onderweg • ontdekken • reizen • genieten
LEE E-BI R met KEN P as a r 4
blz. 5
MAART 2015
Bourgondië Dit is Belgisch Feelgoodfactor
10
Andorra CULTURELE HOOFDSTAD 2015
5,45 euro
Mons (Bergen tips van Elio & co)
AFGIFTEKANTOOR GENT X
+ wandelen in het Pajottenland / Gruyères / Pilsen / Zuid-Toscane
14
op de cover
34
26 78 Coverfoto MichaĂŤl Dehaspe
6
PASAR mAARt 2015
40
INHOUD 8
Qué Pasar? Elke maand de laatste Pasar-nieuwtjes, jullie vragen en de leukste nieuwigheden
14
Op stap met die van Mons Culturele hoofdstad 2015
22
Wég winterblues, hallo lentebloeiers Bosbloemen spotten in maart en april
26
Zinnenstrelend Zuid-Toscane Pasta, Vespa’s en een beroemde paardenrace
34
Dit is Belgisch 10x Bourgondië
40
Say cheese! Proeven van Gruyères
47
Agenda Evenementen, Pasar-activiteiten, festivals, expo’s
60
De feelgoodfactor van Andorra Mini-Europa: halte 3
68
Vaarwel, vooroordelen over elektrisch fietsen E-biken is voor iedereen
72
22
72
Hef het glas in Pilsen Culturele hoofdstad 2015
78
Kunst en stilte in het Pajottenland Tweedaagse wandeltocht
85
Leuk logeren Boothuis in Cul-des-Sarts
89
Pasar-voordelen Kortingen, arrangementen en extra’s
97
Camping in de kijker
99
Colofon/abonneren
100 Volgende maand in Pasar
EXTRA
60
maart
2
fiets- & wandelfiches
Ontdek de ledenvoordelen van Pasar PASAR mAARt 2015
7
4
5
14
PASAR mAARt 2015
3
2
3
TeksT Suzanne antoniS - FoTo’s Michaël DehaSpe
Op stap met
die van Mons In 2015 is Mons Culturele Hoofdstad van Europa. Dat betekent dat er immens veel te doen is in de stad van burgemeester Elio Di Rupo. Waar moeten we nu écht naartoe? Pasar vroeg het aan Elio, aan kunstenares Fanny Bouyagui en couturier Jean-Paul Lespagnard. Dit is hún Mons 2015.
Mons wordt Sun City
Café voor de 21ste eeuw
Van 17 tot 26 juli plant Fanny samen met haar kunstcollectief Art Point M een labyrint van achtduizend zonnebloemen op de Grand-Place (1). ‘Om die allemaal op hetzelfde moment te laten bloeien, deed ik twee volle jaren onderzoek aan de tuinbouwschool. In de doolhof wijst een geluidsparcours je de weg en achter elke hoek word je verrast door poëtische of ludieke installaties. Ik ga de zotste dingen verbergen tussen mijn zonnebloemen!’
Fanny hoopt in haar Mons-jaar de jongeren op sleeptouw te nemen. Het Café Europa, in een oude kazerne die werd verbouwd tot het Carré des Arts (4), moet voor hen een pleisterplaats worden. ‘Ze kunnen er experimenteren met Google en multimedia, en een immense videomuur verbindt er tien Europese steden in real time. De Facebookgeneratie zal er haar hartje kunnen ophalen, maar tegelijk moeten ze ook mee nadenken over hoe we onze sociale omgangsvormen kunnen herdefiniëren tot een werkbare samenleving.’
Belgische bistronomie Tijdens een kookwedstrijd op RTL zag Fanny de kok Jean-Philippe Watteyne voor het eerst in de potten roeren. Hij schopte het tot finalist. ‘Maar zijn restaurant ICook is aan de dure kant. Hij heeft nu aan de overkant een bistro ( 2) geopend. Sindsdien kom ik er regelmatig voor een ongedwongen avondje uit met vrienden. Het is één van de beste etalages voor de verrukkelijke Belgische gastronomie.’ (www.le-bistro-de-jeanphi.be)
Terrasjestijd Op het openingsfeest in januari werd de Marché aux Herbes (5) nog ingepalmd door honderd verlichte robots, maar in de lente, als de examens nog ver weg zijn en de avonden al wat warmer worden, regeert daar opnieuw de jeugd. Fanny: ‘Dan is er volop sfeer op de terrasjes en blijven de cafeetjes tot in de late uurtjes open. Ideaal om even weg te glippen uit het overvolle programma van Mons 2015.’
