Landelijke Omgevingsmanagementdag 2013 by O.K. Parking

Landelijke Omgevingsmanagementdag 2013 Live Magazines: Congrescentrum 1931, Den Bosch 25/06/13

INHOUDSOPGAVE Voorwoord 3 Sfeerimpressie 4 Wat verwacht je van de dag?

‘Een omgevingsmanager is geen dompteur’

Sfeerimpressie 9 ‘Ja ik wil’

Geprikt & Getweet

Kennis brengen, kennis halen

Sfeerimpressie 18 Partners 19

COLOFON Organisatieteam: Aimeé Mostert – Rijkwaterstaat Caroline Staines-Hendriks – Rijkswaterstaat Marloes Hammenga – Oranjewoud Ans Bouwmeester – Movares Jan Brouwer – HaskoningDHV Bert ter Avest – Twynstra Gudde Nelleke Beerman – APPM Holger omlor & Maartje Rotteveel – HOE-

Dit verslag van de Landelijke Omgevingsmanagementdag 2013 is gemaakt door Live Magazines®. Redactie, uitgave & grafisch ontwerp Joost van der Steen (O.K. PARKING)

Rechten Overname beeld & teksten alleen in overleg met de uitgever. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.

Schrijvers Richard Derks Hanneke Hendrix

Over Live Magazines Tijdens een evenement maken we ter plekke live een magazine dat aan het eind van de dag klaar is. Live Magazines® is een geregistreerd merk en concept van grafisch ontwerpburo O.K. PARKING.

Fotografie Masha Matijevic-Bakker

www.livemagazines.nl live@livemagazines.nl

Grafisch ontwerp Julius van der Vaart (Stream Design)

ZO! Projectmanagement & Congresorganisatie

Voorwoord

Vandaag vond alweer de derde Landelijke Omgevingsmanagementdag plaats. Na de succesvolle dagen in 2011 en 2012, hebben ook dit keer weer allerlei partijen de handen ineen geslagen om een uitgebalanceerd programma samen te stellen waarin plaats is voor kennisuitwisseling en gesprek.

Door middel van een talkshow in de ochtend, workshops in de middag en natuurlijk de informatiemarkt, hopen we dat u aan het einde van de dag allemaal naar huis bent gegaan met nieuwe inspiratie, nieuwe kennis en nieuwe contacten op het gebied van omgevingsmanagement. En natuurlijk zien we u graag volgend jaar weer terug!

De hoofdvragen van vandaag hebben zich vooral gericht op waar we nu staan als omgevingsmanagers, waar we vandaan komen en hoe we ons willen ontwikkelen. Welke competenties heb je eigenlijk nodig om als omgevingsmanager succesvol je werk te kunnen doen? 3

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

Bij de ingang:

Wat verwacht je van de dag?

ANITA BARIC MEDEWERKER VERGUNNINGEN, BALLAST NEDAM

‘Het is de eerste keer dat ik een dag als deze meemaak en ik kom vooral kijken naar hoe er vanuit de andere tak met omgevingsmanagement wordt omgegaan. In de bouw kent men namelijk nog niet echt zoiets als omgevingsmanagement.’

Door Hanneke Hendrix

VISHAL GAINDA ACCOUNT MANAGER BOUWKUNDE EN CIVIELE TECHNIEK BIJ FLEXURANCE BV

‘Ik ben benieuwd naar hoe andere organisaties hun omgevingsmanagement hebben georganiseerd. Ik heb zin om mee te praten, mee te delen in ervaring en kennis. En zin in een gezellige dag natuurlijk!’

PAUL JANSEN DIRECTEUR PONTON BOUWCONSULTANCY BV EN PROJECTMANAGER NZ-LIJN

KAREN TE BOOME MANAGER VAN DE OMGEVINGSMANAGERS BIJ PRORAIL

ROB VOOGT ‘Het is mijn derde Landelijke Omgevingsmanagementdag, dus verwacht een leuke dag. Een dag waarin ik nieuwe mensen kan ontmoeten en waarin ik mijn eigen mensen kan steunen. Zelf hoop ik mijn ervaring te kunnen delen en ik heb natuurlijk veel zin in de workshops.’

