Visiedag 2012 sp.a by O.K. Parking

VISIE. Magazine voor Visie 2012

Live Magazines 01 december 2012 De vooruit, Gent

INHOUDSOPGAVE

3 Voorwoord 4

De ingang

5 Sfeerbeeld

6 Voormiddagsessies 9

Ondertussen bij het broodje

10 Sfeerbeeld 11

Verboden te laten schrikken

Tweets over #visie2012

Eerste namiddagsessies

17 Sfeerbeeld 18

Tweede namiddagsessies

Slotdebat Tobback en Samsom

Speech Bruno Tobback

COLOFON Live Magazine: Magazine voor Visie 2012 Verantwoordelijke uitgever: Alain André Hoofdredactie: Miranda Maes Redactie, grafisch ontwerpers: William van Giessen Joost van der Steen Fotograaf: Tom Roelofs

Live Magazines® is een concept waarbij we tijdens een congres, brainstormsessies, workshops of evenement ter plekke live een magazine maken dat dezelfde dag nog af is.

VISIE 2012

Schrijvers: Martijn Brugman Hanneke Hendrix Richard Derks Werkten mee aan dit nummer: Jeroen Verelst, Stijn Vercamer, Johan Van Hoecke, Jeroen Swinnen, Bart Schouppe, Luc Vandamme, Jeroen Verelst, Jeroen Peetermans, Tom Troch, Alex Van Steenbergen, Deirdre Gouwy, Dajo De Prins, Eddy Imbrechts, Erwin Van de Putte, Liesbet Stevens, Maite Morren, Mathias Dobbels, Mich De Winter, Olenka Delanghe, Pieter Vandenbroucke, Pieter Vervinckt, Saskia Opdebeeck, Sigyn Van de Velde, Jeroen Schoenmaeckers, Stefanie Monsaert, Wilfried Den Tandt, Pieter-Paul Verhaeghe, Anja Geerdens

Live Magazines® is een geregistreerd merk & concept van O.K. PARKING. www.livemagazines.nl

VOORWOORD

‘Ongelijkheid werkt niet’ ‘We hebben een recordeditie van Visie achter de rug. Nooit eerder trok ons congres zoveel volk. Bijzonder enthousiast volk, heb ik gemerkt aan de vele reacties. Van trouwe Visie-gangers, maar evengoed van (nog) niet-leden en van onze Nederlandse gasten. Zowel het debat met de Nederlandse PvdA-leider Diederik Samsom gisteren als het slotmoment vandaag deden de theaterzaal van de Vooruit helemaal vol lopen. Ik heb wel een paar houten koppen gezien na het geslaagde optreden van The Scabs en de afterparty, maar die hebben de motivatie blijkbaar allerminst aangetast. Kwaliteit gaat nog altijd boven kwantiteit. En ook inhoudelijk was Visie een absolute voltreffer: boeiende, uitdagende debatten met interessante en inspirerende gasten. Vaak op het scherp van de snee, maar altijd constructief. Geen rondjes draaien onder gelijkgestemden, maar een botsing van ideeën tussen mensen die vaak grondig – en met veel goesting – van mening verschillen. Als de discussies nadien met evenveel vuur doorgaan aan de toog van de Vooruit weet je dat we iets hebben losgemaakt. Eén overtuiging liep als rode draad doorheen alle workshops, debatten en speeches: ongelijkheid werkt niet. Ongelijke samenlevingen presteren slechter. Hun economie groeit minder snel, ze kennen meer geweld, de levensverwachting van hun inwoners ligt lager. Ongelijkheid maakt mensen ongelukkig.

Want ook daar zijn we rotsvast van overtuigd: we gaan er alleen maar individueel op vooruit als we er met zijn allen samen op vooruitgaan. Samen kunnen we meer dan alleen. Veel meer. Vrienden, Een politieke partij leeft van het debat, en er is weinig in de politiek waar ik zelf zo van geniet als een hard maar fair inhoudelijk debat. Maar Visie is veel meer dan een reeks vrijblijvende debatten. Het houdt niet op als we allemaal terug naar huis keren, dan begint het echte werk eigenlijk pas. Het verbaal vuurwerk in de Vooruit moet ook vonken geven op het terrein. Woorden én daden.

‘Als de discussies nadien met evenveel vuur doorgaan aan de toog van de Vooruit weet je dat we iets hebben losgemaakt.’

Het is ook gewoon onrechtvaardig dat mensen die werken meer belastingen betalen dan mensen die hun kapitaal voor hen laten werken. Het is onrechtvaardig dat hardwerkende en goedmenende ondernemers uit de markt worden geconcurreerd door cowboys die de regels aan hun laars lappen en onder de prijs werken doordat ze hun werknemers niet geven waar ze in ons systeem recht op hebben. Het is onrechtvaardig dat nieuwe Belgen nog altijd achtergesteld worden in het onderwijs en op de arbeidsmarkt, en een beduidend hoger armoederisico lopen.

Om al die redenen werkt ongelijkheid niet. Op Visie gingen we op zoek naar oplossingen om de ongelijkheid terug te dringen. Of het nu in ons onderwijs, op onze arbeidsmarkt, in Europa, in de gezondheidszorg, op de huizenmarkt of in de fiscaliteit is: van ongelijkheid wordt iedereen slechter. Hoe gelijker een samenleving, hoe beter ze erin slaagt om voor sociale vooruitgang te zorgen. Niet voor een select groepje, maar voor een hele maatschappij.

De voorbije jaren hebben de debatten op Visie geleid tot beleidsmaatregelen in de verschillende regeringen, tot wetsvoorstellen in de parlementen, maar evengoed tot concrete acties in uw stad of uw gemeente. Dat zal dit jaar niet anders zijn. We zullen erover waken dat ons congres een vervolg krijgt in het werk dat we dag in, dag uit leveren. We zullen erover waken dat we alles op alles zetten om de ongelijkheid aan te pakken. Bedankt om hier zo massaal aanwezig te zijn. Hopelijk heeft Visie 2012 u evenveel inspiratie bezorgd als mij. Tot volgend jaar!’

Bruno

VISIE 2012

DE INGANG

Wat verwacht u van vandaag? Michelle Bascour (stafmedewerker communicatie): ‘Ik hoop op veel volk en interessante debatten. Ik was al vroeg hier en als straks de deuren open gaan dan ontvang ik iedereen aan het onthaal. Dat is fijn, want dan kan ik iedereen die deze dag bezoekt ontmoeten.’

Sven en Liam Sergeant: ‘Ik hoop nieuwe ideeën op te doen voor een nieuw Vlaanderen. Of ja: voor een nieuw Bélgië. In 2008 kwam ik voor het eerst op een visiedag en vandaag heb ik mijn zoontje meegenomen. Die gaat naar de kinderopvang die hier geregeld is. Daar heeft hij erg veel zin in.’

Gert Dutré (voorzitter sp.a Gent): ‘Vandaag wil ik vooral aandacht besteden aan het energiebeleid en aan kansarmoede. En ik wil er op toezien dat sp.a een linkse koers kan blijven varen.’

VISIE 2012

Monica De Coninck (Minister van Werk): ‘Er is veel te doen vandaag en ik hoop veel enthousiaste mensen te ontmoeten. Ik ga een werkgroep animeren. Ja, met veel enthousiasme, natuurlijk!’

Hendrik Delagrange (voorzitter sp.a Leuven): ‘Ik hoop veel bij te leren vandaag, zodat ik mijn argumentaties beter kan onderbouwen. Maar ik moet oppassen dat ik niet te filosofisch word. Kort gezegd: ik ben erg blij met de opening die er steeds meer is vanuit het socialisme naar de ondernemers.’

