05/2009 Packaging Polska

INDEKS: 357286 ISSN: 1509-1767 Cena: 10,00 zł (w tym 0% VAT)

Nr 05/09

Wzrost popularności wody pozwolił licznym producentom rozwinąć skrzydła – zarówno pod względem asortymentu, oferty, jak i designu opakowań. Woda smakowa SoBe koncernu PepsiCo to jeden z wielu takich przykładów.

EDITORIAL

Magazyn dla nowoczesnego przemysłu opakowaniowego

Wydawca i redakcja European Media Group Sp. z o.o. ul. Fredry 1/18, 61-701 Poznań tel./fax 061/855 19 90, 855 14 51 www.packaging-polska.pl Redaktor Naczelny Monika Mikołajczak monika@printernet.pl Reklama Maciej Karwowski reklama@printernet.pl Administracja Anna Marciniak office@printernet.pl Autorzy wydania Dorota Tuszyńska, Monika Mikołajczak, Marcin Fajerski, Tomasz Nowak, Kinga Rozmiarek, Anika Busz Konsultacja Grzegorz Karolczak Felieton Marcin Fajerski Grafika i DTP Paweł Chlebowski Korekta Przemysław Ruks Tłumaczenia Elżbieta Drużdż Skanowanie: CGS, Poznań Druk i oprawa: PAW DRUK

Cena prenumeraty w kraju: 110 zł netto.

Nakład: 5000 egz.

Cennik reklam redakcja wysyła na życzenie.

Materiałów redakcyjnych wydawnictwo nie wysyła do autoryzacji.

Okładkę wydrukowano na kartonie EnsoGloss 270g/m2 produkowanym przez firmę Stora Enso.

Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych oraz zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów, a także zmiany tytułów.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Przedruk materiałów lub ich części tylko za pisemną zgodą redakcji.

Za treść ogłoszeń reklamowych i artykułów autorskich redakcja nie odpowiada. Artykuły te nie muszą odzwierciedlać poglądów wydawnictwa.

PACKAGING POLSKA jest członkiem Polskiej Izby Opakowań

PACKAGING POLSKA jest organizatorem konkursu ART OF PACKAGING

05/09 Packaging Polska

Dlaczego ogórek nie śpiewa?

D

laczego pierwszy, transgeniczny, o przedłużonej trwałości, amerykański pomidor o nazwie FlavrSavr, który wprowadzono na rynek w 1994 roku nie odniósł sukcesu? Nie dlatego, że członkowie organizacji ekologicznych protestowali przeciwko wprowadzaniu upraw roślin modyfikowanych genetycznie. Zdanie entuzjastów stosowania metod inżynierii genetycznej w celu stworzenia odporniejszych odmian roślin uprawnych, którzy przekonywali, że w ten sposób można uniknąć głodu, również nie przyczyniło się do osiągnięcia planowanego przez twórców owego pomidora sukcesu. Odpowiedź okazała się nadzwyczaj prosta: otóż, ów pomidor był najzwyczajniej niesmaczny i za drogi. I tu jest pomidor pogrzebany! Wszelkie innowacyjne produkty nie wchodzą na rynek by zaspokoić ambicje ich twórców oraz zadowolić świat nauki, lecz by ich produkcja była opłacalna. Takie jest powszechne prawo rynku i w tym względzie nie powinno dojść do jakichkolwiek zmian, w żadnej dziedzinie. Zmienia się co najwyżej moda, która tak szybko jak się pojawia, często równie szybko ginie. Nie wiem jedynie czy tę analogię można przenieść na sektor polityki. Bo kiedy i czy w ogóle produkcja kandydatów do Europarlamentu, pomimo ich powszechnego „wylaszczania” (popularne ostatnimi czasy słowo) okaże się opłacalna?

Niemniej, wracając na bliższe naszym łamom pisma dziedziny przemysłu, w temacie specjalnym tego wydania PACKAGING POLSKA, „wylaszczając” butelki i wszelkie innowacje z nimi związane – począwszy od materiału opakowaniowego, zakrętki, po ich całkowity relaunch – prezentujemy zarazem rozwiązania potencjalnie skazane na sukces. I choć kadłub Porsche mógł posłużyć w tworzeniu opakowania dla napoju energetyzującego, a dzięki trzcinie cukrowej i melasie (wykorzystanym do produkcji butelki) koncern Coca- Cola lansuje markę wody mineralnej, to jednak póki co ogórek nie będzie śpiewał...

A „jeśli ogórek nie śpiewa, i to o żadnej porze, to widać z woli nieba prawdopodobnie nie może” – jak pisał Konstanty Ildefons Gałczyński w sławnym po dziś dzień wierszu.

Przyjemnej lektury!

Monika Mikołajczak Redaktor Naczelny

3

SPIS TREŚCI

EDITORIAL

WYDARZENIA

Strona 10

Złote Gryfy za rok 2008 rozdane . ..............26

Dlaczego ogórek nie śpiewa? ........................3

Zgodnie z planem . ......................................27

AKTUALNOŚCI

TARGI

Dyskretny urok koronki ...............................6

Easy, easy! . ..................................................28

Puszki dla potrzebujących . ..........................6

Grubą czcionką o opakowaniach . ..............34

10. Summer University 2009 ........................6 Polipropylen… A może szkło? . ...................7

DRUK

Lżejsza a trwalsza .........................................8

Wierny Jetrion . ...........................................34

Gustowne wdzianko ......................................8

TECHNOLOGIA

AmerView - okno na chleb . ..........................8 Alternatywa dla etykiet RFID ......................9

Aby niewidoczne było czytelne . ...............36

Nowa dieta Thorów . ......................................9

Złamane tabu tworzyw ............................ 40

TEMAT SPECJALNY

Autentyczne leki ...................................... 40 Linx – oznakuje i „posprząta” . .............. 40

Między ustami a brzegiem butelki ............ 10

Rekomendowany Hostalen .......................41

W tym wydaniu Packaging Polska nie będziemy pisać o butelce jako narzędziu rozstrzygającym sąsiedzkie waśnie, ale o jej pierwotnym i podstawowym przeznaczeniu. Kiedyś masa opakowania do masy produktu zawierała się w proporcjach 40-60 teraz jest już 5-95 i to wydaje się być tendencja nieodwracalna, wcale przecież nie eliminująca jednak szkła czy innych surowców.

Strona 24

Pierwsze i niezwyciężone.............................42

EKOLOGIA Biopsja..........................................................44

Ciężar z dłoni – wodzie lżej......................... 14 Naturalny dar technologii........................... 14 Powód, by wznieść toast...............................15 Butelka na dłuuugie trasy...........................15 Bisfenol i… ślimaki.................................... 16

SZKŁO

Strona 42

Precyzja w skrzyni biegów........................... 17

Bioplastiki bezsprzecznie należą do tworzyw, z którymi zarówno eko-entuzjaści, jak i przedsiębiorcy wiążą wiele nadziei – przedewszystkim ze względu na możliwości, jakie oferują.

Okazuje się jednak, że metody ich utylizacji nie są do końca dopracowane, zaś same tworzywa budzą wątpliwości u ekspertów od ochrony środowiska.

Przejście na jasną stronę mocy...................52

Kontrolowane nalewanie............................. 17

Sen o kanapce..............................................52

Esencja opakowania..................................... 17

Zbiórka! .......................................................53

Zaczarowana zakrętka.................................18

DESIGN I MARKETING

W koneksji z gwintem..................................20

W młodej butelce piękny duch....................54

Koniec wieńczy dzieło..................................22

Moc t ygrysa - kadłub Porsche.................... 57

BIZNES I FINANSE Sekret pewnego rozwoju .............................24

4

FELIETON Strona 44

Może łykniem, bo odwykniem . ..................58

Packaging Polska 05/09

PRENUMERATA

Prenumerata

Należność prosimy wpłacić na nasze konto: Bank Pekao S.A., ul. Roosevelta 18, Poznań; PEKAO S. A. (PL) 31 1240 6609 1111 0000 4935 0186 SWIFT: PKOPPLPW

Prenumerata magazynu PACKAGING Polska na 1 rok kosztuje: • w Polsce; 110,00 zł netto (O % VAT), • w Europie; 100,00 euro netto (O % VAT) • reszta świata: 100 euro + koszty wysyłki

© Ca n

Pa c

k

AKTUALNOŚCI zGerresheimer

Robiąca wrażenie mozaika kształtów, kolorów, druk wysokiej próby i system dozujący charakterystyczny dla ostatnich plastikowych serii prezentowanych przez Gerresheimera na targach Cosmopack w Bolonii – wszystkie te cechy dotyczą opakowania żelu pod prysznic Aquamondi Maroc od Daniela Jouvance: butelka ze swoim subtelnym nadrukiem roztacza wizualną aluzję do świata luksusu.Złoto-żółta poświata produktu, przebijająca z opakowania i korespondująca z podobnym odcieniem kolorystycznym zamknięcia, również dodaje mu dystynkcji. Narożnikowe pionowe figury, które projektanci udrapowali jak jedwabny obraz dookoła wąskich krągłości butelki, dopełniają całości. Jasne łososiowe stonowane formy opalizują z jasnobłękitnym logo marki i ramką, widoczną jakby przez mgłę. Umiejscowione poniżej ramienia pole to obniża optykę skupienia, co tworzy interesujący dla oka odbiorcy kontrast… I kolejny zwracający na siebie uwagę detal: cieniutkie kontury gwiazd, nadrukowane w filigranowej koronce szczegółów. z

© Gerresheimer

Dyskretny urok koronki

zHeidelberg

Puszki dla potrzebujących

10. Summer University 2009

Znane z tyleż oryginalnych, co ekscentrycznych projektów graficznych i reklamowych filipińskie studio BBDO Guerrero dostarczyło dobroczynnej organizacji Childhope Asia Phillipines puszki do zbiórki pieniędzy dla ubogich dzieci.

Sto takich puszek, występujących w różnych wariantach, zostało zainstalowanych w wielu punktach Manili, by wesprzeć fundację. Zarówno projektantom, jak i organizacji zależało na tym, by puszka zwracała na siebie swoją uwagę – ale w dyskretny sposób – pokazujący, że nawet najmniejsza dotacja może mieć niebagatelne znaczenie.

Interesujący design pojemników na datki przyciąga wzrok przez wykorzystanie iluzji złudzenia optycznego – w ten sposób każda suma może zyskać wymiar symboliczny. BBDO Guerrero zajmowało się wcześniej także kampanią wspierającą Childhope. z

Print Media Academy (PMA) już po raz dziesiąty zaprasza do Heidelbergu na Summer University. W dniach 13-17 lipca br. spotkają się przedstawiciele międzynarodowej kadry zarządzającej branży poligraficznej, aby w ramach intensywnego pięciodniowego szkolenia poruszyć tematy strategii przedsiębiorstw i biznes planów. Summer Univesity w Heidelbergu to również okazja do podzielenia się doświadczeniami i wymiany poglądów na temat strategii. Głównym punktem tegorocznego Summer University jest wiedza praktyczna. Zespół ekspertów wskaże jak pozycjonować przedsiębiorstwa na globalnym i konkurencyjnym rynku oraz szanse z tym związane. Wykłady i seminaria obejmują spektrum zagadnień menedżerskich tj. proces zarządzania, tworzenie strategii, zarządzanie zasobami ludzkimi, trendy rynkowe i rozwój. Na podstawie studiów przypadku uczestnicy będą mogli analizować z ekspertami przydatność i skuteczność różnych modeli i strategii działania.

Równocześnie w ramach zajęć istnieje możliwość podzielenia się z grupą własnymi doświadczeniami. Summer University towarzyszy atrakcyjny program dodatkowy obejmujący m.in. zwiedzanie historycznego Heidelbergu. Liczba uczestników Summer University jest ograniczona do 25 osób. Opłata za udział wynosi 2.700 euro plus VAT. Wszystkie zajęcia odbywają się w języku angielskim. z

www.print-media-academy.com

6

© BBDO Guerrero

zBBDO Guerrero

Packaging Polska 05/09

AKTUALNOŚCI zBasell Orlen Polyolefins

Nowy rodzaj polipropylenu Pristene – o doskonałej przezroczystości i wysokim stopniu czystości, który produkowany jest przy zastosowaniu katalizatorów metalocenowych, do swojej oferty włączył Basell Orlen Polyolefins. Tworzywo to, pochodzące z asortymentu przedsiębiorstwa Lyondell Bassell Industries (LBI), występuje w dwóch gatunkach: Pristene RM2073 i RM2091. Obydwa z oferowanych produktów to kopolimery typu statycznego. Oba gatunki polipropylenu szczególnie korzystnie nadają się do wytwarzania różnego rodzaju cienkościennych opakowań, takich jak butelki, pudełka czy pojemniki – wytłaczane lub wtryskiwane. Znakomita przezroczystość zaś pozwala konkurować im ze szkłem, jak również z innymi tradycyjnymi typami amorficznych tworzyw o dobrej transparencji, jak na przykład poliwęglan, PET G, twardy polichlorek winylu oraz kopolimery typu styren czy monomery akrylowe. Pierwszy z wymienionych gatunków Pristene zarekomendowano do produkcji opakowań wysokiej jakości, przeznaczonych dla przemysłu kosmetycznego, farmaceutycznego i spożywczego oraz butelek do karmienia dzieci. Pristene RM2091 może być przetwarzany zarówno metodą wtrysko-rozdmuchu, termoformowania, jak i wytłaczania rozdmuchem. Drugi gatunek – Pristene RM2073 zarezerwowano dla wtrysku cienknościennego (MFR równa się 40 gramom na 10 minut).

Wysoka sztywność tego materiału powoduje, że doskonale nadaje się on do produkcji etui na płyty DVD, zakrętek i bardziej skomplikowanych zamknięć do opakowań kosmetycznych, pojemników do przechowywania żywności, fiolek laboratoryjnych, artykułów użytkowych gospodarstwa domowego i detali technicznych. z

© Basell Orlen Polyolefins

Polipropylen… A może szkło?

Opakowanie to integralna część sukcesu Twojego produktu - od sprawnego zapakowania do opłacalnej dystrybucji, od odzwierciedlenia wizerunku marki do zachęcenia konsumenta do wypróbowania produktu, od utrzymania jakości do dostarczenia konsumentowi pełnego komfortu. Jest to zasadnicza część życia Twojego produktu oraz stały element życia Twoich klientów. Dlatego tak właśnie projektujemy nasze opakowania – z myślą o Twoim życiu. t +44 (0)1933 414817 e enquiries@rpc-group.com • Lub skontaktuj się z lokalnym przedstawicielem

w www.rpc-group.com

EUROPEJSKI LIDER W ZAKRESIE OPAKOWAŃ SZTYWNYCH Z TWORZYW SZTUCZNYCH

Wszelkie marki oraz nazwy produktów są znakami towarowymi lub zarejestrowanymi znakami towarowymi zastrzeżonymi dla ich indywidualnych właścicieli. ©2009 RPC Containers. Wszelkie prawa zastrzeżone.

47123 RPC PackagingPolska.indd 1

05/09 Packaging Polska

14/5/09 10:41:13

7

AKTUALNOŚCI zSealed Air

Lżejsza a trwalsza

© Sealed Air

Sealed Air wprowadził na rynek cieńsze i bardziej wytrzymałe, od dotychczas oferowanych, termokurczliwe folie poliolefinowe Cryovac. Znajdują one zastosowanie w większości aplikacji - od opakowań CD i DVD, poprzez zabawki, papeterie, obrazy, artykuły biurowe, bombonierki i książki. Nowe folie Cryovac D955 – o grubości 11 mikronów – zostały zaprojektowane w odpowiedzi na oczekiwania ich użytkowników, poszukujących folii cienkich, łatwych w transporcie i utylizacji, o wysokich parametrach przezroczystości, które wpływałyby na atrakcyjną ekspozycję pakowanego towaru. Bardzo ważną cechę nowego produktu stanowi łatwość utylizacji. Jedenaście mikronów sprawia, że folia nie zabiera niepotrzebnego miejsca przy transporcie, przy tym jej składowanie i recykling nie przysparzają problemów. Masa opakowania w porównaniu do najbardziej popularnych folii o grubości 15 mikronów spada o około 25 procent. Cienka folia oznacza również mniejsze zużycie energii podczas obróbki termicznej. z

zSuominen Flexibles

Gustowne wdzianko

AmerView - okno na chleb

Legendarna francuska projektantka bielizny, Chantal Thomass zgodziła się zaprojektować dla Nivea opakowania linii kosmetyków w limitowanej edycji do makijażu, która będzie dostępna od początku lipca bieżącego roku w szesnastu europejskich krajach.

Po raz pierwszy znana firma, produkująca między innymi kremy nawilżające oraz inne kosmetyki do pielęgnacji cery, zdecydowała się diametralnie zmienić opakowaniowy wizerunek swoich produktów – Chantal Thomass zrobiła wszystko: wybrała kolory, stworzyła design dla linii ośmiu szminek, dwóch róży i sześciu cieni pod oczy. Współpraca z przedsiębiorstwem kosmetycznym nie jest dla Chantal nowością – kilka lat temu współpracowała z marką Canderel. Seria dla Nivea zaskakuje śmiałym doborem kolorów, designem przywodzącym na myśl erotyczne tabu oraz zmysłowość. z

Primulan Leipomot, jedna z wiodących w Helsinkach piekarni, dostarczyła niedawno na rynek dwa nowe produkty: Täysruis Temp i Tempo Fitness w ulepszonych opakowaniach z transparentnym okienkiem. Rozwiązanie AmerView stanowi kombinację efektu przezroczystości z AmerFeel – przyjemną w dotyku plastikową folią. Ari-Pekka Pietilä, menadżer w Suominen Flexibles wyjaśnia: „AmerView pomaga wypiekom na dłużej zachować świeżość, niż na przykład tradycyjne papierowe opakowanie lub powleczony plastikiem papier. Zapewnia to dodatkową wygodę, bowiem produkty nie muszą już być w domu przenoszone z torby papierowej do plastikowej, tak by zachowały świeżość”. AmerView to dobra opcja dla produktów, których „widzialność” stanowi o zakupie.

Okienko pozwala klientom dobrze przyjrzeć się towarowi i ocenić, czy zachowuje świeżość i czy nadaje się do spożycia. Sanna Maronen z Primulan Leipomot mówi: „Wybraliśmy nowe rozwiązanie AmerView ze względu na bogatą gamę kolorów, jakie oferował oraz miłe wrażenia dotykowe, jakich dostarczał”. Opakowania AmerView posiadają dziesięć wersji kolorystycznych i dzięki zdolności do zmiany lokacji i kształtu okienka mogą zostać dostosowane do preferencji dostawców produktów. Torby te produkuje się z transparentnej, białej lub czarno-białej polietylenowej albo polipropylenowej folii. z

© Primula Tempo

© Chantal Thomass

zNivea w gorsecie

8

Packaging Polska 05/09

AKTUALNOŚCI zRPC Containers Blackburn

Alternatywa dla etykiet RFID

Nowa dieta Thorów

© CBI

Jadalne oznakowanie w postaci etykiety TruTag, dzięki której pojedyncza tabletka produktu leczniczego może być śledzona w celu sprawdzenia jej autentyczności, wyprodukowała ostatnio Firma Cellular Bioengineering Inc (CBI) z siedzibą w Honolulu, na Hawajach. TruTag wykonano z najwyższej jakości krzemionki, co sprawia, że nadaje się do spożycia i nie wpływa na działanie zażywanych tabletek. Pojedyncza etykieta kosztuje niewiele i posiada swoje unikalne cechy, które pozwalają zidentyfikować produkt jako autentyczny. CBI stworzyła etykiety TruTag na zlecenie rządu amerykańskiego, któremu zależało na uporaniu z rozszerzającym się problemem fałszowania środków farmaceutycznych.

Admirał Thomas Fargo, były dowódca US Pacific wyznaje: „Wierzę, że firmie CBI udało się stworzyć grunt dla nowego modelu bezpieczeństwa, co ma bardzo ważne znaczenie, zarówno dla konsumentów, jak i dla rządu amerykańskiego. Projekt ten wykazuje potencjał do ratowania zdrowia ludzkiego i odgrywa znaczącą rolę dla bezpieczeństwa i autentyczności produktów”. Etykieta może być również używana do identyfikacji nie tylko leków ale również produktów, takich jak: części samolotów, sztuki, waluty, kosmetyków oraz innych cennych dóbr. z

© RPC Group

zCellular Bioengineering Inc.

Program „odchudzania” swoich popularnych pojemników z serii Thor Pot zainicjowało przedsiębiorstwo RPC Containers Blackburn, chcąc w ten sposób wyjść naprzeciw żądaniom detalistów, dotyczącym maksymalnej redukcji wagi opakowań. Ilość materiału użytego do wytworzenia opakowania ma być zmniejszona tam, gdzie będzie to miało najmniejszy wpływ na jego funkcjonalność i jakość, aby Thor Poty mogły zachować wszystkie praktyczne zalety, które przysporzyły im popularności wśród konsumentów.

Przede wszystkim lżejsze wersje pojemników zachowają wytrzymałość wymaganą do podgrzewania w kuchence mikrofalowej, jak również zabezpieczenie przed naruszeniem. Wprowadzono już wersje pojemnościowe – 600 i 300 gramowe, zaś pozostałe produkty mają dołączyć do nich w najbliższych miesiącach. z

BUTELKA

zButelka – opakowanie wszechczasów

Między ustami

„Klucznik i Hrabia wpadli w obroty nie lada.

Przy wyższym końcu stoła wrzał tylko krzyk wielki, Ale z ostrego końca latały butelki Koło Hrabiego głowy”.

Mickiewicz Adam (Pan Tadeusz - Księga piąta: Kłótnia) Ale my w tym wydaniu Packaging Polska nie będziemy pisać o butelce jako narzędziu rozstrzygającym sąsiedzkie waśnie, ale o jej pierwotnym i podstawowym przeznaczeniu. Kiedyś masa opakowania do masy produktu zawierała się w proporcjach 40-60 teraz jest już 5-95 i to wydaje się być tendencja nieodwracalna, wcale przecież nie eliminująca jednak szkła czy innych surowców. Na tym tle przygotowaliśmy temat przewodni naszego najnowszego wydania poświęconego butelkom (głównie z tworzywa) – wszak niekoniecznie jednak z definicji walcowatym naczyniom zwężającym się ku górze... Butelka posiada również zamknięcie i na to także zwróciliśmy uwagę.

10

Packaging Polska 05/09

BUTELKA

a brzegiem butelki

05/09 Packaging Polska

Aseptyczne butelki PET w różnych rozmiarach, dostarczane przez firmę Sidel, stymulują rynek tak zwanych napojów sensitive. Aseptyka i metoda tak zwanej suchej dekontaminacji powoli staje się standardem.

Coca-Cola Company dla swojej marki wody mineralnej – Dasani wykorzystała nowy typ butelki o nazwie PlantBottle, wyprodukowanej z mieszanki materiałów na bazie ropy naftowej i w 30 proc. ze spolimeryzowanych surowców pochodzenia roślinnego (trzciny cukrowej i melasy). Ma ona być ekologiczną alternatywą dla rynku tradycyjnych tworzyw sztucznych. W swoich dalszych planach koncern chce przetestować nową butelkę dla niektórych napojów gazowanych, a w 2010 roku rozwiązanie PlantBottle zamierza zastosować dla marki wody wzbogaconej o witaminy Vitaminwater. Przedstawicielka Coca-Coli, Lisa Mainley mówi: „Jesteśmy zainteresowani rozwojem tego opakowania i odkryciem innych substancji pochodzenia roślinnego, o lepszych właściwościach, tak by nie wywierało ono negatywnego wpływu na środowisko, jak obecnie ropa naftowa”. Na obecnym etapie mieszanka globalnego giganta rynku napojów prezentuje zadowalające własności: ułatwia proces recyklingu i przede wszystkim czyni go dużo tańszym.