DIRECTEUR BLAUWGROEN ADVIES

‘Ik hoop meerdere contacten op te doen binnen de Rijksoverheid, maar ook om kennis op te doen en te delen. Zodat ik de kennis die ik hier opdoe later weer kan delen met andere organisaties.’

‘Ik kom zelf spreken en heb geen tijd gehad om me geweldig te verdiepen in de rest van de dag, dus ik ben heel benieuwd wat voor dag het gaat worden. Ik ben mijn hele leven al bezig met omgevingsmanagement. Iedereen is toch zijn hele leven bezig met zijn omgeving? Daarbij: we zijn vandaag op de Landelijke Omgevingsmanagementdag 2013, en niet op de Dag van de Nerds, nietwaar?’

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

â&#x20AC;&#x2DC;Een omgevingsmanager is geen dompteurâ&#x20AC;&#x2122; door Hanneke Hendrix

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

Het is eigenlijk heel simpel: wat gij niet wil wat u geschiedt, doet dat ook een ander niet. Om stipt tien uur opent dagvoorzitter Donné Slangen (Directeur Gebieden en Projecten binnen Ministerie van Infrastructuur en Milieu) het plenaire gedeelte van de derde Landelijke Omgevingsmanagementdag. De ochtend is overgoten met een De Wereld Draait Door-saus, waarin veel gasten de revue zullen passeren. Achter het podium worden tien kerncompetenties getoond, die de gasten kunnen inruilen voor andere competenties. De grote zaal zit vol en het geroezemoes sterft direct weg als Slangen zijn openingswoord tot het publiek richt. ‘Gemiddeld doen we in Nederland veertien jaar over een project, terwijl in de rest van de wereld over soortgelijke projecten zeven jaar gedaan wordt. We dachten altijd dat het door de procedures kwam, maar dat bleek dus niet zo te zijn. Het probleem lag niet bij de rechter, al was dat wel de beeldvorming.’ Slangen nodigt tafeldame Manja Verhorst van De Kwade Zwaan uit op het podium. ‘In 1999 wilde men een slibdepot in het IJmeer aanleggen,’ zo vertelt Verhorst. ‘Mede door ons kon dat worden verhinderd en er werd daartegen een motie in de Tweede Kamer aangenomen. En dus ben ik vandaag uitgenodigd om af en toe hier aan tafel een beetje te sissen.’ Ondertussen schuiven Marielle Frumau, omgevingsmanager en projectleider bij Prorail, en Robert Bos, die directeur bij Strukton Civiel is, aan. ‘Welke competentie mag eruit?’ vraagt Slangen aan Frumau. ‘Autoritair gedrag is volgens mij niet effectief, en zou geen plek moeten hebben binnen omgevingsmanagement.’ Frumau vertelt over leiderschap en autoritair gedrag. Manja Verhorst breekt meteen in. ‘Als tafeldame mag je er tussen komen, nietwaar? Ik heb getracht om vooral alle gasten te bestuderen, maar van u kon ik meteen een heel dossiertje maken.’ In de zaal klinkt gelach. ‘De bewoners vonden zich namelijk niet zo goed behandeld door Prorail.’ De toon is meteen gezet. Aan deze

