A5 GUTEN TAG by Pami Bami

GUTEN TAG สวัสดีเยอรมนี

เขียนโดย Ogiwatanabe (นามปากกา) พิสูจน์อักษร Bon8 Creative ออกแบบจัดรูปเล่ม วชิราภรณ์ วิทย์ประเสริฐกุล ISBN จัดท�ำโดย

Bon8 Creative www.bon8creative.com/

สงวนลิ ข สิ ท ธิ์ ฉ บั บ ภาษาไทยเล่ ม นี้ ต ามพระราชบั ญ ญั ติ ลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2552 โดยบริ ษั ท บอนด์ ครี เ อที ฟ จ� ำ กั ด ห้ามลอกเลียนแบบไม่ว่าส่วนใดส่วนหนึ่งของหนังสือเล่มนี้ นอกจากจะได้รับอนุญาตจากผู้จัดท�ำ

ค�ำน�ำ วาตานาเบะใช้เวลากว่า 10 ปี เพื่อรวบรวมการเดินทางเพื่อค้นคว้ารูปแบบ ประวัติศาสตร์ทั้งในแง่มุมของวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี สังคม การเมืองและวิวัฒนาการ ผ่านแหล่งเรียนรู้ทางเทคโนโลยีและนวัตกรรม รวมถึงประวัติศาสตร์การเมือง สงคราม และภูมิศาสตร์ เพื่อถ่ายทอดไปยังสังคม ชุมชนและประเทศได้ใช้เป็นแนวทางศึกษา การรังสรรค์ การส่งต่อและการภัณฑารักษ์ เพื่อแสดงถึงประวัติศาสตร์ 4,000 ปีที่มี การบันทึกทั้งในรูปแบบอักษรโบราณ ประวัติศาสตร์โบราณ การเดินทางแบบโบราณ รถยนต์ การเดินเรือ การบินและการท่องอวกาศ รวมถึงความเข้าใจก�ำเนิดโลกผ่าน ชั้นหิน ดินและทราย จากซากสัตว์โบราณและไดโนเสาร์ ตลอดจนสินค้าหรือบริการ ที่ได้รับการพัฒนาจนกลายมาเป็นสิ่งของเครื่องใช้ในชีวิตประจ�ำวัน ในหนังสือเล่มนี้ ได้กล่าวถึงความเป็นไป 4 องค์ องค์ที่ 1 Homo Faber : The human striving for autonomy การประกอบ และการวางรากฐานแห่งอนาคต การใช้ทรัพยากรและน�ำเทคโนโลยีขั้นต้นมาสร้าง อุตสาหกรรมจากถ่านหิน ยานยนต์ อากาศยาน จัดให้เป็น Technology level องค์ที่ 2 Homo Germanic : The thinking holy การคิดอ่านจากศาสนจักร บนฐานความเป็นโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ บาบิโลนเป็นรากฐานส�ำคัญของสังคม การเมือง การปกครองและอาณาจักรที่ต้องได้มาจากการต่อสู้ จัดให้เป็น Evolution level

องค์ที่ 3 Homo Enlightenment : The powering human การรังสรรค์เพื่อ ความสว่างไสวในอาณาจักร เรืองอ�ำนาจของมนุษย์ที่ไม่เคยมีมาก่อนความพร้อมด้าน เทคโนโลยี วิทยาศาสตร์และสงคราม การเมืองการปกครองที่สะท้อนความเป็นพลัง อ�ำนาจของมนุษย์หลังจากประวัติศาสตร์ในอดีตล่มสลาย จึงมีนิยามเป็น Power level องค์ที่ 4 Homo Datax : The innovating humanoid นวัตกรรมช่วยค�้ำจุน การส่งต่อเชื่อมประสานเทคโนโลยีและสังคมเข้าด้วยกัน ความเป็นมนุษย์จากอนาล็อก สู่โลกดิจิตอล ที่จะก้าวข้ามไปสู่ควอนตัมที่จ�ำเป็นทางรากฐาน ความเชื่อ แสงสว่าง และ X ที่แสดงถึงความตั้งใจ ขยายผลและเติบโตเป็นแบบเอ็กโพแนลเชียล จัดให้เป็น Innovation level สุดท้ายขอให้สนุกกับการเดินทางไปตามความฝันทรงคุณค่า ทีจ่ ะน�ำเป็นประโยชน์ ให้สังคม ชุมชนและประเทศได้อย่างประสบผลส�ำเร็จ

สารบัญ 10 Homo Faber

the human striving for autonomy 01 das Weltkulturerbes Völklinger Hütte, Saarbrü

010

02 Verkehrszentrum (VZ), Munich 016 03 Deutsches Museum (DM), Munich 022 04 Flugwerft Schleißheim (FWS), Munich 028 05 BMW Werk | Welt | Museum, Munich 034 06 Mercedes Benz Museum, Stuttgart 040 07 VW Werk | Auto Stadt, Wolfsburg 044 08 Stiftung AutoMuseum Volkswagen, Wolfburg

050

09 Reddot Design Museum, Essen 054 10 Welterbe Zollverein Coal Mine Industrial Complex, Essen

058

10 Homo Germanic the thinking holy

01 Pergamonmuseum, Berlin

064

02 Neue Museum, Berlin

070

03 Alte Nationalgalerie, Berlin

076

04 Römisch-Germanisches Museum, Köln

082

05 Museumsinsel, Berlin 086 06 DOM, Köln 092 07 Kölnisches Stadtmuseum, Köln

098

08 University of Köln, Köln

102

09 Heidelberg Castle, Heidelberg

106

10 Neuschwanstein, Füssen

110

10 Homo Enlightenment the powering human

01 NAZI - ZWANGSARBEIT, Berlin 116 02 Deutsches Historisches Museum, Berlin

122

03 Neue-Wache, Holocaust Memorial, and

128

Jüdisches Museum, Berlin 04 Checkpoint Charlie, Berlin Wall, Berlin 136 05 Haus der Geschichte, Bonn 142 06 Reichstag, Berlin

148

07 Historisches Museum and SPD museum, Hannover 08 Müchenstadt Museum, München

156

162

09 Viking Ship Museum (Oslo), Oslo 166 10 Museum für Naturkunde, Berlin 172 x

10 Homo DATa

the innovating humanoid 01 RIMOWA Museum, Köln 178 02 4711 Haus of Fragrance, Köln 184 03 Baykomm Communication Center, Levekusen

190

04 Phæno Science Center, Wolfburg 194 05 Technik Museum, Speyer 198 06 Technoseum, Mannhaim 202 07 Deutsches Technikmuseum, Berlin 206 08 Makus Farm, Schwarzwaldmilch, Höchenschwand

212

09 Schreinerei Huber Fensterbau, Höchenschwand

216

10 Fraunhofer Academy Visit MP3, München

220

07 08

09 10

01 06 02 03 04 05

01 das Weltkulturerbes Völklinger Hütte, Saarbrü 02 Verkehrszentrum (VZ), Munich 03 Deutsches Museum (DM), Munich 04 Flugwerft Schleißheim (FWS), Munich 05 BMW Werk | Welt | Museum, Munich 06 Mercedes Benz Museum, Stuttgart 07 VW Werk | Auto Stadt, Wolfsburg 08 Stiftung AutoMuseum Volkswagen, Wolfburg 09 Reddot Design Museum, Essen 10 Welterbe Zollverein Coal Mine Industrial Complex, Essen

* Hauptbahnhof (Hbf), bahnhof (bf)

Homo Faber the human striving for autonomy เรือ่ งราวของการพัฒนาเทคโนโลยีตน้ ก�ำเนิดอุตสาหกรรม เหล็ก ถ่านหิน ยานยนต์ และอากาศยานของประเทศ เยอรมนี

das Weltkulturerbes Völklinger Hütte

‘ ตึง ตึง ตึง ’ ด้านนอกนั้นก�ำลังมีแสงสว่าง จากความร้อนและกองไฟขนาดใหญ่ เสียงเหมือน จะเป็นก้อนหินหล่นใส่ส่วนหนึ่งของพื้น ที่ไม่อาจ คาดเดาได้ว่าคือเสียงอะไร วาตานาเบะได้ตื่นขึ้น มาพร้ อ มกั บ จิ น ตนาการถึ ง เส้ น ทางที่ ถื อ ว่ า เป็ น สิ่งใหม่ที่ไม่เคยเจอมาก่อน เป็นครั้งแรกที่เขาได้ เดินทางมาไกล 5,578.5 ไมล์ และไม่เคยได้สัมผัส กับน�้ำแข็งขาวๆเย็นๆเลย การเดินทางครั้งนี้ได้เปิด ประสบการณ์ แ ละเรี ย นรู ้ ทั้ ง ด้ า นวิ ท ยาการ วิ วั ฒ นาการและวั ฒ นธรรมของยุ โ รปที่ ช วนให้ คิดถึงความสมัยใหม่ ความศิวิไลเซชั่น เทคโนโลยี และสงคราม

จากสถานีรถไฟหลัก Saarbrücken Hbf ไป สถานี Völklinger bf ใช้เวลา 7 นาที แล้ว เดินต่อไปทางแม่น�้ำ Saar อีก 240 เมตร เวลาเปิด-ปิด 362 วัน 10:00 - 18:00 น. วันจันทร์ - อาทิตย์ และหยุดเทศกาลส�ำคัญ ค่าเข้าชม 17 ยูโร Weltkulturerbe Völklinger Hütte Rathausstraße 75 – 79 66333 Völklingen

การหลงทางเป็นเหตุการณ์ปกติของวาตานาเบะ เขาขึน้ รถหลงทางอยูห่ ลายรอบ เพราะอากาศหนาวและค่อนข้างมืดถึงแม้จะเป็นเวลาเที่ยงวัน สุดท้ายเขาเดินทางมาถึง สถานที่ที่ชื่อว่า Weltkulturerbes Völklinger Hütte ครั้งแรกที่ได้เข้าไปชมพิพิธภัณฑ์ ที่เป็นสถานที่จริงของอุตสาหกรรมเหล็กและถ่านหินในสมัยยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม ครั้งที่ 2 ที่ปัจจุบันเป็น 4.0 หรือ 5.0 กันไปแล้ว ท�ำให้สิ่งของ, อุปกรณ์, วิธีการคิดค้น เครื่องจักรขนาดใหญ่มาก, เตาหลอมและสายพาน ในสมัย 2.0 นั้น มีความส�ำคัญและ จ�ำเป็นมาก สถานที่แห่งนี้ตั้งอยู่ที่เมือง Saarland ชายแดนประเทศฝรั่งเศส และ เป็นเมืองที่ต้องตัดสินใจว่าจะเป็นของฝรั่งเศสหรือเยอรมนี สุดท้ายชาวเมืองเลือกฝั่ง เยอรมนี UNESCO ให้เป็นมรดกโลกในปี 1994 และเป็นหมุดหมายส�ำคัญของเส้นทาง the European Route of Industrial Heritage ซึ่งอีกที่หนึ่งที่ได้เดินทางไปคือ Essen ซึ่งจะมาชี้แจงกันต่อไป

das Weltkulturerbes Völklinger Hütte

เช้าวันอาทิตย์ในฤดูหนาวก่อนปีใหม่ เป็นช่วงเวลาที่อากาศหนาวเย็นมากแต่พอ เดินไปไหนมาไหนได้โดยใส่เสื้อกันหนาว 2-3 ชั้น วาตานาเบะตัดสินใจออกเดินทางไปยัง พื้นที่ในฝัน ที่เป็นจุดเริ่มต้นของอุตสาหกรรมและเหล็กกล้าที่ใช้สร้างเศรษฐกิจ เข้าไป ค้นพบว่าเขาเริ่มต้นกันแบบไหน และอะไรท�ำให้วิวัฒนาการของเขาล�้ำหน้าและทันสมัย ผ่านเรือ่ งราวทีผ่ า่ นการร้อยเรียงจากภัณฑารักษ์และคิวเรตมาเรียบร้อย การเดินทางเริม่ ต้น ไม่ได้ง่ายนักเพราะความคุ้นเคยที่ไม่ช�ำนาญนักในการเดินทางด้วยรถไฟ วาตานาเบะ ไม่รอช้าค้นหาแผนที่และเส้นทางเพื่อไปยังสถานที่ดังกล่าว ค่อนข้างซับซ้อน ทั้งต้อง นั่งรถไฟและต่อรถบัสเพื่อไปยังที่หมาย แต่นั่นยังไม่ใช่อุปสรรคใหญ่อะไร

Technology Level

ในปี 1930s เป็นยุคทองของการถลุงเหล็กเพื่อน�ำไปใช้ต่อในห่วงโซ่คุณค่าน�ำไป ท�ำเป็นเหล็กแท่งและใช้ในงานสร้างรางรถไฟและอาคารบ้านเรือน เตาถลุงเหล็กขนาดใหญ่ ทีว่ าตานาเบะเคยศึกษามาในแผ่นกระดาษในหนังสือวิทยาศาสตร์ ไม่เคยเลยสักครัง้ ทีจ่ ะได้ จับต้องและเห็นสิง่ ทีเ่ รียกว่าของจริง นัน่ คือความประทับใจแรกของนักเรียนวิทยาศาสตร์ ยังมีให้ประทับใจอีกมากมายในการเดินทางครั้งนี้ เมื่อเปรียบเทียบกับยุคสมัยเดียวกัน ในยุคทีว่ าตานาเบะเกิดมา เขาคิดได้ทนั ทีวา่ วิวฒ ั นาการและเทคโนโลยีนนั้ แตกต่างกันมาก “เราทีไ่ ม่เคยสร้างเทคโนโลยีตงั้ ต้น เราเป็นแต่เพียงผูใ้ ช้เทคโนโลยีเท่านัน้ ” ความแตกต่างนี้ ติดอยู่ในใจตลอดมา แต่นี่ถือว่าโชคดีที่ได้มาเห็นกับตา กระบวนการผลิตเหล็กทีม่ คี วามซับซ้อน ทีน่ ไี่ ด้ฉายให้เห็นตัง้ แต่กระบวนการแรกสุด คือการถลุงแร่เหล็กการน�ำวัตถุดิบตั้งต้นผ่านกระบวนการหลอมด้วยอุปกรณ์เตาหลอม ขนาดใหญ่ ในยุคนัน้ ถือว่าใหญ่มากและติดอันดับต้นๆของโลก รวมทัง้ มีเครือ่ งมือต่างๆ เช่น ตัวกรองก๊าซให้บริสุทธิ์และระบบท่อลม ที่ส�ำคัญที่เห็นคือที่เหล่านี้มันจริงและ มีผู้ปกครองพาลูกหลานมาเยี่ยมชมหลายต่อหลายครั้งเพื่อส่งต่อวัฒนธรรมการคิดค้น นวัตกรรมการสร้างสรรค์และวัฒนธรรมการประดิษฐ์ เพื่อก่อให้เกิดคุณค่าทางเศรษฐกิจ และการด� ำ รงอยู ่ น้ี เ ป็ น หลั ก ใหญ่ ใ จความของการสร้ า งสิ่ ง แทนอดี ต เพื่ อ สะท้ อ น กระบวนการให้น�ำไปสู่ผลลัพธ์ใหม่ๆ เพื่ออนาคตที่ดีขึ้นของคนในชาติ

13 das Weltkulturerbes Völklinger Hütte

วาตานาเบะเดินตามเส้นทางไปเรื่อยๆ ก็ค้นพบว่าเสียง ‘ตึง ตึง ตึง’ คือเสียงของแร่เหล็กที่ถูกหลอมจนแดงตกกระทบ กับพื้นสายพานที่ล�ำเลียงเข้าไปยังกระบวนการถัดไปเพื่อแยก ธาตุอื่นที่ไม่จ�ำเป็นออก โดยการขจัดสิง่ เจือปนออกโดยการเผาที่ เรียกว่า เหล็กถลุง (Pig iron) และท�ำให้เหลือคาร์บอนไม่เกิน 3-4.5% เพื่อส่งต่อไปยังการปรับแต่งเหล็กให้แข็งแรงและมี ความเหนียวต่อไป ถึงตรงนี้วาตานาเบะจึงค้นพบและตั้งใจจะ เดิ น ทางไปยั ง แหล่ ง เรี ย นรู ้ เ หล่ า นี้ ด ้ ว ยตั ว เองและเก็ บ เกี่ ย ว ประสบการณ์ให้ได้มากสุดจากการเดินทางครั้งใหม่

Technology Level

www.voelklinger-huette.org

15 das Weltkulturerbes Völklinger Hütte

Verkehrszentrum (VZ)

หลั ง จากกลั บ จากเหมื อ งถ่ า นหิ น และ เหล็กกล้าได้ไม่นาน วาตานาเบะบอกกับตัวเอง ว่ า ต้ อ งเดิ น ทางไปเยี่ ย มชมแหล่ ง เรี ย นรู ้ ประวั ติ ศ าสตร์ เ หล่ านี้ให้ไ ด้ม ากที่สุด เพราะ “แหล่งเก็บประวัติศาสตร์ คือ ความรู้ที่ท�ำให้เรา ได้เรียนรู้ตัวตนของเราในอดีต สอนเราให้เติบโต ในปัจจุบันและเตรียมพร้อมวางแผนใช้ชีวิตใน อนาคต” นัน่ คือ สิง่ ทีเ่ ขาคิดได้และตัง้ ใจอย่างสูงสุด

จากสถานีรถไฟหลัก München Hbf ไปสถานี Schwanthalerhöhe bf ใช้เวลา 2 นาที แล้ว เดินต่อไปทางสวน Bavariapark อีก 280 เมตร เวลาเปิด-ปิด 357 วัน 09:00 - 17:00 น. วันจันทร์ - อาทิตย์ และหยุดเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 7 ยูโร Verkehrszentrum (VZ) Am Bavariapark 5 80339 München

•

Deutsches Museum (DM) พิพิธภัณฑ์แห่งชาติเยอรมนี

•

Verkehrszentrum (VZ) พิพิธภัณฑ์ยานยนต์

•

Flugwerft Schleißheim (FWS) พิพิธภัณฑ์อากาศยาน

Verkehrszentrum (VZ)

จาก Saarbrücken เมืองแห่งสะพานข้ามแม่น�้ำซาร์ ไปสู่เมือง Feldafing ใช้ประมาณเวลา 4 ชั่วโมงกว่าๆ เป็น เมืองส�ำหรับตากอากาศและมีทะเลสาบ Starnberg ที่ขึ้นชื่อ และมีเมือง King Ludwig II of Bavaria ผู้ริเริ่มและสร้าง ปราสาท Neuschwanstein ประวัติของลุดวิคเป็นอีกส่วนที่ น่าติดตามและสไตล์การใช้ชีวิตในพื้นที่ใกล้ๆ อย่างเมือง Tutzing ระยะเวลาในการเดินทางจากเมืองนี้เข้าไปกลาง เมืองมึนเช่น ใช้เวลา 45 นาที เป็นรถไฟ S-Bahn หัวใจหลัก ของเป้าหมายครั้งนี้คือ การไปพิพิธภัณฑ์แห่งชาติเยอรมนี Deutsches Museum ที่ประกอบไปด้วย

Technology Level

วาตานาเบะเริ่มต้นที่พิพิธภัณฑ์ยานยนต์ ไม่แปลกที่เยอรมันมี รถยนต์เก่าๆมากมาย เนือ่ งจากการเป็นมหาอ�ำนาจยานยนต์และการผลิต รถยนต์ จากเทคโนโลยีจักรยนต์กลไกของประเทศเยอรมนีนั้นถือได้ว่า เป็นต้นแบบของการผลิตรถยนต์ของโลก แต่กว่าจะกลายมาเป็นรถยนต์ ที่ใช้ก๊าซโซลีนนั้น ก็มีเรื่องราวอีกมากมายและจะมาเล่าให้ฟังต่อ เพราะ กว่าจะเกิด “3 สิ่ง แห่งการเกิดอุตสาหกรรมรถยนต์ ที่ Bertha Benz เป็นผู ้ ริ เ ริ่ ม และก� ำ หนด” อย่างไรก็ต ามเส้น ทางของยานยนต์ ไ ม่ ไ ด้ มีแค่กา๊ ซโซลีนอย่างเดียวเท่านัน้ ในอดีตทีผ่ า่ นมาการแข่งขันด้านเทคโนโลยี นั้นมีสูงมาก รถยนต์ไม่ได้มีแค่ค่ายก๊าซโซลีนเท่านั้น ยังมีค่ายไฟฟ้าด้วย ซึ่ ง ในพิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ เ มื่ อ เดิ น ไปตามทางจะเห็ น โถงใหญ่ ที่ เ ก็ บ รถเก่ า แก่ มากมาย ถือว่าเป็นโชคดีมากที่ วาตานาเบะได้พบราชยานยนต์พระที่นั่ง ดูภาพประกอบ ซึ่งเป็นที่ประทับใจอย่างมากที่ได้เห็นกับตาเป็นๆ และ เป็นรถที่มีตรา จปร. เด่นชัดและยังมีการอนุรักษ์ไว้ได้เป็นอย่างดีมาก และเป็นสมบัติของพิพิธภัณฑ์แห่งนี้

มิติที่ 1 มิติแห่งความน่าเชื่อถือมั่นใจ Trusted กล่าวคือ ความไว้เนื้อเชื่อใจว่า ใช้รถก๊าซโซลีนอย่างไรก็แล้วแต่ ยังมีปั๊มน�้ำมัน คอยบริการ อีกทัง้ มิตนิ ยี้ งั เห็นรูปแบบการลงทุนทีง่ า่ ยและชัดเจนท�ำให้ เกิดการเลียนแบบธุรกิจกันง่าย เพียงท�ำงานโดยมีถังก๊าซโซลีนและ ท่อต่อเข้าไปยังถังน�้ำมันในรถยนต์ ก็สามารถด�ำเนินกิจการได้แล้ว มิติที่ 2 มิติแห่งระบบนิเวศที่ดี Eco-System คือ การสร้าง ระบบนิเวศของบริษัทผู้ผลิตก๊าซโซลีนและน�้ำมันจากอุตสาหกรรม ปิโตรเคมี ที่ก�ำลังเจริญรุ่งเรือง เหล่านี้จึงสร้างฐานความมั่งคั่งและ มั่นคงให้กับอุตสาหกรรมยานยนต์และอากาศยานอื่นๆ อีกด้วย 19

Verkehrszentrum (VZ)

เรื่องราวของยานยนต์ไฟฟ้านั้นไม่ประสบความส�ำเร็จใน มาราธอนครัง้ นี้ เนือ่ งจากค่ายก๊าซโซลีนชนะอย่างเด็ดขาด จนถึงตรงนี้ กว่าเกือบ 90 ปีเข้าไปแล้ว เพราะก๊าซโซลีนนั้นพัฒนาเทคโนโลยีและ นวัตกรรมใน 2 มิติ คือ

Technology Level

สุดท้ายเชิญชมภาพสวยๆ ของยานยนต์ภายใน พิพิธภัณฑ์ยานยนต์แห่งนี้ได้เลย ส่วนพิพิธภัณฑ์แห่งชาติ เยอรมนีและพิพิธภัณฑ์อากาศยาน จะน�ำเรื่องราวดีๆและ เกร็ ด เล็ ก น้ อ ยมาแลกเปลี่ ย นเรี ย นรู ้ ด ้ ว ยกั น อี ก นะครั บ วาตานาเบะค้นพบความจริงที่ว่า “ระยะทางพิสูจน์ม้า กาลเวลาพิสูจน์รถไฟฟ้าและรถน�้ำมัน” ซึ่งเป็นอีกครั้ง ที่รถไฟฟ้าจะมาแข่งกับรถน้ำมัน แต่รอบนี้ไม่แน่นะครับ ว่ า การเติ บ โตของรถยนต์ ไ ฟฟ้ า จะมากขึ้ น มหาศาล ขอบคุ ณ เทสล่ า ที่ มี ส ่ ว นคิ ด ค้ น ไฟฟ้ า กระแสสลั บ แต่ รถไฟฟ้ากระแสตรงที่ตั้งชื่อตามเทสล่า กลับถูกคิดค้นโดย เอดิ สั น จึงเป็นที่มาของคู่แข่งนวัตกรจากค่ายกระแสตรง และกระแสสลับ ที่มีให้เห็นพิพิธภัณฑ์แห่งชาติเยอรมนี https://www.deutsches-museum.de/ verkehrszentrum

21 Verkehrszentrum (VZ)

Deutsches Museum (DM)

ในวันที่เงียบสงบ ณ ท้องทะเลตอนเหนือ โชคไม่ดนี กั จากวันธรรมดาอยูๆ่ ก็เกิดฟ้าฝนตกหนัก มีพายุเกิดขึ้นกลางทะเลอย่างไม่คาดคิด และมี คลื่นลมแรงมาก ท�ำให้เธอ “มาเรีย” สูญเสีย การควบคุ ม เกิ ด อุ บัติเหตุใหญ่แ ละยังสูญ เสีย “โจนาส” เด็กหนุ่มผู้เข้มแข็งและเป็นผู้เชี่ยวชาญ การเดินเรือใบในแถบตอนเหนือของอาณาจักรไรซ์ ทีส่ มัยนัน้ ยังเรียกค่าเสียหายเป็นมาร์ค หลังจากนัน้ ไม่นานเรือได้ถกู กูข้ นึ้ มาและท�ำการบูรณะครัง้ ใหญ่ เพื่อให้กลับมาใช้งานได้และเพื่อท�ำการประมง เพื่อตอบแทนสิ่งที่สูญเสียไปในอดีต ก�ำลังใจของ ทุกคนกลับมาพร้อมลุยงานและจับปลากันอีกครั้ง และมาเรียทีเ่ ป็นชือ่ เรียกเรือล�ำนี้ ผ่านมาเกือบ 20 ปี

จากสถานีรถไฟหลัก München Hbf ไป สถานี Scจากสถานีรถไฟหลัก München Hbf ไปสถานี Isartor bf ใช้เวลา 5 นาที แล้วเดินต่อไปทางแม่น้ำ� Isar อีก 300 เมตร เวลาเปิด-ปิด 357 วัน 09:00 - 17:00 น. วันจันทร์ - อาทิตย์ และหยุดเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 14 ยูโร Deutsches Museum (DM) Museumsinsel 1 80538 München

Deutsches Museum (DM)

ความโชคร้าย กลับมาอีกครั้ง มาเรียสูญเสียการควบคุม ไปชนกับเรือกลไฟท�ำให้ตอ้ งเข้าอูอ่ กี ครัง้ ทีฮ่ มั บรูก จนต้อง เปลี่ยนก�ำลังขับเคลื่อนเป็นเครื่องยนต์คู่กับใบเรือ และ อีกครั้งหลังปรับปรุงครั้งใหญ่ก็เจออุบัติเหตุกับเรือขุด อีกครั้ง ตลอด 77 ปี (1880-1957) ที่มาเรียได้รับใช้ทั้ง ภาคประมงและร่ ว มรบในสงครามถึ ง เวลาที่ จ ะปลด ประจ�ำการ ในปี 2500 (1957) เธอได้เดินทางมาไกลและ มาเผยโฉมในนาม “มาเรีย HF.31” ณ บริเวณโถงทางเข้า ต้อนรับผูเ้ ดินทางส�ำรวจประวัตศิ าสตร์ หลังจากภัณฑารักษ์ เลือกแล้วว่าเธอต้องมาโชว์ตวั ทีน่ ี่ Deutsches Museum (DM) พิพิธภัณฑ์แห่งชาติเยอรมนี

Technology Level

มาเรียไม่เพียงแต่มีอายุอยู่รอดเพื่อมาสอนและให้การเรียนรู้ที่ทรงคุณค่ากับเรา เท่านั้น เธอยังมาบอกเล่าประวัติศาสตร์ในการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง จากเรือที่ผ่านเวลา มากว่า 141 ปี ต้องมีวิวัฒนาการ (Evolution) และ ปฏิรูป (Revolution) ก็เหมือน คนนั้นแหละทีว่ าตานาเบะพยายามเข้าใจถึงการเปลีย่ นแปลงทัง้ 2 อย่างเพือ่ อยูร่ อดและ เติบโตต่อไป สิง่ ทีเ่ ห็นได้ชดั คือ การท�ำส่วนล�ำเรือ (Hull) เริม่ ต้นจากวัสดุธรรมชาติทเี่ ป็นไม้ น�ำมาต่อแบบเกยกัน ต่อมาวิวัฒนาการและเทคโนโลยีดีขึ้นจึงต่อแบบประกบชนกัน ถึงยุคสมัยที่มีวัสดุใหม่ที่แข็งแรงกว่าไม้ คือเหล็กและเหล็กกล้าเข้ามาในอุตสาหกรรมเรือ ก็เริม่ ต้นด้วยการใช้เหล็กกล้าต่อแบบเกยกันแล้วเชือ่ มประสาน ต่อมาเมือ่ วิธกี ารเชือ่ มและ วัสดุเชือ่ มทีม่ คี ณ ุ ภาพดีขนึ้ จึงใช้เหล็กกล้าต่อแบบชนกัน สุดท้ายวัสดุเปลีย่ นแปลงอีกรอบ คือ วัสดุคอมโพสิตหรือพอลิเมอร์ ก็มาทดแทนวัสดุธรรมชาติและโลหะกันไป การต่อยอด และส่งต่อแนวคิดวัฒนธรรมนัน้ ส�ำคัญ และทุกครัง้ ประเทศทีพ่ ฒ ั นาแล้วจะส่งต่อวัฒนธรรม และเทคโนโลยีไปพร้อมกัน จะไม่เริ่มต้นใหม่จากเศษซากเสมอไป การเคารพและ ต่อยอดสิ่งที่ดีงามอยู่แล้วไปการเดินทางไปต่อได้ต่อเนื่องและยั่งยืนกว่า

•

Deutsches Museum (DM) พิพิธภัณฑ์แห่งชาติเยอรมนี

•

Verkehrszentrum (VZ) พิพิธภัณฑ์ยานยนต์

•

Flugwerft Schleißheim (FWS) พิพิธภัณฑ์อากาศยาน 25

Deutsches Museum (DM)

พิพิธภัณฑ์ทั้งสามอยู่ไม่ไกลกันมาก แต่ก็ไม่สามารถไป วันเดียวได้ครบ เพราะแต่ละแห่งมีประวัติศาสตร์มากมายให้ค้นหา และเรียนรู้ แต่ละแห่งจะท�ำให้เราได้เข้าใจความเป็นมาและเหตุผล ของการด�ำรงอยู่ของอดีต ปัจจุบันและอนาคต อย่าลืมที่จะขึ้น ไปชั้น บนสุด เพื่อไปดูด วงดาวและวิ ว สวยๆ ของมิ ว นิ ค กั น ด้ ว ย โปรดติดตามพิพิธภัณฑ์อากาศยานในซีรีส์ DM

สุ ด ท้ า ยชมภาพสวยๆและเรื่ อ งราวมากมาย ภายในพิพิธภัณฑ์ฯ ตั้งแต่อุตสาหกรรมเดินเรือสมุทร อุตสาหกรรมเหมือง การผลิตไฟฟ้าจากกังหันน�้ำและ ถ่านหิน กล้องส่องดูดาว และความรู้ด้านเทคโนโลยี ชีวภาพตั้งแต่เกิดและการด�ำรงชีวิตอยู่ การบินฉบับเริ่ม ต้นพบได้ที่นี่เช่นกัน วิวัฒนาการแผนที่โลก การทดสอบ ก�ำลังทางฟิสิกส์ทั้งรอกและไฟฟ้าและอื่นๆ อีกมากมาย ที่ท�ำให้วาตานาเบะอยากไปศึกษาในที่อื่นๆ มากขึ้น

Technology Level

www.deutsches-museum.de

27 Deutsches Museum (DM)

Flugwerft Schleißheim (FWS)

‘ ปุง ปุง ปุง ฟิ้ววววววว ปัง ปัง ปัง ’ วาตานาเบะไม่เพียงแต่ได้ยิน แต่เสียงนั้นท�ำให้ ใจสั่ น และตื่ น เต้ น กั บ เสี ย งที่ ดั ง มาเป็ น ระยะๆ ผ่านไปไม่นานก็มเี สียงแบบนีด้ งั ขึน้ มาอีก เมือ่ ได้สติ จึงเข้าไปใกล้ๆ พิจารณาดูและฟังว่าทีม่ าและต้นตอ ของเสียงมาจากไหนและอย่างไร กลับมาที่การเดินทางเพื่อก้าวสู่การค้นหา อุตสาหกรรมและเทคโนโลยีเครื่องจักรยนต์กลไก ที่ ช าวเยอรมั น นั้น เก่ งและช�ำนาญมาก ใช่ครับ วาตานาเบะก�ำลังจะเล่าเรือ่ งราวของอุตสาหกรรม เครื่องจักรยนต์กลไกที่สร้างโลกให้สามารถขับ เคลือ่ นได้ไปในทีต่ า่ งๆ ไม่วา่ จะบนท้องฟ้า บนถนน

จากสถานีรถไฟหลัก München Hbf ไป สถานี Oberschleißheim bf ใช้เวลา 21 นาที แล้วเดินต่อไปทาง วัง Neues Schloss Schleißheim อีก ประมาณ 1.5 กิโลเมตร เวลาเปิด-ปิด 357 วัน 09:00 - 17:00 น. วันจันทร์ - อาทิตย์ และหยุดเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 7 ยูโร Flugwerft Schleißheim (FW) Effnerstraße 18 85764 Oberschleißheim

คุณปู่ Willy Messerschmitt เล่าให้พวกเราฟังว่ากว่าที่รถยนต์จะวิ่งได้ เครื่องบินจะลอยได้ ต้องผ่านอุปสรรคมากมายไม่ว่าจะเป็นเรื่องการถ่ายทอดเทคโนโลยี การลอกเลียนแบบเทคโนโลยี ตลอดจนการซื้อขายแลกเปลี่ยนเทคโนโลยี ด้วยความที่ ปูเ่ องเรียนมาทางเครือ่ งกลและในสมัยนัน้ สงครามก็เพิง่ เริม่ ต้นขึน้ ปูเ่ ลยต้องท�ำงานออกแบบ และพัฒนาเครื่องบินที่ทันสมัยและสามารถต่อกรกับอังกฤษและสเปนได้ เครื่องบินรบ ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่เห็นๆกันในหนังต้องมีชื่อของ Messerschmitt Bf109 ซึ่ง ตั้งตามชื่อปู่และโรงงานที่ก่อตั้งขึ้น ไม่เพียงแค่นั้นบริษัทฯ ที่เลือกมาลงทุนร่วมกันและ ก่อตั้งกันขึ้นมาอีกบริษัท คือ Bayerische Flugzeugwerke (BFW) พื้นที่นี้ไม่เพียงเป็น สนามบินและสถานที่ประกอบเครื่องบินรบ ยังเป็นสถานที่ส�ำหรับทดสอบความเร็ว เครื่องบินที่ราชวงศ์ชั้นสูงต้องมาร่วมและแข่งขันกันในพื้นที่

Flugwerft Schleißheim (FWS)

และบนพืน้ น�ำ ้ อุตสาหกรรมเครือ่ งจักรเครือ่ งยนต์ ของเยอรมนีถกู กล่าวถึง และแน่นอนส�ำหรับวิศวกรรม ต้องที่นี่ อุตสาหกรรมเครื่องยนต์นั้นถูกยกให้เป็น ขุมก�ำลังที่ส�ำคัญของทั้งเครื่องบินและยานยนต์ มากว่า 125 ปี ที่ผ่านมาที่ความเชื่อมโยงของ อุตสาหกรรมทัง้ สองมีความสนิทสนมและมีเชือ้ สาย มาจากทัง้ ความร่วมมือและการแข่งขัน มีทงั้ ชัยชนะ และบาดเจ็บล้มตายกันเป็นอย่างมาก

Technology Level

Oberschleißheim ที่มีพระราชวังเก่าแก่ของดยุคแห่งบาวาเรียน ซึ่งไม่ไกลนักจากสนามบินและแหล่งเก็บประวัติศาสตร์เกี่ยวกับเครื่องบิน เหล่านี้ที่มีกว่า 70 ล�ำ แต่ละล�ำมีประวัติเฉพาะตัวของแต่ละรุ่น ส่วนที่ ส�ำคัญคือ Bf109 ซึ่งเครื่องยนต์เหล่านั้นและวิวัฒนาการของการน�ำ เครื่องยนต์และอากาศพลศาสตร์ รวมถึงวิศวกรรมการบิน ยังเป็นที่มาและ จุดเริ่มต้นของค่ายรถยนต์ที่เรารู้จักกันดี ตั้งแต่ Daimler Benz, BMW รวมถึงอากาศยานทีเ่ ราคุน้ เคยอย่าง Airbus การส่งต่อและส่งผ่านเทคโนโลยี และสถาปัตยกรรมการท�ำงาน การออกแบบเหล่านี้เป็นประสบการณ์ที่ หากเราค้นหาและเข้าใจจะช่วยให้เราน�ำไปประยุกต์ใช้ พร้อมทัง้ การร่วมแรง ร่วมใจต่อยอดรังสรรค์นวัตกรรมต่อไปได้อกี ไกล ซึง่ ปัจจุบนั เทคโนโลยีเหล่านี้ ก็ต่อยอดไปสู่การสร้างยานอวกาศและส่งมนุษย์ขึ้นไปเดินบนดวงจันทร์ มาแล้ว และก้าวต่อไปที่จะไปสู่ดาวอังคารในอนาคต เพราะภายหลังจบ สงครามไปแล้ว องค์ความรู้ด้านวิศวกรรมอากาศยานของเยอรมันนั้นถูกน�ำ ไปถ่ายทอดให้กับคนรุ่นหลังมากมาย

Flugwerft Schleißheim (FWS)

เพื่อเป็นแผนที่น�ำทางของวาตานาเบะ เขาจึงศึกษาความเชื่อม โยงของวิวัฒนาการ วัฒนธรรมและเทคโนโลยี ที่จะท�ำให้เกิดคุณค่าและ ธุรกิจต่อยอดอีกมากมาย มาถึงตรงนี้ Flugzeug ที่เป็นว่าเครื่องบินและ ผู้ที่ร่วมก่อการในสมัยนั้นไม่ใช่ใครที่ไหน Bayerische Motroren Werke (BMW) นั้นคือชื่อของเขา ซึ่งเริ่มต้นมาจากการเป็นผู้ผลิตเครื่องยนต์ ภายใต้ BFW ที่ต่อยอดและน�ำไปสร้างเครื่องยนต์ส�ำหรับอากาศยานที่ หลากหลายจนสามารถตั้งตัวได้ พอภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 จบลง ไม่นาน ทีมงานจึงตัดสินใจว่าหากเครื่องยนต์ยังมีสิทธิ์สิ่งเดียวที่สามารถ ท�ำได้คือ “ยานยนต์ 4 ล้อ” แต่ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายที่อยู่ผู้ผลิตเครื่องบินจะ หันไปท�ำรถยนต์ BFW จึงหันไปสนใจเพื่อนทางธุรกิจที่เมืองข้างๆ Fahrzeungfabrik Eisenach ที่ มี ชื่ อ เสี ย งดี อ ยู ่ แ ล้ ว ในเรื่ อ งการ ออกแบบรถยนต์ แต่ขาดเงินทุนเพราะเป็นช่วงที่ตั้งตัวและถูกน�ำโรงงาน ไปใช้ ง านในช่ ว งสงครามอยู ่ แ ล้ ว ทั้ ง สองบริ ษั ท เลยรู ้ จั ก มั ก คุ ้ น กั น

เลยตกลงใจกั น ว่ าขอร่ว มหุ้น กัน หน่อย สุด ท้ายเลยร่ว มกั น ตั้ ง จาก Bayerische Flugzeugwerke (BFW) และ Fahrzeungfabrik Eisenach ได้ออกมาเป็น Bayerische Motroren Werke (BMW) ทีเ่ รารูจ้ กั กันดีและโลโก้ทเี่ ราคุน้ เคย กันอยูแ่ ล้วนัน้ มีทมี่ าจากการหมุนของใบพัดเครื่องบินและสีธง เมืองบาวาเรียน

Technology Level

ขอเชิญรับชมภาพบางส่วน Flugwerft Schleißheim (FWS) พิพิธภัณฑ์อากาศยาน

https://www.deutsches-museum.de/ flugwerft-schleissheim

33 Flugwerft Schleißheim (FWS)

BMW Welt & BMW Museum

เรื่องราวมากมายกว่าที่จะกลายมาเป็นบริษัทยานยนต์ อันดับต้นๆ ของโลก ไม่ใช่เรือ่ งง่าย ต้องผ่านอุปสรรคและการสร้างสรรค์ มากมาย มาครับวาตานาเบะจะเล่าให้ฟงั ผ่านเรือ่ งราวการเดินทาง ของพิพธิ ภัณฑ์ทวั่ เยอรมันเกือบ 30 แห่ง ทีเ่ รียงเรือ่ งราวปะติดปะต่อ ให้ เ กิ ด เป็ น ความส� ำ เร็จของการสร้างชาติ ความผิด พลาดใน การออกแบบอาณาจักรไรซ์ทลี่ ม้ เหลวและการถูกกดขี่ ความเจ็บปวด จากการแพ้สงครามโลกครั้งที่ 1 และเป็นที่มาของสงครามโลก ครัง้ ที่ 2 วาตานาเบะเคยท�ำงานกับเซนเซฮานทีเ่ ป็นวิศวกรอากาศยาน (Aeronautical engineering) หลายเรื่องราว เซนเซได้เล่าว่า คนเยอรมันในอดีตทีผ่ า่ นมานัน้ สนใจเรือ่ งเครือ่ งจักรเป็นอย่างมาก หรือวิศวกรรมเครื่องกลนั้นเป็นจุดเริ่มต้นของงานดีๆมากมาย เพราะจากกฎฟิสิกส์ของนิวตันท�ำให้เกิดแรงบันดาลใจและคิดค้น

จากสถานีรถไฟหลัก München Hbf ไป สถานี Olympiazentrum bf ใช้เวลา 15 นาที แล้วเดินต่อไปอีก 300 เมตร เวลาเปิด-ปิด 307 วัน • BMW Welt 09:30 - 00.00 และหยุดเทศกาลส�ำคัญ • BMW Museum 10:00 - 18:00 น. อังคาร - อาทิตย์ (หยุดวันจันทร์) ค่าเข้าชม • BMW Welt ฟรี • BMW Museum 10 ยูโร BMW Welt Am Olympiapark 1, 80809 München BMW Museum Am Olympiapark 2, 80809 München

BMW Welt & BMW Museum

ออกแบบเพือ่ เคลือ่ นทีไ่ ปข้างหน้า และวิศวกรรม เครื่องกลนั้นตอบโจทย์และเห็นผลลัพธ์จากการ ค�ำนวณได้งา่ ยและเข้าใจ ส่วนเรือ่ งวิศวกรรมเคมี วิศวกรรมไฟฟ้า และการรักษาคนไข้ดว้ ยยาและ วัคซีนจึงค่อยๆ ตามมาเป็นเรื่องเป็นราวต่อยอด ออกดอกผลไปสู ่ เ มื อ งแห่ ง การสร้ า งสรรค์ นวัตกรรมโลก