© Coca-Cola Co

© Sidel

W

e współczesnym leksykonie opakowaniowym pojawiło się w ciągu ostatnich kilku czy kilkunastu lat wiele nowych terminów. Biopolimery, etykiety RFID, kontenery morskie czy opakowania wielowarstwowe to znaki naszych czasów. Postęp w opakowalnictwie mierzony jest dziś funkcjonalnością i wygodą użytkowników oraz kosztami produkcji i utylizacji opakowań. Żadne jednak mody czy zawirowania od wielu lat nie skreśliły z owego leksykonu zwykłej butelki. Pierwsze butelki pojawiły się już kilka tysięcy lat przed naszą erą. Wykonane co prawda z surowców skalnych nie miały jeszcze nic wspólnego z nowożytną jej formą, ale z pewnością spełniały podobne, jeśli nie te same funkcje użytkowe. Współczesna znana nam butelka „urodziła się” z chwilą zautomatyzowania jej produkcji na początku ubiegłego stulecia. Właśnie masowa produkcja, obniżając koszty, upowszechniła zastosowanie tych opakowań. Dziś mamy przecież na rynku mnóstwo przeróżnych kształtów i materiałów, z których produkuje się butle, butelki i buteleczki. I choć butelce przybywało i przybywa wielu konkurentów w postaci opakowań kartonowych czy puszek, to jednak wielowiekowe przyzwyczajenie konsumentów do użytkowania opakowań transparentnych wydaje się być raczej nie do pokonania. Wielkie browary od lat odnotowują większą sprzedaż piwa w puszkach, ale gdyby zapytać przeciętnego piwosza z jakiego opakowania piwo smakuje lepiej, odpowiedź byłaby zapewne tylko jedna.

Na naszych łamach stale konkurują ze sobą rożne materiały opakowaniowe, przede wszystkim tworzywa sztuczne, tektura, szkło i metal. Staramy się być obiektywni w ocenie ich pozycji i szans na przyszłość, wierząc że te konkurencyjne zmagania wychodzą im wszystkim na dobre. Nasza już wcześniej postawiona diagnoza stwierdzająca, iż żaden z wyżej wymienionych surowców nie zmonopolizuje rynku opakowań odnosi się także do butelek.

Musimy jednak przyznać, że tworzywa sztuczne idą ostro do przodu, a metal nie musi specjalnie się obawiać, że jego nieobecność w produkcji butelek zbytnio mu zaszkodzi. Wszelkie zaś próby produkcji bu-

11

BUTELKA

Wzrost zapotrzebowania na butelki PET w miliardach sztuk i w zależności od zastosowań Zastosowanie

2007

2012 2,6

Piwo

1,6

Soki, napoje owocowe

1,05

1,4

Woda

0,25

0,5

Ogółem

2,9

4,5

Żródło: European Plastics News

© PepsiCo

Wzrost popularności wody pozwolił licznym producentom rozwinąć skrzydła – zarówno pod względem asortymentu, oferty, jak i designu opakowań. Woda smakowa SoBe koncernu PepsiCo to jeden z wielu takich przykładów.

Aseptyczne PET podwyższa standard wielu napojów, tworząc tym samym produkcyjną niszę dla tak zwanych sensitive drinks. System Combi Predis gwarantuje tu całkowitą ochronę: sto procent powierzchni wewnętrznej ścianek butelki zostaje wysterylizowane dzięki jednolitemu rozprowadzeniu H2O2. Odbywa się to przez aktywację pieca grzewczego, wysterylizowane formy przedmuchiwane są przez sterylne powietrze, następnie butelki przeniesione zostają za szyjkę do aseptycznego napełniacza w kontrolowanej atmosferze.

W lutym bieżącego roku, pierwsza aseptyczna maszyna Combi Predis FMa na świecie została zainstalowana w polskim Sokpolu. Warto nadmienić, że produkty jednego z wiodących sprzedawców na rynku napojów w Centralnej Europie były dotychczas dystrybuowane tylko w kartonikach i szklanych butelkach. Sokpol obejmuje swoim zasięgiem nie tylko Polskę, ale także Litwę, Czechy, Łotwę, Węgry, Rumunię oraz Bułgarię, w tym firmowe markety, takie jak: Auchan, Kaufland i Carrefour. Pozytywne wyniki przedsiębiorstwa wciąż stabilnie wzrastają w całym regionie. Inwestując w Combi Predis FMa, Sokpol podjął swoje pierwsze kroki w butelkowaniu PET. Koncept Combi stanowi kompilację trzech esencjonalnych funkcji opakowaniowych – wtryskorozdmuchu, napełniania i zamykania nakrętkami. W rezultacie technologia ta redukuje liczbę maszyn, a co za tym idzie – zajmowaną w zakładzie powierzchnię. Kompaktowy rozmiar i ergonomiczny design maszyny rozwiązały też problem ograniczenia przestrzeni w Sokpolu, czyniąc Combi kompetentną alternatywą dla tradycyjnych linii opakowaniowych. System wyposażono w moduł suchej pasteryzacji, używający wody utlenionej (H2O2), która eliminuje potrzebę płukania butelek. Dzięki inwestycji w eko-przyjazny sprzęt, który zapewnia dekontaminację bez zużycia wody, a tylko korzysta z niewielkich ilości składników chemicznych, Sokpol otrzymał dotację z Unii Europejskiej. Combi już od marca 2009 roku produkuje dla przedsiębiorstwa soki oraz nektary w półlitrowych, a także półtoralitrowych butelkach, wykonując 25.000 butelek z każdego rodzaju na godzinę.

12

telek metalowych należy ciągle jednak traktować w kategoriach rynkowych ciekawostek. Na tym tle warto znów zauważyć nieśmiałą próbę powrotu biotworzyw na masowy butelkowy rynek, tym razem jednak w mariażu z surowcami ropopochodnymi.

W maju tego roku Coca-Cola zaanonsowała wykorzystanie butelki tworzywowej, wykonanej w 30 procentach ze spolimeryzowanych surowców pochodzenia roślinnego, zwanej „PlantBottle”. Ruch ten wymusza zapewne nieustająca moda na zmniejszanie emisji gazów cieplarnianych, ale jest jednak jakimś sygnałem zrównoważonego i przemyślanego wdrażania nowych materiałów opakowaniowych, aż do pełnej i kontrolowanej biodegradacji. Owa emisja CO2 w przypadku tej butelki maleje co prawda jedynie o 25 proc. w porównaniu do standardowego PET. Co istotne jednak, zastosowana przez firmę mieszanka nie wymaga zmian w liniach rozdmuchowych i recyklingowych, a to już jest wymierna korzyść, także dla naturalnego środowiska. „Roślinna” butelka pojawia się właśnie na rynku z wodą Dasani i napojami gazowanymi, a w przyszłym roku zostanie wprowadzona do segmentu wód witaminizowanych. Na początku roku Coca-Cola otworzyła własny, największy na świecie zakład recyklingu butelek w Spartanburg, który będzie przerabiał około 2 miliardy standardowych butelek tworzywowych rocznie, wytwarzając ok. 50 tys. ton regranulatu do ponownej produkcji opakowań.

zZ butelki z tworzywa Rury i kaski ochronne kiedyś robiono tylko z metalu. Teraz są już niemal wyłącznie z tworzyw. Lista tworzywowych zamienników tradycyjnych produktów towarzyszących nam na co dzień jest praktyczne nieskończona. Wszystko zaczęło się kilkadziesiąt lat temu i trwa nadal motywowane przez koszty, wydajność i wygodę użytkownika.

W przemyśle samochodowym tworzywa królują prawie niepodzielnie, a być może w niedługim czasie będzie to panowanie samodzielne. Ilu ludziom nylonowe pasy bezpieczeństwa, zderzaki czy poduszki powietrzne uratowały życie? O tym, że lżejsze samochody zużywają mniej paliwa już nawet nie wspominamy. Czy butelki z tworzyw, które zrewolucjonizowały rynek wód mineralnych, doprowadzając do powszechnej konsumpcji tego produktu, wkroczą szerzej na inny

Packaging Polska 05/09

grunt? Czy napoje wyskokowe, piwo, soki, mleko będziemy pić głównie z butelek tworzywowych? Europejskie potrzeby na opakowania PET przeznaczone do różnych napojów w Europie wykazują w ostatnich pięciu latach stałą tendencję zwyżkową. Wzrost wynosi od 5 do 9 procent rocznie. Stan przeprowadzanych niedawno analiz pozwala sądzić, że wkrótce w Europie (do 2012 roku) zapotrzebowanie na butelki PET będzie wynosiło około 4,5 miliarda sztuk. Nowe gatunki PET, innych plastików oraz zadowalające własności tych tworzyw powodują, że wypierają one z zastosowań szklane butelki zwrotne. Szkło traci udziały przede wszystkim w branży opakowań produktów mleczarskich. Jogurt, mleko i inne witaminizowane przetwory umieszcza się w aseptycznych pojemnikach i butelkach plastikowych. Eksperci wysuwają również tezę, że w najbliższych latach wzrośnie również procent piwa opakowywanego w plastikowe butelki.

Estetyczna i wygodna 330-mililitrowa aluminiowa wąska butelka to dzieło firmy Boxal. Offset w pełni wykonany w technologii HD ma podkreślać prestiż marki. Bezpośredni nadruk wykonany na całej powierzchni butelki oferuje dobrą jakość i maksymalny efekt. Druk w offsecie HD pozwala także zaoszczędzić na dodatkowych operacjach związanych z etykietowaniem, dzięki czemu butelka zawiera wszystkie konieczne informacje i nie wymaga dodatkowych elementów opakowaniowych.

zWszystkim dajemy szansę Amerykanie już mają swój „Recycling Day” obchodzony po raz pierwszy 10 grudnia ubiegłego roku. Wylansowali go producenci opakowań szklanych promujący zbiórkę szkła. W Kalifornii recykling szkła sięga 70 proc. wypuszczonych na rynek opakowań szklanych. Na dużych masowych imprezach w USA podstawowym zadaniem jest selektywna zbiórka opakowań po napojach i żywności. Niektóre z tamtejszych firm spożywczych np. Pangea Organics czy True Artesian Water szczycą się tym, że pakują swoje produkty w butelki uzyskiwane z materiałów recyklingowych. Dziś to samo szklane opakowanie jest o około 40 proc. lżejsze niż 20 lat temu i bardziej wytrzymałe. Rozwinięte są też techniki dekoracji butelek szklanych, a wielu konsumentów po dziś dzień nie wyobraża sobie dobrego wina czy wódki w butelce innej niż ze szkła. Ale czy to wystarczy? Jednak tak jak wspomnieliśmy na początku – wszystkim butelkom dajemy szansę!

Chociaż polskie powiedzenie o nabijaniu kogoś w butelkę, czy angielskie określenie bottleneck mają raczej pejoratywne znaczenia to, by użyć słów klasyka, nikt już przez samą butelkę w butelkę nabity nie będzie... z

05/09 Packaging Polska

© Enso

© Boxal

BUTELKA

Firma Aquamantra w maju br. wypuściła na rynek w stu procentach degradowalną butelkę Enso, którą pokazywano na wystawie Natural Products Expo West w Anaheim.

Konsultanci i doradcy przedsiębiorstwa rozważali wiele surowcowych alternatyw w procesie tworzenia tego eko-przyjaznego opakowania, włączając kwas polimlekowy z mąki kukurydzianej. Doszli jednak do wniosku, że to nie byłoby optymalne rozwiązanie (głównie dla sprzedawców, ponadto nie łatwo rozporządzać tym materiałem). Przede wszystkim chodziło bowiem o opakowanie, które nie ulegnie degradacji na półce sklepowej w ciągu roku czy dwóch lat, a takie zagrożenie istniałoby w tym przypadku. „Odkryliśmy materiał oxy-degradowalny, ale istniało zbyt wiele „ale” dotyczących jego zastosowania – informuje prezes firmy Alexandra Tekla. – Wreszcie, po poszukiwaniach odkryliśmy Enso, której forma z PET może ulegać zarówno recyklingowi, jak i degradacji w okresie od jednego roku do pięciu lat”. Butelki Enso nie zawierają kwasu polimlekowego, szkodliwych dla środowiska substancji, dzięki czemu zyskały atest FDA (Food and Drug Administration). Co ciekawe, opakowania te utrzymują te same właściwości jak tradycyjne PET i nadają się do włączenia do standardowych programów recyklingu PET. Gdy skończą swój cykl życia w środowisku mikroorganizmów (80 procent z nich), w czasie od roku do pięciu lat powinny się rozłożyć w nieszkodliwą biomasę oraz biogaz, dzięki procesom dekompozycji tlenowej lub bez udziału światła czy tlenu. Butelki Enso dla Aquamantry przeszły pomyślnie trzy czwarte testów prowadzonych przez międzynarodową jednostkę badawczą ASTM (Associated Standards and Testing Materials).

13

BUTELKA zL-ekologiczna butelka © Graham Packaging

Ciężar z dłoni – wodzie lżej Dobrym powodem do tego, by nazwa zakładów opakowaniowych Graham Packaging nie przeszła bez echa jest fakt, iż stworzono w nich 567 gramową butelkę PET napełnianą metodą hot-fill. Opakowanie, które ochrzczono wiele mówiącą nazwą G-Lite, znajdzie swoje zastosowanie w firmie produkującej napoje, Talking Rain w Preston – w serii smakowych wód, wzbogaconych o witaminy. Doug MacLean, wystepujący w roli przedstawiciela Talking Rain, nie omieszkał wspomnieć o zaletach G-Lite. Przede wszystkim dzięki butelce możliwa staje się redukcja plastiku zużywanego do produkcji zwyczajnych PET – o ponad 5 procent. Nie mówiąc o balaście ważącym 113 kilogramów, którego pozbywa się ciężarówka podczas załadunku oraz o całkowitym recyklingu tych opakowań. „Poszukiwaliśmy i rozważaliśmy wszystkie opcje, które pomogłyby nam zaoszczędzić na opakowaniu. Byliśmy też bardzo szczęśliwi, gdy dowiedzieliśmy się, że Graham Packaging zajmuje aktywne stanowisko w redukcji opakowaniowych kosztów i wzmacnianiu strony ekologicznej butelek. Pomogło to również naszym klientom, takim jak Costco, którzy wyznaczyli sobie dalekosiężne ekologiczne cele”. Mark Leiden, pełniący w Graham Packaging funkcję wiceprezesa do spraw marketingu także cieszy się z podjęcia współpracy: „Jesteśmy podekscytowani faktem, że Talking Rain zechciał stać się naszym technologicznym partnerem. Firma ta posiada znakomite produkty oraz bazę klientów, którzy cenią innowacyjne rozwiązania w opakowaniach, pod warunkiem, że sprzyjają one też ochronie środowiska naturalnego”. Warto nadmienić, że przedsiębiorstwo Graham Packaging spędziło ponad dwa lata na opracowaniu formuły G-Lite i kilka miesięcy na doborze odpowiedniego kształtu. z

zWódka w po-konsumenckim opakowaniu PET

Destylarnia McCormick Distilling Co, jako pierwsza w przemyśle alkoholowym, zdecydowała się na opakowanie dla swojego produktu - wódki 360 Vodka, w całości wykonane z po-konsumenckiego PET.

© Amcor

Dostarczona przez Amcor PET Packaging, półlitrowa buteleczka pozwoliła oddziałowi McCormick’s Earth Friendly Distilling Company oznaczyć swój produkt jako eko-luksusową wódkę.

© Amcor

Naturalny dar technologii

14

Destylarnia McCormick Distilling Co, jako pierwsza w przemyśle alkoholowym, zdecydowała się na opakowanie dla swojego produktu - wódki 360 Vodka, w całości wykonane z po-konsumenckiego PET. Dostarczona przez Amcor PET Packaging, półlitrowa buteleczka pozwoliła oddziałowi McCormick’s Earth Friendly Distilling Company oznaczyć swój produkt jako eko-luksusową wódkę. Warto dodać, że sam trunek powstał wyłącznie z naturalnych składników, przy wykorzystaniu energooszczędnych i przyjaznych środowisku metod. Jak donosi Amcor, zużycie węgla w stu procentowo po-konsumenckiej butelce wódki jest o 60 proc. mniejsze niż w nowym PET, jednak proces wytwarzania PCR PET stanowi nie lada wyzwanie, co potwierdza Dave Clark, dyrektor do spraw ochrony środowiska w firmie Amcor PET Packaging: „PCR wymaga dodatkowej uwagi i ekspertyzy, ponieważ proces jego produkcji stwarza więcej trudności niż typowego PET. Wymusza on ponadto zastosowanie specjalistycznych urządzeń”. Warto nadmienić, że ogromnym wyzwaniem dla Amcora stało się też osiągnięcie adekwatnego koloru dla opakowań z segmentu luksusowych alkoholi, gdyż czystość i przejrzystość PCR PET najczęściej odbiega jakościowo od zwykłego PET. z

Packaging Polska 05/09

BUTELKA zConstar – butelka PET dla wina

Miesiącem celebrowania rocznika win Beaujolais Nouveau będzie listopad, ale winobranie Constar International Inc. (amerykański producent opakowań) świętował już w marcu. A to dlatego, że tamtejszy Instytut Profesjonalistów od Opakowań (Institute of Packaging Professional - IoPP) wybrał stworzoną przez niego butelkę PET (w której zastosowano technologię barierową MonOxbar) najlepszym opakowaniem napoju 2008 roku i uhonorował ją krajową nagrodą Ameristar. Serce zwycięskiej butelki stanowi wino Beaujolais Nouveau od Boisset Family Estates, korkowane we Francji i dystrybuowane do entuzjastów wina na całym świecie, łącznie ze Stanami Zjednoczonymi. Dzięki barierowej technologii MonOxbar – jak twierdzą przedstawiciele firmy – aromatyczne wino w butelce PET pozwala zaoszczędzić koszty transportu i produkcji oraz skutecznie chroni niuanse w bukiecie, smaku i kolorze trunku, z których słynie Beaujolais Nouveau. „Jesteśmy mile zaskoczeni, że doceniono nas w przemyśle w ten sposób. Nagroda Ameristar w kategorii opakowań napojów to hołd dla Boisset Family Estates – prawdziwie innowacyjnego wytwórcy wina, który poznał możliwości MonOxbara, chroniącego produkt, dbającego o jego jakość oraz smakowe doznania klientów. Istnieje niezwykła synergia między winem Boisset, jego opakowaniem a konsumentami” – mówią przedstawiciele firmy Constar. Decyzja o wprowadzeniu butelek PET dla Beaujolais Nouveau znacznie obniżyła ceny wina. z

Butelkę PET (w której zastosowano technologię MonOxbar) przeznaczoną dla win Beaujolais Nouveau ogłoszono na amerykańskim rynku najlepszym opakowaniem napoju 2008 roku i uhonorowano nagrodą Ameristar.

© Constar International Inc.

Powód, by wznieść toast

zLinia butelek wielokrotnego użytku

Butelka na dłuuugie trasy

05/09 Packaging Polska

Butelki z tworzywa Eastman Tritan nie zawierają bisfenolu.

© Eastman Chemical Company

Linię butelek wielokrotnego użytku na wodę i napoje (Nathan Performance Gear TM Flim Straw Pure Bottles) wykonanych z Eastman Tritan – kopoliestrów nowej generacji, odznaczających się nie tylko dużą przejrzystością, wytrzymałością na odkształcenia, ale także odpornością na temperaturę i działanie substancji chemicznych; wypuściła na rynek firma Penguin Brands. Materiał opakowaniowy pochodzi od przedsiębiorstwa Eastman Chemical Company.

Dzięki tworzywu Eastman Tritan, Penguin Brands mogła sprostać wymaganiom konsumentów, poszukujących funkcjonalnej, trwałej i nadającej się do ponownego użycia butelki, która chroni wodę przed zanieczyszczeniami i utratą temperatury. Warto też dodać, że pojemnik nie zawiera bisfenolu A (BPA). Megan Russell, wiceprezes do spraw sprzedaży i marketingu w Pneguin Brands powiedziała: „Podczas projektowania naszej luksusowej serii butelek na wodę, poszukiwaliśmy materiału, który wpasuje się w schemat naszych możliwości przetwórczych i sprosta wymogom konsumenckim. Właściwości kopoliestru Eastman Tritan okazały się dla nas doskonałym rozwiązaniem. Eastman nie tylko zaoferowało nam alternatywę nie korzystającą z BPA, ale także dostarczyło nam produktu wytrzymałego, nadającego się do umycia w domu”.

Filia firmy Penguin Brands, Nathan Performance Gear, dostarczyła system Flip Straw Pure Bottles (butelka z wysuwaną słomką), by ułatwić dostęp do zawartości opakowań i wyeliminować potrzebę odkręcania nakrętki lub uchylania przykrywki.

Butelki zawierają ponadto szeroko-ustne, łatwe w użyciu, odkręcane wieczko – dość duże, by nie sprawiało problemów przy czyszczeniu czy napełnianiu; a także otwór na palec oraz opatentowany system QuickClip – mocowanie do pasów i plecaków. Produkt można zakupić w sklepach sportowych i handlu detalicznym, na terenie Stanów Zjednoczonych i Kanady w trzech wariantach – jednolitrowym, 700 mililitrowym oraz półlitrowym. Każdy z rozmiarów występuje w trzech kolorach. z

15

BUTELKA

Le Figaro o plastikach

Bisfenol i… ślimaki

W

oda mineralna w butelkach plastikowych zawiera bowiem dwa razy więcej hormonów – męskich bądź żeńskich – niż ta sprzedawana w opakowaniach szklanych albo nawet pochodząca z kranu. Skutki działania szkodliwych substancji w małych ilościach nie są jeszcze wystarczająco dobrze znane, ale podejrzewa się, że wywołują one zmiany w rozwoju, funkcjach seksualnych oraz rozrodczych u mężczyzn.

W celu wykazania związków zachodzących między PET a aktywnością hormonalną naukowcy wykorzystali genetycznie zmodyfikowane drożdże oraz małe ślimaki z wód słodkich – dwa typowe modele laboratoryjne przy tego rodzaju badaniach. Zachowanie drożdży i mięczaków po około dwóch miesiącach pozostawienia w wodzie zawartej w dwudziestu plastikowych i szklanych butelkach różnych firm i marek, okazało się nie być dokładnie takie samo.

W wodzie zawartej w dwunastu plastikowych butelkach, badacze odnotowali dwa razy większą aktywność hormonalną drożdży. Ślimaki, rozmnażające się przez partenogenzę, czyli bez udziału samca, wytworzyły z kolei dwa razy więcej młodych ślimaków w butelkach z plastiku – pod wpływem hormonów żeńskich. Naukowcy dokonali jeszcze dwóch nie mniej interesujących obserwacji: woda pozostawiona w pojemnikach z PET była bardziej zanieczyszczona przez substancje zaburzające funkcje gruczołów wydzielania wewnętrznego, natomiast woda w butelkach z plastiku nadającego się do ponownego użytku wykazywała mniejszy stopień zanieczyszczenia od pozostałych, począwszy od ponownego wykorzystania.

Naturalnie badania przeprowadzone przez Wagnera i Oehlmanna wywołały wzburzenie przedsiębiorców plastikowych opakowań przeznaczonych dla produktów spożywczych. BFR, niemiecka organizacja od oceny ryzyka, opublikowała komunikat, w którym precyzowała, że wyniki badań nie pozwalają na wyciągnięcie pewnych wniosków co do szkodliwości uwalniających się do wody mineralnej substancji. Naukowcy – na stawiany im zarzut – odpowiedzieli, że ich zamierzenie polegało jedynie na wykazaniu obecności takich związków w opakowaniach z plastiku. Analizy naukowców pozwalają jednak wyciągnąć stosowne wnioski. Trzeba bowiem zaznaczyć, że informacje zawierane na plastikowych opakowaniach nie są wystarczające, o czym mówi René Habert, profesor Uniwersytetu Paris-VII: „Nie można dowiedzieć się z jakiego materiału je wykonano”.