tafel kan er geen mooi weer worden gespeeld. ‘Er zijn inderdaad wat dingen mis gegaan,’ zegt Frumau. ‘En we zijn in gesprek gegaan.’ Streng leest Verhorst een boze brief van de omwonenden voor, en dat levert een reactie uit de zaal op. Robert Bos neemt het woord en vertelt over dat men bestuurders eerst even moet laten praten. ‘Hoe pak je een bestuurder aan? Met handschoentjes. Verrassing is dodelijk in dit soort projecten. Je moet altijd de voorkant meenemen in je verhaal.’ ‘Nou ja, ik ben naar u toe veel enthousiaster,’ zegt Verhorst. ‘U houdt de kaarten niet voor de borst.’ ‘Leiderschap is natuurlijk ook een beetje een jeukwoord,’ zegt Bos. ‘Het is heel goed om keukentafelgesprekken te houden.’ Paul Jansen, directeur bij Ponton Bouwconsultancy, en Jacqueline te Lindert (Omgevingsmanager Rijkswaterstaat) schuiven aan. Er wordt doorgegaan op het keukentafelgesprek. ‘Nou, dan bent u mijn ideale omgevingsmanager,’ zegt Verhorst tegen Te Lindert. Jansen steekt van wal: ‘Maak het klein, maak het herkenbaar en vertel ook duidelijk aan die keukentafel wat niet meer ter discussie staat. Waar hebben we ruimte om met elkaar over te spreken, schep geen valse verwachtingen. Zoals bij de Betuweroute, waar het misging omdat men een beetje acteerde uit arrogantie. Daar zeiden ze: ‘En als we het niet snel met elkaar eens worden, dan gaan we gewoon onteigenen.’ Sindsdien weet ik ook hoe een jachtgeweer er aan de andere kant uit ziet.’ Het programma gaat snel door. Jacco van der Tak (Omgevingsmanager Havenbedrijf Rotterdam) en Jasper Meijsen (Student Construction Management & Engineering aan de de TU Delft) komen aan tafel, en de eerste twee gasten verlaten het podium. Van der Tak: ‘Je ziet dat het vak in ontwikkeling is. Je moet vroegtijdig het gesprek aangaan.’ 7

TAFELHEER: DONNÉ SLANGEN (Directeur Gebieden en Projecten, Ministerie van Infrastructuur en Milieu)

Donné Slangen is sinds 2011 directeur Gebieden en Projecten bij het Ministerie van IenM, daarvoor was hij directeur Sneller & Beter. Vanuit die expertise zal hij de discussie leiden en in gesprek gaan met de verschillende gasten die bij hem aan tafel aanschuiven. Waar staat Omgevingsmanagement nu? Wat is volgens hen de meest belangrijke competentie van een Omgevingsmanager, en waarom? Welke eigenschappen plaatsen zij bovenaan de lijst en welke zijn minder belangrijk?

TAFELDAME: MANJA VERHORST Manja Verhorst zal aanschuiven als tafeldame. De mede-oprichtster van Actiegroep ‘De Kwade Zwaan’ zal zorgen voor kritische vragen en de discussie aanscherpen.

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

‘Ja,’ zegt Meijsen. ‘Het is een vak. Neem dat ook in de opleiding mee.’ ‘Wat mij betreft mag Creatief bij de kerncompeneties,’ vult Van der Tak aan. Jos Arts (Rijksuniversiteit Groningen, Adviseur leefomgeving RWS) en Sieds Hoitinga (Programmamanager, Provincie Fryslan) nemen ook deel aan het gesprek. ‘Omgevingsmanagement moet doorwrocht in het project zitten. In de haarvaten van de hele organisatie. Niet alleen maar een paar mensen die ermee dealen. Dan zeggen mensen vaak: dat moet hij doen.’ ‘Nou, ik vind het toch wel verdomde fijn om een aanspreekpunt te hebben,’ zegt Verhorst. ‘Bij jullie moet iedereen een béétje omgevingsmanager zijn. Dat kan toch helemaal niet?’ ‘Nee, ja, het moet wel duidelijk zijn wie er aanspreekpunt is, natuurlijk,’ zegt Hoitinga. ‘Jos Arts vult aan: ‘Kijk, Omgevingsmanagement is eigenlijk een hopeloze term, want je kunt alles managen behalve je omgeving. Je bent geen dompteur. Het is eigenlijk heel simpel: wat gij niet wil wat u geschiedt, doet dat ook een ander niet. En als we dat doen dan hebben we meteen al deze competenties meegenomen.’

