GATEWAY to Albania
Administration Building Rinas, Tirana Albania Phone: +355 4 2381 600 Fax: +355 4 2381 545 info@tirana-airport.com www.tirana-airport.com
2 WELCOME
to Tirana International Airport Nënë Tereza
TIA’s mission. The mission of Tirana International Airport is to provide Albania with a prestigious international aviation facility offering efficient, safe and first-class services to both passengers and airlines. For those visiting this country by air, the first and last impression will be of the capital’s well-managed Airport.
3 Situated about 17 kilometers from the country’s capital, Tirana, Tirana International Airport “Nënë Tereza” is Albania’s most important air transport hub. It connects this south-eastern European country with Europe’s major business centers and, among its many contributions, is supporting the development of tourism along Albania’s nearly 450-kilometer-long Mediterranean coastline. Following comprehensive modernization and the construction of an impressive new passenger terminal, the Airport - named after the great humanitarian, the Albanian nun Mother Teresa (Nënë Tereza) is an up-to-date, customer-friendly, safe and secure civil aviation hub. Since 23 April 2005, the Airport has been privately managed. Within the framework of a BOOT (Build, Own, Operate and Transfer) concession, a new operating company became responsible for running the Airport, with all the rights of an owner, and also for undertaking construction and development. At the end of the concession period, in 2027, the Airport will be transferred back to the Albanian state.
4 HISTORY of the Airport
2000
1989
1978
1965
1955
5 Rinas Airport, called today Tirana International Airport NĂŤnĂŤ Tereza, was constructed over a period of two years, from 1955 to 1957. Until 1960, the airlines that operated into Albania were Aeroflot, Jat, Malev, Tarom and Interflug, with not more than two flights a day. Over the period 1965 to 1974, improvements were made to the facilities at the airport. In 1978, some airlines ceased operations to Albania due to the political isolation of the country following the severing of ties with the Soviet Union, resulting in a decrease in passenger numbers and flights. Between 1980 and 1990, due to the technological developments in the field of civil aviation worldwide, Albania undertook improvements in its airport facilities in order to meet international requirements. As a result of the political changes that took place in Eastern Europe in 1989 and 1990, contacts between the Albanian government and foreign countries began to improve. Due to the political and social transformations that took place in Albania between 1992 and 2000, the number of airlines operating into Rinas increased and passenger numbers began to grow.
6 Facing the need for further development of the airport, the Council of Ministers decided to tender for international investors to construct a new terminal and other facilities, as well as run the operations, at the airport. The tender was closed at the end of 2003 and on April 23rd, 2005, Tirana International Airport SHPK (TIA, a consortium comprising HOCHTIEF AirPort, DEG Deutsche Investitions- und Entwicklungsgesellschaft and the Albanian-American Enterprise Fund) started operations at the airport now known as Tirana International Airport Nënë Tereza. On 6 October 2016, China Everbright Limited (CEL, stock code: 165. HK), an international investment and asset management company based in Hong Kong, has acquired 100% of the shares in TIA. CEL,established in 1997, is the international investment arm of the China Everbright Group, a diversified financial services company. CEL manages 33 private equity funds, holds more than USD 8.7 bn in assets under management.CEL has extensive experience in the aviation industry, and is the single largest shareholder of the Hong Kong-listed China Aircraft Leasing Group Holdings Limited (stock code: 1848.HK). In 2005, TIA took over Rinas Airport when it handled about 600,000 passengers. Fifteen years later, demonstrating significant growth, the Airport provides services to more than 3.5 million passengers annually and is now a modern gateway to the country, changing the image of Albania. Since 2005, more than EUR 70 million have been invested in developing and expanding the Airport. On 1 April 2016, the Government of Albania and TIA signed an amendment to the Concession Agreement of TIA and took a major step towards the development of air transport and the liberalisation of international flights in Albania. The Concession Period of TIA was immediately extended by two years, i.e. until April 2027, in exchange for the opening of Kukës Airport to international flights.
2005
2027 2016
FACTS AND FIGURES Technical Data Runway length 2,750 meters Runway width 45 meters Runway orientation 176°/356° (18/36) ICAO category I ICAO fire and rescue coverage VII Geographical coordinates 41.414742 N, 19.720561 E
Statistics for 2019 Passengers 3,338,147 Aircraft movements 28,270 Cargo 2,372 tonë Turnover EUR approx. 28.9 million Airport company personnel approx. 600 Personnel of companies at the Airport approx. 700 Total number of employees approx. 1,300
7
8 BRIEF
introduction to Albania Kukës
Shkodër
Lezhë
Peshkopi
TIRANA
Durrës
Elbasan
Fier
Berat Korçë
Vlorë
Gjirokastër
9 Albania is located in the heart of the Mediterranean and lies alongside the Adriatic and Ionian Seas. The country is one of the most interesting tourism destinations in the region. A country explored by very few people, Albania is an exciting place to visit. Its increasing number of visitors can find here an inspiring blend of civilizations and cultures that make this European country attractive for tourists. The country has a beautiful, mostly sandy, coastline stretching along the Adriatic Sea from the Montenegrin border south to the Bay of Vlora. From here southwards the coast is rugged, with rocky coves characteristic of a narrow coastal strip that rests against a dramatic backdrop of steeply rising tall mountains. Albania’s numerous mountains and rivers offer many possibilities for sports tourism, including many outdoor activities - parasailing, climbing, hiking, canoeing, cycling, swimming, diving - as well as for simply enjoying the beauty of nature. The country’s history and culture is fascinating. Several Albanian cities retain an appearance that has changed little over many generations and that conserve in their midst remains that date back more than two thousand years. Numerous archeological sites make the country very attractive for special interest tourism.
