της
ΕΕΠΕΚ : ΕΝΤΑΞΙΑΚΈΣ ΠΡΟΣΕΓΓΊΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΏΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΈΣ ΑΝΆΓΚΕΣ ΔΙΔAΣΚΩΝ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΣΙΚΟΛAΤΑΣ ΤΕΛΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΙΤΛΟ :ΠΡΟΤΕΊΝΕΤΕ ΤΡΌΠΟΥΣ ΔΙΑΜΌΡΦΩΣΗΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΉΣ ΤΆΞΗΣ ΠΡΟΚΕΙΜΈΝΟΥ ΝΑ ΕΝΤΆΞΕΤΕ ΈΝΑΝ ΜΑΘΗΤΉ ΜΕ ΝΟΗΤΙΚΉ ΚΑΘΥΣΤΈΡΗΣΗ.
Πάνου Μαρίας
Κάλυμνος, 2 Ιουνίου 2019
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
2
ΠΡΟΦΙΛ ΜΑΘΗΤΗ 2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΑΣ – ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΡΙΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΠΕΝΤΕ ΒΑΣΙΚΟΥΣ ΑΞΟΝΕΣ ΕΝΌΤΗΤΑ 1.1 : 4
ΠΑΡΟΧΗ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ
–
ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ
–
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ
ΕΝΌΤΗΤΑ 1.2 : ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ -
– Γ’
2
ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟΝ ΝΑΟ
ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ
6 ΕΝΌΤΗΤΑ 1.3 : ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗ 7
-
ΠΛΕΝΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΟΥ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ : ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ Προτίμησα να διαλέξω μία μαθήτρια και να αναλύσω δύο διαφορετικά παραδείγματα διαμόρφωσης της σχολικής τάξης για εκείνη σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητές της και το ιστορικό της. Έτσι νομίζω περιγράφω πιο παραστατικά τους τρόπους διαμόρφωσης, τις επιλογές υλικού και τις παραστατικές εκφράσεις και ευκαιρίες βιωματικής εμπειρίας των γνώσεων που προσέλαβε σφαιρικώς η Ειρήνη. ΤΟ ΠΡΟΦΊΛ ΕΝΌΣ ΜΑΘΗΤΉ/ ΜΊΑΣ ΜΑΘΉΤΡΙΑΣ ΜΕ ΝΟΗΤΙΚΉ ΑΝΑΠΗΡΊΑ Η μαθήτρια που θα διδάξουμε είναι δέκα ετών, με 70% νοητική αναπηρία, νοητική ηλικία πέντε ετών, με αρκετές γενικές δεξιότητες αποκτημένες με επιμέλεια από τους γονείς της και τους ειδικούς που την ανέλαβαν από τη γέννησή της. Γεννήθηκε στους εννέα μήνες, ενώ από τους πέντε μήνες είχε αποκολληθεί από τον πλακούντα. Στη γέννησή της παρατηρήθηκε ελαφρού είδους παράλυση στην αριστερή πλευρά του σώματός της και μικροκεφαλία. Στο τέταρτο έτος της ζωής της η στένωση του εγκέφαλου στο κρανίο προκάλεσε την νοητική αναπηρία που αναφέραμε. Η πρόοδός της είναι εντυπωσιακή σε κάθε δραστηριότητα. Το όνομά της είναι Ειρήνη. ΠΕΡΙΓΡΑΦΉ ΤΗΣ ΔΕΞΙΌΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΘΑ ΔΙΔΆΞΟΥΜΕ, ΕΠΙΛΈΓΟΝΤΑΣ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΠΈΝΤΕ ΒΑΣΙΚΟΎΣ ΆΞΟΝΕΣ. Α)
ΠΑΡΟΧΉ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΏΝ ΓΝΏΣΕΩΝ – ΔΕΞΙΟΤΉΤΩΝ.