Kameraden Vooruit! Onze visiedag vindt plaats in een historische gebouw: Kunstencentrum Vooruit. Het werd in 1913 gebouwd en beleefde tussen de Wereldoorlogen een bloeiperiode als ‘socialistisch volkshuis’. Na de jaren negentig brak een tweede jeugd voor het gebouw –en de geprofessionaliseerde organisatie van Vooruit– aan. Inmiddels ontvangt het centrum ongeveer 275.000 bezoekers per jaar.

VISIE 2012

WIST U DIT?

SFEERBEELD

VOORMIDDAGSESSIES

Hoe de sociale welvaartstaat en immigratie verzoenen?

welvaartstaat. Om sociale dumping en concurrentievervalsing te vermijden moeten arbeidsmigranten hier ook aan dezelfde loon- en arbeidsvoorwaarden kunnen werken en van dezelfde sociale bescherming kunnen genieten. Tegelijkertijd moeten we daadkrachtig optreden tegen fraude in de sociale zekerheidssystemen en oneigenlijk gebruik van de werkloosheidsuitkeringen. Een dergelijke aanpak zorgt ervoor dat arbeidsmigratie welvaar schept voor onze samenleving, voor de migrant op zoek naar een betere toekomst en voor het herkomstland.

België is een immigratieland geworden. Maar de huidige migratiedruk en de vraag naar nieuwkomers zijn niet volledig complementair. Daarom moeten we hervormingen doorvoeren die rekening houden met arbeidsmigratie op langere termijn. ‘Zolang er ongelijkheid zal bestaan, zullen mensen blijven migreren’, zegt Karin Temmerman, fractieleider in de Kamer. ‘Deze migratierealiteit leert ons dat we een coherent en alomvattend migratiebeleid moeten voeren. Een weloverwogen arbeidsmigratiebeleid is daar een vitaal onderdeel van.’ CREATIEF EN POSITIEF OMGAAN MET MIGRATIE Arbeidsmigratie is niet dé oplossing voor de vergrijzing, het probleem van de ontwikkelingslanden kan ook niet exclusief door migratie worden opgelost. De demografische en socio-economische evoluties bieden echter wel de mogelijkheid om creatiever en positiever met migratie om te gaan. Een welomkaderd arbeidsmigratiebeleid kan welvaart brengen als het gepaard gaat met een

‘We moeten inzetten op Europese beleidsvorming.’ Een steun in de rug van de leraar

sterke inzet op activering en opleiding van de aanwezige potentiële beroepsbevolking ,met antidiscriminatie maatregelen die effectief afdwingbaar zijn en met erkenning van elders verworven competenties. OOK FRAUDE MIGREERT… Arbeidsmigratie stopt niet bij de grenzen. We zullen daarom meer moeten inzetten op Europese beleidsvorming. Omwille van een blijvende sociale ongelijkheid tussen lidstaten, zorgt het Europese vrij verkeer niet enkel voor economische voorspoed maar zet het tegelijkertijd ook druk op de verwezenlijkingen van onze

VISIE 2012

We hebben allemaal wel herinneringen aan bepaalde leraren. Het waren mensen met een sterke persoonlijkheid die ons wisten te stimuleren. Vaak is het dankzij hen dat we later bepaalde keuzes maakten. ‘Onderwijs moet voor de toekomstige generatie een GPS zijn doorheen de crisis’, zegt onderwijsminister Pascal Smet. ‘Onderwijs moet vooruit denken, ook als we schijnbaar stilstaan’. Als we één ding wensen is het dat onze kinderen op eenzelfde wijze worden begeesterd. Want ‘leraar zijn’ is voornamelijk gestoeld op het geloof dat in elk kind talent schuilt, en dat we uit elk kind het beste van dat talent kunnen en moeten halen. Dat kan het beste met leraren die goesting hebben en die goesting geven om te leren. Helaas merken we dat het steeds minder evident is om goede leerkrachten te vinden. Eén derde van de jonge leerkrachten stapt bijvoorbeeld binnen de vijf jaar uit het onderwijs. Er zijn meer 45-plussers onder de leraren dan in andere beroepssectoren. En dat is alarmerend.

VOORMIDDAGSESSIES VERSTERK DE LEERKRACHT! Om degelijk onderwijs te garanderen is het van groot belang dat leerkrachten levenslang leren. Maar leren doe je niet alleen. Onze jongeren leren in groepsverband. Dat mogen we ook best vragen van onze leraren. De school van de toekomst start immers met sterke en creatieve leerkrachten die levenslang leren van collega’s én leerlingen. Pleiten voor werken in teamverband is pleiten voor hedendaags onderwijs. DE LEERKRACHT VAN DE TOEKOMST Laat één ding duidelijk zijn: leraren zijn voor ons de belangrijkste grondstof om onderwijs te vernieuwen. Belangrijker dan structuren en dus zullen die structuren ruimte moeten laten voor creativiteit en identiteit van de leerkracht. De leerkracht van de toekomst werkt in teamverband en heeft een sterke identiteit!

‘Jobpolarisatie dreigt’ Iedereen moet weerbaar worden De herstructureringen in ons land volgen elkaar in ijltempo op. Het zijn vooral de industriële jobs die in de klappen krijgen. ‘De middenklassejobs dreigen onder druk te komen staan’ aldus de Leuvense econoom Maarten Goos. Een nieuw spook van toenemende ongelijkheid waart door onze samenleving. Onze arbeidsmarkt raakt steeds meer verdeeld in laagbetaalde jobs van lage kwaliteit en goedbetaalde jobs voor hooggeschoolden. Deze ‘jobpolarisatie’ gaat ten koste van gemiddeld betaalde jobs. Maarten Goos, arbeidsmarktexpert, zegt hierover: ‘Technologische vooruitgang en mondialisering zijn de drijvende krachten achter jobpolarisering. [...] Het zou fout zijn het Duitse economische model te kopiëren. Als je wilt komen tot echte duurzame economische groei, moeten niet alleen meer mensen aan het werk, maar werk moet ook lonen, duurzaam zijn en bovenal gelukkig maken.’

PLEIDOOI VOOR INDUSTRIELE INNOVATIE ‘Onderwijs moet beter aansluiting vinden op de arbeidsmarkt’, aldus Minister van Werk Monica De Coninck. ‘Daarom heb ik werkgevers gevraagd om stageplaatsen te creëren die jongeren zonder diploma toch een kans geven om zich te bewijzen en zo aansluiting te vinden.’ Fons Leroy (directeur van de VDAB) ondervond nog een andere dualisering op de arbeidsmarkt. Namelijk tussen mensen met en zonder werk: de arbeidsmarkt is al te vaak gericht op de bescherming van de insiders. Kamerlid Meryame Kitir hield een pleidooi om de industrie niet zomaar op te geven. Integendeel, de industrie moet blijven groeien want het is van deze ondernemers dat vele van de nieuwe jobs zullen komen. Meer nog: de antwoorden op grote maatschappelijke uitdagingen, zoals het klimaatprobleem, zullen komen door industriële innovatie. Onderwijs en opleiding tijdens de loopbaan, dat zijn de cruciale elementen om de toenemende ongelijkheid in te dammen en ervoor te zorgen dat iedereen –met of zonder job– weerbaar wordt.

Pascal Smet: ‘Onderwijs moet vooruit denken, ook als we schijnbaar stilstaan.’