10 CORPORATE Responsibility
Tirana International Airport (TIA) encourages both individual action and shared responsibility towards the environment protection. We are convinced that one of our main duties is to make the local community near Tirana International Airport and broader, as well as ourselves, estimate the environment.
11 We at TIA offer high standard facilities, safety, security and comfort for all our customers. This is achieved while the airport operates with the least possible impact on the environment and local communities, and as a healthy, safe working environment for its staff. Continuous improvement is introduced in the areas of waste management by the effective implementation of waste recycling and by instructing and training TIA and third party maintenance staff. Continuous monitoring is another area where a lot of emphasis is put. In this context, we provide controls of water consumption, potable and waste water monitoring, monitoring of noise and noise zones, etc. Our policy is to protect the community surrounding and to give our example by saving electricity and water or buying products which carry environmental labels or use less packaging for the sake of the environment. This was our promise. And we are keeping it.
Quality Environment Health & Safety Since 2006, TIA has been implementing an Environmental and Quality Management System, oriented to ISO standards 14001, 50001 and 9001. This system also includes the Airport’s monitoring of air, wastewater, potable water quality and noise levels. All indicators confirm that TIA is complying fully with Albanian, European Union and the World Health Organization’s standards. Tirana International Airport (TIA) is the first private company in Albania to have its own Waste Water Treatment Plant. After the opening of the new passenger terminal in 2007, TIA began implementing modern waste management concepts. The new terminal provides passengers and Airport users with a system of recyclable and non-recyclable waste sites with separate waste bins. Tirana International Airport has undertaken activities towards environment awareness, development of local communities as well humanity initiatives for people in need. There have been several guided school visits in airport premises, staff activities, airline events and support to children with Down syndrome for the end of the year festivities.
12 Quality standards Tirana International Airport has designed a Quality Policy, aiming at fulfilling top international standards of facilities, safety, security and comfort, and in doing so is showing its attentiveness to the satisfaction of both passengers and airlines, as well as other Airport users. TIA ensures that its facilities, equipment and staff are available round the clock in order to operate the Airport efficiently and to demonstrate its proven ability to provide a service that consistently meets customer requirements. At TIA our clients will find access facilities for people with special needs and within the terminal there is a health center open 24 hours a day for the emergency needs of passengers. TIA undertakes regular customer surveys in order to assess the level of customer satisfaction with the services provided. In the opinion of its customers, TIA offers a very high standard and quality of service. In particular, ease of access, the quality of service facilities, security inspection and pre-flight services is rated very highly by customers, regardless of nationality or the time of day the Airport is being used.
Tirana International Airport becomes Carbon accredited In January 2013, Tirana International Airport (TIA) became carbon accredited at the Mapping level. Airport Carbon Accreditation is a certification for carbon management of airports. The program evaluates the efforts of airports to manage and reduce their carbon emissions, with four levels of award, namely Mapping, Reduction, Optimization and Neutrality. Energy efficiency, energy saving and reduction of carbon emissions already play a major role in TIA’s development and business strategy. Provision of resources and information, and the involvement of management and employees, all of whom are required to achieve these objectives, is another important aspect of TIA’s Energy Policy.
13 Short brief on TIA Carbon Management TIA keep listing in airports carbon accredited awarding the Certificate in “Accreditation Level 2, Reduction�, in recognition of the efforts to manage and reduce the CO2 emissions as part of airport industry’s response to the challenge of climate change. Our airport has been part of the @AirportCO2 movement for climate since Year 2011/2012 implementing an energy and carbon management system, calculating and reporting on CO2 emissions on the basis of the Greenhouse Gas protocol and verified by external accredited auditor of TUV Hellas (TUV Nord) S.A. TIA considers as very important the taking of action to reduce its carbon footprint, independently of the size of its contribution. In TIA it means willing, efforts, savings and performance; increasing the business using efficiently natural resources fuel and electricity with less environment impacts; keep contributing sustainably to local and global development.
The total footprint of CO2 emissions for Tirana International Airport based on 2018 data amounts 1108.1 tCO2, where 96 percent are scope 1 emissions from our own activities and 4 percent scope 2 indirect emissions from purchased electricity. Comparing with base year 2011, TIA has reduced the carbon footprint per traffic unit by 34 percent accounting for 0.37 kilogram of CO2 per traffic unit. Also in terms of energy efficiency energy consumption per traffic unit has been decreased by 33 percent resulting in 3.7 kilowatt-hours per traffic unit. The challenge is to increase energy efficiency to best practice benchmarking, use of renewable energies in strong collaboration and leading role with all airport stakeholders towards Optimisation level 3 of carbon accreditation.
14 MARKETING
Flexibility
24-hour
Excellence
15 TIA has adopted a policy of incentives for airlines to launch new routes to and from Tirana and to increase the number of destinations and frequencies of flights. The strong traffic development shows that this policy is very successful. TIA’s Airline Incentive Policy is a marketing instrument that is boosting traffic development at the Airport. Other qualities that make TIA an attractive destination for airlines include the following:
Flexibility of Airport slot allocation
TIA, in cooperation with the Albanian Civil Aviation Authority, offers flexibility in slot allocation.
24-hour operations
The Airport offers 24-hour operations, 7 days a week.
Excellence in service provision
Our teams are coordinated perfectly to maximize efficiency and flexibility. Short turn-around times, rapid baggage delivery, well-trained personnel, etc., are just a few of the expectations that an airline demands and that TIA offers.
