DE KLUIS by OSCAR LOURENS BOOK PRODUCTION

DE KLUIS 20 EXPOS

ITIES 08-2010

DE KLUIS IN HET HOOF KWARTIER OUDE K ARN

D/ RAAN 72 HEM

VOORWOORD DOOR EVELIEN JANSEN Ontsluiting Hoewel de meeste mensen zich niet direct of dagelijks tot het bank- of verzekeringswezen verhouden, maakt een kluis onderdeel uit van bijna ieders huisraad. Vanaf onze prille jeugd zijn schoolinterieurs zonder kluisjes ondenkbaar. Alleen al vanwege deze kwantitatieve existentie is kluis een alom bekend maar slap begrip. Zo bezien is een kluis net zo’n futiel voorwerp als de spullen die er doorgaans door de mensen in worden bewaard, zoals goudstukken, gymschoenen, drugs, aandelenakten, deosprays, regenpakken of paspoorten. Buiten een enkele kluis die ooit een rol heeft gespeeld als voetnoot bij een historische kraak door roemruchte dieven, is maar één kluis erin geslaagd om tijdens de nadagen van zijn bestaan uit te groeien tot een heus en onafhankelijk fenomeen. Maar de daders dezer kluiskraak, Mieke Gresnigt en Oscar Lourens, troffen slechts een lege kluis en dus namen zij genoegen met de buitgemaakte ruimte. Ergens in Arnhem werd, in mei 2008, die kluis toen dankbaar door Gresnigt en Lourens gereanimeerd. De kluis waar het allemaal om draaide en in moest gaan gebeuren, hierna te noemen De Kluis, kreeg een nieuwe bestemming. Nooit meer waken over arbitraire of monetaire en andere aardse zaken. De Kluis met haar charmante ruimte zonder uitwegen of sluiproutes, wees bezoekers vervolgens fijntjes op haar nieuwe functie: voortaan stond zij in dienst van de kunst! Als meest witte, kleinste, gepantserde en zeer actieve tentoonstellingsruimte beterde zij haar tweede leven en ging voor kwaliteit. Door Gresnigt en Lourens werden kunstenaars gevraagd te exposeren en ook zij maakten allen dankbaar gebruik van De Kluis. Doordat De Kluis geopend was, richtten haar nieuwe kunstvoorwerpen zich tot alle mensen en werden nu gezien, benaderd, besproken en verhandeld. De Kluis was ook meer dan welkom in de vermagerde kunstbranche te Arnhem en omstreken. De Kluis werd zo voor kunstpubliek een geliefdeplekom naartoe te gaan. Zelfs toevallige bezoekers van gastheer

Het Hoofdkwartier werden soms getroffen door de vreemde voorwerpen en informele sfeer in of rond De herboren Kluis. De argeloze bezoeker kon terloops een blik door De enige Kluisdeur naar binnen werpen. De dienstbare Kluis was eindelijk van haar traditionele taak bevrijd. Zelden was kunst in Arnhem zo aangenaam toegankelijk als in deze gekraakte Kluis. Gresnigt en Lourens laakten hiermee alle conventies: het is nogal paradoxaal om uitgerekend een kluis -een voor vreemdelingen meestal hermetisch gesloten ruimte- te vullen met beeldende kunst. Kunst die uitnodigt te worden bezichtigd, ja, louter bestaat bij de gratie van haar toeschouwers. Helaas voor de twee initiatiefrijke en toegewijde hoeders van De Kluis, voor haar grote schare fans en nietsvermoedende bezoekers; het lot sloeg ongenadig toe. De Kluis laat het leven en sluit zich weer voorgoed. Iedereen is na twee succesvolle en drukbezochte jaren diep gegriefd. Ter nagedachtenis aan De Kluis en met lof voor haar veelzijdige tentoonstellingen ligt voor u dit overzichtelijke plaatjesboek. In de geest van De Kluis komen al haar kunsten nogmaals in beeld, nu ontsloten op papier. Twee jaar lang, tot juni 2010, bood De Kluis onderdak aan wel twintig tentoonstellingen van in totaal vijfentwintig verschillende kunstenaars. Het strikt gemêleerde tentoonstellingsaanbod werd zorgvuldig samengesteld op basis van Gresnigt en Lourens persoonlijke keuzes en voorkeuren. En dankzij sporadische onenigheid tussen hen beide werd die diversiteit in de tentoon stellingen nog meer vergroot. Maar de onderling sterk verschillende kunstenaars hebben, verenigd in De Kluis, tenslotte allemaal één ding gemeen: hun tentoonstellingen werden gevormd door de ruimte van De Kluis. De Kluis ontfermde zich over deze kunstenaars en gaf de werken zo een extra waarde mee. Een kluis waakt nu eenmaal graag over waardevolle spullen.