Technology Level

แต่ก่อน BMW ไม่ได้ชื่อนี้ เซนเซเล่าว่าการแปลงร่างของผู้ผลิตรถยนต์ในเยอรมนี นั้นมีการปรับตัวอยู่ตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็น Mercedes, VW, Porsche หรือ Audi ทุกคนทุกค่ายมีประวัติเกิดขึ้น ตั้งอยู่และดับไปและกว่าเป็นที่มาเป็นค�ำตอบสุดท้ายของ ค่ายยานยนต์ต่างๆของโลก กลับมาที่ BMW เริ่มต้นมากับบริษัทชื่อว่า Bayerische Flugzeugwerke (BFW) ทีก่ อ่ ตัง้ ในปี 1916 ทีเ่ ล่าไปในพิพธิ ภัณฑ์อากาศยาน ก่อนหน้านัน้ BFW นั้นมี Rapp Motorenwerke (RMW) ตั้งขึ้นในปี 1913 กว่า 108 ปีที่มีวิวัฒนาการ จนถึงปัจจุบัน Karl Rapp และเพื่อน ใช้เงินลงทุนไป 200,000 Reichsmark (หากใคร สามารถเปลี่ยนเป็นค่าเงินปัจจุบันได้รบกวนหน่อยครับ) ร่วมกันก่อตั้งพัฒนาเครื่องยนต์ หกสูบและขายเครือ่ งยนต์ให้บริษทั ผลิตเครือ่ งบิน แต่มนั ไม่งา่ ยอย่างทีค่ ดิ ทัง้ เรือ่ งเศรษฐกิจ ที่ตกต�่ำและอยู่ในช่วงสงคราม ต้องบอกก่อนในอดีตการก่อตั้งบริษัทนั้นยากมาก และ ต้องมีความเชี่ยวชาญอย่างมาก แต่สุดท้าย RMW ไปต่อไม่ไหวด้านการเงินแต่ความถนัด วิศวกรรมยังมีอยู่ จึงได้รับทุนก้อนใหม่และให้ด�ำเนินการต่อในชื่อ BFW

BMW Welt & BMW Museum

หลังจากนั้นภาพก็ตัดมาที่การซื้อสิทธิ์การผลิตรถยนต์ โดยผ่านการด�ำเนิน การและการถ่ายโอนชื่อและเปลี่ยนแปลงหรือการ Transformation ในปัจจุบัน จาก “Bayerische Flugzeugwerke (BFW) และ Fahrzeungfabrik Eisenach ออกมาเป็น Bayerische Motroren Werke (BMW)” : Flug แปลว่าการบิน Fahr แปลว่ายานยนต์ สุดท้ายเลยได้ BMW รถยนต์แบบแรกทีผ่ ลิตคือ Dixi ทีอ่ าศัยประสบการณ์ จากเครือ่ งยนต์กลไกและรูปแบบการขับเคลือ่ นบนพืน้ ดิน การบังคับเลีย้ วซ้ายขวาทีต่ า่ งกัน กับเครื่อง แต่หัวใจของการเคลื่อนไปข้างหน้าใกล้เคียงกัน รถยนต์รุ่นนี้ขายไปได้กว่า 10,000 คัน ถือว่าไม่มากไม่น้อยในยุคนั้น ที่มีค่ายรถยนต์มากมายแข่งขันกัน ทั้งด้าน ความเร็ว สมรรถนะและความคล่องตัว ซึ่ง Dixi นั้นสอบผ่านและเป็นรถรุ่นแรกที่ BMW ผลิตให้กับ Austin Seven จากประเทศอังกฤษ หลังจากเปิดตัวโรงงานผลิตในแบรนด์ ประเทศอังกฤษ หลังจากที่เยอรมันทนผลิตรถยนต์อังกฤษตั้งแต่รุ่น 3/15 DA 1,2,3,4 ถึงเวลารถยนต์คันแรกที่มาจากการออกแบบและพัฒนาด้วยตัวเองคือ BMW 3/20 และ ตัดขาดความสัมพันธ์จากสิทธิ์การผลิตของอังกฤษ และหันมาสร้างยานยนต์ด้วยตัวเอง เพราะจากความช่วยเหลือของค่ายรถยนต์อื่นๆ ของเยอรมันด้วยกันเอง ที่ท�ำให้ BMW มั่นใจและมีทีมวิศวกรและนักออกแบบมากมาย แต่จดจ�ำเรื่องการออกแบบให้ดีนะครับ

เพราะมันจะน�ำไปสู่รางวัลออกแบบระดับอย่าง Reddot Design Award ที่เป็นที่มาของ การเปลี่ยนแปลงการออกแบบและอุตสาหกรรมพลาสติกและเคมีภัณฑ์ก�ำลังเริ่มเข้ามา ให้เห็นในอุตสาหกรรม Next S-Curve ของเยอรมัน และกระจังคู่หน้าของ BMW นั้น เริ่มต้นที่ BMW303 และเป็นที่พัฒนามาเรื่อยๆ จนเป็นสัญลักษณ์ของการออกแบบของ BMW ซึ่งแต่เดิมมันออกถูกออกแบบมาให้ใหญ่มากเพื่อระบายอากาศและมันค่อยๆ เล็กลงและ ปี 2020 BMW ก็กลับมาใช้การออกแบบที่ให้กระจังคู่หน้าใหญ่โตสวยงามไป อีกแบบ

Technology Level

สรุปว่ากว่าจะมาเป็นเรื่องราว 108 ปี ของ BMW ในปัจจุบันนั้น ผ่านเรื่องราว มากมาย ผ่านมรสุมหลากหลายทัง้ คูแ่ ข่ง เศรษฐกิจ สงคราม การควบรวมกิจการมากมาย สุดท้ายจิตวิญญาณของกะจังคู่หน้าของ BMW และใบพัดเครื่องบิน ก็เป็นที่ประทับใจ สืบทอดต่อมาถึงปัจจุบัน “Motorenwerke” ถ้าเราน�ำ M และ W มาชนกัน เราจะเห็น กะจังคู่หน้า ที่เป็นจิตวิญญาณส�ำคัญที่สืบทอดต่อมารุ่นสู่รุ่น www.bmw-welt.com

39 BMW Welt & BMW Museum

BENZ Museum

‘ กรุบ กรุบ กรุบ ’ เสียงฝีเท้าม้ากระทบ เร่งจากด้านหลัง ผู้น�ำฝูง เพื่อแจ้งข่าวการมาถึงของ “ม้าล้อ” ในเมืองที่ผู้คนต่าง รายล้อมกับความน่าตื่นตาตื่นใจของเทคโนโลยีที่จะมาแทนที่ การเดินทางด้วยสิ่งมีชีวิตไปตลอดกาล พื้นดินที่แผดเผาต้อง อดทนและพักตลอดการเดินทางของม้า เป็นข้อจ�ำกัดที่ต้องผ่าน ไปให้ได้ การก้าวข้ามทางเทคโนโลยีครัง้ นีต้ อ้ งการพิสจู น์ความทรหด ทีด่ กี ว่าทุกสิง่ ทีเ่ คยมีมา “การค้นพบปัม๊ น�ำ้ มันเพือ่ เติมก๊าซโซลีน อู่ซ่อมม้าล้อและยานยนต์ต้นแบบ” แห่งความอัจฉริยะของ ครอบครัวเบนซ์ ใช่แล้วครับ วาตานาเบะก�ำลังจะเล่าถึงจุดเริม่ ต้น ชั้นบนสุดของพิพิธภัณฑ์เบนซ์ ได้น�ำม้าเท่าขนาดจริงมาจัดแสดง เพือ่ พิสจู น์ให้เห็นว่า การสร้างสรรค์สามารถเอาชนะได้ การตัง้ โจทย์ ปัญหาที่ดีท�ำให้เราก้าวข้ามข้อจ�ำกัดต่างๆ ได้อย่างสมบูรณ์แบบ

BENZ Museum

จากสถานีรถไฟหลัก Stuttgart Hbf ไป สถานี Neckarpark bf ใช้เวลา 7 นาที แล้ว เดินต่อไปทางแม่น�้ำNeckar อีก 950 เมตร เวลาเปิด-ปิด 309 วัน 09:00 - 18:00 น. วันอังคาร - อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 10 ยูโร Mercedes-Benz Museum Mercedesstraße 100, 70372 Stuttgart

วิวัฒนาการของเบนซ์เริ่มต้นขึ้นจากการเดินทางด้วยม้าที่ลากห้องโดยสารด้วย ม้า 4–8 ตัว การแข่งขันระหว่างม้าล้อทีอ่ าศัยพลังงานจากเครือ่ งยนต์สบู เดียว ด้วยหลักการ 4 สโตรก “ดูด-อัด-ระเบิด-คาย” ซึง่ ม้าล้อก็ทำ� งานได้ 0.75 แรงม้า เทียบเท่าม้าเกือบ 1 ตัว ใน การลากห้องโดยสารที่มีน้ำหนัก 1–2 ตัน นี่จึงเป็นที่มาของแรงม้าหรือก�ำลังม้า การ คิดค้นนี้มีมาตั้งแต่ 1886 แต่กว่าการทดลองเอาเครื่องยนต์ไปติดตั้งและใช้งานได้ต้อง รออีกกว่า 2 ปี และในปี 1888 เบนซ์ ไม่ได้เดินทางและไม่ใช่เป็นคนแรกที่เดินทางด้วย สิง่ ประดิษฐ์ทเ่ี ขาคิดค้นขึน้ แต่เป็นภรรยาของเขา Bertha Benz เป็นผูท้ ดสอบต้นแบบที่ 3 เพื่อเดินทางไกลกลับบ้านเกิดของเบธา โดยเดินทางจาก Mannheim ไปและกลับ Pforzheim รวมระยะทาง 194 กิโลเมตร ด้วยความเร็ว 16 กิโลเมตรต่อชัว่ โมง ระหว่างทาง เกิดสิ่งที่สมบูรณ์ 3 อย่าง 41

Technology Level

1. การเติมก๊าซโซลีนมาเติมให้เครือ่ งยนต์ เป็นครัง้ แรกทีค่ ำ� ว่าก๊าซโซลีน หรือ Benzoin แต่เดิมนั้นวันที่เบธาเข้าไปขอความช่วยเหลือโดย นั ก เคมี ใ นร้ านขายยา Apotheke ซึ่งระหว่างทางผ่ า นเมื อ ง Wiesloch ห่างจาก Heidelberg 14 กิโลเมตร ที่ขึ้นชื่อเรื่อง วิ ท ยาศาสตร์ และออกแกนิคเคมี และในวัน นั้น ก็ มีอ าจารย์ ที่ เชี่ ย วชาญด้ า นการผสมสู ต รเคมี แ ละการใช้ ตั ว ท� ำ ละลายหรื อ Solvent เพื่อช่วยให้เกิดการเผาไหม้ เขาใช้ Ligroin ผสมกับ Solvent ซึ่ ง มั นคือปิโตรเคมีแ ละไฮโดรคาร์บ อน หรื อ กลุ ่ ม C-C=C-C ท�ำให้เขาได้สังเคราะห์และน�ำไปใช้เป็นก๊าซเชื้อเพลิงได้ ส�ำเร็จ จึงเป็นจุดแรกที่ท�ำให้เกิดปั๊มน�้ำมันขึ้นครั้งแรกของโลก 2. อู่ซ่อมรถ ระบบเบรกและการปะยาง เป็นธรรมดาของการเดินทาง อะไหล่และการเตรียมอุปกรณ์เพือ่ ซ่อมระหว่างทางมีความจ�ำเป็นมาก และเบธาเองก็ ใ ช้ อุ ป กรณ์ ใ นการแก้ ไ ขปั ญ หามาจนหมดแล้ ว สุดท้ายเลยต้องแวะระหว่างทางเพื่อให้ช่างท้องถิ่นท�ำการซ่อม ยางรถ ท�ำเบรกและท�ำความสะอาดความสกปรกออก เพือ่ ให้รถใหม่ และพร้อมจะลุยไปข้างหน้าต่อไป ดังนั้นอู่ซ่อมรถและล้างรถก็เกิด ขึ้นระหว่างทางที่เบธาเดินทาง 3. รถยนต์ต้นแบบรุ่นที่ 3 ที่พยายามพิสูจน์ว่าสามารถใช้พลังงานจาก เชื้อเพลิงปิโตรเลียม ขับเคลื่อนลูกสูบเดียวแบบ 4 สโตรก สามารถ ใช้ทดแทนม้าลาก 4-8 ตัวได้อย่างสบาย ทั้งนี้ภาพลักษณ์และ การออกแบบก็ยงั ดูเก๋นง่ั แบบสวยๆ ไปถึงทีห่ มาย สบายผิดกัน เบนซ์เอง ได้ขอสิทธิบัตรคุ้มครองยานยนต์คันแรกนี้และสามารถพบได้ใน พิพิธภัณฑ์

https://media.daimler.com/

BENZ Museum

ทั้งหมดนี้คือการเดินทางครบทั้ง 3 อย่าง ที่เอื้อให้เกิดอุตสาหกรรมยานยนต์ที่ เติบโตต่อเนื่องมากว่า 133 ปี หลังเบธากลับมารายงานให้ทราบถึงข้อบกพร่องและ ระบบการท�ำงานที่ดีและไม่ดี ส่วนไหนที่ยังมีข้อผิดพลาด ก็สามารถน�ำไปปรับปรุงและ พัฒนาให้ดีขึ้น ไม่แปลกใจเลยที่การทดสอบรถยนต์ครั้งแรก Inspector ต้องเป็นหน้าที่ ของผู้หญิงที่มีความละเอียดอ่อนและมีความรอบคอบ จดจ�ำรายละเอียดได้ดี ท�ำให้ เมื่ อ เบนซ์ พ บข้ อ จ� ำ กั ด ก็ ป รั บ ปรุ ง ให้ ดี ขึ้ น สุ ด ท้ า ยเพื่ อ นนั ก ออกแบบและวิ ศ วกร Gottlieb Daimler, Nikolaus Otto และ Wilhelm Maybach อีกคนคือ Rudolf Diesel ทั้งหมดนี้ เป็นทั้งเพื่อน เป็นทั้งคู่ธุรกิจ และคู่ปรับกับ Karl Benz ทั้งนี้แต่เมื่อ ผลประโยชน์ลงตัวความร่วมมือก็เกิดขึ้น จึงท�ำให้การท�ำงานร่วมกันและเชื่อมโยงกัน เกิดเป็นรูปแบบยานยนต์มากมาย ทัง้ ทีม่ าจากเครือ่ งยนต์ 4 สูบทันสมัย เชือ้ เพลิงชนิดต่างๆ รวมทั้งเครื่องยนต์ Otto และรถยนต์สุดหรู อย่าง Maybach เหล่านี้เป็นที่มา ทั้งเริ่มต้น ที่ความสุข ความทุกข์ ความแค้นและความลงตัว ค้นพบเรื่องราวทั้งหลายเหล่านี้ได้ใน เบนซ์สตุดการ์ดและประวัติของ Daimler และ Benz

Volkswangenwerk, Autostadt Wolfburg

เมืองหมาป่าตอนที่ 1 ในป่าทางตอนเหนือ ของเยอรมัน อากาศที่หนาวเย็นและมีคลองขุด Mittellandkanal ที่ผ่านกลางแผ่นดินยาวที่สุดใน เยอรมนี 325 กิ โ ลเมตร เป็ น ที่ ตั้ ง ของเมื อ ง อุตสาหกรรมยานยนต์ ค่ายรถยนต์ในเยอรมนีที่ เริ่มต้นช้ากว่าเพื่อนคือ “รถเพื่อประชาชน” หรือ ที่เราคุ้นหูคือ Volkswagen สมัยก่อนวาตานาเบะ ไม่รู้ความหมายว่าแปลว่าอะไร แต่เรียกโฟล์คเต่า ว่าโฟล์คเต่าเสมอมา ปีที่ก่อตั้ง 1937 โดยท่านผู้น�ำ (Führer) ในยุ ค ที่ ม ้ า ล้อได้ผ่านการพิสูจน์ตั้งแต่ ปี 1888 เป็นครั้งแรกที่เบนซ์และเพื่อนได้ท�ำรถ มาเรื่อยๆ

Hauptbahnhof (Hbf), bahnhof (bf) จากสถานีรถไฟหลัก Wolfsburg Hbf แล้ว เดินต่อไปข้ามแม่น้ำ�คลองขุด ข้ามสะพาน Stadtbrücke ไปยัง Autostadt 1.4 กิโลเมตร เวลาเปิด-ปิด 361 วัน 10:00 - 18:00 น. วันจันทร์ - อาทิตย์ และหยุดเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 18 ยูโร Autostadt, Stadtbrücke, 38440 Wolfsburg Volkswagenwerk, 38440 Wolfsburg

Volkswangenwerk, Autostadt Wolfburg

ในยุคที่เบนซ์ก�ำลังสร้างม้าล้อออกมาวิ่ง เต็มท้องถนน นักออกแบบชื่อก้องโลกยังท�ำงาน ออกแบบยานยนต์ทอี่ อสเตรียแต่สงิ่ ทีเ่ ขาประดิษฐ์ ไม่ใช่แค่มา้ ล้อเติมก๊าซ แต่เป็นการออกแบบม้าล้อ ที่ใช้คู่กับไฟฟ้าได้ด้วย หรือที่โลกทุกวันนี้เรียกว่า ไฮบริด (Lohner-Porsche) และผลงานที่ขึ้นชื่อ คือ the Volkswagen Beetle และเคยร่วมพัฒนา ชุดแข่งให้กับ Auto Union ที่ต่อมากลายเป็น Audi รวมทัง้ เป็นพนักงานผูม้ ใี จและตัง้ หน้าตัง้ ตา ท�ำงานให้ Mercedes-Benz จนกระทั่งมาสร้าง รถยนต์ของตัวเองตามชื่อ Porsche

Technology Level

อย่างที่ทุกคนรู้กัน Ferdinand Porsche คุณปู่ได้ถูกตามตัวให้เข้าพบท่านผู้น�ำ และให้ออกแบบยานยนต์ทันสมัย ประหยัดเพื่อประชาชน โดยโครงการนี้ลับสุดยอด ตามสไตล์ท่านผู้น�ำ กว่าจะเข็นออกมาได้ก็ใช้เวลาไปกว่า 2 ปี จนกระทั่งทุกอย่างลงตัว การเปิดตัว VW รถเพื่อประชาชนก็ท�ำให้ทุกคนหลงรักและผลิตอย่างมากมายระหว่าง ช่วงก่อนสงครามเล็กน้อยและช่วงสงครามที่หยุดผลิตไป แต่คุณปู่ Ferdinand ก็ยัง ไม่ทิ้งลายมาออกแบบรถถัง เครื่องบิน เครื่องยนต์เกษตร เพื่อส่งมอบผลิตภัณฑ์ให้ผู้คน ประทับใจ ปู่ Ferdinand ยังอยู่เบื้องหลังของความยิ่งใหญ่ของค่ายรถยนต์ VW ที่มี แบรนด์รถยนต์ในมือไม่ต่ำกว่า 10 แบรนด์ รวมทั้ง Porsche – Audi – Bentley – Dugatti – Lamborghini เป็นต้น ซึ่งเหล่านี้ล้วนอยู่ใน VW Werk , Autostadt รวมถึง Stiftung AutoMuseum Volkswagen อยู่ที่ Wolfburg ที่นี่เรามาพบเซนเซเจอร์เกน ทีเ่ คยท�ำงานเป็นวิศวกรเครือ่ งกลในโรงงาน VW Werk ท่านเลยพาทัวร์ลอ่ งแม่นำ้ ชม โรงงาน เข้าไปชมกระบวนการผลิตรถยนต์ VW พร้อมทั้งเล่าให้ฟังว่าที่นี่เมื่อก่อนไม่ได้ เติบโตและใหญ่โตขนาดนี้ หลังจากทีท่ า่ นผูน้ ำ� ลงมติวา่ จะสร้างโรงงานผลิตรถยนต์เพือ่ ประชาชนวันนั้นจึงเป็นที่มาของโรงเรียน มหาวิทยาลัยเพื่อวิศวกรรมเครื่องกล ไฟฟ้า อุตสาหการ และธุรกิจการค้าการขายก็ดีขึ้น ตลอดระยะเวลากว่า 84 ปี (1937-2021) GDP ของเมืองโตขึ้นอย่างมหาศาล

47 Volkswangenwerk, Autostadt Wolfburg

ที่ Autostadt, Wolfburg นัน้ เป็นพืน้ ทีแ่ บ่งส่วนของแบรนด์รถยนต์ตา่ งๆ ออกเป็น Pavilion และยังมีส่วนของโรงแรม จุดรับรถยนต์ โชว์รูมส�ำหรับซื้อรถยนต์ และรถ เก่าที่เก็บไว้ให้ชมมากมาย แต่ที่น่าสนใจคือ 1. Porsche Pavilion เป็นการออกแบบอาคารทรงโค้งมนตามสไตล์ Porsche ภายใน จะมีการจัดแสดงรถยนต์ 28 โมเดล พร้อมทั้งมีรถรุ่นใหม่ที่โชว์ให้ทดลองนั่งและ ถ่ายรูปคูก่ บั รถเหล่านัน้ ได้ พร้อมกับแสดงความทันสมัยของการออกแบบและสมรรถนะ ของเครื่องยนต์ให้ได้ชมกัน

Technology Level

2. Audi Pavilion การออกแบบอาคารไม่หรูหรามากแต่ภายในได้น�ำเอานวัตกรรม ยานยนต์ไฟฟ้าที่เป็นแพลตฟอร์มของ VW มาใช้และต่อยอด ซึ่งที่มาของ Audi ก็ มาจากพันธมิตรผู้ผลิตรถยนต์ 4 ค่าย ได้แก่ Audi, Horch, DKW, และ Wanderer จึงเป็นที่มาของค่ายรถยนต์ 4 ห่วง 3. Lamborghini @zeithaus ส�ำหรับค่ายรถหรูอีกแบรนด์ เอกลักษณ์ของตัวอาคาร คือจะน�ำรถ Lamborghini ติดไว้บนก�ำแพงหมุนได้ พอถึงเวลามันจะหมุนออกมา พร้อมควัน ซึ่งเป็นการแสดงที่น่าตื่นตาตื่นใจมาก

การเดินทางมาเยือนเมืองหมาป่ายังไม่จบแค่นี้อีกสถานที่ ที่ต้องไปเลยคือองค์กร Stiftung AutoMuseum Volkswagen (ต่อตอนที่ 2) ที่รวบรวมรถเต่ า และประวั ติ ศ าสตร์ ร ถเต่ า มา รวมอยู่ที่นี่ มีทั้งเต่าทอง เต่าไม้ เต่านานาชนิด และนานาชาติ สามารถมาเยี่ยมชมที่นี่ไ ด้

Volkswangenwerk, Autostadt Wolfburg

www.autostadt.de

Stiftung AutoMuseum Volkswagen, Wolfburg

‘ วูฟฟฟฟฟฟฟฟฟฟฟฟฟ วูฟฟฟฟฟฟฟฟ วูฟฟฟฟฟฟฟฟ ’ เมืองหมาป่า ตอนที่ 2 Stiftung AutoMuseum Volkswagen น่าเสียดายที่รถเต่าทั้งแบบ Classic และ New Beetle ได้หยุดสายการผลิตทั้งหมดไปเมื่อปี 2019 หลังจากนี้รถเต่าก็ยังคง เป็นต�ำนานต่อไป เธอจะมีโอกาสกลับมาในขุมพลังงานไฟฟ้าหรือไม่นั้น ไม่มีใครรู้ แต่ที่ ผ่านมาเธอได้พิสูจน์ให้โลกได้เห็นแล้วว่า เธอผ่านการรังสรรค์ตงั้ แต่ยคุ สงคราม โดยได้รบั การอนุมัติให้สร้างจากท่านผู้น�ำ ควบคู่กับการเอาใจประชาชนซึ่งได้รับการตอบรับ อย่างมากมาย 21.5 ล้านคันเป็นเครื่องพิสูจน์ในรุ่น Classic Type 1 (1938 - 2003) และ New Beetle Type 2 อีกกว่า 1.2 ล้านคัน (1997 – 2013) และสุดท้าย Final Edition Type 3 อีกแค่ 500,000 คัน เท่านั้น (2013 – 2019 ) ไม่ว่าจะอย่างไร VW นี้ ก็ยังคงต�ำนานตลอดไป ถึงแม้เส้นทางการพัฒนาเริ่มต้นจากท่านผู้น�ำ Adolf Hitler และ ยังเป็นสัญลักษณ์ของการกลับมาของประชาธิปไตย เสรีชน อิสระชนและประชาชน ในยุค Baby Boom เพราะความที่มันเป็นรถของประชาชนตามชื่อของเธอ

Ferdinand Porsche, Sr คุณปู่ผู้สร้างชื่อด้วยการเป็นนักออกแบบและวิศวกร เครื่องยนต์ที่ท�ำหน้าที่พัฒนารถยนต์ในยุครุ่งเรืองของเดมเลอร์ที่สตุดการ์ด จนสามารถมี บริษัทของตัวเอง Dr. Ing. h.c. F. Porsche GmbH เซนเซเจอร์เกน เล่าต่ออีกว่าเขาท�ำ หน้าที่ออกแบบจักรยนต์กลไกต่างๆ ของรถยนต์ เครื่องบิน รถไถท�ำไร่ เป็นต้น และ ในปี 1931 คุณปู่ก็ตั้งบริษัท Porsche GmbH จนกระทั่งท่านผู้น�ำเรียกให้เข้าพบและให้ ไปช่วงสร้างอุตสาหกรรมรถยนต์ด้วยกัน และท่านก็เข้าร่วมงานและใช้เวลากว่า 4 ปี พัฒนาต้นแบบรถเต่าน่ารัก ตามแนวคิดทั้ง 5 ข้อด้านล่าง 1. ความเร็วที่ปลอดภัย : ไม่ช้าไม่เร็วจนเกินไป 100 km/h 2. ความประหยัดในเชิงเศรษฐศาสตร์ : อัตราการกินน้ำมัน 7 ลิตรต่อ 100 km 3. การซ่อมบ�ำรุง : ต้องประหยัด ง่ายและสะดวก เช่น หน้าปัดหรือคอนโซลหน้าเป็น แบบง่ายๆ 4. ขนาดส�ำหรับครอบครัว : ส�ำหรับ 4-5 คน รวมเด็ก 2 คน และกระเป๋า 5. การระบายความร้อนด้วยวิธีอื่น : ใช้อากาศในการระบายความร้อน เพื่อไม่ให้เกิด ปัญหาตอนอากาศหนาว 51

Stiftung AutoMuseum Volkswagen, Wolfburg

จากสถานีรถไฟหลัก Wolfsburg Hbf แล้ว ออกไปทางสนามฟุตบอล ไปยัง Stiftung AutoMuseum Volkswagen 1.6 กิโลเมตร เวลาเปิด-ปิด 303 วัน 10:00 - 16:00 น. วันอังคาร - อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลส�ำคัญ ค่าเข้าชม 8 ยูโร Stiftung AutoMuseum Volkswagen Dieselstraße 35, 38446 Wolfsburg

Technology Level

การตั้งโจทย์ที่ชัดเจน Objective และ Key Result ที่ชัดเจน มีการก�ำหนด ตัวเลขที่เหมาะสม เข้าใจง่ายและระยะเวลาคือเร็วที่สุดเพราะท่านผู้น�ำสั่ง รวมทั้ง ภาพร่างรถยนต์ของท่านที่มีอักษรก�ำกับ AH33 จนกระทั่งหน่วยงานอนุมัติการผลิต รถยนต์ประชาชนแห่งชาติขนึ้ และก�ำหนดให้ไปตัง้ อยูท่ เี่ มืองหมาป่าตอนเหนือ ซึง่ สมัยก่อน มี เ ฉพาะอุ ต สาหกรรมต้ น น้ ำ และขนส่ ง เหล็ ก อุ ต สาหกรรมซึ่ ง ที่ เ มื อ งนี้ อ ยู ่ ใ กล้ กั บ Hannover อีกอย่างเมืองนี้สามารถลากเส้นตรงมาได้ง่ายจาก Berlin เพียง 2 ชั่วโมง เท่านั้น เพราะสมัยก่อนรถยนต์ต่างๆ จะเกิดที่ Mannheim, Stuttgart และ Munich ตอนใต้ของเยอรมัน ตามแผนที่เส้นทางอุตสาหกรรมและที่เซนเซบอกมาอีกคือ คลองขุด ที่เมืองหมาป่าตั้งใจจะขุดเพื่อเข้าไปถึง Berlin เลยทีเดียว 52

แต่ไม่ใช่แค่นี้จะส�ำเร็จได้ ปัญหาหลังสงครามจบคือไม่มีใครสนใจที่จะชุบเลี้ยงรถ เต่าคันนั้นที่มีเรื่องราวมากมาย สุดท้ายตกถึงมืออังกฤษที่ต้องเข้ามาพัฒนาและก�ำเนิด VW ให้กลับมาอีกครัง้ เพราะหลังแพ้สงคราม เยอรมนีถกู แบ่งเป็น 4 ส่วน บนความรับผิดชอบ ของอังกฤษได้โซนเหนือ เมืองท่าฮัมบรูกทีม่ ที างออกทะเลเชือ่ มการขนส่งและอุตสาหกรรม ยานยนต์ตอนเหนือ, ฝรัง่ เศสได้โซนตะวันตก ติดกับเมืองซาร์แลนด์ทเี่ ป็นเมืองอุตสาหกรรม เหล็กเป็นแหล่งต้นน�้ำของการสร้างเมืองใหม่, รัสเซียได้ตะวันออกด้านขวามือสุดติด โปแลนด์ เมืองวัฒนธรรมและสังคม และอเมริกาได้ตอนใต้ เช่น มิวนิคที่มีเบนซ์และ ปราสาทแสนสวยที่ในพิพิธภัณฑ์ด้านประวัติศาสตร์ในเยอรมนีก็มีเรื่องราวมากมาย ไม่แพ้กัน

www.automuseum-volkswagen.de

Stiftung AutoMuseum Volkswagen, Wolfburg

ชื่อแรกของรถเต่าคือ KdF-Wagen มาจากค�ำว่า “Kraft durch Freude” หรือ “พลังแห่งความสุข” และไม่เพียงแค่ Beetle เท่านั้น แบรนด์อื่นๆ ในการดูแลของ VW อย่าง Porsche และ Audi อื่นการท�ำให้เราได้สนุกและมีความสุขเมื่อได้เห็นเช่นกัน

Reddot Design Museum, Essen

‘ ตุ๊บตุ๊บ ป้อกป้อกป้อก ฟี้ดดดดดดดดด ’ ในยุคที่ อุตสาหกรรมเหล็กและเหล็กกล้ามาคู่กับถ่านหินที่เป็นแหล่ง พลั งงาน การคู ่ กั น ของอุต สาหกรรมทั้งสองจึงมีม านาน อุตสาหกรรมเหล็กต้นน�้ำ เมื่อได้มาก็สามารถน�ำไปแปรรูปต่อ เป็นเหล็กแผ่น เหล็กกลม เหล็กเส้นรีดร้อนรีดเย็นที่เรารู้จัก หรือเพื่อน�ำไปสร้างอาคารตึก สะพาน ทางรถไฟและรถยนต์ เรือ รถไฟ ตลอดจนเครื่องบิน อุตสาหกรรมเหล็กจึงเกิดขึ้น และมีมาตั้งแต่ช่วงปี 1800 เป็นต้นมา และที่วาตานาเบะเล่า ไปถึ ง การพั ฒ นาเครื่ อ งบิ น และรถยนต์ ก็ เ กิ ด ขึ้ น หลั ง จาก อุตสาหกรรมเหล็กคือประมาณปี 1888 หรือในช่วงการ ปฏิวตั อิ ตุ สาหกรรมครัง้ ที่ 1 ทีท่ งั้ ยุโรปเปลีย่ นแปลงการปกครอง และเปลี่ยนจากการเกษตรเป็นอุตสาหกรรม

ด้วยความที่หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ทุกอย่างรีบเร่งไปหมด อุตสาหกรรมเหล็ก ถ่านหินที่ต้องเร่งผลิตเพื่อน�ำไปใช้เป็นโครงสร้างพื้นฐานของประเทศ ทุกคนต้องช่วยกัน บูรณะเมืองใหม่ขนึ้ มาเกือบทัง้ หมด บนพืน้ ฐานของการปกครองแบบหลวมๆ ของ 4 ชาติที่ แบ่งพื้นที่กันเรียบร้อย จึงท�ำให้สิ่งก่อสร้างต่างๆ หลังสงครามจึงเป็นรูปทรงแข็งๆ ยกเว้นรถเต่าที่ยังคงเอกลักษณ์เพราะได้รับการออกแบบมาก่อนหน้านั้นไม่นานนัก ดังนั้นเมื่อทุกอย่างเร่งรีบ นักออกแบบจึงไม่มีเวลารังสรรค์หรือเอ็มพาตี้ความรู้สึกของ ผู้คนมากนัก จึงท�ำให้สินค้าของเยอรมันดูแข็งๆและไม่มีเอกลักษณ์เอาเสียเลย สมาคม อุตสาหกรรมแห่งเยอรมนีจงึ ได้ดำ� ริให้เกิดความเสรีในการคิดสร้างสรรค์ผา่ นการถ่ายทอด ความเป็นศิลปะออกมาผ่านอารมณ์เชิงไร้เหตุผลบ้าง ลดตรรกะลงไปบ้าง เอาความรู้สึก นึกคิด จินตนาการสร้างสรรค์ออกแบบบ้าง จึงเป็นทีม่ าของงานประกวดรางวัลระดับชาติขนึ้ ที่วงการนักออกแบบรู้จักกันดี “Reddot Design” หรือการออกแบบอุตสาหกรรม “Haus Industrieform” ซึ่งเขาจะพูดถึง FORM ที่อาจหมายถึง “ลักษณะ ที่มีคุณ”

Reddot Design Museum, Essen

จากสถานีรถไฟหลัก Essen Hbf ไปต่อ รถรางไปลงที่ Zollverein ต่อจากนั้นเดิน ต่อไปยัง Reddot Design Museum อีก 270 เมตร เวลาเปิด-ปิด 309 วัน 11:00 - 18:00 น. วันอังคาร - อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 9 ยูโร Red Dot Design Museum Gelsenkirchener Str. 181, 45309 Essen

Technology Level

แต่กอ่ นทีจ่ ะมีรางวัลนีต้ อ้ งย้อนกลับไปในยุคทีอ่ ตุ สาหกรรมเหมืองแร่ ถ่านหินและ เหล็กกล้า เฟื่องฟู “อัลเฟรด ครุบ Alfred Krupp” ใช่ครับ ชื่อเดียวกับอัลเฟรด ผู้อาศัย อยู่ที่ปราสาทและคอยสร้างและพัฒนาเครื่องจักรยนต์กลไกให้แบทแมนนั่นแหละครับ ลุงอัลเฟรดเป็นตระกูลที่อยู่ในบ้านเหมือนปราสาทกว่า 400 ปี ครวบครัวนี้ได้สร้าง อะไรไว้มากมายตัง้ แต่บนั ไดเลือ่ น เรือด�ำน�ำ ้ (เดีย๋ วจะมีอกี 1 ตอนทีไ่ ปเยีย่ มชมอูเ่ รือด�ำน�ำ้ ต้นฉบับจากเยอรมัน) หัวจักรรถไฟ เครื่องขุดขนาดใหญ่ รถถังหรือแม้แต่เครื่องชงกาแฟ อัลเฟรดจึงเป็นตัวแทนของพ่อบ้านที่สร้างและให้การดูแลผู้คนด้วยวิทยาการล�้ำสมัย ที่เมือง Essen’s Villa Hügel เป็นที่จัดแสดงสินค้าอุตสาหกรรมในยุคแรก วันที่ 5 ตุลาคม 1955 เพื่อแสดงถึงสินค้าที่ผ่านการออกแบบและทบทวนมาอย่างดีแล้วเพื่อ ประลองและทดสอบ ลักษณะ ที่มี คุณ ให้ปรากฏ ไม่ว่าจะเป็นเฟอร์นิเจอร์ สินค้าอุปโภค สินค้าในบ้านต่างๆ ให้เป็นที่รู้จัก เพื่อเร่งให้เกิดความเข้าใจในวัฒนธรรมการออกแบบที่ จะเป็นสาระส�ำคัญควบคูก่ บั สินค้าทีม่ เี ทคโนโลยีจะได้ไม่แข็งจนเกินไป ซึง่ ก็คอื สิง่ ทีแ่ อปเปิล้ ใช้ มาจนถึงทุกวันนี้ คือการน�ำ “ศิลปะและศาสตร์” “วิทยาศาสตร์และงานออกแบบ” “อารมณ์และตรรกะ” “เหตุผลและไร้เหตุ” ทัง้ หมดล้วนเป็นจิตวิญญาณของการออกแบบ ที่ได้แสดงออก

อัลเฟรด ครุบ ยังคงให้ใช้พื้นที่การจัดแสดงและพิพิธภัณฑ์ภายในโรงถลุงเหล็ก และถ่านหิน เพื่อแสดงถึงการออกแบบและอุตสาหกรรม แต่ก่อนการประกวดออกแบบ ยังไม่ได้ใช้ตราสัญลักษณ์ “Roter Punkt” (Red Dot) เวลาผ่านไปจึงได้มกี ารเปลีย่ นแปลง และปรับภาพลักษณ์ใหม่จึงเกิดเป็นงานประกวดออกแบบระดับโลก ของประเทศไทย บริษัทที่เคยได้รับรางวัลออกแบบ อาทิ น้ำดื่มสปริงเคิล อ่างอาบน้ำบาธรูมดีไซน์ ก๊อกน้ำ วีอาร์เอช เป็นต้น ก็อย่างทีบ่ อกเยอรมันไม่ได้มดี แี ค่รถยนต์ ก่อนยานยนต์กม็ อี ตุ สาหกรรม เหล็กและถ่านหิน ต่อมาเป็นยานยนต์ และที่ก้าวหน้าและทันสมัยอีก คืออุตสาหกรรม เคมีและอุตสหกรรมเทคโนโลยีชีวภาพ

Reddot Design Museum, Essen

www.red-dot-design-museum.org

Welterbe Zollverein Coal Mine Industrial Complex, Essen

‘ ฟิ้ดดดดดดดดดด กลุกกลุกกลุกกกกกก ’ เมื่อเดินเข้าไปในระยะเริ่มต้นเสียง สายพานที่ล�ำเลียงแหล่งพลังงานเชื้อเพลิงชนิดแรกที่โลกรู้จักและเป็นต้นก�ำลังให้กับ เครื่องจักรขนาดใหญ่มากมาย และยังไปต่อในอุตสาหกรรมเหล็ก ต้นก�ำเนิดโครงสร้าง พื้นฐานและใช้ท�ำยานยนต์ของเยอรมัน ใช่แล้วครับ “ถ่านหิน” ที่ยุโรปมีรวมตัวกัน อนุรกั ษ์โรงงานขนาดใหญ่และนิคมอุตสาหกรรมทีต่ อ้ งใช้พนื้ ทีแ่ ละการขุดเป็นหลัก รวมทัง้ เหมืองต่างๆ รอบๆ ยุโรปที่ Essen เป็นที่ส�ำคัญอีกแห่งที่ตระกูลครุบ “อัลเฟรด ครุบ Alfred Krupp” คุณพ่ออัลเฟรดได้ก่อตั้งซึ่งอุตสาหกรรมเหล็กและถ่านหินตั้งแต่ปี 1811 มานานกว่าอุตสาหกรรมเครื่องจักรและยานยนต์ รวมถึงเครื่องใช้ต่างๆ จานชามช้อน หมวกทหาร เหรียญต่างๆ เขารับท�ำทุกอย่างทีป่ ระกอบด้วยโลหะ ทัง้ ยังมีการผลิตเครือ่ งจักร และชิ้นส่วนเครื่องจักร รางรถไฟ โดยผลงานสร้างชื่อของอัลเฟรดคือปืนใหญ่ จนถูก เรียกว่าเป็น Cannon King ด้วยทีมวิศวกรมืออาชีพมากมาย กว่า 20,000 ชีวิตที่ท�ำงาน กับอัลเฟรดที่ด�ำเนินธุรกิจยิ่งใหญ่โดยอาศัยปรัชญา

• • • • •

การรักษามาตรฐานคุณภาพสินค้า ระบบการวัดคิดค้นกระบวนการผลิตที่ใช้ต้นทุนเหมาะสม ชัดเจนในเรื่องยอดขาย การปลูกฝังให้พนักงานมีความซื่อสัตย์และรักองค์กร ระบบสวัสดิการยั่งยืนขององค์กร

Welterbe Zollverein Coal Mine Industrial Complex, Essen www.zollverein.de ที่นี่เป็นบริเวณของศุลกากรและจัดเก็บภาษีตามนโยบายของ ประเทศปรัสเซียในสมัยนั้น ตามชื่อเลยครับ Zollverein คือ German Customs Union พื้นที่แห่งนี้เริ่มก่อตั้งโดย Franz Haniel ในปี 1847 ที่นี่เองที่เป็นแหล่งพลังงาน และถ่านหินเชื้อเพลิงส�ำหรับใช้ในอุตสาหกรรมเหล็กของอัลเฟรด จึงท�ำให้ทั้งสองต้องส่ง ต่อ Value Chain ซึง่ กันและกันเพือ่ ก่อให้เกิดอุตสาหกรรมทีย่ งิ่ ใหญ่และพืน้ ที่ Ruhr Area ที่นี่จะได้พบกับเตาหลอมขนาดใหญ่ที่สุด และที่นี่ยังอยู่ในเครือข่าย European Route of Industrial Heritage ซึ่งที่แรกที่วาตานาเบะพาไป คือตรงเมืองซาร์บรูกเคนที่ติดกับ ฝรั่งเศส

Welterbe Zollverein Coal Mine Industrial Complex, Essen

จากสถานีรถไฟหลัก Essen Hbf ไปต่อรถ รางไปลงที่ Zollverein ต่อจากนั้นเดินต่อ ไปยัง Welterbe Zollverein อีก 350 เมตร เวลาเปิด-ปิด 361 วัน 11:00 - 18:00 น. วันอังคาร - อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 5 ยูโร Welterbe Zollverein Coal Mine Industrial Complex Gelsenkirchener Str. 181, 45309 Essen

