσης Κρουαζιέρας, κ. Pierfrancesco Vago.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ w w w.r ep or ter.g r

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 1 0110 1

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ | ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑ |

Ωστόσο επισημαίνει ότι η δυσκολία για περαιτέρω ανάπτυξη πρέπει να αντιμετωπιστεί με έμφαση στη διαχείριση των προβλημάτων, με την παροχή visa, αλλά και τη βελτίωση των υποδομών σε όλη την Ευρώπη. Όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωσή της η CLIA «παρόλο που ο κλάδος της Κρουαζιέρας έχει προσφέρει αξιοσημείωτη ώθηση στην οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης, ο Πρόεδρος της CLIA (Διεθνούς Έ νωσης Κρουαζιέρας), κ. Pierfrancesco Vago, προειδοποιεί ότι απαιτείται δράση για να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προοπτικές για μελλοντική ανάπτυξη». Στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από την CLIA Ευρώπης, αποκαλύπτουν ότι η οικονομική συνεισφορά του κλάδου της Κρουαζιέρας στην Ευρώπη έφθασε στο νέο ρεκόρ των 40,2 δισ. ευρώ το 2014, με έως και 2,2% αύξηση από το 2013. Οι άμεσες δαπάνες που δημιουργούνται από την Κρουαζιέρα ανέρχονται σε 16,6 δισ. ευρώ, από 16,2 δισ. ευρώ το 2013. Το 2014 η Κρουαζιέρα έχει δημιουργήσει περίπου 10.000 νέες θέσεις εργασίας στην Ευρώπη, με συνολικά 349.000 εργαζομένους στον κλάδο και τους σχετικούς μ’ αυτόν τομείς, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 82.000 θέσεων να αντιστοιχούν αποκλειστικά στην Κρουαζιέρα. Οι μισθοί και άλλα οφέλη για τους ευρωπαίους εργαζομένους έφτασαν τα 10,75 δισ. ευρώ. Ο κ. Pierfrancesco Vago, Πρόεδρος της CLIA Ευρώπης, δήλωσε σχετικά: «Η συνεισφορά του κλάδου της Κρουαζιέρας στην οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης είναι ζωτικής σημασίας. Το 2014 η Κρουαζιέρα απέφερε περίπου 40 δισ. ευρώ στην ευρωπαϊκή Οικονομία και δημιούργησε σχεδόν 350.000 ευρωπαϊκές θέσεις εργασίας, από τις οποίες πάνω από 80.000 ήταν στον κλάδο της Κρουαζιέρας. Αυτά είναι πρωτοφανή αποτελέσματα σκληρής δουλειάς από όλους μας και πρέπει να είμαστε υπερήφανοι και να συνεχίσουμε προς

102 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

αυτή την κατεύθυνση». Προειδοποιώντας, όμως, προσθέτει: «Παρόλο που η μελλοντική ανάπτυξη είναι εφικτή στην Ευρώπη, δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένη», ενώ ανέφερε ότι «παρά το ρεκόρ που σημειώθηκε με 6,4 εκατομμύρια ευρωπαίους κατοίκους να κάνουν κρατήσεις για κρουαζιέρες το 2014 και τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία να σημειώνουν ρεκόρ παραγγελιών για κατασκευή νέων κρουαζιερόπλοιων, παραμένοντας στο επίκεντρο για τη ναυπήγηση νέων πλοίων ανά τον κόσμο, υπάρχουν κάποιες ανησυχίες. Για παράδειγμα, ο αριθμός επιβίβασης στις κρουαζιέρες στα ευρωπαϊκά λιμάνια σημείωσε μείωση 3,68%, φτάνοντας τους 5,85 εκατομμύρια επιβάτες». Και καταλήγει λέγοντας: «Αυτή η πτωτική τάση που υπάρχει στην επιλογή της Ευρώπης ως προορισμού είναι αποτέλεσμα των σοβαρών δυσκολιών που υπάρχουν για ανάπτυξη. Αν αγνοηθούν αυτά τα εμπόδια, υπάρχει κίνδυνος να μείνουν ανεκμετάλλευτες οι προοπτικές που προσφέρει η Κρουαζιέρα και να υπάρξει στασιμότητα έναντι της οικονομικής άνθησης για την οποία όλοι έχουμε εργαστεί σκληρά. Η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει τους κινδύνους αυτούς, εφαρμόζοντας περιβαλλοντική νομοθεσία με αρμονικό τρόπο, να απλοποιήσει τις διαδικασίες θεώρησης visa, να επενδύσει στις παράκτιες περιοχές και να βελτιώσει τις λιμενικές υποδομές». Σύμφωνα με την CLIA Ευρώπης και τον απολογισμό για την Οικονομική Συνεισφορά 2015, 6,4 εκατομμύρια Ευρωπαίοι επέλεξαν την Κρουαζιέρα ως είδος διακοπών το 2014, παρουσιάζοντας μια αύξηση 0,5% σε σχέση με το 2013, που αντιπροσωπεύει το 30% όλων των επιβατών που επιλέγουν κρουαζιέρες, παγκοσμίως. Η Ευρώπη είναι, επίσης, σημαντικός προορισμός για τους επιβάτες της Κρουαζιέρας από όλον τον κόσμο, προσελκύοντας σημαντικές τουριστικές επενδύσεις και δαπάνες. Περίπου 5,85 εκατομμύρια επιβάτες επιβιβάστηκαν σε κρουαζιερόπλοια από ευρωπαϊκά λιμάνια το 2014, εμφανίζοντας μείωση 3,6% από το 2013. Περίπου ένα εκατομμύριο επιβάτες ήρθαν εκτός Ευρώπης. Η Ευρώπη παραμένει το κέντρο της ναυπήγησης κρουαζιερόπλοιων. Οι δαπάνες για νέες κατασκευές και συντήρη-

