Slotfestival NCSI Van Nelle Fabriek Rotterdam - 22 maart 2012
“Ik vraag applaus voor het NCSI. Er is heel veel werk verzet, en het heeft Nederland iets blijvends opgeleverd.” – Alexander Rinnooy Kan
Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie | LIVE MAGAZINE
Deze Live Magazines-editie is gemaakt door: Redactie, grafisch ontwerpers William van Giessen Kim van Es Schrijvers Martijn Brugman Nynke de Jong Richard Derks
P.2
INHOUD & COLOFON
Fotograaf Tom Roelofs Live Magazines速 is een concept waarbij we tijdens een congres, brainstormsessie, feest, workshop of evenement ter plekke live een magazine maken dat aan het eind van de dag helemaal klaar is. Zodat u het thuis rustig kunt nalezen en bekijken Live Magazines速 is een geregistreerd merk & concept van O.K. PARKING. info@livemagazines.nl www.livemagazines.nl
HET BEGIN VAN HET SLOTFESTIVAL ‘We zijn eigenlijk wel klaar. Onze opdracht is vervuld.’ Dat zijn de woorden van NCSIdirecteur Ton de Korte. Het aanjagen van sociale innovatie, de ontwikkeling van talenten, de zorg voor emancipatie en het toepassen van nieuwe technologieën: er is de afgelopen jaren zoveel bereikt dat het stokje nu kan worden overgenomen door de overheid en het bedrijfsleven. ‘Wij hebben gezaaid, en jullie mogen nu oogsten’, zegt De Korte. Maar dit afscheid is niet definitief. De Korte draagt een witte overall, net als de andere medewerkers van het NCSI. Een outfit die zegt: er is nog altijd werk aan de winkel. Sociale innovatie moet op de agenda blijven staan. Vandaar dit eindfeest. Om te vieren dat het werk van het NCSI erop zit, en om samen te bekijken hoe sociale innovatie door andere instanties voortgezet kan worden. Eigenlijk is het heel logisch dat wij van Live Magazines ons hier zo thuis voelen. Wij zijn het vleesgeworden Nieuwe Werken. Met onze laptops onder de arm settelen wij ons op jullie evenement. We kijken mee, stellen vragen en verdiepen ons in jullie, en wat jullie doen. Daar schrijven we over, en maken we foto’s van. En van al die indrukken maken wij een magazine, zodat jullie aan het einde van de dag kunnen lezen wat jullie hebben gedaan. Klaar terwijl u wacht. Een mooi aandenken aan een gedenkwaardige dag. Wij vinden het Nieuwe Werken het Beste Werken. En het resultaat van ons werk willen we jullie graag tonen.
INHOUDSOPGAVE Voorwoord WAT ZIJN DE VERWACHTINGEN ‘ALS HET LUKT MAAKT NEDERLAND EEN GROTE SPRONG VOORUIT’ HET NCSI TEAM Workshops | RONDE 1 Workshops | RONDE 2 WAT WORDT ER GEZEGD OVER #NCSINL? Workshops | RONDE 3 DE AFSLUITING BEN JE GOED IN AFSCHEID NEMEN?
P.3
P.3 P.4 P.5 P.8 P.10 P.14 P.16 P.18 P.20 P.23
START!
WAT ZIJN DE VERWACHTINGEN?
BEPPIE VAN VLIET
“Ik hoop vandaag verfrissende ideeën op te doen! Ik ben voor een klant bezig met managementondersteuning, daarbij betrekken we concepten uit sociale innovatie. Juist in tijden van crisis is dat belangrijk! Leidinggeven vanuit vertrouwen bijvoorbeeld, dat wordt iets waarmee je je als bedrijf kunt onderscheiden van de rest.”
PIET VESSIES
“Nieuwe ideeën en inspiratie, maar ook bekende gezichten! Sociale innovatie betekent winst voor werkgever én werknemer. Winst ‘uit’ mensen halen is ‘oud’ denken. Winst maak je mét mensen! Het gaat ook om lol. Fun! Dat is ‘nieuw’ denken!”