ΓΝΩΣΤΙΚΌ ΑΝΤΙΚΕΊΜΕΝΟ : ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΆ –ΣΗΜΑΣΊΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΎ ΚΑΙ ΙΚΑΝΌΤΗΤΑ ΝΑ ΚΆΝΕΙ ΣΩΣΤΆ ΤΟ ΣΤΑΥΡΌ ΤΗΣ Η ΕΙΡΉΝΗ.
Στάδια που θα ακολουθήσουμε για να διδάξουμε τη σημασία του σημείου του σταυρού στη ζωή μας. Α. Δείχνουμε στην Ειρήνη το σταυρό που φοράει και της λέμε : Ειρήνη, αυτό που φοράς στο λαιμό είναι ένας σταυρός. Τι είναι; Ένας σταυρός. Τη ρωτάμε δέκα φορές, κάθε φορά την προτρέπουμε να πιάσει κι εκείνη με το χέρι της το σταυρό και να ονομάσει πώς τον λένε. Αν μας απαντήσει σωστά επτά στις δέκα φορές, τότε προχωρούμε στο στάδιο Β. Β. Δίνουμε στην Ειρήνη πολλές εικόνες με σταυρό, άλλες που έχει επάνω τον Χριστό κι άλλες που δεν έχει και της λέμε να μας βρει πού είναι ο σταυρός με τον Χριστό επάνω. Της δείχνουμε ποιες εικόνες έχουν τον Χριστό και ποιες όχι. Της λέμε μετά : Ειρήνη πού φαίνεται ο σταυρός με τον Χριστό επάνω; Αν μας δείξει σωστά επτά φορές στις δέκα, προχωρούμε στο στάδιο Γ. Γ. Δίνουμε στην Ειρήνη μία φωτοτυπία με τον σταυρό και τον Χριστό επάνω, μπογιές και μια εικόνα ίδια με χρώματα και της ζητάμε να γεμίσει ξεχωριστά κάθε χρώμα πάνω στη φωτοτυπία ονομάζοντάς το. Λέμε : Ειρήνη, ζωγράφισε το ποιο χρώμα και πού να επτά φορές στις δέκα, τελειώσει η φωτοτυπία.
καφέ χρώμα στον σταυρό. Της δείχνουμε γεμίσει το καφέ χρώμα. Αν το καταφέρει προχωράμε στο επόμενο χρώμα μέχρι να Αν τα καταφέρει πηγαίνουμε στο στάδιο Δ.
Δ. Λέμε στην Ειρήνη : να είμαστε εμείς Εξηγούμε τι θα πει :
Ο Χριστός μας ανέβηκε στο σταυρό για ασφαλισμένοι από κάθε κακό. Α. κακό
Ειρήνη, όταν επαναλάβει τρεις φορές (= α)
πονώ είναι κακό, Της λέμε να το
Ειρήνη, όταν κάνω κάποιον να πονά είναι κακό. (α) Όταν κάνω κάποιον να κλαίει γιατί τον χτύπησα είναι κακό. (α) Ειρήνη όταν δεν ακούς τη δασκάλα, στενοχωριέται και είναι κακό. (α) Β. Εξηγούμε τι θα πει είμαι ασφαλισμένος από το κακό. Ειρήνη, ο Χριστός μας ανέβηκε στο σταυρό για να μην πονάμε εμείς. (α) Ειρήνη, ο Χριστός μας ανέβηκε στο σταυρό για να μην αφήνει κανένα άνθρωπο να μας πονάει και να μας στενοχωρεί. (α) Ειρήνη, ο Χριστός μας ανέβηκε στο σταυρό για να καταλάβουμε ότι