Op Weg Augustus - September 2021

magazine voor wandelaars & fietsers

PB- PP B- 00000 BELGIE(N) - BELGIQUE

2021

4 Genieten van een GR-arrangement Retouradres: Grote Routepaden, Grasmarkt 61, 1000 Brussel - Afgiftekantoor Antwerpen X - ErkenYning: P 309099 - Tweemaandelijks Augustus - September 2021

op de Streek-GR Hageland

Treinstappen langs de Nete Treinfietsen langs de Samber Met GR van Gent naar Brussel GR 5A: Relaas van een GR-debutant De GR 1 ‘sendero historico’ in Aragon Met de mountainbike door het Centraal Massief Het onuitputtelijke geschiedenisboek van de Frontroute Eifel-Moezel • Welcome to my Garden • Eifelsteig • Schengen

EDITO

Mont-de-l’Enclus (foto Catherine Lahaye, deelnemer GR-FOTOwedstrijd 2020).

Treinfietsen

Met twee ‘treinstappers’ en een ‘treinfietser’ is de trein alvast goed vertegenwoordigd in dit nummer. Hoe makkelijk kan het zijn: ’s morgens gezellig naar je vertrekplaats sporen, een stevige dagtocht maken en vervolgens weer huiswaarts zoeven, terwijl je onderweg al Instagramof Facebookwaardige foto’s selecteert (of een dutje doet …). In onze webshop en op de beurs zijn de Treinstappers al jaren de bestverkochte gidsen, de herdruk van de herwerkte Treinstapper 1 is net van de persen gerold en ook ‘De gare à gare’ van onze Waalse wandelvrienden is een succes.

Al weten we allemaal dat de trein vaak ook een beetje reizen (en puzzelen) is. Vraag het maar aan Veerle (p 45), die om op zondag te gaan ‘treinstappen’ in een uithoek van Henegouwen de formule toch noodgedwongen moest aanpassen. Of aan Bart (p 42), die langs dezelfde rivier ging ‘treinfietsen’ en de vertraging filosofisch opvatte: “Ceci n’est pas un retard.”

Voor fietsers zijn de obstakels in sporenland soms nog groot: beperkte plaatsen voor je tweewieler op de trein, weinig toegankelijke perrons, roltrappen die buiten gebruik zijn of hoge instaphoogtes bij oudere treinstellen. Maar wie zoals ik al jaren regelmatig de fiets meeneemt, merkt ongetwijfeld de gestage verbeteringen. Wie de pech heeft een zwaardere (elektrische) fiets op een oude wagon te moeten heffen, denkt daar waarschijnlijk het zijne van. Of droomt van Luxemburgse of Deense voorbeelden, waar je fiets vlot en gratis de trein inrolt.

Het goede nieuws is dat de gestage verbeteringen een vervolg krijgen en dat de minister van Mobiliteit en de NMBS het potentieel zien van meer fietsen op de trein. In 2019 werden 251.000 fietstickets verkocht, een verdubbeling op 10 jaar. Maar vooral: de groei versnelt. Sommige maatregelen gaan al op korte termijn in (meer fietsplaatsen deze zomer richting populaire bestemmingen als de kust of de Ardennen), voor andere is het wachten op nieuwe generaties dubbeldektreinen. Andere punten die men wil aanpakken: meer (beveiligde) fietsstallingen aan de stations, meer deelfietsen, duidelijkere symbolen op de treinstellen en fietsinformatie in de digitale routeplanner. Of de fiets dan ook gratis mee mag, wist de minister nog niet te zeggen. Dat is onderdeel van de lopende onderhandelingen met de NMBS. Binnen GR-kringen en onder wandelaars is ‘treinstappen’ stilaan een ingeburgerd werkwoord. Hopelijk volgt ‘treinfietsen’ hetzelfde spoor.

Veel lees-, fiets-, wandel- en treinplezier, Peter Cristiaensen Hoofdredacteur Op Weg

2021-4 Op Weg |

3

André Schösser

Wilde Zuiden In 2020 werd de Minett-regio door UNESCO erkend als biosfeerreservaat. Vooral de door de mens herstelde natuurlandschappen zijn hier zo bijzonder.

Als een rockband speelt tussen de gedoofde vuren van de hoogoven van Belval, kookt het bloed. Niet langer het staal. Wat een achtergrond! Het startpunt voor wandelingen in het zuiden van Luxemburg is de streek rondom Esch aan de Alzette, met zijn universiteitsstad Belval. Hier kun je de transformatie van een stad van industriële naar kennismetropool van dichtbij meemaken. Het landschap eromheen is geperforeerd en gebeten.

Het ligt daar als de overblijfselen van een overdadig feestmaal. De staal­ reuzen die hier feestvierden zijn bijna allemaal verdwenen. Wat overblijft zijn plaatsen van intens industrieel gebruik, die bewijzen dat de invloed van de mens op de natuur ook positief kan zijn.

In overgang De stillegging van de vroegere mijnterreinen heeft de ontwikke­ ling van plantengemeenschappen en het ontstaan van een bijzondere fauna bevorderd. Zeldzame planten vestigen zich in het microklimaat van de opnieuw genaturaliseerde dagbouwmijnen. Kleine dieren en insecten keren terug. Orchideeën, vlinders, vleermuizen, amfibieën, hagedissen en reptielen, om er maar

Everglades, Red Rocks en krokodillen. Welkom in de Verenigde Staten van ... Luxemburg. In de Minett regio vind je onverwachte wildernis.

Land van de Rode Aarde De „Minett“ ligt in het zuiden van Luxemburg. De regio dankt haar naam aan het helderrode ijzererts dat de aarde haar kleur geeft. De ontdek­ king ervan betekende het begin van de staalindustrie in Luxemburg. www.visitluxembourg.com

Claude Assel

een paar te noemen, kunnen worden ontdekt tijdens wandelingen in het UNESCO biosfeerreservaat.

In nauwe kloven waait een koele, vochtige wind op uit de groeven.

Met mos bedekte boomstammen omzomen het pad. Slechts een paar honderd meter verderop ontstaat een heel ander beeld als de zon de donkerrode rots in de voormalige dagbouwmijn verwarmt en zich een bijna woestijnachtige natuur voor­ doet. Populieren, berken en dennen staan losjes naast elkaar en bieden de bezoeker een beetje schaduw terwijl hij door dit veranderende landschap wandelt.

Stilgelegde dagbouw­ gebieden die doen denken aan wereld­ beroemde canyons. In het „Land van de Rode Aarde“ wandelt u door natuurreserva­ ten waar ooit monsterlijke graafmachines het landschap hebben geteis­ terd. Hier bent u getuige van een indruk­ wekkende transformatie.

IN DIT NUMMER

6

14

24

38

Lezers onderweg

Dichtbij

8

Het onuitputtelijke geschiedenisboek van de Frontroute

11

Een kasteel, een toren en een muur Genieten van een GR-arrangement

Reportages

14

FIETSREPORTAGE | België, Duitsland, Luxemburg

18

WANDELREPORTAGE | België

32

WANDELREPORTAGE | Duitsland

38

WANDELREPORTAGE | Spanje

48

FOTOREPORTAGE | België

36 42 45 54

42

Over Radwegen, Pistes Cyclables en RAVeL’s

Met GR van Gent naar Brussel: alleen jammer van dat zwarte gat 325 km door de Eifel

De GR 1 ‘sendero historico’ in Aragon Waalse charme

Tips WANDELTIP | België

Treinstappen langs de Nete

FIETSTIP | België, Frankrijk

Treinfietsen langs de Samber

WANDELTIP | België

Treinstappen langs de Samber

FIETSTIP | Groothertogdom Luxemburg

Langs de grenzen van het Groothertogdom Deel 3: Das Dreiländereck in Schengen

En verder

17 COLUMN | Ontbijt 22 Fietsnieuws 24 INTERVIEW | Jelle Dermont

GR 5A: Relaas van een GR-debutant

WIN !

1x Rond Oud-Holland p 23 3x Wandelen

buiten de binnenstad van Groningen p 28

3x Denemarken p 29 3x Wicklow Way p 29 3x Rheinsteig p 30 1x Back to the Map p 53

27 Onderweg 28 Wandelnieuws 52 MATERIAAL | Back to the Map - Leer (opnieuw) kaartlezen

56

FIETSAVONTUUR | België

59

FIETSAVONTUUR | Frankrijk

Vlaanderen doorkruist van tuin tot tuin

Met de mountainbike door het Centraal Massief

62 Verenigingsnieuws 65 OPMERKELIJK | Schouderklopje of liefdesaanzoek?

66 COLUMN | Bij de bron 2021-4 Op Weg |

5

LEZERS ONDERWEG

In de Gaume

Garden, Wat waren we Welcome in their t en ik enoo daar in Meix-le-Tige! Mijn reisg heel en waren er helemaal alleen. We kond van de ver om ons heen kijken en genieten en van che ndou buite e natuur, van een friss n we liepe 2018 de sterren (zelfs vallende!). In Santiago, de pelgrimsroute van Vezelay naar oeging. maar de GR 129 was een mooie toev Sanneke Verweij

Bon-Secours

In de reeks ‘merkwaardige bomen met GR-markering’ heeft deze zeker zijn plaats… Te vinden op de GR 121 in het Henegouwse grensplaatsje Bon-Secours.

Marc Coeman

Langs de GRP 123

De eerste dag te laat vertrokken in Flobecq, een race tegen de tijd om voor acht uur op de slaapplaats te zijn.

Die eerste dag met kousen in de schoenen, zes dagen later met kousen + pleisters + compeed. Afzien, maar ook genieten, want mensen, ons kleine landje verbe rgt een massa kleine, prachtige plekjes. De natuur is in het late voorjaar een geëxplodeerde splinterbom van bloemen, grassen en zaden. De velden zwanger van groen graan, vol en onrijp, maar een rijke oogst belovend. De bossen één na één een concerthal vol vogelgefluit, ontro erend mooi. Sommige paden bijna dichtgegroeid, je moet je een weg banen tussen bloemen, grassen, en ja, netelen en distels. Het ene streelt, het andere geselt, maar nooit met opzet.

Pol Vandersmissen

6 | Op Weg 2021-4

Afdalen van de Pfander Rond de Bodensee in het grensgebied van Oostenrijk, Duitsland en Zwitserland heb je slechts één echte berg, de Pfander. Als je die afdaalt krijg je een weids uitzicht op het meer.

Joeri Erregeerts

Frontvlakte Ik had de kans een stukje Frontroute (zie ook p 8) te verkennen met Peter Verplancke, fietser, geboren en getogen Westhoeker en conservator van het Museum aan de IJzer dat te vinden is in de IJzertoren. Wat velen niet weten is dat dit herdenkingsmonument ook een fantastisch uitkijkpunt is over de

omringende

dorpen

en

gehuchten

die hun naam verleenden aan de grote offensieven van WOI. Je ziet er als het ware de onderwaterzetting van de IJzervallei, de patstelling van het front, Diksmuide als frontstadje en de bewoners die kort na wapenstilstand terugkeerden naar wat niet meer dan een ruïne was. Het museum is ook een centrum voor vredeseducatie dat reflecteert over de betekenis van identiteit en vrede vandaag. Info: museumaandeijzer.be.

Margot Van de put

Les Ecrins, Alpen Wandelen is onderweg zijn. Het wegvallen van een overrompeling aan keuzes in het dagelijkse leven zorgt voor rust in het hoofd. Het pad leid je vooruit.

Wilfried Van Weverberg

H E B

J I J

O O K

E E N

A A L V E R H

O T O E E N F E N / O F E D E R W N S O N E R G E R N E K E R D O O M A I L Z E Z E P A D R O T E R O U T O P W E G @ G

, G ?

A A R E N . B E 2021-4 Op Weg |

7

DICHTBIJ |

Langse de bekende Britse begraafplaats ‘Tyne Cot’.

Het onuitputtelijke geschiedenis­ boek van de Frontroute Omwille van zijn weidse polders in het noorden en zijn glooiende heuvels in het zuiden is de Westhoek een prachtig landschap om door te fietsen. Maar een eeuw geleden waren die polders en heuvels stuk voor stuk strategische plekken die het verloop van de Groote Oorlog mee bepaalden. Onderweg zijn zoveel infoborden te lezen en musea te bezoeken dat het echt zonde zou zijn om deze 100 km aan een hoog tempo af te haspelen. Æ Tekst en foto’s Guido Vandroemme

De sluizen en de oorlog

De route start in Nieuwpoort-Bad, aan ‘De Verzoening’. Twee imposante beelden staan op het beginpunt van het Westelijk Front, waar de IJzer in de zee uitmondt. Zij ontmoetten elkaar als vijanden aan het front, maar gaan nu als vrienden met elkaar om. Langs de havengeul trap ik richting NieuwpoortStad. Het kleine Kattesas net voor de Vismijn speelde een niet onbelangrijke rol in de oorlog.

Via deze schutsluis werden de eerste pogingen ondernomen om de IJzervlakte onder water te zetten, maar dat ging te traag. Via het sluizencomplex ‘De Ganzepoot’ lukte dat wel. In het Bezoekerscentrum Westfront kan

8

| Op Weg 2021-4

je zien hoe dat verliep. Boven op het Koning Albert I-monument heb je een prachtig uitzicht op de omgeving en zijn talrijke waterlopen.

Frontzate

‘De Frontzate’ is een fietspad op de bedding van de vroegere spoorweg tussen Nieuwpoort en Diksmuide. Nadat ze hun posities langs de IJzer moesten prijsgeven trokken de Belgische soldaten zich in 2014 achter deze verhoogde berm terug. Het gebied tussen de spoorweg en de rivier kwam onder water te staan.

Hier en daar zie je nog sporen van dugouts, mitrailleur­stellingen en bunkers.

In Ramskapelle werd hevig gevochten en een

Belgisch militair kerkhof getuigt daarvan. Het voormalige stationnetje van het dorp werd omgebouwd tot observatiepost. Een monument met drie verbroederende soldaten herinnert aan het spontane kerstbestand van 1914.

Watervogelparadijs

Ter hoogte van Pervijze verlaat ik de Frontzate om naar de Schoorbakkebrug te fietsen.

Vroeger had het gehucht Schore een overzet of ‘bak’ over de IJzer. Ook hier werd hevig gestreden, net zoals bij de bocht van Tervate, enkele kilometers verder. Daar slaagden Duitse troepen er wel in om de rivier over te steken.

Na tevergeefse pogingen om dat ongedaan te

Willem Vermandere.

‘De Verzoening’, kunstwerk van .

In een hoekje van de Menenpoort

maken trokken Belgen en Fransen zich terug achter de spoorweglijn, waarna de tussenliggende vlakte onder water werd gezet.

Bij de afslag naar het dorpje Stuivenkenskerke ligt het natuurgebied ‘Viconia Kleiputten’. Hier won men de klei waarmee ze in Nieuwpoort stenen bakten. Met rondom natte weiden, sloten, rietkragen en hagen is het vandaag een toevluchtsoord voor talrijke watervogels. Fiets even de afslag voorbij voor een goed uitzicht over het gebied. Dwars over de weg lopen nog steeds de sporen waarlangs de klei naar boten op de IJzer werd vervoerd.

uiteraard een herdenkingsmonument voor de talloze gesneuvelde soldaten, maar werd al snel een symbool van het streven naar politieke zelfstandigheid van Vlaanderen. Vanuit de panoramazaal kijk je bij helder weer tot de Franse grens en de kust.

lingen van ervaren Britse en Franse soldaten moesten aanvallen. In Poelkapelle valt op het rondpunt meteen het metershoge standbeeld voor de Franse vliegenier Georges Guynemer op. Het was hier dat hij verdween, wellicht neergeschoten door een vijandelijk vliegtuig.

Passchendaele

De naam herinnert aan de piepjonge soldaten, waaronder nogal wat studenten, die een gewisse dood tegemoet marcheerden.

Dodengang en IJzertoren

Ook de voormalige kerktoren van het OnzeLieve-Vrouwehoekje in Oud-Stuivekenskerke werd omgebouwd tot observatiepost. Via een betonnen wenteltrap kan je nog steeds boven op de ruïne de omgeving overschouwen. Een oriëntatietafel maakt duidelijk waar je naar kijkt. Naast heel wat gedenktekens staan er ook verschillende picknicktafels op de site.

Het onverharde maar goed berijdbare Stuivekens­pad loopt met veel bochten door de weiden terug naar de IJzer. In de verte tekent de IJzer­toren zich al tegen de horizon af. Aan de rechterkant staan twee replica’s van petroleumtanks. De oorspronkelijke tanks werden vroeg in de oorlog vernield, maar het bleef een strategische plek van waaruit Duitse soldaten de Belgische stellingen konden beschieten.

Een bezoekerscentrum vertelt het gruwelijke verhaal van de loopgraaf die moest dienen om het terrein opnieuw te veroveren, beter bekend als de ‘Dodengang’.

In Diksmuide torent de imposante IJzertoren hoog boven het vlakke landschap uit. Het is

Overloop van de Noordvaart in de Ganzenpoot.

Ieperboog

Steeds hetzelfde verhaal. Ook het Driegrachtenpunt, waar de Ieperlee, het kanaal Ieper-IJzer en de Martjevaart samenkomen, was tijdens de oorlog een voorpost in de overstroomde IJzervlakte. Je merkt het niet meteen, maar hier begint de tocht langs de ‘Ieperboog’, door de Britten Ypres Salient genoemd, een grote uitstulping van het front in de vorm van een wijde boog rond Ieper. De heuvelruggen in het landschap zijn stuk voor stuk strategische plaatsen waar hard om gevochten werd. De route zigzagt verder langs de oude frontlinie en passeert het Studentenfriedhof, een Duitse militaire begraafplaats. De naam herinnert aan de piepjonge soldaten, waaronder nogal wat studenten, die een gewisse dood tegemoet marcheerden toen ze bij Langemark mitrailleurstel-

De landbouwweggetjes lopen nu wat op en neer en ik moet af en toe stevig op de trappers duwen. Maar gelegenheid genoeg om te pauzeren, onder meer in Zonnebeke. Loop zeker even tussen de lange rijen witte grafstenen van Tyne Cot, de grootste militaire Commonwealth begraafplaats in Europa en de belangrijkste herinnering aan de beruchte Slag van Passendale. De naam komt van de gelijkenis tussen een gebouwtje dat daar stond en de arbeidershuisjes – ‘cots’ in het Engels – langs de rivier Tyne in het thuisland.

Op de Stroroute, een fietsroute in de bedding van de vroegere spoorlijn 64 tussen Ieper en Roeselare, passeer ik nog meer iconische plekken zoals ‘Daring Crossing’ en ‘Thames Farm’. Vlak bij het centrum van Zonnebeke ligt het Passchendaele Memorial Park. Na een bezoek aan het museum begrijp ik waarom het woord ‘Passchendaele’ synoniem werd voor de zinloosheid van de oorlog. Zet de fiets even aan de kant want in het mooie park zijn nog meer herinneringen aan de Groote Oorlog te zien. Heel speciaal is de acht meter hoge houtsculptuur ‘Pou Maumahara’ ter herdenking van de gesneuvelde Nieuw-Zeelandse Maori’s.

Het monument heeft twee kanten die zowel Tumatauenga (oorlog) als Rongomaraeroa (vrede) voorstellen.

De Belgische begraafplaats in Ramskapelle. ering van de polders.

De Grote Beverdijkvaart, afwat

Stuivekenskerke .

2021-4 Op Weg |

9

DICHTBIJ |

OP WEG 2021 | 4 fietsreportage Frontroute 14-18 FORMAAT - 55 x 115mm ei.

Nog 50.000 beeldjes bij het grote mark.

Het Studentenfriedhof in Lange

Aandenken aan het kerstbest and.

Coming World Remember Me

Op de heuvelrug rond Ieper ligt onder meer het Polygoonbos, na de oorlog een kaal kraterveld met enkele boomstronken. De getallen in Hill 62 en Hill 60 vertellen hoeveel meter deze hoogtes boven de zeespiegel uitstaken. In het Hill 62 Sanctuary Wood Museum kan je naast uitrustingstukken en wapens ook bewaarde loopgraven en ondergrondse constructies bekijken. Maar vooral Hill 60 is een iconische plaats. Beide legers groeven tunnels onder de heuvel waarin mijnen tot ontploffing werden gebracht. Deze gaven de heuvel zijn huidige vorm met bulten en putten. Ook de Caterpillar krater ligt vlakbij, al moet je daarvoor wel 150 m van de route afwijken.

Ondertussen ben ik in ‘De Palingbeek’ beland, het grootste provinciale natuurdomein van WestVlaanderen. In dit bosrijke gebied staat het kunstwerk ‘Coming World Remember Me’. Van de oorspronkelijke 600.000 handgemaakte beeldjes, symbool voor de slachtoffers van WOI in België, staan er nu nog 50.000 bij het grote ei. Bij het paviljoen van ‘The Bluff ’ zet ik even mijn fiets tegen een boom om naar de videobeelden over de rol van deze bijzondere plaats te kijken. Ook hier een verhaal van tunnels en mijnkraters. Van de oorspronkelijke heuvel bleef maar weinig over.

Kerstbestand

samen de ‘Messines Ridge’, de zuidelijke heuvelkam van de Ieperboog. Ook hier woedde een verbeten tunneloorlog. Enkele van de kraters zijn nog zichtbaar in het landschap. Net vóór de klim naar Mesen zie ik de toren van het Ierse Vredespark. Bovenaan de helling ligt het New Zealand Memorial Park. Hier hadden de Duitsers stellingen die een goed zicht hadden op de Britse troepenbewegingen in het lagergelegen landschap.

Na een bezoek aan het museum begrijp ik waarom het woord ‘Passchendaele’ synoniem werd voor de zinloosheid van de oorlog.

De tocht eindigt op het marktplein in Mesen.

Daar staat een beeld van een Nieuw-Zeelandse soldaat, maar vooral een Britse en een Duitse soldaat die elkaar de hand reiken over een voetbal trekken de aandacht. Ook dit beeld verwijst naar het bestand op Kerstavond 1914 waarbij soldaten uit beide kampen even hun loopgraven verlieten om elkaar zonder wapens te ontmoeten. Een onwezenlijk moment van kleine vrede midden in de gruwel van de Groote Oorlog.

Via Zillebeke vijver gaat het naar de vestingen rond Ieper. Die werden na de oorlog gerestaureerd. Onder de Menenpoort weerklinkt sinds 1928 elke avond de Last Post en ook ‘In Flanders Fields’ op het grote marktplein is een must-see. De route verlaat de stad langs het vroegere kanaal Ieper-Komen, een mislukte poging om de heuvelrug ten oosten van Ieper te doorkruisen.

Vandaag is het kanaal een lintvormig natuurdomein.

Wim Vandamme Wijtschate en Mesen vormen

10

| Op Weg 2021-4

PRAKTISCHE INFO

Route en bewegwijzering Deze nieuwe icoonroute van 100 km voert je van Nieuwpoort tot Mesen langs relicten en littekens van de Groote Oorlog én langs enkele van de mooiste landschappen en natuurgebieden van de Westhoek. De Frontroute is goed bewegwijzerd. Alle info over deze en andere icoonroutes vind je op de lanceringskaart bij deze Op Weg en op www.vlaanderenmetdefiets.be.

ONLINE

Begijnhof 19 8500 Kortrijk De Caterpillar krater in Zilleb eke. wim.1962.vandamme@gmail.com

KAART

TRACK

FOTO’S

DICHTBIJ |

Genieten van een GR-arrangement

Een kasteel, een toren en een muur

Uitzichtpunt boven Testelt.

Het noorden van de Streek-GR Hage­land ligt in een over­gangs­gebied. Kijk je noordwaarts, dan zie je de Kempen liggen. Draai je zuid­waarts, dan ontdek je het glooiende Hageland. Wij knopen onze wandel­­schoenen voor een twee­­daagse tussen Sint-Pieters-Rode en Scherpenheuvel, met een over­nachting bij Hans en Jasmina in Rillaar. Æ Tekst: Tom Langmans Foto’s: Willy Langmans

Johan en Galaxa

Kan je een wandeling mooier starten dan in de schaduw van het middeleeuws kasteel van Horst? Wellicht niet. De indrukwekkende waterburcht ligt mooi ingenesteld in de groene vallei van de Wingebeek, tussen de heuvels van het Hageland. Een uniek plaatje. Striptekenaar Willy Vandersteen maakte er lang geleden de thuishaven van De Rode Ridder van. Het is inderdaad niet zo moeilijk om je in te leven in de avonturen van Johan. Onze dagrugzak is ons harnas, onze wandelstokken zijn onze zwaarden. We zijn klaar voor de strijd tegen Bahaal en Galaxa. Hadden we nu maar een paard, dan trokken we dapper ten strijde. Wanneer plots twee amazones uit de richting van Kortrijk-Dutsel komen aandraven, grijp ik naar mijn zwaard om uit halen. Net op tijd word ik op de schouder getikt. Bijna lag de ravissante Galaxa in de slotgracht.

Wijnmuur

Het Hageland is geen vlak terrein. Als mijn kuiten spreken konden, ze zouden het stellig

bevestigen. We beklimmen langs de zuidflank, tussen de wijnstokken, de Wijngaardberg. Deze heuvel steekt 72 meter boven het landschap uit. Vanop deze onaangetaste Diestiaanheuvel geniet je van enkele erg mooie panorama’s. We laveren tussen boomgaarden van laagstamfruit, vooral appelbomen. De laatste bloesems van het seizoen dwarrelen op de grond. Enkele kleine landbouwmachines rijden af en aan. Even verderop steken we langs een trapje de wijnmuur over. Een bijzondere constructie van los gestapelde, roestkleurige stenen. Een vriendelijke man zit in het stof op zijn knieën naast de muur.

Met een pikhouweel kapt hij stenen. Met zware lederen handschoenen past en stapelt hij de stenen terug in de muur. We geraken aan de praat. Marc Elsen is sinds jaar en dag vrijwillig restaurateur van de wijnmuur. Het is zijn persoonlijke strijd om dit beschermd monument terug te herstellen in zijn oorspronkelijke staat. Een monnikenwerk. “Over het nut van de muur kan je debatteren”, zegt Marc. “Hij werd in de eerste helft van de 19de eeuw aangelegd.

Om de wijnranken te beschermen tegen de noorderwind? Of tegen dieren of ander ongewenst bezoek? Of was het een conflict tussen wijnbouwers? Wie zal het zeggen.” We wensen Marc nog veel plezier met zijn hobbypuzzel van 5000 m³ stenen en wandelen verder richting Wezemaal. Nog honderden meters volgen we de restanten van de oorspronkelijke muur.

Om dit allemaal te herstellen gaat Marc een tweede leven moeten vinden. Of nog een dozijn collega-vrijwilligers.

Maagdentoren

Langs de brede meanders van de Demer stappen we richting Zichem. Dé lokale trots is ongetwijfeld de Maagdentoren. Hier liet Robbe De Hert zijn ‘witte van Sichem’ oorlogje spelen met zijn kameraden. Recent werd de toren grondig gerestaureerd. De manier waarop is gecontesteerd, maar wij vinden de mix van oud en modern zeer geslaagd. Ook de directe omgeving werd grondig aangepakt met wandel- en fietspaden. We nemen plaats op één van de vele

2021-4 Op Weg |

11

’s Hertogenheide bij Aarschot.

moderne zitbanken in de schaduw van de toren en geraken aan de praat met een Zichemnaar met tof accent. Karel Van Schaeybroecks historische kennis van het monument is onuitputtelijk.