HENK TISSING
“Ik kom voor het afscheidsfeestje! Maar niet alleen daarvoor. Ik heb in mijn werk - het organisatieadvies - veel te maken met concepten uit de sociale innovatie. Maar het blijft vaak toch een wat abstract begrip. Ik hoop vandaag wat meer grip te krijgen op het onderwerp, op de inhoudelijke kant.”
MIRANDA VAN ZIJL
“Ik heb mijn traineeship bij het NCSI gedaan, ik kom om mijn oude collega’s te zien! Bij mijn huidige werkgever zijn we ook bezig met concepten uit sociale innovatie... Ik zie veel elementen terug in de dagelijkse praktijk.”
JENNIFER VAN VUUREN
“Ik heb als trainee gewerkt bij het NCSI. Dat was leren én werken in projecten. Ik werk nu bij een arbeidsmarktorganisatie aan een mobiliteitsproject. Dat heeft veel raakvlakken met de dingen waar ik bij het NCSI mee bezig was.”
P.4
QUOTES
ROY TEN HORN
“Inspiratie, inzichten, contacten. Sociale Innovatie, dat is voor mij het lef hebben om anders te denken. En dat geldt voor werken én voor leven. Kijk, ‘leven’ is het meervoud van ‘lef’. Dat is niet voor niets!
‘ALS HET LUKT MAAKT NEDERLAND EEN GROTE SPRONG VOORUIT’ Interview met Alexander Rinnooy Kan & Chris Buijink
Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie | LIVE MAGAZINE
Voordat gespreksleider Harry Starren begint
tussen de topsectoren en sociale innovatie.
aan zijn interview met Alexander Rinnooy Kan,
Rinnooy Kan trekt het graag nog wat breder.
voorzitter van de Sociaal Economische Raad,
Hij wijst op het grote belang van het fundamen-
en Chris Buijink, secretaris-generaal van het
teel wetenschappelijk onderzoek in Nederland.
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw
Daar ligt de werkelijke basis van innovatie. ‘Met
en Innovatie, wendt hij zich tot het publiek.
alle aandacht voor de topsectoren in Nederland
Hij vraagt alle eigenaren van een blauwe 2CV
lopen we een flink risico het fundamenteel we-
op te staan. Roos Wouters staat op. Precies
tenschappelijk onderzoek te verzwakken. Daar
het type dat je bij een blauwe 2CV verwacht.
maak ik mij grote zorgen over.’
Starren vraagt vervolgens alle eigenaren van
INTERVIEW
een Porche Carrera cabrio op te staan. (Als
innovatieve stokje gaat overnemen, begint Buij-
toch echt een op de parkeerplaats.’) Evenals
ink over de Achterhoek. ‘Dat is een interessant
de fans van Britney Spears, de grootouders, de
voorbeeld hoe sociale innovatie in de praktijk
hoogleraren en iedereen die meer dan een ton
zijn weg vindt. In de Achterhoek zit veel maak-
bruto verdient.
industrie. Twee keer zoveel als landelijk. Bin-
Na het publiek in kaart te hebben gebracht
nen het Achterhoeks Centrum voor Techniek
volgt het interview. Met vragen uit het publiek
komt die maakindustrie bij elkaar. Ze ontwik-
en twee doorgewinterde sprekers die daar wel
kelen samen, leren samen, verbinden samen.
raad mee weten.
Het is een heel goed voorbeeld van co-creatie,
Eén van de vragen gaat in op de connectie P.6
Als de vraag aan bod komt wie het sociaal-
iedereen blijft zitten zegt Starren: ‘Er stond er
zowel intern als extern.’
