Op Weg juni - juli 2018 by Grote Routepaden

Magazine voor Wandelaars & Fietsers

PB- PP B- 21170 BELGIE(N) - BELGIQUE

2018

3 Bourgondië en de Elzas à vélo Langs de ‘bisses’ van Wallis Klimwerk op de Malerweg Fotogeniek Vlaanderen Driemaal Ahrvallei

Retouradres: Grote Routepaden vzw, Beatrijslaan 72, 2050 Antwerpen - Afgiftekantoor Antwerpen X - Erkenning: P 309099 - Tweemaandelijks Juni – Juli 2018 - 6,50 €

Verleidelijk Beara

Malta • Gaume • Corsica • GR 56 • Servië

Wandelen naar hartenlust – ontdek de Oostkantons Willkommen in Europas kraftvollem Garten. Bienvenue dans le surprenant jardin de l‘Europe. Welkom in de ruige tuin van Europa.

Nu nieuw: Vakantiecatalogus 2018

Huis voor Toerisme Hoge Venen-Oostkantons Place Albert 1er, 29a - B-4960 Malmedy Informatie: T. +32 80 28 09 97 info@ostbelgien.eu

Gratis beschikbaar via: www.ostbelgien.eu/nl/gratis-brochures

www.ostbelgien.eu

Vindt logementen, bezienswaardigheden, evenementen, … inclusief straat- en vrijetijdskaart

EDITO

De Hoëgne, broertje van de Trô Maret, Bayehon, Ninglinspo en Chefna. Foto Erik Bethlehem.

Examentijd Aangezien ik niet alleen schrijf maar ook deeltijds lesgeef én studerende dochters in huis heb, is juni in de eerste plaats examentijd (en om de twee jaar ook een beetje Rode Duivelstijd natuurlijk). Dat betekent dat ik in mei een aantal eieren heb gelegd, in de vorm van examenvragen. Hier ga ik: Hoor je op de Zwitserse almen van Wallis koebellen of koeiebellen? Krijg je van je Servische gastheer pannekoeken of pannenkoeken? Weet je wat een waterhamer doet? En wat is de spreekwoordelijke ‘kers op de mattentaart’? (Nederlands) Als het Canal du Nivernais over een afstand van 63 km 35 sluizen nodig heeft om 170 hoogtemeters te overwinnen, om de hoeveel kilometer heb je dan een sluis nodig? (Wiskunde) Wat gebeurt er als men in Ierland ‘closing time’ roept? In welke Belgische streek doolde de Franse dichter Guillaume Apollinaire rond? En is een See nu een zee of een meer? (Engels, Frans, Duits) Hoe onderscheid je Charolaiskoeien van Eringerkoeien? Corsicaanse wilde varkens van Servische mammoeten? En waar vind je in België het wit-blauw van bosanemonen met ontluikende boshyacinten? (Biologie)

Welke rol speelde Luitenant-Generaal Baltia in onze vaderlandse geschiedenis? Rangschik chronologisch: Jan zonder Vrees, Filips de Stoute, Karel de Stoute en Filips de Goede. En wat deden de Romeinen in Servië? (Geschiedenis) In welk land wandel je langs wildstromende riviertjes met prachtige namen als Trô Maret, Bayehon, Ninglinspo en Chefna? Wanneer je boven op de Mont Sainte-Odile staat, op welke landen kijk je dan uit? En reed Brat Pitt alias Achilles in het echte Troje rond of deed hij elders alsof? (Aardrijkskunde) Je hebt ongetwijfeld al door wat je te doen staat. Wie dit nummer van Op Weg aandachtig leest, zal evenveel punten scoren als onze Rode Duivels doelpunten. Ik wens jullie alvast een lange, warme, zorgeloze zomer toe. Zonder herexamens. Veel lees-, fietsen wandelplezier, Peter Cristiaensen Hoofdredacteur Op Weg

2018-3 Op Weg |

Eerst Rome zien...

Kijk op www.pirola.nl en download de fietsgidsbrochure lange-afstandsroutes, thematische routes, dagtochten

foto Hans Reitsma

1/2 horizontaal Berghut

IN DIT NUMMER

Dichtbij 6 Geraardsbergen

Te voet en à velo langs de taalgrens

Reportages

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

WANDELREPORTAGE | Ierland

FIETSREPORTAGE | Frankrijk, Duitsland

WANDELREPORTAGE | Malta

FIETSREPORTAGE | Servië

FOTOREPORTAGE | België

WANDELREPORTAGE | Zwitserland

Le Tour de Bourgogne à vélo Verleidelijk Beara L’Alsace à vélo, vanuit een loge Een tweede lente in het najaar Fietsen in de navel van de wereld (deel 1) Fotogeniek Vlaanderen Langs de ‘bisses’ van Wallis

Tips 19

WANDELTIP | België

FIETSTIP | België, Frankrijk

WANDELTIP | Duitsland

GR 56, kriskras door de Oostkantons La Gaumaise, het heuvelland achter de Ardennen Driemaal Ahrvallei

En verder

58 WIN !

Een weekend of een midweek in een huisje in vakantiepark Sunclass in Durbuy p 63 3 x Romeinse Limespad p 22 2 x Noord-Brabant west p 23 2 x Noord-Brabant oost p 23

4 x Wandelen in het hart van Brabant p 23 3 x E5 Oberstdorf – Meran/Bolzano p 24 3 x Isle of Man Coastal Path p 24 5 x Denderstreken p 30

3 x Mythische fietstochten p 31

22 Wandelnieuws 25 Onderweg 26 GEBETEN DOOR HET VIRUS | Leo en Els Thielemans Liefde is … samen een eindje fietsen

30 Fietsnieuws 40 WANDELAVONTUUR | Frankrijk

Corsica door diepe kloven en langs hoge watervallen

WANDELAVONTUUR | Duitsland

55 58

COLUMN | Nieuw lief

Klimwerk op de Malerweg

FIETSAVONTUUR | Engeland, Frankrijk, Polen Een fietsvakantie plannen, hoe begin je daaraan?

61 Verenigingsnieuws 65 OPMERKELIJK | Wees niet gek. Doe de tekencheck! 66 COLUMN | Mijn Excelleke 2018-3 Op Weg |

DICHTBIJ |

Streek-GR

De Nuchten

Geraardsbergen

Te voet en à velo langs de taalgrens

Onze eerste poging viel in het water. Of beter: zakte weg in de sneeuw. Maar een maand later getuigden ontluikende bosanemonen en -hyacinten in het Raspaillebos van de prille lente. Starten deden we bij jeugdherberg ’t Schipken aan de oevers van de Dender. ÆÆ Tekst en foto’s Katrien Seynaeve en Bart Van Santvliet

Streek-GR Vlaamse Ardennen Tot we het eerste rood-wit zien opduiken, volgen we de knooppunten van het wandelnetwerk Bronbossen. We starten met een korte verkenning van het natuurgebied de Gavers en klimmen via een smal pad richting Onkerzele. Wat jammer dat het vergezicht vanaf het pittoreske kerkje enkel is weggelegd voor de bewoners van een villa, die pal naast het kerkhof is opgetrokken. Een mooie illustratie van ruimtelijke ordening op z’n Vlaams… Terug beneden komen we in open landschap terecht, waar we de Streek-GR Vlaamse Ardennen oppikken die hier overlapt met GR 512 en GR 5A. Zij zullen ons gidsen tot aan de Denderbrug in Zandbergen. We bereiken al snel het

| Op Weg 2018-3

Raspaillebos, gelegen op de flanken van de beroemde Bosberg. Onze beloning voor de beklimming is een prachtig wit tapijt van bosanemonen, met een vleugje blauw van ontluikende boshyacinten. Enige wielerhistoriek is nooit ver weg in deze streek, zo getuigt een gedicht ter ere van Edwig Van Hooydonk, tweevoudig winnaar van de Ronde Van Vlaanderen. Het vervolg van de tocht is een ontdekking van smalle bospaden, uitgesneden valleien en mooie panorama’s. Geregeld ploeteren we door weiden en grasakkers. Landbouw en toerisme gaan hier perfect hand in hand. Aan de brug van Zandbergen splitst GR 512 zich af en loopt verder naar Diest. GR 5A gaat noordwaarts

richting Antwerpen. Aan basisschool Klim-Op zeggen we rood-wit vaarwel om terug over te schakelen op knooppunten. Die leiden ons over een avontuurlijk knuppelpad door het moerasgebied De Nuchten. Ornithologen komen hier ijsvogels, blauwborsten en roerdompen spotten. Vroeger werd er turf gestoken. Het natte gebied ontstond in een riviermeander en de mens slaagde er nooit in het moeras te ontwateren. Zo kreeg de wilde natuur de bovenhand. In Grimminge en Idegem is het goed uitkijken naar de knooppuntbordjes, want we volgen een aantal van de trage wegen of ‘kerkenpadjes’ die deze dorpjes rijk zijn. De laatste twee kilometer is het even doorbijten op het geasfalteerde jaagpad langs de Dender. Maar klagen doen we

De Gavers

Geraardsbergen

PRAKTISCHE INFO

JH ‘t Schipken N 55

N 42

Geraardsbergen

GR VA

Galmaarden Ma rk

Moerbeke

Herne

3 RV

Lessines RV 3

Bois de Lessine

Bever Enghien

7 N5

Bassilly E 429

RV3

N 55

Ath

Ladeuze

Dender

3 RV

‘t Schipken Onze uitvalsbasis was jeugdherberg ‘t Schipken, een omgebouwde hoeve aan de oever van de Dender. Ze maakt deel uit van het provinciaal domein De Gavers. Daar zijn ook tal van recreatiemogelijkheden zoals een zwembad, speeltuin, visvijver, strandzone, klimtoren,… ’t Schipken biedt plaats aan 106 bedden, verspreid over 16 kamers. Op aanvraag wordt er gekookt.

De Gavers 51

Rondje RAVeL Vanaf jeugdherberg ’t Schipken fietsen we langsheen de Dender over de LF 38 Dender-Waaslandroute naar het centrum van Geraardsbergen. Om ons op voorhand te wapenen tegen een eventuele hongerklop, slaan we een paar mattentaartjes in. Langs de rivier fietsen we verder richting taalgrens, die we nabij Deux-Acren oversteken. De stickers met schelpen die her en der op paaltjes zijn aangebracht, herinneren er ons aan dat de RAVeL hier parallel loopt met de Sint-Jacobsfietsroute naar Compostela. Het jaagpad langs de Dender blijkt ook een geliefkoosde route voor zondagse wielertoeristen. Geregeld kruisen we hele pelotons fietsende medemensen. In Lessines staan we stil bij een stukje industrieel erfgoed, een mechanische scheepslader die in het milieu ‘el Truc à batchos’ of gewoonweg de ‘Truc’ werd genoemd. Hij diende om de porfier, komende van de omliggen porfiergroeven, rechtstreeks op de boten te laden. Le Truc werd in 1922 door de eigenaars van de vlakbij gelegen steengroeve opgetrokken en raakte in de jaren 50 in onbruik. Voorbij Ath verlaten we de Dender en is het kanaal Blathon-Ath nog even onze metgezel. In Ladeuze verlaten we de waterkant en schakelen over op RandoVélo 6. Nabij Chièvres komen we in een weids landschap met rustige landwegen. Het verschil met het Vlaamse landschap is opmerkelijk: van lintbebouwing is nauwelijks sprake en open ruimtes zijn hier écht nog gevrijwaard. Richting Cambron-Casteau wordt het landschap glooiender. De toren van de abdij van Cambron, die binnen de muren van het dierenpark Pairi Daiza is gelegen, duikt op. Aan het park is het op zondag een drukte van jewelste, maar even verderop fietsen we alweer in stilte richting Soignies. Nabij Horrues staat langs de weg een opmerkelijke gedenksteen: ‘La Pierre du Capitaine’, opgericht ter nagedachtenis van een zekere baron Boris Van Urslaar, deelnemer aan de slag van Waterloo.

Op een bankje in een schijnbaar verlaten dorpje is het tijd voor onze mattentaartjes. Gelukkig dat we vooruitziend waren, want veel ‘voorzieningen’ komen we niet tegen. Verderop volgen er op het RandoVélo 3-traject nog een paar pittige beklimmingen. Vanaf Bois-de-Lessines, waar een wit-blauw tapijt van voorjaarbloeiers doorheen het bos schijnt, volgt een heerlijke afdaling richting Lessines en Dendervallei. Met een stevige bries in de rug staan we al vlug terug in het centrum van Geraardsbergen. ‘Zot van de koers’ als we zijn, eindigen we deze tweedaagse met een tweede wielermonument. Als spreekwoordelijke ‘kers op de mattentaart’ knallen we de Muur van Geraardsbergen op. Het betoverende uitzicht op de top – bij helder weer kan je tot Brussel kijken – is de ideale afsluiter voor een meer dan geslaagde tweedaagse.

niet, na een dagje met naar schatting twee derde onverharde paden. Voor wie van rust, stilte en een afwisselende wandeling wil genieten, is deze tocht een absolute aanrader.

Boven op de Muur

k Blaanaa t l Athon-

Raspaillebos

Brugelette Cambron-Casteau Soignies

Chièvres RV6

RV6

Lens

Op Weg 2018

Steekkaart Wandeltocht (21 km): Streek-GR Vlaamse Ardennen van Onkerzele tot aan de Denderbrug in Zandbergen. De aanlooproute er naartoe verliep via wandelknooppunten van het wandelnetwerk Bronbossen 43-93-2-44-5-6. De terugweg via 98-96-95-94-93-43. Fietstocht (105 km): Aanlooproute LF38 Dender-Waasland richting centrum Geraardsbergen, RAVeL van Geraardsbergen langs de Dender tot in Ladeuze, RandoVélo 6 van Ladeuze naar Soignies en opnieuw RandoVélo 3 naar Geraardsbergen.

2018-3 Op Weg |

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

Door de vier departementen van de regio Bourgogne lopen vier kanalen die onderling verbonden zijn in een lus van 800 km. Hun bewegwijzerde jaagpaden liggen als een groen biljartlaken uitgerold voor de recreatieve fietser die zich ver van het verkeersgeraas wil volzuigen met natuur. Doe je in steden als Chalon-sur-Saône, Auxerre, Beaune en vooral Dijon nog wat cultuur op, dan kan de fietspret niet op. ÆÆ Tekst en foto’s Ward Van Loock

Le Tour de Bourgogne à vélo

Langs het Canal du Nivernais.

| Op Weg 2018-3

De kathedraal torent boven Auxerre uit.

Canal du Centre Chalon-sur-Saône is een aangename stad om in rond te drentelen, een kijkje te nemen in de kathedraal en de vakwerkhuizen van het oude centrum te bewonderen. We zoeken aan de rand van de stad het Canal du Centre op dat al sinds 1793 de Loire met de Saone verbindt, ofwel l’Atlantique avec le Méditerranée. Dat was slim bekeken in een tijd van onberijdbare modderwegen, want zo konden de staalfabrieken van Creusot en de koolmijnen van Montceaules-Mines hun afgewerkte producten en grondstoffen overal kwijt. Het grootste steenkoolbekken van Frankrijk hield het vol tot 1992, alleen Creusot maakt nog altijd gietijzeren kookpotten. Na 90 km eindigt het kanaal op een originele manier in de Loire. In plaats van een gelijkgrondse monding heeft ingenieur Julien in 1838 het kanaal vakkundig over de Loire geleid. Aan de overkant van deze lange ‘pont-aquaduct’ gaat het Canal du Centre naadloos over in het Canal latéral à la Loire. Dit parallelkanaal was nodig om de vaak onbetrouwbare waterstand van de Loire te vermijden. We volgen nog enkele kilometer zijn jaagpad en als toetje een spoorwegberm. De camping aan de rand van Bourbon-Lancy ligt er idyllisch bij. Het plaatsje zelf verrast ons volgende ochtend met zijn mooie parkomgeving, zijn goed bewaard middeleeuws belfort en een stokoude stadspoort.

Canal du Nivernais Tot onze derde waterweg fietsen we ter afwisseling een dagje ‘over land’. Zo komen we in contact met een veeboer en zijn grazende Charolaiskoeien, bekend om hun mals smakelijk vlees. Onderweg krijgen we tweemaal oogcontact met de sloom-stromende Loire. Decize

Het Canal du Nivernais heeft naast sluizen ook veel kronkels.

ligt op het waterkruispunt Loire-Canal du Nivernais, maar biedt ons behalve een camping weinig interessants. Hier begint het Canal du Nivernais aan zijn traject van 174 km naar het noordelijker gelegen Canal du Bourgogne. Zijn vele kronkels en onverwachte wendingen bieden ons telkens weer andere uitzichten op de omringende heuvels. Tot halverwege moet een hoogteverschil van 170 m overwonnen worden en daar zijn maar liefst 35 sluizen voor nodig. Stel je voor: over een afstand van 63 km om de 1,8 km een sas. Voor al de plezierjachten is geduldig elke versassing ondergaan een mooie deugd.

Vanaf het jaagpad zien we hoe kanaal en rivier elkaar telkens weer aantrekken en afstoten.

Auxerre Bij het naderen van de waterscheiding tussen het Loirebekken en het Seine-stroomgebied kunnen we met onze fiets niet mee door de smalle kanaaltunnel. Die werd vanaf 1784 gegraven onder de hoogste heuvel. Pas in 1842 was het kanaal klaar. Het diende hoofdzakelijk voor het transport van brandhout uit de bosrijke Morvanstreek naar Parijs. Zogenaamde ‘flotteurs’ stuurden lange drijvende houtvlotten richting Seine. Deze traditie van houtdrijftransport stierf uit rond 1923. Infopanelen op de oever vertellen er alles over.

Na de waterscheiding volgt het kanaal volledig de stroombedding van de Yonne en fietsen we heerlijk sluisafwaarts (en aval). Vanaf het jaagpad zien we hoe kanaal en rivier elkaar telkens weer aantrekken en afstoten. Ze lijken wel een lastig maar toch onafscheidelijk koppel en vanaf Auxerre gaan beiden helemaal in elkaar op. Meer dan in het eerste kanaalgedeelte liggen er enkele stille stadjes zoals Clamecy en Cravant. De rijkdom straalt van elke gevel af en dat is niet verwonderlijk want we zijn in de Auxerrois, een welvarend wijngebied met rode wijnen zoals pinot noir en de zeldzame césarwijndruif. Vanaf de bekoorlijke promenade langs de Yonne torent de kathedraal boven Auxerre uit. In zijn smalle straatjes is de Tour de l’horloge uit 1483 dé toeristische trekpleister.

Kersen en Grimbergen Na Auxerre is de trekweg langs de Yonne in zo’n erbarmelijke staat dat we noodgedwongen op een drukke D-weg belanden op weg naar onze camping. Plots hoor ik achter mij een motorrijder, die aan Julien dwingend teken doet om te stoppen. Ik vrees voor een verkeersboete, maar het blijkt een gewone motard te zijn. Ik houd me bewust afzijdig want ik heb het niet voor lawaaierige moto’s. Maar deze berijder blijkt zeer geïnteresseerd in ons en bewondert onze bepakte fietsen. We vertellen hem dat we enkele kilometer verder op de camping municipal overnachten. Daar worden we met veel egards ontvangen door beheerder Marie-France die al haar ambtelijke tijd neemt voor de inschrijvingsformaliteiten. Tot opeens onze motard aan het open venster opduikt en een portie kersen en twee flesjes Grimbergen in onze handen stopt. “Avec mes compli-

2018-3 Op Weg |

Decize aan de Loire.

Andermaal een fotomoment langs het Canal du Nivernais.

ments! Bon voyage!” En weg is hij. We hebben Marie-France mee laten proeven van de kersen, maar de Grimbergens hebben we ‘à sa santé’ leeggedronken.

Canal de Bourgogne In Migennes mondt de Yonne uit in ons vierde kanaal. De graafwerken aan het Canal de Bourgogne begonnen al in 1774 met de bedoeling de Seine met de Saone te verbinden, ofwel La Manche avec le Méditteranée. Door technische en vooral financiële problemen sleepten de werken aan tot 1832. Over zijn ganse lengte van 242 km moesten er niet minder dan 189 sluizen, 4 aquaducten en een kanaaltunnel van 3 km gebouwd worden. Indrukwekkende cijfers, maar die laten we niet aan ons hart komen. De volgende vier dagen zullen we immers verwend worden met een edel snoer van erfgoed langs de oevers van het kanaal. Bij ons eerste monument hebben we pech. Het elegante kasteel van Tanlay, bekend van de film Angélique, Marquise des Anges (1964), is net die dag gesloten. Maar verderop nemen we al onze tijd om het kasteel annex tuin van Ancyle-Franc te bezoeken: een 16de-eeuws juweeltje in Italiaanse Renaissancestijl. Later op de dag wacht ons een verrassing van formaat: naast het kanaal ligt de historische site van La Grande Forge de Buffon. We maken kennis met deze staalfabriek avant la lettre. Al in 1769 begon Louis Leclerc, graaf van Buffon, in een reusachtige hoogoven Bourgondisch ijzererts te smelten. Enorme hamers, aangedreven door raderen op een stromend riviertje, bewerkten tot 1982 (!) het roodgloeiende ijzer tot afgewerkte staalproducten.

Man tegen man De volgende ochtend zien we halsreikend uit naar een historisch hoogtepunt: het MuséoParc Alésia. Op de Mont Auxois in de buurt van

| Op Weg 2018-3

Het middeleeuwse hospitaal voor de armen in Beaune.

Veneray-les-Laumes vond in 52 v. Chr. de beslissende veldslag plaats tussen de Romeinse keizer Caesar en Vercingétorix, de leider van de geallieerde Gallische stammen. De Romeinse overwinning wordt er in alle mogelijke vormen uitgebeeld en beschreven, inclusief een live man-tegen-mangevecht met wapens en schilden van toen.

De volgende vier dagen worden we verwend met een edel snoer van erfgoed langs de oevers van het kanaal. Het dessert bij het gastronomisch erfgoedmenu van de dag is de scheepvaarttunnel van Pouillyen-Auxois, een waar waterbouwkundig kunstwerk van meer dan 3 km lang. De constructie nam 7 jaar in beslag en kostte het leven aan 200 arbeiders. Eenmaal daags voert een schuit bezoekers en fietsers door de onderaardse gewelven. Maar daarvoor komen we te laat, spijtig. We fietsen dan maar door het bos langs de 32 luchtkokers van voûte en laten het Seinebekken achter ons. Waar het kanaal terug bovengronds komt, zijn we in het stroomgebied van de Rhône. Bij elke sluis dalen we beetje bij beetje: van 420 m in Pouilly naar 240 m in Dijon.

Châteauneuf vs Dijon Vanaf het jaagpad ziet het dorpje Châteauneuf eruit als een onneembare vesting hoog op een heuvel. De steile klim van 2 km doet onze kuiten verstijven, maar eenmaal boven staan we oog in oog met een versterkte burcht uit de 12de eeuw, omgeven door even middeleeuwse

huizen. Als we na het kasteelbezoek rondwandelen door de stille straten, vernemen we van een stokoud mevrouwtje dat ze nog met 87 bewoners zijn. Nog 25 km scheiden ons van Dijon, maar eerst maken we een ommetje naar het kasteeldomein van Barbirey-sur-Ouche. De Ouche is het riviertje dat mee meandert met het kanaal tot in Dijon en daar het Lac Kir deed ontstaan, waar onze camping ligt. We bivakkeren hier twee nachten, want morgen trekken we een ganse dag uit om sporen van het middeleeuwse hertogdom Bourgondië te ontdekken. Met zijn 150.000 inwoners is Dijon een overzichtelijke stad en dankzij de vele autovrije straten aangenaam om door te fietsen. We belanden eerst in het Parc Darcy waar sierlijke waterpartijen de herinnering levend houden aan ingenieur Henry Darcy die al in 1838 de stedelingen een waterleidingsnet bezorgde. Vandaar gaat het in een statige rechte lijn naar Le Palais des Ducs de Bourgogne. Het oorspronkelijk paleis is vervangen door een moderner complex, maar in onze ogen is de 15de-eeuwse uitstraling gebleven. Na al die tijd voelen we als Vlamingen een historische verbondenheid met dit paleis. Door het huwelijk van hertog Filips de Stoute met Margaretha van Male, dochter van de graaf van Vlaanderen, kwamen Vlaanderen en de rest van de Nederlanden vanaf 1384 onder Bourgondische bestuur. Een eeuw lang heersten achtereenvolgens Filips de Goede, Jan zonder Vrees en Karel de Stoute over de Nederlanden en brachten er voorspoed en welvaart. We lopen urenlang door de vele paleisvleugels en vergapen ons aan schilderijen, beeldhouwwerken en praalgraven. In de namiddag begint het lichtjes te miezeren, ideaal om ons te verdiepen in het dagelijkse leven van de gewone Bourgondiër in La Musée de la Vie Bourgignonne. Het contrast met het hertogelijk bestaan kan niet groter.

Hier vochten Caesar en Vercingétorix.

PRAKTISCHE INFO

Bonnard e

Montbard

Vezelay

Clamecy

10 km

on nç

a rm

Avallon

Coulanges

be Au

Sein

Lézinnes

lA na Ca

Auxerre

Dijon o rg

Parc Naturel Régional du Morvan

NuitsSaintGeorges

ChâteauChinon Autun

Beaune

re Cu

rnais

u Nive

Bazolles

Pouilly

-B

Saulieu

ld Cana

TGV

Decize

Ce n

tre

Doubs

Moulins

Palignes

la L oire

Mâcon

Saône

d ral

BourbonLancy

Chalonsur-Saône

até

al L

n Ca

Na 11 dagen kanalenpret en erfgoed bekijken wordt het tijd voor een ander soort beleving: de wijncultuur. De laatste twee dagen trekken we door wijngaarden die uitgespreid liggen op de glooiende heuvels tussen Dijon en Chalon. De streek heeft zijn naam niet gestolen: ‘gouden heuvels’ waar de meest kostbare Bourgognewijnen vandaan komen. Als dagelijkse wijndrinker kijk ik met verbazing en ook ongeloof naar de namen van de wijndomeinen. Geen enkele appélation of wijnkasteel komt me bekend voor. Ook wijndorpen als Gevrey-Cambertin of Vougeot doen geen belletje rinkelen. Tot we in een verstild dorpje een café open vinden. Op het terras neemt een vriendengroep zijn zondagse aperitief. Ze zijn zichtbaar in een vrolijke stemming. We geraken aan de praat en de cafébaas laat ons een goedkoop wijntje van de streek proeven. Hij vertelt ons dat je voor de beste Bourgognes 100 tot 200 euro en zelfs meer moet neertellen en ineens besef ik waarom de grands crus van de streek niet in mijn supermarkt te koop zijn. Plots zie ik een van de terrasgasten met mijn fiets rondjes maken op het plein. Aangeschoten van de wijn zwalpt hij vrolijk, zelfs overmoedig over de straat, terwijl ik mijn hart vasthoud. Maar gelukkig komt hij niet ten val en nemen we met een “c’était formidable” afscheid. Langs een snoer van wijndorpjes volgen we de bordjes van de Route des Grands Crus richting Beaune, onze laatste cultuurstop. In het stadshart pronkt Les Hospices, een middeleeuwse liefdadigheids instelling uit 1443. Dit Hotel-Dieu was een hospitaal voor de armen dat pas rond 1960 zijn deuren sloot. Terug op straat werpen we een laatste blik op de daken van bontgekleurde geglazuurde pannen, die zo typisch zijn voor de streek rond Dijon.

