Perstribune (4) by Omnizine

Perstribune u

MEDIAMAGAZINE

Nr. 1 09/2013

4,95 euro

Alexander Klöpping: “Blendle wordt de nieuwe journalistiek”

Anoniem de klok luiden

Met Wikileaks heeft het niks te maken Blendle: de iTunes van de journalistiek Freelance werken, dooddoener?

VPRO TV wordt een beleving

Perstribune MEDIAMAGAZINE

Inhoudsopgave pagina 2

pagina 3

Colofon Hoofredactie Charlotte Dettmers Eindredactie Jolien van Gaalen Michiel Gritter Webredactie Florien Haverkort Esmee Bakkenes Vormgeving Sanne van Alderwegen Lisa Boonstra Yvette van Ek Beeldredactie Erwin Wamelink Technische ondersteuning Jan Eijbringk Ger Bomans Redactie Florien Haverkort Esmee Bakkenes Patrick Kieftenbelt Akke Boonstra Michiel Gritter Jolien van Gaalen Erwin Wamelink Yvette van Ek Charlotte Dettmers Lisa Boonstra Sanne van Alderwegen Begeleidend docent Hylke van der Zee

Nieuwe media Journalistiek is een vak om trots op te zijn. En dat vak leren wij hier op de opleiding journalistiek door te doen. Samenwerken in een redactie waarin niemand elkaar echt kent, en toch een mooi tijdschrift in elkaar zetten, volgens mij beginnen we het al te leren. Tegenwoordig moet alles anders en moderner, je krant lezen via een tablet, een digitale kiosk en je kan nu zelfs anoniem klikken. Dat is een beetje de insteek van onze Perstribune, vernieuwend en modern. Want hoe werkt publeaks? En wat kan je verwachten van de digitale kiosk? En waarom moet zelfs het oude vertrouwde programma ‘Boer Zoekt Vrouw’ vernieuwend zijn, wat was er mis met het oude concept? Florien laat zich daar even over uit tegenover Yvon Jaspers. Vernieuwing lijkt mij niet erg, alleen moet het wel even duidelijk uitgelegd worden. Daarom gingen de redactieleden voor jullie uitzoeken waarom er bijvoorbeeld in vredesnaam een digitale kiosk is ontstaan en wie het leuk vond om publeaks te bedenken. Omdat ook het journaal het nodig vond om te veranderen ging Patrick op bezoek bij zijn oma om deze veranderingen te bespreken. Voor de oudere generatie kan verandering moeilijk te volgen zijn, heeft het NOS journaal daar wel rekening mee gehouden? Het jaar 2013 is uitgeroepen tot het jaar van de (foto)freelance journalist. Dat konden we niet voorbij laten gaan, want wat is de positie van de freelancer in deze ‘veranderlijke’ tijden? Dat en nog veel meer is te lezen in dit nummer. Laat je verassen en kijk ook op onze website waar redactieleden hard aan gewerkt hebben.

Perstribune MEDIAMAGAZINE

Medianieuws pagina 4

pagina 5

Inhoud 8

Op de cover

Rubrieken

6 Blendle: de iTunes van de journalistiek 14 Freelance werken, dooddoener? 12 VPRO TV wordt een beleving 16

10 Column 11 Gadgets 19 Agenda 24

Publeaks: Anoniem de klok luiden

Kort nieuws

Foto voorpagina: Alexander Schippers

Deze editie NOS journaal 2.0 niet voor iedereen een succes De Amerikanen komen!

Bloggen, een goede start van een journalistieke carriere

22 Solliciteren voor de Youtube-generatie 25 De redactie stelt zichzelf voor 26 12 hoogtepunten van â&#x20AC;&#x2DC; 24 uur metâ&#x20AC;&#x2122;

Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 6

Anoniem de klok luiden Rusland, 2013. In een klein kamertje zit een man die heeft ervaren wat de gevaren zijn van het lekken van staatsgeheimen: Edward Snowden. Als hij ook maar één voet op Amerikaanse bodem zet, wordt hij gearresteerd. Om te voorkomen dat klokkenluiders bekend worden en achter de tralies belanden, is er nu Publeaks: een website waar anoniem gelekt kan worden. Door Jolien van Gaalen

“D

e rare paradox is dat er tegenwoordig heel veel mogelijkheden zijn om met de pers in contact te komen’’, zegt Teun Gautier, voorzitter van de stichting Publeaks. “Met sociale media kun je heel makkelijk iemand bereiken, maar meelezen kan ook veel makkelijker. Lekken is veel onveiliger geworden voor klokkenluiders én journalisten.”

Doorgeefluik De klokkenluider kan zelf kiezen naar welke mediaorganisatie hij of zij lekt. In een veilige omgeving kunnen de ontvangende mediaorganisaties bestanden inzien. Publeaks.nl maakt gebruik van software genaamd Globaleaks, waarmee anoniem

“Je moet van goede huize komen om het te kraken” lekken gegarandeerd mogelijk is. Ook gebruikt de website TOR, wat staat voor The Onion Router, waarmee je anoniem op internet kan surfen. De gegevens binnen het netwerk blijven anoniem en worden niet meegestuurd. Gautier: “Informatie wordt via het netwerk weggeschoten en staat op buitenlandse servers. Die informatie belandt bij het door de klokkenluider gekozen medium. Met een beveiligde laptop en usb-stick kan de journalist de bestanden inzien. Deze twee werken alleen met elkaar.” Niemand

van de stichting kan de berichten zien die binnenkomen. De website is slechts een doorgeefluik. Deze werkwijze maakt het wel lastiger om de informatie te verifiëren, want die komt immers uit een anonieme bron. De deelnemende media kijken het materiaal na op waarheidsgehalte en zoeken ondersteunende bronnen. Hoor en wederhoor is ook een vereiste. “Journalisten kunnen wel contact zoeken met de bron via de website. Daarbij is alle communicatie versleuteld”, vertelt Gautier. Toch lijkt het systeem niet volledig waterdicht. Op de website wordt duidelijk dat er altijd risico’s zitten aan lekken. Als het internet gebruikt wordt om informatie uit te wisselen, laten de meeste van deze acties sporen achter. Dat kan gebeuren bij het uploaden van informatie. Gautier: “Men zegt dat TOR ook gekraakt kan worden, dat ook de versleuteling te kraken is. Daar ga ik maar van uit, ik ga altijd uit van het ergste. Maar de combinatie van wat we doen, maakt wel dat je van goede huize moet komen om het te kraken. Het ligt er natuurlijk ook aan wat er gelekt wordt. Als je iets lekt over de plaatselijke voetbalclub, dat is wat anders dan omkoping in het JSF-dossier.”

“Ik ga altijd uit van het ergste” Alleen contact maken via de website is ook mogelijk. “De aanbrenger maakt bekend

dat hij wat dingen weet en laat weten er verder over te willen praten. Dan kan ergens afgesproken worden”, zegt Gautier.

Onterecht uitnodigen Om verschillende redenen werken Argos, Zembla en Reporter niet mee. Zo denken de makers van deze programma’s dat versleuteling averechts werkt. Gautier begrijpt dit. “Als ik bijvoorbeeld TOR downloadt, wordt daar melding van gemaakt. De versleuteling kan dan averechts werken, want

“Iedereen kan zich voordoen als een topambtenaar” je vestigt de aandacht op je. Desondanks werken meerdere media aan Publeaks mee, dus op het moment dat er gelekt wordt, kan dat ook bij meerdere media. Mocht iemand erachteraan willen gaan, moeten ze in een keer meerdere partijen gaan pakken.” Het is een voordeel dat niet naar één organisatie is gelekt, dan wordt het moeilijker om erachteraan te gaan. Maar dat kan ook een nadeel zijn. Willem de Haan, freelancejournalist bij radioprogramma Argos: “Het is niet leuk om ergens mijn energie in te steken, terwijl een ander misschien ook met hetzelfde onderwerp aan de slag gaat.” Ook denken de programmamakers dat mensen onterecht uitgenodigd worden om

pagina 7

www.publeaks.nl

informatie te lekken. “Maar”, zegt Gautier stellig, “hoe hadden we dan kunnen weten van de bouwfraude, en van Watergate? Het zijn klokkenluiders die dat wereldkundig hebben gemaakt.”

Horendol De Haan vindt Publeaks dus niks. “Het slaat helemaal nergens op. Iedereen kan zich voordoen als een topambtenaar. Op de verzendknop is zo gedrukt, ik word horendol van al die informatie. Als voorbeeld noemt hij de zaak-Joris Demmink, secretaris-generaal van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Er werd gezegd dat hij jonge jongens heeft misbruikt. Stel dat iemand anoniem foto’s lekt waarop dat te zien is. Wie zegt dat die foto’s echt zijn? Misschien zijn die beelden wel in scène gezet. Je moet absoluut zeker weten dat informatie echt is en daarvoor moet je de persoon zelf spreken. Ook moet je de motieven weten.”

Publeaks = Nederlandse Wikileaks? De naam doet denken aan Wikileaks, maar heeft er niets mee te maken. Publeaks geeft alleen binnengekomen informatie door, Wikileaks zoekt en publiceert zelf informatie. Gautier: “Bij deze burgerjournalistieke samenwerking gaat het om de mate waarin we overheden vertrouwen met de macht die aan hen is gedelegeerd.

