magazine voor wandelaars & fietsers
PB- PP B- 21170 BELGIE(N) - BELGIQUE
2020
Retouradres: Grote Routepaden vzw, Beatrijslaan 72, 2050 Antwerpen - Afgiftekantoor Antwerpen X - Erkenning: P 309099 - Tweemaandelijks Februari - Maart 2020 - 6,50 €
1 Trektocht door Triglav
15-16 februari • GENT
De Grensroute, een grensverleggende ervaring Het knallen van kantelende ijsbergen Alle wegen leiden naar … Parijs Eilandhoppen op de Hebriden Het grensgeval GR 12 100% roamaniac
V E R N I E U W D !
Toscane en Umbrië • Albanese Alpen • Langs de taalgrens • Mini-Vuelta
Mooie momenten van 2019 De vallei van de Zwarte Beek Dat je in de streek rond Diest prachtig kan trekken is veel te weinig gekend. Er kruisen een aantal GR’s, maar mijn favoriet is de GR 5. Die slingert zich mooi door het oude stadsgedeelte van Diest om dan zonder aarzelen de natuur in te duiken. Naaldbossen, loofwouden en de vallei van de Zwarte Beek maken dat het een prachtige omgeving is om in de lente en de herfst niet al te ver van huis te genieten. ÆÆ Yanick Bos
Vuursalamanders en eikelmuizen De schoonste 15 km van de Vlaamse Ardennen vind je rond het Burreken. Natuurpunt stippelde er twee wandelingen uit, te combineren tot één lus. De Vuursalamanderroute leidt je door bloemrijke bronbossen en langs kabbelende beekjes. Holle wegen en weiden omzoomd met knotwilgen en houtkanten wisselen elkaar af in een gezellig en kleinschalig patroon. Gallowayrunderen en Exmoorpony’s helpen bij het beheer. De Eikelmuisroute ziet het wat grootser en heeft een meer landschappelijk karakter. Je wordt vooral getrakteerd op weidse panorama’s en mooie vergezichten over de beboste heuvelflanken van de Vlaamse Ardennen. ÆÆ Isabel Hoogewijs
Small is beautiful In het noorden van Skye, nabij Uig, liggen twee schitterende wandelingen. De Fairy Glen, waarvan de naam alleen al een belofte inhoudt, is een bizar en fascinerend land, met grasrijke, kegelvormige heuveltjes. Zo moet Hobbitland er uit zien. Aan de andere kant van Uig ligt the Quiraing, een bergrug ontstaan door een aardverschuiving die hoge kliffen en verborgen plateaus heeft gecreëerd. De eerste honderd meter baan je je een weg tussen selfies-nemende Aziaten, maar eens dat stuk voorbij wisselen zandpaden en grote grijze rotsblokken zich af, tot aan het adembenemende uitzicht over de kustlijn. ÆÆ Dominique Van de Casteele
4 | Op Weg 2020-1
FIETSREPORTAGE | België, Nederland
De Grensroute
Een grensverleggende ervaring
Grenspaal 396 in het Zwin.
