www.mychoice.pn
It-Tlieta, 19 ta’ Frar
SUPPLIMENT
f’din l-Elezzjoni
20 13
Sensiela ta’ proġetti li qed joħolqu x-xogħol Il-Belt Valletta hi l-kapitali ta’ pajjiżna. Belt Kapitali bi storja rikka li tagħmilna lkoll kburin biha. Il-Belt Valletta se tkun il-belt kapitali Ewropea għall-Kultura fl-2018 Is-sensiela ta’ proġetti li saru qed isiru fil-Belt Valletta mhux biss qed iwasslu biex il-kapitali ta’ pajjiżna tingħata lura d-dinjità li tixirqilha, iżda qed iservu wkoll biex jinħolqu l-opportunitajiet tax-xogħol. Fil-Belt Valletta bħalissa hemm numru ta’ proġetti għaddejjin, li huma kollha integrati flimkien. Dawn jinkludu:
ii
nn Il-Proġett fid-Daħla tal-Belt nn Il-Lift tal-Barrakka nn Il-Palazz tal-Gran Mastri (Project Management) nn Lukanda flok il-Pixkerija nn Lukanda flok l-Isptar Boffa nn Ir-restawr u riabilitazzjoni ta’ Sant’ Iermu nn Parkeġġ fil-Furjana L-iskop ta’ dawn il-proġetti hu li tissokta r-riġenerazzjoni
Fatti u Ċifri €80 miljun f’investiment għar-riġenerazzjoni tad-daħla tal-Belt
tal-Belt filwaqt li jitkattar il-ġid billi l-Belt Valletta ssir aktar aċċessibbli u attraenti. Ix-xogħol fid-daħla talBelt Valletta miexi ġmielu u kollox għaddej skont kif programmat. Fost l-oħrajn hemm ix-xogħol fuq il-bini talParlament il-ġdid, fuq l-ispazju miftuħ u fuq Bieb il-Belt. Dan ix-xogħol għaddej b’ritmu mgħaġġel.
iii
Dan hu proġett ta’ €80 miljun li s’issa diġà ntefqu fuqu madwar €30 miljun, flus li marru ukoll fil-bwiet tal-ħaddiema Maltin. Ix-xogħol fuq il-qafas talistruttura (superstructure) tal-bini tal-Parlament tlesta fl-aħħar ta’ sena 2011 u eżatt wara beda x-xogħol tal-faċċata tal-bini. Dan ix-xogħol, kif jista’ jara
titkellem int Matul dawn il-ħames snin il-Gvern għamel lista twila ta’ proġetti
vi
kulħadd jekk jidħol sal-Belt Valletta, jikkonsisti fit-twaħħil tal-aperturi u l-faċċata bilġebel tal-qawwi, li nħadem b’mod li jagħmel din il-binja x-xempju tal-binjiet favur l-ambjent. Tant li se tkun qed tuża enerġija mill-inqas minħabba l-metodi li se tkun inbniet bihom. Il-Gvern ta d-dehra li tixraq lill-Belt Valletta.