δεν κάνουμε κάποιον να πονά και να στενοχωριέται. (α) Γ. Λέμε στην Ειρήνη ότι όταν κάνουμε τον Σταυρό μας ο Χριστός μας βοηθά να μην παθαίνουμε κακό. (α) Ε. Αν η Ειρήνη ανταποκριθεί στις προτροπές μας και επαναλάβει σωστά δύο στις τρεις φορές ό,τι τη ρωτάμε τότε προχωρούμε στην επίδειξη : πώς κάνουμε το σταυρό μας. 1. Πιάνουμε το δεξί χέρι της Ειρήνης και της λέμε : Ειρήνη, μ΄ αυτό το δεξί μας χέρι κάνουμε το σταυρό μας. 2. Κάνουμε πρώτα εμείς το σταυρό μας μια φορά. Μετά λέμε βάζοντας το δεξί μας χέρι στο μέτωπο και πιάνοντας το δεξί χέρι της Ειρήνης και βάζοντάς το στο μέτωπό της. - Ειρήνη, βάζουμε το δεξί μας χέρι στο μέτωπό μας. Την προσκαλούμε να επαναλάβει την κίνηση δέκα φορές. Αν καταφέρει επτά φορές να επαναλάβει σωστά, τότε προχωράμε στην επόμενη κίνηση. - Ειρήνη, βάζουμε το δεξί μας χέρι πρώτα στο μέτωπό μας και μετά στην κοιλίτσα μας. Κάνουμε κι εμείς την κίνηση αυτή, και μετά πιάνουμε το δεξί της χέρι και το τοποθετούμε πρώτα στο μέτωπο και μετά στην κοιλίτσα της. Αν το επαναλάβει επτά στις δέκα φορές σωστά προχωρούμε στην επόμενη κίνηση (=β). - Ειρήνη, βάζουμε το δεξί μας χέρι, πρώτα στο μέτωπό μας, μετά στην κοιλίτσα μας και μετά στο δεξί μας ώμο. (β) - Ειρήνη, βάζουμε το δεξί μας χέρι πρώτα στο μέτωπό μας, μετά στην κοιλίτσα μας, μετά στο δεξί μας ώμο, μετά στον αριστερό. Επαναλαμβάνουμε κι εμείς μαζί της. (β) ΣΤ’ Αν η Ειρήνη ανταποκριθεί στα παραπάνω στάδια με επιτυχία επτά στις δέκα προσπάθειες, τότε προχωρούμε στην εξήγηση: -
Ειρήνη κάνουμε το σταυρό μας πριν μιλήσουμε στο Χριστούλη. (= γ)
-
Ειρήνη κάνουμε το σταυρό μας όταν πάμε στην Εκκλησία. (γ)
Αν τα καταφέρει τότε η Ειρήνη παίρνει θετικό ενισχυτή, γλυκό, ή φρούτο, ή αυτοκόλλητο και ξέρουμε ότι έχει καταλάβει γιατί κάνουμε το σταυρό μας, τι σημαίνει το σημείο του σταυρού και πότε κάνουμε το σταυρό μας.
Ζ. Περαιτέρω δίνουμε λεπτομερείς οδηγίες στους γονείς της Ειρήνης για να συνεχίσει την εξάσκηση να κάνει το σημείο του σταυρού και να απαντάει τι σημαίνει να κάνει το σταυρό της και πότε τον κάνουμε. Έτσι η γνωστική δεξιότητα στο γνωστικό αντικείμενο των θρησκευτικών έχει επιτευχθεί με ακρίβεια και σταθερότητα.