Technology Level

อีกจุดพลิกคือ อัลเฟรดได้แต่งงานกับลูกสาวคหบดีเก่าแก่ทเี่ ป็นเจ้าหน้าทีร่ ะดับสูง ของศุลกากรจากโคโลจน์ และที่แห่งนี้ Welterbe Zollverein Coal Mine Industrial Complex, Essen ที่นี่เป็นบริเวณของศุลกากรและจัดเก็บภาษีตามนโยบายของ ประเทศปรัสเซียในสมัยนั้น ด้วยความสัมพันธ์และการเป็นนักอุตสาหกรรมที่เชี่ยวชาญ ท�ำให้ตระกูลนี้อยู่ยั้งยืนยงมากว่า 400 ปี ทั้งนี้ อัลเฟรดเองยังได้เข้าร่วมก่อตั้งสมาคม Deutsche Orient-Gesellschaft (DOG) ซึ่งเป็นสมาคมของชนชั้นสูงที่หลงใหลใน ศิลปวัฒนธรรมและต�ำนานโบราณ รวมทัง้ การสร้างกลุม่ เพือ่ อนุรกั ษ์สถาปัตยกรรมโบราณ ตลอดจนโบราณคดีระหว่างประเทศที่ร่วมมือกันของทั้งอังกฤษ ฝรั่งเศส และเยอรมัน เพื่ อ ปกป้องส่งก่อสร้างโบราณเหล่านั้น ทั้งที่มาจาก Babylon, Uruk, Assur, Miletus, Priene และ ancient Egypt วาตานาเบะไม่แน่ใจว่าจะใช้ค�ำอย่างไรเลยขอใช้เป็น ภาษาที่ทางพิพิธภัณฑ์อ้างอิงมาเลย https://placeandsee.com/wiki/pergamonmuseum และด้วยความจ�ำเป็นของนักโบราณคดีที่ต้องอาศัยเครื่องมือในการขุดและ เจาะรวมทั้งการขนส่งโยกย้ายกลับมายังพื้นที่ยุโรป จึงต้องใช้เหล็กในการสร้างอุปกรณ์ ดังกล่าวซึง่ ทัง้ หมดล้วนได้รบั การสนับสนุนอย่างลับๆ โดยคนของตระกูลครุบ โดยรายละเอียด ของสิ่งที่ขุดพบซึ่งทั้งหมดล้วนไปอยู่ที่พิพิธภัณฑ์ในเบอร์ลิน ไม่เพียงเท่านี้ DOG ยังอยู่ เบื้องหลังการเก็บและรวบรวมวัตถุโบราณต่างๆ เพื่อให้รอดจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ได้ส�ำเร็จ ครั้งต่อไปจะไปชม Pergamon ที่ Admin Pacha Kate Tantatanai ได้ให้ รายละเอียดไว้เบื้องต้น

www.zollverein.de

61 Welterbe Zollverein Coal Mine Industrial Complex, Essen

01 02

03 05

04 06

07 08

01 Pergamonmuseum, Berlin 02 Neue Museum, Berlin 03 Alte Nationalgalerie, Berlin 04 Römisch-Germanisches Museum, Köln 05 Museumsinsel, Berlin 06 DOM, Köln 07 Kölnisches Stadtmuseum, Köln 08 University of Köln, Köln 09 Heidelberg Castle, Heidelberg 10 Neuschwanstein, Füssen * Hauptbahnhof (Hbf), bahnhof (bf), U(U-Bahn)

Homo Germanic the thinking holy ความคิดความอ่านของศาสนจักร อาณาจักรโรมัน อันศักดิส์ ทิ ธิ์ บาบิโลนใหม่ทเี่ ป็นรากฐานของอาณาจักร แห่งการสู้รบแย่งชิงดังสัตว์ป่า อียิปต์ที่แลกเปลี่ยน เรียนรู้การสร้างอาณาจักรและตึกสวนลอยฟ้า และ ศิลปะโกธิคแห่งอาณาจักรโรมันอันศักดิ์สิทธิ์รอบๆ ประเทศเยอรมนี

Pergamonmuseum

ในมุ ม มองของงานสถาปั ต ยกรรมและ การโยธาในอดีตกว่า 3,000 ปี ทีเ่ ราเห็นถึงความ สามารถในการสร้างสิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่ตาม อาณาจักรที่ยิ่งใหญ่ในยุคเมโสโปเตเมีย ไม่ ใ ช่ เ รื่ อ งเหนื อ ความคาดหมายของ Eternal (MCU) ที่ก�ำลังจะเข้าฉาย หากจะอ้าง ว่ามนุษย์อเี ทอร์นลั และตัวประหลาด หรือนักบิน อวกาศโบราณเป็นคนสร้าง ภาพจ�ำเหล่านี้ไม่ได้ ระบุว่าจริงๆ มันสร้างมาจากใครหรือผู้ใด แต่ที่ ส�ำคัญ คือ เรายังคงรู้และเรียนจากอดีตได้อย่าง ไม่สิ้นสุด

จากสถานีรถไฟหลัก Berlin Hbf : U Hönow (Berlin) ไปสถานี U Museumsinsel ใช้เวลา 11 นาที แล้วเดินต่อไปทาง Berliner DOM อีก 450 เมตร อาคารอยู่ด้านหลัง Alte Nationalgalerie เวลาเปิด-ปิด 312 วัน 10:00 - 18:00 น. วันอังคาร - อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลส�ำคัญ ค่าเข้าชม 12 ยูโร Pergamonmuseum Bodestraße 1-3, 10178 Berlin

Pergamonmuseum

ไทม์ไลน์นี้เริ่มจากอารยธรรมเมโสโปเตเมีย ที่นครบาบิโลน และนครเปอร์เซียอยู่ในช่วงเวลาดังกล่าว และแม่น�้ำ 2 สายที่เรา ท่องมาคือ ไทกริส-ยูเฟรติส แม่น�้ำหลักที่เป็นผู้สร้างและท�ำลาย อารยธรรมเก่าแก่ที่ก่อก�ำเนิดมาจากผู้สร้าง หรือจะเป็นนักบิน อวกาศโบราณและยังเป็นยุคการประดิษฐ์อกั ษรลิม่ หรือ Cuneiform เป็นภาษาทีม่ นุษย์ปจั จุบนั ไม่เข้าใจ เพราะระบบการคิดทีไ่ ม่เหมือนกัน ความเข้ า ใจด้ ว ยภาพและลายลิ่ ม ที่ ก ดลงไปบนแผ่ น ดิ น เหนี ย ว ยังคงหลงเหลือให้ชมได้ ตามสถานที่เก็บรักษาไว้ การจินตนาการ ที่ว่าเคยมีนักบินอวกาศโบราณที่มีพลังและแฝงไว้ด้วยเมตตาเคย มาที่โลก จึงกลายเป็นพลอตเรื่องของหนังหลายเรื่องให้ท�ำออกมา เพื่อให้เราอินและเข้าถึง แต่คนเราอยู่ได้เพียงแค่ 100-150 ปี เท่านัน้ แต่อารยธรรมมีเป็นพันเป็นหมืน่ ปี การส่งต่อการเชือ่ มต่อการ สลายตัวย่อมเกิดขึ้นได้ ดังค�ำพระพุทธเจ้า เกิดขึ้น ตั้งอยู่และดับไป ในทางกลับกันคือ การส่งต่อ แลกเปลี่ยนและเรียนรู้ จะท�ำให้เกิด ความต่อเนื่องและยั่งยืน

Evolution Level

ในยุคนั้นการท�ำเครื่องปั้นดินเผาและก่อก�ำแพงดินเป็นวิวัฒนาการและเป็น ที่รู้จัก รวมทั้งหลักวิศวกรรมอย่างง่ายในการก่อสร้าง แต่ความซับซ้อนอยู่ที่การสร้าง ก�ำแพงสูงมากๆ อย่างในอดีตเขาท�ำอย่างไร มันยากมากที่จะบอกได้ชัดเจนว่าอารยธรรม 600-700 ปีก่อนคริสตกาล (BCE) ที่เป็นสิ่งก่อสร้างที่อาศัยหลักการทางวิทยาศาสตร์ ทั้งที่ไม่มีวิทยาศาสตร์ในต�ำราไหนๆ พร้อมทั้งยังสามารถท�ำซ�้ำๆ ได้อย่างไม่น่าเชื่อ วาตานาเบะจึงขอแค่เล่าต่อจากพี่แอดมินเพจ ว่าหลังจากที่ อาจารย์ Robert Koldewey ขนอารยธรรมกลับมาด้วยเทคโนโลยีและเครื่องจักรขนาดใหญ่ของตระกูลครุบ ท�ำให้เรา ยังคงมีซากประวัติศาสตร์และความพยายามเข้าใจถึงอารยธรรม ที่ท�ำไมอยู่ๆ จึงหายไป ธรรมชาติหรืออะไรที่ยิ่งใหญ่ท�ำให้หายไปกันแน่ ในหนัง Eternal ก�ำลังจะบอกอะไรเรา และเราเป็นแค่การทดลองวิทยาศาสตร์ของผู้ยิ่งใหญ่อย่างนั้นเหรอ ไม่มีทางบอกได้เลย ไม่มที างรูไ้ ด้เลย เท่าทีว่ าตานาเบะเยีย่ มชมพิพธิ ภัณฑ์และเล่าถึงการเกษตรและอุตสาหกรรม ก็เพิ่งจะเริ่มต้นที่ คศ. 1700 – 1800 เท่านั้นที่พอจะมีการบันทึกเป็นเชิงวิทยาศาสตร์ วิศวกรรมให้สามารถท�ำซ�ำ ้ และขยายสเกลออกไปได้ทว่ั โลก ท�ำให้เศรษฐกิจของเมืองต่างๆ สามารถท�ำซ�้ำและเติบโตอย่างแตกต่างจากอดีตที่ผ่านมา

Pergamonmuseum

เมโสโปเตเมี ย หรื อ เมื อ งที่ แ ม่ น�้ ำ ผ่ า นกลาง นครบาบิโลนก็อยู่บ ริเวณนั้ น ขณะนั้ น Hammurabi (1792-1750 BCE) ขึน้ ครองอาณาจักรบาบิโลนก็ทำ� การ พัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน สร้างก�ำแพงป้องกันข้าศึก สร้างศาสนสถานไว้บูชา และยังประดิษฐ์อักษรลิ่มไว้ สื่อสารกันภายในอาณาจักรด้วย ทั้งยังมีการต่อสู้ขยาย อาณาจักรทั่วแดนใต้และแดนเหนือ ประกอบกับงาน ก่อสร้างที่เชี่ยวชาญท�ำให้สามารถสร้างเขื่อนกักเก็บน�้ำ ไว้ใช้ในการเกษตรและใช้อุปโภค รวมทั้งยังน�ำไปสู่การ สร้างสวนลอยฟ้าแห่งบาบิโลน ทั้งยังมีการร่างระเบียบ กฎเกณฑ์การอยู่ร่วมกันเป็นกฎหมายแห่งบาบิโลน 67

Evolution Level

ผ่านมาอีก 1,187 ปี มีผู้ครองนครอีกคนที่ยิ่งใหญ่ไม่แพ้กันคือ Nebuchadnezzar II (605 – 562 BCE) หลังจากการสู้รบและแย่งชิงพื้นที่ ตั้งแต่เหนือจรดใต้ การเกณฑ์ก�ำลังพลหลายล้านคนเพื่อสร้างอาณาจักร และก�ำแพงสีน�้ำเงินเข้มที่แสดงถึงความยิ่งใหญ่ พร้อมกับสัตว์ในต�ำนาน ทั้งมังกร เสือ ยูนิคอร์น สิงโต ที่แสดงถึงความอลังการ ความยิ่งใหญ่และ ผู้ครองนครที่ถือเป็นที่สุดแห่งยุคสมัยเมโสโปเตเมีย ก่อนที่ประวัติศาสตร์ จะข้ามไปสู่อียิปต์ที่ไบเบิลได้บันทึกเรื่องราวของผู้ครองนครที่เป็นที่จดจ�ำ Hammurabi และ Nebuchadnezzar II ถึงแม้เวลาจะผ่านไป 3,000 ปี เรายังสามารถรู้จักท่านเหล่านั้นและความมีชื่อเสียงยังดังมาถึงปัจจุบัน จาก ความพยายามของนักโบราณคดีที่สนใจและรวบรวมกลับมาที่ฝรั่งเศสแล้ว จึงย้ายมาที่เบอร์ลิน และยังคงเป็นภาพจ�ำถึงความยิ่งใหญ่ของวาตานาเบะ

www.smb.museum/en/museums-institutions/ pergamonmuseum

69 Pergamonmuseum

Neue Museum Museumsinsel, Berlin

เหนือสิ่งที่คาดหมายคือการย้อนเวลาเพื่อ เรียนรู้อดีตที่ผ่านกว่า 5,000 ปีของเมโสโปเตเมีย ห่างไปอีกนิดทีอ่ ยี ปิ ต์ กรีซ และโรมัน มีประวัตศิ าสตร์ ที่ห่างกันหลายร้อยปี เราก็ยากที่จะปะติดปะต่อ เรื่องราวได้แล้ว นี่เราจะต้องอาศัยสมองที่มีอยู่ไป บันทึกเรื่องราวข้างหน้าอีกกว่า 2,000 ปี จาก ปีที่ 1 ของคริสตกาล จูดา้ กาลและอิสลามกาล ร้าน สะดวกซื้อในปีที่ 3,000 BCE นั้นมีการแลกเปลี่ยน นม ข้าวบาเล่ย์ เนื้อสัตว์ ผ่านการจัดการฟาร์ม และการปศุสตั ว์อย่างดี แต่ปญั หาคือธรรมชาติทท่ี ำ� ให้ พื้นที่ลุ่มน�้ำไนล์นั้นมีน�้ำท่วมทุกปีตอนฤดูร้อน

จากสถานีรถไฟหลัก Berlin Hbf : U Hönow (Berlin) ไปสถานี U Museumsinsel ใช้เวลา 10 นาที แล้วเดินต่อไปทาง Berliner DOM อีก 350 เมตร อาคารอยู่ด้านซ้าย Alte Nationalgalerie เวลาเปิด-ปิด 312 วัน 10:00 - 18:00 น. วันอังคาร - อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 12 ยูโร Neue Museum Bodestraße 1-3, 10178 Berlin

71 Neue Museum

Museumsinsel, Berlin

Evolution Level

Neue Museum Museumsinsel, Berlin

ช่วงเวลากว่า 6,000 ปี อียิปต์โบราณคู่ขนานไปกับ 5,000 ปี ของเมโสโปเตเมีย ก่อนหน้านั้นทั้งอารยธรรมคู่ขนานนี้ไม่เคยได้มาพบเจอและไม่มีการก้าวข้ามข้อก�ำหนด ที่นักบินอวกาศโบราณได้ระบุไว้ ไม่มีใครรู้ว่านักบินอวกาศโบราณเป็นใคร มาจากไหน แล้วท�ำไมเรื่องราวการฟื้นคืนชีพของมัมมี่และสวนลอยฟ้า ก�ำแพงเมืองขนาดใหญ่ การชลประทาน เหล่านีท้ ำ� ให้อารยธรรมทัง้ สองน่าสนใจ แต่อะไรท�ำให้เขาหายไป เหลือเพียง เรื่องเล่า จากเรื่องเล่าเป็นนิทาน จากนิทานเป็นประวัติศาสตร์ จากประวัติศาสตร์กลาย เป็นต�ำนาน จากต�ำนานเป็นจิตวิญญาณ แต่การได้มาเจอกันในช่วงปี 600 BCE ท�ำให้ อียิปต์เปลี่ยนแปลงไปอย่างสิ้นเชิงจากที่ปิดตัวเองท�ำการเกษตรอาศัยอยู่ในเมืองและ วิหารที่มีคนอยู่เป็นล้านคน 73

Evolution Level

เมื่อบาบิโลนได้ขยายอาณาจักรจนมาถึงตอนเหนือ โดยอียิปต์เองก็ขึ้นมาพบกันตอนเหนือเช่นกัน และไปพบกัน ที่ระหว่างกลางของ Euphrates ในประวัติไม่ได้บอกชัดเจน ว่าใครชนะแต่มีการถ่ายทอดเทคโนโลยีแก่กันแน่นอน อาทิ การชลประทานและงานก่อสร้าง การผันน�้ำจากใต้ขึ้นเหนือ จนบาบิโลนสามารถสร้างสวนลอยฟ้าได้ส�ำเร็จ ไม่เพียงเท่านี้ การประดิษฐ์อักษรที่เป็นลิ่มๆ นั้นไม่สวยทางอียิปต์จึงท�ำการ แปลงให้ อ อกมาเป็ น รู ป จนได้ ก ารประดิ ษ ฐ์ อั ก ษรภาพ Hieroglyphs ทีใ่ ช้สญ ั ลักษณ์สตั ว์ตา่ งๆ อุปกรณ์ตา่ งๆ แทนค�ำ หรืออักษรต่างๆ ทั้งนี้การพัฒนากระดาษปาปิรุสร่วมกันแต่ เกิดการใช้งานแค่อียิปต์ การสร้างวิหารด้วยหินขนาดใหญ่ไว้ส�ำหรับเคารพ เทพเจ้า งานก่อสร้างปราสาทขนาดใหญ่พีรามิดที่มีมาตรวัด เป็นลูกบาศก์ Cubit ที่วัดจากข้อศอกถึงปลายนิ้ว การเก็บ รักษาสภาพศพเพื่อให้ฟื้นคืนชีพหลังความตาย การนับการ ท�ำงาน 1 วันมี 24 ชั่วโมงและ 1 ปีมี 365 วัน เหล่านี้มีมา ตั้งแต่ยุคอียิปต์โบราณ นวัตกรรมเหล่านี้ได้รับการส่งต่อ ถ่ายทอดมาอย่างยาวนาน ซึ่งแบ่งได้เป็น 5 ยุค คือ 1. Old Kingdom (2575 – 2130 BCE) 2. First Intermediate (2130 – 1938 BCE) 3. Middle Kingdom (1938 - 1630 BCE) 4. Second Intermediate (1630 – 1540 BCE) 5. New Kingdom (1539 – 1075 BCE)

www.smb.museum/museen-einrichtungen/neues-museum

Neue Museum Museumsinsel, Berlin

การค้นพบโดยนักโบราณคดีชื่อดังของเยอรมันที่ได้อัลเฟรด จากกลุ่มบริษัทครุบ ผู้ร่วมก่อตั้งสมาคม Deutsche Orient-Gesellschaft (DOG) เป็นผู้สนับสนุน ซึ่ง ในปีที่ 1901 Kaiser Wilhelm II เป็นผู้ที่สนใจในโบราณคดีเป็นอย่างมากจึงทรงอุปถัมภ์ สมาคมนี้อย่างจริงจัง ประกอบความต้องการค้นหาที่มีของ “Bible Land” เหมือนเรา เคยรู้ว่ามันมีอยู่แล้วพอถึงวันที่เราพอมีก�ำลังเราจึงพยายามต้องการและค้นหาให้มา เคียงคู่บารมี เมื่อเจอบาบิโลนแล้วก็ต้องค้นหาอียิปต์ให้เจอ และสิ่งที่พบนอกจากพีรามิด คือเรื่องราวของแม่นาง Nefertiti ราชินีที่มีรูปปั้นที่สวยงาม (1349 - 1336 BCE) และ ความสัมพันธ์ของทั้งบาบิโลนและอียิปต์เองก็ไปมาหาสู่ท�ำการค้าการขาย จนกระทั่ง ล่มสลายหายไปจากหน้าประวัติศาสตร์คงไว้ซึ่งเรื่องราวสุดประทับใจและโรแมนติกของ Nefertiti และสืบเนือ่ งไปจนกระทัง่ แม่นางคลีโอพัตราทีถ่ อื เป็นการสิน้ สุดมหานครอียปิ ต์ โดยหลังจากนั้นจะเป็นการปกครองอียิปต์โดย Alexander มหาราช และตั้งเมือง Alexandria ตรงปากทางแม่น�้ำไนล์ และไปสู่ยุคของแม่นางคลีโอพัตราผู้เลอโฉม แต่ถึง อย่างนั้น รูปส่วนศีรษะของแม่นาง Nefertiti ที่ตั้งอยู่กลางห้องแสดงในพิพิธภัณฑ์ Neue Museum ที่เบอร์ลิน ที่นี่อยู่ในกลุ่ม Museuminsel ที่เป็นพื้นที่พิพิธภัณฑ์มากมายกลาง เบอร์ลิน และเป็นที่ตั้ง Alte Museum และ Alte Nationalgalerie ที่เก็บสมบัติและ ศิลปกรรมมากมายจากทั่วโลกในยุคเมโสโปเตเมีย ยุคอียิปต์ ยุคกรีซและยุคโรมัน

Alte Nationalgalerie

‘ ตูมตูม ปังปังปัง ’ ในระหว่างสงคราม ฝรั่งเศส – ปรัสเซียในปี 1870 เป็นช่วงของการ รวมชาติเยอรมันกลับมายิ่งใหญ่อีกครั้ง ปรัสเซีย ได้เข้าโจมตีทางเหนือของฝรั่งเศสและรวบเอา พืน้ ทีบ่ างส่วนไว้ได้ จากสถานการณ์เกิดการรบย่อยๆ หลากหลายแนว แต่มีอยู่ 2 แนวรบที่น่าจดจ�ำ

จากสถานีรถไฟหลัก Berlin Hbf : U Hönow (Berlin) ไปสถานี U Museumsinsel ใช้เวลา 9 นาที แล้วเดินต่อไปทาง Berliner DOM อีก 400 เมตร เวลาเปิด-ปิด 312 วัน 10:00 - 18:00 น. วันอังคาร - อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 12 ยูโร Alte Nationalgalerie Bodestraße 1-3, 10178 Berlin

แนวรบที่ 2 สงครามในทะเลตอนเหนือที่มีนายพล Felix von Bendemann เป็นผู้บัญชากองเรือปรัสเซียในยุคนั้น ที่เข้าต่อสู้กองเรือฝรั่งเศสตามค�ำสั่งของนโปเลียน ด้วยกองเรือของปรัสเซียไม่ได้มีเยอะมากและไม่เชี่ยวชาญการรบทางทะเลมากนัก เนื่องจากพื้นเพเดิมของเยอรมันนั้นมาจากเผ่าต่างๆ ที่ต่อสู้บนพื้นดิน คล้ายๆ กับการรบ บนบกทีต่ อ่ สูอ้ ย่างยาวนาน ตัง้ แต่โรมัน - เยอรมานิก อย่างไรก็ตามกองเรือทีน่ ำ� โดยนายพล Felix ก็ไม่ได้พา่ ยแพ้หมดรูป การติดตามเรือปรัสเซียทีเ่ ข้ามาน่านน�ำ้ ของเยอรมันตอนเหนือที่ Wilhelmshaven ใกล้กบั เมืองต่อเรือทีช่ อื่ ฮัมบูรก์ และเมืองท่าทีจ่ ะผ่านไปทางเดนมาร์ค แต่ส่วนที่ภาคพื้นชายฝั่งได้สนับสนุนปืนใหญ่ของอุตสาหกรรมครุปที่ช่วยต้านและรบ กับทางฝรั่งเศสได้อย่างดี ประกอบกับถ่านหินส�ำรองของกองเรือฝรั่งเศสหมดลงท�ำให้ ต้ อ งเสี ย เวลาเตรี ย มแผนใหม่ และท�ำให้ศึก ครั้งนี้น ายพล Felix ชนะและครั้ ง นี้ เป็นการประกาศความเกรียงไกร

Alte Nationalgalerie

แนวรบที่ 1 การยึดครองเมืองซาร์บรูกเคน Saarbrücken ด้านนี้เป็นชายแดน ปรัสเซียและฝรั่งเศสที่มีการสู้รบกันบ่อยและใกล้กันมาก ซึ่งเป็นจุดยุทธศาสตร์ส�ำคัญ เนื่องจากเป็นที่ตั้งของอุตสาหกรรมเหล็ก Völklingen Ironworks และถ่านหิน ทั้งยัง เป็นแหล่งผลิตอาวุธและปืนใหญ่ให้เป็นยุทโธปกรณ์ของกองก�ำลังปรัสเซีย รวมถึงกองเรือ ทีจ่ ะใช้รบในสงครามครั้งนี้ จึงเป็นที่หมายของนโปเลียน

Evolution Level

Alte Nationalgalerie

ถึงตรงนีเ้ รากลับเข้ามาสูช่ ยั ชนะและความรุง่ เรืองของปรัสเซียแต่ ท่านนายพล Felix von Bendemann ที่เชี่ยวชาญทางทะเลผ่าน การฝึกจากอะคาเดมีการสูร้ บทางเรือมาอย่างมากมาย แท้ทจ่ี ริงแล้วเป็น หลานปู่โจฮาน ใช่ครับ โจฮาน ก๊อตไฟล์ เชสโด (Johann Gottfried Schadow 1764 - 1850) ผู้ที่เป็นนักปูนปั้นและอยู่ในสมาคมกราฟิตี้ แห่งชาติปรัสเซียในรัชสมัยพระเจ้าฟรีดริชวิลเฮล์มที่ 2 และ 3 แห่ง ปรัสเซียผูค้ ดั เลือกแห่งบรันเดินบวร์ค ซึง่ พระเจ้าฟรีดริช วิลเลียมที่ 3 ทีไ่ ด้ แต่งงานกับลูซแี่ ห่งเมคเลนบูรก์ –สเตรลิทซ์ (Louise of MecklenburgStrelitz) ลูซี่มีน้องสาวอีกคนชื่อเฟเดอริกาแห่งเมคเลนบูร์ก–สเตรลิทซ์ (Frederica of Mecklenburg-Strelitz) ซึง่ ทัง้ คูแ่ ต่งงานในช่วงเวลาใกล้ๆ กันคือผู้พี่ลูซี่แต่งงานกับฟรีดริช วิลเลียมที่ 3 ในวันที่ 24 ธันวาคม 1793 และเฟเดอริเซียแต่งงานกับเจ้าฟ้าชายหลุยส์ชาร์ลส์แห่งปรัสเซียวันที่ 26 ธันวาคม 1793 ที่ดาร์มสตัดท์ แต่โชคร้ายเจ้าฟ้าชายหลุยส์ชาร์ลส์ เสียชีวิต (อายุเพียง 23 ปี) ด้วยโรคคอตีบที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย Corynebacterium diphtheriae ท�ำให้ทอนซิล คอหอย โพรงจมูกและ ผิวหนังอักเสบด้วยวิวัฒนาการการแพทย์สมัยนั้นไม่ทันสมัยและไม่มียา ที่ฆ่าเชื้อแบคทีเรียเหล่านั้นได้ ท�ำให้ในราชวงศ์ตั้งใจลงทุนเพื่อให้เกิด การดูแลสุขภาพและการแพทย์ทดี่ ขี นึ้ จึงเกิดการบริษทั ทางด้านเคมีและ ชีวภัณฑ์ที่จะเชื่อมไปถึงเทคโนโลยีแห่งอนาคตและการรักษาโรคด้วยยา รักษาเพือ่ ฆ่าเชือ้ และท�ำให้รา่ งกายแข็งแรง ส่วนไวรัสทีเ่ ราเจอปัจจุบนั นัน้ ฆ่าไม่ตายต้องสร้างภูมิคุ้มกันจากวัคซีนเท่านั้น ดังนั้นไปฉีดวัคซีนกันนะ (13 มิถุนายน 2021) หลังการเสียชีวิตของเจ้าฟ้าชายหลุยส์ชาร์ลส์ ราชวงศ์ ยั ง คงด� ำ เนิ น การต่ อ ไปเพราะช่ ว งนั้ น ยั ง มี ส งครามที่ ต ้ อ งรบ หลากหลายสมรภูมิ ท�ำให้พระเจ้าฟรีด ริช วิ ล เลี ย มที่ 3 เป็ น ผู ้ น� ำ การทหารต่อสู้และร่วมรบเคียงคู่ทหารปรัสเซีย

Evolution Level

จากยุ ค สมั ย ที่ เ ปลี่ ย นไปความน่ า รั ก และสง่ า งามของ สองพี่น้องเมคเลนบูร์ก – สเตรลิทซ์ ท�ำให้ปู่โจฮานได้รับโจทย์ ให้ออกแบบสร้างรูปปั้นหินอ่อนสองพี่น้อง Mecklenburg Strelitz หรื อ Prinzessinnengruppe ที่ตั้งสวยเด่น ภายในบริ เ วณ พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ แ ห่ ง ชาติ ยุ ค เก่ า ได้ ท� ำ หน้ า ที่ ใ นการเก็ บ และรวบรวม เรือ่ งราวของพีน่ อ้ งคูน่ แี้ ละเรือ่ งราวอืน่ ๆมากมายทีส่ ำ� คัญปูโ่ จฮานนัน้ คือนักปูนปั้นเรืองนามแห่งปรัสเซียคือผู้ที่สร้างงานชาลอตด้านบน ของประตู บ รั น เดิ น บวร์ ค ทางเข้ า เบอร์ ลิ น ในยุ ค ในรั ช สมั ย ของ พระเจ้าฟรีดริชวิลเฮล์มที่ 1 ในปี 1793 ความเชื่อมโยงเหล่านั้น ไม่ได้บังเอิญแต่เป็นความลงตัวในประวัติศาสตร์เรื่องราวที่น่าจดจ�ำ ระหว่างราชวงศ์ ศิลปินและสงคราม

https://www.smb.museum/en/museums-institutions/ alte-nationalgalerie/collection-research/conservationcare/princess-group-by-johann-gottfried-schadow/

81 Alte Nationalgalerie

Römisch-Germanisches Museum

‘ กริ้งกริ้งกริ้ง ’ ในยุคที่วิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยีได้พิสูจน์ว่าสามารถท�ำกระจกแก้ว ที่ใช้ สารตั้งต้น เคมีและความร้อนเพื่อขึ้นรูปกระจกแก้ว ตามแบบและฟอร์มต่างๆ ออกมาได้นั้น สามารถ น�ำไปใช้งานได้หลากหลายมากมาย อาทิ การใช้ ประดับในโบสถ์ อาคารต่างๆ รวมถึงการน�ำกระจก แก้วครั้งแรกของอาคารขนาดใหญ่หรือปราสาท แก้ว Crystal Palace ที่ลอนดอนในปี 1851 แต่ รูไ้ หมว่าการเริม่ ต้นของกระจกแก้วและวิวฒ ั นาการนัน้ ต้องย้อนไปตั้งแต่เมโสโปเตเมีย อียิปต์และโรมัน ที่ สามารถส่งต่อความรู้และพัฒนาเทคนิคการผลิต กระจกแก้วให้มีการใช้งานได้ เพียงแต่ครั้งนี้ โรมัน

จากสถานีรถไฟหลัก Köln Hbf เดินต่อไปทาง Köln DOM ตามถนน Roncallipl 260 เมตร เวลาเปิด-ปิด 312 วัน 10:00 - 18:00 น. วันพุธ - จันทร์ หยุดวันอังคารและเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 6 ยูโร Römisch-Germanisches Museum (RGM) Roncallipl. 4, 50667 Köln

หลังจากการล่มสลายของเมโสโปเตเมีย อียิปต์โบราณและกรีซ โรมันเป็นผู้ที่มีวิวัฒนาการ ทั้งด้านการทหาร การเมืองและศิลปะที่ถือเป็นต้น ก�ำเนิดสมัยใหม่มากมาย โรมันนั้นมีประวัติศาสตร์ อั น ยาวนานและมี ก ารเปลี่ ย นราชวงศ์ เ รื่ อ ยมา เปลีย่ นรูปแบบการปกครองทีห่ ลากหลาย และเป็น ยุคสมัยแห่งสีสัน ไม่ว่าจะเป็นคลีโอพัตตรา จูเลียส ซีซาร์ และรูปแบบการลอบสังหารโดยทหารองครักษ์ สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ยุค ยุคที่ 1 : The Roman Kingdom 753-509 BCE. ยุคที่ 2 : The Roman Republic 509-27 BCE. ยุคที่ 3 : The Roman Empire 27 BCE. – 476

Römisch-Germanisches Museum

ที่ มี ค วามละเอี ย ดอ่ อ นด้ า นศิ ล ปวั ฒ นธรรม ถ่ายทอดออกมาให้เรารู้สึกเป็นกระจกแก้วที่ได้ ดีไซน์ในหลากหลายรูปแบบ ซึ่งสิ่งนี้ได้ถูกค้นพบ ภายใต้อาณาจักรวิลล่าโรมันโบราณ ในปี 1941 ทั้งยังมีการค้นพบโมเสสที่คาดว่ามีอายุระหว่าง ปี ค.ศ. 220-230 และยังมีเครือ่ งปัน้ ดินเผามากมาย สุสานแห่งโปบลิซิอุ ส ค.ศ. 40 ที่ แสดงถึ ง ความ ยิ่งใหญ่ของโรมัน ในบริเวณที่ตั้งริมแม่น�้ำไรน์ และ ใกล้กับโดมแห่งเมืองน�้ำอบหอมโคโลจน์ เหล่านี้ เป็ น ความยิ่ ง ใหญ่ ที่ ถู ก บรรจุ ไ ว้ ใ นพิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ Römisch-Germanisches Museum

Evolution Level

300 กว่าปีต่อมาท่านชาร์เลอมาญก็รวบรวมดินแดน ของโรมันกลับมาอีกครั้ง ประมาณปี 800 ยังคงใช้ชื่อ “จักรวรรดิโรมัน” (Roman Empire) มาจนถึงราวปี 1157 ต่อมาเมื่อจักรพรรดิฟรีดริชที่ 1 ปกครองอิตาลีและวาติกัน ได้จักรวรรดิได้มีมติเปลี่ยนชื่อเรียกใหม่เป็น “จักรวรรดิโรมัน อันศักดิ์สิทธิ์” (Holy Roman Empire) ที่ใช้มาตั้งแต่ช่วง ปี 1300 เป็นต้นมา และในปี 1512 สภานิติบัญญัติแห่ง โคโลญจ์ได้เปลี่ยนชื่ออีกครั้งเป็นจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ แห่งชนชาติเยอรมัน (Römisches Reich Deutscher) ซึ่ ง หมายถึ ง การสู ญ เสียอิต าลีแ ละเบอร์กัน ดีในช่ว งปลาย ปี 1500 https://roemisch-germanisches-museum.de/Startseite

85 Römisch-Germanisches Museum

Museumsinsel, Berlin

The Neues Museum เริ่มก่อสร้างเมื่อปี 1841 โดยมีความตั้งใจเพื่อขยายพื้นที่จัดแสดงเนื่องจากพื้นที่ ของ the Altes Museum นั้น ไม่เพียงพอ ได้รับการออกแบบโดยสถาปัตยกร Friedrich August Stüler ลูกศิษย์ Schinkel นักผังเมืองวิทยาและสถาปัตยกรที่มีชื่อเสียงใน ปรัสเซีย และยังเป็นหมุดหมายส�ำคัญที่เป็นการสร้างเทคโนโลยีในการสร้างสิ่งก่อสร้าง ขนาดใหญ่ และยังเป็นสถานที่แสดงอุตสาหกรรมงานก่อสร้างและเทคนิคการก่อสร้าง สมัยใหม่ที่เรียกว่านวัตกรรม ตัวอย่างเช่น เครื่องจักรไอน�้ำซึ่งจ�ำเป็นในการจัดการน�้ำ และดินออกรอบๆ เกาะ พิพิธภัณฑ์เสียหายอย่างหนักในสงครามโลกครั้งที่ 2 แต่ได้รับ การบูรณะใหม่และเปิดอีกครั้งในปี 2009 ซึ่งดูแลโดย David Chipperfield สถาปัตยกร ชาวอังกฤษ การจัดแสดงและร้อยเรียงเรื่องราวยุคก่อนประวัติศาสตร์และประวัติศาสตร์ ยุคแรก โบราณวัตถุคลาสสิก และพิพิธภัณฑ์อียิปต์และปาปิรูส รวมถึงพระรูปครึ่งตัว ที่มีชื่อเสียงของราชินี Nefertiti

87 Museumsinsel, Berlin

The Bode Museum

Evolution Level

ตอนเหนื อของเกาะ the Bode Museum เปิ ด เมื่ อ ปี 1904 ในชื่ อ แรก the Kaiser-Friedrich-Museum ตั้งชื่อตามจักรพรรดิเฟรเดอริคที่ 3 อาคารสไตล์บาโรก ได้รับการออกแบบโดยสถาปัตยกร Ernst von Ihne ซึ่งตั้งใจให้เป็นพิพิธภัณฑ์ศิลปะ ยุคกลางและยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาของยุโรป ต่อมาเปลี่ยนชื่อตามผู้อ�ำนวยการคนแรกคือ Wilhelm von Bode ในปี 1956 ซึ่งปฏิวัติวิธีการจัดแสดงของสะสมด้วยการจัดเรียง ประติมากรรมและภาพวาดผสมผสานกัน - วิธีการที่ไม่เหมือนใครในขณะนั้น จัดแสดง คอลเลคชันประติมากรรมที่มีตั้งแต่ยุคกลางจนถึงศตวรรษที่ 18 ศิลปะโบราณและ ไบแซนไทน์ตอนปลาย เหรียญ และเหรียญตรา

The Pergamon Museum เริ่มก่อสร้างตั้งแต่ปี 1930 the Pergamon Museum เป็นสถานที่ที่จะได้พบกับ การชุบชีวติ ประวัตศิ าสตร์ในอดีตจากการค้นพบสิง่ ก่อสร้างโดยนักโบราณคดีจากทัว่ โลก อาทิ Ishtar แห่งบาบิโลนและที่แห่งนี้เป็นแหล่งที่มีนักท่องเที่ยวมากสุด ที่นี่ออกแบบโดย Alfred Messel และ Ludwig Hoffmann ซึง่ สามารถแบ่งออกเป็น 3 ยุคสมัยทีเ่ กือ้ หนุน Museum of Islamic Art Collection of Classical Antiquities Museum of Ancient Near East

ระหว่างนี้ยังมีการฟื้นฟูอีกครั้งและจะปิดจนถึง 2023 แต่ยังสามารถเยี่ยมชมได้ แบบชั่วคราวในลักษณ์ภาพมุมกว้าง 360° ‘Pergamonmuseum’ ที่ด�ำเนินการโดย Yadegar Asisi

Museumsinsel, Berlin

• • •

The Altes Museum

Evolution Level

พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เปิดเมื่อวันที่ 3 สิงหาคม 1830 และ เป็นแห่งแรกทีต่ งั้ อยูบ่ นเกาะแห่งเรือ่ งราวประวัตศิ าสตร์ เริม่ แรก เป็นพิพิธภัณฑ์หลวงและเป็นที่เก็บสมบัติโบราณของราชวงศ์ เป็นที่มาของสมาคม DOG และความพยายามค้นหา และรวบรวมเรือ่ งราวประวัตศิ าสตร์ตา่ งๆ มารวมไว้ดว้ ยกัน และ มีค�ำสั่งแบบลับๆ ให้น�ำศิลปอารยธรรมโบราณเพื่อใช้เป็นสาร ตั้งต้นในการประดิษฐ์คิดค้นต่อไป ปัจจุบันเป็นที่เก็บรวบรวม ศิลปะและอารยธรรมกรีซโบราณและโรมัน ที่น�ำไปสู่แรง บันดาลใจของการออกแบบนีโอคลาสสิก โดยปรมาจารย์ Karl Friedrich Schinkel ผู้น�ำจิตวิญญาณด้านสถาปัตยกรรม ของปรัสเซียในยุค 1800-1900

พิพิธภัณฑ์แห่งชาติยุคเก่า สร้างโดยค�ำสั่งของ King Frederick William IV of Prussia ปัจจุบันสถานที่นี้เป็นบ้านของงานภาพสีและงาน หุ่น 3 มิติจากหินอ่อน ไม้ โลหะและเซรามิก โดยเริ่มมีวัตถุที่ได้รับการ บริจาค 262 ชิน้ จากผูร้ วบรวมและนายธนาคาร Joachim H. W. Wagener หลังจากได้รับค�ำสั่งและงบประมาณ Friedrich August Stüler ได้ ออกแบบจากภาพร่างของกษัตริย์ สุดท้ายได้มหาวิหารโบราณทีง่ ดงามและ เปิ ด เมื่ อปี 1876 แต่ก็ไ ม่รอดจากสงครามแต่ยังโชคดี ที่วั ต ถุ ภ าพและ งานหุ ่ น ต่ างๆ ได้ รั บ การเก็บ ไว้แ ละน�ำกลับ มารีโนเวทใหม่ จ นสามารถ กลับมาจัดแสดงได้อีกครั้ง และได้มีคอลเล็กชั่นใหม่ๆ กลุ่มงานศิลปะ งานศิลปะแนวอิมเพรสชันนิสม์ เอ็กเพรสชั่นนิสม์ และโรแมนติก รวมถึง ผลงานจาก 3 บอยแบนด์แห่งวงการภาพวาดศิลปะ Monet, Manet และ Renoir ทั้งนี้ยังรวมถึงผลงาน Caspar David Friedrich

Museumsinsel, Berlin

The Alte Nationalgalerie

DOM

‘ ฟริ้ ว ฟริ้ ว ฟริ้ว อ๊ะ !!! นั้น อะไรครับ ’ เครื่องบินรบฝูงใหญ่บินผ่านเหนือท้องฟ้าอันสงบ เงียบของโคโลญจ์เมืองแห่งน�้ำหอม ที่นโปเลียน เสด็จผ่านแล้วรับสั่งให้น�ำน�้ำทิพย์ที่หอมรัญจวน และมอบให้กับทหารที่ผ่านศึกษามาหลายวันเพื่อ กลบกลิ่นโคนสงคราม น�้ำทิพย์นั้นก็คือโคโลญจ์ 4711 ที่เราเคยคุ้นหู ทันใดนั้นนักบินวาตานาเบะ ได้แจ้งทางหัวหน้าฝูงบินมาพบวิหารขนาดใหญ่ ริมแม่น�้ำไรน์โปรดระวังด้วย สิ้นเสียงค�ำสั่งนักบิน ทุกคนต่างสวดมนต์และให้พระเจ้าทรงเมตตาต่อ ภัยสงครามนี้และช่วยให้ไม่มีผู้ใดต้องล้มตายอีก ใช่ครับ มหาวิหารโคโลญจ์ทเี่ ป็นผลผลิตอันรุง่ เรือง ของจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์

จากสถานีรถไฟหลัก Köln Hbf เดินต่อไปทาง Köln DOM 46 เมตร เวลาเปิด-ปิด 365 วัน 10:00 - 17:00 น. จันทร์ - เสาร์ และ 10:00 - 13:00 น. อาทิตย์ ค่าเข้าชม 4 ยูโร Koelner-Dom Domkloster 4, 50667 Köln

www.youtube.com/watch?v=-Xw4W_dog3U

DOM

ในยุคที่โรมันรุ่งเรืองและศาสนจักรเรืองอ�ำนาจการสะสมระดมทุนเพื่อ สร้างสถานทีแ่ ห่งความยิง่ ใหญ่ทแี่ สดงถึงอ�ำนาจ พลังและจิตวิญญาณ จึงเป็นทีม่ า ของสถาปัตยกรรมศาสนจักรมากมาย โกธิคเป็นศิลปะและวัฒนธรรมของผู้คน ทีค่ อ่ นข้างแหวกแนว จักรวรรดิโรมันอันศักดิส์ ทิ ธิพ์ ระสันตะปาปามีความสัมพันธ์ อย่างดีกบั เจ้าครองนคร ซึง่ พระสันตะปาปาเป็นผูท้ รงอ�ำนาจและทรงแต่งตัง้ กษัตริย์ รวมทั้งราชวงศ์ต่างๆ แต่เริ่มต้นจากจักรพรรดิแห่งชาวแฟรงค์เฟิร์ต ใช่ล่ะครับ แฟรงค์เฟิร์ตเมืองแห่งการเงินของเยอรมัน จากเผ่าต่างๆ ที่กระจัดกระจายและ เผ่าทางตอนใต้บาวาเรียนทีม่ คี วามดิบอยูใ่ นตัว ซึง่ ต่างจากชาวแฟรงค์ทเี่ ป็นรากฐาน มาตั้งแต่โรมันโบราณจนกระทั่งมาถึงยุคจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ที่รับเอา วัฒนธรรมจากโรมันโบราณเพื่อขยายและต่อยอดความยั่งยืนกันมา เราจะเห็น ศิลปะและสถาปัตยกรรมของโรมันทัง้ สองต่างกัน จักรวรรดิโรมันโบราณมีลกั ษณะ เป็นอาคารเสากลมสีขาวสะอาดตาให้นึกถึงซีซาร์ชายผู้ห่มผ้าถือต�ำราเล่มใหญ่ เดินไปมาในท้องพระโรง หรือการชลประทานและโรงละครแห่งการต่อสูโ้ คลีเซียม แต่จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์คือเป็นยุคของการต่อสู้และหลังจากนั้นมาอีก หลายร้อยปีต่อมา ก็ฟน้ื ฟูวฒ ั นธรรมและการกลับมาของยุคกลางทีท่ กุ อย่างไวมาก และความด�ำมืดเข้าครอบง�ำเพราะทุกอย่างล้วนมีศาสนจักรและการต่อสู้แย่งชิง ดินแดนจนเกิดเป็นกองทัพศักดิส์ ทิ ธิท์ สี่ รู้ บเพือ่ ศาสนาทีม่ จี นถึงทุกวันนี้ ด้านศิลป วัฒนธรรมในยุคศักดิ์สิทธิ์นี้จะเป็นยุคโกธิคเป็นอาคารสูงแหลมคมและดูทนทาน และมักจะมีการเจาะเพื่อให้แสงเข้ามาได้ตามบานกระจกที่มีส่วนโค้งและยังมี รูปปั้นที่ลอกแบบมาจากสันตะปาปา นักบวชหรือกษัตริย์ แล้วแต่สถานที่นั้นจะ มีใครที่ท�ำหน้าที่ดูแลและบ�ำรุงรักษา โดมนี้ถือว่าเป็นอาคารที่ใหญ่มากแต่ต้องใช้ เวลาสร้างยาวนานกว่า 600 ปีจึงจะสมบูรณ์ โดยสามารถแบ่งการสร้างออกเป็น ระยะดังนี้

