INDEKS: 357286 ISSN: 1509-1767 Cena: 10,00 zł (w tym 0% VAT)
Nr 09/10
EDITORIAL
Magazyn dla nowoczesnego przemysłu opakowaniowego Wydawca i redakcja European Media Group Sp. z o.o. ul. Fredry 1/18, 61-701 Poznań tel./fax 061/855 19 90, 855 14 51 www.packaging-polska.pl Redaktor Naczelny Monika Mikołajczak monika@printernet.pl Reklama reklama@printernet.pl Administracja Anna Marciniak office@printernet.pl Autorzy wydania dr Halina Makała, Anna Replewicz, Kornelia Radzięta, Anna KosmaczChodorowska, inż. Joanna Białek, dr inż. Wojciech Kozak, Andrzej Hejduk, Andrzej Kornacki, Magdalena Pyszczek, Maurycy Kieruj, Katarzyna S. Nowak, Monika Mikołajczak, Jacek Golicz, Ryszard Racki. Grafika i DTP Magda Brzozowska Skanowanie: CGS, Poznań Druk wnętrza: PAW DRUK Druk okładek: Cezar Cena prenumeraty w kraju: 110 zł netto. Nakład: 5000 egz. Cennik reklam redakcja wysyła na życzenie. Materiałów redakcyjnych wydawnictwo nie wysyła do autoryzacji.
Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych oraz zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów, a także zmiany tytułów. Wszelkie prawa zastrzeżone. Przedruk materiałów lub ich części tylko za pisemną zgodą redakcji. Za treść ogłoszeń reklamowych i artykułów autorskich redakcja nie odpowiada. Artykuły te nie muszą odzwierciedlać poglądów wydawnictwa.
PACKAGING POLSKA jest członkiem Polskiej Izby Opakowań
PACKAGING POLSKA jest organizatorem konkursu ART OF PACKAGING
07-08/10 Packaging Polska
Niepokój w tujach
P
ocząwszy od Stanów Zjednoczonych, poprzez Portugalię, Hiszpanię, Francję, Belgię, Grecję i Niemcy, fala kryzysu uderza również w Polskę. Jak bowiem donoszą naukowcy – grozi nam CCD, czyli Colony Collapse Disorder (masowe ginięcie kolonii). Pierwsze zwiastuny nadchodzącego kryzysu obserwowano już od dawna, ale w pełni objawił się on latem 2006 r. Mimo czterech lat intensywnych badań, nie udało się jednoznacznie określić przyczyny tego zjawiska. I choć w latach 60. i 70. ubiegłego stulecia zdarzały się już poważne kryzysy, wywoływane choćby przez plagę warrozy czy wirus zdeformowanych skrzydeł, to z CCD jest dużo gorzej. Jeśli sprawdzą się najczarniejsze scenariusze… wówczas nie uda się w jakikolwiek sposób zapobiec utracie choćby 153 mld euro rocznie wraz z ogromną globalną destabilizacją w naszej strefie klimatycznej. Od CCD uzależnione jest ponadto istnienie i funkcjonowanie 1/3 przemysłu spożywczego (głównie owoce, warzywa oraz wszelkie produkty pozyskiwane z blisko 80 proc. gatunków roślin uprawnych) i może się zdarzyć, że poprzez masowe ginięcie kolonii - w najlepszym wypadku - większość towarów sektora FMCG zyska status dóbr luksusowych albo wręcz nieosiągalnych. W tym kontekście nie będzie to jednak wizja optymistyczna… Powagi sytuacji dodaje fakt, iż kondycja producentów i przetwórców w przemyśle spożywczym ma nierozerwalny wpływ na kondycję m.in. branży opakowaniowej. A wszystko przez to, że w ulach brakuje pszczół! Nie wspomniałam, że chodzi wszak o kryzys zapylenia spowodowany masowym ginięciem kolonii pszczół. Jego przyczyn doszukuje się zarówno w uprawach roślin modyfikowanych genetycznie (hipoteza ponoć skrajnie absurdalna), jak i w zakłócaniu nawigacji pszczół falami radiowymi związanymi z rozwojem telekomunikacji, czy też w nadużywaniu pestycydów zaburzających ich zmysł orientacji, infekcjach bakteryjnych oraz w zbyt intensywnej eksploatacji tych owadów w wyniku przewożenia pasiek z jednej uprawy na drugą (zdezorientowane pszczoły nie mogą trafić do swoich kolonii i giną z wyczerpania). Obok trwających prac nad stworzeniem systemu zapylania bez udziału pszczół miodnych, na chwilę obecną produkowane są specjalne pudełka wyposażone w system łączności bezprzewodowej oraz bramki zdalnie sterowane przez stację pogodową. Pudełka są dla trzmieli, które okazały się doskonałymi naturalnymi zapylaczami, bardziej odpornymi na pogodę od pszczół. Zapylają również przy niższych temperaturach i zachmurzeniu! Rośnie więc zapotrzebowanie na pudełka dla trzmieli. Niemniej, kto by pomyślał, że te niewielkie owady mogą mieć tak ogromne znaczenie dla naszej branży… To mniej więcej tak, jak ulewy w Chinach mają wpływ na wysokie ceny etykiet w Polsce - drukarnie poszukują folii PET na zewnętrzną warstwę laminatów dla opakowań kawy czy chipsów, a tymczasem niższe zbiory bawełny w Chinach - spowodowane właśnie przez ulewy – przyczyniły się do tego, że do produkcji odzieży używa się więcej nitki poliestrowej, przez co zmniejsza się ilość surowca, z którego robiona mogła by być folia. Pozostaje mieć nadzieję, że niepokój w tujach nie wpłynie znacząco na produkcję opakowań kartonowych… Przyjemniej lektury! Monika Mikołajczak Redaktor Naczelny
3
SPIS TREŚCI
EDITORIAL
TECHNOLOGIA
Niepokój w tujach........................................ 3
Pożądane rozciąganie . .............................36 Gruby postęp w cienkości ........................ 38
AKTUALNOŚCI
Limitacja imitacji .................................... 40
Zastrzyk w butelki ..................................... 6
Śmiertelnie ważne.....................................46
Kodeks reklamy chroniący dzieci ............. 6 Królewskie opakowanie ............................. 6 Będzie się gięło . ........................................ 7
MATERIAŁY OPAKOWANIOWE Strona 14
Wenus z Warty ......................................... 48
Małe jest czarne . ....................................... 7
Flexibility ������������������������������������������������50
Medyczny twist . ......................................... 8
Okrągłe jest piękne ���������������������������������54
No to chlup!................................................. 8
Wykute na blachę �������������������������������������56
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
SYSTEMY PAKUJĄCE
Świeżość kontrolowana .............................10
Pionier na targach ................................... 58
Obiecujące materiały .............................. 12
Torebki na baczność! �������������������������������60
Mleczna droga innowacji ..........................14
Strona 40
Białe szaleństwo .......................................18
Świeże podejście do pakowania herbaty ����64
My own PET ��������������������������������������������� 18 Słodka prawda o konsumentach . ............ 20
Wyrolowany stretch ����������������������������������62
Niepokonany ����������������������������������������������65
Strona 56
Badanie ShopperTrends 2010 wykazuje, że współcześni konsumenci mają coraz większe wymagania wobec produktów „pierwszej potrzeby”. Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom Südzucker systematycznie poszerza swoją ofertę o nowości. Producent marki Cukier Królewski regularnie wprowadza na sklepowe półki nie tylko nowe produkty, ale również rewolucjonizuje rynek opakowań.
Ślad po kartonach �������������������������������������66
Szybcy i zapracowani ................................24
TRANSPORT I LOGISTYKA
EKOLOGIA
Zamienić żabę w księżniczkę .................. 68
Projekt PL 0015.........................................26
Wewnątrz transportu . ..............................70
TRENDY
20 lat kodów kreskowych ��������������������������72
Zysk na osobności..................................... 28
DESIGN I MARKETING
DRUK
Filozofia w gwiazdach ������������������������������� 74
Miara prawdziwego piwa ��������������������������30
No-name no problem . ..............................76
Wzór na jakość flekso �������������������������������32 Chroni to, co dobre ����������������������������������34 Etykieta jak magnes ���������������������������������35
4
METAMORFOZY Strona 76
Lifting Zielona Budka �����������������������������82
Packaging Polska 09/10
AKTUALNOŚCI
zRestrukturyzacja APPE
Zastrzyk w butelki!
© APPE
Kiedy nowi inwestorzy dokonali zastrzyku finansowego w wysokości 300 mln euro, możliwa stała się restrukturyzacja La Seda de Barcelona Group (LSB), a tym samym, działającego w jej ramach specjalisty w dziedzinie opakowań - Artenius PET Packaging Europe (APPE). Uzyskana po prawie dwuletnim kryzysie stabilizacja finansowa sprawiła, że zaczęto opracowywać nowe rozwiązania produkcyjne mające na celu podbicie rynku europejskiego i zapewnienie APPE pozycji lidera. Zamiast koncentrować się na wytwarzaniu tradycyjnych opakowań z tworzyw sztucznych firma poszerza gamę oferowanych produktów, poprzez wykorzystanie nowych materiałów z żywic oraz podlegającemu recyklingowi PET. Prowadzone przez specjalistów badania mają na celu opracowanie metod produkcji nowatorskich opakowań, odpowiadających najbardziej specjalistycznym zapotrzebowaniom klientów, przy użyciu najnowszych technologii. Ponadto firma zobowiązała się do zapewnienia większej elastyczności, jeśli chodzi o swoje portfolio, jak również podejście do klienta. APPE zapowiada także rozszerzenie swojej oferty o nowe sektory rynku. Jedyne co pozostaje niezmienne w profilu firmy to dbanie o zrównoważoną produkcję oraz odpowiedzialność za ochronę środowiska naturalnego, przejawiającą się zarówno w selektywnym doborze surowców, jak i kontroli produkcji.
zWyjątkowe zastosowanie tektury M-Real
Kodeks reklamy chroniący dzieci
Królewskie opakowanie
Pierwszym krokiem regulującym strategie reklamowe było wprowadzenie w 2008 roku europejskiego kodeksu samoregulacyjnego EU Pledge. Jego zasady zaakceptowało jak na razie dziesięć firm z sektora FMCG: Coca Cola, Danone, Mars, Frito Lay, Kraft Foods (wraz z LU Polska), Nestle, PepsiCo, Ferrero, Unilever i Żywiec Zdrój. Dzięki temu – jak wynika z monitoringu mediów przeprowadzonego przez Accenture Media Management – w ubiegłym roku w Polsce, Francji, Niemczech, Irlandii i Hiszpanii tylko 0,2 proc. reklam żywności oferowanej przez te firmy dzieciom nie spełniało powyższych wymogów. Jednak Polska Federacja Producentów Żywności wprowadziła kodeks reklamy skierowanej do dzieci. Nowa ustawa zakłada, że przekazy promujące niezdrowe przekąski nie będą pojawiać się w szkołach podstawowych, programach telewizyjnych oraz czasopismach i serwisach internetowych, których większą część odbiorców stanowią dzieci poniżej 13. roku życia. Proponowane zasady zabraniają też propagowania niezdrowych nawyków żywieniowych, a także dyskredytowania znaczenia urozmaiconej i zrównoważonej diety oraz aktywności fizycznej. Ponadto w reklamach nie powinny pojawiać się zwroty typu „kup teraz” czy „musisz to mieć”, gdyż dzieci je przyswajają, używają później w celu nakłonienie rodziców do zakupu określonego produktu. PFPŻ wraz z Federacją Konsumentów Polskich promują nowy kodeks, wierząc, że w ten sposób producenci żywności przyczynią się do zapobiegania nadwadze i otyłości wśród dzieci.
Tak wysokim wymaganiom jakości, bezpieczeństwa i estetyki, jakie stawiane były produktom ze „Ślubnej serii” szwedzkiej następczyni tronu, sprostać mógł jedynie najwyższej klasy materiał. Tektura Carta Solida z portfolio M-Real, cechująca się wytrzymałością i łatwością zadruku, jak również wysoką jakością wizualną, została wybrana do stworzenia limitowanej serii ekskluzywnych pudełek na czekoladki z okazji ślubu księżniczki Wiktorii i Daniela Westlinga. Wnętrze pudełka kryją nieopakowane czekoladki. Na wewnętrznej stronie pokrywki znajduje się kolorowa fotografia młodej pary, stronę zewnętrzną pokryto zaś eleganckimi tłoczeniami wykonanymi przy użyciu złotej folii, których wzór nawiązuje do zdobień ze szwedzkiego Pałacu Drottningholm. Opakowanie zabezpieczone jest oficjalną ślubną pieczęcią. Czekoladki są dziełem najstarszej szwedzkiej cukierni Cloetta, założonej w 1862 roku.
6
Opakowanie stworzone przez Chesapeake wyprodukowano z tektury Carta Solida M-Real.
© Pro Carton
© Fotolia
zPFPŻ dla dobra dzieci
Packaging Polska 09/10
zDni Otwarte Müller Martini
Będzie się gięło
© Müller Martini
W dniach 28-30 października br., w swoim niemieckim centrum szkoleniowym w Maulburgu, firma Müller Martini – pod hasłem „Procesy drukowania opakowań giętkich” – organizuje międzynarodowe spotkanie adresowane do przedstawicieli sektora opakowań oraz poligrafii. Wpisuje się ono w cykl trzech zjazdów Open House, którego inauguracją będzie dwudniowy – mający miejsce 23 września w ośrodku szkoleniowym w Oftingen – zjazd pod hasłem „Wzrost poprzez wydajność.” Z kolei ostatnie – zorganizowane z okazji 10. rocznicy wprowadzenia na rynek linii do opraw książkowych Diamat – spotkanie zaplanowano na 18-20 listopada w Hardcover Forum w Bad Mergentheim. Jak zapewniają organizatorzy, podczas październikowego zjazdu w Maulburgu będzie można obejrzeć działanie zwojowej offsetowej maszyny drukującej Alprinta V oraz - niedawno udoskonalonego poprzez utrwalenie farby drukowej za pomocą technologii UV i strumieni elektronów – VSOP. Dodatkowo, pokazom maszyn w akcji towarzyszyć będą – poświęcone poszczególnym obszarom rynku poligraficznego – wystąpienia ekspertów firmy Müller Martini.
Do wszystkichek rodzajów met i etykiet NOWOŚĆ
WSZecHStronne etykiety
EtykiEty pOliEtylENOWE klEjONE Na mOkrO
Dzięki polietylenowej warstwie papier Polyart jest odporny na rozdarcia, wodę, zabrudzenia i substancje chemiczne. Zaletą Polyartu jest brak określonego kierunku włókien, więc łatwo można go umieszczać na nieregularnych powierzchniach i kształtach. Jego unikalna powierzchnia wspaniale nadaje się do drukowania flexo, offsetowego i UV, typograficznego i cyfrowego (HP Indigo, inkjet). Polyart jest doskonały do drukowania kodów kreskowych, a termiczny nadruk jest odporny na rozmazywanie.
poLyart DLa WSZyStkicH tecHnoLoGi etykietoWycH Polyart zapewnia szeroki asortyment syntetycznych papierów specjalnie przeznaczonych do etykiet z wartością dodaną w technologiach P/S, IML i klejenia na mokro.
zM&H Plactics do włosów
Małe jest czarne
papier poLyart kLejony na Mokro Do syntetycznych etykiet • Szybkie klejenie standardowym klejem do papieru • Odporność na wodę i wilgoć, bez zmarszczek • Matowa powierzchnia papieru • Do butelek plastikowych i szklanych oraz puszek metalowych
© M&H Plastics
M&H Plastics opracowało miniaturowe opakowania dla nowej linii 15 kosmetyków do pielęgnacji włosów firmy Label.m. Te czarno-białe buteleczki HDPE o pojemności 60 ml stworzone zostały z myślą o użyciu „on-the-go”, dzięki któremu można cały dzień cieszyć się nieskazitelną fryzurą. Obecnie, należące do Grupy Mascolo, Label.m stanowi jedną z najszybciej rozwijających się marek profesjonalnych kosmetyków do pielęgnacji włosów. Wysoką jakość produktu ma podkreślać opakowanie, czyli klasyczny walcowy kształt buteleczki, neutralne kolory oraz wykończenie w postaci srebrnego i złotego zadruku. Specjaliści z M&H Plastics pokazali, że luksusowe produkty mogą być opłacalne. Jak zapewnia Sharon Sandhu z Grupy Mascolo wybrane opakowanie posiadają zarówno przystępną cenę, jak i design plasujący je na najwyższej półce.
iML
09/10 Packaging Polska
ZabeZpiecZenie Metki
Papiery syntetyczne Polyart są produkowane w Europie przez Arjobex. Wszystkie zakłady mają ISO 14001 (Systemy zarządzania środowiskowego).
www.polyart.com
AKTUALNOŚCI
zTubki od Neopaca
Medyczny twist Znany producent opakowań dla środków farmaceutycznych i biotechnologicznych wypuścił na rynek Twist’n’Use, czyli najmniejszą tubkę posiadającą zabezpieczenie przed dziećmi. Opakowanie zawiera pojedynczą dawkę produktu, który jest zabezpieczony specjalną uszczelką. Otwarcie wymaga wykonania dwóch jednoczesnych ruchów: przyciśnięcia i obrotu. Ergonomiczny dozownik pozwala na dokładne naniesienie substancji o konsystencji kremu lub cieczy na wybraną powierzchnię. Ze względu na tę właściwość tubka Twist'n'Use może być używana w leczeniu weterynaryjnym. Nadaje się również do użycia miejscowego (laryngologicznego, doodbytniczego i pochwowego), a także dentystycznego i do higieny jamy ustnej. Ponadto opakowanie może zawierać próbki wyrobów i zestawy podróżne kosmetyków. Wykorzystana – opatentowana przez Neopac – technologia Polyfoil gwarantuje właściwości barierowe tj. ochronę przed światłem i korozją oraz wysokie walory estetyczne, dzięki możliwości nadruku na całym obwodzie tubki. Opakowa-
©
Ne
op
ac
nia wykonane technologią Polyfoil są nieprzepuszczalne dla substancji organicznych i środków chemicznych oraz chronią produkt przed dostępem wilgoci i tlenu. Twist'n'Use CR jest przeznaczony dla dzieci i dorosłych, gdyż spełnia on certyfikatowe normy US 16 CFR § 1700,20 EN14375 oraz USA 16 CFR § 1700,20.
zKraniki Dispensersa
No to chlup! Producent i międzynarodowy dystrybutor zamknięć i dozowników - Worldwide Dispensers rozszerzył swoją ofertę o Aeroflow. Ten produkt oznacza powrót na rynek kranów z systemem dźwigniowym, jednak tym razem dostępnych w czterech nowych rozmiarach. Dla zaspokojenia popytu rynkowego dozowniki wyprodukowano dla standardowych otworów (45 mm, 50 mm, 51 mm i 61 mm) różnych typów butli z tworzyw sztucznych, metalu i baniaków półelastycznych. Typowe zastosowanie obejmuje napoje, wodę, płynną żywność, środki chemiczne, detergenty i wszelkiego rodzaju ciecze, co sprawia, że kraniki znajdują zastosowanie w wielu sektorach. Aeroflow gwarantuje szybkość przepływu 70 ml/s (przy całkowitym otwarciu), a także łatwe kontrolowanie dozowania poprzez specjalną dźwignię. Nowy zawór zapewnia bezpieczeństwo i kontrolę, dzięki wyeliminowaniu podnoszenia ciężkich pojemników w celu ich całkowitego opróżnienia. Ten zaprojektowany dla pojemności od 5 do 200 litrów kranik nie wymaga dodatkowej wentylacji, a także zapewnia skuteczne dozowanie cieczy bez względu na jej poziom w zbiorniku.
8
Packaging Polska 09/10
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
zAktywne i inteligentne opakowania do żywności
Świeżość kontrolowana Dr Halina Makała Instytut Biotechnologii Przemysłu Spożywczego, Warszawa Opakowania aktywne i inteligentne stanowią nową grupę opakowań, które swoimi właściwościami i możliwościami zastosowań w coraz szerszym stopniu znajdują miejsce w przetwórstwie żywności. Są nowością na rynku światowym i przyszłością dla wielu producentów, również w Polsce, choć ta generacja opakowań jest jeszcze stosunkowo mało znana. Niemniej obserwuje się rosnące zainteresowanie nimi ze strony producentów żywności.
N
a rozwój opakowań aktywnych i inteligentnych wpływ miały nowe, tańsze i lepsze technologie, zapewniające bezpieczeństwo produktu i funkcjonalność jego opakowania. Opakowanie bowiem, oprócz podstawowych funkcji, czyli ochrony produktu przed działaniem czynników zewnętrznych oraz zachęceniem klienta do zakupu, ma także współdziałać z opakowanym produktem i informować klienta o jego stanie i jakości. Opakowania aktywne i inteligentne (inteligent packaging) – nazywane też sprytnymi (smart packaging) – stanowią specyficzne rozwiązanie w zakresie nowoczesnych systemów pakowania. Określa się je jako systemy, które aktywnie powodują zmiany w zapakowanej żywności i powodują przedłużenie okresu trwałości (przydatności do spożycia), gwarantują lub znacząco polepszają bezpieczeństwo mikrobiologiczne i/lub sensoryczne. Zmiany w sprzedaży detalicznej, globalizacja rynków i dystrybucja towarów na duże odległości spowodowały istotne zmiany na rynku opakowań. Przede wszystkim zwrócono uwagę na wydłużenie czasu przydatności do spożycia, przy równoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa i jakości pakowanej żywności. Nie bez znaczenia pozostaje też wygoda konsumenta. Rozwiązania te określane są jako aktywne technologie i/lub systemy pakowania.
z Akcja-reakcja Opakowania aktywne określane są mianem opakowań interaktywnych czyli takich, w których produkt, opakowanie i otoczenie wzajemnie na siebie oddziałują. Ukierunkowane są na towar i jego najwyższą jakość, a także przedłużenie czasu trwałości i przydatności do spożycia. Ponadto, w odróżnieniu od tradycyjnych, mogą kontrolować zachodzące zmiany i na nie bezpośrednio reagować. Szczególną grupę
10
wśród opakowań interaktywnych stanowią opakowania inteligentne, które posiadają zdolność pomiaru określonego czynnika i sygnalizowania o jego wyniku. Służą one konsumentowi w celu poinformowania potencjalnego nabywcy o jakości zapakowanego środka spożywczego podczas transportu i magazynowania. W opakowania tego rodzaju wbudowane są interaktywne wskaźniki, najczęściej barwne, pozwalające dokonać oceny jakości zapakowanego wyrobu. Na rynkach światowych znane są obecnie w zasadzie trzy rodzaje opakowań interaktywnych, do których zalicza się: integratory czasu i temperatury (TTI), wskaźniki świeżości oraz wskaźniki nieszczelności.
Wskaźniki TTI są stosowane w wielu krajach Europy do pakowania żywności wymagającej chłodzenia. Samoprzylepne etykiety można spotkać m.in. na opakowaniach ze świeżym mięsem, wędlinami, drobiem, rybami, sałatkami, przetworami mlecznymi. Przykładowe rodzaje integratorów i zasady działania:
Life LineTM - wskaźnik sprawdzający świeżość produktów; zachodzi chemiczna polimeryzacja powodująca zmianę wyglądu okrągłego okna na etykiecie (tzw. bawolego oka), wskutek postępującego od centrum ciemnienia;
z Integratory czasu i temperatury (TTI) Indykator TTI (Time Temperature Indicator) rejestruje przebieg czasowy temperatury produktu. Zmiana temperatury powyżej zadanej i po określonym czasie jest rejestrowana jako widoczne, nieodwracalne wskazanie w postaci zmieniającej się barwy na indykatorze. W urządzeniu TTI nie powinno występować wskazanie nieistotnych w czasie wzrostów temperatur, dopóki monitorowany produkt nie straci swojej jakości i będzie istniało realne niebezpieczeństwo jego spożycia lub gdy produkt nie będzie się nadawać do ponownego umieszczenia go w pierwotne warunki właściwego składowania. Indykatory takie znajdują zastosowanie dla tych produktów żywnościowych, dla których temperatura odgrywa istotną rolę w utrzymaniu jakości. Jest to szczególnie ważne dla produktów mrożonych i żywności chłodzonej. Pozwalają one m.in. zarejestrować fakt przejściowego rozmrożenia produktu, przez co wskaźnik zmienia swoją barwę, informując nas o wymianie środowiska.
3M Monitor MarkR - sygnalizuje moment przekroczenia przez produkt temperatury wyższej niż jest to zalecane dla zachowania przez niego odpowiedniej jakości za pomocą barwnego pierścienia (lub paska) przesuwającego się na białym tle; Etykieta VitsabR - działanie opiera się na enzymatycznej hydrolizie tłuszczów, prowadzącej do zmiany barwy sygnalizatora.
Packaging Polska 09/10
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
z Wskaźniki świeżości Wskaźniki świeżości wykrywają obecność metabolitów mikroorganizmów, takich jak: dwutlenek węgla, dwutlenek siarki, amoniak, aminy, siarkowodór, kwasy organiczne, etanol, toksyny i enzymy. Stosuje się elektroniczne i optyczne detektory, a także barwne związki tworzące się w reakcji z substancją wchłanianą z wnętrza opakowania. Jakość produktu sygnalizują one przez bezpośrednie reagowanie na zmianę składu atmosfery panującej w wewnętrznej przestrzeni opakowania lub na zmiany zachodzące na powierzchni samego produktu. Wśród rozwiązań, najszersze zastosowanie znalazły etykiety Fresh TagR, przeznaczone do sygnalizowania świeżości. Zawierają one wkładkę z tworzywa sztucznego z zamocowanym od strony opakowania pierścieniem. Pierścień zawiera substancję chemiczną będącą w bezpośrednim kontakcie z gazami dyfundującymi z wnętrza opakowania i tworzy barwną reakcję z lotnymi aminami obecnymi w gazie. Wraz ze wzrostem stężenia amin, jaskrawożółta plama ulega przesunięciu na termometrycznej skali pierścienia, określając jakość produktu mię-
snego. Powstały również systemy reagujące na różnego rodzaju bakterie patogenne czy mikroorganizmy.
z Wskaźniki nieszczelności W opakowaniu, które jest nieszczelne zmniejsza się zabezpieczające działanie zmodyfikowanej atmosfery na produkt i wzrasta niebezpieczeństwo mikrobiologiczne i zdrowotne konsumenta. Wskaźniki pomiaru zawartości tlenu i dwutlenku węgla w opakowaniu, jako wskaźniki nieszczelności, mogą być użyte do monitorowania jakości żywności. Zasada działania tego rodzaju wskaźników polega na zmianie ich koloru w wyniku reakcji chemicznej lub enzymatycznej. Najczęściej stosowanym utleniająco - redukującym barwnikiem we wskaźnikach nieszczelności w odniesieniu do tlenu jest niebieski metylen. Wskaźniki dwutlenku węgla służą do monitorowania ilości tego gazu np. w produktach mięsnych pakowanych w atmosferze MAP. Przykładem jest wskaźnik Reflex, wyprodukowany przez firmę Cryovac Sealed Air Ltd w po-
staci etykiety. Wskaźnik ten jest stosowany do określenia pożądanego składu mieszaniny gazów oraz identyfikowania usterek związanych z nieprawidłowym funkcjonowaniem urządzenia dostarczającego gaz.
z Opakowania aktywne Opakowanie aktywne określane jest jako aktywny system zmieniający warunki zapakowanej żywności. W wyniku jego działania następuje przedłużenie jej trwałości, w tym również przydatności do spożycia, a także gwarancja i poprawa bezpieczeństwa mikrobiologicznego oraz właściwości sensorycznych. Mogą one występować w różnej postaci. Do najczęściej stosowanych rozwiązań na rynku światowym należą: saszetki zawierające np.: sproszkowane żelazo oraz wodorotlenek wapnia; materiały opakowaniowe zawierające mikrobiolo-
Opakowanie to integralna część sukcesu Twojego produktu - od sprawnego zapakowania do opłacalnej dystrybucji, od odzwierciedlenia wizerunku marki do zachęcenia konsumenta do wypróbowania produktu, od utrzymania jakości do dostarczenia konsumentowi pełnego komfortu. Jest to zasadnicza część życia Twojego produktu oraz stały element życia Twoich klientów. Dlatego tak właśnie projektujemy nasze opakowania – z myślą o Twoim życiu. t +44 (0)1933 416528 e enquiries@rpc-group.com • Lub skontaktuj się z lokalnym przedstawicielem
w www.rpc-group.com
EUROPEJSKI LIDER W ZAKRESIE OPAKOWAŃ Z TWORZYW SZTUCZNYCH
Wszelkie marki oraz nazwy produktów są znakami towarowymi lub zarejestrowanymi znakami towarowymi zastrzeżonymi dla ich indywidualnych właścicieli. ©2010 RPC Containers. Wszelkie prawa zastrzeżone.
48556 RPC PackagingPolskaBR.indd 1
09/10 Packaging Polska
13/08/2010 13:07
11
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
giczne inhibitory, takie jak np.: jony metali, sole kwasu propionowego; specjalnie preparowane folie, z których np.: uwalniają się aromaty typowe dla świeżych produktów. Wyróżnia się dwie grupy opakowań aktywnych, do których zalicza się: opakowania o funkcji pochłaniaczy oraz opakowania o funkcji emiterów.
z Opakowania o funkcji pochłaniaczy Opakowania o funkcji pochłaniaczy absorbują niepożądane gazy, głównie tlen, etylen, parę wodną oraz lotne związki o nieprzyjemnym zapachu powstałe podczas przechowywania chłodniczego. Przykładowo dla wielu przetworów mięsnych, obecność nawet bardzo małych ilości tlenu może znacznie obniżyć ich jakość na skutek niekorzystnych zmian fizyko-chemicznych. Obecnie w celu zupełnego wyeliminowania stosowane są pochłaniacze tlenu w formie saszetek, nalepek, zamknięć lub polimerów bezpośrednio wprowadzonych w strukturę opakowania. Do eliminacji tlenu z otoczenia produktu należy folia organiczna o nazwie „Longlife”. Może być ona umieszczona w opakowaniu w postaci saszetki lub włączona do materiału opakowaniowego z tworzywa sztucznego. W przemyśle mięsnym wykorzystywana jest w celu zabezpieczania przed jełkością i niekorzystną zmianą barwy mięsa wieprzowego, wołowego i drobiowego oraz tłuszczu.
Do tej grupy opakowań zaliczany jest laminat „Bioka Oxygen Absorber”, składający się z kilku warstw, pomiędzy które wbudowany jest enzymatyczny system pochłaniający tlen. Laminaty tego rodzaju znajdują zastosowanie przy pakowaniu produktów mięsnych, w których wolna przestrzeń jest niewielka, i które są zwykle pakowane próżniowo, np.: porcjowanych wyrobów mięsnych, plasterkowanych wędlin.
z Opakowania o funkcji emiterów Opakowania te wydzielają substancje korzystne dla jakości określonego produktu. Aktywne opakowania zdolne są do uwalniania substancji przeciwdrobnoustrojowych,
mogą skutecznie opóźniać rozwój niektórych drobnoustrojów i przedłużać trwałość produktów mięsnych. Konieczne jest przede wszystkim zahamowanie wzrostu bakterii chorobotwórczych i opóźnienie rozwoju bakterii powodujących procesy psucia się produktów spożywczych. Innowacje w tej dziedzinie dotyczą głównie emiterów dwutlenku węgla, alkoholu i dwutlenku siarki. Opakowania przeciwdrobnoustrojowe mogą zawierać etanol lub inne alkohole, sorbiniany, benzoesany, propioniany lub bakteriocyny, które po uwolnieniu z saszetki lub folii hamują rozwój drobnoustrojów, mogących stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa zdrowotnego i jakości produktu. Według prognoz ekspertów, powstające generacje opakowań aktywnych i inteligentnych stanowią przyszłość opakowalnictwa żywności. Powszechna jest również opinia, że opakowania aktywne i inteligentne w połączeniu z pakowaniem w modyfikowanej i kontrolowanej atmosferze mogą w przyszłości wywrzeć znaczący wpływ na rozwój przemysłu mięsnego. Dostosowana funkcja ochronna opakowania gwarantuje odpowiednią jakość produktu, a to z kolei pozwala na bezpieczny zakup środków spożywczych w sklepach czy marketach.
Bibliografia u autora
zNowoczesne folie i pokrycia spożywcze
Obiecujące materiały dr. inż. Wojciech Kozak Katedra Towaroznawstwa Przemysłowego Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
F
olie opakowaniowe wykorzystywane tradycyjnie w przemyśle spożywczym to cienkie, jednowarstwowe materiały, składające się z polimerów (m.in. PE, PP, PET) zapewniających im odpowiednią wytrzymałość mechaniczną i możliwie dobre właściwości barierowe w stosunku do niekorzystnych czynników zewnętrznych (np. tlenu, wilgoci). Właściwości te mogą być w pewnym stopniu polepszone poprzez pokrywanie folii dodatkową powłoką np. metalu bądź też trwałe łączenie ich z innymi warstwami czyli tworzenie tzw. laminatów (np.
