TAKE Johnny Depp
Alles wat je altijd al over hem wilde weten
Voetbalfilms
Als er even geen voetbal op tv is
Zwerkbal
Het spel voor tovenaars nu ook voor stervelingen
Game of Thrones Watskebeurt?! De serie die steeds heftiger wordt!
Verder in TAKE: overzicht van de Rembrandt Awards, top 10 van de slechtste films ooit en wat is echt gebeurd in de film Titanic
Mijn eeuwige liefde voor films Toen ik 10 jaar was, hadden al mijn vriendjes en vriendinnetjes thuis allemaal al een dvd speler. Als ik op een woensdagmiddag bij hen mocht spelen, keek ik altijd jaloers naar hun dvd collectie. Als zij voorstelden om een spelletje te spelen, zei ik altijd dat ik liever een filmpje wilde kijken. “Maar die heb ik allemaal al gezien”, zei mijn vriendinnetje dan en dat was het einde van ons overleg over wat we gingen doen. Iedere keer kroop ik dan teleurgesteld achter de keukentafel om dan toch maar een spelletje te spelen. Een paar weken later liep ik met mijn ouders in de mediamarkt. De dvd van Lizzy McGuire lag daar en was maar een paar euro. Ik zeurde bij mijn ouders dat ze die dvd voor me moesten kopen. “Maar we hebben helemaal geen dvdspeler”, zeiden ze dan. Ik was er van overtuigd dat we de dvd wel konden afspelen met de computer. Uiteindelijk kreeg ik de dvd. Blij als ik was met mijn eerste dvd, rende ik naar huis en stopte de het schijfje in de computer. Tot mijn grote teleurstelling kon de computer hem niet afspelen en kon ik weer geen dvd kijken en moest ik het doen met de oude stoffige videobanden die op mijn kamer lagen. Tijdens kerst kwam dan eindelijk die langverwachte dvdspeler. Sindsdien ben ik geobsedeerd door dvd’s. Natuurlijk mag ik mijn videobanden niet vergeten. Op mijn kamer ben ik gezegend met een dvd-speler waar een video ook nog in kan. Mijn videobanden waren er vroeger altijd trouw voor me, natuurlijk heb ik ze nu nog. Zo’n tweehonderd videobanden liggen er op de overloop in een kast. De dvd’s pronken allemaal op mijn kamer, de 460 dvd’s helpen me altijd weer een nieuwe wereld te bezoeken. Films zijn er in alle soorten en maten en ik ben blij dat ik niet de enige filmfreak ben. Op pagina zeven kan je meer lezen over de filmfanaat Sara die ook een behoorlijke filmcollectie heeft. Of als je altijd al benieuwd was naar wat nou echt waargebeurd is in de film Titanic, dan moet je snel naar pagina vier bladeren. En zoals je van Take gewend bent staan er natuurlijk weer een heleboel recensies in over de documentaires en de nieuwste films.
Christel, hoofdredacteur 2 |
TAKE
Take Hoofdredactie
Christel van der Spoel
Eindredactie
Mieke van Veen
Vormgeving
Sian Wierda Caitlin de Ruijter Luuc Renema Merijn Olthof
Beeldredactie
Joppe Varkevisser
Webredactie
Sjoerd Rispens Liesbeth van der Pijl Lisanne van de Bunt
Aan dit nummer werkten mee Ger Bomans Jan Eijbrink
Redactieadres
Campus 2-6, 8017 CA Zwolle 088-4699911
Inhoudsopgave
04
Titanic: bestond Jack echt?
10
GoT: De ins en outs van seizoen 4
14
Wat je kan kijken als het wk even niet op tv is
18
Zwerkbal: nu ook voor dreuzels
20
Alles over de carrière van Depp
34
Wie viel er in de prijzen bij de Rembrandt Awards?
En verder in dit blad:
07 Filmfanaat van de maand 08 Blink, upcoming korte film op Vimeo 13 Recensies over series 24 Column Mieke 25 Recensies bioscoopfilms 26 Netflix, 5 van de beste documentaires
29 De slechtste films ooit 30 De mooiste bioscopen ter wereld 32 De verandering van films in de loop der tijd 36 Een kijkje in de kelder van het eye museum 38 De beste filmquotes ooit 39 Volgende week in Take TAKE
| 3
Feit of fictie: Iceberg, right ahead! Films gebaseerd op waargebeurde verhalen, wie kent ze niet? Maar in hoeverre komen de filmverhalen overeen met het ware verhaal? Elke maand vergelijkt Take in Feit of Fictie een filmverhaal met een echt verhaal. Dit keer de blockbuster Titanic. DOOR LISANNE VAN DE BUNT
Fictie
1997 vs 1912
In het kort: de film Titanic (1997) gaat over de rijke Rose DeWitt Bukater (Kate Winslet) en de arme artiest Jack Dawson (Leonardo DiCaprio), die verliefd worden op de Titanic, het grootste schip ter wereld. Vier dagen nadat het schip vertrokken is, raakt het een ijsberg en zinkt. Rose overleeft de scheepsramp, maar Jack sterft in het koude water. 84 jaar later vertelt Rose het verhaal over haar tijd op de Titanic aan haar kleindochter en een team onderzoekers.
Feit
De RMS Titanic bestond, dat is algemeen bekend. Op woensdag 10 april 1912, vertrekt het schip vanuit Southhampton naar New York. Vier dagen later raakt het een ijsberg en op de vroege morgen van 15 april 1912 zinkt de ‘unsinkable’ Titanic binnen drie uur naar de bodem van de ijskoude oceaan. Ruim 1500 opvarenden sterven. Dat is het echte verhaal, maar in hoeverre is de film Titanic waarheidsgetrouw?
De originele promotieposter van de RMS Titanic
Fictie
Het hele schip trilt en Jack en Rose onderbreken hun gepassioneerde kus. Het roer schudt in de handen van de stuurman, het glas wijn van Titanic ontwerper Thomas Andrews trilt op tafel en water spuit naar binnen op de plekken waar de Titanic wordt opengereten. “Get back!” roept Jack als hij Rose naar achter duwt. Samen staren ze naar de brokken ijs die van de ijsberg voor hen afbreken en over het dek glijden als ijsblokjes over een tafel.
IJsblokken op het dek
Hoofdsteward van het schip Prinz Adalbert maakte deze foto op de morgen van 15 april 1912. Hij wist niets van de Titanic ramp, maar zag een streep rode verf op de ijsberg.
J. Dawson
Feit & fictie
Jack en Rose en hun onvoorwaardelijke liefde zijn verzonnen door regisseur en scenarioschrijver James Cameron. Rose’ verloofde Caledon ‘Cal’ Hockley, haar moeder Ruth en de derdeklas passagiers, inclusief Jack’s vrienden Fabrizio en Tommy zijn dus ook allemaal bedacht. Wel was er een J. Dawson aan boord van de Titanic. Zijn initiaal staat echter voor Joseph, niet voor Jack. James Cameron heeft verteld dat hij pas achter Joseph’s bestaan kwam, toen de film al in de bioscopen draaide. Een ander personage dat door Cameron is bedacht en toevallig op de passagierslijst staat, is Thomas Ryan, in de film Tommy Ryan. Thomas was een 27-jarige steward uit de derdeklas, wiens lichaam nooit is gevonden of geïdentificeerd.
4 |
TAKE
Feit
Maar viel er wel echt ijs op het dek? Het antwoord is ja. Helen Churchill Candee, Amerikaans auteur, journalist en overlevende van de Titanic ramp, zei het volgende: “Het eerste wat ik me goed herinner, was dat één van de bemanningsleden aankwam met stukken ijs in zijn handen. Hij zei dat hij ze had verzameld op de boeg van de boot. Sommige passagiers dachten dat hij een grapje maakte, maar al snel drong de situatie tot ons allen door.” William Lucas, een van de bemanningsleden van de Titanic, meldt in zijn officiële verklaring dat hij een paar ton, donkerwit ijs zag op het dek. De grote blokken ijs die in de film over het dek schuiven, zijn dus geen verzinsel.
De grafsteen van Joseph Dawson
Aye aye, captain
Fictie
Overal op de boot heerst chaos. Reddingsboten worden van het bovendek naar het benedendek gegooid, kinderen huilen, iedereen rent door elkaar. Met angstaanjagend gekraak zakt het enorme schip steeds dieper de donkere, koude oceaan in. “Capitain, capitain. Where should I go? Please?” smeekt een vrouw uit de derde klas met een baby in haar handen. Kapitein Edward John Smith zegt niets, draait zich om en loopt naar de brug, de plaats van waaruit het schip bestuurd wordt. Daar staat hij aan het roer, terwijl het water langzaam naar binnen stroomt. Als de Titanic dieper wegzakt, versplinteren de ramen. Captain Smith klemt zijn handen stevig om het roer en recht zijn rug. Dan wordt hij verzwolgen door het water.
Feit
Of dit waar is, is niet bekend. Robert Ballard, ontdekker van het wrak van de Titanic, beweert in zijn boek The Discovery of the Titanic, dat kapitein Smith om 02:17 uur naar de brug ging om zijn lot af te wachten. Dat is drie minuten voor het schip volledig onderging. Ballard’s statement is waarschijnlijk gedeeltelijk gebaseerd op de uitspraak van Robert Williams Daniel, een bankier uit Philadelphia. De krant New York Herald quotte hem op 19 april 1912: “Ik zag kapitein Smith in de brug. Het water was langzaam gestegen en kwam nu tot de vloer van de brug. Toen kwam het tot kapitein Smith’s middel. Ik zag hem niet meer. Hij stief als een held.” James Cameron heeft zich laten inspireren door dit statement, zo blijkt uit de sterfscène van Smith in de film. Hoewel meerdere overlevenden hebben beweerd dat ze kapitein Smith de brug zagen betreden, zeggen sommigen dat ze hem met een reddingsvest in het water hebben gezien. Mogelijk is hij van het schip gesprongen toen het onderging. Een jongetje dat als één van de laatste kinderen van het schip ging, vertelde aan Dr. J.F. Kemp, een passagier op de Carpathia (het schip dat passagiers van de Titanic uit de reddingssloepen kwam redden) dat hij zag dat kapitein Smith een pistool tegen zijn hoofd hield en toen neerviel. Meerdere passagiers die de ramp overleefden beaamden dat. Wat er echt gebeurd is met Captain Smith zullen we nooit weten. Zijn lichaam is nooit gevonden.
Kapitein Smith op de brug van de Titanic
Fictie
And the band played on
“Right, that’s it then.” Het vierkoppige strijkorkest heeft het laatste nummer gespeeld en gaat uiteen op het bootdek. “Goodbye Wallace, good luck.” Violist Wallace Henry Hartley blijft achter. Hij brengt zijn viool in positie en begint Nearer, My God, To Thee. Zijn bandgenoten draaien zich om en voegen zich een voor een bij hem. Terwijl mensen met en zonder reddingsvesten om hen heen rennen en de chaos met de seconde groter wordt, spelen zij hun laatste lied.
Feit
Dit kippenvelmoment uit de film is gedeeltelijk waarheidsgetrouw. De 33-jarige Hartley was de bandleider op de Titanic. Nadat het schip de ijsberg raakte, bracht Hartley zijn band, die eigenlijk uit acht man bestond, samen. Ze eindigden op het bootdek, dichtbij het grote trappenhuis, waar ze ragtime en walsen speelden tot het bittere en vooral koude eind. Meerdere overlevenden bevestigden dat ze Alexander’s Ragtime Band en In de Shadows speelden. Niemand weet echter welk nummer als laatst gespeeld werd. Kranten schreven over Nearer, My God, To Thee, maar sommige overlevenden benoemden Songe d’Automne als laatste nummer. Alle bandleden gingen met het schip ten onder. Wallace Harley’s lichaam werd gevonden op 4 mei 1912 bij het kabelschip Mackay-Bennett.
TAKE
| 5
Fictie
Murdoch de moordenaar
Als het schip minuten weg is van de totale ondergang, probeert iedereen wanhopig bij de laatste sloepen te komen. Eerste officier William McMaster Murdoch richt zijn pistool op de doodsbange en chaotische menigte om ze op afstand te houden. Twee mannen doen een wanhopige poging om langs hem heen te komen. Twee schoten klinken. Verdoofd en in shock strompelt hij achteruit. Hij kijkt naar de bemanningsleden die aan touwen trekken, naar de mensen die over de twee lijken gebogen staan en in de boze ogen van Rose’ verloofde Cal, wiens omkoopgeld hij net heeft weggegooid. Murdoch maakt een laatste saluut en zet zijn pistool tegen zijn hoofd. Een knal echoot door de vrieslucht en zijn lijk valt achterover het water in.
Feit
Na de release van James Cameron’s film, waren er veel boze berichten van Murdoch’s nabestaanden, historici en mensen uit zijn geboortestad Dalbeattie in Schotland over hoe de officier werd afgeschilderd in de film. Uitgaand van historici en verslagen van ooggetuigen, is het vrijwel zeker dat een officier zelfmoord heeft gepleegd, maar het is niet bewezen dat deze officier Murdoch was. Ook is het niet zeker dat Murdoch omgekocht is. In de film neemt hij geld aan van Cal, dat hij later ook weer weggooit, maar Cal bestaat natuurlijk niet. James Cameron heeft die scène in de film gedaan, om Cal’s gebrek aan integriteit te laten zien, niet dat van Murdoch.
Fictie
De sloepen
“Mr. Lightoller, why are the boats being launched half full?” vraagt Thomas Andrews, de ontwerper van Titanic, aan een van de bemanningsleden. Reddingsboten voor 65 mensen vertrekken met een luttele twintig man aan boord. Opvarenden uit allerlei klassen rennen nog steeds over het dek, proberen uit volle macht een sloep te bereiken. Als de Titanic in tweeën breekt en wordt verzwolgen door de pikdonkere zee, belanden 1500 mensen in het ijskoude water. Margaret Brown, sloep 6, maakt nog ruzie met ‘sloephoofd’ Robert Hitchens, omdat ze terug wil keren, maar in zijn angst voor de hoeveelheid mensen die in de sloep zouden willen, dreigt hij haar eruit te gooien. Maar één sloep keert terug en redt Rose en vijf anderen uit het water.
Feit
Helaas is bijna alles hiervan echt gebeurd. Waar plek was voor 1178 mensen in de sloepen, werden slechts 823 meegenomen. Men geloofde niet dat de sloepen sterk genoeg waren om zo veel mensen mee te nemen, dus vertrokken ze met halflege reddingsboten. Daarnaast was er nooit een evacuatie geoefend, waardoor ook de bemanningsleden niet wisten wat te doen. Margaret Brown wilde omdraaien, maar sloep 6 bleef op veilige afstand van het gezonken scheepswrak. Van de twintig reddingssloepen, keerde slechts twee sloepen terug. Eersteklas passagier mevrouw Walter B. Stephenson, die in reddingsboot 4 zat, beschreef: “We rowed back and pulled in five more men from the sea. Their suffering from the icy water was intense and two men who had been pulled into the stern afterwards died.” Verder ging alleen bakboordsloep 14 terug. ‘Sloephoofd’ Harold Godfrey Lowe plaatste zijn eigen passagiers over naar andere sloepen om plaats te maken voor eventuele overlevenden. Ongeveer veertig minuten nadat de Titanic onder water was verdwenen, verstomden de laatste hulpkreten uit het water. Sloep 14 werd omringd door lichamen van honderden mensen die gestorven waren aan onderkoeling. Lowe redde zes mensen uit het water. Van de 2228 opvarenden, overleefden slechts 705 mensen de scheepsramp.