Evolution Level

ระยะที่ 1 : ปี 1248 – 1250 หลังจากกลุ่ม มหาวิ ห ารของอาณาจั ก รโรมั น อันศักดิ์สิทธิ์ที่ถูกเผาไปจึงต้องท�ำการรื้อถอนมหาวิหารเก่าบางส่วนและเริ่มการก่อสร้าง โบสถ์แบบโกธิก ฝั่งตะวันออกได้สร้างฐานรากส�ำคัญของมหาวิหาร หลังจากนั้นได้พัก งานก่อสร้าง ระยะที่ 2 : ปี 1320 อีก 70 ปีต่อมา ได้วางแผนเพื่อสร้างมหาวิหารที่สมบูรณ์ แต่กท็ ำ� ได้แค่สว่ นวิหารส่วนหลัง แต่ยงั เป็นรากฐานส�ำคัญของช่วงที่ 5 ทีท่ ำ� ให้วหิ ารสมบูรณ์ ระยะที่ 3 : ปี 1440 อีก 120 ปีต่อมาทางเดินด้านใต้ของโบสถ์ได้สร้างส�ำเร็จเพื่อ เชื่อมวิหารและโดมสูงที่จะได้ก่อสร้างในปี 1840

ระยะที่ 5 : ปี 1840 – 1942 ช่วงสุดท้ายทีเ่ ข้าสูช่ ว่ งของยุคปัจจุบนั และมีเทคโนโลยี ที่ทันสมัยรวมทั้งเป็นยุคเดียวกับการพัฒนายานยนต์ พร้อมทั้งยังมีช่วงสงครามโลก ครั้งที่ 2 ด้วย ช่ ว งนี้ มี ก ารเตรี ย มแผนการบู ร ณะครั้ ง ส� ำ คั ญ และเป็ น ความตั้ ง ใจเพื่ อ สร้ า ง ความสมบูรณ์พร้อมกับโดมคู่ที่มีความสูง 157.38 เมตร กว้าง 86 เมตร ยาว 144 เมตร เพื่อสร้างอุทศิ ให้นกั บุญซีโมนเปโตรและพระนางมารียพ์ รหมจารี สภาพโดยรวมตัง้ แต่ปี 1930 นัน้ มีการก่อสร้างที่เป็นอาคารสูงใหญ่มากท�ำให้เป็นจุดสังเกตให้นักบินทิ้งระเบิดของ อังกฤษและฝรั่งเศสว่ามาถึงเมืองอาณาจักรโรมันศักดิ์สิทธิ์ และโชคดีที่นักบินไม่ยิงและ ท�ำลายศาสนสถานแห่งนี้ ท�ำให้เรื่องราวของวิหารและโดมคู่ที่ยังคงสวยงามน่าสนใจ และสามารถเป็นจุดส�ำคัญแห่งเมืองโคโลจญ์

DOM

ระยะที่ 4 : ปี 1520 อีก 80 ปีต่อมาได้หยุดการก่อสร้างไป เนื่องจากวิหารที่ ใช้งานเพื่อศาสนกิจด�ำเนินการได้

ในช่วงสุดท้ายของการก่อสร้างมหาวิหารแห่งเมื อ ง โคโลจญ์ ไ ด้ อ าจารย์ Sulpiz Boiserée นักประวัติศาสตร์ และผู้ชอบและสะสมศิลปะเก่าและของโบราณจึงมีความรู้ เป็นพิเศษของการวางแผนและรากฐานของอาคารในช่วง ปี 1300 ซึ่งใช้เป็นต้นแบบให้แก่สถาปัตยกรและวิศวกร Ernst Friedrich Zwirner และ Richard Voigtel ซึ่งใช้เวลา ในการพัฒนาและก่อสร้างส่วนสุดท้ายคือโดมคู่อีกกว่า 20 ปี จนสามารถเปิดให้เข้าชมได้ในปี 1880

Evolution Level

www.koelner-dom.de

97 DOM

Kölnisches Stadtmuseum

ในจั ก รวรรดิ โ รมั น อั น ศั ก ดิ์ สิ ท ธิ์ ยุ ค นี้ โรมันยังมีอิทธิพลอย่างมากกับโคโลจน์ ในยุค ปี 1600 – 1700 ที่เป็นเมืองส�ำคัญที่เป็นเหมือน อาณานิคมของโรมัน จึงท�ำให้มสี ำ� นักทหารโรมัน หรือกลาโหมที่มีบทบาทวางแผนกลยุทธ์การศึก ร่วมกับศาสนจักร หรือแม้แต่การวางแผนสงคราม ต่างๆ รวมทัง้ เป็นทีเ่ ก็บอาวุธสงคราม และยังเป็น แหล่งรวมพลของนักรบมากมาย หากมองย้อน ไปในยุคนี้คงคล้ายๆกับแหล่งรวมชาวยุทธ์ที่แบ่ง ออกเป็นส�ำนักต่างๆ ไม่วา่ จะเป็นส�ำนักบูต๊ งึ้ ส�ำนัก ง๊อไบ้ ส�ำนักเส้าหลิน และพรรคกระยาจก แต่ดว้ ย ความทีโ่ รมันไม่ได้มกี ารแต่งนิยายให้สอดคล้องกับ กลการศึก หากมีก็ต้องขอค�ำชี้แนะจากทุกท่าน

จากสถานีรถไฟหลัก Köln Hbf เดินต่อไปทาง โบสถ์ Minoritenkirche ตรงข้ามโบสถ์ คือ koelnisches-stadtmuseum 550 เมตร เวลาเปิด-ปิด 312 วัน 10:00 - 17:00 น. วันอังคาร - อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 4 ยูโร Kölnisches Stadtmuseum Zeughausstraße 1-3 zurzeit Umzug an den neuen Standort, Minoritenstraße 13, 50667 Köln

www.koelnisches-stadtmuseum.de www.youtube.com/watch?v=V_tUX7UGOFo

Kölnisches Stadtmuseum

มาต่อทีว่ า่ ท�ำไมต้องเป็นส�ำนักต่างๆในหนังจีน เพราะชือ่ เรียกส�ำนักทหารโรมันในอาณาจักร โรมันอันศักดิ์สิทธิ์นั้นว่า “Zeughaus” ที่เป็นอาคารสูง 3-5 ชั้นมีชั้นใต้ดินเพื่อเก็บอาวุธ ดาบ โล่ ยุทโธปกรณ์และที่เลี้ยงม้า พร้อมทั้งหอพักและหอสังเกตการณ์ Zeughaus มี หลากหลายทีใ่ นยุโรป อาทิ ส�ำนักเบอร์ลนิ (1695–1729), ส�ำนักโคโลญจน์ (1594 -1606), ส�ำนักมิวนิค และส�ำนักแมนฮาม ซึ่งหากมองตามจุดยุทธศาสตร์แล้วคือสถานที่ปลอดภัย และสามารถรวบรวมไพร่พลได้งา่ ยตามหัวเมืองส�ำคัญๆ หลังจากสงครามสงบความจ�ำเป็น ของ Zeughaus จึงหมดความหมาย อาจารย์อีริคได้บอกไว้ว่าค�ำนี้ไม่ได้ใช้แล้วหรือ เป็นค�ำทีใ่ ช้ไม่บอ่ ยนัก แต่จะใช้เป็น Militärausüstung แทน อย่างไรก็ตามเมือ่ แลนด์มาร์ค ส�ำคัญของเมืองไม่ได้ใช้งานเมืองต่างๆ ที่มีอาคารเก่าเหล่านี้จึงหันมาท�ำเป็นพิพิธภัณฑ์ ของเมือง อย่างเช่น Kölnisches Stadtmuseum และ Münchener Stadtmuseum ในทีแ่ ห่งนีจ้ ะเก็บและรวบรวมอย่างชุดเกราะของนักรบโรมัน ทวนและอาวุธมากมาย ทัง้ นี้ ยังมีเรือ่ งราวประวัตศิ าสตร์ในยุคสงครามและการปกครองของท่านผูน้ ำ� ด้วย และมีตน้ แบบ ตัวอย่างน�้ำหอมทิพย์แห่งโคโลญจน์ด้วย

100

Evolution Level

101 Kölnisches Stadtmuseum

Universität zu Köln

วาตานาเบะรู้ดีว่าศาสนจักรกับราชส�ำนักของราชวงศ์ต่างๆ ในยุโรปต่างมีปัญหา มายาวนาน ไม่วา่ จะราชส�ำนักฝรัง่ เศส ราชส�ำนักปรัชเซีย ราชส�ำนักอังกฤษ หรือราชส�ำนัก สเปน แม้แต่ราชส�ำนักโรมเองก็มีปัญหาแบบแยกไม่ออกทั้งอาศัยอ�ำนาจและก่อสงคราม ไปมา ระหว่างศาสนจักรและราชส�ำนักฯ ถ้าเปรียบเทียบก็คงคล้ายกับฟุตบอลยูโรที่มีทั้ง ประเทศต่างๆ มีการรวมทั้งราชส�ำนักโรมานอฟของโซเวียต (รัสเซีย) แต่ที่ดุเดือดที่สุด คือช่วงของการกักขังพระสันตะปาปาชาวฝรั่งเศสไว้ที่เมืองอาวีญง เป็นการจองจ�ำแห่ง บาบิโลเนียน (Babylonian Captivity) แต่พอสิ้นสุดการจองจ�ำและพระสันตะปาปา ได้ไปประทับอยู่ที่โรมท�ำให้พระคาร์ดินัลฝรั่งเศสไม่พอใจอย่างมาก ด้วยเหตุนี้ท�ำให้เกิด ความแตกแยกใหญ่หลวงในราชส�ำนักฝรั่งเศสและราชส�ำนักโรม ที่มีต�ำแหน่งประมุข ศาสนจักรของแต่ละราชส�ำนัก โดยมีพระสันตะปาปาเออร์บันที่ 6 (Pope Urban VI) ชาวโรม อีกฝ่ายพระสันตะปาปาคลีเมนต์ที่ 7 (Antipope Clement VII) ชาวฝรั่งเศสอยู่ ที่เมืองอาวีญง จากความบาดหมางนี้ท�ำให้เกิดอีกเหตุการณ์ความแตกแยกครั้งใหญ่ของ ศาสนจักรคือ ‘Great Schism’ ปี 1378-1418

จากสถานีรถไฟหลัก Köln Hbf ไปที่สถานี Köln Süd ใช้เวลา 12 นาที แล้วเดินต่อไป อีก 550 เมตร เวลาเปิด-ปิด 256 วัน 07:00 - 21:00 น. วันจันทร์- ศุกร์ หยุดเสาร์-อาทิตย์ และเทศกาลสำ�คัญ Universität zu Köln Albertus-Magnus-Platz, 50923 Köln

103

Universität zu Köln

ด้วยองค์พระสันตะปาปาที่ใช้ชื่อเออร์บันนั้น ที่เด่นชัดอีกชื่อ คือองค์สันตะปาปาเออร์บันที่ 2 ที่เป็นผู้ประกาศสงครามครูเสด และก่อตั้งสภาปกครองโรมันขึ้นในลักษณะที่ศาสนจักรให้ท�ำตามอ ย่างราชส�ำนัก ซึ่งเป็นที่มาตั้งต้นให้มีความลึกลับซับซ้อนขึ้นไป ทั้ง ในความสัมพันธ์ของราชส�ำนักและศาสนจักรที่มีแต่จะเสื่อมถอยลง และอีกพระองค์ที่มีบทบาทส�ำคัญในการสร้างรากฐานการศึกษาคือ องค์สันตะปาปาเออร์บันที่ 6 ที่เป็น ผู้เข้าไปอยู่ในศึกแห่งความ แตกแยกครั้งใหญ่ของศาสนจักร อย่างไรก็ตามถึงแม้ศาสนจักรจะ มีปญ ั หากับราชส�ำนัก แต่กย็ งั สร้างมหาวิทยาลัยแห่งการสืบทอดและ การให้ความรู้ มหาวิทยาลัยที่สร้างโดยจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ มีอยู่ 9 แห่งที่เป็นทางการและมีบันทึกไว้ ดังนี้

Evolution Level

ก่อตั้งปี 1158 (C. 1088) University of Bologna, ปี 1365 University of Vienna, ปี 1379 University of Erfurt, ปี 1386 Ruprecht Karl University of Heidelberg, ปี 1388 University of Cologne, ปี 1409 University of Leipzig, ปี 1419 University of Rostock, ปี 1456 University of Greifswald และสุดท้าย ปี 1459 University of Basel ซึ่งมหาวิทยาลัยทั้ง 9 ต่างก็เป็นการส่งต่อความรู้สืบทอดทั้งศิลปะ วัฒนธรรม ศาสนา และวิ ท ยาศาสตร์ ที่ ใ นอดี ต เป็ น ตั ว การส� ำ คั ญ ในศาสนาต้ อ งช� ำ ระและศาสนจั ก รไม่ ต้องการพิสูจน์ใดๆ ไม่ว่าจะเป็น จักรวาลของกาลิเลโอ จักรยนต์กลไกของดาวินชี ดังนั้นในอดีตศิลปะกับวิทยาการนั้นมีความเชื่อมโยงกันอย่างมาก ถึงปัจจุบันอากาศยาน ที่ขึ้นไปบินบนดาวอังคารยังมีหน้าตาคล้ายภาพวาดของดาวินชี

104

https://portal.uni-koeln.de/en/sub/uoc-home

105

Universität zu Köln

กลับมาที่การเรียนการสอนที่ถ่ายทอดวิชาที่ก่อตั้งโดยศาสนจักรทั่วทั้งจักรวรรดิ โรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ระหว่างปี 1088 – 1499 มีการก่อตั้งมหาวิทยาลัยที่ยังคงอยู่จนถึง ปัจจุบันรวม 72 แห่ง ที่มีอยู่ในรายการ Medieval Universities และมหาวิทยาลัยแห่ง ผู้ทรงภูมิในโคโลญจน์ก็อยู่ในรายการนี้ University of Cologne ที่นี่ก่อตั้งเมื่อปี 1388 โดยสภาเมืองปลดปล่อยโคโลญจน์ โดยบาทหลวง Urban VI ทีย่ ดึ มัน่ กฎบัตรมหาวิทยาลัย แต่ได้ปิดตัวลงในปี 1798 เพราะศาสนจักรและราชส�ำนักถูกยึดโดยฝรั่งเศส ท�ำให้ต้อง หยุดการเรียนการสอนไป แต่อธิการบดีคนสุดท้าย Ferdinand Franz Wallraf ท่านได้ พยายามฟื ้ น ฟู แ ละประกาศด� ำ เนิ น การมหาวิ ท ยาลั ย ต่ อ เนื่ อ งกลั บ มาเปิ ด ได้ อี ก ครั้ ง ในปี 1919 โดยผ่านความเห็นชอบจากราชส�ำนักปรัสเซียและสภาเมืองโคโลญจน์ โดยมหาวิทยาลัยยังคงด�ำเนินการมาแล้วกว่า 625 ปี

Heidelberg Castle

วาตานาเบะยังคงวาดภาพแห่งความฝันเมื่อวันที่ 5 สิงหาคม 1888 และ จินตนาการถึงเส้นทางที่ Bertha Benz เป็นผูท้ ดสอบต้นแบบที่ 3 ยานยนต์ของคาร์ล เบนซ์ เพื่อเดินทางไกลกลับบ้านเกิดของเบธา โดยเดินทางจาก Mannheim ไปและกลับ Pforzheim ระหว่างทางเกิดเหตุเชื้อเพลิงหมดจนแวะที่เมือง Heidelberg ซึ่งเป็นเมือง ของนักเคมีและเภสัชกรที่มีความรู้มากมายได้พัฒนาเชื้อเพลิงสูตรใหม่เพื่อเติมให้รถยนต์ ต้นแบบของเบนซ์เดินทางไปกลับได้อย่างสมบูรณ์ ถึงตรงนีต้ อ้ งย้อนกลับไปนิดนึงนะครับ ว่าท�ำไมที่นี่จึงมีความสามารถและศักยภาพในการพัฒนาด้านวิจัยและวิทยาศาสตร์ที่ ตอบสนองได้ดีขนาดนั้น เนื่องด้วยมหาวิทยาลัย Heidelberg ที่ก่อตั้งโดย Rupert I ในปี 1386 ช่วงนี้ศาสนจักรยังวนเวียนอยู่กับการ “Great Schism” 1378-1418 และ ความวุน่ วายของการขึน้ ครองศาสนจักร ในยุคแรกของความรุง่ เรืองและการเรียนการสอน มีด้วยกัน 4 ศาสตร์ ได้แก่ เทววิทยา นิติศาสตร์ ปรัชญา และการแพทย์เภสัชศาสตร์ ซึง่ จุดนีเ้ องทีบ่ ม่ เพาะความเชือ่ ความจริง ความถูกต้องและสุดท้ายคือ “ความเป็นมนุษย์”

ที่หมายความถึงความใส่ใจการดูแลและรักษาโรคภัยและความเจ็บป่วยบนการผสมยา สมุนไพรต่างๆ นานา ประกอบกับการคิดค้นตัวยาธรรมชาติเพื่อรักษาโรคภัย ยุคนั้น ความตายเป็นเรื่องปกติและการกินดีอยู่ดียังคงต้องอาศัยโชคชะตาฟ้าลิขิตอยู่ และ ก้าวเข้าสู่สงคราม 30 ปี (1618 - 1648) มหาวิทยาลัยหยุดท�ำการแต่ยังคงรักษาหนังสือ และเอกสารส�ำคัญเพื่อส่งต่อความรู้ไปยังรุ่นต่อไป ก้าวสู่ยุคที่ 2 ของความรุ่งเรืองเริ่มกัน ในปี 1803 – 1900 เป็นยุคแห่งความเป็นสากลและเสรีนิยม ยุคนี้วิทยาศาสตร์ธรรมชาติ รุ่งเรืองมาก ท�ำให้มีการประดิษฐ์คิดค้นทางวิทยาศาสตร์มากมายสิ่งหนึ่งที่ได้ในช่วงนี้ คือการน�ำ Ligroin ผสมกับ Solvent ใช้เป็นเชื้อเพลิงได้ส�ำเร็จ แต่ในยุคนั้น Apotheke ของเภสั ชกรมี Ligroin มีไ ว้เพื่อสกัด สารส�ำคัญ จากยางไม้ และพื ช สมุ น ไพรต่ า งๆ แต่การประดิษฐ์นี้ไม่ได้เป็นที่จดจ�ำมากนักในยุคนั้น เนื่องจากคนแถวนั้นมีความรู้ตั้งแต่ ปรัชญา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่ทันสมัย จึงเป็นรากฐานส�ำคัญให้เมืองนี้เป็นเมือง แห่งวิทยาศาสตร์และนวัตกรรมพืน้ ฐาน ซึง่ มหาวิทยาลัย Heidelberg นีม้ นี กั วิทยาศาสตร์ รางวัลโนเบิลมากถึง 11 คน และถูกเสนอชื่อเข้ารอบการตัดสินรางวัลกว่า 56 คน จาก สาขาฟิสิกส์ เคมี การแพทย์และสันติภาพ 107

Heidelberg Castle

จากสถานีรถไฟหลัก Heidelberg Hbf : HD Hauptbahnhof (S-bahn) ไปที่สถานี Rathaus/Bergbahn ใช้เวลา 29 นาที แล้วเดินต่อไปอีก 850 เมตร เวลาเปิด-ปิด 365 วัน 09:00 - 17:00 น. วันจันทร์-อาทิตย์ ค่าเข้าชม 9 ยูโร Schloss-Heidelberg Schlosshof 1, 69117 Heidelberg

Evolution Level

เมืองนี้มีปราสาทที่สร้างเสร็จและโดนท�ำลายจากธรรมชาติ และการสงครามอยู่หลายครั้งท�ำให้การบูรณะค่อนข้างล�ำบากและ การจัดสรรงบประมาณมหาศาลไม่เป็นดังตั้งใจท�ำให้การก่อสร้าง และซ่อมบ�ำรุงไม่สมบูรณ์ดังจากที่เมื่อเข้าไปชมยังมีซากปรักหักพัง ในหลายจุด อย่างไรก็ตามอีกมุมที่หลายคนชอบคือสะพานโบราณ ทีม่ อี ายุกว่า 600 ปี ทีส่ ร้างข้ามแม่นำ �้ Neckar ก็เป็นสัญลักษณ์ส�ำคัญ ของเมืองนี้เช่นกัน เมืองนี้ไม่ได้เกี่ยวกับเครื่องพิมพ์ทันสมัยที่ชื่อ Heidelberg และ ไม่ได้เกี่ยวข้องกับ Johannes Gutenberg เครื่องพิมพ์ยุคแรกที่พัฒนามาตั้งแต่ปี 1400 เพื่อสอนและขยาย ข้อความเกีย่ วกับความเชือ่ และศาสนจักร ซึง่ การพิมพ์คอื ส่วนส�ำคัญ ของการถ่ายทอดความรูแ้ ละประสบการณ์ทเี่ ป็น Explicit Knowledge www.heidelberg.de

108

109 Heidelberg Castle

Neuschwanstein

ต้นแบบปราสาทของเจ้าหญิงแสนงาม แต่สร้างโดยกษัตริย์คลั่ง “Mad King” ที่ ท�ำทุกอย่างเพื่อสร้างโรงละครแห่งความฝันและมอบให้กับนักประพันธ์เพลงโอเปร่า Richard Wagner ใช้ในการบรรเลงและจัดงานรื่นเริง วาตานาเบะได้ย้อนกลับไป ในปี 1864 กษัตริย์ Ludwig II แห่งบาวาเรียนเมืองแห่งอุตสาหกรรมหนัก การผลิต เครือ่ งบินอากาศยานและยานยนต์ใบพัดสีฟา้ แห่งมิวนิค ในปี 1864 กล่าวคือความต้องการ ลบค�ำสบประมาทของลุดวิคผู้พ่อ ที่สร้างปราสาทที่ไม่ค่อยสง่าและไม่ค่อยมีคนสนใจทีต่ งั้ อยู่ไม่ไกลนักปราสาทโฮเอินชวังเกา และลุดวิคเองก็ขึ้นครองสมบัติในวัยที่ยังหนุ่มการจะ สร้างอะไรทีย่ ง่ิ ใหญ่กม็ เี วลา แต่ดว้ ยภาวะสงครามและข้อจ�ำกัดด้านการใช้จา่ ยเงิน ทีเ่ กินตัว ท�ำให้อาคารหลักของปราสาทก่อสร้างได้ชา้ กว่าก�ำหนดมาก ประกอบกับประชาชนที่ไม่คอ่ ย จะเห็นด้วยที่จะเอาเงินภาษีไปสร้างปราสาทใหญ่ๆ แบบนั้นท�ำไม ไม่เพียงเป็นทีก่ ล่าวถึง เท่านัน้ ความต้องใจอันแน่วแน่ของพระองค์เป็นหัวใจส�ำคัญของการเนรมิตปราสาท เจ้าหญิง ด้วยเทคโนโลยีทันสมัยล่าสุดทั้งเครื่องจักรยนต์กลไกน�ำมาใช้ในการสร้างอาคารและ ปราสาทที่นับจนสามารถเปิดใช้งานได้ก็ใช้เวลานานถึง 20 ปี

Neuschwanstein

จากสถานีรถไฟหลัก München Hbf ไปที่ สถานี Füssen bf ใช้เวลา 2 ชั่วโมง 29 นาที แล้วนั่งรถบัสไปที่ Neuschwanstein เวลาเปิด-ปิด 361 วัน เมษายน - 15 ตุลาคม : 9:00 - 18:00 น. 16 ตุลาคม - มีนาคม : 10:00 - 16:00 น. วันจันทร์- อาทิตย์ ค่าเข้าชม 15 ยูโร Neuschwanstein Neuschwansteinstraße 20, 87645 Schwangau

ในช่วงเวลาเดียวกันของการก่อสร้าง ตรงกับช่วงปี 1800 พอๆ กับยุคอุตสาหกรรม ผลิตเหล็กและถ่านหิน เครือ่ งยนต์ขนาดใหญ่ของครุป และตรงกับปี 1888 ทีร่ ถยนต์ของ เบนซ์ได้ถอื ก�ำเนิดขึน้ แต่ทำ� ให้คนทัว่ ไปคิดไปว่าปราสาทนีไ้ ม่ใช้อาคารยุคกลาง แต่แนวคิด การออกแบบทั้งหมดมีที่มาที่ไปคล้ายกับปราสาทยุคกลางหรือสถาปัตยกรรมโกธิคมาก แต่เป็นการปรับปรุงให้ดกี ว่า ผ่านความวิจติ รตระการตามากกว่าบนศิลปะของหลุยส์และ ออสเตรียซึ่งแต่กอ่ น พืน้ ทีต่ รงนีย้ งั คงเป็นของออสเตรีย ต่อมากลายมาเป็นปรัสเซียและ หลังสงครามโลกก็รวมกับแคว้นบาวาเรียของเยอรมนี อย่างไรก็ตามปราสาทสร้างเสร็จ ได้เพียงร้อยละ 45 ตามแผนการใหญ่ของกษัตริย์คลั่งที่สร้างความยิ่งใหญ่ แต่สุดท้าย ลุดวิคเองก็ไม่เคยได้ชมความสมบูรณ์ของปราสาทและท่านได้ดว่ นจากไปตรงกลางทะเลสาบ Starnberg ซึง่ มีจดั ทีเ่ คารพ คือไม้กางเขนทีเ่ ป็นตัวแทนของพระองค์ สุดท้ายเมืองปราสาท ไร้การดูแล สมบัติเลยตกเป็นของส่วนรวมและกลายเป็นแหล่งรวมศิลปะภาพวาดและ เป็นพิพิธภัณฑ์

111

112

Evolution Level

ยุคนั้นการสร้างจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ มีอิทธิพลต่อ การด�ำรงอยู่อย่างมาก พร้อมกับการสืบสานเรื่องราวตั้งแต่ยุคเมโสโปเตเมีย บาบิโลน และอียิปต์ ดังที่การสร้างเทคโนโลยีและนวัตกรรมของเยอรมันที่มักเกิดจากการวาง รากฐานที่แข็งแรง การส่งต่อความคิดต่อยอดและการด�ำเนินการให้ส�ำเร็จ อย่างการ สร้างปราสาทหรือศาสนสถานที่ต้องอาศัยการสร้างกว่า 20 – 600 ปี ดังนั้นการด�ำรงอยู่ ต้องท�ำให้สามารถส่งต่อเรื่องราวดีๆ ให้แก่กัน ถ่ายทอดประวัติศาสตร์ที่สวยงาม อย่าได้ ลดทอนความส�ำคัญของอดีต หากเมื่อไหร่ที่อดีตไม่ดีก็ไม่ควรค่าแก่การจดจ�ำ การสร้าง ประวัติศาสตร์ดีบนรากฐานที่มั่งคงจึงมีความส�ำคัญสูงสุด สุดท้ายปราสาทก็รอดจากการ ถูกโจมตี ท�ำให้เหลือรอดมาเป็นต้นแบบและแรงบันดาลใจในการออกแบบปราสาทดิสนีย์ จนน�ำไปสู่การสร้างภาพยนตร์และเป็นสถานที่ท่องเที่ยวจ�ำลองและสวนสนุกมากมาย ต่างก็ใช้ภาพต้นแบบและโครงร่างต้นแบบเหล่านี้ในการสร้างปราสาทแสนงาม

www.neuschwanstein.de

113

Neuschwanstein

ส่วนในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 ปราสาทได้รับความเสียหายพอสมควร ในปี ค.ศ. 1923 บาวาเรียยอมให้สิทธิในตัวปราสาทแก่อดีตราชวงศ์และให้ครอบครัวมาพัก เป็นวังฤดูร้อนได้ แต่พอในยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 ปราสาทนี้จะเป็นที่ซ่อนผลงานศิลปะ วัฒนธรรมมากมายของออสเตรีย ฝรัง่ เศส ฮังการีและอิตาลี กว่า 5 ล้านชิน้ ถูกเก็บอย่างดี และซ่อนไว้ในปราสาทในป่าและท่านผู้น�ำก็นึกไม่ถึงว่าจะมีทหารและนักสะสมศิลปะจะ ใช้ปราสาทนี้เป็นฐานลับของการอนุรักษ์และรักษาผลงานศิลปะ ท่านผู้น�ำขโมยและ ท�ำลายผลงานศิลปะทั่วทั้งยุโรป ยุทธการนี้จึงเป็นเหตุการณ์ส�ำคัญที่ช่วยอนุรักษ์และ ป้องกันประวัติศาสตร์ที่มีมายาวนานของโลกนี้ หากถูกท�ำลายไปเราคงไม่เหลืออะไรให้ ลูกหลาน และนั้นเป็นสิ่งที่ท่านผู้น�ำหวังไว้ แต่เราคงไม่ต้องการให้เกิดเหตุการณ์ การลบ ไม่ได้ช่วยให้ลืม แต่การรักษาช่วยให้เรายังคงอยู่และเอาไปเล่าต่อได้อีกนาน

01 02

03 04

06 10

01 NAZI - ZWANGSARBEIT, Berlin 02 Deutsches Historisches Museum, Berlin 03 Neue-Wache, Holocaust Memorial, and Jüdisches Museum, Berlin 04 Checkpoint Charlie, Berlin Wall, Berlin 05 Haus der Geschichte, Bonn 06 Reichstag, Berlin 07 Historisches Museum and SPD museum, Hannover 08 Müchenstadt Museum, München 09 Viking Ship Museum (Oslo), Oslo 10 Museum für Naturkunde, Berlin

* Hauptbahnhof (Hbf), bahnhof (bf), U(U-Bahn), S (S-Bahn)

Homo Enlightenment the powering human ยุคแห่งความรุ่งเรือง สว่างไสวของมนุษย์ชาติ ยุคแห่งการ ค้นคว้า สร้างสรรค์ ควบคู่กับการลบล้างภาพอดีตที่สูญเสีย อ�ำนาจแห่งยุคเฟื่องฟู ความตั้งใจและมุ่งมั่นของความเข้าใจ การเป็นมนุษย์การต่อสู้ ยืนหยัดน�ำมาสู่ชัยชนะและการก่อ ก�ำเนิดใหม่ และอายุความเป็นมนุษย์ที่มีไม่เกิน 10,000 ปี เทียบไม่ได้เลยกับยุคเรืองรองของการมีโลก พื้นดิน แม่น�้ำ ทะเล ภูเขาและชั้นหินก่อก�ำเนิดกระดูกงดงามใหญ่โตอายุ กว่า 150 ล้านปี

NAZI - ZWANGSARBEIT

วาตานาเบะมาถึงยุคที่ยุโรปรุ่งเรืองอ�ำนาจ ความสว่างไสว โชติช่วงเกิดขึ้นในยุคที่มีทั้งการเปลี่ยนแปลงและมั่นคงสลับกัน ยุคแห่ง Alte-Neue Aufklärung การบีบบังคับให้ใช้แรงงานใน ยุคสงครามกว่า 90 ปี ที่กลไกการใช้แรงงานถูกน�ำมาคิดเป็นต้น ทุนในการผลิตยังคงด�ำเนินอยู่จนถึงทุกวันนี้ และ คาร์ลมาร์กซ์ยัง ถูกเสมอจากว่าด้วยเรื่องของทุน Das Kapital ที่อ�ำนาจเงินทอง และทุนจะช่วยให้อยู่ยั่งยืน แต่มาร์กไม่ได้บอกว่าการปกครองแบบ สังคมนิยมจะเป็นอย่างไร แต่ที่เป็นอยู่เพียงแค่หน้ากากที่ปรับใช้ ของกระแสทุนนิยม (Capitalism) และมาร์กไม่ใช่เผด็จการอย่างที่ เข้าใจ แต่เป็นการบอกถึงทิศทางในการบริหารสังคมและด�ำรงอยู่ ของสังคม ดังนั้น ว่าด้วยเรื่องของทุนกับทุนนิยมและสังคมนิยม จึ ง เป็ น บริ บ ทที่ ต ่ างกัน แต่ยังคงเป็น จริงเสมอ ถึงแม้ว ่า คุ ณ จะ ปกครองด้วยระบบสังคมหรือประชานิยมหรือประชาธิปไตย

ในยุคสงครามทั้งจากการรบและโรคระบาด ประชาชน ไม่มีอะไรให้เลือกมากนัก อย่างการเป็นแรงงานมีให้เลือกแค่ แรงงานประชาชนพลเรือน (Civilian laborers) หรือแรงงาน ประชาชนสงคราม (Prisoners of war, POW) ซึ่งจะต่างการถูก จองจ�ำและเป็นทหารเชลยสงคราม ซึ่งการพัฒนาเมืองและยึด ครองนั้นต้องอาศัยก�ำลังคนและแรงงานเพื่อกลับมาสร้างชาติ ใช้แรงงาน รวมถึงผลิตพืชผลการเกษตรและอุตสาหกรรมเครื่อง ใช้พื้นฐาน เหล่านี้มีความจ�ำเป็นต้องการใช้ชีวิตและด�ำรงอยู่ ของเมืองและความเป็นศิวไิ ซต์เตท ดังนัน้ ในระหว่างสงครามและ ตอนเกือบจะสิ้นสุดสงครามแรงงานประชาชนเหล่านี้จะถูกแบ่ง แยกและแบ่งชั้น ตามเกณฑ์และเงื่อนไขของฝั่งผู้ชนะสงครามใน แต่ละศึก ซึ่งขณะนี้พรรคเนชันแนลโซเชียลไลต์ทิสต์ ของท่าน ผูน้ ำ� ไปกวาดต้อนและเอาชนะประเทศต่างๆ รอบๆ ได้จำ� นวนมาก ดังนั้นการตั้งกฎเพื่ออยู่ร่วมกันและร่วมกันพัฒนาเมืองให้ยังคง เดินหน้าต่อไปได้จึงเป็นทิศทางที่เหมาะสม ควรท�ำ 117

NAZI - ZWANGSARBEIT

จากสถานีรถไฟหลัก Berlin Hbf : Hoppegarten (S-bahn) ไปที่สถานี Schöneweide ใช้เวลา 39 นาที แล้วเดิน ต่อไปทาง ฺBurger King และข้ามถนนไป ทางแม่น�้ำ Spree อีก 700 เมตร เวลาเปิด-ปิด 311 วัน 10:00 - 18:00 น. วันอังคาร-อาทิตย์ และหยุดเทศกาลส�ำคัญ ค่าเข้าชม ฟรี Dokumentationszentrum NS-Zwangsarbeit Britzer Str. 5, 12439 Berlin

จึงได้ด�ำริให้จัดตั้ง Zwangsarbeit ที่หมายรวมถึงแรงงาน ทาสและแรงงานประชาชนที่ถูกควบคุม อย่างไรก็ตามในยุคนั้นความ ไม่ชดั เจนเรือ่ งการแบ่งชัน้ สัดส่วน จึงได้มรี ะเบียบว่าด้วยการแบ่งชนชัน้ แรงงานออกเป็น 4 แบบ กล่าวคือ แบบแรกทีเ่ ราคุน้ เคยสุดๆ คือ 1. แรงงานชัน้ ชาวยิว ทีถ่ อื ว่าเป็นชัน้ ทีห่ นักสุดถูกกักกันไปยังทีค่ มุ ขัง ถูกทรมานและห้ามออก ห้ามพูด (Less than Slave) เช่น ชาวยิว โปแลนด์ โซเวียต และผู้ต้องขังชาวยิว

Power Level

แรงงานชั้นทาส ที่ห้ามมีปากเสียง ออกจากสถานะแรงงาน ทาสไม่ได้ นอกจากการปลดปล่อยพันธนาการและสามารถ ใช้เงินตราหรือสิง่ แลกเปลีย่ น จึงจะสามารถหลุดพ้นจากทีแ่ ห่งหนึง่ ไปยังอีกแห่งหนึ่งอย่างทาสในเรือนเบี้ยการจะข้ามขั้นนั้น ยากและไม่ค่อยส�ำเร็จ (Slave) อาทิ โปแลนด์และโซเวียต 2. แรงงานชั้นบังคับ คือไม่เต็มใจแต่ต้องท�ำและไม่มีทางเลือก ซึ่งออกจากสถานะแรงงานถูกบังคับไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นเด็ก ผู้หญิง คนชรา ก็ไม่สามารถย้ายได้ แต่ยังสามารถพูดคุยและ สือ่ สารความต้องการได้นดิ หน่อย แต่โดยส่วนใหญ่จะไม่ได้รบั ตามที่ขอ ซึ่งหมายถึงขอได้แต่ไม่รับรองความเป็นอยู่ ซึ่งกลุ่ม นี้ถือว่ามีเยอะพอสมควรทั้งในยุโรปและโซเวียตในสมัยนั้น (Forced) เช่น เบลเยียม เชกโกสโลวาเกีย เนเธอร์แลนด์ ฝรั่งเศส เซอร์เบีย และ โปแลนด์ 3. แรงงานชั้นอภิสิทธิ์ คือชั้นแรงงานประชาชนที่ต้องแสดง สั ญ ชาติ แ ละเชื้ อ ชาติ ที่ ต ้ อ งเป็ น พั น ธมิ ต รหรื อ มหามิ ต รซึ่ ง สามารถตัดสินใจว่าจะท�ำหรือไม่ทำ� ได้ มีอสิ ระทีจ่ ำ� กัด สามารถ เป็นกระบอกเสียงมีสหภาพที่จะต่อต้านหรือคล้อยตามค�ำสั่ง ภาครัฐและบริษัทเอกชน (Privileged) เช่น โครเอเชีย อิตาลี สโลวาเกีย

118

NAZI - ZWANGSARBEIT

ทัง้ หมดนีเ้ พือ่ ให้ชนชัน้ กลางทีค่ อยเสวยสุขได้มเี ครือ่ งนุง่ ห่ม มีอาหารอุน่ ๆทาน มียา รักษาโรคและที่อยู่อาศัย ปัจจัย 4 ที่ยังคงเป็นจริงตามหลักของความต้องการขั้นพื้นฐาน ของมาสโลว์ ที่ต้องใช้แรงจูงใจจากแรงงานที่ขับเคลื่อนด้วยทุนนิยม ปัจจัยที่ท�ำให้อยู่ รอดได้ ซึ่งบางครั้งไม่จริง บางครั้งต้องอาศัยพลังอ�ำนาจเพื่อบังคับให้ท�ำตาม เป้าหมาย ซึง่ ไม่ตา่ งอะไรจากความไม่เท่าเทียมกัน ความไม่สนใจกันของมนุษย์ บทเรียนพวกนีไ้ ด้รบั การเรียนรู้และสะสมมามากมาย ควรน�ำประวัติศาสตร์เหล่านี้มาเป็นเครื่องเตือนใจและ ขับเคลื่อนสังคมที่ดีกว่า เท่าเทียมกว่า ไม่แบ่งชนชั้น

119

ในปี 1945 Schöneweide คือสถานที่ Zwangsarbeit ที่ที่ วาตานาเบะมาถึงในวันนี้เป็นสถานที่แห่งส�ำคัญที่เหลืออยู่เพื่อการ บอกเล่าเรื่องราวของแรงงานกว่า 2,160 ชีวิตที่เป็นระดับขั้น Forced Labours จริงและประชาชนกว่า 15 ล้านคนที่ต้องท�ำงานและใช้ แรงงานเพือ่ คนชนชัน้ ปกครองและชนชัน้ กลางได้ดำ� รงอยู่ โดยองค์กร เอกชนที่มาใช้บริการแรงงานประชาชนในสมัยนั้นได้แก่ Thyssen, Krupp, IG Farben, Bosch, Daimler-Benz, Demag, Henschel, Junkers, Messerschmitt, Siemens, and even Volkswagen ซึ่ง ก็คือกลุ่มบริษัทที่พัฒนาเทคโนโลยีและความทันสมัยในปลายยุค 1800

Power Level

www.ns-zwangsarbeit.de

120

121 NAZI - ZWANGSARBEIT

Deutsches Historisches Museum

วาตานาเบะมองขึ้นไปที่บนท้องฟ้า ทันใดนั้นก�ำแพง สูงใหญ่ตลอดความยาวกว่า 100 กิโลเมตร ที่แบ่งชนชาติ และเป็ น ก� ำ แพงเดี ย วที่ ท� ำ หน้ า ที่ ป ้ อ งกั น ชนชาติ ตั ว เอง ข้ามไปอีกฝั่ง แต่ก�ำแพงและการกักขังจะมากมายเพียงใดก็ ไม่สามารถต้านทานอิสรภาพและเสรีภาพได้ ความพยายาม ทั้ ง กฎหมายและการต่ อ สู ้ ข องประชาชนต่ า งส� ำ คั ญ และ อดทนต่อรัฐบาลของเยอรมนีตะวันออกและเยอรมนีตะวันตก แต่สุดท้ายทุกอย่างก็สวยงามแต่ก็ใช่เวลาไปกว่า 75 ปีหลัง ยุคสงครามเบอร์ลินและประวัติศาสตร์อันยาวนานของเมือง แห่งหมีกลับหัวกว่า 800 ปี ก็หมายถึงตั้งแต่ยุคศตวรรษที่ 12 มีเมืองต่างๆ ที่ถูกบันทึกไว้ในประวัติเบอร์ลิน อาทิ Spandau (1197) Köpenick (1209) และ Cölln (1237) และแม่น�้ำสายหลักของที่นี้คือแม่น�้ำ Spree