12
PA/PE, PET/PE). Okazuje się, że w dobie coraz większych wymagań stawianych współczesnym opakowaniom, dążeniu do jak najdłuższego zachowania jakości produktu spożywczego, zwiększenia funkcjonalności i wygody użytkowania oraz troski o środowisko i zasoby naturalne, powyższe rozwiązania okazują się niewystarczające. Odpowiedzią mogą być w tym przypadku nowoczesne, ekologiczne i w niektórych przypadkach jadalne folie i pokrycia spożywcze. Ich podstawową zaletą jest to, iż produkowane są z biopolimerów i dodatków przeznaczonych do żywności. Dzięki temu są niejako z założenia materiałami biodegradowalnymi, stanowiąc doskonałą alternatywę dla opakowań opartych na surowcach nieodnawialnych. Materiały te mogą być również nośnikami wielu substancji aktywnych, takich jak pochłaniacze tlenu, emitery zapachu, wskaźniki wilgotności, substancje bakteriostatyczne, farmaceutyki, antyutleniacze, emulgatory, barwni-
ki itp. Dzięki temu spełniają dodatkowe funkcje, wspomagając m.in. ochronę jakości zapakowanej żywności, zwiększając atrakcyjność produktu spożywczego oraz bezpieczeństwo konsumenta. Bazę polimerową folii i pokryć spożywczych mogą stanowić m.in. białka, polisacharydy oraz tłuszcze. W celu modyfikacji ich właściwości mechanicznych i barierowych, a w konsekwencji funkcjonalności, w trakcie otrzymywania dodawane są biodegradowalne plastyfikatory i inne substancje pochodzenia naturalnego. Niewątpliwym atutem folii i pokryć spożywczych na bazie biopolimerów jest to, że stanowiąc niejako element produktu spożywczego, muszą spełniać wszystkie wymagania stawiane takim produktom m.in. nie mogą zawierać substancji szkodliwych i toksycznych. W kolejnych numerach postaram się dokładniej przybliżyć Państwu charakterystykę, możliwości i zastosowanie tych niezwykle ciekawych i obiecujących materiałów.
Packaging Polska 09/10
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
zIDF Dairy Innovation Awards 2010
Mleczna droga innowacji Podczas Gali w Pałacu Arcybiskupów Salzburga (Salzburg Residenz) w Austrii, pod koniec kwietnia br., zostały ogłoszone wyniki międzynarodowego konkursu IDF Dairy Innovation 2010, dedykowanego jednemu z najdynamiczniej rozwijających się segmentów opakowaniowych - przemysłowi nabiałowemu. Nagrodzono najbardziej innowacyjne rozwiązania w tej branży, wpisujące się w obowiązujące trendy, jak zrównoważony rozwój czy edukacja zdrowotna. W tym roku doceniono zwłaszcza inicjatywy ekologiczne i edukacyjne z Indii i Chin.
O
błażliwości”. Ponadto, jury przy ocenie brało pod uwagę kwestię kontroli wartości kalorycznych, odpowiedzialnego zarządzania odpadami oraz etycznego podejścia do opakowania (zasady CSR i Fairtrade).
z Modelowe opakowanie Do głównych kategorii konkursu należą: „marka i produkty” (najlepszy ser, masło, lody, napój mleczny, funkcjonalny produkt oraz nowa marka), „odżywianie i zdrowie” (najlepsza edukacja zdrowotna oraz inicjatywa marketingowa i akcja promo-
wania picia mleka w szkole), „zrównoważony rozwój” (najlepszy pomysł ekologiczny), „opakowanie” (najlepsze innowacje dla artykułów nabiałowych oraz napojów), „składniki” (nowy, funkcjonalny składnik do nabiału oraz nowy składnik wzbogacający smak, teksturę, kolor lub środki słodzące) oraz „marketing” (najlepsza kampania medialna oraz najbardziej zapadający w pamięć punkt kampanii sprzedażowej). Jury skupiało uwagę zwłaszcza na innowacyjnym pomyśle, osiągnięciu widocznej różnicy od konkurencji, wprowadzeniu nowych rozwiązań, dodaniu nowej wartości do opakowania oraz wrażeniu jakie wywarło na rynku.
© Fotolia
rganizatorem w ydarzenia jest Międzynarodowa Federacja Nabiałowa (IDF), zrzeszająca członków z 56 krajów i wspomagająca zaplecze naukowe rynku techniczną ekspertyzą warunków rozwoju. Wydarzenie odbywa się zazwyczaj podczas globalnego zebrania IDF i jest promowane przez magazyn Diary Innovation, który podlega organizacji. Każdy zgłoszony do konkursu produkt musiał odpowiadać celowi i wymogom rynku, a sama prezentacja miała jasno komunikować jego zalety – wartości odżywcze, zdrowotne i funkcjonalność, jak również elementy humorystyczne z nutką „po-
14
Packaging Polska 09/10
© ID
F x6
© Fotolia
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
Zwycięzcą w kategorii „marka i produkty” na najlepszy nowy rodzaj sera okazał się pikantny Cheddar nowozelandzkiej firmy Fonterra. Główną zaletą produktu jest niska zawartość sodu (ok. 40 proc. mniej soli), przekładająca się na zdrowszą dietę i ciekawe doznania smakowe.
Tytuł najlepszego napoju mlecznego w kategorii „marka i produkty” zdobyła saszetka z wyciskanym mlekiem Peak firmy Wamco Friesland Campina z Nigerii. Wprowadzenie produktu w pojedynczych opakowaniach miało być odpowiedzią na zapotrzebowanie rynku na łatwiej dostępne, odżywcze napoje. W saszetkach znajduje się 35 g produktu, odpowiadające ilości nabiału dodawanego do kawy. Głównym celem firmy z Lagos jest obecnie masowa produkcja towaru w małych opakowaniach (na razie jest to około 10 mln pojemników miesięcznie) i promocja popularnego w Nigerii napoju w innych krajach Afryki.
09/10 Packaging Polska
Najlepszym nowym składnikiem dla artykułów nabiałowych (kategoria „składnik) został Lipid Nutrition firmy Clarinol CLA. Nagrodzony składnik to sprzężony kwas linolowy, który od dawna jest używany jako suplement diety w walce z redukcją tkanki tłuszczowej i zwiększeniem masy mięśniowej. Obecnie, po otrzymaniu zgody GRAS w USA, Clarinol oferuje nowe jogurty Safflower z unikalnym składnikiem. Producent liczy, że wprowadzenie dietetycznego produktu na rynek będzie wsparciem globalnej walki z otyłością.
Zwycięzcą kategorii na najbardziej funkcjonalny produkt mleczny („marka i produkty) został probiotyczny jogurt Changing Pro-ABB firmy Inner Mongolia Yili. Chiński przysmak zawiera unikalną kombinację bakterii Lactobacillus acidphillus oraz Bifidobacterium, wyhodowaną na potrzeby firmy, utrzymujących przy życiu ponad 2x109/100g żywych i aktywnych kultur mikroorganizmów przez trzy tygodnie stania na półce sklepowej. Jest to pierwszy fizjologicznie funkcjonalny artykuł nabiałowy w Chinach, którego działanie zostało potwierdzone przez testy kliniczne.
Tytuł najlepszej nowej marki wygrały kostki sproszkowanego mleka dla dzieci RakuRaku firmy Maiji Dairies. Produkt szybko rozpuszcza się w butelce, pozwalając na łatwe przygotowanie napoju dla niemowlęcia, bez ryzyka rozrzucenia proszku lub dodania zbyt dużej ilości łyżką. RakuRaku są pierwszym tego typu artykułem na świecie. Ponadto, nie zawierają żadnych sztucznych dodatków, zachowując smak i wartości odżywcze oryginalnego mleka „od mamy”. Skondensowany produkt, dzięki specjalnemu procesowi zwilgatniania przez nasączanie parą, a następnie osuszania w gorącej temperaturze, pozostaje wystarczająco twardy i jednocześnie na tyle kruchy, aby ułatwiać przygotowanie napoju dla dziecka.
Zwycięzcą najlepszego programu edukacyjnego i inicjatywy marketingowej („marketing”) została izraelska organizacja ds. artykułów nabiałowych za program „zdrowe dni w przedszkolu” skierowany do 4–6 latków. Obecna kampania jest kontynuacją tej sprzed dwóch lat, „Sida & Dan”, bazującej na grze słownej („sidan” po hebrajsku oznacza wapno) i promującej zdrowy styl życia u dzieci w wieku przedszkolnym. „Twarzą” kampanii zostały wesołe maskotki Sida i Dan oraz książka, w której „opowiadają” jak się zdrowo odżywiać. Organizacja włączyła w akcję także promocję napojów mlecznych, jogurtów i sera jako części zbilansowanej diety, która ma walczyć z niedożywieniem, nadwagą i ekologicznymi zagrożeniami.
15
© IDF x8
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
Nagrodę za najbardziej innowacyjne opakowanie otrzymał kubek do jogutu Lobetaler Bio FPO autorstwa RKW SE, Verpackungsberatung CE Schweig Lobetaler Bio-Molkerei oraz Hoffnungstaler Werkstätten. Pojemnik oraz pokrywka zostały wytworzone z plastiku z dodatkiem kredy pochodzącej z Norwegii, co spowodowało obniżenie jego wagi o połowę w porównaniu do plastikowo-papierowych wersji. Jednak główną jego zaletą jest zawartość naturalnego minerału (kredy) posiadającego unikalne właściwości, jak np. neutralizację kwaśnej gleby i spalin podczas spalania, co sprawia, że opakowanie jest bardziej ekologiczne. Ponadto, jako surowiec odnawialny redukuje ilość pochłanianej energii podczas produkcji pojemników o ok. 15 proc.
Lody z zielonej herbaty i aloesu La Femme prosto z Singapuru zdobyły pierwsze miejsce w kategorii „marka i produkty”. Słodycze bez dodatku cukru autorstwa Nanyang Polytechnic zawierają bioaktywne części aloesu działające przeciwzapalnie i pro-zdrowotnie. Ponadto, są wspierane przez antyoksydanty i polifenol z zielonej herbaty. Składniki razem zapewniają charakterystyczne walory smakowe i, jak zapewnia producent, możliwość jedzenia słodkości bez poczucia winy.
W kategorii „marka i produkty” największe uznanie zdobył turecki produkt do smarowania Ülker Içim Fidella o kremowym smaku świeżego sera z dodatkiem miodu, firmy Ak Gıda. Zdaniem producenta, wygodny w użyciu i smaczny produkt ma szanse urozmaicić tureckie śniadanie.
Za najlepsze ekologiczne wydarzenie uznano kampanię „Go green” zorganizowaną przez firmę Amul w Indiach. Inicjatywa miała na celu informowanie producentów artykułów mlecznych ze stanu Gujarat o zagrożeniach, jakie niesie globalne ocieplenie. Głównie poruszono problem zalesiania wpływający na poziom opadów deszczu i wód gruntowych, będący ważną kwestią dla hodowców zwierząt. Jednak po akcji „Go green” producenci mleka zrozumieli, że plantacje drzew są niezbędne do rozwoju przemysłu nabiałowego, a także do kontroli zmian klimatycznych. W 2009 roku z inicjatywy kampanii zasadzono 8,4 mln drzew.
Podczas konkursu IDF nagrodzono także najlepsze, zdaniem jury, inicjatywy promujące spożycie produktów nabiałowych w szkołach. W tym roku wybrano program „fizycznej poprawy zdrowia” organizowany w Chinach przez producenta, projektanta i dostawcę linii produkcyjnych dla opakowań - Tetra Pak. Głównie doceniono podjęcie przez firmę wyzwania zmiany podejścia do picia mleka, po głośnym zatruciu napojów mlecznych melaminą oraz problemami z wprowadzeniem ich do szkół podczas epidemii świńskiej grypy. W odpowiedzi na tę sytuację Tetra Pak, przy wsparciu ze strony agencji rządowych i oświatowych, rozpoczął akcje informacyjne na temat ochrony przed zarażeniem wirusem H1N1 w jednostkach edukacyjnych, a także propagujące zwyczaj picia mleka i jego dobroczynny wpływ na zdrowie. Wydarzenie dzieliło się na część wykładową dla uczniów i rodziców oraz rekreacyjną, składającą się z ciekawych form aktywności, zwłaszcza różnego rodzaju sportów i gier zespołowych.
16
Packaging Polska 09/10
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
© RPC
zJugit - mleczna innowacja w opakowaniach
© RPC
Nowy sposób pakowania mleka, który wykorzystuje dzbanek od RPC Containers Market Rasen dla Dairy Crest, znalazł uznanie wśród swoich użytkowników i teraz wprowadzany jest do ponad dwustu sklepów Sainsbury’s i Waitrose w całej Wielkiej Brytanii. System Jugit oferuje konsumentom opakowanie w postaci torebek, których produkcja wymaga znacznie mniej materiału niż konwencjonalne plastikowe pojemniki do mleka. System z torebką z mlekiem zmniejsza wagę opakowania o 75 proc. w porównaniu z butelkami PET, w których obecnie mleko sprzedawane jest zwykle w supermarketach.
Białe szaleństwo W brytyjskich marketach obserwuje się wzrost popularności opakowania Jugit przeznaczonego do mleka. Obok tradycyjnych kartoników, butelek szklanych i PET na rynek z wielkim impetem wkroczył foliowy woreczek w dzbanku od RPC.
D
zięki nowemu sposobowi pakowania mleka, stało się ono najczęściej sprzedawaną linią artykułów w supermarketach Sainsbury’s. Znaczącym jest fakt, że obrót dwukrotnie przerósł oczekiwania specjalistów ds. marketingu. Konsumenci kupują aż 120 tys. litrowych woreczków każdego z 10 typów odtłuszczonego mleka tygodniowo. Jednak eksperci oczekują, że liczba ta jeszcze się podwoi. Emma Metcalf King z Sainsbury’s stwierdziła, że sprzedaż mleka w woreczkach stanowi fenomen w dziedzinie zwyczajów konsumenckich, dostrzegalny w skali ostatniej dekady. Woreczki pozwalają nie tylko oszczędzać pieniądze, ale również surowce, gdyż zawierają nawet do 75 proc. mniej plastiku niż tradycyjne butelki PET. Niższe koszty surowca oraz produkcji sprawiają, że mleko w folii jest tańsze nawet od tego w kartonie. Przy utrzymującej się na tym samym poziomie sprzedaży zastąpienie butelek plastikowych przez woreczki pozwoli zaoszczędzić nawet 1,4 tys. ton surowca rocznie, co ma duże znaczenie ekonomiczne. Ten, wprowadzony w lutym br. na angielski rynek, sposób pakowania mleka wymagał od grupy
Dairy Crest zainwestowania ponad 2,2 miliona funtów w nowy zakład przetwórczy. Worki do mleka znane są od dawna konsumentom z krajów takich jak: Kanada, Polska, Południowa Afryka i Chiny. Jednak brytyjskie woreczki wykonano z niskiej gęstości PP, który przeszedł intensywne badania w celu zapewnienia jego trwałości. To opakowanie z systemem wielokrotnego otwierania zawiera specjalnie uszczelniony otwór, a także kolec, który przebija folię otwierając worek. „Z naszych badań wiemy, że większość konsumentów, którzy wypróbowali Jugit, uważa ten system za łatwy w użyciu” – powiedział Richard Pryor, specjalista ds. innowacji w Dairy Crest. „Podoba im się dodatkowa zaleta w postaci łatwego otwierania i nalewania. Cenią też to, że mogą łatwo zamknąć dzbanek po użyciu, i z zadowoleniem przyjęli fakt, że torebki są wyjątkowo mocne”. Richard Pryor potwierdził, że w różnych latach przeprowadzono już szereg prób z torebkami do mleka. Jednak to właśnie nowe rozwiązanie Jugit przekonało konsumentów, że torebki mogą być wygodne i że dlatego warto jest z nich korzystać, wspierając przy tym ochronę środowiska.
My own PET P
© EP
zOpakowanie na mleko
rezentujemy projekt opakowania na mleko naturalne oraz różne rodzaje mleka smakowego, który został zgłoszony do konkursu ART OF PACKAGING 2009 - Debiuty. Tradycyjny karton na mleko został w tym przypadku zastąpiony formą inspirowaną światem japońskich kreskówek. Dwa przystawione do siebie opakowania tworzą kształt głowy rysunkowego kota, który zmienia nastroje w zależności od zestawienia smaków mleka. Elementy tworzące zarys głowy bajkowego zwierzaka pełnią jednocześnie funkcję uchwytu oraz okienek eksponujących zawartość. Opakowanie wykonane jest z tworzywa PET. Autorem projektu jest Ewelina Pokora z Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi.
18
Packaging Polska 09/10
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
Słodka prawda o konsumentach
© Hellma
zBadania konsumenckie według Südzuckera
Badanie ShopperTrends 2010 wykazuje, że współcześni konsumenci mają coraz większe wymagania wobec produktów „pierwszej potrzeby”. Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom Südzucker systematycznie poszerza swoją ofertę o nowości. Producent marki Cukier Królewski regularnie wprowadza na sklepowe półki nie tylko nowe produkty, ale również rewolucjonizuje rynek opakowań.
J
ak wynika z najnowszego badania ShopperTrends 2010, konsumenci coraz chętniej eksperymentują z nowymi produktami i markami. Współczesny klient to osoba lepiej wyedukowana, w pełni otwar ta na nowości r ynkowe, w głównej mierze nie bojąca się zmian. U podstaw zwiększonej otwartości na innowacyjne artykuły leży większa - wynikająca z bogatej kampanii informacyjnej dostarczanej przez producenta - świadomość kupujących. Współczesny klient to osoba, która chce otrzymywać jak najwięcej informacji na temat oferty. Jeszcze kilka lat temu klienci przy wyborze produktów spożywczych, takich jak np. cukier, kierowali się głównie ceną i przyzwyczajeniami. Obecnie, coraz większą uwagę zwracają na przeznaczenie produktów z tej grupy. Współczesny klient wie, że to, co sprawdza się przy pieczeniu ciasta, np. cukier do wypieków, nie jest odpowiednie do przyrządzania przetworów, gdzie idealny okazuje się tradycyjny cukier biały. Wychodząc naprzeciw potrzebom klientów producent Cukru Królewskiego oferuje swoje produkty w różnych wersjach jak: cukier tradycyjny, w kostkach, drobny czy BIO, a jako oryginalny kanał komunikacji z klientem wykorzystuje, obok Internetu, opakowanie.
20
Packaging Polska 09/10
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
z Coraz mnie konserwatywni
Mind Design opracował koncepcję projektu logotypu i opakowań dla Tea Limited, sieci sklepów z herbatą, nazywanych po prostu „Tea”. Logo stanowi litera „t” wraz z kształtem imitującym herbaciany listek, który zmienia się w zależności od rodzaju herbaty. Herbata dostępna jest w – zapewniającej utrzymanie świeżości i zachowanie aromatu – metalowej puszcze z czarną etykietą zawierającą informacje o pochodzeniu produktu.
© Mind Design
Jak wynika z badań ShopperTrends 2010, zdecydowaną większość kupujących w marketach i sklepach spożywczych niezmiennie stanowią kobiety. Ostatnio wśród głównych kupujących obserwuje się wyższy udział kobiet starszych (50 – 65 lat) oraz młodych mężczyzn (18 – 34 lata). Dominują oni w segmencie osób mających duży wpływ na decyzje zakupowe (67 proc.). Statystyki pokazują jednak, że stale wzrasta liczba młodych mężczyzn robiących zakupy w marketach i przejmujących codzienne obowiązki kulinarne. Mają oni także coraz większy wpływ na wybór kupowanych produktów. Jest to konsekwencja zwiększonej otwartości na nowości rynkowe oraz gotowości do zmiany przyzwyczajeń. Rosnące zaangażowanie mężczyzn w sfery kulinarne i silny wpływ na wybór konkretnych produktów czyni z tej grupy target, którego przedstawiciele branży spożywczej nie powinni ignorować. Wyraźne włączenie się ich w sferę zarezerwowaną kulturowo dla kobiet, to m.in. konsekwencja wzrostu popularności programów telewizyjnych o tematyce kulinarnej. Można mówić o swoistej – zapoczątkowanej przez medialnych kucharzy - modzie na gotowanie wśród panów. Mężczyzna w kuchni przestał więc już dziwić, a stał się nawet synonimem dobrego smaku. Również miejsce robienia zakupów uległo zmianie. Dziś zdecydowanie częściej dokonujemy zakupów w dużych centrach handlowych oraz sieciach hipermarketów. Osiedlowe sklepiki to miejsca, gdzie zaopatrujemy się głównie w nagłych przypadkach. Zmiany w mentalności idą dalej niż miejsce robienia zakupów czy osoba ich dokonująca. Owa otwartość dotyczy również nowości w kategorii artykułów „pierwszej potrzeby”, co wiąże się z chęcią nieustannego
Studentka jednego z kanadyjskich uniwersytetów, Camille Forgot, zaprojektowała opakowanie cukru, które nawiązuje do pochodzącego z Ameryki Południowej - obrządku święta zmarłych. Według tradycji konsumowanie cukrowych czaszek było wyrazem szacunku i pamięci tych, którzy odeszli. Mama Quilla, bo tak nazwano opakowanie, powstała podczas zajęć z projektowania opakowań, aby popularyzować tradycję żyjącej w Kanadzie mniejszości przedstawicieli Ameryki Łacińskiej.
09/10 Packaging Polska
21
©M
D
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
Panorama Smaku to opakowanie na przyprawy kuchenne, które zostało zgłoszone do konkursu ART OF PACKAGING 2009 w edycji Debiuty. Celem projektu było stworzenie jasnego i spójnego systemu opakowań, ułatwiającego użytkownikowi przechowywanie oraz wielokrotne użytkowanie. Projekt utrzymany jest w estetyce minimalizmu koloru; charakteryzuje się prostotą konstrukcji i grafiki. Niewielkie kształty i łatwe otwieranie sprawiają, iż przedmiot jest bardziej funkcjonalny. Panorama smaku wykonana została wykonana z połączonego klejem szablonu tekturowego oraz elementów foli przezroczystej. Do stworzenia funkcjonalnego otwarcia wykorzystano kawałek blaszki oraz magnes. Zastosowanie trójkątnego kształtu i czarnobiała grafika mają wyróżniać projekt na tle istniejących i będących w sprzedaży opakowań. Autorem jest Marta Dymorz (Politechnika Śląska, Wydział Architektury, Architektura Wnętrz i Wzornictwo – studia podyplomowe).
eksperymentowania w kuchni. Dostępność egzotycznych artykułów z różnych zakątków ziemi, a co za tym idzie możliwość eksperymentowania z kuchniami świata, uświadomiła nam - konsumentom, że nie ma artykułów uniwersalnych. Co za tym idzie, współczesny klient dobiera produkty zgodnie z ich przeznaczeniem. W ubiegłym roku liczba konsumentów deklarujących zdecydowane zamiłowanie do poszukiwania i próbowania nowości wzrosła o 6 punktów procentowych (17 proc.). Z kolei liczba sceptyków w kwestii eksperymentowania spadła z 15 proc. do 12 proc. Pozostali klienci nie opowiadają się za chęcią diametralnych zmian, ale nie są im również zdecydowanie przeciwni.
z Doceniając jakość opakowań Dziś również, mimo iż liczba marek jest znacznie większa niż kiedyś, kierujemy się przyzwyczajeniem, lecz obec-
Chesapeake bez barier
Para już niestraszna
© Chesapeake
Tradycyjnie umieszczana na kartonowych pudełkach powłoka barierowa zaczęła budzić niepokój wśród dbających o środowisko producentów i konsumentów. Specjaliści z Chesapeake opracowali nowy system opakowań, który skierowany jest w szczególności do wytwórców suchej żywności, gdyż ponad 10 proc. z nich korzysta właśnie z tego typu rozwiązań opakowaniowych. Dotąd ochronę przed wilgocią, zachowanie aromatu, a także nie przepuszczanie zapachu na zewnątrz zapewniała plastikowa bariera ochronna umieszczana bezpośrednio na tekturze. Właśnie takie wymagania stawiają najczęściej producenci suchych napojów, ziół i przypraw, dlatego szczególnie dla nich Chesapeake w kooperacji z grupą Scandinavian Paper stworzyła nowe, bardziej przyjazne środowisku opakowania. Aby zatrzymać aromat i świeżość tych produktów dotąd najczęściej używano powłok posiadających wysoką zawartość polietylenu, który nie tylko źle wpływa na pakowaną żywność, ale również trudno podlega recyklingowi. Zaproponowaną innowacją jest bazujące na bardziej organicznych substancjach opakowanie, które ma spełnić oczekiwania bardziej wymagających producentów oraz otworzyć drogę do produkcji opakowań tekturowych nowej generacji. Nowy produkt jest cały czas testowany na różnych typach żywności. Szef grupy Research & Development w Chesapeake zapowiada, iż prawdziwym wyznawaniem dla firmy jest produkcja opakowań tekturowych, które nie zawierają elementów trudno podlegających recyklingowi. Aby osiągnąć optymalne rezultaty dla jak najszerszej gamy produktów, zespół badaczy nieustannie prowadzi badania z zakresu wytrzymałości, odporności na parę, wilgoć, a także Torebka herbaty w nowym, łatwiej podlegającym recyklingowi nieprzepuszczalności papieru, stawiając sobie za opakowaniu stworzonym przez Chesapeake. cel przekraczanie barier.
22
Packaging Polska 09/10
nie u jego podstaw leży przede wszystkim jakość. To na nią zwracamy uwagę o wiele częściej niż jeszcze kilka lat temu. Jako konsumenci jesteśmy obecnie wierni właśnie tym markom, których artykuły uznajemy za dobre pod względem jakości. Godny podkreślenia jest również fakt, że coraz częściej podczas zakupów zwracamy uwagę na opakowania produktów. Współczesny konsument zdecydowanie ceni sobie estetycznie zapakowane artykuły i chętnie wybiera – również w przypadku produktów „pierwszej potrzeby”, takich jak cukier, herbata czy przyprawy - nieznaną mu dotąd markę kierując się właśnie wyglądem opakowania. Nie mniej istotna dla konsumenta jest funkcjonalność i trwałość opakowania. Klienci doceniają produkty, których opakowania są zgodne z ich oczekiwaniami. Dlatego zamknięcie przez producenta marki Cukier Królewski cukru drobnego trzcinowego w kartonie z korkiem typu Tetra Rex (idealnym za barem), czy cukru pudru w tubie z młynkiem okazało się strzałem w dziesiątkę.
Porftolio firmy Hellma Polska rozszerzyło się o trzy oryginalne, niestandardowe na polskim rynku, formaty opakowań porcjowanych do cukru: Lucky Sugar, Mini Stick oraz Happy Balls. Piramidki Lucky Sugar stanowią unikatowy format pakowania białego lub trzcinowego cukru. Drugą nowością w zakresie opakowań cukru białego i trzcinowego są paluszki Mini Stick, będące stylową alternatywą klasycznej „małej czarnej”. Z kolei Happy Balls to okrągłe, wywołujące pozytywną energię opakowania na słodki produkt. Obok różnych rodzajów cukru, Hellma oferuje opakowania porcjowane do migdałów, herbatników, a także mini słoiczki do nutelli, dżemów, miodów oraz wielu innych produktów spożywczych.
© Hellma
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
23-24 marca 2011 r., Warszawa, Hala Expo XXI
easyFairs®
PACKAGING INNOVATIONS 2011
– III EDYCJA TARGÓW NOWYCH ROZWIAZAŃ W BRANŻY OPAKOWAŃ Chcą Państwo szybko i efektywnie dotrzeć do nowych Klientów i przekonać ich do jakości swojej oferty? Zapraszamy zatem na targi PACKAGING INNOVATIONS 2011, które będą spotkaniem ludzi nastawionych na sukces i rozwój, stworzą Państwu możliwość bezpośredniego kontaktu z Klientami, dla których opakowanie to nie tylko dodatek do produktu, ale jego wizytówka. Wystarczy zgłosić udział w targach i zaprezentować swoją ofertę szerokiemu gronu Klientów branżowych, co niewątpliwie zaowocuje wzrostem poziomu sprzedaży i rozwojem Państwa firmy. Do udziału w targach zapraszamy producentów i dostawców: • Opakowań tekturowych, plastikowych, szklanych, drewnianych, metalowych • Materiałów POS, displayów • Rozwiązań w zakresie projektowania opakowań • Rozwiązań w zakresie nadruku na opakowaniach • Rozwiązań w zakresie recyklingu, opakowań ekologicznych • Rozwiązań w zakresie etykietowania, kodowania i znakowania (strefa LABBELING) NOWOŚĆ!
Strefa CO-PACKAGING – oferta w zakresie pakowania, przepakowywania i konfekcjonowania produktów, opakowań zbiorczych, Shelf Ready Packaging
Biuro organizacyjne: easyFairs Poland Sp. z o. o. Al. Pokoju 82 31-586 Kraków www.easyfairs.pl
Długotrwa efekt sprze ły d dzięki dwu ażowy dniowemu udziałowi w targach
W razie pytań, jesteśmy do Państwa dyspozycji Tomasz Ślaski - Specjalista ds. sprzedaży Tel: +48 (12) 651 95 25, +48 (12) 651 95 20 Faks: +48 (12) 651 95 22 Email: tomasz.slaski@easyfairs.com www.easyfairs.com/piwarsaw
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
zOpakowania barierowe RPC
Szybcy i zapracowani Połączenie smaku domowej kuchni bez samodzielnego przygotowania posiłku oraz możliwość jego skonsumowania bez konieczności siadania do stołu stało się możliwe. Producenci opakowań barierowych PP/EVOH/PP z zakładów RPC Bebo opracowali na to kilka sposobów.
D
zięki specjalistom z RPC Bebo tradycyjna fasola firmy Heinz (od ponad wieku pakowana w metalowe puszk i ) o s t a t ni o o f e r o w a n a j e s t w tworzywowych pojemnikach połączonych w czteropaki z kartonową owijką wykorzystywaną do druku elementów dekoracyjnych i informacji o produkcie. Opakowanie jest tak skonstruowane, że daje nową możliwość prezentacji produktu, dzięki dużej powierzchni reklamowej owijki przykrywającej cztery pojemniki. Każdy z pojemników mieści 200 g fasoli w sosie pomidorowym, co uwzględnia przeciętne potrzeby żywieniowe konsumentów. Dzięki swojemu opakowaniu, w którym zastosowano folię barierową, produkt w ciągu kilku minut może zostać podgrzany w kuchence mikrofalowej oraz nie wymaga przechowywania w lodówce. Podczas projektowania tego opakowania brano pod uwagę, między innymi, profil zabieganego współczesnego konsumenta, który jada samotnie, szybko, nie rezygnując z dobrego smaku. Również paryski Urban Foods oferuje na rynku francuskim i belgijskim serię zup w barierowych kubeczkach polipropylenowych. Właściwości kubeczków uwzględniają napełnianie na gorąco, a właściwości barierowe folii pozwalają na ich prezentację na półkach w temperaturze otoczenia. Dużym osiągnięciem projektantów opakowania jest jego bardzo indywidualny charakter, odmienny od innych produktów, osiągany przez wykorzystanie dużej powierzchni zdobniczej, która zapewnia łatwą identyfikowalność marki. Należy dodać, że produkowana średnica 89 mm uwzględ-
nia wymiary typowych uchwytów napojów w samochodach, a wieczko pozwala na ponowne zamknięcie kubeczka i konsumpcję zupy przez specjalny otwór, bez konieczności posługiwania się łyżką. Przedstawiciele Urban Foods twierdzą, że Greenshoot to pierwsza tego typu rodzina zup na rynku francuskim. Można obecnie wybierać pomiędzy popularnymi smakami, takimi jak: marchewka/kolendra, pomidor/bazylia, groszek/bekon, dynia, soczewica/ kminek. Natomiast design opakowania, osiągany dzięki technice sleeve, ma przyciągać oko młodych, dynamicznych, zapracowanych konsumentów. Jeszcze inna propozycja barierowych kubeczków RPC Bebo znajduje zastosowaniewe francuskich, szkolnych i zakładowych stołówkach. Opakowania o pojemności 80 ml i 140 ml zastąpiły opakowania metalowe przeznaczone do pakowana sałatek i deserów. Zamknięcia aluminiowe lub z folii barierowych zapewniają możliwość długiego przechowywania w temperaturze pokojowej. Zmiany demograficzne i obyczajowe, przesunięcie granicy wiekowej zawierania małżeństw i rosnące tempo życia wpływają na zachowania konsumentów. Spożywanie posiłków w otoczeniu rodziny w coraz mniejszym stopniu jest udziałem młodego pokolenia w porównaniu z pokoleniem swoich rodziców. To sygnał i sposobność dla producentów żywności do rozszerzania oferty o powszechnie dostępne produkty o małej gramaturze, często spożywane indywidualnie, w pośpiechu, w czasie przerw w pracy, nauce czy podróży.
Zupy Greenshoot francuskiej firmy Urban Foods w opakowaniu, które umożliwia konsumpcję bez konieczności posługiwania się łyżką.
Nowy, zgrabny czteropak fasoli firmy Heinz, która od 1901 roku była pakowana w metalowe puszki.
Używane we francuskich kantynach szkolnych i zakładowych opakowanie do sałatek i deserów o poj. 80 ml i 140 ml.