Een foto van een van de reddingssloepen van de Titanic, gemaakt door een passagier van de Carpathia.
6 |
TAKE
Filmfanaat van de maand Iedere maand gaat Take op bezoek bij een echte filmfanaat. Deze week vertelt Sara Tromp over haar enorme liefde voor films. DOOR CHRISTEL VAN DER SPOEL Wanneer Sara me verwelkomt zijn de grote filmposters aan de muren en deuren niet te missen. De eerste posters waar het oog opvalt zijn die van Titanic en The Wolf of Wallstreet. “Leonardo Dicaprio is absoluut één van mijn favoriete acteurs”, vertelt ze terwijl ze naar de poster kijkt. “Er worden veel grappen over gemaakt, maar Leo verdient écht een Oscar.” Terwijl Sara wat drinken inschenkt denkt ze na over wat haar favoriete film is. “Die heb ik niet echt”, lacht ze. “Het hangt echt af in welke stemming ik ben, dan heb je zin in een bepaald soort film. Soms sta ik voor mijn dvd’s omdat ik een film wil kijken, maar kan ik gewoon niet kiezen. Alhoewel, ik moet wel zeggen dat alle films met Leo Dicaprio echt pareltjes zijn.” Films zijn voor de 22-jarige zo belangrijk omdat in films álles kan. “In films zie je zelfs dingen die je in je droom niet eens kan bedenken. Je bent even in een heel andere wereld. Je fantasie gaat even helemaal los.” De dvd’s van Sara staan allemaal op kleur gesorteerd. “Ik vind het er zo het mooist uitzien. Zo is het net een kunstwerk”, grapt ze. “Alleen series en animatiefilms staan niet op kleur, die horen bij elkaar te staan ongeacht welke kleur het doosje heeft.” Sommige mensen vinden het overdreven dat Sara zoveel films heeft. “Mijn vader vindt zichzelf soms heel grappig, dan stopt hij een rode dvd tussen de witte dvd’s. Dan bloeden mijn ogen. Ik denk altijd maar: sommige mensen hebben een schilderij aan de muur. Ik heb dvd’s aan mijn muur.” Als ik een foto van de kast met films wil maken roept Sara opeens: “Wacht!” Sara springt op van haar stoel en verschuift een vijf dvd’s een paar millimeter naar voren. Andere dvd’s haalt ze er even helemaal tussen uit en stopt ze opnieuw tussen de dvd’s. “Nu staan ze helemaal recht, nu mag je een foto maken”, lacht ze.
Naam: Sara Tromp Leeftijd: 22 jaar Baan: bioscoopmedewerker Aantal dvd’s: 409 Hoe het sparen van dvd’s is begonnen weet Sara niet meer zo goed. “Toen ik nog thuis woonde had ik op een gegeven moment één plank vol met dvd’s. Mijn ouders zeiden dan wel eens: ‘heb je weer een nieuwe film gekocht?’ Nu heb ik geen zeurende ouders meer en kan ik doen en laten wat ik wil. Telkens als ik nu langs een winkel loop waar ze films verkopen, moet ik wel even naar binnen lopen om te kijken of er een (nieuwe) leuke film is.” Aan Sara’s deur hangt een prikbord met tientallen gekleurde bioscoopkaartjes. “Sinds ik bij de bioscoop werk mag ik daar gratis naar de film, ik moet daar dan ook gebruik van maken”, lacht Sara als de naar de kaartjes kijkt. “Soms ga ik vijf keer per week naar de bioscoop en andere keren ga ik maar één keer naar de bioscoop. Het ligt eraan hoe druk ik het heb. Soms houd ik een filmmarathon en dan ga ik drie keer op een dag naar de bios.” Sara vindt het erg leuk om bij de bioscoop te werken. Vooral omdat zij daar niet de enige is met een passie voor films. “Ik ontdekte nog veel meer filmfreaks. Iemand is bijvoorbeeld acht keer naar The Hunger Games geweest in twee maanden tijd. Sara kijkt iedere dag een paar filmtrailers om te zien wat we binnenkort weer in de bioscoop kunnen aanschouwen. “Als je naar de film gaat dan zie je vaak drie trailers, altijd als een trailer begint kan ik meteen zeggen bij welke film die hoort. Sommigen vinden het ‘triest’ dat ik dat allemaal weet”, grapt Sara. “Maar omdat ik bij de bioscoop werk, vind ik dat alleen maar vakkennis”, lacht ze. “Hè, al dat gepraat over films, laten we naar de film gaan!” roept Sara opeens heel spontaan. “Heb je deel twee van Spiderman al gezien?” vraagt ze. “Die draait namelijk over een half uurtje.” We springen op de fiets naar de bioscoop Pathé. Als we in de bioscoopzaal zitten beginnen de trailers vrijwel meteen. Als Sara nog maar drie seconden van een trailer heeft gezien weet ze al bij welke film de trailer hoort. “Naar die film wil ik nog zo graag”, fluistert ze om de anderen in de bioscoop niet tot last te zijn. Wanneer de film begint kan je merken dat Sara alle ins en outs over de film weet. In een scène is namelijk te zien dat Peter Parker/ Spider-man (Andrew Garfield) zijn diploma uitgereikt op een groot podium. Zijn vriendin Gwen Stacy (Emma Stona) staat ook op het podium. Spontaan pakt hij haar bij haar middel en kust haar terwijl honderden mensen toekijken. “Dit stond niet in het script”, fluistert Sara. “Andrew Garfield verzon dit ter plekke, Emma Stone is in real life ook zijn vriendin en reageerde goed op de kus. De filmmakers vonden dit zo leuk dat ze het in de film hebben gelaten.” En zo vertelt Sara tijdens de hele film door steeds wat achtergrondinformatie. Het is helemaal duidelijk, Sara is een echte filmfanaat. TAKE
| 7
Would you like to play another game? Videodienst Vimeo is een broedplaats voor nieuw filmtalent. De organisatie achter de website houdt elk jaar een filmfestival en reikt prijzen uit voor de beste korte films. In dit stuk leest je over mijn ontdekking van Blinky: een bizarre korte film die een narratieve award won. De video over de robot en het jochie zet je aan het denken. DOOR SIAN WIERDA De zon heeft haar positie al geruime tijd ingewisseld voor de maan. De bol schijnt helwit licht over het nachtelijke platteland. Ik zit thuis. Alleen. Omdat mijn ouders een paar dagen bij familie logeren, kreeg ik de taak het huis proper en net te houden. Het is al laat en omdat er vrijwel niets anders op televisie is dan slecht gespeelde seksreclames, druk ik het toestel uit. 0906. *zap* Het beeldscherm is even zwart als de nacht. Dan komt onze hond aanlopen met een touw in zijn bek. Tommy is onze golden retriever, die willen altijd spelen. Ik zucht. Het kan me op dit moment niet veel verdommen. Ik ben chagrijnig omdat er niets op televisie is. Tommy duwt het touw in zijn snuit tegen mijn knieën aan. Pak dan. Gooi dan. Toe dan. Zijn start kwispelt dartel heen en weer. ‘Nee,’ scherts ik streng. ‘In je mand.’ Tommy blijft staan. De hond duwt nogmaals het touw tegen mijn knieën. ‘Foei,’ roep ik. Ik grijp de hond bij een van z’n oren en kijk boos in de bruine ogen van Tommy. Ik hijs een bestraffend vingertje op. Tommy piept een keer en stapt vlug terug naar de keuken. Zijn staart hangt tussen zijn benen. Met veel moeite hijs ik mezelf uit de luie stoel, waarna ik in mijn joggingsbroek naar boven sjok. Die hond komt later wel. Ik voel dat het tocht, een koude wind trekt kippenvel uit mijn armen. Shit, denk ik, het raam staat nog open. Vlug duw ik de kantelruit dicht en beweeg ik mij naar de stoel aan mijn bureau. Ik start mijn laptop op en bedenk me dat ik wel op een videodienst kan snuffelen. Laat ik Vimeo bekijken, die website is
8 |
TAKE
tenminste anders. YouTube is maar een verzamelbak – iedereen kiepert alles aan filmmateriaal maar op het web. Vimeo is kunstzinniger. Daar kom je tenminste video’s van echte filmmakers tegen. Die weten wat ze doen. Vimeo is niet zo’n verzamelbak, maar meer een portfolio waar ze elkaar feedback geven. Eenmaal op de webpagina scroll ik wat door de site heen. Ik zie dat Vimeo een festival in New York organiseert voor hippe filmliefhebbers en videomakers. Ik klik verder en zie dat er ook zoiets bestaat als de Vimeo-awards. Het zijn filmprijzen, in dertien categorieën. In de narratieve klasse zie ik een korte film als winnaar staan: Blinky. Fijn, nu kan ik de tijd doden. Het plaatje intrigeert mij: ik zie niet goed wat het precies is, maar een lachend gezichtje kijkt mij aan vanachter de playknop. Ik zal zo wel zien wat het is. Ruairi
Robinson, de regisseur van de film, heeft een award gewonnen op het filmfestival. Ik zak wat onderuit en wurm mij in mijn stoel. Ik ben benieuwd, wat zou het voor film zijn? Ik start de video. Voor mij zie ik een jochie van een jaar of elf die televisie kijkt en een tv-reclame ziet voor een robot: Blinky. Dat is een helprobot voor het gezin – hij volgt alle bevelen op. Nu zie ik van wie het lachende gezichtje was: de robot. Alex, het jongetje, rent naar de keuken waar hij zijn ouders ziet ruziemaken. Enigszins beduusd vertelt hij dat hij weet wat hij als kerstcadeau wil krijgen. Blinky zou immers een ideaal kameraadje zijn. Alex krijgt Blinky en hij is er gelukkig mee: ze spelen frisbee, cowboytje en tikkertje. Ze zijn beste vrienden. Op een dag spelen ze verstoppertje, en terwijl Blinky aan het tellen is, stuit het jongetje nogmaals op zijn ruziënde ouders. Later doen ze boodschappen en komen ze een nieuwere robot tegen. Blinky
bewondert de nieuwe robot, maar Alex wordt jaloers. Het jongetje raakt ontevreden en verbitterd. Als ze later wederom verstoppertje spelen, laat hij Blinky buiten in de regen tellen. Als Blinky hem uiteindelijk binnen vindt, vraagt hij: ‘Would you like to play another game?’ Het jongetje stuurt hem boos naar buiten en laat hem van 10.000 naar nul tellen in de regen. Dan beveelt het jochie te stoppen met tellen. Als Blinky stopt, schreeuwt het jongetje waarom hij stopte met tellen. Dat was niet zijn bevel. Alex begrijpt niet dat Blinky zijn ouders niet kan laten stoppen met ruziemaken. Hij roept woedend dat Blinky hemzelf en zijn ouders maar moet vermoorden. Blinky reageert met ‘no problem.’ Dan loopt Blinky vast – hij herhaalt alsmaar ‘no problem.’ De moeder van het jongetje laat hem de robot resetten. Ze dreigt dat als het jongetje meer ongein uithaalt, ze Blinky zal bevelen Alex te serveren voor het avondeten. Alex’ moeder denkt dat Alex alleen maar om een nieuwe robot zeurt. ’s Nachts schrikt het jongetje wakker. Blinky staat aan zijn bed en vraagt of hij wil spelen. Het jongetje gooit vervolgens een tablet naar Blinky en beveelt hem het op te ruimen. Blinky gaat naar de keuken. Wat zielig, denk ik. Inmiddels ben ik rechtop gaan zitten en ik kijk ademloos naar het beeldscherm van mijn laptop. Dan arriveert Blinky in de keuken, waar hij plotseling stopt met tellen. Hij was namelijk nog steeds van 10.000 terug aan het nummeren. Hij trekt de keukenla open en komt terug met een elektrisch mes. ‘Ready or not, here I come.’ Ik frons mijn wenkbrauwen. In het volgende shot zitten de ouders van het jongetje aan tafel. Blinky vraagt of ze zijn zelfgemaakte gehaktballen lekker vinden. De ouders knikken. Als ze vragen waar Alex blijft, antwoordt Blinky dat hij het jongetje heeft gebakken en dat ze hem nu opeten. Ik hap een keer naar adem en trek een vies gezicht. Vervolgens zie ik in een paar shots de politie arriveren, Blinky bloed opruimen en de robot de deur geheimzinnig sluiten. In het laatste shot snijdt Blinky iemand, het bloed spuit tegen zijn robotlichaam.
Einde filmpje. Ik blijf nog minstens een minuut zitten in de houding waarin in verkeerde. Wat een absurde video, ik heb in geen tijden zo’n vaag filmpje gezien. Hoe ik me moet voelen, weet ik niet. In het begin van de film leefde ik mee met Alex, wiens ouders alleen maar ruziemaken. Vervolgens ontroerde Blinky mij, omdat het jongetje alleen maar misbruik van de robot maakte. En ten slotte moordt het ding de hele familie uit. Wat knap dat je als kijker zo meeleeft met een geanimeerde robot. Als je een nietbestaand ding zoveel emotie kan geven dan ben je inderdaad een bekwame filmmaker.
Gedachten over de film vullen mijn hoofd. De film laat zien dat genegenheid van twee kanten moet komen. Alex maakte misbruik van de loyaliteit van zijn robot. Dat keert zich op een gegeven moment tegen hem. Dan schiet mijn lichaam overeind. Ik klauter uit mijn stoel vandaan, vlieg door de overloop en stap met haastige passen de trap af. In de keuken vind ik mijn trouwe hond. Ik hurk voor de mat waar Tommy op ligt en geef hem een aai over z’n bol. Mijn hond knijpt z’n ogen genoeglijk toe en zijn staart begint weer te kwispelen. Ik grijp vlug zijn touw en smijt het door de gang. Tommy is mijn beste vriend.
Foto’s: Vimeo
Over Vimeo De videowebsite Vimeo is in november 2004 opgericht door de webdesigners Jake Lodwick en Zach Klein in het noordoosten van de Verenigde Staten. Lodwick verzon de naam. Hij speelde met de woorden video en me. Zo ontstond de naam Vimeo. Een perfect anagram van de letters uit movie. Vorig jaar maakte de website bekend meer dan 100 miljoen bezoekers te krijgen, waarvan zo’n 22 miljoen geregistreerd zijn en filmpjes uploaden. Vimeo laat alleen video’s toe die door de gebruiker gemaakt zijn zonder commercieel doel. De site wordt voornamelijk gebruikt door filmmakers, kunstenaars en andere professionals. Ze showen hun werk en krijgen feedback van anderen. Vimeo wil veel grafischer zijn en spreekt veel concreter de doelgroep filmmakers aan. Er zit enig verschil tussen de videoformaten die beide diensten ondersteunen, maar een groter verschil is dat je bij deze site een abonnement kunt afsluiten als je gebruik wilt maken van meer mogelijkheden. Denk aan meer opslagruimte, geen reclame, toegang tot kanalen en handige statistieken. De filmmakers hebben op Vimeo een eigen kanaal waar ze al hun films op kunnen zetten. Als bezoeker kun je op de videodienst filmmakers in soorten en genres zoeken. De videodienst kent bijvoorbeeld de groep ‘The Best Indie Filmmakers’ (de beste onafhankelijke filmmakers). De groep telt meer dan 8.000 leden en meer dan 22.000 video’s. Zo zijn er allerlei subcategorieën te vinden zoals documentairemakers, grafische kunstenaars of stop motionfilms. Op die manier bedient Vimeo zowel filmmakers als –liefhebbers. Daarnaast kiest Vimeo zogenaamde ‘staff picks.’ Medewerkers zoeken de mooiste video’s uit en promoten ze met het label staff pick. Zodoende kom je als filmliefhebber de meest schitterende films tegen. Vimeo laat filmtalent zien. Wie op de hoogte wil blijven van upcoming filmmakers en de laatste trends op het gebied van filmdesign: houd Vimeo in de gaten.