85 mm

Ca n

La Côte d’Or

Pleziervaart op het Canal de Bourgogne.

Op Weg 2018

Route en bewegwijzering De 800 km van deze ‘Tour’ fietsten we in 13 dagen. Het gedetailleerde rittenschema en de link naar een uitgebreid fotoboek vind je in de uitgebreide steekkaart online. Langs de kanalen is het ‘rondje’ in twee richtingen goed bewegwijzerd. Om de kanalenlus te sluiten volg je tussen Dijon en Beaune de bewegwijzerde ‘Route des Grands Crus’ en tussen Beaune en Santenay de bordjes van ‘La voie des vignes’.

Kaarten en gidsen We gebruikten het Franstalige roadbook Le Tour de Bourgogne à vélo (Editions Chamina, www.chamina.com). Deze spiraalgids is verkrijgbaar in de reisboekhandel en de route (schaal 1:100.000) is tot in de puntjes uitgewerkt en goed gedocumenteerd.

ONLINE

INFO

FOTO’S

Het wijnkasteel van Vougeot.

2018-3 Op Weg |

WANDELREPORTAGE | Ierland

Verleidelijk Beara

Dursey Island: veel westelijker kan je niet gaan.

Wild en ongerept, en nog niet door toeristen platgelopen: zo prijst Beara zichzelf aan. Volkomen terecht, is onze conclusie na een weekje Beara Way. Het schiereiland mag dan een van de minder bekende zijn in het zuidwesten van Ierland, het is zeker een van de mooiste. ÆÆ Tekst en foto’s Ignace Fermont

Kleddernat Mist en motregen, zompige weiden en paden vol plassen: het is zwoegen tussen Glengarriff en Adrigole. Van het landschap zien we alleen de vage contouren. Pas na de middag schuift het wolkengordijn open en krijgen we in de verte de zee in het vizier. Net voor we Adrigole bereiken, worden we door een nieuwe bui overvallen. Kleddernat duwen we de deur van de Hungry Hill Lodge open. “Mooie dag, hé”, lacht Owen Johnston. Het

| Op Weg 2018-3

slechte weer kan zijn humeur niet bederven. “Goed dat het nog eens regent”, zegt hij. “Het voorjaar was heel droog. In zeven weken vielen er maar een paar druppels. Het gras op de weiden groeide niet meer, de koeien leden honger. Een ramp voor de boeren.” Droogte in Ierland, we kunnen het ons maar moeilijk voorstellen op een dag als vandaag. We zijn in Beara, een 48 kilometer lang, dunbevolkt schiereiland in het zuidwesten van Ierland. De eerste etappe van de Beara Way zit er net op.

We zullen de route rond het schiereiland een week lang volgen. De Hungry Hill in Adrigole is onze eerste stop. Het hostel/kampeerterrein dankt zijn naam aan de 682 meter hoge Hungry Hill, de hoogste berg van Beara.

Na regen komt zonneschijn Een stralende zon en een smetteloos blauwe hemel de volgende ochtend. Het weer verandert snel in Ierland, gelukkig maar. Owen is al druk in de weer op de camping. “Altijd

Kleurrijke huizen in Allihies.

Schapen zijn in de meerderheid op Beara.

werken”, zucht hij. “Snoeien, gras maaien, het houdt maar niet op. Niet te geloven hoe snel het gras hier groeit. Zelfs in de winter. Bij ons aan de kust vriest het nooit. De Golfstroom, weet je.” Of we vandaag naar Castletownbere gaan, wil hij weten. Dan moeten we zeker eten bij Murphy’s en daarna een bezoekje brengen aan Mc Carthy’s Bar. De beste pub van Beara, volgens Owen. Even later liggen de laatste huizen van Adrigole achter ons. Het gaat meteen stevig omhoog door vochtig weiland. Een pad is er niet, paaltjes met de gele markeringen van de Beara Way wijzen de weg. Voor ons rijst de Hungry Hill op. Rotsen, watervalletjes, klaterende beekjes: het lijken wel de Alpen in het klein, maar dan met zicht op een azuurblauwe zee. Onder ons ligt de Bantry Bay, aan de overkant tekent het schier-

eiland Sheep’s Head zich haarscherp af en in de verte wenkt de oceaan. Beara toont zich op zijn mooist. Wat een verschil met gisteren.

Life music Het is al bijna avond wanneer we Castletownbere binnenwandelen. Het kleine stadje is de hoofdplaats van Beara. Zijn vissershaven is de grootste voor witvis in Ierland. In de kleurrijke hoofdstraat heerst een gezellige drukte. De terrassen zitten overvol. Iedereen geniet van het mooie weer. ’s Avonds zakken we af naar Mc Carthy’s Bar. We raken er aan de praat met een groep Vlamingen die een georganiseerde wandelvakantie op Beara doorbrengen, met Castletownbere als uitvalsbasis. Om 9 uur beginnen enkele muzikanten te spelen. De Irish stout vloeit rijkelijk. Hoe later

het wordt, hoe meer volk er toestroomt. Om half twaalf gaat de deur op slot en worden de gordijnen dichtgeschoven. ‘Closing time’, maar

‘Closing time’, maar het muziekgroepje speelt onverstoorbaar door en iedereen blijft zitten. het muziekgroepje speelt onverstoorbaar door en iedereen blijft zitten. Een uur later verlaten we de pub langs een zijdeur. En nog is het feest niet afgelopen.

2018-3 Op Weg |

De grillige kustlijn is adembenemend.

Bere Island Een stevig Iers ontbijt doet wonderen. Fris en monter trekken we naar de haven, klaar voor een stevige dagtocht op Bere Island. En jawel, ook onze Vlaamse wandelvrienden zijn van de partij. Een kleine ferry brengt ons in een kwartiertje naar het 17 km2 grote eiland, waar zo’n 200 mensen wonen. Na tien minuten wandelen zitten we al midden in de natuur. Het landschap is ruig en desolaat, de kliffenkust in de buurt van de vuurtoren indrukwekkend. We beklimmen enkele van de hoogste heuvels van het eiland, stuk voor stuk uitgelezen uitzichtpunten. Ooit waren ze van groot strategisch belang. In de tijd van de Napoleontische oorlogen bouwde het Britse leger er enkele wachttorens. Ook de prehistorie heeft haar sporen

De baai van Allihies.

nagelaten op Bere Island: een menhir uit de bronstijd markeert het midden van het eiland.

Tien minuten lang zweven we aan een tergend traag tempo 250 meter boven de zee. Kleurrijke dorpen De volgende dagen verkennen we de noordkust van Beara. Het mooie Eyeries is onze eerste stop. Alle huizen zijn er in opvallende kleuren geschilderd: blauw, geel, felgroen, knalrood. Een

Op naar de Hungry Hill, met zijn 682 m de hoogste berg van Beara.

| Op Weg 2018-3

dorp waar je vrolijk van wordt. Het lijkt wel een plaatje uit een kleurboek. Meer naar het westen ligt Allihies, nog zo’n kleurrijk dorpje, vlak bij een schilderachtige baai en een klein strand. Een rustig vakantieoord, ver van alles en iedereen. Dat was in de 19de eeuw wel even anders. Van 1812 tot 1884 werd in de heuvels rond het dorp intensief koper gedolven. Op een bepaald moment waren er ruim 1600 mijnwerkers in Allihies in de slag. Velen van hen waren gastarbeiders uit Cornwall, protestanten die hun eigen methodistische kerk bouwden aan de rand van het dorp. Nu is in het gebouw een klein museum over de geschiedenis van de mijnen ondergebracht. Ik glip er net voor sluitingstijd binnen. De sluiting van de mijnen was een grote klap voor het dorp, lees ik op een van de panelen. Veel

Menhir op Bere Island.

De baai van Allihies.

er alleen naartoe met een bescheiden kabellift. De enige cabine heeft duidelijk betere tijden gekend. Maximaal zes personen mogen erin, of één koe. We stappen als eersten in, samen met een Nederlands gezin. “Probeer om 13 uur terug te zijn”, waarschuwt de liftbediende ons in nauwelijks verstaanbaar Engels. “Anders zou het kunnen dat jullie tot vanavond moeten wachten. In de namiddag werkt de lift niet”. De overtocht is een belevenis. Tien minuten lang zweven we aan een tergend traag tempo 250 meter boven de zee. Door de spleten in de bodem zijn de golven te zien.

mensen emigreerden naar Montana in de VS om daar in de mijn te gaan werken. Twee pogingen in de 20ste eeuw om de kopermijnen nieuw leven in te blazen, mislukten. De sporen in het landschap zijn nog duidelijk zichtbaar, al heeft de natuur de grootste wonden geheeld. Enkele oude mijngebouwen in de heuvels zijn de belangrijkste getuigen van het industriële verleden van Allihies. Het meest opvallende, net boven het dorp, deed dienst als mijnwerkerslift.

Kabelbaan Nog twee dagen te gaan. Na twee grijze en mistige dagen is de zon weer van de partij. Een taxibusje brengt ons ’s morgens vroeg naar het uiterste puntje van Beara, Dursey Sound. Daar schuiven we vooraan in de rij aan voor de belangrijkste attractie van Beara: de kabelbaan naar Dursey Island. Amper 200 meter woelige zee scheidt het eilandje van de kust, maar je kan

is glashelder. Bij een oude militaire toren op het hoogste punt van het eiland genieten we van een overweldigend panorama: Beara, het Iveragh Peninsula, de Skelligs. Waar we ook kijken, overal is er zee te zien. Het einde-vande-wereldgevoel is compleet. Veel westelijker kan je niet gaan in Europa. We dalen af naar het uiterste puntje, naar verluidt een ideale plek om dolfijnen of walvissen te spotten. Maar de zeedieren laten zich niet zien. We moeten ons tevreden stellen met enkele in zee duikende jan-van-genten. De laatste wandeldag is puur genot. We keren van Garnish Harbour via Allihies helemaal terug naar Eyeries. Van begin tot eind kijken we uit over de grillige kust van Beara met zijn talloze inhammen en landtongen. Een blauwe zee, groene bergen en op elke hoek een paar schapen: dit is het Ierland uit de toeristische folders. Na regen komt altijd zonneschijn, zeker in Beara.

Einde-van-de-wereldgevoel Er wonen maar enkele mensen op Dursey Island. Het eiland is amper 6,5 kilometer lang en 1,5 kilometer breed. Aan een halve dag heb je genoeg om er rond te wandelen. Het is een van de hoogtepunten van onze tocht. De lucht

85 mm

PRAKTISCHE INFO

ra Ive

km Waterville

ry Ker The

Parknasilla Lauragh

er Riv are

Caherdaniel

m Ken Eyeries Dursey Island

nooit steil en de hoogteverschillen blijven beperkt tot enkele hon-

Kenmare

Allihies Garnish Harbour

derden meters. De drassige ondergrond zorgt er wel voor dat je soms

y Wa

traag vooruitgaat, zeker bij slecht weer. De bewegwijzering is uitste-

Coornagillagh

kend. Overnachten doe je vooral in B&B’s. Er zijn ook enkele hostels

ra Bea

en campings. Meer info over de etappes in de uitgebreide steekkaart

Glengarriff

op de website.

Knockowen, 659 m y Wa Hungry Hill, ara 682 m Be

Castletownbere

Bere Island

Gidsen en kaarten Wandelgids The Beara Way (Ordnance Survey, 2008)

Adrigole

Bay ead ’s H Op Weg p e e

try Ban

2018

Wandelkaarten Ordnance Survey, Discovery Series 84 en 85 Op de website www.irishtrails.ie/trail/Beara-Way/3/ kan je van elke etappe een topografisch kaartje downloaden.

Route en logies

Info

De Beara Way is een lusvormige wandelroute rond het schiereiland

www.bearatourism.com

Beara, in het zuidwesten van Ierland. Als je de varianten op Bere Island en Dursey Island meerekent, is het pad 220 kilometer lang. Het gaat voortdurend op en af langs de Beara Way, maar de hellingen zijn

ONLINE

INFO

FOTO’S

2018-3 Op Weg |

FIETSREPORTAGE | Frankrijk, Duitsland

L’Alsace à vélo

Tussen oude en nieuwe Rijnbeddingen.

vanuit een loge

De Elzas staat voor wijngaarden en voor romantiek tussen vakwerkhuizen en geflambeerde taarten, het goede leven kortom. Wie er gaat fietsen krijgt ook kibbelende Franse families, een wanhopige Roemeen en vrome Duitsers op zijn bord. ÆÆ Tekst en foto’s Johan Lauwerier

Shame Na de laatste rit zijn we bij valavond met de auto de Vogezen ingereden, tot boven op de Mont Sainte-Odile. Vanuit deze hoge loge, 600 m boven de Elzasvlakte, overschouwen we het decor. ‘L’ Alsace à vélo’ in elf ritten is net afgelopen. Het doek valt. Voor de laatste spot wordt gedoofd draaien we nog snel het scenario terug.

| Op Weg 2018-3

Straatsburg ligt 40 km hiervandaan en is van op de ‘promontoir’ van het klooster op de Mont Sainte-Odile goed te onderscheiden. Ginds waren we nog vanmorgen. Vanuit ons hotel aan de voet van de Notre Dame, de beroemde zandstenen brok Zuid-Duitse gotiek, hebben we het Marne-Rijn-kanaal opgezocht, vlakbij het Europese Parlement. Op affiches aan de oever

van het kanaal schreeuwden talloze ‘Europese burgers’ hun onmacht uit. Hun brieven waren geschreven in grote drukletters, in het Engels, zodat iedereen ze kon lezen. Noodkreten waren het, vanwege op administratieve en gerechtelijke mallemolens dolgedraaide mensen. Onder hen Cyprian uit Roemenië. Om de twee regels stond er SHAME. ‘Gestraft

Vakwerkhuizen in Straatsburg.

omdat ik geboren ben’, was zijn conclusie. Wijzelf zijn de voorbije dagen meerdere keren de Frans-Duitse grens overgestoken. Niemand heeft ons gevraagd waar we vandaan kwamen, wat we daar kwamen doen of waar we geboren zijn. Voor dat laatste concludeerden we voor onszelf ‘op het juiste moment op de juiste plek’. Verder langs het Rijn-Marne-kanaal kwamen weinig fietsers onze gemoedsrust verstoren. We peddelden onze weg zonder enige bekommernis, in een staat van volmaakte tevredenheid en sereniteit, het ‘nirvana’ zowaar. Ons einddoel was bereikt, einde van de begeerte.

Tv-soap Vanuit ons arendsnest op de Sainte-Odile proberen we nu het Canal de Colmar te traceren. Het ene kanaal is het andere niet, zo bleek. Vorige zondag hebben we ons daar laten meevoeren tussen flanerende bonte families, uitgedost in exotische outfits en op dito fietsen. Zelf moesten we wel een knop omdraaien en ons op het smalle jaagpad niet ergeren aan het soms vreemde gedrag van deze zondagsrijders. Maar op de duur werd al die vrolijke, geestige en kibbelende commentaar nog plezant ook. Dialogen uit een tv-soap op de fiets. En dat daar is Breisach, op de Duitse oever van de Rijn. Daar werd er niet zomaar wat op los getaterd. In vrome woorden spraken ze daar. We belandden in het ons onbekende stadje – zoals vaak op een meerdaagse tocht – toevallig als er iets te doen was: de jaarlijkse processie op kerkendag. Teruggeworpen in de tijd, het Vlaanderen van ruim een halve eeuw geleden kwam terug tot leven. De fanfare, een hele

De beroemde zandstenen brok Zuid-Duitse gotiek in dezelfde stad.

grote groep misdienaars(ters), de priesters rond hun zelf gedragen baldakijn, en daarna ‘het volk’, allicht niet alle inwoners, maar het leek er toch een beetje op. Als ze vertrokken bij de kerk zette de organist alle registers open. Barokmuziek op een zonnige vrije dag in de week maakt mensen blij.

De schaduwvlek die de Vogezen over de Elzasvlakte legt, reikt al ver over de Rijn, tot aan de voet van het Zwarte Woud.

Geraniums Op Sainte-Odile zakt intussen de zon verder weg. De schaduwvlek die de Vogezen over de Elzasvlakte legt, reikt al ver over de Rijn, tot aan de voet van het Zwarte Woud. De loop van de Rijn kunnen we nog onderscheiden. Op het ritme van knisperende kiezeltjes hebben we daar op de jaagpaden onze portie stof gevreten. Van hierboven blijkt dat niet uiteraard, maar aan de overkant was alles anders. Gasthof Löwen in Oberrimsingen, 4 km over de grens, was iconisch. Tegelijk robuust en bekoorlijk, een bos geraniums aan de balkons, wijntonnen als decoratie, én een biergarten, dit móest Duitsland zijn.

Ballons In Lingolsheim kwamen we onverhoeds terecht op een cyclocrossparcours. Onze fietsen waren niet meer om aan te zien. Maar de wind droogde de brokken modder snel, zodat die er na een tijdje gemakkelijk weer konden worden afgeplukt. Midden in dit enorme bassin zetten we onze fietsen ergens tussen Neuf-Brisach en Colmar tegen een boom en keken rond, over het 360 graden panorama, aan één kant ingenomen door de donkere Vogezenbossen. Dit was een plek om te mijmeren, over de tijd dat we stappend langs de GR 5 de hele kim onder de voet hebben gelopen. Van de Donon, over de SainteOdile, en verder via Haut-Koenigsbourg naar de Ballons. Allemaal moesten ze eraan geloven. Je moet op fietstocht gaan om te beseffen hoe indrukwekkend wandelen is. We proberen nu nog Meissenheim terug te vinden. De kerk daar was dicht. We hadden ze anders wel eens willen zien. Buiten het dorp negeerden we koppig een omleiding voor fietsers. We reden onszelf vast natuurlijk. Daardoor moesten we terug naar Meissenheim. Intussen was daar de poetsvrouw van de kerk aangekomen en konden we toch naar binnen. De evangelische kerk, een mengeling van barok en rococo, is een pareltje.

Drummen Waar Freiburg im Breisgau ligt kunnen we enkel gissen. De hoofdstad van het Zwarte Woud was het doel van een daguitstap. Een toeristische ‘hoogdag’, vooral ook omwille van de massa mensen die net als wij het idee hadden om nu op bezoek te komen. We

2018-3 Op Weg |

G 2018 sreportage Elzas mm Ergens in de achtergrond doemt Mont Sainte-Odile op.

Langs het Rijn-Marne-kanaal.

moesten drummen om de kathedraal binnen te raken. De zon is nu onder bij onze uitkijkpost. Het moment dat de hemel even diepblauwpaars kleurt. Straatsburg baadt in zijn verlichting. Net als gisteren zal de hele binnenstad

Obernai

Je moet op fietstocht gaan om te beseffen hoe indrukwekkend wandelen is.

zijn omgevormd tot een gigantisch openluchtrestaurant. Op alle pleinen en langs alle kades van l’Ill terrassen onder de lampions. Tarte flambée, choucroute, Pinot blanc en Gewurztraminer rukken aan. Waar zou Cyprian zitten?

PRAKTISCHE INFO

Route en bewegwijzering Er bestaat niet iets als ‘Le Tour de l’Alsace’. Wel is er een netwerk van bewegwijzerde plaatselijke fietsverbindingen en zijn er de routes Eurovelo 5 (Luxemburg – Straatsburg – Bazel) en 15 (Strasbourg – Mulhouse - Bazel) die de regio doorkruisen. We hebben deze 11-daagse fietsvakantie zonder al te veel hoogteverschillen uitgestippeld: Saverne – Molsheim – Obernai (60 km), Barr – Strassbourg (53 km), Offenburg – Strassbourg (62 km), Marlenheim - Saverne (65 km + trein Saverne - Colmar), Colmar - Mulhouse (72 km), Oberrimsingen (D) (55 km), Freiburg (D) – Oberrimsingen (40 km), Schwanau (D) (71 km), Strassbourg (44 km), Canal de la Marne au Rhin - Saverne (48 km). Wie het echt plat wil houden kan gebruikmaken van de jaagpaden langs de talrijke kanalen (Canal du Rhin, de la Sarre, de Colmar, …). Meer info www.tourisme-alsace.com/fr/cyclotourisme-et-vtt/itineraires-velo-le-long-canaux.html.

Kaarten en gidsen De toeristische diensten geven zeer bruikbare (gratis) fietskaarten uit, bv. Tout le Bas-Rhin à vélo (www.bas-rhin.fr) of Colmar et ses environs à vélo (www.aglo-colmar.fr). Met de Franse IGN Top 100kaarten vind je overal je weg. De gids Radregion Elsass van Bikeline vinden wij niet zo geslaagd, wel veel info maar weinig bruikbare kaarten.

Info De combinatie fiets+trein lukt uitstekend. In de Elzas zijn er 161 treinstations die worden bediend door TER-treinen waarop de fiets gratis mee mag. be.voyages-sncf.com

| Op Weg 2018-3

WANDELTIP | België

GR 56

Kriskras door de Oostkantons

De Warche.

Als je ergens niet opvalt als wandelaar, dan is het wel in de Oostkantons. De streek kent een lange wandeltraditie. Al in de jaren 50 van vorige eeuw werden niet toevallig daar de eerste Belgische GR-paden uitgestippeld. En het moet gezegd, ze doorstaan vandaag nog altijd moeiteloos de tand des tijds. ÆÆ Tekst en foto’s Luc Verdegem

Na WO I schoof het Verdrag van Versailles in 1920 de grenslijn met Duitsland een stuk op naar het oosten. De Oostkantons, centraal gelegen in het Europese cultuurlandschap Ardennen-Eifel, werden Belgisch grondgebied. Met uitzondering van de donkere WOIIperiode, schonk die annexatie ons landje zijn hoogste en grootste beschermd natuurgebied (de Hoge Venen), een enorm woud (het Hertogenwald), drie stuwdammen (Eupen, Robertville en Bütgenbach), drie gezellige stadjes (Malmedy, Eupen en Sankt-Vith) en een verscheidenheid aan landschappen en uitzichten die nooit vervelen. Die verscheidenheid was er ook altijd op bestuurlijk en cultureel vlak. Historisch leunde

het kanton Sankt-Vith aan bij Luxemburg. Malmedy en Eupen hoorden bij het Prinsbisdom Luik. In Malmedy wordt Frans gesproken, terwijl Eupen en Sankt-Vith 90% Duitstalig zijn, maar wel met erg uiteenlopende dialecten zoals het Platdiets en Moezelfrankisch. Malmedy en Waismes behoren tot de Franstalige Gemeenschap, de andere gemeenten tot de Duitstalige Gemeenschap, met taalfaciliteiten aan beide kanten. Als grensstreek bezitten de Oostkantons in het uiterste noorden bij Kelmis en in het uiterste zuiden bij Ouren ook de enige drielandenpunten die ons landje rijk is. Ondanks al die diversiteit slaagden de Oostkantons er toch in om als geheel uit te groeien tot een sterk toeristisch merk. Voor

dagtrippers wordt een nu al uitgebreid knooppuntennetwerk nog voortdurend verder ontwikkeld. Voor meerdaagse tochten wordt resoluut de GR-kaart getrokken. GR 563, GR 573, GR 5, GR 15 en GR 14 doen allemaal de streek aan. Eentje is zelfs volledig aan de Oostkantons en de Hoge Venen gewijd: GR 56. Het traject vormt een 168 km lange lus langs Sankt-Vith, Malmedy, Botrange, Monschau, Rocherath, Manderfeld en Burg-Reuland. 84 km verbindings- en variantroutes lopen kriskras door de lus. Op die manier kunnen tal van combinaties uitgewerkt worden. We pikken er twee parels uit die telkens aankomen in Malmedy, ideaal voor een stevig stapweekend.

2018-3 Op Weg |

Langs de Trô Maret.

Mist geeft de venen altijd een mysterieus tintje.

