Reporter by Premium Nautiliaka

ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΠΆΝΟΣ ΤΣΑΚΛΌΓΛΟΥ: ΑΝ ΑΡΧΊΣΟΥΜΕ ΠΆΛΙ ΤΑ ΤΣΆΜΙΚΑ ΟΙ ΑΓΟΡΈΣ ΘΑ ΜΑΣ ΤΙΜΩΡΉΣΟΥΝ ΑΜΕΊΛΙΚΤΑ

INSIDE INFORMATION MAGAZINE

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ΜΑΘΑΊΝΩ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΓΛΏΣΣΑ ΜΕ ΈΝΑ… APP

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΊ ΧΏΡΟΙ & ΜΟΥΣΕΊΑ: ΑΝΟΣΊΑ ΣΕ ΘΕΣΜΟΎΣ & ΜΝΗΜΌΝΙΑ

ΜΉΠΩΣ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΕΊΝΑΙ (ΠΆΛΙ) ΕΔΏ;

ΜΙΧΆΛΗΣ ΣΑΚΈΛΛΗΣ

ΚΛΕΙΔΊ Η ΑΚΤΟΠΛΟΐΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΊ ΜΕ ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΘΈΜΑ ΚΑΙ ΜΕΤΆ ΣΤΑ ΠΕΡΊΠΤΕΡΑ ΜΕ ΤΙΜΉ 3,50 ΕΥΡΏ

771792 793005 9

ISSN 1792-7935

ΑΛΥΣΊΔΕΣ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΊΟΥ ΠΟΥ ΈΚΛΕΙΣΑΝ ΣΤΑ ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΆ ΧΡΌΝΙΑ

ΠΡΟΣΩΠΙΚΆ ΔΕΔΟΜΈΝΑ: ΈΝΑ ΝΈΟ “ΝΌΜΙΣΜΑ” ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ TΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ:

To Μέλλον σήμερα ώς... Παρελθόν

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| REPORTER | 5

106

14 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

68 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Ο Πάνος Τσακλόγλου στο Reporter : «Αν αρχίσουμε πάλι τα τσάμικα οι αγορές θα μας τιμωρήσουν αμείλικτα»

20 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Ο καθηγητής Γιάννης Κοντογιάννης «θέτει όρια» στην Τεχνητή Νοημοσύνη

28 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Μήπως το ΠΑΣΟΚ είναι (πάλι) εδώ;

36 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Οι ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις που αλλάζουν το τοπίο του yachting

50 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Γιώργος Δρακόπουλος: Τα σημεία– κλειδιά για την προσέλκυση Κινέζων τουριστών

Κρι Κρι: Από τις Σέρρες στην ελίτ της Ευρώπης

Γνώμη 08 | ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

74 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Aegean Airlines: Κλειδώνει ρόλο στην Εγγύς Ανατολή

Φυγή προς τα Εμπρός

78 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

10 | ΓΙΏΡΓΟΣ ΠΡΟΚΟΠΆΚΗΣ

6 αλυσίδες λιανεμπορίου που έκλεισαν στα μνημονιακά χρόνια

Στρατηγική ήττα της Ελλάδας η Folli Follie

12 | ANEΣΤΗΣ ΝΤΟΚΑΣ 1 εργαζόμενος προς 1 συνταξιούχο. Μία πικρή αλήθεια που δεν θέλουμε να αντιληφθούμε

80 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Η Costa Navarino κάνει τη Μεσσηνία παγκόσμιο προορισμό γκολφ

88 ΜΟΥΣΕΊΑ

56 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία: Ανοσία σε θεσμούς και μνημόνια

Προσωπικά δεδομένα: Έ να νέο “νόμισμα” για τις επιχειρήσεις

98 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

62 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

Μαθαίνω την ελληνική γλώσσα με ένα… app

Άκης Σκέρτσος: Μεταρρυθμιστικό big bang για αναστροφή της πληθυσμιακής γήρανσης και του Brain drain

66 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Χρήστος Χαρπαντίδης: Βάζουμε την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη της καινοτομίας

Το περιοδικό REPORTER Inside Information Magazine είναι η έντυπη έκδοση του οικονομικού & πολιτικού site

www.rep orter.gr

102 ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ Μιχάλης Σακέλλης: Κλειδί η ακτοπλοΐα για την ανάπτυξη της χώρας

106 ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑ Η μεγάλη χαμένη ευκαιρία της κρουαζιέρας

w w w.re porter.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

| REPORTER | 7

ταυτότητα REPORTER 2018

INSIDE INFORMATION MAGAZINE ΕΙΔΙΚΗ ΈΚΔΟΣΗ ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ΕΚΔΌΤΗΣ

Γρηγόρης Νικολόπουλος ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Ανέστης Ντόκας

DESIGNER Μαριάννα Δεσποτοπούλου

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΉ ΟΜΆΔΑ Γιώργος Αλεξάκης, Χάρης Αποστολόπουλος, Βύρων Ζάννος, Παναγιώτης Ζαΐμης, Μαριλένα Καραβασίλογλου, Ντίνος Κουτσολιούτσος, Άγγελος Κωβαίος, Mαρία Μιχάλη, Σπύρος Πολυχρονόπουλος, Απόστολος Σκουμπούρης, Ελένη Στεργίου Πάνος Τσαγκαράκης

ΙΔΙΟΚΤΗΣΊΑ ΣΕΛΑΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ

ΥΠΕΎΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΌΜΟ

Αναστασία Γιαννέλου

Γρηγόρης Β. Νικολόπουλος

ADVERTISING

ΔΙΕΥΘΎΝΤΡΙΑ ΕΚΔΌΣΕΩΝ

Κατερίνα Γαϊτάνη

Μαριάννα Δεσποτοπούλου

ΛΟΓΙΣΤΉΡΙΟ

ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΌΣΕΩΝ

Μιχάλης Μαγκαφάς

Βασίλης Νικολόπουλος

ΕΚΤΥΠΩΣΗ Diamond print A.E. τηλ: 210 5552250-1, fax: 210 5551428 Σελάνα Α.Ε.: Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10679, τηλ: 2103318411, fax: 2103318408, e-mail: info@selana.gr

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| REPORTER | 9

Editorial

Ενώ η ανθρωπότητα έχει ήδη μπεί σε μια νέα εποχή η οποία διαφέρει ριζικά από όλες τις φάσεις του παγκόσμιου πολιτισμού που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, η χώρα μας δυστυχώς είναι εντελώς ανίκανη να ακολουθήσει τις εξελίξεις. Παραμένουμε κολλημένοι σε νοοτροπίες, πολιτικές και αντιλήψεις περασμένων αιώνων. Το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για αυτή την οπισθοδρομιή νοοτροπία, την έχει ασφαλώς ο πολιτικός κόσμος και δευτερευόντως οι άλλες ηγεσίες του τόπου, οι ηγέτες του Πολιτισμού , της Παιδείας, των Επιστημών και της Οικονομίας. Η πολιτική ηγεσία, δέσμια των κομματικών μηχανισμών, της ψηφοθηρίας και των πελατειακών σχέσεων επιμένουν στον λαικισμό, στα ψέμματα, στις μεγάλες ιδέες που είναι αδύνατον πλέον να υλοποιηθούν. Δημιουργούν εχθρούς εντός και εκτός των τειχών, κραυγάζουν στα τηλεοπτικά κανάλια, δίνουν σόου επιπέδου Καραγκιόζη (βλέπε γραβάτες), είναι αδύνατον να σχεδιάσουν μια αναπτυξιακή πολιτική, να προσελκύσουν ξένους επενδυτές, να εξορθολογήσουν τους φόρους, να μειώσουν τη γραφειοκρατία και τη διαπλοκή της Δημόσιας Διοίκησης με τους πολίτες. Οι συνθήκες που δημιουργήθηκαν επί Τουρκοκρατίας η λειτουργία του κράτους με το ρουσφέτι, με το μπαχτσίσι, με τους νόμους που δεν εφαρμόζονται και δεν ισχύουν για όλους, κρατάνε τη χώρα σε ένα τριτοκοσμικό επίπεδο και αυτή θα είναι η καταδίκη μας. Θα είναι η καταδίκη μας διότι ο κόσμος αλλάζει τόσο πολύ μέσω της Τεχνολογίας, που είναι αδύνατη η επιβίωση αν δεν εγκαταλειφθούν αυτά τα παλιά μοντέλα. Πώς θα επιβιώσει μια κλειστή οικονο-

10 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ΦΥΓΉ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΜΠΡΌΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

μία σε ένα παγκοσμιοποιημένο σύστημα; Πώς θα επιβιώσει μια χώρα που το εκπαιδευτικό της σύστημα αγνοεί τις τεχνολογικές και κοινωνικές εξελίξεις που φέρνει η Τεχνητή Νοημοσύνη και η Ρομποτική; Τι δουλειές θα κάνουν οι νέοι μας στο μέλλον, πώς θα λειτουργεί η Δημοκρατία σε μια χώρα χωρίς Ανεξάρτητους Θεσμούς; Πώς θα γίνουν ανταγωνιστικές οι επιχειρήσεις όταν η τοπική (εθνική) κυβέρνηση τους βάζει εμπόδια που δεν αντιμετωπίζει κανείς από τους διεθνείς ανταγωνιστές μας; Το τεύχος αυτό του Reporter Magazine τοποθετεί τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η χώρα και αναζητεί λύσεις μέσω του reportage. Δυστυχώς όμως λύσεις δεν υπάρχουν αν δεν αλλάξουν στάση απέναντι στα προβλήματα οι ηγεσίες του τόπου. Η διαρκής κοροιδία των πολιτών, η τροφοδότηση τους με ψευδοδιλήμματα, η παραπλάνηση που συστηματικά σκείται από τα κομματικά κέντρα εξουσίας, η παρελκυστική πεποίθηση ότι επιστρέφοντας στο παρελθόν θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήαμτα του μέλλοντος, δεν διασφαλίζουν ούτε την ευημερία, ούτε καν την επιβίωση της χώρας, Αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους, πολίτες και ηγεσία, είναι οτι για να επιβιώσουμε και να διεκδικήσουμε καλύτερες μέρες πρέπει να φύγουμε προς τα Εμπρός και όχι προς τα Πίσω. Το Μέλλον είναι εδώ Σήμερα και εμείς κοιτάζουμε μονίμως στο Παρελθόν. Η “Φυγή προς τα Εμπρός” που έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου όταν ζοριζόταν από τα τρέχοντα προβλήματα, είναι σήμερα η μοναδική μας επιλογή. Και ο πολιτικός κόσμος πρέπει να απελευθερώσει τους πολίτες από τα δεσμά του παρελθόντος για να μπορέσουμε να σταθούμε ξανά με αξιοπρέπεια στα πόδια μας.

w w w.re porter.gr

Γνώμη

Η υπόθεση Folli Follie εξελίσσεται σε στρατηγική ήττα της Ελλάδας, στην προσπάθεια (αν κάνει κανείς όποια προσπάθεια) ανάκαμψης. Μια μικρή εταιρεία από την χρεοκοπημένη Ελλάδα γίνεται πολυεθνική με καλές επιχειρηματικές επιλογές, επιτυχημένη στρατηγική και εξωστρέφεια. Με πόδι μάλιστα στην Ασία. Αυτό τελειώνει! Δυστυχώς, το πρόβλημα ΔΕΝ είναι με την συγκεκριμένη εταιρεία. Είναι πρόβλημα της ελληνικής χρηματαγοράς (χρηματιστήριο και εποπτεία). Η ανεπαρκής εποπτεία της εισηγμένης χρεώνεται υποχρεωτικά στον "Έλληνα επόπτη" - αυτόν βλέπουν οι διεθνείς επενδυτές. Έντιμοι και πονηροί επιχειρηματίες, θεσμικοί και χειραγωγοί, πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν. Οι οργανωμένες αγορές έχουν αξιοπιστία μόνον όταν αποδεικνύουν καθημερινά πως κάνουν ό,τι πρέπει για να προστατεύουν τους επενδυτές από τις πονηριές και διατηρούν πάντα αποτελεσματικό μηχανισμό αποκάλυψης της τιμής μετοχής. Έτσι είναι το καθαρό πλαίσιο. Η ελληνική χρηματαγορά δεν μπορεί να εγγυηθεί τη διαφάνεια στους επενδυτές! Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το δίκιο - στην εταιρεία; στο επιθετικό fund; κάπου στη μέση; Θα πάρει πολύ καιρό - χρόνια ενδεχομένως - να ξεκαθαρίσει. Οπότε, η οργανωμένη αγορά πρέπει να λειτουργεί, έχοντας την εμπιστοσύνη των επενδυτών για την καθαρότητα του παιγνιδιού. Ακριβώς ό,τι δεν έγινε εν προκειμένω. Τι διδασκόμαστε από την εμπειρία: 1. Οι θέσεις ευθύνης έχουν ευθύνες. Το να βάζεις έναν τριαλαρά-τριαλαρό ΠΑΣΟΚο τρίτης διαλογής, ο οποίος δεν κατόρθωσε να χωθεί κάπου τα χρόνια ισχύος του ΠΑΣΟΚ και τώρα έχει και σωφέρ, δουλεύει μόνο σε συνθήκες ηρεμίας νεκροταφείου. 2. Η χρηματαγορά δεν είναι ένα παιχνιδάκι για αλογομούρηδες. Οφείλει να είναι θωρακισμένη, θεσμικά. 3. Δεν γίνεται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την αποφυγή των χειρότερων και μεί-

12 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΉΤΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ Η FOLLI FOLLIE ΓΙΏΡΓΟΣ ΠΡΟΚΟΠΆΚΗΣ

ωσης των κραδασμών να μετέχουν δύο (τουλάχιστον) εκτελεστικοί βραχίονες της εποχής 1998-2000. Τότε ήταν άλλη (θεσμικά) η κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και Χρηματιστηρίου. 4. Δεν μπορεί στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την εκτόνωση να μετέχουν εκπρόσωποι συγκρουομένων συμφερόντων. Η πλατφόρμαχρηματιστήριο είναι υπό την εποπτεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και ο Πρόεδρος του εποπτευομένου μετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο του επόπτη. 5. Αυτό που έχει σημασία είναι η τήρηση διαδικασιών και προστασία διαφάνειας Αν η κυβέρνηση καταλαβαίνει τι γίνεται και τι επιπτώσεις έχει αυτή η υπόθεση για την Ελλάδα, ακόμη και για τη δική της επικοινωνιακή "καθαρή έξοδο", πρέπει: 1. Να αντικαταστήσει άμεσα (χτες δηλαδή) τους τρεις τουλάχιστον της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Πρόεδρο και δύο Αντιπροέδρους, με σοβαρούς ανθρώπους, που να είναι σαν τη γυναίκα του Καίσαρα - όχι μόνο τίμιοι αλλά να φαίνονται κι όλας. Προφανώς να ξέρουν τι τους γίνεται, όχι να σαλιαρίζουν για τον σωφέρ και τη θέση. 2. Να προχωρήσει κατεπειγόντως σε αλλαγές (μικρές) στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της χρηματαγοράς. Μπορεί κάλλιστα να μεταφράσει κανονιστικά πλαίσια από χώρα πολιτισμένη της Δύσης. Η εποπτεία από τη λειτουργία της αγοράς πρέπει να χωρίζεται από Σινικό Τείχος. 3. Να προσλάβει άμεσα σοβαρό οίκο του εξωτερικού (ή και να ζητήσει τη βοήθεια με επίσημο τρόπο των εποπτικών αρχών χώρας της Ευρωζώνης - ώριμης και "συγγενούς", όπως Γερμανία, Ολλανδία, Γαλλία) να συνδράμει επί μερικούς μήνες τη νέα διοίκηση της Κεφαλαιαγοράς. Γνώμη μου είναι πως το διακύβευμα αυτών των ημερών είναι τεράστιο. Εάν ως χώρα προσβλέπουμε σε κάποια φάση στο ορατό μέλλον σε ξένες επενδύσεις, σε επιχειρηματική έκρηξη, σε ανάπτυξη πάνω από τα αναιμικά 1%-2%, η χρηματαγορά δεν μπορεί παρά να είναι ένας από τους παράγοντες. Δεν είναι μόνο η αλογομουριά - με κανόνες και αυτή ελέγχεται.

w w w.re porter.gr

Γνώμη

Οι μόνιμοι κάτοικοι της Ελλάδας σύμφωνα με τα επίσημα και πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ την 1η Ιανουαρίου 2017 ανέρχονταν σε 10.768.193 ανθρώπους.

Οι εργαζόμενοι έστω και με υποτυπώδεις αμοιβές λόγω της μαύρης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα (μισθωτοί, αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες κλπ) και το Δημόσιο φθάνουν τα 3,6 εκατομμύρια ανθρώπους. Απομένουν 7.168.193 κάτοικοι της χώρας που δεν εργάζονται, δεν παράγουν δεν προσφέρουν τίποτα στο ΑΕΠ της χώρας και εξαρτώνται από τα 3,6 εκατομμύρια των εργαζομένων που λαμβάνουν μισθό. Από το σύνολο των 7.168.193 κατοίκων, οι συνταξιούχοι φθάνουν τα 2,8 εκατομμύρια όπως αναφέρεται στα επίσημα στοιχεία του ΕΦΚΑ(Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης) στον οποίο έχουν υπαχθεί πλέον όλα τα κύρια ταμεία ασφάλισης. Επίσης 2 εκατ. είναι παιδιά, φοιτητές και αργόσχολοι που προφανώς είτε είχαν και βρήκαν εισοδήματα για να ξοδεύουν είτε αρνούνται είτε δεν προσπάθησαν ποτέ να εργαστούν στη ζωή τους. Ο επίσημος αριθμός των ανέργων στις αρχές του 2018 έφθανε σχεδόν το 1 εκατ. άτομα(980.000) με σαφή αποκλιμάκωση το α’ τρίμηνο του 2018 λόγω της τουριστικής περιόδου που φέτος ειδικά έχει ξεκινήσει πολύ νωρίς αφού η χώρα οδεύει για Τρίτη συνεχή χρονιά σε νέο ρεκόρ τουριστικών αφίξεων που θα ξεπεράσει τους 32 εκατ. επισκέπτες. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι κάθε εργαζόμενος σ αυτή τη χώρα που λαμβάνει έστω και το χαμηλότερο μισθό πρέπει με τη δουλειά του να συντηρεί τον εαυτό του και άλλους 2 συμπατριώτες του που δεν εργάζονται με τα νούμερα αυτά να επιδεινώ-

14 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

1 ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΣ ΠΡΟΣ 1 ΣΥΝΤΑΞΙΟΎΧΟ. ΜΊΑ ΠΙΚΡΉ ΑΛΉΘΕΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΘΈΛΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΤΙΛΗΦΘΟΎΜΕ ANEΣΤΗΣ ΝΤΟΚΑΣ

νονται καθημερινά λόγω των ευέλικτων μορφών εργασίας που επικρατούν πλέον στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους είναι 1,28 προς 1. Ωστόσο, αν λάβει κανείς υπόψιν του το γεγονός ότι τουλάχιστον 400.000 ασφαλισμένοι στον ιδιωτικό τομέα αδυνατούν και δεν καταβάλλουν στον ΕΦΚΑ ασφαλιστικές εισφορές τότε η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους περιορίζεται στο 1 προς 1. Από τα ίδια στοιχεία του ΕΦΚΑ προκύπτει επίσης ότι η αναλογία μισθωτών του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα προς συνταξιούχους τέως μισθωτούς είναι 1,5 προς 1 ,ενώ η αναλογία των μη μισθωτών εργαζόμενων(έμποροι, βιοτέχνες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, κτηνοτρόφοι κλπ) προς συνταξιούχους τέως μη μισθωτούς είναι ακόμη χαμηλότερη και φτάνει το 1,2 προς 1. Μετά από τα παραπάνω τι είναι αυτό που δεν καταλαβαίνουμε; Θέλει ακόμη πιο λεπτομερή ανάλυση για να αντιληφθούμε ότι θα πρέπει να ξαναγραφεί νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο ή ότι όλοι οι σημερινοί ενεργοί εργαζόμενοι έχουν χάσει κάθε προοπτική να λάβουν σύνταξη με βάση τις εισφορές που έχουν δώσει και θα περιορισθούν στην Εθνική σύνταξη των 385 ευρώ; Γι αυτό μία είναι η λύση όπως λένε χαριτολογώντας στις πρωϊνές τηλεοπτικές εκπομπές: δώστε συντάξεις με τη γέννηση κάθε κατοίκου αυτής της χώρας για να μην έχει άγχος στην συνέχεια της ζωής του και να αναζητεί λύσεις για να εξέλθει νωρίτερα από το εργασιακό του βίο αφού δεν υπάρχει σωτηρία…

w w w.re porter.gr

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ∆ΑΝΕΙΑ

Όταν έχεις δική σου επιχείρηση, τη βλέπεις σαν παιδί σου. Γι’ αυτό, σε βοηθάµε να τη φροντίσεις και να τη µεγαλώσεις, µέσα από µια ευρεία γκάµα δανειακών προϊόντων. Στην Τράπεζα Πειραιώς, αναγνωρίζουµε τις προκλήσεις που αντιµετωπίζει η επιχείρησή σου, τόσο στην καθηµερινή λειτουργία της όσο και στην ανάπτυξή της. Γι’ αυτό, σε στηρίζουµε, παρέχοντάς σου: • Σύγχρονα χρηµατοδοτικά εργαλεία • Χρηµατοδότηση µέσω αναπτυξιακών φορέων • ∆άνεια κεφαλαίου κίνησης Έλα σήµερα σε ένα κατάστηµα της Τράπεζας Πειραιώς και ενηµερώσου από τους εξειδικευµένους συνεργάτες µας. Μάθε περισσότερα στο 18 28 38 και στο www.piraeusbank.gr/epaggelmatikadaneia

16 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018 ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

w w w.re porter.gr

Οικονομία

Ο ΠΆΝΟΣ ΤΣΑΚΛΌΓΛΟΥ ΣΤΟ REPORTER

<< ΑΝ

ΑΡΧΊΣΟΥΜΕ ΠΆΛΙ ΤΑ ΤΣΆΜΙΚΑ ΟΙ ΑΓΟΡΈΣ ΘΑ ΜΑΣ ΤΙΜΩΡΉΣΟΥΝ ΑΜΕΊΛΙΚΤΑ >> ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΣΠΎΡΟ ΠΟΛΥΧΡΟΝΌΠΟΥΛΟ

ΈΠΕΙΤΑ ΑΠΌ 8 ΧΡΌΝΙΑ ΠΕΡΙΠΈΤΕΙΑΣ, Η ΕΛΛΆΔΑ ΟΛΟΚΛΗΡΏΝΕΙ ΤΟ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΉΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΉΣ. ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΑ, ΤΟ ΤΡΊΤΟ ΠΟΥ ΧΡΕΙΆΣΤΗΚΕ ΓΙΑ ΝΑ ΠΆΡΕΙ ΤΟ ΠΡΆΣΙΝΟ ΦΩΣ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΘΕΣΜΟΎΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΠΌΜΕΝΟ ΒΉΜΑ. ΜΠΉΚΑΜΕ ΠΡΏΤΟΙ ΣΕ ΜΝΗΜΌΝΙΟ, ΒΓΑΊΝΟΥΜΕ ΤΕΛΕΥΤΑΊΟΙ. ΑΣ ΕΊΝΑΙ…

w w w.re porter.gr

Είμαστε πραγματικά, όμως, έτοιμοι; Ποιοι κίνδυνοι υπάρχουν; Καλύτερη η προληπτική γραμμή ή το «μαξιλάρι»; Τι αλλάζει στη ζωή των Ελλήνων πολιτών από τις 21 Αυγούστου κι έπειτα; Υπάρχουν πραγματικά δυνατότητες για… στροφή στην πολιτική και ποιο είναι τελικά το «κλειδί» για μία καλή πορεία της ελληνικής οικονομίας στη μεταμνημοιακή εποχή; Το Reporter απαντά στις παραπάνω ερωτήσεις, παρουσιάζοντας μία άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον Πάνο Τσακλόγου. Έναν από τους λίγους ανθρώπους στην Ελλάδα που έχει ζήσει την κρίση τρισυπόστατα. Ως απλός Έλληνας πολίτης που ζει και εργάζεται σε μία χώρα σε περίοδο κρίσης, σαν οικονομολόγος καθηγητής Πανεπιστημίου, που αναλύει επιστημονικά τα δεδομένα, αλλά και σαν «κομμάτι» της διαπραγμάτευσης, συμμετέχοντας σε αυτές για μία περίοδο. - Με βάση την εμπειρία σας και την εικόνα που έχετε από τις υπόλοιπες χώρες που ολοκλήρωσαν τα προηγούμενα χρόνια τα προγράμματά, πόσο… χαλαρή ή σκληρή περιμένετε τη μεταμνημονιακή επιτροπεία; «Η εμπειρία των άλλων χωρών είναι πολύ διαφορετική από αυτήν της Ελλάδας. Οι άλλες χώρες βγήκαν από τα προγράμματά τους επιτυγχάνοντας ρυθμούς ανάπτυξης πολύ υψηλότερους από αυτούς που προέβλεπαν η Κομισιόν, οι διεθνείς οίκοι και το ΔΝΤ. Στην περίπτωση της Ελ-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 17

Οικονομία

λάδας αυτό δεν ισχύει. Έχουμε διαρκώς αναθεωρήσεις προς τα κάτω. Αυτή είναι σημαντική διαφορά.

Οι άλλες χώρες καβάλησαν το κύμα, καθώς το διεθνές περιβάλλον την τριετία 20152017 ήταν εξαιρετικά ευνοϊκό. Υπήρχε άφθονη ρευστότητα, ανάπτυξη σε κάθε γωνιά του πλανήτη, χαμηλές τιμές πετρελαίου, το ευρώ ήταν αδύναμο. Αυτό έδωσε ώθηση σε Πορτογαλία, Ιρλανδία, Κύπρο αλλά και Ισπανία, που και αυτή ουσιαστικά ήταν σε πρόγραμμα. Δυστυχώς, η Ελλάδα θα προσπαθήσει να ξαναβγεί στις αγορές τη στιγμή που όλα τα παραπάνω αντιστρέφονται. Η τιμή του πετρελαίου έχει ανέβει, η ποσοτική χαλάρωση περιορίζεται. Δεν έχουμε τη χρονική συγκυρία σύμμαχό μας». Συνεπώς πώς θα περιγράφατε τη μεταμνημονιακή επιτροπεία που μας περιμένει; «Η κυβέρνηση έχει προνομοθετήσει μέτρα για τα επόμενα χρόνια. Έχει δεσμευθεί σε μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα, τα οποία είναι πιθανό να συνδεθούν με μέτρα απομείωσης του χρέους. Ό,τι δεν καταφέρουμε να το εφαρμόσουμε

18 | R E P O R T E R |

άμεσα, θα πάει για αργότερα και θα συνδέεται με το χρέος για να έχουμε και κίνητρο να το υλοποιήσουμε. Παράλληλα, θα έχουμε συχνά-πυκνά επισκέψεις από την τρόικα, δηλαδή τέσσερις φορές το χρόνο, αντί για δύο που είχαν οι άλλες χώρες που ήταν σε πρόγραμμα. Για να είμαστε βέβαια απολύτως ειλικρινείς αυτό είναι ουσιαστικά ένα νέο μνημόνιο. Η μόνη διαφορά είναι ότι δεν θα έχουμε τη φθηνή χρηματοδότηση που είχαμε αυτά τα χρόνια μέσω των μνημονίων». Ρίσκο ή σωστή η επιλογή της κυβέρνησης να μη ζητήσει πιστοληπτική γραμμή στήριξης; Είναι οι αγορές έτοιμες να στηρίξουν επαρκώς την Ελλάδα; «Το να μην μπεις σε πρόγραμμα προληπτικής γραμμής πίστωσης έχει προβλήματα, έχει και θετικά. Θα μπορούσε, όμως, κάποιος να πει ότι από τον Αύγουστο θα έχουμε όλες τις υποχρεώσεις, χωρίς να έχουμε κάποιο πλεονέκτημα. Από την άλλη πλευρά και προληπτική γραμμή να επιλέγαμε, δεν θα μπορούσαμε να την έχουμε για πάντα. Ουσιαστικά θα τη χρειαζόμασταν περισσότερο για ασφάλεια το πρώτο κρίσιμο διάστημα που θα βγούμε στις αγορές. - Η κυβέρνηση επιλέγει, πάντως «καθαρή έξοδο». Επιθυμεί να δείξει πως θέλουμε και μπορούμε να τα καταφέρουμε μόνοι μας. Να στείλει το μήνυμα ότι μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας. Δεν ακούγεται λάθος. Από την άλλη, αν οι αγορές δεν το εκτιμήσουν αρκετά αυτό, τότε τι κάνεις;

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

Η κυβέρνηση απαντά σε αυτό το ερώτημα με το «μαξιλάρι». Ωστόσο, πρέπει να σημειώσουμε πως είναι μεν καλό να υπάρχει, αλλά το ιδεώδες είναι να μην το ακουμπήσουμε καθόλου. Αν το ακουμπήσουμε, οι αγορές ίσως θεωρήσουν πως δεν μπορούμε τελικά να τα καταφέρουμε μόνοι μας. Εκτιμώ πάντως πως η επιλογή του «μαξιλαριού» αντί της προληπτικής γραμμής, δεν είναι τελικά και τόσο ελληνική, αλλά αποτελεί επιλογή των θεσμών. Η προληπτική γραμμή είναι είδος προγράμματος και πρέπει να περάσει από τα κοινοβούλια τους, τα οποία δεν θέλουν να ακούσουν για Ελλάδα. Δεν θα με εξέπληττε καθόλου λοιπόν, αν η συμφωνία για «καθαρή» έξοδο ανάμεσα σε Ελλάδα και θεσμούς υπάρχει από πολύ πολύ νωρίτερα».

ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΜΕΙΏΣΟΥΜΕ ΚΑΤΑΝΆΛΩΣΗ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΩΓΈΣ ΚΑΙ ΝΑ ΑΥΞΉΣΟΥΜΕ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΈΣ. ΈΤΣΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΊ Η ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΉ ΜΗΧΑΝΉ

- Πως χτίζεται, όμως, το «μαξιλάρι» ασφαλείας και κατά πόσο επηρεάζει την οικονομία το… χτίσιμο; «Το «μαξιλάρι» χτίζεται με τρεις τρόπους. Ο ένας είναι τα χρήματα που θα περισσέψουν από το τρίτο πρόγραμμα, επειδή χρειάστηκαν πολύ λιγότερα από πόσα είχαν προϋπολογισθεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Ο δεύτερος, είναι τα χρήματα που μέχρι τον Αύγουστο εμείς καταφέρουμε να μαζέψουμε από τις αγορές. Όπως κάναμε με το νέο 7ετές πρόσφατα. Η τρίτη πηγή είναι τα υπερπλεονάσματα. Το μεγαλύτερο μέρος τους κατευθύνεται στην ΤΤΕ με σκοπό την αποπληρωμή χρέους. Βέβαια, τα υπερπλεονάσματα έχουν στεγνώσει την ελληνική αγορά. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Εθνικής Τράπεζας, ο ρυθμός ανάπτυξης πέρυσι ήταν ο μισός από αυτόν που θα μπορούσε να είναι εξαιτίας των υπερπλεονασμάτων. Αυτή ήταν βέβαια μία συνειδητή επιλογή της κυβέρνησης, πρώτον για το «μαξιλάρι» και δεύτερον για να μοιράσει κοινωνικό μέρισμα. - Τελικά, η ζωή των πολιτών θα είναι καλύτερη μετά τις 21 Αυγούστου; «Στις 21 Αυγούστου δεν θα συμβεί απολύτως τίποτα. Οι αγορές είναι πάντα μπροστά από τα γεγονότα. Τα ελληνικά ομόλογα θα έχουν αφομοιώσει όλα τα θετικά μηνύματα της εξόδου πολύ νωρίτερα και τον Αύγουστο δεν θα πρέπει να περιμένουμε κάποια σημαντική αλλαγή της εικόνας τους. Μέχρι το τέλος Αυγούστου οι αγορές θα έχουν ενσωματώσει στις τιμές των ομολό-

w w w.re porter.gr

Οικονομία

γων όλες τους τις «σκέψεις» για την πορεία της Ελλάδας. Δυστυχώς, πάντως η ελληνική οικονομία δεν δείχνει τη δυναμική των άλλων χωρών που ήταν σε πρόγραμμα. Είναι και η χειροτέρευση της διεθνούς συγκυρίας που αναφέρθηκε προηγουμένως, η οποία δεν βοηθά. Μην ξεχνάμε, όμως, πως οι αγορές έχουν το «κακό συνήθειο» να χτυπούν τους πιο ευάλωτους και αδύναμους». - Πότε «βλέπετε» εκλογές; «Θεσμικά μία κυβέρνηση εκλέγεται για να ολοκληρώσει την τετραετία. Από την άλλη μεριά οι παρατεταμένες προεκλογικές περίοδοι που έχουμε στην Ελλάδα δεν κάνουν καλό. Πόσο μάλλον τώρα που έχουμε μπροστά μας τρεις εκλογικές αναμετρήσεις . Αυτό το κλίμα μπορεί να αρχίσει να ταλανίζει την οικονομία. Επιπρόσθετα, πραγματικά μπαίνουμε σε μία καινούρια περίοδο, που κάποιος θα μπορούσε να πει ότι ο ελληνικός λαός πρέπει να αποφασίσει ποιος θα τη διαχειριστεί. Προσωπική μου άποψη είναι ότι πρέπει να γίνουν εκλογές επειδή η παρούσα κυβέρνηση δεν μπορεί να μας πάει στο επόμενο στάδιο που έχει ανάγκη η χώρα. Λογικά, ίσως να είναι δύσκολο η κυβέρνηση να κάνει εκλογές μετά τον Ιανουάριο του 2019 που θα εφαρμοστούν οι περικοπές στις συντάξεις. Θα μπορούσε έτσι κανείς να πει πως το φθινόπωρο ίσως να γίνουν εκλογές. Πολλές κυβερνήσεις όμως, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά παγκοσμίως, όταν δημοσκοπικά δεν πάνε καλά, εκτιμούν

20 | R E P O R T E R |

ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΊΣΕΙΣ ΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΊΑ, ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΊΣΕΙΣ ΤΙΣ ΔΑΠΆΝΕΣ

πως κάποια στιγμή θα το γυρίσουν το παιχνίδι. Ίσως λοιπόν και αυτή η κυβέρνηση να θελήσει να παρατείνει την παρουσία της, ελπίζοντας πως θα αναστρέψει το εις βάρος της κλίμα». - Θεωρείτε πως η παρούσα κυβέρνηση ή η επόμενη, θα έχει δυνατότητα επαναδιαπραγμάτευσης σε επιμέρους σημεία της συμφωνίας, όπως πχ οι περικοπές στις συντάξεις ή τα πλεονάσματα; «Μου φαίνεται πολύ δύσκολο οι θεσμοί να επιτρέψουν στην Ελλάδα να πάρει πίσω κάποια από τα μέτρα που έχει ψηφίσει. Αν γίνει κάτι τέτοιο πάει να πει ότι κύκλοι στην Ευρώπη εκτιμούν ότι η σημερινή κυβέρνηση τα έχει δώσει όλα και πρέπει να παραμείνει κι’ άλλο στην εξουσία. Δεν νομίζω όμως πως υπάρχει σοβαρή περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο. Ακόμα και οι αρμόδιοι υπουργοί στην Ελλάδα, δηλαδή στο υπουργείο Οικονομικών, λένε πως «ό,τι συμφωνήσαμε, συμφωνήσαμε». Δεν αλλάζει αυτό…» - Υπάρχουν γενικότερα περιθώρια αλλαγής πολιτικής για την παρούσα ή μία ενδεχόμενη νέα κυβέρνηση; «Εκτιμώ ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι πολύ δύσκολα θα αλλάξουν. Οι συζητήσεις για το χρέος μπορεί να επηρεάσουν τα απαιτούμενα πρωτογενή πλεονάσματα μετά την πενταετία. Για να πετύχεις λοιπόν πλεονάσματα 3,5% τα επόμενα

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

πέντε χρόνια απαιτείται ένα συγκεκριμένο μίγμα φορολογίας και δαπανών. Για να περιορίσεις τη φορολογία, πρέπει να περιορίσεις τις δαπάνες. Εκτός από αυτόν τον τρόπο, μείωση της φορολογίας μπορεί να γίνει αν υπάρξει ένα ντεμαράζ στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Για κάθε μονάδα που αυξάνεται το ΑΕΠ περίπου μισή μονάδα γυρνάει στο κράτος. Αν λοιπόν δεν αυξάνεις τις δαπάνες, τότε μπορείς να περιορίσεις φορολογικούς συντελεστές». - Και πώς μπορεί η Ελλάδα να ανεβάσει στροφές ανάπτυξης; «Έ χουμε ανάγκη από ταχείς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης και νομίζω πως με την παρούσα κυβέρνηση δεν θα μπορέσουμε να τους πετύχουμε. Για να τους πετύχουμε χρειαζόμαστε επενδύσεις και ως εκ τούτου και μία κυβέρνηση πιο φιλική σε αυτές. Οι επενδύσεις στην Ελλάδα βρίσκονται ακόμα σε ένα σημείο όπου οι αποσβέσεις είναι υψηλότερες των επενδύσεων. Επομένως, το απόθεμα κεφαλαίου της χώρας εξακολουθεί να μειώνεται. Παρά τις προσπάθειες του Πρωθυπουργού και κάποιων Υπουργών, η παρούσα κυβέρνηση δεν μπορεί να φέρει επενδύσεις. Υπουργοί σε κάθε ευκαιρία δείχνουν τι πραγματικά είναι και δημιουργούν κακά παραδείγματα, όπως με την περίπτωση της «Ελληνικός Χρυσός». Τα

μηνύματα αυτά, τύπου «στα τσακίδια», ασφαλώς και τα εισπράττουν οι επενδυτές – εγχώριοι και ξένοι. Είναι ανάγκη να φέρουμε ξένες επενδύσεις. Αυτή τη στιγμή η χώρα μας έχει δύο χαρακτηριστικά που κανονικά θα έπρεπε να προσελκύουν τους ξένους επενδυτές. Οι αποτιμήσεις των περιουσιακών στοιχείων είναι πολύ χαμηλές και έχουμε εργατική δύναμη καλά εκπαιδευμένη και σχετικά φθηνή. Από τη στιγμή που έφυγε και ο κίνδυνος του Grexit, λογικά θα περίμενε κανένας να προσελκύσουμε πολλές ξένες επενδύσεις. Μέχρι στιγμής, όμως, δεν το βλέπουμε. Νομίζω πως με μία κυβέρνηση περισσότερο φιλική προς το επιχειρείν έχουμε περισσότερες πιθανότητες. Πρέπει να μειώσουμε κατανάλωση και εισαγωγές και να αυξήσουμε επενδύσεις και εξαγωγές. Έ τσι λειτουργεί η αναπτυξιακή μηχανή». Ο Πάνος Τσακλόγου επέλεξε να κλείσουμε τη συνέντευξη με ένα μήνυμα ρεαλισμού προς τα πολιτικά κόμματα πρωτίστως, αλλά φυσικά και προς τους πολίτες που έχουν να ακούσουν πολλά στο δρόμο προς τις επόμενες εθνικές εκλογές, όποτε αυτές γίνουν: «Στις 21 Αυγούστου δεν θα κάνουμε ό,τι θέλουμε. Την «επιτήρηση» θα την αναλάβουν πλέον κυρίως οι αγορές που είναι πολύ αυστηρότερος κριτής από την τρόικα. Με τους θεσμούς κάνεις διαπραγματεύσεις. Δίνεις κάτι αλλά μπορεί και κάτι να πάρεις. Συνεπώς, προσοχή. Αν αρχίσουμε πάλι τα τσάμικα οι αγορές απλά θα μας τιμωρήσουν αμείλικτα».

w w w.re porter.gr

22 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

w w w.re porter.gr

Πολιτική

ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΣΉΜΕΡΑ ΏΣ ... ΠΑΡΕΛΘΌΝ Ο ΚΑΘΗΓΗΤΉΣ ΓΙΆΝΝΗΣ ΚΟΝΤΟΓΙΆΝΝΗΣ «ΘΈΤΕΙ ΌΡΙΑ» ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΉ ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΒΥΡΩΝΑ ΖΑΝΝΟ

Η ΤΕΧΝΗΤΉ ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ (ARTIFICIAL INTELLIGENCE) ΕΊΝΑΙ Η ΝΈΑ ΕΠΑΝΆΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΧΏΡΟ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ ΠΟΥ ΘΑ ΑΛΛΆΞΕΙ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΆ ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΌΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΌΤΗΤΑΣ. ΟΙ ΣΥΖΗΤΉΣΕΙΣ ΠΟΛΛΈΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΊ ΑΚΌΜΗ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟΙ ΣΕ ΠΑΓΚΌΣΜΙΟ ΕΠΊΠΕΔΟ ΣΧΕΤΙΚΆ ΚΥΡΊΩΣ ΜΕ ΈΝΑΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌ ΚΊΝΔΥΝΟ: ΚΙΝΔΥΝΕΎΕΙ Ο ΆΝΘΡΩΠΟΣ ΝΑ ΓΊΝΕΙ ΣΚΛΆΒΟΣ ΤΩΝ ΡΟΜΠΌΤ ΑΦΟΎ ΑΥΤΆ ΘΑ ΕΊΝΑΙ ΠΟΛΎ ΠΙΟ ΈΞΥΠΝΑ, ΠΟΛΎ ΠΙΟ ΙΣΧΥΡΆ ΚΑΙ ΠΟΛΎ ΠΙΟ ΓΡΉΓΟΡΑ;

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 23

Ανάπτηξη

ΤΙ ΌΝΤΑ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΡΟΜΠΌΤ; ΠΌΣΟ ΤΑ ΣΕΒΌΜΑΣΤΕ; ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΠΧ ΝΑ ΤΑ ΧΤΥΠΆΜΕ; ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΤΑ ΑΓΑΠΆΜΕ; ΚΑΙ ΤΙ ΕΥΘΎΝΕΣ ΈΧΟΥΝ;

ΑΠΆΝΤΗΣΗ ΦΥΣΙΚΆ ΔΕΝ ΥΠΆΡΧΕΙ ΑΚΌΜΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΌΨΕΙΣ ΔΙΊΣΤΑΝΤΑΙ. ΟΙ ΑΠΌΨΕΙΣ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΏΝ ΕΠΙΣΤΗΜΌΝΩΝ ΕΊΝΑΙ ΕΥΡΎΤΑΤΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΜΈΝΕΣ ΣΤΟΝ ΤΎΠΟ ΚΑΙ ΤΑ ΜΈΣΑ ΕΝΗΜΈΡΩΣΗΣ. Το Reporter αποφάσισε να ρωτήσει έναν μή ειδικό επιστήμονα για το ζήτημα και αυτό επειδή θέλουμε να πάρουμε την άποψη ενός έμπειρου, καταξιωμένου, αλλά ανεξάρτητου – μη προκατειλημμένου όπως οι ειδικοί – κριτή για το ζήτημα.