muscat jagħżel ħażin F’Ottubru 1997 Bartolo ħabbar li l-istipendju kien se jsir dejn
ii –
www.mychoice.pn
f’din l-Elezzjoni
It-Tlieta, 19 ta’ Frar
20 13
Fatti u Ċifri
€80 miljun f’investiment għar-riġenerazzjoni tad-daħla tal-Belt Valletta
€17-il miljun f’investiment għar-restawr u riabilitazzjoni ta’ Forti Sant’Iermu
MILL- PROGRAMM
ELETTORALI TAL-PARTIT NAZZJONALISTA 2013
Qabża oħra ta’ kwalità XOGĦOL
€3.5 miljun f’investiment biex titjieb l-aċċessibbiltà għall-Belt Valletta
SAĦĦA
EDUKAZZJONI
€2.5 F’ħames snin ħloqna 20,000 miljun post tax-xogħol ġdid
f’investiment għall-proġett tal-lift tal-Barrakka
Fil-ħames snin li ġejjin irridu noħolqu 25,000 post tax-xogħol ġdid ieħor 2. Jobs+
€850,000 f’investiment għal parkeġġ maġenb l-Arena tal-Indipendenza fil-Furjana
Ħidma kontinwa mill-Gvern li jħares ‘il quddiem b’fiduċja u b’viżjoni għax pajjiżna jixraqlu l-aqwa u l-aħjar... u minn dan igawdu l-ħaddiema u l-familji Maltin
Il-PN huwa firmatarju tad-dikjarazzjoni JOBS+ dwar il-kunċett ta’ Active Labour Market Policy (ALMP) imniedi mill-Union Ħaddiema Magħqudin nhar it-22 ta’ Jannar 2013. Permezz ta’ din id-dikjarazzjoni, il-PN ikkommetta ruħu li jaħdem kollettivament biex jimplimenta din il-politika għas-suq tax-xogħol fl-interess ta’ kulħadd, b’mod partikulari, billi: i. Jinbeda l-proċess għat-twaqqif tal-Active Labour Market Policy Counselling and Action Committee matul is-sena 2013. ii. Bis-sehem tal-imsieħba soċjali, dan il-Kumitat irid jiżgura li l-pjan talimplimentazzjoni tal-ALMP ikun lest fi żmien tliet xhur mit-twaqqif tal-Kumitat ta’ Azzjoni. iii. Issir ħidma kollettiva biex permezz ta’ din il-politika jinħoloq aktar ġid li jilħaq lil kulħadd permezz tat-tkabbir filproduttività ta’ pajjiżna. Dan ser inwettquh billi: • Inżidu l-ammont ta’ nies li jipparteċipaw fis-suq tax-xogħol.
• Inkomplu ntejbu l-ħiliet tal-ħaddiema tagħna. • Jiżdied l-investiment allokat għall-ALMP. • Tiżdied il-parteċipazzjoni fis-suq tax-xogħol fost dawk il-persuni b’dipendenza fit-tul fuq benefiċċji soċjali, speċjalment fost dawk li għandhom anqas minn 40 sena.
3. Faċilitajiet ta’ childcare b’xejn għat-tfal kollha i.
Biex jgħin aktar lin-nisa jidħlu jew jibqgħu fid-dinja tax-xogħol, il-Gvern jagħmel pass ieħor ’il quddiem billi s-servizz taċ-childcare għat-tfal tiegħek ikun iffinanzjat mill-Gvern b’sistema ta’ vouchers li tkun tista’ tuża f’childcare centres tal-għażla tiegħek. Għal din l-iskema jiġu allokati €5 miljun fis-sena u jibbenefikaw minnha mhux biss dawk li jaħdmu full-time iżda anki dawk li jaħdmu part-time jew b’ħinijiet flessibbli. ii. Il-miżura tkopri l-ispiża taċ-childcare anki għal dawk it-tfal li qegħdin jitrabbew f’familja b’ġenitur wieħed, anki meta l-ġenitur hu l-missier.