TAKE
| 9
Een saga van seks, staal en slachtpartijen Het is de serie die in één adem genoemd wordt met The Sopranos, The Wire, en Breaking Bad. Natuurlijk heb ik het over Game of Thrones - hét paradepaardje van HBO - waarvan het vierde seizoen in volle gang is. Na drie fenomenale seizoenen zijn de verwachtingen hoger dan ooit, maar kan het vierde seizoen deze waarmaken? DOOR JOPPE VARKEVISSER
SPOILER ALERT! Dit artikel bevat spoilers voor seizoenen 1 tot en met 4. U bent gewaarschuwd...
10 |
TAKE
FOTO: GOT WIKIA
D
at Game of Thrones uniek is in tv-land hoef ik je natuurlijk niet te vertellen: alle clichés worden bruut overboord gegooid en niemand is veilig – dus ook niet uw favoriete hoofdpersonage. (Wie pinkte er niet een traantje weg toen hoofdpersoon Ned Stark werd onthoofd?) Deze onvoorspelbaarheid is wat de serie volgens de fans zo speciaal maakt, maar er is één groep voor wie alle plottwists minder verrassend is: de boze, bittere boeklezers die zich zorgen maken over wat Hollywood met ‘hun’ kindje doet.
Wolken Bij het tweede seizoen begonnen de eerste wolken van kritiek zich te vormen toen de verhaallijn van Daenerys het allerbelangrijkste stuk uit het tweede boek wegliet, en essentiële personages als Meera, Jojen, en Ramsay totaal wegbleven. Het zonlicht leek met de komst van seizoen drie weer terug te keren toen deze laatste drie personages alsnog geïntroduceerd werden, en zelfs extra screen-time kregen wat een aantal mysteries uit de boeken ophelderde. En natuurlijk was er dé grote climax in aflevering negen, toen hoofdpersonen Robb en Catelyn op brute wijze vermoord werden.
Het Spel der Tronen Dat ‘het boek beter was’ is een veelgehoorde kreet bij boekverfilmingen, en terecht: boeken worden niet gelimiteerd door budgetten of lengte. Toch bleef deze kritiek grotendeels uit bij Game of Thrones – het eerste seizoen wist met een relatief klein budget geweldige dingen te doen. Natuurlijk werden enkele personages en verhaallijnen versimpeld of weggelaten, maar in grote lijnen bleef het verhaal intact.
TAKE
| 11
Filler Seizoen vier is een interessant seizoen, omdat het zich precies op de grens tussen boek drie en vier (en zelfs een beetje vijf) bevindt. Boek drie was namelijk te lang om in één seizoen te stoppen, en dat is te merken: er gebeurt eigenlijk gewoon niet zo veel in de eerste zeven afleveringen van seizoen vier, en dat is jammer. Natuurlijk is er als lichtpuntje de dood van koning Joffrey in aflevering twee, maar verder keken we eigenlijk alleen maar naar een opgesloten Tyrion, Arya en the Hound die wat door het rijk rondbanjeren, en Daenerys die niks zinnigs doet. Om toch tien afleveringen te kunnen vullen werden er nieuwe verhaallijnen aangeboord, zoals broers Bran en Jon die elkaar (bijna) weer terugvinden en Yara die op zoektocht gaat naar haar broer Theon. Deze verhaallijnen staan in direct contrast met wat er in de boeken gebeurt, en dat is jammer. In mijn ogen zijn deze ‘fillers’ verspilde minuten die ook gevuld hadden kunnen worden met belangrijkere gebeurtenissen die in de boeken al lang gebeurd waren. Ontwikkeling Nou wil ik natuurlijk niet zeggen dat het een saai seizoen is, integendeel. Hoewel het seizoen traag voortkabbelt, is er toch nog genoeg om naar te kijken – en dan met name de prachtige landschappen en steden. Arya en the Hound zorgen voor wat komische onderbreking, en de chemie tussen acteurs Maisie Williams en Rory McCann is duidelijk te zien. Ook wordt er (langzaam maar zeker) naar de ontsporing van Arya toegewerkt. Zelfs de scènes van Tyrion’s eenzame opsluiting dienen – hoe eentonig dan ook – een doel: het ontwikkelen van de karakters en hun motieven.
The Red Viper Toen bekend werd gemaakt dat Oberyn Martell in seizoen vier zou verschijnen, kreeg dit nieuwtje gemengde reacties. De Chileense acteur Pedro Pascal zou te blank zijn om de donkere Oberyn te spelen, en volgens velen was hij veel te jong om een zware rol als die van Oberyn op zich te nemen. Toen ik Oberyn de eerste keer in actie zag, was ik meteen verkocht. Hoe hij liep, hoe hij deed, zelfs zijn accent was perfect. En het allerbelangrijkste: hij bracht ons inzichten in het verleden, in een prachtig vormgegeven dialoog tussen hem en Tyrion. Helaas heb ik niet van mijn fouten geleerd (les #1 van Game of Thrones is; raak nooit gehecht aan personages!) en zag ik vorige week het hoofd van mijn nieuwe favoriet verbrijzeld worden, in de mooiste vechtscène uit de hele serie tot nu toe. Legende Dat Game of Thrones over twintig jaar nog steeds een favoriet zal zijn betwijfel ik geen moment. Geen enkele serie weet de kijker zo op te slokken door middel van prachtige gevechten, personages, landschappen en intriges. Of dit het minste seizoen van de serie is durf ik niet te zeggen, maar het is zeker het seizoen met de langste aanloop. Ondanks het trage verloop van de eerste zeven afleveringen met onnodige verhaallijnen, maakt het seizoen een hoop goed in de laatste drie afleveringen, die overlopen van de plot-twists en welkome nieuwe karakters. We hebben veel om naar uit te kijken in het nieuwe seizoen, maar vergeet niet: all men must die.
FOTO: GOT WIKIA
Motieven Ik - als boeklezer - vind dat de serie redelijk trouw is aan het bronmateriaal. Het enige nadeel aan film/televisie vergeleken met boeken is dat gedachten en motieven van karakters niet naar voren kunnen komen zonder het gebruik van cheesy voice-overs of ellenlange monologen, zoals die van Littlefinger in seizoen 1. Toch slaagt Game of Thrones er in dit seizoen in om het achterliggende verhaal dat in de boeken veel beter naar voren komt enigszins toe te lichten.
Stilte En dat is hard nodig, aangezien er in de serie nauwelijks een woord gerept wordt over de oh zo belangrijke gebeurtenissen van twintig jaar geleden. We weten dat er een oorlog was, en we weten ongeveer wat de oorzaak van die oorlog was, maar details krijgen we maar mondjesmaat. Details die in de boeken vaak voorbijkomen als gedachtes en herinneringen van de personages. Toch werd er in de eerste aflevering van dit seizoen wat broodnodig licht geschenen op wat er twintig jaar geleden gebeurde, door nieuwkomer Oberyn Martell.
Pedro Pascal en Indira Varma als Oberyn Nymeros Martell en Ellaria Sand
12 |
TAKE
Zomermaanden zijn seriemaanden! Man, wat houden wij van Take toch van Amerikaanse series. The Walking Dead, Suits, Pretty Little Liars, Game Of Thrones, het liefst kijken we dag en nacht naar deze wondertjes op onze laptops. Wee de wereld als seizoenen eindigen en wij seriefanatici in een diep, diep zwart gat vallen. Maar klim maar weer uit dat dal, want een paar van de leukste series begint weer. Take zet ze onder elkaar, natuurlijk met een korte uitleg voor de newbies.
Switched at Birth
Pretty Little Liars
Stel je voor: je hebt een sleepover met je vier beste vriendinnen en als je wakker wordt, is één van hen verdwenen. Het overkomt Aria Montgomery (Lucy Hale, Privileged), Hanna Marin (Ashley Benson, Spring Breakers), Spencer Hastings (Troian Bellisario) en Emily Fields (Shay Mitchell) als hun beste vriendin Alison DiLaurentis na een logeerpartij op een stormachtige avond vermist raakt. Een jaar gaat voorbij en nog steeds is er niets vernomen van de prachtige blonde Alison (Sasha Pieterse, Heroes). Tot de meiden geheimzinnige berichten krijgen van de anonieme ‘A’, die al hun geheimen lijkt te kennen. De vier vriendinnen, die elkaar uit het oog zijn verloren na Alisons verdwijning, zoeken elkaar weer op en zijn vastbesloten om uit te vinden wie hen bedreigt en wat er met Alison is gebeurd. Pretty Little Liars is een mystery-thriller met flink wat tienerdrama, gebaseerd op de populaire boeken van Sara Shepard. Een serie die je vast weet te houden door steeds kleine stukjes van het grote geheim weg te geven. Elke aflevering heeft een tenenkrommende (op een goede manier) cliffhanger die je laat snakken naar meer, waardoor je, als je begint, nooit meer ophoudt met kijken. Pretty Little Liars seizoen 5 begint 10 juni op de Amerikaanse zender ABC Family
Wat zou jij doen als je erachter zou komen dat je leven een leugen is? Switched At Birth vertelt het verhaal van twee tienermeiden, die ontdekken dat ze per ongeluk verwisseld zijn bij hun geboorte. Bay Kennish (Vanessa Marano, The Young And The Restless) groeide op in een rijke familie met twee ouders en een broer, terwijl Daphne Vasquez (Katie Leclerc), die als kind haar gehoor verloor door een hersenvliesontsteking, opgroeide met een alleenstaande moeder in een achterstandswijk. De Vasquezes trekken bij de familie Kennish in en leren samen te leven, ter wille van Bay en Daphne. Een serie met een flinke dosis familieproblemen, maar ook verliefdheden, gebroken harten en high school drama. Wat Switched At Birth onderscheidt van andere series is de aanwezigheid van dove acteurs en gebarentaal, die de serie een extra dimensie geven. Een echte aanrader! Switched At Birth seizoen 3B begint 16 juni op de Amerikaanse zender ABC Family
Suits
Wanneer drugskoerier Mike Ross (Patrick J. Adams) door de politie wordt achtervolgd en zich verstopt in advocatenkantoor Pearson-Hardman, wordt hij door de advocaten aangezien voor een sollicitant. Met zijn indrukwekkende fotografische geheugen weet hij zelfs de legendarische topadvocaat Harvey Specter (Gabriel Macht) te verbluffen, en Mike krijgt een baan aangeboden. Maar dat gaat niet zonder slag of stoot; Pearson-Hardman neemt alleen maar ex-Harvardstudenten aan, en Mike is dat natuurlijk niet. Wat volgt is het komische en mooie verhaal van een jong broekie dat het probeert te maken in de harde advocatenwereld, zonder dat zijn geheim ontdekt wordt. Voeg daar nog de altijd grappige Louis Litt (Rick Hoffman) en de bloedmooie Rachel (Meghan Markle) en Donna (Sarah Rafferty) aan toe, en je hebt een topserie die over vele jaren in veel gezinnen nog steeds favoriet zal zijn. Suits seizoen 4 begint op 11 juni op de Amerikaanse zender USA
Sons of Anarchy
Jax Teller (Charlie Hunnam, Pacific Rim) is pas vader geworden van een zoontje, wiens moeder een drugsverslaafde is, en wiens oma (Katey Sagal, Married with Children) een manipulatieve machtsverslaafde is. Om de boel nog even iets ingewikkelder te maken is Jax ook vicepresident van de grootste motorbende in het westen van de Verenigde Staten, de Sons of Anarchy Motorcycle Club: Redwood Original (SAMCRO). De serie laat zien hoe het dagelijks leven in een motorbende er aan toe gaat, met alle bloederige gevolgen van dien. Jax moet proberen zijn gezin in balans te houden, maar dat is niet makkelijk wanneer er bloeddorstige rivaliserende motorbendes op de loer liggen. Wanneer Jax er achter komt dat de dood van zijn vader meer is dan het lijkt – en dat de president van de club Clay Morrow (Ron Perlman, Pacific Rim) er iets mee te maken heeft – lopen de spanningen alleen maar op. Totale vrijheid heeft een prijs, en hoe ver is Jax bereid te gaan om die te betalen? Houd je van bloedstollende actie en is je maag sterk genoeg om je favoriete personages op de meest gruwelijke wijze om het leven te zien komen? Dan kán je dit pareltje gewoon niet laten liggen. Sons of Anarchy seizoen 7 - het laatste seizoen - begint in september op de Amerikaanse zender FX.
TAKE
| 13
FOTO: ANP
Help, het WK voetbal ligt stil!
Met het wereldkampioenschap dat voor de deur staat, zal menig voetballiefhebber de nodige uurtjes voor de buis doorbrengen. Maar wat als er even gĂŠĂŠn voetbal op televisie is? Take dook in de wereld van de voetbalfilms en keerde terug met enkele pareltjes om de vingers bij af te likken. DOOR LUUC RENEMA
14 |
TAKE
Hoe kan dat nu eigenlijk? Het antwoord is eigenlijk vrij simpel. Hollywood, de grootste filmindustrie van de wereld, bevindt zich in de Verenigde Staten en daar kan soccer niet op veel sympathie van het volk rekenen. Terwijl voetbal in Europa, Zuid-Amerika en Afrika de belangrijkste sport is, moet het in de States opboksen tegen de grote vier: basketbal, honkbal, ijshockey en football. Daarnaast zijn er nog tal van cultuurverschillen te bedenken waardoor voetbal niet zo populair is in de VS. Amerikanen vinden het bijvoorbeeld niet leuk om te verliezen, vinden het gek dat een wedstrijd in een gelijkspel kan eindigen en vinden het maar vreemd dat er slechts één pauze van een kwartier is. Dat zijn ze helemaal niet gewend! Grondlegger van voetbalfilms Het is dan ook niet verwonderlijk dat de meeste voetbalfilms in Europa zijn geproduceerd. Met name Engelse producers zien in voetbal een geliefd thema. Kijk alleen al naar de ellenlange geschiedenis van het spelletje in het land van Kick & Rush, derby’s en Manchester United, en het mag duidelijk zijn dat Engeland de grondlegger van voetbal én voetbalfilms is. Sommige Engelse voetbalfilms vertellen een waargebeurd verhaal. Goede voorbeelden daarvan zijn The Damned United (2009) en United (2011). Eerstgenoemde voorbeeld gaat over Brian Clough, één van Engelands succesvolste managers, terwijl United het legendarische verhaal verteld over het Manchester United van Matt Busby. Een deel van die ploeg kwam om het leven bij een tragisch vliegongeluk in het Duitse München.
FOTO: ANP
Wie een willekeurige voetballer vraagt welke films hij kent die over zijn sport gaan, zal van een koude kermis thuiskomen. Een enkeling komt op de proppen met een film als Bend it like Beckham of Hooligans, maar verder dan dat komt de gemiddelde speler niet. Nu is dat niet echt verwonderlijk, want voetbalfilms zijn nu eenmaal schaars.