ETAPPE 1

Botrange - Malmedy

PRAKTISCHE INFO

Hil

Jalhay

Monschau Hoge Venen

GR5

GR5 6

Botrange E4

BELGIË

Robertville GR5

Weywertz

War ch

6 va

Bütgenbach

Malmedy

Büllingen Honsfeld

Stavelot

Kyll

Ligneuville

Amel el

Recht

Heppenbach

Our

Manderscheid Schönberg

Met een mooi uitzicht op de Warchevallei neemt GR 56 terug wat hoogte. We passeren Ferme Libert, een restaurant waar ook wel een drankje, koffie en gebak te krijgen zijn. Wat minder werelds is de Ermitage SaintAntoine, een kluis die al sinds de 13de eeuw in gebruik is. Zelfs nu zou er nog altijd iemand verblijven.

| Op Weg 2018-3

56 GR

Braunla

Steinebrück

Our

Bernister voorbij stoten we op een monument dat Guillaume Apollinaire herdenkt. Als 19-jarige verbleef hij in 1899 maandenlang met zijn broer

St-Vith

Burg Reuland

DUITSLAND

Via de Fagne de Polleur bereiken we de schuilhut bij de Pont de Beleu en van daar gaat het naar de splitsing van GR 56 en GR 573. ‘Les Six Hêtres’ is een opvallende en bijzondere plek in dit veenlandschap. Onder deze beuken kwamen vroeger de schaapherders bijeen, al zullen ze niet op dezelfde picknickbank gezeten hebben. Lange vlonderpaden slingeren door het Setai Veen, dat ongemerkt overgaat in het Fraineu Veen. Plots lopen we langs een klaterend beekje. Het is de Trô Maret die vlakbij ontspringt en die we zo’n 4 à 5 kilometer volgen. De Trô Maret wordt vaak bejubeld als het spectaculairste en wildste riviertje van de Ardennen. Wel wat overdreven naar onze mening, wij dachten eerder aan een top 5-plaats. Net als bij de Hoëgne, Helle, Bayehon, Ninglingspo en Chefna is het pad soms ruig, modderig en rotsig, loopt het over stukjes al of niet onderhouden vlonderpaden en is er zelfs hier en daar een beveiligingskabel gespannen. Maar gevaarlijk wordt het nooit. Na een zestal kilometer mondt de Trô Maret uit in de Warche, die dan weer een zijrivier is van de Amblève. Vooral op het einde stroomt het riviertje diep onder ons door een smalle, steile kloof. Er wordt trouwens geregeld aan canyoning gedaan.

in een pension in Stavelot, achtergelaten door hun moeder. Al die tijd maakten de broers lange omzwervingen door de streek. Guillaume stierf al vroeg in 1918, inmiddels beroemd als groot Frans schrijver en dichter, en goed bevriend met Picasso. Pas veel later ontdekten ze in Stavelot de identiteit van de ‘twee arme vreemdelingen’. GR 56 gaat nog wat sneller dalen en bijna hollend lopen we met 20,3 km op onze teller Malmedy in.

GR56

Aan het Signal de Botrange herinnert het Baltiatrapje al meteen aan de man die de annexatie van de Oostkantons in goede banen moest leiden. Luitenant-generaal Herman Baltia werd in 1920 aangesteld als Hoge Commissaris en Gouverneur van het gebied. Een van zijn eerste bestuursdaden was het opnieuw laten opmeten van het hoogste punt van België. Voor het overige werd zijn opdracht geen onverdeeld succes want al in 1925 verdween hij in de nevelen van de geschiedenis. Ook in de lichte mist die de Hoge Venen tijdens onze tocht in een mysterieus en verstild sfeertje hult, komen we de generaal niet meer tegen.

A60

Op Weg 2018

We komen aan bij het stuwmeer van Robertville.

Bosanemonen in de vallei van de Warche.

ETAPPE 2

Bütgenbach - Malmedy Met deze 21,5 km lange tocht verkennen we een deel van de GR 56 Warche-variant. Het is eind april, de tijd dat de wilde narcissen bloeien. Aangekomen in Bütgenbach stappen we naar het viaduct van de Vennquerbahn, de vroegere spoorlijn 45A. Die werd nog door de

De topogids GR 56 - Cantons de l’Est et parc naturel Hautes Fagnes - Eifel is verkrijgbaar in de webshop. De gpx-track is vrij te downloaden op grsentiers.org. Meer info en foto’s op www.walkitech.be. Er is een rechtstreekse busverbinding tussen

Duitsers aangelegd en speelde vooral een rol in de bereikbaarheid van de (Duitse) kazerne van Elsenborn. Sinds enkele jaren is de lijn op Belgisch grondgebied volledig omgevormd tot RAVeL 45A. Na een kort stukje fietspad daalt het naar de Warche. De rivier is 41 km lang en ontspringt bij Büllingen, vlakbij de Duitse grens. Op haar tocht voedt ze de stuwmeren van Bütgenbach en Robertville. De Warche wordt onze leidraad tot in Malmedy, nu eens dichtbij, dan weer op wat verdere afstand. Langs de waterloop bloeien de wilde narcissen dat het een lust is, en ook de witte bosanemoontjes laten zich niet onbetuigd. We maken ook kennis met een ander stukje spoor, het populaire Vennbahn fietspad.

Malmedy en Bütgenbach (halte Kreuzung). Voor Botrange neem je ook eerst de bus naar Bütgenbach. Daar overstappen op een bus richting Verviers, uitstappen halte Signal de Botrange. Je kan de tochten ook in omgekeerde richting stappen, telkens vanuit Malmedy. Het gaat dan wel overwegend in stijgende lijn met soms stevige en lange hellingen.

ONLINE

KAART

TRACK

GR 56 volgt nauwgezet de zuidelijke oever van het stuwmeer van Robertville. De dam werd gebouwd in 1928 en voorziet de inwoners van Malmedy van drinkwater. Het meer voedt ook een hydro-elektrische centrale bij Bévercé. Er liggen twee campings langs het water, eentje zelfs pal op ons traject. Rond deze tijd van het jaar is er nog maar weinig beweging, maar enkele zonnekloppers hebben toch al de weg

FOTO’S

dstein. Kasteel Reinhar

gevonden naar het strandje bij de camping. Het meer is omzoomd met dennenbos zodat we zelf meestal op een zacht verend schaduwrijk pad lopen. Aangekomen bij de dam vinden we aan de parking zelfs een bistrootje met terras, goed voor een korte tussenstop. Eenmaal de 55 meter hoge dam voorbij volgt het mooiste deel van de tocht. De Warche stroomt nu door een diep ingesneden vallei waar het bekende Kasteel Reinhardstein zijn stek heeft. Het pad slingert hoog boven het dal en dat zorgt voor panorama’s die niet zouden misstaan in een echt berglandschap. Het kasteel toont zich maar in de verte, je komt er enkel langs als je de Bayehon verbindingsroute naar Botrange inslaat. Wij lopen verder richting Malmedy, langs het uitzichtpunt ‘de Neus van Napoleon’. Nog altijd op redelijke hoogte bereiken we de gehuchten G’Doumont en Chôdes. De Rue des Crêtes is een en al lintbebouwing. Het traject wordt terug onverhard en brengt ons bij de Calvariekapel, de bekroning van een lange calvarieweg die vanuit Malmedy 97 meter boven de stad opklimt. De zeshoekige kapel vormt de laatste statie van de kruisweg, de overige staties zijn basreliëfs, uitgehouwen door de Akense beeldhouwer Carl Burger. Zo’n 50 meter voorbij de kapel staat een smeedijzeren prieel met uitzicht op de stad. GR 56 volgt de zigzag dalende calvarieweg naar het centrum van Malmedy. De terrassen op de Place Albert I zijn de ideale afsluiter van deze mooie en heerlijk afwisselende tocht.

2018-3 Op Weg |

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Bruegel achterna De nieuwste Groene Halte wandeling van TreinTramBus speelt zich af in het Pajottenland, het land waar Pieter Bruegel zijn inspiratie vond. Met start aan het station van Ternat voert de Bruegelwandeling langs trage wegen via kasteel De Mot en kasteel Kruikenburg naar Wambeek. Je komt langs verschillende brouwerijen, de watermolen van Klapscheut en het geboortehuis van schrijver Pol De Mont. Dan gaat het verder door weiden en bossen naar Sint-Katharina-Lombeek. De lengte is 16 km met een verkorting van 12 km. De gratis brochure is verkrijgbaar in de s tations van Ternat, Essene-Lombeek of Liedekerke. TreinTramBus-leden kunnen de route downloaden via www.treintrambus.be.

Brugse Ommeland In het Brugse Ommeland werd het wandelnetwerk Velden en Meersen geopend. Dit elfde wandelnetwerk van de provincie West-Vlaanderen is het tweede in het Brugse

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

Ommeland. Het situeert zich in de groene regio ten oosten van Brugge en biedt een mix van natuur en historische bezienswaardigheden. 115 km wandelplezier door de historische landschappen van de Assenbroekse Meersen, Ryckevelde, het Beverhoutsveld, de Gemeneen Loweiden, de vallei van de Zuidleie en Oedelemberg. De wandelkaart kost € 6. Ook nieuw in het Brugse Ommeland is de Damse Vaart wandelroute van 12 km door het weidse polderlandschap tussen Damme en Oostkerke, deels langs de Damse Vaart en ook kronkelend langs erfgoedsites en natuurgebieden. De kaartbrochure kost € 2. www.westtoer.be

Kempen De gloednieuwe Kempentocht is een volledig ‘offroad’ wandeling in de regio Baarle, Hoogstraten, Merksplas en Turnhout. Je stapt op onverharde, soms uitdagende paden langs bossen, weiden en riviertjes. De tocht voert onder meer door het Turnhoutse vennengebied, de vallei van het Merkske en het erfgoed van Wortel-Kolonie en Merksplas-Kolonie. De Kempentocht is 63 km lang en gebruikt de

knooppuntnetwerken Kempense Kolonies en Kempens Landgoed. Je kan hem in twee of drie pittige dagetappes wandelen of kiezen voor een kortere lus van 15,5, 18,5 of 34,5 km. Vanuit station Turnhout is een aanlooproute voorzien. De kaart met route en praktische info is te koop bij de toeristische diensten van de deelnemende gemeenten of via www.kempen.be. Prijs € 2.

Nieuwe Nederlandse LAW Op het nieuwe Romeinse Limespad (LAW 16) stap je 275 km in de voetsporen van de Romeinen langs de vroegere noordgrens van hun rijk. Deze liep van Katwijk aan Zee tot Nijmegen en werd hoofdzakelijk gevormd door de Oude Rijn, Leidse Rijn, Kromme Rijn en Nederrijn. Je wandelt door steden en polders, op dijken en jaagpaden, langs forten, molens en gereconstrueerde wacht torens en castella. Dit deel van de Romeinse limes staat op de nominatie voor de UNESCO Werelderfgoedlijst. Sinds 1 mei is de gids verkrijgbaar en kan je de route downloaden via www.wandelnet.nl/limes.

Hugo de Groot

Pelgrimeren Pelgrimage Op pelgrimage gaan heeft in Europa een enorme vlucht genomen. In 1990 bereikten 5.000 pelgrims Santiago de Compostella, momenteel is dat aantal opgelopen naar 200.000 per jaar. Er zijn echter veel meer bedevaartplaatsen in Europa en het boek Pelgrimage neemt je in woord en beeld mee langs tien ervan. Zoals de Jakobsweg tussen Keulen en Trier, de St. Cuthbert’s Way die langs de Schotse grens naar het heilige eiland Lindisfarne slingert, de Mont-Saint-Michel in Frankrijk of de Via Francigena. Je vindt in het boek ook minder bekende routes in Duitsland, Frankrijk, Wales en Engeland. Dit inspirerende boek vol mooie foto’s geeft veel info over de geschiedenis en de belangrijkste kenmerken van elke route met korte details over afstanden en reisduur. De websites achterin het boek helpen bij het plannen van een eigen wandelroute. Uitgeverij Kok, prijs € 39,99. www.kok.nl

| Op Weg 2018-3

Romance op de Camino De pelgrimsweg naar Santiago is het uitgangspunt voor het feelgood fictieverhaal Camino over een Amerikaanse kunstenares en een Britse ontwerper die elkaar ontmoeten tijdens hun pelgrimstocht naar Santiago. Ze staan beiden op een keerpunt in hun leven, hebben geen geld, geen partner en kinderen die het huis al uit zijn. Tussen hen komt een proces van aantrekken en afstoten op gang. Om – al dan niet met elkaar – verder te kunnen, moeten ze in het reine zien te komen met vroegere trauma’s. De schrijvers gebruikten hun eigen ervaringen als basis voor deze vlot geschreven roman en Santiagopelgrims zullen er veel in herkennen. Uitgeverij LuitinghSijthof, prijs € 18,99.

In 1621 ontsnapte staatsman en geleerde Hugo de Groot op spectaculaire wijze in een boekenkist uit het slot Loevenstein (in de buurt van Gorinchem), waar hij door zijn rivaal Maurits gevangen werd gehouden. Hij wist de grens tussen de Republiek en de Spaanse Nederlanden te bereiken en kwam veilig in Antwerpen aan. Het Hugo de Groot Pad is een wandelen fietstraject van 120 km dat in zeven etappes zo nauwgezet mogelijk de historische vluchtroute volgt. De gids bevat een gedetailleerde routebeschrijving met duidelijke kaartjes en schenkt ook veel aandacht aan historische feiten en achtergrondinformatie. Uitgeverij IJzer, prijs € 15. Op de website www.hugodegrootpad.nl vind je interactieve kaartjes en tracks.

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Jan Van Meirvenne, Luc Verdegem en Christina Bloem

Nieuwe Franse topogids

Noord Brabant De Nederlandse provincie Noord-Brabant profileert zich als een aantrekkelijke wandelprovincie. Er verschenen niet minder dan drie nieuwe gidsen met dagtochten in deze regio. Bart van der Schagt (ook bekend als WandelBart) bracht twee nieuwe gidsen uit in zijn nieuwe reeks. De wandelingen zijn goed bereikbaar met openbaar vervoer. Te koop via www.wandelbart.eu. Prijs € 17,95 per deeltje.

Eindhoven en 20 gevarieerde tochten door stille bossen, uitgestrekte heidevelden en kleinschalig boerenland en op leuke paadjes langs beken. Het riviertje de Dommel speelt hierbij vaak de hoofdrol.

Noord-Brabant west: 20 wandelroutes (7 tot 23 km) door de stad, het buitengebied en de natuur in de streek ten westen van de (spoor)lijn ’s-Hertogenbosch-Eindhoven. De trajecten gaan van struinroutes langs beken tot een ‘woestijntocht’ door grote zandverstuivingen en alles wat daartussen zit, zoals boerenland, grensbossen, heidevelden en vennen. Ook bij de vier stadswandelingen ligt de nadruk op het stadsgroen.

Ook bij Gegarandeerd Onregelmatig verscheen een wandelgids over Noord-Brabant. Prijs € 14,95. www.gegarandeerdonregelmatig.nl.

Noord-Brabant oost: 21 routes (6 tot 20 km) ten oosten van de (spoor)lijn. Je vindt in dit deeltje een groene stadswandeling door

Nieuwe NS-wandelingen Zoals ieder voorjaar ontwikkelden Wandelnet en de Nederlandse Spoorwegen vier nieuwe routes van station naar station. Ze variëren in lengte van 8 tot 19 km en bieden een mix van cultuur en natuur. De nieuwe routes voor 2018 zijn: Hart van het Groene Woud (Boxtel – Best, 14,5 km op de Edelhertenroute en het wandelnetwerk), Uiter waarden van Cortenoever (Brummen – Zutphen, 12,5 of 16,5 km op het Trekvogelpad en het Graaf schaps pad), Schiedam Jeneverstad (Delft-Zuid – Schiedam – Rotterdam, 8, 13 of 19 km op het wandelnetwerk

Wandelen in het hart van Brabant: 13 rondwandelingen (15 tot 19 km) door MiddenBrabant. De trajecten doorkruisen een lappendeken van heide, vennen, landgoederen en natuurgebieden, aaneengeregen door bossen, agrarisch cultuurlandschap en houtwallen. Opvallend zijn de dalen van kleine beken die als blauwe aders door het landschap stromen. Je kan een papieren gids bij de uitgever kopen of de routebeschrijvingen en gpx-tracks downloaden via www.wandelzoekpagina.nl. Voor de bijbehorende topografische kaartjes dien je een abonnement op deze website te hebben (€ 12,50 per jaar). Niet abonnees moeten voor de kaartjes betalen.

Hof van Delfland) en Overijsselse Buitenplaatsen (Dalfsen – Zwolle, 17,5 km op het Overijssels Havezatenpad, het Hanzestedenpad en het wandelnetwerk Vechtdal en IJsseldelta). Je kan de beschrijvingen met kaartjes en tracks downloaden via www.ns.nl/dagjeuit/wandelen of www.wandelnet.nl/ns-wandeling. De vier routes die dit jaar uit het NS-pakket verdwijnen zijn: Boerskotten (16 km), De Horsten (21 km), Nijenhuis (17 km) en Paterswoldsemeer-Groningen (19 km). Deze routes kan je blijven downloaden als OV-stapper via www.wandelnet.nl.

De Somme ontspringt in de buurt van SaintQuentin in het departement Aisne en mondt uit in de Noordzee bij Saint-Valérie-sur-Somme. Haar brede trechtervormige monding is één groot natuurgebied dat op het kruispunt van twee belangrijke vogeltrekroutes ligt. Trekvogels die onderweg zijn van Afrika en de Middellandse Zee naar IJsland, Engeland, de Oostzee en de Scandinavische landen komen hier ieder jaar rusten en foerageren. De nieuwe Franse GR Au fil de la Somme – GR 800 volgt getrouw de loop van de rivier en is goed voor 180 km wandelplezier door een afwisselende natuur, langs het water en door mooie historische steden zoals Saint-Quentin, Péronne, Amiens en Abbeville. In de bijbehorende topogids is de totale afstand verdeeld in tien dagetappes. Uitgave van de FFRP, te koop in de GR-webshop.

De Tsjechische Goldsteig In juni krijgt de Goldsteig (660 km) een internationale uitbreiding. Parallel aan de Duitse route wordt in Tsjechië een 290 km lang traject geopend. Door 13 toevoerroutes en dwarsverbindingen is het dan mogelijk om voortdurend te wisselen tussen Beieren en Bohemen. Het zo ontstane routenetwerk zal in totaal 2.200 km omvatten. Dat wordt dus grenzeloos genieten in de uitgestrekte bossen van dit bergachtige grensgebied.

Win!* 3 x Romeinse Limespad 2x Noord-Brabant west 2x Noord-Brabant oost 4x Wandelen in het hart van Brabant 3x E5 Oberstdorf – Meran/Bolzano 3x Isle of Man Coastal Path

Surf naar www.groteroutepaden.be >opweg>win

2018-3 Op Weg |

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Nieuwe wandeling in Saksen Eind april is de eerste wandelroute in het zandsteengebergte van de Elbe feestelijk geopend. De trekking Forststeig Elbsandstein is een Duits/Tsjechisch project. De route start aan het station van Schöna aan de Elbe en eindigt na 100 km in Bad Schandau. De Forststeig is een veeleisende tocht voor geoefende bergwandelaars zonder hoogtevrees. Het met een gele verticale streep bewegwijzerde traject voert over 12 tafelbergen en langs 17 uitzichtpunten. De totale afstand wordt in zeven dagetappes verdeeld. De route situeert zich ver van de civilisatie en vermijdt bewust drukbezochte punten. Onderweg kan je in vijf eenvoudige trekkershutten en drie bivakplaatsen overnachten. Om die te mogen gebruiken heb je ‘trekkingtickets’ nodig. In Bohemen zijn ook enkele campings en als je meer comfort wenst, moet je voor je overnachtingen de route verlaten. De Forststeig kan van april tot oktober gelopen worden. Op de website www.forststeig.de vind je alle praktische info.

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

Nieuw bij Cicerone Bij Cicerone verschenen enkele interessante (Engelstalige) gidsen. Info www.cicerone.org.uk. The Dales Way. De Yorkshire Dales behoren tot de meest tot de verbeelding sprekende Engelse landschappen. Al wandelend volg je grote en kleine rivieren door spectaculaire kalksteenformaties en golvende akkers, door heidegebieden, bossen en weiden. Je passeert karakteristieke stadjes en dorpen en ontdekt de rijke geschiedenis van de streek aan de hand van monumenten, kloosterruïnes, historische wegen, bruggen en kerken. De 130 km lange bewegwijzerde Dales Way gaat dwars door Noord-Yorkshire van Ilkley naar Bowness-on-Windermere en verbindt twee van de bekendste Engelse nationale parken. Deze gemakkelijke route zonder grote hoogteverschillen is geschikt voor wandelaars die nog niet veel ervaring hebben in meerdaagse wandeltochten. De gids verdeelt het traject in zes dagetappes van 12 tot 30 km die in beide richtingen beschreven worden. Een afzonderlijk boekje bevat de bijbehorende kaartjes op schaal 1:25000. Isle of Man Coastal Path. De Raad ny Foillan (het pad van de meeuw) is een traject van 160 km

rond het eiland Man. De route volgt de kustlijn en golft met vele korte hellinkjes op en neer. Je trekt door schitterende landschappen: van ruige kliffen en heuvelachtige heidegebieden in het zuiden tot nauwe valleien, stranden en duinen in het noorden en komt ook langs historische plaatsen, vissersdorpen en vredige havens. In het gidsje vind je eveneens de beschrijving van twee andere wandelingen op het eiland. De 37 km lange Millennium Way (Bayr ny Ree) volgt de historische route van de koningen van Ramsey naar Castletown en de Herring Way (Bayr ny Skeddan) van 23 km is een traditionele route van Peel naar Castletown. Beide trajecten gaan door de heuvels van het binnenland en kunnen gecombineerd worden. Dankzij het milde klimaat kan je het hele jaar door op het eiland Man wandelen.

Nieuw bij Conrad-Stein In de serie Outdoor verschenen enkele nieuwe titels. Info en gpx-tracks: www.conrad-stein-verlag.de. Saarland – 22 Touren in Natur- und Kulturlandschaften (€ 12,90). Het Saarland is met zijn afwisselende natuur en perfecte wegennet een goed ontsloten wandelgebied. In deze gids vind je 22 dagtochten door bossen, weiden en rotsformaties in het noorden, het industriële erfgoed in het zuiden en het grensgebied met Frankrijk in het westen met af en toe een uitstapje naar Lotharingen.. Weserbergland – 20 Touren zu schroffen Höhen und sanften Tälern (€ 12,90). De voortdurende afwisseling van bos, veld en weide, betoverende stadjes en dorpen, lieflijke dalen, ruige rotsen, historische burchten en schitterende bloemen-

| Op Weg 2018-3

tapijten in het voorjaar maken het natuurpark Weserbergland tot een klein wandelparadijs dat steeds populairder wordt. In de gids vind je 20 afwisselende dagtochten in dit gebied. Neckarsteig (€ 10,90). De Neckarsteig werd in 2012 geopend en ontving meteen al het certificaat ‘Qualitätsweg’. De route volgt de diep ingesneden bochten van de Neckar door het zuidelijke deel van het Odenwald vanaf het kasteel van Heidelberg naar Bad Wimpfen. De wandelgids beschrijft de ruim 120 km in negen dagetappes, zodat er steeds voldoende tijd overblijft om onderweg bezienswaardigheden te bezoeken. Bij iedere etappe worden de totale lengte, de benodigde tijd en het aantal te

overwinnen hoogtemeters vermeld. Ook de nodige info over logies en openbaar vervoer ontbreken niet. E5: Oberstdorf – Meran/Bozen (€ 16,90). Wie de Alpen wil oversteken, kan uit meerdere wegen kiezen. De bekendste is wel de Europese langeafstandswandelroute E5 die de oversteek doet van Oberstdorf naar Bolzano of Merano. In deze volledig geactualiseerde derde editie van de gids vind je voor beide varianten alles wat je moet weten. Naast een gedetailleerde wegbeschrijving met kaartjes, hoogteprofielen, tracks en info over overnachtingsmogelijkheden bevat de gids ook twee alternatieve routes: over de Kaunergrat (Ötztaler Alpen) en door het dal van de Pitze.

ONDERWEGONDERWEG

ONDERWEGONDERWEGONDERWEGONDERWEGONDERWEG Steven Vermeylen

Surfend en scrollend botsen we vaak op razend interessante blogs en websites.

