Σελίδα
Γνωριμία με το μουσείο του τόπου Κ ά λ υμου μνος,
Ιούνιος , 2018
ΘΕΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ: http://www.kalymnos-guide.gr/node/58?language=el «Η Μουσειακή αγωγή στο σχολείο του 21ου αιώνα» ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Γνωριμία με το μουσείο του τόπου μου
Αρχαιολογικό Μουσείο Καλύμνου Της Μαρίας Πάνου Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η παρουσίαση του Αρχαιολογικού Μουσείου της Καλύμνου, η σημασία του για το νησί μας και η αξιοποίησή του στην μαθησιακή διαδικασία.
Περιεχόμενα Σκοπός της εργασίας 1 Πληροφορίες 1 Πρώτος όροφος – Εκθέματα – Περιγραφή 1 Δεύτερος όροφος – Εκθέματα – Περιγραφή 2 Άρθρα, κριτικές, σημασία του μουσείου για το νησί μας 2 Ο αρχαιολόγος κύριος Κουτελλάς μιλά για το μουσείο μας 3 Συλλογές που περιλαμβάνει το μουσείο μας 3 Εκθέματα – Φωτογραφίες, Ευχαριστίες 4
Πληροφορίες Κτισμένο στην Πόθια, στο κέντρο της πρωτεύουσας του νησιού, το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Καλύμνου εγκαινιάστηκε το 2009 και έκτοτε φιλοξενεί την «Κυρά της Καλύμνου». Το σπουδαίο αυτό έργο της ελληνιστικής χαλκοπλαστικής απεικονίζει μία γυναίκα που έχει καλυμμένο το σώμα της με χιτώνα και κροσσωτό ιμάτιο και αναδύθηκε από τα νερά της Καλύμνου απρόσμενα το 1995, μέσα στα δίκτυα ενός ντόπιου ψαρά. Μεταφέρθηκε στην Αθήνα και ύστερα από πολύμηνη συντήρηση η «Κυρά» φιλοξενήθηκε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ενώ πλέον αποτελεί το
κορυφαίο έκθεμα του Αρχαιολογικού Μουσείου της Καλύμνου. Στα εκθέματα περιλαμβάνονται αρχαιότητες από την Προϊστορική ως και τη Μεταβυζαντινή εποχή, παρουσιάζοντας διαχρονικά την ιστορία του νησιού σε διάρκεια χιλιετιών. Ταυτόχρονα, ο μεγάλος αριθμός γλυπτών αναθημάτων στο ιερό του Δηλίου Απόλλωνος αλλά και ένα τεράστιο λατρευτικό άγαλμα του Ασκληπιού εντυπωσιάζουν κάθε επισκέπτη.
Πρώτος όροφος – Εκθέματα – Περιγραφή (http://www.kalymnos-guide.gr/node/58?language=el ) Η συνέχεια αναπτύσσεται σε δύο Ανάμεσά στα εκθέματα θα δείτε αίθουσες εκθέσεων και στον όροφο του χάλκινα και μαρμάρινα γλυπτά, μουσείου. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται εξαιρετικά κεραμικά, νομίσματα, στην προϊστορική ζωή στο νησί, με κοσμήματα, εικόνες και χειρόγραφα της ευρήματα από ανασκαφές σε σπήλαια Βυζαντινής εποχής και πολλά άλλα. (εργαλεία, σκεύη, αγγεία κ.λπ.) και Η είσοδος στην έκθεση γίνεται με μία ευρήματα από τη Μινωική περίοδο. σύντομη εισαγωγή για την ιστορία του νησιού και ακολουθούν σε μία προθήκη μεμονωμένα αντικείμενα, τα οποία ήταν προϊόντα λαθρανασκαφών ή είχαν παραδοθεί στην Εφορεία- δεν είναι δηλαδή γνωστή η προέλευσή τους.