We geraken de kluts kwijt in zijn gedetailleerde vertelling. Iets van Renier II, heer van Zichem, een donjon op zijn kasteeldomein, de heren van Diest, de godsdienstoorlog en een koeienstal.

Net als een geschiedenisles in het middelbaar onderwijs: te veel om te onthouden. Wanneer Karel de sympathieke volkslegende vertelt, spitsen we opnieuw de oren. “De welgestelde Renier II van Schoonvorst liet de toren bouwen om er zijn bloedmooie dochter in op te sluiten, om te beletten dat ze met een arme landbouwer zou trouwen. Daarom staat de toren in het midden van de Demer: opdat ze niet kon vluchten. De dochter zou in de toren geen gezelschap gehad hebben, tenzij van een non die af en toe proviand aansleurde. Uiteindelijk smeet ze zich uit verdriet en eenzaamheid van de toren.

Morsdood!”, vertelt Karel in één ruk. Na bijna een uur praten nemen we afscheid. “Hoe weet

De Maagdentoren in Zichem.

je dit allemaal?”, roep ik nog na terwijl we onze wandeling richting Scherpenheuvel hervatten.

“Ik ben stadsgids van Zichem en toezichthouder van de toren!”, knipoogt Karel.

Scherpenheuvel

Scherpenheuvel wordt aanzien als het belangrijkste bedevaartsoord van ons land, sinds de middeleeuwen al. Tussen Zichem en Diest, op de heuveltop, stond een inheemse eik in kruisvorm. Een vrome burger hing er met een nageltje een Mariabeeldje aan. Toen de heilige maagd echt op het toneel verscheen was het bingo!

Sindsdien komen pelgrims en dagjestoeristen bidden en de lokale middenstand ondersteunen. Een lange rij mensen staat aan te schuiven voor de koepelvormige basiliek. Wegens corona mogen er maar beurtelings enkele mensenbubbels binnen. Sommigen turen op hun polshorloge, vloeken tot God en verlaten ontgoocheld de wachtrij. Ze branden dan maar een kaarsje voor € 2 per stuk. Een habbekrats, want voor die prijs kan je een hoop ellende afkopen. Ik

Trapje over de wijnmuur .

steek er gelijk zeven in de fik. Dit moet me innerlijke rust brengen tot minstens aan mijn pensioengerechtigde leeftijd. Daarna keer ik nog wel eens terug.

Rondom de basiliek is het zo mogelijk nog drukker. Wandelaars, fietsers en mensen in zondagse kledij zoeken naar een souvenir in een van de vele houten kiosken. Wijwater of een Mariabeeldje? Een papieren molentje of een klomp zeep? Noppen lijken populair. Een rond krakend koekje. Ik proef er eentje uit een mandje van een lieve verkoopster. Ik durf niet te liegen in de nabijheid van Maria en zeg dat ze lekker zijn. Een bruine pater zou me beter smaken en we gaan op zoek naar een terrasje.

De horeca is na een lange coronasluiting net terug open en de terrassen zitten overvol. Na een mini-processie denken we twee vrije plaatsjes te ontdekken, maar een koppel katholieke aasgieren is ons voor. We geven deze kruistocht op. Bizar dat de meest devote plaats van ons land tegelijk ook de plek is die het hardst lijkt op een Vlaamse kermis. Een bijzondere mix.

Zichem komt in zic ht.

Wijnbouw in het Hageland.

12

| Op Weg 2021-4

selaar.

De Beninksberg in Vlas

uur.

Marc Elsen renoveert de wijnm De Kerk van Testel t.

Rode Ridder.

Het kasteel van Horst, thuishaven van de

PRAKTISCHE INFO

GR-Wandelarrangementen

riaal en een lunchpakket. Wie graag met gps

prijzen vind je op groteroutepaden.be en

De Pluimpapaver in Rillaar is één van de

wandelt, krijgt ook het gpx-bestand van de

op andersreizen.be.

acht hotels of B&B’s die samen met Grote

tochten. De lengte van de wandelingen ligt

Dag 1 wandelden wij naar Scherpenheuvel

Routepaden wandelarrangementen uitge-

rond 20 km. Alle formules zijn mogelijk voor

(21 km), waar Jasmina ons kwam oppikken.

werkt hebben langs GR-trajecten. Van de

1, 2 en soms 3 nachten, zowel voor singles,

Dag 2 werden we na het ontbijt naar het

hoteliers krijg je kant-en-klare routebe-

duo’s als kleinere groepen. Boeken kan het

Kasteel van Horst gebracht en wandelden

schrijvingen, GR-wandelgidsen, kaartmate-

hele jaar door bij Anders Reizen. Alle info en

we terug naar het hotel (20 km).

“Mensen leren weer fietsen en wandelen, ook wij!”

Wat weten we nog niet over het Hageland?

Goh, het is een prachtige streek, misschien wel de mooiste van Vlaanderen. Je vindt hier fruit- en wijngaarden, verre panorama’s en pittoreske dorpjes. Met enkele echte parels. Neem het kasteel van Horst. Of de Konijnenberg hier bij ons in Rillaar. Een weelderig bos op een heuvelrug met een bivakzone. Ook de stad Aarschot is het ontdekken waard. Het stadscentrum is versnipperd en daardoor spannend om te verkennen. Op de terrasjes langs de Demer smaakt een streekbiertje lekkerder dan elders, geloof me!

Wat is voor jullie een GR-arrangement?

We namen het arrangement over van de vorige eigenaars. Vroeger kregen we vaak solo-wandelaars over de vloer. Sinds enkele jaren is het een meer divers publiek geworden: jong en oud, vaders en dochters, vriendinnen, oud-studiegenoten, enz. Allemaal weten ze de combinatie van een sportieve uitdaging, een prachtig wandeldecor, de georganiseerde pick-up-service, de heerlijke bedden en de streek- en seizoensgebonden keuken te waarderen.

De Pluimpapaver wordt uitgebaat door het jonge stel Hans en

En wat bracht corona teweeg?

Jasmina. Met open armen verwelkomen zij ons. Vijf minuten later

Mensen herontdekken tijdens de epidemie opnieuw hun eigen

voelen we ons ‘thuis’. De setting is uniek: in een mooi glooiend

land. Wij merken dat in de boekingen. Mensen leren weer fietsen

landschap met open velden en fruitgaarden. Het hotelterras is

en wandelen. Ook wij! Het voorbije jaar hebben we flink gewan-

een oase van rust. Tussen de bomen hebben we genoten van een

deld en sinds kort haalden we ook de mountainbike van stal. We

Hagelands wijntje of een streekbiertje.

beseffen nu nog meer dat we in een paradijselijke regio wonen!

2021-4 Op Weg |

13

FIETSREPORTAGE | België, Duitsland, Luxemburg

Over Radwegen, Pistes Cyclables en RAVeL’s Het fotogeniekste plekje langs de Moezel.

Dichtbij en toch weg, het zomervakantievraagstuk in onzekere coronatijden lag ook bij ons op tafel. Duitsland leek de meest zekere optie en de Eifel het meest dichtbij. Via de Moezel en dwars door Luxemburg konden we dan eindigen in een Ardens treinstation.

Zo konden we ons NMBS-cadeautje ook uitpakken: (tijdelijk) gratis fiets op de trein! Æ Tekst en foto’s Peter Cristiaensen

De route

Op eifel.info kan je een gratis overzichtskaartje aanvragen van de ‘Radwegen’ in de regio. Met één blik zie je meteen hoeveel mogelijkheden er zijn.

De meeste fietsroutes lopen van noord naar zuid, door rivierdalen. Perfect om bij de Moezel uit te komen. Maar vanuit het station van Eupen of Welkenraedt moet je eerst aansluiting vinden op zo’n route naar het zuiden. Alle details over onze keuzes en over alternatieven vind je in de extra info in de artikeldatabank op onze website. Hier op deze pagina’s vertel ik liever over de bekendste, fotogeniekste, lelijkste, meest verrassendste en

14

| Op Weg 2021-4

mooiste trajecten en plekken van deze 9-daagse, 500 km lange fietsreis.

Bekendste

Wie al wat fietswatertjes doorzwommen heeft, weet dat de meeste bewegwijzerde routes – zeker in meer heuvelachtige streken – op oude spoorwegtrajecten lopen. Regelmatige lezers van Op Weg denken dan spontaan aan de overbekende Vennbahn, waarover vroeger majestueuze goederentreinen vol ijzererts en steenkool denderden. En terecht, dit pad verdient alle lof. Bij het buitenstappen van het station van Welkenraedt

ontdekken we zelfs meteen bordjes die de verbinding maken met de route. Mijn voorbereiding – Lontzen/Walhorn/Raeren stond er op mijn papiertje – mag meteen in mijn achterzak.

Glad asfalt, weinig hoogteverschil, veel rustbanken en infoborden, cafés in oude stationnetjes: met de Vennbahn doorklief je de wouden op het Belgisch-Duitse grensgebied op een uiterst aangename manier. Maar lang blijven wij niet op dit prestigeproject. Wij duiken de Eifel in. Om een heel eind verder langs de Kyll uit te komen.

De Kyll Radweg pikken we op via een stukje Vennquerbahn. Zowel in de Eerste als in de

Afdaling naar de Rursee in de Noord-Eifel.

Tweede Wereldoorlog was deze spoorbaan heel belangrijk voor het transport van Duits militair materiaal naar het westelijke front. Vandaag worden we getrakteerd op een oude wagon vermomd als café en op prachtige ‘Eifelblikken’ op de Kyllvallei.

Om de Moezel te bereiken valt onze keuze echter op de Maare-Moezelroute: over viaducten en door tunnels trappen we door de valleien van de Alf en de Lieser. ‘Maare’ zijn kegels van oude vulkanen die nu gevuld zijn met water.

Aan het Schalkenmehrener Maar vinden we een picknickplek uit de duizend. Al hebben we die calorieën niet allemaal nodig, want het pad gaat bijna de hele tijd lekker dalend richting Bernkastel aan de Moezel.

Fotogeniekste

Noblesse oblige: voor de fotogeniekste plekjes moeten we vanzelfsprekend aan de Moezel staan. Bij voorkeur met onze lens gericht op de overkant van het blauwe water, op een klein dorpje met enkele huisjes en een wit kerkje, omsingeld door hellingen vol wijngaarden.

Wie Moezel zegt, zegt uiteraard wijnbouw. De eerste wijngaarden dateren uit de Romeinse tijd. Omdat de hellingen soms zo steil zijn – en dus ontoegankelijk voor machines – vraagt de teelt hier veel meer handenarbeid dan elders.

Maar de hellingsgraad zorgt er tegelijk voor dat de veeleisende Rieslingdruiven op een ideale manier kunnen zonnen en rijpen. Op de beste plekjes profiteren ze zelfs van de weerkaatsing van de zonnestralen in de rivier. Bovendien slaat de leisteengrond overdag warmte op, om die ‘s nachts uit te stralen naar de wijnstokken.

Misschien moet ik er voor de volledigheid wel bij vertellen dat de Moezelfietsroute niet elke kilometer even idyllisch langs het water loopt en

Bovenkomen op een geel-groen plateau heeft iets.

soms druk kan zijn. In alle dorpjes schreeuwen de borden met ‘Gästezimmer’ of ‘Weinstube’ de (hoofdzakelijk elektrische) fietsers toe.

Een fietstocht is als een week op schoolbanken met het vak geschiedenis in een hoofdrol.

Lelijkste

Over Luxemburg straks meer, eerst iets over de lelijkste plek op onze tocht. In het grensstadje Martelange duiken we België weer in. Maar omdat de accijnzen op benzine, alcoholische dranken en tabak langs de Luxemburgse kant nog steeds lager zijn, moeten we even tussen drukbezochte tankstations en drankwinkels laveren. Het doet me denken aan mistroostige grensovergangen uit vervlogen reizen door Latijns-Amerika, maar dan zonder de schrik voor douanebeambten die je vriendelijk moest toelachen in de hoop een stempel in je paspoort te krijgen. Martelange kent trouwens een tragische geschiedenis: in 1967 denderde een Franse tankwagen geladen met 45.000 liter vloeibaar gas midden het stadje in. Of het de remmen waren die het niet deden, zullen we nooit weten, maar de gevolgen waren dramatisch. Na de vlammenzee bleven 22 doden en 120 gewonden achter.

Meest verrassende

Een fietstocht is als een week op schoolbanken met het vak geschiedenis in een hoofdrol.

Zowel in Reifferscheid als in Pelm, onze beide etappehaltes in de Noordelijke Eifel, troont een middeleeuwse burcht hoog boven de vallei. In de eerste staat het poortje open, waardoor we helemaal tot op de toren kunnen. In de tweede huist een roofvogel- en een wolvenpark, maar omwille van corona is het voorlopig zonder roofvogelshow. We zien drie wolven achter de draad voorbij slenteren, maar echt enthousiast worden we niet van deze ontmoeting met enkele neefjes van Noëlla of August.

Wanneer we door de dorpsstraat van Neumagen rijden, valt mijn oog op een reliëf van een wijnschip. Het blijkt een replica te zijn, het origineel staat in een museum in Trier. Vermoedelijk was het onderdeel van het graf van een Romeinse wijnhandelaar. Ooit stonden op deze plek grote Romeinse villa’s.

Trier kunnen we natuurlijk niet passeren zonder een avondwandeling langs de Porta Nigra. Van Romeinse militaire stadspoort tot ruïne annex woonplaats van een kluizenaar, vervolgens kerk en door toedoen van Napoleon opnieuw stadspoort, het is een gebouw met een lange en bewogen geschiedenis.

In onze zoektocht naar een restaurant kuieren we in Diekirch nietsvermoedend de ‘Bevrijdingsbrug’ over. Pas aan de overkant lezen we hoe de 6.000 inwoners van de stad in de winter van 1944 tijdens de Slag om de Ardennen zich over de brug in veiligheid konden brengen.

Met dank aan een Amerikaanse commandant die tegen alle orders in enkele uren wachtte om de brug op te blazen.

Meest verrassende (bis)

Wat het vak aardrijkskunde betreft is het vooral een rivier die ons verrast. Op de LuxemburgsDuitse grens groeten we voor het eerst de

2021-4 Op Weg |

15

Op de flanken van de Moezelvallei.

statige Sauer die we een hele tijd stroomopwaarts zullen volgen. We blijven nog even op de Duitse oever om dan via de brug van Echternach voor het Groothertogdom te kiezen.

Er zijn hier veel campings langs de Sauer/Sûre en er wordt druk gekajakt, gekanood, gevist, gesupt, gezwommen en in banden gedobberd.

Kuieren door Trier.

jarenlang een stand op de Fiets en Wandelbeurs.

Op haar website promoot die zich als ‘Het land van het slow toerisme’, wat staat voor geduld, rust en ontdekkingen. Geconcretiseerd in ‘opkwikkende boswandelingen, wellnessvakanties, gastronomische weekends en het observe-

ren van dieren’. Volgend jaar moet ik die beursstand misschien toch eens bezoeken, want terwijl wij ons in het zweet fietsen liggen de kleine dorpjes rustig te dutten in de gloeiende namiddagzon. Alsof ze tussen de plooien van de glooiingen vallen.

116 mm PRAKTISCHE INFO 10 km

Schleiden Reifferscheid

Rescheid

SanktVith Hallschlag rth

Vielsalm

e

Gedinne

Kyll Radweg

Eifel-Ardennen Radweg

Pelm

Daun

SaintHubert

Maare-Mosel Radweg

Bastogne Wiltz

Kyll

Bitburg Daverdisse Libramont Wittlich Graide Diekirch PC 3 Martelange Neuvillers Echternach Bernkastel Vresse Bodange PC16 PC18 Ettelbruck pré-RAVeL 163 - 618

s

oi

Bouillon

m

| Op Weg 2021-4

Wellin

Simmerath Vennbahn

Verviers

Ou

Marche-enFamenne

Se

16

Welkenraedt

Malmedy

Less e

In Ettelbruck nemen we afscheid van de rivier (die komt van het Lac de la Haute-Sûre, zie Op Weg 2020 4). Een definitief afscheid, zo dachten we, maar niets is minder waar. De bron van de Sûre blijkt in het hartje van de Belgische provincie Luxemburg te liggen, en in Martelange duikt ze plots weer op, ditmaal veel slanker en eleganter. Al even verrassend is het stukje préRAVeL op de oude lijn 618 (tevens EuroVelo 5) dat de valleien van de Sûre en de Strange volgt.

In Bodange is ons Sûre-liedje definitief uitgezongen. We steken westwaarts door richting Libramont en Wellin, waar een barbecue met vrienden wacht. Wat volgt is een stukje Ardennen dat mij volledig onbekend is. Iemand al gehoord van Fauvillers, Witry, Juseret, Masul, Molinfaign, Respelt, Tronquoy of Sberchamps?

Op de kaart zie ik dat we langs de noordkant fietsen van het Woud van Anlier. Die naam komt me wel bekend voor, de regio heeft al

Luik

as Ma

Namen

Dinant

Op Weg 2021

Raeren

20

Moezel

0

O ur

De Moezeloevers waren fotogeniek, maar de hoofdprijs gaat naar geelgroene plateaus vol landbouwvelden.

Sauer Radweg

e Sûr

Route en bewegwijzering

Op www.eifel.info kan je een gratis over-

Trier

Mosel Radweg

vind je in de extra info in de artikeldatabank.

zichtskaartje bestellen van alle fietsroutes in

Info

de Eifel. Vanuit het station van Welkenraedt

Overnachtingsplekken

kozen wij eerst voor een stukje Vennbahn,

Airbnb of in pensions. Zowel in Duitsland

om dan door te steken naar de fietsroute

als in Luxemburg heb je ook netwer-

zochten

we

via

langs de Kyll en vervolgens de Maare-

ken van fietsvriendelijke overnachtings-

Moezelroute. Daarna volgde een dagje

plekken

langs de wijngaarden van de Moezel. Via de

www.bedandbike.lu).

(www.bettundbike.de

Luxemburgse Pistes Cyclables langs de Sûre doken we terug België in. Meer details over de gevolgde routes en onze acht etappes

ONLINE

INFO

FOTO’S

en

Nog meer zomerse kleurvariatie in de velden.

Mooiste

De Moezeloevers waren fotogeniek, maar de hoofdprijs van de reis gaat voor mij toch naar een ander beeld. Het wacht ons op tussen Kersch en Olk, wanneer we vanuit Trier de Moezelvallei uitfietsen. Of in de buurt van Grosbous, wanneer we in Ettelbruck de Sûre

Het kasteel van Reifferscheid.

achter ons gelaten hebben. Misschien omdat we eerst flink wat zweet gelaten hebben om er te geraken, maar vanuit een vallei op een geelgroen plateau vol landbouwvelden aankomen heeft iets. Eind juli dansen de graanhalmen meestal nog in de wind, soms zijn het al korte stoppels die stokstijf stilstaan. Akkervogels

fladderen op wanneer we passeren, terwijl boven ons een roofvogel cirkelt en in een boom vlakbij neerstrijkt. Op het hoogste punt geven een tiental windmolens een eigentijdse toets aan dit eeuwenoude tableau. Moest ik kunnen schilderen, ik zou mij meteen langs de kant van de weg zetten.

COLUMN

Ontbijt Het belooft vandaag, net als gisteren, een bloedhete fietsdag te worden. De gastvrouw stelt daarom voor om vroeger en uitgebreider te ontbijten, simpel en heerlijk: bananenpannenkoeken, toast met ei, avocado en een waaier heerlijke, fruitige jam in pot.

Er duikt nog een vroege vogel op. Minstens anderhalve kop groter dan ik, half zo breed, Verdi-baard, de bril minimalistisch en sportief, het haar in een man bun, het knaloranje design fietspak strak aangesloten rond het lange lichaam. Dat moet een…

“Goeiemorrrgen”, zegt hij terwijl hij vanuit de hoogte op me neerkijkt.

Ja, dus.

“En u bent van?”, vraagt hij terwijl hij zich plooit op de stoel.

“Kortrijk”, zeg ik op een toon om géén verder gesprek te moeten voeren.

“Oh, dat is hierrrr vlakbij. Dutsel.”

“Nee, Kortrijk aan de Leie”, murmel ik terwijl ik terzelfdertijd de klemmende pot fruitige jam probeer open te draaien. Ik plooi nog wat

dieper en probeer wat meer kracht te ontwikkelen. Ik pak het deksel nog steviger vast en oefen nog meer druk uit. Maar de klemmende pot geeft géén krimp. Straks eindig ik nog met stijve vingers en een pijnlijke pols.

De andere vroege vogel in het knaloranje design fietspak nuttigt ondertussen de gepocheerde peer met hennepzaad en Griekse yoghurt.

Ik ga nu over naar het grovere werk en houd de klemmende pot fruitige jam in een hoek van 45°. Met een neerwaartse beweging sla ik de rand van het deksel tegen het harde tafelblad.

Géén kik. Ondanks nog meer tikken op verschillende plekken, nog steeds géén kik.

“Wist u dat pizza gezonder is als ontbijt dan cornflakes”, zegt de andere vroege vogel in het knaloranje design fietspak. Op dat moment ontglipt de context van zijn opmerking me, net als de klemmende pot fruitige jam.

Die pot maakt een boog over de toast en plakjes kaas en dreigt te verdwijnen in de gapende kloof tussen zijn en mijn ontbijttafeltje. Alsof het een arm van een kraan betreft zie ik hoe zijn lin-

kerarm vanuit het knaloranje design fietspak zich uitvouwt tot net onder de vallende pot fruitige jam en een grijpgrage hand de klemmende pot omklemt.

Ik zie ook hoe de rechterarm vanuit het knaloranje design fietspak zich uitvouwt en vijf lange vingers zich nestelen rond het deksel en het er met een knik makkelijk afdraaien. Hij doopt de gestrekte wijsvinger in de jam en likt hem vervolgens af.

“Nou, was dit effe lekkerrr zuigen en likken. Ik fiets vandaag naar Mestreech.”

Vervolgens draait hij het deksel terug op de pot fruitige jam, staat op en stapt met pot in de hand weg uit de eetplek.

Op zijn tafel ligt een kaartje met het ‘Vrienden op de Fiets’-adres waar ik voor vanavond heb geboekt.

Sodemieter op…

Wim Vandamme

2021-4 Op Weg |

17

WANDELREPORTAGE | België

Gent uitwandelen op de GR 128: de Meerskantpoelen in Laarne.

Brussel binnenvallen op de GR 126: op weg naar Relegem.

Alleen jammer van dat zwarte gat

Met GR van Gent naar Brussel

Lang voor de operatie vaccinatie volop in gang zou schieten had ik mijn spuitje al gehad. De formule was eenvoudig: GR 128 + GR 126. In gewone mensentaal: een wandeling van thuis in Gent naar Brussel. Een heerlijke symfonie met talloze verhaallijnen langsheen stadspleinen, bossen en glibberige dijken. Æ Tekst en foto’s Johan Lauwerier

Het eindpunt bereiken van een meerdaags wandel- of fietsproject, het lijkt stilaan een vorm van zelfkastijding. Het is gelukt maar het is helaas ook gedaan, finito. Er is geen weg terug, niets is te herdoen, morgen wacht de leegte, het zwarte gat. De grote voldoening krijgt het deksel van de onomkeerbaarheid op haar neus. Zo sta ik daar te peinzen bij de oude haven van Brussel, de ‘Vismet’ bij de SintKatelijnekerk. Mijn tochtgenote staat zwijgend naast mij. Ze weet wat ik denk. Samen mijmeren over het pad en de mensen die we onderweg hebben ontmoet is onze ‘dance de joie’. Voor een keer mag het in het Frans, hier in Brussel.

18

| Op Weg 2021-4

Het hele verhaal van de GR’s 128 en 126 heb ik onderweg kunnen lezen in de schitterende GR-topogidsen, met mooie foto’s en weetjes van hier en ginder. Daar heb ik niets meer aan toe te voegen. Tenzij nog wat fotosouvenirs aan enkele hoekjes ongerept Vlaanderen en een mini-dagboekje met intieme bespiegelingen: Kale bomen op de Vrijdagmarkt, stoelen en tafeltjes aan de ketting gestapeld, uitgedoofde terrasverwarming, de laatste slingers van de kerstverlichting opgeruimd. Er strijkt koud grijs licht over het plein. De Babbelut, De Jacob, De Gulden Valk, allemaal dicht. Hier en daar

schijnt nog een lampje boven de tapkast en ergens brandt een kaars achter een ongewassen raam. Het lijken wel grafkelders waar gemondmaskerden langslopen en zich bezinnen over de tijd toen de afgestorvenen nog onder ons waren. Andere jaren vraag ik mij af waarom die decemberfeesten zo nodig over januari moeten worden uitgesponnen en waarom de horeca niet gewoon een maand sluit. Om de consumptiedrang even te ontwennen. Maar de afwezigheid van de vertrouwde geur van koffie en pannenkoeken voelt ongemakkelijk. Ik vlucht hier weg, zo snel als het kan. Gelukkig is er wit-rood licht aan het eind van de tunnel: de GR-tekens

What’s in a name: de Wetterstraat in Wetteren.

aan de overkant van het plein sturen mij naar een betere toekomst, via een veilige, maar toch altijd een beetje onvoorspelbare weg.

Moet er zo nodig een klankband worden geplakt achter de wandellus aan het Damvalleimeer in Destelbergen? In dit restant van een immens 16de-eeuwse landschap komen alleen renaissanceklanken van oude instrumenten in aanmerking, een recital voor vedel en spinet of zoiets.

Maar wat we echt te horen krijgen klinkt niet bepaald als muziek, het is een langgerekte vloek, een niet te stoppen scheldtirade. Die komt uit de keel van de lawine van grote en kleine dozen op wielen die vlakbij over de E17 en de R4 voorbijraast. De verkeersdeskundigen dachten destijds dat veel van de bestuurders van deze dozen uitgerekend op deze plek, in dit unieke natuurgebied, wel eens van richting zouden willen wisselen. En dus lieten ze hier een verkeerswisselaar bouwen. Het Damvalleimeer dat daardoor ontstond, is naar Vlaamse normen van een ongeziene wildheid. Maar het is tegelijk het graf voor het middeleeuwse landschap van veenland en turfputten.

De eerste GR-kilometers in de Kalkense Meersen zijn de onschuld zelve. Een brede grindweg met wat gemakkelijk te omzeilen grote plassen, meer niet. Rondom heel veel water: sloten, plassen, grachten, een oude Schelde-arm, de Kalkense vaart. Als het wandelspoor zijn weg zoekt door de laaggelegen Scheldemeersen houden de paadjes het niet meer droog. Op de rand van een lage dijk van de oude stroom wordt het penibel. Bij slechts

Het Laarbeekbos in Zellik.

een paar graden boven nul met een glijbeweging het water induiken is geen optie. De redding ligt een meter naast ons in een wei … achter een vierdubbele prikkeldraad. En zoals het altijd gaat: op een cruciale plek ontbreekt een stuk van de draadversperring. Wij wippen door de grote opening en vervolgen onze weg.