Hiking-experte Als gediplomeerd berggids, auteur van het boek Hoe word ik bergwandelaar en oprichtster van de vzw Hiking Advisor, is Debbie een ‘autoriteit’ in Vlaamse hiking-kringen. Sinds het jaar 2000 is ze in de ban van meerdaagse wandeltochten, met een voorkeur voor kampeertrekkings en slapen onder een tarp. Ook ’s winters is ze actief, met sneeuwschoenen en de tent. Om praktische redenen concentreert ze zich op Europese bestemmingen: “Met vaak maximum twee weken aaneensluitende vakantie vonden we het nog niet echt de moeite om de helft van de wereld af te reizen voor een trekking. Bovendien vinden we dichter bij huis meer dan onze gading. Europa is heel divers en uitgestrekt. Van IJsland tot Albanië, van Noorwegen tot Madeira, ik was al in alle windstreken en ontdekte in elk land een eigen cultuur en natuur.” Debbie geeft ook geregeld workshops over bivakkeren in de bergen, tochtplanning, materiaal, het drogen van voeding en de fysieke voorbereiding van een bergtocht. debbiestochten.com

Met GR door eigen land Leen en haar man zijn twee vijftigers die nog niet zo lang geleden gestart zijn met wandelen. Het beviel hen zo goed dat ze nu elk weekend weg zijn. Hun dagtochten zijn vooral gesitueerd in Antwerpen en Vlaams-Brabant. Ze stappen zowel georganiseerde clubtochten als stukken GR. Ze doorkruisen de streek onder meer via GR 12 (Amsterdam-Brussel-Parijs) – zowel de hoofdroute als de westelijke variant, van Schoten naar Mechelen. Ook GR 5 (Noordzee – Middellandse Zee) nemen ze voor hun rekening; dat traject bracht hen voorlopig tot Blegny/Saive. De toegevoegde tracks op

Viewranger geven een gedetailleerd beeld van hun etappes. Enkele buitenlandse trips komen eveneens aan bod, zoals recent naar de Sierra Espuna in de Spaanse regio Murcia. Ook daar worden uiteraard meteen de wandelschoenen aangetrokken… backontheroadweb.blog

Fietstips van de weerman Dat in weerman Frank Deboosere een groot fietsliefhebber schuilt, is geen geheim. Hij fietst niet alleen naar de VRT, ook zijn vrije tijd brengt hij grotendeels op twee wielen door. Op zijn website houdt Frank sinds 2005 een heus fietsdagboek bij. Hij noteert minutieus hoe lang hij op de fiets zat, hoeveel kilometer hij aflegde en hoe veel (of weinig) regen hij over zich heen kreeg. Af en toe is er zelfs tijd voor een meerdaagse fietstocht. Zoals met schoonzoon Pieter via Lier en Turnhout richting Nederland, om de streek rond Tilburg, ’s Hertogenbosch en Den Bosch te verkennen. “De voorbije maanden heb ik verschillende Belgische provincies bezocht. En vastgesteld (eens te meer) dat vakantie in eigen land zo slecht niet is. Ik kan het iedereen aanraden. Een fietsvakantie kost niet veel. Nooit filestress. Geen parkeerproblemen. Altijd avontuur. Prachtige landschappen. Lekker eten en drinken. Veel contact met andere mensen onderweg. En het regent echt niet zo vaak in België!” frankdeboosere.be (rubriek ‘fiets’)

Ultieme vrijheid Laure en Ulrike zijn graag thuis bij hun katten en kippen, maar wanneer ze verlof hebben, trekken ze de wijde wereld in. Ze wisselen verre reizen af met meerdaagse trektochten wat dichterbij. Laure is de planner: ze zorgt voor de

voorbereiding en schrijft nadien de verslagen uit. Ulrike is de gids: ze neemt ter plekke de touwtjes in handen en zorgt ervoor dat ze elke reis kunnen navertellen. Na een kampeerzesdaagse in Jotunheimen kregen ze het trekkingvirus definitief te pakken. Er volgden tochten in de Hardangervidda, over de Laugavegur in IJsland, in de Vogezen en in de Alpen. Sinds april 2016 is dochter Alice een vaste compagnon. Op reis gaan met een baby of peuter heeft wel wat aanpassingen gevergd, maar bleek zeker haalbaar én verrijkend. Begin 2018 kreeg Alice er een kleine zus bij, Jeanne. Ook met hun vieren zijn ze niet van plan stil te blijven zitten: “Wat is er immers leuker dan enkele dagen de beschaafde wereld achter ons te laten en rond te trekken met tent, kookgerief en voldoende eten? Koken onder de sterrenhemel en ons wassen met water uit de rivier… het gevoel van totale vrijheid!” lauruli.com

Gewoon omdat het kan Zoë en Olivier vertrokken eind september 2016 voor onbepaalde tijd op wereldreis. Vanuit Amsterdam fietsten ze 4.000 kilometer naar het zuiden van Europa. Na twee maanden zeilden ze zoals de eerste ontdekkingsreizigers de grote plas over, naar Zuid-Amerika. Daar begon ‘Expeditie Patagonië’, helemaal tot aan het einde van de wereld. Nu gaat het weer noordwaarts. De voorbije weken bevond het paar zich op de Ruta Transchaco, een asfaltweg van Asuncion tot de grens van Bolivia. Op de hele route van 750 kilometer liggen slechts een vijftal dorpen, maar hier en daar vinden ze gelukkig een comedor (eettentje), despensa (klein winkeltje), hospedaje (eenvoudig hotel) of tankstation. “Door het langzame reizen worden wij tot diep in de cultuur gezogen en leren we veel kennen van het land, de locals en de omgeving. Tijdens onze reis worden afstanden plots weer afstanden. Met onze blog willen wij de lezer inspireren om ook op eigen kracht te reizen en te ontmoeten, gewoon omdat het kan!” weleaf.nl

2018-3 Op Weg |

GEBETEN DOOR HET VIRUS | Leo en Els Thielemans

Liefde is … samen een eindje fietsen Na enige aarzeling en een bescheiden “jamaar, wij doen geen speciale dinges hoor”, schiet Leo met volle vaart uit de startblokken. Met een glinstering in zijn ogen vertelt hij aan de hand van tientallen fotoalbums over de schoonheid van Engeland, de hartelijkheid in Litouwen en de gastvrijheid die alomtegenwoordig is. ÆÆ Interview Isabel Hoogewijs Foto’s Leo en Els Thielemans

| Op Weg 2018-3

Peddelend op de Muhrtalroute.

Waar halen jullie telkens de ideeën voor een volgende tocht? Leo: Op Weg is voor ons een enorme inspiratiebron, maar evengoed wat we links of rechts horen, of gewoon wat er op ons pad komt. Of zoals onze eerste reis naar Engeland: al 25 jaar gaat de familie van Els daar voor vier dagen tuinen bezoeken. Dat bracht ons op een idee. Een jaar later vertrokken we met de fiets twee weken vroeger dan de rest, we namen de nachtboot van Zeebrugge naar Hull en fietsten dan via Cambridge en Oxford naar Godalming, iets onder Windsor, om daar de familie te ontmoeten.

fiets gaat bij iservaring op de De allereerste re als 14-jarige 74, wanneer hij Leo terug tot 19 n gaat kamvoor enkele dage met zijn vriend in Gierle. In van een nonkel peren in de wei el wandelvolgen vooral ve de jaren nadien gt hij weer vanaf 2004 sprin avonturen, maar j ook vele, en organiseert hi meer op de fiets vrienden jes voor familie, kortere fietstocht or een do steevast gevolgd en kennissen, avond. kte reisverhalen jaarlijkse gesmaa rdaagse microbe van mee 2010 dat hij de in s El oeg et m g ee ge groep, n pl zijn ontmoetin en ze een voltalli rm Het is pas sinds vo en m a Sa jn t. ekends, bi alle te pakken krijg : enkele losse we eg rw de fietstochten goed on n ke or we l weken en dan zijn ze elk jaar vo ook al een drieta en ss tu in en een team en n va kantie ds, een korte va Europa brengt. maand ergens in verlengde weeken lle vo n ee or vo ntie’ die hen nog de ‘grote vaka

Er woont ook verre familie van Els in Finland en op termijn willen we zeker tot daar fietsen. Maar dat is een langlopend project: we fietsten al vanuit Boekt, onze thuishaven, via de R1 (een internationale route die loopt van Boulognesur-Mer naar St-Petersburg) naar het Duitse Borken. Vervolgens naar Berlijn en tot het Poolse Gdansk. Onze laatste reis eindigden we in de Letse hoofdstad Riga. Een deadline voor het vervolg hebben we niet. Maar soms zit de inspiratie ook in onverwachte dingen, zoals in de verpakking van een huwelijkscadeau: dat was een artikel van een reisorganisatie over de fietstocht Parijs-Londen en het duurde toen niet lang of we doorkruisten het prachtige Normandië. Ongetwijfeld begint elke tocht bij een goede voorbereiding. Leo: Die neem ik voor mijn rekening. Ik doe niets liever dan alle kaarten openleggen op de livingvloer, om dan eerst de grote lijnen en de richtingen uit te zetten. Belangrijk daarbij zijn de bezienswaardigheden onderweg, die we niet willen missen. Daarvoor maken we graag een omweg. Maar afgemeten dagetappes bepalen we niet en de plek waar we ’s avonds zullen logeren of ons tentje neerzetten, dat zien we meestal wel ter plaatse. Trouwens, daarvoor krijgen we dikwijls hulp van een heel goeie vriend van mij: Edge, de fietsgps. Het is een hele goeie want hij heeft maar één knoppeke: aan/uit.

2018-3 Op Weg |

Obstakels op de Duits-Poolse grens. Luglon, Frankrijk.

En onderweg, wie neemt daar de touwtjes in handen? Els: Leo is aangesteld als reisorganisator, gids en fietshersteller, maar vooral als manusje-van-alles. Leo (vult snel aan): Maar ik ben wel een democratische leider, ‘de andere helft van de groep’ heeft veel inspraak. Ik heb wel het geluk dat die nooit veel eisen stelt. Enige voorwaarde is dat het nooit om de prestatie te doen is, we willen enkel genieten van het onderweg zijn. Els is de fotograaf, maar eenmaal thuis maken we samen het fotoalbum. Zo genieten we drie keer van elke reis. Ook alle ‘mislukte’ of wazige foto’s krijgen een plaatsje, want ze vervolledigen het verhaal. Met welke fiets en welk materiaal zijn jullie op weg? Els: We hebben elk maar één fiets, die we dus naast de verre reizen ook gebruiken om dagelijks mee naar het werk rijden. Ik rijd zelfs met een tweedehandsfiets die Leo af en toe een upgrade geeft. Leo (vat samen): We houden het simpel want je hebt niet veel nodig onderweg. We horen wel vaker mensen worstelen met het probleem: wat met de fiets wanneer je naar de winkel moet,

Door de leegte van de Landes.

| Op Weg 2018-3

Camping vlakbij Koblenz.

of een kerk of museum wil bezoeken? Wel, wij hebben dat dilemma niet. We zijn er overigens van overtuigd dat onze fiets en bijhorende fietstassen helemaal niet meer zo aantrekkelijk zijn na een paar weken fietsen. Het zijn vooral de lokale bewoners die er op staan dat onze fietsen steeds veilig gestald staan. In Engeland was het geen probleem om onze fietsen binnen in het hotel mee te nemen, zelfs al moesten we over het voltapijt rijden. In Namen stond onze fiets ’s nachts in … een spiegelkast. En nergens een tegenslag of eens pech gehad? Els: Neen, op een sporadische platte band na zijn wij daar gelukkig steeds van gespaard gebeleven, behalve dan die ene stoot, ergens in Engeland. Leo: Hoewel ik het steeds ben die regelmatig wel ergens een petje of een regenjas laat liggen, was het deze keer Els die op een avond het sleuteltje van haar fietsslot niet meer vond. Uiteindelijk ging ik op zoek naar een slijpschijf of ijzerzaagje, maar het was zondag en alle winkels waren gesloten. In het hotel konden ze ons ook niet helpen, dus sprong ik op mijn fiets en reed naar de plaatselijke brandweer. Het duurde niet lang of een heuse brandweerwagen

– gelukkig zonder loeiende sirenes – arriveerde aan het hotel. Vier mannen stapten uit, in vol ornaat. Ze haalden een simpele betonijzerkniptang boven en het euvel was opgelost. Jullie ontmoeten vast veel mensen onderweg? Maken jullie veel contact? Leo: Kunst en cultuur zijn heel belangrijk, we bezoeken museums, kerken en kastelen en durven zelfs af en toe een concert meepikken. Maar de contacten met de mensen onderweg, daarvoor doen we het. De gastvrijheid is zo hartverwarmend. Daar hebben jullie vast en zeker enkele anekdotes van? Leo: Ergens in Engeland kwamen we een merkwaardig gebouw tegen. Het bleek een oude duiventil die ingericht was als museum. Het was gesloten, maar de deur stond open en dus gingen we toch maar naar binnen. Er waren enkele mannen druk aan het discussiëren over herstellingen. Omdat we er toch waren, kregen we een rondleiding op de koop toe. Bleek dat het Engelse woord voor duivenkot ook ‘dovecote’ is…. Of een verhaal uit Litouwen, waar we na een ganse dag in de regen aan de politie gingen

De Greenvelo door Oost-Polen.

Luchthavenwerkje.

vragen of er ergens een hotel in de buurt was. Die mannen hebben ons onder escorte begeleid naar een oude school. Op de derde verdieping openden ze een versleten deur en daar bleken volledig ingerichte kamers te zijn. Heel proper en wel een beetje oubollig, maar zeker okee voor een rondtrekkende fietser. Maar wie zou daar in godsnaam ooit nog komen overnachten? Ook in Litouwen fietsten we naar een plaats waar volgens de kaart een camping moest zijn. Ter plekke zagen we niet direct andere tenten, maar dat vonden we niet abnormaal gezien het slechte weer. We fietsten over een grasveldje en toen we aan een man vroegen of we ons tentje mochten neerzetten, antwoordde die laconiek: “I suppose so”. Heel snel bleek dat we niet op een camping stonden, maar in een privétuin. De eigenares vond zo een tentje maar niets en we mochten in haar sauna slapen, we kregen thee aangeboden en ’s morgens hebben we samen ontbeten. In Slovenië kregen we ’s morgens het laatste brood mee van een oudere dame. Ze stond erop, ook al had zij er geen meer. Diezelfde avond logeerden we in een poepchique wellnesshotel, maar uit respect voor haar hebben we het brood op onze hotelkamer opgegeten. Het meest hilarische verhaal komt uit Kroatië. We passeerden een idyllisch meer en de ‘ene helft van de groep’ wilde daar heel graag kamperen. We vroegen goedkeuring aan een boer en we werden meteen uitgenodigd om bij hem te komen eten. We hadden echter zelf eten dat dringend op moest, dus gingen we enkel aperitieven: witte wijn aangelengd met spuitwater. Maar toen we op de boerderij arriveerden, had de man ook de ganse buurt uitgenodigd om samen met de gasten een mooie avond te hebben. We voelden ons een bezienswaardigheid. Ook de douanier die ons dezelfde ochtend nog naar een hotel had gestuurd, was er. Omdat de boer geen Engels sprak, was communicatie niet eenvoudig. Maar dat werd snel opgelost:

Parkeren in Berlijn.

zijn dochter die in Slovenië werkte, werd opgebeld en via de telefoon vertaalde zij het Engels naar het Kroatisch en vice versa. Na de wel heel gezellige avond had Els blijkbaar toch iets te veel gedronken en hebben alle gasten nog gehoord hoe ze lichtjes dronken zat te giechelen op het toilet. Waarschijnlijk halen die mannen ook nu nog af en toe die anekdote boven.

Op de Humber Bridge vlakbij Hull.

Tot slot tonen Leo en Els nog hun kast met kaarten en boeken – en dus al hun plannen. Voldoende materiaal om nog jaren door te gaan. En zo komt Leo zijn droom misschien weer iets dichter: samen met Els van hun voordeur naar Rome fietsen. Rome zien en …. met de fiets terug naar huis fietsen.

De keuze van Leo en Els Een top 3 maken van onze vele fietstochten was onmogelijk, daarom een top 4 als statement.

De passage door de Russische enclave Kaliningrad was, eerder onverwacht, enorm hartelijk. Daarna volgde een gevoel van volledige vrijheid in het dunbevolkte, maar gastvrije Litouwen. De geschiedenis van het land is nooit veraf: de universiteitsstad Kaunas en de hoofdstad Vilnius moet je zeker gezien hebben.

Bordeaux is een echte fietsstad en daarna ‘cruisten’ we kilometers aan een stuk door de Landes, met elke avond een idyllisch kampeerplekje aan de kust. We zochten ‘la douce France’ zonder grote drommen toeristen en vonden het in de dorpjes van de Gers.

Van Gdansk (Polen) naar Riga (Letland)

Van Hull naar Godalming (via Cambridge en Oxford) Dit was een vrij pittige tocht, maar oh so English. Onderweg doorkruisten we vele prentjesdorpen en natuurlijk lagen ook the good old Pub en de National Trust Manors op ons pad. We konden steeds weer genieten van de bossen en de perfect onderhouden velden. Lovely!

Van Bordeaux via Lourdes naar Agen

Andalucia

Begin november was het nog heel zonnig, maar vooral heel rustig. De witte dorpjes konden ons daar echt bekoren. We beleefden er een onvergetelijke midweek met heel veel ontmoetingen met de plaatselijke bevolking. Al die hartelijke en warme mensen doen ons weer goesting krijgen om snel terug te gaan.

2018-3 Op Weg |

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Leiestreek

Toeristische gidsen

Met de campagne Schoon Boeren willen de landen tuinbouwers uit de Leiestreek tonen hoe zij de uitdagingen voor een schonere landbouw aanpakken. Via het knooppuntennetwerk kan je op twee fietslussen deze Schone Boeren ontdekken. Lus één (35 km) situeert zich rond Harelbeke en Deerlijk en lus twee (30 km) rond Kortrijk en Zwevegem. Te downloaden via www.schoonboeren.be/fietsroutes. Elk jaar ontwikkelt Toerisme Leiestreek enkele nieuwe Leiestreek Lusjes op de wandelen fietsknooppunten. Nieuwe fietsroutes van dit jaar zijn Verrassende plekjes rond Roeselare (49 km) en Verrassende plekjes rond Waregem (41 km). Te downloaden via www.toerisme-leiestreek.be.

Traditioneel brengen de verschillende toeristische diensten in de lente hun nieuwe (gratis) brochures uit en daarbij schenken zij veel aandacht aan fietsen en wandelen. Een greep uit de oogst van dit jaar: Meetjesland: De brochure Bucketlist bevat 101 tips om de streek te ontdekken en 12 fietsen wandelroutes langs de mooiste plekjes. www.toerismemeetjesland.be Brugse Ommeland: Het magazine Dé 10 landschappen van het Brugse Ommeland presenteert 10 iconische landschappen, een overzichtskaart met de 40 mooiste plekjes en een routeboek met 10 fietsen wandelroutes. www.brugseommeland.be/10routes. Limburg: De vakantiegids Altijd welkom in Limburg staat vol info, foto’s en reportages. Tien ambassadeurs delen hun passie in tien fietslussen. www.toerismelimburg.be Kempen: De Toeristische gids Kempen bundelt honderden uitjes voor groot en klein en geeft als extraatje een routeboekje met twaalf kanten-klare fietslussen. www.kempen.be. Scheldeland: In Scheldeland, jouw vakantieland staan tips, verhalen en sfeerreportages van Scheldelandbewoners. Het bijbehorende routeboekje bundelt zes fietslussen en zes wandelingen. www.scheldeland.be/vakantieboek.

Denderstreken Van bron tot monding rijgt de Dender natuurgebieden en steden vol erfgoed aaneen. Met de nieuwe gids Denderstreken ontdek je deze via vijf lussen langs de fietsknooppunten. De vier bruisende Dendersteden Geraardsbergen, Ninove, Aalst en Dendermonde zijn door het jaagpad langs de rivier met elkaar verbonden. Landinwaarts fiets je door glooiende velden langs dorpjes, eeuwenoude molens en oer-Vlaamse herbergen. Er is ook een ommetje over de taalgrens naar de bron van de Dender in Ath. Denderstreken is de vijfde pocket in de nieuwe serie fietsen wandelgidsen van Toerisme Oost-Vlaanderen, telkens met vijf routes, veel toeristische en praktische info en portretten van streekbewoners die de routes een eigen karakter geven. Te koop via www.tov.be. Prijs € 6.

Architectuur Antwerpen De Architectuurroute is volledig vernieuwd. Het 30 km lange bewegwijzerde traject voert je langs een veertigtal architecturale hoogtepunten van Antwerpen. De route begint aan de Grote Markt en neemt je mee naar het MAS en het Eilandje om via de stationsbuurt, Berchem, Deurne, Wilrijk, het Kiel en het Zuid op de Grote Markt te eindigen. Het bijbehorende fietsplan met weetjes, tips voor originele foto’s, fietsverhuuradressen enz. is gratis verkrijgbaar bij de toeristische dienst. www.visitantwerpen.be

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS

| Op Weg 2018-3

Utrechtse Elfsteden De bekende Friese Elfstedentocht heeft er een neefje bij. Ook in de provincie Utrecht kan je een tocht fietsen langs elf steden die alle eeuwen geleden stadsrechten kregen: Utrecht, Woerden, Oudewater, Montfoort, IJsselstein, Vianen, Wijk bij Duurstede, Rhenen, Amersfoort, Bunschoten en Baarn. De Utrechtse Elfsteden Fietstocht is 203 km lang en voert via knooppuntennetwerken langs weilanden, akkers, boomgaarden, kastelen, oude boerderijen, bossen, zandheuvels, rivieren en natuurlijk door de elf middeleeuwse steden. Uitgeverij Buijten & Schipperheijn Recreatief, prijs € 16,90. http://recreatief.buijten.nl.

Davidsfonds Dit jaar vindt tussen 2 juni en 16 september voor de 32ste keer de traditionele zoektocht van het Davidsfonds plaats, ditmaal in de

Druivenstreek en de Groene Gordel. Vanaf 2 juni kan je de gps-tracks downloaden. Er zijn twee lussen: Adhemar (25 km) voor het hele gezin met eenvoudige vragen en Druivenparcours (40 km) met moeilijkere vragen. Het deelnemingspakket bevat de deelnemingsbrochure met parcoursbeschrijving en de vragen plus een nieuwe streekgids over de Druivenstreek. Info www.davidsfonds.be/zomerzoektocht.

Basiskaart LF De nieuwe editie van de Basiskaart netwerk LF-routes is verschenen. Deze losbladige fietsatlas bevat alle Nederlandse LF-routes en de aansluitende knooppuntennetw erken. De ideale basis dus voor het plannen van je fietstocht. Het fiets landschap in Nederland blijft in beweging. In 2017 waren er 600 km aan wijzingen. Deze zijn alle in de nieuwe basiskaart opgenomen. Een bijbehorend boekje bevat de gebruiksaanwijzing en info over de veren. Te koop in de GR-Webwinkel. www.nederlandfietsland.nl

Romeinse Limes Op meer dan 40 plekken en locaties in Nederland zijn overblijfselen te vinden van de Limes die 2000 jaar geleden de noordgrens van het Romeinse Rijk vormde. Aan de hand van de nieuwe ANWB fietsgids Romeinse Limesroute kan je in zes deeletappes van 27 tot 46 km deze Romeinse erfenis herbeleven. De gids bevat behalve een uitgebreide routebeschrijving veel achtergrondinformatie en tips voor horeca onderweg. Prijs € 9,95. www.webwinkelanwb.nl.

Vélodyssée De Vélodyssée is ruim 1200 km lang en voert van Roscoff aan de noordpunt van Bretagne naar Hendaye in het Baskenland op de grens met Spanje. Het landschap is afwisselend: eenzame kusten met grillige kliffen, historische steden, mondaine badplaat-

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Christina Bloem

Win!* 5x Denderstreken

3 x Mythische fietstochten

Surf naar www.groteroutepaden.be >opweg>win

sen, schilderachtige vissershaventjes, duinen, polders en moerassen. De Vélodyssée is geheel bewegwijzerd en gaat grotendeels over autovrije fietspaden. De klimmetjes zijn, met uitzondering van het Baskenland, op niveau van duintoppen. De Vélodyssée maakt deel uit van Eurovelo 1, een route die uiteindelijk gaat lopen van de Noordkaap tot het zuiden van Portugal. Over deze fietsroute verscheen ook een Nederlandstalige gids van de hand van Bert Sitters en uitgegeven door Benjaminse. Prijs € 23,50. www.cyclingeurope.nl.

Elbe-Radweg De ruim 1200 km lange Elbe-Radweg werd in 2017 voor de dertiende keer op rij door de leden van de ADFC uitgeroepen tot meest geliefde langeafstandsfietsroute van Duitsland. Tot dusver waren er alleen beschrijvingen van zuid naar noord, dus stroomafwaarts, maar om tegemoet te komen aan de wens van vele fietsers is er nu de gids Elbe-Radweg stromaufwärts van Hamburg naar Bad Schandau aan de Tsjechische grens. De route loopt over fietspaden of rustige verkeerswegen en is grotendeels bewegwijzerd. Nu en dan wordt gewisseld van oever, waarbij de andere kant van de rivier als variant beschreven wordt. Het landschap rond de Elbe is beroemd om de flora en fauna en staat dan ook grotendeels onder natuurbescherming. De hoofdroute is 690 km lang, de varianten en uitstappen voegen daar nog 867 km aan toe. Uitgeverij Esterbauer, prijs € 14,90. www.esterbauer.com.

Nieuw bij Pirola Bij Pirola verschenen enkele geactualiseerde fietsgidsen. Ze zijn te koop in onze webshop. Info www.pirola.nl St. Jacobs fietsroute, deel 2, Tours – Pyreneeën. De hoofdroute (650 km) volgt historische pelgrimswegen door wijnstreken en langs bezienswaardige steden. Er is ook een alternatieve route langs de kust (360 km), waardoor een rondrit mogelijk is. Na Dax moet je kiezen tussen de westelijke route via St. Jean-Pied-de-Port over de Roelandpas of de oostelijke via Oloron-Ste. Marie over de Somportpas. Laatstgenoemde pas is hoger maar de klim is gematigder. Langs Oude Wegen, deel 1, Maastricht/Aken – Nevers. Ook hier worden historische pelgrimswegen gevolgd. De Ardennen betekenen een pittig begin, maar je kan de kuitenbijters vermijden door langs de Maas te fietsen en de route in Dun-sur-

Coast to Coast in Lancashire The Way of the Roses is een recent bewegwijzerd coast to coast-traject dat Engeland via Lancashire en Yorkshire doorkruist. De gids beschrijft de route in oostelijke richting (wegens de meestal heersende westenwind). Je vindt er ook zes daglussen en een beschrijving van de westelijke optie. De route start in Morecambe aan de Ierse Zee en eindigt na 275 km in Bridlington aan de Noordzee. Onderweg kom je niet alleen langs vele kastelen, kathedralen, abdijen en prehistorische sites maar ook langs schitterende natuurgebieden zoals de Three Peaks, Brimham Rocks en Flamborough Head. Uitgeverij Cicerone. www.cicerone.org.uk

Meuse op te pikken. Je komt door mooie stadjes als Montmédy, Troyes, Auxerre en Vézelay en bereikt na 700 km Nevers aan de Loire. Limes Fietsroute, deel 2, Regensburg – Gyula. Deze 1100 km lange route volgt de historische Limes vanaf Regensburg langs de Donau via Passau, Wenen en Boedapest tot op de legendarische Hongaarse Puszta aan de Roemeense grens. Waar mogelijk is gekozen voor kleinere wegen en vrije fietspaden. De hoogteverschillen zijn gering. In combinatie met het deels heuvelachtige alternatief via het Balatonmeer kan je een rondje maken.

(40 km) langs de architecturale parels van Kopenhagen tot een avontuurlijke tocht (1100 km) naar het uiterste puntje van Patagonië. Ook de tocht op het Afrikaanse continent (12000 km) van Caïro tot Kaapstad door savannes, jungle en woestijnen is niet voor doetjes. Een prachtig boek voor de wereldfietser. Uitgeverij Lannoo, prijs € 27,99. www.lannoo.be.