24 | R E P O R T E R |

Το γενικό ερώτημα που του θέσαμε ήταν «ποιά είναι τα ζητήματα που εγείρονται για την κοινωνία από την χρήση μηχανημάτων ρομπότ με τεχνητή νοημοσύνη» και ένα δεύτερο πιο ειδικό ερώτημα: «θα γίνουμε σκλάβοι των ρομπότ ή θα γίνουμε όπως οι Αρχαίοι Έ λληνες που δεν εργάζονταν αλλά είχαν τους σκλάβους (ρομπότ) για όλες τις δουλειές και απλώς φιλοσοφούσαν;» Ο κύριος Γιάννης Κοντογιάννης είναι Καθηγητής στο Τμήμα Μηχανικών Πληροφορίας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, κάτοχος της έδρας Professorship of Information and Communications. Kαι από την αρχή της συζήτησης μας διευκρίνησε οτι δεν είναι ειδικός στενά στο θέμα της Τεχνητής Νοημοσύνης, οπότε μας μιλά βάσει της σχέσης του και ερευνητικής του πείρας στην ευρύτερη περιοχή των τεχνολογιών της πληροφορίας και των επικοινωνιών. Ιδού τι μας είπε: Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι μια νεά τεχνολογία. Όπως όλες οι τεχολογίες, δεν είναι ούτε καλή ούτε κακή, το πού θα καταλήξει εξαρτάται από την πολιτική διαχείριση της. Μπορεί, όπως όλες οι τεχνολογίες να χρησιμοποιηθεί είτε θετικά είτε αρνητικά. Για πα-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ράδειγμα η πυρηνική ενέργεια μπορεί να μας δίνει ηλεκτρικό ρεύμα χωρίς να ρυπαίνει, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε όπλα. Το ζήτημα λοιπόν με τις τεχνολογίες είναι η πολιτική τους διαχείριση. Στην περίπτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης διακρίνω ορισμένα βασικά ζητήματα:

ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΌΤΗΤΑ Καταρχήν ποιός θα έχει πρόσβαση στην Τεχνητή Νοημοσύνη; Θα έχουν όλοι; Διότι αν δεν έχουν όλοι, τότε αυτοί που θα τη χρησιμοποιούν θα έχουν μια πάρα πολύ αυξημένη ισχύ σε σχέση με τους άλλους. Είναι λοιπόν θέμα διάχυσης. Δείτε για παράδειγμα το Ιντερνετ που είναι η τεχνολογία με την πολύ μεγάλη διάχυση. Όλοι έχουν πρόσβαση. Όμως ψηφίστηκε ένας νόμος πριν από ένα μήνα στις ΗΠΑ που ουσιαστικά καταργεί μια από τις βασικές ηθικές αρχές της τεχνολογίας του ιντερνετ, την αρχή του Net Neutrality. Με τον νόμο αυτό, οι πάροχοι του ιντερνετ έχουν δικαίωμα να διαλέγουν σε ποιά sites θα δίνουν πρόσβαση, ή να προωθούν κάποια sites έναντι κάποιων άλλων. Έ τσι λοιπόν οι πάροχοι ίντερνετ αποκτούν ξαφνικά μια τεράστια «πολιτική» μεταξύ άλλων δύναμη. Η κατάργηση του Net Neutrality

δημιουργεί ανισότητα στις ευκαιρίες των ανθρώπων από τη χρήση της νέας τεχνολογίας. Αυτό μπορεί να συμβεί και στην Τεχνητή Νοημοσύνη και σε αυτή την περίπτωση η ισχύς που θα αποκτήσουν όσοι έχουν πρόσβαση θα είναι πολύ μεγάλη.

ΧΡΕΙΆΖΕΤΑΙ ΠΑΙΔΕΊΑ Ενα δεύτερο ζήτημα είναι οτι για να χρησιμοποιηθεί σωστά η Τεχνητή Νοημοσύνη απαιτείται κάποια Παιδεία, κάποια Γνώση. Για παράδειγμα , παρατηρήθηκε στα προγράμματα Τεχνητής Νοημοσύνης που κάνουν ιατρικές διαγνώσεις, οτι αν τους έβαζαν ανθρώπινη φωνή, οι γιατροί υιοθετούσαν αμέσως τη διάγνωση τους, ακόμη και όταν ήταν εμφανώς λάθος. Αγνοούσαν τις δικές τους επιφυλάξεις ή τις δικές τους διαφορετικές διαγνώσεις και θεωρούσαν σωστή αυτή της Τεχνητής Νοημοσύνης. Όταν άλλαξαν τη φωνή του κομπιούτερ που έκανε τη διάγνωση και βάλανε μια «ρομποτική» φωνή, αμέσως οι γιατροί άλλαξαν στάση και ήταν πιο επιφυλακτικοί σε αυτό που άκουγαν. Είναι λοιπόν θέμα Παιδείας το πώς χρησιμοποιούμε την Τεχνητή Νοημοσύνη και πόσο την εμπιστευόμαστε. Η τεχνολογία αυτή στηρίζεται στα στοιχεία με τα οποία την τροφοδοτούμε. Όμως

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 25

Ανάπτηξη

επειδή ονομάζεται Τεχνητή Νοημοσύνη και είναι νέα τεχνολογία, την εμπιστευόμαστε περισσότερο από τους εαυτούς μας.

ΤΙ ΘΑ ΚΆΝΕΙ; Έ να τρίτο ζήτημα σχετίζεται με το σκοπό της χρήσης της Τεχνητής Νοημοσύνης. Το οτι είναι μια πολύ προηγμένη μορφή τεχνολογίας, δεν σημαίνει οτι εξυπηρετεί πάντα το σκοπό για τον οποίο τη θέλουμε. Πάρτε για παράδειγμα τις αμερικανικές τράπεζες. Κάθε φορά που κάποιος ζήταγε ένα δάνειο, του έφτιαχνε ο τραπεζίτης ένα προφίλ. Ο καθένας είχε δικό του προφίλ και δεν ήταν όλα ίδια. Όταν χρησιμοποιήθηκαν αλγόριθμοι, διαπιστώθηκε ότι οι αλγόριθμοι ήταν «ρατσιστές». “Έ διναν δάνεια με κατά κανόνα πολύ ευνοϊκότερους όρους σε λευκούς πολίτες παρά σε μαύρους ή σε μέλη άλλων μειονοτήτων.” Γιατί συνέβη αυτό; Διότι παλιότερες στατιστικές με τις οποίες είχαν τροφοδοτηθεί οι αλγόριθμοι έδειχναν οτι οι μαύροι είναι πιθανότερο να μη πληρώσουν. Όμως ο κόσμος αλλάζει και ενδεχομένως η τράπεζα να ήθελε να φτιάξει ένα ισορροπημένο πελατολόγιο για να μη χαρακτηρισθεί «ρατσιστική». Χρειάζεται λοιπόν πολύ προσοχή και τήρηση κανόνων για να χρησιμοποιηθεί σωστά η Τεχνητή Νοημοσύνη.

26 | R E P O R T E R |

ΗΘΙΚΌ ΠΛΑΊΣΙΟ Τέταρτον χρειάζεται ένα ηθικό πλαίσιο. Ίσως και μια νέα ηθική στην κοινωνία με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Τι όντα είναι τα ρομπότ; Πόσο τα σεβόμαστε; Μπορούμε πχ να τα χτυπάμε; Μπορούμε να τα αγαπάμε; Και τι ευθύνες έχουν; Αν για παράδειγμα ένα αυτοκίνητο χωρίς οδηγό που το οδηγάει ένα σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης προκαλέσει ατύχημα ποιός φταίει; Το ρομπότ; Ο ιδιοκτήτης του; Ο κατασκευαστής του; Και ποιός από τους κατασκευαστές;

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

Αυτός που έφτιαξε έναν αισθητήρα, ή ο κατασκευαστής του συστήματος των φρένων; Και αν το αυτοκίνητο ρομπότ πρέπει να «διαλέξει» ποιόν θα σκοτώσει, ένα παιδί στρίβοντας δεξιά ή μια γιαγιά στρίβοντας αριστερά, τι πρέπει να κάνει και με ποιό κριτήριο; Ποιός θα του πεί το κριτήριο επιλογής για το ποιόν θα σώσει; Ας δούμε και άλλο παράδειγμα. Αν ένας αλγόριθμος αποφασίζει για την είσπραξη οφειλών και τις κατασχέσεις, με ποιά κριτήρια θα

αποφασίσει πότε θα σου κατάσχει το σπίτι, πώς θα αντιληφθεί αν εσύ προσπαθείς να πληρώσεις και αν είσαι κοντά στο να τα καταφέρεις να πληρώσεις ώστε να σου δώσει λίγο χρόνο ακόμη; Πώς θα αποφασίσει ποιά μέρα θα σου στείλει τους κλητήρες να κατάσχουν το σπίτι σου; Υπάρχουν πάρα πολλά ηθικά ζητηματα τα οποία πρέπει να κωδικοποιηθούν και να συσχετισθούν με το Νόμο. Θα χρειασθεί ένα νέο νομικό σύστημα για να ενταχθεί η Τεχνητή Νοημοσύνη στην κοινωνία.

w w w.re porter.gr

Ανάπτηξη

ΤΙ ΘΑ ΓΊΝΕΙ ΑΝ ΤΑ ΚΆΝΟΥΝ ΌΛΑ ΤΑ ΡΟΜΠΌΤ; ΘΑ ΓΊΝΟΥΜΕ ΑΡΧΑΊΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΌΣΟΦΟΙ Ή ΘΑ ΓΊΝΟΥΜΕ ΑΠΛΏΣ ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΟΊ;

ΣΧΈΣΕΙΣ ΜΕ ΡΟΜΠΌΤ Και σχετικά με αυτό το ζήτημα υπάρχει και το ζήτημα επικοινωνίας με «όντα Τεχνητής Νοημοσύνης». Έχει αποδειχθεί ότι από όλες τις «προβλέψεις» της επιστημονικής φαντασίας, αυτή που πραγματικά υλοποιήθηκε ήταν η τεχνολογία της επικοινωνίας. Δεν εποικίσαμε άλλους πλανήτες, δεν φτιάξαμε συστήματα τηλεμεταφοράς, ούτε καν ιπτάμενα αυτοκίνητα δεν φτιάξαμε. Όμως φτιάξαμε κινητά τηλέφωνα και email, άρα αυτό που κυρίως ενδιαφέρει τον άνθρωπο, η προτεραιότητα του, είναι η επικοινωνία. Πώς θα επικοινωνούμε λοιπόν με τα όντα Τεχνητής Νοημοσύνης; Πώς θα τα αντιμετωπίζουμε; Σαν πολίτες; Σαν ισότιμα όντα με τους ανθρώπους ή με τα ζώα; Θα επιτρέπεται να τα χτυπάμε ή να τα αγαπάμε; Μεγάλα ηθικά ζητήματα.

ΌΡΙΑ ΣΤΗ ΧΡΉΣΗ ΤΗΣ Πέμπτο, υπάρχει ένα ζήτημα με το πού θα χρησιμοποιήσουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη. “ Όταν πρωτοεμφανίζεται, κάθε τεχνολογία χρησιμοποιείται σε εφαρμογές που προσπαθούν να μιμηθούν παλιότερες τεχνολογίες, αντί να εκμεταλλεύονται τις πραγματικές της δυνατότητες. Όπως για πα-

28 | R E P O R T E R |

ράδειγμα οι πρώτες ραδιοεπικοινωνίες χρησιμοποιήθηκαν για την ανάπτυξη του τότε λεγόμενου “ασύρματου τηλέγραφου”, μέχρι να γίνου αντιληπτές οι τεράστιες δυνατότητες των μαζικών ραδιοφωνικών εκπομπών. Αντίστοιχα, σήμερα η Τεχνητή Νοημοσύνη πχ παίζει σκάκι και νικάει τους καλύτερους σκακιστές του κόσμου. Αλλά δεν είναι καθόλου σαφές ακόμα - αν και έχουμε κάποιες πρώτες ενδείξεις- ποιες είναι εκείνες οι υπηρεσίες για τις οποίες εγγενώς είναι καταλληλότερη η Τεχνητή Νοημοσύνη. Σε ποια κατεύθυνση λοιπόν μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε πιο αποτελεσματικά; Μέχρι που θα τη χρησιμοποιήσουμε, θα τη βάλουμε πχ να πολεμάει, θα τη βάζουμε να δικάζει;” Και αυτό είναι θέμα πολιτικής διαχείρισης. Και εδώ φτάνουμε σε ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που είναι οτι θα επηρεαστούν οι βασικές αρχές της Δημοκρατίας και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

ΚΟΙΝΩΝΊΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑ Ήδη διαπιστώνουμε οτι έχει καταργηθεί η ιδιωτικότητα μας . Όλοι πατάνε το κουμπί που γράφει «I Agree” για να έχουν άμεση χρήση σε κάποια πολύ βολική πλατφόρ-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

μα. Αλλάζει λοιπόν η ιδωτικότητα ώς έννοια στην κοινωνία. Και τι θα γίνει με τη χρήση όλων των στοιχείων μας από την Τεχνητή Νοημοσύνη; Και αν αυτό το δούμε σε συνδυασμό με τη διάχυση της και με το ποιός έχει πρόσβαση στην Τεχνητή Νοημοσύνη ή σε υψηλότερου επιπέδου Τεχνητή Νοημοσύνη από τους άλλους, πόση ισχύ αποκτά; Έ χουμε λοιπόν ένα ζήτημα ισχύος διότι περιορίζεται η ισχύς της Πολιτικής και των εκλεγμένων από τους λαούς εκπροσώπους και αυξάνεται η ισχύς των κολοσσών που ελέγχουν την τεχνολογία. Ήδη η πολιτική ηγεσία είναι πολύ αποδυναμωμένη. Έχουμε μετατόπιση της ισχύος από τους πολιτικούς στις «Αγορές». Οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να ακολουθήσουν την οικονομική πολιτική που θεωρούν σκόπιμη, πρέπει να ακολουθούν την πολιτική που επιβάλουν οι αγορές. Και δεν είναι μόνο οι αγορές, είναι και οι κάτοχοι της τεχνολογίας. Για παράδειγμα, ποιός είναι πιο ισχυρός; Η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ ή το Google ή το Facebook; Αν οι μάνατζερς των Social Media ή του Google πούν οτι τα κλείνουν, πόσο θα επηρεαστεί η ζωή μας; Ποιό θα μας ενοχλήσει περισσότερο, μια απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας ή το κλείσιμο των Social Media;

“Όλα αυτά αλλάζουν βασικές αρχές της κοινωνίας, όπως η ιδιωτικότητα, οι προσωπικές ελευθερίες, ακόμα και αντίληψή μας για το ίδιο το περιεχόμενο της έννοιας του πολίτη μιας κοινωνίας. Συγχρόνως, μειώνουν τη Δημοκρατία αφού μεταφέρεται ισχύς από την πολιτική σε αυτούς που «ελέγχουν» την τεχνολογία.” Αυτό με την τεχνητή Νοημοσύνη θα πολλαπλασιαστεί.

ΕΊΜΑΣΤΕ ΉΔΗ ΑΡΧΑΊΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ Όσον αφορά στο δεύτερο ερώτημα για τους Αρχαίους Έλληνες θα σας απαντήσω ώς εξής: Είμαστε ήδη σαν Αρχαίοι Έ λληνες, εννοώ ο δυτικός κόσμος. Υπάρχει η τεχνολογία και το χρήμα και η δυνατότητα κάλυψης όλων σχεδόν των αναγκών μας με ελάχιστη εργασία. Δεν θέλουμε να γίνουμε περισσότερο Αρχαίοι Έ λληνες, παρόλο που έχουμε τη δυαντότητα. Και δεν θέλουμε διότι αν περιορίσουμε αυτά που κάνουμε, θα έρθει η κατάθλιψη. Όσοι έβγαλαν λεφτά σε νεαρή ηλικία και αποφάσισαν να σταματήσουν να δουλεύουν, είναι οι πιο δυστυχισμένοι. Οι άνθρωποι για να είναι ευτυχισμένοι πρέπει να αισθάνονται χρήσιμοι. Τι θα γίνει αν τα κάνουν όλα τα ρομπότ; Θα γίνουμε Αρχαίοι Έ λληνες φιλόσοφοι ή θα γίνουμε απλώς καταθλιπτικοί;

w w w.re porter.gr

ΌΜΙΛΟΣ ΟΤΕ:

Η ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΗ ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΒΑΣΙΚΌΣ ΠΥΛΏΝΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ Ο Όμιλος ΟΤΕ αποτελεί σήμερα τη μεγαλύτερη εταιρεία τεχνολογίας στην Ελλάδα και βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Η συνολική συμβολή της δραστηριότητάς του Ομίλου στο ελληνικό ΑΕΠ φτάνει τα €5,7 δισ. ετησίως, που αντιστοιχεί στο 3,2% του ΑΕΠ. Η συνολική συνεισφορά της δραστηριότητάς του στην απασχόληση φτάνει τις 75 χιλ. άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας, ενώ έχει πραγματοποιήσει πάνω από 2.500 προσλήψεις από το 2013. Η επίδραση του Ομίλου στα δηΑμόσια έσοδα υπερβαίνει τα €1,6 δισ., ή 2,6% των συνολικών εσόδων του Δημοσίου από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές. Αντιπροσωπεύει πάνω από το 10% της κεφαλαιοποίησης του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ενώ οι επενδύσεις του, που ξεπέρασαν τα €2 δισ. τα τελευταία έξι χρόνια, αντιπροσωπεύουν πάνω από το 60% των συνολικών επενδύσεων του κλάδου. Και όλα αυτά, επιχειρώντας υπεύθυνα, με σεβασμό στο περιβάλλον και στην κοινωνία.

Η ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΏΝ ΙΝΏΝ Χάρη στις εκτεταμένες επενδύσεις του, ο Όμιλος ΟΤΕ διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο οπτικών ινών στην Ελλάδα. Το COSMOTE Fiber με μήκος διαδρομής 43.000χλμ, δίνει σήμερα τη δυνατότητα σε πάνω από 2,7 εκατ. νοικοκυριά και επιχειρήσεις να απολαμβάνουν ταχύτητες Internet έως 200Mbps και προηγμένες ευρυζωνικές υπηρεσίες μέσω οπτικών ινών.

Ο Όμιλος ΟΤΕ διαθέτει επίσης 16.000 χλμ οπτικών ινών, που περνάνε από 15 χώρες, μέσω της OTEGLOBE, ενώ έχει εγκαταστήσει και 12.000 χλμ οπτικών ινών στο πλαίσιο του Rural Broadband. Χάρη στο έργο αυτό, 323.000 κάτοικοι από 2.260 αγροτικές, ορεινές και νησιωτικές περιοχές της βόρειας και της νότιας Ελλάδας, απέκτησαν πρόσβαση σε γρήγορο Internet έως 50Mbps. Το νέο επενδυτικό πλάνο του Ομίλου ΟΤΕ, ύψους €2 δισ. έως το 2022, περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός εκτεταμένου δικτύου αρχιτεκτονικής «οπτικής ίνας μέχρι το σπίτι» (Fiber to the Home - FTTH). Το δίκτυο αυτό θα καλύπτει με οπτική ίνα και εγκαταστάσεις μεγάλης κοινωνικής σημασίας, όπως πανεπιστημιακά ιδρύματα, κέντρα μεταφορών, βιομηχανικά πάρκα και δημόσια κτίρια.

ΚΙΝΗΤΉ: ΣΤΟ ΔΡΌΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΔΙΚΤΎΟΥ 5G Και στην κινητή τηλεφωνία, ο Όμιλος ΟΤΕ επενδύει εντατικά για να προσφέρει σε ακόμη περισσότερους καταναλωτές υψη-

λές ταχύτητες mobile internet. Τα τελευταία δύο χρόνια, η μέση ταχύτητα πρόσβασης στο διαδίκτυο μέσω του δικτύου COSMOTE έχει αυξηθεί κατά 50%. H πληθυσμιακή κάλυψη των δικτύων COSMOTE 4G / 4G+ ξεπερνά το 98% και 92% αντίστοιχα, καθιστώντας το δίκτυο COSMOTE Νο1 στην Ελλάδα. Αυτό επιβεβαίωσε για μία ακόμη χρονιά, η διεθνώς αναγνωρισμένη εταιρεία μετρήσεων και ελέγχου δικτύων P3 Communications, η οποία απένειμε στην COSMOTE την πιστοποίηση «Best in Test» για τις καλύτερες υπηρεσίες φωνής και Mobile Internet στην Ελλάδα. Ο Όμιλος ΟΤΕ θα επενδύσει δυναμικά και για την ανάπτυξη δικτύου κινητής 5ης γενιάς (5G), ως προϋπόθεση για την Κοινωνία του Gigabit. Ήδη συμβάλλει στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, υποδομών και υπηρεσιών 5G, με τη δυναμική του συμμετοχή σε 11 ευρωπαϊκά ερευνητικά έργα, που στοχεύουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής αγοράς τηλεπικοινωνιών σε παγκόσμιο επίπεδο. Με την συμβολή του στα 5G-PPP έργα, ο Όμιλος ΟΤΕ αποκτά τεχνογνωσία σε θέματα 5G και συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση και αξιολόγηση μελλοντικών τεχνολογικών λύσεων.

Πολιτική

ΜΉΠΩΣ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΕΊΝΑΙ (ΠΆΛΙ) ΕΔΏ; 30 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

w w w.re porter.gr

Πολιτική

ΤΑ ΕΛΛΕΊΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΙΝΑΛ ΑΠΟΚΑΛΎΦΘΗΚΑΝ ΣΎΝΤΟΜΑ: Η ΕΚΛΟΓΉ ΑΡΧΗΓΟΎ ΠΡΙΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟΎ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΎ, Η ΑΝΑΝΤΙΣΤΟΙΧΊΑ ΤΩΝ ΡΌΛΩΝ ΜΕ ΤΟ ΕΚΛΟΓΙΚΌ ΑΠΟΤΈΛΕΣΜΑ, ΟΙ ΧΩΡΙΣΤΈΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΈΣ ΟΜΆΔΕΣ, ΤΟ ΑΥΘΑΊΡΕΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ

ΉΤΑΝ ΈΝΑ ΑΠΌ ΤΑ ΚΕΝΤΡΙΚΆ ΠΟΛΙΤΙΚΆ ΣΧΈΔΙΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΥΒΈΡΝΗΣΗΣ: ΕΧΟΝΤΑΣ ΚΑΤΟΡΘΏΣΕΙ ΝΑ ΕΠΙΒΙΏΣΕΙ ΣΤΟΝ ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΌ ΕΡΕΙΠΙΏΝΑ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΎΡΓΗΣΕ, ΑΠΌ ΤΟ ΤΈΛΟΣ ΤΟΥ 2017 ΈΘΕΣΕ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΈΝΑ ΣΧΈΔΙΟ ΠΟΥ ΟΝΌΜΑΣΕ «ΑΝΑΔΙΆΤΑΞΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΎ ΣΚΗΝΙΚΟΎ». ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΚΩΒΑΊΟΥ

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 31

Πολιτική

Η ΑΦΟΡΜΉ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΎ ΑΝΈΔΕΙΞΕ ΈΝΑΝ ΚΊΝΔΥΝΟ, ΤΟΝ ΟΠΟΊΟ ΣΤΟ ΠΑΣΟΚ ΚΑΤΆΛΑΒΑΝ, ΌΧΙ ΌΜΩΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΆΛΛΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΆ ΧΑΛΑΡΌΤΕΡΕΣ ΣΥΝΙΣΤΏΣΕΣ

ΤΟ ΥΠΌ ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ ΚΌΜΜΑ ΠΆΤΗΣΕ ΜΕ ΠΑΡΟΙΜΙΏΔΗ ΚΑΙ ΑΝΕΞΉΓΗΤΗ ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΑΦΈΛΕΙΑ ΌΛΕΣ ΤΙΣ ΜΠΑΝΑΝΌΦΛΟΥΔΕΣ ΠΟΥ ΤΟΥ ΠΈΤΑΞΕ Ο ΣΥΡΙΖΑ. ΚΑΙ ΚΥΡΊΩΣ ΕΚΕΊΝΗΝ ΤΩΝ ΕΠΊΠΛΑΣΤΩΝ ΔΙΛΗΜΜΆΤΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΕΚΛΟΓΙΚΈΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΕΣ. Στην πραγματικότητα, όλα τα ελλείμματα της αρχικής περιόδου αποκαλύφθηκαν μέσα σε λίγους μήνες: η εκλογή αρχηγού πριν από την δημιουργία του πολιτικού οργανισμού, η ανάληψη ρόλων

32 | R E P O R T E R |

χωρίς αντιστοιχία στα εκλογικά αποτελέσματα (πχ. η αναγόρευση του Θεοδωράκη σε Νο 2, ενώ στις εκλογές είχε έλθει τέταρτος), η ύπαρξη δύο χωριστών κοινοβουλευτικών ομάδων, που όμως υποτίθεται ότι συναποτελούν έναν πολιτικό φορέα, η νεφελώδης λειτουργία ενός αυθαίρετου Πολιτικού Συμβουλίου χωρίς νομιμοποίηση και αντιπροσωπευτική σύνθεση, αποτελούμενου απλώς και μόνο από την Πρόεδρο Φώφη Γεννηματά και τους… φυλάρχους των συνιστωσών. Μετά την επιλογή του Σταύρου Θεοδωράκη και του Γιώργου Παπανδρέου να στηρίξουν την κυβέρνηση ανοιχτά στο Μακεδονικό ζήτημα, οι σχέσεις στο εσωτερικό του Κινήματος βρέθηκαν σε οριακό σημείο. Και υπό αυτές τις συνθήκες, η Φώφη Γεννηματά βρέθηκε μπροστά σε μία εξαιρετικά ιδιόμορφη συνθήκη: είναι μόνη εναντίον όλων στο Πολιτικό Συμβούλιο του ΚΙΝΑΛ, όμως στην κομματική βάση (κατά μείζονα λόγο του ΠΑΣΟΚ) διατηρεί ισχύ και βρίσκει σύμφωνη την πλειονότητα για τους χειρισμούς της έναντι της κυβέρνησης Τσίπρα – Καμμένου, ειδικώς δε σε ό,τι αφορά το εθνικό θέμα. Επειτα από την εκδήλωση

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

της κρίσης στο ΚΙΝΑΛ, στα παρασκήνια και στα γραφεία κάποιων βουλευτών, άρχισε να διακινείται η άποψη ότι συνέχεια του γάμου με αυτούς τους όρους δεν μπορεί να υπάρξει. Η συμβίωση Γεννηματά – Θεοδωράκη αποδείχθηκε πόσο προβληματική είναι, ο ρόλος του Θ. Θεοχαρόπουλου φάνηκε ότι είναι πολύ επαμφοτερίζων, οι θέσεις του Γ. Καμίνη και του Γ. Παπανδρέου δεν συμπίπτουν με εκείνες της Φώφης Γεννηματά και του ΠΑΣΟΚ. Το αίτημα για διάλυση του Κινήματος και επιστροφή στο ΠΑΣΟΚ είναι υπαρκτό. Και από τις εξελίξεις καταφάνηκε η πραγματικότητα: το εξαϋλωμένο Ποτάμι καμία δυναμική δεν προσέφερε στο εγχείρημα, η ταμπέλα της ΔΗΜΑΡ μόνο σύγχυση προσθέτει και οι γενικές και αόριστες δήθεν προοδευτικές αναζητήσεις μόνο βούτυρο στο ψωμί του Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ προσθέτουν. Όμως το μεγαλύτερης σημασίας ζήτημα θα είναι άλλο για την προσεχή προεκλογική περίοδο. Αν και πώς θα κατορθώσει το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ να διεκδικήσει τον ένα και μοναδικό στρατηγικό του στόχο: να εξασφαλίσει την τρίτη θέση στις εκλογές, ώστε να διεκδικήσει έναν ρυθμιστι-

κό ρόλο για την επόμενη ημέρα των εκλογών. Και αν αυτό επιτευχθεί, θα κληθεί να αποφασίσει: θα συμμετάσχει σε μία κυβέρνηση συνεργασίας αν αυτό απαιτηθεί εκ των συνθηκών, ή θα σφυρίξει αδιάφορα; Η αφορμή του Μακεδονικού ανέδειξε έναν κίνδυνο, τον οποίο στο ΠΑΣΟΚ κατάλαβαν, όχι όμως και στις άλλες πολιτικά χαλαρότερες συνιστώσες: η υποδαύλιση των παθών από τον Αλέξη Τσίπρα με αφορμή ένα εθνικό θέμα, από την μία πλευρά πυροδότησε διασπαστικές δυνάμεις στον χώρο της Κεντροαριστεράς. Από την άλλη, δολίως ενίσχυσε τις προοπτικές και την δυναμική της Χρυσής Αυγής, ώστε να διεκδικήσει αυτή με αξιώσεις την τρίτη θέση στις εκλογές. Αν κάτι τέτοιο συμβεί, το Κίνημα Αλλαγής θα έχει καταστεί ένα από τα πιο σύντομα πολιτικά ανέκδοτα στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας. Κατά κάποιους (όχι λίγους), τρόπος να αποτραπεί ο κίνδυνος υπάρχει: δεν είναι άλλος από την έγκαιρη στροφή στην οργάνωση, δομή, διάρθρωση, λειτουργία και πολιτική φυσιογνωμία του ΠΑΣΟΚ. Θα πρόκειται για ρεαλιστική προοπτική, ή για καταστροφικό πισωγύρισμα; Απαιτείται τόλμη για την διαπίστωση.

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 33

Πολιτική

ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΜΠΟΡΕΊ, ΤΟ ΚΙΝΑΛ ΌΧΙ

ΤΟΥ ΠΑΎΛΟΥ ΓΕΡΟΥΛΆΝΟΥ

Κανένα θέμα δεν αναδεικνύει την απόσταση που χωρίζει την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ από την βάση των ψηφοφόρων της κεντροαριστεράς όσο το θέμα των μετεκλογικών συνεργασιών. Όλοι γνωρίζουμε ότι αν το Κίνημα Αλλαγής συνεργαστεί με το ΣΥΡΙΖΑ θα στείλει μήνυμα ότι δεν έχει λόγο ύπαρξης. Αν συνεργαστεί με τη Νέα Δημοκρατία θα στείλει μήνυμα ότι δεν έχει ιδεολογική πυξίδα. Είτε έτσι είτε αλλιώς, ο χώρος μας θα υποστεί τεράστιο πλήγμα την ημέρα που θα επιλέξει το ΚΙΝΑΛ σε ποιόν πρωθυπουργό θα γίνει πατερίτσα. Δεν θα ήταν έτσι τα πράγματα, αν το ΚΙΝΑΛ είχε εξαρχής διακριτό όραμα για τη χώρα.Από ένα διακριτό όραμα απορρέουν καθαρές θέσεις για μεγάλα θέματα, όπως είναι τα εθνικά θέματα, τα θέματα παιδείας και υγείας, τα θέματα ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας. Και από καθαρές θέσεις απορρέουν συγκεκριμένες προτάσεις που καλύπτουν το φάσμα της πολιτικής, που στηρίζουν το διακριτό όραμα της

34 | R E P O R T E R |

παράταξης και που συνδέουν μεταξύ μας όλους όσοι συμφωνούμε με το όραμα της. Για παράδειγμα, η επιλογή στήριξης μικρομεσαίων, ελληνικών επιχειρήσεων και επενδύσεων στέλνει το μήνυμα ότι θέλουμε να χτίσουμε μια Ελλάδα που, αργά αλλά σταθερά, θα σταθεί στις δικές της δυνάμεις. Αυτό είναι όραμα διαφορετικό από τη γρήγορη, εφήμερη και «Αθηνοκεντρική» ανάπτυξη που μπορεί να προκαλέσουν οι μεγάλες ξένες επενδύσεις. ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ στηρίζουν τη δεύτερη επιλογή. Κανείς δεν μπορεί να καταλάβει σήμερα τι στηρίζει το ΚΙΝΑΛ. Χωρίς όραμα για τη χώρα, οι προτάσεις του ΚΙΝΑΛ θα έχουν κενά, επικαλύψεις και αντιφάσεις και δεν θα μπορούν να εξηγήσουν ιδεολογικά τις όποιες μετεκλογικές συνεργασίες. Επίσης, δεν θα ήταν έτσι τα πράγματα, αν το ΚΙΝΑΛ είχε επιλέξει εξαρχής αξιόπιστες, δημοκρατικές, εσωκομματικές διαδικασίες, τόσο για τη νομιμοποίηση των προτάσεών του όσο και για τη στελέχωση των οργάνων του. Οι προτάσεις του για τη χώρα, όχι μόνο δεν απορρέουν από διακριτό όραμα, αλλά ούτε αποτελούν προϊόν σοβαρού, κοινωνικού ή έστω εσωκομματικού διαλόγου. Και τα διορισμένα του όργανα, παρά την ποιότητα των στελεχών τους, παραμένουν ανήμπορα να στηρίξουν και να εξηγήσουν μετεκλογικές πολιτικές επιλογές στη βάση.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

Χωρίς δημοκρατικές διαδικασίες δεν έχουν δημοκρατική νομιμοποίηση. Χωρίς προτάσεις που απορρέουν από όραμα και που στηρίζονται από εμάς, τους ψηφοφόρους του χώρου, και χωρίς δημοκρατικές διαδικασίες που νομιμοποιούν τις αποφάσεις του, το ΚΙΝΑΛ παραμένει ευάλωτο στις επεκτατικές διαθέσεις των όμορων κομμάτων. Αυτός είναι και ο λόγος που, ενώ κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα δεν έχει εκφράσει όραμα που να συγκρίνεται με το σοσιαλιστικό και ανθρωποκεντρικό όραμα του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος του ’81, έχουν καταφέρει να κανιβαλίσουν το χώρο του. Σε αυτό το περιβάλλον, οποιαδήποτε μετεκλογική συνεργασία του ΚΙΝΑΛ θα οδηγήσει στον αφανισμό του. Σήμερα, αυτός ο μονόδρομος μοιάζει αναπόφευκτος για το ΚΙΝΑΛ. Διότι οι πιέσεις που θα ασκηθούν πάνω στην ηγεσία του την ημέρα των εκλογών θα είναι αφόρητες. Είτε από βουλευτές που θα διεκδικούν μια καρέκλα, είτε από άλλα κόμματα που διεκδικούν εξουσία, είτε από επιχειρηματίες που θα βάζουν το οικονομικό τους συμφέρον πάνω από τη βούληση του Έλληνα πολίτη, είτε από Ευρωπαίους ηγέτες που θα θέλουν να «τελειώνουν» με την Ελλάδα για να ασχοληθούν με την Ιταλία και τα άλλα τους προβλήματα, η ηγεσία του Κινήματος Αλ-

λαγής θα υποστεί βίαιη επίθεση που δε θα μοιάζει με καμία που έχει υποστεί μέχρι σήμερα. Και αν έχει δυσκολία να διαχειριστεί τις διαφοροποιήσεις του κ. Θεοδωράκη και του κ. Θεοχαρόπουλου τώρα, φανταστείτε τι αντιστάσεις θα μπορεί να προβάλει όταν θα έρθει το τηλεφώνημα της κας Μέρκελ στην κα Γεννηματά το βράδυ των εκλογών. Η δημιουργία μιας πολιτικής άποψης για τη χώρα, με διακριτό όραμα, καθαρές θέσεις και συγκεκριμένες προτάσεις αποτελεί το μόνο εποικοδομητικό δρόμο για το χώρο μας. Η δημοκρατική της νομιμοποίηση από τη βάση αποτελεί θέμα επιβίωσης για τη δημοκρατική παράταξη. Μέρα με τη μέρα, γίνεται προφανές πως το βάρος μιας συνεκτικής, ανοιχτής και δημοκρατικής διαδικασίας παραγωγής πολιτικής δεν μπορεί να το σηκώσει το Κίνημα Αλλαγής. Το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα όμως μπορεί, διότι δεν χρειάζεται να χτίσει νέο όραμα και δεν φοβάται τις δημοκρατικές διαδικασίες. Αρκεί να αποκτήσει πάλι φωνή, δομή και νομιμοποιημένες διαδικασίες παραγωγής πολιτικής. Μόνο έτσι θα επανασυνδεθεί η ηγεσία με τη βάση, μόνο έτσι θα ξανανιώσει ο Έ λληνας και η Ελληνίδα ότι ο χώρος υπάρχει και έχει λόγο ύπαρξης και μόνο έτσι θα μπορεί η ηγεσία αύριο να εξηγήσει τις μετεκλογικές της επιλογές.

w w w.re porter.gr

ADVERTORIAL

ΠΟΛΥΒΙΤΑΜΊΝΕΣ LANES ΚΑΙ... ΖΉΣΕ ΤΟ ΠΟΛΎ! ΚΆΘΕ ΜΈΡΑ, «ΤΡΈΧΟΥΜΕ» ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΛΆΒΟΥΜΕ ΤΑ ΠΆΝΤΑ! ΣΥΝΉΘΩΣ ΑΓΧΩΝΌΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΤΑ ΠΡΟΛΆΒΟΥΜΕ ΌΛΑ ΜΈΣΑ ΣΤΗΝ ΊΔΙΑ ΗΜΈΡΑ! ΩΣΤΌΣΟ, ΌΛΟΙ, ΘΈΛΟΥΜΕ Ό,ΤΙ ΚΙ ΑΝ ΚΆΝΟΥΜΕ… ΝΑ ΤΟ ΚΆΝΟΥΜΕ ΠΟΛΥ!