Kunstenares Fanny Bouyagui werd geboren in Roubaix, en liet voor het eerst van zich horen in 2004 in Lille, toen de Noord-Franse stad de culturele hoofdstad van Europa was. Sindsdien reikt haar actieradius steeds verder. Of het nu modedefilés, multimedia-installaties of totaalspektakels zijn, Fanny geeft er een eigen twist aan.
Een getormenteerde impressionist De tentoonstelling over Vincent Van Gogh in de Borinage in het BAM-museum (3) (nog tot 17 mei) staat hoog op Fanny’s favorietenlijstje. ‘In 1978 kwam de schilder, die na een moeilijke jeugd het noorden was kwijtgeraakt, terecht in een armetierig huisje in Cuesmes, midden in de Borinage. Daar zag hij hoe de mijnwerkers in het licht van hun lamp de weg naar de ondergrond zochten. Geïnspireerd nam hij zijn tekenpen weer op. Ik ga er dus zeker ook iets leren over de erbarmelijke levensomstandigheden van de mijnwerkers.’
‘Achtduizend zonnebloemen samen laten bloeien op de Grand-Place? Yes, we can!’ Fanny Bouyagui
PASAR mAARt 2015
15
SLanKE SLEUtELBLOEM In bossen waar bosanemonen groeien, vind je dikwijls slanke sleutelbloemen. Deze laatste soort vormt nooit tapijten, maar groeit eerder in toefen tussen de bosanemonen of in de buurt van vochtige plekken in het bos. Slanke sleutelbloemen verkiezen mineralenrijke en ietwat kalkrijke groeiplaatsen. Een absoluut noodzakelijke bodemcomponent is leem, waardoor je sleutelbloemen zelden of nooit ziet op zand- of kleigronden. Grote delen van Vlaams-Brabant zijn het meest geschikt voor de slanke sleutelbloem, die daar de voorjaarsbossen kleurt. De Vlaamse Ardennen zijn ook een geliefkoosde groeiplaats met hun grote oppervlakten prachtige oude bossen. Alleen speelt de aan de gang zijnde verdroging de plant steeds meer parten en zijn de vooruitzichten niet bijster goed. De verwachting is dat ze grotendeels zal verdwijnen als de huidige klimaatopwarming zich doorzet. Dat is meteen de reden waarom ze nog het best gedijt in natuurgebieden, want het beheer daar is veelal afgestemd op de natte component. Daar doet de slanke sleutelbloem ongetwijfeld haar voordeel mee.
StinKEnD niESKRUiD SPEEnKRUiD
De wilde helleborussoort stinkend nieskruid is een typisch Waalse soort, en groeit bijna uitsluitend op de kalkhellingbossen van de Maasvallei ten zuiden van Seraing en Hoei. Het is een merkwaardige soort omdat haar levenscyclus niet gelijkloopt met die van de meeste andere planten. De bloei begint al in januari, terwijl de grote bladeren de hele winter groen blijven. Ook de bloemen zijn groenachtig en bestaan enkel uit kelkbladen. De kroonbladeren, die bij de meeste planten felgekleurd zijn, zijn bij nieskruid omgevormd tot echte nectarbakjes waar vroeg vliegende bijen, hommels en zweefvliegen op afkomen. De vermeerdering van de plant gebeurt zowel door zaad als door het uitgroeien van de wortelstokken.
24
PaSar maart 2015
In zowat elk Vlaams loofbos vind je vanaf begin maart speenkruid. Dan prijken de goudgele stervormige bloempjes op de bladrozetten. Je kan ze niet missen, want ze hebben een bloeitijd tot minstens begin april, vaak nog langer. Het is een typische bewoner van holle wegen, waar het de steile wanden opvrolijkt met zijn fraaie en talrijke grote bloemen. Speenkruid is familie van nieskruid, want ze horen allebei tot de ranonkels, net als alle boterbloemen. Ze hebben allemaal gemeen dat ze wrang smaken. Daarom hebben ze weinig last van vraatschade. Zelfs slakken halen er hun neus voor op, en dat wil wat zeggen.