16 SHOPPING eating and relaxing
Memories Buy Albania Nununa Premium Watches Gjikondi Adrion Albtelecom Vodafone TiBO Albania Duty Free Airport Bar Café Albania Coli’s Bar Segafredo Piazza
17 Memories, Buy Albania, Nununa, Premium Watches, Gjikondi and Adrion invite everyone to treat themselves or to surprise their beloved ones with traditional souvenirs and jewelry, latest fashion articles and accessories, or CDs and books. The show rooms and sales booths of Albtelecom, Vodafone and TiBO welcome passengers and visitors to experience and to acquire the latest digital, electronic and telecommunications equipment and gadgets. Our Duty Free shop offers passengers many possibilities for lowpriced shopping while travelling. Our wide range of products provides an incentive for passengers to keep their boarding passes in their hands and to leave a little space in their hand luggage for a shopping venture prior to their flight. Airport Bar, Café Albania, Coli’s Bar and our most recent brand Segafredo are excellent meeting points for rendezvous, each with a trendy and cozy atmosphere. The coffee specialties served by the bars in AirPlaza will turn the customer’s time into a pleasurable experience. Bar-restaurant Piazza has become well known for both its hospitality and its daily changing variety of fresh cooked dishes. Here, both visitors and passengers can savor Albania’s delicious cuisine, just waiting to melt in the mouth. All retail and gastronomy outlets at Tirana International Airport offer passengers, staff and visitors a range of international brands in a pleasant environment with unique design and high-class service.
18 CARGO
19 Tirana International Airport Cargo Department is the leader in Albania for cargo handling, sales, shipping and logistics. Following the opening of the new Cargo Terminal, in April 2007, this Department has constantly demonstrated affordability and maintained its leading position in this industry. The Department offers international standards and solutions to all carriers operating at Tirana. TIA Cargo Export is currently the only accredited IATA member in the country. With twenty-four hour operations each and every day our experienced, trained and well-oriented staff is the answer to all cargo market demands. New facilities – refrigeration room, cold room – enable the handling and processing of all kinds of perishable cargo, while the well-coordinated and spacious warehouse meets all types of storage needs, irrespective of volume or weight. TIA Cargo Handling can also accommodate all types of special loads and dangerous goods with top standard on-site structures and staff. Aiming at providing top quality service and following all international standards TIA Cargo welcomes all agencies, shippers, logistics enterprises, airlines and operators. Some technical data on cargo handling: • terminal with surface area of 1,021 m2 • dedicated customs facilities • high security • access card control system • automatic fire protection (sprinkler system) • IT cargo handling system TIA’s geographical position: • 32 km from Durrës port • 17 km from Albania’s capital city, Tirana • at crossroads of northern, southern, western and eastern Albania • ease of access to Albania’s industry, mostly located in or around Tirana
20 HOW
to get to the Airport
Taxi
Car
Bus
21 Taxi The fastest way to get to TIA is by taxi which is accessible in all cities and urban areas. The journey from Tirana International Airport to Tirana’s center takes 20–25 minutes, depending on traffic, and costs about 2500 Leke (20 EUR) one way. Tirana Airport taxi service is provided by Auto Holiday Albania (AHA). AHA specializes in transfers between Tirana Airport and all Albanian cities for both individuals and groups. The service offered is professional and courteous at affordable prices, 24 hours a day, seven days a week. To reserve taxis in advance, online please use the website www.tiataxi.al and fill out the form by clicking on the link below to book your transfer now.
22 Car Tirana International Airport is located 17 kilometers outside Tirana, the capital of Albania, and is easy to reach via the new access road from the Tirana - Durres motorway.
Parking TIA provides a total of 490 parking spaces, 240 of which are covered (P1) and 250 are uncovered (P2), for passengers and other customers.
Kiss And Fly In April 2012, Tirana International Airport shpk has implemented a Kiss & Fly concept. The existing curbside/drop off area in front of the Terminal Building will be managed by the parking operator and it will become a highly tariff parking area, in case you would spend more than 4 minutes to drop or greet your passenger.