Het vliegtuig waarmee de busby Babes in München crashten
United (2011) Een jonge Bobby Charlton (Jack O’Connell) begrijpt maar niet waarom oefenmeester Matt Busby (Dougray Scott) hem niet opstelt. Drie jaar lang speelt hij al bij Manchester United, maar nog nooit mocht hij aan de aftrap verschijnen. Zoekend naar een antwoord op de vraag waarom hij zijn kunsten nog niet mocht vertonen op Old Trafford, het Theatre of Dreams, stuit hij op assistent Jimmy Murphy (David Tennant). “Keep working”, zo luidt het advies. Een advies dat Murphy later zelf ook in acht moet nemen. Na een vliegtuigcrash in München, waarbij acht van de Busby Babes het leven laten, staat hij samen met Busby voor een loodzware taak. Er moet een nieuw team worden opgebouwd. Een moeilijke opgave, want het team van Busby had reeds de harten van voetbalminnend Engeland gestolen. Waar voetbalkenners United nauwelijks een kans toedichten, kroont het team van de eigenzinnige Busby zich tot jongste kampioen van Engeland ooit. Ook wanneer het later Europese wedstrijden speelt gooit het hoge ogen, totdat het noodlot toeslaat. Lukt het Murphy om op tijd een nieuw elftal op te bouwen of is het verdriet na de legendarische vliegtuigcrash in München te groot? Het staat in ieder geval als een paal boven water dat deze film negentig minuten lang blijft boeien. Beelden van voetbal komen er nauwelijks in voor, maar door een goede verhaallijn is dat echter geen enkel probleem. Daarbij volgen de scenes elkaar in rap tempo op, waardoor deze drama geen enkel moment verveeld. Lengte: 90 minuten Genre: Drama Beoordeling: 3/5
TAKE
| 15
Verreweg de meeste Engelse films die op het witte doek verschijnen zijn verzonnen. Wie droomde vroeger als klein jongetje niet dat hij later profvoetballer zou worden? Die jongensdroom is bij veel makers populair. Voorbeelden van dit soort films zijn Goal! (2005) en de vervolgen die ervan zijn gemaakt (Goal II: Living the dream, 2007 en Goal III, 2009). Oorlogsfilms uit de Balkan Oorlog is ook een thema dat we vaak terugzien in films die over voetbal gaan. In tijden van oorlog en crisis biedt voetbal de uitlaatklep waar menigeen zo naar op zoek is. Eén van de leukere oorlogsfilms is Escape to Victory (1981), mede door de hoofdrol van Pelé en de bijrollen van andere oud-voetballers. Zo zijn de Brit Bobby Moore, Nederlander Co Prins, Belg Paul van Himst, Noor Hallvar Thoreson (ex-FC Twente) en Argentijn Osvaldo Ardiles op het wikke doek terug te zien.
In het vervolg, dat in 2014 is verfilmd als Montevideo, vidimo se!, staat het team voor een lange, vermoeiende bootreis van twintig dagen naar het Zuid-Amerikaanse Montevideo, de hoofdstad van Uruguay. Wanneer de spelers aan boord gaan krijgen ze te horen wie hun eerste tegenstander op het toernooi is. En dat is even slikken. Documentaires populair Hoewel hiervoor toch echt een paar goede voetbalfilms zijn gevonden, blijft de spoeling erg schaars. Dat valt niet te zeggen over voetbaldocumentaires, want die zijn er namelijk in overvloed. Wie op Google ‘voetbaldocumentaires’ intypt krijgt een behoorlijke lijst met hits. Gesteld kan worden dat voetbal onder documentairemakers een stuk populairder is dus.
The Damned United (2009) Derby County bungelt ergens onder in de Second Division, het tweede voetbalniveau van Engeland, als Brian Clough (Michael Sheen) de leiding over het team neemt. De oefenmeester lijkt op het eerste gezicht meer een blaaskaak dan iemand die zijn woorden waar maakt, maar samen met rechterhand Peter Taylor (Timothy Spall) kroont hij zich al snel tot kampioen. Daar aanbeland gaat Clough de strijd aan met het grote Leeds United, dat wordt geleid door Don Revie (Colm Meaney). In eerste instantie lijkt hij daar niet in te slagen, maar als de tandem Clough-Taylor eenmaal op dreef is, is deze niet te stoppen. Clough is echter geen makkelijke, zo blijkt. Doordat hij over de rug van voorzitters spelers binnen haalt, botst hij vaak met eigenaren en andere leidinggevenden binnen de clubs waar hij werkt. Het zal uiteindelijk leiden tot zijn vertrek bij Derby County en een nieuwe uitdaging bij Leeds United. The Damned United is een absolute aanrader. Door de niet-chronologische volgorde van de film en het mooie verhaal achter de film is dit een must-see voor elke voetballiefhebber. Lengte: 97 minuten Genre: Drama/comedy Beoordeling: 3,5/5
FOTO: ANP
De crème de la crème wat betreft de oorlogsfilm in combinatie met het thema voetbal vinden we echter een stukje verder van huis: de Balkan. Nergens anders vinden we betere voetbalfilms. Het Montevideo, bog te video! (2010) van regisseur Dragan Bjelogrlic spant de kroon. Zelfs op IMDB, de grootste online filmdatabank, scoort de film indrukwekkende beoordelingscijfers.
Onterecht is dat overigens niet, want dit vooroorlogse verhaal blijft van begin tot eind boeien. Een groep Serviërs wilde na de eerste wereldoorlog een ogenschijnlijk onbereikbaar doel nastreven: meedoen aan het wereldkampioenschap voetbal 1930 in Uruguay. Een ambitieus doel, wat de nodige complicaties met zich meebrengt.
Clough, de hoofdpersonage uit The Damned United, is in brons vereeuwigd voor het stadion van Nottingham Forrest.
16 |
TAKE
Hoewel Montevideo, bog te video! veel weg heeft van een feel-good verhaal, is deze film absoluut het bekijken waard. De Servische regisseur heeft met de eerste in een reeks van (waarschijnlijk) drie films vol in de roos geschoten. Terwijl het Joegoslavische volk na de eerste wereldoorlog bezig is met het herbouwen van het land loopt Tirke (Milos Bikovic) de hele dag met zijn voetbal te spelen, tot grote ergernis van zijn moeder. ‘Ga werken in de fabriek’, is haar advies. Zijn liefde voor de bal is groter dan zijn verlangen om in diensten van tien uur een karig loontje te ontvangen. Hij hoopt nog steeds ontdekt te worden door Belgrado Sports Club (BSC). Het komt er echter nog niet van. Totdat de kleine Mali Stanoje (Predrag Vasic), een vriend van Tirke, de schoenen poetst van een vertegenwoordiger van de club. Op de achtergrond dolt Tirke wat met een paar jongens op straat, waardoor de aandacht van de BSC-man wordt getrokken. Tirke staat plotseling aan de vooravond van een grote voetbalcarrière. In 1930 wordt voor het eerst het wereldkampioenschap voetbal georganiseerd. Een groepje ambitieuze Joegoslaven ziet wel heil in dat wereldkampioenschap en zetten een plan op poten om de beste voetballers van het land bij elkaar te brengen. De grote vraag is natuurlijk of dat gaat slagen. Desalniettemin is de carrière van Tirke zoals hij dat zelf graag had gewild. Eindelijk is hij ontdekt, maar dan volgt een nieuw doel: het wereldkampioenschap. Zal de straatvoetballer van weleer slagen? Lengte: 140 minuten Genre: Avontuur/drama/comedy Beoordeling: 4,5/5
We willen Once in a Lifetime: The Extraordinary story of the New York Cosmos (2006) in het bijzonder uitlichten, want dit is misschien wel één van de leukste voetbaldocumentaires om te kijken. Aan de hand van ooggetuigen wordt het verhaal vertelt over de oprichting van dit befaamde voetbalteam, dat in de jaren ’70 succesvol was in de tot dan toe vrij onbekende North American Soccer League (NASL). De komst van wereldsterren als Pelé, Giorgio Chinaglia en Franz Beckenbauer bracht daar verandering in. Een echte must-see voor de gemiddelde voetballiefhebber.
de laatste WK-finale die we eigenlijk helemaal niet opnieuw willen zien. Kort gezegd kan gesteld worden dat voetbal niet echt populair is in de filmindustrie. Gelukkig is er genoeg beeldmateriaal om de tijd te doden zodra er in juni even geen voetbal op televisie is. En als je je vriendin ook tevreden wilt houden, kun je altijd nog Bend it Like Beckham opzetten. FOTO: ANP
Montevideo, bog te video! (2010)
Verder kun je het zo gek niet bedenken of er is een documentaire over gemaakt. Zelfs de finale van het WK 2010 in Zuid-Afrika, die voor Nederland zo pijnlijk in een 0-1 resulteerde, heeft een eigen documentaire. Hoewel de finale nog vers in het geheugen ligt, biedt Match 64: The Inside story of the 2010 Final (2010) de inkijk achter de schermen van
Once in a lifetime: The extraordinary story of the New York Cosmos (2006) Van vrijwel lege tribunes naar een volgepakt Giants Stadium. Het succesverhaal van de New York Cosmos en de introductie van voetbal in Amerika is verfilmd in Once in a Lifetime: The Extraordinary story of the New York Cosmos. De Cosmos speelden voor hooguit honderd mensen hun thuiswedstrijden in het Hofstra Stadium. Tot het moment dat Pelé werd binnen gehaald door de Turkse broers Nesuhi en Ahmet Ertegün, oprichters van de club. Gesteund door de miljoenen van Steve Ross, eigenaar van Warner Bros, veroverden de New York Cosmos onder leiding van Pelé de harten van velen in Amerika. De koek was nog niet op, want na Pelé volgde de ene na de andere ster zijn voorbeeld om voetbal voor het eerst in de geschiedenis in Amerika op de kaart te zetten. Dat lukte, want in een paar jaar werd de sport razend populair. Kenmerkend is het beeld van barbecueënde supporters op de parkeerplaatsen voor het Giants Stadium. Hoewel het nog vier uur zou duren voordat de wedstrijd zou beginnen, verzamelden de gelukkige mensen met een entreebewijs zich voor het stadion om gezamenlijk te eten en te drinken. De Cosmos hebben zich van persona non grata verworven tot een publieksattractie. Niet alleen Pelé, maar ook de Duitse verdediger Franz Beckenbauer, de Italiaanse spits Giorgio Chinaglia (foto) en verdediger Carlos Alberto zorgden voor veel bijkijks. Once in a Lifetime is een mooie reconstructie van de opkomst van voetbal in de Verenigde Staten. Ooggetuigen vertellen het wonderlijke verhaal over het plezier dat de sport aan de bevolking gaf. Naast de ooggetuigen is er ook veel ruimte voor beelden van voetbal en dat is toch wat we graag zien. Lengte: 97 minuten Genre: Documentaire Beoordeling: 3/5
TAKE
| 17
Zwerkbal voor Dreuzels In de Harry Potter films kan je zien hoe Harry, de jonge tovenaar, iedere keer op zijn bezemsteel klimt om zwerkbal te spelen. In de bioscoop droomden veel mensen wel eens weg dat ze ook op een bezemsteel kunnen klimmen en met een rotsnelheid door de lucht kunnen vliegen. Helaas is het nog steeds niet mogelijk om zo te vliegen, maar zwerkbal spelen kan nu wél. DOOR CHRISTEL VAN DER SPOEL Op een groot grasveld in het Common Park in Southampton (Engeland), rennen een paar jongeren keihard met bezemstelen tussen hun benen heen en weer. Gedreven gooit een klein blond meisje met een blauw shirt de bal naar een donkerharige jongen die ook een blauw shirt aan heeft. Wanneer de bal naar hem wordt gegooid krijgt hij tegelijkertijd nog een bal tégen hem aangegooid. Wat ís dit voor sport? Carlota, van het blauwe team, pakt een flesje water uit haar tas en neemt even pauze van de training. Ze vertelt dat ze zwerkbal spelen. “Je weet wel, dat spel dat ze in Harry Potter ook spelen”, legt Carlota uit. “In de film kunnen de tovenaars natuurlijk vliegen, wij kunnen dat helaas niet dus spelen wij de dreuzelversie van zwerkbal”, grapt Carlota. In de boeken over Harry Potter, geschreven door J.K Rowling, wordt dit spel vaak gespeeld. Veel fans waren enthousiast over dit spel en sinds 2005 wordt het daarom ook in de dreuzelwereld (de wereld van de gewone mensen) gespeeld. De officiële benaming voor de sport is Quidditch, maar op zijn Nederlands wordt het zwerkbal genoemd. Zwerkbal is een spel dat wordt gespeeld door zowel mannen als vrouwen. De teams moeten gemixt zijn. Er bestaat zelfs een regel dat ieder team ten minste twee spelers moet hebben van het geslacht dat in de minderheid is om het spel te kunnen spelen. Het veld, waar het spel op wordt gespeeld, heeft een ovaal vorm.
18 |
TAKE
Zwerkbal spelen in het park.
Om zwerkbal te spelen heb je drie hoepels nodig die aan stokken vastzitten. Aan beide kanten van het veld moeten drie hoepels naast elkaar staan. De middelste hoepel moet hoger staan dan de buitenste twee. Vervolgens heb je een volleybal, 3 trefballen en 14 bezems of stokken nodig. “In iedere team zitten zeven spelers. Je hebt een keeper, die net als bij andere sporten het doel (de hoepels) moet verdedigen. Verder zijn er drie achtervolgers, zij moeten scoren door de slurk (volleybal) te gebruiken”, vertelt Carlota. In de film zie je dat er ook vliegende keien (beukers) in het spel zitten die spelers van de bezemsteel afstoten. Bij de dreuzelversie is het ondenkbaar om echt met keien te gaan gooien, daarom gebruiken ze trefballen als beukers. “Er zijn twee spelers die de beukers zijn. Zij gooien met trefballen naar de spelers van het andere team. Als de spelers zijn geraakt door deze bal zijn ze tijdelijk uitgeschakeld”, legt Carlota uit. “
“Als snaai eindig je een spel vaak met blauwe plekken” Om te onderscheiden wie welke rol heeft in het team, hebben de achtervolgers een witte, de beukers een zwarte- de keepers een groene en de zoekers gele hoofdbanden op. De zoeker moet de gouden snaai vangen. In de film is de snaai een klein gouden balletje dat alle kanten op gaat. Zodra de snaai gevangen is, is het spel afgelopen. Omdat er (nog) geen vliegend balletje bestaat, is er een vijftiende speler die de snaai speelt. “Daar rent hij net”, zegt Carlota terwijl ze naar een lange jongen wijst die helemaal in het geel gekleed is. Aan zijn broek bungelt een geel lint. Hij rent snel weg van twee zoekers die met bezemstelen achter hem aanrennen. “Zwerkbal is eigenlijk een spel dat tussen handbal, rugby en trefbal inzit, alleen wordt hierbij ook gebruik gemaakt van bezemstelen”, legt Carlota uit. Ondertussen rent de snaai zo hard als hij kan, maar de achtervolgers van het blauwe team komt steeds dichterbij.
De spelers wachten op het startsein om met het spel te beginnen.
De achtervolger rijkt haar hand naar het lint uit, rent steeds harder en vervolgens duikt ze op de snaai en heeft ze het lint te pakken. Na de duik van de achtervolger valt de snaai en hij valt op de grond. Het spel is voorbij en het blauwe team heeft uiteindelijk gewonnen. “Als snaai eindig je een spel vaak met blauwe plekken”, grapt de jongen terwijl hij overeind wordt gehesen door een andere speler. Alhoewel veel mensen nog nooit hebben gehoord van de dreuzelversie van zwerkbal, wordt de sport steeds populairder. Er komen steeds meer wedstrijden en toernooien voor zwerkbal, zelfs op nationaal niveau. Er bestaan nu al 25 nationale teams, waaronder een Nederlands team. Na het spel gaan alle spelers op het gras zitten terwijl ze dorstig uit hun flesjes drinken. “Zwerkbal is écht mijn favoriete sport”, vertelt Quinn die opnieuw een slok neemt uit haar flesje. “Als Harry Potter fan moet je dit spel ook een keer gespeeld hebben. Het is leuk dat zwerkbal niet meer alleen dat ‘spelletje’ is dat wordt gespeeld door diehard Harry Potter fans. Het is echt een sport geworden. Een paar maanden geleden hebben we meegedaan aan een toernooi en daar zijn we ook nog eens eerste geworden. Dat was echt geweldig”, vervolgt Quinn.