20 TENTOONSTELLINGEN IN DE KLUIS: 01 HANS JUNGERIUS KEROMAN IV (09/05/08 - 30/05/08) 02 ANTOINE BERGHS REFLECTORS (04/06/08 - 04/07/08) 03 BRAM TACKENBERG ERNSTIGE VERKEERSHINDER (11/07/08 - 05/09/08) 04 RONALS DE CEUSTER ANGLE LINES (16/09/08 - 10/10/08) 05 HJALMAR RIEMERSMA LICHTBLICK (17/10/08 - 14/11/08) 06 ANNE VAN AS / GUIDO NIEUWENDIJK / JASPER VAN DER GRAAF / JET VAN OOSTEN NEAR (17/11/08 - 19/12/08) 07 JAAP KRONEMAN / HANS WALRAVEN / WOUTER BIJL FLAWLESS (16/01/09 - 13/02/09) 08 GERARD KOEK A PERFECT STORM (20/02/09 - 20/03/09) 09 EDITH MEIJERING VLUCHTPUNTEN (27/03/09 - 24/04/09) 10 ROB SWEERE CONTEMPLATORIUM - SCHAAL 1:20 (27/03/09 - 24/04/09) 11 MARENA SEELING LA ROTONDA (05/06/09 - 03/07/09) 12 PAUL JANSE SAME SAME BUT DIFFERENT (17/07/09 - 04/09/09) 13 JISSEL KERKSTRA & KIM HABERS FIXED MOTIONS (11/09/09 - 30/09/09) 14 JAAP KRONEMAN / HANS WALRAVEN / WOUTER BIJL .LA.la. (04/10/09 - 25/10/09) 15 SIBYLLE EIMERMACHER MEMORABILIA (13/10/09 - 27/11/09) 16 FRANK HAVERMANS TOFUD # DE KLUIS (04/12/09 - 08/01/10) 17 HANS WIJNINGA (15/01/10 - 19/02/10) 18 MARIJE VERMEULEN cut ‘n paste (26/02/10 - 26/03/10) 19 JAN DIX CORPUS HERMETICUM (09/04/10 - 07/05/10) 20 MIRJAM KUITENBROUWER PROEFOPSTELLING (14/05/10 - 11/06/10)

HANS JUNGERIUS KEROMAN IV (09/05/08 - 30/05/08)

KERO

HANS JUNGERI

GeĂŻnspireerd door oorlogsarchitectuur als onderzeebootbunkers, flaktorens, geschutsbatterijen en waarnemingsâ&#x20AC;&#x201C;posten construeert Hans Jungerius van meubelstukken installaties. De geheimnisvolle beelden gaan uiteindelijk over Het Onkenbare. Over de raadselachtigheid van deuren in heuvels, overwoekerd beton, vergeten kelders en alle andere dingen die goed zijn omdat ze in Het Verborgene bestaan. Ogenschijnlijk zijn menselijke bouwwerken volkomen rationeel maar het mooie ervan is dat, als ze eenmaal van hun functie ontdaan zijn en de ratio vertrokken is, Het Onkenbare weer voelbaar wordt.

US MAN IV

KERO

HANS JUNGERI

US MAN IV

ANTOINE BERGHS REFLECTORS (04/06/08 - 04/07/08) In de recente serie Reflectors is de verf op aluminiumfolie gespoten en weerkaatst het licht op het doek, alsof ook hier de oneindigheid gesuggereerd wordt. Berghs: “Ik hoor geluid bij die werken en het idee van ‘sentences, lines en verbs’ is belangrijk, net als in Sentences, een groep werken waarin taal letterlijk een rol speelt en die draait om het gevoel dat je dingen op een bepaalde manier kunt lézen of weg kunt schrijven als waren het aantekeningen of krabbels in een notitieboek.”

REFLE

ANTOINE BERGHS

Tekst: Pietje Tegenbosch, fragment uit tentoonstellingscatalogus ‘Why return to places while one could proceed endlessly’, Museum Het Domein, Sittard

CTORS

REFLE

ANTOINE BERGHS

CTORS

BRAM TACKENBERG ERNSTIGE VERKEERSHINDER (11/07/08 - 05/09/08)

ERNSIG VERK HIN

BRAM TACKENBE

Het werk van Bram Tackenberg focust op de stad en het leven in de stedelijke omgeving. Tackenberg is een specialist in het ontleden als wel het samenvoegen van de mens en haar omgeving. Door weg te laten, laat hij zien.

RG E EERSDER

ERNSIG VERK HIN

BRAM TACKENBE

RG E EERSDER

RONALS DE CEUSTER ANGLE LINES (11/07/08 - 05/09/08) ...De term ‘betekenen’ heeft twee connotaties. Het houdt in ‘betekenis geven aan’ of ‘het creëren van een tekening’. Bij het werk van de ceuster zijn beide connotaties relevant. Zijn installaties zijn zowel ruimtelijke tekeningen als ruimtelijke betekenisgeving. Zijn werk ‘betekent’ de locatie en is derhalve vaak site specifiek. Dat maakt zijn werk tijdelijk en onherhaalbaar. Het herhaalbare van zijn werk is derhalve context-gebonden. En eenmalig, dat maakt het extra spannend...

ANG

RONALD DE CEUST

Tekst: Astrid Tanis, kunstcriticus

ER LE LINES

ANG

RONALD DE CEUST

ER LE LINES

HJALMAR RIEMERSMA LICHTBLICK (17/10/08 - 14/11/08) Bij Hjalmar Riemersma (1970, Leeuwarden) staan verf en voorstelling op hetzelfde niveau. Met zijn kwast modelleert Riemersma de taferelen eerder, dan dat hij ze traditioneel schildert. Hierdoor staat de verf als materie evenzeer centraal als het moment dat hij schildert, of dit nu een berglandschap is of een trein. Riemersma laat zien dat een schilderij in essentie het opbouwen van plastische vormen tot een concreet beeld is. Door het woelige, pasteuze oppervlak benadrukt hij deze ‘sculpturale’ kant van de schilderkunst, maar introduceert hij ook een expressief, abstract element in zijn verder trefzekere realisme. De bewuste overdaad aan verf geeft Riemersma de ruimte optimaal gebruik te maken van de rijkgeschakeerde tonaliteiten in het kleuren palet. Met zijn interpretatie van het verglijdende licht in de Zwitserse bergen,mixt hij de kwaliteiten van het impressionisme en expressionisme tot een eigentijds beeld.