Marco Maréchal (Hoofd Communicatie Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard) neemt plaats, alsmede Patrick Voet (consultant) uit het publiek. Voet neemt meteen het woord en krijgt de hele zaal mee. ‘Ik ben het met Sieds volstrekt eens,’zegt Voet, ‘maar ook volstrekt oneens. Haarvaten: dat klopt, maar daar heb je toch een sterke manager voor nodig. We moeten ophouden met kabels en leidingen verleggen. Want omgevingsbelangen zijn echt hele andere belangen dan projectbelangen.’ Luid applaus klinkt. Maréchal zegt dat de techneuten berekeningen moeten maken en een select groepje zich bezig moet houden met omgevingsmanagement. Jos Arts vind het onzin, hij betoogt dat er dan terug wordt gegaan naar omgevingsmanagement 1.0. Maartje Firardi wordt door Verhorst uitgenodigd aan de tafel. Verhorst: ‘Want Maartje is namelijk mijn omgevingsmanager!’ Firardi: ‘Ik heb na zitten denken. Ik zou inhoudelijke kennis eruit halen. Die kun je namelijk meenemen in de vorm van een expert. En wat mij altijd heel erg helpt: het kijken door meerdere brillen. Iedereen heeft eigen belangen en zorg dat je juist die belangen boven tafel krijgt en daar het gesprek over voert. Daar zit echt

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

de kracht: het zoeken naar elkanders belangen.’ Slangen geeft Guus Pieters het woord om de ochtend af te sluiten. Pieters is bureaumanager KING. Medeoprichter van het Platform Omgevingsmanagement. ‘Ik zou er eigenlijk niets meer aan veranderen aan het competentiebord. Er mag alleen nog een strik omheen. En dat is wat mij betreft Willen leren. En ik wil iedereen wijzen op www. platformomgevingsmanagement.nl. Daar kunnen we kennis met elkaar delen, en dat is waar een dag als deze over gaat.’ Applaus klinkt. ‘Manja,’ zegt Slangen. ‘Je was een uitstekende tafeldame.’ Dat laat Verhorst zich geen twee keer zeggen. ‘Nou, nu ik je toch aan de lijn heb: Donné, kun jij niet even een goed woordje voor ons doen in Uitdam?’ De zaal barst in lachen uit. Tijd voor een kopje koffie en een goed gesprek. •

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

WAT IS KING? Guus Pieters is hoofd van het programmabureau van King, â&#x20AC;&#x2DC;Kennis in het grootâ&#x20AC;&#x2122;. King is een samenwerkingsprogramma van Rijkswaterstaat, ProRail en de gemeente Amsterdam. Begonnen in 2008 in het verlengde van het kennisproject van de Betuweroute, richt King zich op kennis uit grote infrastructuurprojecten. Door over bouwhekken heen te kijken en kennis uit de organisatie te delen, leren projecten van elkaar. Zo werkt King continu aan de verbetering van de kwaliteit van projectmanagement.

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

Guus Pieters over het Platform Omgevingsmanagement i/o

‘Ja ik wil!’ door Richard Derks

Aan het eind van zijn presentatie doet Guus Pieters een oproep aan de zaal. Is er behoefte aan een platform voor omgevingsmanagement? Wat zou je er zelf aan willen bijdragen? Wat verwacht je ervan? Zo op het oog staat iets meer dan de helft van de luisteraars in de zaal op. Een Platform is geboren! VAKORGANISATIE We nemen Pieters even apart. Hij vertelt: ‘Dit is het moment om het vak te verdiepen en kennis te delen. Er is in een jaar of vijf tijd zoveel kennis over Omgevingsmanagement bijgekomen, dat zit allemaal in de hoofden van de mensen die je hier ziet rondlopen. Met het Platform willen we dat samenbrengen. Niet meer en niet minder dan dat. Zie het als een vakorganisatie voor het werkgebied van de omgevingsmanager.’