VISIE 2012

VOORMIDDAGSESSIES

‘Europa staat naakt’ Het moet democratischer en socialer

gezamenlijk streven naar sociale gelijkheid en daar is de laatste 20 jaar niet aan gewerkt’. De Backer heeft echter vragen bij fiscale harmonisatie: ‘Betekent dat een Roemeense vlaktaks van 16%? Of overal een 42-uren-week?’. Van Brempt benadrukt echter dat het om een minimumniveau van sociale bescherming gaat: ‘De

De druk bijgewoonde sessie over Europa dit jaar op het Visiecongres gaat – hoe kan het ook anders – over de aanpak van de economische crisis. ‘Er bestaan geen simpele oplossingen voor complexe problemen’, begint Richard Corbett (adviseur Kabinet Van Rompuy) zijn betoog. Hij verdedigt daarbij de diverse maatregelen die Europa sinds de crisis nam. Zoals het oprichten van een bankenautoriteit, de Europese noodfondsen voor landen in moeilijkheden en de

Kathleen Van Brempt: ‘Als Europa een toekomst wil uitbouwen moeten we Europa democratischer en socialer maken.’

verschillen tussen de lidstaten inzake rijkdom en armoede zijn veel groter in Europa dan in de Verenigde Staten. Er is dan ook meer solidariteit tussen de lidstaten en tussen individuen nodig’.

versterking van de controle op de nationale begrotingen. Zowel Kathleen Van Brempt (europarlementslid sp.a) als Philippe De Backer (europarlementslid Open VLD) stellen echter vast dat de publieke opinie niet meer meeloopt met het Europees project. Maar liefst 40% van de Europeanen staat onverschillig ten aanzien van Europa.

Naast een sociale onderbouw moet er werk gemaakt worden van het democratisch gehalte van de Unie. De Backer: ‘De Europese instellingen zijn teveel met zichzelf bezig en nationale politici schuiven problemen af op Europa, terwijl ze vaak zelf de maatregelen mee onderhandeld hebben’. Een van de problemen volgens Van Brempt is dat de politieke discussies in de Unie vaak niet te volgen zijn: ‘Er is geen duidelijk spel tussen meerderheid en oppositie’.

Volgens Van Brempt heeft dit vooral te maken met een gebrek aan legitimiteit. De Europese armoede- en tewerkstellingscijfers zijn dramatisch en Europa kan de toekomst van de welvaartsstaat niet meer garanderen: ‘De mensen zien daardoor het voordeel van Europa niet meer in; Europa staat naakt’. Van Brempt pleit om eindelijk werk te maken van een sociale onderbouw met sociale en fiscale minimumnormen. ‘Wat ons in Europa bindt is een

VISIE 2012

ONDERTUSSEN BIJ HET BROODJE

Ondertussen bij het broodje We praten vandaag over de toekomst van Vlaanderen en de toekomstvisie van de partij, maar wat is de persoonlijke visie op de toekomst van bezoekers?

Salimata Sissoko: ‘Nu, ik ben toch wel onzeker over mijn job... Ik werk in het kabinet. Je ziet de werkeloosheid in Europa toenemen. Dat is mijn wens voor de toekomst, meer zekerheid op het gebied van werk. Niet alleen voor mijzelf, maar voor iedereen.’

Sascha Luyckx: ‘Mijn persoonlijke wens? Ik kom uit Antwerpen. Dat we binnen zes jaar terug een socialistische burgemeester hebben! Dat is mijn enige echte wens!’

Bieke Moerman: ‘Ik hoop dat ik mijn studie kan goed kan afronden. Ik studeer klinische psychologie. Ik moet nog drie jaar. En ik hoop daarna een job te vinden in de hulpverlening. Ik heb net de sessie over ‘werk’ gevolgd... Nee, ik ben best hoopvol gestemd hoor!’

Dascha Vandeputte en Vic: ‘Mijn toekomstverwachting voor Vic? Dat hij de ruimte krijgt om zich te ontwikkelen. Dat hij mag worden wie hij is. Nee, het gaat niet over ‘carrière...’ Vic is mijn vierde kind, ik heb dat wel losgelaten. Het gaat over een compleet mens worden. Als dat lukt, als dat goed gaat, komt de rest ook.’

VISIE 2012

SFEERBEELD

VISIE 2012

PAGINA TITEL

VERBODEN TE LATEN SCHRIKKEN Maite Morren voorzitter Animo

Al meteen bij binnenkomst valt de stand van de Animo-jongeren op. In de kou kan er gekegeld worden. De jongeren vragen aandacht voor Wereldaidsdag en roepen Maite Morren, hun voorzitter en ook de nieuwe schepen van jeugd op om de boel eens flink te laten stuiven. WILLEKEUR Op dat laatste willen ze vandaag de nadruk leggen: in het bijzonder met het oog op de omstreden GAS-boetes. Deze gemeentelijke administratieve sancties stellen een gemeente in staat om op lokaal niveau een antwoord te bieden aan de problematiek van openbare overlast. ‘In de basis een prima idee,’ zo zegt Maite Morren, voorzitter van Animo. ‘Maar dat ze dan alstublieft duidelijk maken waar ze de grens trekken, want nu is er erg veel risico op een willekeurige behandeling van jongeren.’ CONFETTI Elke gemeente kan het beleid rond GASboetes zelf bepalen. Dat leidt tot wildgroei. Zo is het in Lokeren verboden om mensen te laten schrikken, beboet Deinze mensen die tijdens carnavalsoptochten met opgeraapte confetti gooien en kunt

u in Schaarbeek berispt worden als u uw tapijt boven de openbare weg uitklopt. In Dendermonde is het gedrag op de openbare glijbanen aan banden gelegd. Het is verplicht om afzonderlijk van elkaar naar beneden te glijden, zonder het glijden te onderbreken, recht te staan of rond te lopen. Wie niet volgens de regels glijdt kan een boete van 120 euro riskeren. RONDHANGEN Absurde voorbeelden te over, maar Morren heeft het liever over het daadwerkelijke probleem dat schuilgaat achter de gekke voorbeelden. ‘Kattekwaad hoort bij jong zijn, dus wij vragen ons af of het wel doeltreffend is om de ouders met een geldboete op te zadelen. We willen er ook niet naïef in zijn, maar jongeren moeten ook gewoon kunnen rondhangen en jong zijn. Er moet wat te doen zijn in plaats van dat er naar boetes gegrepen wordt. En zo komen we bij het fundamentele probleem achter dit alles: het idee dat jongeren altijd beschermd zouden moeten worden.’ Volgens Morren moeten kinderen juist ruimte krijgen om de wereld te ontdekken. En dat kan alleen maar als er voldoende ruimte voor hen is om te spelen, om jong

te zijn. ‘Deze ruimte wordt helaas steeds schaarser’, zegt Morren. PARADOX Animo wil graag dat er alternatieven worden aangeboden, dat er initiatieven komen waar jongeren jong kunnen zijn en ook iets kunnen leren. Ze vindt het ook een vreemde paradox. Kinderen worden op steeds jongere leeftijd op dezelfde manier als volwassenen behandeld, maar krijgen niet dezelfde inspraak. ‘Oud genoeg om beboet te worden, maar te jong om te mogen stemmen: Dit klopt niet. En het is tijd om daar actie tegen te ondernemen.’ Actie is er gelukkig genoeg in De Vooruit te Gent. Wel vragen we ons nog een ding af. Of men in Lokeren, als men schrikt van de opgelegde boete, weer de dienstdoende persoon een boete mag opleggen voor het laten schrikken. Hoe dan ook: bij Animo schrikken ze in ieder geval nergens meer van. En dat geeft de burger moed.

VISIE 2012

ENKELE TWEETS OVER

#VISIE2012

@CFriasMa: Zit o/d trein richting Gent voor #visie2012congres @sp_a. Ontzettend vroeg, maar verschrikkelijk veel goesting.

@svennaessens: succes @sp_a op #visie2012. hopelijk een verschuiving naar links en een brainwashing voor #monicadeconinck

@Wiltrap: ‘Naar een meer sociaal en democratisch Europa.’ Verdacht jong publiek.

@piet_vb: Hollands bier, lekker is het niet, maar ze brouwen wel sociaal en duurzaam #gulpener

@jokequintens: Arbeidsmigratie op #visie2012 ‘In Manchester werken meer dokters uit Malawi dan in Malawi zelf.’