Aan het eind van de wei is de voorzienigheid echter opgebruikt. Daar wacht een intacte prikkeldraadomheining. Met wederzijdse hulp en enig trek- en duwwerk geraken we terug op het droge. Als de uitdrukking ‘zonder kleerscheuren ervan afkomen’ nog niet bestond dan is ze uitgevonden in de Kalkense Meersen.

coronatijden? De verhalen van Maria gaan over hoop en vrees, over vluchten, een geliefde zoeken, toch niet kunnen helpen en uiteindelijk moeten berusten. Met de blik gericht op een dreigende sneeuwwolk gelooft bedevaarster Andrea dat de redding enkel nog ‘van daarboven’ zal komen. En Etienne, een fysicus op rust, zegt dat de mensen vooral hun gezond verstand moeten gebruiken en ook met enig wetenschappelijk inzicht mogen meedenken als het gaat om mondmaskerplicht en de andere maatregelen. Zelf heeft hij bij één van zijn vorige bezoeken € 20 in het offerblok gestoken voor vier kaarsen. Vandaag komt hij zijn vierde kaars branden. Dat hij nog lang mag samen zijn met zijn vrouw.

Als de uitdrukking ‘zonder kleerscheuren ervan afkomen’ nog niet bestond dan is ze uitgevonden in de Kalkense Meersen.

Het is 4 februari, putje winter, maar het is twaalf graden en de zon schijnt wellustig.

Perfect voor een picknick op een bank aan Appels Veer. Ik zit er te wachten op de boot van 13 uur. Een veerboot nemen promoveert een tocht altijd naar een hogere klasse. Al van in het jaar 1253 kunnen mens en dier zich hier van de ene naar de andere oever van de Schelde laten varen. Heel af en toe was er geen veer nodig.

Dan kon je over de dichtgevroren stroom naar de overkant wandelen. De laatste keer was in 1963, de keer daarvoor in 1947, en geregeld ook in de kleine ijstijd in de tweede helft van de 16de eeuw. Ik ben blij dat ik me in tijden van gesloten horeca mag warmen aan de zon terwijl ik mijn boterhammetjes opeet, maar tegelijk vind ik het heel jammer dat ik nooit meer een overtocht van een bevroren rivier op mijn GR-palmares zal schrijven.

In de buurt van het Donkmeer staat op de 16 meter hoge Kapelleberg een kapel. Ze dateert uit de 14de eeuw en is gewijd aan ‘Onze Lieve Vrouw van Zeven Weeën’. Om die zeven weeën in herinnering te brengen doe ik de bedevaartommegang langs de zeven kapelletjes met bas-reliëfs die ze uitbeelden.

Een andere pelgrim vindt het hier nogal ‘een begankenis’. Niet verwonderlijk toch, in deze

2021-4 Op Weg |

19

De Scheldemeersen bij Uitbergen.

Aan het Veerhuis in Denderbelle is een man met een kunstig gevlochten baard en een veelkleurige, gebreide muts de shelter aan het opruimen. Het is kunstenaar-verzamelaarkeramist Frank Steyaert. Veertig jaar geleden heb ik Frank voor Het Nieuwsblad geïnterviewd toen hij een prijs voor keramiek had gewonnen.

Door bijzondere omstandigheden was het voor ons beiden een onvergetelijk interview geworden. Maar sindsdien had ik hem niet meer lijfelijk ontmoet. Dankzij de opmerkzaamheid van mijn tochtgenote, toen ook erbij, loop ik hem niet achteloos voorbij. Frank die hier aan de Dender zijn atelier heeft, dompelt ons meteen onder in zijn wereld van beschilderde kruiken, ritueel vaatwerk, scheepswrakken en talisman-

Helemaal bij de start: het Damvalleimeer in Destelbergen.

20

| Op Weg 2021-4

De Schelde bij Schellebelle.

Aan de Gentse Steenweg in Sint-Jans-Molenbeek waaien alle geuren en kleuren van Afrika tot Azië vanuit de winkeltjes de straat op. nen. De zompige Dendermeersen hadden mij de rest van de dag kunnen gestolen worden.

Maar het is al na de middag en 15 km verder wachten een maaltijd en een bed. GR-wandelen kan onverbiddelijk zijn.

Nadat ik Moorsel heb verlaten, kom ik in de Brabantse heuvels. Het Kravaalbos is nog net niet de Ardennen. Na het vlakke ‘Vlaamse’ land is dat even wennen. Maar in het landschap is nog iets veranderd, en dat heeft niets met een provinciegrens te maken. De klimaatverandering wijzigt naar mijn gevoel ook de kleurtemperatuur. Eind februari is het licht, ook als de zon schijnt, nog ijl en een beetje mager. Maar vandaag op de derde van vier opeenvolgende dagen met warmterecords van 18 graden en meer, is het licht tegen het eind van de middag volslank. Dat is vreemd, in het Paardenbos bij Mollem is nog geen spatje groen te bekennen maar ik had nooit vermoed dat er zoveel tinten bruin bestaan.

Berlarebroek.

116 mm PRAKTISCHE INFO

Kalken

Donkmeer

Laarne

8

Dendermonde

Berlare

lde Sc he

km

10

Zellik der

5

5A

Den

0

GR

Mollem

6

Zottegem

Affligem

12

ErpeSint-Lievens- Mere Haaltert Houtem

8

12

Meise

Aalst

2

Op Weg 2021

GR

Opwijk Moorsel Mazenzele GR

Zwalm

Londerzeel

Denderbelle

6

Oosterzele

Willebroek

12

2

GR 5

12

Schellebelle Oudegem Wetteren Herdsersem Lede

12

A

Zele

GR

GR

GR

lde

Meersen

GR 12

Destelbergen

Sche

Gent

12

Na het kleurloze doodgewoon zijn van de residentiële wijken van Ganshoren en Koekelberg beland ik plots op een plek ver buiten Europa.

Aan de Gentse Steenweg in Sint-JansMolenbeek waaien alle geuren en kleuren van Afrika tot Azië vanuit de winkeltjes de straat op. In Boucherie Islamique, met een overvloed aan schapenvlees en merguez-worsten, staat de deur open, zoals altijd. De overstap van de wereld met maar af en toe een mens op

jeugd omgebouwde likeurfabriek, het museum in de voormalige bronsgieterij. Er is hier zoveel ‘beweging’, er gebeurt hier zoveel, in deze Brusselse gemeente met die gigantische armoede- en werkloosheidscijfers. Maar nu moet ik naar Brussel-Centrum. Daar verloopt het leven wat minder spontaan, wat minder op mekaar betrokken, maar de Vismet is toch een mooie plek om een GR af te sluiten en nog even niet te denken aan morgen, aan dat zwarte gat.

straat naar die van iedereen op straat, wordt opgefleurd met een ruiker van harissa, knoflook, peper en komijn. Op het pleintje aan de Bonneviestraat speelt het eerste leerjaar ‘schipper mag ik overvaren’. Mama’s in exotische gewaden zitten geamuseerd toe te kijken.

Ik kom hier zo graag, ik hou van Molenbeek, van de street art, van de sociale restaurantjes, van de hippe herbestemming van oude industriegebouwen, de tot stadslabo voor de

GR

Wanneer ik Mollem voorbij rechtsaf sla op de GR 126 richting Brussel, hangt kille mist over het glooiende land van weiden, akkers en boerderijen. Het zicht reikt maar goed honderd meter ver. Het is hoogst onaangenaam wandelweer. Ik kan me niet voorstellen dat ik hier in dit seizoen, behalve enkele mountainbikers, nog iemand zou tegenkomen. Maar in de winter van 2021 is niets zoals gewoonlijk.

In alle hoeken van het versluierde landschap spot ik wandelende medemensen. Ondanks het ongastvrije decor lijken ze hier allemaal graag te zijn. Vreemd toch hoe een gril van de natuur, een deeltje uit de virosfeer, niet eens in staat om in zijn eigen energiehuishouding te voorzien, de mensen de stad uit jaagt, over in grijze nevelen gehulde modderpaden op zoek naar een veilige biotoop. Sommigen hebben de geneugten van het wandelen nog maar pas ontdekt en nog niet de tijd gevonden om zich een wandeloutfit aan te schaffen. Een meisje op Gucci-laarsjes wipt mij samen met haar vriendin gezwind voorbij.

In haar hand een boek met een wit-rode kaft met een foto. Een GR-topogids! Als een tijdje later de hoogste bol van het Atomium zich uit het mistdeken boort trippelen de laarsjes misschien al over een Brusselse boulevard.

Aan de rand van het Paardenbos in Mollem.

Denderleeuw

Ninove

Ganshoren Sint-Jans-Molenbeek Koekelberg

Brussel

In combinatie met 8 bussen, 13 treinen

Schellebelle, Donkmeer, Oudegem, Moorsel,

en 3 veren wandelden we van Gent naar

Mollem, Zellik, Brussel. De topogidsen van

Brussel, in 9 etappes van 10 tot 18 km, op

de GR 128 en de GR 126 zijn vanzelfsprekend

hun beurt ook te combineren natuur-

te koop in onze webwinkel.

lijk, rekening houdend met het seizoen en

andere

‘gezondheidsomstandighe-

den’. In Moorsel zijn we blijven overnach-

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

ten. Halteplaatsen: Destelbergen, Laarne,

2021-4 Op Weg |

21

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Beaufort 2021

Om de drie jaar vindt langs de kust het kunstproject Beaufort plaats. Beaufort 2021 (van 27 mei tot 7 november) is de zevende editie.

Je kan er op sportieve manier van genieten van de drie Beaufort fietslussen. Deze rijgen per kunstregio (West, Midden en Oost) alle kunstwerken aaneen. Ze zijn ongeveer 40 km lang en gebruiken knooppunten.

Onderweg kan je desgewenst delen van de routes per kusttram afleggen. Bij elk kunstwerk staat behalve het fietsknooppunt ook de dichtstbijzijnde tramhalte aangeduid. Via www.beaufort21.be/bezoek vind je het startpunt, de te volgen knooppunten en de gpxtrack van de routes.

Dendervallei

Aan de oevers van de Dender kan je naar keuze genieten van landelijke rust of bruisend erfgoed. Van haar bron bij Ath in Henegouwen tot haar monding in de Schelde bij Dendermonde rijgt de rivier een parelsnoer van waardevolle natuurgebieden aaneen, met daartussen vier trotse Dendersteden. De nieuwe fietsgids Fietsen in de Dendervallei bevat vijf aansluitende routes langs knooppunten tussen Dendermonde, Aalst, Ninove, Geraardsbergen en Ath. De gids is een herwerking van de gids Denderstreken uit 2018. De gids kost € 6 en is te koop via www.routen.be/webshop. In volgend nummer van Op Weg komt een fietszoektocht naar de bronnen van de Dender.

Oost-Vlaamse knooppunten

Het Oost-Vlaamse netwerk is volledig vernieuwd en telt nu meer dan 3.500 km bewegwijzerde fietspaden. Ter kennismaking werden zes routes van 29 tot 50 km op het netwerk uitgestippeld. Je kan ze vinden via www.routen.be. Bij vernieuwde netwerken horen ook nieuwe kaarten. Deze kregen een compleet nieuwe vormgeving. De zes nieuwe netwerkkaarten voor de regio’s Meetjesland, Waasland, Vlaamse Ardennen, Scheldeland, Leiestreek en Gent zijn te koop bij Toerisme

22

| Op Weg 2021-4

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Knooppunten aan de kust

Oost-Vlaanderen. Ze kosten € 6 per stuk, met uitzondering van de kaart van de Leiestreek die € 9 kost. De zes kaarten, gebundeld in een Fietsbox, kosten € 29,95. www.routen.be

Het nieuwe Knooppunter Fietsboek Belgische Kust wijst de weg naar het mooiste wat onze kust te bieden heeft. Je vindt er voor elke kustgemeente een mooie fietsroute. Bij elke route hoort een roadbook met alle info die je nodig hebt: de knooppunten met hun onderlinge afstand en een situering van de bezienswaardigheden en horeca onderweg. Als extraatje gidst de BeauSéjourroute je langs alle plekken uit de gelijknamige serie. Uitgeverij Lannoo, prijs € 17,99. www.knooppunter,com

900 jaar norbertijnen

In 2021 vieren de paters van de Abdij van Park de 900ste verjaardag van hun religieuze orde. De norbertijnenorde ontstond tijdens de kerstnacht van 1121 op initiatief van Norbertus van Gennep in het Franse dorpje Prémontré. Ze groeide uit tot een van de belangrijkste religieuze ordes van de Nederlanden. Dit niet-alledaags jubileum kan uiteraard niet onopgemerkt voorbijgaan. Behalve een reizende expo zijn er ook wandel- en fietsroutes op het knooppuntennetwerk ontwikkeld, waarmee je kennis kan maken met het uitgebreide culturele erfgoed dat de norbertijnen in de voorbije eeuwen achterlieten. De 13 wandelroutes zijn 2 tot 24 km lang en de acht fietsroutes hebben een gemiddelde lengte van 50 km. De fietsroute In strakke tred naar Park is ruim 100 km lang. Deze verlaat het Merodegebied met zijn twee norbertijnenabdijen (Averbode en Tongerlo) om naar de derde, nog oudere abdij van de orde te gaan: Park in Heverlee. Je vindt alles over het feestjaar en de beschrijvingen met knooppunten van de routes via www.norbertijnenindemerode.be.

Horizon

Horizon 2025 is een groeiend netwerk van uitkijktorens en belevingsplatformen, verspreid over heel West-Vlaanderen, Tegen 2025 wil het project 20 tot 25 nieuwe uitkijkpunten creëren, soms in bestaande gebouwen. Zo kunnen bezoekers het landschap vanuit de lucht bekijken. Meestal zijn die uitkijkpunten gratis en liggen ze langs het fietsnetwerk. Er zijn vier panoramafietsroutes uitgestippeld van gemiddeld 50 km op het knooppuntennetwerk van de Westhoek die samen een 15-tal uitkijk-

Fietsarrangementen Er worden voor de zomervakantie in binnen- en buitenland nieuwe fietsroutes als arrangement aangeboden.

Een kleine greep uit het aanbod: Brugse Ommeland. Onder het motto naar buiten lanceert het Brugse Ommeland twee mini-fietsvakanties met bagageservice op het fietsnetwerk: Lus Noord (157 km) langs de couleur locale van de polders en Lus Zuid (162 km) door de bossen. Je kan de routes downloaden via de website, waar je ook alle relevante info vindt. www.brugseommeland.be/naarbuiten Nederland. Het Fietsplatform biedt minigidsjes met Traptrips, meerdaagse kindvriendelijke fietsvakanties vanuit Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Iedere minigids bevat drie Traptrips van twee of drie dagen. Onderweg slaap je in je

eigen tent, een hut, een pipowagen of een B&B. De minigidsjes met de routes en handige tips voor fietsen met kinderen zijn te downloaden via www.nederlandfietsland.nl/traptrip Eifel. De meerdaagse tochten Kaiser Genuss van Aken naar Trier (225 km) en de 4-landenfietstocht Grenzen Los van Roermond naar Luxemburg (345 km) zijn twee nieuwe thematische fietstochten op voormalige spoorlijnen en langs rivieren.

Voor beide tochten zijn arrangementen beschikbaar op www.eifel.info.nl

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Christina Bloem

punten met elkaar verbinden. Je vindt ze via www.toerismewesthoek.be/nl/ in­spi­ra­tie­/uitkijkpunten

Social media aan de kust

Knokke-Heist brengt on- en offline samen in vijf social media routes, twee wandelroutes van 7 en 11 km en drie fietsroutes van 18, 20 en 70 km. De Instagram-route gaat langs de meest fotogenieke plekjes, de TikTok-route is een avontuurlijke tocht met veel challenges, de LinkedIn-route gaat in op het ondernemersverleden, de Snapchat-route gaat langs speelse kunstwerken en de Strava-route is een sportieve uitdaging die je met een eigen kunstwerk beëindigt. Je kan de brochures van de routes downloaden via www.myknokke-heist.be/ nl/social-media-routes-knokke-heist.

Langs provincie­ grenzen

Twee enthousiaste Drentse fietsers ontwierpen een eigen fietsroute: Rondje Drenthe (zie Op Weg 2021 3 p 32 en www.rondjedrenthe.nu). Dit bleek zo’n succes dat ze op hetzelfde elan verder gingen. In 2021 zag Rondje Groningen het daglicht, een lus van bijna 350 km, ook weer met eigen website (www.rondjegroningen.nu), routeboekje en facebookpagina. Een route van de rechte kanalen in het zuiden tot het Wad in het noorden, en van Friesland in het westen tot Duitsland in het oosten.

En het was nog niet gedaan. Rondje Utrecht (2021) is de jongste telg: 300 km langs de provinciegrenzen, opnieuw met eigen website (www.rondjeutrecht.nu), routeboekje en facebookpagina. Op dijkwegen en fietspaden geniet je van de weilanden, heide, bossen en dorpjes. De gidsjes kosten € 15 per stuk. Je kan ze via de websites bestellen en ook de gpxtracks downloaden.

Scandinavische Camino

De pelgrimsroute van Oslo naar Trontheim begint onder wandelaars steeds bekender te worden. Bij de fietsers is ze minder bekend.

Daar komt verandering in met de nieuwe gids Het Olavspad, de pelgrimsfiets-

route naar Nidaros (Trontheim). Ruim 600 km in het spoor van middeleeuwse pelgrims. Het traject voert door boerenland, langs het grootste meer van Noorwegen, door de bossen van het Gudbrandsdal en over de ruige hoogvlakte Dovrefjell naar het Trondheimfjord en de kathedraal van Nidaros. De gids beschrijft zeven trajecten en nog drie extra fietsroutes. Je vindt er ook allerlei praktische info zoals hoogteprofielen, accommodaties, fietsenmakers en horeca. Uitgeverij Via Gaia, prijs € 24,95. www.viagaia.nl

(5.000 km) en EV 19: Maasroute (1.000 km).

Het EuroVelo netwerk levert inmiddels al meer dan 95.959 km fietsplezier.

EuroVelo

Dijken, molens, bollenvelden, heidevelden, duinen, plassen, bruggetjes, pontjes, historische steden, eeuwenoude kastelen en landelijke dorpen… je vindt ze allemaal in Oud-Holland, de provincies Noord- en Zuid-Holland, Utrecht, Gelderland en Noord-Brabant. Deze zijn zowel historisch als landschappelijk kenmerkend voor Nederland. Ook in dit drukst bevolkte deel van het land kan je per fiets veel onbekende landschappen ontdekken. De vier nieuwe gidsen van de serie Fietsen in Oud-Holland zijn daarbij je leidraad. Ze bevatten routes langs LF-trajecten en knooppunten en soms stukjes eigen route. Op de kaartjes vind je ook symbolen voor fietsenmakers, horeca, campings en boerderijwinkels. De gidsjes zijn: Deel 1 Fietsen rondom Amsterdam en alles boven het Noordzeekanaal, Deel 2 - Fietsen door ZuidHolland en het Groene Hart, Deel 3 - Fietsen door het Gooi en de Utrechtse Heuvelrug en Deel 4 - Fietsen door Rivierenland. De gidsjes sluiten op meerdere plaatsen op elkaar aan en maken lange tochten mogelijk. Uitgeverij Cycling Europe, prijs € 12,50 voor deeltjes 1 en 2 en € 10 voor deeltje 3. Deeltje 4 is nog niet in druk verkrijgbaar, maar kan van de website gedownload worden. www.cyclingeurope.nl/routes/ oudholland

Het EuroVelo netwerk van Europese langeafstandsfietsroutes breidt zich gestadig uit. De Maasroute heeft het aantal op 19 gebracht. Vijf ervan lopen door België: EV3: Pelgrimsroute (5.122 km), EV4: Midden-Europaroute (4.000 km), EV5: Via Romea Francigena 3.900 km), EV12: Noordzeekustroute

Oog voor doel De fietser zal steeds blijven dromen op het pad naar de oneindigheid.

In eigen bedding kan hij stromen en tegenduwen aan de tijd.

Hinderpalen moet hij vermijden, als trekker door het landschap klieven, veelvuldig zonnestralen splijten, geen doel voor ogen dan de weg believen.

Willem Dhaenens

Rond Oud-Holland

Win!* 1x Rond Oud-Holland Surf naar www.grote­routepaden.be >opweg>win

2021-4 Op Weg |

23

INTERVIEW | Jelle Dermont

GR 5A Relaas van een GR-debutant Zonsopgang in de polders.

Van jongs af stapte Jelle in de voetsporen van zijn vader door alle uithoeken van Limburg. Op die manier kreeg hij de liefde voor de natuur en voor het wandelen mee. Lange tijd koos hij voor luswandelingen, pas recent kwam daar GR bij. Zijn eerste uitdaging werd de GR 5A en na de eerste etappe was hij meteen verkocht. Æ Tekst en foto’s Jelle Dermont Op stap met Ward.

Waarom de GR 5A? Ik woon niet langer in Limburg maar in WestVlaanderen, vandaar de keuze. Drie jaar geleden kocht ik de topogids met het idee om meteen van start te gaan. Helaas belandde het boekje in de kast, tot ik in 2020 besloot om toch door te zetten. Enkele maanden na de eerste lockdown, in augustus, vertrok ik voor mijn eerste etappe.

Het idee te starten aan punt A om daar niet terug te keren had iets uniek. Wandelen naar punt B, gespreid over vele dagen, gaf me iets om naar uit te kijken. Ik herinner me nog perfect hoe zenuwachtig ik was, daar aan het station van Brugge. (ter info: recent verscheen een herdruk van deze gids waarin 25 trajectverbeteringen werden geïmplementeerd, n.v.d.r.)

24

| Op Weg 2021-4

Wie je blog leest, ontdekt al snel een voorliefde voor geschiedenis?

Inderdaad, ik ben daar continu naar op zoek.

De GR 5A had op dat vlak veel te bieden: van het Bronzen Tijdperk tot de Tweede Wereldoorlog. Aardenburg bijvoorbeeld, net over de Nederlandse grens, was een ontdekking voor mij: een historische stad waar de GR 5A lukraak doorschiet. Hier zouden jullie echt een variant moeten maken doorheen het centrum: een pareltje met monumentale gebouwen en een rijke geschiedenis uit de tijd van de Tachtigjarige Oorlog. Ook het fort van Steendorp is een magische plek die geschiedenis ademt uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog. De interessante infoborden over het verleden van het fort en de fauna en flora

in en rond het fort maken er een toplocatie van.

Het Franse militaire massagraf op de flank van de Kemmelberg en het daarbij horende uitzicht op de Rodeberg waren voor mij een emotioneel moment. Ik kan het beeld en het gevoel zo weer oproepen. Ook het natuurdomein De Westhoek wist me te raken met zijn ongerepte duinen en de weidse uitzichten.

Plekken kunnen om vele redenen bijblijven?

Zeker. Voor een tuinman als ik waren de omgeving van Beisbroek en Tillegembos een echt paradijs, met drie kasteelparken en mastodonten van bomen. En toch zijn het vaak de kleine dingen die je onderweg meemaakt, waar je de meeste deugd aan hebt. Helemaal in het begin

Een stukje bos achter de kustlijn.

van de tocht, aan het Zuidervaartje in de buurt van Damme (door een trajectwijziging loopt het pad nu langs het schitterende fort van Beieren, n.v.d.r.), kwam ik terecht in een echte oase van rust. Ik ontmoette er een dorstige egel. Het was een warme dag en ik besloot mijn water en wat druivensuiker te delen. Je zag het beestje zo heropleven. Mijn dag kon niet meer stuk.

Ik dacht van mezelf dat ik een man van weinig emoties was. Toch heb ik tijdens enkele etappes een traan moeten laten. Over het Franse ‘Ossuaire’ op de flank van de Kemmelberg had ik het al. Ik kreeg het ineens moeilijk, heb er een kwartier in het natte gras gezeten en voelde de tranen opwellen. De etappe van Proven naar Houtem had ook zo’n moment. Langs de IJzer kom je in een begrazingszone waar een kudde schapen zat. Het was de tijd van de lammetjes en ik kon dichterbij komen zonder de dieren te laten schrikken. Ik nam de tijd om hurkend op hun hoogte naar hen te kijken. Toen ik terug vertrok om mijn pad te hernemen dacht ik: “Hoe mooi kan pril leven zijn?” En daar waren de tranen weer.

Je hebt jezelf ook uitgedaagd.

Inderdaad, voor ik aan de GR 5A begon was ik op sociaal vlak niet het scherpste mes uit de lade. Ik wil daarmee zeggen dat ik eerder men-

Langs de bekende Belgisch-Nederlandse grenspalen.

senschuw was. Communiceren met wildvreemden was niet evident voor mij. Dit is verbeterd door onderweg aan andere stappers te vragen of ze zin hadden om een stuk samen te wandelen: een experiment om zo mijn sociale grenzen een beetje te verleggen. Het ging makkelijker dan verwacht en ik wil Kurt, Ward en Katrien dan ook uitvoerig bedanken.

Ik ontmoette een dorstige egel. Het was een warme dag en ik besloot mijn water en wat druivensuiker te delen. Je zag het beestje zo heropleven.

Wil je daar wat meer over vertellen?

Op de etappe van Overslag naar de beroemde Gdyniabrug zat ik op een bankje te rusten toen een dame uitgeput naast me op de bank plofte.

Ze stapte van Antwerpen naar De Haan. Het was een korte ontmoeting en ik vergat haar naam te

vragen. Vier etappes verder, tussen KruibekeBornem net na het fort van Steendorp, zag ik voor me een vrouw wandelen. Ik haalde haar in.

Ze vroeg of ik die gast was die ze ontmoet had bij Axel en we hebben die etappe samen afgerond. Maar aan het eind had ik nog steeds haar naam niet gevraagd...

Tussen De Klinge en Zwijndrecht heb ik gewandeld met Kurt, iemand die toevallig die dag hetzelfde traject volgde. We stapten net geen 30 km en ik heb het me geen kilometer beklaagd. Het regende aan één stuk door, maar we tetterden ook aan één stuk door, wat het een onvergetelijke dag maakte.

En Ward, die kwam ik tegen op een smal pad tussen Geraardsbergen en Breucq (Ronse). Hij deed de GR 5A in omgekeerde richting, was al verschillende dagen onderweg en zou die avond in Geraardsbergen eindigen. We maakten een praatje van ongeveer een kwartier. Ik weet nog dat ik hem waarschuwde voor een glibberige afdaling iets verderop. Later die avond liet hij me weten dat hij net daar gevallen was. Later stapten we samen van Geraardsbergen naar Aalst, een tocht van 42 km. Ik twijfelde of ik die afstand aankon, maar dankzij Ward is het gelukt. Met alle drie heb ik nog steeds contact en ik hoop uit de grond van mijn hart dat ze net zoveel genoten hebben van hun GR 5A-avontuur als ik.

2021-4 Op Weg |

25

De GR 5A doet ook onze kust aan.

Door de Dendervallei.

Welke trajecten hebben je het meest verrast?

De Vlaamse Ardennen zijn natuurlijk prachtig, maar wat mij het meest verrast heeft is het Heuvelland. De eerste etappes vielen wat tegen.

De omgeving van Avelgem tot Wervik kon mij niet bekoren: veel geasfalteerde wegen en geen doortocht van historische kernen zoals Menen.

Naar mijn mening kan dit beter (na de trajectaanpassing loopt de GR 5A nu dwars door het Land van Mortagne met zijn weidse uitzichten, vele smalle paadjes en het prachtige Mortagnebos, n.v.d.r.). Maar het stuk daarna, met namen als Hollebeke, Wijtschate, Wulvergem, Kemmel en Westouter, is om vingers en duimen af te likken. De echte uitschieter is het traject tussen Wijtschate en Westouter. Waarom? De rijke

Grote Markt, Aalst.

geschiedenis, de weidsheid van het landschap – zonder saai te worden – en de stilteplekjes in de vele natuurdomeinen.

Algemeen gesteld denk ik dat de GR 5A vrij uniek is door de grote variatie aan streken en landschappen waar het pad doorkronkelt. Eerst de polders, dan de Scheldevallei, de Denderstreek, de Vlaamse Ardennen, het Heuvelland en tenslotte de kust. Ik kan de GR 5A dus alleen maar aanraden.

Het pad is trouwens ook uitstekend bewegwijzerd. De topogids en de gpx-track heb ik omzeggens niet nodig gehad. Ik heb veel respect voor het werk dat hierin gestoken is, wetende dat dit gerealiseerd wordt door vrijwilligers. Zonder hen zijn er geen GR-routes en lopen we zo verloren. Een kleine bedenking: ik ben minder fan

van de stickers die nu gebruikt worden. Het is misschien makkelijker, maar voor mij mist het persoonlijkheid. De geverfde markeringen geven zoveel meer cachet aan een etappe, zeker de vintage markeringsborden die je her en der nog tegenkomt.

Wil je je nog wagen aan een top 5?

Zeker. Op 1 staat het traject tussen Wijtschate en Westouter, daar had ik het al over. Op 2 zet ik het stuk van Nederhasselt tot Geraardsbergen.

Dan volgt het traject tussen Houtem, De Panne en Nieuwpoort. Tenslotte vermeld ik nog graag het heuvelende traject tussen Geraardsbergen en Breucq (Ronse) en veel noordelijker in het Meetjesland, het traject tussen Hoeke en Sint-Laureins.

PRAKTISCHE INFO 30

Knokke-Heist Blankenberge

km

ee rdz Oostende oo

Terneuzn

Antwerpen

Zelzate

0

IJz er

E 403

Roeselare

Gent

BELGIË

Leie

Kortrijk

Aalst

lde Oudenaarde he

Sc

Ieper

Den

Lille

Ronse

der

GR 5A

Roubaix

e

eld

Sch

van Vlaanderen’ is een grote wandellus rond het oude graafschap

Temse

Vlaanderen, de huidige provincies Oost- en West-

Dendermonde Mechelen

Vlaanderen. De wit-rood bewegwijzerde route is 582 km lang en hiermee een van de langste rondwandelwegen in Europa. Het ‘officiële’ begin en

E 40

Ninove

Geraardsbergen E 429

gewandeld over een periode van tien maanden, kan je lezen op zijn website www.wandelmeemetmij.com. De GR 5A ‘Wandelronde

E1

7

St-Niklaas E4

Diksmuide

FRANKRIJK

Het volledige relaas van de 27 GR 5A-etappes van Jelle, gespreid

GR 5A

Brugge

N Nieuwpoort De Panne Veurne

Poperinge

NEDERLAND Sluis

7

15

E1

0

einde ligt in Brugge, maar je kan uiteraard eender Brussel

waar op de route je eigen start- en aankomst-

Op Weg 2021

plaats kiezen.

In juni 2021 werd de sterk herwerkte topogids opnieuw uitgegeven. In vergelijking met de versie van 2018 zijn er een 25-tal trajectwijzigingen opgenomen. Die vind je ook allemaal op de routepagina van de GR 5A op onze website.

ONLINE

26

| Op Weg 2021-4

KAART

TRACK

FOTO’S

VERNIEUWDE EDITIE

ONDERWEGONDERWEG

ONDERWEGONDERWEGONDERWEGONDERWEGONDERWEG Willem Dhaenens

Surfend en scrollend botsen we vaak op razend interessante blogs en websites.

Tour de Vézelay

Deze wandeltocht van 7-8 dagen over 140 km werd ontworpen door een groep vrijwilligerspelgrims rond de herberg ‘L’Esprit du Chemin’ in Anthien. Zij kozen als embleem de spiraal, het symbool van natuurlijke, innerlijke groei doorheen de cyclus van leven en dood, een vorm die veel in de natuur voorkomt. De tocht gaat door het gebied ten zuiden van de pelgrimsstad, door de valleien van de Yonne en de Cure, door de heuvels en door de bosrijke noordwestelijke hoek van het natuurpark de Morvan.

Kaartje, tracks en routebeschrijvingen in pdf, verspreid over drie gidsen, je vindt het allemaal. Kortom, een zeer uitvoerige en verzorgde website om bij te likkebaarden. Na de restauratie in 2020 van de façade en de narthex straalt de romaanse kathedraal van Vézelay als nooit tevoren. Een uitgelezen kans om nog eens naar de Morvan af te zakken: zo dicht bij huis en zo verrassend mooi. www.tourdevezelay.eu

Op zwerftocht met twee kinderen

Een moeilijke naam voor een blog loodste ons binnen in de fietsverhalen van Jan en Anke uit Oostakker. Hun jaarlijkse grote vakantie pedaleren ze wekenlang op zwerftocht, door Frankrijk, Nederland of Noorwegen. Toen Hannes en Hannah in 2014 en 15 hun gezin kwamen vervoegen was dat geen belemmering om door te gaan met fietsreizen. Er moest alleen veel meer materiaal mee. Op hun paklijst staan wel 170 items, want als kampeerders moet álles mee op de fietsen! “Ik ben niet de beste schrijver”, erkent Anke ruiterlijk, maar met haar enthousiast en warm proza is niets

mis, want haar verslagen denderen vooruit als een trein. Hun rondje Wallonië in 2019 werd wegens groot succes opnieuw en anders gefietst in 2020 (of was het omwille van corona?). Op de kaart zie je alle routes die zij met de kinderen hebben gefietst en je kan ook de gpx-tracks overnemen. Voor wie ook met het klein grut op de fiets wil zwerven is de paklijst bijzonder handig en betrouwbaar. janankehanneshannah.wordpress.com

Wederdienst voor reisbloggers

“Jaarlijks trek ik naar de bergen voor meerdaagse bivak- en huttentochten. Hiervoor steel ik maar al te graag de mooiste reisplannen van andere bloggers.” Zo startte Siegried in 2016 haar eigen blog, als wederdienst voor andere bloggers.

“Gran Canaria stond absoluut niet op mijn verlanglijstje als wandelvakantiebestemming”: wie zijn reisverslag over een vijfdaagse staptocht op die manier begint heeft direct aandacht. “De Pyreneeën van de Atlantische Oceaan tot de Middellandse Zee” werd een bijzonder lang en boeiend verhaal, geïllustreerd met schitterende foto’s, en langs een zelfontworpen route, niet de gekende GR 10 of GR 11. In Zwitserland haalde ze halsbrekende toeren uit, viaferrata-gewijs en in korte broek door de sneeuw. Na lectuur van haar sterk geschreven bergverhalen krijg je veel praktische info en kan je meer foto’s bekijken, om weg te dromen richting de bergen. bergverhalen.wordpress.com

Afrika mag ons ontvoeren

Als een landschapsarchitect en een klassiek filologe de handen aan het stuur slaan en tot in Singapore geraken (Op Weg 2017 5, Getaande huid), dan zal tot Kaapstad ook wel kunnen,

toch? Kathleen en Paul vertellen in hun blog breedvoerig hoe het plan voor hun Afrikareis rijpte, voordat zij in de zomer van 2019 finaal de voordeur achter zich dicht trokken. Door Duitsland en Kroatië tot in Griekenland loopt alles nog op (twee) wieltjes, maar dan blijkt er geen boot voorhanden om naar Caïro over te steken. Ze vliegen naar Dar-es-Salaam in Tanzanië, want “Afrika mag ons ontvoeren, wij zullen meebewegen wat het continent ons te vertellen heeft”. Dat leidt tot veel prachtige verhalen, gelardeerd met filmpjes en foto’s, over hun grote Afrikalus doorheen Tanzanië, Kenia, Oeganda en Rwanda. Daar stapelen de beproevingen zich op en vluchten ze uit het kletsnatte klimaat naar Namibië. Uiteindelijk halen ze Zuid-Afrika niet. Waarom en wat er allemaal op hun pad kwam kan je nagelbijtend lezen, als in een spannend boek. www.cyclingafrica.org

Nieuwe wandelvereniging

In het voorjaar van 2021 werd de VZW Natuurwandelaars boven de doopvont gehouden. De vereniging focust op natuur- en avontuurbelevenis en lijkt wel het huwelijk van Natuurpunt met GR-paden. Voor een kleine bijdrage word je lid en kan je deelnemen aan georganiseerde activiteiten, vaak ook met een deskundige gids. Elke wandeling is thematisch en valt in de categorie halflang (tot 15 km) of dagtocht (boven de 20 km). Hun website fungeert ook als informatieplatform, met eindeloos veel links, gerangschikt per land, naar allerlei boeiende en functionele websites. Er verschijnen ook reportages over hun voorbije wandelingen en zij hebben zelfs een eigen kledinglijn van T-shirts tot regenjasjes. Een absolute aanrader als informatiebron voor al wie goed gedocumenteerd op reis wil vertrekken of gewoon met gelijkgezinden in onze contreien wil meestappen en veel wil bijleren over natuur en landschap. natuurwandelaars.eu

2021-4 Op Weg |

27

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Zoniënwoud

In het Zoniënwoud werd een wandelnetwerk geopend. 170 km wandelplezier langs kronkelige bospaadjes en prachtige dreven met machtige beuken (de beukenkathedralen), waarvan een deel opgenomen zijn in de Unescolijst van Werelderfgoed. Delen van het Zoniënwoud worden al doorsneden door de GR’s 126 en 579, de Streek-GR Groene Gordel en de Brusselse Groene Wandeling. Met de 170 km van het nieuwe wandelnetwerk erbij heb je ruime keuze aan verkenningen op maat. Bijzonder aan dit nieuwe netwerk is dat het zich uitstrekt over de drie gewesten Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het is op het terrein niet voorzien van de bekende houten palen met knooppuntennummers en er is voorlopig ook geen papieren wandelkaart. Je moet je route virtueel samenstellen via de online wandelrouteplanner en volgen via een app op je smartphone. Info: www.toerismevlaamsbrabant.be.

Wandelnet Grensleie

Door corona hebben velen het wandelen in eigen land (her)ontdekt. Om het wandelen in eigen streek te promoten heeft het Toeristisch Verbond Grensleie samen met TreinTramBus en Toerisme Leiestreek vijf brochures uitgebracht met elk een uitgewerkte wandeling in Zuidwest-Vlaanderen.

Ze situeren zich in de gemeenten Ledegem, Menen, Moorslede, Wervik en Wevelgem. De trajecten kruisen elkaar en vormen zo een netwerk. Door middel van overstappunten kan je meer dan 30 verschillende tochten van 5 tot 30 km samenstellen. Alle routes zijn goed met het openbaar vervoer te bereiken. De brochures kosten € 5 per stuk en zijn beschikbaar bij de toeristische diensten van de vijf deelnemende gemeenten. Je kan ze ook bestellen via de website van TreinTramBus. Leden kunnen de brochure gratis downloaden via de Ledenhoek. Info: Wandelnet Groene Halte Grensleie – Groene Halte

Gratis overnachten

Vrij kamperen is in België verboden. Legaal kamperen in de natuur kan enkel op bivakzones. Er zijn er inmiddels een zestigtal en er komen er steeds bij. Soms worden er ook gesloten als de kampeerders overlast veroorzaken. Op de website www.bivakzone.be

28

| Op Weg 2021-4

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

staat een overzicht van alle bivakzones en hun leefregels. Je vindt er ook 30 meerdaagse trekkings langs bivakzones. De trekking Entre Lesse et Lomme in de centrale Ardennen is echter zo populair dat je verplicht bent een plaatsje op de bivakzones te reserveren. Dit kan tot drie maanden vóór het begin van je tocht via www.rando-lesse-lomme.be. Daarnaast is er natuurlijk ook Welcome to my Garden, waarbij mensen hun tuin gratis ter beschikking stellen voor wandelaars of fietsers op trektocht. Er zijn inmiddels 1500 tuinen in België beschikbaar. Via de website maak je een afspraak met de eigenaar www.welcometomygarden.org.

Bivouac chez moi is de Waalse tegenhanger van Welcome to my Garden. De leefregels zijn ongeveer dezelfde, Info via www.bivouacchezmoi.be.

Transardense route

Bijna dertig jaar na de eerste editie is de zesde Nederlandstalige gids van de Transardense route verkrijgbaar bij het Maison de la Randonnée – GTA Belgique. Deze nieuwe gids omvat naast de beschrijving van de Transardense Route ook de beschrijving van de Transfamense Route en twaalf kortere wandelingen in de Ardennen en de Famenne die in lengte variëren van 4,6 tot 14 km. Er zijn twee nieuwigheden te melden: de Transardense Route werd aangepast in de regio’s Sainte-Ode, Saint-Hubert en Mirwart om zoveel mogelijk asfaltwegen te vermijden; en de opdeling van beide routes in etappes werd vervangen door de aanduiding van de afstanden van het ene naar het andere dorp. Te koop in onze webshop. www.gta.be

Hondsrug

Het Hondsrugpad is nieuw maar deels ook oeroud. Het met gele bordjes bewegwijzerde traject voert van Groningen naar Emmen.

Het volgt meestal middeleeuwse karrensporen en prehistorische veenpaden en voert via uitgestrekte bossen, heidevelden, zandverstuivingen en akkergebieden langs historische esdorpen en indrukwekkende hunebedden. Behalve de hoofdroute van 100 km zijn er ook verbindingsroutes vanuit Assen en Coevorden en zeven rondwandelingen. Bij Emmen gaat het traject Duitsland

in, waar het 60 km verder in Meppen eindigt.

Uitgeverij Bornmeer Noordhoek, prijs € 19,90. www.bornmeer.nl.

In samenwerking met het Duitse Geopark Terra Vita wordt momenteel aan een grensoverschrijdende langeafstandswandelroute tussen Osnabrück en Groningen gewerkt, de Hünenweg. Het Hondsrugpad zal daar onderdeel van uitmaken. In september wordt de Hünenweg officieel geopend en moet de routegids klaar zijn.

Utrechtse Heuvelrug

De Rotaryclub van Veenendaal organiseert ieder jaar de Heuvelrug Wandeltocht in de Utrechtse Heuvelrug. De opbrengst van deze tocht gaat altijd naar een goed doel. Omdat dit jaar wegens Covid de tocht is afgelast, heeft de Rotaryclub als alternatief een wandelgids uitgegeven met zeven routes van 7 tot 49 km, De mooiste routes van de Heuvelrug Wandeltocht. De trajecten voeren je langs de hoogtepunten van het zuidoostelijke deel van de Utrechtse Heuvelrug. Er zijn verschillende startpunten mogelijk. De gids kost € 17,50. Net als elk jaar is de opbrengst bestemd voor goede doelen. www.heuvelrugwandeltocht.nl/wandelgids

Groningen

De oude Hanzestad Groningen heeft een rijke geschiedenis die je kan ontdekken aan de hand van het nieuwe gidsje Wandelen buiten de binnenstad van Groningen. In tien afwisselende wandelingen van 10 tot 16 km maak je kennis met de historische hofjes, moderne architectuur, parken en grachten van deze ‘Metropool van het Noorden’. Ook het buitengebied wordt niet vergeten met zijn plassen, meren, de typisch Groningse diepen en de voorname landgoederen. Uitgangspunt voor alle wandelingen is een goed bereikbaar begin- en eindpunt en smakelijke horeca onderweg. Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig, prijs € 16,95. Je kan de routebeschrijvingen en gpx-tracks downloaden via www.wandelzoekpagina.nl of de papieren gids bij de uitgever bestellen. www.gegarandeerdonregelmatig.nl

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Christina Bloem, André Maes en Jan Van Meirvenne

Mecklenburg-Vorpommern

De nieuwe Naturparkweg MecklenburgVorpommern is 907 km lang en situeert zich in het binnenland van deze Noord-Duitse deelstaat. Het traject start in het biosfeerreservaat Schaalsee en doorkruist alle zeven natuurparken van Mecklenburg-Vorpommern.

Het verbindt talrijke meren, heuvels en schaduwrijke bossen met het strand en de zee. De Naturparkweg zal als E9a een binnenlandse variante vormen van de Europese langeafstandsroute E9. Het traject wordt momenteel geüpdatet, verbeterd en bewegwijzerd en zal in de loop van 2021 officieel worden geopend. www.auf-nach-mv.de/naturparkweg

Noordrijn-Westfalen

In de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen is een nieuwe langeafstandsroute geopend. De 154 km lange Hohe Mark Steig verbindt de mooiste plekjes van het natuurpark Hohe Mark. De route loopt van Olfen naar Wesel, door het noordelijke Ruhrgebied, het Münsterland en de Neder-Rijn. Je wandelt door dichte bossen, langs meren en over uitgestrekte heidevelden en schilderachtige weidegebieden. De Steig is bewegwijzerd met rozerode schildjes en ingedeeld in zes etappes van 19 tot 27 km. Er is ook een blauw bewegwijzerde ‘Wasserroute’ rond het thema water en 18 okerkleurig bewegwijzerde aanlooproutes. De route voldoet aan alle kwaliteitsvoorwaarden van een Premiumweg, zoals vastgelegd door het Deutsche Wanderinstitut. www.hohe-mark-steig.de

Wandelen in Denemarken

In de reeks Rother Wandelgidsen verscheen de titel Denemarken – Jutland. Wandelen langs de Deense zandstranden. Nu door de pandemie dicht-bij-huis reizen nog steeds populair zijn, is Denemarken een aantrekkelijke bestemming voor een wandelvakantie.

De gids bevat 52 wandelingen in het overwegend vlakke Jutland. Ze variëren in lengte van 8 tot 20 km en de meeste zijn geschikt voor gezinnen. Enkele tochten zijn in het binnenland te vinden maar de meeste situeren zich aan de kust van de Noordzee en de Oostzee. Voor

alle wandelingen zijn er topografische kaartjes en gpx-tracks. Uitgeverij Elmar, prijs € 16,95. www.uitgeverijelmar.nl

Vogezen

Als je vanuit België naar het zuiden reist, vind je de eerste echte bergen in de Vogezen. Een zeer afwisselend wandelgebied, niet alleen met kuitenbijters, maar ook met comfortabele paden langs rivieren en beken en door wijngaarden met schilderachtige stadjes.

De volledig geüpdatete gids Wandelen in de Vogezen bevat 16 rondwandelingen, overwegend in het bergachtige Regionaal Natuurpark Ballons des Vosges. Een paar keer kom je tot boven de boomgrens. Je vindt er ook vier wandelingen door de wijngaarden van de Elzas.

Uitgeverij One Day Walks, prijs € 15,95. https://webshop.onedaywalks.com

Wolven

Op het knooppuntennetwerk van Bosland werden enkele wolvenwandelingen uitgestippeld in het leefgebied van de eerste wolvenroedel van ons land. Er is ook een geleide infowandeling over wolven en hun sporen in het landschap. Alle wandelingen starten in Hechtel-Eksel aan de brouwerij De Logt. Daar werd het Naya-bier ontwikkeld, genoemd naar de wolvin Naya die als eerste wolf vanuit Duitsland in de streek kwam aanlopen. Er is een basiswandeling van 15 km, een verkorte versie van 12 km en een verlengde versie van 24 km.

Je vindt de kaart van de wandelingen via www. landschapvzw.be/wolvenwandeling

Wilhelm Tell

Het nieuwe Tell-Trail situeert zich in de schitterende streek rond het Vierwoudstedenmeer in Centraal Zwitserland. De 156 km lange tocht begint bij het Tell-monument in Altdorf om te eindigen in Sörenberg bij de Brienzer Rothorn.

Het uitdagende traject is bedoeld voor ervaren bergwandelaars en kent vele hoogtemeters.

Tredvastheid is belangrijk. De route gaat langs glinsterende bergmeren en door historische stadjes. Ook de ‘Grote Zes’ van de CentraalZwitserse bergen staan op het menu: Stoos, Rigi, Pilatus, Stanserhorn, Titlis en Brienzer

Rothorn. De totale afstand is ingedeeld in acht dagetappes, die eventueel ingekort kunnen worden door kabelbanen of ander openbaar vervoer. Deze zijn op zich al de moeite. Je passeert de steilste tandradbaan van de wereld en ook de oudste tandradbaan van Europa. Je kan een arrangement naar eigen smaak en vermogen laten samenstellen via www.luzern.com/ en/detail/poitype/outdooractivetour/ poi/tell-trail/

Ierland

De Wicklow Way is de oudste Ierse bewegwijzerde langeafstandswandelroute. Het traject is 130 km lang en voert van Dublin naar Clonegal, in de buurt van Carlow. Op deze route kom je niet alleen door spectaculaire berggebieden en schitterende rivierdalen maar ook langs waardevolle cultuurschatten. De nieuwe gids Wicklow Way, een uitgave van Cicerone, verdeelt het totale traject in zeven etappes en geeft ook details van andere nabijgelegen routes, die je eventueel als variant met de hoofdroute kan combineren. De Wicklow Way loopt grotendeels op bospaden en rustige lanen en is geschikt voor wandelaars van elk niveau.

Info: www.cicerone.org.uk.

Europa

Wanderlust: Europa bevat de meest legendarische hikes en wandelingen van Europa. Van de spectaculaire natuur van IJsland en de uitgestrektheid van Zweden tot het unieke landschap van de Baltische Staten en de pareltjes van Georgië, Roemenië en Italië.

In Wanderlust: Europa vind je korte en lange tochten die je voeren over stranden, heuvels, bergen en vlaktes. De prachtige uitvoering met indrukwekkende foto’s, duidelijke kaarten en heldere teksten doet wandelaars van ieder niveau watertanden. Uitgeverij Kosmos, prijs € 39,99. www.kosmosuitgevers.nl

Sint-Jacobsroute

De pelgrimstocht naar Santiago heeft in onze tijd nog niets van zijn magische aantrekkingskracht verloren. Al

2021-4 Op Weg |

29

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

eeuwenlang ondernemen pelgrims de tocht.

De redenen daarvoor zijn zeer divers: de sportieve uitdaging, als bedevaart, om een periode in hun leven af te sluiten of juist te beginnen, uit dankbaarheid voor een genezing, omdat ze geïntrigeerd zijn door een route die al door miljoenen gelopen is… Lannoo’s Reisboek Sint-Jacobsroute bevat in woord en beeld de populairste routes door Noord-Spanje: de Camino Francés, de Camino Aragonés (van de Somportpas naar Puente la Reina op de Camino Francés) en de Camino del Norte (langs de Spaanse noordkust). Het omvangrijke boek is een smaakmaker voor wie ervan droomt één van de routes te gaan lopen en een feest van herkenning voor wie dat al deed. Uitgeverij Lannoo, prijs € 34,99. www.lannoo.be

Alleen op het Olavspad

De schrijfster van het boek Onderweg probeert tijdens een solotocht op de 600 km lange pelgrimsweg St.-Olavspad haar balans tussen werk en gezin te hervinden. Op deze tocht van vijf weken door de Scandinavische leegten ontmoet ze allerlei mensen maar komt ze ook herhaaldelijk zichzelf tegen. De openhartige en toegankelijke schrijfstijl van het boek maakt dat je meeleeft en meeloopt en ook stilstaat bij de onderwerpen die ze aansnijdt. De routebeschrijvingen zijn op originele wijze met dagboekfragmenten vervlochten. Uitgeverij Fjord, prijs € 20.

Win!*

3x Wandelen buiten de binnenstad van Groningen 3x Denemarken 3x Wicklow Way 3x Rheinsteig

Surf naar www.grote­routepaden.be >opweg>win

30

| Op Weg 2021-4

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Noorwegen in de lengte

Zelfs voor een ervaren wandelaar is Noorwegen een fysieke uitdaging. Myra de Rooy trekt solo door de bergen van het zuidelijkste puntje naar de Noordkaap. Een indrukwekkende en eenzame tocht van 3.000 km door een van de laatste Europese wildernissen. Onderweg maakt ze alle seizoenen mee, van noorderlicht tot middernachtzon. Kamperen bij min 30 graden, dagenlang vastzitten in een berghut in een storm, adembenemende berggebieden en arctische toendramoerassen met muggen

en rendieren als gezelschap… Het is afzien en genieten. Inspirerende ontmoetingen onderweg geven extra diepgang aan deze innerlijke reis. In het boeiende boek In de lengte kan je haar avonturen meebeleven. Uitgeverij Dato/ Lecturis, prijs € 29,95. www.lecturis.nl

Nieuw bij Conrad-Stein In de serie Outdoor verschenen enkele interessante nieuwe titels.

Info en gpx-tracks: www.conrad-stein-verlag.de Nordkalottleden über den E1 (tweede druk), € 16,90. Deze route van ruim 800 km voert door de afwisselende berggebieden van Lapland en combineert bekende kassiekers zoals Kungsleden en Patjelantaleden met minder bekende wandelstreken zoals Finnmark. De Nordkalottleden loopt voor grote delen samen met de Europese langeafstandswandelroute E1.

In de gids vind je een gedetailleerde beschrijving van de route tussen Sulitjelma in het zuiden naar Kautokeino in het noorden en veel praktische info en adviezen.

Rheinsteig von Wiesbaden nach Bonn (tweede druk, € 10,90). Zowel voor een kort tripje als voor een meerdaagse trektocht is de Rheinsteig perfect geschikt. Spectaculaire uitzichtpunten, burchten, kloosters en niet te vergeten de beroemde Lorelei zorgen ervoor dat dit 300 km lange traject nooit saai wordt. Steile paden, bossen, kloven, wijngaarden, rotsen en hoogvlaktes… Je vindt ze allemaal op deze afwisselende route langs de legendarische Rijn.

Luxemburg (tweede druk, € 12,90). Luxemburg is één van de aantrekkelijkste wandellanden in onze buurt. Je vindt er meer dan 5.000 km goed onderhouden wandelpaden, schitterende rotsen, idyllische rivierdalen en ongerepte natuurgebieden.

De gids bevat 25 dagtochten in de mooiste gebieden van het land: de Ardennen, Klein Zwitserland en langs de Moezel. Je vindt er ook veel praktische info over reisroutes naar de startpunten, wandelen met de hond of wandelen met kinderen en kinderwagens.

Frankreich: Jakobsweg Via Campaniensis (eerste druk, € 12,90). De Via Campaniensis voert van Rocroi via Reims door de Champagnestreek en Bourgondië naar Vézelay, waar hij aansluit op de Via Lemovicensis. Deze sluit in Saint-JeanPied-de-Port op zijn beurt aan op de Camino Francés die verder naar Santiago de Compostella voert. De Via Campaniensis verbindt de Belgische Jacobswegen Via Mosana (Maastricht/Aken – Rocroi) en Via Monastica (’s-Hertogenbosch – Rocroi) met Vézelay en vult daarmee de leemte die er nog was om vanuit onze contreien aan te sluiten op de aanlooproute van Vezelay. De gids levert een gedetailleerde beschrijving van het 390 km lange traject en geeft ook tips voor fietspelgrims. Bij iedere etappe vind je een lijst met overnachtingsmogelijkheden.

De Berghut Plezantstraat 11 9220 Hamme tel. 052/47.85.22 info@berghut.be https://berghut.be

WANDELREPORTAGE | Duitsland

325 km door de Eifel De Oberburg en Niederburg van Manderscheid.

Op een boogscheut van België start één van Duitslands topwandelpaden, de Eifelsteig.

Halsoverkop vertrok ik vorige zomer met de trein naar Aken. Misschien zat corona er voor iets tussen, maar door de groeiende wandelkoorts had ik veel meer drukte verwacht.

Behalve in en rond de toeristische trekpleisters Monschau en Trier bleef het rustig op het pad. Niet dat ik daar rouwig om was, zo kon ik nog meer van de stilte genieten. Æ Tekst en foto’s Michel Deraemaeker

Spookdorp met kerk

Vanuit Aken volg ik eerst de aanlooproute naar het fijne Kornelimünster, om dan via de kalkovens van Walheim, de natuurgebieden Struffelt en een stukje Belgische Hoge Venen definitief de Duitse grens over te steken. In

32

| Op Weg 2021-4

Monschau besluit ik mijn eerste wandeldag in een hotel. Een warme douche doet na zo’n lange dag met rugzak wel goed. Dag twee brengt me naar Höfen, dat bekend staat om de heggen die als windschermen rond de huizen werden geplant. Daarna volgt een glooiend pad door-

heen de groene vallei van de Rur. Een paar lekkere frambozen langs het pad zorgen voor een gezond tussendoortje. Na het stadje Einruhr volgt een stuk langs het stuwmeer van de Rur en de Urft. Ter hoogte van de stuwmuur gaat het redelijk steil omhoog naar de Dreiborner

Eindbestemming Trier in zicht.

BSD

Ik ben dus redelijk vroeg op en bezoek op een boogscheut van het pad in alle rust de voormalige NS ‘Ordensburg Vogelsang’. Het complex diende om de toekomstige nazi-elite op te leiden.

Overal herken je de militaristische trekken van de nazi-architectuur. Tot 1950 werd het gebied door de Britten bezet, nadien palmde het 1ste Belgische Legerkorps het in. Nu nog getuigen het tankstation, de soldatencinema en het embleem boven de toegangspoort van onze aanwezigheid. Ik neem ruim de tijd om in het complex rond te kijken, want het blijft een stuk Belgische geschiedenis, weliswaar in Duitsland.

En ik ben zelf zoon en kleinzoon van BSD’ers (Belgische Strijdkrachten in Duitsland) en een Duitse moeder en grootmoeder. hoogvlakte. Zo kom ik bij de overblijfselen van Wollseifen. Ooit was dit een florerend dorp, tot het op het einde van de oorlog beschadigd werd.

In de zomer van 1946 moest het ontruimd worden omdat de Britten het gebied als militair oefenveld wilden gebruiken. Vanaf 1950 kwam het Belgisch leger hier oefenen en verscheen er een spookdorp met huizen gebouwd door het leger. Van het oorspronkelijke dorp staat alleen de Sankt-Rochuskerk nog recht. Aan de kerk stond ooit een monument voor soldaten uit WOI, maar ook dat werd quasi helemaal vernietigd. Ik zet mijn tent op aan de oude kerk. Mijn nachtrust wordt enigszins verstoord door sterrenkijkers en een paar kerels die er niet beter op vinden om ’s ochtends vroeg kabaal te maken.

Zonder dat ik er erg in heb, loop ik door de diepe krater van wat ooit een vulkaan was.

De waterval van Dreimühlen

De derde nacht hoop ik op de Jugendzeltplatz van Nettersheim door te brengen, maar er wordt aan gewerkt en die is dus niet toegankelijk.

Dan maar een eind verder langs de Eifelsteig, aan een gebouw van de Eifelverein mijn tentje

neerzetten. Alles gaat goed tot een trein achter het gebladerte met een hels kabaal voorbijraast.

Lap! Ik heb echter geen zin meer om me te verplaatsen en val als een blok in slaap.

Vanaf Nettersheim wisselen de mooie stukken zich in sneltempo af. Zo kan ik erg genieten van het dorpje Blankenheim, de Brotpfadhütte en het oude kerkje van Alendorf met zijn Kalvarienberg. Ook de uitzichten zijn meermaals mooi, hoewel ik nergens echt hoog zit.

Enkele kilometers na Mirbach vind ik een ideale plek voor mijn tent. Er ligt al een jonge man, die net als ik de Traversée des Alpes gedaan heeft. Gespreksstof verzekerd! De volgende dag wandelen we samen verder langs de mooie waterval van Dreimühlen. Begin 20ste eeuw werden bij de bouw van een spoorweg drie kleine bronnen gekanaliseerd en naar deze plek omgeleid. Het water dat hier omlaag stroomt is kalkhoudend en dat kalk wordt door het vele mos vastgehouden zodat de kalkrots elk jaar groeit. Het water heeft een constante temperatuur van maar 8°C.

Soldaten en muizenvallen

In de ‘Krimihoofdstad’ Hillesheim is het leuk vertoeven met prima eten, een oude stadsmuur en genoeg krimi-gerelateerde dingen. Aan de Rother Kopf laat ik mijn jonge medewandelaar achter en trek alleen tot Gerolstein. Daar overnacht ik op een prima camping specifiek voor wandelaars en fietsers op doorreis, wat betekent dat het in ons hoekje al vroeg stil is en de nachtrust optimaal.

2021-4 Op Weg |

33

Hoog boven de Lieser.

Zandsteenrotsen bij Kordel.

Vertrekken doe ik langs de dolomietenrotsmuur die boven het stadje uittorent. Zonder dat ik er erg in heb, loop ik door de diepe krater van wat ooit een vulkaan was. Die ontstond toen het magma plots een andere uitgang vond en de vulkaan zo geleidelijk in elkaar deed zakken. Ik haal nog wat proviand en trek dan meteen naar het uitzichtpunt Dietzenley en zijn ietwat wankele toren.

De volgende 7 kilometer naar Neroth gaan over eentonige boswegen. Ik ben zelfs even verbaasd wanneer een geel busje van de Deutsche Post me in het bos voorbijsnelt. Blijkt dat er in een jachthuis effectief mensen wonen. Dan zorgen schoten voor enige opwinding. Jagers? Op de kaart zie ik dat er verderop in het bos een schietbaan van het Duitse leger ligt. Ik hoop dat de soldaten goed mikken en er geen kogels in het rond vliegen. Ik verlaat het bos en volg de loop van de Enzenbach naar het dorp. Neroth stond jarenlang bekend om zijn muizenvallen. In de 19de eeuw was de hele streek zeer arm en trachtten de inwoners extra geld te verdienen met het vervaardigen van muizenvallen. Heden zie je daar weinig van terug, ware het niet dat er een museum is en een hotelrestaurant met de naam ‘Die Mausefalle’. Ideaal voor een middagmaal.

De Dreimühlen-waterval.

34

| Op Weg 2021-4

V1

De klim van de Nerother Kopf (647 m) is steil en onderweg kom ik een gedenkteken tegen voor twee kinderen die hier begin jaren 50 stierven door de explosie van een V1-ontstekingsmechanisme. De V1 was één van Hitlers wonderwapens waarmee hij hoopte het tij in een reeds verloren oorlog te keren.

Onder andere Antwerpen werd op het einde van de oorlog voortdurend met V1’s bestookt.

Verderop in het bos ligt een schietbaan van het Duitse leger. Ik hoop dat ze goed mikken en er geen kogels in het rond vliegen.

Op de Nerother Kopf tref je de ruïnes van de burcht Freudenkoppe uit de 14de eeuw aan. Het pad tot Neunkirchen is veel gevarieerder en leuker dan wat voorafging. Aan het Gasthof

Oude stadsmuur van Hillesheim.

een eind buiten het dorp is de Eifelsteig kort omgeleid om dan de bossen in te duiken naar de hoogtes boven de stad Daun. Overnachten doe ik onder in de Dronketurm die uitkijkt op één van de drie vulkanische ‘maren’. Een mooie zonsondergang maakt het plaatje compleet, al moet ik lang wachten voor een verliefd koppeltje in het laatste daglicht de plek verlaat en de rust weerkeert.

Klooster-veldhospitaal

De pad naar Manderscheid brengt me doorheen de mooie vallei van de Lieser. Op de flanken boven de rivier staan her en der leuke hutten met uitzicht over de groene vallei. Mijn zevende etappe eindigt aan het klooster van Himmerod, waar ik nog eens een hotelkamer boek voor een warme douche. De volgende ochtend bezoek ik het Duitse militaire kerkhof achter het klooster.

In de laatste maanden van de oorlog was het een veldhospitaal en vele patiënten vonden hier hun laatste rustplaats.

Onderweg naar Landscheid, waar ik mijn vriendin zal ontmoeten, maakt een eenvoudig bord me erop attent dat ik de 50ste breedtegraad oversteek. In het dorp kan ik me nog niet bevoorra-

Monschau.

Zomerkleuren op de Eifelsteig.

A4

Düren

Roetgen

Monschau

Blankenheim Alendorf

Kyl l Hillesheim

A 60

Troisvierges

Prüm

Daun Gerolstein Schalkenmehren

Sa

ue

Ettelbruck

Kordel

r

r

Diekirch

Bitburg Landscheid

se

z

Lie

Clervaux

A1

s

Manderscheid

En

Wittlich

ez el

Our

Sankt-Vith

DUITSLAND

BELGIË

2

0

Nettersheim

f

Ole

E4

Sûre

ft

Olef

Wese r Malmedy

Euskirchen

Gemünd

Ahr

Einruhr

Mo

Eupen

A 61

Rott

40

E

A1

Kornelimünster

Nim

De laatste klim brengt ons naar het Felsenpfad in het zandsteengebergte boven de Moezel. Het is een mooie bijna-afsluiter van de Eifelsteig.

Voortdurend zijn er magnifieke vergezichten op de rivier, op de stad Trier en op de hele omgeving ten zuiden ervan. De Eifelsteig stopt niet in het centrum, noch aan de Keizer Wilhelm-brug over de Moezel. Neen, aan de Weisshauswaldbrunnen, bij een parking, is het officiële einde. Een ietwat ongelukkig gekozen punt als je het mij vraagt, maar gelukkig is het niet ver meer tot in het centrum en de befaamde Porta Nigra.

A4

Prüm

De voorlaatste etappe naar Kordel leidt ons langs de uitkijktoren bij Rodt, vanwaar we einddoel Trier al zien liggen. We volgen de rivier Kyll naar de zandsteengrotten bij het stadje. Omdat er onweer op komst is en we de tent droog willen houden, slaan we ons kamp op in één van de grotten. Een leuke plek om te slapen, ook al blijft het uiteindelijk droog.

Pas op de laatste wandelochtend komt de regen heel kort met bakken uit de hemel vallen.

Gelukkig niet voor we eerst via een steile klim Kordel verlieten. Een leuk stuk door de vallei van de Butzerbach volgt. Via touwbruggen

De Moezel

Aachen

Ur

Kamperen in een grot

volgen we de beek even stroomopwaarts om dan langs overblijfselen van een Romeinse kopermijn de Klausenhöhle en even later ook de Genovevagrot aan te doen. Die laatste is indrukwekkend, zeker als je weet dat ze reeds gebruikt werd in het stenen tijdperk. Ze is een tiental meter hoog en zo’n 15 meter breed. De trappen die de toegang tot de grot vergemakkelijken werden begin 20ste eeuw uitgehouwen.

Rur

den in de nog in aanbouw zijnde winkel, maar er is wel een bakker met een klein aanbod aan kruidenierswaren. Ik ga een eindje buiten het dorp rusten en hoor om klokslag 17u het Duitse volkslied weerklinken vanaf de Amerikaanse luchtmachtbasis Spangdahlem. Wanneer mijn vriendin aankomt wissel ik mijn eenpersoonstent in voor het tweepersoonsmodel dat ze vanuit België meebracht. We wandelen nog enkele kilometer vooraleer we bij Bruch bivak opslaan tussen stapels brandhout.

4

PRAKTISCHE INFO

Echternach

10

km

Trier

Op Weg 2021

De 325 km lange Eifelsteig loopt dwars doorheen het prachtige Eifellandschap.

In Aken nam ik de aanlooproute naar Kornelimünster, de eigenlijke startplaats van het pad. Op de officiële website eifelsteig.de wordt de tocht onderverdeeld in 15 etappes tussen 15 en 28 km, maar om allerlei redenen wou ik de steig voornamelijk al bivakkerend in 10 dagen afwerken.

Vanaf km 270 ging een vriendin me vergezellen tot in Trier. Ik moest er tot dan dus stevig de pas in houden.

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

De dolomietenmuur boven Gerolstein.

2021-4 Op Weg |

35

WANDELTIP | België

Door het Geels ‘Gebroekt’.

Treinstappen langs de Nete Vistrap

Het is half februari en toch lijkt het alsof de lente in het land is. Enkele dagen geleden konden we nog de schaatsen aanbinden, nu is het weer tijd voor de wandelschoenen. Ideaal voor een treinstapper!

Al vroeg in de ochtend neem ik de spitstrein naar Herentals waar ik rond de klok van acht vertrek. Vanaf het stationsgebouw ben je opmerkelijk vlug in de natuur. Voor ik de Kempische bossen induik, is er eerst nog een passage door het mooie begijnhof uit de 17de eeuw. Het hof waar vroeger zusters zonder kloostergelofte samenleefden, is een deels

Æ Tekst en foto’s Bart Caers

De kruisberg met een eeuwenoude kruisweg.

36

| Op Weg 2021-4

De rivier neemt ons mee.

De Streek-GR Kempen is onze gids.

De vistrap op de Nete.

ommuurd driehoekig pleinbegijnhof met vrij centraal gelegen de statige kerk.

Langs een stukje speelbos en weides passeer ik de kabbelende vistrap aan de Kleine Nete. Een stuw verhinderde dat vissen stroomopwaarts konden zwemmen om te paaien, daarom heeft men een kleine omleiding in de Kempische waterloop gelegd. Het water stroomt naar beneden langs een reeks brede lage trappen.

Meer dan twintig vissoorten zouden van deze ‘vistrap’ gebruikmaken.

Ik steek twee keer het spoor over en kom op de eeuwenoude Kruisberg. In de 15de eeuw maakte een Kempische minderbroeder een bedevaart naar Jeruzalem. Vanop zijn pelgrimstocht bracht hij het idee mee om in Herentals een kruisweg na te bootsen. Rond 1460 kreeg deze vorm, waardoor het een van de oudste in België werd. Vandaag is de Kruisberg een beschermd monument.

Kano of kajak als alternatief

Door prachtige bossen met heidestukken, mooie

venen en moerassen gaat het verder. Ik passeer een wat mistroostige camping met voor zowat elke stacaravan dikke Mercedessen en keffende chihuahua’s. Na een passage aan de voormalige discotheek ‘Cobra’, waar ik ooit veel van mijn jeugdige nachten doorbracht, kom ik aan bij Bobbejaanland. Langs het nog lege pretpark loop ik door een straat met de naam Villapark.

De wijk is inderdaad een aaneenschakeling van statige residenties en een potpourri van smaken en bouwstijlen. ‘Belgischer’ kan niet.

Ik loop verder door De Zegge langs de zacht stromende Kleine Nete richting de Ark van Noë.

Dit gebied met opgehoogde dijken en waterlopen is een restant van het oorspronkelijke laagveengebied dat vroeger als het Geels ‘Gebroekt’ bekend stond. In de streek ligt ook het gelijknamige en zeer waardevol natuurgebied dat in beheer is van de Zoo. Het is enkel toegankelijk met een gids maar loont zeker de moeite om eens te bezoeken. Tip: vanaf hier kan je met een kano of kajak terugvaren naar Herentals, een

Het begijnhof van Herentals.

alternatieve treinstapper voor met kinderen.

Er is zelfs de mogelijkheid tot overnachten in prachtige lodge tenten.

Lama’s

Langs de imposante korenmolen Van ’t Veld kuier ik verder in naar wat men in de volksmond het Kempisch kanaal noemt. De Kempische vaart bestaat officieel niet meer sinds het in de jaren dertig grotendeels opging in het Albertkanaal. We spreken nu over het wat minder idyllische “Kanaal BocholtHerentals”. Ik steek de waterweg over aan het sas en via landwegels loopt het verder in de richting van de ring rond Geel.

Gezapig gaat het verder, ik pauzeer nog voor een tas thee en heb een ontmoeting met wat ongeïnteresseerde lama’s. Door een tunneltje onder de ringbaan gaat het door de rand van de barmhartige stad richting het station.

Een leuke dagstapper door het Kempische landschap.

PRAKTISCHE INFO 0

1

km

Bobbejaante land

N

13

N 19G

Ne leine

SintJozefOlen

Herentals GR5

en mp

e R-K

SG

K

kan Albert aal -

Op Weg 2021

2

Kanaal ntals -Here h c o B olt

Ten Aard

Deze tocht komt uit de vernieuwde gids Treinstapper 1, vers van de pers (zie ook p 62). Deze dagtocht volgt de Streek-GR Kempen en de GR 5 om je in 20 km van het station van Herentals naar dat ven Geel te brengen. De tocht kan in beide richtingen gewandeld worden. Zowel het station van Herentals als het station

Holven

van Geel liggen op de lijn 15 tussen Mol en Antwerpen en zijn makkelijk te bereiken.

O.L.V.Olen

Larum

Geel

Treinstapper 1 is vanaf nu te koop in onze webshop: € 15,30 (leden)/ € 17 (niet-leden).

ONLINE

KAART

TRACK

VERNIEUWDE EDITIE

FOTO’S

2021-4 Op Weg |

37

WANDELREPORTAGE | Spanje

Net op tijd vóór het onweer in El humo de Muro.

De GR 1 ‘Sendero historico’ in Aragon Lang geleden, in 2005, schreef ik een boek over mijn drieweekse tocht op het Catalaanse traject van de belangrijkste GR van het Iberisch schiereiland: de GR 1. Omdat hij over zijn hele lengte – 1250 km van de Middellandse Zee tot aan de grens met Asturië – langs kleine dorpjes en stadjes vol middeleeuwse geschiedenis loopt, verdient hij zijn bijnaam ‘Sendero historico’. Tijd voor een nieuwe portie geschiedenis. Æ Tekst: Willem Dhaenens Foto’s: Willem Dhaenens en Jo Debaveye

Een bakje koffie?

In Punte de Montañana op de grens van Catalonië sliep ik in 2005 mijn laatste nacht, en daar slapen Jo en ik opnieuw voordat we Aragon binnenstappen. Het dorpje ligt op de oevers van de Noguera Ribagorça, dus het gaat meteen steil bergop. We moeten vandaag bijna 900 m stijgen in amper 19 km. Dat lukt niet zo goed, want het zijn vooral de dalende meters die zwaar kloppen in de knieën. Na 16 km valt Jo door een misstap achterover en blijft op zijn rugzak liggen, weerloos als een schildpad.

Genoeg voor vandaag: we bellen de gastvrouw van Casa Catones in Lascuarre en zij komt ons

38

| Op Weg 2021-4

met de auto oppikken. Het avondmaal wordt pas om 20u30 geserveerd, helaas geen minuut vroeger.

Tijdens een heerlijk ontbijt verklapt de OsmAnd-app ons het dagmenu. In Laguarres leunt een dame uit het raam: “Trek in een bakje koffie?” Paulien en Frans uit Rotterdam plaatsen wat stoelen op hun terras en we kletsen over koetjes en kalfjes. De middeleeuwse brug van Capella tovert ons terug in de geschiedenis. Voor de tweede dag op rij cirkelen gieren boven ons hoofd, maar de 23 km met slechts 500 hoogtemeters leggen we vlot af tot in Graus.

Alle water stroomt van noord naar zuid in de

Spaanse Pyreneeën, maar wij wandelen oostwest: constant bergen opklauteren en dalen induiken dus!

400 evers per jaar

Na het ontbijt in Hotel Lleida bellen we eerst naar José Manuel, onze gastheer voor vanavond. Of hij ons kan oppikken in Pano?

“Naturalmente, solo 15 minutos!” Geen levende ziel te bespeuren de hele wandeldag. Het hoogtepunt beleven we op de mirador de Matterrero: de horizon ligt bezaaid met de witte sneeuwtoppen van de Pyreneeën. Rond 15u strompelen we Pano binnen, hét fenomeen van deze tocht.

De río Gallego kronkelt door het berglandschap.

Kurt Fridez kocht het verlaten dorp integraal op en is er al 20 jaar aan het werk met zijn beide volwassen zonen. Vanaf 2021 kan je hier logeren. In de Landrover van landbouwer José uit Salinas de Trillo krijgen we jagersverhalen te horen: elk jaar moeten ze 400 evers neerleggen of er schiet geen gewas meer over voor de mens.

De hond kent de GR 1 beter dan onze gps en komt na elke bocht even op zijn passen terug: “Waar blijven jullie?”

Eeuwenoude paden

Na een stevig ontbijt duiken we de jungle van steeneik in, langs de steile flank links en de diepe afgrond rechts naar omhoog schuifelend tot in Troncedo. Rond het jaar 1000 maakte het dorp deel uit van de verdedigingsgordel tegen de oprukkende Moren en de ruïnes van het imposante kasteel getuigen daar nog steeds van.

We wandelen langs een eeuwenoud pad tussen stenen muurtjes. De GR-tekens zijn aangebracht op voorgeschilderde bordjes, met vijzen aan de steeneiken bevestigd. John Hayes had in 2015 geschreven dat de bewegwijzering abo-

minabel was, wel ze hebben hier de mouwen opgestroopt! Nog een ‘river crossing’ door de río Usía en we staan in Tierrantona.

Om 7u sta ik trappelend voor de terrasdeur van de kamer te turen naar de toren op de bergkam waar we zullen passeren. De voorspelde regen valt druppelsgewijs uit een asgrauw wolkendek.

Op een splitsing verlaten we de GR 1 naar Muro de Roda, een magische plek voor anderhalf uur inleeftijd in de donkere middeleeuwen. We halen de slaapplaats in El Humo de Muro net op tijd vóór een gigantesk onweer de boel op stelten zet.

Santa Claus

We zijn pas vertrokken uit Las Bodegas de Clavería of de hond van de hostal komt voor ons uit lopen. Hij kent de GR 1 beter dan onze gps en komt na elke bocht even op zijn passen terug: “Waar blijven jullie?” Wanneer we hijgend over de kam komen, kunnen we een eerste blik werpen op de verzonken kerktoren in het stuwmeer van Mediano. Voorbij de stuwdam dringen we binnen in de smalle kloof Entremon, door buxus- en steeneikbos, over schuifsteenhellingen, tot waar het pad is uitgehouwen in de zandsteen-

rots, voetje voor voetje met de hand op de kabel, 100 meter boven de rivier. Aan het volgende stuwmeer El Grado is het tijd voor lunch en voor een telefoontje naar Las Bodegas: “Uw hond loopt nog steeds met ons mee, wat nu?”

“Geen probleem, hij keert wel terug vanavond.

Hij heet Santa Claus.”

Pueblos despoblados

We zijn te laat vertrokken uit Meson de Liguerre, maar dat stevige Engelse ontbijt houdt ons tot 14u op de been, tot boven Castejon de Sobrarbe.

Hier krijgen we alweer gezelschap van een hond tot ons eindpunt in Arcusa. Ik doop hem Ramiro, naar de grote koning van Aragon in de 12e eeuw. Aan Casa Mata vragen we een kamer maar er komt een heel andere oplossing tevoorschijn uit de koker van Ed en Nicole uit België: “Ik voer jullie wel naar Paules de Sarsa. Kom

.

pt met ons mee

Santa Claus loo

2021-4 Op Weg |

39

De horizon ligt bezaaid met witte sneeuwtoppen.

Het pad loopt dwars door de kloof Entremon.

binnen, een biertje?” Als je van 10 tot 6 aan het stappen bent bij 30°, zeg je daar geen neen op.

Het avondmaal in hostal El Condor schrokken we naar binnen rond de open vuurplaats, in gezelschap van een Zweedse dame. We vragen de Waalse waard of hij ons morgen 8 km verder kan voeren tot in Las Bellostas?

We hebben in het natuurpark Sierra de Guara een krans van verlaten dorpen in het verschiet en in Bara, het eindpunt, woont slechts één vaste bewoner. De desolate sfeer die hangt tussen de ruïnes in de ‘pueblos despoblados’ valt niet te beschrijven. Onder de blauwe lucht, waarin de halve maan prijkt, strompelen we helling op en af, de sneeuwtoppen als oogstrelend decor. Ook de wind doet aan oogstrelen in de namiddag, een stevige ‘tramontane’ die mijn rechteroog doet lekken wanneer we Bara binnen balanceren, over de río Alcandre, met een ongewild pootjebaden tot gevolg.

bizarre situaties. Van de 19 km die vandaag op de agenda staan kunnen we er maar 14 afwerken. Doodmoe en verkrampt stranden we in Belsué, het enige bewoonde dorp op de route.

Bosbouwer José voert ons met zijn jeep uit 1988 naar hostal Migalón in Arguis. We zijn geen professionele stappers zoals John Hayes of Juan Holgado, de trajecten die zij op één dag afhaspelen zijn niet haalbaar voor ons. Maar ... wij stoppen evenveel als we stappen: voor een bloem, een vogelzang of een geologisch fenomeen. We genieten 45’ van de picknick met de voeten in de río Alaña, we kuieren door de dorpen in ruïne en tanken sprankelend bergwater aan de bron bij de río Flumen. De bergbewoners zijn altijd zo vriendelijk om ons het stukje dat er die dag voor ons te veel aan is, mee te voeren. We zullen dus niet stoppen met stoppen voor al het onwezenlijk moois dat deze bergen te bieden hebben.

Een verdwenen karavaan

Zweten als een paard

De dagen op zo’n staptocht kruipen in de benen, de nachten houden huis in het hoofd. In mijn dromen ontmoet ik oude bekenden in de meest

De volgende dag verlaten we de GR 1, die 8 km de hoofdweg volgt, voor een ‘pista’. Aan de overkant van de río Isuela begint de beresteile klim

Na een natte tocht door de bosrijke Sierra de Santo Domingo ligt Fuencalderas me op te wachten.

40

| Op Weg 2021-4

naar de Punta Peiró en zijn bos van beuken, een zéér zeldzame boom in Aragon. Jo heeft een app die de hartslag meet, aan 150 blijft hij enkele minuten verpozen. In het bos staat als ondergroei ook veel buxus en taxus. Zoveel schaduw komt van pas als je zweet als een paard.

Een aasgier komt een rondje voor ons draaien, rode steenpatrijzen vliegen verschrikt op.

Op de Collado de Saramiana (1580 m) ontvouwt zich achter ons een schitterend vergezicht over de besneeuwde toppen en voor ons de eindeloze horizon van de Hoya de Huesca. Een aasgier komt een rondje voor ons draaien, rode steenpatrijzen vliegen verschrikt op. Over alle flanken rondom spreidt zich een stekelig bed van brem dat de hellingen geel kleurt. Daarna begint het eindeloze dalen, gevaarlijk met de

In het stuwmeer van Mediano ligt een verzonken dorp.

Muro de Roda, een magische plek net buiten het pad.

OP WEG 2021 | 4 wandelreportage GR 1 Aragon FORMAAT - 116 x 30mm

schuifsteentjes. Plots scheren zes bijeneters over ons richting de rode rotswand, doorspekt met kleilagen waarin zij hun holen graven. In Bolea belanden we in Casa Rufino op een zalig zacht bed, oef! Morgen vertrekt Jo met een taxi naar Zaragoza. Een nieuwe tocht begint.

In Volgorde Van Verschijnen Vandaag

Vandaag hoef ik slechts 11 km te stappen, veeleer een ‘walk in the park’. De velden staan vol met amandelbomen. Ik heb mijn stokken op de rugzak gebonden zodat de handen vrij zijn om te tokkelen in het kladblok van de smartphone. In Volgorde Van Verschijnen Vandaag: een hop, rode wouw, gieren, grauwe gors, groenling, nachtegaal, geelgors, koekoek, grote lijster, wielewaal, sijsje en zwarte wouw. De koningspage vliegt rakelings langs, ten afscheid, wanneer ik het dorp Aneís buiten wandel.

In Loarre zitten enkele oudjes op het plein te keuvelen, ze wijzen me de weg naar de hostal.

Gesloten. Een telefoontje en een roodharige jongeman verschijnt op een quad: “Spring maar achterop!” Ik klamp mij stevig vast en we brommen de helling op. Vanuit de camping is het nog 1 km naar boven om het best bewaarde romaanse kasteel van Europa te bezoeken. Loarre speelde een cruciale rol in de opbouw van het koninkrijk Aragón in de 11de eeuw en Ridley Scott draaide er zijn film ‘Kingdom of Heaven’.

relle over de rivier bereik ik Murillo de Gállego.

Bij het avondmaal voorspellen de weergoden open hemelsluizen. En inderdaad, de natte dagtocht door de bosrijke Sierra de Santo Domingo levert in het intieme dorpje Fuencalderas een doordrenkte stapper af met gerimpelde voeten, die snel in dromenland verzeilt.

Dwalend door de smalle straatjes van Biel zie ik al van ver een man die zwaait en roept. Alvaro verhuurt een huis met vijf kippen in de tuin, ideaal voor een extra rustdag. Zo kan ik me wat verdiepen in de middeleeuwse geschiedenis van de joden hier, en vermijd ik een tweede stapdag in de regen. Alvaro geeft me zelfs een rondleiding door de ‘judería’ en het koninklijk paleis, waar ik mag plaatsnemen op de troon van Alfonso I ‘De Vechter’.

Fernando en Isabella

De hop zwaait me uit. Op de tocht naar Petilla de Aragón loop ik wel 15 keer door een rivier-

tje, en langs de ‘twin towers’ van Sibirana uit de vroege 10de eeuw. In het langgerekte dorp troont Fernando me door de straatjes: “Je bent mijn eerste cliënt. Amper tien dagen geleden heb ik de zaak overgenomen.” Wanneer de twee ramen van de kamer openzwaaien kijk ik uit over een bergkam met meer dan 50 windmolens netjes op een rij. Ik hoor ze de hele avond zacht zoemen in de stevige bries.

Met een heerlijke tortilla op de boterham zwaai ik adieu naar Fernando. De remedie voor de rechterknie is de fietsplooi: de rechtervoet al stappende optillen tot de hoogte van de linkerknie. Met de blik koortsachtig gericht op de stenen is het schuifelen tot in Sos del Rey Católico. Het stadje verkennen zit er niet meer in, ook al is dit de geboorteplek van Fernando II van Aragón, die door zijn huwelijk met Isabella van Castilië het roemrijke Spanje voor de allereerste keer verenigde. Ik ben toch geen toerist zeker, de stapper is een belever.

PRAKTISCHE INFO

De hemelsluizen gaan open

Als steeds krikt de nachtegaal het ochtendhumeur op tot het zenit. In Linares de Marcuello springt een hond agressief van achter de hoek.

Waar een wandelstok met scherpe pin al niet goed voor is. Wanneer ik tussen de massieve rotswanden via een kloof naar Riglos afdaal, zitten enkele vale gieren vanop hun bekakte nest meewarig op dit stappertje neer te kijken.

Inmiddels stuurt mijn rechterknie pijnscheuten naar de bovenkamer. Waggelend op de passe-

Het ‘Historische Pad’ GR 1 is een 1250 km lange route door het noorden van Spanje, van de Middellandse Zee tot de Picos de Europa. Het pad volgt min of meer de noordelijke grens van de Moorse aanwezigheid op het Iberische schiereiland. Na 5 weken Catalonië in 2005 stapte ik in 2019 drie weken het traject door Aragon, van Puente de Montañana tot Sos del Rey Catolico (bijna 300 km). We vlogen naar Zaragoza om vandaar met TGV of bus op start- en eindpunt te geraken. Meer uitvoerige beschrijvingen vind je op de blog www.gr1aragon.blogspot.com.

Volgende episode – zodra corona van ophouden weet – is Navarra.

ONLINE

FOTO’S

2021-4 Op Weg |

41

FIETSTIP | België, Frankrijk

Dwars door Mad Max country.

Treinfietsen langs de Samber Als er ooit een Treinfietser wordt gepubliceerd, dan mag het jaagpad langs de Samber zeker niet ontbreken. Tussen Namen en Charleroi is het al mooi, maar de crème de la crème ligt stroomopwaarts, tot een eind over de Franse grens. Rechts afslaan maakt het mogelijk om vanuit Quiévrain met de fiets op een boemeltje terug te keren. Æ Tekst en foto’s Bart Van den Eynde

Ceci n’est pas un retard

Ons surrealistisch avontuur in het land van Magritte begint al in het station van Leuven, waar we gemondmaskerd de rode minuten vertraging op de infoborden zien toenemen als was het een permanente update van het aantal coronabesmettingen in Manaus. Wat doe je als je trein van 7u03 een half uur vertraging heeft?

Heel simpel: je neemt de trein van 6u33, die ook een half uur vertraging heeft. Goed op tijd dus voor de aansluiting in Brussel naar Charleroi.

‘Ceci n’est pas un retard’: misschien iets voor op de infoborden van de NMBS.

42

| Op Weg 2021-4

Industriële dinosauriërs

De start op 200 m van het station van CharleroiSud is verrassend, omdat het fietspad daar aan de kaaimuur van de Samber is opgehangen. Wat volgt zijn 10 speciale kilometers dwars door een gebied met zware industrie: jij, je fiets, het fietspad en de Samber, omgeven door een Mad Max decor. Links en rechts staat vaak een muur van torenhoge monsterlijke fabriekshallen, gescheiden door een drukbevaren rivier met diepliggende boten vol kolen, gemalen oud ijzer, zand en andere grijze massa’s die in hopen tot boven het dek geladen zijn. Vooral de verlaten fabrieken

vinden mijn fietsmaat en ik – Mad Mich en Mad Baarre – fantastisch: bruine wegroestende mastodonten, hangars met ontelbare kapotte ruiten, allemaal industriële dinosauriërs die langzaam en in stilte tot skeletten vergaan. De monsterlijke fabrieken die nog leven herken je aan hun gebrul en gesis. En dan staan we plots midden in het groen en steken spitse kerktorens van luie dorpjes af en toe de kop op.

Sluizen

Midden in het landschap ligt de Samber als een anaconda te zonnen, met op regelmatige afstand

Het contrast kan niet groter zijn op één dag: in de buurt van het Franse plaatsje Hautmont.

een sluis, alsof de rivier een reusachtige paternoster heeft ingeslikt. Die sluizen, elk met hun artificieel eilandje, dragen in grote mate bij tot de charme van de vallei. Veel vrachtvervoer is er niet meer stroomopwaarts van Charleroi en we beginnen ons al af te vragen of al die mooie sluisjes nog bediend worden. Maar iets verderop wordt er net een mooie plezierboot, volledig in hout en vol bloemen op het dek, doorgeloodst. Twee mannen draaien elk aan één kant met een groene zwengel de sluisdeuren open. Tijd genoeg voor een babbel. Iedere sluis heeft twee huizen, één voor de sluiswachter langs de wal (éclusier) en één voor de opzichter van de dam op het eilandje (barragier). Als ik het goed begrijp stelt iedere sluis vier mensen te werk. Lijkt me een job met rustige en minder rustige dagen, maar als iedere schipper twee flesjes bier als bedankje op de kade achterlaat, moet je op drukke dagen toch al niet meer naar de drankencentrale. De huizen en tuinen op de eilanden zijn stuk voor stuk echte eilandjes van schoonheid en rust.

Wilde marjolein

Veel volk komen we niet tegen. Een breed lachende zwarte medemens op zijn fiets, een

eveneens zwarte oma in een kleurrijke pagne die moeizaam stapt maar ons een hartverwarmende “bonjour” geeft, een joggende Belg – supporter van Standard in Frankrijk – en een hoop reigers en karpers in het water. Voor zover

De oevers zijn bezaaid met wilde bloemen, een echt vijfsterrenrestaurant voor bijen, hommels en vlinders. er geen bomen staan zijn de oevers bezaaid met wilde bloemen, een echt vijfsterrenrestaurant voor bijen, hommels en vlinders. Van de bloemen herkennen we sint-janskruid, boerenwormkruid, kattenstaart, wilgenroosje, vogelwikke en last but not least – en overvloedig tot in Maubeuge – wilde marjolein. Nog nooit heb ik in België zoveel hommels en vlinders op één vierkante meter gespot. Van de vlinders

herkende ik vooral bruine zandoogjes en dagpauwogen, maar ook oranje zandoogjes, enkele atalanta’s, gehakkelde aurelia’s, hier en daar een blauwtje en zowaar één dambordje.

Ruïnes

We fietsen voorbij de ruïnes van de abdij van Aulne, ooit een prachtig complex dat in 1794 door de Fransen grondig geplunderd, verwoest en in brand gestoken werd. Een Waalse treinstapper leidde ons onlangs naar VillersLa-Ville: zelfde verhaal met die Fransozen van toen. Haat is altijd blind en woede is een moment van waanzin.

Bram Vermeulen verwoordt het prachtig: Deze steen heeft niets gedaan Hij draagt alleen de naam Van een leven niet geleefd…

Van volgzaamheid en blinde plicht Deze steen is onschuldig.

Dood op een mesthoop

‘Een brug te ver’, voor de geallieerden in Arnhem een verhaal met catastrofale gevolgen, voor ons in Aymeries een routineklus zonder erg. Voor de verandering loopt de weg

2021-4 Op Weg |

43

Eerst industriële dinosauriërs ...

plots dood op een mesthoop in een tarweveld, terwijl we normaal in het Forêt de Mormal zouden moeten zitten. Terug dus, en even de weg vragen aan een half blote, sympathieke, rondbuikige, aanstaande vader die in zijn garage uit palettenhout een mooie wieg en een tafel aan het maken is. We blijken een brug te ver gefietst te hebben, waardoor we ons in de velden boven Berlaimont vastgereden hebben.

De man zet ons terug op het juiste pad en vult onze waterflessen: “Allons enfants de la patrie, le jour de gloire est arrivé!”

... vervolgens schattige sluisjes in een groen decor.

In Flamengrie spot Mad Mich een geweldig cafeetje waar we braaf een cola drinken en de plaatselijke Queue de Charrue van 7° aan ons laten voorbijgaan, hoewel die maar € 2,5 kost.

Het zou een bier met karakter zijn, maar dat hebben wij ook. Wanneer we weer vertrekken staat de parking vol lege camionetten en zit het café vol metsers, elektriciens, timmerlui, telecommannen en andere vrolijke werkmensen.

De knooppunten rapen we op in Roisin en die leiden ons naar Quiévrain voor een rustig

terras onder een palmboom die zich bij deze temperaturen duidelijk in zijn sas voelt. Met zestien poronkusema’s – een eenheidsmaat die de Lappen gebruiken voor de normale wandelafstand van een rendier zonder rustpauze – op onze teller zijn onze telomeren weer wat langer. Een boemel met 14 tussenstops scheidt ons van Leuven. Ik moet denken aan mijn allerliefste oma zaliger, die met mij met de boemel naar Brussel heen en terug spoorde, alleen omdat ik zo graag in de trein zat. Glimlachend staar ik uit het raam.

85 mm PRAKTISCHE INFO

55 59

Charleroi

Binche

Quiévrain

Givry

3 LO

VE RO

Roisin

EU

Bavay

Sam

Erquelinnes Maubeuge

La n

dr ec

ies

Forêt de Mormal

FRANKRIJK AulnoieAymeries

ber

Réserve Naturelle Régional de Panteignies

Abbaye d’Aulne

Thuin

0

10

20

km Beaumont BELGIË

Op Weg 2021

Vanuit Charleroi volgden we de fietsroute EuroVelo 3 langs de Samber tot de eerste brug in Aymeries, om dan recht op recht door het Forêt de Mormal naar het station van Quiévrain te fietsen. Althans dat was de bedoeling, tot we een brug te ver reden. Via de D95 geraakten we opnieuw op de juiste weg naar Roisin, om vandaar met fietsknooppunten (52-59-67-10-19-55) en een RAVeL ons eindpunt te bereiken.

In totaal goed voor 120 km.

ONLINE Industrieel erfgoed is een gedroomd terrein voor kunstenaars.

44

| Op Weg 2021-4

FOTO’S

WANDELTIP | België

Al ooit gehoord van Labuissière? Of Landelies? Het kostte enkele tongbrekers voor ik beide dorpsnamen kon uitspreken, laat staan onthouden. Telkens ik wilde uitleggen waar ik op daguitstap ging, had ik een spiekbriefje nodig.

En dat was geleden van de middelbare school (oeps, sorry juf). Æ Tekst en foto’s Veerle Huygh

Tijd voor een Instagram-waardig sprongetje met zicht op Thuin.

Treinstappen langs de Samber Lady-Daltons

Het belooft een droge, zonnige maar eerder frisse maartse zondag te worden. We trekken sjaal, muts, lange broek en enkele laagjes aan, voor een short is het nog te fris. Toch zal de zon ons echt verwennen vandaag. Ik weet dat een treinstapper een treinstapper is: trein + stappen. Maar Labuissière ligt echt in een uithoek van België. Vanuit Asse op een zondag vier overstappen en 4u55’ … Dus rijden we met de auto naar de start, wandelen we naar Landelies en keren met de trein (23’ volgens de NMBS-dienstregeling) terug. Nog beter zou geweest zijn om aan het station van Landelies

te parkeren en ’s morgens de trein te nemen, dan hadden we minder stress gehad. Want op zondag is er maar één trein om de 2 uur…

Diep in Henegouwen, voorbij Charleroi en Binche, langs de Samber, er klinkt echt niets sexy of opwindends aan de regio. Waarom dan deze keuze? Geen files richting kust, geen overbewandelde Hoge Venen, start- en eindpunt op één treinlijn, en bovenal: 21 km, klein beetje stijgen en dalen (dacht ik), dat klinkt okee. De rest laten we wel op ons afkomen. Enkele dagen voor vertrek valt mijn euro dat het een GR 129traject is. Hé, dat is toch het Dwars door Belgiëverhaal van op TV? In hun verslag van dag

10 lees ik iets over struikrovers, de bende van Nijvel en het Wilde Westen. Ach, we zijn dan vandaag maar de vier Lady-Daltons op stap ...

Instant vakantiegevoel

Vanuit het vernieuwde stationnetje van Labuissière is het een kort stukje stappen langs de kerk en daar heb je de Samber al. De aanlooproute staat perfect aangeduid (GR-sticker met trein). De rust die hier heerst langs de RAVeL, een paar huisjes langs het water, een natuurgebied met veel vogelgekwetter op de andere oever: we krijgen een instant vakantiegevoel dat ons de volgende 21 km zal blijven

2021-4 Op Weg |

45

Richting kasteel van Grignard.

Belvedere in het staatsbos van Leernes.

volgen. De eerste kilometers zijn een aaneenschakeling van zon op onze snoet met weidse uitzichten, af en toe een glimp van de Samber beneden ons, afgewisseld met veldwegen en een bos(je). We zijn geïntrigeerd door een kasteel in de verte. Ik neem er even de gids bij en lees dat het om het Château de Grignard gaat, één van die struikroverplekjes. Na een mooie groene afdaling komen we bij een schilderachtig plekje waar het beekje de Grignard uitmondt in de Samber. Enkele mooie witte hoeves omgeven door bomen steken mooi af tegen de staalblauwe hemel. Zijn wij wel in België? Dit lijkt wel een of ander ‘Douce France’ plekje.

Achteromkijken

Aan de RAVeL staat een bankje in de zon, ideaal voor een eerste hapje en veel “bon appétit” wensen van voorbijrijdende fietsers. Wat houd ik van die Waalse gastvrijheid! Tijdens het picknickmoment kijken we genietend rondom ons en plots zien we het struikroverskasteel achter ons. Blijkbaar zijn we er door het vele struikgewas gewoon langsgelopen. Op wandeling loont het de moeite om achterom te kijken, dat zullen we vandaag regelmatig denken en doen.

Omdat we niet te laat aan het station van Landelies willen toekomen, zitten lange pauzes er vandaag niet in. Tot aan de Pont de la Planchette blijven we de Samber volgen.

De rivier fonkelt als duizend sterren aan een

46

| Op Weg 2021-4

zomerse hemel. Kan het mooier? Wait and see.

Opnieuw verlaten we de Samber en klimmen richting de Abdij van Lobbes, gesticht in 645 door Landelinus, de bekeerde struikrover.

Een mooie witte poort uit de 16e eeuw staat er nog, met een lelijk rood-witte boog om te hoge voertuigen te weren. Een beetje zonde van het uitzicht, maar het zal nodig zijn zeker? In het dorp van Lobbes kunnen we gelukkig twee dames met dezelfde topogids volgen, want al babbelend missen we compleet de aanduiding

In hun verslag lees ik iets over struikrovers, de bende van Nijvel en het Wilde Westen. Ach, dan zijn wij de vier LadyDaltons op stap ...

naar de kerk. Ik ben gecharmeerd door dit dorp: pittoreske trappenstraatjes en de oudste pre-romaanse Waalse kerk met een prachtig zicht op de omgeving. Onze tienerdochters vinden het alvast een ideale spot voor enkele Instagram-poses. Wij mama’s vinden het de ideale spot om te lunchen.

Het kasteel van Hourpes.

Zitplaats reserveren

We verlaten Lobbes en dalen terug richting Samber. Duidelijk de zuidkant, want de eerste gele voorjaarsbloeiers (speenkruid) kleuren de berm. Wanneer we de bomen en struiken achter ons laten, zien we links Thuin liggen.

De toren van het stadje is zeer herkenbaar: één grote spits met vier kleine torentjes rondom. De volgende klimkilometers zal dit onze landmark blijven. Het is even minder groen, meer dorps en veel asfalt, maar nog steeds heel rustig. Dan duiken we het bos van Waibes in. Een uitkijkplatform met bank is helaas bezet door andere picknickers, maar het is wel een ideale plek voor een Instagram-waardig sprongetje. Onder ons vloeit nog altijd de Samber. Hourpes heeft niks wild, niks westers, en lijkt eerder ingeslapen. Het mooie Hameau de Hourpes is een herinnering aan de industriële hoogdagen van Henegouwen. We voelen de kilometers stilaan in de benen en de bank nodigt uit tot een pauze.

Toch beslissen we om door te gaan (de trein terug weet je wel) en we wandelen rond het kasteel. Onze schattige tieners vinden de weg naar het ‘Notre-Dame aux Charmes’ beekje (what’s in a name). De steilste klim komt eraan: van 120 naar 190 m in amper een halve kilometer, pittig! Bovenaan wacht een belvédère met bank. De tieners laten zich niet kennen en spurten bijna naar boven om zitplaatsen te reserveren voor de mama’s die aan een iets lager tempo klimmen. Een mooi uitzicht op de

Af en toe is het stevig klimmen.

De Samber fonkelt.

Sambervallei is opnieuw onze beloning. Tijd om de innerlijke mens nog even op te peppen voor de laatste 5 km.

dat we hier niet de verkeerde markering volgen!

Beide paden dalen verder richting Samber.

Wanneer de bomen wijken zien we tientallen wagens langs de kant van de weg geparkeerd.

Het is toch corona? Maar dan zien we waar iedereen naartoe gaat: de ruïnes van de abdij van Aulne, blijkbaar een populaire bestemming voor een zonnige zondagnamiddag. Ook deze abdij zou gesticht zijn in 657 door diezelfde Landelinus. Het schijnt indrukwekkend te zijn (volgens Arnout Houben), maar zoveel

Timemanagement

Door het Staatsbos van Leernes volgen we een kaarsrechte weg. Omdat de bomen nog geen blaadjes hebben, zien we het lint van de Samber glinsteren in het dal. Sommige stukken zijn modderig, vooral ter hoogte van de samenvloeiing van de GR 129 met de GR 12. Opletten

Erehaag van bomen.

volk kunnen we even niet aan en bovendien is het nog anderhalve kilometer naar het station van Landelies. De GR-stickers met trein wijzen ons opnieuw de weg en we hebben uiteindelijk 15 minuten over. Wat een timemanagement!

Henegouwen, u was overtuigend! Wij hebben genoten van dit stukje onbekend België. Die ruïnes van Aulne komen we zeker nog eens bezoeken, net als de hangende tuinen van Thuin. Bovendien kan je in de zomer ook bootje varen op de Samber!

PRAKTISCHE INFO De Waalse collega’s van SGR brachten in november 2020 hun eerste gedrukte treinstappergids uit: 20 randonnées en ligne de gare à gare par les GR – tome 1. De wandelingen, verspreid over de vijf Waalse provincies, hebben steeds een station als start- en eindpunt en zijn tussen 16 en 26 km lang. De routes zijn in één richting beschreven, de kaartjes zijn voldoende om de route te volgen maar te klein om je te oriënteren. Gpx-files zijn niet beschikbaar op de site van SGR maar de gids is te koop in onze webshop.

We meanderen met de Samber mee met zicht op de vallei van Fontaine-Valmont.

2021-4 Op Weg |

47

FOTOREPORTAGE | België

Rochehaut, magistrale beloning na een intens pufmoment.

Waalse charme

Mijn mooiste jeugdherinneringen spelen zich af bij mijn Waalse oma ‘Maman Kiki’ (Walen zijn dol op gekke bijnamen). Als alleenstaande jonge weduwe sleurde ze ons mee op lange wandeltochten. Picknicken deden we op een gammele tafel in de boomgaard en ’s avonds hielden we met een stok gerookt spek boven het vuur en gooiden we aardappels in de assen. Het is dat geluk dat ik veel later opnieuw zocht, eerst op GR-routes, later op de fiets, dolend door het landschap. Fietsen in Wallonië is altijd een belevenis.

Niet voor niets rijdt bijna iedereen er met een mountainbike, al dan niet elektrisch. Want al is Wallonië een heuse inhaalbeweging aan het maken op vlak van fietsinfrastructuur, toch wacht er bij haast elke tocht een stukje modder of een grindpad dat nog niet is afgewerkt. Maar laat dat net de charme zijn van fietsen in Wallonië. Plus het feit dat mensen je overal groeten. Ik voel me er altijd welkom. Æ Tekst en foto’s Nathalie Pirard

48

| Op Weg 2021-4

De scheepslift langs het Canal du Centre, archeologisch erfgoed.

Charleroi, bike wash.

Fietsbrug-tunnel in Luik.

2021-4 Op Weg |

49

De Hoge Venen in de herfst bij valavond (en na de foto crossen om voor het donker binnen te zijn).

Het 1200 m lange trein­ viaduct van Moresnet.

Langs een RAVeL in de buurt van Bastogne.

50

| Op Weg 2021-4

Extraatje bij het Herve­landschap: de mijn van Blegny, Unesco Wereld­erfgoed.

Zinkviooltjes in de buurt van Plombières, unieke flora.

Bouillon in de mist (na een fikse klim in de regen).

Tussen Namen en Hoei langs EuroVelo 3.

Een stand van zaken van het Waalse fietsnetwerk vind je op ravel.wallonie.be.

2021-4 Op Weg |

51

AALMATERIAAL

MATERIAALMATERIAALMATERIAALMATERIAALMATERIAALMATERIAAL

Back to the Map

Leer (opnieuw) kaartlezen

Het begint allemaal met een telefoontje van Goeleke De Wit van het Mercatormuseum in Sint-Niklaas. Ze heeft een aflevering van Kamp Waes gezien en het is haar opgevallen dat de kandidaten nog nauwelijks kunnen kaartlezen. Onder druk van de snel evoluerende technologie gaat die vaardigheid meer en meer verloren. En dus vraagt ze of ik een lezing wil geven over hoe je met een kaart navigeert.

Ik stel meteen voor om ook een brochure te schrijven waarmee de mensen na de lezing op het terrein kunnen oefenen. Æ Tekst en foto’s Christophe Deblaere

Kaart vs elektronica

Ik geef toe dat ik vooral met mijn Garmin gps navigeer. Hierdoor ben ik een wat luie kaartlezer geworden. Toch gebruik ik nog steeds papieren kaarten, maar dan eerder om mijn tochten te plannen dan om ze op het terrein te navigeren. Wanneer ik onderweg mijn route moet aanpassen, neem ik er wel opnieuw de

52

| Op Weg 2021-4

kaart bij en stippel ik ter plaatse een alternatief uit. Ik neem dus steeds een papieren kaart mee als back-up voor mijn elektronica.

Jezelf verliezen in de kaart

Om een goeie brochure te schrijven moet ik mij dus opnieuw verdiepen in het kaartlezen. Met het eerste hoofdstuk ben ik snel klaar. Aan amper

vijf bladzijden basiskennis heb je genoeg om als beginneling met kaart en kompas op weg te gaan.

Je vaardigheden nemen daarna vanzelf toe naarmate je veel wandelt en dus meer oefent.

Maar dan merk ik dat het schrijven van het eerste hoofdstuk mijn interesse voor de kaart opnieuw heeft aangewakkerd. Als geograaf heb ik een goeie basiskennis, maar ik merk al snel dat de legende van de nieuwe Topo25 kaart behoorlijk geëvolueerd is in vergelijking met de oude Belgische topografische kaart. En hoe zit dat ook weer met al die verschillende noordpijlen? Even opzoeken. En hoe verhouden de UTM-coördinaten van mijn gps zich tegenover de Lambert-coördinaten van de kaart?

Dat is toch even puzzelen. Ook lees ik in een artikel op het web dat de magnetische noordpool de laatste jaren steeds sneller op de loop gaat. Allemaal heel erg interessant. Ik blijf het allemaal opzoeken en uitvissen en naarmate ik mij verder in allerlei onderwerpen verdiep loopt mijn schrijfsel compleet uit de hand.

Wat begon als een brochure wordt uiteindelijk een heus boek van een 100-tal bladzijden met meer dan 60 figuren. Ik vraag aan het Nationaal Geografisch Instituut, de organisatie die de Belgische topografische kaart uitgeeft, of ik een aantal uittreksels van de Topo25 kaart mag gebruiken. Dat mag. Het manuscript wordt prompt door drie van hun experts nagelezen op correctheid. Niet veel later krijg ik een telefoontje van de pa van een paracommando in opleiding, of ik zijn zoon enkele bijlessen wil geven. Het boek doorstaat meteen zijn eerste praktijktest en blijkt goed te werken. Misschien moet ik het wel laten drukken en delen met andere wandelaars.

MATERIAALMATERIAAL

MATERIAALMATERIAALMATERIAALMATERIAALMATERIAALMAT

Bouillon, Tombeau du Géant : het echte landschap, een luchtfoto en de topografische kaart.

Zeevaarders

In het eerste hoofdstuk vind je de basiskennis die je nodig hebt om snel op weg te kunnen.

Hiervoor koop je naast het boek ook een Topo25 kaart van je eigen streek. Je leert hoe je op de kaart een korte wandeling uitstippelt en hoe je die wandeling op het terrein navigeert.

Onderweg maak je gebruik van een kompas om je kaart te oriënteren. Het volstaat om hiervoor een eenvoudig plaatkompas aan te schaffen. Je vindt zo’n kompas in elke outdoorwinkel.

Het tweede hoofdstuk is het meest theoretische.

Alle geografische begrippen die je sinds de schoolbanken vergeten bent, komen opnieuw aan bod: de polen, parallellen, meridianen, geografische coördinaten en de magnetische declinatie. Het valt op hoeveel van die begrippen ooit door zeevaarders zijn bedacht. Door te goochelen met ellipsoïden, kaartprojecties en coördinatenstelsels begrijp je nu ook de uitdagingen waar kaartmakers voor staan: de

aardbol zo getrouw als mogelijk afbeelden op een vlakke kaart. En je begrijpt bijvoorbeeld ook waarom de UTM-coördinaten die je op je gps gebruikt, schuin over de kaart lopen.

Oefenen

De volgende hoofdstukken zijn terug wat luchtiger. Ze gaan in op elk aspect van de topografische kaart en van een kompas: hoe lees je de legende, het belang van de schaal, hoe visualiseer je het reliëf, welke soorten coördinaten staan er op de kaart, met welke van de verschillende noordpijlen moet je rekening houden, hoe kan je een koersrichting lopen. Het standbeeld van Gerardus Mercator, onze strafste Belgische cartograaf, speelt een belangrijke rol in de voorbeelden. Om de kennis meteen in de praktijk om te zetten bevat het boek na elk hoofdstuk een reeks oefeningen. Sommige maak je in je luie zetel, maar voor de meeste trek je er met de kaart op uit. Een tip: kies elke dag een paar

oefeningen uit het boek en maak een korte avondwandeling. Je merkt dat je hiermee niet alleen grondig leert kaartlezen, je ontdekt ook heel wat interessante wandelpaden in de buurt van je woning. Eenmaal je het kaartlezen met de Belgische kaart grondig onder de knie hebt, kan je overstappen naar allerlei soorten kaarten overal ter wereld.

Zelf wandelingen uitstippelen

Het boek besluit met een aantal tips om zelf wandelingen uit te stippelen. Dat is erg handig als je een keer moet afwijken van de rood-witte GR-markeringen. Je kan nu zelf een route uitstippelen van het pad naar de parkeerplaats van je auto of naar de camping waar je wil overnachten. Is de GR plaatselijk afgesloten ? Geen nood, je stippelt zó een alternatief uit. En je kan nu zelf dagstappers maken door een GR-pad uit te breiden met een interessante terugweg en zo de lus te sluiten.

PRAKTISCHE INFO Sjabloon

Afstandsmeter schaal 1:25.000

Vergrootglas

Back to the Map – Leer (opnieuw) kaart-

Kompasnaald

lezen, Christophe Deblaere, juni 2021. Meer info op www.wandelpunt.be. Te Draagkoord

Basisplaat

bestellen op onze webshop (prijs 15,60 €, met ledenkorting 14,00 €).

Op 26 oktober houdt de auteur een lezing over kaartlezen in in

Richtingspijl Vaste declinatieschaal Afstandsmeter schaal 1:50.000

Sjabloon

Meetlat in cm/mm

Kompasroos met draaibare gradenring

Sint-Niklaas

www.museasint-

niklaas.be/aktiviteiten. Op Weg mag 1 exemplaar wegschenken, zie wedstrijden op onze website.

De onderdelen van een goed plaatkompas.

2021-4 Op Weg |

53

FIETSTIP | Groothertogdom Luxemburg Na zijn tocht langs de Belgische taalgrens trekt onze redacteur er opnieuw op uit, ditmaal langs de landsgrenzen van ons kleinste buurlandje. In vijf afleveringen waagt hij zich aan talloze oversteekjes naar Wallonië, Frankrijk of Duitsland en geniet vooral van de vele schilderachtige landschappen. Dit keer fietst hij langs de Moezel door drie landen. Æ Tekst en foto’s Ward Van Loock

Langs de grenzen van het Groothertogdom

De Scheierbierg in Remich.

DEEL 3 Das Dreiländereck in Schengen Het hoogtepunt van deze tocht beleef je zowat halfweg in Schengen. Dit bescheiden wijndorp aan het Drielandenpunt met Frankrijk en Duitsland was in juni 1985 het decor voor een historische overeenkomst. België, Nederland, Luxemburg, Duitsland en Frankrijk tekenden er het Eerste Verdrag van Schengen. Hierin kwamen ze overeen de personencontrole aan hun gemeenschappelijke grenzen af te schaffen.

Later werd het verdrag uitgebreid tot 22 lidstaten zodat vanaf 1993 een interne markt ontstond met vrij verkeer van kapitaal, goederen, diensten en personen.

Ook niet-EU-landen zoals IJsland, Noorwegen en Zwitserland behoren tot de Schengenruimte.

54

| Op Weg 2021-4

Jangheli

Vanuit Remich aan de Moezel volgen we de Piste Cyclable ‘Jangheli’ (PC7), die zich tussen Remich en Mondorf-les-Bains over een beboste berg slingert. Jangheli is een volkse koosnaam voor dit smalspoor uit de eerste helft van vorige eeuw met een spoorbreedte van 1 m (in plaats van de gebruikelijke 1,4 m). Zo kon de trein scherpere bochten nemen. De beklimming van de Scheierbierg is lang, lastig en steil. Hoeveel moeilijker moet dit voor een treinstel geweest zijn en zeker in de tijd van stoomlocomotieven! Boven op de berg was een halteplaats met een café, loket en wachtzaal. Vandaag staan er infopanelen en herinneren persoonlijke getuigenissen aan de periode 1882 - 1955.

Kuuroord

In Ellange-Gare eindigt het spoorpad en dalen we stilaan af naar de Gander, een beek die de grens vormt met Frankrijk. Daar ligt Mondorf, eertijds een mondain kuuroord, nu een gewoon modern stadje waar de rijkemanssfeer van weleer grotendeels verdwenen is. Alleen uitvergrote sepiafoto’s in het kuurpark kunnen nog enigszins de grandeur van vroeger oproepen.

Een plaatselijke fietsroute leidt ons langs het enige overgebleven vijfsterrenhotel. Buiten de stad klimmen we uit de Gandervallei en fietsen over een vruchtbaar plateau.

Maus Ketty

Burmerange is het laatste dorp vóór de Franse grens. Hier leefde en werkte August Liesch (1874-1949). Deze schrijver werd in de streek beroemd met zijn bewerking van een die-

renfabel van Aesopus: de veldmuis en de stadsmuis. In een veld nabij Burmerange leefde veldmuis Ketty een sober en eenvoudig bestaan. Op een dag kwam haar rijke nicht uit Luxemburg-stad op bezoek en die nodigde Ketty uit voor een tegenbezoek. In de stad kreeg ze alle lekkers dat ze kon dromen, maar er lopen veel mensen met slechte bedoelingen rond. Uiteindelijk liet ze zich niet overhalen om er te blijven. Ze keerde terug naar haar platteland waar ze een gelukkig leven leidde. Moraal: een eenvoudig leven vol rust en zekerheid is meer waard dan rijkdom temidden van angst en onzekerheid. Feldmaus Ketty werd naast de dorpskerk vereeuwigd in een bronzen beeld.

Condominium

Vanaf Schengen loopt de grenslijn tussen het Groothertogdom en Duitsland niet langer in het midden van de rivier. De Moezel is tot Wasserbillig een condominium, wat betekent dat het wateroppervlak, het visbestand en de rivierbodem gemeenschappelijk bezit zijn. Beide landen hebben er zich toe verbonden om de nodige waterbeheerswerken uit te voeren. Om in Remich te geraken, kiezen we voor de Moselradweg op de Duitse oever omdat aan de overkant de Piste Cyclable des Trois Rivières pal naast een drukke verkeersweg loopt.

Les Ducs de Lorraine

Remich Dalheim

Erpeldange

PC7

PC3

Welfreng BechKlein Macher

Nennig

Ellange Wellenstein Mondorfles-Bains

PC7

PC3

Elvange

Wintrange

kr

nd

PC3

Remerschen LuxeGm.H. burg Burmerange

Duitsla

Fra n

Besch G. H. Luxemburg

Émerange

Puttelangelès-Thionville

zel

Perl

ij k Schengen

Beyrenlès-Sierck

Gandren Ga

Duitsland Frankrijk

nd

er

Haute-Konz 1

ConzlesBains

ze l

0

M oe

Drielandenpunt

Het bord ‘Chemin Robert Schuman, père de l’Europe’ geeft aan dat we heel dicht het Drielandenpunt genaderd zijn. Het ligt een beetje ongelukkig in het midden van de Moezel in de buurt van een sluis. We fietsen even op Duits grondgebied vooraleer we oversteken naar het Luxemburgse Schengen. Daar is op de rivieroever een ruime wandelsite ingericht met een infocentrum en de vlaggen van de Europese lidstaten. In het Europees Museum wordt de geschiedenis en werking van de EU grondig uit de doeken gedaan. Het kasteel waar het historisch verdrag in 1985 getekend werd, vinden we terug naast het museum maar is intussen privébezit.

PRAKTISCHE INFO

Moe

Verderop steken we tussen weidse landerijen de grens met Frans Lotharingen over, met de verweerde grenssteen 223 als merkteken. In Gandren zien we de Ganderbeek terug die we volgen tot haar monding in de Moezel. Sinds haar aarzelende start hoog in de Vogezen is ze een volwassen rivier geworden. Na verbreding en oeverversterkingen is de waterweg geschikt gemaakt voor vrachtboten en plezierjachten. Langs de Moselradweg kijken we na een rivierbocht aan tegen de middeleeuwse burcht van Sierck-les-Bains, ooit de residentie van de Hertogen van Lotharingen. De naam gaat terug op Lotharius I, een van de drie zonen van Karel de Grote, die na diens dood het Middenrijk erfde. Lotharius II erfde op zijn beurt het noordelijk deel daarvan, dat de naam Lotharingen bleef behouden. Eeuwenlang verbleven de hertogen in hun versterkte burcht die meermaals werd belegerd en beschadigd, maar telkens werd heropgebouwd en uitgebreid. Het huidig uitzicht en de binneninrichting dateren van de 18de eeuw. Vandaag heeft de gemeente er een uitgebreide wapencollectie uit de 15de en 16de eeuw in ondergebracht.

km

Sierckles-Bains

Rettel

Fixem

Op Weg 2021

Op deze dagtocht van 44 km maakten we gebruik van drie bewegwijzerde routes: de PC7, de lokale La Commune à vélo (Mondorf) en de Moselradweg. 80% van de tocht is bewegwijzerd en 60% verkeersvrij. Gebruikt kaartmateriaal: Kaart Luxembourg Sud, schaal 1:50.000, uitgegeven door het Lëtzebuerger Vëlo-Initiativ (lvi.lu), de Luxemburgse Fietsersbond zeg maar.

Fietsen rond het

GROOTHERTOGDOM In de fietsgids Langs de grenzen van het Groothertogdom De fietslus van 370 k m start aan het station van Troisvierg es. Onderweg steek je 8 keer de gren s over en maak je 2 drielandenpunten mee. Je vertoeft 67 km in België, 19 km in Frankrijk en 44 km in Duitsland.

Langs de grenzen van het

beschrijft Ward een fietslus van 370 km. De route steekt achtmaal de grens over en passeert tweemaal een drie De route is getekend op 28 kaarten op schaal 1:70.000 (1cm =700m).

Voor de langeafstands fietser is aandacht geschonken aan de afstanden tussen de campings onderweg, naast andere logiesmogelij kheden.

Ook aan de eendagsfi etser is gedacht.

Langs de hoofdroute zijn 6 rondritten uitgetekend tussen 3 8 en 48 km.

Een kortere route? Da nkzij het gratis!

Luxemburgs spoorwe gennet kun je de hoofdroute inkorte n. Bijvoorbeeld: fietsen van Troisvierg es tot Wasserbillig (236 km); terug met d e trein met overstap in Luxembur gstad.

bare gpx-tracks en info over overnachtingsmogelijkheden en is te koop in onze webshop.

ONLINE

INFO

KAART

van het Groothe rtogdom Luxemb urg

landenpunt. De gids bevat duidelijke kaarten, download-

Langs de grenzen

De route is voor 85% bewegwijzerd, dankzij het fietsnetwe rk van Luxemburg maar ook door Vennba hn- en Raveltrajecten en de M oselradweg.

Bovendien fiets je 65 % op verkeersvrije paden, meestal oude spoorbermen (183 km) en jaagpade n (88 km) De GPX-tracks van de hoofdroute én van de 6 rondritten kunnen gratis gedownload worden.

Groothertogdom Luxemburg Een fietsrondrit van 370 km 85% bewegwijz erd 65% verkeersvr ij

Ward Van Loock

TRACK

De middeleeuwse burcht van Sierck-les-Bains.

2021-4 Op Weg |

55

FIETSAVONTUUR | België

Van de kust naar Brugge met wind in de rug.

Vlaanderen doorkruist van tuin tot tuin Elke tuin van 'W elcome to my Ga

rden' heeft zijn

verrassingen.

Na een jaar thuiszitten begonnen de reiskriebels te jeuken. Hoog tijd om net zoals heel Vlaanderen onze eigen streek te (her)ontdekken. Het plan: een fietstocht van west naar oost, van een pier in de onstuimige Noordzee naar de glooiende heuvels van Limburg.

En dat van tuin tot tuin, met dank aan ‘Welcome to My Garden’. Æ Tekst en foto’s Lies Depickere, Tarcisius Van Doninck, Arnaut Van Vlierden en Brecht Deckers

56

| Op Weg 2021-4

Onheilspellend weer op weg naar Tienen.

Omdat reizen tijdens de pandemie niet of nauwelijks mogelijk, was, ontstond er al snel een burgerplatform, waarbij mensen hun tuin openstellen voor kampeerders die te voet of per fiets komen. Wildkamperen mag niet in België en er zijn amper openbare kampeerplaatsen, maar op die manier vind je nu in bijna elke gemeente een tuin waar je welkom bent.

Lies De tuin maakt de tocht

Na een treinrit van 3 uur vanuit Limburg – van west naar oost fietsen betekent meer wind in de rug – gaan we op zoek naar onze eerste ‘garden’.

In het donker is dat een hele opgave, maar onze eerste gastheer Tjerk komt ons op straat gelukkig toegewandeld. Op de website krijg je soms een afbeelding van de tuin te zien, maar het blijft toch altijd spannend wat je mag verwachten. Tjerk leidt ons naar een stukje tuin tegenover zijn huis, aan een waterloop. We mogen onze tenten vlak bij het water zetten.

Er is ook een vuurkorf, waardoor we onze trip kunnen inzetten met een gezellige babbel aan een warm kampvuur. En dat is nodig, want het is bar koud. Aprilse grillen zullen een constante zijn de volgende dagen.

We zijn bewust niet al te voorbereid begonnen aan deze fietstocht. Een route, kampeermateriaal en wat proviand, maar verder willen we ons onderweg laten verrassen door het landschap.

Een boterham met choco en een welgekomen oploskoffie trappen ons in gang. Het geeft ons energie om in strijd met de wind de tenten op te bergen. Voor de sanitaire stop zijn we aangewezen op een paar bomen in de tuin. Iedereen op ‘Welcome to my Garden’ kan kiezen welke voorzieningen (toilet, drinkbaar water, kampvuur,

Een van de vele bruggen onderweg was die van Wetteren.

douche, …) hij of zij aanbiedt. Dat hotel met palmbomen is voor een andere keer. We springen fris en monter op onze fietsen en wuiven onze eerste gastheren uit.

De fietstocht begint rustig door de vlakke Uitkerkse polders en al snel naderen we Brugge.

Hier kunnen we ons opladen met echte koffie en de betere take-out van ‘Pasta Maria’. De stad heeft ook genoeg openbare toiletten, geen evidentie op een fietstocht tijdens corona.

Tussen Brugge en Gent besluiten we ons aan de kant van een rustige weg te zetten voor een gezelschapsspel. We hebben geen strak schema en dat maakt de tocht des te aangenamer. Maar we moeten wel tijdig in de volgende tuin arriveren, dus toch maar verder trappen.

Hoe meer we De Pinte naderen, hoe meer bruggen we moeten trotseren, terwijl we net hoopten op de uitgestrekte vlaktes van West- en Oost-Vlaanderen.

Tarcisius Pinten pakken in De Pinte

Tijdens onze laatste pauze een tiental kilometers voor De Pinte, besluiten we Willem, onze volgende gastheer, te informeren dat we er bijna zijn. Vol goede moed beginnen we aan de eindsprint van de dag. Maar die zaterdag leerden we een wijze les: heb altijd een plan B als je het fietsroutenetwerk volgt. Plots stonden we aan een veerpont bij de Leie. Het was 19u10, maar de laatste overtocht was om 19u. Gelukkig kan je als fietser rekenen op de kennis van de lokale bevolking voor een alternatieve route.

Ook vandaag is het spannend afwachten wie onze gastheer en -vrouw zijn. Bij het aanbellen worden we met open armen ontvangen door Willem en Rita, die even enthousiast zijn over

onze komst als wijzelf. We krijgen te horen dat we hun eerste ‘Welcome to my Garden’-gasten zijn. Hun vriendelijkheid en bedachtzaamheid valt amper te omschrijven. Er is aan zowat alles gedacht: een stuk van het gazon is net gemaaid om zachter te kunnen liggen, we mogen de garage gebruiken om te schuilen voor de koude en we mogen ons douchen. Daar zeggen we geen nee tegen. Frisgewassen warmen we ons avondmaal op en spelen we een spel, vergezeld door een pint, ons aangeboden door het huis. Schol!

De volgende ochtend heeft een reisgenoot in het geniep en met de hulp van de gastheer een verrassingspaasontbijt voorzien. Als fietstoerist kan je jammer genoeg niet lang op dezelfde plaats blijven, maar hier hadden we dat graag gedaan.

Mensen als Willem en Rita (en alle andere gastheren op onze tocht) bewijzen wat een geweldig initiatief ‘Welcome to my Garden’ is.

De fietstocht van de dag is er een van brug op en brug af. We steken de E40 meermaals over.

Maar ook die kent zijn charmes, afgewisseld met de mooie uitgestrekte velden die ons langs klinkende namen als Gontrode, Serskamp of Wanzele brengen. In Aalst worstelen we met omleidingen op het fietsroutenetwerk die niet altijd goed aangegeven zijn. Daarna is het een mooi stukje rondom Affligem, waar de bloesems ons aan de lente doen denken, ook al voelt het nog als winter.

Arnaut Strijden met de weergoden

Afgepeigerd van de vele bruggen die ons door en over Oost-Vlaanderen hebben gebracht, besluiten we ons in Asse op een bankje aan het oude Gasthuis te zetten. Met een frisse pint, dat

2021-4 Op Weg |

57

Zonder strak schema kiezen we zelf ons tempo.

April 2021: mooi en vreselijk koud tegelijkertijd ...

hebben we verdiend. Daarna is het nog maar even fietsen naar onze volgende kampeerplek.

Wanneer we zoals afgesproken via het poortje langs het huis van Rudy de tuin binnenstappen, komt die ons tegemoet, samen met zijn vrouw en hond Luna. Na een kort gesprek, inclusief routebeschrijving naar de dichtstbijzijnde frituur, zetten we in het hoge en zachte gras onze tenten op. ’s Avonds praten we vanuit onze twee tenten, warm verpakt in onze slaapzakken, nog gezellig bij met een glas – of in ons geval vier bekers – wijn. Een beetje luxe mag wel.

Drup, drup, drup. Als kampeerder word je niet graag wakker met getokkel op je tent. Maar we hebben een volgende tuin te bereiken vanavond, dus we rapen onze moed en een stevig ontbijt bij elkaar. Rudy helpt ons maar al te graag en vraagt hoeveel gekookte eitjes we willen hebben.

Terwijl Rudy en Luna hun paasmaandag inzetten met een wandeling, brengen onze eerste kilometers ons boven de ring rond Brussel. Niet het mooiste stuk van de route, maar voor vliegtuigspotters is een passage langs Steenokkerzeel weer wel even genieten. Al is er door corona weinig vliegverkeer. Ook dat pakt het virus ons af. Daarna breekt de zon gelukkig door de wolken en kunnen onze natte kleren drogen richting Leuven. Geen bruggen te beklimmen vandaag, wel stevige heuvels. Wanneer we het Heverleebos in fietsen, merken we plots enkele vlokjes sneeuw op. Even later fietsen we zelfs door een heuse sneeuwstorm.

Maar in het uitgestrekte

bos met machtige beuken en kaarsrechte lanen, heeft dat iets mysterieus.

Brecht “Ik voel mijn tenen niet meer”

De laatste tuin van onze fietstocht ligt in Tienen, hadden we genoteerd. Helaas ligt deelgemeente Oplinter nog een heel stuk verder. En de temperatuur daalt meer en meer naarmate we dichter bij ons warme avondmaal komen. “Nummer 115, eindelijk!”. Terwijl we onze tent opzetten, waarschuwen Nathalie en haar vriend ons dat het morgen wel eens wit zou kunnen zijn. Nog geen minuut later is het al zo ver. We vluchten snel de garage in, waar we de rest van de avond mogen schuilen voor de sneeuw. Onze gastheren van vandaag zijn zelf ook liefhebbers van wandelen en kamperen, zeggen ze. Samen gezellig rond een tafel zitten en een avond verhalen delen, kan helaas niet, maar we zijn uitgenodigd voor een herkansing op een volgende tocht. Energie om de pingpongtafel in de garage te benutten hebben we niet meer en we gaan op tijd slapen in ondergesneeuwde tenten.

Onze laatste dag worden we wakker met het

Onderweg een gezelschapsspel spelen.

em en Rita.

Alles weer ingepakt bij Will

58

| Op Weg 2021-4

geluid van twee spelende kinderen. Wanneer we onze tent openen, worden we begroet door een sneeuwman. We kruipen uit onze warme slaapzak en vloeken binnensmonds dat het te koud is om koffie te warm op een gasvuurtje.

Gelukkig staat Nathalie al klaar met heerlijke koffie en paaseitjes, zodat we vol goede moed de laatste kilometers kunnen inzetten.

Na een tijdje beseffen we dat we nog niet gegeten hebben én dat onze fietstassen ons niets meer te bieden hebben. We trappen van dorpje tot dorpje op zoek naar een winkeltje, maar ondervinden het nadeel aan fietsen door een landelijk stukje Vlaanderen. Na een hele tijd op een lege maag en met bevroren tenen te fietsen, vinden we eindelijk heerlijke koffiekoeken en warme koffie. We hebben zoveel honger dat we ons gewoon op de parking neerzetten om te eten.

De laatste 20 kilometer naar thuishaven Hasselt krijgen we nog enkele sneeuwbuien cadeau. We verliezen meer en meer gevoel in onze tenen en voeten, tot we plots het bordje ‘Spalbeek, Hasselt’ in de verte zien opduiken. Ook al wacht hier geen geweldige gastheer of -vrouw op ons, de warme douche is net zo welkom.

Gastvrije tuinen vind je op welcometomygarden.org.

FIETSAVONTUUR | Frankrijk

Omdat onze tocht door de Rocky Mountains naar veel meer smaakte, gingen wij voor de coronazomer op zoek naar lange mountainbikeroutes dichterbij.

Een nieuwe naam trok onze aandacht: La Grande Traversée du Massif Central, zo’n 1400 km door de Morvan, de Auvergne en de Cévennes. Æ Tekst en foto’s Joost Ameye

Met de mountain­ bike door het Centraal Massief 2021-4 Op Weg |

59

Het ‘cadre bucolique’ van de Auvergne.

Door de Cure

Om de moeilijkheidsgraad te bekijken bestelden we meteen de twee topogidsen. Conclusie: de route leek ons wel op het lijf geschreven. We besloten de eerste helft te doen, zo’n 700 km van beginpunt Avallon tot Besse, goed voor 14 etappes door de Morvan en de regio van de vulkanen.

Avallon is best gezellig en heeft alle voorzieningen voor de laatste aankopen. De ideale start voor een schitterende maar pittige eerste dag met zalige afdalingen door prachtige bossen, maar ook enkele steile en technische beklimmingen. Afstappen biedt gelukkig altijd redding… Het orgelpunt is een pad ‘naast’ de Cure dat letterlijk in de bedding blijkt te lopen.

Dag 2 begint met een ‘stevige maar prachtige ochtendwandeling in bos met fiets’ en dit tot voorbij de abdij van la Pierre qui Vire. Daarna volgt een zalig en uniek stuk tot Saint-Agnan, waar we gezellige lunchen. In Saint-Brisson nemen we even de tijd om het Maison du Parc du Morvan te bezoeken. Het Regionaal Park is eigenlijk de meest noordoostelijke uitloper van het Centraal Massief en vooral bekend om zijn kunstmatige meren die ook Parijs van drinkwater helpen voorzien. Het bosrijke gebied was de ideale schuilplaats voor het Franse verzet tijdens WOII.

Bucolisch

Ook de volgende dagen leidt de route ons door dat ‘cadre bucolique’, zoals de gids het noemt.

Concreet betekent dit: op en af door het landschap, onder meer langs het mooie Lac des Settons en een stukje op de Route du Tacot, een oude spoorweg. Om boven op ‘le vieux

60

| Op Weg 2021-4

Ochtendwandeling met fiets.

point de l’alpinisme du Morvan’ te geraken moeten we 200 m de fiets omhoogduwen, maar de beloning is een lange afdaling naar Glux.

Inmiddels beginnen de lekke banden zich op te stapelen. Schuldigen zijn de doornen van de vele braamstruiken langs het pad. Gelukkig hebben we een pincet mee om ze uit de buitenband te halen, maar als we een tip mogen meegeven: overweeg zeker tubeless banden, anders kan je GTMC wel eens een GECC worden, een ‘Grande Exercice de Changer (et réparer) Chambres à aires’.

Tijd voor een zalige laatste rit door een landschap dat doet denken aan Oostenrijk of Zwitserland, maar dan met Puys op de achtergrond.

Etang voelt aan als een wat ongezellig stadje, maar biedt wel twee (!) bakkerijen en enkele niet onaardige picknickplaatsen langs de Arroux. Grury daarentegen heeft enkel nog een kapperszaak, dus duiken we snel weer de bossen in. We klimmen vlug, want onder de 12 km/u krijgen we zwermen vliegjes rond ons hoofd. Enkele schitterende afdalingen brengen ons aan het einde van dag 7 tot Bourbon. De naam klinkt koninklijk, maar

verwijst eigenlijk naar warmwaterbronnen.

Met zijn miniatuur middeleeuws centrum, authentiek belfort en houten huizen kan het stadje ons wel bekoren.

Vulkanenlandschap

Dag 8 is een overgangsrit. We verlaten de Morvan en rijden door een op enkele kasteeltjes na verlaten gebied de Auvergne binnen. Pas in 1752 werd ontdekt dat de rij bergen in het noorden van de regio uitgedoofde vulkanen zijn. De Puy de Dôme is de jongste: hij was zo’n 5000 jaar geleden nog actief. De streek biedt een gevarieerd menu. Het begint met mooie paden langs de Allier, wat vals plat door weidse vlakten en wat meer mountainbikewerk door bossen en langs wijngaarden. Na de mooie kerkjes van Saulcet en vooral Fleuriel volgen nog wat moeilijkere passages maar na de Morvan is dit kinderspel.

Charroux is een heel lieflijk dorpje maar komt voor ons te vroeg op de volgende dag om er echt van te kunnen genieten. We raden aan het zeker in te plannen als lunch- of overnachtingsplek.

Revolutie

Ons idee om een halve dag rust te nemen in Clermont-Ferrand werkt niet zo goed. Het valt ons moeilijk om de rust van het platteland plots in te ruilen voor lawaai en verkeer.

Zo’n grootstad bezoek je beter als je hoofd ernaar staat… Daags nadien kruipen we dus snel weer op de fiets. Volvic rijden we niet binnen, de route kiest voor open velden terwijl de Puy de Dôme toekijkt. In een bos

PRAKTISCHE INFO

V56

EV6

Les Settons V51

Anost

Nevers Glux en Glenne La

V70 L’A ll

Lo

i re

Luzy ier

Het bosrijke gebied was de ideale schuilplaats voor het Franse verzet tijdens WOII.

Moulins botsen we onverwacht op le Manoir de Veygoux, een museum gewijd aan de Franse Revolutie. Je kan er zelfs eten, verkleed als Robespierre of Josephine. De Col de Suchet is ons hoogste punt en Laschamps is mooi gelegen in het vulkanenlandschap.

V75

V75

V51

Châtel-de-Neuvre

V71 La

Veeleisend

Lo i

Ebreuil

re

Onze voorlaatste dag regent het zowaar, dus besluiten we wat later te starten. We beginnen gestaag door de bossen tot Recoleine, daarna volgt veel vals plat door open landschap. Maar de vergezichten zitten verscholen achter regengordijnen. Net achter de kerk van Saint-Bonnet-présOrcival wacht een verschroeiende klim, of een gestage wandeling omhoog als je wil… Orcival is zo’n dorpje dat net groot genoeg en gepast is om voor het avondeten nog even te bezoeken.

Tijd voor een schitterende, zalige, laatste rit door een landschap dat doet denken aan Oostenrijk of Zwitserland, maar dan met Puys op de achtergrond. Onderweg passeren we het Lac Chambon vlakbij Murol. Nog even afzien en we staan in Besse, onze eindhalte.

Toch nog dit: het was een prachtige tocht door een veeleisend landschap, zeker als je bagage op je fiets hebt hangen. In elk geval komen wij zeker terug om deel twee van de GTMC te doen.

V70

Murol

V71 0

10

20

km

Route en bewegwijzering De volledige Grande Traversée du Massif Central (GTMC) telt zo’n 1400 km en loopt van Avallon in de Bourgogne naar Agde aan de Middellandse Zee. Wij kozen voor de eerste helft tot Besse. Meer info over onze tocht vind je op jknotathome.com. De topogidsen bestellen kan je doen op www.la-gtmc.com.

Info

Lokale kazen en ‘blanche volcanique’.

Wim Vandamme Met bikepacking materiaal kan je tegenwoordig ook met een koersfiets of een mountainbike meerdaagse tochten maken. Wij kochten Begijnhof 19 elk een zadeltas voor onze ‘avondkledij’ en een kadertas voor reserve 8500 Kortrijk fietsonderdelen en ‘avondschoenen’. Samen met onze rugzak (3 liter water en nog plaats genoeg voor reserve fietskleren) volstond dit om wim.1962.vandamme@gmail.com 14 dagen rond te trekken.

0487 211 407 We boekten vooraf onze hotelletjes of chambres d’hotes, met voorkeur voor de ‘hébergements partenaires’ van de GTMC. Die zijn fietsvriendelijk en hebben een veilige fietsstalling.

2021-4 Op Weg |

61

VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS Arnout Hauben opnieuw op GR-pad Na Dwars door de Middellandse Zee is Arnout Hauben vertrokken voor een nieuw avontuur door België én Nederland: Dwars door de Lage Landen. Hij stapt van Oostende naar Pieterburen, in het uiterste noorden van Nederland. Arnout trekt opnieuw op pad met zijn vrienden Philippe Niclaes (camera) en Ruben Callens (geluid/ drone).

De voettocht is 900 km lang en start op het strand van de koningin der badsteden: Foto © De chinezen Oostende. Arnout en zijn team stappen via GR-paden via Antwerpen richting Maastricht. De GR 5A, de GR 565 en de GR 5 wijzen hen de weg. Eenmaal de grens over volgen ze het legendarische Pieterpad dat hen 500 kilometer pal naar het noorden van de Lage Landen leidt. Onderweg spreekt Arnout in zijn gekende stijl met de mensen die hij tegenkomt en gaat hij op zoek naar verhalen die onze streken kleur hebben gegeven. Dwars door De Lage Landen wordt een avontuurlijk, optimistisch én historisch programma dat in het voorjaar van 2022 zowel in België als in Nederland te zien zal zijn.

De opnames van het programma zijn op vrijdag 28 mei gestart en lopen de hele zomer lang.

Ergens onderweg stuurde Arnout deze boodschap: “Bedankt aan alle medewerkers en vrijwilligers van Grote Routepaden! Zonder jullie perfecte bewegwijzering zouden we al duizend keer verlopen gelopen zijn... Groeten van op de GR 5, Arnout, Ruben en Philippe.”

KALENDER Dankzij de coronaversoepelingen kunnen onze provinciale teams de georganiseerde tochten terug opstarten. Uiteraard met respect voor de geldende maatregelen. De wandelingen zijn tot in de puntjes uitgewerkt. Je hoeft zelf niks voor te bereiden en je kan genieten van een prachtig stukje GR-pad. Jong en minder jong, alleen of met je partner, occasionele wandelaar of fervente GR-stapper, iedereen is van harte welkom!

Wandeltochten West-Vlaanderen Za 21 en zo 22/08: Rando zonder GRenzen: Gravelines (F) Do 02/09: GR 122 en GRP 123 vanuit Maubray Zo 12/09: GRP Le Ternois Nord (F), van Nédonchel naar Anvin

Oost-Vlaanderen Vrij 20/8: Moorsel Vrij 17/9: Doomkerke (Bulskampveld)

Antwerpen

Negen icoonfietsroutes Vlaanderen telt negen nieuwe icoonfietsroutes om de regio op de kaart te zetten als internationale topbestemming voor fietsvakanties. De icoonfietsroutes variëren in lengte van 63 tot 952 kilometer, verlopen via aantrekkelijke fietswegen, hebben een eigen bewegwijzering in twee rijrichtingen en zijn telkens gekoppeld aan een thema om het beste van Vlaanderen te beleven met de fiets. Deze icoonfietsroutes vervangen de klassieke LF-routes in Vlaanderen.

De gloednieuwe lanceringskaart, die Foto © Dries Verclyte je als bijlage bij dit nummer van Op Weg vindt, biedt je een handig overzicht van alle icoonfietsroutes met in het kort de troeven van elke route, aangevuld met praktische info en nuttige tips. Om je fietsvakantie vervolgens uit te stippelen, vind je op www.vlaanderenmetdefiets.be per icoonfietsroute een digitale kaart met telkens een downloadbare gpx-track of af te printen detailkaartje.

Naar aanleiding van deze nieuwe icoonroutes heeft reisboekhandel Alta Via zijn fietskaarten vernieuwd. Je vindt de nieuwe trajecten op Fietskaart 1 (West- en OostVlaanderen) en Fietskaart 2 (Antwerpen/Limburg/VlaamsBrabant/Brussel). De kaarten zijn te koop in onze webshop voor € 10,76 (leden) / € 11,95 (niet leden).

62 | Op Weg 2021-4

Zo 22/8: luswandeling Kessel

Limburg Zo 18/7: GR 561 en wandelnetwerk, Tessenderlo, Gerhagen Zo 22/8: GR 561, Opgrimbie, Maasmechelen Zo 12/9: Bilzen, Hoelbeek Zo 26/9: GR 57, Esneux, vallei van de Ourthe

Vlaams-Brabant Zo 18/7: luswandeling vanuit Linden Zo 18/8: luswandeling vanuit Beersel

Alle info en inschrijven www.groteroutepaden.be > GR-activiteiten

Winnaars vorig nummer

Het boek Wallonië en de Ardennen is gewonnen door Michel Vanduffel. De wandelgids Wandelen buiten de binnenstad van Dordrecht door Christel Feyaerts, Joseph Veraghtert en Daniel Van Goethem. De wandelgids De mooiste landgoedwandelingen van Nederland gaat naar Simon Ghijseliings. De wandelgids Cape Wrath Trail naar Roger Deleebeeck, Tom Peeters en Larissa De Roose. Het boek Pelgrim met een knipoog is voor Paul Depuydt en Ilse Coppieters. De wandelgids Schotse Marsen voor Kathy Belpaeme. De fietsgids Heuvel wat ben je mooi wordt opgestuurd naar Alexander De Vriendt, Adriano Zanni en Iris Raeymaekers. De fietsgids Fietsen van Walcheren naar de Waddenzee naar Jean Marie Geussens, Ronny Mylle en Anne Van den Bril.

VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS Met Treinstapper 1 blijf je op het goede spoor

Organiseer een activiteit

Van de Antwerpse Kempen, de Japanse Tuin in Hasselt, de mythische GR 5 of de al even legendarische Vlaanderenroute tot de onverharde wegen in VlaamsBrabant, met Treinstapper 1 blijf je op het goede spoor!

Na het overdonderende succes van Treinstapper 2 hebben onze GR-vrijwilligers werk gemaakt van de herdruk van Treinstapper 1. Ook in deze wandelgids zijn acht treinstappers gebundeld, dagtochten van station naar station langs GR-paden in Vlaanderen. Al wandelend beleef je het landschap aan den lijve en ontdek je de vergeten mooie hoekjes van Vlaanderen. Prachtige herfstkleuren of ontluikende bloemen, sneeuwvlokken of zonnestralen: elk seizoen is geschikt om op pad te gaan met Treinstapper 1 in je hand. Elke treinstapper kan in beide richtingen gewandeld worden. De lengte van de wandelingen varieert van 20 tot 26 km, met steeds een suggestie voor wie de tocht wil inkorten.

De eerste druk dateerde van 2017 en de gids was al geruime tijd uitgeput. In de herdruk zijn alle kaarten geüpdatet en natuurlijk zijn ook alle trajectwijzigingen opgenomen. Voor sommige wandelingen zijn de wijzigingen heel beperkt, bij andere (zoals Schoonaarde-Dendermonde) is het traject bijna volledig aangepast. Je vindt per wandeling een gedetailleerde afstandstabel en info over het openbaar vervoer. De acht opgenomen wandelingen zijn: • Tielen – Turnhout: door de Antwerpse Kempen • Geel – Herentals: langs de Kleine Nete (zie ook p 36) • Genk – Hasselt: door natuurgebied De Maten en Bokrijk • Alken – Sint-Truiden: door de boomgaarden van Haspengouw • Wespelaar – Leuven: door het Dijleland • Erps-Kwerps – Kortenberg: door de Groene Gordel • Schoonaarde – Dendermonde: langs het Donkmeer • Ninove – Geraardsbergen: door de Vlaamse Ardennen Wacht niet langer en bestel de gids. Voor jezelf...of waarom niet als geschenk? – Te koop voor 15,30 € (leden)/17 € (niet-leden) in de webshop van Grote Routepaden.

7

Maak kennis met de Transardense Route van La Maison de la Randonnée GTA Belgique vzw

2

Geel

Dendermonde

Schoonaarde

Ninove

Wespelaar 5

6 Kortenberg

8

Alle wandel- en fietsliefhebbers kunnen een activiteit organiseren in hun buurt. Het is nog afwachten welke maatregelen gelden in oktober, maar normaal gezien zijn uiteenlopende activiteiten op, langs en over trage wegen mogelijk: een verkennende tocht, uitstippeling van een nieuw parcours, kleine onderhoudswerken aan een pad, een gezinsevenement, een zwerfvuilactie, enz.

Surf naar www.dagvandetrageweg.be, organiseer één van de vele activiteiten in Vlaanderen en reken op ondersteuning en bekendmaking door Trage Wegen vzw. Want trage wegen zijn de tweede natuur van Grote Routepaden: we hebben ze nodig voor een kwalitatief GR-netwerk.

Vragen? Neem contact op via info@dagvandetrageweg.be of 09 331 59 26.

Tielen Herentals

Gent

Elk jaar staan tijdens Dag van de Trage Weg de schijnwerpers gericht op de trage wegen in ons land. Wandelaars, fietsers en ruiters verenigen zich op hun favoriete wegjes, gewaardeerde paden en populaire trajecten. Tegelijk onderstrepen organisatoren en deelnemers het belang van aangename en veilige trage wegen voor iedereen. Dit jaar gaat Dag van de Trage Weg door op 16-17 oktober.

Turnhout

1

Antwerpen

Brugge

OPROEP

Brussel

ErpsKwerps

Geraardsbergen

Leuven

Hasselt Alken

4 Sint-Truiden

3

Genk

De transardense route

€ 25,00

Correctie In het wandelnieuws van vorig nummer drukten we de verkeerde cover af bij het nieuwe boek Wallonië en de Ardennen, 365 ongewone plakken. Als je op zoek bent naar authentieke en originele plekjes bij onze landgenoten onder de taalgrens: in dit boek staan er 365!

Hoe bestellen?

Stuur een mail met uw bestelling naar contact@gta.be. U kan het bedrag van € 25 (voor België inclusief verzendkosten) storten op BE20 3670 2232 0056

www.gta.be

contact@gta.be - tel. 061 68 86 11 contact

2021-4 Op Weg |

63

10 x NIEUW voor een actieve zomer In onze webshop vind je de meest recente boeken en kaarten om er deze zomer al wandelend en fietsend op uit te trekken.

O N T D E K

V E R R A S S E N D E

T I J D E N S

J E

P L E K K E N

S T A Y C A T I O N

De Transardense en de Trans­famenseroute

Alta Via Fietskaarten 1 en 2

Vernieuwde gids van de Transardense Route (163 km van La-Roche-en Ardenne naar Bouillon) en de Trans­ famense Route (57 km van Nassogne naar La Roche-en-Ardenne) plus twaalf kortere wandelingen 19,50 € | 17,55 € (leden)

Overzichtskaart (schaal 1/85.000) met de nieuwe icoonfietsroutes.

11,95 € | 10,76 € (leden)

GR 5A wandel­ ronde van Vlaanderen

Streek-GR Hageland

GR 17 La Lesse et la Lomme par les GR

Vernieuwd pad en gids. Lus van 158 km die je kan opdelen in 9 dagetappes en bewegwijzerd met de geel-rode GR marking.

9 € | 8,10 € (leden)

Een grote wandellus van 583 km rond het oude Graafschap Vlaanderen, de huidige provincies Oost- en WestVlaanderen.

20 € | 18 € (leden)

161 km doorheen de valleien van de Lesse en Lomme 18,50 € | 16,55 € (leden)

T R E I N S T A P P E N I N

V L A A N D E R E N

Treinstapper 1

W A L L O N I Ë

De gare à gare par les GR 20 wandelingen van station naar station langs GR-paden in Wallonië.

18,50 € | 16,55 € (leden)

F I E T S V A K A N T I E B I J

Fietsen rond het

GROOTHERTOGDOM

Langs de grenzen van het

De fietslus van 370 km start aan het station van Troisvierges. Onderweg steek je 8 keer de grens over en maak je 2 drielandenpunten mee. Je vertoeft 67 km in België, 19 km in Frankrijk en 44 km in Duitsland.

De route is voor 85% bewegwijzerd, dankzij het fietsnetwerk van Luxemburg maar ook door Vennbahn- en Raveltrajecten en de Moselradweg.

Bovendien fiets je 65% op verkeersvrije paden, meestal oude spoorbermen (183 km) en jaagpaden (88 km) De GPX-tracks van de hoofdroute én van de 6 rondritten kunnen gratis gedownload worden.

De route is getekend op 28 kaarten op schaal 1:70.000 (1cm=700m).

Voor de langeafstandsfietser is aandacht geschonken aan de afstanden tussen de campings onderweg, naast andere logiesmogelijkheden.

Ook aan de eendagsfietser is gedacht.

Langs de hoofdroute zijn 6 rondritten uitgetekend tussen 38 en 48 km.

Een kortere route? Dankzij het gratis!

Luxemburgs spoorwegennet kun je de hoofdroute inkorten. Bijvoorbeeld: fietsen van Troisvierges tot Wasserbillig (236 km); terug met de trein met overstap in Luxemburgstad.

Langs de grenzen van het Groothertogdom Luxemburg

Eindelijk terug op voorraad!

8 wandelingen van station naar station langs GR-paden.

17 € | 15,30 € (leden)

E N

O P

Groothertogdom Luxemburg Een fietsrondrit van 370 km 85% bewegwijzerd 65% verkeersvrij

D E

B U R E N

Langs de grenzen van het Groothertogdom Luxemburg Fietslus van 370 kilometer die start aan het station van Troisvierges en voortdurend flirt met de grens.

16,80 € | 15,12 € (leden)

Ward Van Loock

LF Waterlinieroute

www.groteroutepaden.be

410 km fietsplezier tussen Edam en Bergen op Zoom. De route gaat langs uniek erfgoed en verbindt natuur, cultuur en geschiedenis.

12,95 € | 11,66 € (leden)

OPMERKELIJK

Schouderklopje of liefdesaanzoek?

Al meer dan een jaar leven we in andere tijden.

Misschien wel een nieuwe andere tijd. De Franse president zei: “Messieurs, mes dames, nous sommes en guerre”. Maggie gaf de raad: “Blijf in uw kot, ik meen het hé.” Het wordt nu wel duidelijk, we gaan anders moeten leven en denken.

We zijn alvast massaal gaan wandelen en fietsen.

En plots heeft iedereen onze wit-rode streepjes ontdekt. Zelfs bekende TV-figuren gebruiken ze nu om met cameraploeg en al dwars door België te trekken. Zelf heb ik alle paadjes en wegeltjes rond de kerktoren al tientallen malen gedaan, en telkens neem ik er een stukje GR 12 bij. Zo weet ik dat ‘mijn’ tracé nog in orde is.

Ik was zeer verbaasd toen ik deze winter tijdens zo’n inspectietocht een klein rood wenskaartje met “Love” ontdekte. Het was achter ons grijs plaatje geschoven. En dit niet één keer, maar op verschillende plaatsen over een afstand van een kilometer. Bekomen van de verbazing begon ik na te denken. Is dit een bedanking voor onze puike markering? Een schouderklopje? Ik voelde me erg gevleid. Of is het een liefdesaanzoek van een GR-fan? Die gedachte leek me een brug te ver, maar toch …

Wie zou het kunnen zijn? Een man, een vrouw, oud, jong? “Ik zou die persoon wel willen leren kennen”, dacht ik. In mijn hoofd had ik al een

blind date … Hoe zou een hopeloos verliefde GR-wandelaar er kunnen uitzien? Mijn fantasie sloeg op hol.

Onbekende, alvast hartelijk dank voor het schouderklopje!

En aan alle GR-stappers nog heel veel mooie wandelkilometers.

With love, Peter de Goede GR-markeerder GR 12 in Brasschaat, Schoten en Merksem

www.pirola.nl

Fietsroute Dubrovnik - Bolzano

de Balkan Dwars door n van de Balkan en Noord-Italië door bergen en vlakte

S E R I E E U R O PA F I E T S E R S

lange-afstandsroutes, thematische routes, dagtochten

2021-4 Op Weg |

65

COLUMN

Bij de bron In de namiddag van onze vierde fietsdag langs de Schelde passeren we het kleine Noord-Franse plaatsje Gouy.

Iedereen is verwonderd dat het smalle, petieterige beekje dat onder de weg loopt de Schelde is. Na een laatste helling kijken we reikhalzend uit naar de heilige plaats, het bedevaartsoord dat al dagenlang ons doel is: de plek waar de Schelde haar bron verscholen heeft. Even de weg verlaten en we zijn er. Waar het water onderaan de heuvel opwelt, is de bronopening door een bakstenen muur in U-vorm tegen instorten beschermd. Voor de bezoekers is de site ingericht als een ere-park met rustbanken en met als blikvanger een gedenkteken geschonken door de stad Antwerpen: een in steen uitgehouwen reuzevis, stoeiend met een cupidootje.

Het is een dankbare plek voor een groepsfoto, maar niemand van onze groep schijnt dolenthousiast te zijn. Geen koorgezangen in de lucht, geen vreugdekreten alom. De groep brokkelt uit elkaar en iedereen scharrelt wat rond, niet wetend wat te doen. Er ontbreekt hier iets, bedenk ik mij. Als door een hemelse ingeving doe ik mijn schoenen uit en daal af in het frisse bronwater. Na dagenlang fietsen langs de rivier wil ik haar aan den lijve voelen.

Ik wil voelen hoe haar bronwater wegglijdt langs mijn enkels, steeds verder noordwaarts. Om onderweg talloze beekjes in haar schoot te ontvangen en steeds dieper weg te zakken in haar eigen bedding. Om steeds breder en breder te worden en uit haar voegen te groeien. Hoewel de Schelde onderweg in toom gehouden wordt door kanalisatie en sluizen, is ze voorbij Gent niet meer te houden. Bij zware regenval zwelt ze op en denkt ze niet meer aan haar prille start hier op deze plek in de buurt van Gouy.

Die verandering staat misschien wel symbool voor andere fenomenen van het leven. Naarmate onze tijd op deze wereld verstrijkt veranderen ook wij van uitzicht en karakter, ontvangen we ook wij heel wat invloeden van zijrivieren. Terwijl ons einddoel nadert en we uitmonden in de oneindige zee, ontmoeten we talloze mensen en doen we vele plaatsen aan.

Onze bedding zet uit en we staan steviger op onze voeten.

Misschien stijgt met de jaren wel de bewondering van zij die vanop de dijk uitkijken op de machtige stroom.

Ward Van Loock

Volgend nummer VOLGEND NUMMER

Op Weg Oktober 2021 Reportages

GR 571

Heuvelroute

Ninglinspo

Naar de bron van de Dender

Val Maira

Voie Verte Trans-Ardennes COLOFON

Op Weg is het tweemaandelijks magazine van Grote Routepaden vzw Grote Routepaden is een vrijwilligersorganisatie die het langeafstandswandelen- en fietsen in Vlaanderen promoot en instaat voor het beheer van GR-paden.

Meer info op www.groteroutepaden.be.

Contact

GR-medewerkersteam, Grasmarkt 61, 1000 Brussel, info@groteroutepaden.be, +32 (0)487 20 82 01 Redactie Op Weg: opweg@groteroutepaden.be, +32 (0)496 60 65 53

Verantwoordelijke uitgever Rik Röttger

Hoofdredacteur Peter Cristiaensen

Eindredactie

Willem Dhaenens, Ann Mulders, Peter Cristiaensen

Redactie

Christina Bloem, Yanick Bos, Christophe Deblaere, Barbara Dessein, Willem Dhaenens, Daan Duppen, Ignace Fermont, Isabel Hoogewijs, Tom Langmans, Johan Lauwerier, Hilde Leemans, Guy Raskin, Katrien Seynaeve, Wim Vandamme, Dominique Van De Casteele, Marc Vandoren, Guido Vandroemme, Ward Van Loock, Bart Van Santvliet, Bart Vermeyen en Steven Vermeylen.

Opmaak en druk

Bredero Graphics, www.brederographics.com

Reclameregie

Peter De Vester, peter@moizo.be, + 32 3 326 18 92

Abonnement

Jaarabonnement (6 nummers): € 35 / € 33 bij domiciliëring / € 40 voor Nederland.

Registreer je via de website groteroutepaden.be/nl/registreren.

Als abonnee ben je ook lid van Grote Route­paden en heb je recht op tal van voordelen: 10% korting in de GR-webshop, korting in buitensportzaken, een bon van € 5 voor een overnachting in een Vlaamse jeugdherberg en toegang tot de artikeldatabank van Op Weg (gaat terug tot 2003). www.groteroutepaden.be Overname van (delen van) artikels uit dit tijdschrift is toegestaan mits bronvermelding en schriftelijke toestemming van de hoofd­redacteur.

Werkten mee aan dit nummer

Catherine Lahaye, Marc Coeman, Sanneke Verweij, Pol Vandersmissen, Wilfried Van Weverberg, Joeri Erregeerts, Willy Langmans, Jelle Dermont, Michel Deraemaeker, Bart Caers, Jo Debaveye, Bart Van den Eynde, Veerle Huygh, Nathalie Pirard, Lies Depickere, Tarcisius Van Doninck, Arnaut Van Vlierden, Brecht Deckers, Joost Ameye, Dries Verclyte, Peter de Goede.

Cartografie

Marc Vandoren, Guy Raskin, Wim Vandamme

66 | Op Weg 2021-4

Coverfoto

Tom Langmans (GR-arrangement Hageland)

Deze publicatie wordt gedrukt op papier waarvan de oorsprong gecertificeerd wordt door FSC® (Forest Stewardship Council®). Dit label promoot verantwoord bosbeheer gekoppeld aan sociaal en ecologisch verantwoord ondernemerschap.

Grote Routepaden vzw verzekert op deze manier dat het papier met respect voor het milieu werd geproduceerd.

www.ostbelgien.eu

Ontdek het WILDE OOSTEN in eigen land!

Willkommen in Europas kraftvollem Garten.

Bienvenue dans le surprenant jardin de l’Europe.

De Hoge Venen © ostbelgien.eu/D.Ketz

Welkom in de ruige tuin van Europa.

Oostkantons Ardennen

v.u.: Bram Degrieck, Zeelaan 21, 8660 De Panne

ZO veel MeER

ANDELEN, W N A D R E E ZOVEEL M GEVING M O E D E J HIER ONTDEK AND. Z T E H IN N E MET DE VOET

dienst Toerisme | 058-42 18 18 www.depanne.be/zoveelmeer Toerisme De Panne

ZO veel MeER