Controle van de overheid is verschrikkelijk belangrijk. Als je pers en publiek laat samenwerken, versterkt dat zich. Daarom wilden we ‘pub’ (van publiek, red.) erin

hebben en natuurlijk iets van lekken. Ondertussen lachen ze zich in Engeland helemaal gek, want het schijnt ook pissen in de pub te zijn.”

Wat is Publeaks? Een brievenbus voor informatie. Met deze omschrijving is Publeaks op 9 september gelanceerd. Teun Gautier, voorzitter van de stichting Publeaks, vertelt: “Het idee is ongeveer een jaar oud, het duurt gewoon heel lang voordat je het allemaal gerealiseerd hebt. Die tijd hebben we nodig gehad”. Een maand of drie geleden kwamen Snowden en de NSA naar boven. “Dat legt extra gewicht in de schaal.” Achter de website zit de stichting Publeaks, met Teun Gautier, tevens uitgever van de Groene Amsterdammer, aan het roer. Aan dit initiatief werken de volgende mediaorganisaties mee: Algemeen Dagblad, NOS, Het Financieele Dagblad, RTL

Nieuws, ANP, De Groene Amsterdammer, Het Parool, De Correspondent, Trouw, NRC Handelsblad, Nieuwsuur, Nu.nl, de Volkskrant, Pownews en Vrij Nederland. De stichting zelf noemt de samenwerking tussen vrijwel alle toonaangevende Nederlandse mediaorganisaties uniek in de wereld. Het lijkt erop dat Publeaks voor nu alleen in Nederland actief is. Met de website wil de stichting klokkenluiders beschermen en misstanden het daglicht laten zien. Ook is het de bedoeling dat onderzoeksjournalistiek op deze manier gestimuleerd en ondersteund wordt. De stichting drijft op financiering van deelnemende persbedrijven, fondsen en donaties.

Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 8

NOS journaal 2.0 niet voor iedereen een succes Het leek wel of er een bom was ontploft in het gebouw van de NOS in mei vorig jaar. Het traditionele achtuurjournaal is op dat moment rigoureus op de schop gegaan. Rob Trip leidt de kijkers wandelend door de onderwerpen. Een gigantisch scherm in het decor zorgt voor spectaculaire beelden achter de anchor. Het zorgt er allemaal voor dat het NOS Journaal niet meer zo ‘stijf’ is als voorheen. DOOR PATRICK KIEFTENBELT

e eerste reacties die bij de NOS binnen kwamen waren positief, zo schreef hoofdredacteur Marcel Gellauf op het weblog van hoofdredacteuren van het NOS Journaal. ‘Modern, verfrissend, eigentijds en gedurfd’, zijn termen die vaak voorkomen volgens de man van het nieuws. Het journaal probeert op deze manier een nieuwe vorm van nieuws ‘brengen’ te introduceren in Nederland. Het nieuws moet meer ‘verteld’ worden om het dichter bij de mensen te brengen. Daarnaast wordt met de ‘vertelmethode’ het nieuws nog centraler gesteld.

Negatieve reacties Naast alle positieve reacties kwamen er ook negatieve reacties binnen bij de NOS. Via de moderne media zijn er mensen die laten weten dat het journaal op deze manier te druk is. Het decor leidt af en een lopende presentator is overbodig. Dat zijn nou juist allerlei zaken waar je niet op hoort te letten bij het kijken van het journaal. Want het nieuws moet centraal staan, volgens de kenners.

Blijven kijken De reacties kwamen veelal binnen via de moderne media. De meeste mensen die naar het NOS Journaal kijken zijn de vijftig jaar ruimschoots gepasseerd en zijn minder actief via deze media. Nog voordat het ‘nieuwe journaal’ werd gepresenteerd was Gellauf al overtuigd van het feit dat de doelgroep toch wel blijft kijken. ‘De doelgroep zal over het algemeen wel blijven hangen. Ze hebben toch de behoefte om een samenvatting te zien van het belangrijkste nieuws.’ In dat laatste heeft Gellauf gelijk gekregen. Ouderen blijven kijken naar het NOS Journaal. Dat blijkt wel als ik ‘s avonds op de bank zit met de 74- jarige Gerrie Evers en de 79- jarige Tjaaktje Kieftenbelt. Met koffie en koekjes op tafel zijn de twee dames klaar voor het nieuws van de dag. Ondertussen praten we over de nieuwe vorm van het journaal en waarom de beide dames nog steeds kijken.

‘Met al dat vervelende nieuws duurt het wel erg lang voordat het weer er op komt hè?!’ Gerrie Evers vertelt dat ze naar de NOS kijkt omdat het een gewoonte is geworden. ‘Ik heb altijd naar het NOS Journaal gekeken. Bij de NOS heb ik altijd het gevoel dat ze het meest betrouwbaar zijn.’ Maar de ontwikkelingen binnen het journaal begrijpt ze niet. ‘Door het wandelen van de presentatoren en de beelden op de achtergrond ben ik snel afgeleid. De helft van het nieuws heb ik dan niet begrepen. Als je wat wilt zeggen moet je erbij gaan zitten.’

Informatief De NOS probeert haar publiek op een informatievere manier aan te spreken. Het nieuws moet verteld worden waardoor het makkelijkere begrepen wordt. Je zou denken dat het voor oudere mensen daardoor makkelijker te begrijpen is. De 79- jarige Tjaaktje is het niet met de bedenkers eens. ‘Ik heb geen verschil gemerkt in de taal van het journaal. Het is ook niet makkelijker geworden om naar het journaal te kijken. Er gebeurt zoveel achter de presentator. Als ik alles gezien heb, is hij al klaar

met vertellen en ben ik alweer vergeten waar het over ging.’

Inhoud Daarnaast zijn de beide dames ook niet altijd blij met de inhoud van het journaal. Het nieuws dicht bij de mensen brengen lukt volgens de twee kijkers niet altijd. ‘Het is meestal ellende wat je ziet in het journaal. Dat is gewoon niet leuk om te zien’ vertelt Gerrie. Tjaaktje vult lachend aan. ‘Met al dat vervelende nieuws duurt het wel erg lang voordat het weer er op komt hè?!.’ Voor veel mensen zal de nieuwe opzet van het NOS Journaal geslaagd zijn. Maar naast Gerrie en Tjaaktje zullen nog veel meer, vooral oudere, kijkers verlangen naar een rustiger en duidelijker journaal. De kritiek van deze kijkers zal de zender niet doen besluiten tot verandering. Met ruim anderhalf miljoen kijkers is het NOS Journaal nog steeds één van de best bekeken programma’s op de Nederlandse televisie.

pagina 9

Ontwikkelingen NOS Journaal

Foto: ANP

Het journaal heeft vele ontwikkelingen doorgemaakt. Op 5 januari 1956 werd het eerste NTS Journaal uitgezonden. De NTS is de voorloper van de NOS. Tegenwoordig kun je niet meer voorstellen dat het journaal eruit ziet als een Polygoon-bioscoopjournaal. Er was geen presentator, maar een stem begeleidde de kijker door de verschillende onderwerpen. In 1961 veranderde het journaal. Voor het eerst kwam er een presentator in beeld die een deel van het nieuws voorlas. In de jaren ‘50 en ‘60 bestond het journaal voor 75 procent uit buitenlands nieuws. Binnenlands nieuws kostte veel mankracht en geld, daarom was er veel buitenlands nieuws. De NTS mocht de eerste twintig jaar niet te diep ingaan op de achtergrond van het nieuws. Dat was de taak van omroepverenigingen. Het journaal moest zich beperken tot de hoofdlijnen van het nieuws. Vanaf 1976 veranderde dat snel. Het journaal ging zich vooral richten op nieuws dat sociaal-maatschappelijke betekenis had. Politiek was belangrijk en er werd een politiekverslaggever in dienst genomen. Voor het eerst vertelde een verslaggever in beeld over de Nederlandse politiek. Het is een korte wandeling door de geschiedenis van het journaal bij de NTS en NOS. Natuurlijk is er veel veranderd. Eerst kwam er een presentator in beeld, er kwamen verslaggevers in beeld en het journaal begon ander nieuws te brengen. De grootste verandering is toch het aantal keren dat er nieuws ‘gebracht’ wordt. In de tijd van de NTS was dat drie keer per week. Nu, anno 2013, gaat er geen uur voorbij zonder nieuws.

Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 10

Kort medianieuws Jarige tijdschriften Veel feestjes dit jaar in de tijdschriftenwereld. Playboy, LINDA en Margriet vieren dit jaar hun bestaan. Playboy bestond in Amerika al lang, maar in mei 1983 kwam het tijdschrift voor mannen naar Nederland. Het Nederlandse blad voor vrouwen LINDA bestaat 10 jaar. Margriet, een van de grootste vrouwenbladen van ons land, mag 75 kaarsjes uitblazen op de taart. Wil je meer lezen over het 75-jarige bestaan van Margriet? Kijk dan op www. omnizine.nl

Radioprijs voor ADHD

Algemeen-secretaris

De radiodocumentaire ‘ADHD’ van Celine de Mulder heeft de NTR Radioprijs 2013 gewonnen. De Mulder is studente journalistiek aan de Erasmus Hogeschool Brussel. Zij heeft zelf ADHD en in de radiodocumentaire onderzoekt ze wat dat voor haar betekent. “Als luisteraar ga je snappen wat ADHD is en wat het betekent om hiermee te leven”, aldus de jury.