ราชวงศ์ Brandenburg นี้มีความส�ำคัญกับ อาณาจักรโรมันอันศักด์สทิ ธิ์ และยังมีเชือ้ สายสืบทอด มายังกรุงเบอร์ลิน และผู ้ สื บสมบั ติ ใ นเมื อ งนี้ คื อ Albert the Bear บุตรชายคนเดียวของ Otto โดย Bear เป็นผู้ตั้งเมืองเบอร์ลินตลอดทั้ง 2 ฝั่งแม่น�้ำ Spree และรอบๆ Museuminsel เกาะแห่ง พิพิธภัณฑ์ในปัจจุบัน โดยในยุคโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ก็ได้เข้าร่วมสงครามครูเสดและต้องรับเอาศาสนจักร เข้าร่วมด้วย ท่านมีความพยายามทีจ่ ะต่อสูเ้ พือ่ ปกครอง อาณาจั ก รที่ สื บ ทอดกั น มาและยั ง มี ก ารต่ อ สู ้ กั บ Henry the Lion และน�ำความสงบมาสู่เบอร์ลิน อีกครั้ง ในปี 1169 Albert จึงแบ่งหัวเมืองต่างๆ ให้ ลูกทั้ง 6 ปกครอง ทีนี้เรารู้แล้วนะครับว่าหมีตัวนี้มา จากไหน แต่ประวัติของเบอร์ลินยังไม่จบแค่นั้น 123

Deutsches Historisches Museum

จากสถานีรถไฟหลัก Berlin Hbf : Hönow (U-bahn) ไปที่สถานี Museumsinsel ใช้ เวลา 9 นาที แล้วเดินต่อไปทางฺ Berlin Art Market เลียบแม่น�้ำ Spree ฺอีก 400 เมตร เวลาเปิด-ปิด 364 วัน 10:00 - 18:00 น. วันจันทร์-อาทิตย์ และหยุดเทศกาลส�ำคัญ ค่าเข้าชม 8 ยูโร Deutsches Historisches Museum Unter den Linden 2, 10117 Berlin

Power Level

อย่างที่เรารู้กัน สถานที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์นี้ Zeughaus เป็นคลังแสงส�ำคัญของ เบอร์ลนิ เหมือนตอนทีเ่ ราไปเยีย่ มเมืองโคโลญจน์กม็ คี ลังแสงแบบนีอ้ ยูเ่ หมือนกัน ต่อมาในปี 1415 Frederick I ได้รับคัดเลือกให้มาปกครอง ตลอดระยะเวลาที่ผ่านไปทั้งหมดช่วง เวลากว่า 500 ปี ราชสกุลสมาชิกต่อมาของตระกูล Hohenzollern ก็ขึ้นปกครองใน เบอร์ลินจนถึงปี 1918 นับตั้งแต่เริ่มแรกในฐานะผู้ได้มีสิทธิคัดเลือกของบรันเดนบูร์ก จากนั้นสถาปนาขึ้นเป็นกษัตริย์แห่งปรัสเซีย และขึ้นมาในอันดับที่สูงสุดคือจักรพรรดิ แห่งปรัสเซีย ถ้าในสามก๊กก็ถือว่าเป็นต�ำนานของการขึ้นครองราชตามสไตล์ของโจโฉ ในปี 1700 ประมาณร้อยละ 30 ของชาวเบอร์ลินเป็นการผสมผสานและเปิดกว้าง อย่างเสรีมีชาวฝรั่งเศสที่อพยพมาจากโบฮีเมีย โปแลนด์และซาลซ์บูร์ก ในปี ค.ศ. 1740 เฟรเดอริ ก ที่ 2 ท�ำให้เบอร์ลิน กลายเป็น ศูน ย์ก ลางของความสว่ า งสไวโชติ ช ่ ว ง Enlightenment ซึ่งสอดคล้องและตรงกับพระเจ้ามหาธรรมราชาธิบดี อย่างไรก็ตาม หลังจากนั้นไม่นานค�ำว่า “Enlightenment” หรือการรู้แจ้ง จึงเข้ามามีอิทธิพลต่อการ ตั้งชื่อบุตรธิดาในราชส�ำนักไทยที่ขึ้นต้นหรือลงท้ายด้วย “สวาง” หรือ “สว่าง” ที่ บ่งบอกความสุขสงบสดใสเบิกบานใจและแสดงถึงอิทธิพลของชาติตะวันตกที่เข้ามาสู่ ประเทศไทย แต่ถงึ อย่างนัน้ เมืองเบอร์ลนิ ก็เนือ้ หอมท�ำให้เป็นทีห่ มายปองของกองทัพรัสเซีย และนโปเลียนที่เดินทางมายึดครองปรัสเซียและอาณาจักรโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ถึงกระนั้น นโปเลียนที่ผ่านตามเมืองต่างๆ ก่อนเข้าตียุโรปกลาง ก็เป็นผู้ที่ออกแบบและรังสรรค์ ต�ำรับน�้ำหอมโคโลญจน์ที่ บริเวณ Dom จึงเป็นแหล่งต้นน�้ำในการผลิตน�้ำหอมโคโลญจน์ ในปัจจุบนั และท่านนโบเลียนได้อนุญาติให้เกิดการปกครองตนเองแก่เมืองนี้ ท�ำให้เจ้าหมี ยังคงอยู่และสามารถถ่ายทอดวัฒนธรรมต่างสืบมาจนถึงทุกวันนี้ และสุดท้ายเบอร์ลินจึง เป็นเมืองหลวงของจักรวรรดิเยอรมัน

124

125

Deutsches Historisches Museum

จนกระทั่ง 1945 หลังสงคราม เป็นยุคแห่งการพ่ายแพ้สงครามจากกลุ่มพันธมิตร เบอร์ลินอยู่ในซากปรักหักพัง เป็นความล้มละลายและสูญสิ้นทุกอย่าง เยอรมันถูกแบ่ง ออกเป็น 4 ส่วน ให้กับ อังกฤษ ฝรั่งเศส สหรัฐ และ โซเวียต ต่อมา 1948 โซเวียตได้ วางแผนการเพื่อป้องกันการเคลื่อนย้ายประชาชนจากตะวันออกไปตะวันตก จากแผนที่ คือการเคลื่อนย้ายคนจากขวาไปซ้าย ซึ่งขณะนั้นเป็นของ สหรัฐ อังกฤษและฝรั่งเศส เท่านัน้ ทีเ่ ตรียมการและวางแผนขนส่งเสบียงและอาหารผ่านทางอากาศ จนกระทัง่ 1949 German Democratic Republic (GDR = DDR) ได้ก่อตั้งขึ้นทางตะวันออก และ Federal Republic of Germany โดยฝั่งตะวันตก แต่เฉพาะเบอร์ลินเท่านั้นที่ยังคง แบ่งออกเป็น 4 ส่วน อังกฤษ ฝรั่งเศส สหรัฐ และ โซเวียต ต่อมา ปี 1953 เกิดการ ประท้วงเกิดขึ้นในฝั่งสังคมนิยมของโซเวียตจากการที่ทุกคนอยากมีอิสระและเสรีใน การเลือกผู้น�ำ ไม่ต้องการข้อจ�ำกัดที่เกิดขึ้นของโซเวียต จนกระทั่งฝั่งทหารต้องออกมา ระงับเหตุ 8 ปีต่อมา 1961 ประชาชนต่างอพยพและเคลื่อนย้ายไปตะวันตกมากขึ้น ท�ำให้ทางฝั่งตะวันออกต้องท�ำการปิดชายแดน และเริ่มต้นการสร้าง “ก�ำแพงเบอร์ลิน” ครอบครัวประชาชนต่างถูกแบ่งและแยกออกจากกันทั้งที่ไม่ได้มีความขัดแย้งใดๆ แต่ถูก แยกออกด้วยผู้น�ำทางความคิดที่แตกต่างกันกับชนชาติที่ชนะสงคราม

Power Level

จนกระทั่ง ปี 1963 JFK มาที่เบอร์ลินตะวันตกและแถลงชัดเจน “Ich bin ein Berliner” ให้ความหวังถึงชัยชนะต่อสงครามเย็นที่ก่อตัวขึ้นเรื่อยๆ จากมหาอ�ำนาจ ตะวันออกอย่างโซเวียต แต่สุดท้ายเสียงประชาชนมีความหมายและเข้าใกล้ชัยชนะ ในปี 1971 4 มหาอ�ำนาจที่ยึดครองเยอรมันทั้งได้เข้าร่วมหารือและผ่อนคลายความตึงเครียด ระหว่างเยอรมนีตะวันออกและเยอรมนีตะวันตก และให้ความนับถือเคารพกับ 2 เยอรมนีอย่างสุดซึ้ง และในปี 1989 เยอรมนีตะวันออกฉลองครบรอบ 40 ปี (19491989) เป็นปีแห่งการสถาปนาระบบสังคมนิยม Deutsche Demokratische Republik (DDR) แต่การประท้วงสิทธิและเสรีภาพของเยอรมนีก็ยังคงด�ำเนินต่อไป การขอร้องให้ เปิดเขตแดนและการร่วมกันสร้างชาติเดิมกลับขึ้นมาใหม่ ความอิสะเสรี ความเป็น ประชาชน และการประท้วงนี้เกิดขึ้นในหลายเมืองของเยอรมนีตะวันออก และการ กดดันทั้งหมดเกิดผลขึ้นรัฐบาลขณะนั้นได้เปิดด่านและท�ำลายก�ำแพงเบอร์ลิน เกิดเป็น จุดเริ่มต้นของ 2 รวมเป็น 1 ประชาชนได้ไปมาหาสู่และกลับมาพบหน้ากับครอบครัว อีกครั้ง ปี 1990 DDR ตะวันออกได้เข้าร่วมและกับการเลือกตั้งกับทางตะวันตก เพื่อก่อ ให้เกิดการรวมตัวใหม่และเพื่อความต้องการประชาชนอย่างแท้จริง 5 ปีต่อมา 1995 ศิลปิน Christo และ Jeanne-Claude ได้ท�ำการรังสรรค์ตึกรัฐสภาใหม่และท�ำการคลุม ตึกด้วยผ้าใบขนาดใหญ่เพื่อท�ำการ Renovation และเยอรมนีตะวันตกท�ำการย้าย เมืองหลวง ในปี 1999 Federal Republic of Germany และรัฐสภาได้ย้ายจากเมือง บอนน์ ไปสู่เบอร์ลิน รถไฟขบวนแรกที่เคลื่อนย้ายสิ่งของในวันที่ 14.04.1999 ความ สว่างไสวของเบอร์ลินกลับมาอีกครั้ง ในปี 2000s เบอร์ลินกลับมารุ่งเรืองอีกครั้งมีการ ก่อสร้างขนานใหญ่เพื่อสร้างเมืองหลวงแห่งเยอรมนี ในปี 2012 มีการประกาศการครบ รอบ 775 ปีของเมืองเบอร์ลินที่ยังคงอยู่และผ่านประวัติศาสตร์มากมายทั้งสุขทุกข์ผสม กัน ตั้งแต่สมัยปรัสเซีย ปี 1200 - 2012 ในปัจจุบัน การน�ำอดีตมาเป็นเครื่องหมายและ หมุดหมายส�ำคัญของการเปลี่ยนแปลง อดีตคือหมุดหมายส�ำคัญที่ท�ำให้ชาติยังคงมี ประชาชนและชาติจะมีเรื่องราวส่งต่อมั่นคงจากรุ่นสู่รุ่น www.dhm.de

126

127 Deutsches Historisches Museum

Neue-Wache, Holocaust Memorial, and Jüdisches Museum, Berlin

การเดินทางของการระลึกถึง ไม่เพียงแค่ประวัตศิ าสตร์ ของก�ำแพงเท่านั้นที่มีอยู่ที่เบอร์ลิน ไม่เพียงแค่เกาะแห่ง พิพิธภัณฑ์ กับอารยธรรมเก่าเท่านั้น ความเสียใจต่อความผิด พลาดของประชาธิปไตยท�ำให้เกิดเหตุการณ์ที่โลกต้องจารึก ไปตลอดกาลของเบอร์ลิน สามเหลี่ยมการเดินทางนี้เป็น เส้นทางที่แสนเจ็บปวด เป็นความทรงจ�ำทีเ่ ตือนสติตลอดของ ‘ ความไม่ประมาทในประชาธิปไตย ’ วาตานาเบะเลยพามามองดู สถาปัตยกรรมรอบๆ เบอร์ลิน มีที่น่าสนใจให้ค้นหาอยู่ 5 แห่ง (เส้นทางเบญจเสาวรีย์ศิลป์ร�ำลึกแห่งเบอร์ลิน) ที่สะท้อนถึง ความอดทน ความพยายามและการต่อสู้ อันน�ำมาซึ่งการ เป็นอิสระและการยอมรับโดยประชาชน เพื่อประชาชนและ เลือกให้ประชาชนได้ค�ำนึงถึงและระมัดระวังให้มากที่จะ ไม่เดินไปในทางที่ผิดพลาดต่อไป

แห่งแรก Holocaust Memorial ออกแบบโดย Peter Eisenman ที่พูดถึง Space และ Time เสมอมา และท่านได้เติม Emotion เข้าไปใน ผลงานและสามารถดึ ง ความรู ้ สึ ก เพื่ อ ให้ เ ห็ น ถึ ง การเคลื่ อ นของอารมณ์ จนกลายเป็นความทรงจ�ำ หรือ Memory ที่ดีต้องมาจาก 3 สิ่ง - สถานที่ เวลา และอารมณ์ เมื่อครบทั้งหมดจะท�ำให้เราจ�ำได้หมายรู้ ไม่ว่าจะสุขทุกข์ สมหวัง ผิดหวัง แพ้ชนะ ต้องมีองค์ประกอบเหล่านี้จึงท�ำให้เราหมายรู้และ ปรุ ง แต่งให้เราเข้าใจตัว ตนและการตั้งต้น ของประวั ติ ศ าสตร์ และการ ออกแบบที่เข้าใจง่ายและสื่ออย่างชัดเจน จุดเริ่มต้นการวิจัยคือผู้หญิงสาวที่ ต้องการอยู่กับแม่และไม่อยากถูกแยกจากกันเพื่อไปถูกกักขังที่ Auschwitz ในโมเมนต์นั้นคือค�ำว่าสูญเสียเด่นชัด โดดเดียวบนพื้นที่โล่งๆ และล�ำพัง ไม่รู้จะขยับอย่างไรและไม่รู้จะท�ำอะไร การออกแบบให้สามารถเข้าไป มีส่วนร่วมกับ Space ที่สร้างไว้จะยิ่งท�ำให้เราเข้าอกเข้าใจมากขึ้น และ ความตั้งใจส�ำคัญคือการให้เด็กเล็กเข้าไปเล่นและหลง เพื่อมุ่งให้สะท้อน ถึงอารมณ์ในด้านมืดเราจะแก้ปัญหาและหาทางออกได้อย่างไรที่เป็นไป อย่างสันติ และเด็กก็เข้าไปเล่นอย่างไม่รวู้ า่ มันหมายถึงอะไร และกลับไปเล่า

129

Neue-Wache, Holocaust Memorial, and Jüdisches Museum, Berlin

จากสถานีรถไฟหลัก Berlin Hbf : Hönow (U-bahn) ไปที่สถานี Brandenburger Tor (S+U-bahn) ใช้เวลา 10 นาที แล้วเดินต่อ ไปทาง Hannah-Arendt-Straße อีก 600 เมตร เวลาเปิด-ปิด 313 วัน 10:00 - 18:00 น. วันอังคาร-อาทิตย์ หยุดวันจันทร์และเทศกาลส�ำคัญ ค่าเข้าชม ฟรี Holocaust Memorial Cora-Berliner-Straße 1, 10117 Berlin

Power Level

ให้คณ ุ ปูฟ่ งั ถึงเรื่องราวของสถานที่นี้ กลับกลายเป็นภาพความทรงจ�ำและประทับใจจาก รุ่นสู่รุ่น และที่ส�ำคัญมันไม่ได้ท�ำหน้าที่ของมันคือระลึกความผิดพลาดที่ผ่านมา แต่กลับ เป็น Space ที่ทุกคนทุกเรื่องราวมานั่งพูดคุย ท�ำกิจกรรมในสเปซตรงนี้ ตรงนี้คือเหนือ ความคาดหมายไปมากจากที่ลุงปีเตอร์ได้ตั้งใจไว้ ไม่จ�ำเป็นต้องมาเสียใจทั้งฝ่ายเยอรมนี และยิว เรามาร่วมกันสร้างสิ่งสวยงามใหม่เดินไปข้างหน้าอย่างสงบและระมัดระวัง โดยให้ยอมรับในการเลือกผู้น�ำที่มาจากประชาธิปไตยที่ถูกต้อง และต้องยอมรับในสิ่งที่ เกิดขึ้น เพราะเราเลือกเอง สุดท้ายสถาปัตยกรรมและความทรงจ�ำถูกใช้เพื่อเชื่อม มนุษย์เข้าด้วยกัน “Zeitgeist” คือ Spirit of Time ที่เป็นปรัชญาของเฮเกลเลี่ยนที่ตั้ง Thesis และ Antithesis ที่ท�ำให้เกิดข้อโต้แย้งและน�ำไปสู่ Resolution ทางออกของ การแก้ปญ ั หาอีกครัง้ หนึง่ แต่บางครัง้ การแก้ปญ ั หาโต้แย้งอาจไม่ได้ตอบปัญหาได้ทงั้ หมด หรืออาจแก้ได้เพียงบางส่วน สิง่ ส�ำคัญคือการยอมรับและเข้าใจความเป็นมนุษย์ ความเห็นอก เห็นใจ เข้าใจกันและมอบสิง่ ดีให้กนั เมือ่ นัน้ สถาปัตยกรรมก็ได้ทำ� หน้าทีเ่ ชือ่ มคนสูค่ นและ ส่งต่อได้อย่างสมบูรณ์ ขอบคุณลุงมากที่ช่วยอธิบายสิ่งดีๆเหล่านี้ให้เข้าใจกัน (วันเกิดลุง 11 สิงหาคม 2564)

www.visitberlin.de/en/memorial-murdered-jews-europe

130

131

Neue-Wache, Holocaust Memorial, and Jüdisches Museum, Berlin

แห่งที่สอง Neue-Wache สถาปัตยกรรม จากสถานีรถไฟหลัก Berlin Hbf : Hönow (U-bahn) ไปที่สถานี Museumsinsel ใช้ เก่ าแก่ ต ามสไตล์ ก ารออกแบบสมัยกรีซโบราณ เวลา 8 นาที แล้วเดินต่อไปทาง โดยได้ก่อสร้างเสร็จในวันที่ 18 กันยายน 1818 Humboldt Universität ฺอีก 300 เมตร เวลาเปิด-ปิด 365 วัน เพื่อใช้เป็นสถานที่เฝ้าระวังให้ราชวงศ์ปรัสเซีย 10:00 - 18:00 น. วันอังคาร-อาทิตย์ และวังที่อยู่ใ กล้ กัน สถานที่นี้ยังอยู่กัน คลังแสง หยุดวันจันทร์ และเทศกาลส�ำคัญ ค่าเข้าชม ฟรี โบราณและมหาวิทยาลัย Humboldt ที่มีชื่อ Neue Wache เสียงมาอย่างยาวนาน แนวคิดการสร้างสถาปัตยกรรม Unter den Linden 4, 10117 Berlin นี้เป็นของชาวยิวนามว่า Salomo Sachs (17721855) ซึ่งเป็นสถาปัตยกรรุ่นใหม่และได้วาด แบบร่างประกวดและได้รับรางวัลจนเป็นที่มาของ การน�ำไปพัฒนาไอเดียต่อโดยการออกแบบและ ต่อยอดจากผู้น�ำจิตวิ ญ ญาณด้ า นสถาปั ต ยกรรม Karl Friedrich Schinkel (1781 – 1841) ที่เป็นผู้สร้างสิ่งก่อสร้างมากมายทัว่ เบอร์ลนิ ถือว่าเป็นยุคของคลาสสิกยุคใหม่และโกธิคยุคใหม่ อาทิ Alte Museum บนเกาะแห่ง พิพิธภัณฑ์ รวมทั้งอาคารราชองครักษ์แห่งนี้ Neue-Wache ถูกใช้มาจนกระทั่งสิ้นสุด สงครามโลกครั้งที่ 1 ต่อมาในปี 1931 Heinrich Tessenow สถาปัตยกรได้รบั มอบ หมายจากอาณาจักรปรัสเซียเสรีชน โดยตกแต่งอาคารใหม่ให้เป็นอนุสรณ์สถานเพื่อร�ำลึก ถึงผู้เสียชีวิตในมหาสงคราม โดยท�ำการเจาะเพดานและก่อโถงโล่งกว้างและบล็อกหิน

แกรนิตสีดำ� ทีม่ พี วงหรีดไม้โอ๊ค ซึง่ อยูใ่ ต้ชอ่ งแสงทรงกลม Neue Wache เป็นที่รู้จักในฐานะอนุสรณ์สถานของ รัฐบาลปรัสเซีย และตรงกลางยังเป็นทีต่ งั้ ประติมากรรม ปิเอต้า Pietà (Mother with dead Son), 1937-1939 ทีแ่ สดงถึงความทุกข์ทรมานใจอย่างยิง่ ได้รบั การออกแบบ โดย Käthe Kollwitz ที่สูญ เสียลูก ชายระหว่าง สงครามโลกครั้งที่ 1 ที่สามารถถ่ายทอดและแสดงถึง ความทุกข์อย่างที่สุด และเป็นเครื่องเตือนใจถึงความ ไม่ประมาทในประชาธิปไตย

Power Level

www.visitberlin.de/en/neue-wache-memorial

132

133

Neue-Wache, Holocaust Memorial, and Jüdisches Museum, Berlin

สถานที่ แ ห่ ง ต่ อ มา คื อ Jüdisches Museum บนเส้นทางชาติก�ำเนิดที่เป็นฟ้าลิขิต ให้ Daniel Libeskind (1946) ชาวยิวโปแลนด์ที่ มีชวี ติ รอดจาก Holocaust และเป็นผูส้ ร้างและ ออกแบบสถาปัตยกรรมชิน้ นีข้ นึ้ มา ทีแ่ ห่งนีน้ ำ� เสนอ ประวัตศิ าสตร์ของชาวยิวในเยอรมนีตงั้ แต่ยคุ กลาง จนถึงปัจจุบัน โดยเน้นที่จุดโฟกัสใหม่และฉาก ทัศน์ใหม่ แล้วที่เราเห็นนี้คืออาคารใหม่ออกแบบ และรังสรรค์โดยสถาปัตยกร Daniel Libeskind ที่พร้อมน�ำเสนอประวัติศาสตร์เยอรมัน-ยิวที่ได้ รับการบันทึกไว้ในห้องสมุดและหอจดหมายเหตุ ที่น่าค้นหาเสียดายที่วาตานาเบะได้แค่ผ่านและ ชื่นชมกับโครงสร้างและลายเส้นเพียงเล็กน้อย แต่ความจริงแล้วพิพิธภัณฑ์นี้เปิดมาในช่วงที่เยอรมันนั้นมียิวเป็นก�ำลังและควรจะต้อง เคารพและเชือ่ ใจกัน และทีน่ ถี้ กู ค้นพบว่าก่อตัง้ มาตั้งแต่ 24 มกราคม 1933 เป็น 6 วัน ก่อนที่พรรคท่านผู้น�ำจะมีอ�ำนาจ สุดท้ายที่แห่งนี้จึงเหมือนถูกปิดและลบออกไป แต่ลบ ไม่ได้ช่วยให้ลืม การท�ำให้ชัดเพื่อไปต่อและการยอมรับกันจึงส�ำคัญกว่าการท�ำลายมันทิง้ ไป สุดท้ายทีจ่ ะคอยเตือนเราเสมอคือ ห้ามประมาทกับประชาธิปไตย จากสถานีรถไฟหลัก Berlin Hbf : Ahrensfelde Bhf (S-bahn) ไปที่สถานี Hallesches Tor (U-bahn) และต่อรถบัส 248 ตรง Alexanderplatz ไปลงที่ Jüdisches Museum ใช้เวลา 16 นาที แล้วเดินต่อไปอีก 150 เมตร เวลาเปิด-ปิด 361 วัน 10:00 - 19:00 น. วันจันทร์-อาทิตย์ และหยุดเทศกาลส�ำคัญ ค่าเข้าชม 8 ยูโร Jüdisches Museum Lindenstraße 9-14, 10969 Berlin

สุดท้ายนี้ความไม่ประมาทในประชาธิปไตย คือบทเรียนส�ำคัญ การยอมรับเข้าใจกันคือที่สุดของ การให้อภัย จาก Space, Time และ Emotion สู่ ความทรงจ�ำอ่อนๆ ทีท่ ำ� ให้ภาคส่วนต่างๆ หันเข้าหากัน ช่วยกันและศรัทธาคือความหวังเดียวที่มีอยู่เพื่อน�ำ ไปสู่ความอยู่รอดความเป็นมนุษย์และความมุ่งมั่น จะท�ำให้เราปลดล็อคปัญหาและท�ำให้เราก้าวไปข้าง หน้าอย่างมั่นคง

Power Level

www.jmberlin.de

134

135 Neue-Wache, Holocaust Memorial, and Jüdisches Museum, Berlin

Checkpoint Charlie Berlin Wall

‘อิ ส รภาพนั้ น ส� ำ คั ญ มากกว่ า เสรี ภ าพ’ วาตานาเบะ ตลอดระยะเวลาที่อาณาจักรไรซ์ที่ 3 แพ้สงครามทั่วราชอาณาจักรถูกแบ่งเป็น 4 ส่วน ให้ชาติพนั ธมิตรทัง้ 4 เข้าร่วมแก้ไขปรับปรุงให้ดขี นึ้ เพื่ อ สร้ า งภาพจ� ำ ใหม่ ข องประชาธิ ป ไตยและ สังคมนิยม ดังนั้นจึงถูกแบ่ง 2 ฝั่งตะวันออกและ ตะวันตก โดยมีสัญลักษณ์ที่แสดงถึงการแบ่งอย่าง ชัดเจนอีก 2 แห่งบนเส้นทางเบญจสาวรีย์ศิลป์ ร�ำลึกแห่งเบอร์ลิน

จากสถานีรถไฟหลัก Berlin Hbf : Kaulsdorf-Nord (U5-bahn) ไปเปลี่ยนที่ Alt-Mariendorf (U6-bahn) และไปต่อที่ สถานี Kochstraße ใช้เวลา 14 นาที แล้ว เดินต่อไปอีก 100 เมตร เวลาเปิด-ปิด 365 วัน 10:00 - 19:00 น. วันจันทร์-อาทิตย์ ค่าเข้าชม ฟรี Checkpoint Charlie Friedrichstraße 43-45, 10117 Berlin

137

Checkpoint Charlie + Berlin Wall

แห่งที่สี่ Berlin Wall ค�่ำคืนของวันที่ 12 สิงหาคม 1961 ต่อเนื่องไปยังเช้า วันที่ 13 สิงหาคม 1961 วาตานาเบะเห็นแสงไฟสว่างวาบวาบตลอดแนวเส้นเขตแดน ตะวันตกและตะวันออก ทัง้ ทีเ่ ป็นคืนทีส่ งบมากคืนหนึง่ ทหารจากกองก�ำลัง Deutsche Demokratische Republik (DDR) ฝั่งเยอรมนีตะวันออกได้รุกคืบและวางก�ำลังตลอด แนวเขตแดนทหารราวๆ 20,000 คนเห็นจะได้ ได้ท�ำการประจ�ำการตามเขตแดนกั้น ระหว่างบรันเดินบวร์คทีเ่ ป็นพืน้ ทีแ่ ละหมุดหมายส�ำคัญของการแบ่งแยกพืน้ ทีแ่ ต่ไม่แบ่งใจ ประชาชนทุกคนรูด้ วี า่ ความเชือ่ และศรัทธาด้านการเมืองไม่สำ� คัญเท่าอิสรภาพต่างหากที่ ยัง่ ยืน “ก�ำแพงเบอร์ลนิ สร้างโดยอ�ำนาจทางทหารแต่ทำ� ลายด้วยมือประชาชน” หลัง สงครามเยอรมนีถูกแบ่งเป็น 4 ส่วน และไข่แดงตรงกลางที่เป็นเมืองหมุดหมายนั้นก็คือ เบอร์ลินจึงได้ท�ำการแบ่งออกเป็น 4 ส่วนเช่นกัน และปกครองโดยพันธมิตรฝรั่งเศส อังกฤษและสหรัฐ อีกส่วนเป็นของโซเวียต แต่ที่ส�ำคัญคือทั้งเบอร์ลินอยู่ในพื้นที่ของ ตะวันออกดินแดนของโซเวียต ซึ่งนั่นหมายความว่าความเย็นก�ำลังคืบคลานเข้ามาและ “Cold War is Coming” ท�ำให้นครเบอร์ลนิ เองได้กอ่ ก�ำแพงยาวกว่า 157 กิโลเมตร ความสูงตั้งแต่ 1.83 – 3.60 เมตร ตลอดแนวกันเขตแดน เครื่องบินขนส่งอาหารจาก ตะวันตกพยายามส่งอาหาร เครือ่ งใช้ ยารักษาโรค เข้าไปยังจุดทีเ่ ชือ่ ว่าปลอดภัยรอบๆพื้นที่ ของฝ่ายพันธมิตร การสถาปนา DDR ตะวันออก เกิดขึ้นในวันที่ 7 ตุลาคม 1949

Power Level

หลังจากสงครามสิ้นสุด 4 ปี และ Bundesrepublik Deutschland (BRD) ตะวันตก ก็สถาปนาหลังจากนั้นอีก 1 เดือน เมืองหลวงอยู่ที่บอนน์ ซึ่งถือว่าฝ่ายพันธมิตร เคลื่อนไหวช้ากว่า ตรงนี้เมื่อมองในมุมสามก๊กแล้ว การรวมสมัครพรรคพวกและการ สร้างฐานอ�ำนาจของพร้อมการประกาศชัยชนะและสถาปนาเพื่อครอบครองดินแดน และตั้งตนบนระบบการปกครองและการเมืองที่แตกต่างกันอย่างประชาธิปไตยและ สังคมนิยม ทีน่ า่ แปลกคือ DDR ในชือ่ มีความชัดเจนมากกว่า Demokratishe ซึง่ ก็หมายถึง การมีสิทธิ์ในการเลือกโดยประชาชน แต่แนวคิดการเมืองเศรษฐกิจอิสรภาพกลายเป็น ท�ำเพื่อสังคมโดยการควบคุมที่หนักแน่นกว่า ต่างจาก Bundesrepublik ที่มีความเป็น สาธารณรัฐและให้โอกาสเสรีภาพมากกว่า ท�ำให้ผคู้ นจากตะวันตกท�ำการเคลือ่ นย้ายมา ตะวันออก จึงเป็นจุดตัง้ ต้นของคืนทีท่ หารและวาตานาเบะท�ำการวางลวดหนามและเริม่ ต้น ของสงครามเย็นสมบูรณ์พร้อมการออกแบบก�ำแพงที่มีความแข็งแรงมากขึ้น พร้อมกับ จุดตรวจมากมาย (วันที่เริ่มยุทธการแบ่งแยก 13 สิงหาคม 1961) จนกระทั่งเวลาผ่านไป อี กกว่ า 25 ปี ทั้ ง 4 ฝ่ายกลับ มาคุยกัน ว่าเราจะดูแ ลเยอรมนี ต ่ อ ไปแบบนี้ ไ ม่ ไ หว ทั้งเศรษฐกิจ การเงินและการเมือง ท�ำให้ทุกฝ่ายหันหน้าคุยกันว่า จะปลดปล่อย อิสรภาพและเสรีภาพของประชาชนชาวเยอรมันเพื่อรวมเป็นส่วนเดียว จึงเกิดวันส�ำคัญ อีกวัน คือ 9 พฤศจิกายน 1989 – 1994 Reunification Deutsche

138

139 Checkpoint Charlie + Berlin Wall

Power Level

แห่งที่ห้า Checkpoint Charlie หลังจากวันที่ทรหดแห่งการสร้างลวดหนาม และก�ำแพง ด่านเข้าเมืองก็ได้ตั้งขึ้นและมีหลายด่านที่ถูกตั้งชื่อตามอักษรและเสียงอ่าน ของ The North Atlantic Treaty Organization (NATO) สมัยนั้นที่มีอิทธิพลมากใน ช่วงสงครามเย็น กว่า 12 ด่านที่ตั้งขึ้นรอบๆ เบอร์ลินซึ่งเป็นการจ�ำกัดการเดินทางข้าม จากเบอร์ลนิ ตะวันออกไปยังเบอร์ลนิ ตะวันตก พร้อมกันนัน้ ยังมีดา้ นกัน้ ระหว่ า งเบอร์ ลิ น ตะวั น ออก ที่ จ ะออกไปสู่ DDR หรือเยอรมัน ตะวันตกด้วย ก็เหมือนการปิดกันที่คน ที่จะเดินทางออกนอกเบอร์ลิน อย่างไรก็ตามยังมีด่านส�ำคัญอีกด่านที่ถือว่าท�ำหน้าที่ ทางการทูตและเป็นพื้นที่เดียวที่ยังสามารถให้เกิดการเดินทางและแลกเปลี่ยนสื่อสาร แต่ก็ยังถูกดูแลอย่างเข้มงวดจากทางสหรัฐที่เป็นผู้คุมพื้นที่นี้ แต่สมัยนั้นคงไม่เหมือนกับ สถานที่เดินทางท่องเที่ยวมากนัก คือด่าน C นี้ยังมีทหารและรถถังคุมพื้นที่อยู่ตลอด เพื่อปกป้องประชาชนฝั่งตะวันตกอย่างแข็งขัน อย่างไรก็ตาม ด่าน C นั้นมีที่มาจากการ ตั้งชื่อด่านตามตัวอักษร Alpha – Bravo – Charlie – Delta – Echo -… และต�ำแหน่ง ด่านตรงกับ C พอดี เลยท�ำให้เกิดการเรียกติดปากกันมาว่า Checkpoint Charlie จุดนี้ ยังเป็นฉากในหนังหลายเรื่องเกี่ยวกับนักสืบและการส่งตัวนักโทษและแลกตัวนักโทษกัน 140

ในฉากยังมีการยิงกันก่อนผ่านข้ามแดนซึง่ ท�ำให้นกึ ถึงฉากปลิดชีพระหว่างเส้นชีวติ ในหนัง In Time ทีเ่ วลาชีวติ หมดลงในเส้นเขตแดนเวลาพอดี ในภาพประวัตศิ าสตร์หลังเปิดก�ำแพง ด่านที่มีทหารเฝ้าอยู่ก็ลดบทบาทลงและในเช้าวันนั้นรถยนต์และฝูงชนก็ออกมาแสดง การต้อนรับและยินดีทอี่ สิ รภาพกลับมาและประชาชนครอบครัวต่างได้กลับมาพบหน้ากัน หลังจากทีไ่ ม่ได้พบกันกว่า 29 ปี และถนน Friedrichstrasse ก็เป็นทีส่ นใจต่อนักท่องเทีย่ ว และพิพิธภัณฑ์ของชาลี

www.visitberlin.de/en/checkpointcharlie

141

Checkpoint Charlie + Berlin Wall

สุดท้ายมิตรภาพ อิสรภาพและเสรีภาพ จะไม่เกิดหากไม่มีความผิดพลาดที่ไม่ได้ จงใจของประชาธิปไตย

Haus der Geschichte, Bonn r s ‘ตึง ตึงตึง ตึง้ งงงง ตึง ตึงตึง ตึง้ งงงง !!’ r s

บทเพลงบทที่ 5 ของคีตกวีเอกของโลก ใช่ครับเรา ก�ำลังพูดถึงบีโธเฟน พูดทีเ่ กิดมาในแวดวงของศิลปิน และยุคสมัยต่างๆ ยุคสมัยแห่งศิลปะและวัฒนธรรม เรามาเริม่ ต้นกันทีย่ คุ กลาง (Middle Ages ปี 500 – 1450) ยุคกลางถือว่าเป็นยุคมืดและโกธิคก็เป็นอาคาร ปราสาทยักษ์นนั้ จะด�ำมืด ต่อมาคือ การฟืน้ ฟูศลิ ป วัฒ นธรรมหรื อ ยุ ค เรเนสซองส์ (Renaissance ปี 1450 – 1600) งานศิลปะและสิ่งก่อสร้างจึงมี การเติมสีสันมากขึ้น ประกอบกับวิทยาการและ วิทยาศาสตร์การตัง้ สมมติฐานและหลักเหตุผลเข้ามา ช่วยให้เกิดความสมเหตุสมผล ดาวินชีและกาลิเลโอ อยูใ่ นยุคนี้ จากอาคารทีเ่ ป็นทรงสมมาตรและโดมโค้ง

จากสถานีรถไฟหลัก Bonn Hbf : Bad Godesberg Stadthalle ไปที่สถานี Heussallee/Museumsmeile ใช้เวลา 9 นาที แล้วเดินต่อไปทาง Willy-BrandtAllee อีก 230 เมตร เวลาเปิด-ปิด 311 วัน 10:00 - 18:00 น. วันอังคาร-อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 5 ยูโร Haus der Geschichte Willy-Brandt-Allee 14, 53113 Bonn

Haus der Geschichte, Bonn

รับกับเสาทีต่ ง้ั ตรงทีเ่ ป็นเอกลักษณ์ของยุคฟืน้ ฟู ถัดมายุคบาโรค (Baroque ค.ศ. 1600 – 1750) เติมความละมุนส่วนโค้งวิจติ รทีห่ วั เสามากขึน้ การเติมรายละเอียดภายในภายนอก มีสูงมาก ถัดมาเข้าสู่ยุคคลาสสิก (Classic ค.ศ. 1750 – 1825) เสียงเพลงในโรงละครที่ มีเครื่องเล่นหลากหลาย ดนตรีคลาสสิกก็เติบโตในยุคนี้หลังจากที่การประดิษฐ์เครื่อง ดนตรีมีมากขึ้นและน�ำมาประกอบและเล่นกันเป็นวงได้เยอะขึ้น คีตกวีเอกอย่างบีโธเฟน ก็เติบโตในยุคนี้ ส่วนแนวทางการประพันธ์ก็ยังคงกึ่งๆ ยุคคลาสสิกและยุคจินตนิยม (ค.ศ. 1825 - ค.ศ. 1900) ถัดมายุคอิมเพรสชัน่ นิสม์ (Impressionism ค.ศ. 1890 – 1910) เป็น ช่วงเวลาทีซ่ อ้ นกันของความไร้สงิ่ ทีเ่ ป็นจริงการแต่งเติมสุดขอบความคิดจึงเกิดขึน้ ทัง้ 2 ยุคนี้ ที่มีความกลมกลืนกันเป็นยุคที่เน้นสร้างความรู้สึกประทับใจและความคิดที่ซับซ้อน สุดท้ายยุคแห่งความสมัยใหม่ (Modern ค.ศ. 1900 – ปัจจุบัน) ที่เทคโนโลยีเบ่งบาน และเฟื่องฟู การเมืองสังคมที่มีการจดจ�ำได้มากที่สุดในยุคที่เราด�ำรงอยู่

143

Power Level

บีโธเฟนด้วยความมุมานะของคุณพ่อที่พยายามให้ บีโธเฟนเข้าสู่วงการศิลปินและดนตรี จนต้องบังคับและ กักขังให้ซึมซับความเป็นดนตรี แต่ด้วยความไม่พร้อมและ ความไม่รู้ในสมัยเด็กจึงท�ำให้บีโธเฟนไม่ถนัดด้านดนตรีนัก แต่มีเหตุการณ์ส�ำคัญคือความตั้งใจช่วยเหลือครอบครัวที่มี รายได้น้อยท�ำให้เด็กน้อยบีโธเฟนต้องพยายามมากกว่า เด็ ก คนอื่ น หลายเท่ า เพื่ อ ให้ ไ ด้ แ สดงความสามารถด้ า น ดนตรี ทีเ่ หนือกว่าคนอืน่ เมืองบอนน์ซงึ่ เป็นบ้านเกิดจึงเป็น แหล่งบ่ ม เพาะศั ก ยภาพความเป็ น คี ต กวี ไ ด้ เ ป็ น อย่ า งดี ซิมโฟนีหมายเลข 5 ที่เราคุ้นเคยบ่งบอกได้อย่างดีตั้งแต่ต้น เพลงถึงความยิ่งใหญ่และความมุ่งมั่นตั้งใจ

144

145

Haus der Geschichte, Bonn

ย้อนกลับมาที่เมืองบอนน์ที่เป็นต้นก�ำเนิดเสียงเพลงคลาสสิก มีอีกสิ่งที่คลาสสิก ไม่แพ้กันคือเป็นเมืองส�ำคัญอีกแห่ง หลังจากที่วาตานาเบะล่องลอยอยู่ในความอิสระ และเสรีภาพในเบอร์ลินและหมีกลับหัว ความเข้าใจของเยอรมนีตะวันตกจ�ำเป็นต้องมีที่ มั่นสักแห่งที่เป็นจุดเชื่อมกันทั้ง 3 ส่วนพันธมิตรนั้นก็คือระหว่าง อังกฤษ ฝรั่งเศสและ สหรัฐ คือกึ่งกลางของ 3 ฝ่ายนั่นก็คือเมืองบอนน์ และถือเป็นเมืองหลวงของเยอรมนี ตะวันตก หลังจากก�ำแพงเบอร์ลินล่มสลาย เยอรมนีก็ตัดสินใจย้ายเมืองหลวง ในปี 1999 Federal Republic of Germany และรัฐสภาได้ย้ายจากเมืองบอนน์ไปสู่เบอร์ลิน รถไฟขบวนแรกที่เคลื่อนย้ายสิ่งของในวันที่ 14/04/1999 ในอดีตบอนน์เป็นเมืองหลวง ของการถูกคัดเลือกให้ท�ำหน้าที่ขับเคลื่อนศาสนจักรภายใต้การปกครองของผู้ถูกคัด เลือกแห่งโคโลญจน์ เมืองที่มี Dom วิหารคู่แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ การถูกคัด เลื อ กให้ เ ป็ น ที่ ตั้ ง เมื อ งหลวงและถู ก เลื อ กจากศาสนจั ก รให้ เ ป็ น เมื อ งส� ำ คั ญ ไม่ ใ ช่ เรื่องแปลก เพราะในอดีตบอนน์ซึ่งถือว่าเป็นต�ำแหน่งที่อาณาจักรโรมันโบราณได้ขยาย อิทธิพลขึ้นมายังเผ่าป่าเถื่อนตอนเหนือและยังรวมถึง Colonia ที่แพ้สงครามจนถูกยึด ครองจนถูกน�ำมาตั้งเป็นชื่อเมือง และ Bonn ก็เช่นเดียวกันที่มีที่มาจากชนเผ่า Bonna และถูกหมายปองมาตลอดหลายศตวรรษ จนได้รับการสืบทอดและไว้วางใจให้เป็น เมืองส�ำคัญทั้งด้านเศรษฐกิจ การเมือง สังคม ดนตรี และอีกอย่างเป็นเมืองคูข่ นานของ เบอร์ลนิ และยังมีหมีฮาริโบเจลลีก่ ็เกิดขึ้นที่เมืองนี้ รวมถึง Deutsche Post บริษัทแม่ DHL และ Deutsche Telekom ก็มีส�ำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ที่นี้เช่นกัน