Mythische fietstochten Het inspirerende boek Mythische fietstochten in de wereld van Lonely Planet bevat rijk geïllustreerde beschrijvingen van 200 indrukwekkende fietstochten in alle continenten. Er is voor elk wat wils, van een gezinsdagtocht Andalucia Foto Leo Thielemans

2018-3 Op Weg |

WANDELREPORTAGE | Malta

“Naar Malta neem je een zwembroek en een feestneus mee, geen wandelschoenen”. Het eiland staat bij weinig wandelaars op de bucketlist, maar wij puzzelden een tocht in elkaar over deze wat vreemde archipel en zagen dat het goed was! ÆÆ Tekst en foto’s Bart Vermeyen

Een tweede lente in het najaar Malta de mix Malta is een geliefd vakantie-eiland voor wie zon, zee en strand wil doorspoelen met een bruisend nachtleven. Wandelen staat bij amper 1% van de bezoekers op het menu, maar recent ontwikkelde men wel twee Coastal Walks, die de eilanden Malta en Gozo omcirkelen. Omdat deze wandelwegen enkele schitterende parels in het binnenland links laten liggen, trokken wij vijf dagen via een eigen ontworpen pad langs het mooiste wat Malta en Gozo te bieden hebben. De nationale luchthaven bij Luqa lijkt op een provinciaal Zuid-Europees vliegveld. We zien

| Op Weg 2018-3

hier geen motorini of cabrio’s die ons luid toeterend passeren , maar oude Isuzu- pickups die gezapig op het linkerbaanvak voorbij glijden. Op de wegwijzers staan Arabisch klinkende namen in een Latijns schrift. In de verte lokt een Marokkaans aandoend dorp met daarboven de toren van een grote katholieke kerk. Welkom in Malta, de mix van de Middellandse Zee!

kustlijn. Hier woont en werkt het grootste deel van de 400.000 inwoners. De immense toeristenstroom beperkt zich meestal tot die zone boordevol hotels, stranden en discotheken. Een groter contrast met het westen en het noorden van Malta kan je niet inbeelden: hoge kliffen, uitgestrekte leegtes en middeleeuwse vestigingen. Daar gaan we heen!

Malta het contrast

Tempels en kliffen

Malta is een van de kleinste en dichtstbevolkte landen ter wereld. Een massieve muur van witte bebouwing beslaat de ganse oostelijke

Vanuit de aankomsthal van de luchthaven lopen we in een uurtje naar de kust. Diep onder onze voeten slaan hoge golven te pletter tegen

Popeye-village: het fake Malta.

Tot wel 220 meter steken ze loodrecht uit boven het wateroppervlak.

Mdina We draaien het binnenland in, op zoek naar de oude stad Mdina. Deze voormalige hoofdstad is volledig ommuurd en ligt op een plateau vanwaar men een groot deel van Malta kan zien. Wanneer de zon ondergaat en de nauwe straatjes verlicht worden door enkele schaarse lampen, dwalen we betoverd langs de middeleeuwse huizen en barokke paleizen. Alleen de knalrode Britse telefooncellen vormen een anachronisme in dit historisch perfect geheel.

Het echte Malta.

de grijze rotsen. Enkele toeristen schepen in voor een tochtje naar de Blue Grotto. Een grindpad loopt verder langs de omheining van de tempels van Ħager Qim en Mnajdra. Deze megalithische tempels zijn ouder dan Stonehenge en stonden er al lang voordat de Egyptenaren aan de bouw van hun piramides begonnen. Een moderne overkapping moet deze allereerste bouwwerken op aarde beschermen, maar ze doen afbreuk aan de aparte sfeer van deze oeroude plek. Via een klein wandelspoor dat onderlangs de geteisterde kustlijn loopt, bereiken we de machtige Dingli Cliffs.

De grillige vormen van de kliffen en de wisselende kleuren van de rotsen zijn een lust voor het oog. Malta is een geliefd filmdecor. In Mdina, La Valletta en op Gozo werden veel scenes gedraaid van de serie Game of Thrones. Brat Pitt reed als Achilles niet in Troje rond, maar over de Bajda Ridge. In de waterbassins van Kalkara met zijn gigantische ventilatoren zijn menig zeeslagen uitgevochten. Toch is het een kleine baai bij Mellieha die ons het meest verrast. Het decor voor de Popeye-film uit 1980 werd omgetoverd tot een mini-Efteling, inclusief dansende acteurs verkleed als Popeye en Olijfje. Popeye-

Village past absoluut niet in het Maltees landschap, maar voor kinderen is het een droom die werkelijkheid wordt.

Victoria Lines Dwars over Malta loopt een natuurlijke hoge verdedigingslijn, waarop een reeks forten werden gebouwd. Later verbonden de Engelsen de torens met hoge muren. Het geheel werd Victoria Lines gedoopt. De ijzersterke Britse vloot zorgde ervoor dat ze nooit werden getest. Door afnemend militair belang verloederden ze en er werden veel stenen gerecycleerd voor de bouw van kerken. We knopen de Lines aan bij het strategisch gelegen Bingemmafort en volgen de muur tot Gharghur. Bij Dwerja overspant een smalle brug-muur een vallei die hier de bijnaam ‘de Chinese Muur van Malta’ kreeg. Vlakbij Gharghur worden de Lines opgeslokt door struikgewas en lijken ze te verdwijnen in een rotsige kloof. We wringen ons een weg door de overwoekerde ruïnes en belanden aan een schitterend uitgehakte trap in de rotsen. Hier ligt een vergeten schat te wachten op restauratie.

Ta Lippija De kustlijn brengt op elke hoek een verrassing. De grillige vormen van de kliffen en de wisselende kleuren van de rotsen zijn een ware lust voor het oog. De rotsbodem is erg geërodeerd en op sommige stukken messcherp. Onze Vibramzolen worden zwaar op de proef gesteld en na vijf dagen wandelen lijkt er een hele laag afgesleten. Wandelen op slippers is hier ten strengste afgeraden!

2018-3 Op Weg |

De Chinese muur van Malta.

Het allermooiste stuk is het uitstekend schiereiland bij Ta Lippija. Via een hoge duin lopen we behoedzaam naar een donkergrijze rots met een opvallend okergele kalkstenen hoed. Op het nauwe pad zitten we af en toe klem door onze grote rugzakken. Met wat klauteren wringwerk lukt het ons om er helemaal rond te lopen. De enige mensen beneden op het strand van Ghajn Tuffieha Bay zijn gasten van het Radisson Blu hotel, die genieten van het diepblauwe water. Ze kijken raar op naar onze wandelschoenen. Zouden ze ooit verleid worden om hun strandstoel te ruilen voor een spannend rotspad?

Azure Window De inwoners van Gozo noemen Malta ‘Big Brother’. Wanneer we van het veerpont in Mgarr stappen, valt ons meteen het verschil op: brede wegen, kraaknette pleinen en goed onderhouden huizen. Daarnaast baadt Gozo in een superrelaxe sfeer, net alsof stress nog niet aan land gekomen is. Daar was 8 maart 2017 zeker een uitzondering op. De beroemde rotsboog Azure Window bezweek en verdween voorgoed in de diepe zee. Algemene paniek brak uit en men vreesde voor een toeristisch rampscenario. De plek waar ooit het 28 meter hoge natuurwonder pronkte, is nog steeds een unieke plek. We voelen ons amper een mier groot wanneer we gapen naar de reusachtige kliffen van Wardija en de solitaire Fungusrock.

Erosie teistert de kust.

| Op Weg 2018-3

De steegjes van Mdina.

We kunnen alleen maar bewondering voelen voor de ridders die de Fungusrock beklommen om een paddenstoel met bloedstelpende werking te oogsten.

Kerkenzee Keizer Karel V schonk Malta aan de hospitaalridders van St Jan en zij maakten er hun thuisbasis van. Naast tal van hospitalen voor pelgrims bouwden ze een indrukwekkende citadel bij het huidige Victoria. Toch zijn het de pompeuze dorpskerken op Gozo die ons het meest imponeren. Van ver verleiden ze ons tot een bezoek, maar binnenin zijn we vaak teleurgesteld door het kitscherig-barokke interieur. De meeste huizen hebben naast hun huisnummer een gedenkplaatje voor Maria of een heilige. Het katholiek geloof is hier nooit ver weg.

Tweede lente Wandelen op Malta is geen zomerse bezigheid. De hitte en het ontbreken van bomen maakt elke tocht in het hoogseizoen tot een hellegang. Wanneer eind oktober de eerste regens komen, verandert het dorre, gele landschap in een lichtgroene tint. Dunne grassoorten en kleine bloempjes profiteren van deze tweede lente en de boeren planten een nieuwe reeks aardbeien in de grond. We trekken begin november rond in een aangename 25°C en op hetzelfde ogenblik valt de eerste sneeuw in de Ardennen. Malta is een prima Europese najaarsbestemming.

Reuzenkerken in het niets.

Vogeljacht Trekvogels overvliegen de Middellandse Zee naar het zuiden en nemen vaak een rustpauze op Malta. Van oudsher wordt er op trekvogels gejaagd, ook al biedt de Europese Commissie stevig weerwerk. De kustpaden zijn bezaaid met geïmproviseerde schiethutjes. We menen overal steenmannetjes te zien om het pad aan te duiden, maar al snel ontdekken we dat het schietstenen zijn. De uitgeputte vogels zetten zich op een uitstekende steen, pal in het vizier van de talrijke geweren. Met levende lokvogels in kleine kooitjes verleiden ze zangvogels. Vangnetten vormen

Wanneer eind oktober de eerste regens komen, verandert het dorre, gele landschap in een lichtgroene tint. de overgang van hun vrije vlucht naar een huiselijke vogelkooi. Gevaar voor de wandelaar vormt de vogeljacht niet, al helpt een beetje diplomatie wel om onze weg te vervolgen. Een discussie met de jagers over de vogelvangst laten we toch maar aan Europa over.

OP WEG 2018 nr.3: wandelreportage Malta 116 x 100mm Dinglicliffs.

De leegte van het binnenland.

RTO Malta heeft geen sluitend kadaster en het eigendomsrecht van vele gronden wordt dan ook betwist. We stuiten soms op muurtjes waar ‘private’ op prijkt. Als we aan de andere kant van de muur kijken, staat daar vaak ook ‘private’ op?! Dat houdt natuurlijk geen steek. Een ander vervelend opschrift is RTO. Het staat voor Reservato of Restricted To Outsiders. We proberen ons eraan te houden, maar soms hebben we geen andere keuze. Slechts één keer worden we boos weggestuurd. Hoe dit gerijmd wordt met de nieuwe Coastal Walks, weten we niet. Meer dan de vogeljacht, staat de wirwar van vermeende privé-gronden vlot wandelen soms in de weg.

De betovering van Mdina.

Het cruisetoerisme en de zon-zee-aanbidders slorpen alle aandacht op. Toch verdient Malta

meer dan alleen onze voetafdrukken. Zullen we alvast overal RTW, Right to Walk, opspuiten?

PRAKTISCHE INFO

Fenek troef In Marsalforn sluiten we ons kronkelpad door Malta en Gozo af. De zon die gemiddeld 300 dagen per jaar schijnt, strooit zijn laatste licht uit over de zilveren zee. In de uitgehakte zoutpannen op de rotsen weerspiegelt de avondgloed. We trekken ons terug in een lokaal restaurant voor het Maltees gerecht bij uitstek: geen vis of schaaldieren, maar konijn (fenek). Na het dessert ontdekken we aan de horizon enkele lichtjes. “Sicilië,” beweert de ober. Toch heeft Malta weinig Italiaans. Het is een onEuropese, onvoorspelbare archipel op zoek naar haar eigen identiteit. Het wandeltoerisme heeft veel potentieel, maar staat niet in de spotlights.

Route en bewegwijzering

De enige beschikbare wandelkaart is van

Recent ontwikkelde men twee Coastal Walks,

Kompass, maar bevat zeer veel onjuisthe-

die de eilanden Malta en Gozo omcirkelen

den. Een gps-toestel of gps-app op je smart-

(zie ook Op Weg 2015 5). Toch laten deze

phone is bijgevolg een handige tool.

wandelwegen enkele schitterende parels in het binnenland onterecht links liggen. Via

Info

een eigen ontworpen pad trokken we vijf

Op Malta rijden er geen treinen, maar Malta

dagen kriskras langs het mooiste wat Malta

beschikt over een prima busnet dat alle uit-

en Gozo te bieden hebben. Meer details over

hoeken van de eilanden met elkaar verbindt.

de route vind je in de extra steekkaart op de

Kaartjes koop je bij de chauffeur. De over-

website.

stap naar Gozo maak je met de ferrie van

Op Gozo tref je langs het kustpad soms rode

Gozo Channel Lines, die elk half uur vaart.

bollen en pijlen aan, maar die zijn vooral

Let op het autoverkeer, dat naar Britse

bedoeld om wandelaars buiten privé-grond

gewoonte, links rijdt.

Wim Vandamme te houden. Wandelaanduidingen zijn totaal Begijnhof 19 afwezig op Malta en Gozo. Cicerone heeft 8500 Kortrijk een gids met 33 korte luswandelingen. Zoutpannen bij zonsondergang. wim.1962.vandamme@gmail.com

ONLINE

INFO

FOTO’S

2018-3 Op Weg |

FIETSREPORTAGE | Servië

Fietsen in de navel van de wereld DEEL 1

De Donaukloof.

Servië is een Balkanland op een kruispunt van culturen. Een land met in het noorden Midden-Europese, in het zuiden islamitische en in het westen mediterrane invloeden. Een land met een bewogen geschiedenis dat nog maar kort (weer) als zelfstandige staat bestaat. Maar voor de fietser is Servië een land met een prachtige ongerepte, afwisselende natuur en een hartelijke bevolking. ÆÆ Tekst en foto’s Willem van Oosten

Uitgeschakeld Om zeven uur vertrek ik bij Milos en laat ik Zemun, een voorstad van Belgrado, achter mij. Fietsend door de ochtendspits ontwijk ik kuilen, verkeersdrempels en inhalende tegenliggers. Pas na zo’n 20 kilometer verandert de stadse drukte in plattelandse rust. Ik fiets langs akkers en over lichtglooiende wegen door kleine dorpjes waar Zastava’s en een verdwaalde Trabant voor de huizen onder een boom staan. Opa met kleindochter passeren met paard en kar. Zodra ik stop om op een kaart te kijken, krijg ik gezelschap.

Waar kom ik vandaan? Waar fiets ik naartoe? Weer onderweg loopt mijn voorband leeg. Het is zo heet geworden dat de solutie van een plakker waarschijnlijk weer vloeibaar is geworden. Even later schakelt ook mijn telefoon zichzelf uit, de temperatuur is te hoog opgelopen. Niet lang daarna ben ik ook uitgeschakeld, 44° staat er op m’n fietscomputer. Ik vind een terrasje met schaduw langs de Donau en wacht op koelere tijden. . oet van Kikinda

De kale mamm | Op Weg 2018-3

De welkomstboodschap van Torda is zowaar geschreven in vier talen.

mijn voeten, ooievaars staan verderop in het riet. De maan staat boven de bomen.

Watermeloenen

Joegoslavië Tegen vieren vervolg ik m’n tocht. Wachtend op het vertrek van het pontje bij Banoštor sla ik een praatje met een ijsverkoper. Hij is een student uit Macedonië en komt hier elke zomer werken. We kletsen over fietsen en over Joegoslavië, de periode die velen hier blijkbaar nog altijd als de beste tijd beschouwen. Zelfs wie toen nog niet geboren was. Aan de overkant duw ik mijn fiets door het zand de rivieroever op, waarna ik op mijn gemakje naar Begečka Jama pedaleer. In dit natuurgebied heeft een zijarm van de Donau een meer gecreëerd. Er is een bar en een ongereguleerd kampeerterrein. Ik heb het hele veld achter de bar voor mezelf. In de avondschemer ga ik nog even zwemmen. Kikkers schieten weg voor

Kwart voor vijf ‘s ochtends. Bij gebrek aan een haan blaft de hond. Ik neem de tijd om op te breken, mieren hebben mijn tassen veroverd op zoek naar eten. Tussen akkers en paprika paradijzen fiets ik een half verlaten land in. Landbouw wordt niet gesubsidieerd, jongeren zoeken werk in de stad, Belgrado ploft uit haar voegen en het platteland loopt leeg. Aan de burchtruïne van Bač en in een koffiebar met airco houd ik de nodige tussenstops. Op naar Bogojevo waar een meertje met strand en kampeervoorzieningen zouden zijn. Onderweg staan groenten en fruit voor de huizen. Op de vrije dag verkoopt iedereen zijn oogst en vooral watermeloen lijkt populair. Vanachter de fruitstallen word ik regelmatig aangemoedigd. Op het kampeerterrein ontmoet ik een Frans gezin met drie jonge kinderen. Ze zijn al drie maanden onderweg van Frankrijk naar Belgrado. Wat een onderneming!

Eurovelo Deze ochtend voel ik me een beetje op bekend terrein. Een paar jaar geleden fietste ik aan de overkant, in Kroatië. Op de dijk rennen hazen voor me weg, een roofvogel vliegt boven het land. Af en toe kom ik boswerkers tegen die bomen rooien. Daarna volgt polderland. Tussen aardappels en zonnebloemen fiets ik ontspannen laverend over de gaten-asfaltweg. Bij Apatin is de dag op gang gekomen. Er wordt naar me getoeterd en gezwaaid. Ik fiets dan ook op de wereldberoemde euroveloroute, die me netjes langs de Jelen bierbrouwerij loodst. Op het terrasje krijg ik

gezelschap van een Apatiner. We kijken samen naar de kaart en hij adviseert precies waarop ik hoopte: een onverharde route door het natuurreservaat Gornje Podunavlje, een bebost, moerasachtig riviereiland. Af en toe moet ik kleine stukjes lopen door het mulle zand, maar ach, ik heb de tijd. De brug terug naar het vasteland is afgesloten en voor het eerst vaar ik op een pontje dat door vier mannen via een kabel naar de overkant wordt getrokken. Ik fiets nog een stukje door tot Bezdan. In deze regio, Vojvodina, hebben de dorpen ook Hongaarse namen.

Kikkers schieten weg voor m’n voeten, ooievaars staan verderop in het riet. De maan staat boven de bomen.

Er is hitte-alarm afgekondigd, ik doe het rustig aan en overnacht twee keer op kampeerterreinen uitgebaat door fietsers. Zij nemen uitgebreid de tijd om samen met mij kampeerplekken en routes voor de volgende dagen door te nemen.

Krekenlandschap Wanneer om vijf uur mijn wekker gaat, is de lucht weer helderblauw. De hoosbuien van afgelopen nacht hebben het stof eruit gehaald. Door de nog natte straten van Sombor ga ik op pad, via Subotica naar het Ludašmeer, een natuurproject. Flora en fauna mogen er stukje bij beetje herstellen in de situatie vóór de menselijke invloed. Over polderwegen gaat het verder naar Kanjiža.

gs de weg.

termeloenen lan

wa Overal vind je

2018-3 Op Weg |

Soms is de Donau zo breed als een meer.

Het landschap wordt mooier, de wegen stiller en de dorpjes een verzameling huisjes langs de weg. Kreken doorsnijden het akkerland. De omgeving doet me denken aan mijn geboortestreek, Zeeuws-Vlaanderen, zoals die in mijn jonge jaren was. In Kanjiža gaan enkele inwoners voor mij op zoek naar iemand die Engels praat. Vojvodina heeft een autonome status binnen Servië en wordt bevolkt door Serviërs, Roemenen, Kroaten, Roma, Tsjechen en vooral Hongaren. Wanneer ik het kampeerterrein gevonden heb, is het tijd voor een duik in de Tisa.

De mammoet van Kikinda Het gebied tussen de Tisa en de Roemeense grens, het Banaat, lijkt nog verlatener dan de Bačka in het westen. Ik fiets door een laaggelegen moerasachtig gebied met kronkelende riviertjes en hoge rietkragen. Een geitenhoeder laat zijn kudde midden in een dorpje grazen. De jeugd van 70 fietst kranig naar de dorpswinkel. Even later fiets ik Kikinda binnen, waar ik warempel een specialiteitenkoffiebar vind. Tijd om even bij te komen. Ooit was deze vlakte bevolkt door mammoets. Een skelet is hier vlakbij uit de klei gegraven en in een museum geplaatst. Het tweede deel van de rit gaat met de wind

De burchtruïne van Bač.

| Op Weg 2018-3

De zomerse leegte van de Bačka.

in de rug naar Torda. De welkomstboodschap bij het binnenrijden van het dorpje is geschreven in het Servisch, Hongaars, Roemeens en … Engels. Later, voorbij Karađorđevo, zie ik fietsbordjes van de IJzeren Gordijnroute en de Noordelijke Banaatroute. Had ik dat maar

Nadat Marija me heeft getrakteerd op limonade, salade, koffie en een gezellig gesprek in de tuin, neem ik mijn intrek. eerder geweten, denk ik bij mezelf. Ik ben relatief vroeg op mijn eindbestemming Sečanj. Het grasstrand langs de Tamis is veel te druk om mijn tent op te zetten. Even later fiets ik met een paar Duitssprekende zigeunerjongens door het dorp. Bij het cultureel centrum helpt een meisje me vol overgave meedenken over een slaapplek. Dat wordt uiteindelijk De Rode Bloem, aan de overkant van de straat.

Bela Crkva De dag begint voor de verandering lekker fris. Rechte wegen, kleine dorpjes, akkers en kanalen vormen alweer het decor. Vršac ligt tegen de heuvels aan en heeft een wijnroute en mooie gebouwen en kastelen. De weg is voor het eerst weer glooiend. Met de bergen van Roemenië aan de ene kant en de wijnhellingen aan de andere golf ik door naar Bela Crkva, een lief dorpje met een aantal meren vlakbij. Een geschikte plek voor een rustdag, al blijken er op zaterdag heel wat dagjestoeristen rond te lopen. Ik zie auto’s met nummerplaten uit Belgrado en Roemenië. ’s Anderendaags word ik om half vijf gewekt door mijn telefoon. De zon is net op. In alle stilte breek ik op. In de ochtendkoelte fiets ik weg, ruim op tijd voor de overzet die me naar het zuidelijk deel van het land zal brengen, aan de andere kant van de Donau.

Rietoevers Vogels kwetteren en kikkers kwaken vanuit de vele nog woeste rietoevers langs de rivier. Ik slinger met de Donau mee, soms door een nauw dal, soms langs een watervlakte zo breed als een meer. Aan het einde van zo’n breed stuk, na het dorp Golubac, staat een

Banoštor baadt in de zon op de oever van de Donau.

Heerlijk fietsen op de Donaudijk.

pas vijf dagen open is. Toeristische voorzieningen zijn in Servië nog beperkt, maar op vele plaatsen kom ik startende initiatieven tegen.

burchtruïne. Helaas kan ik er niet in, maar het gloednieuwe informatiecentrum leert me dat vlakbij het eerste brons is gevonden en dat de Romeinen een doorgang hebben gemaakt door de Đerdapkloof, de zogenaamde IJzeren Poort. Met de wind in de rug stroomafwaarts fietsen gaat lekker snel. Maar geleidelijk worden de afstanden groter en de dorpjes kleiner. De Đerdapbergen komen dichterbij de rivier. De weg slingert zich langs de wanden omhoog en omlaag, soms door een tunnel. De uitzichten zijn indrukwekkend. Samen met een aantal bustoeristen bezoek ik Lepenski Vir. Het museum toont de vondsten van de verschillende culturen die hier geleefd hebben. Sommige kunstvoorwerpen behoren tot de oudste van Europa. De dag beëindigen doe ik in een herberg in Donji Milanovac, die

Huize Kizde Vandaag staan voor het eerst zo’n 1000 hoogtemeters op mijn programma. Het dal van de Donau is soms zo nauw dat de weg zich wel omhoog moet slingeren. Het maakt het fietsen geweldig. Mooie uitzichten volgen elkaar op, na elke bocht zijn ze weer anders. Dat verandert bij een waterkrachtcentrale. Kladovo laat ik snel achter mij, vooral de industrie aan de Roemeense kant is hiervoor verantwoordelijk. Gelukkig vind ik snel weer de stilte en de schoonheid van kleine riviertjes die in de Donau uitmonden. Langs mooie rietkragen fiets ik over bruggetjes of rond hun delta’s.

Het laatste stuk van deze rit fiets ik pal langs de Donau over een onverharde weg. Door de bossen en de plassen, door zand en over stenen. Rechts van me staan de buitenhuisjes, links stroomt de rivier. Wanneer de Donau Servië verlaat, verlaat ik de Donau. De dag loopt ten einde als ik Negotin binnen fiets. Al snel vind ik de straat waar Huize Kizde zou moeten zijn. Geen straatnaambordje, geen nummers, geen namen op de gevels, maar wel twee jongens die in de tuin aan het voetballen zijn. Samen fietsen we naar het huis dat ik zoek. Nadat Marija, mijn gastvrouw, me heeft getrakteerd op limonade, salade, koffie en een gezellig gesprek in de tuin, neem ik mijn intrek. De avond breng ik door met Dejan, haar man. En met pannenkoeken en bier dat hij speciaal voor mij gehaald heeft.

PRAKTISCHE INFO Arad

Bezdan

Kanjihza A1

Sombor

Mikinda

Apatin Bogojevo Osijek Vukovar Vinkovci A3

Timisoara Zrenjanin

Bachka Palanka

Lugoj

Sechanj

Caransebes

Novi Sad

Panchevo

Belgrado

Orsova

Donji Milanovac

u na

0 10 20

Negotin Bor

Chachak

Zajechar Kraljevo Trstenik Krushevac

het midden en westen van het land. Om tenslotte via de Drina en

Info authenticiteit (net als de charme van de gebrekkige infrastructuur) voorlopig nog gewaarborgd. Het volledige verhaal lees je op willemsfietsvakanties.blogspot.com. Meer praktische info vind je in de uitgebreide steekkaart op de

Kragujevac

Uzhice

de thermen, grotten, Romeinse overblijfselen, rivieren en meren in

Omdat de meeste toeristen het land nog links laten liggen is de

Valjevo

Bajina Bashta

DrobetaTurnuSeverin

BOSNIË-HERZEGOVINA

SERVIË

het vlakke en rijkere noorden. Daarna volgde het archeologisch rijke en fenomenaal mooie Donaudal aan de oostgrens, en vervolgens

nummer van Op Weg lezen jullie deel 2 door het midden en westen.

Bela Crkva

Smedervo

Tuzla

Een rondje Servië was het plan. Ik koos om mijn lus te starten in

de hoofdstad. Alles samen goed voor 16 fietsdagen. In volgend

Vrshac

Batajnica Zemun Shabac

Route en bewegwijzering

de Sava weer af te dalen naar het vlakke rivierenlandschap rond

Resita

Scremska Mitrovica

Brcko

ROEMENIË

Do na u

Szeged Subotica

Op Weg 2018

Sokobanja

BULGARIJE

website.