Co do plastiku, ogromne wzburzenie wywołuje także temat bisfenolu A. Pod koniec marca, Roselyne Bachelot, pełniąca funkcję ministra zdrowia, zaszokowała francuskie stowarzyszenia ochrony środowiska i zdrowia, lekceważąc badania naukowe dowodzące, że substancja ma szkodliwe działania dla zdrowia ludzkiego. Oświadczyła: „Zasady ostrożności stosuje się tylko w przypadku braku wia-

16

Butelki wolne od BPA najczęściej zaopatrywane są w specjalne oznaczenia, mające informować o bezpieczeństwie produktu.

©Pink Treadmill

Ostatnie badania, przeprowadzone przez dwóch niemieckich naukowców: Martina Wagnera i Jôrga Oehlmanna, z uniwesytetu imienia Goethego we Frankfurcie, opublikowane w Enviromental Science and Pollution Research dowodzą, że plastik uwalnia do opakowywanej wody mineralnej substancje zaburzające pracę gruczołów wydzielania wewnętrznego. W publikacji starano się udowodnić, że szkodliwe substancje zawarte w plastikach, nawet jeśli występują w małych ilościach, mogą powodować zmiany zdrowotne.

rygodnych badań. W tej sprawie wiarygodne badania istnieją i dowodzą nieszkodliwości na obecnym etapie nauki”.

Organizacja Réseau Environnement Santé (RES), utworzona pod kierownictwem grupy naukowców, stowarzyszeń ochrony środowiska i chorych, przeciwstawiła się poglądom pani minister i wykorzystywania BPA w tworzywach sztucznych dla opakowań. RES wystosowała w tym celu na początku kwietnia bieżącego roku list, w którym powoływała się na 671 badań, wskazujących na potencjalne negatywne skutki zdrowotne stosowania bisfenolu A, których wyniki doprowadziły do podpisania deklaracji w Chapel Hill, która wyraźnie precyzuje: „BPA jest podejrzany o udział w największych bieżących problemach zdrowotnych: rak piersi, rak prostaty, cukrzyca typu 2 i otyłość, upośledzenie rozrodczości, problemy neuro-zachowawcze, choroby układu krążenia”. Od tamtej chwili aktywiści nie przestają bronić stanowiska zajmowanego przez RES. Kanada – jako pierwsza – zabroniła już stosowania bisfenolu A w butelkach dla niemowląt, w połowie marca bieżącego roku zaś sześciu amerykańskich producentów butelek dla niemowląt zrezygnowała z używania budzącej podejrzenia substancji.

Prognozuje się, że jeżeli francuski rząd będzie dalej milczał w tej kwestii, to zaistnieją inne komórki, które zablokują wytwórcom dostęp do BPA. Mer Paryża – na ten przykład – postanowił wstrzymać w stolicy zamówienia do żłobków butelek dla niemowląt zawierających bisfenol A. z

Żródło: Le Figaro.fr

Packaging Polska 05/09

ZAMKNIĘCIA zZamknięcie dla oleju od Bericap

zTransatlantyk dla serii Monin

Precyzja w skrzyni biegów

Kontrolowane nalewanie

© Bericap

Przyjazne w obsłudze opakowanie dla oleju samochodowego, zapewniające jednocześnie bezpieczeństwo w trakcie jego użytkowania, swoim klientom oferuje Fuchs Europe Schmierstoffe Gmbh. Przedsiębiorstwo, wspólnie z dostawcą nowoczesnego teleskopowego systemu zamknięcia – firmą Bericap, ustaliły, że ów system powinien maksymalnie ułatwić proces uzupełniania oleju przekładniowego w samochodach – także w trudnodostępnych miejscach; uproszczenia powtórnego zamykania opakowania oraz bezpiecznego przechowywania produktu. Na stworzone przez Bericap rozwiązanie SVT 37,5 składają się cztery części, umożliwiające bezpieczny dostęp do zawartości opakowania. Ochronę przed niepożądanym otwarciem stanowi podwójna plomba, ponadto teleskopową tubę dodatkowo zabezpiecza zatrzask łączący zakrętkę z obudową głównego zamknięcia. Dopiero po wyłamaniu zatrzasków sączek może zostać wyciągnięty. Sam proces napełniania wymaga otwarcia mniejszego zamknięcia. Zintegrowany system wycierający (wipe-off) zapobiega wyciekaniu nadwyżek oleju, upraszczając jednocześnie proces napełniania. z

System zamknięcia od Bericap, zastosowany w opakowaniu dla oleju samochodowego, wyposażony został w cztery zabezpieczające elementy, które mają za zadanie chronić opakowanie przed niepożądanym otwarciem, ułatwić proces uzupełniania oleju przekładniowego w trudnodostępnych miejscach oraz bezpiecznie przechowywać produkt.

Mimo swej wytwornej nazwy, odnoszącej się do kształtu komina, dozujące zamknięcie o nazwie Transatlantyk – zaprojektowane przez firmę Bericap dla marki Monin (firmy French Premium Syrups, producenta syropów do alkoholi) - może stać się prawdziwą gratką dla obsługi barowej. Nowe zamknięcie zostało zaprojektowane, by wylansować nowy luksusowy produkt przedsiębiorstwa - Le Fruit de Monin (Owoc Monina) na rynku napojów smoothie (napoje owocowe z miąższem, zmiksowane z mlekiem), głównie do sprzedaży w kafejkach, hotelach i restauracjach. Transatlantyk łączy w sobie funkcjonalność z ergonomicznym, wygodnym kształtem oraz intrygującym designem. Umożliwia on otworzenie butelki Monina jedną ręką, a także łatwe, kontrolowane nalewanie. Automatyczne zamknięcie ma gwarantować ochronę zawartości. z

zIdealne zakończenie… flakonu

Esencja opakowania

© Bericap

© Ileos

Stworzona z Surlyn PC 2000, nakrętka harmonijnie współgra z flakonem zaprojektowanym przez Rossa Lovegrove’a, we współpracy z Narciso Rodriguezem dla kobiecej marki perfum o sugestywnie brzmiącej nazwie: Essence. Co ciekawe, dzięki kierunkowemu usunięciu kawałka odlewu nie widzimy linii formy odlewniczej; transparencja zamknięcia pozostaje zaś niezakłócona. Czas cyklu produkcyjnego tego masywnego, izomorficznego i subtelnego w dotyku wieczka został skrócony, by umożliwić klientom szybkie dostarczenie produktu na rynek.

Ileos to jeden z ważniejszych dostawców opakowań dla perfum, kosmetyków i przemysłu farmaceutycznego; współpracuje z firmami takimi jak: Alliora, Axilone, Socoplan, Packetis & Seufert. z

04/09 Packaging Polska

17

ZAMKNIĘCIA

zButelka z systemem dozującym

© Vertim

Zaczarowana zakrętka

W Chorwacji marka Cedevita jest powszechnie znana i ceniona za jakość produktów witaminowych. Teraz firma rusza na podbój Europy, a sprzyja temu nowa linia napojowa – Cedevita GO! Co upatruje się jako źródło sukcesu tego produktu? Otóż butelka ze zwykłą, źródlaną wodą wyposażona została w zakrętkę zawierającą proszek witaminowy. To tak zwany napój aktywowany, w którym proszek wysypywany jest do wody w butelce podczas odkręcania zakrętki. Cały pomysł powstał w ścisłej współpracy z holenderską firmą Teamplast (reprezentowaną w Polsce przez Vertim www.vertim.pl ), właścicielem brandu – Grupą Atlantic oraz dostawcą urządzeń dozujących i butelek PET.

18

N

ajstarsi z naszych czytelników pamiętają zapewne pewien proszek witaminow y jakim raczono ich w dzieciństwie. Pochodził w części zapewne z importu z Jugosławii i składał się głównie z witamin C i D (stąd CeDevita). Firma produkowała go początkowo w kilogramowych workach, a później w tworzywowych słojach. Kolejnym etapem rozwoju Cedevity były jednoporcjowe proszki witaminowe z sukcesem serwowane w systemie HoReCa. W lutym 2009 roku firma wprowadziła kolejny produkt witaminowy – napój

Packaging Polska 05/09

ZAMKNIĘCIA

Firmy z branży kosmetycznej, farmaceutycznej i chemicznej właśnie w zakrętkach dozujących upatrują potencjalnych możliwości uatrakcyjnienia swoich produktów i zwiększenia przewagi konkurencyjnej.

z proszkiem w zakrętce skierowany głównie do młodego, aktywnego klienta poszukującego napojów „on-the-go”.

Wszyscy producenci napojów witaminizowanych doskonale zdają sobie sprawę z faktu biodegradacji rozpuszczonych składników dodatkowych w gotowych produktach. Dlatego właśnie łączenie ich z napojem bezpośrednio przed spożyciem wydaje się rozwiązaniem idealnym. Ponieważ jednak proszek witaminowy jest bardzo higroskopijny, umieszczono go w zakrętce w hermetycznej komorze. To właśnie było poważne wyzwanie postawione przed specjalistami Teamplastu. Komorę proszkową zabezpieczono zgrzewaną indukcyjnie platynką. Całość została zaprojektowana tak, by konsument nie miał trudności z otwarciem butelki – zadozowanie proszku następuje poprzez zwykłe odkręcenie zakrętki, która to operacja powoduje przecięcie platynki przez specjalny, tworzywowy zaczep. Zaczep ten pozostaje później w stałej pozycji, umożliwiającej wygodną konsumpcję zawartości. Innym problemem, przed którym stanę-

li projektanci to powstawanie CO2 podczas mieszania i możliwość blokowania proszku między zaczepem a platynką, ale i to zagrożenie zostało z powodzeniem rozwiązane.

Osobnym zagadnieniem jest zapewnienie odpowiedniej wydajności dozowania proszku na linii rozlewniczej oraz odpowiednia konstrukcja szyjki butelki umożliwiająca bardzo trwałe jej połączenie z zakrętką.

To także stanowiło bardzo poważne wyzwanie dla młodej kadry firmy. Jednak ścisła współpraca Teamplastu z dostawcami wtryskarek i assemblerów, producentem butelki oraz dostawcą urządzenia dozującego z pewnością w dużym stopniu przyczyniły się do rynkowego sukcesu produktu Cedevity. Teamplast, który specjalizuje się w opakowaniach funkcjonalnych, szczególnie ze zintegrowanymi systemami dozującymi, dziś ma już na pulpicie kilka nowych projektów dotyczących podobnych rozwiązań, nie tylko w przemyśle spożywczym. Firmy z branży kosmetycznej, farmaceutycznej i chemicznej właśnie w zakrętkach dozujących upatrują potencjalnych możliwości uatrakcyjnienia swoich produktów i zwiększenia przewagi konkurencyjnej. Jednak w samym przemyśle napojowym jest jeszcze bardzo wiele możliwości innych zastosowań tej zakrętki np. w dozowaniu probiotyków czy w napojach dla sportowców. z

grzegorz@vertim.pl

Komorę proszkową zabezpieczono zgrzewaną indukcyjnie platynką. Całość została zaprojektowana tak, by konsument nie miał trudności z otwarciem butelki – zadozowanie proszku następuje poprzez zwykłe odkręcenie zakrętki, która to operacja powoduje przecięcie platynki przez specjalny, tworzywowy zaczep.

proszek

© Vertim

proszek

folia

05/09 Packaging Polska

19

ZAMKNIĘCIA

zPolpak – w akcie twórczym zamknięć bezpiecznych

W koneksji z gwintem Niespełna dwadzieścia lat temu polski konsument po raz pierwszy zachłysnął się dozowaniem… Wówczas to na rynek wprowadzono pierwsze dozowniki do mydła w płynie. W ślad za mydłem popularność zdobyły płyny do mycia naczyń oraz inne środki myjące zaopatrzone w dozownik lub spryskiwacz, które zyskały uznanie, dzięki bardzo wygodnej i higienicznej formie aplikacji jaką oferują.

Monika Mikołajczak

Bezpieczna nakrętka. To zamknięcie daje się „nakręcić” tylko raz. Specjalne wyżłobienia (karby) powodują, że jej pierwsze odkręcenie może odbyć się jedynie przy użyciu odpowiedniego narzędzia. W tym celu nakrętkę trzeba zniszczyć. Przekręcenie dyszy na pozycję „on” jest możliwe po uciśnięciu fragmentu korpusu przy jednoczesnym przekręceniu dyszy. Daje to gwarancję, że osoba niepowołana np. dziecko, nie otworzy opakowania i nie dostanie się do niebezpiecznego produktu, który zagraża jego zdrowiu.

F

unkcjonalność jest rzeczą podstawową. Zamknięcia takie jak dozowniki i spryskiwacze bardzo ułatwiają aplikację produktów, przez co są bardzo lubiane przez finalnych nabywców. „W wielu przypadkach to właśnie obecność dozownika ostatecznie przekonuje nabywcę do zakupu tego konkretnego produktu.

Nie bez znaczenia jest również kolor czy design. Razem z naszym producentem dajemy bardzo szerokie spektrum możliwości w tej materii” – mówi Jacek Okulicz-Kozaryn, dyrektor polskiej firmy Polpak, która oferuje szeroki wybór zamknięć do opakowań stosowanych w chemii gospodarczej, w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym oraz jest producentem maszyn pakujących.

Sam produkt nie musi mieć bardzo nowatorskiej szaty graficznej, jeśli natomiast posiada odpowiedni dozownik w zwracającym uwagę kolorze, ciekawym kształcie, jest od razu bardziej zauważalny dla konsumenta.

To bardzo prosty zabieg, który powoduje, że produkt „krzyczy z półki”.

Nie bez znaczenia jest również nakrętka. Jest ona bardzo istotna szczególnie w przypadku opakowań przeznaczonych do bardziej agresywnej chemii gospodarczej. „W naszej ofercie posiadamy nakrętkę bezpieczną, opatrzoną opinią Instytutu Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych w Gliwicach.

Nakrętki tej nie można odkręcić bez użycia narzędzi” - mówi dyrektor firmy Polpak. Nakrętka tego typu pozostaje w szczególnej koneksji z gwintem butelki, który tworzy drugą część zamknięcia bezpiecznego. Połączenie bezpiecznej nakrętki z odpowiednim gwintem butelki daje pewność, że nikt niepowołany nie otworzy tego zamknięcia.

Od kilku lat w Polsce, a od wielu na świecie, zaczynają wzrastać wymogi odnośnie opakowań zawierających produkty, które mogą być szkodliwe w przypadku ich nieupoważnionego użycia przez osoby niepowołane, takie jak dzieci. Każdy produkt zawierający substancje agresywne i szkodliwe powinien być właściwie zabezpieczony oraz oznakowany trójkątem ostrzegawczym dla osób niewidomych.

zAkt twórczy zamknięcia „Zajmujemy się zamknięciami wyspecjalizowanymi, tymi, które łączą funkcję szczelnego i bezpiecznego zamknięcia opakowania z funkcją wygodnej aplikacji produktu, czyli dozowania i rozpylania” – mówi

20

Packaging Polska 05/09

BUTELKA

Produkcja bezpiecznych zamknięć jest o tyle skomplikowana, że są to elementy mechaniki precyzyjnej wykonane z wielu detali. W każdym elemencie znajduje się kilkanaście części z tworzywa sztucznego współpracujących ze sobą z dokładnością setnych milimetra. Dobór technologiczny musi gwarantować powtarzalność produkcji.

Jakiekolwiek odstępstwo w materiale zmienia wymiar wyrobu. I tak: wypraska wykonana z innego tworzywa jest już wypraską o innych wymiarach.

Wraz ze wzrostem polskiego konsumpcjonizmu nastąpił ogromny rozwój segmentu środków czystości, a wraz z nim opakowań, których główną zaletę stanowi system dozowania.

„Problematyką opakowań zajmuję się od 1981 roku. Nigdy jednak nie było tak liberalnych przepisów jak obecnie w kontekście dopuszczenia produktów chemicznych do handlu detalicznego”– mówi dyrektor polskiej firmy Polpak.

Jacek Okulicz-Kozaryn. Produkcja tego typu wyrobów jest o tyle skomplikowana, że są to elementy mechaniki precyzyjnej wykonane z wielu detali, gdzie o powtarzalności technologicznej (jakości) decydują setne milimetra. Na świecie działają wyspecjalizowane firmy, które mają własne narzędziownie i są w stanie spełnić technologiczne warunki związane z wyprodukowaniem sprawnie funkcjonującego oraz odpornego na czynniki chemiczne i bezpiecznego w użyciu zamknięcia. Wbrew powszechnej opinii na temat wyrobów „made in China”, jako odbiegających swoją jakością od oczekiwań klientów, Polpak od wielu lat sprzedaje zamknięcia produkowane w Chińskiej Republice Ludowej. „Współpracujemy z jednym dostawcą w Chinach. Jest to duża firma, która została wybrana spośród wielu w drodze eliminacji. Kryterium wyboru nie była cena. Przy wyborze producenta szczególną uwagę zwracaliśmy na jego zaplecze techniczne, stosowane technologie produkcyjne i stabilną jakość produktów, gwarantowaną wdrożonymi procedurami nadzoru nad jakością. Nie jesteśmy najtańsi na rynku” – dodaje dyrektor Polpaku. Opinię produktów pochodzących z Chin psują pośrednicy, którzy ponad wszystko dążą do obniżenia ceny. Dzieje się to kosztem jakości. „Cenę można obniżać, ale tylko w pewnych granicach. Wyprodukowanie zamknięć do opakowań z dobrej jakości tworzyw

05/09 Packaging Polska

Obowiązujące normy dotyczące zamknięć regulują wymiary gwintu zakrętki i butelki – system uszczelnienia. Jeśli klient zaprojektuje nietypowy wymiar gwintu butelki, musi mieć na uwadze to, że gdy zechce mieć opakowanie zapasowe i nie znajdzie prostego zamknięcia – będzie musiał znaleźć rozwiązanie drogie, również nietypowe.

Warto wówczas zainwestować niewielkie pieniądze (wydatek rzędu kilku tysięcy złotych, przy koszcie oprzyrządowania kilkudziesięciu tysięcy) w zmianę elementu formy do produkcji butelki, co spowoduje wariantowość - z kilku sztuk pojawi się kilkanaście innych zamknięć do wyboru. (standardowe zamknięcie 28-410, jak i pozwalające na jednokrotne zamknięcie). sztucznych, szkła laboratoryjnego i stali nierdzewnej nie jest najtańsze. Gdy pośrednik stara się zejść z tej ceny u producenta, wówczas zaczynają się pojawiać problemy z produktem. Cieszymy się dobrą opinią wśród naszych klientów, nie możemy sobie pozwolić na obniżenie jakości naszych produktów.

Dlatego też jesteśmy związani z jednym producentem” – mówi dyrektor Polpaku. Firma stosuje zarówno własne metody kontroli jakości swoich wyrobów, jak i korzysta z zewnętrznej oceny. Stałej kontroli podlegają materiały używane do produkcji. Badana jest stal, z której wykonana jest sprężyna mająca bezpośredni kontakt z produktem.

To samo dotyczy szkła używanego w produkcji kulek zaworów oraz tworzyw sztucznych. Ma to szczególne znaczenie w farmacji oraz w kosmetykach. „Posiadamy w swojej ofercie zamknięcia bezpieczne, które nie dopuszczają do nieupoważnionego użycia produktu. Bezpieczna jest zarówno nakrętka, jak i dysza. Jest to nowy produkt, który niedawno pojawił się w naszej ofercie. Aktualnie jesteśmy w trakcie jego certyfikacji.

Proces ten powinien się zakończyć jesienią tego roku” – komentuje Jacek Okulicz-Kozaryn. Polpak dostarcza swoje produkty na rynek Polski oraz na rynki Europejskie. Jest dostawcą pośrednim i bezpośrednim dla większości znanych w przemyśle chemicznym i kosmetycznym marek, a to zobowiązuje do stałego nadzoru nad jakością. z

www.polpak.pl

21

ZAMKNIĘCIA

zZamknięcia od Rexama

Koniec wieńczy dzieło Wykończenia opakowań preparatów do pielęgnacji ciała, kosmetyków i perfum stają się tym, czym odpowiedni ubiór na bankiecie – nie tylko reklamują dany produkt, ale także świadczą o jego prestiżu. Sprzedaż w rozrastającej się z dnia na dzień branży kosmetycznej najczęściej zależy bowiem od pierwszego wrażenia, jakie wywoła w potencjalnych konsumentach opakowanie. Zamknięcie i dozownik odgrywają w tym wypadku kluczową rolę – wygoda aplikowania przekłada się na jakość, a jakość gwarantuje z kolei wysoką sprzedaż.

22

Z

rozumienie tego „łańcuszka” handlowych zależności w czasach rosnących standardów wielu dostawcom wciąż przysparza trudności. Mimo iż starają się oni nadgonić trendy i rozwiązania opakowaniowych gigantów, podnoszących poprzeczkę coraz wyżej; to ci, którzy wkładają w swoją pracę najwięcej wysiłku i szczycą się najbogatszym doświadczeniem w projektowaniu opakowań - święcą triumfy popularności. Nie da się ukryć, że wśród znawców tego tematu znajduje się Rexam.

Zaprojektowana tak, by sprostać wymaganiom konsumentów, neutralna pompka do mleczka Nea od Rexama została niedawno wybrana przez jedną z największych brazylijskich firm kosmetycznych dla serii Natura Diversa Liquid Foundation. Nowa generacja dozowników do mleczka Nea, dzięki formule metal-free, gwarantuje użytkownikom całkowitą neutralność produktu, a poza tym odznacza się ergonomicznością i estetyką, którą potwierdzili już konsumenci. Warto zaznaczyć, że do produkcji pompek w ogóle nie użyto elastomerów, by zaś chronić formułę przed de-koloryzacją zastosowano w nich szklaną kulkę.

Wytwórcy Nea zależało przede wszystkim na idealnym połączeniu formy i funkcjonalności pompki – wizualna strona, wygoda, jakość i łatwość użycia stały się więc tutaj równoznacznymi celami. Virginie Lemeunier, manager produktu w Rexam mówi: „Wysmukły i zmysłowy design pompek Nea czyni opakowywany produkt ciekawym i sprawia, że dozowniki akcentują wszystkie cechy marki. Ta innowacyjna technologia wyśmienicie sprawdza się w przypadku produktów przeznaczonych do pielęgnacji wrażliwej skóry ”. Jedną z zalet sytemu Nea stanowi lekkość użytkowania – dozownik pozwala na łatwą aplikację zawartości, nie powoduje rozprysków, ani nie blokuje się. Maria Lucia Roscoe, manager do spraw marketingu i innowacji w Natura, jest zadowolona efektami współpracy z Rexamem: „Perłowa pompka 18/400 zapewnia konsumentom lepsze jakościowo użytkowanie produktu, do czego Natura uparcie wciąż dąży. Rexam udzielił nam wsparcia nie tylko w dziedzinie technologii, ale także pomógł podnieść wyniki sprzedaży naszego nowego produktu”. z

Wiadomo już, że nowe zamknięcie i pompka dozująca od Rexama ozdobią także nową wodę toaletową od Oriflame, Dancing Lady Eau de Toilette. Opakowanie dla nowych perfum zawiera korek (perłowy Surlyn), kołnierz oraz dozownik SP7 – sławny dzięki delikatnemu promieniowi rozpylenia, niezawodności oraz estetyce. Naturalność swego wnętrza „tańcząca dama” zawdzięcza niskiemu profilowi, krystalicznie czystemu, przezroczystemu korpusowi; sprawdzonemu systemowi Rexam SP7, wolnemu od metalowych części oraz zewnętrznemu układowi sprężynującemu.

© Rexam

© Rexam

Neutralna pompka do mleczka Nea od Rexama została niedawno wybrana przez jedną z największych brazylijskich firm kosmetycznych dla serii Natura Diversa Liquid Foundation.

Packaging Polska 05/09

POMAGAMY WAM BUDOWAĆ LEPSZĄ MARKĘ Etykiety foliowe nigdy wcześniej nie były tak atrakcyjne dla właścicieli marek kosmetyków i artykułów toaletowych poszukujących pięknego wyglądu i funkcjonalności.

Różnorodność naszych folii to klucz do sukcesu – są wśród nich ultraprzezroczyste, opalizujące, metalizowane lub matowe. Cienkie, delikatne w dotyku i doskonale współpracujące z opakowaniem.

