Από χρωματικά πεδία σε Ονειρικά τοπία
Ορέστης Ντέλμας
“ … Σε τι τοπίο θα έφτανε κάνεις αν μπορούσε να μπει μέσα σε ένα πίνακα του Rothko ? “
Black on Maroon 1958
Σκίτσο Ιδέας
Στην σκηνή του κολλάζ φαίνεται η άμεση έμπνευση από την δομή και την χρωματική παλέτα του πίνακα Black on maroon , καθώς σχηματικά θυμίζει το πλαίσιο παραθύρου ενώ χρωματικά σκηνή από ομιχλώδες ηλιοβασίλεμα . Προσπάθησα να απεικονίσω μια σκηνή που να προσδίδει ζεστασιά και αίσθηση οικειότητας, λες και ο παρατηρητής βρίσκεται στο δωμάτιο του και κοιτάει προς το παράθυρο σε μια σκηνή ηλιοβασιλέματος . Τα σκουρόχρωμα στοιχεία του πίνακα μεταγράφονται σε κούφωμα παραθύρου ενώ τα δύο κόκκινα ορθογώνια στην μέση του πίνακα παίρνουν την μορφή της απογευματινής σκηνής. Η χρωματική παλέτα κινείται σε παρόμοιους τόνους με τον πίνακα με την προσθήκη κάποιων θερμών αποχρώσεων για την ολοκλήρωση της σκηνής .
Untitled ( grey and white on pink ) 1967
Σκίτσο Ιδέας
Κύριο χαρακτηριστικό της σύνθεσης και το σημείο εστίασης αποτελεί η αντίθεση . Σε αυτήν την περίπτωση η χρωματική αντίθεση , αφού ένα χρώμα που έχω προσωπικά συνδέσει με ονειρικές και ευχάριστες καταστάσεις ( το ροζ ) αλληλοεπιδρά με ένα χρώμα που συνήθως συνδέεται με αστικές σκηνές . Με αυτήν την πρόθεση η σκηνή συνδυάζει τους δύο αυτούς κόσμους με στόχο να καταλήξει σε μια ισορροπημένη σύνθεση . Γίνεται συνδυασμός 3 διαφορετικών υφών , η λεία και αυστηρή των κατασκευών , η απαλή υφή που επικρατεί στα σύννεφα και στο πίσω μέρος του ουρανού μια πιο αχνή και επίπεδη υφή , με στόχο την δημιουργία οπτικού βάθους όπως συμβαίνει και στους πίνακες του Rothko με τις αλλεπάλληλες στρώσεις από λαδομπογιά , που δημιουργούν τα χρωματιστά ορθογώνια που δίνουν την αίσθηση ότι επιπλέουν.
Untitled (Black on Grey) 1970
Σκίτσο Ιδέας
Το έργο Black on Grey εντάσσεται στην τελευταία συλλογή του Rothko πριν πεθάνει , μια συλλογή που από πολλούς θεωρείται η έκφραση και η απόδειξη της βαθιάς κατάθλιψης του . Αντιθέτως , η κόρη του Rothko υποστηρίζει ότι στόχος της συλλογής δεν ήταν η έκφραση του πόνου και της δυστυχίας , αλλά αποτελούσε το πείραμα για την θεωρία του ότι τα πιο σκοτεινά και πλούσια σε βάθος χρώματα είναι αυτά που μπορούν να επηρεάσουν σε μεγαλύτερο βαθμό την συναισθητική κατάσταση του Θεατή . Ο ίδιος υποστηρίζει ότι οι αποχρώσεις που τείνουν να πλησιάσουν το μαύρο είναι αυτές που τραβάνε την προσοχή του θεατή και έχουν την δυνατότητα να φέρουν στην επιφάνεια τα πιο εσωτερικευμένα συναισθήματα , οδηγώντας έτσι τον θεατή να βιώσει τους πίνακες του ως έναν καθρέπτη της ψυχής του . Με βάση όλα τα παραπάνω , σε αυτήν την σύνθεση χρησιμοποιείται ξανά η έννοια της αντίθεσης ως συνθετικό στοιχείο αλλά αυτήν την φορά πρόκειται για νοηματική αντίθεση αντί για χρωματική . Η σκηνή του κολλάζ είναι εμπνευσμένη από εικονογραφήσεις για παραμυθία , με στόχο να δημιουργήσει μια ανάλαφρη και παραμυθένια αίσθηση , κάτι που βρίσκεται σε συμφωνία με την εξήγηση της κόρης του Rothko για την τελευταία του έκθεση αλλά σε αντίθεση με την άποψη που παρουσιάζουν την έκθεση ως τραγική . Την σχεδόν ασπρόμαυρη χρωματική παλέτα διακόπτει το κίτρινο που εντοπίζεται σε μερικά σημεία στον πίνακα τα οποία ήταν και η αφορμή για την κίτρινη πηγή φωτός που υπάρχει στο κολλάζ .
