Grensroute preview

F I E T S G I D S

5 4 0km Fietsen langs de Dodendraad

Van het Drielandenpunt naar de Noordzee

ROUTE

GRENS Breda

Tilburg

Middelburg Eindhoven

Grenspaal 396 Cadzand

Putte Doel

Achelse Kluis

Turnhout

Antwerpen

Sas van Gent

Brugge

Geel

Gent Mechelen

Stein

Hasselt Leuven Kortrijk

Maastricht

Brussel

Drielandenpunt

GRENSROUTE De Grensroute slinger t zich langs de Belgisch-Nederlandse grens tussen het Drielandenpunt en de Noordzee. Je volg t daarbij het traject van de Dodendraad, een elektrische grensversperring uit de Eerste Wereldoorlog om te verhinderen dat smokkelaars, spionnen, deser teurs of front vrijwilligers vanuit België het neutrale Nederland zouden bereiken.

5 40 kilometer langs 26 reconstructies, monumenten en verhalen van de Dodendraad. Vanu i t d e h e u v e l s b i j V a a l s t o t a a n h e t Zw i n b i j Cadzand, of omgekeerd. Een f iet savontuur over autoluwe landsweggetjes en vrij liggende fiet spaden. Zeven tot tien dagen trappen door een af wisselend landschap van heuvels, rivieren, moerasgebieden, bossen en heide, door bijzondere grensdorpen en langs de we reldsteden Maastricht en Antwerpen.

Een realisatie van Grote Routepaden vzw in samenwerking met Stichting Verhalis.

In de gids vind je gedetailleerde fietskaarten met knooppunten, elektrische fietsoplaadpunten, horecazaken, winkels, logies, bezienswaardigheden en locaties van Dodendraadmonumenten en verhalen.

Download de gps-tracks en updates op www.groteroutepaden.be

Een langeafstandsf iet sroute via knooppunten voor fietsers van ieder niveau.

Laat je verrassen door wat in eigen land nog te ontdekken valt!

‘De Grensroute, een tocht langs hele speciale oorlogsmonumenten, maar vooral een tocht l a n g s o n t e l b a r e n a t u u r g e b i e d e n .’ – G u i d o

GRENSROUTE Van het Drielandenpunt naar de Noordzee Fietsen langs de Dodendraad

219

Knooppunten deel 3

19

Knooppunten deel 4

50

5

Eind- of beginpunt route

Knooppunten deel 1

13

Knooppunten deel 6

Knooppunten deel 2

30

Knooppunten deel 7

Begin- of eindpunt route

56

Knooppunten deel 5

Horeca

Kerk

Bevoorrading

Kapel

B&B / Hotel

Molen

Camping / Trekkershut

Kasteel

Jeugdherberg

Parking

Hoofdroute

Picknicktafel / Rustbank

Toeristisch infokantoor (B)

Wintervariant

Uitzichtpunt

Toeristisch infokantoor (NL)

Alternatieve route

Overzet / Veerdienst

Station (B)

Fietsoplaadpunt

Station (NL)

23

Dodendraadmonumenten en -verhalen

14

Infobord dodendraadroute

3

Op te merken

LEGENDE

GRENSROUTE Van het Drielandenpunt naar de Noordzee Fietsen langs de Dodendraad VAN HET DRIELANDENPUNT NAAR STEIN 70,3 KM VAN STEIN NAAR DE ACHELSE KLUIS 98,7 KM VAN DE ACHELSE KLUIS NAAR TURNHOUT 74,2 KM VAN TURNHOUT NAAR PUTTE 88 KM VAN PUTTE NAAR DOEL 68,8 KM VAN DOEL NAAR SAS-VAN-GENT 65,3 KM VAN SAS VAN GENT NAAR GRENSPAAL 369 77,1 KM

Realisatie De Nederlandse Stichting Verhalis verzamelt herinneringen en verhalen. Ze verfilmen ze en zetten projecten op om er voor te zorgen dat ze bewaard blijven voor de volgende generaties. Zo werkten zij ook het internationaal erfgoedproject ‘De dodendraad leeft’ uit.