ση έχουν αυξηθεί για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, μετά από τρία χρόνια ύφεσης, που έληξε το 2012. Mέχρι το 2018 αναμένεται να γίνει παραγγελία 29 νέων πλοίων συνολικής αξίας περίπου 16 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία, τα οποία έχουν χτίσει τα πιο μοντέρνα και w w w.r ep or ter.g r

εθνική Οικονομία. Η Ελλάδα, αποτελώντας έναν από τους κορυφαίους προορισμούς Κρουαζιέρας παγκοσμίως, έχει πολλές δυνατότητες για εξέλιξη, αρκεί να θέσει σε άμεση εφαρμογή εθνικό στρατηγικό πλάνο ανάπτυξης, που να περιλαμβάνει ένα δίκτυο 6 έως 7 λιμανιών. Είναι δε η πιο κατάλληλη στιγμή να αξιοποιήσουμε τη θέληση των εταιρειών Κρουαζιέρας για συμμετοχή σε αυτή την αναπτυξιακή προοπτική των λιμανιών. Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει να συγκληθεί –όπως έχει επίσημα εξαγγελθεί– η Εθνική Συντονιστική Επιτροπή, ώστε να τεθούν οι στόχοι και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και να μην χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος».

Σημαντικά στοιχεία για την Ελλάδα αντίστοιχα: Άμεσες δαπάνες ύψους 506 εκατομμυρίων από τον κλάδο της Κρουαζιέρας Αμοιβές ύψους 190 εκατομμυρίων σε εργαζόμενους Δημιουργία 10.136 νέων θέσεων εργασίας

Σημαντικά στοιχεία που δημοσίευσε η CLIA Ευρώπης: 42 εταιρείες κρουαζιέρας που εδρεύουν στην Ευρώπη, λειτουργούν 123 κρουαζιερόπλοια με χωρητικότητα περίπου 146.000 χαμηλότερων κλινών Επιπλέον 60 κρουαζιερόπλοια με χωρητικότητα περίπου 89.000 κλινών έχουν αναπτυχθεί στην Ευρώπη από 18 μη ευρωπαϊκές εταιρείες Κρουαζιέρας

Το 2014 η Κρουαζιέρα έχει δημιουργήσει περίπου 10.000 νέες θέσεις εργασίας στην Ευρώπη, με συνολικά 349.000 εργαζομένους στον κλάδο και τους σχετικούς μ’ αυτόν τομείς καινοτόμα κρουαζιερόπλοια, είχαν αύξηση 12,8% στα έσοδά τους από νέες κατασκευές και συντήρηση από το 2013. Το 2014, οι γραμμές κρουαζιέρας ξόδεψαν 4,55 δισ. ευρώ σε νέες κατασκευές και ανακαινίσεις στην Ευρώπη, η τρίτη ετήσια αύξηση. w w w.r ep or ter.g r

Ο κ. Κυριάκος Αναστασιάδης, Διευθύνων Σύμβουλος της Celestyal Cruises και Εκτελεστικό μέλος της CLIA Ευρώπης, αναφέρει σχετικά: «Τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα, η Κρουαζιέρα είναι ένας δυναμικός κλάδος τουρισμού, που αποφέρει σημαντικά και πολύπλευρα οφέλη στην

40,2 δισ. ευρώ οικονομική συνεισφορά 16,6 δισ. ευρώ σε άμεσες δαπάνες από τα κρουαζιερόπλοια, τους επιβάτες και τα πληρώματά τους Δημιουργία 348.930 θέσεων εργασίας Παροχή 10,075 δισ. ευρώ για αμοιβές εργαζομένων. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 1 0130 3