Αυτό το «Πολύ» είναι αυτό που επιδιώκουμε στη ζωή μας, σε κάθε μας συναίσθημα, σε κάθε μας έκφραση, σε κάθε μας επιτυχία, σε κάθε μας στιγμή. Θέλουμε να νιώθουμε, να γυμναζόμαστε, να εξελισσόμαστε, να ζούμε το… ΠΟΛΥ Οι Πολυβιταμίνες Lanes μπορούν να μας προσφέρουν αυτό το «Πολύ» που μας αξίζει. Γιατί με καινοτόμες και πρωτοποριακές φόρμουλες, μας… συμπληρώνουν κάθε ημέρα ώστε να έχουμε πάντα μαζί μας τον καλύτερό μας εαυτό Αθλείσαι; Αγχώνεσαι; Κουράζεσαι και «τρέχεις» γενικά με δουλειές και υποχρεώσεις; Τότε η Πολυβιταμίνη Xtra Energy με 12 απαραίτητες βιταμίνες και 8 μέταλλα είναι ιδανική για το απαιτητικό σου lifestyle, προφέροντάς σου ενέργεια και τόνωση. Παράλληλα, αναπληρώνει τις ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία συμβάλλοντας στην επίτευξη καλύτερων επιπέδων υγείας και ευεξίας καθώς και στην ενίσχυση της πνευματικής διαύγειας. Ταυτόχρονα περιέχει Ταυρίνη και Panax Ginseng που συμβάλλει στην καταπολέμηση του stress και της κόπωσης, καθώς και Συνένζυμο Q10 για αντιοξειδωτική προστασία και ενίσχυση της ενέργειας και της αντοχής. Για εσένα που θέλεις καθημερινή ευεξία και αναζωογόνηση στη γεμάτη σου καθημερινότητα αλλά παράλληλα χρει-

άζεσαι και μια αποδοτική συμπλήρωση των αναγκών του οργανισμού σου, τότε μία είναι η ιδανική λύση: Πολυβιταμίνη Daily One! Με 13 βιταμίνες και 10 μέταλλα, αποτελεί την ιδανική επιλογή για όσους διατηρούν μία ισορροπημένη διατροφή και επιζητούν επιπλέον ενίσχυση, προλαμβάνοντας πιθανές διατροφικές ελλείψεις. Επίσης, συμβάλλει στη διατήρηση του υγιούς δέρματος και στην καλή κατάσταση των οστών, δοντιών, μαλλιών, νυχιών και ματιών, για να μας χαρίζουν ομορφιά και υγεία κάθε μέρα. Τι κι αν πάτησες τα 50; Με την Πολυβιταμίνη 50+ Vitality μπορείς να γυρίσεις πίσω τον χρόνο! Τώρα πια δε χρειάζεται να ανησυχείς για τη διατροφική κάλυψη και την καλή υγεία του οργανισμού σου. Με στοχευμένη δράση, 12 βιταμίνες και 10 μέταλλα, η Πολυβιταμίνη 50+ Vitality, προσφέρει τόνωση, ενέργεια και ευεξία, όλα προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες ανάγκες των ανθρώπων άνω των 50 ετών. Επιπλέον, περιέχει Προβιοτικά που ενισχύουν την πεπτική λειτουργία καθώς και Λυκοπένιο το οποίο δρα αντιοξειδωτικά. Οι Πολυβιταμίνες Χtra Energy, Daily One και 50+ Vitality είναι διαθέσιμες και σε μορφή αναβράζουσας ταμπλέτας για ταχύτερη απορρόφηση σε ευχάριστες γεύσεις

Η καθημερινότητά σου είναι γεμάτη υποχρεώσεις και πράγματα που θέλεις να κάνεις. Και φυσικά... εσύ δε θέλεις να ξεχνάς τίποτα! Και εδώ έρχεται να σε συμπληρώσει η Πολυβιταμίνη Memory με 11 βιταμίνες και 6 μέταλλα. Η σύνθεσή της ενισχύει τη μνήμη και αναζωογονεί την εγκεφαλική λειτουργία, συμβάλλοντας στη γρήγορη σκέψη, τη συγκέντρωση και την πνευματική διαύγεια. Επιπλέον, είναι ιδανική για απαιτητική πνευματική εργασία, διάβασμα και μελέτη πολλών ωρών, αφού το μείγμα βιταμινών και ευεργετικών συστατικών που περιέχει με Gingko Biloba, προσφέρει ευεξία και πνευματική εγρήγορση. Γιατί για όλους εμάς που θέλουμε κάθε μέρα να κάνουμε αυτά που αγαπάμε «Πολύ», υπάρχει και μία Πολυβιταμίνη Lanes. Βρες την και… Ζήσε το Πολύ

Η LANES: Η Lanes εδώ και 36 χρόνια κατανοεί τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου και βρίσκεται σταθερά δίπλα στον καθένα, με πρωτοποριακά προϊόντα τα οποία μπορούν να μας συμπληρώνουν αρμονικά στην κάθε μας ημέρα… κάθε στιγμή! Τα υψηλής ποιότητας συμπληρώματα διατροφής Lanes έχοντας ως γνώμονα τις απαιτήσεις του σύγχρονου καταναλωτή, αναπτύσσονται διαρκώς για να καλύψουν τις ιδιαίτερες ανάγκες του. Προσφέρουν καινοτομικές συνθέσεις με συστατικά που βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα με στόχο τη φροντίδα της υγείας εκ των έσω.

ALPHA INTERNATIONAL TRADE : ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΉ ΠΎΛΗ ΔΙΕΘΝΟΎΣ ΕΜΠΟΡΊΟΥ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑLPHA BANK Η πρόσβαση στην ενημέρωση αποτελεί στρατηγική παράμετρο και βασικό άξονα στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων

Οι επιχειρήσεις με εισαγωγική και εξαγωγική δραστηριότητα που επιδιώκουν στην ανάπτυξη, την προβολή και την προώθηση των προϊόντων τους στις διεθνείς αγορές, χρειάζεται να διαθέτουν την απαραίτητη πληροφόρηση και τη σωστή κατεύθυνση με στόχο την πλήρη εκμετάλλευση των ευκαιριών της παγκόσμιας αγοράς του διαδικτύου. Η Alpha Bank ανταποκρινόμενη στις ανάγκες των επιχειρήσεων για διεθνή επέκταση, δημιούργησε τη διαδικτυακή πύλη www.alphainternationaltrade.gr Με τη δυναμική της πλατφόρμας η επιχείρηση έχει πρόσβαση σε ένα έγκυρο σύστημα πληροφόρησης, το οποίο της επιτρέπει, χάρη στη μηχανή αναζήτησης ανά κλάδο οικονομίας, να αποκτά ενημέρωση για σημαντικές διεθνείς αγορές με βάση συγκεκριμένα κριτήρια αναζήτησης, στον τομέα που δραστηριοποιείται.

Με την εγγραφή στο Alpha International Trade, η επιχείρηση αποκτά πρόσβαση σε μια σειρά από εξειδικευμένες υπηρεσίες που ανοίγουν τον δρόμο για την παγκόσμια αγορά. Αναλυτικά υποστηρίζει τις επιχειρήσεις στα ακόλουθα: Εντοπισμό συνεργατών σε όλο τον κόσμο Αναγνώριση της αγοράς – στόχο Εργαλείο υπολογισμού τιμής εξαγωγής και κόστους εισαγωγών Τελωνειακές διαδικασίες, δασμούς και τοπικούς φόρους Διεθνείς Εμπορικούς Όρους (Incoterms 2010) Σχεδιασμό παγγελματικών ταξιδιών Βασισμένη σε διεθνείς αναγνωρισμένες πηγές, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, η βάση δεδομένων των Ηνωμένων Εθνών COMTRADE, η Dun and Bradstreet και άλλες, η υπηρεσία Alpha International Trade προσφέρει στους εγγεγραμμένους χρήστες της πρόσβαση σε:

10.000 σελίδες με πληροφορίες, σχετικά με την ανάπτυξη δραστηριοτήτων στο εξωτερικό 25.000 μελέτες αγορών που ανανεώνονται σε εβδομαδιαία βάση 70.000 εισαγωγείς και 30.000 εξαγωγείς στις ΗΠΑ 70.000 προμηθευτές παγκοσμίως 10.000 εισαγωγείς σε οκτώ χώρες της Λατινικής Αμερικής 203 εκατομμύρια χρηματοοικονομικές αναφορές εταιριών σε περισσότερες από 210 χώρες 17.000 εμπορικές εκθέσεις που ανανεώνονται κάθε μήνα 2.000 επαγγελματικούς οργανισμούς παγκοσμίως 600 online αγορές (marketplaces) 3.000 online ευρετήρια Οι Υπηρεσίες Ηλεκτρονικών Συναλλαγών Διεθνούς Εμπορίου της πλατφόρμας: Διευκολύνουν την on line διαβίβαση αιτημάτων εισαγωγών Παρέχουν ταχύτητα και ευκολία στη διαχείριση των εργασιών Εξασφαλίζουν υψηλά επίπεδα ασφάλειας στη διεκπεραίωση των συναλλαγών Επιτρέπουν την άμεση λήψη παραστατικών και μηνυμάτων πληρωμών μέσω της εφαρμογής Επιπλέον, η διαδικτυακή πύλη Alpha International Trade παρέχει κατόπιν αιτήματος της επιχείρησης, μία σειρά από χρήσιμες online εξατομικευμένες υπηρεσίες επί πληρωμή, καλύπτοντας κάθε ανάγκη της εισαγωγικής ή της εξαγωγικής δραστηριότητας των επιχειρήσεων.

Εγγραφείτε δωρεάν στο https:// www.alphainternationaltrade.gr/gr

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΈΣ ΝΕΟΦΥΕΊΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΛΛΆΖΟΥΝ ΤΟ ΤΟΠΊΟ ΤΟΥ YACHTING ΤΗΣ ΜΑΡΙΛΈΝΑΣ ΚΑΡΑΒΑΣΊΛΟΓΛΟΥ

ΣΕ ΜΙΑ ΧΏΡΑ ΌΠΟΥ ΤΟ ΤΡΊΠΤΥΧΟ ΉΛΙΟΣ-ΆΜΜΟΣ-ΘΆΛΑΣΣΑ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΆ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΎ ΠΡΟΪΌΝΤΟΣ, Ο ΘΑΛΆΣΣΙΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ ΚΑΙ ΤΟ YACHTING ΔΕΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΎΣΑΝ ΝΑ ΜΕΊΝΟΥΝ ΕΚΤΌΣ ΤΟΥ ΚΎΜΑΤΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑΣ ΝΕΟΦΥΏΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΊΩΝ ΕΤΏΝ. ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΕΜΠΝΕΎΣΕΩΣ STARTUPS ΚΆΝΟΥΝ Η ΜΊΑ ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΆΛΛΗ ΤΗΝ ΕΜΦΆΝΙΣΉ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΤΗΣ ΝΑΎΛΩΣΗΣ ΣΚΑΦΏΝ ΑΝΑΨΥΧΉΣ, ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΊΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΤΡΌΠΟ ΚΡΑΤΉΣΕΩΝ, ΔΙΕΥΚΟΛΎΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑ ΤΩΝ ΤΑΞΙΔΙΩΤΏΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΚΤΉΤΕΣ ΣΚΑΦΏΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΈΡΟΝΤΑΣ ΚΑΙΝΟΤΌΜΕΣ ΛΎΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΣΦΆΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΛΛΙΜΕΝΙΣΜΌ. ΚΆΠΟΙΕΣ ΑΠΌ ΑΥΤΈΣ ΜΆΛΙΣΤΑ, ΈΧΟΥΝ ΉΔΗ «ΑΝΟΊΞΕΙ ΠΑΝΙΆ» ΓΙΑ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΌ.

Επιχειρήσεις

ΜΕ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΑ ΑΠΌ 16.500 ΧΙΛΙΌΜΕΤΡΑ ΠΑΡΑΛΊΑΣ, 190.000 ΑΚΤΈΣ, 5.000 ΝΗΣΙΆ ΚΑΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΈΣ ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΈΣ ΣΥΝΘΉΚΕΣ, Η ΕΛΛΆΔΑ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΙΔΑΝΙΚΌ ΠΡΟΟΡΙΣΜΌ ΓΙΑ ΚΆΘΕ ΛΆΤΡΗ ΤΩΝ «ΣΚΑΦΆΤΩΝ» ΔΙΑΚΟΠΏΝ. ΟΙ ΕΚΤΙΜΉΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΕΤΙΝΉ ΣΕΖΌΝ ΕΠΙΒΕΒΑΙΏΝΟΥΝ ΌΤΙ Ο ΕΓΧΏΡΙΟΣ ΚΛΆΔΟΣ ΤΟΥ YACHTING ΚΙΝΕΊΤΑΙ ΑΝΟΔΙΚΆ, ΣΥΜΠΑΡΑΣΥΡΌΜΕΝΟΣ ΑΠΌ ΤΑ ΝΟΎΜΕΡΑ-ΡΕΚΌΡ ΠΟΥ ΚΑΤΑΓΡΆΦΕΙ Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΉ ΚΊΝΗΣΗ. 40 | R E P O R T E R |

Εξάλλου, σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Τουριστικών Επαγγελματικών Σκαφών Άνευ Μονίμου Πληρώματος (ΣΙΤΕΣΑΠ), ο οποίος διαθέτει περισσότερες από 750 επιχειρήσεις-μέλη, με τουλάχιστον 2.000 σκάφη, ο ετήσιος τζίρος του κλάδου αγγίζει τα 100 εκατ. ευρώ, χωρίς να συνυπολογίζεται ο αποδιδόμενος ΦΠΑ και η «τροφοδοσία» 50 διαφορετικών επαγγελματικών δραστηριοτήτων. Στο σκηνικό έρχεται να προστεθεί το γεγονός ότι, με τις σημερινές τιμές ακτοπλοϊκών και ξενοδοχείων, οι «κλασσικές» διακοπές σε νησί μπορούν να αντικατασταθούν από την ελευθερία της ναύλωσης ενός σκάφους αναψυχής, χωρίς απαγορευτική διαφορά στο τελικό κόστος. Ασχέτως εάν, παραδοσιακά, η ζήτηση για το yachting εκδηλώνεται κυρίως από ιδιώτες μεσαίας κι υψηλής εισοδηματικής τάξης, με τους αλλοδαπούς τουρίστες μάλιστα να εκπροσωπούν μέχρι και το 95% των ναυλώσεων. Όσον αφορά στο online κομμάτι της υπόθεσης, παρότι η αγορά του yacht chartering είναι η λιγότερο καταγεγραμμένη αγορά σε νούμερα και στατιστικά από οποιαδήποτε άλλη του-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ ΕΊΝΑΙ ΆΚΡΩΣ ΕΛΠΙΔΟΦΌΡΟ, ΑΡΚΕΊ ΤΗΝ ΑΎΞΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΆΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΉΤΗΣΗΣ ΝΑ ΤΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΉΣΕΙ ΚΑΙ Η ΒΕΛΤΊΩΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΏΝ ΜΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΈΣΕΙ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΧΘΕΊ ΣΩΣΤΆ Η ΑΥΞΗΤΙΚΉ ΤΆΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΆΣ

ριστική αγορά, υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα οι κρατήσεις σκαφών εξολοκλήρου μέσω διαδικτύου παραμένουν ακόμη σε χαμηλά επίπεδα της τάξης του 10%-15%. Ωστόσο, εκτιμάται από επιχειρηματίες του χώρου ότι μέσα στην επόμενη πενταετία μπορούν να κατακτήσουν μερίδια της αγοράς ανάλογα με αυτά των online κρατήσεων ξενοδοχείων, δηλαδή ύψους 75%-80%.

Τα παραπάνω οδήγησαν αρκετούς Έλληνες startuppers να στραφούν στον χώρο του yachting κ α ι του θα λ άσ σ ιου τ ου ρισμού, δημιουργώντας καινοτόμες διαδικτυακές πλατφόρμες ενοικίασης σκαφών κάθε είδους, με ή χωρίς πλήρωμα, για απλή μετάβαση ή πολυήμερη διαμονή. Ακολουθούν μερικά από τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα.

w w w.re porter.gr

Η INCREDIBLUE ΠΛΈΕΙ ΣΕ ΔΙΕΘΝΉ ΎΔΑΤΑ «Βετεράνος» του online yacht chartering στην Ελλάδα, η νεοφυής επιχείρηση Incrediblue έκανε πρώτη την εμφάνισή της στο χώρο το 2013, εισάγοντας έναν ολοκληρωμένο, ψηφιακό τρόπο ναύλωσης ιστιοπλοϊκών και μηχανοκίνητων σκαφών. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, η καινοτόμα πλατφόρμα που ίδρυσαν από το

w w w.re porter.gr

Βόλο οι Αντώνης Φιοράκης, Γιώργος Γάτος και Θοδωρής Ορφανίδης, προσέλκυσε έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον, εξασφαλίζοντας χρηματοδοτήσεις ύψους 2,2 εκατ. δολαρίων από ελληνικά και βρετανικά funds, μεταξύ αυτών το Jeremie Openfund του Ευρωπαϊκού Επενδυτικού Ταμείου. Το 2018 είπε το μεγάλο «ναι» στην εξαγορά από την ισπανική Nautal, τη μεγαλύτερη

πλατφόρμα ναύλωσης σκαφών στην Ισπανία και μία από τις κορυφαίες στην Ευρώπη. Διατηρώντας την επωνυμία Incrediblue, η πλατφόρμα μετασχηματίστηκε και αποτελεί πλέον το τμήμα εκείνο της εταιρείας που απευθύνεται αποκλειστικά στην ενοικίαση premium σκαφών. Πριν ενώσει τις δυνάμεις της με τη Nautal, η πλατφόρμα φιλοξενούσε γύρω

στα 1.000 σκάφη, με κύρια περιοχή δραστηριότητας την Ελλάδα, ενώ σήμερα διαθέτει πάνω από 22.600 σκάφη σε περισσότερες από 32 χώρες σε όλο τον κόσμο, από τη Μεσόγειο μέχρι την Καραϊβική. Ενδεικτικό του κοινού στο οποίο απευθύνεται είναι το γεγονός ότι λειτουργεί σε επτά γλώσσες: ισπανικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ολλανδικά και ελληνικά.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 41

Επιχειρήσεις

VYRA ΤΙΣ ΆΓΚΥΡΕΣ Και ύστερα, ήρθε η Vyra. Πλέον η μεγαλύτερη αποκλειστικά ελληνική ηλεκτρονική πλατφόρμα ενοικίασης σκαφών αναψυχής, το Vyra. com ιδρύθηκε το 2015 από την Χριστίνα Τρατάρη και σήμερα εξυπηρετεί όλη την Μεσόγειο, Ελλάδα, Κροατία, Τουρκία, Ιταλία, Ισπανία και Γαλλία, διαθέτοντας πάνω από 9.000 επιλογές σε σκάφη όλων των κατηγοριών και μεγεθών. Όπως σημειώνει η Σοφία Φινοκαλιώτη, General Manager της Vyra, μιλώντας στο Reporter, οι πιο δημοφιλείς προορισμοί για sailing διακοπές είναι πάντα η Ελλάδα και η Κροατία, με τη δεύτερη να ξεχωρίζει κυρίως για τις υποδομές και την οργάνωσή της, ενώ οι πελάτες της πλατφόρμας είναι κυρίως Ευρωπαίοι και στην μεγάλη πλειοψηφία τους, Ιταλοί και Άγγλοι. Και παρότι πολλοί θεωρούν ακόμα τις διακοπές με σκάφος μία απαγορευτική πολυτέλεια, η κ. Φινοκαλιώτη ανατρέπει τα δεδομένα: «Ενδεικτικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι το κόστος για ένα ιστιοπλοϊκό σκάφος του 2015 μέσα στον Αύγουστο, στην Ελλάδα, για μία παρέα 8 ατόμων, σε early booking περίοδο ανέρχεται στα 2.800€ περίπου δηλαδή 350€ το άτομο. Είναι μία άκρως ανταγωνιστική τιμή σε σχέση με τις διακοπές σε ξενοδοχείο σε νησί και ακτοπλοϊκά για τις μεταφορές». Όσον αφορά στις προτιμήσεις των πελατών; «Βάση των στατιστικών μας, θα έλεγα ότι είναι μοιρασμένες κοντά στο

42 | R E P O R T E R |

50-50% οι skippered με τις bareboat διακοπές, όπως ονομάζονται οι ενοικιάσεις που δεν απαιτείται skipper για την ναύλωση. Οι bareboat ενοικιάσεις είναι μία στημένη αγορά που απαρτίζεται από γνώστες ιστιοπλόους οι οποίοι αναζητούν την περιπέτεια και τον πιο δραστήριο τρόπο διακοπών. Οι skippered ενοικιάσεις είναι μία αγορά που έχει αρχίσει να μεγαλώνει δραστικά, ειδικά μετά από την εισαγωγή των νέων catamaran τα οποία ενδείκνυνται για πιο χαλαρωτικές και ήρεμες διακοπές», διευκρινίζει η κ. Φινοκαλιώτη. Η General Manager της Vyra επιβεβαιώνει ότι αυτή την στιγμή η Ελλάδα διανύει μία από τις καλύτερες χρονιές στο yachting, ενώ -αν εξαιρέσουμε την Τουρκία που αντιμετωπίζει προβλήματα πολιτικής φύσηςόλες οι Μεσογειακές χώρες σημειώνουν μόνο ανοδική πορεία. «Το μέλλον της Ελλάδας είναι άκρως ελπιδοφόρο, αρκεί την αύξηση της προσφοράς και της ζήτησης να την ακολουθήσει και η βελτίωση των υποδομών μας για να μπορέσει να υποστηριχθεί σωστά η αυξητική τάση της αγοράς», τονίζει. Από τον δεύτερο χρόνο λειτουργίας της η εταιρεία έλαβε τη χρηματική στήριξη του Piraeus Jeremie Tech Catalyst Fund της Τράπεζας Πειραιώς, ενώ απέσπασε διακρίσεις στα Tourism Awards 2017 και είχε την τιμή να χτυπήσει το καμπανάκι στο κλείσιμο της συνεδρίασης του Χρηματιστηρίου Αθηνών.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ΣΤΗΝ ΑΜΕΣΌΤΗΤΑ ΠΟΝΤΆΡΕΙ Η INSTAYACHT Νεότερη προσθήκη στον χώρο, η Instayacht λανσαρίστηκε το 2016 από το Δημήτρη Κουτσολιούτσο και τον Σταμάτη Παπαγεωργίου, ως ένα «πάντρεμα» μεταξύ Uber και Airbnb, αλλά για τουριστικά σκάφη. To Instayacht, όπως το περιγράφει ο ιδρυτής και CEO

του κ. Κουτσολιούτσος στο Reporter, «είναι ένα mobile application το οποίο επιτρέπει στους ταξιδιώτες να περιγράφουν τις ανάγκες τους -cruises ή transfers- και να έρχονται σε άμεση επαφή με όλο τον συνεργαζόμενο στόλο. Στην συνέχεια οι ιδιοκτήτες σκαφών απαντούν στα αιτήματα με προσφορές. Η καινοτομία είναι ότι η υπηρεσία εί-

w w w.re porter.gr

Πολιτική

ΤΟ ΕΡΏΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΈΦΕΤΑΙ ΠΟΥ ΚΑΛΟΎΝΤΑΙ ΝΑ ΑΠΑΝΤΉΣΟΥΝ ΑΝ ΕΊΝΑΙ ΔΙΑΤΕΘΕΙΜΈΝΟΙ ΝΑ ΣΥΜΒΆΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΉ

ΤΑ ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΑ ΠΟΥ ΌΛΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΊΖΟΥΝ ΈΧΟΥΝ ΝΑ ΚΆΝΟΥΝ ΜΕ ΤΗ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΊΑ ΤΩΝ ΛΙΜΕΝΙΚΏΝ ΑΡΧΏΝ

ναι live και έχει την λογική blind auction, ενώ ταυτόχρονα ο κάθε ταξιδιώτης μπορεί να βρει και σκάφη στην περιοχή του. Επίσης μπορεί να μοιραστεί μέσα από το app την διαδρομή και με άλλους ταξιδιώτες αν το επιθυμεί». Η πλατφόρμα το 2017 είχε εγγεγραμμένα 170 σκάφη, τα οποία διατίθενται σε ολόκληρο το Αιγαίο και Ιόνιο. Συνερ-

w w w.re porter.gr

γάζεται μόνο με επαγγελματίες ιδιοκτήτες σκαφών, καθώς όπως διευκρινίζει ο κ. Κουτσολιούτσος «από το 2018 ο νόμος άλλαξε και πλέον τα ιδιωτικά σκάφη δεν επιτρέπεται να ενοικιάζονται». Πιο δημοφιλείς προορισμοί για την Instayacht είναι η Αθηναϊκή Ριβιέρα και οι Κυκλάδες, ενώ ακολουθούν η Πάτμος, η Αστυπάλαια και

η Κέρκυρα. Σύμφωνα με τον κ. Κουτσολιούτσο, δεν είναι πολλοί οι «θαλασσόλυκοι» που προτίθενται να αναλάβουν το ρόλο του καπετάνιου, με τους περισσότερους να επιλέγουν τη συνοδεία επαγγελματία skipper. Οι ταξιδιώτες συνήθως ναυλώνουν το σκάφος είτε για μία ημέρα είτε για μία εβδομάδα, με το κόστος για μια ημερήσια εκδρομή να

ξεκινά από 50 ευρώ το άτομο (8 άτομα σε ένα σκάφος). Ο CEO της Instayacht εμφανίζεται θετικός ως προς την πορεία της εγχώριας αγοράς θαλάσσιου τουρισμού, τονίζοντας ότι αναπτύσσεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια, κάτι που μεταφράζεται σε ευκαιρίες για εταιρείες όπως αυτή. «Τώρα που ωριμάσαμε αρκετά, είναι το επόμενο

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 43

Πολιτική

ΜΕΤΆ ΑΠΌ ΜΊΑ ΠΕΡΊΟΔΟ ΎΦΕΣΗΣ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΧΡΌΝΙΑ, ΦΑΊΝΕΤΑΙ ΠΩΣ ΣΤΑΔΙΑΚΆ Η ΑΓΟΡΆ ΤΟΥ YACHTING ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΛΛΙΜΕΝΙΣΜΟΎ ΤΩΝ ΣΚΑΦΏΝ ΑΝΑΨΥΧΉΣ ΑΝΑΚΆΜΠΤΕΙ

βήμα μας να αναζητήσουμε επενδυτές. Είναι μία δουλειά με εξαιρετικά χρηματοοικονομικά χαρακτηριστικά», σημειώνει, αποκαλύπτοντας ότι η Instayacht έχει βάλει στόχο κάποια στιγμή στο μέλλον να «πλεύσει» και εκτός Ελλάδος. Το 2016, η Instayacht απέσπασε το πρώτο βραβείο στο Startup Weekend του Bluegrowth Πειραιά, του γνωστού διαγωνισμού καινοτομίας για την θαλάσσια οι-

44 | R E P O R T E R |

κονομία. Το ελληνικό δαιμόνιο δεν σταματά στην ενοικίαση σκαφών Στο πλαίσιο αυτού του κύματος «εκσυγχρονισμού» του yachting, οι ιδέες των Ελλήνων startuppers δεν περιορίστηκαν στον τομέα της ναύλωσης σκαφών. Κάποιοι προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα, δημιουργώντας τεχνολογικά καινοτόμες λύσεις για τους ιδιοκτήτες σκαφών, ιδιώτες ή εταιρεί-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ες, καλύπτοντας κενά στους τομείς του ελλιμενισμού και της ασφάλειας.

Η SAMMY ΣΟΥ ΒΡΊΣΚΕΙ ΤΟ ΛΙΜΆΝΙ ΣΟΥ Η αγορά του ελλιμενισμού σκαφών στην Ελλάδα ξεπερνά τα 11 εκατ. ευρώ ετησίως, αριθμώντας 19 μαρίνες με 6.660 περίπου θέσεις, ενώ σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή ο τζίρος αγγίζει τα 15 δισ. ευρώ.

Έ να κενό στην εν λόγω αγορά ήρθε να καλύψει η SaMMY, σχεδιάζοντας μία mobile εφαρμογή εύρεσης και κράτησης θέσης ελλιμενισμού για σκάφη αναψυχής, που απλοποιεί την επικοινωνία των ταξιδιωτών με τις μαρίνες. Ουσιαστικά, με την εγκατάσταση ενός πλέγματος αισθητήρων στις μαρίνες, η SaMMY καθιστά δυνατή την παρακολούθηση των

w w w.re porter.gr

Επιχειρήσεις

θέσεων ελλιμενισμού των σκαφών, των θαλάσσιων συνθηκών και του καιρού. Επιπλέον, παρέχει στον κυβερνήτη του σκάφους έναν online μηχανισμό επικοινωνίας με τις μαρίνες σε πραγματικό χρόνο, μαζί με υπηρεσίες υποβοήθησης στάθμευσης, πληροφορίες για τα κοντινά σημεία ενδιαφέροντος και ειδοποιήσεις «συμβάντων» (ατυχήματα, έκτακτα φαινόμενα).

w w w.re porter.gr

Όπως ενημερώνει το Reporter ο Γιάννης Κωστόπουλος, συνιδρυτής και CEO της SaMMY, η πλατφόρμα βρίσκεται σε παραγωγική λειτουργία από τον Ιούνιο του 2016 και στο διάστημα αυτό έχει προσφέρει τις υπηρεσίες της σε πάνω από 7.000 χρήστες. Από αυτούς το 44% είναι Έλληνες, ενώ ακολουθούν σε ποσοστό 19,8% οι χρήστες από ΗΠΑ & Ην. Βασίλειο, 7,8% από Ιταλία και 3,1% από Γερμανία. Στα τέλη της περυσινής σεζόν η πλατφόρμα εξυπηρετούσε έξι μαρίνες στην Ελλάδα και την Κύπρο, αριθμός που φέτος έχει τριπλασιαστεί. «Στα άμεσα σχέδιά μας είναι η επέκταση στις αγορές της Κροατίας και Ιταλίας», σημειώνει ο κ. Κωστόπουλος, κάνοντας λόγο για μελλοντικό άνοιγμα σε Δυτική Μεσόγειο, Βόρεια Ευρώπη και Μέση Ανατολή. Έχοντας εις βάθος γνώση της αγοράς, ο κ. Κωστόπουλος επισημαίνει ότι μετά από μία περίοδο ύφεσης τα τελευταία χρόνια, φαίνεται πως σταδιακά η αγορά του yachting και του ελλιμενισμού των σκαφών αναψυχής ανακάμπτει. «Σημαντικές επενδύσεις πραγματοποιούνται σε διάφορα σημεία της Ελλάδας με στόχο την αναβάθμιση των υποδομών

των μαρίνων ενώ ταυτόχρονα τα πρώτα δείγματα από την κίνηση του φετινού καλοκαιριού είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Γενικότερα θα λέγαμε πως ο κλάδος μετασχηματίζεται με νέες υποδομές και υπηρεσίες και διαφαίνεται για τα επόμενα χρόνια μία περίοδος σημαντικής ανάκαμψης», τονίζει χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας ωστόσο ότι «υστερούμε ακόμα σε υποδομές φιλοξενίας σκαφών αναψυχής και συνοδευτικές υπηρεσίες». Η SaMMY έχει λάβει χρηματοδοτήσεις από το Fiware Accelerator «FrontierCities», το πρόγραμμα FrontierCities2MAG και τα Η2020BlueGrowth Accelerator (Neptune) και H2020Symbiote.

ΑΣΦΑΛΈΣΤΕΡΕΣ ΘΆΛΑΣΣΕΣ ΜΕ ΤΗΝ OPENICHNOS Κάθε ναύλωση σκάφους αναψυχής εμπεριέχει ένα ποσοστό ρίσκου για τον πελάτη και τον ιδιοκτήτη, κυρίως όταν δεν συνοδεύεται από τη μίσθωση έμπειρου πληρώματος. Το πρόβλημα αυτό έρχεται να λύσει η Openichnos, μία συσκευή εντοπισμού σκαφών που δίνει τη δυνατότητα σε ιδιοκτήτες και διαχειριστές σκαφών να έχουν πλήρη εικόνα της θέσης και της κατάστασης του στόλου τους απομακρυσμένα, σε πραγματικό χρόνο. Όπως επισημαίνει ο Γιώργος Κούτρας, συνιδρυτής και CEO της OpenIchnos, μιλώντας στο Reporter: «το συγκριτικό πλεονέκτημά της υπηρεσίας είναι ότι παρέχει μια πλήρη λύση για τη διαχείριση ενός στόλου σκαφών, η οποία εγγυάται 100% ενεργειακή αυτονομία και παγκόσμια κάλυψη, είναι

πλήρως παραμετροποιήσιμη και εισάγει τη τεχνολογία του Διαδικτύου των Πραγμάτων (IoT) στην αγορά των σκαφών αναψυχής». Ουσιαστικά, με τη χρήση αισθητήρων πάνω στο σκάφος οι ενδιαφερόμενοι λαμβάνουν άμεσα ζωτικές πληροφορίες για την τοποθεσία του, την κατάσταση των μπαταριών, την στάθμη των καυσίμων, σε τι βάθος ταξιδεύει κ.ο.κ. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2017, ενώ η υπηρεσία έχει ήδη διεισδύσει στην αγορά, ενσωματώνοντας μέχρι σήμερα στην πελατεία της περισσότερες από 20 ελληνικές εταιρείες ενοικίασης yacht και σκαφών αναψυχής -συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης εταιρείας στο χώρο- αλλά και αρκετούς ιδιώτες. «Στα άμεσα σχέδια μας είναι η επέκταση μας στις αγορές του εξωτερικού όπου ήδη έχουμε δημιουργήσει ένα δίκτυο συνεργατών», μας ενημερώνει ο κ. Κούτρας, συμπληρώνοντας ότι ήδη έχει προδιαγραφεί και η ανάπτυξη νέων υπηρεσιών. Όσον αφορά στην εγχώρια αγορά ενοικίασης σκαφών, ο κ. Κούτρας υπογραμμίζει ότι βρίσκεται σε πολύ καλό επίπεδο, με τη φετινή χρονιά να πηγαίνει εξαιρετικά σε κρατήσεις. Δεν παραλείπει ωστόσο να τονίσει ότι «τα προβλήματα που όλοι αντιμετωπίζουν έχουν να κάνουν με τη γραφειοκρατία των λιμενικών αρχών, συνεπώς η πολιτεία είναι εκείνη που μπορεί να βελτιώσει και να κάνει πιο ανταγωνιστική την αγορά». Η Openichnos έχει διακριθεί στο διαγωνισμό του Bluegrowth III, κερδίζοντας την πρώτη θέση.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 45

VYRA ΤΙΣ ΆΓΚΥΡΕΣ Η VYRA.COM, ΜΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΉ STARTUP ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΉ ΠΛΑΤΦΌΡΜΑ ΕΝΟΙΚΊΑΣΗΣ ΣΚΑΦΏΝ ΑΝΑΨΥΧΉΣ, ΈΡΧΕΤΑΙ ΝΑ ΚΑΤΑΡΡΊΨΕΙ ΤΟ ΜΎΘΟ ΠΟΥ ΘΈΛΕΙ ΤΙΣ ΔΙΑΚΟΠΈΣ ΜΕ ΣΚΆΦΟΣ ΝΑ ΕΊΝΑΙ ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΙΚΈΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΎ ΚΟΙΝΌ.