@hdela: Belang goede arbeidsverhoudingen op de werkvloer voor de productiviteit onderschat, zegt prof Goos. #socialeinnovatie!

@kvanbrempt: Een gezamenlijk streven naar sociale gelijkheid en solidariteit is een belangrijk onderdeel van wat ons Europeanen maakt.

@jborghs: ‘Onze sociale zekerheid is te hard gefocust op werk’

@dariavervaet: Een werkgever laten opdraaien voor de opleiding en heroriëntering van werknemers die ontslagen worden. Interessante denkpiste.

@Lizl_VH: Afgestudeerden tijd geven om job op maat te vinden of snelle activering om langdurige WLH te vermijden?

@jokequintens: ‘Er zijn drie soorten leugens: leugens, flagrante leugens en statistieken’. Grapje van een jurist op #visie2012

@KasVanpoucke: ‘@kvanbrempt: We zijn voor meer Europa, maar we kunnen geen Europa verdedigen dat aan sociale afbraak doet #visie2012’ interessante spreker!

@zegmaardagmar: Onderwijs is het beste antibioticum tegen ongelijkheid

@JorisVDBroucke: Drijfveren, idealen en empathie zeker zo belangrijk als kennen en kunnen voor de leerkracht vd toekomst zegt Pedro De Bruyckere

@NicoBelmans: Het uitwisselen van Vlaamse en Waalse leerkrachten zou voor een enorme verrijking kunnen zorgen.

@AaronOoms: Eerste conclusies #visie2012 @vooruit: veel volk, veel animo, sterke debatten: we stellen ons samen scherp!

@GiovanniDGroote: ‘We moeten het sociale onrecht blijven aanklagen en bestrijden. De wereld zal niet vanzelf verbeteren’ #Hobsbawm

@Jefvandamme: Belasting op arbeid is 50procent, belasting op kmo’s = 20 procent, op grote bedrijven = 10 procent. Hoezo marxisme?

@Smetsbenny: Eerlijk delen en samen vooruit gaan

@hdela: Volle zaal zit naar moeilijke grafiek te kijken en er vragen over te stellen. Fijne kant van politiek en zeker van onze partij.

@AaronOoms: Links zijn en ondernemen, het kan. Workshop met o.a. John Crombez. Nu in de dansstudio vd Vooruit op het visiecongres van sp.a

@Turan_Guler: #visie2012 links en ondernemen : geen contradictie . Een volle congreszaal

@els_ver: ‘kunstenaars hebben de autoriteit om vragen te lanceren in de maatschappij’

@SamWeydts: @sp_a ziet in overheid geen boeman maar een partner voor ondernemerschap!

@wvandorst: ‘Moeten we radicaler vechten tegen armoede?’ Debat laait op bij @Kherbache

@GertVTittelboom: ongelijkheid werkt niet. Hoe hoger ongelijkheid, hoe lager levensverwachting, ook voor bevolkingsgroepen die het beter hebben

@Ruben_May: Frank Beke: ‘om ruimte te geven aan cultuur moet je cultuur geven aan de ruimte. Ontmoeting binnen en buiten de cultuurhuizen.’

@_EvelienC: ‘Groei in uitgaven gezondheidszorg is vooral te wijten aan technischwetenschappelijke vooruitgang’ zegt Piet Calcoen.

@stijnv: ik ben blij met de massa tweets over en op #visie2012. #justsaying

@HerakleitosMD: Elchardus: ‘Als jongeren van 20 binnen 20 jaar even ver staan als ouders, hebben ze geluk. Tijd van altijd meer is voorbij’

@SvenSergeant: Proficiat aan de organisatie van de Vooruit. Proficiat aan de organisatie van het uiterst interessante visiecongres.

@astriddebr: ‘De motor van emancipatie in steden als Gent en Antwerpen sputtert, sterke inzet op stedenbeleid noodzakelijk’ Dirk Geldof

@yannickpeers: Idee voor volgend congres: oplaadpalen voor gsm en smartphone’s

@HannesAnaf: ‘We moeten geen gelijke kansen geven, maar meer kansen aan mensen die weinig kansen hebben.’ Mark Elchardus

@MaiteMorren: In sessie ‘leefomgeving, ruimte voor morgen’ belangrijk thema, herverdeling van ruimte en hoe dat sociaal en duurzaam maken

@MaiteMorren: Er is weinig gemeenschap tussen de gemeenschappen in België #werkgroepdiversiteit

@PieterPaulVer: Boeiend debat met het middenveld over huwelijksmigratie en genderongelijkheid

@MichDeWinter: #visie2012 einde sessie onderwijs op visie! Geslaagd! Boeiende sprekers! Nieuwe inzichten

@AaronOoms: ‘Vooruit barst bijna van #visie2012: een ongelooflijke vibe, echt en open debat rond ongelijkheid, fiscaliteit, diversiteit, werk, we can !’

@twassenberg: Zoveel goede ideeën hier. Geen excuses meer om over andere partijen te zeuren #stopmetzagen begintetimmeren

@HichamElMzairh: We moeten creatief en zonder taboes met diversiteit omgaan, anders zijn we conservatief bezig... #PaardenBrilAf #My2Cent

@sandervdm: Sessie Europa toont vooral: veel vragen naar een socialer Europa. Minimumloon, arbeidsrecht, ... #visie2012

@wvandorst: Verschillende manieren en goeie ideeën opgedaan om aan participatie te doen. Nu die in praktijk omzetten en het doen!

@jokequintens: Uit het participatielab kwamen 172 concrete onderwerpen waarop participatie kan toegepast worden

@sp_a: ‘De nieuwe realiteit vraagt om meer samenhang. Wij moeten nu laten zien wat we waard zijn.’ @diederiksamsom

@LesiaRadelicki: @diederiksamsom ‘Ik werk aan een Europa die werkt aan de toekomst: samen bruggen bouwen’ onderwijs staat op nr 1 voor hem

@BrunoTuybens: ‘Campagne voeren op straat, in de wijken: niet dat je meer mensen ziet, maar je wordt er wel beter politicus door’ @diederiksamsom

@HerakleitosMD: ‘Links zijn is niet vasthouden aan structuren van 10, 20 of 30 jaar geleden. Wel aan waarden die eeuwig zijn’ Bruno Tobback @MirandaM10: ‘De diversiteit gaat niet weg.De uitdaging is het doen lukken.Dat gaat werk, solidariteit en strengheid kosten.’ @brunotobback

@AxelWeydts: Samsom: Makkelijke politiek: kies middengroep, maak ze bang om verworven rechten te verliezen en geef anderen de schuld daarvan.

EERSTE NAMIDDAGSESSIES

‘Kunst heeft geen nut, net zoals de liefde’ Met die woorden bepleitte Martine Aubry (burgemeester van Rijsel) de verdubbeling van de cultuurbudgetten. De argumenten om niét te investeren in cultuur liggen voor het oprapen, zeker in tijden waar de middelen schaars zijn en de noden groot. ‘Cultuur mag van sp.a geen opsmuk zijn. Het is een fundamenteel recht, voor elk van ons’ zegt Vlaams parlementslid Yamila Idrissi. Cultuur is misschien minder een zaak van leven en dood, van rijkdom en armoede, van economische groei of recessie, maar daarom niet minder essentieel voor een bloeiende en ‘rijke’

‘Bij gebrek aan strategie om aanvullende verzekering te democratiseren moeten we ze afschaffen.’ Hoe financieren we onze gezondheid sociaal en eerlijk

samenleving. Kunst en cultuur situeren zich in het hart van de samenleving. Kunst en cultuur schudt mensen wakker, vormt mee hun mensbeeld en hun maatschappijvisie. Op hun best zorgen kunst en cultuur voor collectieve vooruitgang. Kortom, ze maken het onbekende bekend. UIT DE CULTUURTEMPELS BREKEN

Alleen stellen we vast dat het huidige landschap en het huidige aanbod niet altijd even goed aangepast zijn aan de samenleving van vandaag. De diversiteit –de realiteit zelfs- is onvoldoende weerspiegeld in de cultuurhuizen en in het culturele aanbod. We willen zoveel mogelijk mensen in contact brengen met cultuur, de participatie zo groot mogelijk maken. Dat doen we door uit de traditionele cultuurtempels te breken. Als Mozes niet naar de berg komt, dan komt de berg wel naar Mozes. De hele stad en het hele dorp kunnen een speeltuin zijn voor cultuurmakers. Breng cultuur naar de buurten, naar de pleinen, waar de fysieke én mentale drempels het kleinst zijn! Of zoals Wouter Hillaert (rekto verso) zei: ‘Het is niet het volk dat verheft moet worden maar de cultuurhuizen die hun volk moeten leren kennen!’