Σελίδα Σελίδα 2
Γνωριμία με το μουσείο του μου τόπου μου Γνωριμία με το μουσείο του τόπου
2ος όροφος – Εκθέματα - Περιγραφή Ιδιαίτερη ενότητα αναφέρεται στο σημαντικότερο θρησκευτικό και πολιτικό κέντρο της αρχαίας Καλύμνου, το ιερό του Δηλίου Απόλλωνος, στους δύο αποθέτες του οποίου βρέθηκαν πολλά αναθήματα. Την ενότητα κλείνουν επιγραφές που δίνουν πολύτιμα στοιχεία για τον δημόσιο βίο των κατοίκων του νησιού, τιμητικά ψηφίσματα, μαρτυρίες για τη θέση της γυναίκας και για απελευθερώσεις δούλων. Αργυρά και χάλκινα νομίσματα, κοπές της Καλύμνου, της Κω αλλά και ξένων πόλεων, παρουσιάζονται στη δεύτερη αίθουσα η οποία περιλαμβάνει κυρίως τα ευρήματα του αρχαίου οικισμού Δάμος που αναπτύχθηκε στην Ελληνιστική εποχή.
Μια άλλη ενότητα είναι αφιερωμένη στις καλυμνιακές νεκροπόλεις και στα πολύτιμα ευρήματα που προέκυψαν από τις ανασκαφές τους, όπως χρυσά κοσμήματα, διαδήματα, στεφάνια, ενώτια, δακτυλίδια, πήλινα αγγεία αλλά και έργα υαλουργίας. Στην αίθουσα ωστόσο δεσπόζει το χάλκινο άγαλμα γυναίκας που καλύπτεται με χιτώνα και κροσσωτό ιμάτιο και άλλα χάλκινα τμήματα γλυπτών που ανασύρθηκαν από τον βυθό. Το μουσείο λειτουργεί Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή και Κυριακή, τις ώρες 08:30-15:00. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με το μουσείο στο τηλέφωνο 22430 23113.
Άρθρα – Κριτικές – Σημασία του Μουσείου για την Κάλυμνο και την εκπαίδευση Της Αφροδίτης Νανάκη, Δημοσιογράφου στο σύνδεσμο : https://kalymnosola.com …«Όλη η ιστορία του ελληνικού πολιτισμού συγκεντρωμένη σε ένα μουσείο»… …«Πολύ καλό! Έπρεπε να μένει ανοιχτό όλο το χρόνο. Η Κάλυμνος έχει τελικά ιστορία μεγαλύτερη από αυτή που είναι διαδεδομένη». …«Πολύ πιο πάνω από τις προσδοκίες μου. Θα άξιζε καλύτερη και περίοπτη θέση. Ένα κτίριο στο λιμάνι της Καλύμνου ή σε άλλη περιοχή ώστε να διαφημίζεται ευκολότερα ο θησαυρός του που είναι μοναδικός όχι μόνο για την ελληνική αρχαιολογία, αλλά και για την παγκόσμια κληρονομιά»… …«Αισθανθήκαμε να περιδιαβαίνουμε την ιστορία της Καλύμνου αλλά και του ελληνικού πολιτισμού, ταξινομώντας όσο καλύτερα γίνεται τις γνώσεις και τις πληροφορίες που μας παρείχε η συγκεκριμένη κληρονομιά του μουσείου»… …«Ασυνήθιστο καλαισθητικό στήσιμο για κρατικό αρχαιολογικό Μουσείο.
Το συγκεκριμένο ακέφαλο άγαλμα εντυπωσιάζει για τη σωματική του διάπλαση, με την λεπτομερή απόδοση των μυών.