ONLINE

INFO

KAART

TRACK

2018-3 Op Weg |

WANDELAVONTUUR | Frankrijk

Corsica door diepe kloven en langs hoge watervallen Voor wie GR 20 te hoog, te lang of te moeilijk vindt, zijn er natuurlijk nog heel wat andere wandel mogelijkheden in Corsica. Na enkele dagstappers naar de Cascades des Anglais, door de Tavignanokloof en in het Forêt d’Aitone zijn ook wij overtuigd van de natuurpracht van dit eiland. Ooit komen we er graag terug. ÆÆ Tekst en foto’s Isabel Hoogewijs

Forêt de Vizzavona De Col de Vizzavona vormt het geografische centrum van Corsica. We starten onze eerste wandeling in het gelijknamige dorp, dat bestaat uit een treinstation, enkele huizen, een gîte d’étappe en een paar eet-, drank- en slaapgelegenheden. Het is er meestal vrij druk, want Vizzavona vormt ook het schakelpunt tussen het noordelijke en zuidelijke deel van GR 20. Maar over GR 20 gingen we het toch niet hebben?

| Op Weg 2018-3

Eind 19de eeuw was Vizzavona een kuuroord, vandaag resten er enkel nog de ruïnes van grote, oude hotels die getuigen van zowel een rijk verleden als vergane glorie. Ruïnes kunnen best wel mooi zijn, maar afgesloten door hoge hekkens met zware sloten overheerst het gevoel van verwaarlozing en bouwvalligheid. Al snel krijgen we de brede boswegen van het bekendste beukenbos van Corsica onder de voeten: het Forêt de Vizzavona. Na 3 km staan

we aan de voet van de Cascades des Anglais. Deze watervallen danken hun naam aan de vele Britse dagjestoeristen uit het begin van de 20ste eeuw. De Ruisseau d’Agnone stort zich hier bruisend en in vele stapjes over een afstand van wel 1 km naar beneden. Er hebben zich onderweg veel heerlijke plassen gevormd die ons uitnodigen voor een verfrissende duik, wat we zeker niet afslaan! De beklimming naar de top van de watervallen is niet van de poes, maar wel

Heel vaak is het een rotsblokkenparcours.

de moeite waard. Boven krijgen we een grandioos zicht op de schitterende omgeving. We zijn nu al onder de indruk en het avontuurlijkste deel moet nog komen. Langs zwaar geaccidenteerd terrein en grove rotsblokken dienen we op hoogte te blijven. Een pad is er niet echt, de gps wijst ons de weg naar de gîte van de Col, waar we onze middagpauze houden. Voor het tweede deel van de wandeling door het woud volgen we grotendeels het Sentier de la Femme Perdue. De beschrijving in de gids is te verwarrend en de plannetjes te vaag, maar gelukkig brengt de gps ons steeds op het juiste pad. Het is alleszins zalig wandelen door dit heerlijk stukje bos met kronkelende paadjes en kleine riviertjes. Na een laatste spectaculaire afdaling staan we terug aan het station waar we genieten van een frisse cola. Dit was voor ons een 5-sterren wandeling!

Door de Tavignanokloof De Tavignanokloof wordt tot de mooiste rivierdalen van Corsica gerekend, direct in

het hart van het Parc Naturel Régional de la Corse. We starten de wandeling aan de rand van Corte, een schitterend gelegen bergstadje dat sinds midden 18de eeuw het intellectuele en historische centrum van het eiland is en dit tot vandaag nog steeds gebleven is. De citadel van dit arendsnest wordt begrensd door steile rotswanden en besneeuwde rotspunten (in de winter althans). Nog steeds kan het authentieke landschap alleen bereikt worden via een oud, Genuees muilezelpad. Het loopt niet midden in de kloof, maar hoog erboven, op de buitenste, met maquis begroeide hellingen van het dal. De wandelgids kan de belofte van kindvriendelijke en schaduwrijke wandeling niet waarmaken. Door de beklimming in de brandende zon en de totale afwezigheid van schaduw is het de eerste kilometers op de tanden bijten. We zijn er niet alleen en er is veel medeleven onder de wandelaars. De Mare e Maretrekkers die vandaag nog de Refuge de la Sega willen bereiken, moeten zeker nog 7 uur stappen. Gelukkig hebben wij de luxe om onze route in te korten en we kiezen er dan ook voor om vrij snel af te dalen naar de ingang van deze geweldige kloof. Daar worden alle inspanningen stante pede beloond: het is er gewoonweg fantastisch mooi. De Tavignanorivier is niet zo breed en stroomt hier over, onder en tussen gigantische witte rotsblokken. Links en rechts wordt de rivier geflankeerd door steile, beboste en rotsachtige hellingen. We zoeken niet alleen het mooiste plekje, maar vooral ook verkoeling onder de schaduwrijke pijnbomen en in het heerlijke, heldere water. Alweer is avontuurlijk zwemmen verzekerd. Na een lange pauze keren we via dezelfde weg terug naar Corte.

Wilde varkens Tijdens de warme zomermaanden is het soms zoeken naar een korte luswandeling met voldoende schaduw en met mogelijkheid tot zwemmen. Maar vandaag hebben we ze gevonden in het Forêt d’Aitone. Dit gigantische woud zou een van de mooiste van Corsica zijn. Naast de groenblijvende Corsicaanse zee- en zilverdennen komen er ook grotere beuken- en berkenbossen in voor. Met zijn brede en vlakke bospaden vinden wij het wel mooi, maar niet echt spectaculair. Wat ons vooral zal bijblijven, zijn de wilde varkens die we op ons pad tegenkomen. Er liggen er wel honderden in de struiken. Ze zijn echt prachtig en grappig, maar ook zij hebben last van de warmte en ze bezorgen ons dan ook helemaal geen last. Op de kaart staan nog enkele zwemmogelijkheden, maar ter plaatse zijn we toch een beetje teleurgesteld: meestal is er nauwelijks genoeg water om onze voeten te verfrissen. De meeste riviertjes staan hier midden in de zomer helaas helemaal droog.

PRAKTISCHE INFO We gebruikten de Wandelgids Corsica van uitgeverij Deltas voor deze drie wandelingen. In deze gids staan 30 wandelingen maar die zijn slechts heel summier beschreven, ook de kaartjes zijn veel te weinig gedetailleerd om een houvast te zijn. Bij de voorbereiding hadden we daarom alle wandelingen in Basecamp uitgetekend en in de wandelgps geladen.

ONLINE

INFO

FOTO’S

Forêt d’Aitone.

2018-3 Op Weg |

FOTOREPORTAGE | België

Fotogeniek Vlaanderen

De Blokkreek in Sint-Laureins op een vroege ochtend. Wandeltip: Streek-GR Uilenspiegel, krekenvariant.

Het ontsnapt soms aan onze aandacht, maar ook in Vlaanderen vind je heel wat mooie landschappen en natuurgebieden. Ze worden aan ons zicht onttrokken door de typisch Vlaamse lintbebouwing, maar van zodra je een zijweggetje inslaat en de tijd neemt voor een verkenning, kom je soms in een totaal andere wereld terecht. Met unieke vergezichten en prachtige cultuurlandschappen die je met verstomming slaan. In zijn boek neemt fotograaf Koen De Langhe je in 250 beelden mee naar 125 Vlaamse locaties en hun troeven. Op Weg mag je trakteren op een voorproefje. ÆÆ Foto’s Koen De Langhe

Het boek Fotogeniek Vlaanderen, 125 toplocaties voor de natuur- en landschapsfotograaf is te koop in alle boekhandels, maar ook in heel wat fotozaken. Van elke locatie krijg je in het 224 pagina’s tellende boek een beknopte omschrijving, waarin het gebied zich onderscheidt, waar de hotspots liggen en wanneer je er best naartoe trekt. Meer info: www.fotogeniekbelgie.be/fotogeniek-vlaanderen.

42 | Op Weg 2018-3

Uitzicht vanop de Rodeberg op Loker en de Kemmelberg. Ideale gids voor de regio: Streek-GR Heuvelland.

en meer zeeJe ziet meer Belgische honden aan de er op het kust, zoals hi westelijke einde van de Oostende strekdam in (vlakbij GR 5A).

Het prachtig Neigembos nabij Ninove, waar boshyacinten en daslook weelderig bloeien in de lente. Je gids: GR 512.

2018-3 Op Weg |

Het Burreken, een prachtig en gevarieerd natuurgebied. Streek-GR Vlaamse Ardennen loopt er rakelings langs.

Het

glooiende

leemÂ

plateau nabij Neerijse met uitzicht op de Dijlevallei en het Meerdaalwoud aan de horizon.

Ontmoeting in de Doode Bemde (Dijlevallei) op een vroege ochtend. Streek-GR Dijleland loodst je er feilloo s naartoe.

44 | Op Weg 2018-3

Uitzicht vanop de Beninksberg op het Hageland, te verkennen via de Streek-GR.

De Wijers is een waterrijk gebied centraal in Limburg met meer dan 1000 vijvers.

Uitzicht op de Tweelingterril vanuit de Lange Terril in Connecterra. GR 561 passeert vlakbij.

Remersdaal in de Voerstreek: uitzicht op zowel Vlaanderen, WalloniĂŤ, Nederland als Duitsland.

2018-3 Op Weg |

WANDELREPORTAGE | Zwitserland

Onderweg naar Veysonnaz.

Langs de ‘bisses’ van Wallis

Ondanks gletsjers en bergbeken hogerop en de Rhône beneden in het dal snakten de boeren van Wallis naar water voor hun weiden en akkers. Het 1800 km lange netwerk van irrigatiekanaaltjes dat ze aanlegden vormt vandaag een aantrekkelijk decor voor wandelaars. ÆÆ Tekst: Christina Bloem, foto’s: Jacques Huinck

Postautobus Toen ik enkele jaren geleden op de Chemin du Vignoble in de buurt van Sion een stukje langs het Bisse de Claveau stapte (Op Weg 2011 5), nam ik me voor om ooit naar Wallis terug te keren en langs die leuke irrigatiekanaaltjes te wandelen. Toen bleek dat er een bewegwijzerde route loopt, de Chemin des Bisses (Regionale Route 58), was de beslissing snel genomen. Als zilveren slangen slingeren de bisses langs

| Op Weg 2018-3

de berghellingen op hoogtes tussen 1300 en 1700 m. We moeten met de postautobus flink stijgen vanuit Martigny om op de Col des Planches het beginpunt te bereiken. Op golvende paden gaan we van start in een postkaartlandschap van bosjes en weiden vol bloemen met hoge bergen op de achtergrond. Diep beneden ons stroomt de Rhône en aan de overkant van de vallei moet ergens de Chemin du Vignoble door de wijngaarden lopen.

Ancien Bisse de Saxon Voorbij Boveresse bereiken we een eerste irrigatiekanaaltje, het Ancien Bisse de Saxon, met zijn 31 km het langste bisse van Wallis en ook een van de jongste (uit 1850). Er zit geen water in. We volgen het kanaaltje op smalle paadjes vol puntige stenen en boomwortels. Wanneer we een kloof oversteken, is het plots verdwenen, maar even verder duikt het weer op. In de volgende kloof stroomt de Torrent de Veila

Vol bewondering voor het Bisse de Saxon.

en moeten we dwars door het ondiepe water. Een eindje voorbij de Crête de Seu stroomt er plotseling water in. Nu is het pas een echte bisse! Hier en daar loopt het water in houten bakken en ik verbaas me dat het niet weglekt. Onze overnachtingsplaats La Tzoumaz ligt een stuk lager.

De hele dag klonk het monotone kloppen door het dal, als teken dat er geen storing in de watertoevoer zat.

Waterhamer Op een leuk kronkelpaadje naast de vrolijk klaterende Ancien Bisse de Saxon passeren we een vroegere waterhamer, een miniwatermolentje dat destijds een houten hamer activeerde. De hele dag klonk het monotone kloppen door het dal, als teken dat er geen storing in de watertoevoer zat. Wanneer het gehamer verstomde, moesten de ‘wachters’ op pad om de verstopping te zoeken. We steken enkele wild stromende bergbeken over, ditmaal via houten brugjes of knuppelpaden, en gaan voortdurend op en neer met steeds de afgrond vlak naast ons. Hoogtevrees is hier geen optie. De Garette de Bisse, een vroeger huisje voor de wachters, is nu een schuilhut.

Het Bisse des Sarassins dateert van de 15de eeuw.

Toch krijgen we op dit goed onderhouden pad met enkele obstakels te maken. Er zijn twee bomen omgewaaid en we moeten ons door een massa takken heen worstelen. We steken de restanten van een lawine over en even verder heeft een grote steenval ons pad weggevaagd. We moeten meter voor meter onze weg zoeken tussen grote rotsblokken op steil aflopend terrein. Van het bisse geen spoor! Een eind verder is onze metgezel er weer, onschuldig kabbelend. Trouw wil ik hem niet noemen, want telkens als het moeilijk wordt, laat hij ons in de steek. Ter hoogte van Nendaz verlaten we hem zelf.

Printse Nendaz is een paradijs voor ‘bisseswandelaars’. Er zijn er niet minder dan acht en het Bisse du Milieu uit 1800 stroomt zelfs dwars door het dorp. Het Bisse Vieux loopt er ongeveer parallel mee en beide kanaaltjes komen na ca 5 km samen bij Planchouet, waar ze hun water ontvangen uit de woest stromende Printse. Wij kiezen voor het Bisse du Milieu en stappen door hellingbossen en grasgebieden met hier en daar een boerderij. Naast ons kabbelt het water, soms ingebed in metalen bakken en af en toe voor korte tijd verdwenen in een betonnen buis. Het dal wordt smaller en na een bocht komen we parallel met de Printse, die met haar donderend geweld het vriendelijk klateren van het bisse overstemt. Aan het aftappunt bij Planchouet ontmoeten we het Bisse Vieux. De schuif van het sluisje staat open en bruisend stort het water zich in beide kanaaltjes. We

pikken Route 58 weer op en stappen naar het volgende kanaaltje.

Bloemenpracht Het pad langs het Grand Bisse de Vex (midden vijftiende eeuw) is goed onderhouden en een feestje zonder wanklanken. Af en toe loopt het water in houten bakken boven ons hoofd, maar meestal stroomt het vlak naast ons. Hier en daar wordt het pad een houten plankiertje dat aan de bergflank is opgehangen en op gevaarlijke plaatsen verhindert een leuning dat je in de diepte stort. Soms is het bisse bijna niet te zien door de vele kleurrijke bloemen die erin en rondom groeien. Een lust voor het oog! We lopen afwisselend door schaduwrijke bossen en zonnige weidegebieden, waar het geluid van koebellen zich harmonieus met het geklater van het bisse mengt. Wanneer we aan het eind van de etappe in Veysonnaz komen, zien we aan de overkant van de Printse-kloof onze startplek Nendaz liggen. Ogenschijnlijk vlakbij, maar we weten dat schijn bedriegt in de Zwitserse bergen.

Smeltwater Op de kaart zien we dat Ossona, onze volgende overnachtingsplaats, niet op de Chemin des Bisses ligt, zodat we een omweg zullen moeten maken. We ontdekken een kortere route, die min of meer rechtstreeks naar Ossona lijkt te voeren en besluiten om die te nemen. Vanaf Veysonnaz blijven we nog een paar kilometer langs het Grand Bisse de Vex en ter hoogte van Les Agettes verlaten we het.

2018-3 Op Weg |

Kilometerslang lopen we op hangende vlonders.

Voortdurend dalend door grasgebieden vol bloemen komen we in Vex, een gezellig dorp met heerlijke koffie. Ook daarna blijven we verder dalen, de vallei van de rivier Borgne in. Leuke paadjes voeren ons door grote fruitplantages. Het lijkt Haspengouw wel, maar dan met besneeuwde drieduizenders in de verte. In grote lussen dalen we steeds dieper de kloof in, totdat we tenslotte naast de snelstromende Borgne komen. Het water is wit, het is smeltwater van de hoger gelegen gletsjer. We volgen de rivier tot de brug van Combioula, steken over en beginnen aan de klim naar Ossona, een dorpje dat enkel te voet bereikbaar is. 300 hoogtemeters moeten in één ruk overwonnen worden via een heel smal slingerpaadje, pal in de felle zon. Het is zo steil dat we regelmatig moeten pauzeren om uit te hijgen. Ossona zelf is een paradijsje met chalets voor wandelaars, een boerderij met dartelende bruine geitjes en zelfs een kleine bisse, de Bisse d’Ossona.

Hangbrug Vanaf Ossona gaan we richting La Luette om daar onze route weer op te pikken. Al snel komen we bij de spectaculaire hangbrug Grande Combe. Deze 133 m lange passerelle dateert van 2015 en hangt zo’n 40 m boven het

Het bospad langs het Bisse de Saxon.

ravijn. Ik moet eerst een lichte paniek overwinnen voordat ik me erop waag. Hij beweegt mee op het ritme van onze stappen en door de transparante vloer zien we steeds de gapende diepte. Ik haal opgelucht adem wanneer we aan de overkant vaste grond onder de voeten

De hangbrug beweegt mee op het ritme van onze stappen en door de transparante vloer zien we de gapende diepte.

krijgen. We passeren een waterval en het paadje golft verder, soms zo smal en hobbelig dat de ketting die ernaast hangt geen overbodige luxe is. Saint-Martin kleeft als een adelaarsnest aan de bergflank. Omdat Route 58 door de dorpjes trekt, kiezen wij voor een alternatief traject naar Nax via de Chemin Nature die ons op twee extra bisses zal trakteren. Langs het Bisse de Saint-Martin hebben we schitterende uitzichten op de overkant van het dal. We klimmen naar een hogergelegen

bosweg die we volgen tot bij een woest bruisende bergbeek. Deze brengt ons via steile paadjes met hier en daar een trapje bij het recent gerestaureerde, 14de-eeuwse Bisse de Tsa Creta. Het loopt door een luchtig bos, verdwijnt af en toe, maar komt telkens vrolijk kabbelend terug. Tot Tsa Creta blijven we dit schilderachtige bisse volgen, daarna stappen we in grote lussen naar Nax.

Hangende vlonders Wegens tijdgebrek slaan we het traject NaxVercorin over. Helaas missen we daardoor het Bisse de Ricard, maar soms moet je keuzes maken. In Vercorin pikken we Route 58 weer op naar de vallei van Crouja, donker, vochtig en mysterieus. Bij de Teufelsstein verandert ons smalle bospaadje abrupt in een vlonderpad dat aan de rotswand hangt. Dit is het tracé van het Bisse des Sarrasins dat tussen 1415 en 1513 werd gebouwd. Wat een werk moet het geweest zijn om dit uit te houwen in de steile rotsen! Na jaren van verval is het recent in ere hersteld. Kilometerslang lopen we op hangende vlonders, afgewisseld door smalle rotspaden. Eén keer moeten we op handen en knieën onder een laaghangende rots door kruipen, de rugzak voor ons uit schuivend. Dit is genieten in het kwadraat! Tenslotte bereiken we de waterval van de Pinsec die het bisse voedt. Vandaar moeten we in vele korte bochtjes een paar honderd hoogtemeters overwinnen om naar het dorp Pinsec te klimmen.

Mooiste dorp van Wallis In Mayoux ontmoeten we het Grand Bisse de Saint Jean. Ook dit kanaaltje is een paar jaar geleden weer geactiveerd, toen men zich de toeristische waarde ervan realiseerde. Het is

Vercorin.

| Op Weg 2018-3

Grimentz.

Veysonnaz.

85 mm PRAKTISCHE INFO

Sierre Mont Gond, 2710 m

Vercorin St.-Luc

n re

Col des

Martigny Planches Verbier

Hé

Evolène

La Tzoumaz

Nendaz

d’

St.-Martin Grimentz

n hô

ivier

2969 m

Nax

Ann

Veysonnaz Dents des Morcles,Riddes

’ Val d

Sion

l Va

in de aarde uitgegraven en verstevigd met tegels en grote keien. Het pad stijgt zonder noemenswaardige hoogteverschillen via St. Jean d’en Haut naar Les Fios. Daar ontvangt het bisse haar water van de ruige bergbeek La Gougra. Om een brug te bereiken moeten we dwars door een weide vol grote zwarte Eringer koeien. Na een korte aarzeling besluiten we het te wagen. En het klopt, wat men ons verteld had: deze vechtkoeien zijn vriendelijk tegen mensen. Aan de overkant klauteren we naast de bruisende beek op een smal paadje vol grote keien steil omhoog. Weer 300 venijnige hoogtemeters. Maar de beloning is zoet: Grimentz is een sprookje. Het wordt terecht het mooiste dorp van Wallis genoemd. Langs de autovrije hoofdstraat staan schitterende oude chalets van donkerbruin verweerd hout en versierd met knalrode geraniums. Het oudste huis, het ‘Burgerhaus’, dateert van 1550. Een waardig einde van een onvergetelijke tocht met niet minder dan acht unieke irrigatiekanaaltjes.

Op het traject van het Bisse de Saxon.

Mont Fort, 3328 m

Les Haudères

Zinal Op Weg 2018

Route en bewegwijzering De Chemin des Bisses (regionale wandelroute 58, Suonenweg in het Duits) is een afwisselende tocht van zes tot zeven dagen die in grote lijnen het traject van een aantal historische Walliser irrigatiekanaaltjes volgt. De etappe-indeling: (Martigny) Col Dessus – La Tzoumaz (16 km) – Nendaz (16 km) – Veysonnaz (13 km) – St-Martin (16 km) – Nax (14 km) – Vercorin (16 km) – Grimentz (17 km). Wij zijn hier en daar van dit schema afgeweken. Het traject loopt meestal halverwege berghellingen en er zijn regelmatig flinke hoogteverschillen te overwinnen. Je moet dan ook een goede wandelconditie hebben en geen hoogtevrees. De route is bewegwijzerd door gele pijlen met daarop nummer 58 in een groen veld.

Info Algemene info over Zwitserland: www.myswitzerland.com. Info over actieve vakanties in Zwitserland: www.schweizmobil.ch.

Eringer koeien Het vechten zit in hun genen, maar de Eringer koeien doen het alleen om de hiërarchie in de kudde te bepalen en niet om elkaar te verwonden. De strijd barst los wanneer koeien van verschillende boeren na de lange winter naar de alm worden gebracht. Met hun koppen proberen zij elkaar weg te duwen. De sterkste wordt als koningin gekroond. Tegen mensen zijn ze heel vriendelijk.

Via www.eurotrek.ch kan je iedere tocht op het net van Schweizmobil naar wens laten organiseren (met of zonder bagagevervoer, overnachtingen in de gewenste categorie, enz.). Via deze website kan je ook korte etappebeschrijvingen met kaartjes downloaden.

ONLINE

FOTO’S

2018-3 Op Weg |

FIETSTIP | België, Frankrijk

La Gaumaise, het heuvelland achter de Ardennen In het uiterste zuiden van België hebben de toeristische diensten van de Gaumestreek en het Franse Pays de Montmédy de handen in elkaar geslagen om vijf bewegwijzerde rondritten uit te tekenen. Wij kozen voor La Gaumaise, een lus van 48 glooiende kilometers tussen het Belgische Virton en het Franse Montmédy. ÆÆ Tekst en foto’s Ward Van Loock

Torgny Als startpunt opteren wij voor het zuidelijkst gelegen dorpje van België. Torgny is een van de 30 ‘plus beaux villages de Wallonie’ en baadt in een aparte zuiderse sfeer. De lavendelblauwe vensterluiken, de rode dakpannen en de okergele gevels doen je spontaan aan de Provence denken. Beschermd door de hoger gelegen Ardennen geniet het van een uiterst gunstig microklimaat, waarin wijndruiven gedijen en de thermometer altijd enkele graden meer aangeeft.

De Citadel van Montmédy Even buiten Torgny fietsen we een beek over en belanden we in het Franse Pays de Montmédy. Op de flanken van de Chiersvallei zijn de uitzichten weids en oneindig en op de afgevlakte

| Op Weg 2018-3

toppen wisselen weiden en vruchtbare akkers af met bossen. Elke kilometer komen aan de horizon de contouren van de hooggelegen vesting van Montmédy duidelijker in beeld. Na twee stille dorpjes dalen we af naar de stad die in de schaduw van zijn versterking ligt. De benedenstad biedt weinig fraais, maar we hebben een ‘hoger’ doel voor ogen: de middeleeuwse citadel. Na een serieuze klim fietsen we door de zware vestingpoort het immense binnenplein op. Daar is in de loop der eeuwen een kleine stad ontstaan met een heuse kathedraal. Een bewegwijzerde rondgang leidt ons ondergronds en bovengronds langs de kazematten, bastions, courtines, halve manen en contragardes van de Vaubanvesting. Deze militaire architect van Lodewijk XIV moderniseerde na de inname van de Spaanse vesting in

1659 de verdedigingssite tot zijn huidig uitzicht. Wandelend op de buitenmuren zijn de panorama’s op het omringende heuvellandschap om ter mooist.

De Basiliek van Avioth Na een lange afdaling brengen de groene wegwijzers ons bij de Thonelle, een beek die we stroomopwaarts volgen naar de Belgische grens. In de verte zien we plots het silhouet van twee kerktorens die majestueus boven het groen uitsteken. Een betoverend zicht dat ons verrast en verbaast, alsof de Notre-Dame van Parijs opeens zou opduiken in een bescheiden dorpje langs de Seine. Het trosje dorpshuizen van Avioth verzinkt in het niet bij deze reuzekathedraal. Het lijkt wel een mirakel dat dit eclatante bouwwerk hier is neergezet. Dat wonder

De basiliek van Avioth.

OP WEG 2018 nr.3: fietstip La Gaumaise 55 x 65mm De citadel van Montmédy.

gaat terug op een legende. In de 12de eeuw moesten de dorpelingen van Avioth meer dan 2 km stappen om de mis bij te wonen. Op een dag ontdekten ze onderweg een Mariabeeld. Ze brachten het beeld naar de kerk, maar de volgende zondag vonden ze het terug op dezelfde plek in het veld. Daar bouwden ze een houten kapel. Kort daarna stroomden pelgrims toe om tot de heilige maagd te bidden en miraculeuze genezingen af te smeken. De kapel werd al snel te klein en dus kwam er een grote kerk in flamboyante gotiek, inclusief een gebeeldhouwde preekstoel, een sacramentstoren en een ‘recevresse‘, een wonder van gotisch kantwerk. Daar werden de offeranden van de pelgrims in ontvangst genomen. Pas in 1993 werd de bedevaartskerk opgewaardeerd tot basiliek.