De spelers na het winnen van het zwerbaltoernooi.
Puntentelling zwerkbal Het team dat de snaai vangt, heeft niet automatisch gewonnen. Iedere keer wanneer er wordt gescoord krijgt een team 10 punten. De snaai is 30 punten waard. Zodra de snaai is gevangen worden alle punten opgeteld en zo wordt duidelijk welk team gewonnen heeft.
Zwerkbal in de Harry Potter boeken In de Harry Potter- boeken van J.K Rowling is zwerkbal dé sport. Deze sport heeft in de wereld van de tovenarij dezelfde status als voetbal in de deurzelwereld heeft. Veel mensen zijn enthousiast over de sport, praten er over en er worden toernooien georganiseerd. Iedere heks of tovenaar heeft een favoriet Zwerkbalteam. Zweinstein – de toverschool van Harry – heeft vier teams. Huffelpuf, Zwadderich, Griffoendor en Ravanklauw. Volgens Harry Potter is deze sport te vergelijken met basketbal alleen dan op bezems met vier ballen en met drie hoge doelen.
‘s Avonds nog aan het oefenen voor het toernooi.
TAKE
| 19
Van mooiboy tot piraat
DOOR CAITLIN DE RUIJTER Johnny Depp werd bekend met de film A Nightmare on Elmstreet. Deze rol zorgde er voor dat hij de hoofdrol kreeg in de tienerserie 21 Jump Street, waarin hij een tieneragent speelt die infiltreert op middelbare scholen. Door de wat rebelse kant het personage en het knappe uiterlijk van Depp, werd hij al snel gezien als een van de knapste acteurs van die tijd. Veel rollen die hem werden aangeboden sloten dan ook aan bij dit imago. Denk aan de zingende en dansende Wade Walker uit de film Cry Baby. Met zijn vetkuif en puppy ogen laat Depp het hart van elke vrouw smelten. Hoewel deze personages hem op het lijf geschreven stonden, wilde Depp niet overkomen als de knappe, maar inhoudsloze jongen. Door samen te werken met regisseur Tim Burton veranderde dit imago en na de film Edward Scissorhands stond Depp op de kaart als serieuze acteur.
Tweede doorbraak
Depp was bij het oudere publiek al bekend, maar de jongeren kende hem nog niet. Dit veranderde allemaal toen de film Pirates of the Caribbean uitkwam. Depp maakte zijn tweede doorbraak met de rol van de hilarische piraat Jack Sparrow. De studiobazen van Disney waren het eerst niet helemaal eens met zijn aanpak. De rol van Jack was in het begin geen hoofdrol. Hij was slechts een bijrol die in elke verhaallijn voorkwam. Nadat ze de eerste scène hadden gezien, kreeg Depp de vraag of zijn personage dronken of homo was. Michael Eisner, voormalig algemeen directeur van Disney, ging zelfs zo ver om te zeggen dat Depp’s interpretatie de film verpestte. Depp bleef heel rustig onder alle commotie en hield zich vast aan zijn eigen visie. “Kijk, dit zijn de keuzes die ik heb gemaakt. Je kent mijn werk. Of je vertrouwt me of je ontslaat me,” vertelt hij in een interview met Film4. Gore Verbinski, de regisseur van de film, stond achter Depp en zo ontstond de Jack Sparrow zoals iedereen hem kent. FOTO: PEOPLES.RU
De jongere generatie kent hem vooral van Pirates of the Caribbean en Alice in Wonderland. De oudere generatie leerde hem kennen met de serie 21 Jump Street en de film Edward Scissorhands. Johnny Depp zit al dertig jaar in de filmwereld en is voorlopig nog niet klaar met acteren.
Tim Burton
Tim Burton en Johnny Depp hebben inmiddels al acht films gemaakt samen. Deze films staan bekend om de wat duistere sfeer en merkwaardige karakters. Voor fans is een samenwerking tussen Burton en Depp een garantie voor een groot succes, voor filmcritici ligt dit tegenwoordig iets anders. De laatste twee films, Alice in Wonderland en Dark Shadows, kregen het verwijt een herhaling te zijn van de oudere films die zijn voortgekomen uit de samenwerking.
Naam:
John Christopher Depp II
Geboortedatum: 9 juni 1963 Geboorteplaats: Owensboro, Kentucky, U.S. Beroep:
Acteur
Religie:
Geen
Partner:
Amber Heard (sinds 2012)
Kinderen:
Lily-Rose Melody Depp (1999)
John (Jack) Christopher
22 |
TAKE
Depp III (2002)
Relaties
Depp als Jack sparrow
Door de jaren heen heeft Depp met een aantal bekende vrouwen gedate, waarvan hij de meeste heeft leren kennen op de filmsets. Voor zijn filmcarrière is hij getrouwd geweest met Lori Anne Allison. Dit huwelijk duurde echter niet langer dan twee jaar. Hierna volgde twee verlovingen met bekende actrices: Jennifer Grey (Dirty Dancing) en Sherilyn Finn (Liz: The Elizabeth Taylor Story). Zijn derde verloving was met zijn tegenspeelster uit Edward Scissorhands: Winona Ryder. Volledig overtuigd van zijn eeuwige liefde voor Winona liet Depp een tatoeage zetten met Winona forever. De verloving werd echter na drie jaar verbroken. Depp twijfelde geen seconde en liet zijn tatoeage aanpassen tot Wino forever (dronkenlap voor altijd). Hierna volgde een vier jaar durende relatie met het supermodel Kate Moss. Deze relatie kwam in het nieuws nadat ze samen een hotel kamer hadden gesloopt. Hun excuus voor al het gebroken glas en kapotte meubels? Er was een gordeldier uit de kast gesprongen. Het dier is natuurlijk nooit gevonden en er wordt vanuit gegaan dat zowel Depp als Moss onder invloed was.
Hierna volgde Depp’s langste relatie, namelijk een relatie van veertien jaar met Vanessa Paradis. Samen met haar kreeg hij twee kinderen: Lily-Rose Melody (1999) En John (Jack) Christopher III (2002). Het leek erop alsof Depp zijn perfecte partner had gevonden in Vanessa, aangezien hij vol lof over haar sprak en het veruit zijn langste relatie ooit was. Op de set van the Rum Diary leerde hij echter Amber Heard kennen en in 2012 strandde zijn relatie met Paradis. Depp is momenteel nog steeds samen met Amber en is sinds afgelopen Kerst zelfs met haar verloofd. De roddel ging dat ze samen een kind zouden krijgen, maar tijdens een interview met the Today Show ontkende hij het meteen: “We verwachten wat? Een kind? Mijn god, wat denk jullie wel niet dat ik ben? Een barbaar?”
Johnny baseert zijn personages altijd op bestaande personen. Hieronder een paar voorbeelden: • Jack Sparrow - Keith Richards (gitarist Rolling Stones) • Willy Wonka - Michael Jackson • Willy Wonka - Stonede George Bush • Sweeney Todd - Iggy Pop • Edward Scissorhands - Zijn hond
“Je kent mijn werk. Of je vertrouwt me of je ontslaat me” Tatoeages
FOTO: SWOONWORTHY.NET
Johnny staat ook bekend om zijn vele tatoeages. Voor zover bekend is heeft hij momenteel 30 tatoeages over zijn hele lichaam. De meeste bekende is toch wel de zwaluw bij de ondergaande zon. Dit is dezelfde tatoeage als zijn personage Jack Sparrow heeft in de film en na het afronden van de eerste film heeft hij deze daadwerkelijk
laten zetten. Verder heeft hij de naam van zijn dochtertje en van zijn moeder laten zetten uit liefde voor de twee meest belangrijke vrouwen in zijn leven. De eerste tatoeage die hij liet zetten op zeventienjarige leeftijd, was een indiaan op zijn rechter bovenarm. Deze staat voor zijn Indiaanse afkomst waar hij trots op is. Zoals Johnny ooit zei: “Mijn lichaam is mijn dagboek en mijn tatoeages zijn mijn vehaal.”
“Mijn lichaam is mijn dagboek en mijn tatoeages zijn mijn verhaal” Muziek
Johnny heeft naast acteren nog een grote hobby, namelijk muziek. Hij speelt zelf gitaar en is hiermee ook te horen op verschillende albums. Zo speelt hij mee op twee nummers van de band Oasis (‘Fade in-out’ en ‘Fade Away’) en speelt hij op de soundtrack van de film Chocolate en Once Upon a Time in Mexico. Hij heeft in de jaren negentig zelfs een tijd lang in de band P gespeeld. Het nieuwste nummer waar Depp met zijn gitaar op te horen is, is de cover van het nummer ‘You’re so vain’ van Marilyn Manson. Naast gitaarspelen, zingt Johnny ook in films. Hoewel veel mensen dachten dat zijn on-screen zangdebuut in de film Cry Baby was, bleek later dat hij hierin playbackte. De eerst keer dat Johnny daadwerkelijk zelf zong, was in Sweeney Todd: the Demon Barber of Fleet Street. Dit jaar zal hij wederom zingen in Into the Woods.
Toekomstig werk
Johnny maakt al dertig jaar lang films, maar is zeker nog niet van plan om met pensioen te gaan. Wat kunnen we de komende periode nog van hem verwachten? Genoeg films, dat is zeker. Over twee weken, op 19 juni, komt zijn nieuwste film Transcendance uit. Verder komt aan het eind van het jaar nog de musicalfilm Into the Woods uit, waarin Depp zal zingen. Voor 2015 staan er ook nog eens drie films gepland en in 2016 is het tijd voor twee sequels: Alice in Wonderland 2: Through the Looking Glass en Pirates of the Caribbean 5: Dead Men Tell No Tales.
TAKE
| 23
Wat als? Lief dagboek, wat ik vandaag toch allemaal heb meegemaakt, dat geloof je gewoon niet. Het begon vanochtend vroeg. Ik zat op een bankje op het station met een warme beker thee in mijn handen toen er een man naast mij kwam zitten. Het eerste wat hij tegen mij zei was: “life is like a box of chocolates, you never know what you gonna get”. Daarna vertelde hij zijn levensverhaal. Ik luisterde geboeid, dan maar een trein later dacht ik. Een keer onderbrak de man zijn verhaal en voordat ik kon vragen waarom hij stopte, zag ik het al. Een jongen met een brilletje rende door een muur. Ik hoorde hem tegen een vriendje schreeuwen dat hij alvast naar perron 9 ¾ ging. Heel raar. Nadat de Amerikaanse man zijn verhaal had verteld, ging ik verder naar school en wat toen gebeurde, had ik nooit kunnen bedenken. Terwijl andere studenten nog net over konden steken, moest ik weer eens wachten voor het rode stoplicht. Niets nieuws, totdat toeterende auto’s en schreeuwende mensen de ochtendstilte verbraken. Ik was bezig mijn veters te strikken en toen ik opkeek om te zien waar al die herrie voor nodig was, zag ik een blonde jongeman midden op het kruispunt staan. Hij riep: “Mieke, ik blijf hier net zo lang staan totdat je met me uitgaat.” “Oké, ik ga met je uit, maar ga nu alsjeblieft van dat kruispunt af!”, schreeuwde ik lichtelijk geïrriteerd. Wat dacht die jongen wel, dat dit de manier is om een meisje mee uit te vragen, door een situatie te creëren waardoor ze geen andere keus heeft dan ‘ja’ te zeggen?! Stiekem was ik ook wel blij, de jongeman leek heel erg op Noah Calhoun en als hij al half zo leuk is, dan is hij zeker de moeite waard. Morgen hebben we een date en ik ben erg benieuwd wat hij voor mij in petto heeft. Toen ik na enig oponthoud eindelijk op school aankwam, kwam er jongen naar mij toe die vertelde dat hij een kast had gevonden. “Het is net zo’n kast als die van Professor Digory Kirke, je weet wel die man die eigenlijk niet zo blij is dat Peter, Susan, Edmund en Lucy tijdelijk bij hem wonen. Kom je kijken?” Na de hectiek van vanochtend had ik niet zo’n zin in een nieuw avontuur. “Dan versla ik zelf de Witte Heks wel!”, riep de jongen. “Doe de groeten aan Aslan”, antwoordde ik. Hij zou toch niet echt in Narnia terecht zijn gekomen? Gelukkig ben ik weer thuis, zo’n drukke dag heb ik nog nooit gehad. Maar ook thuis ben ik niet meer veilig voor rare gebeurtenissen. Tegen het eind van de middag nam mijn beste vriend Edward me mee naar de top van de hoogste berg van de stad. Hij moest me iets vertellen zei hij. Voordat ik kon vragen wat, had Edward zijn shirt al open gedaan en zodra de zonnestralen op zijn lichaam schenen, kwamen er duizenden glinsterende diamantjes tevoorschijn. “Ik ben een vampier: ik ga glinsteren in de zon, ik drink bloed en ik ben een vreselijk monster”, legde hij uit. “Ik ben niet bang voor je, vertel me alles over je vampierbestaan, ik ben heel benieuwd”, zei ik. Terwijl Edward van boomtop naar boomtop sprong met mij op zijn rug, vertelde hij me dat hij nooit slaapt, dat hij eeuwig blijft leven en dat hij er zelf niet voor heeft gekozen om vampier te zijn. Het was onwerkelijk en magisch tegelijkertijd. Het was net als in de film. Ik zou wel willen dat ik af en toe in een filmwerkelijkheid zou leven. Niet altijd, want dat lijkt me heel vermoeiend, maar één dag per week. Op die dag kunnen er dan dingen gebeuren zoals ik hierboven heb beschreven. Dat lijkt me echt wel wat. Wie weet onthult mijn collega volgende week dat hij de stand-in is van Spider-Man. - Mieke van Veen
24 |
TAKE
Film reviews
Nu in de bioscoop
Vanaf 19 juni in de bioscoop
X-Men: days of future past
Transcendance
We zijn een aantal jaar verder dan waar het vorige deel eindigde en er zijn nog maar weinig mutanten over. De mensheid maakt jacht op hen met speciale robots. Professor X ziet maar één oplossing: Wolverine (Hugh Jackman) terugsturen in de tijd zodat hij bepaalde acties kan terugdraaien en de wereld kan redden van de verwoesting. Daar aangekomen merkt Wolverine dat zijn opdracht nog veel moeite gaat kosten. De jonge Magneto en Professor X zijn namelijk niet helemaal zoals hij had gedacht en hij moet alle zeilen bij zetten om ervoor te zorgen dat alles nog goed komt.
Dr. Will Caster (Johnny Depp) is een wetenschapper die samen met zijn vrouw een computer heeft ontwikkeld met een eigen denkvermogen. Veel mensen zien dit echter als een bedreiging en bij een van zijn lezingen wordt Will neergeschoten door een groep extremisten. Will gaat langzaam dood en in een poging om haar man bij zich te houden, upload zijn vrouw zijn gedachten in de computer. In zin virtuele vorm kan Will echter overal binnenkomen en heeft hij geen denkbeperkingen meer. Steeds meer mensen die Will persoonlijk hebben gekend gaan twijfelen of hij wel goede bedoelingen heeft. Dit zorgt voor de grote vraag: is het nog daadwerkelijk Will of is het een computer met fragmenten van Will’s persoonlijkheid?