LICHT

HJALMAR RIEMERS

Tekst: Robbert Roos, uit de tentoonstellingscatalogus ‘Personal Touch’ Achmea/Interpolis, Zeist, 2008

MA BLICK

LICHT

HJALMAR RIEMERS

MA BLICK

ANNE VAN AS / GUIDO NIEUWENDIJK / JASPER VAN DER GRAAF / JET VAN OOSTEN NEAR (17/11/08 - 19/12/08)

NEAR

ANNE VAN AS GUIDO NIEUWENDIJ JASPER VAN DER G JET VAN OOSTE

â&#x20AC;&#x2DC;NEARâ&#x20AC;&#x2122; is een tentoonstelling van vier schilders. In een experimenteel samenwerkingsverband zoeken zij naar de mogelijkheden en onmogelijkheden binnen de groepstentoonstelling. De tentoonstelling vormt de vierde editie van een reeks. Eerdere edities waren te zien in Amsterdam (FRONT, Stichting Outline, 2005), Velp (DISPLAY, K13, 2007) en Deventer (FLOW, Kunstenlab, 2008). De reeks wordt gekenmerkt door een evolutie binnen de samenwerking, waarbij de ruimtelijke omstandigheden telkens zeer bepalend waren voor de definitieve vorm van elke tentoonstelling. Het uitgangspunt van NEAR is het onderlinge contrast van het werk in relatie tot de nabijheid die wordt afgedwongen door de ruimtelijke aard van de kluis. De ruimte wordt ingenomen door schilderkunstige ingrepen van vier zeer verschillende kunstenaars, die nu nog nader kennis met elkaar zullen maken.

K RAAF

NEAR

ANNE VAN AS GUIDO NIEUWENDIJ JASPER VAN DER G JET VAN OOSTE

K RAAF

GEEN ANTWOOR DUIDELIJKE KUNS WOUTER BIJL JAAP KRO HANS W

FLAWLESS GEEN VRAGEN

FLAWLESS GEEN VRAGEN GEEN ANTWOORDEN DUIDELIJKE KUNST VAN JAAP KRONEMAN / HANS WALRAVEN / WOUTER BIJL (16/01/09 - 13/02/09)

DEN T VAN NEMAN & ALRAVEN

GEEN ANTWOOR DUIDELIJKE KUNS WOUTER BIJL JAAP KRO HANS W

FLAWLESS GEEN VRAGEN

DEN T VAN NEMAN & ALRAVEN

GERARD KOEK A PERFECT STORM (20/02/09 - 20/03/09)

A PER STO

GERARD KOEK

Twee uit karton opgebouwde zuilen lijken te zweven op een tegen de wand bevestigde oplichtende sokkel (‘Forever Now 4’). De overigens duistere ruimte wordt uitsluitend op deze wijze aangelicht . Links van de ingang bevind zich op borsthoogte een tweede ingreep (‘Domestic 1’). Voor de helft verzonken in karton levert het tafereel van een bank met staande lamp een dubbelzinnige uitnodiging op tot ingebruikname. Tegenover de ingang doemt een groot aaneengesloten veld op van gescheurde kartonnen dozen (‘A Perfect Storm’). Alsof door een kloek gebaar tot stand gebracht, lijkt iedere doos zijn plaats in te nemen binnen een strikt afgebakend groter geheel. Eenmaal bewegend in de ruimte blijkt de frontaal inzichtelijke structuur van architectonische kaders geleidelijk over te gaan in zijn tegendeel. De gescheurde randen roepen dan doorlopende silhouetten op die eerder landschappelijk aandoen. Er is geen definitief beeld, er kan geen eindconclusie zijn.

FECT RM

A PER STO

GERARD KOEK

FECT RM

EDITH MEIJERING VLUCHTPUNTEN (27/03/09 - 24/04/09)

VLUC PU

EDITH MEIJERIN

Zoals in een kluis waardevolle spullen worden bewaard, zo lijkt Edith Meijering een archivaris van haar persoonlijke impressies. De digitale (autobiografische) fotografische schetsen worden met acryl en olieverf bewerkt tot schilderijen, die in sfeer overeen komen met iconografische miniaturen. Via een corrigerende en associatieve manier van schilderen legt zij een andere wereld achter deze foto bloot. De werken zijn soms ruw geschilderd, geveegd en gekrabd en hebben tegelijkertijd een verfijnde detaillering. De architectonische vormen verweven zich met de natuur. Zij plaatst selectief huis-, tuin- en keukenvoorwerpen, die een document zijn van een ander verleden, in een andere context. De schilderijen verwijzen naar vergankelijke intimiteit en krijgen via de schilderkunstige metamorfose een nieuw leven.

G HTNTEN

VLUC PU

EDITH MEIJERIN

G HTNTEN

ROB SWEERE CONTEMPLATORIUM - SCHAAL 1:20 (27/03/09 - 24/04/09)

CON PL

ROB SWEERE

Een groot werk in De Kluis.

TEMATORIUM

CON PL

ROB SWEERE

TEMATORIUM

MARENA SEELING LA ROTONDA (05/06/09 - 03/07/09) Een van de meest bekende villaâ&#x20AC;&#x2122;s van de Italiaanse architect Andrea Palladio (1508-1580) staat in de buurt van Vincenza. Gelegen op een heuvel biedt de villa, genaamd La Rotonda, vanaf vier kanten een magnifiek uitzicht op het landschap. De villa kenmerkt zich door een strikt symmetrisch ontwerp en vormt daarmee een boeiend contrast met het omliggende landschap.