De Linde van Gérouville Aan de Gaumse kant van de grens ligt Gérouville met zijn langgerekt, breed dorpsplein. Aan het hoofdeinde staat een uitgeholde boom met rieten dak. Deze olm is het enige, opgeknapte overblijfsel van vier olmen die op de vier hoeken van de ‘place de tilleuls’ geplant werden in 1259. In dat jaar kreeg het dorp verregaande gemeentelijke bevoegdheden van de graaf van Chiny. De bomen moesten de herinnering

aan de verkiezing van de eerste gemeenteraad levendig houden. Tegen alle logica in blijven de bewoners dit ‘olmmonument’ Le Tilleul (de Linde) noemen.

Montquintin Het laatste ‘hoogtepunt’ van onze dagtrip vraagt om stevig klimwerk. Montquintin is als een dorp in de hemel, gelegen op een zucht van de Franse grens, op een eenzame hoogte van 330 m. De huizen zijn op één hand te tellen, maar dé blikvanger is de burchtruïne, oorspronkelijk uit de 13de eeuw, later verbouwd tot residentieel kasteel voor Febronius, bisschop van Trier. Meerdere branden en oorlogsverwoestingen later is een groep vrijwilligers bezig om de laatste Gaumse versterkte burcht een grondige restauratiebeurt te geven. Ook aan bezoekers wordt gevraagd hen financieel te steunen. Achter de kerk is een visiorama opgesteld, een ingenieuze constructie met telescoop waarmee je alle aspecten van het landschap gemakkelijk kan interpreteren.

De burchtruïne van Montquintin.

uit het naburige Frankrijk en zet zijn brood- en banketwinkel neer waar hij wil. Hij had zich net terug achter zijn stuur gezet toen we van ver teken deden. Het werd een voedzame ontmoeting. In zijn camionette had hij alles in huis om onze honger te stillen: brood in alle vormen en kleuren, maar ook de koffiekoeken en croissants waar we op dat moment naar verlangden. “Ik doe dagelijks mijn broodronde in de omliggende dorpen”, legde hij uit, “een winstgevende bezigheid want in de grensdorpen is er kilometers in het rond geen bakker. Vooral de huisvrouwen komen graag naar mijn camionette want ik ben op de hoogte van alle nieuwtjes uit de streek.”

PRAKTISCHE INFO

Smakelijk einde Misschien heb je kans om in het laatste dorp vlakbij Torgny een speciale bakker te ontmoeten. Wij hadden in elk geval dat geluk. Hij komt

De fietstocht van 48 km is goed bewegwijzerd en gratis te downloaden via https:// randos.lorraine-gaumaise.com/nl/circuit/ circuit/27.html. Er zitten enkele pittige beklimmingen in, maar meestal is het mild glooiend. Eten en drinken vind je alleen in Torgny en Montmédy.

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

2018-3 Op Weg |

WANDELAVONTUUR | Duitsland

Klimwerk

op de Malerweg Vlakbij de Duits-Tsjechische grens, in het Nationaal Park Sächsische Schweiz, loopt de bekende Malerweg, recent nog uitgeroepen tot mooiste wandelpad van Duitsland. Onze verwachtingen zijn bijgevolg hoog. Zeer hoog, want we zijn al wat gewoon. ÆÆ Tekst en foto’s Yanick Bos

Paardengrond Stadt Wehlen heeft een kerk speciaal voor de vele fietstoeristen die hier passeren. Ervoor ligt een gezellig pleintje met heel wat typische huisjes. Eens uit het dorpje stappen we langs de oevers van de Elbe. Het is aangenaam wandelen terwijl de eerste verkleuringen van de loofbomen zichtbaar worden. We klimmen op een rotsige ondergrond de Schwarzer Berg op, afwisselend tussen loofen naaldwoud. De route wordt aangeduid met een grote M, maar in tegenstelling tot

| Op Weg 2018-3

bij ons wordt de signalisatie enkel op wandelbomen op kruispunten aangebracht en zelden met een verfmarkering op de bomen. Regelmatig staan we dus te turen naar de talrijke pijlen op kruispunten, want er zijn veel wandelpaden. Aan de Steiner Tisch (Stenen Tafel) draaien we rechtsaf. Vanaf nu zien we regelmatig de kloven die het zandsteengebergte kenmerken en die de Malerweg zo bekend maken. Het is intussen valavond en wij gaan op zoek naar een leuke bivakplek. We belanden op een heu-

velflank nabij een van de vele kloven die als naam Pferdegrund gekregen heeft. We installeren onze tent en koken wat water voor een warme maaltijd. Louis (4,5 j) ruimt intussen het bos op: alle losse takken worden op een hoopje gelegd en voor we het weten ligt er een stapel van ongeveer 50 cm tussen twee grote bomen. “Als we dat aansteken hebben we een heel groot vuur he papa!” “Ja jongen, maar dat gaan we dan toch maar niet doen.” We klauteren nog even over wat rotsen en spelen nog een spelletje memory voor het slapen.

wordt er gesmuld van worst, brood, chocolade sandwichen en een soort van klaaskoeken. Via een steile trap dalen we af naar het Polenztal. Toevallig is er daar een terrasje met speeltuin. En zeer toevallig verkopen ze er ijsjes. En nog toevalliger hebben ze ook soep… Dus ja, een nieuwe pauze, maar zo gaat dat met gezinsuitjes. De innerlijke mens wordt er gelukkiger van en de schommel doet Louis veel plezier. Hij amuseert zich kostelijk en wanneer we terug aanzetten vraagt hij al naar de volgende pauze. We slingeren tussen grote rotsen en komen aan een grot. Die moeten we echt wel gaan bekijken. De holte stelt niet veel voor, maar Louis leeft zich uit, tot plezier van de omstaanders.

Toevallig Na het gewone ochtendritueel trekken we onder een waterig ochtendzonnetje op pad. We passeren Bastei, een bekende plek met heel wat uitzichtpunten. De ‘echte’ toeristen nemen we er maar even bij. We stappen over goed aangelegde trappen naar beneden en komen zo aan de Amelsee. We volgen een mooi bospad en bij een kruising verlaten we even de Malerweg voor het groene pad richting Hockstein. Op dit prachtige uitzichtspunt zitten we terug op de Malerweg en picknicken we. Uit de wind

We zien klimmers tegen de wand hangen, wat Louis natuurlijk indrukwekkend vindt.

Hij glijdt naar beneden en zijn broek is beige in plaats van blauw. We wandelen verder en zien wat klimmers tegen de wand hangen, wat Louis indrukwekkend vindt. Hij gaat er spontaan bij zitten. Wanneer we doorgaan moet hij natuurlijk ook over rotsen klauteren. Op de Brandstrasse beginnen we uit te kijken naar een bivakplek.

Piep ’s Nachts worden we gewerkt door een broer of zus van Piep. Piep de muis hadden we al eens op bezoek in de Hoge Venen. Nu is het opnieuw prijs met een pasta vier kazen. Gelukkig hebben we de verpakking preventief buiten de tent gelegd tussen de wandelstokken. Knagend werkt het beestje zich een weg naar binnen. Ik neem een kijkje en kruip wat later terug in de slaapzak.

Apfelstrudel We stappen goed door naar Brand waar we een prachtig zicht krijgen op een inversie. We zitten boven de wolken en lopen van het ene uitzichtpunt naar het andere. De typische rotsen wisselen elkaar af met mooie wandelpaden. We dalen steil om vervolgens weer via trappen naar Waitzdorf te stijgen. We maken een praatje met een lokale bewoonster die ons een behouden tocht wenst en trekken verder langs de Ochelwände, waar we regelmatig een zicht werpen op de tafelbergen in de wijde omgeving. In Kohlmühle installeren we ons op het terras voor een schnitzel. Het dorpje toont nog zijn oude industrie en de kolensporen worden vandaag gebruikt voor pleziertreintjes. We lopen een heel stukje langs de sporen over een goed onderhouden pad. Het uitzicht is nu helemaal anders. Met beboste heuvels en weilanden die elkaar afwisselen doet het aan de Ardennen denken. Wanneer we afbuigen richting Pinsenberg lijkt het dan weer de Voerstreek. We zien de regenwolken

2018-3 Op Weg |

OP WEG  nr.: wandelreportage Malerweg  x mm

Bivakplekje gevonden.

in de verte en hopen gespaard te blijven. In Altendorf stappen we vrolijk een mooi terras op voor ijsjes en apfelstrudel.

Klimwerk We dalen af over een stenig pad dat meer lijkt op een rivierbedding. Beneden zien we een oude tram passeren die vooral toeristen vervoert. We steken de weg over en spotten een saaie camping links van ons. We verkiezen een rustiger plekje en stijgen daarom nog langs Gellchensteine. Op de heuvelrug merken we dat er ook in Duitsland zoiets bestaat als zonevreemde woningen. Diverse huisjes staan her en der in de natuur ingepast. Allemaal mooi afgewerkt met een hoge omheining of haag.

Plots krijgt Louis nog een opflakkering van energie. Als late night entertainment kan klimwerk wel tellen.

De beboste heuvels doen soms wat denken aan de Ardennen.

We wandelen nog een kleine kilometer verder het bos in en proberen een plekje te spotten voor ons tentje. Onze Hilleberg heeft wel wat ruimte nodig en die vinden we bovenop een rots. Terwijl we ons installeren valt Louis al bijna in slaap op de schoot van Cynthia. We zijn

fier op onze flinke stapper. Maar plots krijgt hij nog een opflakkering van energie, want hij beseft dat we op een rots zitten en dat papa zijn touwen vandaag nog niet heeft bovengehaald. Als late night entertainment kan klimwerk wel tellen.

PRAKTISCHE INFO 2018

Route en bewegwijzering

natie met de signalisatie en de kruispunten

Ons vertrekpunt was Stadt Wehlen, maar de

met andere wandelwegen kan je hiermee

hele vallei is goed ontsloten via het open-

goed op pad. De kaart is op enkele kleine

baar vervoer. Zowel treinen als bussen en

punten wel anders dan de huidige Malerweg

zelfs stoomboten maken dat je wel ergens

maar je loopt niet veel om.

de Malerweg kan oppikken. Onze etappes: vanuit Stadt Wehlen naar Pferdegrund

Info

(3 km), Dastellöther (10,5 km), Nabij Hohe

Bivakkeren is in het kerngebied van de

Liebe (11 km) en Schmilka (7 km). Op

Sachsische Schweiz eigenlijk niet toegela-

www.malerweg.de vind je alles wat je

ten. Er zijn wel zeer veel pensions en hotels

nodig hebt: van etappe-indelingen tot

in tegenstelling tot een beperkt aantal

overnachtingsplaatsen.

campings.

Kaarten en gidsen

Veel winkels zal je niet vinden op je route, pensions en gasthauser die aan zeer rede-

Wij liepen de hele route op een plastic flapper

lijke prijzen maaltijden aanbieden wel. Meer

van 1:25.000 van Publicpress: Malerweg –

info op yanickintothewild.wordpress.com.

Elbsandsteingebirge (Wanderkarte 451). De Start langs

| Op Weg 2018-3

de Elbe. de oevers van

kaart is wat beperkt maar door de eenvou-

Wim Vandamme dige weergave van hoogtelijnen in combiBegijnhof   Kortrijk wim..vandamme@gmail.com

ONLINE

FOTO’S

COLUMN

Nieuw lief

Tafelbergen in de wijde omgeving.

Dinoland De laatste dag. We dalen ‘onze rots’ rustig af en pikken het pad weer op. Het is maandagochtend en we hebben de Malerweg voor ons alleen. Wanneer we af en toe hoge rotsmassieven zien opduiken, lijkt het alsof we in Jurassic Park rondlopen. Louis’ verbeelding slaat helemaal op hol wanneer ik over dinoland begin. We komen aan Schrammstein en na heel wat trappen en enkele laddertjes staan we bovenop het massief. Prachtige vergezichten en een klein beetje hoogtevrees later houden we een kleine pauze. We lopen nu over de kam met afwisselend links en rechts een uitzicht op de diepte. We overwegen een bergwandelpad naar beneden te nemen, maar besluiten toch om de reguliere wandelpaden te volgen. We slingeren tussen de rotsen, over stenen en houten trappen en komen zo op een kruispunt waar we de Malerweg verlaten. We nemen de gele route die ons in zuidelijke richting naar de Zwieselhütte en vervolgens naar Schmilka leidt. De lokale biobakkerij heeft een terras waar we een lokale versie van pizza en een braadworst bestellen. Het bier stelt niet veel voor, maar de biolimonades zijn zeer lekker. Net wanneer we beslissen om de ferry over de Elbe te nemen begint het te druppen. Tijdens de treinrit naar Stadt Wehlen gutst het water tegen de ramen.

Het heeft onlangs in The New York Times gestaan, en het ging over wandelen. Geen fake news, want bij Grote Routepaden waren ze van het feit al eerder op de hoogte. Behoedzaam als ze daar zijn hebben ze het nieuws dan ook in een soort codeboodschap verpakt. Op een aantal kaartjes in de recentste topogids ‘GR 5A Wandelronde van Vlaanderen’ is een nieuw icoontje geïntroduceerd: een menselijk silhouet met een hond aan de leiband langs een alternatieve blauwe streepjeslijn. Daarbij de waarschuwing dat wandelaars met honden verplicht zijn dit traject te volgen. In sommige natuurgebieden zijn honden immers niet welkom. Zelf vond ik het eerst een beetje raar idee. Moet je met dit soort tips en tegemoetkomingen het GR-wandelen nieuwe impulsen geven? Maar na het artikel in TNYT ben ik overtuigd. In het artikel wordt het verhaal verteld van een man die, op pad met zijn hond, “bosjes vrouwen aantrekt”. Daarbij wordt een biologisch antropologe en relatie-experte geciteerd die meent te weten dat het gezelschap van de hond er op wijst dat het bijhorende baasje zorgende en ontfermende karaktertrekken heeft. En dat trekt nu eenmaal veel vrouwen aan. Bovendien is een hond ook een perfecte gespreksopener. Een GR-pad in zijn geheel kunnen volgen met hond kan bij hen die ervoor openstaan dus voor een keerpunt in hun leven zorgen. De boodschap is simpel. Zoek je een nieuw lief, schaf je dan eerst een hond aan, vervolgens de nieuwste topogids en vertrek. Wat de hond betreft zou een labrador succesvoller zijn dan een rottweiler of een Deense dog. De hond moet er liefst een beetje onschuldig uitzien. Wie nog twijfelt kan het eventueel eerst proberen met de hond van vrienden. In ieder geval, de combinatie van het zorgzame cachet van de hondenbaas met het veronderstelde temperament van de GR-wandelaar – avontuurlijk, soms met weinig tevreden, romantisch, altijd op zoek naar nieuwe uitdagingen, voor alle problemen onderweg een oplossing vindend – moet elke datingambitie kunnen waarmaken. Over die ene vraag blijven we evenwel nog in het ongewisse. Werkt de aantrekking ook bij een dame met hond? Die vraag had de bedenker van het icoontje in de topogids zich waarschijnlijk ook al gesteld. Het probleem werd handig omzeild: het postuurtje waarmee de wandelaar is uitgebeeld is duidelijk dat van een man. Tot bewijs van het tegendeel is de kust veilig voor wie zijn vrouw of lief met de hond op GR-pad stuurt. Johan Lauwerier

Papa moet af en toe zijn touwen bovenhalen.

2018-3 Op Weg |

WANDELTIP | Duitsland

De Ahrsteig zoekt hoogte op de zuidflank.

Op de andere oever tussen de wijngaarden.

Driemaal Ahrvallei Driemaal heffen we het romerglas: “Hoch, hoch, hoch”. Op drie langeafstandspaden door één vallei. Keuze genoeg dus: langs de rivier, op de noordflank door de wijngaarden of op de zuidflank over bos- en rotspaden. ÆÆ Tekst en foto’s Guy Raskin

Wijnbouwgebied De benedenloop van de Ahr loopt van west naar oost richting Rijn. Het is een diep ingesneden dal met een steile zonneflank. Met 563 ha aan druivenplantages is de Ahrvallei het noordelijkste en kleinste wijnbouwgebied van Duitsland. Het overgrote deel is bestemd voor de productie van rode wijn. Hat dal bestaat al meer dan 150 jaar als wandelgebied en er lopen drie langeafstandswandelingen doorheen: de Rotweinwanderweg, de Ahrtalweg en recent de Ahrsteig. Waar de Ahrtalweg grotendeels de valleiflank en naar het einde toe meer en meer de rivieroever opzoekt, trekt de Ahrsteig over smalle bergpaden doorheen de rotsvallei. De Rotweinwanderweg loopt vanaf Altenahr op hoogte over de zonneflank van de vallei richting Rijn. Combineren kan door een pad stroomafwaarts te volgen, een ander opwaarts en het laatste weer af. Of door gebruik te maken van het spoorlijntje waarop minimaal één trein per uur rijdt.

Altenahr Voor de Ahrsteig vertrekken we onder de spoorweg door naar een uitzichtpuntje bovenop een eerste rotsblok. Beneden ons, aan de overzijde van de rivier, ligt het wijnstadje Altenahr met

| Op Weg 2018-3

daarboven de ruïne Burg Are. Achter de burcht zien we de Rotweinwanderweg het bos intrekken richting eerste wijnterrassen. De Ahrtalweg maakt een 3,5 km lange lus door het natuurgebied Langfigtal. Halverwege de enorme meander omheen de rots Engelsley wisselt het pad van oever via een voetgangersbrug. Maar de brug is weggespoeld en nog niet vervangen. Een spectaculaire variant gaat via een gat in een rots, waarvoor enige stapzekerheid vereist is. Via een geologisch wandelpad gaat het dan terug naar beneden.

Wijncoöperatieve Ook de Ahrsteig loopt door een tunnel onder een rots door. Even verderop kruisen Ahrsteig en Ahrtalweg elkaar voor het eerst. Die laatste volgt de rivieroever naar het wijndorp Mayschoss, idyllisch gelegen rondom een centrale heuvel. Door het bos ergens hoog in de flank aan de overzijde loopt de Rotweinwanderweg richting

Altenahrer Eck, een van de mooiste uitzicht punten van de vallei. De Ahrsteig fascineert door zijn idyllische bos-, smalle rotsen sappige graspaden die ons voorbij talrijke natuurmonumenten en uitzichtpunten leiden. Voor ons ligt de wijncoöperatieve met de oudste gewelvenkelder ter wereld. Op een rots daarboven de ruïne Saffenburg. De Ahr slingert zich eromheen. Samen met de Ahrtalweg trekt de Ahrsteig over de kam langs de ruïne heen. Een afsteker naar de burcht loont. Aan de overkant trekt de Rotweinwanderweg een ader door de wijnaanplantingen, met een onderbreking van trapjes en veiligheids leuningen om een rotsformatie te overwinnen.

Beestige boel Net voor het wijndorp Rech kiest de Ahrsteig voor een pad tussen rivier en wijngaarden, terwijl de Ahrtalweg op de rechteroever de bosrand opzoekt. Om elkaar een eind verder opnieuw te

Tijd om te recapituleren.

Het noordelijkste en kleinste wijngebied van Duitsland.

met een uitzichttoren, is het Steiggevoel snel weer daar. Oriëntatieplaatjes wijzen in de richting van Bonn, Keulen, het Zevengebergte, de Rijn, … Hier kruist de Jacobsweg de Ahrsteig. Deze leidt in vele serpentines de berg af richting kuurpark van Bad Neuenahr. Het park is omringd door renaissancegebouwen en patriciërswoningen.

kruisen. Wij hebben gelukkig de tijd om alle opties uit te testen. Op de Ahrsteig gaat het nu omhoog richting Krausbergtoren. Bij helder weer reikt het zicht boven op de toren tot de Dom van Keulen. Aan de overkant trekt de Rotweinwanderweg om het wijndorp Dernau heen naar de kloosterruïne Marienthal. De rust binnen de muren van het kloostercafé komt van pas, want nadien wacht een klim van helemaal beneden de wijnflank naar de uitzichthut op de Fischlei. Het blijft een beestige boel, want de hut op het volgende rotspunt noemt de Bunte Kuh en aan de overzijde van de rivier liggen de Katzlei en de Kuckkucksblik.

Voor ons ligt de wijncoöperatieve met de oudste gewelvenkelder ter wereld.

Steiggevoel Net voor Walporzheim kiest de Ahrtalweg opnieuw positie op de linkeroever van de rivier, terwijl de Ahrsteig op de rechteroever een enig mooie, piepkleine vallei opzoekt. Er volgt een gemoedelijke boswandeling, minder ‘Steig’ dan we tot nu toe gewoon zijn. Onderweg komen we houtsculptuurdieren tegen die ons van achter afgeknotte boomstammen aankijken. Wanneer we nog even een berg meenemen

Rivierpromenade Even naar de overkant. Vanop de Rotweinwanderweg hebben we mooi zicht op de lang uitgetrokken agglomeratie AhrweilerBad Neuenahr. Hier ligt een atoombunker uit

de tijd van de Koude Oorlog, toen Bonn nog de hoofdstad was van de Bondsrepubliek. In geval van atoomalarm kon de toenmalige Duitse regering zich hier in de berg terugtrekken. Om dit crisiscommandocentrum te bevoorraden werd een spoorweg aangelegd. Tunnels en brugpeilers zijn er getuige van, de brug en sporen zelf bleven uit. Op de oever van de Ahr trekt de Ahrtalweg voorbij aan het imposante Kalvarieklooster naar een van de vier toegangspoorten van Ahrweiler. Het volledig ommuurde middeleeuwse centrum met zijn mooie vakwerkhuizen is een bezoekje waard. Aan de rivierpromenade in Bad Neuenahr loopt het oeverpad langs de rozentuin en het Keizerin Victoria Park. De dahliatuin en het kuurpark liggen op de andere oever. Op onze zijde staat een lange rij houten ligbanken. Het geschikte moment om even te recapituleren: rust, water, wijn, bos, wijndorpjes en een enorme verscheidenheid aan wandelopties, de Ahrvallei is een waar genot voor de wandelaar.

PRAKTISCHE INFO De Ahrsteig (de rode lijn op het kaartje) loopt van bron tot monding

Holzweiler Kalenborn

Ahr

Walporzheim

Heimersheim

hoogte zoekt op de zuidflank.

Sinzig Löhndorf 1

Schalkenbach Ramersbach

Königsfeld

bron tot monding. Tenslotte is er de Rotweinwanderweg (paars), een 35 km lang pad van Altenahr naar Bad Bodendorf op de noordflank tussen de wijn-

Rech Kreuzberg

Linz

De Ahrtalweg (geel) is eerder een valleiwandeling en telt 82 km van B5

Ahrweiler

en telt in totaal 101 km. Dit pad is het zwaarst omdat het geregeld

Rijn

Dernau Mayschoß Altenahr

Bad Bodendorf

Bad Neuenahr

B573

Door de Ahrvallei heb je keuze uit drie langeafstandspaden:

gaarden. De moeilijkheidsgraad ligt tussen de twee andere paden in. Op Weg 2018

Een spoorlijn door de vallei met minstens één trein per uur maakt het nog makkelijker om combinaties te maken.

2018-3 Op Weg |

FIETSAVONTUUR | Engeland, Frankrijk, Polen

Een fietsvakantie plannen, hoe begin je daaraan? Met de fiets op vakantie klinkt als muziek in de oren. Maar hoe plan je zo’n meerdaagse fietstrektocht? Dat het enige voorbereiding vraagt – zeker als er kinderen staan trappelen om mee te trappen – staat vast. Denk maar aan het zoeken van een route of het selecteren van de bagage. Graag deel ik onze ervaringen om ook anderen op weg te zetten. ÆÆ Tekst en foto’s Sofie Rombouts

| Op Weg 2018-3

Gestrand in een Noord-Engelse schapenweide.

Onze eerste keer was in 2012, toen Thijs en ik onder ons tweetjes de boot namen naar Hull om in Noord-Engeland te gaan fietsen. De tweede keer waren we al met drie: Joris was erbij op onze fietsvakantie van Leuven naar Vézelay (2014). Drie jaar later, in de zomer van 2017, planden we een derde fietsvakantie in Polen en ditmaal waren we al met vier! Waar dat gaat eindigen ligt nog niet vast. Maar belangrijker is de vraag, hoe plan je in godsnaam een fietsvakantie?

Kies een aangename fietsroute Het belang van een aangename fietsroute werd ons al snel duidelijk. Bij onze eerste tocht gingen we van start zonder al te veel voor-

bereidingen. We boekten een boot naar Engeland en namen een tent en nog wat kampeerspullen mee. Daarnaast huurden we een gps-toestel om ter plaatse onze route uit te stippelen. Onderweg naar de boot haalden we de gps op en in Engeland aangekomen zetten we hem voor de eerste keer aan, met de bedoeling een veilige weg uit de haven te zoeken. Dat viel nogal tegen. We hadden verwacht dat het toestel ons over goede maar rustige wegen zou gidsen, dwars door het idyllische Noord-Engelse landschap. We werden echter iets te vaak langs drukke en lelijke wegen gestuurd. Daarbovenop kwam nog dat de batterijen van het toestel snel leeg waren en vervangen moesten worden. Gelukkig hadden we ook een kaart bij en zijn we nogal avontuurlijk aangelegd. De gps verdween al snel onderin een fietstas en we fietsten zonder verder. Zo kwam het dat we op een gegeven punt met onze fietsen tussen de schapen in een weiland stonden, maar daar konden we wel om lachen. Aangezien je met een peuter iets minder flexibel bent, besloten we de tweede keer op veilig te spelen. We kozen een route die vrienden al eens eerder gefietst hadden en waarvan we een goed boekje met kaarten en uitleg hadden. Een goede keuze! Onze eerste avonturen indachtig kwamen we na wat zoeken voor onze derde fietsvakantie uit op de Poolse Greenvelo. De route is nieuw van

ar 4.

Van 2 naar 3 na

2016 en volledig uitgestippeld en bewegwijzerd. Op dat moment bestond er wel nog geen boekje van. Daarom downloadden we het gpx-bestand van de website om het te importeren in Google Maps en OsmAnd. Op die manier hadden we steeds de route bij de hand, ook zonder draadloos netwerk of gsm-ontvangst. Om niet volledig afhankelijk te zijn van elektronica – denk aan platte batterijen – kochten we ook een kaart van Polen waarop we de Greenvelo tekenden. Zo hadden we meteen ook een overzicht.