104 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

τραπεζες

Νέο τοπίο φέρνει στον τουρισμό το «καυτό καλοκαίρι» - Τι επισημαίνουν επιχειρηματικοί παράγοντες Για «καλούς καπετάνιους» είναι η τουριστική χρονιά φέτος καθώς οι επιχειρηματίες και οι εργαζόμενοι στον κλάδο καλούνται να αντιμετωπίσουν ένα τελείως ασταθές περιβάλλον.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 1 0150 5

| ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Οι αιφνιδιασμοί και οι ανατροπές είναι το κεντρικό χαρακτηριστικό των τελευταίων μηνών. Το φορολογικό πλαίσιο έχει αλλάξει άρδην ενώ τα capital controls και η αρνητική δημοσιότητα που συνάντησε η χώρα σε μεγάλες αγορές εισερχόμενου τουρισμού, όπως της Γερμανίας, οδήγησαν σε προσγείωση της ανοδικής τάσης, που είχε καταγραφεί από την αρχή της χρονιάς. Η παρέλευση του κρίσιμου διαστήματος των πωλήσεων last minute (Ιούνιος – Ιούλιος) δημιουργεί αγωνία σε πολλούς ξενοδοχειακούς παράγοντες γα το πώς θα καλυφθεί η ζημιά από τις ακυρώσεις κρατήσεων που άρχισαν να εκδηλώνονται με την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος και συνεχίστηκαν για περίπου δύο εβδομάδες. «Αν πετύχουμε τις 24 εκατομμύρια αφίξεις, όπως και πέρυσι θα είναι επιτυχία» αναφέρουν παράγοντες της αγοράς.

Τα κρυφά χαρτιά

Σε σχέση με τη φορολογία υπάρχει κι ένα κρυφό χαρτί καθώς η συμφωνία προβλέπει δύο πρόσθετα μέτρα, ύψους 330 εκατ. ευρώ, αν υπάρξουν δημοσιονομικές αποκλίσεις:

Αύξηση φορολογικού συντελεστή για έσοδα από ενοίκια από το 11% στο 15% για ετήσια εισοδήματα κάτω από 12.000 ευρώ (αποφέρει έσοδα 160 εκατ. ευρώ) και από το 33% στο 35% για ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ (αποφέρει έσοδα 40 εκατ. ευρώ).

Ο φόρος στις επιχçειρήσεις θα ανέβει από το 26% στο 29%, δηλαδή 1% πάνω από τη βασική πρόβλεψη της πρότασης για αύξηση από το 26% στο 28%. Η νέα αύξηση υπολογίζεται ότι θα φέρει επιπλέον έσοδα 130 εκατ. ευρώ.

Εργαζόμενοι Αντώνης Γελασάκης Πρόεδρος ΔΣ του Συνδέσμου Τουριστικών Γραφείων Δυτικής Κρήτης

«Η συμφωνία με τους θεσμούς και η έναρξη υλοποίησης των προαπαιτούμενων είναι ένα θετικό βήμα, που δημιουργεί συνθήκες ηρεμίας έστω προσωρινά για τον τουρισμό. Ευελπιστούμε ότι με αίσθημα ευθύνης όλες οι πολιτικές δυνάμεις, όλοι οι εκπρόσωποι του ελληνικού λαού στη Βουλή, θα στηρίξουν την εθνική προσπάθεια ώστε υπάρξει χωρίς προσκόμματα και καθυστερήσεις υλοποίηση του σχεδίου» αναφέρει σε δήλωσή του στο Reporter o Αντώνης Γελασάκης πρόεδρος ΔΣ του Συνδέσμου Τουριστικών Γραφείων Δυτικής Κρήτης και συμπληρώνει: «Το κόστος από την πολιτική αβεβαιότητα για όλους εμάς στον κλάδο είναι αναμφισβήτητα βαρύ. Στην Κρήτη που πέρυσι πραγματικά

106 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

είχε καταγράψει μεγάλα ρεκόρ φέτος υπάρχει μια σημαντική επιβράδυνση τόσο σε αφίξεις όσο και σε τζίρους. Ωστόσο υπάρχουν περιθώρια για ανάκαμψη φτάνει να μην έχουμε εκπλήξεις. Ο τουριστικός κλάδος στέκεται αρωγός στη μεγάλη αυτή εθνική προσπάθεια, έστω κι αν αναμφισβήτητα επιβαρύνεται με την αύξηση στο φόρο στη διαμονή, την υπαγωγή της εστίασης και των κατεργασμένων τροφίμων στην υψηλή κλίμακα ΦΠΑ, την αύξηση του ΦΠΑ στις μεταφορές καις την ακτοπλοΐα, την αύξηση των προκαταβολών φόρου. Ωστόσο η ελπίδα για παύση της αρνητικής δημοσιότητας της χώρας δίνει ελπίδα ότι η δυναμική του εγχώριου τουριστικού κλάδου θα συνεχιστεί απρόσκοπτα.»