Exact een jaar geleden lanceerde Grote Routepaden op de Fiets en Wandel beurs de Grensroute, een gloed nieuwe verkenning van het complete Belgisch-Nederlandse grensgebied. Met als extra pigment de talrijke reconstructies van de Dodendraad, een herinnering aan turbulente tijden tijdens WOI. Afgelopen zomer fietsten Nathalie en Hilde deze 540 km lange route en leerden zij hun eigen land beter kennen. Tekst en foto’s Nathalie Pirard en Hilde Natens
“Zomer 2019. Mijn moeder was net overleden en haar huis leeggemaakt. Op mijn beurt moest ik mijn hoofd leegmaken, tot rust komen en iets doen waar ik echt blij van werd. Omdat mijn e-bike mij telkens opnieuw energie geeft, vatte ik het idee op om van mijn woonplaats Voeren naar zee te fietsen, naar onze jaarlijkse familiereünie. In mijn uppie, met als beloning op het einde van de rit het vieren van mijn verjaardag met mijn geliefden, hoe mooi kan het leven zijn? Het idee om met een traag vervoermiddel te reizen, versterkte mijn gevoel. Even verstillen
12
| Op Weg 2020-1
en doordrenkt worden van het landschap, zoals het reizen in vroegere tijden. Ik kon de Vlaanderen Fietsroute nemen, maar ik had zin in iets ‘grensverleggender’. Mijn oog viel op het boekje van de Grensroute dat pas uit was. Grenzen fascineren me, ik verken graag grenzen, kan ze moeilijk bewaken, ben zelf ook soms een ‘grensgeval’, half van Vlaamse afkomst en half van Waalse afkomst. Weg van platgetreden paden, ons landje verkennen en op plaatsen komen waar ik nog nooit geweest was en zelfs nog nooit van gehoord had, dat was het doel.
Wat volgde was het betere puzzelwerk. Hoeveel kilometer kan ik aan? Hoeveel kilometer kan mijn e-bike aan? En hoeveel kilometer kan mijn achterwerk aan? Uiteindelijk koos ik voor 7 etappes van ongeveer 70 km, dat moest zeker lukken. Ik ging op zoek naar B&B’s of hotels waar mijn fiets en ik welkom waren. Omdat de route soms door lege gebieden gaat, was het toch wat schuiven. Maar het leuke aan een trip plannen, is dat je drie keer reist: op de kaart bij het uitstippelen, onderweg op de fiets en achteraf bij het herbekijken van de foto’s. Ik ben een echte
WANDELREPORTAGE | België
Het grensgeval GR 12 Ondanks zijn klinkende naam Amsterdam-Parijs heeft de GR 12 geen unieke levenswandel. In Nederland deelt hij identieke genen met het Floris V-pad en in Frankrijk leidt hij regelmatig een dubbelleven met andere GR-zusjes. Enkel in België krijgt de GR 12 een volwaardig eigen tracé. ÆÆ Tekst en foto’s Bart Vermeyen
Koekenstad De Belgische voorweeën hebben plaats op een onbeduidend, geïsoleerd stukje zandweg bij Plaatsluis. De officiële geboorte van de Belgische GR 12 ligt bij het kasteel Ravenhof in de grensgemeente Putte. Verwacht geen bombarie bij deze blijde intrede, want het pad sluipt bijna onopgemerkt België binnen. Via een ringsnoer van parken en oude grachten zoekt hij zijn weg naar Antwerpen. Een mooi afwisselend geheel voert me langs het Mastenbos met zijn oorlogsbunkers, het vredig antitank-
18
| Op Weg 2020-1
kanaal, het muisstil Brasschaats schietveld en het botanisch Park Vordenstein.
Twee routes In Schoten splitst de GR 12 zich op in twee routes tot Mechelen. De westelijke variant doorkruist al zigzaggend het Antwerpse centrum en brengt een fraaie doorsnede van wat ’t Stad te bieden heeft. Voorbij Kontich volg ik een oude spoorwegroute, die nu van zijn pensioen geniet als natuurreservaat. De lange groene sliert is op sommige plaatsen amper 20 meter breed. Na
het grappig genaamd gehucht Waarloos, loop ik verder tot de hagelwitte Lazaruskapel. Eens de lome Nete over, leidt een stille wandelweg me doorheen het domein Rozendaal. Het genot in deze groene idylle spoelt nadien weg door de lelijke bouwwoede van de Mechelse rand. De oostelijke hoofdroute buigt om Antwerpen heen en doorkruist de gevarieerde Voorkempen. Voorbij Ranst steek ik een sjiek golfveld met getrimd gras over, in Broechem doorkruis ik appelboomgaarden in volle bloei en in de Kesselse heide ruik ik de intense geur van de
GEBETEN DOOR HET VIRUS | Janneke Klop
100% roamaniac In de zomer van 2005 trok Janneke Klop voor het eerst naar Roemenië op jongerenkamp. Toen ze ’s morgens het raampje van haar kamer nabij Braşov opende, doemden meteen de contouren van de Karpaten op. Het panorama zou haar nooit meer loslaten en veertien jaar later rolde bij de prestigieuze uitgeverij Cicerone haar eerste Roemeense berg wandelgids van de persen. Het relaas van een zelfverklaarde ‘roamaniac’. ÆÆ Interview Peter Cristiaensen Foto’s Janneke Klop
Een herder draagt een gewond schaap in het Retezatgebergte.