Praktycznie niewidoczne.

UPM Raflatac – tam, gdzie liczy się pierwsze wrażenie.

Pro Label. www.upmraflatac.com

BIZNES I FINANSE

Sekret zOtwarcie zmodernizowanej fabryki Model Opakowania w Czosnowie

pewnego rozwoju

Monika Mikołajczak

©Pakcaging Polska

24 kwietnia br., w Czosnowie pod Warszawą, symbolicznym przecięciem wstęgi otwarto zmodernizowany zakład Grupy Model produkujący opakowania z tektury falistej. „Kiedy planowaliśmy rozbudowę tego obiektu w 2002 roku mieliśmy marzenie, że wkrótce zmieni się on w nowoczesną, w pełni wyposażoną fabrykę do produkcji opakowań z tektury falistej. I udało się.

Dzisiaj świętujemy jej uroczyste otwarcie” – tymi słowami Walo Hinterberger, CEO szwajcarskiej Grupy Model na Region Środkowej i Południowo-Wschodniej Europy powitał zaproszonych na tę okazję gości.

24

„Są Państwo świadkami gry, w którą gramy już od dawna w naszej firmie. Polega ona na tym, że adaptujemy zakład, który nie może się poszczycić ani sprzętem, ani zabudowaniami i zmieniamy go w coś naprawdę pięknego, nowoczesnego - zarówno pod względem infrastruktury, jak i zastosowanych technologii produkcyjnych. To właśnie uczyniliśmy z fabryką w Czosnowie.

Dziś inne zakłady grupy Model zazdroszczą temu obiektowi i jego pracownikom” – powiedział Daniel Model, właściciel i przewodniczący Rady Nadzorczej Grupy Model.

K

iedy w 2002 roku firma Tek Pak, wytwarzająca dotąd krótkie serie opakowań tekturowych na maszynach o małych wydajnościach, dołączyła do Grupy Model i stała się jej drugim zakładem produkcyjnym w Polsce (Model TekPak), przystąpiono do modernizacji parku maszynowego, wprowadzania nowych rozwiązań technologicznych oraz rozbudowy powierzchni produkcyjno-magazynowej. „Oto cały sekret naszego rozwoju – powiedział podczas ceremonii otwarcia Daniel Model, właściciel i przewodniczący Rady Nadzorczej Grupy Model. - Wybieramy sobie najmniej atrakcyjny, plasujący się na ostatnim miejscu pod względem nowoczesności zakład, by wkrótce stał się on pierwszym. W tym momencie inny staje się ostatnim, więc zabieramy się za jego modernizację, by to on w niedalekiej przyszłości okazał się najlepszym. Jednak to wszystko co zrobiliśmy i osiągnęliśmy było procesem, który trwał 127 lat. Te 127 lat historii doprowadziło nas do miejsca, w którym jesteśmy tu i teraz”. W kontekście przemysłu drzewnego, który jest mocno związany z branżą papierniczą, Daniel Model porównał swoją

Packaging Polska 05/09

W roku 2008 nastąpił zakup i montaż najnowocześniejszej w Grupie tekturnicy o szerokości wstęgi 2800 cm.

©Model

Oryginalnym elementem scenografii był ogródek wiosenny w całości wykonany z tektury falistej.

©Pakcaging Polska

Nowoczesna maszyna do wykroju płaskiego - Mastercut.

©Model

©Model

BIZNES I FINANSE

firmę do drzewa, które rośnie powoli, ale w efekcie jest najwyższe i najlepszej jakości. „Tempo naszego rozwoju dyktowane jest tym, na jakie inwestycje możemy sobie w danym momencie pozwolić.

Tak było w przypadku tego zakładu, który został w całości sfinansowany z naszych środków” – dodał. Kluczowe w ostatnim czasie inwestycje to budowa nowych hal produkcyjnych, zakup nowoczesnej tekturnicy o szerokości wstęgi 2,8 m, niemieckiej firmy BHS oraz dwóch nowych maszyn przetwórczych: do wykroju płaskiego oraz in-line. „Zainwestowaliśmy 60 milionów zł w modernizację i przyznaję, że było to zadanie pełne wyzwań. Mamy jednak kolejne marzenie, że w niedalekiej przyszłości będzie się tutaj produkowało tyle opakowań, iż ten obecny zakład okaże się za mały i trzeba będzie wybudować kolejny” – powiedział Walo Hinterberger.

Dwa zakłady Grupy Model zlokalizowane w naszym kraju jeden na wschodzie, w Biłgoraju, a drugi pod Warszawą, w Czosnowie, wytwarzające wspólnie ok. 150 mln metrów kw. tektury falistej rocznie i zatrudniające prawie 450 osób - mają świadczyć o tym, że Polska jest dla Szwajcarii ważnym partnerem gospodarczym.

Zaznaczył to w swoim przemówieniu Ambasador Szwajcarii zaproszony na uroczystość otwarcia zmodernizowanej fabryki - „Powstanie tego zakładu jest potwierdzeniem, że firmy szwajcarskie są zainteresowane nawiązywaniem z Polską relacji gospodarczych.

W 2008 roku padł nowy rekord w aspekcie wzajemnych stosunków handlowych, ponieważ wyniosły one 3,7 mld franków szwajcarskich (ok. 10 mld zł). Polska, również w oparciu o sektor produkcji, jest partnerem ważniejszym niż Rosja, Indie, Brazylia, Kanada czy Szwecja”. z

Symbolicznego przecięcia wstęgi, a tym samym uroczystego otwarcia zmodernizowanego zakładu Grupy Model, produkującego opakowania z tektury falistej w Czosnowie, dokonali (stojący od lewej): Benedict de Cerjat - Ambasador Szwajcarii, Daniel Model - właściciel i przewodniczący Rady Nadzorczej Grupy Model, Grażyna Henclewska - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Antoni Kręźlewicz – Wójt Gminy Czosnów, Jerzy Zub - dyrektor ds. operacyjnych firmy Model Opakowania Czosnów.

05/09 Packaging Polska

©Pakcaging Polska

Benedict de Cerjat - Ambasador Szwajcarii, Elisabeth Model – CEO Region Zachodni Grupy Model oraz Daniel Model podczas zwiedzania hal produkcyjnych zmodernizowanego zakładu w Czosnowie.

25

WYDARZENIA

zBal i Gala Polskiej Izby Druku

Złote Gryfy za rok 2008 rozdane Już po raz dziesiąty Polska Izba Druku przyznała najbardziej prestiżowe nagrody polskiej branży poligraficznej – Złote Gryfy.

Wręczenie statuetek Złotego Gryfa zorganizowano 23 maja w warszawskim hotelu Novotel Warszawa Airport. W imprezie wzięło udział 200 osób, reprezentujących firmy poligraficzne zrzeszone w PID i pozostające poza nią, przedsiębiorstwa uczestniczące w Konkursie, sponsorów i zaproszonych przez nich gości, partnerów Izby oraz przedstawicieli mediów branżowych. Patronem medialnym wydarzenia był magazyn PRINT&PUBLISHING, wydawany wraz z PACKAGING POLSKA przez spółkę European Media Group.

Kategoria opakowanie z nadrukiem: Cezar S.A. za opakowanie jednostkowe „Chopin”.

© Katarzyna Rainka

Kategoria etykieta: Multipress Sp. z o.o. za zestaw etykietowy cztero-elementowy „Daos”.

© Katarzyna Rainka

W 26

yniki konkursu to także wyraz uznania nie tylko dla nagrodzonych drukarń, ale także producentów maszyn i urządzeń. Na zakończenie gali, prowadzący ją Ryszard Czekała, dyrektor biura Polskiej Izby Druku, poinformował, że nagrodą specjalną Diamentowego Gryfa za zdobycie trzech Złotych Gryfów w poprzednich konkursach uhonorowana została drukarnia Leograf Group Krzysztof Kluk.

Najważniejszym wydarzeniem Balu była ceremonia wręczenia nagród Złotego Gryfa. Statuetki wręczali przedstawiciele sponsorów konkursu oraz G. Bielecki Prezes Polskiej Izby Druku. Powyżejprezentujemy zwycięzców dwóch kategorii tegorocznej edycji konkursu – najbardziej związanych z branżą opakowaniową. z

Packaging Polska 05/09

WYDARZENIA

zUPM Raflatac otworzył fabrykę materiałów etykietowych w Polsce

Zgodnie z planem 14 maja br. byliśmy świadkami uroczystego otwarcia nowej fabryki materiałów etykietowych firmy UPM Raflatac. Światowej klasy zakład produkcyjny został zlokalizowany w specjalnej strefie ekonomicznej w Kobierzycach koło Wrocławia. „Ta ceremonia jest ukoronowaniem planu dotyczącego globalnego rozwoju naszej działalności związanej z samoprzylepnymi materiałami etykietowymi” – powiedział Jussi Vanhanen, prezes UPM Raflatac.

Linia powlekająca nr 1 w nowej fabryce UPM Raflatac w Kobierzycach pod Wrocławiem.

N

owa fabryka, której budowa wiązała się z kontynuacją polityki branżowego rozwoju, obsługuje europejski przemysł etykietowy. Jussi Vanhanen, prezes UPM Raflatac mówi: „To nowe centrum produkcyjne i logistyczne posiada doskonałą lokalizację w sercu Europy. Wspiera ono strategię rozwoju UPM Raflatac oraz będzie stanowić w przyszłości bazę do obsługi rosnącej liczby klientów w Europie”. Prace budowlane ruszyły jesienią 2007 roku, zaś produkcję uruchomiono zgodnie z planem: pod koniec 2008 roku. Nowa inwestycja, opiewająca na 90 mln euro to trzeci i ostatni etap strategicznego programu globalnego rozwoju produkcji samoprzylepnych materiałów etykietowych firmy UPM (o łącznej wartości 200 mln euro), w ramach którego, oprócz fabryki w Polsce, zostały wybudowane także nowe zakłady produkcyjne w Ameryce Północnej oraz Azji. „Dzięki stworzeniu tego centrum możemy zaoferować naszym klientom najwyższą jakość oraz usprawnioną obsługę. Udoskonaliliśmy także profil naszych produktów z klejami topliwymi” – mówi Jon Lenck, dyrektor generalny UPM Raflatac Polska.

Wybudowana fabryka wykorzystuje najnowocześniejsze technologie w zakresie powlekania oraz wykończenia, oferując szeroką gamę foliowych i papierowych samoprzylepnych materiałów ety-

05/09 Packaging Polska

© Packaging Polska

Jussi Vanhanen, Prezes UPM Raflatac podczas konferencji prasowej mówił o nowej fabryce w Polsce jako o bazie do obsługi rosnącej liczby klientów z branży etykietowej w Europie.

Uroczyste przecięcie wstęgi symbolizujące otwarcie nowego zakładu UPM Raflatac w Kobierzycach.

© Raflatac

© Raflatac

© Packaging Polska

Monika Mikołajczak

W pełni zautomatyzowany magazyn dużych roli robi ogromne wrażenie! kietowych z klejami akrylowymi na bazie wody i topliwymi (hot-melt).

Cały proces produkcyjny jest w wysokim stopniu zautomatyzowany i energooszczędny, duży nacisk położono tu także na redukcję odpadów we wszystkich obszarach działalności, dzięki czemu fabryka nie generuje żadnych ścieków – a to pozwala na ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko. Warto też dodać, że samoprzylepne laminaty etykietowe UPM Raflatac powstają w oparciu o kleje i silikony wolne od rozpuszczalników. Innowację stanowi alternatywne wykorzystanie odpadów produkcyjnych z polskiej fabryki. Część odpadów etykietowych jest transportowana do specjalistycznego zakładu firmy UPM w Karlsruhe w Niemczech, gdzie wytwarza się z nich materiał drewno-plastikowy znany jako UPM Profi Deck. Heikki Pikkarainen, prezes oddziału etykiet w UPM wiąże z powstaniem fabryki wielkie nadzieje: „To zapewni nam i naszym klientom – europejskim zakładom drukarskim, podstawę do stałego rozwoju na wiele przyszłych lat. Działający już program światowego, strategicznego rozwoju, który wymagał budowy nowych zakładów produkcyjnych w Ameryce Północnej, Azji, a obecnie w Europie, będzie w znacznym stopniu sfinalizowany. Nasz cel to stanie się wiodącym dostawcą w Europie, gdzie kluczowymi czynnikami rozwoju są folie i Europa Wschodnia”. z

27

TARGI

easyFairs Packaging Innovations – po raz pierwszy w Polsce

Easy, easy!

Monika Mikołajczak

F

ormuła targów nastawiona na biznesowy charakter spotkań większości zarówno wystawcom, jak i odwiedzającym przypadła do gustu. Sposób organizacji, zbliżony layout wszystkich stoisk i 2-dniowy czas trwania imprezy okazały się jej głównymi atutami. Zamierzeniem organizatorów była aranżacja spotkań ludzi na stanowiskach: produkt manager, dyrektor sprzedaży, specjalista ds. marketingu, właściciel firmy, prezes, pełnomocnik zarządu, dyrektor handlowy, brand manager, specjalista ds. innowacji.

Na targach easyFairs Packaging Innovations pojawili się przedstawiciele takich firm jak: Carlsberg, Nivea, dr Irena Eris, Reckitt Benckiser, Henkel, Unilever, Pollena Ewa, Cadbury, Danone, GlaxoSmithKlein, Wyborowa S.A., „Solidarność”, Tesco.

W przyszłym roku planowane jest poszerzenie targów o kolejnych wystawców z branży poligraficznej oraz etykietowania. z

Targi organizowane przez easyFairs nastawione są na organizację specjalistycznych spotkań pomiędzy producentami i dostawcami, a ich profesjonalnymi klientami.

©EasyFairs

„70 stoisk, 80 wystawców i ponad 1000 branżowych i profesjonalnych odwiedzających. Pierwsza edycja targów easyFairs Packaging Innovations w Polsce okazała się bardzo udana” – mówi Angelika Matusik, marketing manager targów Easy Fairs, które po raz pierwszy odbyły się w Polsce, pod koniec kwietnia br.

c a D om rezentują temat aison rep omawiała M o a w ik ło in ó g ze D om c sz w n Maiso gow ych Badawczy ia badań marketin wała n ań. Opisy ta w o ys k rz a o p o ia w yk w e, n a io w śc to o projek iowe i jak procesie nia tody ilośc ze e d m e ż śl ju ę d e to stosowan now ą m e kingu. sunkowo o eye -trac a tak że sto h, czyli tak zwaneg yc gałek oczn

28

Multifarb zaprezento w laminowa nia karton ał swój patent ików od w Warstwa ewnątrz. ochronna ch - zawarto ść opakow roni to, co najważn iejsze ania. Prze oferuje ró dsiębiors wnież kart two ony z lam gwarantu inatami jącymi wo doodporn ość.

Packaging Polska 05/09

TARGI Angelika Matusik, marketing manager targów easyFairs s, Packaging Innovation które po raz pierwszy odbyły się w Polsce.

Na stoisku firmy Ecor Produkt dow iedzieliśmy się, że z początkiem nowego roku w zakł adzie w podpoznańskim Stęszewie uruchomiona została nowa fleksograficzna maszyna wąskowstęgową Gidue z możliwością zadruku do 9 kolorów z bardzo wysoką liniaturą . „To kolejne urządzenie drukujące w naszym zakładzie. Dzię ki niemu istnieje możliwość odwzorowania roto na flekso, ponadto maszyna jest wyposażona w laminator w linii, któr y umożliwia laminację. Cały czas rozwijamy się w kierunku etykiet i platynek, czyli produktów w zakr esie wąskiej wstęgi, które wymagają skomplikowanego wzor u” – poinformowała Agnieszka Kalinowska z firmy Ecor Product.

Podejrzeliśmy at dyskusję na tem go ne jed u ć nię zamk z największych dostawców u rozwiązań tego typ es.

- Seaquist Closur

Foto X10 © Packaging Polska

Przy stoisku Duop lastu Ryszard Ra cki z firmy Polpack rozmaw ia ze zwiedzając ymi targi.

Przy okazji dowi edzieliśmy się, że firma Duoplast wprowa dziła do swojej ofe rty folie barierowe, a Polpa ck rozwija sprze daż beztubowych fol ii stretch typu Ho llowrap.

05/09 Packaging Polska

Zofia Dac zyńska na stoisku fi rmy Dafo pokazuje działanie pewnej tu bki, k tóra prezentow ana by ła niedawno na łamach P ackaging Polska…

MMDS Print Ma nagement (marka spółki M.M. Druk Serwis) prom owała swoją usług ę polegającą na ko mpleksowym za rządzaniu poligrafią – proc esami projektowa nia, produkcji oraz do staw materiałów poligraficznych i reklamow ych.

Więcej na ten temat, po przepr owadzonej podc zas targów easyFairs rozmow ie z Robertem Miklaszewskim – dyrektorem ge neralnym (na zdjęciu od lewej) , napiszemy w ko lejnym wydaniu Packag ing Polska.

Heinz eć, prezes Grzegoć P wo i Heinz łdo Glas Dzia toisku olska na s P s c Plasti y. swojej firm

lska by ł Packaging Po ialnym ed m m re ne part Packaging irs Fa sy targów ea Innovations.

29

TARGI

zPoligrafia 2009

Grubą czcionką o opakowaniach Na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyła się kolejna edycja Międzynarodowych Targów Maszyn, Materiałów i Usług Poligraficznych Poligrafia 2009, a wraz z nimi Międzynarodowe Targi Artykułów i Usług Reklamowych Euro-Reklama Outdoor Expo 2009 oraz Euro-Reklama Gift Expo 2009.

Marcin Fajerski

HIT-KODY KRESKOWE

N

a targach gościło 400 wystawców, którzy zaprezentowali w tegorocznej edycji 180 nowości. W ramach Poligrafii można było zobaczyć najnowsze rozwiązania i technologie z zakresu: przygotowania do druku, maszyn drukujących i obróbki po druku. Outdoor Expo z kolei zgromadziło producentów i dystrybutorów maszyn i urządzeń do produkcji reklam, ploterów oraz branży komunikacji wizualnej.

Nie zabrakło jednak na Poligrafii ofert stricte opakowaniowych i takich też tematów. Nie da się bowiem ukryć faktu, że technologie druku odgrywają na tym polu coraz większą, znaczącą rolę – i nie chodzi tu jedynie o druk etykiet, ale także druk cyfrowy, tampodruk i sitodruk, laminowanie oraz znakowanie produktów leczniczych w alfabecie Braille’a. Przy ostatniej z wymienianych dziedzin nie wolno pominąć wystawy Bobsta, na której prezentowano tak zwaną „bobiniarkę”, która wykorzystuje technologię Openair Plasma Treatment i promieniowanie ultrafioletowe do znakowania kartonowych pudełek pismem brajlowskim. Obecnie oprzyrządowanie Bobsta

62-002 Suchy Las k/Poznania; ul. Wierzbowa 7 tel. 61/652 77 50; fax 61/652 77 51 e-mail: biuro@hit-kody.com.pl www.hit-kody.com.pl

WIELU UŻYTKOWNIKÓW W EUROPIE I POLSCE (m.in. Instytut Logistyki i Magazynowania)

WERYFIKATORY - kreskowych kodów

z normami ISO-IEC 15416 i 15426 ocena kodu wg standardów Unii Europejskiej (CEN, ANSII, ISO) możliwość wydruku protokołów weryfikacji weryfikacja klisz (master film) weryfikacja kodu dwuwymiarowego DATA MATRIX zgodnie ze standardem ISO 15415

© Packaging Polska

- Pharmacode, PZN weryfikacja symbolik - 2D Data Matrix kodów kreskowych zgodnie

Mimo obaw związanych z recesją ekonomiczno-gospodarczą, na czterodniowych targach Poligrafia 2009 gościło 400 wystawców, którzy zaprezentowali 180 nowości.

INTEGRA 9505

Packaging Polska 05/09

TARGI

© Packaging Polska

Eurintrade

Kodak postanowił zademonstrować działanie ulepszonego systemu cyfrowej zgodności koloru. Rozwiązanie to ma zapewnić lepszą jakość drukowanym etykietom oraz kartonikom.

© Packaging Polska

Reprograf na swoim stanowisku zaprezentował między innymi pudełka drukowane w technologii waterless.

Głównym przedmiotem zainteresowania Eurintrade stały się rozwiązania technologiczne z zakresu fleksodruku, a także offsetu i color managmentu. Na wystawowych stoiskach można było zobaczyć między innymi naświetlarki CTP oraz zapoznać się z komputerowym oprogramowaniem StarProof oraz MaxPro. Do jednego z najciekawszych i najważniejszych wydarzeń z dziedziny flekso należała prezentacja naświetlarki CTP FlexoLaser z workflowem OpenRip Symphony i zintegrowanym RIPem OpenPrip Flexo firmy Xante. Wspominany workflow ma gwarantować wysoką automatyzację produkcji i – jak zapewnia jego dostawca – dzięki szerokiemu zakresowi funkcji zalicza się do najszybszych rozwiązań na rynku. OpenRip Symphony bazuje na Adobe Postscript 3, ale istnieje możliwość integracji z innymi urządzeniami wyjściowymi pracującymi z formatami 1-bit Tiff oraz Postscript. W obszarze oprogramowania dla fleksodruku firma przedstawiła dwa rozwiązania: system proofingowy StarProof oraz MaxPro. Pierwszy z wymienionych, dzięki zastosowaniu na wejściu jednobitowych separacji, w połączeniu z nowatorskimi algorytmami do kalibracji systemu, generuje odbitkę kontraktową o „doskonałej zbieżności kolorystycznej do odbitki produkcyjnej”. Software ten pozwala użytkownikowi na symulację na proofie punktów rastrowych utraconych podczas wymywania formy drukowej oraz w wyniku późniejszego procesu druku. Ponadto, ukazuje różnice spowodowane zmianą sekwencji zespołów drukarskich – odbitka drukowana w kolejności Pantone+CMYK będzie różna od drukowanej CMYK+Pantone. StarProof posiada także opcję symulacji kolorów specjalnych, na przykład bieli kryjącej na podłożu transparentnym.

Z kolei oprogramowanie MaxPro to środowisko wspomagające proces przygotowania opakowań do druku. Pakiet składa się z trzech aplikacji – MaxPro RIP, Max Pro oraz MaxStep. Zgodnie z założeniem producentów ma on ściśle współpracować ze środowiskiem Adobe. MaxPro RIP tworzy po procesie rastrowania wewnętrzny format pliku akceptowalny dla aplikacji MaxPro, która umożliwia zalewkowanie dowolnej kombinacji elementów CT, LW i HCT. Pozwala też, między innymi, na usuwanie czerni z elementów narażonych na niedopasowanie, kolorystyczną zmianę całej pracy czy tworzenie spadów. Z kolei MaxStep jest środowiskiem do impozycji. Funkcja Auto Match Die pozwala na szybkie umieszczenie użytków na schemacie wykrojnika.

uchodzi za jedno z najlepszych dostępnych na rynku rozwiązań w swojej kategorii.

Przedstawiciele przedsiębiorstwa C. P. Bourg poszczycić się mogli sprzętem do wykonywania bookletów. Do zalet maszyny BDF należy zaliczyć kompaktowość, szybkość działania (firma zapewnia, że maszyna skraca czas produkcji bookletów o ponad połowę, w porównaniu do innych ze swego sektora) oraz kompatybilność ze wszystkimi standardowymi systemami.

W zakresie druku etykiet swoistą nowość zaprezentował Kodak. Wypuszczony niedawno na rynek system cyfrowej zgodności koloru (Kodak Approval NX Digital Color Imaging System) to rozwiązanie zarówno dla druku offsetowego, fleksografii, jak

05/09 Packaging Polska

31

TARGI

System P

© Packaging Polska

©System P

Polski przedstawiciel kilku renomowanych dostawców rozwiązań dedykowanych na rynek etykiet i opakowań, firma System P, zadebiutowała wśród wystawców Poligrafii z własnym stoiskiem, na którym można było zobaczyć między innymi mikser bi-2, firmy lr. products do przygotowywania klejów bezrozpuszczalnikowych.