Wie fan is van X-Men kan zijn hart ophalen. Er worden veel nieuwe mutanten geïntroduceerd die zorgen voor de nodige spanning en humor. Zo is de scene van Quicksilver nu al een van de meest besproken scenes uit de film. Verder zit er een goede verhaallijn in en zit er nog een diepere boodschap achter. Ook Peter Dinklage speelt zijn rol als slechterik perfect. Wat leuk is om te zien is dat alle oude X-Men karakters nog een comeback maken in de film. Voor mensen die echter niet echt van X-Men houden en voor de actie gaan, is het misschien wat minder Er zitten minder actiescènes in dan normaal en dit deel heeft meer verhaallijn dan de andere delen. Voor mensen die geen fan zijn, kan het misschien langdradig zijn. Oh en nog een groot pluspunt voor de vrouwen onder ons: de naaktscène met de blote billen van Hugh Jackman is zeker een reden om naar de bioscoop te gaan! 4 sterren
De cast van Transcendance bevat naast Johnny Depp ook nog andere grote namen. Denk aan Morgan Freeman, Cillian Murphy en Paul Bethany. Hierdoor komt de spanning ook goed over. Alle acteurs halen het onderste uit de kast. Ook Johnny Depp heeft, na een aantal wat mindere films, weer een ouderwets goede film gemaakt. De hele film lang ben je jezelf aan het afvragen of het nog wel daadwerkelijk Will is die in die computer zit en pas op het einde kom je erachter. De hele film lang ga je zelf door een wervelwind van emoties. Je leeft mee met Rebecca Hall als zijn vrouw en je voelt haar angst voor Will groeien. Terwijl je ook weer de goede kanten ziet waar Will zich op focust. Voor de fans van Depp is dit sinds lange tijd weer een hoogte punt, maar als je van een goede thriller houdt zit je hier ook goed! 4,5 sterren
TAKE
| 25
Het onderbelichte Netflix is voor de meeste filmliefhebbers al een bekend begrip. Op deze site kun je voor tien euro per maand onbeperkt films, series en documentaires streamen. De site is het meest bekend van zijn films en series, maar Netflix biedt ook fantastische docu’s aan! DOOR MERIJN OLTHOF
Op Netflix staan doorgaans niet de nieuwste films en series. Maar voor een tientje per maand kan je dit ook niet verwachten. Toch staan er veel goede films en series op, denk bijvoorbeeld aan het succesvolle Breaking Bad. Wat veel mensen echter niet weten is het grote aanbod van documentaires op Netflix. Om dat duidelijk te maken heeft Take dit nummer vijf van de beste documentaires van Netflix uitgelicht. Vergis je niet, er staan nog veel meer uitmuntende documentaires op Netflix. Maar aan deze titels heb je in ieder geval een veilige keuze.
26 |
TAKE
Ik zat eerst enorm te twijfelen of ik deze docu wel wilde kijken, ik dacht dat ik het meeste over orca’s wel wist. Maar wat een goede documentaire is dit zeg! De hoofdrolspeler is killerwhale Tilikum, een grote mannetjes orca. De orca stal al jaren de show en was erg populair bij het publiek. Maar Tilikums donkere kant werd stil gehouden door de
eigenaars van Seaworld, een soort Amerikaans dolfinarium. De film werd gemaakt omdat Tilikum een van zijn trainsters had gedood. Aan de hand van oude trainers en enorm veel filmmateriaal wordt teruggeblikt op de gang van zaken in het dierenpark. De onthullingen zijn schokkend, met de levens van de trainers werd bewust risico gelopen
om geld te verdienen. Na deze docu zit je echt even met een ‘wow-gevoel’.
Food inc. is absoluut een must see. Het voedsel dat wij eten is een essentieel onderdeel om te overleven, maar eigenlijk weten wij er helemaal niks van. Hoe kan het dat je in de supermarkt een hele gebraden kip kan kopen voor vier euro? Iedereen wordt steeds bewuster van de omstandigheden waarin kippen
gefokt worden en ook dat die verre van ideaal zijn. Maar wat wij niet weten is dat in Amerika de voedselindustrie beheerst wordt door een monopolie, met invloed die zover reikt als het Amerikaanse congres. Het was voor mij wel duidelijk dat er vieze spelletjes gespeeld werden, maar dit had
zelfs ik niet verwacht. De industrie doet er alles aan de waarheid ver van de consument te houden om zoveel mogelijk geld te verdienen.
Dus, deze docu is het kijken sowieso waard. Wees wel voorbereid op een triest gevoel naderhand door het leed wat de dieren aan wordt gedaan. Kijk deze docu dus niet als je op zoek bent naar iets luchtigs.
Kijk deze docu als je wilt zien hoe wij worden gevoed en wat voor vieze spelletjes er gespeeld worden. Sla deze film over als je niet de rest
kindje van Deze docu wilde ik eigenlijk snel kijken en werd me ook van alle kanten aangeraden. Voorbeeld: als je een Facebookacount aanmaakt, lees jij dan met welke voorwaarden je akkoord gaat? En als je ze toch een keer inkijkt, lees je dan meer dan drie regels? Ik in ieder geval niet, ik zou niet weten waar ik allemaal mee akkoord ben
gegaan en wat er nou precies in staat. Als je dat wilt weten is Terms and conditions may apply de juiste docu voor jou. Je komt erachter dat privacy en zelfs eigendommen niet meer van jou zijn. Een voorbeeld is een jongen uit Zwitserland die zijn verzamelde gegevens opvroeg bij Facebook, waartoe Facebook verplicht is om die vrij te
geven. De jongen ontving een stapel papier zo groot als een brievenbus.
Dit is eigenlijk een documentaire-serie, er zijn dertien afleveringen waarin de hele tweede wereldoorlog van begin tot eind wordt uitgelegd. Het zijn alleen maar zwartwit beelden die zijn ingekleurd. Dat heeft mega veel geld gekost maar het resultaat mag er zijn. Tijdens het kijken be-
gon ik mijzelf af te vragen waarom dit niet als lesmateriaal wordt gebruikt op scholen. Kinderen houden van tv kijken en het wordt op deze manier perfect uitgelegd. Ik heb deze docu enorm snel gekeken en nieuwe dingen geleerd terwijl ik dacht alles al wel redelijk te weten.
Dus, kijken als je ge誰nteresseerd bent in oorlog en wilt weten wat er nou precies is gebeurd 60 jaar geleden. Sla deze docu even over als je niet herinnerd wilt worden aan de miljoenen slachtoffers van de tweede wereldoorlog.
Opwarming van de aarde of geen opwarming van de aarde, feit blijft dat ons ijs smelt en dat heeft gevolgen. In Frozen planet wordt het leven op de polen uitgediept in zeven afleveringen. De serie is geregisseerd door de alom gerenommeerde David Attenborough. De prachtige beelden zorgen ervoor dat het lijkt
alsof je in een bevroren sprookje bent beland. Ik heb mezelf geen moment verveelt tijdens deze serie.
even over als je niet in global warming gelooft.
Deze docu moet je eigenlijk gewoon kijken omdat dit ook jou aangaat (tenzij je nooit op internet zit maar die mensen bestaan niet meer toch?). Sla deze docu even over als je niet klaar bent voor veel informatie achter elkaar.
Dus, een echte aanrader als je benieuwd bent naar het harde leven op de polen van onze planeet. De prachtige beelden zullen ervoor zorgen dat je er geen spijt van krijgt. Sla deze docu TAKE
| 27
Flops en Fails
Film is het beste dat de mensheid is overkomen sinds voorgesneden brood: nooit eerder werden epische verhalen zo toegankelijk voor het grote publiek. Maar zoals alle geweldige dingen in het leven heeft ook de film een duistere kant. Met gevaar voor eigen geestelijke gezondheid brengt Take u een selectie films die zo slecht zijn dat ze als verhoortechnieken gebruikt zouden kunnen worden. DOOR JOPPE VARKEVISSER
DE TIEN SLECHTSTE FILMS 10. Heaven’s Gate (1980) Na het geweldige ‘The Deer Hunter’ kwam regisseur Michael Cimino met Heaven’s Gate, een westernfilm over de Johnson County War in de 1890s. Nog geen week na de aftrap van het filmen ging de film al over het budget heen door het extreme perfectionisme van de regisseur. Zo werden acteurs en crewleden willekeurig ontslagen als ze het niet goed genoeg deden, werden paarden die niet goed presteerden opgeblazen met explosieven (ja, echt) en moest er soms uren gewacht worden tot er een mooie wolk over kwam vliegen. Deze flop betekende –surprise surprise - het einde voor de carrière van Michael Cimino.
9. Catwoman (2004) Je zou denken dat staren naar het lichaam van Halle Berry geen straf is. Dat is het wel. Vervloekt met een script dat ik nog niet als toiletpapier zou gebruiken, is deze film een tweedimensionaal treinwrak dat elke herinnering aan de stripboeken doet verzuren.
8. Disaster Movie (2008) Dit abominabele vervolg op tranentrekkende films als Epic Movie, Date Movie, en Scary Movie is één van de minst grappige films die ik ooit heb mogen zien. Dit doe je je ergste vijand nog niet aan. 7. Showgirls (1995) Deze film, gemaakt door onze eigen Paul Verhoeven, moest een provocerend kunstwerk worden. In plaats daarvan werd het een sleazy film vol smakeloos naakt en een flinterdun plot. De film won een recordaantal aan Raspberry Awards – prijzen voor de slechtste films aller tijden: Worst Picture, Worst Actress, Worst Director, Worst Screenplay, Worst New Star, Worst Screen Couple en Worst Original Song. Die kan je in je zak steken, Paul.
6. Battlefield Earth (2000) Zelfs John Travolta en Forest Whitaker konden deze afgrijselijke Scientology-film niet redden. Door het rommelige camerawerk, onlogische plot, en slecht uitgevoerde slow-motionshots won deze film maar liefst negen Raspberry Awards, wederom een recordaantal. 5. Jack and Jill (2011) Nog eentje voor de categorie Raspberry-record-breaker. Jack and Jill presteerde het om alle tien Raspberries in de wacht te slepen. Bravo. De film draait om Adam Sandler en zijn tweelingzus, ook gespeeld door Sandler. Dat is ook gelijk de hele gimmick van de film; Adam Sandler die als vrouw verkleed is. Smakeloos, plat, en teleurstellend. Overslaan!
28 |
TAKE
4. Reefer Madness (1936) Reefer Madness was oorspronkelijk bedoeld als een preventiefilmpje door de kerk, maar werd enkele weken na de release opgekocht door producer Dwain Esper, die er de lol wel van inzag. Deze Amerikaanse propagandafilm draait om een rustige high school die op zijn kop gezet wordt wanneer de onschuldige leerlingen in aanraking komen met cannabis. Ze raken gelijk verslaafd, en komen in een neerwaartse spiraal vol moord, doodslag, zelfmoord en verkrachting terecht. Klinkt als de gemiddelde reactie na het zien van deze ruïne.
3. Highlander II: The Quickening (1991) De eerste Highlander was een echte cult-classieker. Deeltje twee probeerde daar nog een graantje van mee te pikken, maar vernietigde daarmee al het mooie uit Highlander 1. Mocht je deel 1 te realistisch vinden , dan zul je je in The Quickening vast vermaken met alle robots en aliens die ineens in dit middeleeuwse verhaal geplakt zijn. Helaas moest ik halverwege de film stoppen met kijken omdat mijn ogen aan het bloeden waren. 2. Dünyayı Kurtaran Adam (1982) Deze film wordt ook wel de Turkse Star Wars genoemd, en dan niet omdat het zo’n geweldig episch verhaal in de ruimte is. Nee, deze low-budget rip-off aapt namelijk vrijwel alles na uit het meesterwerk van George Lucas. Een feest van herkenning dus wanneer je de oude vertrouwde muziekjes en de bekende actiescenes ziet. Dit is zo’n film waarbij je ongetwijfeld gaat huilen. En dan dus niet op de goede manier.
1. Who Killed Captain Alex? (2010) Ik kan niet eens beginnen met beschrijven waar deze film over gaat. Deze beruchte Oegandese film heeft zijn bekendheid te danken aan het feit dat het de eerste actiefilm is uit Oeganda, wat niet zo vreemd is als je je bedenkt dat dat land al jaren geteisterd wordt door een burgeroorlog. Het verhaal draait natuurlijk om de mysterieuze Captain Alex, en wie hem doodgemaakt heeft. Deze film zal je met veel vragen achterlaten: wie is Alex nou eigenlijk? Wie is die man die je steeds door de film heen hoort schreeuwen? Waar kijk ik nou eigenlijk naar? Mag ik weg?
DE TIEN GROOTSTE FINANCIËLE MISSERS 10. Conan the Barbarian (2011) Budget: $90,000,000 Verlies $65,602,490 Ondanks de acteerprestaties van hoofdrolspeler Jason Momoa is deze film flink geflopt – de film zou een clichématige orgie van bloed en staal zijn zonder enige vorm van diepgang. Ook werd het overmatig gebruik van 3D-effecten de filmmakers niet in dank afgenomen.
9. Evan Almighty (2007) Budget: $175,000,000 Verlies: $88,290,610 Dit gehypete vervolg op klassieker Bruce Almighty wist de verwachtingen van Bijbelse proporties niet na te maken. Morgan Freeman en Steve Carrell waren de enige twee lichtpuntjes in dit duistere dal vol flauwe grapjes en teleurstelling. Een prima voorbeeld van waarom je sommige films gewoon met rust moet laten. 8. Cutthroat Island (1995) Budget: $98,000,000 Verlies: $88,741,339 Deze film heeft het gepresteerd om het gehele piratengenre om zeep te helpen tot Johnny Depp acht jaar later in de huid van Jack Sparrow kroop. De producent van Cutthroat Island, Carolco Pictures, verkeerde al jaren in slechte staat. Echter moest het filmen doorgaan om de investeerders niet boos te maken. Aangezien uitgever MGM op het punt stond verkocht te worden kon er geen geld gestoken worden in een marketingcampagne. Met alle gevolgen van dien. 7. Green Lantern (2011) Budget: $200,000,000 Verlies: $90,074,414 Knap staaltje heiligschennis van negentig miljoen dollar. De makers zullen niet precies geweten hebben of ze nou een grappige, serieuze, of spannende film wilden maken. De poging om deze drie te combineren is helaas jammerlijk gefaald, wat vooral komt door het magere script en overmatig gebruik van CGI.
6. Sahara (2005) Budget: $160,000,000 Verlies: $100,365,257 Deze film deed het niet eens heel slecht; in het eerste weekend leverde de film al achttien miljoen dollar op. Door het gigantische budget was dit echter een druppel op een kokende plaat. Veel van de kosten gingen op aan het omkopen van de overheid van Marokko, het land waar de film opgenomen is. 5. Jack the Giant Slayer (2013) Budget: $185–200,000,000 Verlies: $86,156,199—101,156,199 Na het success van The Lord of the Rings lijkt het wel alsof er van elk verhaal of sprookje wel een ‘epische’ meeslepende film met grote veldslagen gemaakt moet worden. Zo dus ook Sjakie en de Bonenstaak, een redelijk eendimensionaal sprookje wat door deze film nog eendimensionaler wordt gemaakt.
