EDUKACJA ZDALNA BLISKO UCZNIÓW • DOBRE PRAKTYKI
• wykorzystywać wiedzę, jaką mogą posiadać o sobie uczestnicy gry (dotyczącą np. zainteresowań, miejsca zamieszkania, posiadanych zwierząt); • angażować wszystkich członków zespołu (dobrze zatem byłoby tak skonstruować zadania, aby każdy uczeń mógł być liderem w co najmniej jednym wyzwaniu); • stymulować aktywność fizyczną – jako warunek np. dostępu do wskazówki; • tworzyć spójną opowieść angażującą emocjonalnie, np. ucieczka z wyspy piratów, labirynt Minotaura, kolacja dla króla.
2.5. Strategie aktywizowania uczniów przez e-nauczyciela Niski poziom motywacji uczniów podczas zdalnej edukacji był jedną z głównych barier uczenia się potwierdzoną wynikami wielu badań (por. Librus, 2020, 2021; Knopik, Błaszczak, Maksymiuk, Oszwa, 2021; Dobosz, Gierczyk, Nieduziak, 2021). Przyczyn tego stanu jest z pewnością wiele i nie wszystkie związane są bezpośrednio z metodyką uczenia się – nauczania. Ważną rolę odgrywał sam kontekst wymuszonego zdalnego kształcenia, a także utrzymujący się w czasie stan zagrożenia i troski o zdrowie swoje i bliskich wywołany pandemią. Aby przyjrzeć się dokładniej uwarunkowaniom motywacji uczniów w formule zdalnej edukacji, należy wyartykułować najważniejsze ustalenia współczesnej psychologii i pedagogiki dotyczące mechanizmu angażowanie się zadaniowego. Przez motywację do uczenia się najczęściej rozumiemy (Brophy, 2003): • wewnętrzny stan gotowości do podjęcia działania, • subiektywne doznania dotyczące zwłaszcza chęci zaangażowania się w czynność uczenia się oraz rozumienia powodów tego zaangażowania. Już ta podstawowa definicja akcentuje aspekt sensu, tj. uzasadnienia własnego zaangażowania w daną czynność zgodnie z fundamentalnym pytaniem egzystencjalnym: po co? Klasyczna psychologia wyodrębnia dwa podstawowe typy motywacji: wewnętrzną oraz zewnętrzną. Motywacja wewnętrzna to tendencja do podejmowania i kontynuowania działania głównie ze względu na jego treść (McCombs, Pope, 1997). Opiera się ona zatem na ciekawości, która może być stymulowana poprzez określone właściwości materiału proponowanego przez nauczyciela do pracy podczas zajęć. Zazwyczaj wymienia się następujące cechy środka dydaktycznego (materiału lub czynności nauczyciela) o charakterze kreatogennym i wzbudzającym jednocześnie reakcję zaciekawienia: wieloznaczność, niewyraźność, nowość, złożoność, dziwność, niezgodność (z dotychczasową wiedzą, przekonaniami, doświadczeniem). Formuła edukacji zdalnej stwarza wiele możliwości do wywoływania tego typu reakcji, należy jednak być ostrożnym, aby siła tych bodźców nie spowodowała reakcji
39