tot cente Engels, Janneke was do rd oo aten een antw ze in de Karp vrijverlangen naar vond op haar wste erde in de nieu heid. Dit resulte ains nt ou ids The M Cicerone wandelg e ze sd Leiden verhui of Romania. Van reisze nu werkt bij naar Gent, waar aar s & Zanzibar. H boekhandel Atla ar ha op ze alen deelt Roemeense verh c.com. blog roamania
24
| Op Weg 2020-1
Ben je altijd een echte berggeit geweest? Helemaal niet. Wel herinner ik me dat mijn vader me als kind tijdens een vakantie in de Ardennen ‘klipgeit’ noemde: ik hield wel altijd al van wandelen. Maar tot die ochtend in Braşov had ik nog nauwelijks echte bergen gezien. Tot vandaag ben ik zelfs nog nooit in de Alpen geweest, al gaan we daar deze zomer eindelijk werk van maken. Roemenië was er dus eerst, nog voor de bergen. Klopt. Het zomerkamp waar ik in 2005 aan deelnam was bedoeld als ontmoeting tussen jonge Europeanen en Roemenen. Het land was
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS
WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS
zuidelijke etappes in Wallonië zijn er topofiches beschikbaar, meer noordelijk zal je het voorlopig met de bewegwijzering moeten doen. Info via www.viaarduina.org.
Wandelroute van het jaar De drie laureaten op de shortlist van de nieuwe wandelroute van het jaar zijn sinds begin januari bekend. Onze Streek-GR Waas- en Reynaertland is nog steeds in de race voor de felbegeerde trofee. De andere genomineerden zijn het Gilbert Van Schoonbekepad (244 km van Antwerpen naar Veenendaal, ontworpen ter gelegenheid van de 500ste geboortedag van stedebouwkundige Gilbert Van Schoonbeke) en het Nieuw Waterliniepad – LAW 17 (350 km van Volendam naar Dordrecht in een combinatie van twee vroegere streekpaden Stelling van Amsterdam en Waterliniepad). Op 15 februari zullen we weten of onze inzending gewonnen heeft.