Urządzenie to wykonano ze stali nierdzewnej i wyposażono w dwa zbiorniki kleju o pojemności 85 dm³ każdy, dwa osobne węże podające i panel dotykowy, zaś jego wydajność nominalna to 2 dm³/min.

Mikser pozwala na przygotowanie jedno- i dwuskładnikowych klejów do laminacji o lepkości 500-2000 cps oraz na kontrolę procesu produkcji, uwzględniając datę i godzinę, czas laminacji rolki, zużycie składników w litrach lub kilogramach oraz długość i powierzchnię pokrywanego materiału.

Na stoisku System P prezentowano także ofertę firmy DSM Usimeca, obejmującą urządzenia do klejenia i konfekcjonowania etykiet typu shrink sleeve, maszyny wklęsłodrukowe, urządzenia do powlekania i laminowania oraz bobiniarki.

Wystawie Studia Poligraficznego Waldemara Błaszczyka towarzyszyły pokazy działania dystrybuowanych maszyn. Przedstawiciele firmy chętnie też udzielali zainteresowanym informacji.

Wolff Trading

32

©Wolff Trading

Warszawski dystrybutor na swojej ekspozycji przedstawił między innymi Progress T będący pierwszym polskiej konstrukcji automatem do laminowania na gorąco w formacie B2, przeznaczonym do wydruków offsetowych i cyfrowych. Jego prędkość to 40 metrów na minutę. Duża średnica kalandra z kolei pozwala na pracę przy niskich temperaturach i małym docisku oraz rozgrzanie kleju na większej powierzchni. System grzania kalandra zamkniętym obiegiem wody na zapewniać krótki czas przygotowania do pracy, a konstrukcja podajnika eliminować marszczenie nawet niskich gramatur.

Wolff Trading pokazało także folie do laminowania na gorąco firmy GBC: HBS o zwiększonej sile wiązania oraz polipropylenową Digital OPP do wydruków cyfrowych. Na wystawie eksponowano również lakiery UV firmy Schmid Rhyner – nowa gama do sitodruku, flekso, in-line oraz nowa generacja o niskiej migracji do opakowań żywnościowych.

Na stoisku pojawiły się też obciągi Trelleborg Rollin: LibiX – trwały, do druku opakowań; UV-E – do druku farbami UV; Hi-Page – do druku gazetowego, a także fotopolimery MacDermid: DMAX do obróbki termicznej i solwentowej; MGC – „najszybciej wymywana płyta na rynku dla tekturników” i MVP – płyta analogowa o średniej twardości.

i druku wklęsłego. Zastosowanie technologii Kodak Rapid Recipe Color zapewnia nie tylko sprawniejsze drukowanie etykiet, ale także zadowalającą dokładność i szeroką paletę barw oraz tekstur.

Spektrum swoich możliwości nadruku miało okazję zaprezentować także przedsiębiorstwo Oltronik. Ogromny wybór maszyn od firmy, podążających za trendami, poszukiwaniami i wymaganiami klientów sprawia, że Oltronik cieszy się sporym powodzeniem i ma ugruntowaną pozycję na rynku. Maszyny tego producenta zadrukowują w wysokiej jakości różne rodzaje powierzchni opakowaniowych – od plastiku i papieru począwszy, na metalu skończywszy.

Zadziwiające, że nie tylko zagraniczni wystawcy zwracali uwagę swoimi osiągnięciami i bogatym ofertą. Doskonałym tego

Packaging Polska 05/09

TARGI

Lesko Engineering

© Lesko © Packaging Polska

© Packaging Polska

Podczas targów, polski producent maszyn do wytwarzania i konfekcjonowania etykiet oraz urządzeń wspomagających te procesy, firma Lesko Engineering, miała okazję zaprezentować własnej produkcji przewijarkę typu RLS, którą wyposażono w system kontroli jakości etykiet ALIS L2 od Nikka Research. Warto zaznaczyć, że była to premierowa prezentacja tego rodzaju rozwiązania na polskim rynku. Przewijarka została wyposażona w szereg nowych rozwiązań takich, jak rewolwerowy półautomatyczny zespół nawijania, system ciągłej kontroli i korekty naciągu wstęgi, oparty na technologii serwo oraz nowatorski system transportu, zakładania i podparcia roli przewijanego materiału. System kontroli Nikka Research spełnia wysokie normy w zakresie jakości i prędkości inspekcji. Oferując wydajność maksymalną 250 metrów na minutę, nadaje się do zainstalowania na oddzielnie dostawianym module z niezależnym prowadzeniem wstęgi.

Konferencja Poligraficzna 2009 organizowana w ramach Poligrafii cieszyła się sporym zainteresowaniem. Jednym z omawianych tematów było kompleksowe zarządzanie barwą w procesie drukowania.

Dobra sława Bobsta

dowodem była wystawa Studia Poligraficznego Waldemara Błaszczyka – jednego z większych w kraju autoryzowanych dystrybutorów chińskich sztanc-tygli, złociarek, krajarek, laminarek i klejarek do pudełek. Na obszernym stoisku można było zobaczyć niektóre z wymienianych maszyn. Warto dodać, że Studio Waldemara Błaszczyka pomaga także w adaptacji maszyn dla konkretnych potrzeb klienta.

Jedną z najciekawszych nowości przedstawiła firma Lasercomb.

Maszyna ProDigi za pomocą wiązki laserowej może wycinać opakowania z kartonu o dowolnym kształcie. Trzeba dodać, że maszyna ta nie została stworzona tylko dla produkcji kartonowych zabawek, lecz także w celu otworzenia nowych designerskich możliwości przed sektorem opakowań kartonowych.

Zupełnie inny charakter miała wystawa magazynu Display – niemieckojęzyczne pismo zdecydowało się na pokazanie nagrodzonych nagrodą Superstar stanowisk z opakowanymi produktami. Wśród prezentowanych displayów znalazły się tak sławne marki jak Carlsberg czy Carte Noire. z

05/09 Packaging Polska

© Bobst

Jochen Steinle z Lasercomb nie kryje, że ProDigi 1613 to szansa, by wiele zmienić w produkcji opakowań.

Najnowszy model składarko-sklejarki Bobst Expertfold 110 A2, która miała już swoją światową premierę na targach poligraficznych Drupa 2008 w Düsseldorfie; Accubraille – innowacyjna przystawka do tłoczenia kodu Braille'a na składarko-sklejarce, będąca przełomem technologicznym w produkcji opakowań kartonowych dla farmacji i przemysłu spożywczego, wymagających nałożenia kodu Braille'a oraz Plasmatreat – urządzenie ułatwiające klejenie pudełek lakierowanych, UV, laminowanych i plastikowych, to główne opakowaniowo-poligraficzne atrakcje, które można było zobaczyć na stoisku przedsiębiorstwa Bobst podczas Poligrafii.

33

DRUK

zNowe rozwiązanie w niskonakładowej produkcji etykiet

Wierny Jetrion Ponad 80 firm z całej Europy wzięło udział w otwarciu nowego centrum demonstracyjnego firmy EFI w niemieckim mieście Ratingen. Głównym punktem programu była prezentacja maszyny Jetrion 4000 UV Inkjet System. Tym samym koncern EFI wskazał, że druk inkjet jest technologią przyszłości również w segmencie małych formatów – etykiet.

34

wersalne urządzenie, dające możliwość drukowania ekonomicznego już od pojedynczej etykiety”.

Aktualnie Jetrion 4000 UV Inkjet System jest dostępny w opcji 4-kolorowej (CMYK) jako maszyna do druku z roli na rolę, ze średnią prędkością przesuwu wstęgi 25 m na minutę przy czasie przygotowania. Szerokość zadruku wstęgi to 14 cm przy długości praktycznie nielimitowanej (ograniczenie długości druku tylko możliwościami interpretacyjnymi RIPa). Używane materiały to standardowe podłoża produkcyjne wykorzystywane w drukarniach wąskowstęgowych, bez specjalnego przygotowania pod druk na Jetrion 4000 UV. z

Artykuł sponsorowany

Jetrion 4000 UV Inkjet System jest dostępny w opcji 4-kolorowej (CMYK) jako maszyna do druku z roli na rolę, ze średnią prędkością przesuwu wstęgi 25 m na minutę. „Jeżeli inwestycja planowana jest w trudnym gospodarczo okresie to powinna ona właśnie opierać się o takie uniwersalne urządzenie, dające możliwość drukowania ekonomicznego już od pojedynczej etykiety” – mówi Dariusz Kosiński, product manager polskiego dystrybutora maszyn – firmy Reprograf.

Packaging Polska 05/09

© Reprograf

S

padek nakładów przy ustabilizowanej i wymaganej wysokiej jakości produktu dotyka również segment druków na wąskiej wstędze, zwyczajowo połączonego z drukiem etykiet. Maszyny cyfrowe na dobre zadomowiły się jako uzupełnienie technologii offsetowej – teraz pojawiają się jako alternatywa dla druku flekso. Jetrion 4000 UV Inkjet System to cyfrowa, pełnokolorowa (CMYK) maszyna wąskowstęgowa, drukująca ekonomicznie nakłady do 50.000 etykiet. Dzięki niskim kosztom eksploatacji, zaletom kolorowego druku atramentami UV oraz elastyczności technologii inkjet, Jetrion 4000 doskonale sprawdza się zarówno jako główne urządzenie produkcyjne w kontekście druku etykiet, metek, biletów, formularzy ze zmiennymi danymi (barkody, numeracja), jak i druku cyfrowego, uzupełniającego produkcję flekso (szczególnie niskich nakładów, nieopłacalnych w technologii z formą).

Jetrion 4000 UV Inkjet System drukuje na podłożach o szerokości do 16 cm, m.in. na foliach, materiałach niewsiąkliwych i podłożach specjalnych, np. aluminium. Niemalże fotograficzną jakość wydruku zapewniają najnowszej generacji głowice Drop-on-Demand (DOD), które wraz z opracowanymi przez Jetrion atramentami, zapewniają powtarzalność efektów oraz bardzo szybkie schnięcie. Ze względu na swoją trwałość wydruki nie muszą być dodatkowo zabezpieczane (np. przez laminowanie), a bezdotykowy sposób druku dopuszcza użycie materiału wcześniej naciętego lub ażurowanego.

Unikatowym dla rozwiązań „cyfrowych” jest sposób rozliczenia kosztów druku – w odróżnieniu od szeroko stosowanego pojęcia opłaty za tzw. „klik”, Jetrion sprzedaje atrament na litry, pozwalając określić dokładnie koszty produkcji ze względu na jego zużycie przy druku nakładu.

Nad wiernością odwzorowania barw i symulacją kolorów specjalnych czuwa zintegrowane oprogramowanie RIP Fiery XF, wykorzystujące technologię najczęściej spotykaną w colorproofingu – Bestcolor (również znak koncernu EFI). Dzięki dedykowanemu systemowi zarządzania danymi, Jetrion 4000 UV jest bardzo łatwy w obsłudze i współpracuje ze wszystkimi standardowymi programami graficznymi oraz formatami plików wejściowych.

Jak mówi Dariusz Kosiński, product manager polskiego dystrybutora maszyn – firmy Reprograf: „na całym świecie pracuje już 41 urządzeń Jetrion 4000 UV. Klienci, również ci obecni na prezentacji, docenili maszynę za jakość i trwałość wydruków oraz odwzorowanie kolorów specjalnych. Nie bez znaczenia okazała się szybkość pracy i łatwość obsługi maszyny oraz możliwość przestawiania produkcji i drukowania na naciętym, a nawet ażurowanym materiale.

Wszyscy byli również pod wrażeniem niskich kosztów eksploatacji, wynikających z minimalnych strat materiałów (do 3 m bieżących), faktycznego zużycia atramentów, które dodatkowo można określić jeszcze przed drukiem. Jeżeli inwestycja planowana jest w trudnym gospodarczo okresie to powinna ona właśnie opierać się o takie uni-

TECHNOLOGIA

zAlfabet Braille’a – etykietowanie produktów leczniczych

Aby niewidoczne było czytelne Etykietowanie opakowań leków za pomocą alfabetu Braille’a stało się jedną z najważniejszych wytycznych przemysłu farmaceutycznego i technologii. Nadszedł czas na podsumowanie wszystkich rozwiązań, norm i dyrektyw w tym zakresie, co wiąże się ze znalezieniem czy wybraniem najwłaściwszych, najbardziej niezawodnych systemów znakowania oraz rozpatrzeniem regulacji mających ułatwić dostęp do leków osobom niedowidzącym lub niewidomym.

dalej idących wniosków oraz uświadomiło zebranym konieczność ciągłego poszukiwania doskonalszych metod działania i produkcji.

zObowiązki opakowania

Marcin Fajerski

W ©Atlantic Zeiser

związku z przemysłowym rozwojem w tej dziedzinie, który warunkuje niewątpliwie potrzeba sprostania wymaganiom grup konsumenckich, organizuje się ostatnio sympozja, koła dyskusyjne oraz szkolenia, które z kolei mają za zadanie pomóc wytwórcom dostosować się do zmieniających się standardów oraz zapewnić pomoc tym, którzy dotychczas jej nie otrzymywali.

Jedno z takich szkoleń zainicjowała ostatnio w Warszawie Akademia Innowacyjnego Biobiznesu. Przeprowadzone dyskusje i wykłady oscylowały nie tylko wokół istotnych spraw brajlowskiego druku, ale również dotyczyły polskiego prawa farmaceutycznego, nowych rozporządzeń Ministerstwa Zdrowia odnośnie ulotek dołączanych do produktów leczniczych oraz ich reklamy na gruncie rodzimym. Naturalnie podejmowano z prelegentami rozliczne rozmowy i prowadzono polemiki, co przyczyniło się do wyciągnięcia jeszcze

Metoda ink jet oferuje podobne korzyści jak hot melt, ale ma też te same wady.

Dużą wadę tego systemu stanowi spora dewiacja od założonych parametrów, co powoduje brak matrycy-sita.

Helena Feliksiak, ekspertka od prawa farmaceutycznego i kontroli administracji nad obrotem artykułami farmaceutycznymi oraz zajmująca się ich reklamą, zajęła się w swoim wystąpieniu między innymi drobiazgowym omówieniem tego, jak nowelizacja ustawy oraz prawo farmaceutyczne mają się do opakowań, na które nie bez przyczyny nałożono obowiązek znakowania w alfabecie Braille’a. Okazuje się, że w Polsce wciąż brak ostatecznych rozstrzygnięć w kwestii określenia przez ustawodawcę okresu przejściowego dla produktów dopuszczonych do obrotu przed wejściem w życie ustawy.

Niemałych problemów przysparza też wytwórcom wybór czcionki, która nie tyle nie sprawiałaby kłopotów w technologiach znakowania, co nie utrudniałaby czytania niedowidzącym oraz niewidomym. Proponowane czcionki to Marburg Medium lub polska czcionka brajlowska – należy jednak liczyć się tu z dodatkowymi kosztami, albowiem polski wariant Braille’a nie będzie czytelny za granicą (utrudnienia dla eksportu).

Osobne zagadnienie stanowi wielkość opakowania, która najczęściej nie zostawia dużego pola na brajlowskie znaki, dlatego trzeba wziąć pod uwagę zastosowanie takich innowacji, które umożliwią drukowanie na przykład aż na trzech ściankach pojemników. Wtedy dopiero otworzy się szansa do spełnienia samoregulacji firm, które chciałyby umieszczać na opakowaniach leków kategorie takie jak: nazwa medykamentu, jego moc, postać, zawartość, wykaz substancji pomocniczych, ostrzeżenia i uwagi, a także dostępność.

Wreszcie Helena Feliksiak, będąca jedną z gremialnych specjalistów, którzy opracowywali nowe prawo farmaceutyczne, implementujące dyrektywy Unii Europejskiej, rozpatrywała kwestię obowiązku dołączenia w opakowaniu stosownej ulotki dla niewidomych oraz kodu kreskowego EAN UCC.

zWażna ulotka Na szkoleniu zagościł także wraz ze swoim wystąpieniem doktor nauk farmaceutycz-

36

Packaging Polska 05/09

TECHNOLOGIA

nych, Waldemar Zieliński, który w latach 1993-2002 pełnił kierownicze funkcje w Biurze Rejestracji Środków Farmaceutycznych i Materiałów Medycznych, zaś później pracował w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, pełniąc funkcję Kierownika Urzędu. Prezentacja omawiała krok po kroku nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wymagań dotyczących oznakowania opakowań produktów farmaceutycznych i treści ulotek, co z kolei stało się znakomitą sposobnością do opisania wytycznych Komisji Europejskiej w sprawie badania czytelności ulotek dołączanych do leków. Dużo miejsca poświęcono stosunkowi ulotki do charakterystyki produktu leczniczego, o czym mowa w Dzienniku Ustaw 09.39.321 z dnia 13 marca 2009 roku. Treść paragrafu szóstego wyraźnie zaznacza tutaj: „Ulotkę dołączaną do opakowania produktu leczniczego sporządza się zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego”.

Jak jednak przeciętny człowiek może rozumieć zawarty w takiej ulotce przekaz?

Co nie mniej istotne, w wykładzie podano powody, dla których warto badać ulotki dołączane do środków farmaceutycznych – również z punktu widzenia pacjentów.

Wśród nich znalazła się oczywiście przesłanka bardziej klarownego kierowania wiadomości dla pacjenta bądź osoby aplikującej leki. Konsumenci skarżyli się w anonimowych ankietach, że: ulotki „nie są dla nich przeznaczone”; że pojawia się w nich zbyt wiele fachowych zwrotów i sformułowań; wielkość tekstu częstokroć komplikuje jego odczytanie; a lekarstwo ma zbyt wiele działań niepożądanych… A to tylko niektóre ze stawianych zarzutów, którym trudno się dziwić. Niemiecki instytut badawczy Scientific Institute of a German Health Assurance przeprowadził sondę wśród użytkowników stu najczęściej przepisywanych leków – wyniki jego wcale nie były zadowalające. Więcej niż połowa ulotek posiadała sześciopunktową – a więc niewystarczającą – czcionkę; tylko siedem ulotek zaopatrzono w numerację podpunktów i spis treści; w ulotce występowało średnio aż 29 obcych, fachowych terminów, które pozostawiono bez wyjaśnienia; zaś częstość występowania działań niepożądanych uwzględniono w zaledwie ośmiu procentach ulotek. Nic dziwnego, że konieczność przeprowadzania testów – najczęściej face-to-face, przy użyciu dyktafonu – staje się w tym temacie nieodzownym narzędziem kontroli jakości ulotek. Niestety, póki co dyrektywa unijna nie precyzuje, jak te konsultacje mają być prowadzone, w wyniku czego przedsiębiorcy sami muszą obierać zunifikowane drogi do uzyskiwania potrzebnych im informacji.

Badania zwykle prowadzi się w jednym języku Wspólnoty – najczęściej angielskim (w Wielkiej Brytanii funkcjonuje najwięcej firm podejmujących się takiej działalności), co ma swoje mocne i słabe strony… Nie uporano się do tej pory między innymi z niebła-

05/09 Packaging Polska

hą kwestią tłumaczeń. Warto dodać, że ostatnimi czasy uaktywniło się w sferze przeprowadzania sondaży stowarzyszenie firm europejskich EFPIA, które wysunęło w tej dziedzinie własne propozycje dotyczące metod badawczych. Zaproponowano tu między innymi wywiad bezpośredni jako najbardziej wiarygodną formę testową oraz zwrócono uwagę zarówno na zachowanie poufności, jak i zapewnienie uczestnikom badania jakiejś rekompensaty za nie.

zEmbossing czy AccuBraille?

Ostatni z prelegentów, Marcin Weksler, występujący w imieniu niemieckiej firmy Faubel, omówił techniki znakowania brajlowskiego dla opakowań pośrednich dla przemysłu farmaceutycznego oraz wszystkie związane z nimi korzyści, koszty oraz mogące pojawić się niedogodności.

Pierwsza znana technologia do wydruku znaków Braille’a to embossing, czyli wytłaczanie, które polega na uderzaniu matrycy w powierzchnię materiału – najczęściej kartonu – i wybijaniu w niej punktów. Istnieją w tym zakresie metody płaskiego wytłaczania oraz AccuBraille. Jakie korzyści oferuje embossing? – Przede wszystkim niski koszt realizacji zlecenia i szybką jego realizację, natomiast w przypadku AccuBraille’a otrzymujemy lepsze rezultaty z utrzymaniem stabilności wysokości brajlowskiego punktu w serii. Oczywiście, mimo popularności, technika ta nie jest pozbawiona wad. Przy wytłaczaniu matrycowym dostawca musi się liczyć z ograniczeniami do małej ilości materiałów i brać pod uwagę gramaturę – a w tym przypadku jedną z niewielu dostępnych opcji stanowi karton. Embossing posiada też ograniczenie wysokości punktu od około 0,12 do 0,20 milimetra i powoduje pękanie zazwyczaj papierowego tworzywa. To nie przesądza jednak o spadku jego popularności – wręcz przeciwnie – technika ta znalazła już i wciąż zyskuje sobie wielu zwolenników.

Marcin Weksler z firmy Faubel szczegółowo omówił proponowane rozwiązania dla znakowania brajlowskiego opakowań pośrednich do leków.

zA może hot melt, ink jet czy sitodruk?

Inna metoda znakowania to tak zwany hot melt i, jak sama nazwa wskazuje, polega on na aplikowaniu rozgrzanego kleju przez głowicę drukującą. W skrócie: mamy tu do czynienia ze wstrzykiwaniem przez dysze kleju w określone miejsca tworzywa opakowaniowego. Największą zaletą tego systemu znakowania jest niewątpliwie możliwość instalacji na linii pakującej wytwórcy albo producenta. Trzeba też przyznać, że hot melt gwarantuje dość precyzyjne po-

37

TECHNOLOGIA

Technologia hot melt umożliwia precyzyjne pozycjonowanie oraz pozostaje łatwa w obsłudze, krytykuje się ją jednak za słabą wydajność.

Proponowane czcionki w technologii znakowania alfabetem Braille’a to Marburg Medium lub polska czcionka brajlowska – należy jednak liczyć się tu z dodatkowymi kosztami, albowiem polski wariant Braille’a nie będzie czytelny za granicą (utrudnienia dla eksportu).

38

Dużo pytań padało w zakresie aspektów prawnych dotyczących opakowań farmaceutycznych.

Pani mecenas Helena Feliksiak oraz doktor nauk farmaceutycznych Waldemar Zieliński dołożyli wielu starań, aby rozjaśnić wszelkie wątpliwości.

zycjonowanie, zaś maszyny pozostają wygodne w obsłudze. Poza tym nie wymagają one dodatkowego oprzyrządowania.

Niestety hot melt nie oferuje druku transparentnego i stwarza ryzyko powstania pęcherzyków powietrza (ze względu na wysokie temperatury), a ich zaistnienie z kolei może spowodować braki pewnych punktów. Trzeba by przy tym zaznaczyć, że mimo słabej wydajności, stosunkowo nową technologię hot melt wciąż się dopracowuje i udoskonala.

Następną metodę znakowania opakowaniowego w alfabecie brajlowskim stanowi ink jet – a polega ona na wykonywaniu druku dyszą. W zakresie tym istnieją dwa sposoby nadruku: tak zwana drop on demand oraz micro valve. Podobnie jak hot melt – ink jet nadaje się do instalacji na linii pakującej; gwarantuje też precyzyjne pozycjonowanie; nie sprawia trudności w obsłudze; nie wymaga dodatkowego oprzyrządowania oraz umożliwia druk zmiennych danych, co daje mu pewną przewagę nad innymi technologiami.

Jednakże tu również występuje ryzyko wytworzenia się pęcherzyków powietrza, a poza tym ink jet nie posiada matrycy (sita), co przyczynia się do dużej dewiacji od założonych parametrów. Dlatego metoda ta wciąż wymaga dopracowania.

Jako ostatnią z technik umieszczania punktów Braille’a na opakowaniach produktów farmaceutycznych wymienia się sitodruk. Technologia ta wykorzystuje promieniowanie ultrafioletowe i polega na drukowaniu lakieru przez specjalistyczne sito.