23
Bus Tirana
LU-NA shpk offers a shuttle service from TIA to Tirana and vice versa. The bus is stationed behind the National Theatre of Opera and Ballet. The rate for a single fare is 300 Albanian Lek. Should you have any queries or require any further information please do not hesitate to contact: E-mail lu_na@yahoo.com Mobile +355 69 57 27 261 / +355 69 37 94 848 Service Hours TiranĂŤ - TIA every one hour starting from 07:00 until 23:00 Service Hours TIA - TiranĂŤ every one hour starting from 08:00 until 24:00
Bus Durres Adis Travel and Tours offers a shuttle service from TIA to Durres and vice versa. The rate for a single fare is 480 Albanian Lek. Should you have any queries or require any further information please do not hesitate to contact: Phone +355 52 22 55 39 Mobile +355 68 22 90 722 / +355 68 60 90 7201 Service Hours Durres - TIA 08:00; 09:30; 11:00; 13:00; 15:00; 19:00 Service Hours TIA - Durres 10:00; 12:00; 15:30; 17:00; 22:00
Bus Fier Euro-Albania Travel offers a shuttle service from TIA to Fier and vice versa. The rate for a single fare is 1000 Albanian Lek. Should you have any queries or require any further information please do not hesitate to contact: Mobile +355 69 67 40 073 Service Hours Fier - TIA 07:00, 12:00 Service Hours TIA - Fier 09:00, 14:00
24 AIRLINES
operating at Tirana International Airport
KOMPANITË
e fluturimit në Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës Aegean Airlines Air Albania Air Serbia Albawings Alitalia Austrian Airlines Blue Panorama Airlines British Airways Easy Jet Edelweiss Jet Airfly Lufthansa Pegasus Airlines Transavia Wizz Air
www.aegeanair.com Tel./Ph. +355 4 238 19 50 www.airalbania.com.al Tel./Ph. +355 4 224 60 00 www.airserbia.com Tel./Ph. +381 11 311 21 23 www.albawings.com Tel./Ph. +355 45 800 100 www.alitalia.com Tel./Ph. +355 4 451 22 22 www.austrian.com Tel./Ph. +355 4 223 50 28 www.blue-panorama.com Tel./Ph. +355 44 500130 www.britishairways.com Tel./Ph. +49 421 5575 473 www.easyjet.com Tel./Ph. +44 330 365 54 54 www.flyedelweiss.com Tel./Ph. +41 848 333 593 www.tuifly.be Tel./Ph. +32 70 22 00 00 www.lufthansa.com Tel./Ph. +355 4450 0295 www.flypgs.com Tel./Ph. +90 8502506777 www.transavia.com Tel./Ph. +352 27002728 www.wizzair.com Tel./Ph. +36 1 6777 515
Autobus Tiranë
23
LU-NA shpk ofron shërbimin e transportit të pasagjerëve nga TIA në Tiranë dhe anasjelltas. Autobusi është i parkuar në Tiranë mbrapa Pallatit të OPERAS dhe BALETIT. Tarifa e shërbimit për një rrugë është 300 Lekë. Në rast se ju nevojitet më tepër informacion, ju lutem të kontaktoni në numrat e mëposhtëm: E-mail lu_na@yahoo.com Celulari +355 69 57 27 261 / +355 69 37 94 848 Oraret e shërbimit Tiranë - TIA Çdo një orë duke filluar nga ora 07:00 deri 23:00 Oraret e shërbimit TIA - Tiranë Çdo një orë duke filluar nga ora 08:00 deri 24:00
Autobus Durres Adis Travel and Tours ofron shërbimin e transportit të pasagjerëve nga TIA në Durrës dhe anasjelltas. Tarifa e shërbimit për një rrugë është 480 Lekë. Telefoni +355 52 22 55 39 Celulari +355 68 22 90 722 / +355 68 60 90 7201 Oraret e shërbimit Durres - TIA 08:00; 09:30; 11:00; 13:00; 15:00; 19:00 Oraret e shërbimit TIA - Durres 10:00; 12:00; 15:30; 17:00; 22:00
Autobus Fier Euro- Albania Travel ofron shërbimin e transportit të pasagjerëve nga TIA në Fier dhe anasjelltas. Tarifa e shërbimit për një rrugë është 1000 Lekë. Celulari +355 69 67 40 073 Oraret e shërbimit Fier - TIA 07:00, 12:00 Oraret e shërbimit TIA - Fier 09:00, 14:00
22 Parkingu Vendet e parkimit ndodhen pranë ndërtesës së terminalit të ri dhe mund të përdoren nga çdo udhëtar që vjen apo niset nga Aeroporti. TIA siguron në total 490 vende parkimi, 240 prej të cilave janë të mbuluara (P1) dhe 250 janë të pambuluara (P2), për pasagjerët si dhe për klientët e tjerë.
Përshëndetu dhe Fluturo Në prill 2012, Tirana International Airport shpk ka implementuar projektin Përshëndetu dhe Fluturo. Zona përpara ndërtesës së terminalit do të menaxhohet nga operatori i parkimit dhe do të bëhet një zonë me tarifa shumë të larta parkimi, në rast se ju do të shpenzoni më shumë se 4 minuta kohë për të përshëndetur pasagjerin tuaj.
21 Taksi
MakinĂŤ
Autobus
20 SI MUND të shkohet në aeroport Taksi Rruga më e shpejtë për të arritur në TIA është me taksi e cila ofrohet në të gjithe qytetet e Shqipërisë dhe në të gjitha zonat e banuara. Udhëtimi nga Tirana International Airport për në qëndrën e Tiranës zgjat 2025 minuta, në varësi të trafikut dhe kushton 2500 LEK ose (20 EUR) për rrugë (një drejtim). Shërbimi i taksive në aeroportin e Tiranës sigurohet nga kompania Auto Holiday Albania (AHA). Kompania AHA është e specializuar në lëvizjen me taksitë e aeroportit në/nga Tirana, e më tej në të gjithë qytetet e Shqipërisë për individë dhe grupe individësh, duke theksuar mirësjelljen, profesionalizmin dhe përkushtimin personal me çmime të favorshme, 24 orë në ditë, 7 ditë të javës. Për të rezervuar taksitë paraprakisht online ju lutemi vizitoni website www.tiataxi.al dhe plotësoni formularin ne linkun e mëposhtëm për të rezervuar taksinë tuaj.
Makinë Tirana International Airport ndodhet 17 km larg Tiranës, kryeqytetit të Shqipërisë, dhe mund të arrihet lehtësisht nëpërmjet autostradës Tiranë - Durrës, në një rrugë me 4 korsi, që lidh këto dy qytete kryesore të Shqipërisë.