Expeditie Bulskampveld
In het kader van het project Expeditie Bulskampveld werden door de Provincie WestVlaanderen een vernieuwde wandeling en een twee speellussen aangelegd. De zintuiglijke lus met extra aandacht voor toegankelijkheid stimuleert de wandelaars om actief te zien, voelen, ruiken en proeven. De tweede lus is een avontuurlijk parcours in het speelbos, gericht op kinderen. Dit is de derde in de reeks van vijf expedities. De andere twee bevinden zich in Wingene en Kruisbeke. Er komen er in het voorjaar van 2020 nog twee bij: in Oostkamp (Nieuwenhovebos) en in Sint-Maria Aalter (Domein Menas). Je kan de ontdekkingskaart downloaden via www.brugseommeland. be/nl/landschapspark-bulskampveld/ publicaties
Via Arduina
De oude pelgrimsroute Via Arduina is uit de vergetelheid gehaald en sinds enkele maanden volledig bewegwijzerd. Ze voert van Malmedy of Luik naar de abdij van Orval en steekt even verder de Franse grens over om via de Argonne aansluiting te zoeken op de GR 654, richting Vézelay. Er bestaat nog geen kaart of routebeschrijving van het totale traject. Voor de meest
28
| Op Weg 2020-1
Expeditie Natuurpunt
Op 27 en 28 juni 2020 organiseert Natuurpunt Expeditie Natuurpunt, waarbij sportieve teams van vier personen het beste van zichzelf geven in en voor de Vlaamse natuur. Er kan gekozen worden uit een tweedaagse kanotocht, drie tweedaagse wandelroutes, twee fietstochten en drie combitochten (wandelen/kano). De tochten zijn behoorlijk pittig en er wordt geslapen bij het kampvuur onder de sterren. Alle teams komen aan in Muizen (Mechelen), waar een warme ontvangst en een gezellig feest wachten. Om te mogen deelnemen zamelen de teams op voorhand minimaal € 1500 in voor hun favoriete natuurgebied. Info en inschrijving: www.expeditienatuurpunt.be
Zeeland
Tholen is van alle Zeeuwse eilanden het langst een echt eiland gebleven. Tegenwoordig is het een schiereiland dat via dammen en dijken met het vasteland is verbonden. Tholen heeft sinds kort een wandelnetwerk. Het ontstond door bestaande ‘ommetjes’ rondom de dorpen van het eiland via enkele langere routes met elkaar te verbinden tot een bewegwijzerd netwerk van 239 km. Ruim 50 km ervan voert op dijken of door boerenland en natuurgebieden. Naast het wandelnetwerk zijn er ook korte themawandelingen rondom verschillende dorpen bewegwijzerd. Info via www.eilandtholen.nl
Langs het water Toerisme Oost-Vlaanderen stelde zijn nieuwste publicatie voor met tochten rond een thema. Na de gidsjes Leiestreek (wandelen langs de schilderachtige Leie 2015), Oeverlopen (wandelen langs de Schelde in Kruibeke - 2017), Koplopen (wandelen in de Vlaamse Ardennen - 2017), Grensgevallen (wandelen op de taal-
grens - 2017), Denderstreken (fietsen langs de Dender - 2018), Woudlopen (wandelen in de Oost-Vlaamse bossen – 2018) en Overstromen (fietsen in Rivierpark Scheldevallei – 2019) is Waterlanden de achtste gids in de serie. De zes wandellussen van gemiddeld 10 km situeren zich in een prachtig stuk Scheldenatuur en volgen knooppunten van het wandelnetwerk Kalkense Meersen – Donkmeer. De beschreven routes sluiten op elkaar aan, waardoor je zelf naar eigen smaak je wandeling kan verlengen. De gids kost € 6 en is te koop via www.tov.be/waterlanden.
Oost-Vlaanderen
Het nieuwe Winterwandel boekje bevat vier kant-enklare winterse wandelroutes door de mooiste landschappen van Oost-Vlaanderen. De trajecten zijn tussen 7,5 en 15 km lang en situeren zich in het Scheldeland (Kasteelpark wandelroute, 10,5 km), het Meetjesland (Pereboomsgat wandelroute, 15 km), de Leiestreek (Ooidonk wandelroute, 7,5 km) en het Waasland (Mindful wandeling, 9,4 km). Alle routes gebruiken knooppunten. Het gidsje bevat ook toeristische info en leuke adresjes. Gratis te downloaden via www.tov.be.
Ardennen De wandel-, fiets- en mountainbikemogelijkheden van de Ardennen hoeven nauwelijks meer voorgesteld te worden. Het zijn er een pak, zowel voor individuele wandelaars en fietsers als ook voor diegenen die liever in groep en met een gids de streek verkennen. De Nederlandstalige gids Actief in de Ardennen geeft een overzicht van alle mogelijkheden voor wandelaars, fietsers, kajakkers, ruiters en skiërs. Ook de culinaire aspecten worden niet vergeten. Je kan de gratis gids downloaden of bestellen via www.luxembourg-belge.be/nl/praktisch/ brochure-kaart/brochure.php
De Amblève De beste manier om de Amblève en zijn zijrivieren te verkennen is de vernieuwde topogids l‘Amblève par les
FIETSREPORTAGE | Nederland, België, Frankrijk
Alle wegen leiden naar … Parijs
Langs de Maas.
