Het eerste NS-wagenpark

In een discussie op facebook werd een foto geplaatst van goederenwagens met opschriften van zowel de Staatspoorwegen als NS. Daar werd vermeld dat een foto, gezien die ‘dubbele’ opschriften, uiterlijk in 1924 gemaakt zou zijn. Dat is onjuist, het zou op zijn vroegst in 1924 geweest kunnen zijn. Wanneer en hoe vond die omnummeractie plaats?

HANS NAHON

De vorming van de belangengemeenschap

‘Nederlandsche Spoorwegen’ op 1 januari 1917 was het begin van één groot NS-materieelpark waarin het bestaande materieel van de samengevoegde Nederlandse spoorwegmaatschappijen naar soort werd hergroepeerd en in één materieelpark werd ondergebracht. Bij de toenmalige Nederlandse maatschappijen was voor het goederenmaterieel al eerder sprake van een zekere samenwerking. Dat had onder meer geresulteerd in een typeaanduiding van de goederenwagens die bij de meeste maatschappijen – HSM, SS en NCS - vrijwel overeenkwam. Bovendien was al in de jaren 1890 onderling afgesproken om bij de verschillende maatschappijen geen gelijke wagennummers voor het goederenmaterieel te gebruiken. De maatschappijen hielden daarna nog wel hun eigen nummeringssystemen aan maar zorgden ervoor dat de nummers van gelijke wagensoorten niet met die van de andere maatschappijen doubleerden.

Bij het NS-materieelpark zouden de eigen nummers per maatschappij verdwijnen: alle materieel werd volgens één en hetzelfde nummersysteem ingedeeld zodat geen onderscheid meer zou bestaan tussen de wagens van de verschillende voorgangers. Die eenheid werd vanaf 1917 al zichtbaar door het voorschrijven van één standaard