Do niewątpliwych atutów tej metody znakowania zaliczyć należałoby przezroczystość nadrukowywanych punktów alfabetu, co daje sporą dowolność w umieszczaniu brajlowskiego napisu w wybranym miejscu opakowania. Sitodruk nadaje się tez do produkcji na dużą skalę przemysłową i może być używany na przeróżnych materiałach – folii, papierze i innych. Sposób ten został już również odpowiednio dopracowany – oferuje on naprawdę dobrą stabilność wysokości punktu. Nie da się jednak ukryć, że wymaga on większych nakładów i sita… Ogranicza go także brak możliwości druku zmiennych danych. Mimo to – system ten prezentuje dobrą skuteczność i znajduje już szerokie zastosowanie na rynku.

Marcin Weksler skupił się w swoim wystąpieniu także na ocenie ryzyka w związku z rozwijaniem i instalowaniem systemów znakujących. Dodał też, że warto konsultować się, tak często jak to tylko możliwe, z Polskim Związkiem Niewidomych, który chętnie wydaje ekspertyzy; przypomniał też o konieczności prowadzenia teleskopingu.

Bowiem tylko ciągła kontrola i technologiczne usprawnienia uczynią opakowania leków dla niewidomych i niedowidzących czytelnymi, a to na pewno przełoży się na sprzedaż produktów leczniczych, a także ich przydatność. z

Packaging Polska 05/09

TECHNOLOGIA zPojemniki PET z uchwytem © Northumbria Blow Moulding

Złamane tabu tworzyw

zCPI Security Foil - folia jak banknot

zPerfekcja w każdym znaku

Autentyczne leki

Linx – oznakuje i „posprząta”

Zabezpieczająca folia - CPI Security Foil pozwala umieszczać na powierzchni opakowań aluminiowych szczegółowe grafiki, tekst, logo i inne mikroelementy w czasie procesu ich kształtowania. Fizyczne właściwości CPI Security Foil są identyczne jak w przypadku standardowej folii, zarówno w kwestii grubości, wytrzymałości, jak i obrabialności.

Co istotne, wdrażanie tego rozwiązania nie wymaga żadnych zmian, ani wprowadzania dodatkowych specyfikacji w produkcji. Obrazy na folii nie mogą zostać usunięte, dzięki zastosowaniu technologii wysokiej precyzji laserowej, która obecnie nie jest ani znana, ani dostępna na rynku. To z kolei sprawia, że nie da się jej imitować, ani też kopiować w celach fałszerskich.

CPI Security Foil nadaje się do stosowania w aplikacjach zawierających aluminium – jako folia do blistra, zabezpieczająca przed dostępem dzieci, pouch czy saszetka. Folię CPI produkuje firma Constantia Hueck Foils. z

Dostawca rozwiązań kodowania i znakowania, Linx Printing Technologies podkreślił swoje zaangażowanie wobec Large Character Marking (LCM) wprowadzeniem na rynek w pełni wyposażonego kodera IJ350 LCM z samoczyszczącą się głowicą i opatentowanym systemem ochrony dyszy. Idealny dla pojemników zewnętrznych lub powtórnego opakowywania, Linx IJ350 nie sprawia problemów przy konserwacji, oferując konsekwentnie dokładną jakość druku, łatwy interfejs i elastyczność. Zintegrowane oprogramowanie prowadzi użytkownika do wyboru właściwych danych dla wymaganej wiadomości; intuicyjny, ikonowy ekran dotykowy zapewnia proste, bezproblemowe wykonanie operacji; dodatkowo kompaktowa, odłączalna jednostka wyświetlacza pokazuje status znakowania „w mgnieniu oka”. Wprowadzenie takiego systemu dyktowane było wymogami konsumentów poszukujących wyraźnego i czytelnego kodowania wtórnych opakowań, ze szczególnie wierną reprodukcją kodów kreskowych. Kluczowe wymagania aplikacji LCM zawierały stałą głowicę drukującą, czyszczącą się bez potrzeby zamykania, wolną od błędów, sprawdzającą się w operacjach „z dnia na dzień” i z dogodnym dla operatorów umiejscowieniem ekranu obsługi. Linx umożliwił spełnienie tych życzeń. Opcja samoczyszczącej technologii utrzymuje wszystkie dysze w czystości (chroni je przed kurzem), minimalizując przestoje i likwidując potrzebę manualnej interwencji. Metoda, znana jako „micro-purge”, zużywa mniej taśmy i atramentu na głowicy do zbierania zanieczyszczeń, co przekłada się na stan druku. Urządzenie jest chło dzone p owie trzem w celu oczyszczenia atramentu – farba ulega zebraniu i ponownemu wprowadzeniu w obieg. Maszynę zaopatrzono w dobrze widoczny status kodu, sygnalizowany świetlnie przez system „traffic light”. z

40

© Linx

Pojemniki te przeznaczono przede wszystkim dla branży chemikaliów dla gospodarstw domowych. Dość nietypowymi w ich segmencie cechami są: spora przejrzystość oraz połysk – zagwarantowane właśnie przez PET. z

© Constantia Hueck Foils

Brytyjska firma specjalizująca się w produkcji opakowań metodą rozdmuchu, Northumbria Blow Moulding, jako pierwszy wytwórca w Europie wypuściła na rynek cztero i pięciolitrowe pojemniki PET z uchwytem. Zastosowanie w tego rodzaju aplikacjach tworzywa PET jest nowością, bowiem zazwyczaj używa się tu polietylenu o wysokiej gęstości. Poza tym, pojemniki zaopatrzono w rozbudowane uchwyty, co wymagało większego stopnia skomplikowania fazy produkcyjnej.

Do produkcji Nemesis, w technice wytłaczania z rozdmuchem, wykorzystano tworzywo dostarczone przez koncern Eastman Chemicals, które to dało możliwości wytwarzania cieńszych ścianek bez pogorszenia ich przezroczystości, łatwości obróbki i odporności chemicznej.

Dzięki Eastman firma Northumbria Blow Moulding mogła także zaoszczędzić na kosztownym procesie fluorowania (pokrywanie powierzchni tworzyw dla bezpieczeństwa gazem fluorowym przed działaniem wilgoci, pary, zapachów i aromatów oraz bakteriami i mikroorganizmami) przed napełnianiem – dostawca zupełnie wyeliminował tę konieczność.

Materiał dostarczony przez Eastman Chemicals wymaga ponadto mniejszego ciśnienia rozdmuchu i słabszego schładzania, które częściowo obniża czas cyklu. Nad opakowaniami Nemesis pracowano przez 10 miesięcy, zaś koszty całego projektu oszacowano na 300.000 funtów.

Packaging Polska 05/09

TECHNOLOGIA

zMultimodalne HDPE do produkcji opakowań

Rekomendowany Hostalen Multimodalne (o szerokim rozkładzie masy cząsteczkowej) gatunki polietylenu dużej gęstości – HDPE - wytwarzane w unikalnej technologii kaskadowej coraz częściej spełniają oczekiwania rynku, oferując odpowiednio wysokie właściwości fizyko-mechaniczne i użytkowe. Technologia Hostalen ACP (Hostalen Advance Cascade Process) opracowana przez firmę LyondellBasell Industries i wykorzystywana przez Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. (BOP) w Płocku, jest jedną z głównych i najbardziej innowacyjnych metod produkcji tego rodzaju polietylenu.

I

nnowacyjne, multimodalne gatunki Hostalen ACP, w aspekcie właściwości użytkowych wyrobów, oferują połączenie wytrzymałości i sztywności, wyjątkową udarność, wyższą odporność na środowiskową korozję naprężeniową (ESCR) oraz znacznie lepszą przetwarzalność – zarówno w stosunku do tradycyjnych unimodalnych gatunków, jak i w porównaniu do gatunków bimodalnych.

Gatunki do wytłaczania z rozdmuchem W tej technologii powstają butelki, kanistry, beczki i zbiorniki stosowane w wielu segmentach przemysłu oraz artykuły użytkowe i techniczne dla motoryzacji. W chwili obecnej w BOP wytwarzane są multimodalne gatunki Hostalen: ACP 5231 D, ACP 5831 D, ACP 6031 D, które są rekomendowane do produkcji małych butelek i kanistrów o pojemności do 5 litrów oraz ACP 5531 B i ACP 5331 A - polecane do wytwarzania dużych kanistrów i beczek, odpowiednio o pojemności do 30 lub do 60 litrów. Zastosowanie multimodalnych gatunków HDPE do wytłaczania z rozdmuchem umożliwia zmniejszenie grubości ścianek wytwarzanych opakowań o ok. 5 do 15 proc. (przy produkcji butelek o prostych kształtach) w stosunku do gatunków unimodalnych, bez pogorszenia parametrów wytrzymałościowych i odporności na korozję naprężeniową. Z drugiej strony, zmniejszenie grubości ścianek oznacza skrócenie czasu cyklu (krótszy czas chłodzenia), a w konsekwencji wzrost produktywności i możliwość wytworzenia większej ilości opakowań w jednostce czasu. Najnowszy produkt pod nazwą Hostalen ACP 5231 D, wprowadzony ostatnio na rynek europejski, doskonale poszerza i uzupełnia zakres produktów HDPE rekomendowanych do produkcji butelek i kanistrów o pojemności do 5 litrów. Nowy gatunek zaprojektowano w taki sposób w zakresie rozkładu masy cząsteczkowej i zawartości komonomeru, aby optymalnie łączył gęstość z bardzo wysoką odpornością na środowiskową korozję naprężeniową i dużą wytrzymałością na zgniatanie. Ze względu na zrównoważony rozkład masy cząsteczkowej, Hostalen ACP 5231 D charakteryzuje się nie tylko łatwą przetwarzalnością i możliwością skrócenia czasu cyklu ale gwarantuje również wytwarzanie opakowań o doskonałej jakości powierzchni. Nowy gatunek, dzięki właściwościom sprężystym w stanie stopionym, może być również przetwarzany na liniach wyposażonych w narzędzia projektowane do unimodalnych/bimodalnych gatunków HDPE, praktycznie bez konieczności modyfikacji parametrów przetwórczych.

Gatunki do produkcji folii W fabryce BOP w Płocku produkowane są dwa mutlimodalne gatunki HDPE do produkcji folii pod nazwą Hostalen ACP 9255 Plus i Hostalen ACP 9240 Plus. Obydwa gwarantują wytwarzanie cienkich folii o zawężonych tolerancjach wymiarowych bez utraty właściwości wytrzymałościowych. Hostalen ACP 9255 Plus rekomendowany jest do produkcji bardzo cienkich folii, o grubości 6-5 µm, a Hostalen ACP 9240 Plus - do produkcji folii o grubości powyżej 10 µm i odznaczających się wyjątkową odpornością na przebicie. Ze względu na bardzo niską zawartość wtrąceń żelowych, obydwa gatunki gwarantują wytwarzanie folii o bardzo dobrych właściwościach optycznych i estetycznych powierzchni. Ponadto zapewniają doskonałe wybarwienia z masterbaczem i łatwe zadrukowanie, mogą być stosowane w mieszaninie (do 15 proc.) z LDPE w celu zwiększenia sztywności folii, zamiast polietylenu średniej gęstości. Gatunki te gwarantują utrzymanie stabilnych parametrów przetwórstwa bez zerwań rękawa, a zastosowanie wyższych ciśnień wytłaczania zapewnia wzrost wydajności, przeciętnie o ok. 10 proc., a w niektórych przypadkach nawet o 20 proc. Wbrew obiegowym opiniom, przejście z przetwórstwa gatunków unimodalnych na multimodalne HDPE nie wymaga modernizacji linii przetwórczych, a jedynie konieczna jest odpowiednia regulacja parametrów procesu wytłaczania (wyższa temperatura stopu o 5 – 20oC) i rozdmuchiwania folii.

Hostalen na zakrętki Ostatnio, na rynku polskim dostępne są również dwa nowe, innowacyjne gatunki pod nazwą Hostalen GX 4088 oraz Hostalen GX 4088 S. Przeznaczone są do wytwarzania wysokiej jakości zakrętek jednoczęściowych wytwarzanych metodą wtrysku lub prasowania tłocznego, przeznaczonych do opakowań wody mineralnej niegazowanej i gazowanej oraz napojów gazowanych lub do produkcji tub do kosmetyków. Wykazują wysoką odporność na środowiskową korozję naprężeniową oraz bardzo dobre właściwości organoleptyczne. Charakteryzują się zmodyfikowanymi parametrami w zakresie właściwości reologicznych i skurczu. Hostalen GX 4088 S zawiera specyficzny pakiet do zastosowań wymagających obecności środka poślizgowego (dzięki czemu nawet w przypadku osadu z cukru na gwincie butelki możliwe jest łatwe otwarcie zakrętki) i ochrony przed pogorszeniem właściwości organoleptycznych na skutek działania promieniowania słonecznego. z

www.basellorlen.pl

05/09 Packaging Polska

Artykuł sponsorowany

41

SZKŁO

zSzkło na nowo podbija serca konsumentów – wyniki badań FEVE

Pierwsze i niezwyciężone E

uropejczycy uznali szkło najbardziej podatnym na recykling i przyjaznym środowisku materiałem opakowaniowym. Preferują je, ponieważ nie wpływa ono na smak i chroni artykuły przed kontaminacją. Usankcjonowanie szkła produktem bardziej wartościowym od innych to istotne oświadczenie ze strony konsumentów” – mówi Dominique Tombeur, przewodniczący FEVE.

Większość europejskich konsumentów wolałaby, by napoje opakowywane były w szkło. Linia soków Xango stanowi tu jeden z wielu przykładów.

©Xango

Ze zleconych przez FEVE (Europejska Federacja Pojemników Szklanych) badań, wśród sześciu tysięcy dwustu europejskich konsumentów w różnym wieku – od 18 do 54 lat, wynika, że trzy czwarte z nich uznaje, że szkło to najlepszy materiał opakowaniowy dla żywności oraz napojów. Skala tych poszukiwań objęła dwanaście europejskich państw (w tym i Polskę), co czyni zorganizowane przez FEVE i Container Glass Federation sondaże jednymi z najbardziej kompleksowych w przemyśle.

zZielona mila Połowa z ankietowanych wyznała, że ich zdaniem szkło wykazuje mniejszy stopień szkodliwości dla środowiska niż inne surowce opakowaniowe – takie jak plastiki, metale i kartony. Badani ocenili też szkło najwyżej w kategorii produktu ekologicznego, zaznaczając że w stu procentach podlega ono recyklingowi i nadaje się do ponownego przetworzenia. Średnio dziewięciu na dziesięciu Europejczyków uznało, że szkło można recyklingować w nieskończoność – bez utraty jego jakości lub wykonania opakowania. 82 procent z nich powiedziało, że należy do aktywnych i przekonanych zwolenników recyklingu: Niemcom i Austrii przypadła w tej dziedzinie palma pierwszeństwa. Okazało się bowiem, że więcej niż 90 procent mieszkańców tych krajów przynosi swoje butelki i słoiki z powrotem do „banków butelkowych”.

zAnatomia wyboru Badania wykazały ponadto, że większa część konsumentów martwiła się o oczywisty wpływ surowców opakowaniowych na wartość jedzenia i napojów. Ponad 69 procent kupujących przekonanych było, że „szklane” stanowią najlepsze materiały pozwalające na zachowanie smaku oraz war-

42

Packaging Polska 05/09

SZKŁO

Sposób wytwarzania a także powszechnie znane właściwości szkła wciąż przysparzają mu zwolenników. tości odżywczych kupowanych przez nich towarów. 48 procent ankietowanych przyznało z kolei, że szkło to najbezpieczniejsze opakowaniowe tworzywo pod względem zdrowotnym. 86 procent konsumentów jest zdania, że szklane opakowania przyczyniają się do większej popularności i wzięcia „specjalnych okazji”, ponieważ nadają one artykułom wyższej rangi. Ponieważ elementy te nadal odgrywają ważną rolę w preferencjach kupujących, więcej niż 85 procent z nich nigdy nie pomyślałoby o celebrowaniu niecodziennej okazji bez ulubionej szklanej formy.

zSzkło czyste jak łza Przeprowadzone badania wykazały również, że konsumenci w stopniu zadowalająco wyższym pragną zarówno troszczyć się o zdrowie, jak i dbać o sprawy ekologiczne.

Blisko połowa z nich powiedziała, że jeśli dostałaby wybór, to wolałaby sięgnąć po szklane pojemniki na wodę i soki.

Dominique Tombeur zauważa: „Konsumenci lubią, doceniają i wybierają szkło, kiedy tylko mogą. Nasza nowa kampania „Szkło to Czysty Wybór” zamierza przekonać właścicieli marek i sprzedawców do zaoferowania klientom produktów opakowanych w szkło, w celu dalszego zaspokajania ich potrzeb”. Odpowiedzią na te życzenia ma być inicjatywa przemysłu szklanych opakowań, Ruch Przyjaciół Szkła – aktywna sieć społeczna, jednoczącą ludzi wierzących, że szkło to jasny wybór dla nich samych, ich rodzin oraz całego środowiska.

Uruchomiona platforma on-line wspiera ruchy zajmujące się zagadnieniami zdrowia i dobrobytu, dokumentowaniem pięciu tysięcy lat sztuki i designu szkła. Wykonanie badań ilościowych Federacja zleciła niezależnej firmie zajmującej się tego typu poszukiwaniami, InSites. z

Źródło: FEVE

05/09 Packaging Polska

43

EKOLOGIA

Biopsja zBio-plastiki - bilans zysków i strat

Monika Mikołajczak Marcin Fajerski

Bioplastiki bezsprzecznie należą do tworzyw, z którymi zarówno eko-entuzjaści, jak i przedsiębiorcy wiążą wiele nadziei – przede wszystkim ze względu na możliwości, jakie oferują. Okazuje się jednak, że metody ich utylizacji nie są do końca dopracowane, zaś same tworzywa budzą wątpliwości u ekspertów od ochrony środowiska. Tymczasem producenci eko-materiałów twierdzą, że wkrótce będziemy zmuszeni używać ekologicznych opakowań, które będą ulegać biodegradacji, ponieważ wyrzucanie śmieci będzie tak drogie, że przestanie się opłacać.

44

Packaging Polska 05/09

EKOLOGIA

E

Uwaga! Powszechnie nadużywa się przedrostka „bio”, który oznacza biodegradowalny, a to z kolei obliguje do tego, że w ciągu 180 dni ponad 90 proc. węgla zawartego w biodegradowalnym (opakowaniu) musi przekształcić się w dwutlenek węgla.

© PolyOne

kolodzy alarmują, że nie każdy bioplastik i nie w stu procentach podlega recyklingowi. Wszystko zależy od technologii jego wytwarzania, składu oraz opłacalności recyklingu. Bioplastiki – jak twierdzą – to też źródło zanieczyszczeń środowiska i podczas rozkładu mogą wpływać na wzrost ilości gazów cieplarnianych oraz cząstek zanieczyszczających glebę lub wodę. „Nie każdy bioplastik to cieniutka folia złożona z konkretnych cząstek przyjaznych środowisku. Istnieją bowiem takie, które są swoistymi „kompozytami” chemicznymi. Mniejszą szkodę może wyrządzić środowisku utylizacja takiego tworzywa, niż jego recykling z udziałem trujących chemikaliów oraz ogromnym zużyciem wody, wy-

05/09 Packaging Polska

45

EKOLOGIA

Z czym to się pije?

Trudno byłoby nie wymienić obok największych hitów rynkowych i zarazem wielkiej nadziei rynku bioplastików opakowania po-konsumenckiego z PET. Nature Works bardzo sobie chwali tę opcję, przedstawiając jej zalety i niską szkodliwość względem środowiska naturalnego. Marc Verbruggen, prezes firmy zwraca jednakże uwagę, że należy podnieść tu poziom ostrożności i higieny ponownego używania PET. Dodaje przy tym: „Nature Works poszukuje właścicieli marek, którzy podzielą się swoim zaangażowaniem w sprawy zmniejszenia zależności od zasobów nieodnawialnych, mniej szkodliwego wpływu opakowań na środowisko, wynikami z udziałowcami”. Przedsiębiorstwu udało się już nawiązać współpracę z klientami ze Stanów Zjednoczonych, Nowej Zelandii i Włoch – firmy takie jak Primo Waters z Karoliny i włoska Fonti di Vinadio zdecydowały się na bioplastikowe opakowania dla niektórych ze swoich marek wód, a w najbliższym roku mają przyłączyć się kolejni klienci.

Przedstawiciele Nature Works powiedzieli: „Jednym z podstawowych kamieni milowych – w przeciągu ostatnich dwóch lat – była dotacja ze stanu Kalifornia dla przyrodoznawczych analityków oraz projektu pilotowania recyklingu biopolimerów; która jednoznacznie wpłynęła na korzyści ekologiczne i wyniki wydajności, co w konsekwencji doprowadziło do powrotu opakowań Ingeo do sektora butelek”.

Nature Works ucieszyło się również, że brytyjski program WRAP (Waste and Resources Aciton Programme) wykazał troskę o sortowanie bioplastików i oddzielanie ich od innych materiałów poddawanych recyklingowi. Wysoko wyspecjalizowane systemy sortowania, jak NIR (w oparciu o podczerwień) mogą już efektywnie usuwać bioplastik i karton ze zmiksowanego strumienia opakowaniowego. Trzeba przy tym zaznaczyć, że system ten w przeszłości nie zawsze gwarantował stuprocentową niezawodność, lecz, jak wykazały statystyki: 2,5 procent materiałów w jednym przejściu zostawało źle posortowanych.

Jane Bickerstaffe, dyrektor Przemysłowej Rady Opakowań (INCPEN) wciąż wyraża pewne obawy. W pewnych marketach bowiem i zakładach wytwórczych taka selekcja i separacja bioplastików wciąż może przysparzać wielu trudności.

Znacznego postępu w dziedzinie biopolimerowych opakowań dokonał Kautex Maschinenbau ze swoją wtrysko-rozdmuchiwarką KCC 10 D, która może sprostać wymaganiom designerów, ekologów i redukowania kosztów operacyjnych. Firma uważa, że butelki z tego materiału zapewniają im lepszy wygląd, oferując przyciągające wzrok tekstury i zaskakujące efekty wytłoczeń.

46

kluczając system tak zwanej suchej pasteryzacji” – mówi biolog-genetyk, Katarzyna Kieś-Kokocińska. – „Należy również pamiętać, że bioplastik nie zawsze można wyrzucić na kompostownik z przeświadczeniem, że dzięki naturalnym procesom w ciągu kilku tygodni rozłoży się na cząstki podstawowe: tlen, wodór i węgiel (przy założeniu, że to produkt z asortymentu czystej chemii organicznej) i nie będzie już zagrożeniem dla otoczenia. Jego biodegradacja oznacza również, iż potrzeba specjalnych warunków czasowych, temperaturowych, wilgotnościowych, a czasem ciśnieniowych, aby proces rozpadu tych substancji rzeczywiście mógł zaistnieć. Poza tym, wytwarzane z surowców naturalnych bioplastiki pochodzą z roślin genetycznie modyfikowanych – między innymi z odpowiednio wyhodowanej kukurydzy. Często też w kwestii parametrów wytrzymałościowych bioplastiki ustępują funkcjonującym tradycyjnym tworzywom, co z kolei może wiązać się z większym zapotrzebowaniem na nie, a w efekcie będzie prowadziło do ich nadmiernej produkcji i zaśmiecenia środowiska naturalnego”.

zKwestia cen żywności Ostatnio, w trakcie paryskiego kongresu PCD (Perfumy, Kosmetyki i Design), który odbył się w lutym br., przed nadmiernym stosowaniem biopolimerów przestrzegał profesor Stéphane Guilbert, znany specjalista w dziedzinie inżynierii procesowej i biotworzyw. Profesor zwracał uwagę na to, że tak zwany Zielony Marketing (Green Marketing) może zwrócić się przeciwko promującym go firmom, ponieważ używanie bioplastików rodzi ze sobą groźne konsekwencje.