24
© RPC Bebo x4
RPC Bebo Polska była organizatorem konferencji poświęconej rozwojowi zastosowań opakowań barierowych w przemyśle spożywczym, która odbyła się pod koniec maja br. w Piasecznie. Konferencja zgromadziła przedstawicieli polskich firm aktualnie stosujących tego typu rozwiązania oraz tych, którzy są potencjalnie zainteresowani ich wykorzystaniem. Uczestnikom spotkania zaprezentowano wiele aspektów związanych z wdrażaniem opakowań barierowych, a szczególnie kwestie dotyczące projektowania i wytwarzania, automatycznego pakowania gotowych produktów oraz procesów sterylizacji. W konferencji udział wzięli również przedstawiciele renomowanych firm oferujących linie pakujące - Mondini (Włochy) i autoklawy - Lagarde (Francja). Celem konferencji było wskazanie producentom żywności nowych dróg i możliwości wzbogacania oferty rynkowej, szczególnie z wykorzystaniem opakowań barierowych. Zwłaszcza, że tendencja zastępowania opakowań szklanych i metalowych opakowaniami z barierowych tworzyw sztucznych jest coraz bardziej wyraźna i zauważalna również w krajach Europy Centralnej. www.rpc-bebo.pl
Packaging Polska 09/10
Europe & International
Uncoated Fine Paper
Corrugated
Bags & Coatings
Smacznego!
dwirtschaftsindustrie
Branża spożywcza
Jakość naszych opakowań gwarantuje najwyższe Papier und i ochronę Büro- produktów. und HaustierHaushaltsMedizintechnische standardyVerpackungen higieny Państwa Druckpapiere nahrungsindustrie artikel Industrie und pharmafür Industrieanwendungen
zeutische Industrie
Industrie
FotoGrafikb
Mondi jest międzynarodowym, wiodącym dostawcą papieru i opakowań. Oferujemy wysokiej jakości papiery oraz atrakcyjne opakowania z tektury falistej. Na każdym etapie łańcucha dostaw jesteśmy w stanie zaopatrzyć Państwa w innowacyjne rozwiązania szyte na miarę, które w najlepszy sposób prezentują i chronią produkty.
ROZWIĄZANIA. DL A PAŃSTWA SUKCESU. www.mondigroup.com
OPAKOWANIA SPOŻYWCZE
zSystem wspomagania doboru opakowań - Część I
Projekt PL 0015 Andrzej Hejduk Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Opakowań
Anna Kosmacz-Chodorowska Instytut Logistyki i Magazynowania - GS1 Polska
Dla wielkotowarowych, polskich dostawców pakowanych świeżych produktów ogrodniczych oraz ich biznesowych partnerów, tj. wielkotowarowych odbiorców oraz producentów/dostawców opakowań i usługodawców branży TSL stworzono System Wspomagania Doboru Opakowań (SWDO).
S
ystem Wspomagania Doboru Opakowań został opracowany przez Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Opakowań (COBRO), w ramach realizacji Projektu PL 0015: „Opakowanie jako czynnik gospodarczego rozwoju regionu i poprawy ochrony zasobów naturalnych”, przy współpracy z partnerem norweskim Østfoldforskning oraz krajowym Instytutem Logistyki i Magazynowania - GS1 Polska. Projekt ten, o symbolu PL 0015 został dofinansowany ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego. System ułatwia dobór odpowiednich opakowań dla określonych świeżych owoców i warzyw, zgodnie z wymogami odbiorców. Przygotowanie i wprowadzenie do obrotu rynkowego prawidłowo pakowanych w formie paletowych jednostek ładunkowych produktów, uzgodnione z uczestnikami łańcucha dostaw, stymuluje współpracę partnerów biznesowych i ma wpływ na obrót rynkowy.
zUzasadnienie realizacji projektu Niewłaściwy sposób pakowania jest przyczyną bariery eksportowej i stanowi problem dla krajowego obrotu polskimi świeżymi produktami ogrodniczymi. Rozwiązaniem problemu jest pakowanie tych towarów zgodnie z wymogami i oczekiwaniami rynkowego obrotu wielkotowarowego. Dotyczy to zwłaszcza owoców i warzyw, które trafiają do sprzedaży detalicznej w wielkopowierzchniowych sklepach, gdzie najczęściej dominuje samoobsługa, a towar jest gotowy do sprzedaży wprost z opakowania zbiorczego/ transportowego. Wiele czynników, w tym: względy fitosanitarne, ochrona produktu i zachowania jego wysokiej jakości przemawia za pakowaniem świeżych owoców i warzyw przez wielkotowarowego dostawcę, spełniającego określone wymagania. Dostawca powinien więc dobrać odpowiednie opakowanie. System Wspomagania Doboru Opakowań – SWDO podpo-
26
wiada, jak to zrobić, zwłaszcza, gdy wymagania poszczególnych odbiorców mogą być różne i wynikać z wielu czynników, w tym z wymogów w określonym regionie lub w kraju, do którego dany produkt ma trafić. Każdemu z dostawców zadanie to ma ułatwić właśnie SWDO. System ten został stworzony, aby udostępnić użytkownikowi (dostawcy) wzorcowe sposoby pakowania i oznakowania świeżych owoców i warzyw, które uwzględniają oczekiwania i wymagania kolejnych użytkowników towarów zawartych w tych opakowaniach, poczynając od wielkotowarowego odbiorcy, a na detalicznym kliencie kończąc. SWDO uwzględnia także szereg czynników, które mają znaczenie dla biznesowej relacji wielkotowarowego odbiorcy z wielkotowarowym dostawcą świeżych produktów ogrodniczych (jak np. akceptacja sposobu pakowania i opakowań). Użytkownik tego systemu otrzymuje raport dot. sposobu pakowania, zawierający informacje istotne dla oceny jego właściwości, kształtujących koszty użytkowania opakowań związanych np. z rozpakowaniem paletowej jednostki ładunkowej i układaniem towaru na półkach, opłatami produktowymi i zagospodarowaniem poużytkowych odpadów opakowaniowych.
z Cel realizacji projektu Głównym zadaniem projektu było opracowanie i wdrożenie systemu wspomagania doboru opakowań w obrocie rynkowym świeżymi owocami i warzywami, który: zapewnia ciągły dostęp do doradztwa, rozwija współpracę użytkowników opakowań z dostawcami materiałów opakowaniowych i opakowań, przyczynia się do poprawy dostępności rynkowej opakowań (dotyczy to zwłaszcza producentów owoców i warzyw, będących pierwszymi użytkownikami opakowań w łańcuchu dystrybucji), stymuluje wzrost efektywności ekonomiczno-technicznej łańcucha dystrybucji, wpływa na wzrost bezpieczeństwa żywności poprzez aktywowanie stosowania oznakowania opakowań zgodnego
ze standardami globalnego systemu GS1. Twórcy tego systemu przyjęli następujące zasady obowiązujące w systemie: udostępnianie zainteresowanym uczestnikom obrotu rynkowego wiedzy potrzebnej w doborze prawidłowego opakowania, udostępnianie możliwości kontaktów użytkownikom systemu, potrzebującym i zainteresowanym potencjalną współpracą, jak na przykład: producent owoców i sieć handlowa, hurtowy rynek rolno-spożywczy bądź eksporter czy producent opakowań lub przewoźnik/spedytor. Oprócz tego system uwzględnia potrzeby informacyjne (generowane w postaci raportów i analiz) innym użytkownikom, takim jak: regionalnym, lokalnym jednostkom administracji państwowej i strukturom samorządowym.
z Główne procesy SWDO System SWDO realizuje wiele procesów istotnych dla użytkowników, wśród których najważniejsze to: wspomaganie doboru opakowania z uwzględnieniem wymogów formalnych i szczególnych, udostępnianych przez odbiorców wielkotowarowych (generalnie wymogi BRC i GS1); zmiana/ulepszenie opakowania, optymalizacja techniczno-ekonomiczna; publikacja ofert i zapytań ofertowych użytkowników systemu; doradztwo, wymiana wiedzy, forum dyskusyjne; funkcjonalność umożliwiająca okresowe badania i ocenę wpływu systemu wspomagania doboru opakowań świeżych owoców i warzyw na wykorzystanie potencjału ogrodniczego, rozwój gospodarczy regionów (wzrost eksportu) i ochronę zasobów naturalnych - Client Relationship Management; e–promocja podmiotów realizujących projekt oraz zainteresowanych użytkowników; zdalne nauczanie (kursy, seminaria, prezentacje).
Packaging Polska 09/10
z Zakres systemu – rodzaje owoców i warzyw Tablica 1. Przedstawia asortyment warzyw i owoców, jaki został objęty systemem SWDO. LP
Owoce świeże
Warzywa świeże
Inne
1
Jabłka
Cebula
Pieczarki
2
Gruszki
Marchew
3
Śliwki
Buraki
4
Czereśnie
Ogórki
5
Brzoskwinie
Pomidory
6
Truskawki
Papryka
7
Maliny
Kalafiory
8
Borówka wysoka
Kapusta
9
Brokuły
10
Ziemniaki młode
z Zakres terytorialny systemu Użytkownik ma możliwość wyboru lokalizacji w podziale na: kraj i ewentualnie region odbiorcy docelowego, w tym: C
PL - POLSKA, DU - NIEMCY, RU - ROSJA, NO - NORWEGIA, SE - SZWECJA, FL – FINLANDIA . Wg regionu np. w Polsce: region mazowiecki.
z Funkcjonowanie systemu
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
Na rzecz realizacji tak wielofunkcyjnego systemu przyjęto też istotne założenia organizacyjno-techniczne: System jest wbudowany w platformę internetową, dostępną w trybie 7 dni w tygodniu przez 24 godziny na dobę; Platforma jest w stanie efektywnie obsłużyć równocześnie do 1.000 użytkowników systemu; Składa się ona z części publicznej (dostępnej dla wszystkich) oraz części logowanej, przeznaczonej dla zarejestrowanych użytkowników, a informacje dostarczane przez użytkowników są przechowywane w bazie danych platformy; Platforma ma rozgraniczone funkcje operatorskie i administracyjne, a ustalone zasady zarządzania i aktualizacji informacji służą utrzymaniu i aktualizacji zawartości danych w bazie wiedzy; System doboru opakowań posiada wsparcie techniczne w postaci linii help-desk oraz wbudowane mechanizmy ochrony przed nieuprawnionym dostępem, próbami wyłudzenia danych itp. Podczas realizacji Projektu PL-0015 przeprowadzono wiele badań i analiz stanu i potrzeb w zakresie wyżej wymienionej tematyki, uzyskując ciekawe wyniki i wynikające z nich wnioski, które również realizatorzy tego projektu chcą udostępnić zainteresowanym. System Wspomagania Doboru Opakowań laureatem konkursu Innowacja Roku 2009 COBRO został laureatem konkursu Innowacja Roku 2009 za System Wspomagania Doboru Opakowań (konkurs zakończył się w październiku 2009 roku). Innowacja Roku to ogólnopolski Program o charakterze konkursowym, mający na celu promocję idei innowacyjności, nowoczesnych, unikalnych i oryginalnych rozwiązań, stymulowanie przedsiębiorstw w kierunku rozwoju innowacyjnej myśli technologicznej. Patronat nad Programem sprawuje Ministerstwo Rozwoju Regionalnego oraz Centrum Innowacji FIRE.
09/10 Packaging Polska
TRENDY
zWzrost znaczenia przemysłu opakowaniowego
© Fotolia
Zysk na osobności Im więcej ludzi na świecie, tym większe zapotrzebowanie na opakowania. Dlatego gwałtownie rosnąca liczba mieszkańców naszej planety stanowi siłę napędową przemysłu opakowaniowego. Optymistycznych prognoz dla branży dostarcza, z jednej strony, rosnąca ilość konsumentów w krajach mało rozwiniętych, a z drugiej - zurbanizowanie społeczeństwa średnio rozwiniętego i rozwiniętego, które posiada zapotrzebowanie na coraz to nowe typy opakowań.
N
a świecie żyje obecnie około 6,9 mld ludzi. Liczba ta z roku na rok rośnie, jednak – ile wyniesie wskaźnik zaludnienia naszej planety w połowie tego stulecia, tego nie wiedzą nawet eksperci. Stany Zjednoczone szacują, że w roku 2050 na świecie będzie między 7,7 a 10,6 mld ludzi. Jedno jest pewne, a mianowicie, że wzrost ten będzie dotyczyć głównie krajów mało rozwiniętych i rozwijających się, których mieszkańcy będą więcej konsumować, aby móc w ten sposób dorównać gospodarczo krajom uprzemysłowionym. Dobrobyt oznacza zwiększoną konsumpcję, która nakłada konieczność stosowania dodatkowych i ulepszonych opakowań. Z uwagi na oczywisty
fakt, iż opakowanie stosuje się w celu zabezpieczenia produktu od zepsucia oraz uszkodzeń powstałych podczas transportu, jest ono nieodzownym elementem każdego produktu, nie tylko z branży spożywczej. Dlatego też światowe zapotrzebowanie na opakowania rośnie w każdej gałęzi przemysłu.
z Mniej - więcej Przemiany demograficzne przyczyniają się do zmian w strukturach gospodarstw domowych, a to z kolei przekłada się na rozwój branży opakowaniowej.
Wzrastający dobrobyt 2008: Liczba mieszkańców w mln
PKB na osobę w dolarach1
PKB w mld dolarów2
1327
3.315
4.402
Niemcy
82
44.660
3.668
Francja
62
46.016
2.866
Indie
1.190
1.016
1.210
Indonezja
2281
2.2461
512
Meksyk
1061
10.2351
1.0881
Nigeria
1551
1.4511
2141
Rosja
1421
11.8071
1.677
Stany Zjednoczone
3041
46.8591
14.265
Chiny
1-szacowany 2 - z uwzględnieniem inflacji (Źródło: Word Bank, Word Economic Outlook Database, April 2009)
28
Packaging Polska 09/10
TRENDY
Kształtujący się proces urbanizacji. Mieszkający w mieście i na wsi według stanu rozwoju w latach 1950-2050.
6
Regiony bardziej rozwinięte społeczność miejska
5
społeczność wiejska
4
Regiony mniej rozwinięte społeczność miejska
3
społeczność wiejska
1
0 1959 1960
1970
1980
1990
2000
2010
2020
2030
2040
2050
Źródło: United Nations Departament of Economic and Social Affairs/Population Division.
Dla przykładu, w Niemczech od lat 50. można zaobserwować zmniejszanie się gospodarstw domowych, które obecnie są jedno lub dwuosobowe. Ludzie coraz częściej żyją osobno, co powoduje spadek liczby urodzeń, a w konsekwencji zjawisko starzejącej się społeczności. Nie ulega wątpliwości, że mniejsze gospodarstwa domowe preferują mniejsze opakowania jednostkowe. Co to oznacza dla przemysłu opakowaniowego – można obliczyć za pomocą łatwej kalkulacji: aby zapakować jeden m³ potrzeba 6 m² materiału opakowaniowego. Natomiast jeśli rozdzieli się jeden m³ na osiem opakowań, wówczas zapotrzebowanie wzrośnie do 12 m² materiału opakowaniowego. Dlatego nawet z pozoru ujemny przyrost naturalny w krajach o rozwiniętej gospodarce nie oznacza kryzysu w branży opakowaniowej.
W każdej sekundzie na świecie rodzi się, statystycznie, 2,4 ludzi. A wraz z nimi przybywa opakowań. 09/10 Packaging Polska
z W drodze W 1950 roku na całym świecie były tylko dwa miasta z ilością 10 mln mieszkańców. Natomiast w roku 2007 takich miast można naliczyć już 19, a do 2025 „Megacitys” staną się normą. Najczęściej zjawisko przyrostu naturalnego ma miejsce w krajach mniej rozwiniętych i w krajach rozwijających się. Zgo dnie z pro gnozami, w przyszłości coraz mniej ludzi będzie żyło na wsiach, gdzie zmniejszy się ilość samowystarczalnych gospodarstw, dlatego też
ludzie zastąpią wytwarzaną przez siebie żywność produktami z supermarketów. Kolejny trend, który wprawdzie nie da się potwierdzić przez obliczenia matematyczne, można za to coraz częściej odczuć w naszych miastach. Wiele ludzi spożywa posiłki poza domem, będąc gdzieś w drodze lub kupuje gotowe jedzenie i zabiera je do domu. W ostatnich latach „jak grzyby po deszczu” wyrosły sieci Fast-Foodów i Coffeeshopy oferujące kawę, pizzę czy nawet sushi na wynos – i to wszystko oczywiście w praktycznych i zadrukowanych opakowaniach.
© Fotolia
Mieszkańcy w mld
2
29
DRUK
zTechnologie druku na puszkach piwa
Miara prawdziwego piwa O gustach i preferencjach w aspekcie picia piwa się nie dyskutuje. Obok niezaprzeczalnego faktu, iż piwo musi być zimne, istotną rolę odgrywa jeszcze lokalny patriotyzm. Natomiast utrzymywaniu i podgrzewaniu więzi emocjonalnych służy opakowanie. Dlatego też rodzi się pytanie: piwo w puszce wyprodukowanej w technologii ‘Tacticle Overvarnish’ czy w ‘Skin Tech Advanced Embossing’?
30
Od połowy lipca br. Lech Premium jest dostępny w nowej, „łatwej do trzymania”, wytłaczanej puszce, wyprodukowanej przy użyciu technologii Skin Tech Advanced Embossing firmy Ball Packaging Europe. Embossing jest doskonałym narzędziem służącym stworzeniu niepowtarzalnego charakteru marki lub dokonaniu rebrandingu, co jest zabiegiem stosowanym z powodzeniem na rynkach zachodnich. Puszki embossowane mogą być wytwarzane z taką samą prędkością produkcyjną jak puszki standardowe. Przed wdrożeniem do produkcji komercyjnej, puszka taka zostaje poddana wielu testom, które mogą się odbywać w laboratoriach Ball Packaging Europe.
© KP
O
d połowy lipca br. Lech Premium jest dostępny w nowej, „łatwej do trzymania”, wytłaczanej puszce. Jest to pierwsze w Polsce opakowanie do piwa, które zostało wyprodukowane przy użyciu nowej technologii – w tym przypadku - Skin Tech Advanced Embossing przez Ball Packaging Europe. Dodatkowo, charakterystyczny uchwyt i bardzo efektowne tłoczenia mają wyróżnić produkt na półce. Embossing pozwala wyeksponować pewne szczegóły graficznych elementów puski, takie jak logo lub litery. Konsument może wyczuć palcami elementy wzoru naw puszce. Firma Ball Packaging Europe rozwinęła tę technologię o krok dalej. Skin Tech Advanced Embossing umożliwia stworzenie na puszkach zupełnie nowych wzorów i nadanie opakowaniu dodatkowego charakteru. Dzięki temu duża powierzchnia puszki może posiadać wygląd i teksturę – na przykład – skóry węża lub plastra miodu. Puszki produkowane przy użyciu tej nowej technologii zapewniają konsumentowi nowe „multi-sensoryczne doświadczenia” – oprócz smaku świeżego piwa także wyczuwalną teksturę opakowania. Ponadto, tłoczenie na ścianach puszki zapewnia możliwość wygodnego trzymania puszki piwa Lech – szczególnie, gdy napój jest zimny. Firma Ball Packaging Europe posiada swoje własne centrum rozwojowo-badawcze, w którym przeprowadzane są badania nad rozwojem dostępnych technologii, rozwiązaniami i potencjałem rozwojowym w dziedzinie opakowań do napojów – efekty badań prowadzą do osiągnięcia maksymalnego poziomu innowacji dla produktów w swojej ofercie.
Inną, innowacyjną technologią nadruku produkcji puszek do napojów jest Tacticle Overvarnish. Puszki wykonane przy jej użyciu pozwalają konsumentowi poczuć na metalowej powierzchni miękką w dotyku teksturę z efektem „skórki pomarańczy”. Opakowania tego typu mogą być wykorzystywane przez producentów takich napojów, jak: piwo, koktajle alkoholowe, lemoniady, mrożone herbaty, drinki energetyczne i odżywcze oraz kofeinowe napoje orzeźwiające. Technologia ta umożliwia efektowną zmianę designu opakowań i spozycjonowanie w segmencie Premium. Polska jest pierwszym rynkiem, na który wprowadzono tak innowacyjny produkt. Nowa technika tworzenia dotykowej struktury na puszce jest bardzo dobrym uzupełnieniem dla portfela innowacyjnych rozwiązań w produkcji. Jej stworzenie zostało poparte wieloma badaniami prowadzonymi przez centrum badawczo-rozwojowe Ball Packaging Europe. „Ta technologia podkreśla zupełnie nowe odczucia w dotyku i inny niż do tej pory wygląd metalowego opakowania do napojów. Nadaje wyjątkowy charakter i pomaga klasyfikować produkt w kategorii Premium” – mówią przedstawiciele Ball Packaging Europe. ‘Tacticle overvarnish’ można stosować nie tylko do produkcji puszek do piwa. Wyobraźmy sobie, jak ciekawie by było w takiej puszce pokazać sok pomarańczowy lub cytrynowy.
Zobacz drukowanie w nowym świetle Następna generacja maszyn: Speedmaster CX 102
Innowacja inspiruje innowację. Nowy Speedmaster CX 102 łączy nowatorskie, techniczne rozwiązania technologii Speedmastera XL 105 ze sprawdzoną platformą Speedmastera CD 102. Powstała ultranowoczesna maszyna, która dzięki znacznie krótszemu czasowi narządu i maksymalnej prędkości produkcyjnej 16.500 ark./godz. jest najlepiej przygotowana na rosnące wymagania rynku. Zaciekawieni? Więcej informacji na stronie www.heidelberg.com
Heidelberg Polska Sp. z o.o. ul. Popularna 82 • 02-226 Warszawa • Telefon (22) 57-89-000 • www.heidelberg.pl
DRUK
zZwycięskie produkty Grand Prix Cyrel 2010
Wzór na jakość flekso Wyróżnienie produktów poligraficznych, charakteryzujących się wysoką jakością to ważny element w rozwoju całej branży. W tym numerze PACKAGING POLSKA prezentujemy zwycięzców kolejnej edycji konkursu Grand Prix Cyrel 2010, organizowanego przez firmę DuPont, skupiając się na produktach nagrodzonych w regionie Europy Centralnej i Wschodniej.
N
ominacje i nagrody w tym roku przyznane zostały w następujących kategoriach: „Najlepsza konwersja do technologii fleksograficznej”, „Druk na tekturze falistej E”, „Druk na tekturze falistej B”, „Torba plastikowa”, „Opakowanie elastyczne – wąska wstęga”, „Opakowanie elastyczne –
szeroka wstęga”, „Etykiety” oraz w „Kategorii specjalnej”. Konkurs obfitował w polskie akcenty. Krzysztof Januszewski, dyrektor biura Zrzeszenia Polskich Fleksografów, pełnił funkcję przewodniczącego jury, kierując zespołem europejskich specjalistów w dziedzinie druku flekso. Warto także zaznaczyć, że wśród nagrodzonych i no-
minowanych prac znalazło się kilka produktów polskich firm, co świadczy o silnej pozycji rodzimej fleksografii w regionie. Niekwestionowanym liderem była Chespa, która otrzymała w sumie osiem wyróżnień, w tym dwa w kategorii specjalnej. Poniżej prezentujemy zwycięzców – najlepsze opakowania w technologii flekso.
©DuPont - all
Jutrzenka – Jeżyki z kokosem najeżone bakaliami Kategoria: „Najlepsza konwersja” Zgłaszający: Chespa Producent: Bahpol Właściciel: Jutrzenka Colian Kraj: Polska
Hubert Kategoria: „Torba plastikowa” Zgłaszający: A Studio Group Producent: Invos Właściciel: brak danych Kraj: Czechy
40'' LED TV Kategoria: „Druk na tekturze falistej B” Zgłaszający: Duropack Turpak Obaly Producent: Duropack Turpak Obaly Właściciel: Samsung Electronics Slovakia Kraj: Słowacja
32
Packaging Polska 09/10
DRUK
GARDENA ACCU 380Li Kategoria: „Druk na tekturze falistej E” Zgłaszający: Model Producent: Model Obaly Właściciel: Steeltec Kraj: Czechy
AKAT-PLAYBOY 2008 Kategoria: „Opakowanie elastyczne – wąska wstęga” Zgłaszający: Chespa Producent: Bahpol Właściciel: AKAT-FOLIA Kraj: Polska
Staroceske bramburky – soubor tisku Kategoria: „Opakowanie elastyczne – szeroka wstęga” Zgłaszający: Al Invest Bridlicna a.s. Divize Tapa Tabor Producent: Al Invest Bridlicna a.s. Divize Tapa Tabor Właściciel: Golden Snack Kraj: Czechy
Stil I Vkus – Pechena shunka Kategoria: „Etykieta” Zgłaszający: Demax Producent: Demax Właściciel: TANDEM-V Kraj: Bułgaria
Konie Kategoria: „Kategoria specjalna” Zgłaszający: Chespa Producent: Hanke Tissue Właściciel: C. Riethmueller Kraj: Polska
Rekreacyjna 5 kg Kategoria: „Kategoria specjalna” Zgłaszający: Chespa Producent: Mondi Bags Świecie Właściciel: Nasienna Granum Kraj: Polska
09/10 Packaging Polska
33
FLEKSOGRAFIA
zOrion - Znakowanie Towarów
Etykieta jak magnes N
a początek kolorowa etykieta samoprzylepna z komunikatem: „2+1”, „20% gratis”, „nowość”. To strzał w dziesiątkę – dzięki takim naklejkom klient wybierający dany rodzaj produktu dostaje konkretną informację, która ma rzeczywisty wpływ na jego decyzję zakupową. Taka etykieta jest również wygodna dla producenta, gdyż łatwo ją zaaplikować na opakowanie. Ponadto, ponieważ jest tylko dodatkiem do niego, można dowolnie wybierać ilość towaru przeznaczonego do promocji. Jeśli nie tylko chcemy zwrócić uwagę kupujących, ale również zależy nam na wzmacnianiu rozpoznawalności naszej marki, możemy zastosować etykietę magnetyczną. To świetne połączenie, by nie tylko wyróżnić produkt na półce, ale również oznakować np. lodówkę dla kupujących nasze produkty osób, a tym samym na stałe zagościć w ich domach. Do produkcji takich etykiet wykorzystuje się folię magnetyczną, któ-
34
ra z wierzchu przygotowana jest do zadruku. Na etykietę możemy nanieść do ośmiu kolorów, co oznacza, że w grę wchodzą wszelkiego typu uszlachetnienia: złocenia, srebrzenia, lakiery i laminaty. Promocja może mieć też charakter konkursowy. Jeśli naszym celem jest, by klienci kupujący promocyjne produkty skontaktowali się z nami, możemy zorganizować konkurs i wybrać w tym celu samoprzylepne etykiety-zdrapki. W tym przypadku tajemnica tkwi w farbie. Na podkładzie nadrukowany jest komunikat promocyjny, np. kod, który następnie przykrywany jest cienką warstwą ozdobnej farby, dającej się w prosty sposób usunąć. Jak za pomocą etykiet można zwiększyć widoczność promocji? Więcej informacji można uzyskać na stronie www.orion.wroc. pl w zakładce „Porady eksperta” lub kontaktując się z Biurem Obsługi Klienta firmy Orion Znakowanie Towarów.
© Orion x3
Każdą ofertę promocyjną trzeba zakomunikować klientowi. Zmiana projektu opakowania jest jednak dość kosztownym przedsięwzięciem. Etykiety promocyjne to proste, tanie, a przez to skuteczne rozwiązanie. Wyróżniają produkt i przyciągają wzrok klienta jak magnes. Oto kilka pomysłów.
Packaging Polska 09/10
FLEKSOGRAFIA
zEwolucja druku opakowań
Chroni to, co dobre W ciągu ostatnich dziesięcioleci znacząco podniósł się standard życia populacji. Pociągnęło to za sobą wzrost produkcji dóbr konsumpcyjnych, a w konsekwencji także rozwój branży opakowań i etykiet. Firmy operujące w sektorze FMCG (dóbr konsumpcyjnych częstego zakupu), muszą oferować klientom szybkie, bezpieczne, efektywne i zrównoważone rozwiązania. Przedsiębiorstwa te dążą jednocześnie do zminimalizowania swojego negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne. Również strategie w przemyśle opakowaniowym podlegają rewizji i są dopasowywane do obecnych warunków.
O
zOdpowiedź: fleksografia Opakowanie o znikomym wpływie na środowisko to dziś konieczność i zarazem wyzwanie. Musi bowiem być produktem atrakcyjnym dla konsumenta oraz konsekwentnie realizować zarówno wizerunek wytwórcy, jak i dystrybutora. Tutaj pojawia się miejsce dla fleksografii, która odpowiada na tak postawione wymagania. Niektóre segmenty rynku wykazują coraz większe zainteresowanie fleksografią, która zdobywa sobie popularność chociażby w produkcji opakowań dla żywności. Producenci zaczynają zdawać sobie sprawę z korzyści, jakie oferuje ta technologia pod względem jakości druku, opłacalności oraz szybkości realizacji. Fleksografia sprawdza się wszędzie tam, gdzie pojawia się potrzeba druku małych nakładów w korzystnej cenie, a kluczową rolę odgrywa efekt wizualny gotowego opakowania czy etykiety. Pod tym względem druk fleksograficzny coraz bardziej zbliża się jakościowo do rotograwiury. © Flexo4all
pakowanie jest zwykle postrzegane przez media i konsumentów jako samodzielny produkt. Takie podejście lekceważy jego fundamentalną rolę, jaką jest ochrona, dystrybucja oraz prezentacja towaru. Bez opakowania żywność jest narażona na zepsucie, a delikatne produkty mogą ulec zniszczeniu. Dystrybucja staje się wysoce ryzykowna, co w rezultacie sprawia, że cały łańcuch dostaw jest w dużej mierze nieefektywny. Najnowsze badania, przeprowadzone przez organizację ECR Europe, pokazują, że w Europie Zachodniej najwyżej 3 proc. produktów żywnościowych psuje się zanim dotrze do konsumenta, podczas gdy w krajach rozwijających się odsetek ten wynosi nawet 50 proc. Podobną sytuację można zaobserwować także w odniesieniu do innych dóbr konsumpcyjnych. Wniosek: jeśli opakowanie samo w sobie chroni produkt, to opakowanie ekologiczne może chronić również środowisko.
Zastosowanie tuszy do utrwalania elektronowego oferuje wysoką jakość i trwałość w druku opakowań i etykiet.
09/10 Packaging Polska
Wyprodukowanie ekologicznego opakowania wymaga efektywnych rozwiązań na każdym etapie – od prepressu aż po uszlachetnienie. W 2010 roku DuPont Packaging Graphics przeprowadziła badanie Life Cycle Assessment mające na celu zmierzenie korzyści dla ochrony środowiska, które niesie ze sobą zastosowanie technologii termicznej w produkcji płyt fleksograficznych w porównaniu z tradycyjną metodą rozpuszczalnikową. Testy wykazały, że wyprodukowanie jednej płyty flekso w technologii termicznej pochłania o 63 proc. mniej energii nieodnawialnej oraz emituje o 52 proc. mniej gazów cieplarnianych niż przy tradycyjnym wymywaniu. Termiczna produkcja form drukowych to przede wszystkim oszczędność czasu, trwa bowiem od 30 do 45 minut, podczas gdy klasyczna metoda rozpuszczalnikowa zajmuje nawet do 4 godzin. Wyeliminowanie chemii przekłada się na uproszczenie całego procesu – znikają wszystkie etapy związane z produkcją, transportem, przechowywaniem i destylacją rozpuszczalnika. Ważny jest także bezpośredni wpływ na ludzkie zdrowie – „sucha” metoda termiczna jest całkowicie bezpieczna. Technologia ta daje również znacznie lepsze efekty – testy oraz zastosowanie w praktyce pokazują, że wykonane termicznie płyty są trwalsze i pozwalają na bardziej precyzyjne odzwierciedlenie kolorów. Postępy, jakie w ostatnich latach poczyniła fleksografia w dziedzinie ekologicznej produkcji, widać również na przykładzie stosowanych substratów. Coraz częściej stosuje się tusze do utrwalania elektronowego (EB), które charakteryzują się krótszym czasem schnięcia i wyższą trwałością. Tusze EB, utwardzane przy obniżonej zawartości tlenu, przynoszą korzyści w postaci wysokiej jakości druku, co przekłada się na dalszą redukcję kosztów produkcji. Technologia ta eliminuje niezwiązane pozostałości farb i chemikaliów oraz pozwala na zmniejszenie ilości formującego się ozonu. Jednocześnie zadrukowana powierzchnia jest gładsza i charakteryzuje się lepszym połyskiem. W tym punkcie fleksografia łączy w sobie dbałość o środowisko z dążeniem do dobrego efektu wizualnego i opłacalności produkcji.
35
TECHNOLOGIA
zFolia BOPP z rozdmuchu
Pożądane rozciąganie Andrzej Kornacki Innovia Films
Wpływ procesu orientowania
Dzięki swoim zrównoważonym naprężeniom wewnętrznym, produkowana przez Innovia Films folia BOPP znalazła szerokie zastosowanie w produkcji opakowań dla przemysłu tytoniowego, farmaceutycznego, kosmetycznego, i oczywiście, spożywczego. O jej popularności zadecydowało przeznaczenie w najbardziej ekstremalnych warunkach tj. etykietowanie i owijanie na bardzo szybkich maszynach.