Power Level

ส�ำหรับประวัติเยอรมนีหลังจาก 1945 เป็นยุคทองของ วิศวกรรมเคมีและปิโตรเคมีก�ำลังรุ่งเรือง สิ่งส�ำคัญช่วงนั้นคือการ คิดค้นพอลิเมอร์และแม่พิมพ์อุตสาหกรรมท�ำให้สินค้าหลายอย่าง เปลี่ยนจากไม้และโลหะเป็นพอลิเมอร์อย่างที่เราเห็นไม่ว่าจะเป็น ของเครื่องใช้ภายในบ้าน ตู้เย็น ทีวี วิทยุ อุปกรณ์ต่างๆ รถยนต์ ของเล่นมากมาย เป็นยุคเสรีภาพ ที่สะท้อนมาที่การน�ำการ ออกแบบศิลปะในยุคสมัยต่างๆ ทั้งจากคลาสสิก ยุคฟื้นฟูศิลป วัฒนธรรม ยุคกลาง หรือตลอดจนตัวละครในสตาร์วอร์ที่ใช้ จินตนาการ มาถึงของความเป็นอัตโนมัติและหุ่นยนต์ที่ท�ำงานใน พื้นที่เสี่ยงภัย เหล่านี้ล้วนเป็นผลงานมาจากการผนวกจากยุค จินตนิยม รวมถึงเสียงเพลงที่ได้อิทธิพลมาจากบีโธเฟนก็ไม่น้อย รวมทั้งเคมีภัณฑ์เซอร์แฟกแท้นท์เพื่อการซักล้างท�ำความสะอาด ที่น�ำเอาเคมีฐานเบสไปดึงไขมันและคราบสกปรกออกจากเสื้อผ้า ก็ได้เป็นโอโม่ และผลิตภัณฑ์อาหารและรสชาติอาหารที่ออกแบบ ได้โดยคนอร์ก็เกิดในยุคนั้น

146

www.hdg.de

147

Haus der Geschichte, Bonn

ณ เมืองบอนน์และพิพิธภัณฑ์นี้ยังได้จัดแสดงและร้อยเรียง เรื่องราวหลังยุคสงครามและถูกมาเริ่มต้นใหม่ในยุคสงครามเย็นและ การแบ่งแยกกัน การพัฒนาที่แตกต่างการทดลองที่ส�ำคัญของโลก ในยุคที่ประชาธิปไตยเติบโตจากความเสรี อิสระโดยผู้ถูกเลือกฝั่ง ตะวั น ตกและสั ง คมนิ ย มก็ ยั ง คงมี ค วามหมายที่ ท� ำ ประโยชน์ เ พื่ อ สังคมโดยผู้คุมกฎจากฝั่งตะวันออก รวมทั้งความท้าทายในการรวม ชาติและผลลัพธ์สุดท้ายของความรุ่งเรืองของเยอรมนีหลังรวมชาติ ส�ำเร็จ วิถีชีวิตวัฒนธรรมฝรั่งเศส แฟชั่นมากมายสไตล์ฝรั่งเศส อังกฤษ ชาจากอังกฤษ รถยนต์ที่พัฒนาโดยอังกฤษ พร้อมการคืนชีพ ของรถเต่าและสหรัฐได้นำ� ภาพยนตร์ การฟังเพลง โคคาโคล่า แมคโดนัลด์ ที่มีบทบาทส�ำคัญต่อวัยรุ่นเยอรมนีในสมัยนั้น ประกอบกับกิจกรรม ทางการเมือง เศรษฐกิจที่ต้องด�ำเนินต่อไปหลังสงคราม กลิ่นอาย ยุค 90 ทุกอย่าง สามารถสัมผัสได้จากที่แห่งนี้

Reichstag

‘ ท�ำไมกล่องลึกลับที่มีชื่อท่านผู้น�ำถึงยังคงอยู่ใน รัฐสภากลางเบอร์ลิน? ’ เป็นค�ำถามที่วาตานาเบะค้นหา และต้องการค�ำตอบเพื่อลดความสงสัยที่ค้างคามานาน อะไรคือกล่องลึกลับท่านผูน้ ำ � แล้วมันอยูท่ ไี่ หนกลางเบอร์ลนิ และความหมายของ DEM DEUTSCHEN VOLKE (เพื่อประชาชนเยอรมนี) บนด้านหน้าตึกรัฐสภาและอีก ค� ำ ใจกลางอาคารที่ มีค�ำว่า DER BEVÖLKERUNG (ประชากร) อันนี้ต้องตีความอีกครั้ง ส่วนอาคารเก่าที่ ถูกสร้างนั้นออกแบบตามสไตล์ยุคฟื้นฟูศิลปวัฒนธรรม หรือเรเนสซองส์ แต่เกิดไฟไหม้ก่อนที่ท่านผู้น�ำจะเรือง อ�ำนาจและการสร้างโดมแก้วที่ออกแบบโดยศิลปิน รวม ทั้งในขณะก่อสร้างมีการใช้ผ้าใบขนาดใหญ่คลุมทั้งตึก ช่วยดึงความน่าสนใจของการเปิดตัวได้เป็นอย่างดี

Reichstag

จากสถานีรถไฟหลัก Berlin Hbf : Kaulsdorf-Nord (U5-Bahn) ไปที่สถานี Bundestag ใช้เวลา 5 นาที แล้วเดินต่อไป ทาง Platz der Republik อีก 300 เมตร เวลาเปิด-ปิด 343 วัน รอบสุดท้าย 21:45 น. วันจันทร์-อาทิตย์ และหยุดเทศกาลส�ำคัญ ค่าเข้าชม ฟรี Reichstag Platz der Republik 1, 11011 Berlin

แล้วความผิดพลาดของประชาธิปไตยก็เกิดขึ้นหรืออาจเกิดขึ้นได้แต่เราจะยอม เปลี่ยน ยอมปรับ ยอมแก้ไข เพื่อไปต่อในทิศทางที่ดีขึ้นได้ไหม วาตานาเบะได้เรียนรู้จาก รัฐสภาเยอรมนี การต่อสู้มากมายที่น�ำไปสู่ความส�ำเร็จและการเปลี่ยนแปลง แต่บางครั้ง ความล้มเหลว ความผิดพลาดกลับกลายมาเป็นแรงผลักดันให้ก้าวออกมายอมรับและ พร้อมไปต่อแบบก้าวกระโดด เป็นค�ำพูดของรัฐมนตรีเยอรมนีทกี่ ล่าวไว้ในสภาอันทรงเกียรติ แห่งนี้ โดมแก้วทีบ่ ง่ บอกถึงความโปร่งใส ทีแ่ สดงถึงการจับจ้องและมองอยูข่ องประชาชน ที่อยู่ด้านบน การมองดูจากท้องฟ้าของผู้ที่เคยท�ำผิด และให้ระลึกเสมอว่าความผิดไม่ใช้ ของใครที่จะรับผิดชอบคนเดียวแต่เป็นกลไกที่ผิดพลาดของประชาธิปไตยที่ ก ่ อ เกิ ด การ คั ด สรรเชิ ง ประจั ก ษ์เท่านั้น แต่ภ ายในคิด อย่างไร จิน ตนิ ย มอย่ า งไรไม่อาจทราบได้ ดังนัน้ กลไกทีส่ ำ� คัญไม่สู้ “ความเข้าใจ ความเข้าถึง จนน�ำไปสูก่ ารพัฒนา” กลไกใหม่ที่ ไฉไลกว่า มุง่ มัน่ กว่า สะท้อนความเป็นจริงมากกว่า เข้าใจ ใจเขาใจเราแบบนี้ ความยัง่ ยืน จึงเกิด

149

Power Level

ความหมาย Dem Deutschen Volke อาคารแห่งนี้เป็นศูนย์รวม การติดตั้งและ คัดเลือกค�ำที่เหมาะสมในการติดตั้งเพื่อประชาชนชาวเยอรมนีนั้นมีกระบวนการที่ เข้มข้นมาก เนื่องจากต้องเป็นค�ำที่สื่อถึงความเป็นตัวตนและครอบคลุมต่อประชาชน อย่างสูงสุด ซึ่งขณะนั้นกษัตริย์ Wilhelm II เองก็ยังไม่สามารถคัดค้านการคัดเลือกและ การโต้เถียงถึงความเหมาะสม สิ่งใดควรที่จะด�ำรงอยู่ สิ่งไหนที่จ�ำเป็นต้องอยู่และสุดท้าย เพื่อประโยชน์ของประชาชนทั้งสิ้น ค�ำต่างๆ ที่ถูกจัดสรรให้เลือก อาทิ •

‘ Dem Deutschen Reiche ’ แด่จักรวรรดิเยอรมนี

•

‘ Der Deutschen Einigkeit ’ ความสามัคคีเยอรมนี

•

‘ Dem deutschen Volke und seinem hehren Bundesrat ’ แด่ประชาชนชาวเยอรมันและสหพันธรัฐอันทรงเกียรติ

•

‘ Dem deutschen Heere ’ แด่กองทัพเยอรมนี

•

‘ Dem Wohl des deutschen Volkes ’ แด่ประโยชน์ประชาชนชาวเยอรมนี

สุ ด ท้ า ยการโต้ เ ถี ย งในสภาท� ำ ให้ ว าตานาเบะได้ ก ารเห็ น การมี ส ่ ว นร่ ว มใน การแลกเปลีย่ น เหตุผลและความพยายามเข้าใจในบทบาทและความเป็นเยอรมนี สุดท้าย ก็ได้ค�ำที่เป็นประโยชน์ คือ 17 ตัวอักษร สัญญาณความรักชาติของ Wilhelm II จึงสรุป ว่าใช้ตวั อักษรเหล่านีเ้ พือ่ เสริมสร้างการสนับสนุนเขาในหมูป่ ระชาชน ตัวอักษรทองแดงสูง 60 เซนติเมตรจึงได้ใช้มาจนถึงทุกวันนี้ เหล่าผู้ติดตามวาตานาเบะที่เข้าใกล้ประตูหลัก ของอาคารรัฐสภาเยอรมนีที่เบอร์ลินต้องสามารถมองเห็นและระลึกถึงความเป็นน�้ำหนึ่ง ใจเดียวกันการรวมชาติปรัสเซียให้เป็นหนึ่งเดียว มาที่การออกแบบ Font เป็นศิลปะ ส�ำคัญที่แสดงบนสิ่งที่ส�ำคัญสูงสุดของชาติ เขาเลือก “Römischer Antiqua mit altdeutschen Frakturbezügen“ เป็นแบบโรมันแต่มีการตัดมุมโค้ง ที่แสดงถึงความ น้อมรับความเป็นจริงเพื่อก่อให้เกิดสมดุล งดงามและยั่งยืน 150

151

Reichstag

การเริ่มต้นผิดที่น�ำไปสู่การออกแบบใหม่ หลังจากท่านผู้น�ำ ขึ้นมามีอ�ำนาจก็อาศัยความชอบธรรมและเล่นกับความรู้สึกรักชาติ ของประชาชนชาวเยอรมนี ที่ปรัสเซียมีส่วนช่วยสร้างความบริสุทธิ์ เพื่อต่อยอดความยิ่งใหญ่ของอาณาจักรไรซ์ที่ 3 สุดท้ายน�ำไปสู่ สงครามการจับคุมตัวชาวยิว การทรมานมากมาย จนท�ำให้พันธมิตร ต้องร่วมมือกันดึงสติและท�ำให้ผนู้ ำ� ตัดสินใจปลิดชีพตัวเอง และเหตุการณ์ เรื่องราวก็ถูกบันทึกและไปต่อในพิพิธภัณฑ์ต่างๆ รอบเยอรมนีและ เส้ น ทางรอบเบอร์ ลิ น ที่ ส ะท้ อ นถึ ง การเข้ า ควบคุ ม ของประเทศ มหาอ�ำนาจทั้ง 4 การก่อก�ำแพงเบอร์ลิน สงครามเย็น แต่สุดท้าย ความเป็นเยอรมนี ก็ท�ำให้เหตุการณ์ที่ผ่านมาได้สร้างภูมิป้องกันให้แก่ เยอรมนีได้อย่างดี เหมือนได้รับวัคซีนที่ดีท�ำให้ฟื้นตัวเร็วและแข็งแรง และทุกคนทราบดีว่าจะไม่มีทางกลับไปทางนั้นอีก และการสร้าง ระบบใหม่บนพื้นฐานความเข้าใจใหม่ท�ำให้ประเทศนี้เป็นประเทศที่ ใส่ใจใน “กระบวนการและระบบ” ที่ต้องท�ำการเสวนากันเข้มข้น โต้แย้งแบบเน้นที่เนื้อหาไม่ใช่อดีต ทั้งนี้ความถูกต้องจึงส�ำคัญต่อ การตั ด สิ น ของกระบวนการจึ ง จะสามารถท� ำ งานได้ อ ย่ า งเต็ ม ประสิทธิภาพ แต่หากเกิดความไม่ถูกต้องขึ้น และไม่ปรับเปลี่ยน ถึงแม้มีระบบดีแค่ไหนประเทศก็ไม่สามารถควบคุมความถูกผิดได้

152

Power Level

153

Reichstag

ความหมาย DER BEVÖLKERUNG เมื่อปี 2000 ได้มีศิลปินที่ต้องการแสดงถึง การเป็นน�้ำจิตน�้ำใจเพื่อจิตวิญญาณของความร่วมแรงร่วมใจ ค�ำว่า “ประชากร (ชน)” เป็นอักษร 14 ตัวที่ตั้งอยู่กลางสวนเพื่อเตือนใจนักการเมืองที่ท�ำหน้าที่ในรัฐสภาต้องเห็น อกเห็นใจ ทุ่มเทเพื่อประชากร (ชน) ที่มีส่วนร่วมให้ทุกคนได้เข้ามาท�ำงานรับใช้ ต้องท�ำ หน้าที่ให้สมศักดิ์ศรี ต้องท�ำหน้าที่ให้ถูกต้อง ง่ายและเข้าถึงได้ ส่วนโดมแก้วที่ให้ทุกคนที่ ไปเยี่ยมได้มองเห็นคือความโปร่งใสและมีประชากร (ชน) ที่ก�ำลังมองเราท�ำหน้าที่ ให้ ระลึกเสมอว่า แด่ประชาชนชาวเยอรมนีและประชากร (ชน) ส�ำหรับมนุษยชาติ ดังที่ ประเทศเยอรมนีได้คิดค้นและท�ำงานวิจัยเพื่อก้าวข้ามขีดจ�ำกัดของมนุษย์ นวัตกรรม ล่าสุดที่มาจากชาวเยอรมนีเพื่อประชากรโลก คือ วัคซีน mRNA ที่เป็นเทคโนโลยีใหม่ และคิดค้นเพื่อประชาชนทั่วโลกได้อย่างถูกที่ถูกเวลาเหมาะสมและยิ่งใหญ่ อีกนวัตกรรม ด้านดนตรี คือ แพลตฟอร์มบีบอัดไฟล์เพลง MP3 ที่ท�ำให้เพลงดิจิตอลจากแผ่น CD กลายมาเป็นไฟล์ดิจิตอล และน�ำไปสู่การถ่ายทอดเสียงเพลงบนสตรีมมิ่งในปัจจุบัน อีก อย่างคือระบบวิศวกรรมเคมีที่สามารถคิดค้นการผลิตโฟมยืดหยุ่นและวัสดุสังเคราะห์ ตลอดจนยานยนต์อัจฉริยะที่มีรากฐานจากการพัฒนารถยนต์ของ BENZ, BMW และ Porches

154

Power Level

www.bundestag.de

155

Reichstag

กล่องอยู่ไหน อะไรคือกล่องลึกลับ จากหนังสือ “เขากลับมาแล้ว” ถ้าท่านผู้น�ำที่ กลับมาและตื่นขึ้นมาในปีนี้ 2020 หลังจากที่ท่านหลับไปตั้งแต่ 1945 ที่สงครามจบลง เวลาผ่านไปเกือบ 120 ปี ท่านผู้น�ำต้องแปลกใจกับการถ่ายทอดสด ประชาชนที่ไม่ถูก จ� ำ กั ด และอ� ำ นาจทั้งหมดไม่ไ ด้ถูก ใช้โดยประชาธิป ไตยแบบเดิ มที่ บิด พลิ้ ว แต่ เ ป็ น ประชาธิปไตยทีเ่ ปลีย่ นแปลงและปรับปรุงให้ดขี นึ้ จัดการทีด่ มี ากขึน้ ท�ำให้เยอรมนีเติบโต และแข็งแกร่งจนถึงทุกวันนี้ ไม่ใช้ท่านผู้น�ำไม่ส�ำคัญแต่ท่านผู้น�ำให้บทเรียนที่ส�ำคัญแด่ ประชาชนเยอรมนี ดังนั้นการเลือกประชาธิปไตยในแบบเยอรมนีจึงมีความสมบูรณ์และ คลาสสิกมาก แล้วอีกค�ำถามทีท่ า่ นผูน้ ำ� สงสัยคือการแบ่งแยกเป็นตะวันออก ตะวันตกเกิด ขึน้ ได้อย่างไรและหน่วยทหารของข้าพเจ้าท�ำไมถึงอ่อนแอถึงเพียงนี้ เมือ่ เวลาเปลีย่ นการ ด�ำรงอยูข่ องสิง่ เดิมอาจไม่สามารถตอบโจทย์ในสถานการณ์ใหม่ บริบทใหม่ คนรุน่ ใหม่ได้ อีกแล้ว การปรับตัวของท่านผู้น�ำในยุคใหม่นี้ก็จ�ำเป็นอย่างมาก เมื่อท่านต้องการอยูต่ อ่ ไป ให้ได้อย่างยัง่ ยืน การปรับตัวทีเ่ หมาะสมจะน�ำไปสูท่ างออกของทุกฝ่าย และสุดท้ายกล่อง จารึกของท่านผู้น�ำก็ยังอยู่และเหตุผลที่มีอยู่เนื่องจาก “ขอให้ทุกคนระมัดระวัง ไม่ว่า จะเป็นประชาธิปไตยหรือสังคมนิยมหากไม่ใช้อ�ำนาจอย่างมีเหตุผล สมดุล เพียงพอ อาจ จะท�ำให้ผลลัพธ์ทกี่ อ่ ผลกระทบทีไ่ ม่คาดฝันอย่างทีท่ า่ นผูน้ ำ� ก่อขึน้ ” และประชาชนของ เยอรมนีทราบดีและเตือนตัวเองเสมอให้ “จงใช้อำ� นาจอย่างระมัดระวัง” และกล่องนี้มัน “ไม่ถือว่าเป็นการยกย่องท่านผู้น�ำ แต่มันมีความหมายถึงให้ระมัดระวังประชาธิปไตย ของพวกเราให้ดี และความเสียหายนี้เราต้องซ่อมแซมและปรับปรุงให้ดี”

Historisches Museum, Hannover SPD museum

แม่น�้ำ Leine ฮันโนเวอร์เป็นแม่น�้ำสาย ส�ำคัญที่วาตานาเบะเดินทอดอารมณ์ในฤดูหนาว ซึ่งปีนี้หนาวมากกว่าปกติ มากกว่าที่เคยพบมา และแล้ ว ก็ หั น หน้ า มาและพบกั บ รู ป ปั ้ น หญิ ง ที่มีสัดส่วนผิดแปลกจากประติมากรรมทั่วๆ ไป ใช่แล้วครับ Nanas ประติมากรรมรูปปัน้ พอลิเมอร์ ขนาดใหญ่หลายชิ้นวางเรียงรายทั่วๆ ไปรอบเมือง ฮันโนเวอร์ ในยุคนัน้ ประติมากรทีพ่ ยายามรังสรรค์ ความแปลกใหม่ไม่เป็นที่ยอมรับมากนักเพราะ เป็ น ชิ้ น งานที่ แ ตกต่ า งจากในอดี ต ที่ เ คยเห็ น คื อ รูปปั้นเหมือนคนจริงที่สมส่วนอย่างเดวิด หรือ แม้แต่ภาพวาดยังต้องสมจริง เมือ่ การเสนองานศิลป์

จากสถานีรถไฟหลัก Hannover Hbf : Empelde (Bus/Tram) ไปที่สถานี Markthalle/Landtag ใช้เวลา 6 นาที แล้วเดินต่อไปทางแม่น�้ำ Leine อีก 350 เมตร เวลาเปิด-ปิด 343 วัน 10:00 - 18:00 น. วันอังคาร-อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลส�ำคัญ ค่าเข้าชม 5 ยูโร Historisches Museum Pferdestraße 6, 30159 Hannover

157

Historisches Museum, Hannover SPD museum

ทีม่ คี วามแตกต่างจึงยากที่จะท�ำให้คนชอบและเข้าใจ อย่างไรก็ตามนักปั้นเองก็พยายาม สร้างสรรค์ชิ้นงานอย่างต่อเนือ่ งประกอบกับในยุคนัน้ เป็นความเฟือ่ งฟูของวิศวกรรมเคมีที่ สามารถน�ำพอลิเมอร์และเส้นใยแก้วมาท�ำการเสริมแรงและท�ำให้สามารถท�ำแบบรูป แบบร่างที่พิเศษและดูแล้วไม่สมส่วนให้สามารถตั้งอยู่ได้ ด้วยความไม่สมส่วนและ ความมหัศจรรย์ของวัสดุศาสตร์และกระบวนการเคมีที่สร้างชิ้นงานออกมาได้ พร้อมกับ การเติมพิกเมนต์ที่สดใส ในท่าทางมีความสุข สดชื่นและสมหวัง สุดท้ายผลงานทั้งหมดนี้ กว่า 400 ชิ้นถูกน�ำมาจัดแสดงไว้ตลอดกาล และผลงานนี้พัฒนาขึ้นโดยศิลปินชาว ฝรั่งเศส Niki de Saint Phalle (1930-2002), ที่เกิดมาในยุคสงครามและความทันสมัย ของเทคโนโลยีมากมาย และอีกสถานที่คือ Die Grotte ถ�้ำที่แสดงผลงานสว่างสวยงาม โดยมีผลงานของ Saint Phalle จัดแสดงเพือ่ ความเป็นไปของชีวติ มนุษย์การเกิด การแก่ การเจ็บและการสูญเสีย เหล่านี้เป็นศิลปะที่คอยเตือนใจและสติของมนุษย์ให้ดูแลรักษา ชีวิตและระมัดระวังการใช้ชีวิตให้มากที่สุด การถ่ายทอดปรัชญาความเป็นไปของชีวิตที่ แทรกมากับศิลปะเป็นอะไรที่ลึกซึ้งและท้าทายกระแสโลกทุนนิยมและสังคมนิยมเป็น อย่างมาก เพราะศิลปะไม่ขึ้นกับใคร และไม่มีใครจะมาท�ำลายจิตวิญญาณศิลปะได้

158

Power Level

159

Historisches Museum, Hannover SPD museum

ในโลกทุนนิยมและสังคมนิยมที่ทุกวันนี้ยังเข้าใจผิดเกี่ยวกับ นักปรัชญาเอกของโลกอย่าง Karl Marx เขาชอบว่ากันว่ากันค�ำกล่าวนี้ “I Told You I Was Right” ทีบ่ ง่ บอกชัดเจนว่าไม่ว่าจะประชาธิปไตย คอมมิวนิสต์หรือสังคมนิยม ต่างก็ต้องขับเคลื่อนด้วยทุน หรือ Das Kapital นั้นเข้ามาขับเคลือ่ นความเป็นอยูข่ องสังคม กลไกเศรษฐกิจ และการเงิน จากมือที่มองไม่เห็นตลอดจนตลาดเสรีและตลาดที่ถูก บิดพลิ้ว และมาร์กซ์ยังคงถูกเสมอที่ว่าด้วยเรื่องของ “ทุน” เป็น ปัจจัยการผลิตส�ำคัญของโลก และทุนท�ำหน้าที่ให้โลกนี้เติบโต เจริญ รุ่งเรือง ไม่เพียงแต่ระบบการปกครองเท่านั้น หัวใจส�ำคัญคือ ว่าด้วย เรื่องทุน และสังคมนิยมประชาธิปไตย Sozialdemokratische Partei Deutschlands (SPD) พรรคนี้มีแหล่งเรียนรู้ควบคู่กับ พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์เมืองฮันโนเวอร์ ซึ่งแสดงถึงที่มาที่ไปของ ชนชั้นแรงงาน ชนชั้นปกครอง ชนชั้นพ่อค้า เหล่านี้เป็นกลไกส�ำคัญ ต่อการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและมีความมุ่งมั่น เมื่อวันที่ 20/02/2013 เป็นวันครบรอบ 150 ปี SPD ที่มีการจัดแสดงเรื่องราว ณ ที่แห่งนี้

Power Level

ราชส�ำนักฮันโนเวอร์นั้นถูกนโปเลียนและฝรั่งเศสดูแลอยู่ช่วงหนึ่ง ซึ่งท�ำให้เมือง ฮันโนเวอร์นนั้ มีความคุน้ เคยกับฝรั่งเศสพอสมควรนั้นจึงเป็นสาเหตุที่เมืองนี้ไม่ค่อยถูกกับ ราชส�ำนักปรัสเซีย อย่างไรก็ตามความสัมพันธ์ทางการเมืองอาจจะติดขัดแต่ดว้ ยธุรกิจและ สังคมต้องเดินหน้า จึงท�ำให้ทั้งสองฝ่ายยอมที่จะด�ำเนินธุรกิจร่วมกันและขับเคลือ่ นภาค สังคมและภาควิทยาศาสตร์สงิ่ ประดิษฐ์ทนี่ กั คิดชาวฮันโนเวอร์ได้ประดิษฐ์ไว้ อาทิ การใช้ ม้าลากรถรางในปี 1842 และการน�ำไฟฟ้ามาใช้กับรถรางก็เป็นที่พูดถึงในปี 1887 และทีโ่ ดดเด่นทีส่ ดุ คือการประดิษฐ์เครือ่ งบันทึกเสียงและแผ่นเสียงหรือ Grammophon เมื่อปี 1887 โดย Emile Berliner ถือเป็นเครื่องบันทึกเสียงและเป็นจุดเริ่มต้นของ อุตสาหกรรมเพลง และยังเป็นพืน้ ฐานเทคโนโลยีของการสร้างรูปแบบการบีบอัดไฟล์เสียง อย่าง mp3 และ การสตรีมมิง่ ในปัจจุบนั จึงไม่แปลกทีเ่ มืองนีถ้ กู เลือกโดยรัฐบาลเยอรมนี ให้เป็นทีต่ งั้ ศูนย์ประชุมและงานสัมมนาทีใ่ หญ่ทสี่ ดุ ของโลก โดยเฉพาะสินค้าอิเล็กทรอนิกส์ และการโชว์เทคโนโลยีทนั สมัย อย่าง CeBit และเมืองนีว้ าตานาเบะได้ผา่ นมาถึง สองครัง้ สองคราที่เป็นที่ประทับใจของความเป็นเมืองเก่าและก�ำแพงเมืองที่อยู่บริเวณรอบๆ พิพิธภัณฑ์ที่ท�ำให้เราจดจ�ำ ทั้งหุ่นแม่ท้องกลมใหญ่ เมืองแห่งสังคมนิยมที่ชื่นชอบใน ประชาธิปไตย และเมืองแห่งนักคิดสร้างสรรค์ และพื้นฐานของการน�ำวิทยาศาสตร์ไปใช้ อย่างน่าสนใจ อาทิ วิศวกรรมเคมีเพื่อการสร้างศิลปะขนาดใหญ่และการท�ำแผ่นไวนิล เพื่อบันทึกเสียงเพลง เพื่อการส่งต่อและเติบโตยั่งยืนในยุคแห่งความสว่างไสว

www.visit-hannover.com

160

161 Historisches Museum, Hannover SPD museum

Müchenstadt Museum

เมืองที่ขึ้นชื่อเรื่องเทศกาลเบียร์ และ สัญลักษณ์นักบวชคู่สิงโต วาตานาเบะ กลับมาส�ำรวจที่จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ที่ยิ่งใหญ่อีกครั้ง ตามค�ำท�ำนายของนักบวช แห่งบาวาเรียน ไม่เพียงแต่อาณาจักรอันกว้างใหญ่ของ Albert the Bear เมืองแห่ง หมีกลับหัวที่ได้เสนอไว้แล้วในเรื่องของ Deutsches Historisches Museum ที่เบอร์ลิน จากการสู้รบทั้งศึกในศึกนอก สุดท้าย Henry the Lion ก็สามารถครอง Duke of Saxony และ Duke of Bavaria จนเป็นที่มาของธงสัญลักษณ์เมืองมิวนิคมีเสืออยู่ใน ทุกส่วนของธงและสัญลักษณ์ทแี่ สดงถึงความแข็งแกร่ง กล้าหาญและจงรักภักดีทงั้ หมดนี้ เกิดขึ้นจากความตั้งใจของครอบครัวราชสกุล Wittelsbach ที่อยู่เบื้องหลังการคัดเลือก ผู้แทนจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งมาจากทั้ง 7 เมืองได้แก่ โคโลญจน์ ไมนซ์ เทรียร์ โบฮีเมีย บรันเดนบูรก์ พาลาทิเนตแห่งไรน์ และแซกโซนี อย่างทีเ่ รารูจ้ กั โรมันและเยอรมนี นั้นมีส่วนขับเคลื่อนให้ยุโรปนั้นมีความตื่นเต้นทั้งการปกครอง การนับถือศาสนาและ การก่อศึกสงครามมาอย่างต่อเนือ่ งและยาวนาน เหมือนกับประวัตศิ าสตร์ตอนทีบ่ าบิโลน นั้นสู่กันในยุคเมโสโปเตเมีย อย่างไรก็ตามพอมาถึงยุคที่มีการจดบันทึกและการเขียน

ราชสกุล Wittelsbach มีความยิ่งใหญ่มาก มีการปกครองและ ขยายการปกครองเหนือดินแดนต่างๆ ทัว่ ยุโรป อาทิ บาวาเรีย พาลาทิเนต ฮอลแลนด์และซีแลนด์ ดินแดนสวีเดนของส่วนเดนมาร์กและนอร์เวย์ ฮังการีส่วนของโรมาเนีย โบฮีเมียของเขตเลือกตั้งแห่งโคโลญจน์ และ มีการครองต�ำแหน่งเจ้าชายและบาทหลวงทั่วไปในยุโรป และอืน่ ๆ ใน กรีซ ซึง่ ดินแดนทีย่ งิ่ ใหญ่แห่งนีจ้ งึ เป็นของบรรพบุรษุ ของ Wittelsbach

จากสถานีรถไฟหลัก München Hbf : Ebersberg (S6-Bahn) ไปที่สถานี Marienplatz ใช้เวลา 8 นาที แล้วเดินต่อ ไปทาง Nieserstraße อีก 450 เมตร เวลาเปิด-ปิด 308 วัน 10:00 - 18:00 น. วันอังคาร-อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 7 ยูโร Müchenstadt Museum Sankt-Jakobs-Platz 1, 80331 München

163

Müchenstadt Museum

ประวัตศิ าสตร์ในพืน้ ทีบ่ าวาเรียนแห่งนี้ ราชสกุล Wittelsbach ซึง่ ถือว่า เป็นตระกูลใหญ่ทั้ง 4 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ประกอบด้วย ราชสกุล Hohenzollern แห่งอาณาจักรปรัสเซีย, ราชสกุล Wettin แห่งอาณาจักรแซกโซนี, ราชสกุล Württemberg แห่งอาณาจักร Wurttemberg และราชสกุล Wittelsbach แห่งบาวาเรียน ราชสกุลนี้ ยังมีความสัมพันธ์อนั ดีกบั ฮันโนเวอร์และวินเซอร์ ซึง่ วินเซอร์กย็ งั ใช้สงิ โต เป็นตราสัญลักษณ์

Power Level

ครอบครัวและสมาชิก 3 คนทีไ่ ด้การคัดเลือกหรือผูถ้ กู เลือกให้เป็นจักรพรรดิและ กษัตริย์ของจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ดินแดนบาวาเรียของพวกเขาถูกสร้างขึ้นอย่าง ยาวนานจนถึง ปี 1918 ก่อนสงครามโลกครั้งที่ 1 และครั้งที่ 2 ที่ท�ำให้ราชสกุลต่างๆ เงียบหายไป แต่ไม่ได้หายไปไหนยังคงอยู่เบื้องหลังของธุรกิจและกิจการมากมายใน บาวาเรีย ไม่ใช้เพียงแค่ตราสิงโตแห่งราชวงศ์ที่สืบทอดและเชื้อสายกันมา ยังมีอีกเรื่องราว แห่งการรับศาสนาเข้ามาในระหว่างนั้นและความสัมพันธ์ของศาสนจักรที่เป็นตัวแทน แห่งความดีและยึดมั่น พร้อมสายสัมพันธ์อันดีระหว่างราชสกุลและศาสนจักรที่ต้องการ ทั้งก�ำลังและเงินทุน ซึ่งเป็นพื้นฐานของการพึ่งพาอาศัยกันของทั้ง 2 ฝ่ายจนถึงทุกวันนี้ จากการที่ ศ าสนจั ก รได้ เ ข้ า มาและมี อ� ำ นาจมากกว่ า ในระยะหลั ง ท� ำ ให้ รู ป แบบการ คัดเลือกผู้ครองนครต้องได้รับการคัดเลือกจากพาลาทีนและแคว้นต่างๆ เพื่อแสดงถึง ความศักดิ์สิทธิ์และกลายเป็น 7 ผู้แทนการคัดเลือกจากจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ และ เมืองบาวาเรียนก็เป็นเช่นนัน้ ท�ำให้เกิดอีกสัญลักษณ์คอื นักบวชสวมชุดสีดำ � ทีเ่ ขาว่ากันว่า München คือเมืองของนักบวช (home of the monks) เป็นตราสัญลักษณ์ส�ำคัญ เคียงคู่กับสิงโตของราชวงศ์ การอยู่ร่วมกันของอาณาจักร ประชาชน ราชวงศ์และ ศาสนจักร ต่างก็หล่อหลอมให้เกิดความเชื่อใจและสามัคคีท�ำให้เกิดการสร้างเมืองและ เติบโตจนมาถึงทุกวันนี้ แต่บางครัง้ ก็มตี อ่ สูแ้ ละท�ำศึกสงครามภายในภายนอกบ้าง ขึน้ กับ เวลาและโอกาสของแต่ละราชวงศ์

164

Müchenstadt Museum

แล้วเทศกาลเบียร์มาจากไหน โชคร้ายที่สองปีนี้จากปัญหาโรคระบาด เทศกาลนี้ จึงไม่ได้ถกู จัดขึน้ ภายใต้แนวคิดสนุกสนานทีส่ ดุ ของเทศกาลเบียร์ทวั่ โลก ผูค้ นกว่า 6 ล้านคน ต่อปีตั้งหน้าตั้งตารอและเข้าร่วม การเกิดขึ้นของเทศกาลนี้คือการฉลองมกุฏราชกุมาร Ludwig I ราชสกุล Wittelsbach กับเจ้าหญิง Therese จากราชสกุลแซกโซนี เมื่อวันที่ 12 ตุลาคม 1810 โดยประชาชนทัว่ เยอรมนีได้รบั การเชิญเข้าร่วมเฉลิมฉลอง การแข่งม้า และเริม่ ดืม่ เบียร์ฉลองอย่างยิง่ ใหญ่ ลานกว้าง ทุง่ หญ้าและสถานทีท่ จี่ ดั งานฉลองครัง้ แรก เป็นของ Therese จึงมีการตั้งชื่อและใช้ชื่อว่า Theresienwiese หรือมีความหมายว่า ทุ่งหญ้าแห่งเทเรซ่าเพื่อแสดงความรัก เคารพและระลึกถึง เจ้าหญิงแสนงดงามแห่ง บาวาเรียนและแซกโซนี ที่ส�ำคัญ Ludwig I ก็คือปู่ของ Ludwig II ผู้ที่สร้างปราสาท เทพนิยาย Neuschwanstein และสร้างนิยายรักอีกรูปแบบแห่งราชวงศ์ Wittelsbach

www.muenchner-stadtmuseum.de

165

Viking Ship Museum (Oslo)

แคว้นต่างๆ ทั้งปรัสเซีย เซกโซนี บาวาเรียนและวู้ดเทมเบริ์ก ต่างก็มีสัมพันธ์ของ ดินแดนทางเหนือในของเดนมาร์ก สวีเดน นอร์เวย์ ฟินแลนด์และสกอตแลนด์ ที่มีความ หนาวเย็นและมีทอ้ งทะเลกว้างใหญ่เชือ่ มยุโรป ดังนัน้ ความป่าเถือ่ นความเป็นคนเข้มแข็ง ในแบบ “Winter is coming” จึงท�ำให้วาตานาเบะสนใจมากขึ้นไปอีกจากการค้นพบว่า แถบตอนเหนือนี้เคยมีก�ำแพงหนากว่า 1,000 เมตร หรือก็คือชั้นน�้ำแข็งเย็นยะเยือก ปกคลุมและซ่อนความลับไว้มากมาย จนกระทั่ง 100,000 ปีก็เกิดมี “First Mann” จนเมื่อ 15,000 ปีที่ผ่านมาอากาศเริ่มอุ่นขึ้นน�้ำแข็งเริ่มละลายเผยให้เห็นพื้นดินและ ทะเลเหนือ ทะเลบอลติกและทะเลนอร์เวย์ ซึ่งเข้าใจว่าเป็นน�้ำแข็งเกือบทั้งหมด และ เวลาผ่านไปเกือบๆ ช่วงเวลาของมนุษย์ยุคน�้ำแข็งที่มีตัวตนและเริ่มใช้เครื่องมือส�ำริด ในการล่าสัตว์ และเริม่ สร้างอารยธรรมจนมีการกล่าวถึงชาว Germanic ทีล่ งหลักปักฐาน ขึ้นลงบริเวณนั้นมาอย่างยาวนาน จนถึงเมื่อกว่า 3,000 BC ซึ่งประชากรทางเหนือก็มี พอสมควรและอยู่ในยุคเดียวกับเมโสโปเตเมีย ที่มีการเกิดขึ้น ตั้งอยู่และดับไปของ เจ้าครองนครที่มากมาย จนกระทั่งข้ามไปสู่อาณาจักรโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ในยุคน�้ำแข็ง

มีการเขียนภาพและสัญลักษณ์ปริศนามากมาย แต่ทพี่ อจะมีบทบาทในยุคกลางถึงปัจจุบนั คือความเป็นไวกิ้ง อยู่ในช่วงปี 793–1066 โดยสันนิษฐานเอาว่าเป็นกลุ่มคนทาง เหนือของชาว Germanic ทีข่ ยายการเป็นอยูแ่ ละอาศัยเรือ่ ยมา และด้วยความสัมพันธ์ หลายครัง้ การขอความช่วยเหลือเพื่อให้มารบในยุคที่ต้องรับเอาศาสนจักรมาร่วมด้วย แล้ว อาณาจักรทางเหนือซึง่ มีรา่ งกายใหญ่โต มีความอดทนสูงและใช้เรือเพือ่ การเดินทาง รอบๆ พื้นที่จึงท�ำให้ความเป็นไวกิ้งจึงมีมากขึ้น ที่ไปรบกับเกาะอังกฤษหลากหลาย ครั้ง และขยายกลับลงมากลายเป็นเผ่าต่างๆ ของเยอรมนี

• Weser-Rhine Germanic tribes ได้แก่ พวก Hessians และ พวก Franks • Elbe Germanic tribes ได้แก่ พวก Lombards พวก Alemanni และ พวก Bavarians • Oder-Vistula Germanic tribes ได้แก่ พวก Goths พวก Vandals และพวก Burgundians จากสถานีรถไฟหลัก Oslo Central Station เดินไปป้ายรถเมล์ Tollboden ไปยังป้าย Vikingskipene เวลา 25 นาที แล้วเดินต่อไปทาง Langviksveien อีก 110 เมตร เปิดอีกครั้ง 2025/2026 The new Museum of the Viking Age Viking Ship Museum Huk Aveny 35, 0287 Oslo, Norway

167

Viking Ship Museum (Oslo)

• Sea Germanic tribes ได้แก่ พวก Frisians พวก Saxons และพวก Angles

Power Level

ซึง่ เผ่าต่างๆ ทีส่ ามารถถ่ายทอดขยายผลและเติบโต อย่างพวก Saxony ที่เป็นต้นก�ำเนิดของเขตแซกโซนี พวก Franks ที่คือต้นทางของเมืองแฟรงก์เฟิร์ต หรือ แม้แต่พวก Bavarians ทีอ่ ยูต่ รงแคว้นบาวาเรีย ต้นก�ำเนิด เทศกาลเบี ย ร์ อากาศยานใบพั ด สี ฟ ้ า และยานยนต์ สุดคลาสสิก BMW หรือ Bavarian Motor Werk สุดท้าย คือพวก Goths ที่เป็นรากฐานของโกธิคโดมสีด�ำสูงใหญ่ ก็มาจากพวกเขาเหล่านั้น คงไม่ใช่เรื่องบังเอิญที่เมือง แห่งก�ำแพงน�้ำแข็งได้สร้างคนพันธุ์ดุ ส่งต่อ DNA แห่ง ชัยชนะทั้งจากก�ำลังและมันสมอง เพราะชาวไวกิ้งเองที่ ต้องเดินเรือและอาศัยไหวพริบต่างๆ นานาเพือ่ ให้อยูร่ อด และปลอดภั ย จนสามารถส่งต่อพันธุกรรมสายพันธุ์ได้ อย่างแนบเนียน

168

169

Viking Ship Museum (Oslo)

กลับมาที่วิถีชีวิตไวกิ้งและชาวเรือในพิพิธภัณฑ์เรือที่ออสโล กองเรือหลายล�ำที่ พยายามส่งต่อเชื้อสายและสายพันธุ์ที่ถูกคัดเลือกจากก�ำแพงน�้ำแข็ง ถูกลอยมาด้วยเรือ ที่ชื่อว่า “The Oseberg Ship” เรือที่ชาวไวกิ้งส่งออกมาขอความช่วยเหลือและส่งต่อ DNA นัน้ สร้างจากด้วยต้นไม้ทแี่ ข็งแรง เติบโตเร็วและเลีย้ งดูงา่ ยไม้โอ๊คความยาว 21.58 เมตร กว้าง 5.1 เมตร เสากางใบสูง 10 เมตร และมีใบเรือขนาด 90 ตารางเมตร มีการตกแต่ง อย่างสวยงามตามสไตล์ Oseberg ในเรือขณะค้นพบในปี 1904 เรือล�ำนี้ถูกใช้งานและ ช่วงสุดท้ายของการใช้เรือได้ท�ำหน้าที่อย่างดีที่สุดและจมลงพร้อมกับเจ้าหญิงและราชินี แห่ง Åsa หลังการค้นพบมีการตรวจสอบ DNA ของทั้งสองคาดว่าทั้งสองอายุ 25-30 ปี และที่อาวุโสกว่าอายุ 55-60 ปี จากค�ำบอกเล่าของนักวิทยาศาสตร์ที่ส�ำรวจและขุดพบ เรือไวกิง้ นี้ ทัง้ นีอ้ ายุตวั เรือนัน้ อาจจะยาวนานกว่านัน้ และสันนิษฐานว่าจะสร้างเมือ่ ปี 820 และการขุด ขนย้ายและบูรณะใช้เวลากว่า 21 ปี แต่อย่างน้อยก็ท�ำให้เราเข้าใกล้ ต้นก�ำเนิดของมนุษยชาติและการส่งต่อพันธุกรรมเพื่อความอยู่รอดและเติบโตอย่าง ยั่งยืน