Rinnooy Kan wil zeker nog iets kwijt over
Rinnooy Kan toont zich een vaardig spreker.
het Nieuwe Werken. ‘Hier liggen hele grote
In een paar zinnen rijgt hij de kernwoorden
kansen voor de overheid. Zowel om van het
wakker liggen, nieuwe cao’s, voorbeeldgedrag
Nieuwe Werken te profiteren als om er aan
en sociale innovatie aaneen tot een krachtig
bij te dragen. Bijdragen kan door als over-
pleidooi om sociale innovatie op te nemen in
heid meer diensten aan te bieden buiten de
de nieuwe cao‘s.
kantooruren. Een cruciaal begrip bij het Nieuwe Werken is wederkerige flexibiliteit. Flexibiliteit
Kort na binnenkomst zien we kans SER-
moet voortvloeien uit zowel werknemers als
voorzitter Alexander Rinnooy Kan nog snel iets
werkgevers. Die moeten elkaar vinden. Als dat
te vragen. Waarom is hij hier vandaag? Voor
lukt maakt Nederland een grote sprong vooruit.’
iemand die zijn agenda twee keer kan vullen
Margreet Xavier en Frank Pot overhandigen het eerste exemplaar van de publicatie ‘Doorgeven is aanpakken. Tussenstand van 10 jaar sociale innovatie.’ aan Alexander Rinnooy Kan en Chris Buijink.
is dat niet vanzelfsprekend. Rinnooy Kan: ‘Ik Ter afronding wil gespreksleider Starren
ben al vanaf het begin betrokken bij het NCSI.
nog iets doen wat hij zelf een ‘standuppertje’
Ik heb veel waardering voor wat er in korte tijd
noemt. Rinnooy Kan en Buijink krijgen uit het
bereikt is. Daar kom ik vandaag voor applau-
publiek vijf kernwoorden aangereikt en moeten
disseren. Door het NCSI is het begrip sociale
er ter plekke een betoog van zien te maken.
innovatie de laatste jaren tot leven gekomen.
‘Denk aan Obama in zijn eerste jaar’, geeft
Het is nu een breed geaccepteerde ambitie in
Starren beide sprekers nog even mee.
zowel de private als de publieke sector. Wat dat betreft is deze slotmanifestatie een tussenP.7
stand. Het is nog lang niet afgelopen.’
P.8
SFEER IMPRESSIE
Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie | LIVE MAGAZINE
P.9
P.10
NCSI TEAM
Het NCSI-team op locatie
Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie | LIVE MAGAZINE
P.11
WORKSHOPS
Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie | LIVE MAGAZINE
WORKSHOP RONDE 1
Tzatziki spel - Proef en beleef de kwaliteit van je job!
Oud & Nieuw en het Nieuwste Werken
“Als je veel van mensen verwacht is dat oké, maar dan moet je ze wel de regelmogelijkheden geven” zegt Hann Thoné van Flanders Synergy. Er wordt in groepjes gewerkt aan lekkere hapjes: de ‘taakeis’. Sommige groepjes moeten dat doen met veel regeltjes, andere groepjes met minder regeltjes. “Veel regeltjes en een hoge taakeis zorgen voor stress.” zegt Thoné. “Je zult zien. Er gaan hier wat mensen zijn die dit helemaal geen leuk spel vinden!” Helena Op den Kamp vat samen: “We laten de mensen aan den lijve voelen wat het verschil is tussen werken in een passieve job en in een actieve job.”
“Ga samen borrelen! Zorg dat er taart is, dan heb je de hele afdeling weer eens bij elkaar aan de tafel!” Elvira Kas, SNS Reaal, is één van de sprekers van wat een startpunt voor een nieuwe reeks ‘kennistafels’ rond het Nieuwe Werken moet worden. Ze houdt voor een gehoor van 30 mensen een pleidooi voor het organiseren van het werk van onderaf. “Losmaken wat onnodig vastzit” is haar motto. Ook Jacoline Boonman (Essent), Bert de Vos (gemeente Heemstede) en Merle Blok (TNO) geven praktijkvoorbeelden om van het Nieuwe Werken een succes te maken. Publieksparticipatie is daarbij gewenst, vandaar de ballonnen.