PRZENIKALNOŚĆ (grubość 30 µm) Para wodna (38oC, 90% RH) g/m² * 24h
Tlen (23oC, 0% RH) cc/ m² * 24h
Cast PP
10,0
3 800
OPP z rozdmuchu
5,2
1 600
Przenikalność pary wodnej i tlenu.
F
olie polipropylenowe można wytwarzać przy wykorzystaniu różnych technologii. Ze względu na sposób produkcji rozróżnia się dwa rodzaje folii. Pierwszym z nich są folie wylewane, neorientowane tzw. CAST, otrzymywane poprzez wytłoczenie przez długą, wąską szczelinę płynnej masy tworzywa na obracający się cylinder i natychmiastowe jej schłodzenie. Drugi rodzaj to folie orientowane, w skrócie nazywane najczęściej BOPP, otrzymywane dwoma różnymi sposobami. Najbardziej rozpowszechniona technologia polega na rozciąganiu wytłoczonej uprzednio masy tworzywa tworzącej taśmę na długiej, poziomej linii (stenter line). Rozciąganie odbywa się najpierw wzdłuż, w kierunku przesuwu taśmy (MD) ok. 4-5 razy, a następnie w kierunku poprzecznym (TD) ok. 8-10 razy. To nierównomierne rozciąganie powoduje, że parametry określające wytrzymałość na rozciąganie czy wydłużenie folii przy zerwaniu dla obu tych kierunków różnią się od siebie. Różnice te i wynikające z nich nierównomierne wewnętrzne naprężenia nie mają kluczowego znaczenia dla większości standardowych zastosowań. Zaczynają jednak odgrywać rolę w warunkach ekstremalnych dla folii jak np. wycinanie niewielkich ich fragmentów (etykiety), cięcie odcinków taśmy do formowania kolejnych opakowań na bardzo szybkich maszynach, formowanie złożonego, wielowarstwowego zgrzewu, zdejmowanie z podłoża etykiet samoprzylepnych, „wtapianie” etykiet w ściance opakowań formowanych technologią „in-mould”.
36
Dwustronne rozciąganie/orientowanie folii jest zabiegiem często niezwykle pożądanym. Pozwala on lepiej wykorzystać folie BOPP na maszynach, gdyż zwiększa się znacznie zarówno ich sztywność, jak i wytrzymałość na rozciąganie, zmniejsza natomiast wydłużenie przy zerwaniu. Proces ten zwiększa też przejrzystość folii i ich barierowość.
rzywa jest w tym przypadku okrągła, a ekstruder znajduje się na górze, powodując przesuw folii z góry w dół. W zsuwający się w dół „rękaw” o niewielkiej średnicy, uformowany w ten sposób przez płynne tworzywo, w pewnym momencie wdmuchiwane jest powietrze tworząc duży balon. Jednocześnie następuje przyspieszenie przesuwu balona. Poprzez ten proces folia rozciągana jest jednocześnie w obu kierunkach, przy czym parametry rozdmuchu i przyspieszenie przesuwu balona są tak dobrane, aby rozciągnięcie w obu kierunkach było 8-krotne. Otrzymuje się w ten sposób folię o zrównoważonych naprężeniach wewnętrznych, znacznie lepiej dającą się wykorzystywać w wymienionych już wcześniej ekstremalnych warunkach pracy.
z Rozdmuch Proces ten, jako bardzo użyteczny, można przeprowadzić również przy wykorzystaniu innej technologii – rozdmuchu. Szczelina, przez którą wytłaczana jest z ekstrudera masa two-
Wpływ procesu orientowania OPP z rozdmuchu a OPP z linii poziomej (grubość 30 µm) Wydajność (m²/kg)
Wytrzymałość na rozciąg. (MN/m²)
Wydłużenie przy zerwaniu (%)
Modulus (MN/m²)
MD
TD
MD
TD
Linia pozioma 36,6
140
290
205
55
2 000 3 500
Rozdmuch
215
170
80
110
2 400 2 100
36,6
MD
TD
Packaging Polska 09/10
TECHNOLOGIA
© Innovia Films
Tę unikatową technologię wykorzystuje do produkcji folii BOPP firma Innovia Films z Wielkiej Brytanii. Przy jej użyciu wytwarza ona blisko 90 tys. ton folii w swoich zakładach w Wielkiej Brytanii, Belgii i Australii. Dzięki procesowi rozdmuchu można:
Wpływ procesu orientowania nadać folii właściwości niewielkiej kurczliwości bez konieczności przepuszczania zapakowanego w nią wyrobu przez tunel grzewczy. W ten sposób folia ta znalazła szerokie zaPRZENIKALNOŚĆ (grubość 30 µm) stosowanie przy owijaniu paczek papierosów (dostawca nr 1 na świecie), nośników audiowizualnych (CD, DVD, kasety), herbat, kosmetyPara wodna Tlen ków, farmaceutyków, wyrobów cukierniczych; (38oC, 90% RH) (23oC, 0% RH) g/m² * 24h
cc/ m² * 24h
Wpływfolie procesu produkować o bardziejorientowania zrównoważonych naprężeniach wewnętrznych Cast PP 10,0 3 800 pozwalających doskonale wykorzystywać je do produkcji etykiet samoprzylepnych (doPRZENIKALNOŚĆ (grubość 30 µm) stawca nr 1 na świecie); OPP z rozdmuchu
5,2
1 600
Wpływfolie procesu orientowania otrzymywać przezroczyste Para wodna Tlen o grubościach bardzo małych (15 mikronów) (38oC, 90% RH) (23oC, 0% RH) i bardzo dużych (90 mikronów) zachowag/m²przy * 24h cc/ m² Jeden * 24h z etapów produkcji BOPP z rozdmuchu. niu doskonałej przezroczystości, co ma Moment rozdmuchiwania powietrzem rękawa polimerowego do postaci balona. PRZENIKALNOŚĆ 30 µm) ogromne znaczenie (grubość przy druku elementów Cast PP Folie spienione10,0 3 800 graficznych. (perliste) mogą osiągać grubość do 350 mikronów (syntetyczPara wodna Tlen ny papier, folie izolacyjne); (38oC, 90% RH) (23oC, 0% RH) 5,2 g/m² * 24h
1 600 cc/ m² * 24h
Wpływfolie procesu produkować lite białe orientowania o grubościach do 90 mikronów i o równomiernym Castkierunkach) PP 10,0 - znakomi3 800 (w obu rozciągnięciu cie przyjęte przez rynek przy produkcji ety(grubość 30 µm) kietPRZENIKALNOŚĆ IML; OPP z rozdmuchu
5,2
1 600
Wpływfolie procesu otrzymywać nadające orientowania się do Para wodna Tlen stosowania na super szybkich maszynach o (38 C, 90% RH) (23oC, 0% RH) owijających (100m/min., temperatura zgrzeg/m² * 24h cc/ m² * 24h wu 65°C – najszybsza folia na rynku).
z Podczas targów Taropak
zapraszamy na nasze stoisko: Pawilon 12, Stoisko 19 © Innovia Films
OPP z rozdmuchu
PRZENIKALNOŚĆ (grubość 30 µm) Cast PP
10,0
z Uszlachetnianie Para wodna folii
OPP z rozdmuchu
(38oC, 5,290% RH) g/m² * 24h
Część produkowanych przez siebie folii BOPP Innovia Films może uszlachetniać poprzez powlekanie lub PVdC, Cast PP ich lakierem akrylowym 10,0 uzyskując w ten sposób znaczne podwyższenie barierowości, połysku, poślizgu, możliwości zaOPP z rozdmuchu druku, siły zgrzewu. W swojej5,2 ofercie firma posiada również folie BOPP z antyfogiem i „peelable”. Ponadto opracowana przez Innovia Films unikatowa technologia rozdmuchu pozwala produkować specjalne podłoże polimerowe do produkcji banknotów i papierów wartościowych. Polimerowe banknoty zabezpieczono stosując przezroczyste okienka oraz wiele innych, bardzo nowoczesnych rozwiązań. Cechuje je wysoka wytrzymałość na rozdarcie oraz nieprzepuszczalność wilgoci, co sprawia, że są odporne na zabrudzenia. Natomiast badania potwierdzają, że są cztery do pięciu razy trwalsze niż tradycyjne banknoty papierowe. Innovia Films jest jedynym na świecie producentem tego rodzaju materiałów polimerowych. www.innoviafilms.com
09/10 Packaging Polska
3 800 Tlen (23oC,1 0% 600RH) cc/ m² * 24h 3 800 1 600
Rozdmuchany balon z folii polipropylenowej nabierając prędkości przesuwa się kilka pięter w dół.
37
TECHNOLOGIA
zPolipropylen do wtrysku cienkościennego
Gruby postęp w cienkości Portfolio firmy Basell Orlen Polyolefins Sprzedaż (BOPS) rozszerzyło się o nowe gatunki PP specjalnie przeznaczone do wtrysku cienkościennego. Ta metoda produkcji nakłada szczególnie wysokie wymagania na polipropylen. Jak donoszą niektórzy przetwórcy w tym segmencie, oczekuje się, aby używane wtryskarki pracowały z wydajnością nawet powyżej 20 cykli na minutę przez długi okres eksploatacji.
S
półka Basell Orlen Polyolefins Sprzedaż (BOPS) oferuje na rynku polskim szeroki zakres standardowych i innowacyjnych gatunków polipropylenu (PP), które są produkowane w wytwórniach w Europie Zachodniej (zarówno tych należących do grupy LyondellBasell (LBI), jak i w zakładach spółki Basell Orlen Polyolefins (BOP) w Płocku). LBI to czołowy producent poliolefin i największy światowy dostawca typowych oraz specjalnych gatunków PP, które wykorzystuje się w wielu segmentach rynku, m.in. do zastosowań wtryskowych, a zwłaszcza do wtryskowych opakowań cienkościennych na żywność. Wykorzystanie różnych gatunków PP w produkcji cienkościennych artykułów użytkowych i opakowań sztywnych, które są wytwarzane metodą wtrysku, wykazuje tendencję rosnącą w skali światowej. Ta popularność wynika nie tylko z szerokiego zakresu zastosowań m.in. w opakowaniach na żywność (pojemniki na margarynę, lody, produkty mleczarskie oraz suchą żywność) – również z wykorzystaniem technologii IML (in-mould labelling, etykietowanie w formie), ale także z możliwości wytwarzania detali wtryskowych o bardzo złożonych przekrojach (bardzo cienkie ścianki), np. kosze ażurowe na bieliznę lub śmieci, doniczki dla szkółkarstwa, artykuły meblarskie, skrzynie ogrodowe itp. PP sprawdza się doskonale w tych zastosowaniach, oferując równowagę pomiędzy ceną, przetwarzalnością oraz właściwościami użytkowymi.
© BOP
z Cienki wtrysk
Ażurowy kosz z polipropylenu firmy BOP.
38
Szczególnie wysokie wymagania stawiane są gatunkom PP wykorzystywanym do produkcji opakowań cienkościennych metodą wtrysku. Jak donoszą niektórzy przetwórcy w tym segmencie, oczekuje się, aby używane wtryskarki pracowały z wydajnością nawet powyżej 20 cykli na minutę przez długi okres eksploatacji. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie odpowiednio zaprojektowane gatunki PP rekomendowane do takich zastosowań. W trakcie przetwórstwa polipropylen ulega fundamentalnym zmianom pod wpływem energii cieplnej, ciśnienia i sił ścinających. W procesie uplastyczniania PP, przesuwając się w cylindrze wtryskarki, ulega przemianie fazowej ze stanu stałego do fazy stopionej – następuje wówczas również zmiana jego gęstości z ok. 0,9 g/cm3 do ok. 0,75 g/cm3, a wraz ze wzrostem temperatury staje się bardziej płynny i jednorodny. Z drugiej strony, gdy wypełniane jest gniazdo formy, stopiony polimer ulega relaksacji i kurczeniu, ponieważ zorientowane makrocząsteczki powracają do pier wotnej konfiguracji – w celu skompensowania tych zmian wymagany jest odpowiedni czas i ciśnienie docisku.
Packaging Polska 09/10
TECHNOLOGIA
Efektywność opisanego procesu wtrysku może być kontrolowana m.in. za pomocą odpowiednio wysokiego wskaźnika szybkości płynięcia polimeru (tzw. szybki wtrysk) i rozkładu masy cząsteczkowej (korzystnie stosuje się gatunki o wąskim MFR, tzw. gatunki o kontrolowanej reologii oraz odpowiedni pakiet dodatków, za pomocą którego można efektywnie wpływać na podwyższenie temperatury krystalizacji, kontrolować wielkość powstających krystalitów i zapewnić łatwe uwalnianie wytwarzanych detali z formy w wyższej temperaturze). Obecność efektywnego pakietu dodatków gwarantuje również, że wytwarzane detale będą charakteryzowały się dobrą stabilnością wymiarową i małą tendencją do paczenia oraz odpowiednim połączeniem sztywności i udarności (w zależności od zastosowanego typu PP). Kombinacja tych właściwości wpływa bezpośrednio na możliwość skrócenia czasu cyklu poprzez skrócenie czasu chłodzenia, bardziej efektywne działanie ciśnienia wtrysku lub też obniżenie temperatury stopu (w niektórych przypadkach uzyskuje się czas cyklu krótszy nawet o ok. 35 proc. w stosunku do gatunków tradycyjnych). Ponadto, może to oznaczać mniejsze zużycie energii elektrycznej oraz zwiększenie elastyczności wtryskarki poprzez zmniejszenie siły zamknięcia formy i obniżenie ciśnienia wtrysku.
i innych produktów spożywczych, wieczka do pojemników oraz artykuły użytkowe gospodarstwa domowego itp. W zależności od potrzeb i końcowego przeznaczenia, np. pojemniki do stosowania w temperaturze poniżej 0 o C (podczas gdy udarność jest kluczowym parametrem dla pojemników, które muszą wytrzymywać warunki transportu i przechowywania w niskiej temperaturze) – klienci BOP dysponują pełną gamą kopolimerów blokowych PP, pozwalających wytwarzać pojemniki o z góry założonych właściwościach użytkowych, zapewniając przede wszystkim doskonałe zrównoważenie parametrów, takich jak udarność i sztywność. Na przykład, zmodyfikowany ostatnio gatunek Moplen EP548U zaskakuje bardzo dobrym zrównoważeniem udarności i sztywności w porównaniu do konwencjonalnych gatunków, oferując porównywalne właściwości mechaniczne jak dla innych gatunków standardowych o niższej płynności. Wysoka płynność nowoczesnych tworzyw Moplen ułatwia zmniejszenie grubości ścianek wytwarzanych detali, a pakiet kontrolowanej reologii gwarantuje utrzymanie stabilnych wymiarów produkowanych detali wtryskowych.
z PPortfolio
© BOP
W fabrykach BOP w Płocku wytwarzanych jest kilka różnych rozwojowych gatunków PP rekomendowanych do wspomnianych powyżej zastosowań: w tabeli znajduje się podstawowa charakterystyka wybranych gatunków takich jak: homopolimery PP (Moplen HP548R i Moplen HP648T) oraz kopolimery blokowe (Moplen HP548R, Moplen EP548S, Moplen EP448T, Moplen EP348U i Moplen EP548U). Proponowane gatunki doskonale sprawdzają się w przemysłowej produkcji cienkościennych pojemników również z wykorzystaniem technologii IML, np. pojemniki na margarynę i produkty mleczarskie, pojemniki do przechowywania żywności
Powstałe w wyniku wtrysku cienkościennego pojemniki na żywność z PP firmy BOP.
www.basellorlen.pl
Homopolimery – Moplen
MFR, g/10 min Moduł sztywności, MPa
Kopolimery blokowe – Moplen
HP548R
HP648T
EP548R
EP548S
EP448T
EP348U
EP548U
23
53
21
44
48
70
70
1650
1600
1550
1550
1350
1200
1550
2,5
2,0
6,0
5,0
5,0
5,5
5,0
NA
NA
4,5
3,5
3,5
4,0
3,5
NA
NA
4,0
3,0
2,5
3,3
3,0
78
80
63
68
62
50
68
-
-
-60
-53
-40
-44
-53
Udarność Charpy z karbem w temp. 23o C, kJ/m2 w temp. 0 C, kJ/m o
2
w temp. -20 C, kJ/m o
2
Twardość metodą kulki (H 358/30), MPa Temp. zeszklenia, C o
09/10 Packaging Polska
39
TECHNOLOGIA
zMetody ochrony produktów przed podrabianiem
Limitacja imitacji inż. Joanna Białek Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
40
Wykorzystywana do drukowania kodów drukarka laserowa Linx SL301.
© Linx
O
pakowanie produktu, stając się istotnym instrumentem marketingu, przyczynia się do zwiększania szansy producenta na umocnienie pozycji na rynku. Silne i znane marki padają ofiarą manipulacji dokonywanej przez inne – nie będące ich prawowitymi właścicielami – przedsiębiorstwa, upodabniające opakowania własnych wyrobów do rozpoznawalnych wzorców. Głównym poszkodowanym tego procederu, a zarazem przyczyną wzrostu skali podrabiania jest konsument, który nabywając imitację, powoduje tym samym straty dla firm i państwa. Z tego powodu coraz częściej wdrażane są specjalne programy oraz stosowane różnorodne metody mające na celu zapewnienie, iż kupowany produkt jest oryginalny. Motorem rozwoju szarej strefy jest niższa cena podrobionego towaru oraz niezauważalna różnica z oryginałem. Największe zainteresowanie fałszowanymi produktami dotyczy asortymentu odzieży i dodatków, a następnie kosmetyków i płyt CD/DVD. Konsumenci nie zawsze są w stanie obiektywnie określić czy istnieje różnica pomiędzy wyrobem oryginalnym a podrabianym. Stosunkowo najłatwiej rozpoznawalne są dla nich podróbki odzieży, natomiast w przypadku żywności, leków i używek występują z tym pewne trudności (podobnie jak z określeniem wpływu imitowanych farmaceutyków na zdrowie). Ilość wprowadzanych produktów podrabianych na rynek UE wzrasta stopniowo od 1999 roku, co ilustruje rys. 1. W przeprowadzonych badaniach jako miernik stosowany do oszacowania ilości imitacji stosuje się liczbę towarów przechwyconych w danym roku przez Służby Celne. To właśnie głównie one przeciwdziała-
© Linx
Rozwijający się rynek wyrobów podrabianych w Unii Europejskiej powoduje znaczący wzrost nakładów na tworzenie i rozwijanie innowacyjnych, najczęściej ukrytych, metod zabezpieczeń. Oprócz najnowszych technologii ochrony produktów, przedsiębiorcy dodatkowo nadzorują rynek aukcji internetowych, gdyż synergia obu przyczynia się do podwyższenia poziomu zapobiegania przed fałszowaniem. Należy jednak pamiętać, że żadne obecne techniki drukarskie oraz specjalne farby nie gwarantują całkowitej ochrony przed podrabianiem, a rynek wyrobów fałszowanych będzie nadal się rozwijał, jeśli nie ulegnie zmianie poziom świadomości społeczeństwa w tym zakresie.
Drukarka Linx 7300 do kodowania i znakowania.
Packaging Polska 09/10
TECHNOLOGIA
Podlegająca ciągłym zmianom, współczesna gospodarka rynkowa nasila działania związane z ochroną wyrobów rozpoznawalnych marek przed ciągle wzrastającą skalą podrabiania.
Rys. 1. Wyroby podrabiane przejęte w krajach UE w latach 1999-2008 Źródło: oprac. J. Białek Największa liczba imitacji została przejęta w roku 2006, w którym zatrzymano ponad 120 mln sztuk nielegalnie wyprodukowanych towarów. W ciągu niecałej dekady ich liczba wzrosła o prawie 160 mln sztuk. Dane zaprezentowane na rys. 2 wskazują na największy przyrost imitacji między rokiem 2007 a 2008 - od 80 mln do 180 mln sztuk. Ilość wyrobów podrabianych na terenie Unii Europejskiej jest zależna m.in. od wielkości produkcji fałszowanych wyrobów na poszczególnych rynkach krajowych, co ilustruje rys. 2.
ją przedostaniu się imitacji, poprzez rewidowanie m.in. kontenerów, walizek oraz samochodów dostawczych, a także odprawę celną na granicach krajów, lotniskach lub portach.
z Metody zabezpieczeń Wzrost ilości podrabianych kosmetyków oraz nagły rozwój szarej strefy przyczyniły się do zwiększenia zainteresowania tematyką identyfikacji produktów oraz ich zabezpieczeń przed podrabianiem. Powyższe zagadnienia stają się integralną częścią wielu imprez wystawienniczych i targów m.in. poligraficznych – Drupa oraz Cartes & Identification. Do obowiązków producentów, dystrybutorów oraz ustawowych organów administracji należy stwarzanie warunków do dostarczania konsumentowi autentycznego produktu. Z tego powodu sprawują oni nadzór nad dobrami, który obejmuje wszystkie ogniwa łańcucha dostaw, ponieważ fałszerstwo może wyniknąć na każdym etapie. W oparciu o ostatnie dane dotyczące rynku produktów podrabianych ustanowiono kroki zaradcze w celu zaostrzenia przepisów prawnych oraz wprowadzono nowe zabezpieczenia techniczne, które umożliwiają skuteczną identyfikację. Zabezpieczanie towarów jest w większości przypadków realizowane bez wiedzy konsumentów. Ochronę produktów stosuje się na wiele sposobów, głównie wykorzystując opakowanie jako najłatwiejszy element do zabezpieczania. Różnorodne metody zabezpieczeń, ze względu na sposób dokonywania weryfikacji, dzieli się na widoczne, czyli dostępne gołym okiem oraz ukryte - wymagające użycia specjalistycznych urządzeń.
09/10 Packaging Polska
Rys.2. Wielkość produkcji imitacji na terenie krajów UE w 2007 i 2008 roku Źródło: oprac. J. Białek Na pierwszym miejscu w ilości wyprodukowanych imitacji znajduje się Holandia w wyniku gwałtownego wzrostu produkcji o ok. 60 tys. sztuk w porównaniu z rokiem 2007. Kolejne miejsca zajmują Niemcy oraz Hiszpania. Włochy z pozycji pierwszej w roku 2007 spadły na miejsce 6. w roku 2008. Wyroby podrabiane są importowane z krajów produkujących imitacje za pomocą różnych kanałów dystrybucji. Procentowe udziały poszczególnych środków transportu przedstawiono na rys.3.
Rys.3. Kanały dystrybucji wyrobów podrabianych w 2008 roku, %. Źródło: opracowanie własne na podstawie [16].
W ciągu ostatnich lat zdominowanym kanałem dystrybucji jest transport morski, który stanowi prawie 75 proc. wszystkich metod przewozu imitacji. Powiązany jest głównie z przemycaniem asortymentu podrabianych płyt CD/DVD i kaset, a także papierosów na skutek używania kontenerów służących do transportu dużej ilości towarów. Kolejnym, najczęściej wybieranym sposobem przewożenia towarów jest transport drogowy. Stosunkowo małą liczbę zatrzymań dokonuje się przy transporcie kolejowym. Mimo spadku liczby produktów przewożonych za pomocą poczty, nastąpił przyrost spraw sądowych w tym zakresie transportu imitacjami.
41
© Linx
© Linx
TECHNOLOGIA
Widoczny w promieniach UV kod zabezpieczający.
z Widocznie fałszywe Do metod widocznych, stosowanych w celu ochrony produktów przed podrabianiem, należą: zabezpieczenia holograficzne, etykiety first-opening-protection, nadruki zmieniające kolor, kody kreskowe, włókna fluorescencyjne, znaki wodne, paski magnetyczne, banderole oraz wielobarwny druk wklęsły. Przykładowo, hologram, a więc urządzenie zmienne optycznie (ang. OVDOptically Veriable Devices) pełni funkcję promocyjną i ochronną, która może być realizowana poprzez różne aplikacje stosowane w celu zabezpieczenia produktów. W zależności od wymaganego stopnia bezpieczeństwa wykorzystuje się hologramy o różnym stopniu skomplikowania oraz innej budowie podłoża. Najwyższy stopień bezpieczeństwa zapewniają te wykonywane na folii do tłoczenia na gorąco lub samodestrukcyjnej (samoniszczącej). Innym rozwiązaniem, stosowanym do potwierdzania autentyczności produktów m.in. jako plomby, są nalepki holograficzne samoniszczące, które ulegają zniszczeniu przy próbie ich oderwania od powierzchni, dlatego ich ponowne naniesienie nie jest możliwe.
Laserowo wydrukowany kod zabezpieczający na butelce perfum.
Bardzo ważną zaletą hologramu jest jego trudność podrobienia, gdyż nie jest możliwe wyprodukowanie dobrej jakości imitacji. Fałszerze działają szybko i nawet po kilku dniach od momentu ukazania się towaru na rynku pojawiają się złej jakości hologramy. Przedsiębiorstwo, które używa przez dłuższy czas jeden typ zabezpieczenia daje więcej czasu na wyprodukowanie coraz bardziej wiarygodnych imitacji. Najczęstszym błędem jest również zabezpieczanie wielu produktów jednym hologramem, co powoduje ich przenoszenie z produktu tańszego, zakupionego przez fałszerzy, na droższy. W aspekcie innych metod ochrony przed podrabianiem wykorzystywane są one w zależności od asortymentu. Przykładowo, banderole znalazły zastosowanie w ochronie produktów akcyzowych m.in. napojów alkoholowych oraz wyrobów tytoniowych. Natomiast etykiety first-opening-protection gwarantują nienaruszalność zawartości opakowania oraz dowód autentyczności wdrażany coraz częściej w przemyśle spożywczym. Kody kreskowe jako oznakowanie, które może być stosowane do każdej grupy produktów, mimo niepodważalnych zalet stanowią stosunkowo łatwą przeszkodę w kopiowaniu opakowań. Metody widoczne łą-
Obraz hologramu samoniszczącego analizowanego światłem bocznym, światłem prostopadłym, oraz po próbie usunięcia go z podłoża. Źródło: oprac. J. Białek
42
czy jednak fakt konieczności wprowadzenia dodatkowego szkolenia personelu w celu efektywnego określania autentyczności produktów, gdyż zapewniają one stosunkowo niski poziom bezpieczeństwa.
zNie dla oka Metody ukryte stanowią doskonalszą technikę zabezpieczania opakowań, ponieważ nie są zauważalne okiem nieuzbrojonym oraz wymagają specjalnych środków detekcji. Do najczęściej używanych metod niewidocznych stosowanych przeciwko podrabianiu zalicza się m.in: tagi RFID, niewidzialne nadruki wykorzystujące technologię lakierów UV (lub ich kombinacji) oraz technologie zapewniające niewidzialne znakowanie. Nowe systemy w dziedzinie bezprzewodowej transmisji danych wprowadziły innowacyjne rozwiązania, do których zalicza się m.in. RFID (ang. Radio Frequency Identification), pozwalające na automatyczną identyfikację produktów, dzięki opisanej w identyfikatorach RFID charakterystyce zawartości natychmiastowo odczytywanej za pomocą skanera radiowego. Obecnie coraz częściej debatuje się nad możliwością zastąpienia kodów barowych etykietami RFID oraz stworzeniem systemu, w którym obie metody będą koegzystować w celu zabezpieczenia przed fałszowaniem produktów. Do podstawowych elementów systemu RFID należą: identyfikator (transporder, tag), czytnik oraz oprogramowanie. Identyfikator RFID tzw. tag radiowy ma za zadanie przesyłanie zawartych w nim informacji (od kilkudziesięciu bajtów do kilku megabajtów) za pomocą drogi radiowej. Tagi RFID przechowują swoje dane w postaci binarnej, a urządzeniem zajmującym się ich przetworzeniem do postaci dostępnej dla człowieka
Packaging Polska 09/10
© Etik Ouest
© Etik Ouest
TECHNOLOGIA
09/10 Packaging Polska
k Oue © Eti
jest czytnik. Aby wszystkie elementy systemu działały sprawnie należy zastosować odpowiednie oprogramowanie, które pozwala na bezpieczną współpracę wszystkich elementów systemu oraz zapewnia odpowiedni pozom ochrony danych przed ingerencją osób niepowołanych. Zaletami RFID jest możliwość szybkiej identyfikacji, zbierania, gromadzenia oraz przechowywania danych. Technologia ta pozwala na dokładną lokalizację oznaczonych produktów, a wprowadzone systemy zabezpieczeń transmisji danych uniemożliwiają osobom nieuprawnionym włączenie się do systemu. Ponadto, radiowa identyfikacja usprawnia działanie przedsiębiorstwa poprzez redukcję błędów w danych magazynowych dotyczących m.in. identyfikacji zapasów oraz ich lokalizacji. Natomiast za główną wadę RFID uznaje się brak możliwości odczytu informacji przez pracowników bez odpowiednich czytników (możliwe w przypadku kodów barowych lub etykiet), co utrudnia codzienne czynności przedsiębiorstwa. Do najczęściej wykorzystywanych niewidzialnych nadruków należą powstałe przy zastosowaniu atramentu typu UV widzialnego pod światłem ultrafioletowym, IR widzianego w widmie podczerwonym oraz termoreaktywnego. W celu stwierdzenia autentyczności atramentów należy wykorzystać lampę emitującą ciepło lub światło o ściśle określonej długości fali. Wadą stosowania powyższych nadruków jest ich ogólnodostępność na rynku.
Etykieta zabezpieczająca przed podrabianiem opakowań firmy Etik Ouest łączy w sobie różne rozwiązania z zakresu ochrony towaru jak: widoczny w świetle UV atrament, hologram, atrament złożony z pigmentów widocznych pod specjalnymi detektorami oraz nadruk indywidualny, nie tylko dla danej firmy, ale także dla każdego produktu.
st
Etykiety firmy Etik Ouest umożliwiają zabezpieczanie produktów przed kradzieżą i podrabianiem, dzięki użytej technologii detekcji RFID. Ta „inteligentna etykieta” została stworzona, aby zastąpić kody kreskowe oraz system 2D. Etykieta zawiera specjalny chip, który przy użyciu fal radiowych pozwala zlokalizować produkt. Jej zaletą jest zdolność do przechowywania dużej ilości danych charakteryzujących produkt oraz ich aktualizację.
Bibliografia: 1. Batko M.., Przezorny zawsze zabezpieczony, „Poligrafika”, 2008, nr 1, s. 84. 2. Busón C., Osuna S., Convergencia de medios- la integración tecnológica en la era digital, Icaria, Barcelona, 2007. 3. Chung C., Jones E., RFID in logistics: a practical introduction, CRC Press Taylor & Francis Group, 2008. 4. Guide des solutions d'automatisme: schémathèque, Schneider Electric, 2007. 5. Günther O., Kletti W., Kubach U., RFID in Manufacturing, Springer-Verlag GmbH, Berlin 2008. 6. Kośna E., Smug W., Tęczowy symbol wiarygodności, „Packaging Polska”, 2007, nr 4, s.58-63. 7. Krzywiński A., Schalk H., Technologia RFID optymalizuje procesy przedsiębiorstwa, „Przemysł Spożywczy”, 2006, nr 4, s.28-29. 8. Majewski J., Znakowanie produktów opakowaniowych kodami RFID, „Opakowanie”, 2007, nr 8, s.38-44. 9. Nowe użycia popularnych kodów, „Packaging Polska”, 2006, nr 1, s.56-58. 10. Organization de coopération et de développment économiques, L'économie de la sécurité, Éditions OCDE, Paris 2004. 11. Piecyk L., Bezpieczne systemy identyfikacji opakowań leków, „Opakowanie”, 2007, nr 8, s.50-53. 12. Piecyk L., Jednostki opakowaniowe z tworzyw sztucznych z etykietą RFID, wprowadzaną techniką „in-mold”, „Opakowanie”, 2008, nr 5, s.30-31. 13. Piecyk L., Systemy identyfikacji radiowej RFID, „Opakowanie”, 2007, nr 2, s.42-44. 14. Poszukiwany poszukiwana, „Packaging Polska”, 2008, nr 4, s.49-51. 15. Radosiński K., Zastosowanie hologramu w zabezpieczeniach, „Zabezpieczenia”, 2006, nr 6. s.78. 16. Raport: podróbki i produkty podobne- świadomość społeczna, ProMarka Polskie Stowarzyszenie Wytwórców Produktów Markowych, Warszawa 2007. 17. Report on EU customs enforcement of intellectual property rights Results at the European border- 2008, European Commission Taxation and Customs Union, 2009. 18. Report on community customs activities on counterfeit and privacy Results at the European Border- 2007, European Commission Taxation and Customs Union, 2008. 19. Robertson G., Food Packaging Principles and Practice, Marcel Dekker Inc., New York 2002. 20. Smug W., Hologram-sztuka zabezpieczona, „Packaging Polska”, 2007, nr 8, s.62-64. 21. Smug W., Hot-stamping na przywieszce, „Packaging Polska”, 2007, nr 9, s.70-74. 22. Smug W., Oszukać oszusta, „Packaging Polska”, 2008, nr 1, s.44-49. 23. Smug W., Tęczowe naklejki, „Packaging Polska”, 2008, nr 4, s.44-48. 24. Urzelia Inza A., Manual Básico De Logística Integral, Editorial Díaz de Santos, Madrid 2006. 25. www.opakowania.com.pl, Piecyk L, Nowe systemy identyfikacji opakowań uniemożliwiające fałszowanie produktów, [11.08.09]. 26. www.opakowania.com.pl, Techniki znakowania opakowań, [27.05.10]. 27. www.wap.ua.es, Ochrona opakowania produktu, [6.06.10].