4. Final Fantasy: The Spirits Within (2001) Budget: $115–145,000,000 Verlies: $72,434,085—102,434,085 Videogames en films hebben een ingewikkelde verstandhouding. Het is een algemene regel dat wanneer er een film wordt gemaakt die gebaseerd is op een game en vice versa, er eigenlijk niets goeds van kan komen. Ondanks deze ‘regel’ wist Final Fantasy: The Spirits Within toch redelijk te vermaken, hoewel het verhaal een beetje saai was en de computergeanimeerde acteurs leden aan het “uncanny valley”-syndroom: iets kunstmatigs dat bijna fotorealistisch is, maar toch nét nep genoeg om het creepy te maken. Dit laatste was dan ook een grote reden voor het uitblijven van een groot commercieel succes. 3. Lone Ranger (2013) Budget: $225–250,000,000 Verlies: $94,748,943—119,748,943 Laat ik beginnen met te zeggen dat Lone Ranger niet eens een slechte film is. De grote verliezen hebben dan ook geen inhoudelijke oorzaak, maar een externe. Naast dat het budget astronomisch hoog was, was er wat controverse over het feit dat de blanke Johnny Depp een native American zou gaan spelen.
2. Mars Needs Moms (2011) Budget: $150,000,000 Verlies: $130,503,621 Het falen van wat ook wel “Disney’s slechtste film” genoemd wordt heeft meerdere redenen. Ten eerste lijdt ook deze film aan het uncanny valley-syndroom, werd het onderwerp van de film slecht ontvangen (een gekidnapte moeder), en werd de film ongeveer tegelijk gereleased als Battle: Los Angeles, een toegankelijkere actiefilm. 1. 47 Ronin (2013) Budget: $225,000,000 Verlies: $149,518,762 47 Ronin is een mislukte poging van Hollywood om de Japanse markt aan te boren. Volgens Japanse critici lijkt de film niks op het sprookje waar het op gebaseerd is en waren de karakters eendimensioneel. Volgens Kirsten Acuna van Business Insider komt het echter door de ongelukkige timing van de release (kerstvakantie, een tijd waarop al zo veel films uitkomen) en komt het door het feit dat Keanu Reeves in Japan niet populair is. Wat de reden ook mag zijn, feit is dat 47 Ronin de grootste Box Office Flop aller tijden is. En dat is ook een mijlpaal. TAKE
| 29
Bioscopen abroad Wie vindt dat je tijdens je vakantie in het buitenland geen bioscoop kunt bezoeken heeft het goed mis. Eind november 2013 deed de BBC onderzoek naar de mooiste en meest bijzondere bioscopen in de wereld. Deze bioscopen zijn gevestigd in onder andere Australië, Noorwegen en de Verenigde Staten en zijn vaak al een aantal decennia oud. Dus of je nou wel of geen film wil kijken, de gebouwen zijn zeker een bezoekje waard. DOOR LIESBETH VAN DER PIJL Avoca Beach Picture Theatre – Australië Gevestigd in Australië en op zo’n 100 meter afstand van de Stille Oceaan ligt het Avoca Beach Picture Theatre. Deze bioscoop heeft een enkel scherm en vertoont daarop geen nieuwe bioscoopfilms, maar slechts oude klassiekers. Het bijzondere aan het gebouw, dat gebouwd is in 1951, is het feit dat het zo op een strandbar lijkt. The Castro Theatre – V.S. Dit legendarische gebouw staat in San Francisco en is vooral bekend om zijn verschillende bouwstijlen. Naast nieuwe releases vertoont de bioscoop ook klassiekers. De architect, Timothy Pflueger, wilde de bioscoop op een Mexicaans kathedraal laten lijken. Sinds de opening, in 1922 is er wel aardig wat veranderd aan het uiterlijk van het gebouw. Zo zijn de grote neonletters aan de voorkant toegevoegd. Het gebouw is door de jaren heen een icoon geworden voor de homoseksuele gemeenschap en wordt na al die jaren nog steeds druk bezocht. Cine Acapulco – Cuba Havana’s Cine Acapulco opende haar deuren in 1858, vlak voordat de Cubaanse Revolutie president Batista afzette. Het gebouw wordt bewonderd door velen door de Art Deco-stijl waarin het is gebouwd. Dit zie je terug in de schuine letters aan de voorkant van de bioscoop en de spiegel in de lobby, waardoor de ruimte oneindig groot moet lijken. Door de strenge regering in Cuba zijn er nu een stuk minder bioscopen, maar deze staat er gelukkig nog. Cinematheque Français – Frankrijk Deze bioscoop is het meest bekend door zijn grote collectie aan filmrollen. Deze zijn door de jaren verzameld door de beroemde archivaris Henri Langlois. Dit is echter niet de enige reden waarom het gebouw zo populair is. Sinds het ontstaan van het gebouw in 1930 werd het bewonderd om de films die te zien waren op het witte doek en de vormgeving van het gebouw. Dat veranderde in 1993. Met een heel nieuw gebouw, ontworpen door Frank Gehry, staat de bioscoop nu ook bekend om zijn bijzondere uiterlijk. 30 |
TAKE
The Tampa Theatre – V.S. Deze bioscoop is te vinden in Florida en is een prachtig bewaard gebleven stuk architectuur. Gebouwd in barokstijl en een goed voorbeeld van het tijdperk van de stille films. De binnenkant van het gebouw is ook erg bijzonder. Het plafond is zo geschilderd dat het lijkt op een donkere hemel lijkt. Er zijn zelf kleine sterren toegevoegd aan het geheel. Ook staat er een mooie oude Wurlitzer orgel met bijna 900 pijpen. Die biedt begeleiding voor en na voorstellingen van arthouse films. Cine Thisio – Griekenland Vandaag de dag zijn er aardig wat openluchtbioscopen te vinden. Maar bijna geen enkele zo bijzonder als deze. Cine Thisio staat in Athene en is zo bijzonder om het prachtige uitzicht dat je hebt. De bioscoop is gelegen aan de voet van de Akropolis, waardoor je heel goed uitzicht hebt op het Parthenon. Er is slecht een enkel scherm en daarop worden nieuwe releases vertoond. Nadeel van de bioscoop is dat het alleen geopend is in de zomer. Colosseum Kino – Noorwegen Deze Noorse bioscoop is de grootste in Scandinavië en heeft meer dan 1.000 zitplaatsen voor haar ene scherm. Door de koepelvorm heeft de zaal een kristalhelder geluid. Waarschijnlijk staat de bioscoop het best bekend voor zijn bijzondere bolvorm die erg opvalt in de skyline van Oslo. Raj Mandir – India Raj Mandir ligt in Jaipur en is de meest populaire Hindi bioscoop in India. De bioscoop is avond na avond uitverkocht en is geopend in 1976. Het ontwerp is erg bijzonder. De binnenkant is versierd met mozaïeken tegeltjes in geometrische patronen. Voor de aanvang van een film wordt de lobby wit verlicht. Tijdens de pauze worden deze lichten blauw. Het meest bijzondere is misschien wel de constante bloemengeur die voortdurend de zaal in wordt gepompt via luchtkanalen onder de stoelen.
FOTO’S: BBC
Rex Cinema – V.K. Deze bioscoop in Berkhamsted heeft na 20 jaar dicht te zijn geweest eindelijk haar deuren weer geopend. Dit zou wel eens de mooiste bioscoop van Engeland kunnen zijn. Het is sinds de opening in 1936 niet veel veranderd en dat is maar goed ook. De muren zijn aan de binnenkant prachtig versierd met golfpatronen. Daarbovenuit steken lichtjes, waardoor het lijkt op een zonsopkomst. Ondanks het feit dat het gebouw niet veel veranderd is, heeft het wel de nieuwste technologie en zeer prettige stoelen. The Music Box Theatre – V.S. Chicago’s Music Box Theatre ziet er nog steeds zo uit als het deed in 1920, toen het geopend werd. Zijn grote zaal doet denken aan een Toscaanse binnenplaats door toevoeging van balkonnetjes, beeldhouwwerken en het blauwgeschilderde plafond, dat een nachtelijke hemel moet voorstellen. TAKE
| 31
ROGEREBERT.COM
Spreken is zilver, zwijgen is te oud
In de jaren 20 van de vorige eeuw waren stomme films enorm populair. Acteurs als Charlie Chaplin en Buster Keaton brachten de ene kaskraker na de andere uit. In die tijd dacht niemand dat de mens ooit behoefte zou hebben aan films met geluid of kleur. Nu hebben we een 3D bril op wanneer we van de popcorn genieten. Waar komt die drang naar vernieuwing vandaan? DOOR SJOERD RISPENS In 1927 kregen films op grote schaal geluid, maar dat kwam niet zomaar uit de lucht vallen. In 1900 waren er al films waar geluid bij zat. Er werd toen al jaren gewerkt aan een manier om ervoor te zorgen dat geluid optimaal bij de film paste. Het moest synchroon lopen en er moest een manier worden gevonden om te zorgen dat de hele wereld geluidsfilms ging accepteren en gebruiken. Rond 1928 was die acceptatie voltooid en werden geluidsfilms succesvol. Die overgang van stomme films naar geluidsfilms bracht natuurlijk enorm veel technische veranderingen met zich mee, waardoor de film evolueerde. Rommy Albers is curator van het filmmuseum Eye in Amsterdam. Hij heeft ook het boek Film in Nederland geschreven. Hij legt uit: “De filmtechnieken moesten worden aangepast. Er kwamen voortaan meer close ups, maar daardoor moesten er wel zachtere filmlenzen worden gebruikt. Actrices wilden niet dat het publiek hun rimpels zagen.� Het was voortaan ook mogelijk om films sneller af te spelen.
32 |
TAKE
Met geluidsfilms kwamen er veel meer mogelijkheden in de filmwereld. Bij een stomme film moest altijd een orkest of uitlegger aanwezig zijn in de zaal. Een uitlegger liet het publiek weten wat er in de film gezegd werd. Hij maakte daar ook geluiden bij die alles duidelijker maakten, nu is zoiets nauwelijks meer voor te stellen. Door de mogelijkheid om geluid aan films toe te voegen, ontstonden meer filmgenres, zoals musicals. Populaire zangers kregen de mogelijkheid om aan films mee te werken, wat ze maar al te graag deden. Stomme films waren veel meer op tragedie en melodrama gericht. Het publiek kon dan bij wijze van spreken minutenlang met open mond naar een geluidloos huilende Buster Keaton kijken. Bij geluid waren alleen die tranen geen vermaak. Met de overgang naar geluidfilms viel letterlijk het doek voor de sterren van de stomme film. Hun kracht lag in het fysieke spel. De meeste acteurs moesten terug naar het toneel. Desondanks had Charlie Chaplin in de jaren 30 nog veel
“Hoewel geluidsfilms meteen succesvol waren, ging de overstap naar zwartwitfilms naar kleur iets minder soepel” Deze twee veranderingen, geluid en kleur, raken volgens Albers precies de kern van filmevolutie. “Film is big business. Het is een industrie die zich telkens maar weer opnieuw moet verkopen. Er gaat ontzettend veel geld om in de filmwereld. Maar bij het grote publiek maakt de vorm van de film niet zoveel uit. Mensen vinden het geen probleem om 40 minuten lang alleen maar naar een scherm met 3Deffecten te kijken als dat er fantastisch uitziet. Wanneer er een nieuwe doorbraak komt, gaat het grote publiek er dus in mee. Vaak is het een kleine, intellectuele groep die kritiek levert. Daarom is er dus veel ruimte voor innovatieve ideeën en daar kunnen hele mooie dingen uit komen. Maar er zit wel een heel groot risico aan vast. Wanneer er een nieuw innovatief idee komt, moet dat zich financieel terugbetalen. Anders wordt het instrument niet eens geïntroduceerd. 3D werd al veel eerder op de markt gebracht, maar was geen succes. De brillen werkten eerst niet, mensen vonden dat ook niet hygiënisch.” Nu we alles wel graag door een 3D bril bekijken, vliegen de special effecten ons letterlijk om de oren. Denk aan Avatar of de verfilmingen van de Kuifjestrips. De grote evolutie die de film in 100 jaar meemaakte is goed geweest volgens Albers. Het filmspectrum is op een goede manier verruimd. Natuurlijk wordt er puin gemaakt, denkt hij, maar dat is eigenlijk nooit anders geweest. Sommige films zijn pure exploitatie, alleen maar gericht om zoveel mogelijk publiek naar de bioscoop te trekken. Maar met de veranderingen zijn er enorm veel films gekomen waar iedereen naartoe kan. De Toy Story films, Wall-E en The Incredibles, allemaal gemaakt door Pixar, zijn goede voorbeelden. Ook volwassenen kunnen van deze films genieten die eigenlijk puur op kinderen zijn gericht, vooral vanwege de komische dialogen.
Gene Kelly
En hoe ziet de toekomst eruit? Film zal blijven evolueren en er blijven innovatieve ideeën komen. “Ik denk dat de crew die een film maakt in de toekomst veel kleiner gaat worden”, voorspelt Albers. “Met de digitale mogelijkheden kunnen makers elkaar grote bestanden opsturen, dus je hoeft ook niet altijd samen op een plek te zijn. Het kan allemaal in digitale files, 35mm is niet per se meer nodig. En er zit heel veel kwaliteit in Amerikaanse televisieseries, vooral die op de betaalzender HBO worden uitgezonden. Dat kan nog veel groter gaan worden.” De bioscoop vertoont films, maar is toch altijd een sociale ontmoetingsplaats geweest, waar ook menig relatie ontstaan is. Dat zal zo blijven, denkt Albers. En het is nog maar de vraag of het publiek altijd naar 3D wil blijven kijken. “De grondvorm van de film ligt wel vast, maar de mogelijkheden zijn nog lang niet allemaal ontdekt.” MOVIESCREEN1
Hoewel geluidsfilms meteen succesvol waren, ging de overstap naar zwart-witfilms naar kleur iets minder soepel. Het publiek reageerde eerst nogal onwennig. Maar kleur bracht een hele nieuwe uitdrukkingsmogelijkheid met zich mee. Films kregen een meer symbolische betekenis, kleuren moesten een bepaalde emotie in een film uitdrukken. Personages droegen vaak dezelfde kleur kleding, om een karaktereigenschap te benadrukken. Albers noemt de musical Singin in the Rain een goed voorbeeld van wat kleur kon doen, al vindt hij het wat over the top. De kleuren spatten van het doek af en moesten voor het spektakel zorgen. Met kleur en geluid hoefde je nu ook veel minder moeite te doen om het verhaal te vertalen naar het publiek.
THEFILMSPECTRUM.COM
succes met stomme films. Hoewel het grote publiek geluid veel vetter vond, groeiden zijn films City Lights en Modern Times uit tot klassiekers. Bioscoopgangers liet hun popcorn uit bewondering bijna vallen toen ze deze films zagen. “Dat is ook niet zo gek,” verklaart Albers. “Geluidsfilms waren er vooral voor het grote publiek. Maar je blijft altijd wel een groep houden die het mooi vindt om naar het verleden te kijken. Naar de bioscoop was een avondje amusement en het publiek maakte daarom niet echt onderscheid. Bovendien waren de eerste geluidsfilms ook niet zo goed. En Charlie Chaplin bleef natuurlijk een briljant filmmaker.”