De Europese Federatie van Journalisten (EFJ) heeft een nieuwe algemeen-secretaris. Ricardo Gutiérrez mag deze functie vanaf nu gaan bekleden. Dit heeft de journalistenorganisatie laten weten. De Belg werkt al 25 jaar in de journalistiek, waarvan 23 jaar bij de Franse krant Le Soir.

Genomineerden Sonja Barend Award De genomineerden voor de Sonja Barend Award, de prijs voor het beste tv-interview, zijn bekend gemaakt. Tijs van den Brink, Adriaan van Dis, Sophie Hilbrand, Twan Huys, Wilfried de Jong, Sven Kockelmann, Joris Linssen, Marcia Luyten, Matthijs van Nieuwkerk, Jeroen Pauw, Mariëlle Tweebeeke en Coen Verbraak zijn genomineerd. De winnaar wordt bekend gemaakt op 14 oktober. Sonja Barend met de winnares van 2012: Mariëlle Tweebeeke.

Zzp´ers kiezen steeds vaker voor Whatsapp Zzp´ers communiceren het liefst per e-mail met hun opdrachtgevers. Opvallend is echter dat WhatsApp bezig is met een flinke opmars. Dat blijkt uit het themarapport ‘Telefonie & internet’ van de onderzoeksmonitor ZZP Barometer. “Zzp-ers lopen voorop in hun manier van communiceren met klanten en opdrachtgevers, naast sociale netwerken als LinkedIn, Twitter en Facebook worden communicatiemiddelen als WhatsApp ook steeds belangrijker”, vertelt Jeroen Sakkers van ZZP Barometer.

Netflix nu ook in Nederland Voor een vast bedrag van 7,99 per maand toegang tot veel series en films. Het is vanaf nu mogelijk, want het Amerikaanse fenomeen NetFlix is nu ook in Nederland beschikbaar. Via de televisie, tablet of smartphone kan je kijken naar je favoriete films en series. NetFlix is ook al in andere landen verkrijgbaar waaronder Zweden, Denemarken en Groot Brittannië.

pagina 11

Boer zoekt, ja wat eigenlijk?

Column

Hoi Yvon! Zondagavond zat ik moederziel alleen op de bank. Ik was aan het zappen, want er was niets interessants op televisie. Maar toen kwam jij langs. Ik heb je gemist, samen met nog 911.999 andere Nederlanders die speciaal voor jou op het programma hadden afgestemd. Je enthousiasme spatte, net als in de andere 6 seizoenen ‘BZV’, weer van het scherm af. Hoe doe je dat toch? Hoe krijg je het voor elkaar dat deze boeren zich zo open stellen? Heb je daar een truc voor? Ik denk dat het antwoord daarop nee is. Zelf denk ik namelijk dat het een groot opgezet spel is. Ik kan vol bewondering naar jou zitten kijken Yvon, maar niet meer naar je programma. Na 6 seizoenen zijn de boeren in Nederland blijkbaar niet goed genoeg meer, dus wordt er uitgeweken naar het buitenland. Een leuk uitje voor jou Yvon, even afreizen naar Afrika, Frankrijk of Denemarken. Maar wat voegt het toe aan het programma? Helemaal niets, als je het mij vraagt. Alleen maar mooie beelden. En mooie beelden zorgen voor, jawel, meer kijkers. En daar gaat het natuurlijk om, of niet? De kijkcijfers, die zijn het allerbelangrijkst. Niet de boeren die eventueel een nieuwe vrouw of man veroveren. Ook dat vind ik steeds gekker worden. Het oorspronkelijke idee is dat een boer moeilijk aan de vrouw komt. Oké, dat is in veel gevallen waar. Maar na het derde seizoen kwam er ineens een vrouwelijke boer om de hoek kijken, boerin zoekt man dus. Niet dat ik dat erg vind hoor, Yvon. Ik vond het zelfs wel leuk. Maar als je gaat nadenken, dan klopt je programma toch niet meer? Maar daar gaat het niet om. Dat de titel niet meer bij het programma past, dat is helemaal niet erg. Als je maar een nieuw element hebt. Dan blijven de mensen wel hangen en worden de kijkcijfers ieder seizoen maar hoger. En dat vind ik zo jammer Yvon, dat je daarin meegaat. Jij bent het gezicht van het programma, jij had moeten roepen: ‘HO, STOP! Dit klopt niet!’. Maar dat deed je niet. En dat valt me toch wel vies van je tegen. Het komt er dus op neer dat jij eigenlijk helemaal niet zo leuk bent als iedereen denkt. Je gaat gewoon mee in het geilen op hoge kijkcijfers, net zoals het opperhoofd van de KRO doet. Daarom kan ik je dan ook mededelen dat ik 8 december niet kijk naar het vervolg van dit seizoen ‘BZV’. Ik hoop ontzettend dat de 6 miljoen kijkers die jullie allemaal zo graag willen halen, niet gehaald wordt. Misschien doet dat jullie dan inzien dat het oorspronkelijke idee van ‘BZV’ eigenlijk helemaal niet zo gek was. En dat de kijkcijfers geen reet uitmaken, als de boeren maar gelukkig worden.

Liefs, Florien

Colu boerenmniste Flor ien kw feest. am

boer B

ert teg

en op

een

Florien Haverkort 23 jaar Almelo 3e jaars student Journalistiek

Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 12

Freelance werken, dood Er zijn in ons land ongeveer 12.000 journalisten waarvan er 4712 ingeschreven staan op freelance basis. Een vast contract krijgen zit er in deze economische tijden niet meer in. Veel studenten journalistiek mogen van geluk spreken als ze van hun stageplek een contract aangeboden krijgen na hun studie. Heb je geen geluk of is je stage niet wat je dacht dat die zou zijn, dan is freelancen misschien wel je enige optie. Maar is dat nou echt zo erg? Door Charlotte Dettmers

e NVJ heeft 2013 uitgeroepen tot het jaar van de freelance (foto)journalist om hun positie op de markt te verbeteren. NVJ- voorzitter Hella Liefting vertelt op de website van de NVJ dat de hele freelancemarkt compleet bedorven is. ‘’ Freelance journalisten worden slecht betaald, ze krijgen geen pensioen, geen vakantie, geen doorbetaling bij ziekte en geen winstuitkering. Er moet een cao komen om dit soort problemen op te lossen’’, aldus de voorzitter.

Het is dus duidelijk dat er mogelijk op een redactie een tweedeling ontstaat tussen vaste werknemers mét een cao en freelancers zonder cao. Dat hoeft echter niet in alle gevallen negatief te zijn. Niet alle freelancers/ zzp’ers zijn noodgedwongen freelancer geworden. Voor velen van hen is het een bewuste keuze. Vrijwillig Freelancers worden nog al te vaak door collega’s met een vast contract meewarig bekeken; alsof het hun laatste redding was en zij noodgedwongen niet anders konden. Maar vrijwillig werken als freelancer of je eigen eenmanszaak opstarten biedt veel mogelijkheden. Je kan je flexibel opstellen en je eigen tijd indelen. Je bent redacteur, maar tegelijkertijd ook hoofdredacteur, eindredacteur en misschien ook wel beeldredacteur. En er is meer ruimte voor jouw eigen creativiteit. Maar dan moet je wel een goed netwerk hebben, wil je opdracht na opdracht binnen slepen. Ook komt de Nederlandse Vereniging van Journalisten op voor alle vormen van journalist, dus ook de freelancers. De NVJ ijvert voor persvrijheid, vakbewaamheid, goede arbeidsvoorwaarden en heel belangrijk: redelijke tarieven. Freelancers Johan Zwaan en Franka Hummels vertellen hun verhaal. Zij laten zien dat de wereld van een freelancer juist veel mogelijkheden biedt.

Naam: Franka Hummels Leeftijd: 35 jaar Woonplaats: Utrecht Beroep: Freelance journalist Nog nooit heeft ze problemen gehad met het vinden van opdrachten, meestal had ze te veel werk. Franka Hummels heeft de studie Geschiedenis in Groningen gedaan en de postdoctorale opleiding Journalistiek in Rotterdam afgerond. Haar geluk was een vacature waar ze aan de slag kon als correspondent voor onder meer het Algemeen Dagblad en Nieuwe Revu in Londen. Het freelance werken heeft altijd al bij haar in het bloed gezeten, net als het reizen. Na haar terugkomst in Nederland vijf jaar geleden, werkt ze freelance voor verschillende tijdschriften en radioprogramma’s. ‘’Vroeger wist ik al dat ik freelancer zou worden. Mijn eigen onderwerpen bedenken en vertellen, het liefst in combinatie met reizen. En dat is gelukt. Ik ben net terug van een halfjaar durende reis door Cambodja, Japan, China, Vietnam en Zuid- Korea. Opdrachten krijg ik voornamelijk via vaste bedrijven maar ik bedenk ook graag mijn eigen onderwerpen waarover ik wil schrijven. Ik ga niet op reis zonder er zeker van te zijn dat ik opdrachten meekrijg die de kosten dekken. Veel winst haal ik er niet uit, maar de ervaringen zal ik nergens anders beleven.