STORMACHTIGE ONTWIKKELING Het idee om een dergelijk platform op te zetten is vorig jaar, bij de Landelijke Omgevingsmanagementdag 2012, ontstaan. Pieters: ‘In Heemstede zaten we met zo’n dertig mensen bij

elkaar. Het gevoel was toen ‘jammer dat het maar één dag is’. Iedereen was enthousiast. Met dat idee zijn we toen aan de slag gegaan. Er is méér, mensen willen méér. In een Platform kun je die energie bundelen. Het vak ontwikkelt zich stormachtig. Er is veel kennis, maar ook veel behoefte om die kennis te delen en van elkaar te leren. Waar is de ontmoetingsplek waar je dat kunt doen? Een keer per jaar bij elkaar komen is te weinig.’

JA! IK HEB BELANGSTELLING De feitelijke ‘inrichting’ van het ‘Platform in oprichting’ staat nog niet vast. Pieters: ‘We zijn hier vandaag nadrukkelijk ook om te oogsten. We willen van de deelnemers horen of er behoefte is, en wat het Platform voor ze zou kunnen betekenen.’ Op één van de tafels op de informatiemarkt liggen kleurige A4-tjes. ‘Ja! Ik heb belangstelling’ staat erboven. Ze worden links en rechts driftig ingevuld.

deelnemers en met de omgeving. Betrokkenheid is een vak, vergeet dat niet! Een platform is een plek waar we die samenwerking een plek kunnen geven. We weten nog niet in welke vorm we dat doen en hoe het er uit komt te zien. Het ‘hoe’ en het ‘wat’ komt later. Virtueel of fysiek, en welk financieringsmodel, dat is nu allemaal nog niet bepaald. Het is nu vooral zaak om de behoefte te peilen. Ik stel me het Platform voor als een ontmoetingsplek. Een plek waar vraag en aanbod samenkomen, een plek die helpt om het vak te verdiepen. Een plek die stimuleert, prikkelt en uitdaagt, en een plek waar je veel kennis en contacten kunt halen.’ Pieters heeft nu al een concreet idee over de eerste actie van het Platform i/o: ‘Het organiseren van deze dag, volgend jaar! Dat zou een mooie eerste actie zijn!’ •

WELKE VORM? Pieters gaat verder: ‘Mooie projecten komen alleen tot stand door intensieve samenwerking. Tussen partijen, 11

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

WOUTER BULTHUIS Hoop op veel inspiratie over opdrachtgeverschap en OM rol op de #LOMD2013 en #boschebollen op de terugweg voor thuisfront!

Een mens wordt gedeﬁniëerd door zijn omgeving! Wie ben jij?

De rol van communicatie is onmisbaar bij omgevingsmanagement. Meer kennis op het gebied van omgevings- en stakeholder management maakt communicatie beter. Ede Steen (Van Luyken Communicatie Adviseurs)

Toon van Mierlo (Martens en Van Oord)

Wat kunnen we leren van elkaar!

Wat een keuze aan workshops! Had mij voor meer dan 3 workshops willen inschrijven. Plak er volgend jaar maar een dag aan vast en zet mij maar vast voor 2 dagen op de lijst ;-) M.c. ‘t Hardt

Kennis delen en leren van elkaar is altijd zinvol! Aimée Mostert, RWS & KING

Janine van Arnhem (Gemeente Amsterdam; Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer)

Aimée Mostert (Rijkswaterstaat)

JAN HENK TIGELAAR Paul Janssen: wees eerlijk, dan hoef je ook niet te onthouden aan wie je welke leugen hebt verteld. Fantastisch weer een geweldige dag in het verschiet, waarbij alle mensen die in de omgevingswereld werken elkaar kunnen treﬀen. Zowel oude bekenden als nieuwe relaties opdoen.

De omgevingsmanager is de schakel tussen de gebruiker en het project. Het succes ligt in zijn handen! Dat maakt OM zo spannend!

Martin van den Berg (VI)

Wouter Bulthuis (Rijkswaterstaat)

De meeste ogen zijn blind voor wat ze zien...