LA RO

MARENA SEELING

Na het zien van De Kluis, ook volgens strenge bouwkundige principes gemaakt, maar de rede daarvan ligt in haar vroegere functie als opslagruimte voor waardepapieren, ontstond bij Marena Seeling het idee een uitzicht op de wanden aan te brengen. Om dit te verwezenlijken werkte ze met uitgeknipte beschilderde vormen die samen een illusie van ruimte oproepen. Deze aanpak heeft ze de laatste jaren op uiteenlopende locaties in haar installaties ontwikkeld en verfijnd. In La Rotonda zet ze de bijzondere eigenschappen van de Kluis, een besloten raamloze ruimte, in om met schijnbaar eenvoudige middelen die beslotenheid te doorbreken en de plek te transforÂ meren tot een uitkijkpunt.

TONDA

LA RO

MARENA SEELING

TONDA

PAUL JANSE SAME SAME BUT DIFFERENT (17/07/09 - 04/09/09) Via systematische internetzoekacties is dit project bijelkaar gebracht tot een archief van ruim 2000 foto’s van over de hele wereld. Allemaal amateurfoto’s afkomstig van internet, die de mensen laat zien, toen zij op die ‘ene’ plek waren. Foto’s die in eerste instantie misschien voor familie of vrienden bedoeld zijn, maar wel zichtbaar voor iedereen.

SAME S BUT DIF

PAUL JANS

Het gebruik van internet is continu aan het veranderen. Op dit moment worden er wederom duizenden bestanden op het internet geplaatst. De internetwereld kan ook omschreven worden als Web 2.0. Dit is een verzamelnaam voor een aantal ontwikkelingen op internet. Het biedt nieuwe manieren om informatie te delen. We zetten onze ontdekkingen en mooiste momenten erop. Dit doen we voornamelijk voor vrienden, familie en kennissen. Maar al deze werelden zijn wel toegankelijk voor iedereen. Vooral YouTube en Hyves zijn hier goede voorbeelden van. Als je gaat zoeken op internet ben je dus ook aangewezen op de gebruikers. Iedereen mag zelf de zoekwoorden (tags) bedenken bij het materiaal dat ze online zetten. Als dat goed gebeurd, zorgt dat ervoor dat je gelijk bij de juiste informatie komt. Deze verzameling is één interpretatie van het gebruik van internet en is voortgekomen uit sites als Flickr en was dus zeker een in spiratiebron. Als je je zoekactie richt op één bepaalde plek, krijg je een beeld van de situatie daar en hoe het er precies uitziet. Je kunt continu dezelfde foto vinden van één dezelfde plek. Er is niemand die bepaalt dat je daar moet gaan staan of wat je daar moet doen. En toch vinden we allemaal dat dat ‘ene’ moment gefotografeerd moet worden. Sommige plekken zijn makkelijker en toegankelijker. Dat merk je gelijk aan het aantal foto’s die te vinden zijn. Ook de creativiteit verscheelt per situatie.

E AME FERENT

SAME S BUT DIF

PAUL JANS

E AME FERENT

MADE IN ARNHEM / INVITES #1 JISSEL KERKSTRA & KIM HABERS FIXED MOTIONS (11/09/09 - 30/09/09) Jissel Kerkstra nodigt Kim Habers (winnaar AanZet 2008, de Beeldende Kunstprijs voor startend talent in Overijssel en Gelderland) uit omdat zij parallellen ziet in hun werk. In de liefde voor het tekenambacht en het creëren van een geheel eigen en nieuwe wereld in de tekeningen. Maar ook heel duidelijke verschillen. De tekeningen van Habers zijn vrij chaotisch en vol beweging, terwijl het werk van Kerkstra meer verstild en omsloten is door de ruimte van het tekenvel. Kerkstra en Habers willen een lege ruimte vullen met een getekende wereld. Een wereld op graat formaat die zich niet hoeft te beperken tot het platte vlak. Het is afhankelijk van de ruimte in hoeverre je je als toeschouwer in die getekende fantasie wereld kunt laten meezuigen. De beslotenheid van De Kluis lijkt hiervoor echter uitermate geschikt.

FIXED M

JISSEL KERKSTRA KIM HABERS

MADE IN ARNHEM / INVITES #2

Jissel Kerkstra (Arnhem) heeft ook voor Kim Habers (Zwolle) gekozen omdat zij benieuwd is of ze een antwoord kan geven op de vraag of er verschillen zijn die plaats gebonden zijn. Of er sprake is van een ‘Arnhemse identiteit’. Of dat er bij de samenwerking juist een antwoord uit komt dat er tussen de beide tekenaars iets universeels is dat beide kunstenaars verbindt.

OTIONS

FIXED M

JISSEL KERKSTRA KIM HABERS

MADE IN ARNHEM / INVITES #2

OTIONS

MADE IN ARNHEM / INVITES #2 JAAP KRONEMAN / HANS WALRAVEN / WOUTER BIJL .LA.la. (04/10/09 - 25/10/09)

.LA

JAAP KRONEMA HANS WALRAV WOUTER BIJ

MADE IN ARNHEM / INVITES #2

.LA.La invites Andreas J.C. Arndt, Petra Bouwens en Camille Courbois

.La.

N EN &

.LA

JAAP KRONEMA HANS WALRAV WOUTER BIJ

MADE IN ARNHEM / INVITES #2

.La.

N EN &

SIBYLLE EIMERMACHER MEMORABILIA (13/10/09 - 27/11/09)

SYBILLE EIMERMACH

In deze expositie toont Sibylle Eimermacher een speciaal voor de ruimte van De Kluis gemaakt schilderij. Het werk z.t.(krekel), maakt deel uit van een reeks schilderijen die gebaseerd zijn op ontvouwen origami figuren.

ER MORABILIA

SYBILLE EIMERMACH

ER MORABILIA

FRANK HAVERMANS TOFUD # DE KLUIS (04/12/09 - 08/01/10)

TOFU #D

FRANK HAVERM

Vanuit stedenbouwkundige analyses van nieuw te ontwikkelen stedelijke gebieden, maakt Frank Havermans ruimtelijke ‘denkmodellen’. In de beslotenheid van De Kluis ontmoeten verschillende steden elkaar in een ruimte in een andere stad.