Foto: F. Hummels

je verhaal of je idee kunnen verkopen. Freelancer zijn tegen wil en dank is schijnwerkloosheid. Dat klinkt hard en ik zeg ook niet dat je dan geen goede journalist bent, maar je moet de motivatie hebben om ’s ochtends achter je computer te kruipen en aan het werk te gaan, ideeën te verzinnen en je verhaal vervolgens aanbieden. Dat is niet voor iedere journalist weggelegd.

Of ik altijd een freelancer wil zijn, dat ligt eraan. Als ik een tijdschrift tegenkom dat perfect bij mij past, zoals het reizen en de diversiteit aan onderwerpen en ideeën, dan sta ik zeker open voor een vaste baan. Om succesvol freelance journalist te zijn moet je ook kunnen ondernemen. Je moet Maar nu nog niet.’’

“Freelancer zijn tegen wil en dank is schijnwerkloosheid” Franka Hummels

pagina 13

ddoener? Naam: Johan Zwaan Leeftijd: 38 Woonplaats: Amsterdam Beroep: Freelance in televisievak Johan Zwaan (37 jaar) heeft de School voor de Journalistiek in Utrecht gevolgd en werkt sinds negen jaar op freelance basis. Hij is begonnen in loondienst als verslaggever bij Radio Nederland Wereldomroep. Daarna werkte Johan als programmamaker bij RTV Noord- Holland. Noord. ‘’Daar kreeg ik zo nu en dan de opdracht om een filmpje te maken voor woningcorporaties in Almere. Ik vond het leuk werk om te doen omdat ik mijn eigen ideeën ook mocht laten zien en uitwerken. Al gauw werkte ik nog maar drie dagen in loondienst en deed ik daarnaast freelance opdrachten. Omdat mijn vrouw ook een eenmanszaak in de televisiewereld heeft, wilde ik het eerst even aankijken of ik wel genoeg opdrachten binnen kreeg. Freelance werken blijft risicovol, maar omdat ik al bij een groot bedrijf werkte kreeg ik van dat bedrijf veel klussen. Dus na twee jaar proberen heb ik in 2004 een btw nummer aangevraagd voor Zwaan BV, en daar heb ik nooit spijt van gehad.

“Nooit meer in loondienst’’

Johan Zwaan

Het allerbelangrijkste is je netwerk. Ik heb in al die jaren nog nooit een opdracht binnen hoeven slepen, en dat is echt een luxe. Alleen in het voorjaar van 2010 heb ik een rustige periode meegemaakt, of dat de economische crisis is geweest, durf ik niet te zeggen. Ik ben mijn eigen hoofdredacteur, eindredacteur, beeldredacteur, vormgever, eigenlijk doe ik alles zelf. Een bedrijf hoeft dus niet apart een cameraman te betalen of twee mensen die monteren. Daarom kan ik een lagere prijs vragen. En omdat bedrijven minder te besteden hebben in deze tijden heb ik wel een streepje voor.

Zwaan BV is een eenmansbedrijf dus ik heb alleen met mijzelf te maken. En dat is fijn omdat ik eigenwijs ben en alles op mijn manier wil doen, maar het is ook eenzaam. Ik heb een tijdje een ruimte gedeeld met andere journalisten, maar voor mijn montageapparatuur heb ik veel ruimte nodig dus die ruimte heb ik na twee maanden opgezegd. Dat is wel wat ik mis aan een vaste baan op een redactie, de gezelligheid en het kunnen overleggen over iets. Maar al met al zou ik niet meer in loondienst willen zijn.’’

Wat schuift dat eigenlijk, freelance werken? Een vraag die elke (aanstaande) journalist wel zou willen weten. Een journalist verdient gemiddeld e3.951 in 2013 volgens financieel.infonu.nl. Maar wat verdient een freelance journalist? Het is lastig om hier een duidelijk overzicht van te maken omdat elk dagblad, tijdschrift of ander medium op een andere manier afrekent. De een betaalt per uur, de ander per woord en weer een ander betaalt per artikel. Er gaan geruchten over tarieven bij verschillende dagbladen en tijdschriften. Helaas zijn deze niet recent, maar ze geven wel een beeld van hoeveel je zou kunnen verdienen. De cijfers zijn gepubliceerd in 2010, toen iedereen door de crisis probeerde te ploeteren. Dagbladen Journalisten van De Limburger krijgen een vergoeding van 150 euro voor een verhaal van 600 woorden en twee kaders. Huub Paulissen, hoofdredacteur van De Limburger, laat op site van de Nieuwe

Reporter weten dat dit wel een uitzondering is Bij de Volkskrant kan een journalist van 36 cent tot 50 cent per woord krijgen. Bert Graffner redacteur van de Volkskrant legt uit dat het ligt aan de aard van het stuk en de bekendheid van de journalist. Het Parool betaalt 250 euro voor een spread van 1300 woorden. Maar voor een grote reportage leggen ze ook wel 400 euro neer. ‘’Flexibele tarieven dus’’, weet Barbara van Beukering redactielid te vertellen.

Weekbladen De Groene Amsterdammer is naar horen en zeggen de slechtst betalende opdrachtgever. Van 10 tot 30 cent per woord. Bij Vrij Nederland en Elsevier treffen ze het beter. Daar ligt het minimumtarief tussen 30 tot 48 cent per woord. Volgens Marije Snelder, redacteur bij HP/DeTijd, hanteert men bedragen tussen de 23 en 35 cent per woord. Foto’s: J. Zwaan

Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 14

Blendle: de iTunes va Geen krant meer met informatie waarop je niet zit te wachten. Geen tijdschrift met stoffige artikelen waar je met geen mogelijkheid doorheen komt. Niemand leest alles wat er in de krant staat, maar daar betaal je wel voor. De makers van de app Blendle hebben hiervoor de oplossing. Met deze app is het mogelijk om alleen artikelen te kopen die voor jou interessant zijn. Ben jij geïnteresseerd in het economisch nieuws van het Algemeen Dagblad en in de column van Youp van ’t Hek (NRC Handelsblad), dan hoef je niet de hele krant te kopen, maar alleen deze losse artikelen. Het wordt mogelijk om je eigen krant samen te stellen. Volgens de makers van Blendle de toekomst voor de journalistiek. Door Erwin Wamelink

et idee voor Blendle komt van ondernemer en oud-redacteur van de Pers Marten Blankesteijn. Zijn idee kreeg direct steun van de bekende internetjournalist Alexander Klöpping. Nu de oplage van de kranten al jaren flink daalt en steeds meer kleine tijdschriften hun hoofd niet meer boven water kunnen houden, is dit volgens het duo de toekomst van de journalistiek.

best bereid om daar geld voor neer te leggen. Er is alleen nog geen simpele manier om nieuws op internet te kopen. Volgens Klöpping is Blendle hier de oplossing voor. “Het is heel leuk om op NU.nl dingetjes te lezen, maar als je echt wil weten hoe het in Syrië zit, ga je dat niet op NU.nl lezen. Dat lees je in een krant van goede journalisten.”

Volgens Marten Blankesteijn kwam zijn idee voort uit frustratie. In een interview met de website Fast Moving Targets zei Blankesteijn: “Het probleem is niet dat wat er in de kranten staat niet leuk is, het wordt nu aangeboden op een manier waardoor ik het niet wil kopen.

Een aantal grote kranten en tijdschriften is inmiddels al van Blendle overtuigd. Onder meer het NRC Handelsblad en het Nederlands Dagblad doen mee. Wegener, de uitgever van regionale kranten als de

Media overtuigd van Blendle

“Ik ga geen vijf euro betalen voor een tijdschrift omdat er één leuk interview in staat” Blendle moet de iTunes van de journalistiek worden. iTunes is het programma waarin je liedjes kunt downloaden. Je koopt niet een heel album, maar alleen de nummers die jij interessant vindt. Blendle hanteert hetzelfde concept. Je stelt een eigen krant samen met nieuws-, achtergrond- en sportverhalen die jij interessant vindt. In het programma De Wereld Draait Door geeft Alexander Klöpping aan dat de mensen onder de vijftig niet meer willen betalen voor nieuws. Maar als het over kwaliteitsjournalistiek gaat, is deze generatie

Oprichter Marten Blankesteijn

Gelderlander en de Stentor, is overstag. Daarnaast hebben veel tijdschriften inmiddels hun handtekening gezet. Elsevier, Vrij Nederland en Quote zijn de belangrijkste namen. Sanoma, de grootste speler op de Nederlandse tijdschriftenmarkt doet ook mee. Met de Persgroep (Trouw, AD, Volkskrant) wordt nog onderhandeld. De Telegraaf, Nederlands meest verkochte dagblad, is nog niet heel enthousiast over de plannen. Harold de Haan, redactiechef van de Stentor is gematigd enthousiast over Blendle. “Ik heb in het verleden al vaker gehoord

pagina 15

n de journalistiek

dat iets de toekomst van de journalistiek is. Toen bleek dat niet zo te zijn. Maar ik denk wel dat Blendle potentie heeft.” De Haan denkt dat samenwerking tussen grote media erg belangrijk is. “Je moet als grote uitgevers de handen ineen slaan. Er wordt momenteel te weinig verdiend in de journalistiek en je moet als media samenwerken om dit algemene probleem aan te pakken.” Of Blendle een succes wordt weet De Haan nog niet. “Het is koffiedik kijken. Ik kan mij voorstellen dat mensen bereid zijn te betalen voor journalistiek, maar dan moet het wel kwalitatief heel sterk zijn.”