Για τους εργαζόμενους το νέο μνημόνιο φέρνει επέκταση των ορίων ηλικίας και μείωση των επικουρικών συντάξεων. Έτσι:

Εφαρμόζεται από τον Ιούλιο εφέτος σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης που θα φτάσει το 2022 το 67ο έτος ηλικίας ή το 62ο με 40 χρόνια εισφορών.

2 3

Εξαιρούνται βαρέα και ανθυγιεινά και μητέρες τέκνων με αναπηρία.

Για το ΕΚΑΣ προβλέπεται σταδιακή κατάργηση για όλους ως το τέλος του 2019.

Από τον Μάρτιο του 2016 θα θιγεί το 20% των δικαιούχων με βάση ειδικά κριτήρια.

Αύξηση των εισφορών των συνταξιούχων για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη από το 4% στο 6% σε κύρια και επικουρικά ταμεία και ενοποίηση όλων των επικουρικών ταμείων υπό το ΕΤΑ ως την 1η Ιανουαρίου.

w w w.r ep or ter.g r

Φορολογία

Χρήστος Πούρης

Γενικός διευθυντής της ΕΛΕΤΑ

Το πρώτο που αφορά του επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις του χώρου είναι το νέο καθεστώς ΦΠΑ. Έτσι, πέρα από την αύξηση της φορολογίας εισοδήματος στο 28%, ο ΦΠΑ στην εστίαση ανεβαίνει άμεσα από το 13% στο 23%. Στα ξενοδοχεία μετακινείται από το 6,5% στο 13% από τον Οκτώβριο του 2015. Προβλέπεται σταδιακή κατάργηση της έκπτωσης του ΦΠΑ στα νησιά από τον Οκτώβριο του 2015. Αφορά δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς με εξαίρεση την άγονη γραμμή. Η διαδικασία θα ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2016 και θα καθοριστούν «δημοσιονομικά ουδέτερα μέτρα» για να αποζημιωθούν οι φτωχότεροι κάτοικοι. Στα νησιά καταργείται η έκπτωση του 30% γεγονός που επιβαρύνει περαιτέρω τις νησιωτικές επιχειρήσεις, ενώ αναμένεται να δούμε πώς θα γίνει η εξισορρόπηση της αφαίρεσης του προνομίου αυτού για τα μικρότερα, απομακρυσμένα και φτωχότερα νησιά.

«Η έναρξη των διαδικασιών αποδοχής των προαπαιτούμενων για την υλοποίηση της κακής πλην

w w w.r ep or ter.g r

όμως αναγκαίας συμφωνίας με τους θεσμούς διαμορφώνει ένα απαραίτητο πλαίσιο "ηρεμίας" για τον τουρισμό, αλλά και για την οικονομία συνολικά» αναφέρει μιλώντας στο Reporter ο Χρήστος Πούρης Γενικός διευθυντής της ΕΛΕΤΑ, ομίλου αγορών με ένα σύνολο 596 καταστημάτων σε όλη τη χώρα και με έντονη παρουσία σε πολλές τουριστικές περιοχές και νησιά. Υπογραμμίζει, δε, ότι «τα μέτρα που προβλέπει η συμφωνία της κυβέρνησης με τους θεσμούς είναι σε κάθε περίπτωση υφεσιακά. Στοίχημα όλων μας, ωστόσο, είναι να συμβάλλουμε τα μέγιστα ώστε περιορίσουμε τις αρνητικές επιπτώσεις τους και σε συνδυασμό με το αναπτυξιακό πακέτο Γιούνγκερ, αλλά και την αναδιάρθρωση του χρέους, να στρέψουμε την οικονομία μας σε θετική τροχιά. Πλέον, το πρώτο βήμα έχει γίνει. Αφήνουμε πίσω τις «σειρήνες του grexit» κι αρχίζουμε να χτίζουμε σε νέες βάσεις. Ευελπιστούμε ότι με αίσθημα ευθύνης όλοι θα στηρίξουν την εθνική προσπάθεια ώστε να υπογραφεί άμεσα συμφωνία με τον ESM που θα δώσει τις απαραίτητες χρηματοδοτικές λύσεις για την κάλυψη των αποπληρωμών του χρέους και θα οδηγήσει στην απαραίτητη αναδιάρθρωση των δανείων». Ο κ. Πούρης στέκεται στην αναπτυξιακή ευκαιρία που μπορεί να δημιουργηθείς τον τουρισμό αλλά και σε άλλους κλάδους. «Παράλληλα το αναπτυξιακό πακέτο που συνοδεύει τη συμφωνία μπορεί να εξασφαλίσει λύσεις για άμεσες επενδύσεις ελληνική οικονομία που θα αποτελέσουν το εφαλτήριο για μια νέα πορεία» υπογραμμίζει και συμπληρώνει: «Στο πλαίσιο αυτό κι έχοντας ως ΕΤΕΤΑ άμεση συνάφεια με τον κλάδο του τουρισμού, λόγω του εκτεταμένου δικτύου σούπερ