ANS D E KLUIS

TOFU #D

FRANK HAVERM

ANS D E KLUIS

HANS WIJNING

HANS WIJNINGA (15/01/10 - 19/02/10)

HANS WIJNING

MARIJE VERMEULEN cut ‘n paste (26/02/10 - 26/03/10)

cut n˙

MARIJE VERMEU

Marije Vermeulen maakt muurschilderingen en schilderijen waarin energie en helderheid belangrijke aspecten zijn. Haar werk vindt zijn oorsprong in exotische en romantische beelden die zij op reizen tegenkomt. Dit zijn bijvoorbeeld palmboommotieven, mediterrane architectuur en Las Vegas neonverlichting. Deze beelden abstraheert zij in strakke heldere werken die staps gewijs ontstaan. Elke stap is een reactie op de voorgaande en wordt bepaald door vele kleine schetsen op papier. De gelaagdheid die zo ontstaat, is een elementair onderdeel van het werk. Halveren, herhalen, doorsnijden en kantelen zijn middelen die Marije gebruikt om een werk op te bouwen. De kaders van een doek of een ruimte zijn hierbij sturende factoren. De schijnbare tegenstelling tussen strenge uitvoer en kleurige, contrastrijke overdaad levert een beheerst en tegelijk positief, dynamisch beeld op.

LEN paste

cut n˙

MARIJE VERMEU

LEN paste

JAN DIX CORPUS HERMETICUM (09/04/10 - 07/05/10)

CORPU HERM

JAN DIX

Voor deze expositie maakte Jan Dix tussen 31 maart en 9 april 2010 twee pigmentwerken die met de hand op de wanden zijn aan足 gebracht.

S ETICUM

CORPU HERM

JAN DIX

S ETICUM

MIRJAM KUITENBROUWER PROEFOPSTELLING (14/05/10 - 11/06/10) Jeder braucht mindestens ein Fenster (Isa Genzken) In large, room-spanning installations or in small sculptures, in collages, drawings, photographs and video works, artist Mirjam Kuitenbrouwer, born in Nijmegen in the Netherlands in 1967, analyses the construction and the perception of space. A collection of images of everyday items and fixtures and fittings as well as architectural representations of interiors and exteriors provides the Arnhem-based artist with material and point of departure for her theoretical research of space which she opens up to the beholder through visual experiences. Thus Kuitenbrouwer uses magnifying glasses, concave mirrors or a camera obscura to examine the depths of the complex relationship between physical visual processes and perception mechanisms.

PROEFOPST

MIRJAM KUITEMBROUWER

Tekst: Regine Gerhardt, fragment uit collectiecatalogus â&#x20AC;&#x2DC;Montblanc Cutting Edge Art Collectionâ&#x20AC;&#x2122;, 2007, p. 82 (vertaald uit het Duits door Thomas Carlsen)

ELLING

PROEFOPST

MIRJAM KUITEMBROUWER

ELLING

2008

Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open tijdens kantooruren (toets code 3010) en op afspraak: 06-27175679 of 06-51883233 / dekluis@hethoofdkwartier.nl

Hans Jungerius toont recent werk

Antoine Berghs / Opening 4 juni van 16 - 18 uur

Geïnspireerd door oorlogsarchitectuur als onderzeebootbunkers, flaktorens, geschutsbatterijen en waarnemingsposten construeert Hans Jungerius van meubelstukken installaties.

MEI

Met dank aan: G72 / 2D3D / De Kookplaats / Vrienden van de Kluis

De geheimnisvolle beelden gaan uiteindelijk over Het Onkenbare. Over de raadselachtigheid van deuren in heuvels, overwoekerd beton, vergeten kelders en alle andere dingen die goed zijn omdat ze in Het Verborgene bestaan. Ogenschijnlijk zijn menselijke bouwwerken volkomen rationeel maar het mooie ervan is dat, als ze eenmaal van hun functie ontdaan zijn en de ratio vertrokken is, Het Onkenbare weer voelbaar wordt.

HANS JUNGERIUS KEROMAN IV (09/05/08 - 30/05/08)

...In de recente serie Reflectors is de verf op aluminiumfolie gespoten en weerkaatst het licht op het doek, alsof ook hier de oneindigheid gesuggereerd wordt. Berghs: “Ik hoor geluid bij die werken en het idee van ‘sentences, lines en verbs’ is belangrijk, net als in Sentences, een groep werken waarin taal letterlijk een rol speelt en die draait om het gevoel dat je dingen op een bepaalde manier kunt lézen of weg kunt schrijven als waren het aantekeningen of krabbels in een notitieboek.”...

JUNI Met dank aan: G72 / 2D3D / De Kookplaats / Vrienden van de Kluis

tekst Pietje Tegenbosch, fragment uit tentoonstellingscatalogus ‘ Why return to places while one could proceed endlessly’, Museum Het Domein Sittard.

ANTOINE BERGHS REFLECTORS (04/06/08 - 04/07/08)

Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open tijdens kantooruren en op afspraak: 06-27175679 of 06-51883233 / dekluis@hethoofdkwartier.nl (De Kluis is gesloten van 21/07-11/08)

Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open tijdens kantooruren en op afspraak: 06-27175679 of 06-51883233 / info@dekluis.org / www.dekluis.org

Bram Tackenberg / Opening 11 juli om 17 uur

Ronald de Ceuster / opening 19 september om 17 uur

….De term ‘betekenen’ heeft twee connotaties. Het houdt in ‘betekenis geven aan’ of ‘het creëren van een tekening’. Bij het werk van de Ceuster zijn beide connotaties relevant. Zijn installaties zijn zowel ruimtelijke tekeningen als ruimtelijke betekenisgeving. Zijn werk ‘betekent’ de locatie en is derhalve vaak site specifiek.