Kostenplaatje De prijs van een artikel hangt af van de inhoud en de grootte van een artikel. Voor een kleine journalistieke productie betaal je tussen de 10 en 20 eurocent, de kosten stijgen wanneer je een groter artikel wilt aanschaffen. De opbrengsten van Blendle worden als volgt verdeeld: zeventig procent van de opbrengsten van een artikel gaan naar de uitgever. De overige dertig procent gaat naar Blendle. Zoals bij ieder nieuw project roept ook Blendle vragen op. Wat gaat er gebeuren met freelancers? Gaan zij erop vooruit of juist achteruit? Worden al hun teksten zon-

der toestemming gepubliceerd in Blendle? Oprichter Marten Blankesteijn reageerde in een interview met vakblad Villamedia op deze vragen. “Het auteursrecht van artikelen is iets wat de uitgevers moeten regelen. Wij verkopen niets dat niet verkocht mag worden.” Hij voegde hier ook nog aan toe: “‘Voor ons is het geen doen om bij elk artikel dat in Blendle verschijnt te achterhalen of het gaat om een artikel van een freelancer of iemand in vaste dienst.¨ Blendle gaat de komende tijd rustig van start. Volgens Klöpping moet de app aan het eind van dit jaar op volle toeren draaien.

Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 16

VPRO TV wordt een Zendtijd wordt wegbezuinigd, programma’s worden kriskras door elkaar geprogrammeerd en het ledenaantal loopt terug. Aanleiding voor de VPRO om te gaan innoveren en met een nieuw concept op de proppen te komen: VPRO TV. Door Sanne van Alderwegen

et is zondagavond, halverwege de jaren tachtig. Rondom een kleurentelevisie verzamelt zich een groepje twintigers. Ze drinken cola, eten chips en kijken naar Nederland 3. Er hoeft maar een blote navel in beeld te komen of hun opa’s schakelen de televisie verontwaardigd uit. Maar voor deze jongeren geldt dat niet. Hun generatie is niet meer vies van een beetje naakt, ze smullen van de satirische humor van Van Kooten en De Bie en zitten aan de buis gekluisterd voor documentaireprogramma’s over onbekende buitenlandse politiek en maatschappelijke kwesties. Het zijn de gloriejaren van de VPRO.

zich te binden. Om haar achterban en doelgroep te bereiken heeft de VPRO haar pijlen nu gericht op het kersverse online kanaal VPRO TV, met een lichte knipoog naar ‘de goede oude tijd’ door haar uitgangspunt: ‘Altijd zondag’. Volgens Erik van Heeswijk, hoofdredacteur digitaal van

“Op de pubieke zenders is weinig ruimte voor gekkigheid”

Versnippering De zondagavond was toen het domein van de VPRO en werd goed bekeken. De tot dan toe nog klein gebleven omroep had met haar programmering op Nederland 3 aan de VARA en de NPS goede collega’s die automatisch de juiste kijkers naar haar programma’s trokken. Door de versnippering op de publieke zenders is de zondagavond inmiddels allang niet meer van de VPRO en wordt de achterban van de omroep niet meer automatisch richting haar programma’s geleid. Bovendien maakt de versnippering over de zenders het voor de omroep lastig om nieuwe kijkers aan

de omroep, ligt de belangrijkste innovatie van televisie de komende jaren tussen lineair en on-demand en sluit VPRO TV daar prima bij aan.

Van huis uit De VPRO is van oudsher een innoverende omroep die vanuit het vrijzinnig protestantisme het maatschappelijke debat op gang wil helpen. De band met het protestantisme in welke vorm dan ook is inmiddels losgelaten, maar de missie van de omroep is nog steeds om een toonaangevende, verdiepende en een crossmediale inhoud te bieden. In de beginjaren van haar huidige vorm deed ze dat onder andere door in 1967 voor het eerst op de Nederlandse televisie beelden van een naakte vrouw uit te zenden. Ja, dat kostte natuurlijk een

flink aantal leden. Maar het bracht ook een publiek en politiek debat op gang.

Logische stap De VPRO was ook een van de eerste omroepen die haar materiaal online ter beschikking stelde. Voor de VPRO is de introductie van VPRO TV dan ook een logische stap. Het geeft de omroep de ruimte om te kunnen experimenteren. “Op de publieke zenders is weinig ruimte voor gekkigheid omdat daar rekening gehouden moet worden met een grotere doelgroep. (..) Wij willen juist ook een podium zijn voor jonge makers, voor films van de filmacademie, voor dingen die wij interessant vinden op YouTube en voor onze eigen projecten. Dan ga je al snel op zoek naar een podium waar je dat allemaal kwijt kunt en dan kom je bij zoiets als VPRO TV uit,” aldus Van Heeswijk.

Versie 1.0 De plannen voor digitale vernieuwing begonnen een jaar geleden. “Een project zoals VPRO TV moet gedragen worden door alle redacties in het pand. Het duurt natuurlijk een tijd voordat iedereen precies snapt wat het is en wat ze er zelf aan kunnen hebben,” vertelt Van Heeswijk. Omdat de omroep VPRO TV onderdeel wilde laten zijn van haar eigen website ging deze eerst op de schop. Daarna werd in

Bron: www.vpro.nl/vprotv

pagina 17

beleving

’

g a d n jd zo

i t l A ‘ : O TV

VPR samenwerking met de NPO aan de technologische kant van VPRO TV gewerkt. Inmiddels is het digitale kanaal sinds begin september in de lucht. Het is volgens Van Heeswijk nog een 1.0 versie van wat het uiteindelijk worden moet. De komende maanden en jaren zal er voortdurend aan worden geschaafd. De VPRO wil kijken of ze andere platforms kan ontwikkelen, een andere manier van sharen kan toevoegen en ook de programmering wordt nog verder ontwikkeld. Ook wil de omroep uiteindelijk nog meer (technologische) innovaties aan het digitale kanaal koppelen.

Gidsende fucntie Met VPRO TV verwacht de omroep een goede aanvulling te hebben op haar lineaire programma en website. Bang om een zusje van Uitzending Gemist te worden zijn ze bij de VPRO niet. Hierover zegt Van Heeswijk: “VPRO TV bevat een andere content. Waar Uitzending Gemist een verzameling is van alles wat op televisie is geweest, gaan wij verder doordat we zowel archiefmateriaal publiceren als jong talent een podium geven. We willen van VPRO TV een beleving maken. Het heeft veel meer een gidsende functie dan Uitzending Gemist. En met de typische VPRO smaak.”

Innovatieve televisie De televisiekijker van vandaag valt niet meer te shockeren met een blote borst of onbehoorlijke taal. Ook op taboe-onderwerpen aansnijden heerst al lang geen taboe meer. Toch hoeft dat niet het einde te betekenen voor innovatieve televisie. Of VPRO TV succesvol gaat worden of hoe het zich verder zal ontwikkelen kan Van Heeswijk niet voorspellen. Maar het staat vast dat de ontwikkelingen van en binnen VPRO TV niet zullen stoppen na de lancering. “We hebben nog allerlei plannen. Zowel aan de technologie als aan de inhoud zal de komende maanden nog behoorlijk geschaafd worden, denk ik. Dus we zullen zien! Het experiment: dat is wat telt voor de VPRO.”

Foto: Piet Schreuders

Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 18

Moleskine Evernote Smart notitieboekje Moleskine brengt al jaren degelijke en kwalitatief goede notitieboekjes uit. Maar met de opkomst van tablets en smartphones worden deze steeds minder gebruikt. Om mee te gaan in het digitale tijdperk hebben zij nu een boekje uitgebracht dat werkt met Evernote. Met de Evernote-app maak je een foto van je aantekeningen of schetsen en slaat deze daarna online op, samen met foto’s die bij deze notities horen. Ook handig zijn de bijgevoegde stickertjes, die worden door de camera meteen als tags/labels herkend. Is dit de toekomst van het notitieboekje? De pocketeditie kost E24,95 en de normale uitvoering E 29,95 (inclusief drie maanden Evernote premium) via www.moleskine.nl.

De Harde Schijf Je werk verliezen, de angst van iedere journalist. De computer of laptop crasht en alles is weg. Maar met een harde schijf kan je dit makkelijk voorkomen. Seagate heeft een harde schijf van 1 Terabyte in een handig formaat. Deze steek je zo in je zak of in je tas en neemt hem overal mee naar toe. En hij heeft maar één USB-kabel waar je hem mee aansluit. Deze harde schijf van Seagate kost E 69,99 via www.bol.com.