Filmlegende Charlie Chaplin
TAKE
| 33
Geen Nachtwacht, wel een Rembrandt De rode loper ligt uitgerold, de champagne staat gekoeld en de avondkleding is weer uit de kast gehaald. Het is maandag 2 juni, het is tijd voor de Rembrandt Awards. Dé Nederlandse publieksprijs voor films. Wie gaat er met het felbegeerde bronzen beeldje naar huis? DOOR MIEKE VAN VEEN
FOTO: NIELSON
Het American Hotel aan het Leidseplein in Amsterdam is volgestroomd met Nederlanders uit de filmwereld. Regisseurs, acteurs, producers, ze zijn er allemaal en iedereen heeft zijn of haar mooiste outfit uit de kast getrokken. Kim-Lian van der Meij en René Mioch, initiatiefnemer van de Rembrandt Awards, presenteren de uitreiking. Shownieuws zendt de awardshow uit, waardoor je als televisiekijker live aanwezig kunt zijn bij de bekendmaking van de winnaars. Het betekent wel dat deze uitspraak onvermijdelijk is: “we moeten er even uit voor de reclame”.
Buitenlandse glorie
René trapt de show af door bekend te maken wie de beste buitenlandse actrice is. Het beeldje gaat naar Jennifer Lawrence voor haar rol in The Hunger Games: Catching Fire. Daarna volgt de categorie beste buitenlandse acteur. Leonardo DiCaprio wint het beeldje voor zijn rol in The Great Gabsy. Hij won weliswaar begin dit jaar voor de vierde keer geen Oscar, maar hij heeft nu wel mooi een Rembrandt op zak. De derde en laatste Rembrandt die naar het buitenland gaat, is die voor beste buitenlandse film. The Hunger Games: Catching Fire is de gelukkige winnaar. René had eerder al het beeldje overhandigd aan regisseur Francis Lawrence. Mister Lawrence vond het fantastisch. “Het is een mooie award, bedankt.” De acteurs uit de film vonden het ‘great’ en ‘awesome’.
Het gala van meneer Mioch
De Rembrandt Awards bestaan sinds 1993. In 2007 blies filmdeskundige René Mioch de Rembrandt Awards nieuw leven in. “De gouden kalveren bestonden natuurlijk al, maar dat is een juryprijs en wij vonden dat het publiek eigenlijk ook een stem moest hebben”, aldus René over de Rembrandt Awards tijdens de uitreiking ervan. René stelt samen met een vakjury een lijst met genomineerden op en dan is het vervolgens aan het publiek om te stemmen. Dit jaar kwamen er 48.000 stemmen binnen. Zoals René zei: “De meeste stemmen gelden.”
De vrolijke noot
Na wat babbels met genomineerden was het tijd voor de bekendmaking van de beste filmhitsong. Nielson en Bløf nemen de Rembrandt mee naar huis voor hun filmhit ‘Mannenharten’ voor de gelijknamige film. Pascal, zanger van Bløf, vertelt in zijn bedankspeech hoe de samenwerking tussen Nielson en Bløf tot stand is gekomen: “Nielson werd gevraagd om een liedje te schrijven voor deze film, hij mocht zelf weten met wie hij dat
34
TAKE
Nielson plaatste deze foto op Instagram met als bijschrift: “HELDEN! Ik heb net met Bløf de Rembrandt Award voor beste filmhitsong gewonnen! Enorm bedankt voor de stemmen! :) #trots”
deed. Hij koos toen voor ons.” Nielson reageert bescheiden: “Je hoort mij niet klagen, je moet als gesettelde band ook maar met een broekie zoals ik willen samenwerken.”
“Krijg nou de tering”
Er was één Rembrandt waar het publiek geen invloed op had: de Ere Rembrandt. De redactie koos de winnaar van deze award. Nelly Frijda werd geëerd met de prijs. Iedereen kent haar natuurlijk als Ma, krijg nou de tering, Flodder, maar ze speelde ook in films als Ellis in Glamourland en Spion van Oranje. En dat terwijl Nelly vroeger van de toneelschool is afgestuurd vanwege asociaal gedrag, gebrek aan talent en gebrek aan fantasie. “Dat vond ik wel heel erg, vooral gebrek aan fantasie hakte er in. Asociaal gedrag kon ik wel plaatsen, ik was heel brutaal” vertelt Nelly met de Rembrandt in haar handen.
Nederlands succes
De jeugdfilm die al veel internationale prijzen op haar naam heeft staan, gaat er ook vandoor met de Rembrandt voor beste jeugdfilm: Spijt! Het verhaal over een jongen die erg wordt gepest. De zevende gouden envelop die René openmaakt, bevat de naam voor de Rembrandt voor beste Nederlandse acteur:
Barry Atsma, voor zijn rol in Mannenharten. “Dit is mijn tweede Rembrandt, dus ik moet Carice achterna, die heeft er al vijf. Ik ga nog even twintig jaar door en dan heb ik ze misschien”, grapt Barry in zijn bedankspeech. Dan zijn de vrouwen aan de beurt. Angela Schijf mag voor haar rol in Daglicht de Rembrandt voor beste Nederlandse actrice komen ophalen. Angela is erg blij met haar Award.
De Award des Awards
Save the best for last: de laatste Rembrandt is voor de beste Nederlandse film. De Nieuwe Wildernis gaat er met de prijs vandoor. De makers zijn er erg blij mee. “Het genre natuurfilm is decennialang van de kaart geweest, maar is nu weer helemaal terug”, zegt Ton Okkerse, producent van de film. Ruben Smit, cameraman en regisseur, grapt: “ Ik vind het wel jammer dat er geen Koningspaard en vos zijn genomineerd voor beste acteur en actrice.”
Arme Lies
FOTO: ANP
Verliezer van de avond, was Lies Visschedijk. Ze was genomineerd in twee categorieën, beste Nederlandse actrice en beste film (Soof), maar beide Rembrandts gingen aan haar neus voorbij. Tussen de bekendmakingen door houdt Kim-Lian telkens gesprekjes met Lies waardoor je als kijker denkt dat ze waarschijnlijk wel met en award naar huis gaat, maar niet dus. Ze was vanavond een beetje de Leonardo van de Rembrandts. Ach ja, volgend jaar beter.
“Dit is mijn tweede Rembrandt, dus ik moet Carice achterna, die heeft er al vijf. Ik ga nog even twintig jaar door en dan heb ik ze misschien” – Barry Atsma Alle genomineerden en winnaars op een rijtje: (De winnaars/winnaressen staan dikgedrukt) Beste buitenlandse actrice Cate Blanchett (Blue Jasmine)
Jennifer Lawrence (The Hunger Games: Catching Fire) Sandra Bullock (Gravity)
Beste buitenlandse acteur Idris Elba (Mandela: Long Walk To Freedom)
Leonardo DiCaprio (The Great Gatsby) Tom Hanks (Captain Phillips)
Beste buitenlandse film Mandela: Long Walk To Freedom The Hobbit: The Desolation of Smaug
The Hunger Games: Catching Fire Beste filmhitsong Armin van Buuren ft. Fiora – Waiting For The Night (Verliefd op Ibiza)
BLØF en Nielson – Mannenharten (Mannenharten) Ilse DeLange – Blue Bittersweet (Het Diner) Ere Rembrandt Geen genomineerden Winnares: Nelly Frijda Beste jeugdfilm Mees Kees op kamp Nijntje de film
Spijt!
Beste Nederlandse acteur
Barry Atsma (Mannenharten) Daan Schuurmans (Mannenharten) Fedja van Huêt (Soof) Beste Nederlandse actrice
Angela Schijf (Daglicht)
Lies Visschedijk (Soof) Sylvia Hoeks (Bro’s Before Ho’s) Beste Nederlandse film Daglicht
De Nieuwe Wildernis Soof Barry Atsma met zijn Rembrandt voor beste Nederlandse acteur.
TAKE
| 35
O
veral waar je kijkt zie je filmfragmenten Het filmmuseum is een Walhalla voor filmliefhebbers. Nieuwe films maar ook de klassiekers van vroeger zijn in de bioscoop van het Eye museum in Amsterdam te bewonderen. Iets anders wat je ook kan doen in het Eye museum is een kijkje nemen in de basement. DOOR CHRISTEL VAN DER SPOEL Het eerste wat je opvalt als je de basement van het Eye in loopt is een donkere kamer. Als je de kamer inloopt word je overrompeld door de honderden filmscènes die zijn geprojecteerd op de muren. Er is geen enkel stukje witte muur te zien. Overal waar je kijkt zie je andere scènes. In de kamer staan zeven informatiepunten met een touchscreen scherm erop. Ieder punt vertelt iets anders over films. Het eerste informatiepunt waar ik ga kijken is die van de slapstick – De wat?! Hoogstwaarschijnlijk heb je een slapstick vaak genoeg in films voorbij zien komen en je longen uit je lijf gelachen. Een slapstick is een vorm van komedie waarbij lichamelijke acties de hoofdrol spelen. Iemand glijdt bijvoorbeeld uit over een bananenschil of iemand draagt een ladder over zijn schouder, draait zich vervolgens om en slaat iemand tegen het hoofd. Als je de informatie hebt gelezen kan je twaalf fragmenten bekijken waar de slapstick in voorkomt. Je kan op het gewenste fragment klikken en wordt
36 |
TAKE
vervolgens tien keer ze groot op de muur afgebeeld. Twee dames rond de 30 jaar lachen zich een aap als ze het fragment uit Une partie de tandem (1901, Frankrijk) zien. In het fragment is te zien hoe een echtpaar naar de stad fietst om boodschappen te doen. Onderweg spookt het stel allemaal fratsen uit waardoor ze met fiets en al in het water donderen.
oorlogen en conflicten die in films centraal staan. Ook is er een punt waar dieper wordt ingegaan op het ontdekkingsreizen in films.
Andere informatiepunten zijn die over de Nederlandse films, die het ‘functioneel naakt’ geïntroduceerd hebben. Daarnaast heb je Strijd, daar kom je meer over de
Een van de fragmenten die bij deze stand hoort is dat uit de film Conway Castle – Panoramic view of Conway on the L-&N. W Railway (1898). Het fragment
Het scherm waar veel mensen wat langer bij stilstaan is dat van Magie. Magie is altijd al populair geweest in films. Twee tienerjongens kijken naar een fragment uit de film Physique Diabolique (1912). Ondertussen is de kamer goed gevuld met In deze scène laat de duivel zijn toverkunsten zien. “Deze film moet je écht filmfans. Zo’n vijftig man kijkt gefascineerd in het rond. Bij ieder informatiepunt niet kijken als je stoned bent”, roept de staan minstens twee mensen. Rechts in de jongen. “Het kleurgebruik, het vreemde kamer wordt een fragment van Rebel Wit- kostuum en dan ook nog die magie, zouden er samen voor zorgen dat je een hout a Cause (1955, VS) groter geprojecteerd. “Aah James Dean!” hoor je enthousi- enorme paniekaanval krijgt man!” ast vanuit meerdere hoeken in de zaal. Het Het laatste informatiepunt is dat van Cofragment van James Dean wordt geprojec- lour. Tot de jaren ’60 was het merendeel teerd bij het punt waar meer wordt uitge- van de films in zwart wit. Kleur is door de jaren heen heel belangrijk geworden legd over de Hollywoodsterren. Vervolgens wordt er een fragment uit Some like voor kijkers en we kunnen het ons moeiit hot (1959) geprojecteerd waar Marilyn lijk voorstellen om altijd films te kijken in zwart wit. Monroe de hoofdrol in speelt.
Nadat ik bij alle informatiepunten ben geweest kijk ik verder wat er nog meer te doen is in de basement. Rechts van me zie ik allemaal gele hokjes. In de gele hokjes kunnen maximaal drie mensen zitten. Je kan er films of filmfragmenten bekijken of een quiz spelen. In één van de hokjes zitten drie mensen onderuitgezakt Minoes te kijken. “Dit was de eerste film van Carica van Houten die ik zag”, vertelt een vader aan zijn zoontje van ongeveer zes jaar. Hij had de film duidelijk nog niet eerder gezien en kijkt geconcentreerd naar Carice van Houten die zich verstopte in een boom.
Hoe kom je bij het Eye Museum? Aan het IJ (meer) in Amsterdam ligt het filmmuseum Eye. Als je vanaf het station naar het museum wil, kan je gratis met de pont oversteken en is het slechts drie minuten lopen naar het museum. Er zijn drie ponten die ja kan nemen om naar het museum te gaan. Neem de pont die naar Buiksloterwegveer gaat.
“Deze film moet je echt niet kijken als je stoned bent dan krijg je meteen een paniekaanval”
De muren met de duizenden filmfragmenten
De hokjes waarin mensen films kunnen kijken of een quiz kunnen spelen.
Sterren Waar komt het woord ‘sterren’ eigenlijk vandaan? Deze uitdrukking is heel wat jaren geleden bedacht in de toneelwereld. Acteurs die de sterren van de hemel speelden op het podium kregen een ster op de kleedkamerdeur geplakt.
FOTO: EYE
verschiet steeds van kleur en even denk ik dat er een storing zit in het fragment. Als ik de omschrijving lees die bij de film hoort snap ik wat er aan de hand is. In 1898 filmde men natuurlijk in zwart-wit. Vele jaren later zijn mensen, met het grootste geduld op aarde, de helse klus aangegaan om de film met de hand in te kleuren! Vandaar dat het gras steeds een andere kleur groen heeft.
En als klap op de vuurpijl is er ook nog een green screen te vinden in de basement. Er staan zo’n tien mensen in een rij ongeduldig op hun beurt te wachten. Als een kleurrijk gekleed meisje aan de beurt is, is ze helemaal in haar nopjes. Vrolijk drukt ze op het touchscreen waar ze kan aangeven in wat voor filmfragment ze wil spelen. Ze kiest voor een ontdekkingsreis, vervolgens komen er twee schermen in beeld. Op één scherm kan je jezelf zien voor het groene scherm en op het andere scherm kan je jezelf midden in het fragment zien. “Hahaha, dit is zo gaaf!” roept het meisje dat nu alle kanten heen en weer wiebelt omdat ze op de maan is ‘gesprongen.’ Als het fragment is afgelopen loopt ze terug naar het scherm en voert haar e-mail adres in. Nu kan ze thuis het fragment opnieuw bekijken waar ze in heeft gespeeld. De perfectionisten onder ons kunnen het fragment net zo vaak opnemen tot ze tevreden zijn.
Het groene scherm waarmee mensen zich in een film kunnen projecteren
Het Eye filmmuseum vanaf het IJ in Amsterdam
TAKE
| 37
BESTE FILMQUOTES OOIT Sommige films hebben de meest pakkende citaten. Jaren later worden ze in het dagelijks leve nog steeds gebruikt. Take presenteert 8 quotes die tijdloos zijn.
1: “Nobody puts baby in the corner.” Dirty Dancing (1987)
2: “My mama always said, Life was like a box of chocolates. You never know what you’re gonna get.” 4: “Houston we have a problem.” Apollo 13 (1995)
3: “I’ll be back.” The terminator (1984)
7: “Buurman, wat doet u nu?” Flodder (1986) 38 |
TAKE
6: “You talkin’ to me?” - Taxi Driver (1976)
5: “May the Force be with you.” - Star Wars E. IV: A New Hope (1977)
8: “Don’t forget I’m just a girl, standing in front of a boy, asking him to love her.” - Nothing Hill (1999)
FOTO: HAWTCELEBS.COM
Volgende week:
Go Dutchies! Interview met en Michiel
Carice van Houten
Huisman over hun internationale carrière.
Een kijkje op de filmset van de nieuwste
Stuk! Een dag uit het leven van een stuntman! Nederlandse film
Wat is leugen/wat is waarheid in
Intouchables?