Blue green and brown 1952
Σκίτσο Ιδέας
Αυτή την φορά το σημείο εστίασης στον πίνακα είναι η περιοχή στο επάνω μέρος του , που διακρίνεται αναμεσά στις πολλαπλές στρώσεις ένα στοιχείο που μοιάζει με δρόμο σε προοπτική . Τα πολλαπλά layers αραιωμένης λαδομπογιάς δίνουν την αίσθηση μιας ομίχλης ή μια φθαρμένης ανάμνησης , κάτι που μετατρέπεται στην συνέχεια στο συνθετικό στοιχείο του κολλάζ . Η προσωπική μου φθαρμένη ανάμνηση που είδα μέσα στα ορθογώνια στοιχεία του πίνακα και έγινε η αφορμή για το ονειρικό τοπίο στην συγκεκριμένη μεταγραφή είναι το μέρος που πέρασα την παιδική μου ηλικία , το χωριό μου . Τα στοιχεία που ξεχωρίζουν είναι τα βουνά που βρίσκονται σταθερά στο φόντο από τις παιδικές μου αναμνήσεις αλλά και το απέραντο πράσινο στοιχείο .
Lavender and green 1952
Σκίτσο Ιδέας
Ο πίνακας Lavender and green αποτελεί ένας από τους πιο ιδιαίτερους χρωματικά πίνακες του Rothko καθώς παρόμοιες αποχρώσεις δεν εμφανίζονται συχνά έργα του , κυρίως στα μεταγενέστερα που επικρατούν οι πιο σκοτεινές τονικότητες . Το πράσινο παραπέμπει στο φυσικό στοιχείο ενώ το θερμό μωβ σε κάτι εξωπραγματικό στην περιοχή του οποίου υπάρχει και ένα κίτρινο στοιχείο που μοιάζει με δέσμη φωτός που λούζει μια μικρή περιοχή . Με βάση αυτά , το τοπίο που πλάθεται είναι ένα μαγεμένο δάσος με κεντρικό και αντιθετικό ( ως προς το χρώμα ) στοιχείο την δέσμη του φωτός που περικυκλώνει την φιγούρα . Η χρήση της φιγούρας γίνεται για την πιο άμεση σύνδεση θεατή και τοπιού , το οποίο ολοκληρώνουν οι πυγολαμπίδες που εντείνουν το μαγικό στοιχείο .
White Center (Yellow, Pink and Lavender on Rose) 1950
Σκίτσο Ιδέας
Ένας από τους πιο πρωίμους πίνακες του Rothko με την χαρακτηριστική του τεχνοτροπία είναι το White Center του 1950 . Πάρα την χρωματική παλέτα του πίνακα που συνδέεται άμεσα με τα χρώματα που επικρατούν σε ένα ηλιοβασίλεμα , μια από τις θεωρίες για αυτόν τον πίνακα είναι ότι κάθε χρώμα συμβολίζει μια ώρα της ημέρας . Σύμφωνα με αυτήν την θεωρία το κίτρινο συμβολίζει την ημέρα , το άσπρο την αυγή , το πορτοκαλί το ηλιοβασίλεμα , το ροζ την στιγμή αμέσως μετά το ηλιοβασίλεμα και το μαύρο την νύχτα . Συνδυάζοντας αυτά το ονειρικό τοπίο στο οποίο κατέληξα είναι μια σκηνή που συμβαίνει μια αμφίσημη κατάσταση που συνυπάρχει το φεγγάρι και ο ήλιος . Το τελικό στοιχείο που προστίθενται στην σκηνή είναι ο μαύρος ορίζοντας που λειτουργεί και σαν άξονας συμμετρίας και ολοκληρώνει το ονειρικό τοπίο .