2008

Met dank aan: Het Hoofdkwartier / 2D3D / De Kookplaats / Vrienden van de Kluis

JULI - AUGUSTUS

BRAM TACKENBERG ERNSTIGE VERKEERSHINDER (11/07/08 - 05/09/08)

SEPTEMBER

Dat maakt zijn werk tijdelijk en onherhaalbaar.

Met dank aan: Het Hoofdkwartier / 2D3D / De Kookplaats / Vrienden van de Kluis

Het herhaalbare van zijn werk is derhalve context-gebonden en eenmalig, dat maakt het extra spannend.”…. tekst: Astrid Tanis, kunstcriticus

OKTOBER

RONALD DE CEUSTER ANGLE LINES (16/09/08 - 10/10/08)

17/11-19/12 Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open tijdens kantooruren en op afspraak: 06-27175679 of 06-51883233 / info@dekluis.org / www.dekluis.org

Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open tijdens kantooruren en op afspraak: 06-27175679 of 06-51883233 / info@dekluis.org / www.dekluis.org

Hjalmar Riemersma / opening; 17 oktober om 17 uur Bij Hjalmar Riemersma (1970, Leeuwarden) staan verf en voorstelling op hetzelfde niveau. Met zijn kwast modelleert Riemersma de taferelen eerder, dan dat hij ze traditioneel schildert. Hierdoor staat de verf als materie evenzeer centraal als het moment dat hij schildert, of dit nu een berglandschap is of een trein. Riemersma laat zien dat een schilderij in essentie het opbouwen van plastische vormen tot een concreet beeld is. Door het woelige, pasteuze oppervlak benadrukt hij deze ‘sculpturale’ kant van de schilderkunst, maar introduceert hij ook een expressief, abstract element in zijn verder trefzekere realisme. De bewuste overdaad aan verf geeft Riemersma de ruimte optimaal gebruik te maken van de rijkgeschakeerde tonaliteiten in het kleurenpalet. Met zijn interpretatie van het verglijdende licht in de Zwitserse bergen,mixt hij de kwaliteiten van het impressionisme en expressionisme tot een eigentijds beeld. Met dank aan: Het Hoofdkwartier / 2D3D / De Kookplaats / Vrienden van de Kluis

tekst: Robbert Roos Publicatie bij groepstentoonstelling 'Personal touch' Achmea / Interpolis, Zeist

HJALMAR RIEMERSMA LICHTBLICK (17/10/08 - 14/11/08)

17 november - 19 december / finisage 18 december 17.00 uur

NOVEMBER

Met dank aan: Het Hoofdkwartier / 2D3D / De Kookplaats / Vrienden van de Kluis

‘NEAR’ is een tentoonstelling van vier schilders. In een experimenteel samenwerkingsverband zoeken zij naar de mogelijkheden en onmogelijkheden binnen de groepstentoonstelling. De tentoonstelling vormt de vierde editie van een reeks. Eerdere edities waren te zien in Amsterdam (FRONT, Stichting Outline, 2005), Velp (DISPLAY, K13, 2007) en Deventer (FLOW, Kunstenlab, 2008). De reeks wordt gekenmerkt door een evolutie binnen de samenwerking, waarbij de ruimtelijke omstandigheden telkens zeer bepalend waren voor de definitieve vorm van elke tentoonstelling. Het uitgangspunt van NEAR is het onderlinge contrast van het werk in relatie tot de nabijheid die wordt afgedwongen door de ruimtelijke aard van de kluis. De ruimte wordt ingenomen door schilderkunstige ingrepen van vier zeer verschillende kunstenaars, die nu nog nader kennis met elkaar zullen maken.

DECEMBER

ANNE VAN AS / GUIDO NIEUWENDIJK / JASPER VAN DER GRAAF / JET VAN OOSTEN NEAR (17/11/08 - 19/12/08)

16/01-13/02 Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open tijdens kantooruren en op afspraak: 06-27175679 of 06-51883233 / info@dekluis.org / www.dekluis.org

Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open tijdens kantooruren en op afspraak: 06-27175679 of 06-51883233 / info@dekluis.org / www.dekluis.org

Vanaf 18 uur is er gelegenheid te eten bij de kookplaats

009 JANUARI

Met dank aan: Het Hoofdkwartier / 2D3D / De Kookplaats / Vrienden van de Kluis / Marlies Leupen / EVA B.V. / Paul Baeten

FEBRUARI

FLAWLESS GEEN VRAGEN GEEN ANTWOORDEN DUIDELIJKE KUNST VAN WOUTER BIJL, JAAP KRONEMAN & HANS WALRAVEN (16/01/09 - 13/02/09)

Met dank aan: Het Hoofdkwartier / 2D3D / De Kookplaats / Vrienden van de Kluis / Marlies Leupen / EVA B.V. / Paul Baeten

GERARD KOEK A PERFECT STORM (20/02/09 - 20/03/09)

MAART

Met dank aan: Het Hoofdkwartier / 2D3D / De Kookplaats / Vrienden van de Kluis / Marlies Leupen / EVA B.V. / Paul Baeten

EDITH MEIJERING VLUCHTPUNTEN (27/03/09 - 24/04/09) M

APRIL n: up ts He en / Vr t / ie Ho EV nd of A en dk B. w V. va ar / n tie Pa de r / ul Kl 2D Ba ui 3D et s / / en