Houd rekening met vervoer van en naar de route Tenzij je thuis vertrekt en aankomt, zal je moeten zorgen dat fietsen en bagage op de vertrekplaats en weer thuis geraken. Je zou een vliegtuig kunnen nemen, maar het nadeel is dat vliegen heel belastend is voor het milieu en dat fietsen meenemen op het vliegtuig veel gedoe is. Wij deden het drie keer anders. De

2018-3 Op Weg |

Op oefenweekend in België.

eerste keer namen we met onze fietsen de boot vanuit Zeebrugge naar Hull. Gemakkelijk en een leuke ervaring, maar niet zo goedkoop. De tweede keer vertrokken we thuis en namen we de trein om vanop onze eindbestemming terug te keren. Dat viel toen serieus tegen aangezien we met twee fietsen en een fietskar vier (!) keer moesten overstappen en na een lange dag reizen thuiskwamen met een peuter die volledig uit zijn doen was. Voor onze derde fietsvakantie, in Polen en met twee kleine kinderen, kozen we voor de auto. Op voorhand testten we natuurlijk uit of onze fietskar plus aanhangfiets in de koffer van onze auto pasten. Dat deden ze gelukkig! De fietsen zelf kwamen op een rek achterop. We deelden de autorit op en zochten een stadje halverwege

Met de Greenvelo door de Subkarpaten (Oost-Polen).

om te kamperen, zodat we geen hele dag met de kinderen in de auto moesten doorbrengen.

Las een oefendag of oefen weekend in Strikt genomen was Noord-Engeland niet onze eerste fietsvakantie. De fietskriebels ontstonden toen Thijs en ik een half jaar samen waren en we met onze fietsen en tent de trein naar de kust namen om van Nieuwpoort naar Oostduinkerke te fietsen. Eigenlijk kon dit niet anders dan resulteren in een gedeelde liefde voor fietsvakanties. Een paar jaar later maakten we samen een driedaagse fietstocht naar het vierlandenpunt. Zo bouwden we gaandeweg de nodige kampeer- en fietservaring op, want er gebeuren altijd wel onverwachte dingen waaruit je lessen trekt voor de volgende keer.

Toen we voor het eerst met een peuter zouden gaan fietsen, lasten we ook een oefenweekendje in, waarbij we drie dagen in België rondtrokken. Daaruit leerden we veel over het materiaal dat we moesten meenemen en welk tempo en afstand haalbaar waren. Een fietskar achter je fiets met daarin een peuter die regelmatig op ontdekking wil, betekent natuurlijk een hele aanpassing. Ook moet er heel wat meer bagage mee. De verandering naar een fietsvakantie met vier was minder groot. Daarom gingen we gewoon met ons vieren op voorhand één dag fietsen om de nieuwe aanhangfiets voor onze kleuter uit te testen. Houd je met deze drie punten rekening, dan ben je al een eind op weg. Hoe gedetailleerd je de rest van de reis wil plannen, hangt af van je avontuurlijke ingesteldheid. Wij zoeken met kinderen campings, interessante plekken en plaatsen waar we inkopen kunnen doen op, maar laten zeker ruimte voor onvoorziene gebeurtenissen. Zowel positief (een kampeerplaats bij een prachtig meer of een boeiende stad waar we een rustdag willen houden) als negatief (lekke band, regen, blessures).

PRAKTISCHE INFO Verslagen van de fietsavonturen van Sofie en haar gezin vind je op www.natuurlijksofie.be. Onderweg naar Vézelay met een goede routebeschrijving.

| Op Weg 2018-3

VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS

Nieuwe bivakzone langs GR 512

In het Vlaams-Brabantse Tielt-Winge, niet zo ver van de Gempemolen, is een nieuwe bivakzone opengesteld in het prachtige Troostembergbos. Onze GR 512 Brabantse Heuvelroute loopt vlakbij. Bivakzone Troostembergbos ligt zuidwestelijk georiënteerd op een vrij groot grasland, onmiddellijk aan de voet van het relatief sterk opklimmend bos. Aan de andere zijde kijk je uit over een akker en – wanneer die niet is begroeid met maïs – over de beboste vallei van de meanderende Wingebeek. Op de bivakzone is er een waterpomp voor waswater (geen drinkwater) en staat er een picknickbank. Verder heb je een vuurkorf om ‘s avonds een vuurtje aan te steken of om je ‘s winters wat te verwarmen en een platform waarop een tweetal kleine trekkerstenten passen. Vlakbij loopt een landbouwweggetje waarover bij mooi weer af en toe wandelaars passeren. De bivakzone is een realisatie van Agentschap voor Natuur en Bos, met bijzondere dank aan boswachter Gert en zijn ploeg. Ben je met de tent onderweg langs GR 512, dan kan je ook overnachten op de bivakzones Het Spoor, De Steenberg en Nellekensbos. Meer info op www.bivakzone.be.

GR Wandelboom schittert aan de Schelde

Zaterdag 24 maart werd onder het goedkeurend oog van een negentigtal wandelaars en sympathisanten een nieuwe wandelboom ingehuldigd in Mariekerke. Een wandelboom is een houten wegwijzer, aangebracht op het punt waar twee GR-paden elkaar kruisen. Jong en oud, doorwinterde trekkers en inwoners van Bornem: een fijne mix van wandelaars was van de partij. Iedereen werd verwelkomd op een streekbiertje aan de caravan-bar. Waarna de eigenlijke inhuldiging startte, met onder andere een woordje van Geert Creve, GR-regio-coördinator voor Oost-Vlaanderen: “De wit-rode streepjes van het GR-padennetwerk verbinden plaatsen, gemeenten, steden, regio’s, provincies en gemeenschappen met elkaar. Ook mensen kunnen hierdoor tijdelijk, definitief of occasioneel bij elkaar gebracht worden. Zo ook vandaag. Als ik spreek over het GR-padennetwerk dan is het niet onlogisch dat er aftakkingen ontstaan op deze meer dan 3500 km GR-paden in Vlaanderen. Ook op deze bijzondere plaats aan de Schelde, hier in Mariekerke, hebben we een GR-knooppunt: GR 5A – Wandelronde van Vlaanderen en GR 126. GR 126 kreeg van hieruit recent een verlenging, waarbij de middelpunten van Vlaanderen en Wallonië via GR werden verbonden. GR 5A maakt dan weer een wijde lus van meer dan 550 km, rondom de grenzen van Oost- en West-Vlaanderen.” Daarna werd iedereen uitgenodigd om het doek van de pijlen te zien glijden en onder een stralende lentezon een wandeling aan te vatten richting Dorpshuis van Sint-Amands. Foto’s Barbara Dessein en Jean-Pierre Tossyn

Foto Bivakzone.be

KALENDER Wandeltochten West-Vlaanderen Do 7/6: Van de Palingbeek naar de Kemmelberg Zo 17/6: GR 145 en GR 120 (F), in de voetsporen van bisschop Sigeric

Oost-Vlaanderen Vr 22/6: GR 126 en GR 5A, Opdorp

Antwerpen Zo 17/6: GR 16, Mortehan – Rochehaut, de Semois op zijn mooist

Limburg Zo 17/6: As-Waterschei, wandeling en ledenfeest Zo 8/7: GR 126 en GR 512, Zoniënwoud, Hoeilaart en Terhulpen Zo 12/8: GR 561, Veerle - Netevalleiwandeling

Vlaams-Brabant

Waalse GR’s op interactieve kaart

Op zoek naar info over GR-paden in Wallonië of Brussel? Op de website grsentiers.org van onze Waalse collega’s is nu het hele Waalse & Brusselse GR-netwerk online beschikbaar op een interactieve topografische kaart. Ideaal om je lentewandelingen en zomerse trekkings voor te bereiden!

Zo 17/6: GR 564, Sonnis-Bokrijk via Ten Haagdoorn en de Teut Zo 19/8: GR 128 & Streek-GR Groene Gordel, zomerluswandeling Affligem

Alle info en inschrijven www.groteroutepaden.be > GR-activiteiten

2018-3 Op Weg |

Het ideale geschenk om jezelf of je beste wandelmaatje eens goed te verwennen.

Zorgeloos op pad gaan, dat is wat je mag verwachten van een GR-wandelarrangement. Een warm onthaal, lekker eten en kant-en-klare routebeschrijvingen krijg je van de hotelier. Je wandel schoenen aantrekken is het enige wat je zelf hoeft te doen. Foto Annelies De Bleeker

G R - W A N D E L A R R A N G E M E N T E N 1 Pajottenland Drie wandeldagen op de GR 512 langs golvende akkers, kleine dorpjes, vierkantshoeven en kastelen tussen Halle en Geraardsbergen. – In een modern, sfeervol hotel ** in OLV- Lombeek. – 2-daagse: € 145 – 3-daagse: € 236 – 4-daagse: € 326*

2 Hageland Je volgt de Demer en de Winge langs fikse heuvelruggen, broeken en beemden. – In een charmehotel*** in Rillaar met sauna en jaccuzi. Met mogelijkheid tot gpsinitiatie. – 2-daagse: € 145 - 3-daagse: € 234*

Maas- & Mergelland

Het golvende Limburgse Mergelland biedt vele hoogtepunten en verrassende panorama’s. – In een prachtig gerestaureerde hotelhoeve** in Riemst. – 2-daagse: € 140 - 3-daagse: € 211*

Fruitig Haspengouw

Met holle wegen, akkers, boomgaarden en een stukje Romeinse heirbaan als ingrediënten. – In een comfortabele hotelhoeve** in Batsheers. – 2-daagse: € 159 3-daagse: € 239*

Hoppe- & Heuvelland

Aan beide zijden van de ‘schreve’, waar de herinneringen aan de Groote Oorlog nooit ver weg zijn. – In een aangenaam hotel*** boven op de Rodeberg in Westouter. – 2-daagse: € 128 - 3-daagse: € 210 - 4-daagse: € 289*

In en om Voeren

Door de golvende landschappen van het Krijtland, Voeren en het Land van Herve. – In een schitterend gerestaureerde vierkantshoeve*** in ’s Gravenvoeren. – 2-daagse: € 146 - 3-daagse: € 242*

Antwerpse Kempen

Genieten van zandige heuvelruggen en uitgestrekte bossen in de 'stille' Kempen. – In een luxe hotel*** te midden van het rustgevende groen rond Lichtaart. – 2-daagse: € 146 - 3-daagse: € 238*

Zwalm en Vlaamse Ardennen

De driehoek Oudenaarde-Ronse-Brakel verrast met pittige hellingen en schitterende panorama’s. – In een comfortabele B&B met fijne maaltijdservice nabij het landelijke Brakel te midden groene rust. – 3-daagse: € 239 (geen singleboeking mogelijk)

Informatie en boekingen bij Anders Reizen T 013 33 40 40 www.andersreizen.be * Single toeslag op aanvraag bij Anders Reizen

WEDSTRIJDWEDSTRIJDWEDSTRIJDWEDSTRIJDWEDSTRIJDWEDSTRIJDWEDSTRIJDWEDST

Ook in dit nummer maak je kans maak je kans om een leuk arrangement te winnen. Deelnemen kan enkel online op onze website (www.groteroutepaden.be > op weg > win) en dat tot 25 juni.

De vraag In Durbuy passeren twee GR-paden zonder elkaar te kruisen. Welke? (tip: met de nieuwe interactieve kaart op de website grsentiers.org van onze Waalse GR-vrienden heb je dit zo gevonden) GR 14 en GR 15 GR 57 en GR 577 GR 15 en GR 576

Foto Wim Patry

De prijs Een weekend of een midweek in een huisje in vakantiepark Sunclass in Durbuy Het huisje is geschikt voor maximaal 6 personen en is voorzien van alles wat je nodig hebt (zelfs een ruilbibliotheek). Het park ligt midden in de natuur en vlakbij fietsen wandelpaden. Er kan gebruik worden gemaakt van de voorzieningen van het park zoals zwembad en sportmogelijkheden. www.vakantiehuisjeardennen.com

Winnaars vorig nummer De winnaar van het arrangement in ’t Dorpshuys is Nele Meermans. De fietsgidsen Fietsen langs de Frontlinie gaan naar Silvia van Beeck en William Vyncke. De fietsgidsen Mittellandroute naar Carine Vertriest, Kurt De Beukeleer en Erik Vanobbergen. De wandelgids Een wandeling rondom Zuid-Limburg is voor Ria Van Broeck, Christel Feyaerts en Erik Clauw. De gidsjes Grensgevallen worden verstuurd naar Herman Vermeulen, Gabriel Schepens, Lievia Couvreur, William Schepens en Joseph Veraghtert. De wandelgids Zuid-Holland naar Ahmed Atche en Jeanne Verkooijen en de wandelgids Zeeland naar Annemie Tempels en Herman Vanherp. Wandelparadijs Nederland is voor Rit Wuyts en Erik Boers, de Mooiste Netwerkwandelingen Waterland en Zaanstreek voor Kathy Geys, Jo De Clercq en Liesbeth Baetens. Trekking in Greece gaat naar Philip Claessens, Willem Frederickx en Godelieve Appeltans. Padjelantaleden naar Pieter Bosse, Nicky Verbeke en Jurgen Dignef. De wandelgids Noardlyke Fryske Walden tenslotte is voor Jacob Willemse en José Wevers, Jan de Sy en Frank van Puyenbroeck.

2018-3 Op Weg |

WEBSHOP Groot assortiment topogidsen, fietsen wandelkaarten Te koop in onze webshop Te vinden op www.groteroutepaden.be

10% korting voor leden

SNELLE SERVICE IN DRIE STAPPEN

1 Online bestelling

> 2 Betaling: online of via overschrijving > 3 Levering via bpost

Ons secretariaat helpt je graag. Bel tijdens de kantooruren naar +32(0)3 232 72 18 of mail naar info@groteroutepaden.be.

LANGEAFSTANDSFIETSROUTES VÉLOROUTES FERNRADWEGE LONG DISTANCE

RECENT IN ONZE WEBSHOP

1: 300 000

Grote

GROTE ROUTEPAD VAN DE TR APPISTENABDIJEN VAN WALLONIË: DE SAT

Routepad ië Belglgique Be lgien Be lgium Be

topografische kaart/carte topographique topographische karte/topographic map

van de trappistenabdijen van Wallonië

GR5/E2 Noordzee-Middellandse Zee Jura

GR 125

GR 800 Au fil de la Somme

227 km Somme van bron tot monding Leden € 14,71 / Niet-leden € 16,35

Sentiers vers Saint-Jacquesde-Compostelle Lyon Cluny Le Puy Leden € 15,71 / Niet-leden € 17,45

LF-overzichtskaart

Alle Vlaamse LF-routes en Groene Wegen en Waalse Rando Vélo’s en RAVeLs op een kaart Leden € 6,30 / Niet-leden € 7,00

64 | Op Weg 2018-3

Nederlandstalige gids van het GR 5 traject door de Jura (276 km) Leden € 16,20 / Niet-leden € 18,00

Tour de l’Entre-Sambre-et-Meuse 268 km lange Streek-GR Leden € 16,02 / Niet-leden € 17,80

Fietskaarten Alta Via

Topografische fietskaarten van België op schaal 1/75.000 Leden € 10,76 / Niet-leden € 11,95

GRP 127 Tour du Brabant Wallon

Verrassend mooie, geel-rood bewegwijzerde rondwandeling door Waals-Brabant Leden € 16,02 / Niet-leden € 17,80

GR van de trappistenabdijen van Wallonië

Route van 290 km die de trappisten abdijen van Chimay, Rochefort en Orval verbindt Leden € 11,70 / Niet-leden € 13,00

St. Jacobs fietsroute - deel 2 Van Tours tot Roncesvalles Leden € 20,25 / Niet-leden € 22,50

GR5/E2 Noordzee-Middellandse Zee Ardennen

Nederlandstalige gids van het GR 5 traject door de Ardennen (162 km) Leden € 16,20 / Niet-leden € 18,00

GR5/E2 Noordzee-Middellandse Zee Noord-Vogezen

Nederlandstalige gids van het GR 5 traject door de Vogezen (183,5 km km) Leden € 16,20 / Niet-leden € 18,00

OPMERKELIJK

Wees niet gek. Doe de tekencheck ! De meeste wandelaars zijn inmiddels met het probleem vertrouwd. Door de klimaatopwarming komen teken steeds vaker voor. Ze zijn vaker besmet en stilaan kent iedereen wel iemand die getroffen is door de ziekte van Lyme. Toch moet je maar even door facebook scrollen om te weten dat er nog veel onwetendheid is. Over hoe je een teek nu best verwijdert, bijvoorbeeld. Verdoven, draaien of platduwen wordt vandaag ten stelligste afgeraden, je vergroot alleen maar de kans op besmetting. Probeer hem rustig en in één beweging weg te halen met een tekentang, een tekenkaart, een tekenkoevoet, een tekenlasso, een tekenlepel of desnoods met je vingers.

Noteer wanneer je gebeten bent en houd de plek gedurende een maand extra in de gaten. Ga naar je (huis)arts als er rond de beet een groter wordende kring ontstaat of wanneer je griepachtige symptomen voelt. Registreer ook zeker je tekenbeet via tekennet.be of via de app van TekenNet (Android/iPhone). Zo help je het onderzoek naar teken en tekenziekten vooruit. De campagnewebsite tekenbeten.be zet alles mooi op een rijtje met duidelijke tekeningen. Zeker de moeite waard om even te gaan kijken vooraleer je op stap gaat.

Volg

Grote Routepaden op de voet

via de maandelijkse nieuwsbrief

meer dan 27.000 abonnees

schrijf nu in op www.groteroutepaden.be 2018-3 Op Weg |

COLUMN

Mijn Excelleke Ik geef het toe: ik houd ze allemaal bij, mijn gewandelde kilometers. In mijn Excelleke ‘Wandelingen’. Het is steeds mijn eerste werk als ik thuiskom van een korte of lange wandeling: netjes de datum, de gemeente, de naam van de route, de bron, wie er mee was en natuurlijk het aantal gewandelde kilometers noteren. Elke wandeling van minimum 5 km mag in mijn Excelleke. Een paar simpele formules houden dan bij hoeveel kilometers en hoeveel wandelingen ik per jaar afhaspel. Vorig jaar wel 56 wandelingen met een totaal van 883 km, mijn persoonlijk jaarrecord. En de afgelopen 6 jaar al meer dan 4.500 km! Allemaal door die korte beentjes van mij, stap voor stap, tijdens weekends en vakanties. Op een vorig familiefeestje vertelde ik met enige trots over mijn 883 km, over mijn trouwe wandelschoenen en over de rood-witte streepjes van GR. Maar ik was niet de enige die wandelde. Op streng doktersadvies had mijn schoonbroer ook veel moeten wandelen om overtollige kilo’s te verliezen. Vorig jaar zette hij in totaal 3.640.940 stappen, steeg hij 3.098 verdiepingen en verbrandde hij 1.345.608 calorieën, alles exact geteld vanaf 7 februari om 19u43 (om precies te zijn). Zijn app had dit netjes voor hem bijgehouden. En volgens diezelfde app komt dit overeen met 2.811,09 km ofwel de lengte van het Great Barrier Reef + de lengte van de Londense Underground. Ja, mijn 883 kilometers wandelplezier verbleekten een beetje bij deze cijfers…. De moderne wandelaar heeft voor zijn statistieken blijkbaar geen Excelleke meer nodig, een app houdt gewoon ELKE stap bij, ook die op de loopband en de dagelijkse 10 stappen van de voordeur naar de auto. Zelfs de nachtelijke stappen naar het toilet worden meegeteld, op voorwaarde natuurlijk dat je die slimme telefoon echt altijd en overal meezeult…

Volgend nummer VOLGEND NUMMER

Op Weg augustus 2018 Reportages Luxemburg

Pas de Calais

GR 247 Spanje

Servië (deel 2)

Mont Thabor

COLOFON Op Weg is het tweemaandelijks magazine van Grote Routepaden vzw Grote Routepaden onderhoudt in Vlaanderen 3.680 km wit-rood en geel-rood bewegwijzerde GR-wandelpaden en 1.500 km met bordjes gemarkeerde LF-fietsroutes. Meer info op www.groteroutepaden.be.

Contact

GR-Secretariaat, Beatrijslaan 72, 2050 Antwerpen, + 32 3 232 72 18, info@groteroutepaden.be GR-coördinator: barbara.dessein@grote routepaden.be, + 32 2 504 03 15 LF-coördinator: reen.simoen@groteroutepaden. be, + 32 2 504 03 11 Op Weg: opweg@groteroutepaden.be, + 32 496 606 553

Verantwoordelijke uitgever

Gie Beirnaert

Hoofdredacteur Peter Cristiaensen

Eindredactie

Vanden Broele, www.vandenbroele.be

Reclameregie

Media Surplus, niels@media-surplus.be, + 32 484 74 79 93

Abonnement

Jaarabonnement (6 nummers): € 35 / € 33 bij domiciliëring / € 40 voor Nederland. Schrijf het lidgeld over op rekeningnummer BE 62 4111 0569 7161 BIC = KREDBEBB met als mededeling ‘lidmaatschap + naam + adres’. Als abonnee ben je ook lid van Grote Routepaden en heb je recht op tal van voordelen: 10% korting in de GR-webwinkel, een bon van € 5 voor een overnachting in een Vlaamse jeugdherberg, toegang tot het archief van Op Weg (gaat terug tot 2003) en tot een databank met overnachtingsplaatsen en pitstops langs GR- en LF-routes en deelname aan provinciale wandelen fietstochten. www.groteroutepaden.be

Christina Bloem, Peter Cristiaensen, Patrick Verstuyft

Losse nummers: 6,50 €

Redactie

Overname van (delen van) artikels uit dit tijdschrift is toegestaan mits bronvermelding en schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.

Tja, daar kunnen mijn eigen gps-metingen niet tegenop. Desalniettemin blijf ik trouw mijn Excelleke invullen. Af en toe overloop ik het lijstje en haal ik nog snel een mooie herinnering boven. Daar kan geen enkele app tegenop!

Christina Bloem, Barbara Dessein, Ignace Fermont, Tom Langmans, Johan Lauwerier, Hilde Leemans, Guy Raskin, Luc Verdegem, Katrien Seynaeve, Reen Simoen, Wim Vandamme, Marc Vandoren, Guido Vandroemme, Ward Van Loock, Bart Van Santvliet en Steven Vermeylen

Isabel Hoogewijs

Leo en Els Thielemans, Bart Vermeyen, Willem van Oosten, Isabel Hoogewijs, Koen De Langhe, Yanick Bos, Sofie Rombouts, Annelies De Bleeker, Wim Patry.

Werkten mee aan dit nummer

Cartografie

Marc Vandoren, Guy Raskin, Wim Vandamme

Coverfoto

Leo Thielemans (Andalusië)

Opmaak en druk

66 | Op Weg 2018-3

Deze publicatie wordt gedrukt op papier waarvan de oorsprong gecertificeerd wordt door FSC® (Forest Stewardship Council®). Dit label promoot verantwoord bosbeheer gekoppeld aan sociaal en ecologisch verantwoord ondernemerschap. Grote Routepaden vzw verzekert op deze manier dat het papier met respect voor het milieu werd geproduceerd.

ADVERTENTIE

visitluxembourg.com

Luxemburg heeft een van de meest dichte, officieel erkende wandelnetwerken in Europa, gespreid over prachtige landschappen. Betoverende wouden, adembenemende vergezichten, pittoreske dorpjes, mysterieuze ruïnes en kastelen met een rijke geschiedenis: Luxemburg is echt een aparte klasse. Het maakt niet uit of u een doorwinterde trekker bent of een discretere natuurliefhebber op zoek naar rust en frisse lucht, hier vindt u ongetwijfeld wat uw hart verlangt!

Naast een traditie van warme gastvrijheid en een uitstekende keuken in de regio Mullerthal, zul je merken dat veel hotels ook een goed uitgeruste wellness & spa aanbieden. Deze hotels werken samen met Regiotels die kleine tot middelgrote onafhankelijke hoteliers ondersteunen, die de kwaliteit en cultuur van hun respectieve regio’s vertegenwoordigen. Als je uit het hotel stapt, vind je vele andere manieren om te ontspannen tijdens het verblijf in de regio Mullerthal. Maak een wandeling in de frisse lucht op een van de beroemde paden van de Mullerthal Trail of huur een fiets om nog meer van het prachtige landschap te zien. Of je kunt genieten van een picknick en een wandeling langs het meer van Echternach. En natuurlijk zijn er musea, kastelen en historische steden om een paar uur te ontspannen.

Een van de populairste wandelregio’s in Luxemburg is de Mullerthal regio, in het oosten van het land bij Echternach en in de buurt van de grens met Duitsland. Deze regio is bekend als ‘Klein Zwitserland’ vanwege het prachtige landschap. En tussen de heuvels en bossen vind je alles wat je nodig hebt voor een perfecte vakantie, of je nu op zoek bent om even te relaxen of te genieten van tijd met familie of vrienden.

Natuurlijk wandelen

Voor verdere informatie en hotel arrangementen : www.visitluxembourg.com/nl/regiotels/arrangementen

LENTE ACTIE

RLENGD! E V S E C C U S S WEGEN

Dagstappergidsen met GRote korting 60 dagwandelingen voor € 60 !

Per provincie 12 luswandelingen langs GR- en andere wandelpaden die je in één dag kunt afleggen. De trajecten variëren van 20 tot 25 km, met eventuele verkortingen.

In de gids:

• een uitgebreide wegbeschrijving • gedetailleerde kaarten • tips voor pitstops en logies onderweg • achtergrondinformatie over de streek

gpx tracks & updates op www.groteroutepaden.be > GR-wandelen > Dagstappers

BESTEL NU op www.groteroutepaden.be > webshop Per gids krijg je € 6 korting en betaal je € 13,99 Bestel je de volledige reeks, dan ontvang je € 39,95 korting. Je betaalt € 60 € ipv € 99,95 Als GR-lid krijg je nog eens 10% korting er bovenop en betaal je € 12,59 per gids of € 54 voor de volledige reeks! Actie geldig zolang de voorraad strekt. Prijzen exclusief verzendkosten.