Σελίδα Γνωριμία με το μουσείο του τόπου μου3 Σελίδα Γνωριμία με το μουσείο του τόπου μου
Ο αρχαιολόγος κ. Μιχάλης Κουτελάς μιλά για το μουσείο μας Όση ώρα περίμενα στο χώρο υποδοχής του Αρχαιολογικού Μουσείου Καλύμνου τον υπεύθυνο αρχαιολόγο κ. Μιχάλη Κουτελλά, άδραξα την ευκαιρία να ξεφυλλίσω το βιβλίο με τις εντυπώσεις των επισκεπτών και να σταχυολογήσω κάποιες από αυτές, οι οποίες έδωσαν το έναυσμα για την συζήτηση που προηγήθηκε της ξενάγησης. Ο κ. Κουτελλάς παραδέχθηκε πως έχει ακούσει να επαναλαμβάνονται κατά κόρον σχόλια για την τοποθεσία του μουσείου για να υπογραμμίσει πρώτον πως αν δεν κατασκευάζονταν στη συγκεκριμένη έκταση που παραχωρήθηκε, το πιθανότερο είναι ότι σήμερα η Κάλυμνος δεν θα είχε αρχαιολογικό μουσείο και δεύτερον ότι δεν ενδείκνυται τα μουσεία να λειτουργούν δίπλα στη θάλασσα δεδομένου ότι τα άλατα έχουν φθοροποιό
αποτέλεσμα στα μνημεία.
Όσον αφορά στη λειτουργία του, ενημερωθήκαμε πως φέτος το χειμώνα θα
είναι ανοιχτό τέσσερις φορές την εβδομάδα (αν και το προσωπικό αποτελείται από τον έναν και μοναδικό φύλακα) και συγκεκριμένα κάθε Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή και Κυριακή από τις 8.30 το πρωί έως τις 2.30 το μεσημέρι, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στα σχολεία του νησιού και όχι μόνο, να το επισκεφθούν. Η απαγόρευση της φωτογράφησης έχει πλέον αρθεί (τα εκθέματα έχουν δημοσιευθεί στο σύνολό τους), ενώ για τη σπουδαιότητα των αρχαιολογικών ευρημάτων που φιλοξενούνται στο μουσείο αλλά και για την σπανιότητα κάποιων εξ΄ αυτών, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να το διαπιστώσει ιδίοις όμμασι ολοκληρώνοντας την περιήγησή του και στις τρεις αίθουσες.
Συλλογές που περιλαμβάνει το Μουσείο μας Πηγή : http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_id=3441ηhttp://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_ id=3441http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_id=3441http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.j sp?obj_id=3441http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_id=3441http://odysseus.culture.gr/h/1/ gh151.jsp?obj_id=3441http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_id=3441
Το Μουσείο περιλαμβάνει τις εξής συλλογές: Προϊστορική συλλογή. Περιλαμβάνει κεραμική, ειδώλια και εργαλεία νεολιθικής, μινωικής και μυκηναϊκής εποχής. Kλασική συλλογή. Περιλαμβάνει κεραμική, επιγραφές, ειδώλια και γλυπτά ελληνιστικής κυρίως εποχής. Aναπαράσταση εσωτερικού αρχοντικού του 19ου αιώνα. ΄Eχουν διαμορφωθεί κατάλληλα η τραπεζαρία, το καθιστικό, οι αποθηκευτικοί χώροι, τα δωμάτια υπηρεσίας και το φωτογραφικό αρχείο της οικίας Bουβάλη. Iδιωτική αρχαιολογική συλλογή Bουβάλη. Περιλαμβάνει κεραμική, λυχνάρια και μικροαντικείμενα της ελληνιστικής κυρίως περιόδου.