Fietsreisjes zijn als koekjes uit de koekjestrommel. Op een gegeven moment moet je jezelf er eentje toestaan om in evenwicht te blijven met het bestaan. Zo ook afgelopen zomer. Na een lange reis in het voorjaar naderde het einde van augustus. “Als ik nu niet nog even ga, dan lukt het weer een heel jaar niet meer”, overtuig ik mezelf. ÆÆ Tekst Rob van der Peet en Henk Jense – Foto’s Paul Benjaminse
Naar het Maasdal Ik besluit naar Parijs te fietsen, vanuit Eindhoven. Daar heb ik jarenlang lesgegeven en de wijde omgeving ken ik als mijn broekzak. De Malpie en het eerste deel van de Kempen vliegen op mijn Flyer voorbij. Tot aan Dinant heb ik het traject ook al jaren eerder gefietst op weg naar Barcelona. Sinds die tijd is er bij Beringen behoorlijk wat veranderd. Op de oude terril zie ik nu een klimmuur, een bezoekerscentrum
32
| Op Weg 2020-1
en ergens bovenaan doet een mountainbiker flink wat klimervaring op. Tegenwoordig is er ook een terras bij het mijnmuseum en dat komt goed uit. Diest is altijd aangenaam om weer terug te komen. In het oude centrum en zeker in het Begijnhof lijkt de tijd stil te staan. Hier wil ik vanavond wel blijven. De volgende morgen gaat het weer van ‘kedeng, kedeng’ over de oude spoorbaan richting Tienen. Na een kleine onderbreking brengt de RAVeL me
van Hoegaarden naar Namen. Het glooit nu meer en meer en tegen de tijd dat ik afdaal naar het Maasdal kan dat al met behoorlijke snelheid.
De poort naar het zuiden Bij de overgang tussen Samber en Maas zit in de fietsroute nog steeds een kort stukje kasseien, waardoor mijn zitbotjes getest worden. Maar gelukkig is het daarna weer glad. Zelfs de kasseienstrook bij Anhée is vervangen door
FIETSREPORTAGE | Schotland
Eilandhoppen op de Hebriden Na onze fietsreis in de Alpen willen we deze zomer graag zee. Ik vind prachtige plekjes in Engeland, Ierland of Schotland, maar de kinderen vragen uitdrukkelijk om niet te veel klimwerk. Tot mijn oog op de Buiten-Hebriden valt. We zijn allemaal meteen dolverliefd na het zien van de eerste plaatjes en bestellen nog diezelfde dag de kaart van de Hebridean Way. ÆÆ Tekst en foto’s Stien Schrijvers
Groene gezichten Door het slechte weer twijfelen we om naar Barra af te varen. Maar bij harde wind en gietende regen zitten we beter op een ferry dan in een kleine tent, bedenken we. Na een uur op de boot komen we op open zee en wordt de vaart heel woelig. Wie al eens zeeziek was, weet dat het onmogelijk is om voor een peuter te zorgen of met avontuurlijke achtjarigen op het dek te klimmen. Even later zijn we alle zes zeeziek en loopt de hele ferry vol groene gezichten. Aan land waait het echt
38
| Op Weg 2020-1
zothard en regent het, waardoor we meteen naar de dichtstbijzijnde camping fietsen. Zo gaat onze planning al vanaf dag één de mist in …
Azuurblauw Het waait nog steeds hard, waardoor we twijfelen of we Vatersay zullen aandoen. Maar we hebben er zoveel mooie beelden van gezien, dat we het gewoon doen. En dat is geen verkeerde beslissing: nog voor de middag begint de zon te schijnen. Het uitzicht vanop een kleine klim
is adembenemend: azuurblauw water, ruige rotsen en overal schaapjes en lammetjes. Bij Vatersay Hall lopen de kinderen meteen naar het prachtige strand. Ondanks de tegenwind gaat het fietsen zo vlot dat we op het einde van de namiddag al op de ferry naar Eriskay zitten. Heerlijk traag glijdt de ferry door The Sound of Barra. Na een steile klim uit het haventje volgt een zalige afdaling richting dijkweg naar South-Uist. Voor we het goed en wel beseffen zitten we al op ons vierde eiland!