P.12
Wil je wat zeggen? Laat een ballonnetje op!
Sociale innovatie bij Movares - ruimte voor vernieuwing
Open Innovatiegame
“Partijen als OR, vakbond en bedrijfsleiding zijn traditioneel gericht op wat ze scheidt. Je kunt ook op zoek gaan naar het gemeenschappelijk belang. Dat wat verbindt...” zegt Ad van Beek van ingenieursbureau Movares. Het opnieuw inrichten van het werk biedt de mogelijkheid om ook de arbeidsverhoudingen te vernieuwen. Samen met Willem Jan Boot van FNV Bondgenoten deelt hij zijn ervaringen bij dit proces. Zijn sleutelwoorden? Samenwerken en vertrouwen.
“Ze doen het heel goed” zegt Freek Bomhof terwijl hij naar het groepje rond de tafel wijst. Ze zijn met gekleurde legoblokken een trein aan het bouwen.
P.13
Bomhof: “Zo ervaar je het werken aan een gemeenschappelijke taak terwijl je toch tegenstrijdige belangen kunt hebben.” Het is niet zo gek dat ze het goed doen: “Het zijn sociale innovatoren. Die kunnen dit heel goed. Ze zijn al klaar! Als ik dit met mensen uit het bedrijfsleven doe - die zijn vaak heel competitief - of met medewerkers van grote bedrijven... nou, dan waren we nu misschien halverwege geweest...”
P.14
TITEL SUBTITEL
Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie | LIVE MAGAZINE
P.15
TITEL SUBTITEL
Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie | LIVE MAGAZINE
WORKSHOP RONDE 2
Doorgeven is aanpakken, ook in Europa
Cao-vernieuwing in de wasstraat
In het interview met Alexander Rinnooy Kan en Chris Buijink kwam het ook al ter sprake: de positie van het bedrijfsleven in Nederland ten opzichte van de rest van Europa. Onder leiding van Steven Dhondt van de KU Leuven en Frank Pot van de Radboud Universiteit Nijmegen wordt er gesproken over wat er in Nederland moet gebeuren om nog meer internationale aansluiting te krijgen.
Het vernieuwen van de arbeidsvoorwaarden kan een moeizaam proces zijn. Wilco Brinkman en Henk Strating hebben de afgelopen jaren voor het NCSI de caoprocessen onder handen genomen. Het uitgangspunt was telkens: zorgen voor een gedeeld besef dat er op een andere manier over de cao moest worden onderhandeld.
P.16
WORKSHOPS
Wat is er internationaal mogelijk, en wat zijn de mogelijkheden voor jou?
Daarbij werden werkgevers en werknemers niet tegenover elkaar gezet, maar in een kring door elkaar heen. ‘Soms zag men dan gezamenlijk het licht’, zegt Henk Strating, ‘waardoor men allerhande visioenen kreeg over de uitkomst, waarna de verwachtingen zo torenhoog waren dat het eindproduct alleen maar kon tegenvallen.’ Het tegenovergestelde gebeurt ook, zo vertelt Strating: ‘dan denkt men: “we komen hier nooit meer uit”. Dat werkt misschien beter dan wanneer de onderhandelingen positief beginnen. Als niemand iets verwacht, valt het altijd mee.’
Aan de slag met duurzame inzetbaarheid
Innovatiekracht uit de eigen organisatie benutten Hoe organiseer je dat?
Wat doe je met werknemers die boventallig zijn geworden, maar nog te jong zijn om met pensioen te gaan? Achmea heeft er een oplossing voor. Josje Frietman is manager van de Zilverpool; een onderdeel van de zorgverzekeraar dat ervoor zorgt dat oudere werknemers zinvol aan het werk blijven.