VISIE 2012

Belgen spenderen 10,5% van hun BNP aan gezondheid. ‘Dit is vergelijkbaar met de landen rond ons. De uitgaven stijgen in al deze landen, los van of men veel of weinig marktwerking heeft. Er is geen reden om aan te nemen dat dit zal stoppen. De bereidheid tot betalen is ook groot. Een jaar extra leven is gewoonweg veel meer waard dan een derde wagen’, zegt Erik Schokkaert (KU Leuven). Terzelfdertijd gaapt bij ons in Vlaanderen een gigantische gezondheidskloof. ‘Een vrouw van 25 jaar zonder diploma heeft 18 gezonde jaren minder te goed dan haar evenknie met een universitair diploma’, weet dr. Marleen Finoulst (BodyTalk). PRIVATISERING? Sommigen zien een rol voor privatisering in het terugdringen van de grote publieke kosten. Piet Calcoen (DKV) wijst erop dat ‘Belgen 20% van de gezondheidskosten uit eigen zak betalen.

EERSTE NAMIDDAGSESSIES Hiervoor zouden we beter een verzekeringsproduct ontwikkelen’. Paul Callewaert (Socialistische Mutualiteit) verzet zich hier tegen: ‘Ook die private verzekering wordt door ofwel de werkgever of de werknemer betaald. Althans door zij die het zich kunnen veroorloven.’ ‘Een grote groep valt uit de boot omdat ze te arm, te ziek of te oud zijn’, treed Erik Schokkaert bij. ‘Net deze groep heeft het vaak nodig’, duidt Marleen Finoulst.

John Crombez, staatssecretaris voor Fraudebestrijding, erkende de problematiek. ‘Er zijn heel wat bestaande instrumenten voor jonge starters, maar voor de mensen die moeten starten met een klein bedrag is er vaak geen toegang. Die toegankelijkheid voor kleine starters met geen of weinig ervaring is een uitdaging waar we werk van moeten maken’.

AFSCHAFFEN? Het vraagstuk omtrent de financiering van onze gezondheid zullen we dus creatiever moeten beantwoorden. Schokkaert stelt de uitdaging op scherp: ‘Het is niet de bereidheid om te betalen voor gezondheid die vandaag ter discussie staat. Wel de bereidheid tot solidariteit. Voor zij die vechten voor solidariteit is gezondheid een prioritair domein.’ ‘Meer ongelijkheid kan alvast niet ons antwoord zijn’, zegt volksvertegenwoordiger Hans Bonte. ‘Bij gebrek aan strategie om een aanvullende verzekering te democratiseren, moeten we ze maar afschaffen’, besluit hij fors.

Dirk Matheussen, COO bij een grootbakkerij, presenteerde een Manifest voor de Progressieve Ondernemer waarbij hij streeft naar duurzaam ondernemen. ‘De pikorde moet veranderen: niet de aandeelhouder en de winst moeten voorop staan, wel de klant, vervolgens het personeel en dan de aandeelhouder’. Inzetten op productiviteit en efficiëntie zorgen volgens Matheussen voor duurzaam en succesvol ondernemen. De rechtse visie om alles in te zetten op het besparen van de kosten en harder te werken noemt hij waarde- en arbeidsdestructief. Volgens Matheussen

Karl Reremoser: ‘We laten het fatalisme achter ons en mobiliseren de positieve en creatieve krachten.’ Links en ondernemen: geen contradictie! Tijdens een druk bijgewoonde sessie over ondernemen toonde sp.a dat links en ondernemen inderdaad geen contradictie is. Hoogtepunt van de sessie was echter de lancering van Initiate door Karl Reremoser van NRB. Initiate is een groep van ondernemers die een nieuw elan willen geven aan ondernemen. De jonge enthousiasteling Alexander Maertens, partner bij het communicatieplatform Bloovi, trapte af over de moeilijkheden die jonge ondernemers ondervinden bij het opstarten van een project. Soms worden er onbewust keuzes gemaakt die op korte termijn logisch lijken maar op middellange termijn soms nefaste gevolgen hebben. ‘Ik begon als 18-jarige met een ‘Vennootschap onder Firma’ zonder te beseffen dat ik daardoor onbeperkt persoonlijk aansprakelijk was’. Maertens hield een pleidooi voor betere begeleiding, informatie en bescherming, alsmede een versoepeling van de aansprakelijkheidsregels. Ook het vinden van startkapitaal blijkt moeilijk voor jonge beginnende ondernemers.

is loonhandicap een probleem, maar niet hét probleem. Daarbij moeten herstructureringen slimme reorganisaties zijn, geen ingrepen om kosten te besparen, maar wel om de productiviteit te verhogen. Hij onderstreepte ook de faciliterende rol die de overheid hierbij kan vervullen. Door niet enkel innovatie in technologie, maar ook in organisatie te stimuleren en meer in te zetten op competentiemanagement zodat de juiste mensen op de juiste plaatsen terechtkomen. Over Initiate zegt Karl Reremoser: ‘We laten het fatalisme achter ons en mobiliseren de positieve en creatieve krachten’. Ze willen werk maken van de betere begeleiding waar jonge starters als Maertens om vragen en pleiten voor een sterker statuut voor zelfstandigen met een goede sociale zekerheid. Met de morele steun van Crombez lanceerden ze onder het mom ‘the advantage of being big together’ alvast hun eerste actie: het organiseren van groepsaankopen rond elektriciteit en gas, tankkaarten en internetaansluiting voor kleine en zelfstandige ondernemers. Begin 2013 organiseert Initiate ‘Business Angels’, waar ervaren en succesvolle ondernemers en startende ondernemers elkaar ontmoeten. Meer informatie kunt u vinden op www. initiate.be.

VISIE 2012

EERSTE NAMIDDAGSESSIES

Ongelijkheid werkt niet Ongelijkheid is slecht voor een samenleving. Het is slecht voor een samenleving omdat het nadelige effecten heeft op het vlak van, onder meer, levensverwachting, gezondheid, opleidingsniveau, werk en huisvesting. En wat misschien verwondert: dat geldt niet alleen voor de armsten in die samenlevingen. Waar de kloof tussen arm en rijk groot is, is iedereen – dus ook de midden- en de hogere klassen – slechter af dan in een samenleving waar men die kloof onder controle kan houden. Armoede in een samenleving is met andere woorden slecht voor iedereen die deel uitmaakt van die samenleving. Bart Van Malderen, Vlaams fractieleider: ‘Dat is geen ‘wollige’ of ‘softe’ vaststelling, maar een cijfermatig aan te tonen realiteit.’