20 13
f’din l-Elezzjoni – iii
www.mychoice.pn
It-Tlieta, 19 ta’ Frar
Titkellem
Matul dawn il-ħames snin il-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista wettaq b’suċċess diversi proġetti importanti mifruxa ma’ Malta u Għawdex. Dawn il-proġetti wasslu biex jinħolqu eluf ta’ impjiegi bi dħul tajjeb għall-ħaddiema u l-familja tagħhom. Hekk se nkomplu nagħmlu fil-ħames snin li ġejjin
Andrea Bonavia
Anna Zammit
Ħal Tarxien
Anton Gellel Il-Birgu
Birżebbuġa
Il-proġetti saru dejjem fuq livell professjonali
Malta tkompli tissebbaħ u tingħata aktar prominenza
Proġetti kapitali b’investiment fil-fabbriki lokali
Kull proġett li jsir f’pajjiżna dejjem sar tajjeb u b’għaqal u wieħed irid japprezza għaliex dawn il-proġetti jsiru f’diversi postijiet madwar Malta u Għawdex. Jien naħseb li kull proġett għandu aspetti differenti ta’ vantaġġi fosthom dak għall-post innifsu, residenti u turisti. Eżempju dan l-aħħar qegħdin naraw numru akbar ta’ toroq li qegħdin isiru. Dawn isiru għal numru ta’ raġunijiet fosthom vjaġġar aktar sigur u komdu, iżda fuq kollox, biex kemm it-turist li jiġi kif ukoll aħna l-Maltin naslu minn post għal ieħor fi żmien relattivament iqsar. Diversi proġetti saru biex lil Malta nagħtuha dehra friska li biha tilqa’ aktar turisti.
Proġetti ewlenin li saru kollha saru għax inħass il-bżonn u kien wasal iż-żmien li jsiru, u ma setgħux jistennew aktar. Saru biex Malta tkompli tissebbaħ u tingħata aktar prominenza fost pajjiżi oħra Ewropej. Ovvjament, dan kollu jgħin biex ikompli jattira iktar turisti lejn pajjiżna u nkunu nistgħu nkomplu nkattru l-ekonomija, kemm nazzjonali iżda wkoll dik fuq bażi lokali. Naħseb li postijiet bħat-Teatru Rjal, li ma kienx għadu f’postu li jibqa’ f’dik is-sura, impossibbli li nżommuh kif kien bħala monument ta’ gwerra. Bl-irranġar tiegħu se jingħata ħajja ġdida kemm it-teatru nnifsu għax se jsir teatru miftuħ, iżda se tingħata dehra lill-intrata tal-belt innifisha.
Minn dejjem emmint u kont favur proġetti kapitali f’pajjiżna speċjalment fix-xenarju ekonomiku li konna għaddejjin minnu. Proġetti bħal dawn, fejn il-Gvern beda jinvesti miljuni kbar ta’ ewro flekonomija Maltija, komplew jgħinu biex l-industriji jkollhom ix-xogħol għaddej u b’hekk ma jagħlqux. Iżda wieħed ma jridx jinsa li bis-saħħa ta’ dawn il-proġetti, il-ħaddiema ż-żgħar għandhom ukoll il-paga garantita u mhux jispiċċaw imkeċċija mixxogħol għax il-fabbrika li jkunu jaħdmu magħha tkun falliet. L-iktar proġett li sar bi ħsieb u li se jservi ta’ ġid hu dak tal-Parlament il-ġdid u dan għaliex il-Palazz għandu jibqa’ monument għalih.
Carmelo Tanti Il-Mosta
Aktar proġetti infrastrutturali Il-proġetti infrastrutturali narahom b’żewġ modi – fuq perjodu ta’ żmien qasir u dak twil. Meta jarahom fuq żmien qasir, wieħed jista’ jarahom ta’ inkonvenjent, bħal ngħidu aħna meta jinqalgħu t-toroq u jkun hemm xi devjazzjonijiet. F’dawk il-każi l-Maltin u t-turisti forsi jsibu ftit ostakli fit-toroq u wkoll xi trabijiet. Mill-banda l-oħra, meta jarahom fuq perjodu itwal ta’ żmien, wieħed jinduna kemm dawn ilproġetti huma relevanti biex biddilna wiċċ Malta u għamilnieha aktar aċċessibbli u isbaħ fuq diversi livelli. Barra minn hekk, il-mod kif isiru dawn ixxogħlijiet hu mill-aktar professjonali u ddaħħlu t-timeframes ta’ meta għandu jitlesta proġett. Dan hu ta’ vantaġġ għall-Maltin u t-turisti. Il-Gvern kellu f’moħħu numru ta’ għanijiet li dawn il-proġetti kellhom jilħqu fosthom dak ta’ ambjent aħjar.
