Zakończenie Edukacja zdalna w okresie kwiecień 2020 – maj 2021 była główną formą realizacji procesów uczenia się – nauczania zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Po okresie ustępującej (miejmy nadzieję) pandemii COVID-19 przyszedł moment na rzetelne analizy podjętych wysiłków i uzyskanych rezultatów. Część opinii publicznej nie zostawia na zdalnej edukacji suchej nitki, część myśli o niej jako o mniejszym złu na zasadzie „lepsza taka edukacja niż żadna”, jeszcze inni koncentrują się na korzyściach, podkreślając głównie elastyczność tej formy uczenia się. Z pewnością sąd nad zdalną edukacją nie przynosi jednoznacznego rozstrzygnięcia, podobnie zresztą jak postrzeganie samej edukacji jako systemu. Zdania są jak zwykle podzielone i warunkowane wieloma bardzo złożonymi kontekstami społecznymi oraz indywidualnymi. Jedno jest jednak pewne: tę różnorodność opinii należy wykorzystać w procesie podnoszenia jakości zdalnego nauczania, a w ogóle nauczania jako procesu ukierunkowanego na zwiększenie efektywności uczenia się. Każda uzyskana opinia jest istotna, gdyż pokazuje jakiś fragment rzeczywistości. Bez jej udziału obraz zjawiska jest niepełny. Co więcej rozwój dobrej edukacji nie następuje na skutek ustaleń ekspertów i polityków zamkniętych w czterech ścianach własnego dyskursu, ale poprzez partycypację każdego interesariusza, która odbywa się między innymi przez wyrażanie swojego stanowiska, problemu, pomysłu. Dlatego zachęcam dyrektorów szkół, wychowawców, szkolnych specjalistów do podjęcia rozmowy z samymi uczniami, rodzicami oraz nauczycielami na temat ich e-doświadczeń oraz wizji edukacji, w tym edukacji zdalnej. Warto pamiętać, że możliwość zaangażowania się pociąga za sobą odpowiedzialność za działania, a to jest kluczowy komponent współpracy stojącej przecież u podstaw SZKOŁY jako przestrzeni życia społecznego. Proponuję zatem, aby niniejsza publikacja stanowiła zachętę do wspólnego wysiłku poprawiania skuteczności e-edukacji w każdym jej wymiarze: poznawczym (związanym z realizacją treści przedmiotowych), technicznym i technologicznym (jakość sprzętu, z którego korzystają zarówno nauczyciele, jak i uczniowie, wysokie kompetencje nauczycieli w zakresie wykorzystywania TIK do realizacji celów dydaktycznych), emocjonalno-społecznym (jakość i zakres relacji – e-edukacja powinna być ciągle procesem zespołowym sensu stricto; jednocześnie powinna wzmacniać autonomię uczenia się) oraz aksjologicznym (działania wychowawcze w obszarze krystalizacji hierarchii wartości powinny być prowadzone stale, a modelowanie zachowań odbywa się również przez e-gesty: przywłaszczenie praw autorskich, anonimowy obraźliwy komentarz, ściąganie podczas testu online).
115