43
© 3S Simons Security Systems
Secupack, prawnie wiążące zabezpieczenie opakowań produktów z każdej dziedziny.
Secutag - składający się z żywicy melaminowej kod do zabezpieczania żywności i produktów farmaceutycznych.
© 3S imons Security Systems
TECHNOLOGIA
44
Sys te rit y e cu ns S im o SS
nych. Zabezpieczenie to opiera się na mikrokodzie o wielkości do 45 mikrometrów z melaminy alkaidowych polimerów. Kody składają się z czterech warstw jedenastu różnych kolorów, które mogą mieć grubość do 0,8 mikrometrów, natomiast ich wizualizacja następuje za pomocą mikroskopu, ultrafioletu i podczerwieni. Dobór kolorów oraz grubości warstw pozwala określić indywidualny kod producenta. Oznakowania mogą być używane zarówno do materiałów twardych, jak i miękkich oraz dodawane do cieczy czy klejów. Użyte polimery są bardzo odporne na chemikalia (rozpuszczalniki organiczne) oraz temperaturę (od minus 80 ºC do plus 200 ºC przez dłuższy okres czasu, a krótkoterminowo nawet to 350 ºC). Ten system mikrokodów jest również uznawalny przez międzynarodowe sądy.
©3
odczas tegorocznych wrześniowych targów FachPack 3S Simons Security Systems zaprezentuje, obecnie najmniejszy na świecie, kolorowy mikrokod Secudata, który łączy w sobie korzyści różnych sposobów detekcji tj. Data Matrix i RFID z zabezpieczeniem, jaki daje kolorowy mikrokod. Rozwiązanie to stosuje się zarówno w przypadku opakowań właściwych, jak i wtórnych, a umieszcza się je na etykietach lub pieczęciach. Kolejnym rozwiązaniem jest zaprezentowany na zeszłorocznych targach w Götenborg przez 3S Simons - Secupack. Zabezpieczenie pozwala na śledzenie każdego kroku opakowania, od jego produkcji, aż do sprzedaży, dlatego podrobione artykuły są szybko identyfikowane i usuwane z łańcucha dostaw. Mikrokody stały się oficjalnie uznawanym przez międzynarodowe sądy dowodem fałszerstwa. Te produkowane w rozmiarach od 8 do 90 mm zabezpieczenia umieszczane są na plombach, etykietach i hologramach wykorzystywanych na składanych pudełkach, tubach i opakowaniach typu blister. Produkcja niewidocznego kodu opiera się na wyborze kolorów i ich sekwencji, co umożliwia wykonanie ponad 4 miliardów różnych etykiet zabezpieczających. Innym, ciekawym rozwiązaniem 3S Simons jest Secutag, czyli system szeroko wykorzystywany w przemyśle motoryzacyjnym do znakowania akcesoriów i części zamien-
ms
Nowości 3S Simons P
Kolorowe, najmniejsze na świecie mikrokody Secudata.
Packaging Polska 09/10
TECHNOLOGIA
© Tesa Scribos x7
zTesa dla bezpieczeństwa System zabezpieczania produktów z przemysłu elektronicznego i samochodowego – Holospot.
Śmiertelnie ważne Rosnąca liczba podróbek ma coraz częściej negatywny wpływ na wizerunek marki, zaufanie klientów oraz wielkość obrotu firm, zwłaszcza jeśli chodzi o kosztowne produkty sprzedawane w dużych ilościach, jak środki farmaceutyczne, napoje alkoholowe czy urządzenia elektroniczne. Niemniej jednak, oprócz strat ekonomicznych, zakup towaru niewiadomego pochodzenia może powodować śmiertelne zagrożenie dla konsumentów.
L Stworzony przez Tesa Scribos system zabezpieczania butelek wina i wyrobów spirytusowych
System zabezpieczeń Trust&Trace, który integruje rozwiązania zawarte w CodeSeal i Holospot.
iczba podrabianych farmaceutyków w Europie znacząco wzrasta, jak ostatnio ostrzegli specjaliści z Unii Europejskiej. Podczas ukierunkowanych kontroli celnych (przeprowadzanych w każdym państwie członkowskim), w ciągu zaledwie dwóch miesięcy przechwycono 34 miliony podrabianych tabletek. Nowy – wprowadzony na rynek przez Tesa Scribos – CodeSeal pozwala zabezpieczyć środki farmaceutyczne przed fałszowaniem. Tradycyjne naklejki zabezpieczające pozwalały zidentyfikować opakowanie, które zostało otwarte podczas przejścia przez łańcuch logistyczny, jednak nie potwierdzały one autentyczności oraz pochodzenia produktu. Zmianę w tej dziedzinie przyniósł CodeSeal, uniemożliwiający fałszerzom wytworzenie ważnych kodów dla produktów. Atutem nowego rozwiązania jest zintegrowanie kodu z naklejką CodeSeal, co zapewnia blokadę prób kopiowania, a także możliwość zawarcia dodatkowych informacji, takich jak kody kreskowe czy grafika. Kod bezpieczeństwa staje się widoczny po usunięciu naklejki, co sprawia, że można go dostrzec gołym okiem, a następnie zweryfikować przez Internet czy SMS (poprzez rejestrację produktu i klienta). CodeSeal może być dopasowany do wymogów produktu i marki poprzez swój rozmiar, układ graficzny czy kolor. Podczas kwietniowych targów w Hannoverze Tesa zaprezentowała Holospot, czyli system zabezpieczeń skierowany do produktów przemysłu elektronicznego i samochodowego (szczególnie w przypadku części tj. hamulce i światła, których dysfunkcja może kosztować
ludzkie życie). Ten niewidzialny dla człowieka system łączy się z widocznymi gołym okiem kodami kreskowymi oraz RFID, co zwiększa jego skuteczność. Nie tylko producenci z sektora elektronicznego czy farmaceutycznego tracą na imitacjach. Międzynarodowe stowarzyszenie producentów napojów spirytusowych donosi, że straty finansowe wynikające z wprowadzania na rynek podrobionego alkoholu wynoszą między 600 a 900 mln rocznie (i z roku na rok rosną!). Tanie imitacje powodują straty przedsiębiorstw, zmuszając je do wprowadzania coraz większych marż na sprzedawany towar. Jednak podróbki mogą również stwarzać realne zagrożenie dla zdrowia konsumentów. W kwietniu br. dwóch nastolatków z Turcji śmiertelnie zatruło się metanolem niewiadomego pochodzenia. W odpowiedzi na tę tragedię Tesa Scribos wyprodukowała oparty na technologii CodeSeal i Holospot sposób zabezpieczania butelek wina i napojów alkoholowych. Każda butelka lub pakiet jest zaopatrzony w indywidualny - widoczny po zdjęciu etykiety zewnętrznej - kod, który pozwala śledzić proces logistyczny oraz identyfikować podrobiony towar. Składające się z kilku poziomów teksu (widocznego i niewidocznego gołym okiem) zabezpieczenie jest na stałe zintegrowane z etykietą butelki, co zapewnia jego indywidualny charakter. Ponadto Tesa Scibos proponuje trzecie zabezpieczenie - Trust&Trace, będące połączeniem systemów state-of-the art track & trace systems z metodami kodowania użytymi z CodeSeal czy Holospot. W tym rozwiązaniu można również użyć kodowania za pomocą matryc 2D czy technologii HFC i RFID.
Produkowany przez Tesa Scribos - najczęściej stosowany do zabezpieczania środków farmaceutycznych - CodeSeal.
46
Packaging Polska 09/10
maszyny · materiały · serwis
Nie przeocz... nowych rozwiàzaƒ fleksograficznych!
P∏yty fotopolimerowe firmy Asahi rzucajà si´ w oczy, nie tylko dzi´ki zielonemu kolorowi, ale przede wszystkim dzi´ki zastosowaniu unikalnych technologii, takich jak warstwa AHBF i czarna maska. Przekonaj si´ o tym na w∏asne oczy, oglàdajàc wykonane z japoƒskà precyzjà, odbitki najwy˝szej jakoÊci.
www.reprograf.com.pl · tel. +48 22 539 40 00
MATERIAŁY OPAKOWANIOWE
zButelka na jubileusz
Wenus z Warty W
© Warta Glass Group
enus - grecka bogini piękna i miłości. To także nowa intrygująca butelka szklana, przedstawiona w limitowanej edycji, z okazji 200. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina. Butelka została wykonana z najwyższej jakości szkła bezbarwnego, z zastosowaniem najnowocześniejszych technologii produkcji. Opakowanie o przekroju koła charakteryzuje się smukłym ergonomicznym korpusem, który zdecydowanym łukiem przechodzi w wyjątkowo długą, wąską szyjkę. Ważnym elementem projektu jest komfort związany z użytkowaniem produktu zawartego w opakowaniu. Dlatego też opakowanie wyposażono w system szybkiego otwierania. Dzięki zastosowaniu prostych, geometrycznych kształtów butelka w swej konstrukcji jest delikatna – jak grecka Wenus. Dla podkreślenia wyjątkowości i indywidualnego charakteru wyrobu pokryto ją specjalnym, czerwonym lakierem metalicznym, który jest kolorem przewodnim. Na jego tle umieszczono srebrne elementy zdobnicze kojarzące się bezpośrednio z polskim kompozytorem. Na awersie szczególne miejsce zajmuje logo marki Chopin – pionowo umieszczony autograf kompozytora oraz oznaczenie 200. rocznicy jego urodzin. Rewers opakowania jest ozdobiony szkicem popiersia artysty wraz z datą urodzin i śmierci oraz informacjami o limitowanej edycji produktu. Grafika butelki została dostosowana do ogólnej koncepcji identyfikacji wizualnej linii produktów Chopin. Materiał opakowania – szkło – starannie dobrano z uwagi na jego bardzo wysoką jakość. Opakowanie posiada liczne, unikalne walory ekologiczne: możliwość 100 proc. przetworzenia, łatwość utylizacji bez zanieczyszczania środowiska naturalnego, wielokrotność wykorzystania.
Dane techniczne: Wysokość: 344 mm Maksymalne wymiary korpusu: 70,5 mm Pojemność nominalna 700 ml Masa butelki: ~570 g
48
Butelka Wenus jest wysokiej klasy i jakości nowoczesnym opakowaniem szklanym, idealnie komponującym się z dekoracją z produktu Chopin Rye 200 Anniversary Vodka. Wyprodukowana została przez hutę Warta Glass Sieraków SA, zdobienie wykonała firma Dekorglass z Działdowa.
THINK LABEL! Wartość dodaną w procesie toworzenia etykiety i etykietowania zapewnia nasz zupełnie nowy materiał podkładowy. PP30 to gwarancja większej liczby etykiet na rolce, mniejszej liczby przestojów oraz mniejszej ilości odpadów. Większa wartość, lepsza funkcjonalność oraz ochrona środowiska - wszystko to dla Twojego biznesu. Witamy w świecie materiałów podkładowych przyszłości. www.upmraflatac.com
MATERIAŁY OPAKOWANIOWE
zRynek opakowań elastycznych
Flexibility W
edług badań firmy AMI Consulting, obejmujących 50 największych firm działających w europejskim sektorze opakowań elastycznych, w 2009 roku zużyto ponad 3,5 mln ton substratów, a rynek wart był ok. 20 mld euro. Na początku bieżącego roku miało miejsce bardzo ważne wydarzenie z perspektywy układu sił na rynku. Firma Amcor wchłonęła cztery duże działy Alcan Packaging, zdobywając prawo do zaopatrywania branży tytoniowej i farmaceutycznej na całym świecie, a także żywnościowej w Europie i w Azji. Oznacza to, że od tamtej pory połączone siły dwóch korporacji produkują elastyczne opakowania w 17-stu krajach, posiadając pod swoimi auspicjami 50 jednostek wytwórczych. Krajobraz po zmianach może zatem niebawem wyglądać tak, że na rynku będzie funkcjonował gigant, za nim długo, długo nic, potem konkurencja.
z Wyzwania Mimo zmian, koszty surowców stanowią potężne wyzwanie dla przedsiębiorstw każdej wielkości, ponieważ wytwórcy produktów bazujących na polimerach zawsze będą uzależnieni od wahań cen ropy naftowej. Wzrosty cen ropy mają wpływ na podnoszenie cen przez producentów polimerów, co z kolei ma ogromne znaczenie dla podmiotów działających na rynku. Ceny surowców wciąż pokrywają 60 proc. kosztów produkcji opakowań elastycznych. Według tegorocznego raportu o stanie przemysłu opakowań elastycznych, zaprezentowanego przez Stowarzyszenie Opakowań Elastycznych, koszty surowców i dostępność materiałów, zwłaszcza w warunkach kryzysu ekonomicznego, to największe wyzwania stojące przed działającymi w branży przedsiębiorstwami.
50
© Nordenia International
Rynek opakowań elastycznych to obecnie jeden z najszybciej rozwijających się sektorów branży opakowaniowej. Konieczność obniżania kosztów surowców wpływa na gorączkowe poszukiwanie zrównoważonych rozwiązań, co powoduje raptowne zmiany. Elastyczność, łatwość w użytkowaniu, higiena i właściwości barierowe to podstawowe punkty atrakcyjności tego szeroko eksploatowanego rynku.
Jednocześnie elastyczne i wytrzymałe, doskonale nadające się do przenoszenia ciężaru nawet do 25 kg – to wyprodukowane przez firmę Nordenia International opakowanie FlexZiBox. Obecnie podbijające Amerykę novum posiada solidny uchwyt typu patch oraz suwak gwarantujący wygodne otwieranie i zamykanie torebki. Specjalny uchwyt wykonano z połączenia niezwykle prężnych materiałów, co zapewnia mu odporność na uszkodzenia, ale również zapobiega bolesnemu wrzynaniu się w rękę podczas przenoszenia. Kolejną zaletę stanowi stabilność opakowania, dzięki której zmniejsza się ryzyko przypadkowego rozsypania zawartości. Z kolei umieszczony na górze suwak zapewnia jego wygodne, wielokrotne zamykanie i otwieranie, a także ułatwia dozowanie produktu. Opakowanie przeznaczone jest do karm dla zwierząt, środków do pielęgnacji ogrodów oraz produktów przemysłu agrochemicznego.
z Wiadomości z Brukseli Zmiany na rynku mogą także zostać spowodowane przez planowaną korektę unijnej dyrektywy dotyczącej tworzyw sztucznych, mianowicie 2002/72. Sprawi ona, że zarówno laminowane plastikowe folie, jak i chociażby papier czy aluminium, które wchodzą w kontakt z żywnością będą musiały spełniać takie same wymagania, jak inne tworzywa sztuczne używane do przemysłowego pakowania jedzenia. Jednak, jeśli tworzywo sztuczne będzie oddzielone od produktu spożywczego barierą funkcjonalną, może zostać wykonane z substancji nienotowanych w dyrektywie o stężeniu mniejszym niż 10 ppb.
z Innowacje Zmienność branży polega na ciągłym wprowadzaniu innowacji. Większość z nich związana jest ze zwiększaniem właściwości barierowych materiałów, wpływających na
Najgorętszym produktem na rynku jest dziś folia polipropylenowa orientowana dwuosiowo (BOPP). Zapotrzebowanie na BOPP, napędzane głównie przez chińską gospodarkę (w mniejszym stopniu przez rynki Europy Wschodniej, Rosji i Brazylii) powinno w następnych 3-4 latach wzrastać o 6-7 proc. w skali roku.
Packaging Polska 09/10
poziom higieny, trwałość produktów oraz ich ekologię. Linpac i Cuki Cofresco, dwóch producentów działających w różnych sektorach rynku, stworzyło folią aluminiową na gotowe posiłki do odgrzewania w piekarniku. Wysokobarierowe folie LINtop PP HB i LINtop Alu HP są w pełni kompatybilne z tackami aluminiowymi. Charakteryzują się przy tym bardzo dużą szczelnością i wytrzymałością, zapewniają higienę i bezpieczeństwo żywności oraz eliminują potrzebę stosowania dodatkowych kartonowych nasuwek. Łatwość w użyciu i ochrona środowiska poprzez zmniejszenie ilości potencjalnych śmieci są więc zapewnione. Wytwórcy folii coraz częściej oferują dodatkowe właściwości swoich produktów, takie jak odporność na temperaturę. Firma TPL Flexibles stworzyła tackę z poliestru o imponującej szczelności przeznaczoną m.in. do podgrzewania pakowanego jedzenia oraz ochrony aromatu żywności. W przemyśle farmaceutycznym z kolei pojawiły się opakowania elastyczne, które są odporne chociażby na gaz czy wilgoć. Takie produkty wytwarza Klöckner Pentaplast w ramach linii Pentapharm.
z Rosnący popyt na BOPP
z Czynnik środowiskowy Wszystkie przedsiębiorstwa funkcjonujące na rynku nie mogą pomijać trendów ekologicznych, bardzo pomocnych w kontekście wzrostu cen ropy, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę użycie biopolimerów jako realnej alternatywy dla obecnie używanych surowców. Biopolimery wykorzystuje się w produkcji materiału o wysokiej barierze kompostowania – jak np. folii NatureFlex NK firmy Innovia Films. Oprócz cech ekologicznych, folia ta posiada barierę wilgoci zbliżoną do koekstrudowanej folii polipropylenowej jednoosiowo orientowanej. NatureFlex rozpoczyna życie jako produkt naturalny - drewno, i załamuje się pod koniec cyklu życia. Ważne i popularne jest także ograniczanie emisji dwutlenku węgla. Wytwórcy farb dla druku fleksograficznego wy-
Odporność to dodatkowa cecha oferowana przez producentów elastycznych opakowań. Nowe opakowania Klöckner Pentaplast z linii Pantapharm odporne są na gaz i wilgoć. magają od producentów elastycznych opakowań poszukiwania sposobów na zmniejszenie śladu węglowego produktów. Flint Group wprowadziła na przykład nową serię atramentów na bazie wody. PremoFilm SXS jest przeznaczony do druku powierzchniowego na folii poliolefinowej. Firma Alesco wykorzystała to rozwiązanie do swoich eko-toreb na zakupy czy bio-folii.
© in
novia
films
.com
Najgorętszym produktem na rynku jest dziś folia polipropylenowa orientowana dwuosiowo (BOPP). Zgodnie z badaniami
AMI Consulting, w 2009 roku popyt na ten materiał kształtował się w granicach 300 tys. ton. Zapotrzebowanie na BOPP, napędzane głównie przez chińską gospodarkę (w mniejszym stopniu przez rynki Europy Wschodniej, Rosji i Brazylii) powinno w następnych 3-4 latach wzrastać o 6-7 proc. w skali roku. Na wzrost popytu mają wpłynąć wygodnictwo i konieczność wykarmienia rosnącej populacji wymienionych obszarów cywilizacyjnych.
© kpfilms.com.
MATERIAŁY OPAKOWANIOWE
Niezmiernie istotna, ale też – w obliczu rosnących cen ropy – przydatna jest obecnie ekologia. Folia NatureFlex NK tworzona jest z biopolimeru, który poddaje się kompostowaniu.
52
Packaging Polska 09/10
Niezależnie od tego, czy twoje produkty są świeże czy mrożone, kruche, albo o nieregularnych kształtach, lepkie, suche, w postaci granulatu czy proszku, mamy szeroki wybór modeli naważarek wielogłowicowych, które pomogą ci zwiększyć wydajność i zredukować straty produktu i materiałów opakowaniowych.
NAWAŻARKI WIELOGŁOWICOWE
czy chcesz przyspieszyć swoje zyski? Ishida skonstruowała wielogłowicową naważarkę w 1972r. Od tamtej pory użytkownicy tych naważarek osiągają prawdziwe korzyści finansowe dzięki dużej prędkości pracy maszyn, ich niezrównanej dokładności i niezawodności, co z kolei wpływa na zminimalizowanie czasu przestojów, zmniejsza ilości produktu wydawanego za darmo, a także obniża naszym klientom koszty produkcji. Nic więc dziwnego, że związki nasze zawarte z producentami żywności na całym świecie trwają do dziś. Zaawansowane technologie firmy Ishida, organizacji zatrudniającej 2800 pracowników i uzyskującej globalny roczny obrót 575 mln euro, oznaczają, że te związki z klientami trwały będą przez wiele następnych lat. Jeśli więc chcesz przodować pod względem dokładności, wydajności i niezawodności - to wygrasz dzięki wielogłowicowym naważarkom Ishida.
www.ishidaeurope.com/multiheads
» Naważarka serii R:
Wysoka wydajność i niezwykła dokładność
» Naważarka Fresh
Food Weigher: Półautomatyczna naważarka do lepkich produktów
» Nawa�arka z bramką odcinającą - do zasobników do granulatów
» Naważarka z
dozownikami śrubowymi: Automatyczna naważarka do lepkich produktów
FENIX SYSTEMS Sp. z o.o. ul.Dzikich Gęsi 71. Jesówka, 05-502 Piaseczno. Tel: 0-22 715 52 53. E-mail: biuro@fenixsystems.com.pl www.fenixsystems.eu
MATERIAŁY OPAKOWANIOWE
zLinia opakowań - puszek o pojemnościach 5 l i 10 l
Okrągłe jest piękne Linię opakowań-puszek o pojemnościach 5 i 10 litrów, wyprodukowaną przez Plast Service Pack, tworzą innowacyjne pod względem konstrukcyjnym produkty przeznaczone dla przemysłu chemicznego, wykonane z tworzywa sztucznego w technologii wtrysku. Wspomniana innowacyjność polega na zastosowaniu niezmiernie trudnego do wykonania, ze względów konstrukcyjnych i technologicznych, połączenia elementów: kołnierza (pierścienia) puszki z jej walcowatym korpusem.
© Plast Service Pack
Gniazdo mocowania uchwytu mającego postać paska jest w sposób trwały i niezawodny połączone z opakowaniem.
54
© Plast Service Pack
P
rzygotowaniu tej linii opakowań poświęcono trzy lata prac konstrukcyjnych i doświadczalnych oraz duże nakłady finansowe, dzięki czemu udało się wyeliminować wszelkie niedoskonałości i zastosować niezawodne rozwiązania. O ile puszki o pojemnościach 2,5 i 5 litrów były wcześniej znane na rynku (nie spełniały jednak w pełni oczekiwań klientów), o tyle opakowanie-puszka o pojemności 10 litrów jest pierwszym, unikalnym na rynku światowym opakowaniem tego typu. „Potwierdzeniem innowacyjności i jakości naszych opakowań typu puszka jest bardzo poważne zainteresowanie nimi na wyłączność największych światowych firm będących producentami farb i prowadzone obecnie zaawansowane negocjacje” – mówią przedstawiciele firmy Plast Service Pack. Zastosowanie opakowań typu puszka pozwala na usprawnienia logistyczne, w tym optymalizację wykorzystania przestrzeni magazynowej i transportowej. Stabilność opakowania (w przeciwieństwie do tradycyjnych opakowań stożkowych) daje korzyść w postaci jego większej wytrzymałości na obciążenia i w konsekwencji powiększenie ilości produktów, które można bezpiecznie ulokować na palecie (możliwe jest ich ułożenie w 6 warstwach w miejsce 3 warstw w przypadku tradycyjnych opakowań o kształcie stożkowym) i idą-
ce za tym obniżenie o połowę kosztów transportu i magazynowania. Opakowania są funkcjonalne, łatwo się otwierają i zamykają, przy czym każde kolejne zamknięcie gwarantuje hermetyczność opakowania. Dzięki temu jego zawartość (np. farba) długo zachowuje swoje pierwotne właściwości. Gniazdo mocowania uchwytu mającego postać paska jest w sposób trwały i niezawodny połączone z opakowaniem. Dodatkową funkcjonalnością puszek jest możliwość zastosowania ich w gospodarstwie domowym do innych celów, po wykorzystaniu zawartego w nich produktu. Okrągły kształt ma ogromną przewagę estetyczną nad opakowaniami owalnymi. Jest to związane przede wszystkim z usytuowaniem bocznej ścianki opakowania pod kątem 90 stopni w stosunku
Opakowania typu puszka łączą funkcjonalność z oryginalnością wzornictwa, odbiegają od powszechnie stosowanych do pakowania farb opakowań pod względem kształtu - są minimalistyczne i skromne w formie, ale nie nudne. Innowacyjność tych opakowań polega na zastosowaniu niezmiernie trudnego do wykonania, ze względów konstrukcyjnych i technologicznych, połączenia elementów: kołnierza (pierścienia) puszki z jej walcowatym korpusem.
do jego podstawy. Ten niepozorny szczegół daje puszce spore możliwości pod względem wizualnym. Pomiędzy puszkami wyeksponowanymi w szeregu na sklepowym regale nie tworzą się, występujące w przypadku opakowań ze skośnymi bocznymi ścianami, nierówne przerwy. Powstaje ciąg jednolitej, powtarzającej się rytmicznie grafiki, nie zaburzonej niepotrzebnymi skosami i przerwami. Patrząc na puszkę z boku konsument widzi krawędzie opakowania – górną, dolną i dwie boczne, których proporcje są o wiele bardziej zbliżone do tzw. złotych proporcji. Istnieje możliwość dekorowania puszek wielokolorowymi nadrukami w różnych technologiach - suchego offsetu, sitodruku, etykiet samoprzylepnych lub w technologii IML (In Mould Labelling).
Packaging Polska 09/10
MATERIAŁY OPAKOWANIOWE
zBiała blacha do wszystkiego
Wykute na blachę Wszystko zaczęło się w 1810 roku. Wtedy to dwaj Anglicy - Peter Urand i August de Heine wyprodukowali pierwsze hermetyczne opakowanie z białej blachy. Niespełna dwieście lat później opakowanie to podbiło cały świat. Biała blacha w wielu krajach wykorzystywana jest do produkcji opakowań do żywności, napojów, karmy dla zwierząt, farb, lakierów i kosmetyków, a nawet ubrań.
N
Od wielu lat niemiecki chleb dostępny jest w blaszanych puszkach. Piekarnia Mestemacher z Gütersloh chce w ten sposób nadać odrobinę kunsztowności i atrakcyjności tak zwyczajnym i pospolitym produktom. Chleb w puszce przyczynił się do znaczącego wzrostu obrotu piekarni.
a całym świecie produkuje się rocznie ponad 16 mln ton białej blachy do opakowań, z czego ponad jeden milion ton powstaje w Niemczech. Można je spotkać w wielu nietypowych kształtach, kolorach i wielkościach. Są zadrukowywane bezpośrednio, metodą shape i wytłaczane. Zabiegi technologiczne sprawiają, że puszki z białej blachy odróżniają się od pozostałych i nabierają indywidualnego charakteru, przez co są szybko zauważone przez konsumenta.
Azjaci przodują pod względem kreatywnego wykorzystania tego materiału opakowaniowego. Są tam oferowane chociażby liczne napoje kawowe w puszkach w kształcie butelki z białej blachy z zamknięciem wielokrotnego użytku. Przykładem jest „Fire”, produkowany przez japońskiego producenta napojów – firmę Kirin. Ozdobę opakowania stanowi zastosowanie druku wypukłego i wytłoczenia. Na puszce widnieje płomień – jako symbol palenia ziaren kawy. Co ciekawe, od czasu wprowadzenia tego produktu na rynek w tym opakowaniu, sprzedaż kawy „ready to go” wzrosła o 136 proc! Jest to doskonały dowód na to, że niezwyczajne opakowanie może w dużym stopniu wpłynąć na wzrost zainteresowania produktem. Natomiast z Afryki, a ściślej mówiąc z Egiptu, pochodzi ciekawa puszka – opakowanie do oleju roślinnego. Wygląd puszki pozwala kupującym przenieść się w tajemniczy świat Czarnego Lądu. Palmy, wielbłądy i karawany Beduinów, to wszystko sprawia, że konsument myślami przenosi się na białe, egipskie pustynie. Migop, wiodący producent oleju spożywczego w Egipcie, postanowił połączyć praktyczność z pięknem, przez co puszka z białej blachy
56
© Mestemacher
z Niepospolita puszka
optymalnie zabezpiecza olej przed utratą wyjątkowego smaku i jednocześnie doskonale się prezentuje.
z Puszki w aerozolu Ogromnym zainteresowaniem na całym świecie cieszy się także puszka w aerozolu do smaru technicznego WD-40. Pochodzący ze Stanów Zjednoczonych produkt, służy głównie do usuwania rdzy, ale także stosowany jest do naoliwiania; w celu ochrony przed korozją i czyszczenia różnych powierzchni. Specyficzny kształt puszki sprawia, że opakowanie wygodnie leży w dłoni, a korzystanie z wielofunkcyjnego produktu staje się łatwe i przyjemne.
Jednak nie tylko w Azji, Afryce i Ameryce, lecz również w Europie sprawdza się zasada: wyjątkowy produkt zasługuje na wyjątkowe opakowanie. Dlatego też wysokowartościowe oleje ze Starego Kontynentu, coraz częściej napełniane są w puszki z białej blachy. Na przykład, Unilever France postanowił wykorzystać tego rodzaju opakowanie do sprzedaży swojego nowego oleju z oliwek - „Puget Héritage”. Na opakowaniu widnieją ciepłe tony żółci i zieleni, które przypominają oliwki dojrzewające w południowo-afrykańskim słońcu. Nie ulega wątpliwości, że pozytywne skojarzenia konsumentów, co do danego produktu, inspirowane wyglądem opakowania, wpływają na wzrost jakości w oczach konsumentów. Wiedzą o tym także spece od marketingu w belgijskiej firmie Belovo, która wypuściła ostatnio na rynek swój nowy olej roślinny. Aby
Packaging Polska 09/10
MATERIAŁY OPAKOWANIOWE
© Kirin
podkreślić wyjątkowość produktu, firma musiała zdecydować się na opakowanie z górnej półki, z białej blachy. „Tylko opakowanie z tego materiału może zagwarantować hermetyczne zamknięcie oraz ochronę przed światłem, w połączeniu z ciekawym designem samej puszki” – mówią przedstawiciele firmy. Wszystkie te elementy przyczyniają się do zachowania wartości odżywczych oleju i tym samym świadczą o jego wysokiej jakości.
z Co nowego w Japonii? Firma konsultingowa Berndt i Partner w ramach badania zleconego przez Centrum Innowacji Rasselstein, przedstawia liczne warianty opakowań, które zainspirowały producentów białej blachy do wprowadzania nowatorskich rozwiązań. W pierwszej fazie badań skoncentrowano się głównie na rynku azjatyckim i amerykańskim, gdzie odnotowano ciekawe kierunki rozwoju. Podczas gdy w Stanach Zjednoczonych temat formowania opakowania odgrywa raczej drugorzędną rolę, w Azji opakowania posiadają charakterystyczne kształty. Rynek amerykański skupia się zdecydowanie bardziej na odpowiedniej dekoracji i zadruku metalu. „W Japonii wymagania konsumentów względem produktów i ich opakowań są znacznie większe niż w Stanach Zjednoczonych i w Europie. Dlatego też nie powinien dziwić fakt, że w Kraju Kwitnącej Wiśni, stosuje się formowanie opakowań znacznie częściej niż na rynku amerykańskim i europejskim, gdzie to się właściwie nie opłaca”- wyjaśnia Karsten Beutner, specjalista ds. strategicznego planowania w Berndt i Partner. W ramach przeprowadzonego badania nie zajmowano się jedynie kształtem i wielkością opakowania. Pod lupę wzięto jednak jego zawartość. Okazało się, że biała blacha stosowana jest jako opakowanie dla szerokiego asortymentu produktów. Sos serowy, plaster czy guma do żu-
Azjaci przodują pod względem wykorzystania blachy jako materiału opakowaniowego. Są tam oferowane liczne napoje kawowe w puszkach w kształcie butelki z białej blachy z zamknięciem wielokrotnego użytku. Przykładem jest „Fire”, produkowany przez japońskiego producenta napojów – firmę Kirin. cia, to tylko przykłady artykułów, które dzięki opakowaniu z białej blachy nabierają ekskluzywnego charakteru.
z Caipirinha w puszce Bogactwo zastosowań tego materiału nieraz zaskakuje. Brazylijski producent alkoholu wprowadził na rynek koktajl alkoholowy na bazie trzciny cukrowej pod nazwą „Caipirinha Veritas” w puszce. Produkt przeznaczony jest głównie na eksport. Gotowy koktajl w pierwszej kolejności wprowadzono do Australii, po czym trafił do Portugalii, Niemiec, Danii oraz na pozostałe rynki europejskie.