Η ιδέα ανήκει σε δύο νέες επιχειρηματίες, τις κυρίες Χριστίνα Τρατάρη και Σοφία Φινοκαλιώτη, που στοχεύουν να μυήσουν τους Έ λληνες στον κόσμο του θαλάσσιου τουρισμού. Η εφαρμογή δίνει τη δυνατότητα σε τουρίστες από την Ελλάδα και το εξωτερικό να ναυλώσουν οι ίδιοι ένα σκάφος και να κάνουν τις διακοπές τους με skipper ή χωρίς. Όπως εξηγεί η Σοφία Φινοκαλιώτη, Γενική Διευθύντρια της Vyra: «Η ιδέα προέκυψε από την προσωπική εμπειρία που είχαμε η Χριστίνα κι εγώ κάνοντας διακοπές με σκάφος από πολύ μικρή ηλικία. Οι οικογενειακές διακοπές με ιστιοπλοϊκό ήταν οι καλύτερες διακοπές που κάναμε ως παιδιά. Μόνιμη επαφή με τη θάλασσα και τη φύση, παιχνίδια, επισκέψεις σε πολλά νησιά που υπό άλλες συνθήκες δεν θα μπορούσαμε να δούμε τόσο εύκολα. Πριν από 3-4 χρόνια θελήσαμε να επαναλάβουμε τις διακοπές αυτές και να ξαναθυμηθούμε τις εμπειρίες μας. Ξεκινήσαμε λοιπόν να ψάχνουμε ηλεκτρονικά -όπως έχουμε συνηθίσει

να κάνουμε για τις διακοπές μας- είτε για εισιτήρια είτε για ξενοδοχεία και είδαμε ότι δεν υπάρχει μία πλατφόρμα ενοικιάσεων, όπως είναι το Βooking.com, που να παρέχει μαζεμένες όλες τις πληροφορίες, τις επιλογές των σκαφών, τα reviews κ.λπ. Κι έτσι οδηγηθήκαμε στη σύλληψη και την υλοποίηση της vyra.com». H Διευθύνουσα Σύμβουλος της Vyra, Χριστίνα Τρατάρη, βλέπει ένα μεγάλο κενό στην τουριστική αγορά, εκείνο της online ενοικίασης σκαφών αναψυχής. «Μόλις το 10% της ενοικίασης σκαφών γίνεται online, την ώρα που οι υπόλοιπες τουριστικές κρατήσεις γίνονται σε ποσοστό άνω του 60% διαδικτυακά» εξηγεί, και συμπληρώνει πως ο στόχος της Vyra είναι «να εκσυγχρονίσει το συγκεκριμένο κομμάτι του τουρισμού, ώστε η πλειοψηφία των τουριστών να κλείνουν διαδικτυακά τις διακοπές τους». Το πιο σημαντικό, σύμφωνα με την Χριστίνα Τρατάρη, είναι να «εκπαιδευτεί» ο ταξιδιώτης σε αυτού του είδους τις διακοπές και να γνωρίσει τη μοναδικότητά τους. «Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η αγορά της ενοικίασης σκαφών δεν θα αποτελέσει εξαί-

Από αριστερά, Χριστίνα Τρατάρη, Διευθύνουσα Σύμβουλος και Σοφία Φινοκαλιώτη, Γενική Διευθύντρια της Vyra

ρεση στον κανόνα της υπόλοιπης τουριστικής αγοράς, στην οποία το 60% των κρατήσεων γίνεται διαδικτυακά. Μπορεί να έχει καθυστερήσει σε σύγκριση με τις ξενοδοχειακές κρατήσεις, τα αεροπορικά και ακτοπλοϊκά εισιτήρια, αλλά μέσα στα επόμενα χρόνια αναμένουμε ραγδαία αύξηση των online bookings και στο δικό μας τομέα. Ο πελάτης έχει συνηθίσει πλέον να βλέπει αυτό που κλείνει για τις διακοπές του, είτε είναι δωμάτιο είτε κάποιο experience, υπολογίζει στα reviews των συνανθρώπων του για να ξέρει ότι αυτό που κλείνει είναι αυτό που βλέπει, ενώ όλη αυτή η διαδικασία γίνεται online».

ΜΑΘΑΊΝΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ VYRA.COM H πλατφόρμα της Vyra μετρά μόλις τρία χρόνια στο διαδίκτυο. Παρά την γενικότερη οικονομική κρίση, «άπλωσε πανιά» και σε τουριστικούς προορισμούς εκτός Ελλάδας, όπως η Τουρκία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία και η Κροατία, κερδίζοντας την προτίμηση επισκεπτών από το εξωτερικό, κυρίως Βρετανών, Ιταλών, Γάλλων και Γερμανοί. Η Χριστίνα Τρατάρη απαντά στην εύλογη απορία γιατί στις πρώτες θέσεις δεν συναντούμε Έλληνες χρήστες: «Είναι αλήθεια πως οι Έλληνες δεν είμαστε εξοικειωμένοι στις διακοπές με σκάφος, παρά το γεγονός ότι ζούμε στη χώρα που θεωρείται ο top προορι-

«Είναι μύθος να πιστεύει κανείς ότι το κόστος για διακοπές με ιστιοπλοϊκό είναι απαγορευτικό», εξηγεί η CEO της vyra.com, Χριστίνα Τρατάρη. «Απαντάμε σε όσους πιστεύουν ότι θα δαπανήσουν μεγάλα χρηματικά ποσά αν ναυλώσουν μόνοι τους ένα ιστιοπλοϊκό, ότι οι τιμές στην υψηλή περίοδο για την Ελλάδα δεν ξεπερνούν τα 2.500- 3.000 ευρώ την εβδομάδα, σε ένα σκάφος που μπορεί να φιλοξενήσει 8 άτομα. Η Vyra από την αρχή της λειτουργίας της έχει επιδείξει σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης, με την επισκεψιμότητα να παρουσιάζει ανοδικές τάσεις κάτι που αποτυπώνεται και στο μεγάλο όγκο ξένων ταξιδιωτών, που επιλέγουν την πλατφόρμα για να προγραμματίσουν τις διακοπές τους.

Η ΣΤΉΡΙΞΗ ΑΠΌ ΤΟ PIRAEUS JEREMIE TECH CATALYST FUND

σμός για sailing στον κόσμο». Ωστόσο, όπως αποδεικνύεται από τις κρατήσεις, κάθε χρόνο όλο και περισσότεροι Έλληνες στρέφονται στις διακοπές με ιστιοπλοϊκό και τη μίσθωση ενός σκάφους, που θα τους χαρίσει μοναδικές στιγμές και εμπειρίες με φίλους ή την οικογένεια. Άλλωστε, οι επιλογές που προσφέρει η vyra. com είναι κυριολεκτικά χιλιάδες. Στη διαδικτυακή πλατφόρμα είναι ενταγμένα πάνω από 9.500 επαγγελματικά σκάφη στις χώρες όπου δραστηριοποιείται η Vyra (Ελλάδα, Τουρκία, Ιταλία, Κροατία, Γαλλία και Ισπανία), ενώ στους στόχους της εταιρείας είναι η επέκταση σε νέες και πιο εξωτικές αγορές, όπως η Καραϊβική και η Ταϊλάνδη. w w w.re porter.gr

Η απήχηση της πλατφόρμας στο χώρο του θαλάσσιου τουρισμού από τα πρώτα του κιόλας βήματα έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση της χρηματοδότησης από το Piraeus Jeremie Tech Catalyst Fund. Πρόκειται για το Venture Capital επενδυτικό ταμείο, που έχει δημιουργήσει η Τράπεζα Πειραιώς από κοινού με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, υπό το σχήμα Jeremie, μέσω του οποίου υποστηρίχθηκε και η Vyra. Το PJ Tech Catalyst Fund είναι ένα αμοιβαίο κεφάλαιο ιδιωτικών συμμετοχών (venture capital fund) που επενδύει σε εταιρίες τεχνολογίας και υπηρεσιών. Είναι μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας που έχει ξεκινήσει στην Ελλάδα από το 2012 για την χρηματοδότηση νέων καινοτομικών εταιριών μέσω συνεργασίας του ιδιωτικού τομέα, στη συ-

Ίων Τσάκωνας, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος του PJ Tech Catalyst Fund

γκεκριμένη περίπτωση της Τράπεζα Πειραιώς και του European Investment Fund. Όπως εξηγεί ο Ίων Τσάκωνας, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος του PJ Tech Catalyst Fund: «Tο fund επενδύει είτε με τη μορφή μετοχών, είτε μέσω ομολόγων μετατρέψιμων σε μετοχές στο αρχικό στάδιο χρηματοδότησης κάθε εταιρίας. Συνήθως παίρνει μειοψηφικές συμμετοχές. Έχει επενδυτικό όριο μέχρι 1,5 εκατ. ευρώ σε διαδοχικά στάδια και με βάση την επιτυχία στην εκτέλεση του επιχειρηματικού σχεδίου κάθε εταιρίας. Ο ρόλος μας είναι χρηματοδοτικός και ταυτόχρονα υποστηρικτικός σε θέματα στρατηγικής, επαφών με πελάτες, προσέλκυσης στελεχών, χρηματοδότησης από άλλες πηγές στο εσωτερικό και το εξωτερικό και τέλος, σε θέματα οικονομικού ελέγχου. Στόχος του fund είναι η δημιουργία υπεραξίας για τους επενδυτές του, η οποία συνήθως επιτυγχάνεται με την πώληση

της εταιρίας σε άλλον επενδυτή, στρατηγικό αγοραστή ή την εισαγωγή στο χρηματιστήριο». Σύμφωνα με τον κ. Ι. Τσάκωνα, «βασικά στοιχεία για τη χρηματοδότηση ενός πλάνου είναι τα εξής τρία: 1. Η συμπαγής ομάδα με εμπειρία στο αντικείμενο και εμπειρία συνεργασίας σε άλλες δουλειές. 2. Έ να προϊόν που να είναι διαφορετικό με κάποιο τρόπο και μπορεί να προφυλάξει την καινοτομία του από αντιγραφείς. 3. Η καλή αίσθηση του μεγέθους της αγοράς αλλά και του πως θα γίνουν οι πωλήσεις και θα ανέβουν οι τζίροι». Πέρα από τη χρηματοδότηση τεχνολογικών start-ups, ασφαλώς η Τράπεζα Πειραιώς στηρίζει, μέσα από τα διάφορα τραπεζικά της προϊόντα, τη δυνατότητα χρηματοδότησης σε ανταγωνιστικές νεοφυείς εταιρίες που δραστηριοποιούνται και στους υπόλοιπους κλάδους της ελληνικής οικονομίας.

Ο ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ ΣΥΝΑΝΤΆ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΆ ΑΓΡΟΤΙΚΆ ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΣΕ ΜΙΑ ΧΏΡΑ ΜΕ ΒΑΡΙΆ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΉ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ, ΌΠΩΣ Η ΕΛΛΆΔΑ, Ο ΑΓΡΟΑΔΙΑΤΡΟΦΙΚΌΣ ΤΟΜΈΑΣ ΜΌΝΟ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌ ΡΌΛΟ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΈΧΕΙ.

Οι τουριστικές επιχειρήσεις αναδεικνύουν πλέον τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα, τα οποία έχουν φανατικούς οπαδούς ανά τον κόσμο, όπως άλλωστε αποδεικνύει η εξαγωγική δραστηριότητα της χώρας. Η στήριξη του αγροδιατροφικού και του τουριστικού τομέα αποτελεί στρατηγική επιλογή της Τράπεζας Πειραιώς, καθώς θεωρεί ότι μπορεί να αποτελέσουν πυλώνες ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας. Η Τράπεζα Πειραιώς επιλέγει όχι μόνο τη χρηματοδότηση, αλλά την πολύπλευρη στήριξη της επιχειρηματικότητας όσων δραστηριοποιούνται στους δυο κρίσιμους κλάδους. Το καινοτόμο πρόγραμμα της Συμβολαιακής Τραπεζικής αναπτύσσεται τα τελευταία πέντε χρόνια μετά από πρωτοβουλίες της

48 | R E P O R T E R |

Τράπεζας Πειραιώς. Το μοντέλο αυτό αφορά στη συνεργασία ξενοδοχειακών μονάδων και προμηθευτών τροφίμων, με αμοιβαία οφέλη και των δύο μερών, που συμβάλλουν στη δημιουργία ισχυρών συνεργασιών και την προώθηση ελληνικών ποιοτικών προϊόντων. Στο διευρυμένο πρόγραμμα της Συμβολαιακής Τραπεζικής Ξενοδοχείων συμμετέχουν τρεις ελληνικές επιχειρήσεις/ συνεταιρισμοί με έξι ξενοδοχεία σε Κρήτη και Χαλκιδική: *Το ελαιόλαδο της κρητικής εταιρίας Terra Creta σερβίρεται στις μονάδες Domes of Elounda, Elounda Blue Hotel και Pleiades Luxurius Villas της Κρήτης του ξενοδοχειακού ομίλου “Ledra Hotels and Villas” της οικογένειας Σπανού. *Το μέλι Σίθων του Αγροτικού Μελισσοκομικού Συνεταιρισμού Νικήτης Χαλκιδικής, σερ-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

βίρεται στα ξενοδοχεία Anthemus Sea Beach Hotel & Spa και Portes Beach Hotel. *Τα γαλακτοκομικά προϊόντα της κρητικής οικογενειακής τυροκομικής εταιρείας «Αφοί Καλογεράκη ΑΕ» σερβίρονται στη μονάδα Sea Side Resort & Spa των αδελφών Ορφανάκη στην Αγία Πελαγία του Ηρακλείου Κρήτης. Και με τις τρεις συμφωνίες ενισχύεται η αναγνωρισιμότητα των τριών ελληνικών προϊόντων. Οι ξένοι καταναλωτές που επισκέπτονται την Ελλάδα τα αναζητούν είτε στην τοπική αγορά είτε στην αγορά της χώρας τους, καθώς πρόκειται για εταιρείες/ συνεταιρισμούς με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα. Στόχος της Τράπεζας Πειραιώς μέσω της Συμβολαιακής είναι να συνδέσει και να αναδείξει τα εθνικά προϊόντα. Με το πρόγραμμα Συμβολαιακής Τραπεζικής Ξενοδοχείων, η Τράπεζα πρακτικά χρηματοδοτεί ξενοδοχειακές μονάδες για να προμηθευτούν επώνυμα πιστοποιημένα προϊόντα από

επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς ενταγμένους στο Πρόγραμμα Συμβολαιακής Γεωργίας και Κτηνοτρ οφία ς. Α υ τ ό είναι ένα ακόμα βήμα για την υλοποίηση της προσπάθειας να φτάσει το ελληνικό αγροτικό προϊόν στους ξένους καταναλωτές που επισκέπτονται τη χώρα μας. Το αρχικό πρόγραμμα της Συμβολαιακής Γεωργίας & Κτηνοτροφίας της Τράπεζας Πειραιώς ενισχύει τον εξαγωγικό προσανατολισμό του αγροτικού τομέα υποστηρίζοντας και χρηματοδοτώντας τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις. Η στήριξη διευρύνεται με την ενίσχυση του τουριστικού κλάδου. Η Τράπεζα Πειραιώς παρέχει μια πλήρη γκάμα εξειδικευμένων προϊόντων και υπηρεσιών, μέσω του ολοκληρωμένου προγράμματος Πειραιώς Tourism 360°, που απευθύνεται σε: ξενοδοχειακές επιχειρήσεις/ καταλύματα, επιχειρήσεις εστίασης, τουριστικά γραφεία, δραστηριότητες ενοικίασης/ εκμίσθωσης οχημάτων και σκαφών αναψυχής, καθώς και εμπόριο τουριστικών ειδών. w w w.re porter.gr

CMY

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 49

ΤΟ ΑΎΡΙΟ ΜΕ ΤΑ ΔΊΚΤΥΑ ΝΈΑΣ ΓΕΝΙΆΣ ΤΗΣ VODAFONE

Φανταστείτε έναν κόσμο στον οποίο η τεχνολογία θα κάνει τη ζωή μας ευκολότερη, ταχύτερη και καλύτερη και θα ενδυναμώνει τους ανθρώπους. Έναν κόσμο με λιγότερο χρόνο χαμένο στις αποστάσεις, μεγαλύτερη ταχύτητα πρόσβασης στην πληροφορία, βελτιωμένες υπηρεσίες υγείας, περισσότερες ανέσεις στην καθημερινή ζωή, απεριόριστες επιλογές για τις επιχειρήσεις και σημαντι-

κά περισσότερες δυνατότητες μάθησης και επιστημονικής έρευνας. Αυτός ο κόσμος είναι η Κοινωνία των Gigabit και θα ανατείλει τα επόμενα χρόνια μέσα από τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα νέας γενιάς και τις επενδύσεις στις καλύτερες ψηφιακές υποδομές. Στοχεύοντας σε ένα καλύτερο αύριο για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, η Vodafone υλοποιεί ένα μεγάλο επενδυ-

τικό πλάνο ύψους 500 εκατ. ευρώ έως το 2020 για νέα προϊόντα και υπηρεσίες, στο πλαίσιο του οποίου αναπτύσσονται δίκτυα οπτικών ινών που θα συνδέουν σπίτια και επιχειρήσεις με τους τηλεπικοινωνιακούς κόμβους της εταιρίας. Τα δίκτυα οπτικών ινών θα φέρουν νέες δυνατότητες για όλους. Τα νοικοκυριά θα μπορούν πολύ πιο εύκολα να γίνουν «έξυπνα», επιτρέποντας

στους πολίτες να χειρίζονται από απόσταση τις υποδομές και τις συσκευές του σπιτιού τους, αλλά και να θωρακίσουν την ασφάλειά του σπιτιού. Επίσης, τα δίκτυα οπτικών ινών θα αναβαθμίσουν θεαματικά την τηλεοπτική τους εμπειρία, επιτρέποντας την ταυτόχρονη μετάδοση του περιεχομένου σε υψηλή ευκρίνεια και σε πολλαπλές συσκευές. Ακόμη, πολλαπλάσιες θα είναι οι δυνατότητες για

online gaming, καθώς τα δίκτυα οπτικών ινών υπόσχονται μεγαλύτερες ταχύτητες upload και download. Τα δίκτυα νέας γενιάς θα επιταχύνουν τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων, παρέχοντάς τους απεριόριστες δυνατότητες στο ψηφιακό περιβάλλον. Η ευρύτερη χρήση του Internet of Things (IoT) θα διασφαλίσει μεγαλύτερη ταχύτητα και ευελιξία στις λειτουργίες τους και θα τις

κάνει πιο ανταγωνιστικές. Αντίστοιχα, η απεριόριστη χωρητικότητα των δικτύων οπτικών ινών θα κάνουν πιο εύκολο και πιο προσιτό το cloud computing, επιτρέποντας στις επιχειρήσεις να διαχειρίζονται και να αναλύουν άμεσα τεράστιες ποσότητες δεδομένων. Παράλληλα, θα προσφέρουν απεριόριστες δυνατότητες στο εμπόριο, υποστηρίζοντας ψηφιακές εφαρμογές, όπως οι augmented και virtual reality, που θα απογειώσουν την εμπειρία του πελάτη στο φυσικό, αλλά και το ψηφιακό κατάστημα. Οι νέες ψηφιακές υποδομές θα φέρουν σημαντικές καινοτομίες και αναβάθμιση στον χώρο της υγείας, γυρίζοντας μία νέα σελίδα στην ιατρική, με πλήθος βελτιωμένων ή και νέων εφαρμογών. Εξετάσεις, όπως οι μαγνητικές τομογραφίες, οι οποίες έχουν σημαντικό όγκο δεδομένων, θα μπορούν να μεταφέρονται ψηφιακά μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Η απεριόριστη χωρητικότητα, σταθερότητα μετάδοσης και συμμετρία των δικτύων οπτικών ινών θα κάνουν εφικτή την ευρεία χρήση τόσο της τηλεϊατρικής όσο και πλήθος ιατρικών εφαρμογών από απόσταση. Τα δίκτυα οπτικών ινών υπόσχονται μεγάλες αλλαγές στην εκπαίδευση και την επιστημονική έρευνα. Τεράστιες ποσότητες επιστημονικών δεδομένων θα μπορούν να μεταφορτωθούν ταχύτατα και να αναλυθούν στο cloud, ανοίγοντας νέους δρόμους για την έρευνα. Παράλληλα, οι εφαρμογές virtual reality, οι οποίες θα στηρίζονται σε σύγχρονες ψηφιακές υποδομές, θα φέρουν μία επανάσταση στη διδασκαλία σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Η σύγκλιση των δικτύων της κινητής με την σταθερή τηλεφωνία, μέσα από τις υποδομές των οπτικών ινών, μελλοντικά θα υποστηρίξουν ακόμη πιο καινοτόμες εφαρμογές. Ένα παράδειγμα που θα έρθει μέσα από τα δίκτυα 5G θα είναι το διασυνδεδεμένο αυτοκίνητο, το οποίο θα έχει πολλαπλάσιες δυνατότητες σε σχέση με σήμερα και στο προσεχές μέλλον θα γίνει ημιαυτόματο ή και πλήρως αυτόματο, χωρίς ανάγκη για οδηγό. Τα δίκτυα νέας γενιάς θα υποστηρίξουν καταλυτικά τέτοιες νέες τεχνολογίες. Αυτή θα είναι με λίγα λόγια η Κοινωνία των Gigabit. Μία νέα εποχή για την οικονομική και κοινωνική ζωή, η οποία χάρη στην τεχνολογία και τις πλέον σύγχρονες ψηφιακές υποδομές, θα κάνει την καθημερινότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων ευκολότερη. #thisisgiga λοιπόν....

ΤΑ ΣΗΜΕΊΑ– ΚΛΕΙΔΙΆ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΈΛΚΥΣΗ ΚΙΝΈΖΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΏΝ ΤΟΥ ΓΙΏΡΓΟΥ ΔΡΑΚΌΠΟΥΛΟΥ ΠΡΌΕΔΡΟY & ΔΙΕΥΘΎΝΟΝTΟΣ ΣΎΜΒΟΥΛΟY ΤΗΣ TOURISM GENERIS

TΑ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ 10 ΧΡΌΝΙΑ, ΠΟΛΛΈΣ ΑΣΙΑΤΙΚΈΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΆΖΟΥΝ ΡΥΘΜΟΎΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΜΈΣΟΥ ΠΑΓΚΌΣΜΙΟΥ ΌΡΟΥ. ΑΥΤΌ ΠΡΟΦΑΝΏΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΊ ΔΙΑΘΈΣΙΜΟ ΕΙΣΌΔΗΜΑ ΓΙΑ ΤΑΞΊΔΙΑ, ΣΕ ΈΝΑ ΓΕΝΙΚΌΤΕΡΟ ΠΛΑΊΣΙΟ ΕΥΗΜΕΡΊΑΣ. ΕΠΊΣΗΣ, Ο ΕΞΕΡΧΌΜΕΝΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ ΑΠΌ ΤΙΣ ΑΣΙΑΤΙΚΈΣ ΧΏΡΕΣ ΚΑΙ ΚΥΡΊΩΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΚΊΝΑ, ΑΝΑΠΤΎΣΣΕΤΑΙ ΜΕ ΠΟΛΎ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟΥΣ ΡΥΘΜΟΎΣ ΑΠΌ ΤΟΝ ΥΠΌΛΟΙΠΟ ΚΌΣΜΟ, ΌΧΙ ΜΌΝΟ ΣΕ ΑΡΙΘΜΌ ΤΑΞΙΔΙΩΤΏΝ ΑΛΛΆ, ΚΑΙ ΚΥΡΊΩΣ, ΣΕ ΎΨΟΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΉΣ ΔΑΠΆΝΗΣ. ΑΥΤΌΣ ΕΊΝΑΙ Ο ΠΡΟΦΑΝΉΣ ΛΌΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΟΊΟΝ ΌΛΟΙ ΟΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΊ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΊ ΠΡΟΣΠΑΘΟΎΝ ΝΑ ΠΆΡΟΥΝ ΌΣΟ ΤΟ ΔΥΝΑΤΌΝ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟ ΜΕΡΊΔΙΟ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΣΙΑΤΙΚΉ ΑΓΟΡΆ. 52 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

w w w.re porter.gr

Η ΚΊΝΑ ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ ΤΕΡΆΣΤΙΑ ΑΓΟΡΆ. ΜΕ ΌΡΟΥΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΎ ΜΆΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΕ ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΠΡΟΣΕΓΓΊΣΟΥΜΕ/ΕΞΥΠΗΡΕΤΉΣΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΊΔΙΟ ΤΡΌΠΟ ΤΟΝ ΚΆΤΟΙΚΟ ΠΧ ΤΟΥ ΣΕΝΖΈΝ ΜΕ ΤΟΝ ΚΆΤΟΙΚΟ ΤΟΥ ΣΙΆΝ

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 53

Tουρισμός

Η ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΞΕΡΧΌΜΕΝΟΥ ΑΣΙΑΤΙΚΟΎ ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ, ΤΡΟΦΟΔΟΤΕΊΤΑΙ ΚΑΤΆ ΚΎΡΙΟ ΛΌΓΟ ΑΠΌ ΤΗΝ ΚΊΝΑ. ΟΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΈΣ ΡΟΈΣ ΤΩΝ ΚΙΝΈΖΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΏΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΌ ΕΊΝΑΙ ΠΡΟΦΑΝΈΣ ΌΤΙ ΣΧΕΤΊΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΎΤΕΡΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΤΗΣ ΚΊΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΎ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΊΟΥ. ΆΡΑ, Η ΠΡΟΣΈΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΉΣ ΑΓΟΡΆΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΓΊΝΕΙ ΜΟΝΟΣΉΜΑΝΤΑ, ΑΛΛΆ ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΕΊ ΣΕ ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΌΤΕΡΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ. ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΉ, ΕΜΠΟΡΙΚΈΣ ΣΧΈΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΕΛΆΧΙΣΤΕΣ ΔΙΑΣΤΆΣΕΙΣ ΑΥΤΉΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉΣ.

54 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΌ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΉΣ ΔΙΕΊΣΔΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΊΝΑ Το πρώτο βήμα, το οποίο για την Ελλάδα έχει ήδη γίνει, είναι σε πολιτικό επίπεδο Η πριν από ένα περίπου χρόνο επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην Κίνα έθεσε βάσεις, τόσο για την περαιτέρω ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων, όσο και για την ανάπτυξη του τουρισμού μεταξύ των δύο χωρών. Η πρόσφατη επίσκεψη της Υπουργού Τουρισμού στη Σαγκάη έδωσε ακόμα μια ώθη-

ση. Η προ μηνός προσθήκη ακόμα μιας απευθείας πτήσης μεταξύ ΠεκίνουΑθήνας, (3 εβδομαδιαίες πλέον) είναι επίσης ένα πολύ θετικό σημάδι. Η προγραμματισμένη εκδήλωση για τον Δρόμο του Μεταξιού στη Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο 2018 συντηρεί το θετικό κλίμα. Ο ΕΟΤ έχει εδώ και αρκετά χρόνια γραφείο στο Πεκίνο, το οποίο όμως, θα πρέπει να ενισχυθεί τόσο οικονομικά όσο και -κυρίως- με πρόσθετο ανθρώπινο δυναμικό.

w w w.re porter.gr

Τουρισμός

ΚΛΕΙΔΊ Η ΜΕΛΈΤΗ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΏΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΏΝ Όμως, η Κίνα είναι μια τεράστια αγορά. Με όρους τουριστικού μάρκετινγκ δε μπορούμε να προσεγγίσουμε/ εξυπηρετήσουμε με τον ίδιο τρόπο τον κάτοικο πχ του Σενζέν με τον κάτοικο του Σιάν. Είναι σα να λέμε ότι πχ οι Φινλανδοί τουρίστες έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με τους Έ λληνες τουρίστες. Ακόμα, η προσέγγιση αφορά πόλεις, όχι ταυτόχρονα όλη τη χώρα, ούτε καν μια ολόκληρη περιφέρεια. Να σημειωθεί ότι σε σύνολο 34 "Περιφερειών", 14 Περιφέρειες έχουν πληθυσμό από 40 εκ. μέχρι 100+ εκ. και 28 Περιφέρειες περισσότερο από 20 εκ. Άλλα μεγέθη, άλλη νοοτροπία, άλλο "λειτουργικό σύστημα". Έτσι, εκτός από υπομονή, χρειάζεται κι ένα ολοκληρωμένο σχέδιο μάρκετινγκ για τη διείσδυση του ελληνικού τουρισμού στην κινεζική αγορά, με χρονικό ορίζοντα 3-5 χρόνια, με απαραίτητη τη συνεργασία του Δημόσιου με τον Ιδιωτικό τομέα. Οι Κινέζοι που ταξιδεύουν προς την Ευρώπη παρουσιάζουν μια εντυπωσιακά ισορροπημένη χρονική κατανομή. Α’ τρίμηνο 22%, Β’ τρίμηνο 26%, Γ’ τρίμηνο 28% και Δ’ τρίμηνο 24%, κατά τα τελευταία 3 χρόνια τουλάχιστον. Επίσης, παρουσιάζουν έντο-

w w w.re porter.gr

νη ζήτηση τέλος Ιανουαρίου-αρχές Φεβρουαρίου (Κινέζικη Πρωτοχρονιά), αρχές Μαίου και μέσα Οκτωβρίου. Άρα, εξυπηρετούν (ή θα μπορούσαν να) το θέμα «επιμήκυνση περιόδου». Θέλουν σε ένα ταξίδι να επισκεφθούν όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες, λογικό, αυτό κάναμε και εμείς στα πρώτα μας ταξίδια στην Ευρώπη & Αμερική. Η επιλογή των χωρών επηρεάζεται από μία σειρά παραγόντων, όπως η αναγνωρισιμότητα λόγω ιστορικού-πολιτιστικού παρελθόντος, η συνδεσιμότητα, η ευκολία χορήγησης visa, μαζί με τη διάθεση ελκυστικών προτάσεων - τουριστικών πακέτων. Ιστορικά-πολιτιστικά τυγχάνουμε προνομιακής "αναγνώρισης" και οι χορηγήσεις visa έχουν διευκολυνθεί σε μεγάλο βαθμό. Η συνδεσιμότητα έχει πολλά περιθώρια βελτίωσης και τα "πακέτα" θέλουν ακόμη πολλή δουλειά. Επιμένω στη συνδεσιμότητα. Για περισσότερες απευθείας αεροπορικές συνδέσεις δεν αρκούν οι προσπάθειες σε πολιτικό επίπεδο. Χρειάζεται επειγόντως δράση μάρκετινγκ. Να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον των τουριστών, να δημιουργήσουμε ζήτηση! Τότε οι αεροπορικές εταιρείες θα βάλουν τις πτήσεις.

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΊΑ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΊΗΣΗ Αξιοσημείωτο επίσης, το γεγονός του αυξημένου επενδυτικού ενδιαφέροντος καθώς και το ενδιαφέρον των Κινέζων για το πρόγραμμα Golden Visa. Επενδύσεις και ακίνητη περιουσία, είναι δύο από τους παράγοντες που έμμεσα δημιουργούν τουριστικές ροές. Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας, της επιτρέπει να είναι η πύλη εισόδου των τουριστών από την Ασία και αυτό είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε. Το μίγμα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος μπορεί να ικανοποιήσει τον Κινέζο τουρίστα, αρκεί η προστιθέμενη αξία -όπως αυτή εκφράζεται με όρους εξυπηρέτησης- να είναι προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των Κινέζων. Έτσι, είναι αναγκαία μια ελάχιστη προετοιμασία και πιστοποίηση των τουριστικών επιχειρήσεων και των επαγγελματιών του τουρισμού. Προετοιμασία αντίστοιχη

με αυτή που κάναμε πριν μερικά χρόνια, όταν ξεκίνησε η η ρωσόφωνη αγορά: από ιστοσελίδες και έντυπα στα ρώσικα, γραφεία πωλήσεων στη Ρωσία, προσαρμοσμένο shopping μέχρι και ρωσόφωνα στελέχη στις τουριστικές επιχειρήσεις! Συνοψίζοντας: Η δυναμική της ανάπτυξης του εξερχόμενου από την Κίνα τουρισμού είναι γνωστή και δεδομένη για τα επόμενα χρόνια. Η Ελλάδα μέχρι σήμερα, για πολλούς και διάφορους λόγους, δεν έχει καταφέρει να αποσπάσει το μερίδιο αγοράς που φαίνεται ότι δικαιούται βάσει των ερευνών δημοφιλίας της ανάμεσα στους Κινέζους ταξιδιώτες. Με δεδομένη λοιπόν την ανάγκη του Ελληνικού Τουρισμού για άντληση πελατείας από όσο το δυνατόν περισσότερες αγορές, είναι προφανές ότι η αγορά της Κίνας πρέπει να τεθεί ως προτεραιότητα στο βραχυπρόθεσμο σχεδιασμό ανάπτυξης του ελληνικού Τουρισμού.

Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΉ ΘΈΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ, ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΈΠΕΙ ΝΑ ΕΊΝΑΙ Η ΠΎΛΗ ΕΙΣΌΔΟΥ ΤΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΏΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΣΊΑ ΚΑΙ ΑΥΤΌ ΕΊΝΑΙ ΚΆΤΙ ΤΟ ΟΠΟΊΟ ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΟΎΜΕ

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 55

ΠΡΟΣΩΠΙΚΆ ΔΕΔΟΜΈΝΑ: ΈΝΑ ΝΈΟ “ΝΌΜΙΣΜΑ” ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΏΤΗ ΖΑΐΜΗ

ΕΊΝΑΙ 2018 - ΚΑΙ ΠΑΡΌΛΟ ΠΟΥ ΔΕΝ ΖΟΎΜΕ ΑΚΌΜΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΉ ΤΩΝ ΙΠΤΆΜΕΝΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΉΤΩΝ Ή ΤΩΝ ΠΛΉΡΩΣ ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΈΝΩΝ “ΈΞΥΠΝΩΝ ΣΠΙΤΙΏΝ”, Η ΖΩΉ ΜΑΣ ΚΑΘΟΡΊΖΕΤΑΙ ΣΕ ΜΕΓΆΛΟ ΒΑΘΜΌ ΑΠΌ ΨΗΦΙΑΚΆ ΜΈΣΑ. ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΈΣ ΣΤΗ ΒΆΣΗ ΕΝΌΣ ΝΈΟΥ ΤΕΧΝΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΎ ΠΑΡΑΔΕΊΓΜΑΤΟΣ ΜΟΙΡΆΖΟΝΤΑΙ ONLINE ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΈΝΑ ΑΠΌ ΠΟΤΈ. ΑΛΛΆ ΠΌΣΟ ΕΝΗΜΕΡΩΜΈΝΟΙ ΕΊΝΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΟΑΣΦΆΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΧΡΉΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΏΝ ΤΟΥΣ ΔΕΔΟΜΈΝΩΝ ΑΠΌ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ;

58 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 59

Επιχειρήσεις

Τα δεδομένα ήταν μία πραγματικότητα που υπήρχε πάντα, ωστόσο με την ανάπτυξη της τεχνολογίας (ηλεκτρονικοί υπολογιστές, smartphones, βίντεο, φωτογραφίες, μέσα κοινωνικής δικτύωσης) αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς. Χωρίς αμφιβολία το σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον είναι γεμάτο από δεδομένα. Καθώς οι τεχνολογίες όπως το Internet of Things (IoT) και η τεχνητή νοημοσύνη συνεχίζουν να αναπτύσσονται, οι επιχειρήσεις συλλέγουν και αναλύουν όλο και περισσότερα δεδομένα με σκοπό να προσφέρουν στον καταναλωτή μια πιο προσωποποιημένη εμπειρία.

60 | R E P O R T E R |

Όλα αυτά τα δεδομένα, αν χρησιμοποιηθούν σωστά, με τη δημιουργία κατάλληλων αναλυτικών εργαλείων, μπορούν να μετουσιωθούν σε ένα νέο “νόμισμα” για τις επιχειρήσεις προσφέροντάς τους ανεκτίμητη πληροφορία και αξία. Ωστόσο, αυτή η πρακτική των επιχειρήσεων εγείρει τεράστια ζητήματα ασφάλειας για τα προσωπικά δεδομένα των καταναλωτών. Έ τσι φτάνουμε και στον ευρωπαϊκό κανονισμό για την Προστασία των Δεδομένων (General Data Protection Regulation GDPR), ο οποίος έρχεται να δημιουργήσει την απαιτούμενη εμπιστοσύνη μεταξύ καταναλωτών και επιχειρήσεων στο πλαίσιο ανάπτυξης μιας ευρωπαϊκής ψηφιακής οικονομίας.

ΤΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌ ΠΛΕΟΝΈΚΤΗΜΑ ΤΗΣ ΧΡΉΣΗΣ ΔΕΔΟΜΈΝΩΝ Ανέκαθεν η έρευνα αγοράς μέσα από τη συλλογή δεδομένων για τους καταναλωτές - πελάτες στους οποίους απευθύνεται μια εταιρεία, ήταν ένα σημαντικό κομμάτι της επιτυχημένης επιχειρηματικής δραστηριότητας. «Για μια επιχείρηση είναι πάρα πολύ σημαντικό να ξέρει τον ιδανικό της αγοραστή» αναφέρει χαρακτηριστικά η Ιωάννα Φωτοπούλου, ιδρύτρια της Simple Rocks, ενός digital marketing agency που

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

απευθύνεται σε ΜμΕ που δραστηριοποιούνται σε Ελλάδα και εξωτερικό. «Το ποιο είναι το αγοραστικό κοινό, τι θέλει και πως θέλει να το προσεγγίσεις είναι καίρια ερωτήματα για κάθε επιχείρηση», συμπληρώνει η ίδια. Για τις επιχειρήσεις – ανεξαρτήτου μεγέθους - σημασία δεν έχει το πόσα δεδομένα έχουν στην κατοχή τους. Αυτό που έχει σημασία, είναι το πώς διαχειρίζονται αυτά τα δεδομένα που έχουν συλλέξει για τους καταναλωτές τους. Κάθε εταιρεία χρησιμοποιεί δεδομένα με τον δικό της τρόπο και συνεπώς όσο πιο αποτελεσματικά μια εταιρεία χρησιμοποιεί τα δεδομένα της, τόσο περισσότερες δυνατότητες έχει να αναπτυχθεί. Η καλύτερη γνώση για τις προτιμήσεις του καταναλωτικού κοινού αποτελεί ένα τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα για τις επιχειρήσεις. Γνωρίζοντας επακριβώς την τάση της αγοράς και τις προτιμήσεις των καταναλωτών, μια επιχείρηση έχει την δυνατότητα να ικανοποιήσει τις καταναλωτικές ανάγκες με προϊόντα και υπηρεσίες που απευθύνονται σε αυτές. Με άλλα λόγια τα δεδομένα ανοίγουν νέες πόρτες για την κατανόηση των πελατών και την κατασκευή νέων επιχειρηματικών μοντέλων που απευθύνονται στην καλύτερη και προσωποποιημένη εξυπηρέτηση των αναγκών τους.