19
Disa tregues teknikë të terminalit të transportit të mallrave: • sipërfaqja e terminalit është 1,021 m2 • shërbim i përkushtuar doganor • nivel i lartë sigurie • sistem kontrolli me kartë hyrjeje • mbrojtje e automatizuar nga zjarri • sistem IT manovrimi
Pozicioni gjeografik i TIA-s:
• 32 km nga porti i Durrësit • 17 km nga kryeqyteti i Shqipërisë, Tirana. • udhëkryq dhe pikëlidhje mes jugut dhe veriut të Shqipërisë • lehtësisht i arritshëm për industrinë shqiptare të përqendruar në Tiranë apo rrethinat e saj
18 TRANSPORTI i mallrave Departamenti i Kargos në Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës, është një nga njësitë lider për trajtimin dhe shitjen e mallrave në Shqipëri, për dërgesa apo aktivitete logjistike. Me hapjen e një Terminali të ri kargoje në prill të vitit 2007 ky departament ka demonstruar vazhdimisht devotshmërinë e tij dhe rolin e lartë drejtues në këtë industri që përfaqëson të gjithë transportuesit e mallrave që operojnë në Tiranë, duke ofruar zgjidhje dhe shërbime të standardeve ndërkombëtare. Eksporti i Kargos së Aeroportit Ndërkombëtar të Tiranës është aktualisht i vetmi anëtar IATA-s i akredituar në vend. Operativ 24 orë, çdo ditë të javës, stafi ynë me përvojë, i trajnuar dhe i mirë orientuar ofron shërbime në lartësinë e kërkesave të tregut. Facilitete të reja si Dhoma Frigoriferike apo Dhoma e Ftohjes bëjnë të mundur trajtimin e përpunimin e disa mallrave specifikë të ndjeshëm ndaj temperaturave të larta. Hapësirat e bollshme bëjnë të mundur magazinimin e mallrave pavarësisht nga përmasat, volumi apo pesha e tyre. Departamenti i Kargos në Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës është duke ofruar shërbime për të gjithë llojet e ngarkesave si dhe mallrave të rrezikshme me strukturat përkatëse dhe të staf të përkushtuar. Duke synuar të ofrojmë shërbime cilësore dhe sipas të gjitha standardeve ndërkombëtare, ne mirëpresim çdo kompani, agjenci transportimi mallrash dhe logjistike, linja ajrore apo operatorë.
17 Memories Buy Albania Nununa Premium Watches Gjikondi Adrion Albtelecom Vodafone TiBO Albania Duty Free Airport Bar Café Albania Coli’s Bar Segafredo Piazza
16 TË BLESH dhe të çlodhesh në Aeroport Memories, Buy Albania, Nununa, Premium Watches, Gjikondi dhe Adrion ftojnë për të blerë diçka të këndshme apo për t’i bërë ndonjë dhuratë të dashurve, qofshin produkte tradicionale shqiptare apo produktet më të fundit të modës si aksesorë, CD apo libra. Ekspozita dhe pika e shitjes së Albtelecom, Vodafone dhe TiBO mirëpresin pasagjerët dhe vizitorët për të parë nga afër apo për të blerë pajisjet më të fundit të elektronikës dhe telekomunikimit. Duty Free ju ofron pasagjerëve shumë mundësi për të blerë me çmime të favorshme ndërsa bëheni gati për të udhëtuar. Gama e gjerë e produkteve i motivon pasagjerët të lënë hapësirë në çantat e dorës, për ndonjë blerje përpara fluturimit. Airport Bar, Cafe Albania, Coli’s Bar dhe bari më i ri Segafredo janë pika të shkëlqyera për t’u takuar në një mjedis tërheqës bashkëkohor. Specialitetet e kafesë të shërbyera në baret e AirPlaza do të kthejnë kohën e shpenzuar nga klientët në një ekperiencë të këndshme. Restoranti Piazza është i mirënjohur për mikpritjen e tij si dhe për shumëllojshmërinë e pjatave të freskëta. Në të pasagjerët dhe vizitorët mund të shijojnë gatimet e mrekullueshme shqiptare. Te gjitha dyqanet, baret dhe restoranti në Tirana International Airport u ofrojnë pasagjerëve, stafit dhe vizitorëve një gamë të gjerë të markave ndërkombëtare në një mjedis të këndshëm, me një dizajn të veçantë, dhe shërbim të cilësisë së lartë.
Fleksibilitet
15
24 orë gjatë Shërbim i shkëlqyer
14 MARKETINGU TIA ka përshtatur një politikë që synon nxitjen e kompanive për të hapur linja të reja të fluturimit nga dhe drejt Tiranës. Ritmet e shpejta të rritjes tregojnë se deri më tani TIA ka qenë e suksesshme në këto përpjekje. Politika nxitëse e TIA-s për kompanitë ajrore, është një instrument marketingu që stimulon zhvillimin e trafikut në aeroport. Disa ndër cilësitë që e bëjnë TIA-n një vendmbërritje tërheqëse për kompanitë ajrore janë:
Fleksibilitet
TIA në bashkëpunim me Autoritetin Shqiptar të Aviacionit Civil ofron fleksibilitet të lartë në dhënien e orareve.
Orari i operimeve
TIA funksionon 24 orë gjatë 7 ditëve të javës.
Shërbim i shkëlqyer
Ekipet tona janë të organizuar në mënyrë perfekte për të maksimizuar efektivitetin dhe fleksibilitetin. TIA ofron kohë të shkurtër përgatitjeje për fluturimet në kthim, shpërndarje të shpejtë bagazhesh, personel të trajnuar mirë, etj, të cilat janë disa nga kërkesat e shoqërive ajrore që TIA i përmbush.
13 dhe strategjisë së biznesit. Sigurimi i burimeve dhe informacionit, si dhe përfshirja e menaxhimit dhe e punonjësve të cilëve u kërkohet arritja e këtyre objektivave, janë aspekte të rëndësishme të Politikës së Energjisë në TIA.