Również w Azji, specyficzne dla tego kraju produkty są pakowane w opakowania z białej blachy. I tak na przykład, tajlandzka firma Khum Perm, produkuje różnego rodzaju ryż, jak: ryż z jaśminem, ryż długoziarnisty i ryż do suhi. Wszystkie oczywiście w specjalnym biało-blaszanym opakowaniu, które poddaje się działaniu wysokiej temperatury, dzięki czemu wydłuża się trwałość produktu, nawet do dwóch lat. Mniej egzotycznym przykładem, ale za to równie innowacyjnym, jest pomysł niemieckiego zakładu Eifeler, który produkuje konserwy mięsne. Firma wykorzystuje cenny materiał opakowaniowy do niemieckich kiełbasek curry. Od wielu lat w takich puszkach dostępny jest również niemiecki chleb. Piekarnia Mestemacher z Gütersloh chce w ten sposób nadać odrobinę kunsztowności i atrakcyjności tak zwyczajnym i pospolitym produktom. „Chleb w puszce” przyczynił się do znaczącego wzrostu obrotu piekarni. Tak więc lepsze wyniki finansowe i większa rozpoznawalność marki oraz wyższe pozycjonowanie danego produktu, to najważniejsze korzyści jakie niesie za sobą wykorzystywanie białej blachy jako materiału opakowaniowego.
Brazylijski producent alkoholu wprowadził na rynek koktajl alkoholowy na bazie trzciny cukrowej pod nazwą „Caipirinha Veritas” w puszce z blachy.
© Crown
Zaprojektowana, aby spełnić wymagania techniczne przemysłowych specjalistów, linia Blue Works jest pierwszą, alternatywną marką dla znanego produktu (i rozpoznawalnego opakowania) firmy WD-40. Produkt dostępny w ośmiu różnych opcjach, wymagał opakowania pozwalającego użytkownikowi w prosty sposób go zidentyfikować. Ważne było również, aby instrukcja użytkowania i inne informacje pozostały nienaruszone przez cały okres życia towaru.
09/10 Packaging Polska
57
SYSTEMY PAKUJĄCE
zEfektywny proces pakowania termokurczliwego
Pionier na targach! Sealed Air Shrink Packaging, światowy dostawca systemów opakowaniowych opartych na cienkich foliach poliolefinowych, w dniach 13-16 sierpnia będzie obecny na targach Taropak 2010 wspólnie z firmą Vincent – swoim polskim dystrybutorem. W trakcie tej największej imprezy branży opakowaniowej i logistycznej w Europie Środkowo – Wschodniej Sealed Air zaprezentuje maszynę pakującą Shanklin Triumph TR1 z tunelem Shanklin T71E oraz super cienką folię termokurczliwą Cryovac CT-301.
Z
© Sealed Air Shrink Packaging
ofertą Sealed Air Shrink Packaging będzie można zapoznać się w czasie targów na stoisku autoryzowanego dystrybutora – firmy Vincent (stoisko 12 w hali nr 4). Oprócz maszyny pakującej Shanklin Triumph TR1 z tunelem obkurczającym T71E, Sealed Air zaprezentuje najnowszą i najcieńszą dostępną na rynku folię termokurczliwą Cryovac CT-301. Wytwarzana jest ona w oparciu o innowacyjny, chroniony patentem, proces produkcji. Duży sukces komercyjny Cryovac CT-301 był impulsem do rozpoczęcia prac nad całą rodziną folii produkowanych w oparciu o tę samą Cryovac CT-301 jest folią technologię. „Celem Sealed Air termokurczliwą opracowaną na jest dostarczanie najbardziej bazie nowej platformy efektywnych i pewnych, a przy technologicznej Sealed Air. Dzięki tym nowatorskich rozwiązań maksymalnej redukcji grubości, opakowaniowych przeznaczoCT-301 stanowi szczytowe nych dla klientów przemysłoosiągnięcie w dziedzinie wych. Targi Taropak 2010 są doograniczania odpadów i emisji skonałą okazją do spotkań i rozdwutlenku węgla. mów z naszymi kontrahentami, poznania ich potrzeb i zaprezentowania naszej najnowszej oferty – zarówno materiałów opakowaniowych, jak i maszyn. Jako solidny partner biznesowy przykładamy dużą wagę do opinii naszych klientów, staramy się zrozumieć ich potrzeby i pomagamy im w poprawianiu wyników finansowych” – mówi Sławomir Kwiatkowski, Dyrektor ds. Sprzedaży Sealed Air Shrink Packaging Division w Europie Wschodniej.
© Sealed Air Shrink Packaging
Automatyczna maszyna pakująca z bocznym zgrzewem o wydajności do 60 opakowań na minutę - Shanklin Triumph (TR1) nadaje się doskonale do zastosowań bardziej wymagających niż te, w których stosowane są zgrzewarki kątowe (L - sealer).
58
Produkty, które zostaną zaprezentowane na targach Taropak 2010: Shanklin® Triumph Shanklin Triumph (TR1) - automatyczna maszyna pakująca z bocznym zgrzewem o wydajności do 60 opakowań na minutę nadaje się doskonale do zastosowań bardziej wymagających niż te, w których stosowane są zgrzewarki kątowe (L - sealer). System EZ (easy) ułatwia nakładanie i wymianę rolek z folią. Maszyna posiada wygodne w użyciu rozwiązania regulacji głowicy odwracającej, wysokości zgrzewu poprzecznego i bocznego, ruchu przenośnika doprowadzającego oraz prowadnic produktu. Pozwala to na szybkie dostosowanie ustawień przy zmianie pakowanych produktów. Funkcjonalny i czytelny ekran dotykowy zapewnia łatwe sterowanie i diagnostykę urządzenia oraz wprowadzenie i zapamiętanie ustawień maszyny dla 25 różnych produktów. Istnieje możliwość regulacji m.in. prędkości pracy, temperatury zgrzewu bocznego i poprzecznego, uruchomienia, zatrzymania, pracy powolnej, zmiany rozstawu produktów oraz czasu przejścia produktów przez maszynę. Tunel Shanklin® T71 Tunel obkurczający Shanklin T71, wykorzystujący gorące powietrze, jest przeznaczony do obkurczania folii owiniętej wokół produktów i zapewnia maksymalną wydajność procesu w połączeniu z szybkobieżnymi maszynami pakującymi. Jest to tunel jednokomorowy z pełną regulacją temperatury, a także regulacją szybkości i natężenia przepływu powietrza. System rozprowadzania i odzysku gorącego powietrza zapewnia znaczną oszczędność energii, a w powiązaniu z wysokosprawną izolacją umożliwia osiągnięcie wysokiej wydajności obkurczania folii. Pulpit operatora usytuowany z przodu maszyny jest dostępny z obu stron, przez co operator może nadzorować równocześnie pracę dwóch maszyn. Cryovac® CT-301 Cryovac CT-301 jest nową folią termokurczliwą o wyjątkowych parametrach, opracowaną na bazie nowej platformy technologicznej Sealed Air. Wykorzystanie technologii CT- 301 niesie za sobą rewolucyjną możliwość zmniejszania grubości folii przy zachowaniu właściwości charakterystycznych dla folii dwukrotnie grubszych. Najważniejsze cechy folii CT – 301 to: grubość 7 mikronów przy zachowaniu takich samych właściwości jak folia o grubości 13-15 mikronów; unikalne połączenie wytrzymałości, odporności na rozerwanie i przepalenie; zwiększona wytrzymałość zgrzewów; wszechstronność zastosowań potwierdzona na szerokiej gamie maszyn pakujących; doskonałe właściwości optyczne. Dzięki maksymalnej redukcji grubości, CT-301 stanowi szczytowe osiągnięcie w dziedzinie ograniczania odpadów i emisji dwutlenku węgla. Folia ta, dzięki nieosiągalnej dotychczas wydajności, zmniejsza ilość potrzebnych kartonów, palet i powierzchni magazynowych oraz redukuje koszty transportu. Standardowa długość rolki wynosi 2,5 km, a więc prawie dwa razy więcej niż długość rolki folii o grubości 15 mikronów, przy zachowaniu podobnych własności opakowania dla kompatybilnych zastosowań. CT – 301 to jeden z wielu przykładów nowatorskich produktów Sealed Air z rodziny folii termokurczliwych. Sealed Air był pionierem koekstruzji i wiązań krzyżowych – technologii, które umożliwiły stworzenie licznych wersji folii dla praktycznie wszystkich zastosowań i spowodowały obniżenie grubości opakowań bez pogorszenia ich własności właściwości/jakości.
Packaging Polska 09/10
DDK to nowa fo lia o podwójnyc h krawędziach Oznacza to, że . folia o grubośc i 15 mikrometró ma krawędzie w o grubości 30. Gdy paleta jes pakowana za p t omocą nowej in nowacyjnej folii podwójne kraw , ędzie tworzą s trukturę siatki, znacznie zwięk która sza stabilność palet. Umożliw znaczną oszcz ia to ędność materia łu o ponad 35% W wyniku zasto . sowania nowej folii koszty pakowania zm niejszają się. DDK na 13. - 16.09.201
0 w Poznaniu!
Serdecznie za praszamy do odwiedzenia n aszego stoiska nr 21, pawilon 12!
DUO INDUSTRY DUO AGRO DUO FOOD & H EALTH DUO SYSTEMS
DUO INDUSTRY
DUO PLAST AG David-Eifert-Str. 1 36341 Lauterba ch Germany
Telefon: +49 66 41 6550-0 Telefaks: +49 66 41 61713 E-Mail: info@ duoplast.ag Internet: www.d uoplast.ag
DDK
... podwójna krawędź - podwójna siła!
SYSTEMY PAKUJĄCE
zNowe możliwości pakowania doypacków
Torebki na baczność! © Cermex
W 2009 roku na całym świecie zostało wyprodukowanych ponad 29 miliardów doypacków. Na zapoczątkowanie mody na stand-upy niewątpliwie wpływ miała ich ekonomiczność i lekkość, ale również estetyczne kształty, które sprawiają, że opakowania te zaspakajają zróżnicowane wymagania zarówno producentów żywności, jak również środków czystości czy higieny osobistej. Typoszereg maszyn zadedykowanych torebkom stojącym powstał w oparciu o globalne doświadczenie Cermexa w dziedzinie pakowania różnorodnych produktów we wszystkie główne rodzaje opakowań zbiorczych.
W
zależności od rodzaju pakowania torebek stojących, firma Cermex oferuje trzy różnorodne urządzenia do ich produkcji. Opracowane przez nią moduły maszyn pakujących, dla czterech grup danych wejściowych (charakterystyka torebek, rodzaj opakowania zbiorczego, sposób grupowania torebek i oczekiwania klienta odnośnie zaawansowania rozwiązania technicznego) pozwoliły na stworzenie kompletnego typoszeregu innowacyjnych maszyn pakujących dla tego rodzaju opakowań. Kiedy po raz pierwszy doypack pojawił się w latach 70. we Francji, Cermex wykazał się intuicją, przewidując dynamiczny rozwój tej formy opakowania i przyszłe potrzeby automatyzacji jego pakowania. Przełom nastąpił w 2004 roku wraz z wprowadzeniem modułów maszyn Cermex „Ready to Pack”, specjalnie zaprojektowanych do pakowania opakowań elastycznych. Obecność na rynku od początku istnienia torby stojącej pozwoliła na wykorzystywanie pojawiających się innowacji technologicznych, czego rezultatem jest obecnie stosowanie robotów sprawdzonych pod kątem niezawodności i efektywności dla tego typu aplikacji.
z W typoszeregu Rynkowy sukces stojącej torebki zwiększył liczbę jej zastosowań. Dzisiaj klienci mogą korzystać z szerokiej gamy proponowanych rozwiązań, a inżynierowie nieustannie dostosowują je do specyficznych potrzeb sektorów przemysłowych, głównie żywności, napojów bezalkoholowych, ale również środków czystości czy higieny osobistej. Typoszereg rozwiązań Cermexa pozwala na dobranie modułu maszyny odpowiadającej produktowi: bez względu na zawartość torebki: płynną, pastowatą, z elementami stałymi; bez względy na opcje funkcjonalne: z korkiem, ze słomką; bez względu na pojemność: od 60 ml do 3,5 litra; bez względu na charakterystykę procesu: zasilanie torebek leżących, stojących, przy wydajności do 180 sztuk na minutę.
60
Packaging Polska 09/10
SYSTEMY PAKUJĄCE
W projektowaniu swoich - w większości zrobotyzowanych maszyn do pakowania - Cermex bierze pod uwagę cztery aspekty tj. charakterystykę torebek, rodzaj opakowania zbiorczego, sposób grupowania torebek i oczekiwania klienta odnośnie zaawansowania rozwiązania technicznego.
P
onad dziewięćdziesiąt firm reprezentujących przemysł opakowań oraz eksperci z tej dziedziny wzięli udział w międzynarodowym sympozjum aseptycznym organizowanym przez Bosch Packaging Technology. Wydarzenie to (odbyło się 28-29 lipca br. w Stuttgarcie) było areną wystąpień prezentujących nowe rozwiązania z dziedziny aseptyki - specjalistów z Boscha, ale również firm: Amcor, RPC, Cobelplast, Rossi, Catelli, Rohrer AG i produkującej żywność dla niemowląt Blediny. Prezentacje wskazały potrzebę produkcji opakowań do żywności dla najmłodszych, w tym dań gotowych i deserów. Ewolucja opakowań aseptycznych idzie w kierunku zapewnienia jeszcze większego bezpieczeństwa oraz higieny. Uczestnicy sympozjum mogli obejrzeć szereg maszyn do pakowania aseptycznego w zakładach Boscha w Waiblingen w Niemczech. Wszystkie pokazane urządzenia zapewniają dokładność napełniania, efektywność produkcji i higienę procesu. W ramach wystawy, Bosch przedstawił Servac TFA 4830 PP, maszynę termoformującą do produkcji kubków oraz napełniające i zamykające maszyny dla przemysłu spożywczego, głównie produktów dla dzieci. Urządzenia spełniają wysokie standardy higieny i bezpieczeństwa, dzięki systemowi utrzymania trwałości w okresie dwunastu miesięcy w temperaturze otoczenia. Ponadto Servac TFA 4830 PP oferuje elastyczność obsługi różnych typów opakowań i pojemników w kilku rozmiarach.
09/10 Packaging Polska
Każdego roku ilość dostępnych rozwiązań technicznych dla przemysłu maszyn pakujących zwiększa się. Pomysł, aby zaprojektować typoszereg urządzeń przeznaczony dla jednej formy opakowania jednostkowego (torby) sprawdził się w warunkach przemysłowych, co potwierdza fakt sprzedaży trzech nowych typów maszyn dla toreb stojących międzynarodowym producentom. Mowa tutaj o: BC52 (pakowaczka na tacę z pokrywą (tray and lid) do stojących torebek z detergentami), WB45 (pakowaczka wrap around do pakowania torebek doypack zawierających mus owocowy, z zakrętkami, grupowanie po 4 sztuki w pudle) oraz SD69 (zrobotyzowana pakowaczka do pakowania toreb „refill” detergentów w pudła klapowe RSC).
z Technika z ekonomią Wykorzystując posiadane doświadczenie Cermex wnosi do zagadnienia pakowa-
zSympozjum aseptyczne Bosch
Aseptyczne niemowlęta © Bosch
Kształt oraz elastyczność torebek stanowią nie lada wyzwanie w fazie automatycznego grupowania produktu, które poprzedza ich załadowanie do opakowania zbiorczego. Każde z rozwiązań musi uwzględnić dostępną powierzchnię hali i wymagany poziom technologii, a także szybką zmianę formatu opakowania oraz różne rozwiązania transportowe. Chodzi tu m.in. o oddzielanie poprzez zestawy gniazd na pasach (racetrack collators), o sterowanej jednej lub dwóch osiach, stworzonych do obracania i utrzymania stałej odległości (skoku) pomiędzy torbami dowolnego rodzaju. System ten posiada innowacyjny sposób demontażu i wymiany gniazd w trakcie operacji zmiany formatu. Ponadto - dla zastąpienia powyższych zestawów gniazd na korzyść rozwiązań bardziej zaawansowanych i o łatwiejszym dostępie dla obsługi - maszyny Cermexa wykorzystują systemy wizyjne i śledzenia ruchu produktów. Prowadzenie torebek w indywidualnych formach (pucks) odbywa się poprzez system bramek sterujących lub ślimaków.
nia toreb stojących wiedzę pozwalającą na pogodzenie techniki i ekonomiczności rozwiązania poprzez połączenie pakowania tradycyjnego ze zrobotyzowanym. W zależności od wymaganych wydajności i dostępności miejsca instaluje on linie złożone z urządzeń realizujących pojedyncze funkcje (formowanie pudła, pakowanie, zaklejanie) lub urządzenia wielofunkcyjne. Firma jest bardzo otwarta na korzystanie z wiedzy z zakresu robotyki, która to pozwala na uzyskanie oszczędności miejsca poprzez optymalizację ułożenia torebek w pudle (szczególnie istotne w pudłach typu Shelf Ready Packaging), schodkowe układanie pobranych w jednym cyklu 2 do 6 doypacków, wysoka wydajność (40 cykli/minutę), długi odcinek ruchu pionowego głowicy z torebkami celem prawidłowego wprowadzenia pakietu do pudła, zrobotyzowaną zmianą formatu. Kolejną cechą nowych rozwiązań jest zadedykowane oprzyrządowanie chwytające, bez konieczności regulacji lub głowice uniwersalne z prostą i ergonomiczną wymianą końcówek chwytających produkt. Natomiast kompletna końcówka linii pakującej posiada tradycyjny lub zrobotyzowany paletyzer. Umiejętności zdobyte poprzez wiele lat projektowania i wprowadzania innowacji gwarantują bezpieczeństwo dla elastycznych i delikatnych opakowań, będących technicznym wyzwaniem na każdym etapie pakowania.
Mimo iż maszyny Boscha gwarantują aseptyczne pakowanie zgodne z międzynarodowymi normami bezpieczeństwa, to specjaliści starają się nadążyć za coraz większymi wymaganiami rynku w tej dziedzinie. Na zdjęciu: maszyna termoformująca Servac TFA 4830 PP.
61
SYSTEMY PAKUJĄCE
zHolloWrap i Polwrap od Polpacka
Wyrolowany stretch Ryszard Racki Szacuje się, że każdego roku przynajmniej 100 milionów tekturowych tub trafia do śmieci! Daje to 20 tys. ton lub 9,5 mln metrów sześciennych odpadu. Można tego uniknąć używając beztubowej folii HolloWrap, która stanowi alternatywę dla stretchowej folii z kartonową gilzą.
G
łównym zadaniem materiałów do pakowania jest dbanie o jakość produktu. Natomiast interakcja opakowanieprodukt to szansa na podniesienie walorów estetycznych, użytkowych i funkcjonalnych. Opakowanie – obok funkcji ochronnych, informacyjnych, ekonomicznych, promujących produkt i markę, zachęcających do kupna wyrobu oraz zaspokajania potrzeby konsumentów – spełnia również funkcję dystrybucyjną i logistyczną, która polega na bezpiecznym i sprawnym składowaniu i transportowaniu produktów oraz zapobieganiu uszkodzeniom w tym czasie. To także optymalne wykorzystanie miejsca w środkach transportu i magazynach. Od wielu lat obserwujemy tendencję do lepszego pakowania i zabezpieczania ładunków na paletach oraz produktów dużych gabarytowo foliami rozciągliwymi. Przemysł opakowaniowy rozwija się intensywnie, co związane jest z zaawansowaną technologią. Powstają nowe maszyny i materiały do pakowania, które pozwalają poprawić nie tylko jakość, ale i estetykę pakowanych produktów. Urządzenia te gwarantują ponadto, że pro-
Folia HolloWrap to wysokiej jakości stretch typu Cast, wytwarzany podczas konfekcjonowania folii bez gilzy kartonowej.
62
dukt nie ulegnie uszkodzeniu w czasie transportu. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na dwa nowe produkty firmy Polpack, które będą prezentowane na Taropaku i Polagrze.
z HolloWrap Pierwszym z nich jest nowa folia HolloWrap. To wysokiej jakości stretch typu Cast, wytwarzany podczas konfekcjonowania folii bez gilzy kartonowej. Stanowi ekologiczną alternatywę dla folii stretch nawijanych na tuby, gdyż można ją stosować bez żadnych ograniczeń w funkcjonalności, jakości i użyteczności nawet w wilgotnych pomieszczeniach. HolloWrap produkowany jest na nowych liniach produkcyjnych, gdzie zastosowano technologie używane w Wielkiej Brytanii. Materiał jest przyjazny dla środowiska, ze względu na swoją 100 proc. zużywalność, która eliminuje koszty utylizacji. Folia może występować jako stretch transparenty i kolorowy, stosowany do pakowania i zabezpieczania ładunków na paletach (pozwala mocno i trwale przymocować towar do palety), owijania przedmiotów długich na maszynach, stretchowania przedmiotów w „wiązki” na ich końcach do transportu czy przenoszenia. Może być wykorzystywana wszędzie tam, gdzie używa się stretch standardowy z gilzą. Dzięki mniejszemu opakowaniu i wielkości folii, zmniejsza się o ok. 25 proc. powierzchnia przechowywania i magazynowania. HolloWrap jest folią ekologiczną i ekonomiczną – brak gilzy redukuje koszty wynikające z opłat recyklingowych i wywozu odpadu, a tym samym chroni środowisko oraz oszczędza zasoby naturalne. Jej używanie jest ułatwione z uwagi na niższą wagę rolek, przez co mniej męcząca jest jej wymiana. Ponadto HolloWrap jest folią mocną i wytrzymałą. Dzięki jej zastosowaniu można tworzyć optymalne opakowanie palety z ładunkiem, a zapakowane towary są stabilne i ryzyko przesuwania się ładunków jest zminimalizowane. Ceny są porównywalne z ceną tubowe-
go stretcha standardowego. Używanie rolek ręcznych ułatwiają dispensery (uchwyty) do folii, a do rolek maszynowych specjalne nakładki. Wybór różnych rodzajów uchwytów pozwala dobrać najlepszą metodę owijania. Uchwyty są dobrze dopasowane do dłoni, a zakładanie na nie folii odbywa się w prosty sposób.
z Polwrap Kolejną nowością, która będzie prezentowana podczas wrześniowych targów, to dwukolorowy perforowany Polwrap. Produkt ten jest dedykowany głównie dla branży spożywczej, przy wykorzystaniu do pakowania produktów układanych na paletach wymagających „oddychania”, takich jak pieczarki, wiele warzyw i owoców, kwiaty itp. W skrócie, to wstępnie rozciągnięty pre-stretch z otworami (jako materiał bazowy, wzmacniany zwulkanizowanymi mechanicznie transparentnymi lub kolorowymi taśmami stretch). Folia może występować w postaci rolek bez perforacji. W ofercie firmy znajdują się rolki niezwykle wytrzymałe ręczne o nawoju 100mb i rolki maszynowe po 500mb, chroniące środowisko i zmniejszające koszt pakowania bez utraty jakości i użyteczności. Polpack oferuje najwyższej jakości materiały do pakowania, między innymi: HolloWrap, folie pre-stretch typu Polwrap w postaci rolek maszynowych, ręcznych i mini produkowanych zarówno ze stretcha cast, jak i blow, folie termokurczliwe Decoterm i Decoline (poliolefinowe i pcv).
www.polpack.pl
Packaging Polska 09/10
Maszyny i materiały do pakowania POLPACK Sp. z o.o. ul. Świderska 35 03-128 Warszawa Tel. 022 814 33 36; 814 20 49 Fax. 022 814 38 82 commerce@polpack.pol.pl www.polpack.pl
SYSTEMY PAKUJĄCE
zSewtec Automation dla Twinings
Świeże podejście do pakowania herbaty
R
ozwiązanie składa się z trzech zrobotyzowanych maszyn Sew tec LX5249-2, które pakują produkt w pudełka po: 40, 80, 160 i 240 torebek herbaty. Unikalny, zintegrowany system przechowywania danych jest w stanie pomieścić zapis nawet dziesięciu minut ustawień produkcji, a następnie - w celu zwiększenia efektywności przy jednoczesnym zachowaniu ogólnej wydajności linii i jakości produktów - ponownie wprowadza się pakiety danych produkcyjnych. Na zamówienie firmy Twinings powstał system szybki i wydajny, zapewniający długą świeżość herbaty, dostosowany przy tym do używania specjalnej, ulegającej biodegradacji folii, co pozwoliło na zminimalizowanie ujemnego wpływu procesu pakowania na środowisko.
z Szybkie i proste w obsłudze roboty Cztery maszyny IMA z torebkami herbaty połączone są z czterema pakowaczkami przepływowymi PFM, które przekazują systemowi przenośników i bramek produkt ładowany do pudełek przez trzy zrobotyzowane maszyny. Opakowania są jednocześnie podnoszone, transportowane i włączane do torów wypełniania. Robot typu „podnieś i umieść”
64
wyposażony jest w funkcję kontroli twin servo axes, a jego elementy zostały tak zaprojektowane, aby delikatnie, ale jednocześnie pewnie chwytać niezwykle lekki i luźno pakowany produkt. Torebki zbierane są z torów komory, rozmieszczane i dobierane zgodnie z oczekiwanym formatem pakowania, a następnie pakowane do pudełek. System został skonfigurowany do pakowania pojedynczych torebek do ośmiu pudełek jednocześnie, lub podwójnych torebek do czterech pudełek. Daje to wynik w postaci 120. zapakowanych torebek na minutę. Zmiana formatu pakowania wymaga prostej operacji polegającej na naciśnięciu odpowiedniego przycisku.
z Prawdziwa innowacja Największą innowacją tego rozwiązania jest zintegrowany system przechowywania danych. Pamięć buforowa sprawia, że proces może się zakończyć nawet w przypadku zastoju jednego z elementów końcowej linii pakowania. Każde opakowanie ma swój indywidualny odpowiednik w rejestrze i w razie problemów na linii zostaje dostarczone do magazynu, co eliminuje zastoje i oczekiwanie w kolejce poszczególnych partii produktu. Taka konstrukcja została zaprojektowana z myślą o optymalizacji dbałości o jakość specyficznego produktu spożywczego,
Innowacyjny system pakowania herbaty automatycznie przerywa pakowanie w razie problemów – przenosząc produkt do magazynu – i także automatycznie wraca do procesu w tym samym momencie, w którym został przerwany po zażegnaniu przeszkód.
jakim jest herbata. Po naprawieniu problemów produkt może wrócić na linię bez najmniejszego uszczerbku dla swojej jakości, a proces będzie kontynuowany w punkcie, w którym praca została przerwana.
z Radość pokonywania przeszkód lokalowych Każdy skomplikowany park maszynowy wymaga odpowiedniej przestrzeni lokalowej. Tak się akurat złożyło, że zakład w Andover miał ograniczoną ilość miejsca przeznaczonego na rozlokowanie nowego sprzętu, jednak dzięki zaangażowaniu fachowców z Sewtec Automation udało się zainstalować innowacyjny system. Specjalne, elastyczne i całkowicie modułowe transportery wysokościowe pozwalają połączyć podajnik kartonów ze znajdującą się na szczycie pakowaczką. „Profesjonalizm inżynierów firmy Sewtec pozwolił na łatwą i szybką instalację mimo ograniczeń lokalowych – przyznaje Ken Crowther, jeden z inżynierów firmy Twinings. – Wszystkie elementy zainstalowano za jednym zamachem, fachowcy pozostali u nas do czasu przekazania wszystkich linii do specyfikacji, upewniając się, że cały system działa bez zarzutu już po jego odpaleniu”.
© Sewtec
Firma Sewtec Automation, ekspert w dziedzinie automatyzacji, opracowała nowy system przepływowego pakowania herbaty w torebkach, oparty na rozwiązaniach z dziedziny robotyki. Z technologii korzysta już fabryka w brytyjskim Andover, należąca do producenta herbaty Twinings.
Packaging Polska 09/10
SYSTEMY PAKUJĄCE
zRoboty przemysłowe w sektorze spożywczym © ABB
Niepokonani Roboty przemysłowe to najprężniej rozwijająca się branża wspierająca procesy produkcyjne i logistyczne w wielu dziedzinach przemysłu. Choć w naszym kraju pracują ich już tysiące, to wciąż do poziomu, w jakim robotyka jest wykorzystywana w krajach najlepiej rozwiniętych, polskim firmom daleko. W najbliższych latach można się więc spodziewać, że roboty przemysłowe będą zyskiwać na znaczeniu i zaczną pojawiać się w coraz mniejszych przedsiębiorstwach.
W
ysoka i stała wydajność, powtarzalność operacji, wykonywanie jej precyzyjnie według zadanych parametrów to cechy, których najlepszemu nawet pracownikowi nie uda się osiągnąć. Również w spostrzegawczości, co w przypadku wizualnej kontroli jakości jest kluczowe, dobrze oprogramowany robot jest nie do pokonania. Skutkuje to oczywiście mniejszą liczbą braków i wyższą jakością towarów trafiających do sprzedaży. I wreszcie rzecz równie ważna, choć niechętnie poruszana publicznie, to koszy. Przy rosnącej wartości pracy człowieka, na wielu stanowiskach przy dwuzmianowej produkcji, koszty instalacji stanowiska zrobotyzowanego potrafią zwrócić się już po roku. Podejmując decyzję o zakupie i instalacji nowych robotów przemysłowych, klienci biorą pod uwagę trzy elementy: ofertę firmy w zakresie dostarczanych urządzeń, ich jakości, niezawodności i oczywiście ceny; inżynierig – czyli umiejętność oprogramowania i uruchomienia robota zgodnie z oczekiwaniami, możliwie szybko i bez zbędnych komplikacji; i wreszcie serwis, który w pewnym momencie staje się kluczowym elementem współpracy pomiędzy dostawcą robota a jego użytkownikiem.
© ABB
Przy rosnącej wartości pracy człowieka, na wielu stanowiskach przy dwuzmianowej produkcji, koszty instalacji stanowiska zrobotyzowanego potrafią zwrócić się już po roku.
09/10 Packaging Polska
Aby sprostać szczególnym wymaganiom aplikacji typu Pick & Place konieczny jest specjalny robot.
Serwis to – najkrócej mówiąc – fachowcy od przeglądów gwarancyjnych i napraw bieżących. Powinni być na tyle dyspozycyjni, by ewentualna awaria nie przynosiła klientowi dużych strat. Czas reakcji jest jednym z najważniejszych wskaźników – i dla kluczowych użytkowników, dla których roboty są podstawowymi narzędziami pracy, może wynosić nawet do kilku godzin.
z Robot do zadań Pick & Place Przemysł spożywczy to duży i chłonny rynek dla aplikacji zrobotyzowanych. Polska ma ogromny potencjał do ich rozwoju, dzięki bardzo dobrze rozwiniętemu rynkowi producentów żywności. Aby sprostać szczególnym wymaganiom aplikacji typu Pick & Place, a więc pakowania do blistrów, sortowania czy zbierania detali z przenośnika w przemyśle spożywczym, konieczny jest specjalny robot. ABB proponuje IRB 360 Flex Picker. Ma on unikalną konstrukcję mechaniczną o kinematyce typu delta. Dzięki temu może być podwieszany ponad przesuwającymi się przenośnikami i realizować ultraszybki proces sortowania, pakowania czy wkładania produktu do blistrów. Następca sprawdzonego robota IRB 340. Dzięki trzem wersjom o różnym udźwigu, robota można dobrać do realizacji konkretnego zadania. Najszybsza wersja ma kilogram udźwigu oraz średnicę zasięgu aż 1130 mm. Robot osiąga niewiarygodną wydajność dochodzącą do 150 cykli na minutę oraz maksymalne przyspieszenie wynoszące aż 150 m/s2 ! Wykorzystywane w praktyce wydajności sięgają ponad 100 cykli na minutę w przypadku pralin. Wersja robota o największym udźwigu może przenosić maksymalne obciążenie dochodzące do 3 kg. Istnieje możliwość zamówienia go w specjalnej wersji z zabezpieczeniem przed szkodliwymi warunkami środowiska pracy, w tym w wersji o nierdzewnych ramionach. Dzięki temu robot może być myty detergentami używanymi w przemyśle spożywczym bez obawy o uszkodzenie. Wydajność i dokładność robota to jednak nie wszystko, konieczne jest także, aby robot poprawnie identyfikował szybko przesuwające się obiekty. Dzięki zintegrowanemu interfejsowi z systemem wizyjnym PickMaster 3.2 robot „widzi” detale oraz śledzi przenośnik, na którym się poruszają. Umożliwia to sortowanie i wkładanie do blistrów elementów, których pozycja na przenośniku nie jest wcześniej znana (detale nie są wcześniej pozycjonowane). Dzięki swoim parametrom oraz integracji z systemem wizyjnym PickMaster 3.2, robot IRB 360 stanowi kompletne rozwiązanie dla aplikacji Pick & Place, jest więc w łatwy i szybki sposób integrowany z liniami produkcyjnymi. www.abb.pl/robotics
65
EKOLOGIA
zZ cyklu badań naukowych
Ślad po kartonach Szwedzki Instytut Ochrony Środowiska IVL opracował metodę obliczania śladu węglowego produkowanego przez - sprzedawane na rynku europejskim - kartony. Te szczegółowe badania zlecone zostały przez ECMA (European Carton Makers Association) i wspierane przez Pro Carton.