Gep Kasimir Hagendoorn (Rijkswaterstaat)

& Getw

LAURA TEN HAM @Henkenhaf Loka Vorig jaar was ik ook deelnemer aan de LOMD nieuw perspecti en hoop ook dit jaar weer veel nieuwe inzichten en contacten op te doen.

Dat belooft weer een interessant programma te worden met gevarieerd aanbod aan workshops vanuit diverse partners. Leuk, heb er weer zin in. Lilian Hermens Dienst Landelijk Gebied Lilian Hermens (Dienst Landelijk Gebied)

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

Anne van den Eijnden (Hogeschool van Amsterdam)

NATHALIE DELORME Benieuwd naar de workshops die ik ga volgen! O.a. het informatiecentrum, burgerparticipatie en 3D visualisaties.

ANNEMIEKE KRIKKE Jakko van der Tak: omgevingsmanagement moet doordringen tot haarvaten organisatie.

Omgevingsmanagement omvat vooral goed luisteren, verwachtingen managen, concrete afspraken en je eigen buikgevoel. Ik ben benieuwd wat de LOMD eind juni gaat brengen! Als student, van harte bedankt voor de uitnodiging! Ik ben benieuwd naar wat ik hier kan leren, ik gok dat het een waardevolle aanvulling zal zijn op mijn studie Construction Management & Engineering.

prikt Jasper Meijsen (TU Delft)

&weet

M aal als ief?

Omgevingsmanagement in beeld daar ben ik benieuwd naar. Edith Van Dijk (Edith van Dijk)

De drie dingen waar omgevingsmanagement niet buiten kan: een duidelijk verhaal, transparantie en interactie. www.projectradar.nl

Daisy Hofmans (Rijkswaterstaat)

Maarten Vergouwen (Projectradar stakeholder monitoring)

MARK BERNTSSEN ‘Een tevreden omgeving’ meenemen in de projectresultaten, en deze vooraf kwantificeren zodat je er ook op afgerekend kan worden.

Net ingeschreven voor de workshops! Benieuwd wat ik kan halen, maar ook wat ik mogelijk kan brengen. Tot dan!

DOEDE WESSELS Quote #LOMD2013: Omgevingsmanagement is niet moeilijk, het is de menselijke maat!

Jim Oberdorf (De Vries en van de Wiel, Kust & Oeverwerken)

Te vaak is de aansluiting tussen communicatie en omgevingsmanagement onvoldoende. Dat heeft gevolgen voor de beeldvorming van het project op de meest gevoelige plaats, die waar het werk plaatsvindt.

Omgevingsmanagement is werken voor en met onze leefomgeving. Samen werken en verbinden. Een mooie rol in een uitdagend werkveld. D.Witte Danny Witte (Rijkswaterstaat)

MARION VAN DER VOORT Kromme tenen tijdens plenaire discussie #LOMD2013 . ‘Uitvraag, transparant aan de voorkant, passie, begrip naar elkaar toe’... Brrrr Zeer benieuwd naar het programma en een goede gelegenheid om kennis en ervaringen te delen! Ik kijk uit naar een leerzame en inspirerende dag. Wie de ideale omgevingsmanagers heeft bel Arcadis- 06-27061116 Nienke Spiegelenberg (Arcadis)

Peggy Steenbergen (Gemeente Amersfoort)

Meer prikbord berichten vindt u op www.lomd.nl

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

De workshops

Kennis brengen, kennis halen

Het is vandaag een drukke dag. Er staan maar liefst 36 leerzame en interessante workshops op het programma. Alle mogelijke onderwerpen komen aan bod, van ‘zachte’ politieke besluitvormingsprocessen tot ‘harde’ ingenieursvraagstukken. Van denken tot doen. Uit dat grote aanbod nemen we 6 workshops nader onder de loep!