M De et da ar Kook nk lie s plaaaa Le

M De et da ar Kook nk lie s plaaaa Le n: up ts He en / Vr t / ie Ho EV nd of A en dk B. w V. va ar / n tie Pa de r / ul Kl 2D Ba ui 3D et s / / en

d (W eta ate il; ‘D rb e os w )’ oo ,2 n 00 ka 8, m oli er ev va erf n m op ij n do va ek de r

de ta il; ‘A Pe Te rfe O n ct e ud too Sto in n o e nst fo p Kra e rm @ a a lli ’, de fs n ng 20 p klu ra 7 sr 09 is.o ak 2 in uim rg : 06 Arn te / -2 h De w 71 em K w 7 w 56 . O luis .d 7 p in ek 9 e H lu of n e is.o 0 tijd t H 6-5 e o rg 1 n o 88 s ka fd 32 n kw a 33 to rt / oru ier, re n

De et da ar Kook nk lie s plaaaa Le n: up ts He en / Vr t / ie Ho EV nd of A en dk B. w V. va ar / n tie Pa de r / ul Kl 2D Ba ui 3D et s / / en

d (W eta ate il; ‘D rb e os w Te )’ oo O n ,2 n e ud too 00 ka in n o e nst 8, m fo p Kra e @ a a lli oli er de fs n ng ev va klu pra 7 sr erf n m is.o ak 2 in uim op ij n rg : 06 Arn te do va / -2 h De ek d e w 71 em K w 7 r w 56 . O luis .d 7 p in ek 9 e H lu of n e is.o 0 tijd t H 6 rg -51 en oo 88 s ka fd 32 n kw 33 to art o ie / ru r, re n

de ta il; ‘A Pe Te rfe O n ct e ud too Sto in n o e nst fo p Kra e rm @ a a lli ’, de fs n ng 20 klu pra 7 sr 09 is.o ak 2 in uim : rg 06 Arn te / -2 h De w 71 em K w 7 lu w 56 . O is .d 7 p in ek 9 e H lu of n e ti is.o 0 jd t H 6 rg -51 en oo 88 s ka fd k 32 n w 33 to art / oru ier, re n

Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open tijdens kantooruren en op afspraak: 06-27175679 of 06-51883233 / info@dekluis.org / www.dekluis.org Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open tijdens kantooruren en op afspraak: 06-27175679 of 06-51883233 / info@dekluis.org / www.dekluis.org

MEI Met dank aan: Het Hoofdkwartier / 2D3D / De Kookplaats / Vrienden van de Kluis / Marlies Leupen / EVA B.V. / Paul Baeten

ROB SWEERE CONTEMPLATORIUM (01/05/09 - 29/05/09)

Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open tijdens kantooruren en op afspraak: 06-27175679 of 06-51883233 / info@dekluis.org / www.dekluis.org

JUNI

Met dank aan: Het Hoofdkwartier / 2D3D / De Kookplaats / Vrienden van de Kluis / Marlies Leupen / EVA B.V. / Paul Baeten

Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open tijdens kantooruren en op afspraak: 06-27175679 of 06-51883233 / info@dekluis.org / www.dekluis.org

JULI

www.marenaseeling.nl

AUGUSTUS

Met dank aan: Het Hoofdkwartier / Duplo studio / De Kookplaats / Vrienden van de Kluis / Marlies Leupen / EVA B.V. / Paul Baeten

MARENA SEELING LA ROTONDA (05/06/09 - 03/07/09)

SEPTE

PAUL JANSE SAME SAME BUT DIFFERENT (17/07/09 - 04/09/09) 210

29,8 20,5

320

19,5 38

361

39,2

375 canada

italy

same same but different

israel

verenigde staten

australia

zuid-korea

iceland

210

29,8 20,5

320

19,5 38

361

39,2

peru

204

314

bolivia

33,4

222

375 canada same same but different

italy

israel

verenigde staten

australia iceland

zuid-korea peru

ukraine

cambodja

tanzania brazilie

india bolivia

egypte

malaysia

noord-korea irak

g uis.or

ekl

Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open van ma t/m vrij 10.00 - 17.00 uur / Tijdens MADE IN ARNHEM ook op za & zo 13.00 - 17.00 uur / info@dekluis.org / www.dekluis.org

g/ uis.or

w.d

ekl

info

11/ ier, kwartruren ofd Ho kantoo Het s / is in tijden 83233 Klu De Open06-518 imte m. of sru Arnhe 79 .org elling72 in 271756ekluis nst an ak: 06- w.d too ww Kra Ten pra g / de Ou op afs uis.or en @dekl info

EMBER

Met dank aan: de Gemeente Arnhem / Museum voor Moderne Kunst Arnhem / Het Hoofdkwartier / De Kookplaats / Vrienden van de Kluis / Marlies Leupen / EVA B.V. / Paul Baeten / Duplo; studio voor grafisch ontwerp

JISSEL KERKSTRA & KIM HABERS FIXED MOTIONS (11/09/09 - 30/09/09)

ier, kwartruren ofd Ho kantoo Het s / is in tijden 83233 Klu De Open06-518 imte m. of sru Arnhe 79 .org elling72 in 271756ekluis nst an ak: 06- w.d too ww Kra Ten pra g / de Ou op afs uis.or en @dekl info

OKTOBER

30 9-

w .m

/ 09

ei na

/10

- 25

0 4/

; G1 LLIN STE NS ON A& TO MOTIO R T N TE ED ERKS BE R FIX SEL K ERS EM SE PT 11 JIS HAB AG R RI JD UU KIM PV 16 M GO EK BE R O R N IN ES PR EM O PE 17 UU RS G SE PT OM AA EN G 27 N ST D A KU ZO N OP

rn he

m .n

; G2 LLIN NS STE , HA BIJL ON AN TER TO TEN .La. ONEM WOU R .LAAP KR EN & O BE KT R JA LRAV DAG 4 O O BE N O KT BI JL WA ZO OP G 11 UT ER