Gadgets LivescribeWifi Smart Pen Bij interviews kies je er vaak voor om aantekeningen te maken en daarnaast een recorder mee te nemen, of een van deze opties. Met de Livescribe pen heb je twee in één. Je maakt aantekeningen op het speciale notitieblok en de pen onthoudt dit. Daarnaast kan de pen ook audiofragmenten opnemen. Deze twee komen samen op Evernote of op je computer. De Wifi Smart Pen is draadloos. Via een wifi netwerk kun je de notities overzetten naar je laptop, computer of tablet. Je krijgt bij deze pen ook een gratis account van Evernote. Daarmee kun je makkelijk door de notities bladeren en alles nog eens naluisteren. De Wifi Smart Pen word geleverd met Livescribe notitieboek en kost E199,95 via www.fonq.nl.

USB Cup Warmer Koude koffie, daar houdt niemand van. Tijdens het schrijven, monteren of brainstormen ben je druk bezig met andere dingen. Dan schiet dat kopje koffie op je bureau er wel eens bij in. Dit warmhoudplaatje verbind je makkelijk via USB met je laptop of computer. Geen koude koffie (of thee) meer voor jou. Deze Cup Warmer kost E 9,95 viawww.gadgetshop.nl.

pagina 19

De Amerikanen komen! Een zesjarig excentriek meisje springt en danst wild rond voor de camera. Ze draait in snel tempo rondjes terwijl ze een fles gevuld met de mierzoete drankjes Mountain Dew en Red Bull drinkt. “I’m Alana, I’m six and I’m a beauty queen”, stelt ze zich voor. Wellicht is ze beter bekend als Honey Boo Boo, van een uiterst populair programma van de Amerikaanse televisiezender TLC. Door Michiel Gritter

oede Tijden, Slechte Tijden? Red mijn vakantie? Flodder? Welnee, Nederlandse televisieseries zijn al lang niet meer in. Tegenwoordig kijken we naar series als Game of Thrones, Here Comes Honey Boo Boo en Breaking Amish. Deze populaire series vind je echter niet op de gebruikelijke Nederlandse zenders. Daarvoor moet je bij de Amerikaanse zenders zijn, zoals HBO, FOX en TLC. De Amerikanisering van de Nederlandse televisie is al heel lang bezig. Natuurlijk via series die op de Nederlandse zenders worden uitgezonden, maar ook via de zenders zelf. De van oorsprong Amerikaanse zenders National Geographic Channel, Discovery Channel en MTV zijn bij de meeste mensen wel bekend. Recentelijk zijn echter ook drie grote Amerikaanse entertainmentzenders naar ons kikkerlandje overgewaaid, die nog niet bij iedereen helemaal ingeburgerd zijn.

The Learning Channel TLC (voorheen een afkorting van The Learning Channel) was van de grote Amerikaanse entertainmentzenders twee jaar geleden de eerste. Deze zender zond vanaf 4 juli 2011 in Nederland uit. Toen deelde TLC nog een kanaal met Animal Planet, een halfjaar later moest die zender plaatsmaken voor het populairdere TLC. Cake Boss, America’s Worst Tattoos, Toddlers and Tiaras en het daaruit voortgekomen Here Comes Honey Boo Boo zijn een aantal succesprogramma’s van TLC. Het zijn vaak typische over-the-top Amerikaanse series, vol met reality drama, ruzies en uitspattingen van de Amerikaanse cultuur.

Net zoals in de Verenigde Staten zijn deze series uiterst populair in Nederland.

Home Box Office HBO is een betaalzender die begin vorig jaar begon met uitzenden. De zender was eerst alleen via digitale televisie van Ziggo te verkrijgen, maar tegenwoordig kun je bij alle aanbieders van digitale televisie terecht. Programma’s als Game of Thrones (winnaar van onder andere meerdere Emmy Awards en Golden Globe Awards), The Newsroom en Boardwalk Empire worden op de zender uitgezonden. HBO zendt in tegenstelling tot TLC programma’s uit die minder op de realiteit zijn gebaseerd en wat meer filmisch zijn.

FOX FOX tenslotte is de nieuwkomer op het lijstje van grote Amerikaanse entertainmentzenders. Helemaal nieuw is het kanaal niet. Al in 1995 was het kanaal actief in Nederland, onder de naam ‘TV10 Gold’. Het kanaal flopte echter en werd uiteindelijk doorverkocht en in 2001 vervangen door V8 (tegenwoordig Veronica). Blijkbaar begon het bij FOX toch weer te kriebelen en kwam na ruim een decennium het plan om het kanaal nieuw leven in te blazen. Ruim een maand geleden ging FOX als betaalzender weer in Nederland van start. Ditmaal concentreert de zender zich vooral op sport. Zo heeft de zender een bedrag van een miljard euro neergeteld om de komende dertien jaar de voetbalwedstrijden van de Eredivisie rechtstreeks uit te kunnen zenden. Niet betalen voor herhalingen

Het is dus duidelijk dat de Amerikanen een steeds stevigere voet aan de grond krijgen in het Nederlandse televisieland. Is dat een verloedering of verrijking van onze ‘televisiecultuur’? De 21-jarige journalistiekstudente Elsemieke Brouwer kiest voor dat laatste. “Ik ben dol op Amerikaanse televisieseries. Die zijn toch heel anders dan de series uit Nederland en zitten beter in elkaar. Je hebt vaker het gevoel dat je naar een spannende film zit te kijken”. En de over-the-top-series uit de koker van TLC? “Ook die vind ik leuk om te zien. Maar die kijk ik meer voor het leedvermaak. Soms kijk ik met open mond naar een serie als Toddlers and Tiaras en vraag ik me af hoe die moeders het in hun hoofd halen om hun piepjonge dochters te dwingen mee te doen aan schoonheidswedstrijden”. Elsemieke trekt echter niet de portemonnee voor Amerikaanse televisieseries. “Ik download gewoon de programma’s die ik wil zien. Bovendien lopen de Amerikaanse series in Nederland vaak seizoenen achter, ik wil dus niet gaan betalen voor herhalingen”.

Troeptelevisie Niet iedereen is echter positief over de komst van de yankees op ons televisiescherm. Marcel van Dijk, 28 jaar en werkzaam bij een drukkerij, moet helemaal niets van de Amerikaanse zenders hebben. “Ik kijk graag televisie en ook entertainmentprogramma’s, maar van de huidige trend van ‘alles Amerika’ moet ik niets weten. Ik heb het gevoel dat veel mensen meelopen en die series alleen maar kijken omdat het in is”. Vooral over de programma’s van TLC heeft hij weinig goeds te zeggen. “Dat is gewoon troeptelevisie vol met drama en typische Amerikaanse waanzin, puur om te scoren bij de kijker”. Wat je er ook van vindt, het valt niet te ontkennen dat de Amerikaanse entertainmentzenders erg populair zijn in Nederland. Van de zwaar opgemaakte peuters in Toddlers and Tiaras tot de babydraken in Game of Thrones, voor elk wat wils. Na het succes van TLC en HBO en het voorspelde succes van FOX zullen er ongetwijfeld nog meer zenders naar ons land overwaaien. De Amerikanen zijn wat de Nederlandse televisie betreft duidelijk here to stay.

Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 20

Bloggen

Een goede start van een journalistieke

Anno 2013 is bloggen niet meer weg te denken uit het online media-aanbod. Nieuwssites hebben vaak een blog en mensen beginnen er een als uiting van hun passie of hobby. Er bestaat een groot aantal sites waar je makkelijk een blog kan beginnen, voor niks. Een aantal jaren geleden begon Monique van Loon ook op zo’n site haar blog. Minettes.nl was de naam, een site voor jonge meiden over alles wat hun, en haarzelf, interesseerde. Inmiddels zijn we 11 jaar verder en volgende maand komt haar eigen boek uit. Perstribune interviewde Monique over bloggen, journalistiek en haar eigen loopbaan. Door Lisa Boonstra

aar eerst voor de enkeling die het nog niet weet: wat is een blog nu eigenlijk precies? Volgens de Van Dale is een blog, officieel weblog, een website waarop regelmatig korte stukjes, foto’s, filmpjes en andere uitingen verschijnen, al dan niet uit de persoonlijke sfeer. Dit zie je ook terug in het grote aanbod blogs, een groot aantal dient als online dagboek voor de schrijver. Sinds een paar jaar schieten de weblogs als paddenstoelen uit de grond. “Dit is een heel interessante ontwikkeling, en erg leuk. Al daalt de kwaliteit daarmee ook wel”, aldus Monique. De meeste nieuwssites, zoals NOS of NRC. next, hebben blogs die worden beheerd door de verschillende redacties. Zo schrijft de redactie Den Haag een blog op de site van NOS, en hebben de presentatoren ook een weblog. Ook worden er voor de

onderwerpen die meer aandacht verdienen vaak (live)blogs opgezet, bijvoorbeeld bij belangrijke congressen van de Verenig-

“Ik werd niet serieus genomen, zeker niet door leraren” de Naties of tijdens verkiezingen. Maar ook de persoonlijke blogs komen snel op. Meisjes die in de voetsporen willen treden van Misslipgloss, Beautygloss of Girlscene. Of jongens die hun ei kwijt willen over games of voetbal. Maar er zit ook een negatieve kant aan deze groei vindt de 24-jarige onderneemster. “Er komen steeds meer mensen die niet vanuit een passie bloggen, maar om er snel geld mee te verdienen. Dat vind ik jammer, het gaat dan vaak om gratis spullen in plaats

van een uiting van een passie. Hierdoor worden blogs minder objectief”.