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

MINI-BASISCURSUS

VAN ANALYSE NAAR RESULTAATGERICHTE DIALOOG

Omgevingsmanagement

Routekaart voor de inrichting van het omgevingsproces

Oranjewoud verzorgt met regelmaat de basiscursus Omgevingsmanagement. We kijken daarbij naar de basisprincipes van het vak ‘omgevingsmanagement’ en we nemen in vogelvlucht door waar je als omgevingsmanager allemaal mee te maken krijgt. We focussen daarbij op de essentie van het vak: het verbinden van belangen. Die belangen kunnen heel uiteenlopend zijn. Wat is bijvoorbeeld het belang van ecologie of een gasleiding in een project? Welke belangen spelen een rol bij zoiets schijnbaar eenvoudigs als het afsluiten van een snelwegafrit? In deze mini-cursus krijg je een voorproefje van de dilemma’s waar de omgevingsmanager voor gesteld wordt. We kijken daarbij naar de inhoud én naar het proces. Workshop onder leiding van Esther van der Wijk en Marloes Hammenga (Oranjewoud)

Het centrale beeld van deze workshop: een drijvende ijsberg. Het grootste gedeelte zit onder water. Kijk naar de werkelijke – verborgen– drijfveren van mensen. Die zijn niet altijd zichtbaar, maar ze zijn belangrijk om te adresseren. ‘Het verbinden van belangen doe je dáár, onder water!’

Worstel je soms ook met het inrichten van het omgevingsproces? De ervaring leert dat de overgang van analyse naar resultaatgerichte dialoog lastig is. We hebben daarvoor een Routekaart ontwikkeld. In deze workshop delen we de eerste ervaringen met het werken met deze Routekaart. Het is een hulpmiddel voor het vertalen van de krachtenveldanalyse in een concrete strategie en gerichte acties. Zo kan de routekaart bijdragen aan het behalen van de projectmijlpalen. De Routekaart biedt overzicht en geeft richting aan het omgevingsproces. We gaan er van uit dat je basiskennis hebt van Strategisch Omgevingsmanagement (SOM). De Routekaart is namelijk een aanvulling op het SOM-instrumentarium. Workshop onder leiding van Melanie Osther (Twynstra Gudde) en Jacqueline Lindert (RWS Midden Nederland)

‘We hebben dit instrument ingezet bij een recent project. Deze ‘routekaart’ is een soort ‘praatplaat’ om te communiceren. Het is als het ware vers van de pers, we hopen onze ervaringen met anderen te delen’ zegt Melanie Osther.

Voor een overzicht van alle workshops: www.lomd.nl 15

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

EEN DUIZENDPOTIGE PROJECTLEIDER...

‘LOKAAL’ ALS NIEUW PERSPECTIEF

Of een gedeelde specialist?

De rol van de omgevingsmanager

Bij grote projecten is een omgevingsmanager onmisbaar. Maar hoe zit het met bij kleinere projecten van –bijvoorbeeld– een waterschap? In een interactieve workshop kijken we of omgevingsmanagement een rol kan spelen bij middelgrote en kleinere projecten. Waterschap Rijnland is met een werkgebied van 100.000 hectare en met 1,3 miljoen inwoners een groot waterschap. Met veel –maar wel bescheiden– projecten. Het lijkt al snel ‘overkill’ om daar telkens een aparte omgevingsmanager op te zetten. Maar wat dan? En hoe dan? Doet de projectleider dat erbij of neemt één omgevingsmanager er meer voor zijn rekening? Of heb jij een ander idee? Workshop onder leiding van Olga van Es en Wendy van Nassau (Hoogheemraadschap van Rijnland)

‘Bij projectleiders en uitvoerders zit veel specialistische kennis. Maar bij die mensen in je organisatie moet ook kennis terechtkomen over het omgevingsmanagement. Net zoals omgevingsmanagers kennis moeten hebben van het project. Het is een kruisbestuiving.’