Jako jeden z przykładów podał tutaj kwas polimlekowy (PLA), otrzymywany ze zmodyfikowanej mąki kukurydzianej. Guilbert nie omieszkał zauważyć, że bioplastiki wytwarza się z produktów, które są istotnym źródłem pożywienia (trzcina cukrowa, kukurydza), dlatego też korzystanie z plonów roślin uprawianych do produkcji bioopakowań może przyczynić się do wzrostu cen żywności w krajach rozwijających się. Takie podejście oburza jednak producentów. „Nasza folia Natureflex wykorzystywana do produkcji opakowań biodegradowalnych nie ma nic wspólnego z żywnością! Surowiec do jej produkcji pochodzi w dużym stopniu z plantacji eukaliptusów, które można ścinać już po 7 latach, po osiągnięciu odpowiedniego przyrostu masy” – odpiera te zarzuty Andrzej Kornacki, przedstawiciel brytyjskiej firmy Innovia Films, będącej producentem biodegradowalnej, kompostowalnej folii.

Jednostka badawcza Agropolymers Enginnering and Emerging Technologies z Montpellier zakwestionowała niektóre korzyści, jakie miałyby nieść ze sobą bioplastiki. Według przedstawicieli zrzeszenia część z nich nie rozkłada się w ogóle w glebie. Wymaga się tu specjalistycznych zabie-

Packaging Polska 05/09

EKOLOGIA

gów, których dostępność jest obecnie ograniczona. W trakcie swojego wystąpienia profesor przypomniał też, że bioplastiki w wielu aspektach ustępują surowcom tradycyjnym.

Przede wszystkim wykazują one dużo większą wrażliwość na wodę i temperaturę (kwas polimlekowy traci swój kształt przy 60 stopniach Celsjusza), w związku z czym raczej nie powinny mieć kontaktu z kosmetykami.

Mimo tych apeli producenci tworzyw opakowaniowych nie poddają się i wierzą w potencjał tkwiący w bioplastikach. Ostatni raport EDS (Enviromental Data Services) donosi, że nowe rozwiązania technologiczne mogą pomóc bioplastikom rozwijać się w najbliższych latach i zwiększać swoje wpływy na rynku. Mimo to mają jeszcze wiele przeszkód do pokonania. Stowarzyszenie European Bioplastics zanotowało na przykład, że biopolimery zdobyły zaledwie 0,2 procenta udziału w rynku plastików w Unii Europejskiej. EDS optymistycznie wciąż zakłada, że czas biotworzyw może w końcu nastać, jeśli zostaną rozwiązane problemy przetwórcze oraz jeśli wytwarzanie bioplastików będzie bardziej sprawne.

Jöran Reske, wiceprzewodniczący Stowarzyszenia European Bioplastics opowiada o biopolimerach.

zCo do degradacji Spora część bioplastików ulega degradacji jedynie w ściśle kontrolowanych warunkach kompostowania. Standard EN 13432, który został już zaakceptowany przez wiele narodów, precyzyjnie definiuje: jaką wagę powinny mieć biopolimery i jak szybko oraz w jakich warunkach powinny się rozkładać, by zyskać to miano. Mimo prężnego rozwoju technologicznego, nie stworzono jeszcze norm, ani wytycznych, które dałyby się zastosować do domowych warunków kompostowania bioplastików.

Włoski wytwórca bioplastików, Novamont twierdzi, że wyprodukowanie jednego kilograma produktu bazującego na mączce, wymaga 500 gramów poliestru i zużycia 80 procent energii wykorzystywanej w tradycyjnym procesie produkcji polietylenowego polimeru. Z kolei dane z firmy Nature Works (Ingeo, PLA) mówią, że tworzenie ich materiału pozwala firmie na większe oszczędności związane ze zużyciem surowca mineralnego – od 25 do 68 procent mniej niż w przypadku polietylenu. Według wytwórców jedną z alternatyw stanowi brazylijski biopropylen z etanolu trzciny cukrowej. Brazylijska grupa Braskem postawiła już fundamenty fabryki, która będzie produkowała „zielony polietylen” z przeznaczeniem dla sektora opakowań. (Realizacja tego projektu ma być zakończona na początku 2011 roku, planowana jest produkcja 200 tys. ton etylenu rocznie, przetwarzanego na podobną ilość polietylenu). Materiały takie – zdaniem EDS – będą mogły dopasować się do istniejących już pro-

Już w latach II wojny światowej bioplastikami interesował się Henry Ford, założyciel nowoczesnego przemysłu motoryzacyjnego. W laboratoriach Forda opracowano tworzywo sztuczne wytwarzane z soi.

05/09 Packaging Polska

Ceresana Summa summarum Mię dz ynar o dowa ins t y tucja zajmująca się badaniami r ynku, a zwłaszcza tworzywami i substancjami chemicznymi – w tym plastikami i ich dodatkami – Ceresana Research, postanowiła przeanalizować sektor bioplastików i opakowań z nich wytwarzanych. Brano pod uwagę zarówno fakt, że nie wszystkie biopolimery ulegają degradacji w środowisku naturalnym, jak i to, że materiały te przynoszą ekonomiczne korzyści swoim dostawcom. Oliver Kutsch, prezydent Ceresana Research powiedział: „Wbrew finansowemu kryzysowi, wytwórcom tworzyw biodegradowalnych udało się osiągnąć umiarkowany wzrost w zeszłym roku”. Z biopolimerami wiąże się wielkie nadzieje, dlatego też rosną oczekiwania.

Przede wszystkim mają one zagwarantować plastikom niezależność od ropy naftowej, rozwiązać problemy związane z odpadami i stać się przyjaźniejszą alternatywą dla środowiska. Bioplastiki w niektórych dziedzinach już wiodą prym – obliczono, że w przeciągu ostatnich ośmiu lat, ich użycie wzrosło sześciokrotnie. Plastiki na bazie mączki obecnie zdominowały Europę, zaś przed tymi opartymi na kwasie polimlekowym powoli zarysowują się obiecujące perspektywy. Raport sporządzony przez Ceresana Research szczegółowo opisuje sytuację bioplastików w Europie, Ameryce Północnej oraz regionach Azji-Pacyfiku. W badaniach skupiono się również na analizie rynku biopolimerów w siedmiu krajach o najwyższych przychodach.

www.ceresana.com

47

EKOLOGIA

zIdealnie niedrogie Jednak droga bioplastików naznaczona została wieloma przeszkodami. Coraz częściej bowiem kwestionuje się je jako eko-alternatywę. Problem w tym, że nie ma w tym aspekcie rozwiązania idealnego, które byłoby przy tym niedrogie. Przemysłowa Rada ds. Opakowań i Ochrony Środowiska INCPEN (The Industry Council for Packaging and the Environment) stara się w tej kwestii zająć stanowisko w miarę obiektywne. Sektory: spożywczy i kosmetyczny, musiałyby zrezygnować z wyznawania trendu opakowań eko-przyjaznych i nie-ekologicznych, a przy tym zaakceptować fakt, że różnorodne materiały: czy to pochodzące z mąki kukurydzianej, grochowej, czy też otrzymywane z oleju roślinnego, mogą posiadać unikalne cechy opakowaniowe i przez to przyczyniać się do redukowania szkodliwego wpływu na przyrodę. Dyrektor INCPEN, Jane Bickerstaffe, mówi że wszystkie nowe pomysły powinno się brać pod uwagę dla potencjalnych ekologicznych korzyści i nie należy sugerować się etykietką Green.

Roczna produkcja bioplastików w latach 2007 - 2011.

Tysięcy ton [kt]

cesów i struktur recyklingu, a przez to przestaną zagrażać środowisku naturalnemu.

1600 1502 kt

1500 1400 1300

Syntetyczne biodegradowalne

1200

Naturalne niebiodegradowalne

1100

Naturalne biodegradowalne

900 800

Bioplastikom początkowo wróżono świetlaną przyszłość, później ich popularność nagle spadła, gdy specjaliści branżowi zrozumieli, że wymagają one jeszcze pracy, inwestycji i cierpliwości, a procesy ich wytwarzania i utylizowania – określonych technologicznych modyfikacji, które kosztują odpowiednio więcej.

Przedstawiciele stowarzyszenia European Bioplastics twierdzą, że biopolimery stanowią obecnie około 0,20 procent całego

766 kt

700 600

505 kt (65%)

500 400 300

zPotrzeba harmonizacji

885 kt (59%)

1000

575 kt (38%) 262 kt

200 100 0 2007

210 kt (80%)

225 kt (30%)

30 kt (12%) 22 kt (8%)

36 kt (2%) 2009

42 kt (3%) 2011

Rok Źródło: European Bioplastics (prognoza).

48

©Innovia Films

Niezależna brytyjska organizacja konsumencka Which? potwierdziła kompostowalność opakowaniowej folii NatureFlex w warunkach kompostowników przydomowych.

Which? jest największą brytyjską organizacją konsumencką zrzeszającą ponad 650.000 członków. Jest ona całkowicie niezależna - nie ma właścicieli, udziałowców ani organów rządowych, przed którymi musiałaby odpowiadać. Ze swym ponad 50-letnim doświadczeniem, Which? ma na celu dbanie o interesy konsumentów, ochronę ich praw, ocenę produktów i służenie pomocą oraz bezstronną radą w każdym interesującym odbiorców rynkowych temacie. Organizacja ta zdecydowała poddać kompostowalne materiały opakowaniowe używane w supermarketach testom dla sprawdzenia czy rzeczywiście łatwo ulegają rozkładowi w kompostownikach przydomowych.

Testowane przez Which? opakowania wykonane z folii NatureFlex to opakowania świeżych produktów i torebka do pakowania płatków śniadaniowych. Ta ostatnia wykonana była z laminatu folii NatureFlex z innym materiałem kompostowalnym – Mater-Bi. Pod koniec dwumiesięcznego okresu testowego, opakowania świeżych produktów rozłożyły się całkowicie, a z torebki do płatków pozostały jedynie drobniutkie kawałki.

Packaging Polska 05/09

EKOLOGIA

ń Kompostowanych a w ko a p O a zn ic g lo zPlatforma Techno

e c s l o P w a j c a z i n a g Bio-or

ej, i samorządow cji rządowej tra ec is in ob m ilę ad w ków na ch dy, organy . Listę uczestni erające odpa ęglo bi itd W e i h cz w yc CO da ow ań ba er owoOpakow łów Polim jednostki nauk adu Ekologii ntrum Materia ydział TowaInicjaty w y Zakł g, Carrefour, : Carrefour, Ce Produk tów, W er ii zą io or og (B ol tw w 2009 roku z in Ek st ną ra or bi ed ię at ordo Ekolekpo K ds B ) , , ze iu ań ET pr w -P an y ko ns iczny w Pozn ych PAN, Co BRO oraz grup RO - Zakład Ekologii Opa om w on Ek t lo Puław y, Biote e no sy w COB kłady A zoto at formą Tech stwa, Uniwer Za Pl , aw a ol zn ef novia Films, an ro od zw ań, MZO Bi na , inicjaty wa lms, Biozon lem jest podologii Opakow wstała nowa O - Zakład Ek alnych. Jej ce tive, Innovia Fi BR ow ek torów st yr CO D , po ra m m co eg ru no Ko od In wań opakowań bi Krajowego Fo Otto Poland, ia u g, giczną Opako an ąd er st rz zy Za z l or ie ze yk h do w edstawic u życia popr zmierzającyc Pruszków (prz ięcie ich cykl st). jęcie działań ow ym i zamkn do realizacji yszczania Mia aj cz ne kr O u zia ów id nk w ry ad ze kł pr Za y rm : fo ta at (la Pl dowalnych na y a apy. Pier wsz niczny. Zadani ał y na dwa et nych recykling orga dzielone zost po kompostowal 3 01 ań -2 ow 09 ak w latach 20 orzystanie op kling orgayk cy w re e uj ez rz m ej op 3) we w ykona2010 – 2012) ob mknięcie ich cyklu życia (p torby handlo (lata: 2012-201 i za u funkcjonują drugim etapie ającymi na w nk ń, ry h; ła yw ia ac na EURO 2012 pł ym dz st w i ia ow ch m aj ym • Na kr ypowanych i chemiczn ie realizacji ty am es tk kr za da h wprowaaW do ac uk z ą. rb niczny) w w yt ed to ne z folii PE ki na tych na skalę krajow znajdują się: informacja i ru ć ad by N od a. yskanej w to ę zy ji si or ma e 5 lat, g informac uz kompostowal degradację tw h na najbliższ Urzęw błąd. Wedłu ji opakowań az w ac or tó fik cz ka en ty tu is w yznaczonyc en um sz ow id w ns dzają ko jnych tworzy Ochrony Środ anie systemu cy leży tu w e dy ra co ni to tra ra la z ek op w ro sp ań zy nt a; In cj umentów ko z Głównego cyklingu twor ich od opakow ns a re ni Ko w i kiie i m ta żn cj z ro ró en yć rie od ur nk walcz nych i biec ba owej i punk tu du Ochrony Ko tencji tych organów. Jak osób, aby zapo jnej? rony internet cy st , uk ich pe od al m pr ny i an nych w taki sp ko da ej u; w zakresie ki handlow acji program worzenie bazy i dobrej prak ty zbiórki odpaków do realiz sztucznych; ut Polsce kompo i nadużyciam zyskanie środ inięty system w m h po zw ; yc ro go e ąc ne uj cz yj sz ac je pr ost w poprawić syaj je w e na kr informac dó ni oż ia pa m ce an przyjęcia od zorganizow • W Pols dpadów). Czy ci az -o oś or io ji) liw (b ac oż h, ch iz m yc ny an za met mpostowan dów organicz stalacjach do opakoh odpadów ko zakresie? stowniach (in sortowaniem w w ytypowaakowaniow yc op ch tuację w tym u ny or cz bi gi od lo ci związane z z innyno oś ch ne dn te zo ka tru is ad ób ć wej sieci do pr za ow om a ią Jak rozw prowadzeni i będą one gr ciami dla środ śl ze • yś je pr , rz ić opaeż ch ko ni żn d ny w ró al na Tró e od O ow jak wcz cznych? Jak CARBON FO wań kompost ni; prace bada tworzy w sztu ych twoalnych (LCA , z jn i ow m cy sa st i ia dy nej kompostow ej po an tra m z ow ow ko mi opak opakowań opakowań inistracji rząd postowalne od ze stosowania a opaia PZPN, adm kowania kom (bonifikaty dl kanie poparc ch ys ny uz yj .); ac itp sl ia produkT j ? gi ch PRIN jaty w le klasyfikowan Pi łc e N ożne rzyw sztuczny zgłoszenie inic szt analizy za a Euro py w w ko i st stu? ok ezo po ys st tr m w is sy morządowej, ć ko M ia ży sprawdzen stowniach do stow anych).

• Jak obni po – nie ma opła kontrolnym do ego w kompo e h, ko w ań ko mpo m an an yc w te sz ki an nk ie ys ow pu zm uz st ć dy tu po by m ą pa aj ko od m Po . ać ań 12 rm ow ow 20 w roku dla opak ę kompost ony odbiór nie spełnia no organicznego • Opłaca si nieo że kompost e być zapewni w oż im o m m lk , h ty ie ar yc ny an W ór , w mu recyklingu za kt ,w ty za składo ków, Poznań i jest w ytwar analizą miast , Gdańsk, Kra dobrej jakośc wiec. Jak rozprzedzonym dto kompost owni (Chorzów st na upsk, Łódź, Ży po Sł m z h: ko ac do ni ow m st ły po odpadów ca m w ko h któr ych aw). zestniczącyc cł uc

ro k W te y? a, m os ale dn aw op sz ateriałów i wiązać te prob otwar ta dla je oducentów m Plat forma jest biorstwa odma zrzeszać pr i ię ds ań ze ow pr ak u, op sk cyklu życia , zakłady odzy órcy towarów kowań, w ytw

W

zania: zProblemy do rozwią

rynku plastików w Unii Europejskiej, co przekłada się na wagę 48 milionów ton rocznie. „Naturalnie” wcale nie znaczy „lepiej” – dlatego część firm trzyma rękę na pulsie i pozostaje daleką od euforii, zakładając że sytuacja się zmieni i bioplastiki staną się doskonalszą kategorią tworzyw sztucznych.

Duże nadzieje wiąże się z Nature Works ze Stanów Zjednoczonych – firmą dostarczającą PLA, której w ubiegłym roku udało się stworzyć nową technologię, znacząco redu-

05/09 Packaging Polska

Biodegradacja bioplastików oznacza zazwyczaj, że trzeba zastosować specjalne warunki czasowe, temperaturowe, wilgotnościowe, a czasem ciśnieniowe, by proces biorozpadu rzeczywiście zaistniał.

49

EKOLOGIA

Obowiązkowe poziomy odzysku i recyklingu Z wyłączeniem bezpośrednich opakowań produktów leczniczych i środków niebezpiecznych Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63/2001, poz. 639, Dz. U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607 - j.t.).

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie corocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. 2007 nr 109 poz. 752).

2007

recykling

odzysk

recykling

odzysk

recykling

odzysk

recykling

odzysk

recykling

odzysk

2014

odzysk

2013

recykling

2012

odzysk

211

recykling

2010

odzysk

2009

recykling

Rodzaj opakowań

2008

Opakowania razem

25

50

27

50

30

51

35

53

40

55

45

57

50

58,5

55

60

Papier i tektura

48

-

49

-

50

-

52

-

54

-

56

-

58

-

60

-

Aluminium

40

-

41

-

43

-

45

-

47

-

48

-

49

-

50

-

Szkło

38

-

39

-

41

-

43

-

46

-

49

-

55

-

60

-

Tworzywa sztuczne

25

-

16**

-

17**

-

18**

-

19**

-

20**

-

21,5**

-

22,5**

-

Stal

20

-

25

-

29

-

33

-

37

-

42

-

46

-

50

-

Drewno

15*

-

15

-

15

-

15

-

15

-

15

-

15

-

15

-

*) Nie dotyczy palet drewnianych **) Recykling materiałowy

Źródło: I Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna Przyszłość Opakowań Biodegradowalnych.

Popularne materiały z grupy EN13432 NatureworksTM PLA Mater BiTM (na bazie skrobii)

www.natureworkspla.com www.materbi.com

PlanticTM (na bazie skrobii)

www.plantic.com.au

NatureFlexTM

www.natureflex.com

EcoflexTM CoPET

www.basf.com

Opakowania sztywne z masy celulozowej i włókien roślinnych PHAs & PHBs (np. Nodax)

50

kującą emisję węgla na lini rPET. Pomimo mniejszej gęstości i mniejszego zużycia materiału, powtórnie przetworzone tworzywo posiada taką samą wytrzymałość.

Ponadto przedsiębiorstwa i europejskie stowarzyszenia liczą na to, że otrzymają odpowiednie wsparcie w swojej działalności, dzięki któremu będą mogły udoskonalać bioplastiki, czyniąc je bardziej podatnymi na procesy recyklingu oraz tańszymi. Ciekawa inicjatywa w związku z tym powstała na Wyspach Brytyjskich, na których zorganizowano legislatywę European Packaging Waste Directive, która zobowiązała się do pomocy w minimalizowaniu kosztów recyklingu – nawet w kwestii zamknięć czy etykiet.

Drogę ratunku wskazuje także doktor Steve Anderson. Konsultant i autor wielu opracowań z zakresu biotworzyw już w 2006 roku zauważył, że istnieje silna potrzeba zorganizowania się międzynarodowych firm i zharmonizowania wszystkich procedur związanych z recyklingiem nowych materiałów opakowaniowych. Tylko w ten sposób przedsiębiorstwa będą mogły liczyć na ratunek, zwiększenie poziomu sprzedaży oraz – co za tym idzie – na udoskonalenie bioplastików.

Doktor Anderson przekonuje: „Obecnie to kwestia niezmiernie ważna, a potrzeba standaryzacji międzynarodowych poszukiwań stała się dużo istotniejsza, gdy sprzedawcy zaczęli coraz bardziej poszukiwać źródeł surowcowych poza krajem rodzimym”.

John Simmons z organizacji Recoup, która celuje w maksymalizowaniu efektywności recyklingu plastiku ostrzega, że przed

Packaging Polska 05/09

EKOLOGIA

Nie każdy bioplastik i nie w 100 proc. może być poddany recyklingowi - może to zdziwi niektórych, że coś, co ma być eko, tak naprawdę całkiem eko nie jest. Wszystko zaś zależy od technologii wytwarzania bioplastików, ich składu i opłacalności recyklingu. Nie każdy bioplastik to cieniutka folia, złożona z konkretnych cząstek, jedynie przyjaznych środowisku. Istnieją takie biopolimery, które są swoistymi „kompozytami” chemicznymi.

Mniejszą szkodę może środowisku wyrządzić utylizacja takiego tworzywa, niż jego recykling z udziałem trujących chemikaliów oraz ogromnym zużyciem wody

producentami biopolimerów stoi jeszcze wiele zadań: „Mamy się na baczności z powodu tych nacisków, z którymi muszą się zmierzyć wszyscy zaangażowani w opakowania plastikowe i ich recykling i dlatego staramy się wysuwać prognozy nie tylko na chwilę obecną, ale również na przyszłość.

Rozumiemy, że dla wielu producentów opakowań to nie jest to tylko tymczasowa zmiana, lecz długoterminowa”.

Tak zwany Zielony Marketing coraz częściej podlega krytyce ekologów i ich rewizjom. Należy rozpatrzyć wszelkie możliwe opcje, pamiętając o zyskach.

zPrzewidywania rynkowe Mimo wielu sceptycznych i krytycznych głosów odnośnie bioplastików, ich przyszłość nie wydaje się szczególnie zagrożona, a tak naprawdę przewiduje się, że ich sprzedaż i używalność wzrosną. Grupa badawcza BCC, specjalizująca się w sporządzaniu raportów rynkowych i publikacjach technicznych, stwierdziła, że rynek biopolimerów rozwinie się – z około 245 milionów kilogramów w 2007 roku, do 540 milionów w roku 2012. Z kolei analitycy rynkowi z Freedonii antycypują, że do 2012 roku zapotrzebowanie na naturalne polimery będzie wzrastało rocznie o 7,1 procenta, co można przeliczyć na łączną sumę 4 miliardów dolarów.

Pozytywne prognozy Stowarzyszenia European Bioplastics ogłaszają, że rynek biotworzyw w Europie do 2020 roku powinien się ustabilizować, zdobywając 10 proc. całkowitego udziału w dziedzinie plastików. Wymagać to będzie 35 proc. wzrostu w tym sektorze, w skali roku; ciągłego technologicznego doskonalenia oraz wdrażania chemicznych innowacji, dzięki którym wytwórcy będą mogli odetchnąć z ulgą i sprostać rosnącym ekologicznym wymogom. z

05/09 Packaging Polska

51

EKOLOGIA

Przejście na jasną stronę mocy Norweskie centrum technologii - Norner Innovation, zainwestowało trzy miliony euro w projekt badawczy z dziedziny tworzyw sztucznych, bazujących na dwutlenku węgla jako surowcu.