Ο Ειρηνικός Πλατής, διευθύνων εταίρος στη δικηγορική εταιρία Πλατής-Αναστασιάδης, µέλος του διεθνούς δικτύου EY Law, και συγγραφεάς του εγχειριδίου «Προσωπικά Δεδομένα: Προστασία GDPR» της σειράς «Μικρές Εισαγωγές» σημειώνει ότι: «Η αγορά και η απρόσκοπτη λειτουργία της αποτελούσαν πάντοτε προτεραιότητα για την ΕΕ. Η θέσπιση κανόνων όπως ο GDPR και η αποφυγή μίας δυστοπικής προοπτικής οδηγεί σε μία δίκαιη αγορά που οι πολίτες θα απολαμβάνουν τα οφέλη των νέων τεχνολογιών με ασφάλεια. Οι επιχειρήσεις στους κλάδους αιχμής των τηλεπικοινωνιών, των χρηματοοικονομικών, του φαρμακευτικού και ασφαλιστικού τομέα, της νοσηλείας και των υπηρεσιών υγείας, έγκαιρα αφυπνίστηκαν. Έχουν ολοκληρώσει στην πλειοψηφία τους το στάδιο ελέγχου αποκλίσεων (διαγνωστικό) και εφαρμόζουν τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα σε συμμόρφωσή τους με τον Κανονισμό. Το ίδιο ισχύει και για τους μεγάλους ελληνικούς βιομηχανικούς ομίλους αλλά και τις θυγατρικές ξένων επιχειρήσεων που εν πολλοίς ακολουθούν κοινές πολιτικές και πρότυπα με τη μητρική τους. Προσβλέπουμε σε μεγαλύτερη κινητοποίηση των εταιριών σε άλλους τομείς όπως οι τουριστικές και οι μεταφορικές υπηρεσίες και σταδιακή επέκταση της συμμόρφωσης στις μικρές και μεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις».

w w w.re porter.gr

Επιχειρήσεις

ΠΟΙΟΥΣ OΡΓΑΝΙΣΜOYΣ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΜΠΙΣΤΕΥΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ; Πηγή: PwC

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ & ΤΡΑΠΕΖΕΣ

ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ & ΚΡΑΤΟΣ

AΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ

ΑΘΛΗΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

STARTUPS

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΜΚΟ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΕΧΝΛΟΓΙΑΣ

ΨΗΦΙΑΚΟΥΣ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΟΥΣ

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ& ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

ΜΜΕ

ΕΤΑΙΡΙΕΣ MARKETING

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ & ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ

42% 26% 24% 23% 21% 17% 14% 13% 12% 11% 10% 9% 8% 6% 5% 3%

Η ΕΜΠΙΣΤΟΣΎΝΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΏΝ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΕΚΛΕΊΠΕΙ Η πραγματικότητα καταδεικνύει ότι πλέον η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στις επιχειρήσεις σε ό,τι αφορά την χρήση προσωπικών δεδομένων, έχει αρχίσει να εξαφανίζεται. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της PwC, μονάχα το 25% των καταναλωτών εμπιστεύεται τις επιχειρήσεις να διαχειριστούν υπεύθυνα και με ασφάλεια ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα τους. Παράλληλα, μόνο το 15% θεωρεί ότι οι επιχειρήσεις θα χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα τους

w w w.re porter.gr

προκειμένου να βελτιώσουν την καταναλωτική τους ζωή. Σχεδόν το 87% των ερωτηθέντων καταναλωτών θα επέλεγε μια ανταγωνιστική επιχείρηση εάν δεν εμπιστεύεται, σε θέματα προστασίας δεδομένων, την επιχείρηση με την οποία συνεργάζεται. Σύμφωνα με την έρευνα οι καταναλωτές θέλουν τη συμμετοχή τόσο των επιχειρήσεων όσο και του κράτους σε ό,τι έχει να κάνει με τα προσωπικά τους δεδομένα. Ωστόσο, θεωρούν πως οι επιχειρήσεις έχουν μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης σε ότι αφορά την προστασία των δεδομένων τους. Οι καταναλωτές

περιμένουν από τις εταιρείες να κάνουν περισσότερα από όσα απαιτούνται από τη νομοθεσία, ενώ περιμένουν περισσότερα και από τις ρυθμιστικές αρχές. Στην πραγματικότητα ο καταναλωτής θέλει να αισθάνεται πως έχει τον έλεγχο των δεδομένων του, αλλά αυτό είναι κάτι που δεν συμβαίνει. Μόνο το 10% των καταναλωτών θεωρεί πως έχει τον πλήρη έλεγχο των προσωπικών του πληροφοριών. Ενώ περισσότεροι από τους μισούς καταναλωτές (53%) δηλώνουν ότι θα προσπαθήσουν να ανακτήσουν τα προσωπικά τους στοιχεία

από μια εταιρεία εάν τους δινόταν η επιλογή. Τέλος, το 71% των καταναλωτών θα σταματούσε να συνεργάζεται με μια εταιρεία εάν είχε την πληροφόρηση πως παρέδωσε ευαίσθητα δεδομένα τους χωρίς άδεια. Συνεπώς ο κίνδυνος για τις εταιρείες που δεν προστατεύουν τα δεδομένα των καταναλωτών τους είναι πάρα πολύ μεγάλος. Από τη μια κινδυνεύουν να χάσουν την πελατεία τους και από την άλλη κινδυνεύουν να βρεθούν στο στόχαστρο των ρυθμιστικών αρχών εάν δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες προστασίας δεδομένων.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 61

Επιχειρήσεις

OI KATAΝΑΛΩΤΕΣ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ Πηγή: PwC

92%

82%

ότι οι εταιρίες πρέπει να προστατεύουν τα δεδομένα τους

80%

ότι το κράτος πρέπει να ρυθμίζει τη χρήση των δεδομένων από τις επιχειρήσεις

ότι η κρατική ρύθμιση των νέων τεχνολογιών είναι σημαντική για την προστασία των δεδομένων

60%

72% ότι οι επιχειρήσεις προστατεύουν καλύτερα τα δεδομένα τους από ότι το κράτος

για την προστασία των δεδομένων πρέπει να είναι υπεύθυνες οι επιχειρήσεις συλλογής δεδομένων

ΠΥΡΆ ΚΑΤΆ ΤΟΥ FACEBOOK Παρά το νέο “mea culpa” στην τελευταία του απολογία στο Ευρωκοινοβούλιο, ο διευθύνων σύμβουλος του Facebook, Mark Zuckerberg, δεν κατάφερε να πείσει για την ικανότητα του τεχνολογικού κολοσσού να προστατεύσει τα δεδομένα των χρηστών του, που αποτελούν στόχο για πολλές επιχειρήσεις και όχι μόνο.

62 | R E P O R T E R |

Το σκάνδαλο με την Cambridge Analytica, μια εταιρεία αναλύσεων δεδομένων που συνέλλεξε πληροφορίες για περισσότερους από 50 εκατομμύρια χρήστες του Facebook -χωρίς τη συγκατάθεσή τους- επανέφερε στο διεθνές προσκήνιο την συζήτηση της κυβερνοασφάλειας. «Έχει γίνει ξεκάθαρο ότι τα τελευταία δύο χρόνια δεν κάναμε αρκετά για να αποτρέψουμε τα εργαλεία που δημιουργήσαμε από το να χρησιμοποιηθούν με επιζήμιο τρόπο», δήλωσε στον εναρκτήριο λόγο του ο “Mr. Facebook” και συνέχισε τονίζοντας πως «είτε είναι ψευδείς ειδήσεις, είτε ξένη ανάμιξη σε εκλογές ή προγραμματιστές που κάνουν κατάχρηση προσωπικών δεδομένων, δεν είχαμε μια αρκετά ευρεία επίβλεψη των ευθυνών μας. Αυτό ήταν ένα λάθος και ζητώ συγγνώμη». Η αλήθεια είναι ότι το Facebook, στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, έχει δημιουργήσει ένα παγκόσμιο μονοπώλιο στην ανταλλαγή ιδιωτικών δεδομένων και η υπόθεση Cambridge Analytica δεν είναι η πρώτη φορά που το δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης δέχεται τους μύδρους της κοινής γνώμης, καθώς το 2016 είχε κατηγορηθεί για τη συμβολή του στην εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην Προεδρεία των ΗΠΑ. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί χρήστες γνωρίζουν, και συνεχώς επιλέγουν να ξεχάσουν, πως το Facebook πέρα από το να

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

Ο Νικόλας Κανελλόπουλος, δικηγόρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του Ινστιτούτου για την Προστασία της Ιδιωτικότητας, των Προσωπικών Δεδομένων & την Τεχνολογία του European Public Law Organization τονίζει πως: «Ο θόρυβος που δημιουργήθηκε όψιμα γύρω από την εφαρμογή του GDPR είναι βεβαίως εκκωφαντικός, με αμφίβολα όμως αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, το τελευταίο τουλάχιστον εξάμηνο υπήρξε μια πληθώρα δημόσιων συζητήσεων σε εξειδικευμένα κυρίως ακροατήρια και τον επιχειρηματικό κόσμο, γύρω από τις νέες υποχρεώσεις που εισάγει ο Κανονισμός, επιτυγχάνοντας έτσι μια σχετικά ικανοποιητική κατ’ αρχήν ενημέρωση και ενσυναίσθηση ότι αφορά καθολικά την επιχειρηματική αγορά. Εντούτοις, η διάχυση της ενημέρωσης σε επίπεδο ευρύτερου κοινού είναι μάλλον στρεβλή. Δεχθήκαμε μάλλον όλοι μας τις τε-

λευταίες ημέρες, μια πανσπερμία ηλεκτρονικών μηνυμάτων για τη χορήγηση συγκαταθέσεων επικοινωνίας, χωρίς αυτό βεβαίως να ακολουθεί πάντα τον ενδεδειγμένο τρόπο, ή να είναι πάντοτε αναγκαίο. Αναμένεται βεβαίως, ο φόβος των υψηλών προστίμων να χαλιναγωγήσει την ασύμμετρη και έκνομη επικοινωνία, να βάλει φρένο στην κατάχρηση των όρων υγιούς ανταγωνισμού, επανεγκαθιστώντας όρια και σεβασμό στην επικοινωνία τουλάχιστον με τον καταναλωτή. Αυτό όμως, που ακόμα δεν έχει γίνει ίσως επαρκώς αντιληπτό, είναι ότι ο Καταναλωτής, ως υποκείμενο δικαιωμάτων, έχει τη δυνατότητα να θέσει όρια και να ασκήσει ενισχυμένα τα δικαιώματα και τις δυνατότητες που του παρέχει ο νόμος. Ο μαραθώνιος προς τη συμμόρφωση είναι μακρύς, η διαδρομή μόλις ξεκίνησε και απαιτεί αλλαγή κουλτούρας και μηχανισμούς αυτορρύθμισης. Η ψύχραιμη και λελογισμένη προσέγγιση από όλη την αγορά προσδοκάται να εξισορροπήσει δικαιώματα και συμφέροντα και να οδηγήσει σε χρήση και όχι κατάχρηση των προσωπικών μας δεδομένων».

w w w.re porter.gr

Επιχειρήσεις

“φέρνει τον κόσμο πιο κοντά” αποτελεί μια τεράστια μηχανή συλλογής δεδομένων που τους αφήνει εκτεθειμένους στη διαφημιστική στόχευση των επιχειρήσεων. Η εποχή της Άγριας Δύσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, αλλά και τον ψηφιακό κόσμο εν γένει φαίνεται να φτάνει σιγά σιγά στο τέλος της και η εφαρμογή του GDPR είναι μόνο η αρχή.

ΤΑ “ΠΆΝΩ ΚΆΤΩ” ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΛΌΓΩ GDPR Η εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού Γενικού Κανονισμού για την Προστασία των Δεδομένων έφερε μεγάλες αλλαγές και τσουχτερά πρόστιμα για τις επιχειρήσεις. Το πρόστιμο που επιβάλει ο νέος κανονισμός μπορεί να φθάσει το 4% των ετήσιων εσόδων μιας εταιρείας, δηλαδή περίπου 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια στην περίπτωση του Facebook. Οι ίδιοι κανόνες για την προστασία των δεδομένων των πολιτών και καταναλωτών θα ισχύουν για όλες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ, όπου και εάν βρίσκεται η έδρα τους. Στην Ελλάδα ο επιχειρηματικός κόσμος σύμφωνα με τα στοιχεία της ΓΣΕΒΕΕ ήταν πλήρως απροετοίμαστος για μια τέτοια αλλαγή. Μέχρι σήμερα μόνο το 15% των επιχειρήσεων έχει συμμορφωθεί στον κανονισμό ενώ το 80% όχι. Σημειώνεται δε ότι 5%

w w w.re porter.gr

των ελληνικών επιχειρήσεων δηλώνει άγνοια για τον GDPR. Ο Γενικός Κανονισμός 2016/679 είναι σύμμαχος της ψηφιακής οικονομίας και παράλληλα μια βάση υγιούς ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις. Είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται ο όρος “γενικός” για το χαρακτηρισμό ενός κανονισμού, ο οποίος όμως αφήνει χώρο στις εθνικές νομοθεσίες για παρεκκλίσεις. Σπουδαιότερη καινοτομία αποτελεί η με-

Ο Δρ. Ανδρέας Τσάλας, αναλυτής και Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων σε φορέα του Δημοσίου, μεταπτυχιακός ερευνητής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Συντονιστής Εκπαίδευσης και Προγράμματος του Ιν-

γαλύτερη προστασία του ατόμου μέσω της διευρυμένης εδαφικής του εμβέλειας δεδομένου ότι αφορά όχι μόνο σε οργανισμούς εγκατεστημένους στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και εκτός ΕΕ που παρέχουν αγαθά ή υπηρεσίες σε αυτήν εκ του μακρόθεν, εξ αποστάσεως από το διαδίκτυο ή παρακολουθούν συμπεριφορά ατόμων που είναι στην ΕΕ. Χωρίς αμφιβολία η 25η Μαΐου ήταν μόνο η αρχή, καθώς δεν αποτελεί την

στιτούτου Διαρκούς Επιμόρφωσης του Γ.Ε.ΕΘ.Α., αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «ο Data Protection Officer είναι ο Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων της εταιρίας ο οποίος θα αναλάβει το έργο της συμμόρφωσής της με το νέο Κανονισμό. Πιο συγκεκριμένα αναλαμβάνει να εκπροσωπήσει την Επιχείρηση έναντι των Αρχών, Εθνικών και Ευρωπαϊκών. Παράλληλά, διασφαλίζει την εναρμόνιση της λειτουργίας της επιχείρησης-οργανισμού σε ότι αφορά τις πολιτικές πρακτικές και μεθοδολογία επεξεργασίας, αποθήκευσης και μεταφοράς Δεδομένων Προ-

ημερομηνία ολοκλήρωσης αλλά έναρξης της εφαρμογής του GDPR. Έ τσι, μόνο το μέλλον μπορεί να δείξει κατά πόσο οι επιχειρήσεις κατάφεραν να συμμορφωθούν στον νέο κανονισμό! Γιατί το μέλλον. Γιατί το παρελθόν και το παρόν μας δείχνουν ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις δεν θα δημιουργούσαν μια «κουλτούρα» ορθής διαχείρισης προσωπικών δεδομένων, αν αυτή δεν επιβληθεί με κυρώσεις.

σωπικού Χαρακτήρα με το νέο αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο και να δημιουργήσει την κατάλληλη κουλτούρα στο ανθρώπινο δυναμικό της εταιρείας. Τέλος προστατεύει την επιχείρηση από τους κινδύνους επιβολής των σημαντικότατων και βαρύτατων διοικητικών προστίμων που προβλέπει ο Κανονισμός. Συμπερασματικά θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι ο DPO αποτελεί ένα είδος “εσωτερικού ελέγχου” είναι δηλαδή ο εσωτερικός υπεύθυνος για την προστασία των δεδομένων».

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 63

64 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

w w w.re porter.gr

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΌ

BIG BANG

ΓΙΑ ΑΝΑΣΤΡΟΦΉ ΤΗΣ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΉΣ ΓΉΡΑΝΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟY

BRAIN DRAIN ΤΟΥ ΆΚΗ ΣΚΈΡΤΣΟΥ / Γενικού Διευθυντή του ΣΕΒ

Η ΠΟΛΥΕΤΉΣ ΚΡΊΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΏΣ ΠΡΩΤΟΦΑΝΉ ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΕ Η ΧΏΡΑ ΜΑΣ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΎΜΕΝΑ ΧΡΌΝΙΑ, ΕΠΈΒΑΛΑΝ ΣΕ ΌΛΟΥΣ ΜΑΣ ΈΝΑΝ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΆ ΒΡΑΧΥΠΡΌΘΕΣΜΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌ ΣΕ ΌΛΑ ΤΑ ΕΠΊΠΕΔΑ. ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΈΝΟΙ ΣΕ ΜΙΑ ΜΌΝΙΜΗ ΚΑΤΆΣΤΑΣΗ «ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΚΡΊΣΗΣ», ΧΆΣΑΜΕ ΤΗ ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΑ ΝΑ ΒΛΈΠΟΥΜΕ ΜΠΡΟΣΤΆ ΚΑΙ ΝΑ ΣΧΕΔΙΆΖΟΥΜΕ ΠΟΛΙΤΙΚΈΣ ΚΑΙ ΛΎΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΓΆΛΕΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΈΛΛΟΝΤΟΣ.

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 65

Βιομηχανία

κανίζει το διαθέσιμο εισόδημά τους σε βαθμό αναντίστοιχο με τις υπηρεσίες που λαμβάνουν από το κράτος.

ΔΕΝ ΣΥΖΗΤΆΜΕ ΓΙΑ ΜΕΓΆΛΑ ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΑ, ΌΠΩΣ ΤΟ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΌ Αν σ υ ν ε χ ίσ ο υ μ ε με τον ίδιο ρυθμό, σύμφωνα με αναλογιστικές μελέτες, το 2050 οι Έλληνες θα είμαστε 9 εκατ. περίπου, με έναν στους τρεις να είναι 65 ετών και άνω, εκ των οποίων μάλιστα 300.000 θα είναι άνω των 90 ετών

ΔΎΟ ΑΠΌ ΑΥΤΈΣ, Η ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΉ ΓΉΡΑΝΣΗ ΚΑΙ Η 4η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΉ ΕΠΑΝΆΣΤΑΣΗ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΎΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΈΣ ΠΙΈΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ ΤΑ ΕΠΌΜΕΝΑ ΧΡΌΝΙΑ. ΑΣ ΕΞΕΤΆΣΟΥΜΕ ΛΊΓΟ ΠΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΆ ΚΆΠΟΙΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ. Σήμερα, μόνο 1 στους 3 Έ λληνες εργάζεται και σηκώνει στις πλάτες του με τους φόρους και τις εισφορές που καταβάλλει τα υπόλοιπα 2/3. Επιπλέον, στα χρόνια της κρίσης, 584 χιλιάδες Έ λληνες με αυξημένα τυπικά προσόντα και στο –πλέον παραγωγικό- ηλικιακό φάσμα των 20 έως 44 ετών, εγκατέλειψαν τη χώρα μας. Αυτό συνέβη είτε γιατί δεν έβρισκαν δουλειά αντίστοιχη των δεξιοτήτων τους είτε διότι κουράστηκαν να βλέπουν την υπερφορολόγηση να ρο-

66 | R E P O R T E R |

Δηλαδή όλο και λιγότεροι εργαζόμενοι θα είναι υποχ ρ ε ω μ έ ν οι ν α κ α τ α βάλ λουν όλο και πιο αυξημένες δαπάνες υγείας και συντάξεων. Ταυτόχρονα, ενώ οι περισσότερες δυτικές οικονομίες προετοιμάζονται στο πλαίσιο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης για τον αναγκαίο μετασχηματισμό τους σε οικονομίες της γνώσης, η Ελλάδα έπεσε ακόμη μια θέση και είναι πλέον προτελευταία στον δείκτη ψηφιακής ωριμότητας της ΕΕ των 28. Η χώρα μας επενδύει μόλις το 1% του ΑΕΠ σε έρευνα και ανάπτυξη, όταν ο στόχος της ΕΕ για όλα τα κράτη-μέλη είναι στο 3% του ΑΕΠ. Δεν είναι τυχαίο ότι στο δείκτη «WEF - Τεχνολογική ωριμότητα» η EΕ είναι στην 27η θέση και η Ελλάδα στην 50η ή ότι οι αιτήσεις ευρεσιτεχνιών στη χώρα μας ήταν μόλις 606 ενώ για παράδειγμα στην Ισπανία 2.745.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

Τι τύχη μπορεί να έχει σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία μια χώρα γερόντων που δεν επενδύει στη γνώση και την καινοτομία; Είναι προφανές ότι αυτή η εξίσωση δεν βγαίνει. Χωρίς οικονομικό και τεχνολογικό δυναμισμό, με μια τεράστια αποεπένδυση ύψους 100 δις ευρώ στα χρόνια της κρίσης και χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 2% για τα επόμενα 5 χρόνια, σύμφωνα με το νέο μεσοπρόθεσμο που ψηφίστηκε στη Βουλή, η Ελλάδα κινδυνεύει να εγκλωβιστεί επί μακρόν στις χώρες χαμηλών μισθών, χαμηλών δεξιοτήτων και χαμηλής καινοτομίας. Το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα μετράμε τους ανθρώπους που φεύγουν από τη χώρα μας αντί να συμβαίνει το αντίστροφο.

ΔΕΝ ΈΧΟΥΜΕ ΚΑΤΑΝΟΉΣΕΙ ΠΌΣΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΉ ΕΊΝΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ ΕΝΌΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΆ ΦΙΛΟΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΎ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΉ ΜΑΣ ΕΠΙΒΊΩΣΗ.

Η ΕΞΊΣΩΣΗ ΔΕΝ ΒΓΑΊΝΕΙ ΧΩΡΊΣ ΈΝΑ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΌ BIG BANG - Χρειαζόμαστε άμεσα πρωτοβουλίες για μαζικές επενδύσεις που θα δημιουργήσουν πολλές νέες δουλειές αλλά και τις προϋποθέσεις για βελτίωση του δημογραφικού προβλήματος της χώρας και επιστροφή άξιων νέων Ελλήνων από το εξωτερικό. Είναι ζήτημα εθνικής επιβίωσης ο πληθυσμός της χώρας να αυξηθεί σημαντικά μέχρι το 2030 ώστε να αναστραφεί υπέρ των νέων η κατανομή του πληθυσμού. Γι’ αυτό, πολιτικά κόμματα και κοινωνικοί εταίροι πρέπει να προβληματιστούμε γύρω από 3 άξονες αναγκαίων πρωτοβουλιών για: (α) τον επαναπατρισμό Ελλήνων της Διασποράς και την υποδοχή μεταναστών με εξειδικευμένες δεξιότητες, (β) τη στήριξη της ελληνικής οικογένειας και την αύξηση του ρυθμού των γεννήσεων και (γ) την ενεργό γήρανση. Κύριο ρόλο σε μια τέτοια συζήτηση παίζουν η ποσότητα αλλά και η ποιότητα των ιδιωτικών κερδοφόρων επενδύσεων. Μετά από μια 10ετία ισχνών αγελάδων, και με τη δυναμική που αναπτύσσεται στην οικονομία μας, ο ΣΕΒ υποστηρίζει ένα δυναμικό σενάριο διπλασιασμού των παραγωγικών επενδύσεων, με ετήσιο ρυθμό αύξησης

w w w.re porter.gr

Βιομηχανία

επενδύσεων 15%, από €22,5 δισ. το 2017 σε €45 δισ. περίπου το 2022, ή στο 20% του ΑΕΠ, που είναι σήμερα ο μέσος όρος των επενδύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο στόχος αυτός φυσικά αποτελεί ευχή αν παραμείνουμε στο business as usual. Mπορεί να επιτευχθεί μόνο αν η Ελληνική Πολιτεία επιλέξει ένα μεταρρυθμιστικό big bang εφαρμόζοντας μεταρρυθμίσεις που θα μας ξεχωρίσουν από τον διεθνή επενδυτικό ανταγωνισμό. Τέτοιες πολιτικές που θα μπορούσαν να αλλάξουν σημαντικά το «κλίμα» στην Ελληνική οικονομία είναι ενδεικτικά οι ακόλουθες: - Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων και εργοδοτών κατά 8 μονάδες - Ηλεκτρονική διακυβέρνηση και ηλεκτρονικές συναλλαγές παντού - Αποκρατικοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και άνοιγμα στον ανταγωνισμό - Ενοποίηση αδειοδοτήσεων σε ένα σημείο και μία άδεια Δραστική απλοποίηση της νομοθεσίας και μείωση βαρών με κατάργηση 2 νόμων για κάθε καινούριο νόμο που εισάγεται και επιβαρύνει την επιχειρηματικότητα ή την εργασία Ειδικά κίνητρα στη φορολογία εισοδήματος για επαναπατρισμό ανθρώπινου κεφαλαίου σε δρα-

w w w.re porter.gr

ΚΑΘΑΡΕΣ ΕΤΗΣΙΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΜΙΣΘΩΤΟΥ €20.765 316

ΦΟΡΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ

4.435

1.538

ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ

1.538

ΕΙΣΦΟΡΕΣ & ΦΟΡΟΙ ΕΡΓΟΔΟΤΗ

7.518 4.800 24.157

ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΕΡΓΟΔΟΤΗ 0

10.000 ΚΥΠΡΟΣ

AΠΟ ΤΟ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ, ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ

37.518 30.000

20.000

40.000

ΕΛΛΑΔΑ

45% ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

14% ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

ΕΛΛΑΔΑ

ΚΥΠΡΟΣ

Καθαρός Μισθός Φόροι Εργοδότη Εισφορές Εργαζόμενου Φόροι Εργαζόμενου Πηγή: "TAXES IN EUROPE" Database(TEDB), OECD Taxing Wages, 2015 (δεδομένα για Ελλάδα 2017)

στηριότητες καινοτομίας (π.χ. Εφαρμογή σταθερή φορολογικής κλίμακας 15% για 10 χρόνια, για το προσωπικό εισόδημα εκπατρισμένου ανθρώπινου δυναμικού που επανεγκαθίσταται στην Ελλάδα μετά από πέντε χρόνια φορολογικής κατοικίας στο εξωτερικό). Η χώρα μας μπορεί μέσα σε μια πενταετία να έχει υπερδιπλασιάσει τις επιχειρηματικές επενδύσεις και να έχει διαμορφώσει μια πιο ισορροπημένη οικονομία με το σωστό μίγμα επενδύσεων, αυτή τη φορά με μεγαλύτερη έμφαση σε διεθνώς εμπορεύσιμους κλάδους της οικο-

νομίας. Δυστυχώς όμως δεν βλέπουμε τέτοια μέτρα να εντάσσονται στον αναπτυξιακό σχέδιο της κυβέρνησης που δημοσιεύθηκε πρόσφατα. Όταν αντιληφθούμε τη συνθετότητα αυτών των προβλημάτων, τις αιτίες που τα παράγουν, αλλά και τις εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες που μπορεί να έχουν για το μέλλον της χώρας μας όχι μόνο στο οικονομικό αλλά και στο γεωπολιτικό πεδίο, τότε μόνο θα κατανοήσουμε πόσο σημαντική είναι η δημιουργία ενός πραγματικά φιλοεπενδυτικού περιβάλλοντος για την εθνική μας επιβίωση.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 67

Βιομηχανία / Συνέντευξη

ΒΆΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΌΣΜΙΟ ΧΆΡΤΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΌΣΜΙΟ ΧΆΡΤΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ ΒΆΖΕΙ Η ΠΑΠΑΣΤΡΆΤΟΣ ΚΑΘΏΣ ΜΕ ΣΥΝΟΛΙΚΉ ΜΕΤΑΜΌΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΉΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑΣ ΓΊΝΕΤΑΙ Η ΔΕΎΤΕΡΗ ΒΆΣΗ ΣΤΟΝ ΚΌΣΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΉ ΡΆΒΔΩΝ ΚΑΠΝΟΎ ΓΙΑ ΤΟ IQOS, ΤΟ ΝΈΟ ΠΡΟΪΌΝ ΚΑΠΝΟΎ ΤΗΣ PHILIP MORRIS INTERNATIONAL (PMI), ΠΟΥ ΘΕΡΜΑΊΝΕΙ ΚΑΙ ΔΕΝ ΚΑΊΕΙ ΤΟΝ ΚΑΠΝΌ. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΧΑΡΠΑΝΤΙΔΗ ΣΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΑΛΕΞΑΚΗ

Με μακρά πορεία στην εταιρία, που αποτελεί μια από της «σημαίες» της ελληνικής βιομηχανίας ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Παπαστράτος Χρήστος Χαρπαντίδης μιλώντας στο Reporter Magazine, δίνει το στίγμα για το πώς η χώρα θα πρέπει να διαμορφώσει την επενδυτική της στρατηγική. «Το αποτύπωμα μιας επένδυσης πρέπει να προσμετράται με όρους πολλαπλασιασμού της αξίας που φέρνει στην Ελλάδα συνολικά τόσο για την οικονομία όσο και για την ίδια την κοινωνία» τονίζει και αναφέρει ότι ακόμη και τα ελληνικά γραφειοκρατικά εμπόδια ξεπερνιούνται εφόσον υπάρχει το «πλάνο, σωστή προετοιμασία, επιμονή και ταλαντούχοι συνεργάτες.»

68 | R E P O R T E R |

Η εταιρία Παπαστράτος προχώρησε πρόσφατα στην εγκατάσταση μιας νέας γραμμής παραγωγής ενός καινοτόμου προϊόντος. Τι στόχο έχει αυτή η επένδυση; Θα μου επιτρέψετε να πω ότι δεν πρόκειται απλώς για μια νέα γραμμή παραγωγής. Πρόκειται για την πλήρη μετατροπή του εργοστασίου μας, για μια συνολική μεταμόρφωση της παραγωγικής μας διαδικασίας. Σταματήσαμε να παράγουμε τσιγάρα μετά από 87 χρόνια, και παράγοντας πλέον αποκλειστικά τις ράβδους καπνού για το IQOS, το νέο προϊόν καπνού της Philip Morris International (PMI), που θερμαίνει και δεν καίει τον καπνό, μπήκαμε σε μια νέα εποχή καινοτομίας που θα φέρει πολλα-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

πλά οφέλη για την οικονομία, την αγορά εργασίας, την ίδια την κοινωνία. Ο στόχος μας ήταν διττός: να κάνουμε ένα ακόμα βήμα προς την υλοποίηση του οράματός μας για έναν κόσμο απαλλαγμένο από τον καπνό του τσιγάρου και ως Παπαστράτος - και αυτό ήδη το καταφέραμε - να βάλουμε την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη της καινοτομίας καθώς είμαστε το 2ο μόλις εργοστάσιο παγκοσμίως που παράγει αποκλειστικά τα προϊόντα αυτά. Υλοποιήσατε μια από τις μεγάλες άμεσες επενδύσεις στη χώρα. Πόσο εύκολο ήταν και ποια η εμπειρία σας με τη δημόσια διοίκηση; Εύκολο δεν είναι τίποτα αν δεν βασίζεται σε σκληρή δουλειά, συντονισμένο προγραμματισμό, οργανωτική ετοιμότητα, εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό και πείσμα που δε διστάζει στα εμπόδια, αλλά τα αντιμετωπίζει κατάματα για να τα ξεπερνά. Αυτά ήταν τα μεγάλα μας «ατού» για την υλοποίηση αυτής της επένδυσης - «σταθμού» για την ελληνική οικονομία. Είναι αλήθεια ότι οι παθογένειες της ελληνικής πραγματικότητας της δημόσιας διοίκησης που όλοι ξέρουμε δεν εξαφανίστηκαν μαγικά για να ανοίξουν οι δρόμοι, αλλά αν έχεις πλάνο, σωστή προετοιμασία, επιμονή και ταλαντούχους συνεργάτες, τελικά όλα γίνονται. Αλλάζει σελίδα η χώρα στρώνοντας «κόκκινο χαλί» στους επενδυτές; Χωρίς αμφιβολία η χώρα διψάει για επενδύσεις. Αλλά όλες οι επενδύσεις δεν είναι ίδιες. Το κόκκινο χαλί που λέτε υπονοεί μια φιλοσοφία «ελάτε όλοι». Δεν ισχύει όμως αυτό αν θέλει κανείς να μιλάει για βιώσι-

μη ανάπτυξη που ανοίγει δρόμους για ένα καλύτερο μέλλον. Σήμερα, το αποτύπωμα μιας επένδυσης πρέπει να προσμετράται με όρους πολλαπλασιασμού της αξίας που φέρνει στην Ελλάδα συνολικά τόσο για την οικονομία όσο και για την ίδια την κοινωνία. Το νέο αυτό προϊόν το IQOS τελικά συνεισφέρει στην μείωση της βλάβης από το κάπνισμα; Οι χρήστες τσιγάρων εκτίθενται σε χιλιάδες επιβλαβή συστατικά που συνδέονται με σοβαρές ασθένειες. Αυτά δημιουργούνται κατά την καύση. Τα νέα προϊόντα που θερμαίνουν και δεν καίνε τον καπνό παράγουν σημαντικά λιγότερες βλαβερές και δυνητικά βλαβερές ουσίες σε σύγκριση με τα τσιγάρα, όπως αποδεικνύουν όλο και περισσότερες μελέτες και έρευνες της ΡΜΙ αλλά και ανεξάρτητων φορέων. Αυτό μας κάνει αισιόδοξους για τη σταδιακή αναγνώριση των δυνατοτήτων των θερμαινόμενων προϊόντων καπνού για την μείωση της βλάβης στους ενήλικους καπνιστές. Η εταιρία εξελίσσεται τελικά σε εστία καινοτομίας σπάζοντας τα κλισέ μιας παραδοσιακής καπνοβιομηχανίας; Πόσο εφικτό είναι να γίνει αυτό στην Ελλάδα. Η ερώτηση περί εφικτού είναι πρωθύστερη πλέον. Η καινοτομία που παράγουμε είναι ήδη πραγματικότητα που συμβαίνει στην Παπαστράτος, σήμερα. Πόσο εύκολο είναι σε μια εταιρία που έχει τη μισή αγορά στην Ελλάδα να πει «αφήνω το τσιγάρο»; Κοιτάξτε, σε περιόδους αλλαγών, μπορεί κανείς να επιλέ-

w w w.re porter.gr

ξει να μην κάνει τίποτα. Εμείς, αντίθετα, χαράξαμε μια νέα πορεία για την εταιρεία. Επιλέξαμε να κάνουμε κάτι πραγματικά μεγάλο. Δεν ήταν εύκολη απόφαση. Η οριστική παύση παραγωγής τσιγάρων και ο μετασχηματισμός της Παπαστράτος σε μια εταιρία που παράγει μόνο προϊόντα νέας γενιάς που θερμαίνουν τον καπνό χωρίς να τον καίνε, εντάσσονται στο πλαίσιο της δέσμευσής μας για ένα μέλλον απαλλαγμένο από τον καπνό του τσιγάρου. Αυτό είναι το αύριο. Αυτή είναι η δέσμευσή μας. Έ τσι, η απόφαση να πούμε «αφήνουμε το τσιγάρο μετά από 87 χρόνια» ήταν μονόδρομος. Πώς σχολιάζετε την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου; Επιτρέψτε μου να σχολιάσω την μη εφαρμογή του αντικα-

w w w.re porter.gr

πνιστικού νόμου. Πρόκειται για μια παραβατικότητα, που δεν τιμάει την κοινωνία μας και όλους εμάς που ζούμε σε αυτήν. Είμαστε σταθερά και ανοιχτά υπέρ της αυστηρής και απαρέγκλιτης εφαρμογής της αντικαπνιστικής νομοθεσίας. Η Παπαστράτος όχι μόνο την σέβεται και την υποστηρίζει αλλά είναι και ένθερμος συμπαραστάτης κάθε πρωτοβουλίας που περιορίζει το κάπνισμα. Έχει επιπτώσεις αυτό στην καπνοκαλλιέργεια, που είναι αναπτυγμένη σε μια ευαίσθητη εθνικά περιοχή; Έχετε άλλωστε ένα πρόγραμμα προμήθειας των ελληνικών καπνών εδώ και χρόνια. Πράγματι, η Παπαστράτος ιστορικά απορροφά το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής παραγωγής ανατολικών καπνών. Παράλληλα, στηρίζει

τους αγρότες με καινοτόμα προγράμματα κατάρτισης και έργα υποδομής σε καπνοπαραγωγικές περιοχές. Ταυτόχρονα, οι θερμαινόμενες ράβδοι για το IQOS περιέχουν ελληνικά ανατολικά καπνά. Η στήριξη της ελληνικής καπνοπαραγωγής συνεπώς δεν σταματά. Πέρα από την αγροτική παραγωγή η εταιρία έχει ενεργή κοινωνική παρέμβαση. Πού εστιάζετε; Η εταιρική κουλτούρα της Παπαστράτος που συνοψίζεται στη φράση «αφήνουμε πίσω μας μέλλον», αντικατοπτρίζει τη δέσμευσή μας απέναντι στους εργαζομένους και τους συνεργάτες μας, τη χώρα και την κοινωνία, για 9 δεκαετίες. Η εταιρική υπευθυνότητα βρίσκεται στον πυρήνα της φιλοσοφίας μας. Οι

ενέργειες που αναλαμβάνουμε και οι δράσεις που στηρίζουμε έχουν στόχο να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας. Το πρόγραμμα εταιρικής υπευθυνότητας που υλοποιούμε έχει ήδη απορροφήσει περισσότερα από 6.500.000 ευρώ για δράσεις που ενισχύουν τη νεοφυή επιχειρηματικότητα και την καινοτομία, που καταπολεμούν το παράνομο εμπόριο καπνικών προϊόντων, ενδυναμώνουν τη θέση των γυναικών, διευκολύνουν την πρόσβαση στην εκπαίδευση και στηρίζουν ευάλωτες κοινωνικές ομάδες σε όλη την Ελλάδα. Στην Παπαστράτος πιστεύουμε ακράδαντα στην έννοια της ευθύνης όλων μας, ως μονάδες και ως σύνολα, γιατί μόνο έτσι θα αφήνουμε πίσω μας μέλλον. Για όλους.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 69

ΚΡΙ ΚΡΙ: ΑΠΌ ΤΙΣ ΣΈΡΡΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΊΤ ΤΗΣ ΕΥΡΏΠΗΣ ΤΟΥ ΑΠΌΣΤΟΛΟΥ ΣΚΟΥΜΠΟΎΡΗ

ΣΤΗΝ ΧΏΡΑ ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΠΟΛΕΜΉΣΕΙ ΜΕ ΚΆΘΕ ΤΡΌΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ, ΈΧΕΙ ΥΠΟΣΤΕΊ ΙΣΤΟΡΙΚΉ ΑΠΟΒΙΟΜΗΧΆΝΙΣΗ ΚΑΤΑΣΤΡΈΦΟΝΤΑΣ ΠΑΡΆΛΛΗΛΑ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌ ΜΈΡΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ ΤΗΣ, ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΚΆΠΟΙΕΣ ΞΕΧΩΡΙΣΤΈΣ ΠΕΡΙΠΤΏΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΟΎΝ ΣΤΉΡΙΓΜΑ, ΕΛΠΊΔΑ ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΠΑΡΆΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΣ ΜΊΜΗΣΗ.