Παρατήρηση – Διευκρίνιση : Η Ειρήνη έμαθε να κάνει το σταυρό της με το αριστερό χέρι, γιατί το δεξιό από την ημιπληγία δεν μπορούσε να το ελέγξει μόνο του. Επομένως όλα όσα προαναφέρθηκαν ας ληφθούν υπόψη ότι έγιναν με χρήση του αριστερού χεριού. ΕΝΟΤΗΤΑ 1.2. ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΝΑΟ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ
Δραστηριότητες προετοιμασίας-πριν την επίσκεψη
Χρήση έντυπου υλικού (κάρτες, αφίσες, παιχνίδια μνήμης), το οποίο μπορεί να λειτουργήσει ποικιλοτρόπως και να βοηθήσει στην ανάπτυξη και καλλιέργεια ποικιλίας δεξιοτήτων(επικοινωνιακών, λόγου, μνήμης, παρατηρητικότητας)
Χρήση αντικειμένων (π.χ μακέτα εκκλησίας), που επίσης μας προσφέρει άπειρες δυνατότητες επεξεργασίας και στοχοθεσίας
Χρήση εκπαιδευτικής «βαλίτσας» που περιέχει ένα σύνολο από ποικίλα υλικά γύρω από ένα θέμα και μπορούμε να την εμπλουτίσουμε με ο,τιδήποτε υλικό μπορεί να χρειαστούμε.
Χρήση θεατρικού παιχνιδιού και δραματοποίηση με έναυσμα το βιβλίο «Η κιβωτός του Νώε για παιδιά», μια ενδεικτική δραστηριότητα που θα μπορεί να λάβει δράση πριν την επίσκεψη στο ναό της ενορίας, με στόχο την εξοικείωση των παιδιών με τον ορθόδοξο χριστιανικό ναό, μέσα από έναν άκρως ευχάριστο τρόπο, που συνδυάζει κίνηση και έκφραση. Έτσι προετοιμάζουμε το/η μαθητή/τρια για το τι πρόκειται να αντιμετωπίσει. Δραστηριότητες κατά την επίσκεψη μας στον Ναό της ενορίας Εξηγούμε στην Ειρήνη ότι μόλις μπούμε στην Εκκλησία θα κάνουμε το σταυρό μας. Της ζητάμε να μας δείξει πώς θα κάνει το σταυρό της. Αν η Ειρήνη μπορέσει και κάνει το σταυρό της θα μπούμε μέσα στο ναό, αλλιώς θα της θυμίσουμε πάλι πώς κάνει το σταυρό της. Θα δώσουμε στην Ειρήνη χρήματα και θα της πούμε να τα ρίξει στο κουτί, αφού πρώτα
μας δει να κάνουμε το ίδιο. Θα πάρει κερί, όπως εμείς, θα σταθούμε μαζί με το παιδί μπροστά στα κεριά και θα ανάψουμε το κερί μας. Θα δείξουμε στην Ειρήνη και θα ανάψει μόνη της το κερί. Μετά θα σταθούμε στην εικόνα και θα κάνουμε το σταυρό μας και θα την ασπασθούμε. Έχουμε κάνει πριν στην Ειρήνη μια συζήτηση σχετική και εδώ θα εμπεδώσει τη γνώση που έμαθε. Μετά θα την αφήσουμε να πάει μέσα στο ναό, να τον εξερευνήσει μόνη της. Όπου σταματά περισσότερο, μπορούμε να πηγαίνουμε κοντά και να συζητούμε, τι είναι αυτό που της έκανε εντύπωση. Της δείχνουμε τα καντήλια, τις εικόνες, τα καθίσματα, τη θέση των ψαλτών, την Ωραία Πύλη και το ιερό, από την πόρτα του ιερού. Όταν το παιδί δείξει σημάδια κούρασης τότε κάνουμε μαζί πάλι το σταυρό μας προσκυνάμε και φεύγουμε. Λέμε στο παιδί : Ειρήνη σήμερα κάναμε μια επίσκεψη στο ναό της Ενορίας. Έκανες το σταυρό σου σωστά και προσκύνησες την εικόνα. Μπράβο σου! Τώρα ξέρεις τι κάνουμε όταν πηγαίνουμε στην εκκλησία. Της δίνουμε το θετικό ενισχυτή που της αρέσει. Αλλά πήρα κι εγώ το δικό μου θετικό ενισχυτή !! Η δική μου Ειρήνη με αγκάλιασε, με φίλησε και μου είπε ευχαριστώ. Το ίδιο εύχομαι να συμβεί και σε σας. Είναι μοναδική εμπειρία ευγνωμοσύνης μου για όσα μου δίνει με την γνώση που προσλαμβάνει κάθε φορά. Δραστηριότητες έπειτα από την επίσκεψη μας στον Ναό της ενορίας
Εκτύπωση φωτογραφιών από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που η Ειρήνη έλαβε μέρος, θα της δώσει την δυνατότητα να ξαναφέρει στην μνήμη της όσα βίωσε (δυνατότητα καλλιέργειας επικοινωνιακών δεξιοτήτων).