Everen Buttigieg Santa Venera
Li jsir kollu jsir bi ħsieb u pjan ċar Meta gvern jieħu l-inizjattiva li jinvesti fit-tisbiħ u l-kura tal-pajjiż, dan ikun qiegħed jagħmlu bil-ħsieb li jagħti ħajja ta’ kwalità għolja lill-poplu tiegħu iżda wkoll biex jagħmel riklam ikbar għall-pajjiż fil-qasam turistiku. Għalkemm l-ispiża inizjali tkun ferm għolja, wieħed jinnota li barra li l-post jiġi aħjar u jilqgħek, spejjeż ta’ manutenzjoni jkunu ferm irħas wara, filwaqt li l-pubbliku jkun jista’ jgawdi aħjar dawn il-postijiet fosthom ġonna u spazji pubbliċi. Jien nara li dawn l-ispazji huma mfittxija ħafna mill-familji u naħseb dan isir għax dawn ilpostijiet huma siguri għat-tfal u ta’ serħan għall-ġenituri. Imbagħad importanza oħra hi l-ġenerazzjoni tal-impjiegi u li bissaħħa ta’ hekk tiġi ġenerata paga għall-familji biex jużawha kif jixtiequ huma.
iv –
f’din l-Elezzjoni
www.mychoice.pn
It-Tlieta, 19 ta’ Frar
Ix-xogħlijiet ta’ restawr li saru u qed isiru fil-Belt Valletta huma xhieda mill-aktar konkreta ta’ kemm il-ħaddiem Malti hu bravu u ħawtiel. Illum aktar minn qatt qabel il-Belt Valletta ngħatat il-libsa sabiħa li tixirqilha
Belt kburija bl-imgħoddi u ħerqana għall-ġejjieni
Fil-Belt Valletta qed ikunu organizzati attivitajiet kbar ta’ natura kulturali u nħolqu spazji apposta għal attivitajiet kontinwi
Il-Belt Valletta hi wkoll ċentru ta’ negozju u kummerċ, u l-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista ħa diversi miżuri biex jgħin lil dawk li għandhom xi tip ta’ negozju
20 13
20 13
It-Tlieta, 19 ta’ Frar
www.mychoice.pn
Il-proġett tad-daħla ta’ Bieb il-Belt għaddej b’ritmu mgħaġġel u darba jkun lest, se jagħti lill-Belt Valletta d-daħla dinjituża li tixirqilha - il-Gvern hu kburi li l-Belt Valletta se tkun il-Belt Kapitali Ewropea tal-Kultura fl-2018
Il-lift tal-Belt juri kemm il-Belt Valletta qed tingħata bixra moderna għas-seklu 21... belt mhux biss kburija bl-imgħoddi, imma wkoll ħerqana għall-ġejjieni
Pjazza San Ġorġ, minn spazju riservat għal skop ta’ parkeġġ, illum il-ġurnata kienet riabilitata u ngħatat lura lit-tfal, lill-familji u lill-anzjani biex igawduha bħala spazju miftuħ rikreattiv fil-qalba tal-Belt Valletta - proġett mill-aqwa quddiem il-bini, ħafna minnu restawrat, tal-Palazz tal-President
f’din l-Elezzjoni – v
vi –
www.mychoice.pn
f’din l-Elezzjoni
It-Tlieta, 19 ta’ Frar
20 13
Muscat jagħżel ħażin... F’ittra lill-istudenti fil-kampanja elettorali tal-1996, Alfred Sant bagħat jgħidilhom li “Il-Partit Laburista jrid aktar studenti jistudjaw l-Università. Għalhekk favur l-istipendji.”