‘Wij weten dat we alleen allemaal samen sterker zullen zijn.’ Deze vaststelling is in alle andere sessies van vandaag eigenlijk wel aan bod gekomen. We zijn op zoek gegaan naar nieuwe vormen van ongelijkheid waarmee we geconfronteerd worden in België (van jobpolarisering tot jonge mensen die zonder diploma van school gaan, van gebrek aan participatie tot onaanvaardbare ongelijkheden op het vlak van gezondheid), in Europa en in de wereld (bv. op het vlak van migratie). We hebben kunnen vaststellen dat op heel wat levensdomeinen het gevaar dreigt dat ‘ongelijkheid’ zich vastzet in de hoofden en harten van mensen, wat het grote gevaar van achterstelling en uitsluiting met zich meebrengt. Want ongelijkheid maakt mensen kwetsbaar voor allerlei oude en nieuwe risico’s (van een slechte gezondheid tot echtscheidingen, van werkloosheid tot milieugevaren, van eenzaamheid tot sociale uitbuiting). Daartegenover plaatsen wij als medicijn de vaststelling dat er wél solidariteit bestaat tussen mensen, dat er wél sociale ondernemers zijn die beseffen dat we in onze samenleving uiteindelijk allemaal in hetzelfde schuitje zitten, dat het wél mogelijk is om mensen te laten participeren, dat het wél mogelijk is om de belastingen eerlijk te verdelen. Wij weten dat we alleen allemaal samen sterker zullen zijn. Eens een samenleving een zeker niveau van welvaart heeft bereikt, zal het loutere verhogen van die welvaart niet meer tot wezenlijke maatschappelijke vooruitgang leiden. Vanaf een zeker niveau van welvaart heeft de manier waarop de economische rijkdom verdeeld wordt een veel grotere invloed op maatschappelijke vooruitgang, dan de toename van die rijkdom zelf. Dat een diepe de kloof tussen arm en rijk in een samenleving problematisch is, kun je vaststellen op zowat alle maatschappelijke terreinen. Van criminaliteit over onderwijs tot volksgezondheid.

VISIE 2012

SFEERBEELD

VISIE 2012

TWEEDE NAMIDDAGSESSIES

Joke Quintens: ‘We moeten afstappen van de veronderstelling dat participatie alleen maar praten is, participatie is vooral doen.’ Diversiteit: naar een nieuw verhaal van Dromen, denken en sociale vooruitgang vooral doen en samenhorigheid Participeren is vertrekken van een onbeschreven blad, van de ideeën van mensen zelf om de toekomst, de samenleving vorm te geven en het blad te vullen. Niet van bovenaf de pen vasthouden, maar net de kleurdoos of de stiften aanreiken om het creatief te laten inkleuren. Want dat de wil hiervoor is, de goesting en dat wij allemaal de meerwaarde hiervan inzien, mocht blijken uit het aantal aanwezigen op het participatielab en de foto-enquête. Honderdachtendertig foto’s met de meest uiteenlopende ideeën, waren verdeeld over tafels. Tijdens het participatielab konden mensen luidop meedenken over hoe participatie kan worden ingezet op thema’s als diversiteit, fiscaliteit en gelijkheid. Honderdtweeëntachtig nieuwe ideeën werden op deze thema’s geformuleerd. Participatie is niet praten over, maar praten mét de mensen. Een vernieuwende manier, waarbij afgestapt wordt van de gebruikelijke docerende benadering. De originele, verrijkende en constructieve ideeën die in het participatielab geformuleerd werden, versterkten alleen maar het beeld dat mondige burgers géén vervelend probleem zijn. Ze zijn een rijkdom die politici inspireert en bij de les houdt. ‘We moeten afstappen van de veronderstelling dat participatie alleen maar praten is, participatie is vooral doen’, aldus ondervoorzitter Joke Quintens, die als professioneel projectbegeleider deze sessie leidde. De methodiek werd aangereikt en met die resultaten wordt iedereen op twee februari alweer opnieuw aan tafel gebracht. Om aan alles verder te werken. En vooral om te doen.

VISIE 2012

De multiculturele samenleving is onderwerp van passionele debatten. Dat is op zich niet verwonderlijk. We worden immers bijna dagelijks geconfronteerd met problemen die men aan die multicultuur toeschrijft. Schoolachterstand, radicalisering, discriminatie, verpaupering van buurten enz. Is de multiculturele samenleving daarom mislukt? Volgens Merkel, Cameron en hun illustere vrienden in Vlaanderen wel. Volgens Yasmine Kherbache, Antwerps gemeenteraadslid en kabinetschef van Elio Di Rupo, is defaitisme misplaatst. Natuurlijk gaat harmonieus samenleven in diversiteit niet vanzelf. Het vraagt engagement van elkeen. Zoals in elke relatie. Kerbache ziet daarbij twee grote uitdagingen: sociale vooruitgang en samenhorigheid. Het ene kan niet zonder het andere. We moeten inzetten op sociale vooruitgang van elkeen. Uit onderzoek blijkt dat de kansarmoede torenhoog is bij Turkse, Marokkaanse en Oost-Europese Belgen. Veel van hun kinderen zijn vaak gedoemd tot een hobbelig parcours van teleurstelling en mislukking op school en op de arbeidsmarkt. ‘Dat is een ongelooflijke verspilling van talent en het maakt hechte samenlevingen onmogelijk’, aldus Kherbache. ‘Naast sociale vooruitgang, is er ook meer nood aan samenhorigheid. Nog te vaak leven de verschillende gemeenschappen naast in plaats van mét elkaar. Een eng nationalisme dat mensen opdeelt in ‘wij’ en ‘zij’, helpt ons hierbij niet vooruit. We moeten wel duidelijk een halt roepen aan alle vormen van discriminatie. De politica verwijst in dat verband naar de recente documentaires ‘Femme de la rue’ en ‘Hommes de la rue’: ‘Wederzijds

TWEEDE NAMIDDAGSESSIES respect voor elkaars eigenheid is noodzakelijk. Het kan niet dat vrouwen en homo’s lastig gevallen worden. We moeten samen bouwen aan een samenleving waar elkeen zich thuisvoelt en vooruit kan.’ Op het Visiecongres ging Yasmine Kherbache in gesprek met het brede middenveld. Zij werken immers dagelijks in de buurten, op de speelpleinen en op de werkvloer aan deze sociale vooruitgang en samenhorigheid. Marlies Geldof van het Buurtinitiatief Kuurne getuigt: ‘We stellen mensen tewerk van de buurt, voor de buurt. Deze mensen komen vaak anders niet aan de bak’. Nebiha Keten van vzw Turkish Lady vult aan: ‘niet alles is kommer en kwel, kijk naar het groeiend aantal succesvolle Belgisch-Turkse ondernemers.’ Het publiek en de organisaties stoorden zich enorm aan het wij-zij denken in de maatschappij. Jan Naert van de Gentse vzw Jong getuigt in dat verband: ‘wij hebben bewust geen diversiteitsplan want dan installeer je een wij-zij plan’. Een propvolle zaal van geïnteresseerden stemde hiermee in.

Freya Van den Bossche: ‘Wonen in de toekomst wordt geclusterd rond kwaliteitsvolle publieke ruimte, duurzame mobiliteitsmogelijkheden en voorzieningen voor jong en oud.’

Ruimte voor morgen Hoe zal het Vlaanderen van morgen er uit zien? We weten nu al dat het anders zal zijn, want tegen 2050 zullen we met minstens zeven miljoen mensen zijn. Dat is een miljoen meer dan vandaag, terwijl Vlaanderen er qua oppervlakte niet groter op zal worden. Met die uitdaging kunnen we doemdenken of creatief uit de pijp komen. We kiezen voluit voor de tweede piste. Het is dé weg om ervoor te zorgen dat Vlaanderen ook morgen een goede, of zelfs een betere plek kan zijn om te wonen en te leven. De nodige durf moet ingezet worden om bepaalde evidenties en vertrouwde recepten te kunnen heroverwegen. De steden hebben de afgelopen jaren alvast goede voorbeelden gegeven die we verder kunnen uitrollen. Een deelnemer aan de sessie vult aan: ‘De stad is niet het probleem, maar de oplossing.’ Ruimte moet beter worden ingedeeld en gebruikt. Joachim Declerck: ‘We hebben niet enkel een reconversie nodig van de 19de eeuwse stadsgordel, maar ook van de 20ste eeuwse verkavelingen.’ Goed, kwaliteitsvol en betaalbaar wonen in een aangename omgeving wordt de uitdaging. En nabijheid een leidraad, met gedeeld groen, en het liefst met bus – of tramhaltes op wandelafstand, met speel – en fietsstraten, winkels en diensten binnen handbereik. En dat is niet enkel een stedelijk verhaal, ook in kleinere gemeenten zijn zulke wijken mogelijk. We hebben daartoe heel wat hefbomen in handen en die moeten we meer dan ooit benutten. Met ons woon -, mobiliteits – en ruimtelijk ordeningsbeleid kunnen we wegen op de kwaliteitsvolle ontwikkeling van onze publieke leefomgeving, op onze ruimte voor morgen.