G
łównym celem badań było ustalenie wartości emisji śladu węglowego oraz sekwestracji CO 2 poprzez działanie lasów. Nowy temat poddany pod debatę – poświęconą zmianą klimatycznym – to korzyści płynące z wykorzystania w produkcji tektury naturalnych surowców tj. włókna drzewnego z lasów zarządzanych w sposób zrównoważony. Przedstawiono zarówno aspekt wydzielania gazów cieplarnianych, jaki usuwania emisji CO 2 podczas produkcji i użytkowania opakowań kartonowych. Główny wniosek – jaki wysunął IVL – brzmi, że przy obecnym za-
kg ekwiwalentu CO2/tona kartonu na rynku
potrzebowaniu na kartony, średnia sekwestracja netto biogennych CO 2 (produkowanych przez zarządzane w sposób zr ó w n o w a ż o ny l a s y) wynosi 730 kg na każdą Podczas procesu produkcji od jego początku do końca tonę używanych w Eu(również transportu), emisja dwutlenku węgla wynosi 964 ropie kartonów. Badakg/ tonę kartonu, z czego sekwestracji netto podlega -730 nia IVL uzupełnia sprakg biogennego CO2. Poniższy schemat ilustruje wozdanie specjalistów uzyskane przez IVL wyniki: z Pr o C ar ton, k tór z y zmierzyli ilość ekwiwalentu dwutlenku węgla w ydzielanego z paliw używanych w produkcji (od początku do końca). Uzyskany wynik to 946 kg na tonę ekwiwalentu CO2 emitowanego przez każdą tonę w yprodukowanego kartonu. Dotąd nie wypracowano sposobu włączania - emitowanego przy produkcji kartonów pochodzących z surowCałkowita emisja ców drzewnych - dwuBiogenne CO CO , Metan, N O gazów cieplarnianych tlenku węgla w ekosystem leśny. Dlatego ni2
66
2
2
niejsze sprawozdanie znacznie przyspieszy trwające debaty. Proponuje się metodę oceny sekwestracji netto biogennych CO 2 w lasach, gdzie wykorzystywane do produkcji tektury drewno jest zbierane. Wyniki badań sugerują istnienie związku między konsumpcją kar tonu i war to ś cią s ek we s tr acji ne t to C O 2 w trwale zrównoważonej gospodarce leśnej. Popyt na karton stymuluje popyt na drewno (włókno drzewne wykorzystywane do produkcji tektury), coz kolei zachęca do prowadzenia zrównoważonej gospodarki leśnej i neutralizacji śladu węglowego. Oprócz ocen szacunkowych sekwestracji w lasach związanych z produkcją kartonu w Europie, badacze opracowali również metodologię UE-27, która to bazuje na redukcji emisji szkodliwych gazów podczas procesu utylizacji tektury. Ogół analiz przyczynił się do obliczenia średniego śladu węglowego w przeliczeniu na sprzedawane na rynku europejskim kartony, co stanowi sumę emisji gazów cieplarniach przypadających na tonę włóknaz pierwszego tłoczenia i włókna wyprodukowanego w wyniku recyklizacji.
Packaging Polska 09/10
EKOLOGIA
zDziesięć sposobów na bardziej ekologiczne opakowanie
Zamienić żabę w księżniczkę Opakowanie wtórne jest pierwszą rzeczą, na którą zwraca uwagę konsument, a ostatnią, o której myśli producent. Mimo dużych kosztów związanych z produkcją pojemników, w których można przetransportować produkt do miejsca docelowego, jest to niezwykła okazja na wykazanie swoich ekologicznych preferencji, które na pewno nie przejdą niezauważone. Według Dennisa Salazara
C
o zrobić, aby wtórne opakowanie było zatem atutem, a nie przykrą koniecznością? Przedstawiamy dekalog „eko” opakowania na miarę XXI wieku, które pozwoli wytwórcom zaoszczędzić koszty i stanie się samoistną reklamą produktu i firmy.
1. Wykorzystać zasadę 80/20. Jednym z najczęstszych błędów popełnianych przez producentów jest ocenianie opakowania po wielkości ładunku, a nie jego ilości.
2. Wzmocnić rozmiar pudełek. Mniejsi przedsiębiorcy powinni zainwestować w audyt opakowaniowy, ponieważ każda inspekcja rozmiarów pudełek pozwala znacznie zredukować inwentarz.
3. Spojrzeć z punktu widzenia klienta. Prosty przykład - większość konsumentów myśli, że opakowania w białym kolorze nie są tak ekologiczne, jak te brązowe, i o dziwo! zazwyczaj mają rację. Ponadto „białe” wygląda lepiej na zewnątrz niż w środku.
4. Unikać marnotrawstwa. Jeśli nie można czegoś przetworzyć lub ponownie wykorzystać, lepiej w ogóle z tego nie korzystać. Za przykład mogą posłużyć kartony mailingowe z bąbelkowymi papierowo-polipropylenowymi laminatami. Gdyby takie pudełko było w całości z papieru lub plastiku to byłoby degradowalne, ale w tym wypadku może wylądować tylko na wysypisku.
68
Packaging Polska 09/10
EKOLOGIA
5. Wyraźnie ekologiczne. Opakowanie może być ekologiczne, ale nie musi na takie koniecznie wyglądać. Jaka jest widoczna różnica pomiędzy biodegradowalną paczką orzeszków, a zwykłą plastikową alternatywą? Dopóki różnica nie będzie wyraźna, konsumenci mogą zostać wprowadzeni w błąd.
6. Korzystać jak najczęściej z naturalnych surowców/tworzyw. Jeśli naprawdę chcemy zmienić wizerunek swojej firmy na bardziej przyjazny środowisku powinniśmy zawsze i wszędzie używać ekologicznych surowców.
7. Wykorzystać naturalne plastiki do wypełniania próżni w opakowaniach oraz ich wyściełania. Cena folii pęcherzykowych oraz innych nadmuchiwanych produktów znacznie zmalała w ostatnim roku, czyniąc je bardziej konkurencyjnym tworzywem na rynku. Ze względu na swoją oszczędność w użyciu, transporcie oraz przechowywaniu zyskały na znaczeniu, zwłaszcza w kwestii wypełniania próżni w pudełku lub dodatkowej ochrony zawartości.
8. Przemyśleć rozmiar, klasyfikację oraz nadruk na opakowaniu na zamówienie. Zwłaszcza w przypadku kosztów produkcji opakowań na zamówienie ekologiczność tworzyw zyskuje na znaczeniu. Wiele firm korzysta z ogromnej ilości za dużych pudełek, które pochłaniają więcej folii oraz pieniędzy. Zmniejszenie sztandarowego rozmiaru może pomóc zaoszczędzić na wszystkich wymienionych czynnikach.
9. Zmienić taśmę na lepszą. Wielu przedsiębiorców pierwotnie uszczelniało opakowania taśmą klejącą WAT, jednak z czasem większość zastąpiła ją plastikowym zamiennikiem ze względu na wygodę. Obecnie „stara” taśma zyskuje na popularności, ponieważ dozowniki taśmy są mniej kosztowne, łatwiejsze w użyciu oraz pochodzą z naturalnych tworzyw.
10. Przemyśleć możliwości transportu. Czasem najbardziej ekologicznym rozwiązaniem jest brak jakiegokolwiek opakowania. Dobrym przykładem są firmy przewożące „soft goods” w pudełkach z tektury falistej, zamiast w popularniejszych, tańszych zamiennikach z plastiku.
Przemysł opakowaniowy zmienia się drastycznie szybko, zwłaszcza w ostatnim czasie ze względu na wzrost zainteresowaniem kwestią ekologii. W tym wypadku rozwiązania nawet sprzed roku lub dwóch lat mogą być zupełnie nie „na topie”. Rok 2010 już został okrzyknięty „zielonym”, więc najlepiej skorzystać z tej światowej tendencji do redukowania kosztów i wspomagania środowiska.
09/10 Packaging Polska
69
TRANSPORT I LOGISTYKA
zFerag i Denipro na Taropaku
Wewnątrz transportu Podczas wrześniowych targów Taropak firma Ferag zaprezentuje się jako generalny importer produktów Denipro. Po raz pierwszy w Polsce zostaną pokazane unikalne rozwiązania z dziedziny transportu wewnętrznego, w tym opatentowane przez Denipro systemy deniroll, deniway i denirug. Rozwiązania te, włączone w kompletny ciąg logistyczny nowoczesnego magazynu, będą też prezentowane wspólnie przez firmy Denipro i Protim w ramach towarzyszącej targom Taropak ekspozycji Innovations for Logistics 2010.
D
enipro to działająca od 1984 roku siostrzana spółka Ferag AG, wchodząca w skład Walter Reist Holding Group AG, która specjalizuje się w projektowaniu i produkcji zaawansowanych, innowacyjnych rozwiązań z zakresu transportu wewnętrznego. Firma jest głównym dostawcą Feraga, wykorzystującego jej rozwiązania w swoich systemach wykańczania i ekspedycji gazet, czasopism i materiałów akcydensowych. Jednak, dzięki wprowadzeniu na rynek nowych produktów w dziedzinie transportu, firma Denipro zainteresowała swoją ofertą także przedsiębiorstwa z innych branż, m.in. opakowaniowej, spożywczej i farmaceutycznej. Na mocy niedawno zawartej umowy przedstawicielskiej z Ferag Polska, firma ta została generalnym importerem produktów Denipro na polskim rynku. Natomiast targi Taropak 2010 będą pierwszą okazją do prezentacji nowej oferty na szerokim forum. Rozwiązania te, włączone w kompletny ciąg logistyczny nowoczesnego magazynu, będą też prezentowane wspólnie przez firmy Denipro i Protim (w ramach towarzyszącej targom Taropak ekspozycji Innovations for Logistics 2010). Protim to jeden z dziesięciu partnerów tego przedsięwzięcia, którego celem jest zaprezentowanie na powierzchni 600 m 2 kompletnego Modelowego Centrum Dystrybucji, z zaawansowaną technologicznie instalacją, prezentującą nowoczesne systemy składowania, transportu wewnętrznego i kompletacji towarów. Z myślą o tym projekcie firma Protim wyprodukuje i zintegruje blok urządzeń do automatycznego transportu kontenerów z ładunkami w strefie kompletacji, wraz z magazynem wydającym pojemniki i robotem formującym jednostki paletowe.
70
Packaging Polska 09/10
TRANSPORT I LOGISTYKA
z Deniroll Wśród demonstrowanych przez Denipro i Ferag Polska rozwiązań znajdzie się deniroll – łożysko płaskie, wykorzystujące tarcie toczne zamiast kinetycznego, pozwalające na usprawnienie pracy transportera wyposażonego w pas modułowy. Dzięki odpowiedniej konstrukcji i wykorzystaniu specjalnych rolek umieszczonych w klatce prowadzącej i przyłożonych do krawędzi pasa, następuje drastyczna redukcja tarcia kinetycznego, a co za tym idzie – zminimalizowany jest opór i zużycie energii (nawet o 60 proc.). W efekcie zredukowane zostaje ryzyko deformacji lub uszkodzenia transportera, wynikające z obciążenia promieniowego występującego na łuku i powodującego tarcie kinetyczne. Rozwiązanie to wydłuża także żywotność transportera, dzięki zmniejszeniu obciążeń oraz ilości wydzielanego ciepła, a w efekcie – mniejszemu termicznemu obciążeniu materiału. Deniroll może znaleźć zastosowanie w każdej gałęzi przemysłu – bez względu na branżę – wykorzystującej transportery z pasem modułowym (dotyczy to także branż o specjalnych wymaganiach, jak poligraficzna, farmaceutyczna czy spożywcza).
z Deniway Kolejnym prezentowanym na targach Taropak produktem będzie deniway – transporter łańcuchowo-płytkowy, umożliwiający realizację różnorodnych i skomplikowanych projektów w możliwie najprostszy sposób i przy zastosowaniu minimalnej liczby elementów składowych. Transporter deniway bazuje na ponad 20-letnich doświadczeniach firmy Denipro i oferowany jest w formie komponentów do samodzielnego montażu – płytek, łańcuchów, prowadnic i wsporników, skła-
deniroll deniroll
®®
dających się na kompletne systemy transportu. Przy jego projektowaniu zoptymalizowano sprawdzone systemy stosowane dotychczas w branży poligraficznej, dzięki czemu – jak zapewnia producent – powstało rozwiązanie uniwersalne dla wszystkich branż, łączące w sobie niezwykłe możliwości z prostotą budowy. Transporter deniway pracuje z prędkością do 2 m/s i maksymalnym obciążeniem do 50 kg/m, co czyni go odpowiednim rozwiązaniem przy przemysłowym transporcie materiałów, obsłudze linii produkcyjnych czy transportowaniu większych ładunków. Umożliwia on transport we wszystkich trzech płaszczyznach, pokonuje różnice wysokości i może pracować w obiegu zamkniętym. Jak zapewniają producenci, cechuje go również niskie zużycie energii i niskie koszty użytkowania.
z Denirug Ostatnim z demonstrowanych na stoisku targowym rozwiązań będzie denirug – dywan rolkowy wspomagający transport ładunków o masie do 2 ton. Redukuje on tarcie i opory ruchu, dzięki czemu ciężar ładunku jest równomiernie rozłożony na całym odcinku transportera wykorzystującego pas modułowy. Rozwiązanie to cechuje modułowa konstrukcja, umożliwiająca stosowanie dywanów rolkowych o dowolnej długości i szerokości. Jego elementy wykonane są z tworzywa sztucznego, zatem nie wymagają smarowania i konserwacji. Transporter wyposażony w element denirug charakteryzuje się bardzo niskim współczynnikiem tarcia (0,03-0,05), dlatego – jak zapewnia producent –w zależności od zastosowania można przy nim zaoszczędzić nawet 90 proc. energii napędu Właśnie w tej części kompletnego ciągu logistycznego zostaną wdrożone najnowsze rozwiązania firmy Denipro.
Płaskiesupports łożyska zwiększają wydajność Curve enhance effi ciency ® deniroll curve supports ineffi cient sliding friction in Płaskie łożyska deniroll®replace zastępują niewydajne tarcie kinetyczne modular curves withtransportera rolling friction. As atocznym. result, they offer w pasachbelt modułowych tarciem aWwhole host of advantages for all modular belt systems and rezultacie, oferują wiele korzyści dla działania transportera: curve angles: – mniejsze obciążenie i przedłużoną żywotność; –– lower chains and less wear and tear; dłuższeload linieon transportujące i większą prędkość; – longer conveyors and greater speed; – niższe zużycie energii. – lower energy costs.
Importer Generalny Ferag Polska Sp. z o.o.
02/10
02-873 For moreWarszawa information, Telefon: +48 22 331 39 80 just send a mail to Fax: +48 22 331 39 70 info@denipro.ch Mail: info@ferag-polska.com www.ferag-polska.com
09/10 Packaging Polska
Denipro AG CH-8570 Weinfelden Telefon Phone +41 71 626 47 47 Fax +41 71 626 48 48 www.denipro.com
71
TRANSPORT I LOGISTYKA
zKongres Logistics & Eurolog 2010
20 lat kodów kreskowych Anna Kosmacz-Chodorowska
R
ok 2010 to również 20 rocznica wdrażania standardów znakowania towarów i usług, a szczególnie opakowań kodami kreskowymi na rynku polskim. W czasie tych 20 lat funkcjonowania organizacji ILiM - GS1 Polska, sukcesywnie wzrastała liczba członków, uczestników systemu. Obecnie w GS1 Polska zarejestrowanych jest ponad 18 tysięcy firm, w tym liczna grupa producentów opakowań. Jubileuszowe obchody powiązane zostały z Kongresem Logistics & Eurolog. Podczas obrad Polskiej Rady Systemu GS1 dyskutowano nad: przyszłością kodów kreskowych w kontekście szybkiego rozwoju nowych technologii (trwają prace nad wdrażaniem now ych symbolik kodów kreskow ych – będziemy wkrótce o nich też pisać), rozwojem wdrożeń i aplikacji w oparciu o światowe standardy EPC - bariery, wyzwania i szanse na najbliższą przyszłość wdrażania tagów radiowych na opakowaniach produktów, rolą GS1 w mobile commerce (na ten temat jeszcze nie raz będziemy pisać, ponieważ jest to wyjątkowo ciekawy i innowacyjny sposób pozyskiwania informacji o towarze z opakowania), nową strukturą GS1, aby lepiej odpowiadała na potrzeby użytkowników – tutaj również liczymy na wypowiedzi naszych Czytelników, bo przecież GS1 ma na bieżąco odpowiadać potrzebom zgłaszanym z rynku, bazą danych o produktach jako globalnym rejestrze numerów GTIN z aktualnymi i wiarygodnymi danymi oraz łatwym dostępem i w jaki sposób GS1 może to zapewnić?
72
z Kongres Logistics & Eurolog 2010 Przez dwa dni Poznań gościł najważniejszych przedstawicieli świata logistyki - ponad 750 uczestników: biznesmenów, zajmujących się tą branżą od strony akademickiej, jak i polityków. 1500 minut dyskusji, 50 wystąpień tematycznych, 35 wystawców, 9 prezentacji plenarnych i 5 wyjazdów technicznych – tak imponująco przedstawia się podsumowanie jubileuszowego – bo już X – organizowanego co dwa lata, Polskiego Kongresu Logistycznego Logistics & Eurolog 2010. Ale nie liczby są tu najważniejsze, tylko możliwość spotkania przedstawicieli branży, zaprezentowania swoich rozwiązań, nawiązanie współpracy gospodarczej i uzmysłowienie sobie, jak ważną rolę odgrywa logistyka wobec wyzwań współczesnego świata, w którym branża opakowaniowa ma swój znaczący udział. „Wzorując się na Niemieckim Kongresie BVL staramy się, aby Kongres Logistics był profesjonalną platformą wymiany doświadczeń i budowy polskiej myśli logistycznej. Udział w naszym Kongresie to również niepowtarzalna możliwość posłuchania i spotkania się z przedstawicielami branży TSL na neutralnym gruncie. Podobnie jak podczas Igrzysk Olimpijskich na czas Kongresu zawieszane są wszelkie kłótnie i branżowe spory” – mówił rzecznik prasowy Kongresu, Artur Olejniczak. Pierwszy dzień Kongresu zakończyło wręczanie certyfikatów Europejskiego Towarzystwa Logistycznego, a podczas Logistics Party ogłoszono wyniki konkursu o nagrodę Europejskiego Towarzystwa Logistycznego (European Award for Logistics Excellence 2010) oraz konkursu o nagrodę Polskiego Towarzystwa Logistycznego 2010. W trakcie trwania Kongresu odbyła się również Konferencja ELA Research Day, na której zaprezentowano wyniki prac badawczych czołowych ośrodków naukowych współpracujących z Europejskim Towarzystwem Logistycznym
(m.in. Technische Universitaet Darmstadtd, Technische Universitaet Berlin, Turku School of Economics, Herriot Watt University, Edinburgh, Brandenburgische Technische Universität Cottbus, University Boku Universität Wien Institut für Betriebswirtschaftslehre, Budapest University of Technology and Economics, Pannon University Veszprem, Akademia Ekonomiczna w Katowicach). Uczestnicy Logistics & Eurolog mieli też okazję odbyć wizyty techniczne w pięciu przedsiębiorstwach, posiadających duże doświadczenie i wiele nowatorskich rozwiązań logistycznych: w firmie kurierskiej DPD Polska Sp. z o.o., oraz u producentów: samochodów - Volkswagen Poznań Sp. z o.o., produktów kosmetycznych - Nivea Polska Sp. z o.o. Grupa Beiersdorf, artykułów spożywczych - Kompania Piwowarska SA oraz operatora logistycznego - Raben Polska Sp. z o.o. W przeddzień kongresu w siedzibie Instytutu Logistyki i Magazynowania odbyło się posiedzenie Polskiej Rady Systemu GS1, której obrady zainaugurował Janusz Targosz - Przewodniczący Polskiej Rady Systemu GS1 w obecnej kadencji. Zaprezentował jej cele i kierunki działania. Rada bowiem, reprezentując interesy wszystkich uczestników systemu GS1, w tym licznej grupy producentów opakowań, wskazuje główne tematy i problemy jakimi zajmuje się GS1 Polska, aby działać na rzecz usprawnienia łańcuchów dostaw. Następnie dyrektor ILiM - Grzegorz Szyszka przedstawił wielokierunkową działalność instytutu, a honorowy gość posiedzenia, prezy-
© ILiM
W 2010 roku przypada 20. rocznica przyjęcia Polski do systemu GS1 (ówczesna nazwa: system EAN, a następnie: EAN.UCC), a także przystąpienia Instytutu Logistyki i Magazynowania (ILiM) do światowej organizacji GS1, dzięki której pierwsze krajowe firmy zostały uprawnione do oznaczania swoich wyrobów kodami kreskowymi, a co za tym idzie, zarejestrowano je w systemie GS1 Polska.
Sala obrad Kongresu Logistics & Eurolog 2010.
Packaging Polska 09/10
© ILiM
TRANSPORT I LOGISTYKA
„Wydarzenie to zwraca uwagę na znaczenie, jakie dla europejskiej gospodarki i jej konkurencyjności na rynku globalnym ma logistyka: zharmonizowana, potrafiąca szybko reagować na zmienne otoczenie i potrzeby odbiorców, innowacyjna, szybko przyswajająca wyniki prac rozwojowych, a jednocześnie – w rozsądny sposób – przyjazna środowisku” – powiedział na Kongresie dyrektor Instytutu Logistyki i Magazynowania, Prezydent GS1 Polska dr Grzegorz Szyszka. dent GS1 - Miguel Lopera zaprezentował wizję GS1 w 2020 r. Mimo iż w tak dynamicznie zmieniającym się otoczeniu nie jest łatwo przewidzieć cokolwiek na 10 lat do przodu, to sam fakt, że kierujący tak ogromną instytucją – zrzesza bowiem 108 krajów – rozpatrują przyszłość w tak długim horyzoncie czasowym, gwarantuje celowość działania tego systemu. Uczestnicy posiedzenia Polskiej Rady Systemu GS1 mieli też okazję zwiedzenia laboratorium RFID Instytutu Logistyki i Magazynowania, stanowiącego poglądową prezentację funkcjonowania magazynu, w którym wykorzystuje się systemy automatycznej identyfikacji poprzez kody kreskowe lub tagi radiowe.
z ECR: tworzenie wartości na rynku FMCG Kryzys finansowy i zawirowania ekonomiczne z różną siłą dotknęły wielu gałęzi gospodarki w tym – będącego największym użytkownikiem opakowań – sektor FMCG, dając impuls do podejmowania odważnych projektów optymalizacyjnych oraz strategicznego umacniania współpracy partnerów biznesowych (w tym dostawców opakowań). Partnerskie podejście do budowania trwałych relacji w łańcuchach dostaw oraz wspólne tworzenie wartości dla nabywców i konsumentów nie są pustymi hasłami promowanymi przez konsultantów
09/10 Packaging Polska
ani też nowatorskim orężem walki konkurencyjnej. Dla większości firm jest to podstawa działania - fundament, bez którego przewaga konkurencyjna nie może być trwała. Oparta na koncepcji wydajnej reakcji na potrzeby konsumentów – efektywnej obsługi klienta (ECR), kultura biznesu daje podstawy takiej codziennej współpracy wynikającej ze zrozumienia wzajemnych dążeń i interesów, potrzeb nabywców oraz obopólnych korzyści z globalnego podejścia do optymalizacji łańcuchów dostaw pod kątem wydajności. W sesji Kongresowej przedstawiono projekty realizowane przez ECR Polska oraz inne europejskie organizacje ECR, a dotyczące zarówno podstawowych elementów obsługi łańcuchów dostaw, poprzez wspólne projekty poprawy dostępności towarów na półce, aż po zaawansowane koncepcje długofalowej współpracy handlowej. W trakcie tej sesji przedstawiono konkretne rozwiązania i narzędzia zrealizowane i wdrożone przez przedsiębiorstwa skupione w ECR Polska, a także pod auspicjami innych europejskich organizacji ECR, których celem jest praktyczne zwiększanie wydajności łańcuchów dostaw. Cechą wspólną projektów jest duże zaangażowanie i bliska współpraca partnerów handlowych, znacznie wykraczające poza tradycyjne relacje dostawca-odbiorca/detalista.
z Mobile Commerce W ramach sesji Technologie Mobilne w handlu i logistyce zrealizowano pomysł „CodeOnline”: przygotowano pierwszą pilotażową aplikację Mobile Commerce, która odczytuje kody kreskowe EAN-13. Do realizacji wspólnego demo aplikacji Mobile Commerce zaproszono firmę Kamis z jej produktami. Zespół GS1 Polska na stoisku prezentował Mobile Commerce, obsługując zaawansowane technicznie smartphony – telefony komórkowe z odpowiednim oprogramowaniem. Uczestnicy Kongresu mogli się dowiedzieć wielu ciekawych informacji po odczytaniu kodu kreskowego przez telefon na temat danego produktu, a nawet obejrzeć o nim firm. „Produkty, a właściwie ich opakowania, mogą mówić” – pod takim hasłem prezentowana była ta nowa technologia. Innowacyjność rozwiązań oraz nowe możliwości sprzętu i aplikacji spowodowały, że wzrost rynku technologii mobilnych przerósł najśmielsze oczekiwania. Telefony komórkowe, które pierwotnie miały służyć tylko do rozmów, przekształciły się w zaawansowane technologicznie - Smartphony. NoteBooki, czyli przenośne komputery, coraz częściej zastępowane są miniaturowymi urządzeniami w postaci NetBooków. Do walki o rynek mobilny wchodzą również tablety, które w roku 2010 mają zrewolucjonizować rynek sprzętu IT. Sesję tą poświęcono zatem analizie trendów tego rynku i przeglądowi rozwiązań nakierowanych na zwiększenie szybkości dostarczania i przekazywania informacji niezależnie od czasu i miejsca jej nadania i odbioru, co w konsekwencji pozwala na obniżenie kosztów i zwiększenie efektywności działania.
z Transport, dostawa i magazyn W trakcie obrad sesji poruszono także wybrane kwestie związane z szeroko rozumianym bezpieczeństwem w transporcie. Właściwie zarządzanie łańcuchami dostaw jest wciąż kluczowym warunkiem konkurencyjności na rozszerzających się rynkach. Szczególnie ważne staje się ono w sytuacjach kryzysowych, takich jak recesja dotykająca w ostatnim czasie gospodarkę, dlatego też niebywałego znaczenia nabierają: współpraca, elastyczność, umiejętność szybkiej adaptacji do zmieniających się warunków, a także kwestia zrównoważonych rozwiązań, uwzględniających nie tylko aspekty ekonomiczne, ale również środowiskowe i społeczne. W trakcie sesji przedstawiono przykłady najlepszych europejskich praktyk oraz zaprezentowano rozwój infrastruktury magazynowej w Polsce. Przedstawione zostały sposoby zwiększające elastyczność ich pracy oraz przykłady innowacyjnych rozwiązań, zarówno w zakresie wyposażenia magazynowego, techniki i metody zaawansowanego i kompleksowego monitoringu i zabezpieczenia magazynu, jak i nowoczesne – oparte na innowacyjnych narzędziach – rozwiązania wspomagające zarządzanie zapasami. Kalendarium GS1 Polska W roku 1988 podjęte zostały starania o włączenie Polski do organizacji EAN International powierzając ówczesnemu Instytutowi Gospodarki Magazynowej w Poznaniu stworzenie systemu organizacyjno-prawnego i technicznego w celu jego wdrożenia i rozpowszechnienia w kraju. W 1990 r. organizacja EAN International zarejestrowała polską organizację krajową działającą w IGM, obecnie Instytucie Logistyki i Magazynowania. Nasz kraj przyjęty został do międzynarodowego systemu EAN.UCC. Ówczesne Centrum Kodów Kreskowych uzyskało uprawnienia do administrowania systemem EAN.UCC w Polsce i przydzielania numerów identyfikacyjnych EAN. 13 czerwca 1990 r. zawarto pierwszą umowę przyznającą prawo do oznaczania produktów kodem kreskowym. W 2005 r. powstała zintegrowana organizacja, zmieniając nazwę na GS1. Organizacja krajowa w Polsce zmieniła nazwę na Centrum GS1 Polska. Podobnie, jak inne organizacje krajowe na świecie GS1 Polska zarządza w Polsce międzynarodowymi standardami globalnego systemu GS1, nadaje numery identyfikujące towary, jednostki logistyczne, lokalizacje, zasoby oraz usługi, uprawnia do stosowania standardowych kodów kreskowych GS1 oraz dokumentów elektronicznych i doradza, jak wdrażać te rozwiązania, aby przynosiły jak największe efekty polskim firmom. W 2010 roku w systemie GS1 w Polsce zarejestrowanych jest ponad 18 tys. uczestników.
73
© Today was fun
DESIGN & MARKETING
© Today was fun
Teastack, czyli puszki na cztery gatunki liściastej, sprzedawanej luzem herbaty.
74
as f yw
irma Today was fun stworzyła własną filozofię pakowania herbaty. Wprowadzony na rynek angielski produkt uzyskał kolorowe, niekonwencjonalne opakowanie, obok którego nie można przejść obojętnie. Pierwszą innowacją jest Teastack, czteropak puszek nakładanych na siebie i przeznaczonych do herbaty liściastej, pakowanej luzem. W kolorowych krążkach można znaleźć Szczęście, Przyjaźń, Natchnienie czy nawet Senność, bo tak zostały nazwane różne typy herbat. Kiedy skończy się ulubiony smak można go zwyczajnie dokupić, gdyż herbaty sprzedawane są również pojedynczo. W skład kolorowego Teastacku wchodzi po 30 g Szczęścia i Natchnienia oraz po 20 g Przyjaźni i Senności. Drugą innowacją jest Teastar, gwiazda z tektury, która zawiera ekologiczne torebki herbaty. Kolory i przesłania pozostają te same, jedynie dla zachowania kształtu gwiazdy dodana zostaje Miłość. I tak, to niezwykłe tekturowe opakowanie-zabawka zawiera pięć typów herbaty po dwie torebki. Każda torebka umieszczona jest osobno w tekturowej piramidce, natomiast stelaż gwiazdy stanowi plastikowa osłonka. Niemniej jednak, na rynku dostępne są również bardziej tradycyjne opakowania tekturowe przewiązane sznureczkiem, które kryją liściastą herbatę w znanych liniach. Plusem tego typu torebki jest duża powierzchnia zadruku, wykorzystana do przekazania informacji na temat filozofii doboru gatunków herbat.
©T o da
Filozofia w gwiazdach F
un
zNiekonwencjonalnie z herbatą
Teastar, tekturowa gwiazda zawierająca pięć gatunków herbaty liściastej w ekologicznych torebkach.
Packaging Polska 09/10
DESIGN & MARKETING
zStrategie marek własnych w Polsce
No-name no problem Magdalena Pyszczek Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Marki własne odgrywają coraz większą rolę w polskim handlu detalicznym. Na podstawie zmian zachodzących na innych rynkach, a także analizy strategii w jaki sposób marki własne próbują zaistnieć w świadomości konsumenta, można podjąć próbę prognozowania, jak będą kształtować się w najbliższym czasie.
P
rzed ponad trzydziestoma laty sieci sklepów, pozyskując towary do sprzedaży, opracowały pomysł zwiększenia obrotów poprzez wprowadzenie produktów rekomendowanych przez własną firmę – tak narodziła się marka własna. Do dziś kluczowy dla tych produktów jest fakt, że sieci detaliczne zarabiają na marży, która jest wyższa niż w przypadku sprzedaży towarów brandowych. Marka własna na samym początku była propozycją dla oszczędnych – ekonomiczną, dużo tańszą alternatywą produktu markowego. W przypadku rynku polskiego właśnie to skojarzenie z niską jakością jest wciąż bardzo silnie zakorzenione w świadomości kupujących. Początkowo pod marką własną oferowane były jedynie tanie produkty tzw. economy. Obecnie na świecie marka własna występuje także na półce średniej oraz najwyższej (zarezerwowanej dla towarów eksluzywnych). Natomiast w Polsce rynek marki własnej zajmuje zarówno najniższą, jak i średnią półkę. Marka własna jest pomysłem, który odniósł niesłychany sukces na zachodzie Europy. W krajach, gdzie jest ona najbardziej popularna jej udział w przeciętnym koszyku zakupów osiąga nawet 50 proc. Sieci detaliczne, takie jak brytyjskie Sainsbury’s, mają klientów, którzy darzą produkty tej marki wielkim zaufaniem i przychodzą do sklepów, aby właśnie je nabyć.