Girlscene Girlscene.nl een van de grootste Nederlandse online communities voor jonge meiden tussen de 12 en 20 jaar. Maandelijks heeft deze site meer dan één miljoen unieke bezoekers. In 2002 begon Monique deze site, toen nog onder de naam Minettes.nl. “Er was helemaal geen website voor meisjes, of ze waren in het Engels, daarom ben ik er zelf een begonnen. Dit werd al snel een succes.” In 2007 verkocht ze Minettes aan het bedrijf Yourscene, de naam veranderde in Girlscene en Monique bleef als hoofdredacteur zitten. Na acht jaar voor de site gewerkt te hebben is ze hier in 2010 weggegaan. “De koek was op, ik kende de site op mijn duimpje en deed het werk met mijn ogen dicht. Ik wilde een nieuwe uitdaging. Het was zeker niet makkelijk om weg te gaan, maar het was tijd, en ik heb zeker geen spijt.” Naast het succes van Girlscene is af te leiden dat als iets nog niet bestaat, je er zelf mee kan beginnen. Misschien is het een schot in de roos, de LINDA onder de websites. Met alle sites waar je een blog kan beginnen is dit tegenwoordig erg makkelijk.

Freelance

Website Culy.nl. Opgezet door Monique van Loon.

Niet alle bloggers ambiëren een carrière in de journalistiek. Voor degenen die dat wel willen is een blog een goed opstapje. Tijdschriften pikken vaak bloggers op. Zo heeft Monique een tijd op de site van Flair geschreven over eten, drinken en lifestyle. Maar ook modeblogger Yara Michels, die naast haar blog bij het magazine Elle werkt. En Cynthia Schultz, zij is vanaf oktober te zien haar eigen programma bij TLC. Naast schrijven voor tijdschriften of de websites die hierbij horen werken blog-

pagina 21

carrière

“Ervaring of een goede blog weegt zwaarder dan een diploma”

gers vaak ook als freelance journalisten. Een goede blog kan dienen als een online portfolio. Toekomstige werknemers zien hier je werk en zien wat je kwaliteiten zijn en wat je allemaal kan. Maak bijvoorbeeld ook Youtube-filmpjes, zogenaamde videoblogs of vlogs, om je monteer- en presenteerkwaliteiten te laten zien.

Culy.nl Na haar vertrek bij Girlscene is Monique in 2011 begonnen met Culy.nl. “De foodjournalistiek lonkte”, zegt ze zelf. Deze site heeft ze opgezet met de heren van Wayne Parker Kent, die ook andere populaire websites hebben bedacht. “Ik wilde graag over eten schrijven en een nieuwe site opzetten, er miste nog wat in Nederland, vond ik”, aldus de 24-jarige onderneemster. Inmiddels heeft Culy.nl ruim 350.000 unieke bezoekers per maand en werken er naast Monique nog twee redacteuren. Naast deze site heeft ze een boek geschreven ‘The Culy way of life.’ Culinair genieten is het motto van het boek en dat is ook de insteek van de site.

Ervaring

Monique heeft na haar VWO diploma drie maanden journalistiek gestudeerd in Tilburg, maar dat was toch niet haar ding. “Als iemand bij mij zou solliciteren weegt een goede blog of ervaring zwaarder dan een diploma.” Maar journalistieke opleidingen worden volgens haar niet overbodig. “Bloggen is een goede aanvulling, je dwingt jezelf veel te schrijven en up to date te blijven. Maar deze opleidingen kunnen wel meer doen met digitale journalistiek, dit niveau is vaak abominabel slecht.” Een blog wordt vaak gezien al hobby, niet als iets serieus. Dit beeld verandert langzaam. “Ik werd destijds niet serieus genomen met mijn blog, zeker niet door mensen in het bedrijfsleven en door leraren journalistiek”. De tip die Monique meegeeft aan mensen die een blog willen starten of hierover twijfelen: “Just do it! Het is nog nooit zo makkelijk geweest om te beginnen.” The Culy way of life is vanaf 17 oktober te koop in de meeste boekwinkels.

Meer over bloggen vind je op onze website: www. omnizine.nl

Foto: J. Bruring

Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 22

24 Uur Met: 12 hoog Na zeven seizoenen 24 uur met… te hebben gepresenteerd stopt Wilfried de Jong met het programma. Zijn opvolger is Theo Maassen. In de serie zijn veel bekende, maar ook onbekende Nederlanders te gast geweest. Tijd voor een terugblik met twaalf hoogtepunten uit de serie. Door Yvette van Ek

Klaas-Jan Huntelaar

Met een gigantisch blauw oog wordt Klaas-Jan geïnterviewd. Hij noemt zichzelf egoïstisch, daarom is hij ook spits. Het gesprek gaat, uiteraard, over voetbal. Klaas-Jan raakt geïrriteerd wanneer Van Persie ter sprake komt. Huntelaar vindt zichzelf de beste spits van Nederland. “Maar”, zo zegt hij, “wat de trainer vindt is het belangrijkst”. Huntelaar had goede hoop op een goed EK, maar het mocht niet baten: het Nederlands elftal werd vierde.

Fleur Agema

Iedereen kent dé Fleur Agema, maar niemand kent haar écht. Met dit doel gaat Wilfried de 24 uur in. De 34-jarige rechterhand van Geert Wilders heeft politiek op nummer één staan. Terwijl het interview wordt gehouden, lijdt ze aan een hernia. Wanneer het gesprek op de islam komt, heeft Fleur een duidelijke mening: “Hoofddoeken moeten weg.” Ook zegt ze dat de islam de vrijheid om te kunnen denken wat mensen willen blokkeert. Ze stelt dat Nederland bang moet zijn voor hoe het land er over een tijd uit kan zien als de islamisering doorzet.

Ozcan Akyol

Als hij genoeg geld verdient gaat hij op een berg wonen in Frankrijk, weg van mensen. Dat is Ozcan, hij wil weg van mensen. Hij is opgegroeid in een slechte buurt, kwam in aanraking met criminele dingen en zat meerdere gevangenisstraffen uit. In de cel ontdekte hij literatuur. ”Ik dacht: Dat is mooi. Ik betrapte mezelf er gewoon op dat ik het mooi vond om te lezen. Ik was een schoffie van 20-21.” Het wordt een bijzonder gesprek waarbij alle vooroordelen over gevangenen worden weggevaagd.

L.A. Raeven

Intrigerend. Een tweeling die vanaf de geboorte symbiotisch leeft. Ze maakten destijds controversiële anorexiakunst. Ze voerden jarenlang een eetstrijd met elkaar door precies hetzelfde te eten, in dezelfde hoeveelheden en op dezelfde tijdstippen. De kunstenaarstweeling maakte jarenlang anorexiekunst en confronterende video’s. Het symbiotische leven stopte een jaar voor het interview, toen één van de twee een eigen leven wilde leiden. De één wil haar oude leven terug, de ander wil loskomen van haar zus en een gezin stichten. Een tweestrijd mooi in beeld gebracht.

Heleen van Rooyen

Het gesprek met Heleen begint voor Wilfried onverwacht: “Isoleercel revisited”. In het verleden heeft Heleen in een isoleercel gezeten. Onder andere over dit onderwerp, haar medicijnen, psychoses en andere ingrijpende gebeurtenissen, vertelt de schrijfster. Ook de zelfmoord van haar vader en haar gezin komen aan bod. Een paar heftige gesprekken tot gevolg. Heleen: “Voor een gek functioneer ik best aardig”.

Maarten van der Weijden

In 2001 kreeg Maarten te horen dat hij kanker had, en overwon. Het lijkt een rustige, nuchtere jongen. Wilfried gaf zichzelf de taak om erachter te komen of dit ook echt het geval was. Als wiskundige kan Maarten goed relativeren, wat Wilfried lijkt te boeien. Ook tijdens zijn ziekte was de eerste vraag die Maarten stelde: “Hoeveel kans heb ik?” Daar kreeg hij geen antwoord op. Maarten: “Sterven en doodgaan is naar mijn idee het hebben van pech.”

Theo Maassen

De nieuwe interviewer van 24 uur met… is zelf ook gast geweest. In zijn 24 uur, 4,5 jaar geleden, sprak hij met Wilfried openhartig over zijn shows, zijn gezin, de dood van zijn vader, hoe paddo’s werken en nog veel meer. Serieuze onderwerpen worden met enige humor besproken. Zo vertelt Theo dat het grafpotje van zijn vader dient als openhouder van zijn raam in de zomer. “Vind ik dan wel fijn, dat het dan iets praktisch doet ook.” In het interview valt op dat Theo ook interesse toont in Wilfried. Zo hebben ze het over de ouders van Wilfried, wanneer hij vraagt naar de ouders van Theo.

Dinand Woesthoff

In mei 2008 is de frontman van Kane te gast bij Wilfried de Jong. In het begin stelt Dinand ook veel vragen terug aan Wilfried, waardoor de start stroef gaat. Ook de fysieke afstand tussen de twee is redelijk groot. Na een paar uur gaat het gesprek lekker. Zijn overleden vrouw Guusje komt aan bod, maar ook de geboorte van zijn zoontje, het alleen opvoeden van zijn kind en zijn nieuwe gezin.