Σελίδα Σελίδα 4
Εκθέματα
Γνωριμία Γνωριμία με το μουσείο τόπου μου με το του μουσείο του τόπου μου
Η «Κυρά της Καλύμνου» απέκτησε σπίτι
Αυτός ήταν ο τίτλος ρεπορτάζ στην εφημερίδα «Το Βήμα» στις 9 Απριλίου του 2009, παραμονή των εγκαινίων του Αρχαιολογικού Μουσείου Καλύμνου στο οποίο αναφέρονταν πως η «Κυρά της Καλύμνου» θα αποτελεί σημείο αναφοράς για τους επισκέπτες του. Και πράγματι, η χάλκινη κολοσσιαία γυναικεία μορφή που «αναδύθηκε» από τη θαλάσσια περιοχή της Καλύμνου συντηρήθηκε και εκτέθηκε επί χρόνια στην Αθήνα, επέστρεψε στην Κάλυμνο και αποτελεί έναν σημαντικό πόλο ενδιαφέροντος για τους επισκέπτες. Στον αντίποδα βρίσκονται ο μεγάλος αριθμός γλυπτών αναθημάτων στο Ιερό του Δαλίου Απόλλωνος και ένα τεράστιο λατρευτικό άγαλμα του Ασκληπιού. Στα 386 τ.μ. της έκθεσης παρουσιάζεται η ιστορική και πολιτιστική πορεία του τόπου από τους προϊστορικούς έως και τους μεταβυζαντινούς χρόνους, μέσα από την παρουσίαση ενός μεγάλου αριθμού από χάλκινα και μαρμάρινα γλυπτά, επιγραφές, πήλινα αγγεία, ειδώλια, εργαλεία, νομίσματα, λατρευτικά αντικείμενα, μικροτεχνήματα και όπλα. Από τα σπλάχνα της καλυμνιακής γης Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα μας έδειξε και μας είπε ο κ. Μιχάλης Κουτελλάς: Στις δύο μεγάλες αίθουσες του ισογείου παρουσιάζονται αρχαιολογικά ευρήματα, των προχριστιανικών χρόνων. Στην πρώτη αίθουσα εκτίθενται αντικείμενα καθημερινής χρήσης της προϊστορικής περιόδου (Νεολιθική Εποχή και Εποχή του Χαλκού, τέλη 6ης έως τέλη 1ης χιλιετίας π. Χ.), όπως πήλινα σκεύη και ειδώλια, λίθινα και οστέινα εργαλεία, τα οποία προέρχονται από ανασκαφές σε προϊστορικά σπήλαια της Καλύμνου. Την υπόλοιπη αίθουσα καλύπτουν εκθέματα από το αρχαίο Ιερό του Δαλίου (Δηλίου) Απόλλωνα, το οποίο αποτελούσε το πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο της αρχαίας Καλύμνου. Πρόκειται για αφιερώματα των Καλυμνίων στο θεό, όπως πήλινα αγγεία, ειδώλια ζώων, μαρμάρινα αγάλματα θεών και θνητών, καθώς και επιγραφές για σημαντικές υποθέσεις του νησιού. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζουν το υπερφυσικών διαστάσεων άγαλμα του θεού Ασκληπιού και μικρότερα αγάλματα του Απόλλωνα και της Αθηνάς. Επίσης η μεγάλη επιγραφή που αναφέρει την κατασκευή του θεάτρου από την Ευτελιστράτη, κόρη του Αρατίωνα. Η επιγραφή αυτή επιβεβαιώνει την ιδιαίτερη θέση της γυναίκας στην αρχαία Κάλυμνο.