Μια από αυτές τις ξεχωριστές περιπτώσεις είναι η εταιρεία Κρι Κρι, που πλέον είναι ο μεγαλύτερος ιδιώ-

της εργοδότης σ' έναν ακριτικό νομό, τις Σέρρες, απασχολώντας περί τους 370 εργαζόμενους, ενώ συνδέεται με απόλυτο τρόπο με τον τόπο της, καθώς όλο το γάλα το προμηθεύεται αποκλειστικά από ντόπιους παραγωγούς. Από ένα μικρό ζαχαροπλαστείο τη δεκαετία του '50 στο κέντρο των Σερρών και τις διανομές παγωτού με καροτσάκια και πάγο, έχει φτάσει να παράγει παγωτά και γιαούρτια στα υψηλότερα παγκοσμίως στάνταρ ποιότητας, παίρνοντας «διαβατήριο» για τις πλέον απαιτητικές αγορές της Ευρώπης. Με φρόνιμες κινήσεις, η εταιρεία έχει βάλει «πόδι» σε περίπου 25 χώρες, πετυ-

χαίνοντας να βρίσκεται στα πιο... ελιτίστικα σημεία πώλησης χωρών όπως Βρετανία, Αγγλία και Ιταλία, ενώ φέρνει το 5,5% των εξαγωγών της από το Ιράκ! Μακριά από χρηματιστηριακά «παίγνια» και κινήσεις εντυπωσιασμού, χρησιμοποίησε σωστά τα κεφάλαια που άντλησε από την εισαγωγή της στην Παράλληλη Αγορά του Χ.Α. το 2003, έχοντας επιτύχει την τελευταία 15ετία μέσο ρυθμό ανάπτυξης άνω του 12%! Ελάχιστες εταιρείες – απ' όλους τους κλάδους – μπορούν να ισχυριστούν ότι έχουν παρόμοια επίδοση ή έστω πλησίασαν αυτή την επιχειρηματική συνέπεια. Παράλληλα, δεν υπήρξε

χρονιά στην 15ετία, που η εταιρεία δεν έδωσε μέρισμα στους μετόχους της! Μάλιστα, από τις 18 Ιουνίου η… μικρή Κρι Κρι, που κάποτε είχε μονοψήφια κεφαλαιοποίηση, εισήχθη στο δείκτη Mid Cap, δηλαδή στο δείκτη μεσαίας κεφαλαιοποίησης του Χ.Α. Πλέον, η κεφαλαιοποίηση της Κρι Κρι διαμορφώνεται στα 135 εκατ. ευρώ, με τη μετοχή μόνιμα πλησίον των ιστορικών υψηλών της. Η Κρι Κρι αποτελεί τη μόνη ελληνική εταιρεία που έχει απομείνει να δραστηριοποιείται στο χώρο του παγωτού, μετά την πώληση της Δέλτα Παγωτού στη Nestle και της ΕΒΓΑ στην πολυεθνική Unilever.

ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΕΔΡΕΎΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΠΑΡΆΓΕΙ ΣΤΙΣ ΣΈΡΡΕΣ, ΌΜΩΣ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΊΑ ΚΡΙ ΚΡΙ ΤΗΝ ΠΉΡΕ ΜΕ... ΈΜΠΝΕΥΣΗ ΑΠΌ ΤΗΝ ΚΡΉΤΗ! ΣΤΙΣ ΑΡΧΈΣ ΤΟΥ 1950, ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΕΠΊΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΤΌΤΕ ΠΡΟΈΔΡΟΥ ΤΩΝ ΗΠΑ ΝΤΟΥΆΙΤ ΑΐΖΕΝΧΆΟΥΕΡ ΣΤΗ ΧΏΡΑ ΜΑΣ, ΤΟΥ ΕΊΧΕ ΠΡΟΣΦΕΡΘΕΊ ΈΝΑ ΑΓΡΙΟΚΆΤΣΙΚΟ ΚΡΙ ΚΡΙ ΩΣ ΣΎΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΊΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΕΒΕΝΤΙΆΣ ΤΗΣ ΚΡΉΤΗΣ. ΈΤΣΙ, Ο ΙΔΡΥΤΉΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ ΟΝΌΜΑΣΕ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΩΣ.. ΠΑΓΩΤΆ ΚΡΙ ΚΡΙ. 72 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ΠΛΕΟΝΈΚΤΗΜΑ Ο ΝΟΜΌΣ Οι παραγωγικές μονάδες της Κρ ι Κρι βρ ίσ κ ονται στις Σέρρες. Ο νομός είναι μακράν ο πρώτος σε παραγωγή γάλακτος στην Ελλάδα, καθώς από τους περίπου 690 χιλιάδες τόνους παραγωγής της χώρας, οι 350 χιλιάδες παράγονται εκεί. Αυτό δίνει ένα μοναδικό πλεονέκτημα στην Κρι Κρι. Σε 24 ώρες συλλέγει, επεξεργάζεται και μετατρέπει το γάλα σε γιαούρτι διατηρώντας όλη τη φρεσκάδα του.

ΝΈΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΌ ΣΧΈΔΙΟ, ΕΠΙΠΛΈΟΝ 8 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ Κλειδί για να διατηρεί μια τέτοια επιχείρηση ρυθμούς ανάπτυξης και κυρίως να παραμένει ανταγωνιστική στο πιο υψηλό επίπεδο και στον πλέον... ευαίσθητο κλάδο, αυτόν της διατροφής, είναι οι επενδύσεις και η έρευνα. Την περίοδο 2011 -2016 οι επενδύσεις έχουν ξεπεράσει τα 40 εκατ. ευρώ, ενώ σήμερα υλοποιεί νέο επενδυτικό πρόγραμμα 10+8 εκατ. ευρώ. Παράλληλα με το τριετές επενδυτικό σχέδιο ύψους

w w w.re porter.gr

ΣΕ 24 ΏΡΕΣ ΣΥΛΛΈΓΕΙ, ΕΠΕΞΕΡΓΆΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΈΠΕΙ ΤΟ ΓΆΛΑ ΣΕ ΓΙΑΟΎΡΤΙ ΔΙΑΤΗΡΏΝΤΑΣ ΌΛΗ ΤΗ ΦΡΕΣΚΆΔΑ ΤΟΥ

10 εκατ. ευρώ που «τρέχει» και έχει στόχο την ενίσχυση της παραγωγικής υποδομής, έχει καταρτιστεί και νέο επενδυτικό σχέδιο ύψους 8 εκατ. ευρώ που θα συμβάλλει καθοριστικά στην υποστήριξη της αναπτυξιακής πορείας της επιχείρησης.

ΈΡΕΥΝΑ, ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ ΚΑΙ ΕΞΩΣΤΡΈΦΕΙΑ Στρατηγική της Κρι Κρι εί-

w w w.re porter.gr

ναι η καινοτομία και η εξωστρέφεια, δηλαδή να μπορεί να καλύψει τις διαφορετικές ανάγκες κάθε χώρας, χωρίς να στηρίζεσαι μόνο στις χαμηλές τιμές. Γι’ αυτό το λόγο διαθέτει οργανωμένο Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης, εφοδιασμένο με κατάλληλο εργαστηριακό εξοπλισμό και παρακολουθεί όλες τις κλαδικές Εκθέσεις ή Συνέδρια που

έχουν σχέση με τα προϊόντα που δραστηριοποιείται. Αυτή η έρευνα άλλωστε «γέννησε» και τα τελευταία λανσαρίσματα της εταιρείας, με την είσοδο στην κατηγορία των λειτουργικών τροφίμων με τα προϊόντα γιαούρτης και παγωτού Super Spoon, υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη και σούπερ φρούτα.

ΤΟ ΓΙΑΟΎΡΤΙ ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΕΠΙΤΥΧΊΑ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ «Το γιαούρτι είναι μια παγκόσμια επιτυχία για τη χώρας μας» τονίζει συχνά ο κ. Τσινάβος, επισημαίνοντας πως τα περιθώρια για τους Έλληνες παραγωγούς είναι πολύ μεγάλα. Όπως έχει τονίσει ο ίδιος, στόχος της Κρι Κρι είναι να πρωταγωνιστήσει στην παγκόσμια

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 73

αγορά του ελληνικού γιαουρτιού, καθώς διαβλέπει μεγάλα περιθώρια οργανικής ανάπτυξής την προσεχή πενταετία. Ο τζί ρ ο ς τ ο υ ελλην ι κ ο ύ γιαουρτιού ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ στην ευρωπαϊκή αγορά, οπότε υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης με «όπλο» αυτό το brand. Πιο σημαντικές αγορές για την Κρι Κρι είναι χώρες όπως Αγγλία, Ιταλία, Γερμανία, Ολλανδία και Βέλγιο. Η μεγαλύτερη αγορά της Ευρώπης στο γιαούρτι είναι η Αγγλία, εκεί άλλωστε η Κρι Κρι έχει και το 45% των εξαγωγών της. Η Κρι Κρι πλέον διαθέτει δύο υπερσύγχρονες μονάδες παραγωγής, παγωτού και γιαούρτης, καλύπτοντας αυστηρά τα διεθνή πρότυπα υγιεινής και ασφάλειας και είναι έτοιμη να ανταποκριθεί

74 | R E P O R T E R |

σε διπλασιασμό της ζήτησης. Το... δόγμα του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου κ. Παναγιώτη Τσινάβου είναι ότι «δεν μπορείς να είσαι ανταγωνιστικός στα μεγάλα... σαλόνια της Ευρώπης αν δεν έχεις τα πιο υψη λά στάνταρ στα προϊόντα διατροφής». Όλα τα τελευταία χρόνια οι εξαγωγές ενισχύονται, ενώ το 2017 αυξήθηκαν σε ρυθμό άνω του 40%, αποτελώντας πλέον άνω του 30% του συνολικού τζίρου της επιχείρησης, με στόχο να φτάσουν στο 50% μέσα στα επόμενα χρόνια.

ΑΝΟΙΚΤΉ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΕΣ Η ΕΤΑΙΡΕΊΑ Η Κρι Κρι ξέρει πως για να αλλάξει επίπεδο και να «παίξει» με μεγαλύτερη ευχέρεια σε διεθνές επίπεδο, πρέπει να βρει επενδυτές και partners.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

Ο κ. Τσινάβος δεν το έχει αρνηθεί αυτό, εξού και η εξωστρέφεια πλέον, η συμμετοχή σε Road Show της ΕΧΑΕ κ.α. «Είμαστε ανοικτοί για νέους επενδυτές και νέους partners, πάντα όμως σε μειοψηφικό ποσοστό, χωρίς να αλλάζει κάτι από το status quo της αυτόνομης οργανικής ανάπτυξης που έχουμε και θα συνεχίσουμε να έχουμε», έχει τονίσει ο CEO της επιχείρησης. Αμετάκλητη απόφαση άλλωστε είναι η παραγωγή της Κρι Κρι να συνεχίζει στις εγκαταστάσεις στις Σέρρες, στηρίζοντας την εθνική οικονομία και τον Έλληνα γαλακτοπαραγωγό. Επίσης, κεντρική κουλτούρα και φιλοσοφία της Κρι Κρι είναι η «φρόνιμη» ανάπτυξη και η σύνεση. Γι' αυτό άλλωστε δεν είναι εκτεθειμένη η επιχείρηση σε δάνεια.

ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ Α' ΤΡΙΜΉΝΟΥ 2018 Στο πρώτο τρίμηνο του 2018 ο κύκλος εργασιών ενισχύθηκε κατά 27,1% και διαμορφώθηκε στα 18,60 εκατ. ευρώ έναντι 14,63 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2017. Τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) ανήλθαν σε 2,89 εκατ. ευρώ έναντι 2,22 εκατ. το 2017, τα κέρδη προ φόρων έφτασαν στα 2,17 εκατ. ευρώ από 1,55 εκατ. το 2017, ενώ τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους διαμορφώθηκαν σε 1,57 εκατ., έναντι 1,14 εκατ. το 2017. Στην ελληνική αγορά γιαουρτιού, οι πωλήσεις της Κρι Κρι εμφανίζουν αύξηση 17,6%, ενώ το μερίδιο σε όγκο αυξήθηκε σε 15,4%, στους τέσσερις πρώτους μήνες του 2018 και συνεχίζει να βρίσκεται στη 2η θέση της κατάταξης [στοιχεία IRI Απρ. 2018].

w w w.re porter.gr

ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΊΣ ΝΑ ΕΊΣΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌΣ ΣΤΑ ΜΕΓΆΛΑ... ΣΑΛΌΝΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΏΠΗΣ ΑΝ ΔΕΝ ΈΧΕΙΣ ΤΑ ΠΙΟ ΥΨΗΛΆ ΣΤΆΝΤΑΡ ΣΤΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΉΣ

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΌ ΗΜΕΡΟΜΗΝΊΕΣ «ΚΛΕΙΔΙΆ» 1954 Ίδρυση της εταιρείας όταν ο Γιώργος Τσινάβος άνοιξε ένα μικρό ζαχαροπλαστείο στις Σέρρες. Οι πρώτες διανομές παγωτού γίνονταν με πλανόδιους πωλητές και ειδικά χειροκίνητα καροτσάκια.

w w w.re porter.gr

Δεκαετία ’60 Τοποθετούνται τα πρώτα ηλεκτρικά ψυγεία με παγωτά στην αγορά των Σερρών, ενώ οι εγκαταστάσεις της μικρής έως τότε τοπικής εταιρείας μεταφέρονται σε νέους ιδιόκτητους χώρους. Τότε η Κρι Κρι απέκτησε την πρώτη αυτόματη γραμμή παραγωγής παγωτού, σηματοδοτώ-

ντας έτσι την αρχή μιας νέας εποχής, καθώς μέχρι τότε η παραγωγή γινόταν με το χέρι.

1987 Κατασκευή του νέου εργοστασίου.

1992 Μπαίνει στην παραγωγή παραδοσιακού πρόβειου και αγελαδινού γιαουρτιού από φρέσκο γάλα του Νομού Σερρών.

1998 Φτιάχτηκε το νέο εργοστάσιο παραγωγής γαλακτοκομικών.

2000 Καινοτομεί στην αγορά γιαουρτιού, λανσάροντας το «Σπιτικό», το πρώτο γιαούρτι σε οικογενειακή συσκευασία.

2003 Εισαγωγή στην Παράλληλη Αγορά του Χ.Α.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 75

76 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

w w w.re porter.gr

AEGEAN AIRLINES: ΚΛΕΙΔΏΝΕΙ ΡΌΛΟ ΣΤΗΝ ΕΓΓΎΣ ΑΝΑΤΟΛΉ

ΜΕΤΆ ΑΠΌ 24 ΧΡΌΝΙΑ ΠΟΡΕΊΑΣ Η AEGEAN ΜΠΑΊΝΕΙ ΣΕ ΜΙΑ ΝΈΑ ΦΆΣΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΏΝΤΑΣ ΤΗ ΣΥΝΕΧΉ ΑΝΟΔΙΚΉ ΤΗΣ ΠΟΡΕΊΑ. ΑΠΌ ΤΟ 1994, ΟΠΌΤΕ Ο ΑΕΊΜΝΗΣΤΟΣ ΘΕΌΔΩΡΟΣ ΒΑΣΙΛΆΚΗΣ ΞΕΚΊΝΗΣΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΦΤΙΆΞΕΙ ΈΝΑ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΌ ΣΧΉΜΑ, ΕΞΑΓΟΡΆΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΉ ΕΤΑΙΡΕΊΑ «ΑΕΡΟΠΟΡΊΑ ΑΙΓΑΊΟΥ» (AEGEAN AVIATION), ΑΠΌ ΤΟΝ ΙΔΡΥΤΉ ΤΗΣ Ν. ΣΥΜΙΓΔΑΛΆ, ΜΈΧΡΙ ΣΉΜΕΡΑ ΈΧΟΥΝ ΜΕΣΟΛΑΒΉΣΕΙ ΠΟΛΛΟΊ ΣΤΑΘΜΟΊ. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 77

Επιχειρήσεις

ΟΙ ΣΤΑΘΜΟΊ

ΈΤΣΙ ΑΠΌ ΜΙΑ ΕΤΑΙΡΊΑ ΜΕ ΔΎΟ ΕΛΙΚΟΦΌΡΑ, ΣΉΜΕΡΑ, ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ ΣΤΗ ΧΩΡΊΑ ΤΩΝ 100 ΙΣΧΥΡΌΤΕΡΩΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΏΝ ΕΤΑΙΡΕΙΏΝ ΤΟΥ ΠΛΑΝΉΤΗ, ΜΕ ΣΤΌΛΟ 60 ΑΕΡΟΠΛΆΝΩΝ. ΤΗ ΧΡΟΝΙΆ ΠΟΥ ΠΈΡΑΣΕ, ΔΙΑΚΊΝΗΣΕ 13,2 ΕΚΑΤ. ΕΠΙΒΆΤΕΣ (ΜΑΖΊ ΜΕ ΤΗΝ OLYMPICAIR). ΜΆΛΙΣΤΑ ΚΑΤΆΦΕΡΕ ΣΉΜΕΡΑ ΝΑ ΕΚΤΕΛΕΊ 297 ΠΤΉΣΕΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΆ ΣΕ 44 ΧΏΡΕΣ.

Στο μεσοδιάστημα η Aegean προχώρησε με τολμηρές αποφάσεις που πλέον την έχουν καταστήσει εθνικό αερομεταφορέα και μια από τις πλέον ισχυρές περιφερειακές εταιρίες. Από το 2002 ποντάροντας στην ανάπτυξη των διεθνών συνδέσεων και μεταφορών επένδυσε σε συστήματα ηλεκτρονικών κρατήσεων και αγοράς εισιτηρίων, αλλά και στη συμμαχία με την Star Alliance και τη Lufthansa. Παράλληλα από το 2006 ξεκίνησε μια στενή συνεργασία με την Airbus για την προμήθεια των πρώτων ιδιόκτητων αεροπλάνων Α320, που αποτέλεσαν το μοχλό ανάπτυξης των διεθνών δρομολογίων σε μικρές και μέσες αποστάσεις. Πλέον το 2018, όπως αναφέρει σταθερά ο Πρόεδρος της Aegean Ευτύχης Βασιλάκης, που πήρε τη σκυτάλη από τον πατέρα του, κεντρικός στόχος είναι να «κλειδώσει» το ρόλο της ως ισχυρή περιφερειακή αεροπορική εταιρία στην Εγγύς Ανατολή και τη Νότια Ανατολική Ευρώπη, ζωτικό άλλωστε γεωπολιτικό χώρο και για την Ελλάδα. Στο στόχο αυτό, σύμμαχο, αναμφισβήτητα, έχει τη ανοδική πορεία του Ελληνικού τουρισμού, τη γεωγραφική θέση της χώρας και του Διεθνούς Αεροδρομίου Αθηνών «Ελ. Βενιζέλος».

Η ΜΕΓΆΛΗ ΑΓΟΡΆ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΟΡΈΣ ΣΤΌΧΟΙ Στον καμβά αυτό η Aegean σχεδιάζει το αύριο. Φέτος προχώρησε σε δύο κινήσεις που αποτελούν δικλείδες ανάπτυξης και κατοχύ-

78 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ρωσης ενός ηγετικού ρόλου στην περιοχή. Η μία έχει να κάνει με την «αγορά του αιώνα», την προμήθεια 42 αεροσκαφών, συνολικής αξίας τιμοκαταλόγου 5 δισ. δολαρίων. Με την παραγγελία των νέων αεροσκαφών, η Αegean θα έχει τη δυνατότητα να μειώσει το λειτουργικό της κόστος κατά 15%, ενώ θα μπορεί να πραγματοποιεί μακρινότερα δρομολόγια, ως τα βάθη της Ρωσίας, την περιοχή του Πακιστάν και τη Δυτική Αφρική, σε μια συνολική ακτίνα 7,5-8 χιλιάδες χιλιόμετρα από τη βάση της στην Αθήνα. Η μεγάλη αυτή επέκταση του στόλου καταδεικνύει την στρατηγική των επόμενων ετών για την εταιρία, να κρατήσει ένα ηγετικό ρόλο στην αγορά δρομολογίων μεσαίων αποστάσεων

Ο ΚΛΆΔΟΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΑΝΑΜΈΝΕΙ ΦΈΤΟΣ ΝΑ ΚΑΤΑΓΡΆΨΕΙ ΝΈΟ ΕΤΉΣΙΟ ΡΕΚΌΡ, ΜΕ ΤΗΝ AEGEAN AIRLINES ΝΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΆΦΕΤΑΙ ΌΤΙ ΘΑ ΕΊΝΑΙ ΈΝΑΣ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΕΠΩΦΕΛΟΎΜΕΝΟΥΣ ΑΥΤΉΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΕΠΙΤΥΧΊΑΣ

με πύκνωση του δικτύου της στην Ευρώπη, τη Ρωσία, αλλά και την περιοχή του Κόλπου, όπου οι αναδυόμενες αγορές του Ιράν και των άλλων χωρών είναι μια μεγάλη ευκαιρία για τα ελληνικά φτερά. Ουσιαστικά η εταιρία με όχημα το ισχυρό της Brand αλλά και την καλή εικόνα της χώρας στην περιοχή ή τη δυνατότητα για μικρά break στην Αθήνα, ανοίγει δρόμους εκεί που οι ξένοι ανταγωνιστές διστάζουν ή δεν επιθυμούν να μπουν. Ακολουθεί ουσιαστικά τα χνάρια της ιστορίας τόσο του Μεγάλου Αλεξάνδρου όσο και το Βυζαντίου με όρους πάντα γεωγραφικούς, εκεί δηλαδή που πάντα ο ελληνισμός εύρισκε ζωτικό οικονομικό χώρο.

ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΌ ΚΈΝΤΡΟ Άλλη μια κίνηση, επίσης, που τονώνει το στίγμα της Aegean είναι η δημιουργία ενός σύγχρονου εκπαιδευτικού κέντρου για πιλότους. Πρόκειται για μια επένδυση (προμήθεια ιδιόκτητων εξομοιωτών πτήσης, εγκαταστάσεις κτλ) ύψους 30 εκατ. ευρώ, η οποία στοχεύει τόσο στην εκπαίδευση των πιλότων της εταιρείας, όσο και στην προσέλκυση ενδιαφέροντος για την κάλυψη εκπαιδευτικών αναγκών άλλων εταιρειών. Ανακοινώθηκε κατά την τελετή υπογραφής συμφωνίας μεταξύ της Aegean Airlines και της κατασκευάστριας αεροσκαφών Airbus για την προμήθεια 42 νέων αεροπλάνων της οικογένειας Α320 neo, από τον πρόεδρο της Aegean Ευτύχη Βασιλάκη.

w w w.re porter.gr

Τουρισμός

Ουσιαστικά μέσα σε 18-24 μήνες προβλέπεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή εκπαιδευτικού κέντρου 12.000 τ.μ. στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών με ειδικά διαμορφωμένους χώρους διδασκαλίας και δύο σύγχρονους ιδιόκτητους εξομοιωτές πτήσεων, για το πτητικό προσωπικό, δηλαδή πιλότους και πληρώματα καμπίνας αεροπορικών εταιρειών.

ΤΟ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΙΏΝ Η Aegean, όμως δε σταματά εκεί, αλλά ποντάρει στη δημιουργία νέων στελεχών μέσα από ένα πρόγραμμα υποτροφιών. Ουσιαστικά θέλει να χτίσει την νέα «φουρ-

w w w.re porter.gr

νιά» πιλότων για τη χώρα. «Συνδυάζοντας τεχνολογία και ανθρώπινο δυναμικό δεν έχουμε να φοβόμαστε για τίποτα», τονίζει εύγλωττα ο κ. Βασιλάκης που τον Ιούνιο ανακοίνωσε πως ξεκινάει ένα πρόγραμμα υποτροφιών/στήριξης σπουδών για 100 υποψήφιους πιλότους το 2018-2019. Συγκεκριμένα, η Aegean θα αναλάβει με συνδυασμό χορηγίας και εγγύησης δανείου το 90% του κόστους των σπουδών των νέων που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Μια υποστήριξη εξαιρετικά σημαντική, αν σκεφτεί κανείς ότι το συνολικό κόστος σπουδών για κάθε μελλοντικό πιλότο, συμπεριλαμ-

βανομένης της εκπαίδευσης στον τύπο, ανέρχεται σε 7580 χιλ. ευρώ. Οι υποτροφίες θα ισχύουν για φοίτηση στις δύο πιο καθιερωμένες σχολές εκπαίδευσης πιλοτών στην Ελλάδα, την Εγνατία Αviation και την Global Aviation.

ΤΑ ΚΑΛΆ ΛΌΓΙΑ Η πορεία της εταιρίας δεν ξέφυγε μάλιστα και από την μεγάλη γερμανική Frankfurter Allgemeine Zeitung, που την παραβάλει με την πορεία της χώρας. «H ελληνική αεροπορική εταιρία Aegean επωφελεί-

ται από την αναγέννηση της Ελλάδας», έγραψε πριν λίγες μέρες η γερμανική Frankfurter Allgemeine Zeitung, τονίζοντας ότι «κατά τη διάρκεια των ετών της κρίσης, οι ελληνικές περιφερειακές αερογραμμές διπλασίασαν τον τζίρο τους. Τώρα πλέον παραγγέλνουν δια μιας 42 αεροσκάφη τύπου Airbus... Ο κλάδος του τουρισμού στην Ελλάδα αναμένει φέτος να καταγράψει νέο ετήσιο ρεκόρ, με την Aegean Airlines τη μεγαλύτερη αεροπορική εταιρία της Ελλάδας, να προδιαγράφεται ότι θα είναι ένας από τους επωφελούμενους αυτής της ελληνικής επιτυχίας».

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 79

ΑΛΥΣΊΔΕΣ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΊΟΥ ΠΟΥ ΈΚΛΕΙΣΑΝ ΣΤΑ ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΆ ΧΡΌΝΙΑ

ΠΙΚΡΈΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΈΣ ΙΣΤΟΡΊΕΣ ΚΑΤΑΓΡΆΦΟΝΤΑΙ ΣΤΑ 10 ΧΡΌΝΙΑ ΤΗΣ ΕΓΧΏΡΙΑΣ ΎΦΕΣΗΣ ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΣΑΡΏΣΕΙ ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΆ ΤΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌ ΧΆΡΤΗ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ. ΤΟΥ ANEΣΤΗ ΝΤΟΚΑ Γνωστά ονόματα του εμπορίου δεν απέφυγαν την πτώχευση, αφού δεν κατάφεραν να βρουν λύση απέναντι στο κλείσιμο των πιστωτικών γραμμών που εφάρμοσαν οι τράπεζες και σε συνδυασμό με τον υψηλό δανεισμό που μετέφεραν από τα προηγούμενα χρόνια, χρεοκόπησαν την τελευταία δεκαετία 2009-

80 | R E P O R T E R |

2018. Πρόσθεσαν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους στην ανεργία και «έσβησε» η εταιρική τους επωνυμία (brand name) έπειτα από πολλά χρόνια παρουσίας στην επιχειρηματική ζωή της χώρας. Η έρευνα του reporter.gr συγκέντρωσε τις πιο ηχηρές πτωχεύσεις επιχειρήσεων από το 2008 μέχρι και σήμερα.

Σε πτώχευση οδηγήθηκε και η γνωστή χαρτοβιομηχανία Diana. Η επιχείρηση του κ. Πάνου Ζερίτη λύγισε υπό το βάρος των υποχρεώσεών της και της αδυναμίας της να βρει κεφάλαια για να συνεχίσει τη λειτουργία της, επιφέροντας βαρύ πλήγμα στην απασχόληση της

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ακριτικής Ξάνθης. Οι συνολικές υποχρεώσεις της Diana –σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο αίτημα πτώχευσης– προς προμηθευτές, προσωπικό, Δημόσιο, ασφαλιστικούς φορείς, πιστωτές, ΔΕΗ και ΔΕΠΑ ανέρχονταν σε 30 εκατ. ευρώ.

Η αρτοβιομηχανία Κατσέλης, η οποία το 2007 μετονομάστηκε σε Nutriart όταν εξαγοράσθηκε από τον όμιλο Γ. Δαυίδ, πτώχευσε το 2013 παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες της ιδιοκτησίας και των τραπεζών να βρεθεί μία λύση. Η διοίκηση απέδωσε το τέλος της εταιρείας στην ύφεση και στις τεράστιες καθυστερήσεις από πλευράς των πιστωτριών τραπεζών να ρυθμίσουν τα δάνεια της επιχείρησης.

w w w.re porter.gr

3 Η Ατλάντικ, η πέμπτη μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ της χώρας, πριν κλείσει βυθίστηκε υπό το βάρος των δανειακών υποχρεώσεων, οδηγώντας στην ανεργία πάνω από 3.000 εργαζόμενους και προκαλώντας ζημίες σε 1.500 και πλέον προμηθευτές. Καθοριστικής σημασίας ήταν και η κόντρα ανάμεσα στους βασικούς μετόχους, την οικογένεια Αποστόλου και την οικογένεια Λαουτάρη, στη διάρκεια της οποίας εκτοξεύθηκαν εκατέρωθεν σκληρές κατηγορίες. Μάλιστα, η διαμάχη των δύο πλευρών έφθασε μέχρι το ελληνικό Κοινοβούλιο.

w w w.re porter.gr

Σ’ ένα απόγευμα τον Σεπτέμβριο του 2013 έγινε γνωστό στους 890 εργαζόμενους του ομίλου Χατζηιωάννου ότι κλείνει η θυγατρική-αλυσίδα Sprider Stores. Τα οικονομικά ανοίγματα των αδελφών Χατζηιωάννου σε συνδυασμό με τον υψηλό δανεισμό ήταν το εκρηκτικό μείγμα που προκάλεσε την πτώχευση του ομίλου.

4 Η Αlex Pak από την «αυτοκρατορία» των 33 καταστημάτων εργαλείων και άλλων ειδών σπιτιου΄και κήπου, λίγο πριν το τέλος της είχε φτάσει στα τρία. Η επιχείρηση βρέθηκε σε ελλειμματικά οικονομικά επίπεδα από το 2008, λόγω της ύφεσης και η εταιρεία

ΟΙ ΣΥΝΈΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΥΠΕΡΔΑΝΕΙΣΜΟΎ

Ο ιστορικός όμιλος ένδυσης και υποδημάτων Fokas λειτουργούσε από το 1936 με το πρώτο κατάστημα στη Θεσσαλονίκη και στην περίοδο της μεγάλης ακμής της, διατηρούσε δύο καταστήματα τόσο σε κεντρικά σημεία στην Αθήνας όσο και σε μεγάλες πόλεις της χώρας. Συνολικά 1.500 εργαζόμενοι έμειναν χωρίς δουλειά όταν έκλεισε το 2013.

επέβαλε την εκ περιτροπής απασχόληση στους εργαζόμενους αναγκάζοντας τους να δουλέψουν 2 με 3 ημέρες την εβδομάδα. Αυτή η απόφαση είχε ως αποτέλεσμα να απομακρυνθούν 733 υπάλληλοι, ενώ το 2013 οδηγήθηκε στην πτώχευση.

Η νέα γενιά των πτωχευμένων εταιρειών του 21ου αιώνα δημιουργήθηκε αρκετά χρόνια πριν η Ελλάδα εισέλθει στην Ευρωζώνη και απελευθερωθεί η στεγαστική και επιχειρηματική πίστη στην Ελλάδα. Η επιθετικ ή σ υμπερ ιφορά των ιδιοκτητών πολλών επιχειρήσεων που τυφλώθηκαν από τη λάμψη του υπερδανεισμού, το εύκολο και πολύ χρήμα που λάμβαναν από τις τράπεζες, χωρίς μάλιστα να έχουν τις απαραίτητες εγγυήσεις, τους ώθησε σε κινήσεις εντυπωσιασμού απέναντι στους ανταγωνιστές τους αδιαφορώντας για τις συνέπειες του υπερδανεισμού. Ακόμη και στην αρχή της ύφεσης το 2008(πρώτη φορά αρνητικό ΑΕΠ -0,02%), πολλοί επιχειρηματίες δεν αντελήφθησαν τον τυφώνα που θα ακολουθούσε και συνέχισαν να δανείζονται. Από το β΄ εξάμηνο του 2012 οι υπερδανεισμένες εταιρείες είχαν πλέον πρόβλημα με τις γραμμές πίστωσης των τραπεζών. Οταν οι τράπεζες ζήτησαν από τους επιχειρηματίες να βάλουν το χερι στην τσέπη για να σώσουν τις εταιρείες ήταν μάλλον αργά. Η λύση των στρατηγικών επενδυτών, που επίσης αξιοποιήθηκε, δεν απέδωσε.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 81

Η COSTA NAVARINO ΚΆΝΕΙ ΤΗ ΜΕΣΣΗΝΊΑ ΠΑΓΚΌΣΜΙΟ ΠΡΟΟΡΙΣΜΌ ΓΚΟΛΦ

ΒΉΜΑ – ΒΉΜΑ Η ΤΕΜΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΈΝΕΙΑΣ ΚΩΝΤΑΝΤΑΚΌΠΟΥΛΟΥ ΚΆΝΕΙ ΠΡΆΞΗ ΤΟ ΌΡΑΜΑ ΤΟΥ ΚΑΠΕΤΆΝ ΒΑΣΊΛΗ ΚΩΝΤΑΝΤΑΚΌΠΟΥΛΟΥ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΉΣΕΙ ΤΗ ΜΕΣΣΗΝΊΑ ΈΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΈΝΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΌ ΠΡΟΟΡΙΣΜΌ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑΣ ΕΜΒΈΛΕΙΑΣ. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ

Τουρισμός

Ο Κ. ΑΧΙΛΛΈΑΣ Β. ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΌΠΟΥΛΟΣ, ΣΉΜΕΡΑ ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΤΕΜΕΣ, ΤΡΈΧΕΙ ΤΟ ΌΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΡΙΣΜΌ ΥΨΗΛΉΣ ΣΤΆΘΜΗΣ, ΌΛΟ ΤΟ ΧΡΌΝΟ, ΠΟΥ ΒΑΣΊΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΊΑ, ΣΤΗ ΒΙΏΣΙΜΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΚΥΡΊΩΣ ΑΦΉΝΕΙ ΜΕΓΆΛΗ ΥΠΕΡΑΞΊΑ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΉ ΚΟΙΝΩΝΊΑ. ΚΆΤΙ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΟΔΗΓΌ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΌΜΕΝΗ ΜΈΡΑ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΏΣ ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΣΩΣΤΆ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΊ Η ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΞΕΝΊΑΣ.

Άλλωστε η Μεσσηνία πλέον μετά το άνοιγμα της Costa Navarino έχει εκτιναχθεί και έχει γίνει γνωστή στα πέρατα της γης πλέον με αιχμή τον ιστορικό της πλούτο, το μοναδικό φυσικό περιβάλλον της, τη γαστρονομία και τα προϊόντα της και φυσικά τις ποιοτικές τουριστικές υπηρεσίες που προσφέρει. Στο μπουκέτο αυτό έρχεται πλέον να προστεθεί το γκολφ, που αποτελεί όχημα για διεύρυνση της σεζόν, ειδικά για την Ελλάδα όπου οι καιρικές συνθήκες και το κλίμα είναι ό,τι καλύτερο για την ανάπτυξη του αθλήματος.

84 | R E P O R T E R |

ΝΈΟ ΥΠΌΣΚΑΦΟ CLUBHOUSE Έ τσι, αυτήν την περίοδο κατασκευάζεται το νέο υπόσκαφο clubhouse του γηπέδου The Bay Course, με στόχο να λειτουργήσει την ερχόμενη άνοιξη. Η νέα προσθήκη στις υποδομές γκολφ της Costa Navarino θα ενισχύσει περαιτέρω την εμπειρία των επισκεπτών και τη θέση της Costa Navarino ανάμεσα στους καλύτερους προορισμούς γκολφ της Ευρώπης. Το βραβευμένο γήπεδο The Bay Course ξεχωρίζει για τη μοναδική θέα στον κόλπο του Ναβαρίνου και για το φυσικό τοπίο, με αιωνόβια ελαιόδεντρα. Το νέο Clubhouse δέ-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

νει αρμονικά με τη φύση και ενισχύει την εμπειρία του παιχνιδιού με το μοναδικό του σχεδιασμό, αποτελώντας ένα από τα πρώτα υπόσκαφα clubhouse που βρίσκονται σε γήπεδα γκολφ ανά τον κόσμο. Ο σχεδιασμός του θα αποπνέει ηρεμία και απλότητα και θα αποκαλύπτει σταδιακά στον επισκέπτη τη μαγευτική θέα που θα αντικρίσει μόλις περάσει την είσοδο του κτιρίου. To clubhouse έκτασης 2.000τ.μ. έχει σχεδιαστεί από το αρχιτεκτονικό γραφείο AETER Architects και την επιμέλεια του εσωτερικού σχεδιασμού έχει αναλάβει το γραφείο MKV Design. Βρίσκεται σε ένα ιδανικό σημείο του

Navarino Bay, της δεύτερης περιοχής της Costa Navarino, που εξασφαλίζει ανεμπόδιστη θέα προς το γήπεδο και τον κόλπο του Ναβαρίνου.