76
z Siła świadomości Wraz z rozwojem tego sposobu sprzedaży zmienia się podejście do promowania marki własnej. Dzieje się tak z kilku powodów. Przede wszystkim rynek staje się bardziej konkurencyjny, a konsument coraz bardziej świadomy swojej roli. Ponadto działania sieci handlowych oscylują wokół tworzenia silnych własnych brandów. Do tej pory wysiłki koncentrowały się jednak na maksymalizacji zysków przez ograniczanie działań marketingowych. Natomiast obecnie sukces marki własnej wymaga od detalistów podejmowania podobnych działań, jak producenta wiodącego towaru. Nie jest istotne to, jaki produkt jest wprowadzany na rynek, ale to, w jaki sposób skłonić klienta, by się nim zainteresował i wybrał go z tysiąca innych. Marka własna pojawiła się w Polsce wraz z brytyjską siecią hipermarketów Tesco. Natomiast pierwszą polską siecią, która wprowadziła swoją markę był PoloMarket. Obecnie ten typ produktów mają sieci dyskontów, hiper i supermarketów zarówno polskich, jak i zagranicznych. Z raportu Nielsena wynika, że obecnie w Polsce marki własne stanowią 10 proc. sprzedaży z koszyka spożywczego i 12 proc. koszyka chemicznego. Mimo iż, ich sprzedaż z każdym rokiem rośnie (szczególnie w sieciach dyskontowych), to ten fenomen nie został wystarczająco szczegółowo opisany w literaturze fachowej, dlatego pomocy można szukać jedynie w branżowej prasie europejskiej i amerykańskiej. Marka własna w Polsce jest obecna już kilkanaście lat i jak każdy pomysł przechodzi ewolucję, która jest odpowiedzią na pojawiające się na rynku trendy. Pewny wyznacznik i wskazówkę stanowi to, co dzieje się w dziedzinie marki własnej w innych europejskich krajach, dla-
tego warto przybliżyć dotychczasowe strategie oraz wskazać prawdopodobne kierunki rozwoju polskiej marki własnej.
z Strategia cenowa – czyli okazja czyni klienta Z powodu ograniczonych nakładów podstawową rolę w wypromowaniu marki własnej pełni opakowanie, jednak o powodzeniu decyduje także dobór odpowiedniej strategii. Na rysunku 1. przedstawiono podział strategii ze względu na kryterium cenowe, jakościowe i naśladujące. W zależności od tego, jaki element przeważa, można wyróżnić szereg działań, które definiują dany typ podejścia.
NAŚLADOWANIE
JAKOŚĆ
CENA
Rys. 1. Rodzaje strategii ze względu na dominujący element. (Źródło: oprac.własne)
Packaging Polska 09/10
DESIGN & MARKETING
Carrefour posiada w swojej ofercie produkty ze średniej półki, jak również produkty z półki Premium. Asortyment wszystkich Marek Własnych dostępnych w naszej sieci liczy ok. 5500 referencji we wszystkich kategoriach produktowych. Są to artykuły spożywcze, napoje i alkohole, produkty świeże, warzywa, owoce, wędliny, drogeria, perfumeria, produkty przemysłowe i gospodarstwa domowego, sport, zabawki, artykuły sezonowe, RTV/AGD, tekstylia, artykuły sezonowe, itd. Wśród marek własnych Carrefour wymienić można: produkty opatrzone logo Carrefour (linia gospodarstwa domowego Carrefour Home, produkty dedykowane dla dzieci – Carrefour Kid’s i Carrefour Baby, produkty ekologiczne – Carrefour Bio, produkty Premium – Carrefour Selection, akcesoria rowerowe – Carrefour Top Bike, akcesoria sportowe – Carrefour Top Life); oraz linie dedykowane: Bluesky - produkty elektryczne używane w gospodarstwie domowym, Reflets de France – kuchnia francuska (import), Nuestra Tierra – kuchnia hiszpańska (import), Terre d ‘Italia – kuchnia włoska (import), Produkty ze znakiem „Jakość Carrefour” – znak ten nadawany jest towarom pochodzącym jedynie ze ściśle kontrolowanych upraw i hodowli, Produkty z logo TeX – tekstylia damskie, męskie oraz dziecięce. W związku z zakupieniem licencji Disney'a będziemy wkrótce wprowadzać do sprzedaży gamę produktów dla dzieci pod marką Carrefour Kid's z szatą graficzną z postaciami z bajek Disney'a. Będą to głównie artykuły spożywcze. Na rynku polskim występuje duże zapotrzebowanie na towary marek własnych. Sieci handlowe przykładają więc coraz większą wagę do ich jakości, co pociąga za sobą rosnące wymagania jakościowe w stosunku do dostawców. Producenci z coraz większym zrozumieniem traktują potrzebę wprowadzania międzynarodowych systemów kontroli jakości. Dzięki temu możemy zagwarantować, że nasze marki są równie dobre i bezpieczne jak produkty markowe znanych producentów. Nasi producenci chętnie także odpowiadają na wszelkie nasze zapytania i sugestie dotyczące rozwoju i optymalizacji już istniejących produktów. Jeśli chodzi o aktualny asortyment to w roku 2010 skupiliśmy się przede wszystkim na optymalizacji jakości naszych produktów oraz wymianie opakowań. Na produktach spożywczych wprowadzamy informacje o procentowym Wskazanym Dziennym Spożyciu GDA (Guideline Daily Amounts GDA). Są to wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w codziennej diecie, określone przez naukowców dla przeciętnego dorosłego i zdrowego konsumenta. Oprócz umieszczania GDA dokonujemy także liftingu starszych opakowań. Zmiany te uwzględniają nowe wymogi prawne oraz są podyktowane nowymi trendami na rynku opakowań. Projektując opakowanie zwracamy szczególną uwagę, aby nie wprowadzać w błąd klientów poprzez niewłaściwą grafikę i oznakowanie, tj. projekty graficzne nie są łudząco podobne do opakowań produktów znanych marek. Staramy się, aby wszystkie informacje zawarte na opakowaniu były czytelne i zgodne z prawem oraz aby opakowania produktów marki własnej były funkcjonalne, miały wartość dodaną (np. łatwe otwarcie, możliwość łatwej ekspozycji, niestandardowy kształt, dobrą jakość materiału opakowaniowego, atrakcyjną grafikę, itp.). Marki własne to przede wszystkim kopie już istniejących na rynku produktów, a więc zbytnia innowacyjność nie jest ich domeną. Staramy się jednak podążać za trendami rynkowymi i nowymi rozwiązaniami opakowaniowymi po to, aby nasze produkty były jak najbardziej atrakcyjne dla klientów. Optymalizując jakość naszych produktów staramy się także zmniejszać ilość soli, unikać alergenów, nie stosujemy surowców modyfikowanych genetycznie (GMO), itp. Jakość naszych produktów potwierdzamy regularnymi badaniami wykonywanymi w niezależnych laboratoriach akredytowanych. Dokładamy więc wszelkich starań aby nasze produkty były bezpieczne i spełniały wymagane normy (polskie i Unii Europejskiej). Klienci nadal z dużą rezerwą podchodzą do produktów marki własnej na produktach związanych z bezpieczeństwem konsumenta, np.: leki czy żywność dla dzieci. Podobnie jest w przypadku używek (wino, piwo, wódka, papierosy) oraz w przypadku droższych ubrań i kosmetyków. Dlatego też w Polsce Carrefour nie rozwija jeszcze w marce własnej tych kategorii. Wyjątek stanowi oferta win, w której Carrefour jest pionierem na polskim rynku. Wina w marce własnej są importowane z Francji i dzięki ich doskonałej jakości kategoria ta ma się u nas bardzo dobrze.
09/10 Packaging Polska
© Carrefour
Anna Replewicz Senior Menedżer ds. Zakupów Marki Własnej, Dział Handlowy PDK Carrefour Polska
77
Na rysunku 2. zaprezentowano schemat zachowania konsumenta, który dokonuje zakupów w miejscu, gdzie jest najtaniej, za każdym razem poprzedzając je przeglądaniem dostępnych ofert.
Analiza oferty (gazetki sklepów)
Wybór najtańszej oferty
Rys.2. Zachowanie konsumenta poszukującego okazji. (Źródło: oprac. własne na podstawie badań K. Łopacińskiej-Mazurek) Zasadniczą cechą wszystkich marek własnych jest fakt, że konkurują one z innymi produktami ceną. Z badań Krystyny Łopacińskiej-Mazurek wynika, że kwestia ceny jest istotna, ale nie kluczowa, gdyż plasuje się dopiero na trzecim miejscu czynników, które decydują o zakupie. Zgodnie z wynikami badań, najważniejsza dla konsumentów jest jakość, dalej użyteczność produktu. Natomiast zaraz po cenie,
na czwartym miejscu plasuje się marka, a na piątym opakowanie. Ważne jest, aby ustalając pułap ceny nie zaniżać jej zbytnio, by konsument nie nabrał wątpliwości, co do jakości produktu. Należy pamiętać, że klient przy wyborze kieruje się albo przystępną ceną, albo wysoką jakością. Konkurowanie ceną jest zatem skierowane do tej pierwszej grupy, gdyż jak pokazują badania Łopacińskiej-Mazurek – konsument
© Schulz
DESIGN & MARKETING
Opakowania stworzone dla sieci Tesco (Tesco Brand Line) na rynek Polski oraz Europę były pierwszymi opakowaniami projektowanymi poza Wielką Brytanią i stanowiły materiał szkoleniowy dla projektantów z innych krajów. o wysokich dochodach jest mniej wrażliwy na cenę i ma mniejszą orientację w tym, co oferuje rynek. Innymi słowy, stać go na to, by nie przywiązywać istotnej wagi do kosztów. Około 30-40 proc. społeczeństwa kupuje produkty po cenach średnich, a nieznacznie mniejszy odsetek stanowią osoby, które szukają produktów o niskich cenach, wnikliwie analizując w tym celu oferty sklepów.
Marka własna w prawie Maurycy Kieruj Dział prawny w Grupie Kronospan
© Fotolia
Marka jest potocznym określeniem znaku firmowego, którym posługuje się producent w celu odróżnienia jego towarów lub usług od innych, oferowanych na rynku. W nowoczesnym marketingu do wypromowania marki nie wystarczy zresztą sam znak, na markę składa się cały wizerunek producenta i produktu, organizacja, czasem osoba właściciela, symbol jakim staje się w świadomości konsumentów. Marka nie jest więc pojęciem języka prawnego. Ochrona przewidziana prawem jest zawężona do znaków towarowych, które mogą być zgłaszane do Urzędu Patentowego i tam zarejestrowane. Ochrona prawna przyznawana jest na zasadzie pierwszeństwa zgłoszeń, rozpoczyna się od chwili dokonania zgłoszenia i trwa 10 lat. Od zgłoszenia pobierana jest jednorazowa opłata w wysokości 500 zł (jeżeli jest to zgłoszenie elektroniczne) i 550 zł przy formie zwykłej. Postępowanie rejestracyjne trwa ok. 3 miesięcy i kończy się ogłoszeniem o zarejestrowaniu znaku towarowego w Biuletynie Urzędu Patentowego. Uprawniony może wskazać, że jego znak został zarejestrowany, poprzez umieszczenie w sąsiedztwie znaku towarowego litery "R" wpisanej w okrąg. (podstawa prawna art. 120 i nast. ustawy - prawo własności przemysłowej.) Używanie znaku towarowego może polegać np. na umieszczaniu tego znaku na towarach lub ich opakowaniach, oferowaniu i wprowadzaniu tych towarów do obrotu, imporcie lub eksporcie, umieszczaniu znaku na dokumentach oraz posługiwaniu się nim w celu reklamy. Powyższa procedura dotyczy wszystkich marek, w tym marek własnych. Prawo ochronne na znak towarowy jest zbywalne, a uprawniony może udzielić innej osobie upoważnienia do używania znaku, zawierając z nią umowę licencyjną. Licencja na posługiwanie się znakiem towarowym może być pełna lub ograniczona. Jeżeli umowa licencyjna tego nie wyłącza, licencjodawca może udzielić licencji wielu podmiotom. Mamy wtedy do czynienia z licencją niewyłączną. Pojęcie „marki właściciela”, rozumianej jako marka własna, pojawia się na gruncie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, która w art. 17d uznaje za czyn nieuczciwej konkurencji wprowadzanie do obrotu w sieci sklepów dyskontowych towarów stanowiących własność właściciela sieci lub podmiotów zależnych w ilości przewyższającej 20 proc. obrotu. Jest to przepis wywołujący spore kontrowersje. Jego ratio legis jest zapobiegnięcie zmuszaniu słabszych ekonomicznie producentów do wytwarzania dóbr i usług jedynie pod marką sieci dyskontowych, co wydatnie obniża przychody przedsiębiorców i utrudnia promowanie własnych marek, mogących w przyszłości stanowić o konkurencyjności produktów przedsiębiorcy. Przepis ten uznawany jest za niezgodny z prawem europejskim. Skutkuje on bowiem ograniczeniem sprzedaży towarów, które zostały legalnie wytworzone i wprowadzone do obrotu w innym państwie unijnym. Staje się on środkiem o działaniu równoważnym ograniczeniom ilościowym w handlu, co jest zabronione przez art. 28 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.
78
Packaging Polska 09/10
Strategie sklepów mają na celu przywiązanie do siebie kupujących, dlatego również w przypadku marki własnej tak ważna jest kwestia budowania lojalności konsumenta. Klient poszukujący okazji nie jest wcale wierny marce i może szybko skusić się na inne, tańsze oferty konkurencji (schemat zachowań takiego klineta przedstawia rys.2). Dlatego budowanie strategii w oparciu tylko o najniższą cenę (można przypuścić, że również w przypadku marek własnych) nie jest inwestowaniem w lojalność. Mamy tutaj do czynienia raczej ze zjawiskiem lojalności rzekomej, która nie sprzyja rozwojowi marki własnej, gdyż konsument będzie kupować w danym sklepie dopóty, dopóki konkurencja nie przedstawi kontroferty. Sieci detaliczne strategię cenową realizują na dwa sposoby. Jedne zdecydowały się na stworzenie osobnej kategorii – economy pod marką sieci, inne stworzyły dla nich osobną markę. Jako produkty najtańsze o akceptowalnym składzie (spełaniającym minimalne normy dla wyprodukowania danego produktu) mają bardzo uproszczoną grafikę opakowań, charakteryzuje je prostota i jednolitość, choć layout sieci zagranicznych i materiał opakowania są zbliżone jakościowo do produktów z półki średniej.
© SIG Combibloc
DESIGN & MARKETING
SIG Combibloc stworzył ekologiczne kartonowe opakowania dla soku owocowego oraz ice-tea dla sieci Lidl. Dzięki użyciu materiałów pochodzących z odpowiednio zarządzanych lasów kartony uzyskały certyfikat Forest Stewardship Council (FSC). Te pierwsze w Europie posiadające ww. certyfikat kartony, poprzez widoczne na opakowaniu logo międzynarodowej organizacji, stanowią opakowanie dla produktów marki własnej niemieckiej sieci sklepów.
© SaltPepper Brand Design
z Strategia jakościowa – pierwsze kroki ku lojalności
Agencja SaltPepper Brand Design zaprojektowała dystrybutorowi nową markę dla sieci sklepów Żabka. Linia „Mleczny Dwór” obejmuje nabiałowe produkty takie jak: śmietana, ser topiony w plastrach, ser topiony w bloczku oraz ser kanapkowy. Nazwa brandu nawiązuje do polskiej, ziemiańskiej tradycji, natomiast logo przedstawia wiejski krajobraz odwołujący się do naturalnego pochodzenia produktu. Na każdym z wariantów sera zastosowano apetyczne, duże zdjęcia produktu oraz, odpowiadającą danemu wariantowi smakowemu, kolorystykę. Wszystkie produkty oznaczono również znakiem jakości oraz hasłem „Wybrane ze smakiem”. Projekty przeznaczone są dla mainstremowego konsumenta, a dzięki swojemu opakowaniu z powodzeniem mogą konkurować z innymi, pozycjonowanymi wyżej markami.
09/10 Packaging Polska
Jak wcześniej wspomniano, produkty najtańsze nie należą do oferty, która może zbudować lojalność, co sprawia, że w praktyce nie przynoszą one zysków. W związku z tym sieci skierowały swoje działania ku konsumentowi wybierającemu produkty z półki średniej i głównie ją rozwijają. Tego rodzaju strategia jakościowa jest wynikiem potrzeby skierowania produktu do klienta o odpowiednim poziomie zamożności. Na klasę produktu z półki średniej ma wskazywać przede wszystkim jakość jego opakowania. W przeciwieństwie do prostego i skromnego designu artykułów economy, projekty z omawianej półki są już kolorowe i bogate. Jednak użycie tej strategii może spowodować zjawisko kanibalizacji marek, następującej gdy sieci (które stworzyły w swoim portfolio produktów osobne kategorie economy i brand label - półka średnia), nie dość wyraźnie różnicują je jakością opakowań. Czytelność podziału opakowań z uwagi na jakość produktów marki własnej wbrew pozorom jest dość istotna, gdyż konsument mając do wyboru dwa podobne do siebie artykuły zwykle wybierze ten tańszy. Sieci, które zdecydowały się obie kategorie firmować swoją nazwą utwierdzają konsumentów w przekonaniu, że firmują
produkty zarówno lepszej, jak i akceptowalnej jakości. W związku z tym pojawia się pytanie czy nie psuje się marki, jaką dana sieć chciałaby posiadać. Z tego powodu np. w sieciach Real czy Carrefour swoją marką zdecydowano się oznaczyć tylko produkty ze średniej półki. Półkę ekonomiczną, najtańszą oznaczono inną nazwą - odpowiednio „tip“ i „1“. W tej strategii chodzi o to, by nazwa sieci kojarzyła się z jakościowo dobrymi produktami, a podział był pod tym względem bardziej czytelny.
z Strategia przez naśladowanie Dominującą strategią sieci jest jednak budowanie noname-owych marek własnych, które naśladują markowe produkty liderów rynku, w celu przekonania konsumenta, że za mniejszą cenę można mieć równie dobrą jakość. Naśladowanie polega na używaniu podobniej grafiki, kolorystyki, kształtu przy projekowaniu opakowania. Strategia nazywana często „me-too“ oznacza także, że zawartość jest porównywalna z tym, co sprzedaje brandowy dostawca. Jest to sposób, który wykorzystuje pewne przyzwyczajenia konsumenckie oraz fakt, że wiodący producenci pracując nad danym opakowaniem przebadali go pod kątem odbioru w badaniach konsumenckich. Zastosowanie wskazanej strategii pozwala osiągnąć podobne wyniki, praktycznie bez ponoszenia dodatkowych wydat-
79
DESIGN & MARKETING
ków. Takie odnośniki można zauważyć np. w czerwonej czekoladzie z okienkiem nawiązującej do Nussbeisser’a, pianki w czekoladzie upodobnionej do wedlowskiego „Ptasiego mleczka“ itd. Dodatkowym atutem każdego produktu marki własnej jest fakt, że sieć zarządza układem na półkach i może swoje produkty ustawić obok tych najczęściej kupowanych jako tańszą alternatywę. Warto jednak pamiętać, że stosowanie tej strategii wiąże się z ryzykiem dodatkowych kosztów. Proste powielenie wzornictwa stosowanego przez wiodącego producenta może narazić sieć na zarzut naruszenia praw autorskich. Dlatego stosowanie tej strategii wymaga umiejętnego wprowadzenia elementów, które w dostateczny sposób odróżnią produkt od lidera rynkowego, jednocześnie budząc dobre skojarzenia konsumenta. Strategia stawiająca na rozróżnienie pod względem ceny jest pewnym, jasnym wyborem konsumenta, bo decydując się na odpowiednią klasę produktów wie, czego może się spodziewać. W produktach z założenia no-name‘owych pojawia się większe ryzyko rozczarowania, jeśli produkt w efektownym opakowaniu nie będzie spełniał obietnicy dobrej jakości. Dlatego kontrola i dobór dostawcy są w tym wypadku szczególnie ważne. Innym elementem tej strategii jest unikanie umieszczania na etykiecie informacji, że produkt został wyprodukowany dla danej sieci, co budzi wciąż dużą niepewność konsumentów co do jakości marki własnej. Naśladowanie wyniosło wizualnie markę własną na wysoki poziom. Trudno obecnie rozróżnić produkty marki własnej z wyższej półki od projektów markowych. W związku z tym producenci tych ostatnich nie szczędzą wysiłków, by nie tracić wiernych kupujących. Prowadzi to do poszukiwania innowacyjnych rozwiązań będacych odpowiedzią na potrzeby konsumenta. Dobrym przykładem jest ewolucja opakowań mleka. Od prostego woreczka
do zaawansowanych rozwiązań ułatwiających przechowywanie i korzystanie z produktu np. elementy ułatwiające dozowanie. Niektóre opakowania są nawet wyposażone w specjalną podziałkę, która informuje – ile mleka pozostało w opakowaniu. Zawsze pozostaje tylko kwestią czasu, kiedy tego rodzaju innowacje przejmą produkty marki własnej. Nie wolno też zapominać o konsumencie, który staje się coraz bardziej świadomy swoich wyborów. Kryteria cenowe, choć są wciąż ważne, to jednak mogą – podobnie jak na zachodnich rynkach – przechylić się w kierunku zaufania. Co więcej, obserwując obecne światowe trendy, droga naśladowania również może nie wystarczyć. Trzeba wziąć pod uwagę także aspiracje konsumenta, który dostrzegając zabiegi naśladownictwa może poczuć się traktowany niepoważnie.
z Wyróżnianie z pomysłem czyli przyszłość marki własnej w Polsce Obecny rynek marek własnych na świecie odchodzi od strategii cenowej w kierunku budowania brandingu sieci. Z pewnością także w Polsce budowanie strategii rozwoju marki własnej w coraz większym stopniu opierać się będzie na działaniach, które zbudują markę i następnie utwierdzą ją w oczach konsumentów. Zatem produkty marki własnej powinno się traktować tak jak każdy inny produkt wprowadzany na rynek. Marka jeszcze w latach 60. XX wieku miała za zadanie identyfikować, chronić i budzić zaufanie. Dziś, kiedy rynek jest tak bardzo wymagający, od marki oczekuje się czegoś więcej niż przed laty, by skutecznie zachęcała do zakupów. Bill Stewart wymienia trzy kolejne jej fukcje tj. perswazję, demonstrację i uspołecznienie. Marka ma
poza tym stworzyć środowisko, które ułatwia dokonanie zakupu, mimo, że na rynku jest bardzo dużo możliwości wyboru. Duży nacisk kładzie się na potrzebę wzbudzenia emocji – wszak zakupy to w większej części decyzja podejmowana spontanicznie. Zwyczaje zakupowe konsumentów wskazują, że w momencie podejmowania pierwszej decyzji o zakupie danego towaru proces jest wydłużony, bo klient jeszcze nie ma doświadczenia, a brak orientacji kieruje go w pierwszym odruchu ku marce, którą zna. W tym momencie zawsze jest szansa na zastanowienie, czy to, co jest w otoczeniu „wybranego“ produktu jednak go bardziej przekonuje. Walka na półce o uwagę kupujacego jest nieustająca. Dlatego projekt opakowania pełni istotną rolę w strategii promocji. W jego tworzeniu bierze się pod uwagę charakter odbiorcy, jego osobowość, kulturę, eksponując korzyści, jakie produkt oferuje. Z punktu widzenia projektantów należy zwrócić uwagę na funkcje ekspresyjne opakowania. Według Eliota Younga, na pierwszym miejscu w czterostopniowej hierachii zasad grarantujących efektywność opakowania plasuje się jego widoczność. Po drugie, musi ono wyraźnie odróżniać się od rodziny produktów, do której należy. Po trzecie - powinno być estetyczne i po czwarte - mieć osobowość. Prace nad opakowaniem powinny poprzedzać wszechstronne analizy, by odpowiadało ono potrzebom konsumenta pod względem atrakcyjności, funkcjonalności. Warto pamiętać, że kupujący dysponuje w swojej świadomości listą produktów ułożonych od najważniejszych – po które często sięga, po te mniej ważne. Ta drabina produktów powstała na skutek doświadczeń i zdarzeń promocyjnych, jakimi konsument jest na co dzień poddawany. Klient widzi na półce zatem to, co chce widzieć. Stąd potrzeba wyróżnienia jest tak ważna, a nie można jej osiągnąć bez koniecznych analiz dotyczących podobieństw, istniejących rynkowych tendencji, czy też ustaleń odnośnie po-
Tabela 1. Porównanie strategii marek własnych.
typ strategii
cel
charakterystyka
opakowanie
Cenowa
powiększenie portfolio konsumentów
tanie produkty; obrendowane marką sieci lub specialnie stworzoną submarką
skromne i oszczędne wizualnie
Jakościowa
budowanie lojalności wobec marki sklepu
produkty tańsze niż markowe odpowiedniki; obrendowane marką sieci
dobra jakość, dobre wzornictwo
Naśladowanie
Zdobycie konsumentów droższych, markowych produktów
tworzone marki parasolowe dla bloków produktów; bez nawiązań do nazwy sklepu
nawiązujące kształtem, elementami graficznymi do markowych produktów (Źódło: oprac. własne)
80
Packaging Polska 09/10
DESIGN & MARKETING
zycjonowania produktu. Wszystko to razem ma zbudować tzw. tożsamość, czyli sprawić, że dany produkt za sprawą zastosowanych już środków kreacyjnych będzie wyróżniać się na półce. Marka własna to już nie tylko świetny pomysł na zarobek dla sieci detalicznej. Wraz z rozwojem tego sposobu sprzedaży nie wystarczy super produkt – niezbędne jest kreatywne, innowacyjne opakowanie i efektywna komunikacja z klientem. Obecnie, w naszym kraju, w przypadku marek własnych brakuje dodatkowych bodźców promocyjnych. Prawdopodobnie powodem tego wciąż jest założenie, że ten typ produktów z natury nie wymaga ponoszenia dodatkowych kosztów. Przyszłością marki własnej w Polsce będzie zbudowanie silnego brandu i selektywne przemyślenie strategii sprzedażowej. Budowanie marki polega bowiem na obudowaniu produktu wyróżnikami wobec konkurencji, dlatego kluczem nie będzie naśladowanie, ale mądre rozróżnianie. Pora zatem na innowacyjne opakowanie, na emocje, jakość i programy konsumenckie. Bibliografia: 1. Bischoff B., Packaging more in, „Progressive Grocer“, 2006, nr 5, p. 28. 2. Chadwick Ch., Managing private label as a brand in its own right, „Drug Store News“, 2007, nr 6, p. 18. 3. Colin F. Hales, Opakowanie jako instrument marketingu. PWE, Warszawa 1999. 4. Gold L., Gold M., Change the rules of private-label packaging, „Marketing News“, 1999, nr 11, p. 20. 5. Kara A., Rojas-Mendez J., Kucukemiroglu O., Harcar T., Consumer preferences of store brands: Role of prior experiences and value consciousness., „Journal of Targeting, Measurement and Analysis for Marketing“, 2009, vol 17,2, nr 4, p. 127-137. 6. Leathers D., Beyond national brand equivalent, „Private Label Buyer“, 2007, nr 9, p. 50 – 52. 7. Mazurek – Łopacińska K., Zachowania nabywców i ich konsekwencje marketingowe, PWE, Warszawa 2010. 8. Packaging has a bright future in marketing successful brands, „Poultry World“, 2005, nr 11, p. 16. 9. Ritacco G., How can private label brands lead innovation?, „Brand Packaging“, 2008, nr 9, p. 36. 10 .Stewart B., Projektowanie opakowań, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009. 11. Young E., Is it time to upgrade your packaging?, „Beverage Industry“, 2002, nr 4, p. 52. 12. Young S., Weathering the downturn: a researcher’s perspective, „Brand Packaging“, 2009, nr 1, www. brandpackaging.com.
09/10 Packaging Polska
Rozwój i strategie konkurowania marek własnych z markami producenckimi
Marki gorszego klienta Kornelia Radzięta Strategic Planner, Schulz Brand Friendly Przeciętna jakość, cenowa alternatywa dla znanych brandów, produkty dla mniej zamożnego konsumenta. Jeszcze niedawno takie stwierdzenia w odniesieniu do marek własnych można było uznać za trafne. Private labels w Polsce zmieniają jednak powoli swoje oblicze. Jak silnym są graczem i czy mogą poważnie zagrozić markom producenckim? Inwestycje w marki własne wzrastają w Polsce z roku na rok. Lidl – niemiecka sieć sklepów, bazująca na markach własnych, wiosną do swojej oferty wprowadziła nową linię produktów typu private labels pod marką Tastino. Decyzję o rozwoju segmentu marki własnej w tym roku podjęła Żabka. Ofertę private labels poszerzają, wchodząc w kolejne kategorie produktów, duże sieci, drogerie, między innymi Rossmann. Obserwując rynek dostrzec można ciekawą ewolucję marek własnych i zmieniające się strategie konkurowania z markami producenckimi.
z Strategia niskiej ceny Przez stosunkowo długi okres czasu marki własne w Polsce funkcjonowały głównie w segmencie economy. Ich „przeciętny” wizerunek umacniał mało wyrafinowany design opakowań. To właśnie on (poza ceną) wpisał private labels w kategorię produktów z niższej półki. W rezultacie, postrzeganie marek własnych przez polskiego konsumenta (przynajmniej w pierwszej fazie rozwoju tego segmentu) można było zobrazować stwierdzeniem: „kupuję, bo nie stać mnie na markę producencką”. Co ciekawe, wielu marketerów otwarcie manifestowało niską jakość opakowań nakierowaną na podkreślenie wrażenia: „tylko produkt, żadnych dodatkowych kosztów”.
z Strategia jakości Dzisiaj rynek private labels w Polsce ma do zaoferowania znacznie więcej. Bardziej wymagający, zorientowany na jakość i poszukujący produktów premium konsument, to główny czynnik, który wpłynął na zmianę asortymentu. Inwestowanie w półkę mainstream i premium stało się elementem polityki rozwojowej wielu sieci. Tym samym marki własne przestały konkurować z markami producenckimi tylko na poziomie ceny. Rywalizacja zaczęła przebiegać również na poziomie jakości. Linia „Tesco Finest” czy wysoko pozycjonowane artykuły BIO w ofercie Carrefour stały się odpowiedzią na rosnące wymagania rynku.
z Strategia innowacji, nowa generacja marek własnych? Obecnie zaobserwować można jeszcze jedną płaszczyznę rywalizacji pomiędzy obiema wspomnianymi kategoriami. Tą płaszczyzną jest innowacyjność. Marki własne nie chcą już tylko naśladować marek producenckich, kopiować rozwiązania, ale też je kreować, wyznaczać nowe kierunki rozwoju produktów. Bardzo dobrym przykładem jest Tchibo, który w swojej ofercie posiada wiele nietypowych, unikalnych rozwiązań produktowych. Na swojej stronie internetowej firma podkreśla, że każdego tygodnia pojawia się nowa, tematycznie dobrana kolekcja unikalnych produktów użytkowych. Artykuły, produkowane specjalnie dla Tchibo, oferowane są w limitowanych ilościach, co nadaje im wyjątkowy i ekskluzywny charakter. Możemy mówić w tym przypadku o nowej generacji marek własnych i nowej strategii pozyskiwania konsumenta, która opiera się już nie na odtwarzaniu segmentów, ale na kreowaniu nowych. Rynek marek własnych w Polsce dojrzewa, a kondycja private labels z roku na rok jest coraz lepsza. Wraz ze zmianą asortymentu zmieniło się także myślenie konsumenta, co dobrze obrazują badania przeprowadzone w 2009 roku przez PMR Research. Ponad połowa ankietowanych (56 proc.) jest zdania, że marki własne są coraz lepszej jakości. Taki sam odsetek respondentów twierdzi, że private labels to sposób na mądre, przemyślane zakupy. Obserwując rynki zachodnie można przewidywać, że ta tendencja się utrzyma, a producenci będą musieli poważnie zastanowić się nad strategią konkurowania z markami własnymi. Obiecującym kierunkiem dla private labels wydaje się wypełnianie luk pomiędzy produktami, szukanie nisz, o które można powalczyć. Być może kiedyś doczekamy dnia, w którym marki własne zaczną wyznaczać trendy i dyktować standardy, odgrywając się tym samym za lata gorszego postrzegania.
81
lifting ZIELONA BUDKA
Historia
Wyzwanie
Rezultat
Zielona Budka to firma z ponad sześćdziesięcioletnią tradycją produkcji i sprzedaży lodów w Polsce. Jest jednym z liderów w segmencie lodów familijnych, sytuując się obok Algidy i marki Grycan. Linia tradycyjna Zielonej Budki to najważniejsza linia produktowa marki.
Linia tradycyjna to nieodłączny symbol Zielonej Budki, towarzyszący konsumentom od lat. Przechodziła kilkukrotną zmianę formy. Jej wizerunek główny, umieszczany na wieczku od wielu lat funkcjonował niezmiennie i zapisał się w świadomości klientów. Zmiany w obrębie marki polskiej, która posiada grono lojalnych i świadomych konsumentów wymagały szczególnej ostrożności.
Główny nacisk skierowany na apetyczność produktu oraz dużą impaktowość. Zaproponowany panel z symbolem wybija linię i wprowadza systemowość, tworząc silną, impaktową półkę. Cechą szczególną nowych opakowań jest wyraźna, odważna kolorystyka, która podkreśla apetyczność produktów Zielonej Budki.
82
Opakowanie to integralna część sukcesu Twojego produktu - od sprawnego zapakowania do opłacalnej dystrybucji, od odzwierciedlenia wizerunku marki do zachęcenia konsumenta do wypróbowania produktu, od utrzymania jakości do dostarczenia konsumentowi pełnego komfortu. Jest to zasadnicza część życia Twojego produktu oraz stały element życia Twoich klientów. Dlatego tak właśnie projektujemy nasze opakowania – z myślą o Twoim życiu.
EUROPEJSKI LIDER W ZAKRESIE OPAKOWAŃ
t +48 (0) 61 8496 400 e info@rpc-bebo.pl w www.rpc-bebo.pl • Lub skontaktuj się z lokalnym przedstawicielem Wszelkie marki oraz nazwy produktów są znakami towarowymi lub zarejestrowanymi znakami towarowymi zastrzeżonymi dla ich indywidualnych właścicieli. ©2010 RPC Containers. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Z TWORZYW SZTUCZNYCH