Je kunt om te innoveren allerhande hulp van buiten inschakelen, maar misschien zijn de beste ideeĂŤn wel gewoon op de werkvloer te vinden. Hoe benut je die krachten die al in je bedrijf rondwaren?
Ze vertelt het verhaal van een man die zijn baan was kwijtgeraakt. Het leek hem mooi om nog een paar jaar als vrachtwagenchauffeur aan het werk te gaan. De Zilverpool leverde de omscholingscursus, en de man kon vol plezier aan een nieuwe baan beginnen.
Rob Heeres vertelt hoe ze dat bij InterfaceFLOR doen. Zij laten de werknemers zich eigenaar voelen van de werkomgeving. De medewerkers worden nadrukkelijk betrokken bij iedere verandering in het productieproces. En zo bedachten de medewerkers zelf een handigere manier waarop tapijtrollen vervoerd konden worden; een oplossing die veel veiliger en efficiĂŤnter was dan de oude manier.
P.17
Ook dat is sociale innovatie.
WAT WORDT ER GETWEET OVER? Harry Starren segmenteert de zaal. Er zijn drie hoogleraren in de zaal. Twee mensen verdienen meer dan 100/m. Stoer dat ze opstaan. @MBerende
Jammer dat NCSI stopt. Wie neemt het stokje over? @MBerende
Ontvangst #ncsinl in Rotterdam, goede energie, doorgeven = doorpakken na 6 jaar NCSI
Straks naar de #NCSINL Slotbijeenkomst. Erg benieuwd naar de vervolginitiatieven voor Sociale #Innovatie, #hoezostoppen? @jaapjanvanassen
Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie | LIVE MAGAZINE
@2suus
Alexander Rinnooy Kan: meer sociaal innovatieve cao’s, leidt tot cultuurverandering @ Marloes_Weidema
@RaymondWitvoet
Rinnooy Kan roept ook (terecht) op om meer geld in fundamenteel onderzoek te stoppen. Op #ncsi SIot festival! De cirkel is rond…
WAT WORDT ER GEZEGD OVER #NCSINL?
@fransduurland
P.18
Waar liggen ze ‘s nachts wakker van? Hoe is sociale innovatie verankerd in de topsectoren?
Buijink en Rinnooy Kan ontvangen het eerste exemplaar van “doorgeven is aanpakken”. Week van de NCSI publicaties! #trots @Milabouwense
Vandaag stopt #ncsinl met haar activiteiten. Ondanks optimisme over sociale innovatie is dit veel te vroeg. #mvonl neemt deel erfenis over @willemlageweg
Zonder vrijwilligheid lukt het zeker niet. Krijg je ondergronds verzet. Tansities kun je begeleiden met #sensemaking
Hoor ik het goed... De gezondheidszorg ziet de noodzaak van sociale innovatie niet voldoende... Rutte: hier is voordeel te behalen! @alderikbos
@hvgard
25% v/h succes van innovatie wordt bepaald door technologische innovatie, 75% v/h succes wordt bepaald door sociale innovatie @rooswouters
#NCSINL Stop met stimuleren van bedrijven. Die 4 miljard kan beter naar onderwijs. #link
Moeten we ‘t echt nog hebben in NL van de maakindustrie? We kunnen t ook aan chinezen overlaten. Gaan wij voor sociale innovatie
@fransduurland
@csigaloff
Goed bestuur? Wat is dat? Gaan we het daar nog mee redden en is het eigenlijk niet meer dan een randvoorwaarde @Raymondwitvoet
Leuke mix van deelnemers bij het slotfestival van het NCSI: dwarsdenkers & bobo’s ;)
Wist je dat innovatieprocessen tussen de 5 en 20 jaar vergen? Dan is stoppen na 6 jaar wellicht wat vroeg?