Naast een uniek landschapskunstwerk, een lint van meer dan honderdduizend witte krokussen, langs het traject van de grensversperring wensten zij ook een langeafstandsfietsroute te ontwikkelen. Zij zochten en vonden hiervoor hulp bij Grote Routepaden.

Al snel werd duidelijk dat het de route ten goed zou komen om het thema uit te breiden naar de grens. Vrijwilligers van Grote Routepaden, ervaren langeafstandsfietsers met vele fietskilometers in de benen, hebben uren, om niet te zeggen dagen en zelfs weken besteed aan het ontwikkelen en uitdiepen van de 540 km lange Grensroute. Er werd hierbij vooral gelet op de landschappelijke aantrekkelijkheid, de fietsveiligheid en de haalbaarheid voor ook jonge gezinnen.

Het traject van de route, de knooppuntlabels en de Dodendraadverhalen werden gebundeld op de website grensroute.eu.

Grote Routepaden vzw staat in voor het ontwerp, de bewegwijzering, de beschrijving en de promotie van een netwerk langeafstandswandelwegen ( GR-routes ) en langeafstandsfietsroutes ( LF-routes ) in Vlaanderen.

Dit netwerk sluit aan op het Europese wandel- en fietsnetwerk over lange afstand. Daarnaast is de organisatie ook de uitgever van topogidsen en andere fiets- en wandelpublicaties en promoot ze ook het wandelen en fietsen in Vlaanderen. De vereniging steunt bijna volledig op vrijwilligers. Dankzij hun enthousiasme, kennis en inzet slaagt de organisatie erin om al meer dan 40 jaar haar missie uit te voeren.

Voor meer gedetailleerde informatie over de route, het gps-bestand en updates kan je terecht op de website: www.groteroutepaden.be www.verhalis.nl www.dedodendraadleeft.eu www.grensroute.eu

7

DEEL 1 DRIELANDENPUNT – STEIN | 70,3 KM Maasmechelen

Genk

s

a Ma

Brunssum

Zutendaal

Uikhoven Moorveld

Rekem

Neerharen e

G ul

7

Bilzen

Landgraaf

Ulestraten

Lanaken

Geilenkirchen

Neerbeek

Opgrimbie

8

Bocket

Geleen

9 Stein

Meerssen

Veldwezelt

Herzogenrath

Valkenburg Maastricht

5

Kesselt

Vlijtingen

Gulpen

Kanne

Riemst Genoelselderen

6

Tongeren

Glons

Boirs

Ében

Eijsden Mesch

4 Visé

Map data © OpenStreetMap contributors

Richelle

Mheer

Noorbeek 's-Gravenvoeren

Bombaye

Mechelen

3 Slenaken

Vaals

Teuven Sint-Martens-Voeren Sint-Pieters-Voeren 70,3 km

Vijlen

2

Sippenaeken Gemmenich Plombières

1

Hombourg

Aachen

Drielandenpunt

Moresnet-Chapelle Kelmis

12

1

Drielandenpunt O KP

 ‖ 13,8 km P

    

0,0 1,4 1,4

P

92

5,1 6,5

Vaalserberg (323)

Sippenaeken

5

3

1

Strahle (283)

Gemmenich

5,6 12,1 0,5 12,6 1,2 13,8

N608

i

Plombières

Pruisbos

P

P

Moresnet-Chapelle

N613

Hombourg

4

39

1 km

RA Ve l

1 sch

Map data © OpenStreetMap contributors

DRIELANDENPUNT – STEIN | 70,3 KM

P Moresnet

Neu-Moresnet Kelmis

14

GRENSROUTE |

DEEL 2 STEIN – ACHELSE KLUIS

34

14

KP

 O KP  ‖ 25,2 km

Hompesche molen Net buiten Stevensweert staat de Hompesche molen uit 1722. Deze eeuwenoude graanmolen is van het type stellingmolen, dit wil zeggen dat je op een aantal meters