μάρκετ, ζώντας από κοντά τους επαγγελματίες του χώρου βλέπω ότι σταδιακά αποκαθίσταται η ομαλή λειτουργία του κλάδου. Σαφέστατα έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος, έχουν δημιουργηθεί σοβαρά ζητήματα σε πολλές επιχειρήσεις και επαγγελματίες. Ωστόσο, η διαπραγμάτευση και η σύμπηξη μιας συμφωνίας μπορεί, παρά τις τεράστιες δυσκολίες και τις αρνητικές όψει, να δώσει μια ισχυρή βάση εκκίνησης. Είναι προφανές ότι ο κλάδος του εμπορίου και ο τουριστικός στέκονται αρωγοί στη μεγάλη αυτή εθνική προσπάθεια, έστω κι αν αναμφισβήτητα επιβαρύνονται π.χ. με την αύξηση φόρου στη διαμονή, την υπαγωγή της εστίασης και των κατεργασμένων τροφίμων στην υψηλή κλίμακα ΦΠΑ, καθώς και την αύξηση των προκαταβολών φόρου. Ωστόσο, η προοπτική παύσης της αρνητικής δημοσιότητας της χώρας δίνει ελπίδα ότι η δυναμική του εγχώριου τουριστικού κλάδου θα συνεχιστεί απρόσκοπτα και θα προσφέρει τις απαραίτητες ανάσες ρευστότητας στην ελληνική οικονομία».

Μετά τη συμφωνία αφήνουμε πίσω τις «σειρήνες του grexit» κι αρχίζουμε να χτίζουμε σε νέες βάσεις

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 2015 | R | ERPEOP ROTRETRE R 1 0170 7

| ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Για μια Εθνική υπόθεση

και επισημαίνει τους ενδεχόμενους κινδύνους:

Δρ. Αθανάσιος Κελέμης

Γενικός Διευθυντής, του Ελληνογερμανικού Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου

«Ο τουρισμός αποτελεί ένα από τα βασικότερα "κλειδιά" για την ανάπτυξη της χώρας και γι’ αυτό πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εθνική υπόθεση από όλους. Οι ραγδαίες εξελίξεις των τελευταίων ημερών επηρέασαν την εικόνα της εθνικής οικονομίας, που τα τελευταία χρόνια είχε εν πολλοίς αποκατασταθεί με αποτέλεσμα τα λαμπρά πέρυσι επιτεύγματα του κλάδου. Σε κάθε περίπτωση πάντως η συμφωνία με τους εταίρους και η σταδιακή υλοποίησή της συνεισφέρει στην αποκατάσταση της κανονικότητας και στον τουριστικό κλάδο» τονίζει στο Reporter o Δρ. Αθανάσιος Κελέμης Γενικός Διευθυντής, του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου με αφορμή τις εξελίξεις στον κλάδο, «Αναμφισβήτητα τα capital controls δημιουργούν προσκόμματα στις επιχειρήσεις, ενώ λειτουργούν αποτρεπτικά για πολλούς από τους ξένους φίλους μας, που επιθυμούν να τοποθετήσουν νέα κεφάλαια στην Ελλάδα. Σίγουρα λειτουργούν μαζί με τις τελευταίες ταραχές στην Αθήνα επιβαρυντικά στη διεθνή εικόνα της χώρας» αναφέρει

108 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

«Χρέος, λοιπόν, όλων των εμπλεκομένων είναι να επιδείξουν αίσθημα ευθύνης και να προχωρήσουν στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων ώστε σιγά σιγά να αποκατασταθεί το κλίμα εμπιστοσύνης έναντι της χώρας. Ο τουρισμός είναι «ευαίσθητο» προϊόν και απαιτεί ισχυρό άυλο κεφάλαιο. Θεωρώ ότι σταδιακά αλλάζει το κλίμα εν όψει και του Αυγούστου. Εφόσον όλα πάνε καλά μπορούμε να πετύχουμε ψηλά νούμερα στις αφίξεις, αν και για τα έσοδα έχω κάποιες επιφυλάξεις μια και χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Σε κάθε περίπτωση κι εν όψει ενός "πακέτου" μεταρρυθμίσεων, θα πρέπει και στον τουρισμό η χώρα να αναζητήσει ένα νέο μοντέλο. Αναγκαία είναι η διαφοροποίηση, η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, η προώθηση καινοτομιών, οι νέες ιδέες, όπως και η στόχευση του κλάδου σε νέα target groups. Μόνο έτσι η Ελλάδα θα βελτιώσει περαιτέρω τη θέση της σε μια παγκόσμια αγορά, η οποία το 2030 εκτιμάται ότι θα έχει 1,8 δισ. τουρίστες. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να υπάρξει, χωρίς προσκόμματα και καθυστερήσεις, η υλοποίηση του σχεδίου Μεταρρυθμίσεων, ώστε και νέες επενδύσεις να έλθουν στην Ελλάδα, αλλά και το συνολικό κλίμα στην οικονομία να βελτιωθεί.» Στο πλαίσιο αυτό το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο αναλαμβάνει πρωτοβουλίες με στόχο την ενίσχυση των σχέσεων Ελλάδας - Γερμανίας, που πέρυσι ήταν -στον τουρισμό- πρώτη χώρα σε αφίξεις, τη βελτίωση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού και την παροχή τεχνογνωσίας για τη βελτιστοποίηση του έργου των ελληνικών επιχειρήσεων.