ΦΎΤΕΥΣΗ 27.500 ΦΥΤΏΝ ΚΑΙ ΔΈΝΤΡΩΝ Το νέο clubhouse θα διαθέτει εστιατόριο και μπαρ όπου γκολφέρ και επισκέπτες θα μπορούν να απολαμβάνουν το τοπίο και τη θέα, μετά από το παιχνίδι και την εξάσκηση στο γήπεδο. Μάλιστα στο σχεδιασμό του clubhouse εφαρμόστηκαν οι αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, βελτιστοποιώντας το ενεργειακό του αποτύπωμα. Παράλληλα με τη χρήση

w w w.re porter.gr

των κατάλληλων συστημάτων και υλικών, περισσότερα από 27.500 φυτά και δέντρα θα φυτευτούν στον περιβάλλοντα χώρο και στις πράσινες στέγες του κτιρίου. «Το υπόσκαφο clubhouse του γηπέδου Bay Course υπογραμμίζει τη δέσμευσή μας στην αειφόρο τουριστική ανάπτυξη. Ο μοναδικός σχεδιασμός του κτιρίου και οι εγκαταστάσεις αναβαθμίζουν περαιτέρω την εμπειρία γκολφ που προσφέρουμε στους επισκέπτες μας, οι οποίοι βρίσκονται στο επίκεντρο της συνολικής μας δραστηριότητας. Πιστεύουμε πως αυτό το έργο είναι πραγματικά κάτι το ξεχωριστό και θα συμβά-

w w w.re porter.gr

λει θετικά στην καθιέρωση του προορισμού ανάμεσα στους καλύτερους παγκοσμίως» τονίζει ο κ. Στέφανος Θεοδωρίδης, Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΤΕΜΕΣ με αφορμή το νέο έργο

ΓΚΟΛΦ ΣΤΗΝ COSTA NAVARINO Στην Costa Navarino βρίσκονται δύο signature γήπεδα γκολφ 18 οπών. Το γήπεδο The Dunes Course λειτουργεί από το 2010. Έχει σχεδιαστεί από τον Bernhard Langer, πρώην πρωταθλητή US Masters και αρχηγό της Ευρωπαϊκής ομάδας στο Ryder Cup, σε συνεργασία με την European Golf Design. Από τον Οκτώβριο

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 85

του 2011 λειτουργεί το γήπεδο The Bay Course, το οποίο έχει σχεδιάσει ο Robert Trent Jones Jr., ενώ και στα 2 γήπεδα συμβουλευτικό ρόλο έχει η Troon Golf, μία από τις κορυφαίες εταιρείες διαχείρισης και συμβουλευτικής πολυτελών γηπέδων γκολφ. Kαι στα 2 γήπεδα έχουν εφαρμοστεί αυστηροί κανόνες περιβαλλοντικής διαχείρισης γηπέδων γκολφ, μέσω πρακτικών φιλικών προς το πλούσιο φυσικό περιβάλλον. Η τοποθεσία, ο σχεδιασμός των γηπέδων και οι καιρικές συνθήκες καθιστούν την Costa Navarino ένα κορυφαίο προορισμό για λάτρεις του γκολφ από όλο τον κόσμο, σε συνδυασμό με τις υψηλού επιπέδου

86 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

w w w.re porter.gr

Τουρισμός

νες Φεβρουάριο-Μάρτιο και Οκτώβριο-Νοέμβριο, που παραδοσιακά ήταν μια χαμηλή τουριστική περίοδος. Τα δύο νέα signature γήπεδα 18 οπών αναπτύσσονται στο Navarino Hills, ένα οροπέδιο 5.000 στρεμμάτων που ξεχωρίζει λόγω της τοποθεσίας του, προσφέροντας μοναδική θέα προς την Πύλο, τον κόλπο του Ναβαρίνου και το νησάκι Σφακτηρία.

NAVARINO GOLF ACADEMY – ΑΝΑΠΤΎΣΣΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΎΣ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΈΣ

υποδομές και υπηρεσίες, καθώς και την πληθώρα γαστρονομικών επιλογών και των αυθεντικών εμπειριών που αναδεικνύουν τον πολιτισμό και την ιστορία της περιοχής.

ΔΙΕΘΝΉΣ ΑΝΑΓΝΏΡΙΣΗ Τα γήπεδα της Costa Navarino έχουν ήδη αναγνωριστεί ανάμεσα στα καλύτερα της Ευρώπης, με κορυφαία στιγμή τη βράβευση από την IAGTO (Διεθνής Ένωση Golf Tour Operators) ως το Καλύτερο Golf Resort στην Ευρώπη για το 2017. Για την ανάδειξη του νικητή του βραβείου ψήφισαν πάνω από 640 Golf Tour Operators, μέλη της IAGTO από 61 χώρες. Τα γήπεδα συγκαταλέγονται συχνά στις λί-

w w w.re porter.gr

στες με τα top γήπεδα στη Μεσόγειο ή την Ευρώπη, από έγκριτους τίτλους όπως: Golf Digest, Golf World, Golf Monthly και έχουν αναγνωριστεί σε διεθνείς θεσμούς όπως: World of Leading Golf, Golf Journal Travel Awards, World Golf Awards μεταξύ άλλων.

ΝΈΕΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ / ΠΡΟΟΡΙΣΜΌΣ ΓΚΟΛΦ ΓΙΑ ΌΛΟ ΤΟ ΧΡΌΝΟ Με τα υπάρχοντα και μελλοντικά γήπεδα (4 στο σύνολο έως το 2021), η Μεσσηνία τοποθετείται ως ένας από τους πιο σημαντικούς προορισμούς γκολφ της Μεσογείου, με διεύρυνση της τουριστικής σεζόν σε 12 μήνες – και υψηλή σεζόν για το γκολφ τους μή-

Η Navarino Golf Academy που λειτουργεί στην Costa Navarino, στηρίζει με υποτροφίες γκολφ, παιδιά & νέους που ζουν στην περιοχή, με στόχο να δημιουργηθεί μια νέα γενιά πρωταθλητών γκολφ από τη Μεσσηνία που θα αναδείξει την περιοχή στο νέο προορισμό γκολφ της Μεσογείου. Η δημιουργία αυτής της νέας γενιάς, θα συμβάλλει παράλληλα με τις υψηλού επιπέδου υποδομές που έχουν δημιουργηθεί και αναπτύσσονται στην περιοχή, στην ανάδειξη της Μεσσηνίας ανάμεσα στους παγκόσμιους προορισμούς γκολφ. Η ακαδημία μετρά ήδη πολλές επιτυχίες. Για 3η συνεχή χρονιά η ομάδα ήρθε πρώτη στο 5ο Πρωτάθλημα Γκολφ Νέων Interclub, συμμετείχε σε πέντε τουρνουά της Ελληνικής Ομοσπονδίας Γκολφ και σε τρία τουρνουά του εξωτερικού, ενώ μέλη της προκρίθηκαν σε τέσσερις εθνικές ομάδες ανδρών και νέων. Το αστέρι της, ο Πάνος Πανταζόπουλος ο οποίος το 2016 στέφθηκε εθνικός πρωταθλητής σε ηλικία-ρεκόρ (15 ετών),

ήταν ο νικητής του Super Cup της ΕΟΓ, ήρθε πρώτος στο διεθνές τουρνουά Αιγυπτιακό Οpen και 3ος στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Stroke Play. Στα ίχνη του και ο ταλαντούχος Κωνσταντίνος Κοτσοβός, ο 2ος καλύτερος παίκτης της Ακαδημίας ο οποίος ξεκίνησε την πορεία του το 2013, πετυχαίνοντας εξαιρετικά αποτελέσματα κάθε χρονιά.

ΝΈΕΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΚΆΝΟΥΝ ΤΟΝ ΑΠΌΛΥΤΟ ΠΡΟΟΡΙΣΜΌ Παράλληλα το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης περιλαμβάνει τη δημιουργία δύο νέων ξενοδοχείων πέντε αστέρων στις περιοχές Navarino Bay και Navarino Waterfront. Επιπλέον τρέχει η δημιουργία πολυτελών κατοικιών, των Navarino Residences, εκ των οποίων το 40% έχει ήδη πωληθεί. Αναλυτικότερα, η ΤΕΜΕΣ αξιοποιεί iήδη τον κόλπο του Ναβαρίνου και το νησάκι Σφακτηρία, που ξεχωρίζουν λόγω της τοποθεσίας τους, προσφέροντας μοναδική θέα προς την Πύλο. Πρόκειται για πολυτελείς ιδιωτικές κατοικίες, οι οποίες αναπτύσσονται στο Navarino Dunes, την πρώτη περιοχή της Costa Navarino, σε μία από τις ομορφότερες παραθαλάσσιες τοποθεσίες της Μεσογείου. Το μέγεθος των κατοικιών κυμαίνεται από 400 έως 1.400 τ.μ., σε οικόπεδα 1.500 έως 3.000 τ.μ. Απέχοντας λίγα μόλις μέτρα από την παραλία, οι τοποθετημένες αμφιθεατρικά στους λόφους του Navarino Dunes κατοικίες εγγυώνται ανεμπόδιστη θέα στη θάλασσα από το επίπεδο της πισίνας για πάντα. Οι ιδιοκτήτες απολαμβάνουν υπηρεσίες διαχεί-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 87

Τουρισμός

ρισης υψηλού επιπέδου, σε συνδυασμό με άμεση και προνομιακή πρόσβαση σε όλες τις εγκαταστάσεις και υπηρεσίες του resort. Στον σχεδιασμό των κατοικιών συμμετέχουν Έλληνες αρχιτέκτονες με σημαντική διεθνή παρουσία. Τα Νavarino Residences έχουν λάβει ήδη δύο διεθνείς διακρίσεις, ενώ μέχρι τώρα έχουν δημιουργηθεί 40 περίπου κατοικίες, εκ των οποίων το 40% έχει ήδη πωληθεί.

ΠΆΝΤΡΕΜΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΎΣ ΤΟΜΈΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ Όμως η ΤΕΜΕΣ και το «διάμάντι» της η Costa Navarino δε μένει μόνο στο γκόλφ. Στηρίζει τον τουρισμό ποιότητας με ανάδειξη των πολιτισμικών θησαυρών της περιοχής, όπως το Παλάτι του Νέστωρα έχει πλέον βάλει τα καλά του με την πρόσφατη αναστήλωση, τα μοναδικά Βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία, την εμβληματική Μεσσήνη, αλλά και τους θολωτούς τάφους της Βοϊδοκοιλιάς όπου και το πάντρεμα φύσης και ιστορίας παίρνει μοναδικές διαστάσεις. Με προγράμματα πειραματικής αρχαιολογίας, εκπαιδευτικά προγράμματα αλλά και στήριξη των εργασιών δείχνει το δρόμο για το πώς ο πολιτισμός μπολιάζει την τουριστική οικονομία. Παράλληλα η ΤΕΜΕΣ και ο Αχιλλέας Κωνταντακόπουλος κάνει πράξη το όραμα του πατέρα του για την ανάδειξη των προϊόντων ποιότητας της Μεσσηνιακής γης με ονομασία προέλευσης και σφραγίδα ποιότητας. Η Greka Icons είναι το όχημα

88 | R E P O R T E R |

γιαυτήν την προσπάθεια. «Η εταιρία δημιουργήθηκε με σκοπό να αναδείξει και να προωθήσει τη γαστρονομική και πολιτιστική κληρονομία της Ελλάδας, ξεπερνώντας τις δυσκολίες που έφερε η οικονομική κρίση και στηρίζοντας την τοπική κοινωνία. Συνεργαζόμενη με μικρούς και μεσαίους τοπικούς παραγωγούς δημιουργήσαμε αυθεντικά προϊόντα, βασισμένα σε πρώτες ύλες εξαιρετικής ποιότητας, φτιαγμένα χωρίς συντηρητικά, με παραδοσιακούς τρόπους παραγωγής, τα οποία ακολουθούν τα πρότυπα της μεσογειακής διατροφής, με αυστηρούς ελέγχους προκειμένου να εξασφαλιστεί η σταθερή ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων» αναφέρεται από την εταιρία. «Σε αυτή τη διαδρομή που ξεκίνησε το 2011 πολλοί από τους παραγωγούς μας μεγά-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

w w w.re porter.gr

λωσαν σημαντικά μαζί μας. Σε πολλές περιπτώσεις έχουμε βοηθήσει βήμα βήμα τους παραγωγούς μας ώστε να πάρουν τις κατάλληλες πιστοποιήσεις. Πιστεύουμε ότι η συνεργασία μας με τους τοπικούς παραγωγούς συμβάλει σημαντικά όχι μόνο στο άμεσο οικονομικό αποτέλεσμα τους αλλά κυρίως γιατί βοηθάει στη αναγνώριση της ποιότητας των προϊόντων και της δουλειάς τους από το παγκόσμιο καταναλωτικό κοινό, το διεθνή τύπο και τους διεθνώς αναγνωρισμένους διαγωνισμούς. Η οικονομική επίδραση τόσο στους ίδιους αλλά και σε ολόκληρη

w w w.re porter.gr

την τοπική κοινωνία από τη λειτουργία όλων των μονάδων της Costa Navarino, είναι ιδιαίτερα σημαντική και έχει φέρει έναν άλλο αέρα στους ανθρώπους, που τώρα μπορούν να δουν πιο ξεκάθαρα ρεαλιστικούς τρόπους να ξεπεράσουν την κρίση, χωρίς να αφήσουν τις παραγωγές τους, τη φύση και τον τόπο που τόσο αγαπούν». Αυτό είναι το στίγμα μιας προσπάθειας οδηγό για όλη τη χώρα. Έτσι η Greka Icons έχει δημιουργήσει τις σειρές προϊόντων Navarino Icons (www. navarinoicons.com) και TREA (www.treafood.com) για τις οποίες έχει λάβει περισσότερα

από 36 βραβεία σε κορυφαίους διεθνείς διαγωνισμούς ποιότητας. Η Navarino Icons εξάγεται σε 14 χώρες και σε περισσότερα από 600 διεθνή καταστήματα ορόσημο, όπως τα Marks & Spencer στην Αγγλία, τα NK Stockholm και Urban Deli στη Σουηδία, το Julius Meinl am Graben στην Αυστρία, τα Dean & DeLuca, Whole Foods, Zingerman’s, Zabars στην Αμερική και τα Qatar Duty Free στο Κατάρ και επίσης στα Business Classes των μεγαλύτερων διεθνών αεροπορικών εταιριών, ενώ η TREA διατίθεται στα Hellenic Duty Free Shops και σε επιλεγμένα Καταστήματα ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ.

ΠΈΡΑ ΑΠΌ ΤΗ ΜΕΣΣΗΝΊΑ Σειρά επενδύσεων σχεδιάζονται και υλοποιούνται από την ΤΕΜΕΣ της οικογένειας Κωνσταντακόπουλου πέρα από την εμβληματική Costa Navarino. Ο λόγος για το Hilton, όπου συμμετέχει στο νέο σχήμα που έχει αναλάβει το ξενοδοχείο. Πιο συγκεκριμένα η Ιονική Ξενοδοχειακή στο επόμενο διάστημα θα τρέξει το πλάνο αναβάθμισης των υποδομών του ξενοδοχείου - σφραγίδα της Αθήνας με στόχο την προσφορά νέων υπηρεσιών και προϊόντων.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 89

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΊ ΧΏΡΟΙ KAI ΜΟΥΣΕΊΑ: ΑΝΟΣΊΑ ΣΕ ΘΕΣΜΟΎΣ KAI ΜΝΗΜΌΝΙΑ TOY ΧΑΡΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΑΝΤΙΣΤΡΌΦΩΣ ΑΝΆΛΟΓΑ ΚΙΝΕΊΤΑΙ Η ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΉ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΚΡΊΣΗ ΠΟΥ ΤΑΛΑΙΠΩΡΕΊ ΤΗ ΧΏΡΑ ΕΔΏ ΚΑΙ 9 ΠΕΡΊΠΟΥ ΧΡΌΝΙΑ, ΑΠΌ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΌ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΕΘΝΉ ΑΠΉΧΗΣΗ ΠΟΥ ΈΧΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΈΣ ΑΡΧΑΙΌΤΗΤΕΣ.

Μουσεία

EIΣΠΡΑΞΕΙΣ (ΣΕ ΕΥΡΩ) ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2017 / 2016

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016 2017

2015

2016

ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΝ (Η+Θ)

56.224.962

86.647.638

83.133.389

98.742.540

18.8%

Η. ΜΟΥΣΕΙΑ

12.385.213

13.448.464

12.587.524

15.217.711

20.9%

Θ. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ

43.839.749

73.199.174

70.545.865

83.524.829

18.4%

ΚΙΝΗΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ &ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ

ΣΥΝΟΛΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ (ΜΟΥΣΕΙΑ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ) ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΜΕ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΙΣΟΔΟ (ΜΟΥΣΕΙΑ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ)

(1/2013-10/2017) 3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000

ΟΚΤ-17

ΙΟΥΛ-17

ΙΑΝ-17

ΑΠΡ-17

ΟΚΤ-16

ΙΟΥΛ-16

ΙΑΝ-16

ΑΠΡ-16

ΟΚΤ-15

ΙΟΥΛ-15

ΙΑΝ-15

ΑΠΡ-15

ΟΚΤ-14

ΙΟΥΛ-14

ΙΑΝ-14

ΑΠΡ-14

0 ΟΚΤ-13

Θυμίζεται πως σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Εταιρείας (ΕΛΣΤΑΤ), υπήρξε σημαντική αύξηση της επισκεψιμότητας σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους ανά την επικράτεια για το δεκάμηνο ΙανουαρίουΟκτωβρίου 2017, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα και περίοδο του 2016. Πιο αναλυτικά, για το συγκεκριμένο δεκάμηνο, σημειώθηκε αύξηση 16,5% στους επισκέπτες των μουσείων και 18,2% στους επισκέπτες ελεύθερης εισόδου, ενώ οι εισπράξεις παρουσίασαν αύξηση συνολικού ύψους 20,9%. Όσον αφορά τους αρχαιολογικούς χώρους, υπήρξε αύξηση των επισκεπτών

Σταθερά πρώτο παραμένει στις επιλογές των τουριστών το Μουσείο της Ακρόπολης. Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι επισκέπτες της Αθήνας ενδιαφέρονται παράλληλα και για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ενώ ψηλά στις προτιμήσεις των επισκεπτών είναι το μουσείο του Ηρακλείου στην Κρήτη, αλλά και το Παλάτι των Ιπποτών στη Ρόδο.

ΙΟΥΛ-13

ΑΣ ΜΙΛΉΣΟΥΜΕ ΜΕ… ΑΡΙΘΜΟΎΣ

ΣΤΗΝ ΑΚΡΌΠΟΛΗ ΚΑΙ ΦΈΤΟΣ ΤΑ ΗΝΊΑ

ΙΑΝ-13

Η πρώτη, έχει πλήξει χιλιάδες νοικοκυριά και δεκάδες τομείς της οικονομίας υποβαθμίζοντας σημαντικά την εικόνα της Ελλάδας, την ώρα που οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μουσεία της βρίθουν από ζωή, διαφημίζοντάς την με τον καλύτερο τρόπο και ενισχύοντας σε σημαντικό βαθμό τα ταμεία της χώρας. Ο θαυμασμός προς τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό, όχι απλά δεν έχει ξεθυμάνει ούτε στο ελάχιστο παρά τα χίλια μύρια προβλήματα που ταλανίζουν την Ελλάδα, αλλά με μια αισιόδοξη ματιά θα μπορούσαμε να πούμε ότι… κάθε φέτος και καλύτερα!

κατά 18,4% και κατά 22% των επισκεπτών ελεύθερης εισόδου, ενώ στις εισπράξεις σημειώθηκε αύξηση ύψους 18,4%.

ΑΠΡ-13

Εν ολίγοις, η πολιτιστική μας κληρονομιά και κατ’ επέκταση τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι, παρουσιάζουν ανοσία σε μνημόνια και θεσμούς και ετοιμάζονται να υποδεχθούν το καλοκαίρι με τις προσδοκίες αλλά και τον πήχη σε πολύ υψηλά επίπεδα, λόγω της εξαιρετικής ως τώρα πορεία τους, από πλευράς επισκεψιμότητας και κοπής εισιτηρίων.

ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ &ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ (1/2013-10/2017)

ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΝ

ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ

ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

18.000.000 € 16.000.000 € 14.000.000 € 12.000.000 € 10.000.000 € 8.000.000 € 6.000.000 € 4.000.000 € 2.000.000 € ΟΚΤ-17

ΙΟΥΛ-17

ΑΠΡ-17

ΙΑΝ-17

ΟΚΤ-16

ΙΟΥΛ-16

ΑΠΡ-16

ΙΑΝ-16

ΟΚΤ-15

ΙΟΥΛ-15

ΑΠΡ-15

ΙΑΝ-15

ΟΚΤ-14

ΙΟΥΛ-14

ΑΠΡ-14

ΙΑΝ-14

ΟΚΤ-13

ΙΟΥΛ-13

ΑΠΡ-13

ΙΑΝ-13

0€

Μουσεία

ΕΚΤΌΞΕΥΣΗ ΚΑΙ ΡΕΚΌΡ ΕΠΙΣΚΕΠΤΏΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΘΝΙΚΌ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΌ ΜΟΥΣΕΊΟ Το 2017 ήταν μια πολύ δημιουργική, επιτυχημένη και προσοδοφόρα χρονιά για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Μεταξύ άλλων, υλοποίησε ένα πλούσιο πρόγραμμα επικοινωνιακών δράσεων, όπως η δημοφιλής περιοδική έκθεση «Οδύσσειες» με πληθώρα συνοδευτικών εκδηλώσεων, προώθησε στους χώρους του περισσότερα από εκατό διεθνή ερευνητικά προγράμματα, συμμετείχε σε εκθέσεις αρχαίας τέχνης σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία δανείζοντας προσωρινά 403 αρχαιότητες και μετέφερε το μήνυμα του ελληνικού πολιτισμού σε όλο τον πλανήτη παραχωρώντας 315 διεθνείς άδειες εκδόσεων, φωτογραφήσεων και κινηματογραφήσεων. Κι αυτά ήταν ένα μικρό μόνο μέρος όσων πραγματοποιήθηκαν το 2017, χρονιά που σημειώθηκε ρεκόρ επισκεψιμότητας στο Μουσείο, καθώς για πρώτη φορά ο αριθμός των επισκεπτών ξεπέρασε το μισό εκατομμύριο (545.565), εμφανίζοντας ετήσια αύξηση 18,4% και σε ορίζοντα πενταετίας αύξηση 22,9%.

Μάλιστα, όπως δήλωσε περήφανα στο «Reporter» η διευθύντρια του Εθνικού Αρ-

94 | R E P O R T E R |

χαιολογικού Μουσείου, Δρ Μαρία Λαγογιάννη – Γεωργακαράκου, το μουσείο αναμένεται να «ταξιδέψει» ανανεωμένο στον κυβερνοχώρο, καθώς σχεδιάζεται και θα υλοποιηθεί μέσα στους επόμενους μήνες η νέα μορφή της ιστοσελίδας του. Επιπλέον, όπως μας ενημέρωσε η κα Λαγογιάννη, το Ε.Α.Μ. ενισχύει την προσέγγιση και την ενημέρωση επισκεπτών και ενδιαφερομένων διαδικτυακά χάρη στην τρί-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ΕΘΝΙΚΌ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΌ ΜΟΥΣΕΊΟ

ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ (2010-2017)

2017 +18%

2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010

50.000

150.000

250.000

350.000

450.000

550.000

w w w.re porter.gr

Τουρισμός

ΕΘΝΙΚΌ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΌ ΜΟΥΣΕΊΟ

2017 ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ (€) 2011

2012

2013

2014

2015

2016

ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ

2017

400.000 350.000

600.000

ΜΕΣΗ ΕΤΗΣΙΑ ΑΥΞΗΣΗ -40.000 ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ

500.000

300.000 250.000

400.000

200.000 150.000

300.000

100.000

200.000

50.000 0

ΒΡ

ΟΥ ΑΡ

ΙΟΣ ΟΥ ΑΡ ΙΟ ΜΑ Σ ΡΤ ΙΟ ΑΠ Σ ΡΙΛ ΙΟΣ ΜΑ ΪΟΣ ΙΟΥ ΝΙΟ Σ ΙΟΥ ΛΙΟ ΑΥ ΓΟ Σ Υ ΣΕ ΣΤΟ ΠΤ Σ ΕΜ ΒΡ ΟΚ ΙΟΣ ΤΩ ΒΡ ΝΟ ΙΟΣ ΕΜ Β ΔΕ ΡΙΟΣ ΚΕ ΜΒ ΡΙΟ Σ

100.000

ΦΕ

ΙΑΝ

w w w.re porter.gr

2009 2010

2011

2012

2013

2014

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

2015

2016

2017

| R E P O R T E R | 95

Μουσεία

ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΌΤΗΤΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΏΝ ΧΏΡΩΝ ΑΡΜΟΔΙΌΤΗΤΑΣ ΕΦΑΠΑ ΚΑΤΆ ΤΟ ΠΡΏΤΟ 4ΜΗΝΟ 2017 ΚΑΙ 2018

τη χρονιά συνεργασίας με το ηλεκτρονικό περιοδικό «Αρχαιολογία online» καθώς και τη δράση «ΕΓΓΥΣ: Κοντινές ματιές σε επιλεγμένα εκθέματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου». Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην… πίεσή μας προς τη διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου για να μας πει ποια αρχαιολογική περίοδος τη γοητεύει περισσότερο, η ίδια δυσκολεύτηκε να ξεχωρίσει κάποια, ωστόσο μας πα-

96 | R E P O R T E R |

ΕΤΟΣ 2017 ΈΩΣ 30/4/2017

ΑΥΞΗΣΗ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΟ ΠΡΩΤΟ 4ΜΗΝΟ 2018 ΚΑΤΑ:

ΑΚΡΟΠΟΛΗ

542.020

451.326

90.694

ΑΡΧΑΙΑ ΑΓΟΡΑ

129.539

120.142

9.397

ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑ

50.177

41.073

9.104

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΑΔΡΙΑΝΟΥ

442.21

37.300

6.921

Β. & Ν. ΚΛΙΤΥΣ

165.523

151.657

13.866

ΟΛΥΜΠΙΕΙΟΝ

91.735

81.592

10.143

Μ. Π. & ΑΛ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

1.993

-1.971

ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ

30.011

273.46

2.665

ΛΥΚΕΙΟΝ

11.022

9.211

1.811

ΣΥΝΟΛΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ

1.064.270

921.640

142.630

ρέπεμψε να επισκεφθούμε τη νέα έκθεση του Μουσείου που παρουσιάζεται από τα τέλη Μαΐου στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και περιλαμβάνει 340 αρχαία έργα τέχνης. Πρόκειται για μια έκθεση η οποία έχει ήδη τύχει μεγάλης προβολής από τον διεθνή και όπως εκτιμά η κ. Λαγογιάννη το μεγάλο ενδιαφέρον που παρουσιάζει, αναμένεται να αποτυπωθεί και στην επισκεψιμότητα - τόσο το 2018 όσο και το 2019.Αλματώδης αύξηση των εισπράξεων στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών.

Ιδιαίτερα ενθαρρυντικό παρουσιάζεται το 2018 για την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών, η οποία πραγματοποιεί μια εντυπωσιακή εκτίναξη των εσόδων της (62%) καθώς και μια μεγάλη αύξηση της επισκεψιμότητας των αρχαιοτήτων της (15,5%).

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ΕΤΟΣ 2018 ΈΩΣ 30/4/2018

Το «Reporter», συνάντησε τη διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών, δρ. Ελένη Μπάνου και συζήτησε μαζί της τα έργα, τις σκέψεις αλλά και τις προβλέψεις της για τη συνέχεια της τρέχουσας χρονιάς. Στην Εφορεία Αρχαιοτήτων της Αθήνας, υπάγεται ήδη μια πληθώρα αρχαιολογικών χώρων και μουσείων. Ποιες νέες προτάσεις σας όμως εντάχθηκαν πρόσφατα στο ΕΣΠΑ; Τρεις προτάσεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων πόλης Αθηνών εντάχθηκαν πρόσφατα στο ΕΣΠΑ του Ε.Π. «Αττική 2014-2020» της Περιφέρειας Αττικής: Αυτές είναι: 1) η Στερέωση και συντήρηση του Ναού του Ολυμπίου

w w w.re porter.gr

Μουσεία

Διός στην Αθήνα Ο ναός του Ολυμπίου Διός, η αποπεράτωση του οποίου οφείλεται στον φιλέλληνα αυτοκράτορα Αδριανό, εντάχθηκε στο πρόγραμμα με στόχο τη δομική αποκατάσταση επιστυλίων και σπονδύλων κιόνων, καθώς και τη συντήρηση της επιφάνειάς του. 2) η Επαναλειτουργία με νέες χρήσεις του Παλαιού Μουσείου Ακροπόλεως Στο Παλαιό Μουσείο Ακρόπολης, το πρώτο κτήριο στο νεοελληνικό κράτος που κατασκευάστηκε ειδικά για μουσείο, προβλέπεται η δημιουργία επισκέψιμης μουσειακής αποθήκης, με αρχαιολογικό υλικό σχετιζόμενο με την διαχρονική ιστορία της Ακρόπολης, αλλά και την ιστορία της αρχιτεκτονικής και του αρχαίου γραπτού λόγου. Η πρόταση θα επιτρέψει να παρουσιασθεί η «αφανής» ιστορία της Ακρόπολης, ενώ σε συνδυασμό με την διαμόρφωση Εργαστηρίου Συντήρησης ανοικτής θέασης, θα αποτελέσει μία δυναμική παρέμβαση στον Αρχαιολογικό Χώρο. 3) η Στερέωση, αποκατάσταση και συντήρηση του Ι.Ν. Αγίων Θεοδώρων Αθηνών Στον κηρυγμένο ως προέχον βυζαντινό μνημείο Ι.Ν. των Αγίων Θεοδώρων στο κέντρο των Αθηνών, προβλέπονται συστηματικές επεμβάσεις στερέωσης του μνημείου και συντήρησης του γραπτού και γλυπτού διακόσμου και του λειτουργικού εξοπλισμού του (τέμπλο-άμβωνας). Σε έργο ΕΣΠΑ του Υπουργείου Παιδείας όμως, έχει ενταχθεί και το έργο με τίτλο:

w w w.re porter.gr

| R E P O R T E R | 97

Μουσεία

4) Θ-ink: Το γκράφιτι ως ιστορική μαρτυρία και ως φθορά στα αρχαία μνημεία. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε όλη την επικράτεια. Με αφορμή το ολοένα αυξανόμενο φαινόμενο των graffiti όχι μόνο στο αστικό περιβάλλον αλλά και στα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους στο κέντρο της Αθήνας, η Εφορεία προχώρησε στον σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου εκπαιδευτικού προγράμματος για σχολικές ομάδες της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με στόχο την ευαισθητοποίηση των μαθητών για τις πολλαπλές συνέπειες της ανεπίστρεπτης φθοράς και επίδρασης που προκαλούν τα σύγχρονα γκράφιτι στο μνημειακό περιβάλλον. Τέλος, σε έργα ΕΣΠΑ του ΕΠΑΝΕΚ έχουν προταθεί τα εξής: 5) Πρόταση για την ορθή διαχείριση της βλάστησης σε αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας, με στόχο την προστασία των μνημείων και τη συνύπαρξη και ανάδειξη της τοπικής χλωρίδας Με στόχο την αναβάθμιση της εμπειρίας των επισκεπτών και τον εμπλουτισμό των πληροφοριών που μεταφέρουν τα αρχαία μνημεία η Εφορεία προχωρά στην καταγραφή, ανάδειξη και σωστή διαχείριση της τοπικής χλωρίδας στις Κλιτύες Ακρόπολης, στην Αρχαία Αγορά και στον Κεραμεικό και στη δημιουργία του πράσινου περιπάτου, μιας εναλλακτικής προσέγγισης των χώρων.

98 | R E P O R T E R |

Moυσεία

Με τον τρόπο αυτό ενοποιούνται και περιβαλλοντικά οι τρείς προαναφερόμενοι αρχαιολογικοί χώροι, δημιουργούνται βοτανικές συλλογές και αναδεικνύονται οι χρήσεις των φυτών κατά την αρχαιότητα σε διαφορετικά ιερά ή άλλους χώρους. 6) Δημιουργία εργαστηρίου για τη συντήρηση μνημείων, ανοικτού στη διεπιστημονική συνεργασία με ερευνητικά κέντρα και την επικοινωνία με την εκπαίδευση και τον κόσμο Στόχος του έργου είναι η δημιουργία ανοιχτού εργαστηρίου συντήρησης για την έρευνα στη συντήρηση μνημείων και τη διάδοση της αποκτηθείσας γνώσης, με πιλοτική ανάπτυξη και λειτουργία νέων καινοτόμων τεχνολογιών. Το σύνολο των νέων τεχνολογιών θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε μνημεία, κινητά και ακίνητα, της ΕΦΑΠΑ, ενώ τα αποτελέσματα της έρευνας θα καταχωρούνται σε ηλεκτρονικό αποθετήριο που θα δημιουργηθεί για τον σκοπό αυτό. Ποιοι νέοι χώροι και μνημεία «άνοιξαν» για το ευρύ κοινό το τελευταίο διάστημα; Στο διάστημα των τελευταίων 2-3 ετών παραδόθηκαν στο ευρύ κοινό

μετά από έργα αποκατάστασης συντήρησης και ανάδειξης που χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΣΠΑ τα εξής μνημεία: 1. Το Ωρολόγιο του Κυρρήστου (Πύργος των Αέρηδων) καθώς και το Φετιχέ Τζαμί, αμφότερα εντός του αρχαιολογικού χώρου της Ρωμαϊκής Αγοράς. Το Φετιχιέ Τζαμί, το οποίο αποκαταστάθηκε από την αρμόδια Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων λειτουργεί παράλληλα και ως χώρος περιοδικών εκθέσεων και πολιτιστικών δράσεων. Αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη η έκθεση με τίτλο «ΑΔΡΙΑΝΩ ΣΩΤΗΡΗΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΤΗ», αφιερωμένη στον φιλέλληνα ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό. 2. Η αυλή της Κλεψύδρας και η θολωτή κατασκευή πάνω από την πηγή, από τα σημαντικότερα μνημεία στη Βόρεια Κλιτύ της Ακρόπολης. 3. Ο ΝΑ Πύργος του Αρχαίου Φρουρίου των Αιγοσθένων το μεγαλύτερο τμήμα του οποίου είχε καταρρεύσει μετά το σεισμό του 1981, ο οποίος αποκαταστάθηκε πλήρως και αποδόθηκε στην αρχική του μορφή. 4. Ένα ακόμη σημαντικό μνημείο που αποδόθηκε, πλήρως αποκατεστημένο, είναι το χορηγικό μνημείο του Θρασύλλου, στη Νότια Κλιτύ της Ακρόπολης. Το έργο, που χρηματοδοτήθηκε από Εθνικούς Πόρους, προέβλεπε την αποκατάστα-

ση του μνημείου μέχρι το ύψος του γείσου στην ανατολική του πλευρά και του επιστυλίου, στην δυτική, με την ενσωμάτωση του μεγαλύτερου μέρους του σωζόμενου αρχαίου υλικού. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν σωστικές εργασίες συντήρησης, στερέωσης και αποκατάστασης στους δύο εσωτερικούς τοίχους της Παναγίας της Σπηλιώτισσας, στο εσωτερικό του σπηλαίου. Το Θρασύλλειο, ένα μνημείο ορατό από πολύ μεγάλες αποστάσεις, παρέχει πλέον σαφή αντίληψη ενός μεγάλου χορηγικού μνημείου σε μία μεταβατική περίοδο του αρχαίου θεάτρου. Το μνημείο για λόγους ασφαλείας δεν είναι επισκέψιμο από το ευρύ κοινό. Τι να περιμένουμε για τη συνέχεια; Μπορούμε να κάνουμε κάποιου είδους πρόβλεψη για το καλοκαίρι όσον αφορά την επισκεψιμότητα και τα κέρδη; Μία σύγκριση των στοιχείων του πρώτου τετραμήνου του 2018 με τα αντίστοιχα του 2017 αποκαλύπτει μία σαφή αύξηση της επισκεψιμότητας των αρχαιολογικών χώρων αρμοδιότητας της ΕΦΑΠΑ κατά 142.630 εισιτήρια, σε ποσοστό, δηλαδή, 15,5%. Η αύξηση αυτή κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική και μας γεμίζει αισιοδοξία για περαιτέρω αύξηση της ροής των επισκεπτών κατά τη θερινή τουριστική περίοδο.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 99

ΜΑΘΑΊΝΩ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΓΛΏΣΣΑ ΜΕ ΈΝΑ… APP ΜΟΝΑΔΙΚΌΣ ΜΟΧΛΌΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ & ΑΝΆΔΕΙΞΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ

100 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

w w w.re porter.gr

ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΙΚΉ ΚΑΙ ΣΥΝΆΜΑ ΚΑΙΝΟΤΌΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΈΡΧΕΤΑΙ ΝΑ ΕΜΠΛΟΥΤΊΣΕΙ ΤΟ ΟΠΛΟΣΤΆΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΜΆΘΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΓΛΏΣΣΑΣ, ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΆΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ, ΤΌΣΟ ΣΤΟΥΣ ΈΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΆΣ ΌΣΟ ΚΑΙ ΣΕ ΌΣΟΥΣ ΘΈΛΟΥΝ ΝΑ ΜΕΤΆΣΧΟΥΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΠΑΙΔΕΊΑΣ.

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 101

Eκπαίδευση

Ο ΛΌΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΊΑ ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΤΟ STAVROS NIARCHOS FOUNDATION, CENTRE FOR HELLENIC STUDIES, ΚΑΙ ΤΟ NEW MEDIA LAB ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΊΟΥ SIMON FRASER ΣΤΟ ΒΑΝΚΟΎΒΕΡ ΤΟΥ ΚΑΝΑΔΆ ΠΟΥ ΣΤΟΧΕΎΕΙ ΣΤΟ ΝΑ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΉΣΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΓΛΏΣΣΑ, ΜΕ ΤΊΤΛΟ REBOOTING THE GREEK LANGUAGE / ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΏΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΓΛΏΣΣΑ. Η εν λόγω πρωτοβουλία προσφέρει στους Έλληνες της Διασποράς, αλλά και σε ΄σους το επιθυμούν, μία σύγχρονη ψηφιακή πλατφόρμα για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, μέσα από τη χρήση καινοτόμων παιδαγωγικών προσεγγίσεων και τεχνολογιών. Συγκεκριμένα, η πλατφόρμα θα προσφέρει υπηρεσίες όπως αναγνώριση ομιλίας, κατανόηση φυσικής γλώσσας, μηχανική μάθηση (machine learning), και τεχνολογίες επαυξημένης πραγματικότητας. Στο “χρυσό αιώνα της τεχνο-

102 | R E P O R T E R |

λογίας” η μάθηση αλλά και η γλωσσική εμπειρία γίνεται πολυδιάστατη. Έτσι μπορεί ο παραδοσιακός τρόπος εκπαίδευσης πρόσωπο- με – πρόσωπο να είναι αποδοτικός αλλά το να χρησιμοποιεί κάποιος τα “εργαλεία” που υπάρχουν σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα ή και εφαρμογή ανοίγει νέους ορίζοντες στη μάθηση. Αυτό κάνει η ομάδα του Rebooting the Greek Language, στο Εργαστήριο Νέων Πολυμέσων του Πανεπιστημίου του Simon Frazer στον Καναδά, που μετά από μια μακρά περίοδο δημιουργικών σχεδιασμών και πυρετώδους προ-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

ετοιμασίας, σε συνεργασία με το ίδρυμα Νιάρχος και το Υπουργείο Παιδείας είναι έτοιμη να παρουσιάσει την νέα παιδαγωγική πλατφόρμα εκμάθησης ελληνικών. Αυτή η νέα προσέγγιση, η οποία ονομάζεται "Rebooting the Greek Language” (= “Επανεκκινώντας την Ελληνική Γλώσσα”), είναι μια συνδυαστική προσπάθεια από δώδεκα οργανώσεις η οποία θα διδάσκει την ελληνική γλώσσα μέσα από την χρήση νέων τεχνολογιών. Αυτό που θέλει να επιτύχει η προσπάθεια του Rebooting the Greek Language είναι να δώσει μια εναλλακτική ή αλλιώς την “ευκαιρία” σε μαθητές, Έλληνες της διασποράς κι όχι μόνο, να μάθουν την ελληνική γλώσσα και άρα να γνωρίσουν τον ελληνικό πολιτισμό. Ουσιαστικά η ευκαιρία προσφέρεται και σε όσους επιθυμούν επισκεπτόμενοι της χώρα ως περιηγητές ή τουρίστες να εντρυφήσουν στην γλωσσική πραγματικότητα και να δουν «από μέσα» τις διαδρομές του Ελληνικού συνειδέναι, αλλά τη λειτουργία του λόγου όπου γράφτηκαν τα μεγάλα κείμενα πολιτικής θεωρίας, φιλοσοφίας και τέχνης. «Πιστεύουμε ότι κάθε γλώσσα είναι ένα κώδικας επικοινωνίας, καθώς αποτελεί μέρος της κουλτούρας του κάθε πολιτισμού. Άρα, η ελληνική γλώσσα είναι μέ-

ρος της ελληνικής ταυτότητας. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει ταυτότητα χωρίς γλώσσα» αναφέρουν στο Reporter Magazine τα μέλη της ομάδας “Επανεκκινώντας την Ελληνική Γλώσσα”. «Σκοπός μας είναι εξάψουμε τη φαντασία, να υποκινήσουμε την περιέργεια, να ενισχύσουμε τη δημιουργικότητα, να “ξεκλειδώσουμε” ταλέντα, αλλά πάνω από όλα να διδάξουμε την ελληνική γλώσσα μέσα από δυνατότητες που ανοίγονται με την εξέλιξη της τεχνολογίας» σημειώνουν.

ΠΏΣ ΘΑ ΓΊΝΕΤΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΊΑ; Ακολουθώντας τη σύγχρονη θεωρία του Διαδικτύου και ξεπερνώντας το απρόσωπο και ανώνυμο δίκτυο του παρελθόντος στόχος είναι η διδασκαλία να παντρέψει την εικονική πραγματικότητα( virtual reality) με την επαυξημένη πραγματικότητα ( augmented reality) προσφέροντας στους εν δυνάμει μαθητές νέους τρόπους να δουν και να αντιληφθούν την ελληνική γλώσσα συνδέοντας την παιδαγωγική με την ψηφιακή πραγματικότητα. Η προσέγγιση την εν λόγω εφαρμογής (app) θα προσφέρει αποτελεσματικά και προσβάσιμα εργαλεία με στόχο να συνδέονται με την κλασσική, ελληνική παράδοση.

w w w.re porter.gr

Εκπαίδευση

Η διάρθρωση της συγκεκριμένης εφαρμογής είναι τέτοια που επιτρέπει μια εξατομικευμένη μαθησιακή εμπειρία, ανάλογα με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του κάθε - χρήστη μαθητή. Πιο συγκεκριμένα, το περιεχόμενο δεν είναι οργανωμένο σε "μαθήματα", με το καθένα από αυτά να απαιτεί κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ενασχόλησης με τον χρήστη. Αντ' αυτού, υπάρχουν ιεραρχικά δομημένοι διδακτικοί στόχοι, καθένας από τους οποίους περιλαμβάνει έναν μικρό αριθμό δραστηριοτήτων. Ανάλογα με τα χρονι-

w w w.re porter.gr

κά περιθώρια του κάθε μαθητή, η ενασχόληση με την εφαρμογή μπορεί να περιλαμβάνει μια δραστηριότητα, έναν διδακτικό στόχο ή και μια ολόκληρη θεματική ενότητα. Η πρόοδος του αποθηκεύεται κάθε φορά, και μπορεί να συνεχίσει από το σημείο που είχε μείνει. Αρχικά, πρέπει να σημειωθεί ότι η εφαρμογή θα είναι διαθέσιμη σε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για την ελληνική γλώσσα. Θα διατίθεται από το App Store για συσκευές IOS και από το GooglePlay για συσκευές Android. Είναι σημαντι-

κό, επίσης, να σημειωθεί ότι αυτή τη στιγμή βρίσκονται υπό ανάπτυξη περισσότερες από μία εφαρμογές που απευθύνονται σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες χρηστών. Η πρώτη εφαρμογή που θα διατεθεί απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 5 έως 8 ετών ενώ στη συνέχεια σε μαθητές - χρήστες του γυμνάσιου, του λυκείου, σε ενήλικες καθώς, επίσης, σε ελληνικές κοινότητες. Θα υπάρχουν δύο διαφορετικοί τρόποι με τον οποίο ένας μαθητής θα μπορεί να συμμετάσχει στο πρόγραμμα: ο ένας τρόπος είναι από το σπίτι του, άλλος τρόπος διά-

θεσης της εφαρμογής είναι μέσω των ελληνικών σχολείων του εξωτερικού. Είναι προφανές ότι μέσα από αυτό το καινοτόμο εργαλείο εκπαίδευσης επιτυγχάνονται πολλοί στόχοι. Η μετάδοση της ελληνομάθειας αλλά και η τόνωση του brand Ελλάδα που είναι το ζητούμενο σήμερα είναι τα προφανή οφέλη. Πλέον όποιος επιθυμεί θα έχει την εκμάθηση ελληνικών μέσω του Internet και πλέον μπορεί να την κάνει αναπόσπαστο μέρος της ζωής του αλλά και της ταξιδιωτικής του εμπειρίας.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 103

ΚΛΕΙΔΊ Η ΑΚΤΟΠΛΟΐΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ

ΣΕ ΜΙΑ ΧΏΡΑ ΠΟΥ ΤΟ ΑΡΧΙΠΈΛΑΓΟΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΊΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΠΝΕΎΜΟΝΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ, ΣΗΜΕΊΟ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΑΝΑΦΟΡΆΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΉΡΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ Ο ΡΌΛΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΒΑΤΗΓΟΎ ΝΑΥΤΙΛΊΑΣ ΑΝΑΔΕΙΚΝΎΕΤΑΙ ΩΣ ΚΟΜΒΙΚΌΣ. ΚΑΘΟΡΊΖΕΙ ΤΗΝ ΕΞΈΛΙΞΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΏΝ ΕΞΑΣΦΑΛΊΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΥΝΟΧΉ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΤΙΚΏΝ ΚΡΑΤΏΝ ΣΥΜΜΕΤΈΧΟΝΤΑΣ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΆ ΣΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΝΗΣΙΏΝ.

ΤΟΥ ΜΙΧΆΛΗ ΣΑΚΈΛΛΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΝΔΈΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΕΠΙΒΑΤΗΓΟΎ ΝΑΥΤΙΛΊΑΣ

104 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

w w w.re porter.gr

Πολιτική

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 105

Ακτοπλοΐα

ΑΠΌ ΤΑ 100 ΝΗΣΙΆ ΤΑ ΟΠΟΊΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΎΝΤΑΙ ΑΚΤΟΠΛΟΪΚΆ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΜΌΝΟ ΤΑ 27 ΔΙΑΘΈΤΟΥΝ ΑΕΡΟΔΡΌΜΙΟ, ΔΗΛΑΔΉ ΤΑ 73 ΝΗΣΙΆ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΎΝΤΑΙ ΜΌΝΟ ΔΙΑ ΘΑΛΆΣΣΗΣ

Στην Ελλάδα, μέσω αμέσων και εμμέσων επιδράσεων η Ακτοπλοΐα συμμετέχει στο ΑΕΠ με 12,9 δις ή με ποσοστό 7,3%, ενώ εάν ληφθούν υπόψη και τα δρομολόγια της Αδριατικής η συμμετοχή ξεπερνά τα 16 δις ή το 9,2% του ΑΕΠ. Δεν είναι τυχαίο ότι ενώ το συνολικό θαλάσσιο μεταφορικό έργο επιβατών στην Ευρώπη ανέρχεται σε 215.000.000 επιβάτες, το 15 % ή 32 εκ. αφορούν την Ελλάδα και το 16% ή 35 εκ. επιβάτες την Ιταλία. Δηλαδή η Ιταλία και η Ελλάδα συμμετέχουν με ποσοστό 31% στη συνολική Ευρωπαϊκή κίνηση. Η διαφορά μας με την Ιταλία είναι ο μεγάλος αριθμός, σχεδόν τριπλάσιος, των νη-

106 | R E P O R T E R |

σιών που εξυπηρετούμε, το οποίο κάνει το έργο μας πολύ δύσκολο και περίπλοκο. Εκτός από την επιβατική κίνηση ιδιαίτερης σημασίας είναι η εμπορευματική κίνηση, δηλαδή η μεταφορά φορτηγών αυτοκινήτων και τρέιλερς. Επειδή δεν διαθέτουμε ακριβή στατιστικά στοιχεία, εκτιμούμε ότι στην ΕΕ μεταφέρονται με επιβατικά πλοία 100-150 εκ. τόνοι εμπορευμάτων. Στη γραμμή Ελλάδας Ιταλίας και στις ελληνικές ακτοπλοϊκές γραμμές διακινούνται κάθε χρόνο 1.600.000 εμπορικά οχήματα μεταφέροντας 13 εκ. τόνους εμπορευμάτων. Για την εκτέλεση των θαλάσσιων μεταφορών δεν είναι απαραίτητες οι μεγάλου κόστους και χρόνου επενδύσεις για τη δημιουργία ασφαλών οδικών αρτηριών, ενώ παράλληλα με τα επιβατικά πλοία προσφέρεται η δυνατότητα μαζικών μεταφορών επιβατών και οχημάτων. Αυτοί οι δύο παράγοντες έχουν ως αποτέλεσμα την επίτευξη συνολικά μικρότερου κόστους μεταφοράς. Ως κόστος εννοούμε το άθροισμα του κόστους των υποδομών και των ναύλων. Σχετικά με τις νησιωτικές

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

περιοχές πρέπει να τονίσουμε ότι τα επιβατικά πλοία στηρίζουν σχεδόν αποκλειστικά το εξαγωγικό και εισαγωγικό εμπόριο, ενώ μεγάλη είναι η συμβολή τους και στην τουριστική ανάπτυξη μεταφέροντας μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφέρει κανείς ότι από τα 100 νησιά τα οποία εξυπηρετούνται Ακτοπλοϊκά στην Ελλάδα μόνο τα 27 διαθέτουν αεροδρόμιο, δηλαδή τα 73 νησιά στην Ελλάδα εξυπηρετούνται μόνο δια θαλάσσης ενώ η ενδοεπικοινωνία επιτυγχάνεται μόνο με τα επιβατηγά οχηματαγωγά πλοία. ‘Ετσι στις Ελληνικές Ακτοπλοϊκές και πορθμειακές γραμμές διακινήθηκαν το 2016, 31,6 εκ επιβάτες και 8,3 εκ. ΙΧ οχήματα και 1,3 εκ. φορτηγά αυτοκίνητα. Σε ότι αφορά τον τουρισμό υπολογίζουμε ότι στα νησιά του Αιγαίου και Ιονίου διακινούνται κάθε χρόνο περισσότεροι από 10 εκ τουρίστες εσωτερικού και εξωτερικού και στην Αδριατική 1 εκ. Με τα Ε/Γ-Ο/Γ πλοία καλύπτονται σχεδόν στο σύνολό τους και οι εμπορευματικές μεταφορές στα νησιά μας και κυρίως οι μεταφορές υλικών και ειδών διατροφής απαραίτητων για τη

δημιουργία κατάλληλων υποδομών αλλά και για τη διαβίωση και τις καθημερινές ανάγκες των νησιωτών και του συνόλου των τουριστών ανεξάρτητα εάν χρησιμοποιούν πλοία ή αεροπλάνα.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΉ ΕΥΘΎΝΗ Σημειώνεται ότι η μεταφορά δια θαλάσσης φορτηγών αυτοκινήτων και τρέιλερς έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των χερσαίων μεταφορών και την ευνοϊκή επίδραση στο περιβάλλον. Για την προστασία του περιβάλλοντος έχουν παρθεί μέτρα με θετικά αποτελέσματα. Σε ότι αφορά το CO2 η Ναυτιλία συμμετέχει με 2,2% έναντι 3,3% το 2009, ενώ το 2020 προβλέπεται ότι θα μειωθεί στο 1,8%. Στην Ακτοπλοΐα μας τα τελευταία χρόνια η περιεκτικότητα του IFO σε θείο έχει μειωθεί 2 φορές. Η τελευταία ήταν το 2012 με μείωση της περιεκτικότητας κατά 2%, δηλαδή από 3,5% σε 1,5%, ενώ από το 2020 θα μειωθεί περαιτέρω στο 0,5%. Επίσης από 1/1/18 εφαρμόζεται ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός MRV 2015/757 που αφορά στην πιστοποίηση σχεδίου παρακολούθησης, καταμέτρησης και κοινοποίησης των ρίπων CO2.

w w w.re porter.gr

ΣΤΗ ΓΡΑΜΜΉ ΕΛΛΆΔΑΣ ΙΤΑΛΊΑΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΈΣ ΑΚΤΟΠΛΟΪΚΈΣ ΓΡΑΜΜΈΣ ΔΙΑΚΙΝΟΎΝΤΑΙ ΚΆΘΕ ΧΡΌΝΟ 1.600.000 ΕΜΠΟΡΙΚΆ ΟΧΉΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΈΡΟΝΤΑΣ 13 ΕΚ. ΤΌΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΆΤΩΝ

ΠΑΡΕΜΒΆΣΕΙΣ Για να μπορέσει, όμως, η Ακτοπλοΐα να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές προκλήσεις θεωρούμε απαραίτητη την μείωση των συντελεστών ΦΠΑ στα επίπεδα που ισχύουν σε άλλες Ευρωπαικές χώρες ούτως ώστε να αποφύγουμε πιθανές αυξήσεις στου ναύλους. Επίσης είναι απαραίτητο να προχωρήσουμε άμεσα στις αναγκαίες θεσμικές αλλαγές για την απαλλαγή των εταιρειών μας από υποχρεώσεις Δημόσιας Υπηρεσίας και για την παροχή με-

w w w.re porter.gr

γαλύτερης ευελιξίας στην εκμετάλλευση των πλοίων μας. Ήδη οι Ακτοπλοϊκές μας υπηρεσίες από το 2002 έχουν απελευθερωθεί. Οι προϋποθέσεις δρομολόγησης και δραστηριοποίησης πλοίων στις θαλάσσιες συγκοινωνίες μας είναι σαφείς και προκαθορισμένες. Συγκεκριμένα οι Εταιρείες δηλώνουν μέχρι 31/1 κάθε χρόνο τα ετήσια δρομολόγια τους και το Υπουργείο απλώς τα ανακοινώνει. Μετά το 2002 το ισχύον θεσμικό πλαίσιο δημιούργη-

σε ένα ασφαλές περιβάλλον πάνω στο οποίο βασίστηκαν οι αποφάσεις των εταιρειών μας για νέες επενδύσεις και για τη δημιουργία ενός σύγχρονου στόλου και την προσφορά αξιόπιστων και ποιοτικών υπηρεσιών. Οι θεσμικές αλλαγές που έχουμε προτείνει και η απελευθέρωση των Ακτοπλοϊκών υπηρεσιών την οποία διεκδικήσαμε και πετύχαμε μετά από προσπάθειες πολλών ετών και πάνω στην οποία βασίστηκε η ανανέωση του Ακτοπλοϊκού μας

στόλου, αποτελούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για τη διατήρηση του υψηλού επιπέδου των υπηρεσιών αλλά και για την περαιτέρω ανάπτυξή τους στο μέλλον. Πρέπει να απομακρυνθούμε από κάθε σκέψη για παρεμβάσεις και παρεμβολή εμποδίων στις ελεύθερες δρομολογήσεις. Τέτοιες σκέψεις μόνο πρόσκαιρα οφέλη μπορούν να έχουν και καταστροφικές συνέπειες για τις εταιρείες μας, την ανάπτυξη και το μέλλον των Ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών».

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 107

Η ΜΕΓΑΛΗ ΧΑΜΕΝΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ

ΠΗΓΗ: ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ

108 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

w w w.re porter.gr

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΆ ΝΗΣΙΆ ΕΊΝΑΙ ΑΝΆΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΦΙΛΈΣΤΕΡΟΥΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΎΣ ΣΤΗ ΜΕΣΌΓΕΙΟ, ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ Η ΔΕΎΤΕΡΗ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΗ ΑΓΟΡΆ ΚΡΟΥΑΖΙΈΡΑΣ ΣΤΟΝ ΚΌΣΜΟ, ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΚΑΡΑΪΒΙΚΉ. ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟΙ ΑΠΌ ΔΎΟ ΕΚΑΤΟΜΜΎΡΙΑ ΤΟΥΡΊΣΤΕΣ ΕΠΙΣΚΈΠΤΟΝΤΑΙ ΤΑ ΝΗΣΙΆ ΚΑΙ ΤΑ ΛΙΜΆΝΙΑ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ ΜΑΣ ΚΆΘΕ ΧΡΌΝΟ ΜΕ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΌΠΛΟΙΑ, ΣΧΕΔΌΝ ΤΟ 10% ΤΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΏΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΏΝ ΑΦΊΞΕΩΝ. ΩΣΤΌΣΟ, Η ΧΏΡΑ ΜΑΣ ΔΕΝ ΚΕΡΔΊΖΕΙ ΑΠΌ ΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΗ ΑΓΟΡΆ ΌΣΑ ΘΑ ΜΠΟΡΟΎΣΕ. ΠΑΡ’ ΌΛΟ ΠΟΥ ΕΊΜΑΣΤΕ Ο 4ΟΣ ΔΗΜΟΦΙΛΈΣΤΕΡΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΌΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΏΠΗ, ΕΊΜΑΣΤΕ ΜΌΛΙΣ 8ΟΙ ΣΕ ΈΣΟΔΑ. Η ΚΡΟΥΑΖΙΈΡΑ ΦΈΡΝΕΙ ΣΤΙΣ ΑΚΤΈΣ ΜΑΣ ΤΟ 10% ΤΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΏΝ ΠΟΥ ΈΡΧΟΝΤΑΙ ΚΆΘΕ ΧΡΌΝΟ ΣΤΗ ΧΏΡΑ ΜΑΣ, ΑΛΛΆ ΜΌΝΟ ΤΟ 3% ΤΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΏΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΏΝ ΕΣΌΔΩΝ.

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 109

Κρουαζιέρα

ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑ, ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ (ΕΠΙΒΑΤΕΣ & ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ, 2012-2016)

6.000

5.500

5.662 4.392

5.000 4.000

4.958

5.197

4.753 4.288

3.000

3.826

4.281

4.289

2015

2016

2.000 ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΙΝΗΣΕΩΝ ΕΠΙΒΑΤΩΝ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΩΝ

1.000 0

2012

Πηγή: διαΝΕΟσις

Γ ι α τ ί ενώ διαθέτουμε ένα τ ό σ ο δημοφιλή προορισμό εισπράττουμε τόσο λίγα από τη συγκεκριμένη αγορά; Πριν από λίγους μήνες η διαΝΕΟσις αποκάλυψε τους βασικούς λόγους σε μια μεγάλη δημοσιογραφική έρευνα. Αναζητήσαμε τις αιτίες για τη μηδαμινή επίπτωση της άρσης του καμποτάζ στις ελληνικές θάλασσες, και διαπιστώσαμε πως το πρόβλη-

110 | R E P O R T E R |

2013

μα της κρουαζιέρας στην Ελλάδα δεν είναι τόσο θεσμικό όσο πρόβλημα υποδομών, διαδικασιών και έλλειψης συνεργασίας: Τα ελληνικά λιμάνια και, σε ένα γενικότερο πλαίσιο, οι ελληνικοί τουριστικοί προορισμοί δεν είναι "φιλικά" προς την κρουαζιέρα. Οπότε τώρα προχωράμε στο επόμενο βήμα: Τι πρέπει να κάνουμε για να διεκδικήσει η χώρα μας το μερίδιο της αγοράς που της αξίζει; Η διαΝΕΟσις ανάθεσε στον Αναπληρωτή Καθηγητή Οικονομικής και Πολιτικής Λιμένων στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου Θάνο Πάλλη, τον ερευνητή και

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

2014

Διευθύνοντα Σύμβουλο της Ports & Shipping Advisory Γιώργο Βαγγέλα και μια ομάδα ερευνητών να μελετήσουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η αγορά της κρουαζιέρας, να αναλύσουν την αγορά της Μεσογείου ειδικότερα, να αξιολογήσουν τα 42 ελληνικά λιμάνια που φιλοξενούν κρουαζιερόπλοια ως προς τις υπηρεσίες που παρέχουν, να εντοπίσουν τα έξι από αυτά που μπορούν να εξελιχθούν σε σημαντικούς λιμένες αφετηρίας κρουαζιέρας (home-porting) και να διατυπώσουν συγκεκριμένες προτάσεις για την αναβάθμισή τους.

ΠΈΡΥΣΙ ΟΙ ΕΠΙΒΆΤΕΣ ΠΟΥ ΞΕΚΊΝΗΣΑΝ ΤΗΝ ΚΡΟΥΑΖΙΈΡΑ ΤΟΥΣ ΑΠΌ ΈΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΛΙΜΆΝΙ ΉΤΑΝ 60.000 ΛΙΓΌΤΕΡΟΙ ΑΠΌ Ό,ΤΙ ΤΟ 2010.

Κρουαζιέρα

ΛΙΜΕΝΕΣ ΑΦΕΤΗΡΙΑΣ (HOME-PORTS), 2016

α/α

Όνομα Λιμένα

Σύνολο Επιβατών Κρουαζιέρας (2016)

Σύνολο Προσεγγίσεων (2016)

1(Κ)

ΗΡΑΚΛΕΙΟ

238.780

165

2(Δ)

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

18.876

3(Κ)

ΚΕΡΚΥΡΑ

748.914

481

4(Δ)

ΛΑΥΡΙΟ

43.236

5(Κ)

ΠΕΙΡΑΙΑΣ

1.094.135

625

6(Κ)

ΡΟΔΟΣ

314.689

299

2.458.630

1.658

ΣΥΝΟΛΟ

Η ΑΓΟΡΆ ΤΗΣ ΚΡΟΥΑΖΙΈΡΑΣ ΣΤΟΝ ΚΌΣΜΟ, ΣΤΗ ΜΕΣΌΓΕΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ Υπάρχει λόγος που πάρα πολλοί Έλληνες δεν γνωρίζουν πολλά για την αγορά της κρουαζιέρας: Το ότι οι Έλληνες δεν πηγαίνουν σε κρουαζιέρες. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, μόνο περί τους 17.000 συμπολίτες μας επιλέγουν αυτό τον τρόπο δια-

112 | R E P O R T E R |

κοπών κάθε χρόνο, πράγμα που αντιστοιχεί στο μικρότερο ποσοστό κατά κεφαλήν στην Ευρώπη, αλλά που είναι και το μικρότερο απόλυτο νούμερο μετά του Λουξεμβούργου. Μολονότι είμαστε μια χώρα γεμάτη νησιά και λιμάνια, δεν έχουμε αναπτύξει καθόλου αυτή την τουριστική συνήθεια. Οι πολίτες άλλων χωρών που την έχουν αναπτύξει, πάντως, μας έχουν ανακαλύψει. Και μας προτιμούν. Πρέπει να αναφέρουμε εδώ ότι η αγορά της κρουαζιέρας παγκοσμίως δεν είναι πάρα

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

πολύ μεγάλη, αλλά είναι συνεχώς αναπτυσσόμενη. Συνολικά περίπου 25 εκατομμύρια άνθρωποι ταξιδεύουν με κρουαζιερόπλοια κάθε χρόνο, ένα πολύ μικρό υποσύνολο των περίπου 1,2 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που ταξιδεύουν με σκοπό τις διακοπές παγκοσμίως. Έχει, ωστόσο, δύο χαρακτηριστικά που την κάνουν πολύ ενδιαφέρουσα για τους δικούς μας σκοπούς: Πρώτον, αναπτύσσεται ραγδαία (με συνολική αύξηση 62% τη δεκαετία 2007-2016), αψηφώντας γεγονότα όπως η

παγκόσμια οικονομική κρίση και το ναυάγιο του Costa Concordia- και, δεύτερον, αφορά άμεσα την χώρα μας. Η παγκόσμια αγορά σήμερα κυριαρχείται από τέσσερις ομίλους κρουαζιέρας και αρκετές μικρότερες εταιρείες. Ο παγκόσμιος εν ενεργεία στόλος περιλαμβάνει 365 πλοία με χωρητικότητα 535.000 επιβάτες, τα πιο σύγχρονα εκ των οποίων ξεφεύγουν κατά πολύ από το χαρακτηρισμό "πλωτό ξενοδοχείο" και προσομοιάζουν περισσότερο σε "πλωτή κωμόπολη

w w w.re porter.gr

Η Μεσόγειος είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο, μετά την Καραϊβική. Δεκάδες κρουαζιερόπλοια κάθε είδους και μεγέθους μεταφέρουν περίπου 7,5 εκατομμύρια επιβάτες στα λιμάνια της Μεσογείου κάθε χρόνο. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε κάτι σημαντικό για την παρακολούθηση της έρευνας: Υπάρχουν τρία είδη λιμανιών που υποδέχονται κρουαζιερόπλοια: Οι λιμένες αφετηρίας (home-ports) από τους οποίους ξεκινούν και στους οποίους καταλήγουν οι κρουαζιέρες, οι ενδιάμεσοι λιμένες (transit ports) που χρησιμοποιούνται ως σταθμοί στο δρομολόγιο του κρουαζιερόπλοιου και οι υβριδικοί λιμέ-

w w w.re porter.gr

ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΛΙΜΕΝΩΝ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ (2010-2016)

12%

ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΕΠΙΒΙΒΑΣΗΣ/ ΑΠΟΒΙΒΑΣΗΣ (HOMEPORTING)

10,79% 10,28%

10%

9,3% 8,51%

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΟΠΛΟΙΩΝ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ

11,41% 10,53%

10,2%

9,98%

9,63%

8,94% 8,3%

7,4%

7,42% 6,3%

6,04%

6,17%

5,72% 4,91%

2010

νες που λειτουργούν και με τους δύο τρόπους. Το κρίσιμο σημείο για την έρευνά μας είναι η διαφορά ανάμεσα σε αυτές τις τρεις κατηγορίες, που αποτελεί και τη βασική αιτία για την οποία η χώρα μας υστερεί σε έσοδα έναντι των υπολοίπων. Η σημαντικότερη από τις τρεις

8,38%

8,12%

2011

2012

2013

κατηγορίες λιμανιών για μια οικονομία είναι οι λιμένες αφετηρίας. Οι εταιρείες κρουαζιέρας εκτιμούν ότι οι δαπάνες ανά επιβάτη στο λιμένα αφετηρίας είναι τρεις φορές περισσότερες από ό,τι οι δαπάνες σε έναν ενδιάμεσο λιμένα. Στους λιμένες αφετηρίας επίσης τα κρουαζιε-

2014

4,73%

2015

2016

ρόπλοια ανεφοδιάζονται και εκτελούν μικρές επισκευές, εκεί καταφτάνουν, επιβιβάζονται και αποβιβάζονται οι επιβάτες και το πλήρωμα πριν και μετά το ταξίδι αντίστοιχα, ενώ υπάρχουν και πολλαπλές ωφέλειες στην τοπική οικονομία, τις οποίες θα δούμε πιο αναλυτικά παρακάτω.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 113

Κρουαζιέρα

Περισσότεροι από 2 εκατομμύρια μεμονωμένοι ταξιδιώτες φτάνουν στα ελληνικά λιμάνια με κρουαζιερόπλοια κάθε χρόνο, αλλά το επίσημο νούμερο που αφορά την αγορά είναι το πόσες στάσεις -"κινήσεις" κάνουν αυτοί οι επιβάτες στα λιμάνια μας. Το νούμερο αυτό τα τελευταία χρόνια είναι λίγοπολύ σταθερό γύρω στα 5-5,5 εκατομμύρια κινήσεις.Από αυτά τα 42 λιμάνια, πάντως, μόνο 6 λειτουργούν ή λειτούργησαν στο πρόσφατο παρελθόν ως λιμένες αφετηρίας: του Πειραιά, της Κέρκυρας, της Ρόδου, του Ηρακλείου, του Λαυρίου και της Θεσσαλονίκης. Τα ελληνικά λιμάνια, δεν έχουν υποδομές για να υποδεχτούν μεγάλα κρουαζιερόπλοια. Ακόμα και σήμερα, 3 στα 4 κρουαζιερόπλοια που περνούν από την Ελλάδα έχουν λιγότερους από χίλιους επιβάτες, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στη Μεσογειακή αγορά είναι 44% -τα υπόλοιπα είναι μεγαλύτερα.

114 | R E P O R T E R |

Η ελληνική αγορά, δε, χαρακτηρίζεται από εντονότερη εποχικότητα. Το εξάμηνο Μαΐου-Οκτωβρίου συγκεντρώνει το 82,6% της συνολικής δραστηριότητας (το αντίστοιχο ποσοστό για τη Μεσόγειο είναι 74,3%) ενώ το τρίμηνο Δεκεμβρίου - Φεβρουαρίου πραγματοποιούνται ελάχιστα ταξίδια. Ένας από τους λόγους που εκείνοι οι μήνες έχουν μεγαλύτερη κίνηση στις άλλες χώρες της Μεσογείου (Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία) είναι το ότι εκείνες οι χώρες έχουν και κάποια εσωτερική αγορά κρουαζιέρας που παραμένει δραστήρια και το χειμώνα. Όπως είπαμε, όμως, οι Έλληνες επι-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

βάτες κρουαζιέρας είναι ελάχιστοι. Πρώτα απ’ όλα, όπως υπογραμμίζουν οι ερευνητές τα ελληνικά λιμάνια πρέπει να αναπτύξουν επαρκείς υποδομές για μπορούν να φιλοξενούν κρουαζιερόπλοια, από ικανοποιητικό αριθμό τερματικών σταθμών κρουαζιέρας μέχρι επαρκές βύθισμα και επαρκή αριθμό κρηπιδωμάτων με λειτουργικό σύστημα δέσμευσης θέσεων ελλιμενισμού (κάτι που στην Ελλάδα μόνο ο Πειραιάς και η Κέρκυρα διαθέτουν). Για την ανάπτυξη αυτών των υποδομών αλλά και για τη διαχείρισή τους και την προσφορά των απαραίτη-

των υπηρεσιών στις εταιρείες κρουαζιέρας και στους επιβάτες, χρειάζονται αφ' ενός πηγές χρηματοδότησης για τις απαραίτητες επενδύσεις και αφετέρου εμπειρία διαχείρισης, κάτι που πολλές λιμενικές αρχές σήμερα δεν διαθέτουν. Πέρα από τις υποδομές, για τις οποίες θα χρειαστούν οπωσδήποτε ιδιωτικά κεφάλαια, σημαντικό ζητούμενο είναι η εξέλιξη των φορέων διαχείρισης των λιμανιών για να μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της σύγχρονης αγοράς. Προς το παρόν μόνο στον ΟΛΠ (και μεταγενέστερα στον ΟΛΘ) έχουν δρομολογη-

w w w.re porter.gr

TOP 10

- ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ

2016

2015

(1)

2 3

2016

2016 / 2015

2012

2016 /2012

ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ

2.683.595

2.540.302

5.64%

2.408.634

11.42%

(2)

ΡΩΜΗ (CIVITAVECCHIA)

2.339.676

2.271.652

2.99%

2.393.570

-2.25%

(3)

ΒΑΛΕΑΡΙΔΕΣ

1.957.429

1.996.533

-1.96%

1.341.510

45.91%

(4)

ΒΕΝΕΤΙΑ

1.605.660

1.582.481

1,46%

1.775.944

-9.59%

(5)

ΜΑΣΣΑΛΙΑ

1.597.213

1.451.059

10.07%

890.020

79.46%

(6)

ΝΑΠΟΛΗ

1.306.151

1.269.571

2,88%

1.297.233

0.69%

(8)

ΠΕΙΡΑΙΑΣ

1.094.135

980.149

11.63%

1.198.047

-8.67%

(10)

ΓΕΝΟΒΑ

1.017.368

848.227

19,94%

797.239

27.61%

(7)

ΣΑΒΟΝΑ

910.244

982.226

-7,33%

810.097

12.36%

(9)

ΤΕΝΕΡΙΦΗ

884.173

933.154

-5,25%

885.623

-0.16%

15.395.643

14.855.354

3.64%

13.797.917

11.58%

ΣΥΝΟΛΟ

w w w.re porter.gr

ΛΙΜΑΝΙ

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

| R E P O R T E R | 115

Κρουαζιέρα ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΑΓΑΘΩΝ ΠΟΥ ΦΟΡΤΩΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ ΣΕ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΒΑΣΗ

ΧΥΜΟΙ ΦΡΟΥΤΩΝ

ΓΙΑΟΥΡΤΙΑ

9.600

θεί επενδύσεις σε υποδομές. Όσον αφορά το θέμα της διαχείρισης, δε, όλες οι απόπειρες για ανάθεση της διαχείρισης λιμανιών σε ιδιώτες -και έχουν υπάρξει τέτοιες- έχουν σκοντάψει σε θεσμικά εμπόδια και στην έλλειψη γενικής λιμενικής στρατηγικής από το ελληνικό κράτος. Το θεσμικό πλαίσιο των λιμανιών στην Ελλάδα σήμερα είναι ως εξής: Εννέα λιμάνια κρουαζιέρας λειτουργούν ως Ανώνυμες Εταιρείες (τα home-ports πλην της Ρόδου και η Ηγουμενίτσα, η Καβάλα, η Πάτρα και ο Βόλος). Όλα τα υπόλοιπα διοικούνται από τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία. Πρόσφατες εξελίξεις περιλαμβάνουν την αποκρατικοποίηση του Οργανισμού Λιμένος Πειραιά και την επερχόμενη αποκρατικοποίηση του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, το σύνολο των υπολοίπων λιμένων που λειτουργούν ως Α.Ε. έχουν περάσει στην δικαιοδοσία του ΤΑΙΠΕΔ

116 | R E P O R T E R |

1.500

ΦΙΑΛΕΣ ΣΑΜΠΑΝΙΑΣ

ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΔΟΧΕΙΑ

1.100

15.000

ΤΟ ΣΥΜΠΈΡΑΣΜΑ Κάτι που πρέπει να λάβει υπ’ όψιν του κανείς διαβάζοντας όλα τα παραπάνω είναι πως τέτοιας κλίμακας επεμβάσεις θα είχαν πολύ σημαντικά αποτελέσματα, αλλά όχι άμεσα. Οι εταιρείες κρουαζιέρας προγραμματίζουν τα δρομολόγιά τους με ορίζοντα διετίας, καθώς οι επιβάτες συνήθως επιλέγουν την κρουαζιέρα της προτίμησής τους περίπου 8-10 μήνες πριν από το ταξίδι. Αυτή την εποχή, για παράδειγμα πωλούνται οι κρουαζιέρες του 2018 και του 2019, ενώ οι εταιρείες διαμορφώνουν και οριστικοποιούν τα δρομολόγιά τους για το 2020. Παρ’ όλα αυτά, τα δεδομένα της αγοράς κρουαζιέρας είναι τέτοια που

ΙΟΥΛΙΟΣ 2018

αφήνουν αρκετά μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης. Η παραπάνω εκτίμηση της απόδοσης μιας επένδυσης στον Πειραιά δεν λαμβάνει υπ’ όψιν μια πιθανή αύξηση του μεριδίου της Ελλάδας στην αγορά της Μεσογείου, ούτε και μια πιθανή αύξηση του συνολικού μεγέθους της αγοράς τα επόμενα χρόνια. Σήμερα η Ελλάδα, ένας από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς του κόσμου, βλέπει να μπαίνουν στην οικονομία της λιγότερα από 500 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο από την κρουαζιέρα. Βλέποντας το μέγεθος της αγοράς, το τι έχουν κάνει ξένα λιμάνια που έχουν μικρότερο μέγεθος ή βρίσκονται σε προορισμούς λιγότερο ελκυστικούς από τους δικούς μας, μπορεί κάποιος να φανταστεί ότι το περιθώριο ανάπτυξης είναι πολύ μεγάλο.

ΦΙΑΛΕΣ ΝΕΡΟΥ

24.000

Η Ελλάδα διαθέτει το 11% της επιβατικής κίνησης στην αγορά της Μεσογείου και μόνο το 6% του home-porting. Γιατί να μη στοχεύσουμε στο 11% του home-porting; Με τις σωστές κινήσεις η Ελλάδα θα μπορούσε να υπερδιπλασιάσει τα έσοδά της στη συγκεκριμένη αγορά τα επόμενα χρόνια. Κι αν δεν μπορούμε να διεκδικήσουμε τα έσοδα που δικαιούμαστε από αγορές στις οποίες έχουμε ήδη συγκριτικό πλεονέκτημα, όπως η αγορά της κρουαζιέρας, τότε πώς ακριβώς θα διεκδικήσουμε την είσοδο σε άλλες αγορές, ή άλλες μεγάλες ξένες επενδύσεις; Αν η χώρα δεν μπορεί να βγάλει λεφτά ούτε από την κρουαζιέρα, τότε από πού ακριβώς περιμένουμε να μας έρθει η ανάπτυξη;

w w w.re porter.gr

Αλλάζει την οικονομική ενημέρωση