Goudveil
BOSanEMOOn Eind maart kan je al heuse tapijten bosanemonen zien, terwijl de bladeren nog lang niet aan de bomen zijn verschenen. De soort verkiest vochtige, maar niet te natte bodems. Naargelang het seizoen lijkt het alsof de groeiplekken zich verplaatsen naar de meest geschikte locaties. Ze vermijden de kletsnatte zones en schuiven als het ware weg van het aanwezige water. In de rabattenstructuur van de Vlaamse bossen groeien ze niet in de ontwateringsgrachten, maar op de iets drogere ruggen. Als het water ook daar te hoog komt, houden ze het even voor bekeken en wachten ze op een ietwat droger seizoen om zich weer in grote tapijten te ontplooien. Als er één plaats in Vlaanderen is waar je massa’s bosanemonen in een bijzonder mooie omgeving vindt, is het wel het Bertembos bij Leuven. Het gaat bovendien om een reliëfrijk bos dat grenst aan het merkwaardige en soortenrijke natuurgebied Koeheide. Ga daar zeker eens langs als je in de buurt bent, want zowel landschappelijk als op het vlak van biodiversiteit is het een voltreffer.
KLEin HOEFBLaD
is de enige hier besproken soort die geen bosplant is. Het is logisch dat bosplanten voorjaarsbloeiers zijn, want zij moeten profiteren van de periode dat er nog geen bladeren aan de bomen staan en dat het toch al wat warmer wordt. De lente is hun enige moment waarop ze bloemen en dus vruchten kunnen produceren. Klein hoefblad is een echte pionier die op kale gronden en dus volop in de zon bloeit. Maart is dé maand waarin je deze paardenbloemachtige plant ziet in onder meer wegbermen en langs braakliggende akkers. Voorjaarsinsecten zijn er gek op, want de bloemen leveren veel nectar en zijn heel gemakkelijk te vinden. Dit hoefblad is fan van bodems met wat kalk erin. Je ziet het dan ook op puin en in ruïnes waar het tevreden is met de kalk van de mortel waarmee muren zijn gebouwd. Langs spoorwegen tref je ze ook wel aan, omdat daar nogal eens kalkstenen worden aangevoerd om de rails te stabiliseren. Daar vliegen heel wat insecten vanwege het warme microklimaat, en die zorgen voor een goede bevruchting zodat de plant zeker zaad kan zetten. Dat heeft de natuur mooi geregeld!
Wie zoekt, die vindt… deze bloeiers Natuurlijk staan niet alle voorjaarsbloeiers massaal waar we ze kunnen zien. Er zijn er heel wat die zich verschuilen op delicate groeiplaatsen. > De beste vertegenwoordiger is het goudveil, waarvan twee sterk op elkaar gelijkende varianten naast elkaar voorkomen. De plant groeit typisch in de buurt van bronnen en bronbeekjes met kraakhelder water. De bloeiperiode valt eind maart. Je vindt het plantje onder meer in het Meerdaalwoud, aan enkele beekjes op de grens van Linkebeek en Sint-Genesius-Rode, of aan de bronbeekjes van het Rodebos-Laanvalleinatuurgebied nabij Sint-Agatha-Rode. De hoogste concentratie aan bronbossen vind je echter in de Vlaamse Ardennen. Daar begeleidt goudveil de talloze bronbeekjes in langgerekte, smalle linten tussen de te vochtige en te droge zones. Deze soort stelt de meeste eisen aan haar groeiplaats. > Een echte, bloedmooie specialiteit van de Vlaamse Ardennen is de paarse schubwortel, die daar algemeen voorkomt. Deze parasiet bloeit altijd op de wortels van populieren, maar buiten deze regio is hij bijzonder zeldzaam. De hoofdbloeiperiode valt in april, en de bloemen blijven ettelijke weken in prima conditie. > Andere typische voorjaarsboden zijn onder meer gevlekte aronskelk, muskuskruid, eenbes, grote keverorchis, bosviooltjes en grote muur, en dat zijn bossoorten die je diep in het bos of net aan de rand ervan spot. Uitkijken is dus altijd de boodschap!