Υποδομές

Πάντως εν όψει του αναγκαίου rebranding του Ελληνικού τουρισμού η προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων και το πακέτο Γιούνγκερ αποτελούν χρήσιμα εργαλεία για τη στ΄ρηιξη της προσπάθειας αναβάθμισης της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας. Στελέχη του χώρου θεωρούν ότι τα νέα δεδομένα θα φέρουν επενδύσεις και καλύτερες και πιο φτηνές υπηρεσίες κάτι που όμως αναμένεται να αποδειχθεί. Έτσι, παραπέμπουν στις μνείες της συμφωνίας για τους διαγωνισμούς για ΟΛΠ και ΟΛΘ ως το τέλος Οκτωβρίου, τα περιφερειακά αεροδρόμια, την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, την Εγνατία οδό και το Ελληνικό. Τα περιφερειακά αεροδρόμια θα πωληθούν στον νικητή του διαγωνισμού με τους ισχύοντες όρους. Επίσης το Ταμείο Αξιοποίησης Περιουσίας με όριο προίκας τα 50 δισ. ευρώ και θα έχει την έδρα του στην Ελλάδα θα αξιοποιήσει περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού Δημοσίου. Από τις πωλήσεις και την αξιοποίηση της περιουσίας τα 25 δισ. ευρώ θα ενισχύσουν τις τράπεζες, τα 12,5 δισ. ευρώ ευρώ θα κατευθυνθούν για την εξυπηρέτηση του χρέους και το υπόλοιπα 12,5 δισ. ευρώ για επενδύσεις που θα αποφασιστούν από την Ελλάδα.

w w w.r ep or ter.g r

| ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΗΣ | ➔

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ τεχνησ

ΤΗΣ λητωσ μησιακουλη

Νέα βουτιά του Greek Sale στο Λονδίνο w w w.r ep or ter.g r

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 109

Τζίφος η... παρουσία

μας στο

City! Στους ίδιους τοίχους, και ιδιοκτήτες επέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος των πινάκων από την κρίσιμη δημοπρασία. Πάνω από το 50% των έργων στα αζήτητα. Ήταν η χειρότερη δημοπρασία ελληνικής Αγοράς που έχει γίνει ποτέ στο Λονδίνο. Στο τελευταίο (ανοιξιάτικο) Greek Sale, που έγινε στην αίθουσα του οίκου Bonhams, τα περισσότερα έργα δεν κατάφεραν να έχουν την απαιτούμενη ζήτηση και γι’ αυτό δεν άλλαξαν χέρια. Σίγουρα οι πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις έχουν ρίξει αρκετό δηλητήριο στην ψυχολογία των συλλεκτών, αλλά από την άλλη, οι επενδυτές θεωρούν πως υπάρχει τεράστιο θέμα οργάνωσης, προώθησης και σωστού pricing.

Το έργο του Θεόδωρου Ράλλη “Japonaire”, που ξεκίνησε στις 6.000 και έπειτα τελικά πουλήθηκε προς 14.000 στερλίνες. –> litomissiakouli@reporter.gr

110 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

| ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΗΣ |

w w w.r ep or ter.g r

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 111

Το έργο του Συμεών Σαββίδη “Lady in Black” (λάδι σε καμβά, 45,5x36,5) που από τις 8.000 έφτασε τις 21.000 στερλίνες.

Ιδίως όταν δίνεται η ευκαιρία να παρελάσουν διαθέσιμα προς πώληση τα ελληνικά έργα στη δεύτερη μεγαλύτερη χρηματαγορά του κόσμου, όπου κατοικοεδρεύουν τεράστιες επιχειρηματικές δυνάμεις όπως το εφοπλιστικό και τραπεζικό λόμπι… Και τελικά η προσπάθεια να πηγαίνει στράφι. Στην τελευταία αναμέτρηση κατάφερε να πουληθεί το 46,3% σε όγκο, ενώ σε αξία καταγράφηκε ποσοστό πώλησης 63,7%. Το συνταρακτικό είναι ότι ο τζίρος που συγκεντρώθηκε, με το ζόρι άγγιξε το 1.470.000 στερλίνες. Αν σκεφτεί κανείς πως το ποσό αυτό αναλογεί με την τιμή πώλησης ενός μόνο πίνακα το 2008, τότε αντιλαμβάνεται πως ή τώρα η Αγορά δεν στέκει σωστά ή τότε.