Informacion i shkurtër mbi menaxhimin e karbonit në TIA TIA vazhdon të renditet ndërmejt aeroporteve të akredituara për karbonin, duke mbajtur certifikatën e saj vjetore në nivelin 2 të akreditimit për Reduktim, në njohje të përpjekjeve të saj për të menaxhuar dhe zvogëluar emetimet e karbonit, si pjesë e përgjigjes së industrisë së aeroporteve ndaj sfidës së ndryshimit klimatik. Aeroporti ynë ka qenë pjesë e lëvizjes @AirportCO2 për klimën që prej vitit 2011/2012, duke zbatuar një sistem të menaxhimit të energjisë dhe karbonit, duke llogaritur dhe raportuar për emetimet e karbonit sipas Protokollit të Gazrave që shkaktojnë efektin Serrë, dhe i verifikuar nga auditori i jashtëm i akredituar i TUV Hellas (TUV Nord) S.A. TIA e konsideron me rëndësi të veçantë ndërmarrjen e masave për të zvogëluar gjurmët e karbonit, pavarësisht shkallës së kontributit të saj. Për TIA-n kjo do të thotë gatishmëri, përpjekje, kursim dhe performancë; rritje të biznesit duke përdorur burime natyrore, karburant dhe energji elektrike në mënyrë efikase me më pak ndikime në mjedis; të vazhdosh të kontribuosh në mënyrë të qëndrueshme në zhvillimin lokal dhe global. Gjurma totale e emetimeve të karbonit për Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës bazuar në të dhënat e vitit 2018 është 1108.1 ton CO2, ku 96 përqind janë emetime të drejtpërdrejta (kategoria 1) nga veprimtaria jonë dhe 4 përqind janë emetime jo të drejtpërdrejta (kategoria 2) nga energjia elektrike e blerë. Krahasuar me vitin bazë 2011, TIA ka zvogëluar gjurmët e karbonit për njësi trafiku me 34 përqind, duke shënuar 0.37 kilogram të CO2 për njësi trafiku. Përsa i përket eficiencës së energjisë, konsumi për njësi trafiku është ulur me 33 përqind, me një konsum energjie për njësi trafiku 3.7 kwh. Sfida është rritja e efikasitetit të energjisë në standardet më të mira praktike, përdorimi i energjisë së rinovueshme në bashkëpunim të ngushtë dhe rol udhëheqës me të gjithë aktorët e aeroportit drejt Optimizimit – niveli 3 i akreditimit të karbonit.
12 Standardet e cilësisë Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës ka hartuar një Politikë të Cilësisë që synon përmbushjen e standardeve më të larta ndërkombëtare në infrastrukturë, siguri dhe rehati dhe që përqëndrohet në kënaqjen e pasagjerëve, kompanive të fluturimit si dhe të përdoruesve të tjerë. TIA siguron që mjediset, pajisjet dhe stafi të jenë në dispozicion gjatë gjithë kohës për të menaxhuar aeroportin me efikasitet dhe për të treguar aftësitë e tij në ofrimin e shërbimeve që përmbushin nevojat e klientëve në mënyrë të pandërprerë. Në TIA klientët do të gjejnë lehtësirat e duhura për njerëzit me nevoja të veçanta, ndërkohë që brenda terminalit ndodhet një qendër shëndetësore që kujdeset për çdo urgjencë shëndetësore të pasagjerëve gjatë 24 orëve. TIA kryen rregullisht studime për të vlerësuar se sa të kënaqur mbeten klientët prej shërbimeve të ofruara si dhe për të parë respektimin e standardeve të cilësisë në terma të lehtësirave, sigurisë dhe rehatisë në aeroport. Në opinionin e klientëve tanë, TIA ofron një cilësi shumë të mirë shërbimesh. Në veçanti janë të vlerësuara nga klientët lehtësitë në orientim, cilësia e shërbimeve në ambjente, kontrollet e sigurisë dhe shërbimet para fluturimit.
Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës fiton Akreditimin e Karbonit Në janar të vitit 2013, Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës (TIA) u akreditua në nivelin e parë në lidhje me emetimin e sasisë së karbonit. Akreditimi për nivelet e karbonit është çertifikim për menaxhimin e karbonit nga aeroportet. Programi vlerëson përpjekjet e aeroporteve për të menaxhuar dhe për të reduktuar emetimet e tyre të karbonit, në katër nivele, Niveli i Përcaktimit, Optimizimit, Reduktimit dhe Neutralizimit. Efektshmëria e energjisë, kursimi i energjisë dhe reduktimi i emetimeve të karbonit tashmë luajnë një rol të madh në zhvillimin e TIA-s
11
Cilësia, mjedisi, shëndeti dhe siguria
TIA ka vënë në zbatim Sistemin e Menaxhimit të Mjedisit dhe të Cilësisë, i cili udhëhiqet nga standartet ISO 14001, 50001 dhe 9001. Ndërsa janë ndërmarrë edhe veprime për monitorimin e ajrit, të ujrave të zeza, cilësinë e ujit të pijshëm si dhe të niveleve të zhurmës. Të gjithë treguesit konfirmojnë se TIA vepron në përputhje të plotë me standardet e Shqipërisë, Bashkimit Europian dhe të Organizatës Botërore të Shëndetësisë. Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës është bërë kompania e parë private në Shqipëri, dhe një ndër aeroportet e paktë në botë, që ka të vetin një Impjant Trajtimit të Ujrave të Zeza. Për më tepër, me hapjen e terminalit të ri të pasagjerëve TIA nisi vënien në zbatim të koncepteve moderne për menaxhimin e mbetjeve. Terminali i ri u ofron pasagjerëve dhe përdoruesve të tjerë të aeroportit një sistem grumbullimi të mbetjeve me kosha të veçantë për hedhjen e mbeturinave të riciklueshme të atyre të pariciklueshme. Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës ka ndërmarrë aktivitete në lidhje me ndërgjegjësimin mjedisor dhe zhvillimin e komuniteteve lokale, si dhe iniciativa humanitare për njerëzit në nevojë. Janë organizuar disa vizita të organizuara nga shkollat në ambientet e Aeroportit, aktivitete të stafit, evente të shoqërive ajrore dhe mbështetje për fëmijët me Sindromën Down për festat e fundvitit.