A G WO ND R N IN AG ZO , EN ND O PE 16 UU O P LE SS AN ZO OM OP IÈ RE A W O N EM FL KR AN PR EM R: P EM M ON FI LM 16 UU JA A HE N P KR R A RN R OM VA IN JA A 16 UU UU FI LM DE 16 AN OM A V M M O N G BE R IN G BE R LE ZI O KT O O LU IT 18 A FS 25 O KT LE IC IË D A G FF N O ZO OP

JAAP KRONEMAN, HANS WALRAVEN & WOUTER BIJL .LA.La. (04/10/09 - 25/10/09)

/ m / he A rn em nte t Arnh / ee em Kuns nhem / Ar n: G ne a a Moder duplo, upen nk Le / d a voor tier / lies 72 M et eum dkwar / Maren / G Mus Hoof aats Baet s Klui Het Kookpl/ Paul de De B.V. van EVA nden Vrie erp: em ontw , Arnh io sch grafi o stud pl du

Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open van ma t/m vrij 10.00 - 17.00 uur / info@dekluis.org / www.dekluis.org

NOVEMBER

DECEMBER

SIBYLLE EIMERMACHER MEMORABILIA (30/10/09 - 27/11/09)

FRANK HAVERMANS TOFUD # DE KLUIS (04/12/09 - 08/01/10)

Met dank aan: Het Hoofdkwartier / De Kookplaats / Marlies Leupen / EVA B.V. / Paul Baeten / G72 / Vrienden van de Kluis / Duplo studio

Met dank aan: Het Hoofdkwartier / De Kookplaats / Marlies Leupen / Edwin Verdurmen / Paul Baeten / G72 / Vrienden van de Kluis / Duplo studio

2010

Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open van ma t/m vrij 10.00 - 17.00 uur / info@dekluis.org / www.dekluis.org

JANUARI

Met dank aan: Het Hoofdkwartier / De Kookplaats / Marlies Leupen / Edwin Verdurmen / Paul Baeten / G72 / Vrienden van de Kluis / Duplo studio

HANS WIJNINGA (15/01/10 - 19/02/10)

FEBRUARI

Met dank aan: Het Hoofdkwartier / De Kookplaats / Marlies Leupen / Edwin Verdurmen / Paul Baeten / G72 / Vrienden van de Kluis / Duplo studio

MARIJE VERMEULEN cut nË&#x2122; paste (26/02/10 - 26/03/10)

MAART

Tentoonstellingsruimte De Kluis in Het Hoofdkwartier, Oude Kraan 72 in Arnhem. Open van ma t/m vrij 10.00 - 17.00 uur / info@dekluis.org / www.dekluis.org

APRIL

MEI

JAN DIX CORPUS HERMETICUM (09/04/10 - 07/05/10)

MIRJAM KUITENBROUWER PROEFOPSTELLING (14/05/10 - 11/06/10)

Met dank aan: Het Hoofdkwartier / De Kookplaats / Marlies Leupen / Edwin Verdurmen / Paul Baeten / G72 / Vrienden van de Kluis / Duplo studio

JUNI

NAWOORD In Het Hoofdkwartier aan de Oude Kraan bevindt zich op de begane grond een oude kluis van 4 x 6 meter met een 4 meter hoog plafond. De ruimte heeft de kenmerken van een klassieke ‘white cube’ en is uitermate geschikt als tentoonstellingsruimte voor hedendaagse kunst en vormgeving. In ruim twee jaar hebben we met veel plezier 20 tentoonstellingen gemaakt met ruim 25 kunstenaars in waarschijnlijk de kleinste toegankelijke tentoonstellingsruimte van Nederland. De beperkte afmeting, afwezigheid van daglicht en de harde verlichting hebben menig kunstenaar geïnspireerd tot ruimtevullende installaties. De combinatie van de tentoonstellingsruimte en de Kookplaats bracht een dynamisch en gevarieerd publiek naar De Kluis. Door de aangekondige verhuizing van de Kookplaats wordt die geweldige combinatie verbroken en hebben we besloten te stoppen. Naast de Kookplaats zijn we veel dank verschuldigd aan Guido van Gerven die een heldere huisstijl heeft ontwikkeld en naast alle uitnodigingen en raamposters, enkele kaarten, advertenties en het boek heeft vormgegeven. Mieke Gresnigt & Oscar Lourens

DE KLUIS WERD MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR De Kookplaats (Henk Hilvering & Andette van der Leest) Duplo Studio (Guido van Gerven) G72 (Gerk van der Wal) Marlies Leupen Paul Baeten Edwin Verdurmen SPECIALE DANK AAN Tiny Boekhout Nolda van Hees Dirk Hilbers Astrid van Loo Jeroen van der Werf Albert van der Weide Deze publicatie verschijnt ter afsluiting van De Kluis. Bij de eerste 25 exemplaren horen twee edities; een film van Jaap Kroneman en een piezografie van Mirjam Kuitenbrouwer. Voor meer informatie: www.dekluis.org

CONCEPT + SAMENSTELLING Guido van Gerven, Mieke Gresnigt, Oscar Lourens GRAFISCH ONTWERP Duplo Studio (Guido van Gerven) TEKST Evelien Jansen FOTOGRAFIE Ronald de Ceuster Mieke Gresnigt Gerard Koek Oscar Lourens DRUK + BINDWERK Nauta Haagen, Oss ISBN/EAN 978-90-814015-4-8 UITGEVER Oscar Lourens Book Production Arnhem, 2010 ÂŠ De Kluis, Oscar Lourens Book Production, de kunstenaars, de auteurs, 2010 www.dekluis.org