Yasmine Kherbache : ‘Naast sociale vooruitgang, is er ook meer nood aan samenhorigheid. Nog te vaak leven de verschillende gemeenschappen naast in plaats van mét elkaar.’ 19

VISIE 2012

TWEEDE NAMIDDAGSESSIES

John Crombez: ‘Als je in België vermogensinkomsten aankaart, zit je met een automatische discussiehandicap. We weten er gewoon niet genoeg over.’

Vermogensinkomsten hebben niet meer recht op privacy dan arbeidsinkomsten. Als je in België vermogensinkomsten aankaart, zit je met een automatische discussiehandicap. Neem de discussie over de verhoging van de roerende voorheffing. Sommige experts beweren stellig dat de ‘middenklasse’ het slachtoffer is, andere experts zijn niet zo zeker. De simpele waarheid is dat we het niet zeker weten. In België is er namelijk weinig bekend over de verdeling van kapitaalinkomen, laat staan dat we precies zouden weten wie de roerende voorheffing betaalt. Voor een juist beeld zijn we dan ook aangewezen op buitenlandse bronnen. Uit Frans onderzoek blijkt dat de spreekwoordelijke 1% ook in een continentaal Europees land bestaat. Het inkomen uit rentes, dividenden en meerwaarden concentreert zich disproportioneel bij de allerhoogste inkomens. De onderzoekers toonden zelfs aan dat de gemiddelde belastingdruk, wanneer met alle lasten rekening wordt gehouden, lager is dan die voor de gemiddelde Fransman. Het hoeft niet te verwonderen dat er in België zo weinig over bekend is. Voor lonen, uitkeringen en onroerend goed geldt volledige openheid, voor vermogensinkomen is intransparantie nog steeds de regel. Dit is vreemd. In Nederland bijvoorbeeld maakt de overheid in samenwerking met de financiële instellingen routinematig een jaarlijkse vermogensstaat op. Voor het Belgische systeem zou dit een kleine revolutie zijn, maar bij onze noorderburen

VISIE 2012

wordt deze praktijk als normaal ervaren. Vasthouden aan geheimhouding is niet het enige domein waarin we afwijken van de gemiddelde Europese ‘best practices’. We blijken een uitblinker te zijn in de administratieve kost van de fiscale administratie, en tegelijkertijd moeten we op vlak van zwarte economie alleen de Zuid – Europese landen voor ons dulden. We betalen hier allemaal de prijs voor. Onze behandeling van kapitaalinkomen is niet alleen voor het publiek debat nefast. Wanneer we ervoor kiezen om vermogensinkomen te begunstigen, kiezen we er impliciet voor om minder mobiele inkomensvormen te benadelen. Met name de factor arbeid, en dus ook (en vooral) de middenklasse, betaalt zo het gelag. Laks optreden tegen fraude brengt uiteindelijk iedereen schade toe. Ontduikingsmogelijkheden verhogen uiteindelijk de last voor degene die een dergelijke optie niet heeft. In die zin is de meest onrechtvaardige belasting degene die niet betaald wordt. Fraude door een minderheid van cowboys brengen bonafide ondernemers in de problemen. Een goed werkend fiscaal systeem is onontbeerlijk voor de creatie van welvaart. Van de verdeling komt de winst, zei één van de eerste Nobelprijswinnaars economie. Een overheid die herverdeling zo efficiënt mogelijk organiseert, stelt de welvaart van iedereen veilig. Want ongelijkheid werkt niet.

SLOTDEBAT TOBBACK EN SAMSOM

‘We hoeven niet te zoeken om elkaar te vinden!’

VISIE 2012

SLOTDEBAT TOBBACK EN SAMSOM

‘Kijk de partij leeft volop’, zeggen twee passanten. Ze wijzen op de volle theaterzaal van de Vooruit. Het decor voor het slotdebat tussen Bruno Tobback en de Nederlandse PvdA-leider Diederik Samsom. De sociaaldemocratie heeft in West-Europa de wind weer in de zeilen. Samsom en Tobback zijn vastberaden die wind nog verder aan te wakkeren, zo blijkt al snel. Gespreksleider Dave Sinardet kondigt ze aan: ‘Als kers op de taart een gedachtewisseling tussen de twee grote sociaaldemocratische leiders van de Lage Landen.’

debat. De twee mannen zijn het vaak eens. Als Samsom en Tobback plaats nemen op de bank op het podium stelt gespreksleider Sinardet de vraag die op ieders lippen brandt. Wat is het geheim achter die 25% van de partij van Samsom?

SPEECH SAMSOM

‘Door de straat op te gaan’ zegt Samsom, en door niet te veel te luisteren naar opiniepeilers. ‘Door de straat op te gaan word je een betere politicus. Aanbellen bij mensen is nog het beste. Dan hoor je de ongefilterde waarheid die je nodig hebt.’ Hij vertelt hoe hij in de media en tijdens debatten overal een antwoord op had omdat hij die vragen op straat allemaal al voorbij had horen komen. Tobback is het met Samsom eens: ‘Dat klopt, we moeten de inspanning plegen om de mensen weer op te zoeken. Om het uit te leggen. Om te leren vertalen waar je voor staat als politicus, in de taal die de mensen zelf spreken. ’Op straat gaan’ is geen gimmick. Het is een cultuur die je diep in je organisatie moet hebben.’

Samsom begint met een speech. De zaal hangt aan zijn lippen. De 25% stemmen die hij afgelopen zomer in Nederland haalde bieden een aanlokkelijk vooruitzicht. Samsom spreekt van een nieuwe realiteit. ‘Er is een einde gekomen aan de flatscreen- en nespressoluxe.’ En: ‘Het is alsof op het hoogtepunt van het feest de TL-verlichting aangaat. Met knipperende ogen van het licht wil je op zoek naar de daders. Het liefst zouden we de boosdoeners eruit gooien en doorfeesten. Maar dat is onmogelijk. De chips en het bier zijn op. The party is over. Het is tijd om op te ruimen. En ditmaal is er een cruciaal verschil. We ruimen niet op voor onze ouders. Wij ruimen op voor onze kinderen.’ INVESTEREN IN ONDERWIJS Samsom benadrukt dat de sociaaldemocratie bij uitstek is uitgerust om een nieuwe toekomst in te leiden. ‘Wij weten hoe’, zegt Samsom bij herhaling. En bij herhaling noemt hij onderwijs als belangrijkste schakel in dat proces. ‘Het beste wat we kunnen doen is investeren in onderwijs.’ En: ‘De realiteit vraagt om een politiek waarvan het hart links klopt, die de rekening van de crisis eerlijk verdeelt, die de samenleving socialer wil maken. Maar ook een politiek die begrijpt dat het betaalbaar moet blijven.’ Het ‘debat’ tussen Tobback en Samsom blijkt meer een gesprek dan een echt