W przedsięwzięciu tym, obok innych firm związanych z branżą przetwórstwa tworzyw sztucznych, uczestniczy także Superfos. Celem ekologicznego projektu jest ograniczenie składu plastiku przez zastąpienie określonej ilości nowego surowca dwutlenkiem węgla. Morten Lundquist z Norner Innovation mówi: „Daje nam to jedyną w swoim rodzaju możliwość wykorzystania dwutlenku węgla jako surowca w produkcji polimerów (do 40 proc. polimerów niezbędnych do produkcji plastiku może pochodzić z dwutlenku węgla), a przez to ograniczenia uciążliwości tego gazu dla środowiska. To dla nas interesujące wyzwanie i dołożymy wszelkich starań, aby wykorzystać tę możliwość do stworzenia nowych i ekologicznie przyjaznych opakowań z plastiku”. Obecnie dwutlenek węgla stanowi jeden z głównych czynników zagrażających środowisku naturalnemu i zrównoważonemu rozwojowi na świecie. Nowe przedsięwzięcie ma pozwolić spojrzeć na ten gaz z innej strony i wykorzystać go jako cenny surowiec, którego obróbka wymaga wykorzystania niewielkich ilości energii. Dla wszystkich firm udział w akcji wiąże się z szeregiem korzyści. Product design manager, Torben Noer z Superfos oznajmia: „Redukcja, odzysk, nowe myślenie i recykling. Te cztery metody odgrywają bardzo istotną rolę w przedsięwzięciach Superfosu, mających na celu ograniczenie emisji dwutlenku węgla i tak zwanego węglowego wkładu firmy. Dotychczas użycie polimerów do produkcji plastikowych opakowań cieszyło się dość umiarkowanym zainteresowaniem. Właśnie to jest głównym powodem nasze-

© Superfos

zSuperfos bada potencjał dwutlenku węgla

Norweskie centrum technologii - Norner Innovation, zainwestowało trzy miliony euro w projekt badawczy z dziedziny tworzyw sztucznych, bazujących na dwutlenku węgla jako surowcu. go udziału w tym przedsięwzięciu”. Należy dokładnie zbadać profil właściwości nowych surowców, ponieważ trzeba liczyć się z tym, że będą się one różnić od typowych plastików używanych do produkcji dzisiejszych wyrobów. Głównym zadaniem i celem projektu jest właśnie rozpoznanie tych nowych właściwości, ich dalsze udoskonalenie i określenie możliwości zastosowań. z

zAmerykański sukces Hot N Handy Bio-Pouch

Sen o kanapce dzinie opakowań giętkich (2009 Flexible Packaging Achievement Awards), sponsorowanego przez Stowarzyszenie Opakowań Giętkich (Flexible Packaging Association), które uhonorowało producenta tego opakowania – Robbie Manufacturing - dwiema nagrodami: Złotym Medalem w kategorii Doskonałość Opakowania i również Złotym Medalem za Organiczność i Przyjazność Środowisku. Tara Downing, dyrektor ds. produktu w Robbie Manufacturing mówi: „Hot N Handy Bio-Pouch to ekologiczne opakowanie świeżo przygotowywanych kanapek. Jego zaletą jest nie tylko dłuższe zachowanie świeżości produktu i możliwość wielokrotnego otwierania opakowania, dzięki specjalnie opracowanemu, samoprzylepnemu paskowi zamykającemu, ale stanowi ono również prawdziwą innowację w dziedzinie opakowań przyjaznych środowisku. W porównaniu z pojemnikami z polistyrenu, podczas produkcji tego opakowania zużywa się o 92 proc. mniej ropy naftowej, emisja CO2 jest o 56 proc. mniejsza, a ilość odpadów spadła wagowo o 75 proc.”. Wyprodukowanie i dostarczenie konsumentom 163 milionów sztuk gotowych, delikatesowych kanapek wiąże się z produkcją około 1.800.000 kg odpadów. Opakowanie Bio-Pouch posiada wbudowany klin pozwalający na używanie go do kanapek różnej wielkości, eliminując w ten sposób konieczność magazynowania wielkich ilości indywidualnych opakowań.

Opakowanie kanapki - Hot N Handy Bio-Pouch - wyprodukowane zostało Samą folię produkuje się z odnawialnej masy drzewnej, poprzez Robbie Manufacturing z przezroczystej, kompostowalnej folii zyskiwanej ze specjalnie prowadzonych plantacji, posiadaNatureFlex NVS. Powierzchnia opakowania typu Bio-Pouch zadrukowana jących albo starających się o przyznanie atestów FSC (Fojest techniką fleksografii, powtarzalnym czterokolorowym wzorem rest Stewardship Council). Kompostowalność materiału w podkreślającym jego biodegradowalność. ciągu sześciu tygodni potwierdzają już certyfikaty europejskie – EN13432 – i amerykańskie – ASTM D6400. z

© Innovia Films

„Hot N Handy Bio-Pouch” to specjalnie zaprojektowane, ekologiczne opakowanie gotowej kanapki, popularne w całych Stanach Zjednoczonych. Wykonane zostało z przezroczystej, organicznej, biodegradowalnej folii NatureFlex NVS i używane jest do pakowania świeżo przygotowanych kanapek, zastępując sztywne pojemniki z polistyrenu.

Opakowanie „Hot N Handy Bio-Pouch” zostało nagrodzone w ostatniej edycji odbywającego się na Florydzie konkursu osiągnięć w dzie-

52

Packaging Polska 05/09

EKOLOGIA zCarlsberg Polska i recykling opakowań

Zbiórka!

Pierwsza w Polsce puszka z nadrukiem high resolution. jące do zmniejszenia zużycia wody i energii, zmniejszenia emisji zanieczyszczeń do powietrza i do ścieków, wykorzystania gospodarczego produktów ubocznych, również tych powstałych w początkowej fazie produkcji produktu. z

© Carlsberg

Carlsberg Polska dofinansowała kwotą ponad 1,6 mln złotych zbiórkę oraz przetwarzanie odpadów opakowaniowych w Polsce – wynika z raportu podsumowującego prowadzone w 2008 roku działania „recyklingowe” firmy. Przekazane pieniądze zasiliły polski rynek recyklingu i jednocześnie przybliżyły spółkę do spełnienia wymaganego w Unii Europejskiej poziomu zagospodarowania odpadów po produktach wprowadzonych do obrotu.

Od 2002 roku Polska zobowiązana jest do realizowania dyrektyw unijnych odnośnie recyklingu i składowania odpadów. Na przedsiębiorców zostały nałożone obowiązki realizacji coraz wyższych poziomów recyklingu odpadów, określanych jako procentowy udział opakowań przetworzonych w stosunku do opakowań wprowadzonych do obrotu.

W Polsce przyjęto model finansowania oparty na wolnym rynku instytucji pośredniczących w finansowaniu recyklingu, tzw. Organizacji Odzysku. W ubiegłym roku wymagany poziom zbiórki i recyklingu odpadów opakowaniowych (w stosunku do ilości odpadów wytworzonych) wynosił: dla szkła – 39 proc., dla papieru – 49 proc., dla tworzyw sztucznych – 16 proc., dla puszki aluminiowej – 41 proc. Jak twierdzą przedstawiciele Carlsberg Polska, zaangażowanie w zbiórkę odpadów i recykling to nie jedyna inicjatywa przedsiębiorstwa. Od lat firma konsekwentnie prowadzi również inne działania, których celem jest ochrona środowiska i promocja ekologii. Należą do nich m.in. projekty zmierza-

Organizator

Patronat honorowy: Minister Środowiska Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Polska Izba Ekologii Bank Ochrony Środowiska Związek Miast Polskich

Fundator nagrody rzeczowej:

Fundatorzy Pucharów Recyklingu:

Sponsorzy i Partnerzy:

Patronat medialny:

Centrum Informacji Komunalnej

05/09 Packaging Polska

53

DESIGN I MARKETING

zRelaunch w imię tradycji

W młodej butelce piękny duch Prestiż, luksus, jakość – pojęcia te przylgnęły jak drugie imię do najwyżej ocenianych i najbardziej wyszukanych marek alkoholi, a także ich opakowań. W gamie tych przymiotów powinna znaleźć się jeszcze tradycja… Kształt butelki bowiem, etykieta, zamknięcie, logo pełnią w tym przypadku rolę znaczącą, a mianowicie świadczą o niezmiennej wartości cennych trunków. Co jednak zrobić, aby dana marka mogła przypomnieć o sobie dawnym jej amatorom i przyciągnęła nowych? Odpowiedź brzmi: relaunch.

N

© Bloom

ie jest to najłatwiejsze do wykonania, albowiem trzeba umieć znaleźć tu tak zwany złoty środek. A balansowanie między designerską fantazją, a taktem i szacunkiem wobec dawnych form może przynieść albo skutek fatalny, albo zdumiewająco pozytywny.

Butelka Grants’a zapewne nigdy nie straci swojego trójkątnego kształtu, nawiązującego do trójkącika bilardowego, ale etykieta może ulegać rozlicznym zmianom. Nic zatem dziwnego, że tylko najlepszym przypada zaszczyt projektowania dla najlepszych.

Relaunch często dotyczy też limitowanych edycji. Wówczas wielbiciele alkoholi dostają od przedsiębiorstw „coś ekstra” – i w ten sposób opakowanie staje się nie tylko zachętą do zakupu, ale również znakiem pamięci.

zCzarno-żółty Jaś Wędrowniczek

Nowe szaty króla – butelka i zamknięcie Johnniego Walkera przypominają o setnej rocznicy.

54

Ostatnio na uczczenie swojego stulecia przez specjalnie zaprojektowaną butelkę i kartonik zdecydowała się marka Johnnie Walker Black Label. Zadania relaunchu podjęło się studio Bloom, z siedzibą w Londynie – i tak „Jaś Wędrowniczek” zyskał nowoczesną – czarno-żółtą oprawę graficzną i śmielszy kształt, który może w bardziej sugestywny sposób przekonywać i przyciągać do siebie miłośników whisky. Przedstawiciele studia Bloom mówią: „Zaprojektowaliśmy butelkę dla limitowanej edycji, by przypomnieć o setnej rocznicy Johnnie Walker Black Label i Selfridges. Każda ze stu wyprodukowanych butelek posiada etykietę z prawdziwej

Packaging Polska 05/09

©CEDC

DESIGN I MARKETING

Mariusz Przybylski, projektant kreacji wielu gwiazd ze świata show-biznesu i autor eleganckich męskich kolekcji, stworzył specjalny projekt inspirowany charakterystyczną kwadratową butelką Cointreau. Tak powstała „Notre-Dame de Cointreau” – limitowana edycja francuskiego likieru, w ręcznie wykonanych opakowaniach, zaprojektowanych i sygnowanych przez polskiego projektanta. Notre-Dame de Cointreau to nietypowe pudełko – stanowi zamkniętą bryłę, a jednocześnie z każdej strony jest otwarte i ażurowe; zachęca do tego, by spojrzeć do wnętrza i odkryć jego zawartość. Limitowana edycja Cointreau Mariusza Przybylskiego liczy tysiąc sztuk i można ją nabyć jedynie w sieci sklepów Piotr i Paweł.

skóry i indywidualny numer. Na wyłączność dla Selfridges każda butelka kosztuje sto funtów”.

zCointreau-wersyjny Notre-Dame de Cointreau Na re-design zdecydowało się ostatnio również Cointreau. Wyjątkowy projekt, inspirowany charakterystyczną, kwadratową butelką stworzył dla marki Mariusz Przybylski – dostarczający kreacji dla gwiazd ze świata show-biznesu i autor eleganckich męskich kolekcji. Notre-Dame de Cointreau to limitowana edycja francuskiego likieru, w ręcznie wykonanych opakowaniach. Notre-Dame stanowi zamkniętą bryłę, a jednocześnie z każdej strony jest otwarte i ażurowe. Mariusz Przybylski tak wyraża się o katedralnym kartoniku: „Myślą przewodnią tego projektu było połączenie mocnych i

05/09 Packaging Polska

©Mariusz Przybylski

W czerwcu br. w sklepach będzie można również znaleźć jedną z najstarszych polskich wódek Soplicę w nowym opakowaniu w karafce ze szlachetnym złotym nadrukiem, zamkniętej w eleganckim, czarnym kartoniku.

zdecydowanych rozwiązań z dekoracyjnością, lekkością i kobiecością. Silnej konstrukcji w postaci czarnych ścian z wykrojoną formą butelki, lekkości i blasku dodaje delikatna pajęczyna szklanych, barwnych korali. Chciałem by działała niczym witraż w gotyckiej katedrze – stąd, w połączeniu z francuskim pochodzeniem marki – nazwa projektu. Opakowanie Cointreau to próba oryginalnego połączenia skrajności, czyli mocnych, prostych form charakterystycznych dla moich projektów modowych z subtelnością i frywolnością detali”.

Nawiązanie w designie i nazwie opakowaniowej formy likieru triple-sec również nie wydaje się przypadkowe – tytułowa katedra staje się tutaj wyrazem namiętności, wywoływanych przez „bardzo cointreau-wersyjną kobietę”. Warto dodać, że Cointreau podejmuje współpracę z projektantami mody z całego świata, takimi jak: Irina Volkonskii czy Catherine Malandrino (znana z ubierania takich gwiazd jak: Angelina Jolie, Madonna, Demi Moore czy Sarah Jessika Parker). W 2007, twarzą Cointreau została Dita von Teese, najsłynniejsza na świecie tancerka erotyczna, ikona współczesnej popkultury, muza największych stylistów, słynąca z wyjątkowej elegancji, wyczucia stylu i zmysłowości, porównywana często do niezwykle czarujących tancerek burleski z lat 30. i 40. Polski projektant, Mariusz Przybylski, po raz pierwszy został zaproszony do współpracy z francuską marką.

55

DESIGN I MARKETING

©CEDC

Komunikacja nowego opakowania została wsparta nowym obrazem marki, mającym za zadanie podkreślić jej ekskluzywny charakter poprzez silny symbol ręki serwującej butelkę wódki.

©CEDC

zPałacówka

56

Palace Vodka – nowy design wcale nie zaprzecza klasycznemu, a uwydatnia jego podstawowe elementy.

Pierwszy zagraniczny designer, który zaprojektował butelkę dla polskiej wódki to Piet Halberstadt. Pierwszą polską marką wódki, która skorzystała z pomocy zagranicznego designera już 20 lat temu jest Palace Vodka. Teraz „Pałacówka” ponownie poddana została relaunchowi. Henryk Wnorowski, prezes zarządu Polmosu Białystok S. A., należącego do Grupy CEDC mówi, że zmieniło się wiele: „Dotychczasowy znak rozpoznawczy Palace Vodka: masywna brama pałacu w Białymstoku została uproszczona i przeniesiona na tył opakowania. Stanowi tło dla brandingu, a poprzez szklane powiększenie i rozmycie nabrała lekkości i niemal bajkowego charakteru”. Komunikacja nowego opakowania została wsparta nowym obrazem marki, mającym za zadanie podkreślić jej ekskluzywny charakter poprzez silny symbol ręki serwującej butelkę wódki. „Palace Vodka to produkt dla ludzi kreatywnych, pewnych siebie, odnoszących sukcesy. Wizjonerów, którzy łączą tradycję z nowoczesnością, nie widzą przeszkód, ale wyzwania. To świat łączący z lekkością najnowsze trendy w architekturze z historycznymi dziełami największych mistrzów” – dodaje Paweł Sobalak Brand Manager Marki Palace w Grupie CEDC. Palace Vodka w nowej butelce trafiła do sklepów pod koniec maja. Relaunch wsparty został materiałami reklamowymi oraz aktywnością w punktach sprzedaży, za których kreację odpowiada agencja V&A. z

Packaging Polska 05/09

DESIGN I MARKETING

Relaunch butelek Tigera z kuźni Porsche Design Studio

Mo c t y gr y s a kadłub Porsche Aerodynamiczny, przywodzący na myśl superszybkie samochody czy łodzie motorowe design wyszedł prosto z kuźni Porsche Design Studio w Austrii.

Nowe butelki napoju energetycznego Tiger weszły na rynek pod koniec marca br. Relaunch ten wzbudził niemałą sensację i zainteresowanie – nie tylko odbiorców, ale również całego rynku. Aerodynamiczny, przywodzący na myśl superszybkie samochody czy łodzie motorowe design wyszedł bowiem prosto z kuźni Porsche Design Studio w Austrii, co uczyniło butelkę pierwszym projektem tego studia dla firmy z sektora FMCG. Niestety w rzeczywistości butelka nie wygląda tak dobrze jak na billboardach... Kampania reklamowa zdecydowanie przyćmiła zapowiadane opakowanie.

N

owe opakowania otrzymał tylko Tiger w butelkach jedno- i półlitrowych, puszki zaś pozostały bez zmian. Właściciel marki - FoodCare w swoim komunikacie napisał: „Od marca 2009 roku będzie można pić Tigera z butelki, która idealnie oddaje wartości marki, jakimi są: najwyższa jakość, styl, moc, innowacja, wizja przyszłości i prestiż”. Nie ujawniono jeszcze ile firma zapłaciła za projekt, ale liczy na to, że inwestycja w awangardowe wzornictwo zwróci się jeszcze w tym roku, dzięki spodziewanemu wzrostowi sprzedaży Tigera. Wprowadzeniu napoju energetycznego w nowej butelce towarzyszy bowiem jedna z największych kampanii reklamowych firmy. Roczne wydatki na promocję wynoszą producenta około dziesięć milionów złotych, natomiast sama wiosenna kampania będzie kosztować ponad połowę tej kwoty. Warto dodać, że dzięki głosom detalistów Tiger został wybrany Towarem Roku 2008 w kategorii Napoje Energetyzujące i Izotoniczne. Celem konkursu jest wyłonienie listy najbardziej dochodowych towarów w kategorii FMCG.

05/09 Packaging Polska

zWiatr przemian FoodCare (1 stycznia 2008 roku firma zdecydowała się zmienić nazwę z Gellwe na FoodCare) pokłada w Tigerze ogromne zaufanie.

Pod koniec ubiegłego roku (dokładnie 12 grudnia) firma ogłosiła, że sprzedaje markę deserów Gellwe, stanowiących do 2008 roku jej filar, przedsiębiorstwu Rieber&Son, właścicielowi włocławskiej Delecty. Do czasu zakończenia transakcji, przewidywanej na początek 2010 roku i formalnej zgody Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, marka Gellwe będzie własnością macierzystej spółki i będzie w dalszym ciągu rozwijana i strategicznie nastawiona na zdobywanie nowych udziałów rynkowych. Oprócz produkcji Tigera, FoodCare zamierza rozwijać markę pierwszego kieszonkowego műsli w Polsce – Fitelli. FoodCare zamierza również realizować produkcję marek własnych dla sieci handlowych w Polsce i za granicą. Firma wprowadziła niedawno do sprzedaży tabletki musujące Tiger Professional, a także napoje funkcjonalne Tiger Energy Water.

zRozlewnia na miarę sukcesu FoodCare przymierza się obecnie do budowy jednej z najnowocześniejszych rozlewni w Europie. W jej projekcie wykorzystano kilkanaście patentów i najnowszych innowacji w dziedzinie kontroli i ochrony produktu – jak dotąd na świecie 5 procent firm stosuje tak zaawansowane technologie. Dostawcami infrastruktury technicznej są europejskie przedsiębiorstwa, takie jak: KHS, Rouland, Vissmann oraz Wittig. Napoje wytwarzane w zakładzie będą charakteryzowały się najwyższym bezpieczeństwem ze względu na zastosowanie infrastruktury laboratoryjnej z wykorzystaniem badań mikrobiologicznych w trakcie procesów produkcyjnych.

Firma obiecuje również stworzyć nowe miejsca pracy – w początkowym okresie (otwarcie zakładu odbędzie się najprawdopodobniej w drugiej połowie bieżącego roku) planuje ona zatrudnić ponad 60 osób. Obiekt ma powstać w Specjalnej Strefie Ekonomicznej w podkrakowskich Niepołomicach. Koszt inwestycji to ponad 45 mln złotych. z

57

FELIETON

zPod lupą, czyli okiem krytyka…

Może łykniem, bo odwykniem

© Komuna

A

Etykietkę wina Komuna przyozdabia podobizna wiadomo kogo. Obelżywe, choć budzące rozbawienie i uśmiech hasła oraz symbole skłaniają nie tyle do refleksji, co do opróżnienia butelki.

58

merykanie mieli swoich bitników, którym wiecznie brakowało pieniędzy na alkohol; a my mieliśmy nasz szary do bólu PRL, który sprawiał, że wiecznie brakowało alkoholu.

A jeśli był, to brało się czasem ten najtańszy, bo nie zmuszał do poświęcenia tego, co znaczyło wiele. Niektórzy z sentymentu, inni z wciąż niezaspokojonej ciekawości sięgają po trunki z tak zwanej „dolnej półki”. Cena to za mało – chciałoby się powiedzieć, patrząc na etykiety i kształty opakowań tańszych trunków wyskokowych. Przypominają one nam całą niedolę lat osiemdziesiątych i bujny kicz dziewięćdziesiątych. Odwołują się przy tym do słodko lub słono wyjaskrawionych stereotypów, z którymi kojarzy się picie pod blokiem, w podróży bądź w bezkresnej włóczędze po podwórzach i labiryntach miasta. Inne butelki z kolei starają się głosić tyleż idealistyczne, co populistyczne hasła… Dalekie od politycznej poprawności. Nie tylko jednak politykom dostaje się po głowie. Tęgie razy otrzymują wszyscy: wykonawcy disco polo, teściowie, filmowcy, bogacze, zabójcy i zbójnicy, zwierzęta, roznegliżowane femme fatale, dostaje się nawet samym alkoholikom za ich satyrowe skojarzenia i ułańską fantazję. Przykładów bezustannie przybywa, w wielu przypadkach mnożą się same przez siebie, pokazując – jak okładki tabloidów – to, co nieprawomyślnie zabawne, buńczuczne, rubaszne, a niekiedy szokujące. Polscy producenci nie tak wybrednych trunków zdają się mieć w tej kwestii bogate doświadczenie i sporą wprawę. Można właściwie mówić tu nawet o tradycji i kanonie tematów, wątków. I nie dziwi tu fakt, że nowoczesność postanowiła skorzystać z utartych wzorców i uczynić z nich wyższą formę sztuki. Nie trzeba chyba dodawać, że zabieg wykorzystania niskich wzorców w opakowaniach produktów luksusowych to dość ryzykowne posunięcie, które wymaga sporych umiejętności, z których jedna polega na utrzymaniu odpowiednich proporcji, złapania równowagi między totalnym bezguściem, a smakiem i wyrafinowaniem.

Co gorsza, musi to przemawiać do określonej grupy konsumentów i zachęcać do zakupu dobrego towaru o designie, który oscyluje na granicy tępoty i groteski… Do zrobienia? – Jak najbardziej. Być może powinno pojawić się tu pytanie o pieniądze… Ale sądzę, że większość domyśla się, że taki interes bywa wysoko opłacalny, by nie użyć określenia: „kryje się za tym niemożliwa wprost fortuna”. A sława? – Zła, czyli ogromna – o ile dany wyrób alkoholowy jej wart…

A na taką z pewnością zasłużyły sobie amerykańskie browary Indian Wells Brewing, wypuszczając na rynek markę Lobotomy Bock.

Zapytana o określenie „bock (rodzaj mocnego piwa) do lobotomii”, marka cierpliwie tłumaczy: „Jeżeli dużo wypijesz, poczujesz się następnego dnia jak po lobotomii”… Trudno o lepszą reklamę – już samo użycie lobotomii w nazwie piwa budzi zgorszenie – wiadomo bowiem, że ten zabieg neurochirurgiczny nieodwracalnie okaleczył wiele osób. Władze dawnego Związku Radzieckiego zakazały na przykład tego zabiegu już w 1950 roku mówiąc, że „zamienia on schorowaną osobę w kompletnego idiotę”. Dlatego tak trudno ocenić przy tak nachalnie reklamowanym trunku, czy chodzi o wypromowanie produktu, czy ostrzeżenie przed jego piciem. Otwarte umysły projektantów opakowań wchłoną wszystko, co zarejestrują w otaczającej ich rzeczywistości. Sprzedaż też rządzi się swoimi – bywa, że odmiennymi od ludzkich – prawami. I w ten sposób powstaje tożsamość marki, coś co w świecie handlu ocenia się niezwykle wysoko. Warto jednak pamiętać, że wizerunek i prestiż najczęściej opierają się na czymś powszechnie znanym, prostym i łatwo dostępnym. Dopiero wytężona praca pozwala odróżnić niską jakość od dobrej, a następnie od bardzo dobrej. Dlatego można domniemać, że kiczowate, ale pomysłowe i budzące zaciekawienie opakowania będą sprzedawać znakomite produkty. z

Packaging Polska 05/09

Rozpoczęliśmy kolejne poszukiwania

pereł wśród opakowań!

Weż udział w konkursie na najlepsze opakowanie!

www.artofpackaging.pl