Power Level

ออสโลยังเป็นสถานที่ของภาพวาด The Scream ภาพวาดโหดหวีดสยองที่มีชื่อ เสียงของ Edvard Munch เป็นสุดท้ายที่วาตานาเบะไปเที่ยวชมบริเวณเมืองออสโลที่ เติมเต็มด้วยศิลปะและบรรยากาศทะเลรอบๆ เมือง “ภาพวาดนี้เกิดจากการเดินไปตาม ธรรมชาติกับเพื่อน 2 คน ทันใดนั้นปรากฏการณ์ธรรมชาติได้เปลี่ยนท้องฟ้าออกเป็นสี แดงเลือด ไฟลุกโชน การละลายของก�ำแพงน�้ำแข็งท�ำให้เกิดฟยอร์ด (fjord) เป็นสีด�ำอม น�้ำเงิน แล้วอาการสั่นด้วยความกลัวพร้อมเสียงกรีดร้องของธรรมชาติที่ไม่สิ้นสุด” ภาพวาดที่ท�ำให้ผู้คนหวาดกลัวที่สุด และสุดท้ายธรรมชาติและมนุษย์ ก็ต้องอยู่ร่วมกัน การส่งต่อพันธุกรรมของธรรมชาติที่ถูกท�ำลายจากความร้อนที่เป็นธรรมชาติที่ต้องการ เผยให้เห็นถึงธรรมชาติที่ต้องอยู่ร่วมกับมนุษย์ที่เป็นผู้ปกป้องและท�ำลายธรรมชาติ เป็นเผ่าพันธุ์ที่ชวนท�ำสงครามได้บ่อยและมีความพยายามอย่างที่สุดที่จะลดความกลัว เรียนรู้ธรรมชาติความจริง น�ำมาใช้สร้างเทคโนโลยีเพื่อให้อยู่ยั่งยืนต่อไป

www.visitoslo.com

170

171

Museum für Naturkunde

‘♬ ♫ ไดโนเสาร์ เจ้าไดโนเสาร์ หางเจ้าก็ยาว ตัวก็โต ดูเจ้าสูงใหญ่ ♪ ♫’ ช่วงเวลาเดียวกันกับการขุดพบเมืองบาบิโลนและเมโสโปเตเมีย เมื่อปี 1907 – 1914 เยอรมนีได้ออกไปขุดค้นตามพืน้ ทีต่ า่ งๆ ครัง้ นีไ้ ปทีป่ ระเทศทีอ่ ยูบ่ นชายฝัง่ ตะวันออกของ แอฟริกา พื้นที่ถูกเรียกว่า Tendaguru หรือปัจจุบันคือประเทศแทนซาเนีย พื้นที่ตรงนี้มี ความส�ำคัญในเชิงประวัติศาสตร์ในอดีตกว่า 150 ล้านปี หรือก็คือช่วงเวลาของการเกิด สิ่งมีชีวิตครั้งแรกของดาวเคราะห์ที่เริ่มเย็นตัวลง มีบรรยากาศและองค์ประกอบทางเคมี ที่ส�ำคัญอย่างออกซิเจนที่เป็นปัจจัยส�ำคัญในการด�ำรงอยู่ของสิ่งมีชีวิต โดย อาจารย์ Werner Janensch (1878 - 1969) นักบรรพชีวินวิทยาและนักธรณีวิทยา ได้เข้าไปใน พื้นที่นี้และพบเจอโครงกระดูกขนาดใหญ่มาก 2 ชิ้นที่ถือว่าเป็นโครงกระดูกงดงาม ตามโครงการ German – Tanzanian Tendaguru นี้ได้รับการสนับสนุน โดยทุนของ Deutsche Forschungsgemeinschaft จากราชอาณาจักรปรัสเซีย ตอนนั้นเป็นช่วง ของการขยายอ�ำนาจและล่าอาณานิคม จึงเป็นต้นทางของการขอรับการสนับสนุนเพื่อ ส�ำรวจพื้นที่เกี่ยวกับบรรพชีวินวิทยาและธรณีวิทยา เพื่อการเข้าถึงชาวพื้นเมืองและ

การเผยแพร่การปกครองเข้าไปในแอฟริกา ด้วยเหตุผลที่ว่าการส�ำรวจพื้นที่จะน�ำไปสู่ การค้นพบทรัพยากรเพือ่ ความยิง่ ใหญ่ของปรัสเซีย เช่นเดียวกับการไปขนประตู Ishtar มา จากบาบิโลน การแตกกิ่งก้านสาขาการวิจัยในเยอรมนีมีมานานและพร้อมสนับสนุนต้น ความคิดและการขยายความคิดออกไป ทั้งนี้ยังมีสมาคม Paläontologische Gesellschaft ที่ท�ำหน้าที่จัดการและบริหารบรรพชีวินวัตถุและธรณีวัตถุเหล่านี้ซึ่งเป็น ของส�ำคัญของอารายธรรมการก�ำเนิดโลก ชัน้ หินทีท่ ำ� การขุดและเจาะส�ำรวจ เพือ่ น�ำวัตถุ เหล่านั้นมาสานต่อ ศึกษาและอนุรักษ์ความเป็นไดโนเสาร์ที่มีกระดูกงดงาม วาตานาเบะ ทีเ่ ป็นชนเผ่าในพืน้ ทีแ่ ละร่วมไปกับคณะนักส�ำรวจนี้ และด้วยความเป็นนักจัดการได้ประสาน ให้มีการสนับสนุนอุปกรณ์พักค้างแรม โดย BIWAK Berlin-Koepenick เครื่องขุดและ อุปกรณ์ โดย TOOL-CO ยังมีบริษัทเช่ารถโดย Evergreen Car Rental พร้อมทั้งบริษัท พัฒนาปิโตรเลียมแห่งแทนซาเนีย (Tanzania Petroleum Development Cooperation) ซึง่ คาดหวังว่าการทับถมของซากพืชซากสัตว์ จะเป็นทีม่ ขี องไฮโดรคาร์บอนและเชือ้ เพลิง ทั้งนี้ยังมีมหาวิทยาลัย Dar es Salaam ร่วมกันศึกษาค้นคว้าไดโนเสาร์เหล่านั้น โครงการเลขที่ Projekt-Nr SCHU 212/21-1 ได้ค้นพบและขนย้ายโครงกระดูก ไดโนเสาร์กว่า 225 ตันเพื่อน�ำมาจัดแสดงและส่งต่อสู่รุ่นลูกหลานถึงความยิ่งใหญ่ของ ธรรมชาติที่ในพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติและชีววิทยาของเบอร์ลิน 173

Museum für Naturkund

จากสถานีรถไฟหลัก Berlin Hbf ไปที่สถานี Naturkundemuseum (U6-Bahn) ใช้เวลา 8 นาที แล้วเดินต่อไปทางInvalidenstraße อีก 330 เมตร เวลาเปิด-ปิด 310 วัน 10:00 - 18:00 น. วันอังคาร-อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 8 ยูโร Museum für Naturkunde Invalidenstraße 43, 10115 Berlin

German – Tanzanian Tendaguru Expedition 2000 ชิ้น โครงกระดูกงดงามโดยประมาณ การก่อตัวของ Tendagura Beds ชั้นตะกอน ชั้นหินทราย ดินเหนียว และการสะสมที่เป็นพื้นที่ทับถมของฟอสซิลและชั้นกระดูก งดงามของไดโนเสาร์ (ชั้นล่าง ชั้นกลาง และ ชั้นบนสุดซัวเรียน) การก่อตัวหนาประมาณ 110 เมตร โดยในแต่ละชั้นจะมีส่วนประกอบ ของเปลือกหอยและซากสิง่ มีชวี ติ จากทะเล ซึง่ มีการสันนิษฐานอยูต่ ลอด ของการเกิด การก่อตัวมีช่วงอายุตั้งแต่ช่วงปลายจูราสสิคตอนกลาง จนถึงยุคครีเทเชียสตอนต้น ซึ่งมีสมาชิกดังนี้

Power Level

1. สมาชิก Lower Saurian Dinosaur ชั้นล่างสุดแห่งยุคและการ ค้นหามีกระดูกไดโนเสาร์ชิ้นงามบนตะกอนทราย ที่ระยะ 110 เมตร 2. สมาชิก the Nerinella ชั้นนี้ไม่มีบันทึกถึงการพบเจอโครงกระดูก มีเพียงชั้นทรายและหินทรายเท่านั้น ที่ระยะ 80 เมตร 3. สมาชิก the Middle Saurian Dinosaur ชั้นกลางซัวเรียน ขุดพบ เจอกระดูกสวยงาม หลากหลายชิ้น ที่ระยะ 60 เมตร 4. สมาชิก Indotrigonia africana ชั้นนี้ถือว่าการอยู่รอดของสิ่งมีชีวิต บนพื้นโลกยังอยู่ดีและมีความสุข จากช่วงนั้นถึงตรงนี้ใช้เวลาสะสม มากกว่า 1-10 ล้านปี ที่ระยะ 45 เมตร 5. สมาชิก Upper Saurian Dinosaur ชั้นนี้ถือว่าสามารถพบกระดูก งดงามพร้อมซากพืช ซากสัตว์น�้ำต่างๆ มีการเล่าถึงการเกิดสึนามิที่น�ำ น�้ำทะเลและแม่น�้ำท่วมถึงทับถมมากขึ้น ที่ระยะ 30 เมตร 6. สมาชิก Rutitrigonia bornhardti-schwarzi ชั้นแรกสุดที่มีการ ทับถมพวกสิ่งมีชีวิตทางทะเลและสัตว์น�้ำจ�ำนวนมาก ที่ระยะ 5 เมตร

174

www.museumfuernaturkunde.berlin

175

Historisches Museum, Hannover SPD museum

ภายในยังมีสญ ั ลักษณ์ของการรวบรวมสรรพสัตว์และสิง่ มีชวี ติ รวมถึงรากฐานของ ความแตกต่างของมนุษย์ นั่นก็คือ DNA (Desoxyribonukleinsaure) มนุษย์ที่ถูกค้น และสามารถสกัดออกมาได้ในปี 1953 สายโซ่ที่ร้อยเรียงตามธรรมชาติของมนุษย์และ จะมีความแตกต่างของแต่ละคน อาทิ ผมสีน�้ำตาล ตาสีฟ้า หรือแม้แต่การเป็นโรคทาง พันธุกรรมก็สามารถระบุได้อย่างถูกต้องเหมาะสม ตลอดระยะเวลากว่า 60 ปี การรับรู้ ถึงความเป็นจริงของรหัสร่างกายค่อยๆ เด่นชัดขึ้น การรักษาและดูแลโรคภัยไข้เจ็บ จึงสามารถท�ำการออกแบบให้ตัวยาหรือวัคซีนนั้นเหมาะสมกับ DNA แบบไหน และรหัส พันธุกรรมแบบไหนที่มีโอกาสและความเสี่ยงต่อการเป็นโรคเรื้อรังร้ายแรง เรายังจะได้ เห็นห้องเก็บสิ่งมีชีวิตหลากหลายสปีชีส์ในขวดแก้วสดใส ทั้งยังมีหินแร่ธาตุแบบต่างๆ ที่ก่อตัวขึ้นจากความร้อนสูงและองค์ประกอบทางเคมีในชั้นบรรยากาศเพื่อรวมตัวเป็น แร่ธาตุต่างๆ มากมาย อาทิ แร่ควอตซ์

01 02

06 05

01 RIMOWA Museum, Köln 02 4711 Haus of Fragrance, Köln 03 Baykomm Communication Center, Levekusen 04 Phæno Science Center, Wolfburg 05 Technik Museum, Speyer 06 Technoseum, Mannhaim 07 Deutsches Technikmuseum, Berlin 08 Makus Farm, Schwarzwaldmilch, Höchenschwand 09 Schreinerei Huber Fensterbau, Höchenschwand 10 Fraunhofer Academy Visit MP3, München

* Hauptbahnhof (Hbf), bahnhof (bf), U(U-Bahn), S (S-Bahn)

Homo DATa the innovating humanoid

การเติบโตของมนุษยชาติที่ผ่านมาไม่ก้าวกระโดด จนกระทัง่ ความคิดสร้างสรรค์และเทคโนโลยีขยายผล มาบรรจบกันเกิดเป็นนวัตกรรม บนฐานของความรู้ และจินตนาการเหนือขีดจ�ำกัดของมนุษย์ ไม่ว่าจะ เป็นดิจิตอล 0 และ 1 หรือการไปต่อของสินค้า อุปโภคบริโภคมากมายถูกคิดค้นโดยสารสนเทศ และงานวิ จั ย ที่ ท� ำ ให้ ม นุ ษ ย์ นั้ น แตกต่ า งอย่ า ง สร้างสรรค์

RIMOWA Museum

ในยุคแห่งความสว่างไสว ที่มาพร้อมด้วย การคิดค้นสิ่งใหม่ๆ เครื่องจักรยนต์กลไก พลังงาน ไอน�ำ ้ พลังงานไฟฟ้าหรือเสียงเพลงทีผ่ า่ นการบันทึก ลงแผ่นเสียง สิง่ เหล่านี้ (Objects) ได้เข้ามามีบทบาท ส�ำคัญและมีส่วนในการสร้างอุตสาหกรรม ต่อยอด เศรษฐกิจให้ดีขึ้น ความเป็นอยู่ของมนุษย์ดีขึ้น อย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน เกิดการเปลี่ยนแปลง วิวัฒนาการมากมาย การติดต่อค้าขายของพ่อค้า แม่คา้ นักธุรกิจทีต่ อ้ งเดินทางเพือ่ แลกเปลีย่ นมุมมอง การสร้ างสรรค์ โ อกาสใหม่ๆ นัก ปราชญ์นัก คิด วิทยาศาสตร์ที่ต้องเดินทางเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ นักโบราณคดีก็ต้องเดินทางข้ามน�้ำข้ามทะเลเพื่อ ไปขุ ด พบแหล่ ง โบราณสถานและน� ำ กลั บ มายั ง

จากสถานีรถไฟหลัก Köln Hbf แล้วเดิน ต่อไปทาง Hohe Straße 300 เมตร เวลาเปิด-ปิด 311 วัน 11:00 - 17:00 น. จันทร์-เสาร์ (หยุดวันอาทิตย์) และหยุดเทศกาลส�ำคัญ ค่าเข้าชม ฟรี RIMOWA Hohe Straße. 139, 50667 Köln

179

RIMOWA Museum

อาณาจักรปรัสเซีย รวมทัง้ การก่อเกิดอุตสาหกรรมเครือ่ งจักร ขนาดใหญ่มากมาย ยานยนต์ที่ทันสมัยมากขึ้น อาวุธ สงครามต่างๆ ที่มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ในยุคที่ทหาร และการเมืองต่างก็อาศัยความสัมพันธ์ เกือ้ หนุนกันและกัน โดย “การเดินทาง” เป็นตัวแปรร่วมทีช่ ว่ ยเพิม่ อรรถรสของ การรอคอย การเฝ้ารอกว่าจะได้พบเจอหรือการมีของฝาก จากกระเป๋าใบโตๆ หากเรามองย้อนไปกว่า 1,000 ปี การเดินทางนั้นมีส่วนส�ำคัญของการขนสิ่งของ (Objects) ซึ่งหมายถึงอะไรก็ได้ แล้วอุปกรณ์อะไรบ้างที่ใช้ขนข้าว ของเครื่องใช้ส�ำหรับราชวงศ์หรือศาสนจักร หรือแม้แต่ ผู้คนประชาชนยากทีเ่ ราจะจินตนาการไปได้ เพราะการ เปลีย่ นแปลงอย่างสร้างสรรค์ท�ำให้ปัจจุบันเรามีกระเป๋า เดินทางให้ใช้งานกันมาอย่างยาวนาน จนเราลืมไปแล้ว ว่ามันมีที่มาอย่างไร…

Innovation Level

กระเป๋าเดินทางที่มีอายุ 123 ปี (1898 - 2021) เป็นกระเป๋าที่มีสิทธิบัตรและมี มูลค่าได้จากการเติมล้อแก้ปัญหาความไม่สะดวก ความไม่สบายในการขนสิ่งของที่มี น�ำ้ หนักมาก จนปัจจุบนั กระเป๋าทีม่ ลี อ้ จึงเป็นคุณลักษณะพืน้ ฐานของกระเป๋าเดินทางทัว่ ไป รวมทัง้ การเลือกใช้วสั ดุทเี่ ป็นโลหะมาทดแทนวัสดุทเี่ ป็นผ้าหรือหนัง ก็เป็นการเปลีย่ นแปลง ทีม่ นี ยั ส�ำคัญทีส่ ามารถแสดงออกถึงความแตกต่าง การเป็นผูน้ ำ � ซึง่ กระบวนการนวัตกรรม ที่ส�ำคัญคือการแก้ปัญหาการใช้งานที่อาจติดขัดและไม่สบายใจ การเปลี่ยนสิ่งเดิมให้ แตกต่างและดีขึ้น สุดท้ายคือการรังสรรค์และท�ำออกมาให้เกิดขึ้นได้จริง ย้อนกลับไปปี 1898 Paul Morszeck และ Heinrich Görtz ได้ตั้งโรงงาน Koffermanufaktur ผลิตกระเป๋าไม้ กระดาษและเครื่องหนังออกจ�ำหน่ายแต่ธุรกิจก็ยัง ไปได้ไม่ดีนัก ขาดความแตกต่างและยังมีความคล้ายกับกระเป๋าแห่งราชวงศ์หลุยส์ และ ในปี 1908 Paul ได้ซื้ออาคารที่อยู่อาศัยใน Cologne-Junkersdorf จากผู้ผลิต เครื่องยนต์ ต่อมาในปี 1931 ช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 และมีสัญญาณอ่อนๆ ว่า ก�ำลังเข้าสู่ยุคแห่งการเปลี่ยนแปลงครั้งส�ำคัญของเยอรมนี การเลือกตั้งครั้งใหม่ของท่าน ผู้น�ำ แต่ Richard Morszeck (Rimo) ผู้เติบโตและรับช่วงสานต่อการผลิตกระเป๋า ในระหว่างสงครามมีเครือ่ งบินผ่านไปมามากมายทีโ่ คโลจญ์ และโรงงานเกิดไฟไหม้ครัง้ ใหญ่ ท�ำให้เกิดความเสียหายทั้งหมดไม่ว่าจะเป็นไม้ กระดาษและหนัง ยกเว้นอย่างเดียวคือ อะลูมิเนียมจากชิ้นส่วนเครื่องยนต์และโครงเครื่องบินบางส่วนที่เหลือรอด Rimo จึงมี ความคิดที่จะพัฒนากระเป๋าด้วยวัสดุอะลูมิเนียมที่เกิดขึ้นจากความบังเอิญ แต่ที่ส�ำคัญ คือแผ่นอะลูมเิ นียมนัน้ ไม่สามารถรับแรงหรือน�ำ้ หนักได้ หลังสงครามโลกครัง้ ที่ 2 ในปี 1950 เยอรมนีตะวันตกทีม่ เี มืองหลวงทีบ่ อนน์ และโคโลจญ์เป็นเมืองใกล้สดุ ทีส่ ามารถเดินทางได้ การออกแบบ “Rillen-Design” ที่ช่วยเพิ่มความแข็งแรงคือการรีดลอนซึ่งทางวิศวกรรม ช่วยเพิ่มความแข็งแรงได้มากทั้งที่แผ่นอะลูมิเนียมหนาเพียง 3-5 มิลลิเมตร สุดท้าย กระเป๋าที่เป็นไอคอนของ Rimo ก็เกิดขึ้นและตามมาด้วย Warenzeichen จึงกลายมา เป็น RIMOWA สัญลักษณ์ของโดมคู่รูปตัว M ริโมว่า ไม่ได้หยุดที่การใช้วัสดุที่เป็น อะลูมิเนียมยังไปต่อในยุคเฟื่องฟูของวิศวกรรมพอลิเมอร์ โดยน�ำพอลิคาร์บอเนตที่มี ความเหนียว ยืดหยุ่นได้และที่ส�ำคัญไม่บุบ เป็นจุดที่รุ่นที่ 3 Dieter Morszeck ที่ได้รับ การถ่ายทอดจากการสร้างสรรค์และรังสรรค์นวัตกรรมด้วยการแก้ปญ ั หาความพึงพอใจผู้ ใช้ การคิดค้นและสร้างแรงบันดาลใจจากสิ่งรอบตัว การเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบและ โครงสร้างเพื่อท�ำให้ได้คุณสมบัติที่ดีและแตกต่างจากคู่แข่ง 180

181 RIMOWA Museum

Innovation Level

ล่าสุด RIMOWA ได้ก้าวเข้าสู่การเป็นส่วนหนึ่งของตระกูลสินค้าหรูอย่าง LVMH หลังจาก DM ส่งต่อความมั่งคั่งและการเติบโตของกระเป๋า RIMOWA ไปสู่ LV แล้ว เงินที่ได้บางส่วนถูกน�ำไปใช้เพื่อประโยชน์ทางสังคม จุดนี้เป็นหัวใจส�ำคัญของความเป็น เยอรมนีที่ต้องมีส่วนขับเคลื่อน รังสรรค์สังคมผ่านการมีส่วนร่วม ดังนั้นจึงเกิดการก่อตั้ง มูลนิธิ DIETER MORSZECK STIFTUNG ที่ท�ำหน้าที่ส่งเสริมและสนับสนุนงานการวิจัย วิทยาศาสตร์ การแพทย์และสุขภาพ โดยเฉพาะการคิดค้นการรักษามะเร็ง การสนับสนุน การช่วยเหลือด้วยเครือ่ งบิน การส่งน�ำ้ และอุปโภคในพืน้ ทีก่ นั ดาร การสนับสนุนการศึกษา และเยาวชนที่มีความขาดแคลนโดยให้มีอาหารทานและการส่งเสริมให้ปลูกพืชผัก อย่างพอเพียงในประเทศยากจน ในโครงการ CITY WITHOUT HUNGER โครงการ เหล่านี้เป็นเพียงบางส่วนที่นักธุรกิจเยอรมนีมีจิตใจเอื้อเฟื้อและแบ่งปัน ซึ่งเป็นปรัชญา ส�ำคัญของการสร้างสังคมที่น่าอยู่และเติบโตยั่งยืน www.rimowa.com www.dmorszeckstiftung.de 3 ตุลาคม German Unity Day

182

183 RIMOWA Museum

4711 Haus of Fragrance, Köln

น�้ำทิพย์แห่งโคโลญจน์ หรือ Kölnisch Wasser เป็นเอกลักษณ์และเป็นอีกประเภทของ น�้ ำ ที่ มี ค วามหอมในระดั บ ที่ ท� ำ ให้ ส ดชื่ น และ ผ่อนคลาย ได้ถกู คิดค้นและประดิษฐ์จากเมืองนี้ การประดิษฐ์กลิน่ หอมทีม่ ลี กั ษณะเป็นน�ำ้ มันหอม ที่ถูกสกัดมาจากพืช ผัก ผลไม้หรือสิ่งมีชีวิตที่มี น�ำ้ มันเป็นองค์ประกอบ เหล่านีส้ ามารถสกัดและ สังเคราะห์ออกมาได้ด้วยความเป็นวิศวกรเคมี ของวาตานาเบะ มันไม่ยากเลยทีจ่ ะดึงน�ำ้ มันหอม กลิ่นต่างๆ ออกมาจากการสกัดกลั่นด้วยตัวท�ำ ละลาย ซึ่งให้ระดับความหอมที่ร้อยเปอร์เซ็นต์ ของกลิน่ ทีด่ งึ ออกมาได้ การน�ำกลิน่ ต่างๆไปผสม

จากสถานีรถไฟหลัก Köln Hbf แล้วเดิน ต่อไปทาง Glockengasse 750 เมตร เวลาเปิด-ปิด 311 วัน 11:00 - 17:00 น. วันจันทร์-เสาร์ หยุดวันอาทิตย์ และเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 7 ยูโร 4711 Haus of Fragrance Glockengasse 4, 50667 Köln

185

4711 Haus of Fragrance, Köln

กับตัวท�ำละลายซึ่งส่วนใหญ่เป็นแอลกอฮอล์ซึ่งได้จาก การหมัก C2H5OH ประกอบด้วย คาร์บอน ไฮโดรเจน และออกซิเจน และมีห มู ่ ไ ฮดรอกซิ ล (OH) ซึ่ ง เป็ น สารละลายตัวพาที่ดีที่สุดในช่วงเวลานั้น ท�ำให้เมื่อเวลา เติมกลิน่ เข้าไปจะท�ำให้ความหอม ความหวาน ความละมุน ความเข้ม ออกมากระจายตัวในบรรยากาศและท�ำให้ การรับสัมผัสของมนุษย์สร้างจินตนาการ รับรูแ้ ละเข้าใจ ว่าสิง่ นัน้ คืออะไรได้ เมือ่ มาผสมกับการรับรูร้ สชาติ กลิ่น จึงน�ำมาซึ่งรสชาติและหลายครั้งการท�ำรสชาติก็ต้อง อาศัยกลิน่ เพือ่ น�ำไปให้ถงึ การจ�ำได้หมายรูข้ องสิง่ เหล่านัน้ เช่น กลิ่นส้มยูซุที่มีความหวาน ความเปรี้ยวและมีความ น่าค้นหาในตัว เป็นต้น

Innovation Level

การแบ่งประเภทของกลิ่นตามข้อมูลการระเหย น�้ำหนักโมเลกุล จนถึงการแพร่กระจายในอากาศที่สามารถวัดออกมาเป็นระยะทางและ ระยะเวลาที่มีความสัมพันธ์กัน ที่ส�ำคัญกลิ่นต่างๆ สามารถแบ่งออก เป็นอย่างแรกสุดคือ Top Nose เป็นกลิ่นที่มีโมเลกุลขนาดเล็ก น�้ำหนัก เบา จึงท�ำให้เป็นกลิ่นที่กระจายออกมาง่ายเข้าถึงผู้รับกลิ่นได้เร็วที่สุด แต่กลิ่นจะอยู่ได้แค่ 5-20 นาทีก็จะสลายไปหรือถูกเจือจางลงไป ต่อมา คือ Heart Nose เป็นกลิ่นที่มีโมเลกุลขนาดกลาง น�้ำหนักปานกลาง ไม่มากไปไม่น้อยไป ซึ่งจะมีความคงทนสูงประมาณ 3-6 ชั่วโมง และ สุดท้ายคือ Base Nose เป็นกลิ่นที่น�้ำหนักมาก กลิ่นดูมีน�้ำหนักซึ่งท�ำให้ ติดอยู่ได้นาน แพร่กระจายช้ากว่ากลิ่นประเภทอื่น และกลิ่นอยู่ได้นาน ถึง 24 ชั่วโมง ดังนั้นการผสมและศาสตร์ของกลิ่นจึงมีความซับซ้อนมาก ปัจจุบันกลิ่นยังไม่สามารถส่งผ่านคอมพิวเตอร์ได้ และยังไม่สามารถ ท�ำให้ออกมาเป็นดิจิตอลได้ โดยผัสสะทั้ง 5 ของคนเรา เสียงได้ยิน ภาพได้เห็น ซึ่งสามารถส่งและท�ำออกมาในรูปแบบดิจิตอลได้ แต่ก ลิ่ น รสชาติ กายสั ม ผั ส ความรู้สึก ยังไม่สามารถท�ำเป็นดิจิตอลได้ แต่มี ความพยายามในการท� ำ ให้ ผั ส สะที่ เ หลื อ สามารถรั บ รู ้ ผ ่ า นรู ป แบบ ดิจิตอลให้ได้ ถึงอาจจะไม่ได้เกิดจากดิจิตอล แต่อนาคตอาจจะสามารถ ท�ำให้สามารถส่งได้ด้วยเทคโนโลยีควอนตัมก็อาจเป็นไปได้

186

4711 Haus of Fragrance, Köln

กลุ ่ ม น�้ ำ หอมที่ อ ้ า งอิ ง จากสั ด ส่ ว นของกลิ่ น เมื่ อ เที ย บกั บ ปริ ม าณ สารเติมเต็มต่างๆ โดยแบ่งได้ดังนี้ ความเข้มข้นของกลิ่น

กลิ่นอยู่ได้นาน

Perfume

20-30 %

กว่า 12 ชั่วโมง

Eau de Perfume

15-20 %

8-12 ชั่วโมง

Eau de Toilette

5-15 %

6-10 ชั่วโมง

Eau de Cologne

4-6 %

4-6 ชั่วโมง

Eau Fraiche

2-4 %

2-4 ชั่วโมง

187

Innovation Level

กลั บ มาที่ ก ารคิ ด ค้ น สู ต รกลิ่ น ที่ ใ ช้ น�้ ำ ทิ พ ย์ แ ห่ ง โคโลญจน์ น�้ำหอมและกลิ่นเริ่มมีประวัติศาสตร์การใช้กลิ่นมาตั้งแต่ยุคบาบิโลน กว่า 3,000 ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะการประดิษฐ์เครื่องแก้วมากักเก็บ สารหอมเหล่านัน้ ก็เกิดขึน้ มาจากยุคต่างๆ ทีเ่ คยน�ำเสนอไปจนกระทัง่ มาถึงอาณาจักรโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ในปี 1709 (อายุบริษัทประมาณ 300 ปี) บริษัทชื่อยาวว่า Johann Maria Farina gegenüber dem Jülichs-Platz GmbH ทีต่ งั้ อยูใ่ นโคโลญจน์ ได้พฒ ั นากลิน่ หอมเพือ่ ใช้ กลบกลิ่นไม่พึงประสงค์ในชื่อ Farina โดยกลิ่นหอมนี้เป็นที่ชื่นชอบ ในราชวงศ์ในยุโรปอย่างมากและมีการใช้อย่างแพร่หลายตลอดจน กระทั่งปี 1792 Wilhelm Mülhens ผู้ได้รับสูตรกลิ่นหอมจาก บาทหลวงและได้ผลิตสินค้าที่คล้ายและใกล้เคียงออกมาในแบรนด์ เดียวกันจากการไปหาคนที่มีนามสกุล Farina จากประเทศอิตาลี โดยน�ำมาก่อตั้งเพื่อจ�ำหน่ายแข่งกับ Farina ดั้งเดิม ระยะเวลากว่า 90 ปี ท�ำให้แบรนด์กลิ่นน�้ำหอมอ่อนๆ นี้ไม่สามารถสืบหาต้นตอว่า ใครเป็นเจ้าของและมีสิทธิ์อย่างชอบธรรม แต่ด้วยความเรียบง่าย ของแบรนด์ Farina ก็ไม่ได้ฟ้องร้องอะไรมากนักแค่เตือนและสั่งสอน พอเป็นพิธี จนสุดท้าย Mülhens ต้องการเปิดโรงงานและสถานที่ ส�ำหรับจ�ำหน่ายอย่างถูกต้องและยิ่งใหญ่ จึงท�ำการลงทุนประมูลตึก ในบริเวณอาคาร Klöckergasse No. 12 ซึ่งล�ำดับการเข้าร่วมอยู่ที่ เลข 4711 กว่า 200 ปีที่สงครามน�้ำหอมแห่งโคโลญจน์ได้สร้างความ หอมและสดชื่นมาอย่างยาวนาน ถึงแม้จะมีการเปลี่ยนมือเจ้าของ จาก P&G ไปสู่ตระกูลที่ร�่ำรวยจากการจ�ำหน่ายเครื่องส�ำอางและมี ความเชี่ยวชาญด้านความหอม สุดท้ายความหอมและกลิ่นก็ช่วยให้ เรามีความสุขและสดชื่นมาอย่างยาวนาน ขอบคุณธรรมชาติที่มอบ ผัสสะนี้ให้กับความเข้าถึงธรรมชาติ www.4711.com

188

189 4711 Haus of Fragrance, Köln

Baykomm Communication Center, Leverkusen

ณ เมือง Wuppertal เมืองทีม่ รี ถไฟห้อยโหน เป็นที่มาของสองนักสร้างสรรค์แห่งยุค ต่อยอดสู่ เมืองห้างขายยา Leverkusen ในปี 1863-1914 จากเด็กหนุ่มนักขาย Friedrich Bayer ที่มาจาก ครอบครัวในอุตสาหกรรมสิง่ ทอทีม่ ที กั ษะเกีย่ วกับ สี ย ้ อ ม และ Johann Friedrich Weskott ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคนิคเกี่ยวกับการย้อมผ้าและ สิง่ ทอ ด้วยยุคสมัยแห่งเทคโนโลยีและความรุง่ โรจน์ ทางวิทยาศาสตร์ การพัฒนาสีสงั เคราะห์ทใี่ ช้ความรู้ ทางเคมีจึงเป็นพื้นฐานส�ำคัญและเป็น DNA ของ ห้างขายยาทีถ่ กู ถ่ายทอดให้มกี ารพัฒนาและเรียนรู้ ที่ ก ่ อ ให้ เ กิ ด ผลลั พ ธ์ ท างวิ ท ยาศาสตร์ แ ละเป็ น

จากสถานีรถไฟหลัก Köln Hbf ไปที่สถานี Leverkusen Chempark (S6-Bahn) แล้วไปต่อที่สถานี Chempark S-Bahn ไปที่ Chempark Kasino ใช้เวลา 35 นาที เดินต่อไปทางเลียบแม่น้ำ� Rhein อีก 550 เมตร เปิดอีกครั้งหลังสถานการณ์โควิด (2022) Baykomm Communication Center Bayer AG, Kaiser-Wilhelm-Allee 1, 51373 Leverkusen

191

Baykomm Communication Center, Leverkusen

ความลับที่ส่งต่อออกมาเพื่อใช้สร้างนวัตกรรมรังสรรค์โลกนี้ให้สดใสน่าอยู่ ปลอดภัยและ มีสขุ ภาพแข็งแรง พร้อมรบและพร้อมท�ำงานเพือ่ กูช้ าติบา้ นเมือง ถึงตรงนีธ้ รุ กิจของ Bayer เริ่มขยายตัวและก้าวต่อไปด้วยการคิดค้นและสร้างห้องทดลองวิทยาศาสตร์ เพื่อต่อยอด ความเป็นเอกกะด้านเคมีสังเคราะห์ จุดเปลี่ยนส�ำคัญที่อาศัยข้อมูลคือประชาชนเริ่มมี การเจ็บป่วยจากเชื้อโรคและไข้หวัด ซึ่งเป็นขณะเดียวกันกับการค้นพบจุลชีพต่างๆ ทั้งเชื้อจุลินทรีย์ เชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา ตามที่โรเบิร์ต ค็อคได้ค้นพบเชื้ออหิวาต์และ วัณโรค ดังนั้นสิ่งที่บริษัทฯ เห็นคือการต้องพัฒนาตัวยาสังเคราะห์ที่ผลิตได้จ�ำนวนมาก และใช้ในทางการรักษาบรรเทาอาการให้กับประชาชนเพื่อลดความเจ็บปวดและอาการ หวัดต่างๆ ต่อมา Felix Hoffmann ได้พัฒนาตัวยาที่ชื่อ Aspirin ที่เป็นชื่อทางการค้า ของยาลดอาการปวด ลดไข้ เปิดตัวในปี 1899 หลังจากนั้น บริษัทก็เติบโตจนสามารถ เข้าซื้อกิจการโรงงานผลิต Alizarin ที่อยู่ตอนเหนือของโคโลญจน์ ซึ่งติดกับแม่น�้ำไรน์ ซึ่ง น�้ำเป็นหัวใจส�ำคัญของการผลิตทั้งธุรกิจสีย้อมและอุตสาหกรรมยาและเภสัชกรรม

Innovation Level

ต่อมาหลังจากนั้นไม่นาน ปี 1915 – 1945 ระหว่างสงครามนั้นบริษัทฯยังคิดค้น Polyurethane (PU) โดยนักวิทยาศาสตร์เคมี Otto Bayer ได้คิดค้นและสังเคราะห์ โฟมและยางสังเคราะห์ได้ภายในกลุ่ม Bayer ตรงนี้ส�ำคัญมากเนื่องจากบริษัทฯ เองได้ ลงทุนกับการคิดค้นและพัฒนาสุดท้ายจึงมีความเป็นเจ้าของส�ำคัญของสูตร PU ต่างๆ มากมาย ซึ่งประกอบกับความต้องการใช้รถยนต์จ�ำนวนมหาศาลการผลิต PU เหล่านี้จึง เป็นประโยชน์ต่ออุตสาหกรรมต่อเนื่องอื่นๆ เป็นอันมาก และที่สร้างชื่อเสียงมากขึ้นของ Bayer คือ อาจารย์ Gerhard Domagk ผู้คิดค้นกลไกการจัดการและฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ในเชื้อเรื้อรังต่างๆได้ ประกอบกับการคิดค้น Prontosil ที่น�ำไปสู่การเพิ่มภูมิคุ้มกัน ส� ำ หรั บ ใช้ เ คมี ก ารการรัก ษา หรือ Chemotherapy จนท่ า นได้ รั บรางวั ล โนเบิ ล ในปี 1939 หลังจากนั้นเยอรมนีก็เข้าสู่สงครามและท้ายที่สุด Bayer ก็ต้องถูกควบคุม และเข้าไปอยู่ในโซนพื้นที่ของอังกฤษ และอีกมากมายที่ถูกคิดค้นและพัฒนามาจาก การสังเคราะห์และสูตรเคมี อย่างธุรกิจฟิล์มและภาพถ่าย Agfa การค้นพบการผลิต เส้นใยสิ่งทอแบบใหม่ เส้นใยทักไหมพรม สีย้อมสังเคราะห์ รวมถึงยาขยายหลอดเลือด ในส่วนของวัสดุก็เคมีที่ใช้ท�ำส�ำเนาข้อมูลลงในแผ่น CD และลูกฟุตบอลของ Adidas ที่พัฒนาในระหว่างปี 1945 – 1974

192

www.bayer.com

193

Baykomm Communication Center, Leverkusen

และจากการดูแลความเป็นอยู่ ทัง้ เครือ่ งนุง่ ห่ม ยารักษาโรค วัสดุกอ่ สร้างก็เข้ามาสู่ อุตสาหกรรมเกษตรและอาหาร ที่เป็นส่วนส�ำคัญในปัจจัย 4 ในปี 1974 – 2001 ซึ่ง ปัญหาส�ำคัญของอุตสาหกรรมเกษตรคือสิ่งแวดล้อมและแมลงศัตรูพืชที่น�ำมาสู่การ พัฒนาสูตรยาป้องกันแมลงศัตรูพืชและยาป้องกันเชื้อรา ท�ำให้เกิดการต่อยอดจาก การน�ำข้อมูลและการเข้าถึงปัจจัยการผลิตและปัจจัย 4 ที่มีความส�ำคัญต่อการด�ำรงชีวิต และเป็นช่วงของการฉลอง 100 ปี Aspirin และในปี 2001-2020 เป็นก้าวส�ำคัญของ การเติบโตต่อเนื่องของ Bayer ในปี 2013 คือที่ครบรอบ 150 ปี ซึ่งการวางต�ำแหน่ง ธุรกิจที่ประกอบไปด้วย Bayer Healthcare, Bayer CropScience และ Bayer Material Science และภาพส�ำคัญคือ Data ณ วันศุกร์ที่ 26 กรกฎาคม 2013 เวลา 14:03:27 ประชากรโลกมีจ�ำนวน 7,158,880,737 คน จ�ำนวนแคลอรีส�ำหรับ การบริโภคจ�ำนวน 8,924,621,278 ล้านแคลอรีต่อปี การบริโภคเนื้อ 293,356,479 ตัน ต่อปี และพื้นที่ที่ดินเพาะปลูกจ�ำนวน 0.232161728 เฮกเตอร์ต่อคน ขอบคุณเมืองห้าง ขายยาทีท่ ำ� ให้เราใช้ผลลัพธ์ของวิทยาศาสตร์ได้อย่างรืน่ เริง Baykomm Communication Centre, Leverkusen

Phæno Science Center, Wolfburg

การมีส่วนร่วมและนวัตกรรม เป็นการ สะท้อนสารตั้งต้นของผลลัพธ์ที่จะน�ำไปสู่ความ ก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ที่มีจุดเริ่มต้นจากการ ทดลอง (Experiment) จากวิทยาศาสตร์พนื้ ฐาน ต่อยอดไปสูว่ ศิ วกรรมประยุกต์ ขยายผลไปยังภาค ผลิตและภาคบริการ เพื่อส่งผลต่อนวัตกรรมเชิง เศรษฐกิจ นวัตกรรมเชิงสังคมและนวัตกรรมเชิง สิง่ แวดล้อมให้กบั ผูบ้ ริโภคตลอดจนผูค้ นมากมาย วิทยาศาสตร์ถูกต่อยอดให้เกิดการแพร่กระจาย ได้ด้วยมายากลทางการตลาด การเงิน การผลิต และการบริการออกสูเ่ ชิงพาณิชย์ พร้อมด้วยระบบ ทุนนิยมหรือแม้แต่ระบบสังคมนิยมก็มีมุมมอง

จากสถานีรถไฟหลัก Wolfsburg Hbf เดินต่อไปทาง Willy-Brandt-Platz 260 เมตร เวลาเปิด-ปิด 311 วัน 10:00 - 17:00 น. วันอังคาร-อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 14 ยูโร แบบมาตรฐาน Phæno Science Center Willy-Brandt-Platz 1, 38440 Wolfsburg

195

Phæno Science Center, Wolfburg

ทีจ่ ะด�ำเนินการในบริบททีค่ ล้ายๆ กัน ต่างกันทีแ่ บบแผน ของการยอมรับและสังคมที่เข้ามารับผิดชอบและ ขับเคลื่อน จุดเริ่มต้นแห่งการสร้างสรรค์ การคิดค้น และรั ง สรรค์ สิ่ ง ใหม่ที่มีผู้บ ริโภคแลกเปลี่ยนและ ยอมจ่ายเพื่อให้ได้อรรถประโยชน์ในรูปแบบคุณค่า ที่เป็นตัวเงินและไม่ใช้ตัวเงิน สิ่งส�ำคัญที่จะส่งต่อ ความคิ ด และความรู ้ ใ ห้ เ ข้ า ใจในพื้ น ฐานนั้ น ก็ คื อ Science Center หรือศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการ เรียนรู้ ในบ้านเราก็พอมีให้เห็นในเมืองหลวงและ เมืองใหญ่ๆ ที่มีมหาวิทยาลัยหลักๆ ของประเทศ เป็นพี่เลี้ยงและหล่อเลี้ยงความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ ให้เด็กๆ เพื่อโตขึ้นจะได้เป็นผู้คิดค้นและสร้างการ เปลี่ยนแปลงด้วยศาสตร์แห่งการทดลอง

Innovation Level

ในอดีตที่ผ่านการน�ำเสนอเรื่องราววิทยาศาสตร์ให้กับประชาชน ทั่วไปมีไม่มากนัก จะมีก็แต่กลุ่มก้อนของนักวิทยาศาสตร์ที่จับกลุ่ม แลกเปลี่ยนกันและยุ่งอยู่กับห้องทดลองวิทยาศาสตร์ จนกระทั่ง 1888 ช่วงเวลาที่วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมีความเฟื่องฟูมาก และค�ำว่า เทคโนโลยีก็เข้าถึงได้ง่ายกว่าที่อาจจะบอกได้ว่าการประดิษฐ์นั้นอาศัย พื้นฐานทางวิทยาศาสตร์และพยายามถ่ายทอดผลงานออกมาเป็นชิ้นๆ ที่จับต้องได้และเข้าใจได้ง่ายกว่า โดยท�ำให้วิทยาศาสตร์บริสุทธิ์สามารถ เข้าถึงกับคนทัว่ ไป ผ่านกลไกการตลาดและระบบทุน หรืออาจเรียกได้วา่ เป็น “Non-formal education and leisure activities” และเด็กๆ นัน้ รู้สึกสนุก ตื่นตาตื่นใจ ประทับใจที่ได้เล่นในห้องทดลองที่ Phaeno Science Center ตั้งอยู่ที่เมือง Wolfsburg ตอนเหนือของเยอรมนี อยู่ใกล้เบอร์ลินและเป็นที่ตั้งโรงงานยานยนต์ VW