VISIE 2012

DE STRAAT OP

Heeft de winst van de PvdA te maken met het ‘linksere’ imago van de sociaaldemocratie? Samsom: ‘Ja. Een politicus die trots is op zijn idealen is altijd aantrekkelijker voor zijn kiezers.’ Tobback: ‘Je kunt in deze tijd wel degelijk socialist zijn. Je moet dat wel op een moderne manier doen. Waar solidariteit en vooruitgang en eerlijk delen een rol in spelen. Je moet dat ondubbelzinnig doen, vanuit linkse waarden. De toekomst zal uitwijzen dat ik daarin gelijk heb.’ FIER Het gesprek gaat verder. Over gemeenschapszin, over solidariteit en over de begrotingsonderhandelingen in België. Tobback zegt daarover: ‘Ik ben fier op

het nieuwe ingeslagen pad bij de begrotingsonderhandelingen. Een omslag zonder de levensstandaard van de onderste lagen van de samenleving aan te tasten. De bodem mag niet uit het vat vallen.’ Over de multiculturele samenleving wordt ook gesproken. Samsom heeft het over het debat in Nederland: ‘Ieder debat over de multiculturele samenleving was explosief. Maar Wilders heeft de allochtonen ingeruild voor de Grieken als boeman. We hebben er over leren praten op een normale manier. Maar, dat blijft, het is heel hard werken, het gaat niet vanzelf. De polarisatie zit er nog wel, maar het is niet meer explosief.’ Tobback: ‘Diversiteit is een realiteit, ze gaat niet meer weg uit onze samenleving. Het moet lukken. Rechten en plichten gelden voor iederéén. Iedereen van hen is ook iedereen van ons. Een van de dingen waar onze partij voor staat is vrijheid. Van uitdrukking, en ook godsdienstvrijheid. Die wil ik absoluut beschermd zien.’ SOCIAALDEMOCRATISCHE VERHAAL Tot slot vraagt Dave Sinardet wat de twee van elkaar geleerd hebben. Samsom heeft het over een uitspraak van Tobback tijdens een etentje die hij meteen als ‘soundbite’ kon gebruiken. Het ging over een impopulaire bezuinigingsmaatregel: ‘Die is niet voedzaam en ook niet lekker’!’ Hij gaat verder: ‘We kunnen elkaar snel vinden. Om het sociaaldemocratische verhaal in Europa te versterken.’ Dat beaamt Tobback: ‘Ik kan daar geen speld tussen krijgen. Maak een sociaaldemocratische partij die duidelijk links is, die daar pragmatisch mee omgaat. Die keuze hebben we beiden gemaakt, en dat klopt met het verhaal dat ik hier vanmiddag hoor. We hoeven niet te zoeken om elkaar te vinden.’

SLOTDEBAT TOBBACK EN SAMSOM

VISIE 2012

SPEECH BRUNO TOBBACK

VISIE 2012

SPEECH BRUNO TOBBACK

‘Optimisme is de basis van ons geloof’ ‘We hebben een bijzonder inspirerend tweedaags congres achter de rug. Zaterdag waren we zelfs trending op Twitter, ons Visiecongres was het vierde meest besproken onderwerp van heel Vlaanderen én Nederland. Ik bedank de meer dan duizend deelnemers die zijn komen discussiëren en luisteren, en ik bedank de deskundigen, politici, ondernemers en veldwerkers die in de panels zaten. sp.a is de enige partij die in staat is om met zo’n brede basis in discussie te gaan. Daar mogen we trots op zijn. Zeker in het huidige maatschappelijke klimaat waar discussies eerder worden opgelost met een bosmaaier dan door dialoog. Wij geloven in gezamenlijke vooruitgang. Maar die bereik je niet door te roepen, die bereik je door te luisteren en te handelen. Dat is wat de politiek moet doen. Dat is ook wat we met ons Visiecongres doen: luisteren en handelen. Een jaar geleden zat ik hier op dezelfde plek in een van de congresdebatten met Frank Moreels van de socialistische vakbond. Hij hield een aanklacht tegen de schrijnende uitbuiting en de sociale wantoestanden in de transportsector. Deze week gaf John Crombez een persconferentie die duidelijk maakte dat onze aanpak van die praktijken vruchten afwerpt. Zelfs in heel moeilijke omstandigheden hebben we middelen in de begroting vrijgemaakt om de uitbuiting en de wantoestanden verder aan te pakken. Omdat we hebben geluisterd en gehandeld. De transportsector is geen toevallig voorbeeld. Heel wat werknemers zien dat hun inkomen en hun werkzekerheid meer dan ooit onder druk staan. We hebben een Europese markt zonder sociale ondergrens. Dat creëert ongelijkheid en onvrijheid, in de eerste plaats voor zij die onderaan de ladder staan. Sla je de bodem weg uit het vat, dan loopt het vat leeg. Dat is een ijzeren wet uit de fysica, maar dat is ook zo in de maatschappij. Is er geen ondergrens en zorg je niet voor diegenen onderaan de ladder, dan zal het voor iedereen – een paar gepriviligeerden uitgezonderd – slechter gaan. Die oude linkse wijsheid moeten we meer dan ooit in ere herstellen.

Ik heb het al gezegd, ik ben voorstander om oude, linkse, sociaaldemocratische wijsheden weer centraal te stellen. Maar dan moeten we de oude clichés achterwege laten. Daarom hebben we hier ook ondernemers uitgenodigd om de dialoog aan te gaan. Niet om hen tegen de muur te zetten en met tomaten te bekogelen, maar om op zoek te gaan naar ons gezamenlijk belang. Om samen vooruit te gaan. We hebben een fiscaal systeem dat miljardairs aantrekt, maar jobs en bedrijven wegjaagt. Een fiscaal systeem dat voordeliger is voor zij die al alles hebben dan voor zij die nog alles aan het opbouwen zijn. Dát is ons gezamenlijk belang. Laat ons samenwerken aan een fiscaliteit die in het voordeel is van zij die aan het werken zijn, en die een gelijke bijdrage vraagt aan zij die hun welvaart al ruimschoots hebben. Mensen helpen om te werken, om hun talenten te ontwikkelen, om bij te dragen aan maatschappelijke vooruitgang, zo’n fiscaal systeem zou een echte structurele hervorming zijn. Luisteren en handelen, dat is ook wat we moeten doen in de discussie over ons onderwijs. Luisteren naar ouders als ze het over de studierichting van hun kinderen hebben. Dan merk je dat algemeen technisch onderwijs niet hetzelfde respect krijgt als het algemeen secundair onderwijs, dat een technisch talent niet evenveel respect krijgt. Dat is niet alleen onrechtvaardig, het is ook niet verstandig voor onze samenleving. Want zo gaan veel

teveel talenten verloren. Maar het gaat niet alleen over onderwijs. We beleven moeilijke jaren, en er zitten er nog moeilijkere aan te komen. Wie vandaag luistert, hoort te vaak dat de jonge generatie de eerste zal zijn die het slechter zal hebben dan de vorige. Dat pessimisme is een zelfvervullende voorspelling. Onze samenleving heeft behoefte aan realistisch optimisme. Niet blind zijn voor problemen of verouderde structuren, de dingen anders aanpakken en clichés verlaten, maar realisme koppelen aan optimisme. Dat is wat we willen doen met ons congres in juni, rond het Vlaanderen van Morgen. In welke samenleving willen we onze kinderen groot zien worden? In welk land, welk systeem, welke gemeenschap? Het antwoord op die vraag moet in de allereerste plaats komen van een sociaaldemocratische partij. Optimisme en vooruitgang vormen de basis van ons geloof. De Vooruit, in die tempel van het optimisme, is de uitgelezen plek om dat optimisme en die vooruitgang te vieren. Realistisch optimisme is nodig, ook in moeilijke tijden. Ik heb de voorbije twee dagen gezien dat we de ideeën, de ambitie, de samenhang en de goesting hebben om daar echt werk van te maken.’

VISIE 2012