Chapel paintings 1964
Σκίτσο Ιδέας
Το τρίπτυχο του Rothko για το ναό , που φέρει το όνομα του , στο Huston αποτελεί έναν από τους πίνακες του που έχουν ως στόχο την εσωτερική αναζήτηση και τον διαλογισμό , κάτι που πετυχαίνει με την χρήση σκούρων αποχρώσεων . Παρόλο που το ίδιο χρώμα επικρατεί σε όλη την επιφάνεια ( κάτι που δίνει την αίσθηση μιας ήρεμης και σχεδόν άηχής σκηνής ) οι ελαφρές τονικές διαφορές που δημιουργούνται σημειακά δίνουν την αίσθηση ενός παλμού . Η πρώτη εικόνα που φαντάστηκα παρατηρώντας τους πίνακες είναι μια έρημος στην οποία υπάρχει ένα σημείο ενδιαφέροντος , όπως μια δέσμη φωτός που λούζει ένα σημάδι πνευματικότητας . Η έμπνευση για τον ΄βωμό΄ προέρχεται από τον τρόπο απεικόνισης των θρησκευτικών συμβόλων σε διάφορα ηλεκτρονικά παιχνίδια με κατασκευές παρόμοιας εμφάνισης που στην πραγματικότητα δεν ανήκουν σε κάποια θρησκεία η πολιτισμό , όμως είναι ευρέως αναγνωρίσιμα ως σύμβολα πνευματικότητας . Με αυτόν τον τρόπο αντιπροσωπεύονται όλοι οι τρόποι έκφρασης της πνευματικότητας , δίνοντας την δυνατότητα στον πίνακα να επηρεάσει άτομα από διαφορετικά πολιτιστικά υπόβαθρα .
Blue divided by blue1966
Σκίτσο Ιδέας
Η χρωματική παλέτα του πίνακα Blue divided by blue παραπέμπει σε ένα θαλάσσιο – ωκεάνιο τοπίο , συγκεκριμένα η ιδέα για την δομή της εικόνας προέρχεται από ένα πραγματικό όνειρο που είχα και η φιγούρα στην σκηνή ενσαρκώνει το συναίσθημα που ένιωθα , ότι όσο βαθιά και να πάει δεν θα έχει σημασία . Δεν δίνει την αίσθηση ότι πνίγεται αλλά ότι έχει αφεθεί και θέλει να συνεχίσει να βυθίζεται στο όνειρο (βυθό) . Σε όλη την έκταση του κολλάζ έχουν προστεθεί διάφορα θαλάσσια πλάσματα , υπαρκτά και μη για την δημιουργία μιας αίσθησης μυστήριου , παρόμοια με αυτήν που δημιουργούν οι ελαφρές τονικές διαφορές αναμεσά στα ορθογώνια του πίνακα . Το τελικό τοπίο παρουσιάζει μια δομή παρόμοια με αυτήν του πίνακα καθώς υπάρχει ένα στοιχείο σχεδόν στην μέση που με ένα τρόπο διακόπτει αλλά ταυτόχρονα ολοκληρώνει και την σκηνή .
Red orange tan and purple 1954
Σκίτσο Ιδέας
Σε αυτόν τον πίνακα το δεδομένο που μου κέντρισε την προσοχή ήταν ο συνδυασμός δυο συμπληρωματικών χρωμάτων στην ιδιά σύνθεση , που δημιουργούν έντονο χρωματικό κοντράστ . Η σκηνή που φαντάστηκα ότι θα μπορούσε να έχει ένα παρόμοιο επίπεδο χρωματικής αντίθεσης είναι ένας νυχτερινός ουρανός με sky lanterns ( μια κινεζική παράδοση ) . Για το κομμάτι του ουρανού χρησιμοποίησα το μωβ χρωματικό τοπίο του Red orange tan and purple , το κίτρινο και πορτοκαλί μέρος του πίνακα μεταγράφονται σε sky lanterns και στην λάμψη που παράγουν γύρω τους . Ένα στοιχείο που απουσιάζει σε αυτό το κολλάζ και βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα υπόλοιπα είναι τα σύννεφα , το φεγγάρι και τα αστέρια . Ο λόγος για αυτό είναι ο τονισμός κυρίως του κοντράστ μεταξύ του μωβ και του κίτρινου χωρίς να αποσπούν την προσοχή άλλα ονειρικά / παραμυθένια στοιχεία . Για την δημιουργία οπτικού βάθους τα φαναράκια που είναι στο κάτω μέρος του πίνακα είναι μεγαλύτερα από αυτά στο επάνω μέρος που δίνουν αίσθηση της προοπτικής .