TIP!
Op www.trekkings.be/ lentewandelingen.htm staan de bloeitijden van wilde hyacint, wilde narcis, daslook en bosanemoon. De site wordt regelmatig bijgewerkt.
PaSar maart 2015
25
Zuid-Toscane innenstrelend
26
PASAR mAARt 2015
TEKST JOHAN DE DONDER - FOTO’S SHUttERStOCK
Zelf verse pasta maken, rode wijn drinken in een wijngaard, toeren met een Vespa… In Zuid-Toscane krijg je alle typisch Italiaanse ingrediënten, afgekruid met schilderachtige landschappen en romantiek zoals je die kent uit boeken en films.
O
nder Firenze ligt een stukje Toscane dat een diepe indruk nalaat. Natuurlijk is het land van de Tusci of Etrusken veel meer dan de streek tussen San Gimignano en Monte Amiata, het dak van Toscane. En de Italiaanse schrijver-dichter Ugo Foscolo omschreef in 1798, in zijn enige roman, heel Toscane als ‘een gezegend land’. Maar het Terre di Siena is nog net iets meer gezegend. Het heeft paradijselijke allures dankzij cipressen, olijfbomen, kleurschakeringen van kleigrond, wijngaarden, schilderachtig gelegen villa’s en boerderijen en sierlijk golvende landschappen. De talloze steden en dorpen met een middeleeuws of renaissancekarakter dragen hun ‘cultureel’ steentje bij. Zuid-Toscane blijft een onweerstaanbare aantrekkingskracht uitoefenen. Ook al is de door de Amerikaanse schrijfster Frances Mayes gecreëerde hype - haar bestseller Een huis in Toscane werd verfilmd als Under the Tuscan Sun - wat weggedeemsterd. Wanneer we vanuit Pienza, genoemd naar Paus Pius II, naar Montepulciano kronkelen, weten ook wij niet waar eerst te kijken. Vlak bij de hoogst gelegen Toscaanse stad dalen we tussen de wijngaarden af naar ons logement: de boerderij La Ciarliana. Het schitterende huis met zestiende-eeuwse toren behoort toe aan wijnhuis Cantine Dei. Vanuit het zwembad genieten we van het zicht op Monte Amiata en Montepulciano.
>>>
LEGENDE
BRIAN S / SHUTTERSTOCK.COM
Links: zicht op Montalcino. Onder: een Italiaanse grootvader en kleinkind in San Gimignano.
PASAR mAARt 2015
27
is Boothu in Sarts s e d l Cu eren leuk log
Vijver vol vissen, zeeën van tijd Cul-des-Sarts. Het klinkt als een godvergeten uithoek en dat is het ook. Een gehucht van duizend zielen ergens aan de grens met Frankrijk. In de middeleeuwen begon men met het kappen van het uitgestrekte woud om plaats te maken voor dorpen. De ‘sarts’ waren de stukken grond die zo vrijkwamen. In 2000 kochten Véronique en Rudy Metz hier een huis met een stuk grond van tien hectare en een grote vijver. Op een paar passen van het huis stond een bootgarage waar vissers hun sloepen in stalden. Handig voor Véronique en Rudy, want zo hadden ze meteen plek voor hun motorboot waarmee ze waterskieden op het meer. Maar twee jaar geleden ging de boot en kwam het idee om van de garage een logeerkamer te maken.
Kijk, een ijsvogeltje!
Hier ga je naartoe als je wil onderduiken, hangen, mijmeren, genietsen.
Zes maanden lang werd er elk weekend gewerkt. Het authentieke karakter bleef, maar er kwam wel een terras boven het water. Binnen werden een douche en een kitchenette geïnstalleerd. Aan de muren kwamen tekeningen van kleurrijke vlieg-
vissen en werden roeispanen gehangen, en de houten wanden, hertenschedel en koeienhuid op de vloer maakten de luxelogeerkamer compleet. La Cabane sur l’eau is een plek waar je naartoe gaat als je weg moet, even wil onderduiken, hangen, mijmeren, genietsen. Je hoeft geen grote voorbereidingen te treffen als je hier een weekend plant. Steek een goed boek en een verrekijker in je koffer. Laad wat verse groenten in de auto en een flesje wijn. En laat de uren dan langzaam voorbij glijden. Vanop het terras eenden bestuderen, een stoofpot maken die lang mag sudderen, languit op bed een boek lezen, even opkijken en zowaar een ijsvogeltje op de balustrade zien zitten.