196

www.phaeno.de

197

Phæno Science Center, Wolfburg

Phaeno ในภาษากรีซโบราณ หมายความว่า ปรากฏ, เปิดเผยและส่องสว่าง และชื่อ Phenomena หรือปรากฏการณ์ทธี่ รรมชาติสร้างขึน้ และมันจะเป็นจริงได้ ด้วยการสร้างขึน้ เท่านัน้ ในนัน้ มีการทดลองและการแสดง อาทิ เช่น พายุเพลิง ภาพลวงตา บ้านแรงโน้มถ่วง โมเมนตัม หุ่นยนต์ คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ไฟฟ้าสถิต

Technik Museum, Speyer

เมื่อตอนที่วาตานาเบะไปดูเหมืองถ่านหิน และอุตสาหกรรมเหล็ก ทางตอนเหนือทีเ่ มือง Essen มีตระกูลครุบ โดย “อัลเฟรด ครุบ" Alfred Krupp ที่เป็นผู้คิดค้นและสร้างเครื่องจักรและอุปกรณ์ ขนาดใหญ่ ตั้งแต่เครื่องขุด เจาะ และยังรวมไปถึง อุปกรณ์ขนส่งที่ใช้ในการเก็บโบราณวัตถุจากยุค เมโสโปเตเมีย ทั้งหมดนี้เป็นความมั่งคั่งและเป็น ที่ ม าของบริ ษั ท ทางตอนเหนื อ ที่ เ ป็ น ผู ้ ส ร้ า งเรื อ ด�ำน�ำ ้ U9 S 188 ทีว่ าตานาเบะมาเจออยูท่ ่ี Speyer การเดินทางของเรืออู U9 ที่ปฏิบัติหน้าที่ในยุค หลั ง สงครามโลกและภาวะโลกที่ อ ยู ่ ใ นช่ ว ง สงครามเย็น เรืออูล�ำนี้ได้เริ่มท�ำหน้าที่ในปี 1966 ณ บริเวณน่านน�ำ ้ Kiel ประจ�ำการทีท่ า่ Tirpitzhafen

จากสถานีรถไฟหลัก Mannheim Hbf ไปที่สถานี Speyer Hbf (S6-Bahn) ใช้ เวลา 53 นาที เดินต่อไปทางแม่น้ำ� Rhine อีก 2,300 เมตร เวลาเปิด-ปิด 365 วัน 09:00 - 18:00 น. วันจันทร์-อาทิตย์ ค่าเข้าชม 19 ยูโร แบบมาตรฐาน Technikmuseum Speyer Am Technik Museum 1, 67346 Speyer

199

Technik Museum, Speyer

โดยใช้เป็นเรือด�ำน�้ำเพื่อออกลาดตระเวนมีระยะท�ำหน้าที่ใน ท้องทะเลตอนเหนือของเยอรมนีประมาณ 174,850 ไมล์ทะเล หรือ 323,822.2 กิโลเมตร และเทียบได้กลับเดินทางรอบโลก ได้ 8 รอบ อยูใ่ ต้นำ�้ กว่า 16,478 ชัว่ โมงและอีก 11 นาทีกว่าๆ รหัสตัวเรือที่ลงทะเบียนไว้กลับนาโตคือ S188 มีลูกเรือ ประจ�ำการ 22 นาย ส่วนก�ำลังขับมาจากเครื่องยนต์ดีเซล 2 เครือ่ งของเมอร์ซเิ ดสเบนซ์ ซึง่ ในยุคนัน้ การพัฒนาเครือ่ งยนต์ ดีเซลและก�ำลังขับเคลื่อนนั้นมหาศาลมาก การร่วมมือและ ประสานกันระหว่างยานยนต์และเรือจึงได้ท�ำการพัฒนา ต่อยอดความคิดและน�ำไปสู่ผลลัพธ์ที่ชัดเจนดังที่ปรากฏ โดยเรือทีป่ ระจ�ำการนีเ้ ป็น Type 205 ทีป่ ฏิบตั หิ น้าทีร่ ว่ มกับ ราชส�ำนักกองเรือเดนมาร์ก

Innovation Level

ส่วนผูพ้ ฒ ั นาและประดิษฐ์เรือล�ำนีข้ นึ้ มาคือ Howaldtswerke-Deutsche Werft หรือ HDW ที่อาศัยข้อมูลและรูปแบบการประดิษฐ์คิดค้นและการ แก้ปญ ั หาและน�ำเอาเครือ่ งยนต์ดเี ซลมาใช้เป็นรายแรกๆ ของโลก ไม่แปลกที่ เมือง Kiel เป็นฐานส�ำคัญในการก่อสร้างเรือเพราะอยู่ในพื้นที่เป็นอ่าวลึกเข้า มาในพื้นดินซึ่งช่วยในเรื่องของภัยธรรมชาติและยังสามารถป้องกันการโจมตี ของข้าศึกได้เป็นอย่างดี ในยุคนั้นราชนาวีกองเรือปรัสเซียและเดนิส จึงมี เกรียงไกรและยิ่งใหญ่ อย่างไรก็ตามผู้อยู่เบื้องหลังก็ยังคงเป็นตระกูลครุบที่ เข้ามามีความสัมพันธ์และร่วมก่อตั้ง โดย HDW ก็เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มธุรกิจ ThyssenKrupp Marine Systems (TKMS) ทั้งนี้การควบรวมทั้งหมดเกิดขึ้น จากงานวิจยั และผลลัพธ์ทางเทคโนโลยีรว่ มกันของ Howaldtswerke-Deutsche Werft (1838) และ Hamburg-based Deutsche Werft ในส่วนของการ พัฒนาเรือด�ำน�้ำ Type 205 นั้นมีการสร้างออกมาส�ำเร็จจ�ำนวน 13 ล�ำ โดย นับตั้งแต่ S180 – S181 (U1-U2), S183 – 191 (U4-U12) ของกองเรือ เยอรมนี, และ S320-S321 ของกองเรือเดนิส โดยทั้งหมดนี้เริ่มผลิตและ น�ำออกประจ�ำการตั้งแต่ปี 1966 – 2004 และมีเพียง 3 ล�ำเท่านั้นที่สามารถ น�ำกลับมาจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์คือ U9 ที่ Speyer, U10 ที่ Wihelmshaven และ U11 ที่ Fehman ส่วนทีเ่ หลือกลายเป็นเพียงซากของประวัตศิ าสตร์สำ� คัญ ของการตรวจและลาดตระเวนในยุคของสงครามเย็น ซึง่ เป็นช่วงของหนังและ ภาพยนตร์เจมส์บอนด์ 007 ที่ถ่ายทอดเทคโนโลยีล�้ำสมัยและการโจรกรรม แบบแปลนของเรือด�ำน�้ำสอดแนมต่างๆ

200

www.speyer.technik-museum.de

201

Technik Museum, Speyer

การขนย้ า ยจากท่ า เรื อ ตอนเหนื อ มาที่ Speyer กว่า 1,000 กิโลเมตรขนส่งทางเรือและ ทางรถขนส่งขนาดใหญ่ เรือด�ำน�้ำที่มีน�้ำหนักกว่า 1,500 ตัน ล่องเรือมากว่า 280 ไมล์ทะเล ใช้เวลา เดินทางกว่า 36 ชั่วโมงเพื่อสร้างประวัติศาสตร์ และความทรงจ�ำของการพัฒนาต่อยอดและสร้าง ความปลอดภัยให้กับมาตุภูมิ

Technoseum, Mannhaim

‘ วันหนึ่งฉันเดินเข้าป่า ฉันไปเจอไม้ ฉันไปเจอพาย ’ วาตานาเบะได้เข้าไปในพื้นที่ แห่งหนึ่งแล้วไปพบสัญลักษณ์แปลกที่ถือได้ว่า เป็นตัวแปรส�ำคัญและเป็นจุดเริม่ ต้นของทุกสรรพสิง่ “ค่าพาย” ที่วาตานาเบะไปเจอคือตัวเลขเรียงกัน เป็นวงกลม 3.14159…. ข้อมูลได้มานัน้ คือค่าคงที่ ประมาณการทีไ่ ม่สนิ้ สุด ซึง่ ปัจจุบนั ก็ยงั หาค�ำตอบ กับค่านี้ไม่ได้ ค่าพายที่เรารู้จักมากว่า 4,000 ปี ซึ่งเกิดขึ้นราวๆ ยุคเมโสโปเตเมียและยุคคลาสสิก บาบิโลน ใช่ครับที่น�ำมาค�ำนวณแล้วยกสวนสวย ลอยฟ้าที่แสดงความงดงามตระการตา จนท�ำให้ ยุคหนึง่ อียปิ ต์ได้เลียนแบบและน�ำไปสร้างปิรามิด

จากสถานีรถไฟหลัก Mannheim Hbf ไปที่สถานี Luisenpark/Technoseum (Bus No. 9) ใช้เวลา 16 นาที เดินต่อ ไปทาง Theodor-Heuss-Anlage อีก 210 เมตร เวลาเปิด-ปิด 363 วัน 09:00 - 17:00 น. วันจันทร์-อาทิตย์ และหยุดเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 9 ยูโร Technoseum Museumsstraße 1, 68165 Mannheim

203

Technoseum, Mannhaim

ตามหลักคณิตศาสตร์และทรงกลม ในอดีตค่าพายเป็นตัวเลขที่ ใช้เป็นตัวแทนของการค�ำนวณพื้นที่วงกลม เริ่มแรกเรารู้แค่ว่า พื้นที่วงกลมได้จาก การน�ำรัศมีวงกลมมาก�ำลังสอง มารวมกัน จ�ำนวน 3 ครั้ง จะได้พื้นที่วงกลม ซึ่งเป็นการประมาณการที่ หยาบมาก แต่ถอื ว่าเป็นครัง้ แรกของการก�ำหนดค่าคงทีต่ วั นีข้ นึ้ มา คือ ค่าพาย ต่อมาในอีกหน้าประวัตศิ าสตร์ยคุ บาบิโลนก็บอกว่า พายคือ 3.125 ยุคอียิปต์บอกว่า พายคือ 3.1605 ต่อมาเจ้าพ่อ แห่งวงการคณิตศาสตร์อาคีมีดีส ได้เสนอวิธีการคิดค่าพายที่ ถูก ต้องและสรุป ออกมาว่า พายคื อ 22/7 ต่ อ มา ซู ่ ช งจื่ อ นักดาราศาสตร์และนักคณิตศาสตร์ชาวจีน ก็ใช้วิธีคล้ายกัน ค�ำนวณแล้วได้คา่ พายคือ 355/113 ซึง่ ก็ถอื ว่ามีความใกล้เคียงมาก ในปัจจุบันทั่วโลกได้มีการก�ำหนดให้มีวันพายแห่งชาติสากล คือวันที่ 14 มีนาคม หรือ 3.14 นั้นเอง และวันนี้ยังเป็นวันเกิด ไอสไตน์อีกด้วย

Innovation Level

หมุดหมายส�ำคัญอีกแห่งคือสถานที่การทดลองที่จะท�ำให้เด็ก และเยาวชนเกิดความสนใจ สร้างจินตนาการและมุ่งไปสู่การเรียนรู้ Mannhiem เป็นที่ส�ำคัญของศูนย์วิทยาศาสตร์ Science Center หรือ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ที่มีชีวิต ที่นี่เป็นแหล่งรวมนักคิดมาตั้งแต่สมัยที่ เบนซ์คดิ ค้นและสร้างยานยนต์คนั แรกทีค่ รบองค์ 3 คือ ยานยนต์ ปัม๊ ก๊าซ และอูซ่ อ่ มรถและล้อ การค�ำนวณการเคลือ่ นทีท่ เี่ ป็นหัวใจของการขับเคลือ่ น เริ่มต้นมาจากการค�ำนวณวงกลมจากค่าพายเช่นกัน อีกอย่างของความ ส�ำคัญของค่าพายคือการค�ำนวณวงโคจรรอบโลกของดาวเทียม ทีห่ ลายครัง้ ค่ า 22/7 นั้ น ละเอี ยดไม่พอส�ำหรับ การค�ำนวณค่าการลงจอดของ ยานอวกาศหรือการโคจรรอบโลกของยาน SpaceX ทัง้ นีค้ า่ พายยังเข้าไป สูช่ วี ติ ประจ�ำวันอย่างพิซซ่าทีเ่ มือ่ น�ำเส้นรอบวงของพิซซ่า มายืดออกแล้ว น�ำไปตัดแบ่งตามเส้นผ่านศูนย์กลาง จะได้เส้นผ่านศูนย์กลาง 3 เส้น และส่วนเหลืออีกประมาณค่าคงที่ นัน่ ก็คอื หลักคิดหลักอ่านของการสมมุติ ค่าคงทีน่ นั่ เอง อย่างไรก็ตามจนถึงปัจจุบนั ค่าพาย ก็ยงั ไม่สามารถค�ำนวณ จนสิ้นสุดได้ ดังนั้นการหาค่าพายนี้ก็เป็นความพยายามของมนุษยชาติที่ มุ่งมั่นเอาชนะค่าธรรมชาติตัวนี้ อีกอย่างวันที่พระจันทร์เต็มดาวสดใสก็ ท�ำให้เกิดน�ำ้ ขึน้ น�ำ้ ลงและนองเต็มตลิง่ ก็ทำ� ให้เราสุขใจได้เช่นกัน สุขสันต์ วันลอยกระทง www.technoseum.de

204

205 Technoseum, Mannhaim

Deutsches Technikmuseum, Berlin

‘ ไหนว่าจะไม่หลอกกัน ไหนว่าจะท�ำเป็น แหล่งเรียนรูก้ รุงเทพฯ ’ วาตานาเบะได้เดินทางมา ถึงแหล่งเรียนรู้ส�ำคัญที่ใช้เล่าเรื่องราววิวัฒนาการ ของเทคโนโลยีที่ท�ำให้เราไม่ลืมพื้นฐานที่ส�ำคัญ ของชาติ ที่นี่ Deutsches Technikmuseum เบอร์ลิน ถ้าเปรียบเทียบ Deutsches Museum มิวนิคนั้นมีขนาดที่ต่างกันมาก ที่มิวนิคจะมีความ เป็นอดีตและเก่าแก่กว่า ในแง่ของวัตถุที่น�ำมา จั ด แสดงมี ก ารถ่ า ยทอดและน� ำ เสนอรู ป แบบ การทดลองให้เห็นตามแบบฉบับของพิพิธภัณฑ์ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีอยู่แล้ว แต่ที่ส�ำคัญคือ อาคารของมิวนิคจะมีขนาดใหญ่กว่ามาก ก่อตั้ง ปี 1903 และเก็บวัตถุกว่า 28,000 ชิน้ และมีผเู้ ข้าชม

จากสถานีรถไฟหลัก Berlin Hbf ไปทีส่ ถานี Brandenburger Tor (S+U-Bahn) และ ต่อถึงสถานี S Anhalter ใช้เวลา 19 นาที เดินต่อไปทางสะพาน Fußgängerbrücke อีก 800 เมตร เวลาเปิด-ปิด 309 วัน 09:00 - 18:00 น. วันอังคาร-อาทิตย์ หยุดวันจันทร์ และเทศกาลสำ�คัญ ค่าเข้าชม 8 ยูโร Deutsches Technikmuseum Trebbiner Str. 9, 10963, Berlin

207

Deutsches Technikmuseum, Berlin

กว่า 1.5 ล้านคนต่อปี ส่วนที่เบอร์ลินนั้น ก่อตั้งในปี 1982 มีผู้เข้าชมประมาณ 5 แสนคนต่อปี และด้วยที่ เบอร์ลินนั้นมีการปรับเปลี่ยนพื้นที่จากให้บริการสถานี รถไฟหลักของเบอร์ลิน (Berlin Anhalter Bahnhof) ส�ำหรับรถไฟ สถานทีบ่ ำ� รุงรักษารถไฟ รางรถไฟและจัด กลับตัวหัวจักรรถไฟ (Historic Roundhouses) และ ที่ แ ห่ ง นี้ มี ประวัติศาสตร์ที่น่าจดจ�ำและน่าเรียนรู้ ดังนั้น ชาวเมืองจึงตั้งใจสร้างให้เป็นแหล่งเรียนรู้กลางเบอร์ลนิ โดยเน้นทีก่ ารน�ำเสนอไปในเชิงการรังสรรค์และการสร้าง ของเทคโนโลยีวิจัยและวิ ท ยาศาสตร์ รวมทั้ ง ศิ ล ปะ ความประณีตของเครื่องประดับต่างๆ งานพิมพ์ ตลอด จนวิวัฒนาการของคอมพิวเตอร์และยานยนต์

การแบ่งกลุ่มและรายการวัตถุที่จัดแสดง 1. กลุ่มเรือและประมง : การเดินทางข้ามโลกด้วย ผ้าใบ เป็นเทคนิคการใช้แรงลมที่มีก�ำลังมากพอเพื่อ ขับเคลื่อนตัวเรือที่มีความถ่วงจ�ำเพาะน้อยกว่า 1 ท�ำให้เรือล่องลอยบนน�้ำได้

Innovation Level

2. กลุ่มอากาศยานและอวกาศ : เทคโนโลยีเทอร์โม ไดนามิกส์ การใช้แรงขับเพื่อเร่งให้เกิดทรานสปอต ฟีโนมิน่า ที่มองว่าเครื่องบินนั้นเล็กกว่าท้องฟ้า ด้วย แรงลมใต้ ป ี ก ที่ นู น ขึ้ น เกิ ด แรงยกมหาศาลท� ำ ให้ มนุษย์ก้าวต่อไปข้างหน้าได้ และพร้อมจะไปสู่ดาว ดวงใหม่ด้วยเทคโนโลยี 3. กลุ่มยานยนต์และการขนส่ง : เทคโนโลยีเครื่องกล และเครื่องจักรไอน�้ำ รถไฟ รถยนต์ รถจักรยาน และ การเดินทางข้ามโลกด้วยระบบขนส่งที่ใช้มาจนถึง ปัจจุบัน

208

5. กลุ่มการประมวลผลข้อมูล : การเข้าถึงยุคดิจิตอล 0 – 1 และการน�ำเสนอคอมพิวเตอร์เครื่องแรกของโลก 6. กลุ่มโทรคมนาคม : เทคโนโลยีโทรศัพท์และการเชื่อม ต่อสายสื่อสาร ที่ก้าวเข้าสู่ไอโฟน เป็นผลมาจาก เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และการติดต่อเข้าด้วยกัน 7. กลุม่ เทคโนโลยีสงิ่ ทอ : การผลิตเสือ้ ผ้า เส้นใยและสิง่ ทอ เครื่องนุ่งห่ม 8. กลุ่มการพิมพ์และเครื่องพิมพ์ : กูเทนเบิร์ก คือผู้พัฒนา เทคนิคการพิมพ์ที่เป็นจุดตั้งต้นของการเผยแพร่ศาสนา และการเมือง น�ำไปสู่การโฆษณาประชาสัมพันธ์

209

Deutsches Technikmuseum, Berlin

4. กลุ่มงานผลิตและ Workshop : เทคโนโลยีการผลิต อัตโนมัติและกระบวนการผลิต

9. กลุ่มกระดาษ : การสร้างสิ่งที่สามารถบันทึกเพื่อส่งต่อไอเดีย และความคิดไปยังรุ่นต่อไป 10. กลุ่มรถไฟและราง : การเปลี่ยนแปลงสู่ยุคก่อนโลกาภิวัตน์ที่ ทุกคนสามารถเดินทางเชื่อมต่อวัฒนธรรม สังคมและการค้าได้ ทั่วโลก 11. กลุ่มกระเป๋าและการเดินทาง : ริโมว่า ที่เป็นต้นคิดและปรับ มุมวิธีการผลิตกระเป๋าไปใช้เป็นอะลูมิเนียม

Innovation Level

12. กลุ่มการผลิตเครื่องประดับ : มาสเตอร์พีซ เกิดจากความ ประณีตในการสร้างแม่แบบเพื่อใช้ในการผลิตเครื่องประดับ และการใช้ฝีมือในการรังสรรค์ชิ้นงานสายโซ่ที่สวยงาม 13. กลุ่มเคมีและยา : เบเยอร์ ที่ท�ำหน้าที่ผลิตยาปฏิชีวนะเพื่อ ฆ่าเชื้อแบคทีเรียและท�ำให้มนุษย์มภี มู คิ มุ้ กัน ตลอดจนการคิดค้น พลาสติก 14. กลุ่มเทคโนโลยีภาพถ่าย : ไลก้า ฝนเลนส์จนสามารถผลิต กล้องถ่ายภาพและบันทึกลงบนแผ่นฟิล์มและใช้เคมีในการ ส�ำเนาลงบนกระดาษเพื่อแสดงภาพประทับใจ 15. กลุ่มเครื่องดื่ม : หม้อต้มที่เป็นจุดก�ำเนิดของเบียร์นานาชาติ และวิธีการหมักพืชผลทางการเกษตรเพื่อให้ได้รสชาติเฉพาะ ตามแต่ละพื้นที่

210

https://technikmuseum.berlin

211

Deutsches Technikmuseum, Berlin

พิพิธภัณฑ์นี้ให้ความส�ำคัญกับมนุษย์และผู้คนอย่างมาก ความเข้าใจผู้คนหรือเอมพาตี้ ท� ำ ให้ ส ามารถถ่ า ยทอดด้ ว ย อักษรเบลล์และเสียงได้อย่างลงตัว ถึงแม้การใช้เทคโนโลยีมี หลากหลายมุม อาทิ เทคโนโลยีกับมนุษย์ เทคโนโลยีกับสงคราม และเทคโนโลยีกบั ธรรมชาติ สุดท้ายแล้วไม่วา่ จะเปลีย่ นแปลงไป อย่างไร การถ่ายทอดทัก ษะความรู ้ ค วามสามารถนั้ น ส� ำ คั ญ การไม่ลืมสิ่งที่ตั้งต้นและเป็นรากฐานของประวัติศาสตร์ กว่าจะ เป็นตัวตนในทุกวันนี้ การส่งต่อคือหัวใจของการเข้าใจว่าสิง่ ทีอ่ ดีต ต้องการคืออะไร และอนาคตจะเป็นเครื่องพิสูจน์ว่าเราส�ำเร็จทั้ง การอนุ รั ก ษ์ แ ละการเชื่ อ มเอาเทคโนโลยี ม าขั บ เคลื่ อ นจิ ต วิญญาณไปพร้อมกัน Deutsches Technikmuseum, Berlin

Makus Farm, Schwarzwaldmilch

มออ มออ มอออ.. ระหว่างการเดินทางของวาตานาเบะ ความฝันอย่างหนึ่งของ เขาคือการได้อยู่ท่ามกลางธรรมชาติและเลี้ยงวัว ช่วงสัปดาห์ที่ 27 และ 28 ของปี 2013 ช่วงนี้ได้มีโอกาสเข้าไปฝึกงานในฟาร์มวัวนมซึ่งเป็นมีลักษณะเป็นฟาร์มแบบพันธสัญญา ที่ต้องผลิตและดูแลวัว พร้อมส่งน�้ำนมดิบให้กับบริษัทที่ด�ำเนินการเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ จากนมซึ่งเป็นที่รู้จักคือ Schwarzwaldmilch GmbH ฟาร์มนี้ตั้งอยู่ในเมืองเล็กๆ ชื่อ Amrigschwand อยู่ไม่ไกลจากเมือง Höchenschwand มากนัก ซึ่งในบริเวณนี้ ชาวบ้านมีอาชีพเกษตรกรรมและการท่องเที่ยวเป็นหลัก เจ้าของฟาร์มชื่อ Markus เป็น ฟาร์มขนาดไม่ใหญ่มีวัวประมาณ 120 ตัว เป็นวัวที่สามารถรีดนมได้ประมาณ 60 ตัว ที่เหลือเป็นวัวเด็ก 20 –30 ตัว วัวพ่อพันธุ์ แม่พันธุ์ 10 –20 ตัว และส�ำหรับขายเนื้ออีก 20 ตัว เป็นวัวพันธุ์ขาวด�ำ Holstein-Friesien และวัวน�้ำตาล โดยเป็นการท�ำงานภายใน ครอบครัวใช้คนเพียง 3-4 คน เพื่อดูแล ให้อาหาร รีดนมวัว เก็บและเตรียมหญ้าส�ำหรับ ฤดูหนาว ผสมอาหาร ผสมพันธุว์ วั ดูแลลูกวัว เก็บตัวอย่างน�ำ้ นมเพือ่ การวิจยั ร่วมกับบริษทั ผลิตนมและมหาวิทยาลัย ช่วงเวลาของการรีดนมวัวมี 2 รอบ คือเวลา 06:00 –09:00 น. และอีกรอบ คือ 17:00–19:00 น. แต่ละรอบสามารถผลิตนมได้ 1,200 ลิตร เฉลีย่ แล้ว จ�ำหน่ายน�ำ้ นมดิบวันละ 2,400 ลิตร และรถขนน�้ำนมดิบมารับทุกเช้า

213

Makus Farm, Schwarzwaldmilch

เมื่อกล่าวถึงโรงเรือนเลี้ยงวัวประกอบด้วยกัน 2 ส่วน คือส่วนเลี้ยงดูแลวัวซึ่ง เป็นพื้นที่ให้วัวนม วัวเด็กและวัวพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ ซึ่งจะมีการน�ำอาหารที่ประกอบด้วย หญ้าแห้ง ข้าวโพดและส่วนผสมสารอาหาร อีกส่วนคือส่วนรีดนมจ�ำนวน 3 คอก ทุกเช้า วัวจะรู้และมีหน้าที่เข้าแถวเป็นคอกเฉพาะส�ำหรับการรีดนมทุกเช้าด้วยเครื่องรีดนม สุญญากาศ 4 หัว โดยขั้นตอนแรกวัวจะเดินมาประจ�ำคอก ให้อาหารเสริม และ ท�ำการรีดนมน�ำร่องทั้ง 4 หัวเพื่อดูว่าวัวตัวนี้มีน�้ำนมออกมาหรือไม่ เสร็จแล้วจึงใช้ เครื่องสุญญากาศค่อยๆ ใส่เข้าไปที่หัวนมของวัว ใช้เวลาประมาณ 5 – 10 นาที ขึ้นกับ พันธุ์และอายุของวัว โดยเฉลี่ยจะได้น�้ำนมดิบประมาณ 10 – 20 ลิตรต่อตัว จากนั้นต้อง ท�ำการล้างหัวนมวัว แต่มีเรื่องที่จดจ�ำได้คือมีแม่วัวตัวใหญ่และมีร่องรอยของการต่อสู้มา พอสมควร ค่อนข้างดุ ซึ่งวัวตัวอื่นไม่มีปัญหา มีก็แต่แม่วัวตัวใหญ่ ที่ไม่ยอมให้เข้าใกล้ และไม่ยอมให้จับเต้านมของมันเลย จนคุณนาย Markus ต้องมาบอกให้ระวังและเข้ามา ช่วยแล้วยังต้องรีดน�้ำนมด้วยตัวเอง สุดท้ายคุณนายมาเฉลยว่า วัวตัวนี้เป็นวัวที่ดื้อเป็น พิเศษตั้งแต่เล็กๆ ไม่ยอมให้ใครเข้าใกล้ยกเว้นคุณนายคนเดียวเท่านั้น

โครงสร้างราคาและต้นทุนการผลิตน�้ำมันดิบต่อลิตร

Innovation Level

• ต้นทุนฟาร์ม 0.15 ยูโร • ราคาขายให้กับบริษัทฯ ผู้ผลิตผลิตภัณฑ์นม 0.3-0.4 ยูโร • บริษัทฯ ขายให้กับร้านค้าในราคา 0.8-0.9 ยูโร • ราคาถึงผู้บริโภค ราคาตั้งแต่ 1.2-2.4 ยูโร แล้วแต่ชนิดและแบรนด์สินค้า

ที่ผมเคยเล่าไปแล้วว่ามันมีช่องว่างของราคาอยู่มากท�ำให้เกิดผู้เล่นรายใหม่ๆ และเกิดการแข่งขัน โดยเฉพาะราคานมที่ผลิตในตราสินค้าของร้านค้านั้น เช่น REWE ALDI LIDL ราคาจะประมาณ 1 ยูโร หรือ ต�่ำกว่า ซึ่งในความเป็นจริงราคาก็ใกล้เคียงใน เมืองไทย คือ 1 ลิตร อยูที่ 30-40 บาท แต่เกษตรกรของที่นี่สามารถก�ำหนดราคาขาย และสามารถควบคุมต้นทุนค่าอาหารได้ เนือ่ งจากสามารถปลูกหญ้าแห้งได้เอง และการ พึง่ พาอาหารจากภายนอกน้อยมาก ซึ่งการพึ่งพาตัวเองลักษณะนี้ก็สอดคล้องกับการ ใช้ชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง ไม่มากเกินไป ไม่น้อยเกินไป สมดุลกับทั้งธรรมชาติ และเกษตรกรรมที่ท�ำอยู่ ในมุมคนไทย เกษตรกรยังไม่สามารถก�ำหนดราคาและ ควบคุมต้นทุนค่าอาหารได้ จ�ำเป็นต้องซื้อจากผู้ผลิตอาหารเป็นหลัก จึงท�ำให้ต้นทุนสูง ประกอบกับการรับซือ้ น�ำ้ นมดิบจากพ่อค้าคนกลางทีบ่ างครัง้ อาจไม่ยตุ ธิ รรม ท�ำให้เกษตรกร รายย่อยไม่สามารถมีเงินเหลือเพียงพอต่อการใช้จ่ายได้

www.schwarzwaldmilch.de

214

215 Makus Farm, Schwarzwaldmilch

Schreinerei Huber Fensterbau

ในช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา วาตานาเบะ ได้เข้าไปฝึกงานที่โรงงานไม้และหน้าต่างชื่อว่า Schreinerei-fensterbau-huber เป็นโรงงานที่ อยู่ในพื้นที่ Höchenschwand เป็นเมืองที่ไม่ ห่างจากฟาร์มวัวที่เข้าไปช่วยงาน รูปแบบการ พัฒนาธุรกิจขนาดเล็กของประเทศเยอรมนีนั้นมี ความพิ เ ศษและมี ค วามเป็ น มื อ อาชี พ สู ง มาก ตั้งแต่ผู้บริหารและทีมงานต่างท�ำงานร่วมแรง ร่วมใจเป็นหนึ่งเดียวกัน โรงงานนี้ผลิต ประกอบ และติดตั้ง หน้าต่างและประตู ไม้และอะลูมิเนียม รวมทัง้ เฟอร์นเิ จอร์ตา่ งๆ เป็นโรงงานขนาด SMEs มีพนักงานจ�ำนวน 10 คน โดยแต่ละคนจะมีหน้า ที่ ดู แ ลรั บ ผิ ด ชอบตลอดทั้ ง กระบวนการตั้ ง แต่

217

Schreinerei Huber Fensterbau

การรับแบบ ซึง่ ทีน่ นี่ นั้ ใช้แบบ Drawing ในการอ่านแบบ วิเคาระห์ และค�ำนวณก่อนที่จะท�ำการตั้งค่าเครื่องจักร ในการผลิต ขั้นตอนต่อมาคือการตัด ในโรงงานไม้โดย ทั่วไปจะมีเครื่องมือในการตัดหลากหลาย ขั้นต่อมาคือ การขัดและการเจาะไม้ท่อนตามแบบที่ได้ร่างไว้ เพื่อให้ ได้หน้าต่างหรือประตู ซึง่ มีลกั ษณะคล้ายห้อง Workshop พนักงานแต่ละคนจะต้องมีความเชี่ยวชาญในการใช้ เครือ่ งจักรทุกเครือ่ ง เพือ่ ให้สามารถสร้างและท�ำชิน้ งาน ออกมา ตามแบบ เมื่อเสร็จสิ้นกระบวนการผลิต ก็จะ น�ำไปติดตั้งด้วยตัวเองและมีทมี งานอีก 1-2 คน ซึง่ ใช้ แรงงานไม่มาก เนือ่ งจากค่าจ้างแรงงานนั้นสูงมาก ดัง นั้นการใช้งานหรือด�ำเนินการในการผลิตนั้น จ�ำเป็น ต้องใช้ประสบการณ์และทักษะในการท�ำงานสูงมาก

Innovation Level

ทั้ ง นี้ เ นื่ อ งจากระบบการศึ ก ษาในประเทศ เยอรมนีนั้น เป็นระบบการเรียนเพื่อท�ำงานในสายช่าง ก็ จะมีการเรียนและฝึกงานควบคู่กันไป จึงท�ำให้ช่างที่นี่มี ศักยภาพสูงสามารถท�ำงานทีห่ ลากหลายได้ ในการรับเหมา งานนั้น ที่กล่าวไปแล้วคือ 1 คนสามารถผลิต ประกอบ และติดตั้งตามแบบที่ทางลูกค้าสั่งท�ำ พร้อมทั้งประชุม หารือก่อนการด�ำเนินงานก่อนเสมอ ซึ่งจะลดขั้นตอนที่ จะต้องมีผคู้ วบคุมงาน เนือ่ งจากผูท้ ำ� งานมีความรับผิดชอบ และสามารถท�ำตามขั้นตอนการก่อสร้างได้ทุกขั้นตอน ในหน้างานจึงไม่มีผู้ควบคุมงาน ตรงนี้คือความแตกต่าง ของระบบงานสายช่างในประเทศไทย ลักษณะการ ประกอบหน้าต่างและประตู ส่วนใหญ่ใช้เดือยไม้กลม และการเข้าไม้แบบบากพร้อมกาวซึ่งก็คล้ายกับการท�ำ เฟอร์นิเจอร์ไม้ในประเทศไทย

218

http://huber-hoechenschwand.de/

219

Schreinerei Huber Fensterbau

การเข้างานที่นี่คือ 07:00 น. ต้องถึงหน้างานและคุยงาน เตรียมแผนการ ส่วนใครที่ท�ำงานค้างก็จะมาท�ำต่อในช่วงเช้า พอ 08:30 – 09:00 น. เป็นการพักเบรคช่วงเช้า ซึ่งที่นี่ใส่ใจกับการ ให้เวลาพัก เพราะจะช่วยให้ผ่อนคลายและกลับมาตั้งหน้าตั้งตา ท�ำงานได้อย่างมีสมาธิได้ ต่อมาพักเที่ยง ทุกคนต่างก็ต้องเตรียม อาหารกล่องเข้ามาทานในโรงงาน โดยมีพื้นที่ทานอาหารร่วมกัน หลังจากนั้นก็มีภารกิจต้องเดินทางไปติดตั้งหน้าต่างที่ก�ำหนดไว้ ซึง่ ก็คอื การไปติดตัง้ หรือซ่อมแซ่มหน้าต่าง ตามพืน้ ทีแ่ ละบ้านต่างๆ ทั่วทั้งบริเวณ Höchenschwand สุดท้ายเลิกงานเวลา 16:30 น. ก็ท�ำการปิดโรงงานและแยกย้ายกลับที่พัก

Fraunhofer Academy Visit MP3

อะไรที่ท�ำให้ mp3 เป็นสิ่งที่น่าประทับใจและน่าชื่นชม ปัจจุบันทุกคนต่างก็มี ไฟล์รปู แบบทีม่ รี ากฐานมาจาก “mp3” อยูใ่ กล้ตวั เสมอ ไม่วา่ จะในโทรศัพท์มอื ถือ เครือ่ งเล่น เพลง mp3 ในคอมพิวเตอร์ไฟล์ mp3 หรือในปัจจุบันการสตรีมมิ่งก็มีพื้นฐานบางส่วน จากการพัฒนาเทคโนโลยีนี้กระจายเต็มไปหมด และสร้างให้เกิดอุตสาหกรรมเพลงและ ภาพยนตร์ที่เปลี่ยนแปลงไปตลอดกาล รวมทั้งการเข้ามาของ Metaverse ก็เช่นเดียวกัน วาตานาเบะได้ตามเซนเซคาดูลาไปเยี่ยมชม ศูนย์วิจัย Fraunhofer Gesellshaft ระดับชาติของประเทศเยอรมนี ใช่แล้วครับ รูปแบบไฟล์ mp3 มีที่มาจากห้องวิจัย Fraunhofer-Institut für Integrierte Schaltungen หรือ IIS โดยเริ่มต้นในปี 1987 โดย Prof. Dieter Seitzer ทีต่ อ้ งการลดขนาดไฟล์รปู แบบ CD สมัยก่อนทีม่ ขี นาดใหญ่มาก เพื่อให้สามารถส่งไปยังที่หมายต่างๆ ได้ง่ายกว่า สะดวกกว่า ปลอดภัยกว่าจึงมีความคิด สร้างสรรค์ดังกล่าว mp3 เป็นวิธีการบีบอัดข้อมูลแบบมีการสูญเสียข้อมูลบางส่วนหรือ เรียกกันว่า lossy โดยออกแบบมาเพื่อใช้ลดปริมาณข้อมูลเสียงให้เหลือเพียงเล็กน้อย ซึ่งลดลงได้ประมาณ 10 เท่า แต่ข้อมูลที่ลดลงมานี้ก็ยังให้คุณภาพเสียงที่ดีใกล้เคียงกับ

221

Fraunhofer Academy Visit MP3

สัญญาณเสียงต้นฉบับ (wikipedia) และจากความคิดและการพัฒนา เรื่อยมากว่า 4 ปี ในห้องทดลองก็มีรูปแบบของการบีบอัด 3 แบบคือ MPEG 1 Audio Layer 1, Layer 2 และ Layer 3 ซึ่งสุดท้ายแล้ว Layer 3 นีเ้ องทีส่ ามารถบีบอีดได้ในอัตราส่วนทีส่ งู สุดคือ เต็มประสิทธิภาพ ที่ลดลงไป 10 เท่า ซึ่งก็เพียงพอต่อการลดขนาดไฟล์เหลือประมาณ 3.5 MB จากเดิมที่ 30-50 MB ของ CD แบบดั้งเดิม หากถามถึงเรือ่ ง ทรัพย์สนิ ทางปัญญาหรือสิทธิบตั ร เซนเซ Seitzer ไม่ได้น�ำองค์ความรู้ นี้ไปจดทะเบียนสิทธิบตั รใดๆ แต่กลับน�ำมาใช้เพือ่ ก่อให้เกิดองค์ความรู้ ต่อเนือ่ งจนเกิดเป็น Format อื่นๆ ตามมา แต่ด้วยการเปิดเผยนี้ท�ำให้ เกิดการกระจายความรู้ mp3 อย่างรวดเร็ว ต่อมาไม่นานก็มีโปรแกรม WimAmp ที่ใช้เล่นไฟล์เพลง mp3 อย่างแพร่หลาย ตรงนี้เป็นจุด ส�ำคัญที่ว่า นวัตกรรมหรือสิ่งประดิษฐ์ แนวคิด ที่มีความเป็นอิสระ (Freedom to operate) สามารถไปได้ไกลกว่า ความคิดที่ติดลิขสิทธิ์ ยกตัวอย่าง บทความทีเ่ รือ่ ง “นวัตกรรมติดขัด (Gridlock Innovation)” ทีบ่ อกถึงความไม่จำ� เป็นต้องหวงสิทธิ บางครัง้ การกระจายสิทธิออกไป อาจสร้างความหมายยิ่งใหญ่ของความคิด โดยตลอดระยะเวลาของ การเริ่มต้นและการก่อสร้างอุตสาหกรรมสามารถสร้างความส�ำเร็จได้ ตลอดช่วงเวลา ดังนี้

ปี 1996 หลังจากประสบความส�ำเร็จในการพัฒนา ในปีนี้เป็นปีแรกของการ บันทึกเพลงลง drive A ส�ำหรับใช้เปิดในรายการวิทยุ ปี 1998 เครื่องเล่น mp3 เครื่องแรกของโลก MPMAN ที่สามารถจุได้ 4 เพลงก็ถือก�ำเนิดขึ้นในประเทศเกาหลีและตามด้วยเครื่องเล่นเพลงของญี่ปุ่น

Innovation Level

ปี 2001 เครื่ อ งเล่ น mp3 ของไต้ ห วั น ญี่ ปุ ่ น ท� ำ ตลาดได้ไม่นาน ยักษ์หลับ Apple ก็เริ่มเข้ามาบ้างโดยกเนิด iPod รุ่นแรกความจุ 5 GB ปี 2007 ครบรอบ 20 ปีของการพัฒนา mp3 ได้ระบุไว้ว่าเป็นตัวอย่างส�ำคัญของ การสร้างนวัตกรรมแบบเบือ้ งหลังทีไ่ ม่ได้กอ่ ให้เกิดผลทางตรง แต่สามารถช่วยให้เศรษฐกิจ เยอรมันจากการประเมินกว่า 300 ล้านยูโร และสร้างงานกว่า 10,000 ต�ำแหน่ง ทั้งใน โรงงานผลิตและการจัดจ�ำหน่าย mp3 ถือได้ว่าเป็นการก่อสร้าง Format ที่ยิ่ ง ใหญ่ แ ละ เป็ น การปิ ด ทอง หลังพระอย่างแท้จริง ปัจจุบัน ยังมี การพัฒนาวิธกี ารบีบอัดข้อมูล อย่างต่อเนือ่ ง จากแนวคิดเล็กๆ ถ่ายทอดมาเป็นการพัฒนาที่ยิ่งใหญ่ ก่อให้เกิดการ เปลี่ยนแปลงทั้งสายของอุตสาหกรรม ส่งผลการปรับเปลีย่ น supply chain และ value chain อย่างแท้จริง *เพิ่มเติม วีดีโอแนะน�ำครบรอบ 20 ปี mp3 https://youtu.be/HdRdTQVBxi4

222

ศูนย์การพัฒนาและวิจัยภายใต้ Frauhofer Academy ที่เป็นหน่วยงานภายใต้ องค์กร Frauhofer สายหลักที่เน้นด้านการวิจัยประยุกต์ และเป็นองค์กรที่อาศัยความรู้ ที่สะสมภายใต้งานวิจัยกระแสหลัก มาจัดท�ำเป็นหลักสูตรต่างๆ เพื่อถ่ายทอดไปยัง หน่วยงานทั้งภาครัฐ เอกชน อุตสาหกรรม แบ่งออกเป็น 5 สาขา 1. สาขา Technology and Innovation 2. สาขา Energy and Sustainability 3. สาขา Logistics and Production

5. สาขา Information and Communication www.mp3-history.com

223

Fraunhofer Academy Visit MP3

4. สาขา Production and Testing Technology

เกี่ยวกับผู้เขียน นักนวัตกรรม ชื่นชอบการเดินทาง เติบโตจาก เกาะทางใต้ หลงใหลในวัฒนธรรมญี่ปุ่น ชอบการเรียนรู้ แลกเปลี่ยนในมุมมองของจักรวรรดิจีน และการปกครอง สไตล์เยอรมนี ชอบช่วยเหลือสังคม ชุมชนและประเทศให้ เติบโต เข้มแข็ง ยั่งยืน

GUTEN TAG สวัสดีเยอรมนี