Het is een verandering die in de maatschappij al enkele jaren aan de gang is. Jan Rotmans, hoogleraar Duurzame Transities, stelt: ‘De Nederlandse samenleving kantelt. Van centraal naar decentraal, van top-down naar bottom-up en van verticaal naar horizontaal.’ Over deze verandering is in december 2012 een workshop gehouden onder de titel ‘Lokaal als nieuw perspectief’. Daarbij werd gekeken naar de relatie tussen lokale economieën en de bebouwde omgeving. Op de Landelijke Omgevingsmanagementdag 2013 zetten we een stap verder. We bekijken nu ook de rol van de omgevingsmanager in deze ontwikkeling. In hoeverre verandert die rol? Zijn we in staat een juiste stakeholderanalyse op te stellen en de belangen van ‘prosumers’ op een goede manier mee te nemen? In deze workshop gaan we actief en met elkaar op zoek naar mogelijke antwoorden en oplossingen. Breng je eigen mogelijke toekomst in beeld! Workshop onder leiding van Wouter van Schelt (Rijkswaterstaat)

‘We hopen dat mensen ook wel een beetje in verwarring worden gebracht!’ Op het flipboard staat ‘Ja maar...’ Bij een ‘Ja maar...’-moment kun je daar je twijfel van je afschrijven. Een deelnemer: ‘Ik ben benieuwd... Ik ben door mijn werkgever net aangesteld als omgevingsmanager. Ik heb wel ideeën over mijn rol, maar ik sta open voor nieuwe manieren om de buitenwereld bij mijn project te betrekken’

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

NIEUWE CONTRACTVORMEN

MEER RESULTAAT BIJ SAMENWERKING

Al het omgevingsmanagement door de aannemer?

Door inzichten uit de psychologie

Opdrachtgevers hebben de neiging om volledige controle te willen houden op het omgevingsmanagement. Je bent tenslotte het ‘gezicht’ naar de buitenwereld en je blijft eindverantwoordelijk voor het welslagen van het project.

Bij veel projecten en samenwerkingen is de ‘menselijke factor’ misschien wel net zo belangrijk voor het slagen van een project als de technische oplossingen die we bedenken.

Maar veel ‘nieuwe’ contractvormen leggen juist meer verantwoordelijkheid bij de opdrachtnemer. Hoe ga je daarmee om en hoe borg je dat je je publieke verantwoordelijkheid toch naar behoren kunt vervullen? In deze workshop dagen we elkaar aan de hand van een concreet project uit om zoveel mogelijk taken en verantwoordelijkheden bij de opdrachtnemer te leggen. En wel zo dat opdrachtgever, opdrachtnemer én omgeving enthousiast zijn én blijven. Workshop onder leiding van Marjolein Brandt en Frank van Vliet (APPM Management Consultants) en Klaas Leunge (Boskalis B.V./MNO Vervat B.V.).

‘Het antwoord op de vraag in de titel van de workshop weet ik al’ zegt de man die deze workshop geeft. ‘Dat wordt een ‘nee’. De aannemer is niet verantwoordelijk voor het omgevingsmanagement. Maar we gaan wél heel ver met dingen bij de aannemer leggen!’

Inzichten uit de gedragswetenschappen en praktijkervaringen kunnen daarom helpen. In deze workshop gaan we na een voorbeeld uit de watersector met elkaar in gesprek over die ‘menselijke factor’. We kijken naar de samenwerking binnen organisaties en naar de samenwerking tussen organisaties onderling. We toetsen onze inzichten aan concrete ervaringen in de waterketen en burgerparticipatie. Workshop onder leiding van Wouter Stapel en Like van der Ham (Royal Haskoning DHV)

Op een cartoon staat een deur ‘Pavlov dog lab’s’. Bij de bel hangt een bordje: ‘please don’t ring bell...’ Het beeld is duidelijk: als mensen iets verwachten, zullen ze het ook krijgen. De omgevingsmanager kan met dat inzicht iets doen.

Voor een overzicht van alle workshops: www.lomd.nl 17

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013

De Landelijke Omgevingsmanagementdag 2013 wordt mogelijk gemaakt door:

Live Magazine: Landelijke Omgevingsmanagementdag 25 Juni 2013