@OdielM
@hvgard
Sociale Innovatie is noodzaak voor innovatie en concurrentievermogen, dat het vaak leuk is is mooi meegenomen @keesfroeling
Retro innovatie is vlgs mij ook gebruik maken van kennis en waarden uit verleden. Boek gratis: retroinnovatie.nl @hermanpoos
Geen denktanks maar doetanks
Werk aan de winkel voor #mvonl op het gebied van #socialeinnovatie @glennburg
@RoosWouters sluit met verve #NCSInl congres af. Veel energie hier van mensen die gedachtegoed verder kunnen brengen @LarsLS
P.19
@thomverheggen
P.20
WORKSHOPS
Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie | LIVE MAGAZINE
WORKSHOP RONDE 3
Sociale innovatie in de Topsectoren
Van organisatie naar organiseren vanuit vertrouwen
Bij het debat ‘Sociale innovatie in de Topsectoren’ luisteren 40 toehoorders aandachtig naar een zestal panelleden. Onder andere Peter Cox (Brainport Brabant), Caroline Rijnbeek (Syntens) en Klaas ten Have (TNO) werpen zich op de prikkelende stelling: ‘Topsectoren zijn (niet) gebaat bij sociale innovatie.’ Bij het verlaten van de zaal hebben we de indruk dat het woord ‘niet’ uit de stelling kan worden weggelaten.
In de workshop ‘Van organisatie naar organiseren vanuit vertrouwen’ zijn Siebren Houtman van Meurs HRM en Fokke Wijnstra van Finext in gesprek met de deelnemers. Onderwerp: zelfregie en eigen verantwoordelijkheid. Wijnstra: ‘Als je met een volleybalteam kampioen wilt worden en iemand komt nooit trainen, wie zegt daar dan wat van? Dat is een verantwoordelijkheid van het hele team.’
Doetanks: Slim en sociaal innoveren bij de overheid
Michel Donners is als een van de vijf kwartiermakers bezig de fundamenten te leggen van de nieuwe vakbeweging. Zal die nieuwe vakbeweging innovatief en vernieuwend worden? Om die vraag draait het in de workshop ‘De nieuwe vakbeweging’. Een van de deelnemers: ‘Als je nieuw wilt zijn, ga dan niet worden wat je al was. Dan draait die vernieuwing uit op een zeperd.’ Donners komt met een vraag: ‘Moet de cao nog het primaire product van de nieuwe vakbeweging zijn?’ Goede vraag, maar we moeten snel door naar de volgende workshop.
Thomas van Andel (stichting Nederland Kennisland, Kafkabrigade) heeft de deelnemers aan de workshop ‘Doetanks: Slim en sociaal innoveren bij de overheid’ doelgericht aan het werk gezet. Ze vormen twee ad-hoc-adviesteams. ‘Het Slimmernetwerk is bezig Doetanks op te zetten waar vernieuwers in de publieke sector slimme oplossingen gaan ontwikkelen voor maatschappelijke vraagstukken. De workshopdeelnemers vragen we advies hoe we die Doetanks het beste kunnen inrichten.’
P.21
De nieuwe vakbeweging
SLOT QUOTES
“Opvallend. Het is de laatste bijeenkomst van het NCSI, maar het is geen rouwbijeenkomst. Erg feestelijk! Het kan niet genoeg benadrukt worden: we moeten investeren in mensen om verder te komen.” “Wat vandaag heeft opgeleverd? Enorm veel waardevolle ideeën. De uitdaging wordt nu om het stokje door te geven. Om veel kleinschalige initiatieven een platform te geven en om samenwerkingen te organiseren.” “Innovatie is erg succesvol geweest in de afgelopen 10 jaar. Het NCSI heeft daar zeker een belangrijke rol in gespeeld.” “Een positieve sfeer vandaag. Het kan een boost geven aan innovatie als we ons niet alleen richten op de technologische kant maar ook investeren in sociale innovatie.”