Fl-aħħar ġurnata ta’ dik il-kampanja elettorali, fl-24 t’Ottubru 1996, Evarist Bartolo kiteb hekk fl-Orizzont: “Gvern Laburista ġdid ikompli bis-sistema preżenti tal-istipendji biex jinkoraġġixxi aktar u aktar studenti jkomplu jistudjaw fl-Università”
Imma fit-3 t’Ottubru 1997, il-Ministru tal-Edukazzjoni Evarist Bartolo ħareġ stqarrija biex iħabbar li l-istipendju kien se jsir dejn u beda l-istqarrija tiegħu hekk: “Imkien fid-dinja ma teżisti sistema bħal ta’ Malta li dawk li jistudjaw l-Università, minbarra li ma jħallsux tal-kors li jagħmlu, jingħataw ukoll stipendju biex jgħinhom fl-ispejjeż tal-ħajja ta’ kuljum!”
Evarist Bartolo qabel l-elezzjoni tal-1996
Evarist Bartolo wara l-elezzjoni tal-1996
...u tbati int
TRID TWAQQAF XI PROĊEDURA TAL-PULIZIJA? TRID XI PUXXJATURA GĦAL XI KUNTRATT?
20 13
f’din l-Elezzjoni – vii
www.mychoice.pn
It-Tlieta, 19 ta’ Frar
Rekord mhux biss fin-numri tat-turisti imma wkoll fil-flus li ħallew Malta u li s-sena l-oħra telgħu għal 1,381 miljun ewro
LENTI FUQ...
Nefqa rekord tat-turisti Id-deċiżjonijiet bil-għaqal li għamel il-Gvern Nazzjonalista fl-aħħar ħames snin żammew it-turiżmu jiżdied, f’kuntrast kbir mas-snin tmenin meta t-turiżmu lejn Malta kien ikkollassa. Din il-ħidma talGvern Nazzjonalista fissret ukoll dħul qawwi ta’ flus għall-ekonomija Maltija f’dawn l-aħħar ħames snin ta’ rekords fit-turiżmu. Nefqa tat-turisti li tfisser 9,200 ewro għal kull familja Maltija Billi Malta tgawdi l-akbar intensità tat-turiżmu flEwropa, din tfisser ukoll li n-nefqa li jagħmlu t-turisti hi kbira meta tikkomparaha malammont ta’ familji li għandna. Is-sena l-oħra, it-turisti rekord li żaru Malta bl-ajru jew bi cruise nefqu hawnhekk 1,381 miljun ewro li hi ċifra tant kbira li fil-fatt diffiċli nifhmuha jekk ma nagħtuhiex relazzjoni ma’ xi ċifra oħra. Jekk niddividu din in-nefqa bl-ammont ta’ familji kollha li għandna fil-pajjiż, li huma 150,000, ifisser li n-nefqa tat-
turisti f’daqqa s-sena l-oħra kienet 9,200 ewro għal kull familja Maltija. L-ogħla dħul ekonomiku mit-turiżmu fl-Ewropa Dan l-ammont kbir ta’ flus li li t-turisti jonfqu meta tqis iċ-ċokon tal-pajjiż jagħmel lil Malta l-ewwel pajjiż ukoll fl-Ewropa għall-proporzjon ta’ ġid li d-dħul mit-turiżmu jikkontribwixxi għallekonomija. Dan hu l-ġid kbir li jħalli t-turiżmu u li Gvern Nazzjonalista żied bil-qawwi fl-aħħar ħames snin minkejja dak li kien qed jiġri f’pajjiżi oħra. 40,000 ħaddiem b’mod dirett jew indirett Daqstant hu kbir u qed jagħmel suċċess it-turiżmu minkejja dak li kien qed jiġri barra minn Malta. Missuċċess tat-turiżmu qed igawdu l-20,000 ħaddiem li jaħdmu direttament fitturiżmu flimkien ma’ madwar 20,000 oħra li jaħdmu f’setturi differenti li jiddependu wkoll