Το κορυφαίο έργο της δημοπρασίας, το “Woman from Atalandi with red purse” (190x70) που έπιασε 240.000 στερλίνες.

Για να γίνουμε πιο σαφείς: Τον Νοέμβριο του ’08, ο πίνακας του Κωνσταντί-

νου Βολανάκη με τίτλο «Η απόβαση του Καραϊσκάκη στο Φάληρο» είχε αγοραστεί μέσω δημοπρασίας Greek Sale, στον οίκο Sotheby’s έναντι 1.400.000 στερλινών. Σήμερα, αυτό το νούμερο αντιστοιχεί στις πωλήσεις από όλα τα έργα (lots). Υποτίθεται ότι η επιλογή των έργων από την ομάδα του οίκου είναι η πιο σωστή. Γιατί δεν υπήρξαν αγοραστές για δύο έργα του Διαμαντή Διαμαντόπουλου με εκτιμήσεις 15.00020.000 και 40.000-50.000 στερλινών; Για τη θαλασσογραφία του Ιωάννη Αλταμούρα, “Junction in choppy seas” με τιμές 20.000 με 30.000 στερλίνες; Για το “Dry Garden”, του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα με τιμές εκτίμησης 25.000-35.000 στερλίνες; Ακόμη και για το έργο του Παύλου –που θεωρείται μία sure seller υπογραφή– δεν υπήρξαν προσφορές. Το έργο “Chaussettes” επέστρεψε απούλητο με τιμές 40.000-50.000 στερλίνες.

–> litomissiakouli@reporter.gr

112 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

w w w.r ep or ter.g r

| ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΗΣ |

«Αγρια» τραμπάλα στο local market

➔

Από την άλλη, εντελώς αντίθετη εικόνα σημείωσε η εικόνα της εγχώριας Αγοράς μετά την τελευταία αναμέτρηση της Vergos Auctions στο Ζάππειο Μέγαρο. Η δημοπρασία κατέγραψε ποσοστό 69% σε όγκο (by lot) ενώ ο τζίρος άγγιξε τα 485.334 ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος των έργων κινήθηκε στις πρώτες εκτιμήσεις ενώ κορυφαίο έργο βγήκε εκείνο του Pavlos, με τίτλο “Grand Champ” (200x300), το οποίο πουλήθηκε προς 82.600 ευρώ.

Κάτω από τις τιμές εκτίμησης Αρκετά έργα δεν έπιασαν τις προσδοκώμενες τιμές. Το έργο του Γκίκα “Bough and moon” από τις 40.000 με 60.000 στερλίνες, έπεσε στις 36.000. Το “Moon over wall” του ιδίου πήρε ένα χτύπημα για 95.000 στερλίνες, ενώ η πρώτη εκτίμηση ήταν στις 100.000 στερλίνες.

Από το City στην Αθήνα… ΑΠΟΥΛΗΤΟΙ!

Ο Τσαρούχης και οι άλλοι Άλλα έργα θεωρούνταν φαβορί, άλλο πήρε τη δόξα. Το έργο του Τσαρούχη “Woman from Atalandi with red purse” (190x70) έγινε το πιο ακριβό ελληνικό έργο στη δευτερογενή Αγορά για τη σεζόν. Η πρώτη του εκτίμηση για 65.000 στερλίνες τελικά ανέβηκε στις 240.000� Οι συναλλαγές που έριξαν χρώμα ήταν λίγες, αλλά δυνατές. Το έργο του Συμεών Σαββίδη “Lady in Black” (λάδι σε καμβά, 45,5x36,5) από τις 8.000 έφτασε τις 21.000 στερλίνες ενώ το έργο του Θεόδωρου Ράλλη “Japonaire” ξεκίνησε στις 6.000 και έπειτα από μάχη τριών ιδιωτών από το τηλέφωνο πουλήθηκε για 14.000 στερλίνες. Το έργο “Suddenly in the dark” (λάδι σε καμβά, 110x150εκ.), του Αλέξανδρου Αλεξανδράκη, είχε αρχική τιμή 18.000 στερλίνες, αλλά δύο πλειοδότες το ανέβασαν στις 50.000 στερλίνες.

w w w.r ep or ter.g r

Χωρίς αγοραστή έμεινε ο πίνακας του Ιωάννη Αλταμούρα “Junction in choppy seas” με τιμές εκτίμησης 20.000 με 30.000 στερλίνες. Το έργο του Γιάννη Γαϊτη, “Day to Day Life in Ios” έμεινε απούλητο. Είχε εκτιμηθεί μεταξύ 25.000 και 35.000 στερλινών.