Untitled ( black on maroon ) 1958
Σκίτσο Ιδέας
Ο πίνακας Untitled ( black on maroon ) άλλαξε όλη την καλλιτεχνική πορεία του Rothko καθώς πειραματίστηκε και στην συνέχεια υιοθέτησε μια πιο σκοτεινή χρωματική παλέτα . Αυτό μετατρέπεται και στο θέμα της μεταγραφής του πίνακα σε ονειρικό τοπίο με το επόμενο να είναι το πιο σκοτεινό και λιγότερο παραμυθένιο και αιθέριο κολλάζ . Απεικονίζεται ένα σκοτεινό τοπίο με ορεινούς σχηματισμούς και στο βάθος μια πύλη που συμβολίζει την στροφή στην καριέρα του Rothko σε κάτι πιο σκοτεινό . Το επάνω ορθογώνιο του πίνακα γίνεται το φόντο σε όλη την σύνθεση , ενώ σε αντίθεση με τον αυθεντικό πίνακα , στο κολλάζ το κόκκινο λαμβάνει τον ρολό της συμπλήρωσης της σκηνής με την κόκκινη ομίχλη και τις κόκκινες πυγολαμπίδες .
Lavender and Mulberry 1959
Σκίτσο Ιδέας
Στην τελευταία μεταγραφή το σημείο στο οποίο επικεντρώθηκα , το ομιχλώδες λευκό ορθογώνιο που κυριαρχεί στην σύνθεση μου έδωσε δυο αισθήσεις και δυο εικόνες , μια του πάγου καθώς εμφανίζεται σχετικά ψυχρό και μια πιο ανάλαφρη και αιθέρια της ομίχλης / των σύννεφων . Με την σύμπτυξη αυτών των δυο στοιχείων προσπάθησα να δημιουργήσω ένα συναισθηματικά φορτισμένο τοπίο που επικρατεί το στοιχείο της μαγείας και του παραμυθιού . Ο χαρακτήρας στην μέση του τοπιού είναι ο ίδιος με αυτόν στο Untitled (Black on Grey) κολλάζ , δημιουργώντας μια σύνδεση στα , κατά την προσωπική μου άποψη , δυο πιο ονειρικά κολλάζ . Σε αυτήν την σκηνή η φιγούρα φαίνεται να αιωρείται , καθώς σε αυτό το φανταστικό τοπίο δεν υπάρχει η φόρτιση της βαρύτητας , που έχει ως συνέπεια και το πεπρωμένο αστέρι που κατευθύνεται επίσης προς το κέντρο . Για την επίτευξη της τονικής ισορροπίας το κόκκινο και μπλε μέρος του πίνακα εδώ παίρνουν πιο παστέλ αποχρώσεις . Η σύνθεση ολοκληρώνεται με το λευκό μέρος του πίνακα να ‘’μπαίνει΄΄ σε overlay πάνω από όλη την έκταση του κολλάζ , δημιουργώντας έτσι την παραμυθένια / μαγική ατμόσφαιρα που θεώρησα ότι είναι ιδανική για να κλείσει την συλλογή .
Επίλογος / Συμπεράσματα
Σε πολλά άρθρα ή βίντεο που αναλύουν τους πίνακες του Rothko συνάντησα τον χαρακτηρισμό τους ως ‘ mirrors of the soul ’ , ένα στοιχείο που γέννησε την ιδέα της μετατροπής των αφηρημένων χρωματικών πεδίων του Rothko σε συγκεκριμένες εικόνες , που προκύπτουν με βάση την προσωπική μου εμπειρία με την παρατήρηση των πινάκων . Τα ονειρικά τοπία και το daydreaming ήταν πάντα η διαφυγή μου όταν μεγάλωνα , μέχρι και σήμερα και μου είναι φυσικό να με ακολουθεί αυτή η θεματολογία και στην δημιουργία εικόνων . Το κολλάζ ένας νέος , προς εμένα , τρόπος έκφρασης καθώς συνήθως βασίζομαι στην ζωγραφική για την δημιουργία εικόνων . Μέσα από αυτό το project πειραματίστηκα με την διαδικασία του συνδυασμού των κατάλληλων εικόνων για να δημιουργήσω με τον βέλτιστο τρόπο την αρχική ιδέα που είχα για κάθε πίνακα . Η δημιουργική διαδικασία ήταν το στάδιο όπου η αρχική εικόνα ξεκινά να εμπλουτίζεται με διαφορά συμπληρωματικά στοιχεία που ολοκληρώνουν το ονειρικό τοπίο και δίνουν κάθε φορά την αίσθηση που είχα ως στόχο να αποπνέει το κάθε έργο . Παρατηρώντας την εργασία για τελευταία φορά διακρίνεται ένας συσχετισμός με την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων ως προς τον τρόπο απεικόνισης . Αν και δεν είχα αυτό σαν τελικό στόχο , προέκυψε οργανικά και φυσικά , καθώς βασίστηκα πολλές φορές σε παιδικές μου αναμνήσεις και βιώματα στο πλαίσιο της εσωτερικής αναζήτησης , αποτέλεσμα της πολύωρης παρατήρησης του κάθε πίνακα . Ελπίζω να σας κέντρισε το ενδιαφέρον η προσωπική μου μεταγραφή , και να σας προβλημάτισε σε σχέση με το ποιες αλλά και ποσό διαφορετικές εικόνες μπορεί να δει ο καθένας στους πίνακες του Rothko .