en de zeilen aan de wieken leggen. De molen telt in het

Stevensweert

totaal zes verdiepingen: een souterrain gevolgd door vijf

Het vestingstadje Stevensweert vormt samen met Ohé

hoogte een omloop hebt. Van hieruit kan de molenaar de molen op de wind zetten, ook wel kruien genoemd,

molenzolders. Met zijn 37 m is het de hoogste molen van

en Laak het ‘Eiland in de Maas’, een eiland tussen twee

Nederlands Limburg. De molen had naast het malen ook

( voormalige ) armen van de Maas. Het oorspronkelijke

een niet alledaagse functie. Eén ruimte moest worden

dorp werd tijdens de Tachtigjarige Oorlog door de Span-

vrijgehouden om, als het nodig was, als gevangenis te

jaarden tot vestingstad omgebouwd met een aarden wal,

kunnen dienen. Sinds maart 2014 is de molen eigendom

zeven bastions en vijf ravelijnen. Tot op heden heeft het

van Natuurmonumenten. De molenaar is nog twee keer

stadje zijn zevenhoekige omtrek en geometrische straten-

per maand aan het werk, meestal op de tweede en laatste

patroon behouden. De originele vestingwal bestaat niet

zaterdag van de maand.

meer. Deze werd in 1874 afgebroken. In 2007 startte, aan de hand van historisch kaartmateriaal, de reconstructie van een deel van de vestingwerken aan de noordkant van Stevensweert. Die is te bezichtigen.

STEIN – ACHELSE KLUIS| 98,7 KM

47

DEEL 3 AFSTANDSTABEL ACHELSE KLUIS – TURNHOUT p. 62 kaart 19

KP 217 – KP 219..........................4,9 km

altenatief Schaft ...............................................4,9 km

p. 66 kaart 20

KP 219 – KP 227....................16,0 km

p. 68 kaart 21

KP 227 – KP 22......................... 12,6 km

p. 70 kaart 22

KP 22 – KP 15........................... 11,2 km

p. 72 kaart 23

KP 15 – KP22......................... 17,0 km

p. 76 kaart 24

KP 22 – KP 01........................... 12,5 km

alternatief Schaft

0,0

2z& 2z* 2z( 2x@ 2x% 2x^ 2x& 2c) 2c!

5v^ 2c@  

3,8 3,8 1,1 4,9 6,8 11,7 4,7 16,4 3,3 19,7 1,2 20,9 2,2 23,1 0,6 23,7 0,4 24,1 2,8 26,9 2,8 29,7

2,0 31,7

0,0

2,9 2,9

2z&  2z(

2,0 4,9

1,8 33,5

            

1,5 35,0 3,8 38,8 2,1 40,9

1,4 68,8

   

2,0 70,8 1,7 72,5 1,7 74,2

3,8 44,7 1,6 46,3 4,8 51,1 2,7 53,8 3,3 57,1 2,8 59,9 1,8 61,7 4,3 66,0 1,4 67,4

61

19

KP

2z& O KP 2z( ‖ 4,9 km alternatief Schaft

2z& 2z* 2z(

0,0 3,8 3,8 1,1 4,9

0,0

2,9 2,9

2z&  2z(

fy aft f Sch natie r e t l a

2,0 4,9

Schaft

11

36 P

Borkel

33

217

9

Beverbeekse Heide

219

218

1 km Map data © OpenStreetMap contributors

ACHELSE KLUIS – TURNHOUT | 74,2 KM

62

GRENSROUTE |

DEEL 4 TURNHOUT– PUTTE

78

31

KP

5& O KP 5^ ‖ 22,5 km

Grenspark Kalmthoutse Heide Ook voor de komst van de officiële grens in 1843 kende dit gebied een gezamenlijke geschiedenis. Het was een gebied met veel geruzie tussen de plaatselijke heersers over water, graasgrond, turf, jacht, visvangst, belastingen en rechtspraak.

In 1941 werd de heide voor het eerst geklasseerd als landschap omwille van zijn esthetische en wetenschappelijke waarde. Bij het koninklijk besluit van 24 september 1968 werd het gebied tot staatsnatuurreservaat verheven.