10 PËRGJEGJËSITË Sociale Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës (TIA) mbështet si iniciativat individuale ashtu dhe ato të përbashkëta në lidhje me mbrojtjen e mjedisit. Ne jemi të bindur se një nga detyrat tona më të rëndësishme është të rrisim ndjeshmërinë kundrejt mjedisit në kompaninë tonë, në komunitetin që rrethon Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës e më gjerë. Ne në TIA ofrojmë shërbim të standardeve të larta, siguri dhe komoditet, të cilat synojnë kënaqësinë e klientit. Kjo arrihet ndërkohë që Aeroporti operon me impaktin më të vogël të mundshëm mbi mjedis dhe komunitetin përreth si dhe në një mjedis të sigurtë e të shëndetshëm pune për stafin e kompanisë. Përmirësim i vazhdueshëm po vërehet në zonat e menaxhimit të mbeturinave nëpërmjet zbatimit të riciklimit të mbeturinave si rrjedhojë e direktivave dhe trajnimeve të TIA-s dhe palëve të treta të mirëmbajtjes. Monitorimi i vazhdueshëm është një tjetër fushë të cilës po i kushtohet një vëmëndje e veçantë. Në këtë kontekst, ne ofrojmë kontrolle të konsumit të ujit, monitorime të ujit të pijshëm dhe mbeturinava të ujit, monitorime të zhurmave dhe zonave të zhurmave etj. Politika jonë fokusohet në mbrojtjen e komunitetit përreth dhe dhënien e shembullit tonë nëpërmjet kursimit të energjisë elektrike dhe ujit, apo duke blerë produkte që nuk dëmtojnë mjedisin ose përdorin më pak mbështjellje për të ruajtur mjedisin. Ky ka qenë premtimi ynë. Dhe ne po e mbajmë atë.
Shkodër
Lezhë
9 Kukës
Peshkopi
TIRANA
Durrës
Elbasan
Fier
Berat Korçë
Vlorë
Gjirokastër
8
PAK
fjalë rreth Shqipërisë Shqipëria është e pozicionuar në zemër të Mesdheut dhe shtrihet përgjatë detit Adriatik dhe detit Jon. Ajo është një ndër destinacionet më tërheqëse në rajon. Deri më tani, e vizituar nga pak njerëz Shqipëria është një destinacion mjaft interesant. Numri gjithmonë në rritje i vizitorëve po sjell një frymë të re civilizimi dhe kulture që e bën këtë vend Evropian gjithmonë e më tërheqës. Shqipëria ka një vijë të bukur bregdetare që zgjatet në brigjet e detit Adriatik duke nisur prej Malit të Zi deri në gjirin e Vlorës, ku Adriatiku takon detin Jon. Prej këtu e më tej, në drejtim të jugut, shtrihet bregdeti shkëmbor i krijuar prej zbritjes së thiktë në det të maleve të larta që mbizotërojnë në atë zonë. Malet dhe lumenjtë e shumtë të Shqipërisë ofrojnë mundësi të ndryshme për turizëm sportiv, përfshirë shumë lloje sportesh, përkrah mundësisë për shijimin e një natyre të mrekullueshme. Historia dhe kultura e vendit është magjepsëse. Disa qytete shqiptare ruajnë një paraqitje që ka ndryshuar pak me kalimin e shumë brezave dhe ruajnë në gjirin e vet zbulime arkeologjike që shkojnë prapa në histori për më shumë se 2000 vjet. Vendzbulime të shumta arkeologjike e bëjnë Shqipërinë tejet të përshtatshme për turizëm të interesave të veçanta.