P.22
DE AFSLUITING
Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie | LIVE MAGAZINE
“Laten we een ideeënbank opzetten. Een plek waar je naar toe kan als je stukzit. Een plek waar mensen je verder kunnen helpen!”
Blijdschap & Weemoed Als laatste komt Paulien Bongers, directeur Arbeid van TNO aan het woord. Zij vergelijkt deze dag met de achttiende verjaardag van haar zoon, een paar weken geleden. ‘Ik stond op dat feest met een soortgelijk gevoel. Het was een enorm feestelijke dag, maar ik voelde ook weemoed. Net als bij mijn zoon ben ik trots. We hebben het NCSI goed afgeleverd. Er is erg veel werk ingestopt. Met bloed, zweet en tranen is het NCSI geworden tot wat het nu is. En net als bij mijn zoon, denk ik: is het NCSI klaar om losgelaten te worden? Jarenlang hebben we er met zoveel plezier aan gewerkt, en vriendjes en vriendinnetjes uitgenodigd om met ons na te denken over sociale innovatie. Tot het einde toe is er met ontzettend veel enthousiasme gewerkt. Dat vind ik fantastisch.’
Wat heeft innoveren met komkommers te maken? Veel, legt een deelnemer aan het spel ‘Tzatziki-maken’ uit. Welke was het lekkerst? “Daar waar de meeste participatie van de makers was!” “Sociale innovatie is geen doel op zichzelf, laten we dat niet vergeten. Het is een middel. Om bijvoorbeeld de kosten in de zorg onder controle te houden. In de toepassing ligt het belang.”
P.23
“Sociale innovatie is geen doel op zichzelf, laten we dat niet vergeten. Het is een middel. Om bijvoorbeeld de kosten in de zorg onder controle te houden. In de toepassing ligt het belang.”
P.24
Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie | LIVE MAGAZINE
‘BENT U GOED IN AFSCHEID NEMEN? Vandaag nemen we afscheid van het NCSI. Dat hoeft helemaal geen verdrietige bedoening te worden, maar wij vroegen toch aan u: bent u een beetje goed in afscheid nemen?
SANDRA GALJAAR - TRISKELION ADVIES
‘Ik vind afscheid nemen op de werkvloer net zo erg als privé. Maar afscheid nemen hoort erbij, en emoties tonen ook. Dat wordt op de werkvloer toch veel te weinig gedaan.’
GUIDO HEEZEN - EFFECTORY
‘Ik kan eigenlijk best goed afscheid nemen. Dit komt omdat ik graag vooruitkijk. Ik koester het verleden niet zozeer, ik kijk liever naar wat de toekomst brengt. Dat zou je positief kunnen noemen, of opportunistisch, of naïef. Ik weet het niet. Maar het gaat me eigenlijk steeds beter af.’
FEMKE BOOST EN EILEEN VAN KESTEREN - ALBRON
Femke: ‘1 op 1 kan ik best goed afscheid nemen, maar wanneer er meer mensen bij zijn, houd ik het liever kort. Alleen maar om mezelf voor een gênante situatie te behoeden.’ Eileen: ‘Ik ben best nuchter, en wordt pas getriggerd in mijn emoties wanneer ik het verdriet van anderen zie. Toen ik bijvoorbeeld voor drie maanden naar het buitenland vertrok, en op Schiphol zag dat mijn ouders het daar best moeilijk mee hadden. Toen dacht ik: misschien moet ik hier zelf ook wat meer bij voelen. Ik heb die emoties wel, maar ik toon ze minder snel.’ Femke: ’Gek genoeg zie je dat pas wanneer anderen wél beginnen te huilen.’
P.25
QUOTES
WIM DUCHEIN - VERENIGING FME-CWM
‘Nee, ik ben daar niet zo goed in. Het zal wel met mijn karakter te maken hebben. Gelukkig heb ik in mijn werk nog niet zo vaak van mensen afscheid hoeven nemen. Wat dat betreft ben ik redelijk onervaren.’