*Η κα Λητώ Μησιακούλη είναι εξειδικευμένη δημοσιογράφος στις Εναλλακτικές Επενδύσεις και την Αγορά Τέχνης.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

| R E P O R T E R 113

| LAST PAGE | από τον Πάνο Τσαγκαράκη

«Μη τον παίρνετε από πίσω, πάρτε του μια πίπα»: Οι πιο σεξιστικές διαφημίσεις vintage… Οι διαφημίσεις vintage συνήθως μας φέρνουν στο μυαλό δημιουργικές προσφορές, τόσο για ξεχασμένες μάρκες –όπως π.χ. τις Lucky Strike– όσο και για ορισμένες από αυτές που ήταν μεγάλες κατά τη διάρκεια της χρυσής εποχής της διαφήμισης και παραμένουν πολύ μεγάλες και σήμερα. Στο τέλος της δεκαετίας του ’60 η ελληνική τηλεόραση έδειχνε μια διαφήμιση της πίπας TarGard, αν θυμάμαι καλά, με μια κυρία που κρατούσε ένα σταχτοδοχείο και ακολουθούσε έναν κύριο που κάπνιζε το τσιγάρο του, με το σλόγκαν «Μη τον παίρνετε από πίσω, πάρτε του μια πίπα». Οι διαφημίσεις που κυκλοφορούσαν εκείνη την εποχή ήταν αρκετά σεξιστικές. Βλέποντας σήμερα μερικές από αυτές τις διαφημίσεις, είμαι σίγουρος ότι οι υπεύθυνοι μάρκετινγκ εταιρειών όπως η Pillsbury και η General Electric, θα ένιωθαν πολύ άβολα από τις εξωφρενικά σεξιστικές διαφημίσεις που χρησιμοποιούσαν για να διαφημίσουν τα προϊόντα τους εκείνη την εποχή. Παρακάτω θα βρείτε μια επιλογή από τις πιο σεξιστικές διαφημίσεις της εποχής εκείνης, οι οποίες χρησιμοποιούν ξεπερασμένα (ελπίζουμε) στερεότυπα για τις γυναίκες, προβάλλοντας μεταξύ άλλων την πεποίθηση ότι για κάθε αγορά που κάνει μια γυναίκα έχει έναν άντρα στο μυαλό της. Δεν ισχυρίζομαι ότι οι σημερινές διαφημίσεις δεν χρησιμοποιούν

114 R E P O R T E R |

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

τον σεξισμό· αντιθέτως. Mια ματιά στην τηλεόραση θα σας πείσει. Αυτές οι διαφημίσεις θα σας δώσουν μια ιδέα για το πώς ήταν τα πράγματα τότε. Δεν ήταν απλώς κακές, ήταν προσβλητικές για τις γυναίκες. 1. Μία τουλάχιστον ατυχής διαφήμιση της Pitney Bowes. 2. General Electric: χτυπά διάνα εις διπλούν, τόσο ρατσιστικά όσο και σεξιστικά, 3. Η Jell-O δεν νομίζει ότι ο εγκέφαλος μιας γυναίκας μπορεί να αντιληφθεί την ιεραρχική δομή σε μια εταιρεία. 4. Kellogg’s: «Αυτή η γυναίκα ήταν ραντεβού μιας ημέρας αν και όλα θα διορθώνονταν αν μπορούσε να σταματήσει τη δυσκοιλιότητά της». 5. Listerine: «Η μόνη θεραπεία για τις γυναίκες αν δεν θέλουν να τους κλέψει τον άντρα κάποια άλλη κάτω από τη μύτη τους». 6. «Μπορείς να παραμείνεις παρθένα με Tampax;». 7. «Η Budweiser έχει ενθουσιάσει περισσότερους συζύγους από οποιοδήποτε άλλο ποτό». 8. Palmolive: «Ο Bob είναι τόσο περήφανος για μένα πάλι, από τότε που χρησιμοποιώ μόνο Palmolive». 9. Marlboro: «Τα πάντα για τα αγόρια…». 10. «Οι άντρες αγαπούν το Pillsbury, που βάζει τις γυναίκες στη θέση τους: στην κουζίνα…». 11. Τέλος η Hoover, είχε βρει έναν τρόπο ώστε οι γυναίκες να τα έχουν όλα…

w w w.r ep or ter.g r

Οι νέες πρωτοποριακές ιδέες winbank

που κάνουν το smartphone σου ακόµα πιο smart. winbank quick login για να κάνεις τις τραπεζικές συναλλαγές σου ακόµα πιο γρήγορα. Γιατί αρκεί ένας 4ψήφιος αριθµός για να έχεις πρόσβαση στο winbank mobile banking app. winbank mycard για να µην χάνεις καµία από τις προσφορές των καρτών σου. Γιατί ενηµερώνεσαι άµεσα µε ειδοποιήσεις στο smartwatch ή στο smartphone σου, µέσω geofencing, όταν πλησιάζεις σε κάποιο συνεργαζόµενο κατάστηµα.

quick login mycard

Η ΠΡΩΤΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α

winbank.gr