Πηγές / Καλλιτέχνες που χρησιμοποιήθηκαν για κάθε κολλάζ
1.
Black on Maroon 1958
9jedit : https://www.instagram.com/9jedit/?hl=en Aenami : https://www.artstation.com/aenamiart Jenny yu : https://www.instagram.com/yeuujjn/?hl=en https://www.behance.net/jennyyuu/projects Mina Fz sunset : https://dribbble.com/fengzhan
Shinsyl : https://www.picuki.com/profile/shinsyl
2.
Untitled ( grey and white on pink ) 1967
Aenami : https://www.artstation.com/aenamiart Dkaism : https://www.artstation.com/dkaism Sugarmints : https://www.picuki.com/profile/sugarmints https://www.instagram.com/sugarmints/?hl=en
3.
Untitled (Black on Grey) 1970
9Jedit : https://www.instagram.com/9jedit/?hl=en Int0space : https://www.picuki.com/profile/intospace0
4. Blue green and brown 1952 Shinsyl : https://www.picuki.com/profile/shinsyl
5.
Lavender and green 1952
Joinnovate : https://www.deviantart.com/joinnovate Hector Garrido : https://catalogue.swanngalleries.com/Lots/auction-lot/HECTORGARRIDO-A-ray-of-light-in-theforest?saleno=2403&lotNo=53&refNo=705923 Zandra : https://www.zandraart.com/#
6. White Center (Yellow, Pink and Lavender on Rose) 1950 9Jedit : https://www.instagram.com/9jedit/?hl=en Aenami : https://www.artstation.com/aenamiart Star plasma art : https://www.instagram.com/starplasmaart/?hl=en Shinsyl : https://www.picuki.com/profile/shinsyl
7.
Chapel paintings 1964
Josh pierce : https://www.artstation.com/jpierce Icarolineart : https://www.instagram.com/lcarolineart/ Phollondy : https://www.instagram.com/phollondy/ Matt Nava : https://mattnava.com/
8. Blue divided by blue 1966 3days march : https://www.3daysmarch.net/original.php Angeoart : https://www.instagram.com/angeo.art/?hl=en Caitlin Soliman : https://www.instagram.com/salamispots/?hl=en Erik hoepfner : https://www.artstation.com/erikhoepfner Iroiise : https://www.instagram.com/iroiise/
Light up star : https://www.artstation.com/light_up_star Mordi levi : https://theinspirationgrid.com/underwater-life-lowpolygon-illustrations-by-mordi-levi/
9. Red orange tan and purple 1954
Aeppol : https://www.instagram.com/_aeppol/ Aenami : https://www.artstation.com/aenamiart Amir zand : https://www.artstation.com/amirzand Heikala : https://www.instagram.com/heikala/?hl=en
10.
Untitled ( black on maroon ) 1958
Brian Edward Miller : https://orlincultureshop.com/ Johhn Sommo : https://www.artstation.com/tacosauceninja Olabukoo : https://www.artstation.com/olabukoo Tetsuya Nomura
11. Lavender and Mulberry 1959 Drea Horvath : https://www.artstation.com/drea 9jedit : https://www.instagram.com/9jedit/?hl=en Mellodee : https://www.instagram.com/mello.dee/ Sharbat deomilis : https://www.artstation.com/sharbatdeomillis
Zanda : https://www.zandraart.com/#
Εικόνα Επιλόγου Aeforia : https://www.aeforiadesign.com/