in parti mit-turiżmu; 40,000 ħaddiem b’kollox. Minn sussidji għal investiment f’oqsma importanti tal-ekonomija Il-kuntrast bejn l-aħħar ħames snin u ċirkostanzi simili fl-imgħoddi mhux kumbinazzjoni. Il-Gvern Nazzjonalista f’dawn l-aħħar snin kiseb dan ir-rekord qawwi fit-turiżmu għax kellu programm ċar: li jtejjeb il-kwalità tan-nefqa tiegħu. Ma kienx qed inaqqas ċerti sussidji għalxejn imma biex dawk l-istess flus li qabel kien qed jonfoq f’sussidji jibda jinvestihom aħjar xi mkien ieħor. U fejn aħjar minn industrija importanti bħat-turiżmu? Il-ħidma kbira tal-Gvern Nazzjonalista fit-turiżmu Ir-rekords tat-turiżmu u l-flus mit-turiżmu ma ġewx mix-xejn imma għax il-Gvern Nazzjonalista xaqleb sussidji antiki li ma baqgħux jirrendu għal: nn investiment biex jiġbed lejn
nn
nn nn
nn
nn
nn
nn
Malta linji tal-ajru ġodda jew biex oħrajn stabbiliti jibdew itiru lejn Malta minn bliet ġodda fl-Ewropa; investiment fl-Air Malta biex tkun kapaċi tikkompeti fid-dinja l-ġdida tal-ivvjaġġar; investiment f’reklamar iżjed u aqwa għal Malta; investiment f’attivitajiet bħall-Isle of MTV, in-Notte Bianca u n-Notte Gozitana li bihom Malta saret magħrufa aktar; investiment fi proġetti pubbliċi u f’attrazzjonijiet tal-pajjiż li ħafna minnhom illum huma restawrati u ma jingħarfux minn dak li kienu dari; investiment f’moll ġdid għall cruise liners fl-Isla u biex cruise liners waqfu qrib Għawdex u niżżlu t-turisti f’Għawdexġ investiment fi proġetti filBelt Valletta biex din qed tieħu d-dinjità li jixirqilha; investiment f’ħafna lukandi bi skemi li għenuhom ikabbru, itejbu l-akkomodazzjoni tagħhom
nn
nn
nn
nn
nn
u jiġġeneraw enerġija nadifa u rħisa għalihom; investiment fir-ristoranti bil-ħafna skemi li nieda l-Gvern għan-negozji ż-żgħar; investiment fiż-żgħażagħ flIstitut għall-Istudji Turistiċi u fil-korsijiet bl-iskema Advance għall-ħaddiema biex Malta tejbet is-servizz turistiku; investiment f’għajnuna lillgħaqdiet sportivi biex ġabu turiżmu sportiv; investiment bil-qawwi f’oqsma partikolari oħra tat-turiżmu bħad-diving u l-konferenzi; u investiment f’diversi skemi biex jirreklama lil Għawdex bħala destinazzjoni turistika distinta.
U dan l-investiment kollu bil-għaqal tal-Gvern Nazzjonalista kiseb rekord qawwi fl-aħħar ħames snin b’aktar minn żewġ miljun turist li żaruna s-sena l-oħra u li nefqu hawn ammont ta’ flus li jiġi 9,000 ewro għal kull familja Maltija u Għawdxija.
viii –
f’din l-Elezzjoni
www.mychoice.pn
It-Tlieta, 19 ta’ Frar
“Il-Gvern hu kburi bil-belt kapitali ta’ pajjiżna li jixirqilha tingħata mill-ġdid id-dinjità tagħha billi tkun aċċessibbli għal kulħadd u jkollha dehra moderna. Għalhekk għamilna tant proġetti ta’ restawr u issa wasalna fi stadju avvanzat ħafna f’dan il-proġett ta’ riġenerazzjoni għall-Belt Valletta. Proġetti li qed jagħtu ħajja mill-ġdid lill-belt kapitali ta’ pajjiżna li tgawdi storja rikka.”
- il-Prim Ministru Lawrence Gonzi
20 13