FOTOREPORTAGE | Slovenië
In de meest noordwestelijke uithoek van Slovenië, tegen de Italiaanse en de Oostenrijkse grens, ligt het Nationaal Park Triglav. Het park is vernoemd naar de hoogste berg van de Julische Alpen en van het hele land, de Triglav, 2864 m uitstijgend boven de zeespiegel. Met een oppervlakte van 840 km² beslaat het park ruim vier procent van de totale oppervlakte van Slovenië, meer dan genoeg voor enkele adembenemende trektochten door het hooggebergte. ÆÆ Tekst en foto’s Ruth Paredis, Inte Cristiaensen, Lone Cristiaensen
Trektocht door Triglav
Rusten geblazen bij de Kriških berghut.
42
| Op Weg 2020-1
FIETSTIP | België
Trimaarzate.
Fietsen langs de taalgrens
DEEL 2 Kluisbergen (Mont-de-l’Enclus)
Verwonderd over de tegenstrijdige tweetaligheid rond onze taalgrens verkende redacteur Ward Van Loock in de zomer van 2019 de grillige scheidingslijn tussen Vlaanderen en Wallonië, van Komen tot Voeren. In acht afleveringen kan je zijn fietservaringen meevolgen. Aflevering 2 brengt ons van de Scheldevlakte naar de Kluisberg. ÆÆ Tekst en foto’s Ward Van Loock
Eén derde van deze dagtocht verloopt pal op de grens met het Waalse Henegouwen, eerst langs de Schelde (L’Escaut) later in het Kluisbos dat de gelijknamige berg overdekt. Je maakt het contrast mee tussen het biljartvlakke land langs de stroom en de bosrijke getuigenheuvel die de Vlaamse Ardennen aankondigt. De beklimming van de Kluisberg is het enige lastige moment van de dag. Voor de rest fiets je vlak én zelfs 63 % verkeersvrij over jaagpaden en oude spoorbermen.
De Trimaarzate Ik start heel fietsvriendelijk want vanaf het vertrek in Avelgem zoef ik in één lange rechte lijn over de vroegere lijn L85 tussen Oudenaarde en Herseaux. Trimaar gaat terug op ‘trimer’, het Franse werkwoord voor ‘van
46
| Op Weg 2020-1
hier naar daar gaan’. Zate is een oud woord dat stortebed of versterkte ondergrond betekent. Dit enkelspoor werd in 1881 aangelegd en werd vooral gebruikt door de ‘trimards’, seizoenarbeiders die naar Noord-Frankrijk spoorden op zoek naar werk. Door de teleurgang van de huisnijverheid in combinatie met verschillende misoogsten was deze arbeid voor vele gezinnen broodnodig. Langs het pad zijn jammer genoeg geen spoorwegrelicten bewaard gebleven. Mijn blik op weiden en akkers wordt nauwelijks gehinderd door huizen, tuinen of dichte bossen.