Arnold Karskens

In 2008 is de oorlogsverslaggever te gast bij Wilfried. De interviewer is nieuwsgierig naar de werkwijze en leefwijze van Karskens wanneer hij middenin een oorlogsgebied zit. Uitgebreid vertelt Karskens over wat hij in rampgebieden heeft meegemaakt en wat dit allemaal met hem doet en heeft gedaan.

pagina 23

g tepunten 10

Kyteman

Wilfried de Jong

Naam: Wilfried de Jong Geboortedatum: 30-09-1957 Geboorteplaats: Rotterdam Gezin: vriendin Anneloek, 2 kinderen Broers/zussen: 2 broers, 1 zus Vooral bekend als: schrijver en presentator Boeken: De linkerbil van Bettini, Aal, De man en zijn fiets, Wind zoekt peloton, Droge keel, Kop in de wind

Colin Benders, Kyteman, was in 2009 de grote sensatie op muzikaal gebied. Hij sloot zich drie jaar lang op in zijn flat, daaruit komt zijn album The Hermit Sessions. Kyteman had zijn tijd nodig om zichzelf tegen te komen. “Ik vond het verschrikkelijk om opgesloten te zitten in mijn eigen hoofd.” Hij heeft een album gemaakt waar hij zelf gelukkig van wordt. Hij vertelt over de jaren dat hij in zijn flat zat, zijn succes, zijn jeugd, zijn concerten maar ook hoe hij de liefde vond.

Wende Snijders

Zangeres Wende Snijders is waarschijnlijk één van de meest open mensen in het programma geweest. Soms waren er niet eens woorden nodig, de beelden spraken voor zich. Als Wende spreekt doet ze het vooral emotioneel over het overlijden van haar vader.

Jochem Myjer

Foto: VPRO

In hetzelfde jaar als de uitzending van het programma is Jochem Myjer geopereerd aan een tumor in zijn ruggenmerg. Een zware operatie, waarvan hij tijdens de opnames nog steeds aan het revalideren was. Tegen advies in heeft hij toch besloten om zichzelf 24 uur te laten opsluiten door zijn eigen enthousiasme. Hij is van zichzelf heel druk en het programma wordt soms, vooral tijdens het koken, een chaos. De ADHD-komiek praat openhartig over zijn operatie en bijbehorende emoties.

Perstribune MEDIAMAGAZINE

Agenda September 16/09 Het Kenniscafé met Eric Drexler Tijd: 20:00 - 22:00 Waar: De Balie, Kleine-Gartmanplantsoen 10, 1017 RR Amsterdam 19/09 Uitreiking Photo Academy Award 2013 Tijd: Waar: Fotomuseum Den Haag, stadhouderslaan 43, Den Haag 20/09 Debat over toekomst van de lokale en regionale journalistiek Tijd: 17:00 - 19:00 Waar: Bar Stout, Kamperstraat 5 in Zwolle 28/09 Nacht van de Journalistiek Tijd: 20:00 – 12:00 Waar: Nieuwspoort Den Haag

Oktober 03/10 Lectorale rede Alexander Pleijter Tijd: 1530 – 19:00 Waar: Fontys Hogeschool Journalistiek, Prof. Gimbrèrelaan 16, 5037 EK Tilburg 19/10 Gratis college zoeken voor journalisten Tijd: 10:00 - 17:00 Waar: Zaal 1.065 op faculteit gezondheidszorg FG, Bolognalaan 101, de Uithof

November 14/11 Het Communicatie Congres Tijd: 09:00 – 18:00 Waar: Veerensmederij Soesterweg 330 3812 BH Amersfoort 15/11-16/11 VVOJ conferentie 2013 Tijd: Waar: Hogeschool Windesheim in Zwolle

pagina 24

pagina 25

Solliciteren voor de Youtube-generatie Wie solliciteert er tegenwoordig nog met dode bomen? De werkzoekende van nu bejaagt zijn lot op de wijde wegen van het web. Twitter, LinkedIn en Facebook zijn de media bij uitstek om jezelf bij werkgevers te promoten. Werken.fm voegde daar nog iets aan toe: solliciteren via de radio. Door Akke Boonstra

“J

acco, wat ontzettend leuk dat je hier vandaag wilt aanschuiven!”, roept Martijn Smith uitbundig in zijn microfoon. Hij buigt zich verder over zijn paneel: achter hem siert een fors spandoek de bakstenen muur. “Je hebt een leuk C.V”. Jacco, die tegenover de joviale presentator zit, knikt daarop lachend. Op zijn gezicht geen spoor van ongemakkelijkheid. Zijn lange haren zijn naar achteren gekamd, al zal niemand van de luisteraars dat meekrijgen. “Vertel eens, Jacco. Wat voor baan zoek je precies?”

De Youtube-generatie. Anderhalf jaar geleden begon Martijn Smith zijn online radiostation. Voordat hij zich met hart en ziel in Werken.fm stortte, was hij twintig jaar lang recruiter geweest. “Ik vond dat er een platform nodig was waar werkgevers, werknemers en werkzoekenden bij elkaar kunnen komen.” Dat er animo is voor dit platform, blijkt uit het aantal volgers van Werken.fm. Maandelijks luisteren 500.000 mensen naar het online radiostation en verwelkomt de site ruim 2 miljoen bezoekers, zowel werkzoekenden als werkgevers. Werken.fm is dan ook het snelst groeiende online radiostation. Programma’s als: ‘de Martijn en Iwein show’, ‘Eva staat aan’ en ‘Holland in beroep’ spreken de online luisteraars aan. Interviews met werkzoekenden en net wat diepgaandere gesprekken met bedrijven, passeren op Werken.fm. Martijn Smith koos voor een online radiostation omdat hij verwacht dat informatie in de toekomst slechts via het internet verschaft zal worden. “De nieuwe generatie is een Youtube-generatie”, legt hij uit. “Ik denk dat we in de toekomst alleen nog maar op ons iPadje naar programma’s zitten te kijken die binnen onze eigen interesses liggen. Alles gebeurt via internet.” Onder een afdakje op de parkeerplaats rookt de energieke radioman zijn sigaret. “En waarom ik radio ging maken? Ik houd heel erg van muziek. En ik ben niet zo goed in schrijven, maar wel in ouwehoeren.”

Hashtag BYT Werken.fm interviewt niet alleen de werkzoekenden, maar leert hen ook hoe je banenkansen met behulp van de social media kunt vergroten. ‘Broadcast Your Talent’, noemt Werken.fm die cursus. Het is het trotse kindje van de radiozender. In het kleine kantoor achter de radiostudio pozen vijf van de cursisten achter hun laptop. Er heerst een stilte. De uitgelaten stem van Smith bereikt de witte ruimte niet. Slechts nu en dan klinken er krakende toetsenbordgeluiden. Een tikkende klok aan de kleurloze muur. Een enkele vraag doorbreekt de uit concentratie geboren sereniteit. “Hashtag BYT”, is dan het antwoord van coach Angelique. De 56-jarige Harry Doensen, nu nog database marketeer, is op zoek naar een andere baan. “Er hangt ontslag boven mijn hoofd. Mijn baas bracht me in contact met Werken.fm.” Hij merkt op dat het solliciteren van nu er anders aan toegaat dan tien jaar geleden. “Wie tegenwoordig werk zoekt, moet veel bezig zijn met social media.

Jonge mensen hebben daar meer ervaring mee.” Het ‘Broadcast Your Talent’-project bevalt Doensen dan ook goed. En wanneer Angelique vraagt wie zich als volgende door Martijn wil laten interviewen, steeks Doensen subiet zijn hand op. Uniek Martijn Smith is er zeker van dat solliciteren via social media zijn vruchten afwerpt. Online solliciteren is succesvol, want als je jezelf op een originele manier naar bedrijven toe presenteert, vergeten die je niet snel. “Ons platform heeft veel succes. Elke dag waarop we iemand uit een uitkeringssituatie of uit de bijstand kunnen halen, is een geslaagde dag. En we krijgen het bijna iedere dag wel voor elkaar.” Bovendien trekt het platform van Werken. fm steeds meer media-aandacht. “Want we zijn de eerste radiozender met werkzoekenden. Gisteren nog noemden ze ons op de Belgische radio. En nu kom jij helemaal vanuit Zwolle om mij te interviewen. We zijn uniek in de wereld.” Meer over Werken.fm op www.ominzine.nl

Foto: Akke Boonstra

Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 26

Rondje redactie

Charlotte Dettmers Hoofdredactrice

Jolien van Gaalen Eindredactie

Sanne van Alderwegen Vormgeving

Michiel Gritter Eindredactie

Akke Boonstra Redactie

Volgende keer in Perstribune:

Jildou van der Bijl en Patrick Goldsteen o de jubilea van LINDA. en Playboy.

Nieuws in beeld, de persfotograaf van Nederland

pagina 27

Lisa Boonstra Vormgeving

Yvette van Ek Vormgeving

Patrick Kieftenbelt Redactie

Esmee Bakkenes Webredactie

Erwin Wamelink Beeldredactie

Florien Haverkort Webredactie

over

Verslaggeven met gevaar voor eigen leven

Meer Perstribune? Scan deze code