Roeien en vissen Nood aan beweging? Laarzen aan en een wandeling rond de vijver en door het bos. Over het riviertje springen of toch maar beter wat verder lopen tot het gladde bruggetje? Of maak de houten sloep los en roei een rondje of twee. En natuurlijk kan je ook vissen, op forel, karper en
Overnachten in La Cabane sur l’eau WAAR Rue de Rocroi 16, 5660 Cul-des-Sarts ContACt 0479 40 57 83 of 0488 13 11 50 contact@lacabanesurleau.be www.lacabanesurleau.be PRijs vanaf € 300 voor een weekend
snoek. Zitten en wachten tot hij bijt. Alles gaat hier langzaam. Maar ook allerhartelijkst. De ontvangst (en wie wil ook het ontbijt) wordt verzorgd door Monsieur et Madame Lambert, een charmant koppel dat een paar straten verder woont en er graag voor zorgt dat je niks te kort komt. Iets te vieren met familie of vrienden? Dan kan je het witte huis zelf ook huren. Met vier slaapkamers en drie badkamers leg je hier makkelijk nog acht mensen te slapen. Maar het boothuisje? Dat hou je voor jezelf.
85
PASAR #4 VERSCHIJNT OP 27 MAART
VOLGENDE MAAND
Vooruit met de gei… euh, ezel! ‘Beste ezel, Het was erg fijn om met jou door de Vercors te trekken. De uitzichten in het nationale park waren fantastisch. Maar zou je volgende keer gewoon de hele tijd aan hetzelfde tempo willen stappen? We stoten ons liever geen twee keer aan dezelfde steen...’
THOMAS DE BOEVER
Pasar-fotograaf Thomas kampeerde met zijn gezin in de Vercors. Een kalme streek in Frankrijk, even ten zuiden van Lyon. Een ezeltocht door het nationale park werd er een geweldig avontuur. Volgende maand krijg je het reisverslag van Thomas’ dochter. Wat de ezel ervan vond, weten we niet.
EN OOK NOG... ▶
Pintje pakken met de prins van Liechtenstein
100
PASAR MAART 2015
▶
Parijs-Londen met de fiets
▶
’t Stad In: Leuven
& Herentals
▶
Van Gogh in de Borinage
▶
Kasselberg: nieuw wandelnetwerk in Noord-Frankrijk
▶
Kleuterproof Zwitserland
Wil je meer lezen?
Word lid van Pasar en ontvang elke maand het Pasar-magazine • interessante reportages • tips voor uitstappen dichtbij • een waaier aan toeristische informatie
onderweg • ontdekken • reizen • genieten
53 X
Z EN DIEN in ja OEN JANUARI 2015
De fietstrends voor 2015
€ 2,45
KAMPEERWIJZER 2015
nuari
Je vak
anti
onde ebegint rweg
Onverwoestbare
oldtimers
K AM P EER
Wandelen in de
Westhoek Citytrip KRUISPUNT VAN CULTUREN
Malta
BWelk elgen en h kampeertype un c
Zagreb 5,45 euro
+ gratis
ben jij?
ampi
ng
weega ctie / kampe erka s 201 / 7x Zeeland / cruisen + met de camper langs de Route Napoléon door 5-5528.i lendCatalonië ndd er / pr 1 aktisc he 01 Kam
peergid
01 KW-5175.indd 12
AFGIFTEKANTOOR GENT X
+ Curaçao / skiën in La Bresse / avontuurlijk Roemenië / Lascaux / e-biken langs de Lesse 001 0115.indd 12
6/11/14 16:13
apps
/ chec klist / twee deha ndsb
eurs 14/01/15
11/12/14 17:36
Schrijf je in op
www.pasar.be/lidworden
16:36
GIDS
2015