Σελίδα Γνωριμία με το μουσείο του τόπου μου Γνωριμία με το μουσείο του τόπου μου
Ένας διαφορετικός Κούρος
Από τα σπλάχνα της καλυμνιακής γης ήρθε στο φως ο ντυμένος Κούρος του 530 π.Χ., που είναι ενεπίγραφος (πρόκειται για ανάθημα προς τον Απόλλωνα). Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν πως ο Κούρος, έτσι όπως είναι ντυμένος, δείχνει τις στενές σχέσεις που είχε το νησί με τις απέναντι ακτές της Ιωνίας, όπου απαντώνται ανάλογης μορφής έργα, που σπανίζουν εκείνη την εποχή στην υπόλοιπη Ελλάδα. Το ενδιαφέρον είναι ότι σώζει και τα χρώματά του, ένα γλυκό κρεμεζί (κόκκινο), με το οποίο ήταν επιζωγραφισμένος. Ο Κούρος μαζί με τον γιγάντιο Ασκληπιό (3 μέτρα) βρέθηκαν τυχαία, όταν αγρότες σκάβοντας ένα αυλάκι για να ποτίζουν τα ζώα τους ανακάλυψαν έναν αποθέτη γεμάτο σπασμένα αρχαία αγάλματα. Στον βυζαντινό αυτόν αποθέτη έριχναν οι χριστιανοί τα ειδωλολατρικά σύμβολα, αφού πρώτα τα έσπαγαν. Η περιοχή ήταν πλούσια από αυτά, γιατί εκεί υπήρχε το φημισμένο ιερό του Δαλίου Απόλλωνος. Είχαν τότε βρεθεί κομματιασμένα άκρα ανδρικών μορφών, λαιμοί, πτυχώσεις, βάσεις, τα οποία επανασυγκολλήθηκαν, συντηρήθηκαν και εκτίθενται σήμερα στο μουσείο. Χάλκινα αγάλματα Στη δεύτερη αίθουσα εκτίθενται χάλκινα αγάλματα προερχόμενα, από αρχαία ναυάγια πλοίων γύρω από το νησί της Καλύμνου, τα οποία αλιεύτηκαν από Καλύμνιους ψαράδες. Δεσπόζει «Η κόρη της Καλύμνου» το χάλκινο άγαλμα γυναίκας που καλύπτεται με χιτώνα και κροσσωτό ιμάτιο, υπερφυσικού μεγέθους. Βρέθηκε τυχαία το 1994 στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ψερίμου και Καλύμνου από τον Αντ. Χατζηαντωνίου και παραδόθηκε στην Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων. Μεταφέρθηκε για συντήρηση στα εργαστήριά της στην Αθήνα και στη συνέχεια στο εργαστήριο χαλκίνων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Το 2005 εκτέθηκε στη Συλλογή Χαλκών του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου έως τον Νοέμβριο του 2008, οπότε και μεταφέρθηκε στο νησί της Καλύμνου.
Σελίδα 5
Σελίδα
Γνωριμία με το μουσείο του τόπου μου
.
Σε περίοπτη θέση βρίσκεται και η κεφαλή ηγεμόνα με καπέλο, τα σκέλη εφίππου εφίππου άνδρα με τα περίτεχνα σανδάλια τους πτερνιστήρες και το δελφίνι. Αργότερα ανασύρθηκε από τα δίχτυα Καλύμνιων ψαράδων και το υπόλοιπο σώμα του έφιππου θωρακοφόρου, χωρίς μέχρι στιγμής να έχει γίνει κάτι για την επανένωση του αγάλματος.
.
Αν δεν κινηθούν έγκαιρα οι τοπικές αρχές είναι πολύ σοβαρό το ενδεχόμενο να αποσπασθούν από το Αρχαιολογικό Μουσείο Καλύμνου και τα άλλα δύο τμήματά του (κεφαλή και σκέλη) προκειμένου ο ανδριάντας να εκτεθεί ολοκληρωμένος σε κάποιο άλλο μουσείο
Στον ίδιο χώρο υπάρχουν και προθήκες με ευρήματα από αρχαίους τάφους και από τον ελληνιστικό – ρωμαϊκό οικισμό στην περιοχή Δάμος. Από αυτά ξεχωρίζουν τα μοναδικής αξίας και τέχνης χρυσά κοσμήματα των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων. Βυζαντινοί και μεταβυζαντινοί χρόνοι Η συνέχεια της ζωής και η πολιτιστική διαδρομή της Καλύμνου κατά τους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους παρουσιάζονται στον όροφο του Αρχαιολογικού Μουσείου. Εδώ εκτίθενται αντιπροσωπευτικά ευρήματα από τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή περίοδο. Στην αρχή της έκθεσης παρέχονται γενικού περιεχομένου πληροφορίες, σε τρεις μεγάλες πινακίδες με κείμενα, φωτογραφίες και σχέδια, για τις τρεις κύριες ιστορικές περιόδους του νησιού, Παλαιοχριστιανική (4ος-7ος αιώνας), Βυζαντινή (7ος-αρχές 14ου αιώνα) και Μεταβυζαντινή – Ιπποτοκρατία (αρχές 14ου αιώνα – 1523). Στη συνέχεια και μέσα από τη διάρθρωση σε πέντε κύριες θεματικές ενότητες, παρουσιάζονται η οργάνωση των οικισμών, η καθημερινή ζωή, η οικονομία – εμπόριο, η σχέση των Χριστιανών με το θάνατο και τέλος ο πνευματικός βίος – λατρεία. Η έκθεση περιλαμβάνει αντικείμενα, που προέρχονται από οικισμούς, εκκλησίες και τάφους της Καλύμνου,
Σελίδα
Γνωριμία με το μουσείο του τόπου μου
αποσκοπώντας στο να παρουσιάσει διάφορες όψεις της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής των κατοίκων του νησιού, κατά την Παλαιοχριστιανική, τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή περίοδο. Αρχιτεκτονικά γλυπτά, χρηστική κεραμική, σκεύη και εργαλεία, αντικείμενα λατρείας, νομίσματα και ταφικά κτερίσματα φωτίζουν ποικίλες πτυχές του καθημερινού βίου, την ιδεολογία και γενικότερα την κοινωνία της εποχής. Το πιο εντυπωσιακό τμήμα της βυζαντινής έκθεσης αποτελεί η ενότητα με τα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη από εκκλησίες των πρώτων χριστιανικών χρόνων (5ου – 6ου μ. Χ. αι.).
Πανοραμική άποψη του μουσείου στην συνοικία της Αγίας Τριάδας στην Πόθια, δίπλα στο αρχοντικό Βουβάλη.
Οι μαθητές του νησιού μας επισκέπτονται τακτικά και μελετούν τα εκθέματα με την καθοδήγηση των ιστορικών και του κυρίου Κουτελλά και καταρτίζουν ανάλογες εργασίες που τους καθιστούν γνώστες περήφανους της 7χιλιόχρονης συνέχειας της ιστορίας τους.
Να δημιουργηθεί στην Κάλυμνο Μουσείο Ενάλιων ευρημάτων Κάποιοι αμφορείς που εκτίθενται στο μουσείο, δίνουν την ευκαιρία στον κ. Κουτελλά να διατυπώσει την πρότασή του για δημιουργία στο νησί ενός Μουσείου Ενάλιων Ευρημάτων, σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως η Κάλυμνος διαθέτει την πιο πλούσια συλλογή σε εμπορικούς αμφορείς. «Διαθέτουμε τον μεγαλύτερο σπογγαλιευτικό στόλο σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο. Ως εκ τούτου έχει “αναδυθεί” από το βυθό της θάλασσας μεγάλη ποικιλία αμφορέων που προέρχονται από ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου και όχι μόνο, όπως από την Πορτογαλία, την Τυνησία, την Λιβύη, την Αίγυπτο, την Φοινίκη, από όλες τις οινοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας κ.α. Σήμερα εκατοντάδες από αυτούς φυλάσσονται στο Ναυτικό Μουσείο, στο Αρχαιολογικό και σε σπίτια ιδιωτών. Θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν σε έναν χώρο και να αναδειχθεί όλος αυτός ο πλούτος». * Ευχαριστούμε θερμά την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου η διεύθυνση της οποίας ανταποκρίθηκε πρόθυμα στο αίτημά μας για την πραγματοποίηση του ρεπορτάζ και την φωτογράφηση στο εσωτερικό του Αρχαιολογικού Μουσείου.
Ο υπεύθυνος αρχαιολόγος του Αρχαιολογικού Μουσείου κ. Μιχάλης Κουτελλάς.
Σελίδα
Γνωριμία με το μουσείο του τόπου μου
Μια άλλη άποψη του πρώτου ορόφου Άποψη του πρώτου ορόφου