Σχεδιασμός φύλλων εργασίας (προσαρμοσμένος στις δυνατότητες Ειρήνης, δίνεται η δυνατότητα για ποικιλία δραστηριοτήτων ανάλογα με την στοχοθεσία μας)
Ποικίλες δημιουργικές δραστηριότητες με διάφορα υλικά η Ειρήνη είδε στον Ναό, θυμιατήρι, καντήλι, κερί. ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗ Η Ειρήνη θα μάθει να πλένει τα χέρια της για καθαρά.
να είναι
Στην αρχή δείχνω στην Ειρήνη την εικόνα : Την στο νιπτήρα και της ανοίγω τη βρύση. Της λέω άνοιξε κι εσύ τη βρύση.
πηγαίνω : Ειρήνη
Της δείχνω πώς ανοίγουμε τη βρύση και μετά βοηθώ να την ανοίξει κι εκείνη. Αν τα καταφέρει επτά στις δέκα φορές τότε προχωρώ στο επόμενο στάδιο.
την
Κατόπιν δείχνω στην Ειρήνη την εικόνα : Βάζω τα χέρια μου κάτω από το νερό. Λέω Ειρήνη.
στην
Ειρήνη βάλε κι εσύ τα χέρια σου κάτω από το
νερό.
Η Ειρήνη βάζει τα χέρια της κάτω από το νερό.
Έπειτα δείχνω στην Ειρήνη την εικόνα : Βάζω χέρια μου σαπούνι. Λέω στην Ειρήνη να βάλει κι στα χέρια της σαπούνι. Κάνει όπως κι εγώ.
στα εκείνη
Στο επόμενο στάδιο δείχνω την εικόνα : Μαζί πλένουμε τα χέρια μας με αυτόν τον τρόπο.
Κατόπιν βλέπουμε την εικόνα : Ξεπλένουμε τα χέρια μας καλά με νερό.
Μετά Σκουπίζουμε καλά με χαρτί ή πετσετούλα χέρια μας. Αφού επαναλάβουμε τα στάδια δέκα φορές, προτρέπουμε την Ειρήνη να πλύνει τα χέρια της της. Λέμε :
τα
μόνη
Ειρήνη πλύνε τα χέρια σου καλά. Αν η Ειρήνη καταφέρει να πλύνει τα χέρια της έχουμε κερδίσει την δεξιότητα να πλένουμε τα χέρια μας σωστά.
σωστά
Για να ευχαριστήσουμε την Ειρήνη που τα κατάφερε της δίνουμε κάρτες που φτιάξαμε εμείς και δείχνουν την ιστορία των χεριών που ξέρουν να πλένονται σωστά (θετικός ενισχυτής, παιχνίδι)
Μπορούμε να παροτρύνουμε τους γονείς να παίζουν με την Ειρήνη καθημερινά με τις κάρτες αυτές το παιχνίδι των χεριών που πλένονται σωστά. Μπορούμε επίσης να ανακατεύουμε τις κάρτες και να ζητάμε από την Ειρήνη να τις βάζει σε σωστή σειρά. Επίσης μπορούμε κάθε κάρτα που τυχαίνει να την αναπαριστούμε ζωντανά. Έτσι θα μπορούμε ευχάριστα και χαρούμενα να εμπεδώνουμε την γνώση αυτή στην Ειρήνη.