Faciliteitengemeente SpiereHelkijn (Espierres-Helchin) Alleen aan de tweetalige straatnamen in Spiere merk je dat de taalgrens vlakbij is. Bij
de talentelling van 1947, die als basis diende om in 1962 de taalgrens vast te leggen, gaven 304 inwoners zich op als Nederlandstalig en 567 als Franssprekend. Ondanks deze Franstalige meerderheid bleef Spiere samen met het naburige Helkijn bij West-Vlaanderen. Franstalige inwoners kunnen zich als compensatie in het Frans laten bedienen door de administratie en andere diensten van het gemeentebestuur.
Waalse bochten Aan de oever van de Schelde vertoef ik 5 km in tweetalig Vlaams gebied, hoewel dat toch niet helemaal klopt. Bij het rechttrekken van de grensstroom in vorige eeuw werden immers heel wat bochten afgesneden om het
FIETSAVONTUUR | Italië
Boven wacht Montepulciano.
Het stadhuis van Siena.
De Medici achterna Na meer dan 4500 Spaanse fietskilometers waren we toe aan een nieuwe bestemming. Die vonden we in Toscane en Umbrië. De stempel van kunst die de Medici er nalieten, vormde de rode draad doorheen onze twee weken lange tocht. ÆÆ Tekst en foto’s Werner Annaert
Noord-Toscane Onze fietstocht gaat al meteen van start op de luchthaven van Firenze. Na minder dan drie km rijden we op een onverhard fietspad langs de Arno. Doel is Vinci. Leonardo Da Vinci, die – je raad het al – hier geboren werd, stierf net 500 jaar geleden. We bezoeken zijn geboortehuis en het plaatselijk museum. Van Vinci naar Lucca rijden we een traject met veel variatie. Hop, distelvink, notenkraker en bijeneter vergezellen ons op de trage weg. Olijfbomen en wijnranken sieren zuidelijke hellingen, in de vochtige valleien liggen vruchtbare akkers. Het heeft niets weg van het typische Toscaanse landschap, maar het is wel mooi. Ongemerkt komen we zo aan de stadspoorten van Lucca. Boven op de imposante stadswallen ligt een heuse stadsboulevard waarvan gretig gebruik wordt gemaakt door wandelaars en fietsers. Zo rijden we ook het stadje rond. Bij de
52
| Op Weg 2020-1
kathedraal houden we halt. Op de klokkentoren na is die helemaal in wit marmer opgetrokken.
Etrusken Na de lunch rijden we verder richting Pisa. Het landschap doet eerder denken aan de saaie Povlakte. In de stad is het uiteraard een drukte van jewelste. Horden toeristen willen allemaal die toren rechtduwen. We doen onze bijdrage en bezoeken ook de kathedraal en het baptisterium. Pas 30 km voorbij Pisa komen we in een landschap dat echt Toscaans aandoet: glooiende heuvels met snedige klimmetjes. Op een bepaald moment moeten we volgens onze gids via een grindpad door een droogstaande rivier. Hmm. Een snelstromende watermassa verplicht ons tot een ommetje. Het voorjaar is duidelijk nat geweest. Volterra laat zich al van ver zien. Vanuit het laagste dal moeten we bijna 500 m omhoog.
Via de Etrurkische poort duwen we onze fiets de kleine maar gezellige stad in. Net buiten de stadswallen liggen de ruïnes van een Romeins theater. Binnen de muren vinden we het Palazzo dei Priori, de kathedraal en het Palazzo Viti. Het belangrijkste museum is dat over de Etrusken. Al voor er van Romeinen sprake was, vestigden zij zich in deze streek. Volterra was toen groter dan wat het nu is. Het museum bevat een eindeloze reeks grafmonumenten, urnen en vazen, bronzen voorwerpen, juwelen, beeldjes en munten. Daarna bekijken we nog even de burcht gebouwd door Lorenzo di Medici, vandaag nog steeds een gevangenis.
Met mooiste van Toscane Van Volterra via Siena tot Montepulciano fietsen we door het beste wat Toscane landschappelijk te bieden heeft. De laatste vijf kilometer tot San Gimignano worden we vergast