FAKTE DHE SHIFRA
7
Të dhëna teknike Gjatësia e pistës 2,750 metra Gjerësia e pistës 45 metra Orientimi i pistës 176°/356° (18/36) Kategoria ICAO e aeroportit Kategoria e I-rë Mbulimi ICAO i mbrojtjes nga zjarri Kategoria e VII-të Koordinatat gjeografike 41.414742 N, 19.720561 E
Statistikat për 2019 Pasagjerë 3,338,147 Lëvizjet ajrore 28,270 Transporti i mallrave 2,372 tonë Xhiroja vjetore e kompanisë (Euro) 28.9 milionë Personeli i kompanisë së aeroportit rreth 600 Personeli i të gjitha kompanive në aeroport rreth 700 Numri total i punonjësve rreth 1,300
6 Duke u ballafaquar me nevojat për zhvillim të mëtejshëm të Tirana International Airport “Nënë Tereza”, Këshilli i Ministrave vendosi të shpallë për investitorët ndërkombëtarë ndërtimin e një terminali të ri dhe shërbimeve të tjera, si dhe operimin e aeroportit. Procedurat konkurruese u mbyllën në fund të vitit 2003 dhe në datën 23 Prill 2005 Tirana International Airport (TIA, konsorciumi i përbërë nga HOCHTIEF AirPort GmbH, Deutsche Investitions- und Entwicklungsgesellschaft bmH (DEG) dhe Fondi Shqiptaro-Amerikan i Ndërmarrjeve (FSHAN)) filloi operimet tek Tirana International Airport “Nënë Tereza”. Më 6 Tetor 2016, China Everbright Limited (CEL, kodi i aksioneve: 165. HK), një kompani ndërkombëtare e investimesh dhe administrimit të pasurive me qendër në Hong Kong, bleu 100% të aksioneve në TIA. CEL,themeluar në1997, është një degë ndërkombëtare e investimeve të China Everbright Group, një kompani shërbimesh të ndryshme financiare. CEL menaxhon 33 fonde private ekuitetesh dhe zotëron më shumë se 8.7 miliardë dollarë në asete në administrim. CEL ka përvojë të gjerë në industrinë e aviacionit dhe është ortaku i vetëm më i madh i China Aircraft Leasing Group Holdings Limited me aksione të listuar në bursën e Hong Kong (kodi i aksioneve në bursë: 1848.HK). Në vitin 2005, TIA mori në administrim Aeroportin e Rinasit me një numër pasagjerësh prej përafërsisht 600,000. Pesëmbëdhjetë vite më vonë, duke treguar një rritje të konsiderueshme, Aeroporti i shërben një numri prej më shumë se 3.5 milion pasagjerësh në vit dhe është tashmë një portë moderne drejt vendit duke ndryshuar imazhin e Shqipërisë. Më shumë se 70 milionë Euro janë investuar në zhvillimin dhe zgjerimin e Aeroportit.Më datë 1 Prill 2016, Qeveria e Shqipërisë dhe TIA nënshkruan një amendament të Marrëveshjes së Koncesionit të TIA-s duke ndërmarrë një hap të konsiderueshëm drejt zhvillimit të transportit ajror dhe liberalizimit të fluturimeve ndërkombëtare në Shqipëri. Afati i Koncesionit i TIA-s u zgjat menjëherë për dy vite të tjera përkatësisht deri në Prill 2027 duke lejuar hapjen e Aeroportit të Kukësit për fluturime ndërkombëtare.
2027 2016
2005
5 2000
1989
1978
1965
1955
4 HISTORIA e aeroportit
Aeroporti i Rinasit, sot i quajtur Tirana International Airport “Nënë Tereza” është ndërtuar gjatë periudhës kohore 1955 -1957. Aeroflot, Jat, Malev, Tarom dhe Interflug, ishin kompanitë ajrore që operonin në Shqipëri deri në vitin 1960, trafiku arrinte deri në dy fluturime në ditë. Gjatë periudhës 1965-1974 u kryen dhe u zbatuan disa përmirësime të shërbimeve në aeroport. Në 1978 disa shoqëri ajrore ndërprenë operimet e tyre në Shqipëri, për shkak të izolimit politik të vendit mbas ndërprerjes së marrëdhënieve diplomatike me Bashkimin Sovjetik, i cili solli si rezultat një ulje të numrit të pasagjerëve dhe fluturimeve. Gjatë viteve 1980 dhe 1990, si rezultat i zhvillimit të përgjithshëm teknologjik në fushën e aviacionit civil në të gjithë botën, edhe Shqipëria ndërmori një sërë përmirësimesh të shërbimeve të aeroportit në mënyrë që të përshtateshin me standardet e kërkuara ndërkombëtare. Si rezultat i ndryshimeve politike në Europën Lindore, u rritën në mënyrë të konsiderueshme kontaktet e zyrtarëve qeveritarë me vendet perëndimore. Si rrjedhojë e ndryshimeve politike dhe sociale në Shqipëri gjatë viteve 1992 - 2000, u rrit numri i fluturimeve dhe kompanive ajrore që operonin në Shqipëri.
3 Misioni i TIA-s. Misioni i Tirana International Airport SHPK është t’i ofrojë Shqipërisë një infrastrukturë prestigjioze aviacioni ndërkombëtar me shërbim të sigurtë e të klasit të parë, për pasagjerët dhe kompanitë ajrore. Për ata që do të vizitojnë këtë vend, përshtypja e parë dhe e fundit do të jetë aeroporti i kryeqytetit të tij, i menaxhuar më së miri.
2
MIRËSEVINI
në Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës Nënë Tereza I vendosur rreth 17 kilometra larg kryeqytetit shqiptar, Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës Nënë Tereza është qendra më e rëndësishme e transportit ajror në vend. Aeroporti lidh këtë vend të Evropës juglindore me qendrat kryesore evropiane të biznesit, dhe ndër kontributet e veta më të rëndësishme, rendit mbështetjen për zhvillimin e turizmit përgjatë bregdetit mesdhetar prej 450 kilometrash të gjatë të Shqipërisë. Falë procesit gjithpërfshirës të modernizimit dhe ndërtimit të një terminali të ri e mbresëlënës për pasagjerët, aeroporti - i cili mban emrin e misionares së njohur shqiptare, Nënë Tereza - është tashmë një qendër moderne e transportit ajror, me mjedise të këndshme për pasagjerët dhe me standarde të larta të sigurisë. Që prej 23 prillit të 2005-ës, aeroporti është menaxhuar privatisht. Brenda kornizës së një Marrëveshjeje Koncesioni të tipit BOOT (Ndërto, Zotëro, Opero, Transfero), një kompani e re me të drejtat e plota të pronarit mori përsipër drejtimin e aeroportit si dhe kryerjen e veprimeve për përmirësimin infrastrukturor dhe të shërbimeve në të. Në fund të periudhës së koncesionit, në vitin 2027, aeroporti do t’i rikthehet shtetit shqiptar.
PORTA
për në Shqipëri
Administration Building Rinas, Tirana Albania Phone: +355 4 2381 600 Fax: +355 4 2381 545 info@tirana-airport.com www.tirana-airport.com