In 1984 werd op een bijeenkomst van de Conventie van Ramsar in Groningen beslist om het gebied te klasseren als beschermd waterrijk gebied van internationale betekenis. In het bijzonder als doorgangsgebied voor trekkende regenwulpen is de Kalmthoutse Heide essentieel.

Op Europees vlak kreeg het gebied in 1988 erkenning als speciale beschermingszone voor vogels en in 1996 werd het toegevoegd aan de lijst van habitatrichtlijngebieden

TURNHOUT — PUTTE | 88 KM

100

33

KP

34

 O KP  ‖ 6,3 km

KP

 O KP  ‖ 6,2 km

Stabroek

83

0,0

0 8  8

85

01

Moretusbos

14

1,8 1,8 1,6 3,4

P

2,9 6,3

ef

ati

ern Alt

0,0

8  

1,3 1,3

lo Lil

84 17

Antitankgra

cht

22

Putte

Putte-Kapellen Putte-Stabroek

18 N11

A12

4,9 6,2

Stabroek 1 km Map data © OpenStreetMap contributors

PUTTE — DOEL | 68,8 KM

Kapellen

Alternatief Lillo

85

Hier kan je kiezen om het alternatief Lillo te volgen. ( kaart 33B op p. 116 ).

Via dit traject fiets je door het ruige havengebied van Antwerpen met verborgen, groene parels zoals Fort Lillo.

Een bijzondere ervaring.

Wie de drukte van de stad AntA12 werpen wil vermijden kan, ter hoogte van Lillo, de waterbus nemen naar Liefkeshoek en meteen doorsteken naar Doel.

1 km Map data © OpenStreetMap contributors

i

P Hoevenen

N11

13 23 Ekeren

108

35

KP

 O KP  ‖ 7,9 km

Wereldhaven Antwerpen De Schelde, levensader van de stad Antwerpen. De ruim

De Schelde is altijd van groot economisch en politiek be-

430 km lange rivier ontspringt in het Noord-Franse Gouy,

lang geweest. Langs de Schelde drongen de Vikingen in de

waar het Antwerps Havenbedrijf sinds 2009 mede-eige-

9de eeuw de Lage Landen binnen. Bij de opsplitsingen van

naar is van de Scheldebron. Vervolgens doorkruist de rivier

het rijk van Karel de Grote ( 8 43 en 879 ) werd zij de grens

België via Doornik, Oudenaarde en Gent tot in Antwerpen.

tussen het Oost- en West-Frankische rijk. Tot in de 16de

Eenmaal Antwerpen voorbij zijn door de getijdenwerking

eeuw zou dit ook de grens tussen Frankrijk en het Duitse

een gebied van slikken en schorren ontstaan. De stroom

Rijk blijven.

is het foerageergebied bij uitstek voor trekvogels die naar warme, zuiderse oorden vliegen om te overwinteren.

PUTTE — DOEL | 68,8 KM

114

41

KP



O KP

 ‖ 16,7km Prosperpolder

Verdronken Land van Saeftinghe

19

  6 6

0,0

Schelde

9,8 9,8

Prosperdorp

5,9 15,7

13

1,0 16,7

17

64 63

16

Doel

14 P

1 km Map data © OpenStreetMap contributors

DOEL – SAS VAN GENT | 65,3 KM

Nieuw-Namen

12 Kieldrecht Kieldrecht

136

50

KP

 O  ‖ 7,8 km

Damse Vaart De Damse vaart werd vanaf 1810 op bevel van Napoleon

kilometer lang en verbindt Brugge met Sluis. Opmerkelijk

gegraven, met de bedoeling dat deze vaarweg deel zou

zijn de lange rijen naar het oosten gerichte populieren die

van de waterlopen, werd het mogelijk om de afwatering

uitmaken van een netwerk van waterwegen aan de kust

het kanaal afboorden.

goed te laten verlopen zonder het waterpeil van de Damse

varieert. Door de aanleg van twee sifons aan de kruising

om de bevoorrading van het Franse leger te garanderen.

Vanaf de jaren 1820 werd het water in de Damse Vaart

Vaart te beïnvloeden.

De doelstelling was Brugge met de Schelde te verbinden,

permanent op peil gehouden voor de scheepvaart tussen

De sifons, die al beschadigd waren in WO I, werden in het

maar de verloren strijd en de val van Napoleon in 1815

Brugge en Sluis. Het Leopoldkanaal en het Schipdonk-

begin van de WO II definitief verwoest. Sindsdien is er

doorkruisten de plannen. Het deel tussen Hoeke en Sluis

kanaal, die stroomopwaarts de Damse Vaart kruisen,

geen scheepvaart meer mogelijk tussen Brugge en Sluis.

werd pas later uitgegraven. Het uiteindelijke kanaal is 28

zijn echter afwateringskanalen waarvan het waterpeil

SAS VAN GENT – GRENSPAAL 369 | 77,1 KM

167

AANRIJROUTES |

De Grensroute is opgesplitst in zeven deeltrajecten.

Hier volgt een overzicht van mogelijke aanrijroutes bij het begin- en eindpunt van elk deel.

172

F I E T S G I D S

5 4 0km Fietsen langs de Dodendraad

Van het Drielandenpunt naar de Noordzee

ROUTE

GRENS Breda

Tilburg

GRENSROUTE

Middelburg Eindhoven

Grenspaal 396 Cadzand

Putte

Brugge

Sas van Gent

Achelse Kluis

Turnhout

Doel Antwerpen

Geel

Gent Mechelen

Stein

Hasselt Leuven Kortrijk

Maastricht

Brussel

In de gids vind je gedetailleerde fietskaarten met knooppunten, elektrische fietsoplaadpunten, horecazaken, winkels, logies, bezienswaardigheden en locaties van Dodendraadmonumenten en verhalen.

Drielandenpunt

De Grensroute slinger t zich langs de Belgisch-Nederlandse grens tussen het Drielandenpunt en de Noordzee. Je volg t daarbij het traject van de Dodendraad, een elektrische grensversperring uit de Eerste Wereldoorlog om te verhinderen dat smokkelaars, spionnen, deser teurs of front vrijwilligers vanuit België het neutrale Nederland zouden bereiken.

5 40 kilometer langs 26 reconstructies, monumenten en verhalen van de Dodendraad. Vanu i t d e h e u v e l s b i j V a a l s t o t a a n h e t Zw i n b i j Cadzand, of omgekeerd. Een f iet savontuur over autoluwe landsweggetjes en vrij liggende fiet spaden. Zeven tot tien dagen trappen door een af wisselend landschap van heuvels, rivieren, moerasgebieden, bossen en heide, door bijzondere grensdorpen en langs de we reldsteden Maastricht en Antwerpen.

Een realisatie van Grote Routepaden vzw in samenwerking met Stichting Verhalis.

Download de gps-tracks en updates op www.groteroutepaden.be

Een langeafstandsf iet sroute via knooppunten voor fietsers van ieder niveau.

Laat je verrassen door wat in eigen land nog te ontdekken valt!

‘De Grensroute, een tocht langs hele speciale oorlogsmonumenten, maar vooral een tocht l a n g s o n t e l b a r e n a t u u r g e b i e d e n .’ – G u i d o

GRENSROUTE Van het Drielandenpunt naar de Noordzee Fietsen langs de Dodendraad

Alternatieve route Knooppunten deel 4

19

Eind- of beginpunt route

Knooppunten deel 3

219

Knooppunten deel 7

Knooppunten deel 2

50

13

Knooppunten deel 1

5

56

Begin- of eindpunt route

30

Knooppunten deel 6 Knooppunten deel 5

14

23

3

Station (NL)

Fietsoplaadpunt

Station (B)

Overzet / Veerdienst

Toeristisch infokantoor (NL)

Uitzichtpunt

Wintervariant

Toeristisch infokantoor (B)

Picknicktafel / Rustbank

Hoofdroute

Parking

Jeugdherberg Camping / Trekkershut

Infobord dodendraadroute

B&B / Hotel

Dodendraadmonumenten en -verhalen Op te merken

LEGENDE

Bevoorrading